Professional Documents
Culture Documents
MCH RLC C BIN THIN I. S BIN THIN CA P,UR UL, UC THEO . 1. Tm Pmax. Ta c: P = I 2.R . Vy Pmax khi I c gi tr ln nht. Khi trong mch xy ra cng hng. .L = Lc ta c: w 1 1 w= w .C LC
l tn s gc ng vi gi tr cc i ca UR
2. Tm ULmax. C th dng o hm hoc dng tnh cht ca tam thc bc hai gii bi ton. trong nhiu cc ti liu khc, cc tc gi a ra cch gii quyt vn ny. y, ti khng a ra na m ch a ra kt qu cui cng vi mc ch dng vn dng, gii cc bi tp trc nghim. Nu t
X= L R2 C 2
wL =
1 X.C
V khi , in p cc i ca cun cm c tnh theo cng thc: U L max = 3. Tm UCmax. Tn s gc UCmax c tnh theo cng thc: wC = X L
Lu : L R2 phi dng, ngha C 2 l phi c: 2L > C.R 2 . V khi ta c th chng minh c: wC < wR < w L . Ngha l, khi tng dn tc gc t 0 n th in p trn cc linh kin s ln lt t cc i theo th t: C, R, L. iu kin UL, UC c cc tr l biu thc trong cn ca X =
Nm hc 2012 - 2013
Trang 1
Kho st k hn so snh UCmax, ULmax v U th ta c: UCmax = ULmax > U. Nu v chung th ca UR, UL , UC trn cng mt h trc to vi trc honh l trc gi tr th ta c hnh v sau:
UAB
Vi nhng gi tr ca < R th UC > UL, mch khi c tnh dung khng. Vi nhng gi tr ca > R th UL > UC mch c tnh cm khng
Z ZC - ZL R
ZC- ZL = tan a2
a2
Vy ta c: tan a 1.tan a 2 =
Cng t hnh v ta c: Z2 = ( ZC - ZL ) + R 2 Z2 = ( ZC - ZL ) + 2ZL .( ZC - ZL ) Bin i h thc trn ta c: 2. Khi UL cc i: Tng t nh trn ta c cc cng thc sau: Z2 = Z2 + Z2 C L
Nm hc 2012 - 2013
Trang 2
1 2 ZL- ZC
Oth ZL v ZC i gi tr cho nhau. H qu ca iu ny l: Ngha l khi ZC gi tr - Tng tr ca mch c cng mt Cng dng in hiu dng qua mch c cng mt gi tr. in p trn cun cm v trn t i gi tr cho nhau: U C1 = U L 2 (v I bng nhau, nhng ZL v ZC i gi tr cho nhau) Cng sut tiu th trn mch c cng mt gi tr. in p hiu dng U R trn R c cng mt gi tr. H s cng sut cosj = UR U ca mch c cng mt gi tr.
a2
UAB
0
2 4. S ph thuc ca UL, UC vo w c biu din bng cc th sau.
VN CN KHO ST
Dng th
Cng thc
Nm hc 2012 - 2013
Trang 3
UL
Kho st UL theo 2 - Khi 2 = 0 th ZC = , I = 0 v UL = 0
2 - Khi 2 = wL th ULmax
1 1 2 + 2 = 2 2 1 2 L
U AB 0
2 w 21 w L *
UC
Kho st UC theo 2
UAB
2 2 1 + 2 2 = 2C
- Khi 2 = th ZL = , I = 0, UC = 0
ln hn gi tr ca UC cc i
2 ln.
ZL O
R
MT S BI TP VN DNG.
ZC- t ZL vo hai u on mch mt in p xoay Bi 1. Cho mch in xoay chiu RLC Z c CR2 < 2L. chiu c biu thc u = U. 2 cos( t) , trong U khng i, bin thin. iu chnh gi tr ca in p hiu dng gia hai bn t t cc i. Khi UL = 0,1UR. Tnh h s cng sut ca mch khi .
Nm hc 2012 - 2013
Trang 4
a2
17 2 C. 13
B.
26 3 D. 7
Gii:
Ta c: tan a 1 = UL UR =0 ,1 tan a2 = 0 ,5 =5 tan a1 1 1 = 2 1+ tan a 2 26
Bi 2. Cho mch in AB gm in tr thun R, cun thun cm L v t C ni tip vi nhau theo th t trn., v c CR2 < 2L. t vo hai u on mch mt in p xoay chiu c biu thc u = U. 2 cos( t) , trong U khng i, bin thin. iu chnh gi tr ca in p hiu dng gia hai bn t t cc i. Khi UC max = A.
2 7 5U . Gi M l im ni gia L v C. H s cng sut ca on mch AM l: 4 1 1 5 B. C. D. 3 3 6
Gii:
Ta c: U C max =
5U 5Z ZC = . 4 4
Khng lm nh hng n kt qu bi ton, c th gi s ZC = 5, Z = 4. Khi : ZL = 52 - 42 = 3W R = 2.ZL .( ZC - ZL ) = 2.3.( 5 - 3) = 2 3 W . Suy ra: ZAM = H s cng sut ca on mch AM cosa 1 = R 2 3 2 = = ZAM 21 7 R 2 + Z2 = 12 + 9 = 21 L
Bi 3. Cho mch in xoay chiu RLC c CR2 < 2L. t vo hai u on mch mt in p xoay chiu c biu thc u = U. 2 cos( t) , trong U khng i, bin thin. iu chnh gi tr ca in p hiu dng gia hai u ca cun cm t cc i. Khi U L max = . A. 0,6 B. 0,8 C. 0,49 Z ZL- D. ZC 3
11 41U . Tnh h s cng sut ca mch khi 40
Gii:
Tng t trn, c th gi s: Z = 40, ZL = R 41. O 2 2 Khi : ZC = 41 - 40 = 9W
ZC
Nm hc 2012 - 2013
Trang 5
a2
Nguyn Vn t, THPT Lng Giang 1, Bc Giang R = 2.ZC .( ZL - ZC ) = 2.9.( 41- 9) = 24W H s cng sut ca mch khi : cosj = R 24 = =0 ,6 Z 40
Bi 4. Cho mch in AB gm in tr thun R, cun thun cm L v t C ni tip vi nhau theo th t trn., v c CR2 < 2L. t vo hai u on mch mt in p xoay chiu c biu thc u = U. 2 cos( t) , trong U khng i, bin thin. iu chnh gi tr ca in p hiu dng gia hai bn t t cc i. Gi M l im ni gia cun cm v t. Ngi ta dng vn k V1 theo di gi tr ca UAM, vn k V2 theo di gi tr ca UMN gi tr ln nht m V2 ch l 90V. Khi V2 ch gi tr ln nht th V1 ch gi tr 30 5 V. Tnh U. A. 70,1V. B. 60 3 V C. 60 5 D. 60 2 V
Gii:
Bn gin vc t, ta c: x y = 902 - 30 5 x = 90 y = 30V U = 902 - x2 = 902 - 302 = 60 2V U Lu : Nu cn tnh UR khi th ta c: U R = v = 2.x.y = 2.60.30 = 60V H s cng sut ca mch khi l: UR U = 1 2 y
= 60V O
v 90V
a2
Cu 4. Cho mch in RLC mc ni tip, trong RC2 < 2L. t vo hai u on mch in p xoay chiu u = U 2 cos 2ft, trong ng U c gi tr khng i, f c th thay i c. Khi f = f1 th in p hiu dng trn t c gi tr cc i, mch tiu th cng sut bng
3 cng sut cc i. Khi tn s ca dng 4
in l f2 = f1 + 100Hz th in p hiu dng trn cun cm c gi tr cc i. a. Tnh tn s ca dng in khi in p hiu dng ca t cc i. A. 125Hz B. 75 5 Hz C. 50 15 Hz A.
3 2
D. 75 2 Hz.
2 5
b. Tnh h s cng sut ca mch khi in p hiu dng gia hai u cun cm cc i. B.
1 3
C.
5 7
D.
Gii:
2 2 2 a. Hai tn s f1 v f2 tho mn cng thc: f1 .f2 = fR . Vy tn s ca dng in in p hiu dng
Nm hc 2012 - 2013
Trang 6
Khi iu chnh f cng sut tiu th trn mch cc i th trong mch xy ra cng hng. H U2 s cng sut khi bng 1. V cng sut tiu th ca mch c tnh bng biu thc: Pmax = R Trong cc trng hp khc th cng sut ca mch c tnh bng biu thc: U2 U2 R 2 U2 2 2 2 P = I .R = 2 .R = . 2 = .cos j = Pmax .cos j R Z R Z ng vi tn s f1, cng sut tiu th trn mch bng Ucmax l 3 Pmax. Vy ta suy ra h s cng sut khi 4
3 3 ( trn hnh v, h s cng sut ca mch khi ny c gi tr bng cosa 1 . = 4 2 3 , z = 2. Khi ta suy ra y = 1.
v2 3 = =1 ,5 Theo cng thc ca phn l thuyt trn th ta c: x = 2.y 2 Theo t l trn hnh v th khi tn s dng in l f1 th t s gia dung khng v cm khng ca Z x+y 2 ,5 5 = = mch l : C1 = ZL1 x 1 ,5 3 V khi tn s ca dng in tng t f1 n f2 th x in p ca t v ca cun cm i gi tr cho nhau, nn cm khng v dung khng trong mch cng i gi tr cho nhau. Nn tn s f2 th ta c: ZL 2 Z f 5 5 = . Hay L 2 = 2 = ZC2 3 ZL1 f1 3 v O y Mt khc: f2 = f1 + 100 (Hz) Z Gii h phng trnh ta suy ra: f1 = 150Hz, f2 = 250Hz Thay hai gi tr f1 v f2 trn vo(*) ta c: fR = 150.250 = 50. 15Hz b. H s cng sut ca mch khi in p gia hai u cun cm t cc i cng bng h s cng sut
X V1
Y V2
Z V3 V
3
3 2
Cho mch in nh hnh v. C ba linh kin : in tr, t, cun thun cm c ng trong ba hp kn, mi hp cha mt linh kin, v mc ni tip vi nhau. Trong : RC2 < 2L. Nm hc 2012 - 2013
a2
Trang 7
t vo hai u on mch mt in p xoay chiu c biu thc u = U. 2 .cos t, trong U khng i, c th thay i c. Tng dn gi tr ca t 0 n v theo di s ch ca cc vn k v am pe k, ri ghi li gi tr cc i ca cc dng c o th thy gi tr cc i ca V1 l 170V, ca V2 l 150V, ca V3 l 170V, ca A l 1A. Theo trnh t thi gian th thy V3 c s ch cc i u tin. a Theo th t t tri sang phi l cc linh kin: A. R, L, C B. L, R, C C. R, C, L b. Theo trnh t thi gian, cc dng c o c s ch cc i ln lt l: A. V3, V2, A, V1 B. V3, sau V2 v A ng thi, cui cng l V1 C. V3 sau l V1, cui cng l V2 v A ng thi. D. V3 v V1 ng thi, sau l V2 v A ng thi. c. Tnh cng sut tiu th trong mch khi V1 c s ch ln nht. A. 150W B. 170W C. 126W Gii: a. Khi tng dn t 0 n th UC t cc i u tin. Theo , V3 c s ch cc i u tin. Vy Z l hp cha t. Do U L max = UC max . M s ch cc i ca V1 v V3 bng nhau. Nn ta suy ra X l hp cha cun cm. Cui cng, Y l hp cha in tr thun. Vy theo th t t tri sang phi l cc linh kin: L, R, C. Chn p n B. b. Khi I t cc i th UR cng t cc i nn A v V2 ng thi c s ch cc i. Theo trnh t thi gian, cc dng c o c s ch cc i ln lt l: V3 , sau V2 v A ng thi, cui cng l V1. Chn B. c. V2 c s ch cc i U R max = U AB . Vy ta c UAB = 150V. Khi V2 (v ng thi A) c s ch cc i th cng sut tiu th trn mch ln nht v bng: Pmax = U.I max = 150.1 = 150W Khi V1 c s ch cc i th ta c gin vc t nh hnh bn: Ta c: U C = 1702 - 1502 = 80V U R = 2.80.(170 - 80) = 120V 150V Z 120 H s cng sut ca mch l cosj = cosa 2 = =0 ,8 150170V D. 96W D. C, R, L
Cng sut tiu th ca mch khi l: UR U2 2 2 2 P= .cos j = Pmax .cos j O = 150.0 ,8 = 96W R UC Cu 6. Cho mch in RLC mc ni tip, trong RC2 < 2L. t vo hai u on mch in p xoay chiu u = U 2 cos 2ft, trong ng U c gi tr khng i, f c th thay i c. Khi f = f1 th in p hiu dng trn t c gi tr bng U, mch tiu th cng sut bng
3 cng sut cc i. Khi tn s ca dng 4
in l f2 = f1 + 100Hz th in p hiu dng trn cun cm c gi tr bng U. a. Tnh tn s ca dng in khi in p hiu dng ca t cc i. A. 50Hz B. 75Hz C. 50 2 Hz D. 75 2 Hz.
a2
b. Tnh h s cng sut ca mch khi in p hiu dng gia hai u cun cm cc i.
Nm hc 2012 - 2013
Trang 8
B.
1 3
C.
D.
2 5
Nm hc 2012 - 2013
Trang 9
UL 3 3 UR khi c Theo , khi f = f1 th UC = U v c cos2 j = cosj = . Gin vc t ca mch UC O 4 2 dng nh hnh v: trn hnh v: ta c = 300, = 600, OB = MB. Suy ra tam gic OMB l tam gic u. U Vy UC = 2UL.
AB
a. Cng sut tiu th ca on mch c tnh bng cng thc: P = Pmax .cos j
Suy ra:
1 = 2pf1L 2pf1C
c:
M ng vi hai tn s f1 v f2 th UL v UC i gi tr cho nhau nn ZL v ZC cng i gi tr 2 cho nhau, ta ZL2 = ZC1 = 2ZL1. Suy ra f2 = 2f1. Mt khc, f2 = f1 + 100 Hz Suy ra: f1 = 100Hz, f2 = 200Hz. Tn s ca dng in khi UC = U gp f1 2 100 2 O 2 H
ca dng in l: fC =
= 50 2 Hz
ng vi tn s fL = f2. 2 th in p trn t t gi tr cc i. Lc , cm khng ca mch tng ln 2 ln, dung khng ca mch gim i 2 ln. Gin vc t nh hnh v c. Trn gin ny, ta c: OH = Suy ra: MO = 9 15 = 2 2 3 , HM = 2 2 1 2 = 3 2 O H 2
3+
R A
Bi 7. Cho mch in nh hnh v: t vo hai u on mch in p xoay chiu c biu thc u = U0cos t (V) trong , U0 c gi tr khng i, c th thay i c. iu chnh in p hiu dng trn t c gi tr cc i, khi uAN lch pha gc 71,570 (tan 71,570 =3) so vi uAB, cng sut tiu th ca mch khi l 200W. Hi khi iu chnh cng sut tiu th ca mch t cc i th gi tr cc i bng bao nhiu? Bit rng h s cng sut ca on mch AN ln hn h s cng sut ca on mch AB. Gii: Khi UC t cc i th gin vc t ca mch nh hnh v.
Nm hc 2012 - 2013
Trang 10
tana 1 + tana 2 = tan71 ,570 = 3 (1) ZRL a 1- tana 1.tan 2 x tan a .tan a = 0 ,5 Mt khc, ta c: (2) 1 2 O V v h s cng sut ca on mch AN ln hn h s cng sut ca on mch AB nn ta c: v a1 < a2 (3) ZC 1 T (1),(2),(3) ta suy ra: tana 1 = , tana 2 = 1 2 H s cng sut ca on mch AB l cosj = cosa 2 = cosp = 2 y Z 4 2 Cng sut tiu th ca on mch c tnh bi cng thc: 1 P = Pmax.cos2 j = Pmax . 2 Theo th P = 200W. Suy ra Pmax = 400W. Bi 8. Cho mch in nh hnh v: R L
a2
C
t vo hai u on mch in p xoay N M A B chiu c biu thc u = U0cos t (V) trong , U0 c gi tr khng i, c th thay i c. iu chnh in p hiu dng trn t c gi tr cc i, khi uAN lch pha gc so vi uAB. Tm gi tr nh nht ca . Gii: Khi UC t cc i th gin vc t ca mch nh hnh v. ,5 Ta c: tana 1.tana 2 = 0 tana = tan( a 1 + a 2) = tana 1 + tana 2 1- tana 1.tana 2 = tana1 + tana2 1- 0 ,5 = 2.( tana1 + tana2 )
V 1, 2 l nhng gc nhn, nn tan ca chng l nhng s dng. ZRL Theo bt ng thc Cosi ta c: x O 1 tana 1 + tana 2 2. tana1.tana2 v= 2. = 2 2 Vy thay vo biu thc trn ta c: tana 2 2 a 70 ,530 Vy khi UC t gi tr cc i th uRL sm pha hn uAB mt gc ti thiu bng 70,530. y Z
a2
Bi 9. Cho mch in xoay chiu RLC ni L R C tip, trong L l cun thun cm, RC2 > 2L. N M t vo hai u on mch in p xoay chiu A B u = U .cos w t + j V c biu thc ( )( ) trong 0 U0 khng i, cn c th thay i c. Ban u tn s gc ca dng in l , h s cng sut ca on Nm hc 2012 - 2013 Trang 11
mch MB bng 0,6. Khi tng tn s ca dng in ln gp i th in p gia hai u cun cm t cc i. Hi t gi tr , phi thay i tn s ca dng in th no : a. Cng sut tiu th trn on mch t cc i. b. in p hiu dng trn t t cc i.
Gii:
a. Khi tn s gc l , h s cng sut ca on MB l 0,6. Khng lm nh hng n kt qu c th gi s khi : R = 6, ZMB = 10. Suy ra ZC = 8.
' W , in p Khi tng tn s ca dng in ln gp i (n = 2) th dung khng ca mch l ZC = 4 hiu dng trn cun cm t cc i. Lc gin vc t ca mch nh hnh v. 2 Q R2 6 = =4 ,5 W Ta c: x = 2.ZC 2.4 ' ,5 = 8 ,5 W Cm khng ca mch khi ny l : ZL = 4+ 4
6 O H Khi iu chnh cng sut tiu th ca mch t gi tr cc i th trong mch xy ra cng hng. Lc 4 t s gia cm khng v dung khng ca mch l: ZRC Z'' L Z
" C " " "2 =w L.w C=w .LC = 1
= 2w L.2wC = 4w2.LC =
8 ,5 17 = 4 8
(1)
Vy t tn s gc , mun cho cng sut ca mch t cc i th phi tng tn s gc ln b. Gi l tn s gc khi in p trn t t cc i. Ta c: 32 w 16 "' 17 = w w = ' = . 2.w 17 w
"2
w2.
Vy t gi tr tn s gc , mun cho in p hiu dng trn t t cc i th phi gim tn s gc 16 w xung n gi tr w ( tc l gim bt i mt lng ) . 17 17
Bi 10. Cho mch in xoay chiu nh hnh v, trong cun L dy c in tr thun r. t vo hai u on mch in p xoay C ,r chiu c biu thc u = U0cos t (V), trong U0 khng thay i, c th thay i c. iu chnh gi tr ca in p hiu M A dng ca on MB t cc i th gi tr cc i ng bng U0, cng sut tiu th ca on mch khi l 182W, in p hiu dng ca on AM khi l 135,2V. a. Tnh r. Nm hc 2012 - 2013 Trang 12
Gii:
a. iu chnh Ucmax th gin vc t ca mch nh hnh v: U Ta c: x = U2 - U2 = 2U2 - U2rL= U 0 x y = U0 - x = U
2 - O1
) )
v = 2xy = 2U.U
U0 2 - 1 = U. 2 2 - 2 (*)
a2
b. Gi tr ca U0 U0 = U. 2 = 100 2( V)
Nm hc 2012 - 2013
Trang 13