CNG N TP MON SINH HOC LP 10 C BAN (10B)

NAM HOC 2011 - 2012 (k II)

PHAN BA : SINH HOC VI SINH VAT CHNG I: CHUYEN HOA VAT CHAT VA NANG LNG VI SINH VAT A. KIEN THC LY THUYET I. ac iem chung cua vi sinh vat - Kch thc nho, ch nhn thay di knh hien vi, la c the n bao nhan s hoac nhan thc, mot so la tap hp n bao. - Hap thu va chuyen hoa dinh dng nhanh, sinh trng va sinh san nhanh, phan bo rong. II. Cac hnh thc dinh dng vi sinh vat 1. Can c nguon cung cap nang lng; vi sinh vat chia 2 nhom + Vi sinh vat quang dng: nguon nang lng la anh sang + Vi sinh vat hoa dng: nguon nang lng lay t cac hp chat vo c hay hu c 2. Can c nguon cung cap cacbon ; vi sinh vat chia 2 nhom + Vi sinh vat t dng: nguon cacbon chu yeu la CO2 + Vi sinh vat d dng: nguon cacbon chu yeu la cac hp chat hu c Nh vay, hnh thc dinh dng vi sinh vat da tren tieu ch nguon cung cap nang lng va s dung nguon cac bon, c chia thanh 4 kieu: + Quang t dng + Hoa t dng + Quang d dng + Hoa d dng III. Cac loai moi trng c ban nuoi cay vi sinh vat + Moi trng t nhien : Gom cac chat t nhien + Moi trng tong hp : Gom cac chat a biet thanh phan hoa hoc va so lng. + Moi trng ban tong hp : Gom cac chat t nhien va chat hoa hoc IV. Ho hap va len men: 1. Ho hap a. Ho hap hieu kh : Xay ra trong moi trng co oxi phan t. Ho hap hieu kh la qua trnh oxi hoa cac phan t hu c. Trong o, chat nhan electron cuoi cung la oxi phan t. San pham cuoi cung la CO 2 , H2O va giai phong nhieu nang lng. b. Ho hap k kh : Xay ra trong moi trng khong co oxi phan t. Ho hap k kh la qua trnh phan giai cacbonhyrat e thu nang lng cho te bao. Trong o, chat nhan electron cuoi cung khong phai la oxi phan t ma la cac phan t vo c nh NO3- ; SO4- - 2. Len men : La qua trnh chuyen hoa vat chat xay ra trong ieu kien khong co oxi phan t. Trong len men, chat nhan electron cuoi cung la cac phan hu c. V. Qua trnh phan giai cac chat vi sinh vat va ng dung 1. Noi dung: - vi sinh vat gom phan giai ngoai bao va phan giai noi bao - Phan giai ngoai bao: Visinhvat tiet enzim giai phong ra moi trng e phan giai cac chat phc tap thanh chat n gian e hap thu.

- Phan giai noi bao : Visinh vat tiet enzim e phan giai cac chat mi hap thu vao c the. a. Phan giai protein : - Phan giai ngoai bao: Vi sinh vat tiet enzim proteaza ra moi trng ngoai e phan giai protein thanh axt amin ( Protein --- > axit amin) - Phan giai noi bao: Cac axit amin c vi sinh vat hap thu va phan giai tiep e tao ra nang lng cho hoat ong cua te bao. b. Phan giai poli saccarit : - Phan giai ngoai bao: Vi sinh vat tiet enzim amilaza ra moi trng ngoai e phan giai poli saccarit thanh cac ng n e hap thu - Phan giai noi bao: Cac ng n ( glucoz) c vi sinh vat hap thu va phan giai tiep theo con ng ho hap hieu kh, yem kh hay len men the hien qua cac phan ng sau: + Len men etilic: Tinh bot Glucoz Etanol + CO2 + Len men lactic - Vi khuan lactic ong hnh chuyen hoa Glucoz Axit lactic - Vi khuan lactic d hnh chuyen hoa Glucoz Axit lactic + CO2 + Etanol + . c. Phan giai xenluloz: Visinh vat tiet he enzim xenlulaza e phan giai xenluloz . B. CAU HOI ON TAP , BAI TAP VA HNG DAN TRA LI 1. Cau hoi t luan Cau 1: Neu nhng tieu ch c ban e phan loai cac kieu dinh dng cua vi sinh vat ? Hng dan tra li : - Nguon nang lng (anh sang hay hoa nang) - Nguon cacbon (CO2 hay chat hu c) Cau 2: Neu cac loai moi trng nuoi cay c ban cua vi sinh vat Hng dan tra li ( moi trng t nhien, tong hp, ban tong hp) Cau 3: Vi khuan lam tong hp cac chat hu c cua mnh t nguon cacbon nao? Kieu dinh dng cua chung la g ? Hng dan tra li - Vi khuan lam co chat diep luc nen co kha nang t tong hp cac hp chat hu c - Nguon cung cap cacbon la CO2 cua kh quyen - Kieu dinh dng cua vi khuan lam la quang t dng Cau 4: The nao la vi khuan quang t dng? Hng dan tra li la vi klhuan dung nang lng cua anh sang e tong hp chat hu c t CO2 Cau 5: Neu ac iem ho hap hieu kh va ho hap k kh ( tren phan l thuyet) Cau 6: So sanh ho hap hieu kh va ho hap k kh; Hng dan tra li ac diem so HO HAP HIEU KH HO HAP K KH sanh GIONG NHAU eu la qua trnh phan giai cac chat hu c e tao ra cac chat can thiet va thu nang lng cho cac hoat ong song cua c the vi sinh vat KHAC NHAU - Xay ra moi trng co - Xay ra moi trng khong

oxy phan t co oxy phan t - Chat nhan electron cuoi - Chat nhan electron cuoi cung cung la oxi phan t la cac phan t vo c nh NO3- , SO4-- Cau 7: So sanh nam men va vi khuan: ac diem so Nam men Vi khuan sanh GIONG NHAU - Hau het dang n bao ; - Co thanh te bao ; - Sinh san vo tnh bang cach phan oi ; sinh san hu tnh bang tiep hp KHAC NHAU - Co dang a bao . khong - Khong co dang a bao. Co co vo nhay vo nhay - Co ty the, may gongi, - Khong co ty the, may gongi, li noi chat li noi chat - Co mang nhan, - Khong co mang nhan - Ch co dang d dng - Co ca dang t dng va d - Co sinh san vo tnh bang dng nay choi - Khong co sinh san vo tnh bang nay choi 2. Cau hoi TNKQ Cu 1 : S phan giai cac chat cua vi sinh vat co the xay ra A. trong at, nc va khong kh B. ben ngoai te bao C. ca ben trong va ben ngoai D. ben trong te bao te bao Cu 2 : Vi sinh vat hoa t dng s dung nang lng va nguon cacbon t A. hoa nang va CO2 B. hoa nang va hp chat hu c C. anh sang va CO2 D. anh sang va hp chat hu c Cu Nhng thc pham s dung vi khuan lactc e len men la 3: A. sa chua, nc tng , ca B. nc mam, da chua , ca muoi muoi C. sa chua, da chua , ca muoi D. sa chua, da chua , nc cham Cu Vi sinh vat phan giai ngoai bao trong trng hp 4: A. chung song moi trng thuan li cho s sinh trng, phat trien B. chung can tai tao cac thanh phan cua te bao C. chung tiep xuc vi cac chat dinh dng thuoc nhom ai phan t hu c D. chung thieu chat dinh dng tram trong Cau 5 nam va tao, ho hap hieu kh dien ra : A. mang sinh chat B. li noi chat hat C. te bao chat D. mao ti the Cu Vi sinh vat quang t dng s dung nang lng va nguon cacbon t 6: A. hoa nang va CO2 B. hoa nang va hp chat hu c C. anh sang va CO2 D. anh sang va hp chat hu c Cu 7: Trong qua trnh ho hap hieu kh, chat nhan electron cuoi cung la A. H2 B. O2 C. chat hu c D. chat vo c

Cau 8 : A. C. Cau 9 :

Viec muoi chua rau qua la li dung hoat ong cua nam men ru B. vi khuan lactic vi khuan acetic D. nam ng hoa Khi co anh sang va giau CO2, mot loai vi sinh vat co the phat trien tren moi trng vi thanh phan c tnh theo n v g/l nh sau : (NH4)3PO4 (0,2) ; KH2PO4 (1,0) ; MgSO4 (0,2 ; CaCl2 (0,1) ; NaCl (0,5). Moi trng tren thuoc loai moi trng nhan tao cua vi sinh vat quang d dng tong hp cua vi sinh vat quang t dng ban tong hp cua vi sinh vat quang d dng t nhien cua vi sinh vat quang t dng Trong qua trnh len men , chat nhan electron cuoi cung la

A. B. C. D. Cau 10 : A. mot phan t vo c B. mot phan t hu c C. oxi phan t D. hiro Cau 11: Nhng thc pham s dung vi khuan lactic e len men la A. sa chua, nc tng, nc cham B. sa chua, ca muoi, nc mam C. sa chua, da chua, ca muoi D. nc tng, xi ro t qua, sa chua Cau 12 S phan giai cac chat vi sinh vat co the xay ra A. ca ben ngoai va ben trong c the B. trong at, nc va ca trong khong kh C. ben trong te bao D. ben ngoai te bao Cau 13: Khi nao vi sinh vat phan giai ngoai bao? A. Khi vi sinh vat tai tao te bao B. Khi vi sinh vat tiep xuc vi cac chat dinh dng cao phan t khong van chuyen qua mang c C. Khi vi sinh vat thieu dinh dng tram trong D. Khi gap ieu kien thuan li cho s sinh trng, phat trien cua vi sinh vat Cau 14: Vi sinh vat la A. nhng dang vi rut gay benh tren c the sinh vat B. nhng c the song co kch thc hien vi C. nhng sinh vat thuoc gii khi sinh D. nhng sinh vat n bao song t do trong moi trng Cau 15: Da vao au e phan biet c cac kieu dinh dng cua vi sinh vat? A. i song t do hoai sinh va k sinh cua via sinh vat. B. Nguon cacbon va nguon nang lng ma chung s dung. C. Nguon nang lng ma chung s dung trong i song. D. Nguon cacbon ma chung s dung trong i song. Cau 16: Vi sinh vat hoa d dng s dung nang lng va nguon cacbon t A. hoa nang va CO2 B. hoa nang va hp chat hu c C. anh sang va CO2 D. anh sang va hp chat hu c Chng II. A. LY THUYET SINH TRNG VA SINH SAN CUA VI SINH VAT

Sinh trng: 1. Khai niem sinh trng va thi gian the he - Sinh trng cua quan the visinh vat c hieu la s gia tang so lng te bao cua quan the - Thi gian the he la thi gian t khi sinh ra mot te bao en khi te bao o phan chia hoac so lng te bao trong quan the tang gap oi 2. Nuoi cay khong lien tuc; - Moi trng nuoi cay khong lien tuc: La moi trng khong c bo sung chat dinh dng mi va khong c lay i cac san pham chuyen hoa vat chat - Cong thc tnh so te bao cua quan the sau thi gian t la : Nt = No x 2n Trong o: No la so te bao ban au; n la so lan phan chia, t la thi gian , N t la so te bao sau n lan phan chia - o th ng cong sinh trng gom 4 pha: + Pha tiem phat: : VK thch nghi vi moi trng, so lng TRUNG BINH trong quan the cha tang, Enzim cam ng c hnh thanhe phan giai c chat + Pha luy tha: VK sinh trng vi toc o ln nhatva khong oi, so lng TRUNG BINH trong quan the tang rat nhanh + Pha can bang: Quan the VK trang thai can bang, so lng te bao trong quan the at en cc aiva khong oi theo thi gian, so TB sinh ra bang so TB mat i + Pha suy vong: So lng TB trong quan the giam dan. TB trong quan b phan huy ngay cang nhieu , chat dinh dng can kiet, chat oc tch luy qua nhieu 3. Nuoi cay lien tuc: - Nuoi cay lien tuc :La moi trng luon c bo sung chat dinh dng mi va luon lay ra mot lng dch nuoi cay tng ng. - Quan the vi sinh vat se sinh trng lien tuc, dch nuoi cay co mat o vi sinh vat tng oi on nh. II. SINH SAN VI SINH VAT 1. Sinh san vi sinh vat nhan s: - a so sinh san bang phan oi - Mot so sinh san bang ngoai bao t hay bao t ot + Ngoai bao t la bao t hnh thanh ngoai te bao sinh dng + bao t ot : c hnh thanh bi s phan ot cua cac si dinh dng - So t sinh san bang nay choi : vi khuan quang dng mau ta Lu y :+ Ngoai bao t la bao t sinh san ch co mang, khong co vo va khong co hp chat canxidipicolican + vi khuan co noi bao t la dang ngh cua te bao co vo day va co hp chat canxidipicolican 2. Sinh san vi sinh vat nhan thc: 3 hnh thuc chnh ( phan oi, nay choi va bang bao t + Nhieu loai nam moc sinh san vo tnh ( bao t tran , bao t kn) ; ong thi co the sinh san bang bao t hu tnh. + Mot so nam men sinh san bang nay choi(nam men ru) ; hoac phan oi ( nam men ru rum)

I.

+ Tao luc, tao mat, trung day sinh san vo tnh bang phan oi hoac sinh san hu tnh bang cach hnh thanh bao t hu tnh hay tao hp t nh ket hp gia 2 te bao. 3. Cac nhan to anh hng en sinh trng cua vi sinh vat: a. Cac chat hoa hoc: - Cac chat dinh dng : cacbonhirat, protein, liptnguyen to vi lng(Zn,Mn) - chat c che sinh trng ( bang SGK) b. Cac yeu to ly hoc: ( Nhiet o, o am, o pH, anh sang, ap suat tham thau B. CAU HOI ON TAP , BAI TAP VA HNG DAN TRA LI Cau 1: Thi gian he he la g ? ac iem 4 pha sinh trng ( phan ly thuyet) Cau 2: V sao qua trnh sinh trng cua vi sinh vat trong nuoi cay khong lien tuc co pha tien phat, con nuoi cay lien tuc khong co pha nay ? Hng dan tra li : V: Trong nuoi cay khong lien tuc, vi khuan can co thi gian lam quen vi moi trng, tao ieu kien e hnh thanh cac enzim cam ng. Con trong nuoi cay lien tuc, moi trng a on nh, vi khuan a co enzim cam ng nen khong co pha tiem phat. Cau 3: Vi khuan sinh san nh the nao ? vai tro noi bao t ( tren phan ly thuyet) Cau 4: xa phong co phai chat diet khuan khong? Hng dan tra li : Xa phong khong co tac dung diet khuan nhng co tac dung loai khuan v xa phong tao bot va khi ra se lam troi cac vi khuan cung nh cac loai vi sinh vat khac. Cau 5: The nao la vi sinh vat nguyen dng va vi sinh vat khuyet dng ? Hng dan tra li : - Vi sinh vat nguyen dng: la nhng vi sinh vat co kha nang t tong hp c cac nhan to sinh trng - Vi sinh vat khuyet dng: la nhng vi sinh vat khong co kha nang t tong hp c cac nhan to sinh trng PHAN TRAC NGIEM Cau 1: Trong mot quan the vi sinh vat, ban au co 10 4 te bao. Thi gian the he la 20 phut, so te bao trong quan the sau 2 gi la a. 104 x 23 b. 104 x 24 c. 104 x 25 d. 104 x 26 Cau 2: Trong ieu kien nuoi cay khong lien tuc, toc o sinh trng cua vi sinh vat at cc ai pha a. tiem phat b. luy tha c. can bang d. suy vong Cau 3: Trong ieu kien nuoi cay khong lien tuc, e thu sinh khoi vi sinh vat toi a nen dng au pha a. tiem phat b. luy tha c. can bang d. suy vong Cau 4: Trong ieu kien nuoi cay khong lien tuc, en zim cam ng c hnh thanh pha a. tiem phat b. luy tha c. can bang d. suy vong Cau 5: Trong ieu kien nuoi cay khong lien tuc, vi khuan bat au sinh trng pha a. tiem phat b. luy tha c. can bang d. suy vong

Cau 6: Trong ieu kien nuoi cay khong lien tuc, toc o sinh trng giam dan pha a. tiem phat b. luy tha c. can bang d. suy vong Cau 7: Trong ieu kien nuoi cay khong lien tuc, so lng te bao vi khuan chet vt so lng te bao mi c tao thanh pha a. tiem phat b. luy tha c. can bang d. suy vong Cau 8: Trong ieu kien nuoi cay khong lien tuc, toc o sinh trng cua vi sinh vat at cc ai va khong oi theo thi gian pha a. tiem phat b. luy tha c. can bang d. suy vong Cau 9: Loai bao t sinh san cua vi khuan la a. bao t vo tnh b. bao t hu tnh c. noi bao t d. ngoai bao t Cau 10: Loai bao t khong co chc nang sinh san la a. bao t vo tnh b. bao t hu tnh c. noi bao t d. ngoai bao t Cau 11. C che tac ong cua cac hp chat phenol la a. oxi hoa cac thanh phan te bao b. lam bat hoat protein c. diet khuan co tnh chon loc d. lam bien tnh protein va cac loai mang te bao Cau 12: Nhiet o anh hng en a. tnh de tham qua mang te bao vi khuan b. hoat tnh enzim trong te bao vi khuan c. s hnh thanh ATP trong te bao vi khuan d. toc o cac phan ng sinh hoa trong te bao vi sinh vat Cau 13: Vi khuan H.pilori k sinh trong da day ngi thuoc nhom vi khuan a. a kiem b. a axt c. a lanh d. a trung tnh Cau 14: Cong nghe sinh hoc a san xuat protein da vao s sinh trng cua vi sinh vat theo a. cap so nhan b. cap so mu c. cap so cong d. ham log ----------Het ---------.