Bin i kh hu - khc kch bn

Bin i kh hu Vit Nam: Thm ha chng cn xa xi TTCT - Nu nc bin dng cao thm 1m, nu nhit tng thm 23C s c hng chc ngn hecta t b xm nhp mn, hng triu hecta t trng la b mt... Nhng kch bn tng nh th tng lai y li ang hin ra ngy mt r nt...

Nc dng cao lm st l ca bin phng Nh Mt, TP Bc Liu - nh: Thanh Phong

Ngi trc ca nh, nhn nhng t sng bin nh vo b , lo nng T nh (Nguyn Vn nh) lo lng cho on ang trong tnh trng gia c tm p Vm Ry, x Bnh Sn, huyn Hn t, Kin Giang. ng ni: Sng bin ngy cng d, mi ln nh p vo b rt ra li mang theo tng mng t ln, lu ngy b b x, c khi b n t lun nn nc mn trn vo ph. Bin mn ang nut chu th sng Cu Long... Ma ma bo nm 2007, gia nh ng T nh mt ln trng tay v sng bin nh v , nc mn trn vo lm la cht ho, hn 200 gc nhn rng l cht ng, cc ao c nc ngt thnh ao nc mn. Tuyn di hng trm kilmet ven bin Ty bt u t H Tin (Kin Giang) ko di n tn Rch Cho (huyn Ph Tn, tnh C Mau) nh l

chn ngn sng d v nc mn trn vo t lin song nay b thng nhiu on, c on st l nghim trng, nht l nhng ca bin nh Hng Mai (U Minh), Bc, Sng c (Trn Vn Thi, tnh C Mau). Sng bin nh t dy rng phng h ri ngom b gy v . Khong 5km ang b st l, c on 1.200m st l nghim trng phi x l khn cp, lc lng cu h phi tc trc thng xuyn - ng Nguyn Long Hoai, chi cc trng Chi cc Thy li C Mau, cho bit. Tnh trng t b h b nut khng ch bin Ty m cn din ra gay gt ti cc con sng. hn ba thng tri qua nhng ng Trng Thanh Tun (x Hng Vnh, huyn Nm Cn, tnh C Mau) vn cha qun c m kinh hong xy ra v st l bn b sng Ca Ln cp i bn mng ngi, nh ng v nhiu nh hng xm m xung sng. Nhng nm gn y, ngi dn cc tuyn sng gn ca bin lun nm np lo s nh b tri xung sng thnh lnh nh vy. Kt qu quan trc ba nm gn y C Mau cho thy vo thi im cui thng 10 v u thng 11, nc sng ngy cng dng cao. Nm 2007, C Mau thit hi 4.886ha nui trng thy sn v la, nm 2008 l 10.622ha, nm 2009 l 14.795ha. Dn sng ven bin phn nh nc dng ngy cng cao. S liu quan trc ca chng ti cho thy nh triu cao hn 0,5cm so vi nm nm trc - ng Lai Thanh n, chi cc trng Chi cc Thy li tnh Bc Liu, cho hay. ng Nguyn Hi Chu, gim c S Ti nguyn - mi trng tnh Bn Tre, khng nh Bn Tre bt u thm n kh hu thay i. Mn xm nhp ni ng ngy cng gay gt vo ma kh. Cn ng Thi Thnh Lm, gim c S Ti nguyn - mi trng Kin Giang, lo lng mi trng sng ca qun th cc h sinh thi t nhin rt phong ph ni ny s lm mi u tin khi nc bin dng. Kin Giang c d bo nm trong danh sch nhng tnh b nh hng nng ca bin i kh hu. Nm 2009, Bn Tre bt u xy dng m hnh nui trng thy sn thch ng xu th nhim mn v chuyn dch cy trng. Nhng y l vn lu di, tc ng c hin ti v tim tng. Chng ti rt cn s h tr v u

t xy dng chng trnh mc tiu ng ph bin i kh hu. Trc mt l xy dng nh my v h thng cp nc ngt, h thng sng, bin, cng p ngn mn, cc d n trng rng thy li phc v nng nghip - ng Chu ni. Kin Giang, ng Lm xut xy dng h thng quan trc v cnh bo sm vi bin i kh hu, nng cp h thng , xy dng cc cng, knh phng xm nhp mn, tng vnh ai rng ngp mn ln 5001.000m sc phng h. Tnh cng ang tm cch xy dng m hnh nh , m hnh canh tc, chn nui thch nghi vi vic nc bin dng. Vit Nam cn mt kch bn bin i kh hu khc? Hn mt nm trc (thng 6-2009), B Ti nguyn - mi trng cng b kch bn bin i kh hu, nc bin dng cho Vit Nam. C th xem y l mt li cnh bo chnh thc mang tm quc gia v nhng nguy c t bin i kh hu m Vit Nam phi i mt cho n cui th k 21. Ba kch bn bin i kh hu, nc bin dng cho Vit Nam c xy dng trn c s cc kch bn pht thi kh nh knh ba mc thp, trung bnh v cao vi s liu tnh ton theo tng ct mc thp k: 2020, 2030, 2040 n nm 2100. Theo kch bn pht thi cao ca b th vo cui th k 21, lng ma hng nm c th tng khong 9-10% Ty Bc, ng Bc, 10% ng bng Bc b, Bc Trung b v 4-5% Nam Trung b, 2% Nam b v Ty nguyn so vi trung bnh thi k 1980-1999. Lng ma cc thng cao im ma ma s tng 12-19% c cc vng pha Bc v Nam Trung b, trong khi khu vc Nam b v Ty nguyn ch tng 1-2%. i vi nc bin dng, mt s nghin cu gn y cho rng mc nc bin ton cu c th tng 50-140cm vo nm 2100. Ring cc kch bn cho Vit Nam tnh rng vo gia th k 21 mc nc bin c th dng thm khong 28-33cm v n cui th k mc nc bin c th dng thm 65-100cm so vi thi k 1980-1999. Trong tng lai gn, d bo n nm 2020 mc nc bin nc ta c th dng cao thm 11-12cm v t mc tng 28-33cm vo nm 2050...

Da trn cc kch bn nc bin dng, b bc u xy dng bn ngp cho khu vc TP.HCM v BSCL. Theo , khi nc bin dng 65cm (mc thp), din tch ngp BSCL l 5.144km2 (12,8%), v mc 100cm (cao) th ngp s tri rng trn 15.116km2, tng ng 37,8% din tch ton vng. Ring khu vc TP.HCM, theo d bo vi mc nc bin tng 65cm, din tch ngp rng khong 128km2 (6,3%) v nhn chm 473km2 (23%) nu dng mc 100cm. Thc ti ph phng hn kch bn Trn thc t, nhng him ha mang tn bin i kh hu khng i lu n th m v ang p xung nhiu vng, cp i nhiu sinh mng v gy ra v s thit hi nghim trng. Ch mt trn ma ko di ba ngy vo thng 10-2008 dm ni thnh H Ni v mt s tnh ln cn trong bin nc, lm cht 17 ngi, gy t lit giao thng v hy hoi nng nghip ng k. Trong ba ngy , lng ma o c ti H Ni l hn 500mm, ti H ng hn 800mm. V khi hai cn l lin tip xung min Trung u thng 10 va qua hin hin rt r s bng hong, bt ng ca con ngi trc nhng bin c thin nhin cha tng d di nh vy. Tun qua, l lt li trn ngp cc tnh Nam Trung b. m 31-10-2010, lng ma o c Ninh Thun t 100-200mm, Phan Rang ln ti 274mm. TP Nha Trang (Khnh Ha) hng mt trn ma hn 500mm ko di nhiu gi khin nhiu phng b nhn chm, giao thng ng b ln ng st b t lit. ng thi, tin tc v cc dng sng, sui cn nc, tr y ti khu vc Ty nguyn lin tip xut hin. Cn ti Nam b - va la v va c BSCL - ngi dn mit ng khc khoi ch l v. Ma nc ni trng ng - mt c n m to ha bao i nay u i tng cho c dn ca t chn rng - cng lc cng nht nha. Ngy 2-12-2008, Chng trnh mc tiu quc gia ng ph vi bin i kh hu c ban hnh. Hai b Ti nguyn - mi trng, Nng nghip v pht trin nng thn cng cho hay c hng lot nghin cu, lp quy

hoch, k hoch ng ph... Cc a phng trong cuc nh TP.HCM v Cn Th cng ang lo u t nghin cu, tm gii php thch ng cho tng kch bn. Nhng thc t ph phng cn k ca khng t thm ha thin nhin g ca m m, khng cn l chuyn ca nhng ct mc thp k nh b hnh dung. Nc n u gi, dn Vit Nam nhiu vng ang phi quy p tht s chng chi tng ngy, mi thm ha li mc khc lit khc nhau vi y ry bt ng, bng hong v mt mt. Trong khi ch i v hi vng nhng gii php m k hoch di hn ng ph vi bin i kh hu pht huy tc dng, c l cng nn ngh ti nhng kch bn v gii php ng ph quyt lit hn trong ngn hn trc nhng din bin khn lng ca thi tit, ch t khng cn cnh b ng chng chi v nhng li li cho ma lch s, cho l bt ng! Nc bin dng cao Bc Liu T trung tun thng 10 n nay, tuy mi vo u con nc, triu cng v mc nc bin dng cao ti Bc Liu gy ngp nhiu nh dn, nhiu tuyn giao thng, hoa mu. Theo TTXVN, ti cc a phng gip ca bin nh huyn ng Hi, Ha Bnh v TP Bc Liu, triu cng ln cao trn qua cc b bao, ng s lm nhiu nh dn ngp su. cc ca sng dc tuyn bin ng, nc bin trn su vo ni ng gy thit hi nng. Khng ch cc huyn u ngun, triu cng cng e da din tch trng la ca cc huyn vng su, xa cc bin nh Gi Rai, Phc Long, Hng Dn... Nhiu lo nng y cho bit triu cng nm nay v sm v cao hn khong 50cm so vi mi nm.

Bin i kh hu
Bch khoa ton th m Wikipedia

Bin i kh hu Tri t l s thay i ca h thng kh hu gm kh quyn, thu quyn, sinh quyn, thch quyn hin ti v trong tng lai bi cc nguyn nhn t nhin v nhn to trong mt giai on nht nh t tnh bng thp k hay hng triu nm. S bin i c th l thay i thi tit bnh qun

hay thay i s phn b cc s kin thi tit quanh mt mc trung bnh. S bin i kh hu c th gii hn trong mt vng nht nh hay c th xut hin trn ton a Cu. Trong nhng nm gn y, c bit trong ng cnh chnh sch mi trng, bin i kh hu thng cp ti s thay i kh hu hin nay, c gi chung bng hin tng nng ln ton cu. Nguyn nhn chnh lm bin i kh hu tri t l do s gia tng cc hot ng to ra cc cht thi kh nh knh, cc hot ng khai thc qu mc cc b hp th v b cha kh nh knh nh sinh khi, rng, cc h sinh thi bin, ven b v t lin khc.

[sa]Thut

ng

nh ngha chung nht cho s bin i kh hu l s thay i cc c im mang tnh thng k ca h thng kh hu khi xt n nhng chu k di hoc hng thp k hoc lu hn, m khng k n cc nguyn nhn.[1][2] Theo , nhng thay i bt thng trn nhng chu k ngn hn mt vi thp k, nh El Nio, khng th hin s thay i kh hu. Thut ng ny i khi c s dng nhc n nhng trng hp c bit ca bin i kh hu do tc ng ca hot ng con ngi; v d, trong Cng c Khung ca Lin hp Quc v Bin i Kh hu (United Nations Framework Convention on Climate Change) nh ngha bin i kh hu l "l s thay i ca kh hu m hoc trc tip hoc gin tip do tc ng ca hot ng con ngi dn n thay i thnh phn kh quyn ton cu v ngoi ra l nhng bin thin t nhin ca kh hu c quan st trn mt chu k thi gian di."[3] Trong nh ngha cui thay i kh hu ng ngha vi m ln ton cu.

Bin i kh hu tc ng khp Vit Nam

Thi tit din bin khn lng, phc tp, song nhiu ngi cn th cho rng tc ng ca bin i kh hu cn lu mi chm n chng ta, gio s ng Hng V cnh bo.

Di y l ni dung trao i gia ng ng Hng V, nguyn th trng B Ti nguyn v Mi trng v tc ng ca iu kin thi tit khc nghit va qua, v yu cu cn cnh gic hn vi bin i kh hu. - ng c cho rng thy in l mt nguyn nhn khin l ln va qua min Trung? - C 2 yu t khin tnh trng ma ln dn dp, to bo thng xuyn trong thi gian va qua. Trong nguyn nhn chnh l do BKH, cn tc ng ca con ngi ch l mt yu t khin l cng thm mnh. V d, nu rng khng b tn ph, lng nc v chm hn. Nhng do tn ph rng, lng nc v nhanh v mnh hn. Hoc nu iu tit x l tt s hn ch dng chy nc l. C tc ng ca hai yu t, thin tai v nhn tai, sc ph hoi l lt mnh hn.

- C th hn, vic x l t cc nh my thy in Sng Hinh, sng Ba H gy tc ng nh th no? Cng tc quy hoch ni chung, m c th l quy hoch mng li thy in hin nay cha tt. Khi tip nhn v cho php d n u t, chng ta cha nhn thy ci ng cnh trng thi cc i. l tc ng ca l t t nhin v t x l t cc nh my thy in bo v p. Nh th, trong trng thi l mnh mt s tng sc tn ph ln gp hai n ba ln. Vic pht trin thy in va v nh rt c ngha, tn dng lng nc cc ni gii quyt vn nng lng. Quan trng nht l tnh ton sao cho khng xy ra cng hng v nc x l t h thy in ng thi vi l t nhin. Bi ton cng hng ny phi nm trong bi ton quy hoch chung. Ma ln, l lt va ri Bc Trung B v Nam Trung B mi y ang l minh chng r nht. Cc nh my thy in va v nh thy in x l cng mt lc vi nc l t nhin v to thnh cng l to hn nhiu v ngi dn chu ng qu sc ca mnh.

Nguyn Th trng B TN&MT ng Hng V. nh: H.T

- Ngha l Vit Nam cha c quy hoch hay nghin cu v tnh cng hng ca l trong qu trnh tnh ton xy dng cc nh my thy in? - lp quy hoch mng li thy in va v nh ti mt khu vc, cn tin hnh thit lp h thng thng tin a l chi tit thng bo chnh xc khu vc y, sau sp xp cc nh my thy in vo h thng thng tin a l. a ra bi ton phn tch l gi nh nh: h ny x ra mt lng nc, h kia x ra mt lng nc th l cng hng ra sao. T y, mi bit sp t nh my thy in, v khi no c th x l.

Ti Vit Nam, ti tin chc 100% khng lm iu ny. Chng ta xem xt nhiu mt trong quy hoch nhng gc khc nh tn dng nc v ma l th no, c tn ph g v mi trng hay khng, liu c gy tn hi g n thin nhin, a dng sinh hcch khng phi t gc thm ha v l c th gy ra, hay vn cng hng nc l cng cha c xem xt ti. - Nh vy, liu c nn b vic xy dng cc nh my thy in hin nay khng? - Xung quanh vn thy in cc nh khoa hc th gii a ra nhiu kin khc nhau. C ngi cho rng n l nng lng sch, khng pht thi. Cng c ngi ni, nhng cht thi di lng h thng qua phn hy cy ci thc vt cn gy hi nhiu hn nhit in, gy hiu ng nh knh ln, nn ng ni thy in l nng lng sch. V vy, nhiu nc khuyn cao khng nn lm thy in. Vit Nam, nn nhn nhn thm c k hoch tng th, cn nghin cu k lng, xem xt tc ng xu ca thy in ti pht trin t nc, vng no nn xy thy in, vng no khng, pht trin thy in i i vi bn vng, hiu qu thy in nn lm ni no, xem xt thy in ng gp bao nhiu phn trm gii quyt vn nng lng.

Nhiu tuyn ng thnh ph Quy Nhn b ngp. nh: Minh Tho

- Thi gian gn y, Vit Nam i din vi nhiu bin ng d di ca thi tit. iu ny c lin quan nh th no n tnh trng bin i kh hu ton cu? - Vn BKH, Vit nam ngh ti nhng cha tht su sc. Nhiu ngi ngh BKH ch l nc bin dng. Thm ch, cn t ra ch quan, th l mi nm nc dng ln

1cm th cn lu mi n nh ta; ri nhng d bo mi n 2050 mi tc ng n BSCL. u l nhng lung t duy coi thng BKH. Trn thc t th khc hn, BKH tc ng khp ni nc ta. l s bt thng v cng ngy cng ln v bo l, l thy triu b thay i ch lm cho TP.HCM nc sng, gy ngp lt. Bc Trung B va lt, Nam Trung B li lt. Nguy c d bo Trung Trung B cng ang b e da bi ma ln trong thi gian ti. Trong lch s t trc ti nay, hin tng l ln v lin tc t xy ra. Nhng nm trc, ti khu vc min Trung, mi nm ch mt n hai tnh b ngp nng nh Hu hay Nng. Nhng n thi im hin nay, bo hnh thnh nhiu, lin tc cng sc tn ph ln hn khp min Trung. Tnh trng hn hn ko di cha tng c min Bc va qua. Tt c l h qu ca BKH. - ang c nhiu kin cho rng cn thay i kch bn BKH Vit Nam? ng l vy. Thi tit ang din bin phc tp, khn lng, v nhanh hn ci chng ta d kin. Nh ni trn, ai cng ngh nhng iu d on s cha n, nhng thc t th nhng du hiu ca BKH n rt nhanh v mnh. Ti Theo thng tin t Trung tm KTTV, t l cn cha chm dt hn trong nm nay m cn tip tc na. Lc ny Vit Nam cn c hnh ng chung vi th gii, a ra nhng gii php thch nghi gim thiu tc ng BKH. - V lu di, theo ng, cn lm g gim nh thin tai? BKH xy ra ngoi mun chng ta. Nhng bt thng v ma, ch ma, bo rt kh chng li, m ch c th ng n phng n gim thiu m thi. C th, mun chng li phi i t vic pht thi kh nh knh, vn ng trn ton cu v pht trin cng nghip nhng khng gy hi, nhng iu ny i hi thi gian di. ng thi, con ngi cn hc cch thch nghi, lm mi vic tt nht trong phm vi c th lm nh quy hoch h thy in thy li hp l, x l theo trnh t thng nht ng lm dng nc cng hng vi nhau, khng cht ph rng, l s v chm hn. Cn c tng phng trnh cao nht tc ng ca l. Ngoi ra, c th o h cha dc ng cha l, trnh cng l qu mnh n dn c, hoc b tr h thy in thy li c th tr c nc. Mt bin php khoa hc na, nhng yu cu u t ln hn, l xy dng cc trm thng bo v l, lung, phn tch a hnh l hay i theo ng no.

Bin i kh hu e da cuc sng nhn loi

(VietNamNet) - Bin i kh hu ang tc ng ra sao n i sng nhn loi?... TS Nguyn Hu Ninh, Trung tm Nghin cu, Gio dc v Pht trin Mi trng thuc Lin hip cc Hi Khoa hc v k thut Vit Nam tr li nhng cu hi thng gp nht lin quan n vn bin i kh hu ton cu.

Vi nt v TS. Nguyn Hu Ninh

Sinh nm 1954 ti H Ni. Nm 1971 1977, hc Hungary. Sau , cng tc ti Trng H Tng hp H Ni. 1982 - 1986: Nghin cu sinh Hungary v tt nghip thc s v sinh hc. Nm TS. Nguyn Hu 1986: Quay li H Tng hp v bt Ninh (nh: Ng. u nghin cu v Huyn) vn bin i kh hu v mi trng ton cu. Trong qu trnh nghin cu, ng hp tc vi cc nh khoa hc ca hng chc nc trn th gii. Nm 1991, ng thnh lp Trung tm Nghin cu, Gio dc v Pht trin Mi trng thuc Lin hip cc Hi Khoa hc v k thut Vit Nam. Tin s sinh hc Nguyn Hu Ninh l mt trong 6 tc gi chnh ca chng 10 (Chu ) thuc Bo co nh gi ln th 4 ca U ban lin chnh ph v bin i kh hu (Intergovernmental Panel on Climate Change - IPCC). Nm ngi cn li l: Yurij Anokhin (Nga), Batima Punsalmaa (Mng C), Yasushi Honda (Nht), Mostafa Jafari (Iran) v Congxian Li (Trung Quc). (Xem: http://www.ipccwg2.org)

- Gn y, bo l min Trung v min Nam c gia tng nhiu, vn ny c lin quan g n bin i kh hu? - Mt iu chc chn l vn bo l c lin quan n bin i kh hu. Trong my chc nm qua bin i kh hu xy ra v tc ng n cc yu t, hin tng t nhin rt nhiu. Nm nay l nm hot ng ca hin tng Lanina, theo cc nghin cu khoa hc nh gi trong nhng nm c hin tng Lanina cc vn bo, ma l Vit Nam cao hn mc bnh thng. Tng t, nm 1999 c hin tng Lanina, hot ng bo l Vit Nam bao gi cng nhiu hn. Vn ny c lin quan n hin tng thi tit cc oan v chc chn c lin quan n vn bin i kh hu. Bin i kh hu lm cho tn sut, cng cc oan ca kh hu tng ln rt nhiu. Bn cht ca bin i kh hu gy ra rt nhiu vn trong lm cho hin tng cc oan ca kh hu tng ln. C th ni l mt trong nhng yu t quan trng, l yu t tc ng chnh gy nn. - Nhng nm gn y, bo ch thng nhc n "bin i kh hu"... Vy, bin i kh hu l g?

- Trc tin, cn hiu kh hu l g? Kh hu l mc trung bnh ca thi tit trong mt khong thi gian v khng gian nht nh. Trong vng 1.000 nm qua, nhit b mt Tri t c tng, gim khng ng k v c th ni l n nh. Th nhng, trong vng 200 nm tr li y, c bit l trong my chc nm va qua khi cng nghip ho pht trin, nhn loi bt u khai thc than , du la, s dng cc nhin liu ho thch... Cng vi cc hot ng cng nghip tng ln, nhn loi bt u thi vo bu kh quyn mt lng kh CO2, nit xt, mtan... khin cho nhit b mt Tri t nng ln. Hu ht gii khoa hc u cng nhn bin i kh hu l do nng ca kh hiu ng nh knh tng ln trong kh quyn mc cao. Bn thn n lm cho Tri t m ln, nhit b mt Tri t nng ln, nhit nng ln ny to ra cc bin i trong cc vn thi tit hin nay. Theo bo co mi nht ca Lin hip quc, nguyn nhn ca hin tng bin i kh hu 90% do con ngi gy ra, 10% l do t nhin.

S hiu ng nh knh (nh: http://www.masternewmedia.org)

- Gii khoa hc c bng chng g v bin i kh hu? - Tt c cc trm o nhit u c th o, nh gi v xc nhn c bng chng v bin i kh hu. Hin nay, nhit trung bnh tng ln ti 0,3 - 0,4 C trong my chc nm va qua v hin ang c xu hng tng tip. Theo cc m hnh nghin cu trong th k 21, nhit trung bnh ca Tri t c th tng t 1,1 - 6 C kh nng xy ra t 1,8 - 4 C trong ty theo s pht thi hiu ng nh knh ct gim n mc no lm gim bt cc kh CO2 v cc kh khc gy hiu ng nh knh. Nu nh ngay t lc ny, nhn loi dng pht thi kh nh knh th nhit b mt Tri t vn tip tc nng ln, nc bin vn tip tc dng ln trong vng 50 nm na. Nhit tri t nng ln lm cho bng ca cc dy Himalaya v Nam cc, Bc cc v cc vng khc tan chy. Nhng ni bng ny tan chy s lm cho mc nc bin tng ln. Mc nc bin dng ln t 28 - 43 cm. Nhng c th mc nc bin ny cn cao hn na ty theo s pht thi ca hiu ng nh knh v tc ng ca con ngi gy ra.

Biu nhit trung bnh trn b mt Tri t tng ln trong vng 140 nm qua (nh: www.combatclimatechange.ie)

- Lm th no nhn bit c bin i kh hu? - Nhn bit rt d bi v hng ngy tt c cc trm quan trc ca cc quc gia u o c nhit , lng ma, bc x, gi v cc thng s khc sau tp trung li a ra mt s liu trung bnh ra biu ca nhit v em so snh vi cc nm trc. Chng ta c th nhn bit mt cch n gin trong cuc sng i thng l ti sao nm nay ma ng li ngn li, hn hn, ma l tht thng khng ging quy lut my chc nm v trc. Cy trng c s thay i v thu hoch, dch bnh nhiu hn, bnh mi xut hin. c bit l cm gic ma ng v ma h cm nhn c nhit ca ma h cc t nng tng ln v ko di, ma ng ngn li... Tt nhng yu t ny tc ng trc tip n cuc sng c nhn ca chng ta. - Bin i kh hu c nguy him n cuc sng ca con ngi khng? N gy nguy him ra sao? - C, bin i kh hu l mt iu cc k nguy him e do n vn tn ti ca con ngi. Bin i kh hu gy nguy him do n lm cho Tri t nng ln, nc bin dng ln. Tri t c 7 t ngi v hin gi, c n hn mt na s ngi ny sng vng duyn hi ca Tri t trong phm vi 100 km tr li vng b bin. khi nc bin dng ln lm nh hng n cuc sng ca hng t ngi. Theo d bo ca cc nh khoa hc, th BangKok (Thi Lan) trong vng hai mi nm na s b ngp v hin Thi Lan khng thi gian chuyn th sang ni khc. Cn i vi Vit Nam, ng bng sng Cu Long cng l mt trong nhng ni rt "nhy cm" ca vn bin i kh hu. Hay, vn triu cng ca TP. HCM, bo l min Trung cn nan gii hn rt nhiu khi tnh n yu t lin quan bi hin tng bin i kh hu. i vi s e da ca bin i kh hu th y l nguy c chung cho i sng nhn loi. Trong vic gii quyt vn ny, tt c mi ngi trn Tri t s khng c ai thng v cng khng c ai thua,

Trc s e da y, mi ngi u ging nhau v mt s phn. Hin tng bin i kh hu ang din ra, cn mc nghim trng n u l do con ngi quyt nh v con ngi c y , c cng ngh, c tin ch cn thiu quyt tm v mt chnh tr ca tt c cc quc gia gii quyt vn ny. - Ni no trn th gii chu nh hng nng nht ca bin i kh hu? Chu v ti Vit Nam? - Vng chu nh hng ca bin i kh hu ln nht ca Tri t l Bc cc v Nam cc, hai ni ny nhit tng ln nhanh nht. Sau n cc vng ni cao nh Himalaya, Ty Tng... Theo nghin cu nhng vng lnh nht c nhit tng ln nhanh nht. Cn ti Vit Nam, nhit s tng t 0,3 - 0,5 C n nm 2010, t 1- 2 C vo nm 2020, t 1,5 - 2 C vo nm 2070. Nhng khu vc c nhit tng cao nht l Ty Bc v Vit Bc. - Chng ta c qu lo lng v bin i kh hu khng? - Chng ta phi c bit quan tm bi v n c tc ng trc tip n cuc sng ca mi chng ta. Chng ta cn phi tit kim nng lng, s dng cc hnh thc nng lng khc nh nhin liu sinh hc, nng lng gi, nng lng mt tri, nng lng nguyn t... thay th cc nhin liu dng nhin liu ho thch nh than , du la. - Gii khoa hc v cc Chnh ph cc nc c nhng ng thi no nhm gii quyt vn bin i kh hu? - Ti mt cuc hp hi gn y, Tng th k Lin hip quc Ban Ki-moon nhn bn bo co ca U ban lin chnh nh minh ha v hin tng Tri ph v bin i kh hu (Intergovernmental Panel on Climate t nng ln do bin i kh Change - IPCC) m ni dung cho thy, hu ht cc nh hu(nh: http://www.lincsgas.com khoa hc trn th gii u nht tr bn bo co th hin ) ng hin trng bin i kh hu hin trng hin nay. Gii khoa hc, ni chung ng lng v nht tr trong vic nghin cu v ng dng cc phng php nhm gii quyt vn ny. Nhn loi khng thiu tin, cng ngh, cht xm nhng vn l ch: Quyt tm chnh tr ca tt c cc nc c nht tr gii quyt tnh trng bin i kh hu khng? Tng th k Lin hip quc ku gi tt c cc quc gia hy ng tm nht tr gii quyt vn ny. Thc t l, khi k Hip c Kyoto, c nc ng ngoi cuc, c nc gy ra nhng cn tr ny khc, c nhiu nc vn c tnh gy ra cc cht pht thi gy hiu ng nh knh... Mt s nc trn th gii cn thiu quyt tm chnh tr v thiu s hp tc trong vic gii quyt vn bin i kh hu. - Mi ngi nn lm g hn ch tnh trng bin i kh hu? - C hai vn cn t ra. l l lm gim tc ng bin i kh hu v th hai l thch ng vi bin i kh hu. lm gim tc ca bin i kh hu c lin quan n nhiu lnh vc nh nn kinh t chng ta phi lm. Hin nay tt c cc nc trn th gii ang s dng ngun nhin liu c ngun gc ha thch nh du la, than ... Cn phi s dng nhin liu ha thch mt cch hp l gim kh thi nh knh.

Trong nng nghip v lm nghip s dng nhiu phn bn hu c trnh pht thi kh metan rt nhiu. C rt nhiu cc bin php lin ngnh v i hi cc chnh sch ph hp vi tng nc v tng a phng vi mc tiu ti a. Mt khc, chng ta phi lm sao c nhng bin php i ph thch nghi sng cng bin i r kh hu v trnh thit hi ti a, chnh sch, truyn thng cc bin php ng ph. Khi chng ta p bin chng ta trng rng ngp mn pha ngoi bo v. i vi mi c nhn chng ta phi c thc trong vic bo v mi trng. Bao gm gi gn mi trng, s dng giao thng tt nht nh i nhiu ngi mt xe, dng bng n tit kim, ra khi phng tt in ngay, tt my tnh khi khng dng. Mi c nhn phi nhn thc rng nng lng v s bo v mi trng l ht sc quan trng s lm cho th gii tt hn.

Qun l ri ro, thch ng vi bin i kh hu

(VOV) - Theo nh gi ca y ban Lin chnh ph v bin i kh hu (IPCC), bin i kh hu l do con ngi gy ra. Do , khng ch mt quc gia m ton cu phi vo cuc gim thiu tc ng tiu cc ca bin i kh hu. iu ny c TS Chiristopher Field, ng Ch tch Nhm lm vic II, IPCC v Gim c vn phng Sinh thi ton cu, Vin nghin cu Carnegie nhn mnh ti cuc hp bo chiu 25/3 do i hc Quc gia H Ni (HQGHN) t chc. TS Field nh gi cao vic Vit Nam ph chun Chng trnh Mc tiu quc gia ng ph vi bin i kh hu, c bit l bc i ng n khi lng ghp vic ng ph bin i kh hu vi pht trin nng nghip; ng thi cho bit, IPCC s cung cp c s khoa hc cho Vit Nam a ra nhng chnh sch tt hn v ng ph vn ny. Theo GS.TS Mai Trng Nhun, Gim c HQGHN, chng ta cn hng n gii php ng ph thng minh ch khng phi ch c i ph. iu ng ngha vi vic cn u t c chiu su nhm qun l nhng ri ro cc thin tai v hin tng thi tit cc oan. Hin ti, HQGHN l mt trong s t trng trn th gii o to trnh thc s v bin i kh hu.

Trc , t 22-25/3, HQGHN ng cai t chc Hi ngh quc t v bin i kh hu ln u tin ti Vit Nam ca IPCC vi ch : Qun l ri ro cc thin tai v hin tng thi tit cc oan nhm thch ng vi bin i kh huSREX. Bin i kh hu ang din ra v Vit Nam l mt trong nhng nc c bit b nh hng bi nhng tc ng bt li ca bin i kh hn nh l lt v hn hn, mc nc bin dng v xm nhp mn, cng nh gia tng cc ri ro v sc khe do cc t nng nng gay gt, st xut huyt v st rt.

TS Chiristopher Field: Lng lng ghp vic ng ph BKH vi pht trin nng nghip l bc i rt ng n ca Vit Nam

Cc i din: HQGHN, i s Vng quc Na Uy, IPCC, B TN-MT tham d hp bo chiu 25/3

Vit Nam a ra c s mc nc bin dng tnh trung bnh l 1m vo nm 2100, c th lm ngp mt din tch t l 30.945 km2 (bng 9,3% din tch t b mt ca Vit Nam) nu khng c cc bin php gia c iu v cc h thng tiu thot nc. i ph vi tnh hnh trn, Vit Nam xy dng mt Chng trnh Mc tiu quc gia ng ph vi bin i kh hu, vi cc hnh ng tp trung vo giai on 2009-2015, c Th tng ph duyt vo thng 12/2008./.

Hi tho "Nng cao nhn thc nhm ng ph vi bin i kh hu"

(VOV) - Hi tho nhm nng cao nhn thc cho cng ng hiu su sc hn v bin i kh hu v bin php gim thiu tc ng ca bin i kh hu Ngy 5/3, Cc Kh tng Thy vn, B Ti nguyn & Mi trng phi hp vi S Ti nguyn & Mi trng tnh Qung Bnh t chc Hi tho "Nng cao nhn thc nhm ng ph vi bin i kh hu". Theo B TN-MT, bin i kh hu v ang din ra trn phm vi ton cu, khu vc v Vit Nam. Bin i kh hu v s tc ng nghim trng n sn xut, i sng v mi trng trn phm vi th gii, trong c Vit Nam. Nguyn nhn chnh l do gia tng pht thi vo kh quyn cc cht kh nh knh do cc hot ng ca con ngi. Ti Hi tho, cc i biu c nghe bo co v cc hot ng trong v ngoi nc lin quan n ng ph vi bin i kh hu; hng dn xy dng v thc hin d n C ch pht trin sch; gii thiu cc kch bn bin i kh hu cho Vit Nam n nm 2010; bo co chng trnh mc tiu quc gia ng ph vi bin i kh hu v nh hng cc hot ng trin khai trong thi gian ti a phng. Trong 50 nm tr li y, nhit tng trung bnh hng nm t 0,5-07 C. Lng ma gim 20%. T nm 1993-2008 mc nc bin dng cao trung bnh hng nm l 3,3mm. Vit Nam k v ph chun Cng c khung ca Lin Hp Quc v Ngh nh th Kyoto vo cc nm 1992, 1994, 1998 v 2002. Theo , Vit Nam cha c ngha v phi ct gim pht thi kh nh knh, nhng phi thc hin mt s ngha v chung nh xy dng cc thng bo chung quc gia, kim k quc gia kh nh knh, xy dng, nh gi v gim nh kh nh knh, bin php thch ng vi bin i kh hu..../.

Nguyn Minh Phong

ng to Vit Nam 2010 tp trung ng ph bin i kh hu

(VOV) - ngha quan trng ca cuc thi ny l c cng ng cng c hiu bit, suy ngh v chung tay i ph vi bin i kh hu. Chiu nay (5/1), ti H Ni, Ngn hng Th gii, B Ti nguyn v Mi trng phi hp vi Trung ng on Thanh nin Cng sn H Ch Minh t chc L pht ng v gii thiu Chng trnh sng to Vit Nam vi ch ng ph vi bin i kh hu. Chng trnh sng to Vit Nam l hot ng thng nin, c t chc ln u tin vo nm 2003 nhm tm kim cc phng php tip cn c tnh sng to gii quyt cc vn , thch thc ny sinh trong qu trnh pht trin ti cng ng; ng thi, huy ng cc ngun lc ng h cc n v x hi trong cuc chin chng ngho i v thc y qu trnh pht trin. Ngy sng to Vit Nam nm nay ku gi cc xut v vn ng ph vi bin i kh hu tp trung vo nhng ch nh: Cc bin php ci tin gip gim kh thi nh knh; gim mc nh hng ca Bin i kh hu i vi cc mi trng t nhin v con ngi; Bin php ci tin h tr cho c hai vic gim nh v thch ng vi bin i kh hu nh: lng ghp cc vn bin i kh hu vo cng tc lp k hoch pht trin kinh t x hi a phng n d thi phi p ng yu cu: C mc tiu r rng, sng to v ph hp vi ch chnh ca chng trnh; Xc nh r i tng hng li v cc bn lin quan trong qu trnh thc hin; Mang tnh thc t v c kh nng nhn rng ng L Cng Thnh, Cc trng Cc kh tng thy vn v Bin i kh hu, B Ti nguyn v Mi trng by t hy vng, vi sc sng to ca cng ng, chng ta c th tm ra c nhng m hnh c iu kin nhn rng khng ch cho a phng, ni nghin cu n c ng dng th nghim m cn cho c nhng a phng c nhng iu kin kh hu tng t. Mt ngha rt quan trng na ca cuc thi ny l cho mi ngi cng c hiu bit, suy ngh v chung tay i ph vi bin i kh hu./. Nguyn Hin- Nh Trang

Nng cao vai tr ph n ng ph bin i kh hu

(VOV) - Bin i kh hu gy ra nhng hu qu nghim trng v ngi ph n l i tng phi gnh chu hu qu nng n nht. Vic nng cao vai tr ca n gii i vi hin trng ny ang l mi quan tm ln B Datin Hih Masni Hj Mohd Ali C vn ACWO Ph Ch tch th Nht ca Hi ng ph n Brunei cho rng, hin nay c th gii ang ng trc nhng thch thc ln v mi trng, in hnh nh Pakistan phi gnh chu nhng mt mt ln do l lt gy ra. T khp cc chu lc, thm ho thin tai ang e do n tnh mng ca hng vn con ngi ang sinh sng trn a cu. Gn y nht chu u l Hungari vi thm ho bn . c bit l Vit Nam vi trn l lt ang din ra min Trung to nn nhng thm cnh tang thng cho bit bao nhiu ngi dn ang sinh sng khu vc ny. Vi nhng din bin thi tit trong thi gian gn y, th gii ang phi i mt vi tnh trng m ln ca tri t, ko theo s bt thng ca thi tit, bnh tt mi xut hin, bnh tt c ti pht. Theo cc chuyn gia, ngi ngho l tng lp b nh hng ln nht ca bin i kh hu m hn 70% ngi ngho chnh l ph n. Gnh nng ca thin tai ang ln i vai gy ca h.

N gii b nh hng ln do bin i kh hu gy ra (nh: internet)

Trc nhng bin i ca kh hu t ra nhiu vn phi lm g bo v thin nhin, bo v mi trng sng v bo v chnh quyn li ca ngi ph n. Bi vy gii php bo v mi trng, gim tnh trng bin i kh hu c lnh o ca gii n ASEAN rt quan tm ti i hi Lin on cc t chc Ph n ASEAN ang din ra ti H Ni ngy 19-20/10. B Ali cho bit, Brunei chng li tnh trng bin i kh hu ang xy ra, Chnh ph thc hin khuyn khch trng rng ven bin. Trng rng va thc hin ngn mn xm thc va tng kh nng hp th kh CO2. B Ali ni rng, Brunei lun thc vic bo v rng - l phi ca t nhin nh bo v mt phn quan trng trong c th. Bi vy, nc ny phi hp vi nhiu t chc phi chnh ph thc hin nhiu d n bo v rng, khng cho ph rng. Th h tr l tng lai ca t nc, bi vy, Chnh ph Brunei tin rng, vic gio dc bo v rng ngay t u i vi la tui ny s gip h thc c tm quan trng ca rng i vi i sng ca con ngi. Cn b Dewi Motik Pramono Ch tch Hi ng Quc gia cc t chc ph n Indonesia nu gii php, ph n cn phi c nhng hnh ng u tin mi ngi hc tp v lm theo. B Pramono cho bit, Indonesia ang thc hin 3 chin lc: Gim thiu cht thi cacbon, ti s dng v ti ch nguyn vt liu nhm hn ch tnh trng nhim mi trng. Chin lc ny hn ch c tnh trng vt rc ba bi, c bit thc chi tiu cho cuc sng cng tt hn. Vn ny c tuyn truyn v thc hin kh tt tng lp ph n Indonesia, c bit l nhng ngi ph n lm ni tr. B Pramono cho v d, bng vic tuyn truyn v 3 chin lc trong gii n Indonesia, khin h c thc hn trong vic la chn sn phm tiu dng. Bn cnh , Indonesia ang khuyn khch mi cng dn thc hin chnh sch n ung thng minh. n ung thng minh l cch hn ch vic tiu pha ba bi, va tit kim c chi ph va gp phn bo v mi trng sng v chnh thc n tha l mt trong nhng nguyn nhn gy nhim mi trng v pht sinh ra bnh tt. B Monthip Sriratana Ph Ch tch Hi ng Quc gia Ph n Thi Lan nh gi bin i kh hu nh hng nng n n ph n, trong khi chnh h l ngun lc quan trng trong vic chng bin i kh hu. Bi vy theo b Srirtana, iu chng ta cn lm hin nay l nng cao vai tr ca ngi ph n, h pht huy c kh nng trong vic ng ph li vi thin tai nguy hi m h phi gnh chu mt cch nng n nht.

 vic bo v mi trng, chng bin i kh hu hiu qu, cng tc tuyn truyn l ht sc quan trng. B Thilla Chelliah thnh vin ca U ban Mi trng Malaysia cho rng, trong tuyn truyn ta cn em ra hnh mu tt v mi trng cng hc tp rt kinh nghim. ng thi cn gii thiu n tng ngi nhng hnh vi, cch ng x i vi thin nhin. Phi c ch ban hnh cc quy nh, quy tc v ng x vi mi trng qua gp phn nng cao thc bo v mi trng ca nhn dn trong tng quc gia ni ring v trong khu vc ni chung. Vit Nam l mt trong nm quc gia chu nh hng ln nht ca bin i kh hu. Bi vy, vn bo v mi trng c thc hin v c nhiu hiu qu thit thc, c bit l trong ch em ph n. B Hong Th i Nhin Ph Ch tch Hi Lin hip Ph n Vit Nam cho bit, hin nay, vi s pht ng ca Hi, Vit Nam c nhiu chng trnh, d n xy dng li nh cho ch em. Hi pht ng phong tro 5 khng, 3 sch n tn cc cm thn x xa xi nht. Hi cng thc hin phi hp vi B TNMT xy dng nn chin lc hiu qu trong vn phng chng bin i kh hu i vi gii n. L lc lng quan trng trong i sng x hi ni chung v trong cng tc bo v mi trng ni ring, vic nng cao vai tr ca ngi ph n trong vic ng ph vi bin i kh hu s gip cho gii n c kh nng thch ng nhanh hn vi tnh trng mi trng trn cng nh gip cho cng tc tuyn truyn c lan to rng hn./.

Vit Nam nm trong 16 nc b e da ca bin i kh hu

(VOV) - Nam phi gnh chu hu qu nghim trng nht. >> Bin i kh hu ton cu v nh hng vi Vit Nam Nht bo Th gii (Le Monde) ca Php dn bo co nh gi v nh hng ca hin tng bin i kh hu cc khu vc v quc gia, cho rng trong s nhng nc phi gnh chu hu qu nghim trng nht trong 30 nm ti, ng u l cc nc vng Nam . Theo bo co ca c quan phn tch ri ro Maplecroft ca Anh, cc nc Bangladesh, n , Madagasca v Nepal xp u tin trong danh sch nhng quc gia b tc ng mnh nht ca bin i kh hu. Tip n l mt s quc gia ng Phi v ng Nam : Mozumbique, Philippines, Zimbabue, Myanmar, Ethiopia, Campuchia, Vit Nam, Thi Lan, v Malauy. Khi phn tch xp hng, Maplecroft nh gi v nhng hin tng t nhin m cc quc gia phi i ph nh l lt, t l, hn hn, mc nc bin dng cao gn lin vi vn kh hu nng ln. y l ln u tin gii nghin cu xem xt hin tng bin i kh hu phm vi rng, tnh n nhng yu t nh dn s, tnh trng nng nghip, h thng y t, h tng c s v nng lc ca cc nh ch ti cc nc, cng nh cc vn kinh t, x hi,..

L lt ti H Tnh

Nu nhng nc chu hu qu nng n nht l nhng nc ngho nht, th theo bo co ca Maplecroft, mt s nn kinh t quan trng bc nht th gii v tng trng nhanh nht cng s phi i ph vi nhng ri ro ln nht i vi c dn ca h, h sinh thi v mi trng kinh doanh. Theo phn tch ca Maplecroft, n thuc loi "d b tn thng nht" v dn s ng, mc khai thc ti nguyn thin nhin ln, l thuc gn nh hon ton vo nng nghip, iu kin chm sc y t nhng vng c dn ngho rt km... Nc lng ging Bangladesh cng ng u v ri ro vi mt dn c cao nht th gii, li hon ton l thuc vo nng nghip, va b l lt va b hn hn, v b nh gi l nc ''c t nng lc" trong vic i ph vi bin i kh hu. Bo co nghin cu trn c cng b trong bi cnh khp vng ng Nam v khu vc pha Nam Trung Quc ang b thit hi do ma bo gy ra. ng Nam , trong khi Vit Nam ang phi gnh chu nhng trn l lt t hi nht, Campuchia cng lt nng, thit hi hng triu USD. Ti Thi Lan, l lt nh hng ti 21 trong tng s 75 tnh, nhiu cnh ng rng ln b chm di nc v cc th trn b c lp. Th tng Thi Lan Abhisit Vejjajiva cho bit tnh Nakhon Ratchsima min Trung phi chu ng trn lt t hi nht t 40 n 50 nm nay. Ngi dn min Nam Trung Quc cng phi chu ng lt li trong nhng tun va qua do ma nhiu. Nm nay, ma ma nng n cng gy thit hi ln c v ngi v ca Indonesia./. TTXVN

Mt mi tn, nhiu mc ch
(VOV) - Vit Nam c ngun tim nng nng lng ti to kh di do nh nng lng sinh khi, thu in nh, nng lng gi, nng lng mt tri v a nhit Tng trng kinh t nhanh cng vi mc gia tng dn s ng k ko theo nhu cu nng lng nc ta tng ln nhanh chng. ng thi vi pht trin kinh t v thc hin cc chng trnh in kh ho nng thn, nhu cu in trong vi nm gn y tng lin tc, thm ch cn cao hn tng trng kinh t vi mc bnh qun 17% mi nm.

Do nhu cu in tng cao, Vit Nam c th s tr thnh nc nhp khu than v du th vo nm 2015. Trin khai pht trin in t cc ngun nng lng ti to vi sn lng ng k c th s hn ch ph thuc vo nhp khu nng lng trong tng lai, ci thin cn cn ti chnh cng nh gp phn gim nhim mi trng. Cha kha vng Theo ng Nguyn c Cng Gim c Trung tm Nng lng ti to & C ch pht trin sch (Vin Nng lng), k nguyn s dng cc loi nhin liu ha thch ng vai tr ln trong pht trin kinh t ca nhiu nc. c d bo l s cn kit trong tng lai khng xa. S bin ng gi du kh c th d on c phn nh bi nhu cu ca cc cng quc kinh t ang ni nh Trung Quc, n , Brazil Sp ti, Vit Nam s ph thuc nhiu hn vo gi nng lng th gii v nhu cu nng lng ln p ng cho pht trin kinh t. Tim nng thy in ln v c bn s c khai thc ht vo thp k ti trong khi ngun kh v than c gii hn, iu ng ngha l Vit Nam s mt cn i cung cu nng lng ni a, sm phi nhp khu nng lng, trc mt l than cho in. Chung quan im ny, ng Bi Xun Khu Th trng B Cng thng nhn nh: cc ngun nhin liu ha thch (nh than, du, kh) ang ngy cng cn kit v gi ca chng ngy cng cao. Trong quy hoch pht trin nng lng bn vng, pht trin nng lng ti to l mt chin lc quan trng v tiu th nng lng ti to chim mt t l ln trong tiu th nng lng chung v mt khc chng l nhng ngun nng lng sch. S dng nhiu liu ha thch gy ra nhiu nh hng mi trng tiu cc nh nhim khng kh, nhim ngun nc, pht thi kh nh knh lm m ln ton cu. Pht trin nng lng ti to s gp phn hn ch nhng tc ng tiu cc ny, ng thi to ra nhiu vic lm pht trin nng nghip v nng thn. Tim nng ln Vit Nam c ngun tim nng nng lng ti to kh di do nh nng lng sinh khi, thu in nh, nng lng gi, nng lng mt tri v a nhit. Theo thng k, tim nng cc h thng thy in nh Vit Nam hin nay l t 800 MW - 1.400 MW. nhiu khu vc vng su vng xa, thy in nh quy m gia nh cng nh cc d n thy in cp cng ng cung cp mt lng in nht nh trong nhu cu s dng hng ngy ca nhn dn. Mt s thy in nh thc hin pht li in quc gia vi t l in ti to ni li l 1,8%, tng ng khong 1,3 t kWh (thng k nm 2007). Mt iu tra ca Ngn hng Th gii (WB) c tnh tng tim nng in gi ca Vit Nam l 513.360 MW, tng ng vi 200 ln cng sut ca thy in Sn La, l nh my in ln nht ng Nam , v 10 ln tng cng sut ca quc gia d bo cho nm 2020. Theo c tnh, tim nng nng lng sinh khi l 500 MW. Hin ti, nng lng sinh khi vn cung ng cho nhu cu un nu ca khong gn 70% h gia nh khu vc nng thn. Ngoi ra, sinh khi cng c s dng lm nhin liu t ti nhiu c s, ngnh ngh th cng khu vc nng thn cng nh sn xut gch ngi, snh s, ch bin nng sn thc phm. Ph thi nng nghip, c bit b ma ang c s dng trong ngnh sn xut ng vi cng ngh ng pht nng lng (nhit v in) Ngoi ra, cc ngun nng lng ti to khc nh kh sinh hc, nng lng mt tri, a nhit, rc thi sinh hot, thy triu cng c tim nng kh ln vi cc ch s tng ng: 58 MW, 4-5kWh/m2, 340 MW, 220 MW, 100-200 MW. Cn nhiu thch thc Mc d Vit Nam c tim nng cho pht trin nng lng ti to nhng thc t hin nay vic trin khai pht trin cc dng nng lng ny cha tng xng vi tim nng sn c. Tnh n nm 2005, t l in ti to (sn xut t cc nh my thy in nh, sinh khi, pin mt tri, v in gi) ch chim mt t l rt khim tn, vi khong trn 2% trong tng sn lng in. Chin lc pht trin nng lng quc gia ca Vit Nam n nm 2020, tm nhn n nm 2050 t ra mc tiu phn u tng t l cc ngun nng lng ti to ln khong 3% tng nng lng thng mi s cp vo nm 2010 (con s ny thp hn nhiu so vi mc tiu cc B trng Nng lng cc nc ASEAN a ra cho khi ny l n nm 2010 t con s 10%); khong 5% vo nm 2020 v khong 11%

vo nm 2050. y s l mt thch thc ln v trong qu trnh trin khai, t c mc tiu ny c rt nhiu cn tr v kh khn cn phi vt qua. ng Cng cho rng, thch thc chnh hin nay l lm cch no hi ha mc tiu v bo v mi trng vi mc tiu pht trin kinh t. C th thy r li ch ca nng lng ti to, nh trnh c cc chi ph v nh hng mi trng t vic s dng nhin liu ha thch. Nhng ngay c khi ch ra c iu ny th s nh gi cc chi ph tng thm, vic chuyn cc chi ph ny cho ngi tiu dng chi tr s rt kh p dng ti thi im hin nay khi m mc tiu chng suy gim kinh t, chng kh nng ti lm pht ang l mc tiu hng u ca Chnh ph. Nu gi in khng tng th d kin cc chi ph tng thm ca nng lng ti to cn phi c b p hoc bng cc khon ph thu t khch hng s dng nng lng hoc t ngn sch Nh nc. T thc t ny ng Cng cho rng, cn phi hnh thnh cc tiu ch chnh cho vic xy dng v hnh thnh mt khung chnh sch kh thi cho pht trin nng lng Vit Nam. S u tin cn tp trung vo 3 im chnh: Pht trin cc ngun nng lng ti to kinh t; Ti a doanh thu t vic bn cc chng ch gim pht thi cc-bon cho cng ng quc t; Tng cng nng lc trong nc, tng bc nghin cu gim gi thnh./. L Tm V Cc

HIM HA CA BIN I KH HU TON CU I VI VIT NAM V NHN T VIT NAM

TRN C LNG

Tm tt: Him ha bin i kh hu ton cu c Lin hip quc quan tm, th hin vic a ra Ngh nh th Kyoto (1997) nhm gim kh thi gy ra hiu ng nh knh, y nhanh tc nng ln ca kh hu, m nguyn th 165 nc, trong c Vit Nam, ph chun. Hin tng lnh i v nng ln ca kh hu Tri t dn n s hnh thnh cc thi k bng h v gian bng trong lch s Tri t k t, c cc nh khoa hc trn th gii v Vit Nam ghi nhn vi nhiu bng chng c th. Nu con ngi khng hn ch cc tc ng xu n mi trng, khng quan tm nghin cu nhm ra cc bin php phng trnh hu hiu cho dn tc mnh, th h ly c th ni l khn lng. Trong my thp k qua, nhn loi v ang tri qua cc bin ng bt thng ca kh hu ton cu. Trn b mt Tri t, kh quyn v thy quyn khng ngng nng ln lm xo ng mi trng sinh thi, v ang gy ra nhiu h ly vi i sng loi ngi. Cc cng trnh nghin cu quy m ton cu v hin tng ny c cc nh khoa hc nhng trung tm ni ting trn th gii tin hnh t u thp k 90 th k XX. Hi ngh quc t do Lin hip quc triu tp ti Rio de Janeiro nm 1992 thng qua Hip nh khung v Chng trnh hnh ng quc t nhm cu vn tnh trng xu i nhanh chng ca bu kh quyn Tri t, vn c coi l nguyn nhn ch yu ca s gia tng him ha. T chc nghin cu lin chnh ph v bin i kh hu ca Lin hip quc (IPCC) c thnh lp, thu ht s tham gia ca hng ngn nh khoa hc quc t. Ti Hi ngh Kyoto nm 1997, Ngh nhth Kyoto c thng qua v u thng 2/2005 c nguyn th 165 quc gia ph chun. Ngh nh th ny bt u c hiu lc t 10/2/2005. Vit Nam ph chun Ngh nh th Kyoto ngy 25/9/2005. Mi y, hi

ngh ln th 12 ca 159 nc tham gia hip nh khung v kh hu, phin hp th 2 ca cc bn tham gia Ngh nh th Kyoto c Lin hip quc t chc ti Nairobi, th Kenya. Trong khung cnh chung ca th gii v Vit Nam, tc gi bi vit ny mun cp n mt s vn trng yu di y:
I. HIN TNG V BN CHT TNG NHIT B MT TRI T

Cc bo co ca IPCC v nhiu trung tm nghin cu c uy tn hng u trn th gii cng b trong thi gian gn y cung cp cho chng ta nhiu thng tin v d bo quan trng. Theo , nhit trung bnh trn b mt a cu m ln gn 1C trong vng 80 nm (t 1920 n 2005) v tng rt nhanh trong khong 25 nm nay (t 1980 n 2005). Mi y, ng Mark Lowcok, quan chc ca B Pht trin Quc t Anh n thm Vit Nam v c bui thuyt trnh v Bo co Stern do cc nh khoa hc Anh xy dng, c chnh ph Anh cng b v vn bin i kh hu ton cu. Bo co cho rng nu khng thc hin c chng trnh hnh ng gim kh thi gy hiu ng nh knh theo Ngh nh th Kyoto, n nm 2035 nhit b mt a cu s tng thm 2C. V di hn, c hn 50% kh nng nhit tng thm 5C. Hin ti, Tri t ang tng ngy tng gi nng ln vi tc nh vy vi chiu hng c th cn nhanh hn na. Vy, nguyn nhn no gy ra hin tng v Tri t m ln ? Di y tng hp nhng kin gii chnh rt ra t cc cng trnh nghin cu v kt qu tho lun cc hi ngh quc t. Loi kin th nht c i a s cc nh khoa hc nht tr, l vic tng hm lng kh CO2 v cc loi kh thi to hiu ng nh knh do hot ng con ngi gy ra trong bu kh quyn Tri t. Nguyn nhn ny chim 90, thm ch 99% mc gia tng ca nhit b mt Tri t hin ang c bo ng. R rng mi lin quan gia qu trnh gia tng hm lng CO2 v cc kh thi gy hiu ng nh knh do con ngi gy ra vi s gia tng nhit b mt Tri t c minh chng qua cc s liu my th k v nht l trong vi thp k gn y. Nhit b mt Tri t c c l nh hp th nhit t Mt tri v nhn dng nhit ca chnh mnh ta ra t bn trong lng t. S c mt ca mt hm lng kh CO2 cn thit trong bu kh quyn vn l tm o gip ngn chn bc x nhit (bc x hng ngoi) t Tri t thot vo v tr mnh mng lnh lo. Thiu n th mt t s khng c c mt nhit iu ha cho s sinh si pht trin s sng. Cc cng trnh nghin cu p dng cng ngh hin i cho chng ta bit sut thin nin k trc khi c cuc cch mng cng nghip, hm lng kh CO2 trong kh quyn dao ng mc 280 phn triu (ppm). Tuy nhin, tnh t u th k XIX n nay hm lng tng lin tc n 360 ppm. S liu quan trc trong 4 thp k gn y cho thy, c mi thp k hm lng CO2 trong kh quyn li tng 4%. Ni cch khc, hiu ng nh knh do kh CO2 gy ra l qu mc cn thit, gy tng nhanh nhit b mt a cu ko theo nhiu h ly nh nu trn. Ti cho rng nhng c liu v lun gii c nu ra l y sc thuyt phc. iu ng tic l cho n nay, Hoa K l nc x kh thi gy hiu ng nh knh nhiu nht vo kh quyn (trn 30% tng kh thi cng nghip) vn cha ph chun Ngh nh th Kyoto. Loi kin th hai tuy tha nhn vn gia tng nhit do hiu ng nh knh, song cho rng cn nhn mnh hn n chu k nng ln ca Tri t do hot ng ni ti. Hin tng nhit b mt Tri t nng ln v lnh i vn l hin tng t nhin xy ra c

tnh chu k trong lch s hnh thnh v pht trin ca Tri t. Khng phi ch by gi, lch s Tri t hng triu triu nm tri qua nhiu ln nng ln ri li lnh i ko theo nhng bin ng to ln trong i sng sinh vt trn Tri t, lm thay i c din mo a hnh lc a v i dng. Tnh t 1,6 triu nm n nay c 5-6 chu k bin ng ln. l cc thi k bng h kotheo mc nc bin h thp (bin li) v cc thi k gian bng (bng tan) ko theo mc nc bin dng cao (bin tin). Vo cc thi k bng h, nhit b mt Tri t kh lnh. Vo thi k gian bng nhit b mt Tri t an xen gia nng m v kh hn. Vo cc thi k , bin dao ng ca nc bin (dng, h) ln n hng chc, hng trm mt. Mi chu k ko di hng vn, chc vn nm. Mi chu k nh vy cn c chia ra cc chu k ngn hn vi thi gian ko di nhiu trm nm n nghn nm vi bin dao ng mc nc bin 2-3 m hoc hn. Kh thi CO2 lm tng hiu ng nh knh l hin tng do con ngi gy ra trong my trm nm gn y. V vy, theo ti c hai nguyn nhn trn u c c s thc t v chng cng tc ng gy ra tnh trng Tri t nng ln mt cch bt thng nh hin nay. Do , cn phi nhn nhn hin tng nng ln ca Tri t hin nay bng quan im bin chng: chu k nng m ca Tri t mang tnh ni sinh v ngoi sinh t nhin c y nhanh v tr nn nghim trng hn do nhng tc ng ca kh thi cng nghip v hiu ng nh knh.
II. HIN TNG V BN CHT DNG CAO MC NC I DNG

H qu ng hnh vi vic b mt Tri t nng ln lun lun l s tan nhng khi bng vnh cu hai u a cc v trn nh nhng dy ni cao. Nhng c l cha bao gi tc tan bng li din ra vi tc nhanh v quy m ln nh ngy nay. Th im mt vi tin chnh: Nam Cc, thng 3/2002, cc nh khoa hc tn mt chng kin khi bng 500 t tn tan r thnh hng nghn mnh; Bc Cc, ma h 2002, lng bng tan Greenland cao gp i so vi 1992, din tch bng tan ln ti 655.000 m 2. Hn 110 sng bng v nhng cnh ng bng vnh cu bang Montana bin mt trong vng 100 nm qua. Cc sng bng s hu nh bin mt khi dy Alpes vo nm 2050 (nu tan chy duy tr nh hin nay). Ma h 2002, cc nh khoa hc ghi nhn mt khi bng 3,5 triu tn tch ra, gy ra l bng t dy ni Mali trn nh Kavkaz thuc Nga. Trong vng 13 nm gn y, s bng tan chu u tng gp i so vi lng bng tan ca 30 nm trc (1961-1990). Bng tan v nhit tng lm n th tch trung bnh ca nc c coi nh hai nguyn nhn chnh dn n mc nc i dng cao dn ln, lm trn ngp cc ng bng thp ven bin. Cc s liu quan trc mc nc bin th gii cho thy mc tng trung bnh trong vng 50-100 nm qua l 1,8 mm/nm. Nhng ch trong 12 nm gn y, cc s liu o c ca v tinh NASA cho thy xu th bin dng ang gia tng rt nhanh, vi tc trung bnh l 3 mm/nm. Bo co ca IPCC, do hng chc nh khoa hc son tho v hn 2000 nh khoa hc t 130 quc gia tham gia ng gp kin, a ra d bo: n cui th k XXI, nhit b mt Tri t s tng thm t 1,4 n 4C, mc nc bin s dng thm khong 28-43 cm. Nhiu nh khoa hc cn a ra nhng d bo mc nc bin ang dng nhanh hn nhiu, nht l do hin tng tan bng ang xy ra vi tc ng kinh ngc trong thi gian gn y. Nh a l hc Richard Alley i hcPennsylvania, Hoa K ni: Ch cn 15% lp bng Greenland b tan cng to ra mt khi nc mi trong cc i dng lm ngp tiu bang Florida ca Hoa K v nhiu vng duyn hi khc trn th gii.

III. NHNG HIM HA , ANG V S XY RA VIT NAM

Thi k bng h cui cng ca a cu trong k t (bng h Wurm 2) lnh nht cch y khong 18.000 nm. Thi , bin li xa v pha ng. Cc ti liu khoan thm d du kh ghi nhn du vt ng b bin thi nm trn thm lc a su 100-120 m so vi mc nc bin hin ti. Thi , ton b vng Vnh Bc B v thm Sunda (ni lin Nam B Vit Nam vi Indonesia), vnh Thi Lan cn l t lin. Nhit trung bnh hng nm Vit Nam vo thi bng h lnh nht d on thp hn so vi ngy nay khong 5-7C. Bng bt u tan v mc nc bin bt u dng ln t khong 15.000 nm cch nay. Nhit Tri t cng nh ng b bin t n mc nh by gi vo khong 10.000 nm cch nay. Tuy nhin, Tri t vn tip tc nng ln v bng tip tc tan, bin vn tin ln su hn vo so vi ng b hin ti. Nhiu bng chng thc vt ng Nam cho thy, nhit trung bnh m hn ngy nay chng 2C khong 8.000 nm cch nay, nhng phi n khong 6.000-5.000 nm cch nay, bng mi ngng tan v nc bin mi dng cao 4-6 m so vi mc nc bin ngy nay (bin tin Flanri). Cc nh nghin cu kho c Vit Nam pht hin nhiu bng chng v con ngi trong lch s chu nh hng ca cc t bin tin do nhit Tri t m ln . Do mc nc bin dng cao hn ngy nay 4-6 m, bin ln su vo lc a c ch ti hng trm km. Du tch ng b bin ng thi xut l ngay st ra H Ni, n tn st chn cc dy ni vi thuc H Ty, Ninh Bnh, Thanh Ha v cc tnh min Trung. Bin ph ngp hu nh ton b ng bng Nam B. Sau , bin rt, li mt ng bng ph sa mu m vo khong 3800-3500 nm cch nay, to iu kin cho s xut hin n r nhng lng trng la sm trong lch s Vit Nam. Nhng n khong 3200 nm, cc nh kho c pht hin nhng chng c c dn ng thi ri chn ni ln c tr trn cc nh ni cao trong cc ng bng ven bin t Ngh An, Thanh Ha, Ninh Bnh ra n Qung Ninh. Thc n h li trn cc chm ni bao gm nhiu loi nhuyn th bin. iu phn nh mt t bin tin c tnh t bin din ra. Nhng ti liu nghin cu chi tit v a cht hc v kho c hc cn cho bit, t n nay, xu hng chung l bin li, song vn c mt s chu k tin, li vi bin dao ng mc nc bin trn di 2-3 m vo khong trc 3000 nm, st trc v sau cng nguyn v khong 1000-1200 nm sau cng nguyn n nay. Nhng iu trnh by s lc trn y cho thy, nu chu k bin tin, li vi bin thi gian khong 800-1000 nm th hin ti chng ta ang on cui ca chu k bin tin hin i, khng loi tr tc s nhanh hn nhiu hoc c t bin. Nh vy, mc nc bin dng ang xy ra nm trong chu trnh chung ca bin ng, cng thm tc ng nhanh do hiu ng nh knh gy ra, lm cho chng ta phi nhn nhn vn mt cch cnh gic hn, ch khng phi ngc li. D nguyn nhn no th vic nhn thc c c k hoch ng ph, v s tn ti v pht trin bn vng cho mi quc gia dn tc cng nh ton nhn loi l iu con ngi c th v cn phi lm. Trong tnh hnh bin tin hin nay, b Susmita Dagupta, chuyn gia kinh t, ng tc gi ca bo co nh hng khi mc nc bin tng ln cc nc pht trin: Phn tch so snh do Ngn hng Th gii cng b hi u nm nay cho bit: mc nc bin ch cn dng thm 1 m th s gy nn him ha ln i vi cc nc c vng dn c v i sng kinh t tp trung cc vng ng bng thp dc ven bin. Vit Nam l mt trong

nhng nc s b tc ng ln; khi s c n 10,8% dn s Vit Nam b tc ng nng n, do c 2 ng bng thp ch yu l ng bng Sng Hng v ng bng Cu Long. V pha Vit Nam, chng ta thy g v ngh g v nhng him ha ny trc thc t v thc tin Vit Nam ? Ti cho rng nhng bin ng thi tit bt thng gy thit hi ln cho i sng dn c v t nc m chng ta gi l thin tai cn c nghin cu, xem xt theo chiu hng c s bo ng ton cu v gia tng nhit b mt Tri t v mc nc bin ngy cng dng cao: nhit kh quyn v thy quyn tng ln ko theo nhng bin ng khc thng (hin tng El Nino) lm cho ch thi tit gi ma b xo ng bt thng; bo c xu hng gia tng v cng , bt thng v thi gian v hng dch chuyn; thi tit ma ng ni chung m ln, ma h nng thm; xut hin bo l v kh hn bt thng. Hin tng ngp ng vng ng bng chu th m rng vo ma ma l, cc dng sng tng cng xm thc ngang gy st l ln cc vng dn c tp trung 2 b trn nhiu khu vc t Bc ch Nam. Hin tng ny cng ng thi to cn, bi bi, lp dng chy cc sng, nhnh sng vng h du; nhng sng xy dng h thng kin c th c hin tng bi lp ngay chnh dng sng cng nh tuyn khng ch gia hai b , to nn th a hnh ngc; nhng dng sng ni cao hn c ng bng hai bn sng. Vo ma kh, hin tng ph bin l nc triu tc ng ngy cng su v pha trung du, hin tng nhim mn ngy cng tin su vo lc a. vng ven bin, thy r hin tng vng ngp triu ca sng m rng hnh phu (hin tng estuary) trn nhng din rng, nht l h du cc h thng sng ngho ph sa. R nht l vng h du h thng sng Thi Bnh - Bch ng, vng ven bin Hi Phng, Qung Ninh v h thng sng ng Nai, vng ven bin B Ra - Vng Tu v thnh ph H Ch Minh. Vo ma kh, cc nhnh sng v dng sng cc khu vc ny khng th ng vai tr tiu thot nc v pha bin, bin thnh nhng dng sng, knh t ng vi mc nhim nhn to gy nguy hi cho i sng ca nhng vng dn c ng o (thuc din ny c th k n c vng rng ln thuc cc lu vc sng Nhu, sng y, Chu Giang pha ty nam H Ni v cc tnh H Ty, H Nam, Nam nh v Ninh Bnh). Hin tng st l b bin trn nhiu on ko di hng chc, hng trm km vi tc ph hy b su vo t lin hng chc, thm ch hng trm mt, l hin tng xy ra thng xuyn trong nhiu nm gn y, lin quan n s tn ph do gia tng bo, sng ln v s thay i ca ng lc bin i b. Hin tng hnh thnh cc cn ct chn v ti trm tch bi lp lung vo cc ca sng, gy tr ngi ln cho hot ng vn ti ra vo cc cng bin, khin cho nhng cng trnh no vt rt tn km u nhanh chng b v hiu ha.
IV. CHNH PH V CC NH KHOA HC VIT NAM CN LM G NGN NGA V I PH VI HIM HA NY

Cn lu rng cc hin tng nh nu trn xy ra cn c tc ng ca nhiu yu t, nh lng nc v ph sa ca cc lu vc sng; hot ng nng, h ca kin to a cht hin i; tc ng bt thun chiu ca cc cng trnh nhn to, v.v... V vy, cng rt cn c ch trng nghin cu, xem xt. Vit Nam cn lm g ng ph vi him ha ang c bo ng ? Rt nhiu vic c tm vc v quy m to ln va trc mt, va lu di cn c tnh n.

Trc ht, Vit Nam cn tham gia mt cch ch ng v tch cc vo cc chng trnh do Lin hip quc ch tr v bin i kh hu ton cu. Cc nh khoa hc, cc nh hoch nh chnh sch v quy hoch, chin lc pht trin cn c t chc v huy ng tham gia mt chng trnh nghin cu cp quc gia. Nh nc cn u t thch ng cho chng trnh ny. Chng trnh cn c kt ni vi cc chng trnh quc t v khu vc c th tip nhn thnh qu nghin cu ca cc t chc nghin cu c uy tn trn th gii, tip nhn s vin tr, gip quc t. Mt khc, thng qua vic nghin cu thc t v thc tin, Vit Nam c th ng gp vo vn ang c cc t chc quc t bn lun. Cc v lnh o cao cp nc ta cn dnh thi gian, ch ng tham gia cc hi ngh quc t do Lin hip quc ch tr v vn ny. Vic tham gia ca chng ta trong thi gian qua r rng l cn th ng. Ti cho rng cc nh khoa hc Vit Nam c th v cn c t chc tham gia nghin cu vn h trng ny. Vit Nam, mt nc ang pht trin trong thi k cng nghip ha, nm trong nhm nc d b tn thng bi cc vn mi trng do bin i kh hu gy ra, nh l lt, hn hn, bo ... Bn cnh , vi ng b bin di, vn mc nc bin dng cao c th lm mt 12,2% din tch ca lnh th v e da ti ch sinh sng ca 17 triu ngi. Chng trnh quc gia v bin ng kh hu ton cu tc ng vo Vit Nam cn c t chc nghin cu, r sot, kim nh li nhng kt qu nghin cu c t trc ti nay, thc hin mt s ti nghin cu c mc tiu hng ti nhng kt lun khoa hc tin cy, d bo c chiu hng bin ng c trc mt cng nh tm trung hn, di hn (c hiu theo ngha tnh bng thp k v th k). Cc kt lun khoa hc phi tr thnh c s cho vic hoch nh cc quy hoch, chin lc v chnh sch v s nghip pht trin bn vng cho tng lai t nc, c bit l quy hoch xy dng h thng h tng k thut quc gia, xy dng cc th v vng tp trung dn c, cc khu, cm cng nghip ... Trng tm ca chng trnh cn: tng cng u t, t chc cc cng tc iu tra c bn v mng quan trc s bin i nhit , nhng bin ng v quy lut vn ng ca kh quyn v thy quyn v v vn ng kin to hin ti Vit Nam, p dng nhng thit b v cng ngh tin tin hin nay. D n VinaSat sp ti cng phi tnh n yu cu ny. Tch cc tham gia Ngh nh th Montreal v gim kh thi CFCs, Ngh nh th Kyoto v gim kh thi CO2 v cc kh thi gy hiu ng nh knh, trc ht l pht huy kt qu v thc y mnh m vic thc hin chng trnh quc gia c trin khai v ph xanh t trng, i ni trc, hn ch ti a t nn chy rng, phc hi nhanh chng h sinh thi rng ngp mn b tn ph nng n. c bit, Vit Nam cn phi c mt chin lc ng, p ng nhu cu gia tng rt nhanh chng v nng lng, nht l in nng, phc v cng nghip ha t nc. Nu cao yu cu tit kim nng lng, hn ch n mc cn thit vic s dng nguyn liu ha thch (than, du m, kh t), sm c k hoch pht trin nng lng sch. Mt mt, chng ta ch ng, tch cc thc hin phn trch nhim quc gia ca mnh, mt khc chng ta cng tch cc ln ting i cc nc pht trin thc hin cam kt thin nin k ca Lin hip quc v cc Hip nh, Ngh nh th quc t v bo v mi trng Tri t v s sng cn ca nhn loi. Tng kt, rt ra cc kinh nghim thnh cng v cha thnh cng ca cha ng ta trong nhiu th k qua, c y mnh trong thi cn hin i trong vic ng ph vi cc loi thin tai thng xuyn xy ra cc vng ng bng thp, vng ven bin; xy dng mng knh mng rng ln phc v vic ti v tiu nc cho ng bng; gia c h thng iu; xy dng cc cng trnh h thy in -

thy li iu tit thng ngun; tng bc xy dng tuyn bin t Bc vo Nam kt hp xy dng cc cng iu tit thot l v ngn mn cc ca sng; xy dng cc cng trnh k b chng st l sng v bin; no vt dng chy ca sng, lung vo cng; bm thot nc cng bc i vi nn ng, ngp su v nhim nng ti cc vng t thp ng bng v ven bin. c bit, nhng h thng cng trnh c quy m ln, xy dng bn vng lu di, nh h thng cng trnh chung sng vi l ng bng Cu Long, tuyn bin Bc-Nam, cn c hoch nh c cn c khoa hc v tuyn, v nn mng, nhng cng vic c thc hin ngy nay cn c tip ni thun li cho nhiu th h mai sau. Cn lu rng, cc gii php nh nu trn khng phi l khng c nhng kin khc nhau v mt lun c khoa hc. Nhng cng vic lm cho thy khng phi chng ta khng c nhng kinh nghim nht nh trong vic ng ph vi tai bin do nc bin dng. Nhng l vic bin dng tim tin. Vn ca bo ng ton cu hin nay l c nhiu kh nng bin s dng nhanh hn v khng loi tr t bin ln, a n him ha hay thm ha ln cho nhn loi. Qu tht, nhn thc v suy ngh ca chng ta v vn ny cn qu t. kt thc, ti thy cng cn nhc n nhng kinh nghim lch s ca nhn loi c cc nh nghin cu th gii cp t lu. V sao nhng nn vn minh rc r ca nhn loi, nh cc nn vn minh Lng H, Ai Cp Trung Cn ng - Bc Phi, cc nn vn minh Maya v Inca Trung v Nam M b suy tn, thm ch bin mt mt cch kh hiu ? Nguyn nhn gc r ca cc hin tng trn chc chn l h qu ca s bin i kh hu ln c tnh ton cu, biu hin c th tng khu vc, lnh th. Cng khng phi khng c l khi gn y xut hin cc thng tin v vic B Mi trng Nht Bn cho bit s cn hn 64,5 t USD i ph vi mc nc bin dng cao do bng tan hai cc. Pha Nht Bn c tnh nu mc nc bin tng thm 1 mt, 90% s bi bin ca nc ny s b nut chng, sn lng la s gim 50% ... Cc ngun tin cng cho bit Trung Quc ang xem xt vic xy dng h thng kin c dc sut b bin, mt k hoch c coi l xy dng mt Vn l trng thnh mi. Vit Nam l nc tham gia k kt v tch cc thc hin Tuyn b Thin nin k ca Lin hip quc nm 2000, trong vn bo v mi trng sng ca hnh tinh c nhn mnh. Ngh quyt i hi i biu ton quc ng Cng sn Vit Nam ln th X (thng 4/2006) c bit coi trng yu cu pht trin nhanh, song phi bn vng, trong c yu t bo v mi trng sinh thi; Ngh quyt Ban Chp hnh Trung ng ng kha X mi y v chin lc bin di hn cng nhn mnh vn bo v mi trng gn lin vi khai thc ngun li ca bin. R rng vn t ra va c yu cu bc xc trc mt, va c tm quan trng chin lc lu di, cn c s bo ng v hnh ng trc khi qu mun.

Bin i kh hu e do sinh k ngi dn VN

Cp nht lc 04:27, Th Nm, 29/11/2007 (GMT+7)
,

(VietNamNet) - ng th 5 v kh nng d tn thng do tc ng ca bin i kh hu, Vit Nam c Lin hp quc chn l quc gia tin hnh nghin cu in hnh v bin i kh hu v pht trin con ngi. Theo , sinh k ca ngi Vit ang b e da nghim trng bi nhng thay i ton cu, i hi mt tm nhn di hi, mt k hoch c th v mang tnh chin lc.

Ton cnh trn l thng 11 min Trung

Ton cnh trn l lch s thng 10/2007

Triu cng lch s TP.HCM: Thit hi tin t

Tin gn ti "im trn" Bo co pht trin con ngi nm nay dnh ni dung ch yu cho bin i kh hu, vn c ghi nhn l "tnh hung khn cp" ca mt cuc khng hong gn lin vi ngy hm nay v mai sau. Th gii ch cn cha y mt thp k thay i tnh hnh.

Cc chuyn gia Vit Nam v quc t cng tho lun v Vit Nam trong tnh hnh bin i kh hu ton cu. nh: H.G.

7 nm trc, cc nh lnh o trn th gii hp mt, cng nhau a ra cc mc tiu thc y tin b trong pht trin con ngi: cc mc tiu thin nin k. Nhiu thnh qu gt hi. Tuy nhin, cc chuyn gia d bo, bin i kh hu c th s chn ng v y li thnh qu ca nhng n lc gim ngho trn ton th gii. Nng kh nh knh vt qu ngng t nhin sut 650 nghn nm qua. Cc tng bng Nam Cc, Greenland ang tan chy vi tc ngy cng nhanh. i dng xut hin hin tng axt ha. Rng nhit i b thu hp... Tng hin tng ring hay cc hin tng kt hp vi nhau u a th gii tin gn ti "im trn". Theo tnh ton, ngn qu cc-bon cho ton th k 21 c th s b cn kit vo nm 2032. Trong th k 21, nhit th gii c th tng thm 5 C, tng ng vi s thay i nhit t thi k bng h, thi k phn ln chu u v Bc M cn nm di lp bng dy 1km. Trong khi , ngng bin i kh hu nguy him l tng thm 2 C. Nu vt qua ngng 2 ny, kt qu pht trin con ngi s b y li trn quy m ln, cc thm ha sinh thi khng th o ngc s xy ra. Cc chuyn gia nhn mnh, ngi ngho phi hng chu nhng tc ng u tin v hy hoi mnh nht. i b phn lng kh nh knh do cc nc giu v ngi dn cc nc ny thi ra, nhng cc nc ngho v ngi dn ca h li l ngi phi tr gi t nht cho bin i kh hu. Thin tai tp trung ch yu cc nc ngho. Trong 4 nm 2000 - 2004, trung bnh th gii c 326 thin tai mi nm vi khong 262 triu ngi b nh hng, trong hn 98% cc nc ang pht trin. Mc chnh lch ri ro gia cc nc pht trin v ang pht trin l 79 ln. Nguy c nh hng kh hu gn lin vi bo, lt thng thy cc cng ng nng thn ti cc vng chu th sng Hng, sng Cu Long, sng Nin, v cc khu nh chut trong cc th cc nc ang pht trin. Nu khng gii quyt, 40% dn s th gii c mt tng lai v vng. Vit Nam v "bng en" bin i kh hu "Bng ma bin i kh hu" v ang c nhn din Vit Nam, ban u bi nhng ngi "trong ngnh", lnh o cp cao, v ang m rng ra cng ng. Trn thc t, sinh k ca hng chc triu ngi Vit Nam ang b e da vi nhng nh hng ca bin i kh hu. Vn ny v nhng h qu ca n ang khin cho cuc sng ngi ngho v nhng ngi cn ngho Vit Nam vng ni, vng bin, vng ng bng b e da.

Triu cng l mt trong nhng h qu ca bin i kh hu, ang tc ng khng nh n sinh k ngi Vit BSCL.

Lng ma tht thng v lun bin i. Nhit tng cao hn, tnh hnh thi tin khc lit hn. Tn sut v cng ca nhng t bo l, triu cng tng t bin. Cc dch bnh xut hin v lan trn... Tnh trng thiu ht nc tng cao. Din tch rng ngp mn cng b tc ng. Phn b rng nguyn sinh, th sinh c th dch chuyn. Nguy c tuyt chng cc loi ng thc vt gia tng. Nguy c chy rng, pht tn dch bnh ngy cng hin hin. Ngun thy, hi sn b phn tn. Ring vic nc bin dng cao c th khin 22 triu ngi Vit Nam mt nh. Mt phn ln din tch ca ng bng sng Hng v sng Cu Long c th b ngp lt do nc bin dng, cc chuyn gia cnh bo. Theo tnh ton, nm 2070 cc loi cy trng Vit Nam c th s ln ti cao 550 mt v hng ln pha bc 100 - 200 km so vi hin ti. Cc loi cy nhit i suy gim... Sn xut nng, lm, ng nghip s buc phi iu chnh. Bng en bin i kh hu ang trm ln ton Vit Nam. Nu khng iu chnh, t nc s ngy cng ngp su vo "mn n sinh thi" khng bn vng m cc th h mai sau s l ngi phi tr. Nhn din v thch ng Tuy nhin, d l quc gia tham gia Cng c quc t v vn ny rt sm, l nc sm k Ngh nh th Kyoto, nhng ti Vit Nam, bin i kh hu ln u tin c ng n Quc hi cch y cha lu. V ni dung bin i kh hu vn cn m nht, chm i trong mun ngn vn quc k dn sinh khc. Trong ln gn y, cng ch duy nht mt v i biu nu vn ny trong cht vn chnh ph. Cng vi nhng du hiu ngy cng r rng ca thm ha, nhn thc v bin i kh hu ang t c s ng thun trong x hi. ng Nguyn Khc Hiu, V ph V hp tc quc t, B TN-MT khng nh "bin i kh hu l mt thc t , ang v s xy ra".

Trc thc t , "Vit Nam cn phi c mt chin lc di hn, trong mt tm nhn di hn", "cn mt quyt tm ln". Ph Gim c Quc gia UNDP ti Vit Nam, ng Christopher Bahuet khuyn ngh, Vit Nam cn gii quyt c ba cp : cng ng, chnh sch v nng lc th ch, trong quan trng nht l xy dng nng lc th ch. cp cng ng, trong ngn hn, cn c cc h tr khn cp thng qua h tr thin tai; v lu di, cn nng cao nng lc thch ng cc vng b nh hng, v d nh xy dng nh ca thch hp ng bng sng Cu Long. cp chnh sch, cn xy dng chin lc cp quc gia cng nh a phng. Cc yu t thay i kh hu cn c lng ghp vi chnh sch pht trin kinh t - x hi. Theo Michael Parisons, i din t chc hot ng mi trng, Chnh ph cn tm cc bin php thch nghi cho ngi ngho v nhng ngi cn ngho, nhng ngi chu tc ng nhiu nht. Nh , Chnh ph s gip cho ngi dn va thch ng vi iu kin bin i, va bo v ti sn cho h, m bo cho sinh k Kch bn bin i kh hu v nc bin dng ca Vit Nam va c Ph Th tng Hong Trung Hi ng B Ti nguyn v Mi trng dng lm c s ban u xy dng cc gii php ng ph vi BKH ti Vit Nam.

Bin i kh hu nghim trng hn ch ngha khng b! Gn 2.000 t ng cho Chng trnh bin i kh hu Chiu 20/8, B Ti Nguyn v Mi trng t chc hp bo cng b ni dung ca kch bn ny. Bin i kh hu v nc bin dng khng phi l nhng iu ch nm trong d on tng lai. Thc t, n v ang din ra tng ngy, tng gi trn th gii ni chung v Vit Nam ni ring. Tuy nhin, vic xy dng kch bn l nhm a ra nhng thng tin c bn v xu th bin i kh hu, nc bin dng ca Vit Nam trong tng lai. Theo Ban Lin Chnh ph v bin i kh hu, kch bn bin i kh hu s c s dng trong nghin cu nhng hu qu ca bin i kh hu do con ngi gy ra. Kch bn ca Vit Nam c xy dng trn c s cc nghin cu c trong v ngoi nc, cc kin chuyn gia, cc nh qun l

Lng ma tng bt thng cng l mt trong nhng biu hin ca bin i kh hu - nh: Tu Khanh

Bin i kh hu ph thuc vo hnh ng ca con ngi Theo cc chuyn gia, kch bn bin i kh hu v nc bin dng c xy dng, tnh ton da trn kch bn pht thi kh nh knh. Theo , c ba kch bn bin i kh hu ti Vit Nam c xy dng da trn ba kch bn pht thi, l pht thi thp, pht thi trung bnh v pht thi cao. Tr li cu hi ca bo ch v vic, d on thc t s xy ra theo kch bn no, Ph gio s, tin s Trn Thc cho rng, l iu m khng mt ai c th khng nh hay ni trc c. N ph thuc hon ton vo hnh ng ca chnh con ngi nh: Lng pht thi kh nh knh, mc tng dn s, c cu kinh t, cc tha thun quc t nhm gim thiu pht thi kh nh knh c c thc hin y , nghim tc trn phm vi ton cu hay khng. Nu th gii pht thi t, dn s khng gia tng, nu thc bo v mi trng ca con ngi tt th thc t c th din ra theo kch bn pht thi thp. Khi , nhit ca nm 2100 ch tng t 1,4 n 1,7 ty theo tng vng. Tuy nhin, nu dn s tng nhanh, nu cc nc tip tc gia tng s pht thi th kch bn pht thi cao rt c th s tr thnh hin thc. Khi , nhit c th tng t 2,1 cho n 3,6 , tc l mc tng gp i kch bn pht thi thp. Kch bn nc bin dng cng c xy dng theo cc kch bn pht thi thp - trung bnh cao. Theo , vo gia th k 21, mc nc bin c th dng thm ln lt l 28 - 30 - 33 v n cui th k 21, mc nc bin dng thm t 65 -75 - 100 cm so vi thi k 1980 - 1999.

Da trn cc kch bn nc bin dng, bn ngp cng c xy dng, bc u l cho khu vc TP H Ch Minh v khu vc ng bng sng Cu Long. Ly kch bn trung bnh lm nh hng Theo phn tch ca cc nh khoa hc, do tnh phc tp ca bin i kh hu v nhng hiu bit cha tht y v bin i kh hu ca Vit Nam cng nh trn th gii, cng vi yu t tm l, kinh t, x hi, tnh cha chc chn v cc kch bn pht thi kh nh knh, tnh cha chc chn ca kt qu m hnh tnh ton xy dng kch bn nn kch bn hi ha nht l kch bn Trung bnh. Kch bn ny c khuyn ngh cho cc B, ngnh v a phng lm nh hng ban u nh gi tc ng ca bin i kh hu, nc bin dng v xy dng k hoch hnh ng ng ph vi bin i kh hu. ng ph vi tng lai, da vo cc kch bn, cc a phng s t xy dng k hoch hnh ng cho ph hp, trong c vic rt ra cc kinh nghim t thc tin ca nhiu nc trn th gii. TS Trn Thc a ra li khuyn, ngi dn cc vng c nguy c b nc bin dng nh hng c th t tm cch thch ng vi hon cnh bng nhiu cch, trong c th k ra mt s cch l: Gy trng cc loi cy chu nc mn, chuyn i sang nui trng thy sn, mua bo him ri ro,.

Theo kch bn trung bnh, vo cui th k 21, nhit trung bnh nm c th tng ln 2,6 C Ty Bc, 2,5 C ng Bc, 2,4 C ng Bng Bc b, 2,8 C Bc Trung B, 1,9 C Nam Trung B, 1,6 C Ty Nguyn v 2,0 C Nam B so vi trung bnh thi k 1980 - 1999. Nhit cc vng kh hu pha Bc v Bc Trung B s tng nhanh hn so vi nhit cc vng kh hu pha Nam . Ti mi vng, nhit ma ng s tng nhanh hn nhit ma h. Cng theo kch bn trung bnh, tng lng ma nm v lng ma ma ma tt c cc vng kh hu ca nc ta u tng, trong khi lng ma ma kh c xu hng gim. Theo tnh ton, nu kch bn trung bnh xy ra, vo gia th k 21 (khong nm 2050), mc nc bin c th dng thm khong 30cm v n cui th k ny, mc nc bin c th dng thm khong 75 cm so vi thi k 1980 - 1999.

ng ph vi bin i kh hu
Th su, 25/06/2010, 02:28 (GMT+7)

Cng b khu d tr sinh quyn th gii Kin Giang

(SGGP).- Ti hi tho quc t Gii php thch nghi vi bin i kh hu ti vng BSCL ngy 24-6 Kin Giang, cc chuyn gia trong nc v quc t c bit nhn mnh: BSCL, va la ca c nc

ang i mt vi nguy c b tc ng nghim trng nht ca bin i kh hu. Phi xy dng mt chin lc tht ton din, c th, c bit u tin cho BSCL ng ph hp l trc nguy c ny. Hin nay, hng nm mt vng rng gn 2 triu ha t pha Bc BSCL b ngp l, 1,4 triu ha ven bin b xm nhp mn, 1,2 triu ha vng trng b nhim phn nng, 2,1 triu ha vng su vng xa b thiu nc ngt. Kch bn bin i kh hu ti BSCL cho thy, nu nc bin dng cao thm 1m th khong 70% din tch t BSCL b xm nhp mn, mt 2 triu ha t trng la. Hng lot a phng b chm trong nc. C th, Bn Tre, Long An, Tr Vinh, Sc Trng, Vnh Long mt t 40%-50% din tch Thi gian ngp ng BSCL c th ko di 4-5 thng, 38% din tch ng bng b nhn chm.

Gia c bin xung yu ti G Cng, Tin Giang. nh: H.PHONG

TS L Anh Tun, Vin Nghin cu bin i kh hu (Trng i hc Cn Th) cho bit: Hin ngi dn BSCL tm c mt s phng cch sng chung vi bin i kh hu nh: iu chnh lch thi v, chn ging cy con c tnh khng chu tt cc bt li thi tit, trng cy quanh nh, ti ch rc thi, nc thi, tit kim nc, thay i kin trc nh , cng trnh Tuy nhin, theo ng Jean Henry Laboyrie, Gim c d n-Cng ty T vn H Lan Royal Haskoning, do mc nc bin dng v bin ng ca lu lng nc trong sng nn phi nhn xa hn na vo tng lai. i vi BSCL, vic bo v, duy tr rng ngp mn c th l mt gii php tt. Theo Tin s Geoffrey Blate, iu phi Chng trnh bin i kh hu (t chc WWF khu vc Mekong m rng), cc h sinh thi rng ln v a dng sinh hc ti BSCL lm tng kh nng chng chu cc tc ng do bin i kh hu v gim ri ro lin quan n kh hu, cn c bo m an ton. ng Koos Neefjes, C vn cao cp v bin i kh hu, Chng trnh Pht trin Lin hip quc-UNDP ti Vit Nam khng nh: Hin cc t chc quc t c th h tr ti chnh cho vn ng ph bin i kh hu hng nm Vit Nam t 0,5 n 2 t USD. Do vy phi c chin lc hot ng tht c th ng ph, thch nghi vi bin i kh hu. Ti 24-6, trong khun kh cc hot ng chnh ca Din n Hp tc kinh t BSCL (MDEC), tnh Kin Giang long trng lm l cng b Khu D tr sinh quyn th gii (KDTSQTG) v n nhn Bng chng nhn ca T chc Vn ha-Khoa hc v Gio dc ca Lin hip quc (UNESCO). KDTSQTG Kin Giang c tng din tch 1.146.079ha, gm c vng bin, t lin v hi o vi vng li

thuc cc khu vc: VQG U Minh Thng, VQG Ph Quc v Bo tn bin, Khu rng bo v cnh quan Kin Lng v rng ngp mn ven bin. KDTSQTG Kin Giang c 6 h sinh thi c th (thuc 3 khu vc U Minh Thng, Qun o Ph Quc v Kin Lng-H Tin) gm: Rng nguyn sinh, rng th sinh; rng trn ni vi; rng ngp chua phn; rng ngp mn, r bi ven bin; rn san h, c bin. KDTSQTG Kin Giang c khong 2.340 loi ng, thc vt. Trong c 1.480 loi thc vt vi 116 loi qu him c ghi trong Sch v 57 loi c hu. Trong 860 loi ng vt, c 78 loi qu him, nh: Dugong, su u , voc bc, ri c lng mi, i bng en, gi si, sc v 36 loi c hu nh ch xoy Ph Quc, cha vi vng, thch sng ngn KDTSQTG Kin Giang cn l vng a dng v di sn vn ha ca nhiu th h, dn tc. C 38 di tch lch s - vn ha v danh thng cp tnh, quc gia; hng nm din ra khong 389 l hi dn gian, tn gio, lch s cch mng ca ngi Kinh, Khmer, Hoa. c bit, VQG U Minh Thng cn l trung tm ca Di tch cch mng U Minh Thng vi 21 di tch ni ting. H Tin nh bc tranh thy mc y uy nghi vi nhiu a danh p ni danh nh Ni Bnh San, m ng H, Mi Nai, Lng tm dng h Mc. Ph Quc c v nh o Ngc vi s trong lnh ca kh hu v nhiu bi bin p Cng ng dn c trong KDTSQTG Kin Giang khong 500.000 ngi; sinh sng ch yu bng sn xut nng lm ng nghip. Theo ng Bi Ngc Sng, Ch tch UBND tnh Kin Giang: c cng nhn l KDTSQTG l nim t ho v cng l trch nhim ca cc cp lnh o t tnh n c s; trch nhim ca nhn dn Kin Giang v ca mi ngi khi n y. Trong k hoch pht trin kinh t-x hi thi gian qua v nh hng pht trin cho giai on 2011-2015, Kin Giang lun nhn mnh n ngha quan trng ca vic phi bo v mi trng sinh thi v bo tn thin nhin; khng ch i vi cc a phng khu vc khu d tr sinh quyn m cho c a phng khc trn a bn tnh. Cng ngy ti Hi ngh hp tc xc tin BSCL, nhiu i biu cho rng cn quan tm hn na n vic o to i ng xc tin chuyn nghip trn 3 lnh vc thng mi, du lch v u t cho vng; lin kt trong xc tin, qung b hnh nh chung ca BSCL ra th gii; nghin cu pht trin 2 tuyn hnh lang thng mi bin gii v kt ni du lch BSCL vi ASEAN trn ng b Lnh o cc tnh, thnh trong vng xut Chnh ph c c ch ring, h tr kinh ph, to ngun qu xc tin cho BSCL; tip tc pht trin h thng h tng giao thng ti BSCL ni vi Campuchia v ASEAN

Bin i kh hu ti Vit Nam ngy cng khc nghit

(Dn tr) - Bin i kh hu (BKH) s tc ng nghim trng n Vit Nam trong thi gian ti. Nhit ton quc tng cao, hn hn ko di v bt thng, ngun nc cc h thng sng ln c xu hng gim nhanh.

Kh h u thay i, kh he n d akh p c n c. ( nh minh h a)

Thng tin t B Ti nguyn & Mi trng cho bit, theo kt qu nghin cu cc kch bn v BKH nhng nm ti do Vin Chin lc, Chnh sch Ti nguyn v Mi trng cng b: BKH trong thi gian ti s tc ng rt ln ti cc ngun nc Vit Nam, c bit l vi hai h thng sng ln l sng Hng v sng M Kng. C th dng chy nm v dng chy kit c xu hng thp i, nhng n ma l, dng chy li d di hn so vi nhiu nm trc. Theo tnh ton ca cc nh khoa hc, vo nm 2070, thay i v thi tit vng s tc ng trc tip n ngun nc ti ng bng sng Cu Long. Trn cc sng va v nh, dng chy nm c th gim i. iu cng c ngha s khc nghit ngy cng gia tng i vi ngun ti nguyn nc ca Vit Nam. Cng , bin i kh hu cng khin vng ni Ty Bc v ng Bc phi i mt vi nguy c gia tng cng hn hn do bin i khc nghit ca thi tit trong nhng nm ti. Khu vc min Trung, Ty Nguyn v Nam B cng chu tn thng kh nng n do bin i kh hu. C th, ti min Trung, nhit trong cc thp k ti s cao hn, ma gi Ty kh nng c xu th n sm v kt thc mun hn. Vi khu vc Ty Nguyn, ma nng cc vng ni va v thp s di thm, ngc li, ma lnh s thu hp li. min Trung, lng ma ph bin s tng ln ti cc khu vc Nam Trung B nhng s phi gnh chu ma kh hn khc nghit t thng 12, thng 1 cho n thng 8, thng 9. Ti Bc Trung B, thng 5, thng 6 c th tr thnh cc thng kh nng thng xuyn nh Nam Trung B, ma phn tr nn him hoi hn. Cn khu vc Ty Nguyn, tnh

bt n trong ch ma cng tng ln khin vng ny i mt vi nguy c hn hn bt thng.

Bin i kh hu l g? (05-07-2010 18:34)

nh ngha: "Bin i kh hu tri t l s thay i ca h thng kh hu gm kh quyn, thu quyn, sinh quyn, thch quyn hin ti v trong tng lai bi cc nguyn nhn t nhin v nhn to".

Mi trng trc y

Mi trng hin ti Bin i kh hu l nhng nh hng c hi ca bin i kh hu, l nhng bin i trong mi trng vt l hoc sinh hc gy ra nhng nh hng c hi ng k n thnh phn, kh nng

phc hi hoc sinh sn ca cc h sinh thi t nhin v c qun l hoc n hot ng ca cc h thng kinh t - x hi hoc n sc khe v phc li ca con ngi.(Theo cng c chung ca LHQ v bin i kh hu). Nguyn nhn: Nguyn nhn chnh lm bin i kh hu Tri t l do s gia tng cc hot ng to ra cc cht thi kh nh knh, cc hot ng khai thc qu mc cc b hp th kh nh knh nh sinh khi, rng, cc h sinh thi bin, ven b v t lin khc. Nhm hn ch s bin i kh hu, Ngh nh th Kyoto nhm hn ch v n nh su loi kh nh knh ch yu bao gm: CO 2, CH4, N2O, HFCs, PFCs v SF6. CO2 pht thi khi t chy nhin liu ha thch (than, du, kh) v l ngun kh nh knh ch yu do con ngi gy ra trong kh quyn. CO 2 cng sinh ra t cc hot ng cng nghip nh sn xut xi mng v cn thp. CH4 sinh ra t cc bi rc, ln men thc n trong rut ng vt nhai li, h thng kh, du t nhin v khai thc than. N2O pht thi t phn bn v cc hot ng cng nghip. HFCs c s dng thay cho cc cht ph hy zn (ODS) v HFC-23 l sn phm ph ca qu trnh sn xut HCFC-22. PFCs sinh ra t qu trnh sn xut nhm. SF6 s dng trong vt liu cch in v trong qu trnh sn xut magi. S nng ln ca kh quyn v Tri t ni chung. S thay i thnh phn v cht lng kh quyn c hi cho mi trng sng ca con ngi v cc sinh vt trn Tri t. S dng cao mc nc bin do bng tan, dn ti s ngp ng cc vng t thp, cc o nh trn bin. S di chuyn ca cc i kh hu tn ti hng nghn nm trn cc vng khc nhau ca Tri t dn ti nguy ce da s sng ca cc loi sinh vt, cc h sinh thi v hot ng ca con ngi. S thay i cng hot ng ca qu trnh hon lu kh quyn, chu trnh tun hon nc trong t nhin v cc chu trnh sinh a ho khc. S thay i nng sut sinh hc ca cc h sinh thi, cht lng v thnh phn ca thu quyn, sinh quyn, cc a quyn. Mt s hin tng ca bin i kh hu Hiu ng nh knh

Cc biu hin ca bin i kh hu:

Ma axit

Thng tng zn

Chy rng

L lt

Hn hn

Sa mc ha

Hin tng sng khi

Thc trng v hu qu ca vic bin i kh hu: 1. Cc h sinh thi b ph hy

San h b ty trng do nc bin m ln ch l mt trong rt nhiu tc hi ca bin i kh hu n cc h sinh thi. 2. Mt a dng sinh hc

Co Bc cc Nhit tri t hin nay ang lm cho cc loi sinh vt bin mt hoc c nguy c tuyt chng. Khong 50% cc loi ng thc vt s i mt vi nguy c tuyt chng vo nm 2050 nu nhit tri t tng thm t 1,1 n 6,4 C na 3. Chin tranh v xung t

Xung t Darfur (Sudan) xy ra mt phn l do cc cng thng ca bin i kh hu. 4. Cc tc hi n kinh t

Cc cn bo ln gy thit hi kinh t n hng trm t la. 5. Dch bnh

Nhit tng cng vi l lt v hn hn to iu kin thun li cho cc con vt truyn nhim nh mui, ve, chut, sinh si ny n, truyn nhim bnh gy nguy hi n sc khe ca nhiu b phn dn s trn th gii 6. Hn hn

7. Bo lt

Nhit nc cc bin v i dng m ln l nhn t tip thm sc mnh cho cc cn bo. 8. Nhng t nng nng gay gt

Nng nng khng nhng gy mt mi m n cn c th gy nguy him n tnh mng 9. Cc ni bng v sng bng ang teo nh

Cc ni bng v sng bng ang co li 10. Mc nc bin ang dng ln Cc b bin ang bin mt. Bi bin Miami nm trong s rt nhiu nhng khu vc khc trn th gii ang b e da bi nc bin dng ngy cng cao.

Lam gi trong cuc chin bin i khi hu?

Bin i kh hu (BKH) m trc ht l s nng ln ton cu v mc nc bin dng ang l mt trong nhng thch thc ln nht i vi nhn loi trong Th k 21. BKH tc ng ln tt c cc lnh vc: ti nguyn, mi trng, kinh t - x hi v sc kho con ngi trn phm vi ton cu, n mc e da s tn ti ca Tri t, ca Nhn loi v i hi th gii phi hnh ng ngay v nhanh chng hn bao gi ht, khi cha qu mun (UN, 2007) V m t kinh t , m ln ton c u c th lm kinh t th gi i suy gi m n 20%. N u khng hnh ng, t ng thi t h i do BKH gy ra s t ng ng t nh t l 5% GDP ton c u m i nm. Ng c l i, theo c tnh, n u th gi i ch c n 1% GDP cho cu c chi n ch ng BKH th c th trnh c nh ng tc ng x u c a th m h a ny. Trn ph m vi ton c u, ch a bao gi c ng ng qu c t l i c s ng thu n v quy t tm cao nh v y trong cu c chi n ch ng BKH. Ba nm li n, Thng i p c a T ch c Mi tr ng LHQ (UNEP) g i nhn lo i nhn Ngy mi tr ng Th gi i (ngy 5/6) u t p trung vo ch BKH v i m c ngy m t kh n thi t h n: Bng tan - m t v n nng b ng?" (2007); Hy thay i thi quen! H ng t i m t n n kinh t t cc bon" (2008) v nm 2009 l Tri t ang c n b n! Hy LIN H P l i phng ch ng BKH". Nhi u n c trn th gi i xy d ng v tri n khai cc Ch ng trnh, K ho ch ng

ph vi BKH trong c K hoch Quc gia thch ng vi BKH ca cc nc ang pht trin (NAPA). Th c t c a Vi t Nam Chng trnh Mc tiu Quc gia ng ph vi Bin i kh hu (NTP) c th tng Chnh ph ph duyt ngy 2/12/2008 v tr thnh nh hng v chin lc c bn quc gia ng ph vi BKH.Chng trnh ny c thc hin trn phm vi ton quc theo ba giai on: Khi ng (2009 - 2010), Trin khai (2011 - 2015) v Pht trin (sau 2015). Mc tiu chin lc ca Chng trnh l nh gi c mc tc ng ca BKH i vi cc lnh vc, ngnh v a phng trong tng giai on v xy dng c k hoch hnh ng c tnh kh thi ng ph hiu qu vi BKH cho tng giai on ngn hn v di hn, nhm m bo s pht trin bn vng ca t nc, tn dng cc c hi pht trin nn kinh t theo hng ccbon thp v tham gia cng cng ng quc t trong n lc gim nh BKH, bo v h thng kh hu tri t. Chng trnh tp trung vo cc mc tiu c th: nh gi mc bin i ca kh hu Vit Nam do BKH ton cu v mc tc ng ca BKH i vi cc lnh vc, ngnh v a phng; Xc nh c cc gii php ng ph vi BKH; Tng cng cc hot ng khoa hc cng ngh nhm xc lp cc c s khoa hc v thc tin cho cc gii php ng ph vi BKH; Cng c v tng cng nng lc t chc, th ch, chnh sch v BKH; Nng cao nhn thc, trch nhim tham gia ca cng ng v pht trin ngun nhn lc; Tng cng hp tc quc t nhm tranh th s gip , h tr ca quc t trong ng ph vi BKH; Tch hp vn BKH vo cc chin lc, quy hoch, k hoch pht trin kinh t - x hi, pht trin ngnh v a phng; Xy dng v trin khai cc k hoch hnh ng ca cc b, ngnh v a phng ng ph vi BKH; trin khai cc d n, trc tin l cc d n th im.

Chng ta ph i lm g? Va qua, cc kch bn v BKH Vit Nam, c bit l nc bin dng t nm 2010 - 2100 v c bn c xy dng v cp nht. Nhim v tip theo l da trn cc

kch bn ny, tt c cc b, ngnh v a phng s phi: nh gi c tc ng ca cc kch bn BKH ti cc lnh vc hot ng ca ngnh, ca a phng, v trn c s xy dng mt k hoch hnh ng chi tit ph hp cho ngnh cng nh a phng mnh t nm 2011 chuyn sang giai on tip theo giai on 2 giai on Trin khai thc s nhng hot ng thch ng v gim nh BKH trn phm vi ton quc. l c iu ny, chng ta s phi i mt vi nhiu kh khn v thch thc ln. Kh khn trc tin l s yu km v nhn thc ca ton x hi, mi cp, t cc nh hoch nh chnh sch, cc cn b cc ngnh v a phng, cc t chc x hi cng nh bn thn cc cng ng v tc ng ca BKH. V th, nng cao nhn thc v BKH r rng l hot ng cn c u tin u tin, phi c lm ngay v lm mt cch h thng i vi mi tng lp trong x hi. Kh khn th hai l kh nng tch hp cc vn BKH vo cc qu trnh hoch nh chnh sch: cc chin lc, quy hoch, k hoch, chng trnh pht trin v s phi hp iu hnh thc hin gia cc ban ngnh, gia cc cp t trung ng ti a phng. y chnh l vn xy dng nng lc gm nng lc t chc, nng lc khoa hc cng ngh, nng lc con ngi Cc hot ng ny c l cn phi i trc mt bc v cng phi lm ngay t by gi, trong chc nng quan trng thuc v cc c quan gio dc - o to v khoa hc - cng ngh
GS.TSKH Trng Quang Hc [Bn tin HQG H Ni - s 219, 2009

Bin i kh hu: Nha khoa hoc noi cho nhau nghe!

15/04/2010 06:27:37

- Xy nh, xy m trn c kheo l mt trong nhng cch ng ph vi Bin i kh hu (BKH) BSCL. Khi cc nh khoa hc mit mi hi tho th dn vn hng chu nhiu tc ng BKH v ng ph theo cch ca mnh.
TIN LIN QUAN

11 nc chu nh hng nng nht ca bin i kh hu Nc ngoi d on thm ha bin i kh hu VN T Copenhagen nhn v bin i kh hu Vit Nam Hu o to nhn lc i ph bin i kh hu

Ngi dn khng bit BKH l g Anh Trn Vn Thnh, huyn Cai Ly, tnh Tin Giang cho bit, ngi dn BSCL khng bit bin i kh hu l g nhng mt ma, nc mn ln su t lin, nng nng ko di, thiu nc ngt th ai cng bit v cng n. Ngi dn cha ch ng ng ph vi thin nhin c m ch khc phc khi s ri nh hn hn th bm nc ging khoan ln ti, thiu nc ngt dng th phi i mua gi cao. Nu nh trc y ngi dn vng sng nc ny a phn xy nh trn sng th by gi h xy trn t nhiu hn. Nh trn sng hay trn t u cao hn mt ng ch khng ngang vi mt ng nh trc y v s nc ngp nh - anh Thnh cho bit thm.

M trn c kheo. nh: BBC cp qun l, Ph Ch tch UBND tnh Tin Giang Nguyn Vn Phng k cu chuyn theo ng l "ph bin hin nay". Nhiu doanh nghip, nh u t n t vn xy dng, kinh doanh vi tnh, nhng u khng c chp nhn. Nguyn do v khi ng ni: "Cc anh cn tnh n nhng cch ng ph vi bin i kh hu" th h lc u khng hiu bin i kh hu l g. Theo Th trng B Ti nguyn v Mi trng, TS Nguyn Vn c, ng ph vi BKH c tnh cht cp thit v sng cn ca Vit Nam. Bi, VN l mt trong 5 nc chu nhiu nh hng ca BKH trn ton cu. Nhng thng tin nh th khng nhiu ngi bit. D trong nhiu hi tho v bin i kh hu, cc nh khoa hc vn mc sc ni cho nhau nghe. V nhng kch bn ring tng vng, min, tnh thnh c lp ra chi tit cho cc nh khoa hc cng tnh ton, tham kho. Hy ra ng ch khng phi ngi trong phng hi tho Trao i vi Bee, TS. L Anh Tun, Vin Bin i Kh hu cho rng, nhiu cch ngi dn ng ph vi BKH hin cha khoa hc. C khi v tnh y nhim, BKH theo chiu hng xu hn. V d, bm nc ging khoan v ti v, dng xong khng x l... PGS. TS Trn Thc, hiu bit hn ch v BKH ca mt phn ln ngi dn l mt trong kh khn ln nht khi trin khai chng trnh quc gia v ng ph vi BKH. Hin ch c 5% ngi dn hiu bit s s v vn ny d ngi dn VN khng t th nhiu u b nh hng ca BKH. Mt chng trnh quc gia th rt cn s quan tm, chia s ca ngi dn. Mt lnh o ca Vin Bin i kh hu cho rng, nu ch trch nh khoa hc cha n vi dn, cha t vn BKH ng hng l phin din. Bi rt nhiu hi tho v BKH, hng "sng chung", ng ph c c, Vin mi nhng dn thng khng mn m n. Mt khc, ti vi, bo i, cc phng tin truyn thng ni v BKH kh y .

Ngi

dn vn

thng

lm

theo

cch

ca

mnh.

Nghin cu ging la chu mn, hn... l mt trong nhng cch ng ph BKH tch cc. nh: T liu Tuy nhin, khi cho bit quan im ring ca mnh, GS. TS Lm Minh Trit , Vin Nc v Cng ngh Mi trng, thng thn "rt kh ni rng nh khoa hc c l trong chuyn ny v khng th trch ngi dn. V c hi tho v BKH nhng nhiu i biu cha bit r v BKH ch ni g n ngi dn chng bao gi c khi nim hi tho trong u. V li, nh khoa hc mun ni cho dn nghe th tt nht hy ra ng ch khng phi ngi trong phng hi tho". ng Trit ni thm, B Ti nguyn Mi trng (n v ch tr chng trnh ng ph vi BKH) v cc nh khoa hc khng nn tuyn truyn chung chung m bng nhng con s, hnh nh, v d c th, st sn cuc sng ngi dn mi c hiu qu. Theo GS.TS Lm Minh Trit, , ngi dn vng BSCL cng nh cc vng chu tc ng bin i kh hu cn chuyn t sng chung vi l sang sng chung vi bin i kh hu. Bao gm sng chung vi l, lt, hn hn, mn. C th, cc bin php ng ph nh trng cy xanh xung quanh ao c, chn ging la ngn ngy, chu hn, mn sn xut. Cc gii php m cc nc tin tin p dng nh a nc ma ma xung mch nc ngm c th ngh ti vic khai trin, ng dng. Hoc ch t, bng nhng ti ng nc ( c ti nghin cu v trin khai thnh cng Bc Liu, Trng Sa) c th d tr mt phn ng k nc ngt cho ma kh. Ch nhim ti ny, PGS.TS Phng Ch S, cho bit, khi ni v li ch ca vic dng ti mm d tr nc ma dng cho ma kh gp phn ng ph BKH th hu nh ngi dn ch... ci v khng my ai quan tm. Nu trong ma ma, mi ngi dn vng nng thn ch cn tch tr vi m3 nc ma th c th p ng phn no nc sinh hot trong ma kh.

Khong 50 nm qua, nhit trung bnh nc ta tng khong 0,7C; mc nc bin dng khong 20cm. BKH v ang tc ng mnh m n nc ta m biu hin r nht l thin tai, c bit bo l, ngp lt, hn hn ngy cng khc lit hn. D tnh ti nm 2100, mc nc bin s tng ln ti 1m, nhit tng khong 3C. Nu nc bin dng 1m s c 10% dn s nc ta b nh hng trc tip, tn tht i vi GDP khong 10%, khong 40 ngn km ng bng ven bin Vit Nam s b ngp hng nm.

T Copenhagen nhn v bin i kh hu Vit Nam

12/12/2009 07:01:22

- Th gii ang tip tc nng ln trc nhng din bin ca Hi ngh thng nh v bin i kh hu do Lin Hp Quc ch tr t ngy 7 - 18/12 ti Copenhagen (an Mch). Nhng con s mi nht t kch bn bin i kh hu v nc bin dng mi cng b trong nm 2009 cho thy, bin i kh hu (BKH) khng cn u xa m v ang hin hu nc ta.
TIN LIN QUAN

Copenhagen hoi nghi vic ci thin kh hu Copenhagen cnh bo gia tng nhit k lc nm 2010 Copenhagen: Nc giu c quyn thi gp i kh CO2? Hi ngh Copenhagen: Tin vui t Hoa K

Nhit ma ng tng nhanh hn nhit ma h. Trong 50 nm qua (1958 - 2007), nhit trung bnh nm Vit Nam tng t 0,5 - 0,7 C. Nhit ma ng tng nhanh hn nhit ma h v nhit cc vng kh hu pha Bc tng nhanh hn cc vng kh hu pha Nam. Lng ma nm trong 50 nm qua (1958 - 2007) gim khong 2%. Lng ma nm gim cc vng kh hu pha Bc v tng cc vng kh hu pha Nam. S t khng kh lnh nh hng ti Vit Nam gim i r rt trong 2 thp k qua. Cc biu hin d thng xut hin thng xuyn, v d t khng kh lnh gy rt m, rt hi ko di 38 ngy trong thng 1 - 2/2008 Bc B. Qu o bo c du hiu dch chuyn dn v pha Nam v ma bo kt thc mun hn, nhiu cn c ng i d thng hn.

Chn cu Chng Dng khng cn nc Tc nc bin dng Vit Nam l khong 3mm/nm. y l kt qu t cc s liu quan trc ti cc trm hi vn dc ven bin Vit Nam t nm 1993 - 2008. Vo cui th k XXI, nhit nc ta c th tng 2,3 C so vi trung bnh thi k 1980 - 1999. Mc tng nhit dao ng t 1,6 - 2,8 C cc vng kh hu khc nhau. Nhit cc vng pha Bc v Bc Trung B tng nhanh hn so vi nhit cc vng kh hu pha Nam. Ti mi vng th nhit ma ng tng nhanh hn nhit ma h. Mc nc bin c th dng thm khong 30cm vo gia th k XXI v n cui th k XXI mc nc bin c th dng thm khong 75cm so vi thi k 1980 - 1990. 12,2% din tch t l ni c tr ca 23% dn s c th b mt nu nhit tng 2 C, mc nc bin dng 1m. Khong 45% din tch t ca khu vc ng bng sng Cu Long c nguy c b nhim mn cc v gy thit hi ma mng nghim trng do l lt v ng (ti sn c tnh ln ti 17 t USD) nu mc nc bin dng nh d bo vo nm 2030.
Mc nc bin dng s lm mt i mt vng t thp rng ln, cc h sinh thi t ngp nc. Ngoi ra, nhit tng s lm thay i vng phn b v cu trc qun x sinh vt ca nhiu h sinh thi (HST) khin cc loi nhit i s gim i v c xu hng chuyn dch ln cc i v v cao hn trong cc HST trn cn, cc loi n i s gim i. c bit, qua s thay i nhit nc v mc nc lm thay i ln ti thi tit (ch ma, bo, hn hn, chy rng, El - Nino...). Bo, sng nhit, l lt, ha hon v nhng thay i iu kin sinh thi khc s dn ti cc thm ha cht ngi, m au, thng tch, suy dinh dng v cc bnh dch mi, nht l cc bnh do vect truyn c t l t vong cao. GS.TSKH Trng Quang Hc (Hi Bo v Thin nhin & Mi trng Vit Nam)

Nc ngoi d on thm ha bin i kh hu VN

26/03/2010 13:32:23

- TS Christopher Field, Giam c vn phong Sinh thai toan cu, Vin nghin cu Carnegie, ai din t chc IPCC (Uy ban Lin Chinh phu v bin i kh hu) cho hay, trong s kich ban bin i kh hu Vit Nam, ng khng th a ra d oan kich ban nao co th xay ra nht vi nc ta. Tuy nhin, TS cung a ra ba d oan vi Vit Nam bao gm: Th nht, Vit Nam la nc co ng b bin dai, nc bin s dng ln. Mt khac, vung bin lai tp trung kha ng dn c va cac nganh kinh t nn khi thi tit din bin xu, nht la khi co bao lu, thuy triu cang a tac ng cua bin i kh hu ln rt nhiu. Th 2, nhit cao hn, thi tit m hn, han han keo dai anh hng tiu cc ti c cu cy trng hoc lin quan n nhim khng khi. Th 3, nhiu hin tng thi tit cc oan, khc nghit se gy ra hu qua khn lng. Khng nhng vy, cn phong hin tng thi tit binh thng nht vi chung cung co th khin tham hoa xay ra bt c luc nao.

TS Christopher Field (th 4 t trai sang) a ra 3 d oan v kich ban vi Vit Nam Vit Nam la 1 trong 5 nc co chiu anh hng nng n nht vi cua hin tng thi tit cc oan. Do o cn nhanh chong a ra nhng bin phap vi cach thc u t hiu qua thich ng, ng pho vi hin tng ny. ng thi, nng cao trch nhim cc c quan chnh quyn, cht lng cng tc d bo, thc ngi dn. Phia IPCC s cung cp nhng kin thc v cng ngh gip Vit Nam ng ph vi bin i kh hu.

Th trng B TN&MT Nguyn Vn c cung khng inh, thin tai bt thng xay ra khng co quy lut, nn ngoai cng tac d bo phi thng xuyn cnh gic i ph. Trc o, tra li bao gii v d on thc t nc ta s xy ra theo kch bn no, PGS.TS Trn Thc (Vin trng Vin khoa hoc Khi tng Thuy vn) cho rng, y la iu m khng mt ai c th khng nh hay ni trc c. Bi n ph thuc hon ton vo hnh ng ca con ngi nh: Lng pht thi kh nh knh, mc tng dn s, c cu kinh t... PGS.TS Trn Thc thng tin cho bit: nm 2010, thi tit din bin bt thng, han han, do hin tng El-nino, lng ma thiu hut, co ni thiu n 80% nc, nc sng Hng co th xung ti 0,2m, bo s nhiu hn. Cui nm 2010, u 2011 mi co kha nng xut hin ma nhiu, xay ra bao lu do hin tng La nila.

Cn co mt tm nhin dai hi
i ph vi bin i kh hu tt c cc quc gia (k c M) u cn phi tham gia k kt vo Ngh nh th Tokyo nhm gim thi kh nh knh cng nghip, gim thi kh thi ca cc phng tin giao thng , tch cc trng rng vi cc loi cy c kh nng hp thu nhiu kh CO2 Tri t ang b hm nng Theo T chc d bo kh tng th gii (WMO) thuc Lin Hip Quc, thi tit v kh hu th gii 6 thng u nm 2007 t k lc v s khc nghit. Theo , nhit trn b mt Tri t c xem l nng nht k t nm 1880. Theo y ban lin chnh ph v bin i kh hu ca Lin hip quc th nhit b mt Tri t tng 0,8OC trong vng 100 nm qua. WMO khng nh rng vic nhit Tri t nng ln l do con ngi gy ra. Trc nhng din bin bt thng ca thi tit, WMO ang cng c quan kh tng thy vn ca 188 quc gia thnh vin, cc t chc ca Lin Hip Quc v cc i tc xc tin k hoch thnh lp h thng cnh bo sm thin tai trn ton cu. Nhit trung bnh (OC) ca b mt Tri t c th hin trong biu sau: Vin cnh lc quan nht - tc lng kh thi nh knh trong kh quyn c duy tr mc nm 2000 - i hi phi ct gim mnh m lng kh CO2nhiu hn so vi mc trong Ngh nh th Kyoto. Ngay c trong trng hp ny, nhit ton cu vn s tip tc tng thm 0,4 0,6oC trong th k ti, ngang bng vi nhit gia tng trong sut th k XX. Tng hiu ng nh knh l nguyn nhn ch yu lm gia tng nhit Tri t. Trong hiu ng nh knh kh quyn, phn d on l do tc ng ca loi ngi gy ra c gi l hiu ng nh knh nhn loi. T khong 100 nm nay con ngi tc ng mnh vo s cn bng nhy cm ny gia hiu ng nh knh t nhin v tia bc x ca mt tri. S thay i nng ca cc kh nh knh trong vng 100 nm li y (CO2 tng 20%, CH4 tng 90%) lm tng nhit ln 2OC.Khng nn nhm ln hiu ng nh knh nhn loi vi vic lm tn tht n lp kh zn tng bnh lu cng do loi ngi gy ra. Nhit tng s lm ma tng v bng cng s tan dn t hai cc, gy lt li khp ni. Ti nguyn ven bin b tn tht nng n. Nu vo nm 2100, mc nc bin M tng 50cm th s lm mt i 5.000 miles2(1miles2= 2,59 km2) vng t cn v 4.000 miles2 vng t t.

Nhit tng cao di ngy s lm tng s ngi cht v lm gia tng s ngi mc cc bnh truyn nhim. Rng s chy khp ni. Tnh a dng sinh hc s b tn tht nghim trng. GS. Matt Walpole (Trung tm Gim st Bo tn Th gii thuc Chng trnh Mi trng Lin Hip Quc) cho rng: Th gii ang thc tnh vi s tht l vic tn ph mi trng v s tuyt chng ca cc loi sinh vt s thc s dn ti s ph hu cuc sng ca con ngi. Mc tiu thin nin k hng ti vic gim thiu tn tht ca a dng sinh hc th hin r rng nhn thc ca th gii rng cng cuc xo i gim ngho v qun l mi trng phi lun lun i i vi nhau. Nng nghip t lu ph thuc rt nhiu vo kh nng thch nghi ca cc loi cy trng vi iu kin nhiu bin i ca mi trng. Nu khng c s thch nghi a dng ny th nng nghip khng th pht trin c. Nhng s bin i kh hu cng vi hnh ng ca con ngi ang t s a dng ny vo mi nguy c b xm hi thng qua vic tn ph mi trng sng ca chng v a vo cc loi ngoi lai, nht l nhng ni s a dng sinh hc ang c bit nguy cp nh cc nc nhit i ang pht trin. Ngnh chn nui cng gp phn kh ln vo vic lm gia tng s lng cc kh nh knh nh CO2, N2O, CH4 Nm 2001, loi ngi tiu th 229 triu tn tht. Nhng ti nm 2050, theo d on ca FAO, con s ny s tng gp i, t 465 triu tn. Lng sa tiu th cng s tng t 580 triu tn ln 1.043 triu tn trong cng thi k. Kh NH3 thi ra t chn nui li l nguyn chnh gy ra cc trn ma axt Lng kh CH4 thot ra t cc cnh ng la ngp nc cng gp phn khng nh vo vic lm gia tng kh nh knh.

Cu chuy n c a Vi t Nam Chu th sng Hng v ng bng sng Cu Long, hai va la nui sng c nc v mi nm cn d tha ti 5 triu tn go dnh cho xut khu, ng th nh cc nc xut khu go

trn th gii. Nhng c 2 chu th ny u tip gip vi bin ng. Cc nh khoa hc tnh ton thy rng nu nc bin dng cao thm 1m th 17 triu dn nc ta s b nh hng , trong c 14 triu dn ng bng sng Cu Long, 40.000 km2 vng ng bng b ngp lt, 1.700km2 vng ven bin b chm v hu ht cc vng t b nh hng gm C Mau, Kin Giang, B Ra - Vng Tu, Nam nh, Thi Bnh, Thanh Ha. l kt qu nghin cu ca Vn phng qun l, iu tra ti nguyn bin v mi trng (B Ti nguyn - Mi trng) a ra ti hi tho a dng sinh hc v bin i kh hu: mi lin h vi i ngho v pht trin bn vng . Theo cc nh khoa hc, ti Vit Nam trong 5 thp nin gn y, hin tng Enso (hin tng nhiu ng nhit ca nc bin vng xch o Thi Bnh Dng) ngy cng c tc ng mnh m n ch thi tit v c trng kh hu trn nhiu khu vc. D bo nhit s tng ti cc tnh min Nam t 0,1 - 0,5OC vo nm 2010, t 0,4 - 30C (nm 2070) v ti min Bc t 0,3 - 0,7OC (nm 2010) v t 1,2 - 4,5OC (nm 2070). Mc nc bin d bo s dng cao thm 3 - 15cm (nm 2010) v t 15 - 90cm (nm 2070). ng th 5 v kh nng d tn thng do tc ng ca bin i kh hu, Vit Nam c Lin hp quc chn l quc gia tin hnh nghin cu in hnh v bin i kh hu v pht trin con ngi. Theo , sinh k ca ngi Vit ang b e da nghim trng bi nhng thay i ton cu, i hi mt tm nhn di hi, mt k hoch c th v mang tnh chin lc.
GS. Nguyn Ln Dng [Bn tin HQG H Ni - s 219, 2009]

Bin i khi hu va a dang sinh hoc Vit Nam

a dng sinh hc l c s quan trng m bo cho s tn ti v pht trin ca cc quc gia. Tuy nhin, trong nhng nm gn y, trc s tc ng ca bin i kh hu ton cu, DSH v ang b nh hng ngy cng nghim trng. Theo Bao cao trin vng Mi trng ton cu ca Lin Hp Quc 2007, thi BKH ang gy ra tnh trng suy thoai mi trng trn phm vi ton cu, oi hi th gii phi hnh ng nhanh chng hn bao gi ht. i vi Vit Nam - mt trong nhng nc c d bo s b nh hng nng n ca BKH th c l vn bo v DSH cn phi c quan tm trit . Tc ng c a bi n i kh h u ln a d ng sinh h c Trong thin nhin, DSH, nht l cc h sinh thi rng nhit i l ni ch yu tch lu tr li ngun kh CO2pht thi ra, to thnh cht hu c. Trong khi , chng ta li v ang cht ph rng pht trin nng nghip, m rng chn nui, xy dng nh ca, th. S tn ph rng, khng nhng gy mt cn bng sinh thi nc ta m cn lm gim kh nng hp th CO2 v gin tip lm tng thm l ng kh CO2 pht thi vo kh quyn, gp phn lm cho BKH ton cu tng nhanh. Nh vy, s gim st DSH, nht l gim st din tch rng thc y s gia tng BKH ton cu, nhng ng c li s nng ln ton cu cng nh h ng ln n s tn ti v pht trin ca cc loi sinh vt v DSH. Ngoi nhng t liu v s thay i nng cc kh nh knh trong kh quyn, Bo co ca y ban Lin chnh ph v bin i kh hu ca Lin hp quc (IPCC) nm 2004 trnh by nhng kt qu nghin cu ti sao nhit tri t thay i nh hng n kh hu, cc c im vt l v din th cc c im ca tri t, n ni sng ca cc loi sinh vt v n s pht trin kinh t ca chng ta. Bo co cng a ra kt lun l nhit tri t trong th

k XX tng ln trung bnh 0,6oC lm cho nhiu vng bng h, din tch ph tuyt, vng bng vnh cu b tan chy, dn n mc n c bin dng ln. Nhiu du hiu cho thy tc ng ca bin i kh hu ang nh h ng ngy mt su, rng n cc h sinh thi. Vng phn b ca cc loi thay i: nhiu loi cy, cn trng, chim v c chuyn dch ln pha Bc v ln cc vng cao hn; nhiu loi thc vt n hoa sm hn, nhiu loi chim bt u ma di c sm hn, nhiu loi ng vt vo ma sinh sn sm hn, nhiu loi cn trng xut hin sm hn Bc bn cu, san h b cht trng ngy cng nhiu. Chng ta cng bit rng, cc loi sinh vt mun pht trin mt cch bnh th ng cn phi c mt mi trng sng ph hp, t ng i n nh v nhit , m, nh sng, t ai, thc n, ngun n c... v cng ng cc loi sinh vt trong ni sng . Ch mt trong nhng nhn t ca mi tr ng sng b bin i, s pht trin ca mt loi sinh vt no s b nh h ng, thm ch c th b dit vong, ty thuc vo mc bin i nhiu hay t. Theo d bo, nu khng c bin php hu hiu gim bt l ng kh nh knh, nhit tri t s tng thm t 1,8o C n 6,4o C vo nm 2100, lng m a s tng thm 5 - 10%, bng hai cc v trn cc ni cao s tan chy nhiu hn, mc n c bin s dng ln khong 70 100 cm v tt nhin nhiu hin tng kh hu cc oan theo s din ra vi mc kh l ng tr c c c v tn s v mc . N c bin dng s gy nn xi mn b bin, ngp lt vng ven b, lm suy thoi t ngp n c, nc mn xm nhp, git cht cc loi thc vt, ng vt nc ngt. Ti nhng vng m BKH lm tng c ng ma, th nc ma s lm tng xi mn t, l lt, st l t v c th gy nh h ng n cu trc v chc nng ca cc thu vc, lm nhim ngun n c. Tt c nhng hin t ng u nh h ng n cc loi sinh vt v ti nguyn sinh vt, lm cho nhiu h sinh thi b suy thoi, gy kh khn cho s pht trin kinh t v x hi, nht l ti cc nc ngho m cuc sng a s ng i dn cn ph thuc nhiu vo thin nhin. Cng phi ni thm rng, nhit tri t tng/gim, hay mc n c bin dng ln c th nh h ng n s sng ca cc sinh vt, nh ng tc nhn chnh ca s BKH l s tch hp ca nhiu nhn t v mi tr ng do nh h ng ca BKH gy ra cng mt lc, tc ng ln sinh vt nh : thiu thc n, nhim n c, bnh tt v ni sng khng n nh, b suy thoi... Ring v sc kho con ng i th nhng t nng xy ra vo thng 8/2003 chu u, gy t vong n 35.000 ng i ni ln tm quan trng ca vn . Hn mt thng rt m bt th ng min Bc Vit Nam trong ma ng nm 2007, cng c th l hu qu ca bin i kh hu ton cu, lm cht hn 53.000 gia sc, nhiu m c, tm b cht, l ch a ni n thit hi v la, cc loi hoa mu khc v cc cy con hoang d cc vng cao b bng gi trong nhiu ngy lin. Bi n i kh h u v a d ng sinh h c Vi t Nam Vit Nam c xem l mt trong nhng n c s b nh h ng nng do bin i kh hu ton cu. Theo d bo th bin i kh hu s lm cho cc trn bo Vit Nam thng xuyn xy ra hn vi mc tn ph nghim trng hn. ng i ca bo dch chuyn v pha nam v ma bo dch chuyn vo cc thng cui nm. Lng ma gim trong ma kh (VII - VIII) v tng trong ma ma (IV - XI); ma ln thng xuyn hn gy l c bit ln v xy ra thng xuyn hn min Trung v Nam. Hn hn xy ra hng nm hu ht cc khu vc ca c nc. Nhit trung bnh nm tng khong 0,10oC/thp k; trong mt s thng ma h, nhit tng khong 0,1 - 0,30oC/ thp k. Nhit tng v lng ma thay i s nh hng n nn nng nghip v ngun nc. Mc nc bin c kh nng dng cao 1m vo cui th k, lc Vit Nam s mt hn 12% din tch t ai, ni c tr ca 23% s dn.

Hu qu do bin i kh hu ton cu gy ra ngy mt r rng, trong c tc ng ln DSH, ngun ti nguyn qu gi ca t n c, nhng chng ta cng ch a nghin cu v lnh vc ny mt cch nghim tc. Ri y tri t s tip tc nng thm, mc n c bin cng s cao hn. Da vo mt s nghin cu thc hin trn th gii nh qun o Maldavies, Banglades v mt s vng khc, kt hp vi iu kin t nhin ca Vit Nam, chng ta c th d bo hu qu ca BKH s tc ng mnh ln hai vng ng bng ln l ng bng sng Cu Long v ng bng sng Hng, cc vng dc b bin v cc h sinh thi rng trong c n c. Nc bin dng s nh hng n vng t ngp nc ca b bin Vit Nam, nghim trng nht l cc khu vc rng ngp mn ca C Mau, thnh ph H Ch Minh, Vng Tu v Nam nh. Hai vng ng bng v ven bin nc ta, trong c rng ngp mn v h thng t ngp nc rt giu c v cc loi sinh vt, l nhng h sinh thi rt nhy cm, d b tn thng. Mc n c bin dng ln cng vi cng ca bo t s lm thay i thnh phn ca trm tch, mn v mc nhim ca n c, lm suy thoi v e da s sng cn ca rng ngp mn v cc loi sinh vt a dng trong . Khi mc n c bin dng cao, khong mt na trong s 68 khu t ngp n c c tm quan trng quc gia s b nh hng nng; n c mn s xm nhp su vo ni a, git cht nhiu loi ng, thc vt n c ngt, nh h ng n ngun n c ngt cho sinh hot v h thng trng trt ca nhiu vng. 36 khu bo tn, trong c 8 v n quc gia, 11 khu d tr thin nhin s nm trong khu vc b ngp (theo kt qu nh gi ca Trung tm quc t v qun l mi tr ng). H sinh thi bin s b tn th ng. Cc rn san h l ni sinh sng ca nhiu loi sinh vt bin quan trng, l l chn chng xi mn b bin v bo v rng ngp mn s b suy thoi do nhit n c bin tng, ng thi m a nhiu lm cho n c b nhim ph sa v c th c cc ho cht nng nghip t ca sng ra. Nhit tng lm ngun thy, hi sn b phn tn. Cc loi c nhit i (km gi tr kinh t tr c ng) tng ln, cc loi c cn nhit i (gi tr kinh t cao) gim (Thng bo Quc gia ln th nht). Cc thay i din ra trong cc h thng vt l, h sinh hc v h thng kinh t x hi, e da s pht trin, e da cuc sng ca tt c cc loi, cc h sinh thi. Bin i kh hu, vi cc h qu ca n nh l lt, hn hn, chy rng, xi mn v st l t s thc y cho s suy thoi DSH nhanh hn, trm trng hn, nht l nhng h sinh thi rng nhit i khng cn nguyn vn v cc loi ang nguy cp vi s l ng c th t, cng v th m s tng nguy c dit chng ca ng thc vt, lm bin mt cc ngun gen qu him, bnh dch mi c th pht sinh (Thng bo Quc gia ln th nht). BKH tng mt s nguy c i vi ngi bnh, thay i c tnh trong nhp sinh hc ca con ngi. Theo WHO, tri t nng ln c th s lm hn 150.000 ngi cht v 5 triu ngi b mc cc chng bnh khc nhau. Con s trn c th s tng gp i vo nm 2030.

Chng ta nn lm g i ph v i bi n i kh h u ton c u Tc ng ca BKH trong nhng nm qua khng loi tr quc gia no, d cho n c khng gp nhiu vo nguyn nhn gy nn bin i kh hu. Ring n c ta, trong nhng nm gn y hn hn, m a l, st l t, l qut xy ra dn dp, nht l nm 2007, gy thit hi rt nng n v ng i v ca ci. Ri y chc rng hu qu ca BKH s cn ln hn, nng n hn m chng ta kh c th l ng trc c. Nh ng iu c th d bo trc i vi n c ta l m a s nhiu hn, l lt, xi mn, st l t, l qut, chy rng, hn hn s xy ra th ng xuyn hn (do rng b tn ph qu nhiu), bo cng s mnh hn. Chng ta v ang c gng thc hin nhng bin php lm gim nh nh h ng ca cc loi thin tai, c bng khoa hc k thut v cc bin php x hi. Nh ng nhng bin php ca chng ta ra ch mi dng li nhng hin t ng c mc nh h ng cao. Thch thc ln nht ca chng ta hin nay l ch a c chin l c, chnh sch, ch ng trnh, k hoch pht trin ph hp vi s bin i ht sc nhanh chng ca kh hu ton cu. Vit Nam ang xy dng Chng trnh Mc tiu Quc gia i ph vi bin i kh hu. Mong rng Chng trnh sm c thng qua v thc hin. pht trin bn vng, trong k hoch pht trin kinh t - x hi tr c mt v lu di ca t n c v tng vng, cn phi sm t vn v BKH ton cu mt cch nghim tc. Trong xy dng quy hoch pht trin, chng ta cn ch vic lm gim nh v phng chng nh ghi trong Ch ng trnh ngh s 21, nh ng cng cn quan tm ti vn thch nghi vi BKH.

Nh n c cn sm t chc mt c quan chuyn trch c nng lc nghin cu v BKH ton cu v pht trin bn vng, sm xut nhng kin xc ng, kh thi v pht trin kinh t v x hi n c ta mt cch lu di trong bi cnh BKH ton cu mi, trong cn l u ng mc n vn bo tn DSH, vn ti nguyn qu gi ca t n c, c s ca s pht trin bn vng ca chng ta. Chng ta cng nn r sot li nhng cng trnh pht trin lin quan n din tch rng hin c; thc y mnh hn vic bo v rng v trng rng, v cc loi sinh vt ch c th chng c vi nhng s bin i v mi tr ng khi sinh sng trong mt h sinh thi n nh; s dng hp l t ai, cng c v qun l tt cc khu bo tn thin nhin, nhng vn cc cp qun l ch a quan tm ng mc n tm quan trng ca n trong pht trin bn vng, m cn thin qu nhiu vo pht trin kinh t; cngcn tng c ng tit kim nng l ng, gim thiu nhim v xo i gim ngho. mi vic c thun li, cn sm lm tt cng tc truyn thng, nhm nng cao nhn thc ca cc tng lp nhn dn v thm ha ca bin i kh hu ton cu da trn c s cng ng, v cng vic ch thnh cng khi c a s nhn dn thc hin mt cch t gic, c hiu bit v c trch nhim.
Him ho do bin i kh hu v gii php khc phc Vit Nam

GS.TS V Qu [Bn tin HQG H Ni - s 219, 2009]

Bin i kh hu v tc ng ca n n s sng trn hnh tinh tr thnh vn ton cu nng bng. Tng trng kinh t i i vi bo v mi trng thin nhin tr thnh mc tiu v nguyn tc pht trin ca cc quc gia. Nhng cnh bo ng quan tm Tri t ang nng ln, bng tan, nc bin dng cao l mt nguy c ln nht e da s tn ti ca tri t. Cc nh khoa hc thuc y ban lin chnh ph v bin i kh hu ca Lin hp quc (IPCC) cho rng, trong th k ny, mc nc bin c th tng 81 cm. Nhng theo kt qu nghin cu ca mt s trung tm nghin cu khoa hc quc t v bin i kh hu v mi trng, mc nc bin c th tng cao gp hai ln mc d bo trn (vo khong 163 cm). Mc nc bin tng l mt trong cc nguyn nhn ch yu dn n tnh trng thay i kh hu ton cu. Bin i kh hu s dn n cc nguy c ln nh: sn xut nng nghip suy gim v i km vi n nn thiu i; tnh trng thiu nc, cc h sinh thi tan v v i km vi chng l dch bnh honh hnh. Thm ch, tnh trng thiu nc cn c th gy ra cc bin ng ln v chnh tr-x hi, chin tranh cc b v ni chin. Mt nghin cu cho thy, s c t nht 3 t ngi ri vo cnh thiu lng thc vo nm 2100 do tri t m ln. Ti Hi ngh Bo tn Th gii din ra tai Ty Ban Nha thang 10 nm 2008, Hip hi Bo tn ng vt hoang d (WCS) lit k 12 loi dch bnh c th lan truyn do thay i kh hu. T chc Gio dc, Khoa hc v Vn ha ca Lin hp quc (UNESCO) cho rng: thiu ht nc l mt e da ln nht hin nay i vi nhn loi. Rt nhiu ni trn tri t ang c nguy c b nc bin xa tn nh cc o n Dng, Thi Bnh Dng hay b bin e da nh nhng vng t tri di t Bng-la-t ti Ai-cp. Tnh hnh ny s dn n cc cuc di c ln. Cc nh khoa hc v dn s v mi trng c tnh tng s ngi t nn v l do thi tit trn th gii hin vo khong t 25 ti 50 triu ngi, nhiu hn s 20,8 triu ngi t nn v l do chnh tr v xung t v trang. y l mt trong nhng nguyn nhn ch yu ca cc cuc xung t v trang v ni chin trong tng lai gn. Vit Nam, trong my chc nm gn y thi tit c nhiu bin i bt thng. Bo, l, hn hn xy ra khp c nc, nh hng n i sng hng triu ngi dn. Nhng trn l xy ra lin tc ht t ny n t khc cc tnh min Trung, cc t triu cng lch s Thnh ph H Ch Minh, cc t rt ko di Bc B hay trn bo Du-ri-an bt thng xy ra ti

Nam B thng 12-2006...l nhng din bin khng bnh thng ca thi tit. Ti s, i kh k hp th 9 i hi ng Din n ngh s chu v dn s v pht trin vi ch Dn bin i kh hu, an ninh lng thc v pht trin bn vng ti H Ni thng 12-2008, cc biu nh gi Vit Nam l mt trong nm nc s b nh hng nghim trng ca bin i hu v nc bin dng.

Theo Trung tm D bo Kh tng - Thu vn Trung ng, trong vng khong 50 nm t 1951 n nm 2000, nhit trung bnh/ nm tng ln 0,70C. Nhit trung bnh/ nm ca 40 nm gn y (1961-2000) cao hn trung bnh/ nm ca 30 nm trc (1931-1960). Nhit trung bnh/ nm ca thp nin 1991-2000 H Ni, Nng, Thnh ph H Ch Minh u cao hn trung bnh ca thp nin 1931- 1940 ln lt l 0,8; 0,4 v 0,60C. Nm 2007 nhit trung bnh/ nm c ba ni u cao hn trung bnh ca thp nin 1931-1940 l 0,8-1,30C v cao hn thp nin 1991-2000 t 0,4-0,50C. Theo bo co v pht trin con ngi 2007-2008 ca T chc Pht trin Lin hp quc (UNDP), nu nhit trn tri t tng thm 2oC, th 22 triu ngi Vit Nam s mt nh ca v 45% din tch t nng nghip vng ng bng sng Cu Long - va la ln nht ca Vit Nam s b nc bin nhn chm. Nu khng c gii php tch cc, trong vi chc nm ti nhit trung bnh Vit Nam c th tng ln 3oC v mc nc bin c th dng ln 1m vo nm 2100. Khi s c khong 10% dn s b nh hng trc tip, hng nm c khong 40.000km2 ng bng ven bin b ngp. Chu nh hng r nht do vic nc bin dng l khu vc ng bng sng Cu Long, vng t thp nht ca Vit Nam. ng bng sng Cu Long hin c tng din tch 34.322km2, trong 18.066km2 t thuc cc huyn, x ven bin. Trong my nm gn y, yu t kh tng thu vn ti khu vc ny tip tc thay i theo chiu hng xu, thin tai xy ra thng xuyn hn v kh d on. Cc nh khoa hc cnh bo, khi mc nc bin dng cao t 0,2-0,6m, s c 1.708km2 t b ngp, nh hng ti cuc sng ca gn 110 nghn ngi. Trong trng hp nc dng cao hn mc d on trn (khong 2m nh UNDP cnh bo) khu vc ny c th b mt n 20.000km2 t. Ngoi ng bng sng Cu Long, cc tnh ven bin cng chu s e da khng nh ca vic nc bin dng cao v cc thin tai t bin p n. Vi trn 3.000km b bin, nc ta c coi l quc gia c mc d b tn thng cao hn trc s bin i kh hu. Cc huyn, x ven bin min trung, thi gian gn y ang b nc bin xm ln n mc bo ng. Nhiu x nm cch b bin t 5 n 10km, nhng v ang b nc mn tn cng. Min Trung v cc tnh ven bin Bc B hng nm vn phi on mnh chng chi s tn ph khng khip ca nhng cn bo bin ng v nhng trn l qut bt ng p n. T chc Hp tc v Pht trin kinh t (OECD) xp Thnh ph H Ch Minh nm trong danh sch 10 thnh ph ca th gii b e do nhiu nht bi bin i kh hu. Ma l, triu cng dng cao thnh ph H Ch Minh ngy cng c xu hng gia tng, tc ng trc tip n s pht trin ca thnh ph v i sng ca hng triu ngi dn thnh ph ln nht Vit Nam ny. Tuy khng xp vo tp 10 thnh ph b e da, nhng H Ni cng l ni phi chu tc ng kh nhiu ca bin i kh hu. Cng ma ang c xu hng tng ln r rt trn phn ln lnh th, lng ma c xu hng gim i trong thng 7, 8 nhng li tng ln trong cc thng 9, 10, 11. Thi im ma thay i, ma kh ko di hn, ma ma nhiu ma hn, khin cho hn hn v l lt u c chiu hng tng ln. Ngoi cc biu hin bt bnh thng ca thi tit do bin i kh hu k trn, mi trng Vit Nam cn ang b hy hoi bi cc yu t ch quan do nhng hot ng thiu thc ca con ngi. cc thnh ph ln, cc khu cng nghip tp trung, ting n, khi bi, nhim ngun nc, v sinh an ton thc phm mc bo ng.

 khu vc nng thn, nhiu con sng ang tr thnh nhng dng sng cht; nhiu cnh ng mu m ang b hi bi cc nh my gy nhim v cc sn gn. Ti nguyn rng ngy mt suy gim, kh nng ngn l ngy cng km. Cng nh cc nc ang pht trin khc, Vit Nam rt c nguy c tr thnh bi rc cng nghip ca th gii. Cng vi nhng nguyn nhn khch quan mang tnh ton cu, th nhng nguyn nhn ch quan, lm cho tc ng ca bin i kh hu i vi nc ta thm trm trng. Nhng bin ng bt thng v thi tit nc ta trong vng 50-60, su mi nm tr li y cho thy nhng cnh bo trn rt ng quan tm. Nu khng ch ng ng ph, hu qu xy ra rt nghim trng v kh lng. Trc mt n nh hng trc tip n cuc sng ca hng triu ngi dn, gy kh khn, thm ch lm ph sn cc chin lc pht trin kinh t - x hi trong thi k y mnh cng nghip ha, hin i ha t nc. Nhn xa hn, l vn mnh ca c dn tc ang b e da. Lm g hn ch tc ng ca bin i kh hu, bo v mi trng? ng v Nh nc ta xc nh pht trin bn vng i i vi bo v mi trng va l mc tiu, va l nguyn tc xuyn sut qu trnh pht trin t nc. Ngh quyt i hi ton quc ln th X ca ng nu r: Coi trng vic thc hin mc tiu v nhim v bo v mi trng trong mi hot ng kinh t, x hi(1). ng cng ch ra mt h thng cc ni dung cn thc hin quan im trn, coi l ng li pht trin bn vng trong thi k qu ln ch ngha x hi b qua ch t bn ch ngha. Vn t ra l chng ta phi bin ng li thnh hnh ng c th, thit thc v c hiu qu. Xut pht t , chng ti thy cn trin khai mt s cng vic trc mt nh sau: 1. Tng cng cng tc tuyn truyn gio dc lm chuyn bin mt cch c bn nhn thc, trch nhim ca cn b, ng vin, ch th cc thnh phn kinh t v cc tng lp nhn dn v chnh sch pht trin bn vng i i vi bo v mi trng ca ng v Nh nc. Tng cn b, ng vin, tng ngi dn, mi t chc v c nhn phi c trch nhim bo v mi trng, coi vic bo v mi trng trch nhim ca ngi cn b, ng vin v l o c, np sng vn ho, trch nhim cng dn. 2. Xy dng chng trnh quc gia v bo v mi trng v gp rt trin khai thc hin. a vn bo v mi trng vo trong qu trnh hoch nh chin lc pht trin quc gia, coi bo v mi trng l mt ngnh kinh t, va l mc tiu, va l iu kin kinh t - x hi pht trin bn vng. u tin tp trung xy dng v trin khai k hoch (hay chin lc) ng ph vi tnh trng nc bin dng cao khu vc ng bng sng Cu Long, sau l cc huyn, x duyn hi Bc B v min Trung; nng che ph ca rng, tr li nhng g vn thuc v thin nhin. y nhanh tin x hi ha hot ng bo v mi trng, phng chng v khc phc hu qu thin tai, huy ng mi ngun lc ca t nc vo nhim v khc phc bin i kh hu, bo v mi trng. 3. R sot li cc d n u t, a mc tiu bo v mi trng trong u t, sn xut l iu kin bt buc tin quyt trong ph duyt cc d n u t. Khc phc t tng cng nghip ha bng mi gi, chy theo li nhun m qung, tri thm tip nhn u t mt cch trn lan, khng tnh n hu qu v mi trng. Kin quyt khng chp nhn nhng d n gy nhim mi trng, cho d n c em li siu li nhun. u tin cc d n thn thin vi mi trng, pht trin cng ngh sch. Tng cng qun l, bo m khai thc ti nguyn hp l v tit kim, nht l ti nguyn t, nc, bin, rng, khong sn, i i vi phc hi mi trng cc khu khai thc ti nguyn, m bo cn bng sinh thi. 4- Tng cng cng tc kim tra, thanh tra, iu tra, x l nghim trc php lut nhng hnh vi hy hoi mi trng v hnh vi bao che, dung tng cho nhng c nhn, t chc vi phm php lut v bo v mi trng. Nghin cu sa i, b sung php lut v bo v mi

trng, c bit l cc ch ti x l hnh s cn ang b b trng, to hnh lang php l cho hot ng bo v mi trng. 5- y mnh m rng hp tc quc t v bo v mi trng v qun l ti nguyn thin nhin, tranh th s gip ca cng ng quc t v vn, khoa hc - cng ngh. 6- Quan tm chm lo xy dng, nng cao nng lc hot ng ca cc c quan chc nng qun l, bo v mi trng v nghin cu d bo cc him ha thin tai, nht l lc lng thanh tra mi trng, cnh st mi trng, kim lm v d bo kh hu - thy vn. Nghin cu, xem xt kh nng t chc c quan phng, chng, khc phc him ha thin tai v bo v mi trng theo hng tp trung, thng nht, mt u mi trn c s cc lc lng ang nm ri rc cc b, ngnh hin nay./. (1) ng Cng sn Vit Nam,: Vn kin i hi i biu ton quc ln th X, Nxb Chnh tr quc gia, H Ni 2006, Tr.221,222 Theo Tp ch Cng sn

Nguyn nhn ca bin i kh hu

28/08/2009

Nguyn nhn ca s bin i kh hu (BKH) hin nay, tiu biu l s nng ln ton cu c khng nh l ch yu do hot ng ca con ngi. K t thi k tin cng nghip (khong t nm 1750), con ngi s dng ngy cng nhiu nng lng, ch yu t cc ngun nguyn liu ha thch (than, du, kh t), qua thi vo kh quyn ngy cng tng cc cht kh gy hiu ng nh knh ca kh quyn, dn n tng nhit ca tri t. Nhng s liu v hm lng kh CO2 trong kh quyn c xc nh t cc li bng c khoan Greenland v Nam cc cho thy, trong sut chu k bng h v tan bng (khong 18.000 nm trc), hm lng kh CO2 trong kh quyn ch khong 180 -200ppm (phn triu), ngha l ch

bng khong 70% so vi thi k tin cng nghip (280ppm). T khong nm 1.800, hm lng kh CO2 bt u tng ln, vt con s 300ppm v t 379ppm vo nm 2005, ngha l tng khong 31% so vi thi k tin cng nghip, vt xa mc kh CO2 t nhin trong khong 650 nghn nm qua.

Hm lng cc kh nh knh khc nh kh mtan (CH4), xit nit (N2O) cng tng ln lt t 715ppb (phn t) v 270ppb trong thi k tin cng nghip ln 1774ppb (151%) v 319ppb (17%) vo nm 2005. Ring cc cht kh chlorofluoro carbon (CFCs) va l kh nh knh vi tim nng lm nng ln ton cu ln gp nhiu ln kh CO2, va l cht ph hy tng zn bnh lu, ch mi c trong kh quyn do con ngi sn xut ra k t khi cng nghip lm lnh, ha m phm pht trin. nh gi khoa hc ca Ban lin chnh ph v BKH (IPCC) cho thy, vic tiu th nng lng do t nhin liu ha thch trong cc ngnh sn xut nng lng, cng nghip, giao thng vn ti, xy dng ng gp khong mt na (46%) vo s nng ln ton cu, ph rng nhit i ng gp khong 18%, sn xut nng nghip khong 9% cc ngnh sn xut ha cht (CFC, HCFC) khong 24%, cn li (3%) l t cc hot ng khc. T nm 1840 n 2004, tng lng pht thi kh CO2 ca cc nc giu chim ti 70% tng lng pht thi kh CO2 ton cu, trong Hoa K v Anh trung bnh mi ngi dn pht thi 1.100 tn, gp khong 17 ln Trung Quc v 48 ln n . Ring nm 2004, lng pht thi kh CO2 ca Hoa K l 6 t tn, bng khong 20% tng lng pht thi kh CO2 ton cu. Trung Quc l nc pht thi ln th 2 vi 5 t tn CO2, tip theo l Lin bang Nga 1,5 t tn, n 1,3 t tn, Nht Bn 1,2 t tn, CHLB c 800 triu tn, Canada 600 triu tn, Vng quc Anh 580 triu tn. Cc nc ang pht trin pht thi tng cng 12 t tn CO2, chim 42% tng lng pht thi ton cu so vi 7 t tn nm 1990 (29% tng lng pht thi ton cu), cho thy tc pht thi kh CO2 ca cc nc ny tng kh nhanh trong khong 15 nm qua. Mt s nc pht trin da vo yu cu cc nc ang pht trin cng phi cam kt theo Cng c Bin i kh hu. Nm 1990, Vit Nam pht thi 21,4 triu tn CO2. Nm 2004, pht thi 98,6 triu tn CO2, tng gn 5 ln, bnh qun u ngi 1,2 tn/nm (trung bnh ca th gii l 4,5 tn/nm, Singapo

12,4 tn, Malaysia 7,5 tn, Thi Lan 4,2 tn, Trung Quc 3,8 tn, Innxia 1,7 tn, Philippin 1,0 tn, Myanma 0,2 tn, Lo 0,2 tn). Nh vy, pht thi cc kh CO2 ca Vit Nam tng kh nhanh trong 15 nm qua, song vn mc thp so vi trung bnh ton cu v nhiu nc trong khu vc. D tnh tng lng pht thi cc kh nh knh ca Vit Nam s t 233,3 triu tn CO2 tng ng vo nm 2020, tng 93% so vi nm 1998. Tuy nhin, iu ng lu l trong khi cc nc giu ch chim 15% dn s th gii, nhng tng lng pht thi ca h chim 45% tng lng pht thi ton cu; cc nc chu Phi v cn Sahara vi 11% dn s th gii ch pht thi 2%, v cc nc km pht trin vi 1/3 dn s th gii ch pht thi 7% tng lng pht thi ton cu. l iu m cc nc ang pht trin nu ra v bnh ng v nhn quyn ti cc cuc thng lng v Cng c kh hu v Ngh nh th Kyoto. Chnh v th, mt nguyn tc c bn, u tin c ghi trong Cng c Khung ca Lin hp quc v BKH l: Cc bn phi bo v h thng kh hu v li ch ca cc th h hm nay v mai sau ca nhn loi, trn c s cng bng, ph hp vi trch nhim chung nhng c phn bit v bn cc nc pht trin phi i u trong vic u tranh chng BKH v nhng nh hng c hi ca chng. Kh nh knh v hiu ng nh knh Trong thnh phn ca kh quyn tri t, kh nit chim 78% khi lng, kh oxy chim 21%, cn li khong 1% cc kh khc nh argon, ioxit cacbon, mtan, xit nit, non, hli, hyr, zn, v hi nc. Tuy ch chim mt t l rt nh, cc kh vt ny, c bit l kh CO2, CH4, NOx, v CFCs - mt loi kh mi ch c trong kh quyn t khi cng ngh lm lnh pht trin, l nhng kh c vai tr rt quan trng i vi s sng trn tri t. Trc ht, l v cc cht kh ni trn hp th bc x hng ngoi do mt t pht ra, sau , mt phn lng bc x ny li c cc cht kh pht x tr li mt t, qua hn ch lng bc x hng ngoi ca mt t thot ra ngoi khong khng v tr v gi cho mt t khi b lnh i qu nhiu, nht l v ban m khi khng c bc x mt tri chiu ti mt t.

Cc cht kh ni trn, tr CFCs, tn ti t lu trong kh quyn v c gi l cc kh nh knh

t nhin. Nu khng c cc cht kh nh knh t nhin, tri t ca chng ta s lnh hn hin nay khong 33oC, tc l nhit trung bnh tri t s khong 18oC. Hiu ng gi cho b mt tri t m hn so vi trng hp khng c cc kh nh knh c gi l Hiu ng nh knh. Ngoi ra, kh zn tp trung thnh mt lp mng trn tng bnh lu ca kh quyn c tc dng hp th cc bc x t ngoi t mt tri chiu ti tri t v thng qua bo v s sng trn tri t. K t thi k tin cng nghip v trc, t nht khong 10.000 nm, nng cc cht kh nh knh rt t thay i, trong kh CO2 cha bao gi vt qu 300ppm. Ch ring lng pht thi kh CO2 do s dng nhin liu ha thch tng hng nm trung bnh t l t 6,4 t tn cacbon (xp x 23,5 t tn CO2) trong nhng nm 1990 ln n 7,2 t tn cacbon (xp x 45,9 t tn CO2) mi nm trong thi k t 2000 2005. Cc nhn t khc, trong c cc sol kh (bi, cacbon hu c, sulphat, nitrat) gy ra hiu ng m (lnh i) vi lng bc x cng bc tng cng trc tip l 0,5W/m2 v gin tip phn x ca my l 0,7W/m2; thay i s dng t lm thay i sut phn x b mt, to ra lng bc x cng bc tng cng c xc nh bng 0,02W/m2; tri li, s gia tng kh zn trong tng i lu do sn xut v pht thi cc ha cht v s thay i trong hot ng ca mt tri trong thi k t nm 1750 n nay c xc nh l to ra hiu ng dng i vi tng lng bc x cng bc ln lt l 0,35 v 0,12W/m2. Nh vy, tc ng tng cng ca cc nhn t khc, ngoi kh nh knh, to ra lng bc x cng bc m. V th, trn thc t, s tng ln ca nhit trung bnh ton cu quan trc c trong thi gian qua b trit tiu mt phn, ni cch khc, s tng ln ca ring hm lng kh nh knh nhn to trong kh quyn lm tri t nng ln nhiu hn so vi nhng g quan trc c, v iu cng khng nh s bin i kh hu hin nay l do cc hot ng ca con ngi ch khng phi do qu trnh t nhin. Nguyn nhn ca nc bin dng Nc bin dng l s dng mc nc ca i dng trn ton cu, trong khng bao gm triu, nc dng do bo Nc bin dng ti mt v tr no c th cao hn hoc thp hn so vi trung bnh ton cu v c s khc nhau v nhit ca i dng v cc yu t khc. Mc nc bin c o thng qua h thng thit b o triu k t ti cc trm hi vn hoc cc my o cao v tinh. Theo Bo co nh gi ln th t ca Ban lin chnh ph v BKH (IPCC), s nng ln ca h thng kh hu r rng c minh chng thng qua s liu quan trc ghi nhn s tng ln ca nhit khng kh v nhit nc bin trung bnh ton cu, s tan chy nhanh ca lp tuyt ph v bng, lm tng mc nc bin trung bnh ton cu. Mc nc bin tng ph hp vi xu th nng ln do s ng gp ca cc thnh phn cha nc trn ton cu c c tnh gm: gin n nhit ca cc i dng, cc sng bng trn ni, bng Greenland, bng Nam cc v cc ngun cha nc trn t lin. Cc kt qu nghin cu gn y a ra d bo mc nc bin s cao hn t 0,5 1,4m vo cui th k XXI. Ngun: GS. TSKH. Nguyn c Ng Gi phn hi In

Lch s chin dch lm cho th gii sch hn

28/08/2009

VI NT V LCH S RA I CA CHIN DCH LM CHO TH GII SCH HN Chin dich Lam cho Th gii sach hnc khi xng bi mt nha xy dng, ng thi cung la mt vn ng vin ua thuyn bum ngi Australia, ng Ian Kiernan.
Sau cuc ua thuyn bum vong quanh th gii trong quang thi gian 1986-1987, ng Ian Kiernan 59 tui a phai kinh ngac vi s nhim ma ng c chng kin trn cac ai dng m ng i qua. Khi tr v qu hng Sydney (Australia), ng quyt inh phai lam mt iu gi o cho thanh ph qu hng minh. Nm 1989, ng tuyn truyn vn ng mi ngi tham gia vo phong tro Ngay lam sach cang Sydney v thu ht c s tham gia ca 40.000 tnh nguyn vin. Ngay sau o, nm 1990, sng kin ca ng dn n mt s kin quc gia Ngay Lam cho Australia sach hn ln u tin c t chc vi s tham gia hng ng ca hn 300.000 ngi. Hang nm, Ngay Lam sach cho Australia sch hn li thu hut hang trm nghin ngi tinh nguyn tham gia thu don rac trn khp t nc Australia. Thanh cng to ln cua Chin dich a c nhn rng trn khp hanh tinh thng qua vic phat ng Chin dich Lam cho Th gii sach hn lnu tin vao nm 1993, vi s phi hp t chc cua Chng trinh Mi trng Lin hp quc (UNEP). ng Ian Kiernan a c tng thng vi nhng ong gop cua ng i vi mi trng. ng vinh d c nhn Giai thng Global 500 cua Chng trinh Mi trng Lin hp quc vo nm 1993 v giai thng cua Lin hp quc co tn la Sasakawa vo nm 1998. Chin dch Lm cho Th gii sch hn cng c nhn gii thng Ngi cng dn Th gii do Hip hi Hng o sinh Th gii bnh chn v kh nng huy ng cng ng v c nhn cng lm nhng cng vic c ch cho mi trng. Ngay t khi mi c pht ng, Chin dch Lam cho Th gii sach hn nhanh chng nhn

c s hng ng nhit tnh ca nhiu quc gia trn th gii. Chin dch c cc t chc mi trng quc t, c bit l Chng trnh Mi trng Lin hp quc cng nhn l mt sng kin mang li hiu qu cao, to iu kin cho mi ngi dn thc c trch nhim v c quyn tham gia vo gii quyt cc vn c nh hng n mi trng ca h. K t nm 1993, Chin dch tr thnh mt trong nhng s kin mi trng quc t thng nin quan trng, thu ht c s tham gia ca trn 35 triu tnh nguyn vin hn 120 quc gia trn ton th gii. Chin dch l dp quy t cc doanh nghip, cc nhm cng ng, cc trng hc, cc nc v cc c nhn cng tham gia cc hot ng v chng trnh ci thin v bo v mi trng nh trng cy, phc hi ti nguyn, gio dc cng ng, cc cuc thi v trin lm v mi trng, thu gom, x l v ti ch rc thi, Nm 2009, Chin dch Lm cho Th gii sch hn s din ra t ngy 18 n ngy 20 thng 9 vi ch : Cng ng lin kt chng li bin i kh hu. Mc tiu Chin dch 1. Khuyn khch mi cng dn trn hnh tinh cng tch cc thc hin nhng hnh ng thit thc gp phn chm sc v bo v mi trng sng ca chnh mnh; 2. Chia s thng tin v kinh nghim thc tin t chc Chin dch gia cc quc gia c cc nn vn ha khc nhau v cc t chc, c nhn tham gia hng ng Chin dch; 3. Thit lp mng li tuyn truyn thng qua cc phng tin thng tin i chng trn ton th gii v cc hot ng ca Chin dch t nng cao nhn thc cho cc nh lnh o, cc doanh nghip v cng ng v cc vn mi trng a phng, c bit v gim thiu rc thi, ti ch v qun l rc thi.

Hng ng Chin dch Lm cho Th gii sch hn

Vit Nam l mt trong nhng nc u tin hng ng v tham gia cc hot ng ca Chin dch Lm cho Th gii sch hn. Vo tun th 3 ca thng 9 hng nm, B Ti nguyn v Mi trng phi hp vi cc B, ngnh, a phng v cc c quan lin quan t chc trng th Chin dch ny cc tnh/thnh ph trn phm vi ton quc v chn mt a phng c th lm ni t chc l pht ng quc gia hng ng Chin dch. Chin dch Lm cho Th gii sch hn lun nhn c s quan tm, ng h v tham gia nhit tnh ca cc cp lnh o ng, Nh nc, Chnh ph, cc t chc quc t, cc B, ngnh, cc t chc chnh tr x hi v ng o mi tng lp nhn dn. Ngun: Tng cc Mi trng Gi phn hi In

H Ni: Cc t chc x hi hng ng Ngy Lm cho th gii sch hn 2010

Cng hng ng vi c nc tun l Lm cho th gii sch hn, ngy 18/9/2010 T chc hnh ng v mi trng; Live'n'learn; Heg (Hanoi environment group) phi hp t chc chng trnh dn v sinh khu vc h Ty. Tham gia hot ng cng vi cc t chc trn c hn 100 tnh nguyn vin n t Cu lc b p xe v Mi trng (C4E-HN), cc bn hc sinh, sinh vin, ngi dn trong sng khu vc. Ngoi ra cn c s tham gia ca mt s bn b quc t hin ang sng v lm vic ti cc t chc khc nhau trong khu vc thnh ph H Ni. Theo , cc tnh nguyn vin cng tham gia lm v sinh mi trng cc khu vc cng cng xung quanh h Ty, thu gom rc thi v vn chuyn v ng ni quy nh. Ngoi thng ip hng ng Chin dch lm cho th gii sch hn, hot ng ca cc tnh nguyn vin cn nhm nng cao nhn thc ca ngi dn sng ven h Ty v bo v mi trng sng./. Mt s hnh nh hot ng ca mt s cc tnh nguyn vin ti mt gc H Ty :

T nh tui...

n cc anh ch ln tui...

u hng hi tham gia dn rc.

V a rc tp kt ng ni quy nh.

im tin mi trng
(Ngy 15/1/2010)

C ch - chnh sch - lut php Cc CSMT: Pht hin, x l hng lot cng ty vi phm Lut Bo v mi trng Cng an nhn dn, ngy 14/01/2010 Trao i vi phng vin Bo CAND, ngy 12/1, i t Phan Hu Vinh, Ph Cc trng Cc Cnh st mi trng B Cng an cho bit: Va qua Phng 2, Cc Cnh st mi trng phi hp vi Phng Cnh st mi trng v Thanh tra S Ti nguyn v Mi trng tnh Bnh Dng kim tra cng tc bo v mi trng i vi Cng ty TNHH x l mi trng Vit Lc (Cng ty Vit Lc) ti a ch s 4F/8 p ng An, x Bnh Ha, huyn Thun An, tnh Bnh Dng. Qua kim tra pht hin trong kho bi ca cng ty ang lu gi 30 tn cht thi pht sinh t qu trnh thuc da, 200 v thng cha keo cng nghip qua s dng, 100 thng phuy cha sn Ngoi ra, bn cnh bi t trng thuc quyn s dng ca Cng ty Vit Lc cn ang lu gi mt s lng ln da th vn, thi t qu trnh thuc da. Nhng Cng ty Vit Lc khng xut trnh c giy php thu gom, vn chuyn v x l cht thi nguy hi. Kt qu phn tch mu thu ti kho ca Cng ty Vit Lc do Vin Ti nguyn v Mi trng phn tch cho thy: Hm lng cht crm vt tiu chun cho php n 160 ln. PV Gii php - M hnh Cn Th: Pht ng cuc thi Ngy sng to Vit Nam nm 2010 Dn tr, ngy 15/1/2010

Chiu hm qua 14/1, ti TP Cn Th, Ngn hng Th gii phi hp vi B Ti nguynMi trng cng Trung ng on Thanh nin Cng sn H Ch Minh t chc bui gii thiu cuc thi Ngy sng to Vit Nam nm 2010 vi ch v Bin i kh hu. Chng trnh Ngy sng to Vit Nam nm 2010 bao gm cuc thi sng to v din n tri thc. Cuc thi c 2 ni dung chnh l gim thiu tc ng bin i kh hu (bao gm cc bin php ci tin gip gim kh nh knh nh nng lng, giao thng, xy dng, nng lm nghip, qun l rc thi, c ch pht trin sch) v thch ng vi bin i kh hu (gm cc sng kin nhm gim nh hu qu cng nh i ph vi cc thm ha t nhin). Hunh Hi

Hn Quc ti tr TPHCM qun l cht thi Si gn gii phng, ngy 15/1/2010 B Ti nguyn v Mi trng (TN-MT) va cho bit, Chnh ph Hn Quc ng ti tr cho TPHCM ng dng cng ngh thng tin trong vic qun l cht thi nguy hi. Theo , trong nm 2010, S TN-MT TPHCM s trin khai lp t h thng thit b theo di, nh v qua v tinh (GPRS, GPS) cho cc phng tin vn chuyn cht thi. Vic trin khai lp t thit b ny cho php qun l cht thi t ch ngun thi n tn ni x l, trnh trng hp ch vn chuyn ln lt by cht thi ra mi trng. Hin S TNMT TPHCM cng yu cu cc doanh nghip hot ng trong lnh vc thu gom, vn chuyn, x l cht thi nguy hi v phn hm cu, lp danh sch cc xe vn chuyn (khng chp nhn trng hp xe thu) chun b trin khai lp t thit b GPS. C.A.

Ch to giy t lc bnh Si gn gii phng, ngy 15/1/2010 Ch Cng ngh v Thit b TPHCM Tech Mart va gii thiu cng ngh ch to giy t thn lc bnh (bo ty) ca sinh vin Bi Th Kim Hong, B mn Giy v bt giy, Khoa Lm nghip Trng H Nng Lm TPHCM. Vi cng ngh ny, lc bnh c ct thnh khc khong 10cm, sy kh, trn ha cht v a vo ni nu, to ra nhng x si cellulose, thnh phn chnh lm giy. Sau khi ty trng, nghin mn, bt c a vo my p, sy kh, tr thnh nhng t giy mng, c bn ko, bn x, chu bc, thm nc cao hn hn cc tiu chun ca loi giy bao b, giy bao xi mng ang s dng trong nc. c bit, do c ch to t thc vt, loi bao b ny t hy trong mi trng t nhin, c kh nng thay th ti ni lng hin ti, rt ph hp lm ti xch, bao b thc phm. K.GIAN

Cn Th: Thc hin gii php ngn nhim sng Hu ThienNhien.Net, ngy 15-01-2010 Nhiu nm tr li y, sng Hu Cn Th ang phi i mt vi nguy c nhim cao, do hot ng sn xut ca mt s c s ch bin, nh my cha c h thng x l nc thi hon chnh. Trc thc trng , UBND Thnh ph Cn Th khn trng thc hin nhiu gii php ngn chn tc nhn gy nhim sng Hu. in hnh l vic thnh ph va ra quyt nh buc 2 doanh nghip t nhn l Cng ty TNHH Hng Tin v Cng ty TNHH Hip Tha Pht, t ngy 03/01/2010 ngng ton b cc hot ng sn xut do 2 c s ny cha hon chnh h thng x l nc thi nguy hi gy nhim mi trng nc trn knh rch dn ra sng Hu. C quan chc nng ca thnh ph cng va tin hnh pht hnh chnh 80 triu ng i vi 3 c s ch bin ph phm, nc gii kht; cnh co v gia hn cho 7 doanh nghip khc, buc cam kt khn trng hon thin h thng x l nc thi t tiu chun, nu khng s phi ng ca vo thng 06/2010. PV Nc thi cng nghip m: c hi, x l Vietnamnet, ngy 15/01/2010 Nhm gp phn bo v mi trng, x l nc thi trong cng nghip m, Cng ty Nosaka Electric, Nht Bn, ang nghin cu ng dng ti Vit Nam H thng thu hi ti nguyn, tit kim nng lng bng mng kiu mi. Xut pht t thc tin cc ngnh ngh c x l b mt, nh ngnh m, rt nhiu loi axit c s dng ty ra sn phm v x l b mt, do mt lng axit s c thi ra ngoi. Lng axit thi ny bao gm cc thnh phn c th ti s dng c nhng v khng c cc phng php thu hi c hiu qu, nn nhng nh my m thng phi tr mt khon ph khng nh cho cc doanh nghip x l axit thi h mang i, hoc x l bng phng php trung ho hay lng t. Cng ngh trn da vo vic thu hi v ti s dng axit thi, ng thi gim c mt lng ln cht thi lng m c th khai thc nh s dng thit b x l axit thi lp t ti hin trng, bao gm c quy trnh mng lc k nng mi, dn n vic gim gi thnh v gim thiu vn nhim mi trng. H thng ny c nhng c trng l axit, kim, nc c phn ly v c th ti s dng mt cch tun hon; kim loi, vt cht cao phn t c c c; tit kim nng lng do khng pht sinh nhng bin i nh bc hi hay kt ta. Thit b phn ly mng c vn hnh t ng. Theo nh gi ban u ca Vin Nghin cu Ti nguyn Mi trng h thng ny rt hu hiu trong vic x l nc thi hay dung dch thi c kim loi. H L

Quc t Hn Quc: Ph chun Lut m bo tng trng xanh Bo in t CS Vit Nam, ngy 15/1/2010 Ngy 13/1, Tng thng Hn Quc Lee Myung-bak chnh thc ph chun Lut v kh thi cc-bon yu, tng trng xanh, ng thi khng nh cam kt a nc ny tr thnh ngi m ng ca cng ng quc t trong hnh trnh i ti tng trng xanh. Lut v kh thi cc-bon yu v tng trng xanh, bt u c hiu lc k t ngy 14/4, s a ra mt cch r rng mc chi tiu thng nin, chim 2% GDP, dnh cho qu trnh pht trin cc k hoch c li cho mi trng, tng trng kinh t v gim thiu lng kh thi gy hiu ng nh knh c th cng snh ngang trn con ng pht trin t nc. Lut mi c p dng s a ra cho Hn Quc mt khun kh lut php cht ch tr thnh mt ngi m ng ca tri t v k hoch tng trng kinh t; v a dng ha cc c gng c lin quan ca t nc chng ta tr thnh mt quc gia hnh mu trong lnh vc ny, Tng thng Lee Myung-bak cho bit. Hi L Nigeria cm nhp khu cc cht gy hi tng ozone Bo in t CS Vit Nam, ngy 15/1/2010 Ngy 12/1, Tr l Gim c Vn phng quc gia bo v tng ozone v kim sot nhim, Abdulkasim Bayero, tuyn b cho bit chnh ph Nigeria ngng cho php nhp khu cc cht gy hi v lm suy gim tng ozone nhm thc hin mc tiu a lng tiu th cc cht c hi ny tr v con s O. Pht biu vi gii bo ch Nigeria, ng Bayero khng nh: Chng ti hon ton nht tr s khng nhp khu CFC (chlorofluorocarbone, kh ha hc c s dng trong nhiu ngnh cng nghip) trong nm nay, bi v chng ti p dng tt c th tc cn thit. n ht nm 2009, 195 quc gia thnh vin Ngh nh th Montreal hon tt vic loi tr hon ton cc cht lm suy gim tng ozone nhm CFC. Ngh nh th Montreal quy nh: loi tr hon ton cht lm suy gim tng ozone nhm CFC t 1/1/2010 v t nm 2010, tt c cc nc thnh vin s trin khai khai loi tr cc cht HCFC; v loi tr hon ton cc cht HCFC vo nm 2030 cc nc ang pht trin. Theo nh gi khoa hc, nu khng c Ngh nh th Montreal, nng kh nh knh trong kh quyn hin nay c th cao gp 2 ln. Vic tun th Ngh nh th Montreal gip th gii trnh c hng chc triu ca ung th da, tit kim c khong 4.200 t USD chi ph cho chm sc sc khe t nm 1990 n nm 2065. H.H

n : Lm ng t nha thi Si gn tip th, ngy 15/1/2010

Cng ty qun l cht thi nha KK, n , ang thu gom hng ngn tn cht do t cc thng rc trn ton nc ny chuyn thnh vt liu lm ng. Rc thi nha s c x, nghin nh ri trn vi nha ng thnh hp cht nha di ng. Cng ty cho bit khi dng lt ng, loi cht liu ny s chu c gi ma v chng hao mn tt hn loi vt liu truyn thng, li gip gim tnh trng xut hin cc g. ng Ahmed Khan, gim c qun l cng ty cho bit tng ny xut hin c thp k trc y, khi nhng chin dch chng ti nha bt u. Ti n , hng ngy c ti 10.000 tn rc thi nha c a n bi rc. y l loi rc kh b phn hu, cho nn ti s dng l phng php hu dng nht. ng cho bit, hin trin khai lm 1.400 km ng bng cht liu ny, v cng ty c tham vng "ph" ht cc con ng ti n bng rc thi nha thng qua phng php trn.

Nng cao nng lc qun l mi trng nc Vit Nam

Trong khun kh hp tc quc t v mi trng, ngy 8/1/2010, ti H Ni, Tng cc Mi trng (B Ti nguyn v Mi trng) v C quan Hp tc Quc t Nht Bn (JICA) tin hnh k kt d n Nng cao nng lc qun l mi trng nc quc gia. y l d n h tr k thut s dng vn vin tr khng hon li ca Chnh ph Nht Bn dnh cho Vit Nam.

Theo ni dung k kt, d n c trin khai trong 3 nm (2010 - 2012) vi ngn sch h tr t Chnh ph Nht Bn l 6 triu USD. Vi mc tiu tng cng nng lc v qun l mi trng nc cho cn b qun l ca B Ti nguyn v Mi trng v cc S TN&MT: H Ni, Hi Phng, Tha Thin - Hu, TP H Ch Minh v B Ra - Vng Tu. Pht biu ti L k kt, ng Tsuno Motonori - Trng i din JICA Vit Nam cho bit: Hin trng nhim mi trng nc Vit Nam hin nay cng ging nh Nht Bn vo thi im 40 nm trc. Chng ti c nhiu bi hc v kinh nghim tt x l x l cc vn ny, trong , vn nng cao nng lc cho cc c quan qun l mi trng l ht sc quan trng. Hy vng rng, vi nhng kinh nghim ca Nht Bn s gip Vit Nam nhanh chng khc phc tnh trng nhim mi trng nc, gp phn nng cao cht lng cuc sng ca ngi dn Vit Nam cng nh bo m s pht trin bn vng m Vit Nam ang hng ti. Thay mt Tng cc Mi trng, Tng cc trng Bi Cch Tuyn cm n nhng h tr qu bu ca JICA Nht Bn i vi vic nghin cu v qun l mi trng lu vc sng (c th l sng

Cu ti Thi Nguyn v Bc Kn) trong thi gian qua. Thc trng nhim mi trng nc Vit Nam ang mc bo ng, c bit l cc lu vc sng quan trng nh sng Cu, Nhu y v Si Gn - ng Nai... D n ny c k kt s k tha kt qu nghin cu trc v gp phn nng cao nng lc ca cc t chc, cn b tham gia cng tc bo v mi trng nc ti cp TW v a phng, Tng cc trng Bi Cch Tuyn khng nh. Duy c (Tp ch Mi trng)

Th gii n ngy Mi trng 5/6

Nm 2010 c Lin hp quc tuyn b la Nm Quc t v a dang sinh hoc. Chu cua Ngay Mi trng Th gii nm nay la: Nhiu loai Mt hanh tinh Tng lai chung ta. Chu nay mt ln na ku goi loai ngi chung tay bao v s a a dang cua cuc sng trn hanh tinh, bao am mt tng lai bn vng va thinh vng. Chm nh hng ng Ngy Mi trng th gii 5/6:

Ngy Mi trng th gii nm 2010: "Nhiu loi - Mt hnh tinh - Tng lai chng ta"
08/06/2010

Ch Ngy Mi trng th gii nm 2010 l "Nhiu loi - Mt hnh tinh - Tng lai chng ta", ku gi ngn chn nguy c tuyt chng hng lot v nng cao nhn thc cng ng v tm quan trng ca hng triu loi sinh vt ang sinh sng trong mi trng t, h sinh thi rng, i dng, cc rn san h v cc vng ni. Vit Nam, Qung Bnh c chn t chc mt-tinh Quc gia hng ng Ngy Mi trng th gii v Nm Quc t v a dng sinh hc 2010 Cch y 38 nm, i Hi ng Lin hp quc quyt nh chn Ngy Mi trng Th gii 5-6 t nm 1972 nh du ngy khai mc Hi ngh Xtc-khm (Thy in) v Mi trng v Con ngi (5-6-1972). y cng l Ngy chng trnh Mi trng Lin hp quc (UNEP) ra i. Mc ch ca Ngy Mi trng Th gii l thu ht s ch trn ton th gii vo tm quan trng ca mi trng v khuyn khch s quan tm chnh tr v hnh ng bo v mi trng. Mi nm, Lin hp quc chn mt thnh ph lm ni t chc l k nim Ngy Mi trng Th gii. Chnh ph v thnh ph nc ch nh s hp tc vi UNEP to ra bu khng kh cho s kin ny. Ngy Mi trng th gii ngy cng thu ht s quan tm ca cc nc. Cho n nay, Ngy Mi trng th gii tr thnh mt trong nhng s kin mi trng quc t thng nin quan trng vi s tham gia, hng ng ca hn 100 quc gia trn th gii. Ngy Mi trng th gii cn l c hi cc chnh ph k kt hay hay ph chun cc cng c quc t v mi trng. Vit Nam tham gia hng ng Ngy Mi trng th gii t nm 1982. L K nim Ngy Mi trng th gii Vit Nam lun nhn c s quan tm, tham gia ca lnh o ng, Nh nc, Chnh ph, cc t chsc quc t, cc b, ngnh, t chc chnh tr x hi ca Trung ng v a phng cng vi s tham gia ng o ca cc tng lp nhn dn.

Nm nay, UNEP chn Ru-an-a - mt quc gia nh b khu vc Trung Phi l a im t chc l k nim chnh thc s kin mi trng quan trng ny. Ch Ngy Mi trng th gii nm 2010 l "Nhiu loi - Mt hnh tinh - Tng lai chng ta", ku gi ngn chn nguy c tuyt chng hng lot v nng cao nhn thc cng ng v tm quan trng ca hng triu loi sinh vt ang sinh sng trong mi trng t, h sinh thi rng, i dng, cc rn san h v cc vng ni. Trong Thng ip nhn Ngy Mi trng th gii nm 2010, Tng Th k Lin hp quc Ban Kimun "...ku gi tt c mi ngi - t Ki-ga-li n Can-b-ra, t Ku-a-la-lm-p ti Quy-t, hy cng nhau ging ln hi chung cnh bo. Hy cng nhau tham gia v ng gp kin, hy cng tm hiu v ch cho ngi khc bit. Hy th hin vai tr lnh o v h tr thc hin. Hy kt ni vi thin nhin, ngun sng ca chng ta. Chng ta hy tin ln mt tm nhn thc mi v a dng sinh hc: "Nhiu loi - Mt hnh tinh - Tng lai chng ta" Vit Nam, Qung Bnh c chn t chc mt-tinh Quc gia hng ng Ngy Mi trng th gii v Nm Quc t v a dng sinh hc 2010. Ngy 5-6, ti thnh ph ng Hi (Qung Bnh), y ban Trung ng Mt trn T quc Vit Nam, B Ti nguyn v Mi trng, UBND tnh Qung Bnh phi hp t chc mt-tinh, diu hnh k nim Ngy Mi trng th gii (5-6) kt hp vi cc hot ng k nim Nm quc t v a dng sinh hc, Ngy i dng th gii (8-6), Tun l Bin v Hi o Vit Nam (t 1 n 8-6). Ch tch nc Nguyn Minh Trit, Ch tch y ban Trung ng Mt trn T quc Vit Nam Hunh m, B trng B Ti nguyn v Mi trng Phm Khi Nguyn, i din lnh o cc ban ngnh khu vc min Trung tham d bui mt-tinh ny. Hng ng Ngy Mi trng th gii, trong tun qua, trn c nc din ra nhiu hot ng. Chiu Vit Nam c cng nhn la nc co tinh a dang sinh hoc cao trn th gii. 3-6, tai ng Hi (Quang Binh), Tng cuc Mi trng (B Tai nguyn v Mi trng) a t chc hi Hin nc ta co khoang 10.000 loai ng vt, hn 13.200 loai thc vt, 3.000 loai thao v Nm quc t a dang sinh hoc va trin khai thuy sinh vt va hn 11.000 loai sinh vt chng trinh thc hin Lut a dang sinh hoc. bin. Trong hai thp ky gn y, nhiu loai ng, thc vt mi vn tip tuc phat Tham d hi thao co ai din cua hn 20 quc gia hin va cng b Vit Nam. va t chc quc t tai Vit Nam. Hi thao a nghe gii thiu v Nm quc t a dang sinh hoc 2010 vi chu "a dang sinh hoc la s sng, a dang sinh hoc la cuc sng cua chung ta". Lin hp quc chon nm 2010 lam Nm quc t a dang sinh hoc vi muc tiu tng cng nhn thc cua cng ng trong vic bao tn a dang sinh hoc, chia se thng tin v nhng thanh tu trong cng tac bao tn a dang sinh hoc do cng ng va Chinh phu thc hin. Ngy 4-6, ti Thnh ph H Ch Minh din ra Hi tho Bo v mi trng trch nhim ca chng ta v l trao gii Thng hiu Xanh 2010, do B Ti nguyn v Mi trng phi hp vi Lin hip cc Hi Khoa hc- K thut Vit Nam t chc. Ti hi tho, cc i biu nh gi tnh trng nhim mi trng t hot ng sn xut ca cc doanh nghip trong cc khu ch xut, khu cng nghip ngy cng nghim trng. Tnh trng nhim khng kh, ting n cc khu ch xut, khu cng nghip cng mc bo ng. Nguyn nhn chnh l do nhn thc bo v mi trng cc doanh nghip cn thp, vic p dng cng ngh sch cha c ch trng. Ngy 4-6, Vn quc gia Phong Nha K Bng tnh Qung Bnh v T chc hp tc k thut c va phi hp t chc t d ngoi tm hiu a dng sinh hc v thi v tranh hng ng

Ngy Hnh ng v a dng sinh hc v Ngy Mi trng Th gii, thu ht 100 hc sinh 4 x vng m ca Vn Quc gia Phong Nha - K Bng tham gia. on chuyn gia v cc em hc sinh n Sui du lch sinh thi Nc Moc, Vn Thc vt, Trung tm Cu h ng vt Vn quc gia Phong Nha K Bng, tnh Qung Bnh tm hiu mi trng thin nhin, tm quan trng ca a dng sinh hc i vi cuc sng con ngi v bo tn thin nhin. Cng ngy, mt-tinh hng ng Ngy Mi trng Th gii v pht ng Chin dch thanh nin, hc sinh, sinh vin tnh nguyn h 2010 ti Bc Ninh c t chc ti Trng Trung cp ngh Bc Ninh. Nhn dp ny, tnh Bc Ninh tng cng tuyn truyn, ph bin qun chng nhn dn hiu bit v nguyn nhn v tc hi ca nhim mi trng, bin i kh hu, s suy gim a dng sinh hc v nng cao nhn thc cho cng ng v bo v mi trng, tng bc lm thay i hnh vi ng x vi mi trng, gp phn chng li s bin i kh hu ton cu. Ti L pht ng hng ng Ngy Mi trng Th gii t chc ngy 4-6 ti huyn Ph Bnh, lnh o tnh Thi Nguyn ku gi cc ngnh, cc cp, cc doanh nghip tip tc y mnh tuyn truyn Lut a dng sinh hc, nng cao nhn thc v thc trch nhim v cng tc bo tn a dng sinh hc ti cc cp cc ngnh v cng ng dn c trn a bn tnh; khng ngng nng cao nng lc qun l Nh nc v cng tc bo tn a dng sinh hc trn a bn; y nhanh tin xy dng, t chc trin khai K hoch hnh ng a dng sinh hc tnh Thi Nguyn giai on 2010-2015 v nh hng n nm 2025".../.

Gi Tri t 2010 - Vit Nam tit kim 500.000 kWh in

29/03/2010

Trung tm iu H thng in Quc gia cho bit ton h thng in tit kim c 500.000 kWh in trong mt gi tt n GiTri t, t 20h30n 21h30 ngy 27/3). Cng vi hn 20 tnh, thnh, Th H Ni tham gia chng trnh Gi Tri t vi thng ip chnh Hnh ng nh cho thay i ln. Trong mt gi, UBND TP H Ni yu cu in lc thnh ph tt n ti mt s a im ni ting nh xung quanh n Ngc Sn Thp Ra - Cu Th Hc, Nh ht ln H Ni, khu vc H Ty, H Trc Bch, cc bin qung co trn cc tuyn ph ln, Tr s HND UBND Thnh ph, Tr s Thnh u. Ti 29 tr s HND UBND qun, huyn, th x v mt s im cng cng do UBND 29 qun, huyn, th x la chn cng ng lot tt n hng ng chin dch. Nm nay, nhiu gia nh, nhn dn, t chc, doanh nghip trn a bn Th cng tham gia Gi Tri t ngn chn tnh trng bin i kh hu ti Vit Nam. Gi Tri t 2010 thu ht s tham gia ca 125 nc trn ton th gii, nhiu hn 37 nc so vi nm 2009.

Gi Tri t l chin dch ton cu do Qu Quc t v Bo v Thin nhin (WWF) khi xng v c thc hin ln u tin ti Sydney (Australia) nm 2007. Sau , rt nhiu nc trn th gii hng ng nhm gp phn gim thiu bin i kh hu ton cu. Nm 2009, hng ng chng trnh Gi Tri t, Vit Nam tit kim c 140.000 kWh in.

TP. H Ch Minh: Trin khai 7 nhim v - gii php ng ph vi bin i kh hu

UBND TP.HCM va ban hnh Quyt nh ph duyt Chng trnh mc tiu ng ph vi bin i kh hu (BKH) nm 2010. Mc tiu ca Chng trnh nhm nh gi c mc tc ng ca BKH vi cc lnh vc v ngnh ngh; xc nh gii php v xy dng k hoch ng ph vi BKH v t tin trin khai thnh cng hot ng ng ph vi BKH ca thnh ph trong cc nm tip theo nhm m bo s pht trin bn vng; tham gia cng cng ng quc t trong n lc gim nh BKH, bo v h thng kh hu tri t. Trong , UBND Thnh ph a ra 7 nhim v, gii php trin khai Chng trnh. nh gi mc , tc ng v xc nh cc gii php ng ph vi BKH: Nhim v trng tm cn thc hin l nh gi din bin ca BKH; kim k kh nh knh trn a bn; nh gi tc ng ca BKH n cc lnh vc, cc ngnh ngh. Chun b c s cc nghin cu v nh gi din bin kh hu v tng hp cc nghin cu t trc n nay lin quan n BKH ti TP.HCM. Thnh lp t chc iu hnh, phi hp thc hin chng trnh mc tiu ng ph vi BKH. Phn tch, nh gi, d bo tc ng ca BKH v nc bin dng n cc ngnh, lnh vc ca thnh ph. Xc nh cc gii php ng ph vi BKH. Xy dng k hoch, chng trnh, d n thc hin cc gii php ng ph vi BKH trn nguyn tc hiu qu, lin ngnh, lin vng v ng ph hm nay s gim c thit hi trong tng lai. Xy dng chng trnh khoa hc cng ngh v BKH: Xc nh danh mc cc vn khoa hc cng ngh u tin v trin khai thc hin phc v cho chng trnh ng ph vi bin i kh hu ca thnh ph. Ch ng tm kim, tip nhn v trin khai cc cng ngh mi c chuyn giao. Nng cao nhn thc v pht trin ngun nhn lc: TP.HCM s tng cng cng tc tuyn truyn, gio dc nng cao nhn thc v trch nhim cho ton x hi v BKH; y mnh cng tc o to ngun nhn lc, nht l ngun nhn lc trnh cao. Xy dng k hoch nng cao nhn thc v bt u trin khai thc hin cc ngnh nhy cm v d b nh hng do BKH. Bc u trin khai k hoch nng cao nhn thc trong h thng gio dc, o to; xy dng, ph cp ti liu v phng tin phc v nng cao nhn thc. iu tra, thng k nhm xy dng ni dung, phng thc, gii php tuyn truyn ph hp, c hiu qu trong vic nng cao nhn thc ca cng ng i vi vn BKH cho ngi dn trn a bn TP.HCM. Tuyn truyn v

BKH trn cc phng tin thng tin i chng. Xy dng k hoch pht trin ngun nhn lc cho cc cn b qun l. Xy dng ch tiu cng ng dn c v cng chc, vin chc nh nc c hiu bit c bn v BKH v cc tc ng lin quan. Tng cng hp tc quc t: Tranh th v s dng hiu qu cc ngun ti tr ca quc t, bao gm: ti chnh, chuyn giao cng ngh thng qua hp tc song phng v a phng. Tham gia cc hot ng hp tc khu vc v ton cu v BKH. Thit lp quan h hp tc song phng v a phng v ng ph vi BKH gia TP.HCM vi mt s thnh ph trong T chc C40 v t chc quc t khc. Ch ng hp tc vi cc thnh ph chu nhiu nh hng ca BKH v mc nc bin dng v cc t chc quc t trong cng tc ng ph vi BKH ti TP.HCM. Tham gia cc hi tho, k kt cc hip nh song phng, tm kim cc ngun h tr ca quc t v k thut v ti chnh trong cng tc ng ph vi BKH. ng gp tch cc vo qu trnh xy dng cc tha thun, vn bn quc t v bin i kh hu. iu tra, kho st, thng k cc chng trnh, quy hoch, k hoch pht trin kinh t - x hi, pht trin ngnh: Thng k cc chng trnh, quy hoch, k hoch pht trin kinh t - x hi, pht trin ngnh. Phn loi, nh gi cc chng trnh, quy hoch, k hoch pht trin. Xy dng cc k hoch hnh ng ng ph vi BKH: Cc S, ban ngnh v cc c quan, n v lin quan xy dng k hoch hnh ng ca mnh ng ph vi BKH. Vic xy dng k hoch hnh ng c thc hin tng bc theo mt trnh t nht nh. Hon thnh xy dng k hoch hnh ng ng ph vi BKH c th ca tng ngnh, tng lnh vc; bo m cht lng, tnh kh thi v hiu qu thc hin. Xy dng b my nhn s thc hin k hoch hnh ng ng ph vi BKH cc S, ban ngnh. Xy dng v trin khai cc d n: Xy dng v trin khai cc d n u tin ng ph vi BKH cc lnh vc nhy cm v d b tn thng do BKH, nhm rt kinh nghim hon thin k hoch hnh ng c th trin khai ton din trong giai on 2011 - 2015. Lp danh mc cc d n v kinh ph thc hin Chng trnh mc tiu ng ph vi BKH nm 2010. Theo Quyt nh ph duyt ca UBND TP.HCM, Ban Ch o thc hin K hoch hnh ng ng ph vi BKH v T chuyn vin c trch nhim ch o cc c quan n v lin quan thc hin cc ni dung Chng trnh hnh ng ng ph vi BKH ca thnh ph nm 2010. Thnh vin Ban ch o v T chuyn vin gip vic cn c mc tiu, ni dung, yu cu ca K hoch hnh ng xut nhim v, gii php, t chc thc hin. Ban Ch o chu trch nhim ph duyt, hng dn, trin khai v iu hnh, gim st cc chng trnh d n, k hoch hnh ng BKH ca cc s, ngnh v cc n v lin quan. Trong , S TN&MT TP.HCM c vai tr ch ng ch o, t chc trin khai v hng dn cc s ngnh lin quan xy dng v thc hin K hoch hnh ng ng ph vi BKH, xem xt v xut cc gii php vic trin khai t hiu qu cao v thit thc. Xy dng k hoch hun luyn, o to ngun nhn lc trong v ngoi nc nng cao nng lc v qun l v k thut trong hot ng ng ph vi bin i kh hu ph hp theo tng giai on. Ch ng xc tin cc c hi hp tc nhm tm kim, huy ng ngun ti chnh trong v ngoi nc h tr thnh ph trong hot ng ng ph vi BKH... Nguyn Thanh Triu cng vt nh lch s Trong 2 ngy 7,8/11/2010, nh triu ti TP.HCM t mc 1,58 m, vt ngng lch s cui nm 2008 (1,54 m). Kt hp vi ma ln, nhiu tuyn ph trong ni thnh b ngp nng, c on

ngp su 60 -70 cm, gy tc ng nhiu gi. Nhiu on rch Nm Hi, Rch Nm M, T Ci ... (phng Thnh Lc qun, 12); rch ng Du (phng Hip Bnh Phc, qun Th c) nc vt b bao ngp cc khu dn c v din tch hoa mu. Nhiu on b bao khc ca thnh ph cng b nc trn qua, gy ngp nhiu khu vc cc qun vng ven. Cuc sng sinh hot ca ngi dn v cc phng tin giao thng lu thng gp rt nhiu kh khn. c bit, lc 21 gi m qua 07/11, triu cng dng cao t h thng sng Si Gn ph v hn 10m b bao Rch a (KP2, P.Tam Ph, Q.Th c), nhn chm ton b khu vc trong bin nc. Trong nhng ngy qua, hng trm phng tin ng thy khng th lu thng qua cu Bnh Li (on sng ni lin gia Th c v Bnh Thnh do nc triu cng trn dng cao, trong khi tnh khng ca cu thp. Theo D bo ca i KTTV Khu vc Nam B, tnh hnh triu cng s cn tip tc din ra phc tp t nay n Tt Nguyn n.

Tm hiu truyn thng v hin k tng on

02/11/2010

Cuc thi tm hiu 80 nm truyn thng v vang ca on TNCS H Ch Minh v Cuc thi vit Hin k tng on va c Trung ng on TNCS H Ch Minh, bo Tin Phong pht ng ngy 1/11 ti H Ni. y l mt trong nhng hot ng thit thc k nim 80 nm ngy thnh lp on TNCS H Ch Minh (26/3/1931 26/3/2011). Cuc thi c t chc di hnh thc trc nghim v thi vit. i tng d thi l cn b, on vin, thanh nin, thiu nin, hc sinh, sinh vin v cc tng lp nhn dn trong c nc; ngi Vit Nam ang sinh sng, hc tp, lm vic nc ngoi; ngi nc ngoi ang sinh sng, hc tp v lm vic ti Vit Nam.

Vi hnh thc thi trc nghim, ngi tham gia d thi truy cp vo mt trong 3 website: Bo Tin Phong in t: www.tienphong.vn, Bo Sinh vin Vit Nam in t: svvn.vn v Cng thng tin in t ca Trung ng on: doanthanhnien.vn tr li 4 cu hi trc nghim v lch s, truyn thng ca on TNCS H Ch Minh. Ban t chc s tin hnh trao gii hng tun. Phn thi vit Hin k tng on vi ni dung xut, gi nhng m hnh, cch thc hot ng ph hp vi tui tr, thu ht c ng o on vin, thanh nin tham gia. Mi bi vit t 500 n 2.000 t, gi bng vn bn nh my (khng gi qua th in t) ti a ch: Ban t chc cuc thi Hin k tng on, Bo Tin Phong, 15 H Xun Hng, H Ni. Ban t chc s trao gii thng phn thi vit vo dp 26/3/2011.

Bi n i kh h u gy ch t chc v b nh t t
Di y l phin bn cache ti a ch: http://vietnamnet.vn/khoahoc/2008/02/770573/

- Ngy 26/02, hi tho "Bin i kh hu ton cu v gii php ng ph ca Vit Nam" c t chc ti H Ni. 250 i biu l nh khoa hc, i din cc b ngnh tham d hi tho ng gp kin xy dng Chng trnh mc tiu quc gia v bin i kh hu. Hi tho do Hi Bo v Thin nhin v Mi trng Vit Nam t chc. Ti hi tho, c 20 bo co ca cc nh khoa hc i din Hi tho thu ht 250 i biu v cc nh B TN&MT, B Gio dc v o to, Hi BVTN&MT Vit khoa hc tham gia. nh: Ngc Huyn Nam v tng quan nh hng ca bin i kh hu n sc khe, an ninh lng thc, an ninh quc gia, a dng sinh hc... v a ra cc gii php, kch bn ng ph. TS. Nguyn Ngc Sinh, Ch tch Hi Bo v thin nhin v mi trng VN cho bit :"Vn bin i kh hu ang tr thnh vn bc xc khng ch ca VN m trn ton th gii. Mc ch ca hi tho ny nhm thng nht thng tin cho cng ng hiu ng n v y hn v vn ny. ng thi, hi tho s tng hp cc kin ca cc nh khoa hc ng gp c th, trc tip xy dng Chng trnh mc tiu quc gia v bin i kh hu d kin trnh Chnh ph vo thng 6/2008 ca B TN-MT. Sau , chng ta bin suy ngh thnh hnh ng". TS. Sinh nhn mnh, biu hin ca bin i kh hu i vi Vit Nam rt r nt nh ma l bt thng, hn hn ngy cng khc nghit, cc vng t thp ven bin dn b ngp chm, s tranh chp ngun nc cc dng sng xuyn bin gii, gia tng i ngho, dch bnh, t nn mi trng trn din rng, bin ng du khch v thit hi cc bt ng sn du lch Theo nghin cu ca T chc Y t Th gii (WHO) nm 2005 cho thy bin i kh hu lm tng t l bnh st rt, tiu chy v suy dinh dng. D bo mi nm bin i kh hu s lm khong 150.000 ngi cht v 5 triu ngi m. Hu qu tc ng ca bin i kh hu c y ban Lin chnh ph v Bin i kh hu (IPPC) khng nh thng qua cc dng thin tai nh: sng, nhit, nng, l lt, hn hn... gy ra cht chc

v bnh tt. c bit l cc cn bnh gia tng di tc ng ca nhit nh: st rt, st xut huyt, vim no (truyn qua mui); cc bnh ng rut (qua mi trng nc), cc bnh suy dinh dng, bnh phi... Nhng bnh ny c bit nh hng ln n cc vng kinh t km pht trin, ng dn v c t l i ngho cao... Hi tho ko di 4 ngy, t ngy 26-27/02 ti H Ni v thc a ti huyn Giao Thy, tnh Nam nh t ngy 28-29/02, Hi Bo v thin nhin v Mi trng VN s tng hp kin xy dng Chng trnh mc tiu quc gia v bin i kh hu do B TN-MT m nhim d kin trnh Chnh ph thng 6/2008. Ngc Huyn

Ngy cng nhi u n n nhn c a bi n i kh h u

Di y l phin bn cache ti a ch: http://vnexpress.net/GL/Khoahoc/2008/07/3BA048BC/

Cht v nng, v bnh dch, v nhim khng kh - trong tng lai s c thm nhiu nn nhn ca bin i kh hu ton cu. l kt qu ca mt nghin cu do B Mi trng M thc Khn cng trong nng bc: Hng nm c hin. hn 2 triu ngi cht v bnh st rt > Mt ngi lng kin c th gii 90% bnh nhn l chu Phi. Bn bo co gm 149 trang va c cng b ti Washington l mt trong nhiu phn tch khoa hc mi y tm gii p cho cu hi s m nng ton cu s tc ng n sc khe ca ngi dn nh th no. Cc nh khoa hc tuyn b rng nguy hi cho sc khe s tng ln cng vi quy m v tin ca bin i kh hu. Theo , con s nhng nn nhn ca thi tit khc nghit v ca nhng bnh do k sinh trng hay ve lan truyn s tng cng vi nhit . S c thm nhiu ngi b d ng v ma ng m p hn s cng lm cho phn hoa bay sm hn v lu hn. nhim khng kh, nguyn nhn chnh cho nhng bnh phi v ng h hp, s tng thm. V mt khc, nhng bnh v ca t vong v gi lnh s gim xung.
nh:Reuters.

nhim khng kh ti Bc Kinh. nh: DPA.

Lu nay ngi ta bit rng nhng bnh nh st rt, bnh t hay st xut huyt Dengue tng r rt trong nhng vng b ngp lt. Mm bnh c th pht sinh trong kh hu nng m v trong iu kin km v sinh khng my kh khn v lan truyn rng ri nh dch bnh. Sc khe v thnh vng b e da "Ti liu ny cho thy r rng s m nng ton cu khng nhng ch e da sc khe v thnh vng ca con ngi m c nh hng xu ngay t ngy hm nay", b Vickie Patton, Ph ch tch ca t chc bo v mi trng phi chnh ph Environmental Defense, ni. Cc bc s M cng tip sc cho nhng nh ph bnh ng ngay vo thi im trnh by bn bo co: H cho rng s m nng mt phn cng l nguyn nhn lm cho bnh si thn tr nn ph bin. Nhm cc nh khoa hc ca ng Tom Brikowski thuc i hc Texas Dallas da vo nhng m hnh ton hc cho thy c s lin quan trc tip gia nhit trung bnh v xut hin si thn. Gii thch ca h: Khi nhit nng hn c th thng thiu nc nhiu hn - mt trong nhng yu t gy si thn quan trng nht.

"Vnh ai si thn" trong nm 2000 (vng), 2050 (thm vng mu cam) v 2095 (thm vng mu ). Hnh: PHAS.

Ngay hin nay cc nh y hc gi min ng nam m p ca nc M l "vnh ai si thn". Trong nc M, t l nhng ngi mang bnh ny tng t 3,6 ln 5,6% dn s trong thi gian t 1980 n 1994. ng thi, nhit trung bnh hng nm cng tng thm 0,5C. Da vo m hnh ton hc, cc nh khoa hc d tnh khu vc ri ro s lan rng ra cc bang k cn min bc. Trong mt vi vng, d on con s bnh nhn s tng ln n 30%. Khng th hnh ng khi cha c lut Mc d vy, chnh ph M vn cha mun hnh ng v cho rng hin nay cha c o lut ring v bin i kh hu. o lut v khng kh sch, Clean Air Act, khng phi l cng c thch hp i ph vi bin i kh hu. Cc hip hi cng nghip cho rng mi lin quan gia bin i kh hu v sc khe c a ra trong nghin cu l yu t. Khng ai hoi nghi l s c ngi cht trong nhng t nng bc. Nhng liu iu c phi l hu qu ca cc kh nh knh do con ngi gy ra hay khng.

Bin i kh hu lm gia tng hn hn v l lt ti Vit Nam

Di y l phin bn cache ti a ch:http://www2.thanhnien.com.vn/Khoahoc/2007/11/29/217563.tno

Ti Vit Nam, nhit trung bnh nm tng khong 0,1 C v mc nc bin dng t 2,5 - 3 cm trong vng mi thp k qua. S thay i ch ma vi lng ma tng vo ma ma nhng li gim vo ma kh l nguyn nhn gy ra l ln thng xuyn hn v hn hn xy ra hng nm hu ht cc khu vc trong c nc. Nhng bin i kh hu v ang gy ra nhiu tc hi i vi sn Lt TP Qung Ngi hm xut nng nghip, lm nghip, thy sn, cng nh cc ngnh cng 12.11.2007 (nh t liu ca TNO) nghip nh thu in, du kh, giao thng cng bin. y l nhng kt qu nghin cu do Vin Khoa hc Kh tng Thy vn v Mi trng a ra trong l cng b Bo co pht trin con ngi nm 2007/2008 ca UNDP, sng 28.11 ti H Ni. Pht biu ti bui l, Th trng B Ti nguyn v Mi trng Nguyn Cng Thnh hon ton nht tr rng, bin i kh hu gi y khng ch n thun l vn mi trng, m cn l vn v pht trin. Bin i kh hu tc ng nhiu n cc hot ng kinh t - x hi ca cc nc. Mi n lc pht trin x hi loi ngi c nguy c b hy hoi do bin i kh hu gy ra. Khng nh nhng ng gp tch cc ca Vit Nam vo n lc chung ca cng ng quc t trong cuc chin chng bin i kh hu, ng Nguyn Cng Thnh cng cho bit, Vit Nam ang nghin cu xy dng v hon thin kch bn bin i kh hu ti Vit Nam, trn c s s xy dng Chin lc quc gia v thch ng vi bin i kh hu. Vi ch "Cuc chin chng bin i kh hu: on kt nhn loi trong mt th gii phn cch", Bo co pht trin con ngi nm 2007/2008 ca UNDP ch ra 5 nguy c ca tnh trng bin i kh hu ang gia tng hin nay, i vi s pht trin ca con ngi. C th l nng sut nng nghip ang b gim st, cc h sinh thi tan v, nguy c thi tit cc oan, bnh tt v tnh trng thiu nc ngy cng gia tng. ng ch l cc nc ang pht trin, nc ngho v ngi ngho li chnh nhng i tng b tn thng nhiu nht do bin i kh hu mang li. Mt kt qu nghin cu cho thy mc ri ro do thin tai gy ra i vi mt s lng ngi c th cc nc pht trin v con s tng ng cc nc ang pht trin, khc nhau ti 79 ln. Bo co ku gi cc quc gia hy hnh ng tch cc hn trnh bin i kh hu nguy him, gim thiu nhng tc ng nguy hi do tnh trng ny gy ra, c th l gii hn hin tng nng ln ca tri t mc di 2 C (trong th k XXI); ng thi tng cng hp tc quc t nhm thch ng vi bin i kh hu.

Bi n i kh h u ton c u: N i s v hy v ng
Di y l phin bn cache ti a ch: http://vietnamnet.vn/khoahoc/2008/04/779396/

- Ngy 20/4, ti TP.HCM din ra bui to m Thc trng bin i kh hu ton cu: Ni s v Hy vng. Tham d bui to m, c cc nh khoa hc trong cc lnh vc t nhin, mi trng, nh vn cng sinh vin ca nhiu trng i hc TP. Thc trng bin i kh hu ton cu tc ng nh th no n Vit Nam; trnh thm ho do bin i kh hu ton cu, chng ta cn c s thay i nh th no v t duy trong vic pht trin kinh t, i sng x hi? Li sng, cc ng x ca chnh chng ta c tc ng g n vic ngn nga tnh trng ny? l nhng ni dung chnh trong bui to m Thc trng bin i kh hu ton cu: Ni s v Hy vng

din ra vo ngy 20/4 do bo Tut tr v Tp ch Tia sng phi hp t chc.

Cc din gi tham gia bui to m.

Din gi tham d bui giao lu gm cc nh khoa hc, cc nh vn ho: Chuyn gia v mi trng - GS.TS Phm Duy Hin; TS ng Kim Sn - Vin trng Vin Chin lc chnh sch pht trin nng nghip v nng thn; PGS.TS Nguyn Vn Phc - Vin trng Vin Ti nguyn Mi trng - i hc Quc gia TP.HCM; Nh vn Nguyn Ngc v Nh vn ho L Ngc Tr cng cc bn thanh nin, sinh vin t cc trng i hc trn a bn TP.HCM. Ti bui to m, GS.TS Phm Duy Hin trnh by v thc trng bin i kh hu ton cu v tc ng ca n n Vit Nam. Theo GS.TS Phm Duy Hin th nguyn nhn chnh dn n vic kh hu ton cu b bin i nh hin nay chnh l do s tc ng ca con ngi i vi mi trng t nhin. Nhit ca kh quyn tng l do lng CO2 m ngi to ra trong qu trnh t nhin liu v s dng qu nhiu ho cht v cc ngun nguyn liu ho thch.
Chng ta phi hnh ng v chnh mi V ngn chn thm ho nhit tri t nng ln, chng ta phi

tch cc gim lng kh thi CO2. GS.TS Phm Duy Hin cn nhn trng sng ca chnh chng ta mnh rng, cui th k 21 con ngi s sng trong thi i phi cacbon v th ngay t by gi cn c thc t tit gim lng CO2 do chnh con ngi to ra trong qu trnh hot ng v sn xut. Theo GS L Vn Tr, vic tri t nng ln, ngoi nh hng trc tip n mi trng t nhin th mi trng nhn vn cng chu tc ng khng nh. Vy nguyn nhn chnh dn n vic bin i kh hu l do con ngi s dng qu nhiu nguyn liu ho thch, ph rng cng chnh l mt trong nhng nguyn nhn khin cho vic bin i kh hu din ra nhanh v mnh.

Rc thi - mt trong nhng nguyn nhn ch yu ph hoi mi trng sng ca con ngi...

Trng rng v trng rng ven bin to hng ro chn gi l mt trong nhng bin php c ng o mi ngui c mt trong bui to m ng tnh. Ngoi ra, nhiu thanh nin, sinh vin c mt trong bui to m cn cho rng, trc mt t bn thn mi chng ta cn c thc tit gim lng CO2 bng nhng hnh ng c th. C nh vy mi mong y li v ngn chn c thm ha do bin i kh hu ton cu gy ra.

V nguyn nhn gy ra bin i kh hu

Tin, nh: Mai Linh

Kh nh knh l nhng cht kh c kh nng hp th bc x hng ngoi do tri t pht tr li khng gian sau khi nhn cc bc x t mt tri. Hin tng ny c gi l hiu ng nh knh, c vai tr nh mt tm chn lm cho b mt tri t v bu kh quyn c gi m. Tuy nhin nu lng kh nh knh trong kh quyn qu nhiu, ging nh tm chn c lm dy hn, s lm cho tri t nng ln. Nguyn nhn l do t 1 lng ln cc nguyn liu ho thch nh than, du kh trong pht trin cng nghip, cht ph rng ba bi v mt s hnh thc khai thc nng nghip c bit l chn nui v trng la nc.Theo cc nh khoa hc y chnh l nguyn nhn chnh dn n nhit tri t tng. S tng bt bnh thng ca nhit b mt tri t c th dn n nhng thay i trong h thng kh quyn ton cu, gy ra s di chuyn ca cc i kh hu v cc iu kin thi tit trung bnh cng nh cc tr. Nhit tri t tng ln cng c th dn n mc nc bin tng v cc dng sng bng tan chyNhng hin tng c coi L BIN I KH HU

Nng cao nhn thc v bin i kh hu Vit Nam

Theo www.vfej.vn 6 thng trc

(Vfej.vn)-Mt din gi Hoa K s ni v vic xy dng k nng trong gio dc v mi trng, v phng php truyn thng hiu qu v cc vn bin i kh hu, nhng tc ng tim n v gii php trong mt hi tho sng 5/5 H Ni.

i s qun Hoa K t chc mt bui thuyt trnh do din gi Hoa K, ng Jamie Henn, dnh cho cc nh hot ng NGO (t chc phi chnh ph), cc nh bo, cc nh nghin cu v qun l trong lnh vc mi trng H Ni vo lc 09h30 ngy 5/5 To nh Rose Garden, 170 Ngc Khnh. ng Jamie Henn s chia s k nng v kin thc v phng php nng cao nhn thc v bin i kh hu v nhng vn mi trng khc; Gio dc sinh vin v tm quan trng ca cng tc bo v mi trng, v cc phng php ku gi cc bn sinh vin khc cng i ph vi vn kh hu; Chia s nhng ngun ti lc cho cc hot ng gio dc mi trng v nng cao nhn thc; Trao i vi cc nh bo v k nng truyn ti cc vn bin i kh hu thng qua cc bi vit ca mnh. Hi tho cng s cung cp nhng thng s khoa hc kh hu mi nht v mc tiu 350ppm (t l 350 phn triu phn t carbon); Cc hu qu ca bin i kh hu ng Nam v Vit Nam; Pht trin, bin i kh hu v cc gii php kh hu; Cch nng cao nhn thc cng chng v cc vn kh hu: tng thut ca cng chng, cm nhn ca bn thn, cc cng c trc tuyn v truyn thng; Cch xy dng mt mng li khu vc ca cc nh hot ng v kh hu. ng Jamie Henn, hin l gim c truyn thng v ph trch khu vc ng ca 350.org, l mt trong nhng sng lp vin ca t chc, ng xy dng c mt phng php tip cn c o dnh cho gio dc v truyn thng v kh hu. Nm 2009, ng t chc nhng cuc hi tho khp th gii, nh Hoa K, an Mch, Trung Quc, Nht Bn, v Thi Lan, vi Hi ngh Kh hu Cp cao dnh cho Thanh nin Chu , hi t gn 80 thanh thiu nin t 14 quc gia Chu (bao gm c Vit Nam v Lo). Jamie Henn l ng tc gi ca cun sch Fight Global Warming Now (Hy u tranh v s m ln ton cu ngay), mt cm nang v t chc cc hot ng cng ng c xut bn Hoa K. 350.org l mt t chc quc t hot ng trong lnh vc mi trng vi mc tiu thc y cc gii php cho cc vn kh hu. Nm 2009, 350.org t chc mt ngy ton cu hnh ng v cc vn kh hu vi hn 2,500 s kin din ra cng lc trn 180 nc. khu vc ng Nam , cc s kin din ra khp ni, t Hokkaido, Nht Bn n Bali, Indonesia, bao gm mt s s kin gio dc v kh hu Vit Nam v Lo. T Chnh sch Ngoi giao gi ngy 24 thng 10 l mt i hi ln nht c phi hp trn ton th gii.
Thch ng vi bin i kh hu:Nng cao nhn thc cng ng v cht lng d bo

(TN&MT) l kin ca Th trng B Ti nguyn v Mi trng Nguyn Vn c ti bui hp bo chiu 25/3 ti H Ni, kt thc Hi ngh quc t vqun l ri ro thin tai v hin tng thi tit cc oan nhm thch ng vi bin i kh hu.

Theo Th trng Nguyn Vn c, vic nng cao thc v hiu bit ca cc c quan cng quyn v bini kh hu ng vai tr quan trng. Ngoi ra, cht lng d bo khtng thy vn v nng cao nhn thc cng ng cng cn c nngcao vic qun l ri ro thin tai c hiu qu. Ti bui hp bo, TS Christopher Field - Tng th k IPCC nhn mnh, nhng nc giu ti nguyn, tc pht trin kinh t nhanh v nhy cm vi bin i kh hu nh Vit Nam cn phi xy dng chnh sch da trn kin thc v hiu bit khoa hc. TS C. Field cho hay trong tng lai IPCC c th h tr Vit Nam bng cch cung cp cc nh gi v kin thc mt cch chnh xc nht v cc vn khc nhau ca bini kh hu m Vit Nam gp phi. Vn theo TS.C Field, d bo ca T chc kh tng th gii ca Lin hp quc (WMO) ch r, hin tng El Nino xy ra khu vc nhit i ca Thi Bnh Dng bt u t thng 6/2009 c th ko di n thng 5/2010. V vy, trong iu kin thng thng, hin tng nng nng ko di, bo l v mi tng quan gia cc hin tng ny chc chn s kh lng hn. c bit, trn c s tho lun cc vn v tc ng ca BKH, IPCC s bin tp, son tho cc bo co c bit vi nhng thng tin vkhoa hc, cng ngh v kinh t x hi trn ton th gii, trong tp trung vo vic hn ch cc ri ro thin tai v cc hin tng thi tit cc oan tng cng kh nng thch ng vi BKH. Cc bo co ca IPCC thng c cc quc gia ly lm cn c khoa hc cho nhiu i sch ca mnh. TS.C Field cho bit, nhng h tr ca IPCC l a ra nhng nh gi chnh xc v mi lin h gia kh hu v thin tai, ng thi cng cung cp c s khoa hc chnh ph cc nc a ra chnh sch kp thi chng chi vi BKH. Phin bn chnh thc ca bo co d kin s xut bn vo thng 11/2011. Hi ngh do y ban lin chnh ph v bin i kh hu (IPCC) phi hp vi H Quc gia H Ni t chc, din ra t 22-25/3, c gn 100 nh khoa hc t 25 quc gia d, tp trung tho lun cc vn mang tnh cp bch do tc ng ca bin i kh hu (BKH) gy ra. Hi ngh ny nm trong chui s kin cc nh khoa hc gp g, trao i v tip tc b sung, hon thin

bo co v cc hin tng thi tit cc oan v taibin, c bit nhn mnh vo qun l ri ro. Thch Long

Nng cao nhn thc v bin i kh hu cuc sng tt p hn

05/05/2010, 02:26:05 PM

(Vfej.vn)-350.org mong mun, thng qua nhng bc nh ton cnh v bin i kh hu, mi ngi hy cng gp phn vo chin dch nng cao nhn thc v bin i kh hu lm cho cuc sng ca chng ta tt p hn - ng Jamie Henn, gim c truyn thng ph trch khu vc ng ca phong tro kh hu quc t mang tn 350.org, chia s trong bui ta m v bin i kh hu ti i S qun Hoa K sng 5/5 H Ni.

Bin i kh hu khin cho thi tit tr nn khc nghit, rng b e da, v cuc sng ca con ngi trn nhng hn o hay nhng quc gia c ng bin di nh Vit Nam, cng s b e da.

ng Henn xy dng thnh cng mt mng li cc t chc thanh nin v mi trng trong khu vc, v t chc hn 500 s kin nhm nng cao nhn thc v vn kh hu. V vy, nng cao nhn thc v bin i kh hu khng ch tt cho th gii m cn em li cho con ngi c hi pht trin mi. Thay v s dng than v cht ph rng, chng ta hy s dng ci xay gi, trng cy gy rng, xy dng vng nng nghip thay.

Bin i kh hu khng ch tc ng mang tnh ton cu m cch c x, li sng ca mi c nhn cng tc ng tiu cc hay tch cc n kh hu.

Bc nh chp ti Vit Nam c 350.org a ln ton cu, thng qua phng tin truyn thng, cho thy Vit Nam cng tch cc tham gia chng bin i kh hu. Chng ti em nhng cu chuyn m chng ti ghi nhn c cc nc chia s vi mi ngi v vic dn ni chng bin i kh hu nh th no, ng Jamie Henn ni. Qua qu trnh lm vic, chng ti c th a ra nhng gii php tip cn nhng chuyn gia ca nc bn tham gia vn ny. Xen ln nhng hnh nh, video clip, chng ti lin kt cc website a thng ip bin i kh hu n vi mi ngi. Hin nay, Hoa K, mi ngy trang website grist.org gi hn 700.000 email v bin i kh hu cho c gi, nhng ngi quan tm n bin i kh hu. ng Jamie Henn cng chia s, nhng kh khn ln nht m 350.org gp phi l tm ngun ti chnh h tr t chc nhng s kin v bin i kh hu. Ti mong rng ngy cng c nhiu t chc Vit Nam ra i lin kt cng chng ti vi cc t chc nc ngoi tm gii php cho vn bin i kh hu. Vo ngy 10 v 24/10/2010, trn ton th gii s din ra nhiu s kin v bin i kh hu, trong c Vit Nam.

Trc , nm 2009, 350.org t chc mt ngy ton cu hnh ng v cc vn kh hu vi hn 2,500 s kin din ra cng lc trn 180 nc, mt hot ng c CNN m t l ngy hnh ng chnh tr rng ln nht trong lch s ca hnh tinh. mi nc, 350.org lm vic vi cc t chc a phng tuyn truyn nng cao nhn thc v vn kh hu qua cc ti liu v bi thuyt trnh sng to, hi tho, tranh nh v thng tin cp nht trn Facebook, v cc video clip trn YouTube (bn thn phong tro ny cng khi ngun t mt clip khng li di 90 giy trn YouTube gii thch v t l 350 phn triu phn t carbon, gii thiu v phong tro v ngy hnh ng v kh hu 24/10). ng Henn l mt din gi thng xuyn v xy dng cng ng v cc din n trc tuyn v thuyt trnh nhiu ni chu , bao gm Tokyo, Bc Kinh, Hng Kng, Bangkok, v H Ni. ng Henn tt nghip trng i hc Middlebury, tng nhn hc bng Morris K. Udall, v l ng tc gi ca cun sch Fight Global Warming Now (Hy u tranh v s m ln ton cu ngay.)

Tr cp nng nghip chng bin i kh hu

Nu tt c nng dn ti cc nc ngho c h tr trong hot ng sn xut nng nghip, lng kh thi gy bin i kh hu s gim xung ng k. Ngoi ra, bin php ny cn gip hng trm triu ngi thot cnh i ngho. Nu sn xut nng nghip ti cc nc ang pht trin tr nn bn vng hn v c kh nng phc hi nhanh hn trc tc ng ca bin i kh hu, th s ngi ang sng trong ngho i (khong 1 t) s gim xung. Ngoi nh: nongnghiep.vn. ra, ngi dn s c thm nhiu c hi kim vic lm v tng thu nhp, Alexander Mueller, tr l tng gim c T chc Nng lng Th gii (FAO), pht biu hm qua. Tc ng ca nng nghip i vi bin i kh hu l r rng, bi kh thi t hng trm triu nng tri trn khp hnh tinh chim khong 14% tng lng kh gy hiu ng nh knh. Tnh trng thay i mc ch s dng t trng nh t rng lm nng ry ng gp thm 17% na. Gia nm 1990 v 2005, lng kh thi do nn nng nghip ti cc nc ang pht trin to ra tng khong 30% v s tip tc tng cao hn na. Hng trm triu nng dn ngho trn th

gii c th gip loi ngi trong n lc ct gim kh thi gy hiu ng nh knh, Peter Holmgren, iu phi vin ca FAO trong cc cuc m phn v bin i kh hu, nhn xt. ng Holmgren cho rng vic ti tr cho nng dn l hnh ng cn thit gip h vt b nhng thi quen canh tc lc hu v tip cn nhng bin php thn thin vi mi trng. Nhng tp qun canh tc bn vng khng ch tng nng sut cy trng, m cn lm gim bt kh thi c hi, FAO khng nh. Theo Holmgren, mt hip nh quc t mi v bin i kh hu (thay th Ngh nh th Kyoto) nn a vo cc bin php h tr ti chnh gim nh tc ng tiu cc ca hot ng sn xut nng nghip nh phc hi t thoi ha v ngn chn nn ph rng. Lin Hp Quc s t chc mt hi ngh ton cu ti Copenhagen (an Mch) vo thng 12 nm nay, nhm hng ti mt tha thun v bin i kh hu. Tha thun ny s thay th cho Ngh nh th Kyoto ht hiu lc vo nm 2012. Minh Long (theo AP)

V cm vi him ha bin i kh hu?

- Khng phi v cm, hu ht cng ng dn c thiu thng tin v thin tai v bin i kh hu, khng c tip cn y v cc chnh sch ca Chnh ph lin quan n phng chng thin tai v bin i kh hu. C th, 49% ngi c phng vn khng bit v cc chnh sch v quy trnh ca Nh nc, 72% khng bit v cc k hoch chun b phng chng thin tai V th, h khng c kh nng ln k hoch v chun b ng ph vi thin tai.

Bin i kh hu, thin tai s gy tc ng khng nh ti l nhng thng tin do T chc ng Ty hi ng (EMWF) nhng ngi ngho, bnh dn... - nh: KN va cng b trong kt qu nghin cu vic thch ng vi
bin i kh hu tnh Qung Nam. Kt qu nghin cu trn nm trong khun kh mt d n do Qu FORD ti tr tr gi 99.000 USD. Nghin cu c tin hnh trn 125 gia nh 25 cng ng dn c tnh min trung Qung Nam vi a bn c tr bao gm c ven bin, ni cao v ng bng. Muc ich cui cung cua d an nghin cu la a ra mt b ti liu hng dn lp k hoch cho cac chng trinh bin i khi hu. Kt qu ny cng cho bit, cc ngi nh c kho st cng khng c thit k, xy dng c kh nng chng chu cc thin tai. C th, 90% cc ngi nh u c lm bng tre, g hay ch

xy tng n. Mi, tng, ca u gin n, khng sc chng chi li cc cn bo l thng xy ra. 66% nh ca nhng ngi c phng vn thng xuyn b bo l ph hng. Cc con ng, h thng ti tiu, h thng nc sch, ng in, cu vng nng thn ca 25 x nghin cu a phn trong tnh trng xu v thng b thin tai tn ph. Theo ng Rick Mcdowan, chuyn trch t vn v nc sch, v sinh mi trng v bin i kh hu ca EMWF, mt trong nhng nguyn nhn khin ngi dn y lun b thit hi trc thin tai, bo l v h qu ngho, ch c kh nng dng nhng cn nh tm b. Khong 50 nm qua, nhit trung bnh nc ta tng khong 0,7C; mc nc bin dng khong 20 cm. Bin i kh hu v ang tc ng mnh m n nc ta m in hnh l lm cho cc thin tai, c bit l bo l, ngp lt, hn hn ngy cng khc lit hn. D tnh ti nm 2100, mc nc bin s tng ln ti 1m, nhit tng khong 3C. Theo tnh ton, nu nc bin dng 1m s c 10% dn s nc ta b nh hng trc tip, tn tht i vi GDP khong 10%, khong 40 ngn km ng bng ven bin Vit Nam s b ngp hng nm. Khi Nguyn

Bin i kh hu: Thch thc ln, c gng ln vi VN

VN thuc cc nc b nh hng nng nht do bin i kh hu hon cu. Thch thc ln nht ca VN l cha c chin lc, chnh sch ph hp.

Va mui Nam nh ri y cng nh hng bi bin i kh hu. VN c xem l mt trong nhng nc s b nh hng nng nht do bin i kh hu (BKH) ton cu. Theo d bo, BKH s lm cho cc trn bo VN c mc tn ph nghim trng hn. ng i ca bo dch chuyn v pha nam v ma bo dch chuyn vo cc thng cui nm. Lng ma gim trong ma kh (thng 7 v 8), v tng trong ma ma (thng 4 v 11); ma ln thng xuyn hn gy l ln v nhiu hn min Trung v min Nam. nh hng ca BKH i vi a dng sinh hc (DSH) VN Hn hn xy ra phn ln cc khu vc ca c nc. Nhit trung bnh nm tng khong 0,1 n 0,30 C/ thp k. Nhit tng v lng ma thay i s nh hng n nng nghip v ngun nc. Mc nc bin c kh nng dng cao 1m vo cui th k, lc VN s mt hn 12% din tch t ai, ni c tr ca 23% s dn. Hu qu do BKH ton cu gy ra ngy mt r rng, trong c tc ng n DSH, ngun ti nguyn qu gi ca t nc. Da vo mt s nghin cu thc hin trn th gii v iu kin t nhin ca VN, d bo hu qu ca BKH s tc ng mnh ln hai vng ng bng sng Cu Long v sng Hng, cc vng dc b bin v cc h sinh thi rng trong c nc. Nc bin dng s nh hng vng t ngp nc ca b bin VN, nghim trng nht l khu vc rng ngp mn ca C Mau, TP. H Ch Minh, Vng Tu v Nam nh. Hai vng ng bng v ven bin nc ta, trong c rng ngp mn v h thng t ngp nc rt giu c v cc loi sinh vt, l nhng h sinh thi rt d b tn thng. Mc nc bin dng ln cng vi cng ca bo s lm thay i thnh phn ca trm tch, mn v mc nhim ca nc, lm suy thoi v e da s sng cn ca rng ngp mn v cc loi sinh vt trong . Khi mc nc bin dng cao, khong mt na trong s 68 khu t ngp nc s b nh hng nng; nc mn s xm nhp su vo t lin, git cht nhiu loi ng, thc vt nc ngt, nh hng ngun nc ngt cung cp cho sinh hot v trng trt ca nhiu vng. 36 khu bo tn, trong c tm vn quc gia, 11 khu d tr thin nhin s b ngp.

Nam b l nhng ni VN b nh hng nhiu do bin i kh hu

H sinh thi bin s b tn thng. Cc rn san h l ni sinh sng ca nhiu loi sinh vt bin, l l chn sng chng xi mn b bin v bo v rng ngp mn s b suy thoi do nhit nc bin tng, ng thi ma nhiu lm cho nc b nhim ph sa v c th c cc ha cht nng nghip t ca sng vo. Nhit tng lm ngun thy, hi sn b phn tn. Cc loi c nhit i (km gi tr kinh t tr c ng) tng ln, cc loi c cn nhit i (gi tr kinh t cao) gim. Cc thay i din ra s e da s pht trin, e da cuc sng ca tt c cc loi, cc h sinh thi. BKH vi cc h qu ca n nh l lt, hn hn, chy rng, xi mn v st l t s thc y s suy thoi DSH nhanh hn, trm trng hn, nht l nhng h sinh thi rng nhit i khng cn nguyn vn, tng nguy c dit chng ca ng, thc vt, lm bin mt cc ngun gien qu, him, bnh dch mi c th pht sinh (Thng bo quc gia ln th nht). BKH tng mt s nguy c i vi ngi bnh, thay i c tnh trong nhp sinh hc ca con ngi. Theo T chc Y t th gii (WHO), tri t nng ln c th s lm hn 150 nghn ngi cht v nm triu ngi b mc cc chng bnh khc nhau. Con s trn c th tng gp hai ln vo nm 2030. Lm g ng ph vi BKH ton cu?

Bin i kh hu s mt i nhiu vng la go Tc ng ca BKH trong nhng nm qua khng loi tr quc gia no, d cho nc khng gp nhiu vo nguyn nhn gy nn BKH. Ring nc ta, trong nhng nm gn y, hn hn, ma l, st l t, l qut xy ra dn dp, nht l nm 2007, gy thit hi rt nng n v ngi v ca. Chng ta v ang c gng lm mi cch nhm gim nh nh hng ca thin tai, c bng khoa hc k thut v cc bin php x hi. Thch thc ln nht ca VN hin nay l cha c chin lc, chnh sch, chng trnh, k hoch pht trin ph hp s bin i ht sc nhanh chng ca kh hu ton cu. VN ang xy dng Chng trnh Mc tiu Quc gia i vi BKH. Mong rng Chng trnh sm c thng qua v thc hin. pht trin bn vng, trong k hoch pht trin kinh t - x hi trc mt v lu di ca t nc v tng vng, cn phi sm t vn v BKH ton cu mt cch nghim tc. Trong xy dng quy hoch pht trin, chng ta cn ch vic lm gim nh v phng, chng, nhng cng cn quan tm vn thch nghi vi BKH.

Hn hn v nhp lt thng xuyn xy ra.

Nh nc cn sm t chc mt c quan chuyn trch c nng lc nghin cu v BKH ton cu v pht trin bn vng, sm xut nhng kin xc ng, kh thi v pht trin kinh t - x hi nc ta mt cch lu di trong bi cnh BKH ton cu mi, trong cn lu ng mc n bo tn DSH, vn ti nguyn qu gi, c s cho s pht trin bn vng ca t nc. Chng ta cng nn r sot li nhng cng trnh pht trin lin quan din tch rng hin c; thc y mnh hn vic bo v rng v trng rng, v cc loi sinh vt ch c th chng c vi nhng s bin i v mi trng khi sinh sng trong mt h sinh thi n nh; s dng hp l t ai, cng c v qun l tt cc khu bo tn thin nhin, tng cng tit kim nng lng, gim thiu nhim v xa i, gim ngho; lm tt cng tc truyn thng, nhm nng cao nhn thc ca tng lp nhn dn v thm ha ca BKH ton cu. Theo GS.TS V QU (bo ND)

Tnh trng sa mc ho t ai: 20 triu ngi ang b nh hng

Theo Lao ng - 28/06/2007 (L) - Cng b ca B NNPTNT khng nh, c n 4,3 triu hcta t ti nhiu khu vc ang b sa mc ho, nh hng trc tip n i sng ca hn 20 triu ngi dn. Nu khng c bin php ngn chn hu hiu, din tch ny s cn lan rng. ng u vi ct S liu trn y c B NNPTNT cng b ngy 28.6 ti hi ngh trin khai Chng trnh hnh ng quc gia chng sa mc ho. Din tch 4,3 triu hcta ang b thoi ho, sa mc ho nm

trong s 9 triu hcta t hoang ho VN v chim khong 28% tng din tch ca c nc. Chim n 90% din tch t ang chu tc ng sa mc ho l cc khu vc t trng, i trc b thoi ho mnh, t b ong ho do tnh trng ph rng v s dng t khng hp l trong sut nhiu nm. Phn cn li l cc khu vc n ct, bi ct di ng ti cc tnh ven bin min Trung (419.000ha), hin tng t kh ti cc tnh Nam Trung B v t b xi mn ti cc tnh Ty Bc, Ty Nguyn v t b nhim mn, nhim phn BSCL. B NNPTNT cho hay, d khng c nhng vng sa mc tp trung ln song din tch t b hoang mc ho, thoi ho phn b ri rc trn khp c nc bn cnh s gia tng ca qu trnh thoi ho t, suy gim ngun nc... Cc hin tng ny ang nh hng nghim trng n hot ng pht trin kinh t, x hi v xo i gim ngho ti khu vc nng thn. B trng B NNPTNT - ng Cao c Pht - nhn nh, mt rng l nguyn nhn hng u dn n tnh trng hoang mc ho, mi trng sinh thi suy thoi v l lt, hn hn gia tng. Thc t cho thy chng trnh trng mi 5 triu hcta rng mi nm c u t 1.000 t ng vn khng p ng c yu cu phng h v hn ch tch cc qu trnh hoang mc ho. Do i din nhiu a phng cho rng, cn thc hin mt gii php tng th gm trng rng phng h, pht trin h thng thu li ci to t ct, t phn, t nhim mn, xy dng cc tuyn chng ct bay, ct di ng v tin hnh cnh bo sm, hn ch nh hng ca hn hn. Nhiu tnh nh Qung Tr trin khai ci to 30.000ha t ct bng cch trng 8.000ha rng qua ci to 5.000ha t ct thnh t nng nghip, xy dng 19 lng sinh thi v o p hng chc kilmt knh mng dn nc ci to vng ct. Song do din tch t thoi ho, t hoang mc ho xut hin ti 25/64 a phng trong c nc, cng tc trin khai chng trnh hnh ng quc gia chng sa mc ho ang gp nhiu kh khn v kinh ph, ngun nhn lc, k thut... Sng chung vi hn hn? B NNPTNT khng nh khng th b ri cc vng t kh cn v xc nh 4 a bn u tin chng sa mc ho gm duyn hi min Trung, Ty Bc, T gic Long Xuyn v Ty Nguyn. Cc khu vc ny thc hin cc gii php nhm nng cao hiu qu qun l ti nguyn rng, nc, tng cng qun l s dng t ai, hn ch nh hng ca hn hn v p ng cc yu cu cp bch ca nhn dn trong khu vc chu nh hng. i din T chc Pht trin Lin Hp Quc (UNDP) ti Vit Nam - b Setzuko Yamazaki lu phi quan tm ti gii php "sng chung vi hn hn". Vi quan im ny, cn phi tnh n cc gii php m bo cuc sng ngi dn trong iu kin ti nguyn nc hn ch v nguy c thoi ho t da trn vic huy ng ngi dn tham gia chng hn, s dng cc ging cy trng chu hn, bo v t v s dng bn vng ti nguyn nc. Thi gian ti theo Th trng B NNPTNT - ng Ha c Nh, VN s tip tc trin khai cc d n lin quan n chng trnh chng sa mc ho vi tng kinh ph 192 triu USD. Pha cc nh

ti tr hin cng ph duyt 3 d n qun l bn vng lm nghip, ci to th im t sa mc ho vi tng vn trn 8,2 triu USD. Bn cnh B KHT cng trnh Th tng k hoch pht trin rng sn xut giai on 2007-2015 vi tng vn u t ln ti 40.000 t ng cng vi trn 14.600 t ng cho d n trng mi 5 triu hcta rng.

u tin chng sa mc ho 4 vng

Theo SGGP - 21/09/2006 T hng thp k nay, cc nh khoa hc ln ting cnh bo rng, nhng i ct trng ip, sa mc mnh mng v mt tri rc la l nhng cnh quan thin nhin hng v, ht hn du khch, nhng ng thi cng l nhng du hiu r rng nht v s suy thoi mi trng. Vit Nam cng khng ngoi l. u thng 9 va qua, Th tng Chnh ph k ban hnh Quyt nh s 204/2006/Q-TTg ban hnh Chng trnh hnh ng quc gia chng sa mc ho giai on 2006 - 2010 v nh hng n nm 2020. Mc tiu ca Chng trnh hnh ng l n nm 2010 hon thnh nhng nhim v chng sa mc ho cp bch, trc ht 4 vng u tin l Ty Bc, duyn hi min Trung, Ty Nguyn v t gic Long Xuyn. n nm 2020, khc phc c v c bn cc nguyn nhn do hot ng ca con ngi gy ra, phc hi ti a cc vng t b sa mc ho trc y, hon thnh vng chc nhim v nh canh nh c cc vng t c phc ho bng vic i mi phng thc s dng t, xo i, gim ngho, bo m s pht trin kinh t - x hi ca cc vng b nh hng bi sa mc ho. Theo thng k mi nht, Vit Nam cn khong 9,3 triu ha t b hoang ho, trong c 7,3 triu ha t trng, i ni trc v 2 triu ha t ang c s dng nhng b thoi ho nng. 10 nm gn y, hn hn honh hnh gy hu qu nng n i vi sn xut nng lm nghip ca nhiu a phng, c bit l min Trung v Ty Nguyn. S c nt t, trt l t cng xy ra ngy mt nghim trng hn, nht l ng bng sng Cu Long, Ty Bc v min Trung. Cc t chc quc t FAO v UNESCO cng c mt con s: Vit Nam c khong 462.000 ha ct ven bin, 87.800 ha trong s ny l cc n ct, i ct ln di ng! Trn thc t, ngay t trc khi tr thnh thnh vin ca Cng c quc t v chng sa mc ho (UNCCD), Vit Nam c nhiu chng trnh k hoch chng sa mc ho c thc hin.

 l Tt trng cy hng nm do Bc H pht ng v hin vn c duy tr, phong tro khai hoang phc ho, Chng trnh 327 ph xanh t trng i trc, Chng trnh trng rng chn ct... Hng lot vn bn php lut lin quan ti chng sa mc ho cng c xy dng v iu chnh nh Lut Ti nguyn nc 1999, Lut t ai 2003, Lut Bo v v Pht trin rng 2004, Lut Bo v mi trng 2005; gn y nht l Chng trnh hnh ng quc gia chng sa mc ho giai on 2002-2010. Ngoi ra, trn 50 chng trnh, d n khc lin quan ti chng sa mc ho ang c thc hin vi s h tr ca cc t chc quc t. Theo b Phm Minh Thoa, ph trch Vn phng Cng c chng sa mc ho, sp ti Vit Nam s xy dng Chng trnh i tc qun l t lm nghip bn vng, do Ngn hng Th gii Qu Mi trng ton cu (GEF), Qu U thc ngnh lm nghip (TFF) ti tr... Tuy nhin, mt trong nhng nhim v quan trng hng u ca chng trnh l nng cao nhn thc cng ng. Khng ai mun bin hnh tinh xanh thnh mt hnh tinh... ct (!), th nhng trong rt nhiu trng hp, chng ta ang thc y qu trnh khng mong mun mt cch v thc! Bn cnh nn ph rng, khai thc nc ngm ba bi th tnh trng khai thc ti nguyn bin, pht trin nui trng thu sn khng c s kim sot cht ch (tng nh khng c g lin quan) cng gy mt rng phng h ven bin, lm suy thoi t ai v ngun nc. ANH TH

Pht trin kinh t cc tnh di ven bin min trung BI 2:Nhiu kh khn, thch thc
Theo tinkinhte.com - hm kia

ND- Vi c im a hnh l mt di t hp, di ven b sn pha ng dc ng ca dy Trng Sn, cn khu on bi nhng dy ni ngang nh ra st bin.

a hnh nh vy, cng vi tc ng ca bin i kh hu, bo, l nh cng nh hng hai n ba tnh, cn vi cn trnh pht trin ca mnh DVBMT phi i mt vi nhiu k

Bt cp trong qu trnh th ho Hi An -im thu ht khchdu lch trong nc Tc th ho cc tnh min trung din ra nhanh v m vquc t.

th (B Xy dng), ch tnh ring cc d n khu th mi c quy m 20 ha tr ln, vng duyn hi min trun trnh thc hin CNH, HH. Nhng nm qua nhiu th DVBMT c nng cp, t loi 2 ln loi 1, th trn th c m rng, quy m hn. Nhng trong qu trnh pht trin y, nhng du hiu ng lo ngi th hin tn ang dn bc l. Phn ln cc th ny u hnh thnh t mt trung tm hnh chnh hoc ra i t vic chi chim mt t trng kh ln. V th, qu trnh th ho khng phi lc no cng "xui cho mt mi". gi nc v vn ODA, mt trong nhng c ch c p dng t khi c Lut t ai 2003 l "i t ly h t c s dng t to vn ngn sch, u t h tng. y cng l cch lm ph bin ca cc th min trung tnh min trung u chim hn 14% s thu ni a, nhiu a phng chim t 25 n 50%. Tuy nhin, cch lm chi ph t ai tr nn t hn, chi tiu ca khu vc t vo bt ng sn ln hn, lm gim cu tiu d lu ca khu vc dn c. Trong khi , s ngi giu ln nh t ch tp trung vo mt s t b phn dn c u cng bt u t y. Nhng quan trng hn khi qu t cn th ngun thu ni a s gim ng k, nh h

Mt h qu khc ca pht trin nng th khu vc ny l t l tht nghip ca lc lng lao ng th c c nh gi l c bc tin vt bc nhng t l tht nghip nm 2007 vn l 5,02%, gim khng nhiu thnh th tht nghip cng l 5,15%. Nguyn nhn l do s pht trin khu vc cng nghip, dch v cha tn t khu vc cng nghip v dch v cng cha cao. Nht l nhng khu th mi c m rng t vng nng o to, chuyn i ngh cho nng dn cha t c yu cu. Nu khng c nhng gii php cn c, th nh th...

Ngoi ra, tm v m, qu trnh th ho ti cc tnh min trung vn cn bt cp v quy hoch. Cc phn kh iu kin CNH, HH. Nh ti Ph Yn s lng quy hoch chi tit xy dng tuy c s tp trung u t, n quy hoch chung xy dng cc th trong tnh; cht lng mt s n tnh kh thi cha cao; vic thc hi cp; vn u t h thng h tng k thut khng tp trung, phn tn theo tng ngnh, tng cp qun l dn t S Xy dng Ph Yn, hin nay, trn a bn tnh Ph Yn cha c quy nh khung gii hn quy m u t c tch t...) p dng cho tng vng nn c nhng d n u t din tch qu ln hng nghn ha, dn n kh kh Vic qun l u t xy dng, thit k kin trc cng trnh ca mt s d n vn ngn sch thuc ngnh dc dng ca a phng... c bit vic quy hoch sp xp b tr h thng dn c nng thn hin nay ca DVBM trnh phng, chng thin tai, ng ph vi bin i kh huton cu v tnh hnh l bo xy ra thng xuyn. R theo lu vc sng M, sng C, sng Gianh, sng Thu Bn, sng Tr Bng, sng Tr Khc...; mt s khu d Ngoi ra cn c mt s lng dn c nm ven hoc trn cc trin ni v trn ni. Vic ln sng, bin x c nguy c cao v l, lt triu cng v st l lm cho cng trnh lun b e do, va tn nhiu tin ca, cng nhn khin vic i ph vi bo l kh khn hn l cc a phng tin hnh xy dng nhiu tuyn giao thn nh ct ngang ng thot l khin vic thot nc kh khn, mc ngp lt khi ma bo ngy cng trm Hp tc du lch, ch yu vn cn trn giy

c coi l mt th trng du lch y tim nng, nhng du lch min trung hot ng mang nng tnh manh so vi li th to ln. n c nh "Con ng di sn min trung", y l m hnh lin kt du lch gia cc a cha pht huy tc dng. Cc doanh nghip l hnh, kinh doanh du lch d vn khai thc cc im n nhng nghip no bit doanh nghip , a phng no bit a phng m khng h c mt quy chun cho th gi vn gp ghnh ng i v im n. Ni v lnh vc ny, Ch tch UBND thnh ph Hi An L Vn Gi m ngay nh tam gic du lch Hu - Hi An - M Sn d c cc a phng bn tho v ghi nh nhng chn vn cha c. Hu vn lm theo kiu ca Hu, Hi An lm theo kiu Hi An, v M Sn cng vy. Mt cc a phng cng cha c. Cho nn phi nhn nhn thc t l nhng tour du lch hin nay vn cn n i

gia cc a phng. Bn thn du khch cng khng c c nhng cm nhn tch bit v tng vng t mn hi tho c t chc chnh quyn cc a phng bn vi nhau v s hp tc nhng dng nh tt c mc tiu ca ngnh du lch l nm 2010 s thu ht 2,5 triu khch du lch quc t v 12 triu khch du lch n cha k nu mc tiu ny c thnh hin thc th theo nh gi, vn l cha tng xng vi nhng tim nng Thiu lin kt trong pht trin cc KKT

Cng nh du lch, pht trin cng nghip v dch v min trung vi nhiu k vng nh thc mt vng t Dung Qut tuy t c nhng thnh qu nht nh, nhng din mo v mt KKT a chc nng vn cha r im min trung. c bit, vi lc lng lao ng trc tip ch 12.000 ngi ti cc doanh nghip trong KKT nhim v to vic lm, nng cao i sng cho ngi dn, nht l nng dn mt t sn xut vn cha t yu Thu trn tr: Hin c nc c 15 KKT c thnh lp vi nhng c ch, chnh sch u t tng t Dun ngnh ngh v ngun vn u t. Nu khng c nhng bc i mnh m, c ch chnh sch n nh v ph h tin phong vn c ca mnh.

Ngoi KKT Dung Qut, Khu kinh t m (KKTM) Chu Lai cng ang i nhng bc chm chp v thiu tnh 30 km t thnh ph Tam K n ht huyn Ni Thnh (gip Dung Qut ca Qung Ngi) nhng hin KKT n trin c s h tng (ch yu l cc trc giao thng trong KKT) cho nn cha p ng c nhng yu cu c Trng Hi l thnh cng nht ti KKT ny. Nhng k vng ca ngi dn trong vic to vic lm, nng cao ngang ca nhng d n d dang ti KKTM Chu Lai.

D nhng bt cp khng hon ton ging nhau, nhng s pht trin chm, thiu ng b ca cc KKT ti DV

Mt l, cc a phng ng lot xut thnh lp qu nhiu KKT, KCN, khu ch xut. Ngoi cc KKT n Phong, Chn My - Lng C, Nghi Sn, Vng ng... trong giai on 2006-2010 c ti 21 KCN, Khu ch xu cng nghip va v nh c hnh thnh. Trong khi kh nng cn i ngun vn ngn sch u t c s h t khng c tnh t ph.

Hai l, m hnh, c ch, chnh sch pht trin ca cc KKT cn lng tng v cha ng b. Ph Ch tch UB trnh pht trin, nhng c ch chnh sch hy vng s c p dng ti Chu Lai khng c iu kin thc th ci cch th ch v thc nghim cc chnh sch mi" vn cha thc hin c. KKTM Chu Lai ch c p d cho a bn c iu kin kinh t - x hi c bit kh khn, ch cha c nhng c ch u i tht s thng th khng thu ht c u t nh mong mun. c bit, thiu hn nhng d n ng lc nh kiu Nh my cha lm trn s mnh ca mnh, cha tht s m thu ht cc nh u t tm c.

Ba l, s lin kt lng lo v thiu khoa hc gia cc KKT ni ring v gia cc a phng ni chung. iu cng nghip, x l lc lng lao ng, phn tn u t. ng thi l s lng ph khi cc khu cng nghip kh ngh v ngun vn; cc cng bin khng pht huy ht cng sut; s lao ng c gii quyt vic lm sau th trin kinh t - x hi ca tng a phng v ton vng...

Lt nilon trng c
Theo Bo Nng nghip - 11/12/2009

Hi ng Khoa hc v Cng ngh tnh Bnh nh va nghi qu ti Th nghim k thut lt nilon mt y tng can hoang mc ho phc v chn nui, bo v mi trng tnh nghip duyn hi Nam Trung b do TS. Nguyn Thanh Ph

Theo nhm ti, y l phng php canh tc n gin, d p o mt lp ct su khong 40cm, rng 4m, di 100m, ri nilon t dy 5-10 cm li ri u 1 lp phn chung hoc phn hu c bng canh tc giu cht dinh dng cho cc loi cy trng ngn

Mc ch ca vic ri nilon l ngn khng cho nc thm su v mt lng nc d tr tn ti c nh trong bng cung cp d Chnh gia v dc theo chiu di cc mt bng canh tc, t mt ng dn nc c chn su 20 cm ni vi vi phun). Ngun nc ti ly t cc h cha nc nhn to c dung tch t 2.000-4.000 m3/h c o, l d tr ngun nc ma t nhin trong cc thng ma ma.

Kt qu trng th nghim cc loi c voi nh King gras, Florida v Madagasca trn din tch 6 ha vng t k Bnh nh cho kt qu rt tt: nng sut bnh qun 3 nm ca c voi trng thm canh vi k thut ti phun m th nghim ti phun ma khng lt nilon ch t 190,62 tn/ha.

Theo cc tc gi, trng c voi thm canh vi k thut ti phu c lt nilon cho li nhun bnh qun 52,97 tri nc khong 46,4% so vi cc phng php ti trn v ti phun khng c lt nilon tng y. Mt u im canh tc t s tch t c thm nhiu cht mn, cht dinh dng nn kh nng gi m ngy cng tt hn, h tt hn, gp phn ci to tt hn trn cc vng t kh hn ang b sa mc ho. Ngoi cc m hnh th nghi dng trng c phc v chn nui cu hoc trng thm mt s loi cy ngn ngy nh u , lc mt Ninh Thun cho kt qu rt tt, nng dn h hi lm theo.

Hi ng khoa hc cng nh gi cao cc kt qu v tnh kh thi ca ti l c th ng dng vo sn xut thit b, vt t khng cao, nhiu h nng dn c th lm theo. Vi phng php canh tc mi ny thng 5 n phn, t khc nn thc s gim c gi thnh m khng gy nhim cho mi trng.

Trong trng hp b con khng iu kin lp t ng ng nc ti phun, cc tc gi khuyn co b qu kinh t cao. Cng vi nhiu bin php k thut canh tc khc, cng ngh canh tc mi ny ang m ra tri hng sa mc ho dn, c bit l cc tnh duyn hi min Trung ca nc ta thnh nhng vng t mi c k bo v t, bo v mi trng sinh thi.

Tn d n: CHIN DCH NNG CAO NHN THC V BIN I KH HU CHO CNG NG PHNG HA HIP - THNH PH NNG

A. M T D N 1. Tin xy dng d n (Tnh cp thit ca d n)

Theo thng tin t hi tho tp hun quc t Gim thiu ri ro do thin tai v Bin i kh hu (BKH) cho cc thnh ph bin din ra t 18 20/2/2009 ti Nng,Vit Nam tuy ng th 130 v mc pht thi kh gy hiu ng nh knh nhng li l mt trong nhng quc gia c nguy c chu nh hung nng n nht do hu qu ca BKH. Nng c xem l mt trong s cc thnh ph chu nh hng ln ca Vit Nam. Theo nghin cu ca Tin s Trn Vn Quang (Khoa Mi trng, i hc Bch khoa Nng) kt hp vi Ban ch huy Phng chng lt bo Tm kim cu nn Nng, thnh ph ny nm khu vc c lng ma ln nht Vit Nam. L, lt thng tp trung nhanh trong thi gian ngn. Hng nm c khong 3 4 cn bo v 2 3 cn p thp nhit i nh hng trc tip n Nng. ng k nht l siu bo Chanchu (bo s 1/2006) lm 227 ng dn thit mng (trong c 74 ng dn Nng) ; siu bo Xangsane (bo s 6/2006) gy thit hi c s vt cht khong 3 t USD, lm 30 ngi cht. Ngoi ra, thnh ph cn chu nhiu thin tai v ri ro khc nh hn hn (nm 2001 thit hi 4.000/5.000ha la), mn xm nhp dn ti thiu nc cp cho sinh hot v cng nghip; sng, triu cng v ma gy ngp ng, st l t, nhim ngun nc; cc s c trn du xy ra vo thng 1/2007, thng 10 v 12/2008 Trong 10 nm qua, din bin thin tai v ri ro Nng c s thay i bt thng v thi im v cng . L c xu hng tng v phm vi v mc nc, bo c cng mnh hn gy thit hi ln v ngi v c s vt cht. Do vy, cn nng cao nng lc thch ng ca cng ng (c bit ti cc vng c thu nhp thp v chu nhiu ri ro). Xy dng h thng v nng cao nng lc cnh bo nguy c. ng thi tng cng cc bin php bo v ngun nc, m bo nhu cu cho s pht trin v kim sot nhim ngun nc khu vc th - Tin s Trn Vn Quang nhn mnh. y cng l l do Nng cng vi Quy Nhn, Cn Th c chn trin khai d n phng nga BKHv gim ri ro thin tai ti Vit Nam, thuc khun kh d n Mng li cc thnh ph chu c kh nng chng chi vi bin i kh hu (ACCCRN). Ha Hip l mt trong nhng phng ngho nht ca Nng, va gip vi b bin ko di, va gip vi khu rng c dng Nam Hi Vn, nn ti y l im nng c v nhng thit hi do thin tai bo l hng nm, va l im nng v tn ph ti nguyn thin nhin rng c dng Nam Hi Vn, cht ph, bun bn g lu v bun bn tht rng cng khai, c bit l cc nh hng di chn o Hi Vn. nh hng ca BKH din ra rt r rt khu vc nhy cm v d b tn thng ny, nhng phn ln do cuc sng ca dn c ti y cn kh kh khn v lc hu

nn nhn thc ca ngi dn v bo v mi trng, bo v ti nguyn v ng ph vi hu qu ca BKH ni y cn rt km. D n Chin dch nng cao nhn thc v BKH cho cng ng phng Ha Hip thnh ph Nng l mt d n lu di nhm ph cp kin thc v BKH v bo v ng vt hoang d (VHD) cho cng ng, ch ra cho ngi dn thy c hin trng mi trng ti a phng v hng n mt cng ng thng thi, bit v hiu v BKH sng xanh hn. D n chn gii php tuyn truyn gio dc cho ngi ln thng qua con ci ca h. V vy trong giai on u ca d n, d n nhm vo i tng l cc em hc sinh lp 3 v lp 4 (t 9 11 tui) l tui cc em c nhng nhn bit v cm nhn ban u v kh hu thi tit, mi trng v ti nguyn thin nhin. Thng qua cuc thi vit tm hiu v BKH trc d n (giai on nh thc), cc em v ph huynh s ch ng tm hiu v BKH, sau d n s tin hnh cc bui sinh hot ngoi kha vi cc em v ch BKH cc em cng giao lu, tranh lun v gii p v nhng hin tng, nhng d bo, v nhng vn lin quan n BKH. ng thi qua cuc thi v qua hot ng ngoi kha, d n s tuyn ra 4-5 em mi trng, lp thnh cu lc b mi trng, gip d n duy tr vic cp nht thng tin v t chc cc hot ng tuyn truyn ti trng. Nhm d n s chu trch nhim gi lin lc, cp nht thng tin v BKH, cung cp cc ti liu lin quan v tp hun cc k nng cho cc em nh k hng thng. y s l nhng mm xanh cho nhng hot ng sau ny trong cng ng ton phng, v nhm d n gi vai tr l ngi gi la. Cng vi cc hot ng t chc trng hc, d n s lin h vi cc t dn ph sinh hot cng cng ng trong cc bui hp dn, cng b con tm hiu v gii thch cc hin tng v BKH ang din ra xung quanh, gi mt s cch thay i thi quen sng xanh hn. Sau thi gian di gip cho cng ng bit v hiu v BKH, d n s tin hnh mt s hot ng xuyn sut cng cng ng hnh ng, thay i nhn thc, thch nghi vi nhng bin ng tiu cc ca thi tit v thay i thi quen c mt mi trng sng tt p hn. y l m hnh th nghim u tin ca d n bt u t thng 11/2009 cho n ht nm 2010, khi d n ny thnh cng, m hnh cng ng thng thi ny s c nhn rng ra cc khu vc ngho v d b tn thng khc ca thnh ph l phng Ha Bc, Ha Ph. 2. i tng hng li (trc tip v gin tip) ca d n i tng hng li trc tip: Hc sinh v cng ng: - c tip cn thng tin, cc cch tm hiu v nm bt thng tin. - c tm hiu v trc tip tham gia cc hot ng xanh, sng thn thin vi mi trng, rn luyn k nng sng v c nhng ng gp tch cc xy dng x hi.

i tng hng li gin tip: Chnh quyn v cc c quan ban ngnh, Hi ng nhn dn, y ban nhn dn phng, Phng ti nguyn mi trng qun Lin Chiu,Ban ch huy Phng chng lt bo Tm kim cu nn Nng v c s hp tc tch cc ca nhng ngi dn thng thi, cng ng thng thi trong bo v ti nguyn thin nhin, phng chng thin tai v khc phc hu qu ca BKH. 3. Mc ch ca d n D n c mong mun gip cng ng hiu v BKH, hin trng v tnh hnh BKH v nguyn nhn dn n BKH, c th a phng phng Ha Hip, t t gic thay i thi quen sng, hng n cuc sng xanh thn thin vi mi trng, chung tay gp sc ci thin cht lng mi trng ti a phng. To ra mt mng li th h tr nng ng nhit tnh gip duy tr nhng hot ng bo v mi trng ti cc trng hc v cng ng dn c. 4. Mc tiu c th ca d n V pha nhm thc hin d n: - Trong giai on trc d n: T chc cuc thi vit v BKH, d n mong mun thu ht s quan tm ca 70% hc sinh cc trng tiu hc ti phng Ha Hip. Sau cuc thi, d n s nh gi mc nhn bit v BKH ca cc em v cng ng dn c thng qua cuc kho st. - Trong giai on thc hin d n, t chc cc bui sinh hot cng ng vi cc em hc sinh, d n mong mun s t chc c tt c 4 trng tiu hc ca phng v mang kin thc BKH v vi tt c cc em. Cc hot ng t chc t dn ph, d n mong mun t chc c 8 khu vc cng ng xung quanh cc trng tiu hc. Sau giai on cng cng ng tm hiu nguyn nhn gy ra BKH, d n thc hin kho st nh gi cht lng, d n mong mun s thu c kt qu 100% ngi dn hiu v BKH, 70% bit lm th no khc phc hu qu ca BKH, v 60% cam kt thay i thi quen sng xanh hn. D n s cp cho mi h trong khu vc kho st mt cun s ghi thnh tch nhm nhc nh mi ngi lun c trch nhim vi mi trng. - D n mong mun s tm c mt nhm t 4 5 em s gi ti mi trng tiu hc, t chc tp hun k nng cho cc em 1ln/thng thng qua cc hot ng thng k ca cu lc b mi trng DUTEC, v cp nht thng xuyn thng tin cho cc em cc em dn ln bng tin mi trng. Gip cc em t chc hot ng ti trng v cng ng 1thng/ln. - Sau khi d n thnh cng (cui nm 2010), m hnh s nhanh chng c nhn rng ra cc khu vc ln cn nh Ha Bc, Ha Ph. V pha i tng chnh ca d n:

- nh thc nhn thc ca cng ng v BKH v nhng g ang din ra trong cuc sng ca chng ta. Cng ng bit v BKH thng qua cc on phim ngn - Cng cng ng hiu v BKH, nguyn nhn gy ra BKH, v chng ta lm c nhng g khc phc BKH. Hng cho cng ng nhng hnh ng thit thc v gn gi tham gia bo v mi trng. - Tm c mt i ng s gi xanh ch ng tm hiu, hiu bit v thc trng mi trng v BKH ti a phng lun nhc nh cng ng trong vn bo v ti nguyn v mi trng thng qua t chc cc m hnh hot ng nng cao nhn thc. 5. a im tin hnh d n -Bn trng tiu hc: Tiu hc Hi Vn (Ha Hip Bc), Tiu hc Trn Bnh Trng (Ha Hip Bc), Tiu hc Trng N Vng (Ha Hip Nam), Tiu hc Triu Th Trinh (Ha Hip Nam). -Cc t dn ph xung quanh cc trng tiu hc. 6. Thi gian thc hin d n? Giai on trc d n: thng 11/2009 Giai on chnh: t thng 12/2009 cho n ht thng 11/2010 Tng kt m hnh phng Ha Hip v ln k hoch nhn rng m hnh: thng 12/2010 7. Hot ng ca d n 1 Giai on trc d n: NH THC 1.1 Lin h vi cc trng tiu hc, cc t trng t dn ph, t vn v ngh hp tc, ln k hoch hnh ng. 1.2 Tng bng tin mi trng, thng bo cuc thi vit cho tr em tui t 7 n 12 tui v ch BKH Em bit g v BKH, cc hin tng thi tit a phng em c lin quan n BKH, nguyn nhn gy ra BKH v em c th lm g phng, chng, khc phc v ci thin hu qu ca BKH? 2 Giai on HIU 2.1 T chc cc bui sinh hot ngoi kha vi cc em hc sinh khi lp 3 v lp 4, gip cc em tip cn, cm nhn, hiu bit v cng tranh lun v BKH, cc hin tng thi tit lin quan n BKH, nguyn nhn gy ra BKH v cc em c th lm g khc phc BKH. Tng qu lu nim l cc sn phm ti ch hoc sn phm lin quan n mi trng cc em lun c nhc nh v hnh vi sng xanh ca mnh. Trao thng cho cc em ot gii trong cuc thi vit ti trng, thit lp nhm s gi ti trng. Kho st bng bng cu hi trc v sau chong trnh v nhn thc ca cc em v BKH. 2.2 T chc cc bui sinh hot vi cc t dn ph kt hp vo cc bui hp dn ph, cng cng ng trao i v BKH v cc hin

tng lin quan, nhng thi quen sng nn v khng nn c c cuc sng xanh ngha. Trao i kinh nghim trong phng nga v khc phc s c thin tai. Trao i v hc hi v tnh hnh bun bn VHD. Cng ngi dn cam kt s thay i thi quen sng xanh hn lm gng cho con tr. Tin hnh kho st trc v sau mi bui sinh hot rt kinh nghim tuyn truyn. 3 Giai on HNH NG: Sau khi cng ng hiu v BKH v bit lm th no khc phc hu qu ca BKH cng nh thay i thi quen sng xanh hn, nhng ngi dn cha sn sng lm quen vi cc thay i, giai on ny s gp phn thc y mi ngi tham gia, lm quen v duy tr thi quen. - T chc chiu phim, trao i, cp nht thng tin thng k v BKH - Huy ng cng ng cng tham gia ra qun dn dp mi trng sng, cng trng cy xanh trong t, p xe tuyn truyn cng vi Cu lc b mi trng DUTEC v cc Cu lc b mi trng khc. 4 GI LA cho nhm s gi nh: - Tp hun k nng, cp nht thng tin v mi trng 1ln/thng. Cung cp t liu v phng tin k thut (nu c). H tr t vn t chc cc hot ng trong trng v trong cng ng, s ti tr khi c th. - T chc cc tour du lch sinh thi cho nhm s gi nh ln cc khu bo tn. - Mi chuyn gia v gio dc mi trng n t vn cho cc em v nhng danh lam thng cnh, nhng di tch lch s v c nhng loi c hu ca a phng khi dy tinh thn trch nhim ca cc em trong vic bo v mi trng qu hng. - T chc cc Din n v BKH hay cc vn v mi trng v mi cc em tham gia. To c hi cho cc em c tham gia vo cc Din n khc. 5 Tng kt v nhn rng: thng 12/2010: - Tng kt kt qu, nh gi v rt ra kinh nghim hat ng. - Bo co kt qu v kinh nghim ln cc website mi trng: vicongdong, thehexanh, gioitrebenvung, ... - Xin giy gii thiu t cc khu vc ca phng Hoa Hip thc hin. Ln k hoch nhn rng d n cc phng Ha Bc v Ha Ph. 8. Ri ro ca d n Ri ro ch quan: - Ni dung tuyn truyn khng phong ph, hiu qu tuyn truyn khng cao - Cc kinh nghim v hin tng v gii thch hin tng lin quan n BKH cha nhiu - Thit b t tin khng chun b y ( v d nh my chiu)

- Qu tng cho cc em khng nhiu, khng sinh ng v khng a dng cc em nh v lun c nhc nh v thi quen sng xanh. Khc phc: - a ni dung chng trnh ln cc din n, cc chuyn gia, mi ngi c quan tm v mi trng xin c gp . - Mi cc chuyn gia tham gia cng trong cc bui sinh hot t vn cho cng ng. - Tm s h tr kinh ph t cc n v cho chng trnh : vicongdong, thehexanh, v ngh cng ng gip cng thc hin chng trnh. - Huy ng qu tng cho cc em t cc n v, cu lc b mi trng tng thm phn sinh ng v a dng. Ri ro khch quan: - Khng c s hp tc nhit tnh ca cng ng - Thi tit khng thun li cho hat ng ngoi tri Khc phc: Xin gii thiu t nhiu n v tng thm uy tn cho nhm d n khi n t vn vi cng ng. Tm kim cc mi quan h ti a phng hiu v c im, phong tc tp qun ca mi a phng gp phn thun li hn trong vic tip cn. Ln k hoch hat ng chi tit v c k hoch d tr trnh lm mt thi gian ca c 2 bn. 9. Tnh bn vng ca d n Kh nng duy tr kt qu do cc hot ng d n to ra sau khi kt thc d n s c thc hin bi mng li cc nhm s gi ti cng ng, v nhm d n ( v cu lc b mi trng DUTEC) nhn trch nhim qun l v iu phi chung.
Tp hun nng cao nhn thc v bin i kh hu nng cao hiu qu tuyn truyn trn cc phng tin thng tin i chng ti Nng
Thc hin ni dung n Xy dng cc chng trnh thng tin chuyn (trn bo in, pht thanh, truyn hnh, bo in t) phc v tuyn truyn nng cao nhn thc v bin i kh hu. Tip theo bui tp hun ngy 9/7/2010 ti H Ni va qua, ngy 16/7/2010, ti thnh ph Nng, B Thng tin v Truyn thng (TT&TT) phi hp vi cc c quan lin quan t chc tp hun Nng cao nng lc phng vin trong cng tc thng tin tuyn truyn v bin i kh hu (BKH) v cc bin php gim thiu tc hi thin tai. Th trng B TT&TT Qu Don n d v pht biu khai mc Hi ngh.

Thc hin ni dung n Xy dng cc chng trnh thng tin chuyn (trn bo in, pht thanh, truyn hnh, bo in t) phc v tuyn truyn nng cao nhn thc v bin i kh hu. Tip theo bui tp hun ngy 9/7/2010 ti H Ni va qua, ngy 16/7/2010, ti thnh ph Nng, B Thng tin v Truyn thng (TT&TT) phi hp vi cc c quan lin quan t chc tp

hun Nng cao nng lc phng vin trong cng tc thng tin tuyn truyn v bin i kh hu (BKH) v cc bin php gim thiu tc hi thin tai. Th trng B TT&TT Qu Don n d v pht biu khai mc Hi ngh. Tham gia tp hun bao gm chuyn vin v bo ch xut bn ca cc S TT&TT khu vc min Trung Ty Nguyn, cc phng vin, bin tp vin bo i trong khu vc. Pht biu khai mc Hi ngh, Th trng Qu Don nh gi tp hun ln ny th hin s quan tm su sc ca B TT&TT i vi cng tc thng tin tuyn truyn v BKH v cc bin php gim thiu tc hi thin tai. Vit Nam, mt nc ang pht trin trong thi k cng nghip ha, nm trong nhm cc nc d b tn thng bi cc vn mi trng do BKH gy ra nh l lt, hn hn, bo BKH v ang tc ng rt mnh m n con ngi, kinh t x hi, mi trng ca Vit Nam. thc hin tt cng tc tuyn truyn v BKH v cc bin php gim thiu tc hi thin tai, i hi cc phng vin phi c kin thc tt trong lnh vc ny, do vy vic tp hun ln ny l ht sc thit thc. Cng nh ni dung cuc tp hun pha Bc, t tp hun ln ny nhm mc ch cung cp thng tin v bin i kh hu v nhng phng php nhm khc phc hu qu thin tai; nhng k nng nghip v cho phng vin, bin tp vin, nh qun l nhm nng cao hiu qu tuyn truyn nh: nhng vn c bn nht ca Bin i kh hu ton cu, nhng biu hin ca bin i kh hu Vit Nam, tc ng ca bin i kh hu n kinh t, x hi Vit Nam, cc gii php chin lc ng ph Bin i kh hu, cng tc d bo kh tng thy vn ti Vit Nam v truyn thng v kh tng thy vn, cng tc d bo thi tit cc oan v thin tai trong bi cnh bin i kh hu ton cu ca Vit Nam, trao i nghip v, k nng truyn thng v nhng vn lin quan n Bin i kh hu v bin php phng chng, khc phc hu qu, i din B TT&TT ti Nng

Nng cao nhn thc v bin i kh hu cho cn b Hi ph n

00:20 | 31/08/2010

Ti cuc hp bo sng 30/8, Trung ng Hi Lin hip ph n (HLHPN) Vit Nam v Cc Kh tng Thy vn v Bin i kh hu (B Ti nguyn v Mi trng) cho bit, hai bn ang trin khai cc hot ng tuyn truyn v nng cao nhn thc v bin i kh hu (BKH) cho cn b Hi ph n. Theo b Nguyn Th Kim Thy, Ph Ch tch thng trc Trung ng Hi, nm 2010-nm u tin tham gia thc hin Chng trnh mc tiu quc gia ng ph vi BKH, Trung ng Hi LHPN Vit Nam tp trung vo cc hot ng: Nng cao nhn thc cho cn b, hi vin ph n v BKH, nhng tc ng bt li ca BKH; nh hng ni dung hot ng, khuyn khch cn b, hi vin ph n cc cp tch cc tham gia cc hot ng ng ph vi BKH; to iu kin cn b, hi vin tip cn vi cc hot ng ng ph vi BKH nhm gim nh tc ng ca BKH n pht trin kinh t, i sng sinh hot. Theo k hoch, 3 lp tp hun v kin thc BKH s c t chc cho 100% cn b Hi ch cht cp tnh/thnh v mt s cn b Hi ch cht cp huyn, cp c s, ni thng xuyn chu nh hng ca BKH. Hi LHPN Vit Nam cng s t chc Cuc thi vit bi tm hiu v BKH, nhng sng kin, gii php ng ph vi BKH, khc phc hu qu do BKH gy ra. i tng tham gia l cn b Hi c s - y vin BCH Hi LHPN c s hoc i din nhm cn b Hi t c s tr ln trong ton quc. Thi gian bt u t thng 9/2010 n ht thng 11/2010. Cng vi cc hot ng c th, nhng nm tip theo, Hi

LHPN Vit Nam d kin trin khai cc hot ng thc y lng ghp gii trong bo v mi trng, ng ph vi BKH. Hi LHPN cho rng, y l nhng hot ng c ngha, th hin mi quan tm Chung tay gim nh gnh nng BKH i vi vn quc gia - vn ton cu cho hm nay v mai sau. Ti cuc hp bo, Ph Cc trng Cc Kh tng Thy vn v Bin i kh hu Trng c Tr by t mong mun, cc hot ng tham gia Chng trnh mc tiu quc gia ng ph vi BKH s gip cc thnh vin ca Hi c nhn thc y hn v BKH, t nng cao nng lc ng ph ca ph n i vi cc ri ro c th xy ra. Quan trng hn l cc bn cng nhau xy dng cc th ch, chnh sch nhm t c mc tiu bnh ng gii trong cc hot ng ng ph vi BKH, gp phn khng nh vai tr ca ph n trong cc hot ng kinh t-x hi v pht trin bn vng ca t nc. ng Trng c Tr cho bit thm, cc nghin cu, nh gi gn y cho thy, ph n ni chung thng chu ri ro nhiu hn trc nhng tc ng ca thin tai v BKH. Song, trong cng tc ng ph vi BKH, ph n li l nhng ngi c kh nng chi phi tt nht trong gia nh v x hi, gp phn ng ph hiu qu vi tc ng ca BKH nh tit kim chi tiu, tit kim nng lng, bo v mi trng..../.

C gi tr v d n nng cao nhn thc v mi trng

Bi vit cp nht lc: 02:54 ngy 21/06/2010 Tham gia cuc thi tng xanh do Cng ty t Toyota Vit Nam phi hp vi B Gio dc & o to v Tng cc Mi trng t chc. D n Nng cao nhn thc v mi trng v bin i kh hu trong cng ng ng dn thng qua cc hot ng sinh hot tn gio ti Vit Nam ca Trn Th Xun Thy (cng tc ti Phng T vn v H tr Pht trin ca Trung tm Ph n v Pht trin, H Ni) ot gii ba. Trn Th Xun Thy ni: D n ca ti nhn vo im yu v nhn thc ca ng dn ven bin hin nay. H phi thng xuyn i mt vi nhng h qu do bin i kh hu mang li. i vi ng dn, vn i mt vi mu sinh mi l iu h quan tm nht. Ti hy vng d n s gip cho ngi dn c nhn thc y v mi trng v bin i kh hu t bit bo v bn thn.

Xun Thy chia s, ng dn th ngho, thit thi nht bi h t c iu kin tip xc vi x hi, tip xc vi dch v x hi, phc li x hi, y t sc kho. B li h c tdo, nhng chnh ci t do cng hn ch, h sinh v ti v, n ung mt v sinh. H khng bit t bo v mnh m c bit cng khng c iu kin. Chng chi vi sng gi l qu sc, h khng cn thi gian v tm tr quan tm ti nhng vn ca cuc sng, mc ch chnh l ming cm manh o. Chnh iu ny m nh ti. Bin i kh hu trn th gii v ti Vit Nam trong nhng nm gn y gy kh khn cho ng dn rt nhiu. Thit hi ca ng dn bi bin i kh hu trong nhng nm va qua l rt ln. c bit, ng dn thng t c c hi tip xc vi cc thng tin, vn mu sinh mi l vn h cn quan tm nht.

Thng qua hot ng d n, c th nhn thy nhiu ci li. Ng dn c nhn thc tt hn v mi trng v bin i kh hu. Thng qua cc bi hc kinh nghim t mt s ni trn th gii v Vit Nam trong qu trnh truyn thng, ng dn c c hi a ra nhng sng kin gp phn lm gim thiu tc ng ca bin i kh hu vi cuc sng ca h thng qua cc tr chi, cc cuc thi, tm hiu v mi trng v bin i kh hu c t chc. Hin gi Xun Thy ang hon

thin k hoch v dkin trong thng 7 ti, d n c ti trti 250 triu ng c thc hin tng ca mnh. C ang nghin cu v xem xt li ton b d n, iu chnh thm d n khi i vo thc hin t c hiu qu cao, c th nhn rng nhiu a phng trong c nc, gip cho ngi dn c nhn thc y v mi trng v bin i kh hu.
Vit Nam c kh hu nhit i gi ma. Nhit trung bnh hng nm thng vt qu 20oC, lng ma trung bnh 1500mm. Ma lnh v kh t thng 11-4, cn ma nng v ma din ra t thng 5-10. Tuy nhin cc ch s ny thay i theo chiu di t nc v theo c a hnh cho nn ma ma vi l lt v ma kh vi hn hn thng mang tnh cc oan v gy nhiu hu qu nghim trng. Vit Nam nm dc theo ng di chuyn bo Ty-Bc Thi Bnh Dng v l mt trong 10 nc trn th gii c coi l d b tn thng nht trc p thp nhit i. Trung bnh mi nm c 6-7 trn bo hay p thp nhit i nh hng n vng b bin ca Vit Nam, c bit l min Bc v min Trung. Nghin cu v bin i kh hu Vit Nam cho thy, t nm T 1900 n 2000, nhit trung bnh nm tng 0.1C mt thp k. Ma h nng hn vi nhit trung bnh cc thng h tng t 0.1C n 0.3C mt thp k. nu so vi nm 1990, nhit chc s tng trong khong t 1.4-1.5C vo nm 2050 v t 2.5-2.8C vo nm 2100. iu ny cho thy xu th tng nhit c qua 10 nm li ln ln. Ma nng s khc nghit, v lng ma cng vi cng ma s tng ln ng k pha Bc. S bin i tht thng ca thi tit cn c th hin qua t ma ln tri ma ti cc tnh min Bc. V d: t ngy 30/10 n chiu 01/11/2008. Ti th H Ni lng ma ln ti gn 500mm gy ra cnh ng lt trm trng, thit hi c v ngi v ti sn ca nhn dn. Ma kh s cng su sc v c nguy c bin cc vng d b tn thng nh Nam Trung b thnh bn hoang mc. Phn ln din tch vng ven b ca Vit Nam b e do ngp lt hng nm, trong ng bng Sng Cu Long chim 75% tng din tch, v 10% din tch ca ng bng Sng Hng. mt s khu vc nh cc tnh min Trung v ng bng Sng Cu Long, l xut hin vi cng ngy cng tng. Cc trn bo gn y m Vit Nam phi hng chu tr nn khc lit v qu o cc trn bo dng nh chuyn hng v pha Nam, vn l nhng mnh t an ton, trong nhng nm gn y. Theo Chng trnh mi trng LHQ (1993) mc nc bin bao quanh Vit Nam dng cao 5cm t gia 1960 n nhng nm 1990. Tng cc Kh tng-Thu vn c tnh mc nc bin ang dng cao vi tc trung bnh l 2mm/nm. Xi l b bin cng v dang xy ra, v d C Mau c mt s a phng b xi l 600 ha, vi cc di t rng 200m b mt. Mc nc bin dng cao chc chn cn lm cho tnh trng xm mn cc vng ven bin tr nn ti t, gy nn s kh khn trong khai thc nc ngt phc v ti v sinh hot. ng bng Sng Cu Long, va la c nc vi hn 1.5 triu ha t nhim mn, chc chn s b nh hng ln nht. Bin i kh hu chc chn c tc ng ng k n ngh c v nui trng thu sn ca Vit Nam, vi s bin mt cc loi c qu him, lm suy gim mnh sinh vt ph du s dn n tnh trng di c v gim mnh khi lng ln c. Do mc nc bin dng cao, cc tri nui trng thu sn buc phi di di v ko theo l vic phi ti u t vn, thay i tp qun cng nh nh c sn xut. Min Trung Vit Nam la khu vc hay bi thin tai nht Vit Nam va co ty l ngheo cao. Hang nm, khu vc nay phai ng u vi moi loai hinh thin tai, c bit la lu lut. Chi ring trn lut lich s din ra vao cui nm 1999 a cp i 800 sinh mang va gy thit hai hn 300 triu USD. Thm vo , chng ta hn vn cn nh n s tn ph ca cn bo Xangsane (thng 10/2006) vi sc gi mnh ln n trn cp 13 (149km/h), gi git ln n 205km/h lm sng bin dng cao 7m. Trn bo ny hu nh lm cc tnh min Trung x xc, c bit l cc a phng nh Tha ThinHu, Nng, Qung Nam, Qung Ngi vi hn 20 vn ngi chy i lnh nn, hng trm ngi cht v b thng, thit hi v ti sn do cn bo ln n hng chc ngn t ng. mt mt khc, Vit Nam gn y t c nhng tin b ngon mc c v tng trng kinh t ln gim ngho. Sau khi gia nhp T chc thng mi th gii vo nm 2007, giao dch thng mi quc t v u t trc tip nc ngoi gia tng, to iu kin Vit Nam tr thnh quc gia c mc thu nhp trung bnh. Tuy nhin nn kinh t nh hng th trng ca Vit Nam cng lm gia tng cch bit giu ngho gia vng su, vng xa v cc cc tng trng nh thnh ph H Ch Minh v H Ni. Do vy, ngi ngho vn sng l thuc vo hon cnh t nhin, thng phi i mt vi s bin i kh hu, v tc ng ca n c th em li nhng hu qu ng k v lu di i vi kh nng ng ph tng th ca Vit Nam trong tng lai. C th khng nh rng thin tai la tr ngai chinh trn con ng i ti phat trin bn vng va at c cac Muc tiu Phat trin Thin nin ky (MDG) Vit Nam

TP HCM d b tn thng nht bi bin i kh hu

Mt quan chc ca Ngn hng Th gii (WB) hm qua cnh bo TP HCM nm trong nhm 10 th hng chu hu qu nng n nht ca nhng thm ha do bin i kh hu gy nn.

Thnh ph H Ch Minh thng xuyn b ngp bi triu cng. nh: Kin Cng.

AFP cho bit, trong trong mt hi ngh v gim nh nguy c thin tai ca cc b trng chu ti thnh ph Incheon ca Hn Quc hm 26/10, John Roome, gim c WB ti ng , cnh bo hng triu ngi ngho chu s gnh chu hu qu ca cc thm ha do bin i kh hu v qu trnh th ha qu nhanh. Ci gi m ngi ngho phi tr cho thin tai chnh l mng sng ca h, ng Roome pht biu. Nm ngoi ng Roome tng khng nh trong mt bi pht biu rng 6 trong s 10 nc c t l t vong v tn tht tng sn phm quc ni cao nht nm chu . T nm 1997 ti nay, 82% s ngi cht v thin tai thuc v nhm 10 nc ny. Bin i kh hu, cng vi tc th ha nhanh cha tng c, khin tc ng ca cc thm ha ngy cng tr nn khng khip hn. Tn sut v sc ph hoi ca cc thm ha lin quan ti bin i kh hu tng gp 4 ln trong hai thp k qua, Roome ni. Dn mt kt qu nghin cu ca T chc Hp tc v Pht trin Kinh t (OECD), Roome thng bo chu l ni c 6 trong s 10 thnh ph d b tn thng nht bi bin i kh hu. l Qung Chu v Thng Hi (Trung Quc), TP HCM, Mumbai, Kolkata (n ) v Osaka (Nht Bn).

Chng hn, nu cc bin php cn thit khng c thc thi ti Bangladesh, thit hi do mt siu bo gy nn c th tng gp 5 ln v ln ti hn 9 t USD trc nm 2050, trong cc h gia nh ngho hng chu hu qu nng n nht, ng ni. Theo Roome, mt nghin cu ca WB cho thy nu nhit ton cu tng thm 2 C trong khong thi gian t nay ti nm 2050, th gii s mt khong 75 ti 100 t USD thch nghi vi nn nhit mi. ng v cc nc xung quanh Thi Bnh Dng s phi chi nhiu tin nht. Phn ln khon tin s c s dng nng cp c s h tng, h thng cung cp nc v chng l. Roome cho rng cc thnh ph chu c th gim nguy c xy ra thm ha lin quan ti bin i kh hu bng cch nng cao iu kin sng ca dn ngho, loi b nhng khu nh chut v a nhng chng trnh pht trin kinh t ti tng cng ng dn c. Cc thnh ph cng nn thc y vic s dng t hp l, u t vo cc h thng cnh bo thin tai v to mi iu kin ngi dn c th tip cn d dng thng tin v nguy c thin tai.
NGP LT TI THNH PH H CH MINH: THIN TAI HAY NHN TAI Posted by nguyendodzung on Thng Mi Mt 6, 2010 li phn hi Nghin cu ca tc gi H Long Phi cho thy nguyn nhn gy ngp lt ti thnh ph H Ch Minh khng hn do tc ng chnh ca thy triu nh chng ta vn hnh dung by lu nay m c mi lin h cht ch ti qu trnh th ha, hin tng gim din tch mt t c kh nng thm nc t nhin v din tch dng chy. Nu nhng nghin cu y hn chng minh cht ch vn ny th gii php chng lt cho thnh ph H Ch Minh cn gn lin mnh m v c tnh quyt nh hn vi cng tc quy hoch v thit k th (ti trnh by vn ny trc y xem link v s i su hn trong mt bi gn y). V nu nh thy vn lt thnh ph H Ch Minh c nguyn nhn cn bn t l do nhn tai th vic xy dng h thng bao tn km 700 triu dollar nh Hi Thy Li xut l vi vng v s khng mang li hiu qu thit thc. Thm ch d n c th lm gia tng ri ro cho cc khu vc trong do cc hin tng km theo nh st ln nn th v tip din xu hng xy dng hin nay. Nguyn Dng

BIN I KH HU CC B V VN NGP LT TI THNH PH H CH MINH H Long Phi | i hc Quc gia Tp. H Ch Minh Tm tt: Da trn nhng phn tch thng k s liu thu vn thu thp t cc trm chung quanh khu vc TP.HCM, tc gi a ra nhng chng c gii thch s bt thng trong din bin thu vn v ch ra mt kha cnh khc ca tnh trng ngp lt th TP.HCM trong nhng nm gn y. Kt qu thu c cho thy rng nh hng ca mc nc bin dng cho n nay c th cha phi l nguyn nhn duy nht v ch o. T c th dn n nhn xt rng nhng bin php trc mt kim sot ngp lt th TP.HCM nn ch n nhng nguyn nhn ti ch gy ra bi tnh trng th ha. 1. Dn nhp: T hn mt thp nin va qua, tnh trng ngp ng th din ra ngy cng trm trng v dn n nhng tranh lun v nguyn nhn cng nh gii php trn vn cho vn ny. Gn y, bn quy hoch thy li chng ngp ng khu vc TP.HCM (gi tt l QHTL 2008) trn quan im ngn chn tc ng ca triu t pha Nam v l thng ngun, b sung thm nhng nghin cu v cc kch bn triu v l cc i trong tng lai. T xut tin hnh bo v ton thnh ph bi h thng polder vi tng gi tr u t ln n khong 11.5 ngn t ng (tng ng vi khong 700 triu USD). Tuy nhin trong n ny, mt ln na tnh trng v lng ma cc i hng nm c xu th tng dn cng vn cha c quan tm. Ngoi ra, mc d nh gi rng xu th gia tng ca triu bin ng trong thi k gn y l khng ln, cc tc gi li quyt nh chn phng n u t cho h thng ngn triu theo hng pht trin t pha nam ln pha bc, khu vc trung tm li c xem xt u t giai on 3 ca d n. Trong bi vit ny, tc gi a ra nhng nhn xt rt ra t s liu quan trc kh tng thy vn v pht trin th trong thi k 1980 2007 cung cp mt gc nhn khc v mt trong nhng nguyn nhn quan trng ca vn ngp lt th TPHCM. Nhng kt qu nghin cu bc u cho thy vic thit lp mt h thng thot nc bn vng (Sustainable Urban Drainage System SUDS) cho TP.HCM khng nhng l mt mc tiu lu di m cn c th ch ra hng gii quyt tnh trng ng ngp th mt cch hiu qu trong thi gian trc mt v ngn chn vic pht sinh nhng v tr ngp mi trong qu trnh th ha trong thi gian ti.

Vit Nam s l mt trong nm nc ang pht trin chu nh hng nghim trng nht ca bin i kh hu (BKH), c bit l mc nc bin dng. l nhn nh chung ca cc chuyn gia y t th gii khi n nhn nhiu thng tin lin quan n s thay i ca kh hu Vit Nam. Chn bnh do BKH i din B Y t, ng Nguyn Huy Nga - Cc trng Cc Y t D phng v Mi trng, cnh bo Vit Nam thi gian qua pht sinh chn bnh truyn nhim lin quan n BKH nh bnh cm A/H1N1, cm A/H5N1, st xut huyt, st rt, t, thng hn, tiu chy, vim no do virus v vim ng h hp cp tnh do virus (SARS). Theo TS Nguyn Thi Lai - Th trng B Ti nguyn v Mi trng, cc t nng nng, nhit tng s gy nn nhng tc ng tiu cc i vi sc khe con ngi, dn n gia tng mt s nguy c i vi tui gi, ngi mc bnh tim mch, bnh thn kinh. BKH lm tng kh nng xy ra mt s bnh nhit i

nh st rt, st xut huyt, lm tng tc sinh trng v pht trin nhiu loi vi khun v cn trng, vt mang bnh v tng s lng ngi b bnh nhim khun d ly lan. Nc bin dng cao ang gy nh hng ln n cc hot ng sn xut, i sng, sc khe dn c vng ng bng ven bin. Bn cnh , TS Lai cng cho bit s thay i trong cc hot ng ca thin tai nh gia tng cng , tn sut ca cc cn bo, lc xoy, ma ln gy l qut, ngp lt ln v st l t s lm tng s ngi cht... Ri hn hn xy ra mnh hn c th gy thiu lng thc, nc ung cho nhiu vng. Nhng bnh mi v l iu ng lo ngi nht l s BKH nh hng n s thay i sinh thi,gy ra mt lot yu t c th lm trm trng thm, trn lan mt lot cc bnh mi (bnh Zoonotic). ng Lokman Hakim Bin Sulaiman, Gim c Trung tm Nghin cu cc bnh truyn nhim, Vin Nghin cu y hc B Y t Malaysia, cho bit trong s 1.400 loi c bit n ca cc sinh vt gybnh truyn nhim cho con ngi, 61% l bnh zoonotic. ng vt hoang d v ng vt nui l nhng loi ch cht gy ra bnh Zoonotic t nhng sinh vt khng r trc y, c th xut hin trong con ngi. Chng hn nh tiMalaysia, s kt hp gia yu t El Nino v s ph hy ca con ngi gychy rng, ph hy h sinh thi khin loi di v qu mang virus paramyxo k l. Virus Nipal gy ra bnh vim no mi ti Malaysia trong ba thng lm 283 trng hp mc, 105 ngi cht. Tng t GS Anthony J. MCMichael, thnh vin Hi ng nghin cu Y khoa v Y t quc gia c, cng cho bit mt s bnh nhim khun ly qua ng trung gian mang tnh cht a l gia tng trong nhng nm gn y cng vi s nng ln trong khu vc nh st rt khu vc cao nguyn ng chu Phi, vim no do ve truyn Thy in, bnh Lyme Canada, bnh sn mng min ng Trung Quc v chu u, bnh li xanh do virus chu u. c bit, cc bnh nhim khun ly truyn thnh tng t sang ngi t cc ngun ng vt di c nh bnh st Ty sng Nile (hin c c M v Canada - chim l vt ch), bnh Sosots thung lng Rift Kenya (i gia sc), virus sng Ross c (chut ti)... Ch ng i ph Lm th no gim nh cc hot ng nh hng ti sc khe do BKH Vit Nam giai on 2010-2015 l mt trong nhng mc tiu ngnh y t t ra. B trng B Y t Nguyn Quc Triu cho bit cc hot ng s tp trung vo vic xc nh cc khu vc d b nh hng do BKH, hay thit lp h thng cnh bo sm v gim st BKH, trong c vic gim st, pht hin v cnh bo sm cc bnh truyn nhim gy dch, c bit cc bnh ti xut hin v mi ni. Bn cnh , ngnh y t s xy dng v nhn rng cc m hnh cng ng ng ph vi BKH v t chc tuyn truyn v nng cao nhn thc cho cn b, nhn vin ngnh y t v cng ng v cc nh hng ca BKH ti sc khe, cc nguy c pht sinh, pht trin cc bnh mi ni do kh hu gy ra; trin khai nhiu bin php tch cc nhm gim t l mc v cht do cc bnh truyn nhim gy ra./.

i trc n u thin tai

Th Nm, 21.10.2010 | 16:19 (GMT + 7)

(L) - Trong nhng ngy gn y, ngi dn c nc li chng kin cnh min Trung ang b l lt tn ph nng n. l mt minh chng cho s tn khc ca thin tai gy ra bao tang thng, mt mt v i ngho. Cc thnh ph thch ng vi thin tai - Thnh ph ca ti sn sng l ch ca Hi ngh quc t Phng chng v Gim nh thin tai, mt hot ng nm trong chin dch ton cu nm 2010 ca Lin Hp Quc, va c t chc ti HN. Khi ngay c thnh ph - ni tng nh t b nh hng nht bi thin tai cng bt u b tn thng bi thay i kh hu - th vic ci thin truyn thng v hnh ng nhm nng cao nhn thc phng trnh v gim nh thin tai tr nn cn kp hn bao gi ht. VN thuc nhm chu hu qu nng nht Hi ngh do Vn phng thng trc Ban ch o Phng chng lt bo Trung ng phi hp vi Trung tm Phng trnh v Gim nh thin tai, V Khoa hc cng ngh v Hp tc Quc t - Tng cc Thu li, i din Lin Hp Quc ti Vit Nam, Lin minh Cu tr tr em, Nhm Sng kin mng li vn ng chnh sch v gim nh thin tai (JANI), Hi Truyn thng Thnh ph H Ni cng thc hin. Thay i kh hu gi y khng cn l mt khi nim m h m hin hu r nt trong bi cnh ngy cng c nhiu din bin thi tit kh lng v tnh trng thin tai tng cao. Theo bo co mi nht ca Lin Hp Quc, trong vng ba thp k qua, s lng thin tai tng ln gp ba ln trong khi s nn nhn do thin tai gy ra tng gp i sau mi chu k 10 nm. Trong Ngy Quc t Phng chng v Gim nh thin tai c t chc ti H Ni hm 13.10.2010, b Irina Bokova - Tng gim c UNESCO - cho hay VN c nhn nh thuc nhm cc nc s chu hu qu nng nht ca thay i kh hu. Qu tht, trong nhiu nm qua, VN hng chu bao mt mt v ngi v ca do thin tai. Ch tnh 10 nm gn y c ti hng chc trn bo l ln p thp nhit i tn ph min Trung, cp i sinh mng hng ngn ngi cng v vn ti sn ca ngi dn cng nh hu hoi mi trng Theo Tng cc Thng k, trong 9 thng nm 2010, thin tai khin hn 110 ngi cht v mt tch; gn 1,5 nghn ngi nh b sp , cun tri; gn 82 nghn ngi nh b ngp nc, h hng; trn 18 nghn hcta la v hoa mu b mt trng. Cc tnh b nh hng nng ca thin tai l: H Giang, Yn Bi, Lo Cai, Ngh An... Tng gi tr thit hi do thin tai gy ra c tnh 1,8 nghn t ng, trong Ngh An thit hi nng nht vi gn 922 t ng, chim 50% tng gi tr thit hi. y l cha tnh n t l ang din ra ti Ngh An, H Tnh, Qung Bnh, Qung Tr, Tha Thin - Hu khin nhiu lng, x b ngp su v b chia ct di ngy. Cho n nay, c hn 83 ngi cht v mt tch, hn 2 nghn ngi nh b sp, tri v khong 151 nghn ngi nh b ngp, h hi. Theo c tnh ban u, thit hi ln ti con s 2.500 t ng. Trong khi , nhiu vng khc phi chu hn ln, thiu nc sn xut, trn tt c cc trin sng, cc h cha b cn kit, nng nng lin tip ko di trn khp c nc, thi tit oi bc nhit ln ti 39-40 C. Hin nhiu h cha ln khu vc Bc B, Nam B vn cn thiu nc, mi tch c t 50-70% dung tch. S pht trin ca cc th cng b e do nghim trng bi thin tai. ng Trnh Duy Hng - i din UBND TP H Ni - cho bit v ng xun 2009-2010 va qua, mc nc sng Hng ch t mc 0,1m so vi mc nc bin trong khi cc sng Tch, sng y b cn kit nc v tr thnh nhng con sng cht. iu nh hng nghim trng ti ngun nc ti v phc v sinh hot cho pht trin kinh t x hi v ci thin mi trng HN vn ph thuc ch yu vo ngun nc sng Hng v cc h p. Hn nng ko di cn dn ti nn chy rng cc b lin tip ti rng Sc Sn, huyn Sc Sn vo cui nm 2009. Trc , trn ma thng 11.2008 li gy ngp lt nghim trng ti nhiu a phng ng Bng Bc B, trong Th H Ni c 90 im ngp su t 0,3-1,2m. TPHCM v thnh ph Cn Th lin tip hng chu nhiu t triu cng dng cao nht trong vng 49 nm qua, cn thnh ph Hu v cc thnh ph, th x khu vc min Trung v Nam Trung B ri vo cnh lt li. Th trng B Nng nghip v Pht trin nng thn, Ph Trng ban ch o phng chng lt bo Trung ng o Xun Hc nhn nh khng ch gy ra nhng thit hi ln v ngi v vt cht v mt trc mt, nhng thin tai gn vi thay i kh hu cn t ra cho H Ni ni ring v Vit Nam ni chung v vn kh khn c bit trong qu trnh pht trin bn vng. C cng ng gp sc

Lm th no chng thin tai hoc thm ch l tm cch sng chung vi n mt cch hi ho gim thiu n mc thp nht nhng thit hi? l s ch ng - mt s i trc n u trnh nhng hu qu xu v sau do thin tai gy ra. Vit Nam v ang c nhng ng thi tch cc c th hin trong Chin lc quc gia Phng trnh v Gim nh thin tai n nm 2020, Chin lc Xo i gim ngho, Chng trnh Mc tiu quc gia v bin i kh hu Tuy nhin, phi ni thm rng, cho n nay vic u t h tng c s gim bt nhng thit hi do thin tai vn cha thc s ng b v nhiu. Bn cnh , thc ca ngi dn VN trong vic phng nga nhng tc hi do thin tai mang li cn rt km. Thm ch, i khi h cn gp phn lm thin tai thm trm trng bng cch ph rng, khai thc mi trng ba bi... n c, u nm nay, hng trm hcta rng phng h ti huyn Qung Trch (Qung Bnh) b ngi dn n h. Trong khi , an ton i vi min Trung trc ht phi nh rng bi rng gi nc u ngun, rng chn gi bo t bin, gim bt thit hi do l lt.

ng ph H Ni thnh sng sau mt cn ma ln.

nh: ng Bch

V vy, t c th ch ng trc thin tai phi cn s vo cuc ca c cng ng, trong gm c ngi dn. Trong Ngy Quc t Phng chng v Gim nh ri ro thin tai 2010, Tng th k Lin Hp Quc Ban Ki-moon nhn mnh gim nh ri ro thin tai chnh l bn phn ca mi ngi v cn c s u t tham gia ca tt c mi ngi - x hi dn s, cc mng li chuyn nghip cng nh chnh ph cc quc gia. V vy, trong Chin lc Phng chng v Gim nh thin tai nm 2020, Chnh ph ph duyt n phng chng thin tai da vo cng ng, trong c ni dung nng cao nhn thc ngi dn chim vai tr quan trng. Thng 10.2010, thnh ph H Ni, Nng v Cn Th k cam kt tr thnh thnh ph th im trin khai chin dch ton cu Thnh ph thch ng vi thin tai ca LHQ nhm nng cao nhn thc ngi dn v phng trnh v gim nh thin tai. Chin dch ny do Nhm Sng kin mng li vn ng chnh sch v gim nh thin tai (JANI), Lin minh Cu tr tr em phi hp vi Vn phng Ban ch o Phng chng lt bo Trung ng v Hi Truyn thng TP H Ni cng thc hin. ng Nguyn Vn Gia - iu phi vin ca JANI - cho bit c th, ti 3 thnh ph, chin dch s thc hin trn cc chin lc truyn thng nng cao nhn thc ton x hi v nguy c ri ro t thin tai v bin i kh hu, tuyn truyn cc bin php, phng nga, qun l v gim nh ri ro da vo cng ng v t cng ng vo v tr trung tm khi a ra quyt nh v thc hin cc hot ng gim nh ri ro. Nhng n

lc ny chc chn s gp phn no xy dng cc th h cng dn c kin thc v thin tai ch ng phng trnh cho bn thn, gia nh v cng ng, gp phn gim thiu hu qu do thin tai gy ra.

Thng 5.2010, LHQ pht ng chin dch ton cu vi tn gi Thnh ph thch ng vi thin tai. Hn 100 thnh ph ca Philippines, Thi Lan, Nht Bn, Mexico, n ... vi gn 110 triu c dn k cam kt cho Thnh ph thch ng vi thin tai v thc hin nhng hnh ng thit thc v mt cng ng an ton hn trc thm ho thin tai.

in i kh hu gy ra lng ma khng nht qun

Theo Gio s, Tin s khoa hc Nguyn c Ng, Trung tm Khoa hc cng ngh- Kh tng thy vn v Mi trng, bin i kh hu lm cho lng ma bin i khng nht qun, c ni tng, ni gim. in hnh l hai thnh ph ln H Ni v thnh ph H Ch Minh, lng ma cc thp k t 1941-1950 v trc cao hn trung bnh nhiu nm. i vi 2 thp k sau v nht l 2 thp k gn y c xu th gim, trong khi Nng tng gim cng khng nht qun, ring thp k 1991Trn lt lch s H Ni u thng 11/2008 gy thit 2000 tng nhiu. cc tnh Nam Trung b, lng hi nng n. ma c xu th gim, tnh trng kh hn tng ln. Lng ma ln nht trong 24 gi cng tng ln trong nhng thp k gn y. Gio s Ng c bit nhn mnh n s bin i kh hu lm thi tit trong nhng nm gn y bt thng kh d bo trc nh cn ma bt thng gy ngp lt nng n H Ni, nc thy triu thng xuyn trn vo thnh ph H Ch Minh, d bo nc bin dng do bin i kh hu trong vng 50 nm ti nhiu vng ng bng ven bin s chm trong nc... Gii thch v hin tng ny, Gio s Nguyn c Ng cho bit: S nng ln ton cu gy ra nhng bin i hon lu kh quyn v i dng, c bit l hon lu gi ma v hon lu nhit-mui. Tng s bc hi trn lc a v i dng dn n tng hm lng m trong kh quyn v tng hi t m vn ti t i dng vo lc a. Tng tnh bin ng tnh d thng v cc oan ca cc yu t kh hu v hin tng thi tit nng, nng, rt, bo, l, ma ln, hn hn, t, lc... c bit l trong nhng trng hp lin quan n hot ng ca El nino, La Nina. C th l thay i v hon lu gi bao gm c nhng nhiu ng kh quyn, hm lng m trong kh quyn v bc hi s lm thay i v lng ma v phn b ma theo khng gian v thi gian, dn n nhng thay i trong ch thu vn v ti nguyn nc cng nh thin tai lin quan n nc, nh hng n hot ng ca cc h cha.

Nm 2050: 61% din tch TP.HCM thng xuyn ngp ng

rung tm Qun l mi trng quc t ICEM cho bit: hin TP.HCM c 154 x, phng thng xuyn ngp ng. n nm 2050 s tng ln 177 x, phng chim 61% din tch ton thnh ph. c bit, khi c bo s c thm

30 x b nh hng, iu c ngha s c 142.000ha b ngp ng khi c bo bt thng vo nm 2050.

TP.HCM nm trong danh sch 10 thnh ph b e do nhiu nht bi bin i kh hu. Ngun: uevf.net S liu trn c a ra ti Hi tho Tho lun v k hoch hnh ng ng ph bin i kh hu do S Khoa hc Cng ngh phi hp vi S Ti nguyn Mi trng t chc ngy 29/9 ti TP.HCM. TP.HCM b e do nhiu nht bi bin i kh hu

Theo nghin cu ca T chc Hp tc v Pht trin kinh t (OECD), TP.HCM nm trong danh sch 10 thnh ph b e do nhiu nht bi bin i kh hu (BKH). S liu o c cho thy, ti TP.HCM v Cn Th, nhit ang tng ln, c th: t nm 1960 n 2005 tng 0,02 C; t 1991 n 2005 tng ln 0,033 C. Ti thnh ph Vng Tu, t nm 1960 n nm 2005 tng 2 C. Theo tng nhit trn ton th gii, t nm 1960 n nay, nhit ti Vit Nam tng t 0,2 C n 1 C v tng nhanh ch yu t nm 1980 n nay. Ngoi ra, mc nc bin cng dng ln khong 20cm so vi cch y 10 nm. Vo cui thng 11/2008, ti TP.HCM, triu cng t mc nh trong vng 50 nm qua. B Ti nguyn Mi trng (cng b 20/8/2009) cho bit nu mc nc bin dng thm 75cm th TP.HCM s c khong 204km2 din tch t b ngp. Nu mc nc bin dng khong 100cm, din tch t b ngp s tng ln gp i, tc l khong 472km2. Nh vy, BKH, mc nc bin dng v nhit gia tng gy nn nhng tc ng ln n cc iu kin ca TP.HCM nh: iu kin t nhin (nc, kh tng thy vn, bin o, mi trng sinh thi); iu kin kinh t v x hi ca TP.HCM. T nh hng trc tip n nn kinh t thnh ph nh sn xut nng nghip, nui trng thy sn v thm ch c sn xut cng nghip. Mt khc, hin tng ngp ng cn gy nh hng n i sng x hi nh giao thng, nh , sinh hot; Mc nc bin dng s lm thu hp din tch t canh tc nng nghip vng ng bng Sng Cu Long. TP.HCM ng ph BKH nh th no?

 TP.HCM, nu nc ngp vo nh, trc mt cha c bin php no ngoi chuyn ln ch cao hn m thi. nh NLD
Mt trong nhng mc tiu quan trng ca k hoch ng ph BKH m S Ti nguyn Mi trng va trnh UBND TP.HCM ph duyt l gim ng k lng kh thi gy hiu ng nh knh gm: C02, N20,CH4 v CFC. c bit cn ra ch tiu ct gim kh thi C02 trong tng lnh vc hot ng, qun l nhng khng lm nh hng n s pht trin kinh t x hi ca thnh ph. ng thi, cn gim thiu vic s dng cc ngun nng lng ha thch tin ti tng bc tng cng s dng nng lng sch, nng lng ti to, tit kim ngun ti nguyn thin nhin nh: ngun nc, ct, quy hoch s dng t.

Ngoi ra, vic p ng BKH i vi cc ngnh v lnh vc c bit l m bo an sinh x hi, tn dng nhng nh hng tch cc ca BKH cng l nhng mc tiu quan trng nm trong k hoch ny. Nhm ng ph vi BKH, cng nh nh gi c nhng tc ng c th ca BKH ti TP.HCM, va qua S Ti nguyn Mi trng tin hnh lm vic vi cc s ngnh lin quan trin khai cc chng trnh ng ph vi bin i kh hu trn a bn thnh ph. C th, S Giao thng vn ti d kin s thc hin 4 chng trnh gm: Gim s dng in chiu sng cng cng; Tng cng s dng phng tin giao thng cng cng, hn ch phng tin giao thng c nhn nhm gim lng kh thi v lng nhin liu s dng; H tr k thut nng cao nhn thc v hu qu ca BKH trong thc hin cng trnh; H tr k thut thng qua vic o to cn b trong vic hoch nh gii php i ph vi tnh hnh BKH trong tng lai. S Nng nghip v Pht trin Nng thn s thc hin 23 chng trnh nhm tng din tch rng trng, gim t l ph rng v bo v din tch rng hin c; kim sot triu v l, xy dng bao, ci to h thng thot nc gim nh hng ca thin tai do bin i kh hu gy ra. S Cng Thng trin khai nghin cu cc bin php bo m an ninh nng lng theo nh hng thch ng vi BKH v s dng nng lng tit kim hiu qu trn a bn thnh ph. S Ti nguyn - Mi trng v S Khoa hc Cng ngh TPHCM bt u trin khai chng trnh nh gi ton b tc ng ca bin i kh hu v nc bin dng, nh hng trc tip n i sng kinh t x hi trn a bn thnh ph.

ng thi nghin cu nh gi cc nh hng (tch cc, tiu cc) ca hin tng BKH ti TP.HCM cng nh nghin cu cc gii php (cng ngh, qun l) nhm gim thiu cc nh hng tiu cc v thch ng BKH cng nh tng cng hp tc quc t trong chuyn giao cng ngh sch, cng ngh tin tin. c bit, Trung tm iu hnh chng trnh chng ngp nc cng a ra cc k hoch xy dng hnh ng ng ph vi BKH trong vn chng ngp. C th, tin hnh ci to v nng cp h thng thot nc m bo trnh ngp ng, xy dng bn s h thng cng thot nc ng thi duy tu no vt tiu that nc ma v thu gom x l nc thi sinh hot

Tc ng ca bin i kh hu v nc bin dng, nh hng trc tip n i sng kinh t x hi trn a bn thnh ph. nh: LAD
Gim lng kh thi gy hiu ng nh knh hay thch ng vi BKH? V k hoch hnh ng ng ph BKH ca TP.HCM, hu ht cc i biu tham d hi tho u cho rng khng nn t mc tiu ct gim lng kh thi gy hiu ng nh knh ln hng u m nn t vic a ra nhng gii php ng ph vi BKH mt cch c th. Pht biu ti hi tho, TS. Nguyn inh Tun- Chi cc trng Chi cc Bo v Mi trng cho bit, hin chng ta ang t nng vn v gim thiu lng kh thi gy hiu ng qu nhiu trong khi i vi Vit Nam ni chung v TP.HCM ni ring th vn thch ng mi l cn thit. Cn phi xy dng, quy hoch li vic pht trin kinh t x hi ca TP.HCM trc khi ngh n chuyn ng ph vi BKH. V k hoch hnh ng ng ph vi BKH ca cc s, ngnh lin quan, theo TS. Nguyn inh Tun th Hin ch c s Nng nghip v Pht trin Nng thn ch trng n vic thch ng, cc s khc gn nh cha quan tm n vic ny k c S Ti nguyn Mi trng. Cng quan im vi ng Tun, Gim c Qu ti ch cht thi TP.HCM, TS L Vn Khoa cng cho rng vic gim thiu kh thi nh knh l mc tiu quan trng nhng quan trng hn c vn l vic cn c nhng gii php ng ph i vi vic BKH. Nhn xt v K hoch ng ph BKH ti TP.HCM, TS L Vn Khoa cho rng, hu ht cc chng trnh do cc s, ban ngnh a ra u chung chung. Cc nh khoa hc phi xc nh cho thnh ph kch bn BKH no cn cho TP.HCM hn c.

Vi TP. HCM, nn gim lng kh thi gy hiu ng nh knh hng u, hay i ph vi bin i kh hu ? nh minh ha. Ngun : vitej.vn
T a ra cc chng trnh ph hp sau khi xc nh c kch bn ng (mc , thi gian) v c nhng nh gi c th v tc ng n kinh t- x hi v mi trng. c bit, cc chng trnh trong k hoch phi c sp xp v c k hoch c th. Hu ht cc i biu c mt ti hi tho u cho rng, cc chng trnh ca cc s, ban ngnh mi ch p dng c phn no vi vic thch ng BKH. Nhiu i biu ngh cn c quy hoch tng th ca ton b TP.HCM trn c s thch ng BKH t 50-100 nm bi BKH l xu th tt yu m ta khng th ngn chn m ch yu l ng ph.

TP.HCM bn gii php chng bin i kh hu

Theo www.vietnamplus.vn 4 thng trc

Triu cng ti TP.HCM. (nh: Kim Phng/TTXVN) Ngy 14/6, U ban Nhn dn Thnh ph H Ch Minh phi hp vi B Ti nguyn v Mi trng, B Nng nghip v Pht trin nng thn v i s qun H Lan t chc hi tho Thnh ph H Ch Minh pht trin ra bin ng v thch ng vi bin i kh hu, nhm tm ra nhng gii php thch hp thnh ph ng ph vi bin i kh hu. Hn 150 i biu l cc nh khoa hc; cc chuyn gia, kinh t, mi trng v i din cc c quan chc nng tham d hi tho. Pht biu ti hi tho, Ph Ch tch U ban Nhn dn Thnh ph H Ch Minh Nguyn Trung Tn nu r, Thnh ph H Ch Minh c nh gi l 1 trong 10 thnh ph s b nh hng nng n bi bin i kh hu. Do , thnh ph ht sc coi trng mi trng bin, khai thc hiu qu ngun ti nguyn bin i ph vi bin i kh hu. Thnh ph ang tp trung nghin cu cc gii php cn thit v thch hp ng ph vi bin i kh hu trong thi gian ti. Thnh ph Rotterdam v Thnh ph H Ch Minh c iu kin a hnh tng t, v Rotterdam c nhng kinh nghim trong vic thch ng vi iu kin mc nc bin cao v pht trin ra bin. Trong khun kh hp tc gia 2 chnh ph Vit Nam v H Lan, hai quc gia mong mun chia s nhng kinh nghim trong lnh vc qun l tng hp lu vc sng v i b. Thnh ph Rotterdam v Thnh ph H Ch Minh k nh th v hp tc thch ng bin i kh hu trong khun kh hp tc gia cc vng chu th vi nhau. iu ny m ra nhiu c hi cho c hai thnh ph. c bit Rotterdam s h tr Thnh ph H Ch Minh xy dng chin lc pht trin bn vng v ng ph vi bin i kh hu, tnh n s tin dn ra hng bin.

Hi tho ln ny cn l c hi cho cc c quan, doanh nghip ca hai quc gia gp g, giao lu v hp tc vi nhau, tm ra cc gii php thch hp thch ng vi bin i kh hu nh quy hoch khng gian v pht trin th, pht trn cng v giao thng thu ni a; qun l tng hp nc v lu vc sng; phng chng l lt v thot nc th; pht trin cc ngnh kinh t nng nghip v du lch.
Thch ng vi bin i kh hu - Pht trin mng xanh th
Ch nht, 12/09/2010, 22:44 (GMT+7)

Theo Tin s Nguyn Trung Vit, Trng phng Qun l cht thi rn thuc S Ti nguyn - Mi trng TPHCM, cy xanh c tc ng rt tt n vic thch ng vi bin i kh hu. Nu pht trin mng xanh hp l, y theo quy chun, TPHCM s c thm mt gii php hu hiu thch ng vi bin i kh hu. Hn ch hin tng o nhit Cy xanh hp th CO2 - mt trong nhng loi kh thi gy hiu ng nh knh, tc nhn trc tip to ra hin tng bin i kh hu. Th nhng, ti mt th ng c nh TPHCM, cy xanh cn c thm tc dng khng km phn quan trng i vi cng tc bo v mi trng sng ca ngi dn, l hn ch hin tng o nhit.

D cu Si Gn c tn dng trng nhiu cy to bng mt, lm xanh thnh ph. nh: c Thnh
Tin s Nguyn Trung Vit cho bit, nhit trung bnh ti TPHCM gn nh lun lun nng hn cc a phng khc trong vng do nhit ta ra t hot ng ca hng triu phng tin giao thng v hng trm ngn my iu ha nhit cng nhiu my mc thit b k thut s dng nhit nng khc. Nhit cao s to ra nhng lung kh nng v kh nng vn nh, s bc ln to c hi cho cc lung khng kh lnh t cc ni khc dn v. Hin tng o nhit ny l mt trong nhng nguyn nhn trc tip gy ra nhiu trn ma ln bt thng TPHCM trong thi gian gn y. Thng k ca Trung tm iu hnh chng trnh chng ngp TPHCM cng cho thy, t nm 2003 n nm 2009, s lng cc trn ma ti thnh ph c v lng trn 30mm tng gn gp i v ma ln ang to p lc nng ln h thng thot nc ca TPHCM. Cy xanh s lm hn ch hin tng o nhit bng cch hp thu mt phn nhit v lm du mt bu khng kh. Tin s Nguyn Trung Vit cn cho bit, pht trin mng xanh trang tr thay cho tnh trng b thng ha

cn c tc dng gip thm thu nc xung t, gp phn chng ngp v bo tn ngun nc ngm cho thnh ph. Thiu t cho cy xanh Cy xanh c tc dng rt ln trong vic bo v mi trng, chng thch ng vi bin i kh hu nhng ti TPHCM cy xanh li ang rt thiu t pht trin. S Giao thng Vn ti - c quan qun l Nh nc v cng tc pht trin mng xanh ca TPHCM cho bit, hu ht cc cng vin ln nh Tao n, L Vn Tm, 23-9, Gia nh, Hong Vn Th, Tho Cm Vin u c t trc 1975. n nay, thnh ph gn nh cha b sung thm c cng vin ln no khc trong khi dn s thnh ph ang tng rt nhanh. Hin, trong ni thnh, bnh qun din tch cy xanh trn mt ngi dn mi l 0,92m/ngi, trong khi theo quy chun xy dng ca Vit Nam t l ny phi trn 7m/ngi. Thi gian gn y, TPHCM tin hnh trng cy ti nhiu tuyn ng c va h rng hoc trng cy xanh di cc d cu, tr s vn phng mt s cng s gip din tch mng xanh tng ln ng k. Th nhng mng xanh ny ch c tc ng ci to khng kh dc tuyn ng, cha c tc ng ln n mi trng khng kh ton thnh ph.

Nhiu vng xoay ti TPHCM c trng nhiu cy lm p v tng din tch cy xanh.
Cng tc pht trin mng xanh ln, c tc ng mnh m n vic ci thin cht lng mi trng, thch ng vi bin i kh hu ang gp nhiu kh khn. S Giao thng Vn ti cho bit, tin hnh r sot li cng tc pht trin mng xanh ti cc qun, huyn v nhn thy nhiu din tch t theo quy hoch dnh cho cng vin cy xanh b khng t qun, huyn chuyn i sang mc ch s dng khc. L n v trc tip gip cc qun, huyn iu chnh li quy hoch chi tit pht trin th, Vin Quy hoch Kin trc TPHCM cng c nhng thng tin tng t.

ng Hong Minh Tr, Vin trng Vin QH-KT nu v d, cng vin ng Diu qun 8, sau nhiu ln iu chnh quy hoch, hin din tch ch cn khong 50% so vi quy hoch ban u. Hay nh qun G Vp, c mt lng hoa ni ting mt thi, gi din tch b thu hp cn khong 10%-20% so vi trc. S li lng trong qun l t ai l nguyn nhn chnh a n tnh trng ny, ng Hong Minh Tr nhn nh. Cch nay hn 10 nm, khi lp n quy hoch pht trin th ln u tin sau 1975, cc t vn lp quy hoch khuyn co chnh quyn a phng phi c gii php gi t xy dng cc cng trnh cng cng, trong c cy xanh. Tuy nhin, lu ny khng c quan tm ng mc v kt qu hin nay, phn ln t cho pht trin cy xanh c s dng vo mc ch khc. Cc n lc ginh li phn t ny u rt kh thc hin v iu ny ng ngha vi vic phi di di, gii phng mt bng vi nhng khon chi ph khng l. Khng phi ngu nhin m hin nhiu qun, huyn buc phi hp thc ha vic xy dng nh ca trn cc khu t ny. Hin, S Giao thng Vn ti TPHCM vn ang tip tc pht trin mng xanh trn cc va h rng, d cu, trn di phn cch bn cnh vic xut UBND TPHCM t chc cuc vn ng ngi dn thnh ph trng cy xanh trong nh, trn sn thng Tin s Nguyn Trung Vit nhn xt, cng l mt cch lm du mt khng kh, thch ng vi bin i kh hu nhng v lu di vn cn pht trin thm cc mng xanh ln c bc ci thin r nt hn cho mi trng thnh ph. AN NHIN

Schneider Electric, tp on hng u th gii trong lnh vc qun l nng lng v cung cp cc gii php gip s dng nng lng hiu qu, va phi hp vi Trng H Bch khoa TPHCM t chc bui trao i v Chin lc v k thut trong nng lng ti to v tit kim nng lng - nh hng tng lai. Bui tr chuyn gii thiu n sinh vin nhng kin thc b ch v gii php s dng nng lng hiu qu, gp phn xy dng mi trng xanh v chng li nhng tc ng xu do vic s dng ngun nng lng km hiu qu gy nn. C.TH.

M PHNG BIN I KH HU LIN KT V QUY HOCH TH BN VNG - NGHIN CU TI TP.H CH MINH

Frank Schwartze, Ronald Eckert, Andreas Gravert, Ulrike Schinkel, Ralf Kersten 1. Tc ng ca bin i kh hu v nhng tc hi ti khu vc thnh ph H Ch Minh L nn kinh t duyn hi ni (Carew-Reid 2008) Vit Nam s chu rt nhiu tc hi do tc ng bin i kh hu trong tng li do a hnh. Hu ht dn c v cc hot

ng kinh t u tp trung ti vng duyn hi cao thp (LECZ). Khu v c n y, c xc nh l v ng du y n h i t v t r 1 0 m d i m c n c b i n, bao p h ph n l n t n ng ng h ip v t h v l nh c a h n 74% d n s . V i m c t ng n c b i n d k i n l 1 m, k ho ng 5% t ng d i n t c h t b mt v 11% cc k hu vc t h s b ng p, nh h ng n 6 t r iu d n (Carewreid 2008; Worldbank 2007). 1.1 Cc tc ng ca l Ta lc ti b ng bc ca ng bng sng Mekong v xp x 50 km hng v bin ng, Tp.HCM c xy dng hu nh trn t ly v thp. Trn 60% t th hnh chnh c t di 1,5m bn trn mc nc bin (Ho Long Phi 2007). Ca sng Si Gn, Nh B hnh thnh h thng sng ngi v knh rch dy c vi gn 8000 km chiu di, bao ph 16% din tch thnh ph (Nguyen Minh Hoa & Son Thanh Tung 2007). S thm nhp ca thy triu vo h thng nc th gy ra vic tng mc nc nh k. Xem xt n mc tng nc bin d bo xp x 1 m n cui th k ny, vic ny s dn n tnh trng ngp ca gn na din tch khu vc hnh chnh Tp.HCM, gy nguy him cho hn 660,000 dn c hoc gn 12% dn s ca thnh ph (CarewReid 2008). Tuy nhin, nhng s liu ny c th cao hn nhiu. c im a hnh thy vn th cng b nh hng do vic tng lng ma to v l t cc khu vc thng lu (Do thi chinh 2008). Mc nc ngm cao v h thng cng khng y v hu nh b nhim gy nc ng v lm chm vic thot nc. iu ny dn n vic ngp thng xuyn ca cc qun ln Tp.HCM, thm ch ngay c cc khu vc cao. Ngp th ti Tp.HCM gy nhiu tc ng nghim trng n mi trng.Vic pht trin nh v xy dng c s h tng trn nn t xa v cc khu vc thm lm gim vic thot nc v dn n vic lu nc l v

nc ma. L pht tn nc thi t cng n ton thnh ph gy nhi m nc, bnh dch, gy thit hi cho nh ca v c s h tng. L do thy triu cng gy xm nhp mn m vic ny s gy hi n ma mng v cy trng(Upi & Nikken Sekkei 2007).
2 Bng 1: Cc tc ng n mi trng c xy dng v dn s ca Tp.HCM khi tng 1 m so vi mc nc bin (SLR) Khu vc Tng cng Tc ng d bo % b nh hng Tc ng ln t 2.095 km2 khu vc hnh chnh 862 km2 khu vc b ngp 43,0% Tc ng ln khu th 380 km2 khu vc dn s 40 km2 khu vc th b ngp 10,5% Tc ng n dn s 6.240.000 dn s 664.000 dn s b nh hng 10,6%

Cc s liu ny hu nh cao hn nhiu nu cc khu vc ngp d kin c iu chnh vi hin tng nc ng t h thng cng v kh nng rt nc gim.
Tc ng ln c s h tng 1.456 km c s h tng giao thng 226 km c s h tng b nh hng 15,6% Tc ng ln ngnh cng nghip 5.496 doanh nghip 491 doanh nghip b nh hng 8,9% Ngun: Carew-Reid 2008; GSO Tp.HCM 2007

1.2 Cc tc ng do nhit tng Cc khu vc th ca TP.HCM s tri qua hu qu gy ra do thay i kh hu. Ni chung, kh hu min Nam Vit Nam th m u n nng v m quanh nm. Trong cc khu th c xy dng dy c thiu cy ci, nc mt v cc khu vc m, i lu kh gim, thay i c tnh nhit ca cc yu t b mt v vic pht tn kh nng nhn to t my iu ha khng kh, vn chuyn hay cng nghip dn n vic cc khu th qu nng (Upi & Nikken Sekkei 2007). Vic c gi l Hiu ng o nng th (UHI). Vic lan nhanh t th khng kim sot c v tng mt xy dng lm tng thm hiu ng ny. Ngay c ngy nay, hiu ng UHI r rng ang c bo ng trong cc qun thnh ph rng nhit tng 10 C v hn nhit trung bnh ca cc khu vc xung quanh. Khuynh hng tng nhit ny

s cn tng thm. Theo cc d on c th xy ra, nhit trung bnh min Nam Vit Nam s tng thm 1-20C cho n nm 2050 do m ln ton cu. Ln sng thi m ln s lan nhanh trong cc khu vc xy dng dy c ca TP.HCM v s nh hng n sc khe v tin nghi ca c dn th theo chiu hng xu. Nhit cao s nh hng xu nht i vi ngi gi, ngi bnh v ngi ngho ni ring. Cng lc , dn s ca TP.HCM gia tng nhanh. Khu vc dn c n nh tng gp i trong sut qu trnh th ha ca 20 nm trc, vi dn s c tnh l 7,1 triu dn c chnh thc trong nm 2008 cng vi gn 2 triu dn di c. Kch bn dn s c tnh trong tng lai s c t l tng trng hng nm khong t 2% n 3% v d on dn s s khong 9 triu n 11 triu vo nm 2025 (UPI & NIKKEN SEKKEI 2007). Khuynh hng ny s tng ln do vic di dn trn vo v c cng nhn tiu chun sng tng (khng gian nh trn u ngi), m vic ny s dn n nhu cu cao hn i vi cng trng xy dng v nh ca. Vic pht trin th mi s hnh thnh kiu mu cm dn c th cho nhiu thp k. V vy rt quan trng quy hoch mt cch hp nht t vic bt u, lm sao hng pht trin khng gian ni chung v lm sao cc ta nh v h tng trong cc vng b nh hng nhiu c th c thch ng ng u vi vic thay i kh hu lin quan n cc tc ng m chng c th b nh hng sut i. Do v tr a l, cc khu th ln d bi l ny s lun i mt vi nguy him t nhin. Tuy nhin, tc ng xu ca cuc sng n cc quy trnh mi trng lin quan n 3 kh hu l kt qu ca vic tin hnh quy hoch th khng bn vng v y . Cc kch bn pht trin th cho cc vng th ln ti TP.HCM lin h gn vi vic thch ng thay i kh hu ca 72% tng khu vc th ca TP.HCM ang nm di 3m ca mc

nc bin trung bnh. Vic ny c cho l cao hn mc trung bnh ca cc tc ng x hi v vt cht trong hu ht cc phn ca thnh ph. Nhng ni ring, mc tng mc nc bin (SLR) v thay i kh hu th s nh hng n phn ln cc khu vc dn c n nh ca TP.HCM v c th dn n ng lc mi cho s pht trin th t trung bnh n di hn, m h thng quy hoch th hin nay khng c chun b. 2 p ng xu hng thay i kh hu vo trong h thng quy hoch th Tri vi khi nim chung rng nhn thc v thay i kh hu trong cc nc ang pht trin th thp v cn c nng cao (UN-HABITAT 2008; OECD 2006; MITCHEL et al. 2006), gn y nht, mc nhn thc cao gia nhng ngi a ra quyt nh v nh hoch ch c nu ra ti TP.HCM v cp quc gia. Vic ny hu nh do tnh trng ngp thng xuyn tng m tnh trng ngp ny c gy ra khng ch do vic bin i kh hu ang din ra m cn gy ra bi v c th chc chn hn l do pht trin th (ci thin cnh quan th). Tuy nhin, thc hin cc bin php thch ng vi thnh ph cn hn ch. Khong trng gia nhn thc v hnh ng ny dn n kt qu TP.HCM i mt vi khng nhng ch vic thiu cc thng tin tin cy m i mt vi vic cn thiu cc cng c quy hoch hiu qu v hn ch vic thit lp th ch. p ng xu hng bin i kh hu vo trong h thng th v ci thin kh nng p ng, d n ng dng chin lc kp. Kh nng p ng trong bi cnh ny c hiu rng nh l kh nng ca mt h thng qun l c hai vic thch ng vi cc tc ng ca bin i kh hu (kh nng thch ng) v m nhim vic khc phc bin i kh hu (kh nng khc phc) (cp. TOMPKINS & ADGER 2005; YOHE 2001). Mt khc, phng php tip cn nh hng chnh thc t trn xung ang c cho php ni n c thc hin i vi vic iu chinh li khung php l c b tr thp hn

cc quyt nh th t v (cui - u) tin trnh ra quyt nh. Bn cnh , chin lc t di ln s c thc hin, mc tiu ci thin kh nng p ng bin i kh hu cc b trong vic quy hoch th v cc b phn thi cng bng cch p dng mt b bin php a dng vi mc tiu ci thin kh nng p ng cc b. Chin dch kp ny da trn gi nh quy trnh t di ln l t trn xung c t h v p h i b su ng c ho m i p h n k h c v cc t h t hc h v b i c nh k hc nhau yu cu vic t ip c n v t h c h khc nhau. Tip cn c quy tc nh hng t trn xung c p dng u tin i vi vic p ng thiu quy nh lin quan n cc chnh sch mi trng v p ng bin i kh hu trong phn quy hoch. lp vo khong trng ny, hng dn v cu trc th p ng bin i kh hu v hiu qu ti nguyn ang c trin khai. D a vo vic p h n t c h h t h ng qu y ho c h c hnh t h c, cc c h i c ho vi c t h ng nht php l c x c nh v vic t hc hi n c c h ng d n c t ip t c. Vic pht tri n v t hc hi n h ng d n l m t c h i l n p ng xu h ng t ha y i k h hu t h ng qua c c cp v c c v t r . N kh ng m bo , t uy nhi n, ng d ng hi u qu ca n mc cc b . Vn n n t ng c a h t h ng quy ho ch V it Na m d ng nh k h ng ch n m vic t hiu c c qu y nh c hnh t hc m c n n m t ro ng vic ng d ng v t hc hi n ng c c iu . Vic n y t heo nh n t hc, t ip cn t rn - xu ng c b sung b ng c hi n l c d i - l n. C hi n lc d i l n h m m t t ip c n a dng bao g m vi c t hc hi n m t Cng ng da trn c ch thch ng, 4 t hnh lp nghin c u quy hoch cho vn g ln cn hiu qu nng lng v thch ng bin i kh hu v chu n b cho b cng c cc phng php

thch ng i vi bin i kh hu. Mc tiu cui cng ca d n l thc hin kt hp quy trnh trn xung v di ln. Do , iu kin phi p ng cho php to nn h thng hc thch ng l kt hp hai quan nim tri ngc. Tip cn t trn xung chng hn khng cn thit bao hm cc chin lc c thc hin vi mc cao nht ca h thng quy hoch tng ng; cn nhc th thch phc tp ca vic bin i kh hu nn s dng c ch t di ln xc nh cc quy nh ph hp theo bi cnh. Tuy nhin, Vic thc hin h thng quy hoch chnh thc, trung tm ca Vit Nam n nay i hi u tin v trc nht vic kt hp hp php cp quc gia. V cc ro chn ch yu i vi cc n lc phn quyn hin nay dng nh l cnh tay yu ca h thng quy hoch, hng dn c th l cng c gip ci thin nng lc yu ca cc vn phng qun l xy dng a phng. 2.1 Tip cn trn - xung: Thc hin quy hoch th v hng dn thit k i vi h thng quy hoch Vic pht trin quan nim ton din cho vic thch ng thnh cng i vi t th v cu trc th yu cu vic kt hp cc chin lc quy hoch, cc hng dn v cc gii php vo trong h thng quy hoch hp php hin hu ti TP.HCM. Mc tiu tng th ca cc quy nh ny l hn ch v ngn cn thit hi cho nh ca v cng trnh h tng gy ra bi cc tc ng ca bin i kh hu, ci thin thit k th v thc hin thi cng hin nay v ti u thit k tiu chun hin nay da trn mc ri ro c chp thun thng thng (kt hp ri ro v nhn th, ri ro v ti sn, ri ro v chc nng, ko di ca tc ng). Hng dn khng ch cho php vic m bo v a ra cc tiu chun mi trng trong quy hoch th v xu hng thch ng bin i kh hu vo trong pht trin th. Hng dn c th ci tin vic lin h cho trong lnh vc quy hoch v xy dng v c th cho php vic bao gm ca cc i tc t nhn vo quy trnh thch ng chi ph cao. 2.1.1 Chin lc 3 cp

V vic thch ng cn tip cn a khng gian, d n nghin cu tip nhn tng trin khai cc hng dn ph hp trn cc cp khng gian khc nhau hng v pht trin th ti TP.HCM. Da trn kin thc hiu hu v nn tng t c. vic trin khai chin lc 3 cp bao gm khu thnh ph (cp 1), vng ln cn (cp 2) v cp nh (cp 3) dng nh ph hp nht thc hin hng dn v cu trc th p ng bin i kh hu v hiu qu ti nguyn. Trn cp tng th ca thnh ph, cc hng dn cp 1 ch yu s lin quan n cc nh hng xu mi trng v cc quan nim trin khai chin dch tng th v phi tng quan vi cc hng khu vc ca cc quy hoch pht trin th theo quy nh. V vy, vic kt hp kin thc nghin cu s thc hin nh l nn tng to ra mt b quy nh ton din. Mc tiu lu di s l pht trin mt thnh ph Quy hoch thch ng th rng (MAP), bao gm cc xut lin quan n s dng t, cc khng gian xanh v m cng nh vic xy dng v mt dn s ph hp. Quy hoch t n s phi gii hn hoc khng c quyn lc php l rng buc, nhng s c thc hin nh bn thit k cho quy hoch thi cng th tng th c iu chnh li, m y l ti liu thit lp hp php cho khung quy hoch ca Vit Nam. Cc hng dn mc 2 pht trin tng lai cho c hai vng ln cn mi v hin ti, u tin phi p ng c cc tc ng ca bin i kh hu, cc thit st ca h thng cng hin hu v s bo tn mi trng t nhin v kh hu th trn cp vng ln cn. 5 Cc hng dn ny s c thc hin trong k hoch vng v chi tit lin quan n cc d n phc hi th v cc d n m rng th. Cho n by gi, cc tri nghim c th i vi hnh chnh ti TP.HCM ch c thc hin kt hp vi cc hng dn thit k th mu cho cc khu vc nh bn trong thnh ph. D kin cc hng dn ny s c m

rng v khng gian cho c hai i vi ton b khu vc hnh chnh v lin quan n ni dung kt hp thch ng bin i kh hu v cc vn hiu qu ti nguyn trong tng lai gn Vi cc hng dn cp 3 ti mc cc nh n l xem xt c th phi c a ra cho cc kha cnh nh tnh bn, s thng gi v cc cng gian m, s cch nhit, ngn cn cc thm ha v tit kim nng lng. Nhu cu v kiu nh khng gian m ti TP.HCM tht s cao v s tng rt nhiu trong tng lai. Da trn s lng nh mu cho mt vi nhm mc tiu, cc phng php v yu t khc nhau cho hiu qu nng lng v thch nghi bin i kh hu phi c trin khai v kt hp vo m xy dng ca Vit Nam 2.1.2 Tip cn thc hin Trong h thng hnh chnh v chnh tr theo hng t trn xung ca Vit Nam, vic thc hin cc quy nh cho quy hoch v xy dng thch ng vo trong cc m v Lut Quc gia dng nh r rng. y, cc ti liu quy hoch theo quy nh theo Lut Quy hoch th l ph hp nht. i vi cc cp quy hoch khng gian ca quy hoch tng th, quy hoch vng v quy hoch chi tit, Lut cung cp cc ni dung ca ti liu quy hoch nhng cc tiu ch c th c ghi ch trong cc tiu chun, m v Ngh nh b sung. Tuy nhin, trong khi cc mc ca cc tiu chun lin kt vi quy hoch xy dng nh M xy dng hay M xy dng hiu qu nng lng vn tn ti, cc mc ca quy hoch vng v quy hoch tng th ang thiu cc quy tc hiu qu. Vic b sung Lut quy hoch th vo thng 6/2009 ni ring gii thiu cp vng nh l cp mi trong h thng quy hoch, nu khng c s trnh by r rng ca cc tiu ch c bit. Hn na, Lut th Quy hoch i hi nh gi mi trng chin lc(SEA) cng nh cng b chi tit thit k th v h tng k thut cho mi cp quy hoch. Thm ch lc , cc tiu ch cho quy trnh SEA v tiu chun thit k th v h tng k thut cng ang thiu.

Ngay c, cc vin quy hoch chnh ca TP.HCM m phng nhu cu thit lp vic m rng cc tiu chun quy hoch ph hp. V vy, vic hnh thnh cc tiu chun ny c th phc v nh l nn tng ca cc quy nh b sung trong iu kin thch ng bin i kh hu v hiu qu ti nguyn. Tip cn lin kt khng gian ca cc hng dn cp 1-3 s to iu kin cho vic kt hp cc mc quy hoch ca khung php l Vit Nam (mc 1 Quy hoch chung, mc 2 Quy hoch chi tit v Quy hoch vng, mc 3 Quy hoch xy dng). Tuy nhin, pht trin th khng ch c nh hng bng qun l xy dng (Lut Xy dng v quy hoch th). C mt s th ch v quy nh khc, nh qun l t ai (Lut t ai) nh l c s php l cho k hoch s dng t) hay qun l giao thng (quy hoch tng th h thng giao thng) m cc th ch v quy nh ny cung cp cc mi lin kt cho vic kt hp s thch nghi v cc bin php khc phc. 6 Hnh 6. Tip cn thc hin cc hng dn cho Lut quy hoch th/Lut Xy dng 2.2 Tip cn t di ln:Ph bin kin thc v ng dng vic thc hin tt nht Nh cp bn trn, vic thc hin cc hng dn cho quy trnh quy hoch hp php khng chc chn, tuy nhin, vic thch nghi bao gm hiu qu khng gian ca n. Vn chnh lin quan n bin i kh hu l tnh cht phc tp, khng chc chn, khc bit trong nhn thc v ri ro, chp thun thiu st cc quyt nh v mt vi tri nghim thc t lin quan n vic thch ng. Nguyn nhn chnh thiu s chp thun l s khng tin cy cc i tc lin quan n cc quyt nh theo quy nh v l hu qu ca vic thiu thng tin, cc bc quy trnh khng r rng cng nh thiu quy trnh a ra quyt nh. Chng hn M xy dng nng lng y l mt trong nhng tiu chun t p dng ti Vit Nam. Tng cng vic chp thun cc bin php thch ng ti nn tng v

do ci thin kh nng p ng cc b bng b chin lc di-ln l vn ct yu. Nn tng ny c ngha l nhng ngi quyt nh trong nc, ngi trin khai v cc ch thu , kin trc s v nh hoch nh cng nh cc cng ng b nh hng X hi bn vng lin quan n bin i kh hu cn s thng hiu, chp thun v tham gia. Mc tiu l tng vic chp thun cc Quyt nh v thc hin cc cng tc qun l hiu qu hn. Trong quyt nh chnh thc, vic da vo s hp tc, thng tho v s nht tr ngy cng tr nn quan trng Thng tin v thuyt trnh ang gip cn bng s yu km ca h thng quy hoch khng chnh thc. V vy, tt c cc i tc cn phi lin kt trong mt tip cn ng tham gia. Ni chung, mc a phng cung cp c hi kt ni t chnh thc n khng chnh thc cc hnh ng lin quan n trch nhim ca cp c thm quyn a phng theo hng chin lc kt hp. (Cp. BMVBS/ BBSR 2009; Greiving, S.; Fleischhauer, M. 2008). 2.2.1 B cng c bin php thch ng i vi bin i kh hu B cng c bin php thch ng i vi bin i kh hu trong mt danh sch m rng cung cp khong rng cc phng php tim tng cho vic thch ng ca Tp.HCM. Cc thc hnh thch ng c th c phn loi theo mt vi hng: theo quy m khng 7 gian, theo loi hnh ng, theo vng kh hu hay theo b phn (ADGER et al. 2007). P h n lo i t heo v ng k h hu ha y b p h n p hc v vi c h t h ng h a b p h ng p h p k h ng g ia n sa u y p ng h i u qu c c b p h n r i ng li n q ua n n lt , k h h u, n ng l ng v g iao t h ng. Tu y nh i n, t heo Adgeret v cng s, tranh ci v cc phng php ph thuc vo vic thc hin a phng trn cc quy m khc nhau do ngi thc hin khc nhau v cc loi hnh ng khc nhau. B cng c hng n vic trao quyn cho nhng ngi ra quyt nh a phng v nhng ngi thc hin khc lin quan n quy hoch v xy dng.

Bng 2:Cc v d v cc phng php thch ng kiu khng gian trong lnh vc v ngp, kh hu, nng lng v giao thng Cc p ng b phn v lnh vc ca Ngp th Kh hu th Nng lng th Giao thng th Thit k cc vng taboo n nh Thit k cc khu vc bo v ( bo tn thin nhin. V.v) Gim ngp hay kh nng tr nc tm Cc h thng thot nc ring cho nc mt v nc nhim Cc h cha vng cao v vng thp. SUDS (Qun l khi lng v cht lng thot nc, cung cp phng tin/ li ch a dng sinh hc) Tng t l vt th nc, nc m v cc c tnh lin quan n nc Cc van vnh cu 1 chiu lp t vo ng ng cng v thot nc ngn vic chy ngc. Cc vm xanh (gim dng chy) Tn dng sng to cc thit b lp t y nc nc thi, cha v thu nc ma. Tng t l h tng khng gian xanh, gim cc b mt che kn Tng t l vt th nc, nc m v cc c tnh lin quan n nc Che mt v nh hng gim nng lng mt tri du tha, to vt liu va h mt m tng

phn x b mt nh hng xy nh v ng x theo hng gi v hng nh sng mt tri. Phng php xy dng c: Cc bng rm chung ca cc kt cu gn k, cc khng gian cng cng c bng rm (ng c mi vm) Lm mt thng qua vic tng tnh thm nc ma sinh li t hiu qu lm mt ca s bay hi Mng li cc mi nh mt Bo v ngp Qun l nc H thng t nhin v cy ci Kim sot nng lng mt tri cht Hiu qu nng lng Phn b khng gian Lu thng bn vng 8 Gim vic s dng t thng qua thit k th cht lng v c

Qun l ti nguyn hiu qu vi : S dng cc vt kiu ti ch d xy dng h tng k thut v cc khng gian cng cng, thit lp cng tc qun l nc thi v nc,thit lp h tng qun l cht thi Gim thiu nhu cu lm mt, gim thiu tiu th nng lng bng do dch v xy dng v gim thiu tiu th nng lng do cc h gia nh/trin khai cc k thut hiu qu nng lng Pht trin nng lng th ng v ch ng vi t nng nng lng mt tri kt hp cc vng ln cn v kin kt vi h thng sn xut nng lng nng-lm mt. Gim lu lng giao thng vi : bo v tnh da dng ca vic s dng v cung cp mi lin kt ln cn s dng chung vi cc phng tin vn ha, thng mi v x hi ph hp trong khu vc ln cn Lin kt v.hoc kt hp cc phng tin lm vic a ra cc kiu hnh nh khc nhau cho cc nhm mc tiu khc nhau Gim lu thng c nhn bng cch cung cp h thng vn chuyn cng cng a phng Gim lu lng giao

thng bng cch cung cp nh lm v thng mi

9 Da theo Eckert v Schinkel 2009

Tuy nhin, thc hin cc hng dn v chuyn giao kin thc s khng y m bo vic ng dng rng ri cc bin php thch ng. Ngay c cp quc gia, cn c nhu cu rt ln ph bin cc chnh sch v bng chng thc y vic tn dng cc gii php nng lng hiu qu. Trong bi cnh ny, thun li ca h th ng t l xy dng xanh quc gia c th c tho lun. Th trng nh ca v cnh tranh g ia cc Nh pht trin s tng tro ng tng lai,cc d n nh theo mu c nhn s tr nn thit yu. Nhn ca cng ng xanh hay cc vng ln cn sinh thi thn thin kt hp vi cc mc sng cao quy nh c lp hay vi mc tiu c th l cch hiu qu v ph hp nhn mnh cc d n nh. D n nghin cu phi hp vi hi ng xy dng xanh Vit Nam (VGBC) cung cp bn d tho u tin v h thng nh gia xy dng bn vng LOTUS (VGBC 2008), mt h thng nh gi xy dng hiu qu kh hu . M rng ra mc cc vng ln cn c th ph hp nh tho lun trong mt vi h thng nh gi quc t 2.2.2 Nghin cu quy hoch cho cc vng ln cn hiu qu nng lng v thch nghi bin i kh hu Cc quyt nh quy hoch v chnh tr lin quan n thch nghi bin i kh hu ti cp th cng cn thit tri nghim thc t. Thit k Nghin cu quy hoch cho bin i kh hu v cc vng ln cn hiu qu nng lng s phc v nh l mt trng hp in hnh nh gi v chng minh cc tim nng v gii hn ca n nh khi s dng hng dn khc phc v thch nghi xut. Hn na, nghin cu s ng vai tr chnh trong vic chng minh v kim tra ng dng hiu qu ca cc nguyn tc xy dng nng lng. Cc kt qu s c a n cc i tc lin quan trong th trng bt ng sn sn sng u t

vo cc hiu qu nng lng v u t lu di cho vic thch ng vi kh hu. 2.2.3 Pht trin v thc hin cng ng da trn c ch thch ng CBA Cn kt hp gia nhn thc v cc kh nng t di-ln m bo vic tham gia cng ng nh mt phn ca thch ng thay i kh hu. Mi quan tm ca cng ng n cc quy trnh gim st, thc hin v quy hoch l cn thit khi cc tc ng ca thay i kh hu nh hng nghim trng n dn s a phng. Mt c ch thch ng da trn cng ng s tp trung vo cc thnh phn thu nhp thp b nh hng nhiu nht. Mc tiu l ko h vo bc u ca quy trnh thch nghi tng vic chp thun cc bin php c quy hoch v kh nng thch nghi ca cng ng a phng. Cc cng ng c nhiu cp ngun, dn n cc cp tham gia khc nhau, bt u t quan nim vn ng, thng tin, t vn v tip tc xy dng s ng tm, mi quan h i tc, t quyt nh v c trch nhim. Xt n cc cp ny, cc bin php thch nghi da trn cng ng s sp xp t vic huy ng cng ng v nng cao nhn thc, cc chin dch m phng sc khe tng cng lin quan n cc bnh sinh ra t nc, xy dng nng lc v k thut v kin thc khoa hc v bin i kh hu cho n cc chin dch v hnh ng thch ng i vi cng ng__