N TP MN L LUN NC V PHP LUT NH

I. Phn tch nhng ni dung c bn ca quan im Mc-Lnin v ngun gc ca nh nc. Hc thuyt Mc-Lnin pht trin vn ngun gc nh nc trn c s phng php duy vt bin chng v duy vt lch s . Theo , nh nc khng l sn phm ca t nhin, khng l hin tng x hi, vnh cu bt bin. Nh nc l phm tr lch s c qu trnh pht sinh, pht trin v tiu vong, l lc lng ny sinh t x hi. Nh nc xut hin khi: x hi pht trin n mt trnh nht nh. C th: nh nc xut hin trc tip khi: ch cng sn nguyn thy tan r, xut hin ni v thi gian khi tn ti ch t hu v x hi phn thnh cc giai cp i khng. Nh nc ch tn ti trong x hi c giai cp, n s tiu vong khi nhng iu kin khch quan cho s tn ti ca n khng cn na. Lch s x hi loi ngi tri qua mt thi k cha c nh nc, khng cn n nh nc, l ch cng x nguyn thy v s pht trin n mt giai on khng cn n nh nc. C 5 hnh thi kinh t x hi: Cng x nguyn thy: nng sut lao ng thp, cha phn chia giu ngho, cha hnh thnh nh nc. Chim hu n l Phong kin T bn ch ngha X hi ch ngha. C s kinh t ca x hi cng x nguyn thy:c trng l ch s hu chung v t liu sn xut v sn phm lao ng, v con ngi lc ny va thot khi th gii ng vt, cng c ch yu lm bng g hoc , con ngi cha c s hiu bit ng n v t nhin, nng sut lao ng thp trong x hi khng tn ti ti sn ring v s phn bit giu ngho, khng c tnh trng ngi ny chim ot ti sn v bc lt ngi kia. C s x hi: X hi khng phn chia giai cp; Thnh vin trong th tc bnh ng mt cch tuyt i; Quyn lc x hi Tt c mi ca ci trong x hi u l ti sn chung ca cc thnh vin. t bo c s l th tc, mt tc c t vi chc n vi trm ngi, lin kt trn c s huyt thng theo dng m, gi l th tc mu quyn. sau do s pht trin ca kinh t, ch ph h c hnh thnh thay th ch mu h. Th tc ra i thi k gia v pht trin cc thnh thi k mi ca thi i mng mui, tan ra trong thi k thp ca thi i d man. Hi ng th tc l c quan qun l cao nht ca th tc do cc thnh vin trong th tc bu ra bao gm tt c nhng thnh vin ln tui, nhiu kinh nghim, khng phn bit nam, n, ng u l 1 b lo, 1 th lnh qun s c nhim v t chc lao ng sn xut, ch tr nghi thc, tn ngng, tn gio, tin hnh bo th, chin tranh,Quyt nh ca hi ng th tc c gi tr bt buc i vi cc thnh vin v c thc hin ch yu da trn s t nguyn. Ch ngoi tc hn v cc nguyn nhn x hi khc dn n s lin kt gia cc th tc hnh thnh cc bo tc, cc bo tc lin kt vi nhau thnh cc b lc, lin minh b lc. T chc qun l: mc d cha c php lut nhng do nhu cu khch quan cn c mt trt t nh hng hnh vi con ngi, l quy tc x s chung ca con gni dng iu chnh mi quan h gia ngi vi ngi, bao gm: quy phm o c v quy phm tp qun. S tan r ca ch cng x nguyn thy v s xut hin nh nc: Nguyn nhn kinh t: do pht trin khng ngng ca lc lng sn xut, cng c lao ng c ci tin, con ngi tch ly nhiu kinh nghim trong sn xut, i hi phi thay th s phn cng

lao ng t nhin bng phn cng lao ng sn xut. lch s pht trin loi ngi ri qua ba ln phn cng lao ng sn xut ln: Chn nui tch khi trng trt:xut hin giai on thp thi i d man, khi con ngi tm ra kim loi, cng cuc lao ng ci tin, nng sut pht trin, vt sn bt c nhiu, gy d tha, ngi n ng bit thun dng ng vt thnh vt nui hnh thnh mt ngh mi- ngh thun dng v hnh thnh lp ngi chuyn lm ngh chn nui. Ngi n ng xc lp c a v ca mnh trong lao ng kim n, xut hin ch t hu, thay i ch hn nhn, ch hn nhn mt v mt chng xut hin. Gia nh c th xut hin cng c ch t hu nhu cu sc lao ng c t ra, nhng t binh trong chin tranh khng b git i m b bin thnh n l, to nn mm mng ca s phn chia x hi co giai cp. Th cng tch khi nng nghip: xut hin cui thi k ng, bc sang thi k st cn c lp ngi chuyn sn xut cng c lao ng cung cp cho nhng ngi hnh ngh khc nhau, nn ngh ch tc kim loi ra i, ban u sn xut cng c lao ng, nhng do nhu cu x hi, ngi ta cn sn xut ra t liu tieu dng v trang sc,xut hin xng th cng, cng trng th cng, nhng ngi n l b y vo cc xng th. Kt qu, x hi c s phn chia giai cp rch ri, ngi bc lt v ngi b bc lt. Ngh bun bn ra i, thng nghip xut hin: gn nh thc hin ng thi vi phn cng lao ng ln ln th hai, cc ngnh ngh c chuyn mn ha, x hi xut hin cc nhu cu cn c lp ngi vn chuyn, tham gia vo qu trnh trao i sn phm, bun bn ra i, xut hin tng lp thng nhn khng trc tip tham gia vo cng cuc sn xut nhng li lnh o ton b ngoi sn xut v nhng ngi ny u ph thuc vo h. Ban u hnh thc trao i l vt i vt nhng sau con ngi ngh ra mt vt ngang gi l tin t xut hin, t cho vay nng li xut hin, x hi bc sang ch t hu hon ton. Thit ch th tc tan r, giai cp ch n ra i, nh nc ra i. Nguyn nhn x hi: s bin cht v tan r ca hi ng th tc: b lo, th lnh qun s trong cc c quan quyn lc ca th tc li dng quyn hnh ca mnh chim ot ca ci d tha ca x hi, h tr thnh tng lp qu tc cha truyn con ni, xa b quyn bu c, bi min ca cc thnh vin th tc. Mu thun giai cp trong x hi ngy cng tng din ra trong tnh hnh quyn li ca cc giai cp ngy cng khc bit, i lp nhau, x hi ny sinh cuc u tranh giai cp mt cch gay gt quyt lit, giai cp no ginh chin thng trong cuc u tranh th giai cp ng ra thnh lp nh nc. II. Phn tch tnh giai cp v x hi ca nh nc v nhn din nhng biu hin ca tnh x hi v giai cp ca nh nc trn thc t. Tnh giai cp -Nh nc c tnh giai cp v n c lp v duy tr nhm bo v li ch ca mt giai cp nht nh, giai cp sinh ra n. Nh nc cng c giai cp thc hin chuyn chnh vi tt c cc giai cp cn li trong x hi. V d nh nc chuyn chnh t sn th phc v li ch ca giai cp t sn c vai tr p t s thng tr nn cc giai cp khc v c cc cng c bo lc nh cnh st, ta n, qun i n p. Tng t nh vy vi nh nc chuyn chnh v sn. Khng c nh nc ng ngoi giai cp (phi giai cp). Chng no khng cn cc giai cp tn ti th cng khng cn nh nc tn ti. -Bn cht ca tnh giai cp c th hin ch nh nc chnh l b my cng ch c bit do giai cp thng tr t chc ra trn p cc giai cp khc, th hin s thng tr giai cp nhm duy tr, bo v v phc v li ch ca giai cp thng tr. -Biu hin ca tnh giai cp cn c th hin ch yu trn cc lnh vc: kinh t, chnh tr v t tng Tnh x hi -Bn cnh s phn chia cc giai cp khc nhau u tranh th x hi cn c s thng nht - V ngun gc ra i:

+S ra i ca nh nc c nguyn nhn t s xut hin v u tranh giai cp, xut hin t nhng nhu cu gii quyt cc cng vic chung, bo v li ch chung ca x hi -Tnh x hi l mt trong nhng yu t bn trong quyt nh nhng c im v xu hng pht trin c bn ca nh nc. -Tnh x hi th hin thng qua vic nh nc phn nh ch chung, li ch chung ca x hi v vic thc hin ngha v chung ca nh nc. -Biu hin trn thc t: +Nhng hnh ng tr thy, chin tranh xm lc, chng li nhng thm ha ca thin nhin, trt t v an ton x hi nhng hnh ng ny xc nh nhng hnh ng c bn ca nh nc v c nh hng mang tnh quyt nh n s pht trin ca x hi. +Vai tr v tm quan trng trong s nh hng ca qu trnh ton cu ha v mi mt, c bit v kinh t v s nhn thc v li ch quc gia, li ch dn tc lm thay i mt cch cn bn v tr v vai tr ca nh nc hin nay => mc s thng nht ca x hi v li ch, ch xc nh mc tc ng ca yu t x hi n nh nc III. Phn tch cc du hiu c trng ca nh nc. Nh nc c lnh th quc gia v dn c Lnh th quc gia l mt phn ca tri t bao gm 4 vng: + vng t: vng lc a v cc o + vng nc: ni a v bin gii . ni thu: nm bn trong ng c s ca quc gia c bin . lnh hi: tnh t ng c s rng ra 12 hi l . tip gip lnh hi: vng nc dng tnh chiu rng ca lnh hi ca quc gia c bin (rng 24 hi l) . vng c quyn kinh t: tnh t ng c s ra rng 200 hi l. . thm lc a: y bin v lng t di y bin (rng 200 hi l) + vng tri: ton b khng gian trn vng t v vng nc + vng lng t: tnh t b mt tri t ko di n tn tm tri t. Nh nc qun l c dn theo s phn chia lnh th, hnh thnh nn cc c quan qun l nh nc t trung ng n a phng. Nh nc c ch quyn quc gia: Ch quyn quc gia mang ni dung chnh tr, php l, th hin quyn c lp, t quyt trong cc chnh sch i ni, i ngoi, khng ph thuc vo cc yu t bn ngoi. Ch quyn i ni: l vic thc hin quyn lc nh nc i vi cc cng vic bn trong ca mt quc gia. Ch quyn i ngoi: vic thc hin quyn lc ca nh nc trong quan h vi cc nh nc, cc dn tc v cc ch th quc t khc. Nh nc c quyn thit lp quyn lc cng cng, c bit tch ri khi x hi v p t vi ton b x hi. Quyn lc cng cng c bit l kh nng s dng sc mnh v lc ca nh nc mang tnh c quyn v cng khai thng qua b my cng ch c bit nh qun i, cnh st, nh t, to n v c x hi chp nhn. Ch th ca quyn lc l giai cp thng tr ca x hi. Cc c quan nh nc c thit lp thc hin quyn lc nh nc. Nh nc c quyn ban hnh php lut v thc hin s qun l bt buc i vi cng dn. Php lut l cng c st bn nht nh nc qun l x hi. Nh nc c quyn quy nh vic thu cc loi thu di cc hnh thc bt buc vi s lng v thi gian m nh nc n nh trc.

IV. Phn tch khi nim b my nh nc. B my nh nc l h thng cc c quan nh nc t trung ng n a phng c t chc v hot ng theo nguyn tc chung thng nht to thnh mt c ch ng b th hin chc nng v nhim v ca nh nc. C quan nh nc l b phn cu thnh nn b my nh nc. c quan nh nc c phn chia t cao xung thp, bao gm: C quan nh nc trung ng: Thm quyn bao trm ton b lnh th Qun l thng nht C quan nh nc a phng Thm quyn trong phm vi cp hnh chnh Qun l theo c th ca a phng Xut pht t bn cht nh nc, h thnhs cc c quan nh nc t trung ng n a phng c hot ng theo nguyn tc chung thng nht, nguyn tc y l nhng nguyn l, t tng ch o lm c s cho t chc v hot ng ca b my nh nc, cc nguyn tc chung c c im l mang tnh khch quan v n nh. V. Trnh by khi nim c quan nh nc. L mt b phn cu thnh nn b my nh nc. l mt t chc chnh tr mang quyn lc nh nc, c thnh lp trn c s php lut v c giao nhng nhim v quyn hn nht nh thc hin chc nng v nhim v ca nh nc trong phm vi lut nh. c im: trung ng: quc hi. a phng: hi ng nhn dn cc cp. VI. Trnh by khi nim v phn bit b my nh nc vi c quan nh nc. *C quan nh nc l mt t chc chnh tr mang quyn lc nh nc, c thnh lp trn c s php lut v c giao n hng nhim v, quyn hn nht nh thc hin chc nng v nhim v ca nh nc trong phm vi lut nh. *C quan nh nc l b phn cu thnh ca b my nh nc, c cc c im ch yu sau: C quan nh nc c thnh lp theo trnh t, th tc do php lut quy nh. C quan nh nc c c cu t chc cht ch, c phm vi hot ng theo ngnh, lnh vc v theo lnh th do php lut quy nh. V d: phm vi hot ng theo ngnh: b Nng nghip v pht trin nng thn Phm vi hot ng theo lnh th: U ban nhn dn cc cp. Kinh ph hot ng do ngn sch nh nc cp: mi hot ng cu c quan nh nc u c chi tr t kinh ph ca ngn sch nh nc. Ngi m nhim chc trch trong c quan nh nc phi l mang quc tch ca nh nc . V d: Ngi lm trong c quan nh nc Vit Nam phi mang quc tch Vit Nam. Cc c quan nh nc mang quyn lc nh nc khi thc hin chc nng, nhim v ca mnh. V d: To n c quyn xt x cc v n hnh s, cnh st c quyn bt, giam gi ti phm C quan nh nc thc hin quyn lc theo thm quyn lut nh. Tt c cc c quan nh nc u c quyn lc nh nc, nhng quyn lc m mi c quan c c l trong mt gii hn nht nh. VII. nh gi cc nhn nh v gii thch. 1) S khc bit c bn gi c quan nh nc vi cc t chc khc trong x h c giai cp l c quan nh nc c ngun kinh ph hot ng do nh nc cp.

ng. Ton b hot ng ca c quan nh nc c m bo bng ngn sch. Cc t chc khc trong x hi c ngun kinh ph bn ngoi. 2) Thm quyn ban hnh v qun l x hi bng php lut c thc hin bi nh nc v cc ng phi chnh tr. Sai. y l c quyn ca nh nc, cc ng phi chnh tr khng c quyn ban hnh php lut. Note: ng phi chnh tr l mt t chc chnh tr t nguyn vi mc tiu c mt quyn lc chnh tr nht nh trong chnh quyn thng l bng cch tham gia cc chin dch bu c. Cc ng thng c mt h t tng hay mt ng li nht nh, nhng cng c th i din cho mt lin minh gia cc li ch ring r. Cc ng thng c mc tiu thc hin mt nhim v, l tng ca mt tng lp, giai cp, quc gia bo v quyn li ca tng lp, giai cp hay quc gia . 3) Bn cht nh nc v bn cht giai cp ca nh nc l hai khi nim ng nht. Sai. V bn cht giai cp ch l mt mt ca bn cht nh nc, bn cht nh nc bao gm tnh giai cp v tnh x hi. 4) u c x hi loi ngi, c s xut hin nh nc. Sai. Nh nc ch xut hin khi x hi c s phn chia giai cp, c quyn, li ch i lp khng th iu ha c. 5) C s kinh t, x hi ca ch cng sn nguyn thy l ch s hu chung v t liu sn xut v phn ha giai cp. Sai. ch cng sn nguyn thy l ch s hu chung v t liu sn xut nhng khng c s phn ha giai cp. 6) Theo quan im ch ngha Mc-L Nin, nh nc l sn phm ca x hi loi ngi tn ti vnh cu v bt bin. Sai. Nh nc xut hin khi x hi pht trin n mt trnh nht nh v tiu vong khi nhng iu kin khc quan cho s tn ti ca n mt i. 7) Xc nh bn cht nh nc l xc nh mi quan h gia cc giai cp, tng lp trong x hi. Sai. Cha phn nh y bn cht ca nh nc. xc nh bn cht nh nc l xc nh quan h gia cc giai cp, tng lp trong x hi v thuc tnh x hi. 8) Nh nc thu thu bt buc nhm bo v quyn li ca nhng ngho kh trong x hi. Sai. V d nh nc ch n v phong kin thu thu bo v quyn li ca ch n, a ch v qu tc 9) Chc nng ca nh nc nhm thc hin cc nhim v ca tng c quan nh nc ca tng c quan nh nc. Sai. Chc nng ca nh nc nhm thc hin nhim v ca c b my nh nc. 10) Cc nh nc trn th gii tt yu phi tri qua cc kiu nh nc trong lch s. Sai. V d Vit Nam khng c ch nh nc ch n v nh nc t sn. 11) T chc b my nh nc do iu kin kinh t, chnh tr, x hi quy nh. ng . Khi iu kin kinh t , chnh tr, x hi thay i th b my nh nc thay i. v d Nga, khi iu kin chnh tr thay i, ng cng sn mt quyn lnh o, nhn dn s a ng chnh tr khc ln cm quyn,b my nh nc Nga thay i. Mi x hi khc nhau yu cu v t chc b my nh nc khc nhau.

12) Chnh ph l c quan bo v php lut. Sai. Ta n l c quan bo v php lut. Chnh ph l c quan thi hnh v t chc php lut. 13) C quan lp php l c quan i din cho nh nc. Sai. C quan lp php l quc hi l c quan i din cho nhn dn 14) Nguyn tc t chc v hot ng ca b my nh ncl c s cho vic xy dng v thc hin cc nhim v ca nh nc. Sai. Nguyn tc t chc v hot ng ca b my nh nc l c s cho vic t chc v hot ng cho b my nh nc. 15) C quan i din cho ton th nhn dn c t chc mi a phng. Sai. : C quan i din cho ton th dn l quc hi ch c t chc Trung ng. 16) Thnh vin ca c quan nh nc bt buc phi l ngi ca chnh ng cm quyn. Sai. C nhng ngi khng thuc ng vn l thnh vin ca c quan nh nc.