I/ Bn cht ca hch ton k ton

1. Khi nim v hch ton

Hch ton l hot ng quan st, o lng, tnh ton, ghi chp v phn nh mt cch c h thng ca con ngi, i vi cc hot ng kinh t xy ra trong qu trnh ti sn xut x hi, nhm phc v cng tc qun l
kinh t, ti sn, qun l Nh nc. Hch ton xut hin gn lin vi qu trnh ti sn xut x hi. N c hon thin cng vi s pht trin ca x hi.

Tnh hnh ti sn nh nh iu kin hot ng : ca, my mc, thit b, tin vn, nguyn vt liu, Kt qu hot ng: Khi lng, cht lng sn phm, hng ho, dch v hoc khi lng cng vic hon thnh, doanh thu. Hiu qu hot ng:gi thnh, li nhun 2/ Cc loi thc o s dng trong hch ton

(1) Thc o bng hin vt

Thc o bng hin vt dng quan st, o lng tng loi ti sn ca n v c s (gi tt l n v).

Tc dng: Phn nh c khi lng ca tng loi ti sn c th, t gim st tnh hnh thc hin k hoch v ch tiu s lng gp phn bo v c ti sn ca n v. Nhc im: Khng th thc hin c ch tiu tng hp

(2) Thc o bng thi gian lao ng:

L thi gian lm n v tnh hiu hin i tng cn o lng.

Tc dng: Xc nh nng sut lao ng, lm c s tnh th lao cho ngi lao ng. ng thi gim c tnh hnh tn trng k lut lao ng ca ngi lao ng trong qu trnh tham gia vo hot ng ca n v. (3) Thc o gi tr L dng tin l VT phn nh i tng o lng. Tc dng: N cho php so snh cc ch tiu kinh t tng ng xc nh hiu qu kinh t ca hot ng sn xut kinh doanh v s dng vn.

3/ Cc loi hch ton (1) Hch ton nghip v k thut L s quan st, phn nh v gim c trc tip tng nghip v v tng qu trnh kinh t, k thut c th c s sn xut kinh doanh,phc v cho vic ch o thng xuyn, kp thi tnh hnh thc hin cc nghip v v qu trnh . Tc dng: Cung cp thng tin ban u nhanh chng, kp thi gip cho ngi qun l nm c tnh hnh hng ngy ch o v qun l cc quy trnh kinh t, k thut c s c kp thi, nhy bn.

(2) Hch ton thng k L khoa hc nghin cu v mt lng trong mi lin h mt thit vi mt cht ca hin tng kinh t x hi s ln, trong thi gian v a im c th, nhm rt ra bn cht v tnh quy lut trong s pht trin ca hin tng .

Tc dng:
Cho ta bit c xu hng pht trin ca hin tng, s vt nghin cu, t c nhng ch trng, bin php thch hp nhm thc y hoc km hm s pht trin ca s vt, hin tng .

(3) Hch ton k ton

K ton l khoa hc thu nhn, x l v cung cp ton b thng tin v cc hot ng kinh t ti chnh trong n v, nhm kim tra, gim st ton b hot ng kinh t, ti chnh n v v trong cc ngnh kinh t.
Hay ni cch khc: k ton l khoa hc phn nh v gim c ton din, lin tc v c h thng cc mt hot ng kinh t, ti chnh tt c cc n v v cc ngnh kinh t quc dn

c im k ton: - Tnh thng xuyn, lin tc, c h thng trong vic thu nhn, x l v cung cp thng tin v ti sn v s vn ng ca ti sn trong qu trnh hot ng ca n v. - C h thng phng php ring: Chng t, ti khon, tnh gi, tng hp cn i k ton. - S dng kt hp c 3 loi thc o, nhng dng thc o bng tin l ch yu.

* K ton ti chnh
K ton ti chnh l vic thu thp, x l, kim tra, phn tch v cung cp thng tin kinh t, ti chnh bng bo co ti chnh cho cc i tng c nhu cu s dng thng tin ca n v k ton

* K ton qun tr

K ton qun tr l vic thu thp, x l, kim tra, phn tch v cung cp thng tin kinh t, ti chnh theo yu cu qun tr v quyt nh kinh t, ti chnh trong ni b n v k ton

4/ Nhim v k ton (1) Ghi chp, tnh ton phn nh s hin c, tnh hnh lun chuyn v s dng ti sn, qu trnh v kt qu hot ng sn xut kinh doanh v s dng kinh ph ca n v.

(2) Kim tra tnh hnh thc hin k hoch sn xut, kinh doanh, k hoch thu, chi ti chnh, Kim

tra tnh hnh s dng ti sn, ngun vn, kinh ph.

(3) Cung cp cc s liu, ti liu cho vic iu

hnh hot ng SXKD, kim tra v phn tch hot ng kinh t ti chnh, phc v cng tc lp v ch

o thc hin k hoch, phc v cng tc thng k v

thng tin kinh t.

(4) Gip nh qun l n v ra c nhng quyt nh ng n trong vic iu hnh v qun l

hot ng kinh t ca n v.

5/ Yu cu ca k ton (1) Ti liu k ton cung cp phi m bo tnh thng nht

- Ni dung v phng php tnh ton ca tng ch tiu - H thng s sch, chng t, bo co phi thng nht v mu biu, phng php ghi chp. (2) Ti liu k ton phi m bo tnh chnh xc, khch quan, phn nh ng thc t hot ng ca n v

(3) Ti liu k ton cung cp phi kp thi, nhy bn

(4) Ti liu k ton cung cp phi ton din

Phi cung cp c 3 qu trnh: trc trong v sau tt c cc lnh vc

(5) Ti liu k ton cung cp phi r rng, d hiu

(6) T chc cng tc KTphi qun trit nguyn tc tit - K ton phi gim stkim vic s dng tit kim mt cch hp l v ng mc ch v ti sn, vt t, tin vn. - S dng lao ng v phng tin hch ton mt cch hiu qu nht (chi ph t nht nhng hiu lc ca cng tc k ton mc cao nht)

6/ Vai tr, chc nng ca hch ton k ton 6.1. Vai tr ca hch ton k ton * i vi nh nc: K ton l cng c quan trng tnh ton, xy dng v kim tra vic chp hnh ngn sch nh nc, iu hnh v qun l nn kinh t quc dn. * i vi cc t chc, n v, doanh nghip: K ton l cng c quan trng iu hnh v qun l cc hot ng, tnh ton kinh t v kim tra vic bo v, s dng ti sn, tin vn. Nhm m bo quyn ch ng trong SXKD v ch ng ti chnh ca n v

* i vi cc nh qun l doanh nghip Da vo thng tin k ton ra cc quyt nh ti u, nm c tnh hnh hot ng ca n v mnh, pht huy mt tch cc ng thi hn ch mt tiu cc. * i vi cc nh u t, c ng, khch hnh, cc nh cung cp, K ton gip h la chn cc mi quan h ph hp nht quyt nh cc vn u t, mua bn hng, gp vn, t hiu qu

6.2. Chc nng ca hch ton k ton Chc nng ca k ton l thu thp, x l, cung cp thng tin cho nhng i tng cn s dng k ton.

i tng s dng thng tin k ton

C quan ti chnh

C quan ch quan cp trn

Kho bc nh nc, ngn hng

C quan thng k
Cc ch u t Khch hng v cc i tc

III. i tng k ton 1/ Phm vi p dng k ton Cc n v sn xut kinh doanh hot ng theo nguyn tc hch ton kinh doanh Cc n v hnh chnh s nghip hot ng theo ch cp pht d ton hoc gn thu b chi Cc n v qun l v cp pht qu ngn sch Nh nc, qu ca Hi.

>>> u phi s dng k ton v chng c gi

chung l cc n v k ton.

2/ i tng k ton i tng ca k ton l ti sn v s vn ng ca ti sn trong qu trnh hot ng ca n v.

Biu hin c th ca i tng k ton cc n v SXKD l Vn kinh doanh, ngun vn kinh doanh v qu trnh kinh doanh ca n v. y chnh l 2 mt biu hin ca ti sn v s vn ng ca ti sn trong qu trnh hot ng ca n v.

2.1/ Phn loi ti sn ca n v sn xut kinh doanh 2.1.1./ Phn loi theo kt cu vn kinh doanh (1) Vn c nh Vn c nh l gi tr TSC nh my mc, thit b, nh ca, kho tng, phng tin vn ti, v cc t liu lao ng ch yu khc iu kin l ti sn c

nh
Tiu chun 1 t liu lao ng tr thnh 1 TSC

- Gi tr ln hn hoc bng 10 triu

- Thi gian s dng hu ch trn 1 nm - Nguyn gi c xc nh mt cch ng tin cy - Chc chn pht huy c li tch trong tng lai

(2) Vn lu ng Vn lu ng l gi tr ca ti sn lu ng ca n v nh cc loi nguyn vt liu, cng c, dng c, hng ho, thnh phm, vn bng tin,...

VL c phn chia vo cc lnh vc hot ng

* Lnh vc sn xut, bao gm:

- Vn d tr sn xut:

L gi tr cc loi nguyn, nhin vt liu, cng c lao ng nh c d tr chun b cho qu trnh sn xut.
- Vn sn xut

L gi tr ca cc loi sn phm ang ch d trn dy chuyn sn xut, bao gm na thnh phm v chi ph sn xut d dang.

* Lnh vc lu thng, bao gm: - Vn thnh phm: L gi tr ca s thnh phm nghim thu ch tiu th.

- Vn bng tin: L gi tr cc loi tin: tin mt, tin gi ngn hng, cc loi ngoi t, cc loi chng khon c gi tr, kim loi, vng, bc qu. - Vn trong thanh ton: L gi tr cc loi ti sn trong thanh ton bao gm: khon phi thu ca ngi mua, tin tm ng ca CNV, khon tr trc cho ngi bn v cc khon phi thu khc

* Tc dng ca vic phn loi: - Vn kinh doanh ca n v bao gm nhng loi no

- c phn b nh th no vo cc lnh vc hot ng ca n v - Kt cu vn hp l cha

>>> T cho php gim c tnh hnh trang b v s dng theo tng loi c th v trong tng lnh vc hot ng

2.1.2./ Phn loi theo ngun hnh thnh vn kinh doanh

(1) Ngun vn ch s hu

L ngun vn do Nh nc cp cho n v hay n v t to ra trong qu trnh hot ng ca mnh

hay do cc ch s hu khc ng gp c phn

Theo mc ch s dng , ngun vn ch s hu bao gm - Ngun vn kinh doanh:

L ngun vn c s dng vo hot ng kinh doanh ch yu ca n v

- Thu nhp cha phn phi: L ngun vn hnh thnh do kt qu HKD ca n v sau khi tr i s thu nhp tm phn phi theo k hoch

- Cc qu ca doanh nghip:
c hnh thnh chi dng cho cc mc ch quy nh nh qu u t pht trin, qu d phng ti chnh, qu tr cp mt vic lm, qu khen thng phc li,

- Ngun vn u t xy dng c bn:

L ngun vn c hnh thnh do ngn sch Nh nc cp hoc t b sung theo k hoch u t ca n v.

- Ngun kinh ph: L ngun vn c hnh thnh do ngn sch nh nc cp cho n v thc hin nhng nhim v c giao ca n v.

- Ngun kinh ph hnh thnh TSC:

L gi tr cn li ca TSC c hnh thnh bng ngun kinh ph, dng vo hot ng s nghip trong n v.

(2) N phi tr L ngun vn m n v ch c quyn s dng tm thi trong mt thi gian nht nh h tr cho ngun vn ch s hu trong qu trnh hot ng ca n v. N phi tr bao gm + Vay ngn hn, di hn ngn hng, vay cc i tng khc + Ngun vn trong thanh ton: l ngun vn hnh thnh trong qu trnh thanh ton gia n v vi cc n v khc hoc c nhn trong v ngoi n v.

* Tc dng ca vic phn loi: - Bit c VKD ca n v c hnh thnh t ngun no, phm vi, mc ch s dng tng loi vn

- Xc nh trch nhim ca n v v nhng khon vn m n v ang s dng i vi ch s hu ca loi vn (nh nc, ngn hng, c ng, cn b cng nhn vin, .

2.2./ S vn ng ca ti sn trong qu trnh hot ng ca n v Hot ng ca n v c chia thnh 3 qu trnh (1) Qu trnh cung cp: L qu trnh n v thc hin vic mua sm cc loi vt t, my mc, thit b,. chun b cho vic tin hnh sn xut.

Trong qu trnh ny vn bng tin ca n v c chuyn thnh ho thnh vn d tr sn xut bng hin vt.

(2) Qu trnh sn xut:

L qu trnh kt hp gia lao ng ca con ngi vi t liu lao ng (my mc, thit b,) v t liu mua sm to ra sn phm.

Qu trnh ny vn bng hin vt chuyn t hnh thi ny sanh hnh thi khc (vn d tr sn xut sang vn sn xut vn thnh phm).

(3) Qu trnh tiu th:

L qu trnh n v cung cp cc sn phm hon thnh v thu tin.

Qu trnh ny vn ca n v c biu hin di dng vn bng tin v vn trong thanh ton.

II. Mt vi khi nim v hch ton k ton

1/ Mt s khi nim

1.1/ Khi nim cn i k ton

Cn i k ton c biu hin bng phng trnh Ti sn = N phi tr + hu Ngun vn ch s

1.2/ Khi nim thc o tin t Thc o tin t trong k ton c quy nh ly tin l n v thng nht trong mi tnh ton ca k ton tt c cc khu thu thp, x l v cung cp thng tin. 1.3/ Khi nim n v k ton n v k ton l mt t chc kinh t m chng kim sot cc tim lc v ti chnh tin hnh cc hot ng kinh doanh m chng phi ghi chp, tng hp v bo co.

1.4/ Khi nim doanh nghip hot ng lin tc L s gi thit DN s lin tc hot ng v thi hn hoc trong mt tng lai nh trc, tr khi c bng chng mnh m khng nh n khng cn hot ng c na. Nn khi lp bo co ti chnh k ton khng bo co ti sn hin c ca n v s c bn theo gi no khi n v chm dt hot ng tc l ton b ti sn ca n v c phn nh theo gi ph, khng quan tm n gi th trng.

1.5/ Khi nim k k ton K k ton l khong thi gian xc nh t thi im n v k ton bt u ghi s k ton n thi im kt thc vic ghi s k ton lp bo co ti chnh.

2/ Nguyn tc k ton 2.1/ Nguyn tc gi ph (gi thnh)

L vic o lng tnh ton, ghi chp phn nh ti sn, cng n, vn, c thc hin trn c s gi ph.

Tc l vic ghi chp, phn nh ca k ton c thc hin trn c s s tin thc t m doanh nghip b ra c c ti sn thuc quyn s hu ca mnh, khng phn nh theo gi th trng.

2.2/ Nguyn tc thn trng L k ton phi la chn nhng gii php t nh hng nht ti vn ch s hu Nguyn tc ny ch ra rng: k ton khng bao gi ghi nhn trc mt khon li cha chc chn, nhng ghi nhn ngay mt khon l khi c chng c c th Hay l: k ton ghi nhn doanh thu khi c chng c chc chn, ng thi ghi nhn chi ph khi c chng c c th Nguyn tc ny l c s cho vic m cc ti khon d phng

2.3/ Nguyn tc ghi nhn doanh thu Theo nguyn tc ny doanh thu ch c ghi nhn khi hon tt v bn hng.

Tu theo phng thc bn hng m vic ghi nhn doanh thu cng vi k thu tin hoc trc k thu tin. Vy doanh thu c ghi nhn khi doanh nghip chuyn giao quyn s hu hng ho, sn phm, dch v cho ngi mua, thu c tin hoc c quyn thu tin.

2.4/ Nguyn tc ph hp Doanh thu ca k no phi ph hp vi chi ph to ra doanh thu ca k . Tc l khi ghi nhn mt khon doanh thu th ng thi phi ghi nhn mt khon chi ph to ra doanh thu .

Nguyn tc ph hp chi phi vic ghi nhn chi ph ca mt k. Chi ph lin quan ti doanh thu ca mt k chnh l chi ph ca k .

2.5/ Nguyn tc trng yu Trong k ton quc t nguyn tc trng yu cho php: b (khng ghi chp) cc nghip v khng quan trng, ghi chp tt c cc nghip v quan trng

Trn bo co ti chnh ch trnh by nhng khon mc ln, trng yu, c th b qua nhng ch tiu vn vt cng tc tnh ton, ghi chp n gin hn, nhng ngi s dng vn phi hiu ng c vn

2.6/ Nguyn tc khch quan L vic trnh by cc thng tin trn s sch, bo co, phi c cn c khch quan c th kim tra c (chng t k ton) 2.7/ Nguyn tc nht qun K ton phi thng nht cc khi nim, nguyn tc, phng php tnh ton trong cc k k ton khc nhau cho nhng loi nghip v ging nhau m bo s liu c th so snh c v lun phn nh y , ng mt ni dung nht nh

IV/ H thng phng php k ton 1/ Phng php chng t k ton L phng php k ton phn nh cc NVKT pht sinh v thc s hon thnh theo thi gian v a im pht sinh ca nghip v vo cc chng t k ton v s dng cc chng t phc v cho cng tc k ton, cng tc qun l. Hnh thc bin hin ca phng php chng t k ton l h thng cc chng t k ton.

2/ Phng php ti khon k ton

L phng php phn loi cc i tng k ton phn nh v gim c thng xuyn, lin tc, c h thng tnh hnh hin c v s vn ng ca tng i tng k ton c th.

Biu hin ca phng php ti khon k ton l cc ti khon k ton v phng php ghi chp ghi chp trn ti khon.

3/ Phng php tnh gi

L phng php k ton s dng thc o bng tin xc nh gi tr thc t ca ti sn.

Biu hin ca phng php tnh gi l cc s, bng tnh gi thnh v trnh t tnh gi.

4/ Phng php tng hp cn i k ton L phng php k ton tng hp s liu t cc s k ton theo cc mi quan h cn i vn c ca k ton, nhm cung cp cc ch tiu kinh t ti chnh phc v cho cng tc qun l. Biu hin ca phng php ny l h thng cc bo co k ton, ti chnh: bng cn i k ton, bo co ti chnh, bn thuyt minh bo co ti chnh, bo co lun chuyn tin t.

C 4 phng php ny c mi quan h mt thit vi nhau m bo tnh lin hon trong vic thu nhn, tng hp, x l v cung cp thng tin v cc i tng k ton: (1) Thu thp kp thi, ti ch v y thng tin v hot ng ca n v. (2) Phn loi, h thng ho cc thng tin trn c s phng php tnh gi phn nh chng trn cc ti khon, s k ton tng hp;

(4) Tng hp thng tin trn s k ton, ti khon k ton theo quan h i ng vn c, hnh thnh cc ch tiu kinh t phc v cng tc qun l.

Chng II: Phng php chng t k ton

I. Kn v ngha ca phng php chng t k ton

1/ Khi nim:
PP chng t k ton l PP k ton phn nh cc NVKT pht sinh, thc s hon thnh theo thi gian v a im pht sinh ca nghip v vo cc bn chng t k ton v s dng cc bn chng t k ton phc v cho cng tc k ton, cng tc qun l. Biu hin ca phng php chng t k ton l cc bn chng t k ton m gi c th l chng t

Ni dung ca phng php chng t k ton l:

- Phn nh trung thc, khch quan cc NVKT pht sinh vo cc vn bn chng t k ton. y l cng vic ghi chp, phn nh kp thi, chnh xc v trung thc cc NVKT pht sinh v thc s hon thnh bng giy t, theo mu quy nh ti thi gian v a dim pht sinh ca NVKT .

- S dng chng t k ton lnh o nghip v v ghi s k ton (tc l lun chuyn chng t).

2/ ngha - Gip cho vic kim tra tnh hnh v s bin ng ca ti sn v cc qu trnh kinh doanh ca n v, l cn c php l ghi s.

- Chng t k ton hp l, hp php l cn c truyn t cc mnh lnh cng tc cho mi ngi c lin quan phi chp hnh, l phng tin thng tin kinh t quan trng phc v lnh o nghip v v qun l kinh t ti chnh, phc v hch ton ni b.

- Chng t k ton l c s kim tra tnh hp l, hp php ca cc NVKT; l c s php l cho s liu k ton; l cn c kim tra vic chp hnh mnh lch sn xut, chp hnh cc ch chnh sch; l cn c xc nh trch nhim vt cht i vi n v, c nhn bo qun, s dng vt t, ti sn ca n v; cn c kim tra k ton, kim tra kinh t ti chnh v cc c quan t php gii quyt cc tranh chp, khiu t xy ra v kinh t ti chnh trong n v.

II. Phn loi chng t k ton

1/ Theo cng dng ca chng t

1.1/ Chng t mnh lnh:

L chng t mang tnh quyt nh ca ch th qun l. Chng t mnh lnh ch biu th NVKT cn c thc hin m cha chng minh kt qu ca NVKT , cha cn c php l ghi s k ton.

1.2/ Chng t chp hnh (chng t thc hin) L chng t phn nh cc NVKT hon thnh Cc chng t ny cho thy kt qu thc hin cc NVKT, n l cn c php l ghi s k ton v thng tin s liu 1.3/ Chng t th tc k ton L loi chng t tng hp cc NVKT theo tng loi NV ghi s k ton v i chiu s liu c tin li Khi s dng n phi c chng t ban u km theo mi m bo tnh php l cho s liu s dng .

1.4/ Chng t lin hp

L loi chng t mang c im ca 2 hoc 3 loi chng t trn. 2/ Theo a im lp chng t 2.1/ Chng t bn trong
L loi chng t c lp trong phm vi n v, lin quan v gii quyt mi quan h kinh t trong ni b n v hoc vi bn ngoi.

2.2/ Chng t bn ngoi

L loi chng t v cc NVKT c lin quan n n v nhng c lp t cc n v khc.

3/ Theo s ln ghi chp cc NVKT trn chng t 3.1/ Chng t 1 ln

L chng t ch dng ghi chp 1 ln 1 hoc nhiu NVKT cng loi pht sinh cng mt thi gian, a im.
3.2/ Chng t nhiu ln

L loi chng t ghi 1 loi NVKT tip din nhiu ln trong k hch ton n cui k mi dng ghi s k ton.

4/ Theo ni dung ca NVKT phn nh chng t 4.1/ Chng t phnh nh vn bng tin 4.2/ Chng t v vt t, sn phm

4.3/ Chng t v ti sn c nh

4.4/ Chng t v tin lng, bo him x hi

5/ Theo tnh cp bch ca thng tin trong chng t 5.1/ Chng t bnh thng L chng t phn nh cc NVKT xy ra mt cch bnh thng, hp quy lut (trong k hoch, trong nh mc). Trn chng t khng c du hiu g c bit. 5.2/ Chng t bo ng L loi chng t phn nh cc NVKT mang tnh cht khng bnh thng (vt k hoch, ngoi nh mc). Trn nhng chng t ny thng c nhng du hiu ch r mc bo ng (vch xanh, )

6/ Theo trnh khi qut ca ti liu phn nh trn chng t 6.1/ Chng t bnh thng L loi chng t phn nh trc tip, ti ch cc NVKT pht sinh. 6.2/ Chng t tng hp L loi chng t dng tng hp s liu t cc chng t ban u theo tng NVKT nhm gip cho vic ghi s k ton c thun li, gim bt s ln ghi s.

III. Cc yu t ca chng t v yu cu lp chng t

n v:......... a ch:........ 15/2006/Q Mu s: 01- TT (Ban hnh theo Q s
ngy20/3/2006 ca B trng BTC

Phiu thu
Ngy.........thng............nm............. Quyn s:.............. S:.................. N:.................. C:...................

H v tn ngi np tin:........................................................................................................ a ch:............................................................................................................................. L do np:.......................................................................................................................... S tin:............................ (vit bng ch):.............................................................................. Kem theo:..........................................................................................................chng t gc Ngy ..........thng ..........nm............ Gim c K ton trng Ngi np tin Ngi lp phiu Th qu (k, h tn, (k, h tn) (k, h tn) (k, h tn) (k, h tn) ng du) nhn s tin (vit bng ch):............................................................................................. + T gi ngoi t (vng, bc, qu):.......................................................................................... + S tin quy i:.................................................................................................................. (Lin gi ra ngoi phi ng du)

 n v:......... B phn:.........

Mu s: 03- TT (Ban hnh theo Q s 15/2006/Q ngy20/3/2006 ca B trng BTC

Giy ngh tm ng
Ngy.........thng............nm............. S:.............. Knh gi:.............................................................................................................. ... Tn ti l:................................................................................................................ a ch:............................................................................................................. ..... ngh cho tm ng s tin:.................................(vit bng ch):........................ .................................................................................................................... ........ L do tm ng:.......................................................................................................... Thi hn thanh ton:................................................................................................... Gim c K ton trng Ph trch b phn Ngi

Mu s: 01- VT (Ban hnh theo Q s 15/2006/Q ngy20/3/2006 ca B trng BTC Phiu nhp kho Ngy ...... thng ....... nm ..... N:............ S:.................. C:............ - H v tn ngi giao:........................................................................................................... - Theo ................ S .............. ngy ......thng .....nm ..........ca................................................ - Nhp ti kho:.............................................. a im......................................................... ST T Tn, nhn hiu, quy cch, phm cht SP, HH M s VT S lng Theo chng t Thc t n gi Thnh tin

n v:......... B phn:........

Cng

- Tng s tin (vit bng ch):................................................................................................... - S chng t gc km theo:..................................................................................................... Ngy ..... thng ..... nm .....

Ngi lp phiu

Ngi giao hng (k, h tn)

Th kho (k, h tn)

K ton trng (hoc b phn c nhu cu nhp)

III. Cc yu t ca chng t v yu cu lp chng t

1/ Cc yu t ca chng t

1.1/ Cc yu t c bn (cc yu t bt buc) to nn ni dung c bn ca chng t

* i vi chng t ban u - Tn gi chng t Phn nh ni dung kinh t ca tng nghip v

- S v ngy ca chng t Phn nh NVKT pht sinh theo th t thi gian

- Tn, a ch, ch k ca c nhn v n v c lin quan n NVKT ghi trn chng t

Yu t ny m bo tnh php l ca chng t gc, xc nh trch nhim vt cht v tnh php lut i vi NVKT, ng thi gip phn loi i tng lin quan ghi s.

- Ni dung tm tt ca NVKT: Gip vic kim tra tnh cht hp php ca NVKT, l cn c nh khon k ton.

- Cc n v o lng cn thit: Th hin quy m ca NVKT v s lng, gi tr, l cn c kim tra tnh hp l ca NVKT v tng hp s liu k ton. Cc n v phi thng nht n v o lng cho tng loi vt t, ti sn (s lng, gi n v, thnh tin)/.

* i vi chng t tng hp - S hiu v ngy lp chng t

- Ni dung tm tt ca NVKT tng hp t chng t gc, s hiu tn chng t gc km theo. - nh khon k ton
- S tin phi ghi vo tng TK i ng trn s ci - S lng chng t gc nh km - Ch k ca ngi lp chng t v k ton tr-

1.2/ Cc yu t b sung - nh khon k ton (nu cn)

- Quy m nh mc, k hoch ca NVKT

- Phng thc mua bn

- Phng thc thanh ton

2/ Yu cu lp chng t v phng thc hon thin chng t

2.1/ Yu cu khi lp chng t

- Phi ghi tt c cc yu t trong chng t, ni dung, con s phi chnh xc, c th, r rng. Th trng n v v k ton trng khng c k sn trn chng t trng (chng t khng ch).

- Cc chng t thu, chi, thanh ton, ho n,. Ngoi s tin ghi bng s, nht thit phi ghi bng ch, sau khi hon thnh nghip v phi ghi ch bng cch ng du mc thu hoc thanh ton v nu r ngy thng lm nghip v .

- Vi cc loi chng t c nhiu lin, phi ghi r lin no dng vo vic g, chuyn n u, nhng lin dng ln ln khng c gi tr, nhiu lin cng ch vit 1 ln qua giy than.

- Khi c sai st khng c ty xo m phi sa cha theo ng phng php k ton v phi c ch k nhn thc.

2.2/ Phng thc hon thin chng t

- n gin ni dung chng t k ton, tiu chun ho i n thng nht quy cch, biu mu chng t.

- Gim bt s lng chng t theo hng s dng chng t lin hp, chng t nhiu ln.

- Hp l th tc lp v x l chng t theo hng: gim n mc hp l th tc xt duyt chng t c k hoch lun chuyn chng t khoa hc, c phng php phn loi, tng hp chng t v cung cp s liu gia cc b phn mt cch hp l, trang b v ng dng cc phng tin khoa hc k thut trong vic tng hp, x l thng tin.

IV. Trnh t lun chuyn chng t k ton

1/ Kim tra chng t

- Tnh cht hp php, hp l ca NVKT trong chn t - Tnh cht y ca cc yu t cn thit cho tng loi chng t - Tnh chnh xc ca s liu ghi trn chng t

2/ Hon thin chng t - Ghi gi cho nhng chng t mi ghi s lng hin vt theo ng nguyn tc tnh gi hin hnh ri tnh thnh tin - Phn loi chng t theo ni dung kinh t v a im pht sinh ph hp vi yu cu ghi s k ton.

- nh s ng k chng t v nh khon k ton, tng hp s liu cc chng t cng loi.

3/ T chc lun chuyn chng t v ghi s k ton K ton trng n v c trch nhim quy nh th tc lp v lun chuyn chng t trong n v. Cc loi chng t chuyn n b phn k ton phi c s chuyn giao chng t ghi r loi, s lng t, ngy giao, ngi nhn k s. Trong k hoch lun chuyn chng t cn quy nh r: ng i ca chng t qua cc khu lp, kim tra, hon chnh, s dng v bo qun, lu tr chng t; ngi s dng, ni dung cng vic, thi gian hon thnh.

4/ Bo qun, lu tr chng t - Ti thiu 5 nm i vi cc ti liu k ton dng cho qun l, iu hnh ca n v. - Ti thiu 10 nm i vi chng t k ton dng trc tip ghi s k ton v lp bo co ti chnh, tr trng hp php lut c quy nh khc.

- Lu tr vin vnh i vi ti liu k ton c tnh s liu, c ngha quan trng v kinh t, an ninh, quc phng

Chng III Phng php ti khon k ton

Ti khon k ton

I. Khi nim v ngha 1. Khi nim phng php ti khon k ton Phn loi cc i tng k ton Phn nh v gim c mt cch thng xuyn, lin tc, c h thng tnh hnh hin c v s vn ng ca tng i tng k ton. 2. ngha Tng hp s liu theo h thng, ton din Cung cp thng tin nhanh, kp thi C c s liu ca i tng k ton tng thi im v c k kinh doanh

II. Ti khon k ton 1. Khi nim TK k ton l hnh thc biu hin ca phng php ti khon k ton dng phn loi v h thng ho cc nghip v kinh t, ti chnh theo ni dung kinh t 2. Kt cu chung ca ti khon k ton TK k ton c kt cu 2 bn dng ch T: + Bn tri c quy c l bn N + Bn phi c quy c l bn C

Tn ti khon N

3. Ni dung v kt cu ca ti khon k ton 3.1. Ni dung - S d (SD) Phn nh tnh hnh hin c ca i tng k ton ti thi im nht nh. 2 thi im: u k hch ton <sdk> Cui k hch ton <sdck> - S pht sinh (SPS) Phn nh tnh hnh bin ng ca i tng k ton trong k 2 loi bin ng: SPS tng SPS gim

V d:
Ti khon Tin mt N C

3.2. Kt cu ca ti khon k ton - Ti khon phn nh vn kinh doanh <TK vn>

Ti khon phn nh vn N
SDDK: xxx

S pht sinh tng

S pht sinh gim

Cng SPS

Cng SPS

SDCK: xxx

- Ti khon phn nh ngun vn kinh doanh <TK ngun vn>

Ti khon phn nh ngun vn
N
SDDK: xxx

S pht sinh gim

S pht sinh tng

Cng SPS

Cng SPS SDCK: xxx

-Trong h thng ti khon cn c cc TK phn nh chi ph v doanh thu: - TK phn nh chi ph c kt cu nh TK phn nh vn, nhng khng c s d -TK phn nh doanh thu c kt cu nh TK ngun vn, nhng khng c s d
S d cui k ca TK c tnh theo cng thc sau:

SDCK = SDDK + SPS tng - SPS gim

V d 1:
Ti khon Tin mt N
Sddk: 10.000.000 (1) (2) 10.000.000 15.000.000 5.000.000 (3)

Cng SPS : 25.000.000

Cng SPS: 5.000.000

Sdck: 30.000.000

V d 2:
Ti khon Phi tr cho ngi bn
Sddk: 25.000.000 5.000.000 (2)

(1)

20.000.000

35.000.000

(3)

Cng SPS: 20.000.000

40.000.000
Sdck: 45.000.000

Lu : + Cc TK ngoi bng cn i k ton <TK loi 0> c kt cu nh ti khon vn kinh doanh

+ TK loi 6 v loi 8 c kt cu nh ti khon vn kinh doanh + TK loi 5 v loi 7 c kt cu nh ti khon ngun vn kinh doanh + TK loi 5, 6, 7, 8, 9 khng c s d

 s dng phng php phng php ti khon k ton, cng vic ca nhn vin k ton l: + M s ti khon: Xc nh cc TK cn dng, ghi tn, s hiu TK Ghi s d u k ca cc TK (nu c) + Ghi s ti khon: Cn c vo chng t, ghi SPS tng, SPS gim ca cc ti khon c lin quan + Kho s ti khon: Cng SPS N, SPS C ca tng TK Tnh s d cui k ca tng TK

III. Phng php ghi chp trn TK k ton 1. Ghi n

Ghi n trn ti khon k ton: L vic phn nh nghip v kinh t pht sinh vo tng ti khon k ton ring bit, c lp. Tc l: Mt nghip v kinh t pht sinh ch ghi mt ln vo mt TK k ton duy nht VD: DN H thu mt dy chuyn cng ngh ca DN X dng cho hot ng sn xut kinh doanh. Thi gian thu l 3 thng theo hp ng ngy 01/03/200n, nguyn gi 150.000.000. DN H ghi: N TK TSC thu ngoi: 150.000.000

1. Ghi kp
Ghi kp trn ti khon k ton l cch phn nh nghip v kinh t pht sinh vo t nht hai ti khon k ton lin quan theo ng ni dung ca nghip v kinh t v mi quan h khch quan gia cc i tng k ton

V d: Gi s n v A. trong thng 02/200N c cc nghip v kinh t pht sinh sau: (1) Tr lng cho ngi lao ng bng tin mt 75.000.000 (2) Chuyn tin gi ngn hng tr n cho ngi bn, s tin 6.000.000 (3) Xut qu tin mt: + Mua nguyn vt liu v nhp kho, s tin 16.500.000 + Mua cng c, dng c v nhp kho, s tin 21.000.000

Cn c vo ni dung NVKTPS, k ton lp nh khon nh sau: (1) N TK Phi tr ngi lao ng 75.000.000 C TK Tin mt 75.000.000
(2) N TK Phi tr cho ngi bn 6.000.000 C TK Tin gi ngn hng 6.000.000 N TK Nguyn liu, vt liu N TK Cng c, dng c C TK Tin mt 16.500.000 21.000.000 37.500.000

(3)

nh khon k ton: Cn c vo ni dung nghip v kinh t pht sinh, xc nh ti khon no ghi C, ti khon no ghi N, s tin l bao nhiu gi l nh khon k ton <nh khon> C 2 cch nh khon: - nh khon gin n: - nh khon phc tp:

-nh khon gin n: L nh khon ch nu ln quan h i ng ca 2 ti khon k ton c minh ho bng nghip v (1) v (2) trn
- nh khon phc tp: L nh khon nu ln quan h i ng ca 3 ti khon tr ln c minh ho bng nghip v (3) trn nh khon phc tp l tng hp ca nhiu nh khon gin n.

Nghip v (3) c th tch thnh 2 nh khon gin n nh sau: (3a) N TK Nguyn liu, vt liu 16.500.000 C TK Tin mt 16.500.000
(3b) N TK Cng c, dng c C TK Tin mt 21.000.000 21.000.000

Quan h gia cc ti khon k ton do nh hng ca cc nghip v kinh t pht sinh gi l quan h i ng ti khon. Cc ti khon c quan h vi nhau trong nh khon k ton gi l cc ti khon i ng. Mt ti khon ghi N bao gi cng i ng vi mt hoc nhiu ti khon ghi C trong mt nh khon hoc ngc li.

Nguyn tc ghi kp: + Mi nghip v kinh t pht sinh c ghi t nht vo 2 ti khon k ton c lin quan, mt ti khon ghi n, mt ti khon ghi c theo ng mi quan h kinh t khch quan ca cc i tng k ton. + Mi nghip v kinh t pht sinh ch c ghi N mt ti khon i ng vi ghi C mt hay nhiu ti khon khc c lin quan hoc ngc li, nhng c th c ghi N nhiu ti khon i ng vi ghi C nhiu ti khon c lin quan trong cng mt nh khon

+ Ghi N phi ghi C, ghi C phi ghi N, s tin ghi N v s tin ghi C ca cc ti khon i ng trong mt nh khon phi bng nhau, do vy tng s pht sinh bn c v tng s pht sinh bn n trong k ca cc ti khon phi bng nhau

* S quan h i ng ti khon:
(1)

V
(3)

V
(4)

NV

(2)

NV

IV. K ton tng hp v k ton chi tit 1. Khi nim

+ Hch ton k ton tng hp l vic s dng cc ti khon k ton phn nh, kim tra, gim st cc i tng k ton c cng ni dung kinh t dng tng qut + Hch ton chi tit l vic s dng cc ti khon chi tit (cp hai, cp ba...) hoc s chi tit phn nh, kim tra v gim st mt cch t m, c th cc i tng k ton yu cu phi qun l c th, c hch ton tng hp trn ti khon cp 1

2. Mi quan h gia k ton tng hp v k ton chi tit + Hch ton k ton tng hp v hch ton k ton chi tit phi c tin hnh ng thi
+ Tng s pht sinh trong k bn N, bnC; tng SDDK, SDCK ca cc ti khon cp 2, cp 3 hoc cc s chi tit thuc mt ti khon cp 1, phi bng SDDK, SDCK, s pht sinh N, s pht sinhC trong k ca ti khon

V. Kim tra s liu ghi chp trn TK k ton Phng php kim tra s liu ghi trn ti khon bng cch i chiu vi chng t gc l chnh xc nht.
Tuy nhin vic i chiu s liu l rt cng phu m thc t t thc hin c. K ton phi s dng phng php khc l lp bng i chiu s pht sinh.

- C s xy dng cc bng i chiu l: + Tnh cht cn i gia vn v ngun vn KD

Vn kinh doanh = ngun vn kinh doanh (TSNH + TSDH = NPT + NVCSH)
Tng SDK bn N

ca cc TK

Tng SDK bn C

ca cc TK

Tng SDCK bn N ca cc TK

Tng SDCK bn C ca cc TK

Tng SPS n trong k ca cc TK

Tng SPS C trong k ca cc TK

C 2 loi bng i chiu s pht sinh: 1. Bng i chiu s pht sinh cc ti khon L bng i chiu ton b s d u k, s pht sinh trong k, s d cui k ca tt c cc ti khon, k ton s dng trong k (tr cc cc ti khon ghi n) 1.1. Phng php lp + Thi im: Lp vo cui k + Ln lt ghi tn tt c cc TK s dng trong k vo ct Tn ti khon, mi TK ghi mt dng + Cn c vo SDDK, tng SPS N, tng SPS C trong k, SDCK ca ti khon, ln lt ghi vo cc dng v cc ct ph hp trong bng. Cui

1.2. Phng php kim tra trn bng Dng cng, c 3 cp i chiu th hin trong bng:
Tng SD N u k = Tng SD c u k

Tng Sps N trong k

Tng Sps c trong k

Tng SD N cui k

Tng SD c cui k

SDCK = SDDK + SPS tng - SPS gim

Bng i chiu s pht sinh cc ti khon Nm 200

S hi u TK SDDK SPS trong k N C SDCK N C

Tn ti khon
N C

Cng

Bng i chiu s pht sinh cc ti khon Thng 01/ 200

VT: 1.000

2. Bng i chiu s pht sinh kiu bn c Bng i chiu s pht sinh kiu bn c l bng k i chiu s d u k, s pht sinh trong k v s d cui k ca cc ti khon k ton, phn s pht sinh xy dng trn quan h i ng ti khon
2.1. Kt cu Kt cu ca bng theo kiu bn c. + Cc ti khon ct l cc TK ghi C + Cc ti khon dng l cc TK ghi N

Bng i chiu s pht sinh cc ti khon Thng 01/ 200 VT: 1.000.000

2.2. Phng php ghi bng Ln lt ghi tt c cc ti khon s dng trong k hch ton vo cc ct v cc dng trong bng theo cng mt th t tin cho vic theo di v ghi chp
- S d u k: Ly s d u k (SDK) ca cc TK ghi, cc TK c s d n th ghi vo ct SDK bn n, cc TK c s d c th ghi vo dng SDK bn c theo tng TK tng ng

- S pht sinh: Ch cn c vo s pht sinh 1 bn ca tt c cc TK ghi. Nu ly s pht sinh bn n ca cc TK lm cn c ghi th ln lt ly s pht sinh bn n ca tng TK i ng vi bn c cc TK khc ghi vo giao im gia dng ca TK vi ct TK ghi c i ng lin quan S cng pht sinh bn N ca tng TK ghi vo ct cng PS bn N, s cng PS bn C ca tng TK ghi vo dng Cng pht sinh bn C
- S d cui k: Ly s d cui k ca tng TK ghi, nu s d cui k bn n th c ghi vo dng D cui k bn n, cn nu s d bn c th ghi vo ct D cui k bn c theo tng ti khon tng ng

2.3. Phng php kim tra

Tng SPS c ca tng TK (s liu dng cng SPS c)

Tng SPS n ca cc TK i ng (s liu ct tng ng)

Tng SPS n ca tng TK (s liu ct cng SPS n)

Tng SPS c ca cc TK i ng (s liu dng tng ng)

SDCK (ca tng TK)

SD K + SPS tng - SPS gim (ca TK )

2.3. Tc dng ca bng i chiu s pht sinh kiu bn c - Kim tra s liu ghi chp trn TK k ton, c v i ng TK - Kim tra c tnh hp l ca s liu k ton thng qua ni dung kinh t v mi quan h gia cc i tng k ton ngay trn bng

3. Bng chi tit s pht sinh L bng k i chiu s liu ghi chp trn ti khon tng hp vi s liu ghi chp trn cc ti khon cp 2,3 hoc s chi tit thuc ti khon tng hp
C s xy dng bng ny l mi quan h gia hch ton k ton tng hp v hch ton k ton chi tit

C 2 loi bng chi tit s pht sinh: - Bng chi tit s pht sinh ca cc TK hch ton vt t, sn phm. Loi bng ny, ngoi ch tiu bng tin, cn i chiu c ch tiu hin vt.
- Bng chi tit s pht sinh ca cc TK thanh ton. Loi bng ny ch phn nh v i chiu ch tiu bng tin.

V. Phn loi ti khon k ton Phn loi TK k ton l sp xp h thng ti khon k ton theo tng loi, tng nhm c c tnh ging nhau theo mt tiu chun nht nh
1. Phn loi theo ni dung kinh t L sp xp cc ti khon k ton thnh tng loi, tng nhm da vo ni dung kinh t ca i tng m chng phn nh. Mi loi, mi nhm bao gm cc TK phn nh cc i tng k ton c cng ni dung kinh t

2. Phn loi ti khon theo cng dng v kt cu L cn c vo cng dng c th v nguyn tc ghi chp ca TK phn loi Theo cch ny vic phn loi TK c tin hnh theo 2 bc: Bc 1: Sp xp cc TK c cng dng chung ging nhau thnh tng loi ring Bc 2: Trong tng loi TK li phn chia thnh cc nhm: Mi nhm gm nhng ti khon c cng dng c th v nguyn tc kt cu ging nhau

- TK phn nh vn trong thanh ton

Ti khon vn trong thanh ton
N
SDDK: Cc khon n phi thu u k
Tin n phi thu tng trong k
Cng SPS

Tin n phi thu gim trong k

Cng SPS

SDCK: Cc khon n phi thu cui k

- TK phn nh ngun vn trong thanh ton

Ti khon ngun vn trong thanh ton
N

C
SDDK: Cc khon n phi tr u k

Tin n phi tr gim trong k

Cng SPS

Tin n phi tr tng trong k

Cng SPS

SDCK: Cc khon n phi tr cui k

- TK hn hp
Ti khon hn hp
N
SDDK: N phi thu u k N phi thu tng trong k N phi tr gim trong k
Cng SPS

C
SDDK: N phi tr u k
N phi thu gim trong k N phi tr tng trong k
Cng SPS

SDCK: N phi thu cui k

SDCK: N phi tr cui k