Professional Documents
Culture Documents
430 999
Gii :
Theo bi ra ta c
S nh :
|
|
3
S ln :
|
|
|
| |
33
S nh l :
(33 - 3) : 2 = 15
S ln l :
33 + 15 = 48
p s 15 v 48.
Bi 5 : Hai s thp phn c tng bng 55,22; Nu di du phy ca s b sang tri 1 hng ri ly
hiu gia s ln v n ta c 37, 07. Tm 2 s .
Gii :
Khi di du phy ca s b sang tri 1 hng tc l ta gim s b i 10 ln
Theo bi ra ta c s :
37,07
S ln : | |
55,22
:| | | | | | | | | | |
Nhn vo s ta thy :
11 ln s b mi l :
55,22 - 37,07 = 18,15
S b l :
18,15 : 11 x 10 = 16,5
S ln l :
55,22 - 16,5 = 38,2
p s : SL : 38,2; SB : 16,5.
Bi 6 : Hai s thp phn c hiu l 5,37 nu di du phy ca s ln sang tri 1 hng ri cng vi
s b ta c 11,955. Tm 2 s .
Gii:
Khi di du phy ca s ln sang tri 1 hng tc l ta gim s i 10 ln
Ta c s :
S ln : |
| |
|
|
|
|
|
|
| |
S b : |
| |
1/10 s ln + s b = 11,955 m s ln - s b = 5,37.
Do 11 ln ca 1/10 s ln l : 11,955 + 5,37 = 17,325
S ln l : 17,325 : 11 x 10 = 15,75
S b l : 15,75 - 5,37 = 10, 38
p s : SL : 15,75 ; SB : 10, 38.
Bi 7 : C gio cho hc sinh lm php tr mt s c 3 ch s vi mt s c 2 ch s, mt hc
sinh ng tr vit s tr di ct hng trm ca s b tr nn tm ra hiu l 486. Tm hai s ,
bit hiu ng l 783.
Gii :
Khi t nh vy tc l bn hc sinh tng s tr ln 10 ln. Do vy hiu gim
i 9 ln s tr.
S tr l :
(783 - 486) : 9 = 33
S b tr l :
783 + 33 = 816
p s : S tr : 33
S b tr : 816
Bi 8 : Hiu 2 s t nhin l 134. Vit thm 1 ch s no vo bn phi s b tr v gi nguyn
s tr, ta c hiu mi l 2297.
Tm 2 s cho.
Gii :
S b tr tng ln 10 ln cng thm ch s vit thm a, th hiu mi so vi hiu c tng
thm 9 ln cng vi s a.
9 ln s b tr + a = 2297 - 134 = 2163 (n v)
Suy ra (2163 - a) chia ht cho 9
2163 chia cho 9 c 24 d 3 nn a = 3 (0 a 9)
Vy ch s vit thm l 3
S b tr l :
(2163 - 3) : 9 = 240
S b
S tr l :
240 - 134 = 106
Th li : 2403 - 106 = 2297
p s : SBT : 240; ST : 106.
Bi 9 : Tng ca 1 s t nhin v 1 s thp phn l 62,42. Khi cng hai s ny 1 bn qun mt
du phy s thp phn v t tnh cng nh s t nhin nn kt qu sai l 3569.
Tm s thp phn v s t nhin cho.
Gii :
S thp phn c 2 ch s phn thp phn nn qun du phy tc l tng s ln
100 ln. Nh vy tng tng 99 ln s . Suy ra s thp phn l :
(3569 62,42) : 99 =
35,42
S t nhin l : 62,42 - 35,42 = 27
p s : S thp phn :35,42 ; S t nhin : 27.
Bi 10 : Khi nhn 254 vi 1 s c 2 ch s ging nhau, bn Hoa t cc tch ring thng ct
nh trong php cng nn tm ra kt qu so vi tch ng gim i 16002 n v.
Hy tm s c hai ch s .
Gii :
Gi tha s th hai l aa
Khi nhn ng ta c 254 x aa hay 254 x a x 11
Khi t sai tch ring tc l ly 254 x a + 254 x a = 254 x a x 2
Vy tch gim i 254 x a x 9
Suy ra : 254 x 9 x a = 16002
a = 16002 : (254 x 9) = 7
Vy tha s th hai l 77.
Bi 11 : Khi nhn 1 s vi 235 1 hc sinh s t tch ring th 2 v 3 thng ct vi nhau nn
tm ra kt qu l 10285.
Hy tm tch ng.
Gii :
Khi nhn mt s A vi 235, hc sinh t 2 tch ring cui thng ct nh trong php
cng, tc l em ln lt nhn A vi 5, vi 30, vi 20 ri cng ba kt qu li .
Vy : A x 5 x A x 30 x A x 20 = 10 285
A x 55 = 10 285
A = 10 285 : 55 = 187
Vy tch ng l:
187 x 235 = 43 945
Bi 12: Tm ba s bit hiu ca s ln nht v s b nht l 1,875 v khi nhn mi s ln lt vi
8, 10,14 th c ba tch bng nhau.
Gii:
V tch ca s ln nht vi 8 bng tch ca s b nht vi 14 nn ta c s
S ln nht : | | | | | | | | | | | | | | |
S b nht : | | | | | | | | |
S ln nht l :
1,875 : ( 14 - 8 ) x 14 = 4,375
S b nht l :
4,375 - 1,875 = 2,5
S gia l :
2,5 14 : 10 = 3,5
p s : 2,5 ; 3,5 ; 4,375.
*Bi tp v nh:
Bi 1 : Khi cng 1 s t nhin vi 107, 1 hc sinh chp nhm s hng th 2 thnh 1007 nn
c kt qu l 1996. Tm tng ng ca 2 s .
Bi 2 : Khi nhn 1 s t nhin vi 5 423, 1 hc sinh t cc tch ring thng ct vi nhau nh
trong php cng nn c kt qu l 27 944. Tm tch ng ca php nhn .
Bi 3 : Khi chia 1 s t nhin cho 101, 1 hc sinh i ch ch s hng trm v hng n v
ca s b chia, nn nhn c thng l 65 v d 100.
Tm thng v s d ca php chia .
Bi 4 : Cho 2 s, nu ly s ln chia cho s nh c thng l 7 v s d ln nht c th c
c l 48. Tm 2 s .
Bi 5 : Hai s thp phn c tng l 15,88. Nu di du phy ca s b sang phi 1 hng, ri tr i
s ln th c 0,12. Tm 2 s .
Bi 6 : Mt php chia c thng l 6 v s d l 3. Tng ca s b chia, s chia v s d bng
195. Tm s b chia v s chia.
Bi 7 : Tng ca 2 s thp phn l 16,26. Nu ta tng s th nht ln 5 ln v s th hai ln 2 ln
th c 2 s c tng l 43,2. Tm 2 s.
Bi 8 : So snh tch : 1,993 199,9 vi tch 19,96 19,96
Bi 9 : Mt hc sinh khi nhn 1 s vi 207 qun mt ch s 0 ca s 207 nn kt qu so vi
tch ng gim 6 120 n v. Tm tha s .
Bi 10 : Ly 1 s em chia cho 72 th c s d l 28. Cng s em chia cho 75 th c s
d l 7 thng ca 2 php chia l nh nhau. Hy tm s .
p s : 419.
e. Vn dng tnh cht chia ht v chia cn d gii ton c li vn
Bi 9 : Tng s HS khi 1 ca mt trng tiu hc l 1 s c 3 ch s v ch s hng trm l 3.
Nu xp hng 10 v hng 12 u d 8, m xp hng 8 th khng cn d. Tnh s HS khi 1 cua
trng .
Gii :
Theo bi th s HS khi 1 c dng 3ab. Cc em xp hng 10 d 8 vy b = 8. Thay
vo ta c s 3a8. Mt khc, cc em xp hng 12 d 8 nn 3a8 - 8 = 3a0 phi chia ht cho 12
suy ra 3a0 chi ht cho 3. suy ra a = 0, 3, 6 hoc 9. Ta c cc s 330; 390 khng chia ht cho 12 v
vy s HS khi 1 l 308 hoc 368 em. s 308 khng chia ht cho 8 vy s HS khi 1 ca trng
l 368 em.
* Bi tp v nh :
Bi 1 : Cho 4 ch s 0, 1, 5 v 8. Hy lp cc s c 3 ch s khc nhau tho mn iu kin
a, Chia ht cho 6
b, Chia ht cho 15
Bi 2 : Hy xc nh cc ch s ab khi thay vo s 6a49b ta c s chia ht cho :
a, 2, 5 v 9
b, 2 v 9
Bi 3 : Khng lm php tnh xt xem cc tng v hiu i y c chia ht cho 3 hay khng
a, 1 236 + 2 155 + 42 702
b, 92 616 - 48 372
Bi 4 : Tm s t nhin nh nht sao cho khi chia s cho 3, 4, 5 u d 1 v chia cho 7 th
khng d.
Bi 5 : Mt cng ty c s cng hng mc lng 360 000. S khc hng mc 495 000, s
cn li hng 672 000/ thng. Sau khi pht lng thng 7 cho cng nhn c k ton cng ht
273 815 000. Hi c k ton tnh ng hay sai? ti sao?
Bi 6 : Lp 5A xp hng 2, hng 3, hng 4 c mt s hng khng tha bn no. Nu ly tng
cc hng xp c th c 39 hng. Hi lp 5A c bao nhiu bn.
10
Dng 4 : Biu thc v php tnh lin quan n tnh gi tr biu thc
*Bi tp vn dng
Bi 1 : Cho hai biu thc :
A = (700 4 + 800) : 1,6
B = (350 8 + 800) : 3,2
Khng tnh ton c th, hy gii thch xem gi tr biu thc no ln hn v ln hn my
ln?
Gii :
Xt A c 700 x 4 = 700 : 2 x 2 x 4 = 350 x 8 nn b chia ca c hai biu thc A v B
ging nhau nhng s chia gp i nhau (3,2 : 1,6 = 2) nn A c gi tr gp i B.
Bi 2 : Tnh gi tr ca cc biu thc sau bng cch thch hp
a, 17,58 x 43 + 57 x 17,58
b, 43,57 x 2,6 x (630 315 x 2)
45 16 17
45 15 28
0,18 1230 0,9 4567 2 3 5310 0,6
d,
1 4 7 10 ... 52 55 414
c,
1,8 x10000
= 1000
18
11
= 0,9 x 5 = 4,5.
Bi 3 :Tm X :
a,(X + 1) + (X + 4) + (X +7) +(X + 10) + . . . + (X + 28) = 155
Gii :
(X + 1) + ( X + 4) + ( X + 7) + ... +(X + 28) = 155
Ta nhn thy 2 s hnh lin tip ca tng hn km nhau 3 n v nn tng c vit y
s c 10 s hng
(28 1) : 3 + 1 = 10)
(X + 1 + X + 28) x 10 : 2 = 155
(X x 2 + 29) x 10 = 155 x 2 = 310 (Tm s b chia)
X x 2 + 29 = 310 : 10 = 31 (Tm tha s trong 1 tch)
X x 2 = 31 29 = 2 (Tm s hng trong 1 tng)
X = 2 : 2 = 1 ( Tm tha s trong 1 tch).
Bi 4 : Vit cc tng sau thnh tch ca 2 tha s :
a, 132 + 77 + 198
b, 5555 + 6767 + 7878
c, 1997, 1997 + 1998, 1998 + 1999, 1999
Gii :
a, 132 + 77 + 198
= 11 x 12 + 11 x 7 + 11 x 18
= 11 x (12 + 7 + 18) ( nhn 1 s vi 1 tng)
= 11 x 37
b, 5555 + 6767 + 7878
= 55 x 101 + 67 x 101 + 78 x 101
= (55 + 67 + 78) x 101
= 200 x 101
c, 1997, 1997 + 1998, 1998 + 1999, 1999
= 1997 x 1,0001 + 1998 x 1,0001 + 1999 x 1,0001
= (1997 + 1998 + 1999) x 1,0001
= 5994 x 1,0001 ( nhn 1 tng vi 1 s)
Bi 5 : Tm gi tr s t nhin ca a biu thc sau c gi tr ln nht, gi tr ln nht
l bao nhiu?
B = 1990 + 720 : (a 6)
Gii :
Xt B = 1990 + 720 : (a 6)
B ln nht khi thng ca 720 : (a 6) ln nht.
Khi s chia phi nh nht, v s chia khc 0 nn a 6 = 1 (l nh nht)
Suy ra : a = 7
Vi a = 7 th gi tr ln nht ca B l :
1990 + 720 : 1 = 2710.
* Bi tp v nh
Bi 1 : Thm du php tnh v du ngoc n vo 5 ch s 3 c kt qu ln lt l : 1, 2, 3,
4, 5.
Bi 2 : Tm X :
a, X x 1999 = 1999 x 199,8
b, (X x 0,25 + 1999) x 2000 = ((53 + 1999) x 2000
12
X 140
+ 260
X
Bi 3 : Tm gi tr s ca biu thc sau :
A = a + a + a + a + . . . + a 99 (c 99 s a)
Vi a = 1001.
Bi 4 : Tm gi tr s t nhin a biu thc sau c gi tr ln nht, gi tr nh nht l bao nhiu?
C = (a 30) x (a 29) x . . . x (a 1)
c, 71 + 65 x 4 =
13
432
x
b) * * * * *
**
**
**2
**
30**
***
***
***
1****
0
Gii :
Trc ht ta xc nh ch s hng n v ca s nhn :
* x 432 = 30**.
Nu * = 6 th 6 x 432 = 2 592 < 30**
Nu * = 8 th 8 x 432 = 3 456 > 30**
Vy * = 7
tip theo ta xc nh ch s hng chc ca s nhn :
* x 432 = ***. Vy * = 1 hoc 2.
- Nu * = 1 thay vo ta c php nhn khng th c kt qu l mt s c 5 ch s. Vy * = 2,
thay vo ta c php nhn :
432
27
3024
864
11664
b) Trc ht ta xt tch ring 2 x * * = * * *
T y ta suy ra ch s hng trm ca tch ring phi bng 1 v ch s hng chc ca s
chia ln hn hoc bng 5. Thay vo ta c php tnh :
*****
**
**
**2
1**
1**
Ta xt s d ca php chia th nht :
***-**=1
Vy php tr phi l 100 99 = 1.
Thay vo ta c :
100**
**
99
**2
1**
100
0
Xt tch ring th nht * x * * = 99 m ch s hng chc ca s chia phi ln hn hoc
bng 5, nn s chia l 99. Suy ra tch ring cui cng l
14
15
16
17
Gii :
a, Ta c :
1996 + 3992 + 5988 + 7984
= 1 x 1996 + 2 x 1996 + 3 x 1996 + 4 x 1996
= (1 + 2 + 3 + 4) x 1996
= 10 x 1996
= 19960
b, 2 x 3 x 4 x 8 x 50 x 25 x 125
= 3 x 2 x 4 x 50 x 8 x 25 x 125
= 3 x (2 x 50) x (4 x 25) x (8 x 125)
= 30 000 000.
c, Ta nhn thy :
45 x 128 90 x 64 = 45 x (2 x 64) 90 x 64
= (45 x 2) x 64 90 x 64
= 90 x 64 90 = 0
Trong 1 tch c 1 tha s bng 0. Vy tch bng 0, tc l :
(45 x 46 + 47 x 48) x (51 x 52 49 x 48) x (45 x 128 90 x 64) x (1995 x 1996 + 1997 x 1998) =
0
d,
18
2000 x1996
= 1000
2 x1996
*Bi tp v nh :
Bi 1 : Hy in thm du cng (+) xen gia cc ch s
8 8 8 8 8 8 8 8. c dy tnh c kt qu bng :
a, 208
b, 1000
Bi 2 : Hy in thm du cc php tnh vo mi dy s sau c dy tnh c kt qu ln lt
l 1, 2, 3, 4, 5 :
a, 3 3 3 3 3
b, 4 4 4 4 4
c, 5 5 5 5 5
Bi 3 : Thc hin cc php tnh sau bng cch nhanh nht :
a,
319 x 45 55x399
c,
;
1995x1996 1991x1995
1996x1995 996
d,
;
1000 1996x1994
e,
19
BI 2:
SUY LUN L GC
I/ PHNG PHP LP BNG :
Cc bi ton gii bng phng php lp bng thng xut hin hai nhm i tng
(chng hn tn ngi v ngh nghip, hoc vn ng vin v gii thng, hoc tn sch v mu
ba, ... ). Khi gii ta thit lp 1 bng gm cc hng v cc ct. Cc ct ta lit k cc i tng
thuc nhm th nht, cn cc hng ta lit k cc i tng thuc nhm th hai.
Da vo iu kin trong bi ta loi b n (Ghi s 0) cc (l giao ca mi hng v
mi ct). Nhng cn li (khng b loi b) l kt qu ca bi ton.
* Bi tp vn dng :
Bi 1 : Trong 1 bui hc n cng ba bn Cc, o, Hng lm 3 bng hoa cc, o, hng. Bn
lm hoa hng ni vi cc : Th l trong chng ta chng ai lm loi hoa trng vi tn mnh c!
Hi ai lm hoa no?
Gii :
Ta c bng chn l sau :
cc
o
hng
Cc
khng
c
khng
o
khng
c
Hng
c
khng
Nhn vo bng ta thy : Cc lm hoa o
o lm hoa hng
Hng lm hoa cc.
Bi 2 : Ba ngi th hn, th tin, th in ang ngi tr chuyn trong gi gii lao. Ngi th
hn nhn xt :
Ba ta lm ngh trng vi tn ca 3 chng ta nhng khng ai lm ngh trng vi tn ca
mnh c.
Bc in hng ng : Bc ni ng.
Em cho bit tn v ngh nghip ca mi ngi th .
Gii :
Ngh
hn
tin
in
Tn
Hn
0
x
Tin
x
0
in
0
x
0
Bc in hng ng li bc th hn nn bc in khng lm th hn
Bc in lm th tin.
Bc Hn phi lm th in.
Bc in phi lm th hn.
Bi 3 : Nm ngi th tn l : Da, in, Hn, Tin v Sn lm 5 ngh khc nhau trng vi tn
ca tn ca 5 ngi nhng khng c ai tn trng vi ngh ca mnh. Tn ca bc th da trng
vi ngh ca anh v mnh v v bc ch c 2 anh em. Bc tin khng lm th sn m li l em r
ca bc th hn. Bc th sn v bc th da l 2 anh em cng h. Em cho bit bc da v bc tin
lm ngh g?
20
Gii :
Tn
Da
in
Hn
Tin
Sn
Ngh
da
0
0
in
0
0
x
hn
x
0
0
tin
0
sn
0
0
0
Bc Tin khng lm th sn. Bc Tin l em r ca bc th hn nn bc Tin khng lm
th hn Bc Tin ch c th l th da hoc th in.
Nu bc Tin lm th da th bc Da l th in. Nh vy bc Tin va l em r ca bc
th tin va l em r ca bc th hn m v bc Tin ch c 2 anh em. iu ny v l.
Bc Tin l th in
Bc Da v bc th sn l 2 anh em cng h nn bc Da khng phi l th sn. Theo
lp lun trn bc Da khng l th tin Bc Da l th hn.
Bi 4 : Trn bn l 3 cun sch gio khoa : Vn, Ton v a l c bc 3 mu khc nhau :
Xanh, , vng. Cho bit cun bc ba mu t gia 2 cun Vn v a l, cun a l v
cun mu xanh mua cng 1 ngy. Bn hy xc nh mi cun sch bc ba mu g?
Gii :
Ta c bng sau :
Tn sch
Vn
Ton
a
Mu ba
Xanh
0
1
x
4
0
5
x
7
8
9
Theo bi Cun ba mu t gia 2 cun Vn v a l . Vy cun sch
Vn v a l u khng t mu cho nn cun ton phi bc mu . Ta ghi s 0 vo 4 v
6, nh du x vo 5.
Mt khc, Cun a l v cun mu xanh mua cng ngy. iu c ngha rng cun
a l khng bc mu xanh. Ta ghi s 0 vo 3.
- Nhn vo ct th 4 ta thy cun a l khng bc mu xanh, cng khng bc mu . Vy cun
a l bc mu vng. Ta nh du x vo 9.
- Nhn vo ct 2 v 9 ta thy cun Vn khng bc mu , cng khng bc mu vng. Vy
cun Vn bc mu xanh. Ta nh du x vo 1.
Kt lun : Cun Vn bc mu xanmh, cun Ton bc mu , cun a l bc mu vng.
*Bi tp v nh :
Bi 1 : Gi Vn c gio tr bi kim tra. Bn bn Tun, Hng, Lan, Qun ngi cng bn u t
im 8 tr ln. Gi ra chi Phng hi im ca 4 bn, Tun tr li :
- Lan khng t im 10, mnh v Qun khng t im 9 cn Hng khng t im 8.
Hng th ni :
- Mnh khng t im 10, Lan khng t im 9 cn Tun v Qun u khng t im
8.
Bn hy cho bit mi ngi t my iom?.
vng
21
Bi 2 : 3 gc vn trng cy cnh ca ng ni trng 4 khm hoa cc, hu, hng v dn. Bit
rng hai gc vn pha ty v pha bc khng trng hu. Khm hu trng gia khm cc v gc
vn pha nam, cn khm dn th trng gia khm hng v gc vn pha bc.
Bn hy cho bit mi gc vn ng ni trng hoa g?
Bi 3 : Ba thy gio dy 3 mnvn, ton, l tr chuyn vi nhau. Thy dy l nhn xt : Ba chng
mnh c tn trng vi 3 mn chng ta dy, nhng khng ai c tn trng vi mn mnh dy. Thy
dy ton hng ng : Anh ni ng.
Em hy cho bit mi thy dy mn g?
Bi 4 : Trong m d hi ngoi ng, 3 c gio dy ting Nga, ting Anh v ting Nht c giao
ph trch. C Nga ni vi cc em : Ba c dy 3 th ting trng vi tn ca cc c, nhng ch c
1 c c tn trng vi th ting mnh dy. C dy ting Nht ni thm : C Nga ni ng
ri ch vo c Nga ni tip : Rt tic c tn l Nga m li khng dy ting Nga. Em hy cho
bit mi c gio dy ting g?
Bi 5 : Ba thy gio Vn, S, Ho dy 3 mn vn, s, ho trong ch c 1 thy c tn trng vi
mn mnh dy. Hi mi thy dy mn g, bit thy dy mn ho t tui hn thy v thy s.
22
23
- Nu Singap rkhng t gii nh th theo Dng, Thi Lan t gii ba. Nh vy Thi Lan khng
t gii t. Theo Quang, Vit Nam t gii nh.Th th Inn xiakhng t gii nh. Vy theo
Tun,Singapo r t gii nht, cui cng cn i Inn xia t gii t.
Kt lun : Th t gii ca cc i trong cp Tiger 98 l :
Nht : Singapor ;
Nh : Vit Nam.
Ba : Thi Lan ;
T : Innxia
Bi 4 : Gia nh Lan c 5 ngi :ng ni, b, m, Lan v em Hong. Sng ch nht c nh thch
i xem xic nhng ch mua c 2 v. Mi ngi trong gia nh xut 5 kin : Hong v Lan
i
B v m i
ng v b i
M v Hong i
Hong v b i.
Cui cng mi ngi ng vi ngh ca Lan v theo ngh th mi ngh ca 4
ngi cn li trong gia nh u c tho mn 1 phn. Bn hy cho bit ai i xem xic hm .
Gii :
Ta nhn xt :
- Nu chn ngh th nht th ngh th hai b bc b hon ton. Vy khng th chn
ngh th nht.
- Nu chn ngh th hai th ngh th nht b bc b hon ton. Vy khng th chn
ngh th hai.
- Nu chn ngh th ba th ngh th t b bc b hon ton. Vy khng th chn
ngh th ba.
- Nu chn ngh th t th ngh th ba b bc b hon ton. Vy khng th chn
ngh th t.
- Nu chn ngh th nm th c 4 ngh trn u tho mn mt phn v bc b mt
phn. Vy sng hm Hong v b i xem xic.
*Bi tp v nh :
Bi 1 : Trong 1 cuc chy thi 4 bn An, Bnh, Cng, Dng t 4 gii : nht, nh, ba, t. Khi
c hi : Bn Dng t gii my th 4 bn tr li :
An : Ti nh, Bnh nht.
Bnh : Ti cng nh, Dng ba.
Cng : Ti mi nh, Dng t.
Dng : 3 bn ni c 1 ng 1 sai.
Em cho bit mi bn t my?
Bi 2 : T ton ca 1 trng ph thng trung hcc 5 ngi : Thy Hng, thy Qun, c Vn, c
Hnh v c Cc. K ngh h c t c 2 phiu i ngh mt. Mi ngi u nhng nhau, thy
hiu trng ngh mi ngi xut 1 kin. Kt qu nh sau :
1. Thy Hng v thy Qun i.
2. Thy Hng v c Vn i
3. Thy Qun v c Hnh i.
4. C Cc v c Hnh i.
5. Thy Hng v c Hnh i.
Cui cng thy hiu trng quyt nh chn ngh ca c Cc, v theo ngh th mi
ngh u tho mn 1 phn v bc b 1 phn.
Bn hy cho bit ai i ngh mt trong k ngh h ?
Bi 3 : Ba bn Qun, Hng v Mnh va t gii nht, nh v ba trong k thi ton quc t. Bit
rng :
1. Khng c hc sinh trng chuyn no t gii cao hn Qun.
24
25
Ting Php
Ting Anh
Nhn vo s ta c :
S cn b ch phin dch c ting Anh l :
30 12 = 18 (ngi)
S cn b ch phin dch c ting Php l :
25 12 = 13 (ngi)
S cn b phin dch c ban t chc huy ng l :
30 + 13 = 43 (ngi)
p s : 43; 18; 13 ngi.
Bi 2 : Lp 9A c 30 em tham gia d hi ting Anh v ting Trung, trong c 25 em ni c
ting Anh v 18 em ni c ting trung. Hi c bao nhiu bn ni c c 2
th ting?
Gii :
Cc em lp 9A tham gia d
Ting Trung
Ting Anh
hi c m t bng s
18
25
ven.
Gii :
Ting Anh
Ting Nga
26
60
80
Ting Trung 90
S hc sinh ni c ting Nga hc ting Trung l :
200 60 = 140 (bn)
S hc sinh ni c 2 th ting Nga v Trung l :
(90 + 80) 140 = 30 (bn)
S hc sinh ni c c 3 th ting l :
30 20 = 10 (bn)
p s : 10 bn.
Bi 4 : Trong 1 hi ngh c 100 i biu tham d, mi i biu ni c mt hoc hai trong ba
th ting : Nga, Anh hoc Php. C 39 i biu ch ni c ting Anh, 35 i biu ni c
ting Php, 8 i biy ni c c ting Anh v ting Nga. Hi c bao nhiu i biu ch ni
c ting Nga?
Anh 39
Php 35
Nga
27
28
29
BI 3: S, CH S, DY S
I/S V CH S
1. Nhng kin thc cn lu
a, C mi ch s l 0, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9. Khi vit 1 s t nhin ta s dng mi ch s trn.
ch s u tin k t bn tri ca 1 s t nhin phi khc 0.
b, Phn tch cu to ca mt s t nhin :
ab = a x 10 + b
abc = a x 100 + b x 10 + c = ab x 10 + c
abcd = a x 1000 + b x 100 + c x 10 + d = abc x 10 + d = ab x 100 + cd
c, Quy tc so snh hai s t nhin :
c.1- Trong 2 s t nhin, s no c ch s nhiu hn th s ln hn.
c.2- Nu 2 s c cng ch s th s no c ch s u tin k t tri sang philn hn s ln
hn.
d, S t nhin c tn cng bng 0, 2, 4, 6, 8 l cc s chn. S chn c tn cng bng 0, 2, 4, 6, 8.
e, S t nhin c tn cng bng 1, 3, 5, 7, 9 l cc s l. S l c tn cng bng 1, 3, 5, 7, 9.
g, Hai s t nhin lin tip hn (km) nhau 1 n v. Hai s hn (km) nhau 1n v l hai s t
nhin lin tip.
h, Hai s chn lin tip hn (km) nhau 2 n v. Hai s chn hn (km) nhau2 n v l 2 s
chn lin tip.
i, Hai s l lin tip hn (km) nhau 2 n v. Hai s l hn (km) nhau2 n v l 2 s l lin
tip.
k, Khi phi vit s c nhiu ch s ging nhau ngi ta thng ch vit 2 ch s u ri ... sau
vit ch s cui bn di ghi s lng ch s ging nhau
10 . . . 0
8ch s 0
2. Cc dng ton
2.1. Dng 1 : S dng cu to thp phn ca s .
dng ny ta thng gp cc loi ton sau:
Loi 1: Vit thm 1hay nhiu ch s vo bn phi, bn tri hoc xen gia mt s t nhin.
Bi 1: Tm mt s t nhin c hai ch s,bit rng nu vit thm ch s 9 vo bn tri s ta
c mt s ln gp 13 ln s cho .
Gii :
Gi s phi tm l ab. Vit thm ch s 9 vo bn tri ta dc s 9ab. Theo bi ra ta c :
9ab = ab x 13
900 + ab = ab x 13
900 = ab x 13 ab
900 = ab x ( 13 1 )
900 = ab x 12
ab = 900 : 12
ab = 75
Bi 2 : Tm mt s c 3 ch s, bit rng khi vit thm ch s 5 vo bn phi s th n tng
thm 1 112 n v .
Gii :
Gi s phi tm l abc. Khi vit thm ch s 5 vo bn phi ta dc s abc5.
Theo bi ra ta c :
30
31
+ Nu b = 5 th 5 x a = 20, vy a = 4.
S phi tm l 45.
Cch 2 :
Theo bi ra ta c
ab = 5 x ( a + b)
V 5 x (a + b) c tn cng bng 0 hoc 5 nn b bng 0 hoc 5.
+ Nu b = 0 thay vo ta c :
a5 = 5 x (a + 5)
10 x a + 5 = 5 x a + 25
Tnh ra ta c a = 4.
Th li : 45 : (4 + 5) = 5 . Vy s phi tm l 45.
Bi 2 : Tm mt s c 2 ch s, bit rng s chia cho hiu cc ch s ca n c thng l 28
v d 1
Gii :
Gi s phi tm l ab v hiu cc ch s ca n bng c.
Theo bi ra ta c :
ab = c x 28 + 1, vy c bng 1, 2 hoc 3.
+ Nu c = 1 th ab = 29.
Th li : 9 2 = 7 1 (loi)
+ Nu c = 2 th ab = 57.
Th li : 7 5 = 2 ; 57 : 2 = 28 (d 1)
+ Nu c= 3 th ab = 58.
Th li : 8 5 = 3 ; 85 : 3 = 28 (d 1)
Vy s phi tm l 85 v 57.
Bi 3 : Tm mt s t nhin c 3 ch s, bit rng s gp 5 ln tch cc ch s ca n.
Gii :
Cch 1 :
Gi s phi tm l abc. Theo bi ra ta c
abc = 5 x a x b x c.
V a x 5 x b x c chia ht cho 5 nn abc chia ht cho 5. Vy c = 0 hoc 5, nhng c khng
th bng 0, vy c = 5. S phi tm c dng ab5. Thay vo ta c.
100 x a + 10 x b + 5 = 25 x a x b.
20 x a + 2 x b +1 = 5 x a x b.
V a x 5 x b chia ht cho 5 nn 2 x b + 1 chia ht cho 5. Vy 2 x b c tn cng bng 4
hoc 9, nhng 2 x b l s chn nn b = 2 hoc 7.
- Trng hp b = 2 ta c a25 = 5 x a x 2. V tri l s l m v phi l s chn. Vy
trng hp b = 2 b loi.
- Trng hp b = 7 ta c 20 x a + 15 = 35 x a. Tnh ra ta c a = 1.
Th li :
175 = 5 x 7 x 5.
Vy s phi tm l 175.
Cch 2 :
Tng t cach 1 ta c :
ab5 = 25 x a x b
Vy ab5 chia ht cho 25, suy ra b = 2 hoc 7. Mt khc, ab5 l s l cho nna, b phi l s
l suy ra b = 7. Tip theo tng t cch 1 ta tm c a = 1. S phi tm l 175.
32
33
9 0 : 3890
0 8 : 3908
8 0 : 3980
Nhn vo s trn ta thy : T 4 ch s cho ta vit c 6 s c ch s hng nghn
bng 3 tho mn iu kin ca bi.
Ch s 0 khng th ng v tr hng nghn. Vy s cc s tho mn iu kin ca bi
l:
34
6 x 3 = 18 (s)
Cch 2 :
Ln lt chn cc ch s hng nghn, hng trm, hng chc v hng n v nh sau :
- c 3 cch chn ch s hng nghn ca s tho mn iu kin bi (v s 0 khng th
ng v tr hng nghn).
- C 3 cch chn ch s hng trm ( l 3 ch s cn li khc ch s hng nghn)
- C 2 cch chn ch s hng chc ( l 2 ch s cn li khc ch s hng nghn v
hng trm).
- C 1 cch chn ch s hng n v ( l ch s cn li khc hng nghn, hng trm v
hng chc).
Vy cc s vit c l :
3 x 3 x 2 x 1 = 18 (s)
b, S ln nht c 4 ch s khc nhau c vit t 4 ch s cho phi c ch s hng nghn l
ch s ln nht (Trong 4 ch s cho). Vy ch s hng nghn ca s phi tm bng 9.
Ch s hng trm phi l ch s ln nht trong 3 ch s cn li. Vy ch s hng trm bng 8.
Ch s hng chc l ch s ln trong 2 ch s cn li. Vy ch s hng chc l 3.
S phi tm l 9830.
Tng t phn trn ta nhn c s b nht tho mn iu kin ca bi l 3089.
c, S l ln nht tho mn iu kin ca bi phi c ch s hng nghn l s ln nht trong 4
ch s cho. Vy ch s hng nghn ca s phi tm bng 9.
S phi tm c ch s hng nghn bng 9 v l s l nn ch s hng n v phi bng 3.
Ch s hng trm phi l ch s ln nht trong hai ch s cn li, nn ch s hng trm
phi bng 8.
Vy s phi tm l 9830.
Tng t s chn nh nht l 3098.
Bi 2 : Vit lin tip 15 s l u tien c mt s t nhin. Hy xo i 15 ch s ca s t
nhin va nhn c m vn gi nguyn th t cc ch s cn li e c :
a, S ln nht.
b, S nh nht.
Vit cc s .
Gii :
Vit 15 s l u tin lin tip ta c s t nhin :
1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29
sau khi xo 15 ch s ta nhn c s ln nht th ch s gi li u tin k t bn tri
phi l ch s 9. Vy trc ht ta xo 4 ch s u tin ca dy 1, 3, 5, 7. S cn li l :
9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29
Ta phi xo tip 15 4 = 11 ch s cn li c s ln nht. sau khi xo nhn c
s ln nht th ch s th hai k t bn tri phi l ch s 9. Vy tip theo ta phi xo tip nhng
ch s vit gia hai ch s 9 trong dy, l 11 13 15 17 1. S cn li l :
992 123 252 729.
Ta phi xo tip 11 9 = 2 ch s t s cn li c s ln nht. Ch s th ba cn li
k t bn tri phi l 2, vy c s ln nht sau khi xo 2 ch s ta phi xo s 12 hoc 21.
Vy s ln nht phi l
9 923 252 729.
b, Lp lun tng t cu a. s phi tm l 1 111 111 122
Bi 3 : Cho 3 ch s 2, 3 v 5. Hy lp tt c cc s c 3 ch s m mi s c 3 ch s cho.
Hi :
a, Lp c my s nh th
b, Mi ch s ng mi hng my ln?
35
c, Tnh tng cc s.
Gii :
a, Ta lp c 6 s sau
235
325
523
253
352
532
b, Mi ch s ng mi hng 2 ln.
c, Tng cc s l :
(2 + 3 + 5) x 2 x 100 + (2 + 3 + 5) x 2 x 10 + (2 + 3 + 5) x 1
= 10 x 2 x (100 + 10 + 1)
= 10 x 2 x 111
= 2220
Bi 4 : Cho 4 ch s 1, 2, 3, 4. Hy lp tt c cc s c 4 ch s m mi s c 4 ch s
cho. Tnh tng cc s .
Gii :
Chn ch s 1 hng nghn ta lp c 6 s sau :
1234
1324
1423
1243
1342
1432
Ta thy mi ch s ng mi hng 6 ln. Vy tng cc s lp c :
(1 + 2 + 3 + 4) x 1000 x 6 + (1 + 2 + 3 + 4) x 100 x 6 + (1 + 2 + 3 + 4) x 10 x 6 + (1 + 2 + 3 + 4)
x1x6
= 10 x 6 x (1000 + 100 + 10 + 1)
= 60 x 1111
= 66660.
Bi 5 : Cho 5 ch s 1, 2, 3, 4, 5. Hy lp tt c cc s c 5 ch s m mi s c 5 ch s
cho. Tnh tng
Gii :
Chn ch s 1 hng chc nghn ta lp c 24 s
Tng t nn ta lp c
24 x 5 = 120 (s)
Tng l :
(1 + 2 + 3 + 4 + 5) x 10000 x 24 + (1 + 2 + 3 + 4 + 5) x 1000 x 24 + (1 + 2 + + 3 + 4 + 5) x
100 x 24 + (1 + 2 + 3 + 4 + 5) x 10 x 24 + (1 + 2 + 3 + 4 + 5) x x 1 x 24
= (1 + 2 + 3 + 4 + 5) x 24 x 11111
= 15 x 24 x 11111
= 3999960
Bi 6 : Cho 3 ch s 3, 3, 4. Hy lp tt c cc s c 3 ch s m mi s c 3 ch s cho
m mi ch s trn ch vit 1 ln. Tnh tng cc s .
Gii :
Ta lp c 3 s 334, 343, 433
Tng cc s :
(3 + 3 + 4) x 100 x 1 + (3 + 3 + 4) x 10 + (3 + 3 + 4) x 1
= 10 x (10 + 10 + 1)
= 10 x 111
= 1110.
Bi 7 : Cho 4 ch s : 2, 2, 5, 1.
Hy lp tt c cc s c 4 ch s m mi s c 4 ch s cho. Tnh tng
Gii :
- Chn ch s 1 hng nghn ta lp c cc s :
1225
1522
36
1252
- Chn ch s 5 hng nghn ta cng lp c 3 s.
- Chn ch s 2 hng nghn ta lp c 6 s
2152
2251
2512
2125
2215
2521
Vy ta lp c 12 s.
Tng l :
(1 + 2 + 2 + 5) x 1000 x 3 + (1 + 2 + 2 + 5) x 100 x 3 + (1+ 2 + 2 + 5) x 1 x 3
= (1 + 2 + 2 + 5) x 3 x 1111
= 10 x 3 x 1111
= 33330
Bi 8 : Cho 3 ch s 0, 3, 7. Hy lp tt cc cc s c 3 ch s sao cho mi s c 3 ch s
cho. Tnh tng cc s va lp
Gii :
Ta lp c 4 s
307
703
370
730
Tng
(3 + 7) x 100 x 2 + (3 + 7) x 10 + (3 + 7) x 1
= 10 x 100 x 2 + 10 x 10 + 10 x 1
= 20 x 100 + 100 + 10
= 2110.
* Bi tp v nh :
Bi 1 : Cho 4 ch s : 0, 2, 3, 5. Hy lp tt c cc s m mi s c 4 ch s cho. Tnh
tng.
Bi 2 : Cho 4 ch s : 1, 3, 3, 4. Hy lp tt c cc s c 4 ch s m mi s c 4 ch s
cho. Tnh tng.
Bi 3 : Cho 5 ch s : 0, 1, 3, 2, 4. Hy lp tt c cc s c 5 ch s m mi s c 5 ch s
cho. Tnh tng.
Bi 4 : Cho 5 ch s 0, 1, 2, 3, 4.
a, C th vit cbao nhiu s c 4 ch s khc nhau t 5 ch s cho? Trong cc s vit
c c bao nhiu s chn?
b, Tm s chn ln nht, s l nh nht c 4 ch s khc nhau c vit t 5 ch s cho
Bi 5 : C th vit c bao nhiu s c 3 ch s khc nhau, bit rng :
a, Cc ch s ca chng u l nhng s l?
b, Cc ch s ca chng u l nhng s chn?
Bi 6 :
a, Tm s t nhin nh nht c 5 ch s c vit t 3 ch s khc nhau.
b, Tm s t nhin ln nht c 5 ch s c vit t 3 ch s khc nhau.
Bi 7 : Vit lin tip cc s t nhin t 1 n 15 c 1 s t nhin. Hy xo i 10 ch s va
nhn c m vn gi nguyn th t ca cc ch s cn li c :
a, S ln nht;
b, S nh nht;
Vit cc s .
Bi 8 : Vit lin tip 10 s chn khc 0 u tin c mt s t nhin. Hy xo i 10 ch s
ca s va nhn c m vn gi nguyn th t ca cc ch s cn li c :
a, S chn ln nht;
b, S l nh nht.
37
II DY S
Dng 1 . Quy lut vit dy s.
* Kin thc cn lu (cch gii) :
Trc ht ta cn xc nh quy lut ca dy s.
Nhng quy lut thng gp l :
+ Mi s hng (k t s hng th hai) bng s hng ng trc n cng (hoc tr) vi 1
s t nhin d ;
+ Mi s hng (k t s hng th hai) bng s hng ng trc n nhn (hoc chia) vi 1
s t nhin q khc 0 ;
+ Mi s hng (k t s hng th ba) bng tng hai s hng ng trc n ;
+ Mi s hng (k t s hng th t) bng tng ca s hng ng trc n cng vi s t
nhin d cng vi s th t ca s hng y ;
+ s hng ng sau bng s hng ng trc nhn vi s th t
Loi 1: Dy s cch u
Bi 1 : Vit tip 3 s :
a, 5, 10, 15, ...
b, 3, 7, 11, ...
Gii :
a, V : 10 5 = 5
15 10 = 5
Dy s trn 2 s hng lin nhau hn km nhau 5 n v. Vy 3 s tip theo l :
15 + 5 = 20
20 + 5 = 25
25 + 5 = 30
Dy s mi l :
5, 10, 15, 20, 25, 30.
b,
73=4
11 7 = 4
Dy s trn 2 s hng lin nhau hn km nhau 4 n v. Vy 3 s tip theo l :
11 + 4 = 15
15 + 4 = 19
19 + 4 = 23
Dy s mi l :
3, 7, 11, 15, 19, 23.
Dy s cch u th hiu ca mi s hng vi s lin trc lun bng nhau
Loi 2 : Dy s khc
Bi 1 : Vit tip 3 s hng vo dy s sau :
a, 1, 3, 4, 7, 11, 18, ...
b, 0, 2, 4, 6, 12, 22, ...
c, 0, 3, 7, 12, ...
d, 1, 2, 6, 24, ...
Gii
a, Ta nhn xt :
4=1+3
7=3+4
11 = 4 + 7
18 = 7 + 11
38
...
T rt ra quy lut ca dy s l : Mi s hng (K t s hng th ba) bng tng ca
hai s hng ng trc n. Vit tip ba s hng, ta c dy s sau :
1, 3, 4, 7, 11, 18, 29, 47, 76,...
b, Tng t bi a, ta tm ra quy lut ca dy s l : Mi s hng (k t s hng th t) bng tng
ca 3 s hng ng trc n.
Vit tip ba s hng, ta c dy s sau.
0, 2, 4, 6, 12, 22, 40, 74, 136, ...
c, ta nhn xt :
S hng th hai l :
3=0+1+2
S hng th ba l :
7=3+1+3
S hng th t l :
12 = 7 + 1 + 4
T rt ra quy lut ca dy l : Mi s hng (k t s hng th hai) bng tng ca s
hng ng trc n cng vi 1 v cng vi s th t ca s hng y .
Vit tip ba s hng ta c dy s sau.
0, 3, 7, 12, 18, 25, 33, ...
d, Ta nhn xt :
S hng th hai l
2=1x2
S hng th ba l
6=2x3
s hng th t l
24 = 6 x 4
...
T rt ra quy lut ca dy s l : Mi s hng (k t s hng th hai) bng tch ca s
hng ng lin trc n nhn vi s th t ca s hng y.
Vit tip ba s hng ta c dy s sau :
1, 2, 6, 24, 120, 720, 5040, ...
Bi 2 : Tm s hng u tin ca cc dy s sau :
a, . . ., 17, 19, 21
b, . . . , 64, 81, 100
Bit rng mi dy c 10 s hng.
Gii :
a, Ta nhn xt :
S hng th mi l
21 = 2 x 10 + 1
S hng th chn l :
19 = 2 x 9 + 1
S hng th tm l :
17 = 2 x 8 + 1
...
T suy ra quy lut ca dy s trn l : Mi s hng ca dy bng 2 x th t ca s
hng trong dy ri cng vi 1.
Vy s hng u tin ca dy l
2x1+1=3
39
40
O
O
41
O
O
O
c, Hy in s vo cc trn sao cho tng ca 3 lin tip u bng nhau. Gii thch cch lm.?
Dng 3 : Tm s s hng ca dy s .
* Lu :
- dng ny thng s dng phng php gii ton khong cch (trng cy).Ta c cng
thc sau:
S s hng ca dy = S khong cch + 1
- Nu quy lut ca dy l : s ng sau bng s hng lin trc cng vi s khng i th
:
S cc s hng ca dy = (S cui s u) : K/c + 1
*Bi tp vn dng :
Bi 1: Vit cc s l lin tip t 211. S cui cng l 971. Hi vit c bao nhiu s ?
Gii:
Hai s l lin tip hn km nhau 2 n v
S cui hn s u s n v l :
971 211 = 760 (n v)
760 n v c s khong cch l :
760 : 2 = 380 (K/ c)
Dy s trn c s s hng l :
380 +1 = 381 (s)
p s :381 s hng
Bi 2: Cho dy s 11, 14, 17, ... , 68.
a, Hy xc nh dy trn c bao nhiu s hng ?
b, Nu ta tip tc ko di cc s hng ca dy s th s hng th 1 996 l s my ?
Gii :
a,Ta c : 14 11 = 3
17 14 = 3
Vy quy lut ca dy l : mi s hng ng sau bng s hng ng trc cng vi 3 .
S cc s hng ca dy l :
( 68 11 ) : 3 + 1 = 20 (s hng)
b, Ta nhn xt :
S hng th hai : 14 = 11 + 3 = 11 + (2 1) x 3
S hng th ba : 17 = 11 + 6 = 11 + (3 1) x 3
S hng th t : 20 = 11 + 9 = 11 + (4 1) x 3
Vy s hng th 1 996 l : 11 + (1 996 1) x 3 = 5 996
p s : 20 s hng ; 5 996
Bi 3: Trong cc s c ba ch s, c bao nhiu s chia ht cho 4 ?
Gii :
Ta c nhn xt :s nh nht c ba ch s chia ht cho 4l 100 v s ln nht c ba ch s chia ht
cho 4 l 996. Nh vy cc s c ba ch s chia ht cho 4 lp thnh mt dy s c s hng u l
100, s hng cui l 996 v mi s hng ca dy (K t s hng th hai) bng s hng ng k
trc cng vi 4.
Vy cc s c 3 ch s chia ht cho 4 l :
(996 100) : 4 + 1 = 225 (s)
p s : 225 s
42
43
44
45
Cc s chn c 4 ch s l :
999 4 45 450 = 500 (s)
S lng ch s phi vit l :
1 x 4 + 2 x 45 + 3 x 450 + 4 x 500 = 3444 (ch s)
p s : 3444 ch s
Ghi nh :
tm s ch s ta :
+ Tm xem trong dy s c bao nhiu s s hng
+ Trong s cc s c bao nhiu s c 1, 2, 3, 4, ... ch s
Dng 7 :Tm s s hng bit s ch s
* Bi tp vn dng
Bi 1 : Mt quyn sch coc 435 ch s. Hi quyn sch c bao nhiu trang?
Gii :
nh s trang sch ngi ta bt u nh t trang s 1. Ta thy nh s trang c 1
ch s ngi ta nh mt 9 s v mt :
1 x 9 = 9 (ch s)
S trang sch c 2 ch s l 90 nn nh 90 trang ny mt :
2 x 90 = 180 (ch s)
nh quyn sch c 435 ch s nh vy ch n s trang c 3 ch s. S ch s nh
s trang sch c 3 ch s l:
435 9 180 = 246 (ch s)
246 ch s th nh c s trang c 3 ch s l :
246 : 3 = 82 (trang)
Quyn sch c s trang l :
9 + 90 + 82 = 181 (trang)
p s 181 trang.
Bi 2 : Vit cc s l lin tip bt u t s 87. Hi nu phi vit tt c 3156 ch s th vit n
s no?
Gii :
T 87 n 99 c cc s l l :
(99 87) : 2 + 1 = 7 (s)
vit 7 s l cn :
2 x 7 = 14 (ch s)
C 450 s l c 3 ch s nn cn :
3 x 450 = 1350 (ch s)
S ch s dng vit cc s l c 4 ch s l :
3156 14 1350 = 1792 (ch s)
Vit c cc s c 4 ch s l :
1792 : 4 = 448 (s)
Vit n s :
999 + (448 1) x 2 = 1893
Dng 8 : vit lin tip mt nhm ch s hoc ch ci
Bi 1 : Vit lin tip cc ch ci A, N, L, , U thnh dy AN LU, AN LU, ... Ch ci th
1998 l ch ci g?
Gii :
vit 1 nhm AN LU ngi ta phi vit 5 ch ci A, N, L, , U.
Nu xp 5 ch ci y vo 1 nhm ta c :
Chia cho 5 khng d l ch ci U
46
Chia cho 5 d 1 l ch ci A
Chia cho 5 d 2 l ch ci N
Chia cho 5 d 3 l ch ci L
Chia cho 5 d 4 l ch ci
M : 1998 : 5 = 339 (nhm) d 3
Vy ch ci th 1998 l ch ci L ca nhm th 400
Bi 2 : Mt ngi vit lin tip nhm ch T quc vit nam thnh dy
T quc vit nam T quc vit nam ...
a, Ch ci th 1996 trong dy l ch g?
b, Ngi ta m c trong dy c 50 ch T th dy c bao nhiu ch ? bao nhiu ch I
c, Bn An m c trong dy c 1995 ch . Hi bn y m ng hay sai? Gii thch ti sao?
d, Ngi ta t mu cc ch ci trong dy theo th t : Xanh, , tm, vng. xanh, , ... Hi ch
ci th 1995 trong dy t mu g?
Gii :
a, Nhm ch T QUC VIT NAM c 13 ch ci. M 1996 : 13 = 153 (nhm) d 7.
Nh vy k t ch ci u tin n ch ci th 1996 trong dy ngi ta vit 153 ln
nhm ch T QUC VIT NAM v 7 ch ci tip theo l : T QUC V. Ch ci th 1996
trong dy l ch V.
b, Mi nhm ch T QUC VIT NAM c 2 ch T v cng c 2 ch v 1 ch I. v vy, nu
ngi ta m c trong dy c 50 ch T th dy cng phi c 50 ch v c 25 ch I.
c, Bn m sai, v s ch trong dy phi l s chn
d, Ta nhn xt : cc mu Xanh, , tm, vng gm c 4 mu.
M 1995 : 4 = 498 (nhm) d 3.
Nhng ch ci trong dy c s th t l s chia cho 4 d 3 th c t mu tm
Vy ch ci th 1995 trong dy c t mu tm.
* Bi tp v nh :
Bi 1 : Dy s l t 9 n 1999 c bao nhiu ch s
Bi 2 : Vit cc s chn lin tip bt u t 60. Hi nu vit 2590 ch s th vit n s no?
Bi 3 : Ngi ta vit TON TUI TH thnh dy mi ch s vit 1 mu theo th t xanh, ,
vng. Hi ch th 2000 l ch g, mu g?
Bi 4 : Mt ngi vit lin tip nhm ch CHM HC CHM LM thnh dy CHM HC
CHM LM CHM HC CHM LM ...
a, Ch ci th 1000 trong dy l ch g?
b, Nu ngi ta m c trong dy c 1200 ch H th m c ch A?
c, Mt ngi m c trong dy c 1996 ch C. Hi ngi m ng hay sai? Gii thch ti
sao?
Bi 5 :
a, C bao nhiu s chn c4 ch s?
b, C bao nhiu s c 3 ch s u l?
c, C bao nhiu s c 5 ch s m trong c t nht hai ch s ging nhau?
Bi 6 : cho dy s t nhin lin tip : 1, 2, 3, 4, 5, ..., 1999
Hi dy s c bao nhiu ch s?
Bi 7 : Cho dy s t nhin lin tip: 1, 2, 3, 4, 5, ..., x.
Tm x bit dy s c 1989 ch s
Bi 8 : Cho dy s chn lin tip :
2, 4, 6, 8, 10, ..., 2468.
a, Hi dy c bao nhiu ch s?
b, Tm ch s th 2000 ca dy .
47
48
1 gi
|
|
|
|
|
|
I
II
Thi gian 2 ngi cng ln xong vic l :
6 ; 3 = 2 (gi)
p s 2 gi
Cch 2 :
1
Nu An lm mt mnh th sau 1 gi lm c cng vic, nu Bnh lm 1 mnh th sau 1
3
1
gi lm c
cng vic. Do , Nu c 2 ngi cng lm th sau 1 gi s lm c s phn
6
cng vic l :
1
1
1
+ = (cng vic)
3
6
2
Thi gian 2 ngi cng lm xong vic l :
1
1:
= 2 (gi)
2
p s 2 gi.
Bi 2 : Ba ngi cng lm mt cng vic. Ngi th nht c th hon thnh trong 3 tun; ngi
th hai c th hon thnh mt cng vic nhiu gp ba ln cng vic trong 8 tun; ngi th ba
c th hon thnh mt cng vic nhiu gp 5 cng vic trong 12 tun. Hi nu c ba ngi
cng lm cng vic ban u th s hon thnh trong bao nhiu gi? nu mi tun lm 45 gi?
|
49
Gii:
Theo bi ra ta c :
Ngi th hai lm xong cng vic ban u trong:
8
8 : 3 = (tun)
3
Ngi th ba lm xong cng vic ban u trong :
12
12 : 5 =
(tun)
5
1
Trong mt tun ngi th nht lm c cng vic, ngi th hai lm c 3/8 cng
3
5
vic, ngi th ba lm dc
cng vic . Vy c ba ngi trong mt tun s lm c:
12
1 3 5 9
+ +
= (cng vic)
3 8 12 8
Thi gian c ba ngi lm xong cng vic l:
9
8
1:
= (tun)
8
9
S gi c ba ngi lm xong cng vic l:
8
45 x
= 40 (gi)
9
p s : 40 gi
Bi 3 : Hai vi nc cng chy vo b th sau 1 gi 12 pht s y b. Nu mt mnh vi th nht
chy th sau 2 gi s y b. Hi mt mnh vi th hai chy th my gi s y b?
Gii :
i : 1 gi 12 pht = 72 pht
2 gi = 120 pht
Cch 1:
Biu th lng nc y b l 360 phn bng nhau th sau mt pht c hai vi cng chy c s
phn l :
360 : 72 = 5 (phn)
Mi pht vi th nht chy c s phn l:
360 : 120 = 3 (phn)
Do mi pht vi th hai chy c s phn l:
5 3 = 2 (phn)
Thi gian vi th hai chy c y b l :
360 : 2 = 180 (pht) = 3 gi
Cch 2 :
1
Mt pht c hai vi chy c
(b nc)
72
1
Mt pht mt mnh vi th nht chy c
b nc.
120
Do mt pht vi th hai chy mt mnh c :
1
1
1
=
(b nc)
72 120 180
Thi gian vi th hai chy mt mnh y b l:
50
1
= 180 (pht)
180
= 3 gi
p s : 3 gi
Bi 4 : Kin v Hin cng lm mt cng vic c th hon thnh trong 10 ngy. Sau 7 ngy cng
lm th Kin ngh vic. Hin phi lm nt phn vic cn li trong 9 ngy. Hi nu lm ring th
mi ngi lm trong bao lu ?
Gii :
1
Cch 1:
Kin v Hin cng lm 1 ngy c
cng vic
10
Sau 7 ngy cng lm hai ngi lm c s phn cng vic l :
1
7
x7=
(cng vic)
10
10
Phn vic cn li l :
7
3
1 =
(cng vic)
10 10
Mi ngy Hin lm c :
3
1
:9=
(cng vic)
10
30
S ngy Hin lm mt mnh xong cng vic l:
1
1:
= 30 (ngy)
30
Mi ngy Kin lm c :
1
1
1
=
(cng vic)
10 30 15
S ngy Kin lm mt mnh xong cng vic l:
1
1:
= 15 (ngy)
15
p s : Kin 15 ngy
Hin 30 ngy
1:
3. Bi tp v nh :
Bi 1 :Ba vi nc cng chy vo b th sau 1 gi 20 pht s y b. Nu ring vi th nht chy
th sau 6 gi s y b, ring vi th hai chy th sau 4 gi s y b. Hi ring vi th ba chy
th sau my gi s y b?
Bi 2: My cy th nht cn 9 gi cy xong din tch cnh ng, my cy th hai cn 15 gi
cy xong din tch cnh ng y . Ngi ta cho my cy th nht lm vic trong 6 gi ri ngh
my cy th hai lm tip cho n khi cy xong din tch cnh ng ny. Hi my cy th 2
lm trong bao lu?
Bi 3 : Hai vi nc cng chy vo b bi sau 48 pht s y b. Mt mnh vi th nht chy 2
gi s y b. Hy tnh xem b bi ny cha c bao nhiu mt khi nc, bit rng mi pht
vi th hai chy nhiu hn vi th nht 50 m3 nc.
Bi 4: Ba ngi th cng lm mt cng vic . Nu ngi th nht lm mt mnh th sau 8 gi s
xong cng vic ; nu ngi th ba lm mt mnh th sau 6 gi s xong vic ;nu ngi th hai
lm mt mnh th sau 3 gi s xong vic . Hi c ba ngi cng lm th sau bao lu s xong cng
vic ny ?
51
52
BI 5
T S V T S PHN TRM
* Bi tp vn dng
Bi 1 : Mt lp c 22 n sinh v 18 nam sinh. Hy tnh t s phn trm ca n sinh so vi tng s
hc sinh c lp, t s phn trm ca nam sinh so vi tng s hc sinh ca c lp.
Gii :
Tng s hc sinh ca lp l :
22 + 18 = 40 (hc sinh)
T s hc sinh n so vi hc sinh ca lp l :
22
55
22 : 40 = 0,55 = 55% (
=
= 55% )
40 100
T s hc sinh nam so vi hc sinh ca lp l :
18 : 40 = 0,45 = 45%
p s : 55% v 45%
Bi 2 : Mt s sau khi gim i 20% th phi tng thm bao nhiu phn trm s mi li c s
c.
Gii :
1
Mt s gim i 20% tc l gim i gi tr ca s .
5
S c :
|
|
|
|
|
|
S mi :
|
|
|
|
|
1
Vy phi tng s mi thm
ca n tc l 25% th c s ban u.
4
Bi 3 : Mt s tng thm 25% th phi gim i bao nhiu phn trm li c s c.
Gii :
1
Mt s tng thm 25% tc l tng thm ca n
4
S c :
|
|
|
|
|
S mi :
|
|
|
|
|
|
1
Vy s mi phi gim i gi tr ca n tc l 20% ca n th lai c s ban u.
5
Bi 4 : Lng nc trong c ti l 55%, trong c kh l 10%. Hi phi 100 kg c ti ta c
bao nhiu ki l gam c kh.
Gii :
Lng c c trong c ti l :
100 55 = 45%
Hay 100 kg c ti c 45 kg c.
Nhng trong c kh cn c 10% nc. Nn 45 kg c l 90% khi lng trong c kh.
Vy 100 kg c ti thu c s c kh l :
45x100
= 50 (kg)
p s 50 kg.
90
Bi 5 : Nc bin cha 4% mui. Cn thm bao nhiu gam nc l vo 400 gam nc bin
t l mui trong dung dch l 2%.
53
Gii :
Lng nc mui c trong 400g nc bin l :
400 x 4 : 100 = 16 (g)
Dung dch cha 2 % mui l :
C c 100 g nc th c 2 g mui
16 g mui cn s lng nc l :
100 : 2 x 16 = 800 (g)
Lng nc phi thm l :
800 400 = 400 (g)
p s 400 g.
Bi 6 : Din tch ca 1 hnh ch nht s thay i th no nu tng chiu di ca n ln 10 % v
bt chiu rng ca n i 10 %
Gii :
Gi s o chiu di l 100 x a
S o chiu rng l 100 x b
S o din tch l : 10 000 x a x b
S o chiu di mi l : 110 x a
s o chiu rng mi l : 90 x b
S o din tch mi l : 9900 x a x b
S o din tch mi km s o din tch c l :
10 000 x a x b 9 900 x a x b = 100 x a x b
100 xaxb
Tc l km din tch c l :
= 10%
10000 xaxb
Bi 7 : Lng nc trong ht ti l 20%. C 200 kg ht ti sau khi phi kh nh i 30 kg.
Tnh t s % nc trong ht phi kh.
Gii :
Lng nc ban u cha trong 200 g ht ti l :
200 : 100 x 20 = 40 (kg)
S lng ht phi kh cn :
200 30 = 170 (kg)
Lng nc cn li trong 170 kg ht phi kh l :
40 30 = 10 (kg)
T s % nc cha trong ht phi kh l :
10 : 170 = 5,88%
p s 5,88 %
Bi 8 : Gi hoa ngy tt tng 20% so vi thng 11. Thng ging gi hoa li h 20%. Hi
Gi hoa thng ging so vi gi hoa thng 11 th thng no t hn v t hn bao nhiu
phn trm.
Gii :
Gi hoa ngy tt so vi thng 11 l :
100 + 20 = 120 (%)
Gi hoa sau tt cn l :
100 20 = 80 (%
hoa sau tt so vi thng 11 l :
120
80
x
= 96 (%)
100
100
Gi hoa sau tt so vi thng 11 l :
100 96 = 4 (%)
p s 4 %
54
55
BI 6
HNH HC
A/ CC BI TON V NHN DNG CC HNH
1. Cc kin thc cn nh :
- Ni hai im A, B ta c on thng AB
|
B
|
A
D
- Hnh ch nht ABCD c 4 gc
vung ; Hai cnh AD v BC l
chiu di, hai cnh AB v CD
l chiu rng.
A
D
2. Bi tp vn dng
Bi 1 : Cho tam gic ABC. Trn cnh BC ta ly 6 im. Ni nh A vi mi im va chn. Hi
m c bao nhiu hnh tam gic.
Gii :
A
A
2
D
3
E
1
B
D
Ta nhn xt :
3
E
4
P
56
A
D
Gii :
Trc ht Ta xt cc hnh ch nht to bi hai on AD, EP v cc on ni cc im
trn hai cnh AD v BC. Bng cch tng t nh tronh v d 1 ta tnh c 10 hnh.
Tng t ta tnh c s hnh ch nht to thnh do hai on EP v MN, do MN v BC
u bng 10.
Tip theo ta tnh s hnh ch nht to thnh do hai on AD v MN, EP v BC vi cc
on ni cc im trn hai cnh AD v BC u bng 10.
V vy :
S hnh ch nht m c trn hnh v l :
10 + 10 + 10 + 10 + 10 + 10 = 60 (hnh)
p s 60 hnh.
Bi tp 3 :Cn t nht bao nhiu im khi ni li ta c 5 hnh t gic ?
Gii :
E
Nu ta ch c 4 im ( trong lhng c
*
3 im no cng nm trn 1 on thng)
A
B
th ni li ch c 1 hnh t gic.
*
*
- Nu ta chn 5 im, chng hn
A, B, C, D, E (trong khng c 3 im
no nm trn cng mt on thng) th :
- Nu ta chn A l 1 nh th khi
*
*
chn thm 3 trong s 4 im cn li
D
C
B, C, D, E v ni li ta s c mt t gic
c mt nh l A. C 4 cch chn 3 im trong s 4 im B, C, D, E ghp vi A. Vy c 4 t
gic nh A.
- C 1 t gic khng nhn A lm nh, d l BCDE. T kt qu trn y ta suy ra
57
Khi c 5 im ta c 5 t gic.
Vy c 5 hnh t gic ta cn t nht 5 im khc nhau (trong khng c 3 im no
nm trn cng mt on thng)
Bi 4 : Cho 5 im A, B, C, D, E trong khng c 3 im no nm trn cng mt on thng.
Hi khi ni cc im trn ta c bao nhiu on thng?
Cng hi nh th khi c 6 im, 10 im.
Bi 5 : c 10 on thng ta cn t nht bao nhiu im ?
4/ Bi tp v nh
Bi 1 : Cho tam gic ABC. Trn cnh BC ta ly :
a) 5 im ;
b) 10 im ;
c) 100 im .
Hi c bao nhiu tam gic c hnh thnh ?
Bi 2 : Cn t nmht bao nhiu im ni lai ta c :
a) 4 hnh tam gic ?
b) 5 hnh tam gic
Bi 3 : cho hnh ch nht ABCD. Trn cnh AB ly 5 im v trn cnh CD ly 6 im. Ni nh
C v nh D vi mi im thuc cnh AB. Ni nh A v nh B vi mi im thuc cnh CD.
Hi c bao nhiu tam gic c cc nh nm trn cc cnh ca hnh ch
nht c to thnh ?
Bi 4 : Cho hnh thang ABCD.
Chia cnh y AB v CD thnh
A
C
3 phn bng nhau v cc cnh
bn AB, CD thnh 4 phn bng
nhau nh hnh v.
Ta m c bao nhiu hnh
thang trn hnh v ?
A
D
Bi 5 : Cho tam gic ABC. Trn mi cnh ca tam gic ta ly mt im ri ni 3 im vi
nhau. Trn cc cnh ca mi tam gic va to thnh ta li ly mt im ri ni 3 im vi
nhau. Tip tc nh th 3 ln th dng li. Hi khi ta m c tt c bao nhiu tam gic ?
58
BI 7
CC BI TON V DIN TCH CC HNH
I - HNH TAM GIC
1. Kin thc cn nh.
- Hnh tam gic c 3 cnh, 3 nh. nh l im 2 cnh tip gip nhau. C 3 cnh u c
th ly lm y.
- Chiu cao ca hnh tam gic l on thng h t nh xung y v vung gc vi y.
Nh vy mi tam gic c 3 chiu cao.
Cng thc tnh :
S = (a x h) : 2
h=sx2:a
a=sx2:h
- Hai tam gic c din tch bng nhau khi chng c y bng nhau (hoc y chung),
chiu cao bng nhau (hoc chung chiu cao).
- Hai tam gic c din tch bng nhau th chiu cao ca 2 tam gic ng vi 2 cnh y
bng nhau cng bng nhau.
Hai tam gic c din tch bng nhau khi y tam gic P gp y tam gic Q
gp chiu cao tam gic P by nhiu ln.
2. Bi tp ng dng
Bi 1 : Cho tam gic ABC c din tch l 150 cm2. Nu ko di y BC (v pha B) 5 cm th din
tch s tng thm 37,5 cm2 . Tnh y BC ca tam gic.
Gii :
A
B
H
C 5 cm D
Cch 1 : T A k ng cao AH ca ABC th AH cng l ng cao ca
ABD
ng cao AH l :
37,5 x 2 : 5 = 15 (cm)
y BC l :
150 x 2 : 15 = 20 (cm)
p s 20 cm.
Cch 2 :
T A h ng cao AH vung gc vi BC . ng cao AH l ng cao chung ca hai
tam gic ABC v ABD . M : T s 2 din tch tam gic l :
S ABC
150
=
=4
S ABD
37,5
59
60
Bi 4 : Tam gic ABC c din tch l 90 cm , D l im chnh gia AB. Trn AC ly im E sao
cho AE gp i EC. Tnh din tch AED.
Gii :
A
+ Ni DC ta c
1
- SCAD = SCAB
2
(v cng chiu cao h t C xung
AB v y DB = DA
= 90 : 2 = 45 cm2)
D
E
B
2
SDAE =
SADC (V cng chiu cao h t D xung AC v y
3
2
45x 2
AC) =
= 30 (cm2)
3
3
p s SAED = 30 cm2
Bi 5 : Cho tam gic ABC, trn AB ly im D, E sao cho AD = DE = EB. Trn AC ly im H,
K sao cho AK = HK = KC. Trn BC ly im M, N sao cho BM = MC = NC.
Tnh din tch DEMNKH? Bit din tch tam gic ABC l 270 cm2.
Gii :
A
E=
B
M
N
C
+ SABC (S1 + S2 + S3) = SDEMNHK
- Ni C vi E, ta tnh c :
1
1
SCEB = SCAB (V cng chiu cao h t C xung AB, y BE = BC).
3
3
1
Hay S1 = SABC .
9
+ Tng t ta tnh :
1
S1 = S2 = S3 = SABC v bng 270 : 9 = 30 (cm2)
9
+ T ta tnh c :
SDEMNKH = 180 (cm2)
p s 180 cm2
Bi 6 : Cho tam gic ABC, c BC = 60 cm, ng cao AH = 30 cm. Trn AB ly im E v D
sao cho AE = ED = DB. Trn AC ly im G v K sao cho AG = GK = KC. Tnh din tch hnh
DEGK?
Gii :
A
Ni BK ta c :
61
2
SBAC (V cng chiu cao h
3
2
t B xung AC v y KA = AC) B
C
3
SBKA = 900 : 3 x 2 = 600 (cm2)
Ni EK ta c :
- SEAG = SKDB (v cng chiu cao h t E xung AH. y GA- GK)
- SBKA =
62
- Vy SAKC = SBKC (v cng l hiu ca hai tam gic c din tch bng nhau)
1
1
+ SKAN =
SKCN (v cng chiu cao h t K xung AC, y AN = NC)
2
2
Nu coi A, C l nh th 2 tam gic c din tch gp i m chung y (AK) vy chiu cao
cng phi gp i nhau. Do :
1
AI = CH.
2
1
- SAKB = SCKB (chung y BK, chiu cao AI = CH)
2
Vy SAKC = SBKC = SABK x 2 = 42 x 2 = 84 (dm2)
3.Bi tp v nh
Bi 1 : Mt tha t hnh tam gic c chiu cao l 10 m. Hi nu ko di y thm 4 m th din
tch s tng thm bao nhiu m2 ?
Bi 2 : Mt tha t hnh tam gic c y l 25 m. Nu ko di y thm 5 m th din tch s tng
thm l 50 m2. Tnh din tch mnh t khi cha m rng.
Bi 3 : Cho tam gic ABC vung A, cnh AB di 54 cm, cnh AC di 60 m. im M trn AB
cch A l 10 m. T M k ng song song vi AC ct cnh BC ti N. Tnh on MN.
Bi 4 : Cho tam gic ABC c BC = 6 cm. Ly D l im chnh gia ca AC, ko di AB mt
on BE = AB. Ni D vi E, DE ct BC M. Tnh BM?
Bi 5 : Cho tam gic ABC, c AB = 6 cm. Trn AC ly im D sao cho AD gp i DC. Trn
BC ly im E sao cho BE = 1/2 EC, Ko di DE v AB ct nhau G. Tnh BG?
Bi 6 : Cho tam gic ABC, im D nm trn cnh AC, im E nm trn cnh BC sao cho : AD =
DC, BE = 3/2 EC. Cc on thng AE v BD ct nhau K.
a) BK gp my ln KD?
b) Bit din tch tam gic ABC bng 80 m2. Tnh din tch hnh DKEC?
63
II - HNH THANG
1. Kin thc cn nh.
- Mt t gic c hai cnh y ln, y b song song vi nhau gi l hnh thang (Hnh vung, hnh
ch nht cng coi l dng hnh thang c bit)
- on thng gia hai y ca hnh thang v vung gc vi hai y l ng cao ca hnh thang.
Mi chiu cao ca hnh thang u bng nhau.
+ Cc loi hnh thang
- Hnh thang vung c mt cnh bn vung gc vi hai y ca hnh thang. Hnh thang vung c
hai gc vung.
- Hnh thang cn c 2 cnh bn bng nhau.
- Cc hnh thang khng c iu c bit trn gi l hnh thang thng
CNG THC
S = (a + b) x h : 2
h = S x 2 : (a + b)
a+b=Sx2:h
2. Bi tp vn dng
Bi 1 :Cho hnh thang ABCD. Hai ng cho AC v BD ct nhau ti I. Tm cc cp tam gic c
din tch bng nhau.
Ta c 3 cap tam gic c din tch bng nhau
l
A
S ADB = SABC
(v cng y AB x chiu cao chia 2)
SACD = SBCD
SAID = SIBC
V chng u l phn din tch cn li ca 2 D
tam gic c din tch bng nhau v c
chung 1 phn din tch. (Tam gic ICD
hoc AIB)
B
I
48
64
Hai hnh (thang v tam gic) c chiu cao chung nn din tch hnh thang gp 15
ln din tch BCE
Din tch tam gic BCE l : 40 x 15 = 600 (cm2)
Bi 3 : Cho hnh thang ABCD c y ln CD l 20 cm, y nh AB l 15 cm. M l mt im trn
AB cch B l 5 cm. Ni M vi C. Tnh din tch hnh thang mi AMCD. Bit din tch tam gic
MBC l 280 cm2.
Gii :
A
M
B
y mi AM l :
15 5 = 10 (cm)
Tng hai y AM v CD l :
10 + 20 = 30 (cm)
A
M
B
Chiu cao hnh thang ABCD l :
280 x 2 : 5 = 112 (cm)
D
C
Din tch hnh thang ABCD l :
30 x 112 : 2 = 1680 (cm2)
Cch 2
Ni A vi C
Ta c on AM l : 15 5 = 10 (cm)
Din tch tam gic ACM gp 2 ln in tch tam gic MCB Din tch tam gic ACM = 280 x 2
= 560 (cm2) (v AM gp BM hai ln v ng cao hai tam gic bng nhau)
DAC v MCB c :
DC gp MB l
20 : 5 = 4 ( ln)
ng cao chung nn din tch tam gic DAC gp din tch tam gic
MCB 4 ln.
Din tch tam gic ADC l :
280 x 4 = 1120 (cm2)
Bi 4 : Mt tha rung hnh thang c din tch l 361,8 m2. y ln hn y nh l 13,5 m. Hy
tnh di ca mi y, bit rng nu tng y ln thm 5,6 m th din tch tha rung s tng
thm 3,6 m2.
Gii :
Chiu cao ca hnh thang l :
A
B
33,6 x 2 : 5,6 = 12 (m)
Tng hai y hnh thang l :
361,8 x2 : 12 = 60,3 (m)
y nh ca hnh thang l :
(60,3 13,5) : 2 = 23,4 (m)
y ln ca hnh thang l :
33,6 m2
23,4 + 13,5 = 36,9 (m).
E
D
H
C
Bi 5 : Mt hnh thang c chiu cao l 10 m, hiu 2 y l 22 m. Ko di y nh bng y ln
hnh cho thnh hnh ch nht c chiu daid bng y ln, chiu rng bng chiu cao hnh
thang. Din tch c m rng thm bng 1/7 din tch hnh thang c. Phn m rng v pha tay
phi c din tch l 90 m2. Tnh y ln ca hnh thang ban u.
Gii :
E
A
B
G
y BG ca CBG l :
90 x 2 : 10 = 18 (m)
90 cm2
y EA ca DAE l :
65
22 18 = 4 (m)
Din tch 2 phn m rng l :
20 + 90 = 110 (m2)
Din tch hnh thang ABCD l :
110 x 7 = 770 (m2)
Tng hai y AB v CD l :
770 x 2 : 10 = 154 (m)
y CD l : (154 + 22) : 2 = 88 (m)
Bi 6 : Cho hnh thang vung ABCD, c y nh AB l 40 m. Ly E trn AD, G trn BC sao cho
EG chia hnh thang ABCD lm hai hnh thang c ng cao AE l 30 m v ED l 10 m. Tnh
din tch hnh thangABGE v EGCD.
Gii :
Ni G vi A, G vi D
A
40 m
B
Din tch ABCD l :
(40 60) x 40
= 2000 (m2)
2
Din tch GBA l :
40 m
(40 x 30) : 2 = 600 (m2)
Din tich GDC l :
G
60 x 10 : 2 = 300 (m2)
10 m
Din tch AGD l :
D
C
2000 (600+300) = 1100 (m2)
60 m
Vy EG l: 1100 x 2 : 40 = 55 (m )
Din tch ABGE l : (55 + 40 ) x 30 : 2 = 1425 (m2)
Din tch EGCD l: ( 60 + 55) x 10 : 2 = 575 (m2)
Bi 6b: Cho hnh thang ABCD c din tch l 60m2 , im M, N, P, Q l im chnh gia ca cc
cnh AB, BC, CD, DA
Tnh din tch t gic MNPQ.
Gii : MQ ko di ct DC ti F; MN ko di ct DC ti E
Ta c din tch hnh thang ABCD bng din tch tam gic FME
Din tch MPF =din tch MPE
(y bng nhau, ng cao chung)
Din tch MNP = din tch NPE
A
M B
(y MN = NE, ng cao chung)
Din tch PMQ = din tch PQF
(y QM= QF, ng cao chung)
Q
N
Nn din tch MNPQ = 1/2 din tch
FME . Hay din tch MNPQ =1/2
din tch hnh thangABCD v bng
F
E
60 : 2 = 30 (cm2)
D
P
C
p s: 30 cm2
Bi 7: Tm din tch ca mt hnh thangbit rng nu ko di y b 2m v mt pha th ta c
hnh vung c chu vi 24m. Gii:
Theo bi ra hnh thang vung. y
A
B
2m
M
ln bng cnh hnh vung AMCD
v chiu cao hnh thang cng bng
cnh hnh vung.
66
67
68
bi.
Cch 4
Phi hp cch 1 v cch 2 nh hnh v
69
IV - HNH TRN
1. Kin thc cn nh :
- Cc cng thc :
C = d x 3,14
C = r x 2 x 3,14
S = r x r x 3,14
r = C : 3,14 : 2
- Hai hnh trn c bn knh (hoc ng knh) gp nhau bao nhiu ln th chu vi ca chng cng
gp nhau bao nhiu ln.
- Hai hnh trn c t s chu vi l k th t s bn knh (hoc ng knh) bng k th t s din tch
ca chng l k x k
2 Bi tp vn dng
Bi 1 : Tm din tch hnh vung bit din tch hnh trn l 50,24 cm2.
Gi r l bn knh ca hnh trn
Din tch ca hnh trn l :
A
r x r x 3,14
Theo bi ra ta c :
r x r x 3,14 = 50,24
r x r = 16
rxr=4x4
D
r=4
S o on thng BD l :
4 x 2 = 8 (cm)
8x 4
= 16 (cm2)
2
Din tch hnh vung ABCD l : 16 x 2 = 32 (cm2)
Bi 2 : Mt ming ba hnh trn c chu vi 37,68 cm. tnh din tch ming ba :
Gii :
Bn knh ming ba l :
37,68 : 3,14 : 2 = 6 (cm)
Din tch ming ba l :
6 x 6 x 3,14 = 113,04 (cm2)
p s 113,04 cm2
Bi 3 : Hnh trn A c chu vi 219,8 cm, hnh trn B c din tch 113,04 cm2. Hnh trn no c
bn knh ln hn?
Gii :
Bn knh hnh trn A l :
219,8 : 3,14 : 2 = 35 (cm) = 3,5 dm.
Gi r l bn knh hnh trn B ta c :
r x r = 113,04 : 3,14 = 36 (dm)
r = 6 dm
V 6 > 3,5 nn bn knh hnh trn B ln hn bn knh hnh trn A
Bi 4 : Bit t s bn knh ca 2 hnh trn l 3/4.Hy tnh t s 2 chu vi, 2 din tch ca 2 hnh
trn .
Gii :
Gi r1 l bn knh ca hnh trn th nht, r2 l bn knh ca hnh trn th hai
70
3,14 xr1x 2
C1
r1
3
=
=
=
C 2 3,14 x 2 xr 2 xr 2
r2
4
T s chu vi hai ng trn bng 3/4
3,14 xr1xr 2
S1
r1
r1
3
3
9
=
=
x
=
x
=
S 2 3,14 xr 2 xr 2
r2 r2
4
4 16
3. Bi tp v nh
Bi 1 : Cho hai hnh trn ng tm, hnh trn th nht cp chu vi 18,84 cm ; Hnh trn th hai c
chu vi 31,2 cm. Hy tnh din tch hnh vnh khuyn do hai hnh trn to thnh.
Bi 2 : Din tch ca 1 hnh trn s thay i nh th no nu ta tng bn knh ca n ln 3 ln.
Bi 3 : Hai hnh trn c hiu hai chu vi bng 6,908 dm. Tm hiu 2 bn knh ca hai hnh trn .
71
72
Bi 3 : Mt hnh lp phng c din tch xung quanh bng 64 cm2. Tnh th tch ca hnh lp
phng .
Gii :
Din tch mt mt ca hnh lp phng l :
64 : 4 = 16 (cm2)
Ta thy 16 = 4 x 4 cnh ca hnh lp phng l 4
Th tch ca hnh lp phng l :
4 x 4 x 4 = 64 (cm3)
p s 64 cm3
Bi 4 : Mt b cha nc hnh hp ch nht, o trong lng b thy chiu di bng 2,5 m ; chiu
rng bng 1,4 m ; chiu cao gp 1,5 ln chiu rng. Hi b cha y nc th c bao nhiu lt.
Gii :
Chiu cao ca b nc l :
1,4 x 1,5 = 2,1 (m)
Th tch b nc l :
2,5 x 1,4 x 2,1 = 7,35 (m3)
3
ta c : 7,35 m = 7350 dm3 = 7350 lt
p s 7350 lt
Bi 5 : Mt ci thng hnh hp ch nht c y l hnh vung c chu vi l 20 dm. Ngi ta
vo thng 150 lt du. Hi chiu cao ca du trong thng l bao nhiu?
Gii :
Cnh ca y thng l :
20 : 4 = 5 (dm)
Din tch y thng l :
5 x 5 = 25 (dm2)
Ta c : 150 lt = 150 dm3
Chiu cao ca du trong thng l :
150 : 25 = 6 (dm)
p s 6 dm.
Bi 6 : Mt phin hnh hp ch nht c chu vi y bng 60 dm, chiu di bng 3/2 chiu rng
v chiu cao bng 1/2 chiu di. Phin cn nng4471,2 kg. Hi 1 dm3 nng bao nhiu ki l
gam?
Gii :
Na chu vi phin l :
60 : 2 = 30 (dm)
Chiu di ca phin l :
30 : (3 + 2) x 3 = 18 (dm)
Chiu rng ca phin l :
30 18 = 12 (dm)
Chiu cao ca phin l :
18 : 2 = 9 (dm)
Th tch ca phin l :
18 x 12 x 9 = 1944 (dm3)
1 dm3 nng l :
4471,2 : 1944 = 2,3 (kg)
p s 2,3 kg
Bi 7: Mt hnh ch nht c chiu cao 6 dm. Nu tng chiu cao thm 2 dm th th tch hp tng
thm 96 dm3. Tnh th tch hp.
Gii :
73
74
Gii :
S lt nc vo b l :
45 x 30 = 1350 (lt)
= 1350 dm3 = m1,35 m3
Din tch y b l :
1,5 x 1,2 = 1,8 (m2)
Mt nc cch y b l :
1,35 : 1,8 = 0,75 (m)
Mt nc trong b cch ming b l :
0,9 0,75 = 0,15 (m)
Th tch b l :
1,8 x 0,9 = 1,62 (m3) = 1620 lt
S gnh nc cn y b l :
1620 : 45 = 36 (gnh)
y b cn thm l :
36 30 = 6 (gnh)
p s 0,15 m v 6 gnh.
Bi 11 : Xp 8 hnh lp phng nh c cnh 4 cm thnh mt hnh lp phng ln ri sn tt c
cc cnh ca hnh lp phng ln. Hi mi hnh lp phng nh c my mt c sn v din
tch c sn ca mi HLP nh l bao nhiu?
Gii :
Xp 8 HLP nh thnh 1 HLP ln gm 2 tng, mi tng gm 4 hnh lp phng nh, v th
mi HLP nh u c 3 mt c ghp vi cc hnh lp phng khc. Cc mt c ghp khng
c sn. V HLP c 6 mt nn s mt c sn l :
6 3 = 3 (mt)
Din tch mt mt ca HLP nh l :
4 x 4 = 16 (cm2)
Din tch mi HLP nh c sn l :
16 x 3 = 48 (cm2)
p s 48 cm2
Bi 12 : Ngi ta x 1 khc g hnh tr di 5 m c ng knh y 0,6 m thnh 1 khi hnh hp
ch nht c y l hnh vung v ng cho ca y bng ng knh ca khc g. Tnh th
tch ca 4 tm ba g c x ra?
Gii :
Ta chia y ca khc g HHCN thnh 2 tam gic c din tch bng nhau. Mi tam gic c
mt cnh y bng ng knh ca khc g v chiu cao ca tam gic ng vi cnh y bng
0,6 : 2 = o,3 (m)
Din tch tam gic l :
0,6 x0,3
= 0,09 (m2)
2
Din tch ca khc g HHCN l :
0,09 x 2 = 0,18 (m2)
Th tch khi g HHCN l :
0,18 x 5 = 0,9 (m3)
Th tch khc g hnh tr l :
0,3 x 0,3 x 3,14 x 5 = 1,413 (m3)
Th tch 4 tm c x ra l :
1,413 0,9 = 0,513 (m3)
75
p s 0,513 m
Bi 13 : Din tch ton phn 1 ci hp khng c np hnh lp phng l 500 cm2. Tnh cnh ci
hp . Nu tng cnh hp ny ln 2 ln th din tch ton phn tng ln my ln ?
Gii :
Din tch 1 mt l :
500 : 5 = 100 (cm2)
V 100 = 10 x 10 nn cnh HLP l 10 cm :
Cnh hp khi tng ln 2 ln l : 10 x 2 = 20 (cm)
Din tch ton phn ca hp mi l :
(20 x 20) x 5 = 2000 (cm2)
So vi trc din tch ton phn tng s ln l :
2000 : 500 = 4 (ln)
p s 4 ln.
Bi 14 : Tnh th tch hnh lp phng bit din tch ton phn v din tch xung quanh ca hnh
l 128 cm2.
Gii :
Hiu din tch ton phn v din tch xung quanh bng 2 ln din tch y.
Vy din tch y l: 128 : 2 = 64 (cm2)
V 64 = 8 x 8 cnh HLP l 8 cm :
Th tch hnh lp phng l :
8 x 8 x 8 = 512 (cm3)
p s 512 cm3
3/ Bi tp v nh :
Bi 1 : Mt HLP c din tch ton phn bng 384 cm2. Tnh din tch xung quanh v th tch ca
hnh lp phng .
Bi 2 : Mt ci b HHCN cha 1500 lt nc th y b, bit y b c chu vi 8 m, chiu di
bng 5/3 chiu rng. Tnh chiu cao ca b?
Bi 3 : Ngi ta o mt ci ging hnh tr su 6 m c chu vi y bng 6,28 m, phn t ly ln
t ging ngi ta em p vo mt ci sn hnh ch nht c chiu di 8 m, rng 5 m. Hi sn
c p thm 1 lp t dy bao nhiu?
Bi 4 : Phi xp bao nhiu hnh lp phng cnh 1 cm c 1 hnh lp phng c din tch
ton phn l 150 m2
Bi 5 : Mt khc g hnh hp ch nht c kch thc : di 3 dm, rng 2,5 dm, cao 2 dm c sn
c 6 mt v em ct thnh cc khi hp nh c kch thc bng di 3 cm, rng 2,5 cm, cao 2 cm
lm chi cho tr em. Hi : Ct c bao nhiu khi hp nh (mch ct khng ng k).
Bi 6 : Hai vt th c hnh lp phng v cng cht liu nhng kch thc gp nhau 3 ln. Tng
khi lng ca 2 vt th l 21 kg. Tnh khi lng mi vt th .
76
77
78
79
80
81
B = 2003 x 2003 x ... x 2003 (gm 2004 tha s) = (2003 x 2003 x 2003 x 2003) x ... x
(2003 x 2003 x 2003 x 2003). V 2004 : 4 = 501 (nhm) nn B c 501 nhm, mi nhm
gm 4 tha s 2003. Tn cng ca mi nhm l 1 (v 3 x 3 = 9 ; 9 x 3 = 27 ; 27 x 3 = 81).
Vy tn cng ca A + B l 4 + 1 = 5. Do A + B chia ht cho 5.
Bi 18 : Tham gia SEA Games 22 mn bng nam vng loi bng B c bn i
thi u theo th thc u vng trn mt lt v tnh im theo quy nh hin hnh.
Kt thc vng loi, tng s im cc i bng B l 17 im. Hi bng B mn
bng nam c my trn ha ?
Bi gii :
Bng B c 4 i thi u vng trn nn s trn u l : 4 x 3 : 2 = 6 (trn)
Mi trn thng th i thng c 3 im i thua th c 0 im nn tng s im l : 3
+ 0 = 3 (im). Mi trn ha th mi i c 1 im nn tng s im l : 1 + 1 = 2
(im).
Cch 1 : Gi s 6 trn u thng th tng s im l : 6 x 3 = 18 (im). S im di ra l
: 18 - 17 = 1 (im). S d di ra 1 im l v mt trn thng hn mt trn ha l : 3 - 2 =
1 (im). Vy s trn ha l : 1 : 1 = 1 (trn)
Cch 2 : Gi s 6 trn u ha th s im bng B l : 6 x 2 = 12 (im). S im
bng B b ht i : 17 - 12 = 5 (im). S d b ht i 5 im l v mi trn ha km mi
trn thng l : 3 - 2 = 1 (im). Vy s trn thng l : 5 : 1 = 5 (trn). S trn ha l : 6 - 5
= 1 (trn).
Bi 19 : Mt ca hng c ba thng A, B, C ng du. Trong thng A ng y
du cn thng B v C th ang khng. Nu du thng A vo y thng B th
thng A cn 2/5 thng. Nu du thng A vo y thng C th thng A cn 5/9
thng. Mun du thng A vo y c thng B v thng C th phi thm 4 lt
na. Hi mi thng cha bao nhiu lt du ?
Bi gii :
So vi thng A th thng B c th cha c s du l :
1 - 2/5 = 3/5 (thng A).
Thng C c th cha c s du l :
1 - 5/9 = 4/9 (thng A).
C 2 thng c th cha c s du nhiu hn thng A l :
(3/5 + 4/9) - 1 = 2/45 (thng A).
2/45 s du thng A chnh l 4 lt du.
Do s du thng A l :
4 : 2/45 = 90 (lt).
Thng B c th cha c l :
90 x 3/5 = 54 (lt).
Thng C c th cha c l :
90 x 4/9 = 40 (lt).
Bi 20 : S ch s dng nh s trang ca mt quyn sch bng ng 2 ln s
trang ca cun sch . Hi cun sch c bao nhiu trang ?
Bi gii : s ch s bng ng 2 ln s trang quyn sch th trung bnh mi trang phi
dng hai ch s. T trang 1 n trang 9 c 9 trang gm mt ch s, nn cn thiu 9 ch
82
83
S to loi 2 cn li l :
120 : (2 + 1) = 40 (qu)
Vy ngi y cn li gi ng 40 qu chnh l s to loi 2 cn li.
p s : 40 qu.
84
85
86
87
88
Bi 40: 20 Gi da hu
Tr v Dng gip b m xp 65 qu da hu mi qu nng 1kg, 35 qu da hu mi
qu nng 2kg v 15 qu da hu mi qu nng 3kg vo trong 20 gi. Mi ngi cng
ang lm vic, Tr chy n bn hc ly giy bt ra ghi... ghi v Tr la ln: C xp th
no i chng na, chng ta lun tm c 2 gi trong 20 gi ny c khi lng bng
nhau.
Cc bn hy chng t l Tr ni ng.
Bi gii:
Tng khi lng da l:
1 x 65 + 2 x 35 + 3 x 15 = 180 (kg).
Gi s khi lng da mi gi khc nhau th tng khi lng da 20 gi b nht l:
1 + 2 + 3 + ... + 19 + 20 = 210 (kg).
V 210 kg > 180 kg nn chc chn phi c t nht 2 gi trong 20 gi c khi lng bng
nhau. Vy Tr ni ng.
89
90
(9 + 2 - 3) x 5 = 40
(4 + 5) : 9 + 2 + 0 = 3
9 : 3 - ( 5 - 4 + 2) = 0
3 - 9 : (4 + 5) - 0 = 2
9 : (4 + 5) + 2 + 0 = 3
(9 + 5) : 2 - 4 + 0 = 3
9 + 3 : (5 - 2) + 0 = 4
5+2-9:3-0=4
(9 : 3 + 0) + 4 - 2 = 5
(9 + 3) : 4 + 0 + 2 = 5 . . . .
* Bin s 38B 0088. C nhiu li gii da vo tnh cht nhn mt s vi s 0
38 x 88 x 0 = 0
hoc tnh cht chia s 0 cho mt s khc 0
0 : (38 + 88) = 0
Mt vi cch khc:
(9 - 8) + 0 - 8 : 8 = 0
8:8+8+0+0=9....
* Bin s 52N 8233. Xin nu ra mt s cch:
5x2-8+3-3=2
8 : (5 x 2 - 3 - 3) = 2
[(23 - 3) : 5] x 2 = 8
(5 + 2 + 2) - (3 : 3) = 8
(8 : 2 - 3) x (3 + 2) = 5
[(8 + 2) x 3 : 3] : 2 = 5
(5 x 2 + 3 + 3) : 2 = 8
3x3-5+2+2=8....
Bi 45: Mt chic ng h ang hot ng bnh thng, hin ti kim gi v kim pht
ang khng trng nhau. Hi sau ng 24 gi (tc 1 ngy m), hai kim trng
nhau bao nhiu ln? Hy lp lun lm ng sng t kt qu .
Li gii: Vi mt chic ng h ang hot ng bnh thng, c mi gi tri qua th kim
pht quay c mt vng, cn kim gi quay c 1/12 vng.
Hiu vn tc ca kim pht v kim gi l:
1 - 1/12 = 11/12 (vng/gi)
Thi gian hai kim trng nhau mt ln l:
1 : 11/12 = 12/11 (gi)
Vy sau 24 gi hai kim s trng nhau s ln l :
24 : 12/11 = 22 (ln).
Bi 46: C ba ngi dng chung mt kt tin. Hi phi lm cho ci kt t nht bao
nhiu kho v bao nhiu cha kt ch m c nu c mt t nht hai ngi ?
Li gii:
V kt ch m c nu c mt t nht hai ngi, nn s kho phi ln hn hoc bng 2.
a) Lm 2 kho.
+ Nu lm 3 cha th s c hai ngi c cng mt loi cha; hai ngi ny khng m c
kt.
91
92
93
94
95
Bi 59 : Cha hin nay 43 tui. Nu tnh sang nm th tui cha va gp 4 tui con hin
nay. Hi lc con my tui th tui cha gp 5 ln tui con ? C bao gi tui cha gp 4
ln tui con khng ? V sao ?
Bi gii : Tui ca cha sang nm l :
43 + 1 = 44 (tui)
Tui ca con hin nay l :
44 : 4 = 11 (tui)
Tui cha hn tui con l :
43 - 11 = 32 (tui)
Khi tui cha gp 5 ln tui con th cha vn hn con 32 tui.
Tui con khi l : 32 : (5 - 1) = 8 (tui)
Nu tui cha gp 4 ln tui con, khi tui con l 1 phn th tui cha l 4 phn nh th.
Tui cha hn tui con s phn l : 4 - 1 = 3 (phn), khi cha cng vn hn con 32 tui ;
32 khng chia ht cho 3 nn khng bao gi tui cha gp 4 ln tui con (v ta coi tui con
hng nm l mt s t nhin).
Bi 60 : Mt on tu ha di 200 m lt qua mt ngi i xe p ngc chiu vi
tu ht 12 giy. Tnh vn tc ca tu, bit vn tc ca ngi i xe p l 18 km/gi.
Bi gii : on tu ha di 200 m lt qua ngi i xe p ht 12 giy, c ngha l sau 12
giy tng qung ng tu ha v xe p i l 200 m. Nh vy tng vn tc ca tu ha
v xe p l :
200 : 12 = 50/3(m/giy),
50/3 m/giy = 60 km/gi.
Vn tc ca xe p l 18 km/gi, th vn tc ca tu ha l :
60 - 18 = 42 (km/gi).
Bi 61. Chng t rng kt qu ca php nhn sau
3 x 3 x 3 x ... x 3
(2000 tha s 3) l s c t hn 1001 ch s.
Li gii. Trong tch s A = 3 x 3 x 3 x ... x 3 gm 2000 tha s 3, kt hp tng cp s 3
c A = (3 x 3) (3 x 3) ... (3 x 3) = 9 x 9 x ... x 9 gm 1000 tha s 9.
Xt s B = 9 x 10 x ...x 10 tha s 10 nn s B = 90...0 c 999 ch s 0 v 1 ch s 9,
ngha l c 1000 ch s.
96
2
9
16
23
30
3
10
17
24
31
4
11
18
25
5
12
19
26
6
13
20
27
7
14
21
28
97
98
99
Vy s bi ca T lc u l :
S bi xanh ca T lc u l : 60 : 5 = 12 (vin)
Vy lc u T c 60 vin bi v 12 vin bi xanh.
V 60 + 12 = 72 nn kt qu ny tha mn gi thit v s bi ca T khng c qu 80 vin.
Bi 3 : Cho tng : 1 + 2 + 3 + 4 + 5 + ... + 49 + 50.
Liu c th lin tc thay hai s bt k bng hiu ca chng cho ti khi c kt qu
l 0 hay khng ?
Bi gii : Ta t A = 1 + 2 + 3 + 4 + 5 + ... + 49 + 50.
Dy s t nhin lin tip t 1 n 50 c 50 s, trong s cc s l bng s cc s chn
nn c 50 : 2 = 25 (s l). Vy A l mt s l. Gi a v b l hai s bt k ca A, khi thay
tng a + b bng hiu a - b th A gim i : (a + b) - (a - b) = 2 x b tc l gim i mt s
chn. Hiu ca mt s l v mt s chn lun l mt s l nn sau mi ln thay, tng mi
vn l mt s l. V vy khng bao gi nhn c kt qu l 0.
Bi 4 : Bc H c hai tm knh hnh ch nht. Chiu rng ca mi tm knh bng
1/2 chiu di ca n v chiu di ca tm knh nh ng bng chiu rng ca tm
knh to. Bc ghp hai tm knh st vo nhau v t ln
bn c din tch 90 dm2 th va kht. Hy tnh kch thc ca mi tm knh .
Bi gii : Theo u bi, coi chiu rng ca tm knh nh l 1 on th chiu di ca n l
2 on nh vy v chiu rng ca tm knh to cng l 2 on, khi chiu di ca tm
knh to l 4 on nh vy. Nu bc H ghp kht hai tm knh li vi nhau s c hnh
100
ch nht ABCD (hnh v), trong AMND l tm knh nh, MBCN l tm knh to. Din
tch ABCD l 90 dm2. Chia hnh ch nht ABCD thnh 10 hnh vung nh, mi cnh l
chiu rng ca tm knh nh th din tch ca mi hnh vung nh l 90 : 10 = 9 (dm2).
Thng chn c hai phn s m tng c gi tr ln nht. Long chn hai phn s m
tng c gi tr nh nht. Tnh tng 4 s m Thng v Long chn.
Bi gii :
Vy ta sp xp c cc phn s nh sau :
Bi 6 : Tm cc ch s a v b tha mn :
Bi gii :
101
Vy a = b = 6.
Bi 7 : Vit lin tip cc s t tri sang phi theo cch sau : S u tin l 1, s th
hai l 2, s th ba l ch s tn cng ca tng s th nht v s th hai, s th t l
ch s tn cng ca tng s th hai v s th ba. C tip tc nh th ta c dy
cc s nh sau : 1235831459437......
Trong dy trn c xut hin s 2005 hay khng ?
Bi gii : Gi s trong s to bi cch vit nh trn c xut hin nhm ch 2005 th ta c
: 2 + 0 l s c ch s tn cng l 0 (v l).
Vy trong dy trn khng th xut hin s 2005.
Bi 8 : C 5 i tham gia d thi ton ng i. Tng s im ca c 5 i l 144 im
v tht th v l c 5 i u t mt trong ba gii : nht (30 im) ; nh (29 im) ;
ba (28 im).
Chng minh s i t gii ba hn s i t gii nht ng mt i.
Bi gii : Ta thy trung bnh cng im ca mt i gii nht v mt i gii ba chnh l
s im ca mt i gii nh.
Nu s i t gii nht bng s i t gii ba th tng s im ca c 5 i l : 29 x 5 =
145 (im) > 144 im, khng tha mn.
Nu s i gii nht nhiu hn s i gii ba th tng im 5 i ln hn 145, cng khng
tha mn.
Do s i gii nht phi t hn s i gii ba. Khi ta xp mt i gii nht v mt
i gii ba lm thnh mt cp th cp ny s c tng s im bng hai i gii nh. S i
gii ba tha ra (khng c xp cp vi mt i gii nht) chnh l s im m tng im
ca 5 i nh hn 145. V vy s i gii ba nhiu hn s i gii nht bao nhiu th tng
im ca 5 i s nh hn 145 by nhiu.
102
Bi gii : V cc hnh thang vung PQMA, QMBC, QPNC, PNDA bng nhau nn : MQ =
NP = QP = 4 cm v CN = AD.
Mt khc AD = NP + QM = 4 + 4 = 8 (cm)
Do : CN = AD = 8 cm.
Din tch hnh thang vung PQCN l : (CN + PQ) x NP : 2 = (8 + 4) x 4 : 2 = 24 (cm2)
Suy ra : Din tch hnh ch nht ABCD l : 24 x 4 = 96 (cm2)
Bi 10 : Tch sau y c tn cng bng ch s no ?
c 2 qu l nn 10 qu cam i c 2 qu l. Vy 5 qu cam i c 1 qu l. S
cam ngi mang i i c 17 qu to v 13 qu l l : 2 x 17 + 5 x 13 = 99 (qu).
Bi 12 : Tm mt s t nhin sao cho khi ly 1/3 s chia cho 1/17 s th c d l
100.
Bi gii : V 17 x 3 = 51 nn d l lun, ta gi s s t nhin cn tm c chia ra
thnh 51 phn bng nhau. Khi y 1/3 s l 51 : 3 = 17 (phn) ; 1/17 s l 51 : 17 = 3
(phn).
V 17 : 3 = 5 (d 2) nn 2 phn ca s c gi tr l 100 suy ra s l :
103
100 : 2 x 51 = 2550.
Bi 13 : Tui ca con hin nay bng 1/2 hiu tui ca b v tui con. Bn nm trc,
tui con bng 1/3 hiu tui ca b v tui con. Hi khi tui con bng 1/4 hiu tui
ca b v tui ca con th tui ca mi ngi l bao nhiu ?
Bi gii : Hiu s tui ca b v con khng i. Trc y 4 nm tui con bng 1/3 hiu
ny, do 4 nm chnh l : 1/2 - 1/3 = 1/6 (hiu s tui ca b v con).
S tui b hn con l : 4 : 1/6 = 24 (tui).
Khi tui con bng 1/4 hiu s tui ca b v con th tui con l : 24 x 1/4 = 6 (tui).
Lc tui b l : 6 + 24 = 30 (tui).
Bi 14 : Hoa c mt si dy di 16 mt. By gi Hoa cn ct on dy c on
dy di 10 mt m trong tay Hoa ch c mt ci ko. Cc bn c bit Hoa ct th no
khng ?
Bi gii : Xin nu 2 cch ct nh sau :
Cch 1 : Gp i si dy lin tip 3 ln, khi si dy s c chia thnh 8 phn bng
nhau.
di mi phn chia l : 16 : 8 = 2 (m)
Ct i 3 phn bng nhau th cn li 5 phn.
Khi di on dy cn li l : 2 x 5 = 10 (m)
Cch 2 : Gp i si dy lin tip 2 ln, khi si dy s c chia thnh 4 phn bng
nhau.
di mi phn chia l : 16 : 4 = 4 (m)
nh du mt phn chia mt u dy, phn on dy cn li c gp i li, ct i
mt phn u bn kia th di on dy ct i l : (16 - 4) : 2 = 6 (m)
Do di on dy cn li l : 16 - 6 = 10 (m)
Bi gii : Din tch mnh trng ng gp 6 ln din tch mnh trng rau m hai mnh c
chung mt cnh nn cnh cn li ca mnh trng ng gp 6 ln cnh cn li ca mnh
trng rau. Gi cnh cn li ca mnh trng rau l a th cnh cn li ca mnh trng ng l
a x 6. V chu vi mnh trng ng (P1) gp 4 ln chu vi mnh trng rau (P2) nn na chu vi
mnh trng ng gp 4 ln na chu vi mnh trng rau.
104
= 45 / 270 = 1/6.
105
106
Ta c :
88 = 1 x 88 = 2 x 44 = 4 x 22 = 8 x 11.
Vy tng 2 s chia ht cho cc s : 1 ; 2 ; 4 ; 8 ; 11 ; 22 ; 44 ; 88.
Bi 21 : Cho mnh ba hnh vung ABCD. Hy ct t mnh ba mt hnh vung
sao cho din tch cn li bng din tch ca mnh ba cho.
107
108
Bi gii :
Cch 1 : V i ngc dng n bn mt 8 gi nn trong 1 gi i c 1/8 qung
sng . i xui dng tr v mt 4 gi nn trong 1 gi i c 1/4 qung sng .
Vn tc xui dng hn vn tc ngc dng l : 1/4 - 1/8 = 1/8 (qung sng ).
V hiu vn tc xui dng v vn tc ngc dng chnh l 2 ln vn tc dng nc
nn mt gi khm bo tri c l : 1/8 : 2 = 1/16 (qung sng ).
Thi gian khm bo tri theo v l : 1 : 1/16 = 16 (gi).
Cch 2 : T s gia thi gian xui dng v thi gian ngc dng l :4 : 8 = 1/2 Trn
cng mt qung ng th vn tc v thi gian ca mt chuyn
Do 45 m ng vi s phn l :
16 - 1 = 15 (phn)
Chiu rng ban u l :
45 : 15 = 3 (m)
Chiu di ban u l : 3 x 4 = 12 (m)
Din tch hnh ch nht ban u l :
3 x 12 = 36 (m2)
109
Chia cnh tm ba hnh vung cho trc lm 4 phn bng nhau (bng cch gp i lin
tip). Sau ct theo cc ng AB, BC, CD, DA. Cc ming ba AMB, BNC, CPD,
DQA xp trng kht ln nhau nn AB = BC = CD = DA (c th kim tra bng thc o).
Dng ke kim tra cc gc ca tm ba ABCD ta thy cc gc l vung.
Nu k bng bt ch cc ng chia tm ba ban u thnh nhng vung nh hnh v th
ta c th thy :
+ Din tch tm ba MNPQ l 16 vung (ghp 2 hnh tam gic vi nhau th c hnh
ch nht gm 3 hnh vung).
Do din tch hnh vung ABCD l 16 6 = 10 ( vung) nn din tch vung ABCD
bng 10 / 16 = 5 / 8 din tch tm ba ban u.
110
Bi gii : Hai hnh ch nht AMOP v MBQO c chiu rng bng nhau v c din tch
hnh MBQO gp 3 ln din tch hnh AMOP (24 : 8 = 3 (ln)), do chiu di hnh ch
nht MBQO gp 3 ln chiu di hnh ch nht AMOP
(OQ = PO x 3). (1)
Hai hnh ch nht POND v OQCN c chiu rng bng nhau v c chiu di hnh OQCN
gp 3 ln chiu di hnh POND (1). Do din tch hnh OQCN gp 3 ln din tch hnh
POND.
Vy din tch hnh ch nht OQCD l : 16 x 3 = 48 (cm2).
Bi 30 : Cho A = 2004 x 2004 x ... x 2004 (A gm 2003 tha s) v B = 2003 x 2003 x
... x 2003 (B gm 2004 tha s). Hy cho bit A + B c chia ht cho 5 hay khng ? V
sao ?
Bi gii :
A = (2004 x 2004 x ... x 2004) x 2004 = C x 2004 (C c 2002 tha s 2004). C c tn
cng l 6 nhn vi 2004 nn A c tn cng l 4 (v 6 x 4 = 24).
B = 2003 x 2003 x ... x 2003 (gm 2004 tha s) = (2003 x 2003 x 2003 x 2003) x ... x
(2003 x 2003 x 2003 x 2003). V 2004 : 4 = 501 (nhm) nn B c 501 nhm, mi nhm
gm 4 tha s 2003. Tn cng ca mi nhm l 1 (v 3 x 3 = 9 ; 9 x 3 = 27 ; 27 x 3 = 81).
Vy tn cng ca A + B l 4 + 1 = 5. Do A + B chia ht cho 5.
Bi 31 : Bit rng s A ch vit bi cc ch s 9. Hy tm s t nhin nh nht m
cng s ny vi A ta c s chia ht cho 45.
Bi gii :
Cch 1 : A ch vit bi cc ch s 9 nn:
111
112
EG + HK + LM + DA = ID + DA = IA.
T chu vi ca hnh t mu chnh l :
AB + BC + CE + EG + GH + HK + KL + LM + MD + DA = AB + BC + (CE + GH + KL
+ MD) + (EG + HK + LM + DA) = AB + BC + CI + IA = AB x 4.
Vy chu vi ca hnh t mu l :
10 x 4 = 40 (cm).
Bi 34 : Cho bng giy gm 13 vi s th hai l 112 v s th by l 215.
Bit rng tng ca ba s ba lin tip lun bng 428. Tnh tng ca cc ch s trn
bng giy .
Bi gii : Ta chia cc thnh cc nhm 3 , mi nhm nh s th t nh sau :
Tng cc ch s ca mi nhm 3 l :
2 + 1 + 5 + 1 + 1 + 2 + 1 + 0 + 1 = 14.
C tt c 4 nhm 3 v mt s s 1 nn tng cc ch s trn bng giy l : 14 x 4 + 2
+ 1 + 5 = 64.
113
Gi tr mt phn l :
51 : (7 + 10) = 3 (tui)
Tui em hin nay l :
3 x 4 = 12 (tui)
Tui anh hin nay l :
3 x 7 = 21 (tui)
Bi 36 : Tham gia SEA Games 22 mn bng nam vng loi bng B c bn i
thi u theo th thc u vng trn mt lt v tnh im theo quy nh hin hnh.
Kt thc vng loi, tng s im cc i bng B l 17 im. Hi bng B mn
bng nam c my trn ha ?
Bi gii :
Bng B c 4 i thi u vng trn nn s trn u l : 4 x 3 : 2 = 6 (trn)
Mi trn thng th i thng c 3 im i thua th c 0 im nn tng s im l : 3
+ 0 = 3 (im). Mi trn ha th mi i c 1 im nn tng s im l : 1 + 1 = 2
(im).
Cch 1 : Gi s 6 trn u thng th tng s im l : 6 x 3 = 18 (im). S im di ra l
: 18 - 17 = 1 (im). S d di ra 1 im l v mt trn thng hn mt trn ha l : 3 - 2 =
1 (im). Vy s trn ha l : 1 : 1 = 1 (trn)
Cch 2 : Gi s 6 trn u ha th s im bng B l : 6 x 2 = 12 (im). S im
bng B b ht i : 17 - 12 = 5 (im). S d b ht i 5 im l v mi trn ha km mi
trn thng l : 3 - 2 = 1 (im). Vy s trn thng l : 5 : 1 = 5 (trn). S trn ha l : 6 - 5
= 1 (trn).
Bi 37 : Mt ca hng c ba thng A, B, C ng du. Trong thng A ng y
du cn thng B v C th ang khng. Nu du thng A vo y thng B th
thng A cn 2/5 thng. Nu du thng A vo y thng C th thng A cn 5/9
114
115
Bi gii :
giy (!).
Nhn xt : Hnh vung trn gi l hnh vung k o (hoc ma phng) cp 4. Ngi ta nhn
thy n ln u tin trong bn khc ca ha s uy-r nm 1514. Cc bn c th thy : Tng bn
s trong bn bn gc cng bng 34.
Bi 41 : Bn c th ct hnh ny :
116
thnh 16 hnh:
Bn hy ni r cch ct nh !
Bi gii : Tng s vung l :
8 x 8 = 64 ()
Khi ta ct hnh vung ban u thnh cc phn nh (hnh ch T), mi phn gm 4 vung
th s c s hnh l : 64 : 4 = 16 (hnh)
Ta c th ct theo nhiu cch khc nhau. Xin nu mt cch ct nh sau :
117
Bi 44 : Ngi ta ngn tha t hnh ch nht thnh 2 mnh, mt mnh hnh vung, mt
mnh hnh ch nht. Bit chu vi ban u hn chu vi mnh t hnh vung l 28 m. Din
tch ca tha t ban u hn din tch hnh vung l 224 m2. Tnh din tch tha t ban
u.
Bi gii :
118
bit ting Nga v ting Anh, c 75 ngi bit ting Nga v 83 ngi bit Ting Anh. Hi
trong hi ngh c bao nhiu ngi bit c 2 th ting Nga v Anh ?
119
Bi gii :
Theo bi : 4 x 396 x 0,25 : (x + 0,75) = 1,32 ; v 4 x 0,25 = 1 nn ta c :
396 : (x + 0,75) = 1,32 hay x + 0,75 = 396 : 1,32 = 300.
Khi x gim i 297 n v th tng x + 0,75 cng gim i 297 n v, tc l x + 0,75 = 300 - 297 =
3 hay x = 3 - 0,75 = 2,25. Trong ng thc x + 0,75 = 396 : 1,32 ; x = 2,25 th phi thm du
phy vo s 396 c s 3,96.
Nh vy cn t thm du phy vo gia ch s 3 v 9 ca s 396 x gim i 297 n v. Cc
bn c th th li.
Bi 49 : Tnh tui ca ng bit: Thi nin thiu chim 1/5 qung i ca ng, 1/8 qung i
cn li l tui sinh vin, 1/7 s tui cn li ng c hc trng qun i. Tip theo ng
c rn luyn 7 nm lin v sau c vinh d trc tip nh M. Nh vy thi gian
nh M va trn 1/2 qung i ca ng.
Bi gii : Phn s ch s tui cn li sau thi nin thiu ca ng l : 1- 1/5 = 1/4 (s tui ng)
Thi sinh vin ca ng c s nm l :
4/5 x 1/8 = 1/10 (s tui ng)
S nm cn li sau thi sinh vin ca ng l : 4/5 - 1/10 = 7/10 (s tui ng) S nm hc trng
120
Bi 50 : Mt ming ba hnh ch nht, c chiu rng 30 cm, chiu di 40 cm. Ngi ta mun
ct i mt hnh ch nht nm chnh gia ming ba trn sao cho cnh ca hai hnh ch nht
song song v cch u nhau, ng thi din tch ct i bng 1/2 din tch ming ba ban
u. Hi hai cnh tng ng ca hai hnh ch nht ban u v ct i cch nhau bao nhiu
?
Bi gii : Chia ming ba ABCD thnh cc vung, mi vung c cnh l 5 cm. S vung
ca ming ba l : 8 x 6 = 48 ( vung).
S vung ca hnh ch nht MNPQ l : 6 x 4 = 24 ( vung)
V 48 : 24 = 2 (ln) nn hnh ch nht MNPQ c din tch ng bng din tch hnh ct i. Mt
khc cc cnh ca hnh ch nht MNPQ song song v cch u cc cnh tng ng ca ming
ba ABCD. V vy hnh MNPQ ng l hnh ch nht b ct i. Mi cp cnh tng ng ca hnh
ABCD v MNPQ cch nhau 5 cm.
121
S to loi 2 cn li l :
120 : (2 + 1) = 40 (qu)
Vy ngi y cn li gi ng 40 qu chnh l s to loi 2 cn li.
p s : 40 qu
122
8 + 7 + 65 + 4 + 3 + 2 + 1 - 90.
Nu s c hai ch s l 54 th cng khng th c tng l 90 c v 54 + 36 - 5 - 4 < 90.
Nu s c hai ch s l 43 ; 43 < 54 nn cng khng th c. Nu trong tng c 2 s c hai ch
s l 43 v 21 th ta c 43 + 21 - (4 + 3 + 2 + 1) = 54. Nh vy ta c th in :
8 + 7 + 6 + 5 + 43 + 21 = 90.
Bi 54 : Cho phn s
M = (1 + 2 +... + 9)/(11 + 12 +... +19).
Hy bt mt s hng t s v mt s hng mu s sao cho gi tr phn s khng thay
i.
Tm tt bi gii :
M = (1 + 2 +... + 9)/(11 + 12 +... +19) = 45/135 = 1/3.
Theo tnh cht ca hai t s bng nhau th 45/135 = (45 - k)/(135 - kx3)(k l s t nhin nh hn
45). Do t s ca M bt i 4 ; 5 ; 6 th tng ng mu s phi bt i 12 ; 15 ; 18.
Bi 55 :
Ch c mt chic ca
ng y va mt lt
Bn hy mau cho bit
ong na lt th no ?
Bi gii :
Ai kho tay tinh mt
Nghing ca nh hnh trn
S t yu cu lin
Trong ca : ng na lt !
Bi 56 : in s thch hp theo mu :
123
Bi gii :
124
ct 1, c A + D : H = 6, nn H ch c th ln nht l 2.
Ct 5 c C + G : M = 5 nn M ch c th ln nht l 3.
* Nu H = 1 th A + D = 6 = 2 + 4, do M = 3 v H + K = 2 x 3 = 6 = 1 + 5.
K = 5 th B x E = 4 + 5 = 9, nh th ch c th B hoc E bng 1, iu chng t H khng th
bng 1.
* Nu H = 2 th M phi bng 1 hoc 3; nu M = 1 th H + K = 2, nh vy
K = 0, iu ny cng khng th c.
Vy M = 3 ; H + K = 6 th K = 4.
H = 2 th A + D = 12 = 5 + 7 ; nh vy A = 5, D = 7 hoc D = 5, A = 7.
K = 4 th B x E = 4 + 4 = 8 = 1 x 8 ; nh vy B = 1, E = 8 hoc E = 1, B = 8.
M = 3 th C + G = 15 = 6 + 9 ; nh vy C = 6, G = 9 hoc G = 6, C = 9 ; G ch c th bng 9 v
nu G = 6 th D + E = 10, m trong cc s 1, 5, 7, 8 khng c hai s no c tng bng 10. Vy C
= 6 v A + B = 8, nh vy B ch c th bng 1, A = 7 th D = 5 v E = 8.
Cc s in vo bng nh hnh sau.
Bi 59 : S = 1/2 + 1/3 + 1/4 + 1/5 + 1/6 + 1/7 + 1/8 c phi l s t nhin khng ? V sao ?
125
Bi 60 : Cho hai hnh vung ABCD v MNPQ nh trong hnh v. Bit BD = 12 cm. Hy
tnh din tch phn gch cho.
Bi gii : Din tch tam gic ABD l :
(12 x (12 : 2))/2 = 36 (cm2)
Din tch hnh vung ABCD l :
36 x 2 = 72 (cm2)
Din tch hnh vung AEOK l :
72 : 4 = 18 (cm2)
Do : OE x OK = 18 (cm2)
r x r = 18 (cm2)
Din tch hnh trn tm O l :
18 x 3,14 = 56,92 (cm2)
Din tch tam gic MON = r x r : 2 = 18 : 2 = 9 (cm2)
Din tch hnh vung MNPQ l :
9 x 4 = 36 (cm2)
Vy din tch phn gch cho l :
56,52 - 36 = 20,52 (cm2)
126
127
15 = 1 + 2 + 3 + 9 (1)
= 1 + 2 + 4 + 8 (2)
= 1 + 2 + 5 + 7 (3)
= 1 + 3 + 4 + 7 (4)
= 1 + 3 + 5 + 7 (5)
= 2 + 3 + 4 + 6 (6)
T mi trng hp ny c th to nn nhiu cch sp xp cc s khc nhau.
128
Vy s l c trong cn phng c th t 6 n 12 l c.
Bi 66: L Lem chia mt qu da (da ) thnh 9 phn cho 9 c gi. Nhng khi cc
c n xong, L Lem thy c 10 ming v da. L Lem chia da kiu g y nh ?
Bi gii: C nhiu cch b da, Lo Lem b da nh sau:
Ct ngang qu da lm 3 phn, sau li b dc qu da lm 3 phn s c 9 ming da
(nh hnh v) chia cho 9 c, sau khi n xong s c 10 ming v da. V ring ming s 5
c v 2 u, nn khi n xong s c 2 ming v.
129
+ Mi bi lm ng c 4 im.
+ Mi bi lm sai hoc khng lm s b tr 1 im.
Bn chng t rng tm c 11 bn c s im bng nhau.
Bi gii: Thi ti gii Ton Tui th c 5 bi. S im ca 51 bn thi c th xp theo 5 loi
im sau y:
+ Lm ng 5 bi c:
4 x 5 = 20 (im).
+ Lm ng 4 bi c:
4 x 4 - 1 x 1 = 15 (im).
+ Lm ng 3 bi c:
4 x 3 - 1 x 2 = 10 (im).
+ Lm ng 2 bi c:
4 x 2 - 1 x 3 = 5 (im).
+ Lm ng 1 bi c:
4 x 1 - 1 x 4 = 0 (im).
V 51 : 5 = 10 (d 1) nn phi c t nht 11 bn c s im bng nhau.
Bi 69:
V Hu cng vi Lng Th Vinh
Hai nh ton hc, mt nm sinh
Thc hnh, tnh ton u thng tho
V vang dn tc nc non mnh
Nm sinh ca hai ng l mt s c bn ch s, tng cc ch s bng 10. Nu vit nm
sinh theo th t ngc li th nm sinh khng i. Bn bit nm sinh ca hai ng
cha?
Bi gii: Gi nm sinh ca hai ng l abba (a 0, a < 3, b <10).
Ta c: a + b + b + a = 10 hay (a + b) x 2 = 10. Do a + b = 5.
V a 0 v a < 3 nn a = 1 hoc 2.
* Nu a = 1 th b = 5 - 1 = 4. Khi nm sinh ca hai ng l 1441 (ng).
* Nu a = 2 th b = 5 - 2 = 3. Khi nm sinh ca hai ng l 2332 (loi).
Vy hai ng V Hu v Lng Th Vinh sinh nm 1441.
Bi 70: Tm gip bn cam trong ba ngy, Ngy th hai: s cam bn c tng 10%
so vi ngy th nht. Ngy th ba: s cam bn c gim 10% so vi ngy th hai.
Bn c bit trong ngy th nht v ngy th ba th ngy no Tm bn c nhiu
cam hn khng ?
Bi gii: Biu th s cam bn ngy th nht l 100% th s bn ngy th hai l: 100% +
10% = 110% (s cam ngy th nht)
Biu th s cam bn ngy th hai l 100% th s bn ngy th hai l:
100% - 10% = 90% (s cam ngy th hai)
So vi ngy th nht th s cam ngy th ba bn l:
110% x 90% = 99% (s cam ngy th nht)
V 100% > 99% nn ngy th nht bn c nhiu cam hn ngy th ba.
130
131
2) Mi que dim c th nm trn cnh ca nhiu nht l 3 hnh vung, nu nht ra 4 que
dim th ta bt i nhiu nht l : 4 x 3 = 12 (hnh vung), cn li
132
Hy ct 4 ln
Thnh 12 ming
Nhng nh iu kin
Cc ming bng nhau
V ln ct no
Cng qua gia bnh
Bi gii: C nhiu cch ct c cc bn xut. Xin gii thiu 3 cch.
Cch 1: Nht th nht chia i theo b dy ca chic bnh v nguyn v tr ny ct
thm 3 nht (nh hnh v).
133
2) Tng ca 4 s l 14. Ta c:
14 = 1 + 2 + 3 + 8 = 1 + 2 + 4 + 7 = 1 + 3 + 4 + 6 = 2 + 3 + 4 + 5.
Do tng ca mi hng (hay mi ct) l: (78 + 14) : 4 = 23.
Xin nu ra mt cch in nh hnh sau:
134
Bi 79:
Mt i tuyn tham d k thi hc sinh gii 3 mn Vn, Ton, Ngoi ng do thnh ph
t chc t c 15 gii. Hi i tuyn hc sinh gii c bao nhiu hc sinh? Bit
rng:
Hc sinh no cng c gii.
Bt k mn no cng c t nht 1 hc sinh ch t 1 gii.
Bt k hai mn no cng c t nht 1 hc sinh t gii c hai mn.
C t nht 1 hc sinh t gii c 3 mn.
Tng s hc sinh t 3 gii, 2 gii, 1 gii tng dn.
Bi gii:
Gi s hc sinh t gii c 3 mn l a (hc sinh)
Gi s hc sinh t gii c 2 mn l b (hc sinh)
Gi s hc sinh ch t gii 1 mn l c (hc sinh)
Tng s gii t c l:
3 x a + 2 x b + c = 15 (gii).
V tng s hc sinh t 3 gii, 2 gii, 1 gii tng dn nn a < b < c.
V bt k 2 mn no cng c t nht 1 hc sinh t gii c 2 mn nn:
- C t nht 1 hc sinh t gii c 2 mn Vn v Ton.
- C t nht 1 hc sinh t gii c 2 mn Ton v Ngoi Ng.
- C t nht 1 hc sinh t gii c 2 mn Vn v Ngoi Ng.
Do vy b= 3.
Gi s a = 2 th b b nht l 3, c b nht l 4; do tng s gii b nht l:
3 x 2 + 2 x 3 + 4 = 16 > 15 (loi). Do a < 2, nn a = 1.
Ta c: 3 x 1 + 2 x b + c = 15 suy ra: 2 x b + c = 12.
Nu b = 3 th c = 12 - 2 x 3 = 6 (ng).
Nu b = 4 th c = 12 - 2 x 4 = 4 (loi v tri vi iu kin b < c)
Vy c 1 bn t 3 gii, 3 bn t 2 gii, 6 bn t 1 gii.
i tuyn c s hc sinh l:
1 + 3 + 6 = 10 (bn).
Bi 80: in s
S dng cc s 3, 5, 8, 10 v cc du +, - , x in vo mi cn trng bng sau:
( Ch c in mt du hoc mt s vo mi hng hoc mi ct. in t tri sang
phi, t trn xung di)
135
Bi 81: 20 Gi da hu
Tr v Dng gip b m xp 65 qu da hu mi qu nng 1kg, 35 qu da hu mi
qu nng 2kg v 15 qu da hu mi qu nng 3kg vo trong 20 gi.
Mi ngi cng ang lm vic, Tr chy n bn hc ly giy bt ra ghi... ghi v Tr la
ln: C xp th no i chng na, chng ta lun tm c 2 gi trong 20 gi ny c
khi lng bng nhau.
Cc bn hy chng t l Tr ni ng.
Bi gii:
Tng khi lng da l:
1 x 65 + 2 x 35 + 3 x 15 = 180 (kg).
Gi s khi lng da mi gi khc nhau th tng khi lng da 20 gi b nht l:
1 + 2 + 3 + ... + 19 + 20 = 210 (kg).
V 210 kg > 180 kg nn chc chn phi c t nht 2 gi trong 20 gi c khi lng bng
nhau. Vy Tr ni ng.
Bi 82:
Hong mua 6 quyn v, Hng mua 3 quyn v. Hai bn gp s v ca mnh vi s v
ca bn Sn, ri chia u cho nhau. Sn tnh rng mnh phi tr cc bn ng 800
ng.
Tnh gi tin 1 quyn v, bit rng c ba bn u mua cng mt loi v.
Bi gii:
136
Bi gii: t cc ch ci vo cc trng:
* Nu e = 8 th g = 9 v h = 1. Do a = i - k = 7 - 5 = 2 (ng). Khi : b = 6 v c = 3.
Kt qu:
137
Bi gii:
C nhiu cch o c 9 pht: Bn c th cho c 2 ci ng h ct cng chy mt lc
v chy ht ct 3 ln. Khi ng h 4 pht chy ht ct 3 ln (4 x 3 = 12(pht)) th bn bt
u tnh thi gian, t lc n khi ng h 7 pht chy ht ct 3 ln th va ng c 9
pht (7 x 3 - 12 = 9(pht)); hoc cho c hai ng h cng chy mt lc, ng h 7 pht
chy ht ct mt ln (7 pht), ng h 4 pht chy ht ct 4 ln (16 pht). Khi ng h 7
138
Vy bi ton c 24 p s nh trn.
Bi 88: Hy xp 8 qun min vo mt hnh vung 4x4 sao cho tng s chm trn
cc hng ngang, dc, cho ca hnh vung u bng 11.
139
Bi 89: S dng cc con s trong mi bin s xe t 39A 0452, 38B 0088, 52N 8233
cng cc du +, -, x, : v du ngoc ( ), [ ] lm thnh mt php tnh ng.
Li gii:
* Bin s 39A 0452. Xin nu ra mt s cch:
(4 x 2 - 5 + 0) x 3 = 9
5x2-4+3+0=9
45 : 9 - 3 - 2 = 0
(9 + 2 - 3) x 5 = 40
(4 + 5) : 9 + 2 + 0 = 3
9 : 3 - ( 5 - 4 + 2) = 0
3 - 9 : (4 + 5) - 0 = 2
9 : (4 + 5) + 2 + 0 = 3
(9 + 5) : 2 - 4 + 0 = 3
9 + 3 : (5 - 2) + 0 = 4
5+2-9:3-0=4
(9 : 3 + 0) + 4 - 2 = 5
(9 + 3) : 4 + 0 + 2 = 5 . . . .
* Bin s 38B 0088. C nhiu li gii da vo tnh cht nhn mt s vi s 0
38 x 88 x 0 = 0
hoc tnh cht chia s 0 cho mt s khc 0
0 : (38 + 88) = 0
Mt vi cch khc:
(9 - 8) + 0 - 8 : 8 = 0
8:8+8+0+0=9....
* Bin s 52N 8233. Xin nu ra mt s cch:
5x2-8+3-3=2
8 : (5 x 2 - 3 - 3) = 2
[(23 - 3) : 5] x 2 = 8
(5 + 2 + 2) - (3 : 3) = 8
(8 : 2 - 3) x (3 + 2) = 5
140
[(8 + 2) x 3 : 3] : 2 = 5
(5 x 2 + 3 + 3) : 2 = 8
3x3-5+2+2=8....
Bi 90: Mt chic ng h ang hot ng bnh thng, hin ti kim gi v kim pht
ang khng trng nhau. Hi sau ng 24 gi (tc 1 ngy m), hai kim trng
nhau bao nhiu ln? Hy lp lun lm ng sng t kt qu .
Li gii: Vi mt chic ng h ang hot ng bnh thng, c mi gi tri qua th kim
pht quay c mt vng, cn kim gi quay c 1/12 vng.
Hiu vn tc ca kim pht v kim gi l:
1 - 1/12 = 11/12 (vng/gi)
Thi gian hai kim trng nhau mt ln l:
1 : 11/12 = 12/11 (gi)
Vy sau 24 gi hai kim s trng nhau s ln l :
24 : 12/11 = 22 (ln).
Bi 91: C ba ngi dng chung mt kt tin. Hi phi lm cho ci kt t nht bao
nhiu kho v bao nhiu cha kt ch m c nu c mt t nht hai ngi?
Li gii:
V kt ch m c nu c mt t nht hai ngi, nn s kho phi ln hn hoc bng 2.
a) Lm 2 kho.
+ Nu lm 3 cha th s c hai ngi c cng mt loi cha; hai ngi ny khng m c
kt.
+ Nu lm nhiu hn 3 cha th t nht c mt ngi cm 2 cha khc loi; ch cn mt
ngi ny m c kt.
Vy khng th lm 2 kho.
b) Lm 3 kho
+ Nu lm 3 cha th cn phi c ba ngi mi m c kt.
+ Nu lm 4 cha hoc 5 cha th t nht c hai ngi khng m c kt.
+ Nu lm 6 cha (mi kho 2 cha) th mi ngi cm hai cha khc nhau th ch cn hai
ngi bt k l m c kt.
Vy t nht phi lm 3 kho v mi kho lm 2 cha.
Bi 92 : C 4 tm g di v 4 tm g hnh cung trn. Nu sp xp nh hnh bn th
c 4 chung nht 4 ch th, nhng 1 ch li cha c chung. Bn hy xp li cc
tm g c 5 chung cho mi ch th c mt chung ring.
141
S ngi t 30 tui tr ln l:
25 - 20 = 5 (ngi)
S ngi t 20 tui tr xung l:
25 - 15 = 10 (ngi)
S ngi t hn 30 tui l:
10 + 10 = 20 (ngi)
S ngi nhiu hn 20 tui l:
10 + 5 = 15 (ngi)
142
- 16 que c di 1 cm
- 20 que c di 2 cm
- 25 que c di 3 cm
Hi c th xp tt c cc que thnh mt hnh ch nht c khng?
Bi gii:
Mt hnh ch nht c chiu di (a) v chiu rng (b) u l s t nhin (cng mt n v
o) th chu vi (P) ca hnh phi l s chn:
P = (a + b) x 2
Tng di ca tt c cc que l:
1 x 16 + 2 x 20 + 3 x 25 = 131 (cm)
V 131 l s l nn khng th xp tt c cc que thnh mt hnh ch nht c.
Bi 96: Hy pht hin ra mi lin h gia cc s ri s dng mi lin h in s
hp l vo (?)
Bi gii:
cho gn, ta k hiu cc s trn nhng trn theo bng sau:
Ly A chia cho K: 72 : 9 =
Ly G chia cho C: 8 : 1 =
Ly B chia cho H: 16 : 2 =
Ly E chia cho D: 24 : 3 = u cho cng mt kt qu . Vy (?) l 8.
Bi 97: C gio yu cu: Cc con ly 6 im trn mt ng trn, ni cc im
bi cc on thng t bi mc xanh hoc mc .
Bn lp trng tp hp cc hnh v li v xem, bn tht ln: Bn no cng v c
1 tam gic m 3 cnh cng mu mc! Bn hy th lm li xem. Ai c th lp lun
lm r tnh cht ny?
Bi gii: C nhiu cch gii, y l mt trong cc cch gii bi ny: Ta gi 6 im nm
trn ng trn l A1, A2, A3, A4, A5, A6. Bng bt xanh v ta ni A1 vi 5 im cn
li ta c 5 on thng c hai mu xanh hoc .
143
Theo nguyn l irchl c t nht 3 on thng cng mu. Khng lm mt tnh tng qut,
ta ni 3 on A1A2, A1 A3, A1A4 bng bt mu . Ta ni tip A2 A4 v A2 A3. tam gic
A1 A2 A3 v tam gic A1 A2 A4 c 3 cnh khng cng mu th A2 A4 v A2 A3 phi t mu
xanh. By gi ta tip tc ni A3 A4, ta thy A3 A4 c t bng bt k mu xanh hoc
th ta cng c t nht mt tam gic c 3 cnh cng mu (hoc A1A3 A4 c 3 cnh
hoc A2 A3 A4 c 3 cnh mu xanh).
Bi 98: Thi bn sng
Hm nay Dng i thi bn sng. Dng bn gii lm, Dng bn hn 11 vin, vin
no cng trng bia v u trng cc vng 8;9;10 im. Kt thc cuc thi, Dng c
100 im. Dng vui lm. Cn cc bn c bit Dng bn bao nhiu vin v kt qu
bn vo cc vng ra sao khng?
Bi gii: S vin n Dng bn phi t hn 13 vin (v nu Dng bn 13 vin th Dng
c s im t nht l: 8 x 11 + 9 x 1 + 10 x 1 = 107 (im) > 100 im, iu ny v l).
Theo bi Dng bn hn 11 vin nn s vin n Dng bn l 12 vin.
Mt khc 12 vin u trng vo cc vng 8, 9, 10 im nn t nht c 10 vin vo vng 8
im, 1 vin vo vng 9 im, 1 vin vo vng 10 im.
Do s im Dng bn c t nht l:
8 x 10 + 9 x 1 + 10 x 1 = 99 (im)
S im ht i so vi thc t l:
100 - 99 = 1 (im)
Nh vy s c 1 vin khng bn vo vng 8 im m bn vo vng 9 im; hoc c 1
vin khng bn vo vng 9 im m bn vo vng 10 im.
Nu c 1 vin Dng khng bn vo vng 9 im m bn vo vng 10 im th tng cng
s c 10 vin vo vng 8 im v 2 vin vo vng 10 im (loi v khng c vin no bn
vo vng 9 im).
Vy s c 1 vin khng bn vo vng 8 im m bn vo vng 9 im, tc l c 9 vin
vo vng 8 im, 2 vin vo vng 9 im v 1 vin vo vng 10 im.
Bi 99: Ai xem ca nhc?
Mt gia nh c nm ngi: b ni, b, m v hai bn Chi, Bo. Mt hm gia nh
c tng 2 v mi xem ca nhc. Nm kin ca nm ngi nh sau:
a) B ni v m i
b) B v m i
c) B v b ni i
d) B ni v Chi i
e) B v Bo i
144
145
Tt c cc nh A, B, C, D, E u ni vi nh F nn nh F phi t mu khc vi cc nh
cn li. Vi 5 nh cn li th A v C t cng mt mu. B v D t cng mt mu, E t
ring mt mu, nh vy cn t nht 3 mu t 5 nh sao cho 2 nh c ni bi mt
cnh c t bi 2 mu khc nhau. Vy cn t nht 4 mu t 6 nh ca hnh theo yu
cu ca bi.
Bi 102: in s trn ng trn in 6 s chn t 2 n 12 vo cc chm trn 3
vng trn sao cho tng 3 s nm trn mi vng trn u bng 18.
Bi gii: Su s chn l:
2, 4, 6, 8, 10, 12.
Ta c:
18 = 2 + 4 + 12
18 = 2 + 6 + 10
18 = 4 + 6 + 8
Trn hnh v ta thy c hai ng trn li c mt im chung. Nh vy s no in vo
im chung s thuc hai tng cho. Ta thy s 2, s 4, s 6 u
146
Hnh 1
Gi mnh t hnh ch nht l ABCD v phn t lm nh l AMND.
V din tch phn t lm nh bng na din tch mnh t nn M, N ln lt l im
chnh gia ca AB v CD. Do AM = MB = CN = ND.
Chu vi ca phn t lm nh l : (AM + AD) x 2 = (AM + 8) x 2 = = AM x 2 + 8 x 2 =
AB + 16.
Chu vi ca mnh t l : (AB + AD) 2 = (AB + 8) x 2 = = AB x 2 + 8 x 2 = AB x 2 + 16.
Hiu chu vi mnh t v chu vi phn t lm nh l : (AB x 2 + 16) - (AB + 16) = AB.
Hiu ny so vi chu vi mnh t th chim : 1 - 2/3 = 1/3 (chu vi mnh t)
147
Do ta c : AB x 3 = AB x 2 + 16
AB x 3 - AB x 2 = 16
AB x (3 - 2) = 16
AB = 16 (m).
Vy din tch mnh t l : 16 x 8 = 128 (m2)
Cch chia 2 : nh hnh 2.
Hnh 2
Lp lun tng t trng hp trn, ta tm c AB = 4 m. iu ny v l v AB l chiu
di ca mnh t hnh ch nht, ng nhin phi ln hn 8 m. Do trng hp ny b
loi.
148
149
150
Hy so snh S v 1/2.
151
Bi gii :
9 ln s cho l : 2004 - a.
S cho l : (2004 - a) : 9.
V s cho l s t nhin nn 2004 - a phi chia ht cho 9, s 2004 chia 9 d 6 nn a
chia cho 9 phi d 6, m a l ch s nn a = 6. S t nhin cho l (2004 - 6) : 9 = 222.
Cch 2 : Gi s t nhin cho l A ch s vit thm l x th s mi l .
Ta c
- A = 2004
A x 10 + x - A = 2004 (phn tch s)
A x 10 - A + x = 2004
A x (10 - 1) + x = 2004 (mt s nhn vi mt tng)
A x 9 + x = 2004
V A x 9 chia ht cho 9 ; 2004 chia 9 d 6 nn x chia cho 9 phi d 6. V x l ch s nn x
= 6. Ta c :
A x 9 + 6 = 2004
A x 9 = 2004 - 6
A x 9 = 1998
A = 1998 : 9
A = 222.
Vy s t nhin cho l 222 ; ch s vit thm l 6.
Bi 118 : Mt t giy hnh vung c din tch l 72 cm2 th ng cho ca t giy
di bao nhiu ?
152
Hnh vung c chia thnh 4 tam gic vung nh c din tch bng nhau.
Din tch tam gic AOB l : 72 : 4 = 18 (cm2).
V din tch tam gic AOB bng (OA x OB) : 2, do (OA x OB) : 2 = 18 (cm2). Suy ra
OA x OB = 36 (cm2).
V OA = OB m 36 = 6 x 6 nn OA = 6 (cm).
V AC = 2 x OA nn di ng cho ca t giy l : 6 x 2 = 12 (cm).
Bi 119 : Trong t trng cy u nm, lp 5A c mt s bn i trng cy v trng
c 180 cy, mi hc sinh trng c 8 hoc 9 cy. Tnh s hc sinh tham gia trng
cy, bit s hc sinh tham gia l mt s chia ht cho 3.
Bi gii : Nu mi bn trng 9 cy th s ngi tham gia s t nht v chnh l : 180 : 9 =
20 (ngi).
V 180 : 8 = 22 (d 4) nn s ngi tham gia nhiu nht l 22 ngi v khi c 4 ngi
trng 9 cy, cn li mi ngi trng 8 cy.
Theo u bi s ngi tham gia l mt s chia ht cho 3 nn c 21 bn tham gia.
Bi 120 : Chng minh rng khng th thay cc ch bng cc ch s c php tnh
ng :
= 2004
Bi gii :
Cch 1 : t tnh :
Xt ch s hng n v : C 2 trng hp xy ra :
Trng hp 1 : I > C.
Khi php tr hng n v khng c nh sang hng chc.
ch s hng chc : U - O = 0 hay U = O.
ch s hng trm : V - H = 0 hay V = H.
Do
(v ch s hng nghn C < I).
Trng hp 2 : I < C.
Khi php tr hng n v c nh 1 sang hng chc.
Do hng chc : U - O - 1 = 0 hay U - O = 1 nn O < U. Php tr khng c nh sang
hng trm. hng trm : V - H = 0 hay V = H.
V th
(v ch s hng chc nghn O < U).
Vy ta khng th thay th cc ch bng cc ch s c php tnh nh cho.
Cch 2 : Dng tnh cht chia ht ca mt hiu :
Ta thy 2 s
v
c tng cc ch s bng nhau nn c 2 s s c cng s
d khi chia cho 9, do hiu ca hai s chc chn s chia ht cho 9.
153
Bi gii : V cun sch trn 100 trang v t hn 500 trang nn s trang ca cun sch
l mt s c 3 ch s.
Gi s trang ca cun sch l
vi a, b, c l cc ch s v a khc 0.
Cc s trang ca cun sch l cc s t nhin t 1 n
.
C 9 trang c 1 ch s nn cn 9 ch s nh s trang cho cc trang ny.
C 90 trang c 2 ch s nn cn 2 x 90 = 180 (ch s) nh s trang cho cc trang ny.
S trang c 3 ch s l
- 99 trang. S ch s dng nh s trang c 3 ch s l : 3 x
(
- 99)
S ch s dng nh s trang ca cun sch l : 9 + 180 + 3 x (
- 99) = 189 + 3
x
- 297 = 3 x
- 180.
V s ch s dng nh s trang ca cun sch l s chia ht cho s trang ca cun
sch nn
chia ht cho hay 108 chia ht cho . Suy ra chnh bng 108. Vy cun sch c 108
trang.
Bi 122 : Cha hin nay 43 tui. Nu tnh sang nm th tui cha va gp 4 tui con
hin nay. Hi lc con my tui th tui cha gp 5 ln tui con ? C bao gi tui cha
gp 4 ln tui con khng ? V sao ?
Bi gii : Tui ca cha sang nm l :
43 + 1 = 44 (tui)
Tui ca con hin nay l :
44 : 4 = 11 (tui)
Tui cha hn tui con l :
43 - 11 = 32 (tui)
Khi tui cha gp 5 ln tui con th cha vn hn con 32 tui.
Ta c s khi tui cha gp 5 ln tui con nh sau :
Nhn vo s ta thy :
Tui con khi l : 32 : (5 - 1) = 8 (tui)
Nu tui cha gp 4 ln tui con, khi tui con l 1 phn th tui cha l 4 phn nh th.
Tui cha hn tui con s phn l : 4 - 1 = 3 (phn), khi cha cng vn hn con 32 tui ;
32 khng chia ht cho 3 nn khng bao gi tui cha gp 4 ln tui con (v ta coi tui con
hng nm l mt s t nhin).
Bi 123 : C 4 bnh (nh s l 1, 2, 3, 4) ng s lng cc hn bi bng nhau. Ly
ra t bnh th nht mt s vin bi, ly gp i s t bnh th hai, ly gp ba s
t bnh th ba v cui cng ly gp bn s t bnh th t. Khi tng s bi cn
154
S bi ly ra t bnh 1 l :
(40 - 1 x 4) : (3 + 2 + 1) = 6 (vin).
Lc u s lng bi trong bn bnh l : (6 x 4 + 1) x 4 = 100 (vin).
Bi 124 : T mt t giy k vung, bn Khang ct ra mt hnh sao bn cnh nh
hnh bn. Hnh sao ny c din tch bng my vung ?
Bi gii : C nhiu cch lm, xin gii thiu 2 cch cc bn tham kho.
Cch 1 : Din tch hnh sao ng bng din tch hnh vung gm 16 vung tr i din
tch bn hnh tam gic bng nhau. Mi tam gic ny c din tch l 2 vung. Do din
tch hnh sao l : 16 - 2 x 4 = 8 ( vung).
155
Ba ln s cy ca lp 5C l :
43 - (3 + 3 + 1) = 36 (cy)
S cy ca lp 5C l :
36 : 3 = 12 (cy).
S cy ca lp 5A l :
12 + 3 = 15 (cy).
S cy ca lp 5B l :
15 + 1 = 16 (cy).
Cch 2 : Hai ln tng s cy ca 3 lp l : 43 x 2 = 86 (cy).
Ta c s :
S cy ca lp 5A v 5C trng c l :
(86 - 3 - 1 - 1) : 3 = 27 (cy).
S cy ca lp 5B l :
43 - 27 = 16 (cy).
156
S cy ca lp 5B v 5C l :
27 + 1 = 28 (cy).
S cy ca lp 5C l :
28 - 16 = 12 (cy).
S cy ca lp 5A l :
43 - 28 = 15 (cy).
Bi 128 : Mt dy c 7 vung gm 3 en v 4 trng c sp xp nh hnh v.
157
Bi gii : Khi gp t giy hnh ch nht theo ng cho (ng nt t) th phn hnh
tam gic c t mu b xp chng ln nhau. Do din tch hnh ch nht ban u ln
hn din tch hnh nhn c chnh l din tch tam gic c t mu.
Din tch hnh ch nht ban u gim i bng 1 - 5/8 = 3/8 din tch hnh ch nht ban
u.
Do vy din tch tam gic t mu bng 3/8 din tch hnh ch nht ban u, hay 3/8 din
tch hnh ch nht ban u bng 18 cm2.
Vy din tch hnh ch nht ban u l :
18 : 3/8 = 48 (cm2)
Bi 130. Chng t rng kt qu ca php nhn sau
3 x 3 x 3 x ... x 3
(2000 tha s 3) l s c t hn 1001 ch s.
Li gii. Trong tch s A = 3 x 3 x 3 x ... x 3 gm 2000 tha s 3, kt hp tng cp s 3
c A = (3 x 3) (3 x 3) ... (3 x 3) = 9 x 9 x ... x 9 gm 1000 tha s 9.
Xt s B = 9 x 10 x ...x 10 tha s 10 nn s B = 90...0 c 999 ch s 0 v 1 ch s 9,
ngha l c 1000 ch s.
V 9 < 10 nn A = 9 x 9 x ... x 9 < B = 9 x10 x ... x 10
Vy s A c t hn 1001 ch s.
Bi 131. Tnh din tch hnh ch nht ABCD. Bit rng din tch phn mu vng l
20cm2 v I l im chia AB thnh 2 phn bng nhau.
Li gii. K hiu S l din tch ca mt hnh. Ni D vi I. Qua I v C v cc ng thng
IP v CQ vung gc vi BD, IH vung gc vi DC.
Ta c SADB = SCDB = 1/2 SABCD SDIB = 1/2 SADB (v c chung ng cao DA, IB = 1/2
AB), SDIB = 1/2 SDBC.
M 2 tam gic ny c chung y DB
Nn IP = 1/2 CQ. SIDK = 1/2 SCDK (v c chung y DK v IP = 1/2 CQ) SCDI = SIDK +
SDKC = 3SDIK.
Ta c :
SADI = 1/2 AD x AI, SDIC = 1/2 IH x DC
M IH = AD, AI = 1/2 DC, SDIC = 2SADI nn SADI = 3/2 SDIK
V AIKD l phn c t mu vng nn SAIKD = 20(cm2)
SDAI + SIDK = 20(cm2)
SDAI + 2/3 SADI = 20(cm2)
158
2
9
16
23
30
3
10
17
24
31
4
11
18
25
5
12
19
26
6
13
20
27
7
14
21
28
159
Bi gii :
Cch 1 : Ta chuyn que dim gia ch s 8 c ch s 0. Ly que dim
160
Cch 3 :
20 = 10 x 2 x 1 x 1 x 1 x 1 x 1 x 1 x 1 x 1.
20 = 10 + 2 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1 + 1.
b) Mt s chia ht cho 1 v chnh n s khng lm c nh trn v tch ca 1vi chnh
n lun nh hn tng ca 1 vi chnh n.
Bi 139 : Tm s t nhin a nh nht sao cho a chia cho 2 d 1, chia cho 5 d 1, chia
cho 7 d 3 v chia ht cho 9.
Bi gii : V a chia cho 2 d 1 nn a l s l.
161
Bi gii : S cy xoi chim 1/5 s cy, s cy cam chim 1/6 s cy, s cy bi chim
1/4 s cy nn s cy trong vn phi chia ht cho 4, 5, 6. M 6 = 2 x 3 nn s cy trong
vn phi chia ht cho 3, 4, 5. S nh hn 100 chia ht cho 3, 4, 5 l 60. Vy s cy trong
vn l 60 cy.
S cy xoi trong vn l : 60 : 5 = 12 (cy)
S cy cam trong vn l : 60 : 6 = 10 (cy)
S cy bi trong vn l : 60 : 4 = 15 (cy)
S cy mt trong Vn l : 60 - (12 + 10 + 15) = 23 (cy)
p s : xoi : 12 cy ; cam : 10 cy ; bi : 15 cy ; mt : 23 cy
162
163
164
thm chiu di. Khi mnh t tr thnh hnh vung. Hy tnh din tch khu vui
chi . Bit rng chu vi mnh t ban u l 56 m.
165