LI M U

------oOo------

Ngy nay tt c cc ngnh khoa hc trn th gii u pht trin vi tc rt cao nhm p ng cho nhu cu ngy cng cao ca con ngi. Mt trong s cc ngnh khoa hc y chnh l Ha Hc. Ha Hc nghin cu v qu trnh hnh thnh, tnh cht, v chc nng ca cc nguyn t Ha Hc, pht hin v sng ch ra nhng hp cht quan trng phc v cho i sng con ngi, i km theo s pht trin l nhng nghin cu nhm gim thiu s nhim bng cch tm ra nhng hp cht c tnh an ton cao v phc v hiu qu nht. l mt trong nhng tiu ch pht trin ca Ngnh Khoa hc Ha Hc. Chnh v s pht trin mnh m ca cc ngnh khoa hc khc dn ti s pht trin ko theo ca Ha hc.Tm hiu nhng vn c cp ti lm r hn v hiu thm v chng.i su nghin cu cc kha cnh ca ngnh Ha ta cng thy c tm quan trng ca Ha Hc vi cuc sng nh th no. Mt trong s kha cnh y l phn chng ta sp tm hiu ti y l: ng Lng V Cc Phng Php Gii Bi Ton V ng Lng Khi nim ng lng c ngha quan trng i vi cc nh ha hc nht l trong vic tnh ton v thc hnh ha hc.V vy bit v nm vng cch xc nh, tnh ton ng lng l iu rt quan trng.Chnh v th nn vic tm hiu v ng Lng V Cc Phng Php Gii Bi Ton V ng Lng l mt phn khng th thiu Trong qu trnh hc tp c nhiu phn ta cha th hiu r ngay c. Do ta cn i su vo nhng vn ny hiu thm v chng nhm gp phn lm cho qu trnh hc tp c thnh cng hn.

BA I: NG LNG & NG DNG CA NG LNG

---------------&----------------

I.ng lng
Khi nghin cu cc khi lng kt hp vi nhau ca cc nguyn t trong nhiu hp cht ha hc, Dalton nhn thy cc nguyn t kt hp vi nhau theo nhng phn khi lng nht nh ch khng phi ty . Chng hn, vic phn tch cc hp cht ca clo vi magie, nhm, photpho, oxy v hyro (MgCl2, AlCl3, PCl3, v HCl ) cho thy rng c 100 phn khi lng ca clo th c 34,2 phn khi lng ca magie, 25,35 ca nhm, 29,14 ca photpho, 22,5 ca oxi v 2,81 ca hyro. Nu gia cc nguyn t c th xy ra phn ng th chng cng kt hp vi nhau theo nhng phn khi lng ni trn. Thc vy, ngi ta thy c 34,2 phn khi lng ca magie kt hp va vi 29,14 phn khi lng ca photpho to thnh Mg3P2. Khi chn s phn khi lng ca nguyn t hyro lm n v v so snh s phn khi lng ca cc nguyn t khc vi n v ny, Dalton thu c nhng gi tr mi rt c ngha i vi ha hc nh lng m c ng gi l ng Lng. V sau thun li ngi ta cho thm 8 phn khi lng ca oxy lm n v so snh.Nh vy trong v d trn ng lng ca cc nguyn t Mg, Al, P, O, H tng ng s l 12, 2; 9; 10, 4; 8 v 1.

1.nh ngha ng lng

ng lng ca mt nguyn t l s phn khi lng ca nguyn t kt hp va vi 1,008 phn khi lng ca hidro hay 8 phn khi lng oxi hoc thay th nhng lng trong hp cht.

A = MA / Z
ng lng cn c nh ngha chnh thc l khi lng tnh bng gam ca mt cht s phn ng vi 6,022 x 1023 electron. (y l s Avogadro, ngha l s ht trong mt mol cht). Thc nghim cho thy rng khi lng nguyn t ca nguyn t lun lun l mt s nguyn ln ca ng lng ca nguyn t .S nguyn cng chnh l ha tr ca nguyn t.V vy khi lng ng lng ca mt cht cho trc v thc t bng vi lng cht tnh theo mol chia cho ho tr

ca cht . Trong thc t, khi lng ng lng thng c ln rt nh, v vy n thng c din t bng mili ng lng, tc miliequivalent (mEq hay meq) tin t mili biu th s o c chia cho 1000. Php o ny cng rt thng gp dng miliequivalent cht tan trong mt lt dung mi (mEq/l). iu ny rt thng gp trong o lng dch sinh hc; v d nng kali trong mu ngi bnh thng l t 3, 5 n 5, 0 mEq/l. ng lng c u im so vi cc php o nng khc (nh mol) trong phn tch nh lng phn ng. c im ni tri ca vic dng ng lng l khng cn nghin cu nhiu v bn cht ca phn ng, ngha l khng cn phn tch v cn bng phng trnh ho hc.ng lng cc cht tham gia phn ng l bng nhau sinh ra cng mt ng lng sn phm. V d trong mu c 142 mEq/l Na+ v 103 mEq/l Cl- th trong 1 lit mu, 103 mEq Na+ s kt hp vi 103 mEq Cl-, cn li 39 mEq Na+ s kt hp vi cc anion khc nh HCO3-. V d: * H2 + Cl2 2HCl 2*1.008 2*35.5 1.008 ?Cl ====Cl = (2.35, 5.1, 008)/2. 1, 008 = 35, 5 * 2Al + 3/2O2 Al2O3 2.27 3/2.32 ?Al 8 ====Al = (2.27.8)/48 = 9 Ngoi ra, khi nim ng lng cn c p dng cho hp cht.V vy, khi nim ng lng cn c nh ngha nh sau: ng lng ca mt nguyn t, mt hp cht l s phn khi lng ca nguyn t hay hp cht kt hp hoc thay th va 1,008 phn khi lng hydro hoc 8 phn khi lng Oxy. Ngy nay, khi nim ng lng c nh ngha tng qut nh sau: ng lng ca mt nguyn t hay mt hp cht l s phn khi lng (PKL) ca mt nguyn t hay hp cht kt hp hoc thay th va vi mt ng lng ca mt nguyn t hay hp cht . V d : Trong mt hp cht ca ng oxy, ng chim 79,9% khi lng, oxy chim 20,1% khi lng ca hp cht.Tnh ng lng ca ng. Theo d kin v nh ngha ng lng ta c th vit: 79, 9 PKL ca ng kt hp vi 20, 1 PKL ca oxy X PKL..8.PKL

Suy ra: x = 79, 9x820, 1 = 31, 8 2. nh lut ng lng Ta c nh lut ng lng nh sau: Cc nguyn t ha hc kt hp vi nhau theo nhng lng khi lng t l vi ng lng ca chng.

MA / MB = A / B
Trong : - m l khi lng - l ng lng - A, B l hai nguyn t ha hc kt hp vi nhau T y, nh lut ng lng c pht biu tng qut l: Trong mt phn ng ha hc s ng lng ca cc cht tham gia phn ng phi bng nhau, hoc trong cc phn ng ha hc mt ng lng ca cht ny ch kt hp hoc thay th mt ng lng ca mt cht khc m thi. C nhiu nguyn t khi kt hp vi nguyn t khc c th cho nhiu hp cht khc nhau.Nh vy mt nguyn t c th c nhiu gi tr ng lng.Trong trng hp t l gia cc ng lng ca mt nguyn t lun lun phi l t l ca cc s nguyn n gin. V d 1: Khi Oxy ha cn thn 0,235 g Magie ngi ta thu c 0, 40 g Magie Oxyt.Hy tnh, ng lng ca Magie, bit ng lng ca Oxy bng 8. Theo nh lut ng lng ta c: Mg / O = mMg / mo Khi thay cc gi tr tng ng vo chng ta tnh c ng lng ca Magie nh sau: Mg = (0, 253.8) / (0, 420-0, 253) = 12, 15

V d 2: Xc nh ng lng ca St (III) Clorua, bit rng 1,335 g ca hp cht ny tc dng va vi mt gam Natri Hydroxit v Natri Hydroxit c ng lng bng 40. Theo nh lut ng lng th: FeCl3 / NaOH = mFeCl3 / mNaOH Do , ng lng ca St (III) Clorua l: FeCl3 = 1,335.40/1 = 54.2 3.ng lng gam ng lng gam ca mt cht kh l lng tnh bng gam ca cht c s o bng ng lng ca n. Trong tnh ton ha hc ngi ta rt hay dng i lng ng lng gam ging nh i lng nguyn t gam v phn t gam m ngy nay c thay bng mol. ng lng gam ca 1 n cht hay hp cht l lng cht c tnh bng gam v c gi tr bng ng lng ca n. V d : ng lng ca axit sunfuric l 98 v ng lng gam ca n s bng 98 gam. 4.ng Lng in Ha: Nh ta bit theo nh lut Faraday gii phng mt ng lng gam bt k cht no trn in cc cng cn tiu tn mt in lng l 96500 culong vit tt l 96500C. Con s 96500C l s Faraday thng k hiu IF (nn bit IC = 1ampe.sec). Trn thc t ngi ta khng dng culong m dng n v Ampe.gi, k hiu A.h. Ta d dng chuyn 96500C thnh A.h: 96500As = 9650060.60 = 26,8A.h = IF. Nh vy gii phng mt ng lng gam bt k cht no cng cn 26, 8 A.h v mt A.h s gii phng mt lng cht t hn 26, 8 ln bng: 1lg26,8 =1lh.Gi tr ny gi l ng lng in ha (lh) thng k hiu K.

Nu gi A l nguyn t gam ca kimloi, s electron trao i trn in cc l Z th ng lng in ha K:

K = AZ.F
V d: lh ca Cu2+: 63,542.26,8 = 1,186g/ A.h Cn lh ca Cu+: 63,541.26,8 = 2,37g/ A.h 5. Nng ng Lng: Nng ng lng (N) nh ngha l s ng lng ca mt nguyn t/ion/cht c trong mt n v th tch (lt) khc vi nng mol/l bng s mol/th tch

= Mn
-: ng lng gam ca cht A no ang xt -n: s nhm OH- hay H+ (i vi acid - base); s e trao i(trong phn ng oxi ha - kh) -M: phn t lng cht A Trong :

N = m
Trong : -N: s ng lng gam cht A ang xt -m: khi lng cht A

C N = NV
V d: Acid HCl c nng 0,10M th nng ng lng vn l 0,1NAcid H2SO4 c nng 3M th nng ng lng l 6N (do 1 phn t H2SO4 cho 2H+)

II. Xc nh ng lng
1 .Mi quan h gia ng lng , khi lng nguyn tA v ha tr n:

= A/n

Trong :

- A: khi lng nguyn t -n: ha tr ca nguyn t

V d: ng lng ca lu hunh trong cc hp cht SO2 v SO3 c tnh nh sau: Trong SO2: Trong SO3: = 32/4 = 8, 0 = 32/6 = 5, 33

2. Axit: Z bng s nguyn t Hidro ca mt phn t Oxit thc t tham gia phn ng.

= M/ m
V d: H2SO4 + NaOH NaHSO4 + H2O ng lng ca H2SO4 khi 1 nguyn t H c thay th l 98:1=98 H2SO4 + 2NaOH Na2SO4 + 2H2O

ng lng ca H2SO4 khi 2 nguyn t H c thay th l 98:2=49

3. Bazo: Z bng s nhm OH ca mt phn t bazo thc t tham gia phn ng.

=M/m
Trong c hai phn ng trn NaOH = 40.
4. Mui: Z bng tng in tch dng gn kim loi (hay tng in tch m

phn gc axit). Ngoi ra, n cn c xc nh bi cng thc:

= M / nz
Trong :
-

- n: s ion thay th z: in tch ion thay th

V d:

Al2 (SO4)3

6NaOH 2Al (OH) 3 + 3Na2SO4

ng lng ca Nhm Sunfat l: Al2 (SO4)3 = MAl2 (SO4)3 /2.3 = 242/6 = 57

5. Cht Oxy ha v cht kh: Z bng s electron m mt phn t cht kh cho hay mt phn t cht oxi ha nhn. Ap dng cng thc:

=M/m
V d: * Tnh ng lng ca KMnO4 v FeSO4 trong phn ng: 2KMnO4 + 10FeSO4 + 8H2SO4 2MnSO4 + 5Fe2 (SO4)3 + K2SO4 +8H2O KMnO4 =MKMnO4 /5 = 158 / 5 = 31, 6 FeSO4 = MFeSO4 /1 = 152 / 1 = 152 * Tnh ng lng ca FeCl3 v SnCl2 trong phn ng: 2FeCl3 + SnCl2 2FeCl2 + SnCl4 FeCl3 = MFeCl3 / 1 = 162, 5 / 1 = 162, 5 SnCl2 = MSnCl2 / 2 =94, 85

KT LUN
------oOo-----Dalton l ngi c cng khng nhng trong vic a ra khi nim ng lng v nh lut ng lng m cn da trn nhng kt qu ny , ng a ra khi nim khi lng nguyn t v thuyt nguyn t, ng gp vo s pht trin l thuyt ha hc. Thuyt nguyn t ca Dalton bao gm nhng im sau y: Mi cht u cu to t nhng nguyn t, n cht t nhng nguyn t n gin, hp cht t nhng nguyn t phc tp ( tc phn t ), nguyn t phc tp c c cu thnh t nhng nguyn t n gin khc loi. Nhng nguyn t n gin khng trng thy c, vnh cu v bt bin,

cc nguyn t ca mi loi c mt khi lng nht nh. Quan nim ca Dalton cha c hon chnh, cho nn sau ny s thy khng th p dng c thuyt nguyn t ca ng gii thch mt s vn chng hn nh nh lut t l th tch ca Gay -Lussac.ng thi thng qua qu trnh tm hiu v nghin cu s lc ta phn no hiu c mt s vn cn quan tm trong ng lng v cc ng dng v ng lng .Qua gip ta d dng hiu v gip cho qu trnh hc tp.Nh qu trnh ny ta phn no hiu c th no l ng lng, cc nh lut ng lng, cch xc nh ng lngnh p ng cho qu trnh hc tp v nghin cu c th thc hin mt cch d dng nht.ng thi qua vic nghin cu ny ta cng phn no gii thch mt s vng mc thng gp trong qu trnh hc tp t pht trin dn vn kin thc bn thn.ng Lng l vn ng vai tr quan trng trong nghin cu v tm hiu Ha hc.V th trong qu trnh hc tp ta lun phi ch trng khng ch ring ng Lng m c cc vn quan trng khc trong ngnh khoa hc Ha hc.