You are on page 1of 7

Cao B Qut l mt nhn vt lch s ni ting vn v song ton v tnh tnh phng khong ngay thng.

Nhng ti nng xut chng v nhn cch cng ci y li sinh lm thi nn n tr thnh nguyn nhn gy nn nhng bt hnh cho cuc i CBQ. Cuc i ng l mt chui lin tip nhng ln n, bt trc v ri c mt kt cc tht au xt. Cuc i y chng gai v bt trc y c l c nh th cm nhn r nn mi c mt bi th tru nng tm s nh:Bi ca ngn i trn bi ct. V l mt con ngi c nhn cch sng chn chnh vo thi by gio nn CBQ l mt con ngi c n l loi bc i nhng bc v cng nng nhc v vt v gi mt bi ct mnh mng nng chy (ng 1 mnh i tm con ng mi) Bi ct li ... ... nc mt ri Xen vo dng tm s nng tru u bun v b tc l nhng trit l ca cuc i, l sng ca con ng ng tm kim: Xa nay... ... say v s Nh th ni n mt qui lut phg bin ca i sng: con ngi lun khng ngng ua chen nhau ginh ly danh li. Chng ai chu "hc php ng k " ca tin ng c. Danh li nh ru ngon c mi thm hp dn y cm d. Chng my ngi can m ng ngoi nhng cm d y. Ring CBQ th khng nh vy, cho nn ng phi i din vi thc t ph phng ca i mnh. Mt ln na" bi ct di " li xut hin gn lin vi mt con ng mt m tm ti pha trc: Tnh sao y... ... trn bi ct? =>Bi th th hin r s b tc ca nh th khi tm hng i ng n co cuc i mnh.Trn thc t, CBQ cng ko ngng tm hng i, tm l tng sng cho mnh.V ng tm ra: l con ng cng nhn dn ng ln chng li cng quyn, tham quan. S ngt ngng ca NCT khi lm quan: - Ngt ngng bi ti nng hn i, bi chc vj cao sang hn i, cng lao hn i. Mt lot chc vj ng tng nm gi c k ra theo li lit k (dn chng) km theo li nhn xt "Gm thao lc...". Li k nghe tht sang, tht h hi cng l 1 s ngt ngng. * S ngt ngng ca NCT khi v hu: - ni v s ngt ngng khi lm quan, tc gi ch dng 6 cau th, cn khi ni v s ngt ngng khi ngh hu, tc gi s dng ti 16 cu th, vs nhng biu hin phong ph, a dng. Ngt ngng trong li sng khc i, trong s thik. Ngt ngng nhn cch vt ra ngoi vng cng ta, vt ln trn thi tc, trong s thng nht nhng mu thun cng ht sc khc i (Dn chng) * Rt ra: phong cch sng ngt ngng ca NCT mang ngha tch cc, th hin nhn cch nh Nho chn chnh - Ngi ngt ngng l ng` ko nhng # i m iu quan trng l c nhn cch v c ti nng hn i - NCT, thc v ti nng lun gn lin vs trch nhim ca k s. Chnh v vy, m u bi ht ni l s t thc v phn s ca trang nam nhi trong tri t "V tr..." Nhng chc vj, cng trng m tc gi lit k trong 6 cu th u vt ln trn s khoe khoang, c tm thng t ti s khng nh ti nng lm nn cng danh c ch cho i. - NCT, ngt ngng th hin nhu cu c t do bc l bn lnh c nhn, s tik c nhn. ng sng trung thc vs chnh mnh~~> l bn lnh c nhn, l nt p nhn vn. - ng coi r s c mt, khen ch tm thng: "c mt dng dng..." ng t t mnh ngang hng vs nhng ng` li lc v ti nng, hin hch v s nghip, cao c v nhn cch nh Tri Tun, Nhc Phi, Hn K, Ph Bt. Tm hn lng lng thanh thn, nh nhm, t c, t vui th vs cc sng ca chnh mnh nhng lng vn nng ngha vua ti. ~~>Rt ra kt lun v nhn cch cao p ca Nguyn Cng Tr. Cng nh CBQ, NCT cng c mt nhn cch sng chn chnh Trong bi th" Bi ca ngt ngng"ni bt ln hnh nh ci ti cao ngo ca tc gi.(on u). cn l li sng ph cch ca mt con ngi thch lm nhng chuyn tri khoy ngc i ngo i, th hin thi v kht vng sng t do t ti Khng bn tm n nhng li khn ch, nhng chuyn c mt. l mt quan nim sng, trit l sng phng khong , t do, thot khi vnh danh li tm thng. Coi s c mt l l thng tnh, ng ra khi vng danh loi sng thnh thi, t do, t ti hng mi lc th, cm , k,thi, tu, giai nhn gia cuc i trn th mt cch tha thch.

Nh th vn dng ngh thut tng phn, t nhng ci i lp nhau th hin thi ngt ngng ca mnh. Nhn vt tr tnh xut hin trong tc phm l mt con ngi c c tnh ngng,mt con ngi y t t, yu thch cuc sng t do t ti, coi thng danh li.Con ngi y t tin vo ti nng v tin tng vo quan nim sng ca mnh nn rt bn lnh vt ln trn thi thng cuc i sng v lm iu mnh thch. Nhng d ngt ngng, ngng ngo n u, ng vn thc rt r trch nhim ca mnh i vi cuc i. V th sau nhng giy pht cao hng, th mnh phng tng cng t tri, ng vn khng qun t nhc:" ngha vua ti cho vn o s chung". T tng y ko h mu thun vi ci ngng ngo, ngt ngng cua rng.Tuy cuc sng quan trng gp nhiu ln n nhng ng vn lun mt lng trung thnh vi triu nh. D ham cuc sng t do phng tng nhng ng vn nhit tnh thc hin trch nhim qun thn. M rng :Trong mt bi th khc, Nguyn Cng Tr vit v "Ch nam nhi'': Thng minh nht nam t. Yu vi thin h k. Trt sinh ra thi phi c chi chi, Chng l tiu lng ba vn su. k s chi con to, N tang bng quyt tr cho xong. xng pha bt trn th gng gi kim cung, Lm cho r tu mi nam t. Trong v tr nh phn s, Phi c danh g vi ni sng. i khng chng l v khng! Cn Cao B Qut l ngi ti nng, c , ni ting vi cu th: Thp ti lun giao cu c kim Nht sinh th bi mai hoa. (Mi nm rong rui tm kim bu Mt i ch ci ly hoa mai V p chn chnh ca 2 tc gi qua 2 tc phm Trc ht, v p nhn cch nh nho chn chnh qua hai tc phm u l s th hin quan im ca mnh v con ng danh li. Tuy nhin mi ngi li c mt cch bc l khc nhau v c m thi i y. Cao B qut chn ght tht ln rng: Bi ct di bi ct di i i mt bc nh li mt bc Mt tri ln cha dng c L khch trn ng nc mt ri Phi chng do qu ln n vi dng danh li nn ng x khng my kht khao khi nhc n n? Vi ng dng nh s nghip u t lm quan l qu gp ghnh, trc tr. Ni diu y khng c ngha Cao B Qut khng c ti m ngc li, ng l mt ngi c hc vn uyn thm. Nguyn ngn ch yu lm mt i mt nhn ti t nc nh ng cng l v s suy thoi c x hi, s khng hong ca thi i. Vi cch s dng hnh tng bi ct y tnh gi hnh, v hnh nh ngi i trn bi ct v cng tinh t, Cao B Qut miu t rt thnh cng s mt nhc, vt v ca ngi i trn con dng danh li. Con dng y di lm, kh i lm n ni git nc mt ca nhng ngi tr thc phi tun ri. Git nc mt l ting khc cho s vt v, mt mi, git nc mt khc thng cho bit bao nm n sch khng l g c m hn na, l ting khc ca thi i, ting lng bi thng cho mt x hi suy i. Cn n vi Nguyn Cng Tr, ta li cm nhn mt suy ngh khc: V tr ni mc phi phn s ng Hi Vn ti b vo lng May mn hon Cao B Quat, Nguyn Cng Tr rt thnh cng trong s nghip ca mnh, nhng khng v th m ng cao con ng lm quan. Dng nh c mt s tng ng nho nh trong suy ngh ca hai nh nho ln khi Nguyn Cng Tr cng camt thy b g b, p buc chn quan trng. iu y c th hin su sc qua t vo lng. C l rng sng trong thi i th ci h phn u cui cng ca nh nho l mt chc quan. Vi h, hc l thi c, dn sch l c vinh danh. Nhng chng ta khng nn qu ph phn li suy ngh y bi l mc ch sng ca c mt th h. Nu nhue khng i theo con ng y, h s chng c mt li r no khc c.

Khng dng li , c Cao B Qut v Nguyn Cng Tr u li mt du n ring qua Tc phm ca mnh khng nh phong cch . Vi Cao B Qut, phong cch nh nho chn chnh tht s to sng kho ng c quan nim sng v cng tin b. Con ng danh li gp ghnh n th th bn hy t thot ra. Mt bc i ng i thay i, khng cn phi vt v bon chen, hng ti mt tng lai tt p hn. u phi ch c lm quan mi l con ng duy nht i ti thnh cng, hy chn cho mnh mt li r ring, khng x b, chen ln.ng vng xoy danh li nhn chm nhng con ngi ti gii vo h su, dng cm bc ra khi vng xoy y mi l quyt nh sng sut nht. Cao B Qut c mt quan nim rt ng n, vt qua thi i hng con ngi ti mt cuc sng hnh phc hn. cng l bc i u tin lm thay i x hi, thot khi s lng on, suy i. T , Cao B Qut tr thnh mt biu tng ca nh nho chn chnh, rt khc bit so vi cc th h trc. Cng l mt nh nho chan chnh, v p nhn cch ca Nguyn Cng Tr th hin qua phong cch, bn lnh c nhn ca mnh. ... mn gii t chi nin c nga b vng eo ngt ngng Ka ni n phau phau my trng Tay kim cung m nen dng t bi Gt tin ng nh mt i g Bt cng nc ci ng ngt ngng. Nguyn Cng Tr th hin mnh v cng ngt ngng. ng lun lm nhng iu khc thng, khng ging ngi trong khi mnh l mt v quan trn mun dn. Khng nhng th, ng cn khoe khoang t i v thnh tch, cng lao ca mnh, ri coi mnh cao hn ngi khc. Hn th na, Nguyn cng Tr cn c mt cuc sng v cng t do,phng khong. Vt ln c nhng li n thi tm thng, ng sng m khng n xung quanh. Mt cuc sng ng vi cho\nh mn, sng tht vi bn thn. Nhng ng mi sng trong lng nhn dn vi mt hnh nh v cng tt p, rt ng kham phc. Cng bi v ng cng hin rt nhiu cho cng cuc xy dng t nc, c nhng thng ngy sng ht mnh v nhn dn. Cnh ng trn trng hn na l ng dm th hin ci ti c mhn ca mnh. Mt ci ti bn ng vt ln thi i. Mt nh nho chn chnh l ngi dm ni, dm th hin bn lnh ca mnh trc thin h. V ng lm c iu , xng ng vi v tr ca mnh trong t nc. ng vy, v p nhn cch nh nho chn chnh qua 2 tc phm Bi ca ngn i trn bi ct v Bi ca ngt ngng c th hin rt thnh cng. Tuy mi ngi c mt phong cch ring nhng n u tr thnh mt nt nhn thi i, tr thnh im sng thm m trong lng ngi c bi y l v p biu tng ca con ngi Vit Nam trong thi i d vng, xa xa. Bi 2 Phi ni rng c nhng nh th, nh vn m bng dng ca h gi ch l nim hoi c, d vng xa xa. Nhng ngc dng thi gian, v p tm hn ca nhng con ngi y vn mi to sng, vnh hng. Chng ta cng thm tha hn iu khi n vibi ca ngn i trn bi ct ca Cao B Qut v bi ca ngt ngng cu Nguyn Cng Tr- hai tc phm thm m v p nhn cch ca nh nho chn chnh. Trc ht, v p nhn cch nh nho chn chnh qua hai tc phm u l s th hin quan im ca mnh v con ng danh li. Tuy nhin mi ngi li c mt cch bc l khc nhau v c m thi i y. Cao B qut chn ght tht ln rng: Bi ct di bi ct di i i mt bc nh li mt bc Mt tri ln cha dng c L khch trn ng nc mt ri Phi chng do qu ln n vi dng danh li nn ng x khng my kht khao khi nhc n n? Vi ng dng nh s nghip u t lm quan l qu gp ghnh, trc tr. Ni diu y khng c ngha Cao B Qut khng c ti m ngc li, ng l mt ngi c hc vn uyn thm. Nguyn ngn ch yu lm mt i mt nhn ti t nc nh ng cng l v s suy thoi c x hi, s khng hong ca thi i. Vi cch s dng hnh tng bi ct y tnh gi hnh, v hnh nh ngi i trn bi ct v cng tinh t, Cao B Qut miu t rt thnh cng s mt nhc, vt v ca ngi i trn con dng danh li. Con dng y di lm, kh i lm n ni git nc mt ca nhng ngi tr thc phi tun ri. Git nc mt l ting khc cho s vt v, mt mi, git nc mt khc thng cho bit bao nm n sch khng l g c m hn na, l ting khc ca thi i, ting lng bi thng cho mt x hi suy i. Cn n vi Nguyn Cng Tr, ta li cm nhn mt suy ngh khc: V tr ni mc phi phn s ng Hi Vn ti b vo lng

May mn hon Cao B Quat, Nguyn Cng Tr rt thnh cng trong s nghip ca mnh, nhng khng v th m ng cao con ng lm quan. Dng nh c mt s tng ng nho nh trong suy ngh ca hai nh nho ln khi Nguyn Cng Tr cng camt thy b g b, p buc chn quan trng. iu y c th hin su sc qua t vo lng. C l rng sng trong thi i th ci h phn u cui cng ca nh nho l mt chc quan. Vi h, hc l thi c, dn sch l c vinh danh. Nhng chng ta khng nn qu ph phn li suy ngh y bi l mc ch sng ca c mt th h. Nu nhue khng i theo con ng y, h s chng c mt li r no khc c. Khng dng li , c Cao B Qut v Nguyn Cng Tr u li mt du n ring qua Tc phm ca mnh khng nh phong cch . Vi Cao B Qut, phong cch nh nho chn chnh tht s to sng kho ng c quan nim sng v cng tin b. Con ng danh li gp ghnh n th th bn hy t thot ra. Mt bc i ng i thay i, khng cn phi vt v bon chen, hng ti mt tng lai tt p hn. u phi ch c lm quan mi l con ng duy nht i ti thnh cng, hy chn cho mnh mt li r ring, khng x b, chen ln.ng vng xoy danh li nhn chm nhng con ngi ti gii vo h su, dng cm bc ra khi vng xoy y mi l quyt nh sng sut nht. Cao B Qut c mt quan nim rt ng n, vt qua thi i hng con ngi ti mt cuc sng hnh phc hn. cng l bc i u tin lm thay i x hi, thot khi s lng on, suy i. T , Cao B Qut tr thnh mt biu tng ca nh nho chn chnh, rt khc bit so vi cc th h trc. Cng l mt nh nho chan chnh, v p nhn cch ca Nguyn Cng Tr th hin qua phong cch, bn lnh c nhn ca mnh. ... mn gii t chi nin c nga b vng eo ngt ngng Ka ni n phau phau my trng Tay kim cung m nen dng t bi Gt tin ng nh mt i g Bt cng nc ci ng ngt ngng. Nguyn Cng Tr th hin mnh v cng ngt ngng. ng lun lm nhng iu khc thng, khng ging ngi trong khi mnh l mt v quan trn mun dn. Khng nhng th, ng cn khoe khoang t i v thnh tch, cng lao ca mnh, ri coi mnh cao hn ngi khc. Hn th na, Nguyn cng tr cn c mt cuc sng v cng t do,phng khong. Vt ln c nhng li n thi tm thng, ng sng m khng n xung quanh. Mt cuc sng ng vi cho\nh mn, sng tht vi bn thn. Nhng ng mi sng trong lng nhn dn vi mt hnh nh v cng tt p, rt ng kham phc. Cng bi v ng cng hin rt nhiu cho cng cuc xy dng t nc, c nhng thng ngy sng ht mnh v nhn dn. Cnh ng trn trng hn na l ng dm th hin ci ti c mhn ca mnh. Mt ci ti bn ng vt ln thi i. Mt nh nho chn chnh l ngi dm ni, dm th hin bn lnh ca mnh trc thin h. V ng lm c iu , xng ng vi v tr ca mnh trong t nc. ng vy, v p nhn cch nh nho chn chnh qua 2 tc phm Bi ca ngn i trn bi ct v Bi ca ngt ngng c th hin rt thnh cng. Tuy mi ngi c mt phong cch ring nhng n u tr thnh mt nt nhn thi i, tr thnh im sng thm m trong lng ngi c bi y l v p biu tng ca con ngi Vit Nam trong thi i d vng, xa xa. l th hin bn ng ca ng chnh l th hin ci ti ca mnh trong xa hi c. ng khng thch ci bn cht ca x hi c na thc dn na phong kin cho nen ng mun lm nhng iu m mnh thch. Qua ta thy c tinh thn yu nc ca ng. Nhn cch nh nho chn chnh trong Bi ca ngt ngng 1. Kh u, cu 1, 2 i lp gia phn s mang tm vc c tr ln lao vi cnh ng vo lng rt cht hp t tng. Th m ng Hi Vn y - t xng rt i kiu hnh t ho - vn thi th c ti nng, hc gii, thi hng gii nguyn (th khoa) lm quan v l tham tn, lm quan vn l Tng c ng. L mt con ngi c ti thao lc nn ta (ng Hi Vn) nn tay ngt ngng, mt con ngi khc i, khc thin h, v bt chp mi ngi. Cu 3, 4 vi cch ngt nhp (3 3 4 3 3 2) to nn mt ging ni iu ho hng: Khi th khoa/ khi tham tn/ khi tng c ng/ Gm thao lc/ nn tay/ ngt ngng 2. Kh gia: Tc gi khng nh mnh l mt con ngi c ti hnh bang t th, lc lon th gip nc bnh Ty c i tng, lc bnh th gip vua lm ph don Tha Thin. l vic qua, cn nay ta v tr s, nn ta sng ngt ngng bt chp mi ngi:

mn gii t chi nin c nga b vng eo ngt ngng Nay tr o m cho triu nh, ta v qu khng ci nga m l ci b vng; con b vng ca ta cng eo c nga, l mt s ngt ngng, rt khc ngi. 3. Kh di (hai kh 3, 4) ni ln mt cch sng ngt ngng. Xa l mt danh tng (tay kim cung) th m nay rt t bi hin lnh, bnh d. i vn cnh cha chin, i thm cnh p (R Ni): Ka ni n phau phau my trng, ng mang theo mt i d (mt hai nng hu). V do Bt cng nc ci ng ngt ngng. Bt ci hay thin h ci, hay ng Hi Vn t ci mnh? Chuyn c, mt l l i nh tch tht m ti ng m thi, chng bn tm lm g! Chuyn khen, ch ca thin h, xin b ngoi tai nh ngn gi ng (xun) thi phi phi qua. Khng quan tm n chuyn c, mt, b ngoi tai mi li khen, ch th phi, ng sng nhng thng ngy thnh thi, vui th. Tuy ngt ngng m vn trong sch, thanh cao. Cch ngt nhp 2, ngh thut ha thanh (bng trc) li nhn, li din t trng ip to nn cu th giu tnh nhc, biu l mt phong thi ung dung, yu i, ham sng, chng vng cht bi trn: Khi ca/ khi tu/ khi cc/ khi tng Khng Pht/ khng tin/ khng vng tc 4. Kh xp, Nguyn Cng Tr t ho khng nh mnh l mt danh thn thy chung trong o vua ti chng km g nhng Tri Tun, Nhc Phi, Hn K, Ph Bt nhng anh ti i Hn, i Tng bn Trung Quc. Ri ng nh c t xp v th ca minh trong lch s: Chng Tri, Nhc cng vo phng Hn, Ph Ngha vua ti cho vn o s chung Trong triu ai ngt ngng nh ng Hai so snh xa gn, ngoi, ni, Bc s v trong triu (Nguyn) tc gi kt thc bi ht ni bng mt ting ng vang ln nh c ho hng. Tm li, vi Nguyn Cng Tr, phi c thc ti, phi c thc danh phi vn o vua ti th mi tr thnh tay ngt ngng, ng ngt ngng c v cch sng ngt ngng ca ng th hin cht ti hoa, ti t, khng trc, khng vng tc cng khng thot li. nguyn cng tr s lm quan mt t do .ng coi chn quan trng nh ci lng giam hm con ngi vy .Th nhng ng vn ra lm quan v l phng tin ng th hin v hoi bo ca mnh Cng bi ng quan nim rng mnh cng hin ht ti nng v nhit huyt cho x hi cho triu i ,do o' "ngha vua ti " ng thc hin trn vn nn ng c quyn c ngt ngng nht so vi cc quan li trong triu .tm li nht ngng thc cht l 1 phong cch sng tn trng ,s trung thc ,tn trng c tnh ,khng chp nhn s:"khc k phc l ",un mnh theo l nghi v danh gio ca nha ca nho gia M Bi : _____ - Gii thiu v tc gi,tc phm v t tng ca nh nho chn chnh th hin qua tc phm Thn Bi : _____ - Thi i ca nh th. - Phn tch nhng biu hin ca ni dung t tng th hin ct cch ca 1 nh nho chn chnh : * Nu Cao B Qut trong SA HNH ON CA l tm nhn xa trng rng. Nhn ra tnh cht v ngha ca li hc khoa c,ca con ng cng danh theo li c : i trn ct m lin tng n chuyn li danh,n chn quan trng ---> lin tng sng to,lgic : i trn ct,sa ly trong ct chng khc no b mi cng danh,bng lc li ko con ngi,lm cho con ngi m mui,sai lm Nhn ra con ng danh li y nhc nhn,y chng gai >< cha th tm ra 1 con ng i no khc ---> ko th i trn bi ct danh li mi c. * Nu Nguyn Cng Tr trong BI CA NGT NGNG l th chi ngng ca con ngi cy ti,hiu su sc ci ti ca mnh. Nh th hiu su sc v tr,ti nng ca mnh ''V tr ni mc phi phn s/ng Hi Vn ti b vo lng,...''.---> ''Ngng'' vi i ''c nga b vng eo ngt ngng''. ''Ngng'' song vn 1 lng ph vua gip nc' ''NGha vua ti trn vn o s chung''--->Ch ''trung''trn vn - Nhn cch nh nho chn chnh---> tin b,mi m---> nt c tnh trong tng tc gi.

Kt bi : _____ - KHng nh ti nng v v tr ca tc gi trong lch s,vn hc nc nh. Sa hnh on ca ca Cao B Qut Ta vn thng nghe: "Ti cao phn thp, ch kh ut". Dng nh ci ti nng vn cha con ngi ta ta sng nhng cn bi mt ch "phn". cng chnh l bi kch cuc i ca mt con ngi ti hoa bc nht, Cao B Qut. ng hin ra l mt nh nho ti gii, c vi mt tm hn vn chng v ct cch thanh cao, c nhn dn tn ln hnh thnh - thnh Qut. Vy nhng ng thi Chu Thn li phi tri qua bit bao kh i, gian trun ca mt ch phong kin thi nt suy tn. Nhng ni nim xt xa, phn ut ca mt ng nam nhi c ng gi gm kn o trong tc phm Sa hnh on ca. L mt nh nho chn chnh, Cao B Qut vn chu nh hng rt ln ca quan nim "ch lm trai". Cng nh Nguyn Cng Tr v bao bc s phu ng thi, ng lun tm nim v khao kht lp nn cng danh s nghip v vang hin hch cho i, coi l l tng sng, l trch nhim trn i v l mn n phi tr - "n tang bng". ng vn sm c coi nh mt ti nng xut chng khi mi ch t tui v cng trng thnh, ng li cng t r kh phch hin ngang v hoi bo ln lao ca mnh. Tuy nhin ng trc mt x hi phong kin bo th, tr tr v khng khong, con ngi y khng th tha mn kht vng ca mnh. Bi ct di li bi ct di, i mt bc nh li mt bc. "Bi ca ngn i trn bi ct" l mt khc ca ngn, vy m bn thn n li v nn mt con ng rt di. Bc tranh sa mc mnh mng ct trng vi bng ngi nh b ang bc i tng bc kh nhc. i m nh li, vy ra i m thc ra khng i. l mt hnh nh rt thc v cng bao hm ngha n d. y thc ra l con ng thi c ca chnh tc gi, ci nhc nhn ca bi ct cng l ci nhc nhn ng ang phi gnh chu v con ng y - kh nhc m xa vi. i vi tr thc nho s ngy xa, con ng hc - thi - lm quan y y gian nan vt v, cng kh khn hn trong nhng bui cui ca nho hc v y cng l cch duy nht h thc hin ch lm trai lp cng danh ca mnh. Sut nhng nm t lc 14 tui cho n khi 31, Cao B Qut vo Hu i thi khng bit bao nhiu ln nhng ln no ng cng b nh hng. Khng phi v ng khng c ti m v l ci tnh cch ngng nghnh ca ng vn qu ni ting v khng c lng cc v quan triu thn. n y li th nh ting th di ca chnh tc gi, ta thy c trc nht l s chn ngn ca Chu Thn trc thi cuc. Bn thn ng ngy cng nhn thc c s lc hu, thoi ha ca ch hc hnh thi c truyn thng trong ci chuyn mnh ca thi th. Mt tri ln cha dng c, L khch trn ng nc mt ri. "Mt tri ln" l hnh nh chuyn giao ca thi gian, khi thin nhin chm dn vo gic ngh ngi, th i lp vi n l hnh nh ngi l khch "cha dng c". V sao cha dng c? Bi l ng cn di m ch th chng thy u. Con ng cuc i ng i mi m ng vn cha tm c cho mnh ch ng trong x hi, cha tha mn ch lp nn cng danh. Vy nn bn thn ng khng cho php mnh dng li. Nu cu u m ra l s rng ln ca khng gian th n lc ny, Cao B Qut li ni n s chy tri lin tc ca thi gian, tt c nhng yu tt thin nhin v tr y dng nh u l lc cn ng, cn tr nhng bc i vn y kh nhc trn ct. Do , ng thy mnh tr tri c n trc bi ct hoang vu y v t khc cho s phn dai dng ca mnh. C th nhng git nc mt y ban u ch n thun do tc ng ca ngoi cnh (gi, ct, bi) nhng chng tr nn ng hn, mn hn v xt xa hn bi tm s ca tc gi. ri t y, nhng cung bc cm xc ca Chu Thn c a ln mt v tr mi: Khng hc c tin ng php ng, Tro non, li sui gin khn vi. Chu Thn ang gin ai hay gin ci g vy? ng ang gin chnh bn thn ng bi nhiu l. Th nht, ta c th hiu: trc nhng cnh i kh cc ca nhn dn v thi th thay i, ng d mt lng trung qun i quc, ht mc thng dn nhng vn cha th lm em ti nng ra gip gin gip nc. Ngay c Nguyn Cng Tr "ngt ngng" l th m cn lun tm nim "ngha vua ti cho vn o s chung". Vy nn ng t trch bn vn thn cha lm trn nhim v vi giang sn x tc: "Khng c ly mt sch lc g lm cho i c thi bnh, thn mnh l nh nho m li tm thng n th." Tm s ny ca ng khin ta cm thy trn trng mt con ngi c tm lng c v tm hn thanh cao trong th vn: "Nht sinh th bi mai hoa". Th hai, ng v cng h thn v d eo ui con ng thi c rt lu m vn cha c c chc danh xng ng, vn cha t c cng danh cho ngi i thn phc. Th nn lng ngi cng tr nn b tc, on hn v bi phn. ng tng dng hnh nh tng trng ni ln ch kh cao vi ca mnh: "Ta ngng u ln nhn tn ngoi tri Nhng mun vn my m ln cao mi" ng mong mun c c php thn tin k diu c tip tc i trn con ng chng gai mc cho i kht, mt

mi hay bun ng. Hy vng c th mau chng tm ra cho mnh mt ci ch r rng. Cch hiu cui cng rt su sc: chnh l s thot li khi thc ti tm thng. n nh Nguyn Cng Tr li lc l th m cn tm kim li thot bng cch co quan n. y, Cao B Qut gi nh bn thn c th nhm mt lm ng, mc cho s i bin i, v mong mun vt b phin mun. Nhng khng! Vi l tng cao c, ch kh ngoan cng, Chu Thn khng th thc hin iu tri vi o l ca bn thn. Do , ci "gin khn vi" y, cng chiu soi, lm t hin cho ta thy c mt Chu Thn vi nhn cch cao c, qu gi bit bao. ng khng mun trn trnh kh khn nhng lun bit i u v khc phc kh khn. Tht l nhn cch ng ngng m! Nhng cu th tip theo li em n cho ngi c v ci nhn ca Cao B Qut trc cnh x hi mu cu danh li: Xa nay, phng danh li, Tt t trn ng i. u gi hi men thm qun ru, Ngi say v s, tnh bao ngi? Con ng danh li cng l mt th ng i tht gp ghnh, trc tr. Cng danh c v nh mt th ru cm d i ngi, khin con ngi phi bon chen, phi gt i mi gi tr o c lun l thm hi chy theo vt cht. Hc hnh, t ri vo chn quan trng ph qu vinh hoa, con ng lp thn, lp nghip y sao qu i tm thng. Lng nh phi lm ci g ln hn, cao c hn. Nhng tic thay, chng my k thng c ci sc li cun ca tin ti. H chng khc no nhng con thiu thn, lao u vo ni c anh sang v ng khng k. Qua y, Cao B Qut cho thy c im nhn tuyt vi ca mnh. l ci nhn bao qut thc ti bnh thng, vt ra c khng gian v vt ln thi gian. Nhng suy ngh y i trc thi cuc ca ng v minh chng cho tr tu uyn bc vt bc ca danh s h Cao. Cng c th thy c thi khinh mit, chn ght ca ng vi li quan nim ca cc s t by gi v ng t ho l k tnh him hoi gi rng ngi say y. Song ng bun thay, ng vn ang i theo con ng ny. Trong tm tr ang t hi mnh "tnh" hay "say"? ri li trt ting th di v vng: Bi ct di, bi ct di i! Tnh sao y? ng bng m mt, ng gh s cn nhiu u t. Hy nghe ta ht khc "ng cng", Pha Bc ni Bc, ni mun trng, Pha Nam ni Nam, sng do dt. Ting th di chn ngn, mt mi ca cao B Qut khi gp phi s b tc, lng lun thao thc cu hi: "tnh sao y?". Kh khn ni tip kh khn, nhn bn b, u u cng ch thy nhng trc tr, gian lao mun trng. Lc ny, Chu Thn b y vo "ng cng". Dng nh, trong ng ang c s u tranh quyt lit, ng dm chn ti ch. Cao B Qut khng mun i tip v bit ng gian kh m v ch. Nhng c mt ting gi vang ln t tm lng thng dn su sc, l ci n nc nh cha th tr, n cng danh cuc i. V khng cn mt con ng no khc cho bt c mt ai, k c nhng ngi c ch ln vt ra ngoi s nghip cng danh. Bi kch ca Chu Thn khng ch l ca ring Chu Thn, nhng cn l bi kch ca thi i, mt thi i sp i n pht co chung. Anh ng lm chi trn bi ct? Cu hi vang ln v vng gia bi ct mnh mng? Nhng c v kn o tr li cho mu thun ni tm ca Cao B Qut. Mt ln na, ng khng nh tnh cht v ngha ca con ng "bi ct" y lm tin cho ci nhn ca mnh: ci nhn sng sut v y o c: t b ci c li thi n vi ci mi . n y, ta cht nh n trit l ca L Tn: "Trn th gian lm g c ng, ngi ta i mi th thnh ng thi." Qu tht vy, cu hi tu t "Anh ng lm chi trn bi ct" nh l li thc gic, l ting gi ln ng, khai ph li i mi tin b. cng l nguyn nhn chnh v ng c thc y Chu Thn ng ra lnh o nhn dn khi ngha M Lng, chng li triu nh nh Nguyn - vic lm li ting danh mun i v khin th h sau n phc khn ngui. "Bi ca ngn i trn bi ct" l bi th ngn m di, hin thc m y tng trng, tr tnh m y bi phn vi th hm sc, a ngha. n cha trong tc phm l nhng suy ngh kn o ca tc gi, l tm tnh da dit vi t nc, l kh phch hin ngang ca ch lm trai, l tr tu thng thi, l ci nhn vt thi i, l c mun ci cch x hi v cng l nhn cch cao p ca nh nho chn chnh Cao B Qut.

You might also like