L THUYT HNH VI

NGI TIU DNG

Hnh vi ngi tiu dng

- Th hiu (s thch ngi tiu dng)
- Gii hn ngn sch
- La chn ca ngi tiu dng

Cu c nhn v cu th trng

- T cu c nhn n cu th trng
- Ngoi ng mng li
2.1. Hnh vi ngi tiu dng
2.1.1. S thch ngi tiu dng v ng bng quan
Cc gi thit c bn
- S thch hon chnh (complete): Ngi TD c th SS v xp
hng tt c cc gi HH (khng nht thit phi lng ha li ch)
- S thch nht qun (c tnh bc cu transitive):
Nu A>B & B>C th suy ra A>C
- Ngi tiu dng thch nhiu hn thch t.
- S thch ca ngi tiu dng th hin mt t l thay th cn
bin gim dn
Khi nim ng bng quan: Tp hp tt c cc im m t cc
gi hng ha khc nhau nhng mang li li ch nh nhau i vi
ngi tiu dng
HNH 2.1: NG BNG QUAN
Hng ho Y
6
A
B
C
E
F
D
U
1

4
3
2
Hng ho X
2 3 4 5 6 0
- im A (6 HH Y v 2 HH X) c
cng li ch vi im B (4 HH Y
v 3 HH X).
- im E c li ch cao hn, c
a thch hn
- im F c li ch thp hn, t
c a thch hn
ng bng quan th hin cc tp hp hai hng c cng mc li
ch nh nhau.

Hng ho Y
6
A
B
C
G
D
U
1

4
3
2
Hng ho X
2 3 4 6 0 5
5
U
2
U
3
H
HNH 2.2: BIU NG BNG QUAN
Tnh cht ng bng quan

Dc theo mt ng bng quan, li ch ca ngi TD khng
i (N).
ng bng quan l mt ng dc xung v ngi TD thch
nhiu hn t (G3).
ng bng quan ngy cng tr nn thoi hn khi ta di
chuyn theo ng bng quan t trai qua phi (G4).
ng bng quan pha ngoi mang li tha dng cao hn
ng pha trong v n mang li nhiu HH hn.
Cc ng bng quan ca mt ngi TD khng bao gi ct
nhau
dc ca ng bng
quan o t l thay th cn
bin (MRS) ca ngi tiu
dng.
Figure 3.5
Trong hnh ny, MRS gia
qun o (C) v thc phm
(F) gim t 6 (gia A v B)
xung 4 (gia B v D) xung
2 (gia D v E) xung 1
(gia E v G).
MRS phn nh mt t l thay
th cn bin gim dn.
T l thay th cn bin (MRS) L lng HH ti a m ngi tiu dng
sn sng t b c thm mt n v HH khc m khng lm thay i
tha dng
Hnh 2.3. T l thay th cn bin
Tye l thay th cn bin
CNG THC TNH
Figure 3.5
Hm li ch: U =U (x,y)



[ dc ng bng quan]

HH Y
HH X

Hnh 2.4
Hai ngi tiu dng c s thch khc nhau
TRNG HP C BIT
Thay th hon ho v b sung hon ho
Thay th hon ho: Hai HH c t l thay th cn bin ca
HH ny cho HH kia lun khng i
B sung hon ho: Hai HH m t l thay th cn bin
ca HH ny cho HH kia bng 0 hoc v cng. ng
bng quan hnh ch L
Hnh 2.5
Thay th hon hov b sung hon ho
2.1.2. RNG BUC CA S LA CHN (NG NGN SCH)
Ngn sch hn ch ca mt c nhn l gii hn thu nhp
chi tiu cho cc tp hp HH v DV m c nhn c th
mua.


HH Y
Y
max

=
I/P
Y

Khng t -c
Thu nhp
t -c
HH X
0
X
max
=
I/ P
x

Tp hp cc im m t cc
gi hng ha m ngi TD
c th mua c vi ht mc
NS trong trng hp gi c
ca cc HH bit trc
Hnh 2.6. Mt c nhn c mt thu
nhp nht nh c th chi tiu cho hai
hng ho X v Y.
DC NG NGN SCH
ng ngn sch dc xung phn nh thc t rng nu
tng chi tiu cho hng ho X th lng hng ho Y s
gim- quan h nh i: mun tng X th phi gim Y v
thu nhp khng i
dc ng ngn sch chnh l lng hng ho Y phi
t b mua thm c 1 n v hng ho X

Phng trnh ng ngn sch

Gi s ngi tiu dng c thu nhp I chi tiu cho hai
hng ho X v Y. Gi hng ho X l P
x
v gi hng ho Y
l P
Y
.


Tng lng tiu dng cho hai hng ho X v Y l:
X.P
x
+ Y.P
y
= I [2.1]
PHNG TRNH NG NGN SCH
Vit li phng trnh 2.1 theo hng ho Y, chng ta c phng
trnh tuyn tnh nh sau
[2.2] X
P
P
P
I
Y
Y
X
Y
|
|
.
|

\
|
=
dc ca ng ngn sch (-P
X
/P
Y
) th hin chi ph c hi ca
hai hng ho X v Y.

Nh vy:
- dc ng NS cho chng ta bit ngi TD phi hy sinh bao
nhiu V HH Y c thm mt V HH X.
- L mt s m th hin s nh i
- dc ca ng NS ch ph thuc vo gi c tng i (t s
gi c) gia hai hng ha.
Hai u ng NS cho ta bit ngi TD c th mua bao
nhiu HH ny vi K khng mua HH kia
Thu nhp tng ln, ng NS y ra pha ngoi

Thay i gi HH v dc ng NS

Nu hng ho Y tng i t hn hng ho X th ng
ngn sch s thoi hn (Px gim, Py tng).

Nu hng ho Y tng i r hn hng ho X th ng
ngn sch s dc hn (Px tng, Py gim).


X*
Y*
Y
X
X*
Y*
Y
X
2.1.3. Nghim ca bi ton la chn
y x
YP XP I + =
Y
Y
X
X
P
MU
P
MU
=
1
) , ( U y x U =
Y
Y
X
X
P
MU
P
MU
=
U
1
U
1
U
2
U
3
Ngi tiu dng ti a ha li ch ti im ng bng quan
tip xc vi ng ngn sch
Khi , dc ng bng quan = dc ng ngn sch
y
y
x
x
P
MU
P
MU
=
y
x
y
x
P
P
MU
MU
=


Li ch cn bin trn mt n v tin t ca hng ha ny phi
bng vi li ch cn bin trn mt n v tin t ca hng ha
kia
iu kin cn v ti a ha li ch khi tiu dng hai loi
hng ha
y x
YP XP I + =
y
y
x
x
P
MU
P
MU
=
iu kin cn v ti a ha li ch khi tiu dng n loi
hng ha
n n
P X P X P X I + + + = ...
2 2 1 1
n
x x x
P
MU
P
MU
P
MU
n
= = = ...
2 1
2 1
1
) ,... , ( 2 1 U x x x U n =
n
x x x
P
MU
P
MU
P
MU
n
= = = ...
2 1
2 1
Hnh 2.8
La chn ca hai ngi TD c s thch khc nhau
GII BI TON LA CHN TIU DNG BNG TON
Phng php nhn t Lagrange
Ta phi gii bi ton
Max U(X,Y) (1)
Trong K rng buc:

I Y P X P
y x
= +
Trong : U(.) l hm li ch, X & Y l nhng lng 2 hng ha
ngi tiu dng mua. Px, Py l gi c ca 2 hng ha, I l thu
nhp.
Trc ht vit li rng buc (2) thnh
0 = + I Y P X P
y x
Lp hm Lagrange:
) ( ) , ( I Y P X P Y X U
y x
+ = u
c gi ln nhn t Lagrange.
(2)
(3)
(4)
) 5 ( 0 =
c
c
=
c
u c
x
P
X
U
X

) 6 ( 0 =
c
c
=
c
u c
y
P
Y
U
Y

T (5) v (6) ta c
y
y
x
x
y x
P
Y X MU
P
Y X MU
P
Y U
P
X U
) , (
) , (
=
c c
=
c c
=
y
x
P
P
Y U
X U
=
c c
c c
Hay
Nh vy nhn t Lgrange cho bit li ch thay i nh th no khi
chi tiu vo hng ha X v Y tng ln. V th n o li ch cn
bin ca thu nhp bng tin
(8)
(9)
) 7 ( 0 = =
c
u c
Y P X P I
X
y x
NG TIU DNG - GI C (PRICE CONSUMPTION CURVE)
ng tiu dng - gi c i vi hng ha X cho bit lng hng
ha X c mua tng ng vi tng mc gi khi thu nhp v gi
ca hng ha Y khng i
X
X
X
X
Y
Y
X&Y b sung X&Y thay th
X l hng giffen
XY DNG NG CU C NHN
Gi HH X thay i
G/S gi hng ha X
gim, trong khi thu nhp
v gi hng ha Y khng
thay i, ngi tiu dng
s la chn gi hng ha
khc.
T hnh bn trn chuyn
xung pha di xy
dng ng cu c nhn
ng tiu dng-thu nhp (I ncome-Consumption Curve)

ng tiu dng thu nhp i vi hng ha X cho bit lng
hng ha X c mua tng ng vi tng mc thu nhp khi gi
c cc loi hng ha l khng i
Tc ng thu nhp & ng thu nhp tiu dng
TC NG THU NHP & NG THU NHP TI U DNG
Y
0
X
Y
0
X
Y
0
X
Y
0
X
ng thu nhp TD
X&Y l HH thng thng X: th cp; Y thng thng
X: thng thng; Y th cp
NG ENGEL
Y
X
T
h
u

n
h

p

X
ng Engel
ng thu nhp
tiu dng
o ng Engel cho bit mqh gia
thu nhp ca ngi TD v s lng
HH X c mua.
o ng Engel c dc dng:
hng ha thng thng
o ng Engel c dc m: hng
ha th cp
o dc = khuynh hng TD cn
bin
o Khuynh hng TD trung bnh =
X/I




Ep bng nghch o ca dc ca ng cu chia cho mc cu
trn gi.
Ep<0 v ng cu dc xung
|Ep|=1 chi tiu khng i khi gi thay i
|Ep|>1 Chi tiu tng khi gi gim, gim khi gi tng.
|Ep|<1 Chi tiu gim khi gi gim, tng khi gi tng.
x x x
x
p
P P
X X
P X
P X
E
A
A
=
A A
=
co gin cho ca cu theo gi
y y y
y
c
P P
X X
P X
P X
E
A
A
=
A A
=
E
c
>0 X & Y thay th
E
c
<0 X & Y b sung
co gin ca cu theo gi
co gin ca cu theo thu nhp
I I
X X
I X
I X
E
I
A
A
=
A A
=
nh hng thay th v nh hng thu nhp khi gi hng
ho thay i
S thay i gi ng thi to ra nh hng thay th v nh hng thu
nhp
Thay i trong lng cu do s thay th hng ho ny vi hng ho
khc khi gi hng ho thay i, li ch khng i c gi l nh
hng thay th (SE).
nh hng ny gy ra s vn ng dc theo ng bng quan ban u.
Vic tiu dng s thay i tng ng vi MRS v t l gi mi gia hai
hng ho.
S thay i trong lng cu do thay i thu nhp thc t ca ngi tiu
dng (thay i sc mua) c gi l nh hng thu nhp (I E).
Gi thay i lm thay i sc mua v ngi tiu dng s dch chuyn
n ng bng quan khc ph hp hn vi sc mua mi.
S thay i trong lng cu khi gi thay i c xc nh bng tng
hai nh hng thay th v thu nhp

nh hng thu nhp v thay th khi gi hng ho gim-
Hng ho thng thng
Hng ho Y
Y**
Y*
Ngn sch c
B
SE IE
TE
Ngn sch mi
Hng ho X X* X
B
X** 0
U
1
U
2
-
-
-
A
C
Y
B

Hng ho Y
Y**
Y*
Ngn sch mi
IE SE
TE
Ngn sch c
B
Hng ho X
X** X
B
X* 0
nh hng thu nhp (IE) v thay th (SE) khi gi hng ho
tng- hng ho thng thng
U
2
U
1
A
C
-
-
-
nh hng thu nhp v nh hng thay th i vi hng
ho cp thp
Hng ho Y
Y**
Y*
Ngn sch mi
Ngn sch c
U
1

B
Hng ho X
X** X*
0
U
2
-
-
-
A
C
x
B

Hng ho Y
- -
-
Phng php xy dng ng cu c nhn

ng cu Marshall

ng cu Marshall cho bit mi quan h gia gi v lng cu
ca ngi tiu dng vi gi nh rng tt c cc yu t tc ng
n cu c gi c nh:
- Gi ca cc hng ha khc
- Thu nhp ca ngi tiu dng
Xy dng hm cu Marshall
Bi ton
Xc nh tp hp hng ha ti u hm li ch
U(x
1
, x
2
, x
n
) t gi tr ln nht
Vi rng buc ngn sch p
1
x
1
+ p
2
x
2
+ + p
n
x
n
= I

iu Kin
n n
P X P X P X I + + + = ...
2 2 1 1
n
x x x
P
MU
P
MU
P
MU
n
= = = ...
2 1
2 1
Xy dng hm cu Marshall
Gii bi ton tm c X*
X
i
* = X
i
(p
1
, p
2
,, P
n
, I)
Phng trnh ng cu Marshall (ng cu thng thng)
X
i
* = D
i
(p
1
, p
2
,, P
n
, I) = Di(P, I)
Trong P=(p
1
, p
2
, , p
n
)
Hm cu Marshall l hm thun nht bc nht theo thu nhp v gi
c
D
i
(kp
1
, kp
2
, , kp
n
, kI)=k
0
D
i
(p
1
, p
2
, , p
n
, I)=D
i
(P, I)



U
2
U
3
U
1
X
1
X
2
X
3
y x
YP XP I + =
y x
YP XP I + = '
y x
YP XP I + = ' '
X

Y

X

P
x
P
x
P
x
P
x

X
1
X
2
X
3
Khi gi ca X gim lng cu hng ha X
tng ln
ng cu Marshall
V d

- Cho hm li ch Cobb-Douglas
o o
=
1
2 1
x x U
- Phng trnh ng ngn sch
P
1
X
1
+P
2
X
2
=I
Vit hm cu Marshall (hm cu thng thng) i vi hng
ha x
1
v x
2

p s:
1
*
1
p
I
X
o
=
( )
2
*
2
1
p
I
X
o
=
Tp hp hng ha mang li li ch ln nht cho ngi tiu dng
trong iu kin rng buc ngn sch I l:
X
i
*= X
i
(p
1
,p
2
,,p
n
, I)
Thay cc gi tr x* vo hm li ch (x
1
,x
2
,x
n
), ta c
max U = U(x
1
*,x
2
*,,x
n
*) l mt hm ph thuc vo gi v thu
nhp
Hm li ch gin tip
max U = v(p
1
, p
2
,,p
n
, I)
Mc li ch ti u ph thuc gin tip vo gi c ca hng ha v
thu nhp ca ngi tiu dng
Khi gi hoc thu nhp thay i th li ch ti u ca ngi tiu dng
cng thay i
Hm li ch gin tip
ng cu Hicks cho bit mi quan h gia gi v lng cu ca
ngi tiu dng vi gi nh rng tt c cc gi ca cc hng ha
khc v li ch l khng i
Xy dng hm cu Hicks
Bi ton:
- Xc nh tp hp hng ha ti u mc chi tiu
p
1
x
1
+ p
2
x
2
+ + p
n
x
n
l thp nht
- Vi rng buc li ch U(x
1
,x
2
,,x
n
) = U
1

- iu kin
1
) ,... , ( 2 1 U x x x U n =
n
x x x
P
MU
P
MU
P
MU
n
= = = ...
2 1
2 1
Gii bi ton tm c X
i
*
X
i
*=X
i
(p
1
, p
2
, , p
n
, U)
Phng trnh ng cu Hicks (ng cu bi hon)
Xi*=Hi(p
1
, p
2
, , p
n
, U)=H
i
(P, U)
Trong P=(p1, p2, , pn)
Hm cu Hicks l hm cu thun nht bc nht theo gi c
H
i
(kp
1
, kp
2
, , kp
n
, U)=k
0
H
i
(p
1
, p
2
, , p
n
, U)=H
i
(P, U)
U
1
X
1
X
2 X
3
X

Y

X

P
x
P
x
P
x
P
x

X
1
X
2
X
3
Gi U c nh, khi gi
ca X gim
lng cu hng ha X
tng ln
ng cu Hicks
y
x
p
P
Slope =
y
x
p
P
Slope
'
=
y
x
p
P
Slope
' '
=
V d:

Cho hm li ch

Vit hm cu Hicks (hm cu bi hon) vi mc li ch
U=U(x
1
, x
2
)
p s:

o o
=
1
2 1
x x U
o
o
o
o

|
|
.
|

\
|
|
.
|

\
|

=
1
2
1
1
*
1
1
p
p
U
X
o
o
o
o
|
|
.
|

\
|
|
.
|

\
|

=
1
2
*
2
1 p
p
U
X
Mi quan h gia hai ng cu

- i vi hng ha thng thng, ng cu Hicks km co
gin hn so vi ng cu Marshall
- ng cu Marshall phn nh c nh hng thu nhp v
nh hng thay th
- ng cu Hicks ch phn nh nh hng thanh th
Y
X X
2
X
1
X
3
U
1
U
2
B

A

C

a
b
c

X
1
X
2
X
3 X

Y

p
1
p
2
Hm chi tiu cho bit mc chi tiu thp nht c th t ti
mt mc li ch nht nh
Theo kt qu bi ton ti thiu ha chi tiu vi mc li ch
nht nh

Hm chi tiu

= = =
=
) , ( ) , ( * min
1
U p m U p H p x p x p
i i i i
n
i
i i
Hm li ch gin tip cho bit mc li ch c th t c khi
bit thu nhp v gi c ca hng ha
Hm chi tiu cho bit mc thu nhp cn phi c c th t
c mt mc li ch nht nh
Hm li ch gin tip l hm ngc ca hm chi tiu v ngc
li
Cu th trng l tng cu ca cc c nhn
ng cu th trng l s cng theo chiu ngang ng cu
ca cc c nhn
2.2. T cu c nhn n cu th trng
2.3. Ngoi ng mng li

Khi nghin cu cu, gi nh rng cu ca cc c nhn l c
lp vi nhau. Tuy nhin trn thc t, cu ca c nhn ny c th
tc ng n cu ca c nhn khc xut hin ngoi ng
mng li
C hai trng hp:
- Ngoi ng mng li thun
- Ngoi ng mang li nghch
Ngoi ng mng li thun xy ra khi lng mua mt mt hng
ca mi c nhn s tng ln khi sc mua trn th trng v hng
ha tng.
Ngoi ng mng li nghch: ngc li
Hiu ng mng li thun

Hiu ng tro lu:
- Mong mun c hp mt, ph hp vi tro lu, lm cho
ngi tiu dng mun s hu hng ha bi v nhng ngi
khc cng c
- y l mc tiu chnh ca cc chin dch marketing v qung
co (v d chi, qun o)
Khi gi hng ha gim
t $30 xung $20, hiu
ng mng li thun
khin ng cu dch
phi t D
40
sang D
80
.
Hiu ng mng li thun
Hiu ng thch chi tri
- Khi ngoi ng mng li l nghch th hiu ng chi tri xut
hin
- Hiu ng chi tri: mong mun c s hu loi hng ha c
bit hoc c nht v nh: Tc phm ngh thut him, t th
thao thit k c bit, v qun o may theo n t hng
- Lng cu v hng ha s cng cao khi cng c t ngi s hu
hng ha
Hiu ng mng li nghch
Hiu ng mng li nghch
Khi gi gim t
$30,000 xung
$15,000 v c thm
nhiu ngi mua
hng, hiu ng mng
li nghch khin cu
hng ha dch chuyn
sang tri, t D
2
sang
D
6
.


The End