Ti chnh doanh nghip

CHNH SCH C TC

CHNH SCH C TC
DIVIDEND POLICY

Danh sch nhm: Nguyn Hong T Anh Kim Th Thy Dng Trn Nht Linh Nguyn Hong Nhi Trng Minh Thun

NH2 NH1 NH3 NH2 NH2

Page 1

Ti chnh doanh nghip

CHNH SCH C TC

Muc luc
1. Li ni u 2. Cc yu t quyt nh chnh sch c tc 2.1. Cc hn ch php l 2.2. Cc iu khon hn ch 2.3. Cc nh hng ca thu 2.4. Cc nh hng ca kh nng thanh khon 2.5. Kh nng vay n v tip cn cc th trng vn 2.6.n nh thu nhp 2.7. Trin vng tng trng 2.8. Lm pht 2.9. Cc u tin ca c ng 2.10. Bo v chng li long gi 3. Cac chinh sach c tc trong thc tin 3.1. Chinh sach li nhun gi lai thu ng 3.2. Chnh sch c tc tin mt n nh 3.3. Cc chnh sch chia c tc khc 4. C tc c chi tra nh th nao 5. C tc c phn va chia nho c tc 6. Th thc mua lai c phn 7. Tm hiu v chnh sch c tc ca Vinamilk

Page 2

Ti chnh doanh nghip

CHNH SCH C TC

Danh muc bang biu: Bng 1: Cc t l chi tr c tc v t l tng trng gn y ca cc cng ty c chn Bang 2: Vn c phn cua cac c ng nm gi c phn thng trc c tc c phn Bang 3: Vn c phn cua cac c ng nm gi c phn thng sau c tc c phn Bang 4: Mua lai c phn cng ty Hewlett Packard Danh muc hinh ve: Hinh 1: Cac ngay then cht trong th thc chi tra c tc Hinh 2: C tc va li nhun cua Vinamilk

Page 3

Ti chnh doanh nghip

CHNH SCH C TC

1. Li ni u: Gi tr ca mt doanh nghip chu nh hng ca ba loi quyt nh ti chnh: quyt nh u t, quyt nh ti tr v quyt nh chi tr c tc. Cc quyt nh ny u c mi tng quan ln nhau. Chnh v vy, khi lp cc quyt nh ny, mc tiu ca doanh nghip v ti a ha ti sn ca c ng. Trong bi ny, ta bt u bng cch xem xt cc yu t nh hng n la chn chnh sch c tc ca mt cng ty. K , ta s xem xt cc im thun li v bt li ca mt s cc chnh sch c tc khc nhau v cui cng l trnh by v cc c ch chi tr c tc cng vi c tc c phn v cc k hoch mua li c phn. 2. Cc yu t quyt nh chnh sch c tc: Chnh sch c tc n nh mc li nhun ca cng ty c em ra phn phi nh th no. Li nhun s c gi li ti u t cho cng ty hoc c chi tr cho c ng. Li nhun gi li l mt ngun quan trng cho vic ti tr vn c phn cho khu vc t nhn. Mc d vic phn chia gia pht hnh c phn mi v li nhun gi li c xu hng thay i theo thi gian, li nhun gi li tnh chung l ngun vn c phn quan trng hn pht hnh c phn mi. Mt mt, li nhun gi li c th c dng kch thch tng trng li nhun tng lai v do c th nh hng n gi tr c phn tng lai. Mt khc, c tc cung cp cho cc c ng mt li nhun hu hnh thng xuyn. C nhiu yu t kt hp n nh chnh sch c tc ca mt doanh nghip, bao gm: Cc hn ch php l Cc iu khon hn ch Cc nh hng ca thu Kh nng vay n v tip cn cc th trng vn n nh thu nhp Trin vng tng trng Lm pht Cc u tin ca c ng Bo v chng li long gi 2.1. Cc hn ch php l: Hu ht cc quc gia u c lut iu tit chi tr c tc ca mt doanh nghip ng k hot ng quc gia . V c bn cc lut ny quy nh nh sau: Khng th dng vn ca mt doanh nghip chi tr c tc. C tc phi c chi tr t li nhun rng hin nay v trong thi gian qua. Khng th chi tr c tc khi doanh nghip mt kh nng thanh ton. Hn ch u tin c gi l hn ch suy yu vn. mt quc gia, vn c nh ngha ch bao gm mnh gi ca c phn thng, trong khi mt s quc gia khc, vn c nh ngha bao qut hn, gm c vn gp vt qu ti khon mnh gi (thng gi l thng d vn). Tuy nhin, bt k cc lut v c tc l nh th no, c
Page 4

Ti chnh doanh nghip

CHNH SCH C TC

tc phi c chi tr t ti khon tin mt ca doanh nghip vi mt bt ton i ng cho ti khon li nhun gi li. Hn ch th nh c gi l hn ch li nhun rng, i hi mt doanh nghip phi c pht sinh li nhun trc khi c php chi tr c tc tin mt. iu ny ngn cn cc ch s hu thng rt u t ban u ca h v lm suy yu v th an ton ca cc ch n ca doanh nghip. Hn ch th ba c gi l hn ch mt kh nng thanh ton, quy nh rng mt cng ty mt kh nng thanh ton c th khng chi tr c tc tin mt. Khi mt cng ty mt kh nng thanh ton, n nhiu hn ti sn. Chi tr c tc s cn tr cc tri quyn u tin ca cc ch n i vi ti sn ca doanh nghip v v vy b ngn cm. Ba hn ch ny tc ng n nhiu cng ty khc nhau theo cc cch khc nhau. Cc doanh nghip mi hay cc doanh nghip nh c li nhun gi li tch ly ti thiu hu nh u chu nh hng ln ca cc hn ch php l ny khi n nh chnh sch c tc ca mnh. Trong khi cc cng ty ni ting, vng vng vi thnh qu sinh li trong qu kh v cc ti khon li nhun gi li ln t khi b tc ng ca cc hn ch ny. 2.2. Cc iu khon hn ch: Cc iu khon hn ch thng tc ng nhiu n chnh sch c tc hn cc hn ch php l nh va trnh by. Cc iu khon ny nm trong cc giao ko tri phiu, iu khon vay, tha thun vay ngn hn, hp ng thu ti sn, v cc tha thun c phn u i. V c bn, cc hn ch ny gii hn tng mc c tc mt doanh nghip c th chi tr. i khi, cc iu khon ny c th quy nh khng th chi tr c tc cho n khi no li nhun ca doanh nghip t c mt mc n nh no . Th d, tha thun vay k hn gia Atlas Corporation v Manufacturees Hanovers Trust ngn cm chi tr c tc m khng c s chp thun trc ca ngn hng. Trong mt nghin cu chnh sch c tc ca 80 doanh nghip gp kh khn phi ct gim c tc, ngi ta thy rng hn phn na cc doanh nghip ny r rng phi chu s rng buc ca cc iu khon n trong cc nm m cc gim c ct gim c tc. Ngoi ra, cc yu cu v qu d tr ( thanh ton n), quy nh rng mt phn no ca dng tin ca doanh nghip phi c dnh tr n, i khi cng hn ch vic chi tr c tc. Vic chi tr c tc cng b ngn cm nu vn lun chuyn (ti sn lu ng tr n ngn hn) hay t l n hin hnh ca doanh nghip khng cao hn mt mc nh sn no . 2.3. Cc nh hng ca thu: c th thy c cc tc ng ca thu nh hng nh th no n chnh sch c tc, chng ta hy xem xt trng hp in hnh lut thu M. Trc o lut iu chnh thu nm 1986, thu sut bin t c nhn (n 50%) nh trn thu nhp c tc cao hn cc thu sut bin t (n 20%) nh trn thu nhp li vn di hn. y l mt bin php khuyn khch cc doanh nghip gi mc c tc tc thp cc c ng c th nhn c mt phn ln hn t sut sinh li trc thu di hnh thc li vn
Page 5

Ti chnh doanh nghip

CHNH SCH C TC

v nh vy lm tng t sut sinh li sau thu ca h. Tuy nhin, o lut iu chnh thu nm 1986 bi b chnh lch ny bng cch nh thu c thu nhp c tc v thu nhp li vn theo cng mt thu sut bin t. D u i thu i vi thu nhp li vn b hy b, hnh thc thu nhp ny vn c mt li im v thu (d nh hn) so vi thu nhp c tc. Thu nhp c tc b nh thu ny (trong nm hin hnh), cn thu nhp li vn (v thu tng ng) c th c hon n cc nm sau. V vy, i vi hu ht cc nh u t, hin gi ca thu nh trn thu nhp li vn (tng lai) t hn thu nh trn mt s lng tng ng thu nhp c tc (hin ti). Trong khi cc yu t va trnh by trn y c xu hng khuyn khch cc doanh nghip gi li li nhun, cc quy nh ca c quan thu li c mt tc ng ngc li. V c bn, quy nh ny ngn cm cc doanh nghip gi li mt lng li nhun qu cao bo v cc c ng khi chi tr thu trn phn c tc nhn c. Chi tr c tc c coi l thu nhp chu thu. Nu mt doanh nghip quyt nh gi li li nhun nhm cung cp tng trng v tng gi vn tng lai cho cc nh u t, cc nh u t s khng phi chu thu cho n khi bn cc c phn ca mnh. Nhng nu nh c quan thu kt lun rng doanh nghip tch ly d tha li nhun nhm bo v cc c ng khi phi chi tr thu thu nhp c nhn t c tc, doanh nghip s phi chu mt khon thu pht rt nng trn phn thu nhp ny. C quan thu thng nghi ng mt s cng ty hn cc cng ty khc. Th d, c quan thu thng theo di cc doanh nghip nh c kim sot cht ch (quyn kim sot nm trong tay mt s t c ng), c c ng chu khung thu bin t cao; cc doanh nghip thng xuyn chi tr c tc thp; v cc doanh nghip c khi lng ln tin mt v chng khon th trng. 2.4. Cc nh hng ca kh nng thanh khon: Chi tr c tc l cc dng tin chi ra. V vy, kh nng thanh khon ca doanh nghip cng ln, doanh nghip cng c nhiu kh nng chi tr c tc. Ngay c khi mt doanh nghip c mt thnh tch qu kh ti u t li nhun cao, a n mt s d li nhun gi li ln, c th doanh nghip ny khng c kh nng chi tr c tc nu khng c ti sn c tnh thanh khon cao, nht l tin mt. Kh nng thanh khon thng tr thnh mt vn trong giai on kinh doanh suy yu di hn, khi c li nhun v dng tin u st gim. Cc doanh nghip tng trng nhanh chng c nhiu cc c hi u t sinh li cng thng thy kh khi phi va duy tr thanh khon va chi tr c tc cng mt lc. 2.5. Kh nng vay n v tip cn cc th trng vn: Kh nng thanh khon rt cn cho doanh nghip v mt s l do. C th, n bo v hu hiu cho doanh nghip trong trng hp khng hong ti chnh. N cng cung cp cho doanh nghip mt kh nng linh hot cn thit tn dng cc c hi u t v ti chnh bt thng. Tuy nhin cn c nhiu cch khc t c kh nng linh hot v an ton ny. Th d, cc cng ty thng lp cc hn mc tn dng v cc tha
Page 6

Ti chnh doanh nghip

CHNH SCH C TC

thun tn dng tun hon vi cc ngn hng, cho php h vay tin gp (vi thi hn bo trc ngn). Cc doanh nghip ln c uy tn thng c th i trc tip vo cc th trng tn dng bng mt pht hnh tri phiu hay bn thng phiu. Doanh nghip cng nh c nhiu kh nng tip cn cc ngun vn bn ngoi, cng c nhiu kh nng chi tr c tc. Mt doanh nghip nh c c phn c kim sot cht ch v t giao dch thng xuyn, thng thy kh (hay khng thun li) khi bn c phn thng mi trn th trng. V vy, thu nhp gi li l ngun vn c phn mi duy nht. Khi mt doanh nghip thuc loi ny c cc c hi u t mi thun li, thng vic chi tr c tc khng nht qun vi mc tiu ti a ha gi tr ca doanh nghip. 2.6.n nh thu nhp: Hu ht cc doanh nghip ln, c c phn c nm gi rng rng ri thng do d i vi vic h thp chi tr c tc, ngay c nhng lc gp kh khn nghim trng v ti chnh. V vy, mt doanh nghip c mt lch s li nhun n nh thng sn lng chi tr c tc cao hn mt doanh nghip c thu nhp khng n nh. Mt doanh nghip c cc dng tin tng i n nh qua nhiu nm c th t tin v tng lai hn, v thng phn nh s tin tng ny trong vic chi tr c tc cao hn. 2.7. Trin vng tng trng: Mt doanh nghip tng trng nhanh thng c mt nhu cu vn ln ti tr cc c hi u t hp dn ca mnh. Thay v chi tr c tc nhiu v sau c gng bn c phn mi huy ng vn c phn cn thit, doanh nghip thuc loi ny thng gi li mt phn ln li nhun v trnh bn c phn mi ra cng chng va tn km va bt tin. Bng 13.1 minh ha mi lin h gia t l tng trng li nhun v t l chi tr c tc ca cc cng ty c chn. Lu rng cc cng ty c t l chi tr c tc cao nht thng c t l tng trng thp nht v ngc li.

Page 7

Ti chnh doanh nghip

CHNH SCH C TC

Bng 1: Cc t l chi tr c tc v t l tng trng gn y ca cc cng ty c chn Enrollment in local colleges, 2005 Cng ty T l chi tr c tc 2002 T l tng trng EPS 10 (%) nm (%) Idaho Power Boston Edison Kansas Power and Light Sears Exxon K-Mart TNT Hershey Foods Merck Coca-Cola McDonalds Hewlett-Packard Wal-Mart Stores Cray Research 97,4 96,3 80,0 76,1 62,4 48,6 46,1 45,6 41,9 39,2 15,4 13,7 12,2 0,0 3,0 3,0 4,5 4,5 4,5 7,5 6,0 12,0 15,5 11,0 15,5 14,0 37,0 39,0

Source: Value Line Investment Survey (NewYork: Value line, Inc. nhiu s khc nhau) 2.8. Lm phat: Trong mt mi trng lm pht, vn pht sinh t khu hao thng khng thay th ti sn ca mt doanh nghip khi cc ti sn ny c k, lc hu. Trong trng hp ny, mt doanh nghip c th buc phi gi li mt t l li nhun cao hn duy tr nng lc hot ng cho ti sn ca mnh. Lm pht cng c 1 tc ng trn nhu cu vn lun chuyn ca doanh nghip. Trong mt mi trng gi c tng, s tin thc t u t vo kho hng v cc khon phi thu c chiu hng tng h tr cho cng mt khi lng hin vt kinh doanh. Do s tin ca cc ti khon phi tr i hi cc khon chi tin mt ln thng cao do gi c tng cho nn s tin d tin mt giao dch thng cng phi tng. Nh vy, lm pht c th buc mt doanh nghip gi li li nhun nhiu hn duy tr v th vn lun chuyn ging nh trc khi c lm pht 2.9. Cc u tin ca c ng: Trong mt doanh nghip c kim sat cht ch vi tng i t c ng, ban iu hnh c th n nh mc c tc theo u tin ca cc c ng. Th d, gi d a s c ng ca mt doanh nghip chiu mt khung thu sut bin t cao. H thng thch mt chnh sch gi li li nhun cao, sau cng hng kt qu tng gi c phn, hn l mt chnh sch chi tr c tc cao. Tuy nhin, vic gi li li nhun cao hm l doanh nghip c cc c hi u t c th chp nhn c bin minh cho chnh sch chi tr c tc thp. Ngoi ra, cn nh l c quan thu khng c phep cho cc
Page 8

Ti chnh doanh nghip

CHNH SCH C TC

doanh nghip gi li li nhun qu cao khi khng c c hi u t thch ng. Mt chnh sch gi lai li nhun cao khi khng c sn cc c hi u t cng khng nht qun vi mc tiu ti a ha ti sn c ng. i vi mt doanh nghip ln c c phn c nm gi rng ri, gim c ti chnh hu nh khng th tnh n cc u tin ca c ng khi quyt nh chnh sch c tc. Mt s c ng giu c thch chnh sch gi li li nhun hng li vn, trong khi cc c ng khc, c khung thu bin t thp hn hay coi c tc nh ngun thu nhp thng xuyn, thch t l c tc cao hn. V vy, khi u tin ca cc ch s hu ca doanh nghip khc nhau, ban iu hnh ch nn xem xt cc yu t c hi u t, nhu cu dng tin, tip cn th trng ti chnh v cc yu t lin quan khc khi n nh chnh sch c tc. Cc c ng no thy chnh sch c tc ny khng th chp nhn c c th bn c phn ca mnh v mua c phn cc doanh nghip khc hp dn hn i vi h. Ngi ta lp lun rng cc doanh nghip thng pht trin cc nh u t khch hng ring ca mnh. Hiu ng Khch hng ny, do Merton Miller v Franco Modigliani khi xng, cho thy rng cc nh u t thng s b hp dn bi cc cng ty c chnh sch c tc ph hp vi mc tiu ca mnh. Mt s cng ty, nh cc cng ty cng ch chng hn, chi tr mt t l ln li nhun ca mnh cho c tc (tiu biu l 70% hay hn), thng c truyn thng hp dn cc nh u t thch c t sut sinh li c tc cao. Ngc li, cc cng ty vi nh hng tng trng, khng chi tr c tc (hoc tr rt thp), thng hp dn cc nh u t thch gi li thu nhp v hng tng gi c phn ln hn. Cc cuc nghin cu mang tnh thc nghim thng cho thy c s hin din ca mt hiu ng khch hng v c tc. 2.10. Bo v chng li long gi: Nu mt doanh nghip chp nhn mt chnh sch chi tr mt t l ln thu nhp hng nm ca mnh cho c tc, thnh thong doanh nghip c th cn bn c phn mi huy ng vn c phn cn thit cho u t vo cc d n c tim nng sinh li. Nu cc nh u t hin hu ca doanh nghip khng mua hay khng th mua mt t l cn xng c phn mi pht hnh, quyn li ch s hu theo phn trm ca h trong doanh nghip b long. Mt vi doanh nghip chn cch gi li li nhun nhiu hn v chi tr c tc thp hn trnh ri ro long gi. Tuy nhin c nhiu cch khc thay cho cch gi li li nhun cao. Mt trong nhng cch ny l huy ng vn t bn ngoi qua hnh thc n. Tuy nhin, cc ny lm tng ri ro ti chnh ca doanh nghip, cui cng lm tng chi ph s dng vn c phn v mt thi im no , lm gim gi c phn. Nu doanh nghip cm thy mnh c sn mt cu trc vn ti u, chnh sch huy ng vn t bn ngoi di hnh thc n rt c th phn tc dng, tr khi doanh nghip gi li hay mua li c vn c phn mi trong th trng vn b tr cho n gia tng.

Page 9

Ti chnh doanh nghip

CHNH SCH C TC

3. Cac chinh sach c tc trong thc tin: 3.1. Chinh sach li nhun gi lai thu ng: Chinh sach nay cho rng doanh nghip nn gi lai li nhun khi doanh nghip co cac c hi u t ha hen cac ty sut sinh li cao hn ty sut sinh li mong i ma cac c ng oi hoi va tuy thuc vao c hi u t co sn. Bi vi vic chi tra c tc se khin cho doanh nghip hoc hy sinh cac c hi u t co th chp nhn c hoc phai huy ng thm vn c phn cn thit t cac thi trng vn bn ngoai tn kem hn nhiu so vi li nhun gi lai. Ngoi ra, nguyn l gi li li nhun th ng cng xut l cc cng ty tng trng thng c t l chia c tc thp hn cc cng ty ang trong giai on bo ha. Ni cch khc, chnh sch li nhun gi li th ng ng vic chia c tc ca doanh nghip l nn thay i t nm ny sang nm khc ty thuc vo cc c hi u t c sn. Tuy nhin, hu ht cc doanh nghip thng c gng duy tr mt mc c tc n nh theo thi gian. iu ny khng c ngha l cc doanh nghip b qua nguyn l v chnh sch li nhun gi li th ng, m bi v c tc c th c duy tr n nh hng nm theo hai cch: Th nht, doanh nghip c th gi li li nhun vi t l kh cao trong nhng nm c nhu cu vn cao. Nu n v tip tc tng trng, cc gim c c th tip tc thc hin chin lc ny m khng nht thit phi gim c tc. Th hai, doanh nghip c th i vay vn p ng nhu cu u t v do tng t l n trn vn c phn mt cch tm thi trnh phi gim c tc. Nu doanh nghip c nhiu c hi u t tt trong sut mt nm no th chnh sch vay n s thch hp hn so vi ct gim c tc. Sau , trong nhng nm tip theo, doanh nghip cn gi li li nhun y t s n trn vn c phn v li mc thch hp. 3.2. Chnh sch c tc tin mt n nh: Hu ht cc doanh nghip v c ng u thch chnh sch c tc tng i n nh. Tnh n nh c c trng bng mt s min cng trong vic gim lng tin mt chia c tc t k ny sang k khc. Tng t, nhng gia tng trong t l c tc cng thng b tr hon cho n khi cc gim c ti chnh cng b rng cc khon li nhun trong tng lai cao n mc tha mn c tc ln hn. Nh vy, t l c tc c khuynh hng i theo sau mt gia tng trong li nhun v ng thi cng thng tr hon li trong mt chng mc no . Co nhiu ly do tai sao cac nha u t thich chinh sach c tc n inh. Chng han, nhiu nha u t cam thy cac thay i c tc co ni dung ham cha thng tin ho anh ng cac thay i trong mc c tc cua mt doanh nghip vi kha nng sinh li. 3.3. Cc chnh sch chia c tc khc: Ngoi chnh sch li nhun gi li th ng v c tc tin mt c nh, cc doanh nghip cn c th s dng mt s cc chnh sch c tc khc nh: Chnh sch c tc c t l chia khng i : Nu li nhun ca doanh nghip thay i nhiu t nm ny sang nm khc th c tc cng c th dao ng theo.
Page 10

Ti chnh doanh nghip

CHNH SCH C TC

Chnh sch chia mt c tc nh hng qu cng vi c tc thng thm vo cui nm: Chnh sch ny c bit thch hp cho nhng doanh nghip c li nhun hoc nhu cu tin mt bin ng gia nm ny vi nm khc, hoc c hai. Ngay c khi doanh nghip c mc li nhun thp, cc nh u t vn c th trng cy vo mt mc chia c tc u n ca h; cn khi li nhun cao v khng c nhu cu s dng ngay ngun tin di ra ny, cc doanh nghip s cng b mt mc c tc thng cui nm. Chnh sch ny gip ban iu hnh c th linh hot gi li li nhun khi cn m vn tha mn c nhu cu ca cc nh u t l mun nhn c mt mc c tc bo m. 4. C tc c chi tra nh th nao: Hu ht cac doanh nghip ap dung th thc thng bao va chi tra c tc. Th thc nay xoay quanh mt ngay cng b, ngay khng co c tc, ngay ghi s va ngay chi tra. Nh vy c tt c bn ngy c xem l mc thi gian cn xem xt. Hinh 1: Cac ngay then cht trong th thc chi tra c tc

Ngy cng b Vo ngy ny (24/02) hi ng qun tr thng qua v cng b c tc s c tr cho mi c phn l bao nhiu vo ngy 05/03 cho tt c c ng c ghi nhn trong danh sch s kha s vo ngy 03/03. Ngy ghi s Vo ngy ny (03/03) cng ty lp danh sch tt c c ng no c xem l c ng c hng c tc. Ngay khng co c tc cac thi trng chng khoan My oi hoi 4 ngay lam vic trc ngay lit k danh sach ghi nhn cac thay i quyn s hu chng khoan. Ngay bt u cua thi gian 4 ngay nay la ngay khng co c tc. Cac nha u t mua c phn trc ngay 27/02 c hng c tc vao ngay 03/03; cac nha u t mua c phn vao hoc sau ngay 27/02 khng c hng c tc. Ngy chi tr Vo ngy ny c tc s c chi tr cho c ng bng tin mt hoc chuyn khon. *Cac phng an tai u t c tc -Mua c phn ang lu hanh: c thc hin thng qua mt ngn hang, hanh x nh mt ngi uy thac mua c phn trn thi trng t do va phn b s c phn nay theo ty l cho cac c ng tham gia. -Mua c phn mi phat hanh: c tc tin mt cua ngi tham d c dung mua c phn mi phat hanh, thng vi mt chit khu nho (khoang 5%) t gia thi trng.
Page 11

Ti chnh doanh nghip

CHNH SCH C TC

5. C tc c phn va chia nho c tc: Mt c tc c phn la chi tra thm c phn thng cho cac c ng nm gi c phn thng. No lin quan n vic chuyn tin t tai khoan li nhun gi lai sang cac tai khoan vn c phn thng khac cua cac c ng. Vi du: Cng ty Colonial Copies Bang 2: Vn c phn cua cac c ng nm gi c phn thng trc c tc c phn C phn thng (mnh gia 5$, 100.000 c phn) 500.000 Vn a gop cao hn mnh gia ( thng d vn) 1.000.000 Li nhun gi lai 5.000.000 Tng vn c phn cua cac c ng nm gi c phn thng 6.500.000 Gia du cng ty cng b mt c tc c phn 10%. Vn c phn cua cac c ng nm gi c phn thng sau c tc c phn: Bang 3: Vn c phn cua cac c ng nm gi c phn thng sau c tc c phn C phn thng (mnh gia 5$, 100.000 c phn) 550.000 Vn a gop cao hn mnh gia ( thng d vn) 1.150.000 Li nhun gi lai 4.800.000 Tng vn c phn cua cac c ng nm gi c phn thng 6.500.000 Tac ng rong cua giao dich nay la tng s c phn ang lu hanh va tai phn phi vn gia cac tai khoan vn cua doanh nghip. Tng s vn c phn cua cac c ng nm gi c phn thng cua doanh nghip gi nguyn khng i va trai quyn tng ng cua mi c ng i vi li nhun cua doanh nghip cung vy. Thi du, nu cng ty Colonial Copies co 100.000 c phn ang lu hanh trc khi cng b c tc 10% va tng li nhun la 200.000$ ( 2$ mi c phn), mt c ng s hu 100 c phn se co mt trai quyn trn 200$ li nhun cua cng ty. Sau c tc c phn 10%, li nhun mi c phn sut xung con 1.82$ (200.000$/110.000 c phn). C ng trc y s hu 100 c phn bay gi co 110 c phn nhng vn chi tip tuc co trai quyn trn 200$ (110 c phn x 1.82$/c phn) li nhun cua cng ty. Vi trai quyn tng ng cua mi c ng trn gia tri rong va li nhun cua doanh nghip gi nguyn khng i trong mt c tc c phn, gia thi trng cua mi c phn se giam theo tng xng vi s c phn mi phat hanh. Mi lin h nay c din ta nh sau:

Trong thi du v cng ty Colonial Copies:

Nu tai san cua mt c ng trc c tc la 2.000$ (100c phn x 20$/c phn) 6. Th thc mua lai c phn:
Page 12

Ti chnh doanh nghip

CHNH SCH C TC

Cac doanh nghip thc hin cac chng trinh mua lai c phn theo mt s cach thc. Mt cng ty co th mua trc tip t cac c ng cua minh bng cach a ra mt gia m (thng cao hn gia thi trng), hoc co th mua c phn thi trng t do, hay co th thng lng ring mua lai t nhng ngi nm gi lng ln cac c phn nh la cac inh ch. C phn c mua lai goi la c phn ngn quy. C phn ngn quy thng c s dung lam cho cac hoat ng sap nhp va mua lai cng ty d dang hn; ap ng cac iu khoan chuyn i cua c phn u ai va trai khoan cng ty, cung nh vic s dung cac chng chi c quyn mua chng khoan; va ap ng nhu cu c phn mi trong cac chng trinh quyn c mua chng khoan cua cp iu hanh hay cac k hoach mua chng khoan cua nhn vin trong doanh nghip. T giac cua cac c ng, vic mua lai c phn lam tng li nhun mi c phn cho s c phn ang lu hanh con lai va cung lam tng gia c phn. *Tc dng ca vic mua li c phn: Tc dng u tin c th thy l lm gia tng li nhun cho nh u t ang nm gi c phiu . Cng ty ch mua li c phn khi kt qu kinh doanh tt v d gi tin mt. Vic mua li c phn s gii hn s c ng c chia c tc, lm cho s c tc c chia tng ln, tc li nhun trn mi c phn (EPS) cng tng ln. Nhn t gc k thut, vic mua li s gip ci thin mt s ch s ti chnh c bn ca cng ty. Mua li s lm gim lng tin mt, trong khi tin mt cng chnh l mt ti sn, iu ny dn n sut sinh li trn tng ti sn (ROA) tng ln ng k. Nu cng lc nhiu cng ty nim yt mua li c phiu s lm gim ng k khi lng c phiu ang lu hnh, t gim p lc pha long c phiu do cc t pht hnh c phiu t gy ra. iu ny c th gp phn hu hiu gim bt ngun cung chng khon trn th trng ni chung, lm gi c phiu c xu hng tng ln. Do cc tc ng trn, thc t cn ny sinh c tc ng tt v mt tm l vi nh u t khi c tin v vic mua li c phn. *Thi du v mua lai c phn: Gia du cng ty Hewlett Packard (HP mt nha san xut thit bi in t) d inh phn phi 750 triu ng cho cac c ng di hinh thc hoc c tc tin mt thng thm (1 ln) hoc mua lai c phn. Cng ty co li nhun d kin 625 triu trong nm ti va co xp xi 250 triu c phn ang lu hanh. Gia thi trng (khng co c tc) hin tai cua HP la 50$/c phn. Trng hp 1: Cng ty tra thm c tc tin mt (1 ln) -C tc tin mt cng ty tra thm: 750 triu dollar/250 triu c phn = 3$/c phn. -Tai san cua c ng: 53$/c phn. Trong o: 50$ la gia c phn (khng bao gm c tc) va 3$ c tc -Li nhun mi c phn d kin: 625 triu dollar / 250 triu c phn = 2,5$/ c phn. -Ty s gia thu nhp: 50$/2,5$ = 20 ln Trng hp 2: HP mua lai 750 triu dollar gia tri cac c phn thng cua minh:
Page 13

Ti chnh doanh nghip

CHNH SCH C TC

-Cng ty a ra mt gia m: 53$/c phn cho 14.150.943. Vy s c phn ang lu hanh cua cng ty luc nay la 235.849.057. -Li nhun mi c phn d kin: 625 triu dollar/ 235.849.057 c phn = 2.65$/c phn. -Tai san c inh cua c ng: 53$/c phn, vi 3$ trong s nay tiu biu cho s ln gia. -Ty s gia thu nhp P/E: 53$/2,65$ = 20 ln Bang 4: Mua lai c phn cng ty Hewlett Packard: Trc khi mua lai Sau khi mua lai Li nhun rong d kin 625.000.000$ 625.000.000$ S c phn ang lu hanh 250.000.000 235.849.057 Li nhun d kin mi c phn 2,5$ 2,65$ Ty s gia thu nhp P/E 20 ln 20ln Gia c phn d kin ( khng co c tc) 50$ 53$ C tc d kin 3$ 0$ Lu y rng li nhun trc thu cua c ng khng i trong ca hai phng an. Khng k thu, cac chi phi giao dich va cac bt hoan hao thi trng khac, cac c ng se khng quan tm gia li nhun tng ng t c tc tin mt va mua lai c phn. Noi cach khac, gia tri cua doanh nghip se khng chiu tac ng cua cach thc ma li nhun (c tc tin mt so vi lai vn) c chi tra cho c ng. Tuy nhin, cac nghin cu thc nghim lai cho thy rng mua lai c phn co lam gia tng gia c phn (tc la gia tri cua doanh nghip). *Nguyn nhn: -Cac tac ng cua thu: mt s quc gia, nh My chng han, trc khi thng qua lut iu chinh thu 1986, thu nhp lai vn dai han chiu mc thu sut thp hn thu nhp c tc. Tuy nhin, lut 1986 a bai bo lut chnh lch thu sut gia thu nhp lai vn va c tc. Du co thay i trong lut thu, vn co mt li im thu ( du nho hn) cho vic mua lai c phn so vi c tc tin mt vi thu anh trn thu nhp lai vn co th c hoan n thi im tng lai khi ban c phn, trong khi thu anh trn mt lng tng ng thu nhp c tc phai trai ngay trong nm hin hanh. -Cac tac ng phat tin hiu: Ging nh cac tac ng phat tin hiu cua gia tng c tc, mua lai c phn cung co th co mt tac ng tich cc cho tai san c ng. Mt mua lai c phn co th tiu biu cho mt tin hiu vi cac nha u t la ban iu hanh d kin doanh nghip co li nhun va dong tin cao hn trong tng lai.

7. Tm hiu v chnh sch c tc ca Vinamilk:

Page 14

Ti chnh doanh nghip

CHNH SCH C TC

Ging nh cc doanh nghip khc Vit Nam, Vinamilk thng chia c tc lm thnh 2 t: t 1 (vo khong thng 3, 4): y l thi im sau khi kt thc nm ti chnh, kt qu ca kim ton v kt qu hot ng sn xut kinh doanh ca nm va ri c cng b v thng bo phn chia li nhun, c tc (sau khi c i hi ng c ng thng qua). t 2 (vo khong thng 7, 8): sau khi c kt qu na nm (2 qu u nm), cng ty thng tm ng c tc cho cc c ng da vo ch tiu k hoch v kt qu thc t t c trong na nm. Hinh 2: C tc va li nhun cua Vinamilk

(Ngun: BCTC Vinamilk 2010). Biu trn cho thy mi quan h gia c tc v li nhun t nm 2006 ca Vinamilk. Nh chng ta thy rt r t th ny, cc khon thanh ton c tc tch ly dao ng t hn nhiu so vi li nhun ca doanh nghip. tng xut hin mt 2 ng khuynh hng mnh trong chi tr c tc nhng ch trong mt s t nm (C th giai on 2006-2007: c tc trn mi c phn tng 1000 ng/c phiu; giai on 2009-2010: c tc trn mi c phn tng 1000 ng/C phiu). iu ny tng phn mnh vi cc ghi nhn kh bt thng trong li nhun ca doanh nghip. Ta c th thy rng c xu hng gia tng trong c tc theo thi gian. Tuy nhin, r rng l gia tng c tc thng tr hn gia tng li nhun. Cc chi tr c tc hng nm cng n nh hn cc con s li nhun,. Chng hn ta c th thy tng trng vt
Page 15

Ti chnh doanh nghip

CHNH SCH C TC

bc trong li nhun trong giai on 2008-2011: li nhun trn mi c phn tng t 3563 ng/c phn ln 7717 ng/c phn; so snh vi s gia tng rt khim tn ca c tc trong cc nm . Khi li nhun st gim trong nm 2008, t l chi tr c 2900 ng/c phn vn c duy tr. T nhng nhn xt trn ta thy rng Vinamilk ang theo ui chnh sch c tc tin mt n nh. C nhiu l do doanh nghip theo ui chnh sch ny: Th nht: cc nh u t cam thy cc thay i c tc c ni dung hm cha thng tin h thng cho rng cc thay i trong c tc ca mt doanh nghip gn vi kh nng sinh li. Mt s ct gim c tc c th c xem nh mt tn hiu l tim nng li nhun v di hn ca doanh nghip s gim. Nh ni trn, vo nm 2008, li nhun trn mi c phn gim hn 57.4% nhng c tc trn mi c phn vn khng thay i, duy tr mc 2900 ng/c phn. Th hai: nhiu c ng cn v l thuc vo mt dng c tc khng i cho cc nhu cu li nhun tin mt ca mnh. D h c th bn bt mt s c phn nh mt ngun thu nhp hin ti khc nhng do cc chi ph giao dch v cac ln bn vi l l cho nn phng php ny khng th thay th mt cch hon ho cho li nhun c tc u n. Th ba: vic ct gim c tc c th s lm gim th trng tim nng cho c phn ca doanh nghip v c th lm gi c phn st gim. Nh trn biu cho thy, Vinamilk duy tr mc c tc 2900 ng /c phn trong nm 2008 v ch tng thm 100 ng/c phn vo nm 2009 trong khi li nhun trn mi c phn 2010 tng thm hn 90%. u im: Gp phn lm tng gi c phiu ca Vinamilk trn th trng, bi v cc nh u t c khuynh hng nh gi cao hn s c tc m h chc chn s nhn c. Nu c tc tng gim tht thng, cc nh u t xem nh s c nhiu ri ro hn. iu c ngha l cng mt mc c tc nh nhau nhng cc nh u t s tr gi cao hn cho c phiu ca cng ty no c mc tr c tc n nh hn. n nh thnh phn c ng ca cng ty, to iu kin thun li cho vic qun l c ng. nhiu nc, mt phn ln c ng sng bng thu nhp nhn c di hnh thc c tc; do vy, nu c tc ca mt cng ty b dao ng tht thng th nhiu c ng s d chuyn sang mua loi chng khon c thu nhp c tc n nh hn. Gip cng ty thc hin c nhng chin lc di hn v phn phi li nhun, u t, sn xut kinh doanh,... gp phn to s pht trin bn vng ca cng ty. Nhc im:

Page 16

Ti chnh doanh nghip

CHNH SCH C TC

To p lc ln cho Ban qun l v c th dn n kh khn ca h trong vic iu hnh doanh nghip. Mt s lnh o s phi ra i nu khng m ng c p lc . i hi mt s c gng duy tr ln v lu di t tt c mi ngi trong cng ty, k c cc c ng nh l. c bit trong nhng thi im kh khn, c th do khng hong kinh t hoc xu hng chung ca th trng hoc cng ty bc sang giai on suy thoi i hi cng ty cn phi tit kim lng vn i ra. Lc , bt buc cng ty phi ct gim c tc nhng khng phi tt c c ng u hiu, thng cm v chp nhn.

Page 17