BAØI GIAÛI ÑEÀ OÂN SOÁ 03

Baøi 1:
a. Hoïc sinh töï giaûi.
b. Ñeå (Cm) tieáp xuùc vôùi truïc hoaønh thì heä sau phaûi coù nghieäm:
3 2 2
 x  (4m  1) x  (7m  1) x  3m  1  0 ( x  1)( x  4mx  3m  1)  0
 2 (H )   2
3x  2(4m  1) x  7m  1  0 3x  2(4m  1) x  7m  1  0
 x  1  0
 2 (1)
 3x  2(4m  1) x  7m  1  0
 2
  x  4mx  3m  1  0 (2)
 3x 2  2(4m  1) x  7m  1  0

(1) coù nghieäm x = 1  m = 2
 x2  1
 m 
(4 x  3)m  x 2  1  4x  3 3 7
(2)   2
  2
(vì x  ; x  khoâng laø nghieäm cuûa heä)
(8 x  7)m  3x  2 x  1  3x  2 x  1 4 8
m
 8x  7
 
x  1 m  2
x 2  1 3x 2  2 x  1  
    x  2  m  1
4x  3 8x  7  
1 1
x   m  
 2  4
1
Vaäy (Cm) tieáp xuùc vôùi truïc hoaønh khi vaø chæ khi m = 2; m = 1; m =  .
4
Baøi 2:
a. Phöông trình: 2sin2x + tanx = 2 3

Ñieàu kieän: x 
2
Caùch 1: Phöông trình töông ñöông:
4 tan x
4tanx.cos2x + tanx = 2 3  2
 tan x  2 3  tan 3 x  2 3 tan 2 x  5 tan x  2 3  0
1  tan x

 tan x  3  x   k ( k  Z )
3

Vì x  (0 ;  ) neân x 
3
2t
Caùch 2: Ñaët t = tanx  sin 2 x 
1  t2
2t
Phöông trình töông ñöông: 2.  t  2 3  t 3  2 3t 2  5t  2 3  0  t  3
1  t2

 tan x  3  x   k ( k  Z )
3

Vì x  (0 ;  ) neân x 
3
4x
2  x 1
b. A= 0
(log 2 x  2)( x 2  25)

Giaùo vieân: Traàn Thanh Tuøng

Caùch 1: Giaûi phöông trình: 24 – x – x + 1 = 0  24 – x = x – 1 (*)
Ñaët f(x) = 24 – x; g(x) = x – 1
f’(x) = -24 – x .ln2 < 0 , x  f nghòch bieán treân   ;   
g’(x) = 1 > 0, x  g ñoàng bieán treân   ;   
 (*) coù nghieäm duy nhaát x = 3.
Caùch 2: Ñaët g(x) = 24 – x – x + 1
g’(x) = -24 – x .ln2 – 1 < 0 , x  g nghòch bieán treân   ;   
Maët khaùc g(3) = 0  g(x)  g (3)  0  x  3
Laäp baûng xeùt daáu:
x  -5 -4 0 3 4 5 
4–x
2 –x+1 + + + + 0 – – –
log 2 x  2 + + 0 – – – 0 + +
x2 – 25 + 0 – – – – – 0 +
A + – + + 0 – + –
Vaäy x    ;  5    4;0    0;3   4;5  .
Baøi 3:
  
2
cos3 x 2
cos3 x 2
cos3 x
a. I 4 dx  0 (cos2 x  1)2  (cos2 x  1)  1 0 sin4 x  sin2 x  1dx
dx 
0
cos x  3cos 2 x  3
Ñaët t = sinx  dt = cosxdx

Ñoåi caän: x   t  1 ; x  0  t  0
2
1 2 1
1t 1  t2
I   4 2 dt   2 2
dt
0
t  t  1 0
(t  t  1)(t  t  1)
1 1
t t 
1  t2
Ta coù: 4 2  2 2  2 2
t  t  1 t  t 1 t  t 1
1 1 1
1 2t  1 1 2t  1 1
I  2
dt   2 dt  ( ln t 2  t  1  ln t 2  t  1 )  ln 3
2 0 t  t 1 2 0 t  t 1 2 0

2 3
b. x3  1  x   x 2 1  x 2 
Ñieàu kieän: 1  x  1

 
Caùch 1: Phöông trình töông ñöông: x  1  x 2 1  x 1  x 2  x 2 1  x 2  (*) 
t2  1
Ñaët t = x + 1  x 2  x 1  x 2  (**). Laäp baûng bieán thieân cho t  t    1; 2 
2
 t2  1 t2  1
(*)  t 1    t 3  2t 2  3t  2  0
 2  2
 2
x 
 2
t  2
  1  2  2 2  1 ( loại do không thỏa (**) ).
 t  1  2  x 
  2
 t   1  2 ( loai ) 
x  1  2  2 2  1
 2

Giaùo vieân: Traàn Thanh Tuøng
Caùch 2: Duøng phöông phaùp löôïng giaùc hoùa ñeå giaûi phöông trình.
   
Vì 1  x  1 neân ta ñaët x = sint, t    ;   cos t  0
 2 2
3 3
Phöông trình töông ñöông: sin t + cos t = 2 sint.cost  (sint + cost)(1 – sint.cost) = 2 sint.cost (*)
T2  1
Ñaët T = sint + cost, T    2 ; 2   sin t.cos t 
2
 2
sin t 
2
T   1  2 (loai ) 
 T 2  1 2 2   1 2  2 2 1
(*)  T 1 
2  2
   T  1   T  2  sin t 
 2
( loại:cost < 0)
 
T  1  2 
sin t  1  2  2 2  1
 2

Baøi 4:
a. Goïi I(xo, yo) laø taâm ñöôøng troøn (C). Do (C) tieáp xuùc vôùi d’ taïi A neân IA  d’.
Ñöôøng thaúng IA vuoâng goùc vôùi d’ vaø ñi qua A  IA: x + y – 3 = 0
Ta coù I  (d )  xo – 2yo – 6 = 0
Toïa ñoä ñieåm I laø nghieäm cuûa heä:
 xo  yo  3  0  xo  4
   I (4 ;  1)
 xo  2 yo  6  0  yo   1
Baùn kính cuûa ñöôøng troøn (C) laø R = IA = 2 2
Vaäy phöông trình ñöôøng troøn (C): (x – 4)2 + (y + 1)2 = 8
b.
S

d
A  B

D C
 ( SAB )  ( ABCD ); (SAD )  ( ABCD )
Ta coù:   SA  ( ABCD )  BC  ( SAB)
( SAB)  ( SAD)  SA

Do ñoù SB laø hình chieáu cuûa SC treân (SAB)    BSC
d .sin 
Trong tam giaùc vuoâng BSC: BC = d.sin  , trong tam giaùc vuoâng BAC: AB = d.sin  .cot  ; AC =
sin 
d
Trong tam giaùc vuoâng SAC: SA  SC 2  AC 2  sin 2   sin 2 
sin 
Theå tích hình choùp:
1 1 d d 3 .sin 2  .cos 
V = SA. S ABCD  sin 2   sin 2  .d sin  .cot  .d sin   sin 2   sin 2  với
3 3 sin  3sin 2 
 .

Giaùo vieân: Traàn Thanh Tuøng

 
 
   
c. MN (0;1;  2); MP (1;1;0) . Vectô phaùp tuyeán cuûa (MNP) : n   MN , MP   (2; 2; 1)
 
Phöông trình (MNP): 2x + 2y + z – 4 = 0.
A, B, C laàn löôït laø giao ñieåm cuûa (MNP) vôùi Ox, Oy, Oz  A(2;0;0) ; B(0; 2;0) ; C (0;0; 4)
Caùch 1: Deã daøng thaáy ñöôïc M, N, P laàn löôït laø trung ñieåm cuûa AC, AB, BC neân AP, BM, CN ñoàng qui
taïi troïng taâm cuûa tam giaùc ABC.
Caùch 2: Phöông trình cuûa caùc ñöôøng thaúng:
x  t x  t
x2 y z  
AP:   CN:  y  t BM:  y  2  2t
2 1 2  z  4  4t  z  2t
 
t  2 t 4  4t 2 2 2 4
Goïi I = AP  CN , ta coù:    t   I ; ; 
2 1 2 3 3 3 3
Thay toïa ñoä I vaø phöông trình ñöôøng thaúng BM thaáy thoûa maõn. Vaäy ba ñöôøng AP, BM, CN ñoàng qui taïi I.
Baøi 5:
b2  c2 a2 a2 2 a2
Ta coù bc   2   .
2 b  bc  c 2 2 b2  c2 2 3 b2  c2
b  c
2
b2 2 b2 c2 2 c2
Töông töï ta ñöôïc: 2  . ;  .
c  ca  a 2 3 c 2  a 2 a 2  ab  b 2 3 a 2  b 2
2  a2 b2 c2 
Do ñoù: P   2 2  2  
3  b  c c  a2 a2  b2 
 a2 b2 c2  3
Deã daøng ta coù theå chöùng minh ñöïôc:  2 2  2 2
 2 2 

b  c c  a a  b  2
 1 1 1  9
 (a 2  b 2  c 2 )  2 2  2 2
 2 2
b  c c  a a  b  2
 1 1 1 
 (b 2  c 2 )  (c 2  a 2 )  ( a 2  b 2 )   2 2  2 2
 2 2   9 (*)
b  c c  a a  b 
1 1 1
Söû duïng BÑT Coâsi cho ba soá (b 2  c 2 );(c 2  a 2 );(a 2  b2 ) vaø ba soá 2 2 ; 2 2
; 2 2 töø ñoù suy ra
b c c a a b
(*) laø ñuùng.
Vaäy P  1  giaù trò nhoû nhaát cuûa P baèng 1 khi vaø chæ khi a = b = c.

Nhập vi tính: Huỳnh Trung Tín

Giaùo vieân: Traàn Thanh Tuøng