Pht Huy Tim Nng Cng NLP Tp 2

***

Ann Linden & Kathrin Perutz

www.quancoconline.com

NLP Neuro Linguistic Program Lp Trnh Ngn Ng T Duy l b mn khoa hc v hon thin bn thn vi nhng phng php hiu qu nht, gip cho bn c th tr thnh ngi xut chng. Pht Huy Tim Nng Cng NLP l khai thc nhng kh nng tim n trong t duy bng cch thay i tn gc ca hnh vi. Bt lun bn l ai, ang hon cnh no, Pht Huy Tim Nng Cng NLP s gip bn c c s t tin ng u vi thch thc. Thng tin ebook: Tn sch: Pht Huy Tim Nng Cng NLP Tp 2

Tn ting anh: Mindworks An Introduction To NLP Tc gi: Ann Linden & Kathrin Perutz Nh xut bn: Ph N Cng ty pht hnh: TGM Books Ngi dch: Ung Xun Vy & Trn ng Khoa Ba: Mm Gi ba: 85.000 Trng lng: 440gr

S trang: 193 Chp nh: danywong Lm ebook: lens9x ( daisytran9x90@gmail.com ) H Ni , http://e-thuvien.com Nhm lm ebook chia s sch phi li nhun, nu bn thc s thch cun sch ny hy mua ng h tc gi v dch gi nh^^ *** MANG CHT LNG VO KIN THC TGM Books c thnh lp vo thng 9 nm 2007 bi ba thnh vin: chuyn gia o to-dch gi Trn ng Khoa , dch gi Ung Xun Vy , chuyn gia o to Trn ng Triu . Sau ny,

vo thng 2 nm 2009, TGM Books c st nhp vo TGM Corporation . T nhng ngy u thnh lp, kht vng ca chng ti l xut bn ra nhng quyn sch c gi tr, c u t cng phu c v ni dung ln hnh thc, nhm mang li cho c gi khng ch kin thc m cn l mt tri nghim mi khi cm tng quyn sch ca TGM Books trn tay. Vi phng chm khng xut bn t m ch xut bn nhng quyn sch cht lng cao t ni dung n hnh thc, cc n phm ca TGM Books c tri qua nhiu cng on t chn lc ni dung k lng n dch thut chnh xc, ri bin tp li vi ngn t trong sng, d c, d hiu, gn gi vi vn ha Vit Nam.

Khng ch dch sch, chng ti cn mong mun gp phn nh nhoi lm giu p thm ngn ng ting Vit thng qua nhng quyn sch ca mnh. Chnh v th, cc n phm ca TGM Books v ang mang li nhng gi tr to ln cho nhiu tng lp x hi khc nhau bao gm: sinh vin hc sinh, cc bc ph huynh, cng nhn vin chc, cc nh qun l, cc nh lnh o, doanh nhn... tr thnh nhng u sch mang tnh hin tng, bn chy nht ti Vit Nam hin nay, v c yu qu bi hng triu c gi trong v ngoi nc. TGM Books c c nhng thnh qu ny l nh s quan tm v ng h ca nhng c gi tm huyt nh bn. Chng ti xin chn thnh cm n bn v

tnh cm tt p . Mang cht lng vo kin thc www.TGMBooks.vn

ANN LINDEN cng Kathrin Perutz MINDWORKS - AN INTRODUCTION TO NLP The secrets of your mind revealed PHT HUY TIM NNG CNG NLP 2 Dch gi : Ung Xun Vy - Trn ng Khoa H tr thc hin : Bi Hong Thanh Dung - inh Hi ng Nguyn Hng Vn TGM BOOKS NH XUT BN PH N

Cm nhn ca c gi T i quan tm theo di cng vic ca Ann Linden trong hn 20 nm qua v ti bit b l mt nh hun luyn NLP (Lp Trnh Ngn Ng T Duy) lo luyn v giu kinh nghim. Ti rt vui mng khi bit cui cng b chn c cch chia s nhng hiu bit v suy ngh ca mnh vi nhiu ngi hn bng vic cho ra i quyn sch ny. Nu bn cha quen vi NLP th quyn sch ny s gii thiu mt cch n gin nhng y tt c nhng g m bn mun bit. Ann vit rt d hiu v th hin vn hiu bit ca b trong tng trang sch. Julian Russel, Hun luyn vin cp cao, Cng ty t vn PPD

A nn Linden l mt nh gio bc thy, mt tm gng xut chng. Vi cch vit v cng gin d v trong sng, b mang n cho c gi nhng nguyn tc hiu nghim ca vic thay i. B khin cho NLP tr nn d tip cn v ti rt ly lm vui mng v nn nng gii thiu quyn sch ca b n tt c sinh vin, ng nghip v bn b ca ti. Chng ti chc chn s a tc phm ny vo hiu sch Learning Alliance ca mnh. Tin s Rev. Joyce Liechenstein, Ph gim c, One Spirit Learning Alliance and One Spirit Interfaith Seminary, Thnh ph New York, www.joyceliechenstein.com C hc mng tc phm Pht Huy

Tim Nng Cng NLP ca Ann Linden c ti bn. Quyn sch c vit bng lng nhit thnh, vi phong cch tr chuyn nh nhng v s l quyn cm nang bn tm hiu v NLP cng nh hiu r hn v bn thn mnh. B tn dng cc k nng ca mt din vin v mt nh gio mang n cho bn c nhiu la chn phong ph v nhng bi tp thc tin, nhng li gi , nhng cu hi, mu chuyn, n d su xa v thm ch c nhng mn kch ngn... tt c khin cho khi nim NLP tr nn sng ng trong i thc. y l mt quyn sch hng dn th v c kt cu cht ch v NLP v quan trng khng km, quyn sch ch trng n vic khm ph v hc hi kin thc

v NLP i vi mi c nhn. B dy kinh nghim 20 nm trong lnh vc NLP ca tc gi chc chn s ta sng cng vi s chn thnh, tnh sng to v nim am m khng bao gi tt. Mt quyn sch tuyt vi dnh cho mi ngi, nhng ngi mi bit n khi nim NLP, nhng ngi xem vic tm hiu v NLP nh cch pht trin bn thn v c nhng ngi thch th n nhn nhng v d c tht, sng ng v nhiu mu sc minh chng cho tc dng ln lao ca NLP trong cuc sng - v dnh cho c nhng ngi mun c nhit tnh khch l tri nghim NLP. Judith Lowe, PPD Learning, Lun n M t quyn sch p. N khng ch

ong y suy ngh su sc, m cn c th hin bng vn phong tao nh v li cun nht. Ch nhng ngi tht s thng sut v mt ch no y mi c th vit tri chy v y phong cch nh th. Ann Linden chc chn l mt bc thy nh vy. Ch vi cch vit y li cun cng bn say sa c n. i vi ti, y l tt c nhng g v NLP... quyn sch ny chc chn l mt v d xut sc. Sue Knight, tc gi ca NLP at Work (NLP trong Cng Vic), Nh t vn, o to v hun luyn vin quc t, www.sueknight.co.uk T hng thng, mi khi ti c gii thch cc khi nim phc tp ca NLP cho nhng ngi khng rnh v tm l

hc, ti nhn c mt trong hai phn ng. Mt l nh mt kh hiu ca nhng ngi cm thy iu ti ni qu sc rc ri. Phn ng cn li l s hng hi ca nhng ngi chp chng bc vo v xem NLP l con ng pht trin bn thn. C hai dng ngi ny u cn mt phng php tip cn d hiu v NLP, gip h nhn ra nhng ng dng ca NLP trong vic giao tip cc k hiu qu, tip cn ngun lc, gt hi kt qu, bin tht bi thnh thng tin phn hi, c thm nhiu la chn v linh hot hn trong nhng tnh hung thng nht. Pht Huy Tim Nng Cng NLP ca Ann Linden (vit cng Kathrin Perutz) chnh l li gii p. Pht Huy Tim Nng Cng NLP

chnh l quyn sch hng dn cho no b, n cho php ngi c tn dng ti a sc mnh v ngun lc sn c. Quyn sch ny c chia lm by phn, mi phn ni v mt gi nh c bn ca NLP: ngha ca giao tip chnh l phn hi m bn nhn c. Phn ny ni v vic giao tip hiu qu trong cc mi quan h c nhn: to s kt ni, k nng quan st, cch thc biu hin v din t (ngn ng hoc phi ngn ng), thi gian hot ng v thi gian cht, s tng ng v khc bit, k nng ng iu v dn dt ngi khc. Bn c tt c nhng ngun lc bn cn . Phn ny hng dn cho c gi cch tip cn cc ngun lc ca chnh

mnh v nng cao s trng cng nh ti nng ca h. Nhng cng c NLP cn thit trong vic ny l gic quan ni ti, neo, thit lp phn ng cho tng lai v ngn ng c th. Thnh cng l kh nng t c nhng kt qu mong mun . Trong phn ny, quyn sch o su vo vic thit lp mc tiu, gi tr sng, kt qu, ng lc, s suy xt v mi trng v chin lc. Bn c th chuyn tht bi thnh thng tin phn hi . Phn ny l nhng nh hng v mt trit hc trong lnh vc chuyn ha ngha ca tht bi - khm ph v vic hc hi, nhn thy nhng c hi mi n cha trong mi tht bi, v nhn ra rng iu tt p tn

ti song song, hoc bt chp, nhng iu ti t. Tm bn khng phi l mt vng t . Trong phn khm ph v cc m thc ngn ng ny, Ann Linden s hng dn cho chng ta v Phng thc Meta - cch t cu hi c cu tr li c th v y ngha. C mt nh tch cc ng sau mi hnh vi . mc ny, quyn sch nu ra nhng hnh vi v thc ca chng ta v cch kim sot chng bng vic hiu r tng phn, nh tch cc v chuyn ha ngha. Lun c nhiu la chn . Ch ca phn ny l s linh hot. Linden a ra nhng cng c cho s thay i: chuyn i gic quan v khun mu can thip.

Kt lun : Quyn sch ny khin NLP tr nn d chp nhn i vi nhng i tng khng chuyn - nhng ngi n gin ch mun p dng NLP vo cuc sng thng ngy. Linden lng nhng bi hng dn vo nhng mu i thoi vui v cng nhng cu chuyn mu, v d v n d. Pht Huy Tim Nng Cng NLP l quyn cm nang hng u dnh cho nhng ai bt u tm hiu NLP. Tin s Judith E. Pearson l chuyn gia t vn, nh thi min v nh hun luyn NLP c chng nhn. B m vn phng ring ti Springfield, bang Virginia. B cng va xut bn quyn The Weight, Hypnotherapy and You Weight Reduction Program: An NLP and

Hypnotherapy Practitioners Manual. a ch trang web ca b l www.engagethepower.com .

Li Ni u P ht Huy Tim Nng Cng NLP l quyn sch c bit v pht trin bn thn, n vit v nhng g bn bit. im chnh khi c quyn sch ny khng phi nm nhng thng tin mi m, m l hc cch s dng nhng thng tin bn c trong tay nhng khng bit hoc cha dng n. Quyn sch ny vit cho bn v v bn . Mc ch ca n l gip bn t c nhng mc tiu ca mnh , bt k l g - m ra nhng la chn c th cho bn . V vy, xin bn ng c sung m hy s dng n! Nhng k nng cp trong quyn sch ny s chng c li ch

g, tr khi bn thc hnh chng. Chng khng phi l nhng gi tr tu, cng khng phi l nhng gii php tr tu. Thm ch nu bn quen vi vic gii quyt vn bng logic v l lun th hy tm ngng cch suy ngh tip nhn quyn sch ny. Hy n pht huy php mu ca mnh. Hy n khi dy php mu trong bn . Khi lm cc bi tp - hy tht s lm chng thay v bn tm ngh ngi - bi bn s tc ng n s thay i, mt cch c thc v v thc, c tc dng dn n s la chn. Hy c quyn sch ny theo trnh t, t u n cui, sau quay li tp trung vo nhng phn c th, k nng hoc phng php no . Hy mang tt

c kh nng, ngun lc, ni s hi v thi quen ca bn vo trong sch. Hy bin n thnh ca ring bn v cui cng, bn s khm ph ra rng b no l ni th v nht m bn tng bit.

Li Cm n T I XIN gi tt c lng bit n v knh trng ca mnh n Richard Bandler v John Grinder, nhng ngi sng lp ra Lp Trnh Ngn Ng T Duy (NLP), nhng ngi thy u tin ca ti. Quyn sch ny da trn cng trnh nghin cu ca h. Mt s bi tp v phng php c pht trin t nhng kha hun luyn ca h. Ti c bit mun th hin tm lng trn trng ca mnh tng nh Milion H. Erickson, mt trong nhng v tin bi c nh hng ln nht n NLP, ngi m ti c vinh d hc hi, v s thng thi ca ng vn thm nhun trong cng vic ca ti, tip thm ngh lc cho ti trong cuc sng. Ti

cng mun ghi nhn cng lao ca Robert Dilts, tc gi ca nim chuyn i quan im. Ti xin cm n ngi bn yu qu Murray Spalding gip quyn sch ny ra i; cm n Susan James, s nhit tnh v h tr khng mt mi ca c bao gi cng l im ta v nim khch l i vi ti; cm n Joanne Fabris mang Kathy n vi ti, quyn sch ny s khng bao gi hon tt nu thiu c y. Cui cng, ti xin gi li cm n n Jane Dystel, ngi gip quyn sch ny thnh hin thc.

Li Gii Thiu: nh Thc Php L A I CNG C NHNG C M , ln v nh, xa vi v trong tm tay. c m v nhng cuc phiu lu, v tnh yu v thnh cng trong mi chuyn: dm ng ln chng li k trc nay lun trn p bn, nu mt ba n khng th no qun, vit mt quyn sch, ginh c huy chng vng, hc ting Php, a ra nhng quyt nh trng i, lm ch cuc i mnh. Hy hnh dung mt bc tranh trong tm tr v c m ca bn, mt iu g bn mun thc hin, mt iu bn t ha vi lng, mt mc tiu m bn hy vng mnh s t c. Hy lm cho

hnh nh y nh, m nht v pha xa. Gi bc tranh y trong vi giy. n nhng cm xc ca bn lc ny. Ri xa n ra khi u. By gi, bn hy lm cho bc tranh y to ra, sng hn v ko n li gn bn hn. Hy in n vo tm tr bn. Cm nhn cm xc ca bn vo lc . Ri hnh nh y mt i. Cch miu t c m no trong s hai cch trn khin bn cm thy c ng lc theo ui n hn? Hnh nh no trong hai hnh nh khin bn tin tng mnh m hn vo kh nng t c c m ca mnh? No b ca bn v cng mu nhim. C th bn s cn mt thi gian trc khi c th to ra hnh nh, m thanh v cm

xc trong u mt cch d dng nh iu chnh tivi, nhng bn s lm c iu sm hn bn tng. Tt c chng ta u to ra nhng hnh nh trong tm tr, pht i pht li chng v ni chuyn vi chnh mnh; l cch no b th hin cc tri nghim. Khi bn ngh v mt iu g xy ra, mt iu c th xy ra hoc mt iu bn mun n xy ra, bn s nhn, nghe v cm nhn n thng qua cc gic quan. l cch chng ta suy ngh, d phn ln thi gian chng ta khng nhn thc c mnh lm nh th no. t c mc tiu, gii quyt vn hoc sp xp cc gi tr sng, chng ta phi kt ni vi cc b phn c chc nng iu khin hu ht nhng g chng

ta lm nh: i ng, ni nng, ht th, di chuyn v hng trm nhng hnh vi t ng khc gip ta tn ti mi ngy. Ti ang ni n phn tm tr v thc (gi tt l v thc). thc hin nhng thay i trong cuc sng, chng ta cn chm n phn v thc ny, kt ni nhng suy ngh c thc vi v thc . c rt nhiu bi vit v giao tip, c bit l v nhng kh khn trong giao tip bi s cch bit gia cc th h, gii tnh, k vng, chng tc hoc nn tng gio dc. Giao tip gia cc c nhn vi nhau - giao tip gia ngi vi ngi, gia bn vi ngi khc - l mt k nng cc k quan trng trong vic giao tip x hi hng ngy ca bn. Bn

phi chc chn rng thng ip bn gi i s c tip nhn v hiu ng. Bn cng phi m bo rng bn hiu ng nhng g ngi khc mun ni. Trong nhiu loi hnh cng vic, kh nng giao tip l khng th thiu, v chc hn khng c my mi quan h c th duy tr m khng cn giao tip. Tuy vy, t nht th kh nng giao tip r rng vi ngi khc cng quan trng khng km vic giao tip vi chnh mnh. Giao tip trong tm tr ngha l thc hin trong chnh bn nhng iu tng t nh nhng g bn lm to dng mi thng hiu v s kt ni vi ngi khc: lng nghe, tht s ch tm, to ra bu khng kh tin cy v an ton. Ch khi bn tin vo chnh mnh, bn

mi c th giao tip. V ch bng cch giao tip vi bn thn, bn mi c th khm ph ra cch mnh suy ngh. Ri bn mi c th thay i cch ngh ca mnh gii quyt kh khn, tr ngi v ph v nhng thi quen v m thc khng c li cho bn hoc hn ch kh nng ca bn. Bn bt u qu trnh thay i ny bng cch khm ph nhng g sn c, nhng ngun lc v kh nng m bn s hu, nhng vic bn lm thc y hoc kim ch bn thn. Bn bt u bng cch ni ra suy ngh ca mnh. Bn miu t nhng mc tiu hoc c m vi bn thn ra sao? Bn c tht s tng tng v n hay khng? Nu bn khng th nhn thy c m ca mnh

ngay trc mt th bn theo ui n bng cch no? Nu bn khng bit mnh ang tm kim iu g th lm sao m bn bit c khi no bn t c n? Mt khi bn hnh dung r (theo ngha en l to ra hnh nh) v iu m bn hy vng thc hin hoc ni bn s n, xem nh bn gn t c n. Rt c th l iu bn ang lm vo lc ny. l iu tt c chng ta u lm, d ta c nhn thc v n hay khng. Nu may mn, bn v ra c mt bc tranh to ln, rc r v bt c iu g bn mun t c, thm ch ngay c khi bn khng h nhn ra iu . Hoc bn ang tr chuyn vi chnh mnh, t ln dy ct tinh thn cho mnh bng cu ni, Mnh s lm c! v nhng li ng vin

khc. Nhng cng c th bn ang lm iu ngc li - mt ln na, d bn c nhn ra hay khng. C th bn ang t nh, Mnh s khng bao gi lm c vic hoc Mnh tht ngu ngc hoc Ai cng gii hn mnh. Bn c th lp i lp li iu ny trong u cho n khi bn tht s tin l nh vy. Hy th lm vic ny: Chn mt thng ip m bn thng ni vi chnh mnh khin bn khng th hon thnh nhng vic ln nh m bn mong mun t c, v c n pht i pht li trong u. Lp li nhng t ng bn thm nh trong lng: Mnh s khng bao gi hon thnh c vic ny hoc Mnh khng thng minh hoc bt c iu

g bn ni. Hy vn nh dn ting ca m thanh ri lm cho n nghe c v xa xm. Gi bn hy vn m thanh ln ln. cho thng ip vang ln oang oang trong u. Lng nhc c tit tu vui nhn vo thng ip . iu g s xy ra? Ngn t th vn vy, nhng ngha ca n s thay i. Cch bn lm, hoc suy ngh, hoc cm nhn v mt iu g quyt nh sc nh hng ca n. Bn c th thay i cch bn cm nhn bng vic thay i cch ngh. Bn c th dng thc iu khin nhng hnh vi v thc ca mnh. Trong u bn by gi c hng ngn

s la chn m bn cha h bit ti. Bn khng nhn ra rng c v vn hng thay i ang ch bn khm ph. C th cho n lc ny, bn vn ang ngi bng gh sau trn chuyn xe cuc i mnh v mc cho n lao i. n lc bn ginh li quyn kim sot. Bng vic hc cch iu khin tm tr, bn c th lm mi th: chuyn hng, li li hoc tin ln, thc hin nhng g bn m c, gii quyt nhng kh khn, thay i thi quen v lt sang mt trang khc. Bn c th ngi sau vlng v tr thnh thuyn trng con tu cuc i mnh. iu ny khng c ngha l bn lun t c nhng g mnh mun. Nhng n c ngha l bn c ton quyn la chn

cch mnh ngh v cm nhn, ngha l bn ch ng iu khin b no hot ng theo mnh, thay v mc cho n chy t ng. Nu bn xc nh r iu mnh cn thay i v c trong tay cng c thc hin s thay i , kt qu s v cng k diu. Trong giy lt, bn c th t ch cm thy b kim ta tr nn thy mnh cc k mnh m, t do. Con ngi chng ta khng ai ging ai. Chng ta cm nhn th gii theo cch ca ring mnh. Mi chng ta u c nhng ci ring bit, hnh thnh t nhng g chng ta tri nghim trong qu kh: con ngi, s kin, hnh vi v cm xc. Tuy vy, chng ta vn c kh nng giao tip vi ngi khc. Chng ta lm iu

 nh th no? Lm th no ti c th chc chn rng nu ti ni ra mt iu g tt p, bn s hiu ng iu ti mun ni? Hoc v tnh yu th sao? Mi ngi gi ln trong u nhng hnh nh khc nhau, nhng lin tng khc nhau khi nghe n t yu, tuy vy ai cng mong i tng thu hiu mnh khi ta tht ra ba t Anh yu em hoc Em yu anh. Giao tip gia cc c nhn vi nhau l cch chng ta lin kt gia mnh vi ngi khc. l nhng g ang din ra gia bn v ti thng qua trang sch ny. Ti truyn t nhng suy ngh ca ti ti bn; bn phn ng hoc p li bng nhng suy ngh v cm nhn ca ring mnh. C th bn ang thm tranh lun

vi ti; hoc bn ang hnh dung xem quyn sch ny vit v ci g hoc n s nh hng n bn nh th no. Pht Huy Tim Nng Cng NLP l quyn cm nang cho tr no. N s by cho bn mt s k thut, tt c u ht sc n gin, cho php bn tn dng ti a sc mnh v nhng ngun lc sn c. Nu bn c mt ci n pin nhng li khng c pin, bn s chng thy ng m i trong m ti. Nu bn c pin nhng vn khng bit cch lp pin th bn cng chng khin n sng ln c. soi sng con ng mnh i, bn cn mt ci n pin, pin v mt vi li hng dn. Quyn sch ny s cung cp cho bn nhng li hng dn y. Nhng th cn li bn c sn ri.

Khi nim NPL Pht Huy Tim Nng Cng NLP da trn nhng nguyn tc v Lp Trnh Ngn Ng T Duy - Neuro Linguistic Programming (vit tt l NLP). l nhng nguyn tc m ti ging dy v thc hnh trong gn hai mi nm qua vi t cch l nh sng lp v gim c ca Vin o to NLP New York (New York Training Institute for NLP). Nay ti mang nhng nguyn tc v k thut ca phng php phi thng ny n vi bn, n tng c gi ca quyn sch ny. y l nhng k nng hoc cng c c th m ra cho bn nhng la chn mi, da trn nhng g bn c v hon cnh ca ring bn. NLP c pht hin vo gia thp k

70 bi Richard Bandler v John Grinder (ngi thy v ng s ca ti), kt hp thm mt s cng trnh nghin cu ca nhiu nh t tng khc trong lnh vc ngn ng, tm l, nhn loi hc v cc lnh vc khc, v bn cht, NLP nu ln nhng phng php thc tin thay i hnh vi, thng qua vic giao tip r rng vi chnh mnh v vi ngi khc . ng nh tn gi ca n ( neuro - b no, linguistic - ngn ng, programming - m thc thi quen ca hnh vi, nh suy ngh, c to ra bi tc ng ca ngn ng trong no), NLP ch cho chng ta cch ti lp trnh bn thn. iu ny c ngha l, trc tin, chng ta phi nhn thc c nhng m thc v hnh vi m ta thng lm nhng khng thc v

chng. Tip theo, chng ta c th thch thc li nhng gi nh chng ta dng n m khng ngh n, tn dng nhng ngun lc m ta thm ch khng bit rng mnh c, v cui cng, bng cch thay i tm tr, chng ta c th thay i hnh vi, suy ngh v cm xc ca mnh. NLP quan tm n cch thc b no chng ta hot ng - nhng m thc m chng ta dng t chc thng tin, cch m chng ta thc y (hoc kim ch) bn thn - cch chng ta c th sa i nhng phn ng theo thi quen chp nhn nhng la chn mi, hnh vi mi, cch suy ngh v cm nhn mi. Bi v NLP tp trung gii quyt nhng vn trc mt, thay v o bi li qu kh, th nn kt qu t c rt nhanh, c

khi ngay lp tc. NLP c th hin thng qua nhng cng c tr tu c th m chng ta s tho lun trong sut quyn sch ny, nhng cng c nhm n s thay i hiu qu v tc thi, gn nh mt php l. Nhng cng c ny c bit n di dng nhng li hng dn n gin, thng l nhng cu hi, v cch bn kim sot hot ng ca tr no. Ai cng tng nm tri s diu k ca nhng iu nh: tr c ta c th nh v ng vin mu xanh dng ca chic o khoc ngy xa xa, hoc mt bn nhc ta mi nghe qua mt ln; tr c cng c th ngh v tng lai, sng tc nhng vn th, gii nhng ton kh, yu mt ai v thu hiu nhu cu ca ngi khc.

Tr c con ngi phc tp hn bt c th g trong v tr ny, nhng chng ta c th iu chnh n, tinh chnh n, thay i nhng m thc ca n ch bng mt cu hi. Ni dung ca quyn sch Pht Huy Tim Nng Cng NLP l sch hng dn dnh cho ngi dng, v cch s dng cc cng c v k thut ni trn. Tn gi ca mt s k nng ny c th nghe xa l vi bn, nhng bn s nhn ra cch thc hot ng ca chng rt quen thuc. Ging nh mt nhn vt trong v kch ca Molire pht hin ra rng trc gi nhng g anh ta ni ra u dng vn xui, bn cng s nhn ra mnh vn thng p dng NLP di hnh thc ny hay hnh thc khc.

 Pht Huy Tim Nng Cng NLP c chia lm by phn, mi phn ni v mt nguyn tc nn tng ca NLP, c xem nh nhng gi nh, v mt ngn ng, gi nh l nhng g m bn cho l ng iu bn ni ra c ngha. Nu ti ni, Con mo nhy t trn bn xung, th gi nh ng sau cu ni ca ti l con mo tng ng trn bn. Nu ti ni, ng ca s li, th gi nh l ca s ang m . Nhng gi nh c bn trong NLP phc ha nhng g chng ti cho l ng, cng vi nhng k nng v k thut c th. Khi dng quyn sch ny, bn s khm ph ra rng s hiu qu nht nu bn chp nhn nhng gi nh . Bn khng cn phi tin vo chng (t nht l

cha phi by gi; ti ngh bn s tin khi bn c ht quyn sch ny), nhng chng s mang li hiu qu ln nht, nu bn hnh ng nh th chng l ng. (Nh th l mt k nng NLP chng ti dng nh hnh kt qu.) Hy hnh ng nh th cc gi nh l ng, bn s khm ph ra n tc ng n suy ngh, thi ca bn i vi ngi khc v vi bn thn mnh nh th no. y l nhng gi nh sp xp theo th t m chng ta s tho lun: 1. ngha ca giao tip chnh l phn hi m bn nhn c 2. Bn c tt c nhng ngun lc m bn cn 3. Thnh cng l kh nng t c nhng kt qu nh mong i

4. Bn c th bin tht bi thnh thng tin phn hi 5. Vn a l khng phi l gii hn 6. C mt nh tch cc ng sau mi hnh vi 7. Lun c nhiu la chn Hc v NLP, i vi nhiu ngi, l cch mi m hiu v nhng iu m bn bit. l bn hng dn dnh cho chng trnh ca ring bn, l h thng s dng nhng ngun lc ca bn, pht huy kh nng, s trng v giao tip vi bn thn cng nh ngi khc mt cch thoi mi, r rng. Nu bn mun c thm thng tin v bt c m thc, k nng hoc khi nim no cp trong quyn sch ny, vui lng lin h

Ann Linden, 20 Hawksview Lane, Accord, NY 12404 hoc vo trang web: www.nlpcenter.com .

7
PHN 1: Bn C Th Chuyn Tht Bi Thnh ThngTin Phn Hi

CHNG 1 Tht Bi L G? Thng Tin Phn Hi L G?

Mt ngi khng gp kh khn trong cuc sng cng ging nh mt chin binh vi cy kim gy. BN HY NGI XUNG . Th lng. Ht vo mt hi tht su. Hy cho php bn thn mnh m mng. Hy ngh v vi li lm m bn tng mc phi. By gi, hy nhn li

cuc i mnh cho n thi im ny, v th tng tng xem mi chuyn s ra sao nu bn khng phm nhng sai lm . Hy ngh v nhng iu tt p c th khng xy ra nu bn khng phm nhng sai lm . Dnh ra vi pht nhn ra nhng c hi m nhng sai lm mang li cng tt c nhng g bn hc c sau sai lm. Trong tht bi c sai lm. Tht bi c ngha l khng t c mc tiu nh, v mt tnh ton sai lm no t pha bn, v mt iu bn khng lng c trc hoc khng nm trong kh nng kim sot ca bn nn kt qu khng nh mong i, v thi gian c hn,

hoc v bt c l do chnh ng hoc khng chnh ng no khin mi th hng bt. Bn khng t c iu bn mong mun. Hoc gi s bn c c ci bn mun - cng vic, hn nhn, mt chuyn i mong i t lu - nhng ha ra khng nh bn tng. Mi chuyn u c th xy ra; con ngi khng phi l cy c (h c th di chuyn d vn mc r), v nhng g tng tn ti s thay i khi con ngi trng thnh v pht trin. Cuc sng tri qua. Tht bi xy ra. Con ngi phm sai lm. H ni nhng iu khng nn ni, yu nhm ngi, vng vo nhng cuc chin m v sau h c sao mnh cha tng bit v n. Nhng trong mi sai lm u n cha

mt c hi. Jeannette ci Bob v chuyn n sng Australia. 5 nm sau c nhn ra mnh sai lm. Bob khng phi l mt na ca c, h him khi no ni chuyn c vi nhau m khng ci v, nhng Jeannette li tm c mt cng vic tuyt vi y, a c n vi s nghip mi m c yu thch. Nu c khng mc sai lm (ly Bob) th lm sao c pht hin ra rng mnh c ti nng v s mn nguyn trong cng vic n th. Mt ngi khc ph thc s nghip ca mnh vo mt ni, ha ra li l ng ct - anh l mt chuyn vin k thut lm vic trong mt doanh nghip ln, mt cng ty khng gii g hn ngoi vic xung dc khng phanh - nhng chnh

y anh li gp c tnh yu ca i mnh. Nhng iu nh vy hay xy ra vi bn v nhng ngi bn quen bit thng xuyn n mc no? L mt chuyn tu, bc vo nhm phng, ni l li: chnh nhng sai lm vt vnh thng ngy y li m ra nhng c hi mi. Bn i nhm ng - v tm ra mt vng t cha tng khm ph, mt quang cnh p cho tng bn c trong u, mt cuc picnic, mt m ci, bi cnh cho mt v kch ang phi thai. Bn bc vo cm rp chiu phim, mua nhm v - ha ra li l b phim hay nht m bn tng xem trong nhng nm qua, v n cn rt hu ch na. Nhng li lm cng ging nh nhng

sai lch nh v thi gian, mt thay i nho nh trong thi quen hng ngy, mt s gin on trong chu trnh t ng t A -> B. Mt sai st l mt phn hi mi, v n c th mang li mt gc nhn mi. N c th gi ra cho bn cch tip cn mi, m ra nhng kh nng mi, mt th gii mi m bn v tnh pht hin ra. Bill Gates, ngi sng lp giu c ca Microsoft, khi nghip sau khi b sa thi. Cng nh nhm ln m ngi ta tm ra thuc penicilin. Thm ch chu M cng c khm ph mt cch tnh c: Christopher Columbus giong bum ra khi tm ng n n - v tnh sai hng m ng tm ra Tn Th Gii. (Cng v nhm ln m ng pht hin ra tri t trn.)

Columbus c tht bi khng? Phi, chc chn ng tht bi. Nu tht bi ng ngha vi vic khng t c mc tiu, th Columbus tht bi thm hi. Romeo v Juliet cng tht bi - v tht bi ca h phi tr gi bng ci cht. D tnh yu vnh hng m h dnh cho nhau m hoa kt tri bng vic mang hai dng h th ch l Montagues v Capulets n gn nhau, v mang li cuc sng thanh bnh cho thnh ph Verona, nhng i tnh nhn tr khng th xoay chuyn c tht bi ca chnh h. H cn qu tr, kinh nghim cn non yu, v khng th bo v c kt qu tnh yu ca mnh khi nhng th ch, chua cay trong chnh nhng mi quan h xung quanh. Chnh bn thn h tr thnh mt

sai lm: ci cht ca Romeo v Juliet (c hai u l kt qu ca sai lm) v tnh ko hai dng h th ch n gn nhau, mt vt thng su sc cui cng cng i n ch c cha lnh. Tht bi xy ra khi c mt iu g bn mong mun - c c, tr thnh mt ai , hoc lm mt iu g - nhng li khng t c hoc c c n. Tht bi cng xy ra khi bn ngh mnh nn lm, hoc t c, hoc kim c mt ci g bi ngi khc - hoc theo l thng, x hi (tn gio/o c)mun/mong i bn lm theo. S trng i thng dn n tht bi, c bit l nhng mong i phi thc t hoc khng ph hp vi i tng lin quan. Nu mt ngi n ng cm thy

mnh nn c trch nhim nui sng v con v gia nh, mt ngi n b cm thy mnh nn l mt ngi m tuyt vi th sm mun g tht bi cng xy ra. Tht bi cn c ngha l cm gic bn khng hnh ng ng n hoc cha lm ht sc mnh. Tht bi l khi bn khng bt kp ngi khc trong x hi - ty thuc cch bn nhn nhn gia nh, tng lp v nn tng gio dc trng i g mnh - hoc khng hn c ai c. Ni cch khc, tht bi xy ra khi bn khng c mt mc tiu thng minh. Bn s khng thc hin c iu mnh mun nu mc tiu y khng hp l v khng kh thi ti thi im ny ca cuc i bn.

Tht bi dn n tht vng. Hin nhin thi. Bn mun mt iu g ; bn khng t c n; v bn tht vng trn tr. Hoc bn mc mt sai lm, mt li lm trong vic a ra quyt nh hoc tnh sai thi im. Bn l li nn v tinh xc phm ngi khc. Bn l nh trong gi hc v khng bit cu tr li khi thi ra trng phn hc . Nhng sai lm nho nh nh vy, hoc nhng sai lm ln lin quan n s nghip, cc mi quan h hoc mt d n ln gy nn nhng mt mt, v, tht vng, bun phin... tt c nhng cm gic y. Nhng ng thi n cng m ra mt cnh ca khc dn bn n mt lnh vc mi m, nhiu th ng hc hi, mt c hi mi.

Sai lm hoc tht bi - l nhng g xy ra khng ng bn, khng phi l iu bn mong mun. Ti khng h c nh vy nh nhn vt J. Alfred Prufrock ni trong mt bi th ca T.S. Eliot. Phi, nhng iu nh th xy ra hng ngy. V by gi cu hi t ra: tip theo l g? Tht bi thng l mt phn ca qu trnh: bn th, bn tht bi, bn b cuc. Con ng m bn ang i m mt ng ct - v th l ht chuyn. Bn c g mnh ng bt u, bn c g mnh cha tng th, nhng d sao i na mi th cng qua ri. Tt nht l qun n i. c phi l nhng g bn ngh? Qun n i? Chp nhn mt ht mi

thng tin v kinh nghim? Vt x tt c nhng thng tin phn hi? Trnh kh khn l trnh lun c c hi! Thng tin phn hi m bn nhn c t tht bi s gip bn bt u mt con ng mi, c th dn bn n nhng b bn mi m bn cha bao gi m ti. Thng tin phn hi l nhng g bn gt hi c t kinh nghim. Khng ch l gt hi, m bn ang thu hoch kinh nghim, lm lt thnh qu c th bt u li ln na - hoc vn canh tc v ma y, vn loi cy y, nhng trn nhng lung t mi, hoc ln ny tt c u mi. Thng tin phn hi chnh l thng tin mi, gc nhn mi, tm ra ci hay ca sai lm trc n s khng xy

ra mt ln na. Thng tin phn hi cho php bn bt u li ln na, thi lung sc sng mi vo kt qu hoc mc tiu trc y ca bn, gip bn nh gi li nhng gi tr . Ti lm iu g sai? v Ti sao iu ny khng hiu qu? s t nhin dn dt n cu hi tip theo Ti c cn mong i mc tiu ny khng? Bn thn ti c cn nh xa khi bt u s nghip/d n/mi quan h ny khng? iu g thay i? Ti lm c g y? v quan trng hn tt c: Ti hc c iu g? Kh nng hc hi t sai lm l mt trong nhng ngun lc ng gi nht m bn c th c. N cho php bn chuyn sang bc tip theo, trnh cho bn gim

ln vt xe , v a bn ra khi ni bun chn tm thng, thm ch cm gic v vng. Ti lm c g y? Nu bn ra t cu hi y mt cch nghim tc, th cu tr li l: nhiu lm . Trong thc t, tht bi l mt phn khng th thiu trong qu trnh pht trin. Lm sao ti bit u l iu ng n, nu ti khng nhn ra nhng g ti lm l sai? Sao ti c th ci thin c nh bng, ti nu nng, k nng ni trc m ng ca mnh, nu ti khng nhn ra nhng im yu hoc li lm ca mnh v sau lm nhng g mnh c th sa cha sai lm? Tht bi ch l ng ct khi ngi ta khng c kh nng hc hi c iu g t n. Nghch l ch, chnh thnh cng,

nht l thnh cng t sm s l ro cn ca bn. Thnh cng s b buc bn bi n khin bn ngng hc hi. Nu bn c tt c mi th mnh mun ngay t u, bn s mt i c hi hc hi thm nhiu iu c th gip bn trng thnh v pht trin. Nu khng nm mi tht bi, bn khng th pht huy c lng kin tr hoc tnh linh hot. Nu bn khng th v tm kim ci bn mong mun, sao bn pht trin c ngun lc sc mnh? Hy ngh v nhng ngi sao th thao gii ngh tui 30; nhng thn ng nh tui trong cc ngnh khoa hc hoc ngh thut m chnh thnh cng t rt sm khin chng khng th trng thnh nh nhng a tr bnh thng khc. Hoc

nhng ngi n ng v ph n p, nhng ngi bao gi cng bng by v ch bit da vo sc p t c nhng g mnh mun. iu g xy ra khi nhng ngi n ng v ph n p y gi i? iu g xy ra vi lng t trng v cch h nhn nhn bn thn? Thng th h s rt kh khn khi phi i mt vi thc t tui gi, mt i sc hp dn ca tui thanh xun. l nhng ngi b nghin gii phu thm m, nhng ngi m tiu chun sc p ca h khng th no c p ng. H bt buc phi p; h khng th sng m khng xinh p. l cch h tng tc vi ngi khc; l cch h quen dng c c bt c iu g h theo ui. Th nn khng cn sc p l mt tht

bi. Khng cn thanh xun l mt tht bi. Tui gi cng l mt tht bi. Nhng ngi quen vi thnh cng thng cm thy mnh chng cn g khi chnh ngun lc mang thnh cng n cho h khng cn pht huy tc dng na. Nhng ai xem tui gi l mt tht bi ng bun l c qu nhiu ngi trong x hi ny quan nim nh th - u khng c kh nng thch nghi trong th gii tht. C ngha l h khng bit hc hi kinh nghim. H b kha cht trong ci vng km c ca quan nim: tht bi l xu; h ch bit li cho bn thn mnh. Nu h tht bi th xem nh h khng tt. Ging nh hnh vi tc nhn kch thch-phn ng m chng ta ni ti trong Phn Hai ca quyn 1. y, Tht

Bi dn n Ci Xu v Ci Xu dn n vic T Trch Mnh. Khi chng ta chuyn tht bi thnh thng tin phn hi, chng ta s can thip vo phn ng, thay n bng mt ci mi. By gi vng tng tc ny tr thnh Tht Bi -> Thng Tin. V Thng Tin dn n C Hi. Thay v dn chng ta vo bc ng cng, tht bi c th a chng ta n mt ng ng mi.

CHNG 2 Tr V T Tng Lai: Hc Hi T Tht Bi Khng c ci gi l tht bi - ch l khng c thi gian .

GI I cng chng phi l iu t hi - khi bn xem xt n phng din khc

Maurice Chavalier ni nh vy, mt cch hi hc v khn ngoan. R rng ng khng xem tui gi l mt tht bi, cng ging George Burns, ngi tn hng tui gi ca mnh cho n khi ng t gi ci i vo nm 100 tui. Tng lai l cch tuyt nht m chng ta c th hc hi t tht bi, nhng tng lai m ti ang ni y l cm nhn v tng lai. cm nhn c v tng lai bn phi nhn thc n nh mt iu khc bit vi hin ti v qu kh; l l do ti sao n mang li cho bn mun vn c hi. Bi v tng lai l nhng g cha bit , nn mi chuyn u c th xy ra cho d l nhng iu khng tng lc ny. Nu bn tri nghim tng lai khng khc g nhng g

ang din ra trong hin ti hoc qu kh, bn tht s cha cm nhn c v tng lai. V chuyn tht bi thnh thng tin phn hi, thc hin nhng iu mi m, bn phi xem tng lai nh l khong thi gian cha tng tn ti. Tng lai mang n cm gic d chu khi c iu khng hay xy ra: Nm nm ti, bn s khng nh g v chuyn ny na... bn s nhn li v bt ci. Hm trong cu ni y l bn thn ta s khc i trong tng lai. Ni au ca chng ta s khng cn nhc nhi na; mi th vn din ra; cuc sng mi ang ch i. Thi gian chnh l qu kh, hin ti v tng lai. Qu kh lu gi nhng k c, kinh nghim, kin thc ca ta. Hin

ti l y v by gi, l khonh khc duy nht ny. Tng lai l tim nng, ng lc v s chuyn bin ca chng ta. Ngh v s khc bit trong tng lai so vi qu kh v hin ti s mang li thi gian cho php mu ca s thay i. Ngy mai mi th u c th xy ra! Mi th thay i, pht trin, cht i v ra i. Chng no bn cn cm nhn v tng lai nh mt s khc bit so vi nhng g tng xy ra, thay i hoc chuyn bin th bn vn bit rng mnh vn cn c th hc hi, thay i, tin b v thnh cng chnh ni bn tng gp tht bi. Tt c nhng g bn cn l thi gian, ci thuc v tng lai. Hy xem xt mt v d thc t. Bn dn ba a chu n s th chi. l

mt ngy p tri, nhng dng nh chng ai bn tm n thi tit. Bn tr ci nhau ngay t lc c bn t chn n s th, mi a mun i mi ni. Glenn mun xem kh gorilla, Dina mun xem b st, cn Beth th mun ngm chim. Ba tra mi tht l cn c mng. Chng khng bit mnh mun n g; trong khi chn mn, chng thay i xonh xoch; khi b c khay n v bn th a ny li mun n phn ca a kia. Dina lm nc ung, Beth th gn nh khng n g; Glenn n qu nhiu v cm thy khng khe. Khi gii quyt mi chuyn xong xui th bn mt nhoi, bn tr la khc, v bn t hi khng bit iu g khin bn ngh n vic a bn nhc i chi

ngay t u. Vy, bn c th chuyn nhng iu ny thnh thng tin phn hi ra sao? Bn bc vo tng lai. Sau khi tm ra sch s, nhm nhp ci g , ngh ngi hoc lm bt c vic g khin bn c cm gic mnh tr li l ngi, bn hy t hi: Mnh c cn mun dn bn tr con i chi na khng? C. Liu ti c mun dn chng i s th ln na, hoc mt ni c nhiu ch bn tr chy nhy nh vy khng? Mt ln na, c. Tt lm. iu ny c ngha l mc tiu ti mong mun khng thay i (dn bn tr i chi s th), nhng trnh nhng ni bc mnh kh s tng t

trong tng lai, ti phi nhn li tt c mi vic t tri nghim ny v xc nh nhng iu mnh c th lm khc i. Chng ti c th quyt nh i xem nhng con th no bng cch rt thm. Ti s cho bn tr bc s th t tng ng - mt, hai, ba, v sau chng ti s i xem th theo th t y. gii quyt tai ha m thc, chng ti s i theo kiu cm tri. Mi a s ni mt mn m mnh yu thch, v ti s chun b trc t nh, sau cho mi a chn mt mn bnh ko hoc c th mua ung t cn-tin ca s th khi chng ti n . c th hc hi, c c thng tin phn hi, bn cn cm nhn v tng lai. Mt thng na mi th s ra sao?

Tit tri s m p hn; cy ci ang tr hoa; bn tr s khng cn qu nhiu qun o m ri c phi mc vo ci ra; s l khong thi gian p hn, m du hn, d thng hn i xem th. Hoc l mt nm na, khi bn tr ln hn cht na? Tng lai c ngha l kh nng thay i mi th. Mi s s khc i, tri t s tip tc xoay, cc ma trong nm n ri i, con ngi lun thay i. Khi bn mc kt vo tht bi, iu ging nh b vng vo mt ci li, b nht trong qu bng thi gian. V bn c cm gic mi th s mi l nh th; bn khng c nng lc thay i iu ny. Lc no cng th thi. Nu l iu bn cm thy trong mt tnh hung,

trong tht bi, bn s khng th lm bt c iu g thay i n, bi bn khng mun lm. Bn mc kt trong qu bng. Nhng nu bn chc cho qu bng thi gian y n v bn c th thot ra; bn c th nhn ng xung quanh, di chuyn v hnh ng - bn c th lm bt c iu g bn mun. Bn bin hin trng tnh ti thnh mt qu trnh. Thay v nh th ny: I S TH VI BN TR khng khc g mt tm nh mi ln bn mang ra ngm, hy dng n thnh mt b phim. khng ch l mt tri nghim ti t, mt bc hnh b ng khung trong k c, m l mt chui nhng hnh nh, nhng chuyn ng, nhng cnh sc thay i khi bn quan st

n trong tm tr. Bn c th cho n chy chm li ( nhn r hn nhng g xy ra ti mt thi im nht nh) hoc tua nhanh hn, v n tr thnh mt s kin ang din ra, iu bn c th thay i c. N S TH-> XEM KH-> XEM RN -> CM TRI THAM QUAN BNG XE Thng tin phn hi mang tnh ch ng. Bn nhn thc v tht bi ca mnh; bn hc hi, bn thay i nhng g mnh lm v cch bn lm iu , thng qua nhng thng tin mi m bn c c.

Bn lm iu ny bng cch hng v tng lai. Tng lai khng ch n gin l sau ny thay v by gi , nh th bn chn nhng loi bnh khc nhau. l cm nhn ca bn v thi gian nh l mt iu g khng ging vi nhng g bn tng bit: tng lai bao gm nhng g bn cha tng tri qua, khi y mi th

u thay i, bn cng thay i v cuc sng s khng nh nhng g bn ang lm v ang cm nhn trong gi pht ny. Th tng lai y mang n nhng trin vng ca nhng cch tip cn mi, nhng la chn mi. Mc d bn khng bit tng lai (c ngha l ngy mai hoc tun sau hoc mi nm sau) s ra sao nhng bn bit chc n s n v s rt khc vi mi th bn tng tri qua trong qu kh. Vi mt s ngi, ngh ny khin h bn khon lo lng, thm ch s hi, bi n bao hm nhng iu khng chc chn. Nhng bn s chng th lm g c. Bn c th c gng hnh dung v tng lai tng t nh cch bn hnh dung v mc tiu, s dng phng php

Gi S, m rng tm nhn ca mnh, d on nhng nh hng v h qu m c th bn b qua. Tuy vy, phng php Gi S ch gip bn tin vo iu mnh ngh. N c tc dng nh mt php th h sinh thi c nhn cho mc tiu ca bn, nhng bn khng c cch no bc vo tng lai tht s, mt tng lai m chc chn mi th s din ra nh vy, ngay c khi bn ang ni v mt tng lai rt gn nh ngy mai chng hn. Nhng hy ngh v iu ny: nu tng lai hkng c g khc vi hin ti, chng ta chng c l do g trng i. Khng c hy vng, khng c mc tiu, khng c pht trin. Khng c iu g mi mi gi nguyn l cch nhn nhn v cuc sng

nh mt s bin i. Tt nhin vn c mt s ci khng thay i, mt s ci c th on trc c - nu khng th cuc sng ca chng ta s l ci hn mang v t hy dit. Mt tri vn mc v ln mi ngy, ngi nh ca chng ta vn y, li i bn ngoi vn phng lm vic ca ti vn th, c vn nguyn v tr m ti t chng. Tuy vy, nu xy ra tai nn hoc mt thm ha thin tai kinh khng th c nhng th tng nh trng tn cng thay i - may mn l chng t khi xy ra - v khi iu tht s xy ra, kh m cng li sc hy dit v tn ph ca chng. Kimberley t chc mt ba tic ti, c mi b m chng tng lai n d,

gp g mt s bn b ng nghip t Trung tm t vn ngh nghip ni c lm vic. C qu mn cha m bn trai ca mnh lm - gn nh, c ni a, cn hn c cha m rut. t ra l c cm thy thoi mi hn khi bn h. Ba tic s l mt s kin khc thng, khng phi l dp gy n tng vi cha m ngi yu m l mt dp hp mt thn mt, c tip i cc bc ph huynh nh th h l bn b, ng nghip ca mnh. Khng c khn tri bn thu tha cu k, ch l mt chic khn bn ca r mu trng, mn tht hm, ru vang, salad trn, bnh m v pho mt. n gin, c in v vui ti - l nhng iu m Kimberley hnh dung trong u, nhng

ri mi vic khng ging nh c ngh. Ha ra ng George, cha ca bn trai c, n chay nn ng khng ng n mn tht hm. V ng khng n c pho mt. Bnh m Php b chy en do Kimberley khng nh chuyn mnh b bnh vo l nng cho gin. Sau khi khch kha v ht, Kimberley va dn dp va thm nh rng c tht ngu ngc khi c lm mt chuyn nh vy, c l mt u bp vng v, ba tic l mt tng kinh khng v chc hn mi ngi phi tri qua nhng thi khc ti t. Nhng khi c nh li cch m cha m bn trai m hn c khi h t bit c mi m p chn thnh lm sao - th c nhn ra nhng th khc trong bui tic

ti tht s rt N, c bit l gia cc thc khch. Mi ngi c v rt thch nhau, vui v thoi mi, ni vi nhau rt nhiu chuyn v c cn thy h trao i a ch lin lc vi nhau trc khi ra v. C nhn ra rng thc n khng phi l im chnh trong ba ti hm y. chnh l khng kh ha hp, lm quen vi nhng ngi bn mi, gn kt nhng ngi cng chung quan im v to cho h iu kin ngi li vi nhau. Ln sau vy, c ngh, v c bit cch chuyn tht bi thnh thng tin phn hi. Ln sau c ngha l tng lai. C sp chn da vo gi v nhn li bui ti hm sut t u n cui. C xem li n nh mt cun phim - mi ngi n, gii thiu nhau, nhng cu

chuyn phim, ri mi ngi ngi vo bn n, s c vi mn tht hm, bnh m nng qu la, pho mt, mi ngi chia tay nhau, dn dp bn n, b chn da vo bn ra - cho n pht giy hin ti. C tua li cun phim, xem li mt ln na, chn ra nhng iu tt p v bui ti y, nhng g mang li hiu qu. Ln sau, ti sao li khng ngh mi ngi gp nhau n ti mt nh hng nh? Khng nht thit phi l mt nh hng sang trng, mt qun n nh mi m ni gc ph s l la chn hon ho, mi ngi c th gi mn n m mnh a thch. S khng ai phin lng khi t tr tin cho phn n ca mnh, Kimberley bit chc nh th. Hoc c c th i tic ti nh mt ln na, ch c iu ln

ny c s hi trc thc khch xem mi ngi king n mn g hoc thch mn g. Hoc nu l mt ba tic c ng thc khch hn, c s yu cu mi ngi mang theo mt mn n - cch ny, nhng ngi vn kh n c th t chun b ring mn h mun. Nh vy, Kimberley dng tht bi ca mnh i n nhng tng mi. u tin c bc vo tng lai - ln sau - v t hi liu c c mun mt mc tiu tng t khng. Cu tr li l c, xt v nhiu mt. (C mun mi ngi c dp gp li nhau, mc d khng nht thit l ch c, hoc n nhng mn tng t.) Sau c t hi: Mnh lm iu g sai? Mnh c th thay i nhng g

trong tng lai - ln sau? C nhn li nhng g din ra trong bui ti, xem c mun gi nguyn iu g, thay i iu g v hnh thnh mt mc tiu mi, da trn nhng thng tin phn hi. V y l mt v d khc. Dave ang thuyt trnh trc mt nhm mi gii bt ng sn v tm quan trng ca k nng giao tip tt v to s kt ni vi khch hng. Trong khi ni, anh nhn thy trong s khn thnh gi, c ngi t ra bn chn, khng tp trung, mt s b ra ngoi, s khc mang v mt ngn ngm, v nguch ngoc ln giy, khng ai tp trung nghe anh ni. Mt cch au n, anh kt thc bi ni chuyn v nhn c vi ci v tay lp p, min cng. Anh c cm gic

tht kinh khng. Anh bit mt bi ni chuyn nh th ch ng vt i. Anh thy mnh mang nng cm gic tht bi v nn lng, chc l khng ai cn mun nghe anh ni na. Ri anh bc vo tng lai. Anh m thng qu bng hin ti v nhn v pha trc, v tng lai v nhn ra rng mnh vn mun tip tc thuyt trnh v hc hi thm lm tt hn. Anh thch ni chuyn vi mi ngi v k nng giao tip v s kt ni. Phi! anh t nh. Bt chp nhng vic xy ra, l iu mnh mun lm. N rt quan trng, mnh cm nhn c tm quan trng cng nh ni phn khch ca vic thuyt trnh i vi mnh - v mnh mun truyn ti s ho hng y n

ngi khc. Bng cch no y? Khi Dave xem li on phim anh ni chuyn vi mi ngi, anh thy mnh tht s bun chn. Anh cung cp thng tin, nh l th, nhng chng c cht sc sng no trong cu t v l l ca anh. Anh ni nh ci my, phng th nng nh la, lc y li sau gi n tra - Qu thn i, anh ngh, thm ch n mnh cng ng gc mt thi. iu mnh cn phi lm, anh quyt nh, l thi sinh kh vo bui ni chuyn. Mnh mun truyn cm hng. Mnh s k chuyn; mnh s ni v kinh nghim thc t, ca mnh v ca ngi khc. Mnh s by cho khn thnh gi mt s bi tp lm ti ch. H lm bi vo

giy, nh th vn tt hn l h v vi linh tinh. Mi ngi s cng tho lun v cc tnh hung bn hng thc t v m x v n, khn thnh gi s tng tc vi ti, khi bn rn th h s khng thy chn. Anh s cho khn thnh gi tham gia vo ni dung bi ni, v h s thch iu . Dave ang hc hi t sai lm ca mnh - nhng tht bi. V nu anh tip tc hc tp theo cch ny, anh s c nhiu ngi mi n ni chuyn; thm ch anh c th lt vo danh sch nhng din gi ni ting v n thi im chn mui s tr thnh mt qun bi c sc hp dn trong Hi ngh quc gia thng nin, dnh cho nhng ngi bun bn bt ng sn (National Convention

of Realtors). Tht bi dn n thng tin phn hi. BI TP TNG LAI 1 Ni bn ang ngay lc ny l hin ti ca bn; ba tra bn va n v chuyn du lch ma h nm ngoi l qu kh; nhng g bn d nh lm trong dp cui tun l mt phn ca tng lai. Hy hnh dung v mt khonh khc no trong nm ti: v cng vic, gia nh, nhng chuyn i, ngy ngh, i thm h hng. 2 Nu bn c th d on nhng chuyn s n vi bn - r ti tng chi tit nh - th n s ra sao? Hy tng tng v iu .

3 Chn ra mt s ngy bn cm thy vui nht trong vi nm gn y. Tng tng cuc i bn s ra sao nu mi ngy trong tng lai s din ra y nh th: khng c g khc bit, khng c bt c s ngc nhin no.

10

CHNG 3 ng T Gc Nhn Ca Ngi Khc

BIN THT BI thnh thng tin phn hi, bn cn:

Ba yu t trn c mi quan h tng thuc. l mt chu trnh iu khin, trong mi thnh t sinh ra ci tip theo v thay i n. Bn cn c cm nhn v tng lai c th ng t gc nhn ca ngi khc, thot khi chnh mnh, hnh thnh mt mc tiu kh thi. Nu bn khng c kh nng ng t gc

nhn ca ngi khc, bn khng th nhn thy nhng im khc bit ca tng lai vi hin ti, v bn khng th to ra mc tiu. V theo nh ngha, c c mc tiu r rng l khi bn thy mnh sng trong khong thi gian m bn cha tng tri qua (tng lai) v nhn nhn bn thn t mt gc nhn mi m. Nhng bc ny kt ni vi nhau nh cc ht ngc trong chui ht. ng T Gc Nhn Ca Ngi Khc, Tng Lai, Mc Tiu, Tng Lai, ng T Gc Nhn Ca Ngi Khc: D theo bt c th t no th kt qu vn khng i. Bn chuyn ha mt tht bi bng cch xem xt n t gc mi, nh ngi ng bn ngoi quan st, t p dng nhng g hc hi c vo tng lai.

(Nu khng c tng lai, l khong thi gian khc vi hin ti v qu kh, th s khng cch g thay i mi th.) ng t gc nhn ca ngi khc l kh nng quan st bn thn mnh nh th bn l mt din vin trong b phim v sai lm hoc tht bi ca chnh mnh. Bn nhn v lng nghe bn thn m khng ct b hay cm thy xu h, hoc bt k hnh ng phn xt no. Bn ch xem li nhng vic mnh lm, nghe li nhng iu mnh ni ri rt kinh nghim, mang mc tiu mong mun vo tng lai, hnh ng khc i nh nhng iu bn hc c t vic quan st mnh tht bi. Hoc trong trng hp khc, nhng g bn c kt c t vic ng t gc nhn ca ngi khc c th khin bn

quyt nh khng mong mun mt mc tiu nh th trong tng lai na. Chng hn, nu bn i du lch cng mt ngi bn, c y ho hc mun tham gia nhiu tr chi th v, trong khi bn li ch mun ngh x hi th iu ny c th dn n mt tri nghim khng vui cho c hai ngi. C bn thc dy t sm tinh m, nn nng i ngm cnh, cn bn c t t, nhm nhp ba sng trn ging, c bo, cui cng mi th b dc bi bin hoc nhng con ph trong th trn, ng nghing my ca tim, ngi qun caf, chng c g vi v. Th th, iu c th xy ra sau l, hoc rt cuc c hai khng lm g c bi ai cng u mun trnh cng thng, hoc mt trong hai ngi phi hy sinh cho ngi

kia, v khng ai c c iu mnh k vng trong chuyn i. Bn cm thy mnh b p ung cn c y thy bn nh k cn mi. Khi tr v nh, bn nhn ra l mt sai lm tai hi, tnh bn gia hai ngi ang ngp ngh b vc; lm sao bn c th cn ngh l hai ngi ha hp c c ch? y chnh l lc bn cn ng t gc nhn ca ngi khc (ngi th ba). Bn hnh dung li nhng g din ra trong chuyn i chi. Bn y, cn c y th kia; y l bi bin, quang cnh thnh ph. iu g khng n? Bn rt ra bi hc g? Bn xem li on phim chiu cnh hai ngi gng p vui v vi nhau, v

cui cng bn t hi: Mnh c cn mong mun mc tiu chng? Mnh c cn mun i du lch vi c y vo nm ti khng? Khng. Nhng iu khng c ngha l bn nh mt tnh bn gia hai ngi. Bn nhn ra rng hai ngi c vi im khc bit trong mt s thi im (iu l gii ti sao ngay t u hai ngi c th lm bn tt ca nhau) v trong nhng k ngh, tn hng nhng pht giy khc vi sinh hot thng ngy, mi ngi li mun mt th khc. Nh vy vn tt chn. ng i du lch cng nhau na. Hy ni vi c y rng bn thch c bu bn cng c y trong cuc sng thng ngy, hn h

nhau i n, i xem phim hoc tn gu hng gi - nhng bn ngh s tt hn nu mi ngi i ngh ring. Mc tiu thay i; thng tin phn hi t tht bi ca chuyn i ngh mang n nhng thng tin mi: ti rt thch lm bn vi ngi ny, nhng ti khng mun i ngh cng c y. Thng tin phn hi gii phng cuc i bn, cho bn nhiu la chn hn, cho php bn ph v li mn phi lm nhng g ngi khc mun (i du lch cng bn b), ri lm hng n (ngi ny lm phin ngi kia; mi ngi mt trong chuyn i), v trch mc chnh mnh hoc ngi khc. Li mn y c th khin tnh bn gia hai ngi rn nt, trong khi ch cn nhn li chnh mnh

(tch bit vi bn thn) l bn c ngay thng tin phn hi, gip bn trn trng gi gn phn ng qu trong mi quan h ca hai ngi v b i nhng ci cn li. ng v ci khng tt m b lun ci tt. im quan trng trong vic thay i hnh vi ca bn tng lai l kh nng quan st mnh trong qu kh, tr thnh khn gi ca chnh mnh trong sut qu trnh tri nghim y, thu thp nhng thng tin cho php bn chnh sa, thay i, hoc t b mc tiu nh trc y. ng t gc nhn ca ngi khc gip thay i quan im ca bn. Thay v ha mnh vo tri nghim y, nhn bng mt v nghe bng i tai ca chnh mnh, th gi y bn bc ra ngoi, l khn gi ch khng phi din vin. Bn

bc li li quan st tri nghim t mt khong cch nht nh v khch quan hn. ng t gc nhn ca ngi khc tht ra khng c g khc hn vic tr thnh ngi quan st chnh mnh. ng ln ln n vi ci m cc nh tm l hc gi l phn thn, ch mt ngi tch ra khi mt tri nghim. l mt dng bnh tm l, v chc chn khng lin quan g n nhng iu chng ta ang bn. ng t gc nhn ca ngi khc l k nng nhn v lng nghe chnh mnh t bn ngoi, nh th mnh l mt ngi ngoi cuc. l kh nng tr nn v t, khch quan, ch n gin ghi nhn hnh vi m khng a ra bt c mt nhn xt hoc phn quyt no. l mt v tr v

cng quan trng tm ra cch gii quyt vn . V cng d dng na. Chc hn bn tng nhiu ln lm iu ny mt cch t nhin: li li, nhn mnh t mt khong cch no , quan st mnh vi mc khch quan nht nh. Nhng kh nng ny tr nn tht s hu ch, mt cng c bn hc hi t tht bi v vt qua kh khn, bn phi thc rng mnh c n v sau bn phi thc hnh n khi n tr nn t ng. Nh vy, bt c khi no bn mun ng t gc nhn ca ngi khc, mi vic s lun sn sng v n gin. ng t gc nhn ca ngi khc tr thnh ngun lc thng trc khi bn mun to ra mt bc m trung gian gia bn v vn hoc tht bi. Trong bt c tnh

hung no, bn cng c th la chn, tr thnh ngi quan st chnh mnh v s dng thng tin phn hi gip bn t c iu mnh mun, hoc loi b mc tiu c tm n mt mc tiu khc thc t v kh thi hn. Joanna tu mt ngi nh mi trn mnh t rng hn 4.000 mt vung ngoi . Cui cng, b cng c c khu vn m c: c m bin thnh s tht. B hnh dung v c cy hoa l trong khu vn ca mnh, d nh s trang tr khun vin trn mnh t mi. B ngh v n nh mt vn a ng.

u ma xun, b xi t v trng tt c nhng loi cy m b a thch, hoa th b gieo ht, cn nhng loi cy lu nin th b chm bn t cy con chit cnh. Khi ma kh n, b nhn ra mnh s tn bn tin cho vic ti tiu. B s phi chn gi li mt s cy v b cho cht kh mt s khc.Tht kh khn khi phi la chn. Trong khu vn ca Joanna, cc khm hoa c trng gn nhau theo mt th t c ch ch, vi nhng gam mu ging nh trong nhng bc tranh ca danh ha ngi Php, Monet. Hai nm

sau, cc cy hoa bt u tr bng rc r, nhng mt s cy ln t ca nhng cy khc. Nm tip theo, b ch cn ba loi hoa khc nhau; chng ln chim ton b khu trng hoa. Chng bao lu, iu tng t cng xy ra vi nhng loi cy lu nin; mt s cy ln qu nhanh ln lt, pht trin ht phn sn dnh cho nhng loi cy khc. Nhng loi cy a thch b trng gn nh, b r s ca chng n su xung tn tng hm, lm b mng ca ngi nh yu i. B li phi n bt v dch chuyn chng i ni khc. Phi chng mi th kt thc? Rng b tht bi? B nhn nhng ci cy mnh yu mn cht ln xe ch i. B t hi: Liu mnh

vn cn mun mt khu vn? Bn on ng! Hn bt c th g khc. B mng tng khu vn ca mnh vo ma xun - ma xun ti, ma xun nm sau na - v nhng vin cnh bt u khin b thch th v cng; b c cm gic rt tt p v mnh v v khu vn; b li ho hng nh xa v hn th na. Joanna nhn ra b phm sai lm. B nhn ra mnh c nhng tnh ton sai lch v bung xui trong nhng nm qua. B bt u ng t gc nhn ca ngi khc, quan st mnh trong qu kh, xem xt li nhng quyt nh, nhng loi cy m mnh la chn. Sau b qun i tht bi v ni tht vng ca chnh mnh,

dp b vic trch mc bn thn v t hi: Mnh c th lm khc i nh th no trong tng lai? Tng bc mt b c cu tr li. B s trng cy trn mt khonh t nh hn, thay v trn khp mnh t b c th ti tm, chm bn mt cch hiu qu. Trong vn hoa, b c th sp t nhng loi hoa pht trin nhanh st tng bn tri, chng s c nhiu khng gian hn pht trin; nhng loi khc y sang bn phi. Loi cy a thch b s trng xa ngi nh hn. Khi b thc hin tt c nhng iu ny, b pht hin ra rng cnh quan mi m b to ra tht s cn tt hn ci c. N khng phi l vn a ng, m tht s l ni bn tr c th v t chy chi

m khng s gim ln hoa; b cn lm c sn chi cu lng v bng v cho n chu ni ngoi ca mnh khi chng ti thm na. B pht hin ra rng vic di nhng cy to ra xa ngi nh cho php nh nng mt tri c th trn vo phng ng vo nhng bui bnh minh v b cm thy mnh vui hn, yn bnh v thanh thn hn, ging nh ch chim nh trong th gii ca mnh. BI TP PHN TCH QU KH Nh v mt chuyn i vui v vi mt ngi bn. Gi s bn c mt bc nh chp li chuyn i y v bn ang ngm nhn li hnh ca hai ngi.

Chuyn bc nh ny thnh mt on phim gia nh v chuyn i ca bn, quan st v lng nghe bn v ngi bn . HIN TI Tng tng c mt camera quay phim u trong phng ngay lc ny v rng mt phn ca bn ang ng quay phim, nhn thy chnh mnh qua ng knh my quay. Hy ni to thnh ting v mt iu g v lng nghe ging ni ca mnh - ghi nhn v m iu v nhp iu. TNG LAI

Ngh xem bn thch tn hng mt cui tun c bit nh th no. Tng tng bn ang ni mnh mun, vi nhng ngi bn thch xung quanh, lm bt c iu g. Hy lng nghe chnh mnh. Xem on phim ny nh th l mt on gii thiu phim sp chiu, ha hn nhiu iu hp dn s din ra. chnh l ng t gc nhn ca ngi khc - quan st v lng nghe bn thn mnh trong qu kh, hot ng trong tng lai, hoc thm ch ngay by gi, trong hin ti. Vi mt s ngi, nhn thy bn thn d hn lng nghe nhng g

mnh ni v s khc ngc li. iu khng quan trng. Min l bn c th bt u tng tng nhn thy mnh hoc nghe mnh ni, lc y bn ang ng t gc nhn ca ngi khc. BI TP THNG TIN PHN HI Ngh v mt tht bi. T hi, liu mnh vn cn mun[bt c iu g m bn cha t c hoc cha thc hin]? Nu khng, hy chuyn sang mc tiu khc; nu c, hy tip tc. Nhn thy bn thn trong tri

nghim tht bi. Khi ang quan st, hy t hi, Ti hc c g t kinh nghim ny? Ti c th lm khc i nh th no trong tng lai? Tua li on phim nhiu ln, cho n khi bn c c thng tin mi, tng mi cho tng lai. Sau khi tip nhn nhng thng tin phn hi ny, bn mun thay mc tiu theo mt cch no hay vn gi nguyn? To mt hnh nh v mc tiu. Tng tng v mt con ng xuyn thi gian v khng gian, i din cho tng lai ca bn. Quyt nh xem mnh nn t mc tiu vo thi im no trong

tng lai, khi no bn c th bin n thnh hin thc. Hy t hnh nh v mc tiu ca bn vo con ng tng lai. Nhn thy bn thn bn khc i, hnh ng khc i dung nhng thng tin bn thu thp c trong bc 3 nh l thng tin phn hi t c mc tiu bn mun ln ny. T nh, Mnh c thi gian thnh cng. Ghi nh: Bn c th dng bn k hoch chi tit cho thnh cng (xem Chng 19: nh Ngha Mc Tiu quyn 1.) thy r hn v mc tiu ca bn v gia tng c hi

thnh cng.

11

CHNG 4 Phn Cp Ti mun iu g? Ti c cn mun iu khng? Ngay lc ny ti mun g? Ti rt ra iu g t tht bi ny? Ti c th thay i hoc thc hin mi vic khc i trong ln sau khng?

C C CU HI MANG N nh hng v gc nhn cho bn. Sau mi cu hi, bn s thy mc tiu ca mnh r hn mt cht. ng bn tm n cu tr li; chnh cu hi mi cho thy bn ang u v s i u tip theo. y l qu trnh bin tht bi thnh thng tin phn hi. Nhng cu hi gip chng ta phn tch tri nghim v thng tin thnh nhng chi tit nh hn, hu ch

hn. Thay v c gng thay i mi th v mt tnh hung hoc hnh vi, chng ta c th tp trung vo nhng chi tit c th. Cc cu hi cng m ra mt gc nhn rng ln hn, gip chng ta thy c bc tranh ton cnh, nhng mc ch su xa ng sau hnh vi v mi bn tm ca chng ta. Mt mt ta t cu hi mc vi m l C th , mnh mun thay i iu g trong cch lm ny? v mt v m, chng ta c Mc ch ca vic lm ny l g? N c tc dng g cho cuc i mnh? Cch chng ta chia thng tin ra thnh nhng gi nh hn hoc m rng n thnh nhng gi nh khi qut hn, ln hn trong cuc sng, trong NLP gi l phn cp . l mt cng c hiu

nghim m chc chn bn v ang s dng trong cuc sng khi cn a ra quyt nh. N cng t nhin nh nhng hnh vi khc ca con ngi nh vic cn nhc, v chng ta khng th khng thc hin vic ny. Nhng chng ta c th nng cao tnh hiu qu ca bn thn. Hc cch s dng hiu qu nhng cng c tr tu ca con ngi tc l vn vi nhng vic y, nhng ta thc c mnh ang lm g, lm sao cho hiu qu hn v bng cch no ta huy ng c nhng tim nng y ng lc. iu ny c ngha l chng ta kim sot mt cch c thc vi nhng qu trnh t nhin m trc nay ta khng ngh n. S khc bit l v k. Phn cp l cch sp xp t chc suy

ngh ca chng ta bng cch to ra nhng hng mc thng tin. Hng mc c dng xc nh cc mu thng tin m ta cho rng chng tng t nhau. V d, cht rn l mt hng mc c th bao gm , kim loi, g v nha nhng khng bao gm lng chim hoc bt bin. Mi cp bc trong phn cp l mt mu thng tin c th c xp vo hng mc cao hn (tng qut ha), hoc chia thnh nhng hng mc nh hn (chi tit ha), hoc c thay th bng mt cp bc khc trong cng hng mc ln (phn cp ng hng). V d, hoa hng c th c xp vo hng mc cao hn l hoa hoc c th chia nh thnh cc loi hoa hng nh hng trng, hng nhung, hng t mui, hng vi v.v...

Hoc trong hng mc ln v hoa, hoa hng c th c thay th bng hoa lily, hoa cc hoc hoa phong lan.

Tng qut ha ngha l m rng thng tin mc khi nim chung chung hn. Chi tit ha l nu r hn, c th hn tng mu thng tin mt. Phn cp ng hng ngha l xem xt mt hng mc v tm mt tng tng ng hoc mt t ng ngha trong cng mt cp bc ln cha ng ngha ca c hai t.

Nu cp bc ln l 'sc hp dn' th nhng v d c th ca khi nim ny c th l: xinh p, d thng, p trai, ng yu, duyn dng. Nm tnh t ny u din t sc hp dn. Nhng tng hoc t ng lin quan n nhau c gi l cp bc ng hng. Phn cp gip sp xp v t chc thng tin bng cch phn n vo cc hng mc. X c ging Y khng? Ging nhng mt no? Khc nhau ra sao? (To c ging cam khng? C hai u l tri cy . To c trng vng c kh hu lnh, cam vng kh hu m p. To c v ngoi trn lng, cam c v sn si. To c mu , cam c mu cam). Sau khi chng ta tng qut ha chng ln thnh tri cy , cho thy chng ging

nhau nh th no (cp bc ng hng), chng ta t hi chng khc nhau ra sao. By gi, chng ta lp ra nhng hng mc mi (thi tit lnh, v lng bng, mu ), v chng ta c th chi tit ha, tm thm nhng v d tng ng, hoc cc cp bc ng hng trong mi hng mc . Hng mc (cp bc ln) tri cy c mu c th gm qu cherry, mn v du ty, trong khi hng mc tri cy c v sn si bao gm bi, chanh, qut. Phn cp l qu trnh sng lc din ra khng ngng trong tm tr chng ta. N cho php chng ta phn bit r hn nhng iu mnh mun hoc c nh ni n, vi nhng g ngc li. N cng cho php chng ta nh ngha v ti nh ngha mi quan h gia cc tng,

cng nh gia ngi vi ngi, gia cc tnh hung, tri nghim hoc k c, tm kim c hi mi, gc nhn hoc quan im mi v s vt, gii php hoc phng php tip cn vn theo cch mi. Nh h thng phn cp ni ti ny m chng ta c th sp xp suy ngh, cm gic v hnh vi. Nu mi tri nghim u ri rc v khng lin quan g n nhau, chng ta s khng c k c, khng c s thng nht cng nh kin thc. Kin thc c gy dng nh s gn kt gia cc tng v tri nghim. Phn cp chnh l h thng sng lc nhng tng v tri nghim y. hiu r vic phn cp hot ng nh th no, hy ly v d v mt t n

gin: tu ha. Tu ha thuc hng mc no cao hn? C mt s p n. c th l phng tin vn chuyn . l cp bc cao hn, khi qut hn v tu ha thuc nhm . Nhiu thng tin khc cng c th ph hp trong hng mc ny, ngoi tu ha nh: xe hi, my bay, tu in ngm, nga, taxi, tu bin, xe p, lc . Tng qut ha l chuyn thng tin vo hng mc chung chung hn. Phng tin vn chuyn m rng hoc khi qut ha khi nim tu ha. Chi tit ha ngha l c th ha thng tin, xp chng vo tng hng mc nh hn, mt s v d c th ca tu ha nh tu nhanh, tu ch, tu in, v.v... Khi bn sp xp thng tin trong phm

vi cng mt hng mc th gi l phn cp ng hng. C ngha l mt nhm t hoc khi nim tng ng, ng ngha hoc c th thay th cho nhau trong cng mt hng mc ln hn. Tu ha, xe hi, nga, xe p l nhng v d cho phn cp ng hng bi chng ph hp xp chung vo hng mc cao hn l phng tin vn chuyn. Nhng nu chng ta thay i cp bc ln phng tin vn chuyn thnh xe c th nhng cp bc ng hng ca chng ta cng s thay i. Nga khng phi l xe c. N s khng thuc v nhm ny na. Chng ta xc nh nhng g minh khng cp nh l cch lm r iu ta mun ni mt cch c th. Phn cp l mt qu trnh rt t nhin: chng ta thc hin thng xuyn.

Tuy vy, vn ch chng ta cho rng ngi khc cng phn cp thng tin ging nh ta rng suy ngh ca h cng nm trong cng hng mc nh ta. Hy ni v ch ph thai. Mt nhm tranh lun t cp bc ln l t do c nhn: Liu ngi ph n c quyn t quyt l nn tip tc hay chm dt thai k m khng cn chnh quyn can thip khng? Mt nhm khc xut pht t cp bc ln l ti git ngi li lp lun rng: Phi chng ai cng c quyn tc ot mng sng ca ngi khc? Gia h khng c im chung no, tr khi h bt u ni v cng mt cp bc ln. Hoc h phi ng tranh lun v hnh vi git ngi - mt a tr cha ra i c c xem l mt c th, mt

cng dn nh nc, v v th c y quyn v c bo v nh tt c nhng cng dn khc hay khng - hoc v vn t do c nhn. S chng th gi l tranh lun bi ngay t u h khng cng xut pht im (cp bc ln nht). Hai bn ch ni cho mnh nghe thi. Tr nn thc v vic chng ta sp xp thng tin, tri nghim vo cc hng mc v hiu cch chng ta lm nh th no cho php chng ta t vn v nhng hng mc c th m chng ta to ra, cch chng ta nhn nhn mi th i vi bn thn v ngi khc. iu ny gip ta m rng quan im, lm cho n c th hn, hoc tm ra nhng thnh t tng t c th thay th. Kim sot c nhng hng mc do

mnh to ra s to iu kin cho chng ta gii quyt vn (ca chnh mnh v ca ngi khc) bng cch thay i gc nhn. V d, nu mt ngi ni Gia nh ti rt kh khn, bn c th tr li bng cch hi li C th l ai? y chnh l chi tit ha. Hoc bn cng c th bt u tng qut ha c ci nhn tng quan hn: Gia nh no nhn chung cng u phc tp v nhiu vn . Phn cp ng hng c th l: Tnh bn cng c lc kh khn, cc mi quan h vi ngi khc u kh khn, cc mi quan h gia cc th h cng khng d dng g. Mi loi phn cp thay i quan im v hng mc c th ang c xem

xt. Vic chuyn i cng ging nh chim ngng mt tc phm iu khc t nhiu gc khc nhau. Nhng g bn thy, cho d l bt c hnh th khng gian v hnh dng c th no, u ph thuc vo cch bn nhn n. T xa bn c th thy nhng ng nt khi qut, n gn hn bn s thy kt cu ca cht liu iu khc, nhng ng cong, ch chm ni. Hoc bn c th nhn v tr t tc phm iu khc v t hi Mnh c th t ci g khc vo c khng? Ring i vi c m, mc tiu v nhng quyt nh trong cuc i bn th vic c c gc nhn rng ln hn, mt bc tranh ton cnh l iu rt quan trng. Tng qut ha gip nh ngha v s mnh hoc mc ch ng sau nhng

g bn lm hoc d nh lm, t n vo bi cnh cuc i bn. iu ny gip ng vin bn tip tc phn u. Gi s bn i kim vic hng thng tri m vn khng thnh cng. Hoc bn c gng bn mt d n cho ai nhng khng thnh. Bn tr nn bun chn. Bn thm ch khng mun gi bt k cuc in thoi no na, hoc in vo bt k mu n xin vic no m ngi ta a cho bn trong bui phng vn na. Ging nh mi th ch l cng cc. Bn tht vng, ri vo cm gic b khc t cng suy ngh Lm th th c g c ch? l lc bn cn tm ngng v xem xt nhng g ang din ra. Bn tng qut ha, t cho mnh nhng cu hi tm v

m: Mc ch ca nhng vic mnh ang lm l g?, D n ny gip c g cho mnh? y bn ang lm r mc ch pha sau nhng hnh ng ca mnh. Tng qut ha gip bn nh ngha li mc tiu ca mnh v m rng c hi. Bn t hi Mnh lm vic ny lm g? v cu tr li c th l kim tin. Mc tiu chnh c xc nh. By gi bn t hi Cn vic g khc mnh c th lm kim tin khng? Bn phn cp ng hng v cn nhc cc la chn. Bn c th trng tr ti nh, lm tip th qua in thoi hoc Internet, m mt ca hng (i vay vn), dng cc k nng ca mnh tr thnh chuyn gia t vn, d nhng kha o

to chuyn ngnh nh mt cch u t vo bn thn tm mt cng vic tt hn trong tng lai, tham gia vo lc lng qun i. Mi la chn u l mt phn ca mt hng mc ln hn: kim tin . Hoc bn chi tit ha, i vo ni dung c th: lm th no c c cng vic ny, bn c d n kia. Chi tit ha gip bn thot khi ci by ca tnh trng Qu ti. Thay v m chm trong cm gic tht bi, b dn vo bc ng cng, cm thy mnh chng lm c tr trng g, bn hy t ra cho mnh nhng cu hi c th: Mnh lm sai ch no? Mnh c th ci thin ra sao? Phn cp l phng tin qua

chng ta chuyn tht bi thnh thng tin phn hi. Khi khng thnh cng trong mt chuyn g , chng ta c c hi thu thp thm thng tin v kh nng v ngun lc ca mnh bng cch t cu hi Ti c th lm iu ny khc hn trong tng lai nh th no? Tt c mi ngi ai cng tht bi, t nht l vi ln trong i. Nu khng c tht bi, chng ta s khng dm mo him, khng bao gi nhm n nhng iu nm ngoi tm tay mnh. nh gi li nhng mc tiu v c m - nhn li vic mt ngi b i v nhn ra rng mnh khng cn cn anh ta na, hoc dp b m c tu mt chic xe hi th thao (v n khng thc t) dng tin vo mt vic khc - chnh l s t do m thng tin phn hi mang

li. Nu bn cha t c iu g , bt k l iu bn m c hay hy vng th rt c th n cha phi l mc tiu ph hp hoc thc t i vi bn. Hoc c th bn cn tp trung cho n hn na hoc cn thm thi gian. Dch chuyn gia khng gian v thi gian, thay i cc hng mc, c th ha hn na bn c th chuyn t mc tiu sang tht bi sang mt mc tiu mi. Phn cp l mt cng c tuyt vi: va ging my vi tnh va ging ng knh my nh, c th chp ton cnh v c cn cnh. Vi n bn c th chuyn t khong cch rt gn thnh bao qut, t tiu tit n quy m ton cu. Chuyn tht bi thnh thng tin phn

hi c ngha l bn nhn thc v mt tng lai khc vi hin ti hoc qu kh, v bn c th chc thng qu bng thi gian ang b buc bn vo mt tri nghim tht bi no . Bn hc hi t tht bi v sn sng cho tng lai, vi nhng ngun lc sn c, nhng cu hi, nhng tng r rng dn n nhng trin vng mi m v nhng cuc phiu lu mi trn sut chng ng khng ngng thay i, ni m khng c g l mi mi khng th xy ra. TM LC CHUYN THT BI THNH THNG TIN PHN HI TNG LAI: Khong thi gian khc bit v cht i vi qu kh v hin ti, trong bn t hi Ti c th hc hi

c g? Ti c th lm mi vic khc i nh th no? MC TIU: T hi Ti mun g trong tnh hung ny? Nu bn vn mun cng mc tiu , hy chuyn n vo tng lai. NG T GC NHN CA NGI KHC: Nhn thy v lng nghe mnh trong k c, trong hin ti hoc trong mt gi nh tng lai. Sau t hi Ti hc hi c iu g? Trong tng lai, ti c th lm mi vic khc i ra sao?' PHN CP: Sp xp thng tin vo cc hng mc, tng qut ha hoc chi tit ha. CHUYN THT BI THNH THNG TIN PHN HI: Tng qut

ha mc tiu ca bn v t chi tit ha n thnh nhng mu thng tin c th, nh hn. Bn c th hc hi t tht bi ca chnh mnh, xem nhng g bn c th thay i vo ln sau v hc cch tinh chnh mc tiu cho tt hn. BI TP PHN CP 1 1 Chn mt t, mt vt c th, mt th c sn ngay ni bn sng: gh, xe hi, sch, tivi, cy. Vit tn vt gia trang giy. 2 Tng qut ha t ln, xem n thuc hng mc ln hn no. Vit hng mc pha trn t u tin ca bn. 3 T hi: Ci gh thuc hng

mc no ln hn? 4 Phn cp ng hng. Ngh v nhng t khc cng thuc hng mc ln ca ci t u tin bn ngh n. Vit tn nhng vt dng ny cng hng vi t . T hi: Ci g tng t vi ci ny (gh)? Lun ghi nh trong u rng v d ca bn phi ph hp vi hng mc ln m ci gh l mt tp hp con ca n - V d: c. Chi tit ha. Pha di t u tin, vit ra nhng c im khc bit hoc cc loi chi tit, c trng) ca t .

T hi: c trng ca n (ci gh) l g; n thuc loi (gh) no? V s . Bc ny kh th v, n cho thy cc loi hng mc m bn quen dng, v c tc dng gip tm tr bn tr nn linh hot. BI TP PHN CP 2 1 Ngh v mt th m bn mun t c hoc thay i. 2 Tng qut ha. T hi: iu ny c ch g cho mnh? Nu t c /thay i iu ny s c ngha ra sao trong i mnh? (Cch lm ny t mc tiu ca bn vo gc nhn tng qut hn, thm quan im v m rng ngha.)

3 Phn cp ng hng. T hi: Trong i mnh cn iu g tng t th ny? Nhng vic no mnh t c cng tng t nh th? 4 Chi tit ha. T hi: Mnh c th lm g trc tin? Mnh cn ngun lc no? (a s cc bc trong bn k hoch chi tit cho thnh cng chnh l v d ca vic chi tit ha.) B MO CON

C mt b mo con tn l Squirt mt i ton b gia nh mnh khi ch mi vi tun tui. N ln ln mt mnh trong mt kho thc ln, ni c nhiu mo c to ln, d tn. Chng coi Squirt nh ca n v thng ui nh n mi khi n mon men n gn. Squirt s hi l mo lm v c trnh xa chng cng nhiu cng tt. Ngy thng tri qua, cui cng mo Squirt cng ln v kho mnh, n chuyn sang sng nhng nng tri v nhiu ni

khc. N kim thc n sng qua ngy v cuc i n ni chung tm n, tr mt iu, n rt c n, khng tm ra ai chi chung hoc tr chuyn. Khng c nhiu mo con quanh y, v mi khi n thy mt con th y nh rng a c mt con mo to ln bo v, v Squirt vn kinh hn bt va mi khi thy mt con mo to nh th. Th l n khng c c hi chi a hoc ni chuyn vi bt c con mo no, cn nhng con vt khc oi th lm sao n c th giao tip bng ngn ng ca chng hoc cm thy gn gi c. Mt ngy kia, n khm ph ra mt nh kho cha rt nhiu c v pht hin mt vt g rt ln, sng chi ng ta lng vo vch nh kho. N mon men

n gn ci vt sng chi v trng thy mt con mo to ln l l tin v pha n - v nh bao ln khc, n hong hn b chy. Tuy nhin ln ny c v khc - n khng nghe hoc nh hi thy mt con mo no khc c - th l mt lc sau n li l d n gn ci vt th v kia, mt ln na n trng thy mt con mo to ln v li b chy. Hnh ng y c lp li vi ln cho n khi cui cng, s t m li ko n n gn v chm mi vi con mo to ln, l hoc kia. N bt u rt ln v con mo l kia cng lm y nh th, n ngng li, con mo kia cng ngng li. Squirt ngi , cc k bi ri, cho n khi mt con mo khoang en trng nh t u chy n, nhm thng vo ci vt sng chi kia - v

Squirt nhn thy mt con mo khc ging y ht nh con mo kia. Con mo nh ny lm g, con mo nh th hai cng lm y nh th, v Squirt lm g th con mo to ln kia cng lm y nh vy. t nhin Squirt hiu ra: chnh l bn thn n! Con mo to ln y chnh l Squirt! N ngm nhn mnh, nhn v to ln ca chnh mnh, v bt thnh lnh mt ngh ny ra: nu n to con nh th th rt c th nhng con mo to khc s mun chi v ni chuyn vi n lm ch-v nu chng t ra th l th n cng ln t v. Squirt ra khi nh kho, kt bn c vi nhiu con mo khc, v khng bao gi cm thy c c na. Phn Hai: Tm Bn Khng Phi L Mt

Vng t

12

CHNG 5 M Thc Ngn Ng Ngn ng khng phi l tri nghim, nhng ngn ng c th to ra tri nghim . N GN NG L cch chng ta m ha cc suy ngh, k c v tr tng tng ca mnh trong no b, n cho php ta vt khng gian v thi gian, tr v qu kh hoc bc vo tng lai, i n nhng ni ta cha h n v nhng khong thi gian chng ta cha tng sng. N l mt phn tm nhn ca chng ta, l cch chng ta nh hnh tri nghim ca mnh lu gi v chia s vi ngi khc. Ngn ng l mt phn khng th thiu chng ta tht s l ngi. Bt k ngn ng chng ta dng l g,

ting Tutsi hay Sanskrit, cho d bng li v thanh qun hay bng tay v c mt, d chng ta l ngi c hay vit, ngi ni hay ra hiu, chng ta cng u nh vo ngn ng suy ngh v giao tip vi mnh cng nh vi ngi khc. Ngn ng l phng thc giao tip ca con ngi, bt k loi ngn ng c th m mt c nhn s dng l g. Ngn ng l nhng th ting c th: ting Hoa, ting Swahili, ting Phn Lan v bt c th ting no trong hng nghn h thng sp xp t v c php trn th gii. V sau chng ta c t ng , cng c chuyn ti ngn ng, n v din t c th nht. T ng th hin tri nghim, nhng bn thn n khng phi l tri nghim.

Ngn ng ni chung, l phng tin m t mt tri nghim, nhng bn thn n khng phi l nhng tri nghim. Theo ngha ny, ngn ng ging nh mt tm bn . Mt tm bn th hin mt vng t c th: mt quc gia hoc lnh th, thnh ph, tnh, th x, khu ph hay thm ch ch l mt con ng (tm bn c th thuc cp bc ln hoc nh). Tm bn cho bn bit ng r u, t ch ny n ch kia bao xa. N chi tit n mc th hin mi con ng ln nh, nhng ng hm v nhng ngi nh trong vng. Nhng v c bn, bn l mt chuyn, cn phn th gii m n miu t li l chuyn khc. Bn gm nhng ng nt, i khi thm mu sc, c v hoc in ra giy. Mt vng t

bn thn n rt rng ln (nu em so snh vi nhng g th hin trn bn ) cng v vn nhng m thanh v cnh quan, mi th chuyn ng, nh ca, i ni, sng ngi, bi rc, chim chc, nh hng, bi u xe, trng hc, vi cu ha - th. Bn khng phi l mt vng t, tuy vy chng ta u cn bn bit mnh ang i u.

Tm bn khng phi l mt vng t l mt gi

nh ca NLP do Noam Chomsky khi xng. Cng trnh chuyn ho ng php ca ng cch mng ho cch nhn ca chng ta v ngn ng nh l mt cng c biu t cho cch thc no b hot ng. Mt pht ngn tng t c th l Thc n khng phi l ba n. Bt c ngi n king no cng c th ni vi bn rng bn khng th mp ln d ch mt gram nu bn n ht cc t ghi trong thc n, k c khi bn thc n miu t cc loi thc n rt ngon km nhng tm hnh minh ha bt mt. Bn c th nm n trong u, v c th, bn chy nc ming nhng l hai chuyn hon ton khc. Bi thc n khng phi l thc n tht. Thc n c mi, hng v, mu sc v cch trnh by; thc n th

ch c tn gi, nhn mc, hoc miu t v cc mn n m thi. Ngn ng th hin tri nghim, ging nh thc n m t thc n, tm bn m phng mt vng t v bc hnh miu t v mt con ngi. Ngn ng khng phi l tri nghim. iu quan trng trong vic hc hi giao tip tt hn vi bn thn v ngi khc chnh l nhn ra rng con ngi gi gm vo ngn t nhiu ngha khc nhau, bi h c nhiu tri nghim khc nhau. c th l mt tri nghim chung chung - tnh yu, tnh mu t, ni gin d, chin tranh - nhng mi ngi chng ta c nhng k c v ngha ring. T tnh yu hoc m c th gi ln nhng lin tng khc nhau ty ngi.

Mi t c th hm cha hng trm ngha, cng v vn sc thi c nhn. Lm sao ti c th truyn ti tri nghim ca ti sang cho bn? Ti ght ung sa hoc ti ght dn ngoi quc mi nghe qua c v ging nhau, nhng v ngha th khc xa. Cch duy nht gip chng ta bit c im khc nhau l hiu nhng tri nghim c th ng sau s ght. Chng ta l th gii v Vi chng ti bn l c th gii - im gip chng ta nhn ra s khc nhau gia hai cu ny l ngha tht s ca t th gii m ngi ni mun ni ti. Chng ta khng th truyn cho ngi khc tri nghim ca mnh theo ng ngha en . Chng ta s dung ngn ng

cng tt c nhng kh nng v nhng mt hn ch ca n, chuyn ti nhng iu ta mun ni. Tm bn khng phi l bang Texas nhng n i din cho Texas, n cha ng nhng chi tit ny ng thi loi b nhng chi tit khc, ty theo loi hnh ca dng bn (ng b, a hnh, hng khng). Ngn ng khng phi l tri nghim, tuy vy, ngn ng c th to ra tri nghim. Mt tm bn c th ch ra v tr ct giu ca mt kho bu hoc ch ra mi lin h gia cc s vt, ci no nm gn ci no, lm sao i t ch ny n ch kia. Chng ny ni v vic c cc m thc ca ngn ng (bn ) v tm hiu xem nhng loi cu hi no chng ta

cn t ra khm ph nhiu hn v tri nghim c nhn hoc ngha (vng t). Nhng cu hi ny gip chng ta o su hn v t ng v m thc ca ngn t tht s hiu nhng tri nghim ca ngi khc hoc truyn t suy ngh ca mnh tt hn, nh chng ta c th giao tip r rng hn, hiu ngi khc v din t ng mnh mun. Trong Phn Mt ca quyn 1, Ngha Ca Giao Tip Chnh L Phn Hi M Bn Nhn c, chng ta tho lun v s tng tc gia ngi gi v ngi nhn thng ip: lm th no bit ngi khc hiu mnh hay cha bng cch ch tm n phn hi nhn c v dng thng tin thay i cch bn gi i thng ip. Giao tip

ging nh mt vng lp vy. y chng ta ang ni c th v m thc ca ngn t. Vn ny khng phi cp n ngn ng gic quan; m v cc m thc t ng trong giao tip hng ngy, vn thng gi i nhng thng tin sai lch hoc khng hon chnh, mc d ngi ni (v thnh thong c ngi nghe) c th khng nhn ra iu . V d, nu ti cm mt cy kem vo mt ngy thng su nng vng rc r v ti bo bn, Thch ci ny gh, th ti bit chc mnh ang m ch iu g, v ti cho rng bn hiu ti mun ni v vt , rng bn cng ang ngh v th m ti ang ngh. Nhng trong thc t, c th ti ang ngh v hng v ca cy kem v t ci

ny y m ch cy kem. Bn tr li, Ti cng vy nhng iu bn ngh n c th l tit tri m p. Ci ny, i t khng xc nh, l mt phn kiu s dng t ng ph bin c th dn n hiu lm trong giao tip. Nhng m thc t ng cp trong chng ny l nhng c trng rt d nhn thy trong cch ni thng thng, vi gi nh rng bn cng bit iu ti mun ni n - nhng tht ra ti khng ti no bit c bn mun m ch iu g nu ti khng bit iu bn ang ngh trong u. lm c iu , ti phi t ra cho bn mt s cu hi c th. Khi ti ni Thch ci ny gh, v bn tr li Ti cng vy, th cha phi l giao tip tht s. Thay vo l

mt kiu giao tip h cu: ngn t ni ra, hai ngi i thoi qua li, nhng tht s khng hm cha mt ngha no. Tuy vy, nu ti ni Thch ci ny gh v bn hi li Ci ny l ci g? ti s tr li rng th ti thch l hng v cy kem, th by gi bn c th phn hi li kin c th ca bn (Ti cng thch n hoc Ti thch kem scla hn; hoc Th m ti ang ngh n thi tit c; ti rt thch tit tri m p ny). By gi chng ta c th giao tip, trao i quan im v thng tin, khng nh im tng ng gia hai ngi, hoc n gin bi chng ta l bn nn ngi ny thch nhng g ngi kia thch. S gn b ph thuc vo vic giao tip r rng, ngi ny hiu iu ngi kia

mun ni, mun cp. V giao tip r rng ph thuc vo s kt ni - chnh l s thu hiu ln nhau. hiu ngha ca t, chng ta phi bit t cu hi. Bit t cu hi ph hp theo tng hon cnh cng tng t nh vic hi ng khi bn cn n mt ni no . Thng thng, khi bit mnh b lc, chng ta c th hi c th, ng no dn n X? hoc Ti quay tr ra ng cao tc bng cch no? hoc T y n cy xng gn nht bao nhiu cy s?. iu bn cn cu tr li s xc nh dng cu hi bn cn t ra. Khi chng ta lc li trong giao tip, chng ta thng khng nhn ra ti sao mnh i lc v cng chng bit cch no

 tm v ngha tht s ca cuc trao i. iu ny c th xy ra trong qu trnh ni hoc c; chng ta cn phin dch t ng trc mt thnh ngha m ngi ni hay ngi vit mun chuyn ti. lp bn cho mt vng t, bit on hoc n gin l nhn ra rng chng ta i khi khng hiu nhng g ngi khc ni ra, chng ta cn nhng cng c c bit di dng cu hi. Bn c bit mnh ang ni g khng? Ti c hiu iu bn ang ni khng? Bn c bit l ti bit khng? V lm cch no chng ta nhn ra iu ? Bng cch t cu hi.

13

CHNG 6 Cu Trc Ngn Ng Khi ti dng mt t no , Humpty Dumpty ni vi ging y khinh mit, th n c ni ng ci ngha m ti chn khng hn khng km. -Lewis Carroll Through the Looking Glass (Qua Tm Gng Soi) M I LIN H gia ngn ng v ngha l g? Ta hy th xt cu trc c bn ca ngn ng - mi loi ngn ng. C ba cp . u tin l cu trc b mt. n gin y l nhng t ng c s dng, nhng t tht s c ni hoc vit ra. Nhng g ti ang ni y, nhng t

bn ang c, chnh l cu trc b mt, nh cu: Tu ha n tr. Mc tip theo l cu trc bn trong. Cu trc bn trong cung cp chi tit v nhng g xy ra - vi ai, khi no, u, nh th no: Tu ha ri khi ga vo lc 4 gi 42 pht v i theo l trnh c 11 pht, bng c ai ko ci bo ng, lm con tu gn nh dng li ngay lp tc, sau khi mi ri khi ga Bellrose c chng 500 mt v nm li y khong hn na ting trong khi ngi ta kim tra cc toa tu v ng ray, ri chng ti i tip, n ga Redbrook ni ti xung th tr gi xem phim. Cui cng l cu trc tim n. y chnh l tri nghim tht s, tri nghim thuc gic quan v chuyn tu hm .

Nu cu trc tim n l tri nghim tht s (thng qua cc gic quan) th cu trc bn trong c gi l tri nghim o (thng qua ngn t). Cu trc b mt n gin cho chng ta bit nhng g ang xy ra. l mc hi thoi hng ngy, th gii ca nhng cch din t quen thuc, nhng cu ni thng nht: nhng t ngi ta dng khi lm vic, mua thc n, ln xe but, i tu in ngm, hi ng v ni chuyn vi nhau. chnh l kiu giao tip thng trc nht ca chng ta, hu nh ai cng th. Bi nu chng ta phi miu t y mi th v tri nghim mi khi m ming ra ni th chng cn ai mun giao tip na.

Chng ta hy ly v d v mt cu n gin gm ba t, Joan lm ti au. l cu trc b mt. Cu trc bn trong c th l: Khi Joan, ch ln ca ti, nu mn g ty vo bui sng ngy L T n, ch nhc ni nc si ra khi l v trong lc mang ni nc ra bn, ch b trt

tay, nc nng tt ln ngi ti, t cnh tay xung bn tay, li mt vt phng rt nng, rc. Hoc c th l: Joan gn nh l bn thn nht ca ti, v c y c mt trong mt ba tic nhn dp l Tnh nhn. Khi thy ti i vo, c y mm ci gng go v khng h gii thiu ti vi nhng ngi c ang tr chuyn. C v nh c y trnh n ti, Joan khin ti cm thy au n. C y lm ti c cm gic b b ri, ging nh c khng mun gp ti vy. Bn c th hnh dung ra cnh bn phi thng xuyn giao tip mc cu trc bn trong khng? Nu chng ta khng ng gc trong lc nghe th chc cng si quai hm v phi ni qu nhiu.

No by gi hy quay li on miu t y ca thng ip: Joan lm ti au. Trong v d u tin l lm ngi k chuyn b phng, trong v d th hai l i x lnh nht vi c y trong ba tic. Khi ti a ra v d ny trong mt kha hi tho, c mt hc vin phn i pht ngn th nht. iu ny khng chnh xc, c ni. Joan khng lm c y au. Do nc si ch, r rng Joan khng ch . Nhiu ngi khng ng . Theo h cu Joan lm ti au hiu ri. Bn c th lm ngi khc au, ngay c khi bn khng ch nh lm th. Cu ni ny khng cp n nh m n ch ni n hu qu: b phng. Vt phng gy ra do nc si ch

khng phi Joan, hc vin th nht ci li. Vn nm ch l mi ngi c mt tri nghim v hiu bit khc nhau v t au. Hy suy ngh v iu ny mt cht. nh ngha ca bn v t khin ai au n l g? Hu ht mi ngi u ng t c ngha l gy ra ni au. Suy cho cng, mi t ng phi mang mt ngha chung no y m i a s u chp nhn. Nu khng th trn i ny s khng c mt quyn t in no ht v tt c chng ta mi ngi ni mt th ngn ng ca ring mnh, chng ai hiu ai. Hiu : bn nh ngha ra sao v t ny?

i vi ngi ny, hiu ng ngha vi lng trc n, l kh nng cm thng vi ngi khc. i vi ngi khc th n c ngha l s nhn nhn r rng, c kh nng nhn r v nhn ra mi tng quan gia cc s vic vi nhau. Trong nhng tnh hung thng thng, ti v bn c th dng t hiu ni vi nhau, v nh ngha ring ca chng ta (mt thin v cm xc, mt thin v th gic) vn khng khc my nn s khc bit khng thnh vn . Tuy vy, trong nhng tnh hung cng thng, d l trong cng vic (ni m vic tm ra ngha chnh xc ca vn c th l yu t quyt nh thnh cng ca mt d n) hay trong cm xc (ni con ngi gp kh khn trong cc mi quan

h), nu i bn u dng mt t ging nhau nhng mang hai ngha khc nhau th xem nh khng th no giao tip c. Ging nh nhng chic tu tri v nh trong m, hoc thm ch t hn, m sm vo nhau trong bng ti. Hoc ly v d t yu . T ny cng c th khi ngi cho mt s bng n. Bn dng t theo ngha no? Ti th sao? nh ngha ring ca bn v tnh yu da trn nhng tri nghim ca c nhn bn, v ti cng th. ngha ca cc t gn lin vi tri nghim, v n khc nhau i vi tng ngi. Nhiu khi chng ta giao tip c vi nhau l c mt php mu. Chng ta s dng t ng mi lc mi ni v nh 8/10 cc tri nghim c nhn ca chng

ta ging nhau, nn ngi ny c th hiu hoc nhn ra ngi kia ang ni v iu g. Nu bn k rng bn yu Corduroy, con mo ca bn, cn ti th khng a th mo no trn i, thm ch ti cn d ng vi mo na, nhng ti vn hiu bn ang ni v iu g. T ng bn thn n khng c ngha. Tm bn khng phi l mt vng t. Ngn ng khng phi l tri nghim. T ng ch l t ng. T ng c ngha nh c kt hp vi tri nghim v dng miu t tri nghim ca ti hoc ca bn, v chng kt ni nhng ngha ring r y thnh mt nh ngha chung cho c hai ta. TR CHI VI T NG 1

1 Vit ra nh ngha ca bn v cc t sau: au, khn ngoan, p. 2 Yu cu t nht ba ngi khc nhau nh ngha v nhng t ny - yu cu h th hin s hiu bit ca h v nhng t . TR CHI VI T NG 2 1 Vit ra cch hiu bn v t: tn trng. 2 Hi t ba ngi tr ln xem h hiu v t ny nh th no. Vit li nhng nh ngha . Ch vit thi, khng ph phn, xt on. 3 Xem qua nhng nh ngha . So snh chng. Chng

khc nhau im no? Ging nhau ra sao? Bn c th d on xem nhng mu thun no c kh nng ny sinh gia cc nh ngha ny tr ong nhng tnh hung cng thng

14

CHNG 7 Phng Thc Meta N GN NG CHO PHP chng ta bit cch phn bit. Chng ta lm vic ny bng cch t tn cho s vt (mung th, thnh cng, thc n, v p). Nhng tn gi ny gip chng ta to ra nhng hng mc v sp xp ngh cng nh tr nh ca mnh. Bi tm tr con ngi ch nhn thc c mt lng thng tin gii hn trong cng mt thi im, th nn chng ta to ra nhng thi quen, nhng chui hnh vi lp i lp li v c th d on c. iu ny cho php chng ta thc hin hu ht nhng vic phi lm m khng cn suy ngh. Trong ngn ng, y l nhng t ta thng dng n mc to

thnh nhng m thc. Chng ta khng th suy ngh cn k mi th mt cch c nhn thc mi khi chng ta ni, v th chng ta c ng nhng khi nim thnh mt dng vit tt ca m thc ngn t. Nh nhn ra cc m thc ngn ng hc m chng ta c th khm ph ra nhng cu hi no nn c t ra hiu c nhng tri nghim ng sau ngn t. Con ngi dng ngn ng by t ngha bn trong. By gi chng ta s cng xem xt nm m thc ngn ng c bn, mt phn ca nhng g NLP gi l phng thc meta. Mi m thc c nhng cu hi c th, thch thc nhng gi nh su xa v gip bn giao tip r rng hn. iu ny c ngha l bn s hiu r hn nhng g

ngi khc ni; n cng gip bn nh ngha chnh xc hn iu bn nh truyn t. Khi ti ni t yu, thu hiu hoc mi quan h , ti quen vi nhng t ny n ni chng tch ri khi tri nghim ca ti. Bng cch t t ra cho mnh nhng cu hi c th, ti c th bt u ti kt ni vi tri nghim thc t ca mnh v mt t no y. Hy xem ngn ng nh mt dng mt m. Vic gii p c mt m v nhn c nhng thng ip quan trng hoc bit ni ct giu b mt hay khng l ty vo bn. Phng thc meta mang n mt s cng c ngn ng c th gip bn b kha ( ngn ng ) v hiu c tm quan trng v s a dng ca tri

nghim ( ngha ) m t ng mang li. Nm m thc ca phng thc meta m chng ta s tho lun di y cp n tng kiu kt hp t ng c th, l nhng m thc c trch ra t cng trnh ca Noam Chomsky v cc nh ngn ng hc hin i. 1. M thc u tin l nhng danh t v i t khng xc nh .

15

M thc ny n gin c ngha l nhng danh t hoc i t khng c th. Bn khng th bit n ni v ai hoc v iu g. Nhng t khng xc nh l nhng t bo bu nh ta cp trong Chng 24 - Mc Tiu C Th quyn 1, bi chng khng mang ngha g r rng hay c th. My ngi h hng lm ti pht in. Danh t y l my ngi h hng. N khng c th lm - tr khi ngi ni ch c hai ngi h hng. Liu ta c bit c ai l ngi khin cho ngi ni pht in khng? C phi c y m ch tt c nhng ngi h hng ca c y chng? Tt nhin l khng. Ci ny u vy em? Ci ny y l ci g? Ngi v ang

trong phng c, cn ngi chng th trong bp. Anh chng tng v mnh c kh nng nhn xuyn tng chng? Ci ny y l mt i t khng xc nh. Mnh khng thch ci ny. Cu ny s rt r ngha nu ngi ni ch tay vo r bp ci trong lc ni. Nhng nu con bn i hc v v than phin Con khng thch bn h u m, th bn phi tm hiu xem, bn h y l ai. Bn h l mt i t khng xc nh khc. Con khng thch my ng thy b c ca con, thng b con bn ni thm. Nhng c th l thy c no? Mt li m chng ta hay mc phi l thng cho rng mnh bit ngi ni mun cp n ai (i tng no). Thng th iu ny khng quan trng

lm trong giao tip; tuy vy trong nhng tnh hung quan trng, bn phi nhn thc rng mnh khng bit v phi cy n nhng cng c - nhng cu hi c th nhm gii p c mt m, tm ra ngi ni mun m ch. Vi m thc danh t v i t khng xc nh, ta c loi cu hi: C th l ai, ci g, vt g? Mt lu nh: Khi bn dng t c th trong cu hi, hy hi vi mt ging ni v nt mt vui v, n ha. Nu khng, i tng giao tip c th ngh l bn th l, bt lch s v s bc mnh vi bn thay v cung cp cho bn thng tin bn cn 2. M thc th hai l nhng

ng t khng xc nh . Chng ta phn bit gia danh t v ng t bi v chng cp n nhng m thc khc nhau ca ngn ng v t duy. Danh t miu t mt s vic tnh; ng t miu t mt qu trnh ng. lm cho cc cu ni tr nn cc ng t tr nn c th - nhm tm ra iu ngi ni mun cp da theo trn quan im hoc gc nhn ca ngi y v th gii - chng ta phi t ra nhng cu hi mang tnh xc nh. Nu vi danh t hoc i t, ta c cu hi: c th l ai, ci g hoc vt g? Th vi ng t, cu hi s l C th l nh th no?

16

Bn cn nh cu ni n gin trong Chng 6 - Cu Trc Ngn Ng: Joan lm ti au khng? Phi mt mt lc mi lm sng t c vn . Lm au l mt ng t, mt qu trnh. Nghe c v n gin, nhng khi tm hiu th n c th bo bu bn trong. Cng mt t au nhng ca ti c th khc ca bn. Vic lm ngi khc au ny c ch ch khng? au v mt cm xc hay th xc? Cu chng ta cn hi l C th c y lm bn au nh th no? ly c nhng thng tin mnh cn. Trong mt tnh hung quan trng (lin quan n cng vic hoc cm xc) cn phi nh ngha t ng mt cch chnh xc, tt nht bn phi m bo mnh hiu r iu ngi kia mun ni.

Vi ng t, nhng t m ch n mt qu trnh, bn phi lun ch m bo hai bn ang ni v cng mt th. Thm ch t chm dt cng l mt qu trnh nh trong cu Ti phi chm dt vic bc vo cc mi quan h kiu ny. Nhng c th, bn chm dt ra sao? Lm th no bn bit c l bn chm dt? Bn chm dt bng cch no? Hy nh: Cu hi Ci g ? dn n nhng thng tin v danh t v i t. Cu hi Nh th no ? Nhm ti vic nh hng suy ngh ca mt ngi v mt qu trnh, nhng g ang din ra, pht trin, v thay i. 3. M thc th ba l hin

tng danh t ha y gn nh chc chn l m thc ngn ng th v nht - hi phc tp mt cht nhng ng tm hiu. Trong ting Anh chng ta c nhng t m chng ta coi nh danh t - ging nh t vic hc. Vic hc ca ti ang xu i: vic hc l ch ng trong cu ny. Ti mun ci thin vic hc ca mnh: vic hc y l b ng trong cu. Ng php truyn thng cho rng ch ng hoc b ng ca mt cu bao gi cng l mt danh t hoc i t. V th y, vic hc c coi nh mt danh t. Vn l ch, n khng phi l

mt danh t ch hnh vi, d bt c mc no. Vic hc l mt qu trnh. N xut pht t t hc v hc l mt ng t. N chuyn ng, n din ra. N khng phi l mt danh t ging nh t bng n hoc phng ng (Bng n nh ti sp b h, Ti mun ra khi phng ng ny) Hoc ly v d ny: Ti mt lng tin ngi khc. Ti l ch ng, mt l ng t v lng tin l b ng trong cu, lm cho n, trn phng din ng php l mt danh t. Nhng n khng phi l mt danh t ging nh bnh kem trong cu, Ti gp kh khn trong vic lm bnh kem. Vn nm ch l nhng dng t ny - vic hc, lng tin - v mt ng

php c coi l danh t. Nhng v mt hnh vi, y li l ng t. Chng i din cho mt qu trnh. Mi t u xut pht t mt t gc l ng t, ch mt qu trnh ang din ra ch khng phi mt s vic kt thc. Trong cu, Vic hc ca ti ang xu i, vic hc c coi nh mt s vic, mt danh t, mt ci g hon chnh, kt thc. Nh th ti khng c quyn kim sot n. N tn ti c lp vi ti. Ti khng c trch nhim g y c. Ti c th treo vic hc ln mt bc tng, ni ti c th chim ngng n hoc phng phi tiu vo n. iu m ti phi lm thot khi hin tng danh t ha l thay i t t danh t thnh ng t, chuyn n thnh

mt qu trnh, mt ci g m ti c th hnh ng. Cu hi t ra y l, C th, bn (hoc ti) hc nh th no? Bin i mt ci g c nh thnh mt qu trnh ang din ra c ngha l tham gia vo qu trnh . Ti khng c cht tha mn no - cho n khi ti tm ra, c th nh th no, th ti tha mn. Ti phi lm g? Ti phi nhn lnh mt vai tr ch ng; ch n khi y ti mi tr thnh mt phn ca qu trnh, c ngha l ti c th thay i n. Khi no th ti cm thy tha mn? Ti chu trch nhim v ly li quyn kim sot. Mt s t ng trc ng t thng l du hiu cho thy hin tng danh t ha. Bao gm: cuc (cuc ua)

vic (vic lm) lng (lng quyt tm) s (s quan tm) cn (cn gin) Gi s ngi m bn yu thng ni vi bn rng Em cn s quan tm ca anh nhiu hn; v bn quyt nh lm mt iu g v chuyn ny. Sut c tun bn lm tt c mi th chng minh mnh quan tm n c y. Bn hi han xem mt ngy ca c y tri qua nh th no, bn tm n bt c th g v tt c mi chuyn ln nh m c y lm, bn k chuyn cho c y nghe, cng xem tivi vi c y, thm ch cn mua c hoa tng c y na - v vo cui tun, c y ni vi bn, Sao anh khng h quan tm g n em c? Em tng mnh thng

nht vi nhau ri. Khng h quan tm? Em ni ci g vy? Chng phi anh sut ngy quan tm n em sao? V bn cm thy mi chuyn tht chng cng bng cht no. Nhng ri bn nghe c y ni, Sut tun qua th hi anh u ym em c my ln? Anh c m em mi khi em i lm v khng? Ln cui cng chng ta nm tay nhau l vo khi no? ha ra l nh vy. Ti sao em khng ni vi anh iu ? bn hi. Em ni ri cn g. Hoc chuyn ny: Mt hc sinh hi thy gio, Ti sao thy cho em im km nh vy? Bi v em khng tp trung ch . Thy ni vy l sao? Em ghi ch,

em chp tt tn tt mi iu thy ni kia m. Nhng em khng bao gi nhn thy khi thy ging bi. Hoc nh th ny: Hc sinh: Ti sao thy cho em im km nh vy ? Thy gio: Bi v em khng tp trung ch . Hc sinh: Em bao gi cng nhn thy m . Thy gio: Nhng em khng gi tay pht biu. Em cng khng t cu hi na. chnh l hin tng danh t ha: nghe nh mt danh t, cch thc hot ng nh mt qu trnh. Em mun s quan tm ? Ni cho anh bit em mun

anh quan tm n em nh th no. Ngoi nhng t ng trc ng t ra, c hai php th gip xc nh mt t c b danh t ha hay l mt danh t tht s, l php th xe ct kt v php th ang din ra. u tin, hy xt xem t c b c vo mt chic xe ct kt hay khng? Bt k chic xe ct kt ln th no, nu mt vt c miu t c th ln xe ct kt, th l mt danh t tht s ch khng phi l mt t c danh t ha. Ngi nh ln xe ct kt c; Qu ni cng b va xe ct kt, mc d chng ta s cn n mt chic xe rt ln. Nhng vic hc li khng b vo xe c. Lng tin cng khng ph hp. Nu chng khng b vo

chic xe ct kt c th chng l nhng t c danh ha. Th hai, nu bn c th t t ang din ra trc mt t m nghe c l, th t nhiu kh nng l mt t c danh t ha. (Vic hc ca bn ang din ra nhng bng n ca bn khng th ang din ra.) 4. M thc th t l nhng t cc oan. Nhng t cc oan th hin mc cng cc ca bn ny hoc bn kia, bao gm: tt c, chng c ci no, mi ngi, khng ai; lun lun, khng bao gi. Khi ngi ta suy ngh mt cch tuyt i - ng/sai, tt/ xu - tc l h ang gii hn nhng kh nng la chn ca

mnh. l suy ngh cc oan, v chng ta s ni v n trong phn cui ca quyn sch ny. Mt du hiu r rng cho bit ai ang suy ngh cc oan l h thng s dng nhng t hoc cm t sau: Tt c hoc khng g c. Ti khng bao gi hiu c nhng g ang din ra trong lp. Mi th c sn. Khng ai quan tm g c. C hai cch p li m thc ca nhng t cc oan. Cch th nht l s cng iu: My a bn ca ti khng bao gi mi ti i d tic c. T cc oan y l khng bao gi. Nu bn trch t ra khi cu v cng iu n - n gin l lp li t nh mt cu hi v nhn mnh n - chc chn bn s khin

ngi ni ngc nhin. Nhiu kh nng ngi dng t khng bao gi khng nhn ra iu v bn s sm khm ph ra rng h khng tht s c . Bn lp li: Khng bao gi ? ... Khng bao gi, tht th ch? (Im lng, suy ngh.) H cha bao gi mi bn n bt c mt ba tic no ? , th cng c mt i ln... Bn ph v m thc ny. Bn a ngi ni ra khi tnh trng cc oan v cung cp mt c hi la chn. Lc no ti cng lm hng chuyn khi sp yu cu ti lm mt vic g . Lc no cng vy? Ln no anh cng lm hng chuyn ? Thm ch bn

c th thm tnh cc oan v cng iu bng cch nhn ging. Bn phi cng iu; nu khng n s khng c tc dng. Nu bn lp li bng ging iu bnh thng, Vy l anh lun lm hng chuyn?, ngi kia s tr li Phi. Ngi ni chc chn khng nhn ra nhng t cc oan trong chnh cu ni ca mnh. Ti khng th i d ba tic ny, ti chng c g mc c - mi ngi ai cng mc hng hiu Armani. Bo m lun. Ai cng mc hng hiu ht sao? Tt c mi ngi? Khng tr mt ai? th rt nhiu ngi... Cn bn th khng c g mc. Khng mt th g c th mc c sao?

Khng c ci no - tr phi ti mc i mt b no ... T tr phi c ngha l bn va y c y ra khi s tuyt i, nhng t cc oan. Phn ng th hai i vi m thc ca nhng t cc oan l bng cch a ra v d i lp: tm mt ngoi l ca ci dng nh l quy lut tuyt i. Thay v cng iu, bn hi, Vy c ai n d nhng ba tic nh th ny m khng mc hng hiu khng? Hoc vi ngi ni cu: Lc no ti cng lm hng chuyn khi sp yu cu ti lm mt vic g , bn hi li, C ln no trong qu kh bn lm tt khng? Bn mun a ra mt v d tri ngc h khng th cc oan c na.

Tri bao gi cng ma khi ti i ti tim lm tc. Phi, bn ni. Nhng hy ngh li xem c ln no tri khng ma khng? 5. M thc th nm l c suy ngh. Bn m thc trn tp trung vo nhng loi t nht nh: danh t v ng t khng xc nh, danh t ha v nhng t cc oan. c suy ngh li l mt vic khc, bi l mt loi t hoc cm t c th n mc n gn nh tr thnh cch suy ngh hoc mt gi nh no . c suy ngh l khi ti gi nh rng ti bit mt iu g v bn, v nhng g ang din ra vi bn, d ti khng c bng chng c th no. Hoc khi ti cho rng ngi khc bit chuyn g ang din ra vi ti, ngay c khi ti

khng cung cp thng tin g r rng cho h c. Chng ta lm iu ny hng ngy. Mt ngi v tng qu cho chng vo ngy sinh nht ln th 50. Ngi chng cm n v, khng ly g lm nhit tnh lm, v sau tha nhn rng anh mong ch mt th khc - chic ng h Rolex m anh hng ao c. Ngi v git mnh. Anh y mong mnh tng mt chic ng h Rolex ? Tt nhin, anh ni, sau bao nm chung sng, chc c phi hiu chng lm, rng t lu anh vn mong c mt chic ng h nh vy. L ra c phi bit iu ch. Anh cho rng v anh c c suy ngh ca mnh. Anh cha bao gi ni ra

vic anh thch mt chic ng h Rolex. Hoc chuyn ny: ti ng trn bc ging v thy mt hc vin ngi ngay hng gh u nhn ti, cau my. Mt anh ta nheo li, hai u lng my chm vo nhau thnh nhng np nhn thng ng, cha k nhng np nhn nm ngang hn su trn trn anh ta. Th l ti ngh: Tri , chng l anh ta chng hiu mnh ni g ? Mnh lm g sai? Mnh c th lm g anh ta hiu bi? Ti ang c suy ngh ngi khc. Ti nhn nhng thay i trn nt mt ngi ny v cho rng iu chng t anh ta chng hiu m t g ht. Nhng sau anh ta pht biu mt kin ht sc su sc v ti nhn ra rng lc ny anh

 rt tp trung nghe ti ging. Chng ta lm iu ny mi lc; chng ta thng cho rng mnh tha bit iu ngi khc ang ngh, k c khi chng c bng chng c th no. Chng hn, ai khng gi in cho bn my ngy qua. Cht ri, bn ngh. Mnh lm g sai? Anh y chc ang gin mnh. Nhng mnh c lm g anh y gin u. Anh y b g vy? Qu tha ma bt anh y i! Chuyn v l l ngi ny b bnh nng, v bn c g thay v bc tc gin di (qua vic c suy ngh), bn nn gi cho anh y tm hiu s tnh. Hoc nh tnh hung sau: Nng: Va bc vo nh l anh tt n ngay, bi anh ch ngh n ci

ging m thi. Chng: Ging? Ging no? Mt anh b au m. Hoc: Nng: Anh khng thch nhng mn n em nu. Anh ch ng n mt mn, thm ch anh cn khng n ht na . Chng: l bi v bng anh cm thy kh chu t lc b cm n gi. n em nu rt tuyt. Anh rt thch. Hoc n din ra nh th ny: Nng: Anh khng thch nhng mn n em nu ? Chng: Sao em li ni th, anh n n ba a m! Nng: Nhng anh chng ni g c. Vic c suy ngh v nhng t cc oan c th i cng vi nhau. Anh

khng bao gi chu lm g khc vo ngy Ch nht c, ch v bn mun nh lm vic vo cui tun trc. Ngi ta cho rng bn s lm mi vic ging nh cch bn lm trong qu kh. Thng thng, vic c suy ngh lm cn tr giao tip. N cng c th gy hi. Nu mt c gi t nh Chng vic g phi c gng xin cng vic ny; h s ngh mnh qu dt [hoc thiu kinh nghim hoc qu tr], th vic c suy ngh khin c mt i mt cng vic. Bn s khng hiu iu ny u, n i hi kin thc chuyn mn. Bn s khng thch ci ny u, n khng hp gu ca bn. Tt c u l c suy ngh. Cu hi cn t ra khi bn nghe thy mt gi nh

kiu ny l, C th l lm cch no anh bit c iu ? C th l lm sao bn bit c nhng ngi phng vn s ngh bn ngu ngc? C th l lm sao bn bit l ti khng hiu [khng thch] iu ? Cu hi l mt thch thc; N ph v nhng khun kh cng nhc v m ra nhiu la chn khc. V mt khi bn bt u thch thc nhng gi nh ca mnh, bn s gii phng bn thn khi nh t suy ngh ca chnh bn. Ngoi l mt cht: c suy ngh c th xut hin di dng linh cm hoc trc gic. V i khi n rt chnh xc. Nhng suy ngh thuc trc gic l mt trong nhng qu trnh sng to nht ca

tr c. Nhng quan trng l bn cn bit rng bn ang thc hin vic c suy ngh ngi khc v rng bn khng th chc chn nhng g bn ngh c tht hay khng. Chng no bn cn dn lng rng ch l linh cm, c th ng hoc sai, th bn vn c th tip tc a ra nhng d on y sng to. Vic c suy ngh thi hin i xut hin trong nhng li nhn li trong my in thoi tr li t ng: Chc anh cn ng nn khng bt my , hoc, Hm qua em ni em b bnh. Gi em li khng nghe in thoi, chc l em i ngh mt ri. Trong khi y, ch nhn ca chic in thoi ang ngi phng khm bc s, cm gic ti t hoc c vic g gp

nn c phi i ra ngoi. V l do ny, ln sau khi li li nhn, bn cn kim ch bn thn mnh. Hy tng tng xem bn s bc bi ra sao khi phi nghe gi nh ca ngi khc v mnh - nht l khi h sai rnh rnh! Nhng danh t khng xc nh, ng t khng xc nh, danh t ha, nhng t cc oan v vic c suy ngh: nm m thc ngn ng ny chnh l nhng ci by ta thng xuyn ri vo. l nhng ng ct. Nhng cu hi chng ta dng thch thc cc m thc ny chnh l cch thot ra khi by v c c ci nhn sng t v nhng g chng ta hoc ngi khc ang ni n. y l nhng cu hi n gin nh

hng suy ngh ca chng ta, d chng ta l ngi ni hay ngi nghe. Nhng cu hi gip ta o su t cu trc bn ngoi kt ni vi cu trc bn trong - nhng chi tit, nhng im c th - v vi chnh tri nghim gn lin vi n. Nu bn dng nhng t cc oan hoc c suy ngh - Khng c ai thu mnh vo lm u; Cu s pht chn khi nghe nhng g t sp ni - bn c th nhn ra mnh bt u tin vo nhng g mnh ni. Tm bn khng phi l mt vng t v ngn ng khng phi l tri nghim. Nhng ngn ng c th to ra tri nghim. iu bn ni tr thnh bn mun ni, khng phi chiu ngc li. Ngn t tr thnh thng ip; bn tr

thnh vng t; thc n chnh l ba n. Khi bn p dng phng thc meta vi bn thn mnh hoc vi ngi khc, bn t ra nhng cu hi c th nhm tm ra thng ip su sc hn, nhng ngha nm n cha bn di ngn t. Bn thy c v su xa ng sau v b ngoi. Ngn ng, i din cho tri nghim, tr thnh tm gng soi xuyn thu m bn c th nhn vo. y l hai v d ca cch s dng ngn ng ng hoc sai. Libby l sp ca Marsha trong mt cng ty qung co. B phn ca h chu trch nhim trnh by nhng tng sng to cho khch hng ca mnh. Libby: Tri i, nhng ngi ny lm ch pht in mt! Mi ln gp h l y

nh rng c ch ny hay ch kia cn sa li. Marsha: Em hiu ca ch, khch hng ny tht s khng bit mnh mun g. H ch bit mt iu l qung co cn mang tnh sng to v ho hng. Libby: Th c cho h ci h mun mc d ch ngh rng mnh khng bao gi tha mn c h. C tip tc hon thin bn tho ln na v nh thm mt cht ho hng vo nh. Marsha: Em hiu ri. Ho hng, ho hng! Em bit chnh xc th m ch mun ri. Libby v Marsha dng rt nhiu t bo bu - nhng t khng xc nh v nhng danh t ha - v h cho rng mnh hiu iu ngi kia ni. C th nh th

tht, nhng cng c th l khng. Tuy vy, trong th gii qung co p lc cao, liu h c th gnh c hu qu ca vic hiu lm hoc giao tip sai lch khng? Giao tip sai lch c th ng ngha vi vic mt i c hi. C th hai ngi ang ni v hai khch hng khc nhau hoc hai d n khc nhau. H c th suy on sai v nhng g khch hng cho l sng to hoc ho hng hoc iu ngi kia mun th hin bng nhng t ny. H cn hn ch kh nng giao tip ca mnh bng cch s dng nhng t cc oan nh mi ln, khng bao gi . Nhng t ny t h vo v tr khng cn la chn no khc. Cn y l cu chuyn gia hai cha con v vic cu con trai np n vo

trng i hc. Cha : Chuyn np em vo cc trng i hc ca con n u ri? Con lm g ri? Con trai: Rc ri qu. Chn lm b . Cha: Vy h, con b cuc d dng th. Con phi kin tr ch. Con trai: B lc no cng ni th. B khng bao gi nghe con ni c. Cha: Sao con khng b gip con ? Nhng a tr khc u nh cha m chng gip kia m. Con trai: B khng gip g c cho con u. Mc k con i! Gia hai cha con c s hiu lm rt tiu biu. Ngi cha tht s mun gip con trai, v ngi con cng cn s

gip ny, nhng cuc ni chuyn hon ton tht bi. Ngi cha cho rng con trai gp kh khn trong vic np n vo i hc. Nhng gi nh ny c th khng ng. Ngi cha nh mt c hi tm hiu xem con trai mnh ni rc ri v chn c ngha l g. ng c suy ngh ca con trai v cho rng cu b cuc d dng; iu ny lm cho cu tc gin v p li vi thi cc oan, rng ngi cha khng bao gi nghe cu ni. iu ny dn n mt phng on khc t pha ngi cha l cu con khng chp nhn s gip t cha mnh. C hai dng t gip - mt ng t ch qu trnh m khng nhn ra iu ngi kia tht s mun ni. V th l hiu lm, tn thng.

H nh mt c hi giao tip tht s v cng mt i c hi tng tc tha mn cho c hai bn. TM LC V PHNG THC META C nm m thc ngn ng to nn phng thc meta, cng vi nhng cu hi c t ra thch thc nhng m thc ny.

Nhng m thc ngn ng ny nhm ph v phng thc meta: nhng t v m thc ngn ng lm nhiu lon ngha giao tip. hiu iu ngi ni mun ni, ngi nghe phi hi nhng cu chnh xc nhm dn dt ngi ni n ngha tht s. Bn c th thc hin iu ny

vi chnh mnh hoc vi ngi khc. CUC TR CHUYN CA HAI NH S

Nu mt nh s vng lai mun c tip nhn vo bt k ngi Thin t no ti Nht Bn thi xa, v s y buc phi thch thc v chin thng trong cuc i p tay i vi nhng v s ang sng . Nu thua cuc, v s buc phi ra i. Cu chuyn xy ra ti mt ngi cha pha Bc Nht Bn. Trong cha c hai v

s, vn l anh em rut. Ngi anh rt thng thi, cn ngi em li kh kho v cht mt mt. C mt v s i ngang qua mun xin vo ngh tm qua m nn phi thch thc hai anh em s n v Pht php. S anh, qu mt mi v c sch sut ngy, nn sai S em ra tip khch. Ra tip khch v yu cu l phi tranh lun trong im lng nh., s anh dn d. Th l nh s tr cng v khch l i n miu th v ngi xung. Chng bao lu sau, ngi khch ng ln, n gp s anh v ni Em trai ca ngi tht mt ngi tuyt vi. Anh ta nh bi ti. S anh hi chuyn g xy ra. v khch tr li, ln u tin ti

gi mt ngn tay ln vi tng trng cho c Pht, Ngi khai sng. S ca ngi a hai ngn tay ln ngha l c Pht v Pht php. Ti li a ba ngn tay ln ng ni n Tam Bo (Pht, Php, Tng) ni nit bn. S thng minh ca ngi bn a nm m ln d vo mt ti c ni l c ba (Tam Bo) u l mt. Anh y thng, v ti khng c quyn li y. Ni ri, v khch ra i. Lt sau, s em vo gp anh, ct ting hi, Ngi khch kia u ri? anh ni: Ta bit l thng cuc tranh lun ny. Thng ci g. ang tnh cho hn mt trn y.

Sao c chuyn g th, thut li cho ta nghe xem s vic nh th no? Chuyn l th ny, va nhn thy , hn gi mt ngn tay ln, ch giu ch c mt mt. Bi v d sao hn cng l khch l, mi c dn cn gin trong lng, gi hai ngn tay ln khen hn l tt phc cn c hai mt. Th m ci thng khn xc lo y li cn khng bit iu, c chc tc na ch, hn gi ba ngn tay ln, ni l v hn, hai ngi nhng ch c ba con mt. Th l ni a ln, vung nm m ln nh nh hn, nhng hn chy mt. Chuyn l th! Phn Ba C Mt nh Tch Cc ng Sau Mi Hnh Vi

17

CHNG 8 Hnh Vi Qu phc tp ? Khng hn. Chng qua ti c nhiu ci ti n gin m thi. F. Scott Fitzgerald Tender Is the Night (Cuc Tnh B i) M l VIC CHNG TA LM , t xy dng ng x n to ra nhng hnh nh tng tng trong u u l mt dng hnh vi. Mi hnh ng, c ch ni nng, lng nghe, i thoi vi bn thn v vi ngi khc - tt c u l hnh vi. Mc d thnh thong chng ta vn dng t hnh vi theo mt ngha

hn hp nh - hy c x cho ng hong, hnh x cho phi o, c x nh th y ! - trong khi ngha tht s ca t ny rng hn nhiu, bao gm tt c mi hnh ng, di chuyn, li ni, d l chn ring t hay ni cng cng, bn trong c th hay th hin ra bn ngoi. Hnh vi l nhng biu hin cho bit bn l ai, da vo nhng vic bn lm. Hnh vi ca con ngi, cng ging nh hnh vi ca mung th, tit l bn cht ging loi. Khng nht thit phi c thc. Gic m cng l mt dng hnh vi. Tng t nh vic tp trung vo mt iu g . Khi mt con mo ngi im phng phc, tp trung cao

 vo mt vt g ng y trn mt t hoc ng sau chic gh bnh, ta tha bit rng con mo ny ang chun b v chp mi. Con mo ang th hin hnh vi sn mi ca n. Con mo c bit vic n ang lm khng? Chc chn l khng, t nht th theo hiu ca chng ta. Trong u con khng c ngh: Ti ang ngi y, chun b bt con chut trn sau gh bnh. Con mo ang hng tt c s tp trung ca n - nghe, nhn, ngi - vo mt im nht nh. l hnh vi ca con mo. Khi dn ht s ch vo mt iu g - v kch ang chiu trn tivi hoc trn sn khu, pha biu din trt tuyt p mt, thay t cho a b ang khc ngn ngt - chng

ta u hng tt c cc gic quan vo mt im m khng h suy ngh v iu . Nh ni phn trc, do phn nhn thc ca ta c gii hn nn hu ht nhng vic ta lm u c ch t ng. iu ny cng ng vi hnh vi. Hu ht hnh vi ca chng ta khng thuc s iu khin ca tr nng. Nh v iu ny rt quan trng, bi ta thng c thi quen dng t hnh vi ni v nhng vic ta lm mt cch c thc, hoc t nht l nhng vic ta c th iu chnh mt cch c thc. Ti ang bn n cch ngi ta vn khuyn bn thay i hoc t b mt iu g trong cuc i bn: cch bn n ung (king khem), nhng thi quen bn c,

nhng th gy nghin m bn cn t b. Trong thc t, vic dn nhn cho mt hnh vi l xu hoc sai tri s phn tc dng nu l iu bn mun t b. Ung qu nhiu ru, ht thuc l, n tht , tm nng - tt c nhng hnh vi, thi quen hoc s l thuc phn ln u c thc hin mt cch v thc.

18

Hnh vi chnh l nhng g bn lm v th hin bn l ai. thay i mt hnh vi, u tin bn phi nhn din ri dn nhn cho n. Nh ni trong Chng 14 Dn Nhn Cho Nhng Ngun Lc quyn 1, u tin bn phi xc nh, sau dn nhn cho bt c iu g m bn a vo nhn thc kim sot. Ngi khc rt thng d nhn ra nhng hnh vi v thc ca chng ta. Hu ht chng ta ai cng tng nhn thy chnh mnh qua con mt ca ngi khc hoc c dp nghe thy ai nhi li cch ni chuyn ca bn. Bn lng nghe mt cch ng ngng, t hi mnh tht s ni nng nh th sao? Ai thc hin mt c ch c trng ca bn, v tranh bim ha v bn, i

ng ging bn, ung c ph theo cch m bn vn ung v bn s kinh ngc khm ph mt iu g v bn qu hin nhin n mc mi ngi ai cng thy tr bn. Khng phi bn khng nhn ra c im ny; chng qua trc nay bn cha tng ngh v n. C gio nhc nh bn khng c m mng trong lp hc. Bn b ku bn ng cn mng tay na, m bn th bo b khng chu ni mi ln bn nghin rng ken kt. Bn trai hi bn em ng phng xe nh in na c khng?. Ai, ti ? Bn. Chnh l bn y. Chnh mt phn trong hng t hoc hng trm phn ca bn phi hp vi nhau to nn mt thc th c nht, y phc tp y l

bn. Phn ca bn nghin rng ken kt khng ging vi phn ngh ra nhng cu pha tr bun ci khi ni chuyn vi khch hng ca cng ty, nhng nhiu kh nng hai phn y c im chung vi nhau. Ni cho cng, chng l hai phn ca cng mt thc th, y l bn, v rt c th phn khin bn nghin rng li gip xoa du p lc t vic mua vui cho khch hng, nh th tinh hoa sng to trong bn c th tip tc tun chy m khng b ch tc. Anh kia! L anh , ng trn my na . Ai, ti ? Bn ang lm g trong khi ti ang ni chuyn vi bn/trong khi khch hng ang i bn/trong khi pht thanh vin

trn rai a s in thoi cung cp nhng thng tin bn cn? Tm tr bn ang u trong lc tt c bn b ang ch bn tr li v vic chia tin n nh th no /ln gp mt ti s c t chc u/ v xem bui biu din nhc rock s c phn pht nh th no? C th bn ang ph v s b tc gia nhng la chn; thay v b b hp trong la chn A v B, phn sng to trong bn a ra nhng kh nng mi. Phn trn my ca bn ang tch ri bn khi cuc tranh lun trong phng, c tm ra nhng gii php khc nhau ri mi quay tr li vi mt tng mi m m tt c mi ngi u cho l mt la chn hon ho. Bn khng nhn ra iu . Bn

khng thc c vic mnh ang c tm thm nhng tng khc trong tm tr, mc d bn ang lm iu . Qu trnh sng to nhng tc phm ngh thut v nhng khm ph khoa hc ph thuc vo nhng hnh vi v thc nh th. V tt c chng ta u c phn sng to lun sn sng h tr mi khi ta cn n n. Chng ta c th dng n k nng sng to m khng h thc n iu . i khi, nu tay phi khng bit tay tri ang lm g, n gin l v mi tay m nhim mt phn vic nht nh cho mi th din ra tri chy. Nhng phn khc nhau trong chng ta c th ang cng lm mt vic, nhng s phn chia tay phi/tay tri c ngha l phn ny s m bo cho phn cn li thoi mi lm vic

m khng b rc ri chi phi. Chng phi hp vi nhau v mt mc ch chung, thm ch chng cn khng nhn ra s tn ti ca nhau na. V con ngi c th khng bit rng tng b phn ang gp phn cho hot ng chung ca ton b c th, khng ch cho chnh n, m cn v mt n lc chung. Nhng nu bn mun thay i hnh vi, gt b mt phn m bn khng thch, u tin bn phi hiu l do ti sao phn c mt v n gip c g cho bn.

19

CHNG 9 Cc Phn Trong Mt Con Ngi Cc phn tinh thn ca con ngi tch bch vi phn thc v tn ti c lp . -Carl Jung K HI NIM nhiu phn trong mt con ngi ra i t lu. Cc nh son kch ni v n di dng hn ma, tin kip ca con ngi, lng tm v nhng hnh tng khc trn sn khu. Tn gio ni v cc phn ca mt con ngi trong cuc u tranh gia thin v c, gia v ngy th v s snh si. Cc nh tm l hc k t thi Hc thuyt Freud cn t ra hn nhng ci tn khc nhau cho cc phn trong mt con ngi hoc s phn chia nhn cch, cng nhiu

thut ng khc nhau. Mt s nh tm l hc gi cc phn l nhn cch ph. Hc thuyt Freud cho rng l nhng din vin khc nhau trong cng mt con ngi. Carl Jung dng t nguyn mu - tc l bn ng c nhn, ci ti, bn thn, ci bng ng cn khuyn khch mi ngi t t tn cho cc phn ca mnh vi nhng tn nhn vt quen thuc nh C b qung khn , Tarzan, Cu b, C b. Gestalt dng t K Mnh, K Yu. L Thuyt v Lin H Khch Th (Object Relations Theory) ni n s tip nhn v thc ca chng ta. Phn Tch Tng Giao (Transactional Analysis) khng nh trong mi con ngi c s hin din ca

ba ci ti l Ci ti Ngi ln, Ci ti Tr em v Ci ti Cha m, sau li tip tc chia nh ra thnh a tr T nhin v a tr Thch ng; Cha m Nung chiu v Cha m Nghim khc, tt c u l nhng phn ca cng mt con ngi. Chng ta c th xem l nhng ci ti (nh nhn vt n trong tiu thuyt Tender is the Night (Cuc Tnh B i) ca F. Scott Fitzgerald ni rng c c nhiu ci ti n gin) hoc nhiu mt, hoc nhiu kha cnh. Hoc bn cng c th dng t ci ti l tnh v ci ti sng to ca mnh, hoc mt tinh thn, hoc kha cnh hng ni ca mnh, nu bn mun. Thut ng no cng c, min bn thy thoi mi nht. NLP dng

t phn, v th chng ta s dng t ny trong sch. Khi dng t phn, ti mun ni n cc kha cnh hoc nt c trng ca mt con ngi: phn lm vic, phn nh, phn nui dy con ci, phn m nhim mua sm, phn tr con, phn n tnh, v tt c nhng ci ti, nhng phn, nhng phng din khc lm thnh mt c nhn hon chnh, d ngi c thc c iu y hay khng. Nu c ai ly lm ngc nhin v bn thn mnh, tht ra li ni khng bit t u, hoc c mt hnh ng hi in in, tc l h ang tri nghim mi lin h vi mt phn khc trong con ngi mnh m chnh h cng khng hay bit v s tn ti .

Jung tin rng c rt nhiu phn chng ta khng thc c, m tht s ta cng khng nht thit phi bit cc phn ang lm g cho mnh. V vic chng ta s hu nhng phn y khng c ngha l ta buc phi giao tip vi n. Tt c mi ngi u th. y ta khng bn v nhng ca ri lon tm l, chng a nhn cch hoc bnh l hc di bt c hnh thc no. Chng ta ang ni n nhng con ngi bnh thng trong cuc sng hng ngy m thi. Mi ngi ai cng c cc phn v ti tin rng cc phn y vn tip tc hnh thnh trong sut cuc i chng ta. Cng ln tui chng ta cng c nhiu kinh nghim, cng to ra thm nhng khc bit trong th gii ni tm ca mnh, v chng

ta cng pht trin thm nhiu phn hn. Cng ging nh cu chuyn v chng ph thy v chic thm bay. Mt ph thy tr mun c mt tm thm bay nh thy ph thy gi, th l ph thy gi dy cu cch t dt mt tm thm cho ring mnh. Nhng rt cuc chng ph thy tr ch dt c mt tm thm n s, cu ta bn than phin vi s ph. Nghe xong, thy mi bo tr Cng gi v cng khn ngoan bao nhiu, con s cng c nhiu kinh nghim v tm thm ca con s tr nn p , phong ph v hon chnh by nhiu. Cc phn c hnh thnh nh th no v lm sao chng c th tr nn a dng trong sut cuc i chng ta? V c bn, cc phn c hnh thnh theo

ba cch: chng hnh thnh v pht trin thng qua cc vai tr m ta m nhim trong cuc sng, thng qua thi v i sng cm xc ca ta. Tt nhin ba iu ni trn lun an xen vo nhau v cc vai tr mi (chng hn nh tr thnh m; c mt a v mi trong x hi; k nghip ngi i trc) c th nh hng hoc hnh thnh nhng thi v cm xc mi. Cc vai tr y tng ng vi cc mi quan h mt thit v cc mi quan h trong gia nh ca chng ta - b, m, v, chng, anh, ch/ em - hoc chng c th lin quan n cng vic. Ti c mt phn l gio vin, mt phn l nh tr liu tm l, mt phn l nh vn. C nhng phn ng vai tr chnh v nhng

phn ph tr, cng ging nh vai chnh v vai ph. (Mt phn ph trong ti l din vin.) Ngay c khi vai tr chnh ca mt ngi trong gia nh l lm m, th trong c nhn y cn c mt phn khc ng vai tr con gi hoc thm ch chu gi. (V vai tr y vn c th tip din ngay c khi cha m c hoc ng b c y qua i.) i khi ta m nhim mt s vai tr trong nhng thi im khc nhau trong i, trong nhng dp c th hoc vi nhng nhm c th: gia nh, ng nghip; khi sum hp hoc trong khng hong. Vai tr ca ta c th l ngi ha gii hoc k gy ri, hoc nhn t kch thch. Hoc bn c th l ngi thng

lng hoc ng ra gii ha, l nhn t gip mi ngi xch li gn nhau hoc xoa du tnh hnh. Cc phn cn c hnh thnh xung quanh thi v cm xc. Hu ht mi ngi u c phn yu thng, phn hi hc, phn sng to, phn gin d, phn tch bit, phn ch k, phn chm sc, v phn st nhn. Mang trong mnh cc phn ny khng c ngha l ta phi th hin chng. Ai cng c phn ghen tc nhng khng c ngha mi ngi s hnh ng ging nh chng Othello. V vic ta mang trong ngi phn st nhn cng chng c g bt thng (hy th lng nghe mt m tr con trong sn chi m xem), bi hu ht nhng ngi bnh thng chng ai mun

v tht s thc hin nhng hnh ng tri o c. Cc phn tng tc vi nhau, ging nh mt gia nh bn trong ta vy. Khi chng ta tch ly nhiu kinh nghim hn v to nn nhng nt khc bit r rng hn, ta cng to ra nhiu phn hn v nh vy gia nh y ngy cng bnh trng. Chng ta ai cng c mt gia nh bao gm cc phn bn trong ta, v cng ging nh gia nh tht s ca chng ta bn ngoi, n c th phi hp hiu qu hoc ri rm. Vic mt gia nh phi hp hiu qu hay ri rm khng lin quan g n trng thi hnh phc hoc khng c vn . Mt gia nh vi nhiu vn pht sinh nhng vn vn hnh tt. Trong khi mt

gia nh khc dng nh rt hnh phc li c th l gia nh nhiu rc ri. V c bn, c ba tham s xc nh mt gia nh phi hp hiu qu hay khng. 1. Gia nh y c phn chia ranh gii r rng khng? Mi thnh vin trong gia nh c khong khng gian ring cho mnh khng? Nhng ngi khc c cng nhn v tn trng khng gian y khng? Mi c nhn - t a tr cho n ng ch b - u phi c xem l mt thc th tch ri, c quyn c hng khng gian ca ring mnh. 2. Mi thnh vin c th

hin ng vai tr ca mnh theo tn ti trt t trong nh hay khng? Cha m c ra cha m v con ci c ra con ci khng? Trong thc t, v hon cnh (nht l trong trng hp ngi m n thn phi i lm), a con ln phi m nhn vic trng em. Nu iu ny din ra trong thi gian di, a con ln s dn dn tip qun vai tr ca ngi m - hoc ngi cha. n mt lc no , iu ny khng cn ph hp na. Ta cn tn trng v th ca tng ngi trong gia nh theo ng tn ti trt t, ngay c khi cha m v con ci l bn tt ca nhau th cha m vn phi l cha m v hy con mnh lm tt vai tr con ci.

3. Cc thnh vin trong gia nh c giao tip tt vi nhau khng? Khng phi v cc thnh vin trong gia nh ngi trn cng mt bn n hng ngy v ni cng mt th ting th c ngha l h giao tip vi nhau. Mt trong nhng iu kh khn nht i vi cc gia nh l giao tip tht s. H c th m lng ni v nhng iu h mun, nhng g h thch hoc khng thch v cm xc ca h nh th no, nhng thng th h khng bit cch lng nghe. Mt trng hp hay xy ra l khi mt ngi by t cm xc ca mnh, nhng thnh vin khc trong gia nh bt u t

v. Mt khi trong t th t v, h s khng nghe ngi kia ni, trong khi lng nghe cng quan trng khng km g vic ni giao tip tht s din ra. Nu gia nh bn hi c ba tham s trn - c ranh gii r rng, tn ti trt t thch hp, giao tip tht s - th xem nh gia nh bn phi hp hiu qu, d c xy ra vn g i chng na. V i vi gia nh ca cc phn bn trong mi c nhn cng th. Vic gia nh ni ti ca cc phn bn trong bn c phi hp hiu qu hay khng, v chng phi hp nh th no mc ra sao - s xc nh kh nng vn n thnh cng trong cuc sng ca bn. gia nh bn trong bn phi hp

hiu qu cng cn n ba tham s. u tin, cc phn phi c xem nh nhng thc th ring bit, mi phn c nhn dng v chc nng ring, c nhng phn khc cng nhn v tn trng. iu c ngha l ta cn cng nhn s tn ti ca phn ng ght, phn hch dch, phn km ci, phn gn d hoc phn ngu ngc khng km g phn ng yu, phn ho phng, phn sng to bn trong bn. Nu khng cng nhn s tn ti ca mt phn no , bn khng th giao tip vi n. Khi iu ny xy ra, mt hoc nhiu phn b xem thng y c th mi mi n giu v ph hy mi n lc lm vic hoc thay i ca bn trong cuc sng. Th hai, cc phn phi c t vo

ni thch hp theo ng trt t bn trong. Vi cc phn to ln, chng chim nhiu din tch, vi nhng phn nh s khng i hi qu nhiu khng gian. Ti c th ni phn gio vin v lm m trong ti kh ln, phn c c trong ti li nh hn rt nhiu. T thch hp y dng ch thi im v cch m cc phn th hin mnh. Cng ging nh mt gia nh vi nhng c nhn ring bit: mi thnh vin tham gia vo cc hot ng v hnh vi khc nhau. Mt a tr su thng tui ht sc quan trng trong gia nh; tuy nhin ta khng th trng i b coi sc nh ca hoc t kim sng. Tng t, mi phn thuc gia nh bn trong ta th hin mnh theo cch ca n, thc hin nhim v

ring v ch ph hp trong nhng tnh hung nht nh. Cc phn hnh thnh nn mt chnh th trong mi khng gian ca ring mnh, cn bng tuyt i. Bn hy tng tng n nhng m hnh treo trang tr ca Calder, vi v vn mnh ghp to nh khc nhau, hnh th, cc mnh y c th nng hoc nh nhng tt c u treo quanh trc trung tm, v bng cch no , chng cc k cn i. C mt h thng c to thnh bi cc thnh phn kt hp vi nhau mt cch hi ha. Tng t i vi gia nh v t chc ca cc phn bn trong chng ta. Th ba, cc phn giao tip vi nhau mt cch t do. Ngha l gia cc phn vi nhau cng nh gia thc vi v

thc lun c mt knh thng tin kt ni. V iu c ngha rng bn sn sng tip nhn mi loi hnh giao tip. Trong gia nh, mt a tr khng th no by t nhng nhu cu ca mnh bng li ni, nhng chng ta phi hc cch hiu cc du hiu ca chng. Nu khng, lm sao ta bit c khi no th a tr ang gp nguy him. Nhng phn trong chng ta giao tip vi ta qua hnh nh, m thanh, cm xc hoc cm gic. Nu chng ta khng ch , lng nghe chng v nhn ra chng ang tr chuyn vi mnh ngha l chng ta c tnh l i nhng phn ang c gng trng thnh, thay i v pht trin. Nu chng ta khng giao tip vi nhng ci ti bn trong cng tt c nhng

kha cnh th hin chng ta l ai, chng ta s khin chng tr nn xa ri vi bn thn mnh v kh m hot ng nh mt c th hp nht. Mt cng ty in thoi, trong mt chuyn bay c bit dnh cho nhng ngi mc chng lon cm gic (kch thch gic quan ny li dn n phn ng ca gic quan khc), yu cu ngi dng cha tay ra chm vo mt ngi no . Chng ta c th lm iu tng t vi chnh mnh nhanh hn c my in thoi, my fax hoc email: chng ta c th huy ng bt c thnh vin no trong gia nh cc phn bn trong chng ta, mt lc mun huy ng bao nhiu phn cng c, tng ci mt hoc c nhm mt lc, cho php tt c mi ngi lng

nghe v giao tip ring t, vi tng phn mt. BI MT CON NGI TP V CC PHN TRONG 1. Ngh v nhng vai tr khc nhau m bn m nhim trong cuc sng - gia nh, cng vic, x hi. Hy vit ra nhng vai tr y. 2. Ngh v mt vi cm xc ca bn - tch cc ln tiu cc. Vit chng ra. 3. Bt u lit k ra cc phn ca bn. t tn cho chng. (Nh k ra c nhng phn bn khng mun hoc khng thch.)

4. Xem li danh sch. Ghi nhn nhng phn no bn thch v khng thch. Phn no lm bn bc bi? Phn no khin bn s hi? 5. Xem xt li nhng phn ny v t hi, Mi phn y lm c g cho mnh? Mc ch ca mi phn ny l g?

20

CHNG 10 nh Tch Cc B Y GI CHNG TA BIT v cc phn ca mnh v xc nh c chng bn trong chng ta, hy quay li gi nh ban u: c mt nh tch cc ng sau mi hnh vi. Tt c hnh vi u l biu th ca cc phn trong ta; v trn thc t, cch duy nht gip chng ta nhn bit s tn ti ca mt phn no l nh vo hnh vi ca n. Hnh vi bao gm hnh ng, suy ngh, triu chng, c ch; nhng khng ging nh nh. nh khng nht thit dn n hnh ng, mc d tt c hnh vi u l kt qu ca nh. Nu iu ny nghe nh mt cu ni

trong tc phm Alice Lc Vo X Thn Tin , khng sao c. l mt bi cnh thch hp hiu mt qu trnh n gin nhng b n n khng ng. Bn nn ni nhng g bn ngh, Th March ni. Nht nh ri, Alice p; t ra th ti ngh nhng g ti ni. Hnh vi chnh l biu hin ca mt phn, mt mt, mt kha cnh no bn trong bn ang c gng giao tip ra ngoi. Nhng nh ca phn y c th rt khc vi nhng g n biu hin. Gi s bn ang i do cng mt ngi bn v b con ca c y; cht bn trng thy mt ngi bn hc c bng ngang ng v ct ting gi anh y tht to khin a b git mnh thc gic khc r ln. nh ca bn chc chn khng phi

l nh thc a b. Bn ch mun gy ch vi mt ngi bn ph thng t lu khng gp. (C mt nh tch cc ng sau hnh vi ca bn, thm ch nu iu rt cuc khin b Jonathan khc tht ln. V nh vn tch cc, ngay c khi bn nhn ra ngi qua ng y khng phi l bn hc c ca bn, ch l mt ngi trng ging anh ta m thi.) Chng ta cn tch bch hnh vi vi nh.

y l mt v d. Mt bui sng Ch nht, cn rt sm, chung in thoi vang. Bn nhc

my ln; u dy bn kia Xin hi y c phi l Marsha khng? Marsha y. Ai gi y? Ti tn l Gordon. Ti thay mt cho Hi ng Quc Gia gi cho c... V vn! Bn dp my nh rm mt ci. Ht sc th bo, iu ny cha tng xy ra trc y - bn lc u, mt phn v bc mnh k gi n, mt phn bi bn khng hiu ni hnh vi ca mnh. Bn cha tng ngh mnh l k th l n th. Xin cho! Bt thnh lnh mt phn trong bn bc l n vo lc 8g45 sng Ch nht, mt phn bn khng h bit n s tn ti ca n. l phn Marsha Kh Tnh, phn khng mun Marsha b quy ry vo lc sng sm v ang c

bo v gic ng ca c y.

Hoc n c v mt dng hnh vi khc, mt ging ni bn trong lun bo bn Mnh khng thng minh. l biu l ca phn ang c gng ng vin bn hc hnh chm ch hn, tham d thm nhiu kha hc, c sch nhiu hn. nh ca n l gip bn pht huy tt nht tim nng ca mnh - thnh cng.

Bt k hnh vi no m chng ta ang ni n y, d l th hin ra bn ngoi (hnh ng) hay n giu bn trong (suy ngh), th bn cng hy nh rng hnh vi bao gi cng tch bit vi nh. Kt hp li, chng to thnh mt phn hon chnh. nh bao gi cng tch cc, ngay c khi bn khng bit v n. Trong khi y, tt c nhng iu bn nhn thc c l hnh vi , c th chng tch cc cht no - trn thc t n c th hon ton i lp na. Biu hin ca hnh vi (t nh rng mnh khng thng minh; dp in thoi mt cch th bo;

go ln vi mt ngi bn kia ng) th hin mun giao tip ca phn y, nh th bn bit n tn ti. Kt qu ca hnh vi c th rt khc vi nh . HNH VI Sharon l mt hun luyn vin th hnh tui gn 30, cha chng, sng mt mnh v mong i mt mi quan h nghim tc. C thng t ni vi mnh rng c khng h ng yu. (Chnh iu ny ngn cn c khng tm c cc mi quan h.) NH Phn ni vi c rng c khng ng yu gip c khng b tn

thng - trnh cho c tr nn qu thn mt vi mt ngi no ri b b ri. nh ca phn l bo v c khi chuyn b ph bc. HNH VI Jim d dng ni nng, c trong nhng chuyn tng chng nh vt vnh. (iu ny khin mi ngi xa lnh anh, nht l trong cng vic.) NH Phn d dng ni nng ny gip Jim trnh c cm gic bun bc v s hi v nhng vic anh lm v c nhng vic anh khng chu ng ni.

HNH VI MaryBeth b huyt p cao. (iu ny buc c khng c lm nhng hnh ng qu khch.) NH iu kin sc khe ca MaryBeth gip c gn gi vi m, ngi cng b huyt p cao v khng th chu c bt c iu g qu khch. y l nhng v d v nh tch cc bn trong mi c nhn (h thng ni ti ). Hnh vi c thc hin vi mt nh tch cc, hoc bo v hoc thc y. Chng ta cng tch hnh vi ra

khi nh trong cc mi quan h hoc giao tip gia cc c nhn vi nhau. HNH VI Mt cp v chng chun b ra ngoi n tic. Ngi v ni vi chng, Ci o khoc i vi ci qun ny trng xu t - chng chng hp vi nhau t no. (Anh chng ly lm bc mnh v h ci nhau.) NH Ngi v mun chng n mc p to n tng tt vi nhng ngi tham d ba tic - nhng ngi c th gip anh c c cng vic m anh mong i.

HNH VI Sp bo nhn vin rng c y lm vic cha c chm ch, cha mang li nhiu li ch cho cng ty. (C y cm thy mnh khng c xem trng v t chng i.) MC CH Ngi ch ch mun cng ty sinh li v thc y nhn vin lm vic hng hi hn. Anh chc rng ni ra s gip c c ng lc lm vic v t thnh tch tt hn. Trong cch c x gia ngi vi ngi (gia con ngi vi nhau ch khng phi gia cc phn), mt ngi c

th c nh tt i vi ngi kia v c gng gi i mt thng ip tch cc ng vin hoc ng h. Nhng cch lm ca ngi ny khin thng ip truyn i khng ng vi nh ban u v c th gy ra tc dng ngc. iu tng t cng c th xy ra bn trong bn. Mt phn mun ng vin bn hy hnh ng nng cao lng t trng v cm thy vui v hn. Hoc mt phn mun bo v bn khi b tn thng. ( nh tch cc c th l s ng vin hoc bo v.) Nhng bn khng thc c iu . Tt c nhng g bn thc c l bn khng thch iu ny, thm ch ght b bn thn mnh, n khin bn thc trng m t hi: Sao mnh li c th hnh ng nh th c ch?

Hy ngh n mt iu t hi nht m bn bit v bn thn: mt iu g khin bn xu h, iu bn cm thy mnh khng kim sot ni; mt iu g bn khng chp nhn hoc cm thy sai tri. Ht thuc, la mng con ci, nh ca ba bn, thiu chung thy, ru ch be bt - bt c hnh vi tiu cc no trong s u c mt mc ch hoc nh tch cc, tch bch hn vi hnh vi . Ti bit iu ny nghe tht mu thun: Nu bn ang lm mt iu g ti t , lm sao cng chnh iu li tt cho bn c? (Nh trong bi ht ca Cole Porter N qu tt i vi ti, nn n khng tt cho ti.) Nu mt ngi nt ru v t hy hoi bn thn

mnh th tm u ra nh ng sau hnh vi nghin ngp y? Tht ra li c nhiu. Ung ru c th gip ngi ny bnh tnh li, gii ta bt ni cng thng, hoc mang n mt cht ngh ngi thm ch nim vui gia bn b cng vic hoc mi lo ti chnh, bnh tt, tuyt vng hoc mt ni bun chn v tn. Qu chn mt cht cng c tc dng nng tinh thn ai ang phi tri qua giai on ti t. Mt ngi ph n ti quen m no cng ung ru t t gii su trong sut khong thi gian m c cht dn cht mn bi cn au kinh khng ca cn bnh ung th. Ru gip con gi b th gin, c qun tt c mi chuyn v c c gic ng su hng m cho n tn sng hm sau

khi c quay vo bnh vin chm sc m. Vic ung ru hm cha mt nh tch cc, n nng c trong giai on v cng th thch ny. Tt nhin ung ru c th gy hi v thng l nh th (nht l i vi nhng ngi xung quanh), nhng n c mt nh v mc ch tch cc cho c nhn ngi ung. Nhng ta cn lu rng vic cng nhn c mt nh tch cc khng h ng ngha vi vic tha th hoc ng h hnh vi hy hoi y; nhn thc v s tn ti ca n khng nht thit l bo cha cho hnh ng y. (Chng ta khng phn xt g y, m ch truy ra ngn ngun ca vn .) N n gin gip chng ta cng nhn v hiu r nhng g m cc phn trong ta ang c

th hin v cho php ta bt u giao tip vi chng. Mc ch hoc nh c th trong hnh vi ca mt ngi (nh trng hp ny l ung ru) c quyt nh bi i sng ca chnh c nhn v tp hp cc phn bn trong con ngi y. C nhiu cu tr li, nhiu nh tch cc, cng nh c nhiu c nhn khc nhau. Thm ch nh ca vic ung ru c lc cn gip cho ngi y khi pht in. Khi bn pht hin mnh c mt phn bn khng a, bn s lm g vi n? Mt s ngi c r b n. H cm ght ci phn ny ca chnh mnh. Hoc gi v nh n khng h tn ti. H hnh ng nh th h khng nhn, khng nghe, khng bit v phn - ging nh gi v khng

thy ci mi ngay gia mt mnh. C l i ci bn khng thch chng lm n bin mt. Rc u xung ct khng h khin th gii xung quanh bn tan bin, n ch khin bn tm thi m mt m thi. Gi ngu trc mt hnh vi ca mnh ch khin bn tr thnh nn nhn ca n. Mt khi bn khng cng nhn mt phn bn trong mnh, bn khng c s la chn no vi n c; bn khng th thay i. Bn phi bt u bng vic cng nhn chnh ci phn gy ra nhng chuyn kh a, khng cn thit, thm ch cn xu xa na - khin cho bn hoc nhng ngi khc b tn thng qua li ni hoc hnh ng - bi bn chng cn cch no khc thng lng, i n tha thun v

cui cng l thay i hnh vi . Bn khng th n gin xa s mt hnh vi. Nu bn lm c, con ngi s khng phi i mt vi nhng vn ang honh hnh nh n ung qu mc, thiu lng t trng (lin tc ni nhng cu tiu cc vi bn thn mnh) hoc nhng thi quen xu khc. Mi ngi ai cng tng c kinh nghim l khi chng ta c gng thay i mt hnh vi no (bt u n king chng hn) th n khng c tc dng. Hoc nu c cng ch tm thi; hnh vi s tr li hoc c thay th bng mt hnh vi xu xa t hi hn. Chng ta phi t hi: Hnh vi (khng mong mun) ny ang mang li iu g cho mnh? nh ca n l g? Nu khng, hnh vi y s tn ti mi mi.

Tranh ci ni cng s lm c g cho ti? La mng con ci mang li iu g cho ti? Mi ln nh th, bn u cm thy ti li v t ha s khng lm chuyn na. Nhng n chng c tc dng g, tt nhin ri; bn cng c khng la ht bao nhiu, bn cng hay lm iu by nhiu. Ngay khi bn bt u chn ght hnh vi ny ca mnh; bn bt u cm ght ci phn v mun dp b n. Chng bao lu sau bn s i n ch cm ght bn thn mnh. Nhng nu bn c ng thi tm hiu nh - c th hnh vi ny gip bn khng ng chn ng tay vi ng nghip, hoc khch l h lm vic tt hn; l g i na, vn lun c mt nh tch cc ng sau hnh vi tiu cc - th bn c th hiu, tn

trng phn v giao tip vi n. Ch lc y bn mi c th thay i hnh vi ca mnh. Nhiu ngi s ni, Ti ght ci vic ti lm - ti ght ci phn ni rng ti khng tt, rng ti chng lm c tr trng g - ti mun loi b n. Trc khi h tha nhn nhng cm xc ny - vi chnh h, vi nh tr liu, hoc vi mt ngi no - th h chc chn rt mun loi b ci phn ny ca mnh, git cht hnh vi y, t nhiu nm nay. Thng th h th. Ch c iu h khng thnh cng, khng c cht tin trin no. Hnh vi khng mong mun y vn tip tc v thng tr nn mnh m hn. Ch khi bn tha nhn mnh khng th

n gin dp b mt phn con ngi, th khi y bn mi c th nhn nhn vn mt cch tch cc v ci m. Thay v mi ch tm vo chuyn loi b vn , bn s quan tm hn v vic tm hiu ti sao n li xy ra nh th, tch ri hnh vi khi nh. BI TP NH TCH CC 1. Ngh v mt hnh vi, din ra bn trong (mt iu g bn ni vi chnh mnh hoc nhng hnh nh bn tng tng ra) hoc bn ngoi, m hnh vi y khng hu ch cho bn. (N c th l mt triu chng.) 2. Cho php bn thn tng tng rng hnh vi v

nh ng sau n khng i lin vi nhau. Hnh dung hnh vi khng phn nh mc ch ca n. 3. T hi, Hnh vi (triu chng) ny ang c lm iu g cho mnh? N ang c ni iu g v bn thn mnh v cuc i mnh? 4. Cho php bn thn tr li ngay lp tc, ngay c khi l cu tr li v ngha. Nu cu tr li l tiu cc, hy hi, [cu tr li tiu cc] ny ang c lm iu g cho mnh? Tip tc hi nh th cho n khi bn c c cu tr li tch cc. Vit nhng cu tr li ra ri tm qun chng trong vng 24

gi. Sau xem li ln na. Chng c v hp l hn cha? Chng c gi thm cho bn bt c tng no v nhng nh tch cc khc ng sau hnh vi (triu chng) y hay khng?

21

CHNG 11 Chuyn Ha Ngha K HI HIU L DO TI SAO mt vn tn ti, bn s nhn thc n theo mt cch mi m: nhn bng mt con mt khc, di nh sng khc, mt gc khc. Trc khi quay li vi ch giao tip vi cc phn trong mt con ngi v nhng cch thc c th thay i hnh vi, hy im qua mt qu trnh m chng ti gi l chuyn ha ngha. Hy dng hai bn tay ca bn to thnh mt ca s nh, a ngang tm mt v nhn vo bc nh bn va chp c thng qua khung hnh . Hy

xem xt n cn thn, ch n tng chi tit, ton b kt cu ca bc nh. Xong cha? Tt lm. Hy nhn n thm mt lc na, khc su vo tm tr ri th hai tay xung. By gi bn hy nhn quanh. Tm nh va ny i u ri? Dng ngn tr v ngn ci ca bn lm thnh mt vng trn v nhn qua ch bng mt mt. Gi mt lc lu n khc vo tm tr bn. Th tay ra. Bc tranh y gi u? Mt bc tranh c xc nh bi

ng vin ca n. Kch thc v hnh dng ca khung ngm cho bit bn nhn thy nhng g. ngha ca thc ti ph thuc vo cch ta nhn n. Nhn mt mu vn bnh m qua knh hin vi l mt tri nghim rt khc vi vic nhn nhng mu vn bnh cn st li trn bn n. iu bn thy ti bt k thi im no khng ch ph thuc vo nhng th hin din , m cn bi nhng g bn la chn nhn. Bc tranh m bn ng khung bng i tay ca mnh ch l mt phn ca nhng g thy c. Bng cch tp trung vo mt phn nht nh ca khung cnh, bn thay i thc t trc mt bn. Nhng g bn chp c trong mt bc nh i din cho nhng g tht s

ang tn ti , nhng bn gii ngha cho n theo cch ca bn, la chn gi li ci g v loi b ci g. Tm hnh ca bn c xc nh bi chic khung bn chn cho n: nhng g bn thy v cch bn gii ngha cho n. Chng ta ng khung cho nhng bc nh; chng ta cng ng khung cho ngn t. Cch bn ni v mt iu g cng quan trng khng km ni dung bn ang cp. Chic khung y c th l ging ni, c ch, ngn ng c th hoc nhng t ng c th m bn dng. Anh lm n ni nh mt cht c khng? chc chn khc hn cu Im mm i! mc d nh ca ti khng c g khc vi hai cu ni . iu ti mun l c yn tnh mt cht, nhng

ci cch ti yu cu - ci cch ti ng khung cho yu cu ca mnh (thng qua hnh vi) - s quyt nh yu cu ca ti c c p ng hay khng. Chuyn ho ngha l cch thay i nhn thc ca bn v mt tri nghim thay i ngha bng cch thay i cch thc trnh by. Vn l ni nh th no ch khng phi ni ci g . Chng ta sp t mi th khc i; chng ta thay i hnh vi nhm t c mc ch. Chuyn ny tht kinh khng! hoc:

Chuyn ha ngha cng ging nh cc nhn dn. C g khc nhau gia mt chic xe c v mt chic xe qua mt i ch? Chng qua bn mun nhn mnh m thi; ru c bnh mi. Khi kh khn xy ra, bn c th xem tnh hung theo hai cch: Nh thay i khung hnh m ngha ca chuyn ny tht kinh khng bin thnh chuyn ny tht th v! Vn nm nh ngha ch tnh hung th khng h thay i. Bn cng c th lm vic ny bng cch thay i mt t. Chn ra mt c tnh hoc tnh cch ca ai v xem xt n t hai gc khc nhau. Vn dng v y, nhng c th n sang trng hoc r tin. Cng mt hnh vi c cho l

trung thc di gc nhn ca ngi ny li bin thnh th l trong con mt k khc. Dng chuyn ha ngha ny cng thng xy ra vi cc cp v chng khi phi gii thch ti sao h khng cn yu nhau na. Anh y l mt k v trch nhim, Stephanie (khng phi tn tht) by t vi ti, bo cha cho l do c ly d chng. Ti hi c, Vy trc y c yu ngi n ng ny im no? , anh y rt vui tnh, c ni. Anh y ngu hng v vui nhn vo thi im chng ti ly nhau. Ba nm tri qua v h dn nhau ra ta. Chuyn g xy ra? Anh y cc k v trch nhim, c

ni. Ngu hng bin thnh v trch nhim. Anh chng khng thay i; hnh vi ca anh y cng khng thay i. Nhng ngn t (v ngha ca n) th thay i bi khung hnh thay i; hnh vi c c hiu theo mt cch mi bi li sng v hon cnh ca nhng ngi trong cuc thay i. Khi bn hn h vi ai , s ngu hng - bn khng on c vic g s xy ra - mang li nim vui v cm gic phn khch. Qu tht rt ho hng. Nhng khi ci nhau v th vic khng bit trc chuyn g xy ra s chng cn hay ho nh trc, thm ch c th khin ngi kia bc bi thm ch s hi. Vi Stephanie, chic khung u tin l hn

h, sau bin thnh hn nhn. Chic khung khc i, ngha cng khc i. K ch Anh ta tht r tin , ngi khc li nh gi Anh y sng thanh m . Mt ph n miu t v ngi n ng chung sng vi c, anh y tht ng tin cy , ti bit mnh c th tin tng vo anh y. Vi thng sau, Anh ta chng c cht xu tr tng tng no, tht bun t v chn ngt . V nh vy, ci ng tin cy tr thnh chn ngt. Chuyn ho ngha ca mt t n gin l mt dng bi tp khi ng, ch yu nhm nhn mnh rng vn l hnh vi y nhng c th c nhn nhn khc hn, theo ci khung m bn ng cho n. Tt nhin gia chng phi c lin quan

mt cht; bn khng bng nhin chuyn t tn tin sang bun chn . Tn tin ch c th thnh r tin , ng tin sang bun t . Di y l mt s v d khc; hy t chuyn ho ngha nhng t sau hoc thc hnh vi mt ngi bn. CHUYN HA NGHA CA MT T Ngu hng -> Khng on trc c Vui tnh -> Tr con T tin -> Ngo mn Giu tr tng tng -> V k lut Rng ri -> Hoang ph

Ci m -> Thch ph trng l cch chuyn ha ngha ca mt t bng li ni, mt cng c n gin m bn c th dng tm thy nhng iu tt p ng sau mt kh khn ca ai , v gip h tip cn n theo mt cch mi m. Hy hi mt ngi bn (hoc t hi bn thn mnh) C th nhn nhn vn ny t mt gc no khc chng? Lm sao bin n thnh c hi? Lm th no gii quyt vn mt cch tch cc? Khi bn tm ra cch chuyn ha ngha, hy gn cho n. Vn s bin thnh c hi. V d: Ngi khc : Nm nay ti phi ng thu nhiu qu .

Bn (chuyn ha ngha): iu c ngha l bn kim c nhiu tin hn nhng nm trc. Ngi khc: Cha m ti chng bao gi c thi gian gip ti trng con . Bn: Tht vui khi bit rng cha m bn vn bn rn v nng ng, khng ph thuc vo bn. Ngi khc: Xe ca ti phi mang i sa, th l ti khng th i chi xa vo th by ny. Bn: l c hi bn lm cho ht vic nh cn tn ng. Chuyn ha ngha bng li ni miu t mt vn t mt gc nhn khc v mang n s thay i bt ng. Mt s chuyn ha ngha n gin c th c tc dng thn k. Bng nhin bn thy

mi vic khc hn: thay v ton thy nhng gai nhn, gi y bn thy mt khu vn rc r hoa hng. Alison (tn nhn vt c thay i) l mt ph n ngoi 30, c tm n ti bi cn bnh trm cm kinh nin nh li c miu t v mnh. C c mt cuc hn nhn hnh phc. Cng vic ca c l nh bo v c c bit quan tm n vn ph n v tr em b ngc i v bo hnh. Nhng c mc chng trm cm t tui thiu nin, c cho ti bit, nhng t iu tr y khoa i khi c tc dng, i khi khng. C sinh hot bnh thng c mt thi gian; sau , bnh tnh tr nn ti t n mc ti kh m lm c bt c vic g ri c li n nh c mt thi gian. Alison tr

nn mt mi, c lp li, v cn bnh trm cm kinh nin. Alison k cho ti nghe v cng vic ca c vi nhng ph n v tr em b bo hnh. C khng hiu ti sao li c nhng ngi khng h cm thy bt bnh trc cnh con ngi i x ti t vi nhau. Lm sao m bt k ai c cm xc, chng kin nhng vic ang din ra - c th l cnh ph n v tr em b ngc i trn khp th gii - li khng b trm cm cho c? Ti sm nhn ra rng chnh ci phn khin Alison b trm cm tht ra l phn duy tr s nhy cm ni c. Ti hiu rng trn i ny khng c cch g gip c r b cm gic tuyt vng, bi v iu ng ngha vi vic t b s nhy cm

ni tm hn c, trong khi c li v cng cn n n. Chnh phn gy ra tuyt vng trong c li c nh tch cc l gi cho tm hn c lun nhy cm. Ti ni vi c, S nhy cm trong tm hn l iu tht s quan trng i vi c. Vy sao ta khng lm th ny, thay v gi cn bnh ca c l 'trm cm kinh nin', ta hy gi l 'nhy cm kinh nin'? Alison thch iu . V n khin c nh lng bi c lun cm thy mnh c li v cm gic tuyt vng ny. l mt cch chuyn ha ngha n gin: Alison cm thy ti t, v ngha c gn cho vn ca mnh l trm cm. Chng ti i t trm cm sang nhy cm v iu ny thay i

ngha ca n. Cm gic ti t ca c gi y l biu hin ca s nhy cm ch khng phi ni tuyt vng, v c lp tc cm thy d chu hn. Nhy cm khng phi l mt cn bnh, khng phi l cm gic ti t, chng cn vn g nghim trng y c. Ti nh ngha li cch m c miu t v mnh, v cng nhng li biu hin y (hnh vi) by gi l mt phn ca cu chuyn mi, trong mt bi cnh khc. Chuyn ha ngha bng li ni ging nh mt php mu khi n pht huy tc dng: trong nhy mt mt vt ny bin thnh mt vt khc. L Lem bin thnh nng cng cha ch sau ci phy nh ca cy a thn. Con vt xu x bin thnh thin nga lng ly.

Tuy chuyn ha ngha bng li c th ngay lp tc thay i tc ng ca mt vn , nhng n khng phi l phng n gii quyt vn tn gc r. lm c iu , bn phi to ra mt knh giao tip m gia thc v v thc. Ngi ph n m ti gi l Rebecca l mt ha s, c tm n ti bi c gp tr ngi ln trong ngh. C khng th cm c v trong sut mt nm qua, c ni Ti ch mun dp ht nhng g khin ti khng th v c. N lm ti ngt ngt. Ti ni vi c khi nim v cc phn trong mt con ngi, rng mi phn u c mt nh tch cc, bao gm c phn ngn cn khng cho c tip tc v.

Tht l v vn, c ku tong ln. Lm g c nh tch cc no y. Ci phn y tht kinh khng; ti ch mun vt quch n i cho ri. Vn ch l ta khng th vt quch mt phn no, ti gii thch, cng nh ta khng th vt b bt c b phn no trn c th ch v n lm bn au. Cm gic au - hoc hnh vi - l mt triu chng. l cch m phn giao tip vi bn v cch x l duy nht l tm hiu ti sao n tn ti. C ngha l phi cng nhn s c mt ca ci phn cn tr Rebecca khng th v. Ti thc gic c hy th xem sao. Khng! Rebecca ni ging kin quyt. iu ny tht ng ngn. Ti nhc li vic c th qua tt c

cc bin php m c tng ngh ra; cng l l do c tm n ti. Chng ti li qua ting li mt lc lu. D ti c ni g v vic tn trng cc phn, hc cch giao tip vi chng v v nh tch cc ng sau mi hnh vi i chng na - tt c u khng lt tai c. Ti ch mun git bng n thi, c khng khng. Ti th ln cui cng. Vy t ra th c cng c th gi v l c mt nh tch cc ch? Tt nhin l khng. Cui cng, ti ni, Thi c ri. Ti chu thua. Ti khng th gip g hn cho c na. Nhng bi c tr tin cho khong thi gian t vn ny, c c mun ung mt ly c ph khng? C c mun

tr chuyn vi ti v thi tit hoc chnh tr khng? By gi th c tht s hoang mang. Thi c, c ni, hai mi mm li, ging gn nh gm g vi ti. Thi c, ti s gi v vy. C nhm mt li. Ti ni, Hy hi ci phn ang ngn cn c khng v na ang c lm iu g cho c. N quan tm n c theo mt ngha tch cc nh th no? C im lng trong khong bn mi lm giy. Sau , khun mt c hon ton thay i. C h hc mm ri m mt. Khng th tin c! B bit ti c c ci g khng? Ti tng chng kin nhng phn ng nh th trc y: mt s chong

vng bt ng, hoc nh c php mu xy ra khi s kt ni c thit lp, khi v thc v thc tr chuyn cng nhau, v li l thi nhau tun ra. C ni, l mt phn trong ti ..., c xc ng ni khng nn li, mi n khi c ht mt vi hi tht su. Ri c tip tc, l phn sng to trong ti, n ngn khng cho ti v v ti trung thnh qu lu vi mt phong cch trong sut bao nm qua, c lm mi mt vic c mn, n lc phi thay i, phi tip tc bng ci g mi m, nu khng ti s cht ngt , ti s cht nh mt ha s. Chnh ci phn khng cho ti v l phn buc ti phi tr nn sng to hn, dm chp nhn ri ro lm mi th khc i... nhn mi vic theo cch

mi v tm ra mt phong cch mi. i vi c, iu ny c ngha rt ln: ci phn ngn khng cho c v chnh l phn sng to trong c. Mt khi c thi khng t trch mnh v trch phn cn tr cng vic ca mnh, c bt u t cu hi v lng nghe iu n mun ni, th l c c cu tr li cho mnh. C cho php mt knh giao tip m ra gia thc v v thc; v l lc c nhn c cu tr li. y chnh l chuyn ha ngha, mt cch nhn nhn hoc tri nghim vn mi bng cch thay i ci khung ta p t cho n. Thay v tm cch gii quyt vn , chng ta nh ngha li n. Thay v thay i cch ta phn ng (nh lm vi phn neo) v tm ra phn ng mi

i vi mt tc nhn kch thch c, chng ta n gin l chp nhn phn ng nhng thay i ngha ca vn . Chng ta khng thay i hnh vi nh chng ta lm bng cch can thip vo mi quan h gia tc nhn kch thchphn ng v thay n bng mt phn ng mi. l cch gii quyt vn c tn l thay i bc mt : hnh vi mi thay th cho hnh vi c v vn gc c gii quyt. (Nu bn b chng au na u v ung thuc gim au, bn ang thay i phn ng au u. Nh vy, bn ang thc hin thay i bc mt .) Chuyn ha ngha l thay i bc hai. y, chng ta khng thay i phn ng m chi thay i ngha ca vn . Khng gii quyt vn theo ngha c

na, chng ta i tm gc r su xa ca vn , xem triu chng (hoc hnh vi hoc phn ng) n gin l du hiu ca mt qu trnh m n l i din. Vi chuyn ha ngha, chng ta thay i ngha ca vn (au u). Chng ta dng n nh mt cch giao tip vi phn ca ci ti v thc, chng ta c th cng nhn s tn ti ca n v a n vo vng thc. Chng ta hi: Chng au u ny ang mang li iu g cho mnh? u l nh tch cc ca n? Cu tr li c th l: bn c c hi ngh ngi, th gin, sng chm li v quan tm n bn thn hn. l nh tch cc ca n, bt k c tc dng hay khng. Nhng by gi, chng au u khng n gin l vn

cn loi b na. Bn lin h chng au u n c th, cng vic v li sng ca bn - v ngha ca n tr thnh thng ip nhn nh bn phi quan tm n bn thn nhiu hn. Bn vn c th ung thuc chm dt nhng cn au (hoc khng), nhng trong bt c trng hp no, bn cng hc c mt iu quan trng v bn thn: Bn nhn ra ngun gc ca mt hnh vi v n xut hin nhm mc ch g. V c bn, chuyn ha ngha l ngh thut thay i nhn thc ca bn v mt vn , da trn vic giao tip ci m v hiu qu vi cc phn bn trong bn.

22

CHNG 12 Giao Tip Vi V Thc G IAO TIP VI phn v thc trong bn khng c ngha l mt dng giao tip siu nhin hay kh nng ngoi cm g c. N n gin l s lin kt, m ra mt mi giao thoa t do gia vng tm tr c thc (tr nng) v v thc. iu ny c ngha l bn m ra mt con ng, mt knh thng thng, bc mt cy cu v cho qu trnh giao tip din ra mt cch n gin, khng b l tr kim sot cng nhng gi nh, nh kin hoc phn xt. N c ngha l tin tng vo s kt ni tc th m tr tng tng mang li cho tm tr, k c khi ngha ca n cha r rng, hoc nghe c v ng ngn v phi l.

Giao tip vi v thc l bc u tin hiu r ti sao bn lm nhng vic mnh ang lm. Bn cn lin h vi ci phn th hin nhng hnh vi tiu cc hoc v ch tm hiu xem ci phn y ng vai tr g trong cuc i bn. Ch khi bn khm ph ra cn nguyn ca mt hnh vi, bn mi c th loi tr n mt cch khn kho v thay th n bng ci khc hay hn. Thay v c gng nh tn gc hnh vi la mng con ci chng hn, bn hiu n (ci phn gy ra iu y trong bn) xut pht t u v nhn thy n cng cn thit bo v bn (thm ch bo v con ci bn). Hiu c nh vy, bn c th tm cch khc tha mn nh tch cc , v bn thay hnh vi khng mong

mun bng mt hnh vi c li hn. Nhng trc ht, bn phi lm cng on cy su cuc bm, to ra mt mnh t mu m sao cho phn v thc ca bn cm thy thoi mi v d chp nhn Vn a ng cho tm hn th thi, theo cch ni ca thi s ni ting W.B. Yeats - ni bn c th chm n s thng thi ca v thc v gt sang mt bn nhng gii hn v ro cn l tr (l lun, phn xt) ca vng tm tr c thc (tr nng). lm iu , bn cn to ra s kt ni vi cc phn trong con ngi bn, ging nh thit lp s kt ni vi ngi khc. Trong Phn Mt ca quyn 1: Ngha Ca Giao Tip Chnh L Phn Hi M Bn Nhn c, chng ta ni v

s kt ni v tin cy cn thit thit lp giao tip gia ngi vi ngi. Trong Phn Hai v Phn Ba ca quyn 1, chng ta tho lun v giao tip ni tm hoc giao tip vi chnh mnh. Qu trnh ny bao gm vic nhn din v to neo cho cc ngun lc ca bn, lm vic vi gic quan ni ti, xc nh mc tiu v cc k nng khc. By gi, chng ta ni v hnh thc giao tip su nht, gia cc phn trong con ngi bn, trong c mt s phn bn khng bit n s tn ti ca n, th c ngha l giao tip gia nhng g bn bit v cha bit. y, hn bt c noi no khc, s kt ni xut pht t cm gic an ton v tin tng l v cng quan trng. K thut chng ta dng cho vic ny

l Chuyn Ha Ngha Bn Trong. Ging nh hu ht cc phng php hoc cng c mu nhim ca NLP, n ph thuc vo vic t cu hi. C th l hi nhng g v theo trnh t no. CHUYN HA NGHA BN TRONG Giao tip vi cc phn I. TO MI TRNG (QUY NH) Lun tin rng c mt nh tch cc trong sut qu trnh ny. Ni chuyn vi cc phn mt cch nh nhng v tn trng. Bao gi cng cm n cc phn v giao tip vi mnh. Kin nhn v chp nhn. Cho d mt s gii php do

cc phn a ra thuc v v thc, hy lun tin tng rng n s c tc dng. (Trong thc t, chng cn c tc dng tt hn c nhng g thc mang li.) II. NHN VT Phn A: Phn th hin hnh vi bn khng thch Phn B: Phn sng to hoc gii quyt vn . III. CC BC (THC HIN) 1. Xc nh mt triu chng hoc hnh vi m bn khng thch hoc mun thay i. 2. Hi Phn A, nh tch cc ca bn l g? (Tip tc lp li cu hi ny cho n khi bn c c mt iu g tch cc.) 3. Ni cho Phn B bit nh

tch cc . 4. Yu cu Phn B a ra t ba n su gii php thay th nhm tha mn nh tch cc ca hnh vi c vn y (ba trong s khng phi do l tr a ra). 5. Yu cu Phn A xem li cc gii php thay th v chn ra ci tt nht. Yu cu Phn A dng hnh vi ny thay th cho hnh vi cha tt. 6. Cm n cc phn. Bn c th p dng Chuyn Ha Ngha Bn Trong cho chnh mnh hoc gip ngi khc giao tip vi cc phn v khm ph nh ng sau nhng hnh vi ca h. Chng ta hy cng p dng phng php Chuyn Ha Ngha Bn Trong

vi mt dng hnh vi tiu cc kh ph bin. Ly v d t trng hp ca Melanie, mi khi c lm c mt iu g tt p trong cng vic, l y nh rng mt ging ni trong c vang ln Sao d dng th. Chc ngi lm sai ch no ri. Khi chng ta cng Melanie tri qua cc bc Chuyn Ha Ngha Bn Trong, hy xem n nh mt on i thoi trong v kch. Bi phn ln cc cu tr li khng dng li ni (v thc ni bng nhiu cch - thng qua hnh nh, m thanh v cm xc - khng nht thit bng ngn t), nn vic xem n nh mt v kch s gip ta d dng di theo cuc i thoi ni tm ca Melanie thng qua nhng thit b nh li hng dn v o

din sn khu. V kch din ra trong tm tr ca Melanie, c trong thc ln v thc. Bi cnh (to ra mi trng) bao gm phng mn sn khu, cnh tr, v nh sng; cnh tr mang li cm gic thanh bnh v yn tnh. Nhn vt l Phn A v Phn B bn trong Melanie. Din bin ca v kch l nhng pha hnh ng, qu trnh giao tip gia cc phn, khm ph xem ai gy ra chuyn ny v ng c ca hnh ng l g, sau nghin cu cc chng c xem c thay i c g trong ln ti, v liu ng c ca ti c c th dng i n mt kt thc c hu hay khng. Ta ca v kch l Hnh Vi C Vn Ca Meanie V nh Tch

Cc ng Sau N . (V kch s khng t c gii Tony no vi ci ta nh th - nhng mt ln na, khng phi l mc ch ca chng ta y.) Cc nhn vt l Phn A - chu trch nhim cho ging ni bn trong ca Melanie Sao d dng th. Chc ngi lm sai ch no ri. - v Phn B, phn sng to gii quyt vn vn cha c tit l y . V kch Chuyn Ha Ngha Bn Trong bt u. Li hng dn : Hy xc nh mt triu chng hoc hnh vi m bn khng thch hoc mun loi tr trong bn thn mnh. Melanie: Ging ni bn trong thng bo ti rng Sao d dng th. Chc

ngi lm sai ch no ri. Li hng dn: Hy hi Phn A: nh tt p ca bn l g? Melanie: Cho Phn A, chu trch nhim cho ging ni bn trong, ti xin hi nh tch cc ca bn l g? Bn ang c gng lm iu g cho ti? Phn A: ( Im lng mt cht) lm cho bn bc mnh. Li hng dn: Hy cm n Phn A. Melanie: Cm n bn, Phn A, v trao i vi ti. Li hng dn: Hi Phn A, iu gip ch g cho ti? Melanie: Vic lm cho ti bc mnh gip ch g c cho ti? C nh tch cc no trong li nhc nh khng? Phn A: khin bn khng i n

ch t cao t i v bn thn hoc ng qun trn chin thng. Li hng dn: Cm n Phn A (Melanie lm theo) v hi li ln na . Melanie: nh tch cc ng sau vic trnh cho ti khng tr nn cao ngo l g? Phn A: m bo rng bn khng ngng hc hi v pht trin. Li thuyt minh: Cm n Phn A. Melanie: Mc ch ca bn l nhc nh ti khng tr nn qu t mn v gip ti khng ngng hc hi v pht trin. Tht l mt nh tuyt vi. Cm n bn. Lu : Khi i thoi vi cc phn ca mnh, hy ni nh th bn ni chuyn vi ngi khc. Hy giao tip r rng v

thng thn. Cc phn ca bn rt tr con. Chng hiu mi chuyn theo ngha en. Chng rt nhy cm vi s thiu tn trng hoc nhng li ko tiu cc. Li hng dn: Hy gi Phn B, phn sng to trong bn. Ni vi n v nh tch cc ca hnh vi kia. Melanie: Cho Phn Sng To, Phn B. Ti mun ni chuyn vi bn mt cht. C l bn cng bit ging ni bn trong lun ni, mi khi ti lm c mt iu tt, rng Sao d dng th. Chc ngi lm sai ch no ri. Ti mun bn bit nh tch cc ng sau hnh vi l g. Phn ni ra thng ip ny c nhc nh ti khng ngng hc tp v pht trin v ch c t mn vi nhng g t c.

Ti tin bn cng ng rng l mt nh quan trng v ngha. Li hng dn: Yu cu Phn B a ra nhng gii php tha th cho hnh vi ny. Nh m bo rng vi gii php trong s l v thc. Melanie: Ti mong bn, phn sng to, gii quyt vn ca ti pht huy s trng ca bn: a ra nhng phng php sng to, nhng tng mi m, nhng cch thc thc hin mi. Lun ghi nh nh tch cc ca Phn A i vi ti, ti mun bn ngh ra t ba n su hnh vi khc thay cho ging ni bn trong vn thng bo tiSao d dng th. Chc ngi lm sai ch no ri. ng qun rng nhng gii php y

phi ph hp vi nh tch cc v gip cho ti, Melanie, c thc hc hi v pht trin. V hy cho mt s trong nhng gii php l v thc. Lu : C l s tt hn nu phn thc ca Melanie khng bit v tt c gii php, nh th n s khng th quy ry, bi lng tm vt v ph hy chng. Melanie : Hy thong th, Phn Sng To, c lm nhng g thuc s trng ca bn v ra hiu cho ti bng li ni hoc mt cm gic hoc mt hnh nh no - khi bn ngh ra cc gii php thay th. C thong th. (Melanie ch i. Bt thnh lnh khun mt c sng bng, c ku ln. Trong u c hin ln hnh nh nn mng ca mt ngi nh p.)

Li hng dn: Khi c nhn c du hiu cho bit Phn B tm ra gii php, hy cm n Phn B. Melanie: Cm n v giao tip vi ti. Cm n v a ra nhng la chn sng to. Ti nhn ra hnh nh va gi ln trong u s gip ti xy p thnh cng ca mnh. N chnh l gii php thay th bi v mi ln ti ni Sao d dng th, ngha l ti ang hy hoi mnh, ph hoi nn tng con ngi ti, sc mnh ca ti -ging nh t gt chn cho mnh t vy. Nh th ti ang xy lu i trn ct. (Phn sng to trong Melanie nu ra mt s gii php thay th trong v thc. C nhn ra mt ging ni bo c, Hy ngh n tng lai - bn c tt c thi

gian m bn cn. iu ny gip c bnh tnh; ch cn ngh n tng lai khin c bnh tm hn. C cm nhn c s hin din ca cc gii php, mc d c cn cha r chnh xc l g. Trong u c hin ln hnh nh v con ng tri di trc mt, dn c v pha bu tri trong xanh, ni nhng m my tri i vi v. C cho v thc c duy tr l v thc, tp trung vo hnh nh, m thanh, cm gic thay v ngn ng hoc ngh thuc v nhn thc.) Li hng dn: Hy ngh Phn A xem li tt c cc gii php v chn ra mt gii php tt nht cho bn. Yu cu n p dng hnh vi ny thay th cho cu ni khng mong mun kia. Melanie: Phn A, xin bn vui lng

xem li tt c cc gii php m Phn Sng To trong ti a ra, c nhng gii php m ti thc c ln nhng gii php thuc v thc. Chn ra gii php m bn cm thy ph hp nht vi nh ca bn i vi ti-gip ti khng ngng hc hi v pht trin. (C ch cho n khi c cm nhn c Phn A thc hin xong.) No. Phn A, hy dng phng php m bn va chn thay cho thng ip c m ti thng ni vi chnh mnh. Ti bit bn ang lm nhng g ti yu cu bi ti bt u cm thy bnh tnh hn, chc chn hn - mt cm gic kh din t chnh xc. V mc d ti vn cha bit gii php bn chn l g nhng ti tin l gii php ng.

Li hng dn: Hy cm n cc phn. Melanie: Cm n Phn A v sn lng lm iu ny. Cm n v tip xc vi ti v li cm n ln nht dnh cho nh tch cc ca bn, v quan tm n ti, v nhc nh ti v tm quan trng ca vic khng ngng hc hi v pht trin. V cm n Phn B, Phn Sng To trong ti, v lng nghe v gip ti, v ti kho xoay s v tr tng tng ca bn, v a ra nhng la chn v kh nng mi. Bn lm mt iu ht sc tuyt vi. on i thoi trn tht s xy ra 15 nm v trc, vi mt ngi n b tn Ann. chnh l ti v k t ti

khng bao gi ni vi mnh, Sao d dng th. Chc ngi lm sai ch no ri. By gi, ti vui v tin tng vo thnh qu ca mnh. Ti t ho v nhng vic ti lm tt, v vn khng ngng cu tin, hc hi v pht trin. Tuy vy, cho n tn ngy nay, ti vn khng bit chnh xc Phn Sng To trong ti ngh ra gii php no v phn gy ra kh khn trong ti chn cch no. Nhng g xy ra vi Joe (tn nhn vt c thay i) l mt v d khc, anh l mt nhn vin bn hng tham gia bui hi tho ca ti. Anh thc hin Chuyn Ha Ngha Bn Trong mt cch thng thn v hiu qu. Ti s Joe k li cu chuyn nh anh k vi chng ti, nh sau.

Ti c tin s mc bnh au na u. Mt khi n con au th ti khng th lm bt c iu g. Khng thuc men no chm dt c con au. Ti ch bit nm bp trn ging sut 36 ting, gng mnh chu ng. Mt vi tun sau khi ti hc v chuyn ha ngha, ti li xe n ch khch hng ca mnh. Ri bn bit khng, ti l m nhn ra mnh sp ln con au na u v ti tht ln Tri i, khi ngh n mt ng vic ang ch mnh. Bng ti nh n phng php chuyn ha ngha v t nh Sao mnh khng th xem sao - c mt

mt g ch. Mt khi ln con au u th chng c g lm du c n. Th nn khi , ti ngh phng php ny cng chng tc dng g. Ti thm ch cn cm thy n hi k k, nhng ti vn dng xe li v t chuyn ha ngha trong u mnh. u tin, ti hi phn gy ra chng au u rng n ang c lm g cho ti, n quan tm n ti nh th no. V, c tin khng, ti nhn c cu tr li: buc anh nghi ngi nhiu hn, quan tm n sc khe nhiu hn. Ti bn ni vi phn ny, Cm

n. Thi c, ti s lm iu bn mong mun, ti s ngh ngi nhiu hn. Nhng xem ny, ti cn phi i gp ba khch hng na, ti xin ha xong vic ti s v thng nh, ln ging nm, xin ngh php ngy mai nh th gin. Bt cht khng cn au n g na. Th c Tri t chng gim. Ti tip tc li xe i, lm nt cng vic ca mnh, gp g khch hng - v bn bit con ngi chng ta ra sao ri , ti qun bng nhng g mnh ha. Sau khi gp v khch hng th ba, ti ngi trn xe ngh v mt nh thu m ti nh gp t rt lu ri, anh y tn

Richard v sng gn . Hay mnh tranh th tt qua cu y xem sao, ti thm nh bi ti ang li xe gn ch y. ng mt ci, cn au na u quay li, nhanh nh chp. K thut chuyn ha ngha cng c hiu qu tt trong cng vic hoc cc tnh hung kinh doanh, c vi nhng rc ri trong quan h nh gia ch doanh nghip v nhn vin, chng hn. Kevin lm qun l mt b phn, di anh c khong 20 ngi. Anh lm vic rt tt nhng li hay ch trch, bt b cp di khin h rt kh chu v tc gin. Mt vi ngi phn nn v chuyn .

Jeremy l trng b phn ny v l sp ca Kevin, anh rt quan tm n vn ny. Anh bit Kevin l ti sn qu bu ca cng ty, mt nhn vin lm vic xut sc v lun n lc khng ngi ngh, nhng anh cng nhn ra rng ai ai lm vic di quyn Kevin u rt bc bi v v th m tinh thn lm vic tht ti t. S dng phng php chuyn ha ngha gii quyt vn , Jeremy khng ni thng thng vi Kevin rng, Anh ng ch trch nhn vin na. iu ny chc chn khng bao gi c tc dng m ch khin anh ta phn khng li. Jeremy hiu ng sau nhng g Kevin lm u c mt nh tch cc, nhm bo v hoc khuyn khch cp di lm vic tt hn. Anh mi Kevin n phng lm vic ca

mnh v hi: Khi anh ch ra ch sai ca nhn vin cp di, nh ca anh l g? Anh mong mun t c iu g? Kevin tr li, Ti ch ra nhng ci cha ng bi ti mong h khng lp li sai lm na. Ti mun h lm vic tt hn, hiu qu hn. D sao th ti l cng ngi chu trch nhim- v ti mong mun b phn ny ta sng. Th l Jeremy c c thng tin anh cn. Anh hiu Kevin ch ra nhng ch sai ca mi ngi o to nhn vin: ch cho h thy nhng iu cha ng trnh trong tng lai. Jeremy ni, Th ngha l anh mun nhn vin ca mnh lm vic tt nht trong kh nng ca h? (Jeremy din t li chc chn l mnh hiu ng.)

ng, chnh xc. Ti nh gi cao iu ny. Nhng anh bit khng, i khi cch anh ch ra nhng ch sai khin ngi ta c cm gic anh ang ch trch h. (Jeremy ang dn dt Kevin n mt hnh vi khc tch cc hn.) Nhng ti ang c gip h kia m, Kevin phn ng. Ti t ra nhng tiu chun cao hn h phn u. Tt lm. Nhng bi cch anh lm khng mang li hiu qu ng nh anh mong i, hay anh th ngh cch khc xem sao? anh l ti dng cch ni khc? ng vin h bng cch khc, Kevin . Hy suy ngh v iu ny. Anh mun c ng vin nh th no? C

th anh l tup ngi m khi c ai ch ra im anh lm sai, anh cm thy mnh phi chng t cho h thy - v anh lm ht kh nng ca mnh. Nhng thin h khng phi ai cng ging anh u. i khi h cn s khch l. Jeremy ch ni nh th, v yu cu Kevin suy ngh v cch lm khc. Vi ngy sau h gp li. Kevin mm ci. Ti mun cm n anh v ch cho ti bit vn , Kevin ni. Trc gi ti khng nhn ra mnh qu gay gt vi nhn vin. Tht ra, ti thy h rt tuyt, l nhng ngi gii nht m ti tng lm chung. V anh bit chuyn g xy ra khng? Khi ti ni r iu ti cuc hp vo th ba va ri, h v tay hoan h. T nay tr i, ti s m

bo rng h hiu ti nh gi h cao nh th no. V ri, - anh ci toe tot ti s lm cho h tht s cm thy th. Nu Jeremy ch n gin c gng gii quyt vn bng cch ngn chn hnh vi ny, rt c th Kevin s tr nn phng th v thm ch ch trch cp di quyt lit hn. Chc chn, tnh hung s cng kh khn hn. Bng cch chuyn ha ngha, Jeremy lm cho tnh hung tr nn linh hot hn. Anh t nh: Hy tn trng mc ch ng sau hnh vi ch trch v ri tm gii php thay th cho vn . Tht khn ngoan, anh cho Kevin t khm ph ra gii php cho mnh. Mt tnh hung tng t nh th cng

xy ra vi b phn du lch ca mt cng ty ti chnh quy m ln. Trng b phn ny l mt ph n v cnh ph n lm vic di quyn c c cm gic c h khc vi cc ch em hn l cc anh ng s. Elaine l ngi c ch em c lm i din ni chuyn vi sp ca h l Paula v vn ny. Thay v cp ngay n nhng iu sai tri (m c bit l s lm phin lng sp v cng khin cho khng kh vn phng ngt ngt hn), Elaine bt u bng cch ni vi Paula tt c nhng g sp c lm m ngi khc ngng m hoc nh gi cao. Tip n, Elaine th tm hiu xem nh ng sau hnh vi ca sp l g v sau , c ch ra rng sp c th thay i cch lm

nh th no. C tm ra gii php thay th cho hnh vi y trong khi vn tn trng mc ch v nh tt p ng sau n. Elaine: Mi ngi trong phng ai cng n trng s thng minh v kh nng lm vic ht mnh ca ch. Ti em ngng m cch ch ra mc tiu v theo ui n, thc y bn thn lm n cng. Tuy vy, ti em cng nhn ra l khi phng mnh c mt d n quan trng v mi ngi cng bt tay vo lm th hnh nh ch i hi t cnh ch em nhiu hn so vi cc anh em. Paula: Ch mun ph n chng ta phi ta sng. Ngi ta thng t trng i ph n hn nam gii. V vy, iu quan trng l chng ta phi chng minh cho h thy.

Elaine: Vy mc ch ca ch khi i hi nhiu hn ti em l mun thc y ti em c gng ht sc mnh, tht s chng t kh nng ca mnh? Paula: ng vy. Elaine: Thm ch cn xut sc hn nam gii? Paula: Ti sao li khng? ngi v tr ny th ch phi gii hn cnh n ng y thi. Elaine: V th m ch mun cnh n b con gi cng chng t rng chng ta cn gii giang hn c n ng. l l do ti sao ch kht khe vi ti em. Paula: Ch mun ti em c gng ht mnh. Elaine: Vng, nhng ch c ngh cch ch thc y ti em hiu qu khng?

Paula: Ch bit em ang than phin nn r rng l n khng hiu qu. Elaine: Khng hn than phin. Em quan tm n cch nhn khch quan ca ch. Ch c ngh rng mnh nhn c cng mt cht lng lm vic v s sng to t ph n ging nh nhng g c c t cnh n ng khng? Paula: Ph n dng nh khng thch sp mnh l ph n th phi. Elaine: Em khng bit... Paula: n ng dng nh lm vic tt hn nhiu. Khng phi ti ch khng chu thc y ph nElaine: Em cng nhn ra iu . L ph n, em nh gi cao vic ch mun ti em lm vic tt hn v khng b i x nh nhng cng dn hng hai. iu

 tht tuyt. Nhng chuyn l th ny, k c khi nh ch dnh cho ti em l mun ti em pht huy ht kh nng, th c th cch ch i hi ti em qu cao v qu nghim khc nn khng mang li kt qu mong mun. Em khng tm n y ngh ch h thp tiu chun. Bn thn em khng mun lm iu , v em cng khng mun ch lm th. Paula: Chc ti em mun sp mnh l nam. Elaine: Mi chuyn khng phi nh vy. Tht ra chuyn c g quan trng u. Ch l, nhiu lc ch c v d chu vi cc anh em trong phng, khng thc p h v d chu hm vi h - chng hn nh ci vi h nhiu hn, bng a cng nhiu hn. Ch cng khng mt

n h sut ngy. V em t hi, hnh nh ch e rng nu i x vi ti em y nh vy th s khng mang li kt qu tt nh hin nay. ng hiu nhm em. Em khng c ch trch mc ch tt ca ch. Bn thn em cng mun ph n lm c nhng g tt nht. Nhng i vi em, c nhn em, khng phi chuyn sp l ph n hay n ng, i khi em c cm gic mnh khng c sp cng nhn nhng vic lm. Paula: Hm, nghe c l y. Ch bao gi cng ngh rng ph n chng ta tht s phi l ngi dn u c cng nhn. Elaine: C th, nhng thnh thong ti em cn x hi mt cht lm c iu .

Paula: kin ca em khng t. C l chng ta nn i ung c ph vi nhau, tt c cnh ch em chng ta, trao i v chuyn ny. Elaine: Vng, nh th th rt tt. Paula: Vy nh, hy triu tp tt c ch em trong phng vo mt lc no , cui tun ny, c khng? V ch mun mi ngi a ra kin ca mnh. y l nhng v d trong cuc sng (gia ngi vi ngi) ca cch trao i v nhng nh tch cc v cch lm thay th. Thay v lm iu vi cc phn ca mnh, chng ta c th thc hin vi cha m, ng nghip hoc vi con ci, bn b, chng, v - bt c ngi no ta tip xc. Chuyn ha ngha hnh vi, ca bn

hay ca ngi khc c ngha l bn phn bit r hnh vi vi nh. Vi ngi khc, iu ny c ngha l bn gip h hiu hnh vi ca h khng hiu qu hoc khng th hin ng nh ca h. Vi bn thn bn, iu c ngha l chp nhn s hin din ca v thc, thc rng n ang hot ng, d bn c bit vic n ang lm hay khng v sn sng to iu kin cho cc phn nhn thc v v thc giao tip vi nhau, gia tt c nhng bn th ca bn v c nhn m bn mun tr thnh, gia gia nh bn trong bn v nhng hnh vi m n thc hin. Vic b kha cht vo mt hnh vi c hi hoc v dng cng ging nh vic phi chu ch p bc ca mt tn bo cha. Khng c t do la chn, cuc

i bn ging nh khng thuc v bn. Nhng khi bn hiu nhng hnh ng ca tn bo cha y tht s xut pht t tnh yu thng - rng hnh vi ny n t mt phn trong bn mun mang li iu tt p cho bn, nhng li chn cch c hi biu t nh ca n - bn c th bin hnh vi tiu cc thnh tch cc m vn m bo c mc ch. Ch ch bin thnh hong t, chuyn tnh gia Ngi p v Qui Vt nhng cu chuyn thn tin v truyn thuyt ny tng ng vi s bin i m chng ta c th thc hin cho chnh bn thn mnh. Con ch xu x (ng ch tnh kh kh chu) bin thnh hong t nh vo tnh yu (hoc nh s cm kch ca nhn vin cp di). Qui Vt b s c

n hy hoi tm hn - nhng khi n bit quan tm ngi khc, t thot ra khi a ngc ca ring mnh, n bin thnh mt chng trai lch lm, p , trn y tnh yu thng v c yu thng. Con Qui Vt chnh l sinh vt tn ti trong mi chng ta, dng ny hoc dng khc, mang ci tn ny hay tn khc. Nhng khi chng ta nhn ra rng Qui Vt khng ging nh v ngoi ca n, rng nh ca con Qui Vt l tt p, chng ta c th bin i nhng hnh vi c hi nht thnh nhng cch thc biu hin mi m v mang tnh xy dng. Tm tr chng ta l mt ni k diu, c kh nng thc hin nhng vic khng th tng tng. l ni Qui Vt c c Ngi p, ni nh c th bin

i hnh vi v chng ta c th tr thnh chnh con ngi m mnh mong mun. BI TP CHUYN HA NGHA 1. Chn mt ni yn tnh m bn khng b quy ry trong vng na ting. Tt chung in thoi v chung ca. Hy mnh thoi mi d chu! Ht vi hi tht su, th lng. Nh rng bi tp ny l khm ph ch khng phi l biu din. 2. T lm bi tp Chuyn Ha Ngha Bn Trong. Lm theo nhng bc sau: Xc nh mt triu chng hoc hnh vi m bn khng

thch hoc mun thay i trong bn thn mnh. Hi Phn A, nh tch cc ca bn l g? (Tip tc lp li cu hi ny cho n khi bn c c mt iu g tch cc.) Ni vi Phn B nh tch cc l g. Yu cu Phn B a ra t ba n su gii php thay th (ba trong s khng thuc v thc) cho hnh vi c vn m vn tha mn nh tch cc kia. Yu cu Phn A xem li cc gii php thay th v chn ra

ci tt nht. Yu cu n dng hnh vi ny thay th cho hnh vi cha tt. Cm n cc phn.

3. Lp li bi tp ny vi ln, s dng cng mt hnh vi c vn cho n khi qu trnh ny tr nn d dng v bn thoi mi tin tng vo v thc v cho php dng chy ngu hng - s lin kt t nhin - xy ra. V CA HONG T

Ngy xa, c mt ng vua sinh c ba ngi con trai, ri cng n ngy cc hong t n tui lp gia nh. Mt hm, vua cho gi cc con li v lnh cho h i vo trong rng su, bn mt mi tn bay tht xa, ri i theo mi tn ; bt c ai gn ni mi tn ri xung nht s c g cho hong t.

Hai ngi con ln lm theo lnh vua cha v chng bao lu sau ci c hai ngi v xinh p. Hong t t, tun lnh cha, nhng khi chng i theo hng mi tn ca mnh vo su trong rng v n gn mt chic h rng nm gia rng th mt con ch to ln, nhy nha, gm guc nhy ra t vng bn, ming ngm mi tn ca chng. Theo lnh cha, chng ci con ch lm v. Mi ngi ai ny u ci nho hong t t v ly chng ra lm tr ci, nhng khng ai bit c rng, vo ban m, khi ch cn li hai v chng vi nhau, con ch bin thnh mt thiu n ht sc xinh p, thng minh v cc k ti gii. Nng ni c nhiu th ting, chi c nhiu loi nhc c v hiu bit su rng v tt

c nhng ci hay trn i. Hong t yu v ht lng. Tu nhin, mi khi ba anh em gp nhau, hai ngi anh vn chc gho em khng thng tic. Nhn hai ch du xinh p ca ch m xem - ti nghip thng em ngu ngc - ly phi mt con ch gm ghic! Mi nm, hong cung t chc mt ba i tic linh nh, tt c thn dn trong vng quc u tham d. Hong t t nn n v mnh xut hin vi hnh hi tht ca nng - bi v ba tic c t chc vo ban m, sau khi mt tri ln, nn nng c th hin nguyn hnh - v v rt yu chng nn nng ng . m hi y, nng snh vai bn chng trong dung mo xinh p ca mnh, ai ai cng b chinh phc bi v dim l, khn

kho, duyn dng v tr tu ca nng. Khi tri gn sng, ngi ph n xinh p vi v i tm chng bi v n lc nng phi quay v phng, khoc ln ngi tm da ch trc khi mt tri mc, nu khng nng s b hy hoi. V khng th tm thy chng u, nng quay v phng mt mnh, va kp trc bnh minh. Nng tm tm da ch khp ni nhng khng thy u c. Cui cng, nng cng nhn thy n, nhng ch l nhng g cn st li ca lp da ch trong ng tro tn, bi chng nng t n i. Nng ch chng tr v sau ba tic v ni vi chng nhng li vnh bit vi i mt m l, Hong t ca lng thip, d rt yu thng chng nhng thip nh phi ri xa chng t y, v

tnh yu ca chng cha chp nhn phn ch nhi trong thip. Ni xong, nng bin mt. Hong t suy sp bi nhng vic mnh lm, chng t b vng quc i lang thang trong nhiu nm tri, qua khng bit bao nhiu vng t l. Mt hm, trong lc chng ang ngh trn con ng mn gia rng th c mt tn cp trm u t ngt lao n tn cng chng. Hn ly i tin bc, vng vng chu bu v nhng b qun o p; khi hn toan git hong t, chng ln ting cu xin. Lm n tha cho ti!, chng van ni. Tn cp tinh qui ci ph ln,Ta s tha mng cho ngi vi mt iu kin ngi phi gii c cho ta cu ny:

Trn i ny iu g mi ph n u mong mun? Chc chn l ti c th tr li c, Hong t ni, nhng ti cn cht thi gian suy ngh. Thi gian ca ngi c tnh bng khong thi gian i b t y n cy si ng kia v quay li, th thi, tn cp ni, chi tay vo mt ci cy mc cch cha y 15 bc chn. Hong t chm ri i v pha ci cy. Khi chng n bn gc cy, mt m ph thy lng g, tc tai ri b vi ci bu to tng trn mi, np sau mt nhnh cy ra hiu cho chng. Sut! m gi, ta bit cu tr li y. ng ly ta i ri ta s bo cho chng bit. Hong t rng ri chn tay khi thy

m ph thy xu gh hn, nhng tn cp ang qut tho bo chng phi quay li nu khng hn s git chng ngay tc th, cho d c gii c cu hay khng. c, chng ni vi m ph thy xu x, ta s ly m. Nhng trc ht hy ni cho ta bit cu tr li. M ph thy th tho vo tai chng, Quyn t quyt nh cuc i mnh. Hong t quay li ch tn cp. Quyn t quyt nh cuc i mnh, chng ni v tn cp bin mt trong mt ln khi. Hong t th pho nh nhm v trong pht chc chng qun mt m ph thy gm ghic, nhng ch trong chp mt m c mt ngay bn cnh, ko tay chng. Hn thip i v cuc hn nhn ca

chng ta s tr thnh hin thc, m rt vo mt chng. Bi v hong t l bc chnh nhn qun t, chng ci xung v hn m. Ngay lp tc, m ph thy xu x bin thnh mt ngi con gi tuyt sc. Hi tnh yu ca thip, thiu n th thm, thip s l ngi v xinh p mi khi ch c chng ta vi nhau v s l mt ph thy xu x khi c mt ngi khc, hoc thip c th xinh p khi c mt ngi khc v l ph thy khi ch c hai ta. Chng chn iu no? V yu ca ta, chng ni, l s la chn ca nng. T y, lc no nng cng trong hnh hi xinh p. Phn Bn Lun C Nhiu La Chn

23

CHNG 13 nh Ngha v Nhng La Chn S LA CHN . Ai cng c s la chn, nhiu hn nhng g h c th nhn ra, v i khi nhiu hn nhng g h c th tip nhn. Bn c s la chn bi v bn thn bn l mt qu trnh v nh c thi gian. Cuc sng l mt qu trnh nng ng v din ra lin tc; mi th i thay, v nh th n mang n rt nhiu la chn. y l mt phn nh ngha v s sng; khng cn thay i tc l cht. Thay i chnh l s linh hot - kh nng to ra nhng la chn. Linh hot c ngha l bn c th thch ng vi hon cnh m khng gy ra hy hoi. Bn c th chng chi trong cn bo, bn c th

sng st trong nhng mi trng khc nhau. Nhng ngi hc Yoga n tin rng con ngi gi (hay tr) ty thuc vo xng sng ca h - ngha l bn vn c th duy tr tui thanh xun bng cch do dai, linh hot. Trong lch s tin ha, nhng loi tn ti c l nhng loi c th thch nghi vi nhng thay i ca mi trng v iu kin sng mi; nhng loi c nhu cu qu kht khe v ngun ti nguyn sng hoc c cu to cng nhng hnh vi qu c th s i n ch dit vong khi ngun thc n khng cn na, hoc iu kin t nhin thay i. C c s la chn (s linh hot) tc l c kh nng lm, suy ngh, nhn nhn hoc cm nhn theo mt hng mi.

 l kh nng a ra mt phn ng khc trong cng mt tnh hung, ph v li mn hoc m thc v thay i cch lm theo thi quen trc . Lun c nhiu la chn ngha l bn c quyn la chn v vic c tr nn gin d hay khng, c cm thy tht vng hoc chm m trong au kh hay khng, c tip tc t ni nhng li tiu cc hay khng, c cho mnh b ngi khc quy ry hay khng. La chn l mt phn ng m bn chn ra t nhng gii php c sn. Nhng khng phi bng cch thy ng xu sp nga, c hoc khng, hoc ci ny hoc ci kia. (Hy nh: mt la chn ngha l khng c la chn no c; hai la chn l tin thoi lng nan; ba la chn - ch lc ny bn

mi ch ng c la chn.) y khng phi l kiu la chn mang tnh sng cn ca mt hi ng thm nh hoc ta phc thm. Nhng la chn to ra s thay i ca hnh vi bn trong v bn ngoi ca bn khng phi l mt phn ca quyt nh mang tnh l tr. La chn y rt d dng, lun c sn, hiu qu v t ng; mt th tr thnh v thc. Trong qu trnh c quyn sch ny nht l khi bn lm cc bi tp - bn s khm ph ra rng mnh ang c nhng thay i nho nh: trong cch suy ngh, trong cch hnh dung v s vic, trong nhng t ng bn dng v nhng cm xc bn tri nghim. Bn hc cch di chuyn gia thc v v thc, mang

nhng thay i nh - kt qu ca s la chn - t ch ny sang ch khc. Nhng thay i ny dn n nhng la chn mi, c thc hoc khng, v n lt chng mang li nhng hnh vi mi, dn tr nn t ng. Mi vic c th tip din; nhng g bn lm tr thnh phng thc m bn thc hin, mang n nhng cch lm mi m t , bn c nhng hnh vi, suy ngh v nhn thc mi. y l iu mi ngi lm thng xuyn - tr nhng lc bn cm thy tht vng hoc nn lng. V mt ln na, n tr thnh vng trn tng h: khng c la chn khin bn nn lng, v th bn khng m lng vi nhng la chn mi, ri n khin bn cm thy ti t, bun b

hoc tht vng. Chuyn vo trng thi hot ng, nhn thc rng mnh lun c la chn khc, v nhiu la chn hn c ngha l bn c quyn bc vo vng trn ca nhng la chn v s thay i, ca s linh hot v thng hiu. Bn lm iu ny nh th no? Nhng k nng no bn c th ly ra t hp dng c k diu cho php bn thot khi nhng thi quen v suy ngh rp khun, v a ra nhng la chn mi? Ti mun s dng mt hnh nh th ny. Bn ang li mt c xe th s vi nhng bnh xe bng g. Bn i qua con ng ny nhiu ln n ni bnh xe g li du

vt trn mt ng. Ri bn n hai ng r, mt sang tri, mt sang phi. Bn lun r tri khi n ch ny, v th con ng bn tri cng c nhng vt ln rt su m bnh xe li. Nhng ri mt hm bn i n ch r v ngh, khng bit con ng bn phi s dn mnh n u? Bn quyt nh th mt phen v xem iu g xy ra. By gi, cch duy nht i vo ng bn phi l bn phi nhy xung xe, nhc chic xe ra khi vt ln c ca n v t n vo ng bn phi. Th l bn bt tay vo lm. Ln sau khi bn i n ng ba ny v mun r phi, bn vn phi lm vic tng t. Bn phi suy ngh v hnh ng , phi nhy ra khi xe v nhc n sang

ng bn phi. Ch khi no ng bn phi cng hn su nhng du xe nh ng bn tri, bn mi c la chn. V ch khi no bn n ng r v r tri hay r phi u d dng nh nhau: khi y bn mi c la chn tht s. ca ti l nh vy khi ti ni rng mt la chn phi theo c ch t ng. N phi l mt iu g bn c th lm, ngh, hoc cm nhn trong v thc. Bn khng phi suy ngh v c giao bng tennis, hoc bi nga, hoc din mt ci b cnh p , hoc tr li khn gi, hoc bt c vic g bn thnh tho v gii giang. Bn lm n ht sc d dng bi n n su vo v thc ca bn. La chn khng phi l nhng g bn

quyt nh v mt l tr. Vic ny khng hiu qu. khng phi l la chn, m l nhn thc l tr - mt phm cht tuyt vi m bn c trong tay, nhng khng phi l mt la chn tht s. T N G Bn cn nh th nghim lm ch tit nc bt ca Pavlov, thay i mi tng quan gia Tc nhn kch thch (T) -> Phn ng (P) khng? La chn xut hin khi ti b gy lin kt c T /-> p v to ra lin kt mi, mt phn ng mi vi tc nhn kch thch c. C ngha l ti

phi to nn mt li mn mi v li bnh xe g trn li mn y cho n khi ti r hng no cng d dng nh nhau. Lc y ti mi tht s c la chn - hoc r tri hoc r phi khi n ng ba ng.

24

Nu Paula, ngi sp n trong Chng 12 - Giao Tip Vi V Thc, bt u i x vi nhn vin nam v n mt cch cng bng th c lun c s la chn : i x vi mi ngi nh nhau hay c s thin v gia hai phi. Nu chng Felix trong Chng 8 - Nhn Bit v im Tng ng Hoc Khc Bit quyn 1, ngi lun tp trung vo s khc bit by gi t hun luyn mnh nhn ra im tng ng, th anh s to cho mnh s la chn v nhng g anh s ch khi anh c dp bc vo mt cn phng ln sau. Nhn thc v l tr, nh ti ni vi bn, khng phi l mt la chn mc d trc khi bn c la chn, bn phi nhn ra mnh c th phn ng theo

nhiu cch khc nhau. Bn phi bt u nhn ra rng nhng g bn lm l mt thi quen, mt phn trong cuc sng thng nht ca bn, bn l thuc vo n hoc khng th sng thiu n: Bn cht ca n l bn khng c s la chn no ht . Bn ng h bo thc vo cng mt gi mi sng; sau khi thc dy, bn thc hin mt chui hnh ng khng thay i; bn nh rng theo mt kiu; ngh gii lao ung c ph vo mt gi nht nh mi ngy; bn chn mua nhng nhn hiu kem co ru, ln kh mi, nc sc ming nht nh; bn gi in cho m - hoc ch in thoi - mi tra ch nht; bn chi game trn my vi tnh trc khi bt u mt ngy lm vic; bn kt hp i giy ny

vi b qun o kia; trong u bn ln vn nhng li l nh nhau mi khi sp cho gi bn vo phng; bn tng tng ra cng ngn y chuyn mi khi i thm h hng; v bn c cng mt cm gic hi hp mi khi chung in thoi reo vang vo sng sm. Bt c m thc no trn y cng c th c thay i hoc m rng cho php s la chn bc vo. Nhng trc tin, bn phi nhn ra rng m thc hnh vi, cch suy ngh hay cch lm ny chnh l thi quen hoc mt m thc n nh v c th thay i - nu bn mun n thay i - thnh mt hnh vi khc c li hn cho bn. Ch khi y bn mi c th can thip v thay th n bng mt hnh vi mi. Sau , bn tip nhn thay

i - hnh vi thay th - mc v thc. V khi y n s tr thnh t ng. Lc ny n tr thnh mt la chn: d dng, sn sng v hiu qu.

25

CHNG 14 Th Gii Quan Ca Bn M I NGI TRONG CHNG TA u c th gii quan ca ring mnh, mc d ta thng khng nhn ra iu . Ging nh ta tin chc mi th s nh th. Th gii quan l cch chng ta nhn thc v ng ha cc tri nghim ta thu thp c qua nhng vic ta lm, suy ngh v tri qua. Nhng chuyn trong qu kh, nim tin, v nhng gi tr c nhn ca mnh, cng vi cch chng ta kt hp nhng yu t ny vi nhau to nn th gii quan ca chng ta. Mi ngi c mt th gii quan c nht ca ring mnh, v hu ht ai cng cho rng th gii quan

ca mnh l tt nht. Hoc t ra chng ta u cho rng th gii quan ca mnh thc t hn ca ngi khc - v h thng nh ng thc t vi tt p hn. Nu ti tri nghim th gii bng th gic cn bn dng cm gic, th ti s ngh rng bn khng tht s nhn thy th gii nh n vn c - cn bn th on chc rng ti khng h bit cm nhn thc t. Vn nm ch, mi ngi chng ta sng v suy ngh khc nhau, v chng ta tin tng tuyt i rng l cch duy nht, l hng i duy nht. Chng ta l t nhn (hoc ngi bo v) ca nhng m thc rp khun, my mc trong suy ngh v hnh vi ca chng ta. Chnh s t duy c gii hn gip

chng ta c th tp trung v ch ; nu thiu n, u c ta lc no cng suy ngh lan man v chng bit u l im dng. Chnh s gii hn nh hnh cho nhng vic ta lm, mc d ng thi n cng thu hp nhng la chn ca chng ta. Khng ai c th thot ra khi th gii quan ca mnh; ging nh bn khng th thot ra khi lp da ca chnh mnh vy. Th gii quan ca bn l tt c nhng g bn tin l ng. Mt cng mt bng hai. Nc chy xui, khng chy ngc ln. Nu khng, mi th s chng hp l na. Bn s mt bao cng sc ngh xem mnh s ung nc nh th no mi khi kht. iu tt nht m bn c th lm l nhn ra vic bn trong mt thc h

hoc mt tp hp nhn thc (chn l) ring ca chnh mnh, chp nhn th gii quan ca bn v ca ngi khc c th khc nhau. Bn c th nhn ra rng hu ht nhng vic bn lm l t ng, theo ng li c mn - v bn c th chn cch ph v li mn, vt qua nhng gii hn thng nht v m rng th gii quan ca mnh. Bn c th la chn nng cao kh nng ca mnh. Thng thng, th gii quan ca bn s gii hn nhng iu bn c th chn. Bn bt gp mnh trn li mn c k nn c nng theo m i. Nhng iu g s xy ra nu bn nhn xa hn gii hn ca mnh v t hi Mnh c th lm iu ny khc i ra sao? Ngi khc s lm vic ny th no?

iu c ngha l bn bc vo th gii quan ca ngi khc, t mnh vo v tr ca ngi khc. Chng hn nh bn tri nghim bng th gic trong khi bn thng dng cm gic. Th gii quan khc l cch thc mi m nhn nhn s vt: t quan im ca ngi khc, nghe nhng li mnh ni ra nh th ai khc ni gim bn. N thay i gc nhn ca bn, gip bn x l mi vic khc i.

26

Trong Chng 11 - Chuyn Ha Ngha, chng ta thy vic chuyn ha ngha cho php ta x l nhng tnh hung hoc m thc tiu cc linh hot hn. Thay v c gt b vn , chng ta tm kim nhng gii php thay th cho hnh vi khng hay y m vn m bo nh tt p ng sau hnh vi (tiu cc) nhng theo cch tch cc v xy dng hn. Vic nhn ra hnh vi thay th s thc y ta la chn. Nu khng, ta mi loay hoay vi nhng hnh ng c mn, vn nhng li l kinh khng lp i lp li trong u, vn cm gic ngt ngt mi ln chng ta n thm h hng, nhng hnh nh trong u c lp i lp li, ta mc kt trong ci vng ln qun v tn. Trn thc t, l cch m chng ta nh

ngha v cm gic bc bi, hoc tht vng, hoc bt lc: khng c la chn no khc, khng c li thot. Vi kh nng c la chn, chng ta c th nhn nhn mt vn khc i v tm ra nhiu gii php khc. y chnh l s linh hot: la chn mi m ra c hi mi, m ng cho sng to v thay i. Nhng chng ta c th lm vic c th nh th no? Trong mt tnh hung dng nh v vng, u c u m ta ngh v cc c hi? Lm th no tm cch thot ra khi nhng tnh hung tiu cc hoc gii hn? Bn lm g ra khi li mn ca chnh mnh bc vo con ng thnh thang vi nhiu la chn? Lm th no bn m rng cc la chn ca mnh? Lm sao nhn ra s

hin hu ca chng? Hp dng c thn k ca bn cha ng nhiu k thut khin bn i t ch t kh nng thnh v vn nhng la chn. Mi k thut l mt phng php ng dng cng c bao trm tuyt vi nht, tr tng tng. Tr tng tng, vn ly phn ln sc mnh t v thc (thng qua nhng g ta vn gi l trc gic hoc qu trnh sng to), cho php bn tri nghim ci cha tng din ra . Bn chn ra mt tnh hung, hoc cm xc, hoc k c c sn v thay i n, sao cho bn c th nhn, nghe hoc cm nhn v n khc i, t thay i ngha hoc tc ng ca tnh hung, cm xc hoc k c y. Hy ngh v nhng qu trng g.

Ngh v sa. Ngh v bt m. By gi bn hy ngh v chic bnh ngt - s-cla, du, da, c ph m-ca hoc bt c loi bnh no bn thch. Ch vi ba thnh phn y c th cho ra tng y th bnh. Bn ch cn bit phi lm g vi ba thnh phn y, pha trn ra sao. Nhng la chn - tht ra bn lun c sn chng trong tay v c ton quyn s dng - cng ging nh trng, sa v bt m lm bnh khi ta c cng thc. V nhng k thut hoc qu trnh c th dng trong nhng tnh hung nan gii, ti gi chng l cng thc ca s la chn. l nhng hng dn tng bc mt hoc cm nang (ging bn k hoch chi tit cho thnh cng), tng t cng thc nu n hoc lm bnh - u

tin bn hc cch lm, sau bn c th xem li cng thc y hoc thm tht mt cht. Bn c th ty gia gim, thm vo nhng nguyn liu theo mnh (trong nhng vn hoc tnh hung c th ca bn) v bn c th chia s cng thc vi bn b. Cc dng cng thc u l nhng cch bn tng thm c hi v tnh linh hot khi bn ri vo hon cnh tin thoi lng nan. T Duy Khng Cc oan (Non-Polar Thinking) dnh cho nhng k c tiu cc. Thay i Gc Nhn (Shifting Perspective) dng cho nhng tng tc tiu cc. Xa B Cm Xc Tiu Cc (Dissolving Negative Emotions), nh nhng g tn gi ca n th hin, c p dng cho nhng cm

xc tiu cc; v cng thc cho gic quan ni ti tn gi Hin ra! (Pop-It!) l iu bn cn cho nhng ngh tiu cc. Mi cng thc c tc dng khc nhau. T Duy Khng Cc oan m t li cc k c qua nhng gic quan khc nhau; Thay i Gc Nhn cho php bn tri nghim cng mt tnh hung qua ba gc nhn khc nhau; Xa B Cm Xc Tiu Cc da vo cc ngun lc ca bn xoa du nhng cm xc khng hay; v Hin ra! l mt k thut trit dng bin nhng ngh tiu cc thnh tch cc, ngay lp tc. Tun t bn cng thc ny xut hin trong chng tip theo s minh ha cho bn thy cch v thi im s dng chng.

27

CHNG 15 T Duy Khng Cc oan

T DUY KHNG CC OAN i lp vi t duy cc oan, v hiu c n, ta phi xem xt t hng ngc li. T duy cc oan l suy ngh mt cch i lp, qu khch v khc xa so vi ngi khc nh hai ct gn hai u sn bng hoc hai cc ca tri t. N l ng hoc sai, tt hoc xu, tuyt vi hay ti t, c hoc khng, pha nam hoc

pha bc, khng c chuyn gia. Tt c u i lp v bao gi cng cng nhc. Li ngh cc oan mang tnh phn xt - bn phi lm ci ny, bn khng c lm ci kia - v mc d trong vi tnh hung nht nh, li ngh cc oan c ch (nh khi bn dy tr con khng c bng qua ng mt mnh chng hn), iu quan trng l bn thc c khi no bn s dng li ngh cc oan lun c s la chn. Li ngh cc oan c th c ch, thm ch l cn thit, trong vic lp php hoc t ra cc quy cch o c (git ngi l trng ti, hip dm l xu xa, n cp l sai tri). i vi nhng a tr nh, cc bc cha m thng t ra nhng gi tr tuyt i (Cha Tri l tt p;

cc chu phi yu b) v khng cho php chuyn hiu l t m. Nhng nhn chung, li t duy khng cc oan mang li nhiu li ch hn, n a ra cc gii php thay v ch chn mt trong hai v gip ta tr nn linh hot hn, sng to hn v nhiu la chn hn. V d nh bn dy con Hm hip l mt vic lm hon ton sai tri; nhng khi ni Quan h tnh dc trc hn nhn l khng hay li l chuyn khc. Tt nhin, nu tn gio v/hoc nn tng o c ca bn bt buc iu ny, th bn phi ni y nh th. Nhng bi a s con tr ngy nay chc chn s khm ph chuyn ny bng cch ny hoc cch khc (hoc dnh nhiu thi gian suy ngh v iu ), nn chc chn s c ch hn

(v hu hiu vi bn tr hn) nu bn dng cch ni khng cc oan v tnh dc: Khi no (trong trng hp no) th quan h tnh dc hon ton khng th chp nhn? Trong nhng iu kin no th quan h tnh dc d chp nhn hn hoc an ton hn? Khng ch an ton hn t quan im y khoa m cn v mt cm xc v tinh thn? D bn mun con tr thm nhun bt c gi tr no i na, bn cng phi t ra ci m vi nhng quan im khc nhau bn v con ci c th tho lun bnh ng v ch y, c nh vy bn mi to nh hng tt hn, thay v dng ln mt bc tng ngn cch gia cha m v con ci vi li suy ngh cc oan: cch ca cha m l ng, cch ca con l sai.

Mt khi bn dng bc tng y ln, th khng d g ph b. Li ngh cc oan thng bao gm nhng cm t nh lun lun v khng bao gi. Ti khng mun to n tng rng bn khng bao gi c suy ngh cc oan, hoc suy ngh khng cc oan bao gi cng tt. iu ny c v rt l bch. iu ti mun ni l hy thc mi khi bn ang c suy ngh cc oan bi n c th l mt phn trong th gii quan ca bn. N c th to ra nhng nh kin. Tt c nhng ngi tc u l loi ngi d ni nng. Tt c nhng ai ung ru u l nhng ngi nghin ru. Hoc thm ch li hun th Lc no

cng phi knh trng ngi ln thng l iu nn lm, nhng bn s lm g nu b mt ngi ln tui hn lm dng? Quan im cc oan gip duy tr cc th ch trong lut php v tn gio, v c th cn thit cho nhng hot ng x hi ni chung, nhng vi t cch l nhng c nhn, chng ta cn dung ha gia ci tt v ci xu, gia ci ny hoc ci kia, nh vy chng ta c th m rng th gii quan ca mnh bng cch m rng vn hiu bit, gia tng c hi la chn. Chng ta lm iu bng cch chuyn t suy ngh cc oan sang suy ngh khng cc oan. Suy ngh khng cc oan chnh l cch nhn nhn s vic theo kiu quan st m ti cn gi l ty chn, bi n cho

php bn la chn, v phn bit c v s th gia tt v xu. N cn i din cho tnh khch quan, i lp vi s phn xt, da vo nhng g bn thy, nghe v cm nhn. c c cch ngh khng cc oan v mt iu g trong qu kh vn vn nh hng n cch hnh x ca bn trong hin ti, khin bn khng thay i c n, hy c gi nh li thi im bn cm thy b tc y. Sau bn xem xt tri nghim ny, hi tng li bng nhiu gic quan khc nhau. Bn dng kh nng quan st thu thp thm thng tin v nhng g ang din ra ti ni , thi im . iu bn hc c s khuyn khch bn c gc nhn mi m hn v tri nghim y v thay i cch

thc m nhng k c tc ng ti bn. Ti s minh ha iu ny bng cu chuyn v ngi ph n n gp ti ngay sau ngy l T n. Bernice (tn nhn vt c thay i) l mt ngi n b trc 40 tui nhng kh ti tr vi mi tc ngn v ln da mng gn nh c th nhn xuyn thu. C ni rt nhanh, li l thi nhau tun tro. Hai bn tay hu hu trc mt nh ang ui con g bay ln vn, nhng ngn tay g g dc xng quai hm. Hng nm c n dp Ging sinh, Bernice li tr nn d b kch ng. Khi c cn b, cha c, bnh thng khng phi l k nghin ngp, nhng c n dp Ging sinh ng thng d tic tng

cng ty v tr v say kht, v th no cng ci v vi m c, khin Bernice v cng s hi. By gi khi ln, mi ma Ging Sinh, Bernice va khao kht c mt k ngh tuyt vi, va dy ln ni s v nhng ngy thng kinh hong. V iu lun tr thnh li tin tri c bo trc. Ch cn ai lm mt chuyn hi bt ng/ c s lm mi th bng n. Ging Sinh khng th ny th th khc, nu khng p nh chuyn thn tin th s l thm ha. Hoc kinh khng hoc tuyt vi, khng c chuyn gia. Bernice b tc l v th. Chng ti cng nhau thc hnh li ngh khng cc oan xa nha cc cc i lp v m ra cho c nhiu la chn hn.

u tin, ti yu cu c nh v mt ln cha c say xn tr v v chi bi m c. Hy hi tng li tri nghim y nh mt on phim. Quan st ton b cu chuyn, t u n cui. Nhn thy bn thn mnh trong nhng thc phim y. Quan st bn thn trong k c ny . Khi tin rng c lm c, ti ni: c ri. Hy ht mt hi tht su. Thay i t th. Ngi thng

ln. Un ngc ra. Ngng cao u. Ri ht thm vi hi tht su . l ln xem xt k c u tin. By gi, ti yu cu c xem li n mt ln na, nhng theo cch hon ton khc. Ti mun c tham gia vo b phim v tp trung vo nhng g c thy , ch tp trung vo nhng thng tin thuc v th gic m thi. By gi, hy bc vo k c ny v xem xt n mt ln na, t u n cui. Tp trung vo tt c nhng g c nhn thy. Hy lp y tm tr mnh ht mc vi nhng k c nhn thy c. ng quan tm n nhng th m c c th nghe hoc cm thy trong c th, ch tp trung vo nhng g nhn thy m thi.

Hy nhn quanh phng: Tng sn mu g? c trong phng ra sao? Vi bc gh nm c hnh g? C tranh nh khng? Nhng ha tit trn thm th no? No, by gi hy nhn m c. Nhn cha c. M c mc g? B c mc m khng? Vy hay qun? o kiu hay o len? C nhn thy nhng mu g trn b qun o ca m c? Hy ghi nhn v kiu tc ca b. Tc di hay ngn? C xen ln si tc bc no khng? Cha c mc g? Nu ng mc o s mi th khuy c o c m hay khng? Hay ci khuy kn c? ng c tht c vt khng? Cha v m c ng gn nhau ra sao? H ng hay ngi? C thy nhng biu hin g trn khun mt h? C c thy bt c c

ch no ca h khng? Hi tng li k c ny v lp y tm tr c bng nhng hnh nh, tt c nhng g c c th nhn thy t tri nghim ny - mu sc, nh sng, thit k: hnh dng ca vt, kch c ca chng, kch thc ca chng so vi nhau ra sao; cht lng v nh sng. Khi c tri qua ht k c y, ti yu cu c xa n ra khi u. Mt ln na, ti yu cu c ngi thng dy, thay i t th, th lng c v vai, ri ht mt vi hi th tht su. Sau , ti bo c tri nghim k c kia mt ln na, ln ny ch ch n nhng g c nghe thy m thi, c gng ht sc lp y tm tr mnh vi nhng g c nghe c t k c.

Quay li t u k c ny. Lng nghe nhng m thanh trong phng, nhng ting ng vang ln t bn ngoi. Nu mun, c hy nhm mt li. [Cch ny thng hu ch.] Lng nghe ging ni ca m c v cha c. Khng phi ch nhng g h ni, m hy nghe ra s khc nhau v cao trong ging ni ca h. H c th thm khng? Nu h ht ln th c s khc nhau no trong cao v m lng ca hai ngi? H ni nhanh c no? Ging ni ca h c cng tc khng? C c th nghe thy nhng m thanh v ting ng no bn ngoi? C nghe thy ting nhc vang ln u khng? C gi khng? C ma hoc tuyt ri ngoi bu ca s khng? Hay ting

nhng bng tuyt u tin ri? C ting ch th hoc ngy khng? C c nghe ting mo co ln cnh ca ra vo khng? Ting giy st sot? Ting reo ca m nc ang si? Hay ting xe hi chy qua? Quan trng nht, hy chc chn l c nghe r nhng ging ni trong phng. Mt ln na, c ngng li: ht vi hi tht su, vn vai, thay i t th v th gin. Trong ln cui cng ny, ti yu cu c n li k nim mt ln na. Ln ny, c s ch nhiu n nhng cm gic trong c th mnh. Cm gic, ti xin lp li - cng thng, co cng c, dui c, nhit , rung ng - khng phi cm xc. Cm xc l kt qu ca nh gi v

phn xt, quyt nh xem mt th g l tt hay xu. iu cn thit y l quan st: biu hin ca cc gic quan v cm gic trong c th. Ti bo c y: Mt ln na tri qua k c . Lp y tm tr c vi tt c nhng g din ra trong c th. Hai cnh tay v i chn, bn tay v bn chn - cm gic ca c v chng ra sao? Hai bn chn c c t khng? C c thy chng rung ln khng? Phn thn di ca c c cm gic lnh hn hay m hn phn thn trn? c honh, ngc Ti cm thy nght th, c ni. Ti khng th th ni. khng phi l quan st m l gii ngha. Ti mun c c th hn na, nh cch hng c n nhng suy ngh mang tnh quan st thun

ty. Cm gic y xy ra chnh xc u? cung hng hay trong lng ngc? Phi, c ni, y ny. C ch vo ch . Tt, ngc. C cm thy c p lc . Th n c lan ra khng? N lan xa n mc no? C phi p lc ta ra hai vai? N c lan xung c honh khng? p lc y mnh nht trung tm v cng lan ra xa n cng gim bt ng khng? Nhit c th ni c cm thy nght th hoc khng th th c c khc bit g khng? C cn nhn thy du hiu c th no na khng? C c cm gic c my u ngn tay v da u khng? Hai tai c c cm gic nng bng khng?

Khi c i n tn cng k nim bun , c ht vi hi tht su, th gin, vn vai v nhn quanh phng. Ti hi c ngh g v k nim u tin, v phin bn gc ca cun phim m c chiu i chiu li trong u. C ngh g v n? C cm nhn g v n? D chu hn, c ni. Ch n khi chng ti lm bi tp ny, Bernice mi nh ra l d v dng ca c cng c mt - h bao gi cng n chi nh c vo dp Ging sinh - v rng lc d c ang nu n. (Bernice nghe thy ting ng vng ra t trong bp khi ti nhc n ting m nc reo.) Khi nh ra rng vn cn nhng ngi khc trong nh m ra nhng k c mi cho c v c nhn ra rng ci phn xu khng ko

di nh c tng. iu ny mang li cho ti nhiu thng tin hn, c bo ti. N lm cho k c y d chu hn khi nh li. N gip ti nhn ra rng ch l mt k nim khng hay ch chng c g kinh khng c - ch mt lc sau, mi th lng du, gn nh tr li bnh thng, hoc t nht cng chp nhn c. Chng ti n tic Ging sinh, ht thnh ca. Tht th, nhn li khong thi gian y cng khng n ni no. l mt phn ng tiu biu. Nhng ngi tri qua bi tp ny thng ni rng h hiu r hn khi n li n cng mt k nim theo tng bc nh vy. H c thm thng tin v nhng g din ra v nhng g kinh khng hoc kh chp

nhn chung quanh k c dng nh nht nha dn. Lu : Bi tp ny khng thch hp vi nhng tn thng nng n. Trong nhng trng hp , bn cn t vn vi chuyn gia. Bn cng c th p dng bi tp li ngh khng cc oan cho mt mc tiu trong tng lai, mt k c trong tng lai. Trudi Ann, ti gi c y bng ci tn , l mt kin trc s tr v tng tri qua nhng ln phng vn xin vic ht sc ti t - Ti khng bao gi lm tt c c khng khng - v t khng bao gi l du hiu cho thy c ang mang li suy ngh cc oan. C ni tip.

Ti rt t ho v nhng mu thit k ca mnh. Nhng dng nh ti khng bao gi th hin c chng. Khi bc vo vn phng ca mt ai v - ti tr thnh k th t hi nht ca chnh mnh. Ti lun c v chng i ngi phng vn, bi ti hon ton khng bit cch tr li sao cho phi. Mt ln, c c yu cu thuyt trnh trc mt nhm nh u t v bn thit k cho mt phng mch. l bn thit k tt nht m ti tng lm. Ti tht s mun thuyt trnh. Nhng ti s khng bao gi c kh nng thuyt phc ngi khc v gi tr ca n.

Chng ti cng thc hin bi tp v suy ngh khng cc oan. Trudi Ann nh li ln cui cng c tht bi trong mt bui phng vn xin vic. C xem li k c nh xem li mt cun phim, qua ba phin bn -th gic, thnh gic v cm gic - v ngh gii lao gia cc ln, ging nh nhng g Bernice lm; v khi c hon tt, ti hi c hc c nhng g. Ny, ch bit khng - tht l l trc gi ti cha tng nhn ra iu ny - ti ln ln gia hai th. Xem ny, bi v ti trng nh th ny [Trudi Ann tng c thi gian lm ngi mu v gi y c vn cn

dng dp ca mt ngi mu] khi ti bc vo phng, c mt ngi n ng ngi v ti lp tc phng th. Khi quan st mnh trong k c ny, ti thy mnh i vo phng rt nhanh. Ti bt u ni vi ng ta cng rt nhanh, khng cho ng ta xen vo mt li no. Khi ng ta bt u ni th ti li nhy x vo, ct ngang li ng ta. Ti thm ch cn khng cho ng y c c hi nhn mu thit k m ti mang n na. C nhn ra rng c ni qu nhanh bng cch nghe li ging ni ca mnh tc , m lng - v ging ni ca ngi ang phng vn c. Trudi cng

nhn ra l mnh di chuyn qu nhanh, c c cm gic ht hi, v th gp. Ti hnh dung ng ta ang d xt c th ti. Nhng ti khng nhn ra- ti l cha tng ngh nh vy - cho n khi ti lm bi tp ny. Phi, ti hnh x nh th ngi n ng kia mun sm s ti, trong khi thc t ng ta chng h quan tm v l do tht s ti c mt l cho ng ta thy nhng g ti c th lm, thnh qu cng vic ca ti. Tht lng l c mun gy n tng tt. Nhng trong v thc, c nhiu th ang din ra c bc l qua cch hnh

x ca c: hnh ng qu nhanh v ni khng ngng. Khi ch bo ti ch n c th mnh - ti nhn ra hai tay ti vung vy qu nhanh n mc khin mi ngi cng thng. Ti khng cho ngi phng vn c hi nh gi bn thit k ca ti, bi v bng mt cch no , ti ang bo ng ta nh gi ti, hoc ng hn l ti s ng ta lm iu . i loi th. Nhng r rng ti khng cho ng y c hi xem qua bn thit k ca mnh. iu m Trudi Ann rt ra c mang li cho c bi hc kim sot tnh hung trong tng lai v bit cch thay

i hnh vi. T tht bi n thng tin phn hi. T la chn n kim sot tnh hung thay i. CNG THC CHO S LA CHN I Li ngh khng cc oan Li ngh khng cc oan l thot khi m thc cng nhc ca mt k c khng hay hoc hn hp. Nhng thng tin mi mang n cho bn nhng cch khc nhau trong vic xem xt v k c . 1. Xc nh mt k c hn hp hoc khng hay vn ang lm bun lng bn. 2. Bin k c thnh mt on phim v quan st chnh mnh trong . 3. Quay li on phim t u

v bc vo. Xem li on phim t gc nhn ny. Tp trung vo nhng g bn nhn thy: mu sc, hnh dng, nh sng, ha tit, v kch thc ca mi vt. Tt tt c gic quan khc v lp y tm tr bng nhng g bn nhn thy c m thi. 4. Xem li on phim t u, tp trung vo nhng g bn nghe c. Nghe nhng m thanh, ging ni, t ng, m iu, tc . Tt tt c nhng knh nhn thc gic quan khc v lp y tm tr bng nhng g bn nghe c m thi.

5. Xem li on phim t u, tp trung vo nhng cm gic trn c th bn. Tp trung ch vo nhit , chuyn ng, kt cu, p lc v s co dui c - v cch thc m nhng yu t ny bin i. Tt tt c nhng knh nhn thc gic quan khc v lp y tm tr bng nhng g bn cm nhn c t c th mnh. 5. thy. Nh li k c nguyn

Bn s c c nhng thng tin mi v tri nghim vn s thay i

cch bn ngh v k c v gip n d chp nhn hn.

28

CHNG 16 Thay i Gc Nhn N HNG TNG ca Lp Trnh Ngn Ng T Duy xut pht t nhng ngun khc nhau, nhng kt hp li vi nhau thnh mt phng php tip cn thng nht v s giao tip v thay i. Mt trong nhng ngun gc l cng trnh ca nh nhn loi hc Gregory Bateson, cha ca khi nim miu t ba cch - theo tt c cc tri nghim u c th c m t t nht theo ba cch khc nhau - v n chnh l nn tng ca phng php Thay i Gc Nhn. V c bn, iu ny c ngha l cch bn nhn nhn s vic quyt nh nhng g bn thy. Mt tri to i vi ngi ang i l thc n; i vi danh ha

Cezanne l tnh vt v; i vi nhng hc gi kinh thnh, n tng trng cho thi bt tun ca con ngi, nguyn nhn khin loi ngi nh mt Vn a ng. Th gii quan ca bn, ni bn xut thn, gi nh ca bn l tt c nhng g quyt nh cch bn din gii cc tri nghim. Nhng khi mt tri nghim tr nn au thng, lm nh hng n bn nhiu ln khin bn mt mi, bn s mun thay i quan im ca mnh tm ra nhiu c hi hn. K thut thay i gc nhn gip bn ln lt chuyn i gia ba v tr nhn thc - Bn thn, Ngi quan st v Ngi khc - xem xt s tng tc t cc gc , quan im, hoc th gii

quan khc nhau, sau tr v gc nhn ca mnh, cng vi nhng thng tin mi cho php bn nh gi s vic t gc nhn mi m hn. Bn m ra cho mnh thm nhiu la chn bng vic thay i cch nhn nhn mt iu g . Bn bc ra khi th gii quan ca mnh, nhn ra s hin din ca nhng th gii quan khc, chn mt trong ba v tr nhn thc v di chuyn gia chng. V tr ca Bn thn ngha l bn nhn mi th bng chnh i mt ca mnh, nghe bng i tai mnh, cm nhn bng nhng gic quan ca chnh mnh. y l xut pht im, l ci ni cho th gii quan ca bn pht trin. Hoc bn c th chn v tr ca Ngi quan st (t gc nhn ca ngi

th ba): di theo chnh mnh v ngi khc, lng nghe chnh mnh v ngi khc, quan st cm xc ca mnh. Bn ging nh chic camera, khn gi, ngi chng kin: li ra sau mt bc. V tr th ba l Ngi khc. l kh nng nhn din vn thng qua mt ngi khc. Bn nhn th gii qua con mt ca mt ai , nghe nhng iu h ni vi nhau, bt u cm nhn mi th nh th bn l mt ngi khc, ch khng phi l bn thn bn. iu ny cho php bn hiu nhng g ngi khc c th cm thy. Tt nhin, khng c g m bo nhng iu bn cm nhn l hon ton ng, nhng ch ring vic tm hiu cch tip cn tri nghim ca ngi khc

rt hu ch. l mt phn ca s cm thng: kh nng ng cm vi ngi khc. Th gii quan ca bn s c m rng ng k, mang n hng lot cc la chn mi m. v tr ny bn ging nh ngi din vin nhp vai vo nhn vt ca mnh: bng cch tng tng mnh tr thnh mt ai hoc mang tnh cch ca mt ngi khc. Bn hnh ng nh th mnh l mt ngi khc; bn gi v l mt ai khc; bn m phng dng v ca ngi ; bn cho php bn thn bt u c nhng cm xc ca ngi . T v tr ny, bn c th xem xt bn thn v tnh hung, hoc s tng tc theo mt cch mi. Vic thay i gc nhn gip bn nhn thc tt hn, c thm thng tin

v lm cho bn linh hot hn, ng ngha vi nhiu la chn hn. Chng ta hy cng xem qua cng thc thay i gc nhn vi Claudette, mt ph n va li d, c hai con nh. C tng l mt lp trnh vin, gi y trong tnh trng tht nghip. Claudette sng gn nh m c nh b gip trng nom hai con nh, trong thi gian c quay tr li trng hc. Claudette yu thng m nh bao ngi con khc nhng khng thch b cho lm. C c cm gic m khng tht s tha nhn mnh, khng nhn ra rng c l mt ngi c lp, khng tn trng cng khng ng h c. Claudette k v phn ln nhng giao tip gia c vi m nh sau:

Ti cho m ti mun lm g th lm. Ti nghe theo tt c nhng iu b ni, bt c vic g b mun lm, trnh rc ri. Th nhng ti bc bi lm, v nu c th th ti khng dnh lu n b nhiu, t nht l by gi, khi ti cn phi lo nhiu th th ny - nhng kh ni ti khng c la chn no khc v l tr. C ba chic gh trong phng, mi chic i din cho mt v tr nhn thc. Khi Claudette n Gh s 1, v tr ca Bn thn, c thy m nhn nh vi mnh, ming b mm li y v ch bai, cay nghit, c nghe m ct ging oang oang, hi i hi li my cu hi:

Con c chc ci ngnh m con ang hc s mang li cuc sng tt hn? Con c chc n ng u t tng y thi gian khng? Lm sao con bit n s mang li li lc g? Con c ngh v tng lai ca bn tr khng? Con c bit suy ngh khng vy? v tr ny, Claudette cm thy mnh b mn, chng l g trong nh; nh th k nng, kin thc v kin ca c tt thy khng h quan trng. By gi c chuyn sang chic gh s 2, v tr Ngi quan st v tr thnh mt khn gi trung lp, tch khi cuc i u. C khng quan tm gia Claudette v ngi m ai ng ai sai, c ch nhn

v lng nghe h, quan st m khng phn xt, cng khng duy din. C thy ngi m ang ng st Claudette, hi nghing ngi v pha con gi. Ngi m nhn thng vo Claudette, dng nh mun a hai tay ra chm vo ngi con gi, nhng li rt li trc khi c th chm vo ngi c. Con gi b th ang ng ci u, thn ngi c hng v mt hng khc. Vn v tr Ngi quan st, Claudette nghe hai ngi ni chuyn vi nhau: ging ngi m c oang oang ni mi mt chuyn, ging Claudette hi kh nghe, ni nhng cu ct ln, thnh thong ch l nhng t ri rc, on iu, yu t: Khng... C... Con khng bit... Chc l m ng. V ri, Con phi i by gi

y. Gh s 3, v tr Ngi khc, Claudette min cng tr thnh ngi m - v bt thnh lnh c kinh ngc khi bc vo tri nghim t gc nhn ny, nhn v nghe s tng tc qua i mt v i tai ngi m. y l nhng iu c k li t v tr ngi M. Ti c gng ni chuyn vi Claudette, nhng n khng bun tr li ti; c nh th ti v hnh vy. Ti nhn thy mt ngi bun kh, c n v khp kn, ti lo cho n lm. Ti nh n; ti c g n nhn thy ti - thm ch n ht vo mt ti cng c, nh vy ti cng bit rng n thy s hin din ca ti.

Khi Claudette tr v vi v tr Bn thn, c mang theo nhn thc rng mi quan h gia c v m khng phi n phng, khng phi mt chiu. C nhn ra rng c kim sot mi quan h ny cng nhiu nh m c vy. Bng cch nhn vo s tng tc t v tr ca m, gi y Claudette nhn ra rng rt c th m c cng c cm gic b con gi pht l, khng tha nhn, chng khc no cm gic ca c. Tuyt vi tht! c ku ln. C cm thy tht kh tin - bt gic c ht u ra trc v sau nh mun r b nhng du vt ca mt gic m. Claudette bt u nhn nhn mi quan h gia hai ngi t mt kha cnh khc. C nhn ra rng m c quan tm n c,

lo lng cho c v mun gn b vi c hn. Claudette quyt nh thay i thi mi khi bn m - c s nhn b mi khi b ni, phn i nu c khng ng v s ni vi b nhng g c cm nhn. iu ny ging nh mt khi u mi m, sau ny c ni vi ti nh vy. Ch mt bin chuyn nh, vy m mi chuyn dng nh thay i theo chiu hng tt p hn. Vi Claudette, s chuyn i v tr nhn thc c tc dng thn k. N m ra cnh ca k diu v c c th nhn thu mi chuyn. Nhng k thut ny khng th sa cha vn . Tnh hung ban u khng bt thnh lnh bin mt. n gin l bn thay i gc nhn v thot khi li mn

c k, quen thuc suy ngh theo mt hng khc cng mt cch tip cn khc, mang li nhng kh nng mi. K nng thay i gc nhn l bn ln lt ng ba v tr khc nhau v hnh ng nh nhng c th c lp hoc nh nhng con ri - ng quan st, mt bn l chnh mnh; bn kia l ngi khc. Milton Erickson, ngi ng gp cc tng phong ph lm nn tng hnh thnh quan im v phng php lun ca NLP, ni rng: s thay i ty thuc vo kh nng thay i gc nhn, cm nhn v tng lai v khiu t ci ca chng ta. T ci chnh l kh nng tch ra khi chnh mnh, tr thnh ngi quan st c lp. iu ny c ngha l ti c th

li li mt bc v t ci bn thn mnh, khng phi theo kiu tiu cc khin ti cm thy ngu ngc hoc vng v, m l nhn ra s ng ngn ca mnh ri bt ci. Ting ci mang n s dung ha: Vn ny tht s quan trng nh th no trong mi tng quan vi mi vt? So vi cc vn trn th gii? So vi nhng vn khc trong cuc sng ca ti? So vi nhng vn ca ngi khc? Tt c din vin u bit cch nhp vai v thot ra khi nhn vt, v mi tc gi (ln ngi c) u bit v vic thay i gc nhn khin cu chuyn thm phn th v hoc bao qut hn. Nhn vt ti khng nht thit phi l tc gi. Tiu thuyt Moby Dick (C Voi

Trng) c m u vi cu Hy gi ti l Ishmael, nhng khng ai ngh rng nh vn Herman Melville ang thng bo vic i tn. iu ng lm l k li cu chuyn t quan im (gc nhn) ca Ishmael, ngi k chuyn (ngi quan st). V thm ch nu bn k cu chuyn ca chnh mnh th vic chuyn gc nhn cng l mt hay, li li mt bc tr thnh Ngi quan st hoc tin ln mt bc vi s cm thng v c thu hiu nhng g ngi khc cm nhn. Bc vo nhng quan im khc nhau, th gii quan ca bn s c m rng nh vo vic kinh nghim thu thp thng tin t nhng gc nhn khc nhau. No by gi chng ta hy cng lm

mt th nghim. Hy gi s rng c th gii ny l mt sn khu: bao gm quyn sch ny v bn, bt c ni no bn ang ngi c. Nhng trang sch ny l cnh tr trn sn khu; bn ng vai nhn vt chnh, cn ti l o din v ch o sn khu. Thay v nh ngi khc lm v d chng minh hiu qu ca k thut ny, chng ta s dng bn. Ti s ch o din xut, ni cho bn bit bn cn lm nhng g v ra hiu bn bt u. Chng ta s gi n l V Kch Ba Hi ; hoc Thay i Gc Nhn Trong Ba Phn . Ta s t ba ci gh theo hnh trn hoc tam gic. Bng cch ny lun c mt chic gh bn cnh bn v ci cn li i din bn. Khong cch gia

chng nh nhau. Ln lt gi ba chic gh l: Gh s 1, Gh s 2 v Gh s 3.

#2 #1 #3 Phn 1 ca bi tp ny l xc nh vn hoc tnh hung. Hy ngh v mt s tng tc ang km hm bn, mt mi quan h khin bn c cm gic b tc

hoc bt mn. (Hy nh ng chn tng tc no qu ti t hoc gy tn thng qu nng.) By gi, hy ngi xung Gh s 1, v tr ca Bn thn. chic gh th nht, bn ng vai nhn vt s 1, Bn thn, ngi dng i t Ti. Hy nh li mt tng tc no . Nhn bng i mt ca bn, nghe bng i tai ca bn, cm nhn mi cm gic hoc cm xc trong c th bn m tri nghim mang li. V khi bn nh li tri nghim ny, hy miu t n. Miu t li s tng tc t quan im ca Bn thn - bao gi cng dng ti - nhn, nghe, cm nhn tnh hung t gc nhn (thng thng) ca Bn thn. Trong Phn 2 ca bi tp ny, bn ra

khi v tr Bn thn v i vo v tr ca Ngi quan st. By gi bn s i gh (v kch ny c rt nhiu hnh ng!). Hy n ngi vo Gh s 2. V din. Din tht s. Mang quyn sch theo bn. Gh s 2, bn ng vai tr ca Din vin s 2, Ngi quan st, dng i t c y, anh y hoc h. Bn chuyn sang v tr ngi quan st (Gh s 2) c th hnh dung mnh ang nhn v nghe chnh bn thn mnh v nhng ngi khc t v tr bn ngoi bn thn. Vic ny ging nh th bn ng ln v i ra pha sau tm mn che ca chic my quay phim kiu c in nhn v pha hai ngi t mt gc khc. Hy quan st hai bn. Dng tn tht ca bn v tn tht ca ngi kia. Hy

gi bn l Chris cn ngi kia l Marty. (Tn dnh cho nam hay n u c; gii tnh khng lin quan g n kiu mu tng tc ny.) Hy t li din mo bn ngoi ca c hai bn. Chris mc qun o g? Miu t nt mt v dng iu ca Chris: Vai c thng xung khng? n ngc hay co ngi? C Marty na. Hai bn ng hay ngi? Gng mt h c nhn nh khng? C nhng vt nhn trn trn hoc gia hai lng my khng? Sc din c g bt thng khng? Quan st hi th: Su hay nng? Nhanh hay chm? Ging ni khc nhau th no? Hy lng nghe m lng v tc , cao ln xung trong ging ni. Lng nghe xem hai ngi tr chuyn ra

sao, li l v ng iu. Bn ghi nhn c iu g ni din ra cuc ni chuyn, v cn phng hay khung cnh chung quanh? Trong nh hay ngoi tri? Ca s v tng nh ra sao? Bi c, b-tng? nh sng rc r hay m nht? Lc y khong my gi? C m thanh, ting ng g chung quanh khng? Bn c nghe thy nhng ting ng u vng li khng? Hy miu t nhng cm xc bn c vi t cch l Ngi quan st: v s tng tc, v Chris v Marty. Trong phn ba ca bi tp ny, bn s nhn nhn bn thn bng i mt ca Ngi khc. Hy ng dy v chuyn sang Gh s 3, v tr ca ngi m bn cng tng tc

trong tnh hung kh khn ny. Trong chic gh th ba, bn ng vai tr ca Din vin s 3, Ngi khc (trong trng hp ny chnh l Marty), ngi s dng i t nhn xng ti, c y hoc anh y. By gi bn l ngi i din Marty - y c th l mt ngi m bn bit r, mt ngi bn, ngi yu, ng nghip, sp, hoc mt thnh vin trong gia nh. Hy tng tng bn tr thnh Marty, cng ging tht cng tt. Bn bit r dng iu ca Marty, hy khoc ln mnh dng diu y. Tt lm. By gi bn nhn mi vic bng i mt ca Marty, nghe bng i tai ca Marty. Hy cho php mnh bt

u cm nhn nhng g Marty cm nhn. Trong v tr ny, hy nhn Bn thn (Chris) ang ngi trong Gh s 1. Ti mun bn, Marty, miu t Chris v s tng tc gia hai ngi. C th l bn thy nhng g? Bn nghe nhng g? Tt lm, bn lng nghe Chris v bn thn bn. Bn ngh g v cch x tr ca hai ngi trong tnh hung ny? Luyn tp bi tp ny bao nhiu ty thch - min l bn cm thy vn cn c thm thng tin bn khai thc. Hi tng li mt tri nghim t u n cui trong ba v tr khc nhau, m bo nhng g bn thu thp c u thng qua ba gic quan chnh - th gic, thnh gic v cm gic - ca mt trong nhng v tr . Nh ng ln ln cc loi

thng tin t nhng gic quan khc nhau, v d nh nhn thy chnh mnh hoc c cm gic ca ngi khc khi bn ang v tr ca Bn thn. C gng i ch nhanh hn sau mi ln thc tp cho n khi bn hon ton thoi mi vi tng v tr, tng vai din. Khi bn cm thy mnh din n trong c ba v tr, thot khi vai din. Tr v vi tng tc ban u. T hi mnh thu thp thm c nhng g so vi trc y. Hy tng tng bn s khc i nh th no trong ln tng tc tip theo vi ngi ny. CNG THC CHO S LA CHN II Thay i Gc Nhn

Thay i Gc Nhn c s dng trong nhng tng tc khng hiu qu vi ngi khc, hoc trong nhng mi quan h, tnh hung bn cm thy b tc. N cho php bn t mnh vo v tr ca ngi kia cng nh v tr ca chnh mnh, ng thi quan st c hai pha t gc khch quan ca ngi th ba. Bi tp ny khuyn khch s cm thng, v kh nng quan st khng thin v, gia tng c hi la chn bng cch thay i gc nhn hoc cc quan im trong tng tc. 1. Hy ngh v mi tng tc vi mt ngi thng c vn i vi bn, khin bn c cm gic ti t v bn thn mnh. 2. Sp t ba v tr (gh)

m bn c th chuyn i gia Bn thn, Ngi quan st v Ngi khc. 3. Ngi vo v tr Bn thn.

Nh li v tham gia vo tng tc gia bn v ngi kia bng i mt v i tai ca chnh mnh, cho php mnh tri nghim li nhng cm xc trong tinh hung ny. 4. st. By gi bn l ngi ngoi cuc. Nhn thy bn v ngi kia, quan st v lng nghe c hai. Cm xc ca bn s xut pht t nhng g Ngi vo v tr Ngi quan

bn quan st. 5. khc. Ngi vo v tr ca Ngi

Tr thnh ngi kia, nhn qua i mt ca anh y hoc c y, nghe bng i tai ca anh y hoc c y, cho php mnh c cm nhn ca ngi y. 6. Sau khi tri qua tng tc t mi v tr trong c ba v tr ny, hy xem xt li nhng hiu bit v thng tin m bn c c. Sau , hy lp li bi tp, thm vo nhng thng tin mi sau mi ln th li.

29

CHNG 17 Xa B Cm Xc Tiu Cc C M XC C TH v nh nhng con sng, dng cao v e da nut chng bn. Thm ch c nhng lc bn cm nhn c cm xc ang trn v, nhng dng nh bn khng th thay i c g. Bn khng th b chy, khng th ln trn - bn ch bit ng tr ra mc cho n nhn chm mnh.

Cm xc khng cn l l. Cm xc thng khng hp l cht no v thng cng chng ng n trong tnh hung m bn gp phi. Cho php ti ni thm v tnh ng n ca cm xc. Trc ht, hy nh rng cm xc l mt nhn dn m bn gn cho mt ngh hoc mt tng i km vi cm gic trong c th. Cm xc c th l au n, kh chu, d chu, nhng chng khng c chuyn tt hay xu. ng n c ngha l cm xc ph hp vi tnh hung. Nu ti b mt vic, ti cm thy nn lng tht vng. Nu mt ngi bn ti qua i, ti s bun b. Khi hc hi nhng iu mi l, i khi ti cm thy lng tng. Nhng cm xc ny ph hp vi hon cnh v

v vy chng ng n. Tuy nhin, nu ti hc c mt iu g mi nhng li cm thy hoang mang s hi, hoc nu chung quanh thin h ang nng cc chc mng nhau m ti li cu gin, hoc nu mt khch hng hy b mt cuc hn v ti cm thy tuyt vng cng cc, th nhng cm xc y hon ton khng ng n trong nhng tnh hung . S chng c g tt nu thay i nhng cm xc ng n - cm xc l phng tin th hin quan trng trong i sng - nhng chc chn s c li nu ta bit thay i nhng cm xc khng ng n. S thc bch, o p ca cm xc c th v nh gng km. N c th rt ly k nh trong tnh yu i la, ni kinh hong trong tr chi tu ln cao tc,

cm gic chong ngp khi gia sng bng hoc khi bn ngm nhn cnh hong hn dim l - hoc n c th rt gii hn. Bn tr thnh mt a tr, mt hi nhi bt lc trong gng km ca cm xc v bn khng th thot ra. Ging nh mt con thuyn nh chng chnh trong cn bo t, bn b cun i bi dng l cm xc. Tt c nhng g bn mun l cm xc dng li.

30

Trong Chng 15 - Neo quyn 1, chng ta ni v vic to ra nhng chic neo. Chng ta s s dng li chng trong chng ny, gi cho chng ta an ton v vng chi khi cn bo cm xc e da. Neo l cch thc can thip vo mi quan h gia tc nhn kch thch v phn ng, to ra mt qung dng gia hai phn ca chui phn ng t ng (tc nhn kch thch -> phn ng) nhm to ra mt phn ng mi, vn vi tc nhn kch thch c. Ni cch khc, chng ta dy cho v thc ca mnh to ra nhng la chn mi. Khi cm xc mi tr thnh t ng, n c th thay th cho ci c. N tr thnh mt m thc thay th v m thc

quen thuc gi y c th b can thip bng mt phn ng mi. V c bn, vic chng ta lm l lp trnh li nhng phn ng ca chnh mnh. Lp Trnh Ngn Ng T Duy, ng nh tn gi ca n, l da trn phng thc lp trnh cc tri nghim. thay i tri nghim hoc thay i tc ng ca tri nghim ln bn thn, chng ta phi thay i phng thc lp trnh , bng cch ph v mi lin kt t ng gia tc nhn kch thch v phn ng. CHNG TA CAN THIP VO CHNG TRNH NY ngn chn nhng hnh vi, thi quen, suy ngh, k c c hi hoc v b. Chng ta thay mt phn ng khng ng c bng mt phn ng mong i, ri

CHNG TA QUAY TR LI vi tnh hung hoc k c nhng bng mt phn ng mi thay ch ca phn ng c, cho php chng ta tip cn cm xc mi mt cch t ng v ngay tc khc.

31

Chng ta lm iu ny thng qua vic to neo, mt k thut nhm m bo cc ngun lc lun sn sng cho ta s dng thay i cm xc. Trong Chng 16 Thit Lp Phn ng Cho Tng Lai quyn 1, chng ta dng neo thay th cho mt phn ng khng mong mun bng mt phn ng c ch hoc tch cc hn. Chng ta cng c th dng k thut neo v hiu ha mt cm xc tiu cc. Xa b nhng cm xc tiu cc khng c ngha l t bun thnh vui, t xu thnh tt. Cng nh nhng k thut khc, n khng sa li cho ng. N m ra nhng c hi cho cm gic b tc, bn c th lm ch mnh khi nhng cm xc tiu cc e da khng ch bn.

Sau y l phng php. Hy ngh v thi im bn tri qua mt cm xc m bn mun mnh c nhiu la chn hn. Hy bc vo tri nghim ny mt ln na, nhn, nghe v cm nhn n thng qua c th bn, v trong qu trnh , hy to neo nh chm ngn ci vo ngn tr hoc n vo mt im c th no c tay hoc u gi hoc khuu tay. Hy gi neo trong vng 10 giy. Sau b neo ra, ht mt hi tht su v th gin. No, by gi hy ngh n mt cm xc tri ngc vi cm xc ang tri buc bn. iu ny khng ng ngha vi cm xc m bn mun c. Hy nh v mt thi im bn tri qua cm xc tri ngc ny v lm cho n sng li,

trong lc to mt ci neo khc, tri ngc vi neo va lm (v d: chm ngn ci vo ngn tr, nhng tay bn kia ; n vo mt im trn c tay hoc u gi bn kia ). Mt ln na, gi neo ny trong vng 10 giy. Sau thot ra, ht mt hi tht su v th lng ton thn. By gi, hy gi c hai neo cng mt lc. Khi bn lm th, hai cm xc bt u lao vo nhau. Cm xc th nht (tiu cc) trn qua; sau cm xc tri ngc vi n lao n - chng tn cng nhau, ht bn t bn ny qua bn kia nh mt tay chi nhc rock y mu la. V ri - tt c tr li yn bnh. i dng cm xc s yn ng. Bn giong bum thng tin. By gi, hy ngh v k c ban u. N d chp nhn hn, ng khng?

Ngh v mt thi khc no trong tng lai m cm xc c c th lm le km hm bn. Gi y n khng cn qu mc e da na. Tt c dng nh u kh d; bn c th vt qua bo t, thot ra an ton v bnh n. Tanya (tn nhn vt c thay i) l mt sinh vin lut, bnh thng c l ngi c lp v t ch. Nhng mi khi Justin, bn trai ca c trong sut ba nm qua i u xa l y nh rng c li cm thy b c lp... n c. C kh lng tp trung vo vic g; c cm thy cng thng: N nh hng n mi th trong cuc sng ca ti, c ni v b sung thm, Ti khng c ni l ti hon ton khng th lm vic bnh thng. Khng n ni t hi nh th,

khng phi l mt tn thng. Nhng ti c cm gic b chia ct, v cm gic ny tri buc ti. Ti bun b r sut ngy. Xem ny, ti bit anh y phi i xa, l ngh ca anh y m. Ti ch khng mun cn tr s nghip anh y - v c cho ti na. Tanya mun c nhiu la chn hn i vi nhng cm xc a v mi khi Justin i xa. Nhng cm xc ny tc ng, theo cch ni ca c, n cuc i c ni chung - v c th l lc ny, c sp phi tri qua k thi ly giy php hnh ngh lut s v cn phi tn dng ti a thi gian chun b. Ti khng c ngn cn anh y ng i; iu tht l bch v bt kh thi na. l cng vic ca anh y m.

Chnh bn thn ti phi vt qua nhng cm xc ca mnh trong chuyn ny, ti bit. Nhng mi khi anh y i u xa l ti li s hi. Ti s rng anh y s ra i mi mi. S chia ly lm cho ti c cm gic dng nh anh y s khng cn c mt y na - trong cuc sng ca ti, ti l th. V y chnh l lc k thut Xa B Cm Xc Tiu Cc c th gip c Tanya. C c th t lm iu , khng cn ti c mt, ging nh mt c gi ca quyn sch ny. Hy gi s Tanya bit cch t to neo (bi c c qua Phn Hai Bn C Tt C Nhng Ngun Lc Bn Cn quyn 1) v bit tm quan trng ca vic to neo l lp li chnh xc c chi

v lc tc ng - neo c tc dng. C chn mt chic gh thoi mi, tt chung in thoi, nhm hai mt li, hai chn t trn sn v bt u thc hin bi tp. Hy nh li mt ln Justin i xa v bn cm thy tht ti t: b c lp v n c. Bc vo tri nghim y. Nhn thy n nh bn tng thy, Justin i Boston, mu sc... Anh mc chic o s mi mu xanh l cy ti mua tng, gi ghm c, chic vali nm trn ging. B gi ti c th thy anh y ng np vali, ri i ra ca; ti nghe ting cnh ca ng li, ging anh y ni Yu em, b cng'' vi mt

cht lu luyn, bi ht ang pht trn i; v ti cm nhn anh y nm nh vai ti trc khi bc ra khi ca v ri cm gic nng n p n, ti nghe ngc mnh b bp nght: ht nng ri lnh. No by gi, khi bn ang tri qua k c ny mt ln na, hy gi tay tri ln, nm ly di tai bn tri. Tip tc gi n trong 10 giy, ng thi gi li k c . Th neo ra v m mt ra. Nhn quanh, ht mt hi di v su. Thm mt hi na. ng dy. Vn vai. Li ngi xung. By gi, xc nh mt cm xc

tri ngc. Khng c n cht no, khng cm thy nh b chia ct. (y khng hn l cm xc bn mong mun nht, ch l tri ngc vi iu bn khng mun m thi.) Tri ngc vi chia ly l g? L on t, bn nhau. Nh v khong thi gian bn c cm gic c bn nhau. Chn mt ngi khc, khng phi Justin mt tnh hung khc, mt tri nghim bn nhau khc. Chn mt neo khc v ln ny gi di tai bn phi. Nhm mt li. Bc vo trong k c v lm n sng li nh th n ang xy ra. Nhn thy ngi

kia. l Fran, c y mc mt chic o tm hai mnh mu hng, chng ti ang trn bi bin, mt tri rc r chi chang trn u, gi t ngoi khi bt u thi vo, sng p vo b. Fran bo ti rng c y s ly Ted, c y s l ch du ca ti v ti cm thy nh nhng, lng lng, vui sng nh th ti c th bay bng ln khng trung; ti cm thy mnh nh v trng lc, nh sng c th xuyn qua ti, ti l nh sng, l hi m v s bay bng. Lm sng li k c bn bi bin, th tai phi ra, nhn quanh, ht mt hi tht su. Thm mt hi na.

Tanya li ngi xung. C va to xong hai neo. Mt nhm li, c gi c tay tri ri tay phi ln chm vo di tai tri v phi cng mt lc. Trong khi c gi hai bn di tai, cm xc lt qua khun mt c. Sc thi ln da thay i: ti i ri ng hng; hi th c nng n, ri tr nn nh nhng; c nghing ng gia hai cm xc tri ngc nhau - chia ly, on t; chia ly, on t nhng cm xc thay nhau th hin trn gng mt c. V ri sau khong na pht gi hai neo , trn khun mt c xut hin mt biu hin mi. Nhng cm xc bn lon kia lng xung. Nt mt c tr nn bnh thn. C th neo ra, b hai tay xung v m mt; c miu t nhng g mnh cm

nhn c khi c hai cm xc tri ngc cng ni ln mt lc. C qu nhiu bi ri - nh th ti ang xoay mng mng, nh b con sng cun i - ri mi th tnh lng. C nh li k c ban u, v vic Justin i xa, v ni, Cm xc by gi khc i nhiu, khng cn qu sc chu ng na. C ngh n mt thi im trong tng lai - th t tun sau - Justin s li i cng tc v c hnh dung cnh tng trong u nh th n ang xy ra vo lc ny, nh li tng lai nh th c ang xem li k c. Cm xc ca c lc ny l Khng sao. Ti cm thy mnh... vn gn b vi anh y, ngay c khi anh y i xa. ti l,

tuy xa nhau, nhng ti khng b nhng cm xc tiu cc ch ng na. Tht bun khi khng c bn anh, tt nhin ri, nhng n khng phi l iu qu kinh khng. Anh y i xa th lm sao vui c, nhng n cng khng khng khip n th. Bng cch v hiu ha nhng cm xc tiu cc ca s chia ly, Tanya mang n cho mnh thm nhng la chn. C vn khng vui c khi Justin i xa, c khng mong ch iu , nhng c c th bnh tm lm cng vic ca mnh, chun b cho k thi v bit rng c v Justin s sm gp li. C c th chu ng s xa cch; n tr thnh mt phn ca mi quan h gia hai ngi v Tanya c th dng khong thi gian h

xa nhau mt cch tch cc hn, lm nhng vic m c mun hoc cn lm, nm ly quyn kim sot cuc i mnh, khng cho nhng cm xc b buc v khng ng n x y c na. CNG THC CHO S LA CHN III Xo B Cm Xc Tiu Cc 1. Xc nh mt cm xc gii hn v hay din ra. (Nh ng chn cm xc no gy tn thng nng n hoc m nh.)

32

2. Ngh v mt tri nghim gn vi cm xc ny. Lm cho n sng li v to neo bng cch nm ly di tai tri bng tay tri trong 10 giy. (Xem hng dn t to neo Chng 15 - Neo quyn 1.) Thc hin vi ln cho n khi bn gi di tai tri, cm xc li trn v. 3. Xc nh mt cm xc tri ngc vi cm xc gii hn . Ghi nh, y khng phi l cm xc bn mun c. Hy ngh v mt tri nghim gn lin vi cm xc (tri ngc) ny, lm n sng li v to neo bng cch a tay phi ln gi di tai phi trong vng 10 giy. Lp li neo vi ln, cho n khi bn

c gi di tai phi l cm xc li trn v. 4. By gi bn c hai neo t to. Cng mt lc gi hai neo trong vng 30 giy, hoc cho n khi cm xc ca bn bnh n. Cm xc s thay i gia hai neo, trc khi chng n nh; khong thi gian khc nhau i vi mi ngi. C gi c hai neo cho n khi tri nghim ca bn bnh n tr li; sau th hai neo ra, ht mt hi tht su v nhn chung quanh trong vng mt pht. 5. Gi neo u tin. Cm xc gii hn gi ra sao?

N s b v hiu ha, v cho bn nhiu la chn hn. (Ghi ch: Mt khi bn trung ha c mt cm xc hn ch, bn c th t to neo cho mt cm xc mong mun v dng n trong nhng tnh hung m trc nay vn thng khin cho cm xc tiu cc ny sinh.) 6. Ngh v mt tnh hung trong tng lai, thi khc bn c th cm thy cm xc gii hn trn trc khi lm bi tp ny. By gi n khc i ra sao?

33

CHNG 18 Hin Ra! T RONG TT C NHNG K THUT m chng ta s dng gia tng s la chn, gip giao tip r rng hn v thc hin nhng thay i th k thut cui cng - Hin ra! - c l l phng php mu nhim nht, v cng ngon mc nht, ging nh thot mt ci, Clark Kent bin thnh siu nhn. V l k thut Hin Ra!, bin ci ny thnh ci kia ngay tc khc, nh ch bm thot khi chic kn, chp chi i cnh, ri b ci v kh cong. l khonh khc nh sng mt tri a vo phng ngay khi tm mn c ko ln, nh tm giy nhng vo nc ra nh v thnh lnh tm hnh hin ra.

Phng php Hin Ra! tn dng kh nng thay i trong tch tc ca tr c. Tt c chng ta u c nhng lc va bun li vui , ang bun v nh mt mt th bng hn h khi tm c n. Tm tr con ngi, suy cho cng, y nhng cng tc. Chng c th gt qua gt li gia - BT, TT, TT, BT - hoc cng c th i chiu t ngt. Tm tr, nh Milton tng ni, lun ng ch ca n. Bn trong n, nhng bin i k diu din ra trong nhy mt. Tm tr c th chuyn t ci ny sang ci kia bng nhiu con ng khc nhau. Hy ngh v s hnh dung, tr tng tng, s ngu hng, ngh cht ny sinh, khonh khc sng to. Nhng iu ny xy ra

nh th no? Tm tr l mt ni thn k. Nhng cc php mu, nh ta bit khi cn b, da trn o gic. o gic ngha l bn nhn mi th theo mt cch mi m hoc l lm. Ci bnh thng tr thnh b n. Nhng iu ta nhn thy l tp hp ca nhiu bc, mc d chnh cc bc vn l nhng th v hnh. Mt t, mt ci tn, ny ra trong u bn. Mi vic xy ra nh th no? Bn nhn thy hnh nh mnh v b ngoi 40 nm v trc, r n tng chi tit, mt tri rc r nh th, c mi ca m la t l ma thu lan ta trong khng kh. Lm sao mi th xy ra nh th c? Php mu l sn phm cui cng, l kt hp ca v s nhng nhn thc nho

nh m ta tp hp t trc n nay. Newton u c khm ph ra lc ht ca tri t ngay khi ng nhn thy tri to ri xung t. Chng qua l khonh khc m tt c nhng hiu bit, nghin cu, linh cm v c tr tng tng ca ng p n cng vi s bng n ca nhn thc. Nhng ng mt c i chun b cho mi th din ra. Trong bi tp Hin Ra!, bn chn mt hnh nh lm pht sinh cm xc hoc hnh vi tiu cc v bin n thnh hnh nh tch cc. N xy ra ngay tc th, ta nh bn bng ngn tay hoc bm s in thoi. T ti thnh sng, t tiu cc thnh tch cc: t mt ci g ch ng bn (gii hn) thnh iu bn c th kim sot c. iu ny c v nh rt phc

tp i vi nhn thc ca bn. Tuy nhin, v thc ca bn bit chnh xc cch thc hin iu ; n lm rt nhiu, rt nhiu ln trc . iu khc bit duy nht l bn ch o mi th xy ra, thay v n xy ra mt cch ngu nhin. Tt c nhng vic bn cn lm l a ra hai hnh nh, mt hnh nh gii hn v mt hnh nh hu ch m bn mun dng thay th. Sau hng dn tm tr, ri mc cho n x l. Hy tin tng rng tm tr bn c th lm c iu . Bi tp Hin Ra! da trn cc gic quan ni ti. Chng ta hy cng n li mt cht. Trong Phn Mt - Ngha Ca Giao Tip Chnh L Phn Hi M Bn

Nhn c quyn 1, chng ta khm ph ra rng t duy da trn cc gic quan, ngha l chng ta khng ch tri nghim bng gic quan, chng ta cn miu t cc k c v hiu bit ca mnh qua h thng gic quan. Mi ngi chng ta c mt b lc chnh, ni ta vn thng x l thng tin. Nhng gic quan c bn hoc c dng nhiu nht trong qu trnh t duy ca con ngi l th gic, thnh gic v cm gic. Trong Phn Hai - Bn C Tt C Nhng Ngun Lc Bn Cn quyn 1, chng ta i mt bc xa hn n nhng gic quan ni ti vn l nhng thnh t c th hn, nh hn ca cc gic quan ln hn. hnh dung c r rng, chng ta

hy dng hnh nh chic ti-vi: hnh nh, m thanh v chuyn ng c gi n tt c cc bn xem i l nh nhau, nhng chng ta tip nhn cc thng tin ny mi ngi mt cch khc nhau. Chng ta c th tng m lng, tng ting bass, lm cho hnh nh nt hn, tng thm sc hoc xanh, tua nhanh hoc chm. (V tt nhin ta c th chuyn knh.) iu ny cng tng t vi nhng g ta lm trong no b. My chiu, b khuch i v b iu khin tc trong tm tr l nhng cng c dng chuyn ti k c, ngh, tng v c m ln mn chiu trong tm tr ta bng nhiu n v nh b, nhng mu nhn thc ta gi l gic quan ni ti. u l nhng nguyn t cu thnh suy ngh c tm

tr m ha, nhng mu thng tin trong no b. Gic quan ni ti m ha cc tri nghim. Gic quan ni ti l cch chng ta nhn thc tri nghim; cch chng ta din gii n. Gic quan ni ti mang n ngha. Nu bn mun thay i ngha ca mt tri nghim, thc hin nhng thay i t gic quan ni ti th d dng hn nhiu so vi vic thay i ton b tri nghim. Thng qua vic thay i nhng gic quan ni ti, bn c th chn ra mt k c gii hn bn, hoc mt tnh hung khin bn b tc, v n gin chuyn n sang mt hng khc. Gic quan ni ti thay i - pc! nh ch h nhy ln khi bn m hp; mi

th xut hin nhanh nh chp ! (nh ci bng tay). Nhng thay i trong gic quan ni ti l dng suy ngh -r- ka!, mt cm hng bt ng, bng nhin mt bn sng ln v nhn mi th u khc l, bn hiu ra ngay tc khc. iu ny din ra bn di tng nhn thc, nhng tn hiu thn kinh kt ni vi nhau to ra nhng mi lin kt mi, thay i cch bn nhn nhn v mang n nhng cch hiu mi v mt tri nghim, ng ngha vi nhiu la chn hn. Bt c s thay i no ca gic quan ni ti no cng u ht sc hiu qu. Ti ngh n mt ngi ph n tn Julie (khng phi tn tht), mt ngi n b tui ngoi 50, nhng li c cm

tnh vi mt ngi n ng tr hn b c chc tui. Nhng mi khi bn chng, b u cm thy bt an. B nh mt v t tin v rng r thng thy. Mt ging ni lun vang ln trong u b, Ngi qu gi, ngi qu gi... Ging ni m Julie thng nghe thy (ca chnh b) xut pht t trong u, pha bn tri. Vi thnh gic ni ti, hng i ca nhng li l hoc thng ip l rt quan trng. Khi ti yu cu b chuyn ting ni y ra khi u v t n ra sau lng, b lng nghe mt lc ri bt ci khc khch. Tht l ng ngn, b ni. Ting ni nghe cht cht nh con vt cao su. Hi tht! B bt ci sng khoi. Ch cn thay i v tr ca thng ip

thnh gic m ta c th bin mt pht ngn kh nghe thnh mt cu ni khi hi. Cc gic quan ni ti cc k mnh m. Gic quan ni ti, nh mt hc vin trong kha hc ca ti tng pht biu, tht tuyt vi . Bng cch thay i gic quan ni ti, chng ta thay i tc ng ca mt tri nghim v ngha ca n. Hin Ra! l mt bi tp rt n gin trong vic thay i gic quan ni ti, trc tip v v cng hiu qu. Jeff (tn nhn vt c thay i) l mt bc s ni tr chuyn khoa gii phu thn kinh mt bnh vin Boston. Anh am m ngh nghip chy bng v ton tm vo mi th trong cng

vic, nhng khi bt k bc s gii phu nhn anh vi ci nhn m anh gi l chm chm l Jeff li cng thng. Anh bt u ni nhanh hn, mt tp trung v th th. iu ny khin cc bc s gii phu khc phin lng, h khng mun chung -kp vi anh. Nhng biu hin - nh mt nh mt sc hoc mt ci cau my - khin Jeff bi ri u rt ph bin gia nhng bc s gii phu vn lun bn rn, cng thng. Nhng mi khi Jeff thy nhng biu hin y, anh lp tc lin kt n vi hnh nh cha mnh, ci cch m ng nhn anh khi ng khng hi lng: khi Jeff khng gia nhp i bng thiu nhi, hoc khng ghi danh vo trng i hc m ng mun, hoc mang

v nh nhng con th b thng m anh hay tm thy thi th u. Jeff nhn thy gng mt cha mnh trong nt biu cm ca cc bc s ng nghip v lin kt n vi cm gic bt bnh v soi mi, rng anh khng kh nng, rng anh ang lm mt iu g sai lm hoc khng ng n. thay i ngh tiu cc gn lin vi hnh nh khun mt cha anh - ti c li gi vi Jeff: Hy nh li mt hnh nh tht r nt cnh cha anh ang la mng anh. Jeff tr nn kch ng ra mt. Anh ng ngoy trn gh, nhm tt hai mt li, ci v pha trc ri li ng ra sau. Anh ht sc khng thoi mi.

Jeff , gc di pha bn tri hnh nh cha anh, ang nhn anh chm chm, ti mun anh to ra mt hnh nh nh v ti v con ngi m anh mun tr thnh. Mt hnh nh mong mun ca chnh anh khi c ai y uy quyn nhn anh chm chm nh vy. Anh hiu ch? Jeff gt u. Ri, anh ni ti c hnh nh ri. Tt lm. Nh vy l anh c mt hnh nh r nt v cha anh ang nhn anh vi nt mt gay gt, v gc di pha bn tri, anh thy hnh nh mong mun ca chnh mnh, nh v ti. By gi, hy lm

cho hnh nh to ln v sng hn, trong khi ci hnh nh r rng kia nh dn, m i v bin mt. Anh hy lm iu ny tht nhanh. Tm tr anh c th lm iu nhanh hn anh ni cu Hin Ra! y. N din ra trong chp mt. Khi ti ni Hin Ra!, anh hy lm cho hnh nh nh v ti v bn thn mnh tr nn tht r rng, trong khi hnh nh to v sng ca cha anh thu nh li, m i ri bin mt, nh th ch cn li trong u anh hnh nh r nt v mnh nh anh mun. Hin Ra ! Ti ni tht nhanh, to v r rng.

Hnh nh Jeff hi git mnh. Anh m mt. Chng ti lm li mt ln na. Chng ti lm nh th bn ln. Mi ln, ti u bo Jeff a ra mt hnh nh nh v ti v bn thn, ri lm cho n to dn ln, sng hn trong khi hnh nh to v sng v cha anh th nh i, ti dn v bin mt. iu ny s xy ra rt nhanh, ti bo anh, bt c khi no ti ni, Hin Ra! Sau mi ln thc hin, Jeff m mt ra, nhn quanh v ht vi hi tht su. Sau ln th nm, Jeff ni, Ti lm c. Ti thm ch khng cn thy hnh nh ca cha ti na. Mi ln ti c ngh ng ang nhn ti theo cch y th tt c nhng g m ti c c l hnh nh ti trng y t tin v bn rn.

Ti yu cu anh ti hin hnh nh ca mt trong nhng bc s phu thut bnh vin thng nhn anh chm chm nh vy. Cng vy thi, Jeff ni. Vn l ti, vui ti v bn rn. By gi anh c la chn mi; mt li mn mi c to ra dn v mt hng khc. Jeff khng cn lo s v th th khi mt bc s dnh cho anh ci nhn na. Anh c th tch mnh ra khi ci gi l phn ng t ng. Anh t mt ngh mi, di dng hnh nh r rng, ti sng v bn thn theo cch anh mong mun, gia nt mt ca ng nghip v thi quen phn ng c ca anh. Lun c cch lm mi th khc i, cch suy ngh v cm nhn khc i. Lun

c nhiu s la chn. V cng l ngha ca t do: quyn la chn.

34

Trong Chng 14, chng ta nh ngha la chn l s linh hot. V linh hot l g nu khng phi t do? T do, d trn phng din c nhn hoc mt nhm ngi hay mt t nc, u c ngha l c hi la chn. T do c nhn; t do chnh tr; kinh t, tn gio, bt k loi t do no: Tt c u da trn quyn c la chn, kh nng a ra la chn. Trong mt x hi t do, chng ta c quyn t do bu c, a ra quyt nh ca mnh v bt c iu g, by t chnh kin v cch sng ca mnh di hng ngn hnh thc khc nhau. Chng ta chn la gia nhng mn hng cnh tranh, nhng chnh khch, tng, i tc, nim tin. Chng ta t do vi t cch l cng dn v t cch c nhn bi

v chng ta c s la chn. C nhiu th trn thin ng v di trn th, Horatio , nhiu hn c nhng m c trong trit l ca anh bn y, nhn vt Hamlet tng ni nh th vi bn ca chng. Mi ngi chng ta u c nhiu la chn hn ta tng: c v s cch th hin suy ngh ca mnh, c v vn nt c o v sc thi ngha v v vn cch thc hnh vi. C c s la chn mang li cho chng ta t do v t ra nhng kha cnh o c trong cuc sng. Nhng ngi chi b quyn v kh nng a ra la chn chc chn khng phi l nhng ngi ng xem trng hoc tn vinh. Nhng ngi khng mun la chn l nhng ngi ph nhn mt phn bn cht

con ngi, bi v h khng mun pht trin. H khng chu trch nhim v cuc i mnh, bi h chi b trch nhim; khng sn lng hoc khng c kh nng thay i bt c iu g, h tr thnh nn nhn ca ni s hi hoc thi quen, k c hoc suy ngh ca chnh mnh. Chng ta khng nht thit tr thnh nn nhn ca chnh cuc i mnh, ca qu kh hay hin ti, ca cng vic, cc mi quan h, hnh nh v bn thn, tht bi, hoc s lng qun. Lun c s la chn. Mi vt c s sng u thay i; mi mt thi khc mi li i din cho nhiu kh nng hn, cho mt s la chn khc. La chn c ngha l t do; t do mang n trch nhim; v trch nhim c ngha l bn ang c quyn, c nng lc

a ra la chn. Bng cch hc hi giao tip vi chnh mnh v ngi khc, c bit l vi chnh mnh, gia nhn thc v v thc, bn c th tn dng nhng ngun lc ca mnh, lin kt vi sc mnh v ti nng sn c mai ny bn dng chng khi cn v ni bn chn. Bn kim sot cuc i mnh, nh bn nm b iu khin, vi nhng nt bm, tay cm v hnh, neo v ngn t; nhng hnh nh, m thanh, cm gic v cm xc ang lin tc cung cp cho bn thng tin v th gii, ng thi c nhng phng tin hnh ng sao cho ph hp. Quyn lc ca s la chn t bn vo chic gh ca ngi cm tay li trn chuyn xe cuc i, cho bn quyn t do

i v ni bn mun, vi tc bn chn, thc hin nhng thay i sut dc ng bt c khi no bn mun hoc cn, trn chng ng n ni m mi th u c th xy ra. CNG THC CHO S LA CHN IV Hin Ra! 1. Xc nh mt hnh nh tiu cc thng xut hin lm hn ch bn; mt iu g khng cho bn c la chn trong cch c x (bao gm c suy ngh v cm xc). 2. Trong tm tr ca bn, lm cho hnh nh ln v sng, lng n vo mt ci khung v t n ngay trc mt bn, khng qu xa

cng khng qu gn - sao cho d nhn. 3. gc tri bn di hnh nh ny, to ra mt hnh nh nh v ti v cch phn ng m bn mong mun khi tnh hung y xy ra. 4. Hy thc hnh iu ny: va lm cho hnh nh nh v ti v bn thn bn tr nn to hn v sng hn, va thu nh v lm m hnh nh u tin kia i cho n khi n bin mt. Hnh nh m bn mong mun s hon ton thay th cho hnh nh gii hn ban u. Bn phi thc hin ng tc ny trong nhy mt:

thot mt ci, chuyn. 5. Khi nghe tn hiu Hin Ra!, hy chuyn i. Hnh nh nh v ti ca bn s to v sng trong khi hnh nh ban u nh i, ti dn ri bin mt. iu ny xy ra ngay tc th, bin t hnh nh ny sang hnh nh kia, t tiu cc sang tch cc. Thot ra trng thi ny. M mt. Ht mt hi tht su. Lm iu ny ba ln. 6. Sau ci bng tay cui cng, m mt ra v ht mt hi tht su. Ngh v hnh nh tiu cc ban u. Nu bn t ng nhn thy hnh nh to v sng ca mnh theo ng bn mun thay cho hnh nh tiu cc

kia, tc l bn thnh cng. Ghi ch: Nu mi th khng din ra ngay lp tc, hy thc tp phng php Hin Ra! thm vi ln na cho n khi n xy ra mt cch t ng: V thc ca bn tip qun php mu, ri sau tt c nhng g bn nhn thy l hnh nh mnh to ln v ti sng. JAKE OSHAUNESSEY

Ngy xa, b bin pha Ty nc Ireland c mt con hi u tn l Jake 0'Shaunessey. Jake l mt ch chim khe mnh, p m v thng minh, him mt ni n khng bit bay. Khi n mi L mt ch chim non, cha m cng cc anh em n lc nhau trong mt cn bo ln, th nn chng c ai dy n bay c. Khi ln ln, n quyt nh t hc bay mt mnh. N quan st nhng con hi u khc v bt chc chng. N chy ly mt qung, ri p cnh lin hi, nhy chm chm, c gng phng vo khng trung nhng chng c tc dng, nhng con hi u cng la ci nho n, bi iu b ca Jake bun ci ht sc.

Mt vi con hi u gi hn cng th ch dy n tn tnh, nhng mi con dy n bay theo mt kiu, cn Jake th rt chu kh gom tt c nhng chiu thc hc c V cnh mnh hn na, chn dui ra sau, u thng, cng v s nhng hng dn khc. N ngh rt nhiu v nhng g con chim khc ni, rng n khng th ct mnh ln khi mt t. N bt u tin rng c iu g khng n vi mnh, rng n s khng bao gi bit bay. Jake c gng tro ln mt vch cao v nhy xung, d nhin l n ri bch xung t. N tm n mt vch cao hn, nh hn ra ngoi bin, nhm hai mt li v nhy xung. Mt ln na, n tht bi. m hi u thy thng hi n

v c gng by t s quan tm. Nhng iu ch khin n thy nn lng hn bao gi ht. N cm thy mnh nh mt k tt nguyn. Mt hm, c mt con hi u gi khn ngoan bay n b bin pha Ty ni Jake ang sng. Bit c chuyn ca Jake, con hi u gi bo n hy tro ln nh mt vch c bit: cao nht, dc nht. Trn nh vch , Jake s thy mt tng ln, trn vit mt thng ip b mt. l thng ip Jake cn bit bay, con chim thng thi bo Jake nh vy. Cha tng c mt con hi u no leo ln mt vch dc ng nh th. Jake phi ct hai con sao bin vo chn gip n bm chc hn. N tro ln vch

 chm chm, au n, nhng cui cng n cng ln c n nh. N nhn thy mt tng ln, trn c dng ch: iu g bn tin, bn s lm c. Jake nhn xung t vch cao n chng mt, tht kinh hn va, nhng n vn nhm mt li v nhy xung. N bt u ri t do, nhng ri n nh ra v ni vi chnh mnh ''Mnh tin l mnh bay c, mnh tin l mnh bay c. N c lm nhm nh th n mc qun c vic nghi ng bn thn. Thay v b phn tm bi nhng g k khc thng ni vi n, n c tp trung vo vic bay. Ri bng dng n thy mnh ang bay - bay nh mi con hi u khc, cnh giang rng, lt theo chiu gi. l khonh khc tuyt vi nht trong i n. N vt

ln ri s xung m khng h bn tm mnh ang bay ng cch hay sai. tut bn di, trn bi ct, nhng con hi u khc ang nghnh c xem n bay v nghe n ht thnh li, Ti c th bay! Ti tin l nh th! ***HT***

35

Dch gi Ung Xun Vy

Ung Xun Vy l mt ph n tr trn y nhit huyt. Tng l hc sinh lp chuyn Anh trng Bi Th Xun v c tuyn thng vo i hc Kinh t, ch li tip tc thi u vo khoa Qun tr kinh doanh (School of Business Administration) ca trng i Hc Quc Gia Singapore (National University of Singapore). Nim am m tht s ca ch l mang

kho tng kin thc ca th gii v Vit Nam thng qua nhng quyn sch c chuyn ng vi cht lng cao nht. Do , ch t b cng vic ti tp on Yahoo! ng Nam Singapore, tr v qu hng nm gi vai tr Gim c Xut bn ti TGM Corporation. Vi phng chm Mang cht lng vo kin thc, nhng quyn sch do ch xut bn c u t cng phu t vic chn lc ni dung k lng n cng on dch thut chnh xc, ri bin tp li vi ngn t trong sng, d c, d hiu, gn gi vi vn ha Vit Nam... mang li nhng gi tr hu ch cho c gi ngi Vit. V vy, TGM ni chung v ch ni ring lun t ho v nhng quyn sch lin tc nm trong danh sch

bn chy nht v c c gi c nc yu thch. Ch l dch gi ca nhng quyn sch ni ting nh: Ti Ti Gii Bn Cng Th!, Con Ci Chng Ta u Gii, Lm Ch T Duy Thay i Vn Mnh, B Quyt Tay Trng Thnh Triu Ph, B Quyt Gy Dng C Nghip Bc T, Nhng Bc n Gin n c M, Mt Phi, B Quyt Thnh Cng Dnh Cho Tui Teen, Gii Php t Ph... Cho n nay, nhng quyn sch ca ch (bao gm c sch in v sch in t) n vi hn 1.000.000 c gi trn khp c nc. Bn c th tm hiu thm v dch gi Ung Xun Vy ti trang web: www.uongxuanvy.com

hoc trn Facebook: www.facebook.com/dichgia.uongxuan

36
Dch gi Trn ng Khoa

Trn ng Khoa khng ch l mt chuyn gia o to y ti nng, m cn l mt doanh nhn tr thnh t, mt dch gi c yu qu. Ch mi quay v Vit Nam cha y hai nm, nhng nhng quyn sch, nhng bi din thuyt v nhng kha hc ca anh to nn nhiu nh hng tch cc mnh m n hng

trm nghn ngi, khin anh c xem nh mt hin tng ca gii tr Vit Nam. Anh tr thnh tm gng thnh t trc tui 30 c yu mn nh ch v kht vng vn ln khng ngng t hai bn tay trng. Trong vai tr dch gi, Trn ng Khoa gip Ti Ti Gii, Bn Cng Th! nhanh chng tr thnh quyn sch bn chy nht ti Vit Nam ch sau hn mt thng ra mt. Sau , quyn sch ny c cng nhn nh mt hin tng gio dc vi hn 200.000 bn sch in c bn ra v hn 400.000 bn sch in t c phn phi. Khng nhng th, nhng quyn sch tip theo ca anh trong nm 2009-2012 nh: Con Ci Chng Ta u Gii, Lm Ch T Duy

Thay i Vn Mnh, B Quyt Tay Trng Thnh Triu Ph, B Quyt Gy Dng C Nghip Bc T, Nhng Bc n Gin n c M, Mt Phi, B Quyt Thnh Cng Dnh Cho Tui Teen, Gii Php t Ph... u ang l nhng quyn sch bn chy nht, c hng trm ngn c gi trn c nc yu thch. Cho n nay, nhng quyn sch ca anh (bao gm c sch in v sch in t) n vi hn 1.000.000 c gi trn khp c nc. Trong vai tr chuyn gia o to, Trn ng Khoa c cng nhn l Master Trainer ca Tp on Gio dc v o to hng u khu vc - Adam Khoo Learning Technologies Group (c tr s chnh t ti Singapore v chi

nhnh khong 15 thnh ph trn th gii). Ch sau hn mt nm quay v Vit Nam, anh din thuyt trc tip cho hn 20.000 khn thnh gi trn c nc. Nhng bui din thuyt v kha hc ca anh u c thnh gi nh gi rt cao v s li cun hp dn, tnh hu ch v hiu qu thc t. c bit, kha hc Ti Ti Gii! chnh thc tr thnh mt hin tng tht s trong lnh vc hun luyn v o to k nng sng. Chnh v th, Trn ng Khoa nhanh chng c bit n v cng nhn nh l chuyn gia o to hng u c nhiu ngi yu mn nht Vit Nam hin nay. Trong vai tr doanh nhn, ch trong vng cha y 2 nm, Trn ng Khoa

 a TGM Corporation t mt cng ty non tr ch c 4 nhn vin khi mi c thnh lp vo u nm 2009 tr thnh mt cng ty tr gi hng triu la vi gn 100 nhn vin v hng trm hun luyn vin. Hin nay, c mt ti TP. H Ch Minh v H Ni, s hu hai Trung tm o to K nng sng cht lng quc t u tin v duy nht ti Vit Nam, v hng lot cc u sch bn chy nht, TGM t ho l cng ty hng u Vit Nam trong lnh vc xut bn v o to pht trin bn thn. Thng tin v anh Trn ng Khoa v nhng ng gp ca anh nhiu ln xut hin trn cc bo: Tui Tr, Thanh Nin, Si Gn Gii Phng, VNExpress, Doanh Nhn Si Gn, Nhp Cu u T,

Gio Dc Thi i, Ngi Th, i on Kt, Gia nh v X Hi, Mc Tm, Hoa Hc Tr, Sinh Vin Vit Nam, ... cc knh truyn thanh truyn hnh: VTV1, VTV2, VTV3, VTV4, VTV6, HTV3, HTV7, HTV9, O2TV, VTC, VCTV, SCTV, VOV, Fansipan TV, ... v cc chng trnh uy tn c nhiu khn gi quan tm: Ngi ng Thi, Mun Mt Chuyn Ngh, Ngi Vit Tr, Sc Sng Mi, Nhp Cu Tui Tr ,... Bn c th tm hiu thm v chuyn gia o to - dch gi Trn ng Khoa ti trang web: www.trandangkhoa.com hoc trn Facebook: www.facebook.com/diengia.trandangk

37
GII THIU TGM CORPORATION

Thnh lp t thng 07/2008, TGM Corporation l t chc hng u Vit Nam hin nay trong lnh vc Pht Trin Bn Thn . Vi nim tin mi ngi sinh ra mang trong mnh nhng gi tr tt p v nhng tim nng to ln , vi kht vng to nn s khc bit cho con ngi

v t nc Vit Nam v hoi bo v 1 triu ngi Vit Nam hnh phc v thnh cng hn , TGM lun n lc mang n cho x hi nhng kha o to pht trin bn thn tht s t ph v khc bit , cng nh nhng ta sch pht trin bn thn mang tnh hin tng v ngha . Tin tng rng, hnh phc v thnh cng ca mi c nhn l mt phn ng gp vo s pht trin x hi v con ngi Vit Nam, i ng tr trung, nhit huyt, sng to v dm ngh dm lm ca TGM, lun khng nh quyt tm mang n nhng sn phm tr tu tinh ty v cht lng nht cho ngi Vit chng ta . Trong lnh vc o to, ch trong mt thi gian ngn, cc kha hc ca TGM

nh Ti Ti Gii! Bn Cng Th! , Smart , Sng & Kht Vng , hay chui kha hc K Nng Th K 21 , chng trnh Chung Sc Thnh Cng tr thnh nhng hin tng o to v hun luyn con ngi c nhiu tng lp trong v ngoi nc quan tm. Cc kha hc ca TGM tp trung vo ba mng chnh: Gi tr sng (tng cng ngha v gi tr ca cuc sng). K nng sng (khai thc v pht trin tim nng vn c trong mi con ngi). K nng mm (trang b cc cng c khng b chm li pha sau trong cuc sng hin i m cn ta sng).

Trn con ng nng cao cht lng khng ngng m bo nhng chun mc cao nht trong cc kha hc ca mnh, TGM hin l t chc duy nht v u tin Vit Nam s hu: Cc trung tm o to k nng TGM ti Thnh ph H Ch Minh v H Ni vi khng gian, thit k v trang b theo ng tiu chun quc t .

 Chng ch ISO 9001:2008 cng nhn TGM t c nhng chun mc quc t cho h thng qun l cht lng trong vic cung cp cc sn phm o to. Trong lnh vc xut bn, phng chm ca TGM l: Khng xut bn sch t m ch xut bn nhng quyn sch cht lng cao t ni dung cho n hnh thc . Cc n phm ca TGM c u t cng phu t vic chn lc ni dung k lng n cng on dch thut chnh xc, cui cng l bin tp li vi ngn t trong sng, d c, d hiu, gn gi vi vn ha Vit Nam . Chnh v th, cc n phm ca TGM v ang mang li nhng gi tr to ln

cho nhiu tng lp x hi khc nhau bao gm: hc sinh, sinh vin, cc bc ph huynh, cng nhn vin chc, cc nh qun l, cc nh lnh o, cc doanh nhn ... v tr thnh nhng u sch mang tnh hin tng v bn chy nht Vit Nam hin nay.

Vi nim tin hnh phc v thnh cng ca mi c nhn l mt phn ng gp vo s pht trin x hi v con ngi Vit Nam, nhng con ngi TGM lun n lc bng tt c tm huyt em li cho ngi Vit Nam chng ta nhng sn phm cht lng v ngha nht.

Vui lng tm hiu thm thng tin chi tit ti trang web: www.tgm.vn

38
ISO 9001:2008 Cht lng cc kha o to ca TGM Corporation c khng nh qua chng ch v qun l cht lng quc t ISO 9001:2008 Hin nay ti Vit Nam, c rt nhiu cc kha o to k nng mm, k nng sng v gi tr sng (gi chung l cc kha o to pht trin bn thn) c cung cp bi nhiu t chc khc nhau. Tuy nhin, chng ta vn cha c cc tiu chun mang tm quc t qun l cht lng trong vic cung cp cc kha o to ny nhm m bo cht lng tt nht cho ngi hc.

Thc trng ny khin cho ngi Vit Nam chng ta, nht l nhng ai c nhu cu pht trin bn thn nhm m bo sc cnh tranh c nhn trong thi k hi nhp quc t v thnh cng hn trong cuc sng hin i, gp kh nhiu kh khn v bi ri trong vic la chn cho mnh cc kha o to pht trin bn thn ph hp. y cng l iu khin i ng TGM lun trn tr tm ra gii php. Chnh v th, vi kinh nghim hc hi c t vic hp tc vi tp on gio dc v o to hng u chu AKLTG, TGM quyt tm i tin phong trong vic t nghin cu v pht trin mt quy trnh m bo cht lng o to ring v chun ha quy trnh ny theo

cc tiu chun quc t ca ISO . TGM mong mun mang li nhng li ch to ln v thit thc nht cho con ngi v t nc Vit Nam trong lnh vc o to pht trin bn thn vi kht vng V 1 triu ngi Vit Nam hnh phc v thnh cng hn.

39

Sau gn 3 nm thnh lp v n lc xy dng, vo thng 10 nm 2011, TGM chnh thc n nhn chng ch quc t ISO 9001:2008 cng nhn TGM, l t chc v o to pht trin bn thn u tin v duy nht ti Vit Nam hin nay, t c nhng chun mc quc t v h thng qun l cht lng trong vic cung cp cc kha o to v k nng sng, k nng mm v gi tr sng. Vi chng ch qun l cht lng quc t ISO 9001:2008 , TGM tip tc thc hin cc cam kt vi khch hng: m bo cc kha hc ca TGM, d c t chc bt c tnh thnh hay a im no, u mang n cht lng vi chun mc khng i cho khch hng ca TGM trn khp mi min t nc.

 m bo lin tc u t nghin cu v chiu rng ln chiu su nhm mang li nhng gi tr v ngha to ln nht cho khch hng. m bo lin tc hun luyn nng cao trnh i ng ngy cng xng ng l nhng ngi ng hnh c lc vi khch hng trn con ng tr nn thnh cng v hnh phc hn. Ghi ch : Chng Ch Quc T ISO 9001:2008 ca TGM Corporation c cp bi tp on a quc gia TV SD (140 nm tui) - l t chc hng u th gii chuyn v kim nh cht lng sn phm, cng nh chng nhn cc h thng qun l v gio dc o to. Hin nay, TV SD c hn 16.000 nhn vin lm vic ti hn 600 c s trn ton cu.

Vui lng tm hiu thm thng tin chi tit ti trang web: http://www.tgm.vn/tgm-iso-90012008/

40

D bn l ai, bn lun n lc hon thin bn thn. tr thnh mt con ngi pht trin ton din bn cn khng ngng bi dng kin thc v rn luyn k nng. Mt trong nhng iu ct li lm c iu , trc ht bn cn hon thin v gi tr bn thn thng qua vic pht trin tr tu cm xc. V khi bn thn bn ngy cng hon thin, bn s tr thnh 1 thnh vin tt trong gia

nh v c th lan ta nhng gi tr tuyt vi ca ban thn cho cng ng. Xut pht t nhng nn tng , TGM Corporation pht trin nhng chng trnh o to theo mt chui hnh trnh hon chnh vi mong mun h tr cho cc bn hon thin bn thn mnh mi kha cnh ca bn thn. Hnh trnh Ti Ti Gii! Bn Cng Th! l mt hnh trnh xuyn sut nhm khi dy v pht huy nhng kh nng tim n trong chnh mi bn hc vin. Hnh trnh bao gm 03 giai on chnh trong nhng mi trng tch cc: Khi dy gi tr - Khm ph bn thn : Khi u bng kha hc Ti Ti Gii! Bn Cng Th! 1 vi 03 ngy hc tp trung v 03 bui tip sc , cc em s

c khm ph bn thn mnh, trang b nhng kin thc v phng php b ch cho vic hc v cuc sng. Cc em bc ra khi kho hc s t tin hn, mnh m hn, t lp hn v ch ng to nn nhng thay i tch cc cho bn thn. Ngay sau l 01 thng tip sc vi 03 bui o to vi nhng ch khc nhau nhm gip cc em duy tr vic rn luyn, trau di v xy dng thi quen ca mnh.

 Khng nh bn thn - Vng tin tin bc : Tip ni bng 02 ngy tri nghim c bit ngoi tri ca kha hc Ti Ti Gii! Bn Cng Th! 2 , cc em c tip tc thc hnh nhng kin thc c chia s. T , cc em s

hiu su v r hn v vic giao tip v lm vic nhm hiu qu cng t nhng mc tiu trong hc tp v cuc sng. Cc em s c trang b nhng k nng ha nhp vi x hi tt hn thng qua vic hiu r u nhc im ca chnh bn thn mnh v cch linh hot th hin tt nht bn thn trong cc tnh hung x hi, t cc em khng ch gip c bn thn mnh m cn chia s vi nhng ngi xung quanh vi tinh thn chng ta cng ti gii Chia s gi tr - Lan ta yu thng : Song song , gip cc em b sung v thc hnh nhun nhuyn nhng k nng v kin thc cn thit, Ti Ti Gii! Bn Cng Th! ng Hnh v Chui k nng th k 21 s l ni cc

em c trui rn bng vic p dng nhng phng php hc tp tin tin vo chnh trong vic hc tp hng ngy ca mnh. ng thi cc em cng c chia s phng php khng ch vn dng kin thc m cn sng to v pht huy th mnh ca bn thn mnh, t gip cc em tht s ta sng trong nh trng v cuc sng. T lan ta nhng gi tr tt p cng nh s yu thng cho mi ngi xung quanh v cng ng. Mi trng tch cc - Tip bc thnh cng : Trong sut hnh trnh Ti Ti Gii! Bn Cng Th! , cc em lun c s h tr v song hnh cng TGM thng qua nhng bui sinh hot hng thng, nhng bn tin chia s cng nh h thng chm sc sau kha hc thng qua

email, in thoi h tr, chia s gip cc em c th gii p thc mc cng nh vt qua nhng th thch s gp phi trong cuc sng. Hn th na, cc em cn c to iu kin sinh hot trong mt mi trng tch cc, tham gia vo nhng d n ca Cu lc b Ti Ti Gii! cng nh nhng d n cng ng ln dnh cho tt c cc bn c nhn. Thng qua nhng chng trnh ny, cc em c iu kin p dng nhng k nng mnh c hc vo nhng cng vic thc t, c tri nghim lm vic nhm cng cc bn khc ng thi lan to v chia s nhng gi tr tt p cho cng ng xung quanh cc em. Hnh trnh Ti Ti Gii! Bn Cng Th! tht s l mt c hi cc em c

th tri nghim, thc hnh, v pht huy nhng gi tr tt p trong chnh mi em v to iu kin tt nht cc em c th tr thnh mt ngi bit quan tm n gia nh, thnh cng trong hc tp, c trch nhim vi cng ng, t ch trong cng vic, bn lnh trong cuc sng v ha nhp vi th gii. Vui lng tm hiu thm thng tin chi tit ti trang web: http://www.toitaigioibancungthe.vn/

41

T ho l kha hc mang li nhng khc bit tht s cho ngi trng thnh Nu bn ang l: Mt bn tr mi vo i vi nm vi rt nhiu nhit huyt v hoi bo; hoc

 Mt ngi i lm c nhiu nm kinh nghim; hoc Mt doanh nhn ang vy vng trn thng trng; hoc Mt chuyn gia trong lnh vc ca bn; hoc Mt ngi c nhng thnh cng nht nh trong cuc sng; hoc Mt bc lm cha lm m mun l tm gng sng cho con mnh noi theo. Ri mt ngy no , bn bt cht nhn ra rng bn ang i din vi mt hoc nhiu kh khn trong cuc sng, chng hn nh: Bn cm thy tht m m v con ng pha trc . Bn cm thy mnh ang dn mt i nim cm hng sng v kht vng vn

ln . Bn khng bit mnh s phi lm g tip theo trong s nghip hoc cuc sng. Bn ang ng gia nhiu la chn m khng bit phi i theo hng no. Bn ang ng trc nhng thay i ln trong cuc i v cm thy lo lng v tng lai. Bn b vng vo qu nhiu iu vn vt tn mn hng ngy, t c nhng th nh b, nhng bn cm thy mnh ang dn nh mt nhng th to ln hn trong cuc sng. Bn cm thy mnh cha c mt k hoch r rng m bo hnh phc v thnh cng trn vn cho cuc sng ca mnh.

 Bn ang phi c gng t ng vin bn thn l cuc sng mnh ang rt n mi ngy, nhng su trong lng bn, bn vn cm thy c iu g bt n . Bn ang c gng lm qu nhiu th trong cuc sng nhng hu nh chng th no i c n u. Bn cm thy mnh c mi trnh n thay v can m i din vi nhng thch thc bn mong mun vt qua trong cuc sng. Cu tr li nm bn trong chnh bn thn bn, v kha hc Sng & Kht Vng s gip bn khm ph ra cu tr li cho ring mnh. Khng ai c th a cuc sng ca bn ln mt tm cao mi ngoi tr chnh bn thn bn. V lm c iu , bn s cn nhiu hn l

kin thc . Cho nn, nu bn ch mun i tm nhng kin thc hay l thuyt cao siu xa vi, Sng & Kht Vng chc chn khng phi l kha hc m bn mun tm n, nhng nu bn mun: Khm ph nhng iu cha bit trong nhng iu bit Ngm su nhng gi tr tng chng nh nm r Tht s hiu nhng iu bn cho l n gin Nhn thy gi tr bn trong nhng iu bnh thng Sng mnh m gia nhng bin c rt i thng Khai ph sc mnh tim n bn trong chnh bn thn mnh

 Vn ln ngay c trong nhng hon cnh kh khn nht hnh phc v thnh cng trn vn hn, th kha hc Sng & Kht Vng li chc chn l iu bn ang tm kim. Mnh ti vi kha hc vi mong mun tm mt php mu, ao c kha hc thay i mnh. Song mnh sai. Kha hc khng th thay i i mnh sau 3 ngy hc. Tuy vy, mnh nhn ra c mt iu v cng qu gi. Khng ai c th thay i mnh ngoi tr bn thn mnh, cm n kha hc cho mnh thy chnh mnh v truyn cho mnh ngn la nim tin theo ui c m. Nguyn Vn Mnh - 24 tui Ti n vi kha hc ny vi mong mun thay i bn thn, thay i cuc

sng hin ti. V trong 3 ngy vi nhng iu hc c, nhng tri nghim th v, ti tin mnh c nn tng cho mt s thay i ln. Khng c quyt nh ng hay quyt nh sai, ch l s la chn, vi ti, n gin l ti chn kha hc ny! ng Th Thanh Dung - 24 tui Bn sinh ra l thnh cng. Bn hy tin v n lc nhn ra iu . N c sn trong gen, trong bn thn ca bn nhng v s t ti, s li bing v c s hn km khng dm i din vi bn thn m bn qun mt hay cn cha nhn thy n. Tuy nhin, n , ang v s lun bn bn, ch bn nh thc! Phm Quang Anh Kit - 27 tui

Bn cnh , nu bn cng mong mun: Sng vui v hn, hnh phc hn. Sng thnh cng theo cch ca ring mnh. Quyt tm tm kim c hi v to t ph vt ln trn kh khn. Bit cch lm ch cm xc mt cch khoa hc. Lun vng vng trc kh khn th thch. T tin v mnh m hn trong cuc sng. Bit cch t to ng lc cho chnh bn thn mnh. Lm c nhng vic to ln hn gii hn kh nng ca bn thn. c yu qu v ng h nhiu hn.

 Ha gii xung t vi nhng ngi mnh yu thng. th kha hc Sng & Kht Vng cng chc chn l iu bn ang tm kim. Qua 3 ngy hc y, ti thc s tri nghim c rt nhiu iu, c nhn li chnh con ngi mnh. V ti hiu rng mnh s thay i, khng phi bng nhng li ni quyt tm, so rng, khng phi l t ra nhng mc tiu trn tri ri c i mnh cng khng bao gi thc hin c. Ti la chn con ng thnh cng cho ring mnh. Ti bit, ti tin l mnh lm c, t y con tim minh. Rt cm n anh Khoa, anh Triu, Coaches, v TGM gip ti c nhng tri nghim th v nh vy. L Ngc ng H - 24 tui

Cm n TGM t chc kha hc ny. D bn thn vn cn nhiu khc mc cha gii quyt c nhng nhng tri nghim trong kha hc ny tht ng qu. Ti c c hi gp v lm quen vi nhiu ngi bn mi nhng ngi c cng tnh cch, trn tr ging ti. iu quan trng hn na l ti hiu bn thn mnh hn, ti n lc ht mnh cho th thch v chin thng bn thn. Ti phi thay i! Trn Th Thu H - 28 tui Mnh l ngi bit n kha hc ny thng qua quyn sch Ti Ti Gii! Bn Cng Th! cho nn mnh c nhiu s chun b cho kha hc ny. Tuy nhin nhng g mnh tri nghim trong kha hc cn hn nhng g hc c trong

sch. Nu cn mt c hi, hy cho bn thn bn mt c hi tri nghim vo kha hc ny. D l bn ang gp vn g th ti tin cc bn s tm ra c cu tr li cho ring mnh. Chc cc bn tm thy hnh phc v thnh cng ca mnh Nguyn Hong Minh - 22 tui Kha hc Sng & Kht Vng t ho l mt trong nhng kha hc him hoi ti Vit Nam: c da trn nhng nn tng vng chc (c bn quyn) ca kha hc mang tm quc t Patterns of Excellence hnh thnh v pht trin hn 10 nm ca tp on gio dc hng u chu Adam Khoo Learning Technologies Group (AKLTG) . c TGM Corporation dnh hn

3 nm nghin cu su, th nghim k lng, thit k li v sng to thm cho ngi Vit, v ngi Vit, bi i ng chuyn gia o to ngi Vit (nhng c cng nhn tm quc t t chnh tp on AKLTG ). S dng phng php chia s mang tnh tng tc, sinh ng, li cun v th v thay cho nhng bi ging kh cng v nhm chn. S dng nhng tri nghim tm l c bit lc th hi hc th v, lc th trn y cm xc, c thit k t m da trn nhng nghin cu v tm l hc i chng v pht trin bn thn. S dng NLP (Lp Trnh Ngn Ng T Duy) gip bn lp trnh li cch t duy ca bn thn.

 Vn dng mi trng ti u, tc v cng mang n nhng kt qu mong mun cho bn. Mc d ly nn tng t mt kha hc quc t gip thay i cuc i v to nn s khc bit to ln cho hn 500.000 ngi trn khp th gii, kha hc Sng & Kht Vng t ho mang linh hn v gi tr ca dn tc Vit Nam, nhng vn m bo t duy m, tinh thn hc hi v hi nhp vi th gii . Kha hc Sng & Kht Vng chnh l nhng g bn cn gii phng sc mnh vt tri ca bn thn v vn ln t bt k hon cnh no trong cuc sng. Kha hc c bit hu ch cho bt k ai c kinh nghim va chm vi cuc i, v khao kht sng mt cuc sng hnh

phc v thnh cng trn vn hn . Kha hc ny khng ph hp cho cc bn hc sinh v sinh vin. (Nu bn ang l hc sinh, vui lng tham kho kha hc Ti Ti Gii! Bn Cng Th! dnh cho tui ph hp vi bn. Nu bn ang l sinh vin, vui lng tham kho kha hc Sinh Vin Sng & Kht Vng ). Kha hc gip ti nhn ra gi tr ca bn thn minh v li ci con ngi mnh m bn trong ti ra khi v bc ca chnh n, chp nhn v cho php mnh thay i, t tin vn ln bng chnh kh nng ca mnh. Phm Ngc Anh - 24 tui Trc khi bc vo kha hc, mnh lun l mt con ngi t ti, mnh lun khng t tin khi ng trc nhiu ngi.

ng trc nhng kh khn mnh khng dm tin chc rng mnh s vt qua c. Nhng nhng tri nghim m mnh nhn c t kha hc lm mnh thay i suy ngh. Mnh tng tham gia kha Ni trc cng chng, tng ng vin mnh rng mnh t tin nhng mnh lun tht bi. Nhng hm nay ln u tin trong i mnh lm c. Mnh c th t tin ng trc lp hc chia s v mnh tht s hnh phc! v mnh tin rng mnh c th bc tip trn con ng mang tn Thnh cng ca mnh. Mai Th Nht nh - 26 tui Ti khng ngh rng, mnh li s chnh bn thn mnh, v ti hiu rng ti qu nhiu ln tht bi, qu nhiu ln

lm tn thng chnh mnh. Nhng t y, ti s hc cch sng yu thng bn thn ti. Ti s yu chnh mnh! Phm Th Thu - 38 tui Trc khi tham gia kha hc, ti m h, khng tin vo bn thn mnh, s b ngi khc ci ch. Chnh v th, ti khng dm th hin ht kh nng ca mnh. Nh kha hc, ti bit c ti nh vy v ti la chn mnh nh vy. V ngi s thay i ti khng ai khc chnh l bn thn mnh. Nguyn nh Bo Ngc - 26 tui Bn cnh ni dung c thit k t m v lu di nh trn, kha hc Sng & Kht Vng cn: c din ra ti phng hun luyn theo tiu chun quc t .

 c qun l cht lng theo tiu chun quc t ISO 9001:2008 . c tr gip bi i ng h tr hun luyn nhit huyt c tuyn chn v o to k lng , vi kinh nghim hun luyn trung bnh hn 300 gi. c m bo t l lm vic trc tip ( 1 chuyn vin : 4 hc vin ) theo st, hiu r v c nhng h tr thch hp cho tng hc vin khi cn. c chia s bi i ng Din gi - Chuyn gia o to chuyn nghip trong lnh vc pht trin con ngi ti Vit Nam vi chng nhn quc t. o Chuyn gia o to cao cp Trn ng Khoa (chng ch Master Trainer - AKLTG)

o Chuyn gia o to cp cp Trn ng Triu (chng ch Lead Trainer - AKLTG) Khng ch kin thc v k nng, kha hc cn to cho bn c hi nhn li bn thn cm nhn su sc hn v nhng u khuyt im ca mnh, cng nh nhng gi tr c nhn thng qua cc qu trnh tm l c bit . Mt khi hiu r v bn thn, bn s t khai ph c nhng kh nng tim n ca chnh mnh, t gip bn chinh phc nhng nh cao mi ca thnh cng khng ch trong s nghip m cn c trong cuc sng, cng nh gip bn c c mt cuc sng hnh phc trn vn hn .

Vo lc hon tt kha hc, bn s c th t thit lp cho mnh mt nh hng, mt mc ch sng v nhng mc tiu r rng cho tng lai, c th vng tin bt u cuc hnh trnh v mt cuc sng ngha hn, hnh phc hn v thnh cng trn vn hn. Nu ai cn th hin tnh cm ca mnh vi b m t bn trong m by lu nay chng ta lng qun do cng vic, cuc sng cun theo. Chng ta cha c c hi chm sc, quan tm, th hin tnh yu cho ba m, nhng ngi m thm hy sinh tn to vt cn sinh ra mnh. Con thng ba m lm! Ti tm c s hnh phc trong lc thnh cng ny hin ti. V H Trung Tn - 27 tui

Ti hay t hi bn thn mnh ti sao mnh lm rt nhiu vic cho gia nh nhng gia nh ti li khng vui, em ti khng t ho v yu thng ti. Ti t hi mnh thc s am m g v mun g? Tt c mi iu ti mong mun ngy cng nhiu v ti dm chn ti ch. Ti nh mt nim tin mnh v ti sng, kim tin ch v ti c ngha v phi lm iu . Ti thy cm ght bn thn v tht s mun thay i, mun i tm ci ti tht s. Ti n Nhng M Thc Thnh cng. Tht tuyt vi, ti cha bao gi thy mnh cn phi c trch nhim vi bn thn, gia inh, x hi nh lc ny. Ti phi sng xng ng vi nhng ngi hy sinh v ti, nhng ngi lun yu thng, lo lng cho

ti. Ti ha ti s lm c, TI S HNH PHC THNH CNG. Trng Th Ngc Bch - 23 tui Vui lng tm hiu thm thng tin chi tit ti trang web: http://songvakhatvong.vn/

42
I NG CHUYN GIA O TO CA TGM Cc chuyn gia o to (Trainers) ca chng ti c hiu bit v kinh nghim tt v mi trng gio dc Vit Nam, c o to thm trong mi trng gio dc Singapore, v c tp hun k cng bi AKLTG (trung bnh 400 gi mi ngi). Chnh v th, chng ti am hiu nn gio dc cc nc, nhng phng php tin tin cng nh cc nhu cu v tm l ca la tui hc sinh, sinh vin. Bn cnh cc phng php hc tp, vi kinh nghim o to v thc hnh trong lnh vc pht trin con

ngi, chng ti cn chia s vi hc vin rt nhiu k nng sng khng th thiu, gip cc em t tin v mnh m vn ti tng lai thnh cng ca mnh. i ng o to v hun luyn chng ti c chng nhn v hun luyn trong cc lnh vc: Lp Trnh Ngn Ng T Duy (Neuro-linguistic programming - NLP) Hc tp vn dng ti a tr no (brain-based learning) Trc nghim nhn din tm l Hun luyn, c vn v h tr T vn ph thng

Chuyn gia o to cao cp Trn ng Khoa do tp on AKLTG chng nhn Quan im v o to ca anh: Ti khng dy ngi khc cch sng, ti chia s v gip ngi khc la chn cch mnh sng

Chuyn gia o to cao cp Trn ng Triu do tp on AKLTG chng nhn Vi phng chm sng Mi ngy bn cao hn chnh bn thn mnh mt bc, anh lun n lc khng ngng vi mong mun c nhn thy mi con

ngi Vit Nam hnh phc v thnh cng hn trong cuc sng.

Chuyn gia o to Hong Dng Sng vi nhng g mnh chia s , con ng m anh ang i l ngy cng hon thin bn thn mnh khng ngng lan ta nhng gi tr su sc nht n

nhng hc vin anh o to, truyn cm hng v gip cc em la chn thay i t bn trong.

Chuyn gia o to V c Tr Th Anh tm nim Sng trn i sng cn c mt tm lng v xem l phng chm sng ca mnh mi ngy

sng tt hn, mong mun cng hin v gp phn nh nhoi vo s nghip gio dc con ngi Vit Nam (c bit l cc bn tr), vi hoi bo to ra mt cng ng ti gii cho t nc.

Chuyn gia o to Tun Anh Vi s n lc c gng cng vi kh

nng t duy, thng minh v hi hc ca mnh, anh th hin mnh l mt con ngi y gi tr v anh ang khng ngng lan ta nhng gi tr ti nhng hc vin anh ang o to.

Chuyn gia o to Hong Thanh Phong

Tr thnh mt trong nhng Chuyn gia o to hng u v k nng sng ti Vit Nam l mc tiu c Phong p t 18 tui. Bc ra t kha hc Ti Ti Gii! Bn Cng Th! , anh em theo tt c nhit huyt, am m v kin thc hc c bc i trn con ng mnh chn.

Chuyn gia o to Nguyn Chu Nam Phng Anh l mt tm gng ng hc hi v s n lc bn b, s vn ln mnh m tng ngy. Anh l minh chng sng cho s vt qua nhng gii hn ca bn thn chng minh rng Ti Ti Gii!.

Thng tin chi tit v cc chuyn gia o to ca TGM, vui lng truy cp: http://www.tgm.vn/doi-ngu-dao-tao/

43
LI CM N TGM xin chn thnh cm n bn la chn c quyn sch ny, cng nh tt c nhng thng tin m chng ti cung cp. iu ni ln rng: vic pht trin bn thn, cng nh kht khao t c hnh phc v thnh cng hn trong cuc sng c ngha rt quan trng i vi bn. Xin chc mng bn, v bn c c nhng kin thc nn tng qu gi. Tuy nhin, iu quan trng hn chnh l bin nhng kin thc ny thnh HNH NG - mi chnh l im khc bit gia ngi thnh cng v ngi cha thnh cng . Bn la chn ng trong

nhm ngi no? Bn sn sng hnh ng v n nhn nhng IU KHC BIT sp n ri ch? Nhn y, TGM cng xin gi li cm n chn thnh nht n cc bn c gi, cc bn tr cng nh cc bc ph huynh tin tng v la chn ng hnh cng TGM trong sut thi gian qua. C mi bn n vi kha hc ca TGM, c sch ca TGM chnh l mt c hi chng ti gip cc bn trn con ng thc hin hoi bo v 1 triu ngi Vit Nam hnh phc v thnh cng hn ca mnh. Bt c thc mc no v nhng kha hc nh Ti Ti Gii! Bn Cng Th! , Smart, Sng & Kht Vng , hay chui kha hc K Nng Th K 21 ,... hy

trc tip lin h vi chng ti theo thng tin di y c c nhng thng tin chnh xc nht. TGM tht s mong mun nhng bi hc, nhng thng tin m chng ti a ra c th gip bn tin xa hn trn con ng hnh phc v thnh cng ca ring mnh. Thn mn, TGM Corporation.

44
LIN H Vn phng TGM Corporation ti Tp. H Ch Minh Tng 4, Ta nh Mirae Business Center (Siu Th Big C Min ng) 268 T Hin Thnh, Phng 15, Qun 10, TP. H Ch Minh Tel: (08) 6264 7902 - Email: lienhehcm@tgm.vn Vn phng TGM Corporation ti H Ni Tng 6, Trng Quc T Ngi Sao H Ni L T1, khu th Nhn Chnh, Thanh Xun, H Ni

Tel: (04) 6675 5998 hoc (04) 3771 2162 - Email: lienhe-hn@tgm.vn Chi Nhnh TGM Corporation ti Nng 49 Quang Trung, Qun Hi Chu, Tp. Nng Tel: (0511) 384 3478 - Email: lienhe-dn@tgm.vn Website TGM Corporation www.tgm.vn