You are on page 1of 613

Aasan ihNdI tjuRma

haif>j> nj>r Ahmd

Hindi transliteration is done by


a team of
www.understandquran.com

6OEFSTUBOE2VSBO"DBEFNZ
Tel: 0091-6456-4829 / 0091-9908787858
Hyderabad, India

Aasan tjuRma k>urA>ane mjId


tSvId v trtIb

haif>j> nj>r Ahmd


ip/n\ispl talImul k>urA>an `>t v iktabt SkUl, lahOr

nj>r sanI

mOlana Aj>Ij> ju>bEdI


mudIr mujLla Ahle hdIs , lahOr

mOlana p/ofesr muj>m\iml Ahsn =e`,

@m @

ArbI ;slaimyat tarI`>

mOlana muf>tI muhMmd husEn n:mI


muhtimm jaimA>a n:imya, lahOr

mOlana muhMmd srf>raj> n:mI AlAj>hrI,

@m @

f>aij>l drs@inj>amI, ArbI ;slaimyat

mOlana A>BdurRWf> milk


`>tIb jamA> AaS4^eilya, lahOr

mOlana s:durRhman A>lvI


`>tIb jamA> ms\ijdu= i=f>a, =ah jmal, lahOr

ALhMduilLlah
Aasan tjuRma k>urA>an mjId k: @itbar se muNf>ird hE
hr lF>j> ka juda juda tjRuma AOr pUrI Aayt ka Aasan tjRuma @Ksa% hE |
yh tjuRma tIno& mslk ke wlma@ikram Ahle suNnt v Al jmaA>t, dev bNdI, brelvI AOr
Ahle hdIs ka nj>r sanI =uda AOr wn ka mu]aif>kun AlEh hE |
;&=a ALlah
A>rbI se na vaik>f> -I cNd pare p7> kr ;s kI mdd se pUre klamuLlah ka tjRuma b`>UbI smz ske&ge |
@e Allah krIm! ;s i`>dmt ko ba brkt AOr ba;s@`>Er bnade | `>ususn tlbh ke il@ k>urA>an f>hmI
AOr A>ml ibl k>urA>an ka j>irya AOr bNda ke il@e f>lah@darEn ka vsIla bnade AamIn.

haif>j> nj>r Ahmd


rbI wSsanI ihj/I
bEtuLlah Alhram, mKka mukrRmh

idsmbr

www.understandquran.com

Q@ba

Alf>aitha (1)

hE, (2)
bhut meh\rban, rh\m krne
vala | (3)
bdle ke idn ka
mailk | (4)
hm isf>R> terI hI ;badt
krte hE&E AOr isf>R> tuz hI se
mdd cahte hE& | (5)
hme& sI0e raSte kI ihdayt
de, (6)
wn logo& ka raSta ijn pr
tU ne ;n\A>am ikya n wn ka
ijn pr g>j>b ikya gya,
AOr n wn ka jo gumrah
hu@ | (7)

Aayat 7

;f>ittah

rh\m krne vala

bhut meh\rban

ALlah

jo bhut meh\rban,

hE& jo tmam jhano& ka rb

ALlah ke nam se

tmam tarIf>e& ALlah ke il@

(1) sUrtul f>aitha

kuA> 1

rh\m krne vala hE | (1)

r( )

nam se



r
1

bhut meh\rban

tmam jhan



;badt
krte hE& hm

isf>R> terI hI

tmam tarIf>e&

bdla

ALlah

rb

idn

ke il@

mailk

rh\m krne vala

raSta

hme& ihdayt de

hm mdd cahte hE&

AOr isf>R> tuz


hI se






wn pr

tU ne ;n\A>am
ikya

wn logo& ka

raSta

sI0a

jo gumrah hu@

AaEr n

Q@

wn pr

g>j>b ikya gya

R@ja

Ailf>-lam-mIm (1)

r( )
(2) sUrtul bk>r

kuA>at 40

gay


Aayat 286


rh\m krne vala

bhut meh\rban

ALlah

ALlah ke nam se
jo bhut meh\rban,

nam se


r
ihdayt

;s me&

nhI& =k

iktab

yh

Ailf>lam-mIm


gE>b pr

:man late hE&

jo log

prhej>garo&
ke il@

z w w

vh `>cR krte hE&

hm ne wNhe& idya

AOer ws se jo

AOr k>a;m
krte hE&

nmaj>

w
w
AOr jo

Aap kI trf>

naij>l
ikya gya

ws pr jo

AOr jo log

:man r`te hE&

yk>In r`te hE&

vh

AOr Aai`>rt pr

Aap se phle

Q@

se

naij>l
ikya gya

rh\m krne vala hE |


Ailf> - lam-mIm | (1)
yh iktab hE ;s me& ko:
=k nhI&, prhej>garo& ke
il@ ihdayt, (2)
jo g>Eb pr :man late hE&,
AOr k>a;m krte hE& nmaj>,
AOr jo ku2 hm ne wNhe&
idya ws me& se `>cR krte
hE&, (3)
AOr jo log ws pr :man
r`te hE& jo Aap s pr
naij>l ikya gya AOr jo
Aap s se phle naij>l
ikya gya AOr vh Aai`>rt
pr yk>In r`te hE& | (4)

Albk>r (2)
vhI log Apne rb kI trf> se
ihdayt pr hE&, AOr vhI log
kamyab hE& | (5)
be=k ijn logo& ne kuf> ikya,
wn pr brabr hE Aap s wNhe&
6ra@& ya n 6ra@& vh :man nhI&


Q@a

w w
w



kamyab

vh

AOr vhI log

Apna rb

se

ihdayt

pr

vhI log

w
r r

Dra@& wNhe&

`>ah Aap wNhe&

ya

wn pr

Dra@&

brabr

ijn

kuf> ikya

be=k

logo& ne

ALlah ne wn ke idlo& pr AOr

w

w

wn ke kano& pr muh\r lga dI |

AOr pr

AOr wn kI Aa%`o& pr pdaR hE |


w w
r

w

AOr wn ke il@ b6>a A>j>ab


hE | (7)
AOr ku2 log hE& jo khte hE&
hm :man la@ ALlah pr AOr
Aai`>rt ke idn pr AOr vh
:man vale nhI& | (8)
vh 0oka dete hE& ALlah ko AOr
:man valo& ko, hala&ik vh nhI&
0oka dete mgr Apne Aap ko,
AOr vh nhI& smzte | (9)
wn ke idlo& me& bImarI hE,
so ALlah ne wn kI bImarI
b7>a dI, AOr wn ke il@ ddRnak
A>j>ab hE | Kyo&ik vh zU4 bolte
hE& | (10)
AOr jb wNhe& kha jata hE ik
j>mIn me& f>sad n fElaAo to
khte hE& ik hm isf>R> ;s\lah
krne vale hE& | (11)
sun r`o be=k vhI log f>sad
krne vale hE& AOr leikn nhI&
smzte | (12)
AOr jb wNhe& kha jata hE tum
:man laAo jEse log :man la@
to vh khte hE& Kya hm :man
la@& jEse bevk>Uf> :man la@ ?
sun r`o `>ud vhI bevk>Uf> hE&
leikn vh jante nhI& (13)
AOr jb wn logo& se imlte hE&
jo :man la@ to khte hE& hm
:man la@ AOr jb Apne =Etano&
ke pas Akele hote hE& to khte hE&
hm tuMhare sa9 hE&, hm to mhj>
mj>ak> krte hE& | (14)
ALlah wn se mj>ak> krta hE
AOr wn ko wn kI srk=I
me& b7>ata hE, vh AN0e ho rhe
hE& | (15)

wn ke kan

log

AOr pr

AOr se

wn ke idl

b6>a

muh\r lga dI

pr

nhI&

AOr wn ke

A>j>ab

:man la@&ge

ALlah ne

pdaR

il@

wn kI Aa%`e&

:man vale

AOr

vh

Aai`>rt

nhI&

AOr idn pr

ALlah

hm :man

pr

la@

khte hE&

jo

w w




Apne Aap

mgr

AOr

0oka dete

:man la@

nhI&

AOr jo log

ALlah

vh 0oka dete hE&

w
w

so ALlah ne

bImarI

wn ke idl

bImarI

b7>a dI wn kI

me&

jma


w
kha

AOr

jata hE

jb

vh zU4 bolte hE&

10

AOr

smzte hE&

nhI&

Kyo&ik

ddRnak

AOr wn

A>j>ab

ke il@

w

r


11

;s\lah krne

hm

vale

vh

isf>R>

j>mIn me&

khte hE&

n f>sad fElaAo

wNhe&



w

w w
AOr
jb

nhI smzte

12

AOr leikn

f>sad krne vale

vhI

be=k

sun

vh

r`o



:man
la@

jEse

Kya hm

vh

:man la@&

khte hE&

:man

log

jEse

la@

tum :man
laAo

wNhe&

kha
jata hE



13

vh jante

nhI&

pas

Akele hote hE&

AOr leikn

bevk>Uf>

vhI

`>ud vh

sun
r`o

bevk>Uf>

AOr

hm :man

jb

la@

khte hE&

:man la@

jo log

AOr jb imlte hE&

14

mj>ak> krte hE&

hm

mhj>

tuMhare sa9

hm

khte hE&

w
15

AN0e ho rhe hE&

wn kI srk=I me&

Q@

AOr b7>ata
hE wn ko

wn se

Apne =Etan



mj>ak> krta hE ALlah

la@&ge | (6)

R@ja


w
w


r
wn kI

to n f>a;da idya

itjart

ihdayt ke bdle

gumrahI

mol lI

ijNho& ne

yhI log

w
r
Aag

-D>ka:

vh ijs ne

wn kI

jEse imsal

vh ihdayt

16

imsal

AOr n 9e

pane vale



w r
AOr wNhe&

me&

2In lI

wn kI rO=nI

2oD> idya

ws ka ;dR igdR

ALlah ne

rO=n kr idya

ifr jb

nhI& lO4e&ge

18

so vh

AN0e

gU%ge

bhre

vh nhI& de`te

17

AN0ere


r


w

AOr ibjlI

vh 5o&s lete hE&

AOr grj

kI cmk

AN0ere

ws me&

AaSman

se

jEse bair=

ya

3ere hu@

AOr

mOt

ALlah

Dr

k6>k ibjlI

sbb

Apne kan

ApnI

me&

wngilya&



r



wn

vh

pr

cmkI

jb -I

wn kI ingahe&

wck le

ibjlI

k>rIb hE

kaif>ro& ko

19

w w

2In leta

AOr

cahta ALlah

Agr

k>aidr

20

vh `6e> hu@

wn pr

AN0era

AOr

huAa

jb

ws me&

cl pD>e

r
w

hr cIj>

pr

be=k

AOr wn kI

ALlah

Aa%`e&

wn kI =unva:

w

r w




tum se

se

phle

AOr vh

tuMhe& pEda

log jo

ikya

ijs ne

Apna rb

tum ;badt

logo

kro

@e






r

w
2t

AOr AaSman

f>=R

tuMhare

j>mIn

il@

bnaya

ijs ne

21

prhej>gar

taik tum

ho jaAo

w
tuMhare
il@

irj>\k>

fl jma

se

ws ke

ifr

j>rI@

inkala

AaSman

panI

se

AOr wtara

r w w
=k

me&

tum ho

AOr
Agr

22

jante ho

AOr tum

ko:

ALlah

=rIk

ke il@

5hraAo

so n

w

AOr
bula lo

;s jEsI

se

@k sUrt

to le AaAo

Apna bNda

pr

hm ne
wtara

se jo


w

23

sCce

tum ho

Agr

ALlah

isva

se

Q@

Apne mddgar

Ailf>- lam-mIm (1)


yhI log hE& ijNho& ne ihdayt ke
bdle gumrahI mol lI, to wn
kI itjart ne ko: f>a;da n
idya, AOr n vh ihdayt pane
vale 9e | (16)
wn kI imsal ws =~>s jEsI
hE ijs ne Aag -6>ka:, ifr
Aag ne ws ka ;dR igdR rO=n
kr idya to ALlah ne 2In lI
wn kI rO=nI AOr wNhe& AN0ero&
me& 2o6> idya vh nhI& de`te | (17)
vh bhre gU%ge AOr AN0e hE& so vh
nhI& lO4e&ge | (18)
ya jEse AaSman se bair= ho,
ws me& AN0ere ho& AOr grj AOr
ibjlI kI cmk, vh Apne kano&
me& ApnI wngilya& 5o&s lete hE&
k6>k ke sbb mOt ke 6r se,
AOr ALlah kaif>ro& ko 3ere hu@
hE | (19)
k>rIb hE ik ibjlI wn kI ingahe&
wck le, jb -I vh wn pr
cmkI vh ws me& cl p6e> AOr
jb wn pr AN0era huAa vh `6>e
ho g@ AOr Agr ALlah cahta
to 2In leta wn kI =unva: AOr
wn kI Aa%`e&, be=k ALlah hr
cIj> pr k>aidr hE | (20)
@e logo! tum Apne rb kI
;badt kro ijs ne tuMhe& pEda
ikya AOr wn logo& ko jo tum
se phle hu@ taik tum prhej>gar
ho jaAo | (21)
ijs ne tuMhare il@ j>mIn ko
f>=R bnaya AOr AaSman ko 2t,
AOr AaSman se panI wtara, ifr
ws ke j>rI@ fl inkale tuMhare
il@ irj>\k>, so ALlah ke il@
ko: =rIk n 5hraAo AOr tum
jante ho | (22)
AOr Agr tuMhe& ;s ( klam ) me&
=k ho jo hm ne Apne bNde pr
wtara to ;s jEsI @k sUrt
le AaAo, AOr bula lo Apne
mddgar ALlah ke isva Agr
tum sCce ho | (23)

ifr Agr tum n kr sko AOr


hrigj> n kr skoge to ws Aag
se 6ro ijs ka ;&0n ;n\san AOr
pT9r hE&, kaif>ro& ke il@ tEyar
kI g: hE | (24)
AOr wn logo& ko `>u=`>brI do


Q@a

w w
ws ka ;&0n

ijs ka

Aag

AOr hrigj> n

to Dro


w


:man

AOr

jo log

la@

kaif>ro&

24

`>u=`>brI do

Agr

r

w

tEyar kI g:

ke il@

ifr

tum n kr sko

kr skoge

AOr pT9r

;n\san

A>ml ik@ wn ke il@ bag>at hE&

ijn ke nIce nhre& bhtI hE&, jb

jb -I

jo :man la@ AOr wNho& ne nek

-I wNhe& ws se koe: fl `ane ko


idya ja@ga vh khe&ge yh vhI hE
jo hme& ;s se phle `ane ko idya
gya hala&ik wNhe& ws se imlta
julta idya gya, AOr wn ke il@
ws me& bIivya& hE& pakIj>a, AOr
vh ws me& hme=a rhe&ge | (25)
be=k ALlah nhI& =maRta ik
ko: imsal byan kre jo mC2r
jEsI ho `>ah ws ke Wpr b7> kr

wn ke

nhre&

se

nIce

bhtI hE&

wn ke

bag>at

ik

il@

AOr wNho& ne

nek

A>ml ik@

z z

z

phle

se

hme& `ane ko

vh jo

idya gya

ik

vh

yh

ko:

irj>\k>

khe&ge

se

fl

ws se

`ane ko
idya ja@ga

w
w w
w
ws me&

AOr vh

pakIj>a

bIivya&

AOr wn

ws me&

imlta julta

ke il@

ws se

hala&ik wNhe&
idya gya


w



`>ah
jo

mC2r

jo

ko:

vh byan

imsal

kre

ik

be=k

nhI& =maRta

hme=a rh&ege

25

ALlah

jante hE& ik vh wn ke rb kI

trf> se hk> hE, AOr ijn logo&

wn ka rb

so jo log :man la@ vh to

ne kuf> ikya vh khte hE& ALlah


ne ;s imsal se Kya ;rada ikya,
vh ;s se bhut logo& ko gumrah
krta hE AOr ;s se bhut logo&
ko ihdayt deta hE, AOr ;s se
naf>rmano& ke isva iksI ko
gumrah nhI& krta, (26)
jo log ALlah ka A>hd to6>te
hE& ws se pu~>ta ;k>rar krne ke
bad, AOr ws ko ka4te hE& ijs
ka ALlah ne huKm idya 9a ik
vh wse jo6>e r`e& AOr vh j>mIn
me& f>sad fElate hE&, vhI log
nuk>\san w5ane vale hE& | (27)
tum iks trh ALlah ka kuf>
krte ho, AOr tum bejan 9e so
ws ne tuMhe& ij>NdgI b~>=I, ifr
vh tuMh&e marega ifr tuMhe&
ijla@ga ifr ws kI trf>
lO4a@ jaAoge | (28)
vhI hE ijs ne tuMhare il@ pEda
ikya jo j>mIn me& hE sb ka sb,
ifr ws ne AaSman kI trf>
k>sd ikya, ifr wn ko 5Ik
bna idya sat AaSman, AOr vh
hr cIj> ka janne vala hE | (29)

se

hk>

ik vh

vh jante hE&

:man la@

ws se

so jo log

Wpr

r w w

vh gumrah
krta hE

imsal

;rada ikya

;s se

Kya

ALlah ne

vh khte hE&

kuf> ikya

Albk>r (2)

AOr ijn logo& ne


w
w

26

naf>rman

mgr

AOr nhI&

;s se

bhut log

gumrah krta

;s se

AOr ihdayt
deta hE

bhut log

;s
se




w
AOr ka4te hE&

pu~>ta ;k>rar

ALlah se

se bad

toD>te hE&

ikya gya A>hd

jo log

w
w r


w

vhI log

j>mIn

me&

AOr vh f>sad

vh jo6e>

fElate hE&

r`e&

ik

ws se

ijs ka huKm idya


ALlah ne


w


w
bejan

AOr tum 9e

ALlah

tum kuf>

ka

krte ho

iks trh

nuk>\san w5ane

27

vh

vale




28

tum lO4a@

ws kI

jaAoge

trf>

ifr

tuMhe& ijla@ga

ifr

tuMh&e marega

ifr

to ws ne tuMhe&
ij>NdgI b~>=I





r
trf>

k>sd ikya

ifr

sb

j>mIn

me&

jo

tuMhare

pEda

il@

ikya

ijs ne

vh

29

janne
vala

cIj>

hr

Q@

AOr
vh

AaSman

sat

ifr wn ko

5Ik bna idya

AaSman

R@ja



r w
r
wNho& ne

@k na;b

kha

j>mIn

me&

bnane vala

ik mE&

tuMhara

f>ir+to& se

AOr

kha

rb

jb


w
w

be @eb

AOr hm

khte hE&

`>Un

AOr bha@ga

ws me&

f>sad

jo

krega

ws me&

tum nhI& jante

30

is`a@

jo

janta

be=k

ws ne

hU%

mE&

kha

terI

ifr

btlaAo

kha

f>ir+te

wNhe& samne

pr

ikya

ifr

;Lm nhI&

wNho& ne

tU pak hE

sCce

31

kha

tum ho

terI tarIf>

byan krte hE&

ke sa9

nam

Agr

wNhe&

@e Aadm

ws ne

32

f>rmaya

ihKmt

janne

vala

vala

tU

;n

tU ne hme&

tU

is`aya

ik mE&

hU%

tuMhe&

mE& ne

Kya

ws ne

kha

nhI&

f>rmaya

wn ke nam

ws ne wNhe&

so jb

btla@

2upate ho

33

tum

tum j>aihr

jo

krte ho

jo

AOr mE&

AOr j>mIn

janta hU%

jo

mgr

wn ke nam

2upI hu:

AaSman jma

bate&

w




w
w

;b\lIs

isva@

to wNho& ne

Aadm

tum isj\da

isj\da ikya

ko

kro

tum rho

hm ne

AOr

kha

jb


w
w

tum

f>ir+to& ko

@e

AOr hm

Aadm

ne kha

kaif>r

34

se

AOr

ws ne ;n\kar ikya

ho gya

AOr tkBbur ikya



w
r

w
k>rIb

AOr

jana

tum caho

;t\imnan

jha&

se

ws se

AOr tum

AOr tuMharI

jNnt

do&no& `aAo

bIvI



z
ifr wn do&no&

=Etan

j>ailm jma

35

ko fuslaya

se

ifr tum

dr`>\t

ho jaAoge

;s

tuMhare baj>

tum wtr

AOr hm

jaAo

ne kha

ws me&

vh 9e

se jo

ifr wNhe&

ws se

inklva idya

w

w r

ifr haisl
kr il@

36

vK>t

tk

AOr

saman

i5kana

j>mIn

me&

AOr tuMhare
il@

du=\mn

baj> ke





37

rh\m krne

tOba k>ubUl

vala

krne vala

vh

be=k

ws

ifr ws ne

ku2

Apna

vh

kI

tOba k>ubUl kI

kilmat

rb

Q@

se

nhI& jante | (30)


AOr ws ne Aadm A ko sb
cIj>o& ke nam is`a@, ifr wNhe&
muz ko wn ke nam btlaAo Agr

w w w r
w


AOr

ne kha be=k mE& janta hU% jo tum

f>ir+to& ke samne ikya, ifr kha

janta

terI pakIj>gI byan krte hE&, ws

nam

be=k

f>sad krega AOr `>Un

Aadm





bta de

Kya tU ws me& bna@ga jo ws me&

sa9 tuz ko be @eb khte hE& AOr




hme&

bnane vala hU%, wNho& ne kha

bha@ga ? AOr hm terI tarIf> ke

AOr pakIj>gI

sb cIj>e&

se kha ik mE& j>mIn me& @k na;b

Kya tU





muz ko

AOr jb tuMhare rb ne f>ir+to&

bna@ga



w
w
AOr

Ailf>- lam-mIm (1)

Aadm

tum sCce ho | (31)


wNho& ne kha, tU pak hE, hme& ko:
;Lm nhI& mgr isf>R vh jo tU
ne hme& is`a idya, be=k tU hI
janne vala ihKmt vala hE | (32)
ws ne f>rmaya @e Aadm! wNhe&
wn ke nam btla de, so jb
ws ne wn ke nam btla@ ws ne
f>rmaya Kya mE& ne nhI& kha 9a
ik mE& janta hU% 2upI hu: bate&
AaSmano& AOr j>mIn kI AOr m&E
janta hU% jo tum j>aihr krte ho
AOr jo tum 2upate ho | (33)
AOr jb hm ne f>ir+to& ko kha
tum Aadm ko isj\da kro to
;b\lIs ke isva@ wNho& ne isj\da
ikya, ws ne ;n\kar ikya AOr
tkBbur ikya AOr vh kaif>ro& me&
se ho gya | (34)
AOr hm ne kha @e Aadm! tum rho
AOr tuMharI bIvI jNnt me&, AOr
tum do&no& ws me& se `aAo jha& se
caho ;t\imnan se, AOr n k>rIb
jana ws dr`>\t ke vrna tum
ho jaAoge j>ailmo& me& se | (35)
ifr =Etan ne wn do&no& ko
fuslaya ws se | ifr wNhe&
inklva idya ws halt se ijs me&
vh 9e, AOr hm ne kha tum wtr
jaAo, tuMhare baj>, baj> ke
du=\mn hE&, AOr tuMhare il@ j>mIn
me& i5kana hE AOr @k vK>t tk
samane ij>NdgI hE | (36)
ifr Aadm A ne haisl kr il@
Apne rb se ku2 kilmat, ifr
ws ne ws Aadm kI tOba k>ubUl
kI, be=k vh tOba k>ubUl krne
vala rh\m krne vala hE | (37)

hm ne kha tum sb yha& se wtr


jaAo, ps jb tuMhe& merI trf> se
ko: ihdayt phu%ce, so jo cla merI
ihdayt pr, n wn pr ko: `>Of>
hoga n vh g>mgIn ho&ge | (38)
AOr ijn logo& ne kuf> ikya AOr
zu4laya hmarI Aayto& ko, vhI
doj>`> vale hE&, vh hme=a ws me&
rhe&ge | (39)
@e bnI ;s/a:l AOlade yak>Ub!
merI nemt yad kro jo mE& ne tuMhe&
b~>=I AOr pUra kro mere sa9
ikya gya A>hd, mE& tuMhare sa9


Q@a

cla

so jo

ko:

merI

ihdayt

trf> se

tuMhe& phu%ce

ps jb

sb

yha& se

tum wtr

hm ne

jaAo

kha




w w w
AOr ijn

kuf> ikya

g>mgIn ho&ge

38

logo& ne

AOr

vh

ko:

wn pr

merI

to n

`>Of>

ihdayt

w
w

hme=a rhe&ge

39

ws me&

vh

doj>`> vale

hmarI

vhI

AOr zu4laya

Aayat


w
w w
AOr pUra

tuMhe&

kro

mE& ne b~>=I

jo

merI nemt

tum yad kro

yak>Ub

@e AOlad

muz hI se 6ro | (40)

w
w
w r

AOr ws pr :man laAo jo mE& ne

ws

AOr tum

pr jo

:man laAo

ikya gya A>hd pUra k%ga, AOr

naij>l ikya, ws kI ts\dIk> krne


vala jo tuMhare pas hE, AOr sb se
phle ws ke kaif>r n ho jaAo AOr
merI Aayat ke ;vj> 9o6>I k>Imt n
lo, AOr muz hI se 6ro | (41)
AOr n imlaAo hk> ko baitl
se, AOr hk> ko n 2upaAo jb ik
tum jante ho | (42)
AOr tum k>a;m kro nmaj> AOr
Ada kro j>kat AOr kUA> kro
kUA> krne valo& ke sa9 | (43)
Kya tum logo& ko nekI ka huKm
dete ho AOr Apne Aap ko -Ul jate
ho? hala&ik tum p7>te ho iktab,
Kya ifr tum smzte nhI& ? (44)
AOr tum mdd haisl kro sb\r

6ro

40

AOr muz

tuMhare sa9

mE& pUra

mere sa9 ikya

hI se

ikya gya A>hd

k'%ga

gya A>hd

w



w w w
;vj> lo

AOr

ws ke

kaif>r

phle

ho jaAo

AOr

tuMhare

ws

ts\dIk>

mE& ne naij>l

pas

kI jo

krne vala

ikya

w
w
hk>

baitl se

AOr

imlaAo

AOr muz

6ro

41

9o6>I

hI se

k>Imt

merI

Aayat

w
w w w
AOr Ada

j>kat

AOr k>a;m

nmaj>

kro

jb ik

jante ho

42

kro

AOr n

hk>

tum

2upaAo


w
w
w
AOr tum -Ul

nekI ka

jate ho

Kya tum huKm

log

kUA> krne

43

dete ho

vale

sa9

AOr kUA>
kro



w
w
sb\r se

AOr tum mdd

44

haisl kro

tum

Kya ifr

smzte

nhI&

iktab

p7>te ho

hala&ik
tum

Apne Aap

du=var hE mgr A>aijj>I krne

w w

valo& pr nhI& (45)

smzte hE&

AOr nmaj> se, AOr vh b6>I

vh jo smzte hE& ik vh Apne rb ke


"b" hone vale hE& AOr yh ik vh
ws kI trf> lO4ne vale hE& | (46)
@e bnI ;s/a:l AOlade yak>Ub!
tum merI nemt yad kro jo mE& ne
tuMhe& b~>=I AOr yh ik mE& ne tuMhe&
f>j>Ilt dI j>mane valo& pr | (47)
AOr ws idn se 6ro ijs idn ko:
=~>s iksI ka ku2 bdla n bnega,
AOr n ws se ko: isf>air= k>ubUl
kI ja@gI, AOr n ws se ko:
muA>avj>a ilya ja@ga, AOr n wn
kI mdd kI ja@gI | (48)

vh jo

A>aijj>I

45

pr

krne vale

mgr

b6>I

AOr vh

du=var

AOr nmaj>

r w

yak>Ub

@e AOlade

lO4ne vale

46

ws kI

AOr yh

Apna

b hone

trf>

ik vh

rb

vale

ik vh

w

w

47

j>mane vale

pr

tuMhe&

AOr yh

f>j>Ilt dIe

ik mE& ne

tum pr

mE& ne

jo

b~>=I

merI

tum yad

nemt

kro

w

w


k>ubUl kI

AOr

ja@gI

ku2

iksI

se

ko: =~>s

n bdla bnega

ws idn

AOr 6ro

w

w
w
48

mdd kI ja@gI

wn

AOr

ko:

muA>avj>a

Q@

ws se

ilya

AOr

ko:

ja@ga

isf>air=

ws se

Albk>r (2)

R@ja


A>j>ab

bura

vh tuMhe& du` dete 9e

Aale if>rA>On

se

hm ne& tuMhe&

AOr

irha: dI

jb

w w



se

Aaj>ma;=

ws

AOr me&

AOr ij>Nda

tuMharI A>Orte&

ifr tuMhe&

6ubo idya

bca ilya

dyaR

tuMhare

hm ne

AOr

il@

fa6> idya

jb

calIs

mUsa A

hm ne

AOr

vada ikya

jb

de` rhe 9e

50

AOr tum

ifr

kr idya

j>ailm

51

AOr tum

jma

wn ke bad

mUsa A

hm ne dI

@hsan mano

52

jb

taik tum

yh

rb

ilya AOr Aale if>rA>On ko 6ubo

tum ne

ifr

bna ilya

ws ke bad

tum se

w

w w

ApnI

mUsa

k>Om se

kha

AOr
jb

ihdayt pa lo

53

taik tum

AOr ksO4I

iktab

so tum

b26>a

jUA> kro

tum ne bna ilya

Apne Wpr

tum ne

be=k

ju>Lm ikya

tum

@e k>Om

nj>dIk

tuMhare il@

behtr

yh

ApnI jane&

so tum

pEda krne

hlak kro

vala

trf>

AOr
jb

54

rh\m krne

tOba k>ubUl

vala

krne vala

vh

be=k

tuMharI

`uLlm

hm de` le&

Aa ilya

`uLla

ALlah ko

jb tk

tuze

tuMharI mOt

bad

se

ij>Nda ikya

ifr

55

badl

wtara

AOr hm ne

tum pr

saya ikya

jo

pak cIj>e&

se

tum `aAo

AOr slva

@e mUsa

tum ne
kha

AOr

ibjlI kI

tum

k6>k

@hsan mano

taik tum

mNn

tum pr


w


57

vh j>uLm
krte 9e

ApnI jane&

9e

AOr leikn

Q@

ifr hm ne tuMhe& ws ke bad


maf> kr idya taik tum @hsan
mano | (52)
AOr jb hm ne mUsa ko iktab
dI AOr ksO4I hk> AOr baitl
ke drimyan f>rk> krne vala
taik tum ihdayt pa lo | (53)
AOr jb mUsa A ne ApnI k>Om
se kha, @e k>Om! be=k tum ne
Apne Wpr ju>Lm ikya b26>e ko
mabUd bna kr, so tum Apne
pEda krne vale kI trf> jUA>
kro, Apno& ko hlak kro, yh
tuMhare il@ behtr hE tuMhare pEda
krne vale ke nj>dIk, so ws
ne tuMharI tOba k>ubUl kr lI,
rh\m krne vala hE | (54)

z

w

hm ne tuMhe& dI&

ilya, AOr tum j>ailm hu@ | (51)

krne vala

mane&ge

56

b26>e ko wn ke bad mabUd bna

k>ubUl kI

w w



w
AOr hm ne

rato& ka vada ikya, ifr tum ne

be=k vh tOba k>ubUl krne vala

hm hrigj> n

tum de` rhe 9e

AOr jb hm ne mUsa A se calIs

tuMhara pEda


w
w

hm ne tuMhe&

idya, AOr tum de` rhe 9e | (50)

ws ne tOba

ifr tuMhe&

AOr jb hm ne& tuMhare il@ fa6>


idya dyaR, ifr hm ne tuMhe& bca






w w
AOr

A>Orto& ko ij>Nda 2o6> dete 9e, AOr

tuMhara

Aale if>rA>On

b26>a

ko j>ubh krte 9e AOr tuMharI

b6>I Aaj>ma;= 9I | (49)




w
hm ne maf>

bura A>j>ab | AOr vh tuMhare be4o&

ws me& tuMhare rb kI trf> se

r
w
w w w
rat

se irha: dI, vh tuMhe& du` dete 9e

krte 9e

b6>I

49

AOr jb hm ne& tuMhe& Aale if>rA>On

vh j>ubh



w
AOr hm ne

tuMhare be4e

2o6> dete 9e

Ailf>- lam-mIm (1)

wNho& ne j>uLm
ikya hm pr

AOr nhI&

AOr jb tum ne kha @e mUsa! hm


tuze hrigj> n mane&ge jb tk
ALlah ko hm `uLlm `uLla
n de` le&, ifr tuMhe& ibjlI kI
k6>k ne Aa ilya, AOr tum
de` rhe 9e | (55)
ifr hm ne tuMhe& tuMharI mOt ke
bad ij>Nda ikya taik tum
@hsan mano | (56)
AOr hm ne tum pr badl ka
saya ikya AOr hm ne tum pr
mNn AOr slva wtara, vh pak
cIj>e& `aAo jo hm ne tuMhe& dI& |
AOr wNho& ne hm pr j>uLm nhI&
ikya AOr leikn vh ApnI jano&
pr j>uLm krte 9e | (57)

Albk>r (2)
AOr jb hm ne kha tum dai`>l
ho jaAo ws bStI me&, ifr ws
me& jha& se caho baf>rag>t `aAo
AOr drvaj>e se dai`>l ho isj\da
krte hu@, AOr kho b~>= de, hm
tuMhe& tuMharI `>ta@& b~>= de&ge,
AOr A>nk>rIb ij>yada de&ge nekI
krne valo& ko | (58)
ifr j>ailmo& ne dUsrI bat se ws
bat ko bdl 6ala jo khI g:
9I wNhe&, ifr hm ne j>ailmo& pr
AaSman se A>j>ab wtara, Kyo&ik
vh naf>rmanI krte 9e| (59)
AOr jb mUsa A ne ApnI k>Om
ke il@ panI ma&ga, ifr hm ne
kha Apna A>sa pT9r pr maro,
to fU4 p6>e ws se barh c=\me,
hr k>bIle ne Apna 3a4 jan ilya,
tum `aAo AOr ipyo ALlah ke
irj>\k> se, AOr j>mIn me& n ifro
f>sad mcate | (60)
AOr jb tum ne kha @e mUsa!
hm @k `ane pr hrigj> sb\r n
kre&ge, Aap hmare il@ Apne rb
se duA>a kre& ik hmare il@ inkale
jo j>mIn wgatI hE, ku2 trkarI
AOr kk6>I AOr gNdum AOr
msUr AOr Pyaj> | ws ne kha Kya
tum bdlna cahte ho ? vh jo
Adna hE ws se jo behtr hE,
tum =hr me& wtro be=k tuMhare
il@ hoga jo tum ma&gte ho, AOr
wn pr ij>Llt AOr mohtajI
6al dI g:, AOr vh lO4e ALlah
ke g>j>b ke sa9, yh ;s il@
huAa ik vh ALlah kI Aayto& ka


Q@a

w


tum caho

huAa ik wNho& ne naf>rmanI kI


AOr vh hd se b7>te 9e | (61)

ws se

ifr `aAo

bStI

ws

tum

hm ne

AOr

dai`>l ho

kha

jb

w

r

w
hm b~>=

tuMhe&

b~>=de

de&ge

isj\da

AOr kho

AOr tum

drvaj>a

krte hu@

baf>rag>t

dai`>l ho


w

bat

ijn logo& ne j>uLm ikya

ifr bdl

j>ailm

6ala

nekI krne vale

58

AOr A>nk>rIb

tuMharI

ij>yada de&ge

`>ta@&


r
ijn logo& ne j>uLm ikya

A>j>ab

ifr hm ne

pr

j>ailm

wNhe&

wtara

khI g:

vh jo ik

dUsrI


w
ApnI k>Om

mUsa A

ke il@

AOr

panI ma&ga

jb

vh naf>rmanI

59

Kyo&ik

krte 9e

AaSman

se









c=\me

barh

ws se

to fU4 p6>e

Apna

pT9r

ifr hm

maro

A>sa

ne kha


w


z

ALlah ke idye hu@

AOr ipyo

irj>\k> se

tum `aAo

Apna 3a4

hr k>Om

jan ilya

w
r
w
@e mUsa

tum ne kha

AOr

f>sad mcate

60

jb

j>mIn

me&

AOr n ifro

r w



ws se

inkale hmare

Apna

hmare

jo

il@

rb

il@

duA>a kre&

@k

`ana

hrigj> n sb\r

pr

kre&ge


w w w
r


AOr msUr

AOr gNdum

AOr kk6>I

trkarI

se ku2

j>mIn

wgatI hE

w




behtr

vh

ws se jo

vh Adna

jo ik

Kya tum bdlna

ws ne

cahte ho

kha

AOr Pyaj>

ij>Llt

wn pr

AOr 6aldI g:

jo tum

tuMhare

ps

ma&gte ho

il@

be=k

=hr

tum wtro



w

w

;s il@ ik
vh

yh

ALlah

se

g>j>b ke sa9

AOr vh lO4e

AOr mohtajI


w
w

;n\kar krte 9e AOr nahk> nibyo&


ko k>t\l krte 9e, yh ;s il@

jha&

nibyo& ko

AOr k>t\l krte 9e

ALlah kI Aayto& ka

vh ;n\kar krte

vh 9e



61

hd se b7>te

AOr 9e

Q@

wNho& ne

;s il@

naf>rmanI kI

ik

yh

nahk>

10

R@ja

Ailf>- lam-mIm (1)

w w w
w
AOr sabI

AOr nsara

yhUdI hu@

AOr jo log

:man la@

be=k jo log

w
w

wn ka

to wn

Ajr

ke il@

AOr A>ml

nek

AOr roj>e Aai`>rt

kre

ALlah

:man

pr

la@

jo

w w w
hm ne

AOr

ilya

jb

g>mgIn ho&ge

62

AOr

vh

wn pr

AOr

ko: `>Of>

wn ka rb

pas

w
r



mj>bUtI

jo hm ne tuMhe& idya

se

pk6>o

kohe tUr

AOr hm ne

tuMhare Wpr

tum se ;k>rar

w5aya

w w

tum

bad

ws

ifr

ifr g@

prhej>gar

63

taik tum

ho jaAo

ws me&

jo

AOr yad r`o

r





nuk>\san w5ane

64

vale

AOr ws

to tum 9e

se

tum pr

kI rhmt

ALlah ka

ps Agr

f>J>l

w
w



tb hm

wn se

hF>te ke idn me&

ne kha

tum se

ij>yadtI kI

ijNho& ne

tum ne

AOr

jan ilya

Alb]a

samne valo& ke il@

ifr hm ne

;b\rt

wse bnaya

j>lIl

65

tum

bNdr

ho jaAo

w w
w
ApnI

mUsa A

k>Om se

kha

AOr

prhej>garo&

66

jb

AOr nsIht

ke il@

ws ke

AOr

pI2e

jo





w
mj>ak>

Kya tum krte

vh khne

ho hm se

lge

@k gay

tum j>u>bh kro

ik

tuMhe& huKm

be=k

deta hE

ALlah



hmare

duA>a

wNho& ne

il@

kre&

kha

jaihlo& se

67

ik ho jaW%

ALlah

mE& pnah

ws ne

kI

leta hU%

kha


r
gay

ik vh

f>rmata hE

be=k

ws ne

vh

kha

kEsI hE vh

hme&

btla@

Apna rb

w
r
w
jo tuMhe& huKm

68

idya jata hE

ps kro

ws

drimyan

jvan

2o4I

AOr

wm/

n bU7>I

r

f>rmata

be=k

ws ne

hE

vh

kha

kEsa ws ka r&g

hme&

vh
btlade

Apna rb

hmare

duA>a

wNho& ne

il@

kre&

kha





69

11

de`ne vale

AC2I
lgtI

ws ka r&g

ghra

j>dR r&g

Q@

@k gay

ik vh

be=k jo log :man la@ AOr


jo yhUdI hu@ AOr nsranI AOr
sabI, jo :man la@ ALlah pr
AOr roj>e Aai`>rt pr AOr nek
A>ml kre to wn ke il@ wn ke
rb ke pas wn ka Ajr hE, AOr
wn pr n ko: `>Of> hoga AOr n
vh g>mgIn ho&ge | (62)
AOr jb hm ne tum se ;k>rar
ilya, AOr hm ne tuMhare Wpr
kohe tUr w5aya, jo hm ne tuMhe&
idya hE vh mj>bUtI se pk6>o, AOr
jo ws me& hE wse yad r`o taik
tum prhej>gar ho jaAo | (63)
ifr ws ke bad tum ifr g@,
ps Agr ALlah ka f>J>l n
hota tum pr AOr ws kI rhmt
to tum nuk>\san w5ane valo& me& se
9e | (64)
AOr Alb]a tum ne wn logo&
ko jan ilya ijNho& ne tum me&
se hF>te ke idn me& ij>yadtI kI,
tb hm ne wn se kha tum j>lIl
bNdr ho jaAo | (65)
ifr hm ne wse samne valo&
ke il@ AOr pI2e Aane valo& ke
il@ ;b\rt bnaya AOr nsIht
prhej>garo& ke il@ | (66)
AOr jb mUsa A ne ApnI k>Om
se kha be=k ALlah tuMhe& huKm
deta hE ik tum @k gay j>ubh
kro, vh khne lge Kya tum hm
se mj>ak> krte ho ? ws ne kha mE&
ALlah kI pnah leta hU% ;s se
ik mE& jaihlo& se ho jaW% | (67)
wNho& ne kha Apne rb se hmare
il@ duA>a kre& ik vh hme& btla@
vh kEsI h E? ws ne kha be=k
vh f>rmata hE ik vh gay n
bU7>I hE AOr n 2o4I wm/ kI, ws
ke drimyan jvan hE, ps tuMhe&
jo huKm idya jata hE kro | (68)
wNho& ne kha hmare il@ duA>a kre&
Apne rb se ik vh hme& btla de
ws ka r&g kEsa hE ? ws ne kha
be=k vh f>rmata hE ik vh
@k gay hE j>dR rg& kI, ws ka
r&g `>Ub ghra hE, de`ne valo& ko
AC2I lgtI hE | (69)

Albk>r (2)
wNho& ne kha hmare il@ Apne
rb se duA>a kre& vh hme& btla de
vh kEsI hE ? Kyo&ik gay me& hm
pr ;=\itbah ho gya, AOr Agr
ALlah ne caha to be=k hm
j>r ihdayt pa le&ge | (70)
ws ne kha be=k vh f>rmata
hE ik vh @k gay hE n s0I ho,
n j>mIn jottI n `etI ko panI
detI, be @eb hE, ws me& ko: dag>
nhI&, vh bole Ab tum 5Ik bat
la@, ifr wNho& ne wse j>ubh
ikya, AOr vh lgte n 9e ik vh
j>ubh kre& | (71)
AOr jb tum ne @k AadmI ko


Q@a

krne vala 9a jo tum 2upate


9e | (72)
ifr hm ne kha tum ws mk>tUl
ko gay ka @k 4uk6>a maro, ;s
trh ALlah mudoR& ko ij>Nda krega,
vh tuMhe& id`ata hE ApnI in=ainya&
taik tum g>Or kro | (73)
ifr ws ke bad tuMhare idl s~>t

@k

be=k baj> pT9ro& se nhre& fU4


inkltI hE&, AOr be=k wn me& se
baj> f4 jate hE& to inklta hE
wn se panI, AOr wn me& se baj>
ALlah ke 6r se igr p6>te hE&,
AOr ALlah ws se be`>br nhI&
jo tum krte ho | (74)
ifr Kya tum tvk>\k>o r`te ho ?

ka klam sunta hE ifr vh ws


ko bdl 6alte hE& ws ko smz
lene ke bad, AOr vh jante
hE& | (75)
AOr jb vh wn logo& se imlte
hE& jo :man la@ to khte hE& hm
:man la@, AOr jb wn ke baj>
dUsro& ke pas Akele hote hE& to
khte hE& Kya tum wNhe& vh btlate
ho jo ALlah ne tum pr j>aihr
ikya taik vh ws ke j>rI@ tuMhare
rb ke samne huJjt la@& tum pr,
to Kya tum nhI& smzte ? (76)

vh kEsI

hme&

vh

Apna

hmare

duA>a

wNho&

btla de

rb

il@

kre&

ne kha

be=k

ws ne

vh

kha

70

j>r ihdayt

ALlah ne

pa le&ge

caha

Agr

AOr
be=k hm


w
r

ko:

ws me&

nhI&

dag>

be @eb

`etI

panI detI

AOr

jottI

j>mIn

n s0I hu:

w w

vh kre&

71

AOr vh

ifr wNho& ne j>ubh

lgte n 9e

ikya ws ko

5Ik bat

tum la@

Ab

vh bole

w r

w
jo tum 9e

j>aihr

AOr

krne vala

ALlah

ifr tum

ws me&

@k AadmI

zg6>ne lge

tum ne k>t\l

AOr

ikya

jb








ij>Nda krega

mudeR

;s trh

ALlah

ws ka 4uk6>a

ifr hm

wse maro

2upate

72

ne kha

bad

s~>t

tuMhare idl

ifr

ho g@

g>Or kro

73

taik tum

Apne

AOr tuMhe&

in=an

id`ata hE




r
w

r
pT9r

AOr

se

ws se

s~>t

be=k

ya

ij>yada

pT9r jEse

so vh

ws


w

ws se

to

f4

Alb]a

ws se

AOr

inklta hE

jate hE&

jo

baj>

be=k

nhre&

fU4

ws se

inkltI hE&

Alb]a


w
w
AOr nhI&

be`>br

ALlah ka 6r

ALlah

se

Alb]a igrta hE

AOr

ws se

panI

be=k

ik vh man le&ge tuMharI `>aitr,


AOr wn me& se @k f>rIk> ALlah

Kyo&ik

f>rmata hE

ik vh

Gaay

ho g@, so vh pT9r jEse ho g@


ya ws se ij>yada s~>t, AOr

gay

ho gya

w
w

k>t\l ikya ifr tum ws me&


zg6>ne lge AOr ALlah j>aihr

;=\itbah

hm pr

tuMhare

AOr 9a

man le&ge

il@

Kya ifr tum

ik

tvk>\k>o r`te ho

74

tum krte ho

se jo




vh bdl 6alte

bad

ifr

hE& ws ko

ALlah ka
klam

vh sunte hE&

wn se

@k f>rIk>

w w
vh

:man

khte hE&

la@

jo log

vh

AOr

imlte hE&

jb

75

jante hE&

AOr vh

jo wNho& ne
smz ilya

w





jo

Kya btlate ho wNhe&

khte hE&

baj>

pas

wn ke baj>

Akele

AOr

hm :man

hote hE&

jb

la@





76

to Kya tum nhI&


smzte

tuMhara rb

Q@

samne

ws ke

taik vh huJjt

j>rI@

la@& tum pr

tum pr

j>aihr ikya
ALlah ne

12

R@ja

w
w w
vh j>aihr

77

AOr jo

krte hE&

jo vh 2upate hE&

janta hE

ik ALlah

Kya

vh jante

nhI&

w
w
mgr

AOr

vh

Aaj>UR@&

nhI&

isva@

iktab

vh nhI& jante

AOr

Anp7>

wn me&





ifr

Apne ha9o& se

iktab

wn ke

il`te hE&

so `>rabI

il@ jo

9o6>I

k>Imt

ws

taik vh

ALlah ke

se

haisl kre&

pas

se

kam lete hE&

yh

vh khte hE&

w

w

AOr wNho&

vh kmate hE&

79

ne kha

ws se

wn ke

AOr

jo

il@

`>rabI

il`a

wn ke ha9

ws se

wn ke

jo

il@


w



Kya tum ne

ALlah ke pas

ilya

kh do

cNd

idn

isva@

ALlah pr

tum khte ho

ya

Aag

2u@gI

Apna

i`>laf> krega

ik

vada

ALlah

hrigj> n

ko: vada

w




ws kI `>ta@&

ws

ko:

AOr 3er ilya

ko

kma:

bura:

ijs ne

Kyo&

tum jante

80

nhI&

w


w w
AOr jo log

81

hme=a rhe&ge

ws me&

vh

Aag vale doj>`>I

ps yhI log

w



w
vh

jNnt vale

yhI log

AOr wNho& ne

AC2e A>ml

ik@

:man la@

w
w


bnI ;s/a:l

pu~>ta A>hd

hm ne ilya

AOr

82

jb

hme=a rhe&ge

ws me&


w

w
AOr k>rabtdar

huSne sulUk

isva@

AOr ma% bap se

tum ;badt n krna

ALlah

w


w w

AC2I bat

logo& se

AOr tum khna

AOr imSkIn

AOr ytIm

jma

jma

w w
ifr

j>kat

AOr dena

nmaj>

AOr tum k>a;m krna



w

83

13

ifr jane vale

AOr tum

tum me& se

cNd @k

Q@

janta hE jo vh 2upate hE& AOr jo


vh j>aihr krte hE& | (77)
AOr wn me& ku2 Anp7> hE& jo
iktab nhI& jante isva@ cNd
Aaj>URAo& ke, AOr vh isf>R guman
se kam lete hE& | (78)
so wn ke il@ `>rabI hE jo vh
iktab il`te hE& Apne ha9o& se,
ifr khte hE& yh ALlah ke pas
se hE taik ws ke j>rI@ haisl
kr le& 9o6>I sI k>Imt, so wn
ke il@ `>rabI hE ws se jo wn
ke ha9o& ne il`a, AOr wn ke
il@ `>rabI hE ws se jo vh
kmate hE& | (79)

hrigj> nhI&






jo nhI&

Kya vh nhI& jante ik ALlah

guman se

78


w


so `>rabI

Ailf>- lam-mIm (1)

isva@

tum ifr g@

AOr wNho& ne kha ik hme& Aag


hrigj> n 2u@gI isva@ igntI
ke cNd idn, kh do, Kya tum
ne ALlah ke pas se ko: vada
ilya hE ik ALlah hrigj> Apne
vade ke i`>laf> nhI& krega ya tum
ALlah pr vh khte ho jo tum
nhI& jante ? (80)
Kyo& nhI&! ijs ne kma: ko:
bura: AOr ws ko ws kI `>taAo&
ne 3er ilya ps yhI log doj>`>I
hE&, vh ws me& hme=a rhe&ge| (81)
AOr jo log :man la@ AOr
wNho& ne AC2e A>ml ik@ yhI
log jNnt vale hE&, vh ws me&
hme=a rhe&ge | (82)
AOr jb hm ne ilya bnI ;s/a:l
se pu~>ta A>hd ik tum ALlah ke
isva iksI kI ;badt n krna,
AOr ma% bap se huSne sulUk krna,
AOr k>rabtdaro&, ytImo& AOr
imSkIno& se | AOr tum khna logo&
se AC2I bat, AOr nmaj> k>a;m
krna AOr j>kat dena, ifr tum
ifr g@ tum me& se cNd @k ke
isva, AOr tum ifr jane vale
ho | (83)

Albk>r (2)
AOr ifr jb hm ne tum se pu~>ta
A>hd ilya ik tum Apno& ke `>Un
n bhaAoge AOr n tum Apno&
ko ApnI bs\ityo& se inkaloge,
ifr tum ne ;k>rar ikya AOr tum
gvah ho | (84)
ifr tum vh log ho jo k>t\l
krte ho Apno& ko, AOr Apne
@k f>rIk> ko wn ke vtn se
inkalte ho, tum c7>a: krte ho
wn pr gunah AOr srk=I se,
AOr Agr vh tuMhare pas k>EdI
Aa@& to bdla de kr wNhe& 2u6>ate
ho, hala&ik wn ka inkalna
tum pr hram ikya gya 9a, to
Kya tum iktab ke baj> ihSse pr
:man late ho AOr baj> ihSse ka
;n\kar krte ho ? so tum m&e jo
@esa kre ws kI Kya sj>a hE ?
isva@ ;s ke ik duinya
kI ij>NdgI me& sva: AOr vh
ik>yamt ke idn s~>t A>j>ab kI
trf> lO4a@ ja@&ge, AOr jo tum
krte ho ALlah ws se be`>br
nhI& | (85)
yhI log hE& ijNho& ne `>rId lI
Aai`>rt ke bdle duinya kI
ij>NdgI, so wn se A>j>ab hlka
n ikya ja@ga, AOr n vh mdd
ik@ ja@&ge | (86)


Q@a



w

w

iktab dI, AOr hm ne ws ke


bad pE dr pE -eje rsUl, AOr hm
ne mrym ke be4e :sa A ko
`ulI in=ainya& dI& AOr ws kI
mdd kI ijb/a:l A ke j>rI@,
Kya ifr jb tuMhare pas ko:
rsUl ws ke sa9 Aaya jo tuMhare
nf>\s n cahte 9e to tum ne
tkBbur ikya, so @k igroh ko
tum ne zu4laya AOr @k igroh
ko tum k>t\l krne lge | (87)
AOr wNho& ne kha hmare idl pdeR
me& hE&, bl\ik wn pr wn ke kuf>
ke sbb ALlah kI lant hE, so
9o6>e hE& jo :man late hE& | (88)

Apno& ke `>Un

tum se pu~>ta

n tum bhaAoge

AOr

hm ne ilya

A>hd

jb


w r


w
gvah ho

84

tum ne ;k>rar

AOr tum

ifr

ikya

ApnI bs\itya&

se

Apno&

w
Apne se

AOr tum

@k f>rIk>

k>t\l

Apno& ko

inkalte ho

vh log

krte ho

tum

ifr

r
w w
w
w
AOr

AOr srk=I

Agr

gunah se

tum c7>a:

wn pr

wn ke vtn

krte ho

se

w w

inkalna wn ka

tum pr

hram

hala&ik

tum bdla de kr

ikya gya

vh

2u6>ate ho wNhe&

vh Aa@& tuMhare

k>EdI

pas

w


w

sj>a

so Kya

AOr ;n\kar

baj> ihSse

iktab

krte ho

to Kya tum :man

baj> ihSse

late ho





duinya

ij>NdgI

me&

'sva:

isva@

tum me& se

yh

kre

jo


w w
w

ws se

be`>br

jo

ALlah

AOr

s~>t A>j>ab

nhI&

vh lO4a@

trf>

ja@&ge

AOr ik>yamt ke idn


w

w
Aai`>rt

duinya

ke bdle

ij>NdgI

vh ijNho&

`>rId lI

yhI log

ne

85

tm krte ho

w




w

mdd ik@ ja@&ge

86

AOr AlbTta hm ne mUsa A ko

AOr

tum inkaloge

AOr

vh

A>j>ab

wn se

so hlka n ikya ja@ga

w

w
rsUl

AOr hm ne

ws ke bad

iktab

pE dr pE -eje

mUsa

AOr AlbTta hm ne dI


w
w


AOr ws kI

ijb/a:l A ke j>rI@

mdd kI

`ulI in=ainya&

mrym ka be4a

:sa A

AOr hm
ne dI




r

tum ne tkBbur ikya

tuMhare nf>\s

n cahte

ws ke

ko: rsUl

sa9 jo

Aaya tuMhare

Kya ifr

pas

jb

w w

pdeR me&

hmare idl

AOr wNho&
ne kha

87

tum k>t\l

AOr @k

krne lge

igroh

tum ne zu4laya

so @k
igroh

88

jo :man late hE&

so 9o6>e

Q@

wn ke kuf> ke

wn pr lant

sbb

ALlah kI

bl\ik

14

R@ja


w

wn ke pas

ws

ts\dIk>

ALlah ke

kI jo

krne valI

pas

se

wn ke pas

iktab

AOr jb

Aa:


w
ijn logo& ne kuf> ikya

so jb

pr

kaif>r

f>Th ma&gte

AOr

;s se phle

kaif>r jma

pr

so lant

ws ke mun\ikr

vh

ALlah kI

ho g@

phcante 9e

Aaya wn ke

jo

ij>d

ws se

vh mun\ikr

ALlah ne

jo

hu@

ik

Apne Aap

ws ke

bec 6ala

bura hE

bdle

wNho& ne

jo





Apne bNde

se

jo vh cahta hE

Apna

pr

naij>l krta hE

se

f>J>l

ik

ALlah

A>j>ab

AOr kaif>ro& ke il@

g>j>b

pr

so vh

g>j>b

naij>l ikya

ws pr

tum :man

khte hE&

ALlah ne

jo

laAo

AOr jb kha

wNhe&

'sva

90

jata hE

krne vala

w
w r w

hk>

hala&ik

ws ke

ws se

AOr ;n\kar

vh

A>lava

jo

krte hE&

hm pr

naij>l

ws pr

hm :man

ikya gya

jo

late hE&




ALlah ke nbI

tum k>t\l

jma

krte rhe

so Kyo&

kh de&

wn ke pas

ws kI

ts\dIk>

jo

krne vala

w

tuMhare pas

AOr AlbTta

Aa@

moimn jma

91

tum ho

Agr

ws ke bad

tum ne

b26>a

`ulI in=ainyo&

ifr

bna ilya

ke sa9

mUsa

r

w

kohe tUr

tuMhare Wpr

AOr hm ne

tum se pu~>ta

bulNd ikya

A>hd

hm ne ilya

AOr
jb

92

j>ailm
jma

w

w
hm ne suna

vh bole

AOr suno

mj>bUtI se

jo hm ne idya tuMhe&

pk6>o


w
w

bsbb wn ke kuf>

b26>a

wn ke idl

AOr rca

me&

idya gya

AOr naf>rmanI kI




93

15

moimn

Agr tum ho

:man tuMhara

ws

tuMhe& huKm

Kya hI

ka

deta hE

bura jo

Q@

pas hE AOr vh ;s se phle


kaif>ro& pr f>Th ma&gte 9e, so
phcante 9e vh ws ke mun\ikr
ho g@, so kaif>ro& pr ALlah
kI lant | (89)
bura hE ijs ke bdle wNho& ne
Apne Aap ko bec 6alae ik vh
ws ke mun\ikr ho g@ jo ALlah
ne naij>l ikya ;s ij>d se ik
ALlah naij>l krta hE Apne
f>J>l se Apne ijs bNde pr vh
cahta hE, so kma la@ g>j>b pr
g>j>b, AOr kaif>ro& ke il@ sva
krne vala A>j>ab hE | (90)
AOr jb wn se kha jata hE
ik tum :man laAo ws pr jo
ALlah ne naij>l ikya to khte
hE& hm ws pr :man late hE& jo
hm pr naij>l ikya gya AOr
;n\kar krte hE& ws ka jo ws
ke A>lava hE, hala&ik vh hk> hE,
ws kI ts\dIk> krne vala jo
wn ke pas hE, Aap kh de& so
Kyo& tum ALlah ke nibyo& ko ;s
se phle k>t\l krte rhe ho ? Agr
tum moimn ho | (91)

;s se phle




w

AOr tum

ts\dIk> krne valI jo wn ke

kma la@

w
vh

trf> se iktab Aa:, ws kI

pas



w
w
naij>l ikya

AOr jb wn ke pas ALlah kI

jb wn ke pas vh Aaya jo vh

vh 9e

w

89

Ailf>- lam-mIm (1)

kh de&

AOr AlbTta mUsa A tuMhare


pas `ulI in=ainyo& ke sa9 Aa@,
ifr tum ne ws ke bad b26>e
ko mabUd bna ilya AOr tum
j>ailm ho | (92)
AOr jb hm ne tum se pu~>ta A>hd
ilya AOr tuMhare Wpr kohe tUr
bulNd ikya AOr kha jo hm
ne tuMhe& idya hE mj>bUtI se pk6>o
AOr suno, to vh bole hm ne
suna AOr naf>rmanI kI, AOr wn
ke idlo& me& b26>a rca idya gya
wn ke kuf> ke sbb, kh de& Kya
hI bura hE ijs ka tuMhe& huKm deta
hE tuMhara :man, Agr tum moimn
ho | (93)

kh de& Agr tuMhare il@ hE


Aai`>rt ka 3r ALlah ke pas
`>as tOr pr dUsre logo& ke isva,
to tum mOt kI AajR>U kro Agr
tum sCce ho | (94)
AOr vh hrigj> k-I mOt kI
AajR>U n kre&ge ws ke sbb jo
wn ke ha9o& ne Aage -eja, AOr
ALlah j>ailmo& ko janne vala
hE | (95)
AOr AlbTta tum wNhe& dUsre


Q@a







`>as tOr pr

ij>yada, wn me& se hr @k cahta


hE ka= vh hj>ar sal kI wm/
pa@, AOr ;tnI wm/ idya jana
wse A>j>ab se dUr krne vala
nhI&, AOr ALlah de`ne vala hE
jo vh krte hE& | (96)
kh de& jo ijb/Il A ka
du=\mn ho to be=k ws ne yh Aap
ke idl pr naij>l ikya hE ALlah

Aai`>rt ka 3r

tuMhare il@

Agr hE

kh de&



w

sCce

94

tum ho

Agr

to tum Aaj>UR

mOt

log

kro

isva@

w

w
Jaanne

AOr

vala

ALlah

wn ke ha9

bsbb jo Aage -eja

AOr vh hrigj> ws kI

k-I

AajRU> n kre&ge

logo& se ij>yada ij>NdgI pr hrIs


paAoge, AOr mu=\irko& se -I

ALlah ke pas

ij>NdgI pr

log

AOr AlbTta

ij>yada hrIs

j>ailmo& ko

95

tum paAoge wNhe&


w

sal

ka= vh

hj>ar

wn ka hr @k

wm/ pa@

cahta

ijn logo& ne i=kR ikya

hE

mu=\irk

AOr se

w
w

jo

de`ne vala

AOr

ik vh wm/

ALlah

idya ja@

A>j>ab

wse dUr

se

AOr vh nhI&

krne vala



w
yh naij>l

to be=k

ikya

ws ne

ijb/Il ka

du=\mn

ho

jo

kh de&

vh krte hE&

96

vala jo ;s se phle hE, AOr

ihdayt AOr `>u=`>brI :man

AOr ihdayt

ke huKm se, ws kI ts\dIk> krne

jo du=\mn ho ALlah ka AOr

ws ke f>ir+to& AOr ws ke rsUlo&

AOr ws ke f>ir+te

valo& ke il@ | (97)

ka AOr ijb/Il AOr imka:l ka,


to be=k ALlah kaif>ro& ka
du=\mn hE | (98)
AOr AlbTta hm ne Aap s kI
trf> vaje>h in=ainya& wtarI& AOr

ka

bl\ik wn ke Ak\sr :man nhI&


r`te | (100)
AOr jb wn ke pas @k rsUl
Aaya ALlah kI trf> se, ws
kI ts\dIk> krne vala jo wn ke
pas hE, to fe&k idya @k f>rIk>
ne Ahle iktab ke, ALlah kI
iktab ko ApnI pI5 pI2e, goya
ik vh jante hI nhI& | (101)

ts\dIk>

jo

krne vala

ALlah ke huKm se

tere idl pr

ALlah
ka

du=\mn

ho

jo

:man valo& ke il@

97

AOr `>u=`>brI

to be=k

du=\mn

AOr imka:l

ALlah

AOr ws ke

AOr ijb/Il

rsUl

w

w


krte hE& | (99)

idya wn me& se @k f>rIk> ne,

ws kI

w

w

kaif>ro& ka

98

ws

ko: A>hd ikya to ws ko to6>

;s se phle


w w r

wn ka ;n\kar isf>R naf>rman

Kya @esa nhI& jb -I wNho& ne

Albk>r (2)

in=ainya& vaje>h

AOr nhI& ;n\kar krte

Aap kI trf>

hm ne wtarI

Kya jb -I

99

AOr Alb]a


w




wn me& se

@k

to6> idya

ko:

wNho& ne

f>rIk>

ws ko

A>hd

A>hd ikya

Aaya wn ke

AOr

pas

jb

naf>rman

mgr

r w
ALlah kI trf> se

@k rsUl

100

Ak\sr

:man nhI& r`te

wn ke

bl\ik





w

iktab dI g:
Ahle iktab


101

jante nhI&

ijNhe&

se

@k f>rIk>

fe&k
idya

wn ke pas

ws

ts\dIk>

kI jo

krne vala

r r
goya ik vh

Q@

ApnI pI5

pI2e

ALlah kI iktab

16

R@ja

w

w
AOr kuf> n

suleman A

ikya

bad=aht

me&

=Etan

p7>te 9e

AOr wNho& ne

jo

pErvI kI

w



jadU

log

vh is`ate

kuf> ikya

=Etan jma

leikn

suleman A

w
ww
w

AOr ma"t

ha"t

baibl me&

do f>ir+te

AOr jo naij>l

pr

ikya gya

ps tU

Aaj>ma;=

kuf> n kr

hm

vh

isf>R

yha& tk

kh dete

iksI ko

AOr vh n is`ate

w
AOr ws kI

`>aivNd

bIvI

drimyan

ws se

ijs se juda: 6alte

wn dono& se

so vh sI`te

w

ALlah

huKm se

mgr

iksI ko

nuk>\san phu%cane

ws se

AOr vh nhI&

vale

w w
w

AOr vh jan cuke

AOr

wNhe& nf>a de

jo wNhe& nuk>\san phu%ca@

AOr vh sI`te hE&

AOr AlbTta

ko: ihSsa

bura

nhI& ws

Aai`>rt me&

yh `>rIda

ke il@

ijs ne

w
w
AOr

vh

vh jante hote

102

Agr

ka=

Apne Aap ko

ws se

jo wNho& ne
bec idya

w
behtr

ALlah ke pas

se

AOr prhej>gar

to i5kana pate

bn jate

ra;na

n kho

:man la@

vh log

@e

jo

ka= vh jante hote

103

w w

w

ddRnak

104

A>j>ab

AOr kaif>ro& ke il@

AOr suno

wnj>> urna

AOr kho

w
w


AOr

mu=\irk jma

Ahle iktab

se

kuf> ikya

ijn logo& ne

nhI& cahte

`>as

AOr

kr leta hE

ALlah

tuMhara rb

se

-la:

se

tum pr

naij>l
kI ja@

ik


w

105

17

b6>a

f>J>l vala

AOr

ALlah

ijse cahta hE

Q@

AOr wNho& ne ws kI pErvI kI jo


=Etan suleman A kI bad=aht
me& p7>te 9e | AOr kuf> nhI& ikya
suleman A ne leikn =Etano& ne
kuf> ikya, vh logo& ko jadU
is`ate, AOr jo baibl me& ha"t
AOr ma"t do f>ir+to& pr naij>l
ikya gya, AOr vh n is`ate
iksI ko yha& tk ik kh dete
hm to isf>R Aaj>ma;= hE& ps tU
kuf> n kr, so vh sI`te wn
dono& se vh ku2 ijs se `>aivNd
AOr ws kI bIvI ke drimyan
juda: 6alte, AOr vh nuk>\san
phu%cane vale nhI& ws se iksI ko
mgr ALlah ke huKm se, AOr vh
sI`te jo wNhe& nuk>\san phu%ca@
AOr wNhe& nf>a n de, AOr Alb]a
vh jan cuke 9e ik ijs ne yh
`>rIda ws ke il@ Aai`>rt me&
ko: ihSsa nhI&, AOr AlbTta
bura hE ijs ke bdle wNho& ne
Apne Aap ko bec idya | ka=
vh jante hote | (102)
AOr Agr vh :man le Aate AOr
prhej>gar bn jate to ALlah ke
pas AC2a bdla pate, ka= vh
jante hote | (103)

vh :man late

Ailf>- lam-mIm (1)

ApnI

rhmt se

@e logo jo :man la@ ho


moimno&e ! ra;na n kho AOr
wnj>> urna hmarI trf> tvJjh
f>rma;@ kho AOr suno, AOr
kaif>ro& ke il@ ddRnak A>j>ab
hE | (104)
Ahle iktab me& se ijn logo& ne
kuf> ikya vh nhI& cahte AOr n
mu=\irk ik tum pr tuMhare rb
kI trf> se ko: -la: naij>l
kI ja@ AOr ALlah ijse cahta
hE ApnI rhmt se `>as kr leta
hE AOr ALlah b6>e f>J>l vala
hE | (105)


Q@a

Albk>r (2)

hE& ya wse hm -ula dete hE& ws se


behtr ya ws jEsI le Aate hE&,
Kya tU nhI& janta ik ALlah hr
=E pr k>aidr hE | (106)
Kya tU nhI& janta ik ALlah ke
il@ hE AaSmano& AOr j>mIn kI
bad=aht, AOr tuMhare il@ nhI&
ALlah ke isva ko: hamI AOr n
mddgar | (107)
Kya tum cahte ho ik Apne rsUl
se sval kro jEse sval ik@ g@
;s se phle mUsa A se, AOr
jo :man ke bdle kuf> ;`\>ityar
kr le so vh -4k gya sI0e
raSte se | (108)
bhut se Ahle iktab ne caha
ik vh ka= tuMhe& lO4a de& tuMhare
:man ke bad kuf> me&, Apne idl
ke hsd kI vjh se, ws ke
bad jb ik wn pr hk> vaje>h
ho gya, ps tum maf> kr do AOr
drguj>r kro yha& tk ik ALlah
Apna huKm la@, be=k ALlah
hr cIj> pr k>aidr hE | (109)
AOr nmaj> k>a;m kro AOr
dete rho j>kat, AOr Apne il@
jo -la: Aage -ejoge tum wse
pa loge ALlah ke pas, be=k
tum jo ku2 krte ho ALlah wse
de`ne vala hE | (110)
AOr wNho& ne kha hrigj> dai`>l
n hoga jNnt me& isva@ ws ke
jo yhUdI ho ya nsranI, yh wn
kI zU4I AajR>U@& hE&, kh dIij@ tum
laAo ApnI dlIl Agr tum sCce
ho | (111)
Kyo& nhI& ? ijs ne Apna cehra
ALlah ke il@ zuka idya AOr
vh nekokar ho to ws ke il@
ws ka Ajr ws ke rb ke pas
hE, AOr wn pr ko: `>Of> nhI&
AOr n vh g>mgIn ho&ge | (112)






ya ws jEsa

ws se

behtr

ya wse -ula

le Aate hE&

jo hm mnsU`>

ko: Aayt

dete hE&

krte hE&




ws ke

ik

Kya tU nhI&

il@

ALlah

janta

k>aidr

106

hr =E

pr

ik

tU

Kya

ALlah

janta

nhI&

w r
w


w
ALlah ke

ko:

se

isva

tuMhare il@

AOr nhI&

AOr j>mIn

AaSmano&

bad=aht

r

w
w w

jEse

Apna rsUl

sval kro

ik

Kya tum cahte ho

AOr n mddgar

107

hamI

w


:man ke bdle

;`\>ityar

kuf>

AOr jo

kr le

;s se phle

sval

mUsa

ik@ g@


Ahle iktab

se

bhut

caha

raSta

108

sI0a

so vh -4k gya


w

r

vjh se

hsd

kuf> me&

tuMhare :man

bad

se

ka= tuMhe& lO4a de&



ps tum maf>
kr do

hk>

vaje>h

wn pr

jb ik

ho gya

bad

Apne idl

cIj>

hr

be=k

pr

la@

Apna huKm

ALlah

yha& tk

ALlah

AOr drguj>r kro

w w w

Aage -ejoge

AOr jo

AOr

j>kat

AOr tum

nmaj>

dete rho

109

k>a;m kro

ko: Aayt ijse hm mnsU`> krte

k>aidr



w


be=k

jo ku2 tum krte ho

tum pa loge

ALlah ke pas

ALlah

-la:

wse

Apne il@

w



yhUdI

ho

jo

isva@

jNnt

hrigj> dai`>l

AOr wNho& ne

n hoga

kha

110

de`ne vala





Agr tum ho

ApnI dlIl

tum laAo

kh
dIij@

zU4I AajR>U@&

yh

ya nsranI


w w

to ws
ke il@

nekokar

AOr

ALlah

Apna

vh

ke il@

cehra

zuka idya

ijs

Kyo& nhI&

sCce

111

w w

112

g>mgIn ho&ge

vh

AOr
n

Q@

wn pr

ko: `>Of>

AOr

ws

ka rb

pas

ws ka
Ajr

18

R@ja





w

w

nsara

AOr kha

iksI cIj>

pr

nsara

nhI&

yhUd

AOr kha



w


jo log

kha

;sI trh

iktab

hala&ik

p7>te hE&

vh

iksI cIj> pr

yhUd

nhI&

ik>yamt ke idn

f>Esla krega wn

so

ke drimyan

ALlah

wn kI bat

jEsI

;Lm nhI& r`te

roka

se - jo

b6>a j>ailm

AOr kOn

;`>itlaf> krte

113

ws me&

vh 9e

ijs me&




w
ws kI vIranI

AOr

me&

ws ka nam

koi== kI

ws me&

ij>k

ik

ikya ja@

ALlah kI ms\ijde&

w

wn ke

duinya me&

6rte hu@

il@

mgr vha& dai`>l hote

wn ke

ik

n 9a

il@

yh log


w

w w

AOr ALlah ke il@

AOr mg\>irb

b6>a

114

m=\irk>

A>j>ab

AOr wn

Aai`>rt me&

'sva:

ke il@

w w

115

janne

vus\A>t

be=k

vala hE

vala

ALlah

ALlah ka samna

to ws

tum mu%h

trf>

kro

so ijs trf>


w
w

AaSmano& me

bl\ik ws

jo

vh pak hE

ke il@

pEda

AaSmano&

AOr wNho& ne

ALlah ne

kha

w
r

w


r
AOr j>mIn

be4a

bna ilya

j>ere f>rman

116

krne vala

ws ke
il@

sb

AOr j>mIn

w
w
jo log

AOr

to vh

117

kha

ho jata hE

ho ja

wse

khta hE

to yhI

ko:

vh f>Esla

AOr

kam

krta hE

jb

;sI trh

ko:

hmare pas

in=anI

AatI

hm se klam krta

ya

ALlah

Kyo& nhI&

;Lm nhI& r`te




wn ke idl

@k jEse ho g@

;n kI bat

jEsI

;n se phle

jo log

kha

hk> ke sa9

Aap ko -eja

be=k
hm

yk>In r`te hE&

118

logo& ke
il@

in=ainya&

19

doj>`> vale

se

kr dI

AOr n Aap se

AOr

`>u=`>brI

pU2a ja@ga

6rane vala

dene vala

Q@

AOr yhUd ne kha nsara iksI


cIj> pr nhI&, AOr nsara ne kha
yhUdI iksI cIj> pr nhI& hala&ik
vh p7>te hE& iktab | ;sI trh
wn logo& ne wn jEsI bat khI
jo ;Lm nhI& r`te, so ALlah
wn ke drimyan ik>yamt ke idn
f>Esla krega ijs bat me& vh
;`>itlaf> krte 9e | (113)
AOr ws se b6>a j>ailm kOn
ijs ne ALlah kI ms\ijdo& se
roka ik wn me& ALlah ka nam
ilya ja@, AOr ws kI vIranI
kI koi== kI, wn logo& ke il@
hk> n 9a ik vha& dai`>l hote
mgr 6rte hu@, wn ke il@
duinya me& sva: hE AOr wn
ke il@ Aai`>rt me& b6>a A>j>ab
hE | (114)
AOr ALlah ke il@ hE m=\irk>
AOr mg\>irb, so ijs trf> tum
mu%h kro wsI trf> ALlah ka
samna hE, be=k ALlah vus\A>t
vala, janne vala hE | (115)
AOr wNho& ne kha ALlah ne be4a
bna ilya hE, vh pak hE,
bl\ik wsI ke il@ hE jo AaSmano&
me& AOr j>mIn me& hE, sb wsI ke
j>ere f>rman hE& | (116)
vh pEda krne vala hE AaSmano&
ka AOr j>mIn ka, AOr jb vh
iksI kam ka f>Esla krta hE to
wse yhI khta hE ho ja to vh
ho jata hE | (117)
AOr jo log ;Lm nhI& r`te,
wNho& ne kha ALlah hm se
klam Kyo& nhI& krta ya hmare
pas ko: in=anI Kyo& nhI& AatI ?
;sI trh ;n se phle logo& ne ;n
jEsI bat khI, ;n Agle ip2le
gumraho& ke idl @k jEse hE& | hm
ne yk>In r`ne vale logo& ke il@
in=ainya& vaj>eh kr dI hE& | (118)

hm ne vaje>h





w w


119

Ailf>- lam-mIm (1)

be=k hm ne Aap ko -eja hk> ke


sa9, `u>=`>brI dene vala, 6rane
vala, AOr Aap se n pU2a ja@ga
doj>`> valo& ke bare me& | (119)

AOr Aap se hrigj> raj>I n ho&ge


yhUdI AOr n nsara jb tk Aap
wn ke dIn kI pErvI n kre&,
kh de&! be=k ALlah kI ihdayt
vhI ihdayt hE, AOr Agr Aap
ne wn kI `>aih=at kI pErvI kI
ws ke bad jb ik Aap ke pas
;Lm Aa gya, Aap ke il@ ALlah
se ko: ihmayt krne vala nhI&
AOr n mddgar | (120)
hm ne ijNhe& iktab dI vh ws kI
itlavt krte hE& jEse itlavt ka
hk> hE, vh ws pr :man r`te
h&E, AOr jo ws ka ;n\kar kre&
vhI `>sarh pane vale hE& | (121)
@e bnI ;s/a:l! merI nemt yad
kro jo mE& ne tum pr kI AOr yh
ik mE& ne tuMhe& j>mane valo& pr
f>j>Ilt dI | (122)
AOr ws idn se 6ro ijs idn
ko: =~>s bdla n ho skega
iksI =~>s ka ku2 -I, AOr


Q@a


w

w

wn ka

Aap pErvI

dIn

n kre&

jb tk

AOr

nsara

yhUdI

AOr hrigj> raj>I

Aap se

n ho&ge

vh jo ik

bad

jbik

wn kI

Aap ne

AOr

`>aih=at

pErvI kI

Agr

ihdayt

ALlah kI

vhI

be=k

ihdayt

kh
de&



w w

mddgar

120

AOr

ihmayt

krne vala

ko:

nhI& Aap

ALlah se

;Lm

ke il@

w w


:man r`te h&E

ws kI

vhI log

ws pr

pas Aagya

ws kI itlavt

hk>

itlavt

Aap ke

se

hm ne dI

iktab

krte hE&

ijNhe&

wNhe&

w
w
w w

tum yad

@e bnI ;s/a:l

kro

`>sarh

121

vh

pane vale

;n\kar kre&

vhI

AOr jo

ws ka

w



j>mane vale

122

pr

tuMhe&

AOr yh

f>j>Ilt dI

ik mE& ne

mE& ne

tum pr

jo ik

;n\A>am kI

merI nemt

ikya ja@ga, AOr n wse ko:

w



w

isf>air= nf>a degI, AOr n wn

ws se

n ws se ko: muA>avj>a k>ubUl

kI mdd kI ja@gI | (123)


AOr jb ;b/ahIm A ko wn ke rb
ne cNd bato& se Aaj>maya to wNho&
ne& vh pUrI kr dI&, ws ne f>rmaya
be=k mE& tuMhe& logo& ka ;mam bnane
vala hU%, ws ne kha AOr merI AOlad
ko -I ? ws ne f>rmaya mera A>hd
j>ailmo& ko nhI& phu%cta | (124)
AOr jb hm ne& `>ane kA>ba ko
bnaya logo& ke il@ bar bar
lO4ne ;j\itmaA> kI jgh AOr
Am\n kI jgh, AOr muk>ame
;b/ahIm ko nmaj> kI jgh
bnaAo, AOr hm ne huKm idya
;b/ahIm A AOr ;Sma:l A
ko ik vh mera 3r pak r`e&
tvaf> krne valo& AOr @itkaf>
krne valo& ke il@, AOr kUA>
isj\da krne valo& ke il@ | (125)
AOr jb ;b/ahIm A ne kha
@e mere rb! ;s =hr ko bna
Am\n vala, AOr ;s ke rhne
valo& ko flo& kI roj>I de jo
wn me& se :man la@ ALlah pr
AOr Aai`>rt ke idn pr, ws ne
f>rmaya ijs ne kuf> ikya ws
ko 9o6>a sa nf>a dU%ga ifr ws
ko mjbUr k%ga doj>`> ke A>j>ab
kI trf>, AOr vh lO4ne kI burI
jgh hE | (126)

Albk>r (2)

AOr n k>ubUl

ku2

ikya ja@ga

ko:

iksI =~>s se

bdla n hoga

=~>s

vh idn

AOr 6ro


w w
w w
AOr

Aaj>maya

mdd kI ja@gI

123

jb

wn

AOr

ko:

wse nf>a

AOr

ko:

isf>air=

degI

muA>avj>a




r
ws ne

;mam

kha

logo& ka

tuMhe& bnane

be=k

ws ne

to vh pUrI

cNd bato&

wn ka

;b/ahIm

vala hU%

mE&

f>rmaya

kr dI&

se

rb

mera A>hd

nhI phu%cta

w w

`>ane

bnaya

AOr

kA>ba

hm ne

jb

124

j>ailm
jma

ws ne

merI AOlad

f>rmaya

AOr se


w
w w

w
AOr hm ne

nmaj> kI

huKm idya

jgh

muk>ame ;b/ahIm

se

AOr tum bnaAo

AOr Am\n

logo& ke

;j\itmaA>

kI jgh

il@

kI jgh

w w
w
AOr kUA>

AOr @itkaf>

tvaf> krne

krne vale

krne vale

valo& ke il@

mera 3r

pak r`e&

@e mere

;b/ahIm

rb

ik

AOr

vh

;Sma:l A

;b/ahIm A ko




r w
zw
AOr

Am\n

roj>I de

vala

yh =hr

bna

kha

AOr

isj\da

125

jb

krne vale

w

w

AOr

ws ne

jo

f>rmaya

AOr Aai`>rt ka idn

ALlah
pr

wn se

:man
la@

jo

fl jma

ifr

9o6>a

se

;s ke

rhne vale






126

lO4ne kI
jgh

AOr burI

doj>`> ka A>j>ab

Q@

trf>

mjbUr k'%ga
ws ko

wse nf>a

ws ne

dU%ga

kuf> ikya

20

R@ja



r w
k>ubUl f>rma le

@e hmare

AOr

`>ane

hm se

rb

;Sma:l A

kA>ba

se

;b/ahIm

bun\yade&

AOr

w5ate 9e

jb




w r

Apna

f>rma&brdar

AOr hme&

@e hmare

bna le

rb

janne

127

sunne vala

vala

be=k

tU

tU

r w
w
w

AOr hmarI tOba

AOr hme&

hj ke trIk>e

k>ubUl f>rma

ApnI

id`a

f>rma&brdar

hmarI

wMmt

AOr se

AOlad

w r



r
@k rsUl

wn me&

@e hmare

AOr -ej

128

rb

rh\m krne

tOba k>ubUl

vala

krne vala

tU

be=k




w
w
AOr ihKmt

iktab

dana:

se

dIn

terI Aayte&

talIm de

wn pr

vh p7>e

wn se

w


w

AOr wNhe&

AOr

m&u%h mo6>e

ihKmt vala

129

kOn

g>ailb

tU

AOr wNhe&

be=k

pak kre


w


hm ne wse

duinya me&

AOr be=k

cun ilya

Apne Aap

bevk>Uf>

ijs

bnaya

ne

isva@ ;b/ahIm A

w

r
sr

ws ka

ws

zuka de

rb

ko

jb kha

nekokar

130

se

jma

AOr

Aai`>rt me&

be=k vh


w

Apne
be4e

;b/ahIm A

AOr

ws kI

tmam jhan

131

vsIyt kI

rb ke

mE& ne sr

ws ne

il@

zuka idya

kha




w

mgr

ps tum hrigj>

tuMhare

dIn

n mrna

cun ilya

il@

be=k

AOr

mere be4o

ALlah

yak>Ub A

mOt

yak>Ub A

Aa:

jb

mOjUd

Kya tum 9e

muslman

132

AOr tum

jma

hm ;badt
kre&ge

wNho& ne kha

iks kI tum

mere bad

;badt kroge ?


w
w w

vaihd

mabUd

AOr

AOr

;s\hak> A

;Sma:l A

;b/ahIm A

jb ws ne

Apne be4o& ko

kha

tere bap

AOr

dada

mabUd

tera mabUd

jo ws ne kmaya

ws ke
il@

guj>r g:

@k
wMmt

yh

133

f>rma&brdar

wsI
ke

AOr hm

w
w


134

21

jo vh krte 9e

ws ke

AOr tum se n

bare me&

pU2a ja@ga

jo tum ne kmaya

Q@

AOr tuMhare
il@

Ailf>- lam-mIm (1)


AOr jb w5ate 9e ;b/ahIm A
AOr ;Sma:l A `>ane kA>ba
kI bun\yade& yh duA>a krte
9e @e hmare prvridgar! hm se
k>ubUl f>rma le, be=k tU sunne
vala, janne vala hE | (127)
@e hmare rb! AOr hme& Apna
f>rma&brdar bna le AOr hmarI
AOlad me& se @k ApnI f>rma&brdar
wMmt bna AOr hme& hj ke trIk>e
id`a AOr hmarI tOba k>ubUl f>rma,
be=k tU hI tOba k>ubUl krne
vala, rh\m krne vala hE | (128)
@e hmare rb! AOr wn me& @k rsUl
-ej wn me& se, vh wn pr terI
Aayte& p7>e AOr wNhe& iktab AOr
ihKmt dana: kI talIm de,
AOr wNhe& pak kre, be=k tU hI
g>ailb, ihKmt vala hE | (129)
AOr kOn hE jo m&u%h mo6>e ;b/ahIm
A ke dIn se ? isva@ ws ke ijs
ne Apne Aap ko bevk>Uf> bnaya,
AOr be=k hm ne wse duinya me&
cun ilya | AOr be=k vh Aai`>rt
me& nekokaro& me& se hE | (130)
jb ws ko ws ke rb ne kha
tU sr zuka de, ws ne kha mE& ne
tmam jhano& ke rb ke il@ sr
zuka idya | (131)
AOr ;b/ahIm A ne Apne be4o& ko
AOr yak>Ub A ne -I wsI kI
vsIyt kI, @e mere be4o! ALlah
ne be=k cun ilya hE tuMhare il@
dIn, ps tum hrigj> n mrna
mgr muslman | (132)
Kya tum 9e mOjUd jb yak>Ub A
ko mOt Aa:, jb ws ne Apne
be4o& ko kha mere bad tum iks
kI ;badt kroge ? wNho& ne kha
hm ;badt kre&ge tere mabUd kI,
AOr tere bap dada ;b/ahIm A
AOr ;Sma:l A AOr ;s\hak>
A ke mabUde vaihd kI, AOr hm
wsI ke f>rma&brdar hE& | (133)
yh @k wMmt 9I jo guj>r g:,
ws ke il@ jo ws ne kmaya
AOr tuMhare il@ hE jo tum ne
kmaya, AOr tum se ws ke bare
me& n pU2a ja@ga jo vh krte
9e | (134)

Albk>r (2)
AOr wNho& ne kha tum yhUdI ya
nsranI ho jaAo ihdayt pa loge,
kh dIij@ bl\ik hm pErvI krte
hE& @k ALlah ke ho jane vale
;b/ahIm A ke dIn kI AOr vh
mu=\irko& me& se n 9e | (135)
kh do hm :man la@ ALlah pr


Q@a


w
w
;b/ahIm

bl\ik dIn

kh

tum ihdayt

dIij@

pa loge

nsranI

ya

yhUdI

AOr wNho&

ho jaAo

ne kha

w w
naij>l

AOr

ikya gya

jo

ALlah hm :man
pr

kh do

la@

se

mu=\irkIn

135

@k ALlah ke

AOr n 9e

ho jane vale

gya AOr jo naij>l ikya gya

w w w
w

;b/ahIm A AOr ;Sma:l A

AOr yak>Ub A

AOr ;s\hak> A AOr yak>Ub A

w

w w w w w

AOr jo hmarI trf> naij>l ikya

AOr AOlade yak>Ub A kI trf>,


AOr jo idya gya mUsa A AOr
:sa A ko AOr jo idya gya
nibyo& ko wn ke rb kI trf>
se, hm wn me& se iksI @k ke
drimyan f>k>R nhI& krte, AOr
hm wsI ke f>rma&brdar hE& | (136)
ps Agr vh :man le Aa@& jEse
tum ws pr :man la@ ho to vh
ihdayt pa g@, AOr Agr wNho&
ne mu%h fera to be=k vhI ij>d me&
hE&, ps A>nk>rIb wn ke muk>aible
me& Aap ke il@ ALlah kaf>I
hoga, AOr vh sunne vala, janne
vala hE | (137)
hm ne ilya r&g ALlah ka,
AOr iks ka AC2a hE r&g ALlah
se ? AOr hm wsI kI ;badt
krne vale hE& | (138)
kh dIij@, Kya tum hm se zg6>te
ho ALlah ke bare me& hala&ik vhI
hE hmara rb AOr tuMhara rb, AOr
hmare il@ hmare A>ml AOr tuMhare
il@ tuMhare A>ml, AOr hm `>ails
wsI ke hE& | (139)
Kya tum khte ho ik ;b/ahIm A
AOr ;Sma:l A, AOr
;s\hak> A, AOr yak>Ub A
AOr AOlade yak>Ub A yhUdI
9e ya nsranI | kh dIij@ Kya
tum ij>yada janne vale ho ya
ALlah ? AOr kOn hE b6>a j>ailm
ws se ijs ne vh gvahI 2upa:
jo ALlah kI trf> se ws ke
pas 9I, AOr ALlah be`>br nhI&

AOr

AOr ;Sma:l A

;s\hak> A

wn ke rb se

nibyo&

;b/ahIm A

idya

AOr

AOr

gya

jo

:sa A

naij>l

trf>

mUsa A

hmarI

AOr jo

ikya gya

trf>

idya

AOr

AOr AOlade

gya

jo

yak>Ub A


w
ps
Agr

wsI

f>rma&brdar

136

AOr hm

ke

iksI

wn se

hm f>kR> nhI&

drimyan

@k

krte


w w
to be=k

wNho& ne

AOr

to vh ihdayt

ws

vhI

mu%h fera

Agr

pa g@

pr

tum :man la@

jEse

vh :man
la@&



w


137

janne

AOr

sunne vala

vala

ps A>nk>rIb Aap ke il@ wn

ALlah

vh

ij>d

ke muk>aible me& kaf>I hoga

me&

vh

w
w

wsI
kI

AOr hm

r&g

ALlah

se

AC2a

AOr iks

r&g ALlah ka

r r w w

w
AOr hmare

AOr

hmara

hala&ik

ALlah ke

Kya tum hm se

kh

il@

tuMhara rb

rb

vhI

bare me&

zg6>a krte ho ?

dIij@

138

;badt krne
vale


w

w
tum khte
ho

Kya

wsI

`>ails

139

ke

AOr hm

tuMhare A>ml

AOr tuMhare

hmare

il@

A>ml

w

w w
w

9e

AOr AOlade

AOr

AOr

AOr

yak>Ub A

yak>Ub A

;s\hak> A

;Sma:l A

;b/ahIm A

ik


w
b6>a

j>ailm

AOr kOn

ya ALlah

ij>yada

janne vale

Kya tum

kh

ya nsranI

dIij@

yhUdI


w
AOr nhI&

be`>br

ALlah

ALlah se

ws ke pas

gvahI

2upa:

se - ijs

yh @k wMmt 9I jo guj>r cukI,

ws ke il@e hE jo ws ne kmaya

ws ne kmaya

ws se jo tum krte ho | (140)

AOr tuMhare il@ hE jo tum ne


kmaya, AOr tum se ws ke bare
me& n pU2a ja@ga jo vh krte
9e | (141)

jo

ws ke
il@

guj>r cukI

@k
wMmt

yh

140

tum krte ho

ws se
jo

w
w
141

vh krte 9e

ws se

AOr tum se n

jo tum ne

AOr tuMhare

jo

pU2a ja@ga

kmaya

il@

Q@

22

R@ja

w

wn ka ik>bla

wNhe& muslmano&

se

iks

ko fer idya

log

se

vh ihdayt

cahta hE

deta hE

AOr mg>\irb

Ab khe&ge



w
ijs ko

bevk>Uf>

ALlah Aap

m=\irk>

ws pr

ke il@ kh de&

vh 9e

taik tum ho

moA>tidl

wMmt

hm ne tuMhe&

AOr wsI

bnaya

trh

sI0a

142

raSta

vh

AOr nhI& muk>rRr

ik>bla

gvah

ikya hm ne

tum pr

rsUl

AOr ho

log

pr

@i6>ya&

ifr jata

ws se

hE

jo

rsUl s

pErvI

taik hm malUm

krta hE

kr le& kOn

mgr

trf>

Aap s
9e



w
w
ALlah

AOr nhI&

ihdayt

ALlah

ijNhe&

dI

pr

mgr

-arI bat

AOr

yh 9I

be=k





r w

bar bar

hm de`te hE&

ifrna

143

rh\m

b6>a

logo& ke

be=k

krne vala

=f>Ik>

sa9

ALlah

ik vh

tuMhara :man

j>aya kre

w

w


trf>

Apna mu%&h

ps Aap

wse Aap s

fer le&

psNd krte hE&

to j>r hm

ik>bla

AaSman

fer de&ge Aap ko

me&

Aap s

trf>

ka mu%h

w
w
w

ijNhe&

AOr

ws kI

be=k

trf>

Apne mu%h

so fer ilya

tum ho

kro

AOr jha& khI&

be`>br

se jo

ALlah

AOr

wn ka

nhI&

rb

vh pErvI n
kre&ge

in=ainya&

se

ik yh

hk>

dI g: iktab

ijNh&e

Ahle iktab

jante hE&

Ahle iktab

la@&

Agr

iksI

ik>bla

wn se ko:

krne vala

AOr

wn ka

pErvI

nhI&

ik>bla

krne vale

144

Aap s

tum pr gvah ho&, AOr hm ne


muk>rRr nhI& ikya 9a vh ik>bla
ijs pr Aap s 9e mgr ;s
il@ ik hm malUm kr le& kOn
rsUl s kI pErvI krta hE AOr
kOn ifr jata hE ApnI
@i6>yo& pr wl4e pav%, AOr be=k
yh -arI bat 9I mgr wn pr
nhI& ijNhe& ALlah ne ihdayt dI
AOr ALlah @esa nhI& ik tuMhara
:man j>aya kr de, be=k ALlah
logo& ke sa9 b6>a =f>Ik>, rh\m
krne vala hE | (143)
hm de`te hE& bar bar Aap s ka
m%uh AaSman kI trf> ifrna, to
j>r hm Aap ko ws ik>ble kI
trf> fer de&ge ijse Aap s psNd
krte hE&, ps Aap s Apna mu%h
ms\ijde hram `>ane kA>ba kI
trf> fer le&, AOr jha& khI& tum

j>r jante hE& ik yh hk> hE wn


ke rb kI trf> se, AOr ALlah
ws se be`>br nhI& jo vh krte

vh krte hE&


w
w

pErvI

ho logo& pr gvah, AOr rsUl s

kI trf>, AOr be=k Ahle iktab

dI g: iktab

AOr

moA>tidl wMmt bnaya taik tum

ho fer ilya kro Apne mu%h ws

vh j>r

Aap s

AOr wsI trh hm ne tuMhe&

`>ane kA>ba

w
w

tmam

ALlah hI ka hE, vh ijs ko

ms\ijde hram

w
w
ws

kh de& ik m=\irk> AOr mg>\irb

raSte kI trf> | (142)

pr

ws pr

fer idya ijs pr vh 9e ? Aap

ijs





ApnI

ko iks cIj> ne ws ik>ble se

cahta hE ihdayt deta hE sI0e


w

w
ijs

Ab bevk>Uf> khe&ge ik muslmano&

vh




w




gvah

syak>Ul (2)

AOr

Aap s ka

ik>bla

hE& | (144)
AOr Agr Aap s la@& Ahle
iktab ke pas tmam in=ainya&
vh ifr -I Aap s ke
ik>ble kI pErvI n kre&ge, AOr n
Aap s wn ke ik>ble kI pErvI
krne vale hE&, AOr wn me& se ko:
iksI dUsre ke ik>ble kI pErvI

krne vala nhI&, AOr Agr Aap

AOr Agr

kI ws ke bad ik Aap ke pas

be=k

ik Aa cuka

;Lm

Aap s

Aap ke pas

ws ke bad

wn kI

Aap ne

`>aih=at

pErvI kI



vh

phcante hE&

jEse

vh wse
phcante hE&

iktab

hm ne dI

AOr ijNhe&

145

be ;n\saf>

se

Ab

w
w

146

23

vh jante hE&

hala&ik
vh

hk>

vh 2upate h&E

wn se

@k

AOr

igroh

be=k

Q@

Apne be4e

ne wn kI `>aih=at kI pErvI
;Lm Aa cuka to Ab be=k Aap
be ;n\saf>o& me& se ho&ge | (145)
AOr ijNhe& hm ne iktab dI vh
wse phcante hE& jEse vh Apne be4o&
ko phcante hE&, AOr be=k wn
me& se @k igroh hk> ko 2upata hE
hala&ik vh jante hE& | (146)

R@

valo& me& se | (147)

vh

kr lega, be=k ALlah hr cIj>


pr k>udrt r`ne vala hE | (148)
AOr jha& se Aap s inkle&,
ps Apna `> ms\ijde hram kI
trf> kr le&, AOr be=k Aap ke
rb kI trf> se yhI hk> hE AOr
ALlah ws se be`>br nhI& jo tum
krte ho | (149)
AOr jha& khI& se Aap inkle&,
Apna `> ms\ijde hram kI trf>
kr le&, AOr tum jha& khI& ho so
kr lo Apne `> ws kI trf>,
taik logo& ke il@ tum pr ko:
huJjt n rhe, isva@ wn ke jo
wn me& se be ;n\saf> hE&, so tum
wn se n 6ro, AOr muz se 6ro
taik mE& ApnI nemt tum pr pUrI
kr dU%, AOr taik tum ihdayt
paAo | (150)
jEsa ik hm ne tum me& @k rsUl
tum me& se -eja, vh tum pr hmarI

se

vale

ps Aap

Aap

n ho ja@&

ka rb

se

hk>

;ka

le Aa@ga

ALlah

tum hoge

tuMhe&

jha& khI&

neikya&

tum neikyo& me& sbk>t le jaAo, jha&


khI& tum hoge ALlah tuMhe& ;k45a

=k krne

147

ps tum sbk>t

ws trf>

le jaAo

`> krta hE


w
w


Apna `>

ps

Aap s

kr le&

inkle&

jha&

AOr se

k>udrt

148

r`ne vala

hr

cIj>

be=k

pr

ALlah

w
w

ws

be`>br

se jo

ALlah

AOr

Aap s ke

nhI&

rb se

AOr be=k

hk>

ms\ijde hram

yhI

trf>

w
w


ms\ijde hram

trf>

Apna

ps

Aap

`>

kr le&

inkle&

AOr jha& se

tum krte

149

ho



w
w


logo&

tum pr

rhe

ke il@

taik

ws kI

trf>

so

Apne `>

tum ho

kr lo

AOr jha& khI&



w
w
taik mE&

AOr 6ro

so tum n

pUrI kr dU%

muz se

6ro wn se

wn se

be ;n\saf>

vh jo ik

isva@

ko:
huJjt

w

r
r w

tum me& se

@k
rsUl

tum me&

hm ne

jEsa

-eja

ik

150

ihdayt

AOr taik

paAo

tum

ApnI

tum pr

nemt

krte hE&, AOr tuMhe& iktab Ao


w
w
w

w

ihKmt dana: is`ate hE&, AOr

jo

Aayte& p7>te hE& AOr vh tuMh&e pak

tuMh&e vh is`ate hE& jo tum n 9e


jante | (151)
so muze yad kro, mE& tuMhe& yad
r`U%ga, AOr tum mera =uk Ada kro
AOr merI na=ukI n kro | (152)
@e :man valo! tum sb\r AOr
nmaj> se mdd ma&go, be=k ALlah
sb\r krne valo& ke sa9 hE | (153)
AOr jo ALlah kI rah me& mare
ja@& wNhe& mudaR n kho, bl\ik vh
ij>Nda hE&, leikn tum ws ka
=Wr nhI& r`te | (154)
AOr hm tuMhe& j>r Aaj>ma@&ge ku2
`>Of> se, AOr -Uk se, AOr mal
Ao jan AOr flo& ke nuk>\san se,
AOr Aap s `>u=`>brI de& sb\r
krne valo& ko | (155)
vh ijNhe& jb ko: musIbt phu%ce
to vh khe& hm ALlah ke il@
hE& AOr hm wsI kI trf> lO4ne
vale hE& | (156)

AOr is`ate hE&


tuMh&e

AOr ihKmt

iktab

AOr is`ate hE&

AOr pak

hmare

tum ko

krte hE& tuMh&e

huKm

vh

tum pr

p7>te hE&

w w


w
w w

152

na=ukI kro

AOr

AOr tum =uk

mE& yad

so yad kro

merI

kro mera

r`U%ga tuMhe&

muze

jante

151

tum n 9e

w
153

sb\r krne
vale

sa9

be=k

AOr nmaj>

ALlah

sb\r se

tum mdd

:man

ma&go

la@

jo ik

@e

w


AOr

leikn

ij>Nda

bl\ik

mudaR

ALlah

raSta

me&

mare ja@&

wse jo

kho

AOr
n

w w
w

w
AOr

nuk>\san

AOr -Uk

`>Of>

se

AOr j>r hm

ku2

Aaj>ma@&ge tuMhe&

154

tum =Wr nhI&


r`te


w
w

w
jb

vh jo

156

lO4ne vale

155

sb\r

AOr

AOr fl

AOr jan

krne vale

`>u=`>brI de&

jma

jma

mal jma

se



r w
ws kI
trf>

AOr hm

Q@

hm ALlah
ke il@

vh khe&

ko: musIbt

phu%ce wNhe&

24

ijs trf> vh `> krta hE, ps

AOr hr

@k ke il@

AOr hr @k ke il@ @k isMt hE

@k

isMt

se, ps Aap n ho ja@& =k krne

yh hk> hE Aap ke rb kI trf>

Albk>r (2)

R@ja

w w r
w


w
ihdayt

157

AOr yhI

vh

yaF>ta

wn ka

AOr rhmt

log

se

rb

;nayte&

wn pr

yhI log

w w

wmra

`>ane

ya

kre

hj kre

kA>ba

ps jo

ALlah

in=anat

se

AOr mrva

sf>a

be=k


w

to be=k

`>u=I se

ko: nekI

ALlah

AOr jo

kre

wn

vh tvaf>

dono&

kre

ik

to nhI&

ws pr

ko: hjR



w
AOr

`ulI

ihdayt

in=ainya&

jo naij>l

se

2upate hE&

ikya hm ne

jo log

be=k

janne

158

k>d/dan

vala

w




lant krta hE

yhI log

wn pr ALLaah

iktab me&

hm ne vaje>h

logo& ke il@

ws ke bad

kr idya

w w
w
AOr vaje>h

wNho& ne

AOr ;s\lah kI

ikya

vh log jo isva@

tOba kI

159

lant krne

AOr lant

vale

krte hE& wn pr

w
w


jo log

be=k

160

rh\m krne

maf>

vala

krne vala

AOr mE&

wNhe&

ALlah

lant

wn pr

yhI log

kaif>r

wn se

n hlka hoga

ws me&

inhayt

isva@

nhI& ;badt

meh\rban

ws ke

ke la;k>

@k ykta

mabUd

AOr mabUd

kaif>r hu@

tmam

AOr log

mohlt dI

tuMhara

ja@gI

AOr n wNhe&

w

w r


AOr bdlte

rat

AOr j>mIn

rhna

AaSmano&

pEda;=

me&

be=k

163

rh\m krne
vala





w w
w
AOr
jo ik

log

nf>a

sa9

detI hE

jo

smNdr

me&

jo ik

bhtI hE

AOr k+tI

AOr idn



r

ws ke mrne
ke bad

j>mIn

ws

ifr ij>Nda

se

ikya

panI

se

AaSmano& se

ALlah

wtara

w
w

AOr badl

hva@&

hr ik>Sm ke

AOr bdlna

janvr

se

ws me&

AOr

fEla@

r


164

25

A>K>l vale

logo&

ke il@

in=ainya&

AOr

j>mIn

AaSman

Q@

in=anat me& se hE&, ps jo ko:


`>ane kA>ba ka hj kre ya wmra
to ws pr ko: hjR nhI& ik wn
dono& ka tvaf> kre, AOr jo `>u=I
se ko: nekI kre to be=k ALlah
k>d/dan, janne vala hE | (158)
be=k jo log 2upate hE& jo
ALlah ne `ulI in=ainya& AOr
ihdayt naij>l kI, ws ke bad
ik hm ne wse iktab me& logo& ke
il@ vaje>h kr idya, yhI log h&E
ijn pr ALLaah lant krta hE,
AOr wn pr lant krte hE& lant
krne vale | (159)
isva@ wn logo& ke ijNho& ne tOba
kI AOr ;s\lah kI AOr vaje>h
kr idya, ps yhI log hE& ijNhe&
krne vala, rh\m krne vala

mr g@

162

be=k sf>a AOr mrva ALlah ke

mE& maf> krta hU%, AOr mE& maf>

w w w

ihdayt yaF>ta hE& | (157)

log hE&

AOr vh

161

rhmt hE, AOr yhI log

ps yhI

AOr vh

hme=a rhe&ge

kI trf> se ;nayte& hE& AOr

mE& maf>

A>j>ab

yhI log hE& ijn pr wn ke rb

krta hU%

w
w w w w

AOr f>ir+te

syak>Ul (2)

drimyan

tabe

hU% | (160)
be=k jo log kaif>r hu@ AOr
vh kaif>r hI mr g@, yhI
log hE& ijn pr lant hE ALlah
kI AOr f>ir+to& kI AOr tmam
logo& kI | (161)
vh ws me& hme=a rhe&ge, wn se
A>j>ab hlka n hoga, AOr n
wNhe& mohlt dI ja@gI | (162)
AOr tuMhara mabUd ykta mabUd
hE, ws ke isva ko: ;badt ke
la;k> nhI&, inhayt meh\rban,
rh\m krne vala | (163)
be=k j>mIn AOr AaSmano& kI
pEda;= me&, AOr rat AOr idn ke
bdlte rhne me&, AOr k+tI me& jo
smNdr me& bhtI hE wn cIj>o&
ke sa9 jo logo& ko nf>a detI
hE&, AOr jo ALlah ne AaSmano& se
panI wtara, ifr ws se j>mIn
ko ij>Nda ikya ws ke mrne
ke bad, AOr ws me& hr ik>>Sm
ke janvr fEla@, AOr hvaAo&
ke bdlne me&, AOr AaSman Ao
j>mIn ke drimyan tabe badlo& me&
in=ainya& h&E wn logo& ke il@
jo A>K>l vale hE& | (164)

Albk>r (2)
AOr jo log ALlah ke isva
=rIk Apnate hE& vh wn se
muhBbt krte hE& jEse ALlah se
muhBbt, AOr jo log :man la@
wNhe& ALlah kI muhBbt sb

R@


w



w
muhBbt krte hE&

=rIk

wn se

se ij>yada hE, AOr Agr de` le&

ju>Lm

vh ijNho&

ijNho& ne ju>Lm ikya ws vK>t

ikya

ne

ko jb yh A>j>ab de`e&ge ik
tmam k>uVvt ALlah ke il@ hE
AOr yh ik ALlah ka A>j>ab
s~>t hE | (165)
jb bej>ar ho ja@&ge vh ijn

de` le&ge, AOr wn se tmam


vsa;l k4 ja@&ge | (166)
AOr vh khe&ge ijNho& ne pErvI kI 9I
ka= hmare il@ dobara dun\ya
me& lO4 jana hota to hm wn
se bej>arI krte jEse wNho& ne hm
se bej>arI kI, wsI trh ALlah
wn ke A>ml wNhe& hs\rte& bna kr
id`a@ga, AOr vh Aag se
inklne vale nhI& | (167)
@e logo! `aAo ws m&e se jo j>mIn
me& hE hlal AOr pak, AOr pErvI
n kro =Etan ke k>dmo& kI, be=k
vh tuMhara `ula du=\mn hE | (168)
vh tuMhe& huKm deta hE isf>R bura:

A>j>ab

165

pErvI kre&ge ijs pr hm ne paya


Apne bap dada ko, -la Agrce
wn ke bap dada ku2 n smzte ho&
AOr ihdayt yaF>ta n ho& | (170)
AOr ijn logo& ne kuf> ikya wn
kI imsal ws =~>s kI halt
ke main&d hE jo ws ko pukarta
hE jo nhI& sunta isva@ pukarne
AOr icLlane kI Aavaj> ke , vh
bhre, gU%ge, A&0e hE&, ps vh nhI&
smzte | (171)
@e vh log jo :man la@ ho, tum
pakIj>a cIj>o& me& se `aAo jo hm
ne tuMhe& dI hE& AOr tum ALlah ka
=uk Ada kro Agr tum isf>R> ws
kI bNdgI krte ho | (172)

log

AOr se

AOr

ALlah

Agr

ke il@

muhBbt

AOr

ALlah

sb se

:man

AOr jo

ij>yada

la@

log

ALlah

tmam

yh ik

pErvI kI

de`e&ge

hmare

dobara

ka= ik

il@

jEse

ALlah

muhBbt

ke il@

kuVvt

ik

A>j>ab

jb de`e&ge

ijNho& ne

se

pErvI kI g:

jb bej>ar

vh log jo

ho ja@&ge

vh ijNho&

pErvI kI

AOr khe&ge

ne

vsa;l

166

AOr k4

wn se

ja@&ge

w


wn ke A>ml

wNhe&

ALlah

wsI trh

id`a@ga

wNho& ne

hm se

jEse

bej>arI kI

to hm

wn se

bej>arI krte

tum

log

`aAo

@e

Aag se

167

AOr nhI&

inklne vale

wn pr

vh

hs\rte&


r

w


=Etan

k>dmo&

AOr

pErvI kro

pak

hlal

ws se

j>mIn me&

jo


w w

ALlah ke bare me& kho jo tum

to vh khte hE& bl\ik hm ws kI

jo

w

w

AOr

kI pErvI kro jo ALlah ne wtara

s~>t

AOr vh

A>j>ab

yh ik

AOr jb wNhe& kha jata hE ws

Apnate hE&

w r

AOr behya: ka AOr yh ik tum


nhI& jante | (169)

de` le&

se

w

w

kI pErvI kI g: wn se ijNho&
ne pErvI kI 9I AOr vh A>j>ab

ALlah isva@

AOr behya:

tuMhe& huKm

bura:

isf>R

deta hE

du=\mn

`ula

168

be=k

tuMhara

vh

w
pErvI kro

wNhe&

kha

AOr

jata hE

jb

tum jante

169

jo nhI&

ALlah pr

tum kho

w

ho&

-la

Apne

Agrce

bap dada

ws pr

jo hm ne

bl\ik hm

vh

paya

pErvI kre&ge

khte hE&

ALlah

jo wtara

w
w w w
ijn logo& ne

AOr

kuf> ikya

imsal

170

AOr n
ihdayt yaF>ta ho&

ku2

wn ke bap

n smzte ho&

dada


w




gU%ge

bhre

AOr

pukarna

Aavaj>

isva@

nhI& sunta

ws

pukarta

ko jo

hE

vh jo

main&d
halt

pak

se

tum

:man

`aAo

la@

jo log

@e

171

nhI& smzte

ps vh

A&0e

z

w
w
w
172

bNdgI

isf>R> ws

krte ho

kI

Q@

Agr tum ho

ALlah
ka

AOr =uk kro

jo hm ne
tuMhe& idya

26

R@ja


w
w w
ws

pukara

pr

gya

AOr jo

suVvr

AOr go+t

AOr `>Un

tum pr

mudaRr

hram

dr

ikya

hk>Ik>t


w
be=k

ws pr

ALlah

gunah

to

hd se

AOr

n srk=I

lacar

nhI&

b7>ne vala

krne vala

ho ja@

ALlah ke

ps jo

isva


iktab

se

ALlah

jo wtara

2upate hE&

jo log

be=k

173

rh\m krne

b~>=ne

vala

vala

w
w
w


Apne pe4o&

me&

nhI& `ate

yhI log

9o6>I

k>Imt

ws

AOr vsUl

se

krte hE&

w w
w

A>j>ab

AOr wn

pak krega

ke il@

wNhe&

ik>yamt

AOr n

ALlah

ke idn

bat krega

AOr

mgr

Aag

isf>R>

w

w
w

ihdayt

AOr A>j>ab

gumrahI

ke bdle

mol lI

ijNho& ne

yhI log

174

ddRnak




naij>l

;s il@

bhut sb\r

so iks

krne vale vh

k>d/

syak>Ul (2)
dr hk>Ik>t hm ne tum pr hram
ikya hE mudaRr AOr `>Un AOr suVvr
ka go+t AOr ijs pr ALlah ke
isva iksI AOr ka nam pukara
gya, ps jo lacar ho ja@ mgr
n srk=I krne vala ho n hd
se b7>ne vala to ws pr ko:
gunah nhI&, be=k ALlah b~>=ne
vala rh\m krne vala hE | (173)
be=k jo log 2upate hE& jo
ALlah ne bsUrt iktab naij>l
ikya AOr ws se vsUl krte
hE& 9o6>I k>Imt, yhI log hE& jo
Apne pe4o& me& isf>R> Aag -rte
hE& AOr wn se bat nhI& krega
ALlah ik>yamt ke idn, AOr n
wNhe& pak krega, AOr wn ke il@
ddRnak A>j>ab hE | (174)
yhI log hE& ijNho& ne ihdayt ke
bdle gumrahI mol lI, AOr

mg>\if>rt ke bdle

mg>\if>rt ke bdle A>j>ab, so

iks k>d/ j>yada vh Aag pr

ALlah

kI

me&

ik

iktab

yh

Aag

175

pr

;`>itlaf>

me&

AOr

jo log

ikya

hk> ke sa9

be=k

iktab

m=\irk>

trf>

tum

Apne mu%h

ik

kr lo

nekI

nhI&

dUr

176

ij>d

w
w


w

AOr f>ir+te

Aai`>rt

AOr idn

ALlah

:man

pr

la@

jo

nekI

AOr

AOr mg>irb

leikn

w w
w
w

ws kI

ir=tedar

mal

muhBbt pr

AOr de

AOr nibyo&

AOr iktab

w w

w w w
AOr gdRno& me&

AOr sval

AOr musaif>r

krne vale

AOr imSkIn

AOr ytIm

jma

jma

w w w
AOr pUra

Apne A>hd

krne vale

AOr

j>kat

nmaj>

Ada kre

AOr k>a;m
kre


w w w w
j&g

AOr vK>t

AOr tk\lIf>

s~>tI

AOr sb\r

me&

krne vale

vh A>hd kre&

jb

w w
w



177

27

prhej>gar

vh

AOr yhI log

wNho& ne
sc kha

Q@

vh jo ik

yhI log

sb\r krne vale hE& | (175)


yh ;s il@ ik ALlah ne hk>
ke sa9 iktab naij>l kI, AOr
be=k ijn logo& ne iktab me&
;`>itlaf> ikya vh ij>d me& dUr
ja p6>e hE& | (176)
nekI yh nhI& ik tum Apne mu%h
m=\irk> ya mg>irb kI trf>
kr lo, mgr nekI yh hE jo
:man la@ ALlah pr AOr
yOme Aai`>rt pr AOr f>ir+to&
AOr iktabo& pr AOr nibyo& pr,
AOr ws ALlah kI muhBbt pr
mal de ir=tedaro& ko AOr ytImo&
AOr imSkIno& ko AOr musaif>ro&
ko AOr sval krne valo& ko
AOr gdRno& ke Aaj>ad krane me&,
AOr nmaj> k>a;m kre AOr j>kat
Ada kre, AOr jb vh A>hd
kre& to wse pUra kre&, AOr sb\r
krne vale s~>tI me& AOr tk\lIf>
me& AOr j&g ke vK>t, yhI log
sCce hE&, AOr yhI log prhej>gar
hE& | (177)

Albk>r (2)
@e :man valo! tum pr f>j>R
ikya gya ik>sas mk>tUlo& ke
bare me&, Aaj>ad ke bdle Aaj>ad,
AOr gu>lam ke bdle g>ulam, AOr
A>Ort ke bdle A>Ort, ps ijse
ws ke -a: kI trf> se ku2 maf>
ikya ja@ to dStUr ke mutaibk>
pErvI kre, AOr wse AC2e trIk>e
se Ada kre, yh tuMhare rb kI
trf> se AasanI AOr rhmt hE,
ps ijs ne ws ke bad ij>yadtI
kI to ws ke il@ ddRnak A>j>ab
hE | (178)
AOr tuMhare il@ ik>sas me&
ij>NdgI hE, @e A>K>l valo! taik
tum prhej>gar ho jaAo | (179)
tum pr f>j>R ikya gya hE ik
jb tum m&e se iksI ko mOt
Aa@, Agr vh mal 2o6>e to
vsIyt kre ma% bap ke il@
AOr ir=tedaro& ke il@ dStUr
ke mutaibk>, yh laij>m hE
prhej>garo& pr | (180)
ifr jo ko: wse bdl de ws
ke bad ik ws ne ws ko suna
to ws ka gunah isf>R wn logo&
pr hE ijNho& ne wse bdla, be=k
ALlah sunne vala janne vala
hE | (181)
ps jo ko: vsIyt krne vale
se trf>darI ya gunah ka `>Of>
kre ifr sulh kra de wn ke
drimyan to ws me& ko: gunah
nhI&, be=k ALlah b~>=ne vala
rh\m krne vala hE | (182)
@e logo jo :man la@ ho
moimno ! tum pr roj>e f>j>R
ik@ g@ hE& jEse tum se phle logo&
pr f>j>R ik@ g@ 9e taik tum
prhej>gar bn jaAo | (183)
igntI ke cNd idn hE&, ps tum
me& se jo ko: bImar ho ya sf>r
pr ho to igntI pUrI kre bad ke
idno& me&, AOr wn pr hE jo tak>t
r`te hE& @k nadar ko `ana
i`lana, ps jo `>u=I se ko:
nekI kre vh ws ke il@ behtr
hE, AOr Agr tum roj>a r`o to
tuMhare il@ behtr hE Agr tum
jante ho | (184)

R@

mk>tUlo& me&

f>j>R ikya gya

ik>sas

:man la@

tum pr

vh log jo

@e

w w

ws ka

se

-a:

ws ke

maf>

ps

A>Ort

AOr

g>ulam

AOr

Aaj>ad

il@

ikya ja@

ijse

ke bdle

A>Ort

ke bdle

gu>lam

ke bdle

Aaj>ad


w
w

AasanI

yh

AC2a trIk>a

wse

AOr Ada

mutaibk>

to pErvI

krna

dStUr

krna

ku2

178

ddRnak

to ws

A>j>ab

ws

ke il@

bad

ij>yadtI kI ps joe

tuMhara

AOr rhmt

se

rb

w

w




179

prhej>gar
ho jaAo

taik tum

@e A>K>l valo

ij>NdgI

ik>sas

AOr tuMhare

me&

il@



vsIyt

mal

2o6>a

Agr

mOt

tuMhara ko:

Aa@

f>j>R ikya gya

jb

tum pr

w


prhej>gar

180

pr

laij>m

dStUr ke

AOr

mutaibk>

ir=tedaro&

ma% bap ke il@




wse bdla

jo log

ws ka

pr

gunah

ws ko

to isf>R

bdl de

bad jo

suna

wse

ifr jo




ya gunah

vsIyt

trf>darI

se

krne vala

`>Of> kre

ps jo

181

janne

sunne

be=k

vala

vala

ALlah

r



182

rh\m krne

b~>=ne

be=k

vala

vala

ALlah

ws pr

to nhI& gunah

wn ke

ifr sulh

drimyan

kra de


jo log

pr

f>j>R

jEse

ik@ g@

roj>e

tum pr

f>j>R

:man

vh log

ik@ g@

la@

jo

@e





w
ho

ps jo

igntI ke

cNd idn

183

prhej>gar
bn jaAo

taik tum

tum se phle




w
jo log

dUsre bad

AOr pr

ke idn

se

to igntI

sf>r

pr

ya

bImar

tum me& se






ko: nekI

`>u=I se kre

ps jo

nadar

`ana

bdla

tak>t r`te ho&


w

184

jante ho

tum ho

Agr

Q@

behtr
tuMhare il@

tum roj>a r`o

AOr

behtr ws

to

Agr

ke il@

vh

28

R@ja

logo& ke il@

ihdayt

k>urAan

naij>l

ws me&

ijs

ikya gya

rmj>an

mhIna



w
w

mhIna

tum me& se

pa@

ps jo

AOr f>urk>an

ihdayt

AOr rO=n

se

dlIle&

w



bad ke idn

to igntI

se

sf>r

pUrI krle

pr

ya

bImar

ho

caih@ ik

AOr jo

roj>e r`e

w

w

AOr taik tum

igntI

du=\varI

pUrI kro

tuMhare

AOr nhI&

il@

cahta

tuMhare

AasanI

cahta

ALlah

il@

hE


w

w
w w
w

Aap se

AOr

pU2e&

jb

=u Ada kro

185

AOr taik

jo tuMhe&

tum

ihdayt dI

pr

AOr taik tum

ALlah

bD>a: kro



muz se

pukarne

jb

ma&ge

mE& k>ubUl

duA>a

vala

k>rIb

krta hU%

mere

to mE&

mere bNde

bare me&

w

w
186

vh ihdayt

taik vh

pa@&

AOr

muz pr

mera

:man la@&

ps caih@ huKm mane&

vh

ApnI A>Orte&

trf>
se

bepdaR hona

roj>a

rat

tuMhare

ja;j>

il@

kr idya gya



w


tum 9e

ik tum

jan ilya

wn ke

ALlah

il@

ilbas

AOr tum

tuMhare il@

ilbas

w






ps Ab

tum se

AOr

so maf>

tum ko

drguj>r kI

Apne t:&

kr idya

i`>yant krte

w w
w

yha&

AOr ipyo

tk ik

AOr `aAo

tuMhare

il` idya

il@

ALlah

AOr tlb

jo

wn se imlo

kro







f>j\r

se

isyah

0arI

se

sfe>d

0arI

wn se imlo

AOr

rat

tk

roj>a

ps n ALlah

hde&

yh

187

29

ho ja@&

taik vh

logo& ke il@

Apne huKm ALlah

Q@

juda krne vala , ps jo tum me&


se yh mhIna pa@ wse caih@ ik
roj>e r`e AOr jo bImar ho ya
sf>r pr ho vh bad ke idno& me
igntI pUrI kr le, ALlah tuMhare
il@ AasanI cahta hE AOr
du=\varI nhI& cahta, AOr taik
tum igntI pUrI kro AOr taik
tum ALlah kI bD>a: byan kro
ws pr ik ws ne tuMhe& ihdayt
dI, AOr taik tum =uk Ada
kro | (185)
AOr jb mere bNde Aap s se mere
mutA>l\ilk> pU2e& to mE& k>rIb hU%,
mE& k>ubUl krta hU% pukarne vale
kI duA>a jb vh muz se ma&ge,
ps caih@ ik vh mera huKm mane&
AOr muz pr :man la@& taik vh
ihdayt pa@& | (186)
tuMhare il@ ja;j> kr idya gya
roj>e kI rat me& ApnI A>Orto& se
bepdaR hona, vh tuMhare il@
ilbas hE& AOr tum wn ke il@
ilbas ho, ALlah ne jan ilya
ik tum Apne t:& i`>yant krte
9e so ws ne tum ko maf>
kr idya AOr tum se drguj>r kI,
ps Ab wn se imlo AOr jo
ALlah ne tuMhare il@ il` idya
hE tlb kro, AOr `aAo AOr
tuMhare il@ f>j\r kI sfe>d 0arI

ifr

krne vale

krta hE

AOr f>urk>an hk> ko baitl se

ipyo yha& tk ik vaj>eh ho ja@

@itkaf>

vaj>eh

AOr ihdayt kI rO=n dlIle&,

vaj>eh





prhej>gar

k>urAan logo& ke il@ ihdayt hE,

ho ja@

tum pUra kro

ms\ijdo& me&

k>urAan naij>l ikya gya,

il@

w





wn ke k>rIb jaAo

rmj>an ka mhIna hE ijs me&

tuMhare

w w w

jbik tum

syak>Ul (2)

;sI trh

isyah 0arI se, ifr tum rat tk


roj>a pUra kro, AOr wn se n
imlo jb tum motikf> ho
ms\ijdo& me& halte @itkaf> me& ,
yh ALlah kI hde& hE&, ps wn ke
k>rIb n jaAo, ;sI trh vaj>eh
krta hE ALlah logo& ke il@
Apne huKm taik vh prhej>gar
ho ja@& | (187)

Albk>r (2)
AOr Apne mal Aaps me& n `aAo
nahk>, AOr ws se haikmo& tk
ir=\vt n phu%caAo taik tum
logo& ke mal se ko: ihSsa `aAo
gunah se naja;j> tOr pr AOr
tum jante ho | (188)
AOr Aap s se n@ ca%d ke
bare me& pU2te hE& ? Aap kh de& yh
pEmana-@- AOk>at logo& AOr
hj ke il@ hE&, AOr nekI yh
nhI& ik tum 3ro& me& AaAo wn kI
pu+t se, bl\ik nek vh hE jo
prhej>garI kre, AOr 3ro& me& wn
ke drvaj>o& se AaAo, AOr ALlah
se Dro taik tum kamyabI haisl
kro | (189)
AOr tum ALlah ke raSte me& wn
se lD>o jo tum se lD>te hE& AOr
ij>yadtI n kro, be=k ALlah
ij>yadtI krne valo& ko doSt nhI&
r`ta! (190)

R@


w
w

AOr n

ws se

paAo AOr wNhe& inkal do jha& se


wNho& ne tuMhe& inkala, AOr
if>t\na k>t\l se ij>yada s&gIn hE,
AOr wn se ms\ijde hram `>ana@
kA>ba ke pas n lD>o yha& tk
ik vh yha& tum se lD>e&, ps Agr
vh tum se lDe&> to tum wn se
lD>o, ;sI trh sj>a hE kaif>ro&
kI! (191)
ifr Agr vh baj> Aa ja@& to
be=k ALlah b~>=ne vala rh\m
krne vala hE | (192)

log

ik ko: if>t\na n rhe AOr dIn

mal

n@ ca%d

pr ij>yadtI isva@ j>ailmo&


ke | (193)

AOr

`aAo

se

taik tum

ko: ihSsa

haikmo& tk

`aAo

vh Aap se

se

jante ho

188

pU2te hE&

AOr tum

gunah se



w

w
yh ik

nekI

AOr nhI&

AOr hj

logo& ke il@

AOk>at

Aap

yh

kh de&


r

prhej>garI

jo

kre

nekI

AOr leikn

wn kI pu+t

se

3r jma

tum AaAo

w
w

taik tum

ALlah

AOr tum Dro

drvaj>e

se

AOr tum

3r jma

AaAo

w
vh jo ik

ALlah

raSta

me&

AOr tum lD>o

kamyabI haisl kro

189


w
w

ij>yadtI

nhI& psNd krta

krne vale

be=k

AOr ij>yadtI

ALlah

n kro

tum se lD>te hE&

w
w
se

AOr wNhe& inkal do

tum wNhe& paAo

jha&

AOr wNhe& mar Dalo


w
k>t\l

ij>yada

se

AOr if>t\na

s&gIn

wNho& ne tuMhe& inkala

jha&

w


vh tum se lDe&>

yha& tk

ms\ijde hram

ik

`>ana@ kA>ba

pas

wn se lD>o

AOr
n




bdla

;sI trh

vh tum

to tum wn se lD>o

ps Agr

se lDe&>

ws me&


r
rh\m krne

b~>=ne

vala

vala

ALlah to be=k

vh baj>

ifr

Aa ja@&

Agr

191

kaif>r jma

w
w

ALlah ke il@ ho ja@, ps Agr


vh baj> Aa ja@& to nhI& iksI

Apne mal

192

AOr tum wn se lD>o yha& tk

Aaps me&

190

AOr wNhe& mar Dalo jha& wNhe&

nahk>

phu%caAo

dIn

AOr ho ja@

ko: if>t\na

n rhe

yha& tk ik

AOr tum wn se lD>o



w
193

j>ailm jma

pr

Q@

isva@

ij>yadtI

to nhI&

vh baj>

ps

ALlah

Aa ja@&

Agr

ke il@

30

R@ja

w



ij>yadtI

ps ijs

kI

bdla

bdla humRt vala

AOr humRte&

humRt vala mhIna

mhIna

ws ne

tum pr

jo

ij>yadtI kI

jEsI

to tum

ws pr

tum pr

ij>yadtI kro

w w
w
AOr tum

me&

prhej>garo&

194

`>cR kro

sa9

ALlah ik

AOr jan lo

ALlah

AOr tum
Dro


w
w

AOr nekI kro

hlakt

trf>

Apne ha9

AOr

Dalo

ALlah

raSta



w w
ALlah
ke il@

AOr wmra

AOr pUra

hj

nekI krne vale

195

kro

doSt

be=k

r`ta hE

ALlah

w r w


yha&

Apne sr

tk

mu&DvaAo

AOr n

k>urbanI

se

to jo

mySsr Aa@

tum

ifr

rok id@ jaAo

Agr







tk\lIf>

ws

ya

ke

bImar

tum me& se

ho

ps jo

ApnI jgh

k>urbanI

phu%c ja@





r

tum Am\n

ifr jb

me& ho

ya

k>urbanI

sdk>a

ya

roj>a

ws ka

to bdla

se

se

sr

k>urbanI se

mySsr Aa@

to jo

hj

tk

wmre ka

f>a;da
w5a@

to jo



r w
jb tum vaps
AajaAo

AOr sat

hj me&

idn

to roj>a

tIn

r`e

n pa@

ifr
jo







ws ke

mOjUd

n ho&

3r vale

il@ - jo

yh

pUre

ds

yh


w w

196

A>j>ab

s~>t

ALlah

ik

AOr tum

AOr jan lo ALlah

ms\ijde hram

Dro

r


w

AOr n galI de

bepdaR ho

to n

hj

wn me&

laij>m

ps

kr ilya ijs ne

malUm
muk>rRr

mhIne

hj

AOr tum j>aderah

wse

w w w
ww
le ilya kro

ALlah

janta hE

nekI se

tum kroge

AOr
jo

hj me&

AOr n zgD>a

w w


197

31

@e A>K>l valo

AOr muz se Dro

tk>va

j>ade rah

Q@

behtr

ps
be=k

syak>Ul (2)
humRt vala mhIna bdla hE humRt
vale mhIne ka, AOr humRto& ka
bdla hE, ps ijs ne tum pr
ij>yadtI kI to tum ws pr
ij>yadtI kro jEsI ws ne tum pr
ij>yadtI kI, AOr ALlah se Dro
AOr jan lo ik ALlah sa9 hE
prhej>garo& ke | (194)
AOr ALlah kI rah me& `>cR kro
AOr Apne Aap ko Apne ha9o&
n Dalo hlakt me&, AOr nekI
kro, be=k ALlah nekI krne
valo& ko doSt r`ta hE | (195)
AOr pUra kro hj AOr wmra
ALlah ke il@, ifr Agr tum
rok id@ jaAo to jo k>urbanI
mySsr Aa@ pe= kro AOr
Apne sr n mu&DvaAo yha& tk ik
ku>rbanI ApnI jgh phu%c ja@,
ifr jo ko: tum me& se bImar
ho ya ws ke sr me& tk\lIf> ho
to vh bdla de roj>e se ya sdk>e
se ya k>urbanI se, ifr jb tum
Am\n me& ho to jo f>a;da w5a@
hj ke sa9 wmra imla kr to
wse jo k>urbanI mySsr Aa@
dede , ifr jo n pa@ to vh roj>e
r` le tIn idn hj ke AYyam me&
AOr sat jb tum vaps AajaAo,
yh ds pUre hu@, yh ws ke il@
hE ijs ke 3r vale ms\ijde hram
me& mOjUd n ho& n rhte ho& AOr
tum ALlah se Dro AOr jan lo
ik ALlah s~>t A>j>ab dene vala
hE | (196)
hj ke mhIne muk>rRr hE&, ps ijs
ne wn me& hj laij>m kr ilya
to vh n bepdaR ho, n galI de,
n zgD>a kre hj me&, AOr tum jo
nekI kroge ALlah wse janta hE,
AOr tum j>aderah le ilya kro,
ps be=k behtr j>ade rah tk>va
hE, AOr @e A>K>l valo! muz se
Drte rho | (197)

tum pr ko: gunah nhI Agr tum


Apne rb ka f>J>l tla= kro
itjart kro , ifr jb tum
A>rf>at se lO4o to ALlah ko
yad kro m=A>re hram ke nj>dIk
muj>dilf>a me& , AOr ALlah ko
yad kro jEse ws ne tuMhe& ihdayt
dI AOr be=k ws se phle tum
navaik>f>o& me& se 9e | (198)
ifr tum lO4o jha& se log lO4e&,
AOr ALlah se mg\>if>rt caho,
be=k ALlah b~>=ne vala, rh\m
krne vala hE (199)
ifr jb tum hj ke mraism Ada
kr cuko to ALlah ko yad kro
jEsa ik tum Apne bap dada ko
yad krte 9e ya ws se -I ij>yada
yad kro, ps ko: AadmI khta
hE @e hmare rb! hme& dun\ya me&
-la: de AOr ws ke il@ nhI& hE
Aai`>rt me& ku2 ihSsa | (200)
AOr wn me& se ko: khta hE
@e hmare rb! hme& de dun\ya me&
-la: AOr Aai`>rt me& -la:,
AOr doj>`> ke A>j>ab se
bca le | (201)

R@

Apna rb

se

hE ws me& se jo wNho& ne kmaya,


AOr ALlah ihsab lene me& tej>
hE | (202)
AOr tum ALlah ko yad kro
igntI ke cNd muk>rRr idno& me&,
ps jo do idn me& jl\dI
cla gya to ws pr ko: gunah
nhI& AOr ijs ne ta`>Ir kI ws
pr ko: gunah nhI& yh ws ke
il@ hE jo Drta rha, AOr tum
ALlah se Dro, AOr jan lo
ik tum ws kI trf> jma ik@
jaAoge | (203)

Agr

tla= kro

ko: gunah

tum

tum pr

nhI&

nj>dIk

ALlah

to yad kro

A>rf>at

se

tum lO4o

ifr jb



w w
w
tum 9e

AOr

ws ne tuMhe&

be=k

ihdayt dI

AOr wse

jEse

m=A>re hram

yad kro

se - jha&

tum lO4o

ALlah be=k

ifr

navaik>f>

198

j>r se

ws se phle

w w

ALlah

AOr mg>\if>rt caho

log

lO4e&

tum Ada

hj ke mraism

ifr jb

kr cuko

rh\m krne

199

b~>=ne vala

vala

w
yad

ij>yada

Apne

ya

jEsI tuMharI yad

bap dada

ALlah

to yad kro


r
dun\ya

me&

hme& de

@e hmare rb

khta hE

jo

ps - se - AadmI


w
w
khta hE

jo

AOr wn se

ku2 ihSsa

200

Aai`>rt

m&e

ws ke

AOr

il@

nhI&

w

r

-la:

yhI log hE& wn ke il@ ihSsa

f>J>l

AOr Aai`>rt me&

-la:

dun\ya me&

@e hmare

hme& de

rb

w
w




wNho& ne

ws se

kmaya

jo

wn ke

ihSsa

yhI log

il@

201

Aag
doj>`>

AOr hme&

A>j>ab

bca

w


w w

me&

AOr tum

ALlah

ihsab lene vala

202

yad kro

AOr

tej>

ALlah

gunah

to nhI&

do idn

me&

jl\d

cla gya

ps jo

idn igntI ke

w

Drta rha

il@ - jo

ws pr

gunah

to nhI&

ta`>Ir kI

AOr ijs

ws pr

w w

w
203

jma ik@
jaAoge

ws kI trf>

Q@

ik tum

AOr jan lo

ALlah

AOr tum Dro

32

Albk>r (2)

R@ja


w


w
AOr vh gvah

dun\ya

bnata hE ALlah ko

ij>NdgI

me&

ws kI

tuMhe -lI

bat

malUm hotI hE

jo

log

AOr se



w
w
dOD>ta
ifre

vh lO4e

AOr

zgD>alU

204

jb

hala&ik

s~>t

ws ke idl me&

vh

jo

pr



w

r
w

AOr nSl

`etI

AOr tbah kre

taik f>sad

ws me&

j>mIn

kre

w


ALlah

Dr

ws ko

kha ja@

AOr jb

f>sad

205

me&

n psNd

AOr

krta hE

ALlah



w


AOr Alb]a

i5kana

206

to kaf>I hE

jhn\nm

bura

gunah pr

ws ko

;J>j>t

wse Aamada

g>ur

kre





w


ALlah kI rj>a

haisl krna

ApnI jan

bec Dalta hE


tum dai`>l

jo log :man la@

ho jaAo

jo

log

AOr se

w r w

@e

bNdo& pr

207

meh\rban

AOr
ALlah

=Etan

k>dm

pErvI kro

AOr

pUre pUre

;s\lam

me&



z
tum

ws ke bad

ifr Agr

Dgmga g@

`ula

208

du=\mn

tuMhara

be=k vh






ihKmt vala

209

g>ailb

ALlah ik

to jan lo


saybano& me&

ALlah

Aa@ wn ke pas

tuMhare

vaj>eh Ahkam

jo

pas Aa@

w

ik

isva@

vh ;n\itj>ar

yhI

krte hE&

Kya


w
w

mamla

AOr cuka idya ja@

AOr f>ir+te

badl

se

bnI ;s/a:l

pU2o

tmam

210

lO4e&ge

mamlat

ALlah

AOr trf>

w

ALlah

nemt

bdl Dale

AOr jo

`ulI

in=ainya&

se

hm ne wNhe& dI&

33

A>j>ab

s~>t

ALlah to be=k

Aa: ws
ke pas

Q@

jo

AOr logo& me& ko: @esa -I hE ik


ws kI bat tuMhe& -lI malUm
hotI hE dunyvI ij>NdgI ke wmUr
me& AOr vh ALlah ko gvah
bnata hE Apne idl kI bat
pr, hala&ik vh s~>t zgD>alU
hE | (204)
AOr jb vh lO4e to j>mIn
muLk m&e dOD>ta ifre taik
ws me& f>sad kre, AOr tbah
kre `etI AOr nSl, AOr
ALlah f>sad ko naps&d krta
hE | (205)
AOr jb ws ko kha ja@ ik
ALlah se Dr, to ws ko ;J>j>t
g>u"r gunah pr Aamada kre,
to ws ke il@ jhn\nm kaf>I
hE, AOr Alb]a vh bura i5kana
hE | (206)
AOr logo& me& @k vh hE jo
ApnI jan bec Dalta hE ALlah
kI rj>a haisl krne ke il@,
AOr ALlah bNdo& pr meh\rban
hE | (207)
@e :man valo! tum ;s\lam me& pUre
pUre dai`>l ho jaAo, AOr =Etan
ke k>dmo& kI pErvI n kro,
be=k vh tuMhara `ula du=\mn
hE | (208)
ifr Agr tum ws ke bad
Dgmga g@ jbik tuMhare pas
vaj>eh Ahkam Aa g@ to jan lo
ik ALlah g>ailb, ihKmt vala
hE | (209)
Kya vh isf>R yh ;n\itj>ar
krte hE& ik ALlah wn ke pas
Aa@ saybano& me& badl ke, AOr
f>ir+te, AOr mamla cuka idya
ja@, AOr tmam mamlat ALlah
kI trf> lO4e&ge | (210)
pU2o bnI ;s/a:l se hm ne wNhe&

iks

iktnI `ulI in=ainya& dI& ? AOr

k>d/

jo ALlah kI nemt bdl Dale




211

syak>Ul (2)

ws ke bad

ws ke bad ik vh ws ke pas
Aa g: to be=k ALlah s~>t
A>j>ab dene vala hE | (211)

AaraSta kI g: kaif>ro& ke il@


dun\ya kI ij>NdgI, AOr vh h%ste
hE& wn pr jo :man la@, AOr
jo prhej>gar hu@ vh k>yamt ke
idn wn se balatr ho&ge, AOr
ALlah ijse cahta hE irJ>k> deta
hE be=umar | (212)

R@


w w
w
jo log

AOr Drane vale, AOr wn ke sa9


brhk> iktab naij>l kI taik
fE>sla kre logo& ke drimyan
ijs me& wNho& ne ;`>itlaf> ikya,
AOr ijNhe& iktab dI g: 9I
wNho& ne ;`>itlaf> nhI& ikya
mgr ws ke bad jb ik wn ke

irJ>k>

AOr

deta hE

ALlah

ne wn logo& ko ihdayt dI Apne


;j>\n se jo :man la@ ws
sCcI bat pr ijs me& wNho& ne
;`>itlaf> ikya 9a, AOr ALlah
ihdayt deta hE ijse vh cahta hE
sI0e raSte kI trf> | (213)
Kya tum `>yal krte ho ik
jNnt me& dai`>l ho jaAoge AOr
jbik A-I tum pr @esI
halt nhI& Aa: jEse tum se phle
logo& pr guj>rI, wNhe& phu%cI s~>tI
AOr tk\lIf>, AOr vh ihla id@
g@ yha& tk ik rsUl AOr vh
jo wn ke sa9 :man la@ khne
lge ALlah kI mdd kb
Aa@gI ? Aagah rho be=k ALlah
kI mdd k>rIb hE | (214)
vh Aap s se pU2te hE& Kya ku2
`>cR kre& ? Aap kh de& jo mal
tum `>cR kro, so ma% bap ke
il@ AOr k>rabtdaro& ke il@,
AOr ytImo& AOr mohtajo& AOr
musaif>ro& ke il@, AOr tum jo
nekI kroge to be=k ALlah wse
janne vala hE | (215)

ij>NdgI

vh log jo

AaraSta

kuf> ikya

kI g:

ik>yamt ke idn

wn se

prhej>gar

balatr

hu@

AOr jo log

:man la@


@k

wMmt

log

9e

ihsab

212

vh cahta

bg>Er

ijse

hE



w r w
AOr naij>l

AOr Drane vale

kI

`u>=`>brI dene vale

nbI

ALlah

ifr -eje






wNho& ne

;`>itlaf> ikya

ijs me&

log

taik f>Esla

drimyan

brhk>

kre

wn ke

iktab

sa9


w
w

pas vaj>eh Ahkam Aa g@ Aaps


kI ij>d kI vjh se, ps ALlah

dun\ya

h%ste hE&

z w w

log @k wMmt 9e, ifr ALlah


ne nbI -eje `u>=`>brI dene vale

AOr vh

se

bad

dI g:

ijNhe&

mgr

;`>itlaf>

ws me&

AOr nhI&

ikya

ws me&




:man

jo log

la@

ALlah

ps

wn ke drimyan

ihdayt dI

Aaps kI

ij>d

vaj>eh Ahkam

Aa@ wn ke

jo -

pas

jb



w


vh

cahta hE

ijse

ihdayt

AOr

Apne

deta hE

ALlah

;j>\n se

se

sc

pr

ws me&

wNho& ne

il@ -

;`>itlaf> ikya

jo









tum dai`>l

jNnt

tum `>yal

ik

ho jaAoge

Kya

krte ho

sI0a

213

raSta

trf>

tum se phle

se

guj>re

jo

jEse

Aa: tum pr

AOr
jb ik nhI&

z w
rsUl

khne lge

yha& tk

AOr vh
ihla id@ g@

AOr tk\lIf>

s~>tI

phu%cI wNhe&


w

ALlah

mdd

be=k

Aagah

ALlah kI

rho

mdd

wn ke

kb

sa9

:man la@

AOr vh jo




se

tum `>cR kro

Aap

jo

kh de&

`>cR kre&

Kya ku2

vh Aap se
pU2te hE&

214

k>rIb

w


w w


AOr mohtaj jma

AOr ytIm

AOr k>rabtdar

jma

jma

so ma% bap ke il@

mal

w w
215

janne
vala

wse ALlah

to

be=k

Q@

ko: nekI

tum kroge

AOr jo

AOr musaif>r

34

Albk>r (2)

R@ja

w
w


@k

tum napsNd

cIj>

kro

ik

AOr

tuMhare

mumikn hE

il@

nagvar

AOr vh

j&g

tum pr f>j>R kI g:

w
w
w

tuMhare

burI

il@

AOr vh

@k cIj>

tum psNd

ik

kro

AOr

tuMhare

mumikn hE

il@

behtr

AOr vh

w w

mhIna humRt vala

vh Aap se

se

nhI& jante

216

sval krte hE&

AOr tum

janta

AOr

hE

ALlah

w

ALlah

raSta

AOr

se

bD>a

rokna

ws me&

Aap

j&g

ws me&

kh de&

j&g

w w
ALlah ke

bhut

nj>dIk

bD>a

ws se

ws ke

AOr inkal

log

dena

AOr ms\ijde hram

ws

AOr n

ka

manna

w w

AOr vh

vh tum se lD&>ege

k>t\l

hme=a rhe&ge

se

bhut bD>a

AOr if>t\na


w

ifr ja@

AOr jo

vh kr ske&

Agr

tuMhara dIn

se

yha& tk

tuMhe& fer de&

ik


w w


j>aya

to yhI log

ho g@

kaif>r

AOr vh

Apna

ifr mr ja@

se

dIn

tum me& se

w
w w


doj>`>

vale

AOr yhI log

AOr Aai`>rt

dun\ya

me&

wn ke A>ml


w w
w
wNho& ne

AOr vh

:man

ihj/t kI

log jo

la@

jo log

be=k

hme=a rhe&ge

217

ws me&

vh

w w
w
r

ALlah kI rhmt

wMmId r`te hE&

yhI log

ALlah ka raSta

me&

AOr juAa

=rab

vh pU2te hE&

bare me&

Aap se

218

bhut b6>a

ka gunah

logo& ke il@

Aor f>a;de

b6>a

Aap

j>rt

kh de&

vh `>cR kre&

Kya ku2

b~>=ne

AOr

vala

vala

ALlah

wn dono me&

vh pU2te hE&

wn ka

Aap s se

f>a;da

Aap
kh de&

se







w
219

35

g>Or Ao if>k
kro

taik tum

Ahkam

tuMhare
il@

ALlah

Q@

vaj>eh
krta hE

AOr vh tuMhare il@ behtr ho,


AOr mumikn hE ik tum @k cIj>
psNd kro AOr vh tuMhare il@
burI ho, AOr ALlah janta hE
AOr tum nhI& jante | (216)
vh Aap se sval krte hE& humRt
vale mhIne me& j&g ke bare me&,
Aap s kh de& ws me& j&g krna
bD>a gunah hE, AOr ALlah ke
raSte se rokna AOr ws ALlah
ko n manna AOr ms\ijde hram
se rokna AOr ws ke logo&
ko vha& se inkalna ALlah
ke nj>dIk bhut bD>a gunah hE
AOr if>t\na k>t\l se -I bD>a
gunah hE, AOr vh hme=a tum se
lD>te rh&ege yha& tk ik Agr
vh kr ske& to tuMhe& tuMhare dIn
se fer de&, AOr tum m&e se jo
ifr ja@ Apne dIn se AOr vh
mr ja@ ws hal me& ik vh
kaif>r ho to yhI log hE& ijn
ke A>ml j>aya ho g@ dun\ya me&
AOr Aai`>rt m&e AOr yhI log
doj>`> vale hE&, vh ws me& hme=a
rhe&ge | (217)
be=k jo :man la@ AOr ijn
logo& ne ihj/t kI AOr ALlah ke
raSte m&e ijhad ikya, yhI log
ALlah kI rhmt kI wMmId
vala, rh\m krne vala hE | (218)


w

j>a;d Aj>

ik tum @k cIj> napsNd kro

r`te hE&, AOr ALlah b~>=ne

rh\m krne

gunah

tuMhe& nagvar hE, AOr mumikn hE

ijhad ikya

w

w
AOr wn dono&

tum pr j&g f>j>R kI g: AOr vh

AOr wNho& ne



w
r w

se

syak>Ul (2)

;sI trh

vh Aap s se pU2te hE& =rab


AOr juAa ke bare m&e, Aap kh de&
ik wn dono& m&e b6>a gunah hE
AOr logo& ke il@ f>a;de -I h&E
leikn wn ka gunah wn ke
f>a;de se bhut b6>a hE, AOr vh
Aap s se pU2te hE& ik vh
Kya ku2 `>cR kre& ? Aap kh de&
j>a;d Aj> j>rt, ;sI trh
ALlah tuMhare il@ Ahkam vaj>eh
krta hE taik tum g>Or Ao if>k
kro (219)

Albk>r (2)
din\ya m&e AOr Aai`>rt me&, AOr
vh Aap s se ytImo& ke bare m&e
pU2te hE&, Aap kh de& wn kI ;s\lah
behtr hE, AOr Agr wn ko
imla lo to vh tuMhare -a: hE&,
AOr ALlah `>rabI krne vale
AOr ;s\lah krne vale ko `>Ub
janta hE, AOr Agr ALlah
cahta to tum ko j"r mu=K>k>t
me& 6al deta, be=k ALlah
g>ailb, ihKmt vala hE | (220)
AOr mu=\irk A>Orto& se inkah
n kro yha& tk ik vh :man
n la@&, AOr AlbTta muslman
lO&6I behtr hE mu=\irk A>Ort se
Agrce tuMhe& vh -lI lge,
AOr mu=\irko& se inkah n kro
yha& tk ik vh :man n la@&,
AOr AlbTta muslman g>ulam
behtr hE mu=\irk se Agrce vh
tuMh&e -la lge, yh log doj>`>
kI trf> bulate hE&, AOr ALlah
bulata hE Apne huKm se jNnt
AOr b`>\i== kI trf>, AOr
logo& ke il@ Apne Ahkam
vaj>eh krta hE taik vh nsIht
pkD>&e | (221)
vh Aap s se halte hEj> ke
bare me& pU2te hE&, Aap kh de& ik
vh gNdgI hE, ps tum A>Orto& se
Alg rho halte hEj> me& AOr wn
ke k>rIb n jaAo yha& tk ik vh
pak ho ja@&, ps jb vh pak
ho ja@& to tum wn ke pas AaAo
jha& se ALlah ne tuMhe& huKm idya hE,
be=k ALlah doSt r`ta hE tOba
krne valo& ko AOr doSt r`ta hE
pak rhne valo& ko | (222)
tuMharI A>Orte& tuMharI `etI hE&, ps
tum ApnI `etI me& AaAo jha& se
caho AOr Apne il@ Aage -ejo
Aage kI tdbIr kro AOr ALlah
se Dro, AOr tum jan lo ik tum

R@


w


w

Aap

;s\lah

ytIm jma

kh de&

se

AOr vh Aap s

bare me&

se pU2te hE&

AOr Aai`>rt

dun\ya me&


w

w
`>rabI

AOr

janta hE

krne vala

to -a: tuMhare

ALlah

AOr

imla lo wn ko

behtr

Agr

wn kI




ihKmt

220

g>ailb

vala

be=k

j>r mu=K>k>t me&

cahta

AOr

;s\lah

se

ALlah

6alta tum ko

ALlah

Agr

krne vala

ko


w

w
se

behtr

muslman

AOr AlbTta

vh :man

yha&

lO&6I

la@&

tk ik

vh :man

yha&

la@&

tk ik

mu=\irko&

inkah kro

inkah kro

AOr
n



w
w

mu=\irk A>Orte&

AOr n vh -lI lge tuMhe&

mu=\irk

Agrce

A>Ort


w

w
w

vhI log

vh -la lge tuMhe&

Agrce

mu=\irk

se

behtr

AOr AlbTta

muslman

g>ulam

w


w
AOr b`>\i==

jNnt kI trf>

bulata hE

AOr

doj>`> kI trf>

ALlah

bulate hE&

w
nsIht pkD>&e

221

taik vh

logo& ke il@

Apne

AOr vaj>eh

Ahkam

krta hE

Apne huKm se





w

ps tum

A>Orte&

gNdgI

Alg rho


to AaAo

vh pak

wn ke pas

ho ja@&

vh

ps jb

Aap

keh de&

halte hEj>

se

AOr vh pU2te hE&

bare me&

Aap s se

vh pak

yha&

k>rIb jaAo

ho ja@&

tk ik

wn ke

AOr n

halte hEj>

me&

AOr doSt

tOba krne

doSt

be=k

r`ta hE

vale

r`ta hE

ALlah

huKm idya

ALlah

jha& se

tuMhe&








jha&
se

so tum

ApnI `etI

tuMharI

AaAo

`etI

A>Orte& tuMharI

222

pak rhne vale

w w

w


AOr tum

ALlah se imlne vale ho, AOr

imlne vale

`>u=`>brI de& :man valo& ko | (223)



w

w

AOr ApnI k>Smo& ke il@ ALlah


ke nam ko in=ana n bnaAo
ik tum huSne sulUk AOr prhej>garI
AOr logo ke drimyan sulh krane
se baj> rho AOr ALlah sunne
vala, janne vala hE | (224)

ik tum

ws se

ik

ApnI kSmo&
ke il@

ALlah

jan lo

in=ana

ALlah

AOr Dro

bnaAo

Apne il@

AOr n

223

AOr Aage -ejo

:man vale

tum caho

AOr
`u>=`>brI de&

w
w w w


224

janne

sunne

AOr

vala

vala

ALlah

Q@

log

drimyan

AOr sulh

AOr prhej>garI

tum huSne

kraAo

kro

sulUk kro

36

R@ja

pk6>ta hE tuMhe&

AOr leikn

kSme& tuMharI

me&

lg>U behUda

ALlah

nhI& pkD>ta tuMhe&


w


k>Sm `ate

wn logo&

hE&

ke il@ jo

budRbar

225

b~>=ne

AOr

vala

ALlah

idl tuMhare

kmaya

pr - jo


r

to be=k

jUA>

ifr

ALlah

krle&

Agr

mhIne

car

;n\itj>ar

A>Orte& ApnI

se

w r

sunne vala

ALlah to be=k

tlak>

wNho& ne ;rada

AOr

ikya

Agr

226

rh\m krne

b~>=ne

vala

vala

w



w
mud\dte hEj>

tIn

Apne t:&

AOr tlak> yaF>ta

;n\itj>ar kre&

janne vala

227

A>Orte&


r

w

Agr

wn ke rh\m

me&

jma

ALlah pEda ikya

jo

vh 2upa@&

wn ke

ik

AOr ja;j> nhI&

il@

w
w

vapsI

ij>yada

AOr `>aivNd

wn kI

hk>dar

wn ke

ALlah

AOr Aai`>rt ka idn

:man r`tI hE&

pr



w
wr

A>Orto& pr

jo

f>j>R

jEse

AOr A>Orto&

behtrI

ke il@

husne sulUk

vh cahe&

Agr

ws me&

w r w
w

AOr

g>ailb

@k djaR

ALlah

wn pr

AOr mdoR& ke il@

dStUr ke mutaibk>

dStUr ke

ya

ifr rok lena

mutaibk>

do bar

tlak>

ihKmt vala

228




w


w
ws se
jo

tum le lo

tuMhare

ik

ja;j>

il@

AOr

huSne sulUk se

nhI&

`>st krna


w
ALlah ik hudUd

k>a;m
r` ske&ge

ik n

dono& ANde=a
kre&

ik

isva@

ku2

tum ne idya wn ko

w


wn dono& pr

to gunah nhI&

ik vh k>a;m n

ALlah kI hudUd

r` ske&ge

tum 6ro

ps n

ALlah kI hudUd

yh

ws ka

A>Ort bdla de

37

j>ailm

vh

ps vhI log

ALlah kI hudUd

Q@

Aage b7>ta hE

behUda k>Smo& pr, leikn tuMhe&


pk6>ta hE ws pr jo tuMhare
idlo& ne kmaya ;rade se ikya
AOr ALlah b~>=ne vala, budRbar
hE | (225)
wn logo& ke il@ jo ApnI
A>Orto& ke pas n jane kI k>Sm
`ate hE& ;n\itj>ar krna hE car
mah, ifr Agr vh jUA> kr le&
to be=k ALlah b~>=ne vala,
rh\m krne vala hE | (226)
AOr Agr wNho& ne tlak> ka
;rada kr ilya to be=k
ALlah sunne vala, janne vala
hE | (227)
AOr tlak> yaF>ta A>Orte& Apne t:&
;n\itj>ar kre& tIn hEj> tk, AOr
wn ke il@ ja;j> nhI& ik vh
2upa@& jo ALlah ne wn ke rh\mo&
me& pEda ikya Agr vh ALlah
pr AOr yOme Aai`>rt pr :man
r`tI hE&, AOr wn ke `>aivNd wn
kI vapsI ke ij>yada hk>dar hE&
ws mud\dt me& Agr vh behtrI
huSne sulUk krna cahe&, AOr
A>Orto& ke il@ hk> hE jEse
A>Orto& pr mdoR& ka hk> hE dStUr
ke mutaibk>, AOr mdoR& ka wn pr
@k djaR brtrI hE AOr ALlah
g>ailb, ihKmt vala hE | (228)
tlak> do bar hE, ifr rok lena
hE dStUr ke mutaibk> ya `>st
kr dena huSne sulUk se, AOr nhI&
tuMhare il@ ja;j> ik jo tum ne
wNhe& idya hE ws se ku2 vaps
le lo isva@ ws ke ik dono&
ANde=a kre& ik ALlah kI hudUd
ka>;m n r` ske&ge, ifr Agr

ifr

tum 6ro ik vh dono& ALlah


kI hudUd k>a;m n r` ske&ge to

ws me& jo

w w
w

229

tuMhe& nhI& pkD>ta ALlah tuMharI

Agr

w





w
Aage b7>o ws se

syak>Ul (2)

AOr jo

gunah nhI& wn dono& pr ik A>Ort


ws ka bdla if>dya dede, yh
ALlah kI hudUd h&E, ps wn ke
Aage n b7>o, AOr jo ALlah kI
hudUd se Aage b7>ta hE ps vhI
log j>ailm hE& | (229)

ps Agr ws ko tlak> de dI
to ja;j> nhI& ws ke il@ ws
ke bad yha& tk ik vh ws ke
A>lava iksI dUsre `>aivNd se
inkah kr le, ifr Agr vh wse
tlak> dede to gunah nhI& wn dono&
pr Agr vh jUA> kr le&,
b=tR yh ik vh `>yal kre& ik
vh ALlah kI hudUd ka>;m r`e&ge,
AOr yh ALlah kI hudUd hE&,
vh wNhe& janne valo& ke il@
vaj>eh krta hE | (230)
AOr jb tum A>Orto& ko tlak>
de do ifr vh ApnI ;d\dt
pUrI kr le& to wn ko dStUr
ke mutaibk> roko ya dStUr ke
mutaibk> `>st kr do AOr tum
wNhe& nuk>\san phu%cane ke il@ n
roko taik tum ij>yadtI kro,
AOr jo yh krega be=k ws
ne Apne Wpr ju>Lm ikya, AOr
ALlah ke Ahkam ko mj>ak>
n 5hraAo, AOr tum pr jo
ALlah kI nemt hE wse yad kro,
AOr jo ws ne tum pr iktab
AOr ihKmt wtarI, vh ws se
tuMhe& nsIht krta hE, AOr tum
ALlah se Dro AOr jan lo ik
ALlah hr cIj> ka janne vala
hE | (231)
AOr jb tum A>Orto& ko tlak>
de do, ifr vh pUrI kr le& ApnI
;d\dt to wNhe& Apne `>aivNdo&
se inkah krne se n roko jb
vh rajI> ho& Aaps me& dStUr ke
mutaibk>, yh ws ko nsIht kI
jatI hE jo tum m&e se :man r`ta
hE ALlah pr AOr yOme Aai`>rt
pr, yhI tuMhare il@ ij>yada
su9ra AOr ij>yada pakIj>a hE,
AOr ALlah janta hE AOr tum
nhI& jante | (232)

R@

vh inkah

yha& tk

kr le

ik

ws ke

ws ke bad

to ja;j> nhI&

il@

tlak> dI ws ko ifr Agr

Agr

wn dono& pr

to gunah nhI&

tlak> dede

ifr

ws ko

Agr

ws ke A>lava

`>aivNd

w w

AOr yh

vh k>a;m

ALlah kI hudUd

ik

r`e&ge

vh `>yal

b=tR

kre&

yh ik

vh jUA> kr le&


w w
tum tlak> do

AOr jb

wNhe& vaj>eh

janne valo& ke il@

230

ALlah kI hudUd

krta hE

dStUr ke mutaibk>

to roko wn ko

ifr vh pUrI

ApnI ;d\dt

A>Orte&

kr le&


w
w

r
nuk>\san

AOr tum n roko wNhe&

dStUr ke mutaibk>

`>st kr do

ya



w w

to be=k ws ne

ApnI jan

yh

ju>Lm ikya

krega

AOr jo

taik tum ij>yadtI kro


w w w


w
w
ALlah kI nemt

AOr yad kro

ALlah ke

mj>ak>

AOr

5hraAo

Ahkam

w



w


AOr ihKmt

iktab

se

ws ne

tum pr

AOr jo

wtara

tum pr


w w

cIj>

hr

ALlah

ik

AOr jan lo

ALlah

AOr tum Dro

ws se

vh nsIht krta
hE tuMhe&

ifr vh pUrI

ApnI ;d\dt

A>Orte&

kr le&

tum tlak> do

AOr jb

231

janne vala




w


vh rajI> ho&

jb

`>aivNd Apne

vh inkah kr&e

ik

roko wNhe&

to n

w

ho

jo

ws se

nsIht kI
jatI hE

yh

dStUr ke mutaibk>

Aaps me&

ij>yada
su9ra

yhI

ALlah

AOr yOme Aai`>rt

pr

:man r`ta

tum me& se


w w w
232

jante

nhI&

AOr tum

Q@

janta hE

AOr

AOr ij>yada

ALlah

pakIj>a

tuMhare il@

38

Albk>r (2)

R@ja

w

r w

cahe

jo ko:

pUre

do sal

ApnI AOlad

dU0 ipla@&

AOr ma@%


w z w

dStUr ke

AOr wn

wn ka

ijs ka

mutaibk>

ka ilbas

`ana

bCca bap

AOr pr

dU0 iplane ik

ik vh pUrI

mut

kre


w
w
w
ijs ka bCca

AOr

ws ke bCce

bap

ke sbb

ma%

n nuk>\san

ws kI

phu%caya ja@

vus\A>t

mgr

ko:

nhI& tk\lIf>>

=~>s

dI jatI



r
r w

Aaps kI

dU0

dono&

ifr

rj>amNdI se

2uD>ana

cahe&

Agr

yh - ws

@esa

Vaairs

AOr

ws ke bCce

pr

ke sbb


r w
w

ik

AOr

tum caho

wn dono& pr

Agr

gunah

AOr bahm

to nhI&

dono& se

m=vra


w


tum ne

tum hvale

jo

idya 9a

kr do

jb

tum pr

to gunah nhI&

ApnI AOlad

tum dU0 iplaAo

w
w w

de`ne

233

tum krte ho

vala

se - jo ALlah

ik

AOr jan lo

ALlah

dStUr ke

AOr Dro

mutaibk>

w
w
w w


vh ;n\itj>ar

Apne Aap ko

bIivya&

me& r`e&

AOr 2oD> ja@&

vf>at

tum se

AOr jo log

pa ja@&



w r

tum pr

to nhI& gunah

ApnI mut

vh phu%c

;t

ja@&

AOr

ifr jb

mhIne

ds idn

car

w
w
234

ba`>br

jo tum krte ho

AOr

dStUr ke

ApnI jan&e

ws se

ALlah

mutaibk>

Apne hk>

me&

vh kre&

me& - jo

w


tum

ya

2upaAo

A>Orto& ko

pEg>ame inkah

ws
se

;=are me&

me& - jo

tum pr

AOr nhI& gunah

n vada kro wn se

jl\d ij>k

AOr leikn

janta hE

ik itum

kroge wn se

ALlah

Apne idlo& me&


w w

inkah

igrh

;rada kro

AOr

dStUr ke

mutaibk>

bat

tum kho

mgr

2up

yh ik

kr


w
m&e

jo

janta hE ALlah ik

AOr jan lo

ws kI

;t

mut

phu%c ja@

yha& tk



w w

235

39

thMmul

b~>=ne

vala

vala

ALlah

ik

AOr jan lo

so Dro ws se

Q@

Apne idl

syak>Ul (2)
AOr ma@% ApnI AOlad ko pUre
do sal dU0 ipla@& jo ko: dU0
iplane kI mut pUrI krna cahe,
AOr wn maAo& ka `ana AOr
wn ka ilbas bap pr vaijb
hE dStUr ke mutaibk>, AOr iksI
ko tk\lIf>> nhI& dI jatI mgr
ws kI vus\A>t brda+t ke
mutaibk>, ma% ko nuk>\san n
phu%caya ja@ ws ke bCce ke
sbb AOr n bap ko ws ke
bCce ke sbb, AOr vairs pr
-I @esa hI vaijb hE, ifr Agr
vh dono& dU0 2uD>ana cahe& Aaps
kI rj>amNdI AOr m=vre se to
dono& pr ko: gunah nhI&, AOr
Agr tum caho ik ApnI AOlad
ko dU0 iplaAo g>Er A>Ort se to
tum pr ko: gunah nhI& jb tum
dStUr ke mutaibk> wn ke hvale
kr do jo tum ne dena 5hraya 9a,
AOr ALlah se Dro AOr jan lo
ik ALlah jo ku2 tum krte ho
wse de`ne vala hE | (233)
AOr tum me& se jo log vf>at
pa ja@& AOr 2oD> ja@& bIivya&,
vh beva@% Apne Aap ko
;n\itj>ar me& r`e& car mah ds idn,
ifr jb vh ApnI mut ko phu%c
ja@& ;t pUrI kr le& to ws me&
tum pr ko: gunah nhI& jo vh
Apne hk> m&e kre& dStUr ke mutaibk>,
AOr tum jo ku2 krte ho ALlah
ws se ba`>br hE | (234)
AOr tum pr ws me& ko: gunah
nhI& ik tum A>Orto& ko ;=are
kna@ me& inkah ka pEg>am do ya
Apne idlo& m&e 2upaAo, ALlah
janta hE tum jl\d wn se ij>k
kr doge, leikn wn se 2up kr
inkah ka vada n kro, mgr
yh ik tum dStUr ke mutaibk>
bat kro, AOr inkah kI igrh
ba%0ne ka ;rada n kro yha& tk
ik ;t ApnI mut tk phu%c
ja@, AOr jan lo ik jo ku2
tuMhare idlo& me& hE ALlah janta
hE, so tum ws se Dro AOr jan
lo ik ALlah b~>=ne vala,
thMmul vala hE | (235)

Albk>r (2)
tum pr ko: gunah nhI& Agr tum
A>Orto& ko tlak>> do jb ik tum
ne wNhe& ha9 n lgaya ho ya wn
ke il@ meh\r muk>rRr n ikya ho,
AOr wNhe& `>cR do, `>u=hal pr
ws kI hEisyt ke mutaibk> AOr
t&gdSt pr ws kI hEisyt ke
mutaibk>, `>cR dStUr ke mutaibk>
dena nekokaro& pr laij>m
hE | (236)
AOr Agr tum wNh&e tlak>> do

R@




tum ne wNh&e

ya

meh\r muk>rRr kr cuke ho to ws


ka inSf> de do jo tum ne muk>rRr
ikya isva@ ws ke ik vh maf>
kr de& ya vh maf> kr de ijs ke
ha9 me& A>k>de inkah hE,
AOr Agr tum maf> kr do to yh
prhej>garI ke k>rIb tr hE,
AOr bahm @hsan krna n -Ulo,
be=k jo ku2 tum krte ho
ALlah wse de`ne vala hE | (237)
tum nmaj>o& kI ihf>aj>t kro
`u>sUsn drimyanI nmaj> kI

tum

A>Orte&

Agr

tlak>> do

tum pr

nhI& gunah

w
ws kI

`u>=hal

hEisyt

AOr wNhe&

pr

wn ke

meh\r

`>cR do

muk>rRr ikya

il@

w
w r

nekokar

236

pr

dStUr ke

laij>m

ws kI

`>cR

mutaibk>

t&gdSt

hEisyt

AOr pr

w w

;s se phle ik tum ne wNh&e ha9


lgaya ho AOr wn ke il@ tum

jo n

ha9 lgaya

AOr tum muk>rRr

wNhe& ha9

kr cuke ho

lgaAo

ik

phle

tum wNh&e

AOr

tlak>> do

Agr






ya

vh maf>

yh

kr de&

ik

tum ne muk>rRr

isva@

jo

ikya

to inSf>

wn ke

meh\r

il@




w

prhej>garI

ij>yada

tum maf>

AOr

ke

k>rIb

kr do

Agr

ws ke

inkah kI igrh

maf>

vh jo

ha9 me&

kr de



w


237

de`ne vala

tum krte ho

ws se

be=k

jo

ALlah

bahm

@hsan krna

AOr n -Ulo


w
w

ALlah AOr `D>e
ke il@

drimyanI

rho

AOr nmaj>

tum ihf>aj>t

nmaj>o& kI

kro

bn kr `D>e rho | (238)

ifr Agr tuMhe& Dr ho to Pyadapa

ALlah

AOr ALlah ke il@ f>rma&brdar

ya svar Ada kro , ifr jb


Am\n paAo to ALlah ko yad
kro jEsa ik ws ne tuMhe& is`aya
hE jo tum n 9e jante | (239)
AOr jo log tum me& se vf>at
pa ja@& AOr bIivya& 2oD> ja@&
to ApnI bIivyo& ke il@ @k
sal tk nan nf>k>a kI vsIyt
kre& inkale bgE>r, ifr Agr vh
`u>d inkl ja@& to tum pr ko:
gunah nhI& jo vh Apne t:& dStUr
ke mutaibk> kre&, AOr ALlah
g>ailb, ihKmt vala hE | (240)
AOr mutLlk>a A>Orto& ke il@
dStUr ke mutaibk> nan nf>k>a
laij>m hE prhej>garo& pr | (241)
;sI trh tuMhare il@ ALlah
Apne Ahkam vaj>eh krta hE
taik tum smzo | (242)

to yad

tum Am\n

ifr

kro

paAo

jb

svar

ya

to

tuMhe&

ifr

Pyadapa

Dr ho

Agr

f>rma&brdar

238

jma



w
vf>at

AOr jo log

pa ja@&

jante

239

tum n 9e

jo

ws ne tuMhe&

jEsa

is`aya

ik

w w
w
w
w
ApnI bIivyo&

nan nf>k>a

vsIyt

ke il@

bIivya&

AOr 2oD> ja@&

tum me& se

me&

tum pr

gunah

to nhI&

vh inkl

ifr

ja@&

Agr

inkale

bgE>r

@k sal

tk

w

w


240

ihKmt vala

AOr

g>ailb

ALlah

dStUr

se

Apne t:&

me&

jo vh kre&

w
w


241

prhej>garo&

pr

laij>m

dStUr ke mutaibk>

nan

AOr mutLlk>a A>Orto&

nf>k>a

ke il@

242

smzo

taik tum

Q@

Apne

tuMhare

Ahkam

il@

ALlah

vaj>eh
krta hE

;sI trh

40

R@ja

w r

mOt

Dr

hj>aro&

AOr

Apne 3r

vh

jma

se

vh log

inkle

Kya tum ne

trf>

jo

nhI& de`a




f>J>l vala

be=k

wNhe ij>Nda

ALlah

ikya

ifr

tum mr jaAo

ALlah

wNhe&

so kha


w w



ALlah ka

AOr tum

me&

raSta

=uk Ada

243

lD>o

AOr

Ak\sr

log

nhI& krte

logo& pr

leikn


w


jo ik

k>j>R de ALlah

vh

kOn

janne

244

sunne vala ALlah ik

vala

AOr jan lo

w
w




AOr f>ra`>I

t&gI krta

AOr

krta hE

hE

ALlah

k: guna ij>yada

ws ke

ps vh wse

il@

b7>a de

k>j>R AC2a

w

bad

se

bnI ;s/a:l

se

srdaro&

Kya tum ne

trf>

245

nhI& de`a

me&

hm lDe>&

@k

hmare

muk>rRr

bad=ah

il@

kr de&

j&g

tum pr f>j>R kI ja@

hm inkale

AOr

g@

Alb]a

ALlah kI rah

me&

hm lD>e&ge

jb

mUsa A

ws ne

Kya

ik tum

kha

AOr hme& Kya

vh khne

huAa

lge

w r
cNd

vh

isva@

j&g

ifr g@

wn pr f>j>R kI g:

AOr ApnI

ifr jb

Apne 3r

Aal AOlad

w w
be=k

wn ka

ALlah

nbI

wNhe&

AOr kha

j>ailmo& ko

246

janne

AOr

vala

ALlah

wn me& se

bad=aht

ws ke

ho sktI

il@

hE

kEse

vh bole

bad=ah

talUt

tuMhare

muk>rRr

il@

kr idya hE

w
w

mal

se

AOr nhI&

vus\A>t

dI g:

ws se

ij>yada

bad=aht ke

AOr hm

hk>dar

hm pr





z

;Lm

me&

vus\A>t

AOr wse
ij>yada dI

tum pr

wse cun ilya

ALlah be=k

41

janne

vus\A>t

AOr

vala hE

vala

ALlah

cahta hE

ijse

Apna
muLk

deta hE

Q@

pr, leikn Ak\sr log =uk Ada


nhI& krte | (243)
AOr tum ALlah ke raSte me& lD>o
AOr jan lo ik ALlah sunne
vala, janne vala hE | (244)
kOn hE jo ALlah ko k>j>R de
AC2a k>j>R, ifr vh wse k:
guna ij>yada b7>a de, ALlah t&gI
-I deta hE AOr f>ra`>I -I deta
hE AOr wsI kI trf> tum lO4a@
jaAoge | (245)

AOr
ALlah

ke bad ? jb wNho& ne Apne nbI


se kha hmare il@ @k bad=ah
muk>rRr kr de& taik hm lDe>&
ALlah ke raSte me&, ws ne kha
ho skta hE ik Agr tum pr j&g
f>j>R kI ja@ to tum n lD>o, vh
khne lge AOr hme& Kya huAa ik
hm ALlah kI rah me& n lD>e&ge,
AOr Alb]a hm Apne 3ro& se
AOr ApnI Aal AOlad se inkale
g@ hE&, ifr jb wn pr j&g
f>j>R kI g: to wn me& se cNd
@k ke isva sb ifr g@, AOr
ALlah j>ailmo& ko janne vala
hE | (246)
AOr kha wNh&e wn ke nbI ne
be=k ALlah ne tuMhare il@
talUt ko bad=ah muk>rRr
kr idya hE, vh bole kEse hm pr
ws kI bad=aht ho sktI hE ?
hm ws se ij>yada bad=aht ke
hk>dar hE&, AOr wse vus\A>t nhI&
dI g: mal se, ws ne kha be=k
ALlah ne wse tum pr cun ilya

ws ne

hE AOr wse ij>yada vus\A>t dI hE

kha

;Lm AOr ijSm me&, AOr ALlah

w

w w
w

247

be=k ALlah f>J>l vala hE logo&

srdaro& kI trf> nhI& de`a mUsa

kha

ik n

mr jaAo, ifr wNhe& ij>Nda ikya,

kI trf>

w w

se

so ALlah ne wNhe& kha tum

jaAoge

ho skta hE

Agr

Dr se ? AOr vh hj>aro& 9e,

Kya tum ne bnI ;s/a:l ke




ik tum n lD>o

jo Apne 3ro& se inkle mOt ke

AOr ws

wNho& ne

Apne nbI se

Kya tum ne wn logo& ko nhI& de`a

tum lO4a@

ALlah ka raSta

syak>Ul (2)

AOr ijSm

ijse cahta hE Apna muLk deta


hE, AOr ALlah vus\A>t vala
janne vala hE | (247)

Albk>r (2)
AOr wNhe& wn ke nbI ne kha
be=k ws kI hukUmt kI in=anI
yh hE ik tuMhare pas tabUt
Aa@ga, ws me& tuMhare rb kI
trf> se samane tskIn hoga

R@




w
ws

AOr

AOr Aale han ne 2oD>I 9I& wse

Aale han

tuMhare il@ in=anI hE Agr tum


:man vale ho | (248)
ifr jb talUt l=\kr ke sa9
bahr inkla, ws ne kha be=k

ws kI

ik

pas

wn ka

in=anI be=k

hukUmt

wNhe&

nbI

AOr kha


w w
w

AOr bcI hu: cIj>e& jo Aale mUsa


f>ir+te w5a la@&ge, be=k ws me&

Aa@ga tuMhare

tabUt

me&

Aale mUsa

ws se

2oD>a

AOr bcI hu:

jo

tuMhara rb

samane

se

tskIn

248

:man vale

tum ho

Agr

tuMhare

in=anI

il@

ws m&e

be=k

w5a@&ge

f>ir+te

wse

vh muz se nhI&, AOr ijs ne


wse n c`a vh be=k muz se hE
isva@ ws ke jo Apne ha9 se
@k cuLlU -r le, ifr cNd @k
ke isva wNho& ne wse pI ilya,
ps jb vh talUt AOr jo ws
ke sa9 :man la@ 9e ws ke par
hu@, wNho& ne kha Aaj hme& tak>t
nhI& jalUt AOr ws ke l=\kr
ke sa9 muk>aible kI , jo log
yk>In r`te 9e ik vh ALlah
se imlne vale hE& wNho& ne kha,
barha 2o4I jmaA>te& g>ailb hu: hE&
ALlah ke huKm se bD>I jmaA>to&
pr, AOr ALlah sb\r krne valo&
ke sa9 hE | (249)
AOr jb jalUt AOr ws ke
l=\kr Aamne samne hu@ to wNho&
ne kha @e hmare rb! hmare idlo&
me& sb\r Dal de, AOr hmare
k>dm jmade, AOr hmarI mdd kr
kaif>r k>Om pr | (250)
ifr wNho& ne ALlah ke huKm se
wNhe& i=kSt dI AOr daWd A
ne jalUt ko k>t\l ikya, AOr
ALlah ne wse muLk AOr ihKmt

to be=k

isva@ muz se

l=\kr ke

kha

sa9

jb

ijs ne ws se panI pI ilya

ws ne

ifr

Aaj>ma;= krne vala hE, ps

krne vala

be=k

bahr

@k nh\r tuMharI Aaj>ma;=


se

ALlah

inkla

ALlah @k nh\r se tuMharI

wse n c`a

vh

AOr ijs

talUt

muz se

to nhI&

ws se

ps

pI ilya

ijs

z
ws ke

ps jb

par hu@

wn se

cNd @k isva@ ws se

ifr wNho&

Apne

@k

cuLlU

ne pI ilya

ha9 se

cuLlU

-r le

wNho&

ws ke

:man

AOr

ne kha

sa9

la@

vh jo

jo


w
w
AOr ws ka

jalUt ke sa9

l=\kr

hmare

Aaj

nhI& tak>t

il@

vh



2o4I

jmaA>te&

se

barha ALlah imlne vale

yk>In

ik vh

jo lOg

r`te 9e

kha


w
w
AOr jb

sb\r

249

sa9

krne vale

AOr

ALlah ke

ALlah

huKm se

bD>I

jmaA>te&

g>ailb hu:&


w
w
r w

AOr jmade

sb\r

hm pr

Dal de

@e hmare

wNho&

AOr ws ka

rb

ne kha

l=\kr

jalUt ke

Aamne
samne hu@

ALlah ke huKm se

ifr wNho& ne

kaif>r

250

i=kSt dI wNhe&

k>Om

jma

pr

AOr hmarI

hmare

mdd kr

k>dm


w
w w
w
w
AOr wse

AOr ihKmt

is`aya

muLk

ALlah

AOr wse

jalUt

idya

daWd

AOr k>t\l

ikya

caha, AOr Agr ALlah n h4ata

baj> logo& ko baj> logo& ke j>rI@

baj> ke j>rI@

A>ta kI AOr wse is`aya jo

to j>mIn j>r `>rab ho jatI


AOr leikn ALlah tmam jhano&
pr f>J>l vala hE | (251)
yh ALlah ke Ahkam hE&, hm vh
Aap ko 5Ik 5Ik sunate hE& AOr
be=k Aap s j>r rsUlo& m&e se
hE& | (252)

baj> log

log

ALlah

h4ata

AOr Agr n

caha

jo


yh

251

tmam jhan

pr

f>J>l vala

ALlah

AOr

leikn

j>mIn

j>r `>rab
ho jatI

w




252

rsUl jma

j>r - se

AOr be=k
Aap s

Q@

5Ik 5Ik

Aap pr

hm sunate hE&

ALlah ke

wn ko

Ahkam

42

R@ja






wn m&e

baj>

pr

hm ne

wn ke baj>

yh rsUl jma

f>j>Ilt dI


r
w
r
mrym A ka

AOr hm

:sa A

be4a

drje

ne dI

wn ke

AOr

ijs se ALlah ne

baj>

bulNd ik@

klam ikya

w

w
bahm

vh jo

l6>te

ijb/a:l A se

ta:d kI hm ne

in=ainya&

l6>te jo wn ke bad hu@, ws

in=ainya&

wn ke pas

AOr

cahta ALlah

bad se

kuf> ikya

Agr

@e

ko: -

AOr

:man

jo -

ifr wn

baj>

wn se

laya

ko:

se

AOr leikn

krta hE

jo vh cahta hE

253

ALlah

z
w

isva@

n `>rId

Aaja@

ik

hm ne

se phle

se jo

idya tuMhe&

w w
w

nhI& mabUd ALlah

ws ke

vh idn

Ao f>ro~>t

j>ailm

254

AOr kaif>r

vhI

jma

jma

AOr n isf>air=

w
w
AOr

AaSmano& me&

jo

wsI

jo

nINd

ka hE

AOr n

WN3

n wse

9amne

AatI hE

vala

ij>Nda





r

jo

vh

ws kI

mgr

ws ke

isf>air=

janta hE

;jaj>t se

bg>Er

pas

kre

vh jo

kOn jo

j>mIn me&


w w

mgr

ws ka

se

;Lm

iksI

vh Ahata

AOr

cIj> ka

krte hE&

nhI&

wn ke pI2e

AOr jo

wn kI

9katI

AOr

ws ko

nhI&

AOr j>mIn

AaSman

ws kI

jma

kusIR

sma ilya

ijtna vh cahe


w

be=k juda

ihdayt

dIn

ho g:

me&

nhI&

j>brdStI

255

A>j>mt

bulNd

AOr

vala

mrtba

vh

ws ne

ps

ALlah

AOr

gumrah krne

9am ilya

thk>Ik>

pr

:man la@

vale ko

n mane

ps jo

gumrahI

se

w
w

256

43

janne

sunne

AOr

vala

vala

ALlah

ws ko

4U4na nhI&

mj>bUtI

Q@

in=ainya& Aag:&, leikn wNho& ne


ko: :man laya AOr wn me& se
iksI ne kuf> ikya, AOr Agr
ALlah cahta to vh bahm n
l6>te, leikn ALlah jo cahta
hE krta hE | (253)
@e :man valo! jo hm ne tuMhe&
idya ws me& se `>cR kro ;s se
phle ik vh idn Aaja@ ijs
me& n `>rId Ao f>ro~>t hogI, n
doStI AOr n isf>air=, AOr
kaif>r vhI j>ailm hE& | (254)
ALlah, ws ke isva ko: mabUd
nhI&, ij>Nda, sb ko 9amne
vala, n wse WN3 AatI hE AOr
n nINd, wsI ka hE jo AaSmano&
AOr j>mIn me& hE, kOn hE jo
isf>air= kre ws ke pas ws
kI ;jaj>t ke bgE>r, vh janta
hE jo wn ke samne hE AOr jo
wn ke pI2e hE, AOr vh nhI&
Ahata kr skte ws ke ;Lm me&
se iksI cIj> ka mgr ijtna

wn ke samne

w
r
w

w
ihf>aj>t

ke bad jbik wn ke pas `ulI


;`>itlaf> ikya, ifr wn me& se

wn ke bad

se ws kI ta:d kI, AOr Agr

Agr

leikn

ws m&e

dI& AOr hm ne "hul k>udus A

ALlah

;`>itlaf> ikya

AOr n doStI

be4e :sa A ko `ulI in=ainya&

ALlah cahta to vh bahm n

jo jb Aa g:

:man vale

bulNd ik@, AOr hm ne mrym ke

`ulI

`ulI

jo :man la@

ikya AOr wn me& se baj> ke drje

AOr ws kI

AOr

kro

wn me& baj> se ALlah ne klam

"hul k>udus

wNho& ne

tum `>cR

baj> ko baj> pr f>j>Ilt dI |

AOr

w w

yh rsUl hE&! hm ne wn me& se

cahta

vh bahm n l6>te

itlkr 'sul (3)

hlk>e ko

vh cahe, ws kI kusIR sma@ hu@


hE AaSmano& AOr j>mIn ko, ws
ko wn kI ihf>aj>t nhI& 9katI,
AOr vh bulNd mrtba, A>j>mt
vala hE | (255)
j>brdStI nhI& dIn me&, be=k
ihdayt se gumrahI juda ho g: hE,
ps jo gumrah krne vale ko n
mane AOr ALlah pr :man la@,
ps thk>Ik> ws ne hlk>e ko
mj>bUtI se 9am ilya, 4U4na nhI&
ws ko, AOr ALlah sunne vala
janne vala hE | (256)

jo log :man la@ ALlah


wn ka mddgar hE, vh wNhe&
inkalta hE AN0ero& se rO=nI kI
trf>, AOr jo log kaif>r hu@
wn ke sa9I gumrah krne vale
hE&, vh wNhe& inkalte hE& rO=nI
se AN0ero& kI trf>, yhI log
doj>`>I hE&, vh ws m&e hme=a
rhe&ge | (257)
Kya Aap ne ws =~>s kI trf>
nhI& de`a ijs ne ;b/ahIm A se
wn ke rb ke bare me& zgD>a ikya
ik ALlah ne wse bad=aht
dI 9I, jb ;b/ahIm A ne kha
mera rb vh hE jo ij>Nda krta
hE AOr marta hE | ws ne kha mE&
ij>Nda krta hU% AOr marta hU%,
;b/ahIm A ne kha be=k
ALlah sUrj ko m=\irk> se
inkalta hE, ps tU wse le Aa
mg>\irb se, to vh kaif>r hEran
rh gya, AOr ALlah na;n\saf>
logo& ko ihdayt nhI
deta | (258)
ya ws =~>s ke main&d jo @k
bStI se guj>ra, AOr vh ApnI
2to& pr igrI pD>I 9I, ws ne
kha ALlah ws ke mrne ke bad
wse Kyo&kr ij>Nda krega ? to
ALlah ne wse @k sO sal mudaR
r`a, ifr wse w5aya ij>Nda
ikya, ALlah ne pU2a tU iktnI
der rha ? ws ne kha mE& @k idn
ya idn se ku2 km rha, ws ne
f>rmaya bl\ik tU @k sO sal
rha hE, ps tU Apne `ane pIne
kI trf> de`, vh sD> nhI& gya,
AOr Apne g0e kI trf> de`, AOr
hm tuze logo& ke il@ @k in=anI
bna@&ge, AOr hD\iDyo& kI trf>
de` hm wNhe& iks trh joD>te
hE&, ifr wNhe& go+t c7>ate hE&,
ifr jb ws pr vaj>eh ho gya
to ws ne kha mE& jan gya ik
ALlah hr cIj> pr k>udrt vala
hE | (259)

S@a@m


w

rO=nI

trf>

AN0ero&

vh wNhe&

se

jo log :man la@

inkalta hE

mddgar ALlah


w w w

se

rO=nI

AOr wNhe& inkalte hE&

=Etan

wn ke sa9I

AOr jo log kaif>r hu@

w



w

hme=a rhe&ge

257

ws me&

vh

doj>`>I

yhI log

AN0ere jma

trf>



ALlah ne wse

ik

dI

ws ka

bare

rb

me&

;b/ahIm A

zgD>a

vh =~>s

ikya

jo

Kya nhI& de`a

trf>

Aap s ne


w


mE&

ws ne

AOr

ij>Nda

kha

marta hE

krta hE

jo ik

mera rb

;b/ahIm

kha

jb

bad=aht

sUrj ko

lata hE

be=k ALlah

;b/ahIm

kha

AOr mE&

ij>Nda

marta hU%

krta hU%







ijs ne kuf> ikya

to vh hEran

kaif>r

rh gya

mg>\irb

se

ps tU wse le Aa

m=\irk>

se

w


@k

pr

bStI

se

guj>ra

ws =~>s ke

ya

main&d jo

na;n\saf> log

258

nhI& ihdayt

AOr

deta

ALlah

w
w w

bad

ALlah

;s

ij>Nda

Kyo&kr

krega

ws ne

ApnI 2to& pr

kha

igr pD>I 9I

AOr vh

iktnI der rha

ws ne

wse w5aya

pU2a

ifr

sal

@k sO

to ALlah ne ws

;s ka

ko mudaR r`a

mrna

tU rha

bl\ik

ws ne

idn se ku2 km

kha

ya

@k idn

ws ne

mE& rha

kha

w

w



AOr de`

vh nhI& sD> gya

AOr Apna pIna

Apna `ana

trf>

ps tU de`

@k sO sal




r
w


w
hD\iDya&

trf>

AOr de`

logo& ke il@

@k

AOr hm tuze

in=anI

bna@&ge

Apna g0a

trf>






vaj>eh
ho gya

ifr jb

go+t

hm wse phnate hE&

hm wNh&e

ifr

iks trh

joD>te hE&

259

k>udrt vala

hr cIj>

Q@

pr

ik ALlah

mE& jan

ws ne

gya

kha

ws pr

44

Albk>r 2

R@ja


r
w
r w
ws ne

Kya nhI&

tU ij>Nda

mudaR

kha

Kyo&kr

krta hE

muze id`a

mere rb

;b/ahIm

AOr

kha

jb


r




car

ps

ws ne

pkD> le

kha

mera idl

taik ;t\imnan

AOr

Kyo&

ws ne

ho ja@

leikn

nhI&

kha

yk>In ikya







wn se

phaD>

wn ke

hr

pr

r` de

ifr

ifr wn ko

Apne sa9

pirNde

ihla

se

g>ailb

ik

AOr

ALlah

jan le

vh tere pas

dOD>te hu@

wNhe& bula

Aa@&ge

ifr

4ukDe>

itlkr 'sul (3)


AOr jb ;b/ahIm A ne kha mere
rb! muze id`a de tU Kyo&kr mudaR
ko ij>Nda krta hE, ALlah ne kha
Kya tU :man nhI& r`ta ? ws ne
kha Kyo& nhI& ? bl\ik cahta
hU% taik mere idl ko ;t\imnan
ho ja@, ws ne kha ps tU car
pirNde pkD> le, ifr wn ko
Apne sa9 ihla le, ifr r` de
hr phaD> pr wn ke 4ukD>e, ifr
wNhe& bula vh tere pas dOD>te hu@
Aa@&ge, AOr jan le ik ALlah
g>ailb ihKmt vala hE | (260)
wn logo& kI imsal jo `>cR

ihKmt vala

krte hE& Apne mal ALlah ke

raSte me&, @k dane ke main&d hE

ALlah ka raSta

me&

sO

dane

Apne mal

hr bal

`>cR krte hE&

me&

jo log

bale&

imsal

sat

260

@k

wge&

main&d

dana



w
w w

jo log

261

janne

vus\A>t

AOr

vala

vala

ALlah

ijs

cahta hE

AOr

b7>ata hE

ke il@

ALlah


jo wNho& ne

bad me& nhI& r`te

`>cR ikya

ifr

ALlah ka raSta

`>cR

Apne mal

me&

krte hE&

w
w
wn pr

ko: `>Of>

AOr

wn ka

rb

pas

wn ka

wn ke

ko:

AOr

ko:

Ajr

il@

tk\lIf>

@hsan


w w w

se

`E>rat

behtr

AOr

AC2I

drguj>r

bat

g>mgIn

262

vh

ho&ge

@e

budRbar

263

beinyaj>

AOr

:j>a dena

`>cR krta

mal

ws =~>s kI

AOr

@hsan

trh jo

stana

jtla kr

Apne `E>rat

ps ws

imsal

kI imsal

AOr Aai`>rt ka idn

ALlah

AOr :man

n j>aya kro

pr

nhI& r`ta

log

id`lava

w

w


vh k>udrt nhI&
r`te

saf>

to wse

tej>

ifr ws

2oD> de

bair=

pr brse

im4\4I

ws pr

ickna
pT9r

w



264

45

kaif>ro& kI k>Om

rah nhI

AOr

wNho& ne

ws se

id`ata

ALlah

kmaya

jo

Q@

ko: cIj>

hE | (261)
jo log Apne mal ALlah ke
raSte me& `>cR krte hE&, ifr nhI&
r`te `>cR krne ke bad ko:
@hsan, n ko: tk\lIf> phu%cate
hE& wn ke il@ wn ke rb ke pas
Ajr hE, n ko: `>Of> wn pr
AOr n vh g>mgIn ho&ge | (262)
AC2I bat krna AOr drguj>r
ke bad :j>a dena ho, AOr ALlah

w w
r

jEsI

ALlah vus\A>t vala janne vala

krna behtr hE ws `E>rat se ijs

Apna

ke il@ cahta hE b7>ata hE, AOr

ws ke bad ho

ALlah stana

me& sO dane ho&, AOr ALlah ijs

AOr

w
:man valo

ijs se sat bale& wge&, hr bal

pr

beinyaj> budRbar hE | (263)


@e :man valo! Apne `E>rat
@hsan jtla kr AOr sta kr
j>aya n kro ws =~>s kI trh
jo Apna mal logo& ke id`lave
ko `>cR krta hE AOr ALlah
pr AOr Aai`>rt ke idn pr
:man nhI& r`ta, ps ws kI
imsal ws saf> pT9r jEsI hE
ijs pr im4\4I ho, ifr ws pr
tej> bair= brse to wse 2oD>
de iblkul saf>, vh ws pr
ku2 k>udrt nhI& r`te jo wNho&
ne kmaya, AOr ALlah rah nhI&
id`ata kaif>ro& ko | (264)

Albk>r 2
AOr wn kI imsal jo Apne
mal `>cR krte hE& `>u=nUdI haisl
krne ALlah kI, AOr Apne
idlo& ke pUre sbat Ao k>rar ke
sa9, @esI hE jEse bulNdI pr
@k bag> hE, ws pr tej> bair=
pD>I to ws ne dugna fl idya,
ifr Agr tej> bair= n pD>I to
fUvar hI kaf>I hE, AOr ALlah

S@a@m

w


ALlah kI `>u=nUdI

haisl krna

Apne mal

`>cR krte hE&

jo log

AOr imsal


w
w
tej>

ws pr pD>I

bair=

bulNdI pr

@k bag>

Apne idl

jEse

AOr sbat Ao

se

jma

yk>In

w

w


AOr

ALlah

tej>

to fUvar

ifr

n pD>I

bair=

to ws ne

fl

dugna

Agr

idya

hE | (265)

Kya tum me& se ko: psNd krta

se

@k

ws

ka

bag>

ka

se

ws me&

jo tum krte ho de`ne vala

hE ik ws ka @k bag> ho `jUr
AOr A&gUro& ka, ws ke nIce nhre&
bhtI ho&, ws ke il@ ws m&e hr

ho

ik

tum me& se

Kya psNd

ko:

krta hE

265

tum

de`ne vala

jo

krte ho






w
ws ke

ws ke

nhre&

il@

se

nIce

bhtI ho&

AOr A&gUr

`jUr

bu7>apa Aa gya ho AOr ws ke

w

w

bCce bhut kmj>or ho&, tb ws

tb ws pr p6>a

ik>Sm ke fl ho&, AOr ws pr

pr @k bgola Aa p6>a, ws me&


Aag 9I to vh bag> jl gya,
;sI trh ALlah tuMhare il@
in=ainya& vaj>eh krta hE taik
tum g>Or Ao if> kro | (266)
@e :man valo! `>cR kro ws m&e
se pakIj>a cIj>e& jo tum kmaAo
AOr ws me& se jo hm ne inkala
tuMhare il@ j>mIn se, AOr ws
me& se gNdI cIj> `>cR krne ka
;rada n kro, jbik tum `u>d
ws ko lene vale nhI& mgr yh
ik tum c=\m po=I kr jaAo,
AOr jan lo ik ALlah beinyaj>,
`>Uibyo& vala hE | (267)
=Etan tum ko t&gdStI se Drata
hE AOr tuMhe& behya: ka huKm deta
hE, AOr ALlah tum se ApnI
b`>\i== AOr f>J>l ka vada
krta hE, AOr ALlah vus\A>t
vala janne vala hE | (268)
vh ijse cahta hE ihKmt dana:
A>ta krta hE, AOr ijse ihKmt
dI g: thk>Ik> wse dI g:
bhut -la:, AOr A>K>l valo&
ke isva ko: nsIht k>ubUl nhI&
krta | (269)

bhut

AOr

bCce

kmj>or

AOr ws pr

bu7>apa

ws ke

hr ik>Sm ke fl

Aa gya

in=ainya&

tuMhare

ALlah vaj>eh

il@

krta hE

;sI trh

to vh jl gya

Aag

ws me&

@k bgola

jo :man la@

tum `>cR kro

se

@e

:man valo

g>Or Ao if> kro

266

taik tum

w



r
j>mIn

tuMhare

se

il@

hm ne inkala

AOr se - jo

tum kmaAo

jo

pakIj>a


w

w
ws ko

jb ik tum

lene vale

nhI& ho

tum `>cR krte ho

se - jo

AOr

;rada kro

gNdI cIj>

w


`>Uibyo& vala

267

beinyaj>

AOr tum

ik ALlah

ws me&

jan lo

c=\m po=I

yh

kro

ik

mgr

w


w
AOr

AOr tuMhe&

behya: ka

ALlah

tum ko

t&gdStI

huKm deta hE

Drata hE

=Etan



w
w w
J
268

janne

vus\A>t

AOr

vala

vala

ALlah

AOr f>J>l

ws se
ApnI

b`>\i==

tum se vada
krta hE





w


ihKmt

dI g:

AOr ijse

vh cahta hE

ijse

ihKmt,

vh A>ta

dana:

krta hE

-la:

thk>Ik> dI g:

w w w



269

A>K>l vale

isva@

Q@

nsIht

AOr

k>ubUl krta

nhI&

bhut

46

R@ja



r w
ko: nj>r

tum nj>r mano

ya

ko: `E>rat

se

tum `>cR kroge

AOr jo

w

ko: mddgar

270

j>ailmo& ke il@

AOr nhI&

wse janta hE

AOr

yh

Agr

to AC2I bat

j>aihr

`E>rat

Agr

A>lainya do


w
w

tum se

AOr dUr kr dega

tuMhare il@

behtr

to vh

t&gdSt jma

AOr vh phu%caAo

nhI&

ba`>br

271

AOr

jo ku2 tum krte ho

tuMharI bura;ya%

ALlah

se, ku2




w

AOr jo

vh cahta hE

ijse

ihdayt

AOr leikn ALlah

deta hE

Aap pr Aap

wn kI ihdayt

ka ij>Mma


w


haisl krna

mgr

`>cR kro

AOr n

to Apne vaste

tum `>cR

mal se

kroge

w w

tuMhe&

pUra imlega

mal se

tum `>cR kroge

AOr jo

ALlah kI rj>a

w

w
jo

ke hu@

t&gdSto& ke il@

n ij>yadtI kI

272

clna

nhI& kr skte

ifrna

ALlah ka raSta

me&





wn ke chre

tU phcanta

se

hE wNhe&

sval n krne se

navaik>f>

maldar

wNhe& smze



w
mal se

tum `>cR kroge

AOr jo

ilp4 kr

log

vh sval nhI& krte

`>cR krte hE&

Apne mal

jo log

273

janne vala

ws ko

wn ka Ajr

AOr j>aihr

ke il@ hE

po=Ida

AOr idn

rat me&


w w
274

47

g>mgIn ho&ge

vh

AOr
n

wn pr

ko: `>Of>

Q@

AOr
n

to be=k ALlah wse janta hE,


AOr j>ailmo& ke il@ ko: mddgar
nhI& | (270)
Agr tum `E>rat j>aihr A>lainya
do to yh AC2I bat hE, AOr
Agr tum ws ko 2upaAo AOr
t&gdSto& ko phu%caAo to vh
tuMhare il@ ij>yada behtr
hE, AOr vh dUr krega tuMharI
ku2 bura;ya%, AOr jo ku2 tum
krte ho ALlah ws se ba`>br
hE | (271)
wn kI ihdayt Aap ka ij>Mma
nhI&, leikn ALlah ijse cahta
hE ihdayt deta hE, AOr tum jo
mal `>cR kroge to Apne hI
vaste, AOr `>cR n kro mgr
ALlah kI rj>a haisl krne
ke il@, AOr tum jo mal `>cR
kroge tuMhe& pUra pUra imlega,
AOr tum pr ij>yadtI n kI
ja@gI | (272)
t&gdSto& ke il@ jo ke hu@ hE&
ALlah kI rah me&, vh muLk
me& clne ifrne kI tak>t nhI&
r`te, wNhe& smze navaik>f> wn
ke sval n krne kI vjh se
maldar, tUm wNhe& wn ke chre
se phcan skte ho, vh sval
nhI& krte logo& se ilp4 ilp4
kr, AOr tum jo mal `>cR kroge
to be=k ALlah ws ko janne
vala hE | (273)

to be=k ALlah

w w

ps wn

`E>rat ya tum ko: nj>r manoge

AOr tum

ja@gI tum pr




r
j>mIn muLk me&

AOr jo tum `>cR kroge ko:

to be=k ALlah

w
w



ws ko 2upaAo

itlkr 'sul (3)

wn ka rb

pas

jo log Apne mal `>cR krte hE&


rat me& AOr idn ko, po=Ida AOr
j>aihr, ps wn ke il@ hE wn ka
Ajr wn ke rb ke pas, n wn
pr ko: `>Of> hoga AOr n vh
g>mgIn ho&ge | (274)

jo log sUd `ate hE& vh n `D>e


ho&ge mgr jEse vh =~>s `D>a hota
hE ijs ko pagl bna idya ho

S@a@m

vh =~>s

`D>a

jo

hota hE

jEse

mgr

n `D>e ho&ge

`ate hE&

sUd

jo log

wNho& ne kha itjart dr hk>Ik>t

sUd ke main&d hE | hala&ik ALlah

itjart

=Etan ne 2U kr, yh ;s il@ ik

ne itjart ko hlal ikya AOr


sUd ko hram ikya, ps ijs
ko nsIht phu%cI ws ke rb kI
trf> se ifr vh baj> Aa gya to
ws ke il@ hE jo ho cuka, AOr
ws ka mamla ALlah ke supudR hE
AOr jo ifr sUd kI trf> lO4e
to vhI doj>`> vale hE&, vh ws m&e
hme=a rhe&ge | (275)
ALlah sUd ko im4ata hE AOr
`E>rat ko b7>ata hE, AOr ALlah
hr @k iksI na=ue gunahgar
ko psNd nhI& krta | (276)
be=k jo log :man la@ AOr
wNho& ne nek A>ml ik@, AOr
nmaj> k>a;m kI AOr j>kat Ada
kI, wn ke il@ wn ka Ajr hE
wn ke rb ke pas, AOr n wn
pr ko: `>Of> hoga AOr n vh
g>mgIn ho&ge | (277)
@e :man valo! tum ALlah se
Dro, AOr jo sUd bak>I rh gya
vh 2oD> do Agr tum :man vale
ho | (278)
ifr Agr tum n 2oD>oge to
ALlah AOr ws ke rsUl se j&g
ke il@ `>brdar ho jaAo, AOr
Agr tum ne tOba kr lI to

dr

wNho& ne

;s il@

hk>Ik>t

kha

ik vh

yh

2Une se

ws ko pagl

=Etan

bna idya

w
w
phu%ce ws

ps ijs

ko

AOr hram

sUd

hala&ik ALlah ne

itjart

ikya

sUd

hlal ikya

main&d



w
ALlah kI

AOr ws ka

trf>

mamla

jo ho cuka

to ws

ifr vh baj>

ws ka

ke il@

Aa gya

rb

se

nsIht

w w


w
hme=a rhe&ge

275

ws m&e

vh

doj>`> vale

to vhI

ifr kre

AOr jo

w

w

AOr

psNd nhI& krta

`E>rat

ALlah

AOr b7>ata hE

sUd

im4ata hE ALlah

AOr wNho& ne

nek

jo log :man la@

A>ml ik@

be=k

gunahgar

276

hr @k na=ua

w w

wn ka rb

pas

wn ka

wn ke

Ajr

il@

tum

jo :man la@
:man vale

nmaj>

Ada kI

AOr wNho& ne
k>a;m kI

w w


Dro

AOr

j>kat

@e

g>mgIn

277

wn pr

AOr n vh

ho&ge

AOr

ko: `>Of>

ww
:man vale

278

tum ho

Agr

sUd

se

jo bak>I rh gya

AOr
2oD> do

ALlah

w r

tuMhara As\l j>r tuMhare il@ hE,

tum ne tOba

AOr

AOr ws

n tum j>uLm kro n tum pr j>uLm

kr lI

Agr

ka rsUl

w r

w

ikya ja@ga | (279)


AOr Agr vh t&gdSt ho to
ku=adgI hone tk mohlt de do,
AOr Agr k>jR> b~>= do to
tuMhare il@ ij>yada behtr hE Agr
tum jante ho | (280)
AOr ws idn se Dro js idn
tum ALlah kI trf> lO4a@
jaAoge, ifr hr =~>s ko
pUra pUra idya ja@ga jo ws
ne kmaya AOr wn pr j>uLm n
hoga | (281)

Albk>r 2

279

AOr n tum pr

ALlah

se

j&g ke il@

n tum j>uLm kro

j>uLm ikya ja@ga

to `>brdar

tum n 2oD>oge

ho jaAo

ifr
Agr

to tuMhare

tuMharI As\l pU&jI

il@

w


w

tum b~>=do

AOr

ku=adgI

Agr

tk

muhlt

t&gdSt

ho

AOr
Agr


w
ws

tum lO4a@

m&e

jaAoge

vh idn

AOr tum
Dro

280

jante

tum ho

Agr



w
281

ju>Lm n ikye ja@&ge

AOr

ws ne

vh

kmaya

Q@

jo

hr =~>s

pUra idya
ja@ga

ifr

tuMhare
il@

behtr

ALlah kI
trf>

48

R@ja




muk>rRra

@k mud\dt

tk

w0ar ka

tum mamla kro

jb

:man la@

vh jo ik

@e


w

w

kaitb

AOr n ;n\kar

;n\saf>> se

kre

kaitb

vh jo

hE

to wse

kro AOr caih@ ik il` de il`ne

il` ilya kro

vala tuMhare drimyan ;n\saf>> se,

caih@ ik

ALlah ne ws

il` de

ko is`aya

ku2

ws se

jEse

ik vh il`e

km kre

AOr

Apna

rb

AOr ALlah se Dre




to caih@

il`a@ vh

ik il`a@

ik

n kr skta ho

ya

ya

kmj>or

beA>K>l

ws pr hk>

r

w
w

w
Apne mdR

se

do gvah

AOr gvah kr lo

ws ka

;n\saf>> se

srprSt



w r
tum psNd kro

se - jo

AOr do A>Orte&

to @k mdR

do mdR

ifr

n ho&

Agr








dUsrI

to yad

wn me& se @k

wn me& se @k

idla de

-Ul ja@

Agr

gvah jma

se




w
w
tum il`o

kI

AOr

suStI kro

vh bula@ ja@&

jb

AOr n

gvah

;n\kar kre&


AOr ij>yada

ALlah ke

ij>yada

mj>bUt

nj>dIk

;n\saf>>

yh

@k mIA>ad

bD>a

tk

ya

2o4a

w


r
haij>r
ha9o& ha9

sOda

ho

isva@ ik

=uba me& pD>o

ik n

AOr ij>yada
k>rIb

gvahI ke il@



w


ik tum vh n il`o

tum pr ko: gunah

to nhI&

Aaps me&

gvah

AOr n

AOr n nuk>\san

vala

phu%caya jaye

jb tum sOda kro

AOr tum gvah


kr lo


w
w
AOr ALlah se tum Dro

tum pr

gunah

282

49

janne vala

hr cIj>

to be=k yh

tum kroge

AOr
Agr

w
w
AOr

AOr ALlah is`ata hE tuMhe&

ALlah

Q@

AOr kaitb il`ne se ;n\kar


n kre, jEse ws ko is`aya
hE ALlah ne, wse caih@ ik
il` de, AOr ijs pr hk> k>jR>
hE vh il`ata ja@, AOr Apne
rb ALlah se Dre, AOr n ws
se ku2 km kre, ifr Agr vh
ijs pr hk> k>jR> hE vh beA>K>l
ya kmj>or hE ya n il`a skta
ho bol kr to caih@ ik ws ka
srprSt ;n\saf>> se il`a de AOr
Apne mdoR& me& se do gvah kr lo,
ifr Agr do mdR n ho& to @k
mdR AOr do A>Orte& ijn ko tum
gvah psNd kro taik Agr
wn me& se @k -Ul ja@ to wn me&
se @k dUsrI yad idla de, AOr
gvah ;n\kar n kre& jb bula@
ja@&, AOr tum il`ne me& suStI n
kro `>ah mamla 2o4a ho ya
bD>a, vaps lO4ane ka vk>t,
yh ij>yada ;n\saf>> hE AOr gvahI
ke il@ ij>yada mj>bUt hE ALlah
ke nj>dIk, AOr ij>yada k>rIb hE
ik tum =uba me& n pD>o, ws ke
isva@ ik sOda ha9o& ha9 ka ho
ijse tum Aaps me& lete rhte ho,
to ko: gunah nhI& ik tum vh

ijse tum
lete rhte ho

w
w
w w

il`ne

mamla kro to wse il` ilya

ik il` de

ja@

Agr

mud\dt tk ke il@ w0ar ka

AOr caih@

w r w

vh jo

moimno! jb tum @k muk>rRra

tuMhare

AOr il`ata

ifr

@e vh logo jo :man la@ ho

drimyan



w

ws pr hk>

itlkr 'sul (3)

n il`o AOr jb tum sOda kro


to gvah kr ilya kro, AOr
n nuk>\san phu%caya jaye kaitb
ko AOr n gvah ko, AOr Agr
tum @esa kroge to yh be=k tum
pr gunah hE, AOr tum ALlah se
Dro, AOr ALlah tuMhe& is`ata
hE, AOr ALlah hr cIj> ka
janne vala hE | (282)

Albk>r 2
AOr Agr tum sf>r pr ho AOr
ko: il`ne vala n paAo to
igrvI r`na caih@ k>Bj>e m&e,
ifr Agr tum me& ko: iksI ka
@itbar kre to ijs =~>s ko
AmIn bnaya gya hE wse caih@
ik lO4a de ws kI Amant AOr
Apne rb ALlah se Dre, AOr tum
gvahI n 2upaAo, AOr jo =~>s
wse 2upa@ga to be=k ws ka
idl gunahgar hE, AOr tum jo
ku2 krte ho ALlah wse janne
vala hE | (283)

S@a@m

w
w
w

k>Bj>e me&

to igrvI

ko: il`ne

r`na

vala

tum paAo

AOr n

sf>r

AOr

pr

tum ho

tuMhara

@itbar

ifr

ko:

kre

Agr

Agr




w
AOr ALlah

ws kI

AmIn

se Dre

Amant

bnaya gya

jo =~>s

to caih@

iksI ka

ik lO4a de

w
w r

ws ka

gunahgar

idl

to be=k

wse 2upa@ga

AOr jo

Apna

AOr tum n 2upaAo

gvahI

rb

w
w
r
AOr

j>mIn me&

AaSmano&

jo

me&

ALlah

jo

janne

283

ke il@

tum krte ho

vala

wse

AOr

jo

ALlah

AOr j>mIn me& hE, AOr Agr tum




w
w

j>aihr kro jo tuMhare idlo& me& hE

ALlah

ALlah ke il@ hE jo AaSmano&

ya tum wse 2upaAo, ALlah tum


se ws ka ihsab lega, ifr ijs
ko vh cahe b~>= de AOr ijsko
vh cahe A>j>ab de, AOr ALlah

ws

tuMhara

tum wse

ka

ihsab lega

2upaAo

ya

tuMhare idl

me&

jo

tum j>aihr

AOr

kro

Agr

AOr

pr

vh cahe

ALlah

ijs ko

vh A>j>ab dega

vh cahe

ifr

ijs ko

b~>= dega

rsUl ne man ilya jo ku2 ws

ka rb

kI trf> wtra ws ke rb kI
trf> se AOr moimno ne -I,
sb :man la@ ALlah pr AOr
ws ke f>ir+to& pr AOr ws kI
iktabo& pr AOr ws ke rsUlo&
pr, hm ws ke rsUlo& me& se iksI
@k ke drimyan f>k>R nhI& krte,

ws

ws kI

se

jo

wtra

trf>

man

rsUl

ku2

ku>drt

284

ilya

hr cIj>

r`ne vala

w
w
r
AOr ws ke

AOr ws kI

AOr ws ke

ALlah

:man

rsUl

iktabe&

f>ir+te

pr

la@

sb

AOr moimn jma

w w r
AOr hm ne

AOr wNho&

hm ne suna

;taA>t kI

ws ke rsUl ke

ne kha

iksI @k

nhI& hm f>kR>

drimyan

krte

hm ne ;taA>t kI, terI b`>\i==



w r



caih@ @e hmare rb! AOr terI

mgr

trf> lO4 kr jana hE | (285)



w
w
r

AOr wNho& ne kha hm ne suna AOr

ALlah iksI ko tk\lIf> nhI&


deta mgr ws kI gunja;= ke
mutaibk>, ws ke il@ Ajr hE
jo ws ne kmaya AOr ws pr
A>j>ab hE jo ws ne kmaya,
@e hmare rb! hme& n pkD> Agr
hm -Ul ja@& ya hm cUke&,
@e hmare rb! hm pr boz n
Dal jEse tU ne Dala hm se phle
logo& pr, @e hmare rb! hm se
n w5va ijs kI hm ko tak>t
nhI&, AOr drguj>r f>rma hm se,
AOr hme& b~>= de, AOr hm pr
rh\m kr, tU hmara Aak>a hE, ps
hmarI mdd kr kaif>ro kI k>Om
pr | (286)

hE | (284)

hr cIj> pr ku>drt r`ne vala

nhI& ijMmdarI ka

iksI pr

@e hmare
rb

boz Dalta ALlah

jo ws ne kmaya

285

lO4 kr

AOr terI

jana

trf>

AOr ws pr

jo

ws ne kmaya

hmare rb

terI b`>\i==

ws ke

ws kI

il@

gunja;=



w r
hm pr

Dal

AOr n

@e hmare

hm cUke&

rb

ya

hm

Agr

-Ul ja@&

to n pkD> hme&


w r
hm se
w5va

AOr n

@e hmare

hm se phle

rb

jo log

tU ne Dala

pr

jEse

boz

w
w
AOr b~>= de hme&

AOr drguj>r kr tU hm se

ws kI

hm ko

n tak>t

jo

rw

286

kaif>r jma

k>Om

Q@

pr

ps mdd kr

hmara

hmarI

Aak>a

tU

AOr hm pr
rh\m kr

50

a
S@@

itlkr 'sul (3)

r( )

(3) sUrh Aale ;mran

kuA>at 20

ALlah ke nam se jo bhut


meh\rban, rh\m krne vala hE

Aayat 200

;mran ka 3rana

Ailf>-lam-mIm (1)

ALlah, ws ke isva ko: mabUd


nhI&, hme=a ij>Nda,

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

iktab

Aap s

ws ne

pr

wtarI

s&-alne

hme=a

ws ke

nhI&

vala

ij>Nda

isva

mabUd

ALlah

Ailf>-

lam-mIm




w r w


AOr ;n\jIl

AOr ws

tOret

ws se phlI

ne wtarI

ws ke

ts\dIk>

il@ jo

krtI

hk> ke sa9



w w
;n\kar

ijNho& ne

ikya

be=k

f>urk>an

AOr wtara

ihdayt

logo& ke il@

ws se phle

bdla lene vala

AOr

j>brdSt

s~>t

ALlah

A>j>ab

wn ke

ALlah kI

il@

Aayto& se

w r

AOr

AaSman me&

j>mIn me&

ko: cIj>

ws pr

nhI& 2upI hu:

nhI& mabUd

vh cahe

rh\m

jEse

sUrt bnata hE

me&

jma

iktab

me&

Aap pr

naij>l kI

ijs

vhI

ihKmt

vala

ws ke
isva


w





jo log

ps jo

muta=abeh

AOr dUsrI

iktab kI As\l

muhKkm

vh

Aayte&

pu~>ta

z

ws se

so vh pErvI

muta=aibhat

kjI

krte hE&

wn ke idl

me&

w w w w

cahna g>j>R

isva@
ALlah

ws ka mtlb

janta hE

AOr nhI&

7>U&Dna

ws ka mtlb

f>sad gumrahI


w

hmara
rb

se - pas trf>

sb

ws

hm :man

pr

la@

;Lm me&

khte hE&

hmare idl

fer

@e hmare
rb

A>K>l vale

mgr

smzte

51

sb se bD>a
dene vala

tU

be=k tU

rhmt

Apne pas

se

hme&

Q@

ws se phle logo& kI ihdayt ke


il@, AOr ws ne f>urk>an hk>
ko baitl se juda krne vala
wtara, be=k ijNho& ne ALlah
kI Aayto& se ;n\kar ikya wn
ke il@ s~>t A>j>ab hE, AOr
ALlah j>brdSt hE, bdla lene
vala | (4)
be=k ALlah pr 2upI hu: nhI&

AOr ;nayt

tU ne hme&

f>rma

ihdayt dI

vhI to hE jo tuMharI sUrt bnata


hE ma% ke rh\m me& jEse vh cahe,
ws ke isva ko: mabUd nhI&,
j>brdSt ihKmt vala | (6)
vhI to hE ijs ne Aap s pr
iktab naij>l kI, ws me&
muhKkm pu~>ta Aayte& hE& vh
iktab kI As\l hE&, AOr dUsrI
muta=abeh k: mA>ne dene valI ,
ps ijn logo& ke idlo& me& kjI hE
so vh ws se muta=aibhat kI
pErvI krte hE&, f>sad gumrahI
kI g>j>R se AOr ws ka g>lt
mtlb 7UNDne kI g>j>R se, AOr
ws ka mtlb ALlah ke isva
ko: nhI& janta, AOr mj>bUt
pu~>ta ;Lm vale khte hE& hm
ws pr :man la@ sb hmare rb
mgr A>K>l vale isf>R A>K>l vale
smzte hE& (7)

AOr

@e hmare rb! hmare idl n fer

nhI&

;s ke bad jb ik tU ne hme&

r
w



8

wtarI (3)

kI trf> se hE | AOr nhI& smzte

AOr mj>bUt

w w
r

bad

AOr ws ne tOret AOr ;n\jIl

AaSman me&, (5)

vhI hE

j>brdSt

iktabo& kI ts\dIk> krtI hE,

ALlah





ws se

hk> ke sa9 jo ws se phlI

ko: cIj> j>mIn me& AOr n

jo ik

tuMharI

ws ne Aap s pr iktab wtarI

be=k

sb ka s&-alne vala | (2)

jb

ihdayt dI AOr hme& ;nayt f>rma


Apne pas se rhmt, be=k tU
sb se bD>a dene vala hE | (8)

Aale ;mran 3
@e hmare rb! be=k tU logo& ko
ws idn jma krne vala hE ko:
=k nhI& ijs me&, be=k ALlah
vade ke i`>laf> nhI& krta | (9)
be=k ijn logo& ne kuf> ikya,
hrigj> n wn ke mal wn ke
kam Aa@&ge AOr n wn kI AOlad
ALlah ke samne ku2 -I, AOr
vhI vh doj>`> ka ;&0n hE& | (10)
jEse if>rA>On valo& ka mamla
huAa AOr vh jo wn se phle
9e, wNho& ne hmarI Aayto& ko
zu4laya to ALlah ne wNhe& wn
ke gunaho& pr pkD>a, AOr ALlah
s~>t A>j>ab dene vala hE | (11)
ijn logo& ne kuf> ikya wNhe& kh
de& tum A>nk>rIb mg>lUb hoge AOr
jhNnm kI trf> ha&ke jaAoge,
AOr vh bura i5kana hE | (12)
Alb]a tuMhare il@ wn do
igroho& me& in=anI hE jo bahm
muk>aibl hu@, @k igroh lD>ta
9a ALlah kI rah me& AOr dUsra
kaif>r 9a, vh wNhe& `ulI Aa%`o&
se Apne se do cNd id`a: dete 9e,
AOr ALlah ApnI mdd se ijse
cahta hE ta:d krta hE, be=k
ws me& de`ne valo& A>K>lmNdo& ke
il@ @k ;b\rt hE | (13)
logo& ke il@ mrg>Ub cIj>o& kI
muhBbt `>u=numa kr dI g:,
msln AOrte& AOr be4e, AOr 7er
jma ik@ hu@ sone AOr ca%dI ke,
AOr in=an j>da 3oD>e, AOr
mve=I, AOr `etI, yh duinya
kI ij>NdgI ka saj> Ao saman
hE, AOr ALlah ke pas AC2a
i5kana hE | (14)
kh de&, Kya mE& tuMhe& ;s se behtr
btaW% ? wn logo& ke il@ jo
prhej>gar hE&, wn ke rb ke pas
bag>at hE& ijn ke nIce nhre& jarI
rva& hE&, vh wn me& hme=a rhe&ge,
AOr pak bIivya& AOr ALlah kI
`>u=nUdI, AOr ALlah bNdo& ko
de`ne vala hE | (15)

S@a@m

r


r
nhI& i`>laf>

be=k

krta

ALlah

wn ke mal

wn ke

ws me&

ws

nhI& =k

logo&

idn

jma

be=k

@e hmare

krne vala

tU

rb

kam

hrigj>

wNho& ne

Aa@&ge

kuf> ikya

vh log jo be=k

vada

w
w w w w

Aag

10

:&0n

doj>`>

vh

AOr vhI

ku2

ALlah se

AOr

wn kI AOlad


w

so wNhe&

hmarI

wNho& ne

pkD>a

Aayte&

zu4laya

AOr vh

wn se phle

jEse -

if>rA>On vale

jo ik

mamla


w
w

wNho& ne

vh jo ik

kuf> ikya

kh de&

A>j>ab

11

s~>t

AOr

wn ke

ALlah

gunaho& pr

ALlah


w

w

Alb]a

hE

i5kana

12

AOr bura

jhn\nm

trf>

AOr tum ha&ke

A>nk>rIb tum

jaAoge

mg>lUb hoge


w
AOr dUsra

ALlah kI rah

me&

vh bahm

@k

lD>ta 9a

igroh muk>aibl hu@

do igroh

me&

@k

tuMhare

in=anI

il@

w


r w

ApnI mdd

ta:d

AOr

krta hE

ALlah

`ulI Aa%`e&

vh wNhe&

wn ke do cNd

kaif>r

id`a: dete




de`ne valo& ke il@

13

@k ;b\rt

ws

me&

be=k

vh cahta hE

ijse



w w
AOr 7er

AOr be4e

A>Orte&

se
msln

mrg>Ub cIj>e&

muhBbt

logo& ke

`>u=numa

il@

kr dI g:

w w




w
AOr mve=I

in=an j>da

AOr 3oD>e

AOr ca%dI

sona

se

jma ik@ hu@


w

w
ws ke pas

AOr
ALlah

duinya

saj> Ao

ij>NdgI

yh

saman

AOr `etI

prhej>gar

wn logo&

hE&

ke il@ jo

ws

se

Kya mE& tuMhe&

behtr

btaW%

kh de&

14

i5kana

AC2a





ww
AOr
bIivya&

ws me&

hme=a
rhe&ge

wn ke

nhre&

nIce

se

jarI hE&

bag>at

wn ka

pas

rb


r

w

15

bNdo& ko

de`ne vala

Q@

AOr
ALlah

ALlah

se

AOr `>u=nUdI

pak

52

a
S@@

w r
AOr hme&

hmare gunah

bca

so b~>=de hme&

:man

be=k

@e hmare

la@

hm

rb

khte hE&

jo log




w w w

AOr `>cR

AOr huKm

krne vale

bja lane vale

AOr sCce

sb\r krne vale

16

doj>`>

A>j>ab

nhI& mabUd

ALlah ne

ik vh

rat ke Aai`>r

17

gvahI dI

k>a:m haikm

ihs\se me&e

AOr ;Lm vale

AOr f>ir+te

isva@ - ws






be=k

dIn

ihKmt vala

18

j>brdSt

isva@ ws

iktab dI g:

;`>itlaf>

vh ijNhe&

AOr nhI&

ikya

;s\lam

AOr jo

Aaps me&

ij>d

jb Aa gya

;Lm

vh Aap s

ifr

wn ke pas

kh de&

se zgD>e&

Agr

ihsab

19

AOr kh de&

merI pErvI kI

tej>

AOr

ALlah

jo - ijs

ke il@

vh ;s\lam

ps

Kya tum

la@

Agr

;s\lam la@

bad se

to be=k

ALlah kI

ALlah

Aayat ka

Apna mu%h

mE& ne zuka idya

AOr An\p7>

iktab id@ g@
Ahle iktab


w

w

20

bNdo& ko

de`ne vala

AOr
ALlah

phu%ca dena

Aap pr

to isf>R

vh

Agr

mu%h fere&

AOr


w
w
nibyo& ko

ALlah kI

AOr k>t\l krte hE&

;n\kar krte hE&

Aayat ka

vh jo

be=k



w w


logo& se

;n\saf> ka

huKm krte hE&

jo log

AOr k>t\l
krte hE&

nahk>


ja>ya ho g@

vh jo ik

yhI

21

ddRnak

A>j>ab

so wNhe&
`>u=`>brI de&


w
22

53

mddgar

ko:

wn ka

AOr
nhI&

bja lane vale, `>cR krne vale


AOr b`>\i== ma&gne vale rat ke
Aai`>r ihs\se me&e | (17)

duinya me&

AOr Aai`>rt

Q@

ALlah ne gvahI dI ik ws
ke isva ko: mabUd nhI&, AOer
f>ir+to& AOr ;Lm valo& ne -I ,
vhI haikm hE ;n\saf> ke sa9,
ws ke isva ko: mabUd nhI&,
j>brdSt ihKmt vala | (18)
be=k dIn ALlah ke nj>dIk
;s\lam hE, AOr ijNhe& iktab dI
nhI& ikya mgr ws ke bad jb

w

w
w
to wNho& ne rah pa lI

sb\r krne vale AOr sCce, huKm

g: Ahle iktab ne ;`>itlaf>


w w w
vh jo ik

doj>`> ke A>j>ab se bca | (16)

nj>dIk








to

hmare gunah b~>=de AOr hme&

ALlah ke

w

;n\kar kre

be=k hm :man la@, so hme&

nhI& mabUd





w
w

mgr

jo log khte hE& @e hmare rb!

AOr b`>\i== ma&gne vale

w

w w

;n\saf> ke sa9

itlkr 'sul (3)

wn ke A>ml

ik wn ke pas Aa gya ;Lm,


Aaps kI ij>d se, AOr jo
ALlah kI Aayat huKmo& ka
;n\kar kre to be=k ALlah
jl\d ihsab lene vala hE | (19)
ifr Agr vh Aap s se zgD>e&
to kh de& mE& ne Apna mu%h ALlah
ke il@ zuka idya AOr ijs ne
merI pErvI kI, AOr Aap s
Ahle iktab AOr An\p7>o& se
kh de& Kya tum ;s\lam la@ ?
ps Agr vh ;s\lam le Aa@ to
wNho& ne rah pa lI, AOr Agr
vh mu%h fer le& to Aap pr isf>R
phu%ca dena hE, AOr ALlah de`ne
vala hE Apne bNdo& ko | (20)
be=k jo log ALlah kI Aayto&
ka ;n\kar krte hE& AOr nibyo&
ko k>t\l krte hE& nahk>, AOr
wNhe& k>t\l krte hE& jo log
;n\saf> ka huKm krte hE&, so
wNhe& ddRnak A>j>ab kI `>u=`>brI
de& | (21)
yhI vh log hE& ijn ke A>ml
j>aya ho g@ duinya me& AOr
Aai`>rt me&, AOr wn ka ko:
mddgar nhI& | (22)

Aale ;mran 3
Kya tum ne wn logo& ko nhI& de`a
ijNhe& idya gya iktab ka @k
ihSsa, vh ALlah kI iktab kI
trf> bula@ jate hE& ta ik vh
wn ke drimyan f>Esla kre, ifr
wn ka @k f>rIk> ifr jata hE,
AOr vh mu%h ferne vale hE& | (23)
yh ;s il@ hE ik vh khte hE&
hme& doj>`> kI Aag hrigj> n
2u@gI mgr igntI ke cNd idn,
AOr wNhe& wn ke dIn ke bare me&
0oke me& Dal idya ws ne jo vh
3D>te 9e | (24)
so Kya hal hoga jb hm wNhe&
ws idn jma kre&ge ijs me& ko:
=k nhI&, AOr hr =~>s pUra pUra
pa@ga jo ws ne kmaya AOr wn
kI hk> tlf>I n hogI | (25)
Aap khe& @e ALlah! mailke muLk
tU ijse cahe muLk de, tU muLk
2In le ijs se tU cahe, AOr tU
ijse cahe ;J>j>t de AOr ijse cahe
j>lIl kr de, tere ha9 me& tmam
-la: hE, be=k tU hr cIj> pr
k>aidr hE | (26)
tU rat ko idn me& dai`>l krta
hE AOr dai`>l krta hE idn ko
rat me&, AOr tU bejan se jandar
inkalta hE AOr jandar se bejan
inkalta hE, AOr ijse cahe
beihsab irj>\k> deta hE | (27)
moimn n bna@& moimno& ko 2oD>
kr kaif>ro& ko doSt, AOr jo
@esa kre to ws ka ALlah se
ko: tA>Lluk> nhI& isva@ ;s ke
ik tum wn se bcav kro, AOr
ALlah tuMhe& Drata hE ApnI j>at
se, AOr ALlah kI trf> lO4
kr jana hE | (28)
kh de& jo ku2 tuMhare idlo& me& hE
Agr tum 2upaAo ya wse j>aihr
kro ALlah wse janta hE, AOr
vh janta hE jo ku2 AaSmano& me&
AOr j>mIn me& hE, AOr ALlah hr
cIj> pr k>aidr hE | (29)

S@a@m


bula@

trf>

iktab

jate hE&

se

@k ihSsa

idya gya

trf>

vh log jo

Kya nhI& de`a

ko

mu%h

23

AOr vh

ferne vale

wn se

@k

ifr jata

f>rIk>

hE

ifr

wn ke

ta ik vh

ALlah kI

drimyan

f>Esla kre

iktab

igntI ke

cNd idn

mgr

jb

so Kya

hme& hrigj>

Aag

;s il@

khte hE&

n 2u@gI

yh

ik vh




w w
ws

wNhe& hm

idn

jma kre&ge

vh 3D>te 9e

24

wn ka

jo

AOr wNhe& 0oke

me&

dIn

me& Dal idya



w r
w
25

hk> tlf>I

AOr

ws ne

n hogI

vh

kmaya

jo

=~>s

AOr pUra

hr

ws me&

pa@ga

=k nhI&

muLk

AOr 2In le

tU cahe

ijse

muLk

tU de

muLk

mailk

@e ALlah

Aap
khe&


w
w


tmam

tere ha9 me&

-la:

tU cahe

AOr j>lIl

ijse

tU cahe

kr de

ijse

AOr

tU cahe

;J>j>t de

ijs se



w

AOr dai`>l

idn

idn me&

krta hE tU

rat

tU dai`>l
krta hE

k>aidr

26

cIj>

hr

pr

be=k
tU

w
w


jandar

se

AOr tU

bejan

bejan

inkalta hE

se

jandar

AOr tU

rat me&

inkalta hE


z w



moimn jma

n bna@&

@esa

AOr jo

be ihsab

27

tU cahe

AOr tU irj>\k>

ijse

deta hE


w w w

kre

moimn jma

A>lava

doSt

2oD> kr

jma

kaif>r jma



bcav

wn se

bcav kro

ik

isva@

ko: tA>Lluk>

ALlah

se

to nhI&

w


w
Agr
tum

kh de&

AOr ALlah

lO4 jana

28

kI trf>

AOr ALlah Drata hE tuMhe&

ApnI j>at





w w
jo

AOr vh

ALlah wse

tum j>aihr

janta hE

janta hE

kro

ya

tuMhare sIne

me&

idl

jo

2upaAo

w
w r



29

k>aidr

cIj>

hr

Q@

pr

AOr

ALlah

j>mIn me&

AOr
jo

AaSmano&

me&

54

a
S@@



w


se -

AOr

ws ne kI

ko:

mOjUd

jo

se

nekI

ws ne kI

ko:

=~>s

jo

hr

idn

pa@ga

w

w

AOr ALlah

dUr

tuMhe& Drata hE

f>asla

AOr ws ke

ws ke

drimyan

drimyan

Aarj>>U

ka= ik

bura:

krega

w r w

to merI

muhBbt

ALlah

pErvI kro

Aap

Agr tum ho

r`te

bNdo& pr

30

kh de&

=f>k>t

AOr

ApnI

krne vala ALlah

j>at


w

r w
31

rh\m krne

b~>=ne

AOr

vala

vala

ALlah

gunah tuMhare

tum se muhBbt krega

AOr tuMhe& b~>=dega

ALlah


w

32

kaif>r

nhI& doSt

to be=k

vh

ifr

jma

r`ta

ALlah

ifr ja@&

Agr

AOr rsUl

ALlah

tum ;taA>t

Aap

kro

kh de&

w w w


AOr ;mran ka

AOr ;b/ahIm A

3rana

ka 3rana

Aadm

AOr nUh A

be=k

cun ilya

ALlah

34

janne

sunne

AOr

vala

vala

ALlah

dUsre

vh @k

se

AOlad

sare jhan

33

pr



r

r


mere pe4 me&

jo

tere il@

mE& ne nj>r

be=k

@e mere

ikya

mE&

rb

;mran kI bIvI

kha

jb

r
w

ws ne ws

so jb

ko jNm idya

35

janne

sunne

vala

vala

be=k

tU

tU

muz se

so tU k>ubUl

Aaj>ad

kr le

ikya huAa

w w
w


r

ws ne jna

jo

`>Ub

AOr

janta hE

ALlah

lD>kI

jNm dI

@e mere

mE& ne

rb

ws ne kha

w w
w

pnah me& detI

AOr mE&

hU% ws ko

mrym

ws ka

AOr mE&

nam r`a

main&d l6>kI

l6>ka

AOr nhI&


r w
k>ubUl

ws ka

to k>ubUl

rb

ikya ws ko

36

mrdUd

=Etan

AOr ws

se

kI AOlad

terI

w
ws ke

dai`>l

ijs

pas

hota

vK>t -I

j>kirya A

AOr supudR

b7>ana

AC2a

ikya ws ko

AOr prvan

c7>aya ws ko

AC2a


w
z

yh

tere
il@

kha&

@e mrym

ws ne
kha

`ana

ws ke
pas

paya

mehrab hujra

j>kirya
A



z
37

55

be ihsab

cahe

ijse

irj>\k>

be=k

deta hE

ALlah

pas ALlah

Q@

se

yh

ws ne
kha

itlkr 'sul (3)


ijs idn hr =~>s mOjUd
pa@ga jo ws ne kI ko: nekI,
AOr jo ws ne ko: bura: kI |
vh Aarj>U krega ka= ws ke
drimyan AOr ws bura: ke
drimyan dUr ka f>asla hota,
AOr ALlah tuMhe& ApnI j>at se
Drata hE, AOr ALlah =f>k>t
krne vala hE bNdo& pr | (30)
Aap kh de& Agr tum ALlah
se muhBbt r`te ho to merI
pErvI kro, ALlah tum se
muhBbt krega AOr tuMhare gunah
b~>=dega, AOr ALlah b~>=ne
vala rh\m krne vala hE | (31)
Aap kh de& tum ;taA>t kro ALlah
kI AOr rsUl kI, ifr Agr vh
ifr ja@& to be=k ALlah kaif>ro&
ko doSt nhI& r`ta | (32)
be=k ALlah ne cun ilya
Aadm A AOr nUh A ko AOr
;b/ahIm A Ao ;mran ke 3rane
ko sare jhan pr | (33)
vh AOlad 9e @k dUsre kI, AOr
ALlah sunne vala, janne vala
hE | (34)
jb ;mran kI bIvI ne kha
@e mere rb! jo mere pe4 me& hE, mE& ne
terI nj>r ikya sb se Aaj>ad
r` kr, so tU muz se k>ubUl
kr le, be=k tU sunne vala,
janne vala hE | (35)
so jb ws ne ws mrym ko
jNm idya to vh bolI @e mere rb!
mE& ne jNm dI hE lD>kI, AOr
ALlah `>Ub janta hE jo ws ne
jNm idya, AOr l6>ka l6>kI
ke main&d nhI& hota AOr mE& ne ws
ka nam mrym r`a, AOr mE& ws ko
AOr ws kI AOlad ko terI pnah me&
detI hU% =Etan mrdUd se | (36)
to ws ko ws ke rb ne AC2I
trh k>ubUl ikya AOr ws ko
AC2I trh prvan c7>aya AOr
j>kirya A ko ws ka kf>Il
bnaya | jb -I j>kirya A ws
ke pas hujre me& dai`>l hote ws
ke pas `ana pate,
ws j>kirya A ne kha
@e mrym! yh tere pas kha& se
Aaya ? ws ne kha yh ALlah
ke pas se hE, be=k ALlah ijse
cahe beihsab irj>\k> deta hE | (37)

Aale ;mran 3
vhI& j>kirya A ne Apne rb se
duA>a kI | @e mere rb! muze Apne
pas se pak AOlad A>ta kr, tU
be=k duA>a sunne vala hE | (38)
to wNhe& Aavaj> dI f>ir+to& ne jb
vh hujre me& `D>e hu@ nmaj> p7> rhe
9e ik ALlah tuMhe& yhya A
kI `>u=`>brI deta hE ALlah ke
kilme kI ts\dIk> krne vala,
srdar, AOr nf>\s ko k>abU r`ne
vala, AOr nbI hoga nekokaro&
me& se | (39)
ws ne kha @e mere rb! mere lD>ka
kha& se hoga ? jb ik muze bu7>apa
phu%c cuka hE, AOr merI A>Ort ba&z
hE, ws ne kha ;sI trh ALlah
jo cahta hE krta hE | (40)
ws ne kha @e mere rb! muk>rRr
f>rma de mere il@ ko: in=anI ?
ws ne kha terI in=anI yh hE ik
tU logo& se tIn idn bat n krega
mgr ;=are se, tU Apne rb ko
bhut yad kr, AOr sub\h Ao
=am ts\bIh kr | (41)
AOr jb f>ir+to& ne kha
@e mrym! be=k ALlah ne tuz
ko cun ilya AOr tuz ko pak
ikya AOr tuz ko brguj>Ida ikya
A>Orto& pr tmam jhan kI | (42)
@e mrym! tU Apne rb kI
f>rma&brdarI kr AOr isj\da kr
AOr kUA> kr kUA> krne valo&
ke sa9 | (43)
yh g>Eb kI `>bre& hE&, hm Aap kI
trf> vih krte hE&, AOr Aap wn
ke pas n 9e jb vh k>urAa ke
il@ Apne k>lm Dal rhe 9e ik
wn me& se kOn mrym kI pvRir=
krega ? AOr Aap s wn ke pas
n 9e jb vh zgD>te 9e | (44)
jb f>ir+to& ne kha @e mrym!
be=k ALlah tuze Apne @k
klme kI b=art deta hE, ws ka
nam msIh A :sa A ;b\ne
mrym hE, duinya AOr Aai`>rt
me& baAab, AOr muk>irRbo& se
hoga, (45)

S@a@m




r r

AOlad

Apne pas

se

A>ta kr muze

@e mere

ws ne

Apna

rb

kha

rb

j>kirya

duA>a kI

vhI&




w
AOr vh

`D>e hu@

to Aavaj> dI

f>ir+te

sunne

duA>a

38

ws ko

be=k tU

vala

pak








ts\dIk>

kilma

tuMhe& `>u=`>brI

yhya A

krne vala

mehrab

ik ALlah

deta hE

me&

hujra

nmaj> p7>te

w
w
w r
r

@e mere

ws ne

rb

kha

nekokar

39

se

jma

AOr

AOr nf>\s ko k>abU

AOr

nbI

me& r`ne vala

srdar

ALlah

se

hoga

kha&


w

w
AOr

ba&z

bu7>apa

merI AOrt

jb ik muze phu%c gya

mere

lD>ka

il@





r

ko:

mere

muk>rRr

@e mere

ws ne

in=anI

il@

f>rma de

rb

kha

jo vh

40

cahta hE

krta hE ALlah

;sI trh

ws ne
kha


r w r

Apna

AOr tU

rb

yad kr

;=ara

mgr

tIn idn

log

ik n bat

terI

ws ne

krega

in=anI

kha

w
w
w

AOr

kha

f>ir+te

AOr sub\h

41

jb

AOr

=am

bhut

ts\bIh kr



w w

pr

AOr brguj>Ida

AOr pak ikya

ikya tuz ko

tuz ko

be=k

cun ilya tuz ko

@e mrym

ALlah

w



w
AOr

AOr

Apne rb

tU f>rma&brdarI

kUA> kr

isj\da kr

kI

kr

@e mrym

tmam

42

A>Orte&

jhan


hm yh vih

terI trf>

krte hE&

g>Eb

`>bre&

se

yh

kUA>

43

krne vale

sa9



w


mrym

pvRir= kre

kOn - wn

Apne k>lm

vh Dalte 9e

wn ke

jb

AOr tU n 9a

pas


w



f>ir+te

@e mrym

jb kha

44

jb vh zgD>te 9e

wn ke pas

AOr tU n 9a



;b\ne mrym

:sa

msIh A

ws ka
nam

Apne

@k kilma

tuze b=art

be=k

kI

deta hE

ALlah

w
w w

45

muk>irRb jma

AOr se

Q@

AOr Aai`>rt

duinya

me&

ba Aab

56

a
S@@

w


w

vh bolI

nekokar

46

AOr

AOr se

log

palne me&

pu~>ta wm/

AOr bate&
krega



w
w


r
ws ne

ALlah ;sI trh

ko: mdR

kha

ha9 lgaya

AOr

muze

nhI&

be4a

hoga mere ha&

@e mere

kEse

rb



so vh

47

ho jata hE

ho ja

ws

vh

ko

khta hE

to

ko:

vh ;rada

kam

krta hE

jb

jo vh

pEda

cahta hE

krta hE



r
w
w
w r w

trf>

AOr @k

AOr ;n\jIl

48

rsUl

AOr tOret

AOr vh is`a@ga

AOr dana:

ws ko iktab

bnata hU%

tuMhara

ik mE&

se

rb

@k in=anI

Aaya hU% tuMharI

ke sa9

trf>

ik mE&

bnI ;s/a:l



huKm se

to vh

pirNda

ifr fU&k

ws me&

ho jata hE

main&d -

pirNda

marta hU%

gara

=Kl

w

w
ALlah ke huKm se

AOr mE& ij>Nda

mudeR

AOr ko7>I ko

krta hU%

tuMhare

se

il@

madrj>ad

AOr mE& AC2a

AN0a

krta hU%

ALlah

w w
w

ws

me&

be=k

3ro& Apne

me&

tum j>`>Ira

AOr

krte ho

jo

tum `ate ho

jo

AOr ts\dIk>

jo

:man vale

49

krne vala

tum ho

Agr

hram

tum pr

tuMhare pas

kI g:

vh jo ik

baj>

tuMhare

AOr ta ik

il@

hlal kr dU%

rb

be=k

mera rb

50

ALlah

AOr mera

so tum ALlah

@k

il@

in=anI

kha mano

se Dro

tuMhara rb

se

se

@k
in=anI

mhsUs

:sa A

ikya

ifr jb

51

sI0a

raSta

so tum ;badt

yh

kro ws kI


r r

hvarI jma

kha

ALlah kI

merI mdd

trf>

krne vala

kOn

ws ne
kha

kuf>

wn se

w

r
hm :man @e hmare
la@

rb

52

f>rma&brdar

ik hm

tU gvah

ALlah

hm :man

ALlah kI mdd

rh

pr

la@

krne vale

hm


w

53

57

gvahI dene vale

sa9

so tU hme&
il` le

rsUl

AOr hm ne

tU ne naij>l

pErvI kI

ikya

Q@

vh bolI @e mere rb! mere ha& be4a


kEse hoga ? AOr iksI mdR ne muze
ha9 nhI& lgaya, ws ne kha ;sI
trh ALlah jo cahe pEda krta
hE, jb vh iksI kam ka ;rada
krta hE to vh khta hE ws ko
ho ja so vh ho jata hE | (47)
AOr vh ws ko is`a@ga iktab
AOr dana: AOr tOret AOr
;n\jIl | (48)
AOr bnI ;s/a:l kI trf> @k
rsUl, ws ne kha ik mE& tuMharI
trf> @k in=anI ke sa9 Aaya hU%
tuMhare rb kI trf> se, mE& tuMhare
il@ gare se pirNde jEsI =Kl bnata
hU%, ifr ws me& fU&k marta hU% to
vh ALlah ke huKm se pirNda
ho jata hE, AOr mE& AC2a krta hU%
madrj>ad AN0e AOr ko7>I ko, AOr
mE& ALlah ke huKm se mudeR ij>Nda
krta hU%, AOr mE& tuMhe& btata hU%
jo tum `ate ho AOr jo tum Apne
ws me& tuMhare il@ @k in=anI hE

r w

AOr tuMhara

me& se hoga | (46)

3ro& me& j>`>Ira krte ho, be=k

tuMhare

tOret

wm/ me& bate& krega AOr nekokaro&

btata hU%

w r

w


AOr Aaya hU%

AOr logo& se ghvare me& AOr pu~>ta

AOr tuMhe&

Apne se phlI

itlkr 'sul (3)

jo

Agr tum ho :man vale | (49)


AOr mE& Apne se phlI iktab
tOret kI ts\dIk> krne vala hU%
AOr ta ik tuMhare il@ baj> vh
cIj>e& hlal kr dU% jo tum pr
hram kI g: 9I&, AOr tuMhare
pas @k in=anI ke sa9 Aaya hU%
tuMhare rb se, so tum ALlah se
Dro AOr mera kha mano | (50)
be=k ALlah hI mera AOr tuMhara
rb hE, so tum ws kI ;badt kro,
yh sI0a raSta hE | (51)
ifr jb :sa A ne mhsUs
ikya wn se kuf> to kha kOn
hE ALlah kI trf> merI mdd
krne vala ? hvairyo& ne kha hm
ALlah kI mdd krne vale hE&, hm
ALlah pr :man la@, AOr gvah
rh ik hm f>rma&brdar hE&, (52)
@e hmare rb! hm ws pr :man la@
jo tU ne naij>l ikya AOr hm ne
rsUl kI pErvI kI, so tU hme& gvahI
dene valo& ke sa9 il` le | (53)

AOr wNho& ne mk\r ikya AOr


ALlah ne `>uif>ya tdbIr kI,
AOr ALlah sb tdbIr krne
valo& se behtr hE | (54)
jb ALlah ne kha @e :sa A
mE& tuze k>Bj> kr lU%ga AOr tuze

S@a@m


w w w w
jb

ALlah ne kha

tdbIr

54

behtr

krne vale

AOr

AOr ALlah ne

AOr wNho& ne

ALlah

`>uif>ya tdbIr kI

mk\r ikya


r

w


vh log jo

se

AOr pak

ApnI

AOr

k>Bj>

kr dU%ga tuze

trf>

w5a lU%ga tuze

kr lU%ga tuze

mE&

@e :sa A

pak kr dU%ga wn logo& se ijNho&

w w
w

ne kuf> ikya, AOr ijNho& ne terI

tk

ApnI trf> w5a lU%ga AOr tuze

pErvI kI wNhe& Wpr g>ailb


r`U%ga wn ke ijNho& ne kuf> ikya
ik>yamt ke idn tk | ifr tuMhe&
merI trf> lO4 kr Aana hE, ifr
mE& tuMhare drimyan f>Esla k%ga
ijs bare me& tum ;`>itlaf>
krte 9e | (55)
ps ijn logo& ne kuf> ikya, so
wNhe& s~>t A>j>ab dU%ga duinya AOr
Aai`>rt me&, AOr wn ka ko:
mddgar n hoga | (56)
AOr jo log :man la@ AOr
wNho& ne nek kam ik@ to
ALlah wn ke Ajr wNhe& pUre
dega, AOr ALlah doSt nhI& r`ta
j>ailmo& ko | (57)

kuf> ikya

ijNho& ne

Wpr

terI pErvI kI

vh ijNho& ne

wNho& ne kuf>

AOr r`U%ga

ikya

tum 9e

ijs me&

tuMhare

ifr mE&

tuMhe& lO4 kr

drimyan

fE>sla k%ga

Aana hE

kuf> ikya

ijn logo& ne

merI trf>

ifr

ik>yamt ka idn

so wNhe&

A>j>ab

A>j>ab dU%ga

ps

;`>itlaf> krte

55

me&


w
mddgar

56

se

AOr

wn ka

AOr Aai`>rt

nhI&

duinya me&

s~>t

w w
r
wn ke Ajr

to pUra dega

AOr wNho& ne

nek

:man la@

kam ik@

jo log

AOr jo

se

Aayte&

Aap s

hm

pr

p7>te hE&

yh

j>ailm

57

doSt nhI& r`ta

jma

AOr
ALlah

ihKmt valI nsIht p7>te hE& | (58)

be=k ALlah ke nj>dIk :sa A

pEda ikya

hm Aap s pr yh Aayte& AOr

kI imsal Aadm A jEsI hE, wse


im4\4I se pEda ikya, ifr kha ws
ko ho ja to vh ho gya | (59)
hk> Aap ke rb kI trf> se hE,
ps =k krne valo& me& se n
hona | (60)

ws ko

Aadm

imsal

ALlah ke

jEsI

nj>dIk

:sa

imsal be=k

58

ihKmt

AOr

valI

nsIht


ps

Aap ka

rb

se

hk>

bad

se

so vh

59

ws

ho ja

ho gya

ko

kha

ifr

im4\4I

se

jb Aagya

;s me&

Aap s

so jo

se zgD>e

60

=k krne vale

se

ho

ws ke bad jb ik Aap ke pas

w w

;Lm Aagya to Aap s kh de&!

AOr ApnI A>Orte&

jo Aap s se ;s bare me& zgD>e

AaAo hm bula@& Apne be4e AOr


tuMhare be4e, AOr ApnI A>Orte& AOr
tuMharI A>Orte&, AOr hm `>ud AOr
tum `>ud -I, ifr hm sb
;l\itja kre&, ifr zU4o& pr
ALlah kI lant -eje& | (61)
be=k yhI sCca byan hE, AOr
ALlah ke isva ko: mabUd nhI&,
AOr be=k ALlah hI g>ailb,
ihKmt vala hE | (62)

AOr tuMhare be4e

Apne be4e

hm bula@&

tum AaAo

to kh de&

;Lm

se





w w
w
ALlah kI

ifr kre&

hm ;l\itja

lant

Dale&

kre&

ifr

AOr hm `>ud

AOr tum `>ud

AOr tuMharI
A>Orte&





w
AOr
nhI&

sCca

byan

yhI

yh

be=k

61

zU4e

w


62

ihKmt vala

g>ailb

Q@

vhI

AOr be=k

ALlah ke

ALlah

isva

pr


ko: mabUd

58

Aale ;mran 3

a
S@@

Aap

f>sad krne valo& ko

63

kh de&

to be=k ALlah

janne vala

vh ifr ja@&

ifr Agr

w




ik n hm

AOr tuMhare

hmare

;badt kre&

drimyan

drimyan

brabr

@k bat

trf>

AaAo

pr

@e Ahle iktab



w


w
r
rb

iksI ko

jma

hm me& se

AOr n bna@

ko:

ku2

ws ke

AOr n hm

isva@

sa9

=rIk kre&

ALlah

w

w

64

mus\ilm

ik hm

f>rma&brdar

tum gvah rho

to kh do

vh

ifr

tum

ifr ja@&

Agr

ALlah ke isva

r

w

tOret

naij>l

AOr

kI g:

nhI&

;b/ahIm A

tum zgD>te

me&

ho

Kyo&

65

to Kya tum A>K>l nhI& r`te

ws ke bad

mgr

;Lm

ws ka

tuMhe&

ijs me&

tum ne zgD>a ikya

janta hE

AOr

ku2 ;Lm

ALlah

ws

tuMhe&

ka

nhI&

ws me&

tum zgD>te ho

w

nsranI

AOr n

yhUdI

;b/ahIm A

n 9e

jante

66

nhI&

w



67

mu=\irk
jma

se

9e

AOr n

mus\ilm

vh 9e

@k `>

f>rma&brdar

AOr leikn

w
w

AOr ;s

wNho& ne pErvI

wn log

kI wn kI

;b/ahIm A

sb se ij>yada

log

munaisbt

be=k

w w w
68

moimnIn

karsaj>

AOr
ALlah

AOr vh

:man la@

nbI

log jo


vh gumrah kr de& tuMhe&

ka=

Ahle iktab

se kI

@k jmaA>t

cahtI hE

w

w
w
69

vh smzte

AOr nhI&

Apne Aap

mgr

AOr nhI& vh gumrah krte


w

w
w

70

59

gvah ho

hala&ik

ALlah kI

tum ;n\kar

tum

Aayto& ka

krte ho

Q@

Kyo&

@e Ahle iktab

janta hE | (63)
Aap s kh de& @e Ahle iktab!
ws @k bat pr AaAo jo hmare
AOr tuMhare drimyan brabr
mu=tirk hE ik hm ALlah ke
isva iksI kI ;badt n kre& AOr
ws ke sa9 iksI ko =rIk n
5hra@& AOr hm me& se ko: iksI
ko n bna@ rb ALlah ke isva,
ifr Agr vh ifr ja@& to tum
kh do ik tum gvah rho ik hm
to mus\ilm f>rma&brdar hE& | (64)

ke bare me& Kyo& zgD>te ho ? AOr


nhI& naij>l kI g: tOret AOr
tum A>K>l nhI& r`te ? (65)
ha&! tum vhI log ho ik tum ne
ws bare me& zgD>a ikya ijs

vh log


w w

AOr tum

ALlah f>sad krne valo& ko `>Ub

;n\jIl mgr wn ke bad, to Kya

AOr ;n\jIl





Ab Kyo&

ifr Agr vh ifr ja@& to be=k

@e Ahle iktab! tum ;b/ahIm A

@e Ahle iktab

w


ha& tum

itlkr 'sul (3)

ka tuMhe& ;Lm 9a to Ab Kyo&


zgD>te ho ws bare me& ijs
ka tuMhe& ku2 ;Lm nhI&, AOr
ALlah janta hE, AOr tum nhI&
jante | (66)
;b/ahIm A n yhUdI 9e n
nsranI, bl\ik vh hnIf>
sb se `> moD> kr ALlah
ke ho jane vale mus\ilm
f>rma&brdar 9e, AOr vh
mu=\irko& me& se n 9e | (67)
be=k sb logo& se ij>yada
munaisbt hE ;b/ahIm A se wn
logo& ko ijNho& ne wn kI pErvI
kI, AOr ;s nbI ko AOr vh
log jo :man la@, AOr ALlah
moimno& ka karsaj> hE | (68)
Ahle iktab kI @k jmaA>t
cahtI hE ka=! vh tuMhe& gumrah
kr de&, AOr vh Apne isva iksI
ko gumrah nhI& krte, AOr vh
smzte nhI& | (69)
@e Ahle iktab! tum Kyo& ;n\kar
krte ho ALlah kI Aayto& ka ?
hala&ik tum gvah ho | (70)

Aale ;mran 3
@e Ahle iktab! tum Kyo& imlate
ho sc ko zU4 ke sa9 AOr tum
hk> ko 2upate ho hala&ik tum
jante ho | (71)
AOr @k jmaA>t ne kha Ahle
iktab kI ik jo ku2 muslmano&
pr naij>l ikya gya hE, wse idn
ke AVvl ihSse me& man lo AOr
mun\ikr ho jaAo ws ke Aai`>r
ihSse me& =am ko =ayd ik vh
ifr ja@& | (72)
AOr tum iksI kI bat n mano
isva@ ws ke jo pErvI kre tuMhare
dIn kI, Aap s kh de& be=k
ihdayt ALlah hI kI ihdayt hE ik
iksI ko idya gya jEsa ik tuMhe&
idya gya 9a, ya vh tum se tuMhare
rb ke samne huJjt kre&, Aap s
kh de&, be=k f>J>l ALlah ke
ha9 me& hE, vh deta hE ijs ko vh
cahta hE, AOr ALlah vus\A>t
vala, janne vala hE | (73)
vh ijs ko cahta hE ApnI
rhmt se `>as kr leta hE, AOr
ALlah bD>e f>J>l vala hE | (74)
AOr Ahle iktab me& ko: @esa hE
ik Agr Aap s ws ke pas
Amant r`e& 7ero& mal to vh Aap
s ko Ada krde, AOr wn me&
se ko: @esa hE Agr Aap ws
ke pas @k dInar Amant r`e&
to vh Ada n kre mgr jb tk
Aap s ws ke sr pr `D>e rhe&,
yh ;s il@ hE ik wNho& ne kha
hm pr wm\imyo& ke bare me&
;l\j>am kI ko: rah nhI&, AOr

S@a@m

Kyo& nhI& ? jo ko: Apna ;k>rar


pUra kre AOr prhej>gar rhe to
be=k ALlah prhej>garo& ko
doSt r`ta hE | (76)
be=k jo log ALlah ke A>hd
AOr ApnI k>Smo& se haisl krte

zU4 ke sa9

2upate ho

tum

sc

Kyo&

wlzate ho

@e Ahle iktab

w
w


tum

jo ku2

Ahle iktab

man lo

se

@k

kI

jmaA>t

AOr kha

hala&ik

jante ho

71

tum

w w w
=ayd

ws ka Aai`>r

AOr mun\ikr

idn ka AVvl

jo log :man la@

=am

ho jaAo

ihSsa

muslman

naij>l

pr

ikya gya



w

ihdayt

tuMhara

pErvI

ws

dIn

kre

kI jo

ku2 tuMhe& idya gya

jEsa

be=k kh de&

isva@

AOr n

mano tum

vh ifr ja@&

72




w
vh huJjt kre&

ya

tum se

iksI ko

ALlah kI

ik

idya gya

ihdayt


vh

ijse

cahta hE

ALlah ke

vh deta hE

be=k kh de&

f>J>l

ha9 me&

tuMhara rb

samne




w w

ijse

vh cahta hE

vh `>as

ApnI rhmt se

73

kr leta hE

janne

vus\A>t

AOr

vala

vala

ALlah

w

w

Agr Amant

jo

r`e& ws ko

Ahle iktab

AOr se

AOr

f>J>l vala

bD>a - bD>e

74

ALlah



w
Aap Amant

@k dInar

Agr

r`e& ws ko

AOr wn se jo

Aap ko

Ada kre

7er mal





wNho& ne

;s il@

kha

ik

yh

`D>e

ws pr

tk rhe&

mgr jb

Aap ko

vh Ada n kre

vh ALlah pr zU4 bolte hE&,


AOr vh jante hE& | (75)

AOr tum

hk>

zU4

AOr vh

ALlah pr

wMmI

ko: rah

bolte hE&

me&

jma

hm pr

nhI&

w
w
to be=k

AOr

Apna

ALlah

prhej>gar rhe

;k>rar

pUra kre

Kyo&

jo

nhI& ?

jante hE&

75

AOr vh


w w
k>Imt

AOr

ALlah ka

`>rIdte haisl

ApnI k>sme&

;k>rar

krte hE&

jo log

be=k

76

prhej>gar

doSt

jma

r`ta hE

ke il@ Aai`>rt me& ko: ihSsa

w


w
w

nhI& AOr n ALlah wn se klam

AOr

wn se klam krega

AOr

krega AOr n wn kI trf> nj>r

ALlah

hE& 9oD>I k>Imt, yhI log hE& ijn

krega ik>yamt ke idn AOr n


wNhe& pak krega, AOr wn ke il@
ddRnak A>j>ab hE | (77)

Aai`>rt me&

wn ke
il@

ihSsa

nhI&

yhI log

9oD>I

w w

77

ddRnak

A>j>ab

AOr wn

wNhe& pak

ke il@

krega

Q@

AOr n

ik>yamt ke idn

wn kI

nj>r

trf>

krega

60

a
S@@



w


ta ik tum smzo

iktab me&

ApnI j>bane&

mroD>te hE&

@k f>rIk>

wn se

AOr

wn me&

be=k

w

w


se

vh

AOr vh khte hE&

iktab

se

vh

AOr nhI&

iktab

se

w w

zU4

ALlah pr

AOr vh

ALlah kI

bolte hE&

trf>

se

vh

hala&ik

ALlah kI

nhI&

trf>

wse A>ta kre

iktab

iksI AadmI

ik

ALlah

nhI&

ke il@

vh jante hE&

78

AOr vh

w
w

mere

tum

bNde

logo& ko

ho jaAo

vh khe

iktab

tum is`ate ho

AOr

ifr

AOr ihKmt

nubUt

w
r

;s il@

ALlah

tum

AOr

ik

vale

ho jaAo

leikn

ALlah

isva bja@


r

w
w
ik

tum 5hraAo

AOr

huKm dega tuMhe&

AOr ;s

tum p7>te ho

79

il@ ik


r w

bad

Kya vh tuMhe&

kuf> ka

prvridgar

huKm dega ?

AOr nbI

f>ir+te

jo

nbI

ku2

jma

A>hd

AOr

ALlah ne ilya

muslman

80

jb

tum

jb

w


r

ts\dIk> krta

Aa@ tuMhare

rsUl

huAa

ifr

pas

AOr ihKmt

se

iktab

mE& tuMhe& dU%


w r
w

AOr tum ne

Kya tum ne

ws ne

AOr tum j>"r mdd

ws

tum j>"r

tuMhare

k>ubUl ikya

;k>rar ikya

f>rmaya

kroge ws kI

pr

:man laAoge

pas

jo


w w
r





tuMhare
sa9

AOr mE&

ps tum

ws ne

hm ne ;k>rar

wNho& ne

gvah rho

f>rmaya

ikya

kha

mera A>hd

;s

pr

w



vh

to vhI

;s

bad

ifr ja@

ifr jo

81

gvah jma

se


w
jo

f>rma&brdar

AOr ws

hE

ke il@

vh 7UNDte hE&

ALlah ka dIn

Kya ? isva

82

naf>rman

w

w r
83

61

vh lO4a@ ja@&ge

AOr ws

AOr

kI trf>

na`>u=I se

`>u=I se

AOr j>mIn

Q@

AaSmano&

me&

itlkr 'sul (3)


AOr be=k wn me& @k f>rIk> hE
jo iktab p7>te vK>t ApnI
j>bane& mroD>te hE&, taik tum
smzo ik vh iktab se hE,
hala&ik vh iktab se nhI&
hota , AOr vh khte hE& ik vh
ALlah kI trf> se hE, hala&ik
vh nhI& ALlah kI trf> se, AOr
ALlah pr zU4 bolte hE& AOr vh
jante hE& | (78)
iksI AadmI ke il@ yh =ayan
nhI& ik ALlah wse iktab
AOr ihKmt AOr nubUt A>ta
kre, ifr vh logo& ko khe ik
tum ALlah ke bja@ mere bNde
ho jaAo, leikn vh yih khega
ik tum ALlah vale ho jaAo,
;s il@ ik tum iktab is`ate ho
AOr tum `>ud -I p7>te ho | (79)
AOr n vh tuMhe& huKm dega
ik tum f>ir+to& AOr nibyo&
ko prvridgar 5hraAo, Kya
vh tuMhe& huKm dega kuf> ka ?
;s ke bad ik tum muslman
f>rma&brdar ho cuke | (80)
AOr jb ALlah ne A>hd ilya
nibyo& se ik jo ku2 mE& tuMhe&
iktab AOr ihKmt dU%, ifr
tuMhare pas rsUl Aa@ ws kI
ts\dIk> krta huAa jo tuMhare
pas hE to tum ws pr j>r
:man laAoge, AOr j>r ws
kI mdd kroge, ws ne f>rmaya
Kya tum ne ;k>rar ikya AOr tum
ne ;s pr mera A>hd k>ubUl Kya ?
wNho& ne kha ik hm ne ;k>rar
ikya, ws ne f>rmaya ps tum
gvah rho AOr mE& tuMhare sa9
gvaho& me& se hU% | (81)
ifr jo ;s ke bad ifr ja@ to
vhI naf>rman hE& | (82)
Kya vh ALlah ke dIn ke isva
ko: AOr dIn cahte hE& ? AOr
wsI ka f>rma&brdar hE jo
AaSmano& AOr j>mIn me& hE, car
Ao nacar, AOr wsI kI trf>
vh lO4a@ ja@&ge | (83)

Aale ;mran 3
kh de& hm :man la@ ALlah pr,
AOr jo hm pr naij>l ikya gya
AOr jo naij>l ikya gya
;b/ahIm A, ;Sma:l A,
;s\hak> A, yak>Ub A AOr
wn kI AOlad pr, AOr jo idya
gya mUsa A AOr :sa A AOr
nibyo& ko wn ke rb kI trf>
se, hm f>k>R nhI& krte wn me& se
iksI @k ke drimyan, AOr hm
wsI ke f>rma&brdar hE& | (84)
AOr jo ko: cahega ;s\lam ke
isva ko: AOr dIn to ws se
hrigj> k>ubUl n ikya ja@ga,
AOr vh Aai`>rt me& nuk>\san
w5ane valo& me& se hoga | (85)
ALlah @ese logo& ko Kyo&kr
ihdayt dega jo kaif>r ho g@
Apne :man ke bad AOr gvahI
de cuke ik yh rsUl sCce hE&,
AOr wn ke pas `ulI in=ainya&
Aa g:&, AOr ALlah j>ailm logo&
ko ihdayt nhI& deta | (86)
@ese logo& kI sj>a hE ik wn pr
lant hE ALlah kI AOr f>ir+to&
kI AOr tmam logo& kI | (87)
vh ws me& hme=a rhe&ge | n wn se
A>j>ab hlka ikya ja@ga AOr n
wNhe& muh\lt dI ja@gI | (88)
mgr ijn logo& ne ;s ke bad
tOba kI AOr ;s\lah kI, to
be=k ALlah b~>=ne vala, rh\m
krne vala hE | (89)
be=k jo log kaif>r ho g@
Apne :man ke bad, ifr b7>te
g@ kuf> me&, wn kI tOba hrigj>
n k>ubUl kI ja@gI, AOr vhI

S@a@m

w w
;b/ahIm A

pr

naij>l

AOr jo

ikya gya

naij>l

hm pr

AOr jo

ikya gya

ALlah

hm :man

pr

la@

kh de&

w
w w

w
w w
mUsa A

idya gya

AOr jo

AOr AOlad

AOr yak>Ub A

AOr ;s\hak> A

AOr ;Sma:l A

w w w
AOr hm

ko:

wn se

f>k>R

drimyan

@k

wn ka

nhI&

krte

se

rb

AOr nbI

AOr

jma

:sa A


w

ws se

k>ubUl ikya

to

ko:

ja@ga

hrigj> n

dIn

;s\lam

isva

cahega

AOr jo

f>rma&brdar

84

wsI
ke

w




ihdayt dega ALlah

Kyo&kr

nuk>\san

85

se

w5ane vale

Aai`>rt

me&

AOr vh

w
w
w w
AOr Aa@&
wn ke pas

sCce

rsUl

ik

AOr wNho& ne

wn ka

gvahI dI

Apna :man

@ese log jo kaif>r

bad

ho g@

w w


@ese log

wn kI sj>a

j>ailm

86

ihdayt

log

jma

nhI&

deta

AOr

`ulI in=ainya&

ALlah

w

w

tmam

87

AOr log

AOr f>ir+te

ALlah kI lant

wn pr

ik


w
w

muh\lt

88

dI ja@gI

wNhe&

AOr n

A>j>ab

wn se

hlka ikya

ja@ga

ws me&

hme=a rhe&ge


w

to be=k

AOr

ALlah

;s\lah kI

;s

tOba kI

bad

jo log

mgr

w r

ifr

Apne :man

bad

kaif>r ho g@

jo log

be=k

89

rh\m krne

b~>=ne

vala

vala

w w wz

90

gumrah

AOr vhI

vh

wn kI tOba

log

k>ubUl kI

hrigj>

ja@gI

kuf> me&

b7>te g@

log gumrah hE& | (90)

w w w

be=k ijn logo& ne kuf> ikya

k>ubUl ikya

to hrigj>

AOr vh mr g@ halte kuf> me&,

ja@ga

to hrigj> n k>ubUl ikya ja@ga


wn me& se iksI se j>mIn -r sona
-I, Agrce vh ws ko bdle
me& de, yhI log hE& wn ke il@
ddRnak A>j>ab hE AOr wn ke il@
ko: mddgar nhI& | (91)

halte kuf>

AOr vh

AOr vh
mr g@

kuf> ikya

jo log

be=k


w r

ws
ko

bdla de

Agrce

sona

j>mIn

-ra huAa

wn me& ko:

se

w
w

91

mddgar

ko:

wn ke
il@

Q@

AOr nhI&

ddRnak

A>j>ab

wn ke
il@

yhI log

62

a
S@@


w
tum `>cR

AOr jo

kroge

tum muhBbt

ws se

tum `>cR

r`te ho

jo

kro

tum hrigj> n

nekI

jb tk

phu%coge



9e

hlal

`ane

tmam

92

janne

ws

to be=k

vala

ko

ALlah

se ko: cIj>

ln tnalU (4)
tum hrigj> nekI ko n phu%coge
jb tk ws me& se `>cR n kro
ijs se tum muhBbt r`te ho,
AOr jo tum `>cR kroge ko: cIj>
to be=k ALlah ws ko janne
vala hE | (92)

tmam `ane hlal 9e bnI ;s/a:l ke

ik

k>Bl ik tOret wtre, Aap kh de&

k>Bl

ApnI

se

jan

pr

;s/a:l

jo hram

yak>Ub A>

kr ilya

mgr

bnI ;s/a:l ke il@

r r
tum ho

ifr ws

Agr

tOret

ko p7>o

so tum

Aap

laAo

kh de&

naij>l kI

tOret

ja@ wtre

;s

se - bad

zU4

ALlah pr

zU4 ba%0e

ifr jo

sCce

93


w



;b/ahIm

dIn

ps pErvI

ALlah ne sc

Aap

kro

f>rmaya

kh de&

j>ailm

94

vh

jma

to vhI
log



w w
w

logo&

muk>rRr

ke il@

ikya gya

3r

phla

be=k

mu=\irk jma

95

9e

se

AOr n

hnIf>


w




`ulI

muk>ame

in=ainya& ws me&

96

tmam jhano&

AOr

brkt

ke il@

ihdayt

vala

mKka me&

jo

w w

`>ana@ kA>ba ka

log

hj krna

AOr ALlah Am\n

pr

ke il@

ho gya

me&

dai`>l huAa

AOr

ws me&

jo

;b/ahIm



w
se

to be=k

beinyaj>

ALlah

kuf> ikya

AOr jo -

rah

ijs

ws kI

;s\ittaA>t

trf>

r`ta ho

jo

w
w

AOr

ALlah kI

tum kuf>

ALlah

Aayto& se

krte ho

Kyo&

kh de&

@e Ahle iktab

jhan vale

97




w

se

Kyo& rokte ho ?

@e Ahle iktab

kh de&

jo tum krte ho

98

pr

gvah

w
w
ALlah

AOr

gvah

AOr

nhI&

jma

tum `>ud

kjI

tum 7>U&Dte

:man

ho ws me&

la@


@k

tum kha

igroh

manoge

Agr :man la@

vh jo ik

@e

jo

ALlah ka raSta


99

tum

krte ho

se - jo

be`>br



w

100

63

halte kuf>

tuMhare
:man

bad

vh fer de&ge
tuMhe&

dI g: iktab

Q@

vh log jo

se

il@, mgr jo yak>Ub A ne Apne


Aap pr hram kr ilya 9a ws se
ik tum tOret laAo, ifr ws ko
p7>o Agr tum sCce ho | (93)
ifr jo ko: ALlah pr ;s ke
bad zU4 ba%0e to vhI log j>ailm
hE& | (94)
Aap kh de& ALlah ne sc f>rmaya,
ps tum ;b/ahIm hnIf> @k ke
ho jane vale ke dIn kI pErvI kro
AOr vh mu=\irko& me& se n 9e | (95)
be=k sb se phle jo 3r muk>rRr
ikya gya logo& ke il@ vh jo
mKka me& hE brkt vala AOr sare
jhano& ke il@ ihdayt | (96)
ws me& in=ainya& hE& `ulI jEse
muk>ame ;b/ahIm A, AOr jo
ws me& dai`>l huAa vh Am\n me&
ho gya, AOr ALlah ke il@
ALlah ka hk> hE logo& pr
`>ana@ kA>ba ka hj krna jo
ws kI trf> rah clne kI
;s\ittaA>t r`ta ho, AOr ijs
ne kuf> ikya to be=k ALlah
jhan valo& se beinyaj> hE | (97)
Aap s kh de& @e Ahle iktab!
Kyo& tum ALlah kI Aayto& ka
;n\kar krte ho ? AOr ALlah
ws pr gvah hE ba`>br hE jo
tum krte ho | (98)
Aap s kh de& @e Ahle iktab!
tum ALlah ke raSte se Kyo& rokte
ho ws ko jo ALlah pr :man
la@, tum ws me& kjI 7>U&Dte
ho, AOr tum `>ud gvah ho, AOr
ALlah ws se be`>br nhI& jo tum
krte ho | (99)
@e vh logo jo :man la@ ho
@e :man valo! Agr kha
manoge wn logo& ke @k f>rIk> ka
ijNhe& iktab dI g: Ahle iktab
vh tuMhare :man lane ke bad tuMhe&
halte kuf> me& fer de&ge | (100)

Aale ;mran (3)


AOr tum kEse kuf> krte ho jbik
tum pr ALlah kI Aayte& p7>I
jatI hE& AOr tuMhare drimyan ws
ka rsUl s mOjUd hE, AOr jo
ko: mj>bUtI se pkD>ega ALlah
kI rSsI ko to wse sI0e raSte
kI trf> ihdayt dI g: | (101)
@e vh logo jo :man la@ ho
@e :man valo! ALlah se Dro jEsa
ik ws se Drne ka hk> hE AOr tum
hrigj> n mrna mgr ws hal me&
ik tum muslman ho | (102)
AOr mj>bUtI se pkD> lo ALlah
kI rSsI ko sb iml kr AOr
Aaps me& fU4 n Dalo, AOr Apne
Wpr ALlah kI nemt ko yad
kro, jb tum @k dUsre ke
du=\mn 9e to ws ne tuMhare idlo&
me& wl\f>t Dal dI to tum ws ke
f>J>l se -a: -a: ho g@, AOr
tum Aag ke g7>e ke iknare pr 9e
to ws ne tuMhe& ws se bca ilya,
;sI trh vh tuMhare il@ ApnI
Aayat vaj>eh krta hE taik tum

T@abm@

w




w w
r
ws ka

AOr tuMhare

ALlah kI

rsUl

drimyan

Aayte&

p7>I

tum pr

tum kuf>

jbik tum

jatI hE&

AOr kEse

krte ho







w

sI0a raSta

101

trf>

to wse ihdayt

ALlah

mj>bUt

dI g:

ko

pkD>ega

AOr jo

w w
AOr tum

mgr

AOr tum hrigj>

ws se

n mrna

Drna

tum Dro

hk>

:man la@

ALlah se

vh jo ik

@e

w
w w w
AOr

Aaps me&

AOr

sb iml

ALlah kI

AOr mj>bUtI se

yad kro

fU4 Dalo

kr

rSsI ko

pkD> lo

muslman

102

jma







to tum ho g@

tuMhare idlo& me&

to wl\f>t

du=\mn

Dal dI

jma

jb tum 9e

tum pr

ALlah kI nemt

to tuMhe&

Aag

bca ilya

se ke

g7>a

iknara

AOr tum 9e

pr

ws ke

-a: -a:

f>J>l se


w w



AOr

ihdayt

103

caih@ rhe

taik tum

paAo

ApnI

tuMhare

vaj>eh krta hE

Aayat

il@

ALlah

;sI trh

ws se

AOr caih@ ik tum me& se @k


w


w w w

jmaA>t rhe, vh -la: kI trf>

AOr vh roke

ihdayt paAo | (103)

bula@ AOr AC2e kamo& ka huKm de


AOr bura: se roke, AOr yhI log
kamyab hone vale hE& | (104)
AOr wn logo& kI trh n
ho jaAo jo mutf>irRk> ho g@ AOr
bahm ;`>itlaf> krne lge ws ke
bad ik wn ke pas vaj>eh huKm
Aag@, AOr yhI log hE& ijn ke
il@ hE A>j>ab bhut bD>a | (105)
ijs idn baj> cehre sf>ed ho&ge
AOr baj> cehre isyah ho&ge, ps
ijn logo& ke isyah hu@ cehre
wn se kha ja@ga Kya tum ne
Apne :man ke bad kuf> ikya ?

AOr vh

AC2e kamo& ka

-la:

huKm de

trf>

@k

vh bula@

jmaA>t

tum se me&

w

w w

wn kI trh

AOr n ho jaAo

jo

kamyab

104

AOr yhI

vh

hone vale

bura: se

log

w w
w


wn ke

AOr

il@

yhI log

vaj>eh huKm

wn ke pas

ik

Aag@

ws ke bad

AOr bahm

mutf>irRk>

;`>itlaf> krne lge

ho g@


w w

w
AOr

baj> cehre

baj> cehre

isyah ho&ge

sf>ed ho&ge

idn

bD>a

105

A>j>ab


w


Apne :man

bad

Kya tum ne
kuf> ikya

wn ke cehre

isyah hu@

log

ps jo

A>j>ab

to c`o

kuf> krte 9e | (106)


w w
w
w

AOr Alb]a ijn logo& ke cehre

wn ke cehre

sf>ed ho&ge vh ALlah kI

w
r

to Ab A>j>ab c`o Kyo& ik tum

rhmt me& ho&ge, vh ws me& hme=a


rhe&ge| (107)
yh ALlah kI Aayat hE&, hm
Aap pr 5Ik 5Ik p7>te hE&, AOr
ALlah jhan valo& pr ko: j>uLm
nhI& cahta | (108)

sf>ed ho&ge

ALlah kI
Aayat

yh

vh log

AOr

jo

Alb]a

107

106

hme=a rhe&ge

kuf> krte

ws me&

tum 9e

vh

Kyo&
ik

ALlah kI rhmt

so - me&


w


108

jhan valo&
ke il@

ko: j>uLm

Q@

cahta

AOr nhI&
ALlah

5Ik 5Ik

Aap s

hm p7>te hE&

pr

vh

64

a
S@@

w r w
w

109

tmam

lO4a@

AOr ALlah

kam

ja@&ge

kI trf>

AOr

j>mIn me&

AOr ALlah

AaSmano& me&

jo

ke il@ jo


w w

tum huKm

AC2e kamo& ka

logo& ke il@

krte ho

-ejI g:

wMmt

behtrIn

tum ho

w
w w

:man le
Aate

AOr Agr

ALlah pr

AOr :man late ho

se

bure kam

AOr mna krte ho


w

AOr wn ke

:man vale

Ak\sr

wn ke

wn se

to 9a

behtr

il@

Ahle iktab

pI5 jma

vh tuMhe& pI5

vh tum se

AOr

id`a@&ge

lD>e&ge

Agr

stana isva@

ibgaD> ske&ge

hrigj>

tuMhara

naf>rman

110

ij>Llt

jha& khI&

wn pr

cSpa& kr dI g:

wn kI mdd n hogI

111

ifr

w
w


g>j>b ke
sa9

vh lO4e

AOr ws

logo& se

ws

ALlah se

A>hd

isva@

A>hd

vh pa@
ja@&



w



9e

;s il@

yh

ik vh

mohtajI

wn pr

AOr cSpa&

ALlah

kr dI g:

se ke

w
yh

nahk>

nbI jma

AOr k>t\l

ALlah kI

krte 9e

Aayte& se

kuf> krte



w

se
me&

brabr

nhI&

112

wNho& ne

AOr 9e

hd se b7> jate

naf>rmanI kI

;s il@





ALlah kI

rat ke AOk>at

vh p7>te hE&

Aayat

@k

k>a;m

jmaA>t

Ahle iktab

w w


w

AOr idn

Aai`>rt

ALlah

:man r`te hE&

pr

isj\da krte hE&

113

AOr vh

w
r
w w w
w

AOr vh dOD>te hE&

bure kam

AOr mna

se

krte hE&

AC2I bat ka

AOr huKm krte hE&

w w



w
vh kre&ge

AOr jo

114

nekokar

se

jma

AOr yhI log

nek kam

me&


w w

115

65

prhej>garo& ko

janne

AOr

to hrigj> nak>d/I n

vala

ALlah

hogI ws kI

Q@

nekI

se
ko:

ln tnalU (4)
AOr ALlah ke il@ hE jo
AaSmano& AOr j>mIn me& hE, AOr
tmam kam ALlah kI trf>
lO4a@ ja@&ge | (109)
tum behtrIn wMmt ho jo logo&
ke il@ -ejI g: pEda kI g: tum
AC2e kamo& ka huKm krte ho AOr
bure kamo& se mna krte ho AOr
ALlah pr :man late ho, AOr
Agr Ahle iktab :man le Aate
to wn ke il@ behtr 9a, wn me&
ku2 :man vale hE& AOr wn me& se
Ak\sr naf>rman hE& | (110)
vh stane ke isva tuMhara hrigj>
ku2 n ibgaD> ske&ge, AOr Agr
vh tum se lD>e&ge to vh tuMhe& pI5
id`a@&ge, ifr wn kI mdd n
hogI, (111)
wn pr ij>Llt cSpa& kr dI g:
jha& khI& vh pa@ ja@& isva@ ws
ke ik ALlah ke A>hd me& Aa ja@&
AOr logo& ke A>hd me&, vh lO4e
ALlah ke g>j>b ke sa9 AOr wn
pr cSpa& kr dI g: mohtajI,
yh ;s il@ ik vh ALlah kI
Aayat ka ;n\kar krte 9e AOr
nibyo& ko nahk> k>t\l krte 9e,
yh ;s il@ 9a ik wNho& ne
naf>rmanI kI AOr vh hd se
b7> jate 9e| (112)
Ahle iktab me& sb brabr nhI&,
@k jmaA>t sI0I rah pr k>a;m
hE AOr rat ke AOk>at me& ALlah
kI Aayat p7>te hE& AOr vh
isj\da krte hE& | (113)
vh :man r`te hE& ALlah pr
AOr Aai`>rt ke idn pr AOr vh
AC2I bat ka huKm krte hE& AOr
bure kam se rokte hE& AOr vh nek
kamo& me& dOD>te hE&, AOr yhI log
nekokaro& me& se hE& | (114)
AOr vh jo kre&ge ko: nekI to
hrigj> ws kI nak>d/I n hogI,
AOr ALlah prhej>garo& ko janne
vala hE | (115)

Aale ;mran (3)


be=k ijn logo& ne kuf> ikya,
hrigj> ALlah ke Aage wn ke
mal AOr n wn kI AOlad ku2
-I kam Aa@&ge, AOr yhI log
doj>`> vale hE&, vh ws me& hme=a
rhe&ge | (116)
wn kI imsal jo `>cR krte hE& ;s
duinya me& @EsI hE jEse hva ho, ws
me& pala ho, vh ja lge `etI ko
ws k>Om kI ijNho& ne ApnI jano&
pr j>uLm ikya, ifr ws ko tbah
kr de, ALlah ne wn pr j>uLm
nhI& ikya bl\ik vh ApnI jano&
pr `>ud j>uLm krte hE& | (117)
@e :man valo! Apno& ke isva
iksI ko raj>dar n bnaAo, vh
tuMharI `>rabI me& kmI nhI& krte,
vh cahte hE& ik tum tk\lIf>
paAo, wn kI du=\mnI j>aihr
ho cukI hE wn ke mu%h se, AOr jo
wn ke sIno& me& 2upa huAa hE vh
ws se -I bD>a hE, hm ne tuMhare
il@ Aayat `ol kr byan
kr dI hE& Agr tum A>K>l r`te
ho | (118)
sun lo! tum vh log ho jo wn
ko doSt r`te ho AOr vh tuMhe&
doSt nhI& r`te AOr tum sb
iktabo& pr :man r`te ho, AOr
jb tum se imlte hE& to khte hE&
hm :man la@, AOr jb Akele
hote hE& to vh tum pr g>uSse se
w&gilya& cbate hE&, kh dIij@!
tum Apne g>uSse me& mr jaAo,
be=k ALlah idl kI bato& ko
`>Ub janne vala hE | (119)

T@abm@

w w w

hme=a rhe&ge

116

hva

-I, be=k jo ku2 vh krte hE&


ALlah wse 3ere hu@ hE | (120)
AOr jb Aap sub\h svere inkle
Apne 3r se, moimno& ko j&g ke
mocoR& pr ib5ane lge, AOr ALlah
sunne vala janne vala hE | (121)

ws me&

@esI - jEse

AOr

ifr ws ko

nhI&

hlak kr de

vh

be=k

jo

AOr yhI

Aag doj>`> vale

duinya

ij>NdgI

ALlah se

ku2

log

;s

wNho& ne

jane& ApnI

ke Aage

`>cR

me&

jo

krte hE&

imsal

jo :man la@

@e

:man valo

k>Om

j>uLm ikya

vh ja lge

`etI

pala

ws me&

vh j>uLm

117

ApnI jane&

krte hE&

j>uLm ikya wn pr

bl\ik

ALlah


w w


ww
tum tk\lIf>
paAo

vh

ik

`>rabI

cahte hE&

vh kmI

isva@ -

nhI& krte

Apne

doSt

se

n bnaAo

raj>dar





w

r
bD>a

wn ke sIne

AOr

2upa huAa

wn ke mu%h

jo

se

Alb]a j>aihr

du=\mnI

ho cukI






w
vh

sun lo - tum

log

118

A>K>l r`te

tum ho

vh tum se
imlte hE&

AOr jb

sb

Agr

Aayat

tuMhare

hm ne `ol kr

il@

byan kr idya


w

iktab pr

AOr tum :man

vh doSt

AOr

tum doSt r`te

r`te ho

r`te hE& tuMhe&

nhI&

ho wn ko

g>uSse

se

w&gilya&

tum pr

vh

Akele

AOr

hm :man

ka4te hE&

hote hE&

jb

la@

khte hE&






sIne valI idl kI bate&

119

janne

be=k

vala

ALlah

Apne g>uSse me&

tum

kh

mr jaAo

dIij@

ws se

n ibgaD> skega wn ka f>reb ku2

vh log

kuf> ikya

Aa@ga

wNhe& burI lgtI hE, AOr Agr tuMhe&

kro AOr prhej>garI kro, tuMhara

hrigj> kam n

wn se ke

`>u= hote hE&, AOr Agr tum sb\r

wn ke mal

w w


w

Agr tuMhe& ko: -la: phu%ce to


ko: bura: phu%ce to vh ws se

AOr

wn kI AOlad

vh `>u=
hote hE&

ko: bura:

tuMhe& phu%ce

AOr

wNhe& burI

Agr

lgtI hE

ko: -la:

phu%ce tuMhe&

Agr


w w
w

ku2

wn ka f>reb

n ibgaD> skega

AOr

tuMhara

prhej>garI kro

tum sb\r kro

AOr
Agr


w
w


se

Apne 3r

Aap s sub\h

AOr

svere inkle

jb

120

3ere hu@ hE

vh krte hE&

be=k

ku2

ALlah


w

121

janne

sunne

AOr

vala

vala

ALlah

Q@

j&g ke

i5kane

moimn
jma

jo

ib5ane lge

66

a
S@@

ln tnalU (4)





w w w

jb tum me& se do igroho& ne ;rada

jb

ALlah wn ka mddgar 9a, AOr

AOr ALlah pr

wnka

AOr

ihMmt

mddgar

ALlah

har de&

ik

tum se

;rada

do igroh

ikya


w

w
jbik tum

kmj>or

bd/ me&

mdd kr cuka

AOr

tuMharI ALlah

Alb]a

caih@

moimn

122

-rosa kre&




w
jb Aap

moimno& ko

=uguj>ar ho

123

khne lge

taik tum

to Dro ALlah se


r




f>ir+te

se

tIn hj>ar se

tuMhara

mdd kre

rb

tuMharI

ik

Kya kaf>I nhI& tuMhare il@


r w w w
f>Orn - vh

se

AOr

AOr

tum sb\r

tum pr Aa@&

prhej>garI kro

kro

Agr Kyo& nhI&

wtare hu@

124

r




in=an j>da

125

f>ir+te

se

pa%c hj>ar

tuMhara

mdd krega

rb

tuMharI

yh



w
w

ws

tuMhare idl

se

AOr ;s il@ ik

tuMhare

;t\mInan ho

il@

`>u=`>brI

taik

ihKmt

126

ka4 Dale

g>ailb

vala

namurad

127

ke il@

wNhe&

lO4 ja@&

j>lIl kre

j>ailm

Kyo& ik

wNhe&

jma

vh

A>j>ab de

ya

cahe

ijs ko

se

ya

mgr
isva@

AOr

mdd

nhI&

wNho& ne

vh log

kuf> ikya

jae

k>ubUl kr le

ku2

AaSmano& me&

jo

@e

jo

meh\rban

129

b~>=ne

AOr

vala

ALlah

se

kam
d`>\l

se

AOr ALlah
ke il@ jo

cahe

ijs

AOr A>j>ab de



w
AOr Dro ALlah se

dugna huAa
cOgna

dugna

sUd

n `aAo

:man la@
:man vale

tEyar kI g:

jo ik

Aag

AOr Dro

130

f>lah paAo

taik tum

w w

132

67

rh\m ikya ja@

taik tum
pr

AOr rsUl

ALlah

jb Aap moimno& ko khte 9e Kya


tuMhare il@ yh kaf>I nhI& ik
tuMhara rb tuMharI mdd kre tIn
hj>ar f>ir+to& se wtare hu@ | (124)
Kyo& nhI& Agr tum sb\r kro AOr
prhej>garI kro, AOr vh du+mn
tum pr c7> Aa@& to f>Orn tuMhara
rb tuMharI mdd krega pa%c hj>ar
in=an j>da f>ir+to& se | (125)
AOr yh ALlah ne isfR> tuMharI
il@ ik ws se tuMhare idlo& ko

AOr

j>mIn me&

b~>= de

=uguj>ar ho | (123)

`>u=`>brI ke il@ ikya AOr ;s

w

r w

to ALlah se Dro taik tum

nhI&

w
r

w
vh

tum kmj>or smze jate 9e,

AOr

`>ah tOba

wn kI

bd/ me& mdd kr cuka hE jbik

ALlah ne




128

AOr Alb]a ALlah tuMharI

ws ko bnaya

ALlah ke pas

to vh

-rosa kre& | (122)

mgr

nhI& - Aap s

ALlah pr caih@ ik moimn

isfR>


w


igroh

ikya ik ihMmt har de&, AOr

AOr huKm
mano tum

Q@

131

kaif>ro& ke il@

;t\mInan ho, AOr nhI& mdd mgr


isfR> ALlah ke pas se hE jo
g>ailb, ihKmt vala hE | (126)
taik vh wn logo& ke @k igroh
ko ka4 Dale ijNho& ne kuf> ikya
ya wNhe& j>lIl kr de to vh
namurad lO4 ja@& | (127)
Aap s ka ;s me& d`>\l nhI&
ku2 -I, `>ah ALlah wn kI
tOba k>ubUl kre ya wNhe& A>j>ab de
Kyo& ik vh j>ailm hE& | (128)
AOr ALlah hI ke il@ hE jo
AaSmano& me& AOr jo j>mIn me& hE,
AOr ijs ko cahe b~>= de AOr
A>j>ab de ijs ko cahe, AOr ALlah
b~>=ne vala meh\rban hE | (129)
:man valo! n `aAo sUd dugna
cOgna, AOr ALlah se Dro taik
tum f>lah paAo | (130)
AOr Dro ws Aag se jo kaif>ro&
ke il@ tEyar kI g: hE | (131)
AOr tum ALlah AOr rsUl s
ka huKm mano taik tum pr rh\m
ikya ja@ | (132)

Aale ;mran (3)


AOr dOD>o Apne rb kI b`>\i==
AOr jNnt kI trf> ijs ka Aj>R
AaSmano& AOr j>mIn ke brabr
hE, tEyar kI g: hE prhej>garo& ke
il@ | (133)
jo `>cR krte hE& `>u=I `>u=halI
AOr tk\lIf> me& AOr pI jate hE&
g>uSsa AOr maf> kr dete hE& logo&
ko, AOr ALlah doSt r`ta hE
@hsan krne valo& ko | (134)
AOr vh log jo behya: kre& ya
Apne t:& ko: j>uLm kr bE5e& to
vh ALlah ko yad kre&, ifr
Apne gunaho& ke il@ b`\>i==
ma&ge&, AOr kOn gunah b~>=ta hE
ALlah ke isva ? AOr jo wNho& ne
g>lt ikya ws pr jante bUzje
n AD>e& | (135)
@ese hI logo& kI jj>a wn ke rb
kI trf> se b`\>i== AOr bag>at
hE& ijn ke nIce bhtI hE& nhre&, vh
wn me& hme=a rhe&ge, AOr kEsa
AC2a bdla hE kam krne valo&
ka! (136)
guj>r cuke hE& tum se phle trIk>e
vaik>A>at to j>mIn me& clo
ifro, ifr de`o kEsa An\jam
huAa zu4lane valo& ka! (137)
yh byan hE logo& ke il@ AOr
ihdayt AOr nsIht prhej>garo&
ke il@ | (138)
AOr tum suSt n pD>o AOr g>m n
`aAo, AOr tum hI g>ailb rhoge
Agr tum :man vale ho | (139)
Agr tum ko j>~>m phu%ca to
Alb]a phu%ca hE ws k>Om ko -I
ws jEsa hI j>~>m, AOr yh `>u=I
AOr g>m ke idn hE& jo hm logo& ke
drimyan barI barI bdlte rhte hE&,
AOr taik ALlah malUm kr le wn
logo& ko jo :man la@ AOr tum me&
se baj> ko =hId bna@ drj@
=hadt de, AOr ALlah j>ailmo&
ko doSt nhI& r`ta | (140)

T@abm@



w
r w

AaSman

AOr

ws ka Aj>R

jma

Apna rb

jNnt

b`>\i==

se

trf>

AOr dOD>o

w

r

`>cR krte hE&

`>u=I me&

jo log

prhej>garo&

133

tEyar kI g:

ke il@

AOr j>mIn

w w

w

log

se

AOr maf> krte hE&

g>uSsa

AOr pI jate hE&

AOr tk\lIf>

w
w
j>uLm kre&

ko:

ya

behya:

gunah

b~>=ta hE

vh kre&

AOr vh

jb

134

log jo

@hsan

doSt

AOr

krne vale

r`ta hE

ALlah

w w w
AOr kOn

Apne gunaho&

ifr b`\>i==

vh ALlah ko

ke il@

ma&ge&

yad kre&

Apne t:&

w
w
w
jante hE&

135

wNho& ne

AOr vh

jo

ikya

pr

vh AD>e&

ALlah ke

AOr n

isva

w
w

AOr bag>at

wn ka rb

se

b`\>i==

wn kI jj>a

yhI log




w
AOr kEsa

ws me&

AC2a

hme=a rhe&ge

nhre&

se

ws ke nIce

bhtI hE&





w
to clo ifro

trIk>e

tum se phle

vaik>A>at

guj>r cuke

kam krne vale

136

bdla




w
r

zu4lane vale

137

An\jam

huAa

kEsa

ifr de`o

j>mIn me&


w
w


138

prhej>garo& ke il@

AOr

AOr nsIht

logo& ke il@

ihdayt

byan

yh

w w w

139

:man vale

Agr tum ho

g>ailb

AOr tum

AOr g>m n `aAo

AOr suSt n
pD>o



AYyam

AOr yh

ws jEsa

j>~>m

k>Om

phu%ca

to
Alb]a

j>~>m

tuMhe& phu%ca

Agr


w
w
:man la@

jo log

AOr taik malUm


kr le ALlah

hm barI barI

logo& ke drimyan

bdlte hE& ;s ko




w
w

140

j>ailm jma

doSt nhI& r`ta

Q@

AOr

=hId

ALlah

jma

tum se

AOr bna@

68

a
S@@


w

w

kaif>r jma

141

AOr im4a de

:man la@

AOr taik pak saf> kr de

jo log

ALlah

w


w
ijhad krne

jo log

vale

ALlah ne

AOr A-I

malUm ikya

nhI&

tum dai`>l

jNnt

Kya tum

ik

hoge

smzte ho ?


w w


se

mOt

AOr

tum tmNna krte 9e

sb\r krne vale

142

Alb]a

AOr malUm
ikya

tum me& se

w r

w

de`te ho

143

to Ab tum ne

AOr tum

tum ws se imlo

wse de` ilya

ik

k>Bl

r
w


rsUl jma

wn se phle

Alb]a guj>re

mgr

@k rsUl

muhMmd s

to

AOr
nhI&



w
ifr ja@

AOr jo

ApnI @iD>yo& pr

tum ifr

k>t\l

jaAoge

ho ja@&

ya

=u krne vale

144

muk>rRra vK>t

il`a huAa

bg>Er

huKm se

ik

cahega

AOr jo

ws se

duinya

ws ko

ApnI @iD>yo& pr

AOr
nhI&

cahega

AOr jo


w



AOr hm jl\d

=u krne vale

145

ws se

jj>a de&ge

hm de&ge

Aai`>rt

ws ko

bdla

w
ps n

suSt pD>e

bhut

ALlah vale

wn ke
sa9

lD>e

nbI

AOr bhut se

w
w


AOr n db g@

wNho& ne

kmj>orI kI

AOr n

ALlah kI rah

me&

b sbb -

wNhe& phu%ce

jo

w
w
isva@

ik

wn ka khna

AOr n 9a

146

sb\r krne vale

doSt

AOr

r`ta hE

ALlah

w r
hmare kam me&

AOr hmarI
ij>yadtI

hmare gunah

b~>=de hm ko

69

kaif>r jma

k>Om

pr

AOr hmarI

mdd f>rma

Q@

tum me& se ijhad krne vale hE& AOr


sb\r krne vale hE& | (142)
AOr Alb]a tum mOt se imlne
se k>Bl ws kI tmNna krte
9e, to Ab tum ne wse mOt ko
de` ilya AOr tum wse ApnI
Aa%`o& se de` rhe ho | (143)
AOr muhMmd s to @k rsUl
hE&, Alb]a guj>r cuke hE& wn se
phle bhut se rsUl, ifr Agr vh

paW% lO4 jaAoge ? AOr jo ApnI


@iD>yo& pr wl4e paW% ifr ja@
to vh hrigj> ALlah ka ku2 n
ibgaD>ega, AOr ALlah jl\d jj>a
dega =u krne valo& ko | (144)
AOr iksI =~>s ke il@ mumikn
nhI& ik vh ALlah ke huKm ke
bg>Er mr ja@, il`a huAa hE @k
muk>rRra vK>t, AOr jo duinya ka
;n\A>am cahega hm wse ws me& se
de de&ge, AOr jo cahega Aai`>rt
ka bdla hm wse ws me& se de&ge,
AOr hm =u krne valo& ko
jl\d jj>a de&ge | (145)
AOr bhut se nbI hu@ hE& wn ke
sa9 iml kr bhut se ALlah
vale lD>e, ps vh suSt n pD>e
wn musIbto& ke sbb jo wNhe&
ALlah kI rah me& phu%cI AOr n
wNho& ne kmj>orI j>aihr kI AOr
n db g@, AOr ALlah sb\r krne
valo& ko doSt r`ta hE | (146)
AOr wn ka khna n 9a ws
ke isva@ ik wNho& ne duA>a kI

@e hmare

wNho& ne

@e hmare rb! hme& b~>=de hmare

rb

duA>a kI

gunah, AOr hmarI ij>yadtI hmare



w
w

147

;m\ithan nhI& ilya ik kOn

Kya tum ApnI @iD>yo& pr wl4e

iksI =~>s ke il@

;n\A>am

A-I ALlah ne malUm nhI& ikya

Agr

w
w
hm de&ge

jNnt me& dai`>l ho jaAoge AOr

pa le&

ibgaD>ega ALlah ka

vh mre

Kya tum yh smzte ho ik tum

vf>at pa le& ya k>t\l ho ja@& to

ALlah ke

kr de wn logo& ko jo :man la@


AOr im4a de kaif>ro& ko | (141)

Kya ifr

to hrigj> n

ku2 -I

dega ALlah

AOr taik ALlah pak saf>

vh vf>at


w



AOr jl\d jj>a

ln tnalU (4)

hmare k>dm

AOr saibt
r`

kam me&, AOer saibt r` hmare


k>dm AOr kaif>ro& kI k>Om pr
hmarI mdd f>rma | (147)

Aale ;mran (3)


to ALlah ne wNhe& ;n\A>am idya
duinya ka AOr Aai`>rt ka AC2a
;n\A>am, AOr ALlah @hsan krne
valo& ko doSt r`ta hE | (148)
@e :man valo! Agr tum kaif>ro&
ka kha manoge to vh tuMhe&
@iD>yo& pr wl4e paW% fer de&ge
ifr tum 3a4e me& pl4
jaAoge | (149)
bl\ik ALlah tuMhara mddgar hE
AOr vh sb se behtr mddgar
hE | (150)
hm A>nk>rIb kaif>ro& ke idlo& me&
'A>b Dal de&ge ;s il@ ik wNho&
ne ALlah ka =rIk ikya ijs
kI ws ne ko: snd nhI& wtarI,
AOr wn ka i5kana doj>`> hE,
AOr bura i5kana hE j>ailmo&
ka | (151)
AOr Alb]a ALlah ne tum se
Apna vada sCca kr id`aya
jb tum wNhe& ws ke huKm se
k>t\l krne lge yha& tk ik jb
tum ne buj>idlI kI AOr kam me&
zgD>a ikya AOr ws ke bad
naf>rmanI kI jbik tuMhe& id`aya
jo tum cahte 9e, tum me& se ko:
duinya cahta 9a AOr tum me& se
ko: Aai`>rt cahta 9a, ifr
ws ne tuMhe& wn se pSpa kr idya
taik tuMhe& Aaj>ma@, AOr thk>Ik>
ws ne tuMhe& maf> kr idya, AOr
ALlah moimno& pr f>J>l krne
vala hE | (152)
jb tum mu%h w5a kr c7>te jate
9e AOr iksI ko pI2e muD> kr
n de`te 9e AOr rsUl s tuMhare
pI2e se tuMhe& pukarte 9e, ifr tuMhe&

T@abm@


w



;n\A>am@Aai`>rt

AOr AC2a

duinya

log jo

to wNhe& idya ALlah


:man la@

;n\A>am

@e

@hsan krne vale

148

doSt

AOr

r`ta hE

ALlah

w

ifr tum

tuMharI @iD>ya&

pl4 jaAoge

pr

vh tuMhe&

ijn logo& ne kuf> ikya

Agr tum kha

fer de&ge

kaif>r

manoge

mddgar

150

behtr

jma

AOr vh

tuMhara

bl\ik

mddgar

ALlah

3a4e me&

149

w

;s il@ ik wNho& ne

A>b

=rIk ikya

ijNho& ne kuf> ikya

idl

kaif>r

jma

A>nk>rIb hm

me&

Dal de&ge


w w
doj>`>

AOr wn ka i5kana

ws

ko: snd

nhI& wtarI

kI

ALlah

ijs

ka


w

w

Apna vada

sCca kr idya tum se

AOr

ALlah

Alb]a

j>ailm jma

151

i5kana

AOr bura

zw

tum ne

AOr zgD>a ikya

jb

buj>idlI kI

yha&

tum k>t\l

ws ke huKm se

tk ik

jb

krne lge wNhe&

r

w


tum cahte 9e

jo

jb tuMhe& id`aya

ws ke bad

AOr tum ne

kam me&

naf>rmanI kI

w





Aai`>rt

jo cahta 9a

AOr tum se

duinya

jo cahta 9a

tum se

tum se tuMhe&

maf>

AOr

ikya

thk>Ik>

taik tuMhe& Aaj>ma@

wn se

tuMhe& fer idya

ifr


w

w w
AOr
n

tum c7>te 9e

jb

moimn jma

152

AOr

f>J>l krne vala

pr

ALlah

tuMhare pI2e se

tuMhe& pukarte 9e

AOr rsUl s

iksI ko

muD> kr
de`te 9e

n kro ws pr jo tuMhare ha9

se inkl gya AOr n ws pr

jo tum se inkl gya

g>m pr g>m phu%ca taik tum r&j

jo tuMhe& pe= Aa@, AOr ALlah


ws se ba`>br hE jo tum krte
ho | (153)

pr

tum r&j kro


153

ws se jo tum krte ho

Q@

taik n

g>m pr g>m

ifr tuMhe& phu%caya


w
w
ba`>br

AOr
ALlah

tuMhe& pe= Aa@

jo

AOr
n

70

a
S@@

@k

tum me& se

7a&k ilya

jmaA>t

W%3

Am\n

g>m

bad

ws ne

tum pr

ifr

wtara


be hk>Ik>t

ALlah ke

vh guman

bare me&

krte 9e

ApnI jane&

AOr @k

wNhe& if> pD>I 9I

Aap

ik

ku2

kh de&

kam

hmare

se

vh

Kya

il@

jaihilyt

khte 9e

guman


w
Agr hota

vh

Aap ke

j>aihr nhI&

khte hE&

il@ pr

krte

jo

Apne idl

me&

vh

tmam -

2upate hE&

ALlah ke il@

Apne 3r

me&

jma

Agr tum

Aap

hote

kh de&

yha&

9oD>a sa ;`>\ityar

hm n mare jate

ApnI k>t\lgah

ALlah

jma

trf>

mara jana

il`a 9a

wn pr

AOr

vala

ALlah

me&

tuMhare idl

AOr taik

jo

idn

do jmaA>te&

tum me& se

pI5 fere&ge

jo log

be=k

154

j>r inkl `D>e hote


vh log

jo

sIno& vale idlo& ke -ed

w
wn se

maf> kr idya

AOr

jo wNho& ne kmaya

baj> kI

ALlah

Alb]a

Aamal

vjh se

drhk>Ik>t wn ko

=Etan

ifsla idya

n ho jaAo

:man valo

jo log

:man la@

@e

155



r
vh sf>r kre& j>mIn rah me&

jb

ihLm

b~>=ne

be=k

vala

vala

ALlah

w w
AOr vh

Apne -a;yo& ko

wn logo& kI

kaif>r

khte hE&

trh

w

taik bna de
ALlah

AOr n mare jate

vh mrte

hmare pas

Agr vh hote

j&g me& ho&

ya


w w

AOr marta hE

ij>Nda

AOr

krta hE

ALlah

wn ke idl

me&

hs\rt

yh - ws

w
w
ALlah kI rah

me&

tum mare

AOr Alb]a

jaAo

Agr

156

de`ne vala

tum krte ho

71

vh jma krte hE&

ws se
jo

behtr

AOr rhmt

guman, vh khte 9e Kya ko:


kam ku2 hmare il@ hmare
;`>ityar me& hE ? Aap s kh de&,
ik tmam kam ALlah ke il@
ALlah ke ;`>ityar me& hE, vh
Apne idlo& me& 2upate hE& jo Aap ke
il@ Aap pr j>aihr nhI& krte,
vh khte hE& Agr ku2 kam hmare

kh de& Agr tum Apne 3ro& me&


hote to ijn pr ijn kI ik>Smt
me& mara jana il`a 9a vh j>"r
inkl `D>e hote ApnI k>t\lgaho&
kI trf>, taik ALlah Aaj>ma@
jo tuMhare sIno& me& hE, AOr taik
saf> kr de jo tuMhare idlo& me&
hE, AOr ALlah idlo& ke -ed `>Ub
janne vala hE | (154)
be=k jo log tum me& se pI5
fer g@ ijs idn do jmaA>te& Aamne
samne hu:&, drhk>Ik>t wNhe& =Etan
ne ifslaya wn ke baj> Aamal kI
vjh se, AOr Alb]a ALlah ne
wNhe& maf> kr idya, be=k ALlah
b~>=ne vala budRbar hE | (155)
@e :man valo! tum wn logo& kI
trh n ho jaAo jo kaif>r hu@
AOr vh khte hE& Apne -a;yo& ko
jb vh sf>r kre& j>mIn me& ya j&g
me& =rIk ho&, Agr vh hote hmare
pas to vh n mrte AOr n mare
jate, taik ALlah ws ko hs\rt
bna de wn ke idlo& me&, AOr
ALlah hI ij>Nda krta hE AOr
marta hE, AOr tum jo ku2 krte
ho ALlah de`ne vala hE | (156)
AOr Agr tum ALlah kI rah me&

AOr

mare jaAo ya tum mr jaAo to

ku2

ALlah

yk>Inn b`\>i== AOr rhmt hE

ALlah kI

yk>Inn

ya tum

trf> se

b`\>i==

mr jaAo

Q@

guman krte 9e jaihilyt ke

jo

r

157

ApnI jan kI if> pD>I 9I,

to hm yha& n mare jate, Aap

Aamne samne hu:&

me& se, AOr @k jmaA>t ko

il@ hmare ;`>ityar me& hota

tuMhare sIno& me&

saf> kr de

@k jmaA>t ko 7a%k ilya tum

il@





w
w
janne

Am\n W&3 kI sUrt me& wtarI,

hmare



w
AOr taik Aaj>ma@

ifr ws ne tum pr g>m ke bad

vh ALlah ke bare me& be hk>Ik>t

jmaA>t

kam

ln tnalU (4)

ALlah kI trf> se, yh ws


se behtr hE jo vh dOlt jma
krte hE& | (157)

AOr Agr tum mr g@ ya mar


id@ g@ to yk>Inn ALlah kI
trf> ;k45e ik@ jaAoge | (158)

T@abm@


r w
w
ps - se

rhmt

158

tum ;k45e ik@

yk>Inn ALlah

tum

jaAoge

kI trf>

mar id@ g@

tum

ya

AOr Agr

mr g@

ik Aap s wn ke il@ nrm idl

hE&, AOr Agr tuNd`>U s~>t idl

Aap s ke

hote to vh Aap s ke pas se

r w w

ps ALlah kI rhmt hI se hE

muNti=r ho jate, ps Aap s


maf> kr de& wNhe& AOr wn ke il@
b`\>i== ma&ge&, AOr kam me& wn
se m=\vra kr ilya kre&, ifr
jb Aap s pu~>ta ;rada kr
le& to ALlah pr -rosa kre&,
be=k ALlah -rosa krne valo&
ko doSt r`ta hE | (159)
Agr ALlah tuMharI mdd kre to
tum pr ko: g>ailb Aane vala
nhI&, AOr Agr vh tuMhe& 2oD> de to
kOn hE jo tuMharI mdd kre ws
ke bad, AOer caih@ ik :man vale
ALlah pr -rosa kre& | (160)
AOr nbI ke il@ =ayan nhI&
ik vh 2upa@, AOr jo 2upa@ga
vh ApnI 2upa: hu: cIj> ik>yamt
ke idn la@ga, ifr pUra pUra
pa@ga hr =~>s jo ws ne kmaya
A>ml ikya AOr vh j>uLm nhI&
ik@ ja@&ge | (161)
to Kya ijs ne pErvI kI rj>a@
;lahI ALlah kI `>u=nUdI kI
ws ke mainNd hE jo ALlah ke
g>uSse ke sa9 lO4a ? AOr ws ka
i5kana jhn\nm hE, AOr bhut
bura i5kana hE | (162)

to vh muNti=r

se

pas

s~>t idl

ho jate

kam

me&

tuNd`>U

AOr Agr

wn ke

nrm

ALlah kI

Aap s hote

il@

idl

trf> se

AOr m=\vra kre&

wn ke

AOr

wn se

Aap s maf>

wn se

il@

b`\>i== ma&ge&

wNhe&

kr de&




-rosa krne vale

159

doSt

be=k

r`ta hE

ALlah

ALlah pr

to -rosa

Aap s

ifr

kre&

;rada kr le&

jb

jo ik

vh

to

vh tuMhe&

AOr

kOn ?

2oD> de

Agr

to nhI& g>ailb

tum pr

vh mdd kre

ALlah

Aane vala

Agr

tuMharI

w w

9a -

AOr

hE

nhI&

caih@ ik

:man vale

160

vh tuMharI

ws ke bad

AOr ALlah pr

-rosa kre&

mdd kre

w

jo ws ne

ik>yamt ke idn

la@ga

2upaya

2upa@ga

AOr jo

nbI ke

ik 2upa@

il@

pErvI

to Kya

kI

ijs

161

j>uLm n

AOr

ws ne

ik@ ja@&ge

vh

kmaya

pUra

hr =~>s

jo

ifr

pa@ga


r


w w
AOr ws ka

jhn\nm

g>uSse ke

ALlah ke

i5kana

sa9

mainNd -

lO4a

ALlah rj>a `>u=nUdI

jo


r

w


jo

AOr

de`ne vala

ALlah

ALlah ke pas

vh -

drje

i5kana

162

wn

AOr bura

ke pas, AOr vh jo ku2 krte hE&

ALlah de`ne vala hE | (163)

@k rsUl

wn ke mu`>tilf> drje hE& ALlah

be=k ALlah ne :man valo&


moimno& pr @hsan ikya jb wn
me& @k rsUl s -eja wn me& se,
vh wn pr ws kI Aayte& p7>ta hE,
AOr wNhe& pak krta hE, AOr wNhe&
iktab Ao ihKmt is`ata hE, AOr
be=k vh ws se k>Bl Alb]a
`ulI gumrahI me& 9e| (164)
Kya jb tuMhe& phu%cI ko: musIbt,
Alb]a tum ws se do c&d phu%ca
cuke 9e, tum khte ho yh kha& se
Aa: ? Aap kh de& vh tuMhare Apne
hI pas se, be=k ALlah hr
cIj> pr k>aidr hE | (165)

wn me&

:man vale

jb -eja

pr

moimnIn

ALlah ne

Alb]a

@hsan ikya

be=k

w w

iktab

AOr wNhe&

AOr wNhe& pak

ws kI

is`ata hE

krta hE

Aayte&

wn pr

163

vh krte hE&

vh

wn kI jane&

p7>ta hE

wn ke drimyan

se


w
w

164

`ulI

Alb]a -

gumrahI

me&

ws se k>Bl

vh 9e

AOr

AOr ihKmt

be=k

kha& se yh ?

tum

ws se

Alb]a tum ne

ko:

khte ho

do c&d

phu%ca:

musIbt

tuMhe& phu%cI

Kya jb






165

k>aidr

=E

hr

pr

Q@

be=k

tuMharI jane&

ALlah

Apne pas

pas

se

vh

Aap

kh de&

72

Aale ;mran (3)

a
S@@



w
w
:man vale

166

AOr taik vh

to ALlah ke

malUm kr le

huKm se

muD-eD>

do jmaA>te&

idn

hu:

tuMhe&

AOr

phu%ca

jo

w w
lD>o

AaAo

AOr

wNhe&

munaif>k> hu@

kha gya

vh jo ik

AOr taik jan le

j>r tuMhara

j&g

sa9 dete

Agr hm jante

vh bole

ya

idf>aA> kro

ALlah kI rah

me&





Apne mu%h se

vh khte hE&

b insbt :man

ij>yada

wn se

kuf> ke il@

ws idn

k>rIb

vh

kuf> se

wNho& ne

vh log

kha

jo

vh 2upate hE&

167

jo

`>Ub janne

AOer

vala

ALlah

wn ke idlo& me&

jo nhI&

w
w r w
se

kh

tum h4a do

vh hmarI

vh n mare jate

dIij@

Agr

mante

AOr vh

Apne -a;yo& ke

bE5e rhe

bare me&




w
hrigj>

jo log

mare g@

AOr n

`>yal kro

sCce

168

tum ho

Agr

mOt

ApnI jane&


z
169

vh irj>\k> id@

Apna rb

jate hE&

ij>Nda

pas

mudaR

bl\ik

jma

ALlah ka raSta

jma

me&


w

w
nhI&

wn kI

AOr `>u= vK>t hE&

trf> se jo

wNhe& ALlah

Apne f>J>l se

se - jo

ne idya

`>u=

w
g>mgIn

170

AOr

vh

ho&ge

wn pr

ko: `>Of>

yh ik

wn ke

nhI&

pI2e

se

wn se

imle

w w



w

AOr yh ik

j>aya nhI& krta

AOr f>J>l

ALlah

ALlah

se

nemt se

vh `>ui=ya& mna rhe hE&

ik

bad

AOr rsUl

ALlah

k>ubUl

ijn

ka

ikya

logo& ne

:man vale

171

Ajr



w
bD>a

172

Ajr

AOr

wn me&

wNho& ne

wn ke

prhej>garI kI

se

nekI kI

il@ jo

j>~>m

phu%ca wNhe&







ps wn se

tuMhare

Dro

il@

jma ikya hE

log

ik

log

wn ke
il@

kha

vh log
jo

w
w
173

73

karsaj>

AOr kEsa

hmare il@ kaf>I hE

AOr wNho&

AC2a

ALlah

ne kha

Q@

:man

to ij>yada huAa
wn ka

ln tnalU (4)
AOr tuMhe& jo tk\lIf> phu%cI
ijs idn do jmaA>to& me& muD-eD>
hu: to ALlah ke huKm se phu%cI
taik vh malUm kr le :man
valo& ko | (166)
AOr taik jan le wn logo&
ko jo munaif>k> hu@, AOr wNhe&
kha gya AaAo! ALlah kI
rah me& lD>o ya idf>aA> kro, to
vh bole Agr hm j&g jante
to j>"r tuMhara sa9 dete, vh
ws idn kuf> se ij>yada k>rIb
9e b insbt :man ke, vh Apne
mu%h se khte hE& jo wn ke idlo&
me& nhI&, AOr ALlah `>Ub janne
vala hE jo vh 2upate hE& | (167)
vh log ijNho& ne Apne -a;yo&
ke bare me& kha AOr `>ud bE5e rhe
Agr vh hmarI bat mante to
vh n mare jate, kh dIij@! tum
ApnI jano& se mOt ko h4a do
Agr tum sCce ho | (168)
jo log ALlah kI rah me& mare g@
wNhe& hrigj> `>yal n kro mudaR,
bl\ik vh ij>Nda hE& Apne rb ke
pas se vh irj>\k> pate hE& | (169)
`>u= hE& ws se jo ALlah ne wNhe&
Apne f>J>l se idya, AOr vh wn
logo& kI trf> se `>u= vK>t hE& jo
nhI& imle wn se wn ke pI2e, wn
pr n ko: `>Of> hE AOr n vh
g>mgIn ho&ge| (170)
vh `>ui=ya& mna rhe hE& ALlah kI
nemt AOr f>J>l se, AOr yh ik
ALlah j>aya nhI& krta :man
valo& ka Ajr | (171)
ijn logo& ne ALlah AOr ws
ke rsUl ka huKm k>ubUl ikya
ws ke bad ik wNhe& j>~>m phu%ca,
wn me& se ijn logo& ne nekI AOr
prhej>garI kI wn ke il@ bD>a
Ajr hE | (172)
ijNhe& logo& ne kha ik logo& ne
tuMhare muk>able ke il@ saman
jma kr ilya hE, ps wn se Dro
to wn ka :man ij>yada huAa,
AOr wNho& ne kha hmare il@
ALlah kaf>I hE AOr vh kEsa
AC2a karsaj> hE! (173)

Aale ;mran (3)


ifr vh lO4e ALlah kI nemt
AOr f>J>l ke sa9, wNhe& ko:
bura: n phu%cI, AOr wNho& ne
pErvI kI rj>a@ ;lahI kI, AOr
ALlah bD>e f>J>l vala hE| (174)
;s ke isva nhI& ik =Etan tuMhe&
Drata hE Apne doSto& se, so tum
wn se n Dro AOr muz se Dro
Agr tum :man vale ho | (175)
AOr Aap ko g>mgIn n kre& vh
log jo kuf> me& dO6> 0Up krte
hE&, yk>Inn vh hrigj> ALlah
ka n ibga6> ske&ge ku2, ALlah
cahta hE ik wn ko Aai`>rt me&
ko: ihSsa n de, AOr wn ke il@
A>j>ab hE bD>a | (176)
be=k ijn logo& ne :man ke bdle
kuf> mol ilya vh hrigj> nhI&
ibgaD> skte ALlah ka ku2, AOr
wn ke il@ ddRnak A>j>ab hE | (177)

T@abm@

w
w
AOr wNho& ne

ko: bura:

pErvI kI

wNhe& nhI& phu%cI

AOr f>J>l

nemt ke

se

ALlah

ifr vh lO4e

sa9

r

w
;s ke

yh tuMhe&

=Etan

bD>a

174

isva nhI&

AOr

f>J>l vala

ALlah kI rj>a

ALlah

w
w

:man vale

175

tum ho

AOr Dro

Agr

so n

wn se Dro

muz se

Apne doSt

Drata hE

r
w

w

ku2

ALlah

hrigj> n

yk>Inn

ibgaD> ske&ge

vh

dO6> 0Up

kuf> me&

jo log

krte hE&

Aap ko

AOr

g>mgIn kre&



w

bD>a

176

AOr wn

A>j>ab

me&

Aai`>rt

ke il@

ko:

wn

ihSsa

ko

de

cahta hE

ik n

ALlah

w



w w
AOr wn

ku2

ke il@

ibgaD> skte

hrigj>

ALlah ka

nhI&

:man ke bdle

kuf>

wNho& ne

vh log

mol ilya

jo

be=k

hrigj> guman n kre& ik hm jo



w w

wNhe& 7Il de rhe hE& yh wn ke il@

behtr

AOr ijn logo& ne kuf> ikya vh

behtr hE, drhk>Ik>t hm wNhe&


7Il dete hE& taik vh gunah me&
b7> ja@&, AOr wn ke il@ j>lIl
krne vala A>j>ab hE| (178)
ALlah @esa nhI& hE ik :man
valo& ko ;s hal pr 2oD> de
ijs pr tum ho yha& tk ik
napak ko pak se juda kr de,
AOr ALlah @esa nhI& hE ik tuMhe&
g>Eb kI `>br de, leikn ALlah
Apne rsUlo& me& se ijs ko cahe
cun leta hE, to tum ALlah AOr
ws ke rsUlo& pr :man laAo,
AOr Agr tum :man laAo AOr
prhej>garI kro to tuMhare il@
bD>a Ajr hE | (179)
AOr vh log hrigj> yh `>yal
n kre& jo ws mal me& bu`>\l
krte hE& jo ALlah ne Apne f>J>l
se wNhe& idya ik vh behtr hE wn
ke il@, bl\ik vh wn ke il@
bura he, ijs mal me& wNho& ne
bu`>\l ikya A>nk>rIb ik>yamt
ke idn tOk> bna kr phnaya
ja@ga, AOr ALlah hI vairs hE
AaSmano& ka AOr j>mIn ka, AOr
jo tum krte ho ALlah ws se
ba`>br hE | (180)

hm 7Il

wNhe&

yh ik

dete hE&

ijn logo& ne

hrigj>

AOr

kuf> ikya

guman kre&

ddRnak

177

A>j>ab

w w

178

j>lIl

AOr wn

A>j>ab

krne vala

taik vh

gunah

ke il@

hm 7Il

wNhe&

b7> ja@&

dete hE&

drhk>Ik>t

wn ke il@




yha& tk

ws pr

ik

tum

jo

pr

ik 2oD>e

:man vale

ALlah

nhI& hE


w
g>Eb

ik tuMhe&

pr

ALlah

`>br de

AOr nhI& hE

pak

se

juda

napak

kr de

r


r
AOr ws ke

ALlah

to tum

rsUl

pr

:man laAo

vh cahe

ijs

Apne

ko

rsUl

se

cun leta

AOr leikn

hE

ALlah

w w
w

hrigj>

AOr

`>yal kre&

179

bD>a

Ajr

to tuMhare

AOr prhej>garI

tum :man

AOr

il@

kro

laAo

Agr




wn ke

behtr

il@

vh

wNhe& idya

Apne f>J>l se

ALlah ne

bu`>\l

me& - jo

krte hE&

jo log




ik>yamt

idn

ws

wNho& ne

me&

bu`>\l ikya

jo

A>nk>rIb tOk>

wn ke

phnaya ja@ga

il@

bura

vh

bl\ik

w r
w

w
180

ba`>br

jo tum krte ho

Q@

AOr
ALlah

AOr j>mIn

AaSmano&

AOr ALlah ke il@


mIras

74

a
S@@


w
maldar

AOr hm

f>k>Ir

ik ALlah

kha

ijn logo&

k>Ol

Alb]a sun ilya

ne

bat

ALlah ne

w
nahk>

AOr wn ka

nbI jma

jo wNho& ne kha

k>t\l krna

Ab hm il` r`e&ge

w w


bdla -

Aage -eja

yh

jo

jlane vala

181

A>j>ab

tum c`o

AOr hm khe&ge

ijn logo& ne

kha

j>uLm krne

bNdo& pr

182

AOr yh ik

nhI&

vala

tuMhare ha9

ALlah



vh la@ hmare
pas

yha& tk ik

iksI

hm :man

rsUl pr

la@&

ik n

A>hd ikya

hm se

ik ALlah

in=ainyo& ke

muz se phle

sa9

bhut se

Alb]a tuMhare

Aap

rsUl

pas Aa@

kh de&

Aag

ijse `a le

k>urbanI




sCce

183

tum ho

tum ne wNhe&

Agr

ifr Kyo&

k>t\l ikya

tum khte

AOr

ho

ws ke sa9 jo


r




vh Aa@

bhut se

Aap se phle

rsUl

zu4la@ g@

to

vh zu4la@&

Alb]a

Aap s ko

ifr Agr



w w


c`na

mOt

jan

hr

184

rO=n

AOr

AOr

`ulI in=ainyo&

iktab

shIf>e

ke sa9

w
ifr jo

ik>yamt ke idn

tuMhare Ajr

pUre pUre imle&ge

AOr be=k

w
z
w
duinya

ij>NdgI

AOr

ps murad

nhI&

ko phu%ca

AOr dai`>l

jNnt

ikya gya

doj>`>

dUr ikya

se

gya

AOr ApnI jane&

Apne mal

tum j>r

me&

185

Aaj>ma@ jaAoge

0oka

sOda

isva@

w
w
tum se phle

iktab dI g:

vh log

se

ijNhe&

AOr j>r sunoge

w
bhut

du` dene

ijn logo& ne i=kR ikya mu=\irk

valI

AOr - se

w

w w
186

75

kam

jma

ihMmt

se

yh

to be=k

AOr prhej>garI

tum sb\r

AOr

kro

kro

Agr

Q@

ln tnalU (4)
Alb]a ALlah ne wn kI bat
sun lI ijn logo& ne kha ik
ALlah f>k>Ir hE AOr hm maldar
hE& | Ab hm il` r`e&ge jo wNho&
ne kha AOr wn ka nibyo& ko
nahk> k>t\l krna, AOr khe&ge
c`o jlane vala A>j>ab | (181)
yh ws ka bdla hE jo tuMhare
ha9o& ne Aage -eja AOr yh ik
ALlah bNdo& pr j>uLm krne vala
nhI& | (182)
ijn logo& ne kha ik ALlah ne
hm se A>hd kr r`a hE ik hm
iksI rsUl pr :man n la@& yha&
tk ik vh hmare pas k>urbanI
la@ ijse Aag `a le, Aap s
kh de& Alb]a tuMhare pas muz
se phle bhut se rsUl Aa@
in=ainyo& ke sa9 AOer ws ke
sa9 -I jo tum khte ho, ifr
Kyo& tum ne wNhe& k>t\l ikya Agr
tum sCce ho, (183)
ifr Agr vh Aap ko zu4la@&
to Alb]a zu4la@ g@ hE&
Aap s se phle bhut se rsUl
jo Aa@ `ulI in=ainyo& ke sa9,
AOr shIf>e AOr rO=n iktab
le kr | (184)
hr jan ko mOt ka j>a;k>a
c`na hE, AOr ik>yamt ke idn
tuMhare Ajr pUre pUre imle&ge, ifr
jo ko: doj>`> se dUr ikya gya
AOr jNnt me& dai`>l ikya gya
ps vh murad ko phu%ca, AOr
duinya kI ij>NdgI ku2 nhI& @k
0oke ke sOde ke isva | (185)
tum Apne malo& AOr ApnI jano&
me& j>"r Aaj>ma@ jaAoge, AOr
tum j>"r sunoge wn logo& se
ijNhe& tum se phle iktab dI g:
AOr mu=\irko& se -I du` dene
valI bate& bhut sI, AOr Agr
tum sb\r kro AOr prhej>garI
kro to be=k yh bD>e ihMmt ke
kamo& me& se hE | (186)

Aale ;mran (3)


AOr yad kro jb ALlah ne
Ahle iktab se A>hd ilya ik
tum wse logo& ke il@ j>"r
byan krna AOr n wse 2upana,
wNho& ne wse ApnI pI5 pI2e
fe&k idya AOr ws ke bdle 9oD>I
k>Imt haisl kI, to iktna bura
hE jo vh `>rIdte hE&! (187)
Aap hrigj> n smze& jo log
`>u= hote hE& jo wNho& ne ikya
Apne ik@ pr AOr cahte
hE& ik ws pr wn kI tarIf>
kI ja@ jo wNho& ne nhI& ikya,
ps Aap s wNhe& irha =uda n
smze& A>j>ab se, AOr wn ke il@
ddRnak A>j>ab hE | (188)
AOr ALLah ke il@ hE bad=aht
AaSmano& kI AOr j>mIn kI,
AOr ALlah hr =E pr k>idr
hE| (189)
be=k pEda;= me& AaSmano& kI
AOr j>mIn kI, AOr rat idn ke
Aane jane me& A>K>l valo& ke il@
in=ainya& hE&| (190)
jo log ALlah ko `D>e AOr bE5e
AOr ApnI krv4o& pr yad krte
hE&, AOr g>Or krte hE& AaSmano&
kI AOr j>mIn kI pEda;= me&, @e
hmare rb! tU ne yh bemk>sd pEda
nhI& ikya, tU pak hE, tU bca le
hme& doj>`> ke A>j>ab se| (191)

T@abm@

w


w
wse j>r byan

me& dai`>l ikya to j>"r tU ne


ws ko sva ikya, AOr j>ailmo&
ka ko: mddgar nhI& | (192)
@e hmare rb! be=k hm ne @k
pukarne vale ko suna jo :man
kI trf> pukarta hE ik Apne rb
pr :man le AaAo, so hm :man
la@, @e hmare rb! to hme& b~>=
de hmare gunah, AOr hm se hmarI
bura;ya& dUr kr de, AOr hme& neko&
ke sa9 mOt de | (193)

AOr

ALlah ne ilya

A>hd

ijNhe&

jb

w

w r r w
w

haisl kI

ApnI pI5

ws ke bdle

jma

to wNho& ne

pI2e

AOr

2upana wse

wse fe&k idya

logo& ke il@



w


Aap hrigj> n smze&

jo log

to iktna bura

vh `>rIdte hE&

187

9oD>I

hE jo

k>Imt


w
w
ws pr

wn kI tarIf>

jo

kI ja@

ik

AOr vh cahte hE&

wNho& ne

ws pr

ikya

jo

`>u= hote hE&



w


AOr wn

A>j>ab

ke il@

se

irha =uda

ps n

smze& Aap wNhe&

wNho& ne nhI& ikya


w
w
w r


AOr

AOr j>mIn

ALlah

AOr ALlah ke il@

AaSmano&

ddRnak

188

bad=aht

A>j>ab

w


r

AaSman

AOr j>mIn

pEda;=

jma

me&

be=k

k>aidr

189

hr =E

pr



w

w


A>K>l valo& ke il@

190

in=ainya& hE&

rat

AOr idn

AOr Aana jana


w w w

ApnI krv4e&

AOr pr

AOr bE5e

`D>e

yad krte hE& ALlah ko

jo log

w
w w
r r
nhI&

@e hmare

AOr j>mIn

rb

AaSmano&

pEda;= me&

AOr vh g>Or krte hE&








191

@e hmare rb! tU ne ijs ko doj>`>

vh log

iktab dI g:

kr dena

Aag

A>j>ab

doj>`>

tU hme&
bca le

tU pak hE

be mk>sd

yh

tU ne pEda ikya

r


w
j>ailmo&

AOr

tU ne ws ko

ke il@

nhI&

sva ikya

to j>r

Aag

dai`>l

jo -

doj>`>

ikya

ijs

be=k tU

@e hmare
rb

pukarta hE

pukarne vala

suna

be=k

@e hmare

hm ne

rb

192

mddgar

ko:



r
hme&

to b~>= de

@e hmare

so hm

rb

:man la@

Apne rb pr

ik :man le AaAo

:man ke il@


w

193

neko& ke sa9

AOr hme&
mOt de

Q@

hmarI bura;ya&

AOr dUr kr de
hm se

hmare gunah

76

a
S@@

r
w
w w r


ik>yamt ke idn

AOr n sva

Apne rsUl

pr

tU ne hm se

kr hme&

jma

j>rIA>a

vada ikya

jo

AOr hme& de

@e hmare
rb






r
mehnt

j>aya nhI&

ik

wn ka

wn ke

krta

mE&

rb

il@

ps k>ubUl kI

vada

194

nhI& i`>laf>

be=k

krta

tU

baj> se Aaps me&

tum me& se baj>

ya A>Ort

mdR se

ko: mehnt

tum me& se

krne vala


w w w r w w
AOr

merI rah me&

Apne =h\ro&

sta@ g@

se

wNho& ne

AOr inkale g@

so log

ihj/t kI

w w w
AOr j>r wNhe&

wn kI

dai`>l k%ga

bura;ya&

mE& j>r

wn se

AOr mare g@

dUr k%ga

AOr lD>e






ALlah ke pas

se

trf>

svab

nhre&

se

wn ke nIce

bhtI hE&

bag>at


w
w

ijn logo& ne kuf> ikya

clna

n 0oka de

kaif>r

ifrna

Aap s ko

svab

195

AC2a

ws ke

AOr

pas

ALlah


w
doj>`>

wn ka i5kana

ifr

9oD>a

f>a;da

=h\r

196

me&

jma

bhtI hE&

bag>at

wn ke
il@

Apna rb

Drte rhe

jo log

leikn

197

ib2Ona

AOr iktna

Aaram gah

bura


w
AOr
jo

ALlah ke pas

se

mehmanI

hme=a

ws me&

nhre&

rhe&ge

wn ke nIce

se



w


baj> vh

Ahle iktab

jo

se

AOr

be=k

198

nek logo&

behtr

ke il@

ALlah ke pas

w
w

ALlah Aaijj>I

wn kI

naij>l

ke Aage krte hE&

trf>

ikya gya

AOr jo

wn ke
il@

yhI log

9oD>a

kro

:man valo

@e

199

200

77

murad ko phu%co

taik tum

vada ikya AOr hme& ik>yamt


ke idn sva n kr, be=k
tU nhI& i`>laf> krta Apna
vada | (194)
ps wn ke rb ne wn kI duA>a
k>ubUl kI ik mE& iksI mehnt
krne vale kI mehnt j>aya nhI&
krta tum me& se mdR ho ya A>Ort,
tum Aaps me& @k ho, so ijn
logo& ne ihj/t kI AOr Apne
=h\ro& se inkale g@, AOr merI
rah me& sta@ g@ AOr lD>e AOr
mare g@, mE& wn kI bura;ya& wn
se j>"r dUr krdU%ga AOr wNhe&
bag>at me& dai`>l k"%ga, bhtI hE&
ijn ke nIce nhre&, yh ALlah
kI trf> se svab hE, AOr ALlah
ke pas AC2a svab hE | (195)
=h\ro& me& kaif>ro& ka clna ifrna
Aap s ko 0oka n de | (196)
yh 9oD>a sa f>a;da hE, ifr wn
ka i5kana doj>`> hE, AOr vh
iktnI burI Aaram gah hE ? (197)
jo log Apne rb se Drte rhe wn
ke il@ bag>at hE& ijn ke nIce
nhre& bhtI hE&, vh ws me& hme=a
rhe&ge, mehmanI hE ALlah ke pas
se, AOr jo ALLaah ke pas hE nek
logo& ke il@ behtr hE | (198)
AOr be=k Ahle iktab me& se
baj> vh hE& jo :man la@ hE&
ALlah pr AOr jo tuMharI trf>
naij>l ikya gya AOr jo wn kI
trf> naij>l ikya gya, ALlah

naij>l

AOr

ALlah

:man

ke Aage A>aijj>I krte hE&, ALlah

ikya gya

jo

pr

late hE&

kI Aayto& ke bdle 9oD>>a mol

mol

ALlah kI
Aayto& ka

mol nhI& lete

ihsab

tej>

be=k

wn ka

ALlah

rb

pas

w

r w
w

ne Apne rsUlo& ke j>rI@ hm se

trf>




w

tum sb\r

@e hmare rb! AOr hme& de jo tU

tuMharI


w


w
wn ka Ajr

ln tnalU (4)

AOr Dro ALlah se

AOr j&g kI

AOr muk>able me&

tEyarI kro

mj>bUt rho

Q@

nhI& lete, yhI log hE& wn ke


il@ wn ke rb ke pas Ajr hE,
be=k ALlah jl\d ihsab lene
vala hE | (199)
@e :man valo! tum sb\r kro,
AOr muk>able me& mj>bUt rho, AOr
j&g kI tEyarI kro, AOr ALlah
se Dro, taik tum murad ko
phu%co | (200)

Aisa (4)

ALlah ke nam se jo bhut


meh\rban, rh\m krne vala hE

r( )

joD>a pEda ikya, AOr wn dono&

pr tum Aaps me& ma&gte ho AOr

jan

bhut

pak hlal se, AOr wn ke


mal n `aAo Apne malo& ke
sa9 imla kr, be=k yh bD>a
gunah hE | (2)

tuMhe& pEda ikya

mdR jma

AOr ir=\te

ytIm ke hk> me& ;n\saf> n


kr skoge to inkah kr lo jo
A>Orte& tuMhe& -lI lge&, do do AOr
tIn tIn AOr car car, ifr
Agr tuMhe& ANde=a ho ik ;n\saf>
n kr skoge to @k hI, ya
ijs lO&DI ke tum mailk ho,
yh ws ke k>rIb hE ik n zuk
pD>oge | (3)

se de do, ifr Agr vh `>u=I se


tuMhe& 2oD> de& ws me& se ku2 to
wse mj>edar `>u=gvar smz kr
`aAo | (4)

jo ALlah ne tuMhare il@ shara

phnate rho, AOr kho wn se


mA>"f> bat | (5)

logo

@e

AOr pEda

ws se

@k

ikya

Aaps me&
ma&gte ho

AOr ALlah

vh jo

AOr A>Orte&

se Dro

ytIm

AOr do

jma

inghban

tum pr

be=k

hE

ALlah


w
w

`aAo

AOr n

pak se

napak

AOr

bdlo


w
ik

AOr

tum Dro

bD>a

Agr

gunah

be=k

hE

trf>

Apne mal

sa9


tuMhe&

psNd ho

jo

to inkah kr lo

ytImo&

me&

;n\saf> kr skoge

w
r


;n\saf>

ik n

kr skoge

tuMhe&

ifr

AOr car,

AOr tIn,

ANde=a ho

Agr

car

tIn

do, do

A>Orte&

se

zuk pD>o

ik n

k>rIb

lO&DI ijs ke tum

yh

tr

jo

mailk ho

ya

to @k hI

`>u=I se

tum ko

2oD> de&

ifr Agr

`>u=I se

wn ke meh\r

A>Orte&

AOr de do



w
AOr
n

to wse

mj>edar, `>u=gvar

idl se

`aAo

ws se

ku2



zw
AOr wNhe&

guj>ran ka j>rIA>a bnaya hE


AOr wNhe& ws se i`late AOr

joD>a ws ka

fEla@

ws se ws

wn ke mal

do

AOr n do beA>K>lo& ko Apne mal

Dro


w r

AOr A>Orto& ko wn ke meh\r `>u=I

Apna rb

AOr

dono& se

ke nam pr

wn ke mal

AOr Agr tum ko Dr ho ik

vh ijs ne

w
w

w
r

AOr ytImo& ko wn ke mal do


AOr n bdlo napak hram ko

se

r w w
w
w

`>yal r`o ir=\to& ka, be=k


ALlah hE tum pr inghban | (1)

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

se fEla@ bhut se mdR AOr A>Orte&,


AOr ALlah se Dro ijs ke nam

Aayat 176

AOrte&

@e logo! Apne rb se Dro ijs

pEda ikya AOr wsI se ws ka

4 sUrtun insa

kuA>at 24

ne tuMhe& @k jan Aadm A> se

T@abm@

i`late rho

shara

tuMhare

ALlah ne

il@

bnaya

jo

Apne mal

beA>K>l jma

w
w w
5

mA>f>

bat

Q@

wn se

AOr kho

AOr wNhe& phnate rho

ws me&

78

T@ ba

w


ifr

tum paAo

inkah

Agr

vh phu%ce&

jb

AOr

wn ke mal

ytIm

AOr Aaj>mate

yha& tk ik vh inkah kI wm/

ik

jma

rho

ko phu%c ja@&, ifr Agr wn me&

to hvale

wn ke

slaihyt

kr do

wn me&

w w

g>nI

ho

AOr jo

vh bD>e ho ja@&ge

ik

AOr jl\dI jl\dI

j>rt se ij>yada


w
w

dStUr ke mutaibk>

to `a@

hajt mNd

ho

AOr jo

to gvah kr lo

wn ke mal

wn ke

hvale kro

ifr jb

2oD>a

ws se jo

ihSsa

mdoR& ke il@

ihsab

ALlah

lene vala

AOr kaf>I

w

w


ws se

ihSsa

jo

AOr A>Orto& ke il@

AOr k>rabtdar

ma% bap

w



ij>yada

ya

ws se

9oD>a

ws me& se

AOr k>rabtdar

ma% bap

2oD>a


w
w


haij>r ho&

tk>sIm ke vK>t

AOr jb

muk>rRr ikya huAa

ws se

AOr imSkIn

de do

AOr ytIm

ir=\tedar


w w w

AOr caih@ ik Dre&

vh log

AC2I

bat

wn se

AOr kho



wNhe& if> ho

natva&

AOlad

Apne pI2e

se

2oD> ja@&

Agr

w

sI0I

bat

AOr caih@

ps caih@ ik vh

ik khe&

Dre& ALlah se

wn ka


ws ke isva

j>uLm se

ku2 nhI&

ytImo&

mal

jo log

`ate hE&

be=k




w r

10

79

Aag

AOr A>nk>rIb

doj>`>

dai`>l ho&ge

Aag

Apne pe4

Q@

me&

wn ke mal wn ke hvale kr do,


AOr wn ka mal n `aAo j>"rt
se ij>yada AOr jl\dI ;s `>yal
se ik vh bD>e ho ja@&ge, AOr
jo g>nI ho vh male ytIm se
bcta rhe, AOr jo hajt mNd ho

jb wn ke mal wn ke hvale
kro to wn pr gvah kr lo,
AOr ALlah kaf>I hE ihsab lene
vala | (6)

mdoR& ke il@ ihSsa hE ws me& se


jo ma% bap ne AOr k>rabtdaro& ne
2oD>a, AOr A>Orto& ke il@ ihSsa
hE ws me& se jo 2oD>a ma% bap ne
AOr k>rabtdaro& ne, `>ah 9oD>a
ho ya ij>yada, ihSsa muk>rRr ikya
huAa hE| (7)

AOr jb haij>r ho& tk>sIm ke

ihSsa

z

w w w
to wNhe& i`la do

slaihyt hus\ne tdbIr paAo to

vh dStUr ke mutaibk> `a@, ifr

bcta rhe


w
wn pr

AOr ytImo& ko Aaj>mate rho

yha& tk

r
w
vh `aAo

ln tnalU (4)

vh -r rhe hE&

vK>t ir=\tedar AOr ytIm AOr


imSkIn to ws me& se wNhe& -I
ku2 de do AOr kho wn se
AC2I bat | (8)

AOr caih@ ik vh log Dre& ik


Agr vh 2oD> ja@& Apne pI2e
natva& AOlad to wNhe& wn ke
tA>Lluk> se kEsa ku2 6r hota,
ps caih@ ik vh ALlah se Dre&
AOr caih@ ik bat khe& sI0I | (9)

be=k jo log j>uLm se ytImo&


ka mal `ate hE&, ku2 nhI& bs
vh Apne pe4o& me& Aag -r rhe hE&,
AOr A>nk>rIb doj>`> me& dai`>l
ho&ge | (10)

Aisa (4)
ALlah tuMhe& vsIyt krta hE
tuMharI AOlad ke bare me&, mdR
ka ihSsa do A>OrtO& ke brabr hE,
ifr Agr AOrte& ho& do se ij>yada
to wn ke il@ ws me& se do
itha: hE jo vairs ne 2oD>a,
AOr Agr @k hI ho to ws ke
il@ ins\f> hE, AOr ws ke ma%
bap ke il@ dono& me& se hr @k
ka 24a ihSsa hE ws me& se jo
mYyt ne 2oD>a Agr ws kI
AOlad ho | ifr Agr ws kI
AOlad n ho AOr ma% bap hI ws
ke vairs ho& to ws kI ma% ka
itha: ihSsa hE, ifr Agr ws
mYyt ke k: -a: bhn ho& to
ws kI ma% ka 24a ihSsa hE ws
vsIyt ke bad jo vh kr gya
ya bad Ada@ k>j>R, tuMhare bap
AOr tuMhare be4e to tum ko nhI&
malUm wn me& se kOn tuMhare il@
nf>a phu%cane me& nj>dIk tr hE,
yh ALlah ka muk>rRr ikya huAa
ihSsa hE, be=k ALlah janne
vala ihKmt vala hE | (11)
AOr tuMhare il@ Aa0a hE jo 2oD>
mre& tuMharI bIivya& Agr wn kI
ko: AOlad n ho, ifr Agr
wn kI AOlad ho to tuMhare il@
ws me& se jo vh 2oD>e& cO9a:

T@abm@



w


ifr

ho&

do A>Orte&

Agr

to ws

@k

ke il@

ho

Agr ho

hE ws vsIyt ke inkalne ke
bad jo tum vsIyt kr jaAo ya
Ada@ k>j>R, AOr Agr @ese mdR
kI mIras hE ya @esI A>Ort kI jo
klala hE ws ka bap be4a
nhI& AOr ws ke -a: bhn ho& to
wn dono& me& se hr @k ka 24a
ihSsa hE, ifr Agr vh @k se
ij>yada ho& to vh sb =rIk hE&
@k itha: me& ws vsIyt ke bad

wn dono&

(1/6)

me& se

itha:

to ws kI

(1/3)

ma% ka

do

ij>yada

A>Orte&

hr @k ke il@

AOr ma% bap

ins\f>

ke il@

(1/2)

vsIyt

bad

ma% bap

AOr ws ke

ws kI

vairs ho&

AOlad

ifr

n ho

ws kI AOlad

Agr




w
se

24a (1/6)

to ws kI

k: -a:

ma% ka

bhn

ifr

ws ke ho&

Agr



w w

nj>dIk tr

wn me&

tum ko

AOr

tuMhare

tuMhare il@

se kOn

nhI& malUm

tuMhare be4e

bap

ws kI vsIyt

ya k>j>R

kI ho




11

ihKmt

janne

vala

vala

be=k

hE

ihSsa muk>rRr

ALlah ka

ALlah

nf>a

ikya huAa hE



w


w
w

ho

ifr

wn kI ko:

Agr

AOlad

n ho

Agr

tuMharI

jo 2oD>

Aa0a

AOr tuMhare

bIivya&

mre&

(1/2)

il@


w


w

vsIyt

bad

ws me& se jo

cO9a:

to tuMhare

vh 2oD>e&

(1/4)

il@

wn kI AOlad




w
w
ifr

tuMharI

Agr

AOlad

n ho

Agr

tum 2oD>

ws me&

cO9a:

AOr wn

jaAo

se jo

(1/4)

ke il@

ya k>jR>


w

w
vsIyt

bad

se

ws me& se jo tum

Aa5va&

to wn

2oD> jaAo

(1/8)

ke il@

AOlad

ho tuMharI

r r w

ijs ka bap

ya A>Ort

be4a n ho

mIras ho

@esa mdR

AOr

ho

Agr

w

ij>yada

ho&

ifr

24a

Agr

(1/6)

vsIyt

ws ke bad

wn me& se hr @k

ya k>jR>

ws

tum vsIyt

kI

kro

w


to tmam
ke il@

ya bhn

-a:

AOr
ws

Ada@ k>j>R b=tR yh ik iksI

kI ja@

janne vala, ihLm vala hE | (12)

hE ALlah



w
w
r

ijs kI vsIyt

ALlah ka huKm hE, AOr ALlah

ke il@

24a ihSsa

jo vsIyt kr dI ja@ ya bad


ko nuk>\san n phu%caya ho, yh

to wn

(2/3)

jo

vh vsIyt kr ja@& ya bad

se wn ka Aa5va& 1/8 ihSsa

do itha:

trka

ws se

kr ja@&

ho to jo tum 2oD> jaAo ws me&

jo 2oD>a

2oD>a

vh vsIyt

AOlad, ifr Agr tuMharI AOlad

AOr

Agr

trka

kI

2oD> jaAo Agr n ho tuMharI

tuMhe& vsIyt krta

me&

AOlad


w
w

ws

ke il@ cO9a: ihSsa hE jo tum

tuMharI

mdR ko

brabr


w
w

ihSsa hE vsIyt ke bad ijs kI


Ada@ k>j>R, AOr ws me& se wn

main&d

ihSsa

itha:
(1/3) me&

=rIk

to vh
sb

ws se @k se

w

w

12

ihLm

janne

AOr

vala

vala

ALlah

Q@

ALlah se

huKm

nuk>\san dh n ho

ya k>jR>

80

T@ ba

w w
bag>at

vh wse

AOr ws

ALlah kI

dai`>l krega

ka rsUl

;taA>t kre

ALlah kI muk>rRr

AOr jo

yh

kr dh hde&


w



kamyabI

AOr yh

hme=a

wn me&

nhre&

rhe&ge

wn ke nIce

bhtI hE&

w r
w
w
ws kI hde&

AOr

AOr ws

b7> ja@

ka rsUl

naf>rmanI

ALlah

AOr jo

kre

bD>I

13


w
r

w

AOr jo

j>lIl

14

A>Orte&

AOr ws

A>j>ab

krne vala

hme=a

ws me&

ke il@

Aag

rhega

vh wse

dai`>l krega





w

wn pr

to gvah laAo

tuMharI A>Orte&

se

bdkarI

mutRikb hae&


r


w

3ro& me&

wNhe& bNd r`o

vh gvahI de&

Apno&

ifr Agr

car

me& se





15

ko:

wn ke

sbIl

il@

kr de ALlah

ya

mOt

wNhe& w5a le

ifr Agr vh

kr le&

tOba kre&

to wNhe& :j>a do

mutRikb ho&

tum me& se

16

tOba k>ubUl

meh\rban

krne vala

be=k

hE

wn ka

ALlah

bura:

vh krte hE&

AOr jo do

to pI2a 2oD> do

wn logo&

ALlah pr

tOba k>ubUl

ws ke

ke il@

ALlah ke ij>Mme

krna

isva nhI&

ps yhI log hE&

ALlah

tOba krte hE&

jl\dI se

ifr



w

AOr nhI&

tOba

17

ihKmt

janne

AOr hE

vala

vala

ALlah

wn kI

wn me& se

samne

iksI ko

Aa ja@

jb

yha& tk

wn ke il@

vh krte hE&

bura;ya&

wn kI

w


mr jate hE&

vh log jo

AOr

Ab

tOba
krta hU%

ik mE&

khe

mOt


w w


18

81

ddRnak

A>j>ab

wn ke

hm ne

il@

tEyar ikya

yhI log

Q@

kaif>r

bag>at me& dai`>l krega ijn


ke nIce nhre& bhtI hE&, vh wn
me& hme=a rhe&ge, AOr yh bD>I
kamyabI hE | (13)
AOr jo ALlah AOr ws ke rsUl
kI naf>rmanI krega AOr b7>
ja@ga ws kI hdo& se to vh wse
Aag me& dai`>l krega, vh ws
me& hme=a rhe&ge, AOr wn ke il@
j>lIl krne vala A>j>ab hE | (14)
AOr tuMharI A>Orto& me& se jo
bdkarI kI mutRikb ho& wn pr
gvah laAo car Apno& me& se,
ifr Agr vh gvahI de& to wn
A>Orto& ko 3ro& me& bNd r`o yha&
tk ik mOt wNhe& w5a le ya

kr de ko: rah inkale | (15)

w



tOba k>ubUl krta hE

rsUl kI ;taA>t krega vh wse

ALlah wn ke il@ ko: sbIl



nadanI se

hE&, AOr jo ALlah AOr ws ke

ik


r
inhayt

yh ALlah kI muk>rRr krda hde&

yha& tk


w
w w

AOr ;s\lah

ln tnalU (4)

AOr vh

AOr jo do mutRikb ho& tum me& se


to wNhe& :j>a do, ifr Agr vh
tOba kr le& AOr ApnI ;s\lah
kr le& to wn ka pI2a 2oD> do,
be=k ALlah tOba k>ubUl krne
vala inhayt meh\rban hE | (16)
;s ke isva nhI& ik tOba k>ubUl
krna ALlah ke ij>Mme wn hI
logo& ke il@ hE jo krte hE& bura:
nadanI se, ifr jl\dI se tOba
kr lete hE&, ps yhI log hE&
ALlah tOba k>ubUl krta hE wn
kI, AOr ALlah janne vala,
ihKmt vala hE | (17)
AOr wn logo& ke il@ tOba nhI&
jo bura;ya& gunah krte rhte hE&
yha& tk ik jb mOt wn me& se
iksI ke samne Aa ja@ to khe
ik mE& Ab tOba krta hU% AOr
n wn logo& kI jo mr jate hE&
halte kuf> me&, yhI log hE& hm ne
tEyar ikya hE wn ke il@ ddRnak
A>j>ab | (18)

Aisa (4)
@e :man valo! tuMhare il@ hlal
nhI& ik tum vairs bn jaAo
A>Orto& ke j>brdStI, AOr n wNhe&
roke r`o ik wn se Apna idya
huAa ku2 vaps le lo mgr yh
ik vh `ulI behya: kI mutRikb
ho&, AOr wn AOrto& ke sa9 dStUr
ke mutaibk> guj>ran kro, ifr
Agr vh tuMhe& napsNd ho& to
A>En mumikn hE ik tuMhe& @k cIj>
napsNd ho AOr ALlah r`e ws
me& bhut -la: | (19)
AOr Agr bdl lena caho @k
bIvI kI jgh dUsrI bIvI, AOr
tum ne wn me& se iksI @k ko
`>j>ana idya hE to ws se ku2
vaps n lo, Kya tum vh lete
ho buhtan lga kr AOr srIh
`ule gunah se ? (20)
AOr tum vh kEse vaps loge ?
AOr Alb]a tum me& se @k dUsre
tk phu%c cuka suhbt kr
cuka, AOr wNho& ne tum se pu~>ta
A>hd ilya | (21)
AOr wn A>Orto& se inkah n kro
ijn se tuMhare bap ne inkah
ikya ho mgr jo phle guj>r
cuka, be=k yh behya: AOr
g>j>b kI bat 9I AOr bura raSta
g>lt trIk>a 9a | (22)
tum pr hram kI g:& tuMharI ma@%
AOr tuMharI bei4ya& AOr tuMharI
bhne&, AOr tuMharI fUifya& AOr
tuMharI `>ala@&, AOr -tIijya& AOr
bei4ya& bhn kI -a&ijya&, AOr
tuMharI rj>a: ma@% ijNho& ne tuMhe&
dU0 iplaya AOr tuMharI dU0 =rIk
bhne&, AOr tuMharI A>Orto& kI ma@%
sas, AOr tuMharI vh bei4ya& jo
tuMharI pvRir= me& hE& tuMharI wn
bIivyo& se ijn se tum ne suhbt
kI, ps Agr tum ne wn se
suhbt nhI& kI to ku2 gunah nhI&
hE tum pr, AOr tuMhare wn be4o&
kI bIivya& jo tuMharI pu+t se hE&,
AOr yh ik tum do bhno& ko jma
kro mgr jo phle guj>r cuka,
be=k ALlah b~>=ne vala,
meh\rban hE | (23)

T@abm@



w
AOr

j>brdStI

A>Orte&

ik vairs

tuMhare

bn jaAo

il@

jo log :man la@

hlal nhI&

@e

:man vale





yh

mutRikb ho&

mgr

ik

wn ko idya ho

jo

ku2

ik le lo

wNhe& roke r`o


w w w

ifr

vh napsNd ho&

AOr wn se

dStUr ke mutaibk>

Agr

`ulI hu:

behya:

ik tum ko

to mumikn

napsNd ho

hE

guj>ran kro


w

bhut

19

-la:

ws me&

AOr r`e ALlah

@k cIj>


w
r w
r

`>j>ana

wn me& se

AOr tum

dUsrI

jgh

@k

@k ko

ne idya hE

bIvI

bdle

bIvI

bdl lena

tum caho

AOr

Agr

w


w w
srIh

20

`ula

AOr gunah

Kya tum

buhtan

ku2

vh lete ho

ws se

to n vaps lo




w

w w




AOr wNho&

tum se

dUsre tk

ne ilya

tum me& @k

phu%c cuka

AOr

tum wse

Alb]a

loge

AOr kEse


w

mgr

A>Orte&e

se

tuMhare

ijs se

inkah

bap

inkah ikya

kro

AOr n

pu~>ta

21

A>hd

w w


hram
kI g:&

raSta

22

AOr bura

trIk>a

AOr g>j>b
kI bat

behya:

be=k

9a

jo guj>r cuka

vh

w
w
w
w



w

AOr -tIijya&

AOr tuMharI

AOr tuMharI

AOr tuMharI

AOr tuMharI

tuMharI

`>ala@&

fUifya&

bhne&

bei4ya&

ma@%

tum pr

w
w


r

w


dU0 =rIk

se

AOr tuMharI

tuMhe& dU0

vh

AOr tuMharI

bhne&

iplaya

ijNho& ne

ma@%

AOr bhn ik bei4ya&

r
ijn se

tuMharI
bIivya&

se

tuMharI

me&

pvRir=

jo ik

AOr tuMharI

AOr

bei4ya&

tuMharI A>Orto& kI ma@%

tum pr

to nhI& gunah

wn se

ps

tum ne nhI& kI suhbt

Agr

wn se

tum ne
suhbt kI

w

w

do bhno& ko

tum jma

AOr

kro

yh ik

tuMharI pu+t

se

jo

tuMhare be4e

AOr bIivya&

r r

23

meh\rban

b~>=ne vala

Q@

hE

be=k
ALlah

phle guj>r cuka

mgr jo

82

T@ ba

tuMhare dahne ha9

mailk

jo -

ho ja@&

ijs

mgr

se

A>Ort&e

AOr `>avNd valI A>Orte&

r
w


tum caho

ik

wn ke

isva

tuMhare

AOr hlal

il@

kI g:&

tum pr

ALlah ka huKm





to wn

wn me&

ws

tum nf>a lJ>j>t

ps

ko do

se

se

haisl kro

jo

hvsranI ko

k>Ede inkah

Apne malo& se

me& lane ko

w
r


ws ke bad

ws

tum bahm

ws me&

se

rj>amNd ho jaAo

jo

tum pr

AOr

gunah

wn ke meh\r muk>rRr ik@ hu@

nhI&

tak>t r`e

AOr jo

24

ihKmt

janne

vala

vala

be=k

hE

muk>rRr ikya huAa

ALlah










tuMhare ha9 mailk

jo

ho ja@&

moimn

to - se

ik inkah kre

bIivya&

jma

tum me& se mk>dUr

baj> @k

se

dUsre se

tuMhare

tuMhare

`Ub

AOr

moimn

tuMharI

baj>

:man ko

janta hE

ALlah

muslman

knIje&>

r w

se

k>Ede inkah

dStUr ke

wn ke

AOr wn

wn ke

;jaj>t

so wn se inkah

me& Aane vailya&

mutaibk>

meh\r

ko do

mailk

se

kro




w




vh

ifr

inkah me&

kre&

Agr

Aaja@&

ps jb

corI 2upe

Aa+ana: krne

AOr

mStI inkalne

vailya&

vailya&

n ik


sj>>a

yh

Aaj>ad

se

A>j>ab

pr

A>Orte&

jo

ins\f>

to wn pr

behya:

w


w
w
b~>=ne

AOr

tuMhare

vala

ALlah

il@

behtr

tum sb\r

AOr

kro

Agr

tk\lIf>

tum me& se

Dra

ij>na

tum se phle

vh jo

trIke>

ik

AOr tuMhe&

tuMhare

taik byan

cahta hE

ihdayt de

il@

kr de

ALlah

25

kre

ik

cahta hE

AOr
ALlah

26

ihKmt

janne

AOr

vala

vala

ALlah

rh\m krne
vala

kre

27

ij>yada

ifr jana ifr jaAo

ik

`>aih+aat

jo log pErvI

AOr

krte hE&

cahte hE&

tum pr






w



28

83

kmj>or

;n\san

AOr pEda
ikya gya

tum se

hlka
kr de

Q@

ik

tum mailk ho jaAo, yh tum


pr ALlah ka huKm hE, AOr wn ke
isva sb A>Orte& tuMhare il@ hlal
kI g: hE& b=tR yh ik tum caho
Apne malo& se k>Ede inkah me&
lane ko, n ik hvsranI ko, ps
tum me& se jo wn se nf>a lJ>j>t
haisl kre& to wn ko wn ke
muk>rRr ik@ hu@ meh\r dede& AOr tum
pr ws me& ku2 gunah nhI& ijs
pr tum bahm rj>amNd ho jaAo
ws ke muk>rRr kr lene ke bad,
be=k ALlah janne vala ihKmt
vala h | (24)
AOr ijs kae tum me& se mk>dUr
n ho ik vh Aaj>ad muslman
bIivyo& se inkah kre to jo
muslman knIje&> tuMhare ha9
kI imLk ho& k>b\je> me& ho&,
AOr ALlah tuMhare :man ko
`>Ub janta hE, tum @k dUsre
ke hm ijn\s ho, so wn ke
mailk kI ;jaj>t se wn se
inkah kr lo, AOr wn ko de do
wn ke meh\r dStUr ke mutaibk>,
k>Ede inkah me& Aane vailya& n ik
mStI inkalne vailya& n Aa+ana:
krne vailya& corI 2upe, ps jb
inkah me& Aaja@& ifr Agr vh
behya: ka kam kre& to wn pr
ins\f> sj>>a hE jo Aaj>ad A>Orto&
pr hE, yh ws ke il@ jo tum
me& se Dre bdkarI kI tk\lIf>
me& pD>ne se, AOr Agr tum sb\r
kro to tuMhare il@ behtr hE,
meh\rban hE | (25)



w

bhut

mailk tuMhare dahne ha9 ho ja@&

AOr ALlah b~>=ne vala

AOr tvj\juh

tum pr

mgr kaif>ro& kI A>Ort&e ijn ke

ws ke


w
w

w

tvj\juh

AOr `>avNd valI A>Orte& hram hE&

il@ jo


w

r

vLmuhsnat (5)

cahta hE ALlah

ALlah cahta hE ik tuMhare il@


byan kr de AOr tuMhe& ihdayt de
tum se phle logo& ke trIk>o& kI,
AOr tum pr tvj\juh kre
tOba ku>bUl kre AOr ALlah
janne vala ihKmt vala hE | (26)
AOr ALlah cahta hE ik vh
tvj\juh kre tum pr, AOr jo
log `>aih+aat kI pErvI krte hE&
vh cahte h&E ik tum rahe ihdayt
se ifr jaAo bhut ij>yada | (27)
ALlah cahta hE ik tum se
boz hlka kr de, AOr ;n\san
pEda ikya gya hE kmj>or | (28)

Aisa (4)
@e moimno& Apne mal Aaps me& n
`aAo nahk>> tOr pr mgr yh
ik tuMharI Aaps kI `>u+aI se
ko: itjart ho, AOr k>t\l n
kro @k dUsre ko, be+ak ALlah
tum pr bhut meh\rban hE | (29)
AOr jo +a~>s yh krega srk=I
jo>r AOr j>uLm se, ps A>nk>rIb
hm ws ko Aag me& Dal de&ge, AOr
yh ALlah pr Aasan hE | (30)
Agr tum bDe> gunaho& se bcte rhe
jo tuMh&e mna ik@ g@ h&E to hm
tum se dUr kr de&ge tuMhare 2o4e
gunah AOr hm tuMhe& ;J>j>t ke
muk>am me& dai`>l kr d&ege | (31)
AOr Aaj>RU n kro ws kI jo
bD>a: dI ALlah ne tum me& se baj>
ko baj> pr, mdoR& ke il@ ihSsa
hE ws se jo wNho& ne kmaya,
AOr A>Orto& ke il@ ihSsa hE
ws se jo wNho& ne kmaya, AOr

U@o0a




nahk>>

Aaps me&

Apne ns\f>

AOr n

@k dUsre

k>t\l kro

AOr

srk=I

j>uLm se

j>or

Agr

Aasan

30

to wn ko wn ka ihSsa de do,
be=k ALlah hr cIj> pr gvah
mu]la hE | (33)
mdR A>Orto& pr haikm ingran hE&
;s il@ ik ALlah ne @k ko
dUsre pr f>j>Ilt dI AOr ;s
il@ ik wNho& ne Apne mal `>cR
ik@, ps jo nekokar hE& mdR
kI tabe f>rman hE&, pI5 pI2e
A>dm mOjUdgI me& ihf>aj>t krne
valI hE& ALlah kI ihf>aj>t se |
AOr tuMhe& Dr ho ijn A>Orto& kI
bd `>U: ka ps wn ko smzaAo
AOr `>abgaho& me& wn ko tn\ha
2oD> do AOr wn ko maro, ifr
Agr vh tuMhara kha man&e to
wn pr ;l\j>am kI ko: rah
tla= n kro | be=k ALlah
sb se Aala bulNd sb se bD>a
hE | (34)

AOr

krega

bhut

29

jo

ALlah pr

AOr hm tuMhe&

tuMhare

dai`>l kr d&ege

2o4e gunah

mgr

tum pr

meh\rban

be+ak

hE

ALlah

yh

ws ko

Aag

AOr hE

ps A>nk>rIb

Dale&ge

hm dUr

tum se

ws se

kr de&ge

jo mna

bDe>

tum

ik@ g@

gunah

bcte rhae


w


baj>

pr

tum me& se

ws

baj>

se

be+ak ALlah hr cIj> ko `>Ub

tuMhara A>hd Ao pEman bN0 cuka

yh ik ho

itjart

jo

k>rabtdar, AOr ijn loga&e se

ko:

Aaps kI `>u+aI se

ws se

il@ jo 2oD> mre& vaildEn AOr

tum se

yh

kmaya

muk>rRr kr id@ hE& ws mal ke

@e

moimn


w r

w w

wNho& ne

AOr hm ne hr @k ke il@ vairs

jo log :man la@

n `aAo



w

r

ALlah se ws ka f>J>l ma&go,


janne vala hE | (32)

Apne mal

jo bD>a: dI ALlah

Aaj>RU

AOr

kro

ihSsa

;J>j>t

31

AaEr A>Orto&

wNho& ne

ws se

ke il@

kmaya

jo

muk>am


mdoR& ke

ihSsa

il@


w

w

AOr hr

@k ke il@

janne

32

cIj>

vala

hr

be+ak

hE

AOr ALlah se

ws ke f>J>l se

ALlah

sval kro ma&go

w


w

bN0 cuka

AOr vh

AOr

jo ik

k>rabtdar

vaildEn

2oD>

ws se

mre&

jo

hm ne

vairs

muk>rRr ik@

33

gvah

hr cIj>

mu]la

Wpr

hE

be=k

wn ka

to wn ko

ALlah

ihSsa

de do

tuMhara A>hd

wn me& se baj> pr

ALlah ne

;s il@

f>j>Ilt dI

ik

A>aErte&

haikm

pr

mdR

ingran

inghbanI

tabe

ps nekokar

krne vailya&

f>rman

A>Orte&

Apne mal

se

wNho& ne

AOr ;s

`>cR ik@

il@ ik

baj>

z


w


ps wn ko

wn kI

smzaAo

bd `>U:

tum Drte ho

AOr vh jo

ALlah

ihf>aj>t

ws se

kI

jo

pI5 ip2e


w
w

w

vh tuMhara

ifr

kha mane&

Agr

AOr wn ko maro

AOr wn ko tn\ha

`>abgaho& me&

2oD> do

34

sb se bD>a

sb se
Aala

hE

Q@

be=k
ALlah

ko: rah

wn pr

to n tla= kro

84

T@ ba

mdR ka

@k

se

`>andan

to muk>rRr krdo

mun\isf>

wn ke

ij>d

drimyan

k=mk=

AOr

tum Dro

Agr

w




wn dono& me& ALlah

muvaf>k>t

sulh

dono&

kr dega

krana

cahe&ge

A>Ort ka

Agr

AOr @k

se

`>andan

mun\isf>

w w
w

AOr n =rIk kro ws ke

AOr tum ALlah kI

sa9

;badt kro

35

bhut

bD>a janne

ba`>br

vala

be=k

hE

ALlah



w
AOr ytIm jma

AOr k>rabtdaro& se

AC2a sulUk

AOr ma% bap se

Aj\nbI

AOr

k>rabt vale

hmsaya

be=k

tuMharI imLk

AOr

knIj> - g>ulam

jo

hm mj\ils se

r

w w


AOr huKm krte

bu`>\l

is`ate hE&

krte hE&

jo log

36

bD> marne

;trane

vala

vala

ho

doSt nhI&

jo

r`ta

Apna f>J>l

se

ALlah ne wNhe& idya

jo

AOr 2upate hE&

bu`>\l

log




w
w

AOr jo log

`>cR krte hE&

ij>>Llt

37

A>j>ab

vala

AOr hm ne tEyar

kaif>ro& ke il@

kr r`a hE

w w
r

Aai`>rt ke idn pr

AOr

ALlah

pr

AOr

:man late

log

nhI&

id`ave ko

Apne mal

w


w
AOr Kya

sa9I

38

to bura

ws

sa9I

+Otan

ka

AOr jo -

ho

ijs

w
z w

ALlah

wNh&e idya

ws se

AOr vh

jo

`>cR krte

AOr yOme Aai`>rt pr

ALlah

Agr vh

pr

:man late

wn pr

ho

AOr

j>raR

Agr

brabr

j>u>Lm nhI&

be=k

krta

ALlah

39

`Ub janne

wn

vala

ko

ALlah

AOr hE

ifr
kEsa - Kya

40

bD>a

svab

Apne pas se

AOr

ws ko k:

deta hE

guna krta hE

ko: nekI

w



41

85

gvah

;n ke

pr

Aap

AOr

ko

bula@&ge

@k gvah

hr wMmt

Q@

se

`>andan se AOr @k mun\isf> A>Ort


ke `>andan se, Agr vh dono&
sulh krana cahe&ge to ALlah
wn dono& ke drimyan muvaf>k>t
kr dega, be=k ALlah bD>a
janne vala bhut ba`>br hE | (35)
AOr ALlah kI ;badt kro AOr
ws ke sa9 =rIk n kro iksI
se AOr k>rabtdaro& se AOr ytImo&

AOr pas bE5ne vale

AOr musaif>r

muk>rRr kr do @k mun\isf> mdR ke

ko AOr AC2a sulUk kro ma% bap


w w



w

ALlah

drimyan ij>d k=mk= se to

ku2 -

AOr mohtaj jma

hmsaya

AOr Agr tum Dro wn dono& ke

iksI ko

w

w

w


AOr

vLmuhsnat (5)

hm

bula@&ge

jb

AOr mohtajo& se AOr k>rabt vale


hmsaya se AOr Aj\nbI hmsaya
se AOr pas bE5ne vale
hm mj\ils se AOr musaif>r se
AOr jo tuMharI imLk ho& knIj>
g>ulam, be=k ALlah wse doSt
nhI& r`ta jo ;trane vala,
bD> marne vala ho, (36)
AOr jo bu`>\l krte hE& AOr
logo& ko bu`>\l is`ate hE& AOr
vh 2upate h&E& jo ALlah ne wNhe&
Apne f>J>l se idya, AOr hm ne
kaif>ro& ke il@ tEyar kr r`a hE
ij>>Llt vala A>j>ab| (37)
AOr jo log Apne mal logo&
ke id`ave ko `>cR krte hE& AOr
:man nhI& late ALlah pr AOr
n Aai`>rt ke idn pr, AOr ijs
ka +Otan sa9I ho to vh bura
sa9I hE | (38)
AOr wn ka Kya nuk>\san hota
Agr vh :man le Aate ALlah
pr AOr yOme Aai`>rt pr AOr
ws se `>cR krte jo ALlah ne
wNhe& idya, AOr ALlah wn ko
`Ub janne vala hE| (39)
be=k ALlah j>raR brabr j>u>Lm
nhI& krta, AOr Agr ko: nekI
ho to wse k: guna kr deta hE
AOr deta hE Apne pas se bD>a
svab | (40)
ifr Kya kEif>yt hogI jb hm
hr wMmt se @k gvah bula@&ge
AOr Aap s ko ;n pr gvah
bna kr bula@&ge | (41)

Aisa (4)
ws idn Aaj>RU kre&ge vh log
ijNho& ne kuf> ikya AOr rsUl
kI naf>rmanI kI, ka=! wNhe&

U@o0a

w w


ka= brabr

kr dI ja@, AOr vh ALlah se

n 2upa ske&ge ko: bat | (42)

vh log jo

imI m&e& dba kr j>mIn brabr

@e :man valo! tum nmaj>> ke


nj>dIk n jaAo jb tum n=e kI
halt me& ho, yha& tk ik smzne
lgo jo j>ban se khte ho, AOr
n ws vK>>t jb ik g>uSl kI
hajt ho isva@ halte sf>r ke,
yh&a tk ik tum g>uSl kr lo,
AOr Agr tum mrIj> ho ya sf>r
me& ya tum me& se ko: ja@ j>"r
bEtul`>la se Aa@ ya tum A>Orto&

AOr

rsUl

kr dI ja@

naf>rmanI kI

Aaj>RU

vh log ijNho& ne kuf> ikya

ws idn

kre&ge

w


r

@e

ko: bat

42

ALlah

AOr

2upa@&ge&

j>mIn

wn pr

w

yha& tk

smzne lgo

n=e

ik

jb ik tum

nmaj>

n nj>dIk jaAo

:man la@

w


yh&a

tum g>uSl kr lo

halte sf>r

tk ik

isva@

g>uSl kI

AOr

hajt me&

tum khte ho

jo



w

se

tum me&

ko:

ya Aa@

sf>r

pr - me&

ya

mrIj>

tum ho

AOr
Agr

tum ne panI n paya to pak

im4\4I se tyMmum kro, msh

to tyMmum kro

ke pas g@ hm suhbt hu@ ifr

kr lo Apne mu%h AOr ha9o& ka,


be=k ALlah maf> krne vala,
b~>=ne vala hE | (43)
Kya tum ne wn logo& ko nhI& de`a
ijNhe& iktab ka @k ihSsa idya
gya, vh mol lete hE& ;`>\ityar
krte hE& gumrahI, AOr cahte hE&
ik tum raSte se -4k jaAo | (44)
AOr ALlah tuMhare du=\mna&e ko
`Ub janta hE AOr ALlah kaf>I
hE ihmaytI, AOr ALlah kafI> hE
mddgar | (45)

Alf>aj> ko wn kI jgh se
bdl dete hE& thrIf> krte
hE& AOr khte hE& hm ne suna
AOr naf>rmanI kI khte hE&
hmarI suno tuMhe& n sunvaya
ja@ | AOr ra;na khte hE& ApnI
j>bano& ko moD> kr dIn me& tane
kI nIy\yt se, AOr Agr vh
khte hm ne suna AOr ;taA>t
kI AOr khte suin@ AOr
hm pr nj>r kIij@ to yh wn
ke il@ behtr hota AOr ij>yada
duSt hota, leikn ALlah ne wn
ke kuf> ke sbb wn pr lant
kI, ps vh :man nhI& late mgr
9oDe> | (46)

if>r tum ne n paya

A>Orte&

tum pas g@

ya

ja@ j>"r


be=k

hE

AOr Apne ha9

ALlah

Apne mu%h

msh kr lo

pak

im4\4I


w r


iktab

se

@k ihSsa

idya gya

vh log
jo

trf>

Kya tum ne

43

nhI& de`a

b~>=ne

maf>

vala

krne vala



w w
w
w
AOr
ALlah

-4k

raSta

44

jaAo

ik

gumrahI

AOr vh cahte& hE&

mol lete hE&


w


mddgar

45

baj> yhUdI log kilmat Ao

panI

ALlah

AOr
kaf>I

ihmaytI

ALlah

AOr

`>b
U

tuMhare du=\mno& ko

kaf>I

janta hE

ws kI jgh

se

kilmat

thrIf> krte hE&

yhUdI ho g@

bdl dete hE&

vh log jo

se
baj>

w
w w

r

AOr ra;na

sunvaya ja@

AOr suno

AOr hm ne

hm ne suna

naf>rmanI kI

AOr khte hE&

w

w
hm ne

khte

suna

vh

AOr

tane kI

dIn me&

Agr

ApnI j>bano& ko

nIyt se

moD>
kr


w
w w
w
AOr ij>yada

wn ke

duSt

il@

behtr

to hota

AOr hm pr
nj>r kIij@

AOr suin@

AOr hm ne
;taA>t kI

46

9oDe>

mgr

ps :man nhI& late

Q@

wn ke kuf>
ke sbb

ALlah

wn pr
lant kI

AOr leikn

86

T@ ba



w

jo

ts\dIk>

hm ne

ws

:man

iktab id@ g@

vh log

krne vala

naij>l ikya

pr jo

laAo

Ahle iktab

jo

@e




r w
wn kI pI5

pr

ifr wl4 de&

cehre

hm im4a de&

ik

;s se phle

tuMhare pas




47

hokr

ALlah ka

rhne vala

huKm

AOr hE

hm ne

hF>te vale

lant kI

hm wn pr

jEse

lant kre&

ya

w w



ijs

ws ke isva

ko

jo

AOr

=rIk 5hra@

b~>=ta hE

ws ka

ik

nhI&

be=k

b~>=ta

ALlah


w


bD>a

48

gunah

ps ws ne baN0a

ALlah

=rIk

AOr

ka

5hraya

jo - ijs

vh cahe





ijse

pak

bl\ik

krta hE

ALlah

pak muk>d\ds

Apne Aap ko

vh jo ik

khte hE&

trf>

Kya tum ne

ko

nhI& de`a



w


w
baN0te hE&

ALlah pr

kEsa

de`o

49

0age ke

AOr wn pr

vh

brabr

j>uLm n hoga

cahta hE

vh log jo

trf>

Kya tum ne

ko

nhI& de`a

srIh

50

gunah

AOr

yhI

zU4

kaf>I hE

w


w


AOr srk=

but jma

=Etan

vh mante hE&

se

iktab

@k ihSsa

idya gya

w w

jo log :man la@

se

moimn

rahe raSt

yh log

pr

ijn logo& ne kuf> Kya

AOr khte hE&

kaif>r


w
w
lant kre

AOr

wn pr ALlah ne

ijs pr

lant kI

vh log jo

yhI log

rah

51

sltnt

se

ko: ihSsa

wn ka

Kya

ko:

52

to hrigj>

tU pa@ga ws ka

mddgar

nhI&

ALlah

vh hsd krte hE&

log

ya

53

itl
brabr

log

ifr ws

n de&

vK>t





so hm ne idya

Apna f>J>l

se

jo ALlah ne wNhe& idya

pr

w

w


54

87

bD>a

muLk

AOr wNhe& idya

AOr ihKmt

iktab

Q@

Aale ;b/ahIm A

vLmuhsnat (5)
@e Ahle iktab! :man laAo ws
pr jo hm ne naij>l ikya ws
kI ts\dIk> krne vala jo tuMhare
pas hE ws se phle ik hm chre
im4a Dale& ms\`> krd&e ifr wn
chro& ko wl4 de& wn kI pI5
kI trf> ya hm wn pr lant
kre& jEse hf>te valo& pr lant
kI, AOr ALlah ka huKm pUra
ho kr rhne vala hE | (47)
be=k ALlah ws ko nhI&
b~>=ta jo ws ka =rIk
5hra@, AOr ws ke isva ijs
ko cahe b~>= de, AOr ijs ne
ALlah ka =rIk 5hraya ps
ws ne bD>a gunah buhtan
baN0a | (48)
Kya tum ne wn logo& ko nhI&
de`a ? vh jo Apne Aap ko
muk>d\ds khte hE&, bl\ik ALlah
ijse cahta hE muk>d\ds bnata hE
AOr wn pr `j\Ur kI gu5lI ke
re=e 0age ke brabr -I j>uLm n
hoga| (49)
de`o! ALlah pr kEsa zU4
buhtan baN0te hE&, AOr yhI
srIh gunah kaf>I hE | (50)
Kya tum ne wn logo& ko nhI&
de`a ijNhe& iktab ka @k ihSsa
idya gya, vh mante hE& buto& ko
AOr =Etan ko, AOr kaif>ro& ko
khte hE& ik yh moimno& se ij>yada
rah raSt pr hE& | (51)
yhI log hE& ijn pr ALlah ne
lant kI, AOr ijs pr ALlah
lant kre to hrigj> tU ws ka
ko: mddgar nhI& pa@ega | (52)
Kya wn ke pas sltnt ka ko:
ihSsa hE ? ifr ws vK>t yh n de&
logo& ko itl brabr -I | (53)
ya logo& se ws pr hsd krte&
hE& jo ALlah ne wNhe& idya Apne
f>J>l se, so hm ne dI hE
Aale ;b/ahIm A ko iktab AOr
ihKmt AOr wNhe& idya hE
bD>a muLk | (54)

ifr wn me& se ko: ws pr :man


laya AOr wn me& se ko: ka
54ka rha, AOr jhn\nm kaf>I
hE -D>ktI hu: Aag | (55)
ijn logo& ne hmarI Aayto&
ka kuf> ikya be=k wNhe& hm
A>nk>rIb Aag me& Dal de&ge, ijs
vK>t wn kI `ale& pk gl
ja@&gI hm ws ke A>lava dUsrI
bdl d&ege taik vh A>j>ab c`e&,
be=k ALlah g>ailb ihKmt
vala hE | (56)
AOr jo log :man la@ AOr wNho&
ne nek A>ml ik@, hm A>nk>rIb
wNhe& bag>at me& dai`>l kre&ge ijn
ke nIce nhre& bhtI hE& AOr ws me&
rhe&ge hme=a hme=a, wn ke il@
ws me& pak su9rI bIivya& hE&, AOr
hm wNhe& 3nI 2aW% saya me&
dai`>l kre&ge | (57)
be=k ALlah tuMhe& huKm deta hE
ik Amante& Amant valo& ko
phu%ca do, AOr jb tum logo& ke
drimyan f>Esla krne lgo to
;n\saf> se f>Esla kro, be=k
ALlah tuMhe& AC2I nsIht krta
hE, be=k ALlah sunne vala
de`ne vala hE | (58)
@e :man valo! ;taA>t kro
ALlah kI AOr ;taA>t kro rsUl
s kI AOr wn kI jo tum me& se
saihbe hukUmt hE&, ifr Agr tum

U@o0a

jhn\nm

AOr kaf>I

ka

ws se

ko:

rha

AOr wn

ws

me& se

pr

ko: :man laya

ifr wn me& se

w
r
ijs
vK>t

hm wNhe&

Aag

A>nk>rIb

Dale&g&e

hmarI

kuf> ikya

Aayto& ka

jo log

be=k

-D>ktI

55

hu: Aag

A>j>ab

ws ke

taik vh c`e&

`ale&

A>lava

hm bdl d&ege

wn kI `ale&

pk ja@&gI


w w

nek

AOr wNho& ne

:man

AOr vh

A>ml ik@

la@

log jo

ihKmt

56

g>ailb

vala

be=k

hE

ALlah

hme=a

hme=a

ws me&

nhre&

rhe&ge

wn ke nIce

bhtI hE&

A>nk>rIb hm

bag>at

wNhe& dai`>l kre&ge


w w

be=k

3nI

57

ALlah

2aW%

AOr hm wNhe&

pak

dai`>l kre&ge

su9rI

bIivya&

wn ke

ws me&

il@

w
w

log

drimyan

tum f>Esla

AOr

Amant

trf>

krne lgo

jb

vale

ko

Amante&

ph&uca do

tuMhe& huKm

ik

deta hE






be=k

hE

nsIht krta

;s se

ALlah

hE tuMhe&

be=k

AC2I

tum fE>sla

;n\saf> se

ALlah

to

kro


w
AOr

;taA>t kro

vh log jo :man la@

;taA>t kro

ALlah kI

:man vale

@e

58

de`ne vala

sunne vala


w w
w z

zgD> pD>o iksI bat me& to ws

to ws ko

ko ALlah AOr rsUl s kI trf>

w w

jUA> kro Agr tum :man r`te ho


ALlah pr AOr yOme Aai`>rt pr,
yh behtr hE AOr ws ka An\jam
bhut AC2a hE | (59)
Kya tum ne wn logo& ko nhI&
de`a jo dava krte hE& ik vh ws
pr :man le Aa@ jo Aap s
pr naij>l ikya gya AOr jo
Aap s se phle naij>l ikya
gya vh cahte& hE& ik Apna
muk>dma tag>Ut srk= =Etan
ke pas le ja@& hala&ik wNhe& huKm
ho cuka hE ik vh ws ko n mane&
AOr =Etan cahta hE ik wNhe&
bhka kr dUr gumrahI me& Dal
de | (60)

Aisa (4)

jUA> kro

iksI bat me&

AOr roj>e Aai`>rt

tum

ifr

zgD> pD>o

Agr

ALlah

tum :man r`te ho

pr

AOr saihbe hukUmt

tum me& se

Agr

rsUl

ALlah kI

AOr rsUl s

trf>

dava krte hE&

vh log

trf>

Kya tum ne

jo

ko

nhI& de`a

AOr

An\jam

59

bhut AC2a

behtr

yh

w
w


vh cahte& hE&

Aap s se phle

AOr jo naij>l

Aap s

ws pr jo

ikya gya

kI trf>

naij>l ikya gya

:man la@

ik vh

w
w

w
vh n mane&

ik



60

dUr

hala&ik wNhe&

tag>tU

trf>

huKm ho cuka

srk=

pas

muk>dma le ja@&

ik

w




gumrahI

wNhe& bhka de

Q@

ik

=Etan

AOr cahta hE

ws ko

88

T@ ba

w
w
rsUl s

jo ALlah ne

AOr trf>

trf>

naij>l ikya

AaAo

wNhe&

kha

AOr

jata hE

jb


w

w

r



jb

ifr kEsI

k kr

61

Aap se

h4te hE&

munaif>k>In

Aap de`e&ge

ifr vh Aa@&

wn ke ha9

Aap s ke pas

ws ke

Aage -eja

ko: musIbt

sbb jo

wNhe& phu%ce

w w
r

yh log

AOr

62

-la:

muvaf>k>t

isva@

hm ne

isf>R

caha

ALlah

ik

k>sm `ate hu@

kI

w


AOr wn ko

to Aap s

wn se

nsIht kre&

wn ke idlo& me&

tg>af>ul kre&

hm ne

AOr

-eja

nhI&

jo

Asr kr jane

63

vh jo ik

janta hE

r r w
ko: rsUl

ALlah

wn ke hk> me&

valI bat

ApnI jano& pr

AOr

yh log

j>uLm iKya

kI ja@

mgr

Aap s ke pas ALlah kI k>sm


`ate hu@ Aa@& ik hm ne isfR> -la:
cahI 9I AOr muvaf>k>t | (62)
yh log hE& ik ALlah janta
hE jo wn ke idlo& me& hE, to
Aap s tg>af>ul kre& wn se |
AOr Aap s wn ko nsIht kre&
AOr wn se wn ke hk> me& Asr
kr jane valI bat khe& | (63)

se ws kI ;taA>t kI ja@, AOr yh


log jb wNho& ne ApnI jano& pr
j>uLm ikya 9a Agr vh Aap s ke
pas Aate, ifr ALlah se b`>\i==
cahte AOr wn ke il@ rsUl s

ifr ALlah se

vh Aate Aap s

ALlah se mg>\if>rt cahte to vh

cahta

b`>\i== cahte vh

ke pas

j>"r pate ALlah ko tOba k>ubUl

ps k>sm hE

meh\rban

64

Aap ke rb kI

tOba k>ubUl

to vh j>"r pate

krne vala

ALlah ko

vh n pa@&

ifr

wn ke

zgD>a

ws me&

Aap ko

jb

drimyan

w5e

jo

mun\isf> bna@&

tk

AOr

huKm krte

Agr

65

`>u=I se

AOr tslIm

Aap s

ws se

kr le&

f>Esla kre&

jo

ko: t&gI


w


se

ya inkl jaAo

Apne Aap

k>t\l kro tum

ik

jo

krte

yh log

AOr

isva@ cNd @k

wn se

Agr

vh yh n krte


w
w
AOr ws
sUrt me&

66

saibt

AOr

wn ke

r`ne vala

ij>yada

il@

behtr

AlbTta

ws

hota

kI


w




raSta

AOr hm wNhe&
ihdayt dete

67

bD>a
A>j>Im

Q@

Ajr

krne vala meh\rban | (64)


ps k>sm hE Aap s ke rb
kI vh moimn n ho&ge jb tk
Aap s ko mun\isf> n bna@&
ws zgDe> me& jo wn ke drimyan
w5e, ifr vh Apne idlo& me&
Aap s ke f>Esle se ko: t&gI
n pa@& AOr ws ko `>u=I se pUrI
trh tslIm krle& |(65)
AOr Agr hm wn pr il` dete
f>jR> kr dete ik Apne Aap ko
k>t\l kr Daloe ya Apne 3r bar
2oD> kr inkl jaAo to wn me&

wn pr

89

wn ke ha9o& ne Aage -eja ifr vh

AOr mg>\if>rt

hm il` dete

sI0a

ko: musIbt phu%ce ws ke sbb jo

mgr ;s il@ ik ALlah ke huKm




w
w

68

ifr kEsI ndamt hogI jb wNhe&

il@

Apne idlo& me&

hm wNhe& dete

h4te hE& phlu thI krte h&E | (61)

khe&

nsIht

de`e&ge ik vh k kr Aap s se

wn ke

vh moimn n ho&ge

kI jatI hE

trf> to Aap s munaif>k>o& ko

se

r w


Apne 3r

kI trf> AaAo AOr rsUl s kI

AOr hm ne nhI& -eja ko: rsUl

w
w w
rsUl

jo ALlah ne naij>l ikya ws

AOr

taik ;taA>t

ALlah ke huKm se

Agr

AOr jb wNhe& kha jata hE ik

wn

w
jb wNho& ne

vLmuhsnat (5)

Apne pas se

se cNd @k ke isva vh k-I


@esa n krte, AOr Agr yh log
vh kr&e ijs kI wNhe& nsIht kI
jatI hE to yh wn ke il@ behtr
hota AOr dIn me& ij>yada saibt
r`ne vala hota | (66)
AOr ws sUrt me& hm wNhe& Apne
pas se bD>a Ajr dete | (67)
AOr wNhe& sI0e raSte kI ihdayt
dete | (68)

Aisa (4)
AOr jo ;taA>t kre ALlah AOr
rsUl s kI to yhI log hE& wn
logo& ke sa9 ijn pr ALlah
tA>ala ne ;n\A>am ikya yanI
A&ibya AOr isdd\Ik>In AOr =uhda
AOr sailhIn nek bNde, AOr

U@o0a

w w w

;n\A>am

wn logo& ke sa9

ikya

to yhI log

;taA>t

ALlah

AOr rsUl

AOr jo

kre

w

w
w

AOr sailhIn

AOr =uhda

AOr isd\dIk>In

se

A&ibya

wn pr ALlah

yanI

yh AC2e sa9I hE& | (69)

r

w

w

yh ALlah kI trf> se f>J>l

AOr kaf>I

hE, AOr ALlah kaf>I hE janne


vala | (70)
@e :man valo! Apne bcaAo ka
saman, hi9yar le lo, ifr juda
juda dSto& kI sUrt me& ya sb
;k45e ho kr kUc kro | (71)
be=k tum me& ko: @esa -I hE jo
j>"r der lgadega, ifr Agr tuMhe&
phu%ce ko: musIbt to khe ik
ALlah ne muz pr ;n\A>am ikya

ko: f>J>l nemt phu%ce to j>"r


khega, goya jEse ik n 9I
tuMhare AOr ws ke drimyan ko:
doStI, @e ka=! mE& wn ke sa9
hota to bD>I murad pata | (73)
so caih@ ik ALlah ke raSte
me& lDe>& vh log jo duinya kI
ij>NdgI becte k>urban krte hE&
Aai`>rt ke bdle, AOr jo ALlah
ke raSte me& lD>e ifr mara ja@
ya g>ailb Aa@ hm A>nk>rIb wse
bD>a Ajr de&ge | (74)
AOr tuMhe& Kya ho gya hE ik tum
ALlah ke raSte me& nhI& lD>te
kmj>or bebs mdoR& AOr A>Orto&
AOr bCco& kI `>aitr jo duA>a
kr rhe hE& @e hmare rb! hme& ;s
bStI se inkal ijs ke rhne
vale j>ailm hE& AOr bnade hmare
il@ Apne pas se ihmaytI AOr
bnade hmare il@ Apne pas se
mddgar | (75)

f>J>l

yh

sa9I

69

yh log

AOr AC2e

w


w

Apne bcaAo

ifr inklo

vh log jo :man la@

le lo

hi9yar

@e

:man valo

janne

70

vala

ALlah

w w w




ifr

j>r der

vh hE

Agr

lgadega

jo

AOr

tum me&

ya inklo

sb

71

be=k

juda juda

kUc kro






wn ke

mE& n 9a

sa9

jb

be=k ALlah ne

muz pr

khe

;n\A>am ikya

ko:

tuMhe& phu%ce

musIbt

ik me& wn ke sa9 n 9a | (72)


AOr tuMhe& ALlah kI trf> se

ALlah se

n 9I

to j>"r

goya

ko:

ALlah se

khega

AOr

tuMhe& phu%ce

f>J>l

72

Agr

haij>r mOjUd



w

to murad

wn ke sa9

pata

mE& hota

@e ka= mE&

ko: doStI

AOr ws ke

tuMhare drimyan

drimyan

w
z

becte hE&

vh jo ik

ALlah ka raSta

so caih@

me&

bD>I

73

ik lDe>&

murad


w
ALlah ka raSta

me&

lD>e

AOr jo

Aai`>rt ke bdle

duinya

ij>NdgI

w


tuMhe&

AOr

bD>a Ajr

74

Kya

hm wse de&ge

A>nk>rIb

g>ailb Aa@

ya

ifr mara
ja@


w

mdR jma

AOr kmj>or

se

ALlah ka raSta

bebs

me&

tum nhI& lD>te

w
w
r
hme& inkal

@e hmare

khte hE&

rb

duA>a

jo

AOr bCce

AOr A>Orte&

w

se

hmare
il@

ws ke

AOr bnade

j>ailm

rhne vale

bStI

;s

se






w w

75

mddgar

Apne pas

Q@

se

hmare
il@

AOr bnade

ihmaytI
doSt

Apne pas

90

T@ ba

w w
vh log ijNho& ne kuf> ikya

ALlah ka raSta

kaif>r

me&

jo log :man la@

vh lD>te hE&

:man vale

w


doSt

=Etan

tag>Ut

so tum lD>o

sa9I

raSta

srk=

me&

vh lD>te hE&

kha

vh log

gya

jo

Kya tum ne

trf>

kmj>or

76

nhI& de`a

=Etan

hE

boda

cal

be=k


w w
ifr

AOr Ada

j>kat

jb

nmaj>

kro

Apne ha9

AOr k>a;m kro

rok lo

wn ko



jEse ALlah ka

log

Dr

Drte h^E&

wn

@k

me& se

f>rIk>

lD>na

jb

wn pr f>j>R huAa

ijhad


r w

lD>na ijhad

hm pr

tU ne Kyo& il`a

@e hmare

AOr vh

rb

khte hE&

Dr

ij>yada

ya

w


AOr Aai`>rt

9oD>a

duinya

f>a;da

kh de&

9oD>I

mut

hme&

tk

Kyo& n

7Il dI

jha&

tum haege

77

khI&

0age

AOr n tum pr

brabr

j>uLm hoga

prhej>gar ke il@

behtr

wNhe& phu%ce

AOr

mj>bUt

Agr

bujoR& me&

Agrce tum ho

mOt

tuMhe& pa legI



w
ku2 bura:

wNhe& phu%ce

AOr

ALlah ke pas

Agr

trf>

se

yh

vh khte hE&

ko: -la:




to Kya

ALlah ke pas

huAa

trf>

se

sb

kh de&

Aap s kI

se

trf> se

yh

vh khte hE&

ko: -la:

tuze phu%ce

jo

bat

78

ik smze&

nhI& lgte

k>Om

;s


r w

w

AOr hm ne

to tere nf\>s se

tuMhe& -eja

ko: bura:

tuze phu%ce

AOr
jo

so ALlah se

r



rsUl s

;taA>t

jo -

kI

ijs

79

gvah

ALlah

AOr

kaf>I hE

rsUl

logo& ke il@


r w

80

91

inghban

wn pr

hm ne Aap s
ko -eja

to nhI&

gdaRnI

AOr jo -

kI

ijs

Q@

ALlah

ps thk>Ik
;taA>t kI

vLmuhsnat (5)
:man lane vale ALlah ke raSte
me& lD>te hE& AOr kaif>r lD>te hE&
tagU>t srk= muf>\isd ke raSte
me&, so tum =Etan ke sai9yo&
se lD>o, be=k =Etan kI cal
kmj>or boda hE | (76)
Kya tum ne wn logo& ko nhI&
de`a ijNhe& kha gya Apne ha9
rok lo AOr k>a;m kro nmaj>>
AOr j>kat Ada kro, ifr jb
wn pr ijhad f>j>R huAa to wn
me& se @k f>rIk> logo& se Drta hE
jEse ALlah ka Dr ho ya ws se
-I ij>yada Dr, AOr vh khte hE&
@e hmare rb! tU ne hm pr ijhad
Kyo& f>jR> kr idya, hme& AOr 9oD>I
mut Kyo& n muhlt dI ? kh de&,
duinya ka f>a;da 9oD>a hE AOr
Aai`>rt behtr hE prhej>gar ke
il@, AOr tum pr j>uLm n hoga
0age brabr -I, (77)
tum jha& khI& hoge tuMhe& mOt
pa legI Agrce tum hoge bujoR&
me& mj>bUt, AOr Agr wNhe& ko:
-la: phu%ce to vh khte hE& ik
yh ALlah kI trf> se hE, AOr
Agr wNhe& ku2 bura: phu%ce to
khte hE& ik yh Aap s kI
trf> se hE | Aap s kh de& sb
ku2 ALlah kI trf> se hE, ws
k>Om ko wn logo& ko Kya
ho gya hE ik yh bat smzte
nhI& lgte bat smzte mA>lUm
nhI& hote (78)
jo tuMhe& ko: -la: phu%ce sae
vh ALlah kI trf> se hE, AOr
jo tuMhe& ko: bura: phu%ce to vh
tuMhare nf>\s se hE, AOr hm ne
tuMhe& logo& ke il@ rsUl bna kr
-eja hE, AOr ALlah kaf>I hE
gvah | (79)
ijs ne rsUl kI ;taA>t kI ps
thk>Ik> ws ne ALlah kI ;taA>t
kI, AOr ijs ne gdaRnI kI
to hm ne Aap s ko wn pr
inghban nhI& -eja | (80)

vh mu%h se toe yh khte hE& ik


hm ne mana, ifr jb bahr jate
hE& Aap s ke pas se to wn
me& se @k igroh rat ko ws ke
i`>laf> m=vra krta hE jo vh
kh cuke, AOr ALlah il` leta
hE jo vh rat ko m=vre krte
hE&, Aap s wn se mu%h fer l&e
AOr ALlah pr _arosa kr&e&, AOr
ALlah kaf>I hE karsaj> | (81)
ifr Kya vh k>urAan pr g>Or nhI&
krte ? AOr Agr ALlah ke isva
iksI AOr ke pas se hota to ws me&
j>"r bhut ;`>itlaf> pate | (82)
AOr jb wn ke pas ko: Am\n
kI `>br AatI hE ya `>Of> kI to
wse m=hUr kr dete hE& AOr Agr
wse phu%cate rsUl kI trf> AOr
Apne haikmo& kI trf> to jo
log wn me& se thk>Ik> kr ilya
krte hE& ws ko jan lete | AOr

U@o0a


w w

@k igroh

rat ko m=vra

Aap s

krta hE

ke pas

jo vh rat ko

mu%h ferl&e

ifr Kya vh g>Or

;`>itlaf>

ws me&

khte hE&

ALlah

AOr vh khte hE&

ws ke i`>laf> jo

AOr

ALlah

wn se

AOr

ALlah pr

kaf>I hE

ALlah ke

j>"r pate

wn se

_arosa kr&e&

pas

isva

se

AOr Agr hota

k>urAan

w



m=hUr

wse

ya

`>Of>

kr dete hE&

Am\n

se

ko:

wn ke pas

AOr

kI

`>br

AatI hE

jb

bhut

82

w w wr w

jo log

to ws ko

Apne

jan lete

me& se

AOr

haikm

rsUl kI trf>

trf>

wse

AOr

phu%cate

Agr


w
r
AOr ws

ko Aamada kre&, k>rIb hE ik

huKm mana


w
w

kI rhmt

mgr ApnI jan ke, AOr moimno&

karsaj>

81

nhI& krte ?

tum pI2e

me& lD>e&, Aap s mukLlf> nhI&

hm ne

jb

w

w

lg jate

ps Aap s ALlah kI rah

ifr

AOr

il` leta hE

m=vre krte hE&

tum pr AOr ws kI rhmt n


=Etan ke pI2e lg jate | (83)

bahr
jate hE&

Agr ALlah ka f>J>l n hota


hotI to cNd @k ke isva tum

se

tum pr

ALlah ka f>J>l

shI ntIja inkal

wn se

AOr Agr n

ilya krte hE&

mukLlf> nhI&

mgr

ALlah kI rah

me&

ps lDe>&

cNd @k

83

isva@

=Etan



w


ijn logo&

j&g

ne

rok de

ik

k>rIb hE ik

moimn

AOr

ALlah

jma

Aamadaa kre&

ApnI j>at

ka j>or AOr ALlah kI j&g



w w w

s~>t trIn hE AOr ws kI sj>a

isf>air=

ALlah rok de kaif>ro& kI j&g

sb se s~>t hE | (84)
jo ko: nek bat me& isf>air= kre
ws ke il@ ws se ihSsa hoga, AOr
jo ko: isf>air= kre burI bat
me& ws ko ws ka boz ihSsa
imlega, AOr ALlah hr cIj> pr
k>udrt r`ne vala hE | (85)
AOr jb tuMhe& ko: duA>a de slam
kre to tum ws se behtr duA>a do
ya vhI kh do, be=k ALlah hr
cIj> ka ihsab krne vala hE | (86)
ALlah ke isva ko: ;badt ke
la;k> nhI&, vh j"r tuMhe& ik>yamt
ke idn ;k45a krega ijs me& ko:
=k nhI&, AOr kOn ij>yada sCca
hE bat me& ALlah se | (87)

isf>air=

jo

kre

AaEr sb

sj>a dena

84

j&g

se s~>t

s~>t trIn

AOr

kuf> ikya

ALlah

kaif>r




w

hoga -

burI

ws ke il@

bat

isf>air=

isf>air=

kre

AOr jo

ws me&

hoga -

ihSsa

se

ws ke il@

nek bat

tuMhe&

AOr

duA>a de

jb

85

k>udrt

hr cIj>

r`ne vala

pr

ALlah

AOr hE

ws se

boz

ihSsa

wr

pr
ka

hE

be=k

ya vhI lO4a do

ALlah

kh do

trf>

ws se

behtr

to tum

iksI duA>a

duA>a do

slam se

vh tuMhe& j>"r

ws ke

nhI& ;badt

;k45a krega

isva

ke la;k>

ALlah

86

ihsab

krne vala

hr cIj>

Aisa (4)


w r

87

bat me&

ALlah se

ij>yada

AOr

sCca

kOn ?

Q@

;s me&

nhI& =k

roje> ik>yamt

92

T@ ba



w

ws ke sbb jo wNho&

wNhe& wl4 idya

ne kmaya ikya

AOer

do f>rIk>

AON0a kr idya ALlah

so Kya huAa

munaif>k>In ke bare me&

tuMhe& ?

w

w
w

gumrah kre ALlah

AOr

ALlah ne

jo -

jo - ijs

gumrah ikya

ijs

ik rah pr laAo

Kya tum cahte ho ?

ww


w w
vh kaif>r

jEse

hu@

ka= tum

vh

kaif>r ho jaAo

cahte hE&

ko: rah

88

ws ke

ps tum hrigj> n

il@

paAoge





w w w
yha& tk

vh ihj/t kre&

doSt

ik

wn se

ps tum n bnaAo

brabr

to tum ho jaAo


w w

jha& khI&

AOr wNhe& k>t\l kro

to wn ko pkD>o

ifr

mu%h moD>e&

ALlah kI rah

Agr

me&



w
w
w w w

mgr

AOr

mddgar

89

doSt

wn se

AOr

bnaAo

tum wNhe& paAo

ya

A>hd

AOr wn ke

tuMhare

muA>ahda

drimyan

drimyan

k>Om

trf>

iml g@ hE&

se

tA>Lluk> r`te hE&

jo log





r
lD>e&

ya

vh tum se lD>e&

wn ke sIne

ik

vh tuMhare pas

t&g ho g@

idl

Aa@&



w

ifr

to vh tum se

Agr

j>"r lD>te

tum pr

tuMharI trf>

Ab tum paAoge

if>t\ne kI trf>

bula@ jate hE&

91

93

`ulI

vh tum se lDe&>

ifr n

tuMhare

wn pr

il@

tum se iknara k= ho&

ALlah

ApnI k>Om

AOr Am\n

ik tum se

me& rhe&

Am\n me& rhe&

ps

Dale& vh

n kre&

Agr

huJjt

paAoge | (88)
vh cahte hE& ka= tum -I
kaif>r ho jaAo jEse vh kaif>r
hu@ to tum brabr ho jaAo | ps
tum wn me& se iksI ko doSt
n bnaAo yha& tk ik vh ihj/t
kre& ALlah kI rah me&, ifr Agr
vh mu%h moD>e& to tum jha& khI&
wNhe& paAo pkD>o AOr k>t\l kro,
AOr wn m&e se iksI ko n doSt
bnaAo n mddgar, (89)
mgr jo log tA>Lluk> r`te hE&
@esI k>Om se ik tuMhare AOr
wn ke drimyan muA>ahda hE,
ya tuMhare pas Aa@& ws hal
me& ik t&g ho g@ hE& wn ke idl
ws bat se ik tum se lD>e& ya
ApnI k>Om se lD>e&, AOr Agr
musLlt kr deta to vh tum se

ko: rah

to wNhe& pkD>o

wn pr

hrigj> ws ke il@ ko: rah n

ALlah cahta to wNhe& tum pr

tum se iknara k=I

snd

ijs ko ALlah gumrah kre tum

ApnI

to nhI& dI

vh cahte hE&

ws me&

pl4 jate hE&

Apne ha9

AOr roke&

sulh


w w

ko ALlah ne gumrah ikya ? AOr

k>Om se

AOr n

AOr wNhe& k>t\l kro

ho ik wse rah pr laAo ijs

AOr

w

w w

jha& khI&

wNho& ne ikya, Kya tum cahte

Agr

tuMharI trf>

AON0a kr idya ws ke sbb jo

cahta


wr w w
jb k-I lO4a@

ho rhe ho AOer ALlah ne wNhe&

ALlah

AOr Dale&

90

munaif>k>In ke bare me& do igroh

kr deta

AOr log

so tuMhe& Kya ho gya hE ?

wNhe& musLlt

w

sulh

vLmuhsnat (5)

tuMhare
il@

hm ne dI

AOr yhI log

Q@

tum wNhe& paAo

j>"r lD>te, ifr Agr vh tum


se iknara k= rhe& ifr tum se n
lD>e& AOr tuMharI trf> sulh ka
pyam Dale&, to ALlah ne tuMhare
il@ wn pr stane kI ko: rah
nhI& r`I | (90)
Ab tum AOr log paAoge jo
cahte hE& ik vh tum se -I Am\n
me& rhe& AOr ApnI k>Om se -I
Am\n me& rhe&, jb k-I if>t\na
f>sad kI trf> bula@ jate hE&
to ws me& pl4 jate& hE&, ps Agr
tum se iknara k=I n kre& AOr
vh n Dale& tuMharI trf> pEg>ame
sulh, AOr n roke& Apne ha9,
to wNhe& pkD>o AOr k>t\l kro
jha& khI& tum wNhe& paAo, AOr
yhI log hE& ijn pr hm ne tuMhe&
`ulI snd huJjt dI | (91)

Aisa (4)
AOr nhI& iksI muslman ke
=aya& ik vh iksI muslman
ko k>t\l kr de mgr g>ltI se |
AOr jo iksI muslman ko k>t\l
kre g>ltI se to vh @k g>ulam
Aaj>ad kre AOr `>Un bha ws ke
vairso& ke hvale kr de mgr yh
ik vh maf> kr d&e | ifr Agr vh
tuMharI du=\mn k>Om se ho AOr vh
`>ud muslman ho to Aaj>ad kre
@k muslman g>ulam | AOr Agr
@esI k>Om se ho ik wn ke AOr
tuMhare drimyan muA>ahda hE to
`>Un bha ws ke vairso& ke hvale
kr de AOr @k muslman g>ulam
ko Aaj>ad kr de | so jo n pa@
mySsr n ho to do mah lgatar
roj>e r`e, yh tOba hE ALlah
kI trf> se, AOr ALlah janne
vala, ihKmt vala hE | (92)
AOr jo ko: iksI muslman ko
dainSta k>t\l kr de to ws kI
sj>a jhn\nm hE, vh hme=a rhega
ws me&, AOr ws pr ALlah ka
g>j>b hoga AOr ws kI lant,
AOr ws ke il@ ALlah ne bD>a
A>j>ab tEyar kr r`a hE (93)
@e :man valo! jb tum ALlah
kI rah me& ijhad ke il@ sf>r
kro to thk>Ik> kr ilya kro,
AOr jo tuMhe& slam kre wse n
kho ik tU muslman nhI& hE, tum
cahte ho duinya kI ij>NdgI ka
saman, ifr ALlah ke pas bhut
g>nImte& h&E, tum wsI trh 9e ;s
se phle to ALlah ne tum pr
@hsan ikya, so thk>Ik> kr ilya
kro, be=k jo tum krte ho ws
se ALlah `>Ub ba`>br hE | (94)
bg>Er wj>\r bE5 rhne vale
moimnIn AOr vh brabr nhI& jo
ALlah kI rah me& Apne malo& se
AOr ApnI jana&e se ijhad krne
vale hE&, ALlah ne f>j>Ilt dI
drje me& Apne malo& se AOr ApnI
jano& se ijhad krne valo& ko bE5
rhne valo& pr, AOr hr @k ko
ALlah ne AC2a vada idya hE,
AOr ALlah ne mujaihdo& ko bE5
rhne valo& pr f>j>Ilt dI hE Ajre
A>j>Im ke @itbar se | (95)

U@o0a


w w
g>ltI

iksI

k>t\l

AOr

mgr

iksI

ik vh

iksI muslman

se

muslman

kre

jo

g>ltI se

muslman

k>t\l kre

ke il@

AOr

hE

nhI&

w r
ifr

vh maf>

yh

Agr

kr de&

ik

mgr

ws ke

hvale

AOr

vairso& ko

krna

`>Un bha

muslman

@k gdRn

to Aaj>ad

g>ulam

kre

w r w

AOr

muslman

Agr

@k gdRn

to Aaj>ad

g>ulam

kr de

AOr

muslman

du=\mn k>Om

tuMharI

vh

se

ho

ws ke

hvale

vairso& ko

krna

`>Un bha

A>hd

AOr wn ke

tuMhare

muA>ahda

drimyan

drimyan

n pa@

so jo

muslman

@esI k>Om se

ho

r w

lgatar

do mah

to roj>e r`e

@k gdRn

AOr Aaj>ad

g>ulam

krna


w
dainSta

iksI

k>t\l

AOr jo

k>Sdn

muslman ko

kr de

ko:

92

ihKmt

janne

vala

vala

ALlah AOr hE

ALlah se

tOba

w w

w
ws ke il@

AOr ws

tEyar kr r`a hE

kI lant

ALlah kI rah

me&

AOr ALlah

ws pr

hme=a

ws me&

ka g>j>b



tum sf>r

:man

jb

kro

jo log

la@

rhega

@e

to ws kI

jhn\nm

sj>a


bD>a

93

A>j>ab

w


tum

muslman

cahte ho

tU nhI& hE

slam

wsI trh

bhut

tuMharI

Dale

jo

tum

AOr

to thk>Ik>

trf>

kre

ko:

kho

kr lo




;s se phle

tum 9e

ifr ALlah

g>nImte&

Asbab

duinya kI ij>NdgI

ke pas

saman



94

`>b
U

ws

tum krte ho

ba`>br

se jo

hE

be=k

so thk>Ik>

ALlah

kr lo

tum pr

to @hsan
ikya ALlah

w w w
AOr mujaihd

wj>\r vale

jma

mA>j>Ur

bg>Er

moimnIn

bE5 rhne

se

vale

brabr nhI&


w

ijhad krne vale

ALlah ne

f>j>Ilt dI

AOr ApnI jane&

Apne malo& se

ALlah kI rah

me&

ALlah ne vada

AOr

idya

hr @k

drje

bE5 rhne vale

pr

AOr ApnI jane&

Apne malo& se

w
95

Ajre A>j>Im

bE5 rhne
vale

Q@

pr

mujaihdIn

AOr ALlah
ne f>j>Ilt dI

AC2a

94

T@ ba

r r w
r
b~>=ne vala

ALlah

AOr hE

AOr rhmt

ws kI

AOr b`>\i==

drje

trf> se

j>uLm krte 9e

wn kI jan

f>ir+te

vh log jo

inkalte hE&

be=k

meh\rban

96





bebs

vh khte hE& hm 9e

tum 9e


w
r
vsIA>

ALlah kI j>mIn

iks

vh

hal me&

khte hE&

ApnI jane&

Kya n 9I

j>mIn

vh khte hE&

me&

muLk


w w
w w

97

phu%cne kI

AOr

jgh

bura hE

jhn\nm

wn ka

so yh

ps tum ihj/t kr jate

i5kana

log

ws m&e

w

w


AOr bCce

AOr A>Orte&

mdR jma

se

bebs

mgr


w
w

ko: raSta

98

AOr

pate hE&


wn se

AOr hE ALlah

ko: tdbIr

wMmId hE ik ALlah

so @ese log hE&

w r

vh

ALlah ka raSta

pa@ga

me&

ihj/t kre

AOr jo

99

b~>=ne

maf> krne

vala

vala


w w r

inkle

AOr

AOr jo

bhut vaif>r jgh

ku=adgI

j>mIn

me&

r

Aa pkD>e

ifr

ws ko

AOr ws ka rsUl

ihj/t kr ke

ALlah kI trf>

Apna 3r

se



w
r
b~>=ne vala

AOr

ALlah

hE

ws ka

ALlah pr

to saibt ho gya

Ajr

mOt




w r
r

tum pr

ps nhI&

j>mIn me&

AOr

tum sf>r kro

jb

ik

tum ko
Dr ho

Agr

nmaj>>

se

k>sr kro

ik

ko: gunah


w

w

101

95

du=\mn `ule

tuMhare

hE&

kaif>r
jma

be=k

Q@

b`>\i== AOr rhmt hE, AOr


ALlah hE b~>=ne vala
meh\rban | (96)
be=k vh log ijn kI f>ir+te
jan inkalte hE& ws hal me& ik
vh j>uLm krte 9e ApnI jano&
pr, vh f>ir+te khte hE& tum
iks hal me& 9e ? vh khte hE&
ik hm bebs 9e ;s muLk m&e,
f>ir+te khte hE& Kya ALlah kI
j>mIn vsIA> n 9I ? ps tum ws
me& ihj/t kr jate, so yhI log
hE& wn ka i5kana jhn\nm hE AOr
vh phu%cne pl4ne kI burI jgh
hE | (97)
mgr jo bebs hE& mdR AOr A>Orte&

kr skte AOr n ko: raSta pate


hE&, (98)
so wMmId hE ik @ese logo& ko
ALlah maf> f>rma@,
AOr ALlah maf> krne vala,
b~>=ne vala | (99)
AOr jo ALlah ke raSte me& ihj/t
kre vh pa@ga j>mIn me& bhut
vaif>r jgh AOr ku=adgI,
AOr jo Apne 3r se ihj/t kr
ke inkle ALlah AOr ws ke
rsUl kI trf>, ifr ws ko mOt
Aa pkD>e to ws ka Ajr ALlah
pr saibt ho gya, AOr ALlah
b~>=ne vala, meh\rban hE | (100)

meh\rban

100

tuMhe& sta@&ge

ws kI trf> se drje hE& AOr

AOr bCce ik ko: tdbIr nhI&

nhI& kr skte

ik maf> f>rma@

wn ko

vLmuhsnat (5)

vh log ijNho& ne ku>f> ikya


kaif>r

AOr jb tum muLk me& sf>r kro,


ps nhI& tum pr ko: gunah ik
tum nmaj>> k>sr kro km kr
lo Agr tum ko Dr ho ik tuMhe&
sta@&ge kaif>r, be=k kaif>r
tuMhare `ule du=\mn hE& | (101)

Aisa (4)
AOr jb Aap s wn me& mOjUd
ho&, ifr wn ke il@ nmaj>> k>a;m
kre& nmaj>> p7>ane lge& to caih@
ik wn me& se @k jmaA>t Aap
ke sa9 `D>I ho AOr caih@ ik
vh Apne hi9yar le le&, ifr jb
vh isj\da kr le& to tuMhare pI2e
ho ja@&, AOr Ab Aa@ dUsrI
jmaA>t ijs ne nmaj>> nhI&
p7>I, ps vh Aap s ke sa9
nmaj>> p7>e&, AOr caih@ ik vh
il@ rhe& Apna bcaAo AOr Apna
As\ilha, kaif>r cahte hE& ik
khI& tum Apne hi9yaro& AaEr Apne
saman se g>aif>l ho to tum pr
ykbargI zuk pD>e& hmla kr
de&, AOr tum pr gunah nhI& Agr
tuMhe& bair= ke sbb tk\lIf> ho
ya tum bImar ho ik tum Apna
As\ilha wtar r`o, AOr Apna
bcaAo le lo, be=k ALlah ne
kaif>ro& ke il@ ij>Llt vala
A>j>ab tEyar kr r`a hE | (102)
ifr jb tum nmaj> Ada kr cuko
to ALlah ko yad kro `D>e
AOr bE5e AOr ApnI krv4o& pr
le4e hu@, if>r jb tum mut\m;n

U@o0a



w
to caih@

@k jmaA>t

wn ke

nmaj>

ik `D>I ho

ifr k>a;m kre&

il@

wn me&

AOr

Aap ho&

jb

w
w


w

to ho ja@&

vh isj\da

ifr

kr le&

jb

Apne hi9yar

AOr caih@ ik

Aap s

vh le le&

ke sa9

wn me& se

r


w

ps vh

nmaj>> nhI& p7>I

nmaj>> p7>e&

dUsrI

AOr caih@

jmaA>t

tuMhare pI2e

ik Aa@

w
w

w w r
cahte hE&

AOr Apna As\ilha

ijn logo& ne

Aap s ke

AOr caih@ ik le&

Apna bcaAo

sa9

w
w

to vh zuk pD&>e

Apne hi9yar

AOr Apne saman

hmla kre&

kuf> ikya

khI& tum g>aif>l ho

se

jma

kaif>r



w
w

tuMhe&

ho

Agr

tum pr

gunah

AOr

@k bar

nhI&

ykbargI

zukna

tum pr





Apna As\ilha

ik wtar r`o

bImar

ya tum ho

bair= se

tk\lIf>



w
w

ij>Llt

102

A>j>ab

vala

kaif>ro& ke il@

tEyar

be=k

ikya

ALlah

Apna bcaAo

AOr le lo


w w
AOr bE5e

`D>e

to ALlah ko yad kro

tum Ada

nmaj>

ifr jb

kr cuko

hSbe dStUr nmaj>> k>a;m kro,

be=k nmaj> moimno& pr bk>Ede vK>t

be=k

`>aitr jma ho jaAo to

muk>rRra AOk>at m&e f>j>R hE | (103)


AOr kuF>f>ar ka pI2a tA>ak>ub
krne me& ihMmt n haro, Agr
tuMhe& du` phu%cta hE to be=k wNhe&
-I du` phu%cta hE& jEse tuMhe& du`
phu%cta hE, AOr tum ALlah se
wMmId r`te ho jo vh wMmId
nhI& r`te, AOr ALlah janne
vala, ihKmt vala hE | (104)

nmaj>

to k>a;m kro

tum mut\m;n

ifr jb

ho jaAo

ApnI krv4e&

AOr pr



muk>rRra

103

f>jR>

AOk>at m&e

moimnIn

pr

hE

nmaj>

to be=k

tuMhe& tklIf> phu%ctI hE

wNhe&

Agr

k>Om

kuF>f>ar

pI2a krne

AOr ihMmt n

me&

haro

w
vh wMmId

jo nhI&

r`te

ALlah

se

AOr tum wMmId

jEse tuMhe& tklIf>

tklIf>

r`te ho

phu%ctI hE

phu%ctI hE

iktab naij>l kI sCcI taik

Aap logo& ke drimyan f>Esla

taik Aap

hk> ke sa9

f>Esla kre&e

sCcI

be=k hm ne Aap s kI trf>

kr de& jo Aap ko ALlah id`a de


suza de AOr Aap n ho& dg>abaj>o&
ke trf>dar | (105)

iktab

Aap s

hm ne

kI trf> naij>l ikya

be=k
hm

104

ihKmt

janne

AOr hE

vala

vala

ALlah

w
r




105

zgD>ne vala

i`>yant krne valo&

trf>dar

dg>abaj>o& ke il@

Q@

ho&

AOr
n

ALlah

jo id`a@
Aap ko

log

drimyan

96

T@ ba

w r r w

AOr n zgD>e&

se

b~>=ne

meh\rban

106

hE

vala

be=k

AOr ALlah se

ALlah

b`>\i== ma&ge&





jo ho

be=k

doSt nhI& r`ta

Apne t:&

ALlah

i`>yant krte hE&

jo log





w

AOr nhI& 2upte =maRte

log

se

vh 2upte =maRte hE&

`>a;n

gunahgar

107

dg>abaj>

psNd krta

jb rato& ko

jo nhI&

hala&ik

wn ke sa9

m=vra krte hE&

ALlah se

vh




ha% tum

Ahata ik@

108

3ere hu@

wse

vh krte hE&

ALlah AOr hE

jo

bat

se


zg6>ega

so - kOn

duinyvI ij>NdgI

me&

wn kI

tum ne

trf> se

zg6>a ikya

vh

wn pr

vkIl

109

hoga

wn ka

kOn ?

ya

roj>e ik>yamt

wn kI
trf> se

ALlah

w



vh

ifr ALlah se b`>\i== cahe

pa@ga

ApnI jan

bura kam

ya j>uLm kre

kam kre

AOr jo


w r r



to f>k>t

vh kmata hE

gunah

kma@

AOr jo

b~>=ne

meh\rban

110

vala

ALlah




w
`>ta

kma@

AOr jo

111

ihKmt

janne

vala

vala

ALlah

AOr hE

ApnI jan pr

112

srIh

AOr

-arI

`ula

gunah

buhtan

to ws ne lada

iksI

ws kI

begunah

tuh\mt lga de

ifr

ya gunah


w
r

wn me& se

@k

to k>Sd

AOr ws

jmaA>t

ikya hI 9a

kI rhmt

Aap pr

ALlah ka f>J>l

AOr Agr n

w

w

w

AOr nhI& ibgaD> skte


Aap s ka

Apne Aap

mgr

AOr

bhka rhe hE&

nhI&

ik Aap ko bhka de&


w
w
w

AOr Aap ko
is`aya

AOr ihKmt

iktab

Aap s pr

AOr ALlah ne
naij>l kI

ku2 -I





113

97

bD>a

Aap s pr

ALlah ka f>J>l

AOr
hE

tum jante

Q@

jo nhI& 9e

vLmuhsnat (5)
AOr ALlah se b`>\i== ma&ge&,
be=k ALlah hE b~>=ne vala
meh\rban | (106)
Aap wn logo& kI trf> se n
zgD>e& jo Apne t:& i`>yant
krte hE&, be=k ALlah wse doSt
nhI& r`ta jo `>a;n dg>abaj>
gunahgar ho | (107)
vh logo& se 2upte =maRte hE& AOr
ALlah se nhI& 2upte =maRte
hala&ik vh wn ke sa9 hE jb
ik vh rato& ko m=vra krte hE&
jo bat ALlah ko psNd nhI&,
AOr jo vh krte hE& ALlah wse
Ahata ik@ 3ere hu@ hE | (108)
ha% suno tum vh log ho tum ne
wn kI trf> se duinyvI ij>NdgI
me& zg6>a ikya, so kOn ALlah
se zg6>ega roj>e ik>yamt wn kI
trf> se, ya kOn wn ka vkIl
hoga ? (109)
AOr jo ko: kre bura kam ya
ApnI jan pr j>uLm kre, ifr
ALlah se b`>\i== cahe to vh
ALlah ko b~>=ne vala meh\rban
pa@ga | (110)
AOr jo ko: gunah kma@ to vh
f>k>t ApnI jan pr Apne hk>
me& kmata hE | AOr ALlah hE
janne vala, ihKmt vala | (111)
AOr jo ko: `>ta ya gunah kma@,
ifr ws kI tuh\mt lga de
iksI begunah pr to ws ne -arI
buhtan AOr srIh `ula gunah
lada | (112)
AOr Agr ALlah ka f>J>l AOr
ws kI rhmt Aap s pr n
hotI to wn kI @k jmaA>t ne
k>Sd kr hI ilya 9a ik Aap
ko bhka de&, AOr vh nhI& bhka
rhe hE& mgr Apne Aap ko, AOr
Aap s ka ku2 -I nhI& ibgaD>
skte, AOr ALlah ne Aap s
pr naij>l kI iktab AOr
ihKmt, AOr Aap s ko is`aya
jo Aap s n jante 9e, AOr
hE Aap s pr ALlah ka bD>a
f>J>l | (113)

wn ke Ak\sr m=vro&
srgoi=yo& me& ko: -la: nhI&
mgr yh ik jo huKm de `>Erat
ka ya AC2I bat ka ya logo& ke
drimyan ;s\lah krane ka, AOr
jo yh kre ALlah kI rj>a haisl
krne ke il@, so A>nk>rIb hm
wse bD>a svab de&ge | (114)
AOr jo ko: ws ke bad
rsUl s kI mu`>ailf>t kre
jb ik ws pr ihdayt j>aihr
ho cukI hE, AOr sb moimno& ke
raSte ke i`>laf> cle hm ws ke
hvale kr de&ge jo ws ne
;`>\ityar ikya AOr hm wse
jhn\nm me& dai`>l kre&ge, AOr yh
pl4ne kI burI jgh hE | (115)
be=k ALlah ws ko nhI&
b~>=ta ik ws ka =rIk
5hraya ja@ AOr b~>= dega ws
ke isva ijs ko cahe, AOr ijs
ne ALlah ka =rIk 5hraya, so
vh gumrah huAa, gumrahI me& bhut
dUr inkl gya | (116)
vh ws ALlah ke isva nhI&

U@o0a




ya

`>Erat ka

srk= =Etan ko, (117)


ALlah ne ws pr lant kI |
ws =Etan ne kha mE& tere
bNdo& se Apna ihSsa j>"r lU&ga
muk>rRra | (118)

yh

kre

AOr j>"r wMmIde& idlaW%ga,


AOr wNhe& j>"r is`aW%ga to vh
j>"r cIre&ge buto& kI `>aitr
janvro& ke kan, AOr mE& wNhe&
is`aW&ga to vh ALlah kI
bna: hu: sUrte& bdle&ge, AOr
jo bna@ ALlah ke isva =Etan
ko doSt to vh srIh nuk>\san me&
pD> gya | (119)

AOr jo

wMmIde& idlata hE AOr =Etan wNhe&


vade nhI& krta mgr isfR> f>reb
inra 0oka (120)
yhI log hE& ijn ka i5kana
jhn\nm hE AOr vh ws se -agne
kI jgh n pa@&ge | (121)

Ak\sr

nhI& ko:

me&

-la:

AOr jo

logo& ke drimyan

ya ;s\lah krana

AC2I bat ka

bD>a

114

svab

so

hm wse de&ge

ALlah kI rj>a

A>nk>rIb

haisl krna

ihdayt

ws ke

j>aihr

il@

ho cukI

jb

ws ke bad

rsUl

mu`>ailf>t kre

w
w

AOr hm wse

jo ws ne

hm hvale

dai`>l kre&ge

;`>\ityar ikya

kr de&ge

i`>laf>

moimno& ka raSta

AOr cle

ik =rIk

be=k

nhI& b~>=ta

5hraya ja@

115

ALlah

phu%cne pl4ne

AOr burI

kI jgh

jgh

jhn\nm


w w
w


ALlah

=rIk

AOr

ka

5hraya

ijs

vh cahe

ijs ko

ws

vh nhI& pukarte

ws ke isva

AOr

ws

b~>=ega

ka

dUr

116

jo

isva

gumrahI

so gumrah huAa


w


ALlah ne ws pr

srk=

117

lant kI

=Etan

mgr

pukarte hE&

AOr

mgr A>Orte&

nhI&



w
w


muk>rRra

ihSsa

tere bNde

se

mE& j>"r lU%ga

AOr ws ne
kha

w w

w
kan

to vh j>r cIre&ge

AOr wNhe& hukm du%ga

AOr wNhe& j>r

AOr wNhe& j>r

wMmIde& idlaW&ga

bhkaW&ga

w
w

pkDe>

bna@

AOr jo

ALlah kI

to vh j>r

bna: hu: sUrte&

bdle&ge

AOr wNhe& hukm du%ga

janvr jma

w w




119

vh wn ko vade krta hE AOr

se

srgoi=yo&

118

AOr mE& wNhe& j>"r bhkaW%ga,

wn kI

mgr

w


w

pukarte prs\it= krte mgr


A>Orto& ko, AOr nhI& pukarte mgr

huKm de

srIh

to vh pD>a

nuk>\san

nuk>\san me&

ALlah ke isva

doSt

=Etan

w w


r
120

isfR> f>reb

mgr

=Etan

AOr wNhe& vade nhI& deta

AOr wNhe& wMmId

vh wn ko

idlata hE

vada deta hE

w
w w

w

121

-agne kI jgh

ws se

AOr vh n pa@&ge

Q@

jhn\nm

ijn ka
i5kana

yhI log

98

Aisa (4)

T@ ba



w w

hm A>nk>rIb wNhe&

bag>at

AOr wNho& ne

AC2e

dai`>l kre&ge

:man la@

A>ml ik@

AOr jo log


w




ALlah ka

hme=a

vada

hme=a

hme=a

ws me&

nhre&

rhe&ge

wn ke nIce

se

bhtI hE&

tuMharI Aaj>URAo& pr

bat me&

122

ALlah

se

AOr

sCca

sCca

kOn



w


ws kI

bura:

sj>a pa@ga

jo krega

AOr

Aaj>RU@&

Ahle iktab

w
w
w w w
AOr jo

krega

ko:

AOr n mddgar

123

Apne

ALlah ke isva

doSt

il@

AOr n pa@ga

w w

to @ese log

b=tR yh

moimn

ya A>Ort

ik vh

mdR

se

AC2e kam

se

w


w

ij>yada

AOr

behtr

kOn

124

itl brabr

AOr

wn pr j>uLm haega

jNnt

dai`>l ho&ge


w
w w
AOr ws ne

dIn

nekokar

pErvI kI

AOr

ALlah

vh

ke il@

Apna mu>%h

se -

zuka idya

dIn

ijs



w
w
AOr ALlah

doSt

125

ke il@ jo

;b/ahIm A

AOr ALlah ne bnaya

@k ka ho kr
rhne vala

;b/ahIm A

w

r

126

Ahata

ik@ hu@

AOr hE

hr

cIj>

j>mIn

ALlah

me&

AOr

AaSmano& me&

jo




w
w

AOr

wn ke

tuMhe& huKm

jo

bare me&

deta hE

ALlah

Aap

A>Orto& ke bare me&

khd&e

AOr vh Aap se huKm


dryaf\>t krte hE&







vh ijNhe&

A>Orte&

ytIm

bare

iktab k>urAan me&

me&

tuMhe&

le lo

ik

AOr nhI& cahte ho

wn ke

jo il`a gya

il@

muk>rRr

k>a;m rho

AOr
yh ik

bCce

se
bare me&

127

99

janne vala

hE

to be=k
ALlah

ko: -la:

Q@

kre&ge ijn ke nIce nhre& bhtI hE&


vh ws me& hme=a hme=a rhe&ge,
ALlah ka vada sCca hE, AOr
kOn hE ALlah se ij>yada sCca
bat me& ? (122)
A>j>ab Ao svab n tuMharI
Aaj>URAo& pr hE AOr n Ahle iktab
kI Aaj>URAo& pr, jo ko: bura:
krega ws kI sj>a pa@ga AOr
Apne il@ nhI& pa@ga ALlah
ke isva ko: doSt AOr n
mddgar | (123)
AOr jo AC2e kam krega, mdR
ho ya A>Ort, b=tR yh ik vh
moimn ho to @ese log jNnt me&
dai`>l ho&ge, AOr wn pr itl
brabr j>uLm n hoga | (124)
AOr iks ka dIn ws se behtr ?
ijs ne Apna mu>%h ALlah ke il@
zuka idya AOr vh nekokar -I
hE, AOr ws ne @k ke ho rhne
vale ;b/ahIm A ke dIn kI
pErvI kI, AOr ALlah ne ;b/ahIm
A ko doSt bnaya | (125)
AOr ALlah ke il@ hE jo
AaSmano& me& hE AOr jo j>mIn
me& hE, AOr ALlah hr cIj> ko
Ahata ik@ hu@ hE | (126)
Aap s se A>Orto& ke bare me&
huKm dyaRF>t krte hE&, Aap s
kh d&e ALlah tuMhe& wn ke bare
jo tuMhe& k>urAan mjId me& sunaya

tum wNhe& nhI& dete

AOr bebs

AOr jo tum kroge

A>nk>rIb wNhe& bag>at me& dai`>l

me& huKm ;jaj>t deta hE, AOr



w
ws ko

wNho& ne AC2e A>ml ik@ hm

sunaya



w
w
ytImo& ke bare me&

AOr jo log :man la@ AOr

jata hE

w

wn ko inkah me&

vLmuhsnat (5)

;n\saf> pr

jata hE ytIm A>Orto& ke bare me&,


ijNhe& tum nhI& dete wn ka muk>rRr
ikya huAa meh\r AOr nhI& cahte
ik wn ko inkah me& le lo, AOr
bebs bCco& ke bare me&, AOr yh
ik tum ytImo& ke bare me& ;n\saf>
pr k>a;m rho, AOr tum jo
-la: kroge to be=k ALlah
ws ko janne vala hE | (127)

Aisa (4)
AOr Agr ko: A>Ort Dre ANde=a
kre Apne `>avNd kI trf> se
ij>yadtI ya berg>btI to wn
dono& pr gunah nhI& ik vh sulh
kr le& Aaps me&, AOr sulh
behtr hE, AOr tbIA>to& me& bu`>\l
haij>r ikya gya hE mOjUd hota
hI hE, AOr Agr tum nekI kro
AOr prhej>garI ;`>\ityar kro
to be=k tum jo ku2 krte ho
ALlah ws se ba`>br hE | (128)
AOr hrigj> n kr skoge Agrce
tum baehtera caho ik A>Orto& ke
drimyan brabrI r`o, ps n
zuk pD>o iblkul @k hI trf>
ik @k ko Aa0 me& l4ktI hu:
Dal r`o, AOr Agr tum ;s\lah
krte rho AOr prhej>garI kro to
be+ak ALlah b~>+ane vala,
meh\rban hE | (129)
AOr Agr dono& imya& bIvI juda
ho ja@& to ALlah hr @k ko
beinyaj> kr dega ApnI k+aa;+a
se, AOr ALlah k+aa;+a vala
ihKmt vala hE | (130)
AOr ALlah ke il@ hE jo
AaSmano& me& AOr jo j>mIn me& hE,
AOr hm ne takId kr dI hE wn
logo& ko ijNhe& iktab dI g: tum
se phle AOr tuMhe& -I ik ALlah
se Drte rho, AOr Agr tum kuf>
kroge to be=k ALlah ke il@ hE
jo AaSmano& me& AOr jo j>mIn me&
hE, AOr ALlah beinyaj> hE, sb
`>Uibya&e vala | (131)
AOr ALlah ke il@ hE jo
AaSmano& me& AOr jo j>mIn
me& hE, AOr kaf>I hE ALlah
karsaj> | (132)
Agr ALlah cahe ik tuMhe&
le ja@ f>na kr de @e logo! AOr
dUsro& ko le Aa@ la bsa@, AOr
ALlah ws pr k>aidr hE | (133)
jo ko: duinya ka svab cahta
hE to ALlah ke pas duinya
AOr Aai`>rt ka svab hE, AOr
ALlah sunne vala, AOr de`ne
vala hE | (134)

U@o0a


z
w

be rg>btI

ya

ij>yadtI

Apne `>avNd se


w
behtr

AOr sulh

sulh

Dre

Agr

ik vh sulh

Aaps me&

AOr

ko: A>Ort

wn dono& pr

kr le&

to nhI& gunah


w

w

w
to be=k

AOr

tum nekI

AOr

ALlah

prhej>garI kro

kro

Agr

AOr haij>r ikya

tbIA>te&

bu`>\l

gya mOjUd hE

w

ik

brabrI r`o

AOr

kr skoge

ba`>br

128

hrigj> n

jo tum krte ho

hE




w

w

ik @k ko

iblkul zuk jana

Dal r`o

baehtera

ps n zuk pD>o

Agrce

cahae

A>Orto& ke drimyan

w
r w
b~>+ane

hE

vala

to be+ak

AOr

;s\lah

AOr

ALlah

prhej>garI kro

krte rho

Agr

jEse l4ktI hu:

w r

AOr hE

ApnI

hr @k

ALlah beinyaj>

dono& juda

AOr

ko

kr dega

ho ja@&

Agr

AaSmano&

me&

se

k+aa;+a se

meh\rban

129

w
w
w
r
AOr

j>mIn me&

jo

AOr ALlah

130

ke il@ jo

ihKmt

k+aa;+a

vala

vala

ALlah


w
w
w w
AOr tuMhe&

tum se phle

se

ijNhe& iktab dI g:

AOr hm ne takId

vh log

kr dI hE

w
w
w
AOr

AaSmano& me&

jo

jo

to be=k

tum kuf>

AOr

ALlah ke il@

kroge

Agr

ik Drte rho ALlah se


r
w

me&

AaSmano&

AOr ALlah
ke il@ jo

131

sb `>Uibyo&
vala

AOr

beinyaj> ALlah

j>mIn me&

hE



w
r


tuMhe& le ja@

Agr vh cahe

karsaj>

132

ALlah

AOr kaf>I

j>mIn me&

AOr
jo

ws pr

AOr hE ALlah

dUsro& ko

AOr

@e logo

le Aa@





to ALlah ke pas

duinya ka svab

cahta hE

jo

133

k>aidr


w
134

de`ne vala

sunne
vala

Q@

AOr hE ALlah

AOr Aai`>rt

duinya

svab

100

T@ ba





gvahI dene vale

k>a;m

;n\saf> pr

ALlah ke il@

jo log :man la@

ho jaAo

rhne vale

@e

:man vale


w
w


ko:

Agr

maldar

cahe ho

AOr k>rabtdar

ma% bap

`>ud tuMhare Wpr

ya

Agrce

i`>laf>



kI ;n\saf> kro

`>aih=

pErvI kro

so - n

wn ka

`E>r

ps

`>ah

ALlah

ya mohtaj

w

ba`>br

135

tum krte ho

jo

hE

to be=k

ya phlUthI

AOr Agr tum

ALlah

kroge

j>ban dbaAoge



w r

jo ws ne

AOr

AOr ws

ALlah

:man

jo log :man la@

naij>l kI

iktab

ka rsUl

pr

laAo

:man valo

@e

w


w r
ALlah

;n\kar

AOr

ka

kre

jo

;s se k>Bl

AOr iktab

jo ws ne naij>l kI

Apne rsUl pr

w
w r


gumrahI

to vh -4k gya

AOr roje> Aai`>rt

AOr ws

AOr ws

AOr ws ke

ke rsUlo&

kI iktabo&

f>ir+to&

w w
ifr

:man

ifr kaif>r hu@

ifr

la@

ifr kaif>r hu@

jo log :man la@

be=k

dUr

136

wz
w
rah

137

AOr n id`a@ga

ik

wNhe&

b~>=de

ALlah

nhI& hE

b7>te rhe kuf> me&



w


pkD>te hE&

jo log

bnate hE&

wn ke

ddRnak A>j>ab

138

ik

il@

munaif>k>

`>u=`>brI

jma

d&e


w w

wn ke pas

Kya 7UNDte hE& ?

isva@

moimnIn

doSt

2oD> kr

kaif>r jma


iktab me&

tum pr

wtar

AOr

cuka

thk>Ik>

139

sarI

ALlah
ke il@

;J>j>t

be=k

;J>J>at



w w
to n bE5o

ws

mj>ak> wD>aya

ws

;n\kar ikya

ALlah kI

ka

jata hE

ka

jata hE

Aayte&

jb tum suno

yh
ik

wn jEse

ws

yk>Inn

sUrt me&

tum

ws ke isva

bat

me&

vh m=g>Ul ho&

yha&

wn ke

tk ik

sa9

w


140

101

tmam

jhn\nm me&

AOr kaif>r

munaif>k>

jma krne

be=k

jma

jma

vala

ALlah

Q@

vLmuhsnat (5)
@e :man valo! ho jaAo ;n\saf>
pr k>a;m rhne vale ALlah ke
il@ gvahI dene vale Agrce `>ud
tuMhare i`>laf> ya ma% bap AOr
k>rabtdaro& ke i`>laf> ho, cahe ko:
maldar ho ya mohtaj bh\r hal
ALlah wn ka sb se b7> kr
`E>r `>ah hE, so tum `>aih=
nf>\s kI pErvI n kro ;n\saf>
krne me&, AOr Agr tum gvahI
me& j>ban dbaAoge ya phlUthI
kroge to be=k ALlah ws se
ba`>br hE jo tum krte ho | (135)
@e :man valo! tum :man laAo
ALlah pr AOr ws ke rsUl s
pr AOr ws iktab pr jo ws
ne Apne rsUl s pr naij>l kI
k>urAan AOr wn iktabo& pr
jo ws se k>Bl naij>l kI&, AOr
jo ;n\kar kre ALlah ka, AOr
ws ke f>ir+to&, ws kI iktabo&,
ws ke rsUlo& AOr roje> Aai`>rt
ka to -4k gya dUr kI gumrahI
me& | (136)
be=k jo log :man la@, ifr
kaif>r hu@, ifr :man la@,
ifr kaif>r hu@, ifr kuf> me&
b7>te rhe, ALlah wNhe& hrigj> n
b~>=ega AOr n wNh&e sI0I rah
id`a@ga | (137)
munaif>ko& ko `>u=`>brI de& ik wn
ke il@ ddRnak A>j>ab hE | (138)
jo log moimno& ko 2oD> kr
kaif>ro& ko doSt bnate hE&, Kya
vh wn ke pas ;J>J>at 7UNDte h&E ?
be=k sarI ;J>j>t ALlah hI ke
il@ hE | (139)
AOr thk>Ik> ALlah iktab
k>urAan me& tum pr yh huKm
wtar cuka hE ik jb tum suno
ik ALlah kI Aayto& ka ;n\kar
ikya jata hE AOr wn ka mj>ak>
wD>aya jata hE to wn ke sa9
n bE5o yha& tk ik vh m=g>Ul
ho& ws ke isva iksI AOr bat
me&, yk>Inn ws sUrt me& tum wn
jEse hoge, be=k ALlah jma
krne vala hE tmam munaif>k>o&
AOr kaif>ro& ko jhn\nm me& @k
jgh | (140)

Aisa (4)
jo log tkte ;n\itj>ar krte
rhte hE& tuMhara, ifr Agr tum
ko ALlah kI trf> se f>th ho
to khte hE& Kya hm tuMhare sa9
n 9e ? AOr Agr kaif>ro& ke il@
ihSsa ho f>th ho to khte
hE& Kya hm tum pr g>ailb nhI&
Aa@ 9e ? AOr hm ne tuMhe& bcaya
9a muslmano& se | so ALlah
ik>yamt ke idn tuMhare drimyan
f>Esla krega, AOr hrigj> n dega
ALlah kaif>ro& ko muslmano pr
rah g>lba | (141)
be=k munaif>k> 0oka dete hE&
ALlah ko, AOr vh wn ko 0oke
ka jvab dega, AOr jb nmaj>>
ko `D>e ho& to suStI se `D>e
ho&, vh id`ate hE& logo& ko AOr
ALlah ko yad nhI& krte mgr
bhut km | (142)
ws ke drimyan A0r me& l4ke
hu@ hE& n ;n kI trf> n wn
kI trf>, AOr ijs ko ALlah
gumrah kre tU hrigj> ws ke il@
n pa@ga ko: rah | (143)
@e :man valo! kaif>ro& ko doSt
n banAo muslmano& ko 2o6>

U@o0a

;l\j>am lo ? (144)
be=k munaif>k doj>`> ke sb
se incle drje me& ho&ge, AOr tU
hrigj> wn ka ko: mddgar n
pa@ga | (145)

f>th

trf> se

tum ko

ifr Agr ho

tuMhe&

tkte rhte hE&

jo log



w


khte hE&

ihSsa

kaif>ro& ke il@

AOr

ho

Agr

tuMhare sa9

Kya hm n 9e ?

tuMhare

f>Esla

so

drimyan

krega

ALlah

moimnIn

AOr hm ne mna ikya

se

Kya hm g>ailb nhI&

tum pr

9a bcaya 9a tuMhe&

Aa@ 9e

rah

141

moimno& pr

kaif>ro& ko

ALlah

AOr hrigj>

ik>yamt ke idn

n dega


w w
AOr

`D>e ho&

wNh&e 0oka dega

jb

AOr vh

0oka dete hE& ALlah ko

be=k munaif>k>

w
w

w

yad krte

AOr

log

nhI&

vh id`ate hE&

`D>e ho& suStI se

trf>

nmaj>

ko






w
AOr

;n kI trf>

ws

A0r me&

drimyan

mgr bhut

142

l4ke hu@

km

ALlah



w


@e

143

ko: rah

ws ke

tU hrigj>

gumrah kre

AOr jo

il@

n pa@ga

ALlah

ijs

wn kI trf>

w


w w

kr, Kya tum cahte ho ik tum


Apne Wpr ALlah ka srIh

ALlah kI

khte hE&

isva@

doSt

kaif>r

n pkD>o

jo log :man la@

jma

n bnaAo

:man vale



w

srIh

144

;l\j>am

tum pr

ALlah

ik tum kro

Kya tum

Apne Wpr

ka

lo

cahte ho

moimnIn

r
w

AOr hrigj>

doj>`>

n pa@ga

se

sb se nIce ka drja

munaif>k>

me&

jma

be=k

ApnI ;s\lah kr lI AOr

w
w

mj>bUtI se ALlah kI rSsI

ALlah

AOr mj>bUtI se

ko

pkD>a

mgr ijn logo& ne tOba kI AOr

ko pkD> ilya AOr Apna dIn


ALlah ke il@ `>ails kr ilya
to @ese log moimno& ke sa9 ho&ge,
AOr ALlah jl\d moimno& ko
bD>a svab dega | (146)
Agr tum =u kroge AOEr :man
laAoge to ALlah tuMhe& A>j>ab de
kr Kya krega ? AOr ALlah
k>d/dan, `>Ub janne vala
hE | (147)

AOr ;s\lah kI

ijNho& ne tOba kI

mgr

145

ko:

wn ke

mddgar

il@

w

w
w
AOr jl\d

moimno& ke sa9

to @ese log

ALlah
ke il@

Apna dIn

AOr `>ails
kr ilya



tuMhare
A>j>ab se

ALlah

Kya krega

bD>a svab

146

moimn
jma

dega ALlah


w
147

`>Ub janne vala

k>d/dan

Q@

ALlah

AOEr
hE

AOr :man laAoge

Agr tum =u kroge

102

T@ ba




j>uLm

jo

huAa ho

ijs

mgr

bat

j>aihr

burI

ALlah psNd nhI& krta

krna


w
ya maf>

ya wse

ko:

Agr tum

kr do

2upaAo

-la:

`uLlm `uLla kro

148

janne

sunne

vala

vala

ALlah

AOr hE


w
;n\kar

be=k

jo leag

krte hE&

149

k>udrt

maf>

vala

krne vala

hE

to

ALlah

bura:

be=k

se

w r
r w
AOr ws ke

ALlah drimyan

rsUl

f>k>R inkale&

ik

AOr cahte hE&

AOr ws

ALlah

ke rsUlo&

ka

w
w
w

w
ik

AOr vh cahte hE&

AOr nhI&

baj> ko

baj> ko

mante

hm mante hE&

AOr khte hE&




w
w

w
kaif>r

As\l

vh

jma

yhI log

@k rah

150

pkD>e&

ws ke drimyan

inkale&



w
w

ALlah

AOr jo log :man la@

pr

ij>Llt

151

A>j>ab

ka

AOr hm ne

kaif>ro& ke il@

tEyar ikya hE

w w r
r
wn ke Ajr

wNhe& dega

A>nk>rIb

yhI log

wn me& se

iksI

AOr f>k>R nhI& krte

AOr ws ke

ke

drimyan

rsUlo& pr

r r


wtar

ik

la@

Aap s se

Ahle iktab

152

sval krte hE&

inhayt

b~>=ne

meh\rban

vala

ALlah AOr hE

ws se

b6>a

so vh sval

mUsa A

AaSman

kr cuke hE&

se

iktab

wn pr

ifr

wn ke j>uLm

ibjlI

ke ba;s

so wNhe& Aa pkD>a

A>lainya

ALlah

hme&

wNho& ne

id`a de

kha




w

so hm ne

wn ke

in=ainya&

drguj>r ikya

ik

pas Aa:&

ws ke bad

AOr hm ne

Wpr

bulNd ikya

153

j>aihr
srIh

g>lba

isj\da

ne kha

krte

drvaj>a

tum dai`>l ho

103

mj>bUt

A>hd

wn se

AOr hm ne
ilya

ws se ws ko

AOr hm ne

wn se A>hd

wn se

kha

lene kI g>j>R se

Q@

Agr tum ko: -la: `uLlm


`uLla kro ya wse 2upaAo ya
maf> kr do ko: bura: to be=k
ALlah maf> krne vala,
k>udrt vala hE | (149)
be=k jo log ;n\kar krte hE&
ALlah ka AOr ws ke rsUlo&
ka AOr cahte hE& ik ALlah AOr
ws ke rsUlo& ke drimyan f>kR>
inkale&, AOr khte hE& ik hm baj>
ko mante hE& AOr baj> ko nhI&
mante, AOr vh cahte hE& ik kuf>
AOr :man ke drimyan inkale&
@k rah | (150)
yhI log As\l kaif>r h&E, AOr
hm ne kaif>ro& ke il@ ij>Llt ka
A>j>ab tEyar kr r`a hE (151)
AOr jo log ALlah AOr ws ke
rsUlo& pr :man la@ AOr wn me&
se iksI ke drimyan f>k>R nhI&
krte yhI vh log hE& A>nk>rIb
wNhe& ALlah wn ke Ajr
dega, AOr ALlah b~>=ne vala,
inhayt meh\rban hE | (152)
Ahle iktab Aap s se sval
krte hE& ik wn pr AaSman
se iktab wtar la@&, so vh
sval kr cuke hE& mUsa A se
ws se -I bD>a, wNho& ne kha
hme& ALlah ko A>lainya `uLlm
`uLla id`ade, so wNhe& ibjlI ne
Aa pkD>a wn ke j>uLm ke ba;s,
if>r wNho& ne b2D>e gO=ala ko
mabUd bna ilya ws ke bad
ws pr -I hm ne wn se drguj>r

wn ke il@

me&

hE | (148)

ik wn ke pas in=ainya& Aag:&,

idya

hF>te ka idn

ALlah sunne vala janne vala

wNho& ne

tUr

w

w

154

mgr ijs pr j>u>Lm huAa ho, AOr

bna ilya


w
w
AOr hm

j>aihr krna psNd nhI& krta

b2D>a

AOr hm ne

mUsa A

ALlah iksI kI burI bat ka

gO=ala


r w
wn ke

la yuihBbuLlah (6)

n ij>yadtI kro

wn
se

ikya, AOr hm ne mUsa A ko


srIh g>lba idya | (153)
AOr hm ne wn ke Wpr bulNd
ikya tUr phaD> wn se A>hd
lene kI g>j>R se, AOr hm ne wn
se kha drvaj>e me& isj\da krte
hu@ dai`>l ho, AOr hm ne wn se
kha hF>te ke idn me& ij>yadtI n
kro, AOr hm ne wn se mj>bUt
A>hd ilya | (154)

Aisa (4)
wn ko sj>a imlI bsbb wn
ke A>hd Ao pEman toD>ne, AOr
wn ke ALlah kI Aayto& ka
;n\kar krne, AOr wn ke nibyo&
ko nahk>> k>t\l krne, AOr wn
ke yh khne ke sbb ik hmare
idl pdeR me& mhfU>j> hE&, bl\ik
ALlah ne wn pr wn ke kuf> ke
sbb mohr kr dI, so :man nhI&
late mgr km | (155)
AOr wn ko sj>a imlI wn ke
kuf> AOr mrym A pr bD>a
buhtan baN0ne ke sbb | (156)
AOr wn ke yh khne ke sbb
ik hm ne k>t\l ikya ALlah ke
rsUl :sa A ;b\ne mrym A
ko, AOr wNho& ne ws ko k>t\l
nhI& ikya AOr wNho& ne ws ko
sUlI nhI& dI bl\ik wn ke il@
wn jEsI sUrt bna dI g: AOr
be=k jo log ws bare me&
;`>\itlaf> krte hE& vh Alb]a
ws bare me& =k m&e hE&, A4kl
kI pErvI ke isva wNhe& ws ka
ko: ;Lm nhI&, AOr ws A
ko wNho& ne yk>Inn k>t\l nhI&
ikya, (157)
bl\ik ALlah ne ws A ko ApnI
trf> w5a ilya, AOr ALlah
g>ailb ihKmt vala hE | (158)
AOr ko: Ahle iktab se n rhega
mgr ws A pr ApnI maEt se
phle j>r :man la@ga, AOr
ik>yamt ke idn vh A wn pr
gvah ho&ge | (159)
so hm ne yhUidyo& pr bhut sI
pak cIj>e>& jo wn ke il@ hlal 9I&
hram kr dI& wn ke j>uLm kI vjh
se AOr wn ke ALlah ke raSte se
bhut rokne kI vjh se, (160)
AOr wn ke sUd lene kI vjh se
hala&ik vh ws se rok id@ g@ 9e
AOr ;s vjh se ik vh `ate 9e
logo& ke mal nahk>>, AOr hm ne
wn me& se kaif>ro& ke il@ ddRnak
A>j>ab tEyar kr r`a hE | (161)
leikn wn me& se jo ;Lm me& pu~>ta

V@!a@k@

AOr wn ka

nibyo& jma

ALlah kI Aayat

k>t\l krna

AOr wn ka

Apna

wn ka

;n\kar krna

A>hd Ao pEman

toD>na

bsbb


wn ke kuf>

mohr kr dI

wn pr

ke sbb

bl\ik

ALlah ne

pdeR me&

hmare idl

AOr wn

jma

ka khna

nahk>>




w

mrym

pr

AOr wn ka

AOr wn ke

khna baN0na

kuf> ke sbb

mgr

km

155

so vh :man nhI& late

r w
;b\ne

rsUl

:sa A

mrym A

hm ne

msIh A

hm

k>t\l ikya

AOr wn

buhtan

bD>a

156

ka khna

w
w w


jo log ;`>\itlaf>

AOr

wn ke

sUrt

AOr

AOr nhI& sUlI dI

AOr nhI& k>t\l

krte hE&

be=k

il@

bna dI g:

bl\ik

ws ko

ikya ws ko

ALlah



pErvI

mgr

ws

ko: ;Lm

nhI& wn ko

ka

ws se

Alb]a =k m&e

ws me&

r w
g>ailb

ALlah

ApnI

AOr hE

ALlah

trf>

ws ko

bl\ik

w5a ilya

157

AOr ws ko

yk>Inn

A4kl

k>t\l nhI& ikya

w



ApnI
mOt

phle

ws

j>r :man

pr

la@ga

mgr

Ahle iktab

AOr

se

ihKmt

158

nhI&

vala

w
w
se

jo yhUdI hu@ yhUdI

so j>uLm

gvah

159

ke sbb

wn pr

hoga

AOr ik>yamt ke idn






ALlah ka raSta

se

AOr wn ke rokne

wn ke

kI vjh se

il@

hlal 9I

pak cIj>e&

hm ne hram

wn pr

kr idya

w w
w

log

mal

AOr wn

jma

ka `ana

ws se

hala&ik vh
rok id@ g@ 9e

AOr wn

sUd

ka lena

bhut

160

leikn

ddRnak

161

A>j>ab

wn me& se

AOr hm ne

kaif>ro& ke il@

tEyar ikya

nahk>

hE&, AOr jo moimn hE& vh ws ko

Aap kI

naij>l

mante hE& jo naij>l ikya gya

trf>

ikya gya

w w
w

Aap s kI trf> AOr jo Aap


s se phle naij>l ikya gya,
AOr nmaj>> k>a;m r`ne vale hE&
AOr Ada krne vale hE& j>kat AOr
ALlah AOr Aai`>rt ke idn pr
:man lane vale hE&, @ese logo& ko
hm j>r bD>a Ajr de&ge& | (162)

jo

AOr Ada

j>kat

krne vale

vh mante
hE&

nmaj>

AOr moimnIn

wn me& se

AOr k>a;m

Aap s

r`ne vale

se phle

;Lm me&

se

pu~>ta jma

naij>l

AOr

ikya gya

jo

w w w

162

bD>a

Ajr

hm j>r
de&ge wNhe&

Q@

yhI log

AOr Aai`>rt ka idn

ALlah

AOr :man

pr

lane vale

104

T@ ba

w
w
w
AOr

ws ke bad

hm ne vih

nU>h A trf>

nibyo&

jEse

-ejI

Aap s

hm ne vih

be=k

kI trf>

-ejI

hm

w w w w
w

AOr yak>Ub A

AOr ;shak> A

AOr ;Sma:l A

;b/ahIm A

AOr hm ne vih

trf>

-ejI

w

w
w
w
w w w
AOr

AOr han A

sulEman A

AOr yUnus A

AOr :sa A

AOr AYyUb A

AOr AOlade yak>Ub

r r z w w



Aap s pr

hm ne wn ka

AOr @ese

Aap se

Ahval sunaya

rsUl jma

j>bUr

163

daWd

AOr hm

ne dI

r




mUsa A

ALlah

AOr klam

Aap pr

hm ne hal

ikya

Aap ko

byan ikya

AOr @ese

nhI&

;s se k>Bl

rsUl

r w

taik n

logo& ke il@

AOr Drane vale

rhe

`u+a`>brI

rsUl

sunane vale

jma

klam krna

164

`Ub




ihKmt

165

g>ailb

vala

AOr hE ALlah

rsUlo& ke bad

huJjt

ALlah

pr

w





AOr f>ir+te

Apne ;Lm

vh naij>l

Aap s

ws ne

ws pr

gvahI

ke sa9

ikya

kI trf>

naij>l ikya

jo

deta hE

ALlah

lEkIn


w

w
wNho& ne
kuf> ikya

vh log jo

gvah

ALlah

AOr kaf>I hE

gvahI dete hE&

w


w



be+ak 167

be+ak

166

dUr

thk>Ik> vh

gumrahI

ALlah ka raSta

gumrahI me& pDe>

AOr wNho&

se

ne roka

w w
w
wNhe&

ihdayt de

AOr n

wNhe&

ik b~>=de ALlah

nhI& hE

AOr j>uLm

wNho& ne

vh log

ikya

kuf> ikya

jo

yh

AOr hE

hme=a

ws me&

rhe&ge

jhn\nm

raSta

mgr

raSta

168

sI0a




hk> ke
sa9

rsUl

tuMhare pas Aaya

log

@e

169

Aasan

ALlah pr

w


w
jo

ALlah

to

ke il@ be=k

tum n

AOr

tuMhare

manoge

Agr

il@

behtr

so :man

tuMhara

laAo

rb

se

w

r

170

105

ihKmt

janne

vala

vala

ALlah

AOr hE

AOr j>mIn

Q@

AaSmano& me&

la yuihBbuLlah (6)
be=k hm ne Aap s kI trf>
vih -ejI hE jEse hm ne vih -ejI
9I nUh A kI trf> AOr ws ke
bad nibyo& kI trf> AOr hm ne
vih -ejI ;b/ahIm A, ;Sma:l
A, ;shak> A, yak>Ub A
AOr AaElade yakU>b A kI trf>
AOr :sa A AYyUb A yUnus A
han A AOr sulEman A
kI trf> vih -ejI AOr hm ne
daWd A ko dI j>bUr | (163)
AOr @ese rsUl -eje hE& ijn ke
Ahval hm ne ws se k>Bl
Aap s se byan ik@ AOr
@ese rsUl -I -eje ijnke Ahval
hm ne Aap s se byan nhI&
ik@, AOr ALlah ne mUsa A se
`>Ub klam ikya (164)
hm ne -eje rsUl `u+a`>brI
sunane vale AOr Drane vale taik
rsUlo& ke bad logo& ko ALlah
pr ko: huJjt n rhe, AOr
ALlah g>ailb, ihKmt vala
hE | (165)
leikn ALlah ws pr gvahI deta
hE jo ws ne Aap s kI trf>
naij>l ikya, vh Apne ;Lm se
naij>l ikya AOr f>ir+te -I
gvahI dete hE&, AOr gvah to
ALlah hI kaf>I hE | (166)
be+ak ijn logo& ne kuf> ikya AOr
ALlah ke raSte se roka, thk>Ik>
vh gumrahI me& dUr ja pDe> | (167)
be+ak ijn loga&e ne kuf> ikya
AOr j>uLm ikya, ALlah wNh&e nhI&
b~>+oga AOr n wNhe& ihdayt dega
sI0e raSte kI, (168)
mgr jhn\nm ka raSta, ws me&
hme=a rhe&ge, AOr yh ALlah pr
Aasan hE | (169)
@e logo! tuMhare pas tuMhare rb
kI trf> se hk> ke sa9 rsUl s
Aagya hE, so :man le AaAo
tuMhare il@ behtr hE, AOr Agr
tum n manoge to be=k jo ku2
AaSmano& me& AOr j>mIn me& hE ALlah
ke il@ hE, AOr ALlah janne
vala, ihKmt vala hE | (170)

@e Ahle iktab! Apne dIn me&


g>u>lU n kro hd se n b7>o AOr
n kho ALlah ke bare me& hk> ke
isva, ;s ke isva nhI& ik msIh
A :sa A ;b\ne mrym ALlah
ke rsUl hE& AOr ws ka kilma,
ijs ko mrym kI trf> Dala
AOr ws kI trf> se AaTma hE&,
so tum ALlah AOr ws ke rsUlo&
pr :man laAo AOr n kho `u>da
tIn hE&, ws se baj> rho, tuMhare
il@ behtr hE, ;s ke isva nhI&
be=k ik ALlah mabUde vaihd
hE AOr ws se pak hE ik ws
kI AOlad ho | jo ku2 AaSmano&
AOr j>mIn me& hE ws ka hE, AOr
ALlah karsaj> kaf>I hE | (171)
msIh A ko hrigj> A>ar =mR
nhI& ik vh ALlah ka bNda ho,
AOr n muk>irRb f>ir+to& ko A>ar
hE AOr jo ko: ws ALlah kI

V@!a@k@


w

pr bare me&

AOr n kho

ALlah

Apne dIn me&

@e Ahle iktab

g>u>lU n kro

r
AOr ws

ALlah

ka kilma

rsUl

;b\ne mrym A

:sa

;s ke

msIh

hk>

isva nhI&

isva@



w r
AOr

AOr ws

ALlah

so :man

ke rsUl

pr

laAo

mrym A

AOr h

ws ko

trf>

Dala

mabUde vaihd

ws se

ALlah

;ske

tuMhare il@

isva nhI&

behtr

baj> rho

tIn

kho


w

w
AOr

AaSmano& me&

jo

jo

ws

ws

AOlad

ka

ho

kI

ik

vh pak hE

r



msIh A

ik

hrigj> A>ar nhI&

karsaj>

171

w


w

A>ar kre

AOr jo

muk>rRb jma

AOr

ALlah

kaf>I hE

AOr ALlah

f>ir+te

j>mIn me&

bNda

ka

ho

to vh A>nk>rIb wNhe& Apne pas

jma krega sb ko | (172)

ifr jo

bNdgI se A>ar AOr tkBbur kre

ifr jo log :man la@ AOr


wNho& ne nek A>ml ik@ vh wNh&e
wn ke Ajr pUre pUre dega AOr
wNh&e ij>yada dega Apne f>J>l se,
AOr ijn logo& ne bNdgI ko
A>ar smza AOr tkBbur ikya
to vh wNh&e A>j>ab dega, ddRnak
A>j>ab | AOr vh Apne il@
ALlah ke isva n pa@&ge ko:

sb

172

Apne pas

to A>nk>rIb wNhe&

AOr tkBbur

ws kI

jma krega

kre

;badt

se

r
w
wn ke Ajr

wNhe& pUra dega

:man la@ AOr wNho& ne

nek

log

A>ml ik@

w
w
w

w
AOr wNho& ne

wNho& ne A>ar

tkBbur ikya

smza

vh log jo

AOr

Apna f>J>l

ifr

AOr wNhe&

se

ij>yada dega



w
w w
ALlah ke

se

isva

ke

Apne il@

AOr vh n pa@&ge

to wNh&e A>j>ab

A>j>ab

ddRnak

dega

doSt AOr n mdd\gar | (173)




w w

@e logo! tuMhare pas tuMhare rb

rO=n dlIl

kI trf> se rO=n dlIl Aa cukI


AOr hm ne tuMharI trf> naij>l
kI hE vaje>h rO=nI | (174)
ps jo log ALlah pr :man la@
AOr wNho& ne ws ko mj>bUtI se
pkD>a, vh wNh&e A>nk>rIb dai`>l
krega ApnI rhmt AOr f>J>l me&,
AOr wNhe& ApnI trf> sI0e raSte
kI ihdayt dega | (175)

Aisa (4)

tuMhare pas Aa cukI

@e log&o!

173

mdd\gar

AOr

doSt

w

r
jo log :man la@

ps

174

vaje>h

rO=nI

tuMharI

AOr hm ne

tuMhara

trf>

naij>l ikya

rb

se


w
r

rhmt me&

vh wNh&e A>nk>rIb
dai`>l krega

ws ko

AOr mj>bUt pkD>a

ALlah pr

w


w

175

sI0a

raSta

Q@

ApnI

AOr wNh&e

trf>

ihdayt dega

AOr f>J>l

ws se

ApnI

106

U@ ba

mr ja@

ko: mdR

Agr

klala

tuMhe& huKm

ke bare me&

btata hE

Aap se huKm

ALlah kh de&

dryaF>t krte hE&



w
w


w
ws ka
vairs hoga

AOr vh

jo ws ne 2oD>a

ins\f>

to ws

tkaR

(1/2)

ke il@

@k bhn

AOr ws

ws kI

kI ho

ko: AOlad

n ho


w

ws

do itha:

to wn

se jo

(2/3)

ke il@

do bhne&

if>r

ho&

ws kI

ko: AOlad

Agr

n ho

Agr

r w


w

ihSsa

brabr

to mdR

AOr ku2

ke il@

A>Orte&

janne

176

cIj>

vala

ku2 mdR

-a: bhn

ho&

ws ne 2oD>a

Agr

tkaR

AOr

hr

AOr

taik -4k n

tuMhare

ALlah

jaAo

il@

ALlah

r( )

`ol kr

5 sUrtul ma;da

kuA>at 16

do A>Ort

byan krta hE

A>hd k>Ol

@hram

jb ik

hlal jane hu@

ALlah

me& ho

tum

i=kar

p7>e ja@&ge suna@

mgr

ja@&ge tuMhe&

jo isva@

mve=I



w
AOr

ALlah kI

hlal n

jo log :man la@

in=ainya&

smzo

:man vale

@e

huKm

jo cahe

krta hE

w
w

w
@htram vala 3r
`>ane kA>ba

k>sd krne vale AOr


Aane vale

gle me& p4\4a

AOr

inyaj>e

AOr

Dale hU@

kA>ba

@hram

AOr

`ol do

jb

AOr `u=nUdI

Apne rb se

f>J>l

vh cahte hE&



w

ms\ijd hram
`>ane kA>ba

se

tum ko

roktI 9I

jo

du=\mnI

k>Om

tuMhare il@

AOr

ba;s ho

w w w ww w

gunah

pr me&

AOr @k dUsre

AOr tK>va

kI mdd n kro

prhej>garI

nekI pr me&

AOr @k dUsre

ik tum ij>yadtI

kI mdd kro

kro

w w
w


2

107

A>j>ab

s~>t

be+ak
ALlah

AOr Dro ALlah se

R@

bhn ko ws ke trke ka
ins\f> imlega, AOr vh ws ka
vairs hoga Agr ws bhn kI
ko: AOlad n ho, ifr Agr
mrne vale kI do bhne& ho& to
wn ke il@ do itha: hE ws
-a: ke trke me& se, AOr Agr
-a: bhn ku2 mdR AOr ku2
A>Orte& ho& to @k mdR ke il@e
do A>Orto& ke brabr ihSsa hE |
ALlah tuMhare il@ `ol kr

AOr ij>yadtI
srk+aI

@e :man valo! Apne A>hd pUre


kro, tuMhare il@ cOpa@ mve=I
hlal ik@ g@ isva@ wn ke jo
ko hlal n jano jbik tum
halte @hram me& ho, be=k
ALlah jo cahe huKm krta
hE | (1)
@e :man valo! =A>a@r ALlah
ALlah kI in=ainya& hlal n
smzo AOr n Adb vale mhIne
j>ulk>A>dh, ju>lihJjh, mohrRm,
rJjb AOr n inyaj>e kA>ba ke
janvr AOr n gle me& k>urbanI

mhIne Adb vale



r

w
w
to i=kar kr lo

ws kI @k bhn ho to ws

tuMhe& suna@ ja@&ge, mgr i=kar

@e

:man vale


w

be=k

ijs kI ko: AaElad n ho AOr

meh\rban, rh\m krne vala hE

jo log :man la@

pUra kro

hE | Agr ko: @esa mdR mr ja@

ALlah ke nam se jo bhut

tuMhare il@

klala ke bare me& huKm btata

janne vala hE | (176)

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

cOpa@

hE&, Aap s kh d&e ALlah tuMhe&

n jaAo AOr ALlah hr cIj> ko

hlal ik@ g@

Aap s se huKm dryaF>t krte

byan krta hE taik tum -4k

Aayat 120

`>an

la yuihBbuLlah (6)

ke p4\4a Dale hu@, AOr n Aane


vale `>ane kA>ba ko jo Apne rb
ka f>J>l AOr `u=nUdI cahte hE& |
AOr jb @hram `oldo caho to
i=kar krlo, AOr ws k>Om
kI du=\mnI jo tum ko roktI 9I
ms\ijde hram `>ane kA>ba se
ws ka ba;s n bne ik tum
ij>yadtI kro | AOr @k dUsre kI
mdd kro nekI AOr prhej>garI
me&, AOr @k dUsre kI mdd n
kro gunah AOr srk+aI me&, AOr
ALlah se Dro, be+ak ALlah ka
A>j>ab s~>t hE | (2)

Alma;da (5)
hram kr idya gya tum pr
mudaRr AOr `>Un AOr suVvr ka
go+t AOr ijs pr pukara gya
ALlah ke isva iksI AOr ka
nam, AOr gla 3o&4ne se mra
huAa AOr co4 `akr mra huAa
AOr igr kr mra huAa AOr sI&g
mara huAa, AOr ijs ko dirNde
ne `aya ho mgr jo tum ne j>>ubh
kr ilya, AOr hram ikya gya
jo Aas9ane prs\it+a gaho& pr
j>ubh ikya gya, AOr yh ik tum
tIro& se pa&Sae Dal kr tk>sIm
kro, yh gunah hE& | Aaj kaif>>r
tuMhare dIn se mayUs ho g@,
so tum wn se n Dro AOr muz
se Dro, Aaj mE& ne tuMhare il@
tuMhara dIn mukMml kr idya
AOr tum pr ApnI nemt pUrI
kr dI, AOr mE& ne tuMhare il@
;s\lam ko dIn kI heisyt se
psNd ikya | ifr jo -Uk me&
lacar ho ja@ leikn ma;l n
ho gunah kI trf> ws ke il@
gu&ja;= hE be=k ALlah b~>=ne
vala meh\rban hE | (3)
Aap s se pU2te hE& wn ke il@
Kya hlal ikya gya hE ? kh de&
tuMhare il@ pak cIje&> hlal kI
g: hE& AOr jo tum i=karI janvr
s0aAo i=kar pr daED>ane ko ik
tum wNhe& is`ate ho ws se jo
ALlah ne tuMhe& is`aya hE, ps
ws me& se `aAo jo vh tuMhare il@
pkD> r`e&, AOr ws pr ALlah
ka nam lo j>ub>h kr lo AOr
ALlah se Dro, be=k ALlah
jl\d ihsab lene vala hE | (4)
Aaj tuMhare il@ pak cIj>e& hlal
kI g:&, AOr Ahle iktab ka
`ana tuMhare il@ hlal hE, AOr
tuMhara `ana wn ke il@ hlal
hE, AOr pak damn moimn A>Orte&
AOr pak damn A>Orte& wn me& se
ijNhe& tum se phle iktab dI g:
hlal h&E, jb tum wNhe& wn ke

V@!a@k@



w w
w
pukara

AOr

gya

jo ijs

AOr suVvr ka go+t

AOr `>Un

hram kr

tum pr

mudaRr

idya gya

w w w w w
AOr

AOr sI&g

AOr igr kr

AOr co4 `akr

AOr gla 3o&4ne

ws

ALlah ke

jo ijs

mara huAa

mra huAa

mra huAa

se mra huAa

pr

isva




w
w

tum tk>sIm

AOr

kro

yh ik

9ano& pr

j>ubh

AOr

tum ne j>>ubh

ikya gya

jo

kr ilya

mgr jo

dirNda

`aya

w
z



tuMhare dIn se

ijn logo ne kuf> ikya

mayUs

kaif>r

ho g@

Aaj

gunah

yh

tIro& se





w

w

AOr pUrI

tuMhara

tuMhare

mE& ne mukMml

kr dI

dIn

il@

kr idya

AOr muz

Aaj

so tum wn se n Dro

se Dro








r

lacar

me&

ifr jo

ho ja@

dIn

;s\lam

tuMhare

AOr mE& ne

ApnI

il@

psNd ikya

nemt

tum pr

Aap s se

meh\rban

pU2te hE&

b~>=ne

to be=k

gunah kI

vala

ALlah

trf>

ma;l ho

-Uk



w

i=karI

se

janvr

tum

AOr

su0aAo

jo

pak cIje&>

tuMhare

hlal

kh

wn ke

hlal

il@

kI g:&

de&

il@

ikya gya

Kya







tuMhare il@

vh pkD>

ws se

ps tum

r`e&

jo

`aAo

ALlah

tuMhe&

ws se

tum wNhe&

i=kar pr

is`aya

jo

is`ate ho

dOD>a@ hu@

w w w



4

be=k

tej> ihsab lene vala

ALlah

ALlah

AOr Dro

ws pr

ALlah

AOr yad

nam

kro lo



w w

iktab id@ g@

hlal

vh log jo

Ahle iktab

AOr `ana

pak cIj>e&

tuMhare

hlal

il@

kI g:&

Aaj

w



w
w

moimn A>Orte&

AOr pak damn

se

AOr pak damn

wn ke

A>Orte&

il@

hlal

AOr tuMhara

tuMhare

`ana

il@


w
r
wn ke meh\r

tum wNhe& dedo

jb

tum se phle

iktab dI g:

vh log

se

jo

ko, n ik mStI inkalne ko AOr

w


w


n corI 2upe Aa+na: krne ko,

mun\ikr

AOr jo :man ka mun\ikr huAa

meh\r de do kE>de inkah me& lane

ws ka A>ml j>aya huAa, AOr vh


Aai`>rt me& nuk>\san w5ane valo&
me& se hE | (5)

huAa

AOr jo

nuk>\san

w5ane vale

2upI Aa+na:

se

AOr n bnane ko

Aai`>rt me&

R@

AOr vh

n ik mStI inkalne ko

ws ka
A>ml

to j>aya huAa

kE>d me& lane ko

:man se

108

U@ ba



to 0olo

nmaj>> ke il@

tum w5o

vh jo :man la@

jb

@e

:man vale

r w
w w
w
w

AOr Apne

Apne sro& ka

paW%

AOr msh kro

kuhinya&

AOr Apne

tk

Apne mu%h

ha9


w w w
tum ho

AOr

to `U>b pak

Agr

ho jaAo

napak

AOr

tum ho

4`>no&

Agr

tk

bEtul`>la se

tum me& se

ko:

Aa@

AOr

sf>r

pr me&

ya

bImar

to tyMmum

im4\4I

kr lo

panI

if>r n paAo

ya tum imlo

A>Orto& se

suhbt kI

w




nhI&

ALlah

ws se

cahta

AOr Apne ha9

Apne mu%h

to msh kro

pak








ik tuMhe& pak kre

cahta hE

AOr leikn

t&gI

ko:

tum pr

ik kre


w


w w w
AOr yad kro

@hsan mano

taik tum

tum pr

ApnI

AOr yh ik

nemt

pUrI kre

w

w

ws se

tum ne baN0a

jo

AOr ws

tum pr

ka A>hd

Apne Wpr

ALlah kI nemt

w w

bat

janne

be=k

vala

ALlah

AOr ALlah se Dro

AOr hm ne mana

hm ne suna

jb tum ne kha



ALlah

`D>e hone

ke il@

vale

jo log :man la@

ho jaAo

@e

:man vale

idlo& kI






w
pr

iksI k>aEm

du=mnI

AOr tuMhe& n w-are

;n\saf> ke sa9

gvah


w
AOr Dro

ij>yada

tk>va ke

k>rIb

vh yh

tum ;n\saf> kro

ik ;n\saf> n kro

w

jo log :man la@

ALlah

vada
ikya

jo tum krte ho

`>Ub

be=k

ba`>br

ALlah

ALlah

w
w
9

109

bD>a

AOr Ajr

b`\>i==

wn ke

AC2e

il@

R@

AOr wNho& ne
A>ml ik@

la yuihBbuLlah (6)
@e :man valo! jb tum nmaj>>
ke il@ w5o to 0o lo Apne mu%h
AOr Apne ha9 kuhinyo& tk AOr
Apne sro& ka msh kro AOr
Apne paW% 0o 4`>nae& tk, AOr
Agr tum napak ho g>uSl kI
hajt hea to `U>b pak ho jaAo
guSl kr lo AOr Agr tum
bImar ho ya sf>r me& ho ya tum
me& se ko: bEtul`>la se Aa@ ya
tum ne A>Orto& se suhbt kI, ifr
n paAo panI to pak im4\4I se
tyMmum kr lo yanI ws se
Apne mu%h AOr ha9o& ka msh
kro, ALlah nhI& cahta ik tum
pr ko: t&gI kre leikn cahta
hE ik tuMhe& pak kre AOr yh ik
ApnI nemt pUrI kre tum pr taik
tum @hsan mano | (6)
AOr Apne Wpr ALlah kI nemt
yad kro AOr ws ka A>hd jo
tum ne ws se baN0a jb tum
ne kha hm ne suna AOr hm ne
mana, AOr ALlah se Dro, be=k
ALlah idlo& kI bat janne vala
hE | (7)
@e :man valo! ALlah ke il@
`D>e hone vale ho jaAo ;n\saf>
kI gvahI dene ko, AOr iksI
k>aEm kI du=\mnI tuMhe& ws pr
n w-are ik ;n\saf> n kro, tum
;n\saf> kro yh tk>va ke ij>>yada
k>rIb hE, AOr ALlah se Dro,
be=k tum jo krte ho ALlah
ws se `Ub ba`>br hE | (8)
jo log :man la@ AOr wNho& ne
AC2e A>ml ik@ ALlah ne vada
ikya ik wn ke il@ b`>\i==
AOr bD>a Ajr hE | (9)

Alma;da (5)
AOr ijn logo& ne kuf> ikya AOr
hmarI Aayto& ko zu4laya yhI
jhn\nm vale hE& | (10)
@e :man valo! Apne Wpr
ALlah kI nemt @hsan yad
kro jb @k igroh ne ;rada
ikya ik vh b7>a@& tuMharI trf>
Apne ha9 dSt draj>I krne ko
to ws ne tum se wn ke ha9
rok id@, AOr ALlah se Dro,
AOr caih@ ik ALlah pr -rosa
kre& :man vale | (11)

V@!a@k@

w w w




jhn\nm vale

10

hm ne wn me& se muk>rRr ik@


barh srdar, AOr ALlah

hmarI

AOr

AOr ijn logo& ne

Aayte&

zu4laya

kuf> ikya

Apne Wpr

ALlah

nemt

jo log :man la@

tum yad kro

@e

:man vale

ps rok

Apne ha9

id@

tuMharI trf>

b7>a@&

jb ;rada

@k igroh

ik

ikya

w w
caih@ -rosa kre&

ALlah

AOr pr

ALlah

AOr Dro

tum se

wn ke ha9

AOr Alb]a ALlah ne


bnI ;s/a:l se A>hd ilya, AOr

yhI

bnI ;s/a:l

A>hd

AOr

ALlah ne ilya

Alb]a

:man vale

11

w
w

be=k mE& tuMhare sa9

ALlah AOr kha

srdar

barh (12)

wn se

AOr hm ne
muk>rRr ik@

tum nmaj>> k>a;m r`oge AOr dete

w w

rhoge j>kat AOr mere rsUlo& pr

AOr :man laAoge

ne kha mE& tuMhare sa9 hU^% Agr

:man laAoge AOr wn kI mdd


kroge AOr ALlah ko k>jeR> hsna
AC2a k>j>R doge, mE& tuMhare
gunah j>r dUr krdU&ga AOr tuMhe&
wn bag>at me& j>r dai`>l
k&ga ijn ke nIce nhre& bhtI
hE&, ifr ws ke bad tum me& se
ijs ne kuf> ikya be=k vh sI0e
raSte se gumrah huAa | (12)
so wn ke A>hd toD>ne pr hm
ne wn pr lant kI AOr wn
ke idlo& ko s~>t kr idya, vh
klam ko ws ke mvak>e se fer
dete hE& bdl dete hE& AOr vh
-Ul g@ f>ramo= kr bE5e ws
ka bD>a ihSsa ijs kI wNhe&
nsIht kI g: 9I, AOr Aap s
wn me& se 9oD>o& ke isva hme=a
wnkI i`>yant pr `>br pate
rhte hE&, so wn ko maf> krde&
AOr drguj>r kre&, be=k ALlah
@hsan krne valo& ko doSt
r`ta hE | (13)

j>kat

AOr dete rhoge

k>a;m

nmaj>

Agr

r`oge


w rw

hsna

k>jR>

ALlah

AOr k>jR> doge

AOr wn kI mdd kroge

mere rsUlo& pr

bhtI hE&

AOr j>r dai`>l

bag>at

tuMhare gunah

kr dU%ga tuMhe&

mE& j>r dUr

tum se

krdU%ga

tum me& se

ws ke bad

ifr jo

kuf> ikya

nhre&

ijs

wn ke nIce

se





wn ka A>hd

wnka

so bsbb

toD>na

pr

12

raSta

sI0a

be=k gumrah huAa

se

klam

vh fer dete hE&

s~>t

wn ke idl

AOr hm ne

hm ne wn pr

jma

kr idya

lant kI

w w
w

AOr hme=a

wNhe& ijs kI nsIht


kI g:

ws se jo

@k bD>a

AOr vh

ihSsa

-Ul g@

ws ke mvak>e





wn se

9oDe>

isva@

wn se

i`>yant

pr

Aap `>br pate


rhte hE&



w



13

@hsan krne vale

doSt

be=k

r`ta hE

ALlah

R@

AOr drguj>r kr

wn ko

so maf> kr

110

U@ ba


w

wn ka A>hd

hm ne ilya

nsara

hm

ijn logo ne kha

AOr se

w

wn ke

to hm ne lga dI

drimyan

ijs kI nsIht kI g: 9I

ws se jo

@k bD>a

ifr vh

ihSsa

-Ul g@


w w

w
AOr jl\d

roje> ik>yamt

tk

AOr bug>j>

A>davt


@e Ahle iktab

krte 9e

14

jo vh

ALlah

wNhe& jta dega

r


bhut sI bate& jo

vh j>aihr

tuMhare il@

hmare rsUl

krte hE&

yk>Inn tuMhare pas Aag@



w

AOr vh drguj>r

bhut wmUr se

iktab se

krta hE

2upate

tum 9e

rO=n

15

AOr iktab

nUr

ALlah se

thk>Ik> tuMhare pas Aagya

r



slamtI

rahe&

ws kI rj>a

jo tabe huAa

ALlah ws se

ihdayt deta hE

w


Apne huKm se

nUr kI trf>

AN0ere

se

AOr vh wNhe& inkalta hE


w




thk>Ik> kaif>r ho g@

sI0a

16

raSta

trf>

be=k

vhI msIh A

deta hE

Agr vh

hlak kr de

cahe ik

ku2 -I

ALlah ke Aage

bs clta hE

kh

to iks

dIij@

w w


r
sb

j>mIn

me&

vh pEda

wn dono& ke

krta hE

drimyan

AOr jo

AOr ws
kI ma%

;b\ne mrym

msIh A

w
w

w r
AOr jo

AOr j>mIn

AaSmano&

AOr ALlah ke il@


sLtnt

17

111

k>aidr

hr =E

pr

AOr

ALlah

R@

hm nsara hE&, hm ne wn ka
A>hd ilya, ifr vh ws ka
bD>a ihSsa -Ul g@ ijs kI
wNhe& nsIht kI g: 9I to hm
ne wn ke drimyan lga idya
Dal idya roj>e ik>yamt tk
A>davt AOr bug>j>, AOr ALlah
jl\d wNhe& jta dega jo vh krte
9e | (14)
@e Ahle iktab! yk>Inn tuMhare
pas hmare rsUl muhMmd s
Aag@, vh tuMhare il@ tum pr
bhut sI bate& j>aihr krte hE& jo
tum iktab me& se 2upate 9e AOr
vh bhut wmUr se drguj>r krte
hE&, thk>Ik> tuMhare pas Aagya
ALlah kI trf> se nUr AOr
rO=n iktab | (15)
ws se ALlah slamtI kI raho&
kI wse ihdayt deta hE jo ws kI
rj>a ke tabe huAa AOr vh wNh&e
inkalta hE AN0ero& se nUr kI
trf> Apne huKm se AOr wNh&e sI0e
raSte kI ihdayt deta hE | (16)
thk>Ik> kaif>r ho g@ vh ijn
logo& ne kha ALlah vhI msIh
A ;b\ne mrym A hE | kh

ijn logo ne kha

ALlah

AOr wn logo& se ijNho& ne kha

AOr wNh&e ihdayt




;b\ne mrym

la yuihBbuLlah (6)

jo vh cahta hE

dIij@ to iks ka bs clta hE


ALlah ke Aage ku2 -I | Agr vh
cahe ik msIh A ;b\ne mrym
A ko AOr ws kI ma% ko
hlak kr de AOr jo j>mIn m&e hE
sb ko | AOr ALlah ke il@ hE
sLtnt AaSmano& kI AOr j>mIn
kI AOr jo ku2 wn ke drimyan
hE, vh pEda krta hE jo vh
cahta hE, AOr ALlah hr =E pr
k>aidr hE | (17)

Alma;da (5)
AOr yhUd Ao nsara ne kha hm
ALlah ke be4e AOr ws ke Pyare
hE&, kh dIij@ ifr vh tuMhare
gunaha&e pr tuMhe& sj>a Kyo& deta hE ?
nhI& bl\ik tum -I @k b=r ho
ws kI m`>lUk> me& se, vh ijs kae
cahta hE b~>= deta hE AOr ijs
ko cahta hE A>j>ab deta hE | AOr
ALlah ke il@ hE sLtnt AaSmano&
kI AOr j>mIn kI AOr jo ku2 wn
ke drimyan hE, AOr wsI kI trf>
laE4 kr jana hE| (18)
@e Ahle iktab! tuMhare pas
hmare rsUl muhMmd s Aa g@
vh nibyo& ka islisla 4U4
jane ke bad tum pr `ol kr
byan krte hE& ik khI& tum yh
kho hmare pas ko: `>u=`>brI
sunane vala nhI& Aaya AOr n
Drane vala, thk>Ik> tuMhare pas
muhMmd s `>u=`>brI sunane
vale AOr Drane vale Aag@, AOr
ALlah hr =E pr k>aidr hE | (19)
AOr jb mUsa A ne ApnI k>aEm
ko kha @e merI k>aEm! Apne
Wpr ALlah kI nemt yad kro
jb ws ne tum me& nbI bna@ AOr
tuMhe& bad=ah bnaya AOr tuMhe&
idya jo jhano& me& iksI ko nhI&
idya | (20)
@e merI k>aEm! Aj>eR muk>s me&
dai`>l ho jo ALlah ne tuMhare
il@ il` dI hE AOr ApnI pI5
ferte hu@ n laE4o vrna tum
nuk>\san me& ja pD>oge | (21)
wNho& ne kha @e mUsa A! be=k
ws me& @k j>brdSt k>aEm hE,
AOr hm vha& hrigj> dai`>l n
ho&ge yha& tk ik vh ws me& se
inkl ja@&, ifr Agr vh ws

V@!a@k@

w
w
w
ifr

kh

AOr ws

Kyo&

dIij@

ke Pyare

ALlah

be4e

hm

yhUd

AOr nsara

AOr kha




vh

ijs

vh b~>=

ws ne pEda

wn me&

cahta hE

ko

deta hE

ikya m`>lUk>

se

AaSmano&

sLtnt

b=r

tum

bl\ik

tuMhare

tuMhe& A>j>ab

gunaha&e pr

deta hE

w
w
w



w r

AOr

AOr j>mIn

jo

AaEr ALlah



r

hmare

thk>Ik> tuMhare

rsUl

pas Aa@

AOr A>j>ab

ijs ko vh cahta hE

ke il@

deta hE

@e Ahle iktab

18

lO4 kr

AOr wsI

wn dono& ke

jana hE

kI trf>

drimyan





`>u=`>brI

hmare pas

ko:

dene vala

tum kho

nhI& Aaya

ik

rsUl

se

islisla

pr

tuMhare

vh `ol kr

khI&

jma

ke

4U4 jana

bad

il@

byan krte hE&

w w
w



hr =E

pr

AOr

AOr Drane

`>u=`>brI

thk>Ik> tuMhare

Drane

AOr

ALlah

vale

sunane vale

pas Aag@

vala


w w

ALlah kI nemt

tum yad

@e merI

ApnI

kro

k>aEm

k>aEm ko

mUsa

AOr

kha

k>aidr

19

jb

w


w

AOr tuMhe& idya

bad=ah

AOr tuMhe&

nbI

bnaya

jma

ws ne

tum me&

jb

bnaya

Apne Wpr




dai`>l

@e merI k>aEm

ho jaAo

jhano& me&

20

iksI ko

se

idya

jo nhI&

r
w w
ApnI pI5

pr

lO4o

AOr

tuMhare

ALlah ne

il@

il` dI

Aj>eR muk>s

jo

ws pak sr j>mIn


r
j>brdSt

@k k>aEm

be=k ws me&

@e mUsa A

wNho& ne

vrna tum

nuk>\san me&

21

kha

ja pD>oge



w

ws se

ifr

vh inkle

Agr

ws se

vh inkl ja@&

yha& tk

hrigj> dai`>l

AOr hm

ik

n ho&ge

be=k

dai`>l ho&ge | (22)

Drne valo& me& se do Aadimyo& ne

;n\A>am ikya 9a

me& se inkle to hm j>r ws me&

kha, wn dono& pr ALlah ne


;n\A>am ikya 9a ik tum wn pr
drvaje> se hmla kr ke dai`>l
ho jaAo, jb tum ws me& dai`>l
hoge to tum hI g>ailb hoge, AOr
ALlah pr -rosa r`o Agr tum
:man vale ho | (23)

ALlah ne

Drne vale

wn logo& se jo

do AadmI

kha

22

dai`>l ho&ge

to hm
j>r




to tum

tum dai`>l hoge


ws me&

ps jb

drvaj>a

tum dai`>l ho wn pr
hmla kr do

wn dono pr

w
23

:man vale

Agr tum ho

R@

-rosa r`o

AOr ALlah pr

g>ailb AaAoge

112

U@ ba




so ja

ws me&

jb tk vh hE&

k-I -I

hrigj> vha& dai`>l

be=k

n ho&ge

hm

wNho& ne

@e mUsa

kha

r


r w

@e mere mUsa A

mE&

rb

be=k

bE5e hE&

24

ne kha

yhI&

hm

tum dono&

AOr tera

lD>o

rb

tU


w w
k>aEm

AOr

hmare

ps juda:

AOr Apna

drimyan

drimyan

kr de

-a:

;~i>tyar nhI&

ApnI jan ke isva

r`ta


r
sal

calIs

hram

wn pr

ws ne

ps yh

krdI g:

naf>rman

25

kha

naf>rman

26

k>aEm

tU Af>sos

pr

j>mIn me&

n kr

-4kte ifre&ge

w


to ku>bUl

ku2

jb dono& ne

Ahval@

kr lI g:

inyaj>

pe= kI

vak>A>I

`>br

Aadm ke do be4e

wNhe&

AOr suna

w


ws ne

mE& tuze j>r

ws ne

kha

mar DalU&ga

kha

AOr n ku>bUl

dUsre se

wn me& se @k

kI g:

se

Apna

merI

Alb]a Agr tU

ha9

trf>

b7>a@ga

prhej>gar

27

ALlah

se

jma

ku>bUl

be=k

krta hE

isfR>

Drta h>>U%

ik tuze

be=k mE&

terI trf>>

k>t\l k"%

Apna ha9

b7>ane vala

ik muze

mE& nhI&

k>t\l kre

r r

ik tU haisl kre

mere gunah

cahta hU%

be=k mE&

prvridgar sare jhan ka

28

ALlah



w
w


j>ailm

29

sj>a

jma

AOr yh

jhn\nm vale

se

ifr tU

AOr Apne

ho ja@

gunah




30

nuk>\san

se

w5ane vale

to vh

so ws ne ws ko

Apna

ho gya

k>t\l kr idya

-a:

k>t\l

ws ka

ws

ifr raj>I

nf\>s

ko

ikya


r


r

vh 2upa@

taik wse

kEse

id`a@

j>mIn me&

kuredta 9a

@k kVva

ALlah

ifr -eja

;s
yh

jEsa

ik mE& ho jaW%

muz se n

ha@ Af>sos

ws ne

ho ska

muz pr

kha

Apna -a:

la=



rw


31

113

naidm hone vale

se

ps vh ho gya

Apna -a:

la=

R@

ifr
2upaW%

kVva

la yuihBbuLlah (6)
wNho& ne kha @e mUsa A! jb
tk vh ws me& hE& hm vha& k-I
-I hrigj> dai`>l n hoge&, so tU
ja AOr tera rb, tum dono& lD>o,
hm to yhI& bE5e hE& | (24)
mUsa A ne kha @e mere rb!
be=k mE& ;`>\ityar nhI& r`ta
isva@ ApnI jan ke AOr Apne
-a: ke, ps hmare AOr hmarI
naf>rman k>aEm ke drimyan juda:
Dal de f>Esla kr de | (25)
ALlah ne kha ps yh srj>mIn
hram kr dI g: wn pr calIs
sal, vh j>mIn me& -4kte
ifrege&, tU naf>rman k>aE&m pr
Af>sos n kr | (26)
wNhe& Aadm A ke do be4a&e ka hale
vak>A>I sunaAo, jb dono& ne ku2
inyaj> pe= kI to wn me& se @k
kI ku>bUl kr lI g: AOr dUsre se
ku>bUl n kI g:, ws ne -a: ko
kha mE& tuze j>r mar DalU%ga,
ws ne kha ALlah isfR> ku>bUl
krta hE prhej>garo& se| (27)
Alb]a Agr tU merI trf> Apna
ha9 muze k>t\l krne ke il@
b7>a@ga, mE& ifr -I Apna ha9
terI trf>> b7>ane vala nhI& ik
tuze k>t\l k%, be=k mE& sare
jhan ke prvridgar ALlah se
Drta hU% | (28)
be=k m&E& cahta hU% ik tU haisl
kre ij>Mmedar ho ja@ mere gunah
ka AOr Apne gunah ka, ifr tU
jhn\nm valo& me& se hoja@ AOr
j>ailmo& kI yhI sj>a hE | (29)
ifr ws ko ws ke nf\>s ne
Apne -a: ke k>t\l pr Aamada
kr ilya, ws ne ws ko k>t\l
kr idya to nuk>\san w5ane valo&
me& se ho gya | (30)
ifr ALlah ne -eja @k kVva
j>mIn kuredta taik vh wse
id`a@ ik vh Apne -a: kI la=
kEse 2upa@ | ws ne kha ha@
Af>sos! muz se ;tna n ho ska
ik ws kVve jEsa ho jaW% ik
Apne -a: kI la= ko 2upaW%,
ps vh naidm p=ema& hone valo&
me& se hogya | (31)

@k jan ko iksI jan ke bdle


ke bg>Er ya muLk me& f>sad krne
ke bg>Er k>t\l ikya to goya ws
ne k>t\l ikya tmam logo& ko,
AOr ijs ne iksI @k ko ij>Nda
r`a bcaya to goya ws ne
tmam logo& ko ij>Nda r`a
bca ilya, AOr wn ke pas
Aa cuke hmare rsUl rO=n dla;l
ke sa9, ifr ws ke bad wn me&
se Ak\sr j>mIn me& hd se
b7> jane vale hE& | (32)
yhI sj>a hE wn kI jo log
ALlah AOr ws ke rsUl se j&g
krte hE& AOr sA>: krte hE& muLk
me& f>sad bpaR krne kI ik vh
k>t\l ik@ ja@& ya sUlI id@ ja@&
ya wn ke ha9 AOr paW%
ka4e ja@& mu`>ailf> jainb se
@k trf> ka ha9 dUsrI trf>
ka paW%, ya muLk bdr kr id@
ja@&, yh wn ke il@ duinya
me& sva: hE AOr wn ke il@
Aai`>rt me& bD>a A>j>ab hE | (33)
mgr vh log ijNho& ne ws se
phle taEba kr lI ik tum k>abU
paAo wn pr, to jan lo ik
ALlah b~>=ne vala meh\rban
hE | (34)

ik

bnI ;s/a:l

jo ijs

hm ne

pr

ws

il` idya

vjh

se

ws ne

to goya

k>t\l ikya

j>mIn

ya f>sad

muLk me&

krna

ko:

iksI jan ke bg>Er

ko: k>t\l kre

jan

w



tmam

ws ne

log

to goya

ij>Nda r`a

ws ko

AOr

ij>Nda r`a

jo ijs

tmam

log

w

r
wn me& se

Ak\sr

be=k

ifr

rO=n dla;l

hmare

ke sa9

rsUl

AOr wn ke pas Aa cuke


r r

jo log

j&g krte hE&

sj>a

yhI

hd se

32

j>mIn muLk me&

b7>ne vale

ws ke bad


w r
r

ik vh k>t\l

f>sad

ik@ ja@&

krne

jmIn muLk me&

AOr koi==

AOr ws ka

krte hE&

rsUl s

ALlah

r w


@k dUsre ke

se

mu`>ailf> se

AOr wn ke paW%

wn ke ha9

ka4e ja@&

vh sUlI

ya

ya

id@ ja@&


r


duinya me&

wn ke

sva:

yh

il@

ya muLk bdr

muLk se

kr id@ ja@&



w


vh log ijNho& ne tOba
kr lI

mgr

bD>a

33

AOr wn ke

Aai`>rt me&

A>j>ab

il@

w
b~>=ne
vala

ALlah

ik

to jan lo

tum k>abU

wn pr

ik

paAo

ws se phle

w r

@e :man valo! Dro ALlah se


AOr ws kI trf> ws ka ku>bR
tla= kro AOr ws ke raSte

AOr tla= kro

ijn logo& ne kuf> kya jo ku2


j>mIn me& hE Agr sb ka sb AOr
ws ke sa9 AOr ;tna hI wn ke
pas ho ik vh ws ko ik>yamt
ke idn A>j>ab ke if>dye bdla me&
de& to vh wn se k>ubUl n ikya
ja@ga, AOr wn ke il@ A>j>ab hE
ddRnak | (36)

ALlah

Dro

jo log :man la@

@e

34

meh\rban

w
w

me& ijhad kro taik tum f>lah


paAo | (35)

pr il` idya ik ijs ne iksI

ws vjh se hm ne bnI ;s/a:l

V@!a@k@

Alma;da (5)

taik tum

ws ka raSta

me&

AOr ijhad kro

k>ubR

ws kI trf>

w
jo

wn ke

yh

il@

ik

ijn logo& ne kuf> ikya

Agr

be=k

kaif>r

35

f>lah paAo

w

w r


A>j>ab

se

ws ke

ik if>dya

ws ke

sa9

bdle me& de&

sa9

AOr ;tna

sb ka sb

j>mIn me&

36

ddRnak

A>j>ab

AOr wn
ke il@

R@

wn se

k>ubUl ikya
ja@ga

ik>yamt ka idn

114

U@ ba

w
w


inklne vale

hala&ik nhI& vh

Aag

se

vh inkl ja@&

ik

vh cahe&ge

w

rw rw
ka4 do

AOr cor A>Ort

AOr cor mdR

hme=a

37

AOr wn

A>j>ab

rhne vala

ws se

ke il@

AOr

g>ailb

ALlah

ALlah

se

ws kI jo wNho&

;b\rt

sj>a

ne ikya

wn dono& ke ha9


w



to be=k

AOr ;s\lah

Apna

ALlah

kI

j>uLm

bad

ps jo ijs

se

ihKmt vala

38

tOba kI

r

wsI
kI

ALlah ik

Kya tU nhI& janta

meh\rban

39

b~>=ne

be=k

ws kI tOba k>ubUl

vala

ALlah

krta hE

r
w




w
AOr b~>=de

ijse cahe

A>j>ab de

AOr j>mIn

AaSmano&

sLtnt




@e

rsUl s

k>aidr

40

hr =E

pr

AOr

ijs ko cahe

ALLaah

r



wNho& ne

jo log

kha

se

kuf>

-ag dO6>

me&

jo log

krte hE&

AOr se

wn ke idl

AOr moimn nhI&

vh Aap s

k>Om ke

dUsrI

ws ka i5kana

bad

klam

yh tuMhe& n

AOr

ws ko ku>bUl

idya ja@

Agr

kr lo

ku2

ALlah

se

tU hrigj> n

gumrah

il@

Aa skega

krna

il@

wn ke idl

pak kre

ik ALlah

nhI& caha

41

115

bD>a

A>j>ab

Aai`>rt

me&

ke il@

R@

g>ailb, ihKmt vala hE | (38)


ps ijs ne tOba kI Apne j>uLm
ke bad AOr ;s\lah kr lI to
be=k ALlah ws kI taEba k>ubUl
krta hE, be=k ALlah b~>=ne
vala meh\rban hE | (39)
Kya tU nhI& janta ik ALlah hI
kI hE sLtnt AaSmano& kI AOr
j>mIn kI ? vh ijse cahe A>j>ab
de AOr ijs ko cahe b~>=de, AOr
ALLaah hr =E pr k>aidr hE | (40)

-ag dO6> krte hE&, vh log jo

la@ hala&ik wn ke idl moimn

jasUsI krte hE&

Agr tuMhe& idya ja@

ALlah cahe

vh log jo

sva:

ALlah kI trf> se, AOr ALlah

Apne mu%h se khte hE hm :man

AOr
jo ijs

yhI log


w



AOr wn

kI jo wNho& ne ikya, ;b\rt hE

la@

w



wn ke

ke ha9 ka4 do yh sj>a hE ws

hm :man

w

ws ke

cor mdR AOr cor A>Ort dono&

jma

vh fer dete hE&

yh

hE | (37)

log g>mgIn n kre& jo kuf> me&



w

w w
w
to ws se bco

hme=a rhne vala da;mI A>j>ab

@e rsUl s! Aap s ko vh

khte hE&

vale nhI&, AOr wn ke il@

Apne mu%h se

zU4 ke il@

vh jasUs hE&

il@

ja@& hala&ik vh ws se inklne

n kre&


tk nhI& Aa@

vh cahe&ge ik vh Aag se inkl

Aap ko g>mgIn

w w w
vh log jo yhUdI hu@

la yuihBbuLlah (6)

duinya me&

nhI&, vh jo yhUdI hu@ vh zU4 ke


il@ jasUsI krte h&E, vh jasUs
hE& @k dUsrI jmaA>t ke jo Aap
s tk nhI& Aa@, klam ko
fer dete bdl Dalte hE& ws
ke i5kane ke bad i5kana 2oD>
kr, khte hE& Agr tuMhe& yh idya
ja@ to ws ko k>ubUl kr lo
AOr Agr tuMhe& n idya ja@ to
ws se bco, AOr ijs ko ALlah
gumrah krna cahe to ws ke
il@ tU ALlah ke ha% ku2 n kr
skega, yhI log hE& ijNhe& ALlah
ne nhI& caha ik wn ke idl pak
kre, wn ke il@ duinya me& sva:
hE AOr wn ke il@ Aai`>rt me&
bD>a A>j>ab hE | (41)

Alma;da (5)
zU4 ke il@ jasUsI krne vale,
hram `ane vale, ps Agr vh
Aap s ke pas Aa@& to Aap s
wn ke drimyan f>Esla kr de&
ya wn se mu%h fer le&, AOr Agr
Aap s wn se mu%h fer l&e to
hrigj> Aap s ka ku2 n
ibgaD> ske&ge, AOr Agr Aap s

V@!a@k@



to f>Esla

Aap s ke

kr de& Aap s

pas Aa@&

ps Agr

bDe> `ane

hram

jasUsI

zU4 ke il@

vale

krne vale


Aap s ka

to

ibgaD> ske&ge

hrigj> n

wn se

Aap s

AOr

mu%h fer l&e

Agr

wn se

mu%h fer le&

wn ke

ya

drimyan

doSt

be=k

r`ta hE

ALlah

ALlah doSt r`ta hE ;n\saf>




w

r

krne valo& ko | (42)

ws me&

tOrat

f>Esla kre& to wn ke drimyan


;n\saf> se f>Esla kr&e, be=k

AOr vh Aap s ko kEse


mun\isf> bnate hE& jbik wn ke
pas tOrat hE ijs me& ALlah ka
huKm hE, ifr ws ke bad vh
ifr jate hE&, AOr vh manne vale
nhI& | (43)
be=k hm ne naij>l kI tOrat |
ws me& ihdayt AOr nUr hE, ws ke
j>rIA>a hmare nbI jo f>rma&brdar
9e huKm dete 9e yhUd ko, AOr
dvRe= AOr wlma -I ;s il@
ik vh ALlah kI iktab ke
inghban muk>rRr ik@ g@ 9e AOr
ws pr ingran 9e, ps tum logo&
se n Dro AOr muz hI se Dro
AOr n haisl kro merI Aayto&
ke bdle 9oD>I k>Imt, AOr jo
ws ke mutaibk> fEsla n kre jo
ALlah ne naij>l ikya hE so yhI
log kaif>r hE& | (44)
AOr hm ne ws iktab me& wn
pr f>jR> kr idya ik jan ke
bdle jan, Aa%` ke bdle Aa%`,
AOr nak ke bdle nak, AOr
kan ke bdle kan, AOr da%t
ke bdle da%t hE, AOr j>~>mo& ka
ik>sas bdla hE, ifr ijs ne
ws ik>sas ko maf>
kr idya to vh ws ke il@
kf>\f>ara hE, AOr jo ws ke
mutaibk> fE>sla nhI& krte jo
ALlah ne naij>l ikya to yhI
log j>ailm hE& | (45)

wn ke

;n\saf> se

to fE>sla kre&

drimyan

jbik wn

vh Aap s ko

ke pas

mun\isf> bna@&ge

Aap fE>sla

AOr

kr&e

Agr

AOr kEse

ku2

;n\saf> krne vale

42


w w

vh log

AOr nhI&

ws

bad

ifr jate hE&

ifr

ALlah ka huKm


r
w

AOr nUr

ws me&

ihdayt

tOrat

hm ne

be=k

naij>l kI

hm

manne vale

43


w
wn logo& ke il@ jo yhUdI hu@

jo f>rma&brdar 9e

yhUd ko

ws ke

nbI jma

huKm dete 9e

j>rIA>a

w w



ALlah kI iktab

se kI

vh inghban

;s il@

ik@ g@

ik

AOr wlma

ALlah vale dvRe=






w


AOr Dro muz se

log

ingran

ps n Dro

ws pr

muhaif>j>

AOr 9e

w
w
w

ws ke

fE>sla n kre

mutaibk> jae

AOr jo

9oD>I

k>Imt

merI Aayto&

AOr n `>rIdo

ke bdle

n haisl kro


w
w
AOr hm ne il`a

wn pr

44

f>jR> ikya

kaif>r jma

vh

so yhI log

ALlah ne naij>l
ikya

w w


AOr nak

Aa%` ke bdle

AOr Aa%`

jan ke bdle

jan

ik

ws me&

AOr j>~>mo&

da%t ke bdle

AOr da%t

kan ke bdle

AOr kan

nak ke bdle




w r
AOr jo

ws ke
il@

kF>f>ara

to vh

ws

maf>

ifr jo

ko

kr idya

ijs

bdla


w

45

j>ailm jma

to yhI

vh

log

R@

ALlah

naij>l

ws ke

ikya

mutaibk> jo

fE>sla nhI& krta

116

U@ ba



r w

ws

ts\dIk>

kI jo

krne vala

;b\ne mrym

wn ke

:sa A

AOr hm ne

pr

in=ane k>dm

pI2e -eja

w r


w
AOr nUr

ihdayt

ws me&

AOr hm ne

;&jIl

tOrat

wse dI

se

ws se phle


w
w r

w

AOr

AOr nsIht

tOrat

ihdayt

se

ws se phle

ws

AOr ts\dIk>

kI jo

krne valI

ws me& ALlah

jo

naij>l

ws ke

ikya

sa9 jo

AOr fE>sla

;&jIl vale

prhej>garo&

46

kre&

ke il@


w
w
AOr hm ne

f>aisk>

to yhI

naij>l

ws ke

ikya

mutaibk> jo

AOr hm ne :sa A ;b\ne mrym


A ko wn ke in=ane k>dm pr
-eja, ws kI ts\dIk> krne vala
jo ws :sa A se phle tOrat
se 9I, AOr hm ne wse ;&jIl dI,
ws me& ihdayt AOr nUr hE AOr
ws kI ts\dIk> krne valI jo
ws se phle tOrat se 9I AOr
prhej>garo& ke il@ ihdayt Ao
nsIht 9I | (46)

w


w
AOr

la yuihBbuLlah (6)

AOr ;&jIl vale ws ke sa9


fE>sla kre& jo ALlah ne ws me&
naij>l ikya, AOr jo ws ke
mutaibk> fE>sla nhI& krte jo
ALlah ne naij>l ikya hE to yhI
log f>aisk> naf>rman hE& | (47)

f>Esla nhI& krta

AOr hm ne Aap s kI trf>

iktab sCca: ke sa9 naij>l

47

naij>l kI

iktab

vh

naf>rman

se

ALlah

log

ws se phle

ws

ts\dIk>

sCca: ke

kI jo

krne valI

sa9

Aap kI

iktab

trf>


w
w

AOr n pErvI kre& ALlah

naij>l

ws se

wn ke

ikya

jo

drimyan

so fE>sla kre&

AOr inghban

ws pr

Ao muhaif>j>





dStUr

tum me& se

hm ne muk>rRr

hr @k

ikya hE

ke il@

hk>

tuMhare pas

se

wn kI

ws se

Aagya

`>aih=at


w
w
w


taik tuMh&e

AOr

Aaj>ma@

leikn

vaihda @k

to tuMhe&

wMmt

AOr

ALlah cahta

kr deta

AOr raSta

Agr






vh tuMhe&

tuMhe&

sb ko

btladega

lO4na

ALlah trf>

neikya&

ps sbk>t

ws ne

kro

tuMhe& idya

jo

me&



w

ALlah

naij>l

ws se

wn ke

ikya

jo

drimyan

AOr f>Esla kre&

48

;`>itlaf> krte ws me&

tum 9e

jo


r
w
w


jo

baj>

bhka

se

iksI

ik

n de&

AOr wn se

wn kI

bcte rho

`>aih=e&

AOr n clo


wNhe& phu%cade

ik ALlah

cahta

isfR>

to

vh mu%h

ifr

Aap kI

hE

yhI

jan lo

fer le&

Agr

trf>

ALlah

naij>l
ikya



w
Kya huKm

49

50

117

yk>In
r`te hE&

naf>rman

log

se

Ak\sr

AOr

wn ke

bsbb

be=k

gunah

baj>


w
logo ke
il@

huKm

ALlah

se

behtr

AOr

vh cahte

iks

hE&

R@

jaihilyt

kI Apne se phlI iktabo& kI


ts\dIk> krne valI AOr ws pr
inghban Ao muhaif>j>, so wn
ke drimyan f>Esla kre& ws se
jo ALlah ne naij>l ikya AOr
wn kI `>aih=at kI pErvI n
kre& ws ke bad jbik tuMhare
pas hk> Aagya, hm ne muk>rRr
ikya hE tum me& se hr @k ke il@
Alg dStUr AOr juda raSte,
AOr Agr ALlah cahta to tuMhe&
wMmte vaihda @k wMmt kr
deta, leikn vh cahta hE taik
vh tuMhe& ws se Aaj>ma@ jo ws
ne tuMhe& idya hE, ps neikyo& me&
sbk>t kro, tum sb ko ALlah
kI trf> laE4 kr jana hE vh
tuMhe& btla dega ijs bat me& tum
;`>itlaf> krte 9e | (48)
AOr wn ke drimyan f>Esla kre&
ws se jo naij>l ikya ALlah
ne, AOr wn ik `>aih=o& pr n
clo AOr wn se bcte rho ik
tuMhe& bhka n de& iksI @ese huKm
se jo naij>l ikya hE ALlah ne
Aap s kI trf>, ifr Agr vh
mu%h fer le& to jan lo ik ALlah
isfR> yhI cahta hE ik wNh&e
sj>a phu%ca@ wn ke baj> gunaho&
ke sbb, AOr wn me& se Ak\sr
log naf>rman hE& | (49)
Kya vh dOre jaihilyt ka huKm
rSm Ao irvaj cahte hE& ? AOr
ALlah se behtr huKm iks ka hE wn
logo& ke il@ jo yk>In r`te hE& ? (50)

baj> doSt hE& baj> ke @k dUsre ke


doSt hE& AOr tum me& se jo kea:
wn se doStI r`ega to be=k vh
wn me& se hoga, be=k ALlah
ihdayt nhI& deta j>ailm logo&
ko | (51)
ps tU de`ega ijn logo& ke idlo&
me& rog hE vh wn yhUd Ao
nsara kI trf> daED>te hE&, vh
khte hE& hme& Dr hE ik hm pr
gidR=e j>mana n Aaja@, so
k>rIb hE ik ALlah f>th la@ ya
Apne pas se ko: huKm la@ to
vh Apne idlo& me& jo 2upate 9e
ws pr p2tate rh ja@& | (52)
AOr moimn khe& ge Kya yh vhI

yhUd

nsara

n bnaAo

:man la@

jo log

to be=k

wn se doStI

tum me& se

vh

baj>

AOr jo

r`ega

doSt

dUsre

wn me& se baj>


me&

vh log

ps tU

jo

de`ega

j>ailm

51

log

be=k

ihdayt nhI& deta

ALlah


r


ik

hme& Dr hE

wn me&

khte hE&

doD>te hE&

wn kI trf>

rog

wn ke idl



Apne

se

pas

ya ko: huKm

la@ f>th

ik

ALlah

so k>rIb

hm pr n

gidR=

hE

Aaja@

w


w
AOr khte hE&

52

p2tane

Apne idl

vale

jma

vh 2upate

me&

jo

9e

pr

to rh ja@&

`ate 9e ik vh tuMhare sa9 hE& |

wn ke A>ml Akart g@, ps

ik vh

log hE& jo ALlah kI pKkI k>Sme&

vh nuk>\san w5ane vale ho kr


rh g@ | (53)
@e :man valo! tum me& se jo ko:
Apne dIn se ifrega to A>nk>rIb
ALlah @esI k>aEm la@ga ijNh&e
vh mehbUb r`ta hE AOr vh wse

ApnI

pKkI

k>Sme&

ALlah

k>Sme& `ate

kI

9e

jo log

Kya yh

jo log :man la@

vhI hE&

moimn







@e

nuk>\san

53

ps rh g@

w5ane vale

wn ke A>ml

Akart g@

tuMhare sa9



@esI

la@ga ALlah

k>aEm

to

Apna

A>nk>rIb

dIn

j>brdSt

moimnIn

se

tum se

jo log :man la@

jo

ifrega

:mam vale

nrm idl hE& kaif>ra&e pr j>brdSt

hE&, ALlah kI rah me& ijhad krte

kaif>r jma

mehbUb r`te hE&, vh moimno& pr

hE& AOr iksI mlamt krne vale


kI mlamt se nhI& Drte, yh
ALlah ka f>J>l hE vh ijs ko
cahta hE deta hE, AOr ALlah
vus\A>t vala, ;Lm vala hE| (54)
tuMhare rf>Ik> to isfR> ALlah
AOr ws ka rsUl AOr :man
vale hE&, AOr vh jo nmaj> k>a;m
krte hE& AOr j>kat dete hE& AOr
ALlah ke huj>Ur zukne vale
hE& | (55)
jo doSt r`e& ALlah AOr ws ke
rsUl s ko AOr :man valo&
ko, to be=k ALlah kI jmaA>t
hI sb pr g>ailb hogI | (56)

@e

w

w

wn se

pr

pr

nmR idl

AOr vh wse

vh wNhe& mhbUb

mhbUb r`te hE&

r`ta hE


w w

ko: mlamt

yh

mlamt

krne vala

AOr nhI& Drte

ALlah

me& raSta

ijhad krte hE&

w

w w

tuMhara

ws ke isva

rf>Ik

nhI& isfR>

54

;Lm

vuSA>t

AOr

vala

vala

ALlah

ijse cahta hE

vh
deta hE

ALlah

f>J>l

w r
k>a;m

nmaj>

jo log

krte hE&

Aor jo log :man la@

AOr ws
ka rsUl

ALlah

w w w
ALlah

doSt r`te
hE&

AOr jo

55

kuA>

AOr vh

krne vale

j>kat

AOr dete hE&

w r
56

g>ailb
jma

vh

ALlah kI jmaA>t

R@

to

Aor jo log :man la@

AOr ws ka

be=k

:man vale

rsUl

118

AOr

doSt

ko doSt n bnaAo, wn me& se


w w
w

@e :man valo! yhUd AOr nsara

V@!a@k@

Alma;da (5)

U@ ba

w


w


tuMhara

jo laeg 5hrate hE&

dIn

:man la@

n bnaAo

jo log

:man vale

@e




w w w
tum se k>Bl

vh

iktab id@ g@

se

log jo

AOr `el

@k mj>ak>

w
w w
:man vale

57

Agr tum ho

ALlah

AOr Dro

doSt

AOr kaif>r


w w
w
w

yh

AOr `el

vh wse

@k mj>ak>

trf>

nmaj>>

5hrate hE&

AOr

tum pukarte ho

il@

jb




Aap s

@e Ahle iktab

Kya ij>d r`te ho

A>K>l nhI& r`te hE&

58

kh de&

;s il@

log

beA>K>l

ik vh

w w
ws se k>Bl

naij>l

AOr

hmarI

naij>l

AOr

ALlah

hm :man

yh

ikya gya

jo

trf>

ikya gya

jo

pr

la@

ik

hm

mgr

se

se

ws

bd tr

tuMhe&

Aap

Kya

btlaW%

naf>rman

59

kh de&

tum me&

AOr

Ak\sr

yh ik


w
w
AOr

ws pr

bna idya

AOr g>j>b ikya ALlah

ws pr
lant kI

jo ijs ALlah

ha&

i5kana jj>a

w
w
w z


bd trIn

vhI log

tag>Ut

AOr

AOr i`>n\j>Ir

bNdr

g>ulamI

jma

jma

wn se


w
w
khte hE&

tuMhare

AOr

pas Aa@&

jb

raSta

60

sI0a

bhut

se

drje me&

bhke hu@


w
w
w
AOr

ws kuf>

ALlah

ke sa9

inkle cle g@

AOr vh

kuf> kI

hala&ik vh dai`>l hu@

hm :man

halt me&

Aa@

la@


r
w
vh -ag dO6>
krte hE&

wn se

AOr tU

bhut

de`ega

9e

2upate

61

vh jo

`Ub
janta hE

w
w w



jo vh

bura hE

hram

AOr wn

AOr

ka `ana

ij>yadtI

gunah

me&

w

se

AOr wl\ma

ALlah vale

Kyo& wNh&e mna

dveR=

nhI& krte

62

kr rhe hE&

w



63

119

vh kr rhe hE&

jo

bura hE

hram

AOr wn
ka `ana

R@

wn kI bate& gunah kI

la yuihBbuLlah (6)
@e :man valo! wn logo& ko jo
tuMhare dIn ko @k mj>ak> AOr
`el 5hrate hE& yanI vh ijNhe&
tum se phle iktab dI g: AOr
kaif>ro& ko doSt n bnaAo AOr
ALlah se Dro Agr tum :man
vale ho | (57)
AOr jb tum nmaj>> ke il@
pukarte ho Aj>an dete ho to vh
wse @k mj>ak> AOr `el 5hrate
hE&, yh ;s il@ hE ik vh log
A>K>l nhI& r`te | (58)
Aap s kh de& @e Ahle iktab!
Kya tum hm se yhI ij>d r`te ho
;n\itk>am lete ho ik hm :man
la@ ALlah pr AOr ws pr jo
hmarI trf> naij>l ikya gya
AOr jo ws se k>Bl naij>l ikya
gya, AOr yh ik tum me& se
Ak\sr naf>rman hE& | (59)
Aap s kh de& Kya mE& tuMhe&
btlaW% ws se bdtr jj>a iks
kI hE ALlah ke ha& vhI ijs
pr ALlah ne lant kI AOr
ws pr g>j>b ikya AOr wn me&
se bna id@ bNdr AOr i`>n\j>Ir,
AOr wNho& ne tag>Ut srk=
=Etan kI g>ulamI kI | vhI log
bdtrIn drje me& hE&, AOr sI0e
raSte se sb se ij>yada bhke hU@
hE& | (60)
AOr jb tuMhare pas Aa@& to
khte hE& hm :man la@ hala&ik
Aa@ 9e kuf> kI halt me& AOr
inkle to kuf> ke sa9, AOr
ALlah `>Ub janta hE jo vh
2upate hE& | (61)
AOr tU de`ega wn me& se bhut
se -ag dO6> krte hE& gunah AOr
ij>yadtI me& AOr hram `ane me&,
bura hE jo vh kr rhe hE& | (62)
wNhe& Kyo& mna nhI& krte dvRe=
AOr wl\ma gunah kI bat khne
se AOr wn ke hram `ane se, bura
hE jo vh kr rhe hE& | (63)

AOr yhUd khte hE& ALlah ka ha9


bN0a huAa hE ALlah b`>Il hE,
ba%0 id@ ja@& wn ke ha9, AOr
jo wNho& ne kha ws se wn pr
lant kI g: | bl\ik ALlah ke
ha9 ku=ada hE&, vh `>cR krta hE
jEse vh cahta hE, AOr jo Aap
s pr Aap s ke rb kI trf>
se naij>l ikya gya ws se wn
me& se bhuto& kI srk=I j>r
b7>egI AOr kuf>, AOr hm ne wn
ke ANdr ik>yamt ke idn tk ke
il@ du=\mnI AOr bEr Dal idya
hE, vh jb k-I lD>a: kI Aag
-D>kate h&E ALlah wse buza deta
hE, AOr vh muLk me& f>sad krte
hu@ dO6>te hE& f>sad bpaR krte
hE&, AOr ALLaah f>sad krne
valo& ko psNd nhI& krta | (64)
AOr Agr Ahle iktab :man
late AOr prhej>garI krte to hm
Alb]a wn se wn kI bura;ya&
dUr kr dete AOr nemt ke bag>at
me& j>r dai`>l krte | (65)
AOr Agr vh taEret AOr ;&jIl
k>a;m r`te AOr jo wn ke rb
kI trf> se wn pr naij>l ikya
gya to vh `ate Apne Wpr se

V@!a@k@



w
w
ws se

AOr wn pr

wn ke

ba%0 id@

jo

lant kI g:

ha9

ja@&

ALlah ka

bN0a huAa

AOr kha

yhUd

ha9

khte hE&


w
bhut se

AOr j>r

vh

b7>egI

cahta hE

jEse

vh `>cR

ws ALlah

ku=ada hE&

krta hE

ke ha9

bl\ik

wNho&

ne kha



w
wn ke

AOr hm ne

ANdr

Dal idya

AOr kuf>

Aap ka

srk=I

se

rb

Aap kI

jo naij>l

trf>

ikya gya

wn se


w
w w

r w
Aag

-D>kate hE&

jb k-I

ik>yamt ka idn

tk

AOr bug>j> bEr

du=\mnI


w
w
r

AOr

f>sad

ALlah

krte

AOr vh

j>mIn muLk me&

ALlah wse buza deta hE

dOD>te hE&

lD>a: kI

w


w
Alb]a hm AOr prhej>garI

:man

dUr kr dete

late

krte

Ahle iktab

yh

AOr

ik

Agr

64

f>sad

psNd nhI&

krne vale

krta

w
w
k>a;m

vh

r`te

AOr

nemt ke bag>at

65

Agr

AOr j>r hm

wn kI

wNhe& dai`>l krte

bura;ya&

wn se

w r
w
se

to vh

wn ka

`ate

rb

se

wn kI trf>

naij>l

wn pr

ikya gya

AOr jo

AOr ;&jIl

tOrat

me& se @k jmaA>t imyana ro hE,

w
r

AOr wn me& se Ak\sr bure kam

AOr Ak\sr

AOr Apne paW% ke nIce se, wn

Alma;da (5)

sI0I rah pr

@k

imyana ro

jmaA>t

wn se

Apne paW%

nIce

AOr se

Apne Wpr

@e rsUl s phu%cado jo Aap s

ke rb kI trf> se Aap s pr

tuMharI trf>

jo naij>l

naij>l ikya gya hE, AOr Agr

tum pr

ikya gya

krte hE& | (66)

yh n ikya to goya Aap s ne


ws ka pEg>am nhI& phu%caya, AOr
ALlah Aap s ko loga&e se bca
lega, be=k ALlah k>aEme kuF>f>ar
ko ihdayt nhI& deta | (67)
Aap s kh de& @e Ahle iktab!
tum ku2 -I nhI& ho jb tk tum
n k>a;m kro taErat AOr ;&jIl
AOr jo tuMhare rb kI trf> se
tum pr naij>l ikya gya hE, AOr
j>r b7> ja@gI wn me& se
Ak\sr kI srk=I AOr kuf> ws
kI vjh se jo Aap s pr Aap
s ke rb kI trf> se naij>l
ikya gya hE to Aap s Af>sos
n kre& g>m n `a@& k>aEme kuF>f>ar
pr | (68)

phu%ca do

rsUl s

@e

jo vh krte hE&

66

bura

wn se



w
w r

Aap s ko

AOr

ws ka

Aap s

bcale ga

ALlah

pEg>am

ne phu%caya

to nhI&

yh n ikya

AOr

tuMhara

Agr

rb

se




Aap
kh de&

k>aEme kuF>f>ar

67

be=k

ihdayt nhI& deta

log

ALlah

se



w r
w

AOr
jo

AOr ;&jIl

tOrat

tum k>a;m

jb

iksI cIj> pr

tum nhI&

kro

tk

ku2 -I

ho

@e Ahle iktab

Aap kI trf>

jo naij>l

Aap pr

ikya gya

wn se

Ak\sr

AOr j>r

tuMhara

b7> ja@gI

rb

se

tuMharI trf>

naij>l

tum pr

ikya gya

68

k>aEme kuF>f>ar

pr

R@

to Af>sos
n kre&

AOr kuf>

srk=I

Aap ke rb kI
trf> se

120

U@ ba

w w w w

AOr nsara

AOr sabI

yhUdI hu@

AOr jo log

jo log :man la@

be=k

w
w
w

AOr n vh

to kea:

wn pr

AOr ws ne

AC2e

`>aEf> nhI&

AOr Aai`>rt ke idn

A>ml ik@

ALlah

:man

pr

la@

jo



r w
wn kI

AOr hm ne

trf>

-eje

bnI ;s/a:l

hm ne

pu~>ta A>hd

be=k

ilya

g>mgIn

69

ho&ge&

r
r
@k

zu4laya

wn ke idl

f>rIk>

ws ke

n cahte 9e

Aaya wn

ko: rsUl

sa9 jo

rsUl

jb -I

ke pas

jma

w
w
w

to

AaEr bhre

so vh

ko:

ho g@

AN0e hu@

`>rabI

AOr wNho& ne

ik n hogI

70

guman ikya

k>t\l

AOr @k

kr Dalte

f>rIk>

w

w

jo

de` rha hE

AOr

wn se

ALlah

AOr bhre

Ak\sr

A%0e hog@

hog@

ifr

tOba

ALlah

wn kI

k>ubUl kI


;b\ne mrym

msIh A

be=k

vhI ALlah thk>Ik> vh ijNho& ne kha

vh krte

71

kaif>r hu@

hE&

r w
w

be=k

AOr

vh

tuMhara rb

;badt

mera rb ALlah

msIh A

@e bnI ;s/a:l

kro

AOr kha





w w
doj>`>

AOr ws ka

jNnt

i5kana

ws pr

ALlah ne

to

ALlah

=rIk

hram kr dI

thk>Ik

ka

5hra@

jo

tIn ka

be=k

vh laeg ijNhae&

Alb]a

ALlah

ne kha

kaif>r hu@

72

w
w
vh khte

ws se

vh baj>

AOr

hE&

jo

n Aa@&

Agr

vaihd

mddgar

ko:

j>ailmo&

AOr

ke il@

nhI&


mabUd isva@ mabUd

ko:

AOr

tIsra

nhI&

@k

w



ps vh Kyo& taEba

ddRnak

73

nhI& krte

A>j>ab

ijNho& ne kuf> ikya

wn se

j>r
phu%cega

r w w w
msIh A

;b\ne mrym

nhI&

74

meh\rban

b~>=ne

AOr

AOr ws se

ALlah kI

vala

ALlah

b`\>i== ma&gte

trf> Aage

r
w

`ate 9e

vh

isdd\Ik>a

AOr ws

dono&

sCcI vlI

kI ma%

rsUl

ws se phle

guj>r cuke

rsUl

mgr





75

121

AON0e

kha&

ja rhe hE&

kEse

de`o

ifr

Aayat

wn ke

hm byan

dla;l

il@

krte hE&

R@

kEse

de`o

`ana

la yuihBbuLlah (6)
be=k jo log :man la@ AOr
jo yhUdI hu@ AOr sabI istara
prSt AOr nsara, jo -I :man
la@ ALlah pr AOr Aai`>rt ke
idn pr AOr AC2e A>ml kre to
kea: `>Of> nhI& wn pr AOr n vh
g>mgIn ho&ge | (69)
be=k hm ne bnI ;s/a:l se pu~>ta
A>hd ilya AOr hm ne wn kI
trf> rsUl -eje, jb -I wn ke
pas ko: rsUl Aaya ws huKm ke
sa9 jo wn ke idl n cahte 9e to
@k f>rIk> ko zu4laya AOr @k
f>rIk> ko k>t\l kr Dala, (70)
AOr wNho& ne guman ikya ik
ko: `>rabI n hogI, so vh AN0e
ho g@ AOr bhre ho g@, ifr
ALlah ne wNhe& maf> ikya, ifr
wn me& se Ak\sr AN0e AOr bhre
ho g@, so ALlah de` rha hE jo
vh krte hE& | (71)
be=k vh kaif>r hu@ ijNho& ne
kha thk>Ik> ALlah vhI hE msIh
A ;b\ne mrym, AOr msIh A
ne kha @e bnI ;s/a:l! ALlah
kI ;badt kro jo mera -I rb
hE AOr tuMhara -I rb hE, be=k
jo ALlah ka =rIk 5hra@ to
thk>Ik> ALlah ne ws pr jNnt
hram kr dI hE AOr ws ka
i5kana doj>`> hE AOr j>ailmo& ke
il@ ko: mddgar nhI& | (72)
Alb]a vh log kaif>r hu@
ijNho& ne kha be=k ALlah tIn
me& ka @k hE | AOr mabUd vaihd
ke isva ko: mabUd nhI&, AOr
Agr vh ws se baj> n Aa@ jo
vh khte h&E to wn me& se ijNho&
ne kuf> ikya wNh&e j>r ddRnak
A>j>ab phu%cega | (73)
AOr vh taEba Kyo& nhI& krte
ALlah ke Aage AOr ws se
gunaho& kI b`>\i== Kyo& nhI&
ma&gte ? AOr ALlah b~>=ne vala
meh\rban hE | (74)
msIh A ;b\ne mrym A nhI&
mgr rsUl vh isfR> @k rsUl
hE& ws se phle rsUl guj>r cuke
hE&, AOr ws kI ma% isdd\Ik>a
sCcI vlI hE&, vh dono& `ana
`ate 9e, de`o! hm wn ke il@
kEse dla;l byan krte hE&, ifr
de`o ye kEse AaEN0e ja rhe h&E ? (75)

Alma;da (5)
kh d&e Kya tum ALlah ke isva
wse pUjte ho jo tuMhare il@
mailk nhI& iksI nuk>\san ka
AOr n nf>a ka, AOr ALlah hI
sunne vala janne vala hE| (76)
kh de& @e Ahle iktab! Apne dIn
me& nahk>> mubailg>a n kro AOr
wn logo& kI `>aih=at kI pErvI
n kro jo ws se k>Bl gumrah
ho cuke hE& AOr wNho& ne bhut sa&e
ko gumrah ikya AOr `>ud -I
bhk g@ sI0e raSte se | (77)
bnI ;s/a:l me& se ijn loga&e ne kuf>
ikya vh mlWn hu@ daWd A
AOr :sa A ;b\ne mrym A
kI j>banI, yh ;s il@ ik wNho&
ne naf>rmanI kI AOr vh hd se
b7>te 9e | (78)
vh @k dUsre ko bure kam se
jo vh kr rhe 9e n rokte 9e,
Alb]a bura hE jo vh krte
9e | (79)
Aap s de`&ege wn me& se Ak\sr
kaif>ro& se doStI krte hE& |
Alb]a bura hE jo Aage -eja
`>ud wNho& ne Apne il@ ik wn
pr ALlah g>j>bnak huAa AOr
vh hme=a A>j>ab me& rhne vale
hE& | (80)
AOr Agr ka= vh ALlah AOr
rsUl pr :man le Aate AOr ws
pr jo ws kI trf> naij>l ikya
gya to wNhe& doSt n bnate leikn
wn me& se Ak\sr naf>rman
hE&| (81)
tum sb loga&e se ij>yada du=\mn
paAoge Ahle :man muSlmano&
ka yhUd ko AOr mu=irko& ko,
AOr Alb]a tum muslmano& ke
il@ doStI me& sb se k>rIb paAoge
wn logo& ko ijn logo& ne
kha hm nsara hE&, yh ;s il@
ik wn me& A>ailm AOr dvRe= hE&,
AOr yh ik vh tkBbur nhI&
krte | (82)

V@!a@k@


w w


w
AOr n nf>a

tuMhare

nuk>\san

mailk

il@

ALlah ke

jo nhI&

se

isva

Kya tum

kh

pUjte ho

d&e&

w



g>ulU mubailg>a

me&

@e Ahle iktab

n kro

kh de&

76

janne

sunne

vala

vala

vhI

AOr
ALlah

w



;s se k>Bl

gumrah ho cuke

vh log

`>aih=at

pErvI kro

AOr

nahk>>

Apna dIn


w
w

lant ik@ g@

raSta

77

mlWn hu@

sI0a

se

AOr wNho& ne

bhut se

AOr -4k g@

gumrah ikya

w
w w

daWd

AOr :sa A

j>ban

pr

bnI ;s/a:l

se

ijn loga&e ne kuf> ikya

@k dUsre ko n rokte 9e

78

hd se

AOr

wNho& ne

;s il@

b7>te

vh 9e

naf>rmanI kI

ik

yh

;b\ne mrym




krte

79

Alb]a

jo vh 9e

vh krte 9e

bura hE

bure kam

se

jo Aage -eja

Alb]a

ijn logo& ne kuf> ikya

doStI

bura hE

kaif>r

krte hE&

wn se

Ak\sr

Aap s
de`&ege

vh

AOr A>j>ab me&

g>j>bnak huAa

wn pr

ALlah

ik

wn kI jane&

Apne
il@


w w w w
naij>l

ikya gya

AOr jo

AOr rsUl

ALlah

vh :man la@

AOr

Agr

hme=a

80

rhne vale




w w
wn se

AOr

Ak\sr

doSt

leikn

wNhe& bnate

ws kI
trf>





w
Ahle :man

du=\mnI

muslmano& ke il@

log

sb se

tum j>r

ij>yada

paAoge

81

naf>rman


w w
doStI

sb se ij>yada

AOr Alb]a

k>rIb

j>r paAoge

AOr ijn logo& ne i=kR ikya

yhUd




;s il@
ik

yh

nsara

hm

ijn logo& ne kha

:man la@
mslman

wn ke il@ jo




w r
w
82

AOr yh

tkBbur nhI& krte

ik vh

R@

AOr dveR=

A>ailm

wn se

122

U@ ba

w
wn kI A%a`&e

tU de`e

rsUl

trf>

jo naij>l ikya gya

AOr

sunte hE&

jb


r
hm :man

@e hmare

vh

la@

rb

khte hE&

hk>

se ko

wNho& ne

;s

phcan ilya

vjh se

Aa%sU

se

AOr

ALlah

hm :man

hm

AOr

Aaya

jo

pr

n la@&

ko

Kya

gvah

83

jma

nek log

84

k>Om

sa9

hm&e dai`>l

rb

kre

AOr hm

ik

il` le

se pr






hme=a

ws ke

nhre&

rhe&ge&

se

nIce

bhtI hE&

ws ke bdle jo

bag>at

wNho& ne kha

ALlah

AOr zu4laya

AOr jo

kuf> ikya

log

nekokar

85

jj>a

jma

:man

vh log

la@

jo

@e

sa9I

doj>`>

86

yhI log

vale

AOr hd se n b7>o

ALlah

tuMhare

hlal kI&

il@

ALlah ne

jo

pakIj>a
cIj>e&

wn me&

hmarI Aayat

n hram 5hraAo

z



hlal

pakIj>a

ws

tuMh&e idya ALlah ne

AOr `aAo

se jo

87

hd se

nhI& psNd

b7>ne vale

krta

w

tuMhara muAa`>j>a krta

nhI&

ALlah

ws

mante ho

88

tum

ko

vh ijs

AOr Dro ALlah se

k>sm

mj>bUt

ws

muAa`>j>a krta

AOr

tuMharI

b&a0a

pr jo

hE tuMhara

leikn

k>Same&

me& pr

behUda



r

w


tum i`late ho

jo

AOst

se ka

mohtaj

ds

jma

`ana

so ws ka

i`lana

kF>f>ara


to roj>a

n pa@

r`e

ps jo

@k gdRn

ya Aaj>ad

ya wNhe& kpD>e

Apne

krna

phnana

3r vale

r


w

AOr

tum k>sm

ihf>aj>t kro

`aAo

tuMharI

jb

k>sm&e

kF>f>ara

yh

tIn idn








w
89

123

=u kro

taik tum

Apne

tuMhare

byan krta hE

Ahkam

il@

ALlah

R@

;sI trh

AOr hm ko Kya huAa ik hm


:man n la@& ALlah pr AOr
ws hk> pr jo hmare pas Aaya,
AOr hm tmA> r`te hE& ik hm&e
dai`>l kre hmara rb nek logo&
ke sa9 | (84)
ALlah ne wNh&e bag>at id@ ijn


w
w

be=k

ke sa9 il` le | (83)

ps jo wNho& ne kha ws ke bdle

ws

AOr yh

ps hme& gvaho& :man lane valo&

wn ko

;s vjh se ik wNho& ne hk> ko

ps id@

w
w w
wNho& ne

se bh pD>tI hE& wbl pD>tI hE&

@e hmare rb! hm :man la@,

hk>

tmA> r`te hE&

tU de`e ik wn kI A%a`&e Aa%sUAo&

phcan ilya, vh khte hE& ik

r
w



hmara

kI trf> naij>l ikya gya,

hE&

ps hme&

sa9

AOr jb vh sunte hE& jo rsUl s

bh pD>tI


w w
hmare pas

v;j>a simW> (7)

ApnI k>sm&e

ke nIce nhre& bhtI hE&, vh wn me&


hme=a rhe&ge&, AOr yh nekokaro&
kI jj>a hE | (85)
AOr ijn logo& ne kuf> ikya AOr
hmarI Aayat ko zu4laya, yhI
log doj>`> vale hE& | (86)
@e vh logo jo :man la@
pakIj>a cIj>e& jo ALlah ne
tuMhare il@ hlal kI& vh hram
n 5hraAo, AOr hd se n b7>o,
be=k ALlah nhI& psNd krta
hd se b7>ne valo& ko | (87)
AOr jo ALlah ne tuMh&e idya hE
ws me& se hlal AOr pakIj>a
`aAo AOr ALlah se Dro vh
ijs ko tum mante ho | (88)
ALlah tuMhara muAa`>j>a nhI&
krta nhI& pkD>ta tuMharI
behUda k>Samo& pr leikn tuMhara
muAa`>j>a krta hE pkD>ta hE
ijs k>sm ko tum ne mj>bUt
baN0a pu`>ta k>sm pr, so ws
ka kF>f>ara ds mohtajo& ko
`ana i`lana hE AOst drje ka
jo tum Apne 3r valo& ko i`late
ho ya wNhe& kpD>e phnana ya @k
gdRn g>ulam Aaj>ad krna, ps
jo yh n pa@ vh tIn idn ke
roj>e r`e, yh tuMharI k>smo& ka
kF>f>ara hE jb tum k>sm `aAo,
AOr ApnI k>smo kI ihf>aj>t
kro, ;sI trh ALlah tuMhare
il@ Apne Ahkam byan krta hE
taik tum =u kro | (89)

Alma;da (5)
@e :man valo! ;s ke isva nhI&
ik =rab, juAa AOr but AOr
p&ase f>al ke tIr napak hE&,
=EtanI kam hE&, so wn se bco
taik tum f>lah kamyabI AOr
njat paAo | (90)
;s ke isva nhI& ik =Etan
cahta hE ik tuMhare drimyan
=rab AOr ju@ se du=\mnI Dale
AOr tuMhe& roke ALlah kI yad se
AOr nmaj>> se, ps Kya tum baj>
AaAoge ? (91)
AOr tum ;taA>t kro ALlah kI
AOr rsUl s kI, AOr bcte
rho, ifr Agr tum ifr jaAoge
to jan lo ik hmare rsUl s ke
ij>Mme isf>R `ol kr vaj>eh tOr
pr ph%uca dena hE | (92)

W@a8@aa

w w
w
z


AOr p&ase

ko: gunah nhI& jo vh `a cuke


jbik Aa;Ndah wNho& ne prhej>
ikya AOr :man la@ AOr nek
A>ml ik@, ifr vh Dre AOr :man
la@, ifr vh Dre AOr wNho&
ne nekokarI kI, AOr ALlah
nekokaro& ko doSt r`ta hE | (93)
@e :man valo! ALlah tuMh&e
j>r Aaj>ma@ga iksI k>d/ ws
i=kar se ijs tk tuMhare ha9
AOr tuMhare nej>e phu%cte hE& taik
ALlah malUm kr le kOn ws se
ibn de`e Drta hE, so ;s ke bad
ijs ne ij>yadtI kI ws ke il@
ddRnak A>j>ab hE | (94)
@e :man valo! n maro i=kar
jb ik tum halte @hram me& ho,
AOr tum me& se jo ws ko jan

;s ke

se, ijs ka tum me& se do motbr


fE>sla kre&, `>ane kA>ba inyaj>
phu%ca@ ya ;s ka kF>f>ara hE
`ana cNd mohtajo& ka, ya ws
ke brabr roj>e r`na taik vh
Apne ik@ kI sj>a c`e, ALlah
ne maf> ikya jo phle ho cuka
AOr jo ifr kre to ALlah
ws se bdla lega, AOr ALlah
g>ailb bdla lene vala hE | (95)

f>lah

90

isva nhI&

:man valo

ik =rab

@e

so wn se

taik tum

paAo

=Etan

bco

kam

se

napak




w w


=rab

me& se

AOr bEr

tuMhare

du=\mnI

ik Dale

drimyan

=Etan

cahta hE

w w
w
baj>

91

ps

tum

AaAoge

ALlah kI

AOr nmaj>> se

Kya

AOr tuMh&e

se

yad

AOr juAa

roke


w w w
w
isf>R

to jan lo

tum ifr

ifr

AOr

jaAoge

Agr

bcte rho

AOr ;taA>t

rsUl

AOr ;taA>t

ALlah

kro

kro

w r

AOr wNho& ne

jo log

A>ml ik@ nek

:man la@

pr

nhI&

ph%uca

`ol kr

92

hmara

dena

pr

rsUl s ij>Mma

w w

AOr wNho& ne A>ml ik@ nek

AOr vh

wNho& ne prhej>

:man la@

ikya

jb

vh `a cuke

me& jo

ko: gunah


w w w
93

nekokar

doSt

AOr

AOr wNho& ne

jma

r`ta hE

ALlah

nekokarI kI

vh Dre

AOr

ifr

:man la@

ifr vh Dre




ws tk

tuMhare ha9

i=kar

phu%cte hE&

se

ku2

j>r tuMh&e Aaj>ma@ga

iksI k>d/

ALlah

:man valo

@e

;s ke bad

ij>yadtI

so

kI

jo ijs

ws se

ibn de`e

kOn

Drta hE

taik ALlah

AOr

malUm krle

tuMhare neje>

w

AOr jb

i=kar

ik tum

n maro

:man valo

@e

ddRnak

94

A>j>ab

so wske
il@

bUz kr mare to jo vh mare ws


ke brabr bdla hE mvei=yo& me&

;s ke isva nhI&

AOr juAa

jo log :man la@ AOr wNho& ne


nek A>ml ik@ wn pr ws me&

AOr but

mve=I se

jo vh mare

brabr

to bdla

jan bUz

tum me&

ws ko

kr

se

mare

AOr jo

halte
@hram me&




w
r
`ana

ya
kF>f>ara

kA>ba

phu%ca@

inyaj>

tum se

do motbr

ws ka

fE>sla
kre&




w w
phle

ws se

ALlah ne

Apne kam

ho cuka

jo

maf> ikya

ik@ kI sj>a

taik c`e

roje>

ws

ya brabr

mohtaj
jma

w w

95

bdla lene vala

g>ailb

R@

AOr

ALlah

ws se

to ALlah

bdla lega

ifr kre

AOr jo

124

U@ ba

w

w rw

AOr hram

AOr mUsaif>ro&

tuMhare

ikya gya

ke il@

il@

AOr ws

f>a;da

dyaR ka i=kar

ka `ana

tuMhare

hlal

il@

ikya gya




w
ws kI
trf>

vh jo

ALlah

AOr Dro

halte

jb tk

@hram me&

tum ho

`>u+kI ka i=kar

tum pr

logo& ke

ik>yam

il@

ka ba;s

@hitram vala 3r

kA>ba

ALlah

bnaya

tum jma ik@

96

jaAoge

w


w w


ik

taik tum

ALlah

jan lo

yh

AOr p4\4e pDe>

AOr

hu@ janvr

k>ubaRnI

AOr yh

hr

AOr

j>mIn me&

ik ALlah

AaSmano& me&

jo

wse

jo

malUm hE


w

b~>=ne

AOr yh

vala

ik ALlah

A>j>ab

s~>t

ALlah

jan lo

ik

janne

97

vala

r
w
w
jo tum j>aihr

janta

AOr

mgr

rsUl s pr

krte ho

hE

ALlah

phu%ca dena

rsUl ke ij>Mme

nhI&

meh\rban

98

w



w w
`>ah

AOr pak

napak

kh

brabr nhI&

AOr

tum 2upate ho

99

dIij@

jo


w






taik tum

so Dro

@e A>K>l valo

napak

ALlah se

tuMh&e AC2I

ks\rt

lge

jo j>aihr

se

cIj>e&

kI ja@&

n pU2o

mutA>ik>

@e

:man vale

f>lah paAo

100

j>aihr kr dI

naij>l ikya ja rha

ja@&gI tuMhare il@

hE k>urAan

jb

wnke

tum pU2oge

mutA>ik>

AOr

tuMhe& burI

tuMhare

Agr

lge&

il@

w

@k

ws ke mutA>ik>

k>Om

pU2a

budRbar

101

b~>=ne

AOr

vala

ALlah

ws se

ALlah ne
drguj>r kI





bhIra

ALlah

nhI&

102

bnaya

;n\kar krne
vale mun\ikr

ws se

vh ho g@

ifr

tum se k>Bl

w
w w w
w
ijn loga&e ne kuf> ikya

AOr

leikn

AOr n ham

AOr n vsIla

AOr n Saa;ba

w

w
103

125

nhI& r`te A>K>l

AOr wn
ke Ak\sr

zU4e

ALlah pr

R@

tuMhare il@ hlal ikya gya dyaR


ka i=kar AOr ws ka `ana
tuMhare f>a;de ke il@ hE AOr
mUsaif>ro& ke il@, AOr tum pr
`>u+kI j&gl ka i=kar hram
ikya gya jb tk tum halte
@hram me& ho, AOr ALlah se
Dro ijs kI trf> tum jma ik@
jaAoge | (96)
ALlah ne bnaya kA>ba @hitram
vala 3r, loga&e ke il@ ik>yam
ka ba;s, AOr humRt vale mhIne
AOr k>ubaRnI AOr gle me& pa

AOr humRt vale mhIne

w

w r

cIj>

v;j>a simW> (7)

vh buhtan
baN0te hE&

k>u>baRnI kI A>lamt pDe> hu@


janvr | yh ;s il@ hE taik tum
jan lo ik ALlah ko malUm
hE jo ku2 AaSmano& me& AOr jo
j>mIn me& hE, AOr yh ik ALlah
hr cIj> ko janne vala hE | (97)
jan lo ik ALlah s~>t A>j>ab
dene vala hE AOr yh ik ALlah
b~>=ne vala meh\rban hE | (98)
rsUl s ke ijMme isfR> pEg>am
phu%ca dena hE, AOr ALlah janta
hE jo tum j>aihr krte ho AOr jo
tum 2upate ho | (99)
kh dIij@! brabr nhI& napak
AOr pak, `>ah tuMh&e napak kI
ks\rt AC2I lge, so @e A>K>l
valo! ALlah se Dro taik tum
f>lah kamyabI AOr njat
paAo | (100)
@e :man valo! n pU2o wn cIj>o&
ke mutA>l\ilk> jo tuMhare il@
j>aihr kI ja@& to tuMhe& burI lge&,
AOr Agr wn ke mutA>l\ilk> @ese
vK>t pU2oge jb k>urAan naij>l
ikya ja rha hE to tuMhare il@
j>aihr kr dI ja@gI, ALlah ne
ws se drguj>r kI, AOr ALlah
b~>=ne vala budRbar hE | (101)
;sI ik>Sm ke svalat tum se
k>Bl @k k>Om ne pU2a, ifr vh
ws se mun\ikr ho g@ | (102)
ALlah ne nhI& bnaya bhIra AOr
n sa;ba, AOr n vsIla AOr n
ham, leikn ijn loga&e ne kuf>
ikya vh ALlah pr zU4 baN0te
hE&, AOr wn ke Ak\sr A>K>l nhI&
r`te | (103)

Alma;da (5)
AOr jb wn se kha ja@ AaAo
ws kI trf> jo ALlah ne
naij>l ikya AOr rsUl s kI
trf> to vh khte hE& hmare il@
vh kaf>I hE ijs pr hm ne Apne
bap dada ko paya, to Kya ws
sUrt me& -I ik wn ke bap dada
ku2 n jante ho& AOr n ihdayt
yaF>ta ho& | (104)
@e :man valo! tum pr ApnI
jano& kI if> laij>m hE, jb
tum ihdayt pr ho to jo gumrah
huAa tuMhe& nuk>\san n ph&%ca skega |

W@a8@aa

w
w
vh

rsUl

khte hE&

AOr

ALlah ne

trf>

naij>l ikya

jo

trf>

jante

wn ke

Apne

Kya `>ah ho&

bap dada

ws pr

bap dada

tum pr

ApnI jane&

:man vale

@e

vsIyt ke vK>t tum me& se do


motbr =~>s ho& ya tuMhare isva
do AOr, Agr tum j>mIn m&e sf>r
kr rhe ho, ifr tuMhe& mOt kI
musIbt ph%uce, wn dono ko
rok lo nmaj>> ke bad, Agr
tuMhe& =k ho to dono& ALlah kI
k>sm `a@& ik hm ws ke ;vj>
ko: k>Imt mol nhI& lete `>ah
ir=tedar ho&, AOr hm ALlah
kI gvahI nhI& 2upate vrna hm
be=k gunahgaro& me& se hE& | (106)
ifr Agr ws kI `>br ho ja@
ik vh dono& gunah ke sj>avar hu@
hE& to wn kI jgh wn me& se do
AOr `D>e ho& ijn ka hk> marna
caha jo sb se ij>yada mYyt
ke k>rIb ho&, ifr vh ALlah
kI k>sm `a@& ik hmarI gvahI
wn dono& kI gvahI se ij>yada
shI hE AOr hm ne ij>yadtI nhI&
kI vrna ws sUrt me& hm
be=k j>ailmo& me& se ho&ge | (107)
yh k>rIb tr hE ik vh gvahI
ws ke shI trIk>e pr Ada kr&e ya
vh Dr&e ik hmarI k>sm wn kI
k>sm ke bad rd\ kr dI
ja@gI, AOr ALlah se Dro AOr
suno AOr ALlah nhI& ihdayt deta
naf>rman k>Om ko | (108)

hmare il@
kaf>I

AOr n

ku2

ihdayt yaF>ta ho&






ifr vh tuMh&e

sb

jtla dega

tuMhe&

ALlah kI

ihdayt

lO4na hE

trf>

pr ho

jb

jb tum me& se iksI ko mOt Aa@

jb

jo hm ne paya

104

lO4na hE, ifr vh tuMhe& jtla dega

gvahI ka trIk>a yh hE ik

AOr

ja@

w
w

jo tum krte 9e | (105)


@e :man valo! tuMhare drimyan

kha

w
w

tum sb ko ALlah kI trf>

wn se

AaAo tum

tuMhare

gvahI

drimyan

:man vale

gumrah

jb

n nuk>\san

jo

huAa

ph&%ca@ga

@e

tum krte 9e

105

jo


;n\saf> vale

tum se

do

motbr

vsIyt

vK>t

tum me& se

mOt

Aa@

iksI ko





r

sf>r

j>mIn m&e

ifr tuMhe& ph&%uce

kr rhe ho


ALlah

dono& k>sm

kI

nmaj>

`a@&

tum

tuMhare

Agr

isva

se

ya


wn dono ko

bad

AOr do

mOt

rok lo

musIbt

w w
r

AOr hm nhI&

ir=tedar

2upate

`>ah ho&

ko:

;s ke

hm mol

tuMhe&

k>Imt

;vj>

nhI& lete

=k ho

Agr



dono&

ik vh

ws

`>br

ifr

sj>avar hu@

dono&

pr

ho ja@

Agr

se

gunahgaro&

106

ws

be=k

vK>t

hm

ALlah

gvahI



wn pr

mustihk> ijn ka

vh log

hk> marna caha

se

wn kI jgh

`D>e ho&

to do AOr

gunah





w
wn dono& kI gvahI

ij>yada

se

ik hmarI gvahI

shI

ALlah

ifr vh

sb se ij>yada

kI

k>sm `a@&

k>rIb


w
ik

ij>yada
k>rIb

yh

107

j>ailm

AlbTta

ws

be=k

hm ne

AOr

jma

se

sUrt me&

hm

ij>yadtI kI

nhI&


w
wn kI k>sm

bad

k>sm

ik rd\
kr dIja@gI

vh Dr&e

ya

ws ka `>
shI trIk>a

pr

vh la@& Ada kre&


gvahI

w w w
108

naf>rman
jma

k>Om

R@

nhI& ihdayt

AOr

deta

ALlah

AOr suno

AOr Dro ALlah se

126

U@ ba




nhI& `>br

tuMhe& jvab

vh khe&ge

Kya

imla

ifr

rsUl

jma krega

khega

jma

ALlah

idn





ALlah ne

@e :sa A

;b\ne mrym A

jb

kha

janne

2upI bate&

109

be=k

tU

vala

hme&

tU






w
w

he pak se

jb mE& ne

terI ApnI

terI mdd kI

vailda

tuz Aap

AOr pr

merI nemt

pr

yad kr

iktab

tuze is`a:

AOr

AOr b6>I

jb

wmr

pN3oD>e me&

tU bate&

log

krta 9a


w

w

w r w

im4\4I

se

tU bnata

AOr

9a

jb

AOr ;n\jIl

AOr tOrat

AOr ihKmt




mere huKm se

wD>ne

to vh

ifr fU&k marta 9a

vala

ho jata

ws me&

mere huKm se

pirNde kI sUrt

w
w


mere huKm se

mudaR

inkal

AOr

`D>a krta

jb

mere huKm se

AOr ko7>>I

madrj>ad

AOr i=f>a

AN0a

deta

jb tU wn ke

in=ainyo& ke sa9

tuz se

pas Aaya

bnI ;s/a:l

AOr

mE& ne roka

jb

w

`ula

110

mgr

jadU

yh

isf>R

nhI&

ijn logo& ne kuf> ikya

wn se

to kha

kaif>r

w w

wNho& ne

AOr mere

:man laAo

kha

rsUl A pr

muz> pr

hvarI

ik

trf>

jma

mE& ne idl me&

AOr

Dal idya

jb

r
w


jb kha

hvarI jma

f>rma&brdar

111

ik be=k

AOr Aap

hm :man

hm

gvah rhe&

la@

r




wtare

ik

tuMhara

vh

rb

kr skta hE

Kya

;b\ne mrym A

@e :sa A



tum ho

Agr

ws ne

ALlah se Dro

AaSman

kha

se

`>an

hm pr



w

hmare idl

AOr

ws se

mut\m:n ho&

hm `a@&

ik

hm

wNho& ne

cahte hE&

kha

moimn jma

112

w

w


113

127

gvah
jma

se

ws pr

AOr hm rhe&

tum ne hm se
sc kha

R@

ik

AOr hm
jan le&

v;j>a simW> (7)


ALlah ijs idn rsUlo& ko jma
krega, ifr khega tuMhe& Kya
jvab imla 9a ? vh khe&ge hme&
`>br nhI&, be=k tU 2upI bato&
ko janne vala hE | (109)
jb ALlah ne kha @e :sa A
;b\ne mrym A! merI nemt Apne
Wpr AOr ApnI vailda pr yad
kro jb mE& ne he pak ijb/a:l
se tuMharI mdd kI, tum logo&
se pN3oD>e me& AOr bu7>ape me& bate&
krte 9e, AOr jb me& ne tuMhe&
is`a: iktab AOr ihKmt AOr
tOrat AOr ;n\jIl, AOr jb tum
mere huKm se im4\4I se pirNde kI
sUrt bnate 9e, ifr ws me& fU&k
marte 9e to vh ho jata mere huKm
se wD>ne vala, AOr tum madrj>ad
AN0e AOr ko7>>I ko mere huKm se
i=f>a dete 9e, AOr jb tum mudRe
ko mere huKm se inkal `D>a krte
9e, AOr jb mE& ne bnI ;s/a:l
ko tum se roka jb tum `ulI
in=ainyo& ke sa9 wn ke pas
Aa@ to kaif>ro& ne wn me& se kha
yh isf>R `ula jadU hE | (110)
AOr jb mE& ne hvairyo& ke idl me&
Dal idya ik muz pr AOr mere
rsUl A pr :man laAo, wNho&
ne kha hm :man la@ AOr Aap
gvah rhe& be=k hm f>rma&brdar
hE& | (111)
jb hvairyo& ne kha @e :sa ;b\ne
mrym A! Kya tera rb yh kr
skta hE ik hm pr AaSman se
`>an wtare ? ws ne kha ALlah se
Dro Agr tum moimn ho | (112)
wNho& ne kha hm cahte hE& ik
ws me& se `a@& AOr hmare idl
mut\m:n ho& AOr hm jan le& ik
tum ne hm se sc kha AOr hm
ws pr gvah rhe& | (113)

@e ALlah! hmare rb! hm pr


AaSman se `>an wtar ik hmare
phlo& AOr ip2la&e ke il@ :d ho
AOr terI trf> se in=anI ho,
AOr hme& roj>I de, tU sb se behtr
roj>I dene vala hE | (114)
ALlah ne kha be=k mE& vh tum
pr wta&ga | ifr ws ke bad
tum me& se jo na=uI krega to
me& ws ko @esa A>j>ab dU%ga jo
n A>j>ab dU%ga jhan valo& me& se
iksI ko | (115)
AOr jb ALlah ne kha @e :sa
A ;b\ne mrym A! Kya tU ne
logo& se kha 9a ik muze AOr merI
ma% ko ALlah ke isva do mabUd
5hra lo, ws ne kha tU pak hE,
mere il@ rva nhI& ik mE&
@esI bat khU% ijs ka muze hk>

r
AaSman

se

`>an

hm pr

wtar

hmare

@e

rb

ALlah

;b\ne mrym A

:sa A

kha


w w w

w zw

AOr hme&

AOr tU

tuz se

roj>I de

AOr

AOr hmare

hmare phlo&

in=anI

ip2le

ke il@

hmare

:d

ho

il@

bad

na=uI

ifr

krega

jo

tum pr

vh

be=k

kha

wta&ga

mE&

ALlah ne

roj>I

114

behtr

dene vala

jhan vale

115

se

A>j>ab

iksI ko

dU%ga

wse A>j>ab dU%ga

to mE&

@esa A>j>ab

tum se



w


w
muze 5hra lo

tU ne

logo& se

Kya tU

kha

;b\ne mrym A

@e :sa

ALlah ne

AOr

kha

jb


w w

mE& khU%

mere

ik

hE

il@

nhI&

tU pak hE

ws ne

ALlah ke

kha

isva

se

do mabUd

AOr merI
ma%

janta hE jo mere idl me& hE AOr

mera idl

mE& nhI& janta jo tere idl me& hE |


be=k tU 2upI bato& ko janne
vala hE | (116)
mE& ne wNhe& nhI& kha mgr isf>R
vh ijs ka tU ne muze huKm idya
ik tum ALlah kI ;badt kro
jo mera AOr tuMhara rb hE, AOr
mE& jb tk wn me& rha wn pr
`>brdar ba`>br 9a | ifr jb
tU ne muze w5a ilya to wn pr
tU ingran 9a AOr tU hr =E se
ba`>br hE | (117)
Agr tU wNhe& A>j>ab de to be=k
vh tere bNde hE&, AOr Agr tU
b~>= de wn ko to be=k tU
g>ailb ihKmt vala hE | (118)
ALlah ne f>rmaya yh idn hE ik
sCco& ko nf>>a dega wn ka sc,
wn ke il@ bag>at hE& ijn ke nIce
nehre& bhtI h&E, vh wn me& hme=a
rh&ege, ALlah raj>I huAa wn se
AOr vh raj>I hu@ ws se, yh
bD>I kamyabI hE | (119)
ALlah ke il@ hE bad=aht
AaSmano& kI AOr j>mIn kI AOr
jo ku2 wn ke drimyan hE, AOr
vh hr =E pr k>aidr hE | (120)

me&

jo

tU

to tuze j>r ws

mE& ne yh

janta hE

ka ;Lm hota

kha hota

Agr

mere

hk>

tuze j>r ws ka ;Lm hota, tU

nhI& | Agr mE& ne yh kha hota to

nhI&

il@

:sa A ;b\ne mrym A ne kha

W@a8@aa

Alma;da (5)


w




mE& ne nhI&

wNhe&

janne

2upI bate&

116

kha

be=k

tU

vala

tere idl me&

tU

jo

AOr mE& nhI&


janta

r w



wn pr

AOr

AOr

mE& 9a

tuMhara rb

tum ALlah kI

mera rb

ik

;badt kro

ws

jo tU ne muze

ka

huKm idya

mgr





wn pr

ingran

tU

to 9a

tU ne muze

ifr

w5a ilya

jb

jb tk

wn me&

`>brdar

mE& rha

w


w

AOr

tere bNde

Agr

to be=k

tU wNhe&

vh

A>j>ab de

Agr

hr =E

ba`>br

117

pr se

AOr tU

nf>>a

idn

dega

yh

ALlah ne

ihKmt

118

f>rmaya

g>ailb

vala

tU

to

wn

tU

be=k tU

ko

b~>=de







hme=a

nhre&

rh&ege

wn ke nIce

bhtI hE&

bag>at

wn ke

wn ka

il@

sc

sCce



r
r

119

bD>I

kamyabI

yh

ws se

AOr vh
raj>I hu@

ALlah

wn se

raj>I huAa

hme=a

wn me&


w w rw

120

k>udrt vala
k>aidr

hr =E

pr

R@

AOr

wn ke

AOr

AOr

bad=aht

ALlah

vh

drimyan

jo

j>mIn

AaSmano kI

ke il@

128

V@ba

v;j>a simW> (7)


r( )

(6) sUrtul AnA>am

kuA>at 20

meh\rban, rh\m krne vala hE

Aayat 165

mve=I

ALlah ke nam se jo bhut

tmam tarIf>e& ALlah ke il@ hE&

ijs ne AaSmano& AOr j>mIn ko


pEda ikya AOr AN0ero& AOr rO=nI

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

w

r



w

AOr

AN0ero&

AaSman

AOr j>mIn

bnaya

pEda ikya

jma

vh ijs

tmam tarIfe>&

ne

ALlah ke il@

w w

vh

ijs ne

brabr

Apne rb

kuf> ikya

krte hE&

ke sa9

kaif>r

ijNho& ne

ifr

AOr rO=nI

tum

ws ke

ifr

muk>rRr

ha%

AOr @k

@k

muk>rRr

vK>t

vK>>t

ikya

ifr

im4\4I

tuMhe& pEda

se

ikya

w
w w
r
tuMhara

vh

baitn

janta hE

j>mIn

AaSman

AOr me&

me&

jma

AOr

ALlah

=k krte ho

vh

w w
w

se

in=ainya&

in=anI

se

AOr wn ke pas

ko:

nhI& Aa:

jo tum kmate ho

AOr

AOr tuMhara

janta hE

j>aihr



wn ke pas

jb

Aaya

ps be=k wNho&

hk> ko

mu%h ferne

ne zu4laya

hote hE&

ws se

vale

wn ka

mgr

vh

rb

w w
iktnI

Kya wNho&

ne nhI& de`a

mj>ak>

ws

wD>ate

ka

jo vh 9e

`>br

wn ke pas

hk>Ik>t

Aaja@gI

so jl\d

nhI&

tuMhe&

jo

jmaya

j>mIn

hm ne wNhe&

muLk me&

jma idya 9a

wMmte&

se

wn se
k>Bl

hm ne hlak

se

kr dI&

w rr
r w



se

bhtI hE&

AOr hm ne

nhre&

mUsla0ar

bna:&

wn pr

AOr hm ne

badl

-eja

dUsrI

wn ke

wMmte&

bad

se

AOr hm ne

wn ke gunaho&

ifr hm ne wNh&e

wn ke

`D>I kI&

ke sbb

hlak ikya

nIce

w


AlbTta
kh&ege

ifr wse

Apne ha9o& se

2U le&

kag>j>

me&

ku2 il`a
huAa

tum pr

AOr Agr hm
wtare&

w
w
Kyo& nhI&

AOr

wtara gya

khte hE&

`ula

jadU

mgr

nhI& yh

ijn logo& ne kuf> ikya


kaif>r



w
w
8

129

wNhe& mohlt
n dI jatI

ifr

kam

to tmam
ho gya hota

f>ir+ta

hm

AOr

wtarte

Agr

R@

f>ir+ta

ws pr

ko bnaya, ifr kaif>r Apne rb


ke sa9 brabr krte hE& AOro& ko
brabr 5hrate hE& | (1)
vh ijs ne tuMhe& im4\4I se pEda
ikya, ifr ij>NdgI kI muddt
muk>rRr ik, AOr ws ke ha% @k
vK>t ik>yamt ka muk>rRr hE,
ifr tum =k krte ho | (2)
AOr vhI hE ALlah AaSmana&e me& AOr
j>mIn me&, vh tuMhara baitn AOr
tuMhara j>aihr janta hE AOr janta
hE jo tum kmate ho krte ho | (3)
AOr wn ke pas nhI& Aa: wn
ke rb kI in=ainyo& me& se ko:
in=anI mgr vh ws se mu%h
fer lete hE& | (4)
ps be=k wNho& ne hk> ko
zu4laya jb wn ke pas Aaya |
so jl\d hI ws kI hk>Ik>t wn
ke samne Aaja@gI ijs ka vh
mj>ak> wD>ate 9e | (5)
Kya wNho& ne nhI& de`a ? hm ne
wn se k>Bl iktnI wMmte& hlak
kI& ? hm ne wNhe& muLk me& jmaya
9a ;k>\itdar idya 9a ijtna
tuMhe& nhI& jmaya ;k>\itdar idya
AOr hm ne wn pr mUsla0ar
brSta badl -eja, AOr hm ne
nhre& bna:& jo wn ke nIce bhtI
9e&, ifr hm ne wn ke gunaho& ke
sbb wNh&e hlak ikya AOr wn
ke bad hm ne dUsrI wMmte& `D>I
kI& bdl dI& | (6)
AOr Agr hm wtare& tum pr
kag>j> me& il`a huAa, ifr vh
wse Apne ha9o& se 2U -I le& |
AlbTta kaif>r kh&ege yh nhI& hE
mgr isfR> `ula jadU | (7)
AOr khte hE& ws pr f>ir+ta Kyo&
nhI& wtara gya ? AOr Agr hm
f>ir+ta wtarte to kam tmam
ho gya hota, ifr wNhe& mohlt
n dI jatI | (8)

AlAnA>am (6)
AOr Agr hm wse f>ir+ta bnate
to hm wse AadmI hI bnate,
AOr hm wn pr =uba Dalte
ijs me& vh Ab pD> rhe hE& | (9)
AOr ALbTta Aap s se phle
rsUlo& ke sa9 h%sI kI g:, to
3er ilya wn me& se h%sI krne
valo& ko ws cIj> ne ijs pr
vh h%sI krte 9e | (10)
Aap s kh de& muLk me& sEr kro
cl ifr kr de`o ifr de`o
zu4lane valo& ka An\jam kEsa
hUAa ? (11)
Aap s pU2e& iks ke il@ hE jo
AaSmano& me& AOr j>mIn me& hE ? kh
de& sb ALlah ke il@ hE, ALlah
ne Apne Wpr rhmt il` lI hE
Apne ij>Mme& le lI hE, ik>yamt ke
idn tuMh&e j>r jma krega ijs me&
ko: =k nhI&, ijn logo& ne Apne
Aap ko `>sare me& Dala to vhI
:man nhI& la@&ge | (12)
AOr ws ke il@ hE jo bSta hE
rat me& AOr idn me&, AOr vh
sunne vala janne vala hE | (13)
Aap s kh de& Kya mE& ALlah ke
isva@ iksI AOr ko karsaj>
bnaW% ? jo AaSmano& AOr j>mIn ka
bnane vala hE, vh sb ko i`lata
hE AOr vh `>ud nhI& `ata | Aap s
kh de& be=k muze huKm idya gya hE
ik sb se phla ho jaW% ijs ne
huKm mana, AOr tum hrigj> i=kR
krne valo& se n hona | (14)
Aap s kh de& be=k Agr mE&
Apne rb kI naf>rmanI k& to bDe>
idn ke A>j>ab se Drta hU% | (15)
ws idn ijs se A>j>ab fer idya
ja@, thki>k> ws pr ALlah ne rh\m
ikya AOr yh `ulI kamyabI hE | (16)
AOr Agr ALlah tuMhe& s~>tI
phu%ca@ to ko: dUr krne vala
nhI& ws ko ws ke isva, AOr
Agr vh ko: -la: phu%ca@ tuMhe&
to vh hr =E pr k>aidr hE | (17)
AOr vh Apne bNda&e pr g>ailb hE,
AOr vh ihKmt vala sb kI
`>br r`ne vala hE | (18)

W@a8@aa

w
r


w
AOr hm =uba

wn pr

to hm

AadmI

Dalte

f>ir+ta

wse bnate

hm wse

AOr

bnate

Agr

to

Aap s

3er ilya

se phle

rsUlo& ke

se

AOr

h%sI kI g:

sa9

jo vh =uba krte hE&

ALbTta

w


w

Aap

ws

h%sI krte

10

kh de&

jo

vh 9e

pr

wn logo& ko

h%sI kI

wn se

ijs

ijNho& ne

w
w
r

zu4lane

11

An\jam

vale

huAa

kh de& ALlah

il`I hE

Aap pr

de`o

ifr

j>mIn muLk me&

sEr kro

w
r



Apne nf>\s

kEsa

AOr j>mIn

ke il@

jo

AaSmano& me&

iks ke

Aap

il@

pU2e&




r
jo log

ws me&

nhI& =k

tuMhe& j>r

ik>yamt ka idn

rhmt

jma krega

w w

me&

rat

bSta hE

AOr ws

jo

:man nhI& la@&ge

12

ke il@

to vhI

Apne Aap

`>sare me&
Dala


w w

w
karsaj>

mE& bnaW%

ALlah

Kya

Aap s

isva@

kh de&

13

janne

sunne

AOr

vala

vala

vh

AOr idn

w
w
w r


Aap s

AOr `ata nhI&

kh de&

i`lata hE

AOr vh

AaSman

AOr j>mIn

bnane vala

jma

w w


se

AOr tU hrigj> n ho

huKm mana

jo

sb se

mE&

ijs

phla

ho jaW%

be=k muz ko

ik

huKm idya gya


A>j>ab

mE& naf>rmanI

Apna rb

Agr

k%

mE& Drta hU%

be=k

Aap s

mE&

kh de&

i=kR krne vale

14

r

ws pr rh\m

thk>Ik>

ikya

ws idn

ws se

fer idya

jo

ja@

ijs

bD>a idn

15



w
w


dUr

to

krne vala

nhI&

ko: s~>tI

tuMhe& phu%ca@

AOr

ALlah

Agr

16

kamyabI `ulI

AOr yh


hr =E

pr

to vh

ko: -la:

vh phu%&ca@

AOr

ws ke

ws

tuMhe&

Agr

isva

ka

17

k>aidr

w w

18

`>br

ihKmt

AOr

r`ne vala

vala

vh

R@

Apne bNde

Wpr

g>ailb

AOr
vh

130

V@ba

AOr tuMhare

mere

drimyan

drimyan

gvah

Aap s

ALlah

sb se

gvahI

kh d&e

cIj>

bD>I

kOn

Aap s

sI

kh&e

w
w w

Kya tum

AOr

ph%uce

be=k

taik mE& tuMhe&

;s se

ijs

k>urAan

DraW%

yh

muz

AOr vih

pr

ikya gya




w

isfR>

Aap s

mE& gvahI

Aap s

kh de&

nhI& deta

kh de&

dUsra

ko:

ALlah ke

mabUd

sa9

ik

tum gvahI dete ho


w

w
hm ne dI
wNhe&

vh ijNhe&

19

tum i=kR

ws se

krte ho

jo

AOr

bej>ar

ykta

be=k mE&


mabUd

w
Apne Aap

`>sare me&

vh

Dala

ijNho& ne

vh

Apne be4e

vh ws ko

jEse

phcante hE&

vh

iktab

phcante hE&

zU4

ALlah

buhtan

ws se

sb se bD>a

AOr

pr

baN0e

jo

j>ailm

kOn

:man nhI& late

20

so vh


w
sb

wn ko

AOr

jma kr&ege

ijs idn

21

j>ailm

f>lah

ibla =uba

ws kI

jma

nhI& pate

vh

Aayte&

ya zu4la@


tum 9e

ijn ka

tuMhare =rIk

kha%

i=kR ikya

wn ko

mu=\irko&

ijNho& ne

hm khege&

ifr


w
n 9e hm

hmara

k>sm

vh

rb

ALlah kI

khe&

isva@

ik

wn kI

n hogI

=rart

n rhI

ifr

dava krte

22





w


AOr

wn se

`o: g:&

ApnI jano&

wNho& ne

pr

kEse

zU4 baN0a

de`o

23

i=kR krne vale


w w
w

pr

AOr hm ne

Aap s

kan

Dal idya

kI trf>

lgata 9a

jo

AOr

vh bate& bnate 9e

24

wn se

jo

w w w w

tmam

vh de`e&

AOr

boz

Agr

AOr wn ke

vh n

kano& me&

smze& wse

ik

pdeR

wn ke idl


w


ijn logo&
ne

khte hE&

Aap s se

Aap s ke

zgD>te h&E

pas Aate hE&

jb

yha&

n :man la@&ge

tk ik

ws pr

in=anI

w

w w
ws se

rokte hE&

AOr
vh

25

phle log
jma

khainya&

mgr
isf>R

yh

nhI&

wNho& ne
kuf> ikya

w w
w

w
26

131

AOr vh =Wr
nhI& r`te

Apne Aap

mgr

hlak

AOr

isf>R

krte hE&

nhI&

R@

ws se

AOr -agte hE&

v;j>a simW> (7)


Aap s khe& sb se bD>I gvahI
iks kI ? Aap s kh d&e mere
AOr tuMhare drimyan ALlah
gvah hE, AOr muz pr yh
k>urAan vih ikya gya hE taik mE&
tuMhe& ;s se DraW% AOr ijs tk
yh phu%ce, Kya tum vak>: gvahI
dete ho ik ALlah ke sa9 ko:
AOr -I mabUd hE& ! Aap s kh de&
mE& @esI gvahI nhI& deta,
Aap s kh de& isfR> vh mabUd
ykta hE, AOr mE& ws se bej>ar hU%
jo tum i=kR krte ho | (19)
vh log ijNhe& hm ne iktab dI
vh ws ko phcante hE& jEse vh
Apne be4o& ko phcante hE& | ijn
logo ne `>sare me& Dala Apne Aap
ko so vh :man nhI& late | (20)
AOr ws se bD>a j>ailm kOn
jo ALlah pr zU4 buhtan bN0e
ya zu4la@ ws kI Aayto& ko,
be=k j>ailm f>lah kamyabI
nhI& pate | (21)
AOr ijs idn hm wn sb ko
jma kr&ege, ifr hm kh&ege
mu=\irka&e ko kha& hE& tuMhare =rIk
ijn ka tum dava krte 9e | (22)
ifr n hogI wn kI =rart wn
ka wj>r ;s ke isva ik vh
khe&ge hmare rb ALlah kI k>sm
hm mu=\irk n 9e | (23)
de`o! wNho& ne kEse zU4 baN0a
ApnI jano& pr AOr vh jo bate&
bnate 9e wn se `o: g:& | (24)
AOr wn se baj> Aap kI trf>
kan lga@ r`te hE& AOr hm ne wn
ke idla&e pr pdeR Dal id@ hE& ik vh
wse n smze& AOr wn ke kano& me&
boz hE, AOr Agr vh de`e& tmam
in=ainya& ifr -I ws pr :man
n la@&ge yha& tk ik jb Aap s
ke pas Aate hE& to Aap s se
zgD>te hE&, khte hE& vh log ijNho&
ne kuf> ikya kaif>r yh isf>R
phlo& kI khainya& hE& | (25)
AOr vh ws se dUsro& ko rokte hE&
AOr `>ud -I ws se -agte hE&, AOr
vh isf>R Apne Aap ko hlak krte
hE& AOr =Wr nhI& r`te | (26)

AlAnA>am (6)
AOr k-I tum de`o jb vh Aag
doj>`> pr `D>e ik@ ja@&g& to khe&ge
@e ka=! hm vaps -eje ja@& AOr

W@a8@aa

w w w

AOr n zu4la@&

vaps

@e ka=

hm

-eje ja@&

hm

to khe&ge

Aag

pr

jb `D>e

tum

AOr Agr

ik@ ja@&ge

de`o

k-I

AOr ho ja@& :man valo me& se | (27)

bl\ik vh ws se k>Bl jo 2upate

jo

Apne rb kI Aayto& ko n zu4la@&

9e wn pr j>aihr ho gya AOr


vh Agr vaps -eje ja@& to ifr
vhI krne lge& ijs se vh roke
g@ AOr be=k vh zU4e hE& | (28)
AOr khte hE& hmarI isf>R yhI
duinya kI ij>NdgI hE AOr hm
w5a@ jane vale nhI& hme& ifr
ij>Nda nhI& hona | (29)
AOr k-I tum de`o jb vh Apne
rb ke samne `De> ik@ ja@&ge |
vh f>rma@ga Kya yh nhI& sc, vh
khe&ge ha& hmare rb kI k>sm Kyo&
nhI&, vh f>rma@ga ps A>j>ab c`o
;s il@ ik tum kuf> krte 9e | (30)
thk>Ik> vh log 3a4e me& pD>e
ij>Nho& ne ALlah ke imlne
ko zu4laya yh&a tk ik jb
Acank wn pr ik>yamt Aa
phu%cI khne lge ha@ hm pr
Af>sos! jo hm ne ws me&
kotahI kI, AOr vh Apne boz>
ApnI pI5o& pr w5a@ ho&ge | Aagah
rho bura hE jo vh w5a@&ge | (31)
AOr duinya kI ij>NdgI isf>R `el AOr
jI ka behlava hE, AOr Aai`>rt
ka 3r wn loge& ke il@ behtr hE
jo prhej>garI krte hE&, so Kya tum
A>K>l se kam nhI& lete | (32)
be=k hm jante hE& Aap s ko
vh bat j>r r&jIda krtI hE
jo vh khte hE&, so vh yk>Inn
Aap s ko nhI& zu4late bl\ik
j>ailm log ALlah kI Aayto&
ka ;n\kar krte hE& | (33)
AOr AlbTta rsUl zu4la@ g@
Aap s se phle, ps wNho&
ne sb\r ikya ws pr jo vh
zu4la@ g@ AOr sta@ g@ yh&a

j>aihr ho gya

nhI& ALlah kI bato& ko, AOr


AlbTta Aap s ke pas rsUlo&
kI ku2 `>bre& phu%c cukI hE& | (34)

:man vale

27

se

AOr

Apna

ho ja@& hm

rb

Aayto& ko

w w wr w
AOr
be=k vh

ws se

vhI

to ifr

vaps

AOr

roke g@

krne lge&

-eje ja@&

Agr

ws se phle

vh 2upate 9e


w w
AOr

hm

duinya

nhI&

hmarI

mgr

ij>NdgI

isf>R

hE

AOr

nhI&

zU4e

28

khte hE&

w w

Kya nhI&

vh

Apna

pr

`De> ik@

tum

AOr Agr

f>rma@ga

rb

samne

ja@&ge

de`o

k-I

w5a@

29

jane vale





;s

A>j>ab

il@ ik

ps c`o

vh

k>sm hmare

f>rma@ga

rb kI

vh khe&ge

ha&

sc

yh

w
yh&a
tk ik

ALlah se imlna

vh log ij>Nho&

3a4e me&

ne zu4laya

pD>e

thk>Ik>

tum kuf> krte 9e

30



;s me&

jo hm ne

pr

kotahI kI

ha@ hm pr

vh khne

Af>sos

lge

Acank

Aa phu%cI

ik>yamt

jb

wn pr

rz w
w r
jo vh w5a@&ge

31

bura

Aagah

ApnI pI5

rho

jma

pr

Apne boz

AOr

w5a@ ho&ge

vh

w w w

wn ke
il@

behtr

AOr Aai`>rt

AOr jI ka

ka 3r

behlava

`el

mgr
isf>R

duinya

ij>NdgI

AOr
nhI&

jo vh

Aap ko j>r

ik

be=k hm

r&jIda krtI hE

vh

jante hE&

32

so Kya tum A>K>l

prhej>garI

se kam nhI& lete

krte h&E







ALlah kI
Aayto& ka

j>ailm log

AOr leikn

nhI& zu4late

so vh

bl\ik

Aap s ko

yk>Inn

khte hE&


r
w w




w

pr

ps sb\r

Aap s

rsUl

AOr AlbTta

ikya wNho& ne

se phle

jma

zu4la@e g@

33

;n\kar krte hE&

w w w

tk ik wn pr hmarI md\d
Aag:, AOr ko: bdlne vala

bl\ik

wn pr

AOr nhI&
bdlne vala

hmarI md\d


34

rsUl jma

wn pr

yha& tk

AOr

Aag:

ik

sta@ g@

jo vh zu4la@ g@



w


`>br

R@

se

Aap ke

AOr

ku2

pas phu%cI

AlbTta

ALlah kI bato& ko

132

V@ba

w




7U&D lo

ik

tum se ho ske

to

wn ka

Aap s

Agr

mu%h ferna

pr

gra&

AOr

hE

Agr


w r
cahta

AOr

ko:

ifr le AaAo

ALlah

Agr

in=anI

wn ke pas

ko:

AaSman me&

ya

sI7>I

j>mIn me&

isf>R

be `>br

35

vh

so Aap

se

jma

s n ho&

36

ws kI

ja@&ge

trf>

wNhe& w5a@ga

ifr

AOr mudRe

ALlah

jo log

w
pr

ik

k>aidr

be=k

Aap s

ws ka

ALlah

kh de&

rb

se

clne

AOr

ko:

vala

nhI&

nhI& 2oD>I hm ne

tuMharI trh

jmaA>te&

mgr

wNho& ne

AOr vh
log jo ik

38

jma ik@

Apna

ja@&ge

rb

AOr ijse cahe

ALlah

jo

kr de

cahe

ijs

A>j>ab

Aa@

Agr

Aap s

-la de`o

kh d&e

sCce

tum ho

Agr

vh

-Ul jate ho

cahe

Agr

hE ik vh wtare in=anI, lekIn

wn me&

AOr

Ak\sr

lekIn

Apne pro& se

trf>

ifr

AN0ere

in=anI

wD>ta hE

cIj>

me&

wtare

AOr

pirNda

ko:

iktab me&

AOr gU&ge

sI0a

39

tum

Kya ALlah
ke isva

ijse pukarte ho

hmarI

bhre

Aayat

raSta

wse kr de

pr

cla de

ya Aa@

ik>>yamt

tum pr

ALlah

il@

ps `ol deta hE

tum

wsI

dUr krdeta hE

pukarte ho

ko

bl\ik


r w

s~>tI me&

ps hm ne
wNhe& pkD>a

tum se phle

wMmte& trf>

AOr thk>Ik> hm

41

ne -eje rsUl

tum =rIk

jo

krte ho

ijs


w

vh

hmara

Aaya

igD>igD>a@

A>j>ab

wn pr

jb

ifr

42

Kyo& n

taik vh

igD>igD>a@&

AOr tk\lIf>



z
43

133

vh krte 9e

jo

=Etan

Kyo& nhI& wtarI g: ? Aap s


kh de& be=k ALlah ws pr k>aidr

pukaroge

ws ke

ke rb kI trf> se ko: in=anI

khte hE&





w
AOr tum

AOr vh khte hE& ik ws pr ws

wtarI g:





40

ws kI trf> lO4a@ ja@&ge | (36)

pr

tum pr

dobara ij>Nda krega ifr vh

in=anI

w
w



wse gumrah

AOr mudaRe& ko ALlah w5a@ga

AOr vh



w w

zu4laya

mante isf>R vh hE& jo sunte hE&,

Kyo& nhI&



w

wMmte&

Aap s be `>bro me& se n ho& | (35)

ws

nhI& jante

37

ifr tum wn ke pas ko: in=anI le

ko:

w

r
j>mIn me&

AaSman me& ko: sI7>I 7U&D inkalo

wNhe& ihdayt pr jma kr deta, so

kr deta

sunte hE&

ske to j>mIn me& ko: sur&g ya

AaAo, AOr Agr AaLlah cahta to

vh lO4a@

ka mu%h ferna to Agr tum se ho

ko:

to wNhe& jma

ihdayt pr

AOr Agr Aap s pr gra& hE wn

sur&g





mante hE&

v;j>a simW> (7)

wn

AaraSta

idl wn

s~>t

AOr

ko

kr id`aya

ke

ho g@

leikn

R@

wn me& Ak\sr nhI& jante | (37)


AOr j>mIn me& ko: clne vala
hEvan nhI& AOr n ko: pirNda
jo Apne pro& se wD>ta hE mgr
wn kI -I tuMharI trh jmaA>te&
hE&, hm ne iktab me& ko: cIj>
nhI& 2oD>I, ifr Apne rb kI
trf> jma ik@ ja@&ge | (38)
AOr ijn logo& ne hmarI Aayto&
ko zu4laya vh bhre AOr gU&ge
h&E, AN0ero& me& hE&, ijs ko ALlah
cahe gumrah kr de, AOr ijs ko
cahe sI0e raSte pr clade | (39)
Aap s kh de& -la de`ae Agr
tum pr ALlah ka A>j>ab Aay ya
tum pr ik>yamt Aaja@, Kya tum
ALlah ke isva iksI AOr ko
pukaroge ? Agr tum sCce ho | (40)
bl\ik tum wsI ko pukarte ho,
ps ijs du` ke il@ wse pukarte
ho Agr vh cahe to vh wse dUr
kr deta hE, AOr tum -Ul jate ho
ijs ko tum =rIk krte ho | (41)
thk>Ik> hm ne tum se phlI wMmto&
kI trf> rsUl -eje ifr hm ne
wn kI naf>rmanI ke sbb wNhe&
pkD>a s~>tI AOr tk\lIf> me& taik
vh igD>igD>a@& | (42)
ifr jb wn pr hmara A>j>ab
Aaya vh Kyo& n igD>igD>a@
leikn wn ke idl s~>t ho g@
AOr jo vh krte 9e =Etan ne wn
ko AaraSta kr id`aya | (43)

AlAnA>am (6)
ifr jb vh -Ul g@ vh nsIht
jo wNhe& kI g: to hm ne wn pr
hr cIj> ke drvaj>e `ol id@ yha&
tk ik jb vh ws se `>u=
ho g@ jo wNh&e dI g: to hm
ne wn ko Acank pkD>a 0r
ilya ps ws vK>t vh mayUs ho
kr rh g@ | (44)
ifr j>ailm k>Om kI jD> ka4 dI
g:, AOr hr tarIf> ALlah ke il@
hE jo sare jhano& ka rb hE | (45)
Aap s kh d&e -la de`o, Agr
ALlah tuMhare kan AOr tuMharI
Aa%`e& 2In le AOr tuMhare idlo& pr
muh\r lgade to ALlah ke isva
kOn mabUd hE jo tum ko yh cIj>e&
la de vaps krde, de`o hm kEse
bdl bdl kr Aayte& byan krte
hE& ifr vh iknara krte hE& | (46)
Aap s kh de& de`o to shI
Agr tum pr ALlah ka A>j>ab
Acank ya `uLlm `uLla Aa@
Kya j>ailm logo& ke isva AOr
ko: hlak hoga ? (47)
AOr hm rsUl nhI& -ejte mgr
`>u=`>brI dene vale AOr Dr sunane
vale | ps jo :man laya AOr s&vr
gya to wn pr ko: `>Of> nhI&
AOr n vh g>mg>In ho&ge | (48)

W@a8@aa

hr cIj>

drvaj>e

wn pr

to hm ne

ws ke

`ol id@

sa9

jo nsIht kI g:

vh -Ul

ifr

g@

jb

ps ws

vh

Acank

vK>t

hm ne pkD>a

wNhe&

ws se

wn ko

dI g:

jo

`>u= ho g@

yha& tk

jb

ik

w



AOr hr tarIf>

ijn logo& ne ju>Lm ikya

ALlah ke il@

j>ailm

k>Om

ifr ka4

jD>

mayUs rh g@

44

dI g:


r

r
le 2In le

tuMhare kan

Agr

ALlah

tum ko

yh

ALlah isva@

lade

sare jhano& ka rb

45

kh d&e

w
w



de`o

Aap s

-la tum de`o

mabUd

kOn

tuMhare idl

pr

AOr muh\r

AOr tuMharI

lga de

Aa%`&e





Agr

tum de`o

Aap s

to shI

kh de&

iknara

46

vh

krte hE&

ifr

bdl bdl kr

Aayte&

byan krte hE&

kEse






log

hlak

isva@

Kya

hoga

ya `uLlm `uLla

Acank

A>j>ab ALlah ka

tum pr Aa@

w
r w
AOr Dr sunane

`>u=`>brI

vale

dene vale

mgr

rsUl jma

AOr nhI& -ejte hm

j>ailm jma

47



w
w
48

g>mg>In ho&ge

AOr n vh

wn pr

to ko: `>Of> nhI&

AOr

:man

s&vr gya

laya

ps jo

ko zu4laya wNh&e A>j>ab phu%cega

;s il@ ik vh naf>rmanI krte

;s il@

9e | (49)

AOr ijn logo& ne hmarI Aayto&

Aap s kh de&, mE& nhI& khta


tum se ik mere pas ALlah ke
`>j>ane h&E AOr n mE& g>Eb ko janta
hU%, AOr n mE& tum se khta hU% ik
mE& f>ir+ta hU%, mE& pErvI nhI& krta
mgr isf>R ws kI jo merI
trf> vih ikya jata hE, Aap s
kh de& Kya nabIna AOr bIna
brabr ho skte hE& ? so Kya tum
g>Or nhI& krte ? (50)
AOr ws se wn logo& ko Drave&
jo `Of> r`te& h&E ik Apne rb ke
samne jma ik@ ja@&ge, ws ke
isva wn ka n hoga ko: ihmaytI
AOr n ko: isf>air= krne vala,
taik vh bcte rhe& | (51)

A>j>ab

ik

wNhe& phu%ce ga

mE&

AOr

ALlah ke

mere

janta

nhI&

`>j>ane

pas

tum se

hmarI

wNha&e ne

Aayto& ko

zu4laya

nhI& khta m&E

Aap
kh de&

AOr vh log jo

vh krte 9e naf>rmanI

49

w



merI

jo vih ikya

trf>

jata hE

mgr

mE& nhI& pErvI


krta

f>ir+ta

ik mE&

AOr nhI&

tum se

g>Eb

khta mE&

50

so Kya tum g>Or

AOr bIna

nhI& krte

nabIna

brabr hE

Kya

Aap

kh de&


w
w

nhI&

Apna rb

trf>

vh jma

samne

ik@ ja@&ge

ik

`Of> r`te& hE&

vh log jo

ws
se

AOr Drave&

w w w

51

bcte rhe&

taik vh

R@

isf>air=

AOr

ko:

ws ke

krne vala

ihmaytI

isva

ko:

wn ke
il@

134

V@ba

r

w
w w

AOr =am

sub\h

Apna rb

pukarte hE&

vh log jo

AOr dUr n kre& Aap

w w



ku2

wn ka ihsab

se

Aap s pr

ws ka

nhI&

vh cahte hE&

`> rj>a




w

se

ik tum wNhe&

to ho jaAoge

ku2

dUr kroge

Aap s

wn pr

se

ka ihsab

Kya yhI hE&

taik vh khe&

baj> se

Aaj>maya

AOr

baj>

hm ne

;sI trh

53

`>Ub janne

Kya nhI&

hmare

jma

vala

ALlah

drimyan se

ALlah ne
f>j>\l ikya


w

il` lI

tum pr

slam

to

hmarI

:man

kh de&

Aayto& pr

r`te hE&

vh log

Aap ke

AOr

pas Aa@&

jb


r



nadanI se

ko:

tum se

bura:

kre

jo

ik

ApnI

rhmt

pr

j>at

tuMhara
rb

r
w



AOr ;sI trh hm
tf>sIl se byan krte hE&

meh\rban

54

b~>=ne

to be=k

AOr nek

vala

ALlah

ho ja@

tOba

ws ke bad

ifr

kr le

be=k mE&

kh de&

55

gunahgar

raSta

AOr taik

jma

trIk>a

j>aihr ho ja@

Aayte&




w
kh de&

ALlah ke

se

isva

tum pukarte ho

vh ijNhe&

ik m&E bNdgI

muze

k&

roka gya hE





w
56

ihdayt
pane vale

se

AOr m&E

ws

be=k m&E bhk

tuMharI

mE& pErvI nhI&

nhI&

sUrt me&

jaW%ga

`>aih=at

krta




ijs

nhI& mere

ws

AOr tum

Apna

pas

ko

zu4late ho

rb

rO=n

se

dlIl

pr

be=k mE&

Aap
kh de&



w
AOr vh

hk>

byan

isf>R ALlah

krta hE

ke il@

huKm

ws

mgr

kI

tum jl\dI kr rhe ho





ws
kI

tum jl\dI krte ho

jo

mere pas

hotI

Agr

kh de&

57

f>Esla krne
vala

behtr

w


w
58

135

j>ailmo&

`U>b janne

AOr

AOr tuMhare

mere

ko

vala

ALlah

drimyan

drimyan

R@

f>Esla

hE& AOr Aap s pr Aap s ke


ij>Mme wn ke ihsab me& se ku2 nhI&,
AOr n Aap s ke ihsab me& se wn
pr ku2 hE | Agr wNhe& dUr kroge to
j>ailmo& se ho jaAoge | (52)

baj> ko baj> se Aaj>maya taik

jma

wn pr

AOr =am, vh ws kI rj>a cahte

nhI&




=u guj>ar

kre& jo Apne rb ko pukarte hE& sub\h

AOr ;sI trh hm ne wn me& se

j>ailm

52

AOr Aap s wn logo& ko dUr n

AOr





wn ke

v;j>a simW> (7)

Alb]a
ho cuka hota

vh khe& Kya yhI log hE& ijn pr


ALlah ne f>J>l ikya hm me& se ?
Kya ALlah =u guj>aro& ko `>Ub
janne vala nhI& ? (53)
AOr jb Aap s ke pas vh
log Aa@& jo hmarI Aayto& pr
:man r`te hE& to Aap s kh
de& tum pr slam hE, tuMhare rb
ne Apne Aap pr rhmt il` lI
laij>m kr lI hE ik tum me& jo
ko: bura: kre nadanI se ifr
ws ke bad tOba kr le AOr nek
ho ja@ to be=k ALlah b~>=ne
vala meh\rban hE | (54)
AOr ;sI trh hm tf>sIl se
byan krte hE& Aayte& AOr yh
;s il@ ik gunahgaro& ka trIk>a
j>aihr ho ja@ | (55)
Aap kh de& muze ;s bat se
roka gya hE ik mE& wn kI bNdgI
k& ijNh&e tum pukarte ho ALlah
ke isva, Aap kh de& mE& tuMharI
`>aih=at kI pErvI nhI& krta,
ws sUrt me& be=k mE& bhk
jaW%ga AOr ihdayt pane valo& me&
se n ho& ga | (56)
Aap s kh de& be=k mE& Apne
rb kI trf> se rO=n dlIl pr
hU% AOr tum ws ko zu4late ho,
tum ijs A>j>ab kI jl\dI kr
rhe ho mere pas nhI& | huKm isf>R
ALlah ke il@ hE, vh hk> byan
krta hE AOr vh sb se behtr
f>Esla krne vala hE | (57)
Aap s kh de& Agr mere pas
hotI vh cIj> ijs kI tum
jl\dI krte ho to AlbTta mere
AOr tuMhare drimyan f>Esla
ho cuka hota, AOr ALlah j>ailmo&
ko `>Ub janne vala hE | (58)

AlAnA>am (6)
AOr ws ke pas g>Eb kI kunijya&
hE&, wn ko ws ke isva ko:
nhI& janta, vh janta hE jo
`>u+kI AOr trI me& hE, AOr nhI&
igrta ko: pTta mgr vh ws
ko janta hE AOr ko: dana nhI&
j>mIn ke AN0ero& me&, AOr n ko:
tr n ko: `>u+k, mgr sb rO=n
iktab lOhe mhf>Uj> me& hE | (59)
AOr vhI to hE jo rat me tuMharI
h k>Bj> kr leta hE AOr janta
hE jo tum idn me& kma cuke ho, ifr
tuMhe& ws idn me& w5ata hE taik
mudd\t muk>rRra pUrI ho, ifr tuMhe&
wsI kI trf> lO4na hE, ifr tuMhe&
jta dega jo tum krte 9 | (60)
AOr vhI Apne bNdo& pr g>ailb
hE, AOr tum pr ingehban -ejta
hE yha& tk ik jb tum me& se iksI

W@a8@aa

w w
w
AOr trI

`>u+kI me&

AOr

jo

vh

janta hE

wn ko

isva

nhI&

janta

g>Eb

AOr ws

kunijya&

ke pas

w r w

r w r
AOr n ko:

j>mIn

tr

AN0ere

me&

AOr n

vh ws ko

ko: dana

janta hE

mgr

pTta

ko:

igrta

me&

mgr

`>u+k

AOr
nhI&

w

w
k>Bj> kr leta

rat me&

AOr

jo ik

hE tuMharI h

59

vh

rO=n

iktab

ifr

idn me&

AOr
n

muk>rRra

taik pUrI

mud\dt

tuMhe&

ws me&

ho

w5ata hE

jo tum

AOr

kma cuke ho

janta hE

w
AOr

g>ailb

tum krte 9e

60

vhI

tuMhe&

jo

jta dega

ifr

tuMhara

ws kI

lO4na

trf>

ifr

ko mOt Aa phu%ce to hmare f>ir+te

tum me& se @k

ws kI h k>Bj>e me& le lete h&E


wr w r

AOr vh kotahI nhI& krte | (61)


ifr lO4a@ ja@&ge& Apne sCce
mOla kI trf>, sun r`o! huKm

iksI

Aa phu%ce

ALlah kI

lO4a@

trf>

ja@&ge&

yha%

jb

ingehban

tk ke

ifr

nhI& krte kotahI

61

AOr

tum pr

Apne bNde

-ejta hE

AOr

hmare -eje

k>Bj>e me& lete

vh

hu@ f>ir+te

hE& ws ko

pr

mOt

bhut tej> hE | (62)

Aap s kh de& tuMhe& `>u+kI AOr

kOn

wsI ka hE AOr vh ihsab lene me&

dyaR ke AN0ero& se kOn bcata hE ?


ws vK>t tum ws ko igD>igD>a
kr AOr cupke se pukarte ho
AOr khte ho ik Agr hme& ;s
se bcale to hm =u Ada krne
valo& me& se ho&ge | (63)
Aap s kh de& ALlah tuMhe& ws
se bcata hE AOr hr s~>tI se,
ifr tum i=kR krte ho | (64)
Aap s kh d&e vh k>aidr hE ik
tum pr -eje A>j>ab tuMhare Wpr se
ya tuMhare paW% ke nIce se ya tuMh&e
if>k>aR if>k>aR kr ke i-D>a de, AOr
tum me se @k ko c`a de dUsre kI
lD>a: ka mj>a, de`o hm iks
trh Aayat fer fer kr byan

Aap

62

kh de&

ihsab

bhut

AOr

lene vala

tej>

vh

huKm

wsI

sun

ka

r`o

wn ka

sCca

mOla


w



w
ik

AOr

igD>igD>a

tum pukarte ho

Agr

cupke se

kr

ws ko

AOr dyaR

AN0ere

`>u+kI

bcata hE

se

tuMhe&







tuMhe&

ALlah

bcata hE

Aap s

=u Ada

63

kh de&

se

krne vale

;s

to hm ho&

hme&

se

bca le



w
pr

k>aidr

vh

Aap

kh de&

64

i=kR krte

tum

ho

ifr

hr s~>tI

AOr se

ws se


tuMhare paW%

nIce

se

ya

tuMhare

se

Wpr

A>j>ab

tum pr

-eje

ik

krte hE& taik vh smz ja@& | (65)

hm fer fer kr

iks

AOr tuMharI k>Om ne ws ko

byan krte hE&

trh

zu4laya hala&ik vh hk> hE,


Aap s kh de& mE& tum pr darog>a
nhI& | (66)
hr `>br ke il@ @k i5kana
mk>rRra vK>t hE AOr tum jl\d
jan loge | (67)

Aap
kh de&

hk>

de`o

dUsra

lD>a:

tum me& se

AOr

if>k>aR

@k

c`a@

if>k>aR

hala&ik

tuMharI

ws

AOr

vh

k>Om

ko

zu4laya

65

ya i-D>a de tuMhe&

smz ja@&

taik vh

darog>a

tum pr

Aayat


w

67

tum jan
loge

AOr jl\d

@k

i5kana

R@

`>br

hr @k
ke il@

66

m&E nhI&

136

V@ba




r w

yha&

wn se

tk ik

to iknara

hmarI

kr le

Aayte&

me&

vh log

zgD>te& hE&

AOr

tU de`e

jo ik

jb


w




to n bE5

=Etan

-ulade tuze

AOr

ws ke

Agr

A>lava

ko: bat

me&

vh m=g>Ul ho&

prhej>

vh log

krte hE&

jo

AOr

pr

68

nhI&

j>ailm

k>Om

sa9

jma

log

pas

yad Aana

bad


w
AOr

6re&

69

2oD> de

nsIht

taik vh

leikn

krna

wn ka

ko:

cIj>

se

ihsab



w w w
duinya

ij>NdgI

AOr wNhe& 0oke

AOr

me& Dal idya

tma=a

`el

wNho& ne

Apna dIn

vh log jo

bna ilya

w
w
isva@

ws ke

se

ALlah

nhI&

il@

bsbb

ws ne ikya

pkD>a

ko:

jo

n ja@

taik ;s se

ws se

n il@ ja@&

muA>avj>e

tmam

gmR

se

ko: isf>air=

AOr

ko:

me& de

Agr

krne vala

ihmaytI

wn ke

jo wNho& ne kmaya

il@

Apna ilya

pkD>e g@

vh log jo


w

w

isva@

jo

Kya hm

se

ALlah

kh de&

pukare&

;s

vh kuf> krte 9e

70

il@ ik

ddRnak


w
w

ALlah

jb ihdayt

ApnI @i6>ya&

bad

dI hme&

pr

wl4e paW%

AOr hm

AOr n nuk>\san

ifr ja@&

kre hme&

n hme& nf>a de


r

ws

sa9I

hEran

ke

j>mIn

me&

=Etan

-ula idya ws ko

ws kI trh
jo

ihdayt

ALlah kI

vhI

ihdayt

be=k kh d&e

hmare

ihdayt

pas Aa

bulate ho&

trf>

ws ko


w
w

k>a;m kro

nmaj>

AOr
yh ik

71

tmam jhan

prvridgar ik f>rma&brdar
rhe&

ke il@

AOr huKm
idya gya hme&

w w

w w

pEda

vh jo

AOr

ikya

ijs

vhI

72

tum ;k45e

ws kI

vh ijs

AOr

AOr ws se

ik@ jaAoge

trf>

kI

vhI

Dro

w
w


r


to vh ho ja@ga

137

ho ja

khega vh

AOr
ijs idn

5Ik tOr pr

R@

AOr j>mIn

m=g>Ul ho ja@e& ws ke A>lava


iksI AOr bat me&, AOr Agr tuze
=Etan -ulade to yad Aane ke bad
n bE5 j>ailm logo& ke pas | (68)
AOr jo log prhej> krte hE&
prhej>gar hE& wn pr wn
zg6>ne valo& ke ihsab me& se
ko: cIj> nhI&, leikn nsIht
krna taik vh 6re& baj>
Aaja@& | (69)
AOr wn logo& ko 2oD> de& ijNho&
ne Apne dIn ko `el AOr tma=a
bna ilya hE AOr duinya kI
ij>NdgI ne wNhe& 0oke me& Dal idya
hE, AOr ws k>urAan se nsIht
A>ml se pkD>a n ja@, ws ke

AOr

pIna

se iknara kr le yha& tk ik vh

kro

bdle

panI

hmarI Aayto& me& zgD>te& hE& to wn

kro taik ko: Apne ik@ Apne

AOr A>j>ab

AOr jb tU wn logo& ko de`e jo

AOr nsIht


w
w

w w

yhI log

v;j>a simW> (7)

AaSman jma

il@ nhI& ALlah ke isva ko:


ihmaytI AOr n ko: isf>air=
krne vala, AOr Agr bdle me&
tmam muA>avj>e de& to ws se n
il@ ja@& k>ubUl n ho&, yhI vh
log hE& jo Apne ik@ pr pkD>e
g@, wNhe& gmR panI pIna hE AOr
ddRnak A>j>ab hE ;s il@ ik vh
kuf> krte 9e | (70)
kh de& Kya hm ALlah ke isva ws
ko pukare& jo hme& n nf>a de ske
n hmara nuk>\san kr ske AOr
Kya hm wl4e paW% ifr ja@&
ws ke bad jb ik ALlah ne hme&
ihdayt de dI ws =~>s kI trh
ijse =Etan ne -ula idya j>mIn
j&gl me&, vh hEran ho, ws ke
sa9I ws ko ihdayt kI trf>
bulate ho& ik hmare pas Aa |
Aap s kh d&e be=k ALlah kI
ihdayt hI ihdayt hE AOr hme& huKm
idya gya hE ik tmam jhano& ke
prvridgar ke f>rma&brdar rhe& | (71)
AOr yh ik nmaj> k>a;m kro AOr
ws se Dro, AOr vhI hE ijs kI
trf> tum ;k45e ik@ jaAoge | (72)
AOr vhI hE ijs ne AaSmano&
AOr j>mIn ko 5Ik tOr pr pEda
ikya | AOr ijs idn khega ho
ja to vh ho ja@ga,

ws kI bat sCcI hE, AOr muLk


wsI ka hE, ijs idn sUr fU%ka
ja@ga, g>Eb AOr j>aihr ka janne

W@a8@aa


janne

g>Eb

sUr

vala

fU%ka

ijs

ja@ga

idn

AOr

muLk

ws kI

sCcI

ws ka

bat

`>br r`ne vala | (73)

w
w w

AOr jb ;b/ahIm A ne kha

Aaj>r

vala, AOr vhI hE ihKmt vala,

Apne bap Aaj>r ko Kya tU buto&


ko mabUd bnata hE ? be=k mE& tuze
AOr terI k>Om ko `ulI gumrahI
me& de`ta hU% | (74)
AOr ;s trh hm ;b/ahIm A ko
AaSmano& AOr j>mIn kI bad=ahI
A>ja;bat id`ane lge taik vh
yk>In krne valo& me& se ho ja@ | (75)
ifr jb ws pr rat AN0era kr
ilya to @k istara de`a, kha yh
mera rb hE | ifr jb g>a;b ho gya
to ;b/ahIm A khne lge mE& doSt
nhI& r`ta g>a;b hone valo& ko | (76)
ifr jb cmkta huAa ca%d de`a to
bole yh mera rb hE, ifr jb vh
g>a;b ho gya to kha Agr muze

ifr jb ws ne jgmgata huAa


sUrj de`a to bole yh mera rb
hE, yh sb se bD>a hE | ifr jb
vh g>a;b ho gya to kha @e merI
k>Om! be=k mE& wn se bej>ar hU%
ijn ko tum =rIk krte ho | (78)
be=k mE& ne Apna mu%h yk `> ho
kr ws kI trf> moD> ilya ijs
ne j>mIn AOr AaSman bna@ AOr
m&E i=kR krne valo& se nhI& | (79)
AOr ws kI k>Om ne ws se zgD>a
ikya to ws ne kha Kya tum muz
se ALlah ke bare me& zgD>te ho ?
ws ne muze ihdayt de dI hE AOr mE&
wn se nhI& Drta ijNhe& tum =rIk
5hrate ho ws ka, mgr yh ik
mera rb ku2 tk\lIf> phu%cana
cahe, mere rb ke ;Lm ne hr cIj>
ka Ahata kr ilya hE, so Kya
tum socte nhI& ? (80)
AOr mE& tuMhare =rIk se Kyo&kr D% ?
AOr tum ;s se nhI& Drte ik ALlah
ka =rIk krte ho ijs kI ws ne
nhI& wtarI tum pr ko: dlIl, so
dono& f>rIk> me& se Am\n idljm: ka
kOn ij>yada hk>dar hE ? btaAo Agr
tum jante ho | (81)

;b/ahIm
A

AOr

kha

73

jb

`>br

ihKmt

AOr

r`ne vala

vala

vhI

AOr j>aihr

w
r




`ulI

74

gumrahI me&

AOr terI

tuze

be=k

k>Om

de`ta hU%

mE&

mabUd

but jma

Kya tU

bnata hE


w r

w



AOr taik

AaSmano&

AOr j>mIn

ho ja@ vh

bad=ahI

jma

hm id`ane

;b/ahIm A

AOr ;sI trh

lge

r
yh

ws ne

@k

ws ne

kha

istara

de`a

rat

ws

AN0era

ifr

pr

kr ilya

jb

yk>In

75

krne vale

se


z r
cmkta

ifr jb

ca%d

huAa

76

de`a

g>a;b

mE& doSt

hone vale

r`ta

ws ne

g>a;b

ifr

mera

kha

ho gya

jb

rb

g>a;b

ifr

mera

hogya

jb

rb

nhI&

ihdayt n de mera rb to mE& -4kne


vale logo& me& se ho jaW% | (77)

Apne
bap ko

to mE&

mera

ho jaW%

rb

n ihdayt de muze

Agr

kha

yh

bole

z r

mera

yh

rb

jgmgata

bole

ifr jb

sUrj

huAa

77

ws ne de`a

-4kne

k>Om

vale

log

se




78

tum i=kR

ws se

krte ho

jo

bej>ar

be=k

@e merI

mE&

k>Om

kha

vh g>a;b

ifr

sb se

ho gya

jb

bD>a

yh

w
r
w
w

w
yk `>

AOr nhI& mE&

ho kr

AaSman

AOr j>mIn

ws kI

bna@

jma

trf> ijs

mE& ne mu%h

be=k

moD> ilya

mE&

i=kR krne vale

se

Apna mu%h

w

ALlah

Kya tum muz

ws ne

ws kI

AOr ws se

ke bare me&

se zgD>te ho

kha

k>Om

zgD>a ikya

79

w
w

ku2

mera

yh

cahe

rb

mgr

ik

ws

jo tum =rIk

AOr nhI&

AOr ws ne muze

ka

krte ho

Drta mE&

ihdayt de dI hE




w

w

mE& D%

AOr
Kyo&kr

80

so Kya tum nhI& socte

;Lm

hr cIj>

mera rb

Ahata
kr ilya

tum pr

ws
kI

nhI& wtarI

jo

ALlah

=rIk

ka

krte ho

ik tum

AOr tum

jo tum =rIk krte

nhI& Drte

ho tuMhare =rIk

81

jante ho

tum

Agr

R@

Am\n ka

ij>yada

dono&

so

ko:

hk>dar

f>rIk>

kOn

dlIl

138

AlAnA>am (6)

V@ba


w w

Am\n

wn ke

idljm:

il@

j>uLm

yhI log

Apna :man

se

:man

AOr n imlaya

jo log

la@

w
w
w

ws kI

pr

k>Om

;b/ahIm A

hm ne

hmarI

yh dI

dlIl

AOr yh

82

ihdayt

AOr

yaF>ta

vhI

r



r
w
AOr b~>=a

83

hm ne

janne

ihKmt

tuMhara

vala

vala

rb

be=k

jo

hm cahe&

hm bulNd

drje

ijs

krte hE&

w



w
ws se k>Bl

hm ne

AOr

ihdayt dI

sb

AOr

;s\hak>

ws

ihdayt dI

nUh A

hm ne

ko

yak>Ub A

ko

w
w w w w
w w w
AOr

AOr

AOr

AOr

AOr

daWd

wn kI

han A

mUsa A

yUsuf> A

AYyUb A

suleman A

AOlad

AOr se




w w w


AOr

AOr

AOr

AOr

;lyas A

:sa A

yhya A

j>kirya A

84

nek kam krne

hm bdla

AOr ;sI

vale

dete hE&

trh



w w
w
w
AOr

AOr

AOr

AOr

lUt A

yUnus A

AlysA> A

;Sma:l A

nek bNde

85

se

sb


w w
AOr wn kI

wn ke

AOr se

AOlad

bap dada

ku2

tmam jhan

86

pr

vale

hm ne

AOr

f>j>Ilt dI

sb

w
w w





sI0a

87

raSta

trf>

hm ne ihdayt dI

AOr hm ne

wNhe&

cuna wNhe&

AOr wn ke -a:






Apne bNde

se

cahe

ijse

;s se

ihdayt

ALlah kI

deta hE

rhnuma:

yh

w w

vh log
jo

yh

jo

vh krte 9e

88

wn se

ku2

to j>aya

vh i=kR

AOr

ho jate

krte

Agr

w
w


yh log

;s ka

;n\kar

ps

kre&

Agr

AOr nbUt

AOr =rIA>t

iktab

hm ne dI wNhe&

yhI log

89

;n\kar
krne vale

;s ke

vh nhI&

@ese log

;n ke

to hm muk>rRr

il@

kr dete hE&

nhI& ma&gta mE& tum se

Aap s
kh de&

clo

so wn kI rah pr

ALlah ne
ihdayt dI

vh jo

90

139

tmam jhan vale

nsIht

mgr

yh

nhI&

R@

ko: wj\rt

;s pr

v;j>a simW> (7)


jo log :man la@ AOr wNho& ne
Apne :man ko j>uLm se n imlaya,
wNhI& loga&e ke il@ idljm: hE
AOr vhI ihdayt yaF>ta hE& | (82)
AOr yh hmarI dlIl hE jo hm
ne ;b/ahIm A ko wn kI k>Om
pr dI, hm ijs ke drje cahe&
bulNd krte hE& | be=k tuMhara rb
ihKmt vala, janne vala | (83)
AOr hm ne wn ;b/ahIm A ko
b~>=a ;s\hak> A AOr yak>Ub A,
hm ne sb ko ihdayt dI AOr
nUh A ko hm ne ihdayt dI ws
se k>Bl, AOr wn kI AOlad me& se
daWd A AOr suleman A AOr
AYyUb A AOr yUsuf> A AOr
mUsa A AOr han A ko,
AOr ;sI trh hm nek kam krne
valo& ko bdla dete hE& | (84)
AOr j>kirya A AOr yhya A
AOr :sa A AOr ;lyas A,
sb nek bNdo& me& se hE& | (85)
AOr ;Sma:l A AOr AlysA> A
AOr yunu$s A AOr lUt A, AOr
sb ko hm ne tmam jhan valo&
pr f>j>Ilt dI | (86)
AOr ku2 wn ke bap dada AOr wn
kI AOlad AOr wn ke -a;yo& ko,
AOr hm ne wNh&e cuna AOr sI0e
raSte kI trf> ihdayt dI | (87)
yh ALlah kI rhnuma: hE | vh
;s se ihdayt deta hE Apne bNdo&
me& se ijse cahe, AOr Agr vh
i=kR krte to jo ku2 vh krte
9e j>aya ho jata | (88)
yh vh log hE& ijNhe& hm ne iktab
dI AOr =rIA>t AOr nbUVvt dI,
ps Agr yh log ;s ka ;n\kar
kre& to hm ne ;n bato& ke il@
muk>rRr kr id@ hE& @ese log jo ;s
ke ;n\kar krne vale nhI& | (89)
yhI vh log hE& ijNh&e ALlah ne
ihdayt dI, so wn kI rah pr
clo, Aap kh de& mE& ws pr tum
se ko: wj\rt nhI& ma&gta, yh
to nhI& mgr nsIht tmam jhan
valo& ke il@ | (90)

AlAnA>am (6)
AOr wNho& ne ALlah kI k>d/ n kI
jEse ws kI k>d/ ka hk> 9a jb
wNho& ne kha ik ALlah ne iksI
;n\san pr ko: cIj> nhI& wtarI,
Aap s khe& vh iktab iks
ne wtarI jo mUsa A le kr Aa@
logo& ke il@ rO=nI AOr ihdayt |
tum ne wse vrk> vrk> kr idya
hE, tum wse j>aihr krte ho AOr
Ak\sr 2upa lete ho, AOr ws ne
tuMhe& is`aya jo n tum jante 9e
AOr n tuMhare bap dada,
Aap s kh de& ALlah ne naij>l
kI, ifr wNhe& 2oD> de& Apne behUda
=ug>l me& `elte rhe& | (91)
AOr yh k>urAan iktab hE
brkt valI, hm ne naij>l kI,
Apne se phlI iktabo& kI
ts\dIk> krne valI taik tum
DraAo Ahle mKka ko AOr jo
ws ke ;dR igdR hE& tmam Aas
pas vale, AOr jo log Aai`>rt
pr :man r`te hE& vh ws pr
:man late hE& AOr vh ApnI
nmaj> kI ihf>aj>t krte hE& | (92)
AOr ws se bD>a j>ailm kOn jo
ALlah pr zU4 buhtan baN0e,
ya khe merI trf> vih kI g:
hE AOr wse ku2 vih nhI& kI
g:, wsI trh vh jo khe mE&
A-I wtarta hU% ws ke imSl jo
ALlah ne naij>l ikya | AOr
Agr tU de`e jb j>ailm mOt kI
s`>\ityo& me& ho& AOr f>ir+te Apne
ha9 fEla@ ho& ik ApnI jane&
inkalo, Aaj tuMhe& ij>Llt ka
A>j>ab idya ja@ga ws sbb se
ik tum ALlah ke bare me& zU4I
bate& khte 9e AOr ws kI Aayto&
se tkBbur krte 9e | (93)
AOr AlbTta tum hmare pas
Akele Akele Aag@ jEse hm ne
tuMhe& phlI bar pEda ikya 9a AOr
jo hm ne tuMhe& mal Ao Asbab
idya 9a 2oD> Aa@ ApnI pI5
pi2e, AOr hm tuMhare sa9 tuMhare
vh isf>air= krne vale nhI& de`te
ijn kI insbt tum guman krte
9e ik vh tum me& tuMhare sazI hE&,
AlbTta tuMhare drimyan ir=\ta
k4 gya AOr tum jo dave krte 9e
sb jate rhe | (94)

W@a8@aa


w
w


ko:

ALlah ne

pr

;n\san

nhI&

wtarI

jb wNho&

ws kI

ne kha

k>d/

hk>

wNho& ne ALlah

AOr

kI k>d/ janI

nhI&



r
rO=nI

mUsa A

la@ ws ko

vh jo

iktab

wtarI

Aap s

iks

ko: cIj>

kh de&

w w

w




Ak\sr

AOr tum

tum j>aihr krte

2upate ho

ho ws ko

vrk> vrk>

tum ne kr idya

logo& ke

AOr

ws ko

il@

ihdayt

r w w
wNhe&

ifr

2oD> de&

ALlah

Aap

tuMhare

AOr

kh de&

bap dada

tum n jante 9e

tum

AOr is`aya

jo

tuMhe&


jo

ts\dIk>

brkt

hm ne

krne valI

valI

naij>l kI

AOr

iktab

91

yh

vh `elte

Apne behUda

rhe&

=ug>l

me&

w w w

:man r`te hE&

AOr

ws ke

jo log

;dR igdR

AOr jo

Ahle mKka

AOr taik

Apne se phlI

tum DraAo

iktabe&





w
w

AOr

ihf>aj>t

92

kOn

ApnI nmaj>

krte hE&

pr

AOr

;s

:man

kI

vh

pr

late hE&

Aai`>rt pr

w w

AOr nhI& vih

merI

vih

kI g:

trf>

kI g:

khe

ya

zU4

ALlah

3D>e

pr

baN0e

bD>a

se jo

j>ailm

w w
jb

tU de`e

AOr

jo naij>l

ALlah

Agr

imSl

ikya

mE& A-I

AOr

khe

wtarta hU%

jo

ws kI

ku2

trf>

w



inkalo

Apne ha9

AOr

fEla@ ho&

mOt

f>ir+te

j>ailm

s`>\ityo& me&

jma




w
ALlah pr

tum khte 9e

ke bare me&

bsbb

ij>Llt

Aaj tuMhe& bdla

A>j>ab

ApnI jane&

idya ja@ga

w w



tum Aag@

AOr

hmare pas

AlbTta

ApnI pI5

pI2e

sazI hE&

tum me&

ws kI

tkBbur krte

93

se

Aayte&

AOr tum 9e

zU4

w w

r
hm ne idya

jo

9a tuMhe&

AOr tum
2oD> Aa@

bar

phlI

hm ne tuMhe&
pEda ikya

@k @k

jEse

Akele

z
w

ik vh

tum guman
krte 9e

vh jo

isf>air= krne

tuMhare

hm

AOr

vale tuMhare

sa9

de`te

nhI&


94

tum dava krte 9e

jo

R@

tum se

AOr

tuMhare

jate rhe

drimyan

AlbTta k4 gya

140

V@ba

w
w



AOr inkalne

mudaR

vala

se

inkalta

ij>Nda

dana

AOr gu5lI

hE

fa6>ne

be=k

vala

ALlah


cIr kr cak krke

95

inkalne vala sub\h

tum bhke

ps

yh hE tuMhara

ja rhe ho

kha&

ALlah

ij>Nda

se

mudaR

w
w w

g>ailb

ANdaj>a

yh

ihsab

AOr ca%d

AOr sUrj

sukUn

rat

me&

wn se

tuMhare

istare

malUm kro

bna@

il@

AOr

vh ijs

;Lm r`te he&

97

be=k hm ne `ol kr byan

ke il@

kr dI hE& Aayte&

AOr dyaR

AN0ere

w
w

w


AOr

ifr @k

Amant kI jgh

i5kana

vjUd

@k

se

=~>s

wtara

vh jo

AOr

ijs

vhI

jo smzte hE&

98

sbj>I

ws se

hr cIj>

ne inkalI

`>o=e

ga-a

se

`jUr

imlte
julte

me&

AOr ws

be=k

logo&

be=k hm ne `ol kr byan

ke il@

krdI& Aayte&

valI

se

ne inkalI

@k pr @k

panI

dane

c7>a huAa

AOr j>EtUn

ws se

A&gUr ke

ka pkna

jb

AaSman

hm

inkalte hE&

AOr bag>at

ws ka fl

trf>

de`o

w w

hala&ik ws ne

wNhe& pEda ikya

ijn

=rIk

ALlah

AOr wNho&

ka

ne 5hraya

99

:man

logo&

r`te hE&

ke il@

in=ainya&

w w

w

100

vh byan

ws se

AOr

vh pak

;Lm ke bg>Er

AOr

krte hE&

jo

bulNd tr

hE

jhalt se

bei4ya&

be4e

ws ke

AOr

il@

tra+te hE&

r
w
w
w



ws
kI

jbik nhI&

be4a

ws

ho skta

ka

hE

Kyo&kr

AOr j>mIn

AaSman

n: trh

jma

bnane vala


w
101

141

janne
vala

hr cIj>

AOr vh

bna@ taik tum wn se `>u+kI


AOr dyaR ke AN0ero& me& raSte malUm
kro, be=k hm ne Aayte& `ol
`ol kr byan kr dI h&E& wn logo&
ke il@ jo ;Lm r`te& hE& | (97)

se pEda ikya, ifr tuMhara @k

ifr hm

flta hE

vhI hE ijs ne tuMhare il@ istare

AOr vhI hE ijs ne tuMhe& @k vjUd

w

w

ws

;Lm vale ka | (96)

vhI

ws

AOr Anar

ihsab, yh ANdaj>a hE g>ailb,

AOr

w
w w w

AOr nhI& -I imlte

sub\h inkalne vala, AOr ws

ijs

wgne

AOr

rat kI tarIkI cak kr ke

vh jo

w
zuke hu@

ja rhe ho ? (95)

tuMhe&

ifr hm

ALlah, ps tum kha& bhke

pEda ikya




w
se

inkalne vala, yh hE tuMhara

AOr sUrj AOr ca%d ko j>rIA>a

vala

`>u+kI

inkalta hE AOr ij>Nda se mudaR

ne bnaya


w



logo&

AOr gu5lI ka, vh mudaR se ij>Nda

ne rat ko j>rIA>a sukUn bnaya

;Lm

96

vhI

be=k ALlah fa6>ne vala dane

AOr ws




w
w
taik tum raSta

v;j>a simW> (7)

hr cIj>

R@

AOr ws

ne pEda kI

bIvI

i5kana hE AOr Amant rhne kI


jgh | be=k hm ne Aayat `ol
kr byan kr dI hE& smz valo&
ke il@ | (98)
AOr vhI hE ijs ne AaSmano& se
panI wtara, ifr hm ne ws se
inkalI wgne valI hr cIj>, ifr
hm ne ws se hre hre ket AOr
dr`>t inkale ijs se @k pr
@k c7>e hu@ dane inkalte hE&, AOr
`jUro& ke ga-e se zuke hu@ `>o=e,
AOr A&gUr AOr j>EtUn AOr Anar ke
bag>at @k dUsre se imlte julte
AOr nhI& -I imlte, ws ke fl
kI trf> de`o jb vh flta hE
AOr ws ka pkna de`o, be=k
ws me& wn logo& ke il@ in=ainya&
hE& jo :man r`te h&E | (99)
AOr wNho& ne ijNno& ko ALlah ka
=rIk 5hraya hala&ik ws ne wNhe&
pEda ikya hE AOr vh ws ke il@ be4e
AOr bei4ya& tra+te hE& jhalt se,
vh pak hE AOr ws se bulNd tr hE
jo vh byan krte h&E | (100)
n: trh nmUne ke bg>Er AaSmano&
AOr j>mIn ka bnane vala, ws ke
be4a Kyo&kr ho skta hE ? jbik
ws kI bIvI nhI& AOr ws ne hr
cIj> pEda kI hE, AOr vh hr cIj>
ka janne vala hE | (101)

AlAnA>am (6)
yhI ALlah tuMhara rb hE | ws ke
isva ko: mabUd nhI&, hr cIj> ka
pEda krne vala, so tum ws kI
;badt kro, AOr vh hr cIj> ka
karsaj> AOr inghban hE | (102)
m`>\lUk> kI Aa%`e& ws ko nhI&
pa sktI& AOr vh Aa%`o& ko
pa skta hE AOr vh -ed janne
vala `>brdar hE | (103)
tuMhare rb kI trf> se in=ainya&
Aa cukI& | to ijs ne de` ilya so
Apne vaSte, AOr jo AN0a rha to ws
ka vbal ws kI jan pr, AOr mE&
tum pr inghban nhI& | (104)
AOr wsI trh hm Aayte& fer fer
kr byan krte hE& taik vh khe&
tU ne iksI se p7>a hE, AOr taik
hm janne valo& ke il@ vaj>eh
kr de& | (105)
ws pr clo jo vih Aa@ tuMhare
rb se tuMharI trf>, ws ke isva
ko: mabUd nhI&, AOr mu=\irko& se
mu%h fer lo | (106)
Agr ALlah cahta to vh i=kR
n krte AOr hm ne tuMhe& wn pr
inghban nhI& bnaya, AOr tum
wn pr darog>a nhI& | (107)
AOr ALlah ke isva vh ijNhe&
pukarte hE& tum wNh&e galI n do,


w
so tum ws kI

hr cIj>

;badt kro

W@a8@aa

pEda krne

ws ke

nhI& ko:

tuMhara

yhI

vala

isva

mabUd

rb

ALlah

w
r
w



pa skta

AOr

hE

vh

nhI& pa sktI&

Aa%`e&

karsaj>

102

ws ko

hr cIj>

inghban

AOr

pr

vh

w




Aa cukI& tuMhare

in=ainya&

se

`>brdar

103

pas

-ed janne

AOr

vala

vh

Aa%`&e

w w


tum pr

mE&

AOr

to ws kI

AN0a

AOr

so Apne

nhI&

jan pr

rha

jo

vaSte

de` ilya

so jo

tuMhara

ijs

rb




r w


AOr taik

tU ne p7>a hE

Aayte&

vh khe&

hm fer fer kr

AOr

byan krte hE&

wsI trh

inghban

104


w
w

tuMhara

tuMharI

se

rb

jo vih Aa@

trf>

tum clo

105

janne valo&

AOr taik hm

ke il@

vaj>eh kr de&


w
w

cahta ALlah

AOr Agr

mu=\irkIn

106

se

AOr m%uh

ws ke

nhI& ko:

fer lo

isva

mabUd


w
w

wn pr

AOr

tum

inghban

nhI&

wn pr

bnaya

AOr

tuMhe&

nhI&

n i=kR krte vh


w
w
ps vh

ALlah ke

bura khe&ge&

isva

se

vh prs\it=

AOr tum

vh ijNhe&

krte hE&

darog>a

107

n galI do

guSta`>I se bura khe&ge&, wsI trh




z w

hm ne hr if>rk>e ko ws ka A>ml

ifr

ps vh ALlah ko be smze bUze

-la id`aya, ifr wNhe& Apne rb


kI trf> lO4na hE, vh ifr wn ko
jta dega jo vh krte 9e | (108)
AOr vh takId se ALlah kI
k>sm `ate hE& ik Agr wn ke
pas ko: in=anI Aa@ to j>r
ws pr :man la@&ge&, Aap s
kh de& ik in=ainya& to ALlah ke
pas hE&, AOr tuMhe& Kya `>br ik

AOr hm wn ke idl AOr wn


kI Aa%`e& wl4 d&ege, jEse vh wn
in=ainyo& pr phlI bar :man
nhI& la@, AOr hm wNhe& 2oD> de&ge
wn kI srk=I me& ik vh bhkte
rhe& | (110)

if>k>aR

hm ne -la id`aya

wsI trh

hr @k

guSta`>I

be smze bUze

se

ALlah


w

AOr vh k>sm
`ate 9e

krte 9e

108

jo

vh ifr wn

wn ko

Apna

vh

ko jta dega

lO4na

rb

trf>



Aap

ws

to j>r

ko:

wn ke

AlbTta

kh de&

pr

:man la@&ge

in=anI

pas Aa@

Agr

ALlah

takId se

kI

jb Aa -I ja@& to yh :man n
la@&ge | (109)

wn ka A>ml

jb Aa@&

ik vh

AOr

`>br tuMhe&

Kya

ALlah ke pas

in=ainya&

ik

w
w
r
vh :man nhI& la@

jEse

AOr wn

wn ke

AOr hm

kI Aa%`e&

idl

wl4 d&ege

109

:man n la@&ge

r
w w

110

vh bhkte rhe&

wn kI srk=I

R@

me&

AOr hm 2oD> de&ge


wNhe&

phlI bar

ws
pr

142

V@ba

AOr wn se

mudeR

wn kI

f>ir+te

bate& krte

wtarte

trf>

AOr

hm

Agr

yh

mgr

ik

vh :man late

samne

hr =E

AOr hm jma

wn pr

kr dete






hr nbI ke il@

hm ne

AOr ;sI

bnaya

trh

111

jaihl

wn me&

AOr

nadan hE&

Ak\sr

leikn

cahe ALlah


w



w

baj>

wn ke

trf>

Dalte hE&

baj>

AOr ijn

=Etan

;n\san

du+a\mn

jma


r w r z
r
ps 2oD> de&

tuMhara

vh n krte

wNhe&

cahta

rb

AOr

bhkane

Agr

ke il@

mulMma

bate&

kI hu:



w w w
:man nhI& r`te

vh log

idl

ws kI

AOr taik

jo

jma

trf>

ma;l ho ja@&

112

vh zU4

AOr

3D>te hE&

jo


w
w
to Kya ALlah
ke isva

bure kam

113

vh

krte hE&

jo

AOr taik vh

AOr taik vh ws

krte rhe&

ko psNd krle&

Aai`>rt pr

muf>s\isl

tuMharI

iktab

vaje>h

naij>l kI

trf>

jo ijs

AOr

ko:

vh

mun\isf>

mE& 7U&DU%

tuMhara
rb

wtarI

se

ik yh

g: hE

vh jante hE&

iktab

hm ne

AOr vh log

wNhe& dI

ijNhe&


tera rb

bat

AOr pUrI hE

=k krne vale

114

se

so tum n hona

hk> ke sa9



w

w


115

janne

sunne

AOr

ws ke

nhI&

vala

vala

vh

kilmat

bdlne vala

AOr ;n\saf>

sc



w
r

ALlah ka raSta

vh tuze

se

j>mIn me&

-4ka d&ege

jo

Ak\sr

tU kha

AOr

mane

Agr

r
w

tera rb

be=k

116

A4kl dOD>ate hE&

mgr

vh

AOr

guman

nhI&

mgr

pErvI

isfR>

krte

nhI&


w
117

ihdayt yaF>ta

`>Ub

AOr

ws ka

logo& ko

janta hE

vh

raSta

se

bhkta hE

jo

`>Ub
janta hE

vh



118

143

:man vale

ws kI
Aayto& pr

tum ho

Agr

ws
pr

ALlah ka nam ilya gya

R@

ws se

so tum

jo

`aAo

vlo Ana (8)


AOr Agr hm wn kI trf>
f>ir+te wtarte, AOr wn se mudeR
bate& krte, AOr hm jma kr dete
wn pr wn ke samne hr cIj>
to -I vh :man n late mgr yh
ik ALlah cahe, AOr leikn wn
me& Ak\sr nadan hE& | (111)
AOr ;sI trh hm ne hr nbI ke
il@ ;n\sano& AOr ijno& ke =yatIn
ko du+a\mn bna idya, @k dUsre kI
trf> mulMma kI hu: bate& bhkane
ke il@ ;lk>a krte rhte hE&, AOr
Agr tuMhara rb cahta to vh
@esa n krte, ps wNhe& 2oD> de&
ws ke sa9 jo vh zU4 3D>te
hE& | (112)
AOr taik wn logo& ke idl
ws kI trf> ma;l ho ja@& jo
Aai`>rt pr :man nhI& r`te,
AOr taik vh ws ko psNd kre&,
AOr taik vh krte rhe& jo vh
bure kam krte hE& | (113)
Kya mE& ALlah ke isva ko: AOr
mun\isf> 7>UNDU% ? AOr vhI hE ijs ne
tuMharI trf> muf>s\isl vaje>h
iktab naij>l kI hE, AOr ijNhe&
hm ne iktab dI hE Ahle iktab
vh jante hE& ik yh tuMhare rb
kI trf> se hk> ke sa9 wtarI
g: hE, so tum =k krne valo& me&
se n hona | (114)
AOr kaiml hE tere rb kI bat
sc AOr ;n\saf> ke @eitbar se,
ws ke kilmat ko ko: bdlne
vala nhI&, AOr vh sunne vala,
janne vala hE | (115)
AOr j>mIn me Ak\sr @ese hE&
Agr tU wn ka kha mane to vh
tuze ALlah ke raSte se -4ka
d&ege&, vh nhI& pErvI krte mgr
isfR> guman kI, AOr vh isfR>
A4kl dOD>ate hE& | (116)
be=k tera rb wse `>Ub janta
hE jo bhkta hE ws ke raSte se,
AOr vh ihdayt yaF>ta logo& ko
`>Ub janta hE | (117)
so tum ws me& se `aAo ijs pr
ALlah ka nam ilya gya Agr
tum ws kI Aayto& pr :man
r`te ho | (118)

AOr tuMhe& Kya huAa ik tum ws


me& se n `aAo ijs pr ALlah
ka nam ilya gya hE hala&ik
vh tuMhare il@ vaj>eh kr cuka
hE jo ws ne tum pr hram ikya
hE mgr yh ik tum lacar
ho jaAo, AOr bhut se log
ApnI `>aih=at se ;Lm thk>Ik>
ke bgE>r gumrah krte hE&, be=k
tuMhara rb hd se b7>ne valo& ko
`>Ub janta hE | (119)
AOr 2oD> do `ula gunah AOr 2upa
huAa, be=k jo log gunah krte
hE& A>nk>rIb ws kI sj>a pal&ege&
jo vh bure kam krte 9e | (120)
AOr ws se n `aAo ijs pr
ALlah ka nam nhI& ilya gya
AOr be=k yh gunah hE, AOr
be=k =Etan Apne doSto& ke
idlo& me vs\vsa Dalte hE& taik
vh tum se zgD>a kre&, AOr Agr
tum ne wn ka kha mana to
be=k tum mu=\irk hoge | (121)
Kya vh =~>s jo mudaR 9a ifr
hm ne ws ko ij>Nda Kya AOr hm
ne ws ke il@ nUr bnaya, vh
clta hE ws nUr kI rO=nI se
logo& me&, Kya ws jEsa ho ja@ga
jo AN0ero& me& hE ? ws se inklne
vala nhI&, ;sI trh kaif>ro&
ke il@ wn ke A>ml j>Int
id@ g@ | (122)
AOr ;sI trh hm ne hr bStI me&
bna@ ws ke bD>e muj\irm taik
vh ws me& mkr kre&, AOr vh
mkr nhI& krte mgr ApnI jano&
pr, ApnI hI jano& pr cale&
clte hE&, Aor vh =Wr nhI&
r`te | (123)
AOr jb wn ke pas ko: Aayt
AatI hE to khte hE& ik hm
hrigj> n mane&ge jb tk hme&
ws jEsa n idya ja@ jo ALlah
ke rsUlo& ko idya gya, ALlah
`>Ub janta hE ik ApnI irsalt
kha& -eje, A>nk>rIb wn logo&
ko phu%cegI ijNho& ne jumR ikya,
ALlah ke ha% ij>Llt AOr s~>t
A>j>ab, ws ka bdla ik vh
mk\r krte 9e | (124)

X@ba@

w
w

hala&ik vh vaj>eh

nam

ws pr

kr cuka hE

ilya gya

ALlah ka

ws se
jo

ik tum n `aAo

AOr Kya huAa tuMhe&





w r
bhut se

AOr

wskI trf>

tum lacar

be=k

ws pr

ho jaAo

ijs

mgr

tum pr

jo ws ne

tuMhare

hram ikya

il@

r


`>Ub janta

vh

hE

tera rb

be=k

ApnI `>aih=at se

;Lm ke bgE>r

gumrah krte hE&

ww
w
jo log

AOr ws ka

be=k

AOr

`ula gunah

2upa huAa

hd se b7>ne valo& ko

119

2oD> do




w w
AOr n `aAo

vh bure

120

9e

kam krte

ws

A>nk>rIb

kI jo

sj>a pa@&ge

kmate krte

gunah

hE&



w
w
=Etan jma

AOr

AlbTta

AOr

be=k

gunah

be=k yh

ws pr

ALlah ka nam

ws se

nhI& ilya gya

jo

w
w

to be=k

tum ne wn ka

AOr

taik vh zgD>a kre&

tum

kha mana

Agr

tum se

trf>

Apne doSt

Dalte hE&

me&

r w w

nUr

ws ke

AOr hm ne

ifr hm ne ws

il@

bnaya

ko ij>Nda ikya

mudaR 9a

Kya jo

mu=\irk hoge

121







inklne

nhI&

vala

AN0ere

me&

ws jEsa jo

log

ws

vh

se

clta hE

;sI trh

ws se

me&


AOr ;sI

jo vh krte 9e

122

trh

jo

A>ml

kaif>ro&

j>Int

ke il@

id@ g@



w w

AOr

ws me&

nhI&

taik vh

ws ke

mkr kre&

muj\irm

bD>e

bStI

hr

me&

hm ne bna@


w
w w
w
wn ke pas

AOr

AatI hE

jb

123

vh =Wr r`te

AOr
nhI&

ApnI jano& pr

mgr

vh mkr krte


r w
ALlah

rsUl
jma

idya gya

ws jEsa jo

hm ko
idya ja@

jb tk

hm hrigj> n
mane&ge

ko:

khte hE&

Aayt



r

wNho& ne
jumR ikya

vh log jo

A>nk>rIb

ApnI

phu%cegI

irsalt

r`e -eje

kha%

`>Ub
janta hE

ALlah


w
124

ws ka

vh mk\r krte 9e

bdla

R@

s~>t

AOr A>j>ab

ALlah ke ha%

ij>Llt

144

AlAnA>am (6)

V@ba

ws ka

;s\lam ke il@

`ol deta hE

sIna

ik wse ihdayt de

ALlah cahta hE

ps ijs


r


w

goya ik

-I&ca huAa

ws ka

t&g

wse gumrah

kr deta hE

sIna

ik

kre

cahta hE

AOr ijs







jo log

pr

napakI

kr deta hE

A>j>ab

Dale ga ALlah

;sI trh

AaSmano& me&

j>or se

AaSman pr

c7>ta hE

w






hm ne `ol kr

tuMhara

sI0a

byan kr dI hE&

raSta

rb

AOr yh

:man nhI& late

125

w


wn ka rb

pas ha&

wn ke

slamtI ka 3r

126

il@

jo nsIht

wn logo&

pkD>te hE&

ke il@

Aayat

w w w

AOr

vh jma krega

vh krte 9e

127

ijs idn

wska

doSt dar

isla jo

karsaj>

AOr vh

AOr

;n\san

khege&

AadmI

tum ne bhut 3er il@

se

@e ijNnat ke igroh

Apne tabe kr il@

sb


r


w
w
AOr hm
phu%ce

baj> se

hmare baj>

hm ne f>a;da

@e hmare

w5aya

rb

;n\san

se

wn ke doSt




tuMhara

hme=a rhoge

Aag

i5kana

f>rma@ga

hmare

tU ne muk>rRr

il@

kI 9I

jo

mIA>ad

AOr ;sI trh

128

janne

ihKmt

tuMhara

vala

vala

rb

be=k

ALlah cahe

ijse

mgr

ws me

129

jo vh krte 9e

wske

wn ke Aamal

sbb

j>ailm

baj> pr

hm musLlt

baj>

jma

kr dete hE&

tum me& se

rsUl

Kya nhI& Aa@

jma

tuMhare pas

AOr ;n\san

ijNnat

@e igroh

w w

tuMhara idn

mulak>at

AOr tuMhe& Drate 9e

de`na

merI

tum pr

Aayat

sunate 9e
byan krte 9e




w
duinya

ij>NdgI

AOr wNhe& 0oke


me& Dal idya

ApnI jane&

pr

vh khe&ge

i`>laf>

hm gvahI dete hE&

;s

w
w

130

145

kuf> krne vale 9e

ik vh

ApnI jane

pr

AOr wNha&e ne

Apne

i`>laf>

gvahI dI

R@

vlo Ana (8)


ps ALlah ijs ko ihdayt dena
cahta hE, ws ka sIna ;s\lam
ke il@ `ol deta hE | AOr ijs ko
cahta hE ik wse gumrah kre, ws
ka sIna t&g -I&ca huAa inhayt
t&g kr deta hE | goya ik vh
j>or se bmu=\ikl AaSman pr
c7> rha hE, ;sI trh ALlah wn
loge& pr A>j>ab Dalega jo :man
nhI& late | (125)
yh raSta hE tuMhare rb ka sI0a,
hm ne Aayat `ol kr byan kr
dI hE& wn logo& ke il@ jo nsIht
pkD>te hE&, (126)
wn ke il@ wn ke rb ke pas
slamtI ka 3r hE AOr vh wn
ka karsaj> hE ws ke isle me& jo
vh krte 9e | (127)
AOr ijs idn vh jma krega
wn sb ko f>rma@ga @e igroh
ijNnat! tum ne bhut se AadmI
Apne tabe kr il@, AOr ;n\sano&
me& se wn ke doSt kh&ege @e hmare
rb! hmare baj> ne baj> @k dUsre
se f>a;da w5aya AOr hm ws
mIA>ad 3D>I ko phu%c g@ jo tU
ne mUk>rRr kI 9I | f>rma@ga Aag
tuMhara i5kana hE, ws me& hme=a
rhoge mgr ijse ALlah cahe,
be=k tuMhara rb ihKmt vala,
janne vala hE | (128)
AOr ;sI trh hm baj> j>ailmo&
ko baj> pr @k dUsre pr
musLlt kr dete hE& wn ke Aamal
ke sbb | (129)
@e igrohe ijNnat Ao ;n\san!
Kya tuMhare pas tum me& se hmare
rsUl nhI& Aa@ ? vh tum pr hmare
Ahkam byan krte 9e AOr tuMhe&
Drate 9e yh idn de`ne se | vh
khe&ge hm ApnI jano& ke i`>laf>
Apne i`>laf> gvahI dete hE&, AOr
wNhe& duinya kI ij>NdgI ne 0oke
me& Dal idya AOr wNha&e ne Apne
i`>laf> gvahI dI ik vh kaif>r
9e | (130)

AlAnA>am (6)
yh ;s il@ hE ik tera rb juLm
kI sj>a me& bs\ityo& ko hlak
krne vala nhI& jb ik wn ke
log be`>br ho& | (131)
AOr hr @k ke il@ wn ke
Aamal ke drje hE& AOr tuMhara
rb ws se be`>br nhI& jo vh
krte hE& | (132)
AOr tuMhara rb beinyaj> hE,
rhmt vala, Agr vh cahe
to tuMhe& le ja@ hlak kr de
AOr ijs ko cahe tuMhare bad
ja&n=In kr de, jEse ws ne tuMhe&
w5aya AOlad se @k dUsrI k>Om
kI | (133)
be=k ijs ka tum se vada ikya
jata hE vh j>r Aane valI
hE AOr tum A>aijj> krne vale
nhI& | (134)
Aap s f>rma de&, @e merI k>Om!
tum ApnI jgh kam krte rho,
mE& -I kam kr rha hU%, ps tum
A>nk>rIb jan loge iks ke il@
hE A>aik>bt ka 3r | be=k j>ailm
do jhan kI kamyabI nhI&
pate | (135)
AOr ALlah ne jo `etI AOr
mve=I pEda ik@ hE& ws se wNho&
ne 5hraya hE ALlah ke il@ @k
ihSsa, ps wNho& ne Apne `>yal
me& kha yh ALlah ke il@ hE AOr
yh hmare =rIko& ke il@ hE, ps
jo wn ke =rIko& ke il@ hE to
vh nhI& phu%cta ALlah ko | AOr
jo ALlah ke il@ hE vh wn ke
=rIko& ko phu%c jata hE, bura hE
jo vh fE>sla krte hE& | (136)
AOr ;sI trh bhut se mu=\irko&
ke il@ wn ke =rIko& ne AOlad
ka k>t\l AraSta kr idya hE
taik vh wNhe& hlak kr de&, AOr
wn pr wn ka dIn guD mD
kr de& | AOr Agr ALlah cahta
to vh @esa n krte, so tum
wNhe& 2oD>o AOr vh jo zU4
baN0te hE& vh jane& AOr wn ka
zU4 | (137)

X@ba@




r

w
jb ik wn

j>uLm se

ke log

hlak

bs\itya&

;s

nhI& hE

tera rb

kr Dalne vala

il@ ik

yh

w
r w

tuMhara

AOr nhI&

rb

wNho& ne ikya

ws se

wn ke Aamal

jo

AOr hr

drje

be`>br ho&

131

@k ke il@

rhmt vala

AOr

beinyaj>

ws se

vh krte hE&

132

tuMhara rb

be`>br

jo







w

jEse

ijs ko cahe

AOr ja&n=In

tuMhare bad

tuMhe& le ja@

bnade

vh cahe Agr

w



tum se vada ikya
jata hE

ijs

be=k

dUsrI

133

k>Om

ws ne tuMh&e

se

AOlad

w5aya

kam

pr

@e k>Om

krte rho

f>rma de&

A>aijj> krne vale

134

AOr j>r Aane

tum

nhI&

valI hE






ws

hota hE

ka

iks

tum jan loge

kam

ps jl\d

mE&

kr rha hU%

ApnI jgh


w
AOr wNho& ne 5hraya

f>lah

j>ailm

135

ALlah ke il@

3r

be=k

nhI& pate

Aai`>rt

w
r


ps wNho& ne
kha

@k ihSsa

AOr mve=I

`etI se

ws ne

ws se

pEda ik@

jo




w
hE

ps jo

hmare =rIko& ke il@

AOr yh

wn ke zU4e `>yal

yh ALlah

ke mUtaibk>

ke il@

to vh

ALlah
ke il@

hE

AOr jo

ALlah

trf> ko

phu%cta

to nhI&

wn ke =rIko& ke il@


AOr ;sI trh

jo vh fE>sla krte hE&

136

bura hE

wn ke =rIk

trf>
ko

phu%cta hE

z

w
wn kI AOlad

k>t\l

mu=\irk jma

se

Aksr ke il@

AraSta
kr idya hE

w w

wn ka dIn

wn pr

AOr guD mD kr de&

taik vh wNhe&
hlak krde&

wn ke =rIk

w
w w r
137

vh zU4 baN0te hE&

AOr jo

R@

so tum wNhe&
2oD> do

vh n krte

ALlah

AOr Agr cahta

146

V@ba

w w



ijs

mgr

ko

mm\nUA>

wse n `a@

mve=I

AOr `etI

mna ik@ hu@

AOr wNho& ne

yh

kha


w
w r
wn kI pI5

AOr ku2 mve=I

hram kI g:

jma

AOr ku2

wn ke g>lt `>yal

mve=I

ke mUtaibk>

hm cahe&


w

hm jl\d wNhe&

zU4

ws pr

sj>a d&ege

ws pr

baN0te hE&

vh nhI& lete

nam ALlah ka

w w

;n

mve=I jma

pe4 me&

AOr wNho&

jo

ne kha

ws

zU4 baN0te 9e

138

kI jo


w w w r


AOr

ho

hmarI A>Orte&

Agr

pr

AOr hram

hmare mdoR& ke il@

`>ails


w


ihKmt

be=k

wn ka bate&

vh jl\d wn ko

vala

vh

bnana

sj>a dega

to vh

ws me&

=rIk

sb

mudaR

w


bevk>Uf>I se

ApnI AOlad

wNho& ne

vh log

ALbTta 3a4e

k>t\l ikya

ijNho& ne

me& pDe>

139

janne vala

z w
zU4

ALlah pr

ALlah ne wNhe& idya

baN0te hu@

jo

AOr hram

be`>brI nadanI se

5hraya

w w


ijs ne

pEda ik@

AOr vh

ihdayt

140

yk>Inn

AOr vh n 9e

pane vale

vh gumrah hu@

w
w
w w
w

AOr `etI

AOr `jUr

AOr n c7>a@ hu@

c7>a@ hu@

bag>at

w
w w


AOr g>Er mu=abh juda juda

mu=abh

AOr Anar

imlte julte

ws ke

AOr j>EtUn

mu`>tilf>

fl

w

ws ke ka4ne ke idn

ws ka

AOr Ada

vh fl

hk>

kro

la@

ws ke

jb

fl

se

`aAo



w
w
AOr se

141

beja `>cR krne vale

psNd nhI& krta

be=k vh

AOr beja `>cR n kro

z w

ALlah ne tuMhe& idya

ws se jo

`aAo

AOr j>mIn

bar brdar

se lge hu@

bD>e bDe>

cOpa@



w



142

147

`ula

du=\mn

tuMhara

be=k
vh

k>dm

=Etan

jma

R@

AOr n pErvI kro

vlo Ana (8)


AOr wNho& ne kha yh mve=I AOr
`etI mm\nUA> hE, wse ko: n `a@
mgr ijs ko hm cahe& wn ke
zU4e `>yal ke mutaibk> AOr
ku2 mve=I hE& ik wn kI pI5
pr svarI hram kI hE AOr ku2
mve=I hE& j>uBh krte vK>t wn
pr ALlah ka nam nhI& lete,
yh zU4 baN0na hE ws ALlah
pr, hm jl\d wNhe& ws kI sj>a
d&ege& jo vh zU4 baN0te 9e | (138)
AOr wNho& ne kha jo wn
mvei=yo& ke pe4 me& hE vh `>ails
hmare mdoR& ke il@ hE AOr hmarI
A>Orto& pr hram hE, AOr Agr
mudaR ho to sb ws me& =rIk hE&,
vh jl\d wNhe& wn ke bate& bnane
kI sj>a dega, vh be=k ihKmt
vala janne vala hE | (139)
AlbTta vh log 3a4e me& pDe>
ijNho& ne bevk>Uf>I, nadanI se
ApnI AOlad ko k>t\l ikya
AOr jo ALlah ne wNhe& idya vh
hram 5hra ilya zU4 baN0te hu@
ALlah pr, yk>Inn vh gumrah
hu@, AOr vh ihdayt pane vale n
9e | (140)
AOr vhI `>ailk> hE ijs
ne bag>at pEda ik@ 2tiryo&
pr c7>a@ hu@ jEse A&gUr AOr
2tiryo& pr n c7>a@ hu@, AOr
`jUr AOr `etI, ws ke fl
mu`>tilf> ik>Sm ke AOr j>EtUn
AOr Anar imlte julte AOr
juda juda, jb vh fl la@
to ws ke fl `aAo, AOr ws
ke ka4ne ke idn ws ka hk>
w+r Ada kr do, AOr beja
`>cR n kro, be=k ALlah beja
`>cR krne valo& ko psNd nhI&
krta | (141)
AOr cOpayo& me& se pEda ik@
bar brdar bD>e bDe> AOr j>mIn
pr lge hu@ 2o4e 2o4e, jo
ALlah ne tuMhe& idya hE ws m&e se
`aAo AOr =Etan ke k>dmo& kI
pErvI n kro, be=k vh tuMhara
`ula du=\mn hE | (142)

AlAnA>am (6)
Aa5 joD>e nr AOr mada pEda
ik@ do -eD> se do bkrI se,
Aap pU2e& Kya ALlah ne dono&
nr hram ik@ hE& ya dono& mada ?
ya vh jo dono& mada ke rhm me&
ilp4a huAa A-I pe4 me& ho ?
muze iksI ;Lm se btaAo Agr
tum sCce ho | (143)
AOr do W%4 se AOr do ga@ se
pEda ik@, Aap s pU2e& Kya
ALlah ne dono& nr hram ik@ hE&
ya dono& mada ? ya jo dono& ke
rh\mo& me& ilp4a huAa ho A-I
pe4 me& ho ? Kya tum ws vK>t
mOjUd 9e jb ALlah ne tuMhe& ws
ka huKm idya 9a ? ps ws se
bD>a j>ailm kOn hE jo ALlah
pr buhtan baN0e zU4 taik logo&
ko ;Lm ke bgE>r jhalt se
gumrah kre, be=k ALlah juLm
krne vale logo& ko ihdayt nhI&
deta | (144)
Aap s f>rma dIij@, jo vih
muze dI g: hE ws me& iksI `ane
vale pr ko: `ana hram nhI&
pata mgr yh ik vh mudaRr ho
ya bhta huAa `>Un ya suVvr ka
go+t, ps vh napak hE, ya
gunah ka naja;j> j>bIha ijs
pr g>Er ALlah ka nam pukara
gya ho, ps jo lacar ho ja@,
n naf>rmanI krne vala ho AOr
n srk= ho to be=k tera rb
b~>=ne vala inhayt meh\rban
hE | (145)

X@ba@


w
w
do

bkrI

hm ne hram kr idya hr na`>un


vala janvr, AOr hm ne ga@
AOr bkrI kI crbI wn pr
hram kr dI, isva@ ws ke jo
wn kI pI5 ya A&tiD>yo& se lgI
ho ya hIyo& ke sa9 imlI ho,
yh hm ne wn ko bdla idya wn
kI srk=I ka, AOr be=k hm
sCce hE& | (146)

-eD>

Aa5

joD>e

se

ws pr

ilp4 rha ho

ya jo

ya dono& mada

hram ik@

Kya dono& nr

pU2e&

r


sCce

143

tum

iksI

Agr

muze btaAo

;Lm se

dono& mada

rhm jma

w
w
Kya dono& nr

Aap

do

pU2e&

gay

do

AOr se

W%4

AOr se

rh\m

dono& mada

ws pr

jma

ilp4 rha ho

ya jo

dono& mada

ws ne

ya

hram ik@

w



ws se

bD>a

jo

j>ailm

ps kOn

ALlah ne tuMhe&

;s ka

mOjUd

jb

huKm idya

tum 9e

Kya




be=k

;Lm

ALlah

bgE>r

taik

log

zU4

gumrah kre

ALlah pr

buhtan baN0e

w
jo vih kI g:

muze

me&

mE& nhI& pata

f>rma

juLm krne

144

dIij@

vale

log

ihdayt nhI& deta





ya `>Un

mudaRr

yh ik ho

mgr

ko: `ane

;s ko `a@

vala

pr

hram

ya gunah kI cIj>

napak

ps vh

suVvr

ya go+t

bhta huAa



w
to

be=k

AOr n srk=

n naf>rmanI

lacar

krne vala

ho ja@

ps jo

ws pr

g>Er ALlah

pukara

ka nam

gya

r
w w r
hm ne hram

AOr wn loga&e pr jo yhUdI hu@,

do

AOr se

yhUdI hu@

kr idya

vh jo ik

AOr pr

145

inhayt

b~>=ne

meh\rban

vala

tera rb


w w
wn kI

wn pr

cribya&

hm ne hram
kr idya

AOr bkrI

AOr gay se

na`>un vala

hr

janvr

@k

jo imlI ho

ya

ya A&tiD>ya&

wn kI pI5

jo w5atI ho

jma

lgI ho

isva@



w

146

sCce hE&

AOr be=k

wnkI

hm ne wn ko

hm

srk=I ka

bdla idya

R@

yh

hD\DI se

148

V@ba

r

w w r
AOr 4ala nhI&

vsIA>

jata

rhmt vala

tuMhara

to Aap s

Aap ko

ps

rb

kh de&

zu4la@&

Agr



ijn logo& ne i=kR ikya

jl\d khe&ge

mu=\irk

muj\irmo& kI k>Om

147

ws ka

se

A>j>ab

w w
ko: cIj>

hm hram

AOr

hmare

AOr

5hrate

bap dada

hm i=kR n krte

cahta ALlah

Agr





hmara A>j>ab

wNho& ne

yha&

c`a

tk ik

;n se phle

jo log

zu4laya

;sI trh




tum pI2e
clte ho

nhI&

ko: ;Lm
yk>InI bat

tuMhare pas

Kya

ALlah hI f>rma

huJjt

ke il@

A4kl

148

de&

isfR>

clate ho

tum

laAo

f>rma de&

sb ko

149

ifr Agr

yh

AOr Agr

mgr isf>R

nhI&

guman

ps Agr vh

ihdayt deta

cahta

gvahI de&

ALlah

jo




w

zu4laya

jo log

AOr n

`>aih=at

wn ke sa9

pErvI krna

to tum gvahI n dena

w
w
Apne rb ke

AOr vh

Aai`>rt pr

:man late hE&

nhI&

hmarI

AOr jo log

Aayto& ko

tuMhara

tum pr

rb

jo hram ikya

mE& p7> kr

f>rma

AaAo

sunaW%

de&

150

brabr 5hrate hE&




w
AOr n k>t\l kro

AOr vaildEn

nek sulUk

ku2 ko:

ke sa9

ws ke

ik n =rIk 5hraAo

sa9

z
w
w w
AOr k>rIb n jaAo

tuMhe& irj>\k>

AOr wn ko

dete hE&

hm

muf>ilsI

se

ApnI AOlad


w
w

jo
ijs

jan

AOr n
k>t\l kro

2upI ho

AOr

jo j>aihr ho ws se

jo

wn me&

behya: jma



151

149

A>K>l se kam
lo smzo

taik tum

;s ka

tuMhe& huKm
idya hE

yh

mgr hk> pr

R@

ws ka A>j>ab muj\irmo& kI k>Om


se 4ala nhI& jata | (147)
mu=\irk jl\d khe&ge ik Agr
ALlah cahta to n hm i=kR
krte n hmare bap dada, AOr n
hm ko: cIj> hram 5hrate,
;sI trh wn logo& ne zu4laya
jo wn se phle 9e yha& tk ik
wNho& ne hmara A>j>ab c`a,
Aap s f>rma dIij@ Kya tuMhare
pas ko: yk>InI bat hE ? to ws
tum isfR> guman ke pI2e clte

to tuMhe&

ik

hram ikya

rb vsIA> rhmt vala hE, AOr

ko hmare samne j>aihr kro,

w



w
vh gvahI de&

zu4la@& to Aap s khde& tuMhara

dIij@

Apne gvah

ps Agr vh Aap s ko

f>rma


pUrI

to ws ko inkalo
j>aihr kro hmare il@

vlo Ana (8)

ALlah ne
humRt dI

ho AOr tum isfR> A4kl clate


ho | (148)
Aap s f>rma de& ALlah hI kI
huJjt pUrI g>ailb hE, Agr vh
cahta to tum sb ko ihdayt
de deta | (149)
Aap s f>rma de& laAo Apne
gvah jo gvahI de& ik ALlah
ne yh hram ikya hE, ifr Agr
vh gvahI de de& to -I tum wn
ke sa9 gvahI n dena, AOr
wn kI `>aih=at kI pErvI n
krna ijNho& ne hmarI Aayto& ko
zu4laya AOr vh log Aai`>rt
pr :man nhI& late AOr vh
mabUdane baitl ko Apne rb ke
brabr 5hrate hE& | (150)
Aap s f>rma de& AaAo mE& p7>
kr sunaW% jo hram ikya hE tum
pr tuMhare rb ne ik ws ke sa9
=rIk n 5hraAo AOr vaildEn ke
sa9 nek sulUk kro, AOr k>t\l
n kro ApnI AOlad ko muf>ilsI
ke Dr se, hm tuMhe& irj>\k> dete h&E
AOr wn ko -I, AOr behya;yo&
ke k>rIb n jaAo jo wn me& `ulI
ho AOr jo 2upI ho, AOr ijs
jan ko ALlah ne humRt dI hE wse
k>t\l n kro mgr hk> pr, yh
tuMhe& ;s ka huKm idya hE taik
tum smzo | (151)

AlAnA>am (6)
AOr ytIm ke mal ke k>rIb
n jaAo mgr ;s trh ik vh
behtrIn ho yha& tk ik vh
ApnI jvanI ko phu%c ja@, AOr
;n\saf> ke sa9 map tol pUra
kro, hm iksI ko tklIf> nhI&
dete boz nhI& Dalte mgr ws
ke mk>dUr ke mutaibk>, AOr jb
bat kro to ;n\saf> kI kro,
`>ah ir=tedar ka mamla ho |
AOr ALlah ka A>hd pUra kro,
ws ne tuMhe& yh huKm idya hE
taik tum nsIht pkD>o | (152)
AOr yh mera raSta sI0a hE, ps
ws pr clo AOr dUsre raSto& pr
n clo ik vh tuMhe& ;s raSte se
juda kr de&ge, ws ne tuMhe& ;s ka
huKm idya taik tum prhej>garI
;`\>ityar kro | (153)
ifr hm ne mUsa A ko iktab
dI, ws pr ApnI nemt pUrI krne
ko jo nekokar hE, AOr hr cIj>
kI tf>sIl ke il@, AOr ihdayt
Ao rhmt ke il@, taik vh
Apne rb se mulak>at pr :man le
Aa@& | (154)
AOr hm ne yh iktab wtarI hE
brkt valI, ps ;s kI pErvI
kro AOr prhej>garI ;`>\ityar
kro taik tum pr rh\m ikya
ja@ | (155)
ik khe& tum kho ik hm se
phle do igroho& pr iktab wtarI
g:, AOr yh ik hm wn ke p7>ne
p7>ane se be`>br 9e | (156)
ya kho ik Agr hm pr iktab
wtarI jatI to hm ij>yada
ihdayt pr hote wn se, so
tuMhare pas tuMhare rb kI trf>
se rO=n dlIl AOr ihdayt AOr
rhmt Aa g:, ps ws se bD>a
j>ailm kOn hE jo ALlah kI
Aayto& ko zu4lade AOr wn se
ktra@, hm wn logo& ko jl\d
sj>a d&ege jo ktrate hE& hmarI
Aayto& se, bura A>j>ab ws ke
bdle ik vh ktrate 9e | (157)

X@ba@

w

yha& tk

behtrIn

ik

vh

@ese jo

mgr

mal

ytIm

AOr k>rIb n jaAo

w w



w

hm tk\lIf>

;n\saf> ke

nhI& dete

sa9

ir=tedar

`>ah ho

AOr tol

map

AOr pUra

ApnI

kro

jvanI

phu%c ja@


w w w
to ;n\saf> kro

tum bat

AOr

ws kI vus\A>t

kro

jb

mk>dUr

mgr

iksI ko


w
w

w
nsIht pkD>o

152

taik tum

;s

ws ne tuMhe&

ka

huKm idya

yh

AOr ALlah ka

pUra kro

A>hd

w
w


raSte

AOr n clo

ps ws pr clo

sI0a

mera raSta

yh

AOr
yh ik


w


153

prhej>garI

tuMhe& huKm idya

taik tum

;`\>ityar kro

ws ka

yh

;s ka


w

AOr tf>sIl

nekokar hE

jo

tuMhe&

ps juda
kr de&

nemt pUrI

pr

se

raSta

iktab

krne ko

mUsa A

ifr hm ne dI


:man la@&

154

mulak>at

Apna rb

taik vh

pr

AOr

AOr

rhmt

ihdayt

hr cIj> kI

w
w


taik tum pr

AOr prhej>garI

ps wskI

brkt

hm ne

;`>\ityar kro

pErvI kro

valI

naij>l kI

iktab

AOr yh




do igroh

pr

iktab

wtarI

;s ke

g: 9I

isva nhI&

tum kho

ik

rh\m

155

ikya ja@

r w
ya tum kho

wn ke

be`>br

156

p7>ne p7>ane

se

AOr yh

hm se phle

ik hm 9e





ps Aa g: tuMhare

wn se

pas

ij>yada

AlbTta

ihdayt pr

hm hote

iktab

hm pr

wtarI
jatI

Agr hm


w
r
bD>a j>ailm

ps kOn

AOr

AOr

rhmt

ihdayt

tuMhara rb

se

rO=n dlIl



w



wn logo&

hm jl\d

ko jo

sj>a d&ege

ws se

AOr

ALlah kI

ktra@

Aayto& ko

zu4lade

ws se jo






157

vh ktrate 9e

ws ke
bdle

R@

A>j>ab

bura

hmarI
Aayte&

se

ktrate hE&

150

V@ba

w

r

tuMhara

ya Aa@

ya Aa@

rb

wn ke

f>ir+te

yh

pas Aa@&

Kya vh ;n\itj>ar

mgr

kr rh&e hE&









iksI

n kam

tuMhara

ko

Aa@ga

rb

in=anI

ko:

Aa:

ijs

tuMhara

idn

rb

in=ainya&

ku2





f>rma

ko:

de&

-la:

Apne :man me&

kma:

ya

:man

ws se phle

ws ka

n 9a

laya

:man

w w
igroh dr

AOr ho g@

igroh

Apna dIn

tf>\rk>a

vh log

Dala

ijNho& ne

be=k

mun\tij>r hE&

158

;n\itj>ar

hm

kro tum



vh

vh jtla dega

jo

wNhe&

ifr

ALlah ke

wn ka

hvale

mamla

iksI cIj> me&

f>k>t

nhI&

wn se

ko: tA>Lluk>

Aap s

w
AOr

ws ke

jo

brabr

to ws

ds

la@ ko: nekI

ke il@

jo


w
be=k

kh

muze

dIij@

n j>uLm ik@

160

AOr vh

ja@e&ge

mgr ws ke

to n bdla

brabr

pa@ga

ko: bura: la@







;b/ahIm A

imLlt

duSt

dIn

sI0a

raSta

mera

trf>

rah id`a:

rb

w
w

merI

merI nmaj>

k>urbanI

Aap

be=k

mu=\irk

161

kh de&

@k ka ho kr

AOr n 9e

se

jma

rhne vala




w
r w

muze huKm

AOr

ws

nhI& ko:

idya gya

wsI ka

ka

=rIk

162

sare

rb

jhan ka

ALlah

AOr mera

AOr mera

ke il@

mrna

jIna


r w r w w
hr =E

rb

AOr

ko:

vh

rb

mE& 7UNDU%

Kya isva@

Aap

ALlah

kh de&

163

trf>

ifr

boz dUsra

AOr

ws ke

mgr

w5ane vala

ij>Mme

isfR>

AOr vh

164

tum ;`>itlaf>

ws me&

krte

tum 9e

vh jo

Aaj>ma@

drje

baj>

hr =~>s

AOr n kma@ga

Apna rb

ik@

r w

165

151

inhayt
meh\rban

yk>Inn

AOr

b~>=ne vala be=k vh

j>mIn

na;b

tuMhe& bnaya


sj>a dene
vala

tej>

tuMhara
rb

R@

me& ko: -la: n kma: 9I,


Aap s f>rma de& ;n\itj>ar kro
hm -I mun\tij>r hE& | (158)
be=k ijn logo& ne tf>\rk>a Dala Apne
dIn me& AOr igroh dr igroh ho g@,
Aap s ka wn se ko: tA>Lluk>
nhI&, wn ka mamla f>k>t ALlah
ke hvale hE, ifr vh wNhe& jtla
dega vh jo ku2 krte 9e | (159)
jo =~>s ko: nekI la@ to ws ke
il@ ws ka ds brabr ds guna
Ajr hE, AOr jo ko: bura: la@
brabr isfR> ws ke brabr, AOr
vh j>uLm n ik@ ja@e&ge | (160)
Aap s kh dIij@ be=k muze
mere rb ne sI0e raSte kI trf>
rah id`a: hE, duSt dIn, ;b/ahIm
A kI imLlt, jo @k ALlah
ke ho rhne vale 9e, AOr vh
mu=\irko& me& se n 9e | (161)
Aap s kh de& be=k merI nmaj>
AOr merI k>urbanI AOr mera jIna
AOr mera mrna ALlah ke il@ hE
jo sare jhano& ka rb hE | (162)
ws ka ko: =rIk nhI&, muze
wsI ka huKm idya gya hE,
AOr mE& sb se phla muslman
f>rma&brdar hU% | (163)
Aap s kh de& Kya mE& ALlah ke
hE hr =E ka rb, hr =~>s jo ku2

lO4na

baj>

:man n laya 9a ya Apne :man

isva ko: AOr rb 7UNDU% ? AOr vhI

jtla dega

Wpr

ws ka :man lana jo phle se

mE&

tuMhara

AOr bulNd

in=anI, iksI ke kam n Aa@ga

AOr

tuMhara

tum me& se

idn Aa@gI tuMhare rb kI baj>

phla

ps vh tuMhe&

pr

rb kI baj> in=anI Aa@, ijs

sb se





r r

r
taik tuMhe&

ya tuMhara rb Aa@ ya tuMhare

muslman

ijs ne

yh ik wn ke pas f>ir+te Aa@&

f>rma&brdar

w

r w w

w5a@ga ko:

Kya vh ;n\itj>ar kr rhe hE& mgr

to vh bdla n pa@ga mgr ws ke

krte 9e

159

vlo Ana (8)

be=k

jo ws ne
tuMhe& idya

me&

kma@ga ws ka gunah isfR> ws


ke ij>Mme hoga, ko: w5ane vala
iksI dUsre ka boz n w5a@ga,
ifr tuMhe& Apne rb kI trf> lO4na
hE, ps vh tuMhe& jtla dega ijs me&
tum ;`>itlaf> krte 9e | (164)
AOr vhI hE ijs ne tuMhe& j>mIn
me& na;b bnaya, AOr bulNd ik@
tum me& se baj> ke drje baj> pr,
taik vh tuMhe& ws me& Aaj>ma@ jo
ws ne tuMhe& idya, be=k tuMhara
rb jl\d sj>a dene vala hE, AOr
vh be=k yk>Inn b~>=ne vala,
inhayt meh\rban hE | (165)

AlAaraf> (7)

ALlah ke nam se jo bhut


meh\rban, rh\m krne vala hE

r( )

kI g: hE to ;s se tuMhare sIne
ke j>rI@ se DraAo, AOr :man
valo& ke il@ nsIht hE | (2)
ws kI pErvI kro jo tuMhare rb
kI trf> se tum pr naij>l ikya
gya hE, AOr pI2e n lgo ws ke

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE




r





ko:

AOr hm ne iktnI hI bs\itya&


hlak kI&, ps wn pr hmara
A>j>ab rat ko sote me& Aaya ya
dophr ko Aaram krte | (4)
ps wn kI pukar ;s ke isva
n 9I jb wn pr Aaya hmara
A>j>ab, to wNho& ne kha ik
be=k j>ailm hm hI 9e | (5)
so hm wn se j>r pU2e&ge ijn
kI trf> rsUl -eje g@ AOr hm
rsUlo& se -I j>r pU2e&ge | (6)
AlbTta hm wn ko Apne ;Lm
se Ahval suna de&ge AOr hm
g>a;b n 9e | (7)
AOr ws idn Aamal ka vj>n
hona brhk> hE, to ijn kI
neikyo& ke vj>n -arI hu@, vhI
f>lah njat pane vale hE& | (8)
AOr ijn ke neikyo& ke vj>n
hlke hu@ to vhI log hE& ijNho&
ne ApnI jano& ka nuk>\san ikya,
Kyo& ik vh hmarI Aayto& se
na ;n\saf>I krte 9e | (9)
AOr be=k hm ne tuMhe& j>mIn me&
i5kana idya AOr hm ne ws me&
tuMhare il@ ij>NdgI ke saman
bna@, bhut km hE& jo =u krte
hE& | (10)
AOr AlbTta hm ne tuMhe& pEda
ikya AOr ifr hm ne tuMharI
=Kl Ao sUrt bna:, ifr hm ne
f>ir+to& ko kha Aadm A ko
isj\da kro to wNho& ne isj\da ikya
isva@ ;b\lIs ke, vh isj\da
krne valo& me& se n 9a | (11)

tuMhare sIne me&

t&gI

so n ho

tuMharI

naij>l

trf>

kI g:

iktab

Ailf>lam

mImsad

w
jo naij>l

isva AOr rf>Ik>o& ke, bhut km


tum nsIht k>ubUl krte ho | (3)

Aayat 206

bulnidya&

yh iktab tuMharI trf> naij>l


me& ko: t&gI n ho taik tum ws

(7) sUrtul Aaraf>

kuA>at 24

Ailf>lammImsa$d (1)

X@ba@

pErvI kro

ikya gya

AOr

:man valo& ke il@

taik tum

;s se

nsIht

;s se

DraAo



w w w

jo

bhut km

rf>Ik>

ws ke

jma

isva

se

tuMhara

AOr pI2e n lgo

tuMharI trf>

se

rb

tum pr

w



rat me&

hmara

ps wn

hm ne

sote

A>j>ab

pr Aaya

hlak kI&

bs\itya&

AOr

se

nsIht k>ubUl

iktnI hI

krte ho


mgr yh

hmara

wn pr

ik to

A>j>ab

Aaya

jb

wn ka khna
wn kI pukar

ps n 9a

k>ElUla krte dophr

ko Aaram krte

ya vh

r

wn kI

-eje g@

trf>

rsUl

so hm

wn se jo

j>ailm

j>r pU2e&ge

be=k hm 9e

jma

wNho& ne
kha


w
w
;Lm se

AOr hm n 9e

wn ko

AlbTta hm

AOr hm j>r

rsUl jma

Ahval suna de&ge

pU2e&ge

z w
z
mIj>an neikyo&

-arI hu@

ke vj>n

to ijs

brhk>

AOr vj>n

ws idn

g>a;b

w z
w
w

to vhI log

vj>n

AOr

hlke hu@

ijs

f>lah pane vale

vh

to vhI

w w

AOr

be=k

na ;n\saf>I

hmarI

krte

Aayto& se

ApnI jane&

Kyo& ik 9e

nuk>\san

vh

ikya

ijNho& ne


w r


ij>NdgI ke

bhut km

ws me&

saman

tuMhare

AOr hm ne

il@

bna@

hm ne tuMhe&

j>mIn me&

i5kana idya



r

w
w


f>ir+to& ko

ifr hm

hm ne tuMharI =Kl

ne kha

Ao sUrt bna:

ifr

hm ne tuMhe&

AOr

pEda ikya

AlbTta

10

jo tum =u
krte ho

w
w


11

isj\da
krne vale

se

vh n 9a

R@

;b\lIs

isva@

to wNho& ne
isj\da ikya

Aadm ko

isj\da kro

152

W@aa





tU ne muze

ws se

pEda ikya

behtr

mE&

vh

jb mE& ne tuze

ik tU isj\da

iks ne tuze

ws ne

bola

huKm idya

n kre

mna ikya

f>rmaya

tere

to nhI&

hE

il@

;s

ps tU

yha& se

wtr ja

f>rmaya

im4\4I

12

AOr tU ne wse

se

Aag

pEda ikya

se





muze

vh bola

mohlt de

j>lIl

13

se

jma

be=k tU

ps

;s me&

tU tkur

inkl ja

yha&

kre

ik

tU ne muze

vh

to jEse

gumrah ikya

mohlt

15

bola

be=k

se

imlne vale

f>rmaya

tU

14

w5a@

ws idn

ja@&ge

tk







wn ke

mE& j>r wn

se

wn ke samne

sI0a

16

tera raSta

wn ke ba@&

wn ke

AOr se

AOr se

da@&

tere pI2e

AlbTta

lga

jo

mdURd ho kr

j>lIl

yha& se

jNnt

tU

terI bIvI

AOr @e

rho

sb

18

Aadm A

tum se

se

dr`>\t

ho jaAoge

AOr k>rIb

ws

tum caho

n jana

wn se

jo po=Ida

wn ke

taik j>aihr

9I&

il@

kr de

=Etan

=u

17

krne vale

jhn\nm

j>r -r
dU&ga

tum dono&

jha& se

wn ke

ps vs\vsa

il@

Dala

`aAo

j>ailm

19

jma


r
w

;s

tum

ho jaAo il@ ik

mgr

dr`>\t

ws

se

tuMhara

tuMhe& mna

rb

ikya

nhI&

tuMhare

mE&

AOr wn se

se

il@

be=k

k>sm `agya

hme=a

20

wn ke

kI cIj>e&

il@

`ul g:&

dr`>\t

wn dono&

ps

ne c`a

jb

0oke se

wn ka

AOr wNhe&

ikya 9a

rb

pukara

jNnt

pTte

153

`ula

du=\mn

tuMhara

=Etan

be=k

tum se

ma;l kr ilya

AOr
kha

R@

de ijs idn mudRe w5a@ ja@&ge | (14)


f>rmaya be=k tU mohlt imlne valo&
me& se hE tuze mohlt dI g: (15)
vh bola jEse tU ne mere gumrah
hone ka fE>sla ikya hE | mE& j>r

ifr mE& wn tk j>r AaW%ga wn


ke samne se AOr wn ke pI2e se,
AOr wn ke da@& se AOr wn ke ba@&
se, AOr tU wn me& se Ak\sr ko
=u krne vale n pa@ga | (17)
f>rmaya yha& se inkl ja j>lIl
mdRUd ho kr | wn me& se jo tere pI2e
lga, AlbTta mE& j>r jhn\nm
ko -r dU%ga tum sb se | (18)
@e Aadm A! tum AOr tuMharI bIvI
hVva jNnt me& rho, ps `aAo
jha& se tum caho AOr ws dr`>\t ke
k>rIb n jana, Agr @esa kroge
to j>ailmo& me& se ho jaAoge | (19)
ps vs\vsa Dala =Etan ne wn
ke il@ wn ke idl me& taik
wn ke st\r kI cIj>e jo wn se
po=Ida 9I& wn ke il@ j>aihr
kr de, AOr bola tuMhare rb ne
tuMhe& ws dr`>\t se mna nhI& ikya
f>ir+te ho jaAo ya ho jaAo

f>ir+te

`>Er `>ah

21

jma

Apne

joD> joD>

Wpr

kr r`ne

AOr lge


w



22

vh bola muze ws idn tk mohlt

mgr ;s il@ ik khI& tum

ps wn ko

se

be=k tU j>lIloe& me& se hE | (13)

kI cIj>e&

r w
r
w

Kya tuMhe& mna n

Ao tkur kre yha&, ps inkl ja,

wn kI st\r








wn kI st\r

tere il@ la;k> nhI& ik tU gu>r

bola

ya ho jaAo

se

rhene vale

f>rmaya ps tU yha& se wtr ja,

AOr vh

w




AlbTta

im4\4I se pEda ikya | (12)

ke il@ tere sI0e raSte pr | (16)

r


se

muze Aag se pEda ikya AOr wse

bE5U%ga wn ke il@ gumrah krne




w

ps

bola mE& ws se behtr hU%, tU ne

bE5U%ga




w


AOr

ikya ik tU isj\da n kre ? vh

me& j>r

AOr pI2e se wn ke

inkl ja f>rmaya

huKm idya to tuze iks ne mna

il@

r w



wn se

ws ne f>rmaya jb mE& ne tuze

wn ke

w w w w

AOr tU n pa@ga

Ak\sr

ifr

tk AaW&ga

vlo Ana (8)

dr`>\t

ws se
mutA>iLlk>

hme=a rhne valo& me& se | (20)


AOr wn se k>sm `agya ik mE& be=k
tuMhare il@ `>Er `>aho& se hU% | (21)
ps ws ne wn ko ma;l
kr ilya 0oke se, ps jb wNho&
ne dr`>\t c`a to wn ke il@ wn
kI st\r kI cIj>e `ul g:& AOr
vh Apne Wpr joD> joD> kr
r`ne lge st\r 2upane ke il@
jNnt ke pTte, AOr wn ke rb
ne wNhe& pukara Kya mE& ne tuMhe& ws
dr`>\t se mna nhI& ikya 9a ? AOr
kha 9a tuMhe& ik be=k =Etan
tuMhara `ula du=\mn hE | (22)

AlAaraf> (7)
wn dono& ne kha @e hmare rb! hm
ne Apne Wpr juLm ikya, AOr
Agr tU ne hme& n b~>=a AOr hm pr
rh\m n ikya to hm j>r `>sara
pane valo& me& se ho ja@&ge | (23)

X@ba@

w w r


se

j>mIn me& @k vK>t mu@eyn tk


i5kana AOr samane j>ISt hE | (24)
f>rmaya ws me& tum ijyoge AOr
ws me& tum mroge AOr wsI se tum
inkale jaAoge | (25)
@e AOlade Aadm A! hm ne tum
pr wtara ilbas jo 7a&ke tuMhare
st\r AOr mOijbe j>Int ho, AOr
prhej>garI ka ilbas sb se behtr
hE, yh ilbas ALlah kI in=ainyo&
me& se hE taik vh g>Or kre& | (26)
@e AOlade Aadm A! khI& =Etan
tuMhe& bhka n de, jEse ws ne
inkala tuMhare ma% bap Aadm
Ao hVva ko jNnt se, wn ke
ilbas wtrva id@ taik wn ke

AOr hm pr

n b~>=a

AOr

Apne

hm ne

ho ja@&ge

rh\m n ikya

tU ne hme&

Agr

Wpr

juLm ikya

@e hmare wn dono&
rb

ne kha

w



r

f>rmaya tum wtro, tum me& se baj>


baj> ke du=\mn hE&, AOr tuMhare il@

hm j>r

AOr tuMhare

j>mIn me&

il@

du=\mn

tum me& se

baj>

wtro

baj>

f>rmaya

`>sara

23

pane vale

w

w
tum ijyoge

AOr ws me&

ws me&

f>rmaya

AOr

@k vK>t tk

24

i5kana

saman

w
tum pr

ilbas

@e AOlade

hm ne wtara

25

Aadm A

tum inkale

AOr

jaAoge

ws se

tum mroge




r
r
w

se

yh

behtr

yh

AOr

prhej>garI

tuMhare

AOr j>Int

ilbas

7a&ke

st\r

w


@e AOlade

n bhka de tuMhe&

=Etan

vh g>Or kre&

26

Aadm A

ALlah kI

taik vh

in=ainya&




wn ke st\r

taik j>aihr

wn ke

kr de

ilbas

wtrva

wn se

jNnt

id@

se

tuMhare

ws ne

ma% bap

inkala

jEse

de`ta hE vh AOr ws ka k>bIla

w
w

ws jgh se jha& tum wNhe& nhI&

=Etan jma

st\r j>aihr kr de, be=k tuMhe&

de`te, be=k hm ne =Etano& ko


wn logo& ka rf>Ik> bna idya jo
:man nhI& late | (27)
AOr jb vh behya: kre& to khe&
hm ne Apne bap dada ko ws pr
paya hE AOr ALlah ne hme& huKm
idya hE ws ka, Aap s f>rma de&,
be=k ALlah behya: ka huKm nhI&
deta, Kya tum ALlah pr vh bat
lgate ho jo tum nhI& jante | (28)
Aap s f>rma d&e mere rb ne
muze ;n\saf> ka huKm idya
hE, AOr Apne chre hr nmaj>
ke vK>t sI0e kro, AOr wse
pukaro `>ails ws ke huKm ke
f>rma&brdar ho kr, jEse tuMhe&
phle pEda ikya tum dobara -I
pEda ik@ jaAoge | (29)
@k f>rIk> ko ihdayt dI AOr @k
f>rIk> pr gumrahI saibt ho g:,
be=k wNho& ne ALlah ke isva
=Etano& ko Apna rf>Ik> bna ilya
hE AOr smzte hE& ik vh be=k
ihdayt pr hE& | (30)

be=k hm

tum wNhe& nhI& de`te

ne bnaya

jha&

AOr ws

se

w w
hm ne

ko:

khe&

paya

AOr

vh kre&

behya:

hE vh

be=k

:man nhI& late

27

jb

tuMhe& de`ta

vh

ka k>bIla

wn logo&

doSt

ke il@

rf>Ik>

w
behya: ka

huKm nhI& deta

be=k

f>rma

ALlah

de&

ws ka

hme& huKm

AOr

Apne

idya

ALlah

bap dada

;s pr


mera rb

;n\saf> ka

huKm

f>rma

idya

d&e

28

tum nhI& jante

jo

Kya tum khte

ALlah pr

ho lgate ho

w w


w




`>ails ho kr

AOr pukaro

hr ms\ijd

nj>dIk

nmaj>

vK>t

AOr k>a;m kro

Apne chre

sI0e kro

ws ne
ihdayt dI

@k f>rIk>

29

dobara

tuMharI ;b\itda kI

pEda hoge

pEda ikya

jEse

dIn

ws ke

huKm

il@


w
w
=Etan jma

wNho& ne

be=k vh

bna ilya

gumrahI

wn pr

saibt

AOr @k

ho g:

f>rIk>


w w w
w
30

ihdayt pr hE&

ik vh
be=k

R@

AOr smzte hE&

ALlah ke
isva

se

rf>Ik>

154

W@aa

z w


w

AOr ipyo

AOr `aAo

hr ms\ijd

k>rIb

ApnI

lelo ;`\>ityar

nmaj>

vK>t

j>Int

krlo

@e AOlade Aadm


z
w

ALlah kI

hram

j>Int

ikya

f>rma

iks

31

de&

wn logo&

la@

ke il@ jo

f>rma

yh

igroh

hm `ol kr

Aayte&

po=Ida

j>aihr

wn se

jo

hE&

AOr beja `>cR

Aap s f>rma de& iks ne hram kI

vh

n kro

hE ALlah kI vh j>Int jo ws ne

AOr pak

Apne bNdo&

ws ne

ke il@

inkalI

`>ails

ik>>yamt ke idn

behya:

jo

valo& ko doSt nhI& r`ta | (31)

be=k

jo ik

duinya

tOr pr

ij>NdgI me&

w
AOr

kro, be=k ALlah f>uj>Ul `>cR krne

r`ta

se

;sI trh

byan krte hE&

AOr `aAo AOr ipyo AOr beja `>cR n

doSt nhI&







ke il@

hr nmaj> ke vK>t ;`\>ityar kro

krne vale

irj>\k>

de&

@e AOlade Aadm A! ApnI j>Int

f>uj>Ul `>cR

w
z
:man

vlo Ana (8)

mera

hram

isfR>

f>rma

rb

ikya

to

de&

vh

32

jante hE&

Apne bNdo& ke il@ inkalI pEda kI


hE, AOr pak irj>\k>, Aap s f>rma
de& yh duinya kI ij>NdgI me& wn
logo& ke il@ hE jo :man la@ AOr
`>ails tOr pr ik>yamt ke idn
wNhI& ka ihSsa hE, ;sI trh hm
Aayte& `ol kr byan krte hE& ws
igroh ke il@ jo jante hE& | (32)
Aap f>rma de& mere rb ne to hram
k>rar idya hE behya;yo& ko, wn

w
w w

me& jo j>aihr hE& AOr jo po=Ida

ko: snd

sa9 =rIk kro ijs kI ws ne

ws

nhI& naij>l

jo

ALlah

tum =rIk

AOr

kI

kI

ijs

ke sa9

kro

yh ik

nahk> ko

AOr

AOr

srk=I

gunah




w w
Aa@ga

ps

@k mudd\t

AOr hr wMmt

jb

muk>rRr

ke il@

tum nhI& jante

33

jo

tum kho

ALlah pr

AOr

lgaAo yh ik

w w
@e AOlade

Agr

Aage

34

Aadm

AOr n

b7> ske&ge

@k 3D>I

n vh pI2e

wn ka

ho ske&ge

muk>rRra vK>t

r



w

AOr ;s\lah
kr lI

Dra

to jo

merI

tum pr

byan kre&

Aayat

tuMhe&

suna@&

tum me& se

rsUl

zu4laya

Aayat ko

AOr vh

35

log jo

g>mgIn ho&ge

AOr

vh

wn pr

kOn

36

hme=a
rhe&ge

ws me&

vh

doj>`> vale

yhI log

Aayto& ko

ya zu4laya

zU4

ALlah pr

AOr tkur
ikya

buhtan

ws se

bD>a

baN0e

jo

j>ailm



r

hmare

wn ke pas

-eje hu@

Aa@&ge

jb

yha& tk

iktab

ik

il`a huAa

wn ka nsIb

se

ihSsa

wNhe& phu%cega


w
ALlah ke
isva

se

pukarte

tum 9e

kha& jo

vh khe&ge

wn kI jan inkalne

w

w
37

155

kaif>r 9e

ik vh

ApnI jane&

pr

AOr
gvahI de&ge

R@

hm se

jo tum nhI& jante | (33)


AOr hr wMmt ke il@ @k
mudd\t muk>rRr hE, ps jb wn ka
muk>rRra vK>t Aaja@ga to n vh
pI2e ho sk&ege @k 3D>I AOr n
Aage b7> ske&ge | (34)
@e AOlade Aadm A! Agr tuMhare
suna@& tuMhe& merI Aayat to jo

ws kI

tum ALlah pr lgaAo vh bat

pas tum hI se mere rsUl Aa@&,

ko: `>Of> nhI&

wn se

yhI log

ko: snd nhI& wtarI AOr yh ik

Aa@&

w
w w

w
ps

ko, AOr yh ik tum ALlah ke

tuMhare pas


w w
hmarI

hE&, AOr gunah AOr srk=I nahk>

vh gum

vh

ho g@

khe&ge

Dra AOr ws ne ;s\lah kr lI,


wn pr n ko: `>Of> hoga AOr n
vh g>mgIn ho&ge | (35)
AOr ijn logo& ne hmarI Aayat
ko zu4laya AOr wn se tkur
ikya yhI log doj>`> vale hE&, vh
ws me& hme=a rhe&ge | (36)
ps ws se bD>a j>ailm kOn ijs
ne ALlah pr zU4 buhtan baN0a
ya ws kI Aayto& ko zu4laya,
yhI vh log hE& ijNhe& wn ka
ihSsa iktab lOhe mhf>Uj> me&
il`a huAa phu%cega, yha& tk jb
hmare -eje hu@ f>ir+te wn ke
pas wn kI jan inkalne Aa@&ge
vh khe&ge kha& hE& vh ijn ko tum
ALlah ke isva pukarte 9e ? vh
jvab me& khe&ge vh hm se gum
ho g@, AOr vh ApnI jano& pr
Apne i`>laf> gvahI de&ge ik vh
kaif>r 9e | (37)

X@ba@

ho jaAo jhn\nm me& wn wMmto&

ke hmrah jo guj>r cukI& tum se

AOr ;n\san

ALlah f>rma@ga tum dai`>l

k>Bl, ijNno& AOr ;n\sano& me& se,


jb ko: wMmt dai`>l hogI vh
ApnI sa9I phlI wMmt pr
lant kregI, yha& tk ik jb
sb ws me dai`>l ho ja@&ge& to
wn ke ip2le Apne phlo& ke bare
me& khe&ge, @e hmare rb! yh hE&
ij>Nho& ne hm ko gumrah ikya,
ps wNhe& Aag ka do guna A>j>ab
de | ALlah tA>ala f>rma@ga hr
@k ke il@ do guna hE, leikn tum
jante nhI& | (38)
AOr wn ke phle Apne ip2lo& ko
khe&ge, tuMhe& hm pr ko: bD>a:
nhI&, ilhaj>a c`o A>j>ab ws ke
bdle jo tum krte 9e | (39)
be=k ijn logo& ne hmarI Aayto&
ko zu4laya AOr wn se tkur
ikya, wn ke il@ AaSman ke

ijNnat

se

tum se k>Bl

guj>r cukI&

wMmto& me&

tum dai`>l

hmrah

ho jaAo

f>rma@ga




ws me&

iml ja@&ge

jb

yha& tk

ApnI

lant

ko:

dai`>l

sa9I

kregI

wMmt

hogI

jb -I

Aag doj>`>
me&

r


ps de

wNho& ne hme&e

wn ko

gumrah ikya

yh hE&

@e hmare

Apne phlo&

wn kI

rb

ke bare me&

ip2lI k>Om

khegI

sb






tum jante

38

AOr

nhI&

hr @k

do guna

leikn

ke il@

f>rma@ga

Aag ka

do guna

A>j>ab



w

ko: bD>a:

hm pr

hE tuMhe&

ps nhI&

Apne ip2lo&

wn ke

ko

phle

AOr khe&ge



w




vh log

zu4laya

be=k

jo

tum kmate 9e

39

ws ka bdla

krte 9e

A>j>ab

c`o

w
w

w

drvaj>e n `ole ja@&ge AOr jNnt

AOr

me& dai`>l n ho&ge jb tk W%4

dai`>l n ho ja@ su: ke nake me&


jo mumikn nhI&, ;sI trh hm
muj\irmo& ko bdla dete hE& | (40)
wn ke il@ jhn\nm ka ib2Ona
hE Aor wn ke Wpr se jhn\nm
hI ka Ao7>na hE, ;sI trh hm
j>ailmo& ko bdla dete hE& | (41)
AOr jo log :man la@ AOr
wNho& ne AC2e A>ml ik@, hm
iksI pr boz nhI& Dalte mgr
ws kI ibsat ke mutaibk>, yhI
log jNnt vale hE&, vh ws me&
hme=a rhe&ge | (42)
AOr hm ne wn ke sIno& se kIne
`I&c il@, wn jNnto& ke nIce
nhre& bhtI hE&, AOr vh khe&ge

AaSman

drvaj>e

AOr

su:

;sI trh

wn ke

n `ole

il@

ja@&ge

naka

me&

wn se

W%4

AOr tkur

hmarI

ikya wNho& ne

Aayto& ko

dai`>l

yha& tk

hoja@

jb tk

jNnt

dai`>l ho&ge

wn ke

Ao7>na

AOr se

Wpr

ib2Ona

wn ke

jhn\nm ka

muj\irm

hm bdla

jma

dete hE&

j>ailm

hm bdla

AOr ;sI

jma

dete hE&

trh

40

il@




w w

AOr wNho& ne

AC2e

A>ml ik@

AOr jo

:man la@

log

41



w w



ws me&

vh

jNnt vale

ws kI

yhI log

mgr iksI pr

vus\A>t

hm boz nhI&
Dalte



r

w w

se

bhtI hE&

kIne

wn ke sIne

me&

AOr `I&c

jo

42

il@ hm ne

hme=a rhe&ge

hE& ijs ne hme& ;s kI trf>



w
w

rhnuma: kI, AOr Agr ALlah

hm 9e

tmam tarIfe>& ALlah ke il@

hme& ihdayt n deta rhnuma: n


f>rmata to hm ihdayt pane
vale n 9e | AlbTTaa hmare rb ke
rsUl hk> ke sa9 Aa@, AOr wNhe&
inda dI ja@gI ik tum ;s jNnt ke
vairs bna@ g@ wn Aamal ke
isle me& jo tum krte 9e | (43)

AOr

;s kI

hmarI

trf>

rhnuma: kI

ijs ne

ALlah

tmam

AOr vh

ke il@

tarIfe>&

khe&ge

nhre&

wn ke
nIce

r
hk> ke sa9

hmara
rb

rsUl

Aa@

AlbTTaa ALlah

ik hme&

Agr n

ihdayt deta

ik hm ihdayt
pate

w w

r
43

krte 9e

tum 9e

isle me&

R@

tum ws ke
vairs hoge

jNnt

yh ik
tum

ik

AOr wNhe& inda


dI ja@gI

156

AlAaraf> (7)

W@aa

w
w



w

hm se

thk>Ik> hm ne

jo

vada ikya

ik

pa ilya

AOr

jNnt vale

doj>`> valo& ko

pukare&ge

r

w
w r
to

vh

ha%

pukarega

sCca

kh&ege

tuMhara

jo vada

tum ne

rb

ikya

paya

to Kya

hmara

sCca

rb


w

jo log

rokte 9e

j>ailm

44

ALlah

pr

jma

ik

kI lant

wn ke

@k pukarne

drimyan

vala

w
w w

kaif>r

45

Aai`>rt ke

jma

AOr vh

kjI

AOr ws me&

ALlah ka

tla= krte 9e

raSta

se

w
w


ww m r
AOr

wn kI

hr

phcan

ku2

pukare&ge

pe=anI se

@k

le&ge

AadmI

Aaraf>

@k ihjab

AOr pr

AOr wn ke
drimyan




w
wMmIdvar

46

vh ws m&e

AOr vh

hE&

tum pr

dai`>l nhI& hu@

slam

ik

@e hmare

khe&ge

rb

doj>`> vale

wn kI

trf>

AOr

ifre&gI

ingahe&

jb



r


w

vh wNhe&

ku2

phcan le&ge

AadmI

AOr

Aaraf> vale

j>ailm

47

pukare&ge

log

jma

sa9

w


w
tum tkur krte 9e

48

AOr

tuMhara

jo

jT9a

tuMhe&

n f>a;da idya

vh

wn kI

khe&ge

pe=anI se



ApnI ko: rhmt ALlah

wNhe& n phu%ca@ga

tum k>sm `ate 9e

vh jo ik

Kya Ab yh vhI



w w
AOr
pukare&ge

g>mgIn

49

AOr

tum

hoge

tum pr

ko: `>Of>

tum dai`>l

jNnt

ho jaAo






ws
se jo

ya

panI

se

bhaAo

hm pr

phu%caAo

jNnt vale

ik

doj>`> vale



z
vh log
jo

kaif>r

50

pr

jma

wse hram

be=k

kr idya

ALlah

vh kh&ege

ALlah

tuMhe& idya



w w w
ps Aaj

duinya

ij>NdgI

AOr wNhe& 0oke


me& Dal idya

AOr kUd

`el

Apna dIn

wNho& ne
bna ilya

w
w
51

157

;n\kar krte

hmarI
Aayto& se

AOr jEse 9e

yh ;s

wn ka
idn

imlna

R@

AOr jNnt vale doj>`> valo& ko


pukare&ge ik thk>Ik> hm ne pailya
jo hm se vada ikya 9a hmare
rb ne sCca, tum se tuMhare rb
ne jo vada ikya 9a Kya tum ne
-I pailya sCca ? vh kh&ege ha%!
to @k pukarne vala pukarega wn
ke drimyan ik wn j>ailmo& pr
ALlah kI lant | (44)
jo log ALlah ke raSte se rokte
9e AOr ws me& kjI tla= krte
9e, AOr vh Aai`>rt ke kaif>r
mun\ikr 9e | (45)
AOr wn ke drimyan @k ihjab
pdaR hE, Aaraf> pr ku2 AadmI
ho&ge, vh hr @k ko ws kI
pe=anI se phcan le&ge, AOr
jNnt valo& ko pukare&ge ik
slam ho tum pr, vh Aaraf>

jNnt vale



r
w
r


hme& n kr

vlo Ana (8)

jEse wNho& ne

hm wNhe&

-ulaya

-ulad&ege

vale jNnt me& dai`>l nhI& hu@,


AOr vh wMmIdvar hE& | (46)
AOr jb wn kI ingahe& ifre&gI doj>`>
valo& kI trf> to khe&ge @e hmare rb!
hme& j>ailmo& ke sa9 n kr | (47)
AOr pukare&ge Aaraf> vale ku2
Aadimyo& ko ik wNhe& wn kI pe=anI
se phcan le&ge, vh khe&ge tuMhe& ku2
f>a;da n idya tuMhare jT9e ne AOr
ijn pr tum tkur krte 9e | (48)
Kya Ab yh vhI log nhI& hE& ik
tum k>sm `aya krte 9e ik ALlah
wNhe& ApnI ko: rhmt n phu%ca@ga,
Aaj wNhe& se kha gya ik tum jNnt
me& dai`>l ho jaAo, n tum pr ko:
`>Of> hE n tum g>mgIn hoge | (49)
AOr doj>`> vale pukare&ge jNnt valo&
ko ik hm pr 9oD>a panI bhaAo
phu%caAo ya ws me& se ku2 jo
ALlah ne tuMhe& idya hE, vh kh&ege
be=k ALlah ne yh kaif>ro& pr
hram kr idya hE | (50)
ijNho& ne Apne dIn ko `el kUd
bna ilya AOr duinya kI ij>NdgI ne
wNhe& 0oke me& Dal idya, ps Aaj
hm wNhe& -ulad&ege& jEse wNho& ne Aaj
ke ;s idn ka imlna f>ramo=
kr idya 9a, AOr jEse hmarI
Aayto& se ;n\kar krte 9e | (51)

AlAaraf> (7)
AOr hm wn ke pas @k iktab
la@ ijse hm ne tf>sIl se byan
ikya ;Lm kI bun\yad pr :man
lane vale logo& ke il@ ihdayt
AOr rhmt | (52)
Kya vh yhI ;n\itj>ar kr rhe
hE& ik ws ka kha huAa pUra
ho ja@, ijs idn ws ka kha
huAa ho ja@ga, to vh log
ijNho& ne wse phle -ula idya 9a
vh kh&ege, be=k hmare rb ke
rsUl hk> bat la@ 9e, to Kya
hmare il@ ko: isf>air= krne
vale hE& ik hmarI isf>air= kre&,
ya hm duinya me& lO4a@ ja@& ik
hm ws ke i`>laf> A>ml kre& jo
hm phle krte 9e, be=k wNho&
ne ApnI jano& ka Apna
nuk>\san ikya, AOr wn se gum

X@ba@

r

w



AOr rhmt

ihdayt

ijs idn

Aa@ga

rsUl

huAa Aata hE, AOr sUrj AOr


ca%d AOr istare ws ke huKm
se mus~>`>r hE&, yad r`o wsI
ke il@ hE pEda krna AOr huKm
dena, ALlah brkt vala hE sare
jhano& ka rb | (54)
Apne rb ko pukaro igD> igD>a
kr AOr AaihSta se, be=k vh
hd se guj>rne valo& ko doSt nhI&
r`ta | (55)
AOr f>sad n mcaAo j>mIn me&
ws kI ;s\lah ke bad, AOr wse
pukaro Drte AOr wMmId r`te hu@,
be=k ALlah kI rhmt k>rIb hE
nekI krne valo& ke | (56)
AOr vhI hE jo ApnI rhmt
bair= se phle hva@& btOre
`>u=`>brI -ejta hE, yha& tk ik
jb vh -arI badl w5a la@&
to hm ne wNhe& iksI mudaR =hr
kI trf> ha&k idya, ifr ws se
panI wtara brsaya ifr hm ne
inkale ws se hr ik>Sm ke fl,
;sI trh hm mudoR& ko inkal&ege
taik tum g>Or kro | (57)

wn ke pas

mgr

vh ;n\itj>ar

pUra ho ja@

yhI ik

kr rhe hE&

Kya

52

jo :man

logo& ke

la@ hE&

il@

wNho& ne

phle se

ws ka

kh&ege

vh log jo

-ula idya

kha huAa


so hm

ya hm

kre&

lO4a@ ja@&

hmarI

ik isf>air=

isf>air=

kre&

krne vale

ko:

hmare

to Kya

il@

hE&

hmara

hk>

rb


w


w

jo

AOr gum

wn se

be=k nuk>\san

ApnI jane&

ho gya

hm krte 9e

ikya wNho& ne

ws ke i`>laf> jo

r
w


deta hE, ws ke pI2e idn dOD>ta

ws ka khna

be=k la@

jma

be=k tuMhara rb ALlah hE ijs

A>=R pr, rat ko idn pr 7a&k

AOr AlbTta hm la@

@k iktab

se byan ikya



r
w

AaSman jma

bna@, AOr ifr k>rar f>rmaya

hm ne wse tf>sIl

pr


w w

ho gya jo vh zU4 3D>te 9e | (53)

ne AaSmano AOr j>mIn 2 idn me&

;Lm

rat

vh jo

pEda ikya

tuMhara

ALlah

ijs

be=k

rb

vh ;f>\itra krte

53

zU4 3D>te 9e

w
r

7a&kta hE

A=R

k>rar

pr

ifr

f>rmaya

idn

me&

AOr j>mIn



w w

w

mus~>`>r

AOr istare

AOr ca%d

AOr sUrj

dOD>ta

ws ke pI2e

huAa

Aata hE

idn

w

r

pukaro

tmam

54

rb

jhan

brkt vala hE

AOr

ALlah

huKm dena

pEda krna

ws ke

yad

ws ka

il@

r`o

huKm

r


w
w w
AOr n f>sad

hd se

55

mcaAo

doSt nhI& r`ta

guj>rne vale

be=k

AOr

igD> igD>a

Apne

vh

AaihSta

kr

rb ko



r w w
r

ALlah kI rhmt

be=k

AOr wMmId

Drte

r`te

AOr wse

ws kI

pukaro

;s\lah

bad

j>mIn me&

-ejta hE

hva@&

jo ijs

AOr vh

@hsan nekI

56

se

krne vale

k>rIb

-arI

badl

w5a la@&

jb

yha& tk

ApnI rhmt

ik

bair=

btOre

Aage

`>u=`>brI



se

ws se

ifr hm ne

panI

inkala

ws se

ifr hm
ne wtara

mudaR

iksI =hr

hm ne wNhe&

kI trf>

ha&k idya

57

g>Or kro

taik tum

R@

mudeR

hm

inkal&ege

;sI trh

hr fl

158

W@aa



w
w

na pakIj>a

ws ka

AOr vh jo

`>rab

ws ka

huKm se

rb

pakIj>a

inklta hE

sbj>h

AOr j>mIn

58

vh =u Ada

logo& ke

krte hE&

il@

fer fer kr

Aayte&

;sI trh

byan krte hE&

naik>s

mgr

nhI& inklta

AOr pakIj>a j>mIn se ws ka


sbj>h ws ke rb ke huKm se
pakIj>a hI inklta hE, AOr
jo `>rab hE ws se nhI& inklta
mgr naik>s, wsI trh hm =u
guj>ar logo& ke il@ Aayte& fer



r
w

fer kr byan krte hE& | (58)

nhI&

@e merI k>Om! ALlah kI ;badt

ALlah kI

@e merI

ps ws ne

ws kI

;badt kro

k>Om

kha

k>Om

trf>

nUh A






@k bD>a idn

59

A>j>ab

tum pr

Drta hU%

AlbTta hm ne -eja

ws ke

be=k mE&

ko: mabUd

isva

tuMhare
il@





ws ne

`ulI

60

kha

gumrahI

me&

AlbTta tuze

be=k

ws kI

de`te hE&

hm

k>Om

se

srdar

bole




r r

sare jhan

61

rb

se

-eja huAa

AOr

ku2 -I

mere

leikn mE&

gumrahI

ANdr

@e merI

nhI&

k>Om



w
r
w
tum jante

62

jo nhI&

ALlah kI

AOr

trf> se

janta hU%

tuMhe&

AOr nsIht

Apna

pEg>am

mE& phu%cata

krta hU%

rb

jma

hU% tuMhe&

r
w

tum me& se

@k AadmI

tuMhara

pr

se

rb

to hm ne wse

ps wNho& ne

bca ilya

wse zu4laya

63

tuMhare

nsIht

Kya tuMhe&

ik

pas Aa:

tA>j\jub huAa

w w

rh\m

AOr taik

AOr taik tum prhej>garI

taik vh

ikya ja@

tum pr

;`>\ityar kro

Dra@ tuMhe&

w
w
wNho& ne

hmarI Aayte&

zu4laya

AOr hm ne

vh log jo

ws ke

k+tI me&

g>k>R kr idya

sa9

AOr jo log

vlo Ana (8)

ws ne

hUd A

kha

wn ke -a:

AOr

A>ad

trf>



65

ws ke

to Kya tum nhI& Drte

isva

mabUd

64

log

AN0e

9e

be=k vh

w


ko:

tuMhare

ALlah kI

@e merI

il@ nhI&

;badt kro

k>Om


w

m&e

AlbTta hm

ws kI k>Om

tuze de`te hE&

ijn logo& ne kuf> ikya

se

kaif>r

srdar

bole

w
@e merI

ws ne

k>Om

kha

zU4e

66

AOr hm be=k tuze

se

bevk>Uf>I

guman krte hE&



r r

67

159

tmam jhan

rb

se

-eja huAa

AOr

ko:

leikn mE&

bevk>Uf>I

R@

muz me&

nhI&

AlbTta hm ne nUh A ko ws kI
k>Om kI trf> -eja, ps ws ne kha
kro, ws ke isva tuMhara ko:
mabUd nhI&, be=k mE& Drta hU% tum
pr @k bD>e idn ke A>j>ab se | (59)
ws kI k>Om ke srdar bole hm
tuze `ulI gumrahI me& de`te hE& | (60)
ws ne kha, @e merI k>Om! mere ANdr
ku2 -I gumrahI kI bat nhI&
leikn mE& -eja huAa rsUl hU% sare
jhano& ke rb kI trf> se | (61)
mE& tuMhe& Apne rb ke pEg>am phu%cata
hU% AOr tuMhe& nsIht krta hU% AOr
ALlah kI trf> se janta hU% jo
tum nhI& jante | (62)
Kya tuMhe& tA>j\jub huAa ik tuMhare
pas tuMhare rb kI trf> se @k
nsIht tum me& se @k AadmI pr
Aa: taik vh tuMhe& Dra@, AOr
taik tum prhej>garI ;`\>ityar
kro, AOr taik tum pr rh\m
ikya ja@ | (63)
ps wNho& ne wse zu4laya to hm
ne wse AOr wn logo& ko jo k+tI
me& ws ke sa9 9e bca ilya, AOr
ijn logo& ne hmarI Aayto& ko
zu4laya wNhe& hm ne g>k>R
kr idya, be=k vh log
hk> =nasI se AN0e 9e | (64)
AOr A>ad kI trf> -eja wn ke
-a: hUd A ko, AOr ws ne kha @e
merI k>Om! ALlah kI ;badt kro,
ws ke isva tuMhara ko: mabUd
nhI&, to Kya tum Drte nhI& ? (65)
ws kI k>Om ke kaif>r srdar
bole AlbTta hm tuze de`te hE&
bevk>Uf>I m&e AOr hm be=k tuze
zU4o& me& se guman krte hE& | (66)
ws ne kha @e merI k>Om! muz
me& bevk>Uf>I kI ko: bat nhI&,
leikn mE& tmam jhano& ke rb ka
-eja huAa rsUl hU% | (67)

mE& tuMhe& Apne rb ka pEg>am


phu%cata hU% AOr mE& tuMhara
`E>r `>ah, AmIn hU% | (68)
Kya tuMhe& tA>j\jub huAa ik tuMhare
pas Aa: tuMhare rb kI trf> se
@k nsIht tum me& se @k AadmI
pr taik vh tuMhe& Dra@, AOr
tum yad kro jb ws ne tuMhe&
k>Ome nUh A ke bad ja&n=In
bnaya, AOr tuMhe& ij>yada idya
ijSm me& fElaAo Del Dol,
so ALlah kI nemte& yad kro
taik tum f>lah kamyabI
paAo | (69)
vh bole, Kya tU hmare pas ;s
il@ Aaya hE ik hm ALlah
vaihd kI ;badt kre& AOr 2oD> de&
ijNhe& hmare bap dada pUjte 9e,
to le Aa ijs ka tU hm se vada
krta hE 0mkata hE Agr tU
sCce logo& me& se hE | (70)
ws ne kha AlbTta tum pr
tuMhare rb kI trf> se pD> gya
A>j>ab AOr g>j>b, Kya tum muz
se wn namo& ke bare me& zgD>te ho
jo tum ne AOr tuMhare bap dada
ne r` il@ hE&, nhI& naij>l kI
ALlah ne ws ke il@ ko: snd,
so tum ;n\itj>ar kro, mE& -I
tuMhare sa9 ;n\itj>ar krne valo&
me& se hU% | (71)
to hm ne ws ko bca ilyae AOr
wn ko jo ws ke sa9 9e ApnI
rhmt s, AOr hm ne wn logo&
kI jD> ka4 dI ijNho& ne hmarI
Aayto& ko zu4laya AOr vh n 9e
:man lane vale | (72)
AOr smUd kI trf> -eja wn ke
-a: saleh A ko, ws ne kha
@e merI k>Om! ALlah kI ;badt
kro, tuMhra ws ke isva ko:
mabUd nhI&, thkI>k> tuMhare pas
tuMhare rb kI trf> se in=anI
Aa cukI hE, yh ALlah kI
W%4nI tuMhare il@ @k in=anI
hE, so wse 2oD> do ik ALlah kI
j>mIn me& `a@, AOr wse bura: se
ha9 n lgaAo vrna tuMhe& ddRnak
A>j>ab pkD> lega | (73)

X@ba@

w


w
r

Kya tuMhe&

AmIn

68

tA>j\jub huAa

`E>&r `>ah

tuMhara

AOr mE&

Apna

pEg>am

mE& tuMhe&

rb

jma

phu%cata hU%

taik vh tuMhe&

tum me& se

Dra@

@k AadmI

pr

tuMhara rb

tuMhare

nsIht

se

ik

pas Aa:

w w
z
AOr tuMhe&

k>Ome nUh

ij>yada idya

bad

ws ne tuMhe&

ja&n=In

AOr tum yad

jb

bnaya

kro

w



f>lah

69

ALlah

taik tum

kamyabI paAo

so yad kro

kI nemte&

`>l\k>t

fElaAo

me&

ijSm

w
w

pUjte 9e

jo ijs

AOr hm

vaihd

2oD> de&

Akele

ALlah

ik hm

Kya tU hmare

;badt kre&

pas Aaya

vh bole




sCce log

70

se

tU hE

Agr

ijs ka hm se

to le Aa

hmare

vada krta hE

hm pr

bap dada




w
w
r

AOr g>j>b

A>j>ab

tuMhara rb

se

tum pr

AlbTta pD> gya

ws ne
kha


w
AOr tuMhare

nhI&

bap dada

tum

tum ne wn ke

nam

r` il@ hE&

jma

me&

Kya tum zgD>te ho muz se



tuMhare

se

sa9

so tum

be=k mE&

snd

;n\itj>ar kro

ko:

ws ke

ALlah ne

il@

naij>l kI


w
ApnI

rhmt se

ws ke

AOr vh

to hm ne wse njat

sa9 9e

log jo

dI bca ilya

71

;n\itj>ar krne vale

w
w
:man lane

72

AOr n 9e

vale

hmarI

wNho& ne

Aayat

zu4laya

vh log jo

AOr hm ne

jD>

ka4 dI


w

w
tum ALlah kI

@e merI

ws ne

;badt kro

k>Om

kha

saleh A

wn ke -a:

tuMhara rb

se

in=anI

thk>Ik> Aa cukI

ws ke

tuMhare pas

isva

mabUd

smUd

AOr

trf>



ko:

tuMhare il@ nhI&



w

me&

ik `a@

so wse 2oD> do

@k

tuMhare

in=anI

il@

ALlah kI W%4nI

yh



w r


73

ddRnak

A>j>ab

vrna pkD> lega


tuMhe&

R@

bura: se

wse ha9
lgaAo

AOr n

ALlah kI
j>mIn

160

AlAaraf> (7)

W@aa

w w
w
AOr tuMhe&

A>ad

i5kana idya

bad

tuMhe& bnaya

ja&n=In

jb

ws ne

AOr tum yad kro




w
w r
r
AOr tra=te ho

mhl

ws kI

jma

nmR jgh

se

bnate ho

j>mIn

me&

w
w
r
j>mIn muLk me&

ALlah kI

AOr n ifro

so yad kro

nemte&

mkanat

phaD>



w

ws kI

tkur ikya

se

k>Om

vh ijNho& ne

mutkir

srdar

bole

f>sad krne vale

74

f>sad krte




saleh A

Kya tum

ik

:man

wn se

jante ho

j>:f> kmj>or

wn se jo

la@

wn logo& se

bna@ g@

r
:man r`te hE&

75

ws ke sa9

ws pr

be=k

wNho& ne

-eja gya

jo

hm

kha

Apna rb

se

-eja huAa


w
tum :man la@ ws pr

vh ijs pr

hm

tkur ikya

vh ijNho& ne

bole

w w w
Apna rb

huKm

AOr

se

wNho& ne kUce&

W%4nI

srk=I kI

kuf> krne vale

76

ka4 dI&

mun\ikr



w


se

tU hE

ijs ka tU hm se

Agr

le Aa

vada krta hE

@e saleh A

AOr bole



r
Apne 3r

me&

to rh g@

j>l\j>la

ps wNhe&

rsUl jma

77

Aa pkD>a


w

@e merI

thk>Ik> mE& ne tuMhe& phu%ca idya

AOr kha

k>Om

ifr mu%h

wn se

AON0e

78

fera



w r





79

`>Er `>ah

tum psNd nhI&

AOr

jma

krte

leikn

AOr `>Er `>ahI

tuMharI

Apna rb

kI

pEg>am


w

jo tum se phle

Kya Aate ho behya: ke pas

ApnI

nhI& kI

behya: krte ho

k>Om se

kha

jb

AOr
lUt A



mdR jma

jate ho

be=k tum

sare jhan

80

se

iksI ne

@esI


w

81

161

hd se guj>r
jane vale

log

tum

bl\ik

A>Orte&

R@

A>lava
2oD> kr

=hvt se

vlo Ana (8)


AOr yad kro jb tuMhe& A>ad ke
bad ja&n=In bnaya AOr tuMhe&
j>mIn me& i5kana idya, bnate ho
ws kI nmR jgh me& mhl AOr
tra=te ho phaD>o& ke mkanat,
so ALlah kI nemte& yad kro,
AOr muLk me& f>sad mcate n
ifro | (74)
srdar bole wn kI k>Om ke jo
mutkir 9e, wn g>rIb logo& se
jo wn me& se :man la cuke 9e
Kya tum jante ho ik saleh A
Apne rb kI trf> se -eja huAa
hE rsUl hE, wNho& ne kha be=k
vh jo ku2 de kr -eja gya hE
hm ws pr :man r`te hE& | (75)
vh ijNho& ne tkur ikya
srdar bole tum ijs pr :man
la@ ho hm ws ke mun\ikr
hE& | (76)
wNho& ne W%4nI kI kUce& ka4 dI&
AOr Apne rb ke huKm se srk=I
kI AOr bole @e saleh A! le Aa
ijs ka tU hm se vada krta hE
0mkata hE Agr tU rsUlo& me& se
hE | (77)
ps j>l\j>le ne wNhe& Aa pkD>a to
Apne 3ro& me& AON0e pD>e
rh g@ | (78)
ifr salhe A ne wn se mu%h
fera AOr kha @e merI k>Om! mE& ne
tuMhe& Apne rb ka pEg>am phu%caya
AOr tuMharI `>Er `>ahI kI, leikn
tum `>Er `>aho& ko psNd nhI&
krte | (79)
lUt A ko -eja jb ws ne
ApnI k>Om se kha, Kya tum
vh behya: krte ho jo tum se
phle sare jhan me& iksI ne nhI&
kI | (80)
be=k tum mdoR& ke pas =hvt
se jate ho A>Orto& ko 2oD> kr,
bl\ik tum hd se guj>r jane vale
log ho | (81)

AlAaraf> (7)
AOr ws kI k>Om ka jvab n
9a mgr yh ik wNho& ne kha
wNhe& lUt A ko ApnI bStI
se inkal do, yh log pakIj>gI
cahte hE& | (82)
so hm ne njat dI ws ko AOr
ws ke 3r valo& ko isva@ ws
kI bIvI ke jo pI2e rh jane
valo& me& se 9I | (83)
AOr hm ne wn pr pT9ro&
kI @k bair= brsa:, ps
de`o muj\irmo& ka kEsa An\jam
huAa ? (84)

X@ba@


w
wNhe& inkal do

ke -a: =u@eb A ko -eja,


ws ne kha @e merI k>Om! ALlah
kI ;badt kro, ws ke isva
tuMhara ko: mabUd nhI&, thk>Ik>

hm ne njat dI

nap AOr tol pUra kro AOr logo&


kI Ai=ya n 34aAo, 34a kr
n do AOr muLk me& ;s\lah ke
bad f>sad n mcaAo, tuMhare
il@ yh behtr hE Agr tum :man
vale ho | (85)
AOr hr raSte pr n bE5o ik tum
rahgIro& ko DraAo AOr wse
ALlah ke raSte se roko jo ws
pr :man laya, AOr ws me& kjI
7U%Do, AOr yad kro jb tum 9oD>e
9e to ws ne tuMhe& b7>a idya, AOr
de`o! f>sad krne valo& ka
An\jam kEsa huAa ? (86)
AOr Agr tum me& @k igroh hE jo
ws pr :man laya ijs ke sa9
mE& -eja gya hU% AOr @k igroh hE
jo :man nhI& laya to tum sb\r
kro yha& tk ik fE>sla kr
de ALlah hmare drimyan, AOr
vh behtrIn fE>sla krne vala
hE | (87)

ik

ws kI

mgr

pakIj>gI

82

ws ko

jvab

k>Om

9a

AOr n

yh log

cahte hE&

ApnI bStI

be=k

se

w
w

AOr hm ne

pI2e rhne vale

83

bair= brsa:

se

ws kI bIvI

vh 9I

AOr ws ke

mgr

3r vale

muj\irmIn

84

An\jam

huAa

kEsa huAa

@k

ps de`o

wn pr

bair=



w
w
@e merI

ws ne

k>Om

kha

=u@eb A

wn ke -a:

AOr

mdyn

trf>





se

thk>Ik> phu%c cukI

@k dlIl

ko:

ws ke isva

tuMhare pas

se

mabUd

nhI& tuMhara

w

w w

tuMhare pas @k dlIl phu%c cukI


hE tuMhare rb kI trf> se, ps

yh

kha

ALlah kI ;badt kro

AOr hm ne& mdyn kI trf> wn

wNho& ne

log

AOr n 34aAo

AOr tol

ps pUra

nap

tuMhara rb

kro

w


r

w

ws kI ;s\lah

bad

j>mIn muLk me&

AOr

f>sad mcaAo

wn kI Ai=ya




w
w
AOr

bE5o

:man vale

85

tum ho

tuMhare

Agr

behtr

il@

yh



w w
w

ALlah ka raSta

se

AOr tum roko

tum DraAo

raSta

hr

w w w
tum 9e

jb

AOr yad kro

kjI

AOr 7U%Do ws me&

ws pr

:man

jo

laya




w
w
An\jam

huAa

kEsa

to ws ne tuMhe&

AOr de`o

9oD>e

b7>a idya

:man laya

tum se

@k igroh

AOr

hE

Agr

86

f>sad krne vale

r
w
w
tum sb\r kr lo

:man nhI& laya

AOr @k igroh

ijs ke
sa9

mE& -eja gya

ws pr jo


w

87

fE>sla
krne vala

behtr

R@

AOr vh

hmare

fE>sla kr de

yha& tk

drimyan

ALlah

ik

162

W@aa

hm tuze j>r inkal

ws kI

de&ge

k>Om

tkBbur krte 9e

se

vh jo ik

bD>e bnte 9e

srdar

bole

w

hmare dIn

me&

ya yh ik tum

hmarI

lO4 AaAo

bStI

se

:man

tere sa9

AOer vh jo

la@

@e =u@eb A

hm lO4

Agr

Aa@&

zU4a

ALlah pr

AlbTta hm ne

napsNd

88

buhtan baN0a baN0e&ge

hm ho&

krte ho&

Kya

ws ne

`>ah

kha


w

ws me&

ik hm

hmare

lO4 Aa@&

il@

AOer nhI& hE

hm ko bca ilya

ws se

jb

ALlah

tuMhara

bad

me&

dIn

r
w r

ALlah pr

;Lm me&

hr =E

hmara

Ahata

hmara

rb

kr ilya hE

rb

ALlah

yh ik cahe

mgr

k>all mlaw (9)


ws kI k>Om ke vh srdar jo bD>e
bnte 9e bole @e =u@eb A! hm
j>r inkal de&ge tuze AOr wNhe& jo
tere sa9 :man la@ hE& ApnI bStI
se ya yh ik tum hmare dIn me& lO4
AaAo, f>rmaya `>ah hm napsNd
krte ho& ifr -I ? | (88)
AlbTta hm ALlah pr zU4a
buhtan baN0e&ge Agr hm ws
ke bad tuMhare dIn me& lO4 Aa@&
jbik ALlah ne hme& ws se
bca ilya hE AOr hmara kam nhI&
ik hm ws me& lO4 Aa@& mgr yh
ik ALlah hmara rb cahe, hmare
rb ne Apne ;Lm me& hr =E ka
Ahata kr ilya hE, hm ne

w
r

w

ALlah pr -rosa ikya, @e hmare

behtr

ke sa9 AOr tU behtr f>Esla

AOer tU

hk> ke sa9

hmarI

AOer

hmare

f>Esla

hmara

hm ne

k>Om

drimyan

drimyan

kr de

rb

-rosa ikya

w

w
tum ne

ws kI

Agr

pErvI kI

se

k>Om

kuf> ikya

vh ijNho&

srdar

ne

AOer bole

f>Esla

89

krne vala


w




sub\h ke vK>t

to wNhe&

j>l\j>la

rh g@

`>sare me& hoge

90

Aa ilya

ws

to tum

=u@eb

sUrt me&

j>"r

r
n bSte 9e

goya

=u@eb A

vh ijNho&

zu4laya

ne

AON0e pD>e

91

Apne 3r

me&




ifr muh%

`>sara

92

fera

vhI

pane vale

vh hu@

zu4laya

=u@eb

vh ijNho&

ws me&

ne

vha&


w

w
r

tuMharI

AOer

Apna rb

`>Er `>ahI kI

pEg>am

mE& ne phu%ca id@

jma

tuMhe&

Alb]a

@e merI

AOer kha

k>Om

wn se



r w

nbI

iksI

ko:

bStI

me&

AOer n -eja
hm ne

93

kaif>r

k>Om

jma

pr

g>m

to kEse

`aW%


w
94

A>aijj>I kre&

taik vh

AOer tk\lIf>

s~>tI me&

vha& ke

hm ne

log

pkD>a

mgr


w

ph%uc cukI hE

AOer

vh

yha& tk

khne lge

b7> g@

ik

-la:

bura:

jgh

hm ne
bdlI

ifr

w
w
w
95

163

be`>br 9e

AOer vh Acank

ps hm ne
wNhe& pkD>a

AOer `u>=I

R@

tk\lIf>

hmare bap
dada

rb! f>Esla kr de hmare drimyan


AOr hmarI k>Om ke drimyan hk>
krne vala hE | (89)
AOr vh srdar bole ijNho& ne kuf>
ikya ws kI k>Om ke, Agr tum ne
=u@eb A kI pErvI kI to ws sUrt
me& tum `u>d `>sare me& hoge | (90)
to wNhe& j>l\j>le ne Aa ilya, ps
vh sub\h ke vK>t Apne 3ra&e me&
AON0e pD>e rh g@ | (91)
ijNho& ne =u@eb A ko zu4laya vh
@ese im4e goya k-I bSte n 9e
vha& | ijNho& ne =u@eb A ko zu4laya
vhI `>sara pane vale hu@ | (92)
ifr wn se ws ne muh% fera AOr
kha @e merI k>Om! mE& ne tuMhe&
Apne rb ke pEg>am phu%ca id@
AOr tuMharI `>Er `>ahI kr cuka
to Ab kaif>r k>Om pr kEse
g>m `aW% ? (93)
AOr hm ne iksI bStI me& ko:
nbI nhI& -eja mgr hm ne vha&
ke logo& ko s~>tI me& pkD>a AOr
tk\lIf> me& taik vh A>aijj>I
kre& | (94)
ifr hm ne bura: kI jgh -la:
se bdlI yha& tk ik vh b7> g@
AOr khne lge tk\lIf> AOr `u>=I
hmare bap dada ko phu%c cukI hE,
ps hm ne wNhe& Acank pkD>a
AOr vh be`>br 9e | (95)

AlAaraf> (7)
AOr Agr bs\ityo& vale :man le
Aate AOr prhej>garI ;`>\ityar
krte to AlbTta hm wn pr
brkte& `ol dete j>mIn AOr AaSman
se, leikn wNho& ne zu4laya to hm
ne wNhe& pkD>a ws ke ntIje me& jo
vh krte 9e | (96)
Kya Ab be `>Of> hE& bs\ityo& vale
ik wn pr hmara A>j>ab rato& rat

Y@a@b

w w

brkte&

wn pr

to AlbTta

AOer prhej>garI

hm `ol dete

krte

:man late

yh

bs\ityo& vale

AOer

hota ik Agr


w
r

ws ke

to hm ne

wNho& ne

ntIje me&

wNhe& pkD>a

zu4laya

AOer leikn

AOer j>mIn

AaSman

se




ik

wn pr Aa@

Kya

bs\ityo& vale

jo vh krte 9e

96

be`>Of> hE&

Kya bs\ityo& vale ws se be `>aEf>

w
w

hE& ik wn pr hmara A>j>ab idn

ik

Aa ja@ AOr vh so@ hu@ ho& | (97)

c7e> Aa ja@ AOr vh `el kUd rhe


ho& | (98)
Kya vh ALlah kI tdbIr se
be `>aEf> ho g@ ? so be `>aEf> nhI&
hote ALlah kI tdbIr se mgr
`>sara w5ane vale | (99)
iKya wn logo& ko ihdayt n
imlI jo j>mIn ke vairs hu@ vha&
ke rhne valo& ke bad, Agr hm
cahte to wn ke gunaho& ke sbb
wn pr musIbt Dalte, AOr hm
wn ke idlo& pr muh\r lgate hE&,
so vh sunte nhI& | (100)
yh bs\itya& hE& ijn kI `>bre&
hm tum pr byan krte hE&, AOr
AlbTTaa wn ke pas Aa@ wn ke
rsUl in=ainya& le kr, so vh
:man n la@ Kyo&ik ws se phle
wNho& ne zu4laya 9a, ;sI trh
ALlah kaif>ro& ke idlo& pr muh\r
lgata hE | (101)
AOr hm ne wn ke Ak\sr me&
A>hd ka ko: pas n paya AOr
drhk>Ik>t hm ne wn me& Ak\sr
naf>rman bd ikdaRr pa@ | (102)

ko ApnI in=ainyo& ke sa9 -eja


if>rA>On kI trf> AOr ws ke
srdaro& kI trf> to wNho& ne wn
in=ainyo& ka ;n\kar ikya, so
tum de`o f>sad krne valo& ka
An\jam Kya huAa ? (103)
AOr kha mUsa A ne, @e if>rA>On!
be=k mE& tmam jhano& ke rb kI
trf> se rsUl hU% | (104)

so@ hu@ ho&

97

be`>aEf> hE&

AOer vh

rat&o& rat

hmara A>j>ab

w


ALlah kI

iKya vh

tdbIr

be`>aEf> ho g@

`el kUd

98

AOer vh

rhe ho&

idn c7e>

hmara

wn pr

A>j>ab

Aa ja@


w



w
ihdayt

Kya n

imlI

`>sara

99

log

w5ane vale

Agr hm cahte

vha& ke

ik

bad

rhne vale

be`>aEf> nhI& hote

tdbIr

j>mIn

vairs hu@

vh log jo

AOer hm muh\r

wn ke gunaho&

to hm wn pr

lgate hE&

ke sbb

musIbt Dalte

w




nhI& sunte hE&

100

wn ke

so vh

pr

idl



w

Aa@ wn ke pas

AOer

wn kI

AlbTTaa

ku2 `>bre&

se

hm byan

tum pr

bs\itya&

krte hE&

yh

r

ws se phle

wNho& ne

Kyo&ik

zu4laya

vh :man late

in=ainya&

so n

wn ke rsUl

le kr




w w



hm ne paya

AOer n

101

kaif>r

idl

jma

jma

pr

muh\r lgata hE

;sI trh

ALlah

w w


naf>rman
bd ikdaRr

wn me& Ak\sr

hm ne pa@

AOer
drhk>Ik>t

A>hd ka pas

wn ke Ak\sr me&

w


AOer wske
srdar

trf> if>rA>On

ApnI in=ainyo&
ke sa9

mUsa A

hm ne

wn ke bad

-eja

ifr






103

f>sad krne vale

An\jam

huAa

se

rsUl

Kya

so tum de`o

wn ka

to wNho& ne ju>Lm
;n\kar ikya

r r w

104

tmam jhan

rb

R@

be=k mE&

@e if>rA>On

ALlah kI

mgr

102

ifr hm ne wn ke bad mUsa A

Kya

bs\ityo& vale

mUsa

AOer kha

164

W@aa




thk>Ik> tuMhare pas laya hU%

mgr hk>

in=ainya&

ALlah pr

ik

mE& n khU%

pr

=aya&

Agr

tU

bola

bnI ;s/a:l

105

mere sa9

tuMhara

ps -ej de

se

rb






Apna

ps ws ne

A>sa

Dala

sCce

106

se

laya hE ko:

to vh le Aa

Agr tU hE

in=anI

w


nUranI

ps nagah vh

Apna

AOer

ha9

inkala

srIh

107

Aj>dha

saf>

ps vh Acank

yh jadUgr

be=k

if>rA>On

k>Om

se

srdar

bole

naij>rIn ke il@

108



r
w

khte ho

110

to Ab

tuMharI

Kya

srj>mIn

tuMhe&

se

cahta

ik

inkal de


;Lm vala

109

hE

maihr


r w w r

tere pas
le Aa@&

;k45a krne

111

=h\ro& me&

vale nk>Ib

AOer ws

AOer -ej

rok le

ka -a:

vh bole


w

ko: Ajr

hmare

;n\A>am

il@

yk>Inn

vh

if>rA>On

bole

jadUgr

AOer

jma

Aa@

;Lm vala

112

jadUgr

maihr

hr

w

muk>rRbIn

114

AlbTta

AOer tum

se

be=k

ws ne

ha%

kha

g>ailb

113

hm

jma

hu@

Agr

w

115

Dalne vale

hm

ho&

yh

AOer ya

ik

vrna

yh

tU Dal

@e mUsa

ya

ik

vh bole

w
w
AOer wNhe& Draya

log

Aa%`e&

ish\r

wNho& ne

kr idya

Dala

ps jb

tum Dalo

kha



w w w

Apna A>sa

Dalo

ik

mUsa A

AOer hm ne

trf>

vih -ejI

bD>a

116

AOer vh la@ jadU



w


jo

AOr baitl
ho gya

ps saibt

hk>

ho gya

117

jo wNho& ne

inglne

7koSla bnaya 9a

lga

to

vh

nagah


w

119

j>lIl

AOer lO4e

vhI&

ps mg>lUb
ho g@

118

165

tmam jhan
jma

rb pr

hm :man
la@

vh bole

120

isj\da
krne vale

R@

jadUgr

=aya& hE ik mE& n khU% ALlah


pr mgr hk>, thk>Ik> mE& tuMhare
pas tuMhare rb kI trf> se
in=ainya& laya hU%, ps mere sa9
bnI ;s/a:l ko -ej de | (105)
bola Agr tU ko: in=anI laya
hE to vh le Aa, Agr tU sCco& me&
se hE | (106)
ps ws mUsa A ne Dala Apna
A>sa, ps Acank vh saf>
Aj>dha ho gya | (107)
AOr Apna ha9 greban se
inkala to nagah vh naij>rIn ke
il@ nUranI ho gya | (108)
if>rA>On kI k>Om ke srdar bole
be=k yh to maihr jadUgr hE | (109)
cahta hE ik tuMhe& inkal de
tuMharI srj>mIn se, to Ab Kya
khte ho Kya m+vra hE ? (110)
vh bole ws ko AOr ws ke -a:
ko rok le AOr =h\ro& me& -ej de
nk>Ib | (111)
tere pas hr maihr jadUgr le
Aa@& | (112)
AOr jadUgr if>rA>On ke pas
Aa@, vh bole yk>Inn hmare il@
ko: ;n\A>am ho ga Agr hm
g>ailb hu@ | (113)
ws ne kha ha%! tum be=k mere
muk>rRbIn m&e se hoge | (114)
vh bole, @e mUsa A! ya tU Dal
vrna hm Dalne vale hE& | (115)
mUsa A ne kha tum Dalo, ps
jb wNho& ne Dala logo& kI Aa%`o&
pr ish\r kr idya AOr wNhe& Draya
AOr vh bD>a jadU la@ 9e | (116)
AOr hm ne mUsa A kI trf> vih
-ejI ik Apna A>sa Dalo, nagah
vh inglne lga jo 7koSla wNho&
ne bnaya 9a | (117)
ps hk> saibt ho gya AOr vh
jo krte 9e baitl ho gya | (118)
ps vh vhI& mg>lUb ho g@ AOr
lO4e j>lIl ho kr | (119)

vh krte 9e

w

121

k>all mlaw (9)

AOer
igr g@

AOr jadUgr isj\de me& igr g@, (120)


vh bole ik hm tmam jhano& ke
rb pr :man le Aa@ | (121)

AlAaraf> (7)
yanI mUsa A AOr han A
ke rb pr | (122)
if>rA>On bola Kya tum ws pr

Y@a@b

w w
r
phle

ik

ws

Kya tum

pr

:man la@

if>rA>On

bola

AOer han

122

mUsa A

rb

tuMhe& ;jaj>t dU% ? be=k yh @k

cal hE ik =h\r me& tum ne clI hE

yha& se

:man le Aa@ ;s se k>Bl ik m&E

taik ws ke rhne valo& ko yha&


se inkal do, tum jl\d ws ka
ntIja malUm kr loge | (123)
m&E j>r ka4 DalU%ga tuMhare @k
trf> ke ha9 AOr dUsrI trf> ke
paW%, ifr mE& tum sb ko j>r
sUlI dU%ga | (124)
vh bole be=k hm Apne rb kI
trf> lO4ne vale hE& | (125)
AOr tuz ko hm se du=\mnI nhI&
mgr isfR> yh ik hm Apne rb
kI in=ainyo& pr :man la@ jb
vh hmare pas Aa g:&, @e hmare
rb! hm pr sb\r ke dhane `ol
de AOr hme& mOt de ws hal me&
ik hm muslman ho& | (126)
AOr srdar bole if>rA>On kI k>Om
ke, Kya tU mUsa A AOr ws kI
k>Om ko 2oD> rha hE ik vh j>mIn

ws ne kha hm A>nk>rIb wn ke
be4o& ko k>t\l kr Dale&ge AOr
bei4yo& ko ij>Nda 2oD> de&ge, AOr
hm wn pr j>or Aavr hE& | (127)
mUsa A ne ApnI k>Om se kha
ik tum ALlah se mdd ma&go AOr
sb\r kro, be=k j>mIn ALlah
kI hE, vh Apne bNdo& me& se ijs
ko cahta hE ws ka vairs
bna deta hE, AOr An\jam kar
prhej>garo& ke il@ hE | (128)
vh bole hm Aj>Iyt id@ g@ ;s
se k>Bl ik Aap hm me& Aa@ AOr
ws ke bad ik Aap hm me& Aa@,
mUsa A ne kha k>rIb hE tuMhara
rb tuMhare du=\mn ko hlak kr de
AOr tuMhe& j>mIn me& `>lIf>a na;b
bna de, ifr de`ega tum kEse kam
krte ho | (129)
AOr AlbTta hm ne pkD>a
if>rA>On vala&e ko k>h\to& me& AOr
flo& ke nuk>\san me& taik vh
nsIht pkD>&e | (130)

=h\r

me&

@k

jo tum ne clI

yh

cal hE

mE& ;jaj>t dU%

be=k

tuMhe&

r w



mE& j>r

tuMhare ha9

AOr tuMhare paW%

tum malUm

123

ka4 DalU%ga

ws ke rhne

ps jl\d

kr loge

vale






Apna

be=k

trf>

rb

vh bole

hm

mE& tuMhe& j>r

sb ko

124

dUsrI

ifr

sUlI dU%ga

se

trf>

w

jb

Apna

in=ainya&

rb

hm :man

yh

la@

ik

mgr

tuz ko

hm se

AOer nhI&

du=\mnI

lO4ne vale

125

w w
r
AOer

126

bole

muslman

AOer hme&

jma

mOt de

sb\r

dhane

hm pr

vh hmare

hmara rb

`ol de

pas Aa@&




w
w

taik vh f>Saad

AOer ws

kre&

kI k>Om

Kya tU

mUsa

if>rA>On

2oD> rha hE

k>Om

se ke

srdar

w r

w
r

me& f>Saad kre& AOr vh mUsa A


tuze 2oD> de AOr tere mabUdo& ko,

taik
inkal do

wn ke be4e

hm A>nk>rIb

ws ne

k>t\l kr de&ge

kha

AOer vh

AOer tere mabUd

j>mIn

2oD> de tuze

me&


w
w w
kha

mUsa A

j>or Aavr

127

wn pr

jma

AOer hm

w
r
w

ALlah
kI

j>mIn

be=k

AOer sb\r kro

wn kI A>Oerte&

AOer ij>Nda

bei4ya&

2oD> de&ge


tum mdd ma&go

ALlah se

ApnI k>Om se

r
w
128

prhej>garo&

AOer An\jam kar

ke il@

Apne bNde

se

cahta hE

ijs

vh ws ka
vairs bnata hE

w w
Aap Aa@ hm me&

AOer bad

Aap A

ik

hm me& Aate

k>Bl

hm Aj>Iyt

se

id@ g@

vh bole


r



w


me&

AOer tuMhe& `>lIf>a

tuMhara

hlak

bna de

du=\mn

kr de


w

hm ne pkD>a

AOer

129

AlbTta

ik

tuMhara
rb

k>rIb hE

ws ne
kha

tum kam krte ho

ifr

kEse

de`ega

j>mIn

w
130

nsIht pkD>&e

taik vh

R@

fl
jma

se me&

AOer
nuk>\san

k>h\to& me&

if>rA>On vale

166

W@aa



w
ko:

AOer

phu%ctI

bura:

yh

Agr

hmare

vh khne

il@

lge

-la:

Aa: wn

ifr

ke pas

jb

w w

ALlah ke pas

wn kI

;s ke

yad

AOer jo wn ke sa9

bdnsIbI

isva nhI&

r`o

sa9I

mUsa se

bd=gUnI lete

w

AOer vh

jo ku2

hm pr tU la@ga

nhI& jante

131

khne lge

wn ke Ak\sr


r
ifr hm ne

:man

132

-eje

tuz pr

lane vale

hm

to nhI&

AOer leikn

ws se

ik hm pr

kEsI -I

jadU kre

in=anI

w
w w w

in=ainya&

AOer `>Un

AOer ju@&

AOer me&Dk

AOer i4D\DI

cCD>I

tUf>an

wn pr


w

w
AOer jb

133

muj\irm

@k k>Om

jma

log

to wNho& ne

AOer vh 9e

juda juda

tkBbur ikya

r


w

A>hd

sbb
jo

Apna rb

hmare

duA>a

il@

kr

@e mUsa

khne lge

A>j>ab

wn pr

-ej de&ge

hm j>r

tuz pr

A>j>ab

:man la@&ge

tU ne `ol idya

hm se

Agr

w5a ilya

wn se

A>j>ab

w5a ilya

ifr jb

ifr hm ne

A>hd toD> dete

135

;n\itk>am ilya

vh

wsI

ws tk

vK>t

phu%cna 9a

tere sa9

wNhe&

@k mut tk


wn se

AOer vh 9e

hmarI
Aayto& ko

iKyo&ik

zu4laya

wNho&

ps wNhe&

dyaR me&

g>k>R kr idya



r w
kmj>or smze jate

9e

vh jo

k>Om

AOer hm ne
vairs ikya

136

g>aif>l jma

r

w rw r


AaEr pUra

vada

ho gya

hm ne

ws me&

brkt r`I

vh ijs

AOer ws ke
mg\>irb jma

j>mIn

m=\irk>
jma





w w
AOer hm ne

wNho& ne

bdle

brbad kr idya

sb\r ikya

me&

bnI ;s/a:l

pr

AC2a

tera rb



w w
137

167

vh W%ca fElate 9e

AOer jo

AOer ws
kI k>Om

if>rA>On

R@

bnate 9e
bnaya 9a

AOr wn ke sai9yo& se bd=gUnI


bd nsIbI lete, yad r`o! ;s
ke isva nhI& ik wn kI bdnsIbI
ALlah ke pas hE, leikn wn ke
Ak\sr nhI& jante | (131)
AOr vh khne lge tU hm pr
kEsI -I in=anI la@ga ik ws se
hm pr jadU kre to -I hm tuz
pr :man lane vale nhI& | (132)
ifr hm ne wn pr -eje tUf>an,
AOr i4D\DI, AOr ju@&, AOr
me&Dk, AOr `>Un, juda juda
in=anIya&, to wNho& ne tkBbur
ikya AOr vh muj\irm k>Om ke
log 9e | (133)
AOr jb wn pr A>j>ab vak>e huAa
to khne lge ik @e mUsa A tU
hmare il@ duA>a kr Apne rb se
jo tere pas hE, Agr tU ne hm se

wn se

ko: bura: phu%ctI to mUsa A

ALlah ke ws A>hd ke sbb

tere pas

bnI ;s/a:l

134

khne lge yh hmare il@ hE, AOr

huAa

hm ne `ol idya

jb wn ke pas Aa: -la: to vh

vake>







w
AOer hm j>r

k>all mlaw (9)

jo

A>j>ab w5a ilya to hm j>r


tuz pr :man le Aa@&ge AOr
bnI ;s/a:l ko tere sa9 j>r
-ej de&ge | (134)
ifr jb hm ne wn se A>j>ab
w5a ilya @k mut tk ijse
Aai`>r kar wNhe& phu%cna 9a, wsI
vK>t vh A>hd toD> dete | (135)
ifr hm ne wn se ;n\itk>am ilya
AOr wNhe& dyaR me& g>k>R kr idya
iKyo&ik wNho& ne hmarI Aayto& ko
zu4laya AOr vh wn se g>aif>l
9e | (136)
AOr hm ne ws k>Om ko vairs
kr idya jo kmj>or smze jate
9e, ws j>mIn ke m=\irk> Ao
mg\>irb ka ijs me& hm ne brkt
r`I hE sr j>mIne f>lstIn Ao
=am, AOr bnI ;s/a:l pr tere
rb ka vada pUra ho gya ws ke
bdle me& ik wNho& ne sb\r ikya,
AOr hm ne brbad kr idya
jo if>rA>On AOr ws kI k>Om
ne bnaya 9a AOr jo vh W%ca
fElate 9e wn ke bulNd Ao bala
mhLlat | (137)

AlAaraf> (7)
AOr hm ne wtara bnI ;s/a:l
ko bhre k>ulj>um ke par, ps
vh @k @esI k>Om ke pas Aa@ jo
Apne buto& kI pUja pr jme bE5e
9e, vh bole @e mUsa A! hmare
il@ @ese but bna de jEse wn ke h&E,
mUsa A ne kha be=k tum log
jh\l nadanI krte ho | (138)
be=k yh log ijs but prStI
me& lge hu@ hE& vh tbah hone valI
hE AOr baitl hE vh jo yh kr
rhe hE& | (139)
mUsa A ne kha ikya ALlah ke
isva tuMhare il@ ko: AOr mabUd
tla= k"% ? hala&ik ws ne tuMhe&
sare jhan pr f>j>Ilt dI | (140)
AOr yad kro jb hm ne tuMhe&
if>rA>On valo& se njat dI, vh
tuMhe& bure A>j>ab se tk\lIf> dete
9e, tuMhare be4o& ko mar Dalte
AOr tuMharI bei4yo& ko jIta
2oD> dete 9e | AOr ws me& tuMhare
il@ tuMhare rb kI trf> se bD>I
Aaj>ma;= 9I | (141)
AOr hm ne mUsa A se vada
ikya tIs (30) rato& ka AOr ws
ko ds (10) AOr b7>a kr
pUra ikya to ws ke rb kI
mut calIs (40) rat pUrI hu:,
AOr mUsa A ne Apne -a:
han A se kha mere na;b rho
merI k>Om me& AOr ;s\lah krna
AOr muf>\isdo& ke raSte kI pErvI n
krna | (142)
AOr jb mUsa A Aa@ hmarI
vada gah pr AOr Apne rb se
klam ikya, mUsa A ne kha
@e mere rb! muze id`a ik mE&
tuze de`U%, ALlah ne kha tU muze
hrigj> n de` skega, AlbTta
phaD> kI trf> de`, ps Agr
vh ApnI jgh 5hra rha to t-I
muze de` lega, ps jb ws ke
rb ne tjLlI kI phaD> kI trf>
to ws ko rej>a rej>a kr idya
AOr mUsa A beho= ho kr igr
pD>e, ifr jb ho= Aaya to ws
ne kha, tU pak hE, mE& ne tOba
kI terI trf> AOr mE& :man lane
valo& me& sb se phla hU% | (143)

Y@a@b



z w

jme bE5e 9e

@k k>Om

pr

ps vh

bhre

pas

Aa@

k>ulj>um

bna de

@e mUsa A

AOer hm ne

bnI ;s/a:l ko

par wtara




wn ke

jEse

il@

hmare

but

il@

vh bole

snm

Apne

pr

jma but




vh

tbah hone

jo

valI hE

yh log

be=k

138

jh\l

tum

krte ho

log

be=k tum

ws ne

mabUd

kha

jma but

tla= k"%

Kya ALlah ke

ws ne

tuMhare il@

isva

kha

vh kr rhe hE&

139

AOer

jo

ws me&

baitl

w

w

se

hm ne tuMhe&

AOer

njat dI

jb

sare jhan

140

pr

f>j>Ilt dI

hala&ik

ko:

tuMhe&

vh

mabUd






tuMhare be4e

mar Dalte 9e

A>j>ab

tuMhe& tk\lIf>

bura

if>rA>On vale

dete 9e

w
141

bD>a

tuMhara

bD>I

rb

se

Aaj>ma;=

AOer ws me&

tuMharI A>Oerte&

AOer jIta 2oD>

tuMhare il@

bei4ya&

dete 9e

w
w

to pUrI
hu:

AOer ws ko hm ne

ds (10) se

rat

pUra ikya

AOer hm ne

mUsa A

tIs (30)

vada ikya


w r
Apne -a: se

mUsa

AOer kha

rat

ws ka

calIs (40)

mut

rb

w
w

w

raSta

AOer n

AOer ;s\lah

pErvI krna

krna

mera `>lIf>a

merI k>Om me&

han A

na;b rh

r w

ws ne

Apna

AOer ws ne

hmarI

kha

rb

klam ikya

vada gah pr

mUsa A

Aaya

AOer jb

muf>\isd jma

142



r

r
trf>

tU de`

AOer leikn

tU muze hrigj>

ws ne

Alb]a

n de`ega

kha

terI trf>

mE& de`U%

muze id`a

@e mere
rb


tjLlI
kI

ps jb

tU muze

de` lega

to t-I

ApnI jgh

vh 5hra

ps

rha

Agr

phaD>


r
w

ho=

Aaya

ifr jb

beho=

mUsa A

AOer igra

rej>a

wsko

phaD> kI

ws ka

rej>a

kr idya

trf>

rb




w w
143

:man lane vale

sb se
phla

R@

AOer mE&

terI trf>

mE& ne
tOba kI

tU pak hE

ws ne
kha

168

W@aa






Apne pEg>amat se

log

pr

mE& ne tuze cun ilya

be=k mE&

@e mUsa

kha







AOer hm ne

=u guj>ar

144

il` dI

se

jma

AOer rho

jo mE& ne tuze idya

ps

AOer Apne klam

pkD> le

se





AOer

hr cIj> kI

nsIht

tf>sIl

hr cIj>

se

t`>\itya&

ws ke

me&

il@



w

w

vh pkD>e&

ws kI AC2I bate&

AOer huKm de ApnI k>Om

;`>\ityar kre&

ps tU wse

k>uVvt se

pkD> le

ApnI

vh log jo

m&E A>nk>rIb

se

Aayat

naf>rmano& ka 3r

145

fer dU%ga

A>nk>rIb mE& tuMhe&


id`aW&ga

w w


r w
hr in=anI

AOer

vh de` le&

nahk>

Agr

j>mIn me&

tkBbur krte hE&


w w
w
n pkD>e&

raSta

ihdayt

;`>\ityar kre&

raSta

AOer

de` le&


w


w w
;s il@ ik

yh

wNho& ne

;`>\ityar

raSta

raSta

gumrahI

kr le& wse

de` le&

AOer jo

g>aif>l

146

log

ws se

jma

hmarI

AOer 9e

Aayat

Kya

pa@&ge

wn ke A>ml

j>aya ho g@

Aai`>rt

mUsa

ws ke bad

AOer

k>Om

zu4laya

hmarI Aayat

mulak>at

ko

jo

mgr

w


nhI& klam krta
wn se

ik vh

Kya n de`a

gay kI

wNho& ne

Aavaj>

ws me&

@k

@k 0D>

b2D>a

Apne je>vr

se


w

w w

AOer jb

148

wNho& ne

AOer vh j>ailm 9e

raSta

bna ilya

AOer nhI& id`ata wNhe&

w r



Agr

vh khne

thk>Ik> gumrah

lge

ho g@

ik vh

AOer de`a

igre Apne ha9o& me& naidm hu@

wNho& ne

w r



149

169

`>sara
pane vale

se

j>r ho ja@&ge
hm

AOer n b~>= idya

R@

hmara
rb

idya hE k>uVvt se pkD> le AOr


=u guj>aro& me& se rho | (144)
AOr hm ne ws ke il@ il` dI
t`>\ityo& me& hr cIj> kI nsIht,
hr cIj> kI tf>sIl, ps tU wse
k>uVvt se pkD> le AOr huKm de
ApnI k>Om ko ik vh ws ke
behtr mf>hUm kI pErvI kre&,
A>nk>rIb mE& tuze naf>rmano& ka
3r An\jam id`aW&ga | (145)
mE& A>nk>rIb fer dU%ga wn logo&e
ko ApnI Aayto& se jo j>mIn
me& nahk> tkBbur krte hE&, AOr
Agr vh hr in=anI de` le& ifr
-I ws pr :man n la@&, AOr
Agr ihdayt ka raSta de` le&
kr&e, AOr Agr de` le& gumrahI
ka raSta to ;`>\ityar kr le&,
Aayat ko zu4laya AOr vh ws

AOer

vh krte 9e

147

bnaya

klam se, ps jo mE& ne tuze

yh ;s il@ ik wNho& ne hmarI

cun ilya Apne pEg>amo& AOr Apne

AOer

w
w




vh bdla

be=k mE& ne tuze logo& pr

Agr

w
zu4laya

ALlah ne kha @e mUsa A!

to -I ws raSte ko ;`>\ityar n

n :man la@& ws pr

Agr

k>all mlaw (9)

rh\m n ikya hm pr

se g>aif>l 9e | (146)
AOr ijn logo& ne zu4laya
hmarI Aayat ko AOr Aai`>rt
kI mulak>at ko, wn ke A>ml
j>aya ho g@, vh Kya bdla
pa@&ge mgr vhI jo vh krte
9e | (147)
AOr mUsa A kI k>Om ne ws
ke bad bnaya Apne je>vr se @k
b2D>a, mhj> @k 0D> ijs me&
gay kI Aavaj> 9I, Kya wNho& ne
n de`a ik n vh wn se klam
krta hE n wNhe& id`ata hE raSta ?
wNho& ne wse mabUd bna ilya
AOr vh j>ailm 9e | (148)
AOr jb vh naidm hu@ AOr wNho&
ne de`a ik vh gumrah ho g@
to khne lge Agr hmare rb ne
hm pr rh\m n ikya AOr hme& n
b~>= idya to hm j>r ho ja@&ge
`>sara pane valo& me& se | (149)

AlAaraf> (7)
AOr jb mUsa A lO4a ApnI
k>Om kI trf> guSse me& -ra huAa,
r&jIda, ws ne kha iks k>d/ burI
merI ja&n=InI kI tum ne mere bad!
Kya tum ne Apne prvridgar ke
huKm se jl\dI kI ? AOr ws
mUsa A ne t`>\itya% Dal dI& AOr
sr balo& se pkD>a Apne -a: ka
AOr wse ApnI trf> `I&cne lga,
vh han A bola @e mere ma%
ja@! logo& ne muze kmj>or smza
AOr k>rIb 9a ik muze k>t\l
kr Dale, ps muz pr du=\mno& ko
`u>= n kr AOr muze j>ailm logo&
ke sa9 =aiml n kr | (150)
ws ne mUsa A ne kha, @e mere rb!
muze AOr mere -a: ko b~>= de
AOr hme& ApnI rhmt me& dai`>l
kr, AOr tU sb se ij>yada rh\m
krne vala hE | (151)
be=k ijn logo& ne b2D>e ko
mabUd bna ilya, A>nk>rIb wNhe&
wn ke rb ka g>j>b phu%cega AOr
ij>Llt duinya kI ij>NdgI me&,
AOr ;sI trh hm buhtan baN0ne
valo& ko sj>a dete hE& | (152)
AOr ijn logo& ne bure A>ml ik@
ifr ws ke bad tOba kI AOr
vh :man le Aa@, be=k tuMhara
rb ws tOba ke bad b~>=ne
vala, meh\rban hE | (153)
AOr jb mUsa A ka guSsa f>"
huAa, ws ne t`>\ityo& ko w5a ilya,
AOr wn kI thrIr me& ihdayt AOr
rhmt hE wn logo& ke il@ jo Apne
rb se Drte hE& | (154)
AOr mUsa A ne ApnI k>Om se

Y@a@b


r w

ws ne

Kya burI

r&jIda

kha

guSse me&

ApnI k>Om kI

-ra huAa

trf>

mUsa A

lO4a

AOer jb


w


t`>\itya%

Apna

Dal de&

Kya jl\dI

huKm

prvridgar

tum ne merI ja&n=InI

mere bad

kI tum ne

kI

w


k>Om log

@e mere

be=k

vh bola

ma% ja@

ApnI

wse

Apna

trf>

`I&cne lga

-a:

sr

AOer pkD>a


w





muz

du=\mn jma

ps `u>= n kr

pr

AOer

muze k>t\l kr Dale&

kmj>or smza muze

k>rIb 9e


w
r
w
AOer

muze b~>= de

mera -a:

@e mere

ws ne

rb

kha

150

j>ailm

k>Om

jma

log

AOer muze n bna

sa9

=aiml n kr

r w
w
w r
wNho& ne

vh log

bna ilya

jo

be=k

sb se ij>yada rh\m

151

krne vala

AOer hme&

ApnI rhmt me&

AOer tU

dai`>l kr



w
duinya

ij>NdgI

AOer

me&

wn ke rb ka

ij>Llt

A>nk>rIb

g>j>b

b2D>a

wNhe& phu%cega




w

tOba

ifr

kI

bure

AOer ijn

A>ml ik@

152

logo& ne

buhtan

hm sj>a

AOer ;sI

baN0ne vale

dete hE&

trh

r w
r
153

b~>=ne

meh\rban

tuMhara

ws ke bad

vala

rb

AOer

be=k

ws ke bad

:man la@

w




w
AOer wn kI thrIr me&

ilya

t`>\itya%

w5a ilya

guSsa

mUsa A

se ka

5hra
f>" huAa

AOer jb


w r

AOer

mUsa

cun il@

154

Apne

Drte hE&

vh

rb se

wn logo&

AOer

ke il@ jo

rhmt

ihdayt

AadmI cun il@, ifr jb wNhe&


r
r

j>l\j>le ne Aa ilya, ws ne kha

@e mere

ws ne

rb

kha

hmare vade ke il@ sTtr (70)

@e mere rb! tU Agr cahta to ;s


se phle ;Nhe& AOr muze hlak
kr deta, Kya tU hme& ws pr
hlak kr dega jo hm me& se

j>l\j>la

wNhe& pkD>a

ifr jb

Aa ilya

hmare vade ke
vK>t ke il@

mdR

sTtr

ApnI

(70)

k>Om




w

bevk>Uf>
jma

ikya

ws

Kya tU hme&

pr jo

hlak krega

AOer muze

;s se

;Nhe& hlak

phle

kr deta

Agr tU cahta

isf>R terI Aaj>ma;= hE, tU ws

se ijs ko cahe gumrah kre AOr

jo

AOer tU

tU ijs ko cahe ihdayt de,

ijs

ihdayt de

bevk>Uf>o& ne ikya! yh nhI& mgr

tU hmara karsaj> hE, so hme& b~>= de


AOr hm pr rh\m f>rma AOr tU
bhtrIn b~>=ne vala hE | (155)

tU cahe

ijs

ws

tU gumrah

terI

se

kre

Aaj>ma;=

mgr

yh nhI&

hm me&
se

w rw w


155

b~>=ne
vala

behtrIn

AOer tU

R@

AOer hm pr

so hme&

hmara

rh\m f>rma

b~>= de

karsaj>

tU

tU cahe

170

W@aa

w
w

be=k

AOer Aai`>rt me&

hm

-la:

duinya

hmare

me&

;s

AOer il` de

il@





r
AOer merI rhmt

mE& cahU%

ijs

ws

mE& phu%cata hU%

Apna

ws ne

ko

dU%

A>j>ab

f>rmaya

terI trf>

hm ne
jUA> ikya

w

w

AOer dete hE&

Drte hE&

wn ke

so mE& A>nk>rIb

il@ jo

vh il` dU%ga

hr =E

vsIA> hE

w
vh log jo

156

:man

hmarI

r`te hE&

Aayat pr

vh

AOer vh jo

j>kat

w




il`a huAa

vh jo

wse pate hE&

wMmI

ijs

nbI

rsUl

pErvI krte hE&

w r

w

vh huKm deta hE

-la:

AOer ;&jIl

wNhe&

tOret

me&

Apne pas

w
w
w

AOer hram

wn pr

pakIj>a cIj>&e

krta hE

wn ke

AOer hlal

il@

krta hE

bura:

AOer rokta hE

se

wNhe&

w


w


9e

jo

AOer tOk>

wn ke boz

AOer

wn se

napak cIj>&e

wtarta hE

w
w ww
AOer ws kI

AOer ws kI rf>ak>t

mdd kI

ihmayt kI

ps jo log

:man la@ ws pr

wn pr

w w

f>lah

157

vh

pane vale

vhI log

ws ke

wtara

sa9

gya

jo

AOer pErvI

nUr

kI

r


sb

tuMharI trf>

ALlah ka rsUl

ij>Nda

vh

mgr

logo

@e

kh de&

w



r


krta hE

be=k mE&

mabUd

nhI&

AaSman

AOer j>mIn

ws

bad=aht

jma

kI

vh jo

r
w

vh jo

wMmI

nbI

AOer ws

ALlah

so tum

ka rsUl

pr

:man laAo

AOer marta hE

w

w
158

ihdayt paAo

taik tum

AOer ws kI

AOer ws ke

ALlah

:man r`ta

pErvI kro

sb klam

pr

hE

w

w

159

171

;n\saf>

AOer ws ke

krte hE&

mutaibk>

hk> kI

ihdayt

@k

deta hE

igroh

R@

k>Ome mUsa

AOer se
me&

k>all mlaw (9)


AOr hmare il@ ;s duinya me& AOr
Aai`>rt me& -la: il` de, be=k
hm ne terI trf> jUA> ikya,
ws ne f>rmaya mE& Apna A>j>ab
ijs ko cahU% dU%, AOr merI rhmt
hr =E pr vsIA>> hE, so mE& vh
A>nk>rIb il` dU%ga wn ke il@
jo Drte hE& AOr j>kat dete hE&
AOr hmarI Aayat pr :man r`te
hE& | (156)
vh log jo pErvI krte hE& hmare
rsUl muhMmd s nbI wMmI kI,
ijse vh il`a huAa pate hE& Apne
pas tOret me& AOr ;&jIl me&, vh
wNhe& huKm deta hE -la: ka AOr
wNhe& rokta hE bura: se, AOr wn
ke il@ hlal krta hE pakIj>a
cIj>&e AOr wn pr hram krta hE
napak cIj>&e, AOr wtarta hE wn
ke sro& se boz AOr wn kI
gdRno& se tOk> jo wn pr 9e, ps
jo log ws pr :man la@ AOr
wNho& ne ws kI ihmayt kI AOr
ws kI mdd kI AOr ws nUr kI
pErvI kI jo ws ke sa9 wtara
gya hE, vhI f>lah pane vale
hE& | (157)
Aap kh de&, @e logo! be=k mE&
tum sb kI trf> ALlah ka
rsUl hU%, vh ijs kI bad=aht
hE AaSmano& pr AOr j>mIn me&,
ws ke isva ko: mabUd nhI&,
vhI ij>Nda krta hE AOr marta
hE, so tum :man laAo ALlah
pr AOr ws ke rsUl nbI wMmI
muhMmd s pr, vh jo :man
r`ta hE ALlah pr AOr ws ke
sb klamo& pr, AOr ws kI
pErvI kro taik tum ihdayt
paAo | (158)
AOr mUsa A kI k>Om me& @k
igroh hE jo hk> kI ihdayt deta
hE AOr vh wsI ke mutaibk>
;n\saf> krte hE&, (159)

igroh igroh kI sUrt me& AOr


jb ws kI k>Om ne ws se panI

trf>

pT9r pr, to ws se barh c=\me


fU4 inkle, hr =~>s ne phcan
ilya Apna 3a4, AOr hm ne wn
pr Ab/ ka saya ikya AOr wn
pr mNn @k ik>Sm ka goNd
AOr slva b4er jEsa pirNda
wtara, tum `aAo pakIj>a cIj>o&
me& se jo hm ne tuMhe& dI& AOr wNho&
ne hmara ku2 n ibgaD>a leikn
vh ApnI jano& pr juLm krte
9e | (160)
AOr jb wn se kha gya tum ;s
=h\r me& rho AOr ;s se `aAo
jEse tum caho AOr ihTttun
b~>= de kho AOr drvaj>e me&
isj\da krte hu@ daik>l ho, hm
tuMhe& tuMharI `>ta@& b~>= de&ge, hm
A>nk>rIb nekI krne valo& ko
ij>yada de&ge | (161)
ps bdl Dala wn me& se j>ailmo&
ne ws ke isva lf>\j> jo wNhe&
kha gya 9a, so hm ne wn pr
A>j>ab -eja AaSman se Kyo&ik vh
ju>Lm krte 9e | (162)
AOr wn se ws bStI ke bare me&
pU2o jo dyaR ke iknare pr 9I,
jb vh sBt hF>ta ke huKm
ke bare me& hd se b7>ne lge,
wn ke sBt hF>te ke idn
m2ilya& wn ke samne AajatI&

Aaj>mate Kyo&ik vh naf>rmanI


krte 9e | (163)

Baap dada kI

igroh

AOlad k>bIle

ApnI

pT9r

AOer hm ne juda

barh

kr idya wNhe&

maro

la5I

ik

wskI

ws ne

k>Om

panI ma&ga

jb

mUsa

=~>s

jan ilya

hr

c=\me

phcan ilya

barh

ws se

to fU4 inkle


w w
AOer hm ne

wn pr

Ab/

wtara

AOer hm ne

wn pr

Apna 3a4

saya ikya

z
w

jo hm ne tuMhe& dI&

pakIj>a

se

tum `aAo

AOer slva

mNn


w
w

kha

AOer

gya

jb

160

ApnI

juLm krte

vh 9e

jano& pr

AOer

AOer hmara ku2 n

leikn

ibgaD>a wNho& ne

jEse

;s se

AOer `aAo

=h\r

;s

tum rho

wn se




w w
isj\da

hm b~>= de&ge tuMhe&

drvaj>a

krte hu@

AOer

ihTta

dai`>l ho

b~>= de

AOer kho

tum caho





ps bdl

vh ijNho& ne

Dala

A>nk>rIb hm

nekI krne vale

161

tuMharI `>ta@&

ij>yada de&ge



wNhe&

kha gya

vh jo

isva

lf>\j>

wn se

j>uLm ikya
j>ailm

r r
Kyo&ik

AaSman

se

A>j>ab

wn pr

so hm ne -eja

vh jo ik

9I

bStI

se

AOer pU2o

bare me&

wn se

vh ju>Lm krte 9e

162



w

wn ke samne
AajatI&

jb

hd se

hF>te me&

b7>ne lge

dyaR

jb

samne iknare

AOr ijs idn sBt n hota


n AatI&, ;sI trh hm wNhe&

igroh

ma&ga, hm ne mUsa kI trf> vih


-ejI ik maro ApnI la5I ws

AOer vih
-ejI hm ne

sBt n hota

AOer

`uLlm `uLla

ijs idn

samne

wn ka sBt



163

vh naf>rmanI krte 9e

R@

Kyo&ik

hm wNhe&
Aaj>mate 9e

idn

m2ilya& wn kI

;sI trh

vh n AatI 9I&

172

tk>sIm kr idya barh k>bIle

w

w w

AOr hm ne wNhe& juda kr idya

Y@a@b

AlAaraf> (7)

W@aa



w

wNhe& hlak

ya

ALlah

krne vala

Kyo& nsIht

@esI k>Om

@k

wn me& se

krte ho

AOer

kha

igroh

jb





r
w
AOer =ayd

tuMhara

ik vh

rb

trf>

maij>rt

vh bole

s~>t

wNhe& A>j>ab

A>j>ab

dene vala


w

mna

vh jo ik

krte 9e

wNhe&

bca ilya

smza: g: 9I

jo

vh

ifr

-Ul g@

jb

Dre&

164



Kyo&ik

hm ne

bura

A>j>ab me&

ju>Lm ikya

vh log

AOer hm ne

ijNho& ne

pkD> ilya

hm ne
huKm idya

ws se

ijs se mna

se

ik@ g@ 9e

srk=I

ifr

krne lge

jb

165

naf>rmanI krte 9e

r w

tk

wn pr

AlbTta j>r

tuMhara

-ejta rhega

rb

`>br dI

AOer
jb

j>lIl Ao `>ar

166

bNdr


tuMhara

be=k

rb

bura A>j>ab

tk\lIf> de wNhe&

jo

raeje> ik>yamt

r w r w

igroh dr

AOer pragNda

j>mIn me&

igroh

kr idya hm ne wNhe&

meh\rban

167

b~>=ne

AOer

vala

be=k vh

jl\d A>j>ab dene vala

w w
w

AOer Aaj>maya

AC2a;yo& me&

ws

hm ne wNhe&

AOer wn se

isva

nekokar

wn se

w
r
vh vairs
hu@

na`>lf>

wn ke bad

pI2e Aa@

168

jUA> kre&

taik vh

AOer bura;yo& me&




w

w
Ab hme& b~>= idya

AOer khte hE&

ja@ga

;s Adna ij>NdgI

mtaA>
Asbab

vh lete hE&

iktab

w


w

wn pr

A>hd

wn se

Kya nhI& ilya gya

ws ko le le&

ws jEsa

AOer 3r

jo ws me&

ne p7>a

sc

mgr

ALlah pr
ke bare me&

AOer

hu@ hE&

jo log

169

Kya tum

prhej>gar

smzte nhI&

173

nekokar
jma

Ajr

j>aya nhI&

be=k

krte

hm

nmaj>

R@

hlak krne vala hE ya A>j>ab


dene vala hE s~>t A>j>ab, vh bole
tuMhare rb ke pas maij>rt pe=
krne ke il@ AOr ;s wMmId
pr ik =ayd vh Dre& | (164)
ifr jb vh -Ul g@ jo wNhe&
smza: g: 9I, jo bura: se rokte
9e hm ne wNhe& bca ilya, AOr ijn
logo& ne ju>Lm ikya hm ne wNhe& bure
naf>rmanI krte 9e | (165)
ifr jb vh ws se srk=I krne
lge ijs se mna ik@ g@ 9e to
hm ne huKm idya wn ko j>lIl
Ao `>ar bNdr ho jaAo | (166)
AOr jb tuMhare rb ne `>br dI ik
AlbTta vh ;n yhUd pr j>r
-ejta rhega roje> ik>yamt tk @ese
Af>\rad jo wNhe& bure A>j>ab se
tk\lIf> de&, be=k tuMhara rb
sj>a dene me& tej> hE, AOr be=k vh
b~>=ne vala meh\rban hE | (167)
ifr hm ne wNhe& j>mIn me&
pragNda kr idya igroh dr
igroh, wn me& se ku2 nekokar
hE& AOr wn me& se ku2 ws
ke isva hE&, AOr hm ne wNhe&
Aaj>maya AC2a;yo& AOr bura;yo&
me& taik vh jUA> kre& | (168)
pI2e Aa@ wn ke bad na`>lf>
jo iktab ke vairs hu@, vh ;s
Adna ij>NdgI ka Asbab lete
hE& AOr khte h&E Ab hme& b~>=
idya ja@ga, AOr Agr wn ke
pas ws jEsa mal Ao Asbab
ifr Aa@ to ws ko le le&,

Aa@ wn

AOer

Kya nhI& ilya gya wn se A>hd

ke pas

Agr

jo iktab tOret me& hE ik vh

vh n khe&

ik

iktab

wn ke
il@ jo

behtr

Aai`>rt





w


170

nsIht krte ho ijse ALlah

Asbab


mj>bUt pkD>e

ne kha tum @esI k>Om ko Kyo&

mal Ao

w rw


AOer wNho&

AOr jb wn me& se @k igroh

A>j>ab me& pkD> ilya Kyo&ik vh

bura: se


wn ko ho jaAo

k>all mlaw (9)

AOer k>a;m
r`te hE&

iktab ko

ALlah ke bare me& n khe& mgr


sc AOr wNho& ne p7>a hE jo ws
tOret me& hE, AOr Aai`>rt ka
3r behtr hE wn ke il@ jo
prhej>gar hE&, Kya tum smzte
nhI& ? (169)
AOr jo log mj>bUt pkD>te hE&
iktab ko AOr nmaj> k>a;m
krte hE&, be=k hm nekokaro& ka
Ajr j>aya nhI& krte | (170)

phaD> wn ke Wpr goya ik vh


sa;ban hE AOr wNho& ne guman
ikya goya ik vh wn ke Wpr
igrne vala hE, jo hm ne tuMhe&
idya hE vh mj>bUtI se pkD>ae AOr
jo ws me& hE yad kro taik tum
prhej>gar bn jaAo | (171)
AOr yad kro jb tuMhare rb ne
inkalI Aadm kI pu+t se wn kI
AOlad, AOr wNhe& wn kI jano&
pr wn pr gvah bnaya, Kya
mE& tuMhara rb nhI& hU% ? vh bole

w w
w

igrne

wn pr

AOer wNho& ne

ik vh

vala

sa;ban

guman ikya

goya ik

wn ke

vh

Wpr

phaD>

w5aya

AOer

hm ne

jb

w w
w


prhej>gar

171

taik tum

bn jaAo

jo ws me&

AOer yad kro

idya hm

mj>bUtI se

tum

jo

ne tuMhe&

w
r
r
wn kI AOlad

wn kI pu+t

se

bnI Aadm

se kI

tuMhara

ilya

AOer

rb

inkalI

jb

ik
k-I

ha&,

hm gvah hE&

vh bole

Kyo& nhI&

tuMhara

Kya nhI&

wn kI

rb

hU% mE&

jane&

AOer gvah

pr

bnaya wn ko

;s se g>aif>l be`>br 9e | (172)

;s ke isva

ya tum kho i=kR to ;s se k>Bl


hmare bap dada ne ikya AOr wn
ke bad hm wn kI AOlad hu@,
so Kya tU hme& hlak krta hE ws
pr jo g>lt karo& ne ikya | (173)
AOr ;sI trh hm Aayte& `ol
kr byan krte hE& taik vh jUA>
kre& lO4 Aa@& | (174)
AOr wNhe& ws =~>s kI `>br
sunaAo ijse hm ne ApnI Aayte& dI&
to vh ws se saf> inkl gya to
=Etan ws ke pI2e lg gya, so
vh ho gya gumraho& me& se | (175)
AOr Agr hm cahte to wse wn
Aayto& ke j>rI@ bulNd krte,
leikn vh j>mIn kI trf> ma;l
ho gya, AOr ws ne pErvI kI
ApnI `>aih=at kI, to ws ka
hal kuTte jEsa hE, Agr tU ws
pr hmla kre to ha&pe ya wse

tum kho

nhI& isf>R

ya

g>aif>l

172

ws

jma

se

be=k

9e

ik>yamt ke idn

hm

tum kho

so Kya tU hme&

wn ke bad

hlak krta hE

AOer 9e

AOlad

hmare

ws se k>Bl

hm

i=kR ikya

bap dada




w


Aayte&

AOer taik vh

hm `ol kr

AOer ;sI

byan krte hE&

trh

Ahle baitl

173

ikya

g>lt kar

ws
pr jo

to saf>

hmarI

hm ne ws

vh jo

inkl gya

Aayte&

ko dI

ik

`>br

wn pr

AOer p7>

wNhe&

sunaAo

jUA> kre&

174



w
hm

AOer

cahte

Agr

gumrah

175

se

jma

so ho gya

to ws ke

=Etan

pI2e lga

ws se




w r

to ws

ApnI

AOer ws ne

ka hal

`>aih=at

pErvI kI

j>mIn kI trf>

igr pD>a

AOer

wn ke

wse bulNd

ma;l hogya

leikn vh

j>rI@

krte


ha&pe

ya wse 2oD> de

vh ha&pe

tU hmla

ws pr

Agr

kre

main&d

kuTta

jEsa

imsal wn logo& kI hE ijNho& ne

hmarI Aayto& ko zu4laya, so

ps byan kr do

2oD> de to ifr -I ha&pe, yh

yh Ahval byan kr do taik


vh g>Or kre& | (176)
burI imsal hE wn logo& kI ijNho&
ne hmarI Aayto& ko zu4laya
AOr ApnI jano& pr ju>Lm krte
9e | (177)
ALlah ijs ko ihdayt de vhI
ihdayt yaF>ta hE, AOr ijs ko
gumrah kr de so vhI log 3a4a
pane vale hE& | (178)

pkD>o

ik>yamt ke idn kho be=k hm

Kyo& nhI&! hm gvah hE&, k-I tum

hmarI

wNho& ne

Aayat

zu4laya

vh jo ik

log

imsal

yh

w



imsal

log

vh jo

burI

g>Or kre&

176

taik vh

Ahval ik>Sse



w
ALlah

jo

ihdayt de

ijs

ju>Lm krte

177

vh 9e

AOer ApnI jane&

hmarI

wNho& ne

Aayat

zu4laya

w

w


w
178

3a4a pane vale

vh

so vhI log

R@

gumrah

AOer

kr de

ijs

ihdayt yaF>ta

to vhI

174

AOr yad kro jb hm ne w5aya

Y@a@b

AlAaraf> (7)

W@aa

w
r


w

idl

wn ke

AOer ;n\san

ijn

se

jhn\nm

bhut se

AOer hm ne pEda ik@

ke il@

w w
w
nhI& sunte

AOer wn

kan

wn se

ke il@

nhI& de`te

AOer wn

Aa%`e&

wn se

ke il@

smzte nhI&

w
w


g>aif>l

179

vh

jma

bdtrIn

yhI log

vh

gumrah

cOpayo& ke

bl\ik

yhI log

main&d

wn se

w
w

ww

kj rvI

AOer

vh log jo

krte hE&

ps ws

wn se

2oD> do

AOer ALlah ke il@

AC2e

ko pukaro

nam jma

w w

@k wMmt

hm ne pEda

AOer se

igroh

ikya

jo

vh krte 9e

180

jo

A>nk>rIb vh

ws ke

bdla pa@&ge

nam

me&


w
w

hmarI

wNho& ne

AOer vh

Aayat ko

zu4laya

log jo

181

fE>sla

AOer ws ke

hk> ke

vh

krte hE&

mutaibk>

sa9 5Ik

btlate hE&

r
w

merI `uif>ya
tdbIr

be=k

wn ke

AOer mE&

il@

7Il dU%ga

vh n jane&ge

182

AaihSta AaihSta

;s trh

`>br n hogI

wn ko pkD>e&ge

w w
Drane

mgr

vale

vh

nhI&

junUn

se

nhI& wn ke

Kya vh g>Or

saihb ko

nhI& krte

pu~>ta

183

w w
w


w r
pEda
ikya

AOer jo

AaSman

AOer j>mIn

bad=aht

jma

me&

Kya vh nhI& de`te

saf>

184

wnkI Ajl

to iks

k>rIb Aag: ho

mOt

ho

ik

AOer

=ayd

ko: cIj>

yh ik

ALlah






ws

ihdayt

ko

dene vala

gumrah kre

to nhI&

ijs

ALlah

185

vh :man

;s ke

la@&ge

bad

bat

r w

ws ka

k>a;m hona

-arI hE

kb hE

3D>I

se

vh Aap s

ik>yamt bare me&

se pU2te hE&

wn kI

bhkte hE&

186

srk=I

vh 2oD>

me&

deta hE wNhe&



vh
ALlah

isva

ws ke

ws ko j>aihr

vK>t pr

n krega

mera rb

pas

ws ka
;Lm

isf>R

kh
de&

r
w




mutla=I

goya ik

Aap s

Aap

se pU2te hE&

Acank

mgr

Aa@gI

tum pr

AOer j>mIn

AaSmano&

me&




187

175

nhI& jante

log

Ak\sr

AOer

ALlah ke

ws ka

leikn

pas

;Lm

R@

isf>R

kh
de&

ws ke

k>all mlaw (9)


AOr hm ne jhn\nm ke il@ bhut
se ijn AOr ;Nsan pEda ik@,
wn ke idl hE& wn se smzte nhI&,
AOr wn kI Aa%`e& h&E wn se vh
de`te nhI&, AOr wn ke kan hE&
vh sunte nhI& wn se, yhI log
cOpayo& kI main&d hE& bl\ik wn
se -I bdtrIn gumrah hE&, yhI
log g>aif>l hE& | (179)
AOr ALlah ke il@ hE& AC2e
nam, so tum ws ko wn hI se
pukaro, AOr wn logo& ko 2oD>
do jo ws ke namo& me& kj rvI
krte hE&, jo vh krte 9e A>nk>rIb
vh ws ka bdla pa@&ge | (180)
AOr jo log hm ne pEda ik@ wn
me& @k igroh hE jo 5Ik rah
btlate hE& AOr ws ke mutaibk>
fE>sla krte hE& | (181)
AOr ijn logo& ne hmarI Aayto&
ko zu4laya, AaihSta AaihSta
hm wn ko pkD>e&ge ik wNhe& `>br
-I n hogI | (182)
AOr mE& wn ke il@ 7Il dU%ga, be=k
merI `>uif>ya tdbIr pu~>ta hE | (183)
Kya vh g>Or nhI& krte ? ik wn
ke saihb mhuMmd s ko ku2
junUn nhI&, vh nhI& mgr saf>
saf> Drane vale | (184)
Kya vh nhI& de`te ? bad=aht
AaSmano& AOr j>mIn kI AOr jo
ALlah ne ko: cIj> -I pEda
kI hE, AOr yh ik =ayd k>rIb
Aag: ho wn kI Ajl mOt kI
3D>I, to ;s ke bad iks bat
pr vh :man la@&ge ? (185)
ijs ko ALlah gumrah kre to
ko: ihdayt dene vala nhI& ws
ko | AOr vh wNhe& wn kI srk=I
me& bhkte 2oD> deta hE | (186)
vh Aap s se ik>yamt ke bare
me& pU2te hE& ik kb hE ws ke
k>a;m hone ka vK>t ? Aap s
kh de& ws ka ;Lm isf>R mere rb
ke pas hE, ws ko ws ke vK>t
pr ALlah ke isva ko: j>aihr
n krega | -arI hE AaSmano& AOr
j>mIn me&, AOr tum pr n Aa@gI
vake> hogI mgr Acank,
Aap s se yU% pU2te hE& goya ik
Aap s ws ke mutla=I hE&,
Aap s kh d&e ;s ka ;Lm
isf>R ALlah ke pas hE, leikn
Ak\sr log nhI& jante | (187)

ApnI j>at ke il@ nf>a ka n


nuk>\san ka mgr jo ALlah cahe,
AOr Agr mE& g>Eb janta hota to
mE& bhut -la: jma kr leta,
AOr muze ko: bura: n phu%ctI,
mE& bs Drane vala `u>=`>brI
sunane vala hU% wn logo& ke il@
jo :man r`te hE& | (188)
vhI hE ijs ne tuMhe& @k jan se
pEda ikya, ws se bnaya ws ka
joD>a taik ws ke pas sukUn
haisl kre, ifr jb mdR ne wse
7a&p ilya to wse hlka sa hml
rha, ifr vh ws ko il@ ifrI,


w

w
AOer

phu%ctI muze

jo

bCca idya to jo ALlah ne wNhe&


idya 9a wNho& ne ws me& =rIk
5hra@, so ALlah ws se brtr
hE jo vh =rIk 5hrate hE& | (190)
Kya vh wNhe& =rIk 5hrate h&E jo
ku2 -I pEda nhI& krte bl\ik vh
pEda ik@ jate hE& `>ailk> nhI&,
m`>\lUk> h&E | (191)
AOr vh wn kI mdd kI k>udrt
nhI& r`te AOr n `u>d ApnI mdd
kr skte hE& | (192)
AOr Agr tum wNhe& ihdayt kI
trf> bulaAo to vh tuMharI pErvI n
kre&, tuMhare il@ brabr hE `>ah tum
wNhe& bulaAo ya `>amo= rho | (193)
be=k tum ijNhe& pukarte ho
ALlah ke isva, vh tuMhare jEse
bNde hE&, ifr wNhe& pukaro to
caih@ 9a ik vh tuMhe& jvab de&
Agr tum sCce ho | (194)
Kya wn ke paW% hE& ijn se vh
clte hE&, ya wn ke ha9 h&E ijn
se vh pkD>te hE&, ya wn kI Aa%`e&
hE& ijn se vh de`te hE&, ya wn
ke kan hE& ijn se vh sunte hE&,
kh de&, pukaro Apne =rIko& ko,
ifr muz pr daAo clo, ps muze
mohlt n do | (195)

ApnI j>at

nf>a

mE& mailk nhI&

ke il@

kh de&

g>Eb

kr leta

janta

mE& hota

:man

188

mE& AlbTta jma

se

-la:

r`te hE&

logo&

AOer `u>=`>brI

Drane

mgr

ke il@

sunane vala

vala

isfR>

mE&

bs

ko:

f>k>t

bura:



w
w w

ws kI

taik vh sukUn

ws ka

trf> pas

haisl kre

joD>a

dono& ne Apne rb ALlah ko

ifr jb ALlah ne wNhe& saleh

AOer

nuk>\san

bhut

AOer n

vh

ijs

bozl

krne valo& me& se ho&ge | (189)

mgr

ho g:

bCca idya to hm j>r tere =u

jo

ifr jb vh bozl ho g: to
pukara, Agr tU ne hme& saleh

ALlah cahe

Agr

ifr jb

AOer

ws se

jan

@k

bnaya

pEda ikya

se

tuMhe&

ws ke sa9

ifr vh

wsko

il@ ifrI

hlka sa

hml

wse hml

mdR ne ws

ifr

rha

ko 7a&p ilya

jb


r


=u krne

189

hm j>r

se

vale

tU ne hme&

saleh

ho&ge

Agr

idya

dono& ka

dono& ne pukara

Apna rb

ALlah ko




so ALlah brtr

ws me&

wNhe& idya

=rIk

jo

ws

wn dono&

saleh

ws ne

ifr

ke

ne 5hra@

bCca

idya wNhe&

jb

w
pEda ik@

191

AOer vh

jate hE&

nhI& pEda

ku2 -I

jo

krte

Kya vh =rIk
5hrate hE&

190

vh =rIk

ws

krte hE&

se jo

w w


w
w
AOer
Agr

mdd krte hE&

192

AOer

`u>d ApnI

mdd

vh k>udrt nhI& r`te

wn kI





`>ah tum wNhe& bulaAo

tum pr

n pErvI kre&

brabr

tuMhare il@

ihdayt

tuMharI

tum wNhe&

trf>

bulaAo



w
isva@

se

ALlah

tum pukarte ho

vh ijNhe&

be=k

193

`>amo= rho

ya tum





tum ho

Agr

tuMhe&

ifr caih@ ik vh
jvab de&

ps pukaro wNhe&

tuMhare jEse

bNde

vh
pkD>te hE&

wn ke ha9

ya

wn se

vh clte hE&

Kya wn ke paW%

sCce

194


w

sunte hE&

kan

ya wn ke

wn se

de`te hE&

Aa%`e&

wn kI

ya

wn se

w

w
195

ps n do

muz pr

muze mohlt

daAo clo

R@

ifr

Apne =rIk

pukaro

kh de&

wn se

176

Aap s kh de& mE& mailk nhI&

Y@a@b

AlAaraf> (7)

W@aa

w
w


ihmayt

nek bNde

196

AOer vh

krta hE

naij>l

iktab

vh ijs

ik

mera

ALlah

karsaj>

be=k

w

w
w
AOer

tuMharI mdd

k>udrt r`te vh

nhI&

ws ke isva

pukarte hE&

AOer jo log


w w


ihdayt

n sune& vh

trf>

AOer

tum pukaro wNhe&

vh mdd kre&

197

Agr

`u>d ApnI

w
w
w
w w
AOer

pkD>e&

drguj>r

huKm de&

nhI& de`te hE&

198

kre&

terI

hala&ik

AOer tU wNhe&

vh tkte hE&

trf>

de`ta hE

w
w



tuze w-are

se

AOer Agr

jaihl

199

AOer mu%h

se

jma

-la: ka

fer le&



be=k

jo log

200

janne

sunne

be=k

vala

vala

vh

to pnah

ALlah kI

ko: 2eD>

me& Aaja

=Etan

w

vh

vh yad

to f>Orn

=Etan

krte hE&

se

ko: guj>rne

wNhe& 2Uta hE

vala vs\vsa

phu%cta hE

jb

Drte hE&

w w w

w
vh kmI nhI& krte

202

ifr

gumrahI

me&

vh wNhe&

AOer wn

`I&cte hE&

ke -a:

de` lete hE&

201

m&E pErvI

isfR>

krta hU%

wse

kh de&

3D> ilya

Kyo& nhI&

khte hE&

tuMhara

ihdayt

rb

sUz kI

se

yh

bate&

k>urAan

p7>a ja@

AOer
jb

me&

idl

Apna rb

AOer yad
kro

Aavaj>

se

bulNd

nj>\dIk

jo log

be=k

205

se

merI

jo vih kI

trf>

jatI hE

logo& ke

AOer rhmt

il@

taik tum pr

AOer

ws

cup rho

ko

AOer Drte hu@

A>aijj>I se

se

jma

AOer n ho

AOer =am



w

w
w w

206

177

isj\da krte hE&

AOer

AOer ws kI

ws kI

wsI ko

ts\bIh krte hE&

;badt

k>aibl hE& | (197)


AOr Agr tum wNhe& pukaro
ihdayt kI trf> to vh ku2 n
sune& AOr tU wNhe& de`ta hE ik vh
terI trf> tkte h&E hala&ik vh
ku2 nhI& de`te | (198)
Aap s drguj>r kre& AOr -la:
ka huKm de& AOr jaihlo& se mu%h
fer le& | (199)
AOr Agr tuze w-are =Etan kI
trf> se ko: 2eD> to ALlah kI
pnah me& Aaja, be=k vh sunne
vala janne vala hE | (200)
be=k jo log ALlah se Drte
hE& jb wNhe& phu%cta hE =Etan kI
trf> se ko: vs\vsa, vh ALlah
ko yad krte hE& to vh f>Orn
rahe svab de` lete hE& | (201)
AOr wn =Etano& ke -a: wNhe&
gumrahI me& `I&cte hE&, ifr vh
kmI nhI& krte | (202)
Aayt n laAo to vh khte h&E

AOer bg>Er

be`>br

n `u>d ApnI mdd hI krne ke

AOr jb tum wn ke pas ko:

w
w


tera rb

nhI& r`te tuMharI mdd kI AOr

jb



w w w

sub\h

ko tum pukarte ho, vh ku>drt

AOer

:man r`te hE&

rh\m ikya ja@

204

AOr ws ALlah ke isva ijn

wn ke pas


r w

w

Apna

bNdo& kI ihmayt krta hE | (196)

tum n laAo

mera rb

203

ne iktab naij>l kI AOr vh nek

ko:

w r
to suno

be=k mera karsaj> ALlah hE, ijs

Aayt


AOer

k>all mlaw (9)

se

R@

tkBbur nhI& krte

tU Kyo& nhI& `>ud 3D> leta,


Aap s kh de& mE& to isfR> ws
kI pErvI krta hU% jo mere rb kI
trf> se merI trf> vih kI jatI
hE, yh k>urAan sUz kI bate&
hE& tuMhare rb kI trf> se, AOr
ihdayt Ao rhmt wn logo& ke
il@ jo :man r`te hE& | (203)
AOr jb ku>rAan p7>a ja@ to
pUrI tvj\juh se suno ws ko
AOr cup rho taik tum pr rh\m
ikya ja@ | (204)
AOr Apne rb ko yad kro Apne
idl me& A>aijj>I se AOr Drte hu@
AOr bulNd Aavaj> ke bg>Er sub\h Ao
=am, AOr be`>bro& se n ho | (205)
be=k jo log tere rb ke nj>\dIk hE&,
vh ws kI ;badt se tkBbur nhI&
krte AOr ws kI ts\bIh krte hE&
AOr wsI ko isj\da krte hE& | (206)

AlA&f>al (8)

ALlah ke nam se jo bhut


meh\rban, rh\m krne vala hE

r( )

AOr rsUl s ke il@ hE, ps


Aaps me& tA>Lluk>at AOr
ALlah AOr ws ke rsUl s kI
;taA>t kro Agr tum moimn
ho | (1)
drhk>Ik>t moimn vh log hE&
jb ALlah ka ij> ikya ja@
to wn ke idl Dr ja@& AOr wn
pr wn ke samne ws kI Aayte&
p7>I ja@& to vh Aayat wn ka
:man ij>yada kre&, AOr vh Apne
rb pr -rosa krte hE& | (2)

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

ps Drae

`>cR krte hE& | (3)


yhI log sCce moimn hE&, wn ke
il@ wn ke rb ke pas drje hE&
AOr b`>\i== AOr irj>\k> ;J>j>t
vala | (4)
jEsa ik Aap s ko Aap s ke
rb ne Aap s ke 3r se hk>
duSt tdbIr ke sa9 inkala,
AOr be=k Ahle :man kI @k
jmaA>t na`u>= 9I | (5)
vh Aap s se hk> ke mamle
me& zgD>te 9e jbik vh j>aihr
ho cuka, goya ik vh ha&ke
ja rhe hE& mOt kI trf>, AOr vh
wse de` rhe hE& | (6)
AOr yad kro ALlah tuMhe& vada
deta 9a ik AbU jh\l AOr AbU
suif>yan ke do igroho& me& se @k
tuMhare il@ AOr tum cahte 9e ik
ijs me& ka&4a n lge tuMhare il@
ho, AOr ALlah cahta 9a ik
saibt kr de hk> Apne kilmat
se, AOr kaif>ro& kI jD> ka4
de | (7)
taik hk> ko hk> saibt kr de
AOr baitl ko baitl, `>ah
muj\irm napsNd kre& | (8)

ALlah

AOer rsUl

g>nImt

ke il@

kh de&

se

g>nImt

Aap s se pU2te hE&

bare me&



w
r w
tum ho

Agr

AOer ws

AOer ALlah kI

ka rsUl

;taA>t kro

Aaps me&

AOer

Apne t:&

ALlah

duSt kro

ij> ikya ja@

Dr ja@&

jb

ALlah ka

vh log

moimn jma

drhk>Ik>t

moimn jma

w
z

vh log jo nmaj> k>a;m krte


hE& AOr jo hm ne idya ws me& se

Aayat 75

g>na;m

pU2te hE&, kh de& g>nImt ALlah


ALlah se Drae AOr duSt kro

(8) sUrtul A&f>al

kuA>at 10

Aap s se g>nImt ke bare me&

Y@a@b

:man

ws kI

vh ij>yada kre&

wn pr

Aayat

AOer

p7>I ja@&

wn ke idl

jb


w
w

AOer ws

k>a;m

nmaj>

se jo

vh log jo

krte hE&

-rosa krte hE&

AOer vh Apne rb pr

z
w

wn ke

sCce

il@

moimn jma

vh

yhI log

vh `>cR

hm ne wNhe& idya

krte hE&

z w

r

jEsa ik

AOer

;J>j>t vala

AOer b`\>i==

irj>\k>

wn ka rb

pas

drje


r

w

Ahle :man

se

@k

AOer

ka

jmaA>t

be=k

hk> ke sa9

Aap ka

se

3r

Aap ka

Aap s ko

rb

inkala

ha&ke

goya

vh j>aihr

ja rhe hE&

ik vh

ho cuka

bad

jbik

hk>

vh Aap s se

me&

zgD>te 9e

na`u>=

w
w

w

@k ka

ALlah

tuMhe& vada

AOer

deta 9a

jb

de` rhe hE&

AOer vh

mOt

trf>



w w

bg>Er ka&4e vala

ik

tuMhare

AOer cahte 9e

il@

ik vh

do igroh



w
w



jD>

AOer ka4 de

Apne
kilmat se

hk>

saibt
kr de

ik

AOer cahta 9a

tuMhare

ALlah

il@

ho

w w

8

muj\irm jma

napsNd
kre&

`>ah

R@

baitl

AOer baitl
saibt krde

hk>

taik hk>
saibt krde

kaif>r
jma

178

X@ba

mdd k"%ga

@k hj>ar

ik m&E

tuMharI

to ws ne

tuMharI

tum f>yaRd

Apna rb

k>ubUl krlI

jb

krte 9e


w
w
AOer taik

`u>=`>brI

mut\m;n ho&

ALlah ne

mgr

AOer nhI&

bnaya wse

@k dUsre ke

f>ir+te

pI2e lgatar

se


w

be=k

g>ailb

ALlah ke pas

ALlah

se

mgr

mdd

AOer nhI&

ws

tuMhare idl

se

AOer wtara

tum pr

ws se

ws ne

ts\kIn

tuMhe& 7a&p ilya

W%3

jb

tarI kr dI

ihKmt

10

vala


plIdI

tum se

napakI

AOer dUr kr de

taik pak

ws se

AaSman

panI

kr de tuMhe&

se





w

w

k>>dm

11

ws se

AOer jma de

tuMhare idl

AOer taik baN0 de

pr

=Etan

mj>bUt krde



r

:man la@

jo log

moimn

tum saibt

tuMhare

r`o

sa9

ik mE&

trf>

f>ir+te

tera rb

ko

jb vih -ejI

w


so tum j>bR

Wpr

kuf> ikya

'A>b

lgaAo

idl

ijn logo& ne

kaif>r

A>nk>rIb

me&

jma

Dal dU%ga



w

yh ;s

ik vh

pUr

12

il@

wn se

hr

AOer j>bR lgaAo

wn kI

gdRne&

w r
r
to
be=k

mu`>ailf>

AOer ws ka rsUl ALlah

AOer ws ka rsUl

AOer jo

hoga

ALlah

mu`>ailf> hu@

w w





AOer

kaif>ro& ke il@

ps c`ae

yk>Inn

to tum

A>j>ab

13

s~>t

mar

ALlah




tuMharI

wn logo& se

jb

muD-eD> ho

:man la@

jo log

@e

doj>`>

14

A>j>ab



z w
w
ws idn

wn se fere

AOer
jo ko:

15

pI5 jma

to wn se n ferae

mEdane j&g me&


lD>ne ko

kuf> ikya




ps vh lO4a

ApnI
jmaA>t

trf>>

ya ja imlne ko

j&g ke il@

3at lgata
huAa

isva@ ApnI pI5


w w



16

179

pl4ne kI jgh
i5kana

AOer burI

jhn\nm

AOer ws ka
i5kana

R@

ALlah

se

g>j>b ke sa9

k>all mlaw (9)


yad kro jb tum Apne rb se
f>yaRd krte 9e to ws ne tuMharI
duA>a k>ubUl kr lI ik m&E tuMharI
mdd k"%ga @k hj>ar lgatar
Aane vale f>ir+to& se | (9)
AOr ALlah ne ws ko nhI&
bnaya mgr `u>=`>brI, AOr taik
ws se mut\m;n ho& tuMhare idl,
AOr mdd nhI& hE mgr ALlah ke
pas se, be=k ALlah g>ailb
ihKmt vala hE | (10)
yad kro jb ws ne tum pr
W%3 tarI kr dI, yh ws
ALlah kI trf> se ts\kIn 9I
AOr tum pr AaSman se panI
wtara taik tuMhe& pak kr de ws
se, AOr tum se =Etan kI 6alI
hu: napakI dUr kr de, AOr taik
tuMhare idl mj>bUt kr de,
AOr ws se jma de tuMhare
k>>dm | (11)
yad kro jb tuMhare rb ne
f>ir+toe& ko vih -ejI ik mE&
tuMhare sa9 hU%, tum saibt r`o
moimno& ke idl, mE& A>nk>rIb
kaif>ro& ke idlo& me& 'A>b Dal
dU%ga, tum wn kI gdRno& ke Wpr
j>bR lgaAo AOr wn ke @k @k
pUr pr j>bR lgaAo | (12)
yh ;s il@ huAa ik vh ALlah AOr
ws ke rsUl ke mu`>ailf> hu@ AOr
jo ALlah AOr ws ke rsUl ka
mu`>ailf> hoga vh yad r`e be=k
ALlah kI mar s~>t hE | (13)
to tum yh c`ae AOr yk>Inn
kaif>ro& ke il@ doj>`> ka A>j>ab
hE | (14)
@e :man valo, jb wn se tuMharI
muD-eD> ho ijNho& ne kuf> ikya
mEdane j&g me& to wn se pI5 n
ferae | (15)
AOr jo ko: ws idn wn se
ApnI pI5 fere isva@ ws ke
ik 3at lgata ho j&g ke il@
ya ApnI jmaA>t kI trf> ja
imlne ko, ps vh lO4a ALlah
ke g>j>b ke sa9 AOr ws ka
i5kana jhn\nm hE, AOr yh bura
i5kana hE | (16)

AlA&f>al (8)
so tum ne wNhe& k>t\l nhI& ikya
bl\ik ALlah ne wNhe& k>t\l
ikya, AOr Aap s ne mu45I
-r `>ak nhI& fe&kI jb Aap
s ne fe&kI bl\ik ALlah ne

Y@a@b

r
r w

Aap ne

be=k

behtrIn Aaj>ma;= se kamyabI

ALlah

sunne vala, janne vala hE | (17)


yh to huAa, AOr yh ik ALlah
kaif>ro& ka daAo suSt krne vala
hE | (18)
kaif>ro! Agr tum f>Esla
cahte ho to AlbTta tuMhare pas
f>Esla ;s\lam kI f>Th kI sUrt
me& Aagya hE, AOr Agr tum baj>
AajaAo to vh tuMhare il@ behtr
hE, AOr Agr ifr yhI kroge to
hm -I ifr kre&ge AOr tuMhara
jT9a hrigj> tuMhare kam n Aa@ga
`>ah ws kI ks\rt ho AOr be=k
ALlah moimno& ke sa9 hE | (19)
@e :man valo! ALlah AOr ws ke

AOer Aap s ne

wNhe& k>t\l

n fe&kI 9I

ikya

ALlah

so tum ne nhI& k>t\l ikya

bl\ik

wNhe&

w r

fe&kI, AOr taik moimno& ko @k


ke sa9 guj>ar de | be=k ALlah

jb

fe&kI

AC2a

Aaj>ma;=

ApnI

moimn

AOer taik

trf> se

jma

Aaj>ma@

fe&kI

ALlah

bl\ik

w



Agr

18

kaif>r

mk\r

suSt krne

AOr yh ik

yh to

jma

daAo

vala

ALlah

huAa

17

janne

sunne

vala

vala

tuMhare

behtr

il@

to vh

tum baj>

AOer

AajaAo

Agr

f>Esla

Aagya

to

tum f>Esla

tuMhare pas

AlbTta

cahte ho


w
w w
w

AOer `>ah ks\rt ho

tuMhara

ku2

tuMhare

jT9a

kam

AOer

hm ifr

Aa@ga

hrigj> n

kre&ge

AOer

ifr kroge

Agr


w

huKm manae

:man la@

vh lag jo

@e

moimn

19

sa9

jma

AOer be=k
ALlah

w
w w r

AOer n ho jaAae

sunte ho

20

jbik tum

ws se

AOer mt ifro

ALlah
AOer ws ka rsUl

n ifro jbik tum sunte ho | (20)

AOr wn logo& kI trh n ho

be=k

rsUl ka huKm mano, AOr ws se

jaAo ijNho& ne kha hm ne suna,


hala&ik vh sunte nhI& | (21)

hE&, jo smzte nhI& | (22)


AOr Agr ALlah wn me& ko: -la:
janta to wNhe& j>r suna deta,
AOr Agr ALlah wNhe& suna de
to j>r ifr ja@&, AOr vh mu%h
ferne vale hE& | (23)
@e :man valo! ALlah AOr ws
ke rsUl kI davt k>ubUl kro
jb vh tuMhe& ws ke il@ bula@& jo
tuMhe& ij>NdgI b~>=e AOr jan lo ik
ALlah ha;l ho jata hE AadmI
AOr ws ke idl ke drimyan, AOr
yh ik tum wsI kI trf> roj>e
h=\r w5a@ jaAoge | (24)
AOr ws if>t\ne se Drae jo n
phu%cega tum me& se `>as tOr pr
wn logo& ko ijNho& ne ju>Lm
ikya, AOr jan lo ik ALlah
=dId A>j>ab dene vala hE | (25)

hala&ik

hm ne suna

wNho& ne

wn logo& kI trh

kha

jo

be=k janvro& se bdtrIn ALlah


ke nj>\dIk vh hE& jo bhre gU&ge

vh nhI& sunte

21

jo ik

gU&ge

bhre

ALlah ke nj>\dIk

janvr jma

bdtrIn

w w
AOer

to j>r suna deta

ko:

Agr

wn ko

-la:

wn me&

janta

AOer

ALlah

Agr

smzte nhI&

22

w

:man

vh log jo

la@

@e

mu%h ferne vale

23

AOer vh

vh j>r

wNhe& suna de

ifr ja@&

ws ke il@ jo ij>NdgI

vh bula@&

b~>=e tuMhe&

tuMhe&

jb

AOer wske

ALlah

rsUl ka

ka

k>ubUl kr lo

w w w
ws kI

AOer yh

AOer ws

trf>

ik

ka idl

AadmI

drimyan

ha;l
ho jata hE

ik ALlah

AOer jan lo


w w

wNho& ne
ju>Lm ikya

vh log jo

n phu%cega

vh if>t\na

AOer Dro

24

tum w5a@ jaAoge


w


25

A>j>ab

=dId

R@

ik ALlah

AOer jan lo

`>as tOr pr

tum me& se

180

X@ba



r

w w
tum Drte 9e

j>mIn

j>:f> kmj>or

me&

9oD>e

smze jate 9e

tum

jb

AOer yad kro

z
w

w


AOer tuMhe&

ApnI

AOer tuMhe&

ps i5kana idya

irj>\k> idya

mdd se

kuVvt dI

ws ne tuMhe&

wck le ja@&

log

ik

tuMhe&





w
:man

vh log jo

la@

@e

=u guj>ar

26

pakIj>a cIj>e&

taik tum

ho jaAo

se


w w
w
jante ho

27

jb ik tum

ApnI

AOer n

Amante&

i`>yant kro

ALlah

AOer rsUl

i`>yant n kro

w
w w w
AOer yh ik

bD>I

AOer tuMharI

ALlah

Aaj>ma;=

AOlad

drhk>Ik>t

tuMhare mal

AOer jan lo

tum ALlah se

Agr

Droge

:man la@

vh log jo

@e

bD>a

28

Ajr

pas

w


w



tuMharI

AOer b~>= dega tuMhe&

AOer dUr

tum se

bura;ya&

fu>rk>an

kr dega

tuMhare

vh

il@

bna dega


w
w
kuf> ikya

vh log

`u>if>ya tdbIre&

AOer

kaif>r

ijNho& ne

krte 9e

jb

AOer

f>J>l vala

bD>a

29

ALlah

w w
w





AOer `u>if>ya tdbIr

AOer vh `>uif>ya

krta hE ALlah

tdbIre& krte 9e

ya k>t\l

ya inkal de& tuMhe&

tuMhe& k>Ed kr le&

kr d&e tuMhe&

w
w

vh

hmarI

khte hE&

Aayat

wn pr

p7>I

AOer

jatI hE&

jb

tdbIr

30

AOer

behtrIn

krne vala

ALlah






mgr
isf>R

yh

nhI&

yh

hE

Agr

ws

imSl

ik hm

AlbTta hm ne

Agr hm cahe&

kh le&

sun ilya


w w
@e ALlah

vh khne

AOer

lge

jb

31

phle Agle

ik>Sse khainya&



r
AaSman

se

pT9r

hm pr

to brsa

terI trf>

se

hk>

vh

w
w
w

jbik Aap

ik wNhe&

A>j>ab de

ALlah

AOer nhI& hE

32

A>j>ab

ddRnak

ya le Aa hm
pr

w
w
w

33

181

b`>\i== ma&gte ho&

jbik vh

wNhe& A>j>ab
dene vala

ALlah

R@

hE

AOer
nhI&

wn me&

k>all mlaw (9)


AOr yad kro jb tum j>mIn
me& 9oD>e 9e, kmj>or smze jate
9e, tum Drte 9e ik tuMhe& wck
le ja@&ge log, ps ws ne tuMhe&
i5kana idya AOr ApnI mdd
se kuVvt dI AOr pakIj>a cIj>o&
se tuMhe& irj>\k> idya taik tum
=u guj>ar ho jaAo | (26)
@e :man valo! i`>yant n kro
ALlah kI AOr rsUl s kI,
AOr i`>yant n kro ApnI
Amanto& me& jb ik tum jante ho
dIda Ao dainSta | (27)
AOr jan lo ik drhk>Ik>t tuMhare
mal AOr tuMharI AOlad bD>I
Aaj>ma;= hE&, AOr yh ik ALlah
ke pas bD>a Ajr hE | (28)
@e :man valo! Agr tum ALlah
se Droge to vh tuMhare il@
bna dega hk> ko baitl se juda
krne vala fu>rk>>an AOr tum se
tuMharI bura;ya& dUr kr dega AOr
tuMhe& b~>= dega, AOr ALlah bD>e
f>J>l vala hE | (29)
AOr yad kro jb kaif>r Aap s
ke bare me& `u>if>ya tdbIre& krte
9e ik Aap s ko k>Ed kr le& ya
k>t\l kr de& ya mKke se inkal de&,
AOr vh `u>if>ya tdbIre& krte 9e
AOr ALlah -I `u>if>ya tdbIr
krta hE, AOr ALlah behtrIn
tdbIr krne vala hE | (30)
AOr jb wn pr p7>I jatI hE&
hmarI Aayat to vh khte hE&
AlbTta hm ne sun ilya, Agr
hm cahe& to hm -I ;s jEsI
Aayat kh le&, yh to isf>R
ik>Sse khainya& hE& Aglo& kI | (31)
AOr jb vh khne lge @e ALlah!
Agr terI trf> se yhI hk> hE to
brsa hm pr AaSman se pT9r
ya hm pr ddRnak A>j>ab
le Aa | (32)
AOr ALlah @esa nhI& hE ik wNhe&
A>j>ab de jbik Aap s wn me&
hE&, AOr ALlah wNhe& A>j>ab dene
vala nhI& jbik vh b`\>i==
ma&g rhe ho& | (33)

AlA&f>al (8)
AOr wn me& Kya hE ? ik ALlah
wNhe& A>j>ab n de jbik vh
ms\ijde hram se rokte hE&, AOr
vh nhI& hE& ws ke mutvLlI | ws
ke mutvLlI to isf>R muTtk>I hE&,
leikn wn me& se Ak\sr nhI&
jante | (34)
AOr `>ane kA>ba ke nj>\dIk wn
kI nmaj> Kya hotI hE mgr isf>R
sIi4ya& AOr tailya&, ps A>j>ab
c`o ws ke bdle jo tum kuf>
krte 9e | (35)
be=k kaif>r Apne mal `>cR
krte hE& taik rok&e ALlah ke
raSte se, so Ab vh `>cR kre&ge,
ifr wn pr hs\rt hogI, ifr
vh mg>lUb ho&ge, AOr kaif>r
jhn\nm kI trf> ;k45e ik@
ja@&ge | (36)
taik ALlah gNde ko pak se
juda kr de AOr gNde ko @k dUsre
pr r`e, ifr sb ko @k 7er
kr de, ifr ws ko jhn\nm me&
Dal de, yhI log hE& `>sara pane
vale | (37)
kaif>ro& se kh de& Agr vh baj>
Aaja@& to wNhe& maf> kr idya
ja@ga jo guj>r cuka, AOr Agr
vh ifr vhI kre& to thk>Ik>
phlo& kI riv= guj>r cukI
hE | (38)
AOr wn se j&g kro yha& tk ik
ko: if>t\na n rhe AOr dIn pUra
ka pUra ALlah ka ho ja@, ifr
Agr vh baj> Aaja@& to be=k
ALlah de`ne vala hE jo vh
krte hE& | (39)
AOr Agr vh mu%h moD> le& to
jan lo ik ALlah tuMhara sa9I
hE, Kya `>Ub sa9I AOr Kya `>Ub
mddgar hE! (40)

Y@a@b

w w
w
ms\ijde hram

se

rokte hE&

jbik

ALlah wNhe&

vh

A>j>ab de

ik n

wn ke il@

AOer

wn me&

Kya

w w w
mgr

muTtk>I jma

ws ke mutvLlI

isf>R

nhI&

ws ke mutvLlI

vh hE&

AOer nhI&


9I

wn kI nmaj>

AOer nhI&

wn me& se

nhI& jante

34

AOer leikn

Ak\sr


w


w

A>j>ab

ps c`o

AOer tailya&

sIi4ya&

mgr

`>ane kA>ba

nj>\dIk


w w
kuf> ikya

`>cR krte hE&

ijn logo& ne

kaif>r

be=k

ws ke

tum kuf> krte 9e

35

bdle jo


w

ifr

so Ab `>cR kre&ge

raSta ALlah ka

se

taik roke&

Apne mal



w w
kuf> ikya

AOer ijn

kaif>r

logo& ne

vh mg>lUb ho&ge

ifr

hs\rt

wn pr

hoga


se

pak

taik ALlah

gNda

;k45e ik@

36

juda krde

jhn\nm

ja@&ge

trf>




w



ifr 7er

sb

dUsre

kr de

pr

ws ke @k

gNda

AOer r`e

w
w




khd&e

wn se jo

`>sara

37

vh

pane vale

yhI log

jhn\nm

me&

ifr Dal
de ws ko


w
w w
ifr vhI

AOer

kre&

Agr

guj>r cuka

jo

wNhe&

maf>

vh baj>

kr idya ja@

Aaja@&

Agr

wNho& ne kuf>
ikya kaif>r






w w
yha& tk

AOr wn se j&g kro

ik

phle log

38

suNnt

guj>r

to

riv=

cukI hE

thk>Ik>

w



vh baj>

ifr

ALlah

Aaja@&

Agr

ka

sb

dIn

AOer ho ja@

ko:
if>t\na

n rhe


w
to jan lo

vh mu%h

AOer

moD> le&

Agr

39

de`ne vala

vh krte hE&

jo vh

to be=k
ALlah



w

40

mddgar

AOer `>Ub

R@

sa9I

`>Ub

tuMhara
sa9I

ik ALlah

182

X@ba


w
ws ka

ALlah

so

pa&cva ihSsa ke vaSte

iksI cIj>

se

jo ku2

tum g>nImt lo

AOr tum jan lo


w w w w
w
AOr musaif>ro&

AOr

AOr

imSkIno&

ytImo&

AOr rsUl

AOr k>rabtdaro& ke il@

Apna

hm ne

pr

bNda

AOr jo

naij>l ikya

ALlah

:man

pr

r`te

tum ho

Agr


k>udrt

41

hr cIj>

vala

AOr

pr

dono& f>Oje& i-D> g:&

ALlah

ijs idn

w w

w

prla

iknare pr

AOr vh

;0r vala

iknare pr

tum

jb

w
w

vade me&

AlbTta tum

tum bahm

AOr

;`>itlaf> krte

vada krte

Agr

tum se

nIce

AOr k>aif>la

taik hlak ho

ho kr rhne vala

9a

jo kam

ALlah

taik pUra kr de

AOr leikn


w w
AOr

dlIl

be=k

se

ij>Nda

ijs

rhna hE

AOr ij>Nda rhe

se

dlIl

hlak ho

jo

tuMharI

9oD>a

me&

`>ab

ALlah

tuMhe& id`aya

jb

wNhe&

42

janne

sunne

vala

vala

ALlah

r w
zw


mamle me&

AOr tum zgD>te

to tum

bhut

tuMhe& id`ata

AOr

buj>idlI krte

ij>yada

wNhe&

Agr






idlo& kI bat

43

janne

be=k

vala

vh

bca ilya

ALlah

AOr leikn


w
w

AOr tuMhe& 9oD>e


krke id`la@

9oD>a

tuMharI
Aa%`e&

me&

tum Aamne

jb -

vh tuMhe&

AOr

samne hu@

to

id`la@

jb

w

AOr

ho kr

ALlah kI trf>

rhne vala

9a

kam

taik pUra kr de

wn kI

ALlah

Aa%`e&

me&

ko:

tuMhara Aamna

jmaA>t

samna ho

jb

:man vale

@e

44

kam

lO4na

jma

baj>g=\t

w w

45

183

f>lah paAo

taik tum

bks\rt

AOr ALlah ko

to saibt k>dm

yad kro

rho

R@

AOr jan lo ik tum jo ku2


iksI cIj> se g>nImt haisl
ikya hE ws ka pa&cva ihSsa
ALlah ke il@ AOr rsUl ke
il@, AOr wn ke k>rabtdaro&
ke il@, AOr ytImo& AOr imSkIno&

ke il@

w

fE>sle ke idn

valmU (10)

AOr musaif>ro& ke il@, Agr tum


:man r`te ho ALlah pr AOr
jo hm ne Apne bNde pr fE>sla
bd/ ke idn naij>l ikya | ijs
idn kuf> Ao ;s\lam kI dono&
f>Oje& i-D> g:&, AOr ALlah hr
cIj> pr k>udrt vala hE | (41)
jb tum ;0r vale iknare pr
9e AOr vh prle iknare pr 9e,
AOr k>aif>la tum se nIce tra:
me& 9a, Agr tum AOr kaif>r
bahm te krlete to AlbTta tum
vade me& ;`>itlaf> krte vK>t pr
n phu%cte leikn ALlah ne jma
ikya taik pUra kr de ALlah
vh kam jo ho kr rhne vala
9a, taik jo hlak ho vh dlIl
se hlak ho AOr ijs ko ij>Nda
rhna hE vh ij>Nda rhe dlIl se,
AOr be=k ALlah sunne vala,
janne vala hE | (42)
AOr jb ALlah ne tuMhe& tuMharI
`>ab me& wn kaif>ro& ko id`aya
9oD>a, AOr Agr tuMhe& wn kI
tadad ko bhut id`ata to tum
buj>idlI krte, AOr j&g ke
mamle me& zgD>te, leikn ALlah
ne bca ilya, be=k vh idlo& kI
bat janne vala hE | (43)
AOr jb tum Aamne samne hu@ to
vh ALlah tuMhe& id`la@ tuMharI
Aa%`o& me& du+mn ko 9oD>e, AOr
tuMhe& wn kI Aa%`o& me& id`laya
9oD>a taik ALlah pUra kr de vh
kam jo ho kr rhne vala 9a,
AOr tmam kamo& kI baj>g=\t
ALlah kI trf> hE | (44)
@e :man valo&! jb iksI jmaA>te
kuF>f>ar se tuMhara Aamna
samna ho to saibt k>dm rho
AOr ALlah ko bks\rt yad
kro taik tum f>lah do jhan
me& kamyabI paAo | (45)

AlA&f>al (8)
AOr ;taA>t kro ALlah kI AOr
ws ke rsUl s kI, AOr Aaps
me& zgD>a n kro ik buj>idl
ho jaAoge AOr tuMharI hva jatI
rhegI w`D> ja@gI AOr sb\r
kro, be=k ALlah sa9 hE sb\r
krne valo& ke | (46)
AOr wn logo& kI trh n
ho jana jo Apne 3ro& se inkle
;trate AOr logo& ke id`ave ko,
AOr ALlah ke raSte se rokte
hu@, AOr vh jo krte hE& ALlah
Ahata ik@ hu@ hE | (47)
AOr jb =Etan ne wn ke kam
`u>=numa kr ke id`a@, AOr kha
Aaj logo& me& se tum pr ko:
g>ailb Aane vala nhI&, AOr
mE& tuMhara rf>Ik> ihmaytI hU%,
ifr jb dono& l=kr Aamne
samne hu@ to ApnI @iD>yo& pr
wl4a ifr gya AOr bola mE& tum
se la tA>Lluk> hU%, mE& de`ta hU%
jo tum nhI& de`te, mE& ALlah se

QP@aa

w
z w r w

AOr jatI rhegI

ps buj>idl

AOr Aaps me&

AOr ws

ho jaAoge

zgD>a n kro

ka rsUl

ALlah

AOr ;taA>t kro

w
r

w
w

AOr n ho jana

sb\r krne vale

46

be=k

sa9

AOr sb\r kro

ALlah

tuMharI hva

r
r

AOr

log

;trate

id`ava

Apne 3r

se

inkle

wn kI trh jo


w
w w

Ahata

47

vh krte hE&

ik@ hu@

AOr

se - jo

ALlah ka raSta

ALlah

se

AOr rokte

w
z w

tuMhare il@

ko: g>ailb nhI&

tum pr

AOr kha

wn ke kam

=Etan

wn ke

`u>=numa

AOr

il@

kr idya

jb

w



dono& l=kr

Aamne

ifr

samne hu@

jb

tuMhara

rf>Ik>

AOr

log

be=k mE&

se

Aaj

w



r

de`ta

jo

nhI&

mE& be=k

hU%

tum se

juda,

be=k

AOr

ApnI

la tA>Lluk>

mE&

bola

@iD>ya&

wl4a

pr

ifr gya

AOr ALlah s~>t A>j>ab dene vala

w w

hE | (48)

khne lge

Drta hU% ik muze hlak n kr de

jb munaif>k> AOr vh log ijn


ke idlo& me& mrj> 9a khne lge ik
wNhe& muslmano& ko wn ke dIn
ne `>Bt me& muBtla kr r`a hE,
AOr jo ALlah pr -rosa kre
to be=k ALlah g>ailb ihKmt
vala hE | (49)
AOr Agr tU de`e jb f>ir+te
kaif>ro& kI jan inkalte hE&,
marte jate hE& wn ke chro& AOr
wn kI pI5o& pr AOr khte jate
hE& doj>`> ka A>j>ab c`o | (50)
yh ws ka bdla hE jo tuMhare
ha9o& ne Aamal Aage -eje hE& AOr
yh ik ALlah bNdo& pr ju>Lm
krne vala nhI& | (51)
jEsa ik if>rA>On valo& ka AOr
wn se phle logo& ka dStUr 9a,
wNho& ne ALlah kI Aayto& ka
;n\kar ikya, AOr ALlah ne
wNhe& wn ke gunaho& pr pkD>a,
be=k ALlah kuVvt vala s~>t
A>j>ab dene vala hE | (52)

jb

A>j>ab

48

AOr

s~>t

ALlah

mE&

ALlah se Drta hU%

tum de`te

be=k

w

wn ka dIn

0oka

wNhe&

mrj>

de idya

AOr vh

wn ke idlo& me&

munaif>k> jma

jo ik

w


ihKmt

49

to be=k

g>ailb

vala

ALlah pr

ALlah

-rosa kre

AOr jo

w w


marte hE&

f>ir+te

ijn logo& ne kuf> ikya

jan

kaif>r

inkalte hE&

jb

tU de`e

AOr
Agr

w w rw w

yh

-D>kta huAa

50

A>j>ab

doj>`>

AOr wn kI pI5

AOr c`o

wn ke chre

jma

51

bNdo& pr

ju>Lm

nhI&

krne vala

AOr yh ik
ALlah

tuMhare ha9

bdla

Aage -eje

jo



w w

ALlah kI

wNho& ne

Aayto& ka

;n\kar ikya

wn se phle

AOr jo log

if>rA>On vale

jEsa ik
dStUr






52

A>j>ab

s~>t

R@

kuVvt

be=k

vala

ALlah

wnke gunaho& pr

to ALlah ne
wNhe& pkD>a

184

X@ba





jb

iksI k>Om ko

tk

wse dI

ko:

bdlne

nemt

vala

;s il@ ik

nhI& hE

yh

ALlah



w
w


jEsa ik

53

dStUr

janne

sunne

AOr yh ik

vala

vala

ALlah

wn ke idlo& me&

jo

vh bdle&

to hm ne wNhe&

Apna

Aayto&

wNho& ne

hlak kr idya

rb

ko

zu4laya

AOr vh

wn se phle

if>rA>On vale

log jo


w
j>ailm

54

AOr

9e

if>rA>On vale

sb

AOr hm ne

wn ke gunaho& ke

g>kR> kr idya

sbb

w
w

:man nhI& late

55

so vh

kuf>

vh ijNho&

ALlah ke

janvr

ikya

ne

nj>dIk

jma

bdtrIn be=k






hr bar

Apna

me&

toD> dete hE&

muA>ahda

ifr

tum ne

wn se

vh log jo

muA>ahda ikya



w
wn ke

to -ga do

j>rI@

j&g me&

tum wNhe&

ps

paAo

Agr

Drte nhI&

56

AOr vh

w w
iksI

se

k>Om

tuMhe&

AOr

`>Of> ho

Agr

A>jb nhI&

;b\rt pkD>&e

57

wn ke pI2e

ik vh

jo

dg>abaj>

58

be=k

psNd nhI& krta

jma

brabrI

ALlah

pr

wn kI

to

i`>yant

trf>

f>e&k do

dg>abaj>I

w
w
w
vh A>aijj> n

59

kr ske&ge

be=k vh

baj>I le g@

ijn logo& ne kuf> ikya

AOr hrigj> `>yal

kaif>r

n kre&


w w
w

ple hu@ 3oD>e

AOr se

kuVvt

se

tum se ho ske

wn ke

jo

il@

AOr tEyar r`o

w

w
w
wn ke isva

se

AOr dUsre

AOr tuMhare

ALlah ke

Apne du=\mn

du=\mn

ws se

0ak ib5aAo

w
ALlah ka

me&

raSta

ku2

tum `>cR

AOr

ALlah

kroge

jo

janta hE wNhe&

tum wNhe& nhI& jante


w
w
sulh kI
trf>

vh zuke&

AOr
Agr

tuMhara nuk>\san n

60

ikya ja@ga

AOr tum

tuMhe&

pUra pUra
idya ja@ga


w


61

185

janne vala

sunne vala

vh

be=k

ALlah pr

AOr

ws kI

to sulh

-rosa r`o

trf>

kr lo

R@

valmU (10)
yh ;s il@ hE ik ALlah k-I
ws nemt ko bdlne vala nhI&
jo ws ne iksI k>Om ko dI jb
tk vh n bdl Dale& jo wn
ke idlo& me& hE Apna Ak>Ida Ao
Ahval AOr yh ik ALlah
sunne vala, janne vala hE | (53)
jEsa ik dStUr 9a if>rA>On valo&
ka AOr wn logo& ka jo wn
se phle 9e, wNho& ne Apne rb
kI Aayto& ko zu4laya to hm
ne wNhe& wn ke gunaho& ke sbb
hlak kr idya AOr if>rA>On
valo& ko g>kR> kr idya, AOr vh
sb j>ailm 9e | (54)
be=k ALlah ke nj>dIk sb
janvro& se bdtr vh log hE&
ijNho& ne kuf> ikya, so vh :man
nhI& late | (55)
vh log ijn se tum ne muA>ahda ikya,
ifr vh Apna muA>ahda toD> dete hE&
hr bar, AOr vh Drte nhI& | (56)
ps Agr tum wNhe& j&g me& paAo to
wNhe& @esI sj>a do ik wn ke j>rI@
-ga do wn ko jo wn ke pI2e hE&,
A>jb nhI& ik vh ;b\rt pkD>&e | (57)
Agr tuMhe& iksI k>Om se
dg>a baj>I ka Dr ho to wn ka
muA>ahda f>e&k do wn kI trf>
brabrI pr brabrI ka jvab
do, be=k ALlah dg>abaj>o& ko
psNd nhI& krta | (58)
AOr kaif>r hrigj> `>yal n kre&
ik vh baj>I le g@, be=k vh
A>aijj> n kr sk&ege | (59)
AOr wn ke muk>able ke il@ tEyar
r`o kuVvt jo tum se ho ske AOr
ple hu@ 3oD>e, ws se 0ak ib5aAo
ALlah ke du=\mno& AOr Apne
du=\mno& pr, AOr dUsro& pr wn ke
isva ijNhe& tum nhI& jante, ALlah
wNhe& janta hE, AOr tum jo ku2
ALlah ke raSte me& `>cR kroge tuMhe&
pUra pUra idya ja@ga AOr tuMhara
nuk>\san n ikya ja@ga | (60)
AOr Agr vh sulh kI trf> zuke& to
tum -I ws sulh kI trf> zuko,
AOr ALlah pr -rosa r`o, be=k
vh sunne vala janne vala hE | (61)

AlA&f>al (8)
AOr Agr vh tuMhe& 0oka dena
cahe& to be=k tuMhare il@ ALlah
kaf>I hE, vh ijs ne tuMhe& ApnI
mdd se AOr muslmano& se j>or
idya | (62)
AOr wl\f>t Dal dI wn ke
idlo& me&, Agr tum sb ku2 `>cR
kr dete jo j>mIn me& hE wn ke
idlo& me& wl\f>t n Dal skte 9e
leikn ALlah ne wn ke drimyan
wl\f>t Dal dI, be=k vh
g>ailb ihKmt vala hE | (63)
@e nbI s! ALlah kaf>I hE

QP@aa



w

w


ijs ne

vh

tuMhare il@ kaf>I hE

to

ALlah

be=k

tum `>cR

wn ke

Agr

krte

drimyan AOr wl\f>t

idl

me&

ALlah

AOr

wn ke idl

leikn

wl\f>t

me&

k>dm ho&ge to vh do so (200)


me& se @k so (100) ho& to vh @k
hj>ar (1000) kaif>ro& pr g>ailb
Aa@&ge, ;s il@ ik vh log
kaif>r smz nhI& r`te | (65)
Ab ALlah ne tum se t`>f>If>
kr dI, AOr malUm kr ilya ik
tum me& kmj>orI hE, ps Agr tum
me& se @k so (100) sb\r vale ho&
to vh do so (200) pr g>ailb
Aa@&ge, Agr tum me& se @k hj>ar
(1000) ho& to vh ALlah ke huKm
se do hj>ar (2000) pr g>ailb

iksI nbI ke il@ la;k> nhI& ik


ws ke k>Bje> me& kE>dI hU% jb tk
vh j>mIn me& du+mno& ko Ac2I
trh kucl n de, tum duinya
ka mal cahte ho, AOr ALlah
Aai`>rt cahta hE, AOr ALlah

AOr

ApnI

tuMhe&

mdd se

j>or idya

ALlah

kaf>I hE

nbI s

tuMhe&

@e

trg>Ib do

sb ku2

j>mIn

jo

me&

ihKmt

63

nbI s

g>ailb

vala

be=k

wn ke

wl\f>t

vh

drimyan

Dal dI

@e

moimn

64

tuMhare

se

jma

AOr jo

pE hE&

g>ailb Aa@&ge

sb\r vale

bIs (20)

tum me& se

ho&

ik>tal

Agr

pr

ijhad

se

@k hj>ar

vh g>ailb

@k so

(1000)

Aa@&ge

(100)

tum me& se

AOr

ho&

do so (200)

Agr

w

ALlah ne

tum se

Ab

t`>f>If> kr dI

smz nhI& r`te

65

log

;s il@

vh log ijNho& ne

ik vh

kuf> ikya kaif>r



w



vh g>ailb

sb\r

@k so

Aa@&ge

vale

(100)

tum me& se

ps Agr ho&

tum me&

kmj>orI

ik

AOr malUm
kr ilya

ALlah ke

do hj>ar

vh g>ailb

@k hj>ar

huKm se

(2000)

rhe&ge

(1000)

tum me& se

ho&

AOr

Agr

do so (200)

jb

kE>dI

tk

ws

ho&

ke

ik

iksI nbI
ke il@

nhI& hE

sb\r vale

66

sa9

AOr

ALlah


w
r
w

AOr

cahta hE

ALlah

duinya

mal

tum cahte ho

j>mIn

me&

`>Unrej>I
kr le

Agr ALlah kI trf> se phle

hI il`a hAa n hota to ws

phle hI

g>ailb, ihKmt vala hE | (67)

if>dya ke lene kI vjh se tuMhe&


phu%cta bD>a A>j>ab | (68)
ps ws me& se `aAo jo tuMhe&
g>nImt me& hlal pak imla, AOr
ALlah se Dro, be=k ALlah
b~>=ne vala, inhayt meh\rban
hE | (69)



w
w

rhe&ge AOr ALlah sb\r krne


valo& ke sa9 hE | (66)

Agr

muslmano& se

Dal skte

moimn jma

pr g>ailb Aa@&ge, AOr Agr tum

AOr

vh cahe&

@e nbI s! moimno& ko ijhad


bIs (20) sb\r vale saibt

62

Dal dI

il@ | (64)

pr trg>Ib do, Agr tum me& se

ik

tuMhe& AOr tuMhare pE moimno& ke

tuMhe& 0oka de&

ALlah se

il`a

Agr n

huAa

67

ihKmt
vala

g>ailb

AOr
ALlah

Aai`>rt







tuMhe& g>nImt

ws se

ps

me& imla

jo

`aAo

68

bD>a

A>j>ab

tum ne

ws me&

ilya

jo

tuMhe& phu%cta

r w

69

inhayt

b~>=ne

be=k

meh\rban

vala

ALlah

R@

AOr ALlah se Dro

pak

hlal

186

X@ba




malUm kr lega

me&

Agr

ALlah

kE>dI

tuMhare

se

me&

ha9

wn

kh

se jo

de&


w

w
b~>=ne

AOr

vala

ALlah

AOr

tuMhe&

tum se

b~>=dega

ilya

ws se

gya

jo

nbI

@e


ko:

tuMhe& dega behtr

tuMhare idl

-lI:

w
w r


;s se k>Bl

to wNho& ne i`>yant kI

Aap s se

vh ;rada

AOr

ALlah se

i`>yant ka

kr&ege

Agr

70

:man

ihj/t kI

la@

jo log

be=k

71

AOr vh

ALlah ka

idya

log jo

raSta

me&

AOr

wn se

to k>Bje>

vala

vala

ALlah

wNhe&

me& de idya

AOr ijhad
ikya

w w

w
w
w
AOr vh

:man la@

baj> dUsre

log jo

rf>Ik>

wn ke baj>

vhI log

AOr mdd kI

w w
w w
vh ihj/t kre&

yha&

ku2 =E

wn kI

tk ik

srokar

rf>ak>t

se

AOr wNho& ne

tuMhe& nhI&

vh

pr

i`>laf>

mgr

AOr vh log

de`ne vala

vh tum se mdd ma&ge&

dIn me&

laij>m hE

tum krte ho

AOr

jo

muA>ahda

ALlah

j>mIn me&

if>t\na

hoga

baj>

@esa n kroge

dUsre

AOr ijhad ikya

AOr wNho& ne

wNho& ne

ihj/t kI

:man la@

AOr vh

tuMhare

drimyan

drimyan

wn ke

ijNho& ne

baj>

kuf> ikya

bD>a

73

log jo

AOr f>sad


w w
w w w
moimn jma

vh

vhI log

AOr mdd kI

i5kana

AOr vh

idya

log jo

ALlah ka raSta

w z
ws ke bad

:man

AOr vh

la@

log jo

74

;J>j>t

AOr

wn ke

b`>i==

roj>I

il@

sCce


w w
w
r ww w w
AOr k>rabtdar

tum me& se

ps vhI log

75

187

janne
vala

hr cIj>

be=k

ALlah

ALlah ka huKm

ALlah ne wNhe& tuMhare k>Bje> me&


de idya, AOr ALlah janne vala
ihKmt vala hE | (71)
be=k jo log :man la@ AOr
wNho& ne ihj/t kI AOr Apne malo&
AOr jana&e se ALlah kI rah me&
ijhad ikya, AOr ijn loge ne
i5kana idya AOr mdd kI vhI
log @k dUsre ke rf>Ik> hE&, AOr
jo log :man la@ AOr wNho& ne
ihj/t n kI, tuMhe& nhI& hE ku2
tk ik vh ihj/t kre&, AOr Agr
vh tum se dIn me& mdd ma&ge& to

tuMhare drimyan muA>ahda ho, AOr


jo tum krte ho ALlah wse de`ne
vala hE | (72)
AOr ijn logo& ne kuf> ikya
vh @k dUsre ke rf>Ik> hE&, Agr
tum @esa n kroge to if>t\na
hoga j>mIn me& AOr bD>a f>sad
hoga | (73)
AOr jo log :man la@ AOr
wNho& ne ihj/t kI AOr ijhad
ikya ALlah ke raSte me&, AOr
ijn logo& ne i5kana idya AOr
mdd kI vhI log sCce moimn
hE&, wn ke il@ b`>i== AOr
;J>j>t kI roj>I hE | (74)
AOr jo log ws ke bad :man
la@ AOr wNho& ne ihj/t kI AOr
tuMhare sa9 iml kr ijhad

tuMhare

AOr wNho& ne

AOr wNho& ne

ikya ps vhI tum me& se hE&, AOr

sa9

ijhad ikya

ihj/t kI

k>rabtdar Aaps me& @k dUsre

k>Bl ALlah se i`>yant kI to

k>Om ke i`>laf> nhI& ijs ke AOr


w w
w w
w
w
me&

inhayt meh\rban hE | (70)

tum pr mdd laij>m hE, mgr ws

AOr wn ke

rf>Ik>

dega, AOr ALlah b~>=ne vala

AOr

w

w
r
Agr tum

se ilya gya AOr vh tuMhe& b~>=

Agr


w
w


w
72

to tum pr

mdd

tuMhe& ws se behtr dega jo tum

srokar wn kI rf>ak>t se, yha&

ihj/t n kI




w



k>Om

ko: -la: malUm kr lega to

ka ;rada kr&ege to wNho& ne ws se

janne

Apne malo& se

ik Agr ALlah tuMhare idlo& me&

meh\rban

ihKmt

AOr ApnI jan&e

k>Bj>e me& jo kE>dI hE&, wn se kh de&

AOr Agr Aap s se i`>yant

w
w w
w w

i5kana

@e nbI s! Aap s ke ha9

inhayt


w
w
w
AOr wNho& ne

valmU (10)

me&

baj>

" se dUsre ke

R@

k>rIb ij>yada

wn ke

hk> dar

baj>

ke ij>yada hk> dar hE& ALlah ke


huKm se, be=k ALlah hr cIj>
ka janne vala hE | (75)

A]Oba (9)
ALlah AOr ws ke rsUl s kI
trf> se k>tA> tA>Lluk> hE wn
mu=\irko& se ijNho& ne tum se A>hd
ikya huAa 9a | (1)
ps mu=\irko j>mIn me& car
mhIne cl ifr lo, AOr jan lo
ik tum ALlah ko A>aijj> krne
vale nhI&, AOr yh ik ALlah
kaif>ro& ko Sva krne vala
hE | (2)
AOr ALlah AOr ws ke rsUl
kI trf> se hj-@-Ak\br ke
idn logo& ke il@ @lan hE ik
ALlah AOr ws ke rsUl ka
mu=\irko& se k>tA> tA>Lluk> hE,
ps Agr tum tOba kr lo to yh
tuMhare il@ behtr hE, AOr Agr
tum ne mu%h fer ilya to jan lo
ik tum ALlah ko A>aijj> krne

QP@aa

r( )

kuA>at 16

(9) sUrtut tOba

Aayat 129

mu=\irkIn

se

tum se

vh log

A>hd ikya

ijNho& ne

AOr ws ka

trf>

ALlah

rsUl s

@lan-@-

se

brat

w r r

ALlah ko A>aijj>
krne vale

nhI&

AOr

ik tum

mhIne

jan lo

ps cl

j>mIn me&

car

ifr lo


r w
w
trf>

AOr ws

il@

ka rsUl

AOr

ALlah se

@lan

kaif>r

Sva

AOr yh ik

jma

krne vala

ALlah






mu=\irk jma

se

k>tA>

ik

tA>Lluk>

ALlah

hj-@-Ak\br

idn

log

w
r

ik tum

to jan lo

tum ne mu%h

AOr

tuMhare il@

fer ilya

Agr

behtr

to yh

tum tOba

ps

AOr ws ka

kro

Agr

rsUl

wn logo& ko ijNho& ne kuf> ikya


w

w

A>j>ab ddRnak se | (3)

isva@

vale nhI&, AOr Aagah kr do

ddRnak

A>j>ab se

wNho& ne

vh log

AOr `u>=`>brI do

kuf> ikya

jo

Aagah kr do

A>aijj>

ALlah

krne vale

se tum ne A>hd ikya 9a, ifr

wNho& ne tum se A>hd me& ku2

AOr n

isva@ wn mu=\irk logo& ke ijn

-I kmI n kI AOr n wNho& ne


tuMhare i`>laf> iksI kI mdd
kI, to wn se wn ka A>hd wn
kI muk>rRra mut tk pUra kro,
be=k ALlah prhej>garo& ko
doSt r`ta hE | (4)
ifr jb humRt vale mhIne
guj>r ja@& to mu=\irko& ko k>t\l
kro jha& tum wNhe& paAo, AOr
wNhe& pkD>o AOr wNhe& 3er lo,
AOr wn ke il@ hr 3at me& bE5o,
ifr Agr vh tOba kr le& AOr

do, be=k ALlah b~>=ne vala


inhayt meh\rban hE | (5)
AOr Agr mu=\irkIn ih se ko:
Aap s se pnah ma&ge to wse
pnah de de& yha& tk ik vh sun le
ALlah ka klam, ifr wse ws
kI Am\n kI jgh phu%ca de&, yh
;s il@ hE ik vh ;Lm nhI& r`te
nadan hE& | (6)

mu=\irk

ifr

kmI n kI

tum ne A>hd

se

jma

vh log jo

ikya 9a

w





wn kI mut

tk

wn ka A>hd

wn se

to pUra kro

iksI kI

tuMhare

wNho& ne

i`>laf>

mdd kI





to k>t\l

humRt vale

kro

mhIne

ifr

guj>r ja@&

jb

prhej>gar

doSt

be=k

jma

r`ta hE

ALlah

w


w
w w

w
AOr wNhe& 3er lo

AOr wNhe& pkD>o

tum wNhe& paAo

jha&

mu=\irk jma

w
w
w

nmaj> k>a;m kre& AOr j>kat


Ada kre& to wn ka raSta 2oD>

wNho& ne tum se

ku2 -I

nmaj>

AOr k>a;m kre&

vh tOba

ifr

kr le&

Agr

wn ke

hr 3at

il@

AOr bE5o

w r
w
AOr
Agr

inhayt

b~>=ne

be=k

meh\rban

vala

ALlah

wn ka raSta

to 2oD> do

AOr j>kat Ada kre&

r






ALlah ka
klam

vh sun le

yha&

to wse

Aap se

tk ik

pnah de do

pnah ma&ge

mu=\irkIn

se

ko:

;Lm nhI& r`te

log

R@

;s il@
ik vh

yh

ws kI Am\n
kI jgh

wse phu%ca de&

ifr

188

Y@ina




w


r
AOr ws ke rsUl ke pas

ALlah ke pas

A>hd

mu=\irko& ke il@

ho

Kyo& kr





vh k>a;m rhe&

so jb

ms\ijde hram

tk

pas

tum ne A>hd

vh

ikya

log jo

isva@



w

AOr

kEse

Agr

prhej>gar

doSt

be=k

wn ke

to tum

tuMhare

jma

r`ta hE

ALlah

il@

k>a;m rho

il@



w

w

vh tuMhe& raj>I

AOr n A>hd

kr dete hE&

k>rabt

tuMharI

vh g>ailb

tum pr

n ilhaj> kre&

Aaja@&


w w

AOr wn ke

naf>rman

leikn nhI&

wn ke idl

Ak\sr

Apne muh% jma se

mante



w
w
ws ka raSta

ifr wNho&

se

9oD>I

ne roka

k>Imt

iksI

bare

ilhaj>

moimn

me&

nhI& krte

tOba

ifr

k>a;m kre&

kr le&

Agr vh

hd se b7>ne vale

10

byan krte hE&

dIn

me&

jo

be=k

bura

vh

AOr

A>hd

nmaj>

ApnI k>Sme&

vh toD> de&

AOr

11

Agr

;Lm r`te hE&

logo& ke il@

Aayat

w

to j&g kro

tuMhara dIn

me&

Apna A>hd

AOr @eb inkale&

ke bad se

=ayd vh

wn kI

nhI& k>Sm

be=k vh

kuf> ke srdar



Apna A>hd

wNho& ne
toD> Dala

@esI k>Om

Kya tum n lD>oge ?

12

baj> Aaja@&

w
w
w
phlI bar

tum se phl kI

AOr vh

rsUl s

inkalne ka

189

:man vale

Agr tum ho

tum ws se
Dro

ik

il@ k>a;m rho, be=k ALlah


prhej>garo& ko doSt r`ta hE | (7)
kEse sulh ho jb hal yh hE ik
Agr vh tum pr g>ailb Aaja@&
to n ilhaj> kre& tuMharI k>rabt
ka AOr n A>hd ka, vh tuMhe&
Apne muh% se mhej> j>banI raj>I
kr dete hE&, leikn wn ke idl
nhI& mante, AOr wn me& Ak\sr
naf>rman hE& | (8)

ne ws ke raSte se roka, be=k


bura hE jo vh krte hE& | (9)
vh iksI moimn ke bare me& n
k>rabt ka ilhaj> krte hE& n
A>hd ka, AOr vhI log hE& hd se
b7>ne vale | (10)
ifr Agr vh tOba kr le& AOr
nmaj> k>a;m kre& AOr j>kat Ada
kre& to tuMhare -a: hE& dIn me&,
AOr hm Aayat `ol kr byan
krte hE& wn logo& ke il@ jo
;Lm r`te hE& | (11)
AOr Agr vh ApnI k>Sme& toD> de&
Apne A>hd ke bad AOr tuMhare
dIn me& @eb inkale&, to kuf>
ke srdaro& se j&g kro, be=k
wn kI k>Sme& ku2 nhI&, =ayd
vh tak>t ke j>or hI se baj>
Aaja@& | (12)
Kya tum @esI k>Om se n lD>oge ?
ijNho& ne Apna A>hd toD> Dala
AOr wNho& ne rsUl s ko
inkalne ijla vtn krne ka
;rada ikya AOr wNho& ne tum se

;rada ikya

phl kI, Kya tum wn se Drte

ij>yada

to

Kya tum wn se

hk>dar

ALlah

Drte ho ?

R@

pr k>a;m rhe& tum -I wn ke

AOr






13

so jb tk vh tuMhare il@ A>hd

9oD>I k>Imt `>rId lI, ifr wNho&

AOr Ada kre& j>kat

to tuMhare -a:

ms\ijde hram `>ane kA>ba ke pas,

`>rId lI

w


w
AOr `ol kr

ke ijn se tum ne A>hd ikya

Aayat se

AOr vhI log

vh

pas ko: A>hd isva@ wn logo&

wNho& ne ALlah kI Aayat se

w w w

w w
AOr

ke pas AOr ws ke rsUl s ke

wNho& ne

vh krte hE&

Kyo& kr ho mu=\irko& ke il@ ALlah

ALlah kI


k>rabt

valmU (10)

ho ? to ALlah ij>yada hk> r`ta


hE ik tum ws se Dro Agr tum
:man vale ho | (13)

tum wn se lD>o taik ALlah


wNhe& A>j>ab de tuMhare ha9o& se AOr
wNhe& s\va kre AOr tuMhe& wn pr
g>ailb kre, AOr idl 5NDe kre
moimn logo& ke, (14)
AOr wn ke idlo& se guSsa dUr
kre, AOr ALlah ijs kI cahe
tOba k>ubUl krta hE, AOr ALlah
;Lm vala ihKmt vala hE | (15)
Kya tum guman krte ho ik
tum 2oD> id@ jaAoge ? jbik
ALlah ne A-I wn ko malUm
nhI& ikya tum me& se ijNho& ne
ijhad ikya, AOr wNho& ne nhI&
bnaya ALlah ke isva AOr
ws ke rsUl s AOr moimno&
ke isva raj>dar | AOr ALlah
ws se ba`>br hE jo tum krte
ho | (16)
mu=\irko& ka kam nhI& ik vh
Aabad kre& ALlah kI ms\ijde&
jbik Apne Wpr kuf> ko
tslIm krte ho&, vhI log hE&
ijn ke A>ml Akart g@, AOr
vh hme=a jhn\nm me& rh&ege | (17)
ALlah kI ms\ijde& isf>R vhI

QP@aa



w
w

wn pr

AOr tuMhe&

AOr wNhe&

tuMhare

wNhe& A>j>ab de

g>ailb kre

's\va kre

ha9o& se

ALlah

tum wn se lD>o

w


w



wn ke idl

guSsa

jma

AOr dUr kr de

moimnIn

14

log

AOr i=f>a b~>=e

sIne idl

5NDe kre



w
w
Kya tum

ik

15

smzte ho

ihKmt

;Lm

AOr

vala

vala

ALlah

ijse cahe

AOr ALlah tOba

pr

k>ubUl krta hE

w

w
w
w
AOr wNho& ne nhI& bnaya

wNho& ne

tum me& se

ijhad ikya

vh log jo

malUm ikya

AOr A-I

tum 2oD> id@

ALlah

nhI&

jaAoge

w w r w w
w
AOr

ba`>br

raj>dar

ALlah

AOr n ws

AOr n moimnIn

ALlah

ka rsUl s

isva


w
ALlah kI

vh Aabad

ms\ijde&

kre&

wn ke Aamal

Akart g@

mu=\irko&

ik

nhI& hE

ke il@

ws se jo tum krte ho

16

w




vhI log

ApnI jane&

kuf> ko

tslIm

pr

Apne Wpr

krte ho&

w w
ALlah :man
pr

jo

laya

ALlah kI

vh Aabad

ms\ijde&

krta hE

isf>R

hme=a

17

vh

rh&ege

AOr jhn\nm me&

yOme Aai`>rt pr :man laya,

w
w w w

AOr ws ne nmaj> k>a;m kI AOr

ALlah isva@

Aabad krta hE jo ALlah AOr

j>kat Ada kI AOr ALlah ke


isva iksI se n Dra, so wMmId
hE ik vhI log ihdayt pane valo&
me& se ho& | (18)
Kya tum ne haijyo& ko panI
iplana AOr ms\ijd hram `>ana
kA>ba kI mujavrI krne ko
5hraya hE ws ke main&d jo
ALlah pr AOr yOme Aai`>rt pr
:man laya AOr ws ne ALlah
kI rah me& ijhad ikya, vh
brabr nhI& hE& ALlah ke nj>dIk,
AOr ALlah j>ailm logo& ko
ihdayt nhI& deta | (19)
jo log :man la@ AOr wNho& ne
ihj/t kI AOr ALlah kI rah me&
Apne malo& AOr ApnI jano& se
ijhad ikya wn ke drje ALlah
ke ha& bhut bD>e hE&, AOr vhI log
murad ko phu%cne vale hE& | (20)

AOr vh n Dra

AOr ws ne nmaj>

AOr j>kat Ada kI

AOr Aai`>rt ka idn

k>a;m kI



w
panI

Kya tum ne

iplana

bnaya 5hraya

ihdayt

18

pane vale

se

ik

ho&

so

vhI log

wMmId hE

w r w

AOr yOme Aai`>rt

ALlah

:man

ws ke

pr

laya

main&d

AOr

ms\ijde hram

Aabad krna

hajI jma


w


ALlah ke nj>dIk

ALlah kI rah

vh brabr nhI&

me&

AOr ws ne

ijhad ikya

w

jo log

:man la@

19

j>ailm

log

jma

ihdayt nhI& deta

AOr
ALlah

w w
w
w w

AOr ApnI jane&

Apne malo& se

ALlah ka raSta

me&

AOr ijhad ikya

AOr wNho& ne
ihj/t kI


w w
r

w
20

murad ko
phu%cne vale

vh

R@

AOr
vhI log

ALlah ke ha&

drje

bhut bD>e

190

A]Oba (9)

Y@ina

valmU (10)


r r
w

wn me&

wn ke

AOr

AOr

ApnI

il@

bag>at

`>u=nUdI

trf> se

rhmt kI

wn ka

wNhe& `>u=`>brI

rb

deta hE

be=k

ws ke ha&

hme=a

ALlah

ws me&

hme=a rhe&ge

da;mI

21

nemt


w

Apne

vh log jo :man la@

tum n bnaAo

bap dada

@e

:man vale

Ajr

A>j>Im

22

w
w

w
:man pr

AOr jo

kuf>

:man ke muk>aibl

Agr vh psNd kre&

rf>Ik>

AOr Apne -a:



w
khe de&

Agr

ho&

j>ailm

23

vh

jma

to vhI log

doStI krega

tum me& se

wn se



w w
ww

w
AOr tuMhare ku&be

AOr

AOr

AOr

tuMhare bap

tuMharI bIivya&

tuMhare -a:

tuMhare be4e

dada


r
w w

AOr

tum Drte ho

ws ka nuk>\san

jo tum ne kma@

itjart

AOr mal



r

w
AOr ws ka

ALlah se

rsUl

tuMhare il@

ij>yada

jo tum psNd

tuMhe&

Pyare

krte ho

ws ka

ALlah

huKm

yha& tk

le Aa@ ALlah

ws kI rah me&

;n\itj>ar kro

ik

AOr ijhad

me&

ALlah ne tuMharI
mdd kI

AlbTta

naf>rman

24

log

tum `>u= hu@

jb

;tra g@

AOr hunEn ke idn

bhut se

mEdan jma




r
w

r

f>ra`>I ke bavjUd

j>mIn

AOr t&g

tum pr

ku2

ho g:

tuMhe&

to n f>a;da idya



w
ApnI ts\kIn

ALlah ne
naij>l kI

ifr

pI5 de kr

25

tum ifr g@

AOr wtare

l=kr

ws ne

moimnIn

AOr pr

Apne

pr

rsUl s


w w
w

26

191

kaif>r
jma

sj>a

AOr yhI

vh log ijNho& ne kuf> ikya

AOr

kaif>r

A>j>ab idya

R@

ke il@ da;mI nemt hE | (21)


vh ws me& hme=a hme=a rhe&ge,
be=k ALlah ke ha& Ajre
A>j>Im hE | (22)
@e :man valo! Apne bap dada
ko AOr Apne -a;yo& ko rf>Ik>
n bnaAo Agr vh log :man ke
i`>laf kuf> ko psNd kre&, AOr
tum me& se jo wn se doStI krega
to vhI log j>ailm hE& | (23)
kh de&, Agr tuMhare bap dada,
tuMhare be4e, AOr tuMhare -a:,
AOr tuMharI bIivya&, AOr tuMhare
ku&be, AOr mal jo tum ne kma@,
AOr itjart ijs ke nuk>\san se
tum Drte ho, AOr 3r ijn ko
tum psNd krte ho, tuMhe& ALlah

kI rah me& ijhad se ij>yada Pyare


ho& to ;n\itj>ar kro yha& tk
ik ALlah ka huKm Aaja@,
AOr ALlah naf>rman logo& ko
ihdayt nhI& deta | (24)
AlbTta ALlah ne tuMharI mdd
kI bhut se mEdano& me&, AOr hunEn
ke idn, jb tum ApnI ks\rt
pr ;trag@ to ws ks\rt ne
tuMhe& ku2 f>a;da n idya, AOr
tum pr j>mIn f>ra`>I ke bavjUd
t&g ho g:, ifr tum pI5 de kr
ifrg@ | (25)

ifr


w w w r
vh tum ne n de`e

kI `>u=`>brI deta hE, wn me& wn

ihdayt nhI& deta

ApnI ks\rt

rhmt AOr `>u=nUdI AOr bag>at

se AOr ws ke rsUl se AOr ws

AOr 3r

w
w
AOr

wn ka rb wNhe& ApnI trf> se

ifr ALlah ne Apne rsUl s


pr AOr moimno& pr ApnI
ts\kIn naij>l kI, AOr ws ne
l=kr wtare jo tum ne n de`e
AOr kaif>ro& ko A>j>ab idya, AOr
yhI sj>a hE kaif>ro& kI | (26)

A]Oba (9)
ifr ws ke bad ALlah ijs
kI cahe tOba k>ubUl krega, AOr
ALlah b~>=ne vala, inhayt
meh\rban hE | (27)
@e moimna&e! ;s ke isva nhI& ik
mu=\irk plId hE&, ilhaj>a vh
k>rIb n ja@& ws sal ke bad
ms\ijde hram `>ane kA>ba ke |
AOr Agr tuMhe& mohtajI ka Dr
ho to ALlah tuMhe& jl\d g>nI
kr dega Apne f>J>l se Agr
cahe, be=k ALlah janne vala
ihKmt vala hE | (28)
tum wn logo& se lD>o jo :man
nhI& la@ ALlah pr AOr n yOme
Aai`>rt pr, AOr n hram jante
hE& vh jo ALlah AOr ws ke
rsUl s ne hram 5hraya hE,
AOr n dIne hk> ko k>ubUl krte hE&
wn logo& me& se jo Ahle iktab
hE&, yha& tk ik vh ijj>ya de&
Apne ha9 se j>lIl ho kr | (29)

QP@aa




w

AOr

ijs kI cahe

ALlah

ka be4a hE AOr kha nsara ne

mu=\irk jma

krte hE& phle kaif>ro& kI bat


kI | ALlah wNhe& hlak kre, kha&
bhke ja rhe hE& ? (30)
wNho& ne bna ilya Apne wl\ma
AOr Apne dvRe=o& ko rb ALlah
ke isva, AOr msIh A ;b\ne
mrym ko -I, AOr wNhe& huKm
nhI& idya gya mgr yh ik vh

;s

ws se pak hE jo vh i=kR krte


h&E | (31)

ifr

ALlah

;s ke

jo log :man la@

isva nhI&

moimn

@e

27

inhayt

b~>=ne

meh\rban

vala

sal

bad

ilhaj>a vh k>rIb

ms\ijde hram

plId

n ja@&



w

Apna

Agr vh cahe

tuMhe& g>nI kr dega

se

f>J>l

ALlah

to jl\d

mohtajI

tuMhe&

AOr

Dr ho

Agr



ALlah

:man nhI& la@

pr

vh log jo

tum lD>o

28

ihKmt

janne

be=k

vala

vala

ALlah

w
w

jo hram 5hraya ALlah ne

AOr n hram jante hE&

AOr

yOme Aai`>rt pr


w r
vh log jo

se

dIne hk>

AOr ws ka

AOr n k>ubUl krte hE&

rsUl s


w
w
AOr vh

ha9

se

ijj>ya

de&

yha& tk

iktab id@ g@ Ahle iktab

w w
w

ALlah ka be4a

Wj>Er

yhUd

AOr kha

29

j>lIl ho kr






wn ke mu%h kI

wn kI bate&

yh

ALlah ka be4a

msIh A

nsara


w
vh log ijNho& ne kuf> ikya

phle

bat

kaif>r

vh rIs krte hE&




r w
Apne @hbar

wNho& ne

wl\ma

bna ilya

kha&

bhke jate hE&

30

hlak kre wNhe& ALlah


w w r r

AOr msIh A

ALlah ke isva

se

rb jma

AOr Apne raheb dvRe=

w w
w w

mabUde vaihd kI ;badt kre&, ws


ke isva ko: mabUd nhI&, vh

tOba k>ubUl krega

bad

msIh A ALlah ka be4a hE, yh


bate& hE wn ke mu%h kI, vh rIs

;s

AOr kha

yhUd ne kha Wj>Er A ALlah

pr

mabUde vaihd



31

vh i=kR krte hE&

yh ik vh
;badt kre&

mgr

wNhe& huKm
idya gya

AOr nhI&

;b\ne mrym


ws se jo

R@

vh pak hE

ws ke isva

nhI& ko:
mabUd

192

Y@ina


w
w
Apne mu%h se

AOr n manega ALlah

ALlah ka nUr

jma

vh buza de&

ik

vh cahte hE&

w r
w

vh

32

kaif>r

psNd

jma

n kr&e

`>ah

Apna nUr

yh

pUra kre

ik

mgr


r r

w
taik wse

AOr dIne hk>

g>l\ba de

ihdayt ke sa9

-eja

Apna rsUl

vh ijs ne

w


@e

vh log jo

33

mu=\irk

psNd

jma

n kre&

`>ah

dIn

tmam pr

pr


w
`ate hE&

AOr raheb dvRe=

wl\ma

se

bhut

be=k

:man la@

w

w
ALlah ka raSta

se

AOr rokte hE&

log

nahk> tOr pr

mal jma

jma

w

w w w
AOr vh wse `>cR

me&

AOr ca%dI

nhI& krte

sona

jma kr ke

AOr

r`te hE&

vh log jo

ijs

dhka@&ge

ws pr

34

idn

ddRnak

so wNhe&

A>j>ab

ALlah kI rah

`>u=`>brI do


r w w

AOr wn kI pI5

AOr wnke phlU

wn kI

jma

jma

pe=anI

ifr dag>a

ws se

jhn\nm kI Aag

ja@ga

me&

w





w
jo tum jma

35

jo

kr ke r`te 9e

ps mj>a c`o

tum ne jma

Apne il@

kr ke r`a

jo

yh hE




me&

mhIne

ALlah ke

barh

mhIne&

nj>dIk

w
r



wn se
wn me&

AOr j>mIn

ws ne pEda

AaSmano&

tadad



ALlah ka huKm

ijs idn

ikya

be=k



r


ifr n j>uLm kro

sI0a duSt dIn

yh

humRt vale

car


w


jEse

sb ke sb

mu=\irko&

AOr lD>o

Apne Wpr

wn me&


w

36

193

prhej>gar
jma

sa9

ik ALlah

AOr jan lo

sb ke sb

R@

vh tum se lD>te hE&

valmU (10)
vh cahte hE& ik ALlah ke nUr
ko Apne mu%h kI fU&ko& se
buza de& AOr ALlah n manega
mgr yh ik Apne nUr ko pUra
kre, `>ah kaif>r psNd n
kr&e | (32)
vh ijs ne Apna rsUl s -eja
ihdayt ke sa9 AOr dIne hk> ke
sa9 taik wse tmam dIno& pr
g>l\ba de, `>ah mu=\irk psNd n
kre& | (33)
@e vh logo jo :man la@ ho
moimno&! be=k bhut se wl\ma
AOr dvRe= logo& ke mal nahk>
tOr pr `ate hE& AOr ALlah ke
raSte se rokte h&E, AOr vh log
jo sona ca%dI jma kr ke r`te
hE& AOr wse ALlah kI rah me&
`>cR nhI& krte, so wNhe& ddRnak
A>j>ab kI `>u=`>brI do Aagah
kr do | (34)
ijs idn hm wse dhka@&ge
jhn\nm kI Aag me&, ifr ws
se wn kI pe=ainyo& AOr wn ke
phlUAo& AOr wn kI pI5o& ko
dag>a ja@ga ik yh hE vh jo tum
ne Apne il@ jma kr ke r`a
9a, ps mj>a c`o jo tum jma
kr ke r`te 9e | (35)
be=k mihno& kI tadad ALlah
ke nj>dIk ALlah kI iktab
me& barh mhIne hE& jb se ws
ne AaSmano& AOr j>mIn ko pEda
ikya, wn me& car humRt vale
Adb ke mhIne hE&, yhI hE duSt
dIn, ps tum wn me& Apne Wpr
j>uLm n kro, AOr tum sb ke
sb mu=\irko& se lD>o jEse vh sb
ke sb tum se lD>te hE&, AOr jan
lo ik ALlah prhej>garo& ke sa9
hE | (36)

A]Oba (9)
yh jo mhIne ka h4a kr Aage
pI2e krna kuf> me& ;j>af>a hE,
;s se kaif>r gumrah hote hE&,
vh wse ws mhIne ko @k
sal hlal kr lete hE& AOr dUsre
sal wse hram kr lete hE& taik
vh igntI pUrI kr le ws kI
jo ALlah ne hram ik@ | so
vh hlal krte hE& jo ALlah ne
hram ikya hE, wn ke bure A>ml
wNhe& muj>Eyn kr id@ g@ hE& AOr
ALlah kaif>ro& kI k>Om ko
ihdayt nhI& deta | (37)
@e moimno&! tuMhe& Kya ho gya hE ik
jb tuMhe& kha jata hE ik ALlah
kI rah me& kUc kro to tum igre
jate ho j>mIn pr, Kya tum ne
Aai`>rt ke muk>able me& duinya
kI ij>NdgI ko psNd kr ilya ?
Sao ku2 -I nhI& hE duinya kI
ij>NdgI ka saman Aai`>rt ke
muk>able me& mgr 9oD>a | (38)
Agr tum rahe `u>da me& n inkloge
to ALlah tuMhe& A>j>ab dega
ddRnak, AOr tuMhare isva ko:
AOr k>Om bdle me& le Aa@ga, AOr
tum ws ka ku2 -I n ibgaD>
skoge, AOr ALlah hr cIj> pr
k>udrt r`ne vala hE | (39)
Agr tum ws nbI pak s kI
mdd n kroge to Alb]a ALlah
ne mdd kI hE jb kaif>ro& ne wNhe&
inkala 9a, vh dUsre 9e dono& me&,
jb vh dono& g>are sUr me& 9e,
jb vh Apne sa9I AbU bk\r
isddIk se khte 9e, 3braAo
nhI&, yk>Inn ALlah hmare sa9
hE, to ws ne wn pr ts\kIn
naij>l kI AOr @ese l=kro& se
wn kI mdd kI jo tum ne nhI&
de`e AOr kaif>ro& kI bat pSt
kr dI, AOr ALlah ka kilma
bol bala hE, AOr ALlah
g>ailb ihKmt vala hE | (40)
tum inklo hlke ho ya -arI,
AOr Apne malo& se ijhad kro
AOr ApnI jano& se ALlah kI
rah me&, yh tuMhare il@ behtr hE
Agr tum jante ho | (41)

QP@aa

z


w

vh log ijNho& ne kuf>

;s

gumrah

ikya kaif>r

se

hote hE&

mhIne ka

;j>af>a

kuf> me&

yh jo

h4a dena

w

hram

jo

ikya

taik vh pUrI

igntI

AOr ws ko hram

@k sal

kr le&

vh ws ko

@k sal

kr lete hE&

hlal krte hE&

w

AOr

wn ke Aamal

ALlah

bure

wNhe&

muj>Eyn

ALlah ne

krid@ g@

hram ikya

to vh hlal

jo

krte h&E

ALlah

tuMhe& ikya

jo log :man la@

huAa

moimn

@e

kaif>r

37

k>Om

jma

ihdayt nhI& deta


w
r

j>mIn

trf>

tum igre

pr

jate ho

ALlah kI rah

me&

kUc kro

kha

tuMhe&

jb

jata hE


r

duinya

ij>NdgI

so

saman

se

Aai`>rt

nhI&

duinya

muk>abla

ij>NdgI

Kya tum ne

ko

psNd kr ilya



w


tuMhe& A>j>ab

A>j>ab

ddRnak

Agr n inkloge

dega

9oD>a

38

mgr

Aai`>rt

me&

w
w w
w

pr

AOr
ALlah

AOr n ibgaD>

ku2 -I

tuMhare isva

skoge ws ka

AOr

AOr bdle me&

k>Om

le Aa@ga

w



ws ko
inkala

jb

to AlbTta ALlah ne

Agr tum mdd n

ws kI mdd kI hE

kroge ws kI

39

k>udrt

hr cIj>

r`ne vala

w
vh

khte 9e

jb

g>ar

me&

jb vh dono&

do me&

dUsra

jo kaif>r hu@

vh log

kaif>r




ApnI ts\kIn

to ALlah ne

hmare

yk>Inn

naij>l kI

sa9

ALlah

3braAo nhI&

Apne sa9I se

w

w w w
wNho& ne
kuf> ikya

vh log jo

bat

AOr kr dI

jo tum ne

@ese

AOr ws kI

nhI& de`e

l=kro& se

mdd kI

ws pr

w



40

ihKmt
vala

AOr

g>ailb

ALlah

bala

vh

AOr ALlah ka
kilma bol

pSt nIcI


w
w w
w

w
AOr ApnI jano&

Apne malo& se

AOr ijhad kro

AOr -arI

hlka - hlke

tum inklo

41

jante ho

tum ho

Agr

R@

tuMhare
il@

behtr

yh tuMhare
il@

ALlah kI rah

me&

194

Y@ina

to Aap s ke pI2e

Aasan

ho lete

AOr sf>r

mal

k>rIb

hota

g>nImt

Agr



w

ALlah

AOr Ab k>Sme& `a@&ge

kI

raSta

wn pr

dUr nj>r Aaya

AOr leikn

vh hlak

Apne Aap

hm j>"r

tuMhare sa9

kr rhe hE&

Agr hm se ho skta

inklte

maf> kre

tuMhe&

Kyo&

yk>Inn zU4e hE&

42

ALlah

ik vh

AOr

janta hE

ALlah





w
AOr Aap

sCce

jan lete

vh log jo

Aap

j>aihr

yha& tk

pr

ho ja@

ik

tum ne

wNhe&

;jaj>t dI





ALlah

jo :man

pr

r`te hE&

vh log

nhI& ma&gte Aap se ~>st

w


w w

AOr ApnI jan jma

Apne malo& se

vh ijhad kre&

ik

AOr yOme Aai`>rt pr


w

Aap se ~>st

vh log jo

vhI isfR>

ma&gte hE&

muTtik>yo& ko

44

`>Ub

AOr

janta hE

ALlah

w
rw

wn ke idl

AOr =k me& pD>e hE&

ALlah

AOr yOme Aai`>rt

:man nhI& r`te

pr

wr w w r

inklne ka

vh ;rada

AOr

krte

Agr

-4k rhe hE&

45

Apne =k

me&

so vh


w
wn ka w5na

ALlah ne
napsNd ikya

AOr leikn

ku2

ws ke

saman

il@

j>"r tEyar krte

w

w

bE5ne vale

46

sa9

bE5 jaAo

AOr kha gya

so wn ko rok idya

`>rabI

mgr
isva@

tuMh&e b7>ate

tum me&

vh inklte

Agr



w w

ibgaD>

tuMhare il@ cahte hE&

tuMhare drimyan

AOr dOD>e ifrte

w
w
47

195

j>ailmo& ko

`>Ub

AOr

janta hE

ALlah

wn ke

sunne vale

R@

Agr male g>nImt k>rIb AOr


sf>r Aasan hota to vh Aap s
ke pI2e ho lete, leikn dUr nj>r
Aaya wNhe& raSta, AOr Ab
ALlah kI k>Sme& `a@&ge ik Agr
hm se ho skta to hm j>r
tuMhare sa9 inklte, vh Apne
Aap ko hlak kr rhe& hE&, AOr
ALlah janta hE ik vh yk>Inn
zU4e hE& | (42)
ALlah tuMhe& maf> kre, Aap s
ne ws se pe=tr wNhe& Kyo&
;jaj>t de dI, yha& tk ik Aap
pr j>aihr ho jate vh log jo
sCce hE& AOr Aap s jan lete
zU4o& ko | (43)
Aap s se vh log ~>st nhI&

zU4e

43

valmU (10)

AOr tum me&

ma&gte jo ALlah pr AOr yOme


Aai`>rt pr :man r`te hE& ik vh
ijhad kre& Apne malo& se ApnI
jano& se, AOr ALlah muTtik>yo&
Drne vale, prhej>garo& ko `>Ub
janta hE | (44)
Aap s se isfR> vh log ~>st
ma&gte hE& jo ALlah pr AOr yOme
Aai`>rt pr :man nhI& r`te,
AOr wn ke idl =k me& pD>e hE&,
so vh Apne =k me& -4k rhe
hE& | (45)
AOr Agr vh inklne ka ;rada
krte to ws ke il@ j>"r
tEyar krte ku2 saman, leikn
ALlah ne wn ka w5na napsNd
ikya, so wn ko rok idya AOr
kh idya gya maj>Ur bE5ne valo&
ke sa9 bE5 jaAo | (46)
AOr Agr vh tum me& tuMhare
sa9 inklte to tuMhare il@
`>rabI ke isva ku2 n b7>ate,
AOr tuMhare drimyan dOD>e ifrte,
cahte hu@ tuMhare il@ ibgaD>,
AOr tum me& wn kI bate& suNne
vale mOjod hE&, AOr ALlah
j>ailmo& ko `>Ub janta hE | (47)

A]Oba (9)
AlbTta wNho& ne caha 9a ;s
se k>Bl -I ibgaD>, AOr wNho& ne
tuMhare il@ td\bIre& wl4 pl4
kI& yha& tk ik hk> Aagya, AOr
g>ailb Aagya Am\re ;lahI AOr
vh psNd n krne vale na `>u=
rhe | (48)
AOr wn me& se ko: khta hE muze
;jaj>t de& AOr muze Aaj>ma;= me&
n Dale&, yad r`o vh Aaj>ma;=
me& pD> cuke hE&, AOr be=k jhn\nm
kaif>ro& ko 3ere hu@ hE | (49)
Agr tuMhe& phu%ce ko: -la: to
wNhe& burI lge, AOr tuMhe& ko:
musIbt phu%ce to vh khe& hm ne
Apna kam phle hI s&-al ilya
9a AOr vh `>ui=ya& mnate lO4
jate hE& | (50)
Aap s kh d&e hme& hrigj> n
phu%cega mgr vhI jo ALlah
ne hmare il@ il` idya hE, vhI
hmara mOla hE | AOr moimno&
ko ALlah pr hI -rosa krna
caih@ | (51)
Aap s kh de& ikya tum do
`>Uibyo& me& se hm pr @k ka
;n\itj>ar krte ho, AOr hm
tuMhare il@ ;n\itj>ar kr rhe hE&
ik tuMh&e phu%ce ALlah ke pas se
ko: A>j>ab ya hmare ha9o& se,
so tum ;n\itj>ar kro, hm -I
tuMhare sa9 mun\tij>r hE& | (52)
Aap s kh de& tum `>u=I se `>cR
kro ya na`>u=I se, hrigj> tum se

QP@aa


w

td\bIre&

tuMhare

wNho& ne

il@

wl4 pl4 kI&

;s se k>Bl

ibgaD>

AlbTta caha 9a wNho& ne

w w
psNd n

48

AOr vh

krne vale

AOr g>ailb

Am\re ;lahI

yha& tk

Aagya

hk>

Aagya

ik

w
w
me&

yad

AOr n Dale muze

r`o

Aaj>ma;= me&

muze

;jaj>t de&

jo

khta hE

AOr wn me& se

ko:




w

kaif>ro& ko

49

3ere hu@

AOr

jhn\nm

vh pD> cuke hE&

be=k

Aaj>ma;=







w

ko: musIbt

AOr

tuMhe& phu%ce

wNhe& burI lge

Agr

ko: -la:

tuMhe& phu%ce

Agr



w w
AOr vh

AOer vh

;s se phle

lO4 jate hE&

hm ne pkD> ilya

Apna kam

to vh khe&

s&-al ilya 9a



hmare

ALlah ne

il@

il` idya

jo

mgr

Aap

hrigj> n phu%cega hme&

kh de&

vh `>ui=ya&

50

mnate

w
moimn jma

51

-rosa krna caih@

hmara mOla

AOr ALlah pr

vhI





do `>Uibyo&

mgr

@k ka

hm pr

Aap s

Kya tum ;n\itj>ar krte ho

kh de&





w


ws ke

se

pas

ko: A>j>ab

ALlah

tuMh&e phu%ce

tuMhare

ik

AOr hm ;n\itj>ar krte hE&

il@





;n\itj>ar krne vale

52

tuMhare sa9

so tum

hm

hmare ha9o& se

;n\itj>ar kro

ya




be=k

tum ho

tum se

tum

hrigj> n k>ubUl

na`>u=I

ikya ja@ga

se

ya

`>u=I se

tum `>cR

Aap s

kro

kh de&

ho k>Ome-f>aiskI>n naf>rmano& kI

k>Om | (53)

mgr

k>ubUl n ikya ja@ga, be=k tum

AOr wn ke `>cR k>ubUl n hone kI


ko: vjh ;s ke isva nhI& ik
wNho& ne ALlah AOr rsUl se kuf>
ikya hE, AOr vh nmaj> ko nhI&
Aate mgr suStI se AOr vh `>cR
nhI& krte mgr na`>u=I se | (54)

wn ka `>cR

wn se

k>ubUl
ikya ja@

ik

wn ke il@
'kav4 bna

AOr n

f>aisk>

53

k>Om

jma

w w
nmaj>

AOr vh nhI& Aate

AOr ws ke rsUl ke

ALlah ke

mun\ikr hu@

yh ik vh


w
w w
54

na`>u=I se

AOr vh

R@

mgr

AOr vh `>cR nhI& krte

suSt

AOr vh

mgr

196

Y@ina



w w

ik A>j>ab de

cahta hE ALlah

wNhe&

yhI

AOr

wn kI AOlad

so tuMhe& tA>Jjub

wn ke mal

n ho

w

w w
kaif>r ho&

55

AOr vh

AOr

wn kI jane&

duinya kI ij>NdgI

inkle&

me&

ws se

w
w


AOr

log

tum me& se

leikn vh

vh

hala&ik

AlbTta

nhI&

tum me& se

be=k vh

ALlah

AOr k>Sme& `ate hE&

kI

3usne kI

g>ar

ya

jgh

pnah kI

ya

jma

Agr

vh pa@&

jgh

Drte hE&

56

w
w

tA>n krte hE&

jo

Aap pr

baj>

AOr wn me& se

rs\isya& tuD>ate hE&

57

AOr vh

ws kI

to vh

trf>

ifr ja@&


r
w



wNhe& n idya ja@

AOr

vh raj>I

Agr

ho ja@&

ws se

wNhe&

so

de idya ja@

Agr

sdk>at

me&

r w

ALlah

wNhe&

jo

idya

raj>I

Agr

Kya AC2a

ho jate

vh

hota

naraj>

58

wsI

vh

ho jate hE&

ws se

vK>t



w r
Apna f>J>l

se

ALlah

hme& kaf>I hE

Ab hme& dega

AOr vh khte

ALlah

AOr ws ka rsUl

r r


j>kat

muf>ils jma

isfR>

59

rg>bt

ALlah kI

be=k

AOr ws ka

r`te hE&

trf>

hm

rsUl


w
w w w
AOr me&

AOr wl\f>t

wn ke idl

AOr kam

ws pr

dI ja@

imSkIn jma mohtaj

krne vale


w w w

f>rIj>a

AOr musaif>r

5hraya huAa

ALlah kI rah

AOr me&

tavan -rne vale,

gdRno&

k>jR>dar

ke 2uD>ane

w w
w
:j>a dete

jo log

state hE&

AOr wn me& se

60

ihKmt

;Lm

AOr

vala

vala

ALlah

ALlah

se

vh :man
late hE&

-la: tuMhare il@

kan

Aap

kan

kh de&

vh
yh

AOr khte hE&

nbI

r w

tum me&

:man

wn logo&

la@

ke il@ jo

AOr rhmt

moimno& pr

AOr yk>In

ALlah

r`te hE&

pr

r w w


61

197

ddRnak

A>j>ab

wn ke il@

ALlah ka rsUl

state hE&

R@

AOr jo log

valmU (10)
so tuMhe& tA>Jjub n ho wn ke malo&
pr AOr n wn kI AOlad pr,
ALlah yhI cahta hE ik wNhe& ws
se duinya kI ij>NdgI me& A>j>ab de,
AOr wn kI jane& inkle& to ws
vK>t -I vh kaif>r ho& | (55)
AOr vh ALlah kI k>Sme& `ate
hE& ik be=k vh tum me& se hE&,
hala&ik vh tum me& se nhI&, leikn
vh log Drte hE& | (56)
Agr vh pa@& ko: pnah kI jgh,
ya g>ar ya 3usne sr smane kI
jgh to vh ws kI trf> ifr ja@&
rs\isya& tuD>ate hu@ | (57)
AOr wn me& se baj> Aap s pr
sdk>at kI tk>sIm me& tA>n krte
hE&, so Agr wn me& se wNhe& de idya
ja@ to vh raj>I ho ja@& AOr Agr
wNhe& ws se n idya ja@ to vh
wsI vK>t naraj> ho jate hE& | (58)
Kya AC2a hota Agr vh ws pr
raj>I ho jate jo ALlah ne AOr
ws ke rsUl s ne wNhe& idya,
AOr vh khte hme& ALlah kaf>I
hE, Ab hme& dega ALlah Apne
f>J>l se AOr ws ka rsUl,
be=k hm ALlah kI trf>
rg>bt r`te hE& | (59)
j>kat hk> hE isfR> muf>ilso&
ka, AOr mohtajo& ka, AOr ws
pr kam krne vale karkuno&
ka, AOr wn logo& ka ijNhe&
;s\lam kI wl\f>t dI ja@,
AOr gdRno& ke 2uD>ane Aaj>ad
krane me& AOr k>jR>daro& ka
k>jR> Ada krne me&, AOr ALlah
kI rah me&, AOr musaif>ro& ka,
yh ALlah kI trf> se 5hraya
huAa f>rIj>a hE, AOr ALlah ;Lm
vala, ihKmt vala hE | (60)
AOr wn me& se baj> log nbI ko
state hE& AOr khte hE& yh to kan
hE kano& ka kCca hE, kh de& ik
tuMharI -la: ke il@ Aap s @se
hE&, vh ALlah pr :man late hE&
AOr moimno& pr yk>In r`te hE&
AOr wn logo& ke il@ rhmt hE& jo
tum me& se :man la@, AOr jo log
ALlah ke rsUl s ko state hE&
wn ke il@ ddRnak A>j>ab hE | (61)

ALlah kI k>Sme& `ate hE& taik


tuMhe& `>u= kre&, AOr ALlah AOr
ws ke rsUl s ka ij>yada hk>
hE ik vh wNhe& `>u= kre& Agr vh
:man vale hE& | (62)
Kya vh nhI& jante ? ik jo
muk>abla krega ALlah ka AOr



r w
AOr ws ka rsUl

vh ws me& hme=a rhe&ge, yh bD>I


sva: hE | (63)
munaif>k>In Drte hE& ik muslmano&
pr ko: @esI sUrt naij>l n
ho ja@ jo wNhe& muslmano&
ko jta de jo wn munaif>k>o& ke

taik tuMhe& `>u= kre&

ALlah

tuMhare il@

vh k>Sme& `ate hE&

kI



Kya vh nhI& jante

vh :man vale hE&

62

vh wn ko

Agr

ij>yada

ik

`>u= kre&

hk>

ws ke rsUl s ka to be=k
ws ke il@ doj>`> kI Aag hE

AOr
ALlah

doj>`> kI Aag

ws ke

to

il@

be=k

AOr ws ke rsUl

muk>abla

ALlah

jo

krega

ik vh







Drte hE&

munaif>k> jma

bD>I

63

sva:

ws me&

yh

hme=a rhe&ge

r
wn ke idl jma

me&

vh jo

wNhe& jta de

wn muslmano&

sUrt

ik naij>l ho

pr

tum 55e h%sI mj>ak> krte


w w
w

rho, be=k tum ijs se Drte ho

AOr Agr

idlo& me& hE, Aap s kh d&e

ALlah wse `olne vala hE `ol


kr rhega | (64)
AOr Agr tum wn se pU2o to vh
j>r khe&ge hm to isf>R idLlgI
AOr `el krte hE&, Aap s kh de&
Kya tum ALlah se, AOr ws kI
Aayat se, AOr ws ke rsUl s
se h%sI krte 9e ? (65)
bhane n bnaAo, tum Apne :man
lane ke bad kaif>r ho g@, AOr
hm tum me& se @k igroh ko maf>
kr de& to dUsre igroh ko A>j>ab
de&ge, ;s il@ ik vh
muj\irm hE& | (66)
munaif>k> mdR AOr munaif>k> A>Orte&
wn me& se baj>, baj> ke @k dUsre
ke hm ijn\s hE&, bura: ka huKm
dete hE& AOr nekI se rokte hE&, AOr
Apne ha9 mu5i5ya& `>cR krne se
bNd r`te hE&, vh ALlah ko -Ul
bE5e to ALlah ne wNhe& -ula idya,
be=k munaif>k> naf>rman h&E | (67)
ALlah ne munaif>k> mdaRe& AOr
munaif>k> A>Orto&, AOr kaif>ro& ko
jhn\nm kI Aag ka vada idya hE,
ws me& hme=a rhe&ge, vhI wn ke
il@ kaf>I hE, AOr wn pr ALlah
kI lant hE, AOr wn ke il@
hme=a rhne vala A>j>ab hE | (68)

vh tuMhare il@ tuMhare samne

QP@aa

ijs se tum Drte ho

64

`olne

be=k

vala

ALlah

Aap

55e krte rho

kh de&



w
Kya

Aap s

ALlah ke

kh de&

AOr `el krte

idLlgI krte

hm 9e

ku2 nhI&

to vh

isf>R

j>r khe&ge

tum wn se pU2o

w w

r w
tum kaif>r

n bnaAo bhane

ho g@ ho

tum 9e

h%sI krte

65

AOr ws

AOr ws

ke rsUl

kI Aayat

tum me& se

@k igroh

se

hm maf>

ko

kr de&

tuMhara Apna

Agr

bad

:man


munaif>k> mdR

muj\irm

66

jma

9e

jma

;s il@

@k dUsra

ik vh

igroh

hm A>j>ab de&

w

w


bura: ka

vh huKm dete hE&

baj> ke

se

wn me& se baj>

AOr munaif>k> A>Orte&

w
w w


vh

Apne ha9

-Ul bE5e

AOr bNd r`te hE&

se

nekI

AOr mna krte hE&

w



ALlah ne vada

67

ikya

naf>rman

vh

munaif>k>

jma

hI

jma

be=k

to ws ne wNhe&
-ula idya

ALlah

w
w

hme=a

ws me&

rhe&ge

jhn\nm kI Aag

AOr kaif>r

AOr munaif>k>

jma

A>Orte&

munaif>k> mdR jma


w w

68

hme=a
rhne vala

A>j>ab

R@

AOr wn

AOr ALlah ne wn

ke il@

pr lant kI

wn ke il@ kaf>I

vhI

198

A]Oba (9)

Y@ina



w
AOr ij>yada

kuVvt

bhut

tum se

vh 9e

j>or vale

log jo


w w




so tum f>a;da w5a lo

ijs trh vh

tum se k>Bl

so wNho& ne f>a;da

Apne ihSse se

AOr AOlad

w5aya

mal me&









tum se phle

Apne ihSse se

vh log jo

f>a;da w5aya

jEse

Apne ihSse se

w
w




duinya me&

wn ke Aamal

Akart g@

vhI log

3use

jEse vh

`>sara

69

vh

w5ane vale

AOr vhI log

AOr k>Ome ;b/ahIm A

AOr smUd

k>Ome nUh

A>ad

wn ke rsUl

wn ke

AOr wl4I hu:

Ao dla;l ke sa9

jma

pas Aa@

bs\itya&

vh log

`>br

jo

AOr mdyn vale



Apne Wpr

vh 9e

ik vh wn pr

leikn

ALlah

j>uLm krta

9a

so nhI&



w w
w
rf>Ik> jma

wn me& se baj>

AoEr moimn mdR

AOr moimn A>Orte&

j>uLm krte

70

jma

w
w w

bura:

se

AOr rokte hE&

-la: ka

vh huKm dete hE&

baj>

w w w
ALlah

AOr ;taA>t

j>kat

krte hE&

nmaj>

AOr Ada krte hE&

ihKmt
vala

g>ailb

be=k

ik wn pr ALlah

ALlah

rh\m krega

vhI log

jarI hE&

jNnte&

AOr moimn A>Orto&

me&

pakIj>a

AOr mkanat

wn me&

AOr ws ka
rsUl

vada ikya

jma

ALlah

nhre&

72

199

bD>I

kamyabI

vh

yh

sb se bD>I ALlah

R@

se

se f>a;da w5aya jo tum se phle


9e, AOr tum burI bato& me& 3use
jEse vh 3use 9e, vhI log hE& ijn

`>sara w5ane vale | (69)


Kya ;n tk wn logo& kI `>br
n Aa: n ph%cI jo ;n se
phle 9e, k>Ome nUh AOr A>ad AOr
smUd, AOr k>Ome ;b/ahIm A AOr
mdyn vale, AOr vh bs\itya&
jo wl4 dI g:&, wn ke pas wn
ke rsUl Aa@ vaj>eh Ahkam Ao
dla;l ke sa9, so ALlah
@esa n 9a ik wn pr j>uLm krta
leikn vh Apne Wpr j>uLm krte
9e | (70)
AOr moimn mdR AOr moimn A>Orte&
wn me& se baj>, baj> ke @k dUsre
ke rf>Ik> hE&, vh -la: ka huKm
dete hE& AOr bura: se rokte h&E,
AOr vh nmaj> k>a;m krte hE&
AOr j>kat Ada krte hE&, AOr

;taA>t krte hE&, vhI log hE& ijn

moimn mdR

hme=a rhe&ge

w5a lo jEse wNho& ne Apne ihSse

krte hE&



w


hme=a rhne ke bag>at

so tum Apne ihSse se f>a;da

ALlah AOr ws ke rsUl s kI

w



w

wn ke nIce

ne Apne ihSse se f>a;da w5aya,

AOr vh k>a;m

w r



71

mal me& AOr AOlad me&, so wNho&

Akart g@, AOr vhI log hE&

w

w
r


vaj>eh Ahkam

vale 9e kuVvt me& AOr ij>yada 9e

ke A>ml duinya AOr Aai`>rt me&

AOr Aai`>rt

;n se phle

k>Bl 9e, vh tum se bhut j>or

AOr tum 3use

w w w
AOr

ijs trh vh log jo tum se

burI bato& me&

w
w w

w

Kya ;n tk n Aa:

valmU (10)

AOr `>u=nUdI

pr ALlah rh\m krega, be=k


ALlah g>ailb ihKmt vala
hE | (71)
ALlah ne moimn mdaRe& AOr moimn
A>Orto& se jNnto& ka vada ikya
hE ijn ke nIce nhre& jarI hE&, wn
me& hme=a rhe&ge, AOr sda bhar
bag>at me& pakIj>a mkanat,
AOr ALlah kI `>u=nUdI sb se
bD>I bat hE, yh bD>I kamyabI
hE | (72)

A]Oba (9)
@e nbI s! kaif>ro& AOr
munaif>ko& se ijhad kre& AOr
wn pr s~>tI kre&, AOr wn ka

QP@aa


w w

wn pr

AOr

AOr

kaif>r

s~>tI kre&

munaif>k>In

jma

ijhad kre&

nbI s

@e

pl4ne kI burI jgh hE | (73)

w w

vh ALlah kI k>Sme& `ate hE& ik

nhI& wNho& ne kha

i5kana jhn\nm hE, AOr vh

wNho& ne nhI& kha, hala&ik wNho&


ne j>r kuf> ka kilma kha,
AOr Apne ;s\lam lane ke bad
wNho& ne kuf> ikya, AOr wNho&
ne vh ku2 krne ka ;rada ikya
ijse kr n ske, AOr wNho& ne
bdla n idya mgr isfR> ws
bat ka ik ALlah AOr ws ke
rsUl s ne wNhe& Apne f>J>l se
g>nI kr idya, Sao Agr vh tOba
kr le& to wn ke il@ behtr
hoga, AOr Agr vh ifr ja@& to
ALlah wNhe& ddRnak A>j>ab dega

ALlah

vh k>Sme&

kI

`ate hE&

pl4ne

73

AOr burI

kI jgh

AOr wn ka

jhn\nm

i5kana



w
w
w
AOr k>sd

wn ka Apna

ikya wNho& ne

;s\lam

AOr wNho& ne

bad

hala&ik j>"r wNho&

kilma

kuf> ka

kuf> ikya

ne kha

r w
AOr ws ka

wNhe& g>nI kr idya

yh

rsUl

ALlah

ik

AOr wNho& ne

mgr

ws ka

wNhe& n imlI

bdla n idya

jo



w
vh

AOr

ifr ja@&

Agr

wn ke il@

hoga

behtr

vh tOba

Sao

kr le&

Agr

Apna f>J>l

se



w
w

duinya me& AOr Aai`>rt me&, AOr

wn ke

AOr

AOr

wn ke il@ n hoga j>mIn me& ko:

il@

nhI&

Aai`>rt


w w r
w

ihmaytI AOr n mddgar | (74)


AOr wn me& se baj> vh h&E ijNho& ne
ALlah se A>hd ikya ik Agr vh
hme& Apne f>J>l se de to hm j>"r
sdk>a d&ege AOr hm j>"r ho ja@&ge
sailhIn nekokaro& me& se | (75)
ifr jb ws ne wNhe& Apne f>J>l
se idya to wNho& ne ws me& bu`>\l
iKya AOr vh ifr g@, vh
"gdaRnI krne vale hE& | (76)
to ALlah ne ws ka An\jam
kar wn ke idlo& me& inf>ak> r`
idya roje> ik>yamt tk ik vh
ws se imle&ge, Kyo& ik wNho& ne
jo ALlah se vada iKya 9a ws
ke i`>laf> ikya AOr Kyo& ik vh
zu4 bolte 9e | (77)
Kya vh nhI& jante ? ik
ALlah wn ke -ed AOr wn kI
srgoi=yo& ko janta hE, AOr yh
ik ALlah g>Eb kI bato& ko `>Ub
janne vala hE | (78)
vh log jo wn moimno pr @eb
lgate hE& jo `>u=I se `>Erat krte
hE&, AOr vh log jo nhI& pate
mgr ApnI mehnt ka isla,
vh munaif>k> wn se mj>ak>
krte hE&, ALlah ne wn ke mj>ak>
ka jvab idya | AOr wn ke
il@ ddRnak A>j>ab hE | (79)

Alb]a -

A>hd ikya

Agr

ALlah se

duinya me&

jo

AOr wn se

74

A>j>ab dega wNhe&

A>j>ab

ddRnak

ko:

AOr

mddgar

ALlah

ihmaytI

ko:

j>mIn me&

w



sailhIn

75

AOr hm j>"r

se

j>"r sdk>a d&e hm

ho ja@&ge

Apna

se

f>J>l

hme& de vh


w w


76

"gdRanI krne

AOr

AOr

ws

wNho& ne

Apna

vale hE&

vh

ifr g@

me&

bu`>\l ikya

f>J>l

wn ke idl

me&

se

ws ne

ifr

idya wNhe&

jb



wNho& ne

i`>laf> ikya

Kyo& ik

vh ws

se imle&ge

ws roj>

tk

inf>ak>

to ws ne wn ka

An\jam kar ikya

w
w

vh jante

Kya
nhI&

vh zU4 bolte 9e

77

AOr

ws se wNho&

Kyo& ik

ne vada ikya

jo ALlah

w
w
`>Ub janne

AOr yh ik

vala

ALlah

AOr wn kI srgoi=ya&

wn ke -ed

janta hE

ik ALlah



w

moimn jma

se jo

`>u=I se krte hE&

@eb lgate hE&

vh log jo

78

g>Eb kI bate&

w

w


ApnI mehnt

mgr

jo vh nhI& pate

AOr vh log jo

AOr sdk>a jma


`>Erat

me&

w

w



79

ddRnak

A>j>ab

AOr wn
ke il@

R@

wn se

ALlah ne mj>ak>
ka jvab idya

wn se

vh mj>ak> krte hE&

200

Y@ina


bar

sTtr

wn ke

Aap s

(70)

il@

b`>i== ma&ge&

wn ke

Agr

b`>i== n ma&g

il@

ya

wn ke

tU b`>i==

il@

ma&g


r w
AOr ws ka

ALlah

wNho& ne

rsUl

se

kuf> ikya

Kyo&ik vh

yh

wn ko

b~>=ega

to

ALlah

hrigj> n

Apne bE5

`>u=

pI2e rhne vale

rhne se

naf>rman

80

hu@

log

jma

ihdayt

AOr

nhI& deta

ALlah



r

w w
AOr ApnI jane&

Apne malo& se

vh ijhad kre&

AOr wNho& ne

ik

ALlah ka rsUl

napsNd ikya

pI2e

w w
sb se

jhn\nm

Aap

ij>yada

kI Aag

kh de&

gmIR

me&

AOr wNho&

na kUc kro

ne kha

ALlah kI rah

me&

w



AOr ro@&

ij>yada

9oD>a

caih@ vh hse&

vh smz r`te

81

ka=

iksI igroh

trf>

ifr

vaps le ja@

Agr

ws

vh kmate 9e

82

mere sa9

tum hrigj> n

to Aap

inkloge

kh de&

ifr vh Aap s

inklne ke il@

w
w
w
r
bar

phlI

bE5 rhne ko

tum ne

be=k

psNd ikya

tum

mere

du=\mn

AOr hrigj> n lD>oGo

sa9




w
w

wn se

mr gya

ko:

pr

AOr n

pI2e rh jane

83

p7>na nmaj>

sa9

vale

so tum bE5o


w
w r w
AOr

AOr ws

ALlah

wNho& ne

be=k

ws kI

vh mre

ka rsUl

se

kuf> ikya

vh

k>b/

AOr n

pr

k-I

`D>e hona

w
w w
w

cahta hE

isf>R

AOr
wn kI AOlad

AOr Aap s ko

wn ke mal

tA>Jjub me& n Dale&

jb ik

naf>rman

84

vh

w w w
kaif>r ho&

85

jb ik

wn kI

AOr

vh

jane&

inkle&

duinya me&

ws se

wNhe&

ik ALlah

A>j>ab de

w r
w
w
r
ws ka
rsUl

sa9

AOr ijhad

ALlah

:man

kro

pr

laAo

ik

ko:

naij>l kI

AOr

sUrt

jatI hE

jb

r w w



86

201

bE5 rh jane
vale

sa9

hm

2oD> de

AOr

ho ja@&

hm&e

khte hE&

wn se

R@

wn ke il@ sTtr (70) bar


-I b`>i== ma&ge& to ALlah
wNhe& hrigj> n b~>=ega, yh ;s
il@ ik wNho& ne ALlah AOr
ws ke rsUl s se kuf> ikya,
AOr ALlah naf>rman logo& ko
ihdayt nhI& deta | (80)
pI2e rh jane vale Apne bE5 rhne
se `>u= hu@, rsUl s tbUk ke
il@ inklne ke bad, AOr wNho&
ne napsNd ikya ik vh ijhad
kre& Apne malo& se AOr ApnI
jano& se ALlah ik rah me&, AOr
wNho& ne kha gmIR me& kUc n kro,
Aap s kh de& jhn\nm kI Aag
gmIR me& sb se ij>yada hE, ka=
vh smz skte | (81)
ij>yada, yh ws ka bdla hE jo

wn se

se ;jaj>t ma&ge&

ma&ge& brabr hE, Agr Aap s

me&

k-I -I

ma&ge& ya wn ke il@ b`>i== n

caih@ ik vh hse& 9oD>a AOr ro@&

bdla

ka jo

Aap s wn ke il@ b`>i==

gmIR


r



ALlah Aap ko

valmU (10)

mk>dUr vale

Aap se ;jaj>t

maldar

cahte hE&

vh kmate 9e | (82)
ifr Agr ALlah Aap ko iksI
igroh ik trf> vaps le ja@
wn me& se, ifr vh Aap s se
ijhad ke il@ inklne kI
;jaj>t ma&ge& to Aap s kh de&
tum mere sa9 khI& -I hrigj> n
inkloge, AOr hrigj> n lD>oGo
du=\mn se mere sa9 iml kr,
be=k tum ne phlI bar bE5 rhne
ko psNd ikya, so tum pI2e
rhjane valo& ke sa9 bE5o | (83)
wn me& se ko: mr ja@ to k-I
ws pr nmaje> jnaj>a n p7>na
AOr n ws ik k>b/ pr `D>e
hona, be=k wNho& ne ALlah AOr
ws ke rsUl s se kuf> ikya
AOr vh ws hal me& mre jb ik
vh naf>rman 9e | (84)
AOr Aap s ko tA>j\jub me& n
Dale& wn ke mal AOr wn kI
AOlad, ALlah to isf>R yh cahta
hE ik wNhe& ws se duinya me& A>j>ab
de AOr ws hal me& wn kI jane&
inkle& jb ik vh kaif>r ho& | (85)
AOr jb ko: sUrt naij>l kI
jatI hE ik ALlah pr :man
laAo AOr ws ke rsUl s ke
sa9 iml kr ijhad kro to
wn me& se mk>dUr vale Aap se
;jaj>t cahte hE&, AOr khte hE&
hm&e 2oD> de ik hm bE5 rh jane
valo& ke sa9 ho ja@& | (86)

A]Oba (9)
vh raj>I hu@ ik pI2e rh jane
valI A>Orto& ke sa9 ho ja@&, AOr
muh\r lg g: wn ke idlo& pr, so
vh smzte nhI& | (87)
leikn rsUl s AOr vh log
jo wn ke sa9 :man la@ wNho&
ne Apne malo& se AOr ApnI jano&
se ijhad ikya, AOr wNhI& logo&

QP@aa



r
w




wn ke idl

pane vale hE& | (88)


ALlah ne wn ke il@ bag>at
tEyar ik@ hE&, wn ke nIce nhre
jarI hE&, vh wn me& hme=a rhe&ge,
yh bD>I kamyabI hE | (89)

AOr muh\r

pI2e rh jane

lg g:

valI A>Orte&

sa9

ho ja@&

vh raj>I

ik vh

hu@

w

ws ke

:man la@

sa9

AOr vh log jo

rsUl

leikn

smzte nhI&

87

so vh

w w



w w

ke il@ -la;ya& hE&, AOr yhI log


f>lah do jhan kI kamyabI

pr

wn ke

-la;ya&

AOr yhI log

il@

AOr ApnI jane&

wNho& ne ijhad

Apne malo& se

ikya

w w


bag>at

jarI hE&

wn ke

ALlah ne

il@

tEyar ikya

f>lah pane vale

88

vh

AOr yhI log

bD>I

89

kamyabI

yh

hme=a

wn me&

nhr&e

rhe&ge

wn ke nIce

vale Aa@ ik wn ko ~>st dI

w
w
w

ja@, AOr vh log bE5 rhe ijNho&

vh log jo

AOr dehaityo& me& se bhana bnane

ne ALlah AOr ws ke rsUl s


se zU4 bola, A>nk>rIb phu%cega
wn logo& koe ddRnak A>j>ab
ijNho& ne kuf> ikya | (90)
nhI& ko: hjR j>:f>o pr AOr
n mrIj>o& pr, n wn logo& pr
jo nhI& pate ik vh `>cR kre&,
jb ik vh `>Er `>ah ho& ALlah
AOr ws ke rsUl ke, nekI krne
valo& pr ko: ;l\j>am nhI&, AOr
ALlah b~>=ne vala, inhayt
meh\rban hE | (91)
AOr n wn logo& pr ko: hjR hE
ik jb Aap s ke pas Aa@ ik
Aap wNhe& svarI de&, to Aap s
ne kha ik ko: svarI nhI& ik
ws pr tuMhe& svar k"&, to vh
ws hal me& lO4e AOr g>m se
wn kI Aa%`o& se Aa&sU bh rhe 9e
ik vh ku2 nhI& pate jo vh `>cR
kr ske& | (92)
;l\j>am isf>R wn logo& pr hE jo
Aap s se ;jaj>t cahte hE& AOr
vh g>nI mal dar hE&, vh ws
se `>u= hu@ ik vh rh ja@& pI2e
rh jane valI A>Orto& ke sa9,
AOr ALlah ne wn ke idlo& pr
muh\r lga dI, so vh ku2 nhI&
jante | (93)

bE5 rhe

wn ko

ik ~>st

dehatI

dI ja@

jma

bhana

se

AOr Aa@

bnane vale


w
r
wNho ne

wn se

vh log jo

kuf> ikya

A>nk>rIb

AOr ws

phu%cega

ka rsUl

ALlah

zU4 bola

ddRnak

A>j>ab


w


w
AOr

mrIj>>

jma

pr

AOr

j>:f>

jma

pr

nhI&

90


w

ALlah vh `>Er `>ah
ke il@

jb

ho&

ko: hjR

vh `>cR kre&

jo

vh log jo

nhI& pate

pr

r w r

91

inhayt

b~>=ne

AOr

ko: rah

meh\rban

vala

ALlah

;l\j>am

nekI krne vale

pr

nhI&

AOr

ws ke rsUl

mE& nhI& pata

Aap ne

ta ik Aap s

kha

wNhe& svarI de&

Aap ke pas Aa@

jb

vh log jo

AOr

pr


se

Aa%sU jma

AOr wn

bh rhe 9e

kI Aa%`e&

vh lO4e

ws pr

vh `>cR kre&

jo

tuMhe& svar k"&

w


vh log

pr

jo

raSta

;s ke isva

;l\j>am

nhI& isf>R

92

ik vh nhI& pate

g>m se



r w


vh ho ja@&

ik

g>nI

vh `>u= hu@

AOr vh

jma

Aap s se ;jaj>t cahte hE&


w




93

nhI& jante

so

wn ke

vh

idl

R@

pr

AOr ALlah ne

pI2e rh jane

muh\r lgadI

valI A>Orte&

sa9

202

Y@ina

w
r
tum lO4

wn kI trf>

jb

kr jaAoge

tuMhare pas

wj>\r la@&ge

w


tuMharI sb `>bre&

hme&

ALlah

halat

hrigj> hm

tuMhara

bta cuka hE

Aap s

wj>\r n kro

yk>In n kre&ge

kh de&

w
w r


janne

po=Ida

tum lO4a@

trf>

vale

ifr

jaAoge

AOr ws

tuMhare

ka rsUl

A>ml

AOr A-I

ALlah

de`ega

w

ALlah

Ab k>Sme&

kI

`a@&ge

tum krte 9e

94

ifr vh tuMhe&

vh jo

AOr j>aihr

jta dega





so tum mu%h

wn se

wn se

moD> lo

taik tum

wn kI

vaps

drguj>r kro

trf>

jaAoge tum

tuMhare

jb

Aage

w w

r

vh kmate

95

ws

9e

bdla

ka jo

AOr wn ka

jhn\nm

be=k

plId

i5kana

vh





to be=k

wn se

ALlah

tum raj>I

so

ho jaAo

Agr

wn se

taik tum raj>I

tuMhare

ho jaAo

Aage

vh k>Sme& `ate hE&





bhut s~>t

kuf> me&

dehatI

naf>rman

96

log

se

raj>I nhI& hota


w w
w

pr

naij>l

ALlah

jo

ik@

@hkam

AOr ij>yada

ik vh n jane&

la;k>

AOr inf>ak> me&


w
w r


lete hE&
smzte hE&

jo

AOr se

dehatI

97

baj>

ihKmt

janne

AOr

Apna

vala

vala

ALlah

rsUl s


w
w

wn pr

gidR=e&

tuMhare

AOr ;n\itj>ar

il@

krte hE&

tavan

jo vh `>cR krte hE&

w
w


AOr se

dehatI

jo

baj>

98

janne

sunne

AOr

vala

vala

ALlah

burI

gidR=


w

w

nj>\dIikya&

jo vh

AOr

`>cR kre&

smz>te hE&

AOr Aai`>rt ka idn

ALlah

:man r`te

pr

hE&


w


wn ke il@

nj>\dIkI

yk>Inn
vh

ha& ha&

rsUl

AOr duA>a@&

ALlah se

r r

99

203

inhayt

b~>=ne

be=k

meh\rban

vala

ALlah

ApnI rhmt

me&

R@

ALlah

jl\d dai`>l krega


wNhe&

yatij>n (11)
jb tum wn kI trf> lO4
kr jaAoge to vh tuMhare pas
wj>\r la@&ge | kh do ik wj>\r n
kro, hm hrigj> yk>In n kre&ge
tuMhara, ALlah hme& tuMharI sb
`>bre& bta cuka hE, AOr A-I
ALlah tuMhare A>ml de`ega AOr
ws ka rsUl s, ifr tum
po=Ida AOr j>aihr janne vale
ALlah kI trf> lO4a@ jaAoge,
ifr vh tuMhe& jta dega tum jo
krte 9e | (94)
jb tum wn kI trf> vaps jaAoge
tb tuMhare Aage ALlah kI k>Sme&
`a@&ge taik tum wn se drguj>r
kro, so tum wn se mu%h moD>
lo, be=k vh plId hE&, AOr wn
ka i5kana jhn\nm hE, ws ka
bdla jo vh kmate 9e | (95)
vh tuMhare Aage k>Sme& `ate hE&
taik tum wn se raj>I ho jaAo,
so Agr tum wn se raj>I
-I ho jaAo to be=k ALlah
raj>I nhI& hota naf>rman logo&
se | (96)
dehatI kuf> AOr inf>ak> me& bhut
s~>t hE&, AOr ij>yada ;mkanat hE&
ik vh n jane& jo @hkam ALlah
ne Apne rsUl s pr naij>l
ik@, AOr ALlah janne vala,
ihKmt vala hE | (97)
AOr baj> dehatI hE& jo ALlah
kI rah me& jo `>cR krte hE& wse
tavan smzte hE& AOr tuMhare
il@ gidR=o& ka ;n\itj>ar krte
hE&, wNhI& pr hE burI gidR=, AOr
ALlah sunne vala janne vala
hE | (98)
AOr baj> dehatI hE& jo ALlah
AOr Aai`>rt ke idn pr :man
r`te hE& AOr jo vh `>cR krte
hE& wse ALlah se nj>\dIikyo&
AOr rsUl s kI duA>a@& lene
ka j>rIA>a smzte h&E, ha& ha&!
yk>Inn vh nj>\dIkI ka j>rIA>a
hE wn ke il@, ALlah jl\d wNhe&
ApnI rhmt me& dai`>l krega,
be=k ALlah b~>=ne vala
inhayt meh\rban hE | (99)

;s\lam me& sbk>t krne vale


muhajrIn AOr An\sar me& se, AOr

w
w w

w

AOr ijn logo&

AOr An\sar

muhajrIn

se

sb se

AOr sbk>t krne

phle

vale

ALlah wn se raj>I huAa, AOr

r
w

r

vh ws se raj>I hu@, AOr ws ne

wn ke

AOr tEyar

wn ke il@ bag>at tEyar ik@ hE&

il@

ikya ws ne

ijNho& ne nekI ke sa9 pErvI kI,

ijn ke nIce nhre& bhtI hE&, vh


wn me& hme=a hme=a rhe&ge, yh
bD>I kamyabI hE | (100)
AOr jo dehatI tuMhare ;dR igdR hE&
wn me& se baj> munaif>k> h&E, AOr

yh

ws se

hme=a

AOr vh

raj>I huAa ALlah

nekI ke

ws kI pErvI

raj>I hu@

wn se

sa9

kI

hme=a

wn me&

wn ke

nhre&

rhe&ge

bhtI hE&

nIce

bag>at

w

w

mdIne valo& me& se baj> inf>ak> pr

AOr se

munaif>k>

AD>e hu@ hE&, tum wNhe& nhI& jante,

baj>>

jma

hm wNhe& jante hE& AOr hm jl\d


wNhe& do bar A>j>ab de&ge, ifr vh
A>j>abe Aj>Im kI trf> lO4a@
ja@&ge | (101)
AOr ku2 AOr hE& ijNho& ne Apne
gunaho& ka @traf> ikya, wNho& ne
@k AC2a AOr dUsra bura A>ml
imla ilya, k>rIb hE ik ALlah
wNhe& maf> krde, be=k ALlah
b~>=ne vala, inhayt meh\rban
hE | (102)
Aap s wn ke malo& me& se
j>kat le le&, Aap s wNhe& pak
AOr saf> kr de& ws se, AOr
wn pr duA>a@ `E>r kre&, be=k
Aap s kI duA>a wn ke il@
ba;se sukUn hE AOr ALlah
sunne vala,janne vala hE | (103)
Kya wNhe& ;Lm nhI& ik ALlah hI
Apne bNdo& kI tOba k>ubUl krta
hE, AOr k>ubUl krta hE sdk>at
AOr yh ik ALlah hI tOba

AOr Aap s khde& tum A>ml


ik@ jaAo, ps Ab de`ega
ALlah AOr ws ka rsUl s
AOr moimn tuMhare A>ml, AOr
tum jl\d po=Ida AOr j>aihr
janne vale ALlah kI trf>
lO4a@ jaAoge, so vh tuMhe& jta
dega jo tum krte 9e | (105)
AOr ku2 AOr h&E vh ALlah ke
huKm pr mOk>Uf> r`e g@ h&E, ~>vah
vh wNhe& A>j>ab de AOr ~>vah wn
kI tOba k>ubUl kr le, AOr ALlah
janne vala ihKmt vala hE | (106)

se baj>>

tum nhI& jante

hm

tuMhare

AOr wn

;dR igdR

me& jo

inf>ak>

wn ko

pr

kamyabI bD>I

100

AD>e hu@ hE&

mdIne vale


w


Aj>Im

101

A>j>ab

vh lO4a@

trf>

ja@&ge

ifr

do bar

jl\d hm wNhe&

jante hE&

A>j>ab de&ge

wNhe&

w

w
w



bura

AOr dUsra

@k A>ml

wNho& ne

Apne

wNho& ne

AC2a

imlaya

gunaho& ka

@traf> ikya

AOr ku2 AOr

lele&

102

Aap s

inhayt

b~>=ne

be=k

meh\rban

vala

ALlah

ik

maf> kr de wNhe&

ALlah

k>rIb hE




w w


AOr duA>a

wn pr

ws se

kro

AOr saf>

tum pak

kr do

kr do

wnke mal

j>kat

se

jma



w


Kya wNhe&

ik

103

;Lm nhI&

janne

sunne

AOr

wn ke

vala

vala

ALlah

il@

Aap s

sukUn

kI duA>a

be=k

k>ubUl krne vala, inhayt


meh\rban hE | (104)

dehatI

AOr k>ubUl

sdk>at

Apne bNde

krta hE

se kI

k>ubUl

tOba

krta hE

vh ALlah


w
w
ALlah

ps Ab

tum ik@

AOr kh de&

de`ega

jaAo A>ml

Aap s

104

inhayt

tOba k>ubUl

meh\rban

krne vala

vh

AOr yh ik
ALlah


w w w r


janne vala po=Ida

trf>

AOr jl\d

AOr moimn

AOr wska

lE4a@ jaAog

jma

rsUl s

tuMhare A>ml

w
w
w
mOkUf>

AOr ku2

r`e g@

AOr

105

tum krte 9e

vh jo

so vh tuMhe&
jta dega

AOr j>aihr

w
w

106

ihKmt

janne

AOr

tOba k>ubUl kr le

AOr

vh wNhe&

vala

vala

ALlah

wn kI

~>vah

A>j>ab de

R@

~>vah

ALlah ke
huKm pr

204

AOr sb se phle :man AOr

QQ@n

A]Oba (9)

Y@ina


w

w

w r
drimyan

AOr fU4

AOr kuf>

nuk>\san

Dalne ko

ke il@

phu%cane ko

ms\ijd

wNho& ne

AOr vh log

bna:

jo

r w
r
r
phle

AOr ws ka

se

ALlah

rsUl s

ws ne j&g

ws ke

AOr 3at kI jgh

kI

vaste jo

bnane ke il@

moimno& jma

w


r w
vh

gvahI

AOr

yk>Inn

deta hE

ALlah

-la:

mgr

hm ne

isf>R

caha

nhI&

tk>\va

pr

be=k vh

r`I g:

ms\ijd

k-I

Aap s n

ws me&

ik

vh cahte hE&

@ese log

ws me&

ij>yada

ik

ws me&

zU4e hE&

phle

se



w w


ApnI

bun\yad

so Kya

;mart

r`I

vh jo

pak rhne vale

108

mhbUb

AOr

r~ta hE

ALlah

vh pak rhe&

r



ApnI ;mart

bun\yad

jo -

r`I

ijs

ya

AOr

behtr

tk>va

ALlah se

`>u=nUdI

pr

`>Of>


w

AOr
ALlah

doj>`> kI Aag

me&

ws ko

so igr

igrne

lekr

pD>I

vala

`a:

iknara

pr



bun\yad
r`I

jo ik

wn kI

hme=a

;mart

rhegI

j>>ailm

109

log

jma

ihdayt nhI& deta

w r

110

ihKmt

janne

AOr

wn ke

yh ik 4ukD>e

vala

vala

ALlah

idl

ho ja@&

mgr

wn ke

me&

idl

=k


w

AOr wn ke mal

moimn

wn kI jane&

se

jma

`>rId il@

ALlah kI rah

me&

vh lD>te hE&

jNnt

tOrat me&

sCca

ws pr

vada

ALlah se

Apna

ij>yada pUra

vada

krne vala

wn ke

ws ke

il@

bdle

AOr k>urAan


w


111

205

Aj>Im

kamyabI

vh

AOr yh

ws

tum ne

se

sOda ikya

R@

jo ik

se j&g kI ws se phle, AOr vh

gvahI deta hE vh yk>Inn zU4e


h&E | (107)
Aap s ws me& k-I n `D>e
hona, be=k vh ms\ijd ijs kI
bun\yad phle idn se tk>\ve
pr r`I g: hE ij>yada la;k>
hE ik Aap s ws me& `D>e ho&,
ws me& @ese log hE& jo cahte h&E
ik vh pak rhe&, AOr ALlah
mhbUb r~ta hE pak rhne valo&
ko | (108)
so Kya vh ijs ne ApnI ;mart
kI bun\yad ALlah ke `>Of>> AOr
ws kI `>u=nUdI pr r`I, vh
behtr hE ? ya vh ijs ne ApnI
;mart kI bun\yad igrne valI
`a: g7>e ke iknare pr r`I ?
so vh wsko lekr doj>`> kI
Aag me& igr pD>I, AOr ALlah
j>ailm logo& ko ihdayt nhI&
deta | (109)
vh ;mart ijs kI wNho& ne
bun\yad r`I hE hme=a =k DaltI
rhegI wn ke idlo& me&, mgr yh
ik wn ke idl 4ukD>e 4ukD>e
vala, ihKmt vala hE | (110)

AOr mare jate hE&

AOr kOn

ne ALlah AOr ws ke rsUl s

ALlah

w w w
w
ps `>ui=ya& mnaAo

3at kI jgh bnane ke il@ ijs

ho ja@&, AOr ALlah janne

w w
w r

AOr ;&jIl

Dalne ke il@ AOr ws ke vaste

be=k

so vh marte hE&

AOr moimno& ke drimyan fU4

isf>R -la: cahI, AOr ALlah

idn

la;k>

bna: AOr kuf> krne ke il@,

k>Sme& `a@&ge


r w
Aap s `D>e ho&

j>rar nuk>\san phu%cane ke il@

ALbTta k>Sme& `a@&ge ik hm ne

107

`D>e hona

AOr vh log ijNho& ne ms\ijd

AOr vh ALbTta





bun\yad

yatij>n (11)

so Apne sOde
pr

be=k ALlah ne `>rId lI& moimno&


se wn kI jane& AOr wn ke mal,
ws ke bdle ik wn ke il@
jNnt hE, vh lD>te hE& ALlah
kI rah me&, so vh marte hE& AOr
mare -I jate h&E, ws pr sCca
vada hE tOrat me&, AOr ;&jIl
AOr k>urAan me&, AOr ALlah
se ij>yada kOn Apna vada pUra
krne vala hE ? ps Apne ws sOde
pr `u>i=ya& mnaAo jo tum ne ws
se sOda ikya hE, AOr yh Aj>Im
kamyabI hE | (111)

A]Oba (9)
tOba krne vale, ;badt krne
vale, hm\d Ao sna krne vale,
ALlah kI rahe me& sf>r krne
vale, kUA> krne vale, isj\da
krne vale, nekI ka huKm dene
vale, AOr bura: se rokne vale,
AOr ALlah kI k>a;m krda
hudUd kI ihf>aj>t krne vale, AOr
moimno& ko `>u=`>brI do | (112)
nbI s ke il@ AOr moimno& ke
il@ =aya& nhI& ik vh
mu=\irko& ke il@ b`>i== cahe&,
Agrce vh wn ke k>rabtdar
ho&, ws ke bad jb ik wn pr
j>aihr ho gya ik vh doj>`> vale
hEE& | (113)
AOr ;b/ahIm A ka Apne bap
ke il@ b`>i== cahna n 9a
mgr @k vade ke sbb jo vh
ws bap se kr cuke 9e, ifr
jb wn pr j>aihr ho gya ik vh
ALlah ka du=\mn hE to vh ws se
bej>ar ho g@, be=k ;b/ahIm A
nmR idl budRbar 9e | (114)
AOr ALlah @esa nhI& hE ik iksI
ko ws ke bad gumrah kre, jbik
ws ne wNhe& ihdayt de dI jb tk
wn pr vaje>h n kr de ijs se
vh prhej> kre&, be=k ALlah hr
=E ka janne vala hE | (115)
be=k ALlah hI ke il@ hE
bad=aht AaSmano&& kI AOr j>mIn
kI, vh ij>NdgI deta hE AOr vhI
marta hE, AOr tuMhare il@ ALlah
ke isva ko: hImaytI hE AOr n
mddgar | (116)
AlbTta tvj\juh f>rma: ALlah
ne nbI s pr, AOr muhajrIn
Ao An\sar pr, vh ijNho& ne
t&gI kI 3D>I me& ws kI pErvI

QQ@n

w
w

kUA> krne vale

sf>r krne

hm\d Ao sna

;badt

vale

krne vale

krne vale

tOba krne vale

w
w

w w

bura:

AOr rokne

se

huKm dene

nekI ka

vale

isj\da krne vale

vale


w
w w

nhI& hE

112

moimn

AOr

ALlah kI

AOr ihf>aj>t krne

jma

`>u=`>brI do

hudUd kI

vale

w
w

vh b`>i==

mu=\irko& ke il@

AOr jo log :man la@

ik

cahe&

nbI ke il@

moimn

w w
ik vh

wn pr

jb j>aihr

ws ke

ho gya

bad

k>rabtdar

vh ho&

~>vah



w

Apne bap

b`>i==

;b/ahIm A

ke il@

AOr n 9a

cahna

doj>`> vale

113

w


ik vh

ws

j>aihr

pr

ho gya

ifr jb

jo ws ne

ws se

@k vade ke sbb

vada ikya

mgr

w w
AOr nhI&

ALlah

budRbar

114

hE

nmR

;b/ahIm

idl

be=k

ws se

vh bej>ar

ALlah ka

ho gya

du=\mn





vaj>eh

wn pr

jb wNhe&

jb tk

krde

bad

ihdayt de dI

ik vh gumrah

ko: k>Om

kre

bad=aht

ws ke

be=k

il@

ALlah

janne

115

hr =E ka

vala

w
w

AOr tuMhare il@ nhI&

AOr vh

vhI ij>NdgI

marta hE

deta hE

be=k

vh prhej>

ALlah

kre&

ijs

w

r
AOr j>mIn

AaSmano&&



w w w

pr

ALbTta tvj\juh

ALlah

116

f>rma:

AOr n

ko:

mddgar

ihmaytI

ALlah ke

se

isva

ko:

w w

ws kI

me&

pErvI kI

vh ijNho& ne

AOr An\sar

AOr muhajrIn

nbI s

9a ik wn me& se @k f>rIk> ke

idl ifr ja@&, ifr vh wn pr

@k f>rIk>

kI, ws ke bad jbik k>rIb

mutvj\juh huAa, be=k vh wn


pr ;n\itha: =f>Ik>, inhayt
meh\rban hE | (117)

idl

ifr ja@&

jma

jb k>rIb

ws ke

9a

bad

t&gI

3D>I


r w r
117

inhayt

;n\itha:

meh\rban

=f>Ik>

wn pr

R@

be=k
vh

wn pr

ifr vh
mutvj\juh huAa

wn se

206

Y@ina

w


wn pr

t&g hog:

jb

yha& tk

pI2e

ik

r`a gya

vh jo

vh tIn

AOr pr

w
r
w
r


ik

AOr wNho& ne

wn kI

jan ilya

jane&

wn pr

AOr vh

bavjUd

t&g ho g:

ku=adgI

j>>mIn




taik vh tOba

vh mutvj\juh

kre&

huAa wn pr

ws kI

ifr

trf>

mgr ALlah

se

nhI& pnah

jo log :man la@

Dro ALlah se

@e

moimn

118

inhayt

tOba k>ubUl

meh\rban

krne vala

be=k

vh

ALlah


w
mdIne valo& ko

AOr jo

n 9a

sCce log

119

sa9

AOr ho jaAo



r

ALlah ke rsUl s

se

ik vh pI2e rhjate

dehaityo& me& se

wn ke ;dR igdR


w

nhI& phu%ctI

;s il@

wn ko

ik vh

wn kI

yh

se

jan

ApnI

AOr yh ik ij>yada

jano& ko

cahe& vh


w
w

w
AOr n vh k>dm

ALlah kI rah

r`te hE&

me&

ko: -U`

AOr

AOr n ko:

ko:

mu=K>k>t

pyas


w
mgr ko: cIj>

du=\mn

se

AOr n vh

kaif>r

2Inte hE&

jma

guSsa ho&

@esa k>dm





120

nekokar

Ajr

jma

j>aya nhI&

be=k

krta

ALlah

nek A>ml

ws

il`a jata hE

se

wn ke il@


w w
w
AOr n tE krte hE&

AOr n bD>a

2o4a

`>cR

behtrIn

ALlah

taik jj>a de

il`a jata hE

wNhe&

wn ke il@

sb ke

ik vh

moimn

kUc kre

sb

kUc kre&

jma

AOr nhI& hE

taik vh smz

@k

wn se

hisl kre&

jmaA>t

wn kI

122

207

bcte rhe&

taik vh

wn kI

A>jb nhI&

trf>

vh lO4e&

jb

R@

wn pr wn kI jane& t&g ho g:&


ApnI jano& se t&g Aag@ AOr
wNho& ne jan ilya ik ALlah
se ko: pnah nhI& mgr wsI ik
trf> hE, ifr vh wn pr ApnI
rhmt se mutvj\juh huAa taik
vh tOba kr&e, be=k ALlah
tOba k>ubUl krne vala, inhayt
meh\rban hE | (118)
@e :man valo! ALlah se
Dro AOr sCce logo& ke sa9
ho jaAo | (119)
la;k> n 9a mdIne valo& ko
AOr wNhe& jo wn ke ;dR igdR
dehatI hE& ik vh ALlah ke rsUl
s se pI2e rhja@&, AOr yh
ik vh ij>yada cahe& ApnI jano&
ko wn s kI jan se, yh ;s
il@ ik wn ko nhI& phu%ctI ko:
Pyas, AOr n ko: mu=K>k>t, AOr
n ko: -U`, ALlah kI rah me&,
AOr n vh @esa k>dm r`te ho& ik
kaif>r guSsa ho& AOr n vh 2Inte
hE& du=\mn se ko: cIj>>, mgr
ws se ws ke bdle wn ke il@
nek A>ml il`a jata hE, be=k
ALlah Ajr j>aya nhI& krta
nekokaro& ka | (120)

ya ij>yada `>cR nhI& krte AOr n

ko: vadI
mEdan

vh krte 9e
wn ke Aamal

hr igroh

se

r w w
w

ApnI ku=adgI ke bavjUd, AOr

krte hE&




dIn me&

tk ik wn pr t&g hog: j>>mIn

AOr vh ko: 2o4a ya bD>a km

mgr

121

mamla pI2e r`a gya 9a, yha&

AOr

w w
ps Kyo& n

AOr wn tIn pr ijn ka

vh `>cR

w


jo

yatij>n (11)

ApnI

AOr taik vh

k>Om

Dr suna@&

vh tE krte hE& ko: mEdan, mgr


wn ke il@ il` idya jata hE,
taik ALlah wn ke Aamal kI
wNhe& behtrIn jj>a de | (121)
AOr @ese to nhI& ik moimn sb
ke sb kUc kre& | ps Kyo& n wn
ke hr igroh me& se @k jmaA>t
kUc kre taik vh smz haisl
kre& dIn me&, AOr taik vh ApnI
k>Om ko Dr suna@& jb wn kI
trf> lO4&e, A>jb nhI& ik vh
bcte rhe& | (122)

@e moimno&! Apne nj>\dIk ke


kaif>ro& se lD>o, AOr cahI@ ik
vh tuMhare ANdr pa@& s~>tI, AOr
jan lo ik ALlah prhej>garo& ke
sa9 hE | (123)
AOr jb ko: sUrt naij>l kI
jatI hE to wn me& se baj> khte
hE& ws ne tum me& se iks ka :man
ij>yada kr idya hE ? so jo log
:man la@ hE& ws ne ij>yada kr
idya hE wn ka :man, AOr vh
`ui=ya& mnate hE&, (124)
AOr vh log ijn ke idlo& me&
bImarI hE, ws ne ij>yada kr dI
wn kI gNdgI pr gNdgI,
AOr vh mrne tk kaif>r hI
rhe | (125)
Kya vh nhI& de`te ik vh hr
sal Aaj>ma@ jate hE& ? @k bar
ya do bar, ifr n vh tOba
krte hE& AOr n nsIht pkD>te
hE& | (126)
AOr jb wtarI jatI hE ko:
sUrt to wn me& se @k dUsre ko
de`ne lgta hE, Kya tuMhe& ko:
muslman de`ta hE ? ifr vh
ifr jate hE&, ALlah ne wn ke
idl fer id@, Kyo&ik vh log
smz nhI& r`te | (127)
AlbTTaa tuMhare pas Aaya
@k rsUl s tum me& se, jo
tuMhe& tk\lIf> phu%ce ws pr
gra& hE, tuMharI -la: ka
bhut `>aih=mNd hE, moimno&
pr =f>Ik>, inhayt meh\rban
hE | (128)
ifr Agr vh mu%h moD>e& to Aap
s kh de& muze kaf>I hE ALlah,
ws ke isva ko: mabUd nhI&, mE&
ne wsI pr -rosa ikya, AOr vh
A=Re Aj>Im ka mailk hE | (129)

QQ@n

nj\>dIk tuMhare

vh jo

vh jo :man la@

lD>o

@e

moimn


w

w
w
ik ALlah

AOr jan lo

s~>tI

tuMhare

AOr cahI@ ik

ANdr

vh pa@&

kuF>f>ar se kaif>r

w
r

khte hE&

to wn

baj>

naij>l kI

ko: sUrt

me& se

AOr jb

jatI

A]Oba (9)

prhej>garo& ke sa9

123


z
vh log jo :man la@

so jo

:man

ij>yada kr idya

ws ne

ws ka

tum me& se iks


w
w w
AOr jo

`ui=ya& mnate hE&

124

AOr vh

ws ne ij>yada kr idya

:man

wn ka

trf>
pr

ws ne ij>yada kr dI

gNdgI

wn ke idl

bImarI

wn kI

me&

jma

vh log jo

r
w w w w

Kya nhI& vh de`te

kaif>r

125

AOr vh

jma

AOr vh mre

wn kI gNdgI



ifr

do bar

ya

@k bar

Aaj>ma@

hr sal me&

ik vh

jate hE&

r
w w w
ko: sUrt

AOr wtarI

AOr jb

jatI hE

nsIht

126

AOr

vh

pkD>te hE&

n vh tOba krte hE&







ifr

de`ta hE

ko:

baj>>

Kya

tuMhe&

wn me& se

ko

dUsre

ko: @k

de`ta hE




log

Kyo&ik vh

wn ke idl

ALlah

fer id@

vh ifr jate hE&

gra&

tuMharI jane&

se

tum

@k

AlbTTaa tuMhare

rsUl s

pas Aaya

127

smz nhI& r`te



w r
;n\itha:
=f>Ik>

moimno& pr

hrIs bhut

tuMhe& tk\lIf>

`>aih=mNd

phu%ce

jo

ws pr


ws ke isva

tum pr

ko:
mabUd

nhI&

ALlah

muze kaf>I hE

to kh de&

ifr Agr vh
mu&h moD>e&

128

inhayt
meh\rban

r w

129

Aj>Im

A=R

R@

mailk

AOr vh

mE& ne -rosa
ikya

ws pr

208

QP@

yatij>n (11)

r( )

10 sUrh yUnus

kuA>at 11

meh\rban, rh\m krne vala hE

Aayat 109


yUnus A

ALlah ke nam se jo inhayt


Ailf>laamraa, yh ihKmt
valI iktab kI Aayte& hE& | (1)
Kya logo& ko tA>j\jub huAa ? ik

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

hm ne vih -ejI @k AadmI pr







w

hm ne

ik

vih -ejI

tA>j\jub

Kya

logo& ko

ihKmt

huAa

iktab

valI

Aayte&


Ailf>

yh

laam raa

w

r

wn ke

ik

il@

jo log :man la@

AOr

:man vale

`>u=`>brI de

log

vh Dra@

wn se

ik

@k

trf> -

AadmI

pr

kaif>r

jadUgr

`ula

yh

be=k

wn ka

bole

jma

rb

pas

sCca

paya

r
w

r




2

idn

me&

(6)

AOr j>mIn

AaSmano&&

vh ijs

pEda ikya

ALlah be=k tuMhara rb

ne




mgr

isf>air=I

ko:

nhI&

tdbIr

kam

k>a;m

A=R pr

krta hE

ifr

huAa

r

w w
wsI kI
trf>

so Kya tum

ps ws kI

tuMhara

0yan nhI& krte

bNdgI kro

rb

ws kI

vh hE

ALlah

bad

;jaj>t




w

dobara
pEda krega

ifr

phlI bar pEda

be=k

krta hE

vhI

w w
kuf>

AOr vh

;n\saf> ke

ikya

log jo

sa9

sCca

vada

ALlah

tuMhara lO4

sb

kr jana

nek jma

AOr wNho& ne

:man

vh log

taik jj>a

A>ml ik@

la@

jo

de


w


w
4

vh kuf>

kyo&

krte 9e

ik

ddRnak

AOr

`Olta

A>j>ab

huAa

se

pIna hE

wn ke

panI

il@

z rw r w



mn\ij>le&

AOr muk>rRr

nUr

AOr ca%d

kr dI& ws kI cmkta

jgmgata

sUrj

bnaya

ijs ne

vh



hk> duSt
tdbIr se

mgr

yh

ALlah

nhI& pEda

AOr

brs

ikya

ihsab

jma

taik tum

igntI

jan lo






w
AOr idn

rat

bdlna

me&

be=k

;Lm valo& ke il@

in=ainya&

vh `ol kr

byan krta hE

w
w

r

6

209

prhej>garo&

in=ainya&

ke il@

hE&

AOr j>mIn

AaSmano& me&

S@

ALlah ne

AOr

pEda ikya

jo

wn me& se ik vh logo& ko Dra@,


AOr :man valo& ko `>u=`>brI
de ik wn ke il@ sCca paya
mk>am hE wn ke rb ke pas |
kaif>r bole be=k yh to `ula
jadUgr hE | (2)
be=k tuMhara rb ALlah hE,
ijs ne pEda ikya 2 idno& me&
AaSmano&& ko AOr j>mIn ko, ifr
vh A=R pr k>a;m huAa, kam kI
tdbIr krta hE, ko: isf>air=
krne vala nhI& mgr ws kI
;jaj>t ke bad, vh ALlah hE
tuMhara rb, ps ws kI bNdgI
kro, so Kya tum 0yan nhI&
dete ? (3)
ws kI trf> tum sb ko lO4
kr jana hE, ALlah ka vada
sCca hE, be=k vhI phlI bar
pEda krta hE ifr ws ko dobara
pEda krega, taik wn logo& ko
;n\saf> ke sa9 jj>a de jo :man
la@ AOr wNho& ne nek A>ml ik@,
AOr ijn logo& ne kuf> ikya wn
ke il@ `Olta huAa panI hE AOr
ddRnak A>j>ab hE, Kyo&ik vh kuf>
krte 9e | (4)
vhI hE ijs ne sUrj ko
jgmgata AOr ca%d ko cmkta
bnaya AOr ws kI mn\ij>le&
muk>rRr kr dI& taik tum brso&
kI igntI jan lo AOr ihsab,
ALlah ne yh nhI& pEda ikya
mgr du'St tdbIr se, vh ;Lm
valo& ke il@ in=ainya& `ol kr
byan krta hE | (5)
be=k rat AOr idn ke bdlne
me&, AOr jo ALlah ne AaSmano&&
me& AOr j>mIn me& pEda ikya ws
me& in=ainya& hE& prhej>garo& ke
il@ | (6)

yUnus (10)
be=k jo log hmare imlne kI
wMmId nhI& r`te, AOr vh duinya
kI ij>NdgI pr raj>I ho g@ AOr
ws pr mut\m;n ho g@, AOr
jo log hmarI Aayto& se g>aif>l
h&E, (7)
yhI log hE& ijn ka i5kana
jhn\nm hE, ws ka bdla jo vh
kmate 9e | (8)
be=k jo log :man la@ AOr
wNho& ne nek A>ml ik@, wn ka
rb wNhe& rah id`a@ga wn ke
:man kI bdOlt @ese mhlat
kI ijn ke nIce nhr&e bhtI

QQ@n

r

duinya

@e ALlah! tU pak hE, AOr ws


me& wn kI vK>te mulak>at kI duA>a
slam hE, AOr wn kI duA>a ka
`>aitma hE tmam tarIf>e& ALlah
ke il@ hE& jo sare jhano& ka rb
hE | (10)
AOr Agr ALlah logo& ko jl\d
bura: -ejta jEse vh jl\d -la:
cahte hE& to pUrI ho cukI hotI
wn kI wm/ kI mIA>ad, ps hm
wn logo& ko jo hmarI mulak>at
kI wMmId nhI& r`te srk=I me&
bhkte 2oD> dete hE& | (11)
AOr jb ;n\san ko ko:
tk\lIf> phu%ctI hE to vh le4a
huAa, AOr bE5a huAa, AOr `D>a
huAa hme& pukarta hE, ifr jb hm
dUr kr de& ws se ws kI
tk\lIf>, yU% cl pD>a goya ik
iksI tk\lIf> me& jo wse phu%cI,
ws ne hme& pukara hI n 9a, wsI
trh hd se b7>ne valo& ko -la
kr id`aya vh kam jo vh krte
9e | (12)
AOr hm ne tum se phle k:
wMmte& hlak kr dI& jb wNho& ne
j>uLm ikya, AOr wn ke pas Aa@
wn ke rsUl `ulI in=ainyo& ke
sa9, AOr vh :man n late 9e,
wsI trh hm muj\irmo& kI k>Om
ko bdla dete hE& | (13)
ifr hm ne tuMhe& j>mIn me& wn ke
bad jan=In bnaya taik hm
de`e& tum kEse kam krte ho | (14)

AOr vh

hmara

wMmId

vh log

raj>I ho g@

imlna

nhI& r`te

jo

be=k

w
w
w

yhI log

g>aif>l

hmarI

jma

Aayat

se

AOr jo

vh

AOr vh mut\m;n

ws pr

log

ho g@

w


jo log :man la@

be=k

se

nIce

ws ka

vh kmate 9e

wn ke

jhn\nm

bdla jo

bhtI

wn ke :man

wn ka

wNhe& rah

ho&gI

kI bdOlt

rb

id`a@ga

wn ka i5kana

AOr wNho& ne

nek

A>ml ik@

ho&gI, nemt ke bag>at me& | (9)


ws me& wn kI duA>a ho gI

ij>NdgI pr

@e

pak hE tU

ALlah

wn kI

ws me&

bag>at

nemt

duA>a

me&

nhre&

w
w
r

rb

ALlah

tmam

ke il@

tarIf>e&

ik

AOr

wn kI duA>a

slam

`>aitma

jl\d cahte hE&

bura:

logo& ko

ALlah

vK>t kI duA>a

-la:

AOr mulak>at ke

ws me&

jl\d

AOr

-ej deta

Agr

sare jhan

10

me&

hmarI

vh wMmId

vh log

ps hm

wn kI wm/

wn kI

to ifr

mulak>at

nhI& r`te

jo

2oD> dete hE&

kI mIA>ad

trf>

ho cukI hotI


w

vh hme&

ko:

pukarta hE

tk\lIf>>

;n\san

phu%ctI

AOr

hE

jb

vh bhkte hE&

11

wn kI srk=I






cl

ws kI

pD>a

tk\lIf>

hm dUr

ws se

ifr jb

kr de&

ya

`D>a huAa

AOr

bE5a huAa

ya

Apne phlU pr

AOr

le4a huAa








hd se b7>ne valo& ko

-la kr
id`aya

wsI trh

wse phu%cI

tk\lIf> iksI

hme& pukara

goya

n 9a

ik

w

w

tum se

se

phle

AOr hm ne

wMmte&

vh krte 9e

12

hlak kr dI&

jo

wn ke kam

r w
w
`ulI in=ainyo&

AOr n

wn ke rsUl

ke sa9

AOr wn ke

wNho& ne

pas Aa@

j>uLm ikya

jb





hm ne bnaya
tuMhe&

ifr

muj\irmo& kI

13

k>>Om

hm bdla
dete hE&

wsI trh

:man late 9e




r

14

tum kam
krte ho

kEse

taik hm
de`e&

S@

wn ke bad

j>mIn me&

jan=In

210

QP@


w

vh log

wMmId nhI& r`te

khte hE&

jo

vaj>eh

hmarI

wn pr

p7>I jatI

AOr

Aayat

wn ke samne

hE&

jb

mere

nhI& hE

il@

Aap

bdldo

kh de&

;se

ya

;s ke

ko:

tum

hm se imlne

A>lava

k>urAan

le AaAo

kI




merI

vih kI

trf>

jatI hE

mE& nhI&

mgr jo

ApnI

pErvI krta

se

jainb

wse bdlU&

ik







Aap

bD>a

15

kh de&

idn

A>j>ab

mE& ne

Apna rb

Agr

naf>rmanI kI

Drta hU%

be=k mE&%

r w


thk>Ik> mE&

AOr n `>br

ws kI

rh cuka hU%

n p7>ta

tum pr

deta tuMhe&

Agr cahta ALlah

mE& wse




ws se

bD>a

jo

j>ailm

so kOn

16

AK>l se kam

so Kya

;s se

lete tum

phle

@k wm/

tum me&

f>lah nhI& pate

be=k

ws kI

vh

Aayto& ko

ya zu4la@

ALlah

zU4

baN0e

pr

w
w w


n j>rr phu&ca ske

ALlah ke

jo

wNhe&

AOr vh

se

isva

muj\irm jma

17

pUjte hE&

w w

hmare

ALlah ke pas

AOr vh

yh sb

isf>air=I

AOr n nf>a de ske wNhe&

khte hE&

w

r
j>mIn

me&

AOr

AaSmano&

vh nhI&

ws

me&

janta

kI jo

ALlah

Kya tum

Aap s

`>br dete ho

kh de&


w
w

AOr n 9e

log

vh i=kR

18

AOr

ws se jo

krte hE&

vh pak hE

balatr

w

w

phle

se

bat

ho cukI

AOr Agr

ifr wNho& n

;`>itlaf> ikya

wMmte vaihd

mgr

w



AOr vh khte hE&

19

vh ;`>itlaf>
krte hE&

ws me&

ws me& jo

wn ke

to f>Esla

drimyan

ho jata

tera rb


;s ke
isva nhI&

to kh de&

ko:

ws ke rb se

in=anI

ws pr

Kyo& n wtrI

20

211

;n\itj>ar krne vale

se

tuMhare
sa9

mE&

so tum

ALlah

;n\itj>ar kro

ke il@

S@

g>Eb

yatij>n (11)
AOr jb p7>I jatI hE& wn ke
samne hmarI vaj>eh Aayte&, to
jo log hm se imlne kI wMmId
nhI& r`te vh khte hE&, ws ke
A>lava tum ko: AOr k>urAan le
AaAo ya wse bdl do, Aap s
kh de& mere il@ rva nhI& ik mE&
ApnI jainb se bdlU%, mE& pErvI
nhI& krta mgr ws kI jo merI
trf> vih ikya jata hE, Agr
mE& Apne rb kI naf>rmanI k"%
to mE& bD>e idn ke A>j>ab se Drta
hU% | (15)
Aap s kh de& Agr ALlah
cahta to mE& wse tum pr tuMhare
samne n p7>ta, AOr n tuMhe&
ws kI `>br deta, mE& ws se
phle tum me& @k wm/ rh cuka hU%,
so Kya tum A>K>l se kam nhI&
lete ? (16)
Sao ws se bD>a j>ailm kOn hE ?
jo ALlah pr zU4 baN0e ya ws
kI Aayto& ko zu4la@, be=k
mujirm f>lah do jhan kI
kamyabI nhI& pate, (17)
AOr vh ALlah ke isva
wNhe& pUjte h&E jo wNhe& n j>rr
phu%ca ske& AOr n nf>a de ske&,
AOr vh khte hE& yh sb ALlah
ke pas hmare isf>ar=I hE& |
Aap s kh de& Kya tum ALlah
ko ws kI `>br dete ho jo vh
nhI& janta AaSmano&& me& AOr n
j>mIn me&, vh pak hE AOr vh
balatr hE ws se jo vh i=kR
krte hE& | (18)
AOr log n 9e mgr wMmte
vaihd, ifr wNho& ne ;`>\itlaf>
ikya, AOr Agr tere rb kI
trf> se phle bat n ho cukI
hotI to fE>sla ho jata wn ke
drimyan ws bat ka ijs me&
vh ;`>itlaf> krte hE& | (19)
AOr vh khte hE& ws ke rb kI
trf> se ws pr ko: in=anI Kyo&
n wtrI ? to Aap s kh de& ws
ke isva nhI& ik g>Eb ALlah ke
il@ hE, so tum ;n\itj>ar kro, mE&
-I tuMhare sa9 ;n\itj>ar krne
valo& se hU% | (20)

yUnus (10)
AOr jb hm c`a@& logo& ko
rhmt ka mj>a @k tk\lIf>
ke bad jo wNhe& phu%cI 9I to
wsI vK>t vh hmarI Aayat me&
hIle bnane lge& Aap s kh d&e
ALlah sb se tej> `>uif>ya
tdbIr bna skta hE, be=k
tum jo hIle saj>I krte ho hmare
f>ir+te il`te hE& | (21)
vhI hE jo tuMhe& clata hE `>u=\kI
me& AOr dyaR me&, yha& tk ik jb
tum k+tI me& ho, AOr vh wn ke
sa9 wNhe& le kr pakIj>a hva
ke sa9 cle&, AOr vh ws se `>u>=
hu@, ws k+tI pr @k
tuNd Ao tej> hva Aa:, AOr wn
pr hr trf> se mOje& Aag:&, AOr
wNho& ne jan ilya ik wNhe& 3er
ilya gya hE, vh ALlah ko
pukarne lge ws kI bNdgI me&
`>ails ho kr, ik Agr tU ne hme&
;s se njat de dI to hm j>r
tere =uguj>aro& me& se ho&ge | (22)
ifr jb ws ne wNhe& njat de dI
ws vK>t vh j>mIn me& nahk>
srk=I krne lge, @e logo! ;s
ke isva nhI& ik tuMharI =rart
ka vbal tuMharI jano& pr hE,
duinya kI ij>NdgI ke f>a;de
cNd roj>a hE& ifr tuMhe& hmarI
trf> lO4na hE ifr hm tuMhe&
btla de&ge jo tum krte 9e | (23)
;s ke isva nhI& ik duinya kI
ij>NdgI kI imsal panI jEsI
hE, hm ne wse AaSman se wtara
to ws se j>mIn ka sBj>h
imla jula inkla, ijs se log
AOr cOpa@ `ate hE&, yha& tk ik
jb j>mIn ne ApnI rOnk> pkD>
lI, AOr vh muj>Eyn ho g:, AOr
j>mIn valo& ne `>yal ikya ik
vh ws pr k>udrt r`te hE& to
Acank hmara huKm rat me&
ya idn ke vK>t Aaya, to hm ne
wse k4a huAa 7er kr idya goya
vh kl 9I hI nhI&, ;sI trh
hm Aayte& `ol kr byan krte
hE& wn logo& ke il@ jo g>Or Ao
if> krte hE& | (24)
AOr ALlah slamtI ke 3r kI
trf> bulata hE | AOr ijse cahe sI0e
raSte kI trf> ihdayt deta hE | (25)

QQ@n


r
w

hIla

wn ke

wsI

il@

vK>t

wNhe& phu%cI

tk\lIf>

bad

rhmt

log

AOr

hm c`a@&

jb


r

w

jo tum hIle saj>I

21

hmare

vh il`te hE&

krte ho

f>ir+te

be=k

`>uif>ya

sb se

tdbIr

jl\d

ALlah

Aap s

hmarI

kh de&

Aayat

me&

k+tI me&

tum ho

jb

yha& tk

AOr dyaR

tuMhe&

`>u=\kI me&

jo ik

clata hE

vhI


r w

w
tuNd Ao tej>

@k

ws pr

hva

Aa:

AOr vh

ws se

pakIj>a

`>>u= hu@


w

vh pukarne

wNhe&

lge

3er ilya

ik vh

gya

hva ke

wn ke

sa9

sa9

AOr vh cle&

AOr wNho& ne

hr jgh

jan ilya

hr trf>

se

AOr wn pr

mOj

Aa:







to hm j>r

ws

ha&ege

se

tU njat de

AlbTta

dIn

ws

hme&

Agr

bNdgI

ke

`>ails ho kr ALlah




r
nahk>

j>mIn

srk=I

me&

vh

krne lge

ws

wNhe& njat

ifr

vK>t

de dI

jb

=urguj>ar

22

se

jma





duinya

ij>NdgI

tuMharI

f>a;de

pr

jano&

tuMharI

;s ke

=rart

isva nhI&

@e logo




imsal

;s ke
isva nhI&

tum krte 9e

23

vh jo

ifr hm

tuMhe&

hmarI

btla de&ge tuMhe&

lO4na

trf>

ifr




r
j>mIn ka sBj>a

ws

to imla jula

se

inkla

AaSman se

hm ne wse

jEse

wtara

panI

duinya kI ij>NdgI


w


r

j>mIn

pkD> lI

yha& tk

jb

AOr cOpa@

ik

log

`ate hE&

ijs se

zw z
w w
Aaya

k>udrt

ws pr

ik vh

r`te hE&

j>mIn

AOr `>yal

AOr muj>Eyn

vale

ikya

ho g:

ApnI rOnk>



r


vh n 9I

goya

k4a huAa

to hm ne

ik

7er

kr idya

ya idn ke vK>t

rat me&

hmara huKm





w w



AOr

ALlah

24

jo g>Or Ao if>

logo&

krte hE&

ke il@

Aayte&

hm `ol kr

byan krte hE&

;sI trh

kl



w



25

sI0a

raSta

trf>

S@

ijse vh

AOr ihdayt

slamtI

cahe

deta hE

ka 3r

trf>

bulata hE

212

QP@

w w w z
AOr n

isyahI

ij>Llt

wn ke

AOr n

AOr

chre

c7>egI

ij>yada

-la: hE

wNho& ne

vh log

-la: kI

jo ik

w



w w
wNho& ne

AOr vh

kma:&

log jo

hme=a

26

vh

ws me&

rhe&ge

jNnt vale

sb

w
wn ke

ALlah se

AOr wn

ij>Llt

il@ nhI&

ws jEsa

pr c7>egI

vhI log

bura:

bdla

bura;ya&




w
tarIk

rat

se

wn ke

4ukD>e

7a&k id@ g@

chre

bcane

goya ik

ko:

vala

w


w w
hm ;k45a

AOr ijs

kr&ege wNhe&

idn

hme=a

27

vh

ws me&

rh&ege

jhn\nm vale

sb

vhI log



w
AOr tuMhare =rIk

tum

ApnI

ijNho& ne

wn logo&

jgh

i=kR ikya

ko

hm khe&ge

ifr

sb

w
w
bNdgI

28

hmarI

krte

wn ke

tum n 9e

AOr khe&ge

=rIk

wn ke

ifr hm juda:

drimyan

Dal d&ege


w



tuMharI bNdgI

se

hm 9e

ik

AOr tuMhare

hmare

drimyan

drimyan

gvah

ALlah

ps kaf>I




wr
ALlah kI

AOr vh

ws ne

trf>

lO4a@ ja@&ge

-eja

jo

ja&c

hr ko:

vha&

lega

AlbTta

29

be`>br jma

kOn

Aap s

vh zU4 baN0te 9e

30

pU2e&

jo

AOr gum

wn se

wn ka

sCca

ho ja@ga

Apna mOla

z
w
w
r

AOr Aa%`e&

kan

ya

mailk hE

kOn

AOr j>mIn

AaSman

irj>\k> deta hE

se

tuMhe&

w
w
w
tdbIr krta hE

AOr

kam

kOn

ij>Nda

se

mudaR

AOr

mudaR

inkalta hE

se

ij>Nda

tuMhara
rb

ALlah

ps yh hE

31

tuMhara

Kya ifr tum

Aap

nhI& Drte

kh de&

32

tum ifre

ps

jate ho

ik0r

gumrahI

isva@

213

:man n la@&ge

ik vh

wNho& ne

vh log

naf>rmanI kI

jo

pr

S@

n isyahI c7>egI AOr n ij>Llt,


vhI log jNnt vale hE&, vh ws
me& hme=a rhe&ge | (26)
AOr ijn logo& ne bura;ya& kma:&
wn ka bdla ws jEsI bura:
hE, AOr wn pr ij>Llt c7e>gI,
wn ke il@ ALlah se bcane
vala ko: nhI&, goya wn ke
chre 7a&k id@ g@ tarIk rat ke
4ukD>e se, vhI log jhn\nm vale
hE&, vh ws me& hme=a rhe&ge | (27)
AOr ijs idn hm wn sb ko
;k45a kr&ege ifr wn logo& ko
khe&ge ijNho& ne i=kR ikya ApnI
ApnI jgh rho tum AOr tuMhare
=rIk, ifr hm wn ke drimyan
juda: Dal d&ege, AOr wn ke
=rIk khe&ge, tum hmarI bNdgI n
krte 9e | (28)
ps hmare AOr tuMhare drimyan
kaf>I hE ALlah gvah, ik hm
tuMharI bNdgI se be`>br 9e | (29)
vha& hr ko: ja&c lega jo ws ne
Aage -eja 9a AOr vh Apne sCce
mOla ALlah kI trf> lO4a@
ja@&ge AOr wn se gum ho ja@ga
jo vh zU4 baN0te 9e | (30)
Aap s pU2e& kOn AaSman AOr
j>mIn se tuMhe& irj>\k> deta hE ? ya
kOn kan AOr Aa%`o& ka mailk
hE ? AOr kOn ij>Nda ko mudRe se
inkalta hE ? AOr inkalta hE
mudRe ko ij>Nda se ? AOr kOn kamo&

AOr

kI tdbIr krta hE ? so vh bol


w5e&ge, ALlah! Aap s khde&

ALlah

ps yh hE ALlah! tuMhara sCca

w5e&ge

rb, sc ke bad gumrahI ke isva

ifr Kya

bad

rh gya

bat

Kya ifr tum Drte nhI& ? (31)

so vh bol

sc ke

tera rb

ij>yada, AOr wn ke chro& pr

kOn






33

il@ -la: hE AOr ws se -I

hE


wsI trh

ijn logo& ne -la: kI wn ke

inkalta

r



sCca

yatij>n (11)

sCcI
hu:

Kya rh gya ? ifr tum ik0r


ifre jate ho ? (32)
wsI trh tere rb kI bat wn
logo& pr ijNho& ne naf>rmanI
kI, sCcI hu: ik vh :man n
la@&ge, (33)

yUnus (10)

QQ@n

me& se ko: hE ? jo phlI bar pEda

kre ifr wse lO4a@, Aap s

ALlah

Aap s pU2e& Kya tuMhare =rIko&

kh de& ALlah phlI bar pEda


krta hE ifr wse lO4a@ga, ps
tum ik0r pl4e jate ho ? (34)
Aap s pU2e& Kya tuMhare =rIko&
me& se ko: hE jo shIh rah
bta@ ? Aap s kh de& ALlah

Aap s

ifr wse

kh de&

lO4a@

phlI bar

m`>\lUk>

tuMhare

jo

pEda kre

se

=rIk

Aap s

Kya

pU2e&

se

tuMhare =rIk

Aap s

Kya

34

pU2e&

pl4e jate

ps

wse

ho tum

ik0r

lO4a@ga

ifr

phlI bar

m`>\lUk

pEda krta hE

shIh rah btata hE, Kya jo

rah btata

ps Kya

shIh rah btata hE ij>yada

hE

jo

hk>dar hE ik ws kI pErvI kI
ja@ ? ya vh jo `>ud -I rah
nhI& pata mgr yh ik wse rah
id`a: ja@, so tuMhe& Kya ho gya
hE ? kEsa f>Esla krte ho ? (35)
AOr wn me& se Ak\sr pErvI nhI&
krte mgr guman kI, be=k guman
hk> kI muA>airf>t ka ku2 -I
kam nhI& deta, be=k ALlah `>Ub
janta hE jo vh krte hE& | (36)
AOr yh k>urAan @esa nhI& ik
ko: ALlah ke huKm ke bg>Er
ApnI trf> se bna le, leikn
ws kI ts\dIk> krne vala hE jo
ws se phle naij>l huAa AOr
iktab kI tf>sIl hE, ws me& ko:
=k nhI& ik yh tmam jhano& ke
rb kI trf> se hE | (37)
Kya vh khte h&E ? ik vh wse
bna laya hE, Aap s kh de& ps
ws jEsI @k hI sUrt le AaAo
AOr ijse tum bula sko, bula
lo, ALlah ke isva, Agr tum
sCce ho | (38)
bl\ik wNho& ne wse zu4laya ijs
ke ;Lm pr wNho& ne k>abU nhI&
paya, AOr ws kI hk>Ik>t A-I
wn ke pas nhI& Aa:, wsI trh
wn se phlo& ne zu4laya, ps
Aap s de`e& kEsa huAa j>ailmo&
ka An\jam ? (39)
AOr wn me& se baj> ws pr :man
la@&ge, AOr wn me& se baj> ws pr
:man n la@&ge, AOr tera rb f>sad
krne valo& ko `>Ub janta hE | (40)
AOr Agr vh Aap s ko
zu4la@& to Aap s kh de& mere
il@ mere A>ml, AOr tuMhare
il@ tuMhare A>ml, tum ws ke
jvabdh nhI& jo me& krta hU%,
AOr mE& ws ka jvabdh nhI& jo
tum krte ho | (41)

so tuMhe& Kya huAa

rah

shIh

wse rah

yh

id`a: ja@

ik

ALlah

btata hE

mgr

Aap

hk> kI trf>

khde&

shIh

vh rah

ya

pErvI

nhI& pata

jo

kI ja@

ik

rah bta@

jo

ij>yada

hk> kI trf>

hk> dar

shI


w

nhI& kam

guman

deta

be=k

mgr

wn ke

AOr pErvI

guman

Ak\sr

nhI& krte

vh krte

vh

`>Ub

be=k

hE&

jo

janta hE

ALlah

tum f>Esla

35

kEsa

krte ho


yh -

AOr nhI&

;s

hE

36

ku2 -I

se

hk>

ka

ws kI jo

ts\dIk>

AOr

ALlah ke

leikn

bg>Er

ik vh

se

k>urAan

bnale



r r
w


tmam

37

rb

jhano&

se

ko: =k

ws me&

AOr

iktab

nhI&

ws se phle

tf>sIl


w
ijse

AOr bula lo
tum

ws jEsI

@k hI

ps le

Aap s

vh wse

vh khte

sUrt

AaAo tum

kh de&

bna laya hE

hE&

Kya


w

wNho& ne
zu4laya

bl\ik

sCce

38

tum ho

ALlah ke

Agr

se

isva

tum bula sko

w w



zu4laya

wsI trh

ws kI

wn ke

AOr A-I

ws ke

hk>Ik>t

pas Aa:

nhI&

;Lm pr

nhI& k>abU paya

vh jo

j>ailm

39

An\jam

jma

huAa

kEsa

ps Aap s

wn se phle

de`e&

vh log jo

r w w

`>Ub

AOr tera

ws

nhI& :man

jo

AOr wn

ws

:man

jo

AOr wn

janta hE

rb

pr

la@&ge

baj>

me& se

pr

la@&ge

baj>

me& se


w

w

tuMhare A>ml

AOr tuMhare

mere

mere

to

vh tuMhe&

AOr

il@

A>ml

il@

kh de&

zu4la@&

Agr

f>sad krne valo&

40

ko

w
41

tum krte ho

ws ka

jvabdeh

jo

nhI&

S@

AOr mE&

mE& krta

ws ke

jvabdh

hU%

jo

nhI&

tum

214

QP@





w
w
~>vah

bhre

sunaAoge

to Kya

Aap s

tum

kI trf>

jo

kan lgate hE&

AOr wn me& se

baj>>

w


AN0e

rah id`a

ps Kya

Aap s

doge

tum

kI trf>

de`te hE&

jo

AOr wn

baj>>

se

w

w

AOr

ku2 -I

leikn

log

j>uLm nhI&

be=k

krta

ALlah

vh de`te n ho&

43

~>vah


w
vh n rhe 9e

mgr

goya

jma krega

AOr ijs

wNhe&

idn

44

j>uLm

Apne Aap

krte hE&

pr

log

r


wNho& ne

AlbTta

vh log

zu4laya

Aaps me&

`>sare me& rhe

idn se kI

vh phcan&ege

@k 3D>I

w w

vh jo

baj>

hm tuze

AOr

ku2

id`a de&

Agr

ihdayt

45

ALlah se

vh n 9e

pane vale

imlne ko

pr

gvah

ALlah ifr

wn ka

ps hmarI

hm tuMhe&

lO4na

trf>

w5al&e

vada krte hE&

ya

hm wn se



r r
w
wn ke

f>Esla

wn ka

drimyan kr idya gya

ps

Aagya

rsUl

rsUl

jb

wMmt

AOr hr

@k ke il@

jo vh krte hE&

46

w

w

vada

Agr

yh

AOr vh

kb

j>uLm nhI&

47

khte hE&

AOr vh

ik@ jate

;n\saf> ke
sa9




w
jo

mgr

AOr n

iksI

ApnI jan

nhI& mailk

Aap

nf>a

nuk>\san

ke il@

hU% mE&

kh de&

sCce

48

tum ho


@k 3D>I

ps n ta`>Ir

wn ka

kr&ege vh

vK>t

Aaja@ga

jb

@k vK>t

hr @k wMmt

muk>rRr

ke il@

cahe ALlah

r w
r
ya idn ke

rat ko

vK>t

ws ka

Agr tum

-la tum

Aap s

A>j>ab

pr Aa@

de`o

kh de&

49

jl\dI

AOr

kre&ge vh

w


ws

tum :man

pr

laAoge

vak>e hoga

jb

Kya
ifr

50

muj\irm

ws se -

jl\dI

Kya hE

jma

ws kI

krte hE&

vh

w

wNho& ne j>uLm

wn logo&

kha

ikya j>ailm

ko jo

ja@ga

ifr

51

tum jl\dI

ws

AOr AlbTta

mcate

kI

tum 9e

Ab

w
w



52

215

tum kmate 9e

vh jo mgr

tuMhe& bdla

Kya

idya jata

nhI&

hme=gI

S@

A>j>ab

AOr wn me& se baj> kan lgate hE&


Aap s kI trf>, to Kya tum
bhro& ko sunaAoge ? Agrce vh
A>K>l n r`te ho& | (42)
AOr wn me& se baj> de`te hE&
Aap s kI trf>, to Kya

vh AK>l n r`te ho&

42

yatij>n (11)

tum c`o

Aap s AN0o& ko rah id`a d&ege ?


Agrce vh de`te n ho& | (43)
be=k ALlah j>uLm nhI& krta
logo& pr ku2 -I, leikn log
Apne Aap pr j>uLm krte hE& | (44)
AOr ijs idn yome h=\r vh wNhe&
jma krega goya vh duinya me&
n rhe 9e mgr idn kI @k 3D>I,
Aaps me& phcan&ege, AlbTta vh
`>sare me& rhe ijNho& ne zu4laya
ALlah se imlne ko, AOr vh
ihdayt pane vale n 9e | (45)
AOr Agr hm tuMhe& baj> vade
id`a de& jo hm wn se kr rhe hE&
ya hm tuMhe& duinya se w5a le&,
ps wNhe& hmarI trf> lO4na hE,
if>r ALlah ws pr gvah hE jo
vh krte hE& | (46)
hr @k wMmt ke il@ @k rsUl
hE, ps jb wn ka rsUl Aagya,
wn ke drimyan ;n\saf> ke sa9
f>Esla kr idya gya, AOr wn
pr j>uLm nhI& ikya jata | (47)
AOr vh khte hE& yh vada kb pUra
hoga ? Agr tum sCce ho | (48)
Aap s kh de& mE& ApnI jan ke
il@ mailk nhI& hU% iksI nuk>\san
ka n nf>a ka, mgr jo ALlah
cahe, hr @k wMmt ke il@ @k
vK>t muk>rRr hE, jb wn ka vK>t
Aaja@ga ps n vh @k 3D>I ta`>Ir
kr&ege n jl\dI kr sk&ege | (49)
Aap s kh de& -la tum de`o Agr
tum pr ws ka A>j>ab Aa@ rat ko
ya idn ke vK>t, to vh Kya hE ijs
kI muj\irm jl\dI kr rhe h&E ? (50)
Kya ifr jb vak>e ho ja@ga
ws vK>t tum ws pr :man
laAoge ? Ab mante ho AlbTta
tum ws kI jl\dI mcate 9e | (51)
ifr j>ailmo& ko kha ja@ga tum
hme=gI ka A>j>ab c`o, tuMhe&
vhI bdla idya jata hE jo tum
kmate 9e | (52)

QQ@n

w

w

AOr Aap s se pU2te hE& Kya vh


sc hE ? Aap s khde& ha&! mere
rb kI k>sm! be=k vh j>r
sc hE, AOr tum Aaijj> krne
vale nhI& | (53)
AOr Agr hr j>ailm =~>s ke il@
vh sb ku2 ho jo j>mIn me&
hE, vh ws ko if>dye me& dede, AOr
vh cupke cupke p=eman ho&ge jb
A>j>ab de`e&ge, AOr wn ke drimyan
;n\saf> ke sa9 fE>sla hoga, AOr
wn pr j>uLm n ikya ja@ga | (54)
yad r`o! ALlah ke il@ hE jo
AaSmano&& me& AOr j>mIn me& hE, yad
r`o! be=k ALlah ka vada sc
hE, leikn wn ke Ak\sr jante
nhI& | (55)
vhI ij>NdgI deta hE, AOr vhI
marta hE, AOr wsI kI trf> tum
lO4a@ jaAoge | (56)
@e logo! thk>Ik> tuMhare pas
Aa g: nsIht tuMhare rb kI
trf> se, AOr i=f>a ws rog ke
il@ jo idlo& me& hE, AOr moimno&
ke il@ ihdayt Ao rhmt | (57)
Aap s khde&, ALlah ke f>J>l se,
AOr ws kI rhmt se, so vh ws
pr `>u=I mna@&, yh wn sb se
behtr hE jo vh jma krte hE& | (58)
Aap s kh de&, -la de`o jo
ALlah ne tuMhare il@ irj>\k>
wtara, ifr tum ne ws me& se ku2
hram bna ilya AOr ku2 hlal,
Aap s kh de&, Kya ALlah ne

53

Aaijj>

tum

AOr

j>r

krne vale

ho

nhI&

sc

be=k mere rb
vh

ha&

kI k>sm

Aap

vh

kh de&

Kya

AOr Aap s se

sc hE

pU2te hE&

w w

r

w
AOr vh cupke ws

p=eman

cupke ho&ge

AlbTta

ko

jo

j>mIn me&

if>dya dede

ws ne j>uLm

hr @k =~>s

ku2 ikya j>ailm

AOr

ho

ke il@

Agr

w r

w
w
j>uLm n

54

AOr vh

ik@ ja@&ge

;n\saf> ke

wn ke

AOr f>Esla

sa9

drimyan

hoga

vh

A>j>ab

jb

de`e&ge

w
w r

AOr

ALlah ka

sc

leikn

be=k

vada

yad

AOr

r`o

j>mIn me&

ALlah ke

AaSmano& me&

il@ jo

be=k

yad
r`o

w
w
56

tum lO4a@

AOr ws

AOr

ij>NdgI

jaAoge

kI trf>

marta hE

deta hE

vhI

wn ke

jante nhI&

55

Ak\sr

w
sIno& idlo& me&

ws ke

AOr

tuMhara

il@ jo

i=f>a

rb

se

thk>Ik> Aag:

nsIht

logo

tuMhare pas

@e

w
r

AOr ws kI

ALlah

rhmt se

Aap

f>J>l se

moimno& ke il@

57

kh de&

Ao rhmt

AOr ihdayt


r

jo ws ne

-la de`o

wtara

Aap

58

kh de&

vh jma

ws se

krte hE&

jo

behtr

vh -

vh `>u=I

yh

mna@&

so ws pr


w

z
huKm

Kya

Aap s

AOr ku2

ku2

ws

ifr tum ne

idya

ALlah

kh de&

hlal

hram

se

bna ilya

tuMhare

se

irj>\k>

il@

ALlah


w w w
vh log

3D>te hE&

ALlah pr

AOr

`>yal

jo

59

Kya

tum zU4

ALlah

baN0te ho

pr

ya

tuMhe&

zU4 baN0te ho ? (59)

AOr wn logo& ka Kya `>yal hE ?

AOr leikn

logo& pr

se

AOr nhI&

tuMhe& huKm idya ? ya ALlah pr

jo 3D>te hE& ALlah pr zU4,


ik>yamt ke idn wn ka Kya hal
hoga be=k ALlah logo& pr
f>J>l krne vala hE, leikn wn me&
se Ak\sr =u nhI& krte | (60)
AOr tum nhI& hote iksI hal me&, AOr
n ws me& se ku2 k>urAan p7>te ho,
AOr n ko: A>ml krte ho, mgr
hm tum pr gvah ba`b>r hote hE&
jb tum ws me& m=>gUl hote ho, AOr
nhI& tuMhare rb se g>a;b @k j>rRa
brabr -I j>mIn me& AOr n AaSman
me&, AOr n ws se 2o4a AOr n bD>a,
mgr rO=n iktab me& hE | (61)

f>J>l

be=k

krne vala

ALlah

ik>yamt ke idn

zU4

w

w
w

ku2

ws se

AOr nhI&

iksI hal me&

p7>te

60

hote tum

=u nhI& krte

wn ke
Ak\sr

jb tum m=>gUl
hote ho

gvah

hm

tum pr

hote hE&

mgr

AOr nhI& krte

ko: A>ml

k>urAan



w
w r
AOr
n

j>mIn me&

@k
j>rRa

brabr

se

tuMhara

g>a;b

se

rb

AOr
nhI&

ws me&


w

w
61

iktabe
rO=n

me&

mgr

S@

bD>a

AOr
n

ws

se

2o4a

AOr
n

AaSman

me&

216

yUnus (10)

QP@

w w

g>mgIn

62

vh

ho&ge

AOr n

wn pr

n ko: `>Of>>

ALlah ke doSt

be=k

yad
r`o



me&

duinya ik ij>NdgI

wn ke

b=art

63

il@

AOr vh tk>\va

:man

vh log

krte rhe

la@

jo


w



vh

yh

ALlah

bato& me&

tbdIlI nhI&

Aai`>rt

AOr me&


w

ALlah
ke il@

g>lba

be=k

wn kI

tuMhe&

AOr

bat

g>mgIn kre

bD>I

64

kamyabI

AaSmano& me&

jo

ALlah

ku2

ke il@

be=k

yad

65

r`o

janne

sunne

vala

vala

vh

tmam

w

w r
w
isva@

vh log jo

pukarte hE&

pErvI

Kya

krte hE&

iks

j>mIn me&

w
mgr
isf>R

AOr

vh

guman

nhI&

mgr

AOr jo


=rIk

vh nhI& pErvI krte

ALlah

jma








taik tum sukUn

tuMhare

rat

haisl kro

bnaya

il@

jo ijs

vhI

A4kle& dOD>ate hE&

66



w

67

sunne vale

AlbTta

logo& ke il@

in=ainya&

ws me&

be=k

id`ane vala

AOr idn

rO=n

ws me&



w

jo

ws ke

beinyaj>

il@

vh

vh pak hE

be4a

ALlah

bna ilya

vh khte hE&

w
r


ko:

tuMhare pas

nhI&

j>mIn me&

AOr jo

tum nhI& jante

jo

ALlah pr

ws ke

Kya tum khte ho

dlIl

il@

zU4

ALlah pr

3D>te hE&

vh log jo

be=k

Aap s
kh de&



ifr

wn ko

hmarI

lO4na

trf>

ifr

duinya me&

ku2
f>a;da

69

vh f>lah nhI& pa@&ge

70

217

vh kuf> krte 9e

ws ke
bdle

=dId

A>j>ab

S@

yad r`o! be=k jo ALlah ke


doSt hE& n ko: `>Of>> wn pr AOr
n vh g>mgIn ho&ge | (62)
AOr jo log :man la@ AOr
tk>\va `>Of>>e `uda AOr
prhej>garI krte rhe | (63)
wn ke il@ b=art hE duinya
kI ij>NdgI me& AOr Aai`>rt me&,
ALlah kI bato& me& ko: tbdIlI
nhI&, yhI bD>I kamyabI hE | (64)
AOr wn kI bat tuMhe& g>mgIn n
kre | be=k tmam g>lba ALlah
ke il@ hE, vh sunne vala janne
vala hE | (65)
yad r`o! be=k jo AaSmano&& me&
AOr j>mIn me& hE ALlah ke il@
hE, AOr iksI kI pErvI nhI&
krte vh log jo ALlah ke isva
=rIko& ko pukarte hE& mgr isf>R
guman kI pErvI krte hE&, Aor vh
isfR> A4kle& dO6>ate hE& | (66)
vhI hE ijs ne bna: tuMhare il@
rat taik tum ws me& sukUn
haism kro AOr idn rO=n,
be=k ws me& sunne vale logo& ke
il@ in=ainya& h&E | (67)
vh khte hE& ALlah ne bna ilya
Apna be4a | vh pak hE, vh
beinyaj> hE, wsI ke il@ hE jo
ku2 AaSmano&& me& AOr j>mIn me& hE,
tuMhare pas nhI& hE ws ke il@

AaSmano& me&



68

yatij>n (11)

hm c`a@&ge wNhe&

ko: dlIl, Kya tum ALlah pr


vh bat khte ho jo tum jante
nhI& ? (68)
Aap s kh de&, be=k vh log
jo ALlah pr zU4 3D>te h&E
f>lah do jhan kI kamyabI
nhI& pa@&ge | (69)
duinya me& ku2 f>a;da hE, ifr wn
ko hmarI trf> lO4na hE, ifr
hm wNhe& =dId A>j>ab ka mj>a
c`a@&ge ws ke bdle jo vh kuf>
krte 9e | (70)

AOr Aap s wNhe& nUh A ka


ik>Ssa p7> kr suna@&, jb ws ne
ApnI k>Om se kha, @e merI k>Om!
Agr tum pr gra& hE mera ik>yam
AOr mera ALlah kI Aayto& se
nsIht krna, to mE& ne ALlah
pr -rosa ikya, ps tum AOr
tuMhare =rIk Apna kam muk>rRr
pKka kr lo taik ifr tuMhe&

QQ@n

tum pr

gra&

Agr hE

@e merI

ApnI

jb ws ne

k>Om

k>Om se

kha

nUh A

`>br

wn pr

AOr

ik>Ssa

wNhe&

p7>o

w




ps tum muk>rRr

mE& ne -rosa

ps ALlah

ALlah kI

AOr mera

kr lo

ikya

pr

Aayto& se

nsIht krna

mera ik>yam

Apne kam pr ko: =ubah n rhe,

mere

tum kr

ifr mere sa9 kr guj>ro, AOr

sa9

guj>ro

ifr

ko:

tum

tuMhara

=ubah

pr

kam

n rhe

ifr

AOr tuMhare

Apna

=rIk

kam

ifr Agr tum mu%h fer lo to mE&

w w

ne tum se ko: Ajr nhI& ma&ga,

mera Ajr

muze mohlt n do | (71)

mera Ajr to isfR> ALlah pr hE,


AOr muze huKm idya gya hE ik mE&
rhU% f>rma&brdaro& me& se | (72)
to wNho& ne wse nUh A ko
zu4laya, so hm ne bca ilya
wse AOr wNhe& jo ws ke sa9
k+tI me& 9e, AOr hm ne wNhe&
ja%n=In bnaya, AOr wn logo&
ko g>kR> kr idya ijNho& ne hmarI
Aayto& ko zu4laya, so de`o wn
logo& ka An\jam kEsa huAa ?
ij>Nhe& Draya gya 9a | (73)
ifr hm ne ws nUh A ke bad
k: rsUl wn kI k>Omo& kI trf>
-eje to vh wn ke pas rO=n
dlIlo& ke sa9 Aa@, so wn se
n huAa ke vh :man le Aa@& ws
bat pr ijse vh ws se k>Bl
zu4la cuke 9e, ;sI trh hm hd
se b7>ne valo& ke idlo& pr muh\r
lgate hE& | (74)
ifr hm ne -eja wn ke bad mUsa
A AOr han A ko ApnI
in=ainyo& ke sa9 if>rA>On AOr
ws ke srdaro& drbairyo& kI
trf>, to wNho& ne tkBbur ikya
AOr vh gunahgar log 9e | (75)
to jb wn ke pas hmarI trf> se
hk> phu%ca to vh khne lge, be=k
yh AlbTta `ula jadU hE | (76)
mUsa A ne kha, Kya tum hk> kI
inSbt @esa khte ho ? jb vh
tuMhare pas Aagya, Kya yh jadU hE ?
AOr jadUgr kamyab nhI& hote | (77)
vh bole Kya tU hmare pas ;s
il@ Aaya hE ik hme& ws se fer
de ijs pr hm ne Apne bap dada
ko paya, AOr ho ja@ tum dono&
ke il@ j>mIn me& bD>a: srdarI
iml ja@ AOr hm tum dono& ke
manne valo& me& se nhI& | (78)

to

ko: Ajr

isf>R

to mE& ne nhI&

tum mu%h

ifr

ma&ga tum se

fer lo

Agr

AOr muze mohlt

71

n do


w

to wNho& ne

f>rma&brdar

72

wse zu4laya

se

jma

mE& rhU%

ik

AOr muze huKm

ALlah

mgr

idya gya

pr

isfR>

w
w
w
AOr hm ne g>kR>
kr idya

AOr hm ne

ja&=In

k+tI me&

bnaya wNhe&

ws ke

AOr

so hm ne

sa9

jo

bca ilya wse

r
Dra@ g@

73

An\jam

log

huAa

kEsa

so de`o

hmarI

wNho& ne

vh log

Aayto& ko

zu4laya

jo

r


w

rO=n dlIlo& ke

vh Aa@ wn

wn kI

sa9

ke pas

k>Om

k:

trf>

ws ke bad

rsUl

hm ne -eje

ifr

pr

hm muh\r
lgate hE&

wsI trh

ws se

ws

wNho& ne

ws pr

so wn se n huAa ik

k>Bl

ko

zu4laya

jo

vh :man le Aa@&

w w


trf>

AOr
han A

mUsa A

hm ne

wn ke bad

-eja

ifr

hd se

74

b7>ne vale

idl jma

w
w

75

gunahgar

log

jma

AOr

to wNho& ne

ApnI in=ainyo&

ws ke

vh 9e

tkBbur ikya

ke sa9

srdar

if>rA>On



76

`ula

AlbTta

yh

jadU

be=k

vh khne

hmarI

lge

trf>

se

hk>

Aaya wn

to

ke pas

jb

AOr kamyab
nhI& hote

yh

Kya jadU

vh Aagya

hk> ke il@

Kya tum

tuMhare pas

inSbt jb

khte ho

mUsa A

kha

w w


ws pr Apne

paya hm

ws se

ik fer de

Kya tU Aaya

bap dada

ne

jo

hme&

hmare pas

vh bole

77

jadUgr

w r


w
78

:man lane

tum dono&

valo& me& se

ke il@

hm

S@

AOr
nhI&

j>mIn me&

bD>a:

tum dono&

AOr

ke il@

ho ja@

218

yUnus (10)

QP@

ifr

Aa g@

jadUgr

;Lm

79

jb

jadUgr

vala

le AaAo

hr

AOr

if>rA>On

mere pas

kha


kha

mUsa A

wNha&e ne

ifr

Dala

jb

Dalne

80

tum

vale ho

tum

jo

wn

mUsa A

Dalo

kha

se


kam

nhI& duSt

be=k

A-I baitl

be=k

krta

ALlah

kr dega wse

ALlah

jadU

tum la@ ho

jo


w
w

82

muj\irm

napsNd

gunahgar

kre&

Apne

~>vah

hk>

huKm se

AOr hk>

ALlah

f>sad krne

81

kr dega

vale




if>rA>On

se

`>Of> kI

ws kI

ke

vjh se

k>Om

cNd

se

mgr

lD>ke

mUsa A

:man

pr

laya

so n

w
w
w r

AOr

j>mIn

be=k vh

me&

srk=

if>rA>On

AOr

vh Aaf>t me&

be=k

Dale wNhe&

AOr wn ke

ik

srdar

w
ALlah

:man la@

pr

tum

Agr

@e merI

mUsa

AOr

k>Om

kha

83

hd se

Alb]a-

b7>ne vale

se


hm ne

ALlah

to wNho&

-rosa ikya

pr

ne kha



se

ApnI

84

Agr

tum ho

jma

j>ailm

85

2uD>ade

t~>ta-@-

k>Om ka

jma

ik 3r bnaAo

mUsa A

ka -a:

AOr hm ne

trf>

ik>bla

kro

AOr

Apne 3r

3r

bnaAo

@e hmare
rb

AOr

mUsa A

moimnIn

87

kha

@e hmare
rb

k>Om

jma

ApnI k>Om ke

imsr me&

il@

AOr
`>u=`>brI do

nmaj>

w z
w

duinya kI ij>NdgI

me&

AOr mal

j>Int

jma

AOr ws

if>rA>On

ke srdar

tU ne id@

r

r
AOr muh\r

wn ke

lga de

mal

pr

tU im4a de

@e hmare
rb

tera raSta

se

ik vh

@e hmare

gumrah kre&

rb

88

219

ddRnak

A>j>ab

vh

yha& tk

ik vh :man

de` le&

ik

n la@&

S@

Dalna hE | (80)
ifr wNha&e ne Dala to mUsa A
ne kha tum jo la@ ho jadU hE,
be=k ALlah A-I wse baitl
krdega, be=k ALlah f>sad
krne valo& ke kam du'St nhI&
krta | (81)
AOr ALlah hk> ko Apne huKm
se hk> saibt kr dega Agrce
gunahgar napsNd kr&e | (82)
so mUsa A pr ko: :man n
laya mgr ws kI k>Om ke cNd
lD>ke `>Of> kI vjh se if>rA>On
AOr wn ke srdaro& ke, ik vh
wNhe& Aaf>t me& n Dal de, AOr
be=k if>rA>On j>mIn muLk me&
srk= 9a, AOr be=k vh hd se
b7>ne valo& me& se 9a | (83)
AOr mUsa A ne kha @e merI
k>Om! Agr tum ALlah pr :man
Agr tum f>rma&brdar ho | (84)

r w
w

be=k tU

Dalo, jo Dalne vale ho tuMhe&

la@ ho to wsI pr -rosa kro



w

w
AOr k>a;m

mUsa A ne wn se kha tum

pr

kaif>r

86

vih -ejI

ifr jb jadUgr Aag@ to

kro


w w
w

AOr ws

;Lm vala jadUgr le AaAo | (79)

to ws

n bna hme&

m=k>

AOr if>rA>On ne kha mere pas hr

-rosa


w
r

AOr hme&

rhmt se

f>rma&brdar

yatij>n (11)

wn ke idlo& pr

to wNho& ne kha hm ne ALlah


pr -rosa ikya, @e hmare rb!
hme& n bna j>ailmo& kI k>Om ka
t~>ta-@-m=k> | (85)
AOr hme& ApnI rhmt se kaif>ro&
kI k>Om se 2uD>ade | (86)
AOr hm ne mUsa A AOr ws ke
-a: kI trf> vih -ejI ik ApnI
k>Om ke il@ imsr me& 3r bnaAo
AOr bnaAo Apne 3r ik>Bla "
nmaj> kI jgh, AOr nmaj>
k>a;m kro, AOr moimno& ko
`>u=~>brI do | (87)
AOr mUsa A ne kha @e hmare
rb! be=k tU ne if>rA>On AOr
ws ke l=kr ko duinya kI
ij>NdgI me& j>Int AOr bhut se
mal id@ hE&, @e hmare rb! ik vh
tere raSte se gumrah kre&, @e hmare
rb! wn ke mal im4a de, AOr
wn ke idlo& pr muh\r lga de ik
vh :man n la@& yha& tk ik
ddRnak A>j>ab de` le& | (88)

yUnus (10)
ws ne f>rmaya tuMharI duA>a k>ubUl
ho cukI hE so tum dono saibt
k>dm rho, AOr wn logo& kI rah
n clna jo navaik>f> hE& | (89)
AOr hm ne bnI ;s/a:l ko par
kr idya dyaR se, ps if>rA>On
AOr ws ke l=kr ne srk=I
AOr ij>yadtI se wn ka pI2a
ikya, yha& tk ik jb wsko
g>rk>abI ne Aa pkD>a vh khne
lga ik mE& :man laya ik ws
ke isva ko: mabUd nhI& ijs pr
bnI ;s/a:l :man la@ AOr mE& hU%
f>rma&brdaro& me& se | (90)
Kya Ab ? :man kI bat krta hE
AOr AlbTta phle to naf>rmanI
krta rha AOr tU f>sad krne
valo& me& se rha | (91)
so Aaj hm tuze tere bdn se bca@&ge
g>rk> nhI& kre&ge taik tU terI la=
wn ke il@ jo tere bad Aa@&
;b\rt kI @k in=anI rhe, AOr
be=k logo& me& se Ak\sr hmarI
in=ainyo& se g>aif>l hE& | (92)
AOr hm ne bnI ;s/a:l ko
AC2a i5kana idya, AOr hm ne
wNhe& irj>\k> idya pakIj>>a cIj>>o&
se, so wNho& ne ;`>\itlaf> n
ikya yha& tk ik wn ke pas
;Lm Aagya, be=k tuMhara rb
wn ke drimyan f>Esla krega
roje> ik>yamt ijs bat me& vh
;`>itlaf> krte 9e | (93)
ps Agr tU ws ke bare me& +ak
me& ho to hm ne wtara terI trf>,
to wn logo& se pU2 jo tuz se
phle iktab p7>te hE&, thk>Ik> tere
pas hk> Aagya hE tuMhare rb kI
trf> se, ps =k krne valo& se
n hona | (94)
AOr n wn logo& se hona ijNho&
ne zu4laya ALlah kI Aayto&
ko, ifr tum `>sara pane valo& se
ho jaAo | (95)
be=k ijn logo& pr tuMhare rb
kI bat saibt ho g: vh :man
n la@&ge | (96)
Agrce wn ke pas hr in=anI
Aaja@, yha& tk ik vh ddRnak
A>j>ab de` le& | (97)

QQ@n




w
rah

so tum dono&

AOr n clna

tuMharI duA>a

saibt k>dm rho

ws ne

k>ubUl ho cukI

f>rmaya

z w
ps pI2a

dyaR

ikya wn ka

AOr hm ne

bnI ;s/a:l ko

wn logo&

navaik>f> hE&

89

par kr idya

kI jo

w w
w
vh khne

g>rk>abI

lga

jb wse

yha& tk

AOr

Aa pkD>a

ik

ij>yadtI

AOr ws ka

srk=I



bnI ;s/a:l

ws

vh ijs pr

pr

:man la@

if>rA>On

l=kr

isva@ mabUd

nhI&

ik

mE& :man

vh

laya

w w




AOr tU

se

AOr AlbTta tU

phle

rha

Kya Ab

naf>rmanI krta rha

f>>rma&brdar

90

jma

se

AOr mE&

tere bad

wn ke

taik tU

tere bdn

hm tuze

Aa@&

il@ jo

rhe

se

bca l&ege

so Aaj

91

f>sad krne
vale


w
w

AOr AlbTta hm
ne i5kana idya

hmarI

g>aif>l hE&

92

se

in=ainya&

logo& me& se

Ak\sr

AOr

@k

be=k

in=anI

pakIj>>a cIj>>e&

AOr hm ne irj>\k>

se

AC2a

idya wNhe&

i5kana

bnI ;s/a:l

r



wn ke

f>Esla

tuMhara

drimyan

krega

rb

be=k

;Lm

Aagya wn

yha& tk

wNho& ne ;`>itlaf> n

ke pas

ik

ikya

ps

tU hE

me& +ak me&

vh ;`>\itlaf>

93

Agr

ws me&

krte

vh 9e

ws me&

roj>e ik>yamt

jo

tum se phle

iktab

vh log

p7>te hE&

jo

to pU2 le&

terI trf>

hm ne

ws se

wtara

jo

94

=k krne

se

vale

ps n hona

tera rb

se

thk>Ik> Aagya

hk>

tere pas

w



se

ifr tU
ho ja@

ALlah

Aayto& ko

wNho& ne

vh log

zu4laya

jo

se

AOr n hona

tera rb

bat

wn pr

saibt

be=k vh

ho g:

log jo

`>sara pane vale

95



w
w

97

ddRnak

A>j>ab

vh

yha& tk

hr

Aaja@ wn

de` le&

ik

in=anI

ke pas

S@

~>vah

96

vh :man n
la@&ge

220

QP@





jb

k>Om yUnus A

mgr

ws ka

to nf>a

ik vh

ko:

:man

deta ws ko

:man latI

bStI

ps

ho:

Kyo& n



w


AOr nf>a

duinya kI ij>NdgI

phu%caya wNh&e&

me&

sva:

wn se

A>j>ab

hm ne

vh :man

w5a ilya

la@


r w

r

vh sb ke sb

j>mIn me&

AlbTta

jo

tera rb

:man le Aate

AOr

cahta

@k muddt

98

Agr

tk

iksI =~>s

AOr nhI& hE

ke il@

99

moimn

vh

yha& tk

jma

ho ja@&

ik

log

mjbUr

ps Kya

krega

tU

w


vh log jo

pr

AOr vh

gNdgI

mgr

huKme ;lahI

Dalta hE

:man la@

bg>Er

ik

w
w
w r

AOr nhI& f>a;da

AOr j>mIn

detI&

AaSmano&&

me&

Kya hE

Aap

de`o

kh de&

AK>l nhI& r`te

100


w
mgr

vh ;n\itj>ar

to Kya

krte hE&

vh nhI& mante

101

log

AOr Drane

se

in=ainya&

vale

tuMhare

be=k

ps tum

Aap s

sa9

mE&

;n\itj>ar kro

kh de&

jo guj>r

wn se phle

idn

vh log

cuke

vaik>A>at

jEse

w r

wsI trh

vh :man

AOr vh

Apne rsUl

hm

la@

log jo

jma

bcalete hE&

Aap s

@e logo!

Agr tum ho

102

ifr

;n\itj>>ar

kh de&

ALlah

isva@

to mE& ;badt

mere

ho

ik

nhI& krta

dIn

mE& hU%

ik

AOr muze huKm

tuMhe& w5aleta hE

idya gya

se

iksI =k me&

mE& ALlah kI

vh jo

AOr leikn

;badt krta hU%



w w
AOr hrigj> n hona

sb se mu%h
moD> kr

dIn ke il@

Apna mu%h

sI0a

AOr

r`

yh ik

jo

ALlah

AOr n

isva@

mu=\irkIn

105

pukar

se



w


106

221

j>ailm
jma

se

ws
vK>t

to be=k tU

tU ne ikya

S@

jb vh :man la@ to hm ne wn
se duinya kI ij>NdgI me& 'sva: ka
A>j>ab w5a ilya, AOr wNhe& @k
muddt tk nf>a phu%caya | (98)
AOr Agr cahta tera rb
AlbTta jo j>mIn me& hE& sb ke
sb :man le Aate, ps Kya tU
logo& ko mjbUr krega ? yha& tk
ik vh moimn ho ja@& | (99)
AOr iksI =~>s ke il@ Apne
;`>\ityar me& nhI& ik vh ALlah
ke huKm ke bg>Er :man le Aa@,
AOr vh Dalta hE kuf> kI
gNdgI wn logo& pr jo A>K>l
nhI& r`te | (100)
Aap s kh de& de`o Kya ku2 hE ?
AaSmano&& me& AOr j>mIn me& | AOr
in=ainya& AOr Drane vale rsUl
wn logo& ko f>a;da nhI& dete jo
nhI& mante | (101)
to Kya vh ;n\itj>ar kr rhe hE&
mgr wNhI& logo& jEse vaik>A>at
ka jo wn se phle guj>r cuke,
Aap s kh de& ps tum ;n\itj>ar
kro be=k mE& -I tuMhare sa9
;n\itj>>ar krne valo& se hU% | (102)
ko, AOr wsI trh wn ko jo
:man la@, hm pr hk> ij>Mma hE
Aap s kh de&, @e logo! Agr
tum mere dIn ke mutA>ik>
iksI =k me& ho to mE& ;badt
nhI& krta wn kI ijn ko tum
ALlah ke isva pUjte ho, leikn
mE& ws ALlah kI ;badt krta
hU% jo tuMhe& duinya se w5a leta
hE, AOr muze huKm idya gya ik
moimno& me& se rhU% | (104)
AOr yh ik Apna mu%h sb se moD> kr

moimnIn

104

w w

n tuze nf>a de

kI k>Om ik vh :man le Aa:,

hm bcale&ge moimno& ko | (103)



w



se

:man nf>a deta, mgr yUnus A

hk> hm pr





w w
vh jo

:man latI to ws ko ws ka

ifr hm bca lete h&E Apne rsUlo&

bcale&ge

tum pUjte

ps Kyo& n hu: ko: bStI ik vh

hm

moimnIn

103

se

krne vale

yatij>n (11)

ifr

nuk>\san

AOr

Agr

phu%ca@

dIn ke il@ sI0a r`, AOr hrigj>


mu=\irko& me& se n hona | (105)
AOr ALlah ke isva wse n pukar
jo n tuze nf>a de ske, AOr n ko:
nuk>\san phu%ca ske, if>r Agr
tU ne @esa ikya to ws vk>t tU
be=ak j>ailmo& me& se hoga | (106)

hUd (11)
AOr Agr ALlah tuze phu%ca@
ko: nuk>\san to ws ke isva
ko: ws ko h4ane vala nhI&,
AOr Agr vh tera -la cahe to
ko: ws ke f>J>l ko rokne vala
nhI&, vh phu%cata hE ws ko Apne
bNdo& me& se ijs ko cahta hE,
AOr vh b~>=ne vala, inhayt
meh\rban hE | (107)
Aap s kh de&, @e logo! tuMhare

QQ@n




w

w


AOr

ws ke

ws

to nhI& h4ane

ko:

Agr

isva

ka

vala

nuk>\san

Apne bNde

se

tera cahe

vh

cahta hE

ijse

phu%ca@

AOr

tuze

Agr


w
AOr

ALlah

ws

vh

ws ke

to nhI& ko:

ko

phu%cata hE

f>J>l ko

rokne vala

-la




se

phu%c cuka tuMhare

hk>

Aap s

@e logo!

pas

inhayt

107

kh de&

b~>=ne vala

meh\rban

phu%c cuka, to ijs ne ihdayt

pa: isfR> ApnI jan ke il@

to isfR>

pas tuMhare rb kI trf> se hk>

ihdayt pa:, AOr jo gumrah huAa


to isfR> Apne bure ko gumrah
huAa, AOr mE& tum pr mu`>\tar nhI&
hU%, (108)
AOr ws kI pErvI kro jo
tuMharI trf> vih hu: hE, AOr
sbr kro yha& tk ik ALlah

gumrah

AOr

ApnI jan

ws ne

huAa

jo

ke il@

ihdayt pa:

vih

AOr pErvI

jo

hotI hE

f>Esla krne

109

vala

kuA>at 10

kro Apne rb kI, ifr ws kI


trf> jUA> kro vh tuMhe& f>a;da
phu%ca@ga AC2a saman, @k
muk>rRra vK>t tk, AOr dega hr
f>J>l vale ko Apna f>J>l, AOr
Agr tum ifr jaAo to be=k mE&
tum pr @k bD>e idn ke A>j>ab se
Drta hU% | (3)
ALlah kI trf> tuMhe& lO4na hE, AOr
vh hr cIj> pr k>udrt vala hE | (4)
yad r`o! be=k vh Apne sIne
dohre krte h&E taik ws ALlah
se 2upal&e, yad r`o! jb vh
Apne kpD>e phnte hE& vh janta
hE jo vh 2upate h&E AOr jo vh
j>aihr krte hE&, be=k vh idlo&
ke -ed janne vala hE | (5)

AOr

ws pr

vh gumrah

nhI&

bure ko

huAa

ALlah

vh

f>Esla

yha& tk

AOr sbr

tuMharI

kr de

ik

kro

trf>


Aayat 123


hUd A

;s kI Aayat mj>bUt kI g:&,

AOr yh ik mg\>if>rt tlb

mE&

11 sUrh hUd

Ailf>laamraa, yh iktab hE,

AOr `>u=`>brI dene vala hU% | (2)

tum pr

r( )

meh\rban, rh\m krne vala hE

trf> se tuMhare il@ Drane vala

AOr

behtrIn

ALlah ke nam se jo inhayt

;badt n kro, be=k mE& ws kI

tuMhara rb



w
w

yh ik ALlah ke isva iksI kI

mu`>\tar

108

kro

f>Esla krne vala hE | (109)

vale, `>brdar ke pas se | (1)

to jo

pa:

w
w

f>Esla kr de, AOr vh behtrIn

ifr tf>sIl kI g:& ihKmt

ihdayt

to isfR>

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

ihKmt

`>brdar

pas

vale

tf>sIl

se

ifr

kI g:&

;s kI

mj>bUt

yh

Ailf>

Aayat

kI g:&

iktab

laam raa

w

w
w w
mg\>if>rt

AOr

tlb kro

yh ik

muk>rRr

vK>t

A>j>ab

tum pr

AOr `>u=`>brI

Drane

ws

tuMhare

be=k

ALlah

;badt

yh

dene vala

vala

se

il@

mE&

ke isva

kro

ik n


r

tk

AC2I

mtaA>>

vh fa>;da

ws kI trf>

phu%ca@ga tuMhe&

juA> kro

ifr

Apna rb


w




w

Drta

to

hU%

be=k mE&


yad
r`o

k>udrt
vala

ifr

AOr

jaAo Agr tum

Apna

f>J>l

f>J>l

vala

hr

AOr dega

hr =E

pr

AOr

lO4na hE

ALlah kI

vh

tuMhe&

trf>

bD>a

@k

idn


r
Apne kpD>e

phnte hE&

jb

yad

ws

taik

r`o

se

2upale&

Apne sIne

dohre

be=k

krte hE&

vh

w w




5

idlo& ke -ed

janne

be=k

AOr jo vh

jo vh

vh

vala

vh

j>aihr krte hE&

2upate hE&

janta hE

S@

222

QQ@

w
z r
ws ka irj>\k>

ALlah

pr

mgr

j>mIn

clne

me& pr

se ko:

vala

AOr nhI&


w
w


rO=n

me&

iktab

sb

AOr ws ke so&pe jane

ws ka

AOr vh

ku2

kI jgh

i5kana

janta hE

w

r

w

AOr

9a

idn

me&

AaSman

AOr j>mIn

pEda ikya

jma

jo ijs

AOr vhI

Aap

AOr

khe&

Agr

A>ml me&

behtr

tum me&

taik tuMhe&

kOn

Aaj>ma@

ws ka

panI pr

A=R



w
nhI& yh

wNho& n

vh log

to j>r

mOt

kuf> ikya

jo

khe&ge vh

mrna

w5a@

bad

ik tum

jaAoge

w


@k
mut

tk

A>j>ab

hm rok

wn se

AOr Agr

r`e&

`ula

mgr

jadU

isfR>



w
w
4ala ja@ga

wn pr

ijs idn

Aa@ga

yad

Kya rok

to vh

ignI hu:

r`o

rhI hE wse

j>r khe&ge

mu@eyn

w
w
w

hm c`ade&

AOr

Agr

mj>ak>

ws

wD>ate

ka

9e

ijs

wNhe&

AOr

3erlega

wn se

r
9

na=ua

AlbTta

be=k

mayUs

vh

hm 2In

ws se

ifr

le& vh

ko:

ApnI

rhmt

trf> se

;n\san ko

w


jatI rhI&

to vh j>r

wse phu%cI

khega

s~>tI ke

nemt

bad

Aaram

wse c`ade&

AOr Agr






w
ijn logo& ne sb\r ikya

mgr

10

=e`>I`>or

;trane

be=k

vala

vh

muz se

bura;y&a

w
w
w
11

bD>a

AOr svab

wn ke

b`>\i==

il@

yhI log

AOr A>ml

nek

ik@


r


w


ws

AOr t&g

se

hoga

terI trf>

vih

jo

ikya gya

2oD> doge

ku2 ihSsa

sa9

Aaya

ya

`>j>ana

ws pr

wtra

223

;`>\ityar

r`ne vala

hr =E

pr

AOr

ALlah

Drane vale

ik tum

S@

ALlah pr ALlah ke ij>Mme hE,


AOr vh janta hE ws ka i5kana
AOr ws ke so&pe jane kI jgh,
sb ku2 rO=n iktab lOhe
mhf>Uj> me& hE | (6)
AOr vhI hE ijs ne pEda ik@
AaSman AOr j>mIn 2 idn me&,
AOr ws ka A=R panI pr 9a,
taik tuMhe& vh Aaj>ma@ ik tum
m&e kOn behtr hE A>ml me& ? AOr
Agr Aap s khe& ik tum mrne
ke bad w5a@ jaAoge to vh log
j>r khe&ge ijNho& ne kuf> ikya
ik yh isfR> `ula jadU hE | (7)
AOr Agr hm wn se A>j>ab rok
r`e& @k mute mu@eyn tk vh
j>r khe&ge Kya cIj> wse rok
rhI hE ? yad r`o! ijs idn wn
pr A>j>ab Aa@ga wn se n
4ala ja@ga, AOr wNhe& 3er lega
ijs ka vh mj>ak> wD>ate 9e | (8)
AOr Agr hm ;n\san ko ApnI
trf> se iksI rhmt ka mj>a
c`ade& ifr vh ws se 2In le&,
to be=k vh mayUs, na=ua
ho jata hE | (9)
AOr Agr hm wse s~>tI ke bad
Aaram c`a de& jo wse phu%cI
ho to vh j>r khega muz se
bura;y&a jatI rhI&, be=k vh
;trane vala =e`>I `>or hE | (10)
mgr ijn logo& ne sb\r ikya
AOr nek A>ml ik@ yhI log hE&
ijn ke il@ b`>\i== AOr bD>a
svab hE | (11)
to Kya tum 2oD> doge ws ka
ku2 ihSsa jo tuMharI trf> vih

tum

idl t&g hoga ik vh khte h&E ik

tera sIna
idl


12

vala nhI&, mgr ws ka irj>\k>

ikya gya hE, AOr ws se tuMhara

ik vh khte hE&

Kyo& n

AOr ko: j>mIn pr clne ifrne

to =ayd Kya

ws ke

vma imn dah (12)

;ske

isva nhI&

f>ir+ta

ws pr Kyo& n wtra ko: `>j>ana


ya ws ke sa9 f>ir+ta Kyo&
n Aaya ? ;s ke isva nhI& ik
tum Drane vale ho AOr ALlah
hr =E pr ;`>\ityar r`ne vala
hE | (12)

QR@i a@@b

hUd (11)

Kya vh khte h&E ? ik ws ne ;s


k>urAan ko `>ud 3D> ilya hE,

3D>I hu:

Aap s kh de& to tum -I ;s


AaAo AOr ijs ko tum mdd
ke il@ bula sko bula lo
ho | (13)

ds sUrte&

to tum le

Aap s

ws ko `>ud

AaAo

khde&

3D> ilya hE

sCce

13

Agr

ho

tum

ALlah

isva@

ko: mabUd

AOr

ALlah ke

naij>l

ik yh

ka jvab n de ske& to jan lo

nhI&

yh ik

;Lm se

ikya gya hE

to

naij>l ikya gya hE, AOr yh ik


ws ke isva ko: mabUd nhI&, ps
Kya tum ;s\lam late ho ? (14)
jo ko: cahta hE duinya kI
ij>NdgI AOr ws kI j>Int, hm
wn ke il@ wn ke A>ml ;s
duinya me& pUre kr de&ge AOr ws
me& wn kI kmI n kI ja@gI | (15)
yhI log hE& ijn ke il@ Aai`>rt
me& Aag ke isva ku2 nhI&, AOr
Akart gya jo ;s duinya me&
wNho& ne ikya AOr jo vh krte
9e nabUd hu@ | (16)
ps Kya yh ws ke brabr hE
jo Apne rb ke `ule raSte pr ho
AOr ws ke sa9 ws ALlah kI
trf> se gvah ho, AOr ws se
phle mUsa A kI iktab ;mam
rhnuma AOr rhmt 9I yhI
log ;s k>urAan pr :man
late h&E AOr igroho& me& se jo ;s
ka mun\ikr ho to doj>`> ws ka
i5kana hE, ps tU =k me& n ho
;s se, be=k vh tere rb kI
trf> se hk> hE, leikn Ak\sr
log :man nhI& late | (17)
AOr kOn hE ws se b7> kr
j>ailm ? jo ALlah pr zU4
baN0e, yh log Apne rb ke
samne pe= ik@ ja@&ge AOr gvah
khe&ge ik yhI h&E ijNho& ne Apne
rb pr zU4 bola, yad r`o!
j>ailmo& pr ALlah kI f4kar
hE | (18)
jo log ALlah ke raSte se rokte
hE&, AOr ws me& kjI 7UNDte h&E,
AOr vh Aai`>rt ke mun\ikr
h&E | (19)

ijs ko tum

AOr tum

bula sko

bula lo

ifr Agr vh tuMhare ws cEle&j


ik yh to ALlah ke ;Lm se

Kya vh khte hE&

w
w

jEsI ds (10) sUrte& 3D>I hu: le

ALlah ke isva, Agr tum sCce

;s jEsI

to jan lo

ifr Agr vh jvab n

tuMhara

de ske&



cahta hE

duinya ik ij>NdgI

jo

tum ;s\lam late ho

14

ps Kya

ws ke isva

z
w
15

kmI ik@ ja@&ge

nuk>\san n hoga

;s me&

AOr vh

;s me&

wn ke

wn ke

hm pUra

AOr ws

A>ml

il@

kr de&ge

kI j>Int

vh jo ik

yhI log


w
w


jo

AOr Akart

Aag ke isva

gya

Aai`>rt me&

wn ke il@

pr

ps Kya

ho

vh krte 9e

16

jo

AOr nabUd

jo

ws me&

hu@

wNho& ne
ikya

w
w
ws se

mUsa A kI iktab

AOr

phle

ws se

gvah

AOr ws

Apne rb

`ula

ke sa9 ho

ke

raSta

w
w r

se

mun\ikr ho

AOr jo

;s ka

:man

ws pr

AOr

yhI log

late hE&

rhmt

;mam






be=k vh hk>

ws se

=k me&

ps tU

to Aag doj>`>

n ho

ws ka i5kana

igroho& me&


w


sb se bD>a

AOr

j>ailm

kOn

:man nhI& late

17

AOr

Ak\sr log

tere rb se

leikn

pe= ik@

Apne rb ke samne

yh log

ja@&ge

ALlah

zU4

baN0e

pr

ws se
jo


w


yad
r`o

Apne rb pr

zU4 bola

vh ijNho& ne

gvah

yhI hE&

jma

AOr vh khe&ge



w
ALlah ka raSta

se

rokte hE&

vh log
jo

18

j>ailm
jma

pr

ALlah kI
f4kar

w w
w
19

mun\ikr
jma

vh

Aai`>rt se

S@

AOr vh

kjI

AOr ws me 7UNDte hE&

224

QQ@



w
w r

wn ke

AOr nhI& hE

il@

Aaijj> krne vale,

j>mIn me&

nhI& hE&

9kane vale

yh log



w w


n

wn ke

A>j>ab

dugna

il@

ihmaytI

ko:

ALlah

isva

se

w w

w

vh

yhI log

ijNho& ne

AOr

vh de`te 9e

20

sunna

vh ;f>itra krte 9e

21

jo

zU4 baN0te 9e

wn se

AOr gum

ApnI jano& ka

nuk>\san

ho gya

Apna

ikya




w w
AOr wNho& ne

jo log :man la@

A>ml ik@

be=k

22

sb se ij>yada
nuk>\san w5ane vale

Aai`>rt me&

vh

ik vh

w

w



ws

jNnt

vh

me&

yhI log

vale

Apne rb

AOr

ke Aage

Aaijj>I kI

AOr bhra

jEse AN0a

dono&

imsal

f>rIk>

hme=a rhe&ge

23

w


w
w
r

AOr hm ne -eja

24

Kya tum g>Or

imsal

Kya dono&

nhI& krte

halt me&

brabr hE&

AOr sunta





w
isva@

n prs\it=

ik

kro tum

`ula

25

Drane

tuMhare

be=k

ws kI

vala

il@

mE&

k>Om

trf>

nUh A

to bole

srdar

du` dene

26

vala idn

A>j>ab

be=k m&E

tum pr

ALlah

Drta hU%

w
w

AOr hm nhI&

hmare

@k

de`te tuze

Apne jEsa

AadmI

mgr

hm tuze

ws kI

ijn logo& ne kuf> ikya

nhI& de`te

k>Om ke

kaif>r


r
w
hm

AOr

de`te

nhI&

nIc log

srsrI nj>r se

hm me&

vh log

vh

isva@ terI pErvI kre&

jo

r

tum de`o

@e merI

ws ne

to

k>Om

kha

zU4e

27

bl\ik hm `>yal
krte h&E tuMhe&

f>j>Ilt

ko:

tuMhare

hm pr

il@



r w
Apne pas se

rhmt

AOr ws
ne dI muze

Apne rb se

vaj>h

pr

dlIl

mE& hU%

Agr

28

225

bej>ar ho

ws se

AOr tum

Kya hm vh tuMhe&

tuMhe&

j>brdStI mnva@&

S@

vale nhI&, AOr wn ke il@ nhI&


hE ALlah ke isva ko: ihmaytI,
wn ke il@ dugna A>j>ab hE, vh
n sunne kI tak>t r`te 9e AOr n
vh de`te 9e | (20)
yhI log hE& ijNho& ne ApnI jano&
ka nuk>\san ikya AOr wn se
9e | (21)
ko: =k nhI& ik vh Aai`>rt me&
sb se ij>yada nuk>\san w5ane vale
hE& | (22)
be=k jo log :man la@ AOr
wNho& ne nek A>ml ik@, AOr
Apne rb ke Aage Aaijj>I kI,
yhI log jNnt vale h&E, vh ws
me& hme=a rhe&ge | (23)
dono& f>rIk> kI imsal @esI

nek

w w

w


AOr de`ta

yh log j>mIn me& Aaijj> krne

gum ho gya jo vh zU4 baN0te

vh tak>t r`te 9e

w
w

w
=k nhI&

vma imn dah (12)

vh id`a: nhI&
detI

hE jEse @k AN0a AOr bhra AOr


dUsra de`ta AOr sunta hE,
Kya vh dono& brabr hE& halt me& ?
Kya tum g>Or nhI& krte ? (24)
AOr hm ne nUh A ko ws kI
k>Om kI trf> -eja ik be=k m&E
tuMhare il@ tuMhe& Drane vala hU%
`ula `ol kr (25)
ik ALlah ke isva iksI kI
prs\it= n kro, be=k mE& tum
pr @k du` dene vale idn ke
A>j>ab se Drta hU% | (26)
to ws k>Om ke vh srdar ijNho&
ne kuf> ikya, bole hm tuze nhI&
de`te mgr hmare Apne jEsa @k
AadmI, AOr hm nhI& de`te ik
iksI ne terI pErvI kI ho wn
ke isva jo hm me& nIc log hE&
vh -I srsrI nj>r se be soce
smze AOr hm nhI& de`te tuMhare
il@ Apne Wpr ko: f>j>Ilt,
bl\ik hm tuMhe& zU4a `>yal krte
hE& | (27)
ws ne kha, @e merI k>Om! de`o
to, Agr mE& vaj>eh dlIl pr hU%
Apne rb kI trf> se AOr ws
ne muze Apne pas se rhmt dI hE,
vh tuMhe& id`a: nhI& detI, to Kya
hm vh tuMhe& j>brdStI mnva@& ?
AOr tum ws se bej>ar ho | (28)

hUd (11)
AOr @e merI k>Om! mE& tum se ws
pr ku2 mal nhI& ma&gta, mera
Aj>r to isf>R ALlah pr hE, AOr
jo :man la@ hE& m&E wNhe& ha&kne
vala dUr krne vala nhI&, be=k
vh Apne rb se imlne vale hE&,
leikn mE& de`ta hU% ik tum @k k>Om
ho ik jhaLt krte ho | (29)
AOr @e merI k>Om! Agr mE& wNhe&
ha&k dU% to muze ALlah se kOn
bca lega ? Kya tum g>Or nhI&
krte ? (30)
AOr m&E nhI& khta ik mere pas
ALlah ke `>j>ane hE& AOr n mE&
g>Eb kI bate& janta hu%, AOr mE&
nhI& khta ik m&E f>ir+ta hU%, AOr
ijn logo& ko tuMharI Aa%`&e hk>Ir
smztI hE& tum hk>Ir smzte ho
mE& nhI& khta ALLaah wNhe& hrigj>
ko: -la: n dega, jo ku2 wn
ke idlo& me& hE ALlah `>Ub janta
hE Agr @sa khU% to ws vK>t
AlbTta mE& j>ailmo& se ho&ga | (31)
vh bole @e nUh A! tU ne hm
se zgD>a ikya, so hm se bhut
zgD>a ikya, ps vh A>j>ab
le Aa ijs ka tU hm se vada krta
hE, Agr tU sCco& me& se hE | (32)

QR@i a@@b

w


w

AOr

ALlah

nhI&

pr

mera

mgr

ku2

nhI&

Ajr

;s pr

mal

mE& nhI& ma&gta

AOr @E merI

tum se

k>Om

r
r

@k

de`ta hU%

AOr

Apna

imlne

be=k

k>Om

tuMhe&

leikn m&E&

rb

vale

vh

vh jo :man la@

mE& ha&kne vala


w

mE& ha&k dU% wNhe&

Agr ALlah

se

AOr @e

kOn bca@ga muze

jhalt krte ho

29

merI k>Om

w w



w
AOr mE& nhI&

ALlah ke

janta

`>j>ane

mere pas

AOr mE&

tuMhe&

Kya tum g>Or nhI& krte

30

nhI& khta

r w
w

tuMharI

hk>Ir

wn lago&

AOr mE&

Aa%`e&

smztI hE&

ko ijNhe&

nhI& khta

f>ir+ta

AOr mE&

ik mE&

g>Eb

nhI& khta



be=k

wn ke idlo& me&

mE&

jo

`>Ub

ku2

janta hE

ALlah ko: -la: ALlah

hrigj> n dega wNhe&




hm se

so bhut

zgD>a ikya

tU ne zgD>a ikya

@e nUh

hm se

vh bole

AlbTta

31

ws vK>t

j>ailmo& se




isf>R la@ga tum pr

ws ne

sCce

32

kha

se

jma

Agr tU hE

vh jo tU hm se

ps le

vada krta hE

Aa

ALlah ws A>j>ab ko Agr vh

w w


cahega, AOr tum Aaijj>

Agr

ws ne kha tum pr la@ga isfR>

kr dene vale nhI& ho | (33)


AOr merI nsIht tuMhe& nf>a n
degI Agr mE& cahU% ik mE& tuMhe&
nsIht k% jb ik ALlah cahe
ik tuMhe& gumrah kre, vhI tuMhara
rb hE, AOr wsI kI trf> tum
lO4 kr jaAoge | (34)
Kya vh khte hE& ;s kurAan ko
bna laya hE ? Aap s kh d&e Agr
mE& ne ;s ko bna ilya hE to muz
pr hE mera gunah, AOr mE& ws se
brI hU% jo tum gunah krte ho | (35)
AOr nUh A kI trf> vih kI
g: ik terI k>Om se Ab hrig>j
ko: :man n la@ga, isva@ ws
ke jo :man la cuka, ps tU ws pr
g>mgIn n ho jo vh krte hE& | (36)
AOr tU hmare samne k+tI bna
AOr hmare huKm se AOr j>ailmo&
ke hk> me& muz se bat n krna,
be=k vh DUbne vale hE& | (37)

merI

AOr n nf>a

nsIht

degI tuMhe&

Aaijj> kr dene vale

33

AOr tum

Agr cahega

nhI&

vh

ALlah

ws
ko

r


r

tuMhara rb

vh

ik gumrah

ALlah

kre tuMhe&

cahe

hE

Agr
jbik

ik m&E

tuMhe&

nsIht k%

mE& cahU%

w

Agr mE& ne wse bna
ilya hE

bna laya

kh de&

vh khte hE&

hE ws ko

Kya

34

tum lO4 kr

AOr wsI

jaAoge

kI trf>

ww w

nUh A kI

AOr vih

trf>

-ejI g:

35

tum gunah

ws se

krte ho

jo

AOr mE&

brI

mera gunah

to muz
pr

:man

ps tU g>mgIn n ho

jo

lacuka

isva@

terI k>Om

se

hrig>j :man
n la@ga

ik vh




w
w
AOr hmare

hmare

huKm se

samne

k+tI

AOr tU
bna

vh krte hE&

36

ws

pr jo

w

37

DUbne vale

be=k vh

S@

ijn logo& ne j>uLm ikya


j>ailm

me&

AOr n bat krna muz se

226

QQ@




w

w
ws se

vh h%ste

pr

ws kI

se

k>Om

ke

srdar

AOr jb

ws pr guj>rte

AOr vh

k+tI

-I

bnata 9a

w
w

so

tum h&ste ho

38

A>nk>rIb

tum se

jEse

to be=k hm se

hse&ge

pr

hm

tum

pr

ws ne

Agr

h%Ste ho

kha



w



da;mI

39

A>j>ab

ws pr

AOr

ws ko

@esa

iks pr

tum

wtrta hE

s\va kre

A>j>ab

Aata hE

jan loge

w

se

ws me&

hm ne

c7>a le

tNnUr

kha

AOr jo=

hmara

mara

huKm

yha& tk

jb Aaya

w w

huKm

ws pr

ho cuka

jo

mgr

AOr Apne

do

3r vale

nr mada

ik

hr @k joD>a

w w w
;s me&

svar

AOr ws

ho jaAo

ne kha

mgr 9oD>e

40

:man

ws pr

la@

:man

AOr n

AOr jo

laya

w r w

clI

AOr vh

inhayt

41

AlbTta

mera

meh\rban b~>=ne vala

rb

be=k

AOr wska

ws ka

ALlah ke

5hrna

clna

nam se

w

iknare me&

AOr

Apna

9a

be4a

AOr

nUh A

phaD> jEsI

pukara

lhro& me&

ws ne

le leta hU%

kha

kaif>ro& ke sa9

42

AOr n rho

huKm

se

Aaj

ko: bcane

ws ne

vala nhI&

kha

panI se

DUbne vale

to vh

se

wn ke

mOj

ho gya

drimyan

svar

@e mere

sa9

ho ja

be4e

vh bca lega

iksI phaD>

muze

kI trf>

ijs pr vh
rh\m kre

isva@

w
r w

w
panI

AOr `>u=\k
kr idya gya

9m ja

AOr

Apna

@e AaSman

panI

ingl le

@e j>mIn

AOr kha
gya


w
w


w

logo& ke
il@

AOr

dUrI

kha gya

jUdI phaD> pr

AOr ja lgI

kam

AOr pUra ho cuka


tmam ho gya

w
r r

mera be4a

be=k

@e mere

ps ws ne

rb

kha

Apna rb

nUh A

AOr
pukara

44

j>ailm jma



w w
w


45

227

haikm

sb se bD>a

jma

haikm

AOr tU

sCca

tera vada

S@

AOr
be=k

to vh ws pr h%Ste, ws nUh A
ne kha Agr tum hm pr h%Ste ho
to be=k hm -I tum pr h%se&ge
jEse tum h%Ste ho | (38)
so A>nk>rIb tum jan loge iks
pr @esa A>j>ab Aata hE jo ws
ko s\va kre AOr wtrta hE ws
pr da;mI A>j>ab | (39)
yha& tk ik jb hmara huKm
Aaya, AOr tNnUr ne jo= mara
wbl pD>a hm ne kha ws
k+tI me& c7>a le hr @k ka
joD>a, nr AOr mada, AOr Apne
3r vale ws ke isva@ ijs pr
g>k>aRbI ka huKm ho cuka hE AOr
jo :man laya wse -I svar
kr le AOr ws pr :man n la@
9e mgr 9oD>e | (40)
AOr ws ne kha ;s me& svar
ho jaAo, ALlah ke nam se hE ;s
ka clna AOr ;s ka 5hrna,
be=k AlbTta mera rb b~>=ne
vala, inhayt meh\rban hE | (41)
AOr vh k+tI wn ko le kr
nUh A ne Apne be4e ko pukara,

hmare

AOr Aag:

srdar ws ke pas se guj>rte

phaD> jEsI lhro& me& clI AOr

w r

43

9a AOr jb -I ws kI k>Om ke

le kr





ALlah ka

AOr vh nUh A k+tI bnata

wn ko


w

w
mE& jl\d pnah

vma imn dah (12)

mere 3r valo& me& se

AOr vh ws se iknare 9a,


@e mere be4e! hmare sa9 svar ho ja,
AOr kaif>ro& ke sa9 n rho | (42)
ws ne kha mE& iksI phaD> kI
trf> jl\dI pnah le leta hU%, vh
muze panI se bca lega, ws ne
kha Aaj ko: bcane vala nhI&
ALlah ke huKm se, isva@ ws ke
ijs pr vh rh\m kre, AOr wn
ke drimyan moj Aag: ha;l
ho g: to vh -I DUbne valo& me&
=iml ho gya | (43)
AOr kha gya @e j>mIn! Apna
panI ingl le, AOr @e AaSman
9m ja, AOr panI ko `>u=\k kr
idya gya, AOr tmam ho gya
kam, AOr k+tI ja lgI jUdI
phaD> pr, AOr kha dUrI lant
ho j>ailm logo& ke il@ | (44)
AOr pukara nUh A ne Apne rb
ko, ps ws ne kha @e mere rb!
be=k mera be4a mere 3r valo& me&
se hE, AOr be=k tera vada sCca
hE, AOr tU haikmo& me& sb se bD>a
haikm hE | (45)

QR@i a@@b

hUd (11)

ws ne f>rmaya, @e nUh A!
be=k vh tere 3r valo& me&

na=a;Sta

se nhI&, be=k ws ke A>ml


ka sval n kr ijs ka tuze
;Lm nhI&, be=k mE& tuze nsIht

se

krta hU% ik tU nadano& me& se n


ws ne kha @e mere rb! mE& terI

muze ;Lm n ho, AOr Agr tU muze


n b~>=e AOr muz pr rh\m n kre

kha gya, @e nUh A! hmarI

h&E AOr ku2 igroh hE& ik hm wNhe&

ddRnak | (48)

ko jante 9e ;s se phle AOr n


tuMharI k>Om jantI 9I, ps

AOr @e merI k>Om! Apne rb se


b`>\i== ma&go, ifr wsI kI
trf> jUA> kro tOba kro,
vh tum pr AaSman se j>or kI
bair= -ejega, AOr tuMhe& kuVvt
pr kuVvt b7>a@ga AOr muj\irm
ho kr gdaRnI n kro | (52)
vh bole @e hUd A! tU hmare pas
ko: snd le kr nhI& Aaya, AOr
hm 2oD>ne vale nhI& Apne mabUdo&
ko tere khne se, AOr hm tuz pr
:man lane vale nhI& | (53)

ws

tuz

@esI bat

so muz se sval

ka

ko

ik nhI&

n kr

ik

tuz se

mE& pnah

@e mere

ws ne

cahta hU%

rb

kha

nadan jma

46

nuk>\san

se

ho jaW&

AOr tU muz pr

AOr Agr tU n

rh\m n kre

b~>=e muze

ws

;Lm

ka

tuz pr

AOr

hmarI

slamtI

wtr jaAo

brkte&

trf> se

ke sa9

tum

kha

@e nUh A

gya

ddRnak

A>j>ab

wNhe&

hm se

ifr

phu%cega

hm wNhe& jl\d

AOr ku2

f>a;da de&ge

igroh

tere sa9

se jo

tum wn ko

jante 9e

tuMharI

hm vih

trf>

krte hE& wse

g>Eb kI `>bre&

se

yh

trf> vih krte hE&, n tum wn

nhI& ? (51)

k% tuz se

tum

yh g>Eb kI `>bre& jo hm tuMharI

pEda ikya, ifr Kya tum smzte

f>rmaya

ifr wNhe& hm se phu%cega A>j>ab

isf>R wsI pr hE ijs ne muze

mE& sval

ik nhI&

pane vale

48

jl\d duinya me& f>a;da de&ge,

ko: isla nhI& ma&gta, mera isla

ws ne

@e nUh A

vh

49

prhej>garo&

AC2a

ke il@

An\jam

ps sb\r

be=k

;s se phle

kro

se

tuMharI

AOr

k>Om

w

w

ko: mabUd

tuMhara

ALlah

nhI&

tum ;badt

@e merI

ws ne

kro

k>Om

kha

hUd A

wn ke

k>Ome

AOr

-a:

A>ad

trf>

ws pr

mE& tum se

@e merI

nhI& ma&gta

k>Om

50

zU4

mgr

baN0te ho

isf>R

tum

nhI&

ws ke
isva






51

Kya ifr tum

ijs ne muze

smzte nhI&

pEda ikya

pr

mgr

mera isla

isf>R

nhI&

ko: Ajr
isla

r w w

AaSman

wsI kI trf>

vh -ejega

ifr

jUA> kro

Apna rb

tum b`>\i==

AOr @e merI

ma&go

k>Om




w rr
w
AOr gdaRnI n kro

tuMhair

trf>

kuVvt

pr

kuVvt

AOr tuMhe&

j>or kI

b7>a@ga

bair=

tum pr


w
hm

AOr nhI&

ko: dlIl

tU nhI& Aaya

snd le kr

hmare pas

@e hUd A

vh bole

52

muj\irm ho kr

w


53

:man lane vale

tere il@
tuz pr

hm

S@

AOr
nhI&

tere khne se

Apne
mabUd

2oD>ne vale

228

AOr wn igroho& pr jo tere sa9

@e merI k>Om! ws pr m&E tum se

be=k

nhI&

jaAo AOr brkte& ho& tuz pr,

ho ;f>itra krte ho (50)

;Lm

krta hU% tuze

AOr igroh pr

trf> se slamtI ke sa9 wtr

mabUd nhI&, tum isf>R zU4 baN0te

se





w
w

ho jaW& | (47)

kro, ws ke isva tuMhara ko:

be=k mE& nsIht

ik

@esI bat

47

to mE& nuk>\san pane valo& me& se

@e merI k>Om! ALlah kI ;badt

3r vale

w w

@esI bat ka sval k% ijs ka

hUd A Aa@, ws ne kha

tU ho ja@

muze

pnah cahta hU% ik m&E tuz se

k>Ome A>ad kI trf> wn ke -a:

tere

vh

ho ja@, (46)

An\jam AC2a hE | (49)

be=k

na=a;Sta hE&, so muz se @esI bat

sb\r kro, be=k prhej>garo& ka

A>ml

QQ@






ALlah

gvah

be=k

ws ne

krta hU%

mE&

kha

hmara

burI trh

tuze Aaseb

iksI

mabUd

hm

mgr

phu%caya hE

khte hE&

nhI&

w
w

w
w

sb

so mk\r burI tdbIr

ws ke

kro mere bare me&

isva

tum =rIk

54

wn se

krte ho

bej>ar hU%

be=k

AOr tum

mE&

gvah rho

w

clne

ko:

AOr

nhI&

vala

ALlah

mera rb

tuMhara rb

mE& ne -rosa be=k

pr

ikya

muze mohlt

55

mE&

ifr

n do







ifr

sI0a

56

Agr

raSta

pr

mera rb be=k

ws ko

pkD>ne

co4I se

vala

vh

mgr

hm yhI khte hE& ik tuze Aaseb


phu%caya hE hmare iksI mabUd ne
burI trh, ws ne kha be=k m&E
ALlah ko gvah krta hU% AOr tum
-I gvah rho, mE& wn se bej>ar hU%
ijn ko tum =rIk krte ho (54)
ws ke isva, so mere bare me& sb
mk\r burI tdbIr kr lo, ifr
muze mohlt n do | (55)
m&E ne ALlah pr -rosa ikya jo
mera rb hE AOr tuMhara rb hE,
ko: clne ifrne vala nhI& mgr
vh ws ko co4I se pkD>ne vala
hE k>Bje> me& il@ hu@ hE be=k mera



r
w

rb hE raSte pr sI0e | (56)

ko: AOr

mera

AOr k>a;m

tuMharI

ws ke

jo muz>e

mE& ne tuMhe&

tum gdaRnI

k>Om

rb

muk>am kr dega

trf>

sa9

-eja gya

phu%ca idya

kroge

-eja gya vh mE& tuMhe& phu%ca cuka,

w
w


inghban

57

hr =E

pr

mera rb be=k

ku2

AOr tum n ibgaD>

tuMhare

skoge ws ka

isva

w w
ApnI

rhmt se

ws ke

AOr vh log jo

sa9

:man la@

hUd A

hm ne

hmara

bca ilya

huKm

AOr

Aaya

jb

w
w

w

Apna

Aayto&

wNho& ne

rb

ka

;n\kar ikya

A>ad

AOr yh

w
AOr wn ke

me&

ij>ddI

59

pI2e lgadI g:

hr

A>j>ab

s~>t

58

AOr hm ne

se

wNhe& bca ilya

w r
huKm

srk=

AOr pErvI

Apne

AOr wNho& ne

kI

rsUl

naf>rmanI kI

r w w
vh mun\ikr

Apna rb

A>ad

hu@

be=k

yad

AOr roj>e ik>yamt

r`o

lant

;s duinya

vma imn dah (12)

@e merI

ws ne

k>Om

kha

saleh A

wn ka

AOr smUd

-a:

kI trf>

60



r
j>mIn se

pEda ikya

vh

ws ke

tuMhe&

ws

isva

A>ad ke

hUd kI k>Om

il@

f4kar

yad

r`o

w


tuMhare

ko: mabUd

il@

nhI&

ALlah kI ;badt
kro

w w
mera

nj>\dIk

rb

be=k

jUA> kro ws kI
trf> tOba kro

ifr

so ws se
b`>\i== ma&go

ws me&

AOr bsaya tuMhe&


ws ne




Kya tU hm&e

;s se

mrkj>e

hm me&

mna krta hE

k>Bl

wMmId

hmare drimyan

tU 9a

@e saleh

vh

bole

61

k>ubUl krne
vala

w


62

229

k>vI

ws kI

tU hme&

ws

=ubah me&

trf>

bulata hE

se jo

=k m&e hE&

AOr

hmare

wse ijs kI

ik hm

be=k hm bap dada prs\it= krte 9e prs\it= kre&

S@

ifr Agr tum gdaRnI kroge to


ijs ke sa9 muze tuMharI trf>
AOr k>a;m muk>am kr dega mera
rb tuMhare isva iksI AOr k>Om
ko, AOr tum ws ka ku2 n
ibgaD> skoge, be=k mera rb hr
=E pr inghban hE | (57)
AOr jb hmara huKm Aaya, hm
ne hUd A ko AOr jo log ws
ke sa9 :man la@ ApnI rhmt
se bca ilya, AOr hm ne wNhe&
bca ilya s~>t A>j>ab se | (58)
AOr yh A>ad 9e AOr wNho& ne
Apne rb kI Aayto& ka ;n\kar
ikya, AOr Apne rsUlo& kI
naf>rmanI kI, AOr hr srk=
ij>ddI kI pErvI kI | (59)
AOr lant wn ke pI2e lgadI g:,
;s duinya me& AOr roj>e ik>yamt,
yad r`o! A>ad Apne rb ke
mun\ikr hu@, yad r`o! hUd A
kI k>Om A>ad pr f4kar hE | (60)
AOr smUd kI trf> wn ke -a:
saleh A ko -eja, ws ne kha
@e merI k>Om! ALlah kI ;badt
kro, ws ke isva tuMhara ko:
mabUd nhI&, ws ne tuMh&e j>mIn
se pEda ikya, AOr tuMh&e ws me&
bsaya, ps ws se b`>\i==
ma&go, ifr ws se tOba kro,
be=k mera rb nj>\dIk hE, k>ubUl
krne vala hE | (61)
vh bole @e saleh A! tU hmare
drimyan ;s se k>Bl mrkje>
wMmId 9a tuz se bD>I wMmIde& 9I&
Kya tU hm&e mna krta hE ik hm
wn kI prs\it= n kre& ijn kI
hmare bap dada prs\it= krte 9e,
to ijs kI trf> tU hm&e bulata hE
ws me& hm k>vI =ubah me& hE& | (62)

hUd (11)
ws ne kha, @e merI k>Om! tum
Kya de`te ho -la de`o to Agr
m&E Apne rb kI trf> se rO=n
dlIl pr hU%, AOr ws ne muze
ApnI trf> se rhmt dI hE to
Agr mE& ws kI naf>rmanI k%,
muze ALlah se kOn bca@ga ?
tum mere il@ nuk>\san ke isva
ku2 nhI& b7>ate | (63)
AOr @e merI k>Om! yh ALlah kI
W&4nI hE, tuMhare il@ in=anI,
ps wse 2oD> do ik ALlah kI
j>mIn me& `atI ifre AOr ws ko
n 2uAo n phu%caAo ko: bura:
nuk>\san ps tuMhe& bhut jl\d
A>j>ab pkD>lega | (64)
ifr wNho& ne ws kI kU&c&e ka4 dI&
to ws saleh A ne kha, tum
Apne 3ro& me& brt lo tIn idn
AOr, yh zU4a n hone vala vada
hE pUra ho kr rhega | (65)
ifr jb hmara huKm Aaya hm ne
saleh A ko bca ilya AOr wn
logo& ko jo ws ke sa9 :man
la@ ApnI rhmt ke j>rI@, AOr
ws idn kI s\va: se, be=k
tuMhara rb k>vI, g>ailb hE | (66)
AOr j>ailmo& ko ic&3aD> ne
Aa pkD>a, ps wNho& ne subh
kI subh ke vK>t Apne 3ro& me&
AON0e pD>e rh g@ | (67)
goya vh k-I yha& bse hI n 9e,
yad r`o! be=k k>Ome smUd Apne
rb ke mun\ikr hu@, yad r`o!
smUd pr f4kar hE | (68)
AOr hmare f>ir+te AlbTta
;b/ahIm A ke pas `>u=`>brI le
kr Aa@, vh slam bole, ws
;b/ahIm A ne slam kha, ifr
ws ne der n kI @k -una huAa
b2D>a le Aaya | (69)
ifr jb ws ;b/ahIm A ne de`a
ik wn ke ha9 `ane kI trf> nhI&
phu%cte to vh wn se Dra AOr idl
me& wn se `>Of> mhsUs ikya, vh
bole Dro mt, be=k hm k>Ome lUt
A kI trf> -eje g@ hE& | (70)
AOr ws kI bIvI `D>I hu: 9I to vh
h%s pD>I so hm ne wse `>u=`>brI
dI ;shak> A, AOr ;shak> A
ke bad yak>Ub A kI | (71)
vh bolI A@ hE! Kya mere bCca
hoga ? hala&ik mE& bu7>ya hU% AOr
yh mera `>avNd bU7>a hE, be=k
yh @k A>jIb bat hE | (72)

QR@i a@@b

r
w

ApnI

AOr ws

Apne rb

rO=n

trf> se

ne muze dI

se

dlIl pr

Kya de`te

@e merI

ws ne

ho tum

k>Om

kha

w
isva@

Agr mE& hU%

tum mere

to

m&E ws kI

il@ b7>ate

nhI&

naf>rmanI k%

Agr

ALlah se

merI mdd krega

to

bca@ga

kOn

rhmt

w

w

me&

ps ws ko

`a@

in=anI

2oD> do

tuMhare

ALlah kI

il@

W&4nI

AOr @e

yh

nuk>\san

63

merI k>Om



w r
k>rIb

64

ps tuMhe&

A>j>ab

bhut jl\d

bura: se

pkD> lega

AOr ws ko n

ALlah kI

2uAo tum

j>mIn

w
w

yh

vada

tIn idn

Apne 3ro& me&

brt lo

ws ne

wNho& ne ws kI

kha

kU&c&e ka4 dI&




w
w
AOr vh log jo

saleh A

:man la@

hm ne

hmara

bca ilya

huKm

ifr

Aaya

n zU4a hone vala

65

jb

r
w

g>ailb

66

k>vI

tuMhara

vh

rb

be=k

ws idn

AOr

ApnI

ws ke

kI

s\va: se

rhmt se

sa9

w
r

AON0e pD>e

67

Apne 3r

rh g@

ps wNho& ne

me&

ic&3aD>

subh kI

vh ijNho& ne j>uLm ikya

AOr

j>ailm

Aa pkD>a

r w

f4kar

yad

Apne rb

mun\ikr

r`o

ke

hu@

smUd

be=k

yad

ws me&

r`o

n bse 9e

goya

68

smUd pr

r w
slam

vh bole

`>u=`>brI

;b/ahIm

hmare

le kr

f>ir+te

AOr AlbTta Aa@




ws ne de`e wn

ifr

ke ha9

jb

69

-una

@k b2D>a

huAa

le Aaya

ifr ws ne

ik

ws ne

slam

der n kI

kha


w w


tum Dro mt

vh bole

`>Of>

wn se

AOr mhsUs

vh wn se

ws kI

ikya

Dra

trf>

nhI& phu%cte



w

r

so hm ne wse

to vh h%s

`>u=`>brI dI

pD>I

AOr ws

`D>I hu:

k>Ome lUt

70

kI bIvI

trf>

be=k hm

-eje g@ hE&



r w

Kya mere

@e `>rabI

bCca hoga

A@ hE

vh bolI

71

yak>Ub> A

;shak>

AOr se

;shak> A

ke bad

kI


w


w

72

A>jIb

@k cIj>
bat

yh

S@

be=k

bU7>a

mera
`>avNd

AOr yh

bu7>ya

hala&ik
mE&

230

QQ@

w
r

tum pr

AOr ws

ALlah kI

ALlah ka

kI brkte&

rhmt

huKm

Kya tU tA>j\jub

se

vh bole

krtI hE



`>Of>

;b/ahIm

se

jata

ifr

ka

rha

jb

73

buj>gIR

`>Uibyo&

be=k

vala

vala

vh

@e 3r valo

be=k

;b/ahIm A

k>Ome lUt

74

hm se

me&

AOr ws ke

`>u=`>brI

zgD>ne lga

pas Aag:



w

be=k

Aacuka

;s se

yh

@e ;b/ahIm

@eraj> kr

75

jUA>

nmR

krne vala

idl

budRbar

w


w w

AOr jb

n 4laya

76

A>j>ab

jane vala

wn pr

AOr be=k

Aagya

wn

tere rb ka huKm

w r


w r

AOr

yh

bola

idl me&

wn se

AOr t&g

wn se

huAa

vh g>mgIn lUt A

hmare

ke pas

huAa

Aa@

f>ir+te


w w
ws kI

AOr ws se k>Bl

dOD>tI hu:

trf>

ws kI

AOr ws ke

k>Om

pas Aa:

bD>a s~>tI ka idn

77



inhayt

merI

yh

pakIj>a

yh

bei4ya&

@e merI

ws ne

k>Om

kha

bure kam

vh krte 9e



w
w

r

@k

tum se

AadmI

tum me&

Kya nhI&

mere

AOr n

mehmano& me&

s\va kro muze

ALlah

tuMhare

ps Dro

il@


hk>

ko:

terI bei4yo& me&

hmare

nhI&

il@

tU to janta hE

vh bole

nek cln

78


w


ko:

tum pr

j>or

mere il@
mera

ws ne

ka= ik

cahte hE& ?

79

kha

hm

`>Ub

AOr be=k

Kya

janta hE

tU

r
w

tuMhara
rb

-eje hu@

be=k
hm

@e lUt A

vh bole

80

trf>

mj>bUt paya

muD> kr de`e

rat

se

ko:

Apne 3r

so

ka

ihSsa

valo& ke sa9

le inkl

jo

ws ko

be=k

phu%cne vala

vh

tuMharI bIvI

isva

tum me& se







81

231

nj>\dIk

sub\h

Kya nhI&

sub\h

S@

kI rhmt AOr ws kI brkte&


@e 3r valo! be=k vh `>Uibyo&
vala, buj>gIR vala hE | (73)
ifr jb ;b/ahIm A ka `>Of>
jata rha, Aor ws ke pas
`>u=`>brI Aag:, vh hm se
k>Ome lUt A ke bare me&
zgD>ne lga | (74)
be=k ;b/ahIm A budRbar, nmR
idl jUA> krne vala | (75)
@e ;b/ahIm A! ws se @raj> kr
yh `>yal 2oD> de be=k tere rb
ka huKm Aacuka, AOr be=k wn
pr n 4laya jane vala A>j>ab Aane
vala hE Aaya hI cahta hE | (76)
AOr jb hmare f>ir=te lUt A
ke pas Aa@ vh ws se g>mgIn
huAa AOr t&g idl huAa wn kI
trf> se AOr bola yh bD>a
s~>tI ka idn hE | (77)
AOr ws ke pas ws kI k>Om
dOD>tI hu: Aa:, Aor vh ws
se k>Bl bure kam krte 9e, ws
ne kha @e merI k>Om! yh merI
bei4ya& mOjUd hE&, yh tuMhare il@
inhayt pakIj>a hE&, ps ALlah
se Dro AOr muze mere mehmano& me&
s\va n kro, Kya tum me& @k
AadmI -I nek cln nhI& ? (78)
vh bole tU to janta hE, terI
bei4yo& me& hmare il@ ko: hk> g>jR>
nhI&, AOr be=k tU `>Ub janta hE
hm ikya cahte h&E ? (79)
ws ne kha ka= mera tum pr
ko: j>or hota, ya mE& iksI
mj>bUt pa@ kI pnah leta | (80)
be=k hm tuMhare rb ke -eje hu@

phu%ce&ge

ko:

tA>j\jub krtI hE ? tum pr ALlah

vh f>ir+te bole, @e lUt A!

wn ko phu%cega

se ALlah kI k>udrt pr

leta

vh hrigj> nhI&

tum tk

vh bole Kya tU ALlah ke huKm

ya mE& pnah

AOr n

vma imn dah (12)

wn ka vada

be=k

hE& vh tum tk hrigj> n phu%c


ske&ga, so tum Apne 3r valo& ke
sa9 rat ke iksI ihSse me& rato&
rat inklo, AOr muD> kr n de`e
tum me& se tuMharI bIvI ke isva
ko:, be=k jo wn ko phu%cega
ws ko phu%cne vala hE phu%c kr
rhega, be=k wn pr A>j>ab ke
vade ka vK>t sub\h hE, Kya sub\h
nj>\dIk nhI& ? (81)

ps jb hmara huKm Aaya, hm


ne wn ka bulNd pSt kr idya
j>er j>br kr idya AOr hm ne
brsa@ ws bStI pr s&greje> ke
pT9r th b th lgatar | (82)
tere rb ke pas in=an ik@ hu@,
AOr yh nhI& hE j>ailmo& se ku2
dUr | (83)
AOr mdyn kI trf> wn ke -a:
=u@eb A Aa@, ws ne kha
@e merI k>Om! ALlah kI ;badt
kro, ALlah ke isva tuMhara
ko: mabUd nhI&, AOr map tol
me& kmI n kro, be=k mE& tuMhe&
AasUda hal de`ta hU%, AOr be=k
m&E tum pr @k 3er lene vale idn
ke A>j>ab se Drta hU% | (84)
AOr @e merI k>Om! ;n\saf> se map
tol pUra kro, logo& ko wn kI
cIj>e& 34a kr n do, AOr j>mIn
me& f>sad krte n ifro | (85)
ALlah ka idya huAa jo bc
rhe tuMhare il@ behtr hE, Agr
tum :man vale ho, AOr mE& tum
pr inghban nhI& hU% | (86)
vh bole @e =u@eb A! Kya terI
nmaj> tuze huKm detI hE is`atI
hE ? ik wNhe& 2oD> de& ijn kI
hmare bap dada prs\it= krte
9e, ya Apne malo& me& hm jo cah&e
n kre&, tane -re A&daj> me& bole
be=k tum hI baivk>ar, nek
cln ho ? (87)

QR@i a@@b

w

ws pr

AOr hm ne

ws ka nIca

ws ka Wpr

hm ne

hmara

brsa@

pSt

bulNd

kridya

huKm

Aaya

ps jb

in=an

tere rb ke pas

k&kr

th b th

82

ik@ hu@

pT9r

s&grej>e

w

w

=u@eb A

wn ka

AOr mdyn

-a:

kI trf>


ws ke isva

j>ailm

ku2 dUr

83

se

jma

AOr

yh

nhI&

ko: mabUd

tuMhare il@ nhI&

ALlah

;badt

@e merI

ws ne

kro

k>Om

kha

r w


w
w
AOr

AasUda

tuMhe&

be=k mE&

hal

de`ta hU%

be=k mE&

map

AOr tol

AOr n kmI kro







w w
AOr @e

pUra kro

@k 3erlene vala idn

84

merI k>Om

A>j>ab

tum pr

Drta hU%


w




w
wn kI cIj>

log

AOr n 34aAo

;n\saf> se

AOr tol

map


w


r
tuMhare

Agr

behtr

il@

bca

ALlah

f>sad

85

huAa

j>mIn me&

krte hu@

AOr n ifro

w

@e =u@eb

vh bole

inghban

86

tum pr

AOr

mE&

:man vale

nhI&

tum ho







hm n kre&

ya

hmare

jo prs\it=

hm

bap dada

krte 9e

2oD> de&

ik

tuze huKm

Kya terI nmaj>

detI hE





ws ne

nek cln

87

kha

budRbar

AlbTta

baivk>ar

tU

jo hm cahe&

be=k tU

Apne malo& me&

Kya `>yal hE ? mE& Apne rb kI

r
z

trf> se Agr rO=n dlIl pr

ApnI

ws ne muze

Apna

trf> se

roj>I dI

rb

ws ne kha @e merI k>Om! tuMhara

hU% AOr ws ne muze ApnI trf>


se AC2I roj>I dI hE, AOr m&E
nhI& cahta ik mE& `>ud ws ke
i`>laf> k% ijs se tuMhe& rokta
hU%, ijs k>d/ muz se ho ske mE&
isfR> ;s\lah cahta hU% AOr merI
tOf>Ik> isf>R ALlah hI se hE, wsI
pr m&E ne -rosa ikya AOr wsI
kI trf> jUA> krta hU% | (88)

rO=n

se

pr

dlIl

Agr

m&E hU%

Kya tum de`te ho

@e merI

Kya `>yal hE

k>Om

AC2I

roj>I



r w


z
ijs se mE&
tuMhe& rokta hU%

mE& ws ke

trf>

i`>laf> k%

ik

AOr mE& nhI&


cahta

r



w
AOr
nhI&

jo

muz se ho ske

mgr

;s\lah

ijs k>d/

isfR>

mE& cahta

nhI&

ws se


w
88

mE& jUA>

AOr wsI

mE& ne -rosa

krta hU%

kI trf>

ikya

S@

ws pr

ALlah se

mgr
isfR>

merI tOf>Ik>

232

hUd (11)

QQ@

w
jo phu%ca

ws jEsa

ik tuMhe& phu%ce

merI ij>d

tuMhe& Aamada

AOr @e merI

n krde

k>Om



tum se

AOr

k>Ome lUt

k>Ome saleh

nhI&

ya

k>Ome hUd

ya

k>Ome nUh A

r w w
r
inhayt

ws kI trf>

mera rb be=k

meh\rban

ifr

jUA> kro

AOr b`>\i==

Apna rb

ku2 dUr

89

ma&go

ww
w
AOr be=k

wn se jo

hm

tU khta hE

bhut

hm nhI&

@e =u@eb

wNho& ne

smzte

kha

90

muhBbt
vala





r w
w

hm pr

tU

AOr

tuz pr

AOr Agr tera

j>:f>

Apne

tuze

nhI&

p9raAo krte

kuMba n hota

kmj>or

drimyan

de`te hE&

ALlah

se

tum pr

ij>yada

Kya mera

@e merI

ws ne

j>or vala

kuMba

k>Om

kha

g>ailb

91


w

r

92

Ahata

wse jo tum

ik@ hu@

krte ho

mera rb

be=k

pI5 pI2e

Apne se

AOr tum ne wse

pre

ilya Dal r`a



w

tum jan loge

jl\d

kam

be=k

ApnI

krta hU%

mE&

jgh

tum kam

pr

@e merI k>Om

krte rho



w

rw
AOr tum

zU4a

;n\itj>ar kro

vh

ws ko s\va

AOr kOn ?

A>j>ab

kr dega

ws pr

kOn

Aata hE

iks ?


w r
=u@eb A

hm ne

hmara

AOr jb

bca ilya

huKm

Aaya

;n\itj>ar

93

tuMhare
sa9

mE& be=k

w w


kD>k

wNho& ne

vh log

AOr

ic&3aD>

j>uLm ikya

jo

Aailya

ApnI se

ApnI

ws ke

AOr jo log

rhmt se

sa9

:man la@

yad

ws me&

r`o

vaha&

vh nhI& bse

goya

AON0e

94

pD>e hu@

so sub\h kI

Apne 3ro me&

wNho& ne


w




r

AOr hm ne -eja

mUsa A

smUd

95

jEse dUr hu@

mdyn
ke il@

dUrI hE

w
AOr ws ke

if>rA>On

srdar

ik trf>

96

rO=n

AOr dlIl

ApnI in=ainyo&
ke sa9

w
97

233

duSt

if>rA>On ka huKm

AOr n

if>rA>On ka huKm

S@

to wNho& ne
pErvI kI

vma imn dah (12)


AOr @e merI k>Om! tuMhe& merI
ij>d Aamada n kr de ik tuMhe&
A>j>ab phu%ce ws jEsa jo k>Ome
nUh A ya k>Ome hUd A ya k>Ome
saleh A ko, AOr k>Ome lUt A
nhI& hE tum se ku2 dUr | (89)
AOr Apne rb se b`>\i== ma&go,
ifr ws kI trf> jUA> kro,
be=k mera rb inhayt meh\rban,
muhBbt vala hE | (90)
wNho& ne kha @e =u@eb A! tU
jo khta hE wn me& se hm bhut
sI bate& nhI& smzte AOr be=k
hm tuze de`te hE& Apne drimyan
kmj>or, AOr tera kuMba -a:
bNd n hote to hm tuz pr
p9raAo krte AOr tU hm pr
g>ailb nhI& | (91)
ws ne kha @e merI k>Om! Kya
mera kuMba tum pr ALlah se
ij>yada j>or vala hE ? AOr tum ne
wse ApnI pI5 pI2e Dal r`a hE,
be=k mera rb jo tum krte ho wse
Ahata k>abU ik@ hu@ hE | (92)
AOr @e merI k>Om! tum ApnI
jgh kam krte rho mE& Apna
kam krta hU%, tum jl\d jan
loge iks pr vh A>j>ab Aata hE
jo ws ko s\va kr dega ? AOr
kOn zU4a hE ? AOr tum ;n\itj>ar
kro, be=k m&E -I tuMhare sa9
;n\itj>ar me& hU% | (93)
AOr jb hmara huKm Aaya, hm
ne =u@eb A ko AOr jo log
ws ke sa9 :man la@ ApnI
rhmt se bca ilya, AOr ijn
logo& ne j>uLm ikya wNhe& ic&3aD>
ne Aailya, so wNho& ne sub\h kI
sub\h ke vK>t Apne 3ro& me&
AON0e pD>e rh g@ | (94)
goya vh vha& bse hI n 9e, yad
r`o! rhmt se dUrI ho mdyn
ke il@ jEse dUr hu@ smUd | (95)
AOr hm ne -eja mUsa A ko
ApnI in=ainyo& AOr rO=n dlIl
ke sa9, (96)
if>rA>On AOr wske srdaro& kI
trf>, to wNho& ne if>rA>On ke
huKm kI pErvI kI AOr if>rA>On
ka huKm duSt n 9a | (97)

hUd (11)
ik>yamt ke idn vh ApnI k>Om
ke Aage hoga, to vh wNhe& doj>`>
me& la wtarega AOr bura hE 3a4
wn ke wtrne ka muk>am | (98)
AOr ;s duinya me& wn ke pI2e
lant lgadI g: AOr ik>yamt
ke idn, bura hE yh ;n\A>am jo
wNhe& idya gya | (99)
yh bs\ityo& kI `>bre& h&E ik hm
tuz ko byan krte hE&, wn me&

QR@i a@@b

AOr bura

to la wtarega

doj>`>

ApnI

ik>yamt ke idn

wNhe&

Aage hoga

k>Om

w w w r

AOr ik>yamt

bura

lant

ke idn

AOr wn ke

;s me&

3a4

98

pI2e lgadI g:

wtrne ka muk>am




wn se

tuz pr

hm yh byan

bs\ityo&

ko

krte hE&

kI `>br&e

se

yh

wNhe& ;n\A>am

99

;n\A>am

idya gya

k4 cukI& hE& | (100)



w

w

AOr hm ne wn pr j>uLm nhI&

ApnI jano& pr

ku2 mOjUd hE& AOr ku2 kI jD>e&

ikya, bl\ik wNho& ne ApnI jano&


pr j>uLm ikya, so wn ke ku2
kam n Aa@ vh mabUd ijNh&e vh
ALlah ke isva pukarte 9e, jb
tere rb ka huKm Aaya, AOr wNhe&
hlakt ke isva wNho& ne ku2 n
b7>aya | (101)
AOr @esI hI hE tere rb kI pkD>
jb vh bs\ityo& ko pkD>ta hE
AOr vh j>uLm krte ho&, be=k ws
kI pkD> ddRnak, s~>t hE | (102)
be=k ;s me& AlbTta ws ke il@
in=anI hE jo Dra Aai`>rt ke A>j>ab
se, yh @k idn hE ijs me& sb
log jma ho&ge, AOr yh @k idn
hE pe= hone haj>rI ka | (103)
AOr hm pI2e nhI& h4ate multvI
nhI& krte mgr isf>R @k
muk>rRra mut tk ke il@ | (104)
jb vh idn Aa@ga ko: =~>s
bat n kr skega, mgr
ws kI ;jaj>t se, so ko:
wn me& bdb~>t hE AOr ko:
`>u= b~>t | (105)
ps jo bdb~>t hu@ vh doj>`>
me& hE&, wn ke il@ ws me& cI`>na
AOr dhaD>na hE | (106)
vh ws me& hme=a rhe&ge, jb tk
j>mIn AOr AaSman hE&, mgr
ijtna tera rb cahe, be=k tera
rb jo cahe kr guj>rne vala
hE | (107)
AOr jo log `>u= b~>t hu@
so vh hme=a jNnt me& rhe&ge,
jb tk j>mIn AOr AaSman
h&E, mgr ijtna tera rb cahe,
yh b`>\i== hE `>tm n hane
valI | (108)

wNho& ne

AOr leikn

AOr hm ne j>uLm

j>uLm ikya

bl\ik

nhI& ikya wn pr

100

AOr

k>a;m

k4 cukI&

mOjUd



w
ALlah

vh

A>lava

vh jo

pukarte 9e

wn ke

wn se

mabUd

ke

so n kam Aa@



wz w
101

isva@

AOr n

hlakt

b7>aya wNhe&

tere rb ka huKm

Aaya

jb

ku2 -I

ws kI

be=k

pkD>

j>uLm krte

AOr vh

ho&

jb ws ne pkD>a

bs\itya&

pkD>ta hE

tera rb

pkD>

AOr @esI hI








Aai`>rt ka A>j>ab

ws ke il@ hE

AlbTta

jo Dra

in=anI

ws me&

be=k

ddRnak s~>t

102


w




103

pe= hone ka

@k idn

AOr yh

sb log

ws me&

jma ho&ge

@k idn

yh


w
w

mgr

ko:

n bat

vh

ijs

=~>s

krega

Aa@ga

idn

104

ignI hu:

@k mut

muk>rRra

ke il@

AOr hm nhI& h4ate

mgr

pI2e

w
doj>`>

so me&

bdb~>t

jo log

ps

105

AOr ko:

ko:

`>u= b~>t

bdb~>t

so wn me&

ws kI
;jaj>t se


w z

AaSman

jb tk hE&

jma

ws me

hme=a
rhe&ge

106

AOr

ws me&

cI`>na

dhaD>na

wn ke
il@

w
r
r

r

107

jo vh cahe

kr guj>rne
vala

tera rb

be=k

ijtna

tera rb

mgr

cahe

AOr j>mIn

w
w

jb tk hE&

ws me&

hme=a
rhe&ge

so jNnt me&

`>u= b~>t

vh log

hu@

jo

AOr jo


w
r

r


w
108

`>tm n hane valI

A>ta
b`>\i==

S@

tera rb

ijtna
cahe

mgr

AOr j>mIn

AaSman jma

234

QQ@





w
jEse

mgr

vh nhI& pUjte

yh log

ws se

pUjte hE&

=k Ao =ubh me&

jo

ps tU n rh

w
wn ka ihSsa

wNhe& pUra

AOr be=k

fer de&ge

hm

wn ke

ws se k>Bl

pUjte 9e

bap dada

ws me&

so ;`>itlaf>

iktab

ikya gya

AOr AlbTta

mUsa A

34a@ bg>Er

109

hm ne dI

w

w

AlbTta

AOr be=k

wn ke

AlbTta f>Esla

=k me&

vh

drimyan

kr idya jata

tera rb

se

phle

@k

AOr Agr

ho cukI

bat

r w


wn ke A>ml

wNhe& pUra

tera rb

jb

bdla dega

AOr

sb

0oke me&

110

be=k

Dalne vala

ws se

tOba
kI

tuMhe& huKm

AOr jo

so tum

jEse

idya gya

k>a;m rho

jo vh krte hE&

ba`>br

111

be=k
vh


w
w
trf>

AOr n zuko

112

de`ne

tum krte

ws se

be=k

AOr srk=I

tuMhare

vala

ho

jo

vh

n kro

sa9

w

w
ko: ALlah

isva

tuMhare

AOr

il@

nhI&

Aag

ps tuMhe&

j>uLm ikya

2u@gI

wNho& ne

vh ijNho& ne

w
z w w
ku2

ihSsa

idn

dono&

AOr k>a;m

nmaj>

trf>

n mdd id@

113

r`o

ifr

jaAoge

yh

im4a

bura;ya&

neikya&

detI hE&

be=k

rat

115

vale

Ajr

j>aya nhI&
krta

ALlah

AOr sb\r

be=k

114

kro

rokte

sahbe `>Er

tum se
phle

se

k>Ome&

se

rhe

wn se

hm ne
bca ilya

se jo

9oD>e

mgr

j>mIn me&

se ke

nsIht manne
valo& ke il@

ps Kyo& n hu@

f>sad



116

gunahgar

AOr vh 9e

ws me&

jo wNhe& dI g:

wNho& ne j>uLm
ikya j>ailm

vh log jo



r w
w

117

235

nekokar

jb ik vha&
ke log

j>uLm se

bs\itya&

ik hlak
kr de

S@

tera rb

wn ke bap dada pUjte 9e, AOr


be=k hm wNhe& wn ka ihSsa
34a@ bg>Er pUra fer de&ge | (109)
AOr hm ne AlbTta mUsa A
ko iktab dI, so ws me&
;`>itlaf> ikya gya, AOr
Agr tere rb kI trf> se @k
bat phle n ho cukI hotI to
AlbTta wn ke drimyan f>Esla
kr idya jata, AOr AlbTta vh
;s kurAan kI trf> se 0oke me&
Dalne vale =k me& h&E | (110)
AOr be=k jb vK>t Aa@ga sb
ko pUra pUra bdla dega tera rb wn
ke Aamal ka, be=k jo vh krte
hE& vh ws se ba`>br hE | (111)
so tum k>a;m rho jEse tuMhe& huKm
idya gya hE, AOr vh -I ijs
ne tOba kI tuMhare sa9, AOr
srk=I n kro, be=k jo tum
krte ho vh ws ko de` rha
hE | (112)
AOr wn kI trf> n zuko ijNho&
ne j>uLm ikya, ps tuMhe& Aag
2u@gI Aa lgegI, AOr tuMhare
il@ ALlah ke isva ko:
jaAoge mdd n paAoge | (113)


r
w

AOr pI2e

nhI& pUjte mgr jEse ws se k>Bl

mddgar nhI&, ifr mdd n id@

w
w
se

rho jo yh kaif>r pUjte h&E, vh

ihmaytI


w


nekI krne

ps ws se =k Ao =ubh me& n

mddgar







nsIht

vma imn dah (12)

AOr nhI& hE

AOr nmaj> k>a;m r`o idn ke


dono& trf> sub\h Ao =am AOr
rat ke ku2 ihSse me&, be=k
neikya& im4a detI hE& bura;yo& ko,
yh nsIht hE nsIht manne valo&
ke il@ | (114)
AOr sb\r kro, be=k ALlah
Ajr j>aya nhI& krta nekI krne
valo& ka | (115)
ps tum se phle jo k>Ome& hu:& wn
me& sahbane `>Er Kyo& n hu@ ? ik
rokte j>mIn me& f>sad se, mgr
9oD>e se ijNhe& hm ne wn se bca
ilya AOr j>ailm wNhI& lJ>j>to&
ke pI2e pD>e rhe jo wNhe& dI g:
9I&, AOr vh gunahgar 9e | (116)
AOr tera rb @esa nhI& hE ik
bs\ityo& ko j>uLm se hlak kr de
jbik vha& ke log nekokar
ho& | (117)

yUsuf> (12)
AOr Agr tera rb cahta to
logo& ko @k hI wMmt kr deta
AOr vh hme=a ;`>itlaf> krte
rhe&ge | (118)
mgr ijs pr tere rb ne rh\m
ikya, AOr wsI il@ wNh&e pEda
ikya, AOr pUrI hu: tere rb kI
bat, AlbTta jhn\nm ko
-r dU%ga ijNno& AOr ;n\sano& se
;k45e | (119)
AOr hr bat hm tum se rsUlo& ke
Ahval kI byan krte h&E taik
ws se tuMhare idl ko tsLlI de&,
AOr tuMhare pas Aaya ;s me& hk>,
AOr moimno& ke il@ nsIht AOr
yad idhanI | (120)
AOr wn lo&go ko kh de& jo
:man nhI& late, tum ApnI jgh
kam ik@ jaAo, hm ApnI
jgh kam krte hE& | (121)
AOr tum ;n\itj>ar kro, hm -I
muNtij>r hE& | (122)
AOr ALlah ke pas hE AaSmano&
AOr j>mIn ke g>Eb 2upI hu:
bate&, AOr ws kI trf> tmam

QR@i a@@b

w
r w
w


AOr vh hme=a rhe&ge

@k

bat

AOr hr

AOr pUrI

pEda ikya

AOr wsI

hu:

wNhe&

il@

;k45e

119

bat

AOr tere

tera idl

pas Aaya

tera rb

ijn

AOr ;n\san

rh\m

jo

ikya

ijs

se

jma

mgr

;`>itlaf>

118

krte hu@

AlbTta

jhn\nm

ws

ik hm saibt kre&

rsUl

`>bre&

se

tsLlI de&

jma

Ahval

AOr

vh log jo

120

kh de&

tera rb

-r dU%ga

se

hm byan

tuz pr

krte hE&

moimno&

AOr

AOr

ke il@

yad idhanI

nsIht

hk>

;s

me&



w w
hm

AOr tum

-I

;n\itj>ar kro

kam

121

ApnI

hm

krte hE&

tum kam

pr

jgh

:man nhI& late

ik@ jaAo

w

w r
w w

kam

AOr wsI

baj>g=\t

AOr j>mIn

kI trf>

AaSmano&

AOr ALlah

g>Eb

ke pas

muNtij>r jma

122

r w w

123

tum

ws se

g>aif>l

tuMhara

AOr

krte ho

jo

be`>br

rb

nhI&

ws pr

AOr -rosa

so ws kI

kro

;badt kro

r( )

Aayat 111


yUsuf> A

ALlah ke nam se jo inhayt

tmam

(12) sUrh yUsuf>

kuA>at 12

ho | (123)

j>ban me& naij>l ikya, taik tum

Agr

w
w w

ws se be`>br nhI& jo tum krte

be=k hm ne wse k>urAan ArbI

AOr

cahta

-rosa kro, AOr tuMhara rb

iktab kI Aayt&e hE& | (1)

tera rb

kI ;badt kro, AOr ws pr

Ailf>-laam-raa, yh rO=n

to kr deta

jma


r r
w
w

kamo& kI baj>g=\t hE, so ws

meh\rban, rh\m krne vala hE

log

wMmt

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

A>rbI

k>urAan

wse naij>l

be=k

ikya

hm ne

iktab

rO=n

Aayte&

yh


Ailf>
laam raa

smzo | (2)

hm tum pr bhut AC2a ik>Ssa

;s il@

byan krte h&E, ;s il@ ik hm


w
w

ne tuMharI trf> yh kurAan -eja

ik

AOr thk>Ik>> tum ws se k>Bl

Alb]a

;s se

AlbTta be`>bro& me& se 9e | (3)

se

k>Bl

yad kro jb yUsuf> A ne


Apne bap se kha, @e mere bap!
be=k mE& ne Gyarh istaro&
AOr sUrj ca%d ko spne me&
de`a, m&E ne wNhe& Apne il@
isj\da krte de`a | (4)

bhut

ik>Ssa

tum pr

AC2a

byan

AOr

tU 9a

hm

krte hE&

kurAan

thk>Ik>

smzo

tuMharI

yh

trf>

taik tum

hm ne -eja

m&E ne de`a

be=k mE&

Apne bap

@e mere bap

se

yUsuf> A

kha

jb

be`>br jma



w
r w
4

isj\da

Apne

mE& ne wNhe&

krte

il@

de`a

S@

AOr ca%d

AOr sUrj

istare

Gyarh (11)

236

QR@

w

r



tere

vh cal

il@

cle&ge

Apne -a:

pr

Apna

n byan

se

~>vab

krna

ws ne

@e mere be4e

kha

AOr wsI trh

`ula

;n\san ke il@

du=\mn

=Etan

ka

be=k

ko: cal

w
w
r

w



ApnI

AOr mukMml

nemt

krega

An\jam

bato&

AOr is`a@ga

se

inkalna

tera rb

tuze

cun lega tuze




w
tere bap

;s se phle

ws ne wse

pr

dada

yak>Ub A ke

jEse

pUra ikya

AOr pr

3r vale

tuz pr


r w

yUsuf>

me&

be=k hE&

ihKmt

;Lm

vala

vala

be=k

tera rb

AOr

;b/ahIm

;shak> A


w
w
ij>yada

AOr ws

j>r

wNho& ne

Pyara

ka -a:

yUsuf> A

kha

jb

pU2ne valo&

AOr ws ke

in=ainya&

ke il@

-a:


srIh

AlbTta

hmara

g>ltI me&

bap

be=k

ya

yUsuf> A

mar Dalo

nek jma

ws ke

log

se

bad

AN0a

kuAa&

AOr wse

me&

ghra

yUsuf>

pr

tU hmara -rosa

Kya huAa

@e hmare

khne

bare me&

nhI& krta

tuze

ABba

lge

AOr

be=k hm

`ele kUde

vh `a@

kl

wse -ej de

sa9

Drta hU%

wse

tum

ik

lejaAo

yusUf> A

Dal AaAo

tum krne vale ho

10

krna hI hE

Agr

11

AlbTta

ws

AOr

`>Er ~>vah

ke

be=k hm

g>mgIn

be=k

ws ne

krta hE

muze

kha

12

Alb]a

ws

muhaif>j>

ke


w
Agr

vh bole

be`>br

13

jma

ws se

AOr tum

wse

-eiD>ya

ik

`aja@



w

w
14

237

ij>ya&kar

ws

be=k

@k

sUrt me&

hm

jmaA>t

be=k yUsuf> A AOr ws ke


-a;yo& me& pU2ne valo& ke il@ `ulI
in=ainya& hE& | (7)
jb wNho& ne kha j>r yUsuf> A
AOr ws ka -a: hmare bap
ko hm se J>yada Pyare hE&, jb
ik hm @k jmaA>t k>vI hE&,
be=k hmare ABba srIh g>ltI

AOr hm

S@

-eiD>ya

iksI sr j>mIn me& Dal AaAo ik


tuMhare bap kI tvj\juh tuMhare
il@ `>alI `>as ho ja@ AOr
tum ho jaAo ho jana ws ke
bad nek log | (9)
yUsuf> A ko k>t\l n kro, AOr

AOr mE&

ihKmt vala hE | (6)

wn me& se @k khne vale ne kha,

r
w

hmare

ikya, be=k tera rb ;Lm vala,

AOr tum

AOr

AOr ;shak> A pr wse pUra

ho jaAo





r
w


w w

phle tere bap dada ;b/ahIm A

yUsuf> A ko mar Dalo, ya wse

ws ko

3r valo& pr, jEse ws ne ;s se

me& hE& | (8)

AaAo

musaif>r

pUrI krdega, AOr yak>Ub A ke

ko

sr j>mIn

w5ale

tabIr AOr tuz pr ApnI nemt

trf>

ho ja@

ko:

ka An\jam inkalna ~>vabo& kI

bap

il@

clta

lega, AOr tuze is`a@ga bato&

hmara

tvj\juh

AOr tera rb wsI trh tuze cun

se

wse Dal

kha

`ula du=\mn hE | (5)

hm

iksI

vala

cle&ge, be=k =Etan ;n\san ka

hm

`>alI

@k khne

krna ik vh tere il@ ko: cal

jb ik

tuMhare

wn se

spna Apne -a;yo& se byan n

@k

mu%h

n k>t\l kro

ws ne kha @e mere be4e! Apna

jmaA>t

w



r


tuMhare bap

vma imn dah (12)

wse
`a ja@

wse Dal AaAo AN0e kuAa& me& ik


wse ko: musaif>r w5a le ja@,
Agr tuMhe& krna hI hE | (10)
khne lge @e hmare ABba! tuze
Kya huAa hE ? tU yUsuf> A ke bare
me& hmara @itbar nhI& krta, AOr
be=k hm to ws ke `>Er `>ah
hE& | (11)
kl wse hmare sa9 -ejde vh
j&gl ke fl `a@ AOr `ele
kUde, AOr be=k hm ws ke
muhaif>j> hE& | (12)
ws ne kha be=k muze yh
g>mgIn if>mNd krta hE ik
tum wse le jaAo AOr mE& Drta hU%
ik wse -eiD>ya `aja@, AOr tum
ws se be`>br rho | (13)
vh bole Agr wse -eiD>ya `aja@
jb ik hm @k k>vI jmaA>t hE&,
ws sUrt me& be=k hm ij>ya&kar
5hre | (14)

ifr jb vh wse leg@ AOr wNho&


ne ;i]f>ak> kr ilya ik wse
AN0e kuAa& me& Dald&e, AOr hm
ne ws kI trf> vih -ejI ik tU
wNhe& wn ke ;s kam ko j>r
jta@ga AOr vh n jante tuze n
phcante ho&ge | (15)
AOr AN0era pD>e vh Apne bap ke
pas rote hu@ Aa@ | (16)
bole! @e hmare ABba! hm lge
dOD>ne Aage inklne ko, AOr hm
ne yUsuf> A ko Apne Asbab

QR@i a@@b

kuAa&

dOD>ne g@

nhI& bl\ik tuMhare il@ tuMhare


idlo& ne @k bat bna lI hE, ps
sb\r hI AC2a hE AOr jo tum
byan krte ho ws pr ALlah
hI se mdd cahta hU% | (18)
AOr w0r @k k>aif>la Aaya,
ps wNho& ne Apna panI -rne
vala -eja, ws ne Apna Dol
Dala, ws ne kha, Aaha `>u=I
kI bat hE, yh @k lD>ka hE AOr
wNho& ne wse male itjart smz
kr 2upa ilya, AOr ALlah `>Ub
janta hE jo vh krte 9e | (19)
AOr wNho& ne wse bec idya `o4e
damo& igntI ke cNd idrhmo& me&,
AOr vh ws se bej>ar ho rhe
9e | (20)
AOr imsr ke ijs =~>s ne ws
ko `>rIda ws ne kha ApnI
A>Ort ko ;se ;J>j>t Ao ;kram
se r`, =ayd ik hme& nf>a
phu%ca@, ya hm ;se be4a bna le&,
AOr ;s trh hm ne yUsuf> A
ko muLk imsr me& jgh dI,
AOr taik hm wse bato& ka
An\jam inkalna `>abo& kI
tabIr is`a@& AOr ALlah Apne
kam pr g>ailb hE, leikn
Ak\sr log nhI& jante | (21)
AOr jb vh yUsuf> A ApnI
kuVvt jvanI ko phu%c gya hm
ne wse huKm AOr ;Lm A>ta ikya,
AOr wsI trh hm nekI krne
valo& ko jj>a dete hE& | (22)

ik

AOr wNho& ne

vh ws

;t\itf>ak> kr ilya

ko le g@

ifr jb

AOr vh

ws

wn ka

ik tU wNhe&

ws kI

AOr hm ne

kam

j>r jta@ga

trf>

vih -ejI

@e hmare

hm

vh bole

ABba

rote hu@

16

AN0era

Apne bap

AOr vh

pD>e

ke pas

Aa@


w



w

`agya, AOr tU nhI& hm pr bavr

`>Un lga kr la@, ws ne kha

wse Dalde&

nhI&

AOr vh ws kI k>mIs> pr zU4a

n jante ho&ge

15

AOr

ho& | (17)

me&

w w
w
w

ke pas 2oD> idya to wse -eiD>ya


krne vala Agrce hm sCce

AN0a

-eiD>ya

to wse

Apna

`agya

Asbab

pas

AOr hm ne

yUsuf> A

Aage inklne

2oD> idya


w
w


ws kI

AOr vh Aa@

pr

k>mIs

sCce

17

la@

AOr ~>vah

hm

bavr

ho& hm

pr

krne vala

yUsuf> (12)

tU









ps sb\r

@k bat

tuMhare

tuMhare

idl

il@

bna lI

ws ne

bl\ik

`>Un ke

zU4a

kha

sa9

r
w

w

@k

AOr Aaya

k>aif>la

jo tum byan

18

pr

krte ho

mdd

AOr

cahta hU%

ALlah

AC2a



rw r

@k

yh

lD>ka

Aaha

ws ne

Apna

ps ws ne

Apna panI

`>u=I kI bat

kha

Dol

Dala

-rne vala

ps wNho& ne -eja

w w
w w w
AOr wNho& ne

vh krte 9e

19

wse bec idya

wse jo

janne

AOr

male itjart

AOr wse

vala

ALlah

smz kr

2upa ilya

w

r

20

berg>bt,

se

bej>ar

ws me&

AOr vh 9e

igntI ke

idrhm

`o4e

dam

w


wse ;J>j>t Ao ;kram se r`

ApnI

imsr

A>Ort ko

se

vh jo,

wse `>rIda

ijs

AOr bola

yUsuf> A ko

hm ne
jgh dI

AOr ;s trh

hm wse

be4a

bna le&

ya

hm ko nf>a
phu%ca@

ik

=ayd


w w r

w

g>ailb

AOr

bate&

ALlah

An\jam

inkalna

se

AOr taik

j>mIn

wse is`a@&

muLk

me&

w


phu%c
gya

AOr jb

21

nhI& jante

log

Ak\sr

AOr
leikn

Apne kam pr


w



22

nekI krne vale

hm jj>a

AOr wsI

dete hE&

trh

S@

AOr ;Lm

huKm

hm ne wse

ApnI

A>ta ikya

kuVvt

238

QR@


wr
w

drvaj>e

AOr bNd

Apne Aap

ws ka

kr id@

ko rokne se

3r

me&

ws

vh A>Ort

AOr wse

jo

fuslaya

AOr rhna

bhut

mera

be=k

ALlah kI

ws ne

Aaja

shna

AC2a

mailk

vh

pnah

kha

jl\dI kr

AOr bolI

w
w
ik

Agr n

ws

AOr vh

ws

AOr be=k ws

hota

ka

;rada krte

ka

A>Ort ne ;rada ikya

23

j>ailm

-la: nhI&

jma

pate

be=k

r

w

AOr behya:

bura:

hm ne

ws se

Apna

wsI trh

fer idya

rb

vh

dlIl

de`e


w
w

AOr A>Ort

AOr dano&

drvaj>a

ne faD> dI

hmare bNde

brguj>Ida

24

dOD>e

be=k

se

vh


w




vh khne

Kya sj>a ?

drvaj>e ke pas

lgI

A>Ort ka

AOr dono&

`>avNd

ko imla

ws kI

pI2e se

k>mIs


r




ddRnak A>j>ab

25

ya

k>Ed

yh

ikya ja@

ik

isva@

bura:

se

AOr

@k gvah

mera nf>\s

gvahI dI

zU4e

se

to vh

AOr vh

AOr vh

to vh zU4I

pI2e se

be=k

ws ne

yh

kha

pI2e se

f4I

ws kI

hu:

k>mIs>

ws

ko

jane de

yUsuf> A

28

ws ne

ws

f4I

ws kI

hu:

k>mIs

ws kI

hu:

k>mIs

to jb

27

tuMhara

bD>a

kha

hE

Agr

AOr

hE

Agr

sCce

be=k

f>reb

tum AOrto&
ka f>reb




w
w


AOr kha

29

`>takar

se

jma

tU hE

be=k tU

Apne

AOr @e A>Ort

gunah kI

b`>\i== ma&g



w
se

Apna

fusla

g>ulam

rhI hE

Aj>Ij> kI bIvI

=hr me&

AOrte&





30

239

`ulI

gumrahI

me&

be=k hm

ws kI

jgh

ws ka

wse de`tI hE&

muhBbt

pkD> g: hE

nf>\s

S@

ne mera rhna shna bhut AC2a


r`a, be=k j>ailm -la: nhI&
pate | (23)
AOr be=k ws A>Ort ne ws
ka ;rada ikya AOr vh -I ws
ka ;rada krte, Agr yh n
hota ik vh Apne rb kI dlIl
de` lete, ws trh hm ne ws se
fer dI bura: AOr behya:, be=k
vh hmare brguj>Ida bNdo& me& se
9a | (24)
AOr dono& drvaj>e kI trf> dOD>e,
AOr ws A>Ort ne ws kI k>mIs
faD> dI pI2e se, AOr dono& ko
ws ka `>aivNd drvaje> ke pas
imla, vh khne lgI ws kI
bura ;rada ikya ? isva@ ws ke

se

Aj>Ij>e imSr mera mailk hE, ws

Kya sj>a ijs ne terI bIvI se

f4I

de`a

kha ALlah kI pnah! be=k vh

ijs

r

se

bolI Aaja jl\dI kr, ws ne

jo




w
w

se

se, AOr drvaj>e bNd kr id@ AOr

ikya

fuslaya

Aage se

sCcI

Apne Aap ko rokne k>abU r`ne

;rada

w




26

fuslaya vh ijs ke 3r me& 9e

se

muze

se

wse yUsuf> A ko ws A>Ort ne

terI bIvI


w
wr

ws ke log

vma imn dah (12)

ik vh k>Ed ikya ja@ ya ddRnak


A>j>ab idya ja@ | (25)
ws yUsuf> A ne kha ws ne
muze mere nf>\s kI ihf>aj>t se
fuslaya AOr gvahI dI ws ke
logo& me& se @k gvah ne ik Agr
ws kI k>mIs Aage se f4I hu: hE
to vh sCcI hE AOr vh yUsuf> A
zU4o& me& se hE | (26)
AOr Agr ws kI k>mIs> pI2e
se f4I hu: hE to vh zU4I hE
AOr vh yUsuf> A sCco& me& se
hE | (27)
to jb ws kI k>mIs pI2e se
f4I hu: de`I to ws ne kha yh
tum A>Orto& ka f>reb hE, be=k
tuMhara f>reb bD>a hE | (28)
yUsuf> A! ws ij> ko jane
de AOr @e A>Ort! Apne gunah
kI b`>\i== ma&g, be=k tU hI
`>takaro& me& se hE | (29)
AOr =hr me& A>Orto& ne kha,
Aj>Ij> kI bIvI ne fuslaya hE
Apne g>ulam ko ws ke nf>\s
kI ihf>aj>t se, ws kI muhBbt
ws ke idl me& jgh pkD> g:
hE, be=k hm wse `ulI gumrahI
me& de`tI hE& | (30)

yUsuf> (12)
ifr jb ws ne wn ke f>reb ka
ij> suna to wNhe& davt -ejI,
AOr wn ke il@ @k mh\if>l
tEyar kI, AOr fl ka4ne ko
dI wn me& se hr @k ko @k @k
2urI, AOr kha wn ke samne
inkl Aa, ifr jb wNho& ne
yUsuf> A ko de`a wn pr ws
ka A>b huSn 2agya AOr wNho&
ne flo& kI jgh Apne ha9
ka4 il@ AOr khne lgI& ALlah

QR@i a@@b




w

r

@k

wn ke

AOr tEyar

wn kI

mh\if>l

il@

kI

trf>

davt -ejI

wn ka

ws ne

f>reb

suna

ifr jb



w

w
w

ifr

wn pr

jb

wnke samne

inkl Aa

@k @k

AOr kha

hr @k ko

wn me& se

2urI

AOr dI


w w r

b=r

ALlah

nhI& yh

AOr khne

pnah

kI

AOr wNho& ne wn pr ws ka

Apne ha9

lgI&

wNho& ne

A>b 2agya

ka4 il@

wse de`a

yh to buj>ugR f>ir+ta hE | (31)

vh bolI so yh vhI hE ijs ke

ws me&

kI pnah! yh b=r nhI&, mgr

bare me& tum ne muze mlamt kI,


AOr m&E ne wse ws ke nf>\s kI
ihf>aj>t se fuslaya, to ws
ne Apne Aap ko bca ilya
AOr jo m&E khtI hU% Agr ws
ne na ikya to AlbTta vh k>Ed
kr idya ja@ga AOr be;J>j>t
logo& me se hoga | (32)
ws yUsuf> A ne kha @e mere rb!
muze k>Ed ws se ij>yada psNd hE ijs
kI trf> vh muze bulatI hE&, Agr tU
ne muz se wn ka f>reb n fera to mE&

tum ne mlamt
kI muze

so yh

jo ik

vh bolI

vhI hE

buj>ugR

31

f>ir+ta

mgr

yh

nhI&

w
w
wr
mE& khtI

ws ne n

jo

hU% wse

AOr Agr

ikya

to ws ne

ws ka

bca ilya

nf>\s

se

AOr mE& ne wse fuslaya

ij>yada

k>Ed

psNd

@e mere

ws ne

rb

kha

be;J>j>t

32

se

jma

AOr AlbTta

AlbTta k>Ed

hoja@ga

kr idya ja@ga

ma;l

wn ka

ho jaW&ga

f>reb

muz se

AOr Agr

ws kI

muze

ws se

n fera

trf>

bulatI hE&

jo

muz ko

jaihlo& me& se ho&ga | (33)


r

w

so ws ke rb ne ws kI duA>a

ws se

ma;l ho jaW&ga wn kI trf>, AOr

k>ubUl krlI, ps ws se wn ka
f>reb fer idya, be=k vh sunne
vala janne vala hE | (34)
ifr in=ainya& de` lene ke bad
wNhe& sUza ik wse j>r k>Ed me&
Dal de& @k mut tk | (35)
AOr ws ke sa9 do jvan k>Ed
`>ane me& dai`>l hu@, wn me& se @k

ps

ws ka ws kI

fer idya

rb

so k>ubUl

duA>a

jaihl

33

kr lI

se

jma

AOr mE&

wn kI

ho&ga

trf>


w r
wNho&
ne de`I&

jb

bad

ws

wNhe&

ke

sUza

ifr

34

janne

sunne

vala

vala

vh

be=k

wn ka

vh

f>reb

kha

do jvan

k>Ed `>ana

ws ke

AOr dai`>l

sa9

hu@

35

@k mut

wse j>r

tk

k>Ed me& Dale&

incoD>

be=k m&E

wn me& se

rha hU%

de`ta hU%

@k

in=ainya&

hU% ik mE& =rab incoD> rha hU%,

w
r
r

AOr dUsre ne kha mE& ~>vab me&

Wpr

de`ta hU% ik Apne sr pr ro4I

r
w

ne kha be=k mE& ~>vab me& de`ta

w5a@ hu@ hU%, pirNde ws se `a rhe


h&E, hm&e ws kI tabIr btla;@,
be=k hm Aap ko nekokaro& me&
se de`te hE& | (36)
ws yUsuf> A ne kha tuMhare
pas `ana nhI& Aa@ga jo tuMhe&
idya jata hE, mgr m&E tuMhe& ws
kI tabIr tuMhare pas ws ke
Aane se phle btlad&Uga, yh ws
;Lm se hE jo mere rb ne muze
is`aya hE, be=k m&E ne ws k>Om
ka dIn 2oD> idya jo ALlah pr
:man nhI& late, AOr vh roje>
Aai`>rt se ;n\kar krte hE& | (37)

se

w5a@

mE& de`ta hU%

hu@ hU%

AOr

dUsra

be=k hm

ws kI

hme&

tuze de`te hE&

tabIr

btla;@

mE& tuMhe&
btladU&ga

=rab

kha

ws se

mgr

jo tuMhe&

`ana

idya jata hE

pirNde

`a rhe hE&

ro4I

Apna sr

tuMhare pas

ws ne

nhI& Aa@ga

kha

36

nekokar jma

mE& ne

be=k

2oD>a

mE&

mera rb

muze

ws

is`aya

se jo

vh Aa@

yh

tuMhare pas

ik

k>Bl

ws kI
tabIr

w
w
37

;n\kar

krte hE&

vh

Aai`>rt se

S@

AOr vh

ALlah

jo :man

vh

pr

nhI& late

k>Om

dIn

240

QR@


w
w
w
nhI& hE

AOr

AOr

;b/ahIm

Apne bap

yak>Ub A

;shak> A

dada

dIn

ALlah ka

se

f>J>l

yh

ko: iksI =E

ALlah

hm =rIk

ka

5hra@&

;b/ahIm A, AOr ;shak> A

pErvI kI

AOr yak>Ub A ke dIn kI pErvI

hmare

ik

il@



w


w

@e mere

=u Ada

38

sai9yo!

log

nhI& krte

AOr

Ak\sr

AOr logo& pr

leikn

39

j>brdSt

@k,

g>ailb

ykta

ya ALlah

behtr

Kya k:

juda juda

k>Ed `ana

mabUd


w w
tum

tum ne r` il@ hE&

nam

mgr

ws ke isva

tum pUjte

nhI&


w
ALlah
ka

mgr

huKm

nhI&

ko: snd

ws ke

ALlah ne

il@

wtarI

AOr tuMhare bap

nhI&

dada

AOr leikn

sI0a dIn

isf>R ws

yh

mgr

kI

;badt

ik

ws ne

kro tum

huKm idya

jo

tum me& se @k

@e mere

k>Ed `>ana

nhI& jante

40

sai9yo

Ak\sr log

w r




pirNde

to sUlI

ps `a@&ge

dUsra

idya ja@ga

AOr jo

=rab

Apna

so vh

mailk

ipla@ga



w


r

AOr kha

tum pU2te 9e

41

ws me&

vh jo

f>Esla

kam bat

ws ke sr se

ho cuka




ps ws ko

Apna

-ula idya

mailk

pas

mera ij>

wn dono&

bcega

ik

ws ne

krna

se

vh

vh

guman ikya

ws se ijs

cNd brs

42

k>Ed me&

to rha

Apne mailk se

=Etan

ij> krna

w
r


vh `atI hE&

mo4I taj>I

ga@&

sat

mE&
de`ta hU%

ik mE&

bad=ah

AOr kha



w


w

@e mere srdaro

`>u=\k

AOr dUsre

sBj>

`>o=e

dublI

AOr sat

sat

ptlI

r
w
43

241

tabIr dene vale

~>vab kI

tum ho

Agr

mere ~>vab

S@

AOr mE& ne Apne bap dada

AOr m&E ne






hm pr

vma imn dah (12)

me&

btlaAo muze

kI

tabIr

kI, hmara kam nhI& ik hm


=rIk 5hra@& ALlah ka iksI
=E ko, yh hm pr AOr logo&
pr ALlah ka f>J>l hE, leikn
Ak\sr log =u Ada nhI&
krte | (38)
@e mere k>Ed ke sai9yo! Kya juda
juda k: mabUd behtr h&E ? ya @k
ALlah ? sb pr g>ailb | (39)
ws ke isva tum ku2 nhI& pUjte
mgr nam hE& jo tum ne r` il@
tra= il@ hE&, AOr tuMhare bap
dada ne, ALlah ne wn kI ko:
snd nhI& wtarI, huKm isf>R
ALlah ka hE, ws ne huKm idya
ik ws ke isva iksI kI ;badt
n kro, yh sI0a dIn hE, leikn
Ak\sr log nhI& jante | (40)
@e mere kE>d `>ane ke sai9yo! tum
me& se @k Apne mailk ko =rab
ipla@ga, AOr jo dUsra hE to
sUlI idya ja@ga, ps pirNde ws
ke sr se `a@&ge | ws bat ka
f>Esla ho cuka ijs ke bare me&
tum pU2te 9e | (41)
AOr yUsuf> A ne wn dono& me& se
ijs ke mutA>ik> guman ikya
ik vh bcega, ws se kha Apne
mailk ke pas mera ij> krna,
ps =Etan ne wse -ula idya Apne
mailk se ws ka ij> krna, to
vh k>Ed me& cNd brs rha | (42)
AOr bad=ah ne kha ik m&E de`ta
hU% sat mo4I taj>I ga@&, wNhe& sat
dublI ptlI ga@& `a rhI hE&, AOr
sat sBj> `>o=e AOr dUsre `>u=\k,
@e srdaro! muze mere ~>vab kI
tabIr btlaAo, Agr tum ~>vab
kI tabIr dene vale ho tabIr dena
jante ho | (43)

yUsuf> (12)
wNho& ne kha yh pre=an
~>vab hE& AOr hm @ese ~>vabo&
kI tabIr janne vale nhI& nhI&
jante | (44)
AOr vh jo wn dono& me& se bca 9a
AOr wse @k mut ke bad yad Aaya,
ws ne kha mE& tuMhe& ws kI tabIr
btlaW&ga, so muze -ej do | (45)
@e yUsuf> A! @e bD>e sCce! hm&e

QR@i a@@b

w w






44

~>vab

vale

jma

tabIr dena

AOr

hm

~>vab

nhI&

wNho& ne

pre=an

kha


w

w
w
ws kI

mE& btlaW&ga

tabIr

tuMhe&

@k mut

AOr wse

bad

bca

wn do se

yad Aaya

AOr ws

vh jo

ne kha

~>vab kI tabIr bta, sat mo4I


taj>I gayo& ko `a rhI hE& sat

janne

ga@&

sat

me&

hme& bta

@e yUsuf>

@e bD>e sCce

so muze -ej do

45

sBj> hE& AOr dUsre `>u=\k, taik





w
w

mE& logo& ke pas lO4 kr jaW&

AOr dUsre

dublI ptlI ga@&, AOr sat `>o=e

=ayd vh Aagah ho& | (46)


ws ne kha tum sat sal
lgatar `etI baD>I kroge, ifr
jo tum ka4o to wse ws ke `o=e
me& 2oD> do, mgr 9oD>a ijtna jo
tum ws me& se `alo | (47)
ifr ws ke bad Aa@&ge sat
7 s~>t sal, `a ja@&ge jo
tum ne wn ke il@ bca r`a,
isva@ ws ke jo tum 9oD>a
bcaAoge | (48)
ifr ws ke bad @k sal Aa@ga
ws me& logo& pr bair= brsa:
ja@gI AOr vh ws me& rs
incoD>e&ge | (49)
AOr bad=ah ne kha wse mere pas
le AaAo, ps jb k>aisd ws ke
pas Aaya to ws ne kha Apne
mailk ke pas lO4 jaAo AOr
ws se pU2o wn A>Orto& ka Kya
hal hE ? ijNho& ne Apne ha9 ka4e
9e, be=k mera rb wn ke f>reb
se `>Ub vaik>f> hE | (50)
bad=ah ne wn A>Orto& se kha
tuMhara Kya hale vak>I 9a jb
tum ne yUsuf> A ko ws ke
nf>\s kI ihf>aj>t se fuslaya
vh bolI& ALlah kI pnah! hn
ne ws me& ko: bura: nhI& malUm
kI nhI& pa: Aj>Ij>e imsr kI
A>Ort bolI Ab hk>Ik>t j>aihr
ho g: hE, mE& ne hI wse ws ke
nf>\s kI ihf>aj>t se fuslaya

sBj>

`>o=e

dublI

AOr sat

sat

ptlI

vh `a rhI hE&

mo4I taj>I

r
r


`etI baD>I

ws ne

kroge

kha

Aagah ho&

46

logo& kI trf>

=ayd vh

mE& lO4U%

pas

taik

`>u=\k

9oD>a

mgr

ijtna

ws ke

to wse

`>o=e me&

2oD> do

ifr

tum ka4o

lgatar

jo

sal

sat





jo

`aja@&ge

s~>t

sat

ws ke bad me&

Aa@&ge

ifr

se

tum `alo

47

jo

Aa@ga

ws ke bad

ifr

48

tum

se

bcaAoge

joe

9oD>a sa isva@

wn ke

tum ne

il@

r`a

w
w w
mere pas

bad=ah

le AaAo

AOr kha

49

vh

AOr

incoD&>ege

ws me&

bair= brsa:

log

ws me&

ja@gI

@k
sal



r

Kya hal ?

ps ws se

Apna

trf>

pU2o

mailk

pas

ws ne

lO4 ja

ws ke

k>aisd

kha

pas Aaya

ps jb

wse




50

wn ka

vaik>f>

f>reb

mera rb be=k

wNho& ne

Apne ha9

ka4e

vh jo

AOrte&


wr


pnah

vh bolI&

ws ka
nf>\s

se

tum ne

yUsuf> A

jb

fuslaya

Kya hal

ws ne

9a tuMhara

kha

j>aihr ho g:

Ab

Aj>Ij>

A>Ort

bolI

ko: bura:

ws pr

hn ne

me&

malUm kI

nhI&

ALlah
kI

sCca hE | (51)

w wr

yUsuf> A ne kha yh ;s il@

taik vh

AOr vh be=k sCco& me& se hE

9a taik vh jan le ik mE& ne


pI5 pI2e ws kI i`>yant nhI&
kI, AOr be=k ALlah clne nhI&
deta dg>abaj>o& ka f>reb | (52)

jan le

yh

sCce

51

Alb]a AOr vh
se

ws ka

be=k

nf>\s

se

wse fuslaya
mE& ne

mE&

hk>Ik>t

w


52

dg>abaj>
jma

f>reb

nhI& clne deta

S@

AOr be=k
ALlah

pI5 pI2e

nhI& ws kI

be=k

i`>yant kI

mE&

242

QR@

vma wbirRAo (13)



r
mgr

is`ane

bura:

nf>\s

vala

be=k

Apna

AOr pak bek>usUr

nf>\s

nhI& khta

w r r

le AaAo

bad=ah

mere pas

AOr kha

53

inhayt

b~>=ne

meh\rban

vala

mera rb be=k

mera

ijs pr

rb

rh\m ikya

hmare pas

Aaj

be=k

ws ne

ws se

tum

kha

bat kI

ifr jb

ApnI j>at

ws ko

ws

ke il@

`>as k%

ko

ihf>aj>t

krne vala

j>mIn

be=k mE&

`>j>ane

muLk

pr

muze kr de

kha

AmIn

54

baivk>ar

ws se

jha&

vh rhte

me&

j>mIn me&

yUsuf> A

hm ne

AOr wsI

muLk pr

ko

k>udrt dI

trh


w

nekI krne vale

56

bdla

;Lm

55

vala

AOr hm j>a@

ijs ko hm

ApnI

hm phu%ca

nhI& krte

cahte hE&

rhmt

dete hE&

cahte vh


w
w

AOr Aa@

57

prhej>garI

AOr

:man

wn ke

krte

9e vh

la@

il@ jo

bdla Alb]a



w
w
58

vh n

ws

AOr

to wNhe&

ws ke

ps vh

phcane

ko

vh

phcan ilya

pas

dai`>l hu@

yUsuf> A

-a:

w
w

Kya tum

tuMhare

tuMhara

nhI& de`te

bap se

Apna

-a:

ifr
Agr

hm `>aih=

vh

mutA>ik>

kr&ege

bole

behtrIn

AOr mE&

pUra

pEmana

krta hU%

ik mE&

AOr n Aana

mere pas

mere pas

tuMhare

to ko:

ws

il@

nap nhI&

ko

j>r krne vale hE&

61

krna hE

jb vh lO4e&

wsko malUm
kr le&

AOr hm

ws ka
bap

ABba

vh bole

243

inghban h&E

ko muLk pr k>udrt dI, vh ws


me& jha& cahte rhte, hm ijs ko
cahte h&E ApnI rhmt phu%ca dete
hE&, AOr hm bdla j>a@ nhI& krte
nekI krne valo& ka | (56)
AOr jo :man la@ AOr
prhej>garI krte rhe, wn ke il@
Aai`>rt ka bdla behtr hE | (57)
vh ws ke pas dai`>l hu@ to
ws ne wNhe& phcan ilya AOr vh
ws ko n phcane | (58)
AOr jb wn ka saman wNhe&
tEyar kr idya to kha Apne -a:
ko mere pas laAo jo tuMhare bap

Apna bap

trf>

ws

AOr

nap g>Lla

hmara

ke

be=k hm

la@&

-a:

deta hU% AOr m&E behtrIn mehman


nvaj> hU% | (59)
ifr Agr tum ws ko mere pas
n la@ to tuMhare il@ ko: nap
g>Lla nhI& mere pas,AOr n mere
pas Aana | (60)
vh bole hm wske bare me& ws
ke bap se `>aih= kre&ge AOr hme&
yh kam j>r krna hE | (61)
AOr ws ne Apne i`>dmtgaro&
ko kha wn kI pU&jI g>Lle kI

=ayd vh

jb vh lO4e& Apne logo& kI trf>,

wn ke boro& me&

vh lO4e

ps jb

62

ifr Aaja@&

r

w

63

AOr wsI trh hm ne yUsuf> A

r

gya

krne vala, ;Lm vala hu% | (55)

de`te ik mE& pEmana pUra -r kr

ne kha

se

ke `>j>ano& pr, be=k m&E ihf>aj>t

kI trf> se hE, Kya tum nhI&

i`>dmtgaro& ko

@e hmare

ws ne kha muze muk>rRr kr de muLk

jb

r` do

rok idya

AmIn sahbe @itbar ho | (54)

AOr

AOr ws

hm

tum Aaj hmare pas baivk>ar,

kr idya

Apne

trf>

ne ws se bat kI kha be=k

jb wNhe& tEyar

AOr tum

Apne log

ke il@ `>as k%, ifr jb milk

saman


=ayd vh

le AaAo ik wse ApnI i`>dmt

wn ka


w w

wn kI pU&jI

AOr bad=ah ne kha wse mere pas

kha

mehman nvaj>

60

vala, inhayt meh\rban hE | (53)

ws ne



w w

ws ke

rh\m ikya, be=k mera rb b~>=ne

pas

wtarne vala

59

vala hE, mgr ijs pr mere rb ne

laAo mere

w
w
mere pas n la@

khta, be=k nf>\s bura: is`ane

AOr yUsuf> A ke -a: Aa@, ps

AOr Aai`>rt ka

behtr

AOr mE& Apne nf>\s ko pak nhI&&

hmare sa9

S@

ps -ej d&e

nap

k>Imt wn ke boro& me& r` do,


=ayd vh ws ko malUm kr le&
=ayd vh ifr Aaja@& | (62)
ps jb vh Apne bap kI trf>
lO4e, bole @e hmare ABba! hm se
nap g>Lla rok idya gya, ps
hmare sa9 hmare -a: ko -ejde&
ik hm g>Lla la@&, AOr be=k
wske inghban hE& | (63)

yUsuf> (12)
ws ne kha mE& ws ke mutA>ik>
tuMhara Kya @itbar k% mgr jEse
;s se phle mE& ne ws ke -a: ke
mutA>ik> tuMhara @itbar ikya,
so ALlah behtr inghban hE,
AOr vh tmam meh\rbano& se bD>a
meh\rbanI krne vala hE | (64)
AOr jb wNho& ne Apna saman
`ola to wNho& ne ApnI pU&jI pa:
jo vaps kr dI g: 9I wNhe&,
bole, @e hmare ABba! AOr hm
Kya cahte h&E ? yh hmarI pU&jI
hE, hme& lO4a dI g: hE, AOr hm
Apne 3r g>Lla la@&ge AOr hm
Apne -a: kI ihf>aj>t kre&ge,

QS@ia@f




;s se phle

g>Lla hE | (65)
ws ne kha mE& wse hrigj> n
-ejU&ga tuMhare sa9, yha& tk ik
tmu muze ALlah ka pu~>ta A>hd do
ik tum wse mere pas j>r le kr
AaAoge, mgr yh ik tuMhe& 3er
ilya ja@, ifr jb wNho& ne wse
yak>Ub A ko pu~>ta A>hd idya,
wsne kha jo hm kh rhe h&E ws
pr ALlah j>aimn hE | (66)
AOr kha @e mere be4o! tum sb
dai`>l n hona @k hI drvaje>
se, bl\ik juda juda drvajo& se
dai`>l hona, AOr mE& tuMhe& bca
nhI& skta ALlah kI iksI bat

wNho& ne

ikya, ps caih@ ws pr -rosa


kre& -rosa krne vale | (67)
AOr jb vh dai`>l hu@ jha& se
wNhe& wn ke bap ne huKm idya 9a,
vh wNhe& nhI& bca skta 9a
ALlah kI iksI bat se, mgr
yak>Ub A ke idl me& @k `>aih=
9I so vh ws ne pUrI kr lI,
AOr be=k vh sahbe ;Lm 9a ws
ka jo hm ne wse is`aya 9a, leikn
Ak\sr log nhI& jante | (68)
AOr jb vh yUsuf> ke pas dai`>l
hu@ ws ne Apne -a: ko Apne
pas jgh dI, kha be=k mE& tera
-a: hU%, jo vh krte 9e tU ws
pr g>mgIn n ho | (69)

@itbar ikya

AOr jb

`ola

jEse

mgr

ws ke

Kya mE& tuMhara

ws ne

mutA>ik>

@itbar k%

kha

tmam meh\rbano& se bD>a

64

AOr vh

meh\rbanI krne vala

inghban

so

behtr

ALlah

w
r
w

@e hmare

bole

ABba

wn kI trf>

vaps

wNhe&

kr dI g:

wNho& ne

ApnI pU&jI

Apna saman

pa:

w w
r


Apna

AOr hm

Apne

AOr hm

hmarI

lO4a dI

hmarI

-a:

ihf>aj>t kre&ge

3r

g>Lla la@&ge

trf>

g:

pU&jI

Kya cahte

yh

hE& hm

w
r

hrigj> n

ws ne

-ejU%ga wse

kha

65

Aasan

boz

9oD>a

g>Lla

yh

AOr

boz

@k W&4

ij>yada le&ge



yh

tum le AaAoge j>r

mgr

ik

se

ALlah

mere pas ws ko

pu~>ta A>hd

ka

tum do

yha&

muze

tk

tuMhare sa9




66

inghban

jo hm

j>aimn

khte hE&

pr

ALlah

kha

Apna

wNho& ne

ifr

ws ne

pu~>ta A>hd

wse idya

jb

3er ilya

tuMhe&

ja@

w
w w

AOr dai`>l

se

@k drvaj>a

hona

tum n dai`>l

se

AOr ws ne

@e mere be4o

hona

kha

iksI cIj> bat se ALlah

se

tum

AOr mE& nhI&

kI

se ko

bca skta

juda juda

drvaje se


w
ps caih@

se, ALlah ke isva iksI ka


huKm nhI&&, ws pr mE& ne -rosa

mE& ne tuMhara

mutA>ik>


w r w

AOr @k W&4 ka boz ij>yada


le&g, yh jo hm la@& h&E 9oD>a

ws ke -a: ke

mE& ne -rosa

AOr ws pr

-rosa kre&

ALlah

ws pr

ikya

ka

isva

huKm

nhI&


w
nhI& 9a

wn ka

wNhe& huKm

bap

idya

jha& se

vh dai`>l

AOr

hu@

jb

67

-rosa krne vale

idl

me&

@k

mgr

`>aih=

iksI cIj>
bat

se

ALlah

se

wn se

vh

kI

wNhe&

bca skta

w




Ak\sr

AOr

hm ne wse

ws

leikn

is`aya

ka jo

sahbe ;Lm

AOr be=k

vh wse pUrI

vh

kr lI

yak>Ub A



w
w

Apne

ws ne

yUsuf> A ke

vh dai`>l

AOr

pas

jgh dI

pas

hu@

jb

68

nhI& jante

log




69

vh krte 9e

ws

so tU g>mgIn

pr jo

n ho

S@

mE& tera -a:

be=k

ws ne

Apna

mE&

kha

-a:

244

QR@


z
r

Apna

saman

-a:

pIne ka

me&

r` idya

Pyala

wn ka

wNhe& tEyar

saman

kr idya

ifr jb




AlbTta

70

be=k tum

cor ho

@e k>af>le valo

munadI krne

@lan

vala

ikya

ifr

w
w


pEmana

hm gum kr

wNho& ne

bE5e nhI& pate

kha

71

tum gum

Kya hE

wn kI

AOr wNho& ne

kr bE5e

jo

trf>

m%uh ikya

vh bole


z w w
ws

j>aimn

72

AOr mE&

ka

@k W&4

boz

jo vh

AOr ws

la@

ke il@

bad=ah





r
j>mIn muLk me&

ik hm

hm nhI&

f>sad kre&

Aa@

ALlah kI

tum `>Ub jante ho

k>sm

vh bole

w
zU4e

74

Agr

tum ho

sj>a ws

ifr

wNho& ne

kI

Kya

kha

cor

73

AOr hm nhI&

jma

r

w


hm sj>a

wsI trh

dete hE&

ws ka

ps

ws ke

bdla

vhI

saman me&

paya ja@

`>rjI

Apna -a:

phle

bora

wn kI `>rijyo&

ps =uA>

boro& se

ikya

n 9a

hm ne

ke il@

tdbIr kI

Apna

;sI trh

yh

ALlah cahe

krte hE&

ik

mgr

bole

@k ;Lm

76

vala

sahbe ;Lm

hr

AOr Wpr

Apne idl me&

yUsuf> A

ws se k>Bl

2upaya

AOr

hE

ALlah

drje me&

bdtr

tum

j>ailmo& ko

75

se

ws ko inkala

Apna -a:

vh le skta

jo

cahe& hm

ijs

drje

ws ka

to corI

ws ne

-a:

kI 9I

curaya

kha

wn pr

AOr vh j>aihr n ikya

bU7>a

bap

ws
ka

be=k

Aj>Ij>

@e

khne lge

77

jo tum byan krte ho








78

245

@hsan
krne vale

se

hm de`te hE&

ws kI

hm me& se

ps le

bD>I wm/

be=k tuze

jgh

@k

r` le

ka

S@

Kya hE jo tum gum kr bE5e ho ? (71)


wNho& ne kha, hm bad=ah ka
pEmana nhI& pate, AOr jo ko:
vh la@ga ws ke il@ @k W&4
ka boz hE bare =utur imlega
AOr mE& ws ka j>aimn hU% | (72)
vh bole ALlah kI k>sm! tum
`>Ub jante ho hm ;s il@ nhI&
Aa@ ik muLk me& f>sad kre&, AOr
hm cor nhI&& | (73)
ifr wNho& ne kha Agr tum zU4e
ho zU4e inkle ifr ws kI Kya
sj>a hE ? (74)
khne lge ws kI sj>a yh hE ik
vhI hE ws ka bdla, ws trh

w
w
`>Ub janta

vh wn kI trf> mu%h kr ke bole,

vh





ps wse

AlbTta cor ho | (70)

sj>a


r
w
Agr

@lan ikya @e k>af>le valo! tum

ijs

me&

bad=ah ka dIn

ifr @k munadI krne vale n

paya ja@ ijs ke saman me& ps

hm bulNd

panI pIne ka Pyala r`idya,

khne lge

bora

-a:

kr idya Apne -a: ke saman me&

ws ik

yUsuf>

ifr jb wn ka saman tEyar

jo


w w
ifr

vma wbirRAo (13)

hm j>ailmo& ko saj>a dete hE& | (75)


ps wn kI boro& se tla=
krna =uA> ikya Apne -a: ke
bore se phle, ifr ws ko Apne
-a: ke bore se inkal ilya | ;sI
trh hm ne yUsuf> A ke il@
tdbIr kI vh bad=ah ke dIn me&
k>anUn ke mutaibk> Apne -a:
ko n le skta 9a mgr yh ik
ALlah cahe ALlah kI mi=Yyt
ho hm drje bulNd krte hE& ijs
ke hm cahe&, AOr hr sahbe ;Lm
ke Wpr @k ;Lm vala hE | (76)
bole Agr ws ne curaya to corI
ik 9I ws se k>Bl ws ke -a:
ne, ps yUsuf> A ne ws bat
ko Apne idl me& 2upaya AOr
wn pr j>aihr n ikya, kha
tum bdtr drje me& ho AOr tum
jo byan krte ho ALlah `>Ub
janta hE | (77)
khne lge, @e Aj>Ij>! be=k ws
ka bap bD>I wm/ ka bU7>a hE, ps
ws kI jgh hm me& se @k ko
r` le, hm de`te hE& ik tU @hsan
krne valo& me& se hE | (78)

yUsuf> (12)
ws ne kha ALlah kI pnah ik
wske isva hm iksI AOr ko
pkD&>e, ijs ke pas hm ne Apna
saman paya ws sUrt me& hm
j>ailmo& se ho&ge, (79)
ifr jb vh ws se mayUs ho g@
to m=vra krne ke il@ Akele
ho bE5e, wn ke bD>e -a: ne

QS@ia@f

pu~>ta A>hd ilya, AOr ws se


k>Bl tum ne yUsuf> A ke bare
me& tk\>sIr kI, ps mE& hrigj> n
4lU%ga j>mIn se yha& se, yh&a
tk ke mera bap muze ;jaj>t de
ya ALlah mere il@ ko: tdbIr
inkale, AOr vh sb se behtr
f>Esla krne vala hE | (80)
Apne bap ke pas lO4 jaAo,
ps kho @e hmare bap! tuMhare
be4e ne corI kI AOr hm ne gvahI
nhI& dI 9I isf>R vhI kha 9a jo
hme& malUm 9a, AOr hm g>Eb ke
inghban ba`>br n 9e | (81)
AOr pU2 le& ws biSt se ijs me&
hm 9e, AOr ws k>af>le se ijs
me& hm Aa@ hE&, AOr be=k hm
sCce hE& | (82)
ws ne kha nhI&& bl\ik tuMhare
idl ne bna lI hE @k bat, ps
sb\r hI AC2a hE, =ayd ALlah
wn sb ko mere pas le Aa@,
be=k vh janne vala hE, ihKmt
vala hE | (83)
AOr wn se mu%h fer ilya AOr
kha ha@ Af>sos! yUsuf> A
pr, AOr ws kI Aa%`e& sf>ed
ho g:& g>m se, ps vh 3u4 rha
9a g>m j>Bt kr rha 9a | (84)
vh bole ALlah kI k>sm! tum
hme=a yUsuf> A ko yad krte
rhoge yha& tk ik tum ho jaAo
bImar ya hlak ho jaAo | (85)
ws ne kha m&E to ApnI bek>rarI
AOr Apna g>m byan krta
hU% isf>R ALlah ke samne AOr
ALlah kI trf> se janta hU%
jo tum nhI& jante | (86)

ijs

hm ne paya

saman

hm

isva@

ko

ik

pkD>e&

ALlah kI

ws ne

pnah

kha






m=vra

Akele

ikya

ho bE5e

ws se

vh mayUs

ifr

ho g@

jb

79

AlbTta

be=k hm

j>ailmo& se

jb

kha, Kya tum nhI& jante ik


tuMhare bap ne tum se ALlah ka

Apna

ws ke pas

tum se

tuMhara

ilya hE

ik

bap

wn ka

Kya tum nhI& jante

kha

bD>a

w

ps

yUsuf> A

hrigj> n

bare

jo tk>\sIr kI

AOr ws

me&

tum ne

se k>Bl

ALlah

se

pu~>ta A>hd

ka



r

w
AOr

huKm de tdbIr inkale

vh

ALlah mere il@

mera

ya

muze

bap

yha& tk

;jaj>t de

j>mIn

4lU%ga

r



@e hmare

be=k

ps kho

bap

Apna bap

trf>

lO4 jaAo

pas

tum

sb se behtr f>Esla

80

krne vala


w
w
hme& malUm

AOr hm n 9e

jo

9a

AOr nhI& gvahI dI

mgr

corI kI

hm ne

tuMhara be4a

w

ws me&

jo

hm 9e

AOr

bStI

ijs

pU2 le&

inghban

81

g>Eb ke

w w

bl\ik

ws ne

AOr be=k

sCce

82

kha

ws me&

hm

jo

hm Aa@

AOr k>af>la

ijs








ALlah

=ayd

AC2a

ps sb\r

@k bat

tuMhara

tuMhare

idl

il@

bna lI hE


w
AOr mu%h
fer ilya

83

ihKmt

janne

vala

vala

be=k

vh

vh

ik mere pas

wNhe&

sb ko

le Aa@


w
w

se

ws kI

AOr sf>ed

Aa%`e&

ho g:&


yha&
tk ik

yUsuf> A

yUsuf> A

pr

ha@

AOr

Af>sos

kha

wn se


yad

tU hme=a

ALlah kI

vh

krta

rhega

k>sm

bole

84

3u4 rha

ps

9a

vh

g>m







byan

mE& to

ws ne

krta hU%

isf>R

kha

85

hlak hone
vale

se

ya ho jaAo

bImar

tum
ho jaAo

w w
86

tum nhI& jante

jo

ALlah

S@

se

AOr
janta hU%

ALlah

trf>

AOr Apna

ApnI

samne

g>m

bek>rarI

246

QR@


w w


AOr ws

AOr n mayUs ho

yUsuf> A

ka -a:

se

ps `oj

ka

inkalo

tum jaAo

@e mere be4o



log

mgr

ALlah kI

se

rhmt

Aj>Ij>

phu%cI

be=k

ALlah kI

vh

rhmt

se


hme&

mayUs nhI& hote

@e

wNho& ne

ws pr

vh dai`>l

ifr

kha

samne

hu@

jb

kaif>r jma

87


w w

w
nap

hme&

g>Lla

ps pUrI de&

inkMmI

pU&jI ke sa9

AOr hm

naik>s

le kr

Aa@

s~>tI

sdk>a

88

jj>>a deta hE

krne vale

be=k

hm pr

ALlah

hme&

nadan

jb tum

AOr ws

yUsuf> A

Kya tum ne

ka -a:

ke sa9

iKya hE ?

AOr yh

mE& yUsuf>

ws ne

kha

yUsuf> A

sdk>a kre&

Kya tum

vh bole

hI


w

to be=k

AOr sb\r

ALlah

krta hE

be=k

jo Drta hE

ALlah

hm pr

vh

AlbTta @hsan
ikya hE

tuze psNd ikya

ALlah kI

f>j>Ilt dI

k>sm

khne lge

Ajr

nekI krne vale

90

j>a@ nhI& krta

ws ne

mlamt nhI&

tum pr

`>takar

91

kha

AOr

hm 9e

hm pr

be=k

ALlah


r w
tum jaAo

92

meh\rbanI

sb se ij>yada

krne vale

meh\rban

AOr vh

tum ko

ALlah

b~>=e

Aaj



w



bIna ho kr

mere

Aa@ga

cehra

bap

ps ws

pr

yh

ko Dalo

merI k>mIs le kr

w


w

juda juda

k>af>la

AOr jb

rvana huAa

93

tmam

Apne 3r

AOr mere pas

sare

valo& ko

AaAo le AaAo




r
ik

Agr n

yUsuf>

hva

AlbTta

`>u=bU

pata hU%

wn ka

be=k mE&

bap

kha


w



95

247

purana

Apna
vhm

me&

be=k

ALlah kI

vh khne

tU

k>sm

lge

S@

94

rhmt se mayUs n ho, be=k


ALlah kI rhmt se mayUs nhI&
hote mgr kaif>r log | (87)
ifr jb vh ws ke samne dai`>l
hu@ wNho& ne kha @e Aj>Ij>! hme& AOr
hmare 3r ko phu%cI hE s~>tI, AOr
hm naik>s pU&jI le kr Aa@ hE&, hme&

sdk>a kre&, be=k ALlah sdk>a

Kya tuMhe& `>br hE

tum hI

ke -a: ka, AOr ALlah kI

pUra nap g>Lla de&, AOr hm pr

w





mera -a:

inkalo yUsuf> A ka AOr ws

AOr


w
89

@e mere be4o! tum jaAo ps `oj

hmare 3r





w
kha

vma wbirRAo (13)

muze bhk gya


jano

krne valo& ko jj>a deta hE | (88)


yUsuf> A ne kha Kya tuMhe& `>br
hE ? tum ne yUsuf> A AOr ws ke
-a: ke sa9 Kya sulUk ikya ?
jb tum nadan 9e | (89)
vh bole Kya tum hI yUsus> A
ho ? ws ne kha mE& yUsuf> A hU%
AOr yh mera -a: hE, ALlah ne
AlbTta hm pr @hsan ikya hE,
be=k jo Drta hE AOr sb\r krta
hE to be=k ALlah j>aya nhI& krta
nekI krne valo& ka Ajr | (90)
khne lge ALlah kI k>sm!
ALlah ne tuze hm pr f>j>Ilt dI hE
AOr hm be=k `>takar 9e | (91)
ws ne kha Aaj tum pr ko:
mlamt ;l\j>am nhI&&, ALlah tuMhe&
b~>=e, vh sb se ij>yada meh\rban
hE meh\rbanI& krne valo me& | (92)
tum merI yh k>mIj> le kr jaAo
ps ws ko mere bap ke chre pr
Dalo, vh bIna ho ja@&ge, AOr
mere pas Apne tmam 3r valo&
ko le AaAo | (93)
AOr jb k>af>la rvana huAa wn
ke bap ne kha, be=k mE& yUsuf>
A kI `>u=bU pa rha hU% Agr n
jano n kho ik bU7>a bhk gya
hE | (94)
vh khne lge ALlah kI k>sm!
be=k tU Apne purane vhm me&
hE | (95)

yUsuf> (12)
ifr jb `>u=`>brI dene vala Aaya
AOr ws ne kuutaR ws yak>Ub A
ke mu%h pr Dala to vh lO4 kr
de`ne vala bIna ho gya, bola
Kya mE& ne tum se nhI& kha 9a ? ik
m&E ALlah kI trf> se janta hU%
jo tum nhI& jante | (96)
vh bole @e hmare bap! hmare il@
b~>=I= m&aig@ hmare gunaho& kI,
be=k hm `>takar 9e | (97)
ws ne kha mE& jl\d Apne rb
se tuMhare gunaho& kI b~>=I=
ma&gU&ga, be=k vh b~>=ne vala

QS@ia@f



r w

de`ne vala

to lO4

ws ka

kr hogya

mu%h

pr

ws ne vh

`>u=`>brI

kutaR Dala

dene vala

Aaya

ik

ifr jb



tum nhI& jante

96

jo ALlah

trf>

be=k mE&

se

janta hU%

Kya mE& ne

tum se

bola

nhI& kha 9a


`>takar

97

9e

jma

be=k

hmare

hmare il@

@e hmare

hm

gunah

b`>\i== m&ag

bap

vh bole



98

inhayt

b~>=ne

meh\rban

vala

vh

be=k

Apna

tuMhare

mE& b`>\i==

vh

rb

il@

ma&gU&ga

ws ne

jl\d

kha

ifr jb vh yUsuf> A ke pas



w w

dai`>l hu@ to ws ne Apne ma%

tum dai`>l ho

inhayt meh\rban hE | (98)

bap ko Apne pas i5kana idya,


AOr kha Agr ALlah cahe to
tum imSr me& idljm: ke sa9
dai`>l ho | (99)
AOr Apne ma% bap ko t`>\t pr
W&ca ib5aya, AOr vh ws ke
Aage igrg@ isj\de me& AOr ws ne
kha @e mere ABba! yh hE mere ws
se phle ~>vab kI tabir, ws ko
mere rb ne sCca kr idya,
AOr be=k ws ne muz pr
@hsan ikya jb muze k>Ed `>ane
se inkala, AOr tum sb ko
gaW& se le Aaya ws ke bad ik
mere AOr mere -a;yo& ke drimyan
=Etan ne zgD>a f>sad Dal
idya 9a, be=k mera rb ijs
ke il@ cahe wmda tdbIr krne
vala hE, be=k vh janne vala,
ihKmt vala hE | (100)
@e mere rb! tU ne muze @k muLk

AOr kha

Apne

ws ne i5kana idya

yUsuf> A

vh dai`>l

ma% bap

Apne pas

pr pas

hu@


r


pr

t`>\t

Apne

AOr W&ca

ma% bap

ib5aya

99

Am\n idljm:

ALlah ne

ke sa9

caha

mera ~>vab

tabIr

yh

@e mere

AOr ws

ABba

ne kha

isj\de me&

muze inkala

jb

muz

AOr be=k ws ne

pr

@hsan ikya

sCca

kI halt me& w5ana AOr muze nek


bNdo& ke sa9 imlana | (101)
yh g>Eb kI `>bro& me& se hE jo hm
tuMharI trf> vih krte hE& AOr
tum wn ke pas n 9e jb wNho& ne
Apna kam pu~>ta ikya AOr vh
cal cl rhe 9e | (102)

AOr vh

Aage

igrg@

ws ko

rb

kr idya

ws se phle


w
zgD>a

ws ke

ik

Dal idya

gaW&

bad

se

tum sb

AOr le

ko

Aaya

k>Ed `>ana

se

ijs ke il@ cahe

wmda tdbIr

mera

krta hE

rb

be=k

AOr mere -a;yo&

mere

ke drimyan

drimyan

=Etan

muLk

se

tU ne muze

@e mere

@k

A>ta ikya

rb

100

ihKmt

janne

vala

vala

AOr j>mIn

me&, muze duinya se f>rma&brdarI

ws ke il@

mera

tabIr inkalna, @e AaSmano& AOr


karsaj> hE duinya me& AOr Aai`>rt

imSr

bato& ka An\jam ~>vabo& kI


j>mIn ke pEda krne vala! tU mera

Agr


w w
r w
w

w
w


r

A>ta ikya AOr muze is`aya

ifr jb

AaSman

pEda krne

bate&

An\jam inkalna

jma

vala

~>vab

tabIr

be=k

vh

vh

w
AOr muze

se

is`aya

w w

w

f>rma&brdarI

AOr muze imla

kI halt me&

muze w5a

AOr

duinya me&

Aai`>rt

mera

karsaj>

tU


tuMharI

hm vih

trf>

krte hE&

g>Eb kI `>bre&

se

yh

101

saleh nek bNdo&


ke sa9

w
w
w

102

cal cl

AOr

Apna

wNho& ne jma ikya

rhe 9e

vh

kam

pu~>ta ikya

S@

jb

wn ke
pas

AOr tum n 9e

248

QR@


w
w
w
ws

AOr tum nhI&

pr

ma&gte wn se

:man lane

103

tum caho

vale

Agrce

Ak\sr

AOr

log

nhI&

AOr

in=ainya&

sare jhano&

104

iktnI hI

nsIht

ke il@

mgr

yh nhI&

ko: Ajr

w
w w r


105

mu%h ferne

wn

leikn

vale

se

vh

vh guj>rte

wn pr

AOr j>mIn

hE&

AaSmano& me&

w w

ps ikya vh

mu=\irk

106

be`>Of> ho g@

AOr vh

jma

mgr

ALlah

wn me&

pr

Ak\sr

AOr :man nhI& late

Acank

3D>I

wn pr

ik>yamt

Aaja@

ya

ALlah ka A>j>ab

2a jane valI

se

ik wn pr Aa@

Aaf>t

mE& bulata

w
w
ALlah kI trf>

mera raSta

hU%

Aap

yh

wNhe& `>br n ho

107

kh de&

AOr vh



w w w
108

mu=\irk

se

jma

AOr mE&

AOr ALlah

merI pErvI

AOr

nhI&

pak hE

kI

jo ijs

mE&

se

wn kI

hm vih

trf>

-ejte 9e

mdR

An\jam

jo

kEsa

huAa

ps Kya tum

ijNho& ne

wn ke

smzte nhI&

prhej> ikya

il@ jo

tum se

AOr hm ne

isfR>

phle

nhI& -eja

j>mIn

Kya ps wNho& ne

muLk me&

sEr nhI& kI

AOr AlbTta

behtr

wn se phle

Aai`>rt ka 3r

w


wn ke pas

wn se zU4

ik

AOr wNho& ne

rsUl

mayUs hone

Aa:

kha gya

vh

guman ikya

jma

lge

jb

yha& tk

w



110

muj\irm
jma

k>Om

se

hmara

AOr nhI&

hm ne

ps bca id@

hmarI

A>j>ab

fera jata

ijNhe& caha

g@

mdd

;b\rt

wn ke

nsIht

ik>Sse







nhI& hE

AK>lmNdo& ke il@

me&

hE

AlbTta







ws se Apne se phlI

vh jo

ts\dIk>

AOr leikn
bl\ik

bna: hu:

bat

w
r
w

111

249

jo :man

logo& ke

AOr

AOr

late hE&

il@

rhmt

ihdayt

hr bat

S@

AOr tum wn se ws pr ko: Ajr


nhI& ma&gte, yh AOr ku2 nhI&&, sare
jhano& ke il@ nsIht hE | (104)
AOr AaSmano& me& AOr j>mIn me&
iktnI hI in=ainya& h&E vh wn
pr guj>rte h&E, leikn vh wn se
mu%h ferne vale hE& | (105)
AOr wn me& se Ak\sr ALlah pr
:man nhI& late mgr vh mu=\irk
hE& | (106)
ps ikya vh ws se be`>Of>
ho g@ ik wn pr ALlah ke
A>j>ab kI Aaf>t Aaja@, ya wn
pr Aaja@ Acank ik>yamt, AOr
wNhe& `>br -I n ho | (107)
Aap s kh de& yh mera raSta hE,
mE& ALlah kI trf> bulata hU%,
smz bUz ke mutaibk>, m&E -I
kI, AOr ALlah pak hE, AOr mE&



w

109

nhI&& | (103)

bUz ke mutaibk>

mgr

ps vh de`te

Kya

AOr Ak\sr log :man lane vale

AOr vh -I ijs ne merI pErvI

w
w
r


vh log

Agrce tum iktna hI caho

dana: pr smz

r
r w

bs\ityo& vale

vma wbirRAo (13)

AOr tf>sIl
byan

mu=\irko& me& se nhI&& | (108)


AOr hm ne tum se phle bs\ityo&
me& rhne vale logo& me& se isfR> mdR
nbI -eje ijn kI trf> hm vhI
-jte 9e, ps Kya wNho& ne sEr
nhI& kI muLk me& ? ik vh de`te
wn se phle logo& ka An\jam
Kya huAa ? AOr AlbTta Aai`>rt
ka 3r wn logo& ke il@ behtr
hE ijNho& ne prhej> ikya, ps Kya
tum nhI& smzte ? (109)
yha& tk ik jb j>aihrI Asbab
se rsUl mayUs hone lge AOr
wNho& ne guman ikya ik wn se
zU4 kha gya 9a, wn ke pas
hmarI mdd Aag:, ps ijNhe& hm
ne caha vh bca id@ g@ AOr
hmara A>j>ab nhI& fera jata
muj\irmo& kI k>Om se | (110)
AlbTta wn ke ik>Sso& me&
AK>lmNdo& ke il@ ;b\rt hE yh
bna: hu: bat nhI&&, bl\ik
ts\dIk> hE Apne se phlo& kI,
AOr byan hE hr bat ka, AOr
ihdayt Ao rhmt hE wn logo& ke
il@ jo :man late hE& | (111)

ArrA>d (13)

ALlah ke nam se jo inhayt


meh\rban, rh\m krne vala hE

r( )

tuMhare rb kI trf> se tuMharI

Ak\sr log :man nhI& late | (1)


ALlah ijs ne AaSmano& ko
bulNd ikya iksI sutUn share
ke bg>Er tum de`te ho wse, ifr
A>=R pr k>rar pkD>a, AOr sUrj
AOr ca%d ko mus~>`>r ikya kam
pr lgaya hr @k clta hE
@k mut muk>rRra tk, ALlah
kam kI tdbIr krta hE, vh
in=ainya& byan krta hE taik
tum Apne rb se imlne ka yk>In
kr lo | (2)
AOr vhI hE ijs ne j>mIn ko
fElaya, AOr ws me& phaD> bna@
AOr nhre& cla:& AOr hr ik>Sm
ke fl pEda ik@ AOr ws me&
do, do ik>Sm ke tL`> Ao i=rIn
fl bna@, AOr vh idn ko
rat se 7&apta hE, be=k ws me&
in=ainya& hE& g>Or Ao if> krne
vale logo& ke il@ | (3)
AOr j>mIn me& pas pas k>t\A>at
hE&, AOr bag>at hE& A&gUro& ke, AOr
`eitya& AOr `jUr @k jD> se do
=a`>o& valI AOr bg>Er do =a`>o&
kI, @k hI panI se hala&ik
sErab kI jatI hE&, AOr hm
behtr bna dete hE& wn me& se @k
ko dUsre pr j>a;k>e me&, ;s me&
in=ainya& hE& wn logo& ke il@ jo
A>K>l se kam lete hE& | (4)
AOr Agr tum tA>j\jub kro to
wn ka yh khna A>jb hE jb
hm im4\4I ho g@ Kya hm Aj>
sre nO n: ij>NdgI pa@&ge ? vhI
log hE& jo Apne rb ke mun\ikr
hu@, AOr vhI hE& ijn kI gdRno& me&
tOk> ho&ge, AOr vhI doj>`> vale
hE&, vh ws me& hme=a rhe&ge | (5)

Aayat 43

grj

k>urAan kI Aayte& hE&, AOr jo

trf> wtara gya hk> hE, mgr

(13) sUrtur rA>d

kuA>at 6

AilflaammImra yh iktab

QS@ia@f

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE


w





hk>

tuMhare rb kI

tuMharI

wtara

AOr vh

trf> se

trf>

gya

jo ik

iktab

Aayte&


Ailf> laam

yh

mIm ra

AaSman jma

bulNd

vh ijs

ikya

ne

ALlah

:man nhI& late

AOr leikn

Ak\sr log

mgr

w w w
AOr ca%d

AOr kam

sUrj

k>rar

A>=R pr

pr lgaya

ifr

pkD>a

tum wse

iksI sutUn ke

de`te ho

bg>Er








taik tum

vh byan

in=ainya&

tdbIr

kam

krta hE

muk>rRra

krta hE

@k mut

hr

clta hE

@k



r
w
w
AOr

ws me&

j>mIn

bnaya

fElaya

AOr

vh ijs

tum yk>In

vhI

imlne

Apna rb

kr lo

ka


w
w w w
do, do

joD>e

ik>Sm

ws me&

hr @k fl

bnaya

AOr se

jma

AOr nhre&

phaD> jma



w
3

jo g>Or Ao if>

logo& ke

krte hE&

il@

in=ainya&

ws

me&

be=k

idn

vh

rat

7&apta hE

w
r
r
w



w

AOr `jUr

AOr

A&gUr

se

AOr

`eitya&

jma

ke

bag>at

pas pas

ik>t\A>at

j>mIn

AOr me&


w w

w

wn ka

AOr hm

@k

f>j>Ilt dete hE&

@k

panI se

sErab ikya

do =a`>o&

AOr

@k jD> se do

jata hE

valI

bg>Er

=a`>o& valI

AK>l se

logo& ke

kam lete hE&

il@

in=ainya&

ws

me&

be=k

j>a;k>a

me&

dUsra

pr


w

ij>NdgI pa@&ge

Kya

im4\4I

hm

ho g@

Kya

wn ka

hm

jb

khna

to A>jb

tum tA>j\jub

AOr

kro

Agr


w
w w w

me&

tOk>

AOr

Apne

mun\ikr

jma

vhI hE&

rb ke

hu@

jo log

vhI

n:

w w


w
5

hme=a
rhe&ge

ws me&

vh

S@

doj>`> vale

AOr vhI hE&

wn kI gdRno&

250

QS@a


w


w

se

AOr hala&ik

-la: rhmt se

bura:

guj>r cukI

phle

A>j>ab

AOr vh tum se jl\dI ma&gte hE&


r w


pr

logo& ke

AlbTta

tuMhara

AOr

il@

mg>if>rt vala

rb

be=k

sj>a@&

wn se k>Bl

r w


w w

ijNho& ne kuf> ikya

AOr

kaif>r

khte hE&

AlbTta s~>t

tuMhara

AOr

wn ka

A>j>ab dene vala

rb

be=k

j>uLm



Drane vale

tum

ws ke

ws ka

isva nhI&

rb

ko:

se

ws pr

in=anI

Kyo& n wtrI


w


w

sukD>ta

AOr

hE

jo

hr mada

jo pe4 me&

janta

r`tI hE

hE

ALlah

AOr hr k>Om

hadI

ke il@


w r


janne vala

hr g>Eb

@k

ws ke

ANdaj>e se

nj>\dIk

AOr

cIj>

b7>ta hE

hr

AOr

rh\m

jo

jma


w

AaihSta

bat

jo

khe

tum me&

brabr

AOr clne

idn me&

rat me&

vala

sb se

mrtba

bD>a

AOr j>aihr

w w

r w

10

bulNd

2up rha hE

vh

AOr

pukar kr

jo

ws ko

AOr jo

w



vh wskI ihf>aj>t

ws ;n\san ke Aage se

AOr ws ke pI2e

krte hE&

phredar

ws
ke

w
jo

yha& tk iksI k>Om ke pas

vh bdl le&

ik

AC2I halt

jo

nhI& bdlta

ALlah ka

ALlah be=k

se

huKm

r w

wn ke

AOr

ws ke

to nhI&

il@

nhI&

il@

ifrna

bura:

iksI k>Om

;rada krta

AOr

Apne idlo& me&

se

hE ALlah

jb

ApnI halt


w
w w
wMmId

Drane

idlane ko

ko

ibjlI

tuMhe&

vh jo

id`ata hE

ik

vh

11

ko:

ws ke isva

mddgar

w



w

ws kI tarIf>

AOr f>ir+te

ke sa9

grj

AOr pakIj>gI
byan krtI hE

12

bozl

badl

w
AOr
w5ata hE

w


ijs

wse

ifr

grjne valI

AOr vh

ws ke

igrata hE

ibjilya&

-ejta hE

Dr se

se



w
w

13

251

pkD>

s~>t

AOr

ALlah ke

vh

bare me&

zgD>te hE&

S@

AOr

vh

vh

cahta hE

vma wbirRAo (13)


AOr vh tum se rhmt se phle
jl\d A>j>ab ma&gte hE&, hala&ik
guj>r cukI hE& wn se k>Bl ;b\rt
nak sj>a@&, AOr be=k tuMhara
rb wnke j>uLm ke bavjUd logo&
ke il@ mg>if>rt vala hE, AOr
be=k tuMhara rb s~>t A>j>ab dene
vala hE | (6)
AOr kaif>r khte hE& ws ke rb
kI trf> se ws pr ko: in=anI
Kyo& n wtrI ? ws ke isva nhI&
ke tum Drane vale ho, AOr hr
k>Om ke il@ hadI huAa hE | (7)
ALlah janta hE jo hr mada pe4
me& r`tI hE AOr jo rh\m me& sukD>ta
AOr b7>ta hE, AOr ws ke nj>\dIk
hr cIj> @k ANdaje> se hE | (8)
janne vala hE hr g>Eb AOr j>aihr
ka, sb se bD>a, bulNd mrtba
hE | (9)
ws ke il@ brabr hE tum me& se
jo AaihSta bat khe AOr jo ws
ko pukar kr khe AOr jo rat me&
2up rha hE AOr jo idn me& clne
ifrne vala hE | (10)
ws ke phredar hE& ;n\san ke
Aage se AOr ws ke pI2e se,
vh ALlah ke huKm se ws kI
ihf>aj>t krte hE&, be=k ALlah
iksI k>Om kI AC2I halt nhI&
bdlta yha& tk ik vh `>ud
ApnI halt bdl le&, AOr jb
ALlah iksI k>Om se bura: ka
;rada krta hE to ws ke il@
ifrna nhI& vh 4l nhI& sktI
AOr wn ke il@ ws ke isva
ko: mddgar nhI&& | (11)
vhI hE jo tuMhe& ibjlI id`ata hE
Drane ko AOr wMmId idlane ko
AOr w5ata hE bozl badl | (12)
AOr grj ws kI tarIf> ke sa9
pakI byan krtI hE AOr f>ir+te
ws ke Dr se ws kI ts\bIh
krte hE& AOr vh grjne valI
ibjilya& -ejta hE, ifr wNhe&
ijs pr cahta hE igrata hE AOr
vh kaif>r ALlah ke bare me&
zgD>te h&E AOr vh s~>t pkD>
vala hE | (13)

ws ko pukarna hk> hE, AOr ws


ke isva vh ijn ko pukarte hE& vh
wNhe& ku2 -I jvab nhI& dete mgr
jEse ko: ApnI dono& h9eilya&
panI kI trf> fElade taik panI
ws ke mu%h tk phu%c ja@, AOr
vh ws tk hrigj> phu%cne vala
nhI&&, AOr kaif>ro& kI pukar
gumrahI ke isva ku2 nhI&& | (14)
AOr ALlah hI ko isj\da krta
hE jo AaSmano& AOr j>mIn me& hE,
`>u=I se ya n `>u=I se, AOr sub\h
Ao =am wn ke sa@ -I | (15)
Aap s pU2e& AaSmano& AOr j>mIn
ka rb kOn hE ? kh de&, ALlah
hE, kh de& to Kya tum ws ke
isva bnate ho ihmaytI jo ApnI
jano& ke il@ -I bs nhI& r`te
ku2 nf>a ka AOr n nuk>\san ka,
kh de& Kya brabr hota hE AN0a
AOr de`ne vala ? ya Kya wjala
AOr AN0ere brabr ho ja@&ge ? Kya
vh ALlah ke il@ jo =rIk
bnalete hE& wNho& ne m`>lUk> pEda
kI hE ws ke pEda krne kI trh ?

QS@ia@f


w
w

vh jvab nhI& dete

vh

ws ke isva

AOr ijn ko

pukarte hE&

hk>

ws

pukarna

ko

w
vh

AOr

ws ke

taik

panI kI

ApnI

jEse

nhI&

mu%h tk

phu%c ja@

trf>

h9eilya&

fEla de

mgr

wn

ku2 -I

ko

w

w

AOr ALlah hI ko

gumrahI

14

isj\da krta hE

m&e

kaif>r

isva@

pukar

jma

AOr

ws tk

nhI&

phu%cne vala

w
w r


sub\h

AOr wn

ya na`>u=I

ke sa@

se

`>u=I se

AOr j>mIn

AaSmano&

me&

jo


w
w

r
r
ALlah

kh de&

AOr j>mIn

AaSmana&e ka rb

kOn

pU2e&

AOr =am

15

w w




ku2

ApnI jano&

vh bs

nf>a

ke il@

nhI& r`te

ihmaytI

ws ke

to Kya tum

kh

isva

bnate ho

de&


w

w

ya

Kya

AOr bIna

nabIna

brabr

de`ne vala

AN0a

hota hE

Kya

kh de&

AOr n nuk>\san



w
wNho& ne pEda
ikya hE

so pEda;= wn pr mu=tbh

=rIk

ALlah

vh bnate

ke il@

hE&

Kya

AOr

AN0ere

brabr

wjala

jma

ho ja@ga

pEda krne

hr =E

vala

ALlah kh de&

wn pr

pEda;=

to mu=tbh

ws ke pEda

hog:

krne kI trh

pEda krne vala hE AOr vh ykta

g>ailb hE | (16)

so bh inkle

ho g:, kh de& ALlah hr =E ka

ws ne AaSmano& se panI wtara,


so ndI nale Apne Apne ANdaje>
se bh inkle, ifr w5a laya
Wpr le Aaya nala fUla huAa
zag, AOr jo Aag me& tpate hE&
j>evr bnane ko ya AOr Asbab
bnane ko, ws me& -I ws jEsa
zag mEl hota hE, wsI trh
ALlah hk> AOr baitl ko byan
krta hE, so zag dUr ho jata
hE j>aya ho jata hE sU` kr,
leikn jo logo& ko nf>a phu%cata
hE vh j>mIn me& 5hra rhta hE
bak>I rheta hE ;sI trh ALlah
imsale& byan krta hE | (17)

panI

ws ne

AaSmano& se

16

wtara

j>brdSt

ykta

g>ailb

AOr vh

z
w
r
w r
AOr ws
se jo

fUla huAa

zag

nala

ifr w5a laya

Apne Apne
ANdaj>e se

ndI nale

z w

zag

Asbab

ya

haisl krne

j>evr

Aag me&

bnane ko

ws pr

tpa@ hE&





w
so

AOr baitl

hk>

ALlah

byan
krta hE

wsI trh

wsI jEsa

log

AOr

jo nf>a phu%cata hE

leikn

sU` kr

dUr ho jata hE

zag

17

imsale&

ALlah

byan
krta hE

S@

;sI trh

j>mIn me&

to 5hra rhta hE

252

ArrA>d (13)

QS@a
yh

ws ka


w
ik

Agr

AOr ijn

n mana

huKm

-la:

logo& ne

Apne rb

wNhoe& ne

wn ke il@

ka huKm

man ilya

ijNho& ne


w w w r

wn ke

vhI hE&

il@

ws

ik if>dye

ws ke

AOr ws

ko

me& dede&

sa9

jEsa

sb

wn ke il@

jo ku2 j>mIn me&

wn ka

w w


janta

ps Kya

hE

jo

ib2ana

18

AOr bura

jgh

AOr wn ka

jhn\nm

ihsab

i5kana

bura




;s ke

smzte hE&

vh

AN0a

isva nhI&

ws

tuMhara

hk>

jEsa

se

rb

pu~>ta k>Ol

AOr vh

ALlah ka

pUra

AOr vh

Ao ;k>rar

nhI& toD>te

A>hd

krte hE&

jo ik

AOr vh

joD>a ja@

Drte h&E&

ik

ws

ALlah ne

ka

huKm idya

jo

`>u=I

rb

haisl krne

wNho& ne

AOr vh

ke il@

sb\r ikya

log jo

AOr 4al dete hE&

j>aihr

po=Ida

ws

AOr `>cR

wNhe& idya

se jo

ikya

bag>at

hme=gI

Aai`>rt

wn ke

ka 3r

il@

AOr vh jo
ik

AOr `>Of>

bura

`ate hE&

AOr wNho& ne

nmaj>

k>a;m kI

bura:

nekI se

AOr wn

AOr wn

wn ke

se

nek

AOr

vh ws me&

kI AOlad

kI bIivya&

bap dada

me&

hu@

jo

dai`>l ho&ge





ps

tum ne

;s il@

`>Ub

sb\r ikya

ik

tum pr

slamtI

hr

23

se

drvaj>a

wn pr

dai`>l ho&ge

ws ko

ws ke bad

pu~>ta krna

ALlah ka

w w
w r

yhI hE&

j>mIn me&

AOr vh

toD>te hE&

A>hd

Aai`>rt ka 3r

24

log jo

AOr vh

ik vh

ws

ALlah ne

f>sad krte hE&

joD>a ja@

ka

huKm idya

AOr vh

jo

ka4te hE&

w z w
AOr t&g

ijs ke il@

krta hE

vh cahta hE

irj>\k>

ku=ada
krta hE

ALlah 25

bura 3r

AOr wnke
il@

lant

wn ke
il@


w w

26

253

mtaA>

mgr

Aai`>rt ke

duinya kI

AOr

hk>Ir

isfR>

muk>able me&

ij>NdgI

nhI&

duinya

S@

bura hE, AOr wn ka i5kana jhn\nm


hE AOr vh burI jgh hE | (18)
Kya jo =~>s janta hE ik jo
wtara gya tum pr tuMhare rb
kI trf> se, vh hk> hE ws jEsa

ij>NdgI se

smzte hE& | (19)


vh jo ik ALlah ka A>hd pUra
krte hE&, AOr pu~>ta k>Ol Ao

AK>l vale

w w ww

w

AOr f>ir+te

hoga, wNhI& logo& ke il@ ihsab

ke isva nhI& ik A>K>l vale hI

19

vhI hE&

if>dye me& dede& ifr -I bcaAo n

ho skta hE jo AN0a ho, ;s

22

jEsa AOr -I ho ik vh ws ko

jo

joD>e r`te hE&

hm ne

wn ka ho AOr ws ke sa9 ws

gya

w z w w
w r
w
AOr

Agr jo ku2 j>mIn me& hE sb

trf>

ihsab

21

AOr ijNho& ne ws ka huKm n mana

ik


w
w
w w

Apna

man ilya wn ke il@ -la: hE,

wtara


w

r
w
Apna rb

ijn logo& ne Apne rb ka huKm

tuMharI



w

w


20

vma wbirRAo (13)

AOr vh
`>u= hE&

;k>rar nhI& toD>te | (20)


AOr vh log jo joD>e r`te hE&
ijs ke il@ ALlah ne huKm idya
ik joD>a ja@, AOr vh Apne rb
se Drte hE&, AOr bure ihsab ka
`>Of> `ate hE& | (21)
AOr ijn logo& ne Apne rb kI
`>u=I haisl krne ke il@ sb\r
ikya, AOr wNho& ne nmaj> k>a;m
kI, AOr jo hm ne wNhe& idya
ws se `>cR ikya po=Ida AOr
j>aihr, AOr vh nekI se bura: ko
4al dete hE&, vhI hE& ijn ke il@
Aai`>rt ka 3r hE | (22)
hme=gI ke bag>at h&E wn me& vh
dai`>l ho&ge, AOr vh jo wn ke
bap dada, AOr wn kI bIivyo&,
AOr AOlad me& se nek hu@ AOr
wn pr hr drvaje> se f>ir+te
dai`>l ho&ge, (23)
yh khte hu@ ik tum pr slamtI
ho ;s il@ ik tum ne sb\r ikya
ps `>Ub hE Aai`>rt ka 3r | (24)
AOr jo log ALlah ka A>hd
ws ko pu~>ta krne ke bad toD>te
h&E, AOr vh ka4te hE& ijs ke
il@ ALlah ne huKm idya jo
wse joD>a ja@, AOr vh j>mIn
muLk me& f>sad krte hE&, yhI
log hE& ijn ke il@ lant hE AOr
wn ke il@ bura 3r hE | (25)
ALlah ijs ke il@ cahta hE
irj>\k> ku=ada krta hE, AOr
ijs ke il@ cahta hE t&g
krta hE, AOr vh duinya kI
ij>NdgI se `>u= hE&, AOr duinya kI
ij>NdgI Aai`>rt ke muk>able me&
mtaA>> hk>Ir hE | (26)

ArrA>d (13)
AOr kaif>r khte hE& ws pr ws
ke rb kI trf> se ko: in=anI
Kyo& n wtarI g: ? Aap s kh de&
be=k ALlah gumrah krta hE
ijs ko cahta hE, AOr ApnI
trf> ws ko rah id`ata hE jo
ws kI trf> jUA> kre | (27)
jo log :man la@ AOr ;t\mInan
pate hE& ijn ke idl ALlah kI yad
se, yad r`o! ALlah kI yad hI
se idl ;t\mInan pate hE& | (28)
jo log :man la@ AOr wNho& ne
A>ml ik@ nek, wn ke il@
`>u=halI hE AOr AC2a i5kana | (29)
;sI trh hm ne tuMhe& ws wMmt
me& -eja hE, guj>r cukI hE ;s
se phle wMmte& taik jo hm ne
tuMharI trf> vih ikya hE tum
wn ko p7> kr sunaAo AOr vh
ALlah rhman ke mun\ikr hote
hE& Aap s khde& vh mera rb
hE ws ke isva ko: mabUd nhI&&,
ws pr mE& ne -rosa ikya AOr
wsI kI trf> mera jUA> hE jUA>
krta hU% | (30)
AOr Agr @esa k>urAan hota ik
ws se phaD> cl pD>te, ya ws
se j>mIn f4 jatI, ya ws se mudRe
bat krne lgte ifr -I yh :man
n late bl\ik ALlah hI ke il@
hE tmam kamo& ka ;`>\ityar, to
Kya moimno& ko ws se ;t\mInan
nhI& huAa ik Agr ALlah cahta
to sb logo& ko ihdayt de deta
AOr kaif>ro& ko wn ke Aamal ke
bdle hme=a s~>t musIbt phu&ctI
rhegI, ya wtregI k>rIb wn ke
3r ke, yha& tk ik ALlah ka
vada Aaja@ AOr be=k ALlah
vade ke i`>laf> nhI& krta | (31)
AOr AlbTta tum se phle rsUlo&
ka mj>ak> wD>aya gya, to mE& ne
kaif>ro& ko 7Il dI, ifr mE& ne
wn kI pkD> kI so mera bdla
A>j>ab kEsa 9a ? (32)
ps Kya jo hr =~>s ke Aamal
ka ingran hE vh buto& kI trh
ho skta hE ? AOr wNho& ne bna il@
ALlah ke =rIk, Aap s
khde& wn ke nam to lo ya tum
ALlah ko vh btlate ho jo
pUrI j>mIn me& ws ke ;Lm me&
nhI&&, ya mhj> j>aihrI WprI
bat krte ho, bl\ik ijn logo&
ne kuf> ikya wn ke il@ wn ke
f>reb `>u=numa bna id@ g@ AOr
vh rahe ihdayt se rok id@ g@
AOr ijs ko ALlah gumrah kre
ws ke il@ ko: ihdayt dene
vala nhI&& | (33)

QS@ia@f

w w
be=k

Aap

ws ka

ALlah

kh de&

rb

se

ko:

ws

wtarI

iKyo&

vh log ijNho& ne

AOr

in=anI

pr

g:

kuf> ikya kaif>r

khte hE&


w
w


AOr ;t\mInan

:man

jo

pate hE&

la@

log

jUA>

27

jo

kre

ApnI

AOr rah

ijs ko

gumrah

trf>

id`ata hE

cahta hE

krta hE




:man

jo log

la@

28

idl

;t\mInan

ALlah ke

yad

ALlah ke

ijn ke

jma

pate hE&

ij> se

r`o

ij> se

idl

nek

AOr wNho& ne

jma

A>ml ik@

r

w

w
hm ne

me&

;sI trh

tuMhe& -eja

i5kana

29

AOr

wn ke

AC2a

il@

`>u=halI

tuMharI

hm ne vih

vh jo

wn pr

taik tum

trf>

ikya

ik

wn ko

p7>o

ws

guj>r cukI hE&

wMmt

w
w


w
AOr ws mE& ne -rosa

ws

ws ke

nhI& ko:

mera

kI trf>

pr

isva

mabUd

rb

ikya

ws se phle

wMmte&

kh

vh

rh\man ke

de&

mun\ikr

AOr

hote hE&

vh


w
r


j>mIn

ws

f4

se

jatI

phaD>>

ya

ws

cla@

se

jate

@esa


ik

vh log jo :man

to Kya ;t\mInan

la@ moimn

nhI& huAa

tmam

yh ke

AOr

k>urAan hota

Agr

mera

30

jUA>

ALlah

kam

bl\ik

ke il@

mudRe

ws

ya bat

se

krne lgte

w w
wNhe& phu%cegI

vh log jo kaif>r

AOr

hu@ kaif>r

hme=a

sb

to ihdayt

log

de deta

Agr ALlah cahta


w r r
ALlah ka

Aaja@

vada

yha&

wn ke

se

tk

3r

ke

k>rIb

ya wtregI

s~>t

ws ke bdle jo wNho&

musIbt

ne ikya Aamal

to mE& ne

rsUlo&

tum se phle

7Il dI

mj>ak>

ka

AOr

wD>aya gya AlbTta

vada

31

i`>laf>

be=k

nhI& krta

ALlah

w


ps Kya

vh

ingran

32

jo

mera bdla

9a

so kEsa

mE& ne wn kI

ifr

pkD> kI

ijNho& ne kuf> ikya


kaif>r



w


tum wse

btlate ho

ya

wn ke

Aap

=rIk

nam lo

khde&

jma

ALlah AOr wNho& ne


ke

jo ws ne kmaya

bna il@

Aamal

hr =~>s

pr


w r
wn logo& ke il@

bl\ik `>u=numa

ijNho& ne kuf> ikya

bna id@ g@

bat

se

mhj>
j>aihrI

ya

j>mIn me&

rah

se

ws ke ;Lm

vh

me& nhI&

jo


w w
w

33

ko: ihdayt

ws ke

to

gumrah kre

AOr jo

dene vala

il@

nhI&

ALlah

ijs

S@

AOr vh rok

wn ke

id@ g@

f>reb

254

QS@a

w




w
AOr

inhayt

AOr AlbTta Aai`>rt

nhI&

tk\lIf>dh

ka A>j>ab

me&

duinya kI ij>NdgI

wn ke

A>j>ab

il@

w
w

prhej>gar

vada ikya

AOr jo

jma

gya

ik

jNnt

kEif>yt

ko: bcane

34

wn ke

ALlah se

vala

il@


w



An\jam

AOr ws

yh

ws ke

da;m

ka saya

nhre&

fl

ws ke nIce

bhtI hE&

w
w
hm ne

AOr vh

wNhe& dI

log jo

jhn\nm

35

AOr

kaif>ro&

prhej>garo& jma

An\jam

w





;n\kar

jo

krte hE&

igroh

AOr

tuMharI

naij>l

ws se

vh `>u=

baj>

trf>

ikya gya

jo

hote hE&

iktab

w




ws kI

ws

AOr n =rIk

trf>

ka

5hraW&

ALlah

mE& ;badt
k%

ik

muze huKm

;s ke

Aap

ws kI

idya gya

isva nhI&

khde&

baj>




w
w
AOr

ArbI

Agr

j>ban me&

huKm

hm ne ws ko

AOr wsI

naij>l ikya

trh

36

mera

AOr wsI

mE& bulata

i5kana

kI trf>

hU%






tere il@

ALlah se

jb ik tere

;Lm vih

nhI&

bad

pas Aagya

wn kI

tU ne

`>aih=at

pErvI kI

w w w
r r

w

tum se phle

rsUl

AOr AlbTta hm

jma

ne -eje

AOr n ko:

37

ko: ihmaytI

bcane vala

w w
w w
la@

ik

iksI rsUl

AOr nhI&

AOr

ke il@

huAa

AOlad

bIivya&

wn ko

AOr hm ne dI




jo vh

im4a deta

cahta hE

hE ALlah

@k thrIr

38

ALlah kI

hr vade ke il@

bg>Er

;jaj>t se

AOr

tuMhe& id`a de& hm

ihSsa

39

Agr

AOr hm pr

phu%cana

AOr bak>I

lOhe mhf>Uj>

pas

r`ta hE

to ;s ke

hm tuMhe&

isva nhI&

vf>at de&

ya

hm ne wn se
vada ikya

vh jo ik

w w
r




ws ke
iknare

se

ws ko
34ate

j>mIn

ik hm cle

Kya vh

Aate hE&

nhI& de`te

ihsab lena

40


w
w




41

255

ihsab lene vala

jl\d

AOr

ws ke

ko: pI2e Dalne

huKm

AOr

vh

huKm ko

vala nhI&

f>rmata hE

ALlah

S@

wn ke il@ ko: ALlah se bcane


vala nhI&& | (34)
AOr ws jNnt kI kEif>yt ijs
ka prhej>garo& se vada ikya gya hE
yh hE ws ke nIce nhr&e bhtI hE&,
ws ke fl da;m hme=a hE& AOr
ws ka saya -I yh hE An\jam
prhej>garo& ka, AOr kaif>ro& ka
An\jam jhn\nm hE | (35)
AOr ijn logo& ko hm ne dI hE
iktab Ahle iktab vh ws
se `>u= hote hE& jo tuMharI trf>
wtara gya, AOr baj> igroh ws
kI baj> bato& ka ;n\kar krte
hE& | Aap s khde& ws ke isva
nhI& ik muze huKm idya gya hE ik
mE& ALlah kI ;badt k%, AOr
ws ka =rIk n 5hraW&, mE& ws
kI trf> bulata hU% AOr wsI kI
trf> mera i5kana hE | (36)
AOr wsI trh hm ne ;s k>urAan
ko ArbI j>ban me& huKm naij>l
ikya hE, AOr Agr tU ne wn
kI `>aih=at kI pErvI kI ws
ke bad jb ik tere pas Aagya
;Lm, n tere il@ ALlah se
ALlah ke samne ko: ihmaytI
hoga, n ko: bcane vala | (37)
AOr AlbTta hm ne rsUl -eje
tum se phle, AOr hm ne wn ko
dI bIivya& AOr AOlad, AOr iksI
rsUl ke il@ ;`>\ityar me& nhI&
huAa ik vh la@ ko: in=anI
ALlah kI ;jaj>t ke bg>Er, hr
vade ke il@ @k thrIr hE | (38)
deta hE AOr bak>I r`ta hE jo

ws ke

tum pr

A>j>ab inhayt tk\lIf>dh hE AOr

AOr ALlah jo cahta hE im4a

As\l iktab

tuMhare ij>Mme

A>j>ab hE, AlbTta Aai`>rt ka

in=anI





w
hmara kam

wn ke il@ duinya kI ijNdgI me&

ko:

w
w

w


ku2

vma wbirRAo (13)

vh cahta hE AOr ws ke pas


lOhe mhf>Uj> hE | (39)
AOr Agr hm tuMhe& ku2 ihSsa
ws A>j>ab ka id`a de& ijs ka
hm ne wn se vada ikya hE, ya tuMhe&
vf>at de de&, to ;s ke isva nhI&
ik tuMhare ij>Mme phu%cana hE AOr
ihsab lena hmara kam hE | (40)
Kya vh nhI& de`te ? ik hm cle
Aate hE& j>mIn ko ws ke iknaro&
se 34ate, AOr ALlah huKm
f>rmata hE, ko: ws ke huKm ko
pI2e Dalne vala nhI&&, AOr vh
tej> ihsab lene vala hE | (41)

;b/ahIm (14)
AOr jo wn se phle 9e wNho& ne
cale& clI& to sarI cal to ALlah
hI kI hE, vh janta hE jo kmata
hE hr =~>s, AOr A>nk>rIb
kaif>r jan le&ge Aaik>bt ka 3r
iks ke il@ hE | (42)
AOr kaif>r khte hE& tU rsUl
nhI&&, Aap s kh de&, mere AOr
tuMhare drimyan ALlah gvah
kaf>I hE, AOr vh ijs ke pas
iktab ka ;Lm hE | (43)



vh

sb

janta hE

42

cal

to ALlah

wn se

wn logo&

tdbIr

ke il@

phle

ne jo

Aaik>bt

iks ke

ka 3r

il@

gvah

ALlah

kaf>I hE

Aap s

AOr A>nk>rIb

hr nf>\s

jan le&ge

=~>s

rsUl

khde&

jo kmata hE

ijn logo& ne kuf> ikya

tU nhI&

ws ke

iktab ka ;Lm

43

AOr khte hE&

kaif>r

AOr tuMhare

AOr jo

pas

r( )

kuA>at 7

(14) sUrh ;b/ahIm

mere drimyan

drimyan


Aayat 52

hE, hm ne tuMharI trf> wtarI,


taik tum logo& ko inkalo wn

wsI ke il@ hE jo ku2 AaSmano& me&

kaif>r

w w

Ailf>laamraa yh @k iktab

ALlah ke raSte kI trf>, (1)

AOr cale& clI&





w w

meh\rban, rh\m krne vala hE

kI trf>, g>ailb, `>Uibyo& vale

ALlah ke nam se jo inhayt

ke rb ke huKm se AN0ero& se nUr

QS@ia@f

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE





nUr kI trf>

AN0ero& se

log

taik tum

tuMharI

hm ne ws

@k

Ailf>

inkalo

trf>

ko wtara

iktab

laam ra

il@ s~>t A>j>ab se `>rabI hE | (2)

jo duinya kI ij>NdgI ko psNd

jo

wsI

vh jo

ku2

ke il@

ik

hE AOr j>mIn me& hE, AOr kaif>ro& ke

krte hE& Aai`>rt pr, AOr ALlah


ke raSte se rokte hE&, AOr ws me&
kjI 7UNDte h&E, yhI log dUr kI
gumrahI me& hE& | (3)
AOr hm ne ko: rsUl nhI& -eja
mgr ws kI k>Om kI j>ban me&,
taik vh wn ke il@ ALlah ke
Ahkam `ol kr byan kr de
ifr ALlah ijs ko cahta hE
gumrah krta hE, AOr ijs ko
cahta hE ihdayt deta hE, AOr vh
g>ailb, ihKmt vala hE | (4)
AOr AlbTta hm ne mUsa A ko
ApnI in=ainyo& ke sa9 -eja ik
ApnI k>Om ko AN0ero& se ro=nI
kI trf> inkal, AOr wNhe&
ALlah ke Aj>Im vaik>A>at ke
idn yad idla, be=k ws me& hr
;n\itha: sb\r krne vale, =u
guj>ar ke il@ in=ainya& hE& | (5)

ALlah

`>Uibyo&

j>brdSt

vala

trf>

raSta

wn ka
rb

huKm se

w r

w

s~>t

A>j>ab

se

kaif>ro& ke

AOr

il@

`>rabI

AOr jo

j>mIn me&

ku2

AaSmano& me&


w

w
se

Aai`>rt

AOr rokte hE&

duinya

pr

psNd

ij>NdgI

krte hE&

vh jo ik

w w

dUr

gumrahI

me&

vhI log

AOr ws me&

kjI

7UNDte hE&

ALlah ka raSta


r r w
ifr gumrah

wn ke

taik `ol kr

ws kI

krta hE ALlah

il@

byan krde

k>Om kI

j>ban me&

ko: rsUl

mgr

AOr hm ne
nhI& -eja



w
w


4

ihKmt
vala

g>ailb

AOr

ijs ko

AOr ihdayt

ijs ko vh

vh

cahta hE

deta hE

cahta hE


r w

nUr kI trf>

AN0ero& se

ApnI

tU

k>Om

inkal

ik

ApnI in=ainyo&

mUsa

AOr AlbTta hm

ke sa9

ne -eja



w



5

=ukr

hr sb\r krne

AlbTta

guj>ar

vale ke il@

in=ainya&

S@

ws

me&

be=k

ALlah ke

AOr yad idla

idn

wNhe&

256

QT@ia

w w

Apne Wpr

ALlah kI

tum yad

ApnI

nemt

kro

k>Om ko

mUsa A

AOr

kha

jb


vh tuMhe&

bura A>j>ab

if>rA>On kI k>Om

phu%cate 9e

jb ws ne

se

njat dI tuMhe&

w
w


w
Aaj>ma;=

ws

AOr me&

tuMharI

AOr ij>Nda

AOrte&

2oD>te 9e

tuMhare be4e

AOr j>ubh krte 9e


r w


tum =u kroge

AlbTta

tuMhara

AOr jb Aagah

Agr

rb

ikya

tuMhara

bD>I

rb

se


w

z

w
AOr kha

mera

bD>a s~>t

be=k

A>j>ab

tum ne

AOr AlbTta

to mE& j>r tuMhe&

na=uI kI

Agr

AOr ij>yada dU&ga


w w
r
to be=k
ALlah

sb

AOr

j>mIn me&

na=uI

tum

jo

Agr

kroge

mUsa A





vh log

tum se phle

`>br

jo

Kya tuMhe& nhI& Aa:

sb `>Uibyo&

vala

beinyaj>

w w w
wn kI `>br

AOr vh

wn ke bad

nhI&

AOr

AOr smUd

jo

nUh A kI k>Om

A>ad

w
r
Apne ha9

to wNho&

in=ainyo&

wn ke

wn ke

ALlah ke

ne lO4a@

ke sa9

rsUl

pas Aa@

isva@

r w
ws ke
sa9

tuMhe& -eja gya

vh jo

be=k hm

AOr vh

nhI& mante

bole

wn ke mu%h

me&

w

r

wn ke

kha

rsUl

trd\dud me&

ws kI

tum hme&

ws

Dalte hu@

trf>

bulate ho

se jo

=k

AlbTta

AOr

me&

be=k hm

w

r

vh tuMhe& bulata hE

AOr j>mIn

AaSmano&

bnane

=ubah

vala

=k

Kya ALlah m&e



w

@k mut muk>rRra

tk

AOr mohlt

tuMhare

se

de tuMhe&

gunah

ku2

ta ik b~>=de tuMhe&



w
w
hme& rok do

ik

tum cahte ho

hm jEse

b=r

isf>R

tum

nhI&

vh bole





10

257

rO=n

dlIl,

ps laAo

hmare bap

moijj>>a

hmare pas

dada

S@

pUjte 9e

ws se
jo

vma wbirRAo (13)


AOr yad kro jb kha mUsa A
ne ApnI k>Om ko, tum Apne
Wpr ALlah kI nemt yad kro,
jb ws ne tuMhe& if>rA>On kI k>Om
se njat dI, vh tuMhe& bura A>j>ab
phu%cate 9e, AOr tuMhare be4o& ko
j>ubh krte 9e, AOr tuMharI A>Orto&
lD>ikyo& ko ij>Nda 2oD> dete 9e,
AOr ws me& tuMhare rb kI trf>
se bD>I Aaj>ma;= 9I | (6)
AOr jb tuMhare rb ne Aagah
ikya, AlbTta Agr tum =u
kroge to mE& j>r tuMhe& AOr
ij>yada dU&ga, AlbTta Agr tum
ne na=uI kI to be=k mera
A>j>ab bD>a s~>t hE | (7)
AOr mUsa A ne kha Agr
na=uI kroge tum AOr jo j>mIn
me& hE sb ke sb, to be=k ALlah
beinyaj>, sb `>Ubyo& vala hE | (8)
Kya tuMhe& wn logo& kI `>br nhI&
Aa: jo tum se phle 9e imsl
ke il@e k>Ome nUh A, A>ad AOr
smUd, AOr vh jo wn ke bad
hu@, wn kI `>br iksI ko nhI&
ALlah ke isva, wn ke pas wn
ke rsUl in=ainyo& ke sa9 Aa@,
to wNho& ne Apne ha9 wn ke mu%h
me& lO4a@ `>amo= kr idya AOr
bole tuMhe& ijs irsalt ke sa9
-eja gya hE hm nhI& mante, AOr
AlbTta tum hme& ijs kI trf>
bulate ho hm =k me& hE& trd\dud me&
Dalte hu@ | (9)
wn ke rsUlo& ne kha Kya tuMhe&
j>mIn AOr AaSman ke bnane vale
ALlah ke bare me& =k hE ? vh
tuMhe& bulata hE taik tuMhare ku2
gunah b~>= de, AOr @k mut
muk>rRra tk tuMhe& mohlt de, vh
bole nhI& tum isf>R hm jEse b=r
ho, tum cahte ho ik hm&e rok
do ijn ko hmare bap dada pUjte
9e, ps hmare pas rO=n dlIl
moijj>a laAo | (10)

;b/ahIm (14)
wn ke rsUlo& ne wn se kha
be=k hm isf>R tum jEse b=r
hE& leikn ALlah Apne bNdo& me& se
ijs pr cahe @hsan krta hE,
AOr hmare il@ hmara kam nhI&
ik hm ALlah ke huKm ke bg>Er
tuMhare pas ko: dlIl moijj>a
la@&, AOr moimno& ko ALlah pr
hI -rosa krna caih@ | (11)

QS@ia@f

r



@hsan
krta hE

AOr

ALlah

tum jEse

leikn

b=r

isf>R

hm

wn ke

nhI&

wn se

rsUl

kha

w



tuMhare

ko: dlIl

hmare

ik

pas la@&

AOr nhI& hE

il@

Apne bNde

se

ijs pr cahe

w w

AOr hme ikya huAa ? ik hm

hmare

AOr

ALlah pr -rosa n kre&, AOr

il@

Kya


w
w

ws ne hme& hmarI rahe& id`a dI hE&,


AOr tum hme& jo :j>a dete ho hm
ws pr j>r sb\r kre&ge, AOr
-rosa krne valo& ko ALlah pr
hI -rosa krna caih@ | (12)
AOr kaif>ro& ne Apne rsUlo& se
kha hm tuMhe& j>"r inkal de&ge
ApnI j>mIn muLk se, ya tum
hmare dIn me& lO4 AaAo to wn
ke rb ne wn kI trf> vih -ejI
ik hm j>ailmo& ko j>r hlak
kr d&e&ge | (13)
AOr AlbTta hm tuMhe& wn ke
bad j>mIn me& j>r Aabad kr de&ge,
yh ;s il@ hE jo Dra mere b
`D>a hone se, AOr Dra mere @lane
A>j>ab se | (14)
AOr wNho& ne A&ibya ne f>th
ma&gI, AOr namurad huAa hr
srk=, ij>d\dI | (15)
ws ke pI2e jhn\nm hE, AOr wse
pIp ka panI iplaya ja@ga | (16)
vh wse 3U&4 3U&4 ip@ga, AOr wse
gle se n wtar skega, AOr wse
mOt Aa@gI hr trf> se AOr vh
mrega nhI&&, AOr ws ke pI2e s~>t
A>j>ab hE | (17)
wn logo& kI imsal jo Apne rb

jo

11

moimn

ps -rosa

AOr ALlah

ALlah ke

mgr

jma

krna caih@

pr

huKm se

bg>Er

AOr hm j>r

pr

AOr ws ne

hmarI rah&e

sb\r kre&ge

ik hm n

ALlah pr

hme& id`a dI&

-rosa kre&

w
w w

ijn logo& ne kuf>

AOr

ikya kaif>r

kha

12

-rosa

ps -rosa

AOr ALlah

tum hme :j>a

krne vale

krna caih@

pr

dete ho

r


tum lO4

hmare dIn me&

ApnI

ya

AaAo

j>r hm tuMhe&

se

j>mIn

Apne rsUlo& ko

inkal de&ge


r w


r
w

AOr AlbTta hm

j>mIn

13

tuMhe& Aabad krde&ge

j>ailm

j>r hm

wn ka

wn kI

to vih

jma

hlak kr d&ege

rb

trf>

-ejI

w


w w
AOr wNho& ne

14

f>th ma&gI

v:d

AOr

mere b

@lane A>j>ab

Dra

`D>a hona

ws ke

Dra

yh

il@ jo

wn ke bad




w r
w

panI

AOr wse

se

jhn\nm

iplaya ja@ga

ws ke pI2e

ij>d\dI

15

srk=

hr

AOr namurad
huAa

w

w



se

mOt

AOr Aa@gI

gle se

AOr

wse 3U&4 3U&4

wse

wtar skega wse

ip@ga

16

pIp vala


r w

imsal

s~>t

17

A>j>ab

AOr ws ke pI2e

mrne vala

AOr n vh

hr trf>

kI trh hE& ik ws pr AaN0I ke

idn j>or kI hva clI AOr sb

AaN0I vala

ke mun\ikr hu@, wn ke A>ml ra`

wD>a leg: jo wNho& ne kmaya


wNhe& ws se iksI cIj> pr k>udrt
n hogI, yhI hE dUr kI prle
drje kI gumrahI | (18)
Kya tU ne nhI& de`a ? ik ALlah ne
AaSmano& AOr j>mIn ko pEda ikya
hk> ke sa9 5ik 5Ik Agr vh
cahe tuMhe& le ja@ AOr le Aa@
ko: n: m`>\lUk> | (19)
AOr yh ALlah pr ku2 du=\var
nhI&& | (20)

idn

me&

hva

ws

j>or kI

ra` kI

wn ke

Apne

vh log jo

pr

clI

trh

A>ml

rb ke

mun\ikr hu@


w

dUr

18

gumrahI

vh

yh

iksI cIj> pr

wNho& ne

ws

wNhe& k>udrt

kmaya

se jo

n hogI


w
r

vh

tuMhe& leja@

cahe

Agr

hk> ke

AOr

sa9

j>mIn

AaSmano&

pEda
ikya

ALlah

ik

Kya tU ne
n de`a


w
w


20

ku2

ALlah

du=\var

pr

yh

S@

AOr
nhI&

19

n:

m`>\lUk>

AOr la@

258

QT@ia

w w
w
be=k hm 9e

wn logo&

bD>e bnte 9e

ifr

kmj>or

se jo

sb

khe&ge

ALlah

AOr vh

ke Aage

haij>r ho&ge





ALlah ka

iksI k>d/

se

A>j>ab

df>a krte

hm se

to

tum

ho

tabe

Kya

tuMhare





ya

~>vah hm

hm pr

3bra@&

hmare il@

AlbTta hm

brabr

hme& ihdayt

ALlah

ihdayt krte tuMhe&

krta

Agr

vh khe&ge

f>Esla

Amr

jb

ho gya

AOr

=Etan

21

bola

ko:

nhI& hmare

hm sb\r

2u4kara

il@

kre&



w
w
w
w

9a

AOr

ifr mE& ne ws ke

AOr mE& ne vada

i`>laf> ikya tum se

ikya tum se

sCca vada

vada ikya

be=k

tum se

ALlah




mera

ps tum ne kha

mE& ne bulaya

yh

man ilya

tuMhe&

ik

mgr

ko: j>or

tum pr

mera


w

w
f>yaRd rsI kr

tum

skte ho merI

AOr

f>yaRd rsI kr

skta tuMharI

nhI& mE&

Apne

AOr ;l\j>am

ilhaj>a n lgaAo

Wpr

lgaAo tum

muz pr ;l\j>am tum



wn ke

j>ailm

il@

jma

be=k

ws se

tum ne =rIk

ws se

be=k mE& ;n\kar

k>Bl

bnaya muze

jo

krta hU%


w w

AOr wNho& ne

nek

AOr dai`>l

jo log :man la@

A>ml ik@

ik@ g@

ddRnak A>j>ab

22






Apna rb

huKm se

vh hme=a

ws me&

wn ke

nhre&

rhe&ge

bhtI hE&

nIce

bag>at

byan kI

imsal

ALlah ne

kEsI

Kya tum ne

slam

23

nhI& de`a

wn ka

ws me&

tuh\f>a @ mulak>at

AaSman

24

me&

AOr ws
kI =a`>

mj>bUt

ws kI

pakIj>a

jD>

jEse

kilma@ tYyba

dr`>\t

pak bat



w


imsal

ALlah

AOr byan

Apna

krta hE

rb

huKm se

Apna

hr vK>t

fl

vh deta hE


w w

napak bat

AOr
imsal

25

vh g>Or Ao if>

taik vh

kre&

logo& ke il@




r
26

259

ku2 -I

nhI& ws

k>rar

ke il@

j>mIn

Wpr

se

w`>aD>
idya gya

S@

main&d dr`>\t napak

vma wbirRAo (13)


vh sb ALlah ke Aage haij>r
ho&ge, ifr khe&ge kmj>or wn
logo& se jo bD>e bnte 9e, be=k
hm tuMhare tabe 9e to Kya tum
hm se df>a kr skte ho ? iksI
k>d/ ALlah ka A>j>ab, vh khe&ge
Agr ALlah hme& ihdayt krta
to AlbTta hm tuMhe& ihdayt
krte, Ab hmare il@ brabr hE
hm 3bra@& ya sb\r kre&, hmare
il@ ko: 2u4kara nhI&& | (21)
AOr roje> ihsab jb tmam
AmUr kamo& ka f>Esla ho gya
=Etan bola be=k ALlah ne tum
se sCca vada ikya 9a, AOr mE&
ne -I tum se vada ikya, ifr mE&
ne tum se ws ke i`>laf> ikya,
AOr n 9a mera tum pr ko: j>or,
mgr yh ik mE& ne tuMhe& bulaya,
AOr tum ne mera kha man ilya,
ilhaj>a tum muz pr ku2 ;l\j>am
n lgaAo, ;l\j>am Apne Wpr
lgaAo, n mE& tuMharI f>yaRd rsI
kr skta hU% AOr n tum merI
f>yaRd rsI kr skte ho, be=k
mE& ;n\kar krta hU% ws ka jo
tum ne ;s se k>Bl muze =rIk
bnaya, be=k j>ailmo& ke il@
ddRnak A>j>ab hE | (22)
AOr dai`>l ik@ g@ vh log
jo :man la@ AOr wNho& ne nek
A>ml ik@ bag>at me&, wn ke
nIce nhre& bhtI hE&, vh hme=a
rhe&ge ws me& Apne rb ke huKm se,
ws me& wn ka tuh\f>a@ mulak>at
slam hE | (23)
Kya tum ne nhI& de`a ? ALlah ne
kEsI imsal byan kI hE pak
bat kI ? jEse pakIj>a pe6>, ws
kI jD> mj>bUt AOr ws kI =a`>
AaSman me&, (24)
vh deta hE hr vK>t Apna fl
Apne rb ke huKm se, AOr ALlah
logo& ke il@ imsale& byan krta hE,
taik vh g>Or Ao if> kre& | (25)
AOr napak bat kI imsal
napak pe6> kI trh hE ijse j>mIn
ke Wpr se w`>aD> idya gya, ws
ke il@ ku2 -I k>rar nhI&& | (26)

;b/ahIm (14)
ALlah moimno& ko mj>bUt bat
se mj>bUt r`ta hE, duinya kI
ij>NdgI me& AOr Aai`>rt me& -I,
AOr ALlah j>ailmo& ko -4ka
deta hE, AOr ALlah krta hE jo
vh cahta hE | (27)
Kya tum ne wn logo& ko nhI& de`a ?
ijNho& ne ALlah kI nemt ko na=uI
se bdl idya, AOr ApnI k>Om
ko wtara tbahI ke 3r me& | (28)
vh jhn\nm hE vh ws me& dai`>l
ho&ge AOr vh bura i5kana hE | (29)
AOr wNho& ne ALlah ke il@
=rIk 5hra@ taik vh ws ke
raSte se gumrah kre&, Aap s
kh de&, f>a;da w5a lo, be=k
tuMhara lO4na baj>g=\t
jhn\nm kI trf> hE | (30)

QS@ia@f




duinya kI ij>NdgI

kre& AOr ws me& se `>cR kre& jo mE& ne


wNhe& idya hE 2upa kr AOr j>aihrI
tOr pr, ws se k>Bl ik vh
idn Aaja@ ijs me& n `>rId Ao
f>ro~>t hogI AOr n doStI | (31)
ALlah hE ijs ne AaSmano&
AOr j>mIn ko pEda ikya, AOr
AaSman se panI wtara, ifr ws

mj>bUt

jo cahta hE

27

ALlah

vh log jo :man

bat se

mj>bUt

ALlah

la@ moimn

r`ta hE

w
w

AOr

j>ailm

krta hE

jma

AOr -4ka

ALlah

AOr Aai`>rt me&

deta hE

ApnI k>Om

AOr

na=uI

ALlah kI

wtara

se

nemt

vh ijNho&

bdl idya

Kya tum ne

ko

ne

nhI& de`a

AOr wNho& ne 5hra@

i5kana

29

ALlah ke il@

ws me&

AOr bura

jhn\nm

dai`>l ho&ge

tbahI ka 3r

28





tuMhara lO4na

ifr

f>a;da

be=k

w5a lo

ws ka

kh de&

taik vh

se

raSta

=rIk

gumrah kre&



nmaj>

k>a;m kre&

:man la@

vh jo ik

mere bNdo& se

kh de&

jhn\nm

30

trf>

w z w

ik Aaja@

ws se k>Bl

AOr

2upa

hm ne

ws

j>aihr

kr

wNhe& idya

se jo

AOr `>cR kre&

ws ne

vh jo

pEda ikya

ALlah

AOr n doStI

31

n `>rId

ws me&

vh idn

Ao f>ro~>t

w
r
w

se inkala tuMhare il@ flo& se

ws

ifr

irj>\k>, AOr tuMhare il@ k+tI

se

inkala

w
z




ko mus~>`>r tabe f>rman ikya


taik ws ALlah ke huKm se
dyaR me& cle AOr mus~>`>r ikya
tuMhare il@ nhro& ko | (32)
AOr tuMhare il@ mus~>`>r ikya sUrj
AOr ca%d ko ik vh @k dStUr pr
cl rhe hE&, AOr tuMhare il@ mus~>`>r
ikya rat AOr idn ko, (33)
AOr ws ne tuMhe& dI hr cIj> jo
tum ne ws se ma&gI, AOr Agr
tum ALlah kI nemt ignne lgo

na=ua hE | (34)
AOr jb ;b/ahIm A ne kha
@e hmare rb! bnade ;s =hr ko
Am\n kI jgh, AOr muze AOr merI
AOlad ko ws se dUr r` ik hm
buto& kI prs\it= krne lge& | (35)

panI

dyaR me&

AOr

AaSman se

taik cle

k+tI

AOr j>mIn

wtara

tuMhare

AOr mus~>`>r

tuMhare

il@

ikya

il@

AaSman jma

fl

irj>\k>

se

jma

w
w


w

sUrj

AOr ca%d

tuMhare

AOr mus~>`>r

il@

ikya

32

nhre&

tuMhare

AOr mus~>`>r

ws ke

nidya&

il@

ikya

huKm se


w w w
jo

hr

cIj>

se

AOr ws

33

ne tuMhe& dI

AOr idn

rat

tuMhare

AOr mus~>`>r

@k dStUr pr

il@

ikya

clne vale

w w


tum wse =umar me& n laskoge,


be=k ;n\san bD>a j>ailm,

Aap s mere wn bNdo& se kh de&


jo :man la@ ik vh nmaj> k>a;m

me&

;n\san

be=k

wse =umar me& n


laskoge

ALlah

nemt

ignne lgo

AOr

tum ne ws se

tum

Agr

ma&gI





r w
bna de

@e hmare

;b/ahIm

rb

kha

AOr
jb

34

na=ua

be=k bD>a
j>ailm




w

w

35

but jma

hm prs\it=
kre&

ik

S@

AOr merI

AOr muze

Am\n kI

AOlad

dUr r`

jgh

yh =h\r

260

QT@ia



r

ps jo

log

ijs

se

wNho& ne

bhut

@e mere

be=k vh

gumrah ikya

rb


w

b~>=ne vala

to be=k

merI

AOr jo

tU

naf>rmanI kI

ijs

muz se

be=k vh

merI pErvI kI

r r


bg>Er

mEdan

ApnI

se

mE& ne

be=k

@e hmare

Aolad

ku2

bsaya

mE&

rb

inhayt

36

meh\rban




r
taik k>a;m kre&

@e hmare

@hitram

rb

vala

tera 3r

nj>\dIk

`etI valI





wn kI trf>

vh ma;l ho&

log

idl

se

ps kr de

jma

nmaj>



zw
r w
@e hmare

=u kre&

37

rb

fl

taik vh

se

jma

AOr wNhe& irj>\k> de


w w


ALlah pr

2upI hu:

AOr

hm j>aihr

AOr

nhI&

krte hE&

jo

tU janta

jo hm 2upate hE&

be=k tU

hE


w r

vh jo ALlah

tmam

ke il@

tarIfe&

ijs

AaSman

38

AOr

me&

j>mIn me

se

cIj>

ko:

w

w

AlbTta

mera

sunne vala

rb

be=k

AOr

;Sma;l

;s\hak> A

bu7>apa

pr

b~>=a muze

me&


r
w
merI AOlad

AOr se

k>a;m

nmaj>

ko

@e mere

muze bna

krne vala

rb

duA>a

39

w r w r

@e hmare

muze b~>=de

AOr mere ma% bap ko

rb

duA>a

40

AOr k>ubUl

@e hmare

f>rma

rb



w
w

tum hrigj>

AOr

guman krna

41

ihsab

k>a;m

ijs

hoga

idn

AOr moimno& ko



wNhe& mohlt deta hE

j>ailm

isf>R

vh krte hE&

jma

ws se
jo

be`>br

ALlah

w5a@ hu@

vh dOD>te
ho&ge

Aa%`e&

42

ws me&

`ulI rh

ws idn

ja@gI

tk


w w r

43

261

wD>e hu@

AOr wn

wn kI

wn kI

n lO4

ke idl

ingahe&

trf>

ske&gI

S@

Apne sr

vma wbirRAo (13)


@e mere rb! be=k wNho& ne bhut
se logo& ko gumrah ikya, ps
ijs ne merI pErvI kI, be=k vh
muz se hE, AOr ijs ne merI
naf>rmanI kI to be=k tU b~>=ne
vala inhayt meh\rban hE | (36)
@e hmare rb! be=k mE& ne ApnI
ku2 AOlad ko @k bg>Er `etI
vale mEdan me& bsaya hE tere
@hitram vale 3r ke nj>\dIk,
@e hmare rb! taik vh nmaj>
k>a;m kre&, ps logo& ke idlo& ko
@esa kr de ik vh wn kI trf>
ma;l ho&, AOr wNhe& flo& se
irj>\k> de, taik vh =u kre& | (37)
@e hmre rb! be=k tU janta hE
jo hm 2upate hE& AOr jo j>aihr
krte hE&, AOr ALlah pr ko:
cIj> 2upI hu: nhI& j>mIn me& AOr
n AaSman me& | (38)
tmam tarIfe&> ALlah ke il@ hE&,
ijs ne muze bu7>ape me& b~>=a
;Sma;l A AOr ;s\hak> A, be=k
mera rb duA>a sunne vala hE | (39)
@e mere rb! muze bna nmaj> k>a;m
krne vala, AOr merI AOlad ko
-I, @e hmare rb! merI duA>a k>ubUl
f>rma le | (40)
@e hmare rb! ijs idn ihsab
k>a;m hoga roj>e ihsab muze
AOr mere ma% bap ko, AOr moimno&
ko b~>=de | (41)
AOr tum hrigj> guman n krna
ik ALlah ws se be`>br hE jo
vh j>ailm krte hE& | vh isf>R
wNhe& ws idn tk mohlt deta hE,
ijs me& `ulI rh ja@gI Aa%`e& | (42)
vh Apne sr Wpr ko w5a@
hu@ dOD>te ho&ge, wn kI ingahe&
wn kI trf> n lO4 ske&gI, AOr
wn ke idl `>Of> se wD>e hu@
ho&ge | (43)

Alihj/ (15)
AOr logo& ko ws idn se DraAo
jb wn pr A>j>ab Aa@ga, to
khe&ge j>ailm, @e hmare rb! hme&
@k 9oD>I mut ke il@ mohlt dede
ik hm terI davt ku>bUl kr le&,
AOr hm pErvI kre& rsUlo& kI,
Kya tum ws se k>Bl k>Sm&e n
`ate 9e ? ik tuMhare il@ ko:
j>val nhI&& | (44)
AOr tum rhe 9e wn logo& ke 3ro&
me& ijNho& ne ApnI jano& pr j>uLm
ikya 9a, AOr tum pr j>aihr

QS@ia@f

wNho& ne j>uLm

vh log

ikya j>ailm

jo

to khe&ge

A>j>ab

wn pr

vh

Aa@ga

idn

log

AOr DraAo



r
w
AOr hm

rsUl jma

hm k>ubUl

terI davt

pErvI kre&

@k

9oD>I

krle&

trf>

mut

hme&

@e hmare

mohlt de

rb

w

w
w

AOr tum

44

rhe 9e

ko:

tuMhare

j>val

il@ nhI&

tum k>Sme&

;s se k>Bl

ya Kya

tum 9e

`ate

w


wn

hm ne

se

sulUk ikya

kEsa

tum

AOr j>aihr

ApnI

ne j>uLm

ijn

3r

pr

ho gya

jano& pr

ikya

loga&e

jma

me&

sulUk ikya AOr hm ne tuMhare


w
w


w
w

il@ imsale& byan kI& | (45)

wn ke daAo

ho gya 9a ik hm ne wn se kEsa

AOr wNho& ne& Apne daAo cle, AOr


ALlah ke Aage hE& wn ke daAo,
Agrce wn ka daAo @esa 9a ik
ws se phaD> 4l jate | (46)
ps tU hrigj> `>yal n kr ik
ALlah i`>laf> krega Apne rsUlo&
se Apna vada, be=k ALlah
j>brdSt bdla lene vala hE | (47)
ijs idn ws j>mIn se bdl
dI ja@gI AOr j>mIn AOr bdle
ja@&ge AaSman, AOr vh sb
ALlah ykta s~>t k>hr vale ke
Aage inkl `D>e ho&ge | (48)
AOr tU de`ega muj\irm ws idn
bahm j>n\jIro& me& jkD>e ho&ge | (49)
wn ke kutRe gN0k ke ho&ge, AOr
Aag wn ke chre 7a&pe hogI | (50)
taik ALlah hr jan ko ws
kI kma: Aamal ka bdla de,
be=k ALlah tej> ihsab lene
vala hE | (51)
yh k>urAan logo& ke il@ pEg>am

AOr ALlah

Apne

AOr wNho& ne

ke Aage

daAo

daAo cle

i`>laf>
krega

ps tU hrigj>

ALlah

j>mIn

phaD>

46

`>yal n kr

bdl dI

ijs

ja@gI

idn

bdla

47

AOr tU

s~>t k>hr

48

de`ega

ws

ik

wn ka

se

4l ja@

daAo

j>brdSt

lene vala

ykta

vala

AOr

9a

Agrce

be=k

Apne

Apna

ALlah

rsUl

vada

ALlah

vh inkl

AOr AaSman

ke Aage

`D>e ho&ge

jma

mu~>tilf> j>mIn



se
ke

wn ke kutRe

j>n\jIre&

49

bahm

me&

ws idn

jkD>e hu@

muj\rim jma

w w





jo

hr jan

ALlah

taik

Aag

50

bdla de

AOr

wn ke chre

gN0k

7a&p legI

w




w

AOr taik vh

logo&

yh phu%ca

Dra@ ja@&

ke il@

dena pEg>am

51

tej> ihsab lene vala


w w
w


52

AOr taik

AK>l vale

nsIht pkD>e&

ykta

ws ne kmaya
kma:

vh

ws ke

AOr taik

ws

mabUd

isva nhI&

vh jan le&

se

(15) sUrtul ihj/

kuA>at 6

be=k
ALlah


r( )

Aayat 99

pT9r

A>K>l vale nsIht pkDe>& | (52)


ALlah ke nam se jo inhayt

k>urAan kI | (1)

byan kI


w r
w w w

vhI mabUd ykta hE, AOr taik

iktab kI, AOr vaj>eh rO=n

AOr hm ne

il@

r w

r

ja@&, AOr taik vh jan le& ik

Ailf>laamraa yh Aayte& hE&

tuMhare

w
w

hE, AOr taik vh ws se Dra@

meh\rban, rh\m krne vala hE

imsale&

45

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE


w


1

vaj>eh

AOr

rO=n

k>urAan

S@

iktab

Aayte&

yh


Ailf>
laam ra

262

QU@vza

w r

muslman

ka= vh hote

vh log jo kaif>r hu@

Aaj>RU

bsa

kre&ge

AOk>at

w w r



ps A>nk>rIb

AOr g>f>\lt me&

wMmId

AOr f>a;da w5a le&

r`e wNhe&

vh `a@&

wNhe& 2oD> do

w
w

@k il`a

ws ke il@ mgr

huAa

bStI

hm ne hlak

iksI

AOr nhI&

ikya

vh jan le&ge


w

w
vh pI2e rhte hE&

AOr n

Apna muk>rRra

ko:

n sbk>t

vK>t

wMmt

krtI hE

muk>rRra vK>t

dIvana

yad idhanI

be=k tU

vh jo ik

ws pr

k>urAan

AOr vh

@e vh

wtara gya

bole




hm naij>l nhI&

sCca

krte

se

tU hE

Agr

hmare pas tU

f>ir+to& ko

nhI& le Aata

Kyo&


w


hm

be=k

mohlt

ws

id@ g@

vK>t

AOr n ho&ge

hk> ke sa9

mgr

f>ir+te

w
w
r

AOr yk>Inn

se

inghban

hm ne -eje

ws

AOr be=k

yad idhanI

hm ne

ke

hm

k>urAan

naij>l ikya



r w w

mgr

AOr nhI& Aaya

ko: rsUl

phle

10

wn ke pas

igroh

me&

tum se phle


idl

muj\irmo&

12

me&

jma

hm wse

wsI trh

Dal dete hE&

11

;s\ithj>a

ws

krte

se

vh 9e


w

w w
hm

AOr

`ol de&

Agr

rSm

phle

13

ws

AOr pD> cukI hE

riv=

vh :man nhI& la@&ge

pr

baN0 dI

;s ke

to

g:

isva nhI&

khe&ge

14

c7>te

ws

vh

me&

rhe&

ko:

se

AaSman

drvaj>a

wn pr

w r
w

AaSman

me&

AOr yk>Inn
hm ne bna@

15

ish\r j>dh

log

hm

bl\ik

hmarI Aa%`e&



w z w
hr

=Etan

se

AOr hm ne ihf>aj>t
kI ws kI

16

de`ne valo&

AOr wse

ke il@

j>Int dI

bujR jma

r



18

263

cmkta
huAa

=ola

to ws ka

pI2a krta hE

sunna

corI kre

S@

jo

mgr

17

mdRUd

'bama (14)
Baaj> AOk>at kaif>r Aaj>RU kre&ge
ka= vh muslman hote! (2)
wNhe& 2oD> do, vh `a@& AOr
f>a;da w5a le&, AOr wMmId
wNhe& g>f>\lt me& Dale r`e, ps
A>nk>rIb vh jan le&ge | (3)
AOr nhI& hlak ikya hm ne iksI
bStI ko, mgr ws ke il@ @k
il`a huAa vK>t muk>rRr 9a | (4)
n ko: wMmt sbk>t krtI hE
Apne muk>rRra vK>t se, AOr n vh
pI2e rhte hE& | (5)
AOr vh kaif>r bole @e vh
=~>s ijs pr k>urAan wtara
gya hE be=k tU dIvana hE, (6)
tU hmare pas f>ir+to& ko Kyo&
nhI& le Aata ? Agr tU sCco& me&
se hE | (7)
hm naij>l nhI& krte f>ir+te
mgr hk> ke sa9, AOr vh ws
vK>t mohlt n id@ ja@&ge | (8)
be=k hm hI ne k>urAan naij>l
ikya AOr be=k hm hI ws ke
inghban hE& | (9)
AOr yk>Inn hm ne tum se phle
igroho& me& rsUl -eje, (10)
AOr wn ke pas ko: rsUl nhI&
Aaya mgr vh ws se ;s\ithj>a
krte 9 | (11)
wsI trh hm wse Dal dete hE&
muj\irmo& ke idlo& me& | (12)
vh ;s k>urAan pr :man nhI&
la@&ge, AOr yh phlo& kI rSm
pD> cukI hE | (13)
AOr Agr hm wn pr AaSman
ka ko: drvaj>a `ol de&, AOr vh
ws me& idn -r c7>te rhe& | (14)
to yhI khe&ge ik ;s ke isva
nhI& ik hmarI Aa%`e& baN0 dI g: hE&
hmarI nj>r bNdI kr dI g: hE
bl\ik hm ish\r j>dh hE& | (15)
AOr yk>Inn hm ne AaSmano& me&
bujR bna@ AOr wse de`ne valo& ke
il@ j>Int dI, (16)
AOr hm ne hr mdRUd =Etan se ws
kI ihf>aj>t kI, (17)
mgr jo corI kr ke corI se
sun le, to cmkta huAa =ola
ws ka pI2a krta hE | (18)

Alihj/ (15)
AOr hm ne j>mIn ko fEla idya,
AOr hm ne ws pr phaD> r`e, AOr
ws me& hr cIj>> munaisb wga: | (19)
AOr hm ne tuMhare il@ ;s me&
roj>I ro4I ke samane bna@ AOr

QT@b

w

r
w w w
ws me&

AOr hm ne wga:

phaD>

ws me& pr

hm ne ws ko

AOr hm ne r`e

AOr j>mIn

fEla idya

w w

ws ke il@ -I ijse tum irj>\k>

AOr jo

samane

dene vale nhI&& | (20)

ijs

m:=t

w w z

AOr ko: cIj>> nhI& ijs ke `>j>ane


hmare pas n ho&, AOr hm nhI& wtarte
mgr @k munaisb ANdaje> se | (21)
AOr hm ne hva@& -ejI& panI se
-rI hu:&, ifr hm ne AaSman se
panI wtara, ifr vh hm ne tuMhe&
iplaya, AOr tum ws ke `>j>ane
jma krne vale nhI&& | (22)
AOr be=k hm hI ij>NdgI dete
h&E, AOr hm hI marte hE&, AOr hm
hI vairs hE& | (23)
AOr thk>Ik> hme& malUm hE& tum
me& se Aage guj>r jone vale,
AOr thk>Ik> hme& malUm hE& pI2e
rh jane val | (24)
AOr be=k tera rb hI wNhe&
roje> ik>yamt jma krega, be=k vh
ihKmt vala, ;Lm vala hE | (25)
AOr thk>Ik> hm ne ;n\sano& ko
pEda ikya @k `nknate hu@,
isyah sD>e hu@ gare se | (26)
AOr ijno& ko ws se phle hm ne
be 0u@& kI Aag se pEda ikya | (27)
AOr jb tere rb ne f>ir+to& se
kha be=k mE& ;n\san ko bnane
vala hU%, @k `nknate hu@ isyah
sD>e hu@ gare se | (28)
ifr jb mE& wse duSt kr lU%, AOr
ws me& ApnI h fU&k dU% to tum ws
ke il@ isj\de me& igr pD>o | (29)
ps isj\da ikya sb ke sb
f>ir+to& ne, (30)
;b\lIs ke isva | ws ne ws se
;n\kar ikya ik vh isj\da krne
valo& ke sa9 ho | (31)
ALlah ne f>rmaya, @e ;b\lIs!
tuze Kya huAa ? ik tU isj\da krne
valo& ke sa9 n huAa | (32)
ws ne kha mE& vh nhI& hU% ik
isj\da k% ;n\san ko, tU ne ws
ko `nknate hu@ isyah sD>e hu@
gare se pEda ikya hE | (33)

ws me&

AOr

ws ke

hmare

nhI&

`>j>ane

pas

tuMhare

AOr hm ne

il@

bna@

mgr

mOj>U&

19

AOr

ko: cIj>

20

nhI&

hr =E

se

irj>\k> dene

ws ke

vale

il@

tum nhI&



r w

ifr hm ne

-rI hu:

wtara

AOr hm ne

hva@&

malUm

21

-ejI

ANdaj>e se

munaisb

hm ws ko

mgr

wtarte


w

22

`>j>ane

ws

krne vale

ke

tum

AOr

ifr hm ne vh

nhI&

tuMh&e iplaya

panI

AaSman

se

w r w
w w

AOr thk>Ik> hme&

23

malUm hE&

vairs

AOr

AOr hm

ij>NdgI

AlbTta

AOr

jma

hm

marte hE&

dete hE&

hm

be=k hm


w


w
AOr

AOr thk>Ik>

pI2e rh jane vale

24

be=k

tum me& se

hme& malUm hE&

Aage guj>rne vale

r
AOr thk>Ik> hm ne

;Lm vala

25

pEda ikya

ihKmt

be=k

wNhe& jma

vala

vh

krega

vh

tera rb

AOr ijn

sD>a huAa

26

jma

`nknata

isyah gare se

se

huAa

;n\san

r w

tera rb

AOr

kha

jb

Aag be 0u@& kI

27

se

hm ne wse

ws se phle

pEda ikya







28

isyah

sD>a huAa

gara

`nknata

se

se

huAa

;n\san

bnane

be=k

vala

mE&

f>ir+to& ko

w
w
29

isj\da

ws ke

to

ApnI

ws

krte hu@

il@

igr pD>o

h se

me&

AOr fU&kU&

mE& wse duSt

ifr

kr lU%

jb

sa9

ws ne ;n\kar

vh ho

;b\lIs

ikya ik

isva@

sb ke

30

vh sb

sb

f>ir+to&

ps isj\da
ikya





ws ne
kha

32

isj\da
krne vale

sa9

ik tU n

tuze Kya

@e

ws ne

huAa

huAa

;b\lIs

f>rmaya

31

isj\da krne
vale





33

sD>a huAa

isyah
gara

se

`nknata
huAa

S@

se

tU ne ws ko

;n\san

ik isj\da

pEda ikya

ko

k%

mE& nhI& hU%

264

QU@vza

r
w

AOr

tuz pr

mdRUd

34

be=k

be=k tU

yha& se

ws ne

ps inkl ja

kha

muze mohlt de

tk

@e mere

ws ne

rb

kha

roj>e ;n\saf>

35

tk

lant

vK>t

idn

tk

mohlt id@

37

se

jane vale

ws ne

be=k tU

ijs idn mudRe

36

kha

w5a@ ja@&ge


r
wn ke

to mE& j>r

tU ne muze

jEsa

@e mere

ws ne

il@

AaraSta k&ga

gumrah ikya

ik

rb

kha

malUm muk>rRr

38

w r


tere bNde

wn me& se

isva@

AOr mE& j>r gumrah

sb

39

j>mIn me&

k&ga wnko








be=k 41

sI0a

muz tk

raSta

ws ne

yh

mu`>\ils jma

40

f>rmaya

jo

terI pErvI kI

mgr

ijs

ko: j>or

tere il@

wn pr

nhI&

tera

sb

43

AOr

jhn\nm

vada gah

bhke hu@

42

be=k

se

gumrah

44

@k

tk>sIm =udh

hr drvaj>e

wn se

ihSsa

drvaj>e

ke il@

ws ke

sat

il@

w



slamtI ke

tum wn m&e

sa9

dai`>l ho jaAo

45

AOr c=\me

me&

bag>at

prhej>gar

be=k


w
r

pr

-a: -a:

kIna

se

wn ke sIne

me&

AOr hm ne

jo

be`>Of> Ao

46

`I&c ilya

`>tr


w
ws se

vh

AOr n

ko:
tk\lIf>

ws me&

wNhe& n 2u@gI

47

Aamne

t`>\t

samne

jma


w
AOr
yh ik

49

inhayt

b~>=ne

meh\rban

vala

mE&

ik

mere bNdo&

be=k

`>br

inkale ja@&ge

48

de do

51

;b/ahIm
A

mehman

se

AOr wNhe& `>br

ka

do suna do

50

ddRnak

A>j>ab

vh

mera

hI

A>j>ab


w
52

265

Drne vale
Drte h&E

tum se

hm

ws ne
kha

slam

to wNho&

ws pr

vh dai`>l

ne kha

pas

hu@ Aa@

S@

ALlah ne f>rmaya ps yha& jNnt


se inkl ja be=k tU mdRUd hE | (34)
AOr be=k tuz pr roj>e ;n\saf>
ik>yamt tk lant hE | (35)
ws ne kha @e mere rb! muze ws
idn tk mohlt de ijs idn mudRe
w5a@ ja@&ge& | (36)
ws ne f>rmaya be=k tU mohlt
id@ jane valo& me& se hE, (37)
ws idn tk ijs ka vK>t
muk>rRr hE | (38)
ws ne kha @e mere rb! jEsa ik tU
ne muze gumrah ikya to mE& j>r
wn ke il@ gunah ko j>mIn me&
AaraSta k&ga, AOr mE& j>r wn
sb ko gumrah k&ga | (39)
isva@ wn me& se jo tere mu`>\ils
bNde hE& | (40)
ws ne f>rmaya yh raSta sI0a
muz tk Aata hE | (41)
be=k vh mere bNde hE& wn pr tera
ko: j>or nhI&&, mgr gumraho& me&

mere bNde

wn ke il@

'bama (14)

jb

se ijs ne terI pErvI kI | (42)


AOr be=k wn sb ke il@
jhn\nm vadagah hE | (43)
ws ke sat drvaje> hE&, hr drvaje>
ke il@ wn ka ba&4a huAa ihSsa
hE | (44)
be=k prhej>gar bag>o& AOr
c=\mo& me& ho&ge | (45)
tum wn me& slamtI ke sa9 be`>Of>
Ao `>tr dai`>l ho jaAo | (46)
AOr hm ne wn ke sIno& se `I&c il@
kIne, -a: -a: bn kr t`>\to& pr
Aamne samne bE5e ho&ge | (47)
ws me& wNhe& ko: tk\lIf>> n
2u@gI, AOr n vh ws se inkale
ja@&ge | (48)
mere bNdo& ko `>br de do ik be=k
mE& b~>=ne vala, inhayt meh\rban
hU% | (49)
AOr yh ik mera hI A>j>ab ddRnak
A>j>ab hE | (50)
AOr wNhe& ;b/ahIm A ke mehmano&
ka hal suna do | (51)
jb vh ws ke pas Aa@ to wNho&
ne slam kha, ws ne kha hm
tum se Drte hE& | (52)

Alihj/ (15)
wNho& ne kha Dro nhI&&, hm tuMhe&
@k lD>ke kI `>u=`>brI dete hE&
;Lm vale kI | (53)
ws ;b/ahIm A ne kha Kya tum
muze ;s hal me& `>u=`>brI dete ho ik
muze bu7>apa phu%c gya hE ? so iks
bat kI `>u=`>brI dete ho ? (54)
vh bole hm ne tuMhe& `>u=`>brI
dI hE sCca: ke sa9, Aap mayUs
hone valo& me& se n ho& | (55)
ws ne kha Apne rb kI rhmt
se kOn mayUs hoga ? gumraho& ke
isva | (56)

QT@b




Kya tum muze

ws ne

`>u=`>brI dete ho

kha

vh bole be=k hm -eje g@ hE&


muj\irmo& kI @k k>Om kI trf>, (58)
isva@ lUt A ke 3r valo&
ke, AlbTta hm wn sb ko
bca le&ge, (59)
isva@ ws kI A>Ort ke, hm ne
f>Esla kr ilya hE ik vh pI2e
rh jane valo& me& se hE | (60)
ps jb f>ir+te lUt A ke 3r
valo& ke pas Aa@, (61)
ws ne kha be=k tum naAa=na
log ho | (62)
vh bole bl\ik hm tuMhare pas
ws A>j>ab ke sa9 Aa@ hE& ijs
me& vh =k krte 9e | (63)
AOr hm tuMhare pas hk> ke sa9
Aa@ hE& AOr be=k hm sCce hE& | (64)
ps Apne 3r valo& ko rat ke
@k ihSse me& ku2 rat rhe le
inkle& AOr `>ud wn ke pI2e pI2e
cle&, AOr n tum me& se ko: pI2e
muD> kr de`e, AOr cle jaAo jEse
tuMhe& huKm idya gya hE | (65)
AOr hm ne ws kI trf> ws bat
ka f>Esla -ej idya ik sub\h hote
wn logo& kI jD> k4 ja@gI | (66)
AOr =hr vale `>ui=ya& mnate
Aa@ | (67)
ws lUt A ne kha yh mere mehman
hE&, muze tum s\va n kro | (68)
AOr ALlah se Dro AOr muze
~>var n kro | (69)
vh bole Kya hm ne tuze sare jhan

;Lm

@k

be=k hm tuMhe&

vala

lD>ka

`>u=`>brI dete hE&

wNho& ne

Dro nhI&

kha

hm ne tuMhe&

vh bole

`>u=`>brI dI

54

tum `>u=`>brI

so iks

dete ho

bat

muze

bu7>apa

pr

ik

phu%c gya

me&

w


se

mayUs

AOr

ws ne

hoga

kOn

kha

mayUs

55

se

hone vale

sCca: ke

Aap n ho&

sa9

ws ne kha @e f>ir+to! ps
tuMharI muihm Kya hE ? (57)

53

@e

ps Kya hE tuMhara kam

ws ne

muihm

kha

gumrah

56

Apna

isva@

jma

rhmt

rb


r


isva@ 58

muj\irm

@k

jma

k>Om

trf>

-eje g@

hm

vh

be=k

bole

-eje hu@ f>ir+to

57


r
se

be=k

hm ne f>Esla

ws kI

vh

kr ilya hE

A>Ort

isva@

AlbTta hm

sb

59

wNhe& bca le&ge

3r vale

hm

lUt ke

log

be=k

ws ne

tum

kha

61

-eje hu@

lUt A ke

f>ir+te

3r vale

ps

Aa@

pI2e rh

60

jb

jane vale


w
w
=k krte

63

ws me&

vh 9e

@k

Apne 3r

ihSsa

valo& ko

hm Aa@ hE&
tuMhare pas

bl\ik

vh bole

Wpre

62

na Aa=na



se

ws ke
sa9 jo

ps le

64

inkl&e Aap

AlbTta

AOr

hk> ke

AOr hm tuMhare

sCce

be=k hm

sa9

pas Aa@ hE&



w
w r
w

AOr cle jaAo

ko:

tum me& se

pI2e muD>

AOr

wn ke

AOr

kr de`e

pI2e

`>ud cle&

rat




w w

yh log

jD>

ik

bat

ws

ws kI

AOr hm ne

trf>

f>Esla -eja

tuMhe& huKm

65

jEse

idya gya





w
w
67

`>ui=ya& mnate

AOr

=h\r vale

sub\h hote

66

Aa@

k4I hu:




w w w
69

AOr muze
~>var n kro

ALlah

AOr

68

Dro

ps muze s\va

mere

yh

n kro tum

mehman

log

ik

ws ne
kha

ws ne kha yh merI bei4ya& hE&

;n se inkah kr lo Agr tuMhe&

Agr

kI ihmayt se mna nhI& ikya ? (70)

krna hE | (71)
@e muhMmd s tuMharI jan kI
k>sm yh log be=k Apne n=e
me& mdho= 9e | (72)

merI

bei4ya&

yh

ws ne
kha

sare jhan

70

se

hm ne tuze

Kya

mna ikya

nhI&

vh bole





72

mdho= 9e

Apne n=e

S@

AlbTta

be=k

tuMharI jan

me&

vh

kI k>sm

71

krne vale
krna hE

tum ho

266

QU@vza




ws ke nIce

ws ke Wpr

ps hm ne

ka ihSsa

ka ihSsa

wse kr idya

sUrj inklte

73

ic&3aD>

vK>t

ps wNhe& Aa ilya

r
in=ainya&

ws

be=k

me&

s&ge igl

74

se

i`&gr

pT9r

AOr hm ne

wn pr

brsa@

ws

in=anI

me&

be=k

sI0a

76

AOr

raSte pr

g>Or Ao if> krne

75

be=k vh

valo& ke il@





w

hm ne bdla

78

ilya

j>ailm

@yka bn vale

jma

k>Ome =u@eb

AOr

9e

:man valo&

77

thk>Ik>

ke il@

w
w




AOr AlbTta

ihj/ vale

`ule

79

zu4laya

AOr be=k

raSte pr

wn se

vh dono&

mu%h ferne

81

ws se

vale

ps vh 9e

ApnI

AOr hm ne

in=ainya&

wNhe& dI&

rsUl jma

80



be`>Of>

82

3r

Ao `>tr

phaD> jma

se

AOr vh tra=te 9e






jo

to n kam

wn ke

sub\h hote

83

Aaya

ic&3aD>

ps wNhe& Aa ilya



w
r
w

w
AOr

AOr j>mIn

jo

AaSman jma

pEda ikya

AOr

hm ne

nhI&

vh kmaya krte 9e

84



drguj>r

ps drguj>r

j>r Aane

krna

kro

valI

ik>yamt

AOr

hk> ke

be=k

sa9

mgr

wn ke

drimyan

r


w

hm ne

AOr

tuMh&e dI&

thk>Ik

86

janne

pEda krne

vala

vala

vh

tuMhara
rb

be=k

AC2a

85

w
hrigj> n b7>a@&
Aap

87

Aj>mt

AOr

bar bar dohra:

vala

k>urAan

jane valI

se

sat

w

w

AOr n g>m `a@&

wn ke

k: joD>e

ws

jo hm ne

ko

brtne ko idya

trf>

ApnI Aa%`e&


w


w
mE&

be=k

AOr

mE&

kh de&

moimno& ke il@

88

Apne baj>U

AOr zuka de&

wn pr

90

267

tk>sIm
krne vale

pr

hm ne naij>l
ikya

jEse

89

S@

Drane vala A>lainya

'bama (14)
ps wNhe& sUrj inklte ic&3aD>> ne
Aa ilya | (73)
ps hm ne ws bStI ka Wpr
ka ihSsa nIce wL4a puL4a
kr idya, AOr hm ne wn pr
i`&gr ke pT9r brsa@ | (74)
be=k ws me& g>Or Ao if> krne
valo& ke il@ in=ainya& hE& | (75)
AOr be=k vh bStI sI0e raSte
pr vak>e hE | (76)
be=k ws me& :man valo& ke il@
in=anI hE | (77)
AOr thk>Ik> k>Ome =u@eb A ke
log j>ailm 9e | (78)
AOr hm ne wn se bdla ilya,
AOr vh dono& bs\itya& vak>e hE&
@k `ule raSte pr | (79)
AOr AlbTta ihj/ ke rhne
valo& ne rsUlo& ko zu4laya | (80)
AOr hm ne wNhe& ApnI in=ainya& dI&
ps vh wn se mu%h ferne vale 9e | (81)
AOr vh phaD>o& se be`>Of> Ao
`>tr 3r tra=te 9e | (82)
ps wNhe& sub\h hote ic&3aD> ne
Aa ilya | (83)
to jo vh kmaya krte 9e wn ka
Kya 0ra wn ke kam n Aaya | (84)
AOr hm ne AaSmano& AOr j>mIn
ko AOr jo wn ke drimyan hE
nhI& pEda ikya mgr hk> ihKmt
ke sa9, AOr be=k ik>yamt
j>r Aane valI hE ps AC2I
trh maf> kro | (85)
be=k tuMhara rb hI pEda krne
vala, janne vala hE | (86)
AOr thk>Ik> hm ne tuMhe& sUrh@
f>aitha kI bar bar dohra:
jane valI sat Aayat dI& AOr
Aj>mt vala k>urAan | (87)
Aap s hrigj> ApnI Aa%`e& n
b7>a@& Aa%` w5a kr -I n de`&e
wn cIj>>o& kI trf> jo hm ne
wn ke k: joD>o& igroho& ko
dI&, AOr wn pr g>m n `a@&,
AOr Aap s Apne baj>U zuka de&
moimno& ke il@ | (88)
AOr kh de& be=k mE& A>lainya
Drane vala hU% | (89)
jEse hm ne tk>sIm krne valo&
tf>\irk>a prdaj>o& pr A>j>ab
naij>l ikya | (90)

ijn logo& ne k>urAan ko 4ukD>e


4ukD>e kr Dala ku2 ko mana
ku2 ko n mana | (91)
so tere rb kI k>sm hm wn sb
se j>r pU2e&ge | (92)

QT@b





so tere rb

hm j>r pU2e&ge wn se

4ukD>e

91

kI k>sm

wNho& ne

k>urAan

4ukD>e

vh log jo

kr idya

ws kI babt jo vh krte 9e | (93)

tuMhe& huKm

ijs

ps saf> saf>

ps ijs bat ka Aap s ko

idya gya

ka

kh de& Aap s

jo log

95

huKm idya gya hE saf> saf>


kh de& AOr mu=\irko& se @raj> kre&
mu%h fer le& | (94)
be=k mj>ak> wD>ane valo& ke i`>laf>
tuMhare il@ hm kaf>I hE& | (95)
jo log ALlah ke sa9 ko:

ws kI

vh krte 9e

93

mj>ak>

kaf>I hE&

be=k

wD>ane vale

tuMhare il@

hm

sb

92

babt jo

mu=\irk

94

AOr

se

jma

@raj> kre&

w





hm

AOr

jante hE&

AlbTta

96

vh jan

ps

ko:

le&ge

A>nk>rIb

dUsra

ALlah ke

mabUd

bnate hE&

sa9

A>nk>rIb jan le&ge | (96)

AOr AlbTta hm jante hE& ik

AOr ho

dUsra mabUd bnate hE& ps vh

vh jo khte hE& ws se Aap s


ka idl t&g hota hE, (97)
to ts\bIh kre& pakIj>gI byan

Apna

hm\d ke

to ts\bIh

rb

sa9

kre&

99

AOr Apne rb kI ;badt krte

vh f>ir+te Apne huKm se vih ke


sa9 naij>l krta hE Apne bNdo& me&
se ijs pr vh cahta hE ik tum
DraAo ik mere isva ko: mabUd
nhI&&, ps muz hI se Dro | (2)
ws ne pEda ik@ AaSman AOr j>mIn
ihKmt ke sa9, vh ws se brtr
hE jo vh =rIk krte hE& | (3)
ws ne ;n\san ko pEda ikya
nut\f>e se, ifr vh nagha& `ula
zgD>alU ho gya | (4)
AOr ws ne cOpa@ pEda ik@ tuMhare
il@, wn me& gmR saman gmR
kp6>e AOr f>a;de hE&, AOr wn me&
se baj> ko tum `ate ho | (5)
AOr tuMhare il@ wn me& `>UbsUrtI
AOr =an hE ijs vK>t =am ko
cra kr late ho, AOr ijs vK>t
sub\h ko crane le jate ho | (6)

t&g hota

be=k

sIna idl

hE

tum

Apna

AOr ;badt

bat

ke pas

ik

rb

kre&

se

krne vale

(16) sUrtun nhl

kuA>at 16

Aayat 128

=hd kI mK`I


ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE


w


ws se

AOr brtr

jo

vh pak hE

Aa phu%ca ALlah ka

so ws kI jl\dI n kro

huKm


ijse cahta hE

Apne

pr

vih ke

se

huKm

sa9

ws ne

ps muz

pEda ik@

mere

se Dro

isva@

ko:
mabUd

vh naij>l

f>ir+te

krta hE

vh =rIk
bnate hE&

w
nhI&

ik
vh

Apne

ik

tum DraAo

se

bNde


pEda ikya

ws ne

vh =rIk

ws se

krte hE&

jo

brtr

hk> ihKmt

AOr

ke sa9

j>mIn

AaSman jma

AOr cOpa@

`ula

zgD>alU

tum `ate ho

wn me& se

AOr f>a;de jma

sub\h ko crane

AOr ijs

=am ko cra kr

le jate ho

vK>t

late ho

vh

ifr
nagha&

nut\f>a

se

;n\san


w
w
5

gmR
saman

wn me&

tuMhare il@

ws ne wn ko
pEda ik@

w

w

S@

ijs vK>t

`>UbsUrtI
=an

wn me&

isj\da

98

r( )

ALlah ke nam se jo inhayt

ka =rIk bnate hE& | (1)

tuMhara

se

yha& tk

yk>InI bat mOt Aa ja@ | (99)

AOr ws se brtr jo vh ALlah

ws

Aa@ Aap s

rhe& yha& tk ik Aap s ke pas

kI jl\dI n kro, vh pak hE

jo vh
khte hE&

yk>InI

isj\da krne valo& me& se ho&, (98)

Aaphu%ca ALlah ka huKm so ws

97




r
w

kre& Apne rb kI hm\d ke sa9, AOr

meh\rban, rh\m krne vala hE

Ahl (16)

AOr tuMhare
il@

268

QV@za


hlkan

wn tk

bg>Er

kr ke

=h\r

n 9e tum

phu%cne vale

jma

AOr vh

tuMhare boz

trf>

w5ate hE&

r
r w

w
w

AOr 3oD>e

AOr `>Ccr

rh\m

;n\itha:

krne vala

=f>Ik>

tuMhara rb

be=k

jane&

w z w


tum nhI& jante

AOr vh pEda

jo

taik tum wn

AOr j>Int

krta hE

AOr g0e

pr svar ho


w w

w

to vh tuMhe&

AOr Agr vh cahe

ihdayt deta

4e7>I

AOr ws se

sI0I

rah

AOr ALlah pr

ws se tuMhare il@

panI

AaSman

se

naij>l ikya

ijs ne

brsaya

vhI

sb



w



ws

tuMhare il@

se

vh wgata hE

10

tum crate ho

AOr

dr`>\t

ws me&

pIna

ws se

w w

w
AOr

hr

AOr A&gUr

se ke

AOr `jUr

AOr j>EtUn

`etI



w w
AOr mus~>`>r

11

ikya

g>Or Ao if>

logo&

AlbTta

krte hE&

ke il@

in=ainya&

be=k

ws me&

fl jma



w w
w w
AOr istare

AOr ca%d

AOr sUrj

AOr idn

rat

tuMhare il@

12

vh AK>l se

logo&

AlbTta

kam lete hE&

ke il@

in=ainya&

ws

me&

ws ke

be=k

mus~>`>r

huKm se

r w

r

be=k

ws ke r&g

mu`>\tilf>

j>mIn me&

pEda

tuMhare il@

AOr jo

ikya


w w

jo ijs

AOr vhI

vh socte hE&

13

logo& ke il@

AlbTta

ws me&

in=ainya&


w

AOr tum inkalo

taj>a

go+t

ws se

taik tum `aAo

dyaR

mus~>`>r
ikya

w


panI cIrne

k+tI

valI

AOr tum
de`te ho

tum vh phnte ho

j>evr

ws se


w

w
w
14

269

=u kro

AOr taik tum

ws ka f>J>l

se

S@

AOr taik tla= kro

ws me&

'bama (14)
AOr vh tuMhare boz wn =h\ro&
tk le jate hE& jha& jane& hlkan
ik@ bg>Er tum phu%cne vale n
9e | be=k tuMhara rb ;n\itha:
=f>Ik>, inhayt rh\m vala
hE | (7)
AOr 3oD>e AOr `>Ccr AOr g0e
taik tum wn pr svar ho AOr
j>Int ke il@ pEda ik@ AOr
vh pEda krta hE jo tum nhI&
jante | (8)
AOr sI0I rah ALlah tk
phu%ctI hE AOr wn me& se ko:
rah 4e7>I hE, AOr Agr vh
cahta to tum sb ko ihdayt
d deta | (9)
vhI hE ijs ne AaSman se panI
brsaya, ws se tuMhare il@ pIne
ko hE, AOr ws se dr`>\t sErab
hote hE& AOr ijn me& tum mve=I
crate ho, (10)
vh ws se tuMhare il@ wgata
hE `etI, AOr j>EtUn, AOr `jUr,
AOr A&gUr AOr hr ik>Sm ke fl,
be=k ws me& g>Or Ao if> krne
valo& ke il@ in=ainya& hE& | (11)
AOr ws ne tuMhare il@ mus~>`>r
ikya rat AOr idn ko, AOr
sUrj AOr ca%d ko, AOr istare
mus~>`>r kam me& lge hu@ hE& | ws
ke huKm se, be=k ws me& A>K>l
se kam lene vale logo& ke il@
in=ainya& hE& | (12)
AOr tuMhare il@ j>mIn me& pEda kI&
mu`>\tilf> cIj>e& r&g b r&g kI,
be=k ws me& socne vale logo& ke
il@ in=ainya& hE& | (13)
AOr vhI hE ijs ne dyaR ko
mus~>`>r ikya taik tum ws se
m2ilyo& ka taj>a go+t `aAo,
AOr ws se j>evr inkalo jo tum
phnte ho, AOr tum de`te ho ws
me& k+itya& panI ko cIr kr
cltI hE& AOr taik tum ws ke
f>J>l se roj>I tla= kro AOr
taik tum =u kro | (14)

Ahl (16)
AOr ws ne j>mIn pr phaD> r`e
ik tuMhe& le kr j>mIn zuk n
pD>e, AOr dyaR AOr raSte bna@
taik tum rah paAo | (15)
AOr A>lamte& bna:& AOr vh
istaro& se raSta pate hE& | (16)
Kya jo ALlah pEda krta hE ws
jEsa hE jo pEda nhI& krta, ps
Kya tum g>Or nhI& krte ? (17)
AOr Agr tum ALlah kI nemte&
=umar kro to wNhe& pUra n ign
skoge, be=k ALlah b~>=ne
vala, inhayt meh\rban hE | (18)
AOr ALlah janta hE jo tum
2upate ho AOr jo tum j>aihr
krte ho | (19)
AOr vh ijNhe& pukarte hE& ALlah
ke isva vh ku2 -I pEda nhI&
krte bl\ik vh `>ud pEda ik@ g@
hE& | (20)
mudRe hE&, ij>Nda nhI&&, bejan hE&,
AOr vh nhI& jante vh kb w5a@
ja@&ge | (21)
tuMhara mabUd, mabUde ykta hE,
ps jo log :man nhI& r`te
Aai`>rt pr wn ke idl mun\ikr
hE&, AOr vh mg>"r hE& | (22)
yk>InI bat hE ALlah janta hE
jo vh 2upate hE& AOr jo vh j>aihr
krte hE& | be=k vh tkBbur krne

QT@b

w
w w
w r

naij>l ikya tuMhare rb ne ?

Kya

An\jame kar vh Apne pUre boz


w5a@&ge ik>yamt ke idn, AOr ku2
wn ke boz ijNhe& vh bg>Er ;Lm
ke gumrah krte hE&, `>Ub sun lo,
bura hE jo vh ladte hE& | (25)
jo wn se phle 9e wNho& ne
mKkarI kI ps wn kI ;mart
pr ALlah ka A>j>ab bun\yado&
se Aaya, ps igr pD>I wn pr
2t Wpr se, AOr wn pr A>j>ab
Aaya jha& se wNhe& `>yal n
9a | (26)

tuMhe& le kr

ik zuk n pD>e

phaD>>

AOr Dale

j>mIn me& pr

r`e

w


w

raSta pate hE&

16

ps jo

vh

AOr istara

AOr A>lamte&

rah paAo

15

taik tum



w w w
ALlah kI

tum =umar

AOr

nemt

kro

Agr

Kya ps tum

17

ws

pEda nhI& krta

g>Or nhI& krte

pEda kre

jEsa jo

w

w r
jo tum 2upate ho

AOr

janta hE

ALlah

18

inhayt

AlbTta

be=k

ws ko pUra n ign

meh\rban

b~>=ne vala

ALlah

skoge


w
w w
vh pEda nhI& krte

ALlah

isva@

vh pukarte hE&

AOr ijNhe&

19

tum j>aihr

AOr

krte ho

jo


w
w

w
ij>Nda

AOr vh nhI& jante

nhI&

mudRe


w
:man nhI& r`te

@k

ps jo log

ku2 -I

`>ud

mabUd

ykta

AOr vh

pEda ik@ g@

20

tuMhara mabUd

vh w5a@ ja@&ge

21

kb




w
w
ik

yk>InI bat

tkBbur krne vale

22

AOr vh

mg>r

mun\ikr ;n\kar

wn ke idl

krne vale

Aai`>t pr


w w

tkBbur krne vale

23

psNd nhI& krta

be=k

vh j>aihr

AOr

vh 2upate

vh

krte hE&

jo

hE&

naij>l ikya

Kya

wn se

jo

janta
hE

ALlah

r w

khainya&

vh khte hE&

tuMhara rb

kha ja@

AOr
jb

rz

to vh khte hE& phle logo& kI


khainya& hE& | (24)

nhre& dyaR

valo& ko psNd nhI& krta | (23)


AOr jb wn se kha ja@ Kya

AOr

AOr raSte

ik>yamt ke idn

pUre

Apne boz gunah

An\jame kar vh
w5a@&ge

phle log

24


z w
bura

`>Ub
sun lo

;Lm ke bg>Er

vh gumrah krte hE&

wn ke ijNhe&

boz

AOr ku2

ps Aaya

wn se phle

vh log jo

thk>Ik> mKkarI kI

25

jo vh ladte hE&

se

2t

wn pr

ps
igr pD>I

bun\yad jma

se

wn kI ;mart

ALlah

w



w

26

wNhe& `>yal n 9a

jha& se

S@

se

A>j>ab

AOr Aaya wn pr

wn ke Wpr

270

QV@za


w

vh jo ik

mere =rIk

kha&

vh wNhe& s\va

AOr khega

ik>yamt ke idn

krega

ifr

s\va:

be=k

;Lm

id@ g@

;Lm vale

vh log jo

wn ke

khe&ge

zgD>te

bare me&

tum 9e

wn kI jan

f>ir+te

vh jo ik

inkalte hE&

kaif>r jma

27

pr

AOr bura:

Aaj


be=k ha& ha&

ko: bura:

pEg>ame

hm n krte 9e

ps Dale&ge

;taA>t

j>uLm

Apne Wpr

krte hu@



drvaj>e

jhn\nm

so tum dai`>l ho

tum krte 9e

28

janne

vh jo

vala

ALlah


w
wn logo& se ijNho&

AOr

ne prhej>garI kI

kha gya

tkBbur krne vale

29

i5kana

AlbTta bura

ws me&

wn ke il@

-la: kI

bhtrIn

jo log

vh bole

tuMhara rb

wtara

prhej>garo& ka 3r

AOr

behtr

Kya `>Ub

-la:

AOr Aai`>rt ka 3r

vha&

nhre&

il@

wn ke nIce se

vh wn me&

bhtI hE&

duinya

;s

bag>at


w




wn kI jan

vh jo ik

inkalte hE&

prhej>gar

31

@esI hI

ALlah jj>a deta hE

jma

ws ke
bdle jo

jNnt

tum dai`>l ho

slamtI tum pr

vh khte hE&

jo vh cahe&ge



pak hote hE&

f>ir+te

w

ya Aa@

f>ir+te

wn ke

yh

mgr

vh ;n\itj>ar

pas Aa@&

ik

isf>R

krte hE&

Kya

32

tum krte 9e Aamal




w
AOr nhI& j>uLm ikya
wn pr

wn se phle

vh log jo

@esa hI

ikya

tera rb

huKm

bura;ya&

ps wNhe& phu%cI&

33

j>uLm krte

ApnI jane&

vh 9e

AOr
bl\ik

ALlah

w
w

34

271

mj>ak> wD>ate

ws ka

vh 9e

jo

wn ko

AOr 3er ilya

S@

tum zgD>te 9e, ;Lm vale khe&g


be=k Aaj ke idn s\va: AOr
bura: hE kaif>ro& pr | (27)
vh ijn kI jan f>ir+te ws
hal me& inkalte hE& ik vh Apne
Wpr ju>Lm kr rhe hote hE&, ifr
vh ;taA>t ka pEg>am Dale&ge ik
hm ko: bura: n krte 9e, ha& ha&!
ALlah janne vala hE jo tum
krte 9e | (28)
so tum jhn\nm ke drvaj>o& me&
dai`>l ho, ws me& hme=a rhoge,
AlbTta tkBbur krne valo& ka
bura i5kana hE | (29)
tuMhare rb ne Kya wtara ? vh

Kya

hme=gI

dai`>l ho&ge

hE& mere vh =rIk ijn ke bare me&

rhoge








wn ke

s\va krega, AOr vh khega kha&

AOr prhej>garo& se kha gya

w

w

30

ifr vh wNhe& ik>yamt ke idn

hme=a

r


me&

'bama (14)

jo wNho& ne ikya
Aamal

bole bhtrIn klam, ijn


logo& ne -la: kI wn ke il@ ;s
duinya me& -la: hE AOr Aai`>rt
ka 3r sb se behtr hE, AOr
Kya `>Ub hE! prhej>garo& ka
3r | (30)
hme=gI ke bag>at, ijn me& vh
dai`>l ho&ge, wn ke nIce nhre&
bhtI hE&, vha& jo vh cahe&ge wn
ke il@ hoga, ALlah prhej>garo&
ko @esI hI jj>a deta hE | (31)
vh ijn kI jan f>ir+te ws
hal me& inkale hE& ik vh pak
hote hE&, vh f>ir+te khte hE& tum
pr slamtI ho | (32)
Apne Aamal ke bdle jNnt me&
dai`>l ho | Kya vh isf>R yh
;n\itj>ar krte hE& ik wn ke pas
f>ir+te Aa@&, ya tere rb ka huKm
Aa@, @esa hI wn logo& ne ikya
jo wn se phle 9e, AOr ALlah
ne wn pr j>uLm nhI& ikya bl\ik
vh ApnI jano& pr `>ud j>uLm
krte 9e | (33)
ps wNhe& phu%cI& wn ke Aamal kI
bura;ya&, AOr wNhe& 3er ilya ws
A>j>ab ne ijs ka vh mj>ak>
wD>ate 9e | (34)

AOr kha ijn logo& ne i=kR


ikya mu=\irko& ne Agr ALlah
cahta to n hm prs\it= krte
AOr n hmare bap dada ws ke
isva@ iksI =E kI, AOr hm ws
ke huKm ke isva ko: =E hram n

QT@b

w
w
hm prs\it=

ws ke isva@

krte

cahta ALlah

wNho& ne

Agr

AOr kha

vh log jo

i=kR ikya

w w w
ko: =E

ws ke huKm ke

AOr n hram

hmare

AOr

isva

5hrate hm

bap dada

hm

ko: iksI =E

ikya jo wn se phle 9e, ps Kya

hE rsUlo& ke ij>Mme ? mgr saf>

mgr

5hrate, wsI trh wn logo& ne

saf> phu%ca dena | (35)


AOr thk>Ik> hm ne hr wMmt
me& -eja ko: n ko: rsUl ik
ALlah kI ;badt kro AOr
srk= se bco, so wn me& se
iksI ko ALlah ne ihdayt dI,
AOr wn me& se baj> pr gumrahI
saibt ho g:, ps j>mIn me& clo
ifro, ifr de`o kEsa An\jam
huAa zU4lane valo& ka ? (36)
Agr tum wn kI ihdayt ke il@
llcaAo to be=k ALlah
ihdayt nhI& deta ijse vh gumrah
krta hE, AOr wn ka ko:
mddgar nhI&& | (37)
AOr wNho& ne ALlah kI k>sm
`a: ApnI s~>t pur j>or k>sm
ik jo mr jata hE wse ALlah
roje> ik>yamt nhI& w5a@ga |
Kyo& nhI&& ? ws pr ws ka vada
sCca hE, leikn Ak\sr log nhI&
jante, (38)
taik wn ke il@ j>aihr kr de
ijs me& vh ;`>itlaf> krte hE&,
AOr taik kaif>r jan le& ik vh
zU4e 9e | (39)
jb hm iksI cIj>> ka ;rada kre&
to hmara f>rmana ;s ke isva
nhI& ik hm ws ko khte hE&, ik
ho ja to vh ho jata hE | (40)
AOr ijn logo& ne ALlah ke il@
ihj/t ik ws ke bad ke wn pr
j>uLm ikya gya, hm wNhe& j>r
jgh de&ge duinya me& AC2I AOr
be=k Aai`>rt ka Ajr bhut
bD>a hE, ka= vh ihj/t se rh
jane vale jante | (41)
ijn logo& ne sb\r ikya AOr vh
Apne rb pr -rosa krte hE& | (42)

pr

rsUl jma

ps Kya hE

ij>Mme

wn se phle

vh log jo

ikya

wsI trh

w
r

ik

rsUl

hr wMmt

me&

AOr thk>Ik> hm ne -eja

saf> saf>

35

phu%ca dena




w w

ALlah

so wn me& se

ijse ihdayt dI

tag>Ut srk=

baj>

AOr bco

;badt kro

ALlah

tum

w
r
w

w
ifr de`o

j>mIn me&

ps clo ifro

gumrahI

saibt

ws pr

AOr wn

baj>

ho g:

me& se

wn kI ihdayt

tum ihsR kro

ke il@

llcaAo

Agr

zu4lane vale

36

An\jam

huAa

kEsa


w

mddgar

37

ko:

wn ke

AOr

vh gumrah

il@

nhI&

krta hE

ijse

to be=k

ihdayt nhI& deta

ALlah

jo mr jata hE

ALlah

nhI& w5a@ga

ApnI k>sm

ApnI s~>t

ALlah

AOr wNho& ne

kI

k>sm `a:

nhI& jante

38

log

Ak\sr

AOr leikn

sCca

ws pr

Kyo&

vada

nhI&



w w
ijn logo& ne kuf> ikya

AOr taik

kaif>r

jan le&

ws me&

jo

;`>itlaf> krte h&E

wn ke

taik j>aihr

il@

kr de

r
ik hm

jb hm ws

iksI cIj>>

hmara

ws ke

khte hE&

ka ;rada kre&

ko

f>rmana

isva nhI&

zU4e 9e

39

ik vh

w w
ws ke bad

ALlah ke il@

wNho& ne
ihj/t ik

AOr vh log jo

to vh

40

ho jata hE

ho ja

ws
ko

ka= bhut bD>a

Aai`>rt

AOr
be=k Ajr

AC2I

duinya me&

j>r hm wNh&e

ik wn pr

jgh de&ge

j>uLm ikya gya



w w

42

-rosa krte hE&

AOr Apne rb pr

S@

wNho& ne
sb\r ikya

vh log jo

41

vh jante

272

Ahl (16)

QV@za

yad r`ne vale

ps pU2o

r
r w

wn kI

hm vih

mdaRe& ke

tum se

hm ne

AOr

trf>

krte hE&

isva

phle

-eje

nhI&


w w

tuMharI

AOr hm ne

AOr

in=ainyo&

trf>

naij>l kI

iktabe&

ke sa9

nhI& jante

43

tum ho

Agr



w w
44

vh g>Or Ao if>

AOr

wn kI

jo naij>l

logo&

taik vaj>eh

yadda=t

kre&

taik vh

trf>

ikya gya

ke il@

kr do

iktab





r
w

j>mIn

wn ko ALlah

0&sade

ik

bure

daAo ik@

ijn logo&

Kya be`>Of>

ne

ho g@ hE&


w





ya

wNhe& pkD> le

vh `>br

45

ws jgh se

nhI& r`te

wn pr

A>j>ab

ya

Aa@

ps
be=k

Drana

pr

wNhe&

bad

pkD> le

ya

Aaijj>

46

vh

krne vale

ps

wn ko

nhI&

clte ifrte

me&

r
w w r w

w
AOr vh

jo pEda

ALlah

jo cIj>>

ALlah

Kya wNho& ne

trf>

ikya

47

nhI& de`a

inhayt rh\m

;n\itha:

tuMhara

krne vala

=f>Ik>

rb

ke il@

isj\da

AOr ba@&

krte hu@

da@&

ws ke

se

7lte hE&

sa@

w
w w

r
se

AOr

j>mIn me&

AaSmano&

jo

me&

jo

AOr ALlah ke il@


isj\da krta hE

Aaijj>I krne

48

vale

w
w
r w
wn ke

Wpr

se

Apna

vh Drte

rb

hE&

49

tkBbur

AOr

AOr

nhI& krte

vh

f>ir+te

jandar


w
w w w

do

tum

do mabUd

bnaAo

AOr

ALlah

kha

wNhe& huKm

50

jo

idya jata hE

w

w r

jo

AaSmano& me&

AOr wsI

51

ke il@

tum muz

ps muz

se Dro

hI se

ykta

AOr vh vhI
krte hE&


mabUd

vh

;s ke
isva nhI&

w
w r
w
w
tuMhare

AOr

pas

jo

52

tum Drte

to Kya ALlah

ho

ke isva

laij>m

;taA>t

AOr wsI

Ao ;badt

ke il@

AOr j>mIn

53

tum rote

to ws kI

icLlate ho

trf>

tk\lIf>>

tuMhe&
phu%ctI hE

jb

ifr

ALlah kI
trf> se

ko: nemt

54

273

vh =rIk

Apne rb

tum me&

jb ws vK>t

krta hE

ke sa9

se

@k f>rIk>

tum se

S@

s~>tI

`olde dUr
kr deta hE

jb

ifr

'bama (14)
AOr hm ne tum se phle -I mdaRe& ke
isva rsUl nhI& -je, hm vih krte
hE& wn kI trf>, yad r`ne valo& se
pU2o Agr tum nhI& jante ik wn
rsUlo& ko hm ne -eja 9a | (43)
in=ainyo& AOr iktabo& ke sa9,
AOr hm ne tuMharI trf> iktab
naij>l ik hE taik logo& ke il@
vaje>h kr do jo wn kI trf>
naij>l ikya gya hE, taik vh
g>Or Ao if> kre& | (44)
ijn logo& ne bure daAo ik@ Kya
vh ws se be`>Of> ho g@ hE& ik
ALlah wn ko j>mIn me& 0&sa de ?
ya wn pr A>j>ab Aaja@ jha& se
wn ko `>br hI n ho, (45)
ya vh wNhe& pkD> le clte
ifrte, ps vh ALlah ko
Aaijj> krne vale nhI&&, (46)
ya wNhe& Drane ke bad pkD> le,
ps be=k tuMhara rb ;n\itha:
=f>Ik> inhayt rh\m trne vala
hE | (47)
Kya wNho& ne nhI& de`a ? ik jo cIj>>
ALlah ne pEda kI hE, ws ke sa@
7lte h&E, da@& se AOr ba@& se, ALlah
ke il@ isj\da krte hu@, AOr vh
Aaijj>I krne vale hE& | (48)
AOr ALlah ko isj\da krta hE jo
-I AaSmano& me& AOr jo -I jandaro&
me& se j>mIn me& hE AOr f>ir+te -I,
AOr vh tkBbur nhI& krte | (49)
vh Apne rb se Drte h&E jo wn
ke Wpr hE, AOr vh vhI krte hE&
jo wNhe& huKm idya jata hE | (50)
AOr ALlah ne kha ik n tum
bnaAo do mabUd | ;s ke isva
nhI& ik vh mabUd ykta hE, ps
muz hI se Dro | (51)
AOr wsI ke il@ hE jo AaSmano&
me& AOr jo j>mIn me& hE AOr wsI
ke il@ ;taA>t Ao ;badt laij>m
hE, to Kya ALlah ke isva iksI
AOr se tum Drte ho ? (52)
AOr tuMhare pas jo ko: nemt hE
so ALlah kI trf> se hE, ifr jb
tuMhe& tk\lIf>> phu%ctI hE to wsI kI
trf> tum rote icLlate ho | (53)
ifr vh jb tum se s~>tI dUr
kr deta hE to tum me& se @k
f>rIk> ws vK>t Apne rb ke sa9
=rIk krne lgta hE, (54)

Ahl (16)
taik vh ws kI na=uI kre& jo hm
ne wNhe& idya, to tum f>a;da w5alo,
ps A>nk>rIb tum jan loge | (55)
AOr jo hm ne wNhe& idya ws me&
se vh wn ke il@ ihSsa mk>rRr
krte hE&, ijn mabUdo& ko vh nhI&
jante, ALlah kI k>sm tum se
ws ke bare me& j>r pU2a ja@ga
jo tum zU4 baN0te 9e | (56)
AOr vh ALlah ke il@ bei4ya&
5hrate hE&, vh pak hE, AOr Apne il@
vh jo wn ka idl cahta hE | (57)
AOr jb wn me& se iksI ko lD>kI
kI `>u=`>brI dI jatI hE to ws
ka chra isyah pD> jata hE AOr
vh g>uSse se -r jata hE | (58)
logo& se 2upta ifrta hE ws bura:


w
AOr vh

55

muk>rRr krte hE&

QT@b

tum jan

ps

to tum f>a;da

hm ne

ws se

taik vh

loge

A>nk>rIb

w5a lo

wNhe& idya

jo

na=uI kre&

z


ws

tum se j>r

ALlah

hm ne

ws se

se jo

pu2a ja@ga

kI k>sm

wNhe& idya

jo

ihSsa

vh nhI&

ws ke

jante

il@ jo

w w

w
57

wn ka idl

jo

cahta hE

AOr Apne

vh

il@

pak hE

AOr vh bnate 5hrate

bei4ya&

tum zU4 baN0te 9e

56

ALlah ke il@

w w

w

58

g>uSse se

AOr

-r jata hE

vh

isyah

ws ka

ho jata

cehra

pD> jata hE

lD>kI kI

wn me& se

`>u=`>brI

AOr

iksI ko

dI ja@

jb

ya

s\va: ke

ya ws ko

`>u+`>brI dI

sa9

r`e

g: ijs kI

jo

bura:

se

k>Om

sbb

log

2upta

se

ifrta hE

Ab socta hE Aaya ws ko

s\va: ke sa9 r`e ya ws ko

:man nhI& r`te

kI `>u=`>brI ke sbb jo wse dI g:

im4\4I me& df>n kr de, yad r`o!


bura hE jo vh f>Esla krte hE& | (59)
jo log Aai`>rt pr :man nhI&
r`te wn ka hal bura hE, AOr
ALlah kI =an bulNd hE, AOr
vh g>ailb ihKmt vala hE | (60)
AOr Agr ALlah igirF>t kre logo&
kI wn ke j>uLm ke sBb to vh
j>mIn pr ko: clne vala n 2oD>>e,
leikn vh wNhe& 7Il deta hE @k
mute muk>rRra tk, ifr jb wn ka
vK>t Aagya, n vh @k 3D>I pI2e
h4&ege&, AOr n Aage b7>e&ge | (61)
AOr vh ALLaah ke il@ 5hrate

jo log

59

jo vh f>Esla

bura

yad

krte hE&

hE

r`o

dbade

im4\4I me&

dF>n krde


w


w

ihKmt

60

g>ailb

vala

AOr

=an

AOr ALlah

vh

bulNd

ke il@

bura

hal

Aai`>rt pr

w




AOr

clne

leikn

vala

ko:

ws

n 2oD>>e

wn ke j>uLm

j>mIn pr

vh

ke sBb

ALlah

log

igirF>t

AOr

kre

Agr

w


wn ka

n pI2e h4e&ge

ifr

Aagya

vK>t

@k

muk>rRra

jb

vh 7Il deta hE

tk

mut

wNhe&



w
w
w

AOr byan

vh Apne il@

krtI hE&

napsNd krte hE&

jo

ALlah

AOr vh bnate

ke il@

5hrate h&E

AOr n Aage b7>e&ge

61

@k 3D>I

hE&, AOr wn kI j>bane& zU4 byan

krtI hE& ik wn ke il@ -la: hE,

jhn\nm

hE& jo Apne il@ n psNd krte

laij>mI bat hE ik wn ke il@


jhn\nm hE, be=k vh jhn\nm
me& Aage -eje ja@&ge | (62)
ALlah kI k>sm! thk>Ik> hm ne
-eje tum se phle wMmto& kI trf>
rsUl, ifr =Etan ne wn ke A>ml
wNhe& AC2e kr id`a@, ps Aaj vh
wn ka rf>Ik> hE, AOr wn ke il@
ddRnak A>j>ab hE | (63)
AOr hm ne tum pr iktab nhI& wtarI
mgr isf>R ;s il@ ik tum vaj>eh
kr do ijs me& wNho& ne ;`>itlaf>
ikya, AOr ihdayt Ao rhmt wn
ke il@ jo :man la@ | (64)

wn ke

ik

il@

laij>mI bat

wn ke

-la:

il@

ik

wn kI

zU4

j>ban&e

r
w

tum se phle

wMmte&

trf>

thk>Ik>

ALlah

hm ne -eje

kI k>sm

62

Aage -eje

AOr be=k

ja@&ge

vh


w w
AOr wn

Aaj

ke il@

wn ka
rf>Ik>

wn ke

ps vh

=Etan

Aamal

wn ke

ifr AC2a

il@

kr id`aya

w



jo
ijs

wn ke ;s il@ ik tum
il@

vaj>eh kr do

mgr

iktab

tum pr

wtarI

AOr

hm ne

nhI&

63

ddRnak A>j>ab

r
64

vh :man

wn logo&

AOr

AOr

la@ hE&

ke il@

rhmt

ihdayt

S@

ws me&

wNho& ne ;`>itlaf>
ikya

274

QV@za

w
r

me&

ws kI

be=k

bad

mOt

ws ifr ijNda

j>mIn

se

panI

ikya

se

AaSman

AOr

wtara

ALlah

hm iplate hE&

AlbTta

tum ko

;b\rt

cOpa@

me&

tuMhare

AOr

il@

be=k

65

vh sunte

logo&

hE&

ke il@

in=anI

ws

w


pIne valo&

66

`>u=gvar

ke il@

`>ails

AOr

dU0

gobr

`>Un

drimyan

wn ke pe4

se

me&

jma

=rab

irj>\k>

ws se

tum bnate ho

fl

`jUr

AOr A&gUr

tuMhara

AOr ;l\ham

ko

rb

ikya

67

AK>l

logo&

r`te hE&

ke il@

me&

ws

in=anI

be=k

2tirya&

AOr ws

bnate hE&

se jo

dr`>\t

AOr

3r

phaD>

se

se me&

jma

jma

me&

tU bnale

AC2a

=h\d kI

ik

mK`I






se

inKltI

nmR Ao

Apna

hE

hmvar

rb

rSte

ifr cl

hr ik>Sm

se

ke fl

ke

`a

ifr

;s

me&

logo& ke

be=k

ws

i=f>a

il@

ws ke r&g

me&

mu`>tilf>

AOr tum

vh mOt

me& se baj>

deta hE tuMhe&

ifr

pEda ikya

AOr

tuMhe&

ALlah

be=k

vala

ALlah

ku2

;Lm

vh be ;Lm

bad

taik

ho ja@

vh log

ps

jo

nhI&

irj>\k>

baj>

me&

pr

logo& ke
il@

in=ainya&

nakara

lO4aya phu%caya

naik>s wm/

jata hE trf>

tum me& se

f>j>Ilt

AOr

baj>

dI

ALlah

70

pr

Apna

lO4a dene

f>j>Ilt

me&

vh

ha9

hu@

ko

irj>\k>

vale

id@ g@

bnaya

il@

ALlah

71

vh ;n\kar
krte hE&

ALlah

ps Kya
nemt se

z
w
w
w

se

AOr tuMhe&

AOr pote

A>ta kI

be4e

tuMharI

se

bIivya&

275

;n\kar

krte hE&

vh

AOr ALlah
kI nemt

to Kya

vh mante hE&

baitl ko

S@

ko ;l\ham ikya ik tU phaD>o& me& 3r


bna le, AOr dr`>\to& me&, AOr ws
jgh jha& vh 2tirya& bnate hE | (68)
ifr `a hr ik>Sm ke flo& se,
ifr Apne rb ke nmR Ao hmvar
rsto& pr cl, wn ke pe4o& se
pIne kI @k cIj>> inkltI hE
=h\d ws ke r&g mu`>\tilf> hE&,
ws me& logo& ke il@ i=f>a hE,

AOr ALlah ne tuMhe& pEda ikya,


ifr vh tuMhe& mOt deta hE, AOr
tum me& se baj> ko nakara wm/ kI
trf> phu%caya jata hE taik vh
ku2 ;Lm ke bad be;Lm ho ja@,
be=k ALlah janne vala,
k>udrt vala hE | (70)
AOr ALlah ne f>j>Ilt dI tum

vh Apna irj>\k> lO4ane dene


vale nhI& wNhe& ijn ke mailk
wn ke ha9 hE& mmlUko& ko ik
vh ws me& brabr ho ja@&, ps
Kya vh ALlah kI nemt ka
;n\kar krte hE& ? (71)
AOr ALlah ne tum me& se tuMhare
il@ tuMharI bIivya& bna:&, AOr

tuMhare

AOr bnaya

tuMharI bIivyo& se tuMhare il@ pEda

il@

pEda ikya

ik@ be4e AOr pote, AOr tuMhe& pak

72

AOr tuMhare rb ne =h\d kI mK`I

ps ijn logo& ko f>j>Ilt dI g:

jo mailk

se

ke il@ jo A>K>l r`te hE& | (67)

vala

wn ke

tum me& se

be=k ws me& in=anI hE wn logo&

me& se baj> ko baj> pr irj>\k> me&,


w w
w

bIivya&

AOr AC2a irj>\k> haisl krte ho

k>udrt

ps

AOr

rs tum ws se =rab bnate ho,

in=ainya& hE& jo socte hE& | (69)

ws

tuMhare

AOr `jUr AOr A&gUr ke flo& se

be=k ws me& wn logo& ke il@





z

brabr

hE& dU0 `>ails ws se jo gobr AOr

jma



w
z

muk>ame ;b\rt hE, hm tuMhe& iplate

@k cIj>

janne

AOr be=k tuMhare il@ cOpa@ me&

wn ke pe4

socte hE&

69

il@ in=anI hE jo sunte hE& | (65)

pIne kI

w

w w

jo

ikya, be=k ws me& wn logo& ke

pIne valo& ke il@ `>u=gvar | (66)

w
68

kI mOt bNjr hone ke bad ijNda

se jo

r w w

trf>>

wtara, ifr ws se j>mIn ko ws

`>Un ke drimyan wn ke pe4 me& hE,

AOr se

jma

AOr ALlah ne AaSman se panI

ws

w

w
w

z


AOr

'bama (14)

pak cIj>

cIj>>&e A>ta kI&, to Kya vh baitl


ko mante hE& ? AOr ALlah kI nemt
ka vh ;n\kar krte hE& | (72)

Ahl (16)
AOr ALlah ke isva ws kI
prs\it= krte hE&, ijNhe&
;`>\ityar nhI& wn ke il@
irj>\k> ka AaSmano& AOr j>mIn se
ku2 -I, AOr n vh k>udrt r`te
hE& | (73)
ps tum cSpa& n kro ALlah pr
imsale&, be=k ALlah janta hE,
AOr tum nhI& jante | (74)
ALlah ne @k imsal byan
kI iksI kI imLk me& Aa@
hu@ g>ulam kI jo iksI =E pr
;`\>ityar nhI& r`ta, AOr dUsra
vh ijse hm ne AC2a irj>\k> idya
so vh ws se po=Ida AOr j>aihr
`>cR krta hE, Kya vh dono&
brabr h&E ? tmam tarIf&>e ALlah
ke il@ hE&,bl\ik wn me& se Ak\sr
nhI& jante | (75)
AOr ALlah ne do Aadimyo& kI
@k imsal byan kI wn me& se
@k gU&ga hE, vh ;`\>ityar nhI&
r`ta iksI =E pr, AOr vh
Apne Aak>a pr boz hE, vh jha&
khI& wse -eje vh ko: -la: n
la@, Kya brabr hE yh AOr vh ?
jo Ad\l ka huKm deta hE, AOr
vh sI0I rah pr hE | (76)
AOr ALlah ke il@ hE& AaSmano&
AOr j>mIn kI po=Ida bate&, AOr
ik>yamt ka Aana isf>R @ese hE&
jEse Aa%` ka zpkna, ya vh
ws se -I ij>>yada k>rIb hE,
be=k ALlah hr =E pr k>udrt
vala hE | (77)
AOr ALlah ne tuMhe& tuMharI maAo&
ke pe4o& se inkala tum ku2 -I n
jante 9e, AOr ALlah ne tuMhare
bna@ kan, AOr Aa%`e&, AOr idl,
taik tum =u Ada kro | (78)
Kya wNho& ne pirNdo& ko nhI& de`a
AaSman kI if>j>a me& huKm ke
pabNd, wNhe& ko: nhI& 9amta
isva@ ALlah ke, be=k ws me&
:man lane vale logo& ke il@
in=ainya& hE | (79)

QT@b

w w
w
z
se

irj>\k>

wn ke

;`>\ityar

il@

nhI&

jo

ALlah isva@

AOr prs\it= krte

se

hE&


w



w r

ps n cSpa& kro

AOr n vh k>udrt

73

ku2

r`te hE&

AOr j>mIn

AaSmano&

byan

nhI& jante

74

ikya

AOr tum

ALlah be=k

janta hE

ALlah

imsale&

ke il@



z w

hm ne wse

AOr jo

irj>\k> idya

iksI =E

pr

vh ;`>\ityr

imLk me&

@k

@k

nhI& r`ta

Aaya huAa

g>ulam

imsal

ALlah


w
z
Kya

AOr j>aihr

po=Ida

`>cR

ws se

so vh

krta hE

Ac2a

ApnI

irj>\k>

trf> se

AOr byan

wn me& se

nhI& jante

75

ikya

bl\ik

Ak\sr

ALlah

tmam

ke il@

tarIf>

vh brabr hE&



r

w
AOr

vh ;`>\ityar

iksI =E pr

vh

wn me& se

gU&ga

nhI& r`ta

@k

do AadmI

@k

imsal

ALlah

brabr

ko:

Kya

vh -eje

vh n la@

-la:

Apna

jha& khI&

ws ko

pr

Aak>a

boz



w w
sI0I

76

rah

pr

AOr

A>d\l ke

huKm

AOr

vh

vh

sa9

deta hE

jo

yh

w
w
w r
mgr

kam Aana

AOr

isf>R

ik>yamt

nhI&

AOr ALlah ke il@

AaSmano&

AOr j>mIn

po=Ida bate&







77

k>udrt

hr =E

vala

pr

be=k

ws se

ALlah

-I k>rIb

vh

ya

jEse zpkna Aa%`


w


ku2 -I

tum n

tuMharI

pe4

jante 9e

ma%@&

jma

se

tuMhe&

AOr

inkala

ALlah

w


w
w




w
78

tum =u

taik

AOr idl

Ada kro

tum

jma

AOr Aa%`e&

kan

tuMhare

AOr ws

il@

ne bnaya

9amta wNhe&

nhI&

AaSman kI if>j>a

me&

huKm ke

pirNda

pabNd

trf>

Kya wNho& ne nhI&


de`a




79

:man

logo& ke

late hE&

il@

S@

in=ainya&

ws

me&

be=k ALlah isva@

276

QV@za

w


w

`ale&

se

tuMhare

AOr

sukUnt rhne

tuMhare

il@

bnaya

kI jgh

3ro&

tuMhare

se

AOr

bnaya

il@

ALlah




Apna ik>yam

AOr idn

Apne kUc ke idn

tum hLka

3r

pate ho wNhe&

Dere

cOpa@

w
w r w rw w
AOr brtne kI

saman

cIj>>e

AOr wn kI

AOr wn ke bal

wn kI Wn

p=m

AOr se

w
w



tuMhare

AOr

il@

bnaya

sa@

ws ne pEda

ws se

tuMhare

ikya

jo

il@

AOr

bnaya

@k vK>t

80

ALlah

tk

mut


w

bcate hE

gmIR

kutRe

tuMhe&

tuMhare

AOr

il@

bnaya

pnah gahe&

phaD>o&

se



w



tum pr

ApnI

vh mukm\iml

nemt

krta hE

wsI trh

tuMharI

bcate hE&

lD>a:

tuMhe&

AOr kutRe





tum pr

phu%ca dena

to ;s ke

vh

ifr

isva nhI&

ifr ja@&

Agr

f>rma&brdar

81

bno

taik tum



w w
AOr wn ke

mun\ikr ho jate

Ak\sr

hE& ws ke

ifr

n ;jaj>t dI

ifr

ja@gI

@k gvah

wMmt

ALlah

vh phcante

nemt

82

hE&

`ol kr
saf> saf>

w w
hr

se

hm

AOr ijs

w5a@&ge

idn

83

de`e&ge

AOr

wj>\r k>ubUl

84

jb

wNho& ne kuf>

AOr n vh

ik@ ja@&ge

Kya kaif>r

mohlt dI

vh

ja@gI

AOr
n

ifr n hLka

wn se

A>j>ab

ikya ja@ga

@e hmare

vh khe&ge

rb

Apne =rIk

WNho& ne i=kR

vh log

ikya mu=\irk

jo

tere isva

hm pukarte 9e

vh jo ik

vh log

trf>

AOr vh

samne

Dale&ge

AlbTta

86

tum zU4e

be=k tum

k>Ol

87

277

zU4 3D>te 9e

jo

wn se

AOr gum
ho ja@ga

S@

Aaijj>I

AOr Apne k>yam ke idn, AOr


wn kI Wn, AOr p=m, AOr
wn ke balo& se bna@ saman
AOr brtne kI cIj>>e& @k mute
muk>rRra tk | (80)
AOr ALlah ne jo pEda ikya
ws se tuMhare il@ saye bna@,
AOr tuMhare il@ bna:& phaD>o se
pnah gahe&, AOr ws ne tuMhare il@
kutRe bna@ jo tuMhare il@ gmIR ka
bcaAo hE& AOr kutRe ijrhe& hE jo
tuMhare il@ bcaAo hE& tuMharI
lD>a: me&, wsI trh vh tum pr
ApnI nemt mukm\iml krta hE
taik tum f>rma&brdar bno | (81)
ifr Agr vh ifr ja@& to ws
ke isva nhI& ik tum pr tuMhara
ij>Mma isf>R `ol kr phu%ca dena
hE | (82)
vh ALlah kI nemt phcante hE&,
ifr ws ke mun\ikr ho jate hE&, AOr

@k gvah w5a@&ge ifr n ;jaj>t


dI ja@gI kaif>ro& ko AOr n wn
se wj>\r k>ubUl ik@ ja@&ge | (84)
AOr yad kro jb j>ailm
A>j>ab de`e&ge ifr n wn se

ikya j>ailm

A>j>ab hLka ikya ja@ga AOr

de`e&ge

AOr
jb

hmare =rIk

wn kI trf>

w
w
;f>itra krte

fulka pate ho Apne kUc ke idn

wNho& ne j>uLm

ALlah

se Dere bna@, ijNhe& tum hLka

AOr ijs idn hr wMmt se hm



w
ifr vh Dale&ge

AOr tuMhare il@ cOpa@ kI `alo&

wn me& se Ak\sr na=ue hE& | (83)

r r w
yh hE&

tuMhare 3ro& ko rhne kI jgh,

na=ue




w


w
85

AOr ALlah ne tuMhare il@ bnaya

kaif>r jma

w w
r w
vh log jo

'bama (14)

ws idn

n wNhe& mohlt dI ja@gI | (85)


AOr yad kro jb mu=\irk
Apne =rIko& ko de`e&ge to vh
khe&ge @e hmare rb! yh hE& hmare
=rIk ijNhe& hm tere isva pukarte
9e, ifr vh wn ke =rIk wn
kI trf> Dale&ge k>Ol jvab dege&
ik be=k tum zU4e ho | (86)
AOr vh ws idn ALlah ke samne
Aaijj>I ka pEg>am Dale&ge AOr
wn se gum ho ja@ga -Ul ja@&ge
jo vh zU4 3D>te 9e | (87)

Ahl (16)
AOr ijn logo& ne kuf> ikya AOr
ALlah kI rah se roka hm wn
ke il@ A>j>ab pr A>j>ab b7>ade&ge,
Kyo& ik vh f>sad krte 9e | (88)
AOr ijs idn hm w5a@&ge hr
wMmt me& wn pr wn hI me& se
@k gvah, AOr hm Aap s ko
;n sb pr gvah la@&ge, AOr hm
ne Aap s pr k>urAan naij>l
ikya, hr =E ka muf>s\isl
byan, AOr ihdayt Ao rhmt,

QT@b

z w
w w

A>j>ab

be=k ALlah A>dl Ao @hsan


ka huKm deta hE AOr ir=te daro&
ko wn ke huk>Uk> dene ka AOr
mna krta hE behya: se AOr
na=a;Sta kamo& se AOr srk=I
se, tuMhe& nsIht krta hE taik
tum )yan kro | (90)
AOr jb tum pu~>ta A>hd krlo
to ALlah ka A>hd pUra kro,
AOr k>Sme& pu~>ta krne ke bad wn
ko n toD>o, AOr thk>Ik> tum ne
Apne Wpr ALlah ko j>aimn
bnaya hE, be=k ALlah janta hE
jo tum krte ho | (91)
AOr tum ws A>Ort kI trh n
hojana ijs ne Apna sUt mj>bUt
krne katne ke bad tukD>e tukD>e
toD> Dala, tum bnate ho ApnI
k>smo& ko Apne drimyan d`>l
dene ka bhana ik @k igroh
dUsre igroh pr g>ailb Aaja@,
ws ke isva nhI& ik ALlah
tuMhe& Aaj>mata hE, AOr vh roj>e
ik>yamt tum pr j>r j>aihr
krdega ijs me& tum ;`>itlaf>
krte 9e | (92)
AOr Agr ALlah cahta to
AlbTta tuMhe& @k wMmt
bnadeta, leikn vh gumrah
krta hE ijs ko vh cahta hE,
AOr ihdayt deta hE ijs ko vh
cahta hE, AOr tum se ws kI
babt j>r pU2a ja@ga jo tum
krte 9e | (93)

ALlah kI
rah

se

wNho& ne

AOr roka

vh log jo

kuf> ikya


w w




me&

hm

AOr ijs

w5a@&ge

idn

vh f>sad krte 9e

88

Kyo&ik

A>j>ab

pr

gvah

Aap s

AOr hm

ko

la@&ge

wn hI me& se

wn pr

@k gvah

hr wMmt

AOr `>u=`>brI muslmano& ke


il@ | (89)

hm

b7>ade&ge

hr =E ka

muf>s\isl

iktab

byan

k>urAan

AOr hm ne

Aap pr

;n sb pr

naij>l kI


w r
w


huKm

be=k

deta hE

ALlah

muslmano& ke il@

89

AOr mna

ir=te dar

krta hE

AOr

AOr

`>u=`>brI

rhmt

AOr ihdayt

w


w

w
se

AOr

AOr dena

A>dl ka

@hsan



w

w

w

)yan kro

90

taik tum

tuMhe& nsIht

AOr

AOr

krta hE

srk=I

na=a;Sta

behya:

w w
w
k>Sme&

tum A>hd

AOr n toD>o

ALlah ka

jb

kro

AOr pUra kro

A>hd



w


be=k

Apne

j>aimn

ALlah

ALlah

Wpr

AOr thk>Ik> tum

wn ko pu~>ta

ne bnaya

krna

bad

w



Apna sUt



ik

ws ne

ws A>Ort

AOr tum n

toD>a

kI trh

ho jaAo

jo tum

91

janta hE

krte ho

Apne

d`>l ka

ApnI

tum bnate

tukD>e

kuVvt

drimyan

bhana

k>sme&

ho

tukD>e

mj>bUtI

bad


w
AOr vh j>r

ws

j>aihr krega

se

ALlah

Aaj>mata

ws ke

dUsra

hE tuMhe&

isva nhI&

igroh

se

bD>a huAa
g>ailb

vh

@k

ho ja@

igroh


w
ALlah cahta

AOr

;`>itlaf>

92

Agr

krte 9e tum

ws me&

tum 9e

jo

roj>e ik>yamt

tum pr





w
ijse vh cahta hE

gumrah

AOr

krta hE

leikn

to AlbTta bna deta

@k wMmt

tuMhe&


w
w

93

tum krte 9e

ws kI

AOr tum se j>r

ijs ko vh

AOr ihdayt

babt

pU2a ja@ga

cahta hE

deta hE

S@

278

QV@za

ko:

ik ifsle

k>dm

w

w

d`>l ka

Apne drimyan

AOr tum n bnaAo

ApnI k>Sme&

bhana

w


w

ALlah ka raSta

se

roka tum ne

;s il@

bura:

ik

vbal

AOr tum c`o

Apne jm jane ke bad

w

w

w
ALlah ke A>hd

mol

9oD>a

AOr tum n lo

ke bdle

bD>a

94

AOr tuMhare

A>j>ab

il@



jo tuMhare pas

tum jano

95

tuMhare

Agr

behtr

il@

vhI

ALlah

be=k

ke ha&

jo

w

w

w
wNho& ne sb\r

vh log jo

ikya

AOr hm j>r de&ge

bak>I rhne

ALlah ke

vala

pas

`>tm ho

AOr jo

jota hE




ko: nek

A>ml

jo

ikya

ijs

vh krte 9e

96

ws se

jo

wn ka Ajr

behtr

w
pakIj>a

to hm wse j>r

ij>NdgI

jbik

moimn

ij&dgI de&ge

A>Ort

vh

ya

mdR ho

w


ps jb

vh krte 9e

97

jo

ws se bhut

wn ka

behtr

Ajr

AOr hm j>r wNhe& de&ge





mdRUd

98

=Etan

ALlah

se

to pnah lo

kI

k>urAan

tum p7>o


w


AOr Apne rb pr

vh log

:man la@

pr

jo

ws ke

ko: j>or

nhI&

il@

ws ko doSt

vh log

vh log jo

bnate hE&

jo

pr

ws ka

;s ke

j>or

isva nhI&

AOr

dUsra

ALlah

huKm

jgh

ko:

hm bdlte

AOr

huKm

hE&

jb

100

ws ALlah

5hrate h&E

ke sa9

vh



wn me& Ak\sr

bl\ik

tum 3D> lete

tU

ho

;s ke

vh khte

vh naij>l

ws ko

`>Ub janta

isva nhI&

hE&

krta hE

jo

hE


hk> ke sa9

tuMhara
rb

se

hul k>>udus

;se wtara Aap s

ijb/a:l A

hE

khde&

101

;Lm nhI& r`te

w
w



102

279

muslmano& ke il@

AOr

AOr

:man la@

vh log

taik saibt

`>u=`>brI

ihdayt

moimn

jo

k>dm kre

S@

bad ifsl ja@ AOr tum ws ke


ntIje me& vbal c`o ik tum ne
roka ALlah ke raSte se, AOr
tuMhare il@ bD>a A>j>ab hE | (94)
AOr tum ALlah ke A>hd ke bdle
n lo 9oD>a mol male duinya
be=k jo ALlah ke pas hE vh
hme=a bak>I rhne vala hE | Agr
tum jano to vhI tuMhare il@
behtr hE | (95)
jo tuMhare pas hE vh `>tm
hojata hE AOr jo ALlah ke pas
hE vh hme=a bak>I rhne vala
hE | AOr ijn logo& ne sb\r ikya
hm j>r wNhe& wn ka Ajr
de&ge ws se bhut behtr jo vh
Aamal krte 9e | (96)
ijs ne ko: nek A>ml ikya vh
mdR ho ya A>Ort, jb ik ho vh
moimn, to hm j>r wse duinya
me& pakIj>a ij>NdgI de&ge AOr
Aai`>rt me& wn ka Agr j>r
ws se behtr de&ge, jo Aamal
vh krte 9e | (97)
ps jb tum k>urAan p7>o to ALlah
kI pnah lo =Etan mdRUd se | (98)
be=k ws ka ko: j>or nhI& wn
logo& pr jo :man la@ AOr vh
;s ke isva nhI& ik ws ka j>or

krte hE&

=rIk

ik ko: k>dm Apne jm jane ke

Apne rb pr -rosa krte hE& | (99)

w
w

Apne drimyan d`>l ka bhana

vh

vh -rosa

99

AOr ApnI k>smo& ko n bnaAo

be=k


w
AOr

'bama (14)

wn logo& pr hE jo ws ko doSt
bnate hE& AOr jo log ALlah ke
sa9 =rIk 5hrate hE& | (100)
AOr jb hm ko: huKm iksI
dUsre huKm kI jgh bdlte hE&,
AOr ALlah `>Ub janta hE jo vh
naij>l krta hE, vh kaif>r khte
hE& ;s ke isva nhI& ik tum `>ud
3D> lete ho, nhI&& bl\ik wn me&
Ak\sr ;Lm nhI& r`te | (101)
Aap s kh de& ik wse ijb/a;l
A AmIn ne tuMhare rb kI trf>
se wtara hE hk> ke sa9 taik
moimno& ko saibt k>dm r`e,
AOr muslmano& ke il@ ihdayt
Ao `>u=`>brI hE | (102)

Ahl (16)
AOr hm `>Ub jante hE& ik vh khte
hE& ik ;s ke isva nhI& ik wse @k
AadmI is`ata hE, ijs kI trf>
vh insbt krte hE& ws kI j>ban
A>jmI g>Er A>rbI hE, AOr yh
vaj>eh A>rbI j>ban hE | (103)
be=k jo log :man nhI& late
ALlah kI Aayto& pr, ALlah
wNhe& ihdayt nhI& deta, AOr wn
ke il@ ddRnak A>j>ab hE | (104)
;s ke isva nhI& ik vhI log
zU4 buhtan baN0te hE& jo ALlah
kI Aayto& pr :man nhI& r`te,
AOr vhI log zU4e hE& | (105)

QT@b

vh jo

isva@ ws ke jo mjbUr ikya


gya ho, jb ik ws ka idl
:man pr mut\m;n ho, bl\ik jo
kuf> ke il@ sIna ku=ada kre
mn mrj>I se kuf> kre to wn
pr ALlah ka g>j>b hE, AOr wn
ke il@ bD>a A>j>ab hE | (106)
yh ;s il@ hE ik wNho& ne duinya
kI ijNdgI ko Aai`>rt pr
psNd ikya, AOr yh ik ALlah
ihdayt nhI& deta kaif>r logo&
ko | (107)
yhI log hE& ALlah ne muh\r lgadI
hE ijn ke idlo& pr, AOr wn ke
kano& pr, AOr wn kI Aa%`o& pr,
AOr yhI log g>aif>l hE& | (108)
ku2 =k nhI& ik yhI log
Aai`>rt me& `>sra nuk>\san w5ane
vale hE& | (109)
ifr be=k tuMhara rb wn logo&
ke il@ ijNho& ne ihj/t kI, ws
ke bad ik vh sta@ g@ AOr
ifr wNho& ne ijhad ikya, AOr
sb\r ikya, be=k tuMhara rb
ws ke bad b~>=ne vala inhayt
meh\rban hE | (110)
ijs idn hr =~>s ApnI hI
trf> se zgD>a krta Aa@ga,
AOr hr =~>s ko pUra idya ja@ga
jo ws ne ikya AOr wn pr
j>uLm n ikya ja@ga | (111)

@k

ws ko

;s ke

vh khte

AadmI

is`ata hE

isva nhI&

hE&

AOr yh

A>jmI

ik vh

AOr hm `>Ub jante hE&

w

w



vaj>eh

103

A>rbI

j>ban

ws kI

kjrahI inSbt

trf>

krte hE&

w

AOr wn

ALlah

ke il@

ihdayt nhI& deta

vh log

:man nhI& late

ALlah kI Aayto& pr

jo

be=k

jo :man nhI& late

vh log

zU4

buhtan

;s ke

baN0ta hE

isva nhI&

ddRnak A>j>ab

104


w w

jo ALlah ka mun\ikr huAa ws


ALlah pr :man ke bad,

j>ban

ik

bad

ALlah

mun\ikr

ka

huAa

jo

zU4e

105

vh

AOr yhI

ALlah kI Aayto&

log

pr

w



AOr leikn

:man pr

bl\ik

mut\m;n

jb ik ws

mjbUr

ka idl

ikya gya

jo

isva@

ws ke :man



r


w
AOr wn

ALlah ka

ke il@

g>j>b

to wn pr

sIna

ku=ada

kuf> ke il@

kre

jo





duinya kI ij>NdgI

wNho& ne psNd

;s il@

ikya

ik vh

yh

bD>a A>j>ab

106

w


107

kaif>r jma

log

ihdayt nhI& deta

ALlah

AOr

Aai`>rt

yh ik

pr

w

w w

r
AOr wn kI Aa%`

AOr wn

wn ke

ke kan

idl

pr

ALlah ne
muh\r lgadI

vh jo ik

yhI log


w w

vh

Aai`>rt me&

ku2 =k

ik vh

108

nhI&

g>aif>l jma

vh

AOr yhI log

r w



w
ws ke bad

wNho& ne

wn logo&

tuMhara

ihj/t kI

ke il@

rb

be=k

ifr

109

`>sara w5ane vale

r w

w w

ws ke bad

tuMhara

be=k

rb

wNho& ne

wNho& ne

sb\r ikya

ijhad ikya

ifr

sta@ g@

ik

r



se

zgD>a krta

=~>s

hr

Aa@ga

ijs idn

110

inhayt

AlbTta

meh\rban

b~>=ne vala

w
w




111

j>uLm n ik@

AOr

ws ne

ja@&ge

vh

ikya

S@

jo

=~>s

hr

AOr pUra
idya ja@ga

ApnI trf>

280

QV@za



mut\m;n

be`>Of>

vh 9I

@k bStI

@k imsal

AOr byan kI ALlah ne

r

z


ifr ws ne

nemto& se

hr jgh

na=uI kI

se

baf>rag>t

ws ka irj>\k>

ws ke pas
Aata 9a

ws ke

AOr `>Of>

bdle jo

-Uk

ilbas

ALlah

to c`aya ws ko

ALlah

r
w


so wNho& ne wse

wn me& se

zu4laya

AOr be=k wn

@k rsUl

vh krte 9e

112

ke pas Aaya



w


ws se

ps tum

jo

`aAo

j>ailm jma

113

A>j>ab

AOr vh

to wNhe& Aa pkD>a


z


w
w
Agr

ALlah kI nemt

AOr =u kro

pak

hlal

tuMhe& idya ALlah ne

w


tum pr

mudaRr

hram

;s ke

ikya

isva nhI&

114

tum ;badt

isf>R

krte ho

ws kI

tum ho

w w
w
ps jo

ws pr

ALlah ke

pukara

AOr

A>lava

ja@

jo

AOr i`>nj>Ir ka go+t

AOr `>Un


r w
115

inhayt

b~>=ne

to be=k

AOr n hd se

n srk=I

meh\rban

vala

ALlah

b7>ne vala

krne vala

lacar huAa

yh

zU4

byan

tuMharI j>bane&

vh jo

krtI hE&

AOr tum n kho

w
w


be=k

zU4

ALlah

ik buhtan

pr

hram

baN0o

AOr yh

hlal

w


116

f>lah n pa@&ge

zU4

ALlah

pr

buhtan baN0te hE&

vh log jo

w

w
AOr pr

117

ddRnak

A>j>ab

AOr wn ke il@

9oD>a

f>a;da



w

;s se k>Bl

tum pr

jo hm ne

hm ne

se

byan ikya

hram ikya

jo log yhUdI hu@ yhUdI


w


118

281

j>uLm krte

Apne Wpr

vh 9e

bl\ik

S@

AOr nhI& hm ne j>uLm ikya


wn pr

'bama (14)
AOr ALlah ne @k bStI kI
imsal byan kI, vh mut\m;n
be`>Of> 9I, hr jgh se ws ke
pas irj>\k> baf>rag>t Aa jata
9a, ifr ws ne na=uI kI,
ALlah kI nemto& kI, to ALlah
ne ws ke bdle jo vh krte 9e
wsko -Uk AOr `>Of> ke ilbas
ka mj>a c`aya -Uk AOr `>Of>
wnka ilbada bn gya | (112)
AOr be=k wn ke pas wn hI
me& se @k rsUl Aaya, so wNho&
ne wse zu4laya, to A>j>ab ne
wNhe& Aa pkD>a AOr vh j>ailm
9e | (113)
ps jo ALlah ne tuMhe& idya hE
ws me& se hlal AOr pak `aAo,
AOr ALlah kI nemt ka =u
kro, Agr tum ws kI ;badt
krte ho | (114)
ws ke isva nhI& ik ALlah ne
tum pr hram ikya hE mudaRr AOr
`>Un, AOr i`>nj>Ir ka go+t AOr
ijs pr ALlah ke A>lava iksI
AOr ka nam pukara ja@, ps
jo lacar ho ja@ n srk=I
krne vala ho, AOr n hd se
b7>ne vala to be=k ALlah
b~>=ne vala inhayt meh\rban
hE | (115)
AOr n kho tum vh jo tuMharI
j>bane& zU4 byan krtI hE& ik
yh hlal hE AOr yh hram,
ik tum ALlah pr zU4 buhtan
baN0o, be=k jo log ALlah
pr zU4 buhtan baN0te h&E vh
f>lah do jhan me& kamyabI n
pa@&ge | (116)
wn ke il@ f>a;da 9oD>a hE,
AOr wn ke il@ A>j>ab ddRnak
hE | (117)
AOr yhUidyo& pr hm ne hram ikya
9a jo ws se k>Bl hm ne tum se
byan ikya hE, AOr hm ne wn
pr j>uLm nhI& ikya, bl\ik vh
Apne Wpr j>uLm krte 9e | (118)

Ahl (16)
ifr be=k tuMhara rb wn logo&
ke il@ ijNho& ne nadanI se bure
A>ml ik@, ifr ws ke bad
wNho& ne tOba kI AOr ;s\lah kr
lI, be=k tuMhara rb ws ke
bad b~>=ne vala, inhayt
meh\rban hE | (119)
be=k ;b/ahIm A ;mam 9e,
ALlah ke f>rma&brdar, yk `>
sb ko 2oD>> kr @k ALlah ke
ho rhne vale AOr vh mu=\irko&
me& se n 9e, (120)
ws kI nemto& ke =uguj>ar, ws
ALlah ne wNhe& cun ilya, AOr
wn kI rhnuma: kI sI0I rah kI
trf> | (121)
AOr hm ne wNhe& duinya m&e -la:
dI, AOr be=k vh Aai`>rt me&
nekokaro& me& se h&E, (122)
ifr hm ne tuMharI trf> vih -ejI
ik hr @k se juda ho rhne vale yk
`> ;b/ahIm A kI pErvI kro AOr
vh mu=\irko& me& se n 9e | (123)
;s ke isva nhI& ik hF>ta wn
logo& pr Aj>mt ka idn muk>rRr
ikya gya ijNho& ne ws me&

QT@b

r


wNho& ne
tOba kI

ifr

nadanI se

bure

A>ml

wn logo&

tuMhara

ik@

ke il@ jo

rb

be=k

ifr

r

w
r
119

inhayt

b~>=ne

meh\rban

vala

tuMhara

ws ke bad

rb

AOr n 9e

ws ke bad

;s\lah kI

w

se

AOr wNho& ne

be=k

ALlah

yk `>

f>rma&brdar

ke

@k jmaA>t

;b/ahIm

9e

;mam

be=k

w




121

trf>

sI0I rah

AOr ws kI ws ne wse ws kI nemto&


rhnuma: kI

cun ilya

=u

ke il@

mu=\irk jma

120

guj>ar

w
w

Alb]a

AOr be=k

Aai`>rt me&

se

AOr ws ko dI

duinya m&e

-la:

vh

hm ne

w



yk `>

;b/ahIm

pErvI kro

dIn

ik

tum

tuMharI

vih -ejI

trf>

hm ne

ifr

nekokar jma

122

w

vh log
jo

pr

hF>te ka

muk>rRr

ws ke

idn

ikya gya

isva nhI&

mu=\irk

123

se

jma

AOr n 9e vh


r w

;`>itlaf> ikya 9a, AOr be=k

ws me&

tuMhara rb AlbTta ik>yamt ke

jo

roj>e ik>yamt

wn ke

AlbTta

tuMhara

AOr

ws

wNho& ne

drimyan

f>Esla krega

rb

be=k

me&

;`>itlaf> ikya

me& f>Esla kr dega ijs me& vh

;`\>itlaf> krte 9e | (124)

ihKmt dana: se

idn wn ke drimyan ws bat

tum Apne rb ke raSte kI trf>


bulaAo dana: se, AOr AC2I
nsIht se, AOr wn se @ese bh\s
kro jo sb se behtr ho, be=k
tuMhara rb ws ko `>Ub janne
vala hE jo ALlah ke raSte se
gumrah huAa, AOr vh rah pane valo&
ko `>Ub janne vala hE | (125)
AOr Agr tum tk\lIf>> do to
@esI hI tk\lIf>> do, jEsI tuMhe&
tk\lIf>> dI g: 9I, AOr Agr
tum sb\r kro to yh sb\r krne
valo& ke il@ behtr hE | (126)
AOr sb\r kro AOr tuMhara sb\r
ALlah hI kI mdd se hE | AOr
g>m n `aAo wn pr, AOr vh jo
f>reb krte hE& ws se t&gI me&
idl t&g n ho | (127)
be=k ALlah wn logo ke& sa9
hE ijNho& ne prhej>garI kI, AOr
vh log jo nekokar hE& | (128)

Apna rb

raSta

trf>

tum

bulaAo

;`>itlaf>

124

ws me&

krte

vh 9e

w
w


be=k sb se behtr

vh

AOr bh\s kro

@ese jo

AC2I

wn se

AOr nsIht

r

w
125

rah pane

`>Ub janne

AOr

ws ka

valo& ko

vala

vh

raSta

se

gumrah

ws ko `>Ub janne

huAa

jo

vala

vh

tuMhara
rb

w w
AOr Agr

jo tuMhe& tk\lIf>>

ws se

@esI hI

dI g:

to wNhe&

tum tk\lIf>>

AOr

tk\lIf>> do

do

Agr


w
w


ALlah kI
mdd se

mgr

tuMhara

AOr

AOr sb\r

sb\r

nhI&

kro

126

sb\r krne

behtr

valo& ke il@

to vh

tum sb\r
kro


w w
w

127

vh f>reb
krte hE&

ws se jo

t&gI

me&

AOr n ho

wn pr

AOr g>m n `aAo


w
128

nekokar
jma

vh

S@

AOr vh

wNho& ne

vh log

log jo

prhej>garI kI

jo

sa9

be=k
ALlah

282

QW@ aa@i

subhanLlaj>I (15)

r( )

(17) sUrh bnI ;s/a:l

kuA>at 12

ALlah ke nam se jo bhut


meh\rban, rh\m krne vala hE

Aayat 111

AOlade yak>b
U A

pak hE vh, jo Apne bNde ko

rato& rat le gya ms\ijde hram


`>ana kA>ba se ms\ijde Ak>sa

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE




ms\ijd

se

rato& rat

Apne bNde ko

le gya

vh jo

pak

taik id`a de&

se

brkt dI

ws ke ;dR igdR

hm wsko

hm ne

ijs ko

ms\ijde Ak>sa

tk

hram

AOr hm

mUsa

iktab

de`ne vala

ne dI

sunne vala

vh

be=k

ApnI

vh

in=ainya&

w w
w

karsaj>

mere isva

ik n 5hraAo tum

bnI ;s/a:l ke il@

AOr hm ne

ihdayt

bnaya wse




r
=u guj>ar

bNda

9a

be=k
vh

nUh A ke sa9

hm ne svar

jo

ikya

ijs

AOlad



w



r

j>mIn

AlbTta tum

me&

iktab

f>sad kroge j>r

bnI ;s/a:l

trf>

saf> kh idya

ko

hm ne

w w

hm ne

do me& se

-eje

phla

Vaada

Aaya

ps jb

bD>a j>or

AOr tum j>r

do

j>or pkD>oge

mrtba

=h\ro& ke ANdr

to vh 3us pD>e

s~>t

lD>a: vale

Apne bNde

tum pr


r
w

barI

wn pr

tuMhare il@ hm ne fer dI

ifr

pUra

hone vala

AOr

@k vada

9a

w w

w

jT9a

AOr hm ne

ij>yada

l=kr

tuMhe& kr idya

AOr be4e

malo& se

AOr hm ne tuMhe& mdd


dI





w
to wn ke

tum ne

AOr

il@

bura: kI

Agr

ApnI jano& ke il@

tum ne -la: kI

tum ne -la: kI

Agr

w

w
w


AOr vh 3us ja@&

tuMhare chre

ik vh ibgaD> de&

dUsra vada

Aaya

ifr jb

w w w
7

283

pUrI trh

jha& g>l\ba

AOr brbad

brbad

pa@& vh

kr Dale&

phlI bar

vh 3use
ws me&

T@

jEse

ms\ijd

bEtul muk>s tk ijs ke ;dR igdR


Atraf> ko hm ne brkt dI hE,
taik hm wse ApnI in=ainya&
id`a de&, be=k vh sunne vala
de`ne vala hE | (1)
AOr hm ne mUsa A ko iktab dI,
AOr wse bnI ;s/a:l ke il@ ihdayt
bnaya ik tum mere isva iksI
ko karsaj> n 5hraAo | (2)
@e wn logo& ik AOlad! ijn
ko hm ne nUh A ke sa9 svar
ikya, be=k vh =uguj>ar bNda
9a | (3)
AOr hm ne bnI ;s/a:l ko
iktab me& saf> kh sunaya,
AlbTta tum f>sad kroge j>mIn
me& do mrtba AOr tum j>r j>or
pkD>oge srk=I kroge | (4)
ps jb dono& me& se phle vade ka
vK>t Aaya to hm ne tum pr
Apne s~>t lD>a: vale bNde -eje,
vh =h\ro& ke ANdr 3us g@ fEl
g@, AOr yh @k vada 9a pUra
ho kr rhne vala | (5)
ifr hm ne wn pr tuMharI barI
fer dI tuMhe& g>l\ba idya AOr
malo& se AOr be4o& se hm ne tuMhe&
mdd dI AOr hm ne tuMhe& bD>a
jT9a l=kr kr idya | (6)
Agr tum ne -la: kI to ApnI
jano& ke il@, AOr Agr tum ne
bura: kI to wn ApnI jano& ke
il@, ifr yad kro jb dUsre
vade ka vK>t Aaya ik vh
du=\mn tuMhare chre ibgaD> de&,
AOr vh ms\ijde Ak>sa me&
3us ja@& jEse vh phlI bar 3use 9e,
AOr yh ik jha& g>l\ba pa@&,
pUrI trh brbad kr Dale& | (7)

wMmId hE b:d nhI& ik tuMhara


rb tum pr rh\m kre AOr Agr tum
ifr vhI kroge to hm -I vhI
kre&ge AOr hm ne jhn\nm kaif>ro&
ke il@ k>Ed `>ana bnaya hE | (8)
be=k yh k>urAan ws rah kI
rhnuma: krta hE jo sb se sI0I
hE | AOr wn moimno& ko b=art
deta hE jo AC2e A>ml krte hE& ik
wn ke il@ bD>a Ajr hE | (9)
AOr yh ik jo log Aai`>rt pr
:man nhI& late, hm ne wn ke il@
tEyar ikya hE A>j>ab ddRnak | (10)
AOr ;n\san bura: kI duA>a krta hE,
jEse vh -la: kI duA>a krta hE,
AOr ;n\san jl\d baj> hE | (11)
AOr hm ne rat AOr idn ko do
in=ainya& bnaya, ifr hm ne rat
kI in=anI ko im4a idya maNd
kr idya AOr hm ne idn kI
in=anI ko id`ane valI bnaya
taik tum Apne rb ka f>J>l roj>I
tla= kro, AOr taik brso& kI
igntI AOr ihsab malUm kro AOr
hr cIj> ko hm ne wse tf>\sIl



w
w
jhn\nm

AOr hm ne

hm vhI

tum ifr

AOr

vh tum pr

bnaya

kre&ge

vhI kroge

Agr

rh\m kre

sb se

vh

sI0I

ws ke

rhnuma:

il@ jo

krta hE

wn ke

bD>a Ajr

Apna nama@Aamal p7> le,


Aaj tU `u>d Apne Wpr kaf>I hE
ihsab lene vala mohtisb | (14)
ijs ne ihdayt pa: ws ne isf>R
Apne il@ ihdayt pa:, AOr jo

wMmId

tuMhara rb

hE

be=k

kaif>ro&

k>Ed `>ana

ke il@

AC2e

A>ml

vh log

moimn

AOr b=art

krte hE&

jo

jma

deta hE

ddRnak

10

A>j>ab

wn ke

hm ne tEyar

il@

ikya

Aai`>rt pr

:man nhI& late

AOr

jo log

yh ik




w


jl\d baj>

11

;n\san

AOr hE

-la: kI

ws kI duA>a

bura: kI

AOr duA>a

;n\san

krta hE

w w w
AOr hm ne

idn kI in=anI

rat kI in=anI

bnaya

ifr hm ne

do

im4a idya

in=ainya&

AOr idn

AOr hm

rat

ne bnaya



w




brs jma

AOr taik tum

igntI

wsko lga dI

`ula huAa pa@ga | (13)

yh k>urAan

ik

il@

ws kI gdRn me& l4ka dI, AOr


ik>yamt @k iktab, vh wse

ik

hm ws ke il@ inkale&ge roj>e

AOr hm ne hr ;n\san kI ik>Smt

ke sa9 byan kr idya hE | (12)

QU@a@zj

l4ka dI

Apne rb se ka

malUm kro

taik tum

f>J>l

AOr hr ;n\san

12

tf>\sIl

hm ne byan

ke sa9

ikya hE

id`ane valI

tla= kro

AOr hr cIj>

AOr ihsab

r w
`ula huAa

13

AOr wse

@k

pa@ga

iktab

roj>e ik>yamt

ws ke

AOr hm

il@

inkale&ge

wskI gdRn me&

;s kI
ik>Smt





ihdayt

to isf>R

ijs

pa:

14

ihsab

Apne

lene vala

Wpr

Aaj

tU `>ud

kaf>I

Apna iktab

p7>

hE

nama@Aamal

le

huAa isf>R Apne bure ko, AOr ko:

r w w
w

boz w5ane vala iksI dUsre ka

ko: w5ane

AOr boz

Apne Wpr

gumrah

boz nhI& w5ata, AOr jb tk

vala

nhI& w5ata

Apne bure ko

huAa

ko: gumrah huAa to vh gumrah

hm ko: rsUl n -eje& hm A>j>ab


dene vale nhI& | (15)
AOr jb hm ne iksI bStI ko
hlak krna caha to hm ne ws
ke `>u= hal logo& ko huKm -eja
to wNho& ne ws me& naf>rmanI kI
ifr wn pr pUrI ho g: bat huKm
saibt ho gya ifr hm ne wNhe&
burI trh hlak kr idya | (16)

AOr tera rb kaf>I hE Apne bNdo


ke gunaho& kI `>br r`ne vala
de`ne vala | (17)

to isf>R

gumrah

AOr jo

huAa

ws ne

Apne il@

ihdayt pa:

w
r w r
hm ne
caha

AOr jb

15

hm n

ko: rsUl

-eje

jb tk

A>j>ab

AOr hm nhI&

dene vale

dUsre ka boz




wn pr

ifr pUrI
ho g:

ws me&

to wNho& ne

;s ke

hm ne

naf>rmanI kI

`>u= hal log

huKm -eja

ko: bStI

ik hm hlak kre&

AOr hm ne nUh A ke bad


iktnI hI bs\itya& hlak kr dI&

bnI ;s/a:l (17)

bad

bs\itya&

se

hm ne hlak

AOr

kr dI&

iktnI

16

pUrI trh

ifr hm ne wNhe&

hlak

hlak ikya

bat

17

de`ne vala

`>br

r`ne vala

Apne bNde

T@

gunaho& ko

tera rb

AOr kaf>I

nUh A

284

QW@ aa@i


hm ne

ifr

bna idya hE

hm

ijs

ijtna hm

ws ko ;s

hm jl\dI

cahe&

ko

cahe&

duinya me&

de de&ge

jl\dI

jo

cahta hE

ko:


w r w r
ws ke AOr koi==
il@

Aai`>rt

kI ws ne

jo

cahe

18

AOr

dUr ikya huAa

mj>Mmt

vh dai`>l

0kela huAa

ikya huAa

hoga ;s me&

ws ke

jhn\nm

il@


w w
r
;n ko

hm

hr

-I

dete hE&

@k

19

k>d/ kI hu:

wn kI

hE

ps yhI

mk>bUl

koi==

hu:

log

AOr b=tR yh ik ws kI sI
ho vh moimn

koi==

w
w
r
iks

de`o

trh

rokI jane

20

tera rb b`>\i==

valI

b`>\i==

tera rb

AOr nhI& hE

AOr wn

se

ko -I



r w
w

21

AOr sb

f>j>Ilt me&

sb se bD>e drje

se brtr

AOr AlbTta

baj>

Aai`>rt

dUsra

pr

wn ke baj>

hm ne

@k

f>j>Ilt dI

w
r


w

tera

AOr huKm

rb

f>rma idya

22

bebs

mj>Mmt

ps tU bE5

ko: dUsra

ALlah ke

ho kr

ikya huAa

rhega

mabUd

sa9

tU n 5hra

bu7>apa

Agr vh

tere samne

huSne sulUk

phu%c ja@&

AOr ma% bap se

ws ke isva

bat

AOr

AOr n

dono& se

kho

izD>ko wNhe&

wf>

wNhe&

to n kh

vh dono&

@e mere

AOr

rh\m f>rma

rb

kho

se

meh\rbanI

Aaijj>I

baj>U

wn dono&

AOr

ke il@

zuka de

nek jma

Agr

hoge

tuMhare idlo& me&

jo

`>Ub

tuMhara

janta hE

rb

AOr imSkIn

AOr do

k>rabtdar

hk>

25

tum

b~>=ne

jUA> krne

vala

valo& ke il@

ya

jma

f>uj>Ul `>cR

hE&

jma

be=k

AN0a 0uNd

26

me&

wn se

tU mu%h

AOr

fer le

Agr

na=ua

27

Apne

rb ka

=Etan

hE

ha9

AOr n r`

28

nmIR kI bat

wn
se

to kh

tU ws kI

Apna

wMmId r`ta hE

rb

285

9ka huAa

mlamt

ifr tU bE5a

pUrI trh

j>da

rh ja@

`olna

AOr n wse `ol

T@

hm tere rb kI b`>\i== se wn ko
-I AOr wn ko -I hr @k ko dete
hE& AOr tere rb kI b`>\i== iksI
pr rokI jane valI nhI& | (20)
de`o! hm ne iks trh wn ke
@k ko dUsre pr f>j>Ilt dI AOr
AlbTta Aai`>rt ke drje sb
se bD>e, AOr f>j>Ilt me& sb se
brtr hE& | (21)
ALlah ke sa9 ko: dUsra mabUd
n 5hra ps tU bE5 rhega mj>Mmt
ikya huAa, bebs ho kr | (22)
AOr tere rb ne huKm f>rma idya
ik ws ke isva iksI AOr kI

jEse

to be=k
vh

=Etan jma

se

ApnI

tk

gdRn

se

@k ya vh dono& tere samne bu7>ape


ko phu%c ja@& to wNhe& n kho

bat kho kro | (23)


AOr wn ke il@ Aaijj>I ke
AOr kho @e mere rb! wn dono& pr

rhmt

w


r
29

mk>bUl hu: | (19)

sa9 baj>U zuka do meh\rbanI se,


r
w r

Apna

ps yhI log hE& ijn kI koi==

sa9

AOr musaif>r

AOr hE

kre, b=tR yh ik vh moimn ho,

Adb ke

w r

;n\itj>ar

ws ke il@ ws kI sI koi==

AOr wn dono& se Adb ke sa9

pvRir= kI

`>cIR kro

AOr jo ko: Aai`>rt cahe AOr

wf> -I AOr wNhe& n izD>ko,

wNho& ne merI

AOr n f>uj>Ul

huAa 0kela huAa | (18)

@k

w w
r

-a:

ws me& dai`>l hoga mj>Mmt ikya

wn me& se

w r
w

ws ka

ke il@ jhn\nm bna idya hE, vh

huSne sulUk kro, AOr wn me& se

23

bcpn

24

duinya me& de de&ge, ifr hm ne ws

kro

r
r


tum

hE, hm ws ko ijtna cahe jl\dI

;badt n kro, AOr ma% bap se

w

r w
r
wn dono& pr

jo ko: jl\dI duinya me& cahta

ik n ;badt


w w
wn

subhanLlaj>I (15)

bN0a huAa

rh\m f>rma jEse wNho& ne bcpn


me& merI pvRir= kI | (24)
tuMhara rb `>Ub janta hE jo
tuMhare idlo& me& hE, Agr tum nek
hoge to be=k vh jUA> krne
valo& ko b~>=ne vala hE | (25)
AOr do tum k>rabtdar ko
ws ka hk>, AOr imSkIn AOr
musaif>r ko, AOr AN0a 0uNd
f>uJ>Ul `>cIR n kro | (26)
be=k f>uj>Ul `>cR =Etano& ke
-a: hE& AOr =Etan Apne rb ka
na=ua hE | (27)
AOr Agr tU Apne rb kI rhmt
f>ra`> dStI ke ;n\itj>ar me&,
ijs kI tU wMmId r`ta hE, wn se
mu%h fer le to wn se tU kh idya
kr nmIR kI bat | (28)
AOr Apna ha9 ApnI gdRn tk
bN0a huAa n r` kn\jUs n ho ja
AOr n wse `ol pUrI trh iblkul
hI ik ifr tU mlamt j>da
9ka hara bE5a rh ja@ | (29)

bnI ;s/a:l (17)


be=k tera rb ijs ka vh cahta
hE irj>\k> f>ra`> kr deta hE AOr
ijs ka cahta hE t&g kr deta
hE, be=k vh Apne bNdo& kI `>br
r`ne vala, de`ne vala hE | (30)
AOr tum ApnI AOlad ko muf>ilsI
ke Dr se k>t\l n kro, hm hI wNhe&
irj>\k> dete hE& AOr tum ko -I, be=k
wn ka k>t\l bD>a gunah hE | (31)
AOr ij>na ke k>rIb n jaAo, be=k
yh behya: hE AOr bura raSta | (32)
AOr ws jan ko k>t\l n kro
ijse k>t\l krna ALlah ne
hram ikya hE mgr hk> ke sa9,
AOr jo mj>lUm mara gya to
thk>Ik> hm ne ws ke vairs ke il@
@k ;`>\ityar ik>sas idya hE,
ps hd se n b7>e k>t\l me&,
be=k vh mdd idya gya hE | (33)
AOr ytIm ke mal ke pas n
jaAo tsRf> n kro mgr ;s
trIk>e se jo sb se behtr ho,
yha& tk ik vh ytIm ApnI
jvanI ko phu%c ja@ | AOr A>hd
ko pUra kro, be=k A>hd hE
puisR= ikya jane vala j>r
puisR= hogI | (34)
AOr jb tum map kr do to
pEmana pUra kro, AOr vj>n kro
sI0I traj>U ke sa9, yh behtr hE
AOr sb se AC2a hE An\jam ke
@eitbar se | (35)
AOr ws ke pI2e n pD> ijs ka
tuze ;Lm nhI&, be=k kan, AOr
Aa%`, AOr idl, wn me& se hr @k
puisR= ikya jane vala hE hr
@k kI puisR= hogI | (36)
AOr j>mIn me& ;trata huAa n cl,
be=k tU j>mIn ko hrigj> n
cIr Dalega, AOr n phaD> kI
bulNdI ko phu%cega | (37)
yh tmam bura;ya& tere rb ke
nj>\dIk napsNdIda h&E | (38)
yh ihKmt kI wn bato& me& se hE
jo tere rb ne terI trf> vih kI hE,
AOr n bna ALlah ke sa9 ko:
AOr mabUd ik ifr tu jhn\nm
me& Dal idya ja@ mlamt j>da,

QU@a@zj

r
z

w

Apne bNdo&

ne be4o& ke il@ ? AOr Apne il@


f>ir+to& ko bei4ya& bna ilya, be=k
tum bD>a bol bolte ho | (40)

be=k

AOr t&g

ijs kI vh

vh

kr deta hE

cahta hE

f>ra`>

roj>I

tera rb be=k

kr deta hE


w w
z

hm irj>\k>

hm

dete hE& wNhe&

muf>ilsI

Dr

ApnI AOlad

AOr n k>t\l kro

30

de`ne

`>br r`ne

vala

vala


w w
be=k

hE

AOr n k>rIb

ij>na

yh

gunah bD>a

31

jaAo

wn ka

hE

be=k AOr tum ko

k>t\l

w w
mgr

ALlah ne

vh jo

hram ikya

ik

jan

AOr n k>t\l kro

raSta

32

AOr bura

behya:

w
ps vh hd se

@k

;s ke vairs

to thk>Ik> hm ne

n b7>e

;`>\ityar

ke il@

kr idya

mara

mj>lUm

gya

hk> ke

AOr jo

sa9


w r
;s

mgr

trIk>e se

ytIm ka mal

AOr pas n jaAo

mdd

33

be=k

hE

idya gya

k>t\l me&

vh

w w

hE

A>hd

be=k

A>hd ko

AOr pUra kro ApnI jvanI

sb se

vh phu%c yha& tk
ik

ja@

vh

behtr

w w
z

sI0I

traj>U ke sa9

AOr vj>n

jb tum

kro

map kr do

AOr pUra

pEmana

puisR= ikya

34

kro

jane vala

w w w


be=k

ws tere il@

;Lm

ka

tuze

ijs ka

AOr pI2e

nhI&

n pD> tU

35

An\jam ke

AOr sb

@eitbar se

se AC2a

behtr

yh

w
w

w


puisR= ikya

36

;s se

jane vala

hE

hr

yh

AOr idl

@k

AOr Aa%`

kan

r w
r
w
AOr hrigj>

phaD>

j>mIn

n phu%cega

hrigj> n

be=k

AkD> kr

cIr Dalega

tU

;trata huAa

tera

ws kI

j>mIn me&

AOr n cl





w

ws
se jo

yh

38

napsNdIda

rb

nj>\dIk

bura:

hE

yh

tmam

37

bulNdI


r
w


w


ko:
AOr

ALlah ke

mabUd

bna

sa9

AOr n

ihKmt se

tera rb

terI trf>

vih kI

r

r

0kela huAa raNda@drgah | (39)


Kya tuMhe& cun ilya tuMhare rb

hE

se

be4o&

tuMhara

Kya tuMhe&

ke il@

rb

cun ilya

39

0kela huAa

mlamt j>da

jhn\nm me&

ifr tU
Dal idya ja@





w
40

bD>a bol

AlbTta khte ho
bolte ho

T@

be=k tum

bei4ya&

f>ir+te

se

AOr

ko

bna ilya

286

QW@ aa@i

w

r w w
kh de&
Aap s

nf>\rt mgr

41

b7>tI

AOr

taik vh

wn ko

nhI&

nsIht pkDe&>

AOr AlbTta hm ne

me&

;s k>urAan

trh trh se byan ikya



ko:

42

A=R vale

raSta

trf>

vh j>r

ws

vh

7UNDte

sUrt me&

khte hE&

jEse

AOr

ws ke

mabUd

sa9

Agr hote



w

AaSman

sat (7)

ws

jma

pakIj>gI

43

kI byan krte hE&

bhut bD>a

brtr

beinhayt

vh khte

ws se

AOr

vh pak

hE&

jo

brtr

hE

w
r


w w

AOr

ws kI hm\d pakIj>gI byan

leikn

ke sa9

krtI hE

mgr

AOr

ko: cIj>

AOr

wn me&

nhI&

AOr j>mIn

jo


w r
k>urAan

tum

AOr

p7>te ho

jb

b~>=ne

44

budRbar

vala

hE

be=k

wn kI

vh

ts\bIh

tum nhI& smzte

r
w

2upa huAa

45

@k pdaR

Aai`>rt pr

:man nhI& late

vh log

AOr

tuMhare

hm kr

jo

drimyan

drimyan

dete hE&

w
w w w
AOr

igranI

jb

wn ke kan

vh n

AOr me&

ik

smze& wse

wn ke

pdeR

AOr hm ne

pr

idl

Dal id@

r

r r w w
hm

46

nf>\rt

ApnI pI5

krte hu@

jma

pr

vh
-agte hE&

ykta

k>urAan me&

jb khte hE&

vh

krte h&E

AOr

terI

jb vh kan

ws

jb

trf>

lgate hE&

ko

tum

cSpa& kI&

de`o

@k

ish\rj>da

47

tum pErvI

AadmI

Kya

AOr vh

ho g@

jb

khte hE&

48

sI0I

ps vh ;s\ittaA>t

so vh

rah

nhI& pate

gumrah ho g@

tum

kh de&

ho jaAo

49

n:

pEda;=

ijs

`>Ub

g>jR> se

jante hE&

j>ailm
jma

imsale&

tuMhare
il@

ifr jI

Kya hm

AOr

w5e&ge

yk>Inn

rej>a rej>a

hD\iDya&






kOn

ifr Ab khe&ge

tuMhare sIne

me&

`>yal

bD>I ho

ws se

AOr

jo

m`>\lUk>

ya

50

loha

ya

tuMharI

to vh ihla@&ge

trf>

m4ka@&ge

bar

phlI

tuMhe& pEda
ikya

vh ijs ne

f>rma
de&

hme lO4a@ga

w w r

51

287

k>rIb

vh ho

ik

=ayd

Aap s

vh

f>rma de&

yh

kb

T@

AOr khe&ge

h&E ws ke sa9 AOr mabUd hote to


ws sUrt me& vh A>=R vale kI trf>
j>r 7UNDte ko: raSta | (42)
vh ws se inhayt pak hE AOr
brtr jo vh khte hE& | (43)
ws kI pakIj>gI byan krte hE&
sato& AaSman AOr j>mIn, AOr jo
wn me& hE, ko: cIj> nhI& mgr hr
=E pakIj>gI byan krtI hE ws
kI hm\d ke sa9, leikn tum wn
kI ts\bIh nhI& smzte, be=k vh
budRbar, b~>=ne vala hE | (44)
AOr jb tum k>urAan p7>te ho,
hm tuMhare AOr wn ke drimyan
jo Aai`>rt pr :man nhI& late
kr dete Dal dete hE& @k 2upa
huAa dbIj> pdaR | (45)
AOr hm ne wn ke idlo& pr pdeR
Dal id@ ke vh ;se n smze&,
AOr wn ke kano& me& igranI hE
AOr jb tum k>urAan me& Apne
ykta rb ka ij> krte ho to
-ag jate hE& | (46)

r
r
pT9r

Aap s kh de&, Agr jEse vh khte&

vh pI5 fer kr nf>\rt krte hu@




w
hm

nhI& b7>tI mgr nf>\rt | (41)

krte ho

nhI&

krte

nsIht pkD>&e, AOr ;s se wNhe&

rb

vh sunte hE&

mgr

trh se byan ikya hE taik vh

tum ij>

r
r

kEsI wNho& ne

AOr hm ne ;s k>urAan me& trh

Apna



w
srgo=I

subhanLlaj>I (15)

Apne sr

hm `>Ub jante hE& ik vh ws ko


iks g>jR> se sunte hE& jb vh tuMharI
trf> kan lgate hE& AOr jb vh
srgo=I krte hE& yanI jb khte h&E
j>ailm ik tum pErvI nhI& krte mgr
@k ish\rj>da AadmI kI | (47)
tum de`o! wNho& ne tum pr kEsI
imsale& cSpa& kI&, so vh gumrah
hu@, ps vh sI0e raSte kI
;s\ittaA>t nhI& pate | (48)
AOr vh khte hE& ik Kya jb hm
hD\iDya& AOr rej>a rej>a ho g@,
Kya hm yk>Inn ifr n: pEda;=
Aj> sr nO jI w5e&ge ? (49)
kh de& tum pT9r ya loha
ho jaAo, (50)
ya ko: AOr m`>\lUk> jo tuMhare
`>yalo& me& ws se -I bD>I ho |
ifr Ab khe&ge hme& kOn lO4a@ga |
Aap s f>rma de&, vh ijs ne
tuMhe& pEda ikya phlI bar, to vh
tuMharI trf> Apne sr m4ka@&ge
AOr khe&ge yh kb hoga ik>yamt
kb Aa@gI ? Aap s f>rma de&,
=ayd ik k>rIb hI ho | (51)

bnI ;s/a:l (17)


ijs idn vh tuMhe& pukarega to tum
ws kI tarIf> ke sa9 tamIl
kroge k>b/o& se inkl AaAoge AOr
tum `>yal kroge ik tum duinya
me& rhe ho isf>R 9oD>I der | (52)
AOr Aap s mere bNdo& ko f>rma de&
ik bat vh khe& jo sb se AC2I
ho, be=k =Etan wn ke drimyan
f>sad Dal deta hE, be=k =Etan
;n\san ka `ula du=\mn hE | (53)
tuMhara rb tuMhe& `>Ub janta hE,
Agr vh cahe to tum pr rh\m
kre ya Agr vh cahe to tuMhe&
A>j>ab de, AOr hm ne tuMhe& wn pr
darog>a bna kr nhI& -eja | (54)
AOr tuMhara rb `>Ub janta hE jo
ko: AaSmano& me& AOr j>mIn me& hE,
AOr thk>Ik> hm ne baj> nibyo&
ko baj> pr f>j>Ilt dI, AOr hm
ne daWd A ko j>bUr dI | (55)
Aap s kh de& pukaro wNhe& ijn
ko tum ws ke isva mabUd guman
krte ho, ps vh ;`>\ityar nhI&
r`te tum se tk\lIf> dUr krne ka,
AOr n tk\lIf> bdlne ka | (56)
vh log ijNhe& yh pukarte hE& vh
`>ud 7UNDte hE& Apne rb kI trf>
vsIla ik wn me& se kOn bhut
ij>yada k>rIb ho ja@, AOr ws
kI rhmt kI wMmId r`te hE&,
AOr vh ws ke A>j>ab se Drte hE&,
be=k tere rb ka A>j>ab Dr hI
kI bat hE | (57)
AOr ko: naf>rman bStI nhI&
mgr hm wse hlak krne vale
hE&, ik>yamt ke idn se phle, ya
wse s~>t A>j>ab dene vale hE&, yh

QU@a@zj

w



isf>R

tum rhe

ik

AOr tum

ws kI tarIf>

to tum jvab doge

vh pukarega

ijs

`>yal kroge

ke sa9

tamIl kroge

tuMhe&

idn



w
f>sad

=Etan

Dalta hE

sb se

be=k

vh

vh

AC2I

vh khe&

jo

mere bNdo&

AOr

ko

f>rma de&

9oD>I

52

der

tuMhe&

`>Ub

tuMhara

janta hE

rb

`ula

53

;n\san

du=\mn

hE

ka

=Etan

wn ke

be=k

drimyan



r w

54

darog>a

wn pr

hm ne

AOr

tuMhe&

vh

tuMhe& -eja

nhI&

A>j>ab de

cahe

Agr ya

tum pr rh\m

vh

kre vh

cahe

Agr

w
r
w r

AOr thk>Ik> hm ne

baj>

AOr j>mIn

f>j>Ilt dI

AaSman jma

me&

jo ko:

`>Ub

AOr

janta hE

tuMhara rb


z r z w w
tum guman

vh ijn

krte ho

ko

kh

pukaro tum

55

de&

j>bUr

daWd

AOr hm

ne dI

nbI

baj> pr

jma

w

w w

vh log

bdlna

56

AOr

tum se

tk\lIf>

ps vh ;`>\ityar

dUr krna

ws ke isva

nhI& r`te

w


AOr vh

ij>yada

wn se

wMmId r`te hE&

k>rIb

kOn

Apna

vsIla

rb

vh

7UNDte hE&

trf>

ijNhe&

pukarte hE&



w r
w r


AOr
nhI&

Dr kI bat

57

hE

tera rb

A>j>ab

be=k

ws ka

AOr vh

ws kI

A>j>ab

Drte hE&

rhmt



wse A>j>ab

A>j>ab

ya

dene vale

ik>yamt ka idn

wse hlak

phle

krne vale

hm

mgr

ko: bStI

w r


roka mgr ;s bat ne ik wn

hm -eje&

ik

ko Aglo& ne zu4laya, AOr hm ne






w w

smUd ko W%4nI dI j>rI@bsIrt


Ao ;b\rt, wNho& ne ws pr
j>uLm ikya, AOr hm in=ainya&
nhI& -ejte mgr isf>R Drane
ko | (59)
AOr jb hm ne tum se kha ik
be=k tuMhara rb logo& ko Ahata
k>abU ik@ hu@ hE, AOr hm ne jo
numa;= tuMhe& id`a: vh hm ne nhI&
ikya mgr logo& kI Aaj>ma;= ke
il@, AOr 9ohr ka dr`>\t ijs pr
k>urAan me& lant kI g: hE, AOr
hm wNhe& Drate hE& to wNhe& b7>tI hE
isf>R srk=I | (60)

r w

AOr hme& in=ainya& -ejne se nhI&

iktab me& hE il`a huAa | (58)

AOr nhI&

58

hme& roka

id`ane ko

W%4nI

j>rIa@ bsIrt

smUd

il`a huAa

iktab me&

AOr hm

Agle log

wn

ne dI

jma

ko

yh

zu4laya

hE

yh
ik

s~>t

mgr

in=ainya&

w
r
w

tuMhara
rb

be=k

tum

hm ne

AOr

se

kha

jb

59

Drane ko

mgr

in=ainya&

AOr hm

wNho& ne ws pr

nhI& -ejte

j>uLm ikya


r w

w


AOr 9ohr

logo&

ka dr`>\t

ke il@

Aaj>ma;= mgr

hm ne tuMhe&

vh

id`a:

jo ik

numa;=

AOr hm ne
nhI& ikya

logo& ko

Ahata
ik@ hu@

60

bD>I

srk=I

mgr

isf>R

to nhI& b7>tI wNhe&

T@

AOr hm

Drate hE& wNhe&

k>urAan me&

ijs pr

lant kI g:

288

QW@ aa@i

w





w
w
ws ne

;b\lIs

kha

isva@

to wNho& ne

Aadm

isj\da ikya

A ko

f>ir+to& se

tum isj\da kro

hm ne

AOr

kha

jb

tU ne

vh

;J>j>t dI

ijse

yh

ws ne

-la tU de`

im4\4I se

61

kha

tU ne pEda

ws ko

Kya mE&

ikya

ijse

isj\da k%

isva@

ws kI

jD> se w`aD>

AOlad

dU%ga j>r

roj>e ik>yamt

tk

tU muze

Alb]a

7Il de

Agr

muz pr



tuMharI sj>a

to

jhn\nm

terI

wn me& se

be=k

pErvI kI

ps ijs

ws ne

tU ja

62

f>rmaya

cNd
@k


w r

ApnI

wn me& se

Aavaj> se

jo

tera bs cle

AOr fusla le

ijs

-rpUr

63

sj>a

w
r

w

mal jma

AOr wn se

me&

AOr pyade

saza kr le

Apne svar

wn pr

AOr c7>a la

w
w w
r w

be=k

mere bNde

mgr

0oka

64

=Etan

isf>R

AOr nhI& wn se

AOr vade

vada krta

kr wn se

AOr AOlad

vh jo

tuMhara rb

ik

karsaj>

65

tera rb

AOr

j>or

kaf>I

g>l\ba

wn pr

tera

nhI&





tum

hE

pr

be=k

ws ka

vh

f>J>l

taik tum

se

k+tI

dyaR me&

tla= kro

tuMhare

clata

il@

hE

w r



tum

gum

jo

pukarte 9e

dyaR me&

ho jate hE&

tk\lIf>

tuMhe& 2UtI

AOr

phu%ctI hE

jb

66

AOr hE

tum ifr jate ho

`>u=\kI kI trf>

vh tuNhe&

ifr jb

bca laya

vh -eje

ya

`>u=\kI kI trf>

tuMhe&

0&sa de

ik

inDr ho g@ ho

ik

ya

ho g@

68

ko:
karsaj>

Apne il@

tum n paAo

ifr

pT9r brsane
valI hva

bD>a
na=ua

tum pr

r



se
ka

s~>t zo&ka

tum pr

ifr -ej de vh

ws me&

dobara

vh tuMhe& le ja@


69

289

pI2a krne ws
vala

pr

hm pr

Apne

hmara

il@

tum n paAo

ifr

tum ne

bdle

ifr tuMhe&

na=uI kI

me&

g>k>R kr de

T@

isj\da ikya, ws ne kha Kya


mE& wse isj\da k% ? ijse tU ne
im4\4I se pEda ikya | (61)
ws ne kha -la de` to yh hE
vh ijse tU ne muz pr ;J>j>t dI,
Alb]ta Agr tU muze roj>e
ik>yamt tk 7Il de to mE& cNd
@k ke isva ws kI AOlad ko
j>r jD> se w`aD> dU%ga | (62)
ws ne f>rmaaya tU ja, ps wn
me& se ijs ne terI pErvI kI to
be=k jhn\nm tuMharI sj>a hE,
sj>a -I -rpUr | (63)
AOr fusla le ijs pr tera bs cle
wn me& se ApnI Aavaj> se, AOr wn
pr Apne svar AOr pyade c7>a la,
AOr wn se saza kr le mal AOr
AOlad me&, AOr wn se vade kr,
AOr wn se =Etan ka vada krna
isf>R 0oka hE | | (64)
be=k mere bNdo& pr tera ko: j>or nhI&,
AOr tera rb kaf>I hE karsaj> | (65)
tuMhara rb vh hE jo ik tuMhare
il@ dyaR me& ik+tI clata hE
taik tum ws ka f>J>l irj>\k>
tla= kro, be=k vh tum pr
inhayt meh\rban hE | (66)
Aor jb tuMhe& dyaR me& tk\lIf>
jate ho ijNhe& ws ke isva tum

w






tum beif>

to ;b\lIs ke isva wn sb ne

phu%ctI hE to gum ho jate hE& -Ul

ws ke isva

67

ik Aadm A ko isj\da kro,

inhayt

r

so Kya tum

AOr jb hm ne f>ir+to& se kha

meh\rban




;n\san

subhanLlaj>I (15)

hva

pukarte 9e, ifr jb vh tuMhe&


bca laya, `>u=\kI kI trf>, to
tum ifr jate ho, AOr ;n\san
bD>a na=ua hE | (67)
so Kya tum inDr ho g@ ho ik
vh j>mIn me& 0&sa de tuMhe& `>u=\kI
kI trf> le ja kr ya tum pr
pT9r brsane valI hva -eje, ifr tum
Apne il@ ko: karsaj> n paAo | (68)
ya tum beif> ho g@ ho ik vh
tuMhe& dobara ws dyaR me& le ja@,
ifr tum pr hva ka s~>t zo&ka
tUf>an -ej de ifr tuMhe& na=uI
ke bdle me& g>k>R kr de, ifr tum
Apne il@ ws pr hmara ko:
pI2a krne vala n paAo | (69)

bnI ;s/a:l (17)


AOr thk>Ik> hm ne AOlade Aadm A
ko ;J>j>t b~>=I, AOr hm ne wNhe&

QU@a@zj

z w w w
AOr hm ne wNhe&

`>u=\kI AOr dyaR me& svarI dI,

se

AOr hm ne wNhe& pakIj>a cIj>o&

se irj>\k> idya, AOr hm ne wNhe&


ApnI bhut sI m`>\lUk> pr bD>a:
de kr f>j>Ilt dI | (70)
ijs idn hm tmam logo& ko
bula@&ge wn ke pe=vaAo& ke sa9,
ps ijs ko ws kI iktab
Aamal nama da@& ha9 me& dI g:
to vh log Apna Aamal nama
p7>e&ge AOr vh j>uLm n ik@ ja@&ge
@k 0age ke brabr -I | (71)
AOr jo ;s duinya me& AN0a rha ps
vh Aai`>rt me& -I AN0a w5ega
AOr raSte se -4ka huAa | (72)
AOr ws vih se jo hm ne tuMharI
trf> kI hE k>rIb 9a ik vh tuNhe&
ws se ibcla de& ifsla de& taik
hm pr ws vih ke isva tum zU4
baN0o AOr ws sUrt me& Alb]a
vh tuMhe& doSt bna lete | (73)
AOr Agr hm tuMhe& saibt k>dm n
r`te to Alb]a tum wn kI trf>
zukne lgte ku2 9oD>a sa | (74)
ws sUrt me& hm tuMhe& ij>NdgI me&
dugnI sj>a c`ate AOr dugnI
mOt ke bad, ifr tum Apne
il@ n pate hmare muk>able me& ko:
mddgar | (75)
AOr thk>Ik> k>rIb 9a ik vh tuMhe&
srj>mIne mKka se ifsla hI de&
taik vh tuMhe& yha& se inkal de&
AOr ws sUrt me& vh tuMhare pI2e n
5hr pate mgr 9oD>a AsaR | (76)
Aap s se phle jo rsUl hm ne
-eje yhI suNnt clI Aa rhI hE
AOr tum hmarI suNnt me& ko:
tbdIlI n paAoge | (77)
sUrj 7lne se rat ke AN0ere tk nmaj>
k>a;m kre&, AOr sub\h ka k>urAan,
be=k sub\h ka k>urAan p7>ne me&
if>ir+te haij>r hote hE& | (78)
AOr rat ka ku2 ihSsa k>urAan
kI itlavt ke sa9 bedar rhe&,
yh tuMhare il@ j>a;d hE, k>rIb hE
ik tuMhara rb tuMhe& muk>ame mhmUd
me& `D>a kr de | (79)
AOr Aap s khe& @e mere rb! muze
dai`>l kr sCca dai`>l krna,
AOr muze inkal sCca inkalna
AC2I trh, AOr ApnI trf>
se mere il@ A>ta kr g>l\ba, mdd
dene vala | (80)

AOr dyaR

irj>\k> idya

ijs

dI

me&

AOr hm ne

AOlade

hm ne ;J>j>t

AOr

wNhe& svarI

Aadm A

b~>=I

thk>Ik>

bD>a: de kr

70

idn

`>u=\kI

hm ne pEda ikya

ws se

ApnI m`>\lUk>

jo

bhut sI

pr

AOr hm ne wNhe&

pakIj>a

f>j>Ilt dI

cIj>e&


w w

to vh log

ws ke da@&

wskI

ha9 me&

iktab

idya gya

wn ke pe=\vaAo&

ps jo

hm

tmam log

ke sa9

bula@&ge

w w
w
AOr jo rha

;s duinya me&

71

@k 0age

AOr n vh j>uLm

Apna

brabr

ik@ ja@&ge

Aamal nama

p7>e&ge


w w
w

ik tuMhe&

vh k>rIb

AOr

ibcla de&

9a

thk>Ik>

Alb]a vh

AOr ws

;s ke

tuMhe& bna lete

sUrt me&

isva

AOr bhut

raSta

72

ps

Aai`>rt me&

AN0a

-4ka huAa

AN0a

vh


w
w
w

hm pr

taik tum

tuMharI

zU4 baN0o

trf>

hm ne vih kI

vh jo

se

w

9oD>a

74

wnkI

ku2

hm tuMhe& saibt yh

Alb]a tum zukne lgte

trf>

k>dm r`te

AOr Agr

ik

doSt

73

Apne il@

tum ne pate

ifr

mOt

AOr dugnI

ij>NdgI

ws sUrt me& hm tuMhe&

dugnI

c`ate


w w w
r

taik vh tuMhe&

j>mIn

inkal de&

mKka

ik tuMhe&

se

k>rIb 9a

ifsla hI de&

AOr
thk>Ik>

75

ko:

hm pr hmare

mddgar

muk>able me&

w
r
jo

hm ne -eja

suNnt

76

9oD>a

tuMhare

mgr

AOr ws

vh n 5hr pate

pI2e

sUrt me&

yha& se

w r

k>a;m kre&

nmaj>

7lne se

Aap s

77

ko:

hmarI

AOr tum

Apne rsUl

tbdIlI

suNnt me&

ne paAoge

jma

se

Aap se
phle



w


hE

sub\h ka k>urAan

be=k

sub\h

AOr

f>j\r

k>urAan

rat

AN0era

tk

sUrj

ik tuMhe& `D>a
kre

k>rIb

tuMhare

nif>l

;s k>urAan

so bedar

il@

j>a;d

ke sa9

rhe&

rat

AOr ku2
ihSsa

78

haij>r ikya gya


f>ir+to& ko

r


r w

sCca

dai`>l krna

muze dai`>l kr

@e mere
rb

AOr khe&

79

muk>ame mhmUd

tuMhara
rb



w

w

80

mdd
dene vala

g>l\ba

ApnI trf> se

T@

mere

AOr A>ta

il@

kr

sCca

inkalna

AOr muze
inkal

290

QW@ aa@i

z w
z
hE hI im4ne vala

81

baitl

be=k

AOr nabUd

baitl

AOr kh de&

Aaya hk>

ho gya

Aap s

w r w

AOr nhI&

moimno& ke il@

ij>yada hota

AOr rhmt

vh i=f>a

jo

k>urAan

AOr hm naij>l

se

krte hE&




w r

vh gdRan

;n\san

ho jata hE

hm nemt

pr ko

AOr jb

b~>=te hE&

3a4a

82

j>ailm

isva@

jma

w
w

pr

kam

kh de&

krta hE

hr @k

vh

mayUs

83

ho jata

bura:

AOr Aap s se
pU2te hE&

ij>yada

raSta

84

AOr

AOr phlU

phu%ctI hE

jb

fer leta hE

ik vh kOn

shIh

`>Ub

so tuMhara

janta hE

prvridgar

Apna trIk>a


w w
;Lm se

tuMhe&

AOr

idya gya

nhI&

mera rb

huKm se

kh de&

se

ke bare me&

w

w

tuMharI

hm ne vih kI

trf>

to Alb]a

vh jo ik

hm cahe&

hm le ja@&

AOr Agr

9oD>a sa

85

mgr



r


be=k ws ka

tuMhare rb se

f>J>l

rhmt

mgr

86

ko:

hmare

mddgar muk>able pr

ws ke

Apne

il@

vaSte

ifr tum n paAo






w
AOr ijn

pr

tmam ;n\san

jma ho ja@&

Agr

kh de&

bD>a

87

tum pr

hE

wn ke

AOr Agrce

;s ke

baj>

ho ja@&

main&d

n la ske&ge

main&d

;s k>urAan

vh la@&

ik


w




se

;s k>urAan

me&

logo& ke il@

AOr hm ne trh trh

mddgar

88

se byan ikya hE

baj> ke il@


w r

tuz

hm hrigj> :man

AOr vh

pr

nhI& la@&ge

bole

na=uI

89

isva@

ps k>ubUl

Ak\sr log

n ikya

hr imsal


r




se

@k

tere

ka

bag>

il@

ya ho ja@

90

ko: c=\ma

j>mIn se

hmare

tU rva&

yha&

il@

kr de

tk ik






w
AaSman

tU igra de

ya

91

bhtI hu:

ws ke

drimyan

nhre&

ps tU rva&
kr de

AOr A&gUr

291

AOr f>ir+te

ALlah
ko

ya tU le Aa

4ukD>e

T@

hm pr

nabUd ho gya, be=k baitl hE hI


im4ne vala nISt AO nabUd hone
vala | (81)
AOr hm k>urAan naij>l krte hE& jo
moimno& ke il@ i=f>a AOr rhmt
hE, AOr j>ailmo& ke il@ ij>yada nhI&
hota 3a4e ke isva | (82)
AOr jb hm ;n\san ko nemt
b~>=te hE& vh gdRan ho jata hE,
AOr phlU fer leta hE, AOr jb
wse bura: phu%ctI hE to vh mayUs
kh de& hr @k Apne trIk>e
pr kam krta hE, so tuMhara
prvridgar `>Ub janta hE ik kOn
ij>yada shIh raSte pr hE ? (84)
AOr vh Aap s se h ke
mutA>ik> pU2te hE&, Aap s kh de&
h mere rb ke huKm se hE, AOr
tuMhe& ;Lm nhI& idya gya mgr
9oD>a sa | (85)
AOr Agr hm cahe& to Alb]a hm
le ja@& sl\b kr le& jo vih hm
ne tuMharI trf> kI hE, ifr tum ws
ke il@ Apne vaSte n paAo hmare
muk>able pr ko: mddgar | (86)
mgr tuMhare rb kI rhmt se hE
ik @esa nhI& hota, be=k tum
pr ws ka bD>a f>J>l hE | (87)
Aap s kh de& Agr tmam
;n\san AOr ijn ;s bat pr
jma ho ja@& ik vh ;s k>urAan
ke main&d le Aa@& to vh ;s ke
main&d n la ske&ge Agrce wn ke
baj>, baj> ke il@ vh @k dUsre
ke mddgar ho ja@& | (88)
AOr hm ne logo& ke il@ ;s k>urAan
me& trh trh se byan kr dI hE hr
imsal, ps Ak\sr logo& ne na=uI
ke isva k>ubUl n ikya | (89)
AOr vh bole ik hm tuz pr
hrigj> :man n la@&ge, yha& tk
ik tU hmare il@ j>mIn se ko:
c=\ma rva& kr de | (90)
ya tere il@ `jUro& AOr A&gUr ka @k
bag> ho, ps tU ws ke drimyan

`jUr

bhtI nhre& rva& kr de | (91)

jma

ya jEse tU kha krta hE hm

w

z

92

AOr kh de& hk> Aaya AOr baitl

ho jata hE | (83)

wse

subhanLlaj>I (15)

jEsa ik tU kha
krta hE

pr AaSman ke 4ukD>e igra de,


ya ALlah ko AOr f>ir+to& ko
b le Aa | (92)

QU@a@zj

bnI ;s/a:l (17)

ya tU AaSman me& c7> ja@, AOr hm


hrigj> tere c7>ne ko n mane&ge jb
tk tU hm pr @k iktab n wtare
ijse hm p7> le&, Aap s kh de&
pak hE mera rb, mE& isf>R @k b=r
hU% ALlah ka rsUl | (93)
AOr logo& ko iksI bat ne nhI&
roka ik vh :man la@& jb wn
ke pas ihdayt Aa g:, mgr yh
ik wNho& n kha Kya ALlah ne
@k b=r ko rsUl bna kr
-eja hE ? (94)
Aap s kh de&, Agr hote j>mIn
me& f>ir+te clte ifrte, ;t\mInan
se rhte to hm j>r wn pr
AaSmano& se f>ir+te rsUl
bna kr wtarte | (95)
Aap s kh de& mere AOr tuMhare
drimyan ALlah kI gvahI kaf>I
hE, be=k vh Apne bNdo& ka `>br
r`ne vala, de`ne vala hE | (96)
AOr ijse ALlah ihdayt de ps
vhI ihdayt pane vala hE, AOr
ijse vh gumrah kre ps tU wn
ke il@ ws ke isva hrigj>
ko: mddgar n pa@ga, AOr
hm ik>yamt ke idn wNhe& wn ke
chro& ke bl AN0e AOr gU&ge AOr
bhre w5a@&ge, wn ka i5kana
jhn\nm hE, jb k-I jhn\nm kI
Aag buzne lgegI hm wn ke il@
AOr -D>ka de&ge | (97)
yh wn kI sj>a hE Kyo& ik wNho&
ne hmarI Aayto& ka ;n\kar ikya
AOr wNho& ne kha Kya jb hm
hD\iDya& AOr rej>a rej>a ho ja@&ge,
Kya hm Aj> sre nO pEda kr ke
j>r w5a@ ja@&ge ? (98)
Kya wNho& ne nhI& de`a ik ALlah
ijs ne AaSmano& AOr j>mIn ko pEda
ikya hE ;s pr k>aidr hE ik wn
jEse pEda kre, AOr ws ne wn ke
il@ muk>rRr ikya @k vK>t, ;s me&
ko: =k nhI&, j>ailmo& ne na=uI
ke isva k>ubUl n ikya | (99)
Aap kh de& Agr tum mailk hote
mere rb kI rhmt ke `>j>ano& ke,
to tum `>cR ho jane ke Dr se
j>r bNd r`te, AOr ;n\san
bhut t&g idl hE | (100)




z
w

AOr hm hrigj>

tU

AaSman me&

n mane&ge

ya

c7> ja@

se

sona

tere

@k 3r

ka

ho

il@

ya

nhI& hU% mE&

mera rb

pak hE

Aap

hm p7> le&

@k

kh de&

ijse

iktab

hm pr

tU wtare

yha& tk

tere c7>ne

ik

ko

r

w


wn ke pas

jb

Aa g:

ik vh :man la@&

log jma

AOr

roka

rsUl

93

nhI&

@k

mgr

b=r

isf>R

r


Agr hote

kh de&

@k

rsUl

94

ALlah

b=r

Kya -eja

wNho& ne

yh

kha

ik

mgr

ihdayt

r


AaSman se

wn pr

hm j>r

;t\mInan

wtarte

se rhte

clte ifrte

f>ir+te

j>mIn me&

w r

hE

be=k

AOr tuMhare

mere

vh

drimyan

drimyan

ALlah

gvah

kaf>I hE

kI

kh de&

rsUl

95

f>ir+ta


w w
AOr

ihdayt

ijse

pane vala

ps vhI ALlah

ihdayt

AOr

de

ijse

de`ne vala

96

`>br

Apne bNdo&

r`ne vala

ka


w w w
AOr hm

ik>yamt ke idn

ws ke isva

w5a@&ge wNhe&

mddgar

wn ke

ps tU hrigj>

gumrah

il@

n pa@ga

kre

w w
w
w

buzne

jb k-I

lgegI

wn ka

jhn\nm

AOr bhre

i5kana

AN0e

AOr gU&ge

pr

wn ke chre

bl

z
w w
AOr wNho&

hmarI

wNho& ne

Kyo& ik

ne kha

Aayto& ka

;n\kar ikya

vh

wn kI sj>a

yh

-D>kana

97

ya tere il@ sone ka @k 3r ho,

hm wn ke il@
ij>yada kr de&ge


r

98

Aj> sre nO

pEda kr ke

j>r w5a@ ja@&ge

AOr

Kya hm

hD\iDya&

rej>a rej>a

ho ja@&ge

Kya

hm

jb

w
r

w w


pr

k>aidr

AOr j>mIn

AaSman

pEda

jma

ikya

ijs ne

ALlah ik

wNho& ne
de`a

Kya nhI&

w
r
j>ailm

to k>ubUl

jma

n ikya

ws me&

@k

wn ke

ws ne

vK>t

il@

muk>rRr ikya

mailk hote

tum

nhI& =k

wn jEse

ik vh pEda kre

r
r
jb

mera rb

rhmt

`>j>ane

Agr

Aap
kh de&

99

na=uI ke isva

100

t&g idl

;n\san

T@

AOr hE

`>cR ho jana

Dr se

tum j>r bNd r`te

292

QW@ aa@i


w


wn ke

jb

pas Aaya

bnI ;s/a:l

`ulI

ps pU2 tU

mUsa A

nO (9)

in=ainya&

AOr Alb]a hm
ne dI&

Alb]a tU ne

ws ne

jan ilya

kha

jadU

101

tuz pr guman be=k

@e mUsa

ikya gya

krta hU%

if>rA>On

mE&

ws

to

ko

kha

w
w
r
r

tuz pr guman

AOr

bsIrt

AaSmano& AOr j>mIn ka

krta hU%

be=k mE&

jma

prvridgar

nhI& naij>l

;s ko

mgr

ikya

r r
r
to hm ne wse

j>mIn se

g>k>R kr idya

wNhe& inkal de

ps ws ne

ik

hlak

102

;rada ikya

@e if>rA>On

=uda

w w

bnI ;s/a:l ko

tum rho

AOr hm

ws ke bad

wske

sb

103

ne kha

sa9

AOr jo

w
r

hm ne ;se

AOr hk>

naij>l ikya

ke sa9

jma

104

tum ko

kr ke

hm le

Aai`>rt

Aa@&ge

ka vada

Aa@ga

ifr

j>mIn

jb

muLk

r w
w w
hm ne juda

AOr

juda ikya

k>urAan

105

AOr Dr

mgr `>u=`>brI

hm ne Aap s

AOr

naij>l

AOr sCca:

sunane vala

dene vala

ko -eja

nhI&

huAa

ke sa9

ya

tum ;s pr

Aap

:man laAo

kh de&

106

AaihSta

AOr hm ne wse

5hr 5hr

AaihSta

naij>l ikya

kr

log

pr

taik tum
wse p7>o

w

wn ke

vh p7>a

samne

jata hE

jb

;s se k>Bl

vh log

;Lm idya gya

be=k

ijNhe&

tum :man n laAo

w
w


hmara

be=k

hE

pak hE

rb

AOr vh khte hE&

107

isj\da

vh igr

5oiD>yo& ke bl

krte hu@

pD>te hE&


w
w
w

w
AOr wn me&

rote hu@

ij>yada krta hE

5oiD>yo& ke bl

AOr vh
igr pD>te hE&

108

j>r pUra ho kr

hmara

rhne vala

rb

vada

w

so wsI

tum

ke il@

pukaroge

jo ku2 -I

ya tum

rhman

pukaro

ALlah

tum

Aap

pukaro

khde&

109

Aaijj>I

w

w
w

ws ke

AOr

ws

AOr n iblkul

ApnI

AOr n bulNd

drimyan

7>UNDo

me&

pSt kro tum

nmaj> me&

kro tum

sb se AC2e nam

w
w

w

ws ke
il@

AOr nhI& hE

ko:

AOlad

nhI& bna:

vh ijs ALlah
ne

ke il@

tmam

AOr

tarIf>e&

kh de&

110

raSta

w
w


111

293

`>Ub bD>a:

AOr ws kI
bD>a: kro

natvanI

se,

ko:

sbb mddgar

ws
ka

AOr nhI& hE

T@

sltnt me&

ko:
=rIk

subhanLlaj>I (15)
AOr hm ne mUsa A ko nO 9
`ulI in=ainya& dI&, ps bnI ;s/a:l
se pU2, jb vh mUsa A
wn ke pas Aa@ to if>rA>On
ne ws ko kha be=k mE& guman
krta hU% tum pr jadU ikya gya
hE ish\r j>da ho | (101)
ws ne kha, Alb]a tU jan cuka
hE ik ;s ko naij>l nhI& ikya
mgr AaSmano& AOr j>mIn ke
prvridgar ne bsIrt smz bUz
kI bate&, AOr @e if>rA>On! be=k
mE& tuze guman krta hU% hlak =uda
hlak huAa cahta hE | (102)
ps ws ne ;rada ikya ik wNhe&
srj>mIne imSr se inkal de to
hm ne wse AOr jo ws ke sa9 9e
sb ko g>k>R kr idya | (103)
AOr hm ne kha ws ke bad bnI
;s/a:l ko ik tum ws muLk me&
rho, ifr jb Aai`>rt ka vaada
Aa@ga hm tum sb ko le Aa@&ge
jma kr ke sme4 kr | (104)
AOr hm ne ;se k>urAan ko hk>
ke sa9 naij>l ikya AOr vh
sCca: ke sa9 naij>l huAa, AOr
hm ne Aap s ko nhI& -eja
mgr `>u= `>brI dene vala AOr
Dr sunane vala | (105)
AOr k>urAan hm ne juda juda kr
ke 9oD>a 9oD>a naij>l ikya taik
tum logo& pr 5hr 5hr kr p7>o,
AOr hm ne wse AaihSta AaihSta
btd\rIj naij>l ikya | (106)
Aap s kh de& tum ws pr :man
laAo ya n laAo, be=k ijNhe& ;s
se k>Bl ;Lm idya gya hE, jb
vh wn ke samne p7>a jata hE to
vh isj\da krte hu@ 5oiD>yo& ke
bl igr pD>te hE& | (107)
AOr vh khte hE& hmara rb pak
hE, be=k hmare rb ka vada j>r
pUra ho kr rhne vala hE | (108)
AOr vh rote hu@ 5oiD>yo& ke bl
igr pD>te hE& AOr yh k>urAan wn me&
Aaijj>I AOr ij>yada krta hE | (109)
Aap s kh de& tum pukaro ALlah
kh kr ya pukaro rhman kh
kr jo ku2 -I pukaroge wsI
ke il@ hE& sb se AC2e nam,
AOr n ApnI nmaj> me& Aavaj>
bhut bulNd kro AOr n ws me&
iblkul pSt kro bl\ik ws ke
drimyan ka raSta 7UNDo | (110)
AOr Aap s kh de& tmam tarIf>e&
ALlah ke il@ hE&, vh ijs ne
ko: AOlad nhI& bna:, AOr
sltnt me& ws ka ko: =rIk
nhI&, AOr n ko: ws ka mddgar
hE natvanI ke sbb, AOr `>Ub ws
kI bD>a: byan kro | (111)

Al khf> (18)

r( )

ALlah ke nam se jo bhut


meh\rban, rh\m krne vala hE

yh iktab naij>l kI, AOr ws

bl\ik 5Ik sI0I wtarI


taik Dr suna@ ws kI trf>
se s~>t A>j>ab se, AOr moimno&
ko `>u=`>brI de, jo AC2e A>ml
krte hE& ik wn ke il@ AC2a
Ajr hE, (2)
vh ws me& hme=a rhe&ge | (3)
AOr vh wn logo& ko Dra@
ijNho& ne kha ALlah ne be4a
bna ilya hE | (4)

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE


w



AOr n r`I

bD>I hE bat jo wn ke mu%h se


inkltI hE, vh nhI& khte mgr
zU4 | (5)
to =ayd Aap s wn ke pI2e
ApnI jan ko hlak krne vale
hE&, Agr vh :man n la@ ;s
bat pr, g>m ke mare | (6)

AOr

taik hm wNhe& Aaj>ma@& ik wn me&

ws kI trf> se

`>u=`>brI de

Apne bNde pr

naij>l kI

s~>t

A>j>ab

vh ijs

ALlah

ne

ke il@

taik Dr

5Ik

suna@

sI0I

AC2a Ajr

tmam tarIf>e&

ik wn ke il@

ws
me&

A>ml

AC2e

ko:
kjI

vh jo

krte hE&

moimno&



w


ALlah ne

AOr vh

vh ijn logo& ne kha

bna ilya hE

hme=a

Dra@

ws me&

vh rhe&ge



w
w
bat

bD>I hE

wn ke pap dada

AOr

ko: ;Lm

wn ko ws ka

nhI&

be4a

to =ayd Aap

zU4

mgr

vh khte hE&

nhI&

wn ke mu%h jma

se

inkltI hE

jo ku2 j>mIn me& hE, be=k hm ne


wse ws ke il@ j>Int bnaya hE

iktab k>urAan

ws ka n wNhe& ko: ;Lm hE


AOr n wn ke bap dada ko 9a,

Aayat 110

g>ar

ijs ne Apne bNde muhMmd s pr

me& ko: kjI n r`I | (1)

(18) sUrtul khf>

kuA>at 12

tmam tarIf>e& ALlah ke il@ hE&

QU@a@zj

bat

;s

vh :man n la@

Agr

wn ke pI2e

pr

hlak

ApnI jan

krne vala


z r

kOn hE A>ml me& behtr | (7)

kOn wn

taik hm

wske

AOr jo ku2 ;s j>mIn pr hE

me& se

wNhe& Aaj>ma@&

il@

z


w

be=k hm wse nabUd kr ke saf>


c4yl mEdan krne vale hE& | (8)
Kya tum ne guman ikya ? ik
khf> g>ar AOr rk>Im vale
hmarI in=ainyo& me& se A>jIb
9e | (9)
jb wn jvano& ne g>ar me& pnah lI
to wNho& ne kha, @e hmare rb!
hme& ApnI trf> se rhmt de,
AOr hmare kam me& duStI muhEya
kr | (10)
ps hm ne pdaR Dala wn ke
kano& pr, wNhe& g>ar me& k: sal
sulaya | (11)

b&jr

saf> mEdan

c4yl

j>Int

j>mIn pr

jo ws pr

jo

hm ne

be=k

bnaya

hm

Alb]a

AOr be=k

krne vale

hm

A>ml me&

g>m ke

mare

behtr






w
se

vh 9e

AOr rk>Im

As\habe khf> g>ar vale

ik

Kya tum ne guman


ikya ?

w


r
@e hmare

to wNho&

rb

ne kha

g>ar

trf>

jvan

pnah

me&

jma

lI

jb

hmarI in=ainya& A>jIb


r w r


10

duStI

hmare kam me&

hmare

AOr muhEya

il@

kr

rhmt

ApnI trf> se

hme& de

11

k: sal

g>ar me&

T@

wn ke kan
jma

pr

ps hm ne mara
pdaR Dala

294

QX@a

mut

12

iktnI der rhe

ihsab r`a

dono& igroh

kOn

taik

hm ne wNhe&

iks

hm de`e&

w5aya

ifr




Apne rb

vh :man

cNd

pr

la@

nOjvan

be=k vh

5Ik 5Ik

wnka hal

byan

tuz se

hm

krte hE&


z
r


to wNho& ne

vh `D>e

kha

hu@

jb

wn ke idl

AOr hm ne

pr

ihdayt

13

igrh lgadI

ko:

khI

mabUd

ws ke isva

ws ke isva

AaSmano& AOr j>mIn

hmara

pukare&ge

ka prvridgar

rb

hmarI k>Om

yh hE

14

ws

beja bat

vK>t




;f>\itra

ws se

bD>a

ps

kre

jo

j>ailm

kOn

vaj>eh

wn pr

ko: dlIl

Kyo& vh nhI& late


w w
w
ALlah ke
isva

AOr jo vh pUjte hE&

tum ne wn se

AOr

iknara kr ilya

jb

zU4

15

ALlah

pr

w r
r




tuMhare
il@

ApnI

muhEya krega

se

rhmt

tuMhara rb

g>ar

fEla dega tuMhe&

trf>

to pnah

me&

lo



w

se

bc kr

vh

jatI hE

inkltI hE

jb

AOr tum

sUrj 0Up

de`oge

tuMhare

shUlt

16

se

kam





w

ba@& trf>

wn se

vh 7l

AOr

ktra jatI hE

jatI hE

jb

da@& trf>

wn ka g>ar


w


ihdayt de

jo

ALlah kI

ALlah

ijse

in=ainya&

se

ws g>ar

yh

`ulI jgh

kI

me&

AOr vh


w

w

17

sI0I rah

ko:

ws ke

ps tU hrigj>

vh gumrah

AOr

id`ane vala

rf>Ik>

il@

n pa@ga

kre

jo ijs

ps vh ihdayt yaF>ta


w r w
w

da@& trf>

AOr hm

bdlvate hE& wNhe&

so@ hu@

hala&ik

bedar

vh

AOr tU wNhe& smze


w


r

Agr tU za&kta

dehlIj> pr

dono& ha9

fEla@ hu@

AOr wn

AOr ba@& trf>

ka ku]a

w r

r
18

295

dh\=t me&

wn se

AOr tU -r jata

-agta
huAa

wn se

T@

to pI5
ferta

mut g>ar me& rhe ? (12)


hm tuz se 5Ik 5Ik wn ka hal
byan krte hE&, vh cNd nOjvan
9e, vh :man la@ Apne rb pr,
AOr hm ne wNhe& ihdayt AOr
AOr hm ne wn ke idlo& pr igrh

hrigj>

bna il@

`>Ub yad r`a hE ik vh iktnI

ij>yada dI wNhe&





w w
AOr mabUd

de`e& dono& igroho& me& se iks ne

ij>yada dI | (13)

hm

wNho& ne

ifr hm ne wNhe& w5aya taik hm

AOr hm ne AOr

w
r
r r
w
Alb]a hm ne

subhanLlaj>I (15)

wn pr

lga dI idl pu~>ta kr id@ jb


vh `D>e hu@ to wNho& ne kha
hmara rb prvridgar hE AaSmano&
ka AOr j>mIn ka, hm ws ke
isva@ hrigj> iksI ko mabUd n
pukare&ge vrna Alb]a ws vK>t
hm ne beja bat khI | (14)
yh hE hmarI k>Om, ws ne ws ke
isva AOr mabUd bna il@, vh
wn pr ko: vaj>eh dlIl Kyo&
nhI& late ? ps kOn hE ws se
bD>a j>ailm jo ALlah pr zU4
;f\>itra kre | (15)
AOr jb tum ne wn se AOr ijn
ko vh ALlah ke isva pUjte hE&
wn se iknara kr ilya hE to g>ar
me& pnah lo, tuMhara rb tuMhare
il@ ApnI rhmt fEladega, AOr
tuMhare kam me& tuMhare il@ shUlt
muhEya krega | (16)
AOr tum de`oge jb 0Up inkltI
hE, vh wn kI g>ar se da@& trf>
bc kr jatI hE, AOr jb vh
7ltI hE to wn se ba@& trf> ko
ktra jatI hE, AOr vh g>ar kI
`ulI jgh me& hE&, yh ALlah kI
in=ainyo& me& se hE, ijse ihdayt de
ALlah, so vhI ihdayt yaF>ta hE
AOr ijse vh gumrah kre to ws
ke il@ hrigj> ko: rf>Ik>, sI0I
rah id`ane vala n paAoge | (17)
AOr tU wNhe& bedar smze hala&ik
vh so@ hu@ hE& AOr hm wNhe& da@&
trf> AOr ba@& trf> krv4
bdlvate hE&, AOr wn ka ku]a
dono& ha9 p&je fEla@ hu@ hE
dehlIj> pr, Agr tU wn pr
za&kta to wn se pI5 fer kr
-agta, AOr wn se dh\=t me&
-r jata | (18)

taik vh Aaps me& @k dUsre se


sval kre&, wn me& se @k khne
vale ne kha tum yha& iktnI
der rhe ? wNho& ne kha hm rhe @k
idn ya @k idn ka ku2 ihSsa,
wNho& ne kha tuMhara rb `>Ub
janta hE tum iktnI mut rhe ho ?
ps Apne me& se @k ko Apna
yh pya de kr -ejo =hr kI
trf>, ps vh de`e kOn sa `ana
pakIj>a tr hE, to vh ws se
tuMhare il@ le Aa@ AOr nmIR kre
AOr iksI ko tuMharI `>br n de
bE5e | (19)
be=k Agr vh tuMharI `>br
pale&ge to vh tuMhe& s&gsar kr de&ge
ya tuMhe& lO4a le&ge ApnI imLlt
me&, AOr ws sUrt me& tum hrigj>
k-I f>lah n paAoge | (20)
AOr wsI trh hm ne logo&
ko wn pr `>brdar ikya taik
vh jan le& ik ALlah ka vada
sCca hE, AOr yh ik ik>yamt
me& ko: =k nhI&, yad kro jb
vh wn ke mamle me& Aaps me&
zgD>te 9e, to wNho& ne kha wn
pr @k ;mart bnaAo, wn ka
rb wNhe& `>Ub janta hE | jo log
wn ke kam pr g>ailb 9e wNho&
ne kha hm j>r bna@&ge wn pr
@k ms\ijd ;badtgah | (21)
Ab ku2 khe&ge vh tIn hE& cO9a
wn ka ku]a hE, AOr ku2 khe&ge
vh pa%c hE& AOr wn ka 24a hE
wn ka ku]a, ibn de`e fE&kte hE&





@k khne

wn me& se

kha

vala

Aaps me&

taik vh @k dUsre

hm ne wNhe&

se sval kre&

w5aya

AOr wsI trh

tuMhara rb

wNho& ne

@k idn ka

kha

ku2 ihSsa

@k

ya

wNho& ne

hm rhe

idn

tum iktnI der rhe

kha

yh

Apna pya de kr

Apne me& se @k

ps -ejo tum

`>Ub janta

ijtnI mut tum rhe

hE



z
to vh tuMhare

`ana

pakIj>a

`ana

il@ le Aa@

tr

ps vh

kOn sa

=hr

de`e

trf>

w
w




19

iksI ko

tuMharI

AOr vh `>br n de bE5e

AOr nmIR kre

ws se




tuMhe& lO4a le&ge

ya

tuMhe& s&gsar kr de&ge

Agr vh

tuMharI

be=k vh

`>br pa le&ge



w

hm ne `>brdar
kr idya

AOr wsI trh

20

ws sUrt

AOr tum hrigj>

ApnI

me& k-I

f>lah n paAoge

imLlt

me&

w
r w
ko: =k nhI&

AOr

ik>yamt

sCca

yh ik

ALlah ka vada

taik vh

ik

wn pr

jan le&

z
to wNho&

bnaAo

ne kha

wn ka mamla

Aaps me&

vh zgD>te 9e

jb

ws me&

r
vh log jo g>ailb 9e

kha

`>Ub janta hE wNhe&

Ab vh khe&ge

@k ms\ijd

wnka rb

@k ;mart

wn pr






21

hm j>r

wn pr

Apne kam

bna@&ge

pr


w r
wn ka

wn ka ku]a

pa%c

24a

AOr vh khe&ge

wn ka ku]a

wn ka cO9a

tIn

ku2 khe&ge vh sat hE& AOr Aa5va&

w w
r

wn ka ku]a hE, Aap s kh de&

Aap s

A4kl ke tuKke cla rhe hE&,

mera rb `>Ub janta hE wn kI


tedad, wNhe& isf>R 9oD>e jante hE&,
ps srsrI bh\s ke isva wn ke
bare me& n zgD>o, AOr n pU2o
wn ke bare me& wn me& se iksI
se | (22)

AOr hm ne wsI trh wNhe& w5aya

QU@a@zj

Al khf> (18)

kh de&

wn ka ku]a

AOr wn ka

sat

Aa5va&

ibn de`e

AOr khe&ge vh

bat fE&kna

wn me&

ps n zgD>o

mgr

9oD>e

isf>R

wNhe& nhI& jante hE&

wn kI igntI

`>Ub

tedad

janta hE

mera rb

22

iksI

wn me& se

wnke

bare me&

T@

pU2

AOr
n

j>aihrI srsrI

bh\s

isva@

296

QX@a




w



yh

cahe

mgr

ik

kl

23

krne

yh

ik mE&

vala hU%

AOr hrigj> n

iksI kam ko

khna tum

r w


w
ik muze ihdayt de

wMmId hE

AOr kh

tU -Ul ja@

jb

AOr tU

Apna rb

ALlah

yad kr


r
w

Apna g>ar

AOr vh

me&

-la:

24

rhe

bhut ij>yada

ws se

mera rb

k>rIb kI


wzw
iktnI mut vh

`>Ub

5hre

janta hE

ALlah

Aap s
kh de&

AOr wn

nO (9)

25

sal

ke Wpr

tIn sO (300)

w
w

r

AOr Kya vh

Kya vh de`ta hE

sunta hE

AOr j>mIn

wsI

g>Eb

AaSmano&

ko



w w w

iksI ko

26

Apne huKm me&

AOr vh =rIk

ko:

nhI& krta

mddgar

wn ke il@

ws ke isva

nhI&



w w



ws kI bato&

nhI& ko:

ko

bdlne vala

Aap ka rb

iktab

se

Aap kI

jo vih

AOr Aap

trf>

kI g:

p7>e&


w
w

w

sa9

Apna nf>\s

AOr roke

Apna Aap

r`o

ko: pnah gah

27

AOr tum hrigj> n

ws ke isva

paAoge


r

w w
w w
ws ka

vh cahte hE&

chra rj>a

AOr =am

Apna

sub\h

vh log jo pukarte hE&

rb



w
z
duinya

ij>NdgI

Aara;=

tum tlbgar

tuMharI

wn se

ho jaAo

n dOD>e& n ifre&

Aa%`e&


w
w
AOr hE

ApnI

AOr pI2e

Apna

`>aih=

pD> gya

ij>

se

ws ka

hm ne g>aif>l

jo

AOr kha n

idl

kr idya

ijs

mano

subhanLlaj>I (15)
AOr hrigj> iksI kam ko n
khna ik mE& kl krne vala hU%
kl kr dU%ga, (23)
mgr yh ik ALlah cahe
;n=a ALlah AOr jb tU -Ul
ja@ to Apne rb ko yad kr
AOr kho wMmId hE ik mera rb
muze ihdayt de ws se ij>yada
k>rIb kI -la: kI | (24)
AOr vh ws g>ar me& tIn sO
sal rhe, AOr wn ke
Wpr nO sal | (25)
Aap s kh de& ALlah `>Ub
janta hE vh iktnI mut 5hre,
wsI ko hE AaSmano& AOr j>mIn
ka g>Eb, Kya `>Ub vh de`ta hE
AOr Kya `>Ub vh sunta hE! wn
ke il@ ws ke isva ko: mddgar
nhI&, vh Apne huKm me& iksI ko
=rIk nhI& krta | (26)
AOr Aap s p7>e& jo Aap s kI
trf> Aap s ke rb kI iktab
vih kI g: hE, ws kI bato& ko
ko: bdlne vala nhI&, AOr tum
hrigj> n paAoge ws ke isva
ko: pnah gah | (27)
AOr Apne Aap ko wn logo& ke
sa9 roke lga@ r`o jo Apne
rb ko pukarte hE& sub\h AOr =am,
vh ws kI rj>a cahte hE&, AOr
tuMharI Aa%`e& wn se n ifre& ik
tum duinya kI ij>NdgI kI Aara;\=
ke tlbgar ho jaAo, AOr ws
ka kha n mano ijs ka idl hm
ne Apne ij> se g>aif>l kr idya,
AOr vh ApnI `>aih= ke pI2e

pD> gya, AOr ws ka kam hd se

so :man la@

rb kI trf> se hE, ps jo cahe

cahe

ps jo

tuMhara rb

se

hk>

AOr

kh de&

28

hd se

ws ka

b7>a huAa

kam

w

r
Aag

j>ailmo& ke il@

hm ne tEyar ikya

be=k

so kuf> kre

hm

n mane

cahe

AOr jo

vh dad rsI

panI se

ik@ ja@&ge

vh f>yaRd kre&ge

AOr
Agr

ws kI k>Nnate&

wNhe&

3er le&gI

29

297

Aaram
gah

AOr burI hE

bura hE pIna m=b

mu%h jma

T@

vh -Un

ip3le hu@ ta&Mbe

Dalega

kI main&d

b7>a huAa hE | (28)


AOr Aap s kh de& hk> tuMhare
so :man la@ AOr jo cahe so
n mane, hm ne be=k tEyar kI
hE j>ailmo& ke il@ Aag, ws kI
k>Nnate& wNhe& 3er le&gI, AOr Agr
vh f>yaRd kre&ge to ip3le hu@
taMbe ke main&d `Olte panI se
dad rsI ik@ ja@&ge, vh wn
ke mu%h -Un Dalega, bura hE wn
ka m=b AOr burI hE wn kI
Aaram gah jhn\nm | (29)

Al khf> (18)
be=k jo log :man la@ AOr
wNho& ne A>ml ik@ nek, yk>Inn
hm ws ka Ajr j>aya nhI& kre&ge
ijs ne AC2a A>ml ikya | (30)
yhI log hE& wn ke il@ hme=gI
ke bag>at hE&, bhtI hE& wn ke
nIce nhre&, ws me& wNhe& sone ke
k&gn phna@ ja@&ge, AOr vh
kpD>e phne&ge sBj> barIk re=m
ke AOr dbIj> re=m ke, ws me&
vh mshiryo& pr tikya lga@
hu@ ho&ge, AC2a bdla AOr `>Ub hE
Aaram gah | (31)

QU@a@zj


w


jo

Ajr

ijs

hm j>aya

yk>Inn

nhI& kre&ge

hm

nek

AOr wNho& ne

jo log

A>ml ik@

:man la@

be=k

bhtI hE&

hme=gI

wn ke

bag>at

yhI log

il@

A>ml

30

AC2a ikya


sona

se

k&gn

se

phna@

ws me&

nhre&

ja@&ge

wn ke nIce



w
w

tikya

AOr dbIj> re=m

lga@ hu@

barIk

se

re=m

ke

kpD>e

sBj> r&g

AOr vh phne&ge

Aadimyo& ka hal byan kre&,



w
w
r

hm ne wn me& se @k ke il@ do

kre& Aap s

AOr Aap s wn ke il@ do

bag> bna@ A&gUro& ke, AOr


hm ne wNhe& `jUro& ke dr`>\to& kI
baD> se 3er ilya, AOr wn ke
drimyan `etI r`I | (32)
dono& bag> Apne fl la@, AOr ws

AOr byan

me& @k nhr jarI kr dI | (33)


AOr ws ke il@ bhut fl 9a
to vh Apne sa9I se bola, mE&
mal me& tuz se ij>yada tr hU%,
AOr Aadimyo& jT9e ke ilhaj> se
ij>yada ba;J>j>t hU% | (34)
AOr vh Apne bag> me& dai`>l huAa
;s hal me& ik vh ApnI jan
pr j>uLm kr rha 9a, vh bola
mE& guman nhI& krta ik yh k-I
brbad hoga | (35)
AOr mE& guman nhI& krta ik
ik>yamt brpa hone valI hE, AOr
Agr mE& Apne rb kI trf> lO4aya
gya to mE& j>r ;s se behtr
lO4ne kI jgh paW%ga | (36)
ws ke sa9I ne ws se kha AOr
vh ws se bate& kr rha 9a,
Kya tU ws ke sa9 kuf> krta hE ?
ijs ne tuze im4\4I se pEda ikya,
ifr nut\f>e se, ifr ws ne tuze
bnaya pUra mdR | (37)
leikn mE& khta hU% vhI ALlah mera
rb hE, AOr mE& Apne rb ke sa9
iksI ko =rIk nhI& krta | (38)

AOr `>Ub hE

gah

bdla

t`>\to& mshiryo& pr

AC2a

ws me&

r
se

A&gUr jma

do bag>

ke

wn me& @k ke il@

hm ne bna@

pEdavar me& ku2 kmI n krte 9e,


AOr hm ne wn dono& ke drimyan

Aaram

31

dono& bag>

wn ke

`etI

32

do AadmI

imsal

wn ke

hal

il@

AOr bna dI

`jUro& ke

AOr hm ne

r`I

dr`>\t

wNhe& 3er ilya

drimyan

w w

33

@k

dono& ke

AOr hm ne

nhr

drimyan

jarI krdI

ku2

AOr km

ws se

Apne fl

n krte 9e

la@


r w
ws se bate&

mE& ij>yada tr

AOr vh

krte hu@

Apne

to vh

sa9I se

bola

fl

ws ke

AOr

il@

9a



w w w
AOr vh

Apna bag>

AOr vh

34

dai`>l huAa

Aadimyo& ke

AOr ij>yada

ilhaj> se

ba;J>j>t

mal me&

tuz se

k-I

35

brbad

yh

ik

hoga

mE& guman

vh

ApnI jan

j>uLm

nhI& krta

bola

pr

kr rha 9a


r w w

mE& j>r

Apna

paW%ga

rb

trf>

mE& lO4aya

AOr

k>a;m

gya

Agr

brpa

AOr mE& guman nhI&

ik>yamt

krta



r w
ws se bate&

AOr vh

kr rha 9a

ws ka

ws

sa9I

se

kha

36

lO4ne kI

;s se

jgh

behtr







ifr

nut\f>e se

ifr

im4\4I se

tuze pEda

ws ke sa9

Kya tU kuf>

ikya

ijs ne

krta hE


r

w



38

iksI

Apne rb

AOr mE& =rIk

mera

vh

leikn

ko

ke sa9

nhI& krta

rb

ALlah

mE&

T@

37

mdR

tuze pUra
bnaya

298

QX@a



w

ALlah

mgr

kI

nhI& k>uVvt

jo cahe ALlah

tU ne kha

tU dai`>l

Apna bag>

jb

huAa

AOr Kyo& n





w

mera rb

ik

to k>rIb

AOr

39

mal me&

AOlad me&

Apne se

km tr

Agr tU muze

muze

de`ta hE

AaSman

se

Aaf>t

ws pr

tera

AOr -eje

se

bag>

behtr

muze de

z
r



ifr tU hrigj> n

ws ka

`>u=\k

kr ske

ho ja@

panI

ya

c4yl

40

im4\4I

ifr vh ho kr

ka mEdan

rh ja@

pr

Apne ha9

vh

ps vh

ws ke

AOr

mlne lga

rh gya

fl

3er ilya gya

41

tlb

ws

tla=

ko


w w
w w
@e ka=

AOr vh

ApnI

khne lga

2tirya&

pr

igra huAa

AOr vh

jo ws ne

ws me&

`>cR ikya

w


w

ws kI mdd

ko:

ws ke

krtI vh

jmaA>t

il@

AOr n hotI

42

Apne rb

iksI ko

mE& =rIk n krta

ke sa9




w w
yha&

;`>\ityar

43

bdla lene

vh

ke k>aibl

9a

ALlah ke

AOr n

se

isva

wn ke

AOr byan

il@

kr de&

44

bdla

AOr

svab

dene me&

behtr

dene me&

vh

behtr

ALlah ke il@
brhk>


AaSman

hm ne ws

se

jEse panI

ko wtara

duinya kI ij>NdgI

imsal






w

r

wD>atI hE

cUra cUra

wsko

vh ifr

j>mIn kI nbatat

ws se

ho gya

sBj>a

j>rI@

ps iml jul gya

mal

bD>I k>udrt

45

hr =E pr

r`ne vala

AOr

ALlah

hva jma

hE


w z w

behtr

neikya&

AOr bak>I

duinya kI ij>NdgI

rhne valI

j>Int

AOr be4e

w



w
phaD>

hm

AOr ijs

cla@&ge

idn

46

Aaj>RU me&

AOr behtr

svab me&

tere rb ke nj>\dIk


w
w z

r

47

299

iksI
ko

wn se

ifr n

AOr hm wNhe&

`ulI hu:

2oD>e&ge hm

jma kr le&ge

saf> mEdan

T@

j>mIn

AOer tU
de`ega

subhanLlaj>I (15)
AOr Kyo& n jb tU dai`>l huAa
Apne bag> me&, tU ne kha ma=a
ALlah jo ALlah cahe vhI
hota hE ko: k>uVvt nhI& mgr
ALlah kI dI hu: Agr tU muze
Apne se km tr de`ta hE mal me&
AOr AOlad me&, (39)
to k>rIb hE ik mera rb muze tere
bag> se behtr de AOr ws tere
bag> pr Aaf>t -eje AaSman se,
ifr vh im4\4I ka c4yl mEdan
ho kr rh ja@ | (40)
ya ws ka panI `>u=\k ho ja@,
AOr tU hrigj> n kr ske ws ko
tla= | (41)
AOr ws ke fl A>j>ab me&
3er il@ g@ AOr ws me& jo ws
ne `>cR ikya 9a, vh ws pr
Apna ha9 mlta rh gya AOr
vh bag> ApnI 2tiryo& pr
igra huAa 9a AOr vh khne lga
@e ka=, mE& Apne rb ke sa9
iksI ko =rIk n krta | (42)
AOr ws ke il@ ko: jmaA>t n
hu: ik ALlah ke isva ws kI
mdd krtI, AOr vh bdla lene
ke k>aibl n 9a | (43)
yha& ;`>\ityar ALlah brhk> ke
il@ hE, vhI behtr hE svab dene me&,
AOr behtr hE bdla dene me& | (44)
AOr Aap s wn ke il@ byan
kre& duinya kI imsal vh @ese hE
jEse hm ne AaSman se panI
wtara, ifr ws ke j>rI@ j>mIn
ka sBj>a iml jul gya `>Ub 3na
wga ifr vh cUra cUra ho gya
ik ws ko hva@& wD>atI hE&, AOr
ALlah hr =E pr bD>I k>udrt
r`ne vala hE | (45)
mal AOr be4e duinya kI ij>NdgI
kI j>Int hE&, AOr bak>I rhne
valI neikya& tere rb ke nj>\dIk
behtr hE& svab me&, AOr behtr hE&
Aaj>RU me& | (46)
AOr ijs idn hm phaD> cla@&ge,
AOr tU j>mIn ko saf> mEdan
de`ega, AOr hm wNhe& jma kr le&ge,
ifr hm wn me& se iksI ko n
2oD>e&ge | (47)

Al khf> (18)
AOr vh tere rb ke samne sf>
bSta pe= ik@ ja@&ge, Aai`>r
Alb]a tum hmare samne Aa g@
jEse hm ne tuMhe& phlI bar pEda
ikya 9a, jbik tum smzte 9e
ik hm tuMhare il@ hrigj> ko:
vK>te mOWd n 5hra@&ge | (48)
AOr r`I ja@gI iktab, jo ws
me& il`a hoga so tum muj\irmo&
ko ws se Drte hu@ de`oge, AOr
vh khe&ge ha@ hmarI =amte Aamal!
kEsI hE yh thrIr! yh nhI&
2oD>tI 2o4I sI bat AOr n bD>I
bat mgr wse k>lm bNd ik@
hu@ hE, AOr vh pa le&ge jo ku2

QU@a@zj




w



hm ne tuMhe&

krega | (49)
AOr yad kro jb hm ne f>ir+to&
se kha tum is\jda kro Aadm A
ko to wn sb ne is\jda ikya
isva@ ;b\lIs ke, vh k>Ome ijn
se 9a, AOr vh Apne rb ke huKm
se bahr inkl gya, so Kya
tum ws ko AOr ws kI AOlad
ko mere isva@ doSt bnate ho ?
AOr vh tuMhare du=\mn hE&, bura hE
j>ailmo& ke il@ bdl | (50)
mE& ne wNhe& n AaSmano& AOr j>mIn
ke pEda krne ke vK>t haij>r

Alb]a tum hmare

sf>

samne Aa g@

bSta

tera rb

pr

AOr vh pe=

samne

ik@ ja@&ge




z w
w

AOr r`I

48

ja@gI

ko:

tuMhare

ik hm

hrigj>

tum

bl\ik

vK>te mOWd

il@

5hra@&ge

smzte 9e

jbik

phlI bar





ws me&

ws se jo

Drte hu@

muj\irm jma

so tum de`oge

iktab

w




2o4I bat

yh nhI& 2oD>tI

yh iktab thrIr

ha@ hmarI

kEsI hE

AOr vh khe&ge

=amte Aamal

w
w
w

wNho& ne ikya Apne samne, AOr


tuMhara rb iksI pr j>uLm nhI&

jEse

pEda ikya 9a

samne

jo wNho& ne ikya

vh wse 3ere

AOr vh pale&ge

mgr

k>lm bNd ik@ hu@

AOr

bD>I bat

w

w
r



w
f>ir+to& se

tum is\jda kro

hm ne

AOr

kha

jb

iksI pr

49

tuMhara

AOr j>uLm nhI&

tb

krega

vh bahr

se

ijn

inkl gya

se

vh

;b\lIs

9a

isva@

to wNho& ne

Aadm

is\jda ikya

A ko



w w w w w
AOr vh

mere isva@

pEda

haij>r ikya

krna

mE& ne wNhe&

doSt jma

AOr ws

so Kya tum ws

kI AOlad

ko bnate ho

Apne rb ka huKm

nhI&

bdl

50

bura hE

j>ailmo& ke il@

du=\mn

tuMhare
il@


w
w
w r


krne valo& ko dSt Ao baj>U

bnane vala

bnane vala nhI& hU% | (51)



w w

AOr ijs idn vh ALlah


f>rma@ga ik bulaAo mere =rIko&
ko ijNhe& tum ne mabUd guman
ikya 9a, ps vh wNhe& pukare&ge
to vh jvab n de&ge, AOr hm wn
ke drimyan hlakt kI jgh
bna de&ge | (52)
AOr de`e&ge muj\irm Aag, to vh smz
ja@&ge ik vh ws me& igrne vale
hE&, AOr vh ws se bc inklne
kI ko: rah n pa@&ge | (53)
AOr hm ne Alb]a ;s k>urAan
me& logo& ke il@ fer fer kr hr
ik>Sm kI imsale& byan kI hE&,
AOr ;n\san hr =E se ij>yada
zgD>alU hE | (54)

pEda krte vK>t, AOr mE& gumrah

ikya bulaya AOr n `>ud wn ke

wn kI jane&

AOr mE& nhI&

AOr vh

mere =rIk

ijNhe&

jma

`>ud vh

bulaAo

AOr

AOr n pEda krna

vh

AOr ijs

f>rma@ga

idn

baj>U

51

AaSmano&

j>mIn

gumrah krne vale

z
w

wn ke

AOr hm

drimyan

bna de&ge

wNhe&

to vh jvab n de&ge

ps vh wNhe&

tum ne

pukare&ge

guman ikya


r

igrne vale hE&
ws me&

ik vh

to vh
smz ja@&ge

Aag

AOr

muj\irm jma

de`e&ge

52

hlakt kI
jgh



w
w
w

k>urAan

;s

me&

hm ne fer fer

AOr

kr byan ikya

Alb]a

53

ko: rah

ws se

AOr n vh pa@&ge







54

zgD>alU

hr =E se ij>yada

T@

;n\san

AOr hE

hr trh kI
imsale&

se

logo& ke il@

300

QX@a


w

w
w
AOr vh b`>\i==

jb Aa g:

ihdayt

ma&ge&

vh :man la@&

wn ke pas

log

ik

AOr

roka

nhI&

r
w
Aa@ wn ke pas

ya

riv=

phlo& kI

yh

wn ke pas Aa@

mamla

ik

isva@

Apna rb



w


`>u=`>brI

mgr

dene vale

rsUl jma

AOr hm nhI& -ejte

samne ka

55

nahk>

kuf> ikya

vh ijNho&

AOr zgD>a

kI bato& se

kaif>r

ne

krte hE&

AOr Dr sunane vale


w
w w w
w w
AOr

mj>ak>

56

kOn

vh Dra@ g@

AOr

merI

jo ijs

Aayat

AOr wNho& ne bnaya

ws

hk>

se

AOr vh

jo Aage -eja

ws se

-Ul gya

to ws ne mu%h

ws

Aayto&

smzaya

ws se

bD>a

fer ilya

ka rb

se

gya

jo

j>ailm



w
vh wse

AOr me&

ik

smz ske&

pdeR

wn ke idlo&

pr

be=k hm ne

ws ke

Dal id@

dono& ha9



w w
w
to vh

pa@& ihdayt

ihdayt

hrigj> n

trf>

tum wNhe&

AOr

bulaAo

Agr

igranI

wn ke kan


r


ws

wn ka

pr jo

muAa`>j>a kre

Agr

rhmt vala

b~>=ne vala

AOr
tuMhara rb

jb

k-I -I

57

-I






w
wn ke il@ @k

vh hrigj> n pa@&ge

vK>t muk>rRr

bl\ik

A>j>ab

wn ke

to vh

il@

jl\d -ej de

wNho& ne ikya


w
w
w
wNho& ne

AOr hm ne

jb

muk>rRr ikya j>uLm ikya

hm ne wNhe&
hlak kr idya

AOr yh

bs\itya&

pnah

58

wn

ws se vre

kI jgh

yha&

mE& n

Apne jvan

tk ik

h4U%ga

=aigdR se

mUsa A

AOr

kha

59

jb

@k muk>rRra

wn kI tbahI

vK>t

ke il@

imlne ka

vh dono&

ifr

muk>am

phu%ce

jb

60

mute

ya clta

do dyaRAo&

imlne kI

mE& phu%c

draj>

rhU%ga

ke

jgh

jaW%


ifr
jb

61

sur&g kI
trh

dyaR me&

Apna

to ws ne

ApnI

vh

dono& ke

raSta

bna ilya

m2lI

-Ul g@

drimyan

z

62

301

tk\lIf>

;s

Apna
sf>r

se

Alb]a hm

hmara sub\h

hmare pas

Apne

ws ne

vh Aage

ne pa:

ka `ana

laAo

=aigdR ko

kha

cle

T@

AOr logo& ko iksI bat ne nhI&


roka ik vh :man le Aa@& jb ik
wn ke pas ihdayt Aa g: AOr
vh Apne rb se b`>\i== ma&ge&,
isva@ ;s ke ik wn ke pas
phlo& kI riv= Aa@ ya wn ke
pas Aa@ samne ka A>j>ab | (55)
AOr hm rsUl nhI& -ejte mgr
`>u=`>brI dene vale AOr Dr sunane
vale, AOr zgD>a krte hE& kaif>r

A>j>ab

w

w r w

taik vh fusla de&

subhanLlaj>I (15)

nahk> bato& ke sa9, taik vh


ws se hk> bat ko fusla de&,
AOr wNho& ne bnaya merI Aayto&
ko AOr ijs se vh Dra@ g@
@k mj>ak> | (56)
AOr ws se bD>a j>ailm kOn ijse
ws ke rb kI Aayto& se smzaya gya
to ws ne ws se mu%h fer ilya,
AOr -Ul gya jo ws ke dono&
ha9o& ne ws ne Aage -eja hE,
be=k hm ne wn ke idlo& pr pdeR
Dal id@ hE& ik vh ;s k>urAan
ko smz ske& AOr wn ke kano&
me& igranI hE bhre hE& AOr Agr
tum wNhe& ihdayt kI trf> bulaAo
to jb -I vh hrigj> ihdayt n
pa@&ge k-I -I | (57)
AOr tuMhara rb b~>=ne vala,
rhmt vala hE | Agr wn ke ik@
pr vh wn ka muAa`>j>a kre to
vh jl\d -ej de wn ke il@ A>j>ab,
bl\ik wn ke il@ @k vK>t muk>rRr
hE AOr vh hrigj> ws ke vre pnah
kI jgh n pa@&ge | (58)
AOr wn bs\ityo& ko jb wNho& ne
j>uLm ikya hm ne hlak kr idya,
AOr hm ne wn kI tbahI ke il@
@k vK>t muk>rRr ikya | (59)
AOr yad kro jb mUsa A ne
Apne =aigdR se kha mE& h4U%ga nhI&
clta rhU%ga yha& tk ik phu%c
jaW% do dyaRAo& ke imlne
kI jgh s&gm pr ya mE& mute
draj> clta rhU%ga | (60)
ifr jb vh dono& dyaRAo& ke
s&gm pr phu%ce to vh ApnI
m2lI -Ul g@ to ws m2lI ne
Apna raSta bna ilya dyaR me&
sur&g kI trh | (61)
ifr jb vh Aage cle to mUsa A
ne Apne =aigdR ko kha hmare
il@ sub\h ka `ana laAo, Alb]a
hm ne Apne ;s sf>r se bhut
tk\lIf> 9kan pa: hE | (62)

Al khf> (18)
ws ne kha Kya Aap ne de`a ? jb
hm pT9r ke pas 5hre to be=k
mE& m2lI -Ul gya AOr muze nhI&
-ulaya mgr =Etan ne, ik mE&
Aap se ws ka ij> k%, AOr
ws ne bna ilya Apna raSta dyaR
me& A>jIb trh se | (63)
mUsa A ne kha yhI hE vh
muk>am jo hm cahte 9e, ifr vh
dono& lO4e Apne in=anate k>dm
pr de`te hu@ | (64)
ifr wNho& ne hmare bNdo& me& se @k
bNda i`>j>/ A ko paya, wse hm ne

QU@a@zj

w


r

m2lI

dyaR me&

Apne in=anate

ws i`>j>/ A ne kha be=k tU


mere sa9 hrigj> sb\r n
kr skega | (67)
AOr tU ws pr kEse sb\r
kr skega ijs ka tU ne
vaik>if>yt se Ahata nhI& ikya
ijs se tU vaik>f> nhI& | (68)
mUsa A ne kha Agr ALlah ne
caha to tum jl\d muze paAoge sb\r
krne vala, AOr mE& tuMharI iksI
bat kI naf>rmanI n k%ga | (69)
i`>j>/ A ne kha ps Agr tuze mere
sa9 clna hE to muz se n pU2na
iksI cIj> se mutA>ik>, yha& tk
ik mE& `>ud tuz se ij> k% | (70)
ifr vh dono& cle yha& tk ik
jb vh dono& k+tI me& svar hu@,
ws i`>j>/ A ne ws me& sura`>
kr idya, mUsa A ne kha tum ne
ws me& sura`> kr idya taik tum
ws ke svaro& ko g>k>R kr do,
Alb]a tum ne @k -arI `>tre
kI bat kI hE | (71)
i`>j>/ A ne kha Kya mE& ne nhI&
kha 9a ? ik tU mere sa9 hrigj>
sb\r n kr skega | (72)
mUsa A ne kha Aap ws pr
mera muAa`>j>a n kre& jo mE&
-Ul gya AOr mere mamle me& muz
pr mu=\ikl n Dale& | (73)
ifr vh dono& cle yha& tk ik vh
@k lD>ke ko imle to ws i`>j>/ A
ne wse k>t\l kr idya | mUsa A
ne kha Kya tum ne @k pak jan
ko jan ke bdle ke bg>Er k>t\l
kr idya, Alb]a tum ne @k
napsNdIda kam ikya | (74)

jb

Kya Aap

ws ne

ne de`a ?

kha

AOr ws ne

mE& ws ka

raSta

bna ilya

ij> k%

ik

=Etan

mgr

-ulaya

AOr

muze

nhI&

ifr vh

hm cahte 9e

dono& lO4e

joe

ws ne

yh

A>jIb trh

63

kha

wse Apne pas se ;Lm idya | (65)

me& se jo tuMhe& is`a: g: hE | (66)

Apna

pr

k>dm

pas

ik tum muze is`a do ;s -lI rah

hm 5hre

pas


r r

Apne

tuMhare sa9 clU% ? ;s bat pr

trf>

pT9r

mE&


w w

Apne pas se rhmt dI, AOr hm ne


mUsa A ne ws se kha Kya mE&

to be=k

-Ul gya

se

hm ne

rhmt

hmare bNde

dI wse

se

@k

ifr dono&

bNda

ne paya

de`te hu@

64


w

mE& tuMhare

pr

Kya

sa9 clU%

ws

mUsa A

kha

ko

;Lm

65

AOr hm ne

Apne pas se

;Lm idya wse

hrigj> n

be=k

ws ne

kr skega tU

tU

kha

-lI rah

66

tuMhe& is`aya

ws se

tum is`a do

gya hE

jo

muze

ik







68

vak>if>yt

tU ne Ahata nhI&

se

ikya wska

jo

ws

tU sb\r

pr

krega

AOr kEse

mere

sb\r

67

sa9




w

iksI

69

tuMhare

bat

mE& naf>rmanI

AOr

sb\r

k%ga

krne vala

Agr caha ALlah ne

tum muze

ws ne

paAoge jl\d

kha

mE& byan

yha& tk

iksI

se

k%

ik

cIj>

ke bare me&

to muz se n pU2na

tuze mere sa9

ps

ws ne

clna hE

Agr

kha


ws ne sura`>

vh dono&

k+tI me&

kr idya ws me&

jb

svar hu@

yha&

ifr vh

tk ik

dono& cle

ij>

70

ws

tuz

ka

se




71

-arI

@k bat

Alb]a tU laya

ws ke

ik tum g>kR>

tum ne ws me&

ws ne

tU ne kI

svar

kr do

sura`> kr idya

kha






ws ne
kha

72

sb\r

mere sa9

hrigj> n kr skega tU

be=k

Kya mE& ne

i`>j>/ A

tU

nhI& kha

ne kha



w



73

mu=\ikl

mera

se

mamla

AOr muz pr
n Dale&

mE& -Ul gya

ws

Aap mera muAa`>j>a

pr jo

n kre&

Kya tum ne

ws ne

to ws ne ws ko

@k

k>t\l kr idya

kha

k>t\l kr idya

lD>ka

vh imle

jb

yha& tk
ik

ifr vh dono& cle







74

napsNdIda

@k kam

tum Aa@
tum ne ikya

T@

Alb]a

jan

bg>Er

pak

@k jan

302

QX@a







sb\r

75

mere sa9

hrigj> n kr skega

be=k tU

tuz se

mE& ne kha Kya nhI&

ws ne
kha

AlbTta tum

to muze Apne

phu%c g@

sa9 n r`na

;s ke bad

iksI cIj> se

mE& tum se pU2U%

@k gav% valo&

jb vh

yha&

ifr vh

ma&ga

ke pas

dono& Aa@

tk ik

dono& cle

wj>\r ko

76

i`>j>/ A ne kha ik Kya mE& ne tuz


se nhI& kha 9a ik tU mere sa9
hrigj> sb\r n kr skega ? (75)
mUsa A ne kha Agr ;s ke
bad mE& tum se iksI cIj> se

ws mUsa A

mutA>ik> pU2U% to muze Apne sa9

ne kha Agr

n r`na, AlbTta tum merI trf> se


r
dono& ne `ana

k>ala Alm (16)

merI trf> se

phu%c g@ ho hde wj>\r ko | (76)


if>r vh dono& cle yha& tk ik
@k gav% valo& ke pas Aa@, wNho&
ne ws ke ba\i=Ndo& se `ana ma&ga
to wNho& ne ;n\kar kr idya wn

vh cahtI

ws me& vha&

ifr wNho& ne

vh wn kI

to wNho& ne ;n\kar

ws ke

kI ij>yaf>t krne se, ifr wNho&

9I

@k dIvar

pa: de`I

ij>yaf>t kre&

kr idya ik

bai=Nde

ne vha& @k dIvar de`I jo igra




ws ne
kha

wj\rt

77

ws pr

le lte

Agr tum cahte

ws ne

to ws ne wse

kha

sI0a kr idya

ik vh igr pD>e




w
w

ws pr

tum n kr ske

jo

tabIr

Ab tuMhe&

AOr tuMhare

mere

bta@ deta hU%

drimyan

drimyan

juda:

yh



dyaR me&

vh kam

g>rIb

krte 9e

logo& kI

so vh 9I

k+tI

rhI

sb\r

78



r r

hr k+tI

vh

@k

pkD> leta

bad=ah

wn ke Aage

mE& wse @ebdar

AOr 9a

ik

kr dU%

so mE& ne caha

ik wNhe& f&sade

so hme&

dono&

ws ke

ANde=a huAa

moimn

ma% bap

to 9e

lD>ka

AOr rha

j>brdStI

79


r r
pakIj>gI

ws se

behtr

wn ka rb

ik bdla de

ps hm ne

wn dono& ko

;rada ikya

AOr kuf> m&e

80

do (2) bCco& kI

so vh 9I

dIvar

AOr rhI

nek

ik

wn ka bap

meh\rbanI

ke il@

ws ke

`>j>ana

nIce

AOr 9a

Apna `>j>ana

AOr vh dono&

ApnI

k>rIb

=h\r me& ke

inkale&

jvanI

ik vh phu%ce&

tuMhara
rb




w
w

82

sb\r

ws pr

tum n kr ske

jo

tabIr
hk>Ik>t

yh

Apna huKm
mrj>I

se

AOr yh mE& ne
nhI& ikya

83

303

ku2

ws se

tum pr

A-I

hal

ka

samne

p7>ta hU%

f>rma de&

j>ulk>rnEn

T@

ws ne kha yh mere AOr tuMhare


drimyan juda: hE! Ab mE& tuMhe&
tabIr hk>Ik>te hal bta@ deta hU%
ijs pr tum sb\r n kr ske | (78)
rhI k+tI! so vh cNd g>rIb
logo& kI 9I jo dyaR me& kam
mehnt mj>dUrI krte 9e AOr wn
ke Aage @k bad=ah 9a jo hr
AC2I k+tI ko j>brdStI
pkD> leta 2In leta 9a, so mE& ne
caha ik wse @ebdar kr dU% | (79)
AOr rha lD>ka! to ws ke ma%
bap dono& moimn 9e, so hme&
ANde=a huAa ik vh wNhe& srk=I
AOr kuf> me& n f&sade | (80)
ko wn ka rb bdla de jo pakIj>gI

r
w

se tuMhara rb

wn dono&

AOr 9a

wj\rt le lte | (77)

bs hm ne ;rada ikya ik wn dono&

r

so caha

Agr tm cahte to ws pr tm

me&

AOr ij>yada

=f>k>t

81

sI0a kr idya, mUsa A ne kha

srk=I


w r
w

do ytIm

cahtI 9I to i`>j>/ A ne wse

se

AOr Aap s

babt

pU2te hE&

me& ws se behtr AOr =f>k>t me&


bhut ij>yada k>rIb ho | (81)
AOr rhI dIvar! so vh 9I =hr
ke do ytIm bCco& kI, AOr
ws ke nIce wn dono& ke il@
`>j>ana hE, AOr wn ka bap nek
9a, so tuMhare rb ne caha ik
vh ApnI jvanI ko phu%ce& to
vh dono& tuMhare rb kI rhmt se
Apna `>j>ana inkale&, AOr yh mE&
ne nhI& ikya ApnI mrj>I se, yh
hE vh hk>Ik>t! ijs pr tum
sb\r n kr ske | (82)
AOr vh Aap s se pU2te hE&
j>ulk>rnEn kI babt, f>rma de&,
mE& tuMhare samne A-I ws ka ku2
hal p7>ta byan krta hU% | (83)

Alkhf> (18)
be=k hm ne ws ko j>mIn me&
k>udrt dI AOr hm ne wse hr =E
ka saman idya 9a | (84)
so vh @k saman ke pI2e pD>a, (85)
yha& tk ik vh sUrj ke gu>"b
hone ke muk>am pr phu%ca, ws ne
wse paya de`a ik vh dldl kI
ndI me& DUb rha hE, AOr ws ke
nj>\dIk ws ne @k k>Om pa:, hm
ne kha @e julk>rnEn! tuze
;`>\ityar hE cahe tU sj>a de, cahe wn
se ko: -la: ;`>\ityar kre | (86)
ws ne kha, AC2a! ijs ne j>uLm
ikya to jl\d hm wse sj>a de&ge, ifr
vh Apne rb kI trf> lO4aya ja@ga
to vh wse s~>t A>j>ab dega | (87)
AOr AC2a! jo :man laya AOr
ws ne A>ml ik@ nek, to ws ke
il@ bdla hE -la:, AOr A>nk>rIb
hm ws ke il@ Apne kam me&
AasanI kI bat khe&ge | (88)
ifr vh @k AOr saman ke
pI2e pD>a | (89)
yha& tk ik jb vh sUrj ke tulUA>
hone ke muk>am pr phu%ca to ws
ko paya de`a ik vh @k @esI
k>Om pr tulUA> ho rha hE ijn ke
il@ hm ne ws sUrj ke Aage nhI&
bnaya 9a ko: pdaR Ao4 | (90)
yh hE hk>Ik>t AOr jo ku2 ws
ke pas 9a wskI `>br hmare
Ahata@;Lm me& hE | (91)
ifr vh @k AOr saman ke
pI2e p6>a | (92)
yah& tk ik jb vh phu%ca do
pha6>o& ke drimyan, ws ne wn dono&
ke bIc me& @k k>Om pa:, vh lgte
n 9e ik ko: bat smze& | (93)
ANho& ne kha @e j>ulk>rnEn!
be=k yajUj AOr majUj j>mIn
me& f>sadI hE& to Kya hm tere il@
jma kr de& ku2 mal ? ta ik
hmare AOr wn ke drimyan @k
dIvar bna de | (94)
ws ne kha ijs pr muze mere rb

QV@a@b

so vh

saman

84

pI2e pD>a

w r

hr =E

c=\ma

me&

ndI

ws ne

DUb rha hE

yh

ya

ik

cahe

@e julk>rnEn

be=k hm ne

ko

k>udrt dI

yha& tk

jb vh phu%ca

ka muk>am

hm ne kha

@k

85

ik

saman

@k k>Om

ws ke

AOr ws

nj>\dIk

ne paya

dldl




w


ijs ne

ws ne

AC2a

j>uLm ikya

ko:

86

kha

wn me& se

-la:

tU ;`>\ityar

yh

AOr ya

kre

ik

cahe

tU sj>a de



w
jo

AOr

bD>a

87

AC2a

A>j>ab

s~>t

to vh wse

Apne rb

vh lO4aya

A>j>ab dega

kI trf>

ja@ga

hm wse

ifr

to jl\d

sj>a de&ge

w
w
Apna

mutA>ik>

kam

ws ke

AOr A>nk>rIb

il@

hm khe&ge

-la:

to ws

bdla

nek

ke il@

AOr ws ne

:man

A>ml ikya

laya

w
tulUA>

ws ne ws

ho rha hE

ko paya

sUrj

tulUA> hone

jb vh

yha&

ka muk>am

phu%ca

tk ik

89

@k

vh pI2e

saman

pD>a

ifr

88

AasanI

w



w
AOr hmare Ahate

yhI

me& hE

ko:

90

wn ke

ws ke Aage

pdaR

il@

hm ne nhI& bnaya

@k k>Om pr



do dIvare&

drimyan

pha6>

jb vh

yha&

phu%ca

tk ik

92

@k

vh pI2e

saman

p6>a

ifr

91

Aj> @

jo ku2 ws ke

`>br

pas

w
w
w

ANho& ne

ko: bat

93

kha

vh smze&

nhI& lgte 9e

ws ne

dono& ke bIc

@k k>Om

paya


w

r
w
to

f>sad krne

j>mIn me&

Kya

AOr majUj

vale f>sadI

be=k

yajUj

@e julk>rnEn


w


ws ne

94

kha

@k

AOr wn ke

hmare

dIvar

drimyan

drimyan

AOr wn ke

tuMhare

mE&

drimyan

drimyan

bna dU%ga

ik jb ws ne brabr kr idya

ws

mE& tuMhare AOr wn ke drimyan


mze lohe ke t`>\te la do, yha& tk

g>ub hone

sUrj

paya wse

@k Aa6> bna dU%ga | (95)

j>mIn me&

wse idya

merI mdd kro kuVvte baj>U se,

ne k>udrt dI vh behtr hE, ps tum

AOr hm ne

se

pr

ik tU bnade

ku2 mal

taik

tere

hm

il@

kr de&

kuVvt se

ps tum merI
mdd kro

behtr

mera rb

ws me&

ijs pr k>udrt
dI muze

r
w z

dono& pha6o& ke drimyan, ws ne

ws ne

kha Ab 0o&ko, yha& tk ik jb

0o&k kr wse Aag kr idya, ws


ne kha mere pas laAo ik mE& ws
pr ip3la huAa ta&ba 6alU%, (96)

kha

96

dono& pha6>

ip3la huAa
ta&ba

drimyan

ws pr

ws ne brabr
kr idya

mE& 6alU%

T@

jb

yha&

lohe ke t`>\te

tk ik

le AaAo

ws ne

mere pas

kha

Aag

muze la do
tum

jb wse

yaha&

kr idya

tk ik

95

mj>bUt
Aa6>

0o&ko

304

QX@a


w w


ws ne

nk>b

97

kha

ws me&

AOr vh n lga ske&ge

ik

ws pr c7>e&

ifr n kr ske&ge



w r
AOr hE

ws ko

hmvar

mera rb

kr dega

vada

Aa@ga

ps jb

mere rb se

rhmt

yh


w
w

baj> dUsre ke

rela marte

ANdr

ws idn

AOr hm

wn ke baj>

sCca

98

2o6> de&ge

mera rb

vada


w
w


ws idn

kaif>ro& ke

AOr hm samne

jhn\nm

kr de&ge

ifr hm wNhe&

sb ko

99

AOr fU&ka ja@ga sUr

jma kre&ge






AOr

mera ij>

vh 9e

se

wn kI

pdeR me&

vh jo ik

9I&

Aa%`e&

iblkul

100

samne


w
w

Kya guman

vh ijNho& ne kuf> ikya

ik vh bna le&ge

sunna

101

krte hE&

kaif>ro&

ij>yaf>t

jhn\nm

ke il@

hm ne

be=k

tEyar ikya

hm

karsaj>

mere isva

mere bNde





wn kI

brbad

koi==

ho g:

vh log

103

Aamal ke

hm tuMhe&

bdtrIn 3a4e me&

ilhaj> se

btla@&

f>rma

Kya

de&

w
w

yhI log

AC2e

kam

104

kr rhe& hE&

ik vh

`>yal krte hE& AOr vh

duinya kI ij>NdgI

w


ps hm k>a;m

wn ke A>ml

n kre&ge

jma

ps Akart g@

AOr ws kI
mulak>at

me&

w
ijn logo& ne

Aayto& ka

Apna rb

;n\kar ikya

z
w
wNho& ne

;s il@

kuf> ikya

ik

jhn\nm

wn ka bdla

yh

ko:

105

ik>yamt ke idn

vj>n

wn ke
il@


w
r w
w
be=k

jo log :man la@

106

h%sI mj>ak>

AOr mere rsUl

merI Aayat

AOr 5hraya



w
w
ws me&

hme=a

107

rhege&

ij>yaf>t

wn ke

if>rdOs ke bag>at

AOr wNho& ne

hE&

il@

nek A>ml ik@





mera

bato&

rb

ke il@

ro=na:

smNdr

ho

Agr

f>rma
de&

108

jgh
bdlna

vha& se

vh n cahe&ge


w
109

305

mdd
ko

ws jEsa

hm le

AOr

Aa@&

Agrce

mere rb kI bate&

ik `>Tm ho

T@

phle

to `>Tm ho ja@
smNdr

ifr vh yajUj majUj n ws


pr c7> ske&ge, AOr n ws pr
nk>b lga ske&ge | (97)
ws ne kha yh mere rb kI trf>
se rhmt hE, ps jb Aa@ga mere
rb ka vada mk>rRra vK>t vh
ws ko hmvar kr dega AOr mere
rb ka vada sCca hE | (98)
AOr hm 2o6> de&ge wn ke baj> ko
ws idn rela marte hu@ @k dUsre ke
ANdr, AOr sUr fU&ka ja@ga, ifr
hm wn sb ko jma krege& | (99)
AOr hm ws idn jhn\nm samne
kr de&ge kaif>ro& ke iblkul
samne | (100)
AOr mere ij> se ijn kI Aa%`e&
pdaR@g>f>\lt me& 9I&&, vh sunne
kI tak>t n r`te 9e sun n
skte 9e | (101)
ijn logo& ne kuf> ikya, Kya vh
guman krte hE& ? ik vh mere bNdo&

n tak>t r`te


w w


102

k>ala Alm (16)

ko bna le&ge mere isva karsaj> |


be=k hm ne tEyar ikya jhn\nm ko
kaif>ro& kI ij>yaf>t ke il@ | (102)
f>rma de& Kya hm tuMhe& btla@&
Aamal ke ilhaj> se bdtrIn 3a4e
me& kOn hE&! (103)
vh log ijn kI brbad ho g:
koi== duinya kI ij>NdgI me&,
AOr vh `>yal krte hE& ik vh
AC2e kam kr rhe hE& | (104)
yhI log hE& jNho& ne ;n\kar ikya
Apne rb kI Aayto& ka AOr ws kI
mulak>at ka, ps Akart g@ wn
ke A>ml, ps ik>yamt ke idn wn
ke il@ ko: vj>n k>a;m n kre&ge
wn ke A>ml be vj>n ho&ge | (105)
yh wn ka bdla hE jhn\nm, ;s
il@ ik wNho& ne kuf> ikya AOr
merI Aayto& ko AOr mere rsUlo& ko
h%sI mj>ak> 5hraya | (106)
be=k jo log :man la@ AOr
wNho& ne nek A>ml ik@ wn
ke il@ ij>yaf>t hE if>rdOs
bih=\t ke bag>at | (107)
wn me& hme=a rhege&, vh vha& se
jgh bdlna n cahe&ge | (108)
f>rma de& Agr smNdr mere rb kI
bate& il`ne ke il@ ro=na: bn
ja@ to smNdr ka panI `>tm
ho ja@ga ws se phle ik mere
rb kI bate& `>tm ho& Agrce hm
ws kI mdd ko ws jEsa AOr
smNdr -I le Aa@& | (109)

mrym (19)
Aap s f>rma de& ik mE& tum jEsa
b=r hU% AlbTta merI trf> vih
kI jatI hE, tuMhara mabUd mabUde
vaihd hE, so jo Apne rb kI
mulak>at kI wMmId r`ta hE wse
caih@ ik vh AC2e A>ml kre
AOr vh Apne rb kI ;badt me&

QV@a@b

w
ho

vaihd

so jo

tuMhara

mabUd

merI

vih kI

trf>

jatI hE

tum jEsa

b=r

;s ke isva

f>rma

nhI& ik mE&

de&

110

iksI

Apna

ko

rb

AOr vh

;badt me&

ALlah ke nam se jo bhut


meh\rban, rh\m krne vala hE

AC2e

=rIk n kre

iksI ko =rIk n kre | (110)

A>ml

r( )

kuA>at 6

to wse caih@

Apna

ik vh A>ml kre

rb

mulak>at

(19) sUrh mrym

kaf> -ha - ya - @en - sad | (1)

wMmId

r`ta hE

Aayat 98

yh tj>ikra hE tere rb kI rhmt ka,


ws ke bNde j>kirya A pr | (2)
yad kro jb ws ne Apne rb

f>k>t

mabUd

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

ws ne kha @e mere rb! be=k



r

r

bu7>ape se merI hD\iDya& kmj>or

Apna

ws ne

ho g: hE&, AOr mera sr sf>ed

rb

pukara

w w

r

ko AaihSta se pukara | (3)

balo& se =ole marne lga hE


iblkul sf>ed ho gya AOr mE&
k-I tuz se ma&g kr @e mere rb
mh"m nhI& rha hU% | (4)
AOr AlbTta mE& Apne bad Apne
bIvI ba&z hE, tU muze A>ta f>rma

wse ps&dIda bna de | (6)


;r=ad huAa @e j>kirya A!
be=k hm tuze @k lD>ke kI
b=art dete hE&, ws ka nam yhya A

Apna

bNda

tera rb

kmj>or

hD\\iDya&

be=k mE&

ho g:

tj>\ikra

rhmt

@e mere

ws ne

rb

kha

kaf> ha ya

@en sad

AaihSta se pukarna


w
w
r

Apne

yak>Ub A ka, AOr @e mere rb!

j>kirya

merI

marne lga

ir=\tedar

vh vairs ho mera AOr AOlade

AOr =ole

sr

ir=\tedaro& se Drta hU%, AOr merI


Apne pas se @k vairs | (5)

jb

AOr

Drta hU%

@e mere

mhm

AlbTta mE&

tuz se ma&g kr

rb

AOr mE& nhI& rha

sf>ed
bal

w

r

mera

@k

vairs ho

Apne pas se

vairs

tU muze A>ta kr

merI

ba&z

AOr hE

bIvI

Apne bad

w

w
r

r

tuze b=art be=k


dete hE&

@e j>kirya

hm

psNdIda

@e mere

AOr wse

AOlade

se

AOr

rb

bnade

yak>Ub A

ka

vairs ho

ka hm nam nhI& bnaya | (7)

ws ne kha, @e mere rb! mere

kEse

hE | hm ne ;s se k>Bl iksI ko ws

lD>ka kEse hoga ? jb ik merI


bIvI ba&z hE, AOr mE& phu%c gya
hU% bu7>ape kI ;n\itha: hd ko | (8)
ws ne kha wsI trh, tera rb
f>rmata hE, yh Am\r muz pr
Aasan hE, AOr ;s se k>Bl mE& ne
tuze pEda ikya, jb ik tU ku2 -I
n 9a | (9)
ws ne kha @e mere rb! mere il@
ko: in=anI mk>rRr kr de,
f>rmaya terI in=anI yh hE ik
tU logo& se bat n krega tIn rat
idn 5Ik hone ke bavjUd | (10)
ifr vh mehrabe ;badt se
ApnI k>Om ke pas inkl kr
Aaya to ws ne wn kI trf>
;=ara ikya ik wskI pakIj>gI
byan kro sub\h Ao =am | (11)

@e mere

ws ne

rb

kha

ko:

ws

;s se k>Bl

hm nam

ka

nhI& bnaya hm ne

yhya

ws ka

@k

nam

lD>ka


w




bu7>apa

AOr mE& phu%c

se kI

b&az

cuka hU%

merI bIvI

jb ik vh hE

mere il@

hoga vh

mera lD>ka



r

w

tuze pEda

AOr

ikya

mE& ne

Aasan

muz

vh

pr

yh

tera rb

f>rmaya

wsI trh

ws ne
kha

;n\itha:
hd

w


r
f>rmaya

ko:

mere

in=anI

il@

kr de

@e mere

ws ne

rb

kha

ko: cIj>

ku2 -I

jb ik tU n 9a

k>Bl

;s
se








ApnI
k>Om

pas

ifr vh
inkla

5Ik

10

rat

tIn

log jma

tU n bat

terI

krega

in=anI

w
w

11

AOr =am

sub\h

ik ws kI pakIj>gI

wn kI

to ws ne

byan kro

trf>

;=ara ikya

T@

mehrab

se

306

QY@

w


w
AOr

bcpn se

12

=f>k>t

nbUt

AOr hm ne

dana:

wse dI

iktab

mj>bUtI se

pkD>o

@e yhya

9am lo

w w


AOr n 9a vh

Apne ma%

AOr AC2a sulUk

bap se

krne vala

prhej>gar

13

AOr

AOr

vh 9a

pakIj>gI

Apne pas se

w w
w
w
r
AOr

vh f>Ot

AOr

vh pEda

ijs

ijs idn

hoga

ijs idn

huAa

idn

ws pr

AOr slam

naf>rman

14

gdRn k=

Apne 3r valo&

jb vh

se

yksU ho g:

mrym A

AOr ij>

iktab me&

15

kro

ij>Nda

w5aya

ho kr

ja@ga






w
r
ifr hm ne -eja

wn kI

pdaR

se

trf>

ifr Dal ilya

m=\irk>I

16

mkan


w

pnah me&

be=k mE&

AatI hU%

vh bolI

5Ik

17

@k

ws ke

=Kl

ApnI h

ws kI

AadmI

il@

bn gya

f>ir+ta

trf>

tere rb

-eja huAa

ka

ik mE&

;s ke

ws ne

isva nhI&

kha

prhej>gar

18

Agr tU hE

tuz se

ALlah kI



w

jb ik
nhI&

lD>ka

mere

kEse

hoga

vh bolI

pakIj>a

19

@k
lD>ka

tuz ko

taik A>ta
k%


w



r

f>rmaya

tera rb

ws ne

yU%hI

kha

bdkar

20

AOr mE&

iksI

nhI& hU%

b=r ne

ApnI

AOr rhmt

trf> se

logo& ke il@

@k

AOr taik hm

in=anI

wse bna@&

Aasan

muz pr

vh
yh







dUr

22

@k jgh

wse
le kr

ifr wse hm\l

ps vh clI g:

rh gya

tE =uda

21

@k
Am\r

mr cukI

A@ ka= mE&

hotI

vh bolI

`jUr ka dr`>\t

jD>

trf>

ifr wse

ddeRj>ah

le Aaya






ws ke nIce

se

ps wse
Aavaj> dI

23

AOr mE&

-UlI ibsrI

;s se k>Bl

ho jatI



r
w
AOr ihla

24

@k c=\ma

tere nIce

tera rb

kr idya hE

ik n 3bra tU

25

307

`jUre&

taj>a taj>a

tuz pr

zD> pD>e&gI

`jUr

T@

tne ko

;r=ade ;lahI huAa @e yhya A!


iktab ko mj>bUtI se 9am lo,
AOr hm ne wse bcpn hI se
nbUt Ao dana: dedI | (12)
AOr Apne pas se =f>k>t AOr
pakIj>gI A>ta kI AOr vh
prhej>gar 9a, (13)
AOr vh Apne ma% bap se AC2a
sulUk krne vala 9a, AOr n 9a
gdRn k= naf>rman | (14)
AOr slam slamtI ho ws pr
ijs idn vh pEda huAa, AOr ijs
idn vh f>Ot hoga, AOr ijs idn
ij>Nda krke w5aya ja@ga | (15)
AOr iktab k>urAan me& mrym A
ka ij> yad kro, jb vh
Apne 3r valo& se Alg ho g:
@k m=\irk>I mkan me& | (16)
ifr ws ne Dal ilya wn kI
trf> se pdaR, ifr hm ne ws kI
trf> Apne f>ir+te ko -eja, vh
ws ke il@ 5Ik @k AadmI kI
=Kl bn kr Aaya | (17)
vh bolI be=k mE& tuz se ALlah
kI pnah me& AatI hU%, Agr tU
prhej>gar hE yha& se h4 ja | (18)
ws ne kha ;s ke isva nhI& ik mE&
tere rb ka -eja huAa hU% taik tuze
@k pakIj>a lD>ka A>ta k% | (19)
vh bolI mere lD>ka kEse hoga ?

muze 2uAa

r
w

AOr hE

k>ala Alm (16)

ApnI trf>

jb ik n muze iksI b=r ne


2uAa, AOr n mE& bdkar hU% | (20)
ws ne kha wsI trh ALlah ka
f>Esla hE, tere rb ne f>rmaya ik
yh muz pr Aasan hE, AOr taik
hm wse logo& ke il@ @k in=anI
bna@&, AOr ApnI trf> se rhmt,
AOr yh hE @k tE =uda Am\r | (21)
ifr wse hm\l rh gya, ps vh wse
le kr @k dUr jgh clI g: | (22)
ifr ddRe j>h wse `jUr ke dr~>t
kI jD> kI trf> le Aaya, vh
bolI, @ ka=! mE& ;s se k>Bl
mr cukI hotI, AOr mE& ho jatI
-UlI ibsrI | (23)
ps wse ws ke nIce vadI se
f>ir+te ne Aavaj> dI tU 3bra
nhI&, tere rb ne tere nIce @k
c=\ma jarI kr idya hE | (24)
AOr `jUr ka tna ApnI trf> ihla,
tuz pr taj>a `jUre& zD> pD>e&gI | (25)

mrym (19)
tU `a AOr pI AOr Aa%`e& 5&DI kr, ifr
Agr tU iksI AadmI ko de`e to kh de
ik mE& ne rhman ke il@ roj>e kI nj\>r
manI hE, ps Aaj hrigj> iksI AadmI
se klam n k%gI | (26)
ifr vh wse w5a kr ApnI k>Om ke
pas la:, vh bole @e mrym A!
tU la: hE g>j>b kI =E | (27)
@e han A kI bhn! tera bap
bura AadmI n 9a AOr n terI ma%
hI 9I bdkar | (28)
to mrym ne ws bCce kI trf>
;=ara ikya, vh bole hm ghvare
god ke bCce se kEse bat kre& ? (29)
bCce ne kha be=k mE& ALlah ka
bNda hU%, ws ne muze iktab dI, (30)
AOr muze nbI bnaya, AOr jha&
khI& mE& hU% muze babrkt bnaya
hE, AOr jb tk m&E ij>Nda rhU%
muze huKm idya hE nmaj> ka AOr
j>kat ka, (31)
AOr ApnI ma% se AC2a sulUk
krne ka, AOr ws ne muze nhI&
bnaya srk=, bdnsIb | (32)
AOr slamtI ho muz pr ijs
idn mE& pEda huAa, AOr ijs idn
m&E m%ga, AOr ijs idn mE& ij>Nda
krke w5aya jaW%ga | (33)
yh hE :sa A ;b\ne mrym A,
sCcI bat ijs me& vh log
=k krte hE& | (34)
ALlah ke il@ sj>avar nhI& hE
ik vh ko: be4a bna@, vh pak
hE, jb vh iksI kam ka f>Esla
krta hE to ws ke isva nhI& ik
vh khta hE ho ja ps vh
ho jata hE | (35)
AOr be=k ALlah mera AOr
tuMhara rb hE, ps ws kI ;badt
kro, yh sI0a raSta hE | (36)
ifr Ahle iktab ke if>rk>o& ne
;`>itlaf> ikya bahm, ps `>rabI
hE kaif>ro& ke il@ ik>yamt ke
bD>e idn kI haij>rI se, (37)
Kya ku2 sune&ge! AOr Kya ku2
de`e&ge! ijs idn vh hmare samne
Aa@&ge, leikn Aaj ke idn j>ailm
`ulI gumrahI me& hE& | (38)

QV@a@b


w


w

ko:

AadmI

se

ifr Agr tU de`e

AOr

Aa%`e&

AOr pI

5&DI kr

tU `a

iksI

26

ps mE& hrigj>

Aaj

AadmI

roj>a

klam n k%gI

rhman

ik mE& ne nj\>r

ke il@

manI hE

to kh de




burI

27

=E

g>j>b kI

tU la: hE

@e mrym

vh bole

wse

ApnI

ifr vh wse

w5a@ hu@

k>Om

le kr Aa:



w w

bdkar

28

terI ma%

AOr n 9I

bura

AadmI

tera bap

9a

@e han A kI

bhn


r


bCca

29

ghvare me&

jo hE

kEse hm bat kre&

vh bole

w

w
AOr muze

AOr muze

nbI

30

bnaya hE

ws ne

iktab

bnaya hE

muze dI hE

ws kI

to mrym ne

trf>

;=ara ikya


bCce ne kha

ALlah ka bNda

be=k mE&

w

w w

jb tk mE& rhU%

AOr j>kat ka

AOr muze huKm

nmaj> ka

mE& hU%

idya hE ws ne

jha& khI&

babrkt


w
w
w r
AOr

srk=

bdnsIb

32

slamtI

AOr ws ne muze

AOr AC2a sulUk

nhI& bnaya

krne vala ApnI ma% se

ij>Nda

31

w

w
w

yh

33

ij>Nda

w5aya

AOr

ho kr

jaW%ga

ijs idn

AOr

mE& m%ga

mE& pEda huAa

ijs idn

muz pr

ijs idn


w
nhI& hE ALlah

34

ke il@

vh =k

vh ijs me&

krte hE&

sCcI

bat

:sa A

;b\ne mrym


w

vh

to ;s ke

iksI

jb vh f>Esla

khta hE

isva nhI&

kam

krta hE

vh pak hE

be4a

ko:

vh bna@

ik

r w

w

yh

ps ws kI

AOr

;badt kro

tuMhara rb

mera rb

ALlah

AOr
be=k

ps vh

35

ho jata hE

ws

ho ja

ko

ps
`>rabI

Aaps me& bahm

ifr ;`>itlaf>

if>k>eR

ikya

sI0a

36

raSta

w
w

AOr de`e&ge

Kya

ku2

sune&ge

37

bD>a idn

haij>rI

se

kaif>ro& ke il@




38

`ulI gumrahI

me&

Aaj ke idn

T@

j>ailm jma

leikn

vh hmare

ijs

samne Aa@&ge

idn

308

QY@


w w
r w

AOr

leikn

g>f>\lt me& hE&

vh

jb f>Esla

kam

vh

AOr wn ko

hs\rt ka idn

kr idya ja@ga

Drave& Aap s



r
w w
AOr hmarI

ws pr

trf>

AOr jo

vairs

j>mIn

be=k hm

ho&ge

:man nhI& late

39

sCce

be=k vh 9e

;b/ahIm A

AOr yad

iktab me&

40

kro

AOr n de`e

jo n sune

@e mere

Apne bap

jb ws ne

krte ho

ABba

ko

kha

be=k mere pas

vh ;Lm

@e mere

be=k mE&

Aaya hE

ku2

42

ABba

prs\it=

@e mere

n kr

ABba




Drta hU%

ik

be=k mE&

sI0a

43

raSta

nbI

AOr n
kam Aa@

mE& tuMhe&

ps merI

tuMhare pas

id`aW%ga

bat mano

nhI& Aaya

@e mere ABba

naf>rman

44

rhman ka

hE

=Etan

be=k




r w

Kya

ws ne

gdaR&

kha

sa9I

45

ifr tU

=Etan ka

se

rhman

ho ja@

tuze

A>j>ab

ka

AapkD>e

r

w

46

@k mut

AOr muze

to mE& tuze

tU baj> n

ke il@

2oD> de

s&gsar kr dU%ga

Aaya

Agr

mere mabUd

@e ;b/ahIm A

jma

se

tU




47

meh\rban

muz

be=k

hE

pr

vh

Apna rb

tere

mE& A-I

il@

b`>\i== ma&gU%ga

tuz pr

slam

ws ne
kha

w
w
w w

wMmId

AOr mE& ;badt

Apna rb

hE

k%ga

ALlah

tum prs\it=

isva@

krte ho

AOr iknara k=I

AOr jo

krta hU% tum se

w
w

vh prs\it=

AOr

vh iknara k=

ifr

krte 9e

jo

hog@ wn se

jb


49

nbI

48

mhm

Apna
rb

;badt se

ik n rhU%ga


w w
w

hm ne

AOr

AOr

bnaya

sb ko

yak>Ub A

;shak> A

ws

hm ne

ko

A>ta ikya

ALlah

isva@




w r w

50

inhayt

sCca

bulNd

jmIl

ij>

wn ka

AOr hm

ApnI

ne ikya

rhmt

se

wNhe&

AOr hm ne
A>ta ikya


w
r

51

309

nbI

rsUl

AOr 9a

brguj>Ida

9a

be=k
vh

mUsa A

T@

iktab me&

AOr vh :man nhI& late | (39)


be=k hm vairs ho&ge j>mIn ke
AOr jo ku2 ws pr hE, AOr vh
hmarI trf> lO4a@ ja@&ge | (40)
AOr iktab me& ;b/ahIm A ko yad
kro, be=k vh sCce nbI 9e | (41)
@e mere ABba tum Kyo& ws kI







=Etan

ja@ga, leikn vh g>f>\lt me& hE&,

jb ws ne Apne bap se kha,

41

tuMhare

Drave& jb mamle ka f>Esla kr idya

ja@&ge

w


jo

AOr Aap s wNhe& hs\rt ke idn se

vh lO4a@




w

tum Kyo& prs\it=

k>ala Alm (16)

AOr yad
kro

prs\it= krte ho ? jo n ku2


sune AOr n de`e, AOr n kam Aa@
tuMhare ku2 -I | (42)
@e mere Abba! be=k mere pas vh
;Lme vih Aaya hE jo tuMhare
pas nhI& Aaya, ps merI bat
mano, mE& tuMhe& 5Ik sI0a raSta
id`aW%ga | (43)
@e mere Abba! =Etan kI prs\it=
n kr, be=k =Etan rhman ka
naf>rman hE | (44)
@e mere Abba! be=k mE& Drta hU%
ik khI& rhman ka A>j>ab tuze
n Aa pkD>e | ifr tU ho ja@
=Etan ka sa9I | (45)
ws ne kha @e ;b/ahIm A! Kya
tU mere mabUdo& se gdaR& hE ? Agr
tU baj> n Aaya to mE& tuze j>r
s&gsar kr dU%&ga, AOr muze @k
mut ke il@ 2oD> de | (46)
;b/ahIm A ne kha tuz pr
slam ho, mE& A-I tere il@ Apne
rb se b`>\i== ma&gU%ga, be=k
vh muz pr meh\rban hE, (47)
AOr mE& iknara k=I krta hU% tum
se AOr ALlah ke isva ijn kI tum
prs\it= krte ho, AOr mE& Apne rb
kI ;badt k%ga, wMmId hE ik mE&
Apne rb kI ;badt krke mhm
n rhU%ga | (48)
ifr jb vh ;b/ahIm A wn se
AOr ALlah ke isva vh ijn kI
prs\it= krte 9e iknara k=
ho g@, hm ne ws ko ;shak> A
AOr yak>Ub A A>ta ik@
AOr wn sb ko hm ne nbI
bnaya | (49)
AOr hm ne ApnI rhmt se wNhe&
bhut ku2 A>ta ikya AOr hm
ne wn ka ij>e jmIl inhayt
bulNd ikya | (50)
AOr iktab me& mUsa A ko yad
kro, be=k vh brguj>Ida 9e,
AOr rsUl nbI 9e | (51)

AOr hm ne wse kohe tUr kI daihnI


jainb se pukara, AOr hm ne wse raj>
btlane ko nj>\dIk bulaya | (52)
AOr hm ne wse ApnI rhmt se ws
ka -a: han A A>ta ikya | (53)
AOr iktab me& ;Sma:l A ko
yad kro, be=k vh Vaade ke sCce
9e, AOr rsUl nbI 9e | (54)
AOr vh Apne 3r valo& ko nmaj>
AOr j>kat ka huKm dete 9e, AOr vh
Apne rb ke ha& ps&dIda 9e | (55)
AOr iktab me& ;drIs A ko yad
kro, be=k vh sCce nbI 9e | (56)
AOr hm ne wse @k bulNd muk>am
pr w5a ilya | (57)

QV@a@b

w
w

52

raj>

AOr wse

btane ko

nj>\dIk bulaya

daihnI

kohe tUr

jainb

AOr hm ne wse

se

pukara

w w r w


AOr yad

iktab me&

nbI

53

kro

ws ka

han A

ApnI rhmt se

-a:

wse

AOr hm ne
A>ta ikya

nbI

54

rsUl

AOr 9e

Vaade ka sCca

be=k vh

9e

;Sma:l A

w

psNdIda

55

AOr

Apne rb ke ha&

AOr j>kat

vh 9e

Apne

nmaj> ka

AOr huKm dete 9e

3r vale


r
w
r


AOr hm ne

nbI

56

wse w5a ilya

sCce

be=k

9e

AOr yad

iktab me&

;drIs A

vh

kro

ALlah ne ;n\A>am ikya AOlade

Aadm me& se, AOr wn me& se ijNhe&

nbI jma

yh hE& nibyo& me& se vh ijn pr

hm ne nUh A ke sa9 k+tI me&


svar ikya, AOr ;b/ahIm A
AOr yak>Ub A kI AOlad me& se,
AOr wn me& se ijNhe& hm ne
ihdayt dI, AOr cuna, jb wn
pr rhman kI Aayte& p7>I jatI&
vh j>mIn pr igr pD>te isj\da
krte AOr rote hu@ | (58)
ifr wn ke bad cNd na`>lf>
ja&n=In hu@, wNho& ne nmaj>
g&vadI, AOr `>aih=ate nf>sanI
kI pErvI kI, ps A>nk>rIb wNhe&
gumrahI kI sj>a imlegI | (59)
mgr ijs ne tOba kI AOr :man
laya AOr nek A>ml ik@, ps
yhI log hE& jo jNnt me& dai`>l
ho&ge, AOr j>rRa -r -I wn ka
nuk>\san n ikya ja@ga, (60)
hme=agI ke bag>at me& ijn ka
vada rhman ne g>a;bana Apne
bNdo& se ikya, be=k ws ka
vada Aane vala hE | (61)
AOr ws me& slam ke isva ko: behUda
bat n sune&ge, AOr wn ke il@ ws me&
sub\h Ao =am wn ka irj>\k> hE | (62)
yh vh jNnt hE ijs ka hm
Apne wn bNdo& ko vairs
bna@&ge jo prhej>gar ho&ge | (63)

se

ALlah ne

wn pr

vh ijNhe&

;n\A>am ikya

yh vh log

bulNd

57

@k
muk>am

w
w
AOlad

AOr se

nUh A

sa9

svar ikya

AOr wn

hm ne

se ijNhe&

AOlade Aadm

se

w w
w


wn pr

jb p7>I jatI&

AOr hm ne cuna

hm ne

AOr wn

ihdayt dI

se ijNhe&

;b/ahIm A AOr yak>Ub A





w w

cNd ja&n=In
na `>lf>

ifr

wn ke bad

58

ja&n=In hu@

AOr

isj\da

vh igr

rote hu@

krte hu@

pD>te

rhman kI Aayte&

59

gumrahI

wNhe&

ps A>nk>rIb

imlegI

`>aih=at

AOr pErvI kI

wNho& ne

nmaj>

g&vadI


w

w w

vh dai`>l ho&ge&

ps yhI log

nek

AOr A>ml ik@

AOr
:man laya

tOba kI

jo
ijs

mgr


w
w


vada
ikya

vh jo

hme=gI ke bag>at

ku2 j>ra

60

AOr wn ka n nuk>\san
ikya ja@ga

jNnt


w

vh n sune&ge

61

Aane vala

ws ka

hE

vada

be=k
vh

g>a;bana

Apne bNde
jma

rhman

z w
w

62

AOr =am

sub\h

ws me&

wn ka

AOr wn

irj>\k>

ke il@

isva slam

behUda

ws me&

r



63

prhej>gar

ho&ge

jo

Apne bNde

T@

se ko

hm vairs
bna@&ge

vh jo ik

jNnt

yh

310

mrym (19)

QY@

w
w
hmare pI2e

AOr jo

ws ke

jo hmare ha9o& me& Aage

tuMhara rb

il@

HuKm se

mgr

AOr

hm wtrte

nhI&


r w
w
r

AaSmano& ka rb

-Ulne vala

64

tuMhara rb

hE

AOr nhI&

AOr

ws ke drimyan

jo

k>ala Alm (16)


AOr f>ir+to& ne kha hm tuMhare
rb ke huKm ke bgE>r nhI& wtrte,
wsI ke il@ hE jo hmare Aage,
AOr jo hmare pI2e hE AOr jo ws
ke drimyan hE, AOr tuMhara rb
-Ulne vala nhI& | (64)
vh rb hE AaSmano& ka AOr j>mIn

w
w r

w

ka, AOr jo wn ke drimyan hE,

tU janta

k>dm rho, Kya tU ko: ws ka

Kya

hE

ws kI ;badt pr

AOr saibt

ps wsI kI

wn ke

k>dm rho

;badt kro

drimyan

AOr jo

AOr j>mIn

66

mE& inkala

ij>Nda

jaW%ga

to ifr

mE& mr gya

Kya jb

AOr

;n\san

65

khta hE

hm nam

ws

ko:

ka

w
w



67

ku2 -I

jb ik vh n 9a

;s se k>Bl



jhn\nm

hm wNhe& j>r

;dR igdR

hm ne wse

be=k

pEda ikya

hm

yad krta

nhI&

ifr

haij>r krle&ge

;n\san

Kya

=Etan jma

hm wNhe& j>r

so tuMhare rb

jma kre&ge

kI k>sm

ALlah rhman se

bhut

jo wn

ij>yada

m&e se

igroh

hr

j>r `>I&c

se

ifr

inkale&ge

3u4no& ke

68

bl igre hu@


w


AOr

70

nhI&

dai`>l

ij>yada muStihk>

hona

ws me&

vh

`>Ub

wn se jo

AlbTta

vaik>f>

ifr

srk=I

69

krne vala





rw

hm njat

ifr

de&ge

71

muk>rRr
ikya huAa

laij>m

tuMhara rb

pr

yha& se

hE

mgr

guj>rna hoga

tum me& se

w
w

p7>I

wn pr

jatI hE&

AOr jb

72

3u4no& ke bl
igre hu@

ws me&

j>ailm jma

AOr hm

vh ijNho& ne

2oD> de&ge

prhej>garI kI


w
dono& f>rIk>

kOn

vh :man

sa

la@

wn se jo

kuf> ikya

vh ijNho& ne

khte hE&

vaj>eh

hmarI
Aayte&



w
vh

igroho& me& se

wn se

hm hlak

AOr

phle

kr cuke

iktne hI

73

mj\ils

AOr AC2I

behtr muk>am

r

ws

to 7Il

ko

de rha hE

gumrahI me&

jo hE

kh
dIij@

74

AOr nmUd

saman

bhut AC2e

w
w r

w
AOr
~>vah

A>j>ab

~>vah

ijs ka vada

vh

ikya jata hE

de`e&ge

jb

yha& tk
ik

`>Ub 7Il

rhman




w


75

311

l=kr

AOr
kmj>or tr

bdtr muk>am

vh

ps Ab vh

kOn

jan le&ge

T@

ik>yamt

ps tum wsI kI ;badt kro,


AOr ws kI ;badt pr saibt
hm nam janta hE ? (65)
AOr kaif>r ;n\san khta hE
Kya jb mE& mr gya to ifr mE&
ij>Nda kr ke j>mIn se inkala
jaW%ga! (66)
Kya ;n\san yad nhI& krta Kya
wse yad nhI& ik hm ne wse ;s
se phle pEda ikya jb ik vh
ku2 -I n 9a | (67)
so tuMhare rb kI k>sm hm wNhe&
AOr =Etano& ko j>r jma kre&ge,
ifr hm wNhe& j>r haij>r
kr le&ge jhn\nm ke igdR 3u4no&
ke bl igre hu@ | (68)
ifr hr igroh me& se hm wse
j>r `I&c inkale&ge jo wn me&
ALlah rhman se bhut ij>yada
srk=I krne vala 9a | (69)
ifr AlbTta hm wn se `>Ub vaik>f>
hE& jo ws jhn\nm me& dai`>l hone
ke ij>yada muStihk> hE& | (70)
AOr tum me& se ko: nhI& mgr
wse hr @k ko yha& se guj>rna
hoga | tuMhare rb ka Apne Wpr
laij>m muk>rRr ikya huAa | (71)
ifr hm wn logo& ko njat de&ge
ijNho& ne prhej>garI kI, AOr
hm j>ailmo& ko ws me& 2oD> de&ge
3u4no& ke bl igre hu@ | (72)
AOr jb wn pr hmarI vaj>eh
Aayte& p7>I jatI hE& to ijNho& ne
kuf> ikya vh :man lane valo& se
khte hE&, dono& f>rIk> me& se iks
ka muk>am mrtba behtr AOr
mj\ils AC2I hE ? (73)
AOr ;n se phle hm iktne hI
igroh hlak kr cuke hE&, vh
saman AOr nmUd me& ;n se bhut
AC2e 9e | (74)
kh dIij@ jo gumrahI me& hE to
ws ko Arrhman gumrahI me&
AOr `>Ub 7Il de rha hE yha& tk
ik vh de` le&ge, ya A>j>ab ya
ik>yamt ijs ka wn se vada
ikya jata hE, ps vh tb
jan le&ge kOn hE bdtr muk>am
mrtba me& ? AOr kmj>or tr
l=kr me& | (75)

mrym (19)
AOr ijn logo& ne ihdayt haisl
kI ALlah wNhe& AOr ij>yada

QV@a@b

w

w

w

ihdayt deta hE, AOr tuMhare rb ke


nj>\dIk bak>I rhne valI neikya&
behtr hE& b@itbare svab AOr
behtr hE& b@itbare An\jam | (76)

neikya&

AOr bak>I rhne valI

ihdayt

ihdayt

AOr ij>yada

ijn logo& ne ALlah

haisl kI

deta hE



w


ps Kya tU

ps Kya tU ne ws =~>s ko de`a

;n\kar

ijs ne hmare huKmo& ka ;n\kar



w w

w

ikya ? AOr kha mE& j>r mal


AOr AOlad idya jaW%ga | (77)
Kya vh g>Eb pr m]la ho gya hE ?
ya ws ne ALlah rhman se
le ilya hE ko: A>hd | (78)
hrigj> nhI&&! jo vh khta hE Ab

vh ijs ne

ikya

ws ne

ya

le ilya hE

76

ne de`a

b @itbare

AOr

b @itbare

tuMhare rb ke

An\jam

behtr

svab

nj>\dIk

Kya vh mu]la

g>Eb

AOr AOlad

77

ho gya hE

mal

behtr

mE& j>r idya

AOr ws

hmare

jaW%ga

ne kha

huKmo& ka





w
Ab hm

hrigj>

il` le&ge

nhI&

hm il` le&ge AOr ws ko A>j>ab

ws

AOr hm

l&ba b7>ade&ge | (79)

ko

b7>a de&ge


w w w w

AOr hm vairs ho&ge le le&ge jo


vh khta hE AOr vh hmare pas

vh jo khta hE

ko: A>hd

78

Akela Aa@ga | (80)

AOr wNho& ne

AOr wNho& ne ALlah ke isva AOro&


w

w

ko mabUd bna ilya hE taik wn


ke il@ moijbe ;J>j>t ho& | (81)
hrigj> nhI&, jl\d hI vh wn kI

bna ilya

80

Akela

jl\d hI vh

hrigj>

;n\kar kre&ge

nhI&

AOr vh hmare

jo vh

AOr hm

pas Aa@ga

khta hE

vairs ho&ge

ALlah rhman se

81

moijbe

wn ke

;J>j>t

il@

AOr

79

A>j>ab se

l&ba

mabUd

taik vh ho

ALlah ke isva

Kya tum ne nhI& de`a ? be=k hm

w
r

ne =Etan -eje hE& kaif>ro& pr, vh

=Etan jma

wNhe& `>Ub wksate rhte hE& | (83)


so tum wn pr nuj>Ule A>j>ab kI
jLdI n kro, hm to isfR> wn
kI igntI pUrI kr rhe hE& wn ke

Kya tum ne

be=k hm ne -eje

mu`>ailf>

82

nhI& de`a

wn ke

AOr

wn kI

ho ja@&ge

bNdgI se



z z

84

igntI

wn

isfR> hm igntI

kI

pUrI kr rhe hE&

so tum jl\dI

wn pr

83

n kro

wksate hE& wNhe&

kaif>r

`>Ub wksana

jma

pr

ko ALlah rhman kI trf> mehman


w

w

bna kr jma kr la@&ge | (85)

gunahgar jma

idn ign rhe hE& | (84)


yad kro ijs idn hm prhej>garo&

AOr hm gunahgaro& ko ha&k kr le


ja@&ge jhn\nm kI trf> Pyase | (86)
vh =f>aA>t ka ;`>\ityar nhI&
r`te isva@ ws ke ijs ne ALlah
rhman se ilya ho ;k>rar | (87)
AOr vh khte hE& ALlah rhman
ne be4a bna ilya hE, (88)
thk>Ik> tum j>ban pr burI bat
la@ ho | (89)
k>rIb hE b:d nhI& ik AaSman
ws se f4 pDe&> AOr j>mIn 4ukD>e
4ukD>e ho ja@, AOr phaD> para
para ho kr igr pD>e& | (90)
ik wNho& ne ALlah ke il@
mn\sUb ikya be4a | (91)
jb ik rhman ke =ayan nhI& ik
vh be4a bna@ | (92)
nhI& ko: jo AaSmano& me& hE AOr
j>mIn me& hE, mgr rhman ke
huj>Ur bNda ho kr Aata hE | (93)
ws ne wn ko 3er ilya hE, AOr ign
kr wn ka =umar kr ilya hE | (94)
AOr wn me& se hr @k ik>yamt ke idn
ws ke samne Akela Aa@ga | (95)

AOr ha&k kr

mehman

85

le ja@&ge

rhman kI trf>

bna kr

prhej>gar

hm jma

ijs

jma

kr le&ge

idn

ijs ne

rhman ke pas

isva@

ilya ho

vh ;`>\ityar

=f>aA>t

Pyase

86

nhI& r`te

jhn\nm trf>


w w

89

burI

@k

thk>Ik> tum

bat

la@ ho

be4a

88

rhman

bna ilya

AOr vh

hE

khte hE&

87

;k>rar


w

r
w

90

para
para

AOr

phaD>

igr pD>e

j>mIn

AOr 4ukD>e

ws

4ukD>e ho ja@

se

f4 pDe>

AaSman

k>rIb
hE

w
w
w

92

be4a

ik vh bna@

rhman

ke il@

=ayan

jb ik
nhI&

91

be4a

rhman

ik wNho& ne pukara

ke il@

mn\sUb ikya


w

r

93

bNda

rhman

mgr Aata hE

AOr j>mIn

AaSmano& me&

jo

nhI& tmam
ko:

w


95

Akela

Aa@ga ws ke samne

AOr wn me&

ik>yamt ke idn

se hr @k

T@

94

ke mu`>ailf> ho ja@&ge | (82)

AOr wn ka =umar

ws ne wn ko

kr ilya hE ign kr

3er ilya hE

312

bNdgI se ;n\kar kre&ge AOr wn


RP@


w

wn ke

rhman

pEda kr dega

il@

AOr wNho& ne

nek

jo log :man la@

A>ml ik@

be=k

w
w
AOr Dra@&

prhej>garo&

ws se

taik Aap

Aap kI

`>u=`>brI de& ws se

j>ban me&

hm ne ;se Aasan ps ws ke
kr idya hE

96 muhBbt

isva nhI&

tum de`te

Kya

ho

igroh

se

wn se k>Bl

hm ne hlak

AOr

kr id@

iktne hI

zgD>alU log

97

Aah4

98

wn kI

ya tum sunte ho

ko: iksI ko

r( )

kuA>at 8

(20) sUrh ta ha

Aayat 135

be=k jo log :man la@ AOr


wNho& ne ik@ A>ml nek wn ke
il@ pEda kr dega rhman idlo&
me& muhBbt | (96)
ps ws ke isva nhI& ik hm ne
k>urAan ko Aap s kI j>ban me&
Aasan kr idya taik ws se Aap s
prhej>garo& ko `>u=`>brI de& AOr
zgD>alU logo& ko ws se Dra@& | (97)
AOr ;n se k>Bl hm ne hlak
kr id@ iktne hI igroh, Kya
tm wn me& se iksI ko de`te ho ?

wn se

k>ala Alm (16)

ya wn kI Aah4 sunte ho ? (98)


ALlah ke nam se jo bhut
meh\rban, rh\m krne vala hE

taa -haa | (1)


hm ne k>urAan tm pr ;s
il@ naij>l nhI& ikya ik tm

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

mu=K>k>t me& pD> jaAo | (2)

ws ke

yad

il@ jo

idhanI

Drta hE | (3)

mgr

taik tum mu=K>k>t

k>urAan

me& pD> jaAo

hm ne naij>l

tum pr

nhI& ikya

ta ha







r


w

W&ce

AOr AaSman jma

j>mIn

bnaya

naij>l

se ijs

Drta hE

ikya huAa


w
AOr

ws ke

AaSmano& me&

jo

A>=R pr

k>a;m

il@ jo

tU pukar

AOr

kr khe

Agr

gIlI

im4\4I

wsI

r
to
kha

Aag

ws ke isva

ke il@

AOr

wn dono& ke

jo

drimyan

AOr jo

j>mIn me&



sb nam

nIce

nhI& ko:
mabUd

ALlah

AOr inhayt

-ed

po=Ida

janta

to be=k

hE

vh



w
r

jb ws ne
de`I

mUsa A

tuMhare

ko: `>br

AOr Kya

pas Aa:

AC2e

r




ya

ic&garI

ws se

tuMhare

=ayd mE&

pas laW%

Aag

be=k

de`I hE

mE& ne

tum 5hro

Apne 3r
valo& ko




mE&

be=k mE&

11

@e mUsa A

Aavaj>

vh vha&

Aa:

Aa@

jb ps

10

raSta

Aag pr ke

mE&
paW%

12

313

tuva

pak mEdan

be=k tum

ApnI
jUitya&

T@

so wtar lo

naij>l ikya huAa hE ws kI


trf> se ijs ne j>mIn AOr W&ce
AaSman bna@ | (4)
rhman A>=R pr k>a;m hE | (5)
wsI ke il@ hE jo ku2 AaSmano&
me& hE AOr jo ku2 j>mIn me& hE,

rhman


w w r
w

bat

mgr ws ke il@ nsIht hE jo

tuMhara
rb

AOr jo wn dono& ke drimyan hE,


AOr jo j>mIn ke nIce hE | (6)
AOr Agr tU pukar kr khe bat
to be=k vh -ed janta hE AOr
inhayt po=Ida bat ko -I | (7)
ALlah, ws ke isva ko: mabUd nhI&,
wsI ke il@ hE& sb AC2e nam | (8)
AOr Kya tuMhare pas mUsa A kI
`>br Aa: ? (9)
jb ws ne Aag de`I to Apne 3r
valo& se kha ik tm 5hro, be=k mE&
ne de`I hE Aag, =ayd mE& tuMhare pas
ws se ic&garI le AaW%, ya Aag pr
raSte ka pta pa lU% | (10)
ps jb vh vha& Aa@, to Aavaj>
Aa: @e mUsa A! (11)
be=k mE& hI tuMhara rb hU%, so
ApnI jUitya& wtar lo, be=k tm
tuva ke pak vadI me& ho | (12)

QV@a@b

ta ha (20)
AOr mE& ne tuMhe& ps&d ikya, ps
jo vih kI ja@ ws kI trf>
kan lga kr suno | (13)
be=k mE& hI ALlah hU%, mere isva
ko: mabUd nhI&, ps merI ;badt
kro AOr k>a;m kro merI yad ke
il@ nmaj>, (14)
be=k ik>yamt Aane valI hE, mE&
cahta hU% ik wse po=Ida r`U% taik
hr =~>s ko bdla idya ja@ ws
koi== ka jo vh kre | (15)
ps tuze ws se vh n rok de jo
ws pr :man nhI& r`ta AOr
ApnI `>aih= ke pI2e pD>a huAa
hE, ifr tU hlak ho ja@ | (16)
AOr @e mUsa A yh tere dahne
hat me& Kya hE ? (17)
ws ne kha yh mera A>sa hE, mE& ;s pr
4ek lgata hU%, AOr ;s se pTte zaD>ta
hU% ApnI bkiryo& pr, AOr ;s me& mere
AOr -I k: f>a;de hE& | (18)
ws ne f>rmaya @e mUsa A! ;se
j>mIn pr Dal de | (19)
ps ws ne Dal idya, to nagah vh
dOD>ta huAa sa&p bn gya | (20)
ALlah ne f>rmaya wse pkD> le,
AOr n Dr, hm jl\d wse ws kI
phlI halt pr lO4a de&ge, (21)
Apna ha9 ApnI bg>l me& lga le,
vh iksI @eb ke bg>r sf>ed
cmkta huAa inklega, yh
dUsrI in=anI hE | (22)
taik hm tuze id`a@& ApnI bD>I
in=ainyo& me& se | (23)
tU if>rA>On kI trf> ja, be=k
vh sr=k ho gya hE | (24)
mUsa A ne kha, @e mere rb! mere
il@ ku=ada kr de mera sIna | (25)
AOr mere il@ mera kam Aasan
kr de | (26)
AOr merI j>ban kI igrh `ol de | (27)
ik vh merI bat smz le& | (28)
AOr bna de mere il@ vj>Ir
muA>aivn mere `>andan se, (29)
mera -a: han A | (30)
ws se merI kuVvt kmr mj>bUt
kr de | (31)
AOr wse =rIk kr de mere kam me& | (32)
taik hm ks\rt se terI ts\bIh
kre&, (33)
AOr ks\rt se tuze yad kre& | (34)
be=k tU hme& `>Ub de`ta hE | (35)
ALlah ne f>rmaya, @e mUsa A! jo tU
ne ma&ga thk>Ik> tuze de idya gya | (36)
AOr thk>Ik> hm ne tuz pr @k
bar AOr -I @hsan ikya 9a | (37)
jb hm ne terI vailda ko ;l\ham
ikya jo ;l\ham krna 9a | (38)

nhI& ko:
mabUd

mE&

ALlah

be=k mE&

13

ws kI trf> jo

ps kan

vih kI ja@

lga kr suno

tuMhe& psNd ikya

AOr mE&



w
Aane
valI

ik>yamt

be=k

merI yad

14

nmaj>

ke il@

AOr k>a;m

ps merI

kro

;badt kro

mere isva







ws se
jo

ps tuze rok n de

ws ka jo vh

15

=~>s

koi== kre

hr

taik bdla

mE& wse

mE& cahta

idya ja@

po=Ida r`U%

hU%


w w

17

@e mUsa

tere dahne

ha9 me&

AOr

yh

ifr tU hlak

16

Kya

ApnI

ho ja@

AOr vh

ws

:man nhI&

`>aih= pI2e pD>a

pr

r`ta

mera A>sa

yh

jo



w
w
;s me&

AOr mere

ApnI

il@

bkirya&

AOr mE& pTte

pr

mE& 4ek

;s pr

zaD>ta hU% ;s se

lgata hU%

ws ne
kha


r
sa&p

ps ws ne

to nagah vh

@e mUsa A

19

Dal idya

wse

ws ne

Dal de

f>rmaya

j>rte&

AOr -I

18

f>a;de

w


21

phlI

ws kI

hm jl\d wse

halt

lO4a de&ge

wse

AOr n Dr

f>rmaya

pkD> le

dOD>ta

20

huAa

in=anI

@eb

bg>Er iksI

sf>ed

vh

ApnI

tk

Apna

AOr imla

inklega

bg>l

se

ha9

lga







be=k
vh

if>rA>On

trf>

tU ja

bD>I

23

ApnI

taik hm

in=ainyo& se

tuze id`a@&

dUsrI

22





w

r
w

AOr

`ol de

26

mera

AOr mere il@

kam

Aasan kr de

mera sIna

25

mere

ku=ada

il@

kr de

@e mere ws ne

24

kha

rb

sr=k

ho gya




w
z
se

mera

mere

vj>Ir

il@

AOr bna de

merI bat

28

vh

27

smz le&

merI

se

j>ban

kI

igrh

w




r
w

32

AOr =rIk

mere kam me&

kr de

31

merI

mj>bUt kr

kuVvt

ws se

30

mera
-a:

han A

29

`>andan

tU hE

be=k tU

34

AOr tuze

ks\rt se

ks\rt se

33

yad kre&

hm terI
ts\bIh kre&

taik


w

w
AOr thk>Ik> hm
ne @hsan ikya

36

@e mUsa A

jo tU ne

thk>Ik> tuze

ALlah ne

ma&ga

de idya gya

f>rmaya

hme& `>Ub de`ta hE

35

38

jo ;l\ham

terI

trf>

hm ne

krna 9a

vailda

ko

;l\ham ikya

T@

jb

37

AOr -I

@k
bar

tuz pr

314


RP@



ifr wse

dyaR

dyaR me&

Dal dega

ifr wse Dal de

sNdUk> me&

ik tU wse Dal




w

w

muhBbt

AOr mE& ne

tuz pr

AOr ws ka du=\mn

Dal dI

wse

mera du=\mn

saihl pr

le lega





w


to vh

trI bhn

kh rhI 9I

ja rhI 9I

jb

39

taik 5&DI ho

Aa%`

trf>

terI ma%

Aaj>maya

tU Aaya

ifr

AOr tera

ke sa9

-a:

pvRir= kre

pr

jo

Kya mE& tuMhe& btaW%

AOr tU ne k>t\l

@k =~>s

me&

41

AOr vh g>m n kre

kridya

k: sal

ifr tU

k:

5hra rha

Aaj>ma;=e&

`>as Apne

AOr hm ne tuze

il@

bnaya

@e mUsa

40





w
ws
ko

tum kho

43

srk=

be=k

ho gya

vh

if>rA>On

trf> tum dono&


pas

merI yad me&

42

jaAo

AOr suStI n
krna

be=k hm Drte hE&

@e hmare

dono&

rb

bole

vh

44

Dr ja@

ya

nsIht

=ayd

pkD> le

vh

nmR bat

mE& sunta

tuMhare

hU%

sa9 hU%

be=k mE&

tum Dro nhI&

ws ne
f>rmaya

vh hd s b7>e

45

ya

hm pr

ik vh
ij>yadtI kre

r r w
r
hmare

bnI ;s/a:l

ps -ej de

sa9

tera rb

be=k hm

ps jaAo

AOr

tum kho ws ke pas

dono& -eje hu@

AOr mE&

46

de`ta hU%

w



w
AOr slam

tera rb

in=anI

se

ke sa9

hm tere pas Aa@ hE&

AOr wNhe& A>j>ab n de

pr

A>j>ab

ik

hmarI
trf>

vih kI g:

be=k

ihdayt

47

ws ne

jo

pErvI kI

ijs

pr

r w

r
A>ta kI

ijs ne

hmara ws ne
rb

kha

49

@e mUsa A

tuMhara

ps

ws ne

rb

kOn

kha

48

AOr mu&h

ijs ne

fera

zu4laya



51

315

phlI

jmaA>te&

hal

ifr

ws ne

kya

kha

50

tU pvRir= pa@ mere samne | (39)


AOr yad kr jb terI bhn ja rhI
9I ik Kya mE& tuMhe& ws ka pta

lO4a idya

tU ja

m`>\lUk> tuz se muhBbt kre taik

9I to Aale if>rA>On se kh rhI

mdyn vale

tU

tuz pr muhBbt ApnI trf> se

ApnI


w


w

merI in=ainyo&

inkal lega AOr mE& ne Dal dI

trf> se







vK>te muk>rRr pr

ka du+mn ws ko le lega dyaR se

taik tU

ws kI

njat dI

dyaR wse saihl pr, mera AOr ws

pvRir= pa@

ps hm ne tuze

to hm ne tuze

g>m se

sNdUk> dyaR me& Dal de, ifr Dal dega

mere samne

w

w w

AOr tuze

ik tU wse sNdUk> me& Dal, ifr

merI Aa%`o pr







ws kI

k>ala Alm (16)

rhnuma:
kI

ifr

T@

ws kI =Kl
Ao sUrt

hr cIj>

btaW% jo ;s kI pvRir= kre ?


ps hm ne tuze terI ma% kI trf>
lO4a idya, taik ws kI Aa%`e&
5&DI ho&, AOr vh g>m n kre,
AOr tU ne @k =~>s ko k>t\l
kr idya to hm ne tuze njat dI
g>m se, AOr tuze k: Aaj>ma;=o&
se Aaj>maya, ifr k: sal mdyn
valo& me& 5hra rha, ifr tU Aaya
vK>te muk>rRr pr @e mUsa A
mutaibk> tk>\dIre ;lahI | (40)
AOr mE& ne tuze `>as Apne il@
bnaya | (41)
tum AOr tuMhara -a: dono& jaAo
merI in=ainyo& ke sa9, AOr suStI
n krna merI yad me& | (42)
tum dono& if>rA>On ke pas jaAo,
be=k vh srk= ho gya hE | (43)
tum ws ko nmR bat kho =ayd vh
nsIht pkD> le ya Dr ja@ | (44)
vh bole, @e hmare rb! be=k hm
Drte hE& ik khI& vh hm pr ij>yadtI
n kre ya hd se n b7>e| (45)
ws ne f>rmaya tum Dro nhI&,
be=k mE& tuMhare sa9 hU%, mE& sunta
AOr de`ta hU% | (46)
ps ws ke pas jaAo AOr kho
be=k hm dono& -eje hu@ hE& tere rb
ke, ps bnI ;s/a:l ko hmare sa9
-ej de AOr wNhe& A>j>ab n de, hm
tere pas tere rb kI in=anI ke sa9
Aa@ hE&, AOr slam ho ws pr ijs
ne ihdayt kI pErvI kI | (47)
be=k hmarI trf> vih kI g:
hE ik A>j>ab hE ws pr ijs ne
zu4laya AOr mu&h fera | (48)
ws ne kha @e mUsa A! ps
tuMhara rb kOn hE ? (49)
mUsa A ne kha hmara rb vh hE
ijs ne hr cIj> ko ws kI =Kl
Ao sUrt A>ta kI ifr ws kI
rhnuma: kI | (50)
ws ne kha ifr phlI jmaA>to&
ka Kya hal hE ? (51)

ta ha (20)

QV@a@b

ke pas iktab me& hE, mera rb n g>ltI

krta hE, AOr n -Ulta hE | (52)

52

mUsa A ne kha ws ka ;Lm mere rb

vh ijs ne j>mIn ko tuMhare il@


ib2Ona bnaya, AOr tuMhare il@
cla:& ws me& rahe&, AOr AaSman se
panI wtara, ifr hm ne ws se sbj>I
kI mu`>\tilf> Ak>\sam inkalI& | (53)
tum `aAo AOr Apne mve=I
craAo, be=k ws me& A>K>l valo&
ke il@ in=ainya& hE& | (54)
ws j>mIn se hm ne tuMhe& pEda
ikya AOr wsI me& hm tuMhe& lO4a
de&ge, AOr wsI se hm tuMhe& dUsrI
bar inkale&ge | (55)
AOr hm ne wse if>rA>On ko ApnI
tmam in=ainya& id`a:& to ws ne
zu4laya AOr ;n\kar ikya | (56)
ws ne kha @e mUsa A! Kya
tU hmare pas Aaya hE ik tU hme&
Apne jadU ke j>rI@ hmarI j>mIn
muLk se inkal de | (57)
ps hm tere muk>abl j>r la@&ge
ws jEsa @k jadU, ps hmare AOr
Apne drimyan @k vK>t muk>rRr
kr le ik n hm ws ke i`>laf>
kre& AOr n tU, @k hmvar mEdan
me& muk>abla hoga | (58)
mUsa A ne kha tuMhara vada mele
ka idn hE AOr yh ik log idn
c7>e jma ik@ ja@& | (59)
ifr lO4 gya if>rA>On, so ws
ne Apna daAo jadU ka saman
jma ikya, ifr Aaya | (60)
mUsa A ne wn se kha tum pr
`>rabI ho, ALlah pr n 3D>o
zU4 ik vh tuMhe& A>j>ab se hlak
krde, AOr ijs ne zU4 baN0a vh
namurad huAa | (61)
to vh bahm Apne kam me&

AOr n vh

vh n g>ltI

mera rb

-Ulta hE

iktab me&

krta hE

mera rb

pas

ws ka

ws ne

;Lm

kha





w

r

rahe&

tuMhare

ws me&

AOr cla:&

il@

ib2Ona

tuMhare

j>mIn

bnaya

il@

vh ijs ne

w w


sBj>I

mu`>\tilf>

53

se

joD>e

ws

ifr hm

Ak>\sam

se

ne inkale

panI

AaSman

AOr

se

wtara

rw
ws se

AK>l valo& ke il@

54

in=ainya&

ws me&

be=k

Apne mve=I

AOr

tum

craAo

`aAo

w w

r w r

AOr hm ne wse

dUsrI bar

55

id`a:&

hm inkale&ge

AOr

hm lO4a de&ge

AOr

hm ne tuMhe&

tuMhe&

ws se

tuMhe&

ws me&

pEda ikya



r w

hmarI j>mIn se

ik tU

Kya tU Aaya

ws ne

inkal de hme&

hmare pas

kha

to ws ne zu4laya

56

tmam

AOr ;n\kar ikya

ApnI
in=ainya&

AOr Apne

hmare

ps muk>rRr

drimyan

drimyan

kr

ws jEsa

@k jadU

ps j>r hm tere

57

muk>abl la@&ge

Apne jadU

@e mUsa A

ke j>rI@


w

ws ne

tuMhara vada

kha

@k hmvar mEdan

58

AOr

tU

hm

hm ws ke

@k vada

i`>laf> n kre&

vK>t

ws ne

if>rA>On

jma ikya

ifr

idn c7>e

59

lO4 gya

log

jma ik@

AOr

j>Int mele ka

ja@&

yh ik

idn

w
w
zU4

ALlah pr

`>rabI

n 3D>o

mUsa A

tum pr

wn

ws ne

se

kha

60

ifr vh

Apna

Aaya

daAo



w

z


Apne kam

to vh

me&

zgD>ne lge

AOr vh

ijs ne zU4 baN0a

61

ik vh hlak

A>j>ab se

namurad huAa

krde tuMhe&

m=vra ikya | (62)



w w


vh khne lge thk>Ik> yh dono&

yh cahte hE&

zgD>ne lge AOr wNho& ne 2up kr

jadUgr hE&, yh cahte hE& ik tuMhe&


tuMharI sr j>mIn se inkal de& Apne
jadU ke j>rI@, AOr tuMhara AC2a
trIk>a le ja@& nabUd kr de& | (63)
ilhaja> Apne daAo ;k45e kr lo,
ifr sf> baN0 kr AaAo, AOr
thk>Ik kamyab hoga vhI jo
Aaj g>ailb rha | (64)
vh bole @e mUsa A! ya to
phle Apna daAo Dal ya hm
phle Dale& | (65)

AlbTta

yh

jadUgr

dono&

thk>Ik>

vh khne

62

lge

AOr wNho& ne

m=vra

2up kr ikya

bahm

w



r

63

AC2a

tuMhara trIk>a

AOr vh

Apne jadU ke

tuMharI

leja@&

j>rI@

sr j>mIn

se

ik tuMhe& inkal de&


w

64

g>ailb rha

jo

Aaj

AOr thk>Ik>

sf>

kamyab hoga

baN0 kr

ifr tum AaAo

Apne daAo

ilhaja> ;k45e
kr lo tum

w
w
65

Dale&

jo

phle

yh ik hm ho&

T@

AOr ya

yh ik tU Dale

ya to

@e mUsa A

vh bole

316


RP@


w
wn ka

se

jadU

ws ke

`>yal

AOr wn

wn kI

me& Aa:&

kI lai5ya&

rs\isya&

tum Dalo

to nagha&

ws ne

bl\ik

kha

w

hm ne

tum Dro nhI&

mUsa A ku2 `>Of>

67

kha

to paya

Apne idl me&

66

mhsUs ikya

dOD>

ik

rhI hE&

vh


w





be=k

vh ingl

ja wNho& ne bnaya

tuMhare da@& ha9 me&

ja@ga

AOr

jo

g>ailb

68

Dalo

be=k

tum hI

tum


ps Dal

jadUgr

69

id@ g@

vh

jha&

Aa@

khI&

AOr kamyab

jadUgr

jadUgr

nhI& hoga

f>reb

phle

tum :man

ws ne

pr

la@

kha

AOr mUsa

70

han A

hm :man

rb pr

vh bole

la@

tuMhe&

jadU

ka4U%ga

is`aya

vh ijs ne

be=k

tuMhara bD>a

vh

me&

AOr mE& tuMhe&

isj\de me&

;jaj>t dU%

pr

j>r sUlI dU%ga

AOr tuMhare

dUsrI trf> se

tuMhare ha9

paW%

w
w

pr

hm hrigj> tuze

wNho& ne

trjIh n de&ge

kha

AOr ta der

71

rhne vala

A>j>ab me&

tU

vala

jo

ps tU

AOr vh ijs ne

kr guj>r

hme& pEda ikya

Apne

be=k hm

hme&

rb pr

:man la@

behtr AOr hme=a

AOr

bak>I rhne vala

ALlah

jadU

se

n vh mrega

ws ke

jhn\nm

il@

to be=k

jo hmare pas
Aa@

;s

tU kre ga

AOr jo

mjbUr ikya

muj\irm

Apne rb

bn kr

ke samne

AC2e

log

ws ne A>ml ik@

ws ke

bn kr

pas Aaya

ws ke
isva nhI&

hmarI
`>ta@&

jo Aaya

jarI hE&

hme=a
rhne vale

bag>at

75

76

317

jo pak huAa

jj>a hE

AOr yh

AOr jo

bulNd

ws me&

74

drje

hme=a rhe&ge

T@

kamyab nhI& hota | (69)


ps jadUgr isj\de me& Dal id@ g@
igr pD>e vh bole hm han A
AOr mUsa A ke rb pr :man
la@ | (70)
if>rA>On ne kha tum ws pr
:man le Aa@ ;s se phle ik
mE& tuMhe& ;jaj>t dU%, be=k vh
mUsa A tuMhara bD>a hE ijs ne
tuMhe& jadU is`aya hE, ps mE& j>r
ka4 DalU%ga tuMhare ha9 paW%
jainb i`>laf> se @k trf> ka
ha9 dUsrI trf> ka paW% AOr mE&

hm dono& me& se iks ka A>j>ab


ij>yada s~>t AOr der pa hE | (71)
wNho& ne kha hm tuze hrigj>
trjIh n de&ge wn vaje>h dla;l
se jo hmare pas Aa@ hE& AOr ws
pr ijs ne hme& pEda ikya hE, ps
tU kr guj>r jo tU krne vala hE,
ws ke isva nhI& ik tU isfR> ;s
duinya kI ij>NdgI me& krega| (72)
be=k hm Apne rb pr :man
la@ ik vh hmarI `>ta@& b`>=de AOr
ws pr jo tU ne hme& jadU ke il@
mjbUr ikya, AOr ALlah behtr hE
AOr hme=a bak>I rhne vala hE | (73)

vh

be=k vh, jo Apne rb ke samne

AOr n ij@ga

wn ke
il@

bnaya hE, be=k jo ku2 wNho& ne

be=k




r




wn ke nIce

vh ingl ja@ga jo ku2 wNho& ne

dU%ga, AOr tum `>Ub jan loge ik

tU ne hme&

moimn

AOr jo tuMhare da@& ha9 me& hE Dalo

j>r tuMhe& `jUr ke tno& pr sUlI

w
w w

ps yhI

tum hI g>ailb rhoge| (68)

jan loge


r


ws me&

hm ne kha tum Dro nhI&, be=k

kOn

vaj>eh dla;l se

ws pr

`>Of> mhsUs ikya| (67)

s~>t

w
w w
73

to mUsa A ne Apne idl me& ku2

AOr tum `>Ub

duinya kI ij>NdgI

72

rhI hE& | (66)

hm me&




ik vh b`>\=de

wn ke jadU se ik goya vh dOD>

ij>yada

krne

ke `>yal me& Aa:& @ese nmUdar hu:&

AOr jadUgr iksI =an se Aa@ vh

r w




w


`jUr ke tne

AOr wn kI lai5ya& ws mUsa A

bnaya hE vh jadUgr ka f>reb hE,

ik mE&

tuMhe&

Dalo, to nagha& wn kI rs\isya&

bnaya



ps mE& j>r

ws ne kha nhI& bl\ik tum

wNho& ne

w w

ws

k>ala Alm (16)

nhre&

Aaya muj\irm bn kr to be=k ws


ke il@ jhn\nm hE, n vh ws me&
mrega AOr n ij@ga | (74)
AOr jo ws ke pas moimn bn
kr Aaya AOr ws ne AC2e A>ml
ik@, ps yhI log hE& ijn ke
il@ drje bulNd hE& | (75)
hme=a rhne vale bag>at, jarI hE&
wn ke nIce nhre&, wn me& hme=a
rhe&ge, AOr yh jj>a hE ws kI
jo pak huAa | (76)

ta ha (20)
AOr thk>Ik> hm ne vih kI
mUsa A ko ik rato& rat mere
bNdo& ko inkal le ja, wn
ke il@ dyaR me& A>sa mar kr
`>=\k raSta bna lena, n tuze
pkD>ne ka `>Eaf> hoga AOr n
g>kR> hone ka Dr hoga| (77)
ifr if>rA>On ne Apne l=kr ke
sa9 wn ka pI2a ikya to wNhe&
dyaR kI mOjo& ne 7a&p ilya,
jEsa ik 7a&p ilya iblkul g>k>R
kr idya | (78)
AOr if>rA>On ne ApnI k>Om ko
gumrah ikya AOr ihdayt n dI | (79)
@e bnI ;s/a:l AOlade yak>Ub!
thk>Ik> hm ne tuMhare du+mn se

QV@a@b

w

w

ps bna lena

mere bNde

ik rato& rat leja

trf>

mUsa A

AOr thk>Ik> hm ne vih kI

ko



w
AOr n Dr

77

pkD>na

`>Eaf> hoga

`>=\k

dyaR me&

wn ke

raSta

il@

jEsa ik wn ko

78

dyaR se

7a&p ilya

wNhe&

Apne l=kr

7a&p ilya

ke sa9

ifr wn ka

if>rA>On

pI2a ikya


w
w

@e bnI ;s/a:l

thk>Ik>

AOr n ihdayt dI

79

ApnI k>Om

AOr gumrah

if>rA>On

ikya

da@&

kohe tUr

jainb

AOr hm ne tum

tuMhara

se vada ikya

du=\mn

hm ne tuMhe&

se

njat dI

da@& jainb tum se tOret A>ta

w
w

krne ka vada ikya AOr hm

pakIj>a cIj>e&

tuMhe& njat dI AOr kohe tUr ke

ne tum pr wtara mNn AOr


slva | (80)
jo hm ne tuMhe& idya ws me& se
pakIj>a cIj>e `aAo, AOr ws me&
srk=I n kro ik tum pr wtre
mera g>j>b, AOr ijs pr mera g>j>b
wtra vh nISt Ao nabUd huAa | (81)
AOr be=k mE& bD>a b~>=ne vala hU%
ws ko ijs ne tOba kI, AOr vh
:man laya AOr ws ne A>ml ikya
nek, ifr ihdayt pr rha | (82)
AOr @e mUsa A! AOr Kya cIj>
tuze ApnI k>Om se jl\d la:
Kyo& jLdI kI ? (83)
ws ne kha vh mere pI2e Aa hI rhe
hE&, mE& ne terI trf> Aane me& jLdI
kI taik tU raj>I ho | (84)
ws ne kha ps hm ne thk>Ik> terI
k>Om ko Aaj>ma;= me& Dala, AOr
wNhe& samrI ne gumrah ikya | (85)
ps mUsa A ApnI k>Om kI
trf> lO4e, guSse me& -re hu@,
Af>sos krte hu@, kha @e merI
k>Om! Kya tum se tuMhare rb ne
AC2a vada nhI& ikya 9a ? Kya
tvIl ho g: tum pr merI juda:
kI mut ? ya tum ne caha ik tum
pr tuMhare rb ka g>j>b wtre ?
ifr tum ne i`>laf> ikya mere vade
ke vada i`>laf>I kI | (86)

tum

se

AOr slva

80

`aAo

mNn

AOr hm ne

tum pr

wtara


z

w

w
AOr jo

mera g>j>b

tum pr

ik wtrega

AOr n

ws me&

jo hm ne tuMhe& idya

srk=I kro



w
ws ko

bD>a b~>=ne

AOr

jo

vala

be=k mE&

to vh igra

81

nISt Ao nabUd huAa

mera g>j>b

ws pr

wtra



w
w w

tuze jl\d la:

AOr Kya

ihdayt

82

cIj>

ifr

pr rha

nek

AOr ws ne

AOr vh

A>ml ikya

:man laya

tOba kI

mere pI2e

yh hE&

ws ne

vh

@e mUsa A

83

kha

ApnI k>Om se




w
r

Aaj>ma;=
me& Dala

thk>Ik>

ws ne

ps hm ne

84

kha

taik tU raj>I ho

@e mere
rb

terI trf>

AOr mE& ne
jl\dI kI

ps lO4a

AOr wNhe&

samrI

85

tere bad

gumrah ikya

terI k>Om





Kya tum se vada nhI&

@e merI

ws ne

Af>sos

guSse me&

ApnI k>Om

ikya 9a

k>Om

kha

krta

-ra huAa

kI trf>

mUsa A

r

w


r

ya tum ne caha

mut

tum pr

Kya tvIl

AC2a vada

ho g:

tuMhara rb







86

mera vada

ifr tum ne
i`>laf> ikya

T@

tuMhara rb

se ka

g>j>b

tum pr

ik wtre

318


RP@





rz
se

boz

ka

hm pr

AOr leikn

Apne

lada gya

bl\ik

;`>\ityar se

hm ne i`>laf>

tuMhara vada

vh bole

nhI& ikya

@k

wn ke

ifr ws

b2D>a

il@

ne inkala

samrI

87

ifr vh

mUsa A

-Ul gya

ifr wsI

to hm ne wse

trh

Dal idya

k>Om ka j>evr

88

Dala

AOr

tuMhara

mabUd

mabUd

yh

ifr wNho&

gay kI

ws ke

ne kha

Aavaj>

il@

@k k>ailb

w
w


w

AOr n

89

nuk>\san wn ke

nf>a

AOr ;`>\ityar

bat

wn kI

ik vh

ps Kya vh

nhI& r`ta

jvab

trf>

nhI& ferta

nhI& de`te

w
w w
AOr

;s

tum Aaj>ma@

;s ke

@e merI

be=k

se

g@

isva nhI&

k>Om

ws se phle

wn se

han A

AOr

kha

thk>Ik>

r

w

hm hrigj> juda

wNho& ne

n ho&ge

kha

merI bat

90

AOr ;taA>t

so merI

kro mano

pErvI kro

tuMhara

rhman hE

rb

w


@e han

ws ne

kha

hmarI

mUsa A

91

yha& tk

lO4e

trf>

jme hu@

ik

ws pr



r




93

mera yh

to Kya tU ne

ik tU n merI

huKm

naf>rmanI kI

pErvI kre

92

vh gumrah

tU ne de`a

ho g@

wNhe&

jb

tuze iks cIj>


ne roka

Dra

be=k mE&

AOr n sr se

muze da7>I se

n pkD>e&

@e mere

ws ne

ma% ja@

kha


w
ws ne

94

kha

merI bat

AOr n `>yal r`a

bnI ;s/a:l

drimyan

tU ne tf>\irk>a
Dal idya

ik tum khoge






w

ws

vh jo

wNho& ne n de`a

ko

ik

mE& ne de`a

vh

@e samrI

95

bola

tera hal

AOr

to mE& ne

rsUl ka

;sI trh

vh DaldI

nK>=e k>dm

se

tU khe

ik

ij>NdgI me&

be=k tere il@

ps tU ja

kha

mera

muze

nf>\>s

w

w



Apne

vh ijs

mabUd

trf>

AOr de`

hrigj> tuz se

@k vK>t

tere

AOr

2Una

i`>laf> n hoga

muk>rRr

il@

be=k

ha9 lgana



97

319

wD>a
kr

dyaR me&

ifr AlbTta wse

hm wse AlbTta

ib`er de&ge

jla@&ge

T@

jma huAa

ws pr

k>Om ke j>evr ka, to hm ne wse


Aag me& Dal idya, ifr wsI
trh samrI ne Dala | (87)
ifr ws ne wn ke il@ @k b2D>a
inkala bnaya, @k mUitR ijs me&
gay kI Aavaj> inkltI 9I, ifr
wNho& ne kha yh tuMhara mabUd hE,
AOr mUsa A ka mabUd hE, vh
mUsa A to -Ul gya hE | (88)
-la Kya vh nhI& de`te ? ik vh
b2D>a wn kI trf> bat nhI&
ferta wn ko jvab nhI& deta
n wn ke nuk>\san ka ;`>\ityar
r`ta hE AOr n nf>a ka | (89)
AOr thk>Ik> wn se ha"n A ne
ws se phle kha 9a ik @e merI
k>Om! ;s ke isva nhI& ik tum ;s
se Aaj>ma@ g@ ho AOr be=k
tuMhara rb rhman hE, so merI pErvI
kro AOr merI bat mano | (90)
wNho& ne kha hm hrigj> ws se
juda n ho&ge jme hu@ bE5e rhe&ge
yha& tk ik mUsa A hmarI
trf> lO4e| (91)
ws mUsa A ne kha @e ha"n A!
tuze iks cIj> ne roka jb tU ne
de`a ik vh gumrah ho g@ hE& | (92)
ik tU n merI pErvI kre ? to Kya tU ne
naf>rmanI kI mere huKm kI ? (93)
ws ne kha @e mere ma% ja@! muze
da7>I se AOr n sr ke balo& se
pkDe&>, be=k mE& Dra ik tum
khoge ik tU ne fo4 Dal idya
bnI ;s/a:l ke drimyan, AOr
merI bat ka `>yal n r`a | (94)
ifr mUsa A ne samrI se kha
@e samrI! tera Kya hal hE ? (95)
wNho& ne nhI& de`a, ps mE& ne rsUl

-r lI

96

bl\ik hm pr boz lada gya

Kya



ws ne

tuMhare vade ke i`>laf> nhI& ikya,

vh bola mE& ne vh de`a ijs ko

ps mE& ne mu4\5I

@k mu4\5I

vh bole hm ne Apne ;`>\ityar se

ps

fuslaya

k>ala Alm (16)

tU rhta
9a

ke nK>=e k>dm se @k mu4\5I -r lI


to mE& ne vh b2D>e ke k>ailb me&
Dal dI AOr ;sI trh mere nf>\s
ne muze fuslaya | (96)
mUsa A ne kha ps tU ja,
be=k tere il@ ij>NdgI me& yh
sj>a hE ik tU khta ifre n 2Una
muze, AOr be=k tere il@ @k
vK>te muk>rRr hE, hrigj> tuz se
i`>laf> n hoga n 4lega, AOr
Apne mabUd kI trf> de` ijs pr
tU bE5a rhta 9a jma huAa, hm
wse AlbTta jla de&ge ifr ;s
kI ra` wD>a kr dyaR me& j>r
ib`er de&ge& | (97)

ta ha (20)
;s ke isva nhI& ik tuMhara
mabUd ALlah hE, vh ijs ke
isva ko: mabUd nhI&, ws ka
;Lm hr =E pr muhIt hE | (98)
wsI trh hm tum se vh Ahval
byan krte hE& jo guj>r cuke, AOr
thk>Ik> hm ne tuMhe& Apne pas se
iktabe nsIht k>urAan idya | (99)
ijs ne ws se mu%h fera vh be=k
ladega ik>yamt ke idn -arI
boz| (100)
vh ws me& hme=a rhe&ge, AOr bura
hE wn ke il@ ik>yamt ke idn ka
boz | (101)
ijs idn sUr me& fU&k marI ja@gI,
AOr hm muj\rImo& ko ;k45a
kr&ge& ws idn wn kI Aa%`e&
nIlI be nUr ho&gI | (102)
Aaps me& AaihSta AaihSta khe&ge tum
duinya me& isfR> ds idn rhe ho | (103)
vh jo khte hE& hm `>Ub jante
hE& jb wn ka sb se AC2I rah
vala ho=mNd khega tum isfR>
@k idn rhe ho | (104)
AOr vh Aap s se phaD>o ke
bare me& dyaRf>\t krte hE&,
to Aap s kh de& mera rb wNhe&
wD>a kr ib`er dega | (105)
ifr wse j>mIn ko @k hmvar
mEdan kr 2oDe>ga | (106)
AOr tU n de`ega ws me& ko: kjI
nahmvarI AOr n ko: bulNdI | (107)
ws idn sb pI2e cle&ge @k
pukarne vale ke, ws ke il@ ko:
kjI n hogI AOr ALlah ke samne
Aavaj>e& pSt ho ja@&gI, bs tU
isf>R pSt Aavaj> sunega | (108)
ws idn ko: =f>aA>t nf>a n degI
mgr ijs ko ALlah ;jaj>t de,
AOr ws kI bat ps&d kre | (109)
vh janta hE jo ku2 wn ke
Aage AOr wn ke pI2e hE, AOr vh
Apne ;Lm me& ws ka Ahata
nhI& kr skte | (110)
AOr cehre zuk ja@&ge hEy Ao
k>YyUm ij>Nda k>a;m ke samne,
AOr namurad huAa vh ijs ne
j>uLm ka boz w5aya | (111)
AOr jo ko: nekI kre, b=tR yh
ik vh moimn ho to n wse iksI
j>uLm ka `>Of> hoga AOr n iksI
nuk>\san ka | (112)
AOr wsI trh hm ne ws pr
k>urAan naij>l ikya A>rbI me& AOr
hm ne ws me& trh trh se Drave
byan ik@ taik vh prhej>gar
ho ja@& ya vh wn ke il@ ko:
nsIht pEda kr de | (113)

QV@a@b


w

;Lm

98

hr =E

vsIA>

ws ke

ko:

muhIt hE

isva

mabUd

vh

nhI&

ALlah

jo

tuMhara

;s ke

mabUd

isva nhI&



w

AOr thk>Ik> hm

Apne pas se

guj>r cuka

ne tuMhe& idya

`>bre&

jo

Ahval

se

tuz pr

hm byan

se

krte hE&

;sI trh



r
vh hme=a

-arI

100

rhe&ge

ik>yamt ke idn

boz

to be=k

ladega

vh

mu&h fera

ws se

ijs

iktabe

99

nsIht

w
w
AOr hm

sUr me&

;k45a kre&ge

fU&k marI

ijs

ja@gI

idn

boz

101

ik>yamt ke idn

wn ke

AOr

ws

il@

bura hE

me&

J r


mgr
isfR>

tum rhe

nhI&

AaihSta AaihSta

Aaps me&

nIlI Aa%`e&

102

khe&ge

ws idn

muj\rImo& ko


nhI&

rah

sb se AC2I

jb khega

vh khte hE&

vh

`>Ub

jo

jante hE&

hm

ds idn

103

105

wD>a

mera

wNhe&

to

phaD> ke

AOr vh Aap se

kr

rb

ib`er dega

kh de&

bare me&

dyaRf>\t kre&ge

@k

104

mgr

idn

rhe tum


r
w
ws idn

ko:

107

bulNdI

ko:

AOr n

kjI

ws me&

n de`ega tU

@k hmvar

106

mEdan

ifr wse
2oD> dega


w



rhman ke il@

Aavaj>e

samne

AOr pSt hoja@&gI

ws ke
il@

nhI& ko: kjI

@k pukarne

vh sb pI2e

vala

cle&ge




;jaj>t de

ijs

ws ko

mgr ko: =f>aA>t

n nf>a degI

ws idn

108

AaihSta

mgr

Aavaj>

isf>R

bs tU n sunega

w
r
wn ke

wn ke ha9o& ke

AOr jo

pI2e

drimyan Aage

vh

jo

janta hE

109

bat

ws

AOr

kI

psNd kre

rhman


w
w

samne

k>YyUm

hEy

cehre

zuk ja@&ge

110

;Lm ke

ws

AOr vh Ahata nhI&

ANdr

ka

kr skte

w
w
w
moimn

AOr

nekI

vh

se
ko:

kre

AOr jo

111

j>uLm

boz

jo

AOr namurad

w5aya

ijs

huAa




w

k>urAan

ArbI

hm ne ws pr

AOr wsI

naij>l ikya

trh

112

AOr n iksI

iksI

to n wse

nuk\>san ka

j>uLm ka

`>Of> hoga


w

113

ko:

wn ke

ya vh

prhej>gar

nsIht

il@

pEda krde

ho ja@&

T@

taik vh

Drave

se

AOr hm ne trh trh


se byan ik@ ws me&

320


RP@

k>ala Alm (16)

Sao ALlah bulNd Ao brtr hE

ik

p7>ne me& jLdI n kro, ;s se

;s se k>Bl

k>urAan me&

AOr

jl\dI kro

sCca

so bulNd Ao brtr

bad=ah

hE ALlah


w z
r w w

AOr hm ne huKm -eja

;Lm

114

ij>yada de

@e mere

AOr

muze

rb

kih@

ws kI vih

tuMharI

pUrI kI

trf>

ja@

w w

AOr yad kro

f>ir+to& ko

115

jb hm ne kha

pu~>ta

ws

AOr hm ne

to vh

;rada

me&

n paya

-Ul gya

Aadm kI

ws se k>Bl

trf>

w

w
be=k yh

@e Aadm

ps hm

ne kha

ws ne

116

;b\lIs

;n\kar ikya

isva@

ifr tum musIbt

jNnt se

me& pD> jaAo

n inklva de

AOr n 0Up

Pyase

;s me&

me& rhoge

rhoge

AOr yh

ik tum

pr

mE& terI

Kya

rhnuma: k&

@e Aadm

ws ne

kha

to j>aihr

wn pr

=mRgahe&

ps dono&

ws se

hog:&

Aadm

AOr

rb

naf>rmanI kI

jNnt ke pTte

AOr tuMharI

tuMhe&

bIvI ka

tuMhara

du=\mn

AOr

;s me&

yh ik n

tuMhare

-Uke rho

il@

ws kI trf>

ifr vs\vsa

idl me&

Dala

AOr

j>val pj>Ir n ho

bad=aht

hme=gI

Apne

AOr vh dono& lge joD>ne

Wpr

7a&pne

w


r

tum dono&
wtr jaAo

f>rmaya

122

AOr wse

ws

tvj\juh

ws ka

ws ko

rah id`a:

pr

f>rma:

rb

cun ilya

ifr

121

to vh
bhk gya

ihdayt

merI

tuMhare

trf> se

pas Aa@

ps Agr

du=\mn

tum me& se

baj> ke

sb

baj>

yha& se


w

w


mu%h moD>a

AOr

ijs

123

bdb~>t

AOr

to n vh

merI

hoga

gumrah hoga

ihdayt

pErvI kI

to ijs
ne


w




AOr hm wse

ik>yamt ke idn

t&g

w5a@&ge

guj>ran

ws ke

to

mere ij>

il@

be=k

nsIht

se

w

r


125

bIna
de`ta

AOr mE& to 9a

AN0a

tU ne muze Kyo&

@e mere

vh

w5aya

rb

khega

124

AN0a






126

321

hm tuze
-ula de&ge

Aaj

AOr ;sI trh

AOr yad kro jb hm ne f>ir+to& se


kha tum Aadm A ko isj\da kro
to sb ne isj\da ikya isva@ ;b\lIs
ps hm ne kha @e Aadm A!

n puranI ho

se

;rada n paya | (115)

ke, ws ne ;n\kar ikya | (116)

w
r w
r

Apna

-Ul gya AOr hm ne ws me& pu~>ta

kro

=Etan

120

ne `aya

kI trf> huKm -eja to vh

ko




w

wn kI

AOr hm ne ws se k>Bl Aadm A

isj\da ikya






dr`>\t

muze AOr ij>yada ;Lm de | (114)

tum isj\da

so

n&ge

118

ws kI vih, AOr kih@ @e mere rb!

Aadm

w w

w


119

k>Bl ke tuMharI trf> pUrI kI ja@

to sb ne


w w




be=k 117

sCca bad=ah, AOr tum k>urAan

to tU ne wNhe&

hmarI

tere pas

;sI

vh

-ula idya

Aayat

Aa:&

trh

f>rma@ga

T@

be=k yh tuMhara AOr tuMharI


bIvI ka du+mn hE | so tuMhe&
inklva n de jNnt se, ifr tum
tk\lIf> me& pD> jaAo | (117)
be=k tuMhare il@ jNnt me& yh hE
ik ;s me& n -Uke rho, n n&ge | (118)
AOr yh ik tum n Pyase rhoge
AOr n 0Up me& tpoge| (119)
ifr =Etan ne ws ke idl me& vs\vsa
Dala, ws ne kha @e Aadm A!
Kya mE& terI rhnuma: k& hme=gI ke
dr~>t pr ? AOr vh bad=aht jo
j>val pj>Ir n ho ? (120)
ps wn dono& ne wse `a ilya to wn
pr wn kI =mRgahe& j>aihr ho g:&,
AOr Apne ijSm ke Wpr jNnt ke
pTto& se 7a&pne lge, AOr Aadm A
ne Apne rb kI naf>rmanI kI to
vh bhk gya | (121)
ifr ws ko cun ilya ws ke rb
ne, ifr ws pr rhmt se
tvj\juh f>rma: tOba k>ubUl kI
AOr wse rah id`a: | (122)
f>rmaya tum dono& yha& se wtr
jaAo, tuMharI AOlad me& se baj>
baj> ke du+mn ho&ge, ps Agr
jb -I merI trf> se tuMhare pas
merI ihdayt Aa@ to ijs ne merI
ihdayt kI pErvI kI vh n gumrah
hoga AOr n bdb~>t hoga | (123)
AOr ijs ne mere ij> nsIht se
mu%h moD>a to be=k ws kI m:=t
guj>ran t&g hogI AOr hm wse
w5a@&ge ik>yamt ke idn AN0a | (124)
vh khega, @e mere rb! tU ne muze
AN0a Kyo& w5aya ? mE& to duinya
me& bIna de`ta 9a | (125)
vh f>rma@ga ;sI trh tere pas
hmarI Aayat Aa:& to tU ne wNhe&
-ulaya, AOr ;sI trh Aaj hm
tuze -ula de&ge | (126)

ta ha (20)
AOr ;sI trh hm ws ko bdla
dete hE& jo hd se inkl ja@ AOr
Apne rb kI Aayto& pr :man n
la@, AOr AlbTta Aai`>rt ka
A>j>ab =dId trIn hE AOr ij>yada
der tk rhne vala hE | (127)
Kya ws hk>Ik>t ne -I wNhe&
ihdayt n dI ik wn se k>Bl hm
ne iktnI hI jmaA>te& hlak kr dI&,
vh clte ifrte hE& wn ke msaikn
me&, AlbTta be=k ws me& A>K>l
valo& ke il@ in=ainya& hE& | (128)
AOr Agr tuMhare rb kI trf> se
@k bat tE n ho cukI hotI AOr
mIA>ad muk>rRr n hotI to A>j>ab
j>r naij>l ho jata | (129)
ps vh jo khte hE& ws pr sb\r

QV@a@b

w





w

AOr AlbTta

kre& tulUA>@Aaf>tab se phle,


AOr g>ube Aaf>\tab se phle, AOr
ku2 rat kI 3iD>yo& me&, ps ws
kI ts\bIh kre&, AOr iknare idn
ke dophr j>uhr ke vK>t taik
tum `>u= ho jaAo | (130)
AOr ApnI Aa%`e& wn cIj>o&
kI trf> n fElana jo hm ne
brtne ko dI hE& wn ke joD>o& ko,
duinya kI ij>NdgI kI Aara;=
Ao j>eba;= bna kr taik hm
ws me& wNhe& Aaj>ma@&, AOr tere rb
ka A>itya behtr hE AOr sb se
ij>yada tader rhne vala hE | (131)
AOr tum Apne 3r valo& ko
nmaj> ka huKm do, AOr ws pr
k>a;m rho, hm tuz se nhI& ma&gte
irj>\k> bl\ik hm tuze irj>\k> dete
hE& AOr An\jam b`>Er
Ahle tk>\va ke il@ hE | (132)
AOr vh khte hE& hmare pas ko:
in=anI Kyo& nhI& la@ Apne rb
kI trf> se, Kya wn ke pas
vh vaj>eh in=anI nhI& Aa: jo
phle shIf>o& me& hE | (133)
AOr Agr hm wNhe& hlak kr dete
rsUlo& ke Aane se k>Bl iksI
A>j>ab se to vh khte @e hmare rb!
tU ne hmarI trf> ko: rsUl Kyo&
n -eja ? to hm ;s se k>Bl ik
j>lIl AOr s\va ho& hm tere
Ahkam kI pErvI krte| (134)
Aap s kh de&, sb mun\tij>r hE&,
ps tum A-I ;n\itj>ar kro, so
A>nk>rIb tum jan loge, kOn hE&
sI0e raSte vale AOr kOn hE ijs
ne ihdayt pa: | (135)

hd se

AOr n :man la@

hm bdla

jo

inkl ja@

AOr ;sI trh

dete hE&


hm ne hlak iktnI

wn se

kr dI&

k>Bl

wNhe&

hI

Kya ihdayt n dI

127

AOr ij>yada der

=dId

tk rhne vala hE

trIn

Aai`>rt

128

A>K>l valo& ke il@

AlbTta

ws

in=ainya& hE&

me&

be=k

wn ke msaikn me&

vh clte

k>Ome& jmaA>te&

ifrte hE&



w
w
muk>rRr

129

AOr mIA>ad

to j>r

A>j>ab

tuMhara rb

Aajata

se

ho cukI

@k bat

AOr Agr n

kre&, tarIf> ke sa9 Apne rb kI


ts\bIh kre&, pakIj>gI byan

Apna rb Aayto& pr

A>j>ab

tulUA>e Aaf>\tab

phle

Apna rb

tarIf>

AOr

ke sa9

ts\bIh kre&



w
idn

ps

AOr iknare

pr

ps sb\r
kre&

w w

rat kI 3iD>ya&

ts\bIh kre&

jo vh khte hE&

AOr ku2

ws ke g>ub

AOr phle

w


w

joD>e

ws se

jo hm ne

trf>

brtne ko idya

ApnI Aa%`e&

AOr n fElana

130

`>u=

taik

ho jaAo

tum

z z

AOr

tera rb

A>itya

taik hm wNhe&

ws me&

duinya kI ij>NdgI

Aaj>ma@&

Aara;=

wn se ke

w w

w

ws pr

AOr k>a;m rho

nmaj> ka

Apne 3r vale

AOr huKm

131

do tum

AOr tader
rhne vala

behtr

z z

w w
AOr vh

Ahle tk>\va

132

khte hE&

AOr An\jam

ke il@

tuze irj>\k> dete hE&

hm tuz se nhI&

irj>\k>

hm

ma&gte

shIf>e

me&

jo

vaj>eh

wn ke pas

in=anI

nhI& Aa:

Kya

Apna rb

ko:

se

Kyo& nhI& late

in=anI




to vh khte

;s se k>Bl

iksI A>j>ab se

wNhe& hlak kr dete

hm

AOr Agr

133

phle


r r
r

;s se k>Bl

tere Ahkam

to hm

pErvI krte

ko: rsUl

hmarI trf>

Kyo& tU ne n -eja

@e hmare
rb


w



ps tum ;n\itj>ar
kro

mun\tij>r hE&

sb

kh de&

134

AOr hm s\va ho&

ik hm j>lIl ho&

135

ws ne

ihdayt pa:

AOr kOn

sI0a

T@

raSta

vale

kOn

so A>nk>rIb tum
jan loge

322


RQ@bja

;k>traba ilNnas (17)

r( )

(21) sUrtul Am\ibya

kuA>at 7

ALlah ke nam se jo bhut


meh\rban, rh\m krne vala hE

Aayat 112

rsUl jma

logo& ke il@ wn ke ihsab ka vK>t

k>rIb Aa gya, AOr vh g>f>\lt


me& ws se mu%h fer rhe hE& | (1)

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

w



g>f>\lt me&

AOr vh

wn ka ihsab

logo& ke il@

k>rIb Aa gya





vh wse

mgr

sunte hE&

n:

wn ke rb se

wn ke pas

ko: nsIht

mu%h

nhI& AatI

fer rhe hE&

w
w w

AOr vh log ijNho& ne

srgo=I

j>uLm ikya j>ailm

AOr cupke

wn ke

g>f>\lt

cupke bat kI

idl

me& hE&

`elte hE&

AOr

`elte hu@

vh

w
w
AOr

de`te ho

jadU

jbik tum

Kya ps tum

tum hI

@k

AaAoge

jEsa

b=r

mgr

yh

Kya

w
w r

4

janne

sunne

AOr

vala

vala

vh

AOr j>mIn

AaSmano& me&

bat

janta

mera

Aap ne

hE

rb

f>rmaya





ps vh hmare
pas le Aa@

@k =ayr

ws ne

bl\ik vh

3D> ilya

bl\ik

wNho& ne

pre=an

~>vab

kha

bl\ik


r
w

hm ne wse
hlak ikya

ko: bStI

wn se

n :man la:

k>Bl

-eje g@

phle

ko:

jEse

in=anI

r
r w

wn kI

hm vih

trf>

-ejte 9e

mdR

mgr

tum se
phle

-eje hm ne

AOr

nhI&

:man

AOr Kya

la@&ge

vh yh


w
AOr hm ne nhI& bna@

tum nhI& jante

wn ke

tum ho

yad r`ne vale

Agr

ps pU2 lo

w

hm ne sCca
kr idya wn se

ifr

hme=a

AOr vh n 9e

rhne vale

@Ese

n `ate ho&

`ana

ijSm

w w


thk>Ik> hm ne
naij>l kI

hd se

AOr hm ne

AOr ijs ko

ps hm ne

b7>ne vale

hlak kr idya

hm ne caha

bca ilya wNhe&

vada

AOr hm ne iktnI
hlak kr dI&

10

to Kya tum

tuMhara ij>

smzte nhI&

ws me&

@k
iktab

tuMharI trf>

w




11

323

dUsre

igroh
log

wn ke bad

AOr pEda ik@


hm ne

j>ailm

T@

vh 9I&

bs\itya&

se

wn ke pas wn ke rb kI trf>>
se ko: n: nsIht nhI& AatI
mgr vh wse `elte hu@
be prvah ho kr sunte hE& | (2)
wn ke idl g>f>\lt me& hE& AOr
j>ailmo& ne cupke cupke srgo=I
kI ik yh muhMmd rsUluLlah
Kya hE&! mgr @k b=r tum hI jEse,
Kya ifr -I tum jadU ke pas
AaAoge ? jbik tum de`te ho | (3)
Aap s ne f>rmaya mera rb
janta hE hr bat jo AaSmano& me&
AOr j>mIn me& hotI hE AOr vh
sunne vala janne vala hE | (4)
bl\ik wNho& ne kha yh pre=an
~>vab hE&, bl\ik ws ne 3D> ilya
hE, bl\ik vh to @k =ayr hE,
ps vh hmare pas ko: in=anI
la@ jEse phle nbI in=ainya& de
kr -eje g@ 9e | (5)
wn se k>Bl ko: bStI ijs ko
hm ne hlak ikya in=ainya& de`
kr -I :man nhI& la:, to Kya
yh :man le Aa@&ge ? (6)
AOr hm ne rsUl nhI& -eje tum se
phle mgr mdR, hm wn kI trf>>
vih -ejte 9e, ps yad r`ne valo& se
pU2 lo Agr tum nhI& jante | (7)
AOr hm ne wn ke @ese ijSm nhI&
bna@ ik vh `ana n `ate ho&, AOr
vh n 9e hme=a rhne vale | (8)
ifr hm ne wn se Apna vada
sCca kr idya, ps hm ne wNhe&
bca ilya AOr ijs ko hm ne
caha, AOr hm ne hd se b7>ne
valo& ko hlak kr idya | (9)
thk>Ik> hm ne tuMharI trf>> @k
iktab naij>l kI ijs me& tuMhara ij>
hE, to Kya tum smzte nhI& ? (10)
AOr hm ne hlak kr dI& iktnI
hI bs\itya&, ik vh j>ailm 9I&,
AOr hm ne wn ke bad dUsre
igroh AOr log pEda ik@ | (11)

AlAm\ibya (21)
ifr jb wNho& ne hmare A>j>ab kI
Aah4 pa: to ws vK>t ws se
-agne lge | (12)
tum mt -ago AOr lO4 jaAo
wsI trf>> jha& tuMhe& Aasa;= dI
g: 9I AOr Apne 3ro& kI trf>>,
taik tuMharI pU2 g2 ho | (13)
vh khne lge ha@ hmarI =amt!
be=k hm j>ailm 9e | (14)
ps brabr wn kI yh pukar
rhI, yha& tk ik hm ne wNhe&
k4I hu: `etI AOr buzI hu: Aag
kI trh 7er kr idya | (15)
AOr hm ne nhI& pEda ikya AaSman
ko AOr j>mIn ko AOr jo wn ke
drimyan me& hE `elte hu@ bekar | (16)
Agr hm ko: i`lOna bnana
cahte to hm ws ko Apne pas se
bna lete, Agr hm krne vale hote
Agr hme& yh krna hota | (17)
bl\ik hm fe&k marte hE&, hk> ko
baitl pr, ps vh ws ka -eja
kcuMbr inkal deta hE to vh
wsI vK>t nabUd ho jata hE, AOr
tuMhare il@ ws bat se `>rabI
hE jo tum bnate ho | (18)
AOr wsI ke il@ hE jo AaSmano me&
AOr j>>mIn me& hE AOr jo ws ke pas
hE& vh srk=I nhI& krte ws kI
;badt se AOr n vh 9kte hE& | (19)
AOr rat idn ts\bIh ws kI
pakIj>gI byan krte hE& suStI
nhI& krte | (20)
Kya wNho& ne j>mIn se ko: AOr
mabUd bna il@ hE& ik vh wNhe&
mrne ke bad dobara w5a kr
`D>a kre&ge| (21)
Agr wn dono& AaSman Ao j>mIn
me& AOr mabUd hote ALlah ke isva
to AlbTta j>mIn Ao AaSman
drhm brhm ho jate, ps A=Re
Aj>Im ka rb ALlah ws se pak
hE jo vh byan krte hE& | (22)
vh ws se pU2ta2 nhI& kr skte
ws ke bare me& jo vh krta hE
bl\ik vh pU2ta2 ik@ ja@&ge | (23)
Kya wNho& ne ws ke isva AOr
mabUd bna@ hE& ? f>rma de&, pe= kro

QW@b@l6a





tum mt -ago

phle naij>l hu: hE&, AlbTta wn


me& Ak\sr nhI& jante hk> ko, ps
vh "gdaRnI krte hE& | (24)

ws se

ws vK>t vh

hmara

wNho& ne

ifr

A>j>ab

Aah4 pa:

jb



rw
w

tuMharI

13

AOr Apne 3r

taik tum

pU2 g2 ho

tum Aasa;=

ws me&

jma

jo

id@ g@

AOr lO4

trf>

jaAo


z

yha&

wn kI

tk ik

pukar

AOr j>mIn

AaSman jma

yh

ps rhI

hm be=k 9e

j>ailm

14

ha@ hmarI

vh khne

=amt

lge

w w

r

AOr hm ne nhI&

buzI hu: Aag

15

pEda ikya

hm ne wNhe&

k4I hu: `etI

kr idya





r w
to hm ws ko

ko:

bna lete

i`lOna

hm bna@&

ik

Agr hm cahte

`elte hu@

16


pr

baitl

hm fe&k

hk> ko

bl\ik

marte hE&

Agr hm

krne vale

17

hote

wn ke

AOr

drimyan

jo


Apne pas se

w

z


ws se

tum bnate ho

18

`>rabI

jo

AOr tuMhare

nabUd

il@

ho jata hE

vh

to ws

ps vh ws ka

vK>t

-eja inkal deta hE


w
w
w r
w

vh tkBbur srk=I

ws ke pas

nhI& krte

AOr jo

AaSmana&e me&

AOr j>mIn me&

jo

AOr wsI
ke il@

w
w


w
vh ts\bIh

rat

AOr idn

ws kI

AOr n vh 9kte hE&

19

krte hE&

se

;badt


w
w
r
w

wNhe& w5a

21

vh

`D>a kre&ge

j>mIn se

ko:

wNho& ne

mabUd

bna ilya

Kya

20

vh suStI nhI&
krte





ALlah

AlbTta dono&

ps pak hE

drhm brhm ho jate

ALlah isva@

mabUd

wn dono& m&e

Agr hote

w

r

AOr
bl\ik vh

vh krta hE

ws

ws se baj> pusR

se jo

nhI& krte

22

vh byan

ws se

krte hE&

jo

A>=R

rb




w w

laAo

pe= kro

f>rma de&

AOr mabUd

wNho& ne

ALlah ke isva

bna il@ hE&

Kya

23

baj> pusR ik@


ja@&ge

ApnI dlIl, yh iktab hE jo mere


sa9 hE&, AOr iktab jo muz se

-agne lge

12

jo muz se phle

AOr
iktab

mere sa9

jo

yh iktab

ApnI dlIl



24

gdaRnI krte hE&

ps vh

T@

hk>

nhI& jante

wn me& Ak\sr

bl\ik
AlbTta

324


RQ@bja

r w
r
ik be=k

ws kI

hm ne vih

vh

trf>

-ejI

mgr

ko: rsUl

AOr nhI& -eja hm ne

Aap se phle


w w
w

ALlah

@k be4a

AOr wNho&

bna ilya

ps merI ;badt

25

ne kha

nhI& ko:

mere isva

kro

mabUd



w

AOr

vh ws se

bat me&

vh

bNde

muAJ>j>j>

26

sbk>t nhI& krte

bl\ik

vh pak hE

w
AOr jo wn ke pI2e

wn ke ha9o& me& samne

vh

jo

ws ke huKm

A>ml krte

27

janta hE

pr

r w
w
Drte rhte hE&

28

ws ke `>Of> se

AOr vh

ws kI rj>a ho

w



hm wse

jhn\nm

ps vh =~>s

sj>a de&ge

ws ke isva

ijs ke

AOr vh isf>air=

mgr

il@

nhI& krte

w
mabUd be=k mE&

wn me& se

khe

AOr jo




w w

wNho& ne

ik

vh log jo

kuf> ikya

Kya nhI& de`a

j>ailm jma

29

hm sj>a dete hE&

;sI trh

w
r

w r
panI se

AOr hm ne

ps hm ne dono&

ikya

ko `ol idya

bNd

dono& 9e

AOr j>mIn

AaSman jma

w r

AOr hm ne

j>mIn me&

phaD>

30

bna@

Kya ps vh :man

ij>Nda

nhI& late hE&

hr =E



w
w
rah pa@&

31

taik vh

raSte

ku=ada

w

32

gdaRnI

ws kI

krte hE&

in=ainya&

se

AOr vh

ws me&

AOr hm ne

ik zuk n pD>e

bna@

wn ke sa9

w
mhf>Uj>

@k 2t

AOr hm ne

AaSman

bna@

w

w
w w

sb

AOr ca%d

AOr sUrj

AOr idn

rat

pEda ikya

ijs ne

AOr vh


w


hme=a
rhna

Aap s se k>Bl

iksI b=r
ke il@

AOr hm ne nhI& ikya

33

tEr rhe hE&

da;ra mdar me&


w



hr jI

c`na

34

hme=a rhe&ge

ps vh

Aap ;n\itk>al
kr g@

Kya ps Agr

w w

w
35

325

tum lO4 kr

AOr hmarI

AaAoge

hI trf>

Aaj>ma;=

AOr -la:

bura: se

T@

AOr hm tuMhe&
muBtla kre&ge

mOt

;k>traba ilNnas (17)


AOr tum se phle hm ne ko: rsUl
nhI& -eja mgr hm ne vih -ejI ws
kI trf>> ik mere isva ko: mabUd
nhI&, ps merI ;badt kro | (25)
wn mu=\irko& ne kha ik ALlah
ne @k be4a bna ilya hE, vh
ws tohmt se pak hE, bl\ik
muA>J>j>j> bNde hE& | (26)
vh bat me& ws se sbk>t nhI&
krte AOr vh ws ke huKm pr
A>ml krte hE& | (27)
vh janta hE jo wn ke samne
AOr wn ke pI2e hE, AOr vh
isf>air= nhI& krte, mgr ijs ke
il@ ws kI rj>a ho, AOr vh ws
ke `>Of> se Drte rhte hE& | (28)
AOr wn me& se jo ko: yh khe ik
be=k ws ke isva mE& mabUd hU%,
ps ws =~>s ko hm
sj>a@ jhn\nm de&ge, ;sI trh hm
j>ailmo& ko sj>a dete hE& | (29)
Kya kaif>ro& ne nhI& de`a ? ik
AaSman AOr j>mIn dono& imle
hu@ 9e, ps hm ne dono& ko `ol
idya, AOr hm ne panI se hr =E
ko ij>Nda ikya, to Kya ifr
-I vh :man nhI& late ? (30)
AOr hm ne j>mIn me& phaD> bna@
taik vh wn logo& ke sa9 zuk n
pD>e, AOr hm ne ws me& ku=ada raSte
bna@ taik vh rah pa@& | (31)
AOr hm ne bnaya AaSman @k
mhf>Uj> 2t AOr vh ws kI
in=ainyo& se "gdaRnI krte hE& | (32)
AOr vhI hE ijs ne pEda ikya rat
AOr idn ko, AOr sUrj AOr ca%d
ko, sb Apne Apne mdar me&
tEr rhe hE& | (33)
AOr hm ne Aap s se phle
iksI b=r ke il@ hme=a rhna
nhI& tjvIj> ikya, ps Agr
Aap s ;n\itk>>al kr g@ to
Kya vh hme=a rhe&ge ? (34)
hr jI mutnf>\if>s ko mOt ka
j>a;k>a c`na hE, AOr hm tuMhe&
bura: AOr -la: se Aaj>ma;= me&
muBtla kre&ge, AOr hmarI trf>>
hI tum lO4 kr AaAoge | (35)

AlAm\ibya (21)
AOr jb kaif>r tuMhe& de`te hE& to
tuMhe& isf>R @k h%sI mj>ak> 5hrate hE&,
ik Kya yh hE ? vh jo tuMhare mabUdo&
ko bura: se yad krta hE, AOr vh
ALlah ke ij> se mun\ikr hE& | (36)
;n\san ko pEda ikya gya hE
jl\d baj>, A>nk>rIb mE& tuMhe&
ApnI in=ainya& id`ata hU%,
so tum jLdI n kro | (37)
AOr vh khte hE& ik yh vada@
A>j>ab kb Aa@ga ? Agr tum

QW@b@l6a

w

w
r w

w

Kya

@k h%sI

mgr

yh hE

mj>ak>

isf>R

lete jb vh n rok ske&ge doj>`>


kI Aag ko Apne cehro& se, AOr
n ApnI pI5o& se, AOr n vh mdd
ik@ ja@&ge | (39)
bl\ik ik>yamt wn pr Acank
Aa@gI to vh wNhe& hEran bd hvas
kr degI, ps wNhe& wse lO4ane kI
skt n hogI AOr n wNhe& mohlt
dI ja@gI | (40)
AOr AlbTta mj>ak> wD>a: g:
Aap s se phle rsUlo& kI, ps
wn me& se ijNho& ne mj>ak> wD>aya
wNhe& ws A>j>ab ne Aa 3era ijs
ka vh mj>ak> wD>ate 9e | (41)
f>rma de&, rhman ke A>j>ab se rat
AOr idn tuMharI kOn inghbanI
krta hE ? bl\ik vh Apne rb kI
yad se "gdaRnI krte hE& | (42)
Kya hmare isva wn ke ku2 AOr
mabUd hE& ? jo wNhe& msa;b se
bcate hE&, vh skt nhI& r`te ApnI
mdd kI -I AOr n vh hm se
bcane ke il@ sa9I pa@&ge | (43)
bl\ik hm ne wn ko wn ke bap
dada ko saj> Ao saman idya yha&tk
ik wn kI wm/ draj> ho g: | ps
Kya vh nhI& de`te ik hm j>mIn ko
ws ke iknaro& se 34ate mun\ikro&
pr t&g krte Aa rhe hE&, ifr Kya
vh g>ailb Aane vale hE& | (44)
Aap s f>rma de& ;s ke isva
nhI& ik mE& tuMhe& vih se Drata hU%,
AOr bhre pukar nhI& sunte jb -I
wNhe& Draya ja@ | (45)

nhI&

vh ijNho& ne kuf> ikya

tuMhe&

AOr

kaif>r

de`te hE&

jb




w w
mun\ikr

36

rhman

vh

jma

ij> se

ALlah

AOr vh

yad

tuMhare mabUd

vh jo

krta hE


tum jLdI n kro

37

ApnI

A>nk>rIb mE&

jLdI

in=ainya&

id`ata hU% tuMhe&

jl\d baj>

se

pEda ikya

;n\san

gya

w



ka= vh

sCce ho | (38)
ka= kaif>r ws 3D>I ko jan

5hrate tuMhe&

sCce

38

jan lete

tum ho

Agr

yh

vada

kb

AOr vh khte hE&

w
w w
AOr

Aag

Apne cehre

se

vh n rok ske&ge

ijNho& ne kuf> ikya

vh 3D>I

kaif>r

w
w r

Aa@gI wn pr

Acank

bl\ik

39

mdd ik@ ja@&ge

AOr n vh

wn kI pI5 jma

se


w r

w
40

mohlt dI ja@gI

ws ko

AOr n wNhe&

to hEran kr degI

ps n wNhe& skt hogI

lO4ana

wNhe&


w

w

mj>ak>

wn ko ijNho& ne

wD>aya

Aa 3era

Aap s se phle

pkD> ilya

AOr AlbTta mj>ak>

rsUlo& kI

wD>a: g:

tuMharI inghbanI

rat me&

krta hE

f>rma

kOn

mj>ak> wD>ate 9e

41

de&

ws ke

9e

sa9 ka

wn me&

jo

se

w

gdaRnI

42

krte hE&

Apna rb

yad se

bl\ik vh

rhman se

AOr idn


w

mdd

vh skt nhI& r`te

hmare isva

wNhe& bcate hE&

ku2

wn ke

mabUd

il@

Kya

w


hm ne saj> Ao

wn ko

saman idya

bl\ik

43

vh sa9I pa@&ge

hm se

AOr n vh

Apne Aap

w
w

ik hm Aa rhe hE&

Kya ps vh

wm/

nhI& de`te

wn pr

draj>

yha& tk

AOr wn ke

kI

ho g:

ik

bap dada ko

r


;s ke isva

f>rma

nhI& ik

de&

44

g>ailb

Kya ifr

ws ke iknare

Aane vale

vh

jma

se

ws ko
34ate hu@

j>mIn


w
w
45

wNhe& Draya
ja@

-I

jb

pukar

T@

bhre

AOr nhI& sunte hE&

vih se

mE& tuMhe&

Drata h>U%

326


RQ@bja

w



ha@ hmarI

vh j>r khe&ge

=amt

tera rb

A>j>ab se

wNhe& 2u@

@k lp4

AOr Agr

w



z
ik>yamt

idn

;&saf>

traj>U

AOr hm r`e&ge

mIj>an

k>a;m kre&ge

j>ailm

46

be=k hm 9e

jma



w

@k dana

vj>n brabr

AOr

hoga

iksI

ku2 -I

Agr

to n j>uLm ikya ja@ga

=~>s pr

w


AOr AlbTta hm ne

hm

ihsab lene vale

47

A>ta kI

hm wse le Aa@&ge

AOr kaf>I

ra: se ka

w
w w w

prhej>garo& ke il@

48

AOr nsIht

f>kR> krne valI

AOr ro=nI

AOr han A

iktab

mUsa A



w
r
ik>yamt

se

AOr vh

bg>Er de`e

Apna rb

vh Drte hE&

jo log

w



;s

hm ne ;se

to Kya tum

ke

babrkt

naij>l ikya

nsIht

AOr yh

`>Of> `ate hE&

49

w
r
w

ihdayt yabI

ws se k>Bl

f>hme slIm

AOr thk>Ik>

;b/ahIm A

jma


w
Kya hE yh

mUitRya%

AOr

Apne bap se

ApnI k>Om

jb ws ne
kha

janne vale

51

ws

AOr hm

ke

9e

w


wn ke

Apne bap

il@

dada ko

hm ne paya

vh bole

jme bE5e ho

52

wn ke
il@

tum

jo ik


w

AOr tuMhare

gumrahI me&

tum

bap dada

thk>Ik> tum rhe

ws ne
kha

pUja krne vale

53



55

`elne vale

idl lgI krne vale

se

tum

ya

hk>

Kya tum la@

ko

ho hmare pas

vh bole

54

r
w
r
r

vh ijs ne

AOr j>mIn

rb

AaSman jma

mailk

tuMhara rb

bl\ik

srIh


ws ne
kha



w

56

gvah jma

se

;s bat pr

AOr mE&

wNhe& pEda ikya




w


57

327

pI5 fer kr

tum
jaAoge

ik

bad

tuMhare but jma

T@

AlbTta mE& j>r AOr ALlah


cal clU&ga

AOr Agr wNhe& tere rb ke A>j>ab


kI @k lp4 2u@ to vh j>r
khe&ge ha@ hmarI =amt! hm
j>ailm 9e | (46)
AOr hm ik>yamt ke idn mIj>ane
A>dl k>a;m kre&ge to iksI =~>s
pr ku2 -I j>uLm n ikya ja@ga |
AOr Agr ko: A>ml ra: ke
@k dane ke brabr -I hoga to
hm wse le Aa@&ge, AOr kaf>>I hE&
hm ihsab lene vale | (47)
AOr hm ne mUsa A AOr han A
ko hk> Ao baitl me& f>kR> krne
valI iktab AOr ro=nI A>ta kI,
AOr prhej>garo& ke il@ nsIht | (48)
jo log Apne rb se bg>Er de`e
Drte h&E AOr vh ik>yamt se `>Of>
`ate hE& | (49)
AOr yh babrkt nsIht hE jo
hm ne naij>l kI hE to Kya tum
ws ke mun\ikr ho ? (50)
AOr thk>Ik> AlbTta hm ne ws
se k>Bl ;b/ahIm A ko
f>hm silm dI 9I AOr hm ws

mun\ikr

50

AlbTta hm ne dI

;k>traba ilNnas (17)

kI k>sm

ke janne vale 9e | (51)


jb ws ne kha Apne bap se
AOr ApnI k>Om se, Kya hE& yh
mUitRya% ? ijn ke il@ tum jme bE5e
ho | (52)
vh bole hm ne paya Apne bap
dada ko wn kI pUja krte | (53)
ws ;b/ahIm A ne kha thk>Ik>
tum AOr tuMhare bap dada srIh
gumrahI me& rhe | (54)
vh bole Kya tum hmare pas hk>
la@ ho ? ya idl lgI krne valo&
me& se ho | (55)
ws ne kha bl\ik tuMhara rb
mailk hE AaSmano& AOr j>mIn
ka, vh ijs ne wNhe& pEda ikya
AOr ws bat pr mE& gvaho& me& se
gvah hU% | (56)
AOr ALlah kI k>sm! Alb]a
mE& tuMhare buto& se j>r cal
clU&ga, ws ke bad jbik tum
pI5 fer kr cle jaAoge | (57)

AlAm\ibya (21)
ps ws ne wn ke @k bD>e ke isva
sb ko rej>a rej>a kr Dala, taik
vh ws kI trf>> jUA> kre& | (58)
khne lge kOn hE ijs ne hmare
mabUdo& ke sa9 yh ikya ? be=k
vh to j>ailmo& me& se hE | (59)
bole hm ne suna hE ik @k jvan ;n
buto& ke bare me& bate& krta hE, ws
ko ;b/ahIm A kha jata hE | (60)
bole to wse logo& kI Aa%`o& ke
samne le AaAo taik vh de`e& | (61)
wNho& ne kha ik @e ;b/ahIm A!
Kya yh tU ne hmare mabUdo& ke
sa9 ikya hE ? (62)

QW@b@l6a

j>ailm jma

59

bole

ifr vh Apne sro& pr AON0e ik@ g@


wn kI mt pl4 gyI, tU `>Ub

@k bD>a

isva@

ws ne wNhe&

rej>a rej>a

kr Dala

be=k

yh hmare

vh

mabUdo& ke sa9

kOn

ikya

khne lge

iks

ws ko

kha

vh wn ke bare

@k

hm ne

jata hE

me& bate& krta hE

jvan

suna hE

vh bole




w
vh de`e&

61

taik vh

log

ne ikya hE to wn hI se pU2 lo

j>ailm ho nahk> pr ho | (64)

se

;b/ahIm A

60

ws ne

me&, ifr wNho& ne kha be=k tum hI

wn ka

ikya hE

ps vh soc me& pD> g@ Apne idlo&

taik vh

trf>

ws ne kha bl\ik yh wn ke bD>e


Agr vh bolte hE& | (63)

ws kI

jUA> kre&

58

ws ne

bl\ik

ps vh lO4e

hmare mabUdo&

tU ne ikya

yh

ke sa9

vh bolte hE&

63

soc me& pD> g@

wse

tum le AaAo

Kya tU

wNho& ne
kha


trf>

samne

@e ;b/ahIm A

62

kha

Aa%`e&

to wn se

Agr

wn ka

yh

pU2 lo

bD>a





ifr vh AON0e

j>ailm jma

64

ik@ g@

tum hI

ifr wNho&

be=k tum

Apne idl

ne kha

ws ne kha Kya tum ifr ALlah

w

w r

ke isva wn kI prs\it= krte ho ?

Kya ifr tum

ws ne

prs\it= krte ho

kha

janta hE ik yh nhI& bolte | (65)

jo n tuMhe& ku2 nf>a phu%ca ske&


AOr n nuk>\san phu%ca ske& | (66)
tuf> hE tum pr! AOr wn buto&
pr ijn kI tum ALlah ke isva
prs\it= krte ho ? Kya tum ifr
-I nhI& smzte ? (67)
vh khne lge wse jla Dalo AOr
Apne mabUdo& kI mdd kro Agr
tuMhe& ku2 krna hE | (68)
hm ne huKm idya, @e Aag!
tU ;b/ahIm A pr 5&DI ho ja
AOr slamtI | (69)
AOr wNho& ne ws ke sa9 f>reb
ka ;rada ikya to hm ne wNhe&
kr idya ;n\itha: ij>ya&kar | (70)
AOr hm ne wse AOr lUt A ko
ws sr j>mIn kI trf>> -ej kr
bca ilya, ijs me& hm ne jhano&
ke il@ brkt r`I | (71)
AOr ws ko A>ta ikya ;shak> A
be4a, AOr yak>Ub A pota, AOr hm
ne wn sb ko nekokar bnaya | (72)

bolte hE&

65

yh

tU `>Ub janta hE

nhI&

Apne sro& pr

w

w

tuf>

AOr n nuk>\san

66

n tuMhe& nf>a

ku2

phu%ca ske& tuMhe&

ja

phu%ca ske&

ALlah ke isva


w w
w

ifr tum nhI&

67

Kya

smzte

ALlah ke isva

prs\it=

AOr ws

krte ho tum

pr ijse

tum pr

w
w

tum ho krne vale

68

Agr

ku2 krna hE

Apne

AOr tum

tum ;se

vh khne

mabUdo&

mdd kro

jla Dalo

lge

w
wr w
AOr wNho& ne
;rada ikya

;b/ahIm A

69

AOr

pr

5&DI

slamtI

hm ne

@e Aag tU ho ja

huKm idya



w w

AOr lUt

AOr hm ne wse

bca ilya

70

bhut `>sara pane vale

to hm ne wNhe&

ij>ya&kar

kr idya

f>reb

ws ke
sa9


w r
ws

AOr hm ne

ko

A>ta ikya

72

saleh nekokar

71

jhano& ke il@




hm ne bnaya

T@

ws me&

vh ijs me& hm ne
brkt r`I

sr j>mIn

trf>

AOr
sb

pota

AOr yak>Ub A

;shak> A

328


RQ@bja

w w

nek kam krna

w
w

wn kI

AOr hm ne

hmare

vh ihdayt

jma ;mam

AOr hm ne

trf>

vih -ejI

huKm se

dete 9e

pe=\va

wNhe& bnaya

w w

73

;badt

hmare

krne vale

hI

AOr vh 9e

AOr

j>kat

AOr k>a;m

nmaj>

Ada krna

krna

w
w w
jo

AOr hm ne

bStI se

AOr ;Lm

wse bca ilya

hm ne wse

huKm

AOr lUt A

idya

bdkar

74

bure log

be=k

9e

gNde kam

vh

krtI 9I


w
r w

AOr nUh A

jma saleh

75

be=k

se

nekokar

AOr hm ne dai`>l

ApnI rhmt me&

vh

ikya wse


becEnI

se

AOr ws

ifr hm ne

ws

to hm ne

ke log

wse njat dI

kI

k>ubUl kr lI

ws se phle

jb pukara


w

hmarI

zu4laya

Aayato& ko

ijNho& ne

log

se

AOr hm ne ws

pr

ko mdd dI

bD>I

76

ww
AOr
daWd A

hm ne g>k>R

sb

77

log

bure

kr idya wNhe&

vh 9e

be=k vh

w




rat me&

ws me&

jb

cr g:&

f>ESla

`etI ke bare me&

jb

kr rhe 9e

AOr suleman A

suleman A

ps hm ne ws

mOjUd

78

ko f>hm dI

wnke f>Esle
ke vK>t

AOr hm 9e

@k k>Om kI bkirya&


w
w w
phaD> jma

daWd

sa9

AOr hm ne

ka

mus~>`>r kr idya

AOr ;Lm

huKm

hm ne

AOr hr

idya

@k


w w

sn\A>t

AOr hm ne wse

karIgrI

is`a:

79

krne vale

AOr hm 9e

vh ts\bIh

AOr pirNde

krte 9e






tum

ps Kya

tuMharI lD>a:

se

taik vh tuMhe& bca@

tuMhare
il@

@k ilbas






w w

ws ke
huKm se

cltI

tej>

AOr suleman A

hva

clne valI

ke il@

80

=u krne vale


r
81

329

janne vale

hr =E

AOr

hm hE&

ws m&e

ijs ko hm ne
brkt dI hE

T@

srj>mIn

trf>

;k>traba ilNnas (17)


AOr hm ne wNhe& pe=\va bnaya,
vh hmare huKm se ihdayt dete 9e
AOr hm ne wn kI trf>> vih
-ejI nek kam krne kI, AOr
nmaj> k>a;m krne, AOr j>kat
Ada krne kI, AOr vh hmarI hI
;badt krne vale 9e | (73)
AOr hm ne lUt A ko huKm idya
ihKmt Ao nbut AOr ;Lm idya
AOr hm ne wse ws bStI se
bca ilya jo gNde kam krtI 9I,
be=k vh 9e bure AOr bdkar log | (74)
AOr hm ne wse ApnI rhmt me&
dai`>l ikya, be=k vh nekokaro&
me& se hE | (75)
AOr yad kro jb ws se k>Bl
nUh A ne pukara to hm ne ws
kI duA>a k>ubUl kr lI, ifr hm ne
wse AOr ws ke logo& ko njat
dI bD>I becEnI s~>tI se | (76)
AOr hm ne ws ko mdd dI wn
logo& pr ijNho& ne hmarI Aayto&
ko zu4laya, be=k vh bure log
9e, ifr hm ne wn sb ko g>k>R
kr idya | (77)
AOr yad kro jb daWd A
AOr suleman A @k `etI ke
bare me& f>Esla kr rhe 9e jb
ws me& rat ke vK>t @k k>Om kI
bkirya& cr g:&, AOr hm wn ke
f>Esle ke vK>t mOjUd 9e | (78)
ps hm ne suleman A ko
shIh f>Esle kI f>hm dI AOr hr
@k ko hm ne huKm ihKmt Ao
nbut AOr ;Lm idya, AOr hm
ne phaD>o& ko daWd A ke sa9
mus~>`>r kr idya, vh ts\bIh
krte 9e AOr pirNde -I mus~>`>r
ik@ AOr krne vale hm 9e | (79)
AOr hm ne wse tuMhare il@ @k
ilbas bnane kI karIgrI
is`a: taik vh tuMhe& tuMharI
lD>a: se bca@, ps Kya tum
=u krne vale ho ? (80)
AOr hm ne tej> clne valI hva
suleman A ke il@ mus~>`>r kI
vh ws ke huKm se ws srj>mIn
me& =am kI trf>> cltI, ijs
me& hm ne brkt dI, AOr hm hr
=E ko janne vale hE& | (81)

AlAm\ibya (21)
AOr =Etano& me& se mus~>`>r ik@ jo
g>ota lgate 9e ws ke il@, AOr ws
ke isva AOr kam -I krte 9e,
AOr hm wn ko s&-alte 9e | (82)
AOr AYyUb A ko yad kro
jb ws ne Apne rb ko pukara
ik muze tk\lIf> phu%cI hE AOr tU
rh\m krne valo& me& sb se bD>a
rh\m krne vala hE| (83)
to hm ne k>ubUl kr lI ws kI
duA>a, ps wse jo tk\lIf> 9I
hm ne `ol dI dUr kr dI AOr
hm ne wse ws ke 3r vale id@,
AOr wn ke sa9 wn jEse AOr
-I rhmt f>rma kr Apne pas
se, AOr ;badt krne valo& ke
il@ nsIht | (84)
AOr ;Sma:l A, AOr ;drIs
A, AOr ju>likF>l A, yh sb
sb\r krne valo& me& se 9e | (85)
AOr hm ne wNhe& ApnI rhmt me&
dai`>l ikya, be=k vh nekokaro&
me& se 9e | (86)
AOr yad kro jb m2lI vale
yUnus A ApnI k>Om se guSse
me& -r kr cl id@, ps ws ne
guman ikya ik hm hrigj> ws
pr t&gI igrF>t n kre&ge
jb m2lI ingl g: to ws ne
AN0ero& me& pukara ik
@e ALlah tere isva ko: mabUd
nhI&, tU pak hE, be=k mE& j>ailmo&

QW@b@l6a

w
w

kam

ws ke

AOr krte 9e

jo g>ota lgate 9e

il@

=Etan jma

AOr se


w
w

jb ws ne

AOr AYyUb A

pukara

wn ke

s&-alne vale

82

AOr hm 9e

il@

ws ke isva

r
w r

sb se bD>a

rh\m krne vale

83

AOr tU

rh\m krnevala

tk\lIf>

muze phu%cI hE

Apna

ik mE&

rb




w

ws ke

AOr hm ne

3r vale

id@ wse

ws

tk\lIf>

jo

ko

ps hm ne `ol dI

ws

to hm ne k>ubUl

kI

kr lI

w r w
;badt krne

84

AOr nsIht

valo& ke il@

Apne pas

rhmt

se

f>rma kr

wn ke sa9

AOr wn jEse



rw w
J
w
sb\r krne vale

85

yh

se

AOr j>ul ikF>l

sb

AOr ;drIs A

AOr ;Sma:l A

r w

nekokar

86

se

jma

be=k vh

AOr hm ne dai`>l

ApnI rhmt me&

ikya wNhe&



w
ws pr

ik hm hrigj>

ps guman

guSse me&

t&gI n kre&ge

ikya ws ne

-r kr

ko:

tere isva

jb

AOr j>un nUn


mC2lI vala

tU pak hE

cla gya

mabUd

ik nhI&

to ws ne

AN0ero& me&

pukara



w

ifr hm ne

ku>sUrvaro& me& se 9a | (87)

AOr hm ne wse

ifr hm ne ws kI duA>a k>ubUl

kr lI AOr hm ne wse g>m se


njat dI, AOr ;s trh hm moimno&
ko njat idya krte hE& | (88)
AOr yad kro jb j>kirya A
ne Apne rb ko pukara @e mere rb!
muze Akela lavairs n 2oD> AOr
tU sb se behtr vairs hE | (89)
ifr hm ne ws kI duA>a k>ubUl
kr lI AOr hm ne wse A>ta
ikya yihya A AOr hm ne ws
ke il@ ws kI bIvI ko duSt
AOlad ke k>aibl kr idya
be=k vh sb nek kamo& me& jLdI
krte 9e, vh hme& wMmId Ao `>Of>
se pukarte 9e | AOr vh hmare
samne Aaijj>I krne vale 9e | (90)

ws kI

njat dI

AOr j>kirya

k>ubUl kr lI

moimn jma

88

hm njat

w r
AOr tU

Akela

j>ailm jma

87

dete hE&

n 2oD> muze

se

AOr ;sI trh

mE& 9a

be=k mE&

g>m se

r r

@e mere
rb

Apna rb

jb ws ne pukara

r

w w

AOr hm ne
dSt kr idya

yihya A

wse

AOr hm ne

ws

ifr hm ne

A>ta ikya

kI

k>ubUl kr lI

89

vairs
jma

behtr

nek kam jma

me&

vh jLdI krte 9e

be=k vh sb

ws kI bIvI

ws ke
il@

w
r r

90

Aaijj>I

hmare il@

krne vale

samne

T@

AOr vh 9e

AOr `>Of>

wMmId

AOr vh hme& pukarte 9e

330


RQ@bja



w
w
ApnI h

ws me&

ifr hm

ApnI =mRgah

ws ne

AOr A>Ort

ne fU&k dI

;F>f>t kI

ihf>aj>t kI

jo

w w

yh hE

tuMharI wMmt

be=k

jhano& ke il@

91

in=anI

AOr ws

AOr hm ne wse

ka be4a

bnaya

r w

w
w w
Apna kam

AOr 4ukD>e 4ukD>e

dIn

kr ilya wNho& ne

ps merI

92

AOr mE&

tuMhara rb

;badt kro

@k ykta

wMmt

ku2

nek kam

kre

ps jo

93

jUA>

hmarI

krne vale

trf>

sb

bahm

w

w
il` lene vale

94

ws ke

AOr

ws kI koi==

be=k hm

to nak>d/I

:man

Akart nhI&

vala

AOr vh


w

yha& tk

jb

lO4 kr nhI& Aa@&ge

95

ik

ijse hm ne

ik vh

bStI pr

hlak kr idya

AOr hram






w w
96

ifslte

bulNdI

dOD>te Aa@&ge

4Ile

hr

se

AOr vh

AOr majUj

`ol id@

yajUj

ja@&ge

w
Wpr lgI f4I

Aa%`e&

to

vh

rh ja@&gI

Acank

AOr k>rIb

vada

sCca

Aaja@ga


w

bl\ik hm 9e

;s se

thk>Ik> hm 9e

g>f>\lt me&

ha@ hmarI

ijNho& ne kuf> ikya

=amt

kaif>r


w
w w
ALlah ke

se

isva

tum prs\it= krte ho

AOr jo

be=k tum

j>ailm jma

97


wr
Agr hote

yh

98

dai`>l

tum ws me&

hone vale

jhn\nm

;&0n

wr
w
vha&

wnke il@

99

sda rhe&ge

AOr

ws me&

ws me& dai`>l n hote

sb

mabUd


w z

phle
5hr cukI

jo log

be=k

100

ws me&

ku2 n sun ske&ge

AOr vh

cI`> Ao
pukar

w
w

vh n sune&ge

101

dUr r`e ja@&ge

ws se

vh log

-la:

hmarI

wn ke

trf> se

il@

w





w
102

331

vh hme=a rhe&ge

wn ke idl

jo cahe&ge

me&

T@

AOr vh

ws kI Aah4

;k>traba ilNnas (17)


AOr yad kro mrym A ko ijs
ne ApnI ;F>f>t kI ihf>aj>t kI,
ifr hm ne ws me& ApnI "h fU&k dI,
AOr hm ne wse AOr ws ke be4e ko
jhano& ke il@ in=anI bnaya | (91)
be=k yh hE tuMharI wMmt imLlt
ykta wMmt, AOr mE& tuMhara rb
hU%, ps merI ;badt kro | (92)
AOr wNho& ne Apna kam dIn
bahm 4ukD>e 4ukD>e kr ilya,
sb hmarI trf>> jUA> krne vale
lO4ne vale hE& | (93)
ps jo ko: nek kam kre AOr
vh :man vala ho to Akart
nhI& ja@gI ws kI koi==,
AOr be=k hm ws ke il` lene
vale hE& | (94)
ws bStI pr duinya me& lO4 kr
Aana hram hE, ijse hm ne hlak
kr idya ik vh lO4 kr nhI&
Aa@&ge | (95)
yha& tk ik jb yajUj Ao majUj
`ol id@ ja@&ge, AOr vh hr 4Ile
se dOD>te Aa@&ge | (96)
AOr sCca vada k>rIb Aaja@ga
to Acank mun\ikro& kI Aa%`e& f4I
kI f4I rh ja@&gI, ha@ hmarI
=amt! thk>Ik> hm ;s se g>f>\lt
me& 9e, bl\ik hm j>ailm 9e | (97)
be=k tum AOr vh ijn kI tum
prs\it= krte ho ALlah ke
isva, jhn\nm ka :&0n hE&, tum
ws me& dai`>l hone vale ho | (98)
Agr yh mabUd hote to ws me&
dai`>l n hote, AOr vh sb ws
me& sda rhe&ge | (99)
wn ke il@ vha& cI`> Ao pukar
hE, AOr vh ws me& ku2 n sun
ske&ge | (100)
be=k ijn logo& ke il@ hmarI
trf>> se phle hI -la:
5hr cukI vh log ws se dUr r`e
ja@&ge | (101)
vh n sune&ge ws kI Aah4 -I
AOr wn ke idl jo cahe&ge vh
ws Aaram Ao raht me& hme=a
rhe&ge | (102)

wNhe& g>mgIn n kregI bD>I


3brah4, AOr f>ir+te wNhe& lene
Aa@&ge, yh hE vh idn ijs ka
tum se vada ikya gya 9a | (103)
ijs idn hm AaSman lpe4 de&ge,
jEse thrIr ke kag>j> ka tUmar
lpe4a jata hE, jEse hm ne phlI
bar pEda;= kI 9I hm wse
ifr lO4a de&ge, yh vada hm pr
hmare ij>Mme hE, be=k hm pUra
krne vale hE& | (104)
AOr thk>Ik> hm ne j>bUr me&
nsIht ke bad il`a ik j>mIn ke
vairs hmare nek bNde ho&ge | (105)
be=k ;s me& ;badt guj>ar logo&
ke il@ b=art @k bD>I `>br
hE | (106)
AOr hm ne nhI& -eja Aap s
ko mgr tmam jhano& ke il@
rhmt | (107)
Aap s f>rma de& ;s ke isva
nhI& ik merI trf>> vih kI g:
hE ik bs tuMhara mabUd mabUd
ykta hE, ps Kya tum huKm
brdar ho ? (108)
ifr Agr vh "gdRanI kre& to
kh do ik mE& ne tuMhe& `>brdar
kr idya hE brabrI pr yksa&
tOr se AOr mE& nhI& janta jo
tum se vada ikya gya hE vh
k>rIb hE ya dUr ? (109)
be=k vh janta hE pukar kr khI
hu: bat ko -I AOr vh -I
janta hE jo tum 2upate ho | (110)
AOr mE& nhI& janta =ayd A>j>ab
me& ta`>Ir tuMhare il@ Aaj>ma;=
ho AOr @k mut tk f>a;da
phu%cana ho | (111)
nbI s ne kha @e mere rb!

QW@b@l6a

tuMhara idn

yh hE

jEse lpe4a

tUmar

AaSman

jata hE

be=k hm hE&

hm pr

ik

hm lpe4

ijs

le&ge

idn

hm wse

vada

tum 9e vada ik@ g@

103

pEda;=

lO4a de&ge

nsIht ke bad

vh jo

vada ikya gya 9a

phlI

jEse hm ne

thrIr ka

;b\itda kI

kag>j>

j>bUr me&

AOr thk>Ik> hm ne il`a

pUra krne

104

vale

r


@k bD>I

;s me&

`>br

be=k

nek jma

105

ws ke

mere bNde

j>mIn

vairs

r w
r

tmam jhano&

107

rhmt

ke il@

mgr

tum

ps Kya

vaihd

hm ne -eja

AOr

Aap s ko

nhI&

106

;badt guj>ar

logo& ke

jma

il@

tuMhara

mabUd

merI

ik bs

mabUd

trf>

vih kI g:

;s ke

f>rma

isva nhI&

de&



r w
janta

AOr

mE&

nhI&

brabrI pr

mE& ne tuMhe&

to

vh gdRanI

ifr

`>brdar kr idya

kh do

kre&

Agr

huKm brdar

108

jma


w

se khI gyI

bul&d

vh

be=k

bat

Aavaj>

janta hE

vh

jo tum se vada

109

Kya

ya dUr

ikya gya

k>rIb ?


w
r w

tuMhare

Aaj>ma;=

il@

AOr mE& nhI&

=ayd vh

janta

jo tum 2upate ho

110

AOr janta hE

w
r
r

AOr hmara

hk> ke sa9

rb

tU f>Esla

@e mere

ws nbI

f>rma

rb

ne kha

111

AOr f>a;da

@k mut tk

phu%cana


112

jo tum byan krte ho

hE wn bato& pr jo tum byan

ijs se mdd

pr

tlb kI jatI hE

inhayt meh\rban

r( )

kuA>at 10

(22) sUrtul hj

Aayat 78

krte bnate ho | (112)


ALlah ke nam se jo bhut

cIj> hE| (1)

g>mgIn n kregI wNhe&

hE, ws se mdd tlb kI jatI

ik>yamt ka j>l\j>la bD>I -arI

3brah4

w
w


AOr hmara rb inhayt meh\rban

@e logo! Apne rb se Dro, be=k

bD>I

Aa@&ge wNhe&

tU hk> ke sa9 f>Esla f>rma,

meh\rban, rh\m krne vala hE

AOr lene

f>ir+te

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

r

z
1

bD>I
-arI

cIj>

ik>yamt

T@

j>l\j>la

be=k

Apna rb

Dro

@e logo!

332

Alhj (22)

RR@wa

w

r

vh dU0 iplatI hE

ijs ko

hr dU0 iplane valI

-Ul ja@gI

tum de`oge wse

ijs idn



w

w


n=e me&

AOr tU

log

Apna hm\l

de`ega

hr hm\l valI

AOr

haimla

igra degI




w

w

AOr ku2 log jo

s~>t

AOr

ALlah ka A>j>ab

AOr hala&ik

n=e me&

leikn

nhI&



w


AOr pErvI

hr =Etan

ALlah ke

be jane bUze

krte hE&

zgD>a krte hE&

bare me&

jo

wse gumrah

to vh

krega

be=k

jo doStI krega ws se

ws pr ws kI inSbt

ik vh

il` idya gya

srk=


w



@e logo!

Agr tum ho

doj>`>

A>j>ab

trf>

AOr rah
id`a@ga wse





r
ifr

im4\4I se

hm ne pEda

to be=k

ikya tuMhe&

hm

jI w5na

se

=k me&


w
sUrt

AOr bg>Er sUrt bnI

go+t kI bo4I se

bnI hu:

jme hu@

ifr

ifr

`>Un se

nut\f>e se


w
r

tk

jo hm cahe&

AOr hm

rh\mo& me&

taik hm j>aihr

tuMhare il@

5hrate hE&

kr de&




ApnI jvanI

taik tum phu%co

ifr

hm inkalte hE&

bCca

ifr

tuMhe&

@k mute muk>rRra

w
w
r
inkMmI wm/

tk

phu%cta

ko:

hE

AOr tum me& se

f>Ot

ko:

ho jata hE

AOr tum me& se


w

r

AOr tU

j>mIn

;Lm

ku2

de`ta hE

bad

janna

taik vh n jane

AOr

vh trotaj>a

w-r Aa:

ho g:

panI

ws pr

hm ne wtara

ifr jb

`>u=\k pD>I hu:

ALlah

;s il@
ik

yh

rOnk>dar

hr joD>a

se

AOr wga la:


w w

333

k>udrt

r`ne vala

hr =E

pr

AOr yh
ik vh

mudoR&

ij>Nda

AOr yh

krta hE

ik vh

T@

vhI brhk>

;k>traba ilNnas (17)


ijs idn tum wse de`oge, -Ul
ja@gI hr dU0 iplane valI ijs
bCce ko dU0 iplatI hE, AOr
hr haimla Apna hm\l igra degI,
AOr tU logo& ko de`ega jEse vh
n=e me& ho& hala&ik vh n=e me& n
ho&ge, leikn ALlah ka A>j>ab
s~>t hE | (2)
AOr ku2 log hE& jo ALlah ke
bare me& be jane bUze zgD>a krte
hE&, AOr vh hr srk= =Etan kI
pErvI krte hE& | (3)
ws kI insbt il` idya gya
ik jo ws se doStI krega to vh
be=k wse gumrah kr dega, AOr
wse doj>`> ke A>j>ab kI trf>>
rah id`a@ga | (4)
@e logo! Agr tum ik>yamt ke
idn jI w5ne se =k me& ho to
soco hm ne tuMhe& im4\4I se pEda
ikya, ifr nut\f>e se, ifr jme
hu@ `>Un se, ifr go+t kI bo4I
se, sUrt bnI hu: AOr bg>Er sUrt
bnI A0UrI taik hm tuMhare
il@ ApnI k>udrt j>aihr kr de&
AOr hm ma%Ao& ke rh\mo& me& se
jo cahe& @k mut tk 5hrate hE&,
ifr hm tuMhe& inkalte hE& bCce
kI sUrt me& taik ifr tum
ApnI jvanI ko phu%co, AOr tum
me& ko: wm/e tb: se k>Bl f>Ot
ho jata hE, AOr tum me& se ko:
phu%cta hE inkMmI wm/ tk, taik
vh janne ke bad ku2 n jane
nasmz ho ja@ | AOr tU j>mIn
ko de`ta hE `>u=\k pD>I hu:, ifr
jb hm ne ws pr panI wtara
to vh trotaj>a ho g:, AOr
w-r Aa:, AOr vh wga la:
hr ik>Sm ka joD>a rOnk>dar
nbatat ka | (5)
yh ;s il@ hE ik ALlah hI
brhk> hE, AOr yh ik vh mudoR&
ko ij>Nda krta hE, AOr yh ik
vh hr =E pr ku>drt r`ne vala
hE | (6)

Alhj (22)
AOr yh ik ik>yamt Aane valI hE,
;s me& ko: =k nhI&, AOr yh ik
ALlah w5a@ga jo k>b/o& me& hE& | (7)
AOr logo& me& ko: @esa -I hE jo
ALlah ke bare me& zgD>ta hE bg>Er
iksI ;Lm ke, AOr bg>Er iksI
dlIl ke, AOr bg>Er iksI iktabe
ro=n ke | (8)
tkBbur se ApnI gdRn moD>e hu@
taik ALlah ke raSte se gumrah
kre, ws ke il@ duinya me& s\va:
hE AOr hm wse roj>e ik>yamt jltI
Aag ka A>j>ab c`a@&ge | (9)
yh ws sbb se jo tere ha9o& ne
Aage -eja tere Aamal AOr yh
ik ALlah Apne bNdo& pr j>uLm
krne vala nhI& | (10)
AOr logo& me& ko: @esa -I hE jo
@k iknare pr ALlah kI bNdgI
krta hE, ifr Agr wse -la:
phu%c g: to ws ;badt se
;t\imnan pa ilya, AOr wse
Agr ko: Aaj>ma;= phu%cI to
vh Apne mu%h ke bl pl4 gya,
duinya AOr Aai`>rt ke 3a4e me&
rha, yhI hE `ula 3a4a | (11)
vh ALlah ke isva pukarta
hE ws ko jo n wse nuk>\san
phu%ca ske AOr n wse nf>a
phu%ca ske, yhI hE ;n\itha drje
kI gumrahI | (12)
vh pukarta hE, ws ko ijs
ka j>rr ws ke nf>a se ij>yada
k>rIb hE, be=k bura hE yh doSt
AOr bura hE yh rf>Ik> | (13)
jo log :man la@ AOr wNho& ne
dSt A>ml ik@ be=k ALlah
wNhe& wn bag>at me& dai`>l krega

QW@b@l6a

w r w

jo

jo =~>s guman krta hE ik


ALlah ws rsUl s kI hrigj>
mdd n krega duinya AOr Aai`>rt
me&, to wse caih@ ke @k rSsI
AaSman kI trf>> tane, ifr wse
AaSman ko ka4 Dale, ifr de`e
Kya ws kI yh tdbIr ws cIj>
ko dUr kr detI hE jo wse guSsa
idla rhI hE | (15)

ALlah

AOr

ws me&

yh ik

nhI& =k

Aane valI

3D>I

AOr

ik>yamt

yh ik


w

ALlah

bg>Er iksI ;Lm

zgD>ta hE

ke bare me&

jo

AOr logo& me& se

k>b/o& me&

w
w


taik

se

ApnI gdRn

gumrah kre

moD>e hu@

ro=n

AOr bg>Er iksI

AOr bg>Er iksI

iktab

dlIl


w
AOr hm wse

roj>e ik>yamt

'sva:

c`a@&ge

ws ke

duinya me&

ALlah

il@

raSta

AOr yh

nhI&

ik ALlah

tere ha9

Aage -eja

yh ws sbb jo

jltI Aag

A>j>ab

@k

pr

iknara

bNdgI

ALlah

jo

krta hE

log

AOr se

Apne bNdo& pr

10

j>uLm krne
vala

pr
bl

to pl4 gya

ko:

wse phu%cI

Aaj>ma;=

AOr
Agr

ws se

to ;t\imnan
pa ilya

-la:

wse

ifr

phu%c g:

Agr

w w



`ula

11

vh 3a4a

yh hE

AOr Aai`>rt

duinya me& 3a4a

Apna mu%h

w

w

vh

yh hE

n wse nf>a phu%ca@

AOr

n wse nuk>\san

jo

phu%ca@

ALlah ke

jo

se

isva

pukarta hE
vh







ws ke nf>a se

ij>yada

ws ka

ws ko

vh

k>rIb

j>rr

jo

pukarta hE

dUr

12

;n\itha djaR

gumrahI

w


vh jo log

dai`>l

be=k

:man la@

krega

ALlah

rf>Ik>

13

AOr
be=k bura

doSt

be=k
bura

ijn ke nIce bhtI hE& nhre&, be=k


ALlah jo cahta hE krta hE | (14)

w5a@ga

nhre&

wn ke nIce

bhtI hE&

bag>at

AOr wNho& ne duSt A>ml ik@





hrigj> ws kI mdd
n krega

ik

guman krta hE

jo

14

jo vh cahta hE

krta hE

be=k
ALlah

w




AaSman kI trf>

@k rSsI

to wse caih@

AOr Aai`>rt

ik tane

duinya me&

ALlah








15

jo guSsa idla rhI hE

ws kI

dUr

tdbIr

kr detI hE

T@

Kya

ifr de`e

wse ka4 Dale

ifr

334

RR@wa





w


16

vh

ijs

ihdayt

AOr yh

cahta hE

ko

deta hE

ik ALlah

ro=n

hm ne ;s ko

Aayte&

AOr ;sI trh

naij>l ikya

w w w w

AOr nsara

AOr sabI

msIhI

istara prSt

yhUdI hu@

AOr jo

jo log :man la@

be=k

w
w

roj>e ik>yamt

wn ke

f>Esla

be=k

AOr vh ijNho& ne i=kR ikya

AOr

drimyan

kr dega

ALlah

mu=\irk

Aait= prSt





isj\da krta hE

jo

ik ALlah

ws ke il@

Kya tU ne

mu]la

17

nhI& de`a ?

hr =E

pr

AOr ca%d

AOr sUrj

j>mIn me&

AOr jo

saibt

AOr bhut

;n\san

se

jma

se

AOr bhut

be=k

ko: ;J>j>t

to nhI& ws

j>lIl kre

AOr

dene vala

ke il@

ALlah

ijse

AOr phaD>

A>j>ab

ws pr








Apne rb

vh zgD>e

ke bare me&

do f>rIk>

yh do

jo vh cahta hE

18

krta hE



w


Wpr

Dala ja@ga

Aag ke

wn ke

kpD>e

il@

ka4e g@

ps vh

kuf> ikya

ijNho& ne


w r
w

AOr ijl\d

20

wn ke pe4o& me&

`ale&

jo

ws

ip3l

se

ja@ga

19

`Olta

wn ke sr

huAa panI

jma

wr

w

ik vh inkle&

vh ;rada
kre&ge

jb -I

lohe ke

21

AOr wn ke

gujR>

il@


w w w



jlne ka A>j>ab

22

AOr c`o

ws me&

lO4a id@

g>m se

ja@&ge

g>m ke mare

ws se

bag>at

AOr wNho& ne

nek

A>ml ik@

jo log :man la@

dai`>l

be=k

krega

ALlah





k&gn

vh phna@ ja@&ge ws me&

nhre&

wn ke nIce

bhtI hE&


w w

23

335

re=m

ws me&

AOr wn ka ilbas

AOr motI

T@

cahta hE ihdayt deta hE | (16)


be=k jo log :man la@, AOr
jo yhUdI hu@, AOr istara prSt,
AOr nsara, AOr Aait= prSt,
AOr mu=\irk, be=k ALlah
f>Esla kr dega roj>e ik>yamt wn
ke drimyan, be=k ALlah hr

Kya tU ne nhI& de`a ? ik ALlah

w




ALlah

AOr yh ik ALlah ijs ko

cIj> pr mu]la hE | (17)

AaSmano& me&

AOr dr~>t

AOr cOpa@

ku>rAan ko wtara, ro=n Aayte&

be=k

w w
ww

ho gya

AOr ;sI trh hm ne ;s

ALlah

w

w w

w r
AOr istare

;k>traba ilNnas (17)

sone ke

ke il@ isj\da krta hE jo -I


AaSmano& me& AOr jo -I j>mIn
me& hE, AOr sUrj AOr ca%d AOr
istare AOr phaD>, AOr dr~>t,
AOr cOpa@ AOr bhut se ;n\san
-I, AOr bhut se hE& ik saibt
ho gya hE wn pr A>j>ab, AOr
ijse ALlah j>lIl kre ws ke
il@ ko: ;J>j>t dene vala nhI&,
AOr be=k ALlah krta hE jo
vh cahta hE | (18)
yh do f>rIk> Apne rb ke bare me&
zgD>e, ps ijNho& ne kuf> ikya, wn
ke il@ Aag ke kpD>e ka4e ja cuke&
hE&, wn ke sro& ke Wpr `Olta
huAa panI Dala ja@ga | (19)
ws se ip3l ja@ga jo wn ke pe4o&
me& hE AOr wn kI `ale& -I (20)
AOr wn ke il@ lohe ke gujR>
hE& | (21)
jb -I vh g>m ke mare ws se
inklne ka ;rada kre&ge wsI me&
lO4a id@ ja@&ge AOr kha ja@ga
jlne ka A>j>ab c`o | (22)
jo log :man la@ AOr wNho& ne
nek A>ml ik@, be=k ALlah
wNhe& bag>at me& dai`>l krega
ijn ke nIce bhtI hE nhre&,
ws me& wNhe& sone ke k&gn AOr
motI phna@ ja@&ge, AOr ws
me& wn ka ilbas re=m ka
hoga | (23)

QW@b@l6a

Alhj (22)
AOr wNhe& ihdayt kI g: pakIj>a
bat kI trf>> AOr ihdayt kI
g: tarIf>o& ke la;k> ALlah ke
raSte kI trf>> | (24)
be=k ijn logo& ne kuf> ikya,
AOr vh rokte hE& ALlah ke raSte
se AOr bEtuLlah se ijse hm ne
muk>rRr ikya hE sb logo& ke il@,
ws me& rhne vale AOr prdesI
brabr hE& huk>Uk> me& AOr jo ws
me& j>uLm se gumrahI ka ;rada
krega hm wse ddRnak A>j>ab ka
mj>a c`a@&ge | (25)
AOr yad kro jb hm ne
;b/ahIm A ke il@ `>ane kA>ba
kI jgh 5Ik kr dI, hm ne
huKm idya ik mere sa9 iksI ko
=rIk n krna, AOr mera 3r
pak r`na tvaf> krne valo& ke
il@ AOr ik>yam krne valo& AOr
'kUA> Ao isj\da krne valo& ke
il@ | (26)
AOr logo& me& hj ka @lan kr do
ik vh tere pas pEdl AOr dublI
W%4inyo& pr Aa@&, vh AatI hE& hr
dUr draj> raSte se | (27)
taik vh f>a;de de`e& jo yha&
wn ke ilye r`e g@ hE&, AOr
vh ALlah ka nam le& muk>rRra
idno& me& j>ubh krte vK>t wn
mvei=yo& janvro& pr jo hm
ne wNhe& id@ hE&, ps wn me& se
tum `>ud -I `aAo AOr bdhal

rah

kucEl dUr kre&, AOr ApnI nj>re&


mNnte& pUrI kre&, AOr k>dIm 3r
bEtuLlah ka tvaf> kre& | (29)
yh hE huKm AOr jo ALlah kI
hurmto& kI taj>Im kre, ps vh
taj>Im ws ke rb ke nj>\dIk
ws ke il@ behtr hE, AOr tuMhare
il@ mve=I hlal k>rar id@ g@
wn ke isva jo tum pr p7> id@
suna id@ g@ ps tum bco
iknara k= rho buto& kI gNdgI
se | AOr bco zU4I bat se | (30)

AOr wNhe&

trf>

bat

ihdayt kI g:

se kI

pakIj>a

AOr wNhe&

trf>

ihdayt kI g:

w w
w
ALlah ka raSta

se

ijn logo& ne

AOr vh rokte hE&

be=k

kuf> ikya

tarIf>o& ka

24

la;k>

rhne vala

brabr

logo& ke il@

hm ne muk>rRr

vh ijse

ikya

ms\ijde hram bEtuLlah

w w

hm wse

se

j>uLm se

c`a@&ge

gumrahI ka

ik

`>ane kA>ba kI jgh

;rada

ws me&

AOr jo

kre

AOr prdesI

ws me&

;b/ahIm ke il@

hm ne 5Ik

AOr

kr dI

jb

ddRnak

25

A>j>ab



w
w
AOr ik>yam

tvaf> krne valo&

krne vale

ke il@

AOr

mera 3r

mere

iksI =E

pak r`na

sa9

n =rIk krna

r


w


w
vh tere

pEdl

hj ka

pas Aa@&

AOr @lan

logo& me&

kr do

AOr kUA>

isj\da krne vale

26

krne vale



taik vh
de`e&

dUr draj>

27

hr raSta

se

hr dublI W%4nI

vh AatI hE&

AOr pr

w

w

jane phcane muk>rRra idn

me&

ALlah ka nam

vh yad kre& krle&

Apne

f>a;de

ws se

ps tum `aAo

mve=I

cOpa@

se

hm ne wNhe& idya

jo

pr

mohtaj ko -I i`laAo | (28)


ifr caih@ ik Apna mEl

w

w

w
w

Apna

caih@ ik dUr kre&

mEl kucEl

ifr

bdhal

AOr i`laAo

ApnI nj>\re&

AOr pUrI kre&

mohtaj

28

w
w r

k>dIm 3r

29

AOr tvaf> kre&




w


wske rb ke

wske

nj>\dIk

il@

behtr

ps vh

=A>a;re ALlah

taj>Im

ALlah kI in=ainya&

kre

AOr jo

yh




w



ps tum bco

tum pr
tum ko

jo p7> id@ g@

isva@

mve=I

tuMhare

AOr hlal

il@

k>rar id@ g@



w w

30

zU4I

bat

AOr bco

T@

but jma

se

gNdgI

336

RR@wa

to goya

ALlah

=rIk

ka

krega

AOr jo

ws ke

=rIk

sa9

krne vale

ALlah ke il@

yk `> ho kr






me&

hva

ws

fe&k

ko

detI hE

ya

ps wse wck le

pirNde

vh

AaSman se

jate hE&

igra




w

to be=k

se

taj>Im

=A>a;re ALlah

yh

AOr jo

krega

yh

iksI

dUr draj>

31

jgh






ifr

@k mute muk>rRr

tk


k>urbanI

tuMhare

ws me&

f>a;de

jma k>l\b

32

il@

prhej>garI

idl

nf>a

hm ne

AOr hr

muk>rRr kI

wMmt ke il@

bEte k>dIm bEtuLlah

33

tk

cOpa@

se

jo hm ne id@ wNhe&

pr

ALlah ka nam

34

Aaijj>I se gdRn

AOr

f>rmabrdar

ps ws

zukane vale

`>u=`>brI de&

ho jaAo

ke

AOr sb/ krne vale

wn ke idl

ALlah ka

Dr jate hE&

ps tuMhara
mabUd

jb

nam ilya ja@

vh jo


z w w
35

vh `>cR

hm ne

AOr ws

krte hE&

wNhe& idya

se jo

AOr k>a;m

nmaj>

jo wNhe& phu%ce

krne vale



w


-la:

tuMhare

ws me&

=A>a;re ALlah

il@

se

tuMhare

hm ne muk>rRr

AOr k>urbanI

il@

ik@

ke W%4

w
w

wn ke phlU

igr ja@&

ifr jb

k>tar

wn pr

baN0 kr

ALlah ka nam

ps lo tum

w


w

hm ne wNhe&
mus~>`>r ikya

;sI trh

AOr sval

sval n

krne vale

krne vale

AOr i`laAo

wn se

to `aAo





w w
AOr
n

wn ka go+t

hrigj> nhI& phu%cta


ALlah ko

36

tuMhare

taik tum

=u kro

il@






hm ne wNhe&
mus~>`>r ikya

;sI trh

tum se

tk>\va

ws ko

AOr leikn

phu%cta

bl\ik

wn ka `>Un




w

w


37

337

nekI krne vale

AOr

jo ws ne

`>u=`>brI de&

ihdayt dI tuMh&e

pr

ALlah

T@

jo ko: ALlah ka =rIk krega


to goya vh AaSman se igra, ifr
wse pirNde wck le jate hE& ya fe&k
detI hE ws ko hva iksI dUr draj>
kI jgh me& | (31)
yh hE huKm AOr jo =A>a;re
ALlah ALlah kI in=ainya%
kI taj>Im krega to be=k yh
idlo& kI prhej>garI se hE | (32)
tuMhare il@ wn mvei=yo& me& @k
mute muk>rRr tk f>a;de haisl
krna ja;j> hE, ifr wn ke
phu%cne ka muk>am bEte k>dIm
bEtuLlah ke pas hE | (33)
k>urbanI muk>rRr kI taik vh

w
w

pr

=rIk krne vale ws ke sa9, AOr

AOr hm ne hr wMmt ke il@

mabUde ykta

yk `> ho kr, iksI ko n

ka muk>am

taik vh le&


w

w

sb ko 2oD> kr ALlah ke il@

wn ke phu%cne


z
w

mve=I

;k>traba ilNnas (17)

taik tum bD>a:

tuMhare

se yad kro

il@

ALlah ka nam le& j>ubh krte


vK>t wn mvei=yo& cOpayo& pr jo
hm ne wNhe& id@ hE&, ps tuMhara
mabUd, mabUde ykta hE, ps ws
ke f>rma&brdar ho jaAo, AOr @e
muhMmd s Aaijj>I se gdRn zukane
valo& ko `>u=`>brI de& | (34)
vh ijn kI kEif>yt yh hE ik
jb ALlah ka nam ilya ja@ to
wn ke idl Dr jate hE&, AOr vh
sb/ krne vale ws pr jo wNhe&
phu%ce, AOr nmaj> k>a;m krne
vale, AOr jo hm ne wNhe& idya
ws me& se vh `>cR krte hE& | (35)
AOr k>urbanI ke W%4 hm ne
tuMhare il@ =A>a;re ALlah
ALlah kI in=ainya& muk>rRr ik@,
tuMhare il@ wn me& -la: hE, ps
ALlah ka nam lo j>ubh krte
vK>t wn pr k>tar baN0 kr,
ifr jb wn ke phlU j>mIn pr
igr ja@& j>ubh ho ja@& to wn
me& se `>ud -I `aAo AOr i`laAo,
sval n krne valo& ko AOr
sval krne valo& ko, ;sI trh
hm ne wNhe& tuMhare il@ mus~>`>r
j>ere f>rman ikya hE taik tum
=u kro @hsan mano | (36)
ALlah ko hrigj> nhI& phu%cta
wn ka go+t AOr n wn ka `>Un,
bl\ik ws ko phu%cta hE tk>\va
tuMhare idlo& kI prhej>garI,
wsI trh hm ne wNhe& tuMhare il@
mus~>`>r j>ere f>rman ikya taik
tum ALlah ko bD>a: se yad kro
ws pr jo ws ne tuMhe& ihdayt
dI, AOr nekI krne valo& ko
`>u=`>brI de& | (37)

be=k ALlah dUr krta hE moimno&


se du=\mno& ke j>rr, be=k
ALlah iksI -I dg>abaj> `>a;n
na=ue ko ps&d nhI& krta | (38)
;j\>ne ijhad idya gya wn logo&
ko ijn se kaif>r lD>te hE&,
Kyo& ik wn pr j>uLm ikya gya,
AOr ALlah be=k wn kI mdd
pr j>r kudtr r`ta hE | (39)

QW@b@l6a

iksI
tmam

vh khte hE& hmara rb ALlah hE,


AOr Agr ALlah df>A> n krta
logo& ko @k dUsre se, to som@

be=k

jo log :man la@

ALlah

moimn

se

bcav

be=k

krta hE

ALlah

AOr be=k

wn pr j>uLm

ALlah

ikya gya

ijn se

Kyo&ik vh

wn logo& ko

lD>te hE&

;j>\n

na=ua

38

idya gya

dg>abaj>

jo log inkale g@ Apne =h\ro&


se nahk>, isf>R ;s ibna pr ik

ps&d nhI& krta

Apne 3r

nahk>

se

jma =h\ro&

inkale g@

jo log

j>r k>udrt

39

wn kI mdd pr

r`ta hE


w r

wn ke baj>

log

@k ko

df>A>

ALlah

AOr Agr n

krta

vh khte hE&

hmara rb ALlah

mgr isf>R
yh ik

nsara ke igrje, AOr yhUd








w

w

ke ;badt `>ane AOr muslmano&

ij> ikya hata hE

kI ms\ijde& 7a dI jatI& ijn me&

raihbo& ke i`>l\vt `>ane AOr

ALlah ka nam bks\rt ilya


jata hE, AOr AlbTta ALlah
j>r ws kI mdd krega jo ws
kI mdd krta hE, be=k ALlah
tvana, g>ailb hE | (40)
vh log ik Agr hm wNhe& muLk
me& dStrs ;`>\ityar de& to mnaj>
k>a;m kre& AOr j>kat Ada kre& AOr
nek kamo& ka huKm de& AOr bura: se
roke&, AOr tmam kamo& ka An\jam
ALlah hI ke il@ hE | (41)
AOr Agr yh tuMhe& zu4la@& to ;n
se k>Bl zu4laya nUh A kI k>Om
ne, AOr A>ad AOr smUd ne, (42)
AOr ;b/ahIm A kI k>Om ne,
AOr k>Ome lUt A, (43)
AOr mdyn valo& ne, AOr mUsa A
ko -I zu4laya gya, ps mE& ne
kaif>ro& ko 7Il dI, ifr mE& ne
wNhe& pkD> ilya, to kEsa huAa
mere ;n\kar ka An\jam! (44)
so iktnI hI bs\itya& hE& ijNhe& hm
ne hlak ikya AOr vh j>ailm 9I&,
to vh Ab ApnI 2to& pr igrI
pD>I hE&, AOr iktne hI ku&@e& bekar
pD>e hE&, AOr bhut se gckarI ke
pu~>ta mhl vIran pD>e hE& | (45)
ps Kya vh j>mIn pr clte
ifrte nhI& jo wn ke idl @ese
ho jate ik wn se smzne lgte,

be=k

ws kI mdd

tvana

ALlah

krta hE

AOr

vh k>a;m

mnaj>

Ada kre&

AOr Alb]a j>r

bhut

mdd krega ALlah

bks\rt

ALlah

dUsre

nam

wn me&

hm dStrs

j>mIn muLk me&

kre&

de& wNh&e

vh log

Agr

40

jo

g>ailb

w
w w w
w
AOr ALlah ke

AOr vh

bura: se

il@ An\jam kar

AOr huKm de&

nek kamo& ka

roke&

j>kat

AOr A>ad

nUh kI k>Om

;n se

to zu4laya

k>Bl

AOr

tuMhe& zu4la@&

41

Agr

tmam kam


w w
w
w

AOr

AOr mdyn vale

zu4laya gya

43

AOr k>Ome lUt A

AOr ;b/ahIm A

42

kI k>Om

AOr smUd








mera

44

huAa

;n\kar

mE& ne wNhe&

to kEsa

ifr

pkD> ilya

ps mE& ne

kaif>ro& ko

7Il dI

mUsa A


w w
w
ApnI 2te&

pr

igrI pD>I

ik vh
yh

j>ailm

AOr yh

hm ne hlak

vh

ikya wNhe&

bs\itya&

to
iktnI


w
jo
ho jate

j>mIn me&

ps Kya vh

45

clte ifrte nhI&

gckarI ke

AOr bhut
mhl

bekar

AOr
ku&@e&




Kyo& ik

wn se sunne lgte, Kyo& ik Aa%`e&

ho jaya krte hE& | (46)

jo

baj> se

to 7a id@ jate

som@


w r

drhk>Ik>t

bl\ik idl jo sIno& me& hE& AN0e

AOr igrje

;badt `>ane

tak>t vala

ya wn ke kan @ese ho jate ik


drhk>Ik>t AN0I nhI& huAa krtI&,

AOr

AOr ms\ijde&

ilya jata hE

wn se

sunne lgte

ya kan jma

wn se

vh smzne

idl

lgte

wn ke







46

sIno& me&

vh jo

T@

idl

AN0e

AOr leikn

jma

ho jate hE&

bl\ik

Aa%`e&

AN0I nhI&
hotI&

338

Alhj (22)

RR@wa




w
w
w
w

@k idn

AOr

Apna

be=k

vada

ALlah

i`>laf>

AOr hrigj>

krega

nhI&

AOr vh tum se jLdI

A>j>ab

ma&gte hE&



w

AOr

bs\itya&

tum ignte ho

47

iktnI hI

ws se

hj>ar sal ke main&d

jo

tuMhare rb ke ha&


w


w

f>rma
de&

48

lO4 kr

AOr merI

mE& ne pkD>a

Aana

trf>

wNhe&

ifr

wn

AOr vh

j>ailm

m&E ne 7Il dI

ko





ps jo log :man la@

49

Drane vala

tuMhare

Aa+kara

il@

;s ke

mE&

w
w z
ijn logo& ne koi==

AOr

ba;J>j>t

50

kI

wn ke

b`>\i==

irj>\k>

AOr wNho& ne

AC2e

il@

A>ml ik@

w



r w
AOr nhI& -eja hm ne

vhI hE&

doj>`> vale

51

A>aijj> krne

hmarI

hrane

Aayat

me&


w r
=Etan

ws ne

Dala

jb

Aaj>UR kI

mgr

AOr

nbI

se

rsUl

tum se phle

ko:






ALlah mj>bUt

ifr

kr deta hE

=Etan

jo Dalta hE

ALlah

ps

ws kI Aaj>UR

im4a deta hE

me&




w

jo Dala

=Etan

taik bna@ vh

52

ihKmt

janne

AOr

ApnI

vala

vala

ALlah

Aayat


w
wn ke idl

AOr s~>t

mrj>

wn ke idlo& me&


w
vh log

AOr taik jan le&

ijNh&e

wn logo&

@k

ke il@

Aaj>ma;=

dUr bD>I

53

j>ailm jma

AlbTta s~>t ij>d me&

AOr
be=k

w


ws ke

to

ws

to vh :man

il@

zuk ja@&

pr

le Aa@&

tuMhare rb se

hk>

ik yh

;Lm idya gya

w



54

sI0a

raSta

trf>

vh log jo

ihdayt

AOr be=k

:man la@

dene vala

ALlah

wn ke idl

w w
Aa@ wn pr

yha& tk
ik

ws se

=k

me&

ijn logo& ne kuf> ikya

AOr hme=a rhe&ge




55

339

mn\hUs idn

A>j>ab

ya Aa ja@ wn pr

T@

Acank

AOr tum se A>j>ab jLdI ma&gte


h&E, AOr hrigj> n ALlah Apne
vade ke i`>laf> krega, AOr be=k
tuMhare rb ke ha& @k idn hj>ar
sal ke main&d hE ws se jo tum
ignte ho tuMhare ihsab me& | (47)
AOr iktnI hI bs\itya& hE&, mE& ne
wn ko 7Il dI AOr vh j>ailm 9I&,
ifr mE& ne wNhe& pkD>a, AOr merI hI
trf>> lO4 kr Aana hE | (48)
f>rma de&, @e logo! ;s ke isva
nhI& ik mE& tuMhare il@ Aa+kara

@e logo!

isva nhI&

;k>traba ilNnas (17)

ik>yamt

Drane vala hU% | (49)


ps jo log :man la@, AOr wNho&
ne AC2e A>ml ik@, wn ke il@
b`>\i== AOr ba;J>j>t irj>\k> hE | (50)
AOr ijn logo& ne koi== kI
Apne j>A>m me& hmarI Aayat ko
hrane me&, vhI hE& doj>`> vale | (51)
AOr hm ne tum se phle nhI& -eja
ko: rsUl AOr n nbI, mgr jb
ws ne Aaj>RU kI to =Etan ne ws
kI AajRU> me& vs\vsa Dala,
ps =Etan jo Dalta hE ALlah
im4a deta hE, ifr ALlah ApnI
Aayat ko mj>bUt kr deta hE,
AOr ALlah janne vala ihKmt
vala hE | (52)
taik ws vs\vse ko jo
=Etan ne Dala wn logo& ke il@
Aaj>ma;= bna de ijn ke idlo& me&
mrj> hE AOr wn ke idl s~>t hE&,
AOr be=k j>ailm AlbTta s~>t
ij>d me& hE& | (53)
AOr taik jan le& vh log ijNhe&
;Lm idya gya hE ik yh tuMhare
rb kI trf>> se hk> hE to ws
pr :man le Aa@& AOr ws ke il@
zuk ja@& wn ke idl, AOr be=k
ALlah wn logo& ko sI0e raSte
kI trf>> ihdayt dene vala hE jo
:man la@ | (54)
AOr vh hme=a rhe&ge ws se =k
me& ijn logo& ne kuf> ikya, yha&
tk ik wn pr Acank ik>yamt
Aa ja@, ya wn pr Aa ja@
mn\hUs idn ka A>j>ab| (55)

Alhj (22)
ws idn bad=ahI ALlah ke il@
hE, vh wn ke drimyan f>Esla
krega, ps jo log :man la@
AOr wNho& ne AC2e A>ml ik@ vh
nemto& ke bag>at me& ho&ge | (56)
AOr ijn logo& ne kuf> ikya
AOr hmarI Aayat ko zu4laya
wNhI& ke il@ hE ij>Llt ka
A>j>ab | (57)
AOr ijn logo& ne ALlah ke raSte
me& ihj/t kI, ifr mare g@
=hId ho g@ ya mr g@,
ALlah Alb]a wNhe& j>r
AC2a irj>\k> dega, AOr ALlah
be=k sb se behtr irj>\k> dene
vala | (58)
vh Alb]ta wNhe& j>r @ese
muk>am me& dai`>l krega ijse vh
ps&d f>rma@&ge, AOr ALlah
be=k ;Lm vala, ihLm vala
hE | (59)
yh to huAa, AOr js ne du+mn
ko wsI k>d/ staya jEse wse
staya gya 9a, ifr ws pr
ij>yadtI kI g: to ALlah
j>r ws kI mdd krega, be=k
ALlah Alb]ta maf> krne
vala, b~>=ne vala hE | (60)
yh ;s il@ hE ik ALlah rat
ko idn me& dai`>l krta hE, AOr
idn ko dai`>l krta hE rat me&,
AOr yh ik ALlah sunne vala,
de`ne vala hE | (61)
yh ;s il@ hE ik ALlah hI hk>
hE, AOr yh ik ijse vh ws ke
isva pukarte hE& vh baitl hE,
AOr yh ik ALlah hI bulNd
mrtba, bD>a hE | (62)
Kya tU ne nhI& de`a ? ik ALlah ne
AaSmano& se panI wtara to j>mIn
srsBj> ho g:, be=k ALlah
inhayt meh\rban `>br r`ne
vala hE | (63)
wsI ke il@ hE jo AaSmano& me&
hE, AOr jo ku2 j>mIn me& hE,
AOr be=k ALlah vhI beinyaj>,
tmam `>Uibyo& vala hE | (64)

QW@b@l6a



ps jo log :man la@

wn ke drimyan

f>Esla

ALlah

krega

ke il@

ws idn

bad=ahI


w
w w
AOr ijn logo& ne kuf> ikya

nemto& ke bag>at

56

me&

AOr wNho& ne

AC2e

A>ml ik@



w

w

AOr ijn

wn ke

A>j>abe ij>Llt

57

logo& ne

hmarI

ps vhI log

il@

AOr zu4laya

Aayat ko


z w
Alb]a vh wNhe&

vh

irj>\k> dega

mr g@

ya

mare g@

ifr

me&

ALlah ka raSta

ihj/t kI

z
z w
irj>\k> dene vala

58

sb se behtr

Alb]a

AOr ve=k

vh

ALlah

Alb]a

AOr be=k
ALlah

irj>\k>

ALlah


w
;Lm vala

AC2a

vh wse ps&d kre&ge

vh Alb]a wNhe& j>r

@ese muk>am me&

dai`>l krega


w
ws

wse staya gya

se

jEse

AOr

staya

yh

jo ijs

ihLm vala

59



b~>=ne vala

60

Alb]a maf>

be=k

krne vala

ALlah

ALlah

j>r mdd

ij>yadtI kI g:

krega ws kI

ws pr

ifr



w

AOr dai`>l

idn

idn me&

krta hE

rat

dai`>l

;s il@ ik

krta hE

ALlah

yh


w


;s il@ ik

yh

ALlah

de`ne vala

61

AOr yh

sunne vala

rat me&

ik ALlah

w
w w
AOr
yh ik

baitl

vh

ws ke isva

vh pukaret hE&

jo

AOr

ijse

yh ik

vhI hk>



wtara

ik ALlah

Kya tU ne nhI& de`a

bD>a

62

bulNd mrtba

vh

ALlah




r



be=k

srsBj>

j>mIn

to ho g:

panI

AaSman

se




w
AOr jo
ku2

AaSmano& me&

jo

wsI ke

ku2

il@

63

`>br r`ne vala

inhayt
meh\rban

ALlah



w r
64

tmam `>Uibyo& vala

beinyaj>

T@

Alb]a vhI

AOr
be=k ALlah

j>mIn me&

340

RR@wa



w r

cltI hE

AOr k+tI

j>mIn me&

jo

tuMhare

mus~>`>r

il@

ikya

Kya tU ne nhI&

ik ALlah

de`a




w
r
j>mIn pr

ik vh igr pD>e

AaSman

AOr vh

ws ke

roke hu@ hE

huKm se

dyaR me&


w r w
AOr

ijs ne

65

vhI

inhayt

bD>a =f>k>t

meh\rban

krne vala

logo& pr

be=k

ws ke

ALlah

huKm se

mgr







bD>a na=ua

66

;n\san

tuMhe& ij>Nda

be=k

ifr

krega

marega tuMhe&

tuMhe& ij>Nda

ifr

ikya

so caih@ ik tum se n

ws pr bNdgI

zgD>a kre&

krte hE&

vh

sI0I

rah

pr

;`>itlaf> krte

yh

be=k

Apne rb

AOr

kI trf>

bulaAo

to Aap

ALlah

ws mamle me&

AOr

vh tum se zgD>e&

kh de&

roj>e ikyamt

AaSmano& me&

Agr

tuMhare

f>Esla

drimyan

krega

jo

janta

ik

Kya tuze

hE

ALlah

malUm nhI& ?


w

w w
AOr vh bNdgI

ALlah ke isva

jo

krte hE&

Aasan

70

ALlah pr

yh

be=k

w w
j>ailmo&

AOr

ko:

ws

wn ke

ke il@

nhI&

;Lm

ka

il@ wNhe&

nhI&

AOr

ko:

ws

nhI& wtarI

jo ijs

snd

kI

ws ne

w



me&
pr

tum phcanoge

vaj>eh

hmarI

wn pr

Aayat

p7>I

AOr

jatI hE&

jb

71

ko: mddgar


w w

w

wn pr jo

vh hmla kr de&

k>rIb hE

na`>u=I

ijn logo& ne kuf> ikya


kaif>r

cehre


;s

se

bdtr

Kya me& tuMhe&

f>rma

hmarI

btla dU% ?

de&

Aayat

wn pr

p7>te hE&


w

w

72

341

i5kana

AOr bura

pr bD>a =f>k>t krne vala


inhayt meh\rban hE | (65)
AOr vhI hE ijs ne tuMhe& ij>Nda
ikya, ifr tuMhe& marega, ifr
tuMhe& ij>Nda krega, be=k ;n\san
bD>a na=ua hE | (66)
hm ne hr wMmt ke il@ @k
ws pr wsI ke mutaibk> bNdgI

ijs me&

AOr j>mIn

ke huKm se, be=k ALlah logo&

trIk>e ;badt muk>rRr ikya hE, vh

w
r


iktab me&

j>mIn pr n igr pD>e mgr ws

ke il@

janta hE

tum 9e

AaSmano& ko roke hu@ hE ik vh

hr wMmt

`>Ub

ws me&

huKm se dyaR me& cltI hE, AOr vh

ikya





69

j>mIn me& hE, AOr k+tI ws ke

hm ne muk>rRr

be=k tum

jo tum krte ho

tuMhare il@ mus~>`>r ikya jo ku2

;badt

w

ALlah 68

Kya tU ne nhI& de`a ik ALlah ne

@k trIk>e





w



67

;k>traba ilNnas (17)

ijn logo& ne kuf> ikya

ALlah

T@

ijs ka
vada ikya

doj>`>

krte hE&, so caih@ ik ;s mamle


me& n zgD>e&, AOr Apne rb kI
trf> bulaAo, be=k tum ho sI0I
rah pr| (67)
AOr Agr vh tum se zgD>e& to
Aap s kh de& ALlah `>Ub
janta hE jo tum krte ho | (68)
ALlah roj>e ik>yamt tuMhare drimyan
ws bat ka f>Esla krega ijs me&
tum ;`>itlaf> krte 9e | (69)
Kya tuze malUm nhI& ? ik ALlah
janta hE jo AaSmano& me& AOr jo
j>mIn me& hE, be=k yh iktab me&
hE, be=k yh ALlah pr Aasan
hE | (70)
vh ALlah ke isva ws kI
bNdgI krte hE& ijs kI ws ne ko:
snd nhI& wtarI, AOr ws ka `>ud
wNhe& ko: ;Lm nhI&, AOr j>ailmo&
ke il@ ko: mddgar nhI& | (71)
AOr jb wn pr hmarI vaj>eh
Aayat p7>I jatI hE&, to tum
kaif>ro& ke cehro& pr na`>u=I ke
Aasar phcan loge, k>rIb hE
ik vh wn pr hmla kr de& jo
wn pr hmarI Aayte& p7>te hE&,
f>rma de&, Kya mE& tuMhe& btlaW%
jo ;s se bdtr hE, doj>`>,
ijs ka ALlah ne kaif>ro& se
vada ikya, AOr bura hE vh
i5kana | (72)

@e logo! @k imsal byan kI


jatI hE, ps ws ko kan `ol
kr suno, be=k ijNhe& tum
ALlah ke isva pukarte ho vh
hrigj> @k mK`I -I n pEda
kr ske&ge Agrce ws ke il@
vh sb jma ho ja@&, AOr Agr
mK`I wn se ku2 2In le to vh
ws se n 2uD>a ske&ge, iktna
boda hE cahne vala AOr ijs ko
caha vh -I | (73)
wNho& ne ALlah kI k>d/ n janI
jEse ws kI k>d/ krne ka hk>
9a, be=k ALlah k>uVvt vala
g>ailb hE | (74)
ALlah f>ir+to& me& se AOr
Aadimyo& me& se pEg>am phu%cane vale
cun leta hE, be=k ALlah sunne
vala, de`ne vala hE | (75)
vh janta hE jo wn ke Aage AOr
jo wn ke pI2e hE, AOr ALlah
hI kI trf> sare kamo& kI
baj>g=\t hE | (76)
@e :man valo! tum kUA> kro,
AOr isj\da kro, AOr ;badt
kro Apne rb kI, AOr AC2e
kam kro taik tum do jhan me&
kamyabI paAo | (77)
AOr ALlah kI rah me& koi==
kro jEse koi== krne ka hk> hE |
ws ne tuMhe& cuna, AOr ws ne tum
pr dIn me& ko: t&gI nhI& DalI,
tuMhare bap ;b/ahIm A ka dIn,
ws ne tuMhara nam muslman
r`a hE, ;s se k>Bl -I AOr
;s k>urAan me& -I, taik rsUl
Ak\rm s tuMhare ingran Ao
gvah ho& AOr tum ingran Ao
gvah ho logo& pr, ps nmaj>
k>a;m kro, AOr j>kat Ada
kro, AOr ALlah kI rSsI ko
mj>bUtI se 9am lo, vh tuMhara
karsaj> hE, so Kya hI AC2a hE
karsaj>, AOr Kya hI AC2a hE
mddgar! (78)

QW@b@l6a





be=k vh ijNhe&

ws ko

ps tum suno

@k

byan kI

imsal

jatI hE

@e logo!

w

w
Agrce

@k mK`I

pEda kr ske&ge

hrigj> n

ALlah ke isva

tum pukarte ho


w

n 2uD>a ske&ge wse

ku2

mK`I

wn se 2In le

AOr

ws ke

Agr

il@

vh jma ho ja@&




w
w

n k>d/ janI

ALlah

AOr ijs ko caha

73

wNho& ne

kmj>or

cahne vala

ws se

boda hE






cun leta hE

ALlah

g>ailb

74

be=k

k>uVvt vala

ws ke k>d/ krne ka hk>

ALlah



r

w

de`ne vala

75

sunne

be=k

vala

ALlah

pEg>am

AOr Aadimyo& me& se

f>ir+to& me& se

phu%cane vale

w w

lO4na
baj>g=\t

ALlah AOr trf>

wn ke ha9o& ke drimyan

AOr jo wn ke pI2e

vh

jo

Aage

janta hE


w
w
AOr isj\da kro

tum kUA> kro

vh log jo :man la@

@e

sare kam

76

r w


w
w

f>lah do jhan

77

taik tum

me& kamyabI paAo

AC2e kam

AOr kro

Apna rb

Alhj (22)

AOr ;badt kro


w
w
w
AOr n

ws ne tuMhe& cuna

vh

ws kI koi==

ws

krna

hk>

ALlah
kI rah me&

AOr koi== kro

tuMhare bap

dIn

ko: t&gI

dIn me&

tum pr

DalI

AOr ;s me&

;s se k>Bl

mus\ilm jma

tuMhara nam

vh

r`a

ws

;b/ahIm A

w





gvah

AOr tum ho

ingran

tum pr

tuMhara gvah
ingran

rsUl s

taik ho


w w

AOr mj>bUtI se
9am lo

AOr

j>kat

Ada kro

nmaj>

ps k>a;m kro

logo& pr


w
78

mddgar

AOr AC2a hE

T@

mOla

so AC2a hE

tuMhara mOla
karsaj>

vh

ALlah ko

342

RS@a

k>d Af>\lh (18)

r( )

kuA>at 6

(23) sUrtul moimnUn

Aayat 118

ALlah ke nam se jo bhut


meh\rban, rh\m krne vala hE
do jhan me& kamyab hu@ vh
moimn | (1)
jo ApnI nmaj>o& me& Aaijj>I krne

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE







vh jo

ApnI nmaj>o& me&

f>lah pa:

moimn jma

kamyab hu@



w

w
AOr jo

mu%h ferne vale

lg>U behUda bato& se

vh

AOr jo

`>u=UA> Aaijj>I

krne vale



w w

ihf>aj>t

ApnI

krne vale

=mRgaho& kI

vh

AOr jo

Ada

j>kat ko

krne vale

vh

ko: mlamt nhI&

ps be=k

wn ke

vh

da@& ha9

jo mailk hu@

ya

ApnI

pr

bIivya&

se

mgr

w
w
r

w

AOr jo

vh

hd se

vh

b7>ne vale

to vhI

ws

isva

cahe

ps jo

r w

w

ihf>aj>t

pr

ApnI nmaj>e&

krne vale

vh

kI

AOr jo

de` -al

AOr Apne

ApnI

krne vale

A>hd

Amante&

r
w
w

vh

ws me&

jNnt

vairs ho&ge

jo

vairs jma

10

vh

yhI log



w w

`>ulasa

im4\4I se

12

se

cunI hu:

AOr AlbTta hm

;n\san

hme=a rhe&ge

11

ne pEda ikya



jma huAa
`>Un

hm ne

nut\f>a

ifr

bnaya

mj>bUt jgh

13

hm ne wse

nut\f>a

me&

ifr

5hraya





hD\iDya&

ifr hm

hD\iDya&

ne phnaya

ifr hm

bo4I

bo4I

ne bnaya

jma huAa

ps hm ne

`>Un

bnaya

14

pEda krne vala

behtrIn

ALlah

ps brkt
vala

n:

sUrt

hm ne wse
w5aya

ifr

go+t






16

w5a@
jaAoge

roj>e ik>yamt

be=k
tum

ifr

15

j>r
mrne vale

ws ke bad

be=k
tum

ifr

w

w
17

343

g>aif>l

`>l\k>

pEda;=

se

AOr hm nhI&

raSte

sat

T@

tuMhare Wpr

AOr thk>Ik> hm ne
bna@

vale hE& | (2)


AOr vh jo behUda bato& se mu%h
ferne vale hE& | (3)
AOr vh jo j>kat Ada krne
vale hE& | (4)
AOr vh jo ApnI =mRgaho& kI
ihf>aj>t krne vale hE& | (5)
mgr ApnI bIivyo& se ya ijn
ke mailk hu@ wn ke da@& ha9
knIj>o& se, be=k wn pr ko:
mlamt nhI& | (6)
ps jo wn ke isva cahe to vhI
hE& hd se b7>ne vale | (7)
AOr kamyab hE& vh moimn vh
jo ApnI Amanto& AOr Apne
A>hd ka pas r`te hE& | (8)
AOr vh jo ApnI nmaj>o& kI
ihf>aj>t krne vale hE& | (9)
yhI log hE& jo vairs ho&ge | (10)
jNnt if>rdOs ke, vh ws me&
hme=a rhe&ge | (11)
AOr AlbTta hm ne ;n\san
ko cunI hu: im4\4I se pEda
ikya | (12)
ifr hm ne wse mj>bUt jgh me&
nut\f>a 5hraya | (13)
ifr hm ne nut\f>e ko jma huAa
`>Un bnaya, ifr hm ne bnaya
jme hu@ `>Un lo9D>e ko bo4I,
ifr hm ne bo4I se hD\iDya&
bna:&, ifr hm ne hD\iDyo& ko
go+t phnaya, ifr hm ne wse
n: sUrt me& w5a kr `D>a ikya,
ps ALlah babrkt hE behtrIn
pEda krne vala | (14)
ifr be=k ws ke bad tum j>r
mrne vale ho | (15)
ifr be=k tum roj>e ik>yamt
w5a@ jaAoge | (16)
AOr thk>Ik> hm ne tuMhare Wpr
bna@ sat raSte AOr hm pEda;=
se g>aif>l nhI& | (17)

AOr hm ne AaSmano& se panI


wtara @k ANdaj>e ke sa9, ifr
ws ko hm ne j>mIn me& 5hraya,
AOr be=k hm ws ko le jane
pr -I k>aidr hE& | (18)
ps hm ne pEda ik@ ws se tuMhare
il@ `jUro& AOr A&gUro& ke bag>at,
tuMhare il@ wn me& bhut se meve hE&,
AOr ws se tum `ate ho | (19)
AOr dr~>t j>EtUn jo tUre sIna se
inklta hE, vh wgta hE tel AOr saln
il@ hu@ `ane valo& ke il@ | (20)
AOr be=k tuMhare il@ cOpayo& me&
muk>ame ;b\rt hE, hm tuMhe& wn se

QX@|a@

w r

w
AOr be=k

pr

j>mIn me&

hm

hm ne wse

ANdaj>e ke

5hraya

sa9

panI

AOr hm ne

AaSmano& se

wtara


w





`jUr

se

jma

ke

bag>at

ws

tuMhare

ps hm ne

se

il@

pEda ik@

18

Alb]a

ws

k>aidr

ka

le jana


w

w
w
AOr dr~>t

AOr

tum `ate ho

19

bhut

ws se

meve

ws me&

tuMhare

AOr A&gUr

il@

jma



w


`ane valo&

20

tel ke sa9

AOr saln

ke il@

wgta hE

il@

tUre sIna

se

inklta hE

hE, AOr tuMhare il@ wn me& AOr

w
w


bhut se f>a;de hE&, AOr wn me& se

wn me&

iplate hE& dU0 jo wn ke pe4o& me&

baj> ko tum `ate ho | (21)


AOr wn pr AOr k+tI pr svar
ik@ jate ho | (22)
AOr AlbTta hm ne nUh A ko
ws kI k>Om kI trf> -eja, ps
ws ne kha @e merI k>Om! ALlah
kI ;badt kro, ws ke isva
tuMhare il@ ko: mabUd nhI&, to
Kya tum Drte nhI& ? (23)
to ws kI k>Om ke ijn srdaro& ne
kuf> ikya, bole yh ku2 -I nhI&
mgr tum jEsa @k b=r hE, vh
cahta hE ik tum pr bD>a bn bE5e,
AOr Agr ALlah cahta to wtarta
f>ir=\te, hm ne Apne phle bap
dada se yh k-I nhI& suna | (24)
vh ku2 -I nhI& mgr @k
AadmI hE ijs ko junUn ho gya
hE, so tum ws ka @k mut tk
;n\itj>ar kro | (25)
ws ne kha @e mere rb! merI mdd
f>rma ws pr ik wNho& ne muze
zu4laya | (26)
to hm ne vhI -ejI ws kI trf>

AOr tuMhare
il@

wn ke pe4o& me&

ws

hm tuMhe&

;b\rt g>Or

se jo

iplate hE&

ka muk>am

cOpayo& me&

tuMhare

AOr

il@

be=k


w

w w

svar ik@

22

AOr

AOr k+tI pr

jate ho

wn pr

bhut

wn se

f>a;de

w
w

r

tuMhare il@

tum ALlah kI

@e merI

ps ws

ws kI k>Om

nhI&

;badt kro

k>Om

ne kha

kI trf>

AOr AlbTta hm ne

nUh A

-eja

w
ws kI
k>Om

se ke

ijNho& ne kuf> ikya

to vh

srdar

23

bole

Kya to tum

ws ke

Drte nhI& ?

isva

ko: mabUd




w
ALlah

AOr

cahta

Agr

tum pr

ik bD>a

vh

bn bE5e vh

cahta hE

@k

tum jEsa

mgr

b=r

yh nhI&


w


nhI& vh

phle

24

yh

Apne bap dada se

yh

to

f>ir=\te

nhI& suna hm ne

wtarta

r

r

merI mdd

@e mere

ws ne

f>rma

rb

kha

@k mut tk

25

ws

so tum

ka

;n\itj>ar kro

junUn

ijs

@k

ko

AadmI

mgr



w
hmarI Aa%`o&

huKm se k+tI bnaAo, ifr jb

w w

lge, to ws k+tI me& hr ik>Sm


ke joD>o& me& se do @k nr @k
mada r` lo AOr Apne 3r vale
-I svar kr lo ws ke isva
ijs ke g>k>R hone pr huKm ho
cuka hE wn me& se, AOr muz se wn
ke bare me& bat n krna ijNho& ne
j>uLm ikya hE, be=k vh g>kR> ik@
jane vale hE& | (27)

ke samne

hr ik>Sm
se

k+tI

tum bnaAo

to cla le

ws me&

ik

ws kI

to hm ne

trf>

vih -ejI

AOr tNnUr wblne lge

r` le

hmara
huKm

26

Aaja@

wNho& ne muze

ws

zu4laya

pr

ifr jb

AOr hmara
huKm

w w

huKm

ws pr

phle

jo

ho cuka

ijs

isva

AOr Apne
3r vale

do

joD>a

w
27

g>kR> ik@
jane vale

be=k vh

vh ijNho& ne j>uLm ikya

T@

AOr

tum `ate ho

21

ik hmarI Aa%`o& ke samne hmare


hmara huKm Aa@ AOr tNnUr wblne

AlmoimnUn (23)

me&

AOr n krna

bare me&

muz se bat

wn me& se

344

RS@a

w





tmam tarIf>e&

to khna

ALlah ke il@

k+tI

tere sa9

pr

tum

AOr jo

sa9I

ifr

bE5 jaAo

jb



r w
mn\ij>l

mubark

muze wtar

@e mere

AOr

rb

kho

j>ailm jma

28

k>Om

se

hme& njat

vh ijs

dI

ne


w

w
30

Aaj>ma;=

AOr be=k

AlbTta

krne vale

hm hE&

in=ainya&

ws me&

be=k

wtarne vale

29

behtrIn

AOr tU

r r

rsUl

wn ke

ifr -eje

jma

drimyan

hm ne

dUsra

31

AOr

32

kha

Kya ifr tum

ws ke

Drte nhI& ?

isva

hm ne pEda

wn ke bad

igroh

ifr

ikya

ko: mabUd

nhI& tuMhare

tum ALlah kI

il@

;badt kro

wn me&

ik

se

w

w
AOr hm ne

haij>rI

Aai`>rt

wNhe& @e= idya

vh ijNho& ne

AOr zu4laya

ko

ws kI k>Om ke

kuf> ikya

srdaro&




ws

tum

ws

vh

se

`ate ho

se jo

`ata hE

tuMhI& jEsa

@k

mgr

b=r

yh nhI&

duinya kI ij>NdgI

me&


w

w

ws
vK>t

be=k tum

Apne jEsa

@k

tum ne

AOr

b=r

;taA>t kI

Agr

ws

tum pIte ho

33

se jo

AOr pIta hE


w
w

AOr

to tum

im4\4I

hD\iDya&

AOr tum

mr g@

ho g@

jb

ik tum

Kya vh vada

3a4e me& rhoge

34

deta hE tuMhe&


w





mgr

nhI&

tuMhe& vada

36

vh jo

idya jata hE

b:d hE

b:d hE

inkale jaAoge

35

w w


vh

nhI&

ifr w5a@

37

hm

jane vale

AOr

AOr hm

AOr hm

nhI&

jIte hE&

mrte hE&

hmarI

duinya

ij>NdgI

w r
ws ne
Aj>R ikya

38

:man

ws

lane vale

pr

hm

AOr
nhI&

zU4

ALlah

ws ne zU4

@k

pr

baN0a

AadmI

mgr

40

p2tane

vh j>r

vale

rh ja@&ge

bhut jl\d

ws ne

f>rmaya

39

il@

dUrI mar

345

dUsrI AOr wMmte&

tmam tarIf>e& ALlah ke il@ hE&


vh ijs ne hme& njat dI j>ailmo&
kI k>Om se | (28)
AOr kho @e mere rb! muze mubark
mn\ij>l jgh pr wtar, AOr tU
behtrIn wtarne vala hE | (29)
be=k ws me& AlbTta in=ainya&
hE&, AOr be=k hm Aaj>ma;=
krne vale hE& | (30)
ifr hm ne wn ke bad pEda ikya
dUsrI pI7>I | (31)
ifr hm ne wn ke drimyan wNhI&
me& se rsUl -eje ik tum ALlah
kI ;badt kro, tuMhare il@ ws
ke isva ko: mabUd nhI&, ifr
Kya tum Drte nhI& ? (32)
AOr ws kI k>Om ke wn srdaro&
ne kha ijNho& ne kuf> ikya AOr
Aai`>rt kI haj>rI ko zu4laya,
AOr hm ne wNhe& duinya kI ij>NdgI me&
@e= idya 9a, yh nhI& hE mgr tuMhI&
jEsa @k b=r hE, vh wsI me& se
`ata hE jo tum `ate ho, AOr wsI
me& se pIta hE jo tum pIte ho | (33)
AOr Agr tum ne Apne jEse @k
b=r kI ;taA>t kI, to be=k
tum ws vK>t 3a4e me& rhoge | (34)
Kya vh tuMhe& vada deta hE ik jb
tum mr g@ AOr tum im4\4I AOr
hiDD\ya& ho g@ to tum ifr
inkale jaAoge | (35)
b:d hE b:d hE, vh jo tuMhe& vada
idya jata hE | (36)
AOr ku2 nhI& mgr yhI hmarI
duinya kI ij>NdgI hE, hm mrte hE&
AOr jIte hE&, AOr hm nhI& hE& ifr
w5a@ jane vale | (37)
vh ku2 nhI& mgr @k AadmI
hE, ws ne ALlah pr zU4 baN0a
hE AOr hm nhI& hE& ws pr :man
lane vale | (38)
ws ne Aj>R ikya @e mere rb!
tU ws pr merI mdd f>rma ik
wNho& ne muze zu4laya | (39)

merI mdd

mere

ws ne f>rmaya vh bhut jl\d

zu4laya

pr jo

f>rma

rb

j>r p2tate rh ja@&ge | (40)

`>s Ao

so hm ne

vada@ hk>

`>a=ak

wNhe& kr idya

ke mutaibk>

wn ke bad

pr tum AOr tere sa9I, to khna

ws

ps wNhe&

ic&3aD>

Aa pkD>a

w
42

ifr tum jb bE5 jaAo k+tI

wNho& ne muze




k>Om ke

k>d Af>\lh (18)

hm ne pEda kI

T@

ifr

41

j>ailm jma

ps wNhe& ic&3aD> ne vada@ hk>


ke mutaibk> Aa pkD>a, so hm
ne wNhe& `>s Ao `>a=ak kI trh
kr idya, ps mar ho j>ailmo& kI
k>Om ke il@ | (41)
ifr hm ne wn ke bad AOr
wMmte& pEda kI& | (42)

AlmoimnUn (23)
ko: wMmt ApnI muk>rRr mIA>ad
se n sbk>t krtI hE AOr n pI2e
rh jatI hE| (43)
ifr hm ne -eje rsUl pE dr pE,
jb -I iksI wMmt me& ws ka
rsUl Aaya wNho& ne wse zu4laya,
to hm hlak krne ke il@ pI2e
la@ wn me& se @k ko dUsre ke,
AOr hm ne wNhe& Af>\sane -UlI
ibsrI bate& bnaya, so ALlah
kI mar wn logo& ke il@ jo
:man nhI& la@ | (44)
ifr hm ne -eja mUsa A AOr
wn ke -a: han A ko ApnI
in=ainyo& AOr `ule dla;l ke
sa9 | (45)
if>rA>On AOr ws ke srdaro& kI
trf> to wNho& ne tkBbur ikya
AOr vh srk= log 9e | (46)
ps wNho& ne kha Kya hm Apne
jEse wn do Aadimyo& pr :man le
Aa@& ? AOr wn kI k>Om ke log
hmarI i`>d\mt krne vale | (47)
ps wNho& ne dono& ko zu4laya to vh
hlak hone valo& me& se ho g@ | (48)

QX@|a@

w

w

r
ifr

hm ne -eje

pI2e rh jatI hE

43

ApnI

AOr n

sbk>t

ko: wMmt

mIA>ad

nhI&

krtI hE

r r

wn me& se

to hm

wNho& ne wse

@k

pI2e la@

zu4laya

iksI

ws ka rsUl

Aaya

wMmt me&

jb -I

rsUl

pE dr pE

jma

w



logo&

jo :man nhI& la@

44

so dUrI mar

ke il@

`ule

45

dUsre

bna idya hm ne

w w r

sa9 hmarI

AOr dla;l

AOr wNhe&

Af>\sane

han A

ApnI in=ainya&

AOr wn

mUsa A

ka -a:

hm ne -eja

ifr

if>rA>On

trf>

w
w

ps wNho&
ne kha

srk=

46

log

AOr vh 9e

to wNho& ne

AOr ws

tkBbur ikya

ke srdar


w
w

ps wNho& ne

bNdgI i`>dmt

47

zu4laya dono ko

AOr

hmarI

krne vale

Apne jEse

wnkI k>Om

do

Kya hm

Aadimyo& pr

:man le Aa@&


w



AOr thk>Ik>

to vh

AOr thk>Ik> hm ne mUsa A ko

taik vh

dI iktab taik vh log ihdayt


ww w w w

pa le& | (49)
AOr hm ne mrym A ke be4e
;sa A AOr ws kI ma% ko @k
in=anI bnaya AOr hm ne wNhe&
i5kana idya @k bulNd 4Ile pr
jo 5hrne ka muk>am AOr jarI
panI kI =adab jgh 9I | (50)
@e rsUlo! tum pak cIj>o& me& se
`aAo AOr A>ml kro nek, be=k
jo tum krte ho mE& wse janne
vala hU% janta hU% | (51)
AOr be=k yh tuMharI wMmt @k
wMmte vaihda hE, AOr mE& tuMhara
rb hU%, ps muz se Dro | (52)
ifr wNho& ne Aaps me& Apna kam
4ukD>e 4ukD>e ka4 ilya, ifr
hr igroh vale ws pr jo wn ke
pas hE `>u= hE& | (53)
ps wNhe& wn kI g>f>\lt me& @k
mute muk>rRra tk 2oD> de | (54)
Kya vh guman krte hE& ? ik hm
jo ku2 wn kI mdd kr rhe hE&
mal AOr AOlad ke sa9 | (55)
hm wn ke il@ -la: me& jLdI
kr rhe hE&, nhI& bl\ik vh
smz nhI& r`te | (56)
be=k jo log Apne rb ke Dr
se shme hu@ hE& | (57)
AOr jo log Apne rb kI Aayto&
pr :man r`te hE& | (58)

log

iktab

mUsa A

hlak hone vale

48

hm ne dI

trf>

AOr hm ne wNhe&

@k

AOr ws

mrym ka be4a

AOr hm ne

pr

i5kana idya

in=anI

kI ma%

:sa A

bnaya

se

ho g@

ihdayt pa le&

49

w r

pakIj>a

se

cIj>e&

`aAo

rsUl jma

@e

50

AOr bhta

@k bulNd

5hrne ka muk>am

huAa panI

4Ila

w

w

tuMharI

AOr

yh

wMmt

51

be=k

janne

tum

wse

vala

krte ho

jo

be=k mE&

AOr

nek

A>ml kro

r w
w
z
4ukD>e

Aaps me&

4ukD>e

ifr wNho& ne

Apna kam

52

ka4 ilya

ps muz

tuMhara

se Dro

rb

AOr mE&


wn kI g>f>\lt me&

tk

ps 2oD> de

`>u=

53

wNhe&

wn ke pas

@k wMmt,
wMmte vaihda

ws
pr jo

hr igroh

hm jLdI

kr rhe hE&

55

AOr

AOlad

mal

se

ws ke hm mdd kr rhe ik jo
sa9

hE& wn kI

Kya vh

ku2

guman krte hE&

54

@k mut
muk>rRr

w

Dr

se

vh

jo log

be=k

56

vh =Wr smz
nhI& r`te

bl\ik

-la: me&

wn ke
il@

58

:man r`te hE&

Apna rb

Aayto& pr

T@

vh

AOr jo log

57

Drne vale
shme hu@

Apna rb

346

RS@a

w
w
dete hE&

jo vh dete hE&

AOr jo log

Apne rb

=rIk nhI& krte

59

vh

ke sa9

AOr jo log

r

w
w w

jLdI krte hE&

yhI log

lO4ne vale

60

Apna rb

trf>

ik vh

Drte hE&

AOr wn ke idl

w w

w
ws kI tak>t

AOr hm

mgr iksI ko

ke mutaibk>

61

tk\lIf> nhI& dete

sbk>t le

wn kI

jane vale hE&

trf>

w
bl\ik

wn ke idl

62

j>uLm n ik@ ja@&ge

AOr vh

j>uLm n hoga

wn

AOr vh

5Ik 5Ik

-la;yo& me&

vh

@k iktab

AOr hmare

btlata hE

rijS4r

pas

w w

krte

63

vh wNhe&

rhte hE&

ws

A>lava

Aamal

AOr

jma

wn ke

ws se

g>f>\lt

w


w

tum f>yaRd n

f>yaRd

64

kro

ws vK>t vh

krne lge

A>j>ab me&

wn ke

hm ne

yha& tk ik

`>u=hal log

pkD>a

jb

to tum 9e

tum pr

p7>I

merI

jatI 9I&

Aayte&

AlbTta tuMhe&

65

tum mdd n

hm

be=k

id@ jaAoge

se

tum

Aaj






w
67

behUda bkvas

Af>\sana go: ws ke

krte hu@

krte hu@

tkBbur krte hu@

sa9

ifr jate

66

ApnI @iD>yo& ke bl


w
w
wn ke bap

phle

68

nhI& Aaya

dada

jo

wn ke

ya

pas Aaya

ps Kya wNho& ne g>Or

klam

nhI& ikya

r
w
dIvangI

ws

vh khte

ko

hE&

ya

ws

mun\ikr hE&

69

ke

to vh

wNho& ne nhI&

Apne rsUl

phcana

ya

w w
wn kI

hk>

pErvI

AOr

`>aih=at

ALlah

krta

Agr

nf>\rt

70

hk> se

r`ne vale

AOr wn me&

sa9 hk>

vh Aaya

se Ak\sr

bat

wn ke pas

bl\ik

w


r

w

ifr

wn kI

hm la@ hE&

wn ke

vh

nsIht

wn ke pas

drimyan

AOr jo

AOr j>mIn

AlbTta drhm

AaSman jma

brhm ho jata

behtr

tuMhara
rb

to Ajr

Kya tum wn se

Ajr

ma&gte ho

gdaRnI

71

krne vale hE&

ApnI nsIht se

w z w




73

sI0a raSta

trf>

wNhe& bulate ho

AOr be=k
tum

72

behtrIn

AOr

roj>I dihNda hE

vh

w




74

347

AlbTta h4e
hu@ hE&

rahe hk>

se

Aai`>rt pr

:man nhI& late

T@

jo log

AOr

be=k

k>d Af>\lh (18)


AOr jo log Apne rb ke sa9
=rIk nhI& krte | (59)
AOr jo log dete hE& jo ku2 vh
dete hE& AOr wn ke idl Drte hE&
ik vh Apne rb kI trf> lO4ne
vale hE& | (60)
yhI log -la;yo& me& jLdI krte
hE& AOr vh wn kI trf> sbk>t
le jane vale hE& | (61)
AOr hm iksI ko tk\lIf> nhI& dete
mgr ws kI tak>t ke mutaibk>,
AOr hmare pas Aamal ka @k
rijS4r hE jo 5Ik 5Ik btlata hE
AOr wn pr ju>Lm n hoga | (62)
bl\ik wn ke idl ;s hk>Ik>t
se g>f>\lt me& hE& AOr wn ke bure
Aa>mal ws ke Aalava jo vh
krte rhte hE& | (63)
yha& tk ik jb hm ne wn ke
`>u=hal logo& ko pkD>a A>j>ab me&, to
ws vK>t vh f>yaRd krne lge | (64)
Aaj f>yaRd n kro tum, hmarI
trf> se mdd n id@ jaAoge
mut\lk> mdd n paAoge | (65)
AlbTta tum pr merI Aayte& p7>I
jatI 9I& to tum ApnI @iD>yo& ke
bl wl4e ifr jate 9e | (66)
tkBbur krte hu@, ws ke sa9
Af>\sana go: AOr behUda bkvas
krte hu@ | (67)
ps Kya wNho& ne ;s klame hk>
pr g>Or nhI& Kya ? ya wn ke pas
vh Aaya jo nhI& Aaya 9a wn ke
phle bap dada bD>o& ke pas | (68)
ya wNho& ne Apne rsUl ko nhI&
phcana to ;s il@ ws ke
mun\ikr hE& | (69)
ya vh khte hE& ws ko dIvangI
hE ? bl\ik vh wn ke pas hk>
bat ke sa9 Aaya hE AOr wn
me& se Ak\sr hk> bat se nf>\rt
r`ne vale hE& | (70)
AOr Agr ALlah tA>ala wn
kI `>aih=at kI pErvI krta to
AlbTta j>mIn Ao AaSman AOr
jo ku2 wn ke drimyan hE drhm
brhm ho jate, bl\ik hm wn ke
pas wn kI nsIht la@ hE& ifr
vh ApnI nsIht kI bat se
"gdaRnI kr rhe hE& | (71)
Kya tum wn se Ajr ma&gte ho ? to
tuMhare rb ka Ajr behtr hE, AOr
vh behtr roj>I dihNda hE | (72)
AOr be=k tum wNhe& bulate ho
rahe raSt kI trf> | (73)
AOr jo log Aai`>rt pr :man
nhI& late, be=k vh rahe hk> se
h4e hu@ hE& | (74)

AlmoimnUn (23)
AOr Agr hm wn pr rh\m kre&,
AOr jo wn pr tk\lIf> hE vh
dUr kr de& to vh ApnI srk=I
pr AD>e rh&e, -4kte ifre& | (75)
AOr AlbTta hm ne wNhe&

QX@|a@

r w

ApnI

me&

srk=I

pr

AD>e rhe&

jo tk\lIf>

jo wn pr

AOr hm

hm wn pr

AOr

dUr kr de&

rh\m kre&

Agr

A>j>ab me& pkD>a, ifr n wNho&

Apne rb ke

ne Aaijj>I kI, AOr n vh

igD>igD>a@ | (76)
yha& tk ik jb hm ne wn pr s~>t
A>j>ab ke drvaj>e `ol id@ to ws
vK>t vh ws me& mayUs ho g@ | (77)
AOr vhI hE ijs ne tuMhare il@
kan AOr Aa%`e& AOr idl bna@, tum

ifr wNho& ne Aaijj>I n kI

samne

s~>t

A>j>ab vala

AOr AlbTta hm

A>j>ab me&

drvaj>a

hm ne

wn pr

yha&

jb

`ol idya

AOr vh n igD>igD>a@

76

tk ik

-4kte rhe&

75

ne wNhe& pkD>a

w w

AOr vhI hE ijs ne tuMhe& j>mIn me&


w



w w
r

fElaya, AOr wsI kI trf> tum

fElaya tuMhe&

vhI ijs ne

jma ho kr jaAoge | (79)


AOr vhI hE jo ij>Nda krta hE
AOr marta hE, AOr wsI ke il@
hE rat AOr idn ka Aana jana,
ps Kya tum smzte nhI& ? (80)
bl\ik wNho& ne vhI kha jEse wn
se phle kaif>r khte 9e | (81)
vh bole, Kya jb hm mr g@, AOr
hm im4\4I AOr hiDD\ya& ho g@, Kya
hm ifr dobara w5a@ ja@&ge ? (82)
AlbTta hm se vada ikya gya
AOr ;s se k>Bl hmare bap dada se
yh vada ikya gya, yh to isf>R
phle logo kI khainya& hE& | (83)
Aap s f>rma& de& iks ke il@
hE& j>mIn AOr jo ku2 ws me& hE ?
Agr tum jante ho | (84)
vh j>r khe&ge ALlah ke il@
hE&, Aap s f>rma& de& ps Kya
tum g>Or nhI& krte ? (85)
Aap s f>rma& de& kOn hE sat
AaSmano& ka rb AOr A=Re A>j>Im
ka rb ? (86)
vh j>r khe&ge yh sb ALlah

AOr vh

ijs ne

to ws

kan

bhut hI km =u krte ho | (78)

bna@ tuMhare il@

AOr

AOr Aa%`e&

mayUs hu@

77

vh

jo tum =u krte ho

78

ws me&

bhut hI km

vK>t vh

AOr idl jma


w r
w
w w

ij>Nda

AOr marta hE

vhI jo

krta hE

AOr vh

79

tum jma ho kr

AOr ws

jaAoge

kI trf>

j>mIn me&

w

w

bl\ik wNho& ne

Kya ps tum

80

kha

rat

AOr idn

smzte nhI& ?

Aana jana

AOr wsI
ke il@


w
AOr hm ho g@ im4\4I

hm

Kya

mr g@

jb

vh bole

phlo& ne

81

jo kha

jEse

w
w
w

AOr hmare

yh

AlbTta hm se

hm

bap dada

Kya

ifr w5a@ ja@&ge

82

vada ikya gya

AOr hD\iDya&

hm



w
r

j>mIn

iks ke

f>rma

il@

de&

phle log

83

mgr

khainya&

yh nhI&

isf>R

;s se k>Bl

w
f>rma

jLdI j>r vh khe&ge

de&

ALlah ke il@

Agr

tum jante ho

84

ws me&

AOr jo



r w
r

AOr

sat

rb

AaSman jma

rb

kOn

f>rma de&

Kya ps tum g>Or nhI& krte ?

85

tum nhI& Drte ? (87)

Aap s f>rma &de& iks ke ha9

kEan

ka hE, Aap s f>rma& de& ps Kya

me& hE hr cIj> ka ;`>\ityar ?


AOr vh pnah deta hE AOr ws
ke i`>laf> ko: pnah nhI& idya
jata Agr tum jante ho | (88)
vh j>r khe&ge hr ;`>\ityar ALlah
ke il@, Aap s f>rma& de& ifr tum
kha& se jadU me& f%s g@ ho | (89)

f>rma
de&

87

Kya ps tum nhI&

f>rma

jLdI j>r vh

Drte ?

de&

khe&ge ALlah ka

86

A=eR A>j>Im




w w

Agr

ws ke

AOr pnah nhI&

i`>laf>

idya jata

pnah deta hE

AOr vh

hr cIj>

bad=aht

ws ke

;`>\ityar

ha9 me&


w
89

tum jadU me&

ifr

f>rma

jLdI khe&ge

f%s g@ ho

kha& se

de&

ALlah ke il@

T@

88

tum jante ho

348

RS@a




nhI& Apnaya ALlah

mabUd

pEda ikya

AOr be=k vh


jo ws ne

AlbTta zU4e hE&

90

hr

le jata

hm la@ hE&

sCcI bat

bl\ik

wn ke pas

w w

ws

ko: AOr

ws ke

sUrt me&

mabUd

sa9

AOr nhI& hE

iksI ko be4a

91

vh byan

ws se

krte hE&

jo

pak hE ALlah

dUsre pr

AOr c7>a:

wn ka @k

krta



w
r

@e mere

f>rma

rb

de&

92

vh =rIk

ws se

smzte hE&

jo

ps brtr

janne vala po=Ida

AOr Aa=kara

w



r

me&

@e mere

ps tU muze n krna

Agr tU muze id`a de

ikya jata hE


w
95

jo wn se vada

93

rb

AlbTta

jo hm vada

ik hm tuMhe&

k>aidr hE&

kr rhe hE& wn se

id`a de&

AOr

pr

be=k hm





96

vh byan

ws

`>Ub

krte h&E

ko jo

jante hE&

hm

sb se

bura:

vh

AC2I -la:

ws se jo

AOr mE& pnah

=Etan jma

97

cahta hU%

vs\vse se

se

mE& pnah

terI

rb

khta

rb

hE

wn me&

mOt

yha&

jb Aa@

iksI ko

f>rma de&

@k

yh

hrigj>

mE& 2oD>

bat

to

nhI&

Aaya hU%

ws me&

ko: AC2a

kam

=ayd

kam

kr lU%

mE&

ifr

ja@ga

jb

vh w5a@

100

@k

ws idn tk

ja@&ge

AOr wn ke Aage

brj>`>

AOr n vh @k

wn ke

ws idn

dUsre ko pU2e&ge

-ej de

kh rha hE

to n ir=\te

drimyan

sUr me&

w z
w

hLka
huAa

AOr jo

102

f>lah pane vale

vh

ps vh log

ws ka tol
pLla

-arI hu:

ps jo
ijs

w z


w
jhn\nm me&

ApnI jane&

`>sare me& Dala

vh ijNho& ne

to vhI log

349

tevrI
c7>a@ hu@

ws me&

AOr vh

Aag

wn ke cehre

zuls degI

T@

103

byan krte hE& | (91)


vh janne vala hE po=Ida AOr
Aa=kara, ps brtr hE vh hr ws
se ijs ko vh =rIk smzte hE& | (92)
Aap s sf>rma& de& @e mere rb!
jo wn se vada ikya jata hE
Agr tU muze id`ade | (93)
@e mere rb! ps tU muze j>ailm
logo me& =amIl n krna | (94)
AOr be=k hm ws pr k>aidr hE&
tuMhe& id`a de& | (95)
sb se AC2I -la: se bura: ko

AOr Aap s f>rma de&, @e mere


rb! mE& terI pnah cahta hU%
=Etano& ke vs\vso& se | (97)
AOr @e mere rb! mE& terI pnah cahta
hU% ik vh mere pas Aa@& | (98)

to khta hE @e mere rb! muze ifr


duinya me& vaps -ej de | (99)
=ayd mE& ws me& ko: AC2a kam
kr lU% jo 2oD> Aaya hU%, hrigj>
nhI&, yh to @k bat hE jo vh
kh rha hE, AOr wn ke Aage @k
brj>`> AaD> hE ws idn ik>yamt
tk ik vh w5a@ ja@& | (100)
ifr jb sUr fU&ka ja@ga to n ir=\te
rhe&ge ws idn wn ke drimyan, AOr
n ko: @k dUsre ko pU2ega | (101)
ps ijs ke Aamal ka pLla
-arI huAa ps vhI log f>lah
njat pane vale ho&ge | (102)
AOr ijs ke Aamal ka pLla

ws ka tol

hLka huAa to vhI log hE& ijNho& ne

pLla

ApnI jano& ko `>sare me& Dala, vh

w w

w

104

hE ALlah wn bato& se jo vh

ik jb wn me& iksI ko mOt Aa@

101

@k dUsre pr c7>a: krta, pak

vh g>f>\lt me& rhte h&E yha& tk


r w

fU&ka

pEda ikya hota, AOr wn me& se

rb

muze vaps

99

me& hr mabUd le jata jo ws ne

@e mere

r



vh

sa9 ko: AOr mabUd, ws sUrt

vh byan krte hE& | (96)

ik vh Aa@& mere pas

98

tk ik

nhI& bnaya, AOr nhI& hE ws ke

kro

w


r
r

@e mere

ALlah ne iksI ko Apna be4a

df>A> kro, hm `>Ub jante hE& jo

@e mere AOr Aap s

cahta hU%

bat, AOr be=k vh zU4e hE& | (90)

df>A>


w


r w

terI

bl\ik hm wn ke pas la@ hE& sCcI

ik hm wn se jo vada kr rhe hE&

j>ailm log

94

k>d Af>\lh (18)

hme=a rhe&ge

jhn\nm me& hme=a rhe&ge | (103)


Aag wn ke cehre zuls degI AOr vh
ws me& tevrI c7>a@ hu@ ho&ge | (104)

AlmoimnUn (23)
Kya merI Aayte& tum pr n p7>I
jatI suna: jatI 9I& ? ps tum
wNhe& zu4late 9e | (105)
vh khe&ge @e hmare rb! hm pr hmarI
bdb~>tI g>ailb Aa g:, AOr hm

QX@|a@








vh

tum zu4late 9e

105

khe&ge

wNhe&

ps tum 9e

p7>I

tum pr

merI Aayte&

jatI&

Kya n 9I


r
r

raSte se -4ke hu@ log 9e | (106)

@e hmare

@e hmare rb! hme& ;s se inkal le,

ifr Agr hm ne dobara vhI ikya


to be=k hm j>ailm ho&ge | (107)
vh f>rma@ga if4kare hu@ ws
me& pD>e rho AOr muz se klam n
kro | (108)
be=k hmare bNdo& ka @k igroh
9a, vh khte 9e @e hmare rb! hm
:man la@, so hme& b~>=de, AOr hm
pr rh\m f>rma, AOr tU behtrIn
rh\m krne vala hE | (109)
ps tum ne wNhe& bna ilya mj>ak>,
yha& tk ik wNho& ne tuMhe& merI
yad -ula dI AOr tum wn se h%sI
ikya krte 9e | (110)
be=k mE& ne Aaj wNhe& jj>a dI
ws ke bdle ik wNho& ne sb\r
ikya, be=k vhI murad ko
phu%cne vale hE& | (111)
ALlah tA>ala f>rma@ga tum
iktnI mut rhe duinya me& salo&
ke ihsab se ? (112)
vh khe&ge ik hm @k idn ya @k
idn ka ku2 ihSsa rhe, ps pU2 le&
=umar krne valo& se | (113)
f>rma@ga tum isf>R 9oD>a AsaR
rhe, ka= ik tum yh hk>Ik>t
duinya me& jante hote | (114)
Kya tum `>yal krte ho ik hm
ne tuMhe& bekar pEda ikya ? AOr yh
ik tum hmarI trf> nhI& lO4a@
jaAoge ? (115)
ps bulNd tr hE ALlah hk>Ik>I
bad=ah, ws ke isva ko:
mabUd nhI&, ;J>j>t vala A>=R ka
mailk | (116)
AOr jo ko: pukare ALlah ke sa9
ko: AOr mabUd, ws ke pas ws
ke il@ ko: snd nhI&, so ws ka
ihsab ws ke rb ke pas hE, be=k
kamyabI nhI& pa@&ge kaif>r | (117)
AOr Aap s khe&, @e mere rb!
b~>=de AOr rh\m f>rma, AOr tU
behtrIn rh\m krne vala hE | (118)

rb

raSte se

106

if4kare hu@

ws me&

log

-4ke hu@

f>rma@ga

pD>e rho

107

AOr

hmarI

hm 9e

bd b~>tI

hm pr

@e hmare

g>ailb Aa g:

j>ailm

to be=k

dobara

ifr

jma

hm

ikya

Agr

rb

hme&

;s se

inkal le

w



vh khte 9e

hmare bNdo& ka

@k igroh

be=k

9a

AOr klam n kro

108

vh

muz se

w rw r

rh\m krne vale

109

behtrIn

AOr hm pr

AOr tU

so hme& b~>=de

rh\m f>rma

hm :man

@e hmare

la@

rb







wn se

AOr tum 9e

merI yad

wNho& ne

yha&

-ula idya tuMhe&

tk ik

mj>ak>

ps tum ne wNhe& bna ilya




w
vhI

be=k vh

wNho& ne

ws ke

sb\r ikya

bdle

mE& ne jj>a dI

Aaj

be=k mE&

wNhe&

110

h%sI ikya krte

w
r

112

sal

=umar

jma

ihsab

iktnI mut

j>mIn duinya me&

f>rma@ga

rhe tum

murad ko phu%cne

111

vale




113

=umar krne vale

@k idn ka

ps pU2 le&

ya

ku2 ihSsa

@k idn

hm rhe

vh khe&ge




jante hote

114

tum

ka=

9oD>a

mgr

A>saR

isf>R

nhI& tum rhe

f>rma@ga

w


115

nhI& lO4a@ jaAoge

hmarI trf>

ws ke isva

ABs

hm ne tuMhe&

ik tum

bekar

pEda ikya

ik

Kya tum `>yal


krte ho

r
mailk

AOr yh

nhI& ko:

hk>Ik>I

mabUd

bad=ah

ALlah

ps bulNd tr




w
nhI& ko: snd

ko: AOr mabUd

ALlah ke

AOr jo pukare

sa9

;J>j>t vala A>=R

116



w
117

kaif>r

f>lah kamyabI

be=k

ws ke rb

wska

so,

ws ke

ws ke

jma

nhI& pa@&ge

vh

ke pas

ihsab

thk>Ik

il@

pas

w rw

r w
118

behtrIn rh\m krne vala hE

T@

AOr tU

AOr rh\m
f>rma

b~>=de

@e mere

AOr Aap

rb

s khe&

350

RT@a

k>d Af>\lh (18)

r( )

Aayat 64

(24) sUrtun nUr

kuA>at 9

ro=nI

ALlah ke nam se jo bhut


meh\rban, rh\m krne vala hE
yh @k sUrt hE jo hm ne naij>l
kI, AOr ;s ke Ahkam ko
f>j>R ikya, AOr hm ne ;s me&

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE


w
w r


taik tum

vaj>eh Aayte&

ws me&

AOr hm ne

AOr laij>m

jo hm ne

naij>l kI

ikya ws ko

naij>l kI

@k sUrt


w

w w
w
wn dono

hr @k ko

me& se

AOr

to tum koD>e maro

bdkar A>Ort

bdkar mdR

tum yad r`o

w
r

Agr ALlah ka huKm

meh\rbanI

me&

wn pr

trs

AOr n pkD>o n `aAo

koD>e

sO (100)


w

w

@k

AOr caih@ ik

wn kI sj>a

jmaA>t

ALlah

AOr yOme Aai`>rt

mOjUd ho

tum :man r`te ho

pr



z
bdkar

ya mu=\irka

isva

A>Ort

inkah nhI& krta

bdkar mdR

se

moimnIn

ik


w
z
w

pr

yh

AOr hram

ya i=kR

isva

ikya gya

krne vala mdR

bdkar mdR

AOr bdkar

inkah nhI& krtI

A>Ort

w


ifr vh n la@&

pak damn AOrte&

tuh\mt lga@&

AOr jo log

moimnIn

w

r

w
AOr tum n

wn kI

koD>e

k>ubUl kro

to tum wNhe&

ASsI (80)

gvah

koD>e maro

car (4)


w w



ijn logo ne
tOba kr lI

mgr

naf>rman

vh

k-I

yhI log

gvahI


w
w r
AOr jo log

inhayt

b~>=ne

to be=k

AOr wNho& ne

meh\rban

vala

ALlah

;s\lah kr lI

ws ke bad

w

w


wnkI jane& `>ud isva

gvah

wn ke

AOr n ho&

ApnI bIivya&

tuh\mt lga@&




r

6

sc bolne vale

ik vh

ALlah

be=k se

kI k>sm

gvaihya%

car (4)

wn me& se @k

ps gvahI


w



7

351

zU4 bolne vale

se

Agr hE vh

ws pr

ALlah kI lant

T@

yh
ik

AOr pa%cvI&

vaj>eh Aayte& naij>l kI&, taik


tum yad r`o )yan do | (1)
bdkar A>Ort AOr bdkar mdR
dono& me& se hr @k ko so
koD>e maro, AOr wn pr n `aAo
trs ALlah ka huKm clane me&,
Agr tum ALlah pr AOr yOme
Aai`>rt pr :man r`te ho,
AOr caih@ ik wn kI sj>a ke
vK>t mOjUd ho muslmano& kI @k
jmaA>t | (2)
bdkar mdR bdkar A>Ort ya
mu=\irka ke isva inkah nhI&
krta, AOr bdkar A>Ort -I
bdkar ya i=kR krne vale mdR
ke isva iksI se inkah nhI&
krtI, AOr yh @esa inkah
moimno& pr hram ikya gya
hE | (3)
AOr jo log tuh\mt lga@& pak
damn A>Orto& pr, ifr vh ws
pr car gvah n la@& to
tum wNhe& ASsI koD>e maro
AOr tum k>ubUl n kro k-I wn
kI gvahI, yhI naf>rman log
hE& | (4)
mgr ijn logo& n ws ke bad
tOba kr lI AOr wNho& ne ;s\lah
kr lI, to be=k ALlah b~>=ne
vala inhayt meh\rban hE | (5)
AOr jo log ApnI bIivyo& pr
tuh\mt lga@&, AOr `>ud wn ke
isva wn ke gvah n ho&, to wn
me& se hr @k kI gvahI yh hE ik
ALlah kI k>sm ke sa9 car
bar gvahI de& ik vh sc bolne
valo& me& se hE& sCca hE | (6)
AOr pa%cvI bar yh ik ws pr
ALlah kI lant ho Agr vh
zU4 bolne valo& me& se hE zU4a
hE | (7)

AUr (24)
AOr ws A>Ort se 4l ja@gI sj>a
Agr vh car bar ALlah kI k>sm
ke sa9 gvahI de ik vh mdR
AlbTta zU4o& me& se hE zU4a hE | (8)
AOr pa%cvI bar yh ik ws A>Ort
muz pr ALlah ka g>j>b ho Agr
vh sCco& me& se hE sCca hE | (9)
AOr Agr tum pr n hota ALlah
ka f>J>l AOr wskI rhmt to
yh mu=\ikl hl n hotI AOr
yh ik ALlah tOba k>ubUl krne
vala, hKmt vala hE | (10)
be=k jo log bD>a buhtan la@,
tum hI me& se @k jmaA>t hE&,
tum wse Apne il@ bura guman n
kro bl\ik vh tuMhare il@ behtr
hE, wn me& se hr AadmI ke il@
ijtna ws ne ikya wtna gunah
hE, AOr ijs ne ws ka bD>a
tUf>an w5aya ws ke il@ bD>a
A>j>ab hE | (11)
jb tum ne vh buhtan suna to
Kyo& n guman ikya moimn mdaRe& AOr
moimn A>Orto& ne Apno& ke bare me&
guman nek, AOr wNho& ne Kyo& n
kha ? yh srIh buhtan hE | (12)
vh Kyo& n la@ ws pr car gvah,
ps jb vh gvah n la@ to ALlah
ke nj>\dIk vhI zU4e hE& | (13)
AOr Agr tum pr duinya AOr
Aai`>rt me& ALlah ka f>J>l AOr
ws kI rhmt n hotI to ijs
=uG >l me& tum pDe> 9e tum pr

QX@|a@





w


r

ik

ALlah

vh

kI k>sm

vh hE

krte 9e, hala&ik vh ALlah ke


nj>\dIk bhut bD>I bat 9I | (15)
jb tum ne vh suna Kyo& n kha ?
ik hmare il@ j>eba nhI& hE ik
hm @esI bat khe&, @e ALlah tU
pak hE, yh bD>a buhtan hE | (16)
ALlah tuMhe& nsIht krta hE,
mubada tum @esa kam ifr k-I
kro, Agr tum :man vale ho | (17)
AOr ALlah tuMhare il@ Ahkam
saf> saf> byan krta hE, AOr
ALlah bD>a janne vala, ihKmt
vala hE | (18)

ws pr

AOr ws

ALlah

kI rhmt

ws

AOr 4l

A>Ort se

ja@gI

yh

ALlah ka g>j>b

AOr pa%cvI& bar

ik

AlbTta

zU4e log

se

tum pr

ALlah ka f>J>l

AOr Agr n

sCce log

se






tum me& se

@k jmaA>t

bD>a buhtan la@

jo ws ne

wn me& se

kmaya ikya

be=k jo log

10

ihKmt

tOba k>ubUl

vala

krne vala

hr @k AadmI

behtr hE

ke il@

tuMhare il@

Apne

bl\ik vh

tum wse guman

bura

il@

n kro



w


Kyo& n

bD>a

11

A>j>ab

ws ke

wn me&

bD>a

il@

se

ws ka

AOr wNho&

Apno& ke

nek

ne kha

w5aya

AOr vh ijs

gunah se

AOr moimn AOrto&

bare me&

moimn mdoR&

guman

tum ne vh

ikya

suna

jb


r
ps

vh n la@

gvah

jb

car

ws pr

Kyo&

vh la@

numayan

12

buhtan

yh


w
w

ALlah ka

AOr Agr n

f>J>l

ALlah ke

vhI zU4e

13

to vhI log

nj>\dIk

gvah



w r

jb tum @k dUsre se sun kr

AOr tum wse hlkI bat guman

Agr

AOr yh ik

me&

ijs ka tuMhe& ko: ;Lm n 9a,

sj>a

Agr


w
w r

ws

AOr tum Apne mu%h se khte 9e

gvahI de

j>r pD>ta bD>a A>j>ab | (14)


wse ApnI j>ban pr late 9e,

car bar gvahI

tum pD>e

j>r tum

ws me& jo

AOr Aai`>rt

pr pD>ta

AOr ws

duinya me&

tum pr

kI rhmt


Apne mu%h se

AOr tum khte 9e

jb tum

ApnI j>bano& pr

bD>a

A>j>ab

tuMhe&

jo nhI&

14

late 9e wse


w w
15

bhut bD>I

ALlah ke

hala&ik

hlkI

AOr tum wse

ko:

ws

bat

nj>\dIk

vh

bat

guman krte 9e

;Lm

ka

tU pak hE

@esI bat

hmare

ik hm khe&

il@

nhI& hE

tum ne

tum ne vh

kha

suna

jb

AOr Kyo& n

k-I -I

tum ifr

@esa kam

ik

kro

tuMhe& nsIht krta


hE ALlah

16

bD>a

buhtan

yh

w


w


18

ihKmt

bD>a janne

AOr

Aayte&

tuMhare

AOr byan

vala

vala

ALlah

Ahkam

il@

krta hE ALlah

T@

17

:man vale

Agr tum ho

352

RT@a




wn ke

:man la@

il@

moimn

me& jo

behya:

fEle

ps&d krte hE&

ik

jo log

be=k

w

w w
tum nhI& jante

19

AOr tum

janta hE

AOr

AOr

ALlah

Aai`>rt me&

duinya me&

ddRnak

A>j>ab


r w r w r

w

20

inhayt

=f>k>t

AOr yh

AOr ws

meh\rban

krne vala

ik ALlah

kI rhmt

ALlah ka f>J>l

tum pr

AOr Agr n

k>dm

pErvI

jma

krta hE

AOr jo

k>dm

=Etan

vh log jo :man

tum n pErvI kro

jma

@e

la@ moimno


w
w

tum pr

AOr

ALlah ka f>J>l AOr Agr n

behya: ka

burI bat

huKm

to be=k

deta hE

vh

=Etan

r



ijse vh

pak

AOr leikn

cahta hE

krta hE

ALlah

k-I -I

tum se

ko: AadmI

AOr ws

n pak hota

kI rhmt

w
w
w w
AOr

tum me& se

vs\A>t vale

f>j>Ilt vale

AOr k>sm n `a@&

21

janne

sunne

AOr

vala

vala

ALlah

w w
w
AOr ihj/t

ALlah kI rah me&

AOr imSkIno&

krne vale

k>rabt dar

ik n de&


w w
w

b~>=ne

AOr

vala

ALlah

tuMhe&

ALlah b~>=de

ik

wn pr

-olI -alI

moimn AOrte&

An\jan

i`>laf>

gvahI de&ge

idn

23

wNhe&

ws idn

AOrte&

j>aihr

25

brhk>

krne vala

vhI

pak mdaRe&

jma

ke il@

AOr pak AOrte&

26

353

;J>j>t kI

AOr

roj>I

mg>if>rt

wn ke
il@

ikya ku2 n ho jata AOr yh


ik ALlah =f>k>t krne vala,
inhayt meh\rban hE | (20)
@e moimno! tum =Etan ke k>dmo&
kI pErvI n kro, AOr jo =Etan
ke k>dmo& kI pErvI krta hE to
vh =Etan huKm deta hE behya:
ka AOr burI bat ka, AOr Agr
tum pr ALlah ka f>J>l AOr ws
kI rhmt n hotI to tum me& se
ko: AadmI k-I -I n pak hota,
AOr leikn ALlah ijse cahta hE
pak krta hE, AOr ALlah sunne
vala, janne vala hE | (21)
AOr k>sm n `a@& tum me& se
f>j>Ilt vale AOr mal me&
vs\A>t vale ik vh k>rabtdaro&
ko, imSkIno& ko, AOr ALlah
kI rah me& ihj/t krne valo& ko
n de&ge | AOr caih@ ik vh maf>
kr de&, AOr drguj>r kre&, Kya
tum nhI& cahte ik ALlah tuMhe&
vala, inhayt meh\rban hE | (22)

jo log tuh\mt
lgate hE&

be=k

inhayt

22

meh\rban

AOr wn

AOr Aai`>rt

ke il@

duinya me&

ws

AOr wn

AOr wn

wn kI

kI jo

ke pEr

ke ha9

j>bane&

ik ALlah

AOr vh

sc

wn ka

jan le&ge

5Ik 5Ik

bdla

ALlah

gNdI AOrto&

AOr gNde mdR

ke il@

gNde mdaRe&
ke il@

z w
w

f>J>l AOr rhmt n hotI to

b~>=de ? AOr ALlah b~>=ne

w
w
w
AOr pak mdR

AOr Agr tum pr ALlah ka

vh maf> kr de&

napak gNdI

jo tum nhI& jante | (19)

drguj>r kre&

A>j>ab

vh krte 9e

24

A>j>ab hE, AOr ALlah janta hE

cahte

r w w

pUra dega

duinya AOr Aai`>rt me& ddRnak

AOr caih@ ik

pak damn jma

bD>a

moimno me& behya: fEle wn ke il@

AOr vh


w
w


wn pr

be=k jo log ps&d krte hE& ik

Kya tum nhI&






lant hE

k>d Af>\lh (18)

vh khte hE&

ws

pak damn

se jo

hE&

T@

yh log

pak AOrto&
ke il@

be=k jo log pak damn,


An\jan moimn A>Orto& pr
tuh\mt lgate hE& wn pr duinya
AOr Aai`>rt me& lant hE, AOr
wn ke il@ bD>a A>j>ab hE | (23)
ijs idn wn kI j>bane& AOr wn
ke ha9 AOr wn ke paW% wn ke
i`>laf> gvahI de&ge ws kI jo vh
krte 9e | (24)
ws idn ALlah wNhe& wn ka
bdla 5Ik 5Ik pUra dega, AOr vh
jan le&ge ik ALlah hI brhk> hE
hk> ko j>aihr krne vala | (25)
gNdI AOrte& gNde mdaRe& ke il@ hE&,
AOr gNde mdR gNdI A>Orto& ke il@ hE&,
AOr pak AOrte& pak mdaRe& ke il@
hE&, AOr pak mdR pak A>Orto& ke
il@ hE&, yh log ws se brI hE& jo
vh khte hE&, wn ke il@ mg>if>rt
AOr ;J>j>t kI roj>I hE | (26)

AUr (24)
@e moimno&! tum Apne 3ro& ke
isva dUsre 3ro& me& dai`>l n ho,
yha& tk ik tum ;jaj>t le lo,
AOr wn ke rhne valo& ko slam
kr lo, yh tuMhare il@ behtr hE,
taik tum nsIht pkD>o | (27)
ifr Agr ws 3r me& tum iksI
ko n paAo to ws me& dai`>l n
ho yha& tk ik tuMhe& ;jaj>t dI
ja@, AOr Agr tuMhe& kha ja@
ik lO4 jaAo to tum lO4 jaya
kro, yhI tuMhare il@ ij>yada
pakIj>a hE, AOr jo tum krte ho
ALlah janne vala hE | (28)

QX@|a@



tum ;jaj>t

yha&

le lo

tk ik

Apne 3ro& ke isva

3r

tum n

jo log :man la@

jma

dai`>l ho

moimn

@e



w
w
ifr

tum nsIht

27

Agr

tuMhare

taik tum

pkD>o

behtr hE

il@

yh

wn ke

pr

AOr tum

rhne vale

ko

slam kr lo


w
w
tuMhe&

AOr

kha ja@

Agr

;jaj>t

yha&

to tum n dai`>l ho

dI ja@

tk ik

ws m&e

janne

tum

vh

AOr

tuMhare

ij>yada

vala

krte ho

jo

ALlah

il@

pakIj>a

tuMhe&

iksI ko

ws me&

tum n paAo

r r

w
nhI&

28

to tum lO4

yhI

tum lO4 jaAo

jaya kro

Agr tum wn 3ra&e me& dai`>l

ho ijn me& iksI kI sukUnt

janta

AOr

irha;= nhI&, ijs me& tuMharI

hE

ALlah

w w

w r

tum pr ;s me& ko: gunah nhI&

ko: cIj> ho AOr ALlah `>Ub


janta hE jo tum j>aihr krte ho
AOr jo tum 2upate ho | (29)
Aap s f>rma& de& moimn mdoR& ko
ik vh ApnI ingahe& nIcI r`e&
AOr ApnI =mRgaha&e kI ihf>aj>t
kre&, yh wn ke il@ ij>yada
su9ra hE, be=k ALlah ws se
ba`>br hE jo vh krte hE& | (30)
AOr Aap s f>rma& de& moimn
A>Orto& ko ik vh nIcI r`e& ApnI
ingahe& AOr ApnI =mRgaho& kI
ihf>aj>t kre& AOr ApnI j>Int
ke muk>amat ko j>aihr n kre&

tuMharI

AOr vh

ApnI

ihf>aj>t kre&

ingahe&

ko:
cIj>

ijn me&

se

g>Er Aabad

wn

tum dai`>l

3ra&e me&

ho

vh nIcI

moimn

Aap

r`e&

mdoR& ko

f>rma de&

29

ko:

Agr

gunah

tum pr

tum

AOr

jo tum j>aihr

2upate ho

jo

krte ho

w

w
AOr

30

f>rma de&

ws

vh krte hE&

ba`>br hE

se jo

be=k

wn ke

ij>yada

ALlah

il@

su9ra

ApnI

yh

=mRgahe&




w w w r

AOr vh j>aihr

ApnI =mRgahe&

n kre&

AOr vh

Apne sIne

pr

moimn AOrto&

vh nIcI r`e&

se

ko

w z



igrebano&

ApnI ingahe&

ihf>aj>t kre&

ApnI Ao7>inya&

ws me& se

AOr Dale rhe&

j>aihr huAa

jo

ApnI

mgr

j>Int

ijs ka j>aihr hona naguj>Ir hE

z w

AOr vh ApnI Ao7>inya& Apne

ya

igrebano& pr Dale rhe& AOr ApnI

mgr jo ws me& se j>aihr huAa

j>Int ke muk>am j>aihr n kre&


isva@ Apne `>avNdo& pr, ya Apne
bap, ya Apne `>usr, ya Apne

ya

Apne =Ohro& ke

ya

bap `>usr

Apne -a: ke be4e -tIje

bap jma

ya

ya

Apne -a:

Apne
`>avNdo& pr

ya

AOr vh j>aihr

isva@ ApnI j>Int

Apne =Ohro& ke be4e

n kre&

ya

Apne be4e

Apne -a;yo& ya Apne -tIjo& pr,

Apne -an\jo&, ya ApnI muslman

ya i`>d\mtgar mdR

be4o&, ya Apne =Ohr ke be4o&, ya

A>Orto&, ya ApnI knIj>o&, ya


vh i`>d\mtgar mdR jo A>Orto&
se g>rj> n r`ne vale ho&, ya
vh lD>ke jo A-I vaik>f> nhI&
A>Orto& ke pdRe mamlat se, AOr
vh Apne paW% j>mIn pr n mare&
ik vh jo ApnI j>Int 2upa@ hu@
hE& phcan lI ja@, ALlah ke
Aage tOba kro tum sb @e :man
valo! taik tum do jhan kI
kamyabI paAo | (31)

wn ke da@&

ya ijn ke mailk hu@

ha9 knIje&

ya ApnI

ApnI bhno& ke be4e

muslman AOrte&

-an\je

w
r
w

pr

vh vaik>f>
nhI& hu@

vh jo ik

ya lD>ke

mdR

se

n g>rj> r`ne vale

w
r
r
se

jo 2upa@ hu@ hE&

ik vh jan
phcan ilya ja@

Apne paW%

AOr vh n mare&

AOrto& ke pdRe

w z


31

f>lah do jhan
kI kamyabI paAo

taik tum

T@

@e :man valo

sb

ALlah kI

AOr tum

trf>

tOba kro

ApnI j>Int

354

RT@a

w


w
w

AOr ApnI knIje&>

Apne g>ulam

se

Apne me& se

AOr nek

AOr tum

beva AOrte&

ApnI

inkah kro



w w

32

;Lm

vs\A>t

AOr

vala

vala

ALlah

Apne f>J>l se

ALlah

wNhe& g>nI

t&g dSt

kr dega

jma

Agr vh ho&

w
w

Apne f>J>l se

ALlah

wNhe& g>nI

yha&

kr de

tk ik

inkah

nhI& pate

AOr caih@ ik

vh log jo

bce rhe&







to tum wn se mkaitbt

tuMhare da@&

Aaj>adI kI thrIr krlo

ha9 g>ulam

wn me&

mailk ho&

cahte ho&

mkaitbt

se jo

w
AOr jo log

jo ws ne tuMhe& idya

ALlah ka mal

AOr tum

se

behtrI

wnko do

Agr tum jano

wn me&

paAo

w
saman

taik tum

pak damn

haisl kr lo

rhna

Agr vh cahe&

bdkarI pr

ApnI knIj>e&

AOr tum n mjbUr


kro

w

b~>=ne
vala

wn kI mjbUrI

bad

to be=k

wNhe& mjbUr

ALlah

krega

AOr jo

duinya

ij>NdgI

w r


w
vh log

se

jo

AOr

vaj>eh

imsale&

Ahkam

tuMharI

hm ne

AOr

trf>

naij>l ik@

thk>Ik>

33

nUr

AaSmano&

ALlah

prhej>garo&

34

AOr nsIht

ke il@

@k icrag>

ws me&

jEse @k tak>

AOr j>mIn

r
z



dr~>t

se

ro=n ikya

@k istara

jata hE

cmkdar

goya vh

vh =I=a

@k =I=e me&

w z
z
w
~>vah

ro=n

ws ka

k>rIb

ho ja@

tel

hE

AOr n mg\>irb ka

n m=\irk> ka

j>EtUn

mubark

vh ijs ko

Apne nUr

rhnuma: krta

cahta hE

kI trf>

hE ALlah

ro=nI pr ro=nI

Aag

wse n 2u@

w


w


huKm
idya

wn 3ro& me&

35

janne
vala

hr =E ko

AOr

logo& ke

ALlah

il@

imsale&

355

AOr =am

subh

wn me&

ws

ts\bIh

ws ka

kI

krte hE&

nam

wn me&

T@

kr dega Apne f>J>l se, AOr ALlah


vs\A>t vala, ;Lm vala hE | (32)
AOr caih@ ik bce rhe& pak
damn rhe& vh jo ik inkah
mk>dUr nhI& pate yha& tk ik
ALlah wNhe& Apne f>J>l se g>nI
kr de, AOr tuMhare g>ulam jo
mkaitbt ku2 le de kr Aaj>adI
kI thrIr cahte ho& to wn se
mkaitbt kr lo Agr tum wn
me& behtrI paAo, AOr ws mal me&
se wn ko do jo ALlah ne tuMhe&
idya hE, AOr ApnI knIj>o& ko
bdkarI pr mjbUr n kro Agr
vh pak damn rhna cahe& mhj>
;s il@ ik tum duinya kI
ij>NdgI ka saman haisl kr lo,
AOr jo wNhe& mjbUr krega to
ALlah wn becairyo& ke mjbUr
ik@ jane ke bad b~>=ne vala,
inhayt meh\rban hE | (33)
AOr thk>Ik> hm ne tuMharI trf>

se phle guj>re hE& AOr nsIht


prhej>garo& ke il@ | (34)
ALlah nUr hE j>mIn AOr AaSman
ka, ws ke nUr kI imsal @esI hE
jEse @k tak> ho, ws me& @k
icrag> ho, icrag> @k =I=e kI
k>n\dIl me& ho, vh =I=a goya
@k cmkdar istara hE,
vh ro=n ikya jata hE j>EtUn ke
@k mubark dr~>t se jo n =r\k>I
hE n grbI, k>rIb hE ik ws ka
tel ro=n ho ja@ cahe wse Aag n
2u@, nUr pr nUr srasr ro=nI,
ALlah ijs ko cahta hE Apne nUr
kI trf> rhnuma: krta hE, AOr
ALlah logo& ke il@ imsale& byan
krta hE, AOr ALlah hr =E ka
janne vala | (35)
yh ro=nI hE wn 3ro& me& ijn

AOr byan krta

kI inSbt ALlah ne huKm idya

hE ALlah

hE ik wNhe& bulNd ikya ja@ AOr


w w

36

t&g dSt ho& to ALlah wNhe& g>nI

wn logo& kI imsale& jo tum

guj>re

imsal

AOr ApnI knIj>o& ka, Agr vh

naij>l ik@ vaj>e Ahkam, AOr

tum se phle

ws ka nUr

A>Orto& ka AOr Apne nek g>ulamo&

meh\rban


w
r



icrag>

AOr tum inkah kro ApnI beva

inhayt

k>d Af>\lh (18)

AOr

ik bulNd

ilya ja@

ikya ja@

ALlah

wn me& ws ka nam ilya ja@,


vh wn me& sub\h =am ws kI
ts\bIh krte hE& | (36)

AUr (24)
vh log ijNhe& g>aif>l nhI&
krtI ko: itjart, n `>rId Ao
f>ro~>t ALlah kI yad se, nmaj>
k>a;m r`ne AOr j>kat Ada krne
se, vh ws idn se Drte hE& ijs me&
wl4 ja@&ge idl AOr Aa%`e& | (37)
taik ALlah wn ke Aamal
kI behtr se behtr jj>a de,
AOr wNhe& Apne f>J>l se ij>yada
de, AOr ALlah ijse cahta hE
beihsab irj>\k> deta hE | (38)

QX@|a@

w r
r
w

0oke kI trh hE& ci4yl mEdan me&,

r`na

ALlah kI yad

AOr n `>rId

se

wNhe& g>aif>l

itjart

Ao f>ro~>t

vh log

nhI& krtI


w

w

AOr Aa%`e&

37

idl jma

ws me&

wl4

ws

ja@&ge

idn se

AOr Drte hE&

AOr Ada

j>kat

krna

w


z w
irj>\k>

AOr

deta hE

ALlah

Apne f>J>l se

AOr vh wNhe&

jo wNho& ne

behtr se

taik wNhe& jj>a de

ij>yada de

ikya Aamal

behtr

ALlah



w w

AOr ijn logo& ne kuf> ikya wn


ke Aamal surab cmkte ret ke

AOr k>a;m

nmaj>

surab kI

AOr ijn logo& ne

wn ke A>ml

trh

beihsab

38

kuf> ikya

ijse cahta hE

yha& tk ik jb vh vha& Aata hE

to wse ku2 -I nhI& pata, AOr

ku2 -I

Pyasa wse panI guman krta hE,

ws ne ALlah ko Apne pas paya


to ALlah ne ws ka ihsab pUra
kr idya, AOr ALlah tej> ihsab
krne vala hE | (39)
ya wn ke Aamal @ese hE& jEse
ghre dyaR me& AN0ere, ijNh&e 7a&p
letI hE mOj, ws ke Wpr dUsrI
mOj, ws ke Wpr badl, AN0ere
hE& @k pr dUsra, jb vh Apna
ha9 inkale to tvk>\k>o nhI& ik
wse de` ske, AOr ijs ke il@
ALlah nUr n bna@ ws ke il@
ko: nUr nhI& | (40)
Kya tU ne nhI& de`a ? ik ALlah
kI pakIj>gI byan krta hE jo
-I AaSmano& AOr j>mIn me& hE,
AOr pr fEla@ hu@ pirNde -I
hr @k ne jan lI hE ApnI duA>a
AOr ApnI ts\bIh, AOr ALlah
janta hE jo vh krte hE& | (41)
AOr ALlah hI kI bad=aht hE
AaSmano& kI AOr j>mIn kI, AOr

ws ko nhI& pata

jb vh vha&

yha&

Aata hE

tk ik

panI

Pyasa

guman

ci4yl

krta hE

mEdan me&


w
w


tej> ihsab krne vala

39

AOr

ws ka

to ws ALlah ne

Apne

ALlah

ihsab

wse pUra kr idya

pas

ALlah

AOr ws
ne paya




ws ke

@k dUsrI

ws ke

Wpr se

mOj

Wpr se

mOj

wse 7a&p

ghra

letI hE

panI

dyaR me&

ya jEse AN0ere








Apna

tvk>\k>o nhI&

vh inkale

ha9

jb

baj> dUsre

ws ke

ke Wpr

baj> @k

AN0ere

badl

Kya tU ne

to nhI& ws

ko: nUr

40

nhI& de`a

ws ke

nUr

ke il@

n bna@ n de ALlah

il@

AOr

tU wse

ijse

de` ske

w




w r

hr

pr fEla@

@k

hu@

AOr pirNde

AOr j>mIn

ws

pakIj>gI byan

kI

krta hE

ApnI ts\bIh

ApnI duA>a

AaSmano& me&

jo

ik ALlah

w w w

AOr ALlah ke
il@ bad=aht

41

vh

vh krte hE&

janta hE

jo

AOr
ALlah

jan lI

jana hE | (42)


w r w

Kya tU ne nhI& de`a ik ALlah

ifr

ALlah hI kI trf> lO4 kr

badl clata hE, ifr wNhe& Aaps


me& imlata hE, ifr vh wNhe&
th b th kr deta hE, ifr tU
de`e wn ke drimyan se bair=
inkltI hE, AOr vh AaSmano
me& jo Aolo& ke phaD> hE& wn se
wtarta hE Aole | ifr vh ijs
pr cahe Dal deta hE, AOr ijs se
cahe vh wse fer deta hE, k>rIb
hE ik ws kI ibjlI kI cmk
Aa%`o& kI bIna: le ja@ | (43)

badl
jma

clata hE

ik

Kya tU ne

ALlah

nhI& de`a

42

lO4 kr

AOr ALlah

jana

kI trf>

AOr j>mIn

AaSmano&

w

AOr vh

ws ke

inkltI

wtarta hE

drimyan se

hE



ijs pr cahe

wse

bair=

ifr tU

th b

vh ws ko

de`e

th

krta hE

ifr

Aaps

imlata

me&

hE vh

ifr vh

Aole

Dal deta hE

se

ws me&

cmk

k>rIb hE

phaD>

se

AaSmano& se


43

Aa%`o& ko

le ja@

ws kI
ibjlI

T@

ijs se cahe

se

AOr wse
fer deta hE

356

RT@a


w


Aa%`o& vale A>K>l mNd

44

;b\rt hE

;s me&

be=k

AOr idn

bdlta hE

rat

ALlah

w

w
AOr wn

Apne pe4 pr

me& se

ps wn

ko: clta hE

panI se

me& se

hr jandar

car pr

krta hE

AOr wn

ko: clta hE

do paW% pr

me& se

Aayte&

vaj>eh

kudrt

45

naij>l kI

hr =E

r`ne vala

pr

AOr vh

la@

khte hE&

sI0a

46

raSta

trf>

@k

ws me& se

f>rIk>

ifr gya

me& se ko: do paW% pr clta hE,

ko: clta hE

rsUl

ALlah kI trf>

vh bula@

AOr

jate hE&

jb

hk>

AOr

raSte kI trf> ihdayt deta hE | (46)

cahta hE

deta hE

ALlah

ho

il@

48

Agr

wn me&

@k

fer leta hE

se

f>irk>

AOr rsUl pr

ALlah
pr

AOr vh nhI&

nagha&

wn ke

taik vh

drimyan

f>Esla kr de




r
ya

vh =k

ya

me& pD>e hE&

ko: rog

Kya wn ke idlo& me&

vh Aate hE&

gdRn zuka@

49

ws kI trf>


w r

50

j>ailm jma

vhI

vh

bl\ik

AOr ws

j>uLm krega

wn pr

ka rsUl

ik

ALlah

vh Drte hE&

taik vh

AOr ws

f>Esla kr de&

ka rsUl

ALlah kI trf>

vh bula@

jb

jate hE&

moimn jma

;s ke isva

bat

nhI& hE

w w w
w
AOr
jo

51

f>lah

vhI

pane vale

AOr vh

AOr hm ne

hm ne

vh

ik

wn ke

;taA>t kI

suna

khte hE&

to

drimyan

w w w r
w

52

kamyab

hone vale

vhI

ps vh

AOr

prhej>garI kre

ALlah

AOr Dre

AOr ws

;taA>t kre

ka rsUl

ALlah kI




w
f>rma

to vh j>r

Aap huKm

AlbTta

&de&

inkl `D>e ho&ge

de& wNhe&

Agr

AOr j>ordar k>sme&

ALlah

AOr wNho& ne

kI

k>sme& `a:&


w
53

357

tum krte ho

vh jo

`>br

be=k

r`ta hE

ALlah

ps&dIda

T@

;taA>t

thk>Ik> hm ne vaje>h Aayte& naij>l


kI&, AOr ALlah ijse chta hE sI0e

AOr

mu%h

=E pr kudrt r`ne vala hE | (45)

hE

w



wn ke

vh cahta hE, be=k ALlah hr

ALlah

:man vale

47

clta hE | ALlah pEda krta hE jo

jo vh cahta

w w
r w
AOr ws ka

AOr wn me& se ko: car paW% pr

be=k

ihdayt

huKm mana

se pEda ikya, ps wn me& se ko:


Apne pe4 pr clta hE, AOr wn

ijse vh

AOr hm ne

ifr

AOr ALlah ne hr jandar panI

AOr

ws ke bad

mNdo& ke il@ | (44)

ALlah


w


w
hm :man

hE, be=k ws me& ;b\rt hE A>K>l

pEda


thk>Ik> hm ne

ALlah rat AOr idn ko bdlta

ikya



r w r
ALlah pEda

k>d Af>\lh (18)

tum k>sm&e n `aAo

AOr vh khte hE& ik hm ALlah


AOr rsUl pr :man la@ AOr hm
ne huKm mana, ifr ws ke bad
ws me& se @k f>rIk> ifr gya,
AOr vh :man vale nhI& | (47)
AOr jb vh bula@ jate hE&
ALlah AOr ws ke rsUl kI
trf> taik vh wn ke drimyan
f>Esla kr de to nagha& wn me& se
@k f>rIk> mu%h fer leta hE | (48)
AOr Agr wn ke il@ hk> phu%cta
ho to vh ws kI trf> gdRn
zuka@ `>u=I se cle Aate hE& | (49)
Kya wn ke idlo& me& ko: rog hE,
ya vh =k me& pD>e hE&, ya vh
Drte hE& ik ALlah AOr ws ka
rsUl wn pr j>uLm kre&ge, nhI&
bl\ik vhI j>ailm hE& | (50)
moimno& kI bat ;s ke isva nhI&
ik jb vh ALlah AOr ws ke
rsUl kI trf> bula@ jate hE&
taik vh wn ke drimyan f>Esla
kr de&, to vh khte hE hm ne
suna AOr hm ne ;taA>t kI AOr
vhI hE& f>lah do jhan kI
kamyabI pane vale | (51)
AOr jo ko: ALlah AOr ws ke
rsUl kI ;taA>t kre AOr ALlah se
Dre, AOr prhej>garI kre, ps vhI
log kamyab hone vale hE& | (52)
AOr wNho& ne ALlah kI j>ordar
k>sme& `a:& ik Agr Aap s
wNhe& huKm de& to vh j>r ijhad
ke il@ inkl `D>e ho&ge, Aap s
f>rma& de& tum k>sme& n `aAo,
ps&dIda ;taA>t mtlUb hE,
be=k ALlah ws kI `>br r`ta
hE vh jo tum krte ho | (53)

AUr (24)
Aap s f>rma& de& tum ALlah kI
AOr rsUl kI ;taA>t kro, ifr
Aagr tum ifr g@ to ;s ke
isva nhI& ik rsUl pr wsI k>dr
hE jo ws ke ij>Mme ikya gya hE
AOr tum pr laij>m hE jo tuMhare
ij>Mme Dala gya hE, Agr tum ws
kI ;taA>t kroge to ihdayt pa
loge, AOr rsUl pr isf>R saf>
saf> phu%ca dena hE | (54)
ALlah ne wn logo& se vada ikya hE
jo tum me& se :man la@ AOr wNho&
ne nek kam ik@ ik wNhe& j>r
i`>laf>t sltnt dega j>mIn me&,
jEse wn ke phlo& ko i`>laf>t dI,
AOr wn ke il@ wn ke dIn ko
j>r kuVvt ;s\tehkam dega,
jo ws ne wn ke il@ ps&d ikya,
AOr wn ke il@ `>Of> ke bad
j>r Am\n se bdl dega, vh merI
;badt kre&ge, mera =rIk n kre&ge
iksI =E ko, AOr ijs ne ws ke
bad na=uI kI, ps vhI log
naf>rman hE& | (55)

QX@|a@

w
ws pr

to ;s ke

ifr Agr tum

isva nhI&

ifr g@

pr

wn ka i5kana doj>`> hE, AOr vh


Alb]a bura i5kana hE | (57)
@e :man valo! caih@ ik tuMhare
g>ulam tuMhare pas Aane kI tum
se ;jaj>t le&, AOr vh jo nhI&
phu%ce tum me& se hde =Wr ko,
tIn vK>t yanI nmaj>e f>j\r se
phle AOr jb tum Apne kpD>e
wtar kr r` dete ho dophr ko,
AOr nmaj>e ;=a ke bad, tuMhare
il@ yh tIn pdRe ke AOk>at hE&,
nhI& tum pr AOr n wn pr ko:
gunah wn ke A>lava AOk>at me&,
tum me& se baj>, baj> ke pas ifra
krte hE&, ;sI trh ALlah tuMhare
il@ Ahkam vaje>h krta hE, AOr
ALlah janne vala ihKmt vala
hE | (58)

de&

tum ihdayt

tum ;taA>t

AOr

jo boz Dala gya

paloge

kroge

Agr

tum pr ij>Mme

jo boz Dala

AOr tum pr

gya ij>Mme

w
w
AOr

tum me& se

kam ik@

wn logo se jo

ALlah ne

:man la@

vada ikya

saf> saf>

54

phu%ca

mgr

dena

isf>R

rsUl



r


vh log

ws ne i`>laf>t dI

jo

jEse

vh j>r wNhe&

j>mIn me&

nek

i`>laf>t dega

w
w
r

AOr AlbTta vh j>r

wn ke

ws ne

bdl dega wn ke il@

il@

ps&d ikya

jo

wn ka

wn ke

AOr j>r

dIn

il@

kuVvt dega

wn se phle

w
w
AOr

ko: =E

ijs

mera

vh merI

vh =rIk n kre&ge

wn ka `>Of>

Am\n

;badt kre&ge

bad

w
w



AOr tum

nmaj>

k>a;m kro

naf>rman jma

55

ps vhI log

na=uI

ws ke bad

kI

w w

j>kat Ada kro, AOr rsUl kI

j>mIn me& Aaijj> krne vale hE&, AOr

f>rma

ALlah kI

nhI&

n kre&

hrigj> guman n krna ik kaif>r

tum ;taA>t kro

AOr

hrigj> guman

ikya ja@ | (56)

AOr
;taA>t kro

w
w
w w

AOr tum nmaj> k>a;m kro AOr


;taA>t kro taik tum pr rh\m

rsUl kI

taik

rh\m ikya ja@

56

AOr

rsUl

tum pr

j>kat

;taA>t kro

AOr Ada
kro tum

w
w w w r

AOr AlbTta

doj>`>

bura

wn ka i5kana

j>mIn me&

A>aijj> krne

vh ijNho& ne kuf> ikya

vale hE&

kaif>r

mailk hu@

vh jo ik

caih@ ik

jo log :man la@

;jaj>t le& tum se

:man valo

@e

i5kana

57

bar

tIn

vK>t

@hitlam

tum me& se

nhI& phu%ce

=Wr

AOr vh

tuMhare da@& ha9

log jo

g>ulam


w



se

dophr

ko

Apne kpD>e

wtar kr

AOr jb

r` dete ho




r


nhI& tum pr

tuMhare il@

pdaR

nmaj>e f>j\r

phle

tIn

nmaj>e ;=a

AOr bad

pr

tum me& se

pas

baj> @k

tuMhare pas

fera

wn ke bad

krne vale

A>lava

ko: gunah

AOr n wn pr





w



58

ihKmt

janne

AOr

vala

vala

ALlah

T@

Ahkam

tuMhare

vaj>eh krta hE

il@

ALlah

;sI trh

baj> dUsre

358

RT@a


w


ps caih@ ik

jEse

hde =Wr ko

vh ;jaj>t le&

tum me& se

bCce

AOr

phu%ce&

jb

tuMhare

ALlah vaj>eh

il@

krta hE

;sI trh

wn se phle

vh jo

;jaj>t lete 9e

w
w


AOr

AOrto& me& se

vh jo

59

`>ana n=In bU7>I

ihKmt

janne

AOr

Apne

vala

vala

ALlah

Ahkam

ik vh wtar r`e&

ko: gunah

wn pr

to nhI&

inkah

Aarj>U nhI& r`tI hE&


AOr

vh bce&

j>Int ko

Agr

n j>aihr krte hu@

Apne kpD>e

nhI&

nabIna pr

janne

60

sunne vala

vala

AOr

wn ke

ALlah

il@

behtr

w
w

ko:

bImar pr

gunah

AOr

ko:

gunah

l&gD>e pr

AOr

ko:

gunah

w
Apne 3ro& se

ik tum `aAo

AOr

`>ud tum pr

ya Apne -a;yo& ke 3ro& se

ya ApnI m%aAo ke 3ro& se

ya Apne bapo& ke 3ro se








ya ApnI fUifyo& ke 3ro& se

ya Apne ta@ ccaAo& ke 3ro& se

ya ApnI bhno& ke 3ro& se







ijs 3r kI tuMhare
k>Bj>e me& ho&

ya

ya Apne `>alU, mamUAo& ke 3ro& se

ya ApnI `>alaAo& ke 3ro& se






ik

ko: gunah

tum pr

nhI&

ya Apne doSt ke 3r se

ws kI kun\ijya&


tum dai`>l ho 3ro& me&

ifr jb

juda juda

ya

sa9 sa9

tum `aAo






babrkt

ALlah ke ha&

se

duA>a@ `>Er

Apne logo& ko

to slam kro

61

359

smzo

taik tum

Ahkam

tuMhare

ALlah vaj>eh

il@

krta hE

T@

;sI trh

pakIj>a

k>d Af>\lh (18)


AOr jb tum me& se bCce phu%ce&
hde =Wr ko, ps caih@ ik
vh ;jaj>t le& jEse wn se phle
;jaj>t lete 9e, ;sI trh ALlah
vaje>h krta hE tuMhare il@ Apne
Ahkam, AOr ALlah janne
vala, ihKmt vala hE | (59)
AOr jo `>ana n=In bU7>I AOrte&
inkah kI Aarj>U nhI& r`tI&, to
wn pr ko: gunah nhI& ik vh
Apne j>a;d kpDe> wtar r`e&,
j>Int is&3ar j>aihr n krte
hu@, AOr Agr vh ws se -I
bce& to wn ke il@ behtr hE,
AOr ALlah sunne vala janne
vala hE | (60)
ko: gunah nhI& nabIna pr, AOr
n l&gD>e pr ko: gunah hE, AOr n
bImar pr ko: gunah hE, n `>ud
tum pr ik tum `aAo Apne 3ro&
se, ya Apne bapo& ke 3ro se, ya
ApnI ma%Ao ke 3ro& se, ya Apne
-a;yo& ke 3ro se, ya ApnI bhno&
ke 3ro& se, ya Apne ta@ ccaAo&
ke 3ro& se, ya ApnI fuifyo& ke
3ro& se, ya Apne `>alU, mamUAo&
ke 3ro& se, ya ApnI `>laAo& ke
3ro& se, ya ijs 3r kI kun\ijya&
tuMhare k>bj>e me& ho&, ya Apne
doSt ke 3r se, tum pr ko:
gunah nhI& ik tum ;k45e iml
kr `aAo, ya juda juda, ifr
jb tum 3ro& me& dai`>l ho to
Apne logo& ko slam kro, duA>a@
`>Er ALlah ke ha& se, babrkt,
pakIj>a, ;sI trh ALlah tuMhare
il@ Ahkam vaj>eh krta hE taik
tum smzo | (61)

Alf>urk>an (25)
;s ke isva nhI& ik moimn vh hE&
ijNho& ne ALlah AOr ws ke
rsUl s pr yk>In ikya AOr jb

QX@|a@

w r
vh hote hE&

AOr

AOr ws ke

ALlah

jo :man la@

jb

rsUl pr

pr

yk>In ikya

;s ke

moimn jma

isva nhI&

rsUl ke sa9 hote hE& to cle nhI&

jate jb tk vh ws se ;jaj>t

be=k vh ws se ;jaj>t le&

n le le&e, be=k jo log Aap s

w


r

vh iksI ;j\itma: kam me& ws

se ;jaj>t ma&gte hE& yhI log hE&


jo ALlah AOr ws ke rsUl pr
:man la@ hE&, ps jb vh Aap s
se Apne iksI kam ke il@
;jaj>t ma&ge& to ;jaj>t de de&
ijs ko wn me& se Aap cahe&, AOr
wn ke il@ ALlah se b`>\i==
ma&ge&, be=k ALlah b~>=ne vala
inhayt meh\rban hE | (62)
tum n bna lo Apne drimyan
rsUl ko bulana jEse tum @k
dUsre ko bulate ho, thk>Ik>
ALlah janta hE wn logo ko
jo tum me& se nj>r bca kr cupke
se i`sk jate hE&, ps caih@
ik vh Dre& jo ws ke huKm ke
i`>laf> krte hE& ik wn pr ko:
Aaf>t phu%ce ya wn ko ddRnak
A>j>ab phu%ce | (63)
yad r`o! be=k ALlah ke il@
hE jo ku2 AaSmano& me& AOr j>mIn
me& hE, thk>Ik> vh janta hE ijs
hal pr tum ho, AOr ws idn
ko jb ws kI trf> vh lO4a@
ja@&ge, ifr vh wNhe& bta@ga jo
ku2 wNho& ne ikya, AOr ALlah

AOr ws ke

ALlah

rsUl pr

pr

jb tk

:man late hE&

wn me& se

Aap cahe&

to ;jaj>t

ijs ko

bulana

tum n bna lo

jo log

ALlah

62

AaSmano& AOr j>mIn kI, AOr ws


ne ko: be4a nhI& bnaya AOr ws
ka ko: =rIk nhI& sltnt me&,
AOr ws ne hr =E ko pEda ikya,
ifr ws ka @k munaisb
ANdaj>a ikya | (2)

jo log

Aap s se

vh tum se

iksI ke il@

ps jb

;jaj>t ma&ge&

inhayt

b~>+ne

be=k

wn ke il@

AOr b`>\i==

meh\rban

vala

ALlah

ALlah se

ma&ge&

thk>Ik>

baj>

Apne baj>

janta hE

dUsre ko

@k

Apne

jEse bulana

rsUl ko

drimyan





ws ke huKm se

i`>laf> krte hE&

jo log

ps caih@

nj>r

ik vh Dre&

bca kr

cupke se

tum me& se

i`sk jate hE&






jo

yad r`o! be=k

ddRnak

63

ALlah ke il@

A>j>ab

ya phu%ce wn ko

ko:

phu%ce wn pr

Aaf>t

ik

w
r
w

AOr

ws pr

ijs idn

tum

jo

thk>Ik> vh

ijs

janta hE

AaSmano& me&

AOr j>mIn

64

janne
vala

hr =E ko

AOr

wNho& ne

jo

ifr vh wNh&e

ws kI

vh lO4a@

ALlah

ikya

ijs

bta@ga

trf>

ja@&ge

r( )

(25) sUrtul f>urk>an

kuA>at 6

Aayat 77


ksO4I

Apne bNde pr f>urk>an AC2e

vh ijs ke il@ bad=aht hE

Apne kam

de de&

bD>I brkt vala hE vh ijs ne

Drane vala ho | (1)

;jaj>t ma&gte hE&

yhI log

meh\rban, rh\m krne vala hE

taik vh sare jhano& ke il@

sa9

r w

ALlah ke nam se jo bhut

valI iktab ko naij>l ikya

vh jo

ws ke

pr me&

krne ka kam

hr =E ko janne vala hE | (64)

bure me& f>k>R AOr f>Esla krne

sb iml kr

vh nhI& jate

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

Drane

sare jhano&

taik

vala

ke il@

vh ho

AOr nhI& hE

ko: be4a

Apne bNde pr

naij>l ikya f>k>R krne

vh jo

bD>I brkt

valI iktab k>urAan

ijs

vala

w
w

w


w r

AOr ws ne

AOr j>mIn

nhI& bnaya

AaSmano&

bad=aht

vh ijs ke il@



w

r
2

@k

ifr ws ka

ANdaj>a

ANdaj>a 5hraya

T@

hr =E

AOr ws ne
pEda ikya

sltnt me&

ko:

ws

=rIk

ka

360

RU@ba



w
w w
w
bl\ik

pEda ik@ g@ hE&

ku2

vh

vh nhI& pEda krte

mabUd

AOr wNho& ne

ws ke A>lava

bna il@

w
w w



iksI

AOr n vh

AOr n iksI

iksI

mOt ka

;`>\ityar r`te hE&

nf>a ka

nuk>\san ka

AOr vh ;`>\ityar

Apne il@

nhI& r`te

w w r
w w

mgr

isf>R

vh log ijNho& ne

nhI& yh

AOr kha

kuf> ikya kaif>r

AOr n ifr

AOr n iksI

w5ne ka

ij>NdgI ka


w
w

thk>Ik> vh Aag@

dUsre log jma

ws pr

ws kI

ws ne wse

bhutan

mdd kI

3D> ilya hE

mn 3D>t

w r
w

ps vh

ws ne wNhe&

p7>I jatI hE&

il` ilya hE

phle log

AOr wNho&

khainya%

AOr zU4

ne kha

j>uLm

janta hE

raj>

vh jo

ws ko naij>l

f>rma

ikya hE

de&

AOr =am

subh

ws pr

w

w r r r
AOr wNho&

inhayt

ne kha

b~>=ne vala

meh\rban

AOr j>mIn

be=k vh hE

me&

clta ifrta hE

`ana

vh `ata hE

yh rsUl

kEsa hE





ya 6ala

Drane vala

wtara jata

ws ke
sa9

ik hota vh

ko:

ws ke

f>ir+ta

sa9

wtara gya

Kyo& n


w

j>ailm jma

AOr kha

ws se

vh `ata

ws ke il@

ya hota

ko: bag>

ko:

ws kI

`>j>ana

trf>

r

r


tuMhare

wNho& ne

il@

byan kI&

kEsI

de`o

jadU ka

@k

mgr

mara huAa

AadmI

isf>R

nhI& tum pErvI krte

vh jo

bD>I brkt

vala

raSta sI0a

so vh

ilhaj>a n pa skte hE&

bhk g@

imsale& bate&

bhtI hE&

bag>at

ws se

behtr

tuMhare
il@

vh bna de

Agr cahe




w
r
wNho& ne
zu4laya

bl\ik

10

mhl jma

tuMhare
il@

nhre&

AOr bna de

ijn ke nIce

11

361

doj>`>

ik>yamt ko

ws ke il@ ijs

AOr hm ne

ne zu4laya

tEyar ikya

T@

AOr wNho& ne ws ke A>lava Apna il@


hE& AOr mabUd, vh ku2 nhI& pEda
krte bl\ik vh `>ud pEda ik@ g@
hE&, AOr vh Apne il@ ;`>\ityar
nhI& r`te iksI nuk>\san ka, AOr
n iksI nf>a ka, AOr n vh
;`>\ityar r`te hE& iksI mOt ka
AOr n iksI ij>NdgI ka, AOr n
ifr jI w5ne ka | (3)
AOr kaif>ro& ne kha yh ku2 -I
nhI&, isf>R bhutan hE, ws nbI s
ne ;se 3D> ilya hE AOr ;s pr
dUsre logo& ne ws kI mdd kI hE,
thk>Ik> vh Aag@ wtr Aa@ hE&
j>uLm AOr zU4 pr | (4)
AOr wNho& ne kha ik yh phle logo&
kI khainya% hE&, ws ne wNhe& il` ilya
hE, ps vh ws pr p7>I jatI hE&
suna: jatI hE& sub\h AOr =am | (5)
Aap s f>rma& de& ;s ko naij>l
ikya hE ws ne jo AaSmano& AOr j>mIn
ke raj> janta hE, be=k vh b~>=ne

AaSmano& me&




w

baj>ar jma

k>d Af>\lh (18)

ik>yamt ko

vala inhayt meh\rban hE | (6)


AOr wNho& ne kha kEsa hE yh
rsUl! jo `ana `ata hE, AOr
clta ifrta hE baj>aro& me&, ws
ke sa9 ko: f>ir+ta Kyo& n
wtara gya ik vh ws ke sa9
Drane vala hota | (7)
ya ws kI trf> wtara jata
ko: `>j>ana, ya ws ke il@ ko:
bag> hota ik vh ws se `ata,
AOr j>ailmo& ne kha tum pErvI
krte ho isfR jadU ke mare hu@
AadmI kI | (8)
@e nbI s! de`o to wNho& ne
tuMhare il@ kEsI bate& byan kI&
hE&, so vh bhk g@ hE&, ilhaj>a
vh ko: raSta nhI& pa skte | (9)
bD>I brkt vala hE vh, Agr
vh ALlah cahe to tuMhare il@
ws se behtr bna de, @ese bag>at
ijn ke nIce nhre& bhtI ho&, AOr
tuMhare il@ mhl bna de | (10)
bl\ik wNho& ne zu4laya ik>yamt
ko, AOr ijs ne ik>yamt ko
zu4laya hm ne ws ke il@ doj>`>
tEyar ikya hE | (11)

Alf>urk>an (25)
jb vh doj>`> wNhe& de`egI dUr
jgh se, vh wse jo= marta,
ic&3aD>ta sune&ge | (12)
AOr jb vh ws doj>`> kI
iksI tg& jgh me& Dale ja@&ge
bahm j>>n\jIro& se jkD>e hu@, to
vh vha& mOt ko pukare&ge | (13)
kha ja@ga Aaj @k mOt ko
n pukaro, bl\ik tum pukaro bhut
sI mOto& ko | (14)
Aap s f>rma& de& Kya yh behtr
hE ya hme=gI ke bag>, ijn ka
vada prhej>garo& se ikya gya hE,
vh wn ke il@ jj>a AOr lO4
kr jane kI jgh hE | (15)
ws me& wn ke il@ jo vh cahe&ge
mOjUd hoga, hme=a rhe&ge, yh
@k vada hE tere rb ke ij>Mme
vaijbul Ada | (16)
AOr ijs idn vh wNhe& jma
krega AOr ijn kI vh prs\it=
krte hE& ALlah ke isva, to vh
khega Kya tum ne mere ;n bNdo&
ko gumrah ikya ? ya vh `>ud
raSte se -4k g@ ? (17)
vh khe&ge tU pak hE, hmare il@
sj>avar n 9a ik hm bnate tere
isva AOro& ko mddgar, leikn tU
ne ;Nhe& AOr ;n ke bap dada ko
AasUdgI dI yha& tk ik vh terI
yad -Ul g@, AOr vh 9e hlak
hone vale log | (18)
ps wNho& tuMhare mabUd ne tuMharI
bat zu4la dI, ps Ab n tum
A>j>ab fer skte ho AOr n
ApnI mdd kr skte ho, AOr jo
tum me& se j>uLm krega, hm wse
bD>a A>j>ab c`a@&ge | (19)
AOr hm ne tum se phle rsUl
nhI& -eje mgr yk>Inn vh `ate
9e `ana, AOr baj>aro& me& clte
ifrte 9e, AOr hm ne tum me& se
baj> ko bnaya dUsro& ke il@
Aaj>ma;=, Kya tum sb\r kroge ?
AOr tuMhara rb de`ne vala
hE | (20)

QX@|a@

r

z
AOr

12

jo= martI

ic&3aD>tI

wse

vh sune&ge

dUr

jgh

vh de`egI

se

jb

wNhe&

vha&

vh pukare&ge

jkD>e hu@

t&g

iksI jgh

ws se kI

vh Dale

AOr

ja@&ge

jb

r
w r

r w
mOte&

bl\ik pukaro

@k

mOt ko

Aaj

tum n pukaro

mOt

13

vada

jo ijs

ikya gya

hme=gI ke bag>

ya

behtr

f>rma

Kya yh

bhut sI

14

de&

w

w
ws me&

jo vh cahe&ge

wn ke

15

il@

lO4 kr jane

jj>a

wn ke

kI jgh

bdla

il@

prhej>gar

vh hE

jma


w
w



vh wNhe& jma

AOr

krega

ijs idn

ij>Mmedarana

16

tuMhare rb ke

@k vada

hE

ij>Mme

hme=a rhe&ge

w
w w

tum ne gumrah

Kya tum

ikya

to vh khega

ALlah ke isva

se

vh prs\it=

AOr

krte hE&

ijNhe&

vh khe&ge

tU pak hE

raSta

17

-4k g@

ya vh

yh hE& wn

mere bNde


w
w

mddgar

ko:

tere isva

hm bna@&

ik

hmare

sj>avar

il@

la;k>

n 9a


w


AOr vh 9e

yad

vh

yha&

AOr wn ke

tU ne AasUdgI

-Ul g@

tk ik

bap dada

dI wNhe&

AOr leikn

r

ferna

ps Ab tum nhI&

vh jo tum khte 9e

ps wNho& ne tuMhe&

kr skte ho

tuMharI bat

zu4la idya

18

hlak hone vale


log



w
w

19

bD>a

hm c`a@&ge

A>j>ab

wse

vh j>uLm

tum me& se

krega

AOr jo

AOr n mdd krna


r w
vh

AlbTta `ate 9e

yk>Inn

mgr

rsUl jma

se

tum se phle

AOr

-eje hm ne

nhI&



w
w

tum me& se baj> ko

AOr hm ne ikya

iksI ko

bnaya

baj>aro& me&

AOr clte ifrte 9e

`ana



r w
20

de`ne vala

tuMhara rb

T@

AOr hE

Kya tum sb\r kroge

Aaj>ma;=

baj>
dUsro& ke il@

362

RU@ba

w
hm pr

wtare g@

Kyo& n

hm se imlna

vh log

vh wMmId nhI& r`te

AOr kha

jo

r

w w
AOr wNho& ne

thk>Ik> wNho& ne

Apne idlo& me&

srk=I kI

ya hm

Apna rb

tkBbur ikya

f>ir+te

de` lete

w


muj\irmo& ke il@

nhI&

ws idn

f>ir+te

`>u=`>brI

ijs

vh de`e&ge

bD>I srk=I

21

idn


w
w r

jo wNho&

ko: kam

trf>

ne ik@


bhut

i5kana

AOr hm Aa@

mutvj\juh ho&ge

AOr vh

AaD> ho

khe&ge

ws idn

AC2a

rokI hu:

22

ko:

jNnt vale

ib`ra huAa

23

to hm

g>ubar

pragNda

krde&ge wNhe&

w w
w

AOr wtare

f>ir+te

badl se

ja@&ge

AaSman

f4

AOr

ja@ga

ijs idn

AOr

Aaram gah

24

behtrIn

AOr hE

vh idn

rhman ke il@

hoga

sCcI

ws idn

bad=aht

bks\rt

25

wtrna




w
vh

Apne ha9o& ko

khega

j>ailm

ka4

AOr

`a@ga

ijs idn

s~>t

26

kaif>ro& pr







ha@ merI

ka= mE&

27

=amt

raSta

rsUl ke sa9

pkD> leta

@e ka=! mE&

mere pas

ws ke

phu%c g:

bad jb

AlbTta ws ne

nsIht se

doSt

28

muze bhkaya

f>la& ko

n bnata





w w

be=k

@e mere

rsUl s

rb

AOr khega

29

`ula 2oD>

;n\san ko

jane vala

=Etan

AOr hE


w

r
hr nbI ke

hm ne

AOr

il@

bna@

;sI trh

mtk 2oD>ne

30

ke k>aibl

;s k>urAan ko

5hra ilya

merI

wNho& ne

k>Om



w
w

31

AOr

ihdayt

tuMhara

AOr

gunahgaro&

mddgar

krne vala

rb

kaf>I hE

muj\irmIn

se

du+mn

w w w

@k hI bar

k>urAan

ws pr

naij>l
ikya gya

Kyo& n

ijn logo& ne kuf> ikya


kaif>r

AOr kha


r




32

363

5hr 5hr kr

AOr hm ne
ws ko p7>a

tuMhara idl

ws se

T@

taik hm
k>VvI kre&

;sI trh

vk>all lj>Ina (19)


AOr jo log hm se imlne kI
wMmId nhI& r`te, wNho& ne kha ik
hm pr f>ir+te Kyo& n wtare g@ ?
ya hm Apne rb ko de` lete,
thk>Ik> wNho& ne Apne idlo& me& Apne
Aap ko bD>a smza, AOr bD>I
srk=I kI | (21)
ijs idn vh de`e&ge f>ir+to& ko
ws idn muj\irmo& ke il@ ko:
`>u=`>brI nhI& hogI AOr vh
khe&ge ko: AaD> pnah ho, rokI
hu: | (22)
AOr hm mutvj\juh ho&ge wn ke
ik@ hu@ kamo& kI trf> to hm
wNhe& pragNda g>ubar kI trh
krde&ge | (23)
ws idn jNnt vale bhut
AC2e i5kane me& AOr behtrIn
Aaram gah me& ho&ge | (24)
AOr ijs idn badl se AaSman
f4 ja@ga AOr f>ir+te wtare
ja@&ge bks\rt | (25)
ws idn sCcI bad=ahI rhman
ALlah ke il@ hE, AOr vh idn
kaif>ro& pr s~>t hoga | (26)
AOr ijs idn j>ailm Apne ha9o&
ko ka4 `a@ga AOr khega
@e ka=! mE& ne rsUl ke sa9 raSta
pkD> ilya hota | (27)
ha@ merI =amt! ka= mE& f>la&
ko doSt n bnata | (28)
AlbTta ws ne muze ij> ke mamle
me& bhkaya, ws ke bad jb
ik vh mere pas phu%c g:, AOr
=Etan ;n\san ko @en vK>t pr
tn\ha 2oD> jane vala hE | (29)
AOr rsUl s f>rma@ga @e mere rb!
be=k merI k>Om ne ;s k>urAan
ko 2oD>ne ke k>aibl 5hra ilya
mtk kr r`a | (30)
AOr ;sI trh hm ne hr nbI ke
il@ du+mn bna@ gunahgaro& me& se |
AOr tuMhara rb kaf>I hE ihdayt
krne vala AOr mddgar | (31)
AOr kaif>ro& ne kha Kyo& n ws
pr k>urAan @k hI bar naij>l
ikya gya ? ;sI trh hm ne
btd\rIj naij>l ikya taik ws
se tuMhara idl mj>bUt kre& AOr
hm ne ws ko p7> kr sunaya
5hr 5hr kr | (32)

Alf>urk>an (25)
AOr vh tuMhare pas ko: bat
nhI& late, mgr hm tuMhe& 5Ik
jvab AOr bhtrIn vj>aht
phu%ca dete hE& | (33)
jo log Apne cehro& ke bl jhn\nm
kI trf> jma ik@ ja@&ge, vhI
log hE& bdtrIn muk>am me& AOr
bhut bhke hu@ raSte se | (34)
AOr AlbTta hm ne mUsa A ko
iktab dI AOr ws ke sa9 ws
ke -a: han A ko muA>aivn
bnaya | (35)
ps hm ne kha tum dono& ws
k>Om kI trf> jaAo ijNho& ne
hmarI Aayto& ko zu4laya to hm
ne wNhe& burI trh hlak kr ke
tbah kr idya | (36)
AOr k>Ome nUh A ne jb rsUlo&
ko zu4laya to hm ne wNhe& g>k>R
kr idya, AOr hm ne wNhe& logo& ke
il@ @k in=anI ;b\rt bnaya,
AOr hm ne j>ailmo& ke il@ tEyar
ikya hE @k ddRnak A>j>ab | (37)
AOr A>ad AOr smUd AOr ku@& vale
AOr wn ke drimyan bhut sI
ns\le& | (38)
AOr hm ne hr @k ke il@ imsale&
byan kI& mgr wNho& ne nsIht
n pkD>I AOr hr @k ko tbah
kr ke im4a idya | (39)
thk>Ik> vh Aa@ ws k>Ome lUt A

QY@a@b

w

w

jo log

Kya vh wse de`te nhI& rhte ?


bl\ik vh dobara jI w5ne kI
wMmId nhI& r`te | (40)
AOr jb vh tuMhe& de`te hE& to vh
tuMhara isf>R 54\5a wD>ate hE& khte
h&E Kya yh hE vh ijse ALlah ne
rsUl bna kr -eja ? (41)
k>rIb 9a ik vh hme& hmare mabUdo&
se bhka deta, Agr hm ws pr jme
n rhte, AOr vh jl\d jan le&ge,
jb vh A>j>ab de`e&ge, kOn hE rahe
raSt se bdtrIn gumrah! (42)
Kya tum ne wse de`a ? ijs ne
ApnI `>aih= ko Apna mabUd
bna ilya hE, to Kya tum ws pr
inghban ho jaAoge ? (43)

AOr bhut

lete hE& ? vh nhI& hE& mgr cOpayo&


jEse, bl\ik rahe raSt se
bdtrIn gumrah hE& | (44)

muk>am

bhke hu@

5Ik

hm phu%ca dete

jvab

hE& tuMhe&

mgr

ko:

AOr vh nhI& late

bat

tuMhare pas

bdtrIn

jhn\nm kI

vhI log

pr

Apne mu%h

trf>

jma ik@ ja@&ge

bl


w w
w
han

ws ka

ws ke

AOr hm ne

-a:

sa9

bnaya

iktab

AOr AlbTta

mUsa A

raSte se

34

hm ne dI

to hm ne tbah

hmarI

kr idya wNhe&

Aayte&

ijNho& ne zu4laya

k>Om kI

tum dono&

ps hm

trf>

jaAo

ne kha

vj>Ir

35

muA>aivn


w w

logo& ke

AOr hm ne

hm ne g>k>R

rsUl

jb wNho& ne

AOr

il@

bnaya wNhe&

kr idya wNhe&

jma

zu4laya

k>Ome nUh A

burI trh

36

hlak



w
w w
AOr A>ad

AOr smUd

ddRnak

37

@k A>j>ab

j>ailmo& ke il@

AOr tEyar ikya

@k

hm ne

in=anI


w w
w


ws

hm ne

AOr hr

ko

byan kI&

@k ko

wn ke

bhut sI

38

AOr ku@& vale

AOr ns\le&

drimyan

brsa: g:

vh ijs

bStI

pr

AOr thk>Ik>

pr

vh Aa@

39

tbah

hm ne

AOr hr

kr ke

im4a idya

@k ko

imsale&


w

vh wMmId nhI& r`te

ws ko

bl\ik

de`te

w

w

Kya yh

tms\\`>r

mgr

54\5a

isf>R

vh bnate tuMhe&

to Kya vh n 9e

burI bair=


w r w r

nhI&

de`te hE&

AOr

tuMhe& vh

jb

jI w5na

40



r

Agr

ik vh hme&

hmare mabUdo& se

k>rIb 9a

bhka deta

-eja

rsUl

41

ALlah ne

vh ijse

w w

A>j>ab

vh de`e&ge

ijs vK>t

vh jan le&ge

AOr jl\d

ws pr

hm jme rhte

to Kya tu

ApnI

Apna

`>aih=

mabUd

ijs ne bnaya

Kya tum ne
de`a ?

42

kOn bdtrIn

raSte se

gumrah

Kya tum smzte ho ik wn me& se


Ak\sr sunte ya A>K>l se kam

AOr

bhtrIn


w

w
w
w

kI bStI pr ijn pr pT9ro&


kI burI bair= brsa: g:, to

vj>aht

33

sunte hE&

wn ke Ak\sr

ik

Kya tum smzte ho ?

43

inghban

ws pr

ho ja@ga

44

rah se

bdtrIn
gumrah

bl\ik vh

T@

cOpayo& jEse

mgr

nhI& vh

ya A>K>l se kam
lete hE&

364

RU@ba


w



ifr

saikn

to wse

AOr Agr

draj> ikya

bnadeta

vh cahta

saya

kEse

Kya tum ne

Apna rb trf>

nhI& de`a





AaihSta

46

`I&cna

AaihSta

ApnI

hm ne sme4a

trf>

ws ko

ifr

@k

45

ws pr

dlIl

hm ne

sUrj

bnaya


w
w w
AOr bnaya

raht

AOr nINd

pdaR

tuMhare

rat

ijs ne bnaya

il@

AOr vh



r w r

Aage

`>u=`>brI

-ejI& hva@&

ijs ne

AOr vhI

w5ne ka

47

r w r



taik hm ij>Nda

panI pak

48

kr de& ws se

AOr hm ne

AaSman se

ApnI rhmt

wtara


w
w
AOr

bhut se

49

cOpa@

AadmI

hm ne pEda

ws se

AOr hm

ikya

jo

ipla@& wse

=h\r mudaR

w
w
r
na=uI

50

mgr

Ak\sr log

ps k>ubUl

taik vh

wn ke

AOr thk>Ik> hm ne

n ikya

nsIht pkD>e&

drimyan

wse tk>sIm ikya

w
ps n kha

kaif>ro&

@k Drane

51

mane& Aap s

hr bStI

vala

me&

to hm

hm

AOr

-ej dete

cahte

Agr

w
w

yh

do dyaR

imlaya

AOr

ijs ne

bD>a ijhad

52

vhI

;s ke

AOr ijhad kre&

sa9

wn se

w


w z w



AOr AaD>

@k pdaR

wn dono& ke

AOr ws

drimyan

ne bnaya

tl\`> bdmj>a

AOr yh

`>u=gvar

=IrI&





w r

nsb

ifr bna@

b=r

ws ke

pEda

panI se

AOr

ijs ne

ikya

mj>bUt AaD>

53

vhI

r
w
w w
w
AOr vh

ALlah ke isva

54

bNdgI krte hE&

k>udrt

tera rb

vala

AOr hE

AOr suSral


w


Apna

pr

rb

i`>laf>

kaif>>r

AOr n wn ka

AOr hE

n nf>a phu%ca@

nuk>\san kr ske

jo

w
r w

nhI& ma&gta tum se

f>rma
de&

56

AOr

mgr `>u=`>brI

-eja hm

AOr

Drane vala

dene vala

ne Aap ko

nhI&

55

pu+t pnahI
krne vala






57

365

raSta

Apne rb tk

ik ;`>\ityar
krle

jo cahe

mgr

T@

Ajr

ko:

Kya tum ne Apne rb kI k>udrt


kI trf> nhI& de`a, ws ne kEse
sa@ ko draj> ikya ? AOr Agr vh
cahta to wse saikn bna deta,
ifr hm ne sUrj ko ws pr @k
dlIl rhnuma bnaya | (45)
ifr hm ne ws sa@ ko sme4a
ApnI trf> AaihSta AaihSta
`I&c kr | (46)
AOr vhI hE ijs ne tuMhare il@
rat ko pdaR, AOr nINd ko raht
bnaya, AOr idn ko w5 `D>e
hone ka vK>t bnaya | (47)
AOr vhI hE ijs ne ApnI rhmt

idn

vK>t

vk>all lj>Ina (19)

;s pr

ke Aage hva@& `>u=`>brI sunatI


hu: -ejI&, AOr hm ne AaSman se
panI wtara | (48)
taik ws me& se mudaR =hr ko ij>Nda
kr de& | AOr hm ws se ipla@&
wNhe& jo hm ne pEda ik@ hE&, bhut
se cOpa@ AOr AadmI | (49)
AOr thk>Ik> hm ne wse wn ke
drimyan tk>sIm ikya taik vh
nsIht pkD>e>&, ps Ak\sr logo&
ne k>ubUl n ikya mgr na=uI
ko | (50)
AOr Agr hm cahte to hr bStI
me& @k Drane vala -ej dete | (51)
ps Aap s kaif>ro& ka kha
n mane& AOr ;s huKme ;lahI ke
sa9 wn se bD>a ijhad kre& | (52)
AOr vhI hE ijs ne do dyaR&Ao& ko
imlaya imla kr claya yh
;s trf> ka panI `>u=gvar
=IrI& hE AOr yh dUsra tl\`>
bdmj>a hE, AOr ws ne wn dono&
ke drimyan @k g>Er mhsUs pdaR
AOr mj>bUt AaD> bna: | (53)
AOr vhI hE ijs ne pEda ikya panI
se b=r, ifr bna@ ws ke nsb
nsbI ir=\te AOr suSral, AOr
tera rb k>udrt vala hE | (54)
AOr vh bNdgI krte hE& ALlah
ke isva ws kI jo wNhe& nf>a n
phu%ca@, AOr n wn ka nuk\>san
kr ske, AOr kaif>>r Apne rb
ke i`>laf> pu+\t pnahI krne
vala hE | (55)
AOr hm ne Aap s ko nhI& -eja
mgr isf>R `>u=`>brI dene vala
AOr Drane vala | (56)
Aap s f>rma de& mE& ;s pr
tum se nhI& ma&gta ko: Ajr,
mgr jo =~>s cahe Apne rb tk
raSta ;`>\ityar kr le | (57)

ws kI tarIf> ke sa9 pakIj>gI


byan kr, AOr kaf>I hE vh
Apne bNdo& ke gunaho& kI `>br
r`ne vala | (58)
vh ijs ne pEda ikya AaSmano& ko
AOr j>mIn ko, AOr jo wn ke
drimyan hE, 2 idn me&, ifr A>=R
pr k>a;m huAa, rh\m krne vala,
ws ke mutA>ik> iksI ba`>br se
pU2o | (59)
AOr jb wn se kha ja@ ik tum
rhman ko isj\da kro to vh
khte hE& Kya hE rhman ? Kya tU
ijse isj\da krne ko khe hm wse
isj\da kre& ? ws bat ne wn ka
ibdkna AOr b7>>a idya | (60)
bD>I brkt vala hE vh ijs ne
bujR bna@ AOr ws me& bnaya
sUrj AOr ro=n ca%d | (61)
AOr vhI hE ijs ne rat idn
ko @k dUsre ke pI2e Aane vala
bnaya, yh ws ke smzne ke
il@ hE jo cahe ik nsIht pkD>e
ya =u guj>ar bnna cahe | (62)
AOr rhman ke bNde vh hE& jo
j>mIn pr nrm cal clte hE&, AOr
jb jaihl wn se bat krte hE& to
vh bs slam khte hE& | (63)
AOr vh Apne rb ke il@ rat ka4te
hE& rat -r lge rhte hE& isj\da krte
AOr ik>>yam krte | (64)
AOr vh khte hE& @e hmare rb! hm
se jhn\nm ka A>j>ab fer de, be=k
ws ka A>j>ab laij>m ho jane vala

AOr kaf>I

ws kI tarIf>

AOr pakIj>gI

hE vh

ke sa9

byan kr

AOr bura muk>am hE | (66)


AOr vh log ik jb vh `>cR krte
hE& to n f>uj>Ul `>cIR krte hE&, AOr
n t&gI krte hE& wn kI riv= ws
ke drimyan @itdal kI hE | (67)

AOr ws jan ko k>t\l nhI& krte


ijse k>t\l krna ALlah ne
hram ikya hE, mgr jha& hk> ho,
AOr vh ij>na nhI& krte, AOr jo
yh krega vh bD>I sj>a se docar
hoga | (68)

AaSman

AOr j>mIn

AOr -rosa
kr

vh

pEda ikya

jma

58

ijs ne

`>br

Apne

r`ne vala

bNdo& kI

gunaho& se

w
jo rh\m

to pU2o

A>=R pr

krne vala

ifr k>a;m huAa

2 idn

AOr jo wn dono&

me&

ke drimyan

w
w w
AOr Kya hE rhman

vh

rhman ko

khte hE&

tum isj\da

wn

kha

AOr

kro

se

ja@

jb

59

iksI

ws ke

ba`>br

mutA>ik>

r z





bna@

vh ijs

bD>I brkt

ne

vala hE

ibdkna

60

ws ne b7>a

ijse tU isj\da

Kya hm

idya wn ka

krne ko khe

isj\da kre&

w w w
ro=n

61

icrag>

AOr ca%d

AOr

ws me&

sUrj

bujR jma

bnaya

AaSmano& me&

w
r w
ik vh nsIht

ws ke il@

@k dUsre ke

pkD>e

jo cahe

pI2e Aane vala

AOr idn

AOr

ijs ne bnaya

rat

vhI

r
w r
r

j>mIn pr

clte hE&

vh ik

AOr rhman ke bNde

=u guj>ar

62

ya cahe

bnna

w
w

rat

AOr vh jo

ka4te hE&

slam

63

khte hE&

jaihl

wn se bat

AOr

nrm

vh

jma

krte hE&

jb

cal


r w w

hm
se

fer de

@e hmare

khte hE&

rb

AOr vh jo

64

AOr ik>yam

isj\da

Apne rb ke

krte

krte

il@

be=k vh

burI

65

laij>m ho jane

ws ka

vala hE

A>j>ab

be=k

jhn\nm ka A>j>ab

w
w w

AOr n

n f>uj>Ul `>cIR

jb vh `>cR

AOr vh

krte hE&

krte hE&

log jo

66

AOr bura

5hrne kI

muk>am

jgh


w
w

AOr vh jo ALlah ke sa9 nhI&


pukarte dUsra ko: AOr mabUd,

hme=a ij>Nda

rhne vale pr


w
r


hE juda n hone vala hE | (65)


be=k vh burI hE 5hrne kI jgh

ijse mOt nhI&

AOr vh jo

nhI& pukarte

67

@itdal

ws ke drimyan

AOr hE

t&gI krte hE&




w
hram ikya
ALlah ne

ijse

AOr vh k>t\l

jan

nhI& krte

dUsra

ko:

ALlah ke

mabUd

sa9

w w


68

vh do car hoga
bD>I sj>a

yh

T@

krega

AOr jo

AOr vh ij>na
nhI& krte

mgr jha& hk> ho

366

-rosa kro ijse mOt nhI&, AOr


w
w

AOr ws hme=a rhne vale pr

QY@a@b

Alf>urk>an (25)


RV@aa

isva@

`>ar

69

AOr vh

ws me&

ho kr

roj>e ik>yamt

hme=a rhega

A>j>ab

ws ke

docNd kr

il@

idya ja@ga

w
w w


wn kI
bura;ya&

ps yh

ALlah bdl dega

nek A>ml

log

AOr A>ml

AOr vh

ijs ne tOba

ik@ ws ne

:man laya

kI

w

w r r

nek

AOr A>ml

AOr ijs ne

ik@

tOba kI

70

inhayt

b~>=ne

AOr hE

meh\rban

vala

ALlah

-la;yo& se

w


w
zU4

AOr vh

gvahI nhI& dete

71

log jo

jUA> krne

ALlah kI

jUA>

to be=k

ka muk>am

trf>

krta hE

vh


w w w w w
wn ke rb ke

jb wNhe& nsIht

AOr vh

Ahkam se

kI jatI hE

log jo

72

guj>rte

buj>urgana

behUda se

hE&

vh

AOr

guj>re&

jb

w

r w w
@e hmare rb

khte hE&

AOr vh

A>ta f>rma hme&

vh

log jo

73

AOr A%0o&

bhro& kI

kI trh

trh

wn pr

nhI& igr pD>te

w w w

74

;mam

prhej>garo&

AOr

pe=\va

ka

bna de hme&

5&Dk Aa%`o& kI

AOr hmarI

hmarI

AOlad

bIivya&

se

w
w

w
w w

AOr

75

duA>a@ `>Er

slam

AOr pe=\va: ik@

wn ke sb\r kI

ja@&ge ws me&

bdOlt

;n\A>am

bala `>ane

id@ ja@&ge

yh log

tuMharI

prvah

f>rma

nhI& r`ta

de&

AOr

76

ms\kn

Aaramgah

AC2I hE

ws me&

vh hme=a
rhe&ge

77

laj>mI

ps

hogI

zu4laya tum ne

A>nk>rIb

Agr n pukaro tum

r( )

(26) sUrtu+ =uA>ra

kuA>at 11

roj>e ik>yamt ws ke il@ A>j>ab


docNd kr idya ja@ga, AOr vh ws
me& hme=a rhega, `>ar ho kr | (69)
isva@ ws ke ijs ne tOba kI,
AOr vh :man laya, AOr ws
ne nek A>ml ik@, ps ALlah
wn logo& kI bura;ya& bdl dega
-la;yo& se, AOr ALlah b~>=ne
vala inhayt meh\rban hE | (70)
AOr ijs ne tOba kI AOr nek A>ml
ik@ to be=k vh jUA> krta hE
ALlah kI trf> jEse jUA> krne
ka muk>am hk> hE | (71)
AOr vh log jo zU4 kI gvahI
nhI& dete AOr jb behUda cIj>o& ke
pas se guj>r&e to guj>rte hE& buj>ugRana
sn\jIdgI ke ANdaj> se | (72)
AOr vh log ik jb wNhe& wn ke
rb ke Ahkam se nsIht kI jatI
hE to vh wn pr nhI& igr pD>te
bhro& AOr A%0o& kI trh | (73)
AOr vh log jo vh khte h&E
@e hmare rb! hme& hmarI bIivyo&
AOr hmarI AOlad se Aa%`o& kI
5&Dk A>ta f>rma, AOr hme& bnade
prhej>garo& ka pe=\va | (74)
wn logo& ko wn ke sb\r kI
bdOlt jNnt ke bala `>ane
;n\A>am id@ ja@&ge AOr vh ws me&
duA>a@ `>Er AOr slam se pe=\va:
ik@ ja@&ge | (75)
vh ws me& hme=a rhe&ge, Kya hI
AC2I hE Aaramgah AOr AC2a
ms\kn | (76)
Aap s f>rma de& Agr tum ws

Aayat 227

=ayr jma

mera rb

vk>all lj>Ina (19)

ko n pukaro, to mera rb tuMharI


prvah nhI& r`ta, Ab ik tum ne
zu4laya, ps A>nk>rIb ws kI

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

sj>a laij>>mI hogI | (77)

ALlah ke nam se jo bhut

hlak

kr loge

=ayd tum

ro=n iktab

yh

Aayte&

taa sIn
mIm



wn pr

hm wtar de&

Agr hm cahe&

:man late

ik vh nhI&

Apne t:&

367

pSt

ws ke
Aage

wn kI gdRne&

to ho ja@&

ko:
in=anI

U@

AaSman se

meh\rban, rh\m krne vala hE


taa - sIn - mIm | (1)
yh ro=n iktab kI Aayte& hE& | (2)
=ayd Aap s wn ke g>m me&
Apne t:& hlak kr le&ge ik vh
:man nhI& late | (3)
Agr hm cahe& to wn pr AaSman
se ko: in=anI wtar d&e, to ws ke
Aage wn kI gdRne& pSt ho ja@& | (4)

A+ =uA>ra (26)
AOr wn ke pas rhman kI trf>
se ko: n: nsIht nhI& AatI mgr
vh ws se "gdaRn ho jate hE& | (5)
ps be=k wNho& ne zu4laya to
jl\d wn ke pas ws kI `bre&
Aa@&gI hk>Ik>t malUm ho ja@gI
ijs ka vh mj>ak> wD>ate hE& | (6)
Kya wNho& ne j>mIn kI trf> nhI&
de`a ? ik hm ne ws me& iks k>d/
wMda wMda hr ik>Sm kI cIj>e&
joD>a joD>a wga: hE& | (7)
be=k ws me& AlbTta in=anI
hE, AOr wn me& Ak\sr nhI& hE&
:man lane vale | (8)
AOr be=k tuMhara rb AlbTta
g>ailb hE, inhayt meh\rban | (9)
AOr yad kro jb tuMhare rb ne
mUsa A ko f>rmaya ik j>ailm
logo& ke pas jaAo | (10)
yanI k>Ome if>rA>On ke pas,
Kya vh muz se nhI& Drte ? (11)
ws ne kha @e mere rb! be=k mE&
Drta hU% muze ANde=h hE ik vh
muze zu4la@&ge | (12)
AOr mera idl t&g hota hE, AOr
merI j>ban `>Ub nhI& cltI, ps
han A kI trf> pEg>am -ej | (13)
AOr wn ka muz pr @k ;l\j>am
-I hE, ps muze Dr hE ik vh
muze k>t\l n kr de& | (14)
f>rmaya hrigj> nhI&, tum dono& hmarI
in=ainyo& ke sa9 jaAo, be=k hm
tuMhare sa9 hE& sunne vale | (15)
ps tum dono& if>rA>On ke pas jaAo
to wse kho ik be=k hm tmam
jhano& ke rb ke rsUl hE& | (16)
ik tU -ej de hmare sa9
bnI ;s/a:l ko | (17)
if>rA>On ne kha Kya hm ne tuze
bcpn me& nhI& pala ? AOr tU
hmare drimyan rha ApnI wm/ ke
k: brs | (18)
AOr tU ne vh kam ikya jo tU ne
ikya @k k>btI ka k>t\l ho gya
AOr tU na=uo& me& se hE | (19)
mUsa A ne kha mE& ne vh ikya 9a
jb mE& rah se be`>bro& me& se 9a | (20)
jb mE& tum se D>ra to mE& tum se
-ag gya, ps mere rb ne muze
huKm A>ta ikya nbUVvt dI AOr
muze rsUlo& me& se bnaya | (21)

QY@a@b

w


ho jate

ws se

mgr

hE& vh

n:

trf>

rhman

AOr nhI& AatI

ko: nsIht

se

wn ke pas





ws ka

jo vh 9e

`>bre&

to jl\d Aa@&gI

ps be=k wNho&

wn ke pas

ne zu4laya

grdan

r w w w
hr ik>Sm

ws m&e

wga:&

iks

hm ne

k>d/

Kya wNho& ne

j>mIn kI trf>

mj>ak> wD>ate

nhI& de`a ?

:man

wn me&

AOr

AlbTta

lane vale

Ak\sr

nhI& hE&

in=anI

ws me&

be=k

joD>a

wMda

joD>a


r w
r w

mUsa A

ik tU ja

tuMhara

pukara

AOr

rb

f>rmaya

jb

rh\m

krne vala

g>ailb

AlbTta

tuMhara

AOr

vh

rb

be=k

@e mere

ws ne

rb

kha

Kya vh muz se

11

k>Ome if>rA>On

nhI& Drte

j>ailm log

10





r

w
w
merI j>ban

AOr nhI& cltI

mera sIna

AOr t&g

idl

hota hE

vh muze

12

ik

zu4la@&ge

be=k mE& Drta hU%


w w
r

14

ik vh muze

ps mE&

@k

muz

AOr

k>t\l n kr de&

Drta hU%

;l\j>am

pr

wnka

han

13

ps pEg>am

trf>

-ej



ps tum

if>rA>On

sunne vale

15

dono& jaAo

tuMhare

be=k

ps tum dono& jaAo

hrigj>

sa9

hm

hmarI in=ainyo& ke sa9

nhI&

f>rmaya


r
r r

bnI ;s/a:l

17

hmare

tU

sa9

-ej de

ik

16

tmam jhano&

be=k hm

to wse

ka rb

rsUl

kho




w
w

18

k: brs

ApnI wm/ ke

hmare

AOr

drimyan

tU rha

bcpn me&

Apne

Kya hm ne

if>rA>On

drimyan

tuze nhI& pala

ne kha



w

w

mE& ne vh

mUsa A

ikya 9a

ne kha

na=ue

19

se

AOr tU

jo tU ne ikya

Apna

AOr tU ne

vh kam

ikya



w
r

ps A>ta ikya
muze

jb mE& Dra tum se

tum se

to mE&

rah se be`>br

20

-ag gya

jma

AOr

se

jb

mE&


w w

AOr

tU ws ka @hsan

pr @hsan r`ta hE ? ik tU ne


r w

bnI ;s/a:l ko g>ulam bnaya | (22)


if>rA>On ne kha, AOr Kya hE sare
jhan ka rb! (23)

r`ta hE muz pr

23

sare jhan

nemt

rb

yh

21

AOr

if>rA>On

Kya hE

ne kha

U@

rsUl

se

jma

22

AOr muze

mera

AOr yh nemt ijs ka tU muz

bnaya

bnI ;s/a:l

huKm

rb

ik tU ne g>ulam
bnaya

368


RV@aa

w
r
w r
yk>In

24

tum ho

krne vale

AOr jo wn ke

Agr

AOr j>mIn

drimyan

rb hE

ws ne

AaSmano& ka

kha

r
r

tuMhare

AOr rb

bap dada

tuMhara

mUsa A

rb

ne kha

ws ke

Kya tum sunte nhI&

25

wNhe& jo

;dR igdR

27

tuMharI

dIvana

trf>

-eja gya

tuMhara

vh jo

if>rA>On

be=k

rsUl

tum smzte ho

Agr

wn dono& ke

AOr

drimyan

jo

AOr mg>\irb

m=\irk>

ne kha








k>EdI

29

to mE& j>r

se

jma

mere isva

krdU%ga tuze

Agr tU hE

se

tU le Aa wse

vaj>eh

30

bola

AOr ws ne

ha9

`I&ca inkala

`ula

32

Aj>dha

numaya&

jadUgr

Apne

be=k yh

srdaro& se

igdR

m=\vra dete ho

jadU se

sr j>mIn

@k =E

Agrce me& laW%

mUsa A

moijj>a

tere pas

ne kha

sCce

31

de`ne valo&

cmkta

ke il@

huAa

tuMhe&

se

to ykayk vh

ik

inkal de

yh
cahta hE

34

dana,
maihr


w w r


le Aa@&

;k45a krne

36

tere pas

=h\ro&

vale nk>Ib

me&

AOr -ej

AOr ws ke

mohlt

-a: ko

de wse

vh bole

38

jane phcane

@k

muk>rRra

muA>Yyn

idn

vK>t pr

ps jma

jadUgr

maihr

37

ik@ g@

tmam bD>e jadUgr





w
Agr

jadUgr

pErvI

taik

jma

kre&

hm

39

jma hone vale

tum

ho jma hoge

Kya

lo&go& se

AOr
kha gya


Kya yk>Inn

if>rA>On

wNho& ne

hmare il@

se

kha

jadUgr

Aa@

ps

g>ailb

40

jb

ho& vh

jma

w

Alb]a

ws

AOr be=k

se

vK>t

tum

ha&

ws ne
kha

41

g>ailb

hm

jma

hm
hu@

Agr

ku2
;n\A>am


43

369

Dalne vale

tum

jo

tum Dalo

mUsa A

smzte ho | (28)
AOr mabUd bnaya mere isva, to mE&

ne Dala

tuMharI

dono& ke drimyan hE, Agr tum


vh bola, AlbTta Agr tU ne ko:

A>sa

Apne

ka AOr mg>\irb ka, AOr jo wn

vh

vh

to Kya tum huKm

mUsa A ne kha rb hE m=\irk>

bola




r
w

35

hE AlbTta dIvana hE | (27)

Agr

ps mUsa A

33

rsUl jo tuMharI trf> -eja gya

AlbTta

Apna

ne kha

if>rA>On bola, be=k tuMhara

tU ne

to Acank

if>rA>On

ka | (26)

bnaya

AOr rb hE tuMhare phle bap dada

ko:


w

Apna

ws ne Apne ;dR igdR valo& se

mabUd

vh

krne vale ho | (24)

mUsa A ne kha rb hE tuMhara

mUsa A

rb

ke drimyan hE, Agr tum yk>In

kha

w
w r
28

ka AOr j>mIn ka, AOr jo wn

kha, Kya tum sunte nhI&! (25)

phle

26

bola

mUsa A ne kha rb hE AaSmano&

ws se

r
r w



AlbTta

vk>all lj>Ina (19)

wn se

U@

kha

42

muk>rRbIn

j>r tuze k>Ed krdU%ga | (29)


mUsa A ne kha Agrce mE& tere pas
@k vaj>eh moijj>a laW% ? (30)
vh bola tU wse le Aa Agr tU
sCco& me& se hE sCca hE | (31)
ps mUsa A ne Apna A>sa Dala
to vh Acank numaya& Aj>dha
bn gya | (32)
AOr ws ne Apna ha9 greban se
inkala to nagah vh de`ne valo& ke
il@ cmkta id`a: dene lga | (33)
if>rA>On ne Apne ;dR igdR ke
srdaro& se kha be=k yh maihr
jadUgr hE | (34)
vh cahta hE ik tuMhe& Apne jadU ke
j>or se tuMharI sr j>mIn se inkal
de to tum Kya m=vra dete ho ? (35)
vh bole wse AOr ws ke -a: ko
mohlt de, AOr =h\ro& me& nk>Ib
-ej | (36)
ik tere pas tmam bDe> maihr
jadUgr le Aa@& | (37)
ps jadUgr jma ho g@, @k muA>Yyn
idn, vK>t muk>rRra pr | (38)
AOr lo&go& se kha gya Kya tum
jma hoge ? (39)
taik hm pErvI kre& jadUgro& kI,
Agr vh g>ailb hU% | (40)
jb jadUgr Aa@ to wNho& ne
if>rA>On se kha Kya hmare il@
yk>InI tOr pr ku2 ;n\A>am hoga ?
Agr hm g>ailb Aa@ | (41)
ws ne kha ha&! tum ws vK>t be=k
mere muk>rRbIn me& se hoge | (42)
kha mUsa A ne wn se Apna daAo
Dalo jo tum Dalne vale ho | (43)

A+ =uA>ra (26)
ps wNho& ne ApnI rs\isya& AOr
lai5ya& DalI&, AOr vh bole ik
be=k if>rA>On ke ;k>\bal se hm hI
g>ailb Aane vale hE& | (44)
ps mUsa A ne Apna A>sa Dala
to vh nagah inglne lga jo
wNho& ne 7kosla bnaya 9a | (45)
ps jadUgr isj\da krte hu@
igr pD>e | (46)
vh bole ik hm :man la@ sare
jhano& ke rb pr | (47)
jo rb hE mUsa A ka AOr
han A ka | (48)
if>rA>On ne kha tum ws pr ;s
se phle :man le Aa@ ik mE& tuMhe&
;jaj>t dU%, be=k vh AlbTta
tuMhara bD>a hE ijs ne tuMhe& jadU
is`aya, ps tum jl\d jan loge, mE&
j>r tuMhare ha9 paW% ka4 DalU%ga,
dUsrI trf> ke @k trf> ka ha9
dUsrI trf> ka paW% AOr mE& j>r
tum sb ko sUlI dU%ga | (49)
vh bole ku2 hjR nhI& be=k hm
Apne rb kI trf> lO4 kr jane
vale hE& | (50)
hm wMmId r`te hE& ik hmara rb
hmarI `>ta@& b~>=dega, ik hm
phle :man lane vale hE& | (51)
AOr hm ne mUsa A kI trf> vih
kI ik rato& rat mere bNdo& ko le kr
inkl, be=k tum pI2a ik@ jaAoge
tuMhara tA>ak>ub hoga | (52)
ps -eja if>rA>On ne =h\ro& me&
nk>Ib | (53)
be=k yh log @k 9oD>I 2o4I
sI jmaA>t hE& | (54)
AOr vh be=k hme& guSse me& lane
vale guSsa idla rhe hE& | (55)
AOr be=k hm @k jmaA>t hE&
musLlh, mohtat | (56)
;r=ade ;lahI ps hm ne wNhe&
bag>at AOr c=\mo& se inkala | (57)
AOr `>j>ano& AOr wMda i5kano&
se | (58)
;sI trh hm ne wn ka vairs
bnaya bnI ;s/a:l ko | (59)
ps wNho& ne sUrj inklte sub\h
svere wn ka pI2a ikya | (60)
ps jb dono& jmaA>to& ne @k
dUsre ko de`a to mUsa A ke
sa9I khne lge, yk>Inn hm
pkD> il@ g@ | (61)
mUsa A ne kha, hrigj> nhI&, be=k
mera rb mere sa9 hE, vh muze jl\d
bc inklne kI rah id`a@ga | (62)
ps hm ne mUsa A kI trf>
vih -ejI ik tU Apna A>sa dyaR
pr mar wNho& ne mara to dyaR
f4 gya, ps hr ihSsa bD>e bD>e
phaD> kI trh ho gya | (63)
AOr hm ne ws jgh dUsro&
if>rAOinyo& ko k>rIb
kr idya | (64)

QY@a@b

w
w
be=k AlbTta hm

if>rA>On

;k>\bal

AOr

AOr ApnI

ApnI

ps wNho& ne

se

bole vh

lai5ya&

rs\isya&

Dale

45

jo wNho& ne

inglne

to ykayk

Apna

7kosla bnaya

lga

vh

A>sa

mUsa A

ps Dala

g>ailb

44

Aane vale


r

rb

mUsa A

47

sare jhano& ke

hm :man

vh

rb pr

la@

bole

46

isj\da

ps Dal id@ g@

krte hu@

igr pD>e jadUgr


w w

ijs ne

AlbTta bD>a

be=k

hE tuMhara

vh

tuMhe&

;jaj>t

ik

dU%

mE&

phle

tum :man

if>rA>On

la@ ws pr

ne kha

AOr

48

han A



r w

AOr tuMhare pEr

tuMhare

AlbTta mE& j>r

tum

ha9

ka4 DalU%ga

jan loge

ps jl\d

is`aya

jadU

tuMhe&






w


Apne rb kI

be=k

ku2 nuk\>san

vh

trf>

hm

hjR nhI&

bole

sb ko

49

AOr j>r tuMhe&

@k dUsre ke

se

sUlI dU%ga

i`>laf> ka

ik


w r

phle

ik hm hE&

hmarI

hmara

`>ta@&

rb

hme&

b~>=de

be=k hm

ik

lO4 kr

50

wMmId r`te hE&

jane vale hE&

ww

52

pI2a ik@

be=k

mere bNdo&

ik tU rato&

jaAoge

tum

ko

rat le inkl

AOr hm ne

mUsa A trf>

:man

51

vih kI

lane vale



r


yh

@k jmaA>t

be=k

log hE&

;k45a krne

53

=h\ro& m&e

vale nk>Ib

if>rA>On

ps -eja

w
w


w

56

musLlh

@k

AOr

mohtat

jmaA>t

be=k hm

guSse me&

55

lane vale

hme&

AOr

9oD>I sI

54

be=k vh

w
w

wsI trh

58

wMda

AOr

AOr

i5kane

`>j>ane

AOr

57

bag>at

c=\me

ps hm ne wNhe&

se

inkala

r w

de`a @k

ps

dUsre ko

jb

60

sUrj

ps wNho& ne pI2a

inklte

ikya wn ka

AOr hm ne vairs

bnI ;s/a:l

59

bnaya wn ka





mere

sa9

be=k

ws ne kha

hrigj> nhI&

61

pkD> il@

yk>Inn

g@

hm

mUsa A ke sa9I

kha

dono&

khne lge

jmaA>te&




w


dyaR

Apna

tU mar

A>sa

ik

mUsa A

trf>

ps hm ne
vih -ejI

62

vh jl\d muze

mera

rah id`a@ga

rb


z w

64

dUsro& ko

ws

ifr hm ne

jgh k>rIb kr idya

U@

63

bD>e

phaD>
kI trh

hr ihSsa

ps

to vh

ho gya

f4 gya

370


RV@aa


w

w

hm ne g>k>R

dUsro& ko

66

ifr

kr idya

sb

65

ws ke

AOr

sa9

jo

AOr hm ne

mUsa A

bca ilya

r w w

tuMhara

AOr

rb

be=k

67

:man lane

wn se

vale

Ak\sr

9e

Alb]a

AOr n

ws me&

in=anI

be=k

Apne

ws ne

bap ko

kha

jb

69

;b/ahIm

`>br

wn pr

AOr

vaik>A>a

wNhe&

Aap p7>e&

inhayt

68

AlbTta

g>ailb

meh\rban

vh

w
w


ps hm bE5e rhte

jme hu@

71

buto& kI

hE& wn ke pas

hm prs\it= wNho& ne
krte hE&

tum prs\it= Kya AOr ApnI

70

kha

krte ho

iks

k>Om





w
73

ya vh nuk>\san

ya vh nf>a

phu%cate hE&

phu%cate hE& tuMhe&

tum

72

vh sunte hE&

jb

pukarte ho

ws ne

Kya

tuMharI

kha

w

iks

Kya ps tum

;b/ahIm A

ne de`a

ne kha

vh krte

74

;sI trh

Apne

hm ne

bap dada

paya

vh

bl\ik

bole

w
w



to be=k

mere du+mn

vh

AOr tuMhare

phle

76

tum

bap dada

tum prs\it= krte ho

75

r


w

AOr

vh

muze rah

78

vh jo

AOr

vh

ikya

ijs ne

sare jhano& ka rb

77

mgr

w
w

muze i=f>a

80

vh jo

ps vh

id`ata hE

muze pEda

to vh

deta hE

mE& bImar

AOr

hota hU%

jb

79

AOr muze

muze

iplata hE

i`lata hE

merI `>ta@&

ik muze

mE& wMmId

AOr vh

b~>= dega

r`ta hU%

ijs se

muze ij>Nda

81

krega

ifr

mOt dega





w
r


83

nek bNdo&

AOr muze

huKm

ke sa9

imlade

ihKmt

@e mere

muze A>ta kr

bdle ke idn

82

rb




w
w
r

vairso& me& se

AOr tU muze
bna de

bad me& Aane valo& me&

84

AC2a

mere il@

`>Er

mera ij>

AOr kr

86

gumrah

se

jma

vh hE

be=k

mere

AOr

vh

bap ko

b~>=de

nemto&

85

jNnt

valI

w
w

88

be4e

AOr
n

mal

n kam

ijs

Aa@ga

idn

87

ijs idn sb

AOr muze s\va n

w5a@ ja@&ge

krna




z w

90

371

prhej>garo&
ke il@

jNnt

AOr nj>\dIk
kr dI ja@gI

89

pak

idl

U@

ALlah ke
pas Aaya

jo

mgr

vk>all lj>Ina (19)


AOr hm ne mUsa A ko AOr jo wn
ke sa9 9e sb ko bca ilya | (65)
ifr hm ne dUsro& ko g>k>R
kr idya | (66)
be=k ws me& Alb]a @k
in=anI hE, AOr wn me& se Ak\sr
:man lane vale n 9e | (67)
AOr be=k tuMhara rb AlbTta
g>ailb, inhayt meh\rban hE | (68)
AOr Aap s wNhe& ;b/ahIm A
ka vaik>A>a p7> kr suna@& | (69)
jb wNho& ne kha Apne bap AOr
ApnI k>Om ko, tum iks kI
prs\it= krte ho ? (70)
wNho& ne kha buto& kI prs\it=
krte hE&, ps hm wn ke pas jme
bE5e rhte hE& | (71)
ws ne kha Kya vh tuMharI sunte
hE& jb tum pukarte ho ? (72)
ya vh tuMhe& nf>a phu%cate hE& ? ya
nuk>\san phu%ca skte hE& ? (73)
vh bole nhI& to | bl\ik hm
ne Apne bap dada ko ;sI trh
krte paya hE | (74)
;b/ahIm A ne kha ps Kya tum
ne de`a g>Or -I ikya ik tum
iks kI prs\it= krte ho ? (75)
AOr tuMhare phle bap dada ? (76)
to be=k vh mere du+mn hE& isva@
sare jhano& ke rb ke | (77)
vh ijs ne muze pEda ikya, ps
vhI muze rah id`ata hE | (78)
AOr vhI jo muze i`lata hE AOr
vhI muze iplata hE | (79)
AOr jb mE& bImar hota hU% to vh
muze i=f>a deta hE | (80)
AOr vh jo muze mOt se hmiknar
krega, ifr muze ij>Nda krega | (81)
AOr vh ijs se mE& wMmId r`ta
hU% ik muze bdle ke idn merI
`>ta@& b~>= dega | (82)
@e mere rb! muze huKm AOr ihKmt
A>ta f>rma, AOr muze nek bNdo&
ke sa9 imla de | (83)
AOr mera ij>e `>Er jarI r`
bad me& Aane valo& me& | (84)
AOr muze nemto& valI jNnt ke
vairsa&e me& se bna de | (85)
AOr mere bap ko b~>=de, be=k
vh gumraho& me& se hE | (86)
AOr muze ws idn s\va n krna
jb sb w5a@ ja@&ge | (87)
ijs idn n kam Aa@ga mal AOr
n be4e | (88)
mgr jo ALlah ke pas slIm
be @eb idl le kr Aaya | (89)
AOr jNnt prhej>garo& ke nj>\dIk
kr dI ja@gI | (90)

A+ =uA>ra (26)
AOr doj>`> j>aihr kr dI ja@gI
gumraho& ke il@ | (91)
AOr wNhe& kha ja@ga kha& hE& vh ijn
kI tum prs\it= krte 9e | (92)
ALlah ke isva Kya vh tuMharI
mdd kr skte hE& ? ya `>ud
bdla le skte hE& ? (93)
ps vh AOr gumrah ws jhn\nm
me& AON0e mu%h Dale ja@&ge | (94)
AOr ;b\lIs ke l=kr sb ke
sb | (95)
vh khe&ge jb ik vh jhn\nm me&
bahm zgD>te ho&ge | (96)
ALlah kI k>sm! be=k hm
`ulI gumrahI me& 9e | (97)
jb hm tuMhe& sare jhano& ke rb
ke sa9 brabr 5hrate 9e | (98)
AOr hme& isf>R muj\irmo& ne gumrah
ikya | (99)
ps hmara ko: isf>air= krne
vala nhI& | (100)
AOr n ko: g>m `>ar doSt hE | (101)
ps ka= hmare il@ dobara
duinya me& lO4na hota to hm
moimno& me& se hote | (102)
be=k ws me& AlbTta @k
in=anI hE, AOr nhI& hE& wn me&
Ak\sr :man lane vale | (103)
AOr be=k tuMhara rb g>ailb hE,
inhayt meh\rban | (104)
nUh A kI k>Om ne zu4laya
rsUlo& ko | (105)
yad kro jb wn ke -a: nUh A
ne wn se kha tum Drte nhI& ? (106)
be=k mE& tuMhare il@ rsUl hU%
Amantdar | (107)
ps ALlah se Dro AOr merI
;taA>t kro | (108)
mE& ;s pr tum se nhI& ma&gta ko:
Ajr, mera Ajr to isf>R ALlah
rBbul A>almIn pr hE | (109)
ps ALlah se Dro AOr merI
;taA>t kro | (110)
vh bole Kya hm tuz pr :man
le Aa@& ? jb ik terI pErvI rj>Ilo&
ne kI hE | (111)
nUh A ne kha muze Kya ;Lm vh
Kya kam kaj krte 9e | (112)
wn ka ihsab isf>R mere rb pr
hE, Agr tum smzo | (113)
AOr mE& moimno& ko Apne pas se
dUr krne vala nhI& | (114)
mE& to isf>R saf> saf> tOr pr
Drane vala hU% | (115)
Baole @e nUh A! Agr tum baj>
n Aa@ to j>r s&gsar kr id@
jaAoge | (116)
nUh A ne kha @e mere rb! be=k
merI k>Om ne muze zu4laya | (117)

QY@a@b

w w



z w

92

tum prs\it=

kha& hE&

krte 9e

vh jo

AOr kha

wNhe&

gumraho&

91

ja@ga

AOr j>aihr

doj>`>

ke il@

kr dI ja@gI


w
w
w



ps AON0e mu%h Dale

vh tuMharI mdd

ya bdla le skte hE&

93

ja@&ge ws me&

Kya

kr skte hE&

ALlah ke isva

w
ww
w
ws

AOr

vh

jhn\nm me&

vh

khe&ge

sb ke sb

95

AOr l=kr

;b\lIs

AOr

94

jma

vh

gumrah


hm brabr

jb

5hrate 9e tuMhe&

`ulI

97

gumrahI

AlbTta

be=k

k>sm

me&

hm 9e

ALlah kI

zgD>te ho&ge

96

w



100

isf>air=
krne vale

ps nhI&

ko:

muj\irm

99

hmare il@

mgr AOr nhI& gumrah

jma

isf>R

sare jhano& ke rb

98

ikya hme&

ke sa9


w
moimn

102

to hm

se

jma

lO4na

hote

ik hmare

ps

il@

ka=

g>m `>ar

101

ko:

AOr

doSt

r w w

tuMhara

AOr

rb

be=k

:man

103

wn ke Ak\sr

lane vale

AlbTta

AOr nhI& hE

ws me&

@k in=anI

be=k

wn

jb kha

se

nUh A

rsUlo& ko

105

zu4laya

kI k>Om

inhayt

104

Alb]a

g>ailb

meh\rban

vh



r
ps Dro

107

ALlah se

rsUl

tuMhare

be=k

Amant dar

il@

mE&

106

tum

Kya

Drte

nhI&

wn ke

nUh A

-a:

w w

pr

mgr
isf>R

mera Ajr

nhI&

Ajr

ko:

AOr mE& nhI&

;s pr

108

ma&gta tum se

AOr merI
;taA>t kro

w
w
r

jb ik terI

tuz

Kya hm :man

vh

pErvI kI

pr

le Aa@&

bole

110

AOr merI

ps Dro

;taA>t kro

ALlah se

sare jha& ka

109

palne vala

w r
wn ka

nhI&

ihsab

vh krte 9e

112

ws

AOr muze

kha

kI jo

Kya ;Lm

nUh A ne

rj>Ilo& ne

111

w w

r
nhI& mE&

114

moimn

ha&kne vala

jma

dUr krne vala

AOr

mE&

nhI&

mere rb

mgr

pr

isf>R

saf> tOr

Drane

mgr

pr

vala

isf>R

tum smzo

113

Agr




to j>r ho&ge

@e nUh A

tum baj> n Aa@

Agr

bole vh

115

r

117

muze zu4laya

merI k>Om

U@

be=k

@e mere

nUh A ne

rb

kha

116

s&gsar ik@ jane vale

se

372


RV@aa

w w
w
:man vale

118

se

mere

AOr

AOr njat

@k `ula

AOr wn ke

mere

ps f>Esla

sa9I

jo

de muze

f>Esla

drimyan

drimyan

kr de


w

ws ke g>kR> kr idya

ifr

hm ne

bad

-rI hu:

119

k+tI me&

ws ke

AOr

to hm ne

sa9

jo

njat dI wse


w
121

:man

wn ke

lane vale

Ak\sr

9e

AlbTta

AOr n

ws me&

in=anI

be=k

baik>yo& ko

120

r w

rsUl

123

A>ad

jma

zu4laya

inhayt

122

g>ailb

meh\rban

AlbTta

tuMhara

AOr

vh

rb

be=k


r
125

rsUl

tuMhare

be=k

Amantdar

il@

mE&

Kya tum

124

Drte nhI&

wn ke

hUd A

wn se

-a:

jb kha

w w

mera Ajr

nhI&

ko: Ajr

ws

AOr mE& nhI&

pr

ma&gta tum se

126

AOr merI

so tum Dro

;taA>t kro

ALlah se


r



r

128

`elne ko

@k

ibla j>rt in=anI

Kya tum tamIr

hr bulNdI pr

krte ho

igirF>t

tum igirF>t

AOr

krte ho

jb

tum hme=a

129

pr

palne vala

mgr

isf>R




w

w

w w

krte ho tum

sare jha& ka

127

=ayd tum

rhoge

mj>bUt

AOr tum

=andar mhl

bnate ho

w w r
mdd kI

vh

tuMharI

ijs ne

AOr Dro

131

AOr merI

ps Dro

;taA>t kro

ALlah se

jaibr

130

bn kr

w w
w
134

AOr

AOr c=\me

AOr be4o&

133

bag>at

mvei=yo&

tuMharI

se

mdd kI

132

ws se jo tum
jante ho

`>ah tum

nsIht kro

hm pr

vh

brabr

@k bD>a idn

135

bole

be=k mE&

tum pr

A>j>ab

Drta hU%



w w
AOr
nhI&

137

Agle log

mgr

A>adt

nhI& hE

136

nsIht
krne vale

se

ya n ho tum





AlbTta

ws me&

in=anI

be=k

to hm ne hlak

ps wNho& ne

kr idya wNhe&

zu4laya wse

138

A>j>ab id@ jane


valo& me& se

hm

r w w

140

inhayt
meh\rban

g>ailb

AlbTta

tuMhara

AOr

vh

rb

be=k

139

:man

wn ke

lane vale

Ak\sr

AOr nhI& 9e





142

373

Kya tum
Drte nhI&

saleh A

wn ke
-a:

wn se

kha

jb

141

U@

rsUl
jma

smUd

zu4laya

vk>all lj>Ina (19)


ps mere AOr wn ke drimyan @k
`ula f>Esla f>rma de, AOr muze
njat de, AOr wNhe& jo mere sa9I
:man vale hE& | (118)
to hm ne wse AOr jo ws ke
sa9 -rI hu: k+tI me& svar 9e
wNhe& njat dI | (119)
ifr ws ke bad hm ne baik>yo&
ko g>kR> kr idya | (120)
be=k ws me& @k in=anI hE, AOr
wn ke Ak\sr n 9e :man lane
vale | (121)
AOr be=k tuMhara rb g>ailb hE,
inhayt meh\rban | (122)
k>Ome A>ad ne rsUlo& ko
zu4laya | (123)
jb wn se wn ke -a: hUd A ne
kha Kya tum Drte nhI& ? (124)
be=k mE& tuMhare il@ Amantdar
rsUl hU% | (125)
so tum ALlah se Dro, AOr merI
;taA>t kro | (126)
AOr mE& tum se ko: Ajr nhI&
ma&gta, mera Ajr to isf>R ALlah
rBbul A>almIn pr hE | (127)
Kya tum hr bulNdI pr ibla j>rt
@k in=anI tamIr krte ho ? (128)
AOr tum bnate ho mj>bUt,
=aNdar mhl ik =ayd tum
hme=a rhoge | (129)
AOr jb tum iksI pr igirF>t
krte ho to jaibr j>ailm bn
kr igirF>t krte ho | (130)
ps ALlah se Dro AOr merI
;taA>t kro | (131)
AOr ws se Dro ijs ne ws se
tuMharI mdd kI jo tum jante
ho | (132)
yanI mvei=yo& AOr be4o& se
tuMharI mdd kI | (133)
AOr bag>at AOr c=\mo& se | (134)
be=k mE& tum pr @k bDe> idn ke
A>j>ab se Drata hU% | (135)
vh bole, brabr hE hm pr `>ah
tum nsIht kro ya nsIht krne
valo& me& se n ho | (136)
ku2 -I nhI& hE, mgr A>adt hE
Agle logo& kI | (137)
AOr hm A>j>ab id@ jane valo& me&
se nhI& | (138)
ifr wNho& ne wse zu4laya AOr
hm ne wNhe& hlak kr idya, be=k
ws me& in=anI hE AOr n 9e wn ke
Ak\sr :man lane vale | (139)
AOr be=k tuMhara rb g>ailb
inhayt meh\rban hE | (140)
k>Ome smUd ne rsUlo& ko
zu4laya | (141)
jb wn me& se wn ke -a: saleh A
ne kha Kya tum Drte nhI& ? (142)

A+ =uA>ra (26)

QY@a@b

rsUl hU% | (143)

w w r

so tum ALlah se Dro, AOr merI

;s pr

be=k mE& tuMhare il@ Amantdar

;taA>t kro | (144)


AOr mE& tum se ;s pr ko: Ajr
nhI& ma&gta, mera Ajr to isf>R
ALlah rBbul A>almIn pr hE | (145)
Kya tum yha& kI cIj>o& nemto& me&
beif> 2oD>> id@ jaAoge ? (146)
Baag>at AOr c=\mo& me& | (147)
AOr `eityo& AOr n`>\ils\tano& me&
ijn ke `>o=e rs -re hE& | (148)
AOr tum `>u= ho kr phaD>o& se
3r tra=te ho | (149)
so ALlah se Dro AOr merI
;taA>t kro | (150)
AOr tum hd se b7> jane valo& ka
kha n mano | (151)
vh jo f>sad krte hE& j>mIn me&,
AOr ;s\lah nhI& krte | (152)
wNho& ne kha ;s ke isva nhI& ik
tum ish\rj>da logo& me& se ho | (153)

AOr mE& nhI&

144

ma&gta tum se

AOr merI

so tum Dro

;taA>t kro

ALlah se

143

rsUl

tuMhare

be=k

Amantdar

il@

mE&



r

Kya 2oD> id@

me&

jo yha& hE

sare jha& ka

145

jaAoge tum ?

pr

palne vala

mera

mgr

nhI&

Ajr

ko: Ajr


w w

148

nmR Ao

wn ke

naj>uk

`>o=e

AOr

AOr `jUre&

AOr c=\me

147

`eitya&

bag>at me&

beif>

146

w
w
150

AOr merI

so Dro

;taA>t kro

ALlah se

`>u=

149

3r

ho kr

AOr tum

phaD>o& se

tra=te ho

w


w
r
j>mIn

f>sad

me&

jo log

krte hE&

hd se

151

huKm

b7> jane vale

AOr n kha mano

tum nhI& mgr isf>R hm jEse @k

mgr isf>R

b=r ho, ps Agr tum sCce

logo& me& se ho sCce ho to ko:


in=anI le AaAo | (154)
saleh A ne f>rmaya yh W%4nI hE,
@k muA>Yyn idn ws ke panI pIne
kI barI hE AOr @k idn tuMhare
il@ panI pIne kI barI hE | (155)
AOr wse bura: se ha9 n lgana
vrna tuMhe& Aa pkD>ega @k bD>e
idn ka A>j>ab | (156)
ifr wNho& ne ws kI kUce& ka4 dI&
ps p=eman rh g@ | (157)
ifr wNhe& A>j>ab ne Aa pkD>a, be=k
ws vak>e me& AlbTta in=anI bD>I
;b\rt hE AOr wn ke Ak\sr :man
lane vale nhI& | (158)
AOr be=k tuMhara rb AlbTta
g>ailb inhayt meh\rban hE | (159)
k>Ome lUt A ne rsUlo& ko
zu4laya | (160)
yad kro jb wn ke -a:
lUt A ne wn se kha Kya tum
Drte nhI& ? (161)
be=k mE& tuMhare il@ Amantdar
rsUl hU% | (162)
ps tum ALlah se Dro, AOr merI
;taA>t kro | (163)
AOr mE& tum se nhI& ma&gta ;s pr ko:
Ajr, mera Ajr to isf>R ALlah
rBbul A>almIn pr hE | (164)
Kya tum mdoR& ke pas bd fe>lI ke il@
Aate ho ? duinya jhano& me& se | (165)
AOr tum 2oD>> dete ho wNhe& jo
tuMhare rb ne tuMhare il@ tuMharI
bIivya& pEda kI h&E&, nhI& bl\ik tum
hd se b7>ne vale log ho | (166)

tum nhI&

@k b=r

ws ke
il@

ws ne

yh

W%4nI

ish\rj>da log

153

tum

;s ke

wNho& ne

isva nhI&

kha

sCce log se

154

kha

se

tU

Agr

AOr ;s\lah nhI&

152

krte

ko:

ps

hm

in=anI

laAo

jEsa

w
w


so vrna tuMhe&

AOr wse ha9

bura: se

Aa pkD>ega

idn malUm

155

n lgana

@k barI

AOr

panI pIne

panI pIne kI

tuMhare il@

kI barI


w


ifr wNhe&

p=eman

157

Aa pkD>a

ps

ifr wNho& ne kUce&

rh g@

ka4 dI& ws kI

@k bD>a idn

156

A>j>ab




w
158

:man

wn ke

lane vale

Ak\sr

rsUlo& ko

k>Ome lUt A

hE

AOr

AlbTta

nhI&

in=anI

ws me&

be=k

A>j>ab


r w

160

zu4laya

inhayt

159

g>ailb

meh\rban

AlbTta

tuMhara

AOr

vh

rb

be=k


r
162

rsUl

tuMhare

be=k

Amantdar

il@

mE&

Kya tum

161

Drte nhI&

lUt A

wn ke
-a:

wn se

kha

jb

w w

mera Ajr

nhI&

ko: Ajr

;s pr

AOr mE& nhI&

163

ma&gta tum se

AOr merI

ps tum Dro

;taA>t kro

ALlah se


r

165

tmam

se

jhano&

mdoR& ke pas

Kya tum

164

Aate ho

sare jha& ka
palne vala

pr

mgr
isf>R

w
r
w w

w
hd se

166

b7>ne vale

log

tum

bl\ik

U@

tuMharI
bIivya&

se

tuMhara

tuMhare

jo ws ne

AOr tum

rb

il@

pEda ikya

2oD>te ho

374


RV@aa



be=k

ws ne

mE&

kha

mu`>\irj bahr

167

se

inkale jane vale

AlbTta tum

@e

tum baj>

j>r hoge

lUt A

n Aa@

bole

Agr

vh


w

r
to hm ne

169

njat dI wse

vh

ws se

AOr mere

muze

@e mere

krte hE&

jo

3r valo&

njat de

rb

nf>\rt

168

tuMhare

se

krne vale

A>ml se

w
z
ifr hm ne

dUsre

172

171

hlak kr idya

pI2e rh jane

@k

valo& me&

bui7>ya

isva@ 170

AOr ws ke

sb

3r vale

r
w

Alb]a

ws me&

@k in=anI

be=k 173

Dra@ g@

bair=

@k

ps burI

AOr hm ne

wn pr

bair=

bair= brsa:

r w w

inhayt

175

g>ailb

meh\rban

AlbTta

tuMhara

AOr

vh

rb

be=k

174

:man

wn ke

lane vale

Ak\sr

AOr

9e





wNhe&

=u@eb A

jb kha

rsUl jma

176

@yka bn vale

zu4laya


w r
179

AOr merI

so Dro tum

;taA>t kro

ALlah se

178

rsUl

tuMhare

be=k

Amantdar

il@

mE&

Kya tum Drte

177

nhI&

w


r

sare jha& ka

180

mgr

pr

palne vala

isfR>

mera Ajr

nhI&

ko: Ajr

AOr mE& nhI& ma&gta

;s pr

tum se

w
w
z

AOr vj>n

traj>U se

nuk>\san

181

kro

se

dene vale

AOr n ho tum

map

tum pUra
kro

w
w
r
j>mIn me&

AOr n ifro

wn kI cIj>e&

log

AOr n 34aAo

5Ik sI0I

182


w
w

w
phlI

184

AOr m`>\lUk>

pEda ikya

vh ijs

tuMhe&

ne

AOr Dro

f>sad mcate hu@

183

w


hm

@k

mgr

jEsa

b=r

isf>R

AOr nhI& tU

ish\rj>da

185

se

jma

tU

AaSman

se ka

hm pr

4ukD>a

so tU igra

186

zU4e

zu4laya wse

188

tum

jo

`>Ub

mera

krte ho

ku2

janta hE

rb

kha

187

375

bD>a s~>t idn

A>j>ab

9a

be=k
vh

sa;ban vala idn

U@

inkal id@ jaAoge | (167)


ws ne kha be=k mE& tuMhare f>ele bd
se nf>\rt krne valo me& se hU% | (168)
@e mere rb! muze AOr mere 3r
valo& ko ws ke vbal se njat
de jo vh krte hE& | (169)
to hm ne wse njat dI AOr ws
ke sb 3r valo& ko | (170)
isva@ @k bui7>ya jo rh g: pI2e
rh jane valo& me& | (171)
ifr hm ne dUsro& ko hlak kr
idya | (172)
AOr hm ne wn pr pT9ra&e kI
bair= brsa: | ps ikya hI burI
bair= wn pr ijNhe& A>j>ab se
Draya gya | (173)
be=k ws me& @k in=anI hE AOr n wn
ke Ak\sr :man lane vale 9e | (174)
AOr be=k tuMhara rb AlbTta
g>ailb, inhayt meh\rban hE | (175)
zu4laya @yka bn valo& ne
rsUlo& ko | (176)
yad kro jb =u@eb A ne wn se
kha Kya tum Drte nhI& ? (177)
be=k mE& tuMhare il@ rsUl hU%
Amantdar | (178)
so ALlah se Dro AOr merI
;taA>t kro | (179)
AOr mE& tum se ;s pr ko: Ajr nhI&
ma&gta, mera Ajr to isfR> ALlah
rBbul A>almIn pr hE | (180)
tum map pUra kro, AOr nuk>\san
dene valo& me& se n ho | (181)
AOr vj>n kro 5Ik sI0I traj>U
se | (182)
AOr logo& ko wn kI cIj>e 34a
kr n do, AOr j>mIn me& n ifro
f>sad mcate hu@ | (183)
AOr Dro ws j>ate pak se ijs
ne tuMhe& pEda ikya AOr phlI
m`>\lUk> ko | (184)
khne lge ;s ke isva nhI& ik tU

vh bole

ish\rj>da logo& me& se hE | (185)

khne lge

AOr tU isf>R hm jEsa @k b=r

Alb]a

AOr AlbTta hm

se

guman krte hE& tuze

sCce

se

Agr tU hE

189

baj> n Aa@ to j>r bStI se

;s ke




to wNho& ne

vh bole @e lUt A! Agr tum

isva nhI&


w

@k

vk>all lj>Ina (19)

A>j>ab

ps pkD>a wNhe&

hE, AOr AlbTta hm tuze zU4o& me&


se guman krte hE& | (186)
so tU hm pr AaSman ka @k
4ukD>a igra de Agr tU sCco& me&
se hE sCca hE | (187)
=u@eb A ne f>rmaya, mera rb `>Ub
janta hE jo ku2 tum krte ho | (188)
to wNho& ne wse zu4laya, ps wNhe&
Aag ke sa;ban vale idn A>j>ab
ne Aa pkD>a | be=k vh bDe s~>t
idn ka A>j>ab 9a | (189)

A+ =uA>ra (26)
be=k ws me& in=anI hE, AOr wn ke
Ak\sr :man lane vale n 9e | (190)

QY@a@b

r w w

AOr

:man

wn ke

lane vale

Ak\sr

AlbTta

AOr be=k tera rb g>ailb hE,

tera rb

inhayt meh\rban | (191)


r w

ws ko le kr wtra hE ijb/Il
AmIn A | (193)
tuMhare idl pr, taik tum Dr
sunane valo& me& se ho | (194)
ro=n vaj>eh A>rbI j>ban me& | (195)
AOr be=k yh ;s ka ij> phle
pEg>Mbro& ke shIf>o& me& hE | (196)
Kya yh wn ke il@ @k in=anI
nhI& ? ik ;se jante hE&
wl\ma@ bnI ;s/a:l | (197)
AOr Agr hm ;se iksI g>Er A>rbI
j>ban dan pr naij>l krte | (198)
ifr vh ;se wn ke samne p7>ta
ifr -I vh ;s pr :man lane
vale n hote :man n late | (199)
;sI trh hm ne muj\irmo& ke idlo& me&
;n\kar dai`>l kr idya hE | (200)
vh ws pr :man n la@&ge yha&
tk ik vh ddRnak A>j>ab n
de` le& | (201)
to vh wn pr Acank Aaja@ga
AOr wNhe& `>br -I n hogI | (202)
ifr vh khe&ge Kya hme& mohlt dI
ja@gI | (203)
ps Kya vh hmare A>j>ab ko
jLdI cahte h&E ? (204)
Kya tum ne de`a j>ra de`o ? Agr hm
wNh&e brso& f>a;da phu%ca@& | (205)
ifr wn pr phu%ce ijs kI wNhe&
v:d kI jatI 9I | (206)
ijs se vh f>a;da w5ate 9e wn
ke Kya kam Aa@ga ? (207)
AOr hm ne iksI bStI ko hlak

;s ke sa9
le kr wtra

j>ban me&

@k

wn ke

in=anI

il@

AOr wn ko sj>avar nhI& vh


ws ke k>aibl nhI& AOr n vh
@esa kr skte hE& | (211)
be=k vh sunne ke muk>am se dUr
kr id@ g@ hE& | (212)
ps ALlah ke sa9 iksI AOr ko
mabUd n pukaro ik mubitla@ A>j>ab
logo& me& se ho jaAo | (213)
AOr tum Apne k>rIb trIn
ir=\tedaro& ko DraAo | (214)
AOr ws ke il@ Apne baj>U
zukaAo ijs ne tuMharI pErvI kI
moimno& me& se | (215)

meh\rban

vh

taik

tuMhare

tum ho

idl

pr

ijb/Il AmIn A

193

Kya nhI& hE

phle

196

shIf>e

pEg>Mbr

AOr

me&

195

be=k yh

ro=n

vaj>eh

A>rbI


w

198

A>jmI

iksI pr

g>Er A>rbI

hm naij>l

AOr

krte ;se

Agr

bnI ;s/a:l

197

ik jante hE&

wl\ma

;s ko


yh claya hE ;n\kar dai`>l

;sI trh

kr idya hE idlo& me&

199

:man

;s

vh

lane vale

pr

hote

wn ke

ifr vh

samne

p7>ta ;se



w
to vh Aaja@ga
wn pr

ddRnak A>j>ab

201

vh de`

yha&

;s

vh :man

le&ge

tk ik

pr

n la@&ge

muj\irmIn

200

w
w
w
203

mohlt

hm

dI ja@gI

hme&

ifr vh

Kya

AOr

`>br -I n hogI

202

khe&ge

wNhe&

Acank



ifr

205

k: brso&

hm wNhe&

Kya tum ne

Agr

f>a;da phu%ca@&

204

de`a ?

vh jLdI

Kya ps hmare

cahte hE&

A>j>ab ko

w
207

jo

vh f>a;da w5ate 9e

AOr n 9e hm

le kr nhI& wtre | (210)

g>ailb

w w
z w

nsIht ke il@ phle -eje AOr


AOr ;s k>urAan ko =Etan

inhayt

191

wtara huAa be=k yh

Dr sunane valo& me& se

194

Drane vale | (208)


hm j>uLm krne vale n 9e | (209)

AOr

be=k

nhI& ikya, mgr ws ke il@

AlbTta

sare jhano& ka rb

192

ws me&

in=anI

nsIht

208

ke il@

wNhe& v:d kI jatI 9I

206

Aa@ga ?

Drane vale

ws ke
il@

AOr sj>a var nhI&

ko

Kya kam

wn ke

jo

phu%ce
wn pr

w
w


wn

ijs se

210

mgr

iksI bStI ko

AOr nhI& hlak


ikya hm ne

=Etan

;se

jma

le kr

AOr nhI& wtre

209

j>uLm krne
vale

w w

ps n pukaro

212

dUr

sunna

kr id@ g@ hE&

be=k

se

vh

211

AOr n vh kr skte hE&

Apne

AOr tum

ir=\tedar

DraAo

mubitla@

213

A>j>ab

se

ik
ho jaAo

ko: dUsra mabUd

ALlah ke
sa9

215

moimnIn

se

tuMharI

ws ke il@

Apna

AOr

pErvI kI

ijs ne

baj>U

zukaAo

U@

214

k>rIb trIn

376

ke rb ka wtara huAa hE | (192)

AOr n 9e

AOr be=k yh k>urAan sare jhano&

190

be=k

RW@a



w
g>ailb

AOr

pr

216

-rosa kro

tum

ws se

be=k mE&

to

vh tuMharI

ifr

krte ho

jo

bej>ar hU%

kh d&e

naf>rmanI kre&

Agr

w



isj\da krne

219

AOr tuMhara

me&

vale nmaj>I

tum `D>e

218

ifrna

tuMhe&

jb

hote ho

vh jo

de`ta hE

inhayt

217

meh\rban





221

=Etan

wtrte

jma

hE&

mE& tuMhe&

iks pr

Kya

btaW%

220

janne

sunne

vala

vala

vhI

be=k
vh



w

zU4e

223

AOr wn

sunI suna:

Dal

me& Ak\sr

bat

id@ hE&

gunahgar

222

buhtan

lgane vala

hr

pr

vh

wtrte hE&

w w

Kya tum ne

ik vh

hr vadI me&

224

nhI& de`a

gumrah

wn kI pErvI

log

krte hE&

AOr =ayr jma

w
:man

jo log

la@

mgr

vh krte nhI&

226

jo

vh

AOr yh

khte hE&

ik vh

225

srgdaR&
ifrte hE&

w w w
w
w
AOr wNho& ne

ws ke bad

AOr ALlah ko

bks\rt

bdla ilya

AC2e

yad ikya

227

vh wl4te hE& wNhe&

lO4ne kI

lO4 kr jana hE

jgh krv4

iks

j>uLm ikya

kuA>at 7

ijNho& ne

jan le&ge

j>uLm huAa

AOr

vaj>eh

iktab

k>urAan

j>kat

krte hE&

nmaj>

k>a;m
r`te hE&

yh

taa sIn

moimno& ke

AOr

il@

`>u=`>brI


w
Aai`>rt pr

:man nhI& late

jo log

be=k

yk>In

r`te hE&

yhI log

-4kte
ifrte hE&

ps vh

377

sb se b7> kr
`>sara w5ane vale

vh

Aai`>rt me&

vh

wn ke A>ml

AOr vh

A>j>ab

U@

Kya mE& tuMhe& btaW% iks pr


=Etan wtrte hE& ? (221)
vh wtrte hE& buhtan lgane vale,
gunahgar pr | (222)
=Etan sunI suna: bat wn ke
kan me& Dal dete hE& AOr wn me&
Ak\sr zU4e hE& | (223)
AOr rhe =ayr wn kI pErvI
gumrah log krte hE& | (224)
Kya tum ne nhI& de`a ? ik vh hr

krte nhI& | (226)


isva@ wn ke jo :man la@, AOr
wNho& ne AC2e A>ml ik@, AOr

ALlah ke nam se jo bhut


meh\rban, rh\m krne vala hE
taasIn yh Aayte& hE& k>urAan
AOr ro=n vaj>eh iktab kI | (1)
ihdayt AOr `>u=`>brI moimno& ke
il@ | (2)
jo log nmaj> k>a;m r`te hE&,
AOr j>kat Ada krte hE&, AOr
Aai`>t pr yk>In r`te hE& | (3)

AOr

be=k jo log Aai`>rt pr :man

pr

vh

nhI& late hm ne wn ke A>ml wn

AaraSta kr id`a@
hm ne wn ke il@



w

w

5

vala hE | (220)

Aai`>rt

z
w

vh log jo

be=k vhI sunne vala janne

wNhe& lO4 kr jana hE | (227)

Aayte&

jo log

-I de`ta hE | (219)

A>nk>rIb jan le&ge ik iks krv4


w
w
AOr Ada

AOr nmaij>yo& me& tuMhara ifrna

ijn logo& ne j>uLm ikya vh

ro=n,

me& `D>e hote ho | (218)

ilya ik wn pr j>uLm huAa, AOr

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

jo tuMhe& de`ta hE jb tum nmaj>

AOr wNho& ne ws ke bad bdla

ihdayt

inhayt meh\rban pr | (217)

ALlah ko yad ikya bks\rt,

Aayat 93

cI&4Iya%

AOr tum -rosa kro g>ailb,

AOr yh ik vh khte hE& jo vh

ik wn pr

(27) sUrtun nml

mE& ws se bej>ar hU% | (216)

A>ml ik@

AOr A>nk>rIb

to kh de& jo tum krte ho be=k

vadI me& srgdaR& ifrte hE& | (225)

vh log

r( )

ifr Agr tuMharI naf>rmanI kre&

AOr wNho& ne

vk>all lj>Ina (19)

bura

wn ke
il@

ke il@ AaraSta kr id`a@ hE&,


ps vh -4kte ifrte hE& | (4)
yhI hE& vh log ijn ke il@ bura
A>j>ab hE, AOr vh Aai`>rt me&
sb se b7> kr `>sara w5ane vale
hE& | (5)

AOr be=k tuMhe& k>urAan ihKmt


vale ;Lm vale kI trf> se idya
jata hE | (6)
yad kro jb mUsa A ne Apne
3r valo& se kha be=k mE& ne de`I
hE @k Aag, mE& A-I tuMhare pas
ws kI ko: `>br lata hU% ya
Aag ka A&gara tuMhare pas lata
hU% taik tum se&ko | (7)
ps jb vh Aag ke pas Aaya
ALlah tA>ala kI trf> se inda
dI g: ik brkt idya gya jo
Aag me& jlva Af>roj> hE jo
ws ke Aas pas hE mUsa A AOr
pak hE ALlah sare jhano& ka
prvridgar | (8)
@e mUsa A hk>Ik>t yh hE ik mE& hI
ALlah g>ailb ihKmt vala hU% | (9)
AOr tU Apna A>sa nIce Dal de

QY@a@b

w



mUsa A

kha

A&gara

=ola

jb

;Lm

ihKmt

nj>\dIk

vala

vala

jainb se

k>urAan

idya

AOr

jata hE

be=k tum

ya lata hU%

ko:

ws

mE& A-I

@k

mE& ne

be=k

Apne 3r

tuMhare pas

`>br

kI

lata hU%

Aag

de`I hE

mE&

valo& se


r



Aag me&

jo

ik brkt

Aavaj>

ws Aag

ps

idya gya

dI g:

ke pas Aaya

jb

tum se&ko

taik tum


r w w
mE& ALlah

hk>Ik>t

@e

yh

mUsa A

prvridgar

AOr pak hE

ws ke

AOr

sare jhano& ka

ALlah

Aas pas

jo



w

r
sa&p

goya ik

lhrata

wse

ps jb

Apna

AOr

vh

huAa

de`a

ws ne

A>sa

tU Dal

ihKmt

g>ailb

vala

de`a goya vh sa&p hE to mUsa A

pI5 fer kr lO4 gya AOr ws

mere pas

ps jb ws ne wse lhrata huAa

ne muD> kr n de`a, ;r=ad huAa


@e mUsa A! tU `>Of> n `a,
be=k mere pas rsUl `Of> nhI&
`ate | (10)
mgr ijs ne j>uLm ikya, ifr
ws ne bura: ke bad wse -la: se
bdl Dala to be=k mE& b~>=ne
vala, inhayt meh\rban hU% | (11)
AOr Apna ha9 Apne greban me&
Dal vh iksI @eb ke bg>Er sf>ed
ro=n ho kr inklega, nO
in=aiyo&n me& se yh do moijj>e
le kr if>rA>On AOr ws kI
k>Om kI trf> ja, be=k vh
naf>rman k>Om hE& | (12)
ifr jb wn ke pas Aa:& hmarI
in=ainya& Aa%`e `olne valI, vh
bole yh `ula jadU hE | (13)
hala&ik wn ke idlo& ko ws ka
yk>In 9a, wNho& ne ws ka

An nml (27)

`Of> nhI& `ate

be=k

tU `>Of>

@e

AOr muD> kr

vh lO4 gya

mE&

n `a

mUsa A

n de`a

pI5 fer kr




to

bura:

be=k mE&

bad

-la:

ifr ws ne

j>uLm

jo

bdl Dala

ikya

ijs

mgr

rsUl jma

10




w r


se

sf>ed

vh

ke

ro=n

inklega

Apne greban me&

Apna

AOr dai`>l

ha9

kr Dal

11

inhayt

b~>=ne

meh\rban

vala




w

hE&

AOr ws

be=k vh

if>rA>On

kI k>Om

nO (9)

trf>

me&

in=ainya&

iksI @eb ke bg>Er

yh

vh bole

Aa%`e& `olne

hmarI

Aa:& wn

ifr

valI

in=ainya&

ke pas

jb

AOr

j>uLm se

k>Om


w w

w w
tkBbur se

naf>rman

12

wn ke

hala&ik ws

ws

AOr wNho& ne

idl

ka yk>In 9a

ka

;n\kar ikya

jadU `ula

13

se | to de`o! f>sad krne valo&

w
w

ka kEsa An\jam huAa ? (14)

daWd

AOr thk>Ik>

idya hm ne

;n\kar ikya j>uLm AOr tkBbur

AOr thk>Ik> hm ne idya daWd A


AOr suleman A ko ;Lm,
AOr wNho& ne kha tmam tarIf>e&
ALlah ke il@ hE&, vh ijs ne
hme& f>j>Ilt dI Ak\sr Apne
maeimn bNdo& pr | (15)
AOr suleman A, daWd A ka
vairs huAa, AOr ws ne kha
@e logo! muze is`a: g: hE
pirNdo& kI bolI, AOr hme& hr
cIj> nemt se dI g: hE, be=k
yh `ula f>J>l hE | (16)

f>sad krne vale

14

huAa

An\jam

kEsa

to de`o

w w




Apne

se

bNde

Ak\sr

pr



hme&
is`a: g:

f>j>Ilt

vh

tmam tarIf>e&

AOr wNho&

bD>a

AOr

dI hme&

ijs ne

ALlah ke il@

ne kha

;Lm

suleman A

r
w w

@e logo

AOr ws

daWd

suleman

AOr vairs

ne kha

huAa

moimnIn

15



ww
16

`ula

f>J>l

Alb]a
vhI

U@

yh

be=k

hr cIj> se

se

AOr hme&

pirNde

dI g:

jma

bolI

378

RW@a

w w
z w
trtIb me&

17

ps vh

r`e jate 9e

AOr

AOr

pirNde

;n\san

ijNn

se

ws ka

suleman A

AOr jma

l=kr

ke il@

ikya gya

w


tum

@k

@e cI&i4yo&

dai`>l ho

cI&i4yo&

kha

cI&4I

pr

ka mEdan

Aa@

jb

yha&

vh

tk ik




w w w
18

n jante ho&

AOr

AOr ws ka

suleman

wNhe& malUm n ho

vh

l=kr

n rONd Dale tuMhe&

muze

@e mere

AOr

ws kI

k%

tOf>Ik> de

rb

kha

bat

mE& nek kam k%

mere

AOr

muz

tU ne ;n\A>am

yh ik

ma% bap

pr

pr

f>rma:

AOr ws ne `>br
lI ja;j>a ilya

nek jma

19

Apne bNde

me&

to vh
muskuraya

vh jo

terI nemt

ApnI

AOr muze

tU vh

rhmt se

dai`>l f>rma

ps&d kre

r
g>a;b

20

se

hane vale

Kya vh hE

mE& nhI&

hud hud

to ws

Kya hE

de`ta

ne kha

pirNde




w
snd

ya wse j>r

ya wse j>ubh

ko: vjh

lanI caih@

kr DalU%ga

AlbTta mE& j>r

sj>a

s~>t

wse sj>a dU%ga

tum ko malUm

vh jo

nhI& vh

mE& ne malUm

ifr

ikya hE

kha

so ws ne

9oD>I sI

vaj>eh

21

der kI

mak>Ul


w
w

vh bad=aht

@k

paya

be=k

krtI hE wn pr

A>Ort

de`a

mE& ne

yk>InI

22

@k

sba

`>br

AOr mE& tuMhare

se

pas laya hU%

w w
w w
w

AOr ws

mE& ne paya

kI k>Om

hE wse

23

bD>a

@k

AOr ws

t`>\t

ke il@

hr =E

AOr dI g: hE


z w w
wn ke

=Etan

Aamal

wNhe&

AOr AaraSta
kr id`a@ hE&

vh isj\da

sUrj ko

ALlah ke isva

krte hE&

w




w

vh isj\da krte

ik

ALlah ko

nhI&

rah nhI& pate

24

ps rok idya

raSte se

so vh

wNhe&

w
w r




jo tum 2upate ho

AOr

janta hE

AOr j>mIn

AaSmano& me&

26

379

A=Re A>j>Im

rb

2upI hu:

inkalta
hE

vh jo

ws ke

nhI& ko:

isva

mabUd

ALlah

U@

25

vh trtIb me& r`e jate 9e | (17)


yha& tk ik vh cI&i4yo& ke mEdan
me& Aa@, @k cI&4I ne kha, @e
cIi4yo&! tum Apne iblo& m&e dai`>l
ho jaAo, khI& suleman A AOr
AOr wNhe& `>br -I n ho | (18)

prINdo& ka jma ikya gya, ps

iblo& m&e


w

w
w

AOr

ka l=kr ijNno&, ;n\sano& AOr

ws ka l=kr tuMhe& rONd n Dale

h%ste hu@

se

AOr suleman A ke il@ ws

Apne 3ro&


z

r w

ik mE& =u Ada

vk>all lj>Ina (19)

tum j>aihr

AOr

krte ho

jo

to vh h%ste hu@ muskuraya ws


kI bat se, AOr kha @e mere rb!
muze tOf>Ik> de ik mE& terI nemt
ka =u Ada k% jo tU ne muz
pr ;n\A>am f>rma: hE, AOr mere
ma% bap pr, AOr yh ik mE& nek
kam k% jo tU ps&d kre AOr
ApnI rhmt se muze Apne nek
bNdo& me& dai`>l f>rma le | (19)
AOr ws ne pirNdo& ka ja;j>a
ilya to kha Kya bat hE mE& hud
hud ko nhI& de`ta, Kya vh g>a;b
ho jane valo& me& se hE ? (20)
AlbTta mE& wse j>r s~>t sj>a
dU%ga ya wse j>ubh kr DalU%ga, ya
wse j>r ko: mak>Ul vjh mere pas
lanI pe= krnI caih@ | (21)
so ws hud hud ne 9oD>I sI der
kI, ifr kha mE& ne malUm ikya
hE vh jo tum ko malUm nhI&,
AOr mE& tuMhare pas sba se @k
yk>InI `>br laya hU% | (22)
be=k mE& ne @k A>Ort ko de`a hE,
vh wn pr bad=aht krtI hE, AOr
wse hr =E dI g: hE, AOr ws ke
il@ @k bD>a t`>\t hE | (23)
mE& ne wse AOr ws kI k>Om ko
ALlah ke isva ALlah ko 2oD>>
kr sUrj ko isj\da krte paya
hE, AOr =Etan ne wNhe& AaraSta
kr id`aya hE wn ke A>ml, ps
wNhe& sI0e raSte se rok idya hE
so vh rah nhI& pate | (24)
AOr ALlah ko Kyo& isj\da nhI&
krte ? vh jo AaSmano& me& AOr j>mIn
me& 2upI hu: cIj>o& ko inkalta hE,
AOr janta hE jo tum 2upate ho AOr
jo tum j>aihr krte ho | (25)
ALlah ke isva ko: mabUd nhI&,
vh A=eR A>j>Im ka mailk hE | (26)

QY@a@b

An nml (27)
suleman A ne kha, hm A-I de`
le&ge Kya tU ne sc kha hE ? ya tU
zU4o& me& se hE zU4a hE ? (27)
mera yh `>t le ja, ps yh wn kI
trf> Dal de, ifr wn se lO4 Aa,
ifr de` vh Kya jvab dete hE&! (28)
vh A>Ort khne lgI, @e srdaro!
be=k merI trf> @k ba vk>\A>t
`>t Dala gya hE | (29)
be=k vh suleman A kI
trf> se hE AOr be=k vh yU% hE
ALlah ke nam se jo rh\m krne
vala inhayt meh\rban hE | (30)
yh ik muz pr mere muk>able
me& srk=I n kro, AOr mere pas
AaAo f>rma&brdar ho kr | (31)
vh bolI, @e srdaro! mere mamle me&
muze ra@ do, mE& iksI mamle me& fESla
krne valI nhI& fE>Sla nhI& krtI
jb tk tum mOjUd n ho | (32)
vh bole hm kuVvt vale, bD>e
lD>ne vale hE&, AOr fE>sla tere
;`>\ityar me& hE, tU de` le tuze Kya
huKm krna hE | (33)
vh bolI, be=k jb bad=ah iksI
bStI me& dai`>l hote hE& to wse tbah
kr dete hE&, AOr vha& ke muA>j>ij>j>In
ko j>lIl kr idya krte hE&, AOr
vh w;I trh krte hE& | (34)
AOr be=k mE& wn kI trf> @k

le ja

mera `>t

zU4e

27

se

tU hE

ya

Kya tU ne

ws suleman A ne

sc kha

kha A-I hm de` le&ge

vh khne

vh jvab

28

lgI

ifr

Kya

dete hE&

wn se

de`

ifr

wn kI

ps wse

lO4 Aa

trf>

Dal de

yh

w
AOr

suleman

be=k vh

be=k

se

ba vk>\A>t

29

vh

`>t

merI

Dala

be=k

trf>

gya

merI trf>

@e srdaro!

31

f>rma&brdar

AOr mere

muz

yh ik tum

ho kr

pas AaAo

pr

srk=I n kro

30

rh\m

inhayt

nam se

krne vala

meh\rban

ALlah ke





iksI

fEsla

mE& nhI& hU%

mamla krne valI

muze

mere mamle me&

@e srdaro!

ra@ do

vh bolI



w w w w
AOr bD>e lD>ne vale

kuVvt vale

hm

vh bole

jb

tum mOjUd ho

32

tk

bad=ah

be=k

jma

vh bolI

tuze huKm

33

Kya

krna hE

AOr f>Esla terI trf>

tU de` le

tere ;`>\ityar me&



w w
j>lIl

vha& ke

muA>j>\ij>j>In

AOr kr idya

wse tbah

ko:

krte hE&

kr dete hE&

bStI

jb dai`>l hote hE&

hU% Kya jvab le kr lO4te hE&

k>aisd | (35)

Kya jvab le

ifr

@k

wn kI

-ejne

AOr

ps jb suleman A ke pas

kr lO4te hE&

de`tI hU%

tohf>a

trf>

valI

be=k mE&

tohf>a -ejne valI hU%, ifr de`tI

k>aisd Aaya to ws ne kha ik


tum mal se merI mdd krte ho ?
ps jo ALlah ne muze idya hE vh
behtr hE ws se jo ws ne tuMhe&
idya hE, bl\ik tum Apne tohf>e
se `>u= hote ho | (36)
tU wn kI trf> lO4 ja, so hm
wn pr j>r la@&ge @esa l=kr
ijs ke muk>able kI wNhe& tak>t
n hogI, AOr hm j>r wNhe& vha&
se j>lIl kr ke inkal de&ge | AOr
vh `>ar ho&ge | (37)
suleman A ne kha @e srdaro! tum me&
kOn ws ka t`>\t mere pas la@ga ?
;s se k>Bl ik vh mere pas
f>rma&brdar ho kr Aa@& | (38)
kha ijNnat me& se @k k>vI hEkl
ne, be=k mE& ws ko Aap ke pas
;s se k>Bl le AaW&ga ik Aap
ApnI jgh se `De> ho&, mE& be=k
ws pr AlbTta kuVvt vala,
Amantdar hU% | (39)

ps

mal se

jo

Kya tum merI

ws ne

suleman

mdd krte ho

kha

34

ps

Aaya

vh

AOr wsI

krte hE&

trh

k>aisd

35

jb

tU lO4

36

ja

`>u=

Apne

hote ho

tohf>e se

w
vha& se

tum

bl\ik

ws ne

ws

tuMhe& idya

se jo

muze idya

behtr

ALlah ne

AOr j>r inkal

ws

wn

n tak>t

@esa

hm j>r

wn kI

de&ge wNhe&

kI

ko

hogI

l=kr

la@&ge wn pr

trf>

w
w

ws ka

mere pas

tum me&

ws suleman A ne kha

t`>\t

la@ga

se kOn

@e srdaro!

37

`>ar ho&ge

AOr vh

j>lIl
kr ke

mE& Aap ke pas


le AaW&ga

@k

ijNnat se

k>vI hEkl

kha

38

f>rma&brdar

vh Aa@

ho kr

mere pas

ik

;s se
k>Bl


w
39

Amantdar

AlbTta

ws

AOr

kuVvt vala

pr

be=k mE&

U@

ApnI jgh se

ik Aap

;s se

ws

`D>e ho&

k>Bl

ko

380

RW@a







mE& ws koe tuMhare

k>Bl

mE&

pas le AaW&ga

iktab

se ka

ws ke

;Lm

ws ne jo

pas

kha





r
ws ne

Apne pas

kha

r`a huAa

ps jb suleman A

tuMharI ingah

tuMharI

ne wse de`a

plk zpke

trf>

ik ifr Aa@

w

AOr

ya na=uI

Aaya mE& =u

taik muze

ijs

krta hU%

krta hU%

Aaj>ma@

mere rb ka f>J>l

se

yh





w
beinyaj>

mera rb

to

na=uI

AOr

ApnI j>at

=u

be=k

kI

ijs

ke il@

krta hE

to ps vh

=u ikya

Aaya vh rah patI

ya hotI hE

hm de`e&

smz jatI hE

ws ka

ws ke

=kl

ws ne

t`>\t

il@

bdl do

kha

40

kha gya

hI hE

vh Aa:

ps jb

AOr hme&

;Lm

goya

vhI

idya gya

vh bolI

ik yh

vh prs\it=

AOr ws ne

jo

krtI 9I

ws ko roka

42

se

tera t`>\t

muslman

AOr

f>rma&brdar

hm hE&

tU dai`>l

mhl

kha

ws se

ho

kaif>ro&

43

gya

k>Om se

be=k

9I

vh




r
be=k

ws ne

ApnI

yh

kha

ip&Dilya%

se

ghra

AOr `ol dI

ws ne ws

wse smza

panI

ko de`a

ps jb


r

ApnI jan

be=k mE& ne

@e mere

j>uLm ikya

rb

=I=e

vh bolI

se

jma

juD>a huAa

mhl


w
r
w

r

AOr thk>Ik> hm

trf>

44

ne -eja

tmam jhano&

ALlah

suleman

ka rb

ke il@

AOr mE& :man

sa9

la:



w
do f>rIk>
ho g@

vh

ps nagha&

ALlah kI

ik

;badt kro

wn ke

saleh A

-a:

smUd





phle

bura: ke il@

tum jLdI krte ho

Kyo&

@e merI

ws ne

k>Om

kha

45

bahm zgD>ne lge

w



46

381

tum pr rh\m
ikya ja@

taik tum

tum b`>\i== ma&gte


ALlah se

U@

Kyo& nhI&

le AaW&ga ik tuMharI Aa%` plk


zpke, ps jb suleman A ne
Acank wse Apne pas r`a huAa
de`a to ws ne kha yh mere rb ke
f>J>l se hE, taik vh muze Aaj>ma@
Aaya mE& =u krta hU% ya na=uI
krta hU% ? AOr ijs ne =u ikya
to ps vh ApnI j>at ke il@ =u
krta hE, AOr ijs ne na=uI kI
to be=k mera rb beinyaj>, krm
krne vala hE | (40)
ws ne kha ws milka ke
=kl bdl do, hm de`e& ik Aaya



w

w
ALlah ke isva

ws ko tuMhare pas ws se k>Bl

;m\ithan ke il@ ws ke t`>\t kI



w w
;s se k>Bl

iktab ;lahI ka ;Lm 9a, mE&

krm

jo log

rah nhI& pate

41

ws =~>s ne kha ijs ke pas

krne vala

Kya @esa

vk>all lj>Ina (19)

-la:

vh smz jatI hE ya wn logo& me&


se hotI hE jo nhI& smzte | (41)
ps jb vh Aa: ws se kha
gya Kya tera t`>\t @esa hI hE ?
vh bolI goya ik yh vhI hE AOr
hme& ;s se phle hI ;Lm idya
gya ;Lm ho gya 9a AOr hm hE&
muslman f>rma&brdar | (42)
AOr ws ko :man lane se rok r`a
9a wn mabUdo& ne ijn kI vh ALlah
ke isva prs\it= krtI 9I, Kyo&ik
vh kaif>ro& kI k>Om se 9I | (43)
ws se kha gya ik mhl me&
dai`>l ho, jb ws milka ne
ws ke f>=R ko de`a to wse
ghra panI smza AOr pa@&ce w5a
kr ApnI ip&Dilya% `ol dI&, ws
suleman A ne kha be=k yh
=I=o& se juD>a huAa mhl hE, vh
bolI @e mere rb! be=k mE& ne ApnI
jan pr j>uLm ikya, AOr Ab mE&
suleman A ke sa9 suleman A
ke trIk>e pr tmam jhano& ke rb
ALlah pr :man la: | (44)
AOr thk>Ik> hm ne k>Om smUd
kI trf> wn ke -a: saleh A
ko -eja ik ALlah kI ;badt
kro, ps nagha& vh do f>rIk>
ho g@ bahm zgD>ne lge | (45)
ws ne kha, @e merI k>Om! tum
-la: se phle bura: ke il@ Kyo&
jLdI krte ho ? Kyo& nhI& tum
ALlah se b`>\i== ma&gte, taik
tum pr rh\m ikya ja@ | (46)

An nml (27)
vh bole hm ne tuz se AOr tere
sai9yo& se bura =gun ilya hE,
ws ne kha tuMharI bd=gunI
ALlah ke pas ALlah kI trf>
se hE bl\ik tum @k k>Om ho
jo Aaj>ma@ jate ho | (47)
AOr =hr me& 9e nO =~>s vh
muLk me& f>sad krte 9e,
AOr ;s\lah n krte 9e | (48)
vh khne lge tum bahm ALlah
kI k>sm `aAo AlbTta hm
j>r ws pr AOr ws ke 3r
valo& pr =b`>Un mare&ge AOr ifr
ws ke vairso& ko kh de&ge, hm
ws ke 3r valo& kI hlakt ke
vK>t mOjUd n 9e, AOr be=k hm
AlbTta sCce hE& | (49)
AOr wNho& ne @k mk\r ikya AOr hm
ne -I @k `>uif>ya tdbIr kI AOr
vh n jante 9e be`>br 9e | (50)
ps de`o wn ke mk\r ka An\jam
kEsa huAa! ik hm ne wNhe& AOr
wn kI k>Om sb ko hlak
kr Dala | (51)
Ab yh wn ke 3r hE&, igre pDe>,
wn ke j>uLm ke sbb, be=k ws
me& wn logo& ke il@ in=anI hE jo
jante hE& | (52)
AOr hm ne wn logo& ko njat dI
jo :man la@ AOr vh prhej>garI
krte 9e | (53)
AOr yad kro jb lUt A ne
ApnI k>Om se kha Kya tum
behya: pr wtr Aa@ ho ? AOr
tum de`te ho | (54)
Kya tum A>Orto& ko 2oD> kr mdoR&
ke pas =hvt ranI ke il@ Aate
ho ? bl\ik tum log jhalt krte
ho | (55)
ps ws kI k>Om ka jvab isf>R
yh 9a ik lUt A ke sai9yo& ko
inkal do Apne =hr se, be=k yh
log pakIj>gI ps&d krte hE& | (56)
so hm ne wse bca ilya AOr ws
ke 3r valo& ko isva@ ws kI
bIvI ke, wse hm ne pI2e rh jane
valo& me& se 5hra idya 9a | (57)
AOr hm ne wn pr @k bair=
brsa:, so Kya hI burI bair=
9I Dra@ g@ logo& pr | (58)
Aap s f>rma de& tmam tarIf>e&
ALlah ke il@ hE& AOr ws ke bNdo&
pr slam ho ijNhe& ws ne cun ilya,
Kya ALlah behtr hE ya vh ijNhe&
vh =rIk 5hrate hE& ? (59)

QY@a@b





bl\ik

ALlah ke

tuMharI

ws ne

tere sa9

AOr

pas

bd=gunI

kha

sa9I

vh jo

tuz se

bura =gun

vh bole

w
r
vh f>sad

=~>s

krte 9e

nO

=h\r me&

AOr 9e

Aaj>ma@

47

@k k>Om

jate ho

tum



w r
AlbTta hm j>r

ALlah

tum bahm

vh khne

=b`>Un mare&ge ws pr

kI

k>sm `aAo

lge

AOr ;s\lah nhI&

48

j>mIn muLk me&

krte 9e

w
w

49

AlbTta

AOr

ws ke

hlakt

hm mOjUd

ws ke

ifr j>r

AOr ws ke

sCce hE&

be=k hm

3r vale

ke vK>t

n 9e

vairso& se

hm kh de&ge

3r vale


w
w
w
w w
ps de`o

kEsa

n jante 9e

50

AOr

@k

AOr hm ne `>uif>ya

@k

AOr wNho& ne

vh

tdbIr

tdbIr kI

tdbIr

mk\r ikya

Ab yh

sb ko

51

AOr wn

hm ne tbah

ik

kI k>Om

kridya wNhe&

hm

wn ka mk\r

An\jam

huAa

w

52

logo& ke il@

AlbTta

jo jante hE&

in=anI

ws me&

wn ke j>uLm

be=k

igre pD>e

ke sbb

wn ke 3r

w
w
jb ws ne

AOr

kha

lUt A

53

AOr vh prhej>garI

vh :man

vh log

AOr hm ne

krte 9e

la@

jo

njat dI

Kya tum

de`te ho

54

AOr tum

Kya tum

behya:

ApnI k>Om se

Aag@


w
log

tum

bl\ik

AOrto& ke isva

=hvt ranI

mdoR& ke

AOrto ko 2oD> kr

ke il@ ?

pas

Aate ho




inkal do

wNho& ne

mgr isf>R

ws kI

kha

yh ik

k>Om

jvab

9a

ps n

jhalt krte ho

55




w

so hm ne wse
bca ilya

56

pakIj>gI ps&d
krte hE&

log

Apna =h\r

be=k vh

lUt A ke

se

sa9I

w r w

AOr hm ne
brsa:

57

pI2e
rh jane vale

se

hm ne wse
5hra idya 9a

ws kI bIvI

isva@

AOr ws ke
3r vale

AOr

tmam tarIf>e&

f>rma

slam

ALlah ke il@

de&

58

Dra@ g@

bair=

so Kya

@k

hI bura

bair=

wn pr






59

vh =rIk
5hrate hE&

ya jo

behtr

U@

Kya
ALlah

cun ilya

vh ijNhe&

ws ke bNdo& pr

382

RW@a

w
w
r



se

tuMhare il@

AOr wtara

AOr j>mIn

AaSmano&

pEda ikya

-la kOn ?






n 9a

ba rOnk>

bag>at

ps wga@

ws se

panI

hm ne

AaSman

kj rvI

60

log

krte hE&

vh

bl\ik

ALlah ke

Kya ko:

wn ke

sa9

mabUd

dr~>t

tuMhare

ik tum wgaAo

il@


r
w w r
AOr pEda

ndI nale

ik@

ws ke

AOr jarI

drimyan

ikya

j>mIn

k>rargah

-la kOn

bnaya

iks

w w



ALlah ke

Kya ko:

AaD>

sa9

mabUd

hde f>aisl

do dyaR

drimyan

AOr

phaD>

ws ke

bnaya

jma

il@




vh wse

jb

pukarta hE

bek>rar

k>ubUl

-la

krta hE

kOn

wn ke

nhI& jante

61

bl\ik

Ak\sr


w


w
r



ALlah ke

Kya ko:

sa9

mabUd

na;b

j>mIn

jma

bura:

AOr tuMhe& bnata hE

AOr dUr krta hE


w




AN0ero& me&

`>u=\kI

tuMhe& rah

-la

id`ata hE

kOn

nsIht

62

jo

pkD>te hE&

9oD>e



w w

r
ws kI rhmt

`>u=`>brI

phle

dene valI

hva@&

AOr

clata hE

AOr smuNdr

kOn





phlI bar pEda krta

-la

hE m`>\lUk>

kOn

63

yh =rIk

ws

brtr hE

ALlah ke

Kya ko:

5hrate hE&

se jo

ALlah

sa9

mabUd

z w
w

r
AOr j>mIn

AaSman se

tuMhe& irj>\k> deta hE

ifr vh wse dobara

AOr kOn

ij>Nda krega





sCce

64

tum ho

Agr

le AaAo

ApnI dlIl

f>rma de&

tum

ALlah ke

Kya ko:

sa9

mabUd

w

r
g>Eb

AOr j>mIn

AaSmano& me&

jo

nhI& janta

f>rma de&

r w
w

wn ka

bl\ik 9k kr

;Lm

rh gya

vh w5a@

65

ja@&ge

kb

AOr vh nhI& jante

isva@

ALlah ke

66

383

AN0e

ws se

vh

bl\ik

ws se

=k me&

bl\ik vh

U@

Aai`>rt
ke bare me&

AMmn `>lk> (20)


-la kOn hE ? ijs ne AaSman
ko AOr j>mIn ko pEda ikya,
AOr tuMhare il@ AaSman se
panI wtara, ifr hm ne ws se
ba rOnk> bag> wga@, tuMhare il@
mumikn n 9a ik tum wn ke
dr~>t wga sko, Kya ALlah ke
sa9 ko: AOr mabUd hE ? bl\ik
vh log kj rvI krte hE& | (60)
-la kOn hE ? ijs ne j>mIn ko
k>rargah bnaya, AOr ws ke
drimyan ndI nale jarI ik@
AOr ws ke il@ phaD> bna@,
AOr do dyaRAo& ke drimyan hde
f>aisl bna:, Kya ALlah ke
sa9 ko: AOr mabUd hE ? bl\ik
wn ke Ak\sr nhI& jante | (61)
-la kOn hE ? jo bek>rar kI
duA>a k>ubUl krta hE jb vh wse
pukrta hE, AOr bura: dUr krta
hE, AOr tuMhe& j>mIn me& na;b
bnata hE, Kya ALlah ke sa9
ko: AOr mabUd hE ? 9oD>e hE& jo
nsIht pkD>>te hE& | (62)
-la kOn hE jo `>u=\kI j&gl
AOr smuNdr ke AN0ero& me& tuMhe& rah
id`ata hE ? AOr kOn hE jo ws kI
rhmt bair= se phle `>u=`>brI
dene valI hva@& clata hE ? Kya
ALlah ke sa9 ko: AOr mabUd
hE ? ALlah brtr hE ws se jo yh
=rIk 5hrate hE ? (63)
-la kOn hE jo m`>\lUk> ko phlI
bar pEda krta hE ? ifr vh wse
dobara ij>Nda krega, AOr kOn hE
jo tuMhe& irj>\k> deta hE ? AaSman
AOr j>mIn se, Kya ALlah ke
sa9 ko: AOr mabUd hE ? Aap s
f>rma de& ik le AaAo ApnI dlIl
Agr tum sCce ho | (64)
Aap s f>rma de&, jo -I
AaSmano& AOr j>mIn me& hE, ALlah
ke isva g>Eb kI bate& nhI&
janta, AOr vh nhI& jante ik
vh kb jI w5a@ ja@&ge ? bl\ik
Aai`>rt ke bare me& wn ka ;Lm
9k kr rh gya hE | (65)
ku2 -I nhI& bl\ik vh ws se
=k me& hE&, bl\ik vh ws se AN0e
hE& | (66)

An nml (27)
AOr kaif>ro& ne kha Kya jb
hm AOr hmare bap dada im4\4I
ho ja@&ge Kya hm k>b/o& se
inkale ja@&ge ? (67)
thk>Ik> yhI vada hm se AOr
hmare bap dada se ;s se k>Bl
ikya gya 9a, yh isfR> Aglo&
kI khaiya& hE& | (68)
Aap s f>rma de& j>mIn me&
clo ifro, ifr de`o kEsa
An\jam huAa muj\irmo& ka! (69)
AOr Aap s g>m n `a@&, AOr
Aap s idl t&g n ho&, ws
se jo vh mk\r Ao f>reb krte
hE& | (70)
AOr vh khte hE& yh vada kb pUra
hoga ? Agr tum sCce ho | (71)
Aap s f>rma de& =ayd ws
A>j>ab ka ku2 tuMhare il@
k>rIb Aagya ho ijs kI tum
jLdI krte ho | (72)
AOr be=k tuMhara rb AlbTta
logo& pr f>J>l vala hE,
leikn wn ke Ak\sr =u nhI&
krte | (73)
AOr be=k tuMhara rb `>Ub janta
hE jo wn ke idlo& me& 2upI hu: hE
AOr jo vh j>aihr krte hE | (74)
AOr ku2 g>a;b po=Ida nhI& j>mIn
Ao AaSman me& mgr vh iktabe
ro=n me& il`I hu: hE | (75)
be=k yh k>urAan bnI ;s/a:l pr
bnI ;s/a:l ke samne Ak\sr

RP@@a

w w w

AOr be=k yh k>urAan AlbTta


:man lane valo& ke il@ ihdayt
AOr rhmt hE | (77)
be=k tuMhara rb Apne huKm se wn
ke drimyan f>Esla krta hE, AOr
vh g>ailb, ;Lm vala hE | (78)
ps ALlah pr -rosa kro, be=k
tum vaj>eh hk> pr ho | (79)

im4\4I

bap dada

hm

Kya

ijn logo& ne kuf> ikya

ho ja@&ge

jb

kaif>r

AOr kha



w

w
AOr

hm

hmare bap dada

thk>Ik>

yh yhI

inkale ja@&ge Alb]a

67

vada ikya gya hm se



w w
clo ifro

f>rma

tum

de&

Agle

68

mgr

khainya&

nhI&

yh

isfR>

;s se k>Bl


w
r


muj\irm

69

An\jam

jma

huAa

kEsa

ifr de`o

j>mIn me&


w
w w
70

vh mk\r

ws se

krte hE&

jo

AOr Aap s

t&gI me&

AOr tum g>m n

wn pr

n ho&

`aAo

w



f>rma

sCce

71

de&

tum ho

Agr

vada

kb

yh

AOr vh khte hE&

r





vh

tum jLdI krte ho

72

tuMhare

ku2

jo ijs

k>rIb

il@

ho gya ho

ik

=ayd


r w




AOr

wn ke Ak\sr

logo& pr

leikn

AlbTta f>J\>l vala

tuMhara

AOr

rb

be=k


r w w




w r
AOr

wn ke idl

jo

jo 2upI hu: hE

`>Ub

tuMhara

AOr

janta hE

rb

be=k

=u nhI& krte

73

w w
r
me&

mgr

AOr j>mIn

AaSmano& me&

g>a;b

AOr

ku2

nhI&

74

vh j>aihr
krte hE&

byan

bnI ;s/a:l pr

krta hE

k>urAan

yh

be=k

75

iktabe ro=n

vh bate& byan krta hE ijs me&


vh ;`>itlaf> krte hE& | (76)

AOr hmare

Kya hm

AOr

;`>itlaf> krte hE&

76

be=k yh

ws me&

vh

vh jo

Ak\sr

r r
tuMhara rb

be=k

:man valo& ke il@

77

AOr rhmt

AlbTta ihdayt

78

;Lm vala

g>ailb

AOr vh

Apne huKm se

wn ke

f>Esla

drimyan

krta hE




79

vaj>eh hk>

pr

U@

be=k tum

ALlah pr

ps -rosa kro

384

RW@a

pukar

AOr tum nhI&

bhro& ko

tum nhI&

mudoR& ko

suna skte

be=k tum

suna skte

w

w

wn kI

se

gumrahI

ihdayt

AN0o& ko

AOr tum nhI&

dene vale

jb vh

pI5 fer kr

80

muD> ja@&





f>rma&brdar

81

ps vh

hmarI

:man

Aayto& pr

lata hE

mgr

jo

tum sunate

isf>R

nhI&


w w
r

j>mIn se

@k

wn ke

janvr

il@

hm inkale&ge

wn pr

vak>e pUra ho ja@ga

AOr

vada A>j>ab

jb

hmarI

yk>In n krte

82

9e

Aayat pr

vh wn se bate&

Kyo& ik log

krega


w
zu4late 9e

se jo

@k igroh

hr wMmt

se

hm jma kre&ge

AOr ijs idn

z
Kya tum ne
zu4laya

f>rma@ga

jb vh Aaja@&

yha& tk

wn kI jmaA>t

83

hmarI Aayto&

ifr vh

bNdI kI ja@gI

ko


w

tum krte 9e

84

ya kya

;Lm ke

wn

hala&ik Ahata me&

merI Aayat

ko

nhI& la@ 9e

ko

w

n bol ske&ge vh

85

;s il@ ik wNho&

ps vh

wn pr

ne j>uLm ikya

vada

AOr vak>e

A>j>ab

pUra ho gya


w
w

de`ne ko

AOr idn

ws me&

ik Aaram

rat

haisl kre&

hm ne

ik

Kya vh nhI&

bnaya

hm

de`te

fU&k marI

AOr ijs

ja@gI

idn

:man r`te hE&

86

wn lgo&

AlbTta

ke il@

in=ainya&

ws me&

be=k

w

r
j>mIn me&

AOr jo

AaSmano& me&

to 3bra

jo

sUr me&

ja@ga

w
phaD>

AOr tU

jma

de`ta hE

87

A>aijj>

ws ke

AOr

ho kr

Aage Aa@&ge

sb

ALlah cahe

ijse

isva






w
ALlah kI
karIgrI

badlo& kI trh clna

cle&ge

AOr vh

jma huAa

385

tum krte ho

ws se
jo

ba`>br

be=k
vh

hr =E

U@

`>UbI se
bnaya

be=k tum mudoR& ko nhI& suna


skte, n bhro& ko ApnI pukar
suna skte ho `>usUsn jb vh
pI5 fer kr muD> ja@& | (80)
AOr tum AN0o& ko wn kI
gumrahI se ihdayt dene vale nhI& |
tum isf>R ws ko suna skte ho
jo :man lata hE hmarI Aayto&
pr, ps vh f>rma&brdar hE& | (81)
AOr jb wn pr vada-@-A>j>ab
pUra ho ja@ga to hm wn ke il@
inkale&ge j>mIn se @k janvr,
vh wn se bate& krega Kyo& ik
log hmarI Aayto& pr yk>In n
krte 9e | (82)
AOr ijs idn hm hr wMmt me&
se @k igroh jma kre&ge wn me&
se jo hmarI Aayto& ko zu4late
9e, ifr wn kI jmaA>t bNdI kI
ja@gI | (83)
yha& tk ik jb vh Aaja@&ge
ALlah tA>ala f>rma@ga Kya
tum ne merI Aayto& ko zu4laya
9a hala&ik tum wn ko Apne
Ahata-@-;Lm me& -I nhI& la@ 9e
ya btlaAo tum Kya krte 9e ? (84)
AOr wn pr vada-@-A>j>ab pUra
ho gya, ;s il@ ik wNho& ne
j>uLm ikya 9a, ps vh bol n
ske&ge | (85)
Kya vh nhI& de`te ik hm ne rat
ko ;s il@ bnaya ik vh ws me&
Aaram haisl kre& AOr idn de`ne
ko ro=n bnaya be=k ws me&
AlbTta wn lgo& ke il@ in=ainya&
hE& jo :man r`te hE& | (86)
AOr ijs idn sUr me& fU&k marI
ja@gI to 3bra ja@ga jo -I
AaSmano& me& hE AOr jo j>mIn me&
hE&, isva@ ws ke ijse ALlah
cahe AOr vh sb ws ke Aage
Aaijj> ho kr Aa@&ge | (87)
AOr tU phaD>o& ko de`ta hE
to wNhe& ApnI jgh jma
huAa `>yal krta hE, AOr vh

to `>yal krta

ik>yamt ke idn badlo& kI trh

hE wNhe&

cle&ge wD>te ifre&ge, ALlah kI



88

AMmn `>lk> (20)

vh ijs ne

karIgrI hE ijs ne hr =E ko `>UbI


se bnaya hE be=k vh ws se
ba`>br hE jo tum krte ho | (88)

Alk>ss (28)
jo Aaya iksI nekI ke sa9 to
ws ke il@ ws ka Ajr ws
se behtr hE AOr vh ws idn
3brah4 se mhfUj> ho&ge | (89)
AOr jo bura: ke sa9 Aaya
to vh AON0e mu&h Aag me& Dale
ja@&ge, tum isfR> vhI bdla id@
jaAoge bdla paAoge jo tum
krte 9e | (90)
Aap s f>rma de& ;s ke isva
nhI& ik muze huKm idya gya hE
ik ;s =hr mKka ke rb kI
;badt k% ijse ws ne mohtrm
bnaya hE, AOr wsI ke il@ hE hr
=E, AOr muze huKm idya gya ik
mE& muslmano& f>rma&brdaro& me& se

RP@@a


w
ws idn

3brah4 se

AOr vh

ws se

to ws

behtr

iksI nekI ke sa9

ke il@

jo Aaya

w

w
Kya

Aag me&

nhI&

wn ke mu&h

AON0e Dale

bura: ke

ja@&ge

sa9

AOr

Aaya

mhfUj>

89

jo

ho&ge

w

r
;s

;badt

rb

;ske isva muze

ik

k%

tum krte 9e

90

huKm nhI& idya gya

mgr

bdla id@

isf>R

jaAoge

vh ijse

=h\r

jo

w
w


se

mE& rhU%

AOr muze huKm

ik

hr =E

idya gya

AOr wsI

ws ne mohtrm

ke il@

bnaya

rhu% | (91)

ApnI j>at

AOr yh ik mE& k>urAan kI itlavt

w
w r

k% suna dU%, ps ;s ke isva


nhI& ik jo ihdayt pata hE, vh
ApnI j>at ke il@ ihdayt pata hE
AOr jo gumrah huAa to Aap s
f>rma de& ik ;s ke isva nhI& ik
mE& to Drane vala hU% | (92)

vh ihdayt to ;s ke

ke il@

pata hE

tmam tarIf>e&

AOr

ALlah ke il@

f>rma de&

93

AOr Aap s f>rma de& tmam

ps tum jl\d wNhe& phcan loge,

Aayte& hE | (2)
hm tum pr p7>te hE& tuMhe& sunate
hE& ku2 Ahvale mUsa A AOr
if>rA>On ka 5Ik 5Ik, wn logo&
ke il@ jo :man r`te hE& | (3)
be=k if>rA>On muLk me& srk=I
kr rha 9a, AOr ws ne kr idya
9a ws ke logo& ko Alg Alg
igroh, wn me& se @k igroh bnI
;s/a:l ko kmj>or kr r`a 9a
wn ke be4o& ko j>ubh krta, AOr
ij>Nda 2oD> deta 9a wn kI A>Orto&
bei4yo& ko, be=k vh muf>\isdo&
me& se f>sadI 9a | (4)
AOr hm cahte 9e ik wn logo&
pr @hsan kre& jo muLk me&
kmj>or kr id@ g@ 9e, AOr hm
wNhe& pe=\va bna@&, AOr hm wNhe&
muLk ka vairs bna@& | (5)

mE&

Drane vala hU%

mus\ilmIn

91

f>rma&brdaro&

;s ke

to

gumrah

isva nhI&

f>rma de&

huAa

AOr jo


r w

tuMhara

AOr

ps tum

ApnI

vh jl\d

jo

be`>br

rb

nhI&

phcan loge wNhe&

in=ainya&

id`adega tuMhe&

r( )

(28) sUrtul k>ss

kuA>at 9

Aayat 88

ik>Sse

ALlah ke nam se jo bhut

yh vaj>eh iktab k>urAan kI

yh ik

g>aif>l

nhI& jo tum krte ho | (93)

ta - sIm - mIm | (1)

AOr

k>urAan

ws se

AOr tuMhara rb ws se be`br

meh\rban, rh\m krne vala hE

mE& itlavt k%

Drane valo& me& se

92

jl\d id`adega ApnI in=ainya&,

ps jo

pa:

tum krte ho

tarIf>e& ALlah ke il@ hE&, vh tuMhe&

ihdayt

isva nhI&

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

ku2 `>br

hm

tum pr

Ahval

vaj>eh iktab

p7>te hE&

yh

Aayte&

ta sIm
mIm

if>rA>On

be=k

wn logo& ke il@

5Ik 5Ik

jo :man r`te hE&

AOr

mUsa A

ifrA>On

w r
@k igroh

kmj>or

Alg Alg

ws ke

AOr ws ne

j>mIn

srk=I

kr r`a 9a

igroh

bai=Nde

kr idya

muLk me&

kr rha 9a




w

se

9a

be=k

wn kI

AOr ij>Nda

wn ke

j>ubh

vh

AOrto& ko

2oD> deta 9a

be4o& ko

krta 9a

wn me& se

w



kmj>or
kr id@ g@ 9e

wn logo& pr jo

hm @hsan
kre&

ik

AOr hm
cahte 9e

muf>\isd jma

r

w
w r

vairs
jma

AOr hm bna@& wNhe&

U@

pe=\va
jma

AOr hm bna@& wNhe&

j>mIn muLk me&

386

RX@a

w

w r
w w
AOr

AOr wn ke l=kr

AOr hm

if>rA>On

haman

j>mIn muLk me&

id`a de&

AOr hm k>udrt

wNhe&

hukUmt de&


w w w
mUsa kI ma%

trf>

AOr hm ne

ko

;l\ham ikya

ijs

vh Drte 9e

cIj>

wn se


r
w
AOr n Dr

to Dalde

dyaR me&

tU ws pr Dre

wse

ik tU dU0

ifr jb

iplatI rh wse

wr w
w
rsUlo&

AOr wse

se

terI trf>

bna de&ge

wse lO4a

be=k

de&ge

hm

AOr n g>m `a




w w
AOr g>m

be=k

wn ke

du+mn

ka ba;s

if>rA>On ke

taik vh ho

il@

ifr w5a ilya wse

3r vale

w w w

AOr kha

`>takar

9e

jma

AOr wn ke

AOr

l=kr

haman

if>rA>On

AOr

tU k>t\l n kr ;se

merI Aa%`o& ke il@

tere il@

5&Dk

if>rA>On

bIvI


w
w

w
9

hk>Ik>te hal

AOr

nhI& jante 9e

vh

hm bna le&e

be4a

ik nf>a

ya

;se

=ayd

phu%ca@ hme&




w

ws

ik j>aihr

thk>Ik>

sb\r se `>alI

ko

kr detI

k>rIb 9a

bek>rar

idl

mUsa A kI ma%

AOr ho gya


r


yk>In krne vale

10

se

ik vh rhe

ws ke idl pr

ik igrh

Agr n

lgate hm

hota


w


AOr vh

ws

dUr se

ko

ifr de`tI rh

ws ke

ws kI

AOr ws mUsa A

pI2e ja

bhn ko

kI vailda ne kha

w



w

vh mUsa kI
bhn bolI

phle se

dU0 iplane valI


AOrte& da;ya&

AOr hm ne

ws se

rok r`a

hk>Ik>te hal

11

n jante 9e




w

ws ke
il@

AOr vh

tuMhare

vh ws kI

il@

pvRir= kre&

Kya mE& btlaW% tuMhe&

@k 3r vale

w

AOr vh g>mgIn

ws kI

n ho

Aa%`

taik 5&6I rhe

wskI ma%

to hm ne lO4a

kI trf>

idya ws ko

12

`>Er `>ah


w w

13

387

vh nhI& jante

wn me& se

AOr

be=tr

leikn

sCca

ALlah ka
vada

U@

ik

AOr taik
jan le

AMmn `>lk> (20)


AOr hm wNhe& hukUmt de& muLk me& |
AOr hm if>rA>On AOr haman AOr
wn ke l=kr ko wn kmj>oro&
ke ha9o& id`a de& ijs cIj>> se vh
Drte 9e | (6)
AOr hm ne mUsa A kI ma% ko
;l\ham ikya ik vh ws ko dU0
iplatI rh, ifr jb ws pr
ws ke bare me& Dre to wse dyaR me&
Dal de, AOr n Dr AOr n g>m `a,
be=k hm wse terI trf> lO4a de&ge,
AOr wse bna de&ge rsUlo& me& se | (7)
ifr if>rA>On ke 3r valo& ne wse
w5a ilya taik Aai`>r kar
vh wn ke il@ du+mn AOr g>m
ka ba;s ho, be=k if>rA>On
AOr haman AOr wn ke l=kr
`>takar 9e | (8)
AOr kha if>rA>On kI bIvI ne,
yh Aa%`o& kI 5&Dk hE mere il@
AOr tere il@, ;se k>t\l n kr,
=ayd hme& nf>a phu%ca@ ya hm
;se be4a bnale&, AOr vh hk>Ik>te
hal nhI& jante 9e | (9)
AOr mUsa A kI ma% ka idl
bek>rar ho gya, thk>Ik> k>rIb
9a ik vh ws ko j>aihr kr detI
Agr hm ne ws ke idl pr igrh
n lga: hotI ik vh yk>In krne
valo& me& se rhe | (10)
AOr mUsa A kI vailda ne ws kI
bhn ko kha ik ws ke pI2e ja,
ifr wse dUr se de`tI rh, AOr vh
hk>Ik>te hal n jante 9e | (11)
AOr hm ne phle se ws se da;yo&
ko rok r`a 9a, to mUsa A kI
bhn bolI, Kya mE& tuMhe& @k 3r
vale btlaW% jo tuMhare il@ ws
kI pvRir= kre& AOr vh ws ke
`>Er `>ah ho& | (12)
to hm ne ws ko ws kI ma% kI
trf> lO4a idya, taik 5&6I rhe&
ws kI Aa%`, AOr vh g>mgIn n
ho, AOr taik jan le ik ALlah
ka vada sCca hE, AOr leikn
wn ke be=tr nhI& jante | (13)

Alk>ss (28)
AOr jb mUsa A ApnI jvanI
ko phu%ca AOr pUrI trh tvana
ho gya to hm ne wse ihKmt AOr
;Lm A>ta ikya, AOr hm nekI
krne valo& ko ;sI trh bdla
idya krte hE& | (14)
AOr vh =hr me& dai`>l huAa jb
ik ws ke log g>f>\lt me& 9e
to ws ne do Aadimyo& ko bahm

RP@@a

w w
w

AOr ;sI trh

AOr ;Lm

ihKmt

hm ne A>ta

AOr pUra

vh phu%ca ApnI

ikya wse

tvana ho gya

jvanI

AOr jb


w


vK>t pr

g>f>\lt

AOr vh

=h\r

hm bdla

nekI krne vale

14

dai`>l huAa

idya krte hE&

w
r

lD>te hu@ paya, @k ws kI

AOr vh

ws kI

ibradrI se 9a AOr dUsra ws ke

dUsra

ibradrI

du=\mno& me& se 9a, to jo ws kI


ibradrI se 9a ws ne ws ke
muk>able pr jo ws ke du=\mno&
me& se 9a mUsa A se mdd ma&gI
to mUsa A ne ws ko @k muKka
mara ifr ws ka kam tmam kr
idya, ws mUsa A ne kha yh

se

ws ke du+mn se

yh

vh bahm

@k

lD>te hu@

vh jo

do AadmI

ws

ws kI

pr

ibradrI se

to ws

ws me&

bh jo

ws ke log

ne paya

to ws ne ws

ws ke

mUsa se mdd ma&gI

du+mn ka

se




=Etan ka kam hrkt

se

ws ne

yh

ifr kam

ws ka

kha

to @k muKka

mUsa A

tmam kr idya

mara ws ko

be=k vh du+mn hE `ula bhkane

vala | (15)

ps b~>=de muze

kam =Etan kI hrkt se huAa,

ws ne A>rj> kI @e mere rb! mE& ne


ApnI jan pr j>uLm ikya, ps
muze b~>=de, to ws ne wse b~>=
idya, be=k vhI b~>=ne vala,
inhayt meh\rban | (16)
ws ne kha, @e mere rb! jEsa ik
tU ne muz pr ;n\A>am ikya hE to
mE& hrigj> n ho&ga k-I muj\irmo&
ka mddgar | (17)
ps =hr me& ws kI sub\h hu: Drte
hu@ ;n\itj>ar krte hu@ ik de`e& Ab
ikya hota hE to nagha& vhI ijs
ne kl ws se mdd ma&gI 9I de`a
ik vh ifr ws se f>yaRd kr rha
hE | mUsa A ne ws ko kha be=k
tU gumrah hE `ula | (18)
ifr jb ws ne caha ik ws pr
ha9 Dale jo wn dono& ka du+mn
9a, to ws ne kha @e mUsa A!
Kya tU cahta hE ik tU muze k>t\l
kr de jEse tU ne kl @k AadmI
ko k>t\l ikya 9a, tU isfR> yhI
cahta hE ik tU ;s srj>mIn me&
j>brdStI krta ifre AOr tU nhI&
cahta ik musilhIn ;s\lah
krne valo& me& se ho | (19)
AOr @k AadmI =hr ke prle
isre se dOD>ta huAa Aaya, ws ne
kha, @e mUsa A! be=k srdar
tere bare me& m=\vra kr rhe hE&
taik tuze k>t\l kr Dale&, ps tU
yha& se inkl ja, be=k mE& tere
`>Er ~>vaho& me& se hU% | (20)

ApnI jan

mE& ne j>uLm

be=k

@e mere

ws ne

ikya

mE&

rb

A>rj> kI

15

srIh

bhkane

`ula

vala

be=k

du+mn

vh


r

muz

tU ne ;n\A>am

@e mere rb

ws ne

pr

ikya

jEsa ik

kha

16

inhayt

b~>=ne

meh\rban

vala

vhI

be=k

to ws ne b~>=
idya ws ko




Drta

ps subh

=h\r me&

huAa

muj\irmo&

17

hu: ws kI

to mE& hrigj> n

mddgar

ka

ho&ga







vh ifr ws se

kha

kl

f>yaRd kr rha hE

ws ne mdd

to ykayk

;n\itj>ar

ma&gI 9I ws se

vh ijs

krta huAa


r
ha9 Dale

ws ne

ik

ik

caha

ifr jb

AlbTta

`ula

18

gumrah

be=k tU

mUsa A

ws
ko





tU k>t\l krde
muze

ik

Kya tU

ws ne

@e mUsa A

cahta hE

wn dono& ka du+mn

kha

vh

ws pr jo







r
j>brdStI

ik tU ho

krta

mgr

tU

isfR>

cahta

nhI&

kl

@k AadmI

jEse k>t\l ikya tU ne



w r

w

AOr
Aaya

19

su0ar krne vale

se

tU ho

ik

AOr tU nhI&

srj>mIn me&

cahta



r

srdar

be=k

@e mUsa A

ws ne

dOD>ta

kha

huAa

=h\r ka dUr isra

se

@k
AadmI



w




20

slahkar
jma

se

tere il@

U@

be=k

ps tU

taik k>t\l

tere

vh m=\vra

mE&

inkl ja

krDale& tuze

bare me&

kr rhe hE&

388

RX@a

j>ailmo& kI k>Om

21

se

muze

ws ne kha duA>a kI

;n\itj>ar

bcale

@e mere prvridgar

krte hu@

Drte hu@

ps vh

vha& se

inkla

w


ik muze id`a@

mera rb

wMmId hE

kha

mdyn

ws ne

trf>

AOr jb

`> ikya

w
r w

se

@k

ws

ws ne

ka

igroh

pr

paya

mdyn

vh

panI

AOr jb

Aaya

sI0a raSta

22

w
w


w

roke hu@ hE&

do AOrte&

wn se A>laihda

AOr ws ne

panI

paya de`a

ipla rhe hE&

log



w
AOr hmare

crvahe

ABba

Vaaps

jb

hm panI nhI&

vh dono&

tuMhara Kya

ws ne

le ja@&

tk ik

iplatI&

bolI&

hal hE

kha


Ls
r

be=k

@e mere

ifr A>rj>

mE&

rb

ikya

sa@ kI trf>

ifr vh

wn ke

to ws ne

ifr Aaya

il@

panI iplaya

bhut bU7>e

23




cltI hu:

wn dono&

ifr ws ke

me& se @k

pas Aa:

mohtaj

24

ko: -la:

merI

nemt

trf>

ws

tU wtare

ka jo







hmare

jo tU ne panI

il@

iplaya




tum

se

isla

taik tuze de&

tuze

mere

vh

bulate hE&

vaild

=mR se

ws ne

Dro nhI&

bc Aa@

be=k vh bolI

Ahval

kha

ws se

AOr byan

ws ke

ps

ikya

pas Aaya

jb




behtr

;se mulaij>m

be=k

@e mere bap

r` lo

bolI

wn me& se @k

j>ailmo& kI k>Om

25

vh

inkah krdU%

ik

tuz se

be=k mE&

bap

cahta hU%

ne kha

Amant dar

26

tak>tvr

ifr

Aa5 sal

tum merI

kro

Agr

jma

mulaij>mt kro

ik

paAoge muze

tum pr

ApnI

do bei4ya&

mE&

nhI&

@k

to tuMharI trf> se

ds

w



mut

dono& me&

jo

AOr tuMhare

mere

drimyan

drimyan

yh

ws ne
kha

27

nek `>u= mamla

;n=a ALlah

logo& me& se

Agr ALlah ne caha







w w

28

389

gvah

jo hm kh rhe hE&

pr

AOr
ALlah

ko: jb\r

muz pr

mutalba nhI&

U@

AOr jb ws ne mdyn kI trf>


`> ikya to kha wMmId hE mera rb
muze sI0a raSta id`a@ga | (22)
AOr jb vh mdyn ke panI ke
ku&@ pr Aaya to ws ne logo& ke
@k igroh ko panI iplate hu@
paya, AOr ws ne de`a do AOrte&
wn se A>laihda ApnI bkirya&
roke hu@ `D>I hE&, ws ne kha
tuMhara Kya hal hE ? vh bolI& hm
panI nhI& iplatI& jb tk crvahe
Apne janvro& ko panI ipla
kr vaps n le ja@& AOr hmare
ABba bU7>e hE& | (23)
to ws ne wn kI bkiryo& ko
panI iplaya | ifr sa@ kI trf>
ifr Aaya, ifr A>rj> ikya @e
mere prvridgar! be=k jo nemt
tU merI trf> wtare mE& ws ka
mohtaj hU% | (24)
ifr wn dono& me& se @k ws ke pas
Aa: =mR se cltI hu:, vh bolI,
be=k mere vaild tuMhe& bula rhe hE&
ik tuMhe& ws ka isla de& jo tU
ne hmare il@ bkiryo& ko panI
iplaya hE, ps jb mUsa A ws
bap ke pas Aaya AOr ws se
Ahval byan ikya to ws ne
kha Dro nhI&, tum j>ailmo& kI
k>Om se bc Aa@ ho | (25)
wn me& se @k bolI, @e mere bap
;se mulaij>m r` le&, be=k
behtrIn mulaij>m ijse tum r`o
vhI ho sk\ta hE jo tak>tvr
Amant dar ho | (26)
se ApnI ;n do bei4yo& me& se @k

yh

m=K>k>t DalU%

kI k>Om se bcale | (21)

ijse

do

AOr

@e mere prvridgar! muze j>ailmo&

r`o

pr

cahta

Kya hota hE, ws ne duA>a kI ik

bap ne kha mE& cahta hU% ik tum

;s =tR

ik mE&

AOr ;n\itj>ar krte hu@ ik de`e&

jo





r w

A>nk>rIb tum

ps vh inkla vha& se Drte hu@

tum mulaij>m

tm pUre

AMmn `>lk> (20)

mE& pUrI k%

ka inkah ;s =tR pr kr dU% ik


tum Aa5 sal merI mulaij>mt
kro, Agr ds sal pUre
krlo to vh tuMharI trf> se
nekI ho gI, mE& nhI& cahta ik
mE& tum pr m=K>k>t DalU%, Agr
ALlah ne caha to A>nk>rIb
tum muze `>u= mamla logo& me& se
paAoge | (27)
mUsa A ne kha yh mere drimyan
AOr tuMhare drimyan A>hd hE,
mE& dono& me& se jo mut pUrI k%
muz pr ko: mutalba nhI&, AOr
ALlah gvah hE ws pr jo hm
kh rhe hE& | (28)

pUrI kr dI to ApnI 3r valI


bIvI ko sa9 le kr cla, ws
ne de`I kohe tUr kI trf> se @k
Aag, ws ne Apne 3r valo& se
kha tum 5hro, be=k mE& ne Aag
de`I hE, =ayd mE& ws se tuMhare
il@ raSte kI ko: `>br ya Aag
kI ic&garI laW%& taik tum Aag
tapo | (29)
ifr jb vh ws ke pas Aaya
to inda Aavaj> dI g: da@&
mEdan ke iknare se, brkt valI
jgh me&, @k dr~>t ke drimyan
se, ik @e mUsa A! be=k mE&
ALlah hU%, tmam jhano& ka
prvridgar | (30)
AOr yh ik tU Apna A>sa j>mIn
pr Dal, ifr jb ws ne wse
de`a lhrate hu@, goya ik vh
sa&p hE, vh pI5 fer kr lO4a,
AOr pI2e muD> kr -I n de`a,
ALlah ne f>rmaya @e mUsa A!
Aage Aa AOr Dr nhI&, be=k tU
Am\n pane valo& me& se hE | (31)
tU Apna ha9 Apne greban me&
Dal, vh sf>ed ro=n ho kr
inklega, iksI @eb ke bg>Er,
ifr Apna baj>U `>Of> dUr hone
kI g>rj> se ApnI trf> imla
lena sukeD> lena, ps A>sa AOr
yde bEj>a dono& dlIle& hE& tere rb
kI trf> se if>rA>On AOr ws ke
srdaro& kI trf>, be=k vh @k
naf>rman igroh hE | (32)
ws ne kha @e mere rb! be=k mE&
ne wn me& se @k =~>s ko mar
Dala, so mE& Drta hU% ik vh muze
k>t\l kr de&ge | (33)
AOr mere -a: han A j>ban
ke @itbar se muz se ij>yada


trf>

se

=ayd mE&

Aag

merI ts\dIk> kre, be=k mE& Drta


hU% ik vh muze zu4la@&ge | (34)
ALlah ne f>rmaya hm A-I
tere -a: se tere baj>U ko mj>bUt
kr de&ge AOr tum dono& ke il@

n phu%c ske&ge, tum dono& AOr


ijs ne tuMharI pErvI kI g>ailb
rhoge | (35)

AOr

3r valI

cla vh

mut

pUrI

mUsa A

ifr jb

kr dI

be=k mE& ne de`I

tum 5hro

Apne 3r

ws ne

@k

valo& se

kha

Aag

kohe tUr

Aag tapo

29

taik tum

Aag se

ko:

ya ic&garI

mE& laW%

ws se

`>br

tuMhare il@




jgh me&

daya&

mEdan

iknare se

inda

vh Aaya

dI g:

ws ke pas

ifr jb

jhano& ka

30

ALlah

prvridgar

be=k mE&

@e mUsa A

ik

brkt

@k dr~>t se

valI


w
r
vh

lO4a

goya ik

sa&p

ifr jb ws

lhrate hu@

vh

Apna A>sa

ne wse de`a

Dalo

AOr

yh ik



w w


se

be=k tU

AOr Dr nhI&

Aage Aa

AOr pI2e muD> kr

@e mUsa A

pI5 fer kr

n de`a








se

ro=n

vh

ke

sf>ed

inklega

Apne greban

tU Dal le

Apna ha9

31

Am\n pane vale

ps yh

do dlIle&

`>Of> se

dono&

Apna baj>U

ApnI

AOr

trf>

imla lena

bg>Er iksI @eb

w



32

naf>rman

@k igroh

hE&

be=k vh

AOr wske
srdar jma

if>rA>On

tere rb kI

trf>

trf> se




r

33

ik vh muze k>t\l

so mE&

kr de&ge

Drta hU%

@k =~>s

wn me& se

be=k mE& ne

@e mere

ws ne

mar Dala hE

rb

kha

r r
w w


mere sa9
mddgar

so -ejde wse

j>ban

muz se

ij>yada
f>sIh

vh

han A

AOr mera
-a:

hm A-I mj>bUt
kr de&ge

f>rmaya

vh zu4la@&ge

34

muze

ik

be=k mE& Drta hU%

vh ts\dIk> kre merI

A>ta kre&ge g>l\ba, ps vh hmarI


in=ainyo& ke sbb tum dano& tk

sa9 Apne

de`I

r


r

f>sIh hE, so wse mere sa9


mddgar bna kr -ej de ik vh

ws ne

ps vh n phu%ce&ge

g>l\ba

tuMhare il@

AOr hm
A>ta kre&ge

tere -a: se

tera baj>U

35

g>ailb rhoge

pErvI kre
tuMharI

U@

AOr jo

tum dono&

hmarI in=ainyo&
ke sbb

tum tk

390

ifr jb mUsa A ne ApnI mut

RP@@a

Alk>ss (28)

RX@a




@k

mgr

jadU

nhI& hE yh

vh bole

`ulI

hmarI in=ainyo&

vaj>eh

ke sa9

mUsa A

Aaya wn

ifr

ke pas

jb

w

w w
AOr kha

Apne Agle bap dada

36

me&

yh

AOr nhI& sunI hE

;f>\itra

@esI bat

hm ne

ikya huAa

w


AOr

hoga hE

ws ke pas se

ijs

ihdayt

laya

ws ko

`>Ub

jo

janta hE

mera rb

mUsa A

w
AOr kha

if>rA>On

37

mere il@

Apne isva

nhI& f>lah

be=k

jma

pa@&ge

vh

ws ke

Aai`>rt ka AC2a 3r

il@

w


ps Aag jla

j>ailm

mabUd

tuMhare

ko:

@e srdaro

nhI& janta mE&

il@



trf>

mE& za&kU%

taik mE&

@k bulNd

ifr mere il@ bna

mhl

tEyar kr

im4\4I pr

@e haman

w
w

AOr mg>r

zU4e

38

ho gya

se

AlbTta

AOr

smzta hU% wse

be=k mE&

mUsa A

AOr vh

ik vh

trf>

nahk>

smz bE5e

j>mIn

AOr ws ka

duinya me&

l=kr

dyaR me&

AOr ws ka

to hm ne

fe&k idya wNhe&

l=kr

pkD>a wse

vh

nhI& lO4a@ ja@&ge

39

w


AOr hm ne

srdar

bnaya wNhe&

j>ailm

40

jma

An\jam

huAa

kEsa

so de`o


w
w
41

vh mdd n id@ ja@&ge

AOr roj>e ik>yamt

jhn\nm kI trf>

vh bulate hE&

w w
vh

AOr roj>e ik>yamt

lant

;s duinya

me&

AOr hm ne lgadI
wn ke pI2e

iktab tOret

mUsa A

AOr thk>Ik> hm ne

bdhal log

42

A>ta kI

se

jma


w



jma
bsIrt

phlI

wMmte&

ws ke bad

ik hlak kI& hm ne

r
w

w
43

391

nsIht pkD>e&

taik vh

AOr

AOr

rhmt

ihdayt

U@

in=ainyo& ke sa9 wn ke pas


Aaya to vh bole yh ku2 -I
nhI& mgr @k ;f>\itra ikya huAa
3D>a huAa jadU hE, AOr hm ne
@esI bat Apne Agle bap dada se
nhI& sunI hE | (36)
AOr mUsa A ne kha mera rb
ws ko `>Ub janta hE jo ws
ke pas se ihdayt laya hE, AOr
ijs ke il@ Aai`>rt ka AC2a
3r jNnt hE, be=k j>ailm
k-I f>lah kamyabI nhI&
pa@&ge | (37)
AOr if>rA>On ne kha, @e srdaro,
mE& nhI& janta tuMhare il@ Apne
isva ko: mabUd, ps @e haman!
mere il@ im4\4I kI :&4o& pr Aag

il@ tEyar kr @k bulNd mhl,

mabUd

w


ifr hm ne

ifr jb mUsa A hmarI vaj>eh

jla, ifr wn pu~>ta :&4o& se mere

w
r w
hmarI

AMmn `>lk> (20)

logo& ke il@

taik mE& vha& se mUsa A ke


mabUd ko za&kU%, AOr mE& to wse
zU4o& me& se smzta hU% | (38)
AOr vh AOr ws ka l=kr
duinya me& nahk> mg>r ho g@
AOr vh smz bE5e ik vh hmarI
trf> nhI& lO4a@ ja@&ge | (39)
to hm ne wse AOr ws ke l=kr
ko pkD>>a AOr wNhe& dyaR me& fe&k
idya, so de`o kEsa j>ailmo& ka
An\jam huAa ? (40)
AOr hm ne wNhe& srdar bnaya jo
jhn\nm kI trf> bulate rhe, AOr
roj>e ik>yamt vh n mdd id@ ja@&ge
wn kI mdd n hogI | (41)
AOr hm ne ;s duinya me& wn ke
pI2e lant lga dI AOr roje>
ik>yamt vh bdhal logo& me& se
ho&ge | (42)
AOr thk>Ik> hm ne mUsa A ko
tOret A>ta kI ws ke bad ik
hm ne phlI wMmte& hlak kI&,
logo& ke il@ bsIrt Aa%`e& `olne
valI AOr ihdayt Ao rhmt,
taik vh nsIht pkD>>e& | (43)

Alk>ss (28)
AOr Aap s kohe tUr ke
mg\>irbI jainb n 9e jb hm ne
mUsa A kI trf> vih -ejI AOr
Aap s ws vak>e ke de`ne
valo& me& se n 9e | (44)
AOr leikn hm ne bhut sI wMmte&
pEda kI&, ifr tvIl ho g: wn
kI mut, AOr Aap s Ahle
mdyn me& rhne vale n 9e ik wn
pr hmare Ahkam p7>te wNhe&
hmare Ahkam sunate leikn hm
9e rsUl bnakr -ejne vale | (45)
AOr Aap s tUr ke iknare n 9e
jb hm ne pukara, AOr leikn
rhmt Aap s ke rb se ik
nubuVvt A>ta hu: taik Aap s
;s k>Om ko Dr suna@& ijs ke
pas Aap s se phle ko: Drane
vala nhI& Aaya, taik vh nsIht

RP@@a



w




huKm

mUsa A kI

vih

trf>

Aamal ke sbb ko: musIbt


phu%ce to vh khte @e hmare rb!
tU ne hmarI trf> ko: rsUl Kyo&
n -eja! ps hm tere Ahkam kI
pErvI krte AOr hm hote :man

wnkI,

tvIl

bhut sI

hm ne

AOr leikn

wn pr

ho g:

wMmte&

pEda kI

hm ne

hmarI

ikya ? jo ws se k>Bl mUsa A


ko idya gya, wNho& ne kha vh
dono& jadU hE&, vh dono& @k dUsre
ke pu+t pnah hE&, AOr wNho& ne
kha be=k hm hr @k ka
;n\kar krne vale hE& | (48)
Aap s f>rma de& tum ALlah
ke pas se ko: iktab laAo jo
;n dono& k>urAan AOr tOret se
ij>yada ihdayt b`>+ne valI ho
ik mE& ws kI pErvI k%, Agr
tum sCce ho | (49)
ifr Agr vh Aap s kI bat
k>ubUl n kre& to jan le& ik vh
isfR> ApnI `>aih=at kI pErvI
krte hE&, AOr ws se ij>yada kOn
gumrah hE ijs ne ApnI `>aih=
kI pErvI kI, ALlah kI ihdayt
ke bg>Er, be=k ALlah j>ailm
logo& ko ihdayt nhI& deta | (50)

tum p7>te

jb hm ne

Ahle mdyn

tUr

pukara

AOr Aap s

se

n 9e

me&

AOr Aap s

rhne vale

mut

n 9e

AOr Aap s

iknara

45

ne 9e

rsUl bnakr

AOr

hm 9e

-ejne vale

leikn hm

r


Drane

nhI& Aaya wn

ko:

vala

taik Dr

vh k>Om

ke pas

rhmt

Apne rb se

sunaAo

AOr leikn




w w
AOr @sa

ik phu%ce wNhe&

nsIht pkD>e&

46

n ho

taik vh

Aap s se phle

r r

-eja tU ne

@e hmare

Kyo& n

to vh khte

rb

wn ke ha9

ws ke sbb

wn ke Aamal

jo -eja

ko: musIbt

w

r

ifr jb wn ke pas hmarI trf>

Kya wNho& ne ws ka ;n\kar nhI&

de`ne vale

44

jb

jEsa mUsa A ko idya gya 9a,

wn pr

Aayat

ifr

n muhMmd s ko idya gya

AOr Aap s n 9e

w
w

lane valo& me& se | (47)


se hk> Aagya, khne lge ik Kyo&

mg>\irbI jainb

jb


w
w w

pkD>>e& | (46)
AOr @sa n ho ik wNhe& wn ke

hm ne -eja

:man lane vale

47

se

AOr hm hote

tere

ps pErvI

Ahkam

krte hm

ko: rsUl

hmarI
trf>

w
jEsa

Kyo& n idya gya

khne lge

hmarI trf> se

Aaya wn ke

hk>

pas

w w
w w
;s se k>Bl

mUsa A

ws ka jo

;n\kar ikya

idya gya

wNho& ne

Kya nhI&

mUsa A

jo idya gya

w
w
48

;n\kar

hr @k

hm

AOr wNho&

@k dUsre ke

vh dono&

wNho& ne

krne vale

ka

be=k

ne kha

pu+t pnah

jadU

kha





mE& pErvI

;n dono

ij>yada

k"% ws kI

se

ihdayt

vh

ALlah ke

se

pas

ko:

ps

iktab

laAo

f>rma de&



ik

to

tuMhare il@

isfR>

jan lo

tuMharI bat

ifr

vh k>ubUl n kre&

49

Agr

sCce
jma

Agr tum ho

ihdayt ke bg>Er

ApnI

ws se ijs ne

ij>yada

AOr

ApnI

vh pErvI

`>aih=

pErvI kI

gumrah

kOn

`>aih=at

krte hE&

50

j>ailm log jma

U@

ihdayt nhI& deta

be=k

ALlah se

ALlah

imn jainb ALlah

392

RX@a

w
w
w

vh log jo

nsIht pkD>e&

51

taik vh

Apna

wn ke

AOr AlbTta hm ne

klam

il@

muslsl -eja

w


p7>a jata hE wn

AOr

pr samne

jb

52

:man

vh ;s

late hE&

k>urAan pr

;s se k>Bl

ijNhe& hm ne iktab dI


f>rma&brdar

53

;s ke phle hI

be=k

hmare rb

hm 9e

kI trf> se

hk>

be=k

hm :man

vh

yh

la@ ;s pr

khte hE&

w r
w
w w

AOr vh dUr

;s il@ ik wNho&

krte hE&

ne sb\r ikya

dohra

idya ja@ga

wn ka Ajr

yhI log

wNhe&


w z w
vh

AOr

sunte hE&

jb

54

vh `>cR

hm ne

AOr ws

krte hE&

idya wNhe&

se jo

bura: ko

-la: se


w w


tuMhare A>ml

AOr

jma

tuMhare il@

AOr

hmare il@ hmare A>ml

vh iknara

ws se

khte hE&

behUda bat

krte hE&

ihdayt nhI&

be=k tum

de skte

jaihl

55

tum pr

hm nhI& cahte

jma

slam



w


`>Ub
janta hE

AOr vh

ijs ko vh

ihdayt

AOr leikn

cahta hE

deta hE

bl\ik ALlah

ijs ko caho

w
hm wck il@

tuMhare

ja@&ge

sa9

ihdayt

Agr hm

AOr vh

pErvI kre&

khte hE&

ihdayt pane valo& ko

56

w


r

fl

ws kI

i`&ce cle

humRt vala

trf>

Aate hE&

muk>ame Am\n

idya i5kana

wNhe&

hm ne

Kya nhI&

ApnI srj>mIn se

57

nhI& jante

wn me&

AOr

Ak\sr

leikn

hmarI trf> se

btOre

hr =E ik>Sm

irj>\k>


wn ke

ApnI

so, yh

ms\kn

;tratI

m:=t

bs\itya&

hlak kr dI&

AOr

hm ne

iktnI




r
58

vairs
jma

AOr

hm

hu@ hm

k>lIl

mgr

wn ke bad

n Aabad hu@



r w
r
vh p7>e

ko:

ws kI bD>I

rsUl

bStI me&

-ej de

jb
tk

bs\itya&

hlak

tuMhara

krne vala

rb

AOr nhI& hE

w
w
59

393

j>ailm
jma

wn ke

mgr

rhne vale jb tk

bs\itya&

hlak
krne vale

AOr hm nhI&

U@

hmarI
Aayat

wn pr

AMmn `>lk> (20)


AOr AlbTta hm ne muslsl
-eja wn ke il@ Apna klam,
taik vh nsIht pkD>>e& | (51)
ijn logo& ko hm ne ws se k>Bl
iktab dI vh ;s k>urAan pr
:man late hE& | (52)
AOr jb wn ke samne k>urAan
p7>a jata hE to vh khte hE&
hm ;s pr :man la@, be=k
yh hk> hE hmare rb kI trf>
se, be=k hm 9e phle se
f>rma&brdar | (53)
yhI log hE& ijNhe& wn ka Ajr
dohra idya ja@ga ;s il@ ik
wNho& ne sb\r ikya AOr vh
-la: se bura: ko dUr krte hE&
AOr jo hm ne wNhe& idya vh ws
me& se `>cR krte hE& | (54)
AOr jb vh behUda bat sunte hE&
to ws se iknara krte hE&, AOr
khte hE& ik hmare il@ hmare
A>ml tuMhare il@ tuMhare A>ml,
tum pr slam ho, hm jaihlo& se
wlzna nhI& cahte | (55)
be=k tum ijs ko caho ihdayt
nhI& de skte, bl\ik ALlah ijs
ko cahta hE ihdayt deta hE, AOr
ihdayt pane valo& ko vh `>Ub
janta hE | (56)
AOr vh khte hE Agr hm tuMhare
sa9 ihdayt kI pErvI kre& to
hm ApnI srj>mIn se wck il@
ja@&ge | Kya hm ne wNhe& humRt vale
muk>ame Am\n me& i5kana nhI& idya,
ws kI trf> i`&ce cle Aate hE&
fl hr ik>Sm ke, hmarI trf> se
btOr irj>\k>, leikn wn me&
Ak\sr nhI& jante | (57)
AOr iktnI hI bs\itya& hm ne
hlak kr dI& jo ApnI AamdnI
AOr guj>r bsr pr ;tratI 9I&,
so yh hE& wn ke ms\kn, n
Aabad hu@ wn ke bad mgr km,
AOr hm hI hu@ vairs | (58)
AOr tuMhara rb nhI& hE bs\ityo&
ko hlak krne vala, jb tk
ws kI bD>I bStI me& ko: rsUl n
-ej de, vh wn pr hmarI Aayat
p7>e, AOr hm bs\ityo& ko hlak
krne vale nhI& jb tk wn ke
rhne vale j>ailm n ho& | (59)

Alk>ss (28)
AOr tuMhe& jo ko: cIj>> dI g: hE
so vh isfR> duinya kI ij>NdgI ka
saman AOr ws kI j>Int hE, AOr
jo ALlah ke pas hE vh behtr hE
AOr tader bak>I rhne vala hE, so
Kya tum smzte nhI& ? (60)
so ijs se hm ne AC2a vada
ikya ifr vh ws ko pane vala
hE, Kya vh ws =~>s kI trh
hE ijse hm ne duinya kI ij>NdgI
ke saman idya, ifr vh roj>e
ik>yamt igrF>tar ho kr haij>r
ik@ jane valo& me& se huAa | (61)
AOr ijs idn vh wNhe& pukarega,
khega kha& hE& ? mere =rIk ijNhe& tum
mera =rIk guman krte 9e | (62)
ifr khe&ge vh ijn pr huKme
A>j>ab saibt ho gya ik @e
hmare rb! yh hE& vh ijNhe& hm
ne bhkaya, hm ne wNhe& vEse hI

RP@@a

w z w w
AOr

AOr ws

jo

kI j>Int

duinya&

ij>NdgI

ko: cIj>

so saman

AOr jo dI g: tuMhe&


w

w

hm ne vada

so Kya

iKya ws se

jo

60

so Kya tum

bak>I rhne vala

smzte nhI& ?

tader

behtr

ALlah ke pas

w
vh

ifr

duinya kI ij>NdgI

saman

hm ne idya wse

ws kI

pane vala

ifr

trh ijse

ws ko

vh

vada AC2a


w
kha&

ps khega

vh pukarega

AOr

vh

wNhe&

ijs idn

haij>r ik@

61

se

jane vale

roj>e ik>yamt



saibt

wn pr

vh jo

ho gya

khe&ge

tum guman krte 9e

62

vh ijNhe&

mere =rIk

r
@e hmare

huKme

rb

A>j>ab

bhkaya jEse hm `>ud bhke 9e |

hm bej>arI

hm

hm terI trf> tere huj>Ur sb se

krte hE&

bhke



w w

bej>arI krte hE&, vh hmarI bNdgI


n krte 9e | (63)
AOr kha ja@ga tum Apne
=rIko& ko pukaro, so vh wNhe&
pukare&ge, to vh wNhe& jvab n

AOr ijs idn vh wNhe& pukarega


to f>rma@ga tum ne pEg>Mbro& ko

hm ne

hm ne

bhkaya wNhe&

bhkaya

AOr kha

tum pukaro

Apne =rIko& ko

ja@ga

63

yh hE&

vh ijNhe&

bNdgI

isf>R

krte

hmarI

terI trf>

vh n 9e

samne

w r



de&ge, AOr vh A>j>ab de`e&ge, ka=


vh ihdayt yaF>ta hote | (64)

jEse

ka= vh

AOr vh

A>j>ab

de`e&ge

wNhe&

so vh wNhe&

to vh jvab n de&ge

pukare&ge


w w
to

vh pukarega

AOr

f>rma@ga

wNhe&

ijs idn

Kya jvab idya 9a ? (65)

tum ne jvab

ps wn ko ko: bat n sUzegI

ws idn, ps vh Aaps me& -I


sval n kr sk&ge | (66)
so ijs ne tOba kI AOr vh :man
laya AOr ws ne AC2e A>ml ik@,
to wMmId hE ik vh kamyabI pane
valo& me& se ho | (67)
AOr tuMhara rb pEda krta hE jo
vh cahta hE AOr jo vh ps&d
krta hE, nhI& hE wn ke il@ wn
ka ko: ;`>\ityar, ALlah ws
se pak hE AOr brtr hE ws se
jo vh =rIk krte hE& | (68)
AOr tuMhara rb janta hE jo
wn ke sIno& me& 2upa hE, AOr jo
j>aihr krte hE& | (69)
AOr vhI hE ALlah, ws ke isva
ko: mabUd nhI&, wsI ke il@
hE& tmam tarIf>e& duinya me& AOr
Aai`>rt me&, AOr wsI ke il@ hE
f>rma&rva:, AOr wsI kI trf>
tum lO4 kr jaAoge | (70)

Kya

idya

ps vh

`>bre&

ws idn

wn ko

bate&

vh ihdayt yaF>ta hote

64

ps n sUzegI

pEg>Mbr jma

65

w w



to

AOr ws ne

AOr vh

ijs ne

so

wMmId hE

A>ml ik@ AC2e

:man laya

tOba kI

leikn

66

Aaps me& sval n kre&ge


r

w
AOr vh ps&d

jo vh

pEda

AOr

krta hE

cahta hE

krta hE

tuMhara rb

kamyabI

67

pane vale

se

ik vh ho

r
w


janta

AOr

hE

tuMhara rb


ws ke isva

68

ws se jo vh

AOr

=rIk krte hE&

brtr

ALlah pak hE

;`>\ityar

wn ke
il@

nhI& hE




w w r

nhI& ko:

AOr vhI

mabUd

ALlah

69

vh j>aihr

AOr

krte hE&

jo

wn ke sIne

2upa hE

jo

w

w

w
70

tum lO4

AOr wsI

AOr wsI ke il@

AOr

kr jaAoge

kI trf>

f>rma& rva:

Aai`>rt

U@

duinya me&

wsI ke il@
tmam tarIf>e&

394

RX@a

tk

hme=a

rat

kr de r`e

tum pr

Agr

ALlah





to Kya tum

71

ro=nI

sunte nhI& ?

le Aa@

ALlah ke

tuMhare pas

isva

-la tum

f>rma

de`o to

de&


mabUd

kOn

roj>e ik>yamt

tk

hme=a

idn

bna@ r`e

tum pr

Agr

ALlah





ws me&

tum Aaram kro

rat

le Aa@

ALlah ke

tuMhare il@

isva

AOr idn

Aaram kro

rat

ws ne tuMhare

AOr ApnI

il@ bnaya

rhmt se

tum =u kro

73

ijs idn

AOr taik tum

tum guman krte 9e

vh jo

roj>e ik>yamt

to Kya tuMhe& sUzta

72

nhI& ?

AOr taik tum

roj>I

tla= kro

ws me&

to vh

vh pukarega wNhe&

khega

w
ApnI dlIl

tum laAo

ifr hm

pe= kro

khe&ge

@k gvah

hr wMmt

AOr hm inkal

se

kr la@&ge

w

w

jo vh 3D>te 9e

75

wn se

AOr gum

sCcI bat

ho ja@&gI

ALlah kI

so vh

ik

jan le&ge

w w
AOr hm ne

so ws ne

wn pr

id@ 9e ws ko

mUsa A kI k>Om

ij>yadtI kI

9a

se

k>an

be=k



w
j>or Aavr

@k jmaA>t pr

-arI hotI&

ws kI

;tne ik

kun\ijya&

`>j>ano& se




76

`>u= hone

ps&d nhI&

be=k

n `>u= ho

ws kI

ws

;trane vale

krta

ALlah

n ;tra

k>Om

ko

jb kha



w
w

Apna ihSsa

AOr n -Ul tU

tuze idya

Aai`>rt ka 3r

ALlah ne

ws se jo

AOr tlb
kr

w
AOr n cah

terI trf>

ALlah ne

sa9

@hsan ikya

jEse

AOr nekI kr

duinya

se


r



77

395

f>sad krne vale

ps&d nhI& krta

be=k

j>mIn me&

ALlah

U@

ro=nI le Aa@, to Kya tum sunte


nhI& ? (71)
Aap s f>rma de& -la tum de`o
ik>yamt tk ke il@ hme=a idn

kOn

kha& ?

hE ? jo tuMhare il@ idn kI

to Agr ALlah tum pr r`e roj>e

ws ka f>J>\l

mere =rIk

ALlah ke isva AOr kOn mabUd

de&



74

ke il@ tum pr hme=a rat r`e to

f>rma


w

w
w w
AOr

Agr ALlah roj>e ik>yamt tk

de`o to

w
r w w



taik tum

Aap s f>rma de& -la de`o to

-la tum


mabUd

AMmn `>lk> (20)

f>sad

to ALlah ke isva AOr kOn


mabUd hE jo tuMhare il@ rat le
Aa@ ? ik tum ws me& Aaram kro,
to Kya tuMhe& sUzta nhI& ? (72)
AOr ws ne ApnI rhmt se
tuMhare il@ rat AOr idn ko
bnaya taik ws rat me& Aaram
kro AOr idn me& roj>I tla=
kro, AOr taik tum ALlah ka
=u kro | (73)
AOr ijs idn vh wNhe& pukarega
to vh khega kha& hE& vh ? ijn
ko tum mera =rIk guman krte
9e | (74)
AOr hm hr wMmt me& se @k
gvah inkal kr la@&ge, ifr
hm khe&ge ApnI dlIl pe= kro,
so vh jan le&ge ik sCcI bat
ALlah kI hE, AOr gum ho ja@&gI
vh sb bate& jo vh 3D>te
9e | (75)
be=k k>an 9a mUsa A kI
k>Om se, so ws ne wn pr
ij>yadtI kI, AOr hm ne ws ko
;tne `>j>ane id@ 9e ik ws kI
kun\ijya& @k j>or Aavr jmaA>t
pr -I -arI hotI& 9I&, jb ws
ko ws kI k>Om ne kha, ;tra
nhI& be=k ALlah ps&d nhI&
krta ;trane valo& ko | (76)
AOr jo tuze ALlah ne idya hE
ws se Aai`>rt ka 3r tlb
kr Aai`>rt kI if> kr AOr
Apna ihSsa n -Ul duinya se,
AOr nekI kr jEse tere sa9
ALlah ne nekI kI hE, AOr tU
f>sad n cah j>mIn me&, be=k
ALlah f>sad krne valo& ko
ps&d nhI& krta | (77)

Alk>ss (28)
khne lga yh to @k ;Lm kI
vjh se muze idya gya hE jo mere
pas hE, Kya vh nhI& janta ? ik
ws se k>Bl ALlah ne iktnI
jmaA>to& ko hlak kr idya hE,
jo ws se ij>yada s~>t 9I& kuVvt
me&, AOr ij>yada 9I& jimyt me&,
wn ke gunaho& kI babt sval n
ikya ja@ga muj\irmo& se | (78)
ifr vh k>an ApnI k>Om
ke samne j>eb Ao j>Int ke sa9
inkla to wn logo& ne kha jo
tailb 9e duinya kI ij>NdgI ke,
jo k>an ko idya gya hE, @e ka=
@esa hmare pas -I hota, be=k
vh bD>a nsIb vala hE | (79)
AOr ijn logo& ko ;Lm idya gya
9a wNho& ne kha Af>\sos hE tum
pr! ALlah ka svab Ajr
behtr hE ws ke il@ jo :man
laya AOr ws ne AC2a A>ml
ikya AOr vh sb\r krne valo&
ke isva iksI ko nsIb nhI&
hota | (80)
ifr hm ne ws ko AOr ws ke
3r ko j>mIn me& 0&sa idya, so
ws ke il@ ko: jmaA>t n hu:
jo ALlah ke isva ALlah se
bcane me& ws kI mdd krtI
AOr n vh `>ud huAa bdla lene
valo& me& se | (81)
AOr kl tk jo log ws ke
muk>am kI tmNna krte 9e, sub\h
ke vK>t khne lge ha@ =amt!
Apne bNdo me& se ALlah ijs ke
il@ cahe irj>\k> f>ra`> kr deta
hE AOr ijs ke il@ cahe t&g
kr deta hE, Agr ALlah hm
pr @hsan n krta to AlbTta
hme& -I 0&sa deta, ha@ =amt!
kaif>r f>lah do jhan kI
kamyabI nhI& pate | (82)
yh Aai`>rt ka 3r hE, hm wn
logo& ke il@ tEyar krte hE& jo
nhI& cahte j>mIn muLk me& bD>a:
AOr n f>sad, AOr nek An\jam
prhej>garo& ke il@ hE | (83)
jo nekI ke sa9 Aaya ws ke il@
ws se behtr isla hE AOr jo
bura: ke sa9 Aaya, to wn logo&
ko ijNho& ne bure A>ml ik@ ws
ke isva bdla n imlega jo vh
krte 9e | (84)

RP@@a


w
w
ik

vh janta

ALlah

Kya nhI&

mere pas

@k ;Lm kI

muze

vjh se

idya gya hE

khne

yh to

lga



w w
AOr

kuVvt

ws

vh ij>yada

ij>yada

me&

se

s~>t

jo

jmaA>te&

se

ws se

ibla =ubah

iktnI

k>Bl

hlak kr idya hE

w


ApnI

pr

ifr vh

k>Om

samne

inkla

78

muj\irm

wn ke

se

AOr n sval

jma

gunah

babt

ikya ja@ga

jimyt

z
w

hmare pas

@e ka=

hota @esa

duinya kI ij>NdgI

cahte 9e

vh log

tailb 9e

jo

kha

ApnI j>eb

me&

Ao j>Int

sa9

w w

w
vh log

AOr kha

79

AOr ws ne

:man

ws ke

A>ml ikya

laya

il@ jo

ijNhe&

bD>a

be=k

nsIb vala

k>an

vh

jo idya gya

w w
w


AC2a

r
r


j>mIn

behtr

ALlah ka

Af>\sos

svab

tum pr

idya gya 9a ;Lm

AOr ws

ws

ifr hm ne

ke 3r ko

ko

0&sa idya

sb\r krne vale

80

AOr vh nsIb

isva@

nhI& hota


w w w
AOr n

se

mdd krtI

ALlah ke isva

huAa vh

ko: jmaA>t

ws kI

ws ke

so n hu:

il@





w


khne lge

kl

ws ka

tmNna

muk>am

krte 9e

AOr subh

jo log

bdla lene vale

81

ke vK>t



w
z
AOr t&g

Apne bNde

kr deta hE

se

ijs ke il@ cahe

f>ra`>

irj>\k>

kr deta hE

ALlah

ha@ =amt

f>lah nhI& pate

AlbTta hme&

ha@ =amt

0&sa deta

hm pr

@hsan krta

yh

ALlah

ik

Agr n

wn logo&

hm krte hE& wse

ke il@ jo

Aai`>rt ka 3r

yh

82

kaif>r jma

w

w r
w
83

prhej>garo&

AOr An\jam

ke il@

nek

AOr n f>sad

j>mIn me&

bD>a:

vh nhI& cahte

w

bura: ke sa9

Aaya

AOr jo

ws se behtr

to ws
ke il@

nekI ke sa9

jo Aaya





84

vh krte 9e

jo

U@

mgr
isva

wNho& ne bure kam ik@

wn logo&
ko ijNho& ne

to bdla n imlega

396

RY@pja







sb se AC2I

j>r

lO4ne kI jgh

fer la@ga tuMhe&

k>urAan

tum pr

laij>m

vh ALlah

ikya

ijs ne

be=k


w
me&

AOr vh kOn

ihdayt ke sa9

Aaya

`>Ub

kOn

mera rb

janta hE

f>rmade&

iktab

tuMharI

ik wtarI

wMmId

trf>

ja@gI

r`te

AOr tum n 9e

kaif>ro& ke il@

86

mddgar

so tum hrigj>

tuMhara

n hona

rb

se

rhmt

mgr

tuMharI

naij>l

trf>

ik@ g@

jbik

ALlah ke

bad

AOr vh tuMhe& hrigj>

se

Ahkam

n roke&

w
w
w
AOr n pukaro

mu=\irkIn

87

tum

se

AOr tum hrigj>

Apne rb

AOr Aap

n hona

kI trf>

bula@&




isva

f>na hone

hr cIj>

valI

nhI& ko:

ws ke isva

dUsra

mabUd

ko:

ALlah ke

mabUd

isva

w
w

88

AOr ws kI

tum lO4 kr jaAoge

wsI ke

huKm

trf>

r( )

lI@ ka

wNho& ne

vh

la@

kh idya

ik

ik vh 2oD> id@

wn se phle

krlega ALlah

ikya hE

vh log

AOr AlbTta hm

jo

ne Aaj>maya

Ailf>
lam mIm

vh n Aaj>ma@
ja@&ge

w




vh log jo

Kya guman
ikya hE

AOr vh j>r

zU4e

malUm krlega

sCce hE&

vh log jo





jo

jo vh f>Esla

bura hE

kr rhe hE&

vh hm se bahr
bc inkle&ge

ik

bure kam

krte hE&

w


5

397

janne

sunne

AOr

j>r

ALlah ka

to

ALlah se

vh wMmId

vala

vala

vh

Aane vala

vada

be=k

mulak>at kI

r`ta hE

U@

mera rb `>Ub janta hE ik kOn


ihdayt ke sa9 Aaya AOr kOn
`ulI gumrahI me& hE | (85)
tuMharI trf> iktab wtarI
ja@gI, mgr tuMhare rb kI
rhmt se nuj>Ul huAa, so tum
hrigj> hrigj> n hona kaif>ro& ke
il@ mddgar | (86)
AOr vh tuMhe& hrigj> ALlah ke
Ahkam se n roke&, ws ke bad
jbik naij>l ik@ g@ tuMharI
trf>, AOr Aap s Apne rb kI
trf> bula@&, AOr hrigj>
mu=\irko& me& se n hona | (87)
AOr ALlah ke sa9 n pukaro
ko: dUsra mabUd, ws ke isva
ko: mabUd nhI&, ws kI j>at ke
isva hr cIj>> f>na hone valI hE,
wsI ka huKm hE AOr wsI kI
trf> tum lO4 kr jaAoge | (88)

hE ik vh ;tne pr 2oD> id@

w

to j>r malUm

fer la@ga, Aap s f>rma de&

Kya logo& ne guman kr ilya

Kya guman

log

ja@&ge

sb se AC2I lO4ne kI jgh

Ailf> - laam - mIm | (1)



w

hm :man

ko laij>m ikya hE vh tuMhe& j>r

meh\rban, rh\m krne vala hE

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

AOr

k>urAan pr A>ml AOr tb\lIg>

ALlah ke nam se jo bhut

Aayat 69

mk6>I

ws kI j>at

(29) sUrtul A>NkbUt

kuA>at 7

be=k ijs ALlah ne tum pr

AOr tum n 9e wMmId r`te ik

`ulI gumrahI

85

AMmn `>lk> (20)

ja@&ge ik wNho& ne kh idya ik


hm :man le Aa@ hE&, AOr vh n
Aaj>ma@ ja@&ge | (2)
AOr AlbTta hm ne wn se phle
logo& ko Aaj>maya, to ALlah
j>r malUm kr lega wn logo&
ko jo sCce hE&, AOr j>r malUm
kr lega zU4o& ko | (3)
jo log bure kam krte hE& Kya
wNho& ne guman ikya hE ik vh hm
se bahr bc inkle&ge ? bura hE jo
vh f>Esla `>yal kr rhe hE& | (4)
jo ko: ALlah se mulak>at
imlne kI wMmId r`ta hE to
be=k ALlah ka vada j>r
Aane vala hE AOr vh sunne vala,
janne vala | (5)

AlAnkbUt (29)
AOr jo ko: koi== krta hE to
isf>R ApnI j>at ke il@ koi==
krta hE | be=k ALlah AlbTta
jhan valo& se beinyaj> hE | (6)
AOr jo log :man la@ AOr
wNho& ne AC2e A>ml ik@ AlbTta
hm j>r wn se wn kI bura;ya&
dUr kr de&ge, AOr hm j>r wNhe&
wn ke Aamal kI ij>yada behtr
jj>a de&ge jo vh krte 9e | (7)
AOr hm ne ;n\san ko ma% bap se
huSne sulUk ka huKm idya hE, AOr
Agr vh tuz se koi== kre&
j>or Dale& ik tU iksI ko
mera =rIk 5hra@ ijs ka tuze
ko: ;Lm nhI&, to wn ka kha
n man, tuMhe& merI trf> lO4
kr Aana hE, to mE& tuMhe& j>r
btlaW%ga vh jo tum krte
9e | (8)
AOr jo log :man la@, AOr
wNho& ne AC2e A>ml ik@, hm
wNhe& j>r nek bNdo& me& dai`>l
kre&ge | (9)
AOr ku2 log khte hE&, hm ALlah
pr :man la@, ifr jb ALlah
kI rah me& sta@ g@ to wNho& ne
logo& ke stane ko bna ilya
smz ilya jEse ALlah ka
A>j>ab ho, AOr Agr tuMhare rb
kI trf> se ko: mdd Aa@ to ws
vK>t vh j>r khte h&E be=k hm
tuMhare sa9 hE&, Kya ALlah `>Ub
janne vala nhI& jo duinya jhan

RP@@a


w



se

AlbTta

be=k

ApnI j>at

koi==

beinyaj>

ALlah

ke il@

krta hE vh

koi==

to isf>R

krta hE

AOr jo


w w

AlbTta hm

AOr wNho& ne AC2e A>ml ik@

j>r dUr kr de&ge

:man la@

AOr jo log

jhan vale

w



vh krte 9e

vh jo

ij>yada

AOr hm j>r

wn kI

behtr

jj>a de&ge wNhe&

bura;ya&

wn se


w



w

tuz se

AOr

koi== kr&e

Agr

huSne sulUk ka

AOr hm ne

;n\san

ma% bap se

huKm idya







to kha n man wn ka

ws ka ko: ;Lm

tuze

ijs ka nhI&

ik tU =rIk 5hra@ mera



w
vh :man

AOr jo

la@

log

tum krte 9e

vh jo

to mE& j>r

merI trf> tuMhe&

btlaW%ga tuMhe&

lO4 kr Aana



w
w
AOr se

hm wNhe& j>r

nek bNdo& me&

ku2

AOr wNho& ne

AC2e

dai`>l kre&ge

A>ml ik@

w


ALlah kI

bna ilya

sta@ g@

rah me&

ifr jb

ALlah

hm :man

pr

la@

jo khte hE&

log


tuMhare rb se

ko: mdd

Aa@

AOr Agr

jEse A>j>ab ALlah ka

log

stana




w

sIno& idl me&

vh

`>Ub janne

jo

vala

Kya nhI& hE ALlah

tuMhare

be=k

to vh j>r

sa9

hm 9e

khte hE&

AOr ALlah j>r malUm krega

w w

wn logo& ko jo :man la@ AOr

AOr AlbTta j>r

j>r malUm krega munaif>k>o&

w w

valo& ke idl me& hE | (10)

ko | (11)
AOr kaif>ro& ne :man lane valo&
ko kha tum hmarI rah clo,
AOr hm tuMhare gunah w5a le&ge,
hala&ik vh wn ke gunah w5ane
vale nhI& ku2 -I, be=k vh
zU4e hE& | (12)
AOr vh AlbTta j>r Apne
boz w5aye&ge AOr bhut se boz
Apne boz ke sa9, AOr ik>yamt
ke idn AlbTta wn se j>r ws
ke bare me& baj> pusR hogI jo vh
zU4 3D>te 9e | (13)

malUm krega

tum clo

:man la@

AOr AlbTta j>r

vh log jo

malUm krega ALlah

wn logo& ko jo

ijn logo& ne kuf> ikya

:man la@

kaif>r

AOr kha

10

11

jhan vale

munaif>k>
jma


w
w
wn ke
gunah

se

hala&ik

w5ane vale

tuMhare gunah

vh nhI&

AOr hm
w5a le&ge

hmarI rah


w w

sa9

AOr bhut
se boz

Apne boz

AOr vh AlbTta
j>r w5aye&ge

12

AlbTta zU4e

be=k
vh

ku2

13

vh zU4 3D>te 9e

ws se
jo

U@

ik>yamt ke idn

AOr AlbTta wn se
j>r baj> pusR hogI

Apne boz

398

RY@pja



w
r

hj>ar sal

wn me&

to vh rhe

ws kI k>Om

nUh A

kI trf>

ko

AOr be=k hm ne -eja



w
j>ailm 9e

14

AOr vh

ifr wNhe&

tUf>an

sal

Aa pkD>a

mgr

pcas

km


w
w
15

jhan valo&

@k

ke il@

in=anI

AOr wse bnaya

ifr hm ne wse

AOr k+tI valo& ko

bca ilya

w w
w

yh

AOr ws se

tum ;badt kro

ApnI

jb ws ne

Dro

ALlah kI

k>Om ko

kha

AOr ;b/ahIm A



w
se

tum prs\it=

;s ke

krte ho

isva nhI&

tum jante ho

16

Agr

behtr tuMhare il@


w
w w w

prs\it=

vh ijn

krte ho

kI tum

be=k

zU4

ALlah ke

buto& kI

AOr tum 3D>te ho

isva


w
z
ps tum tla=

tuMhare

irj>\k> ke

kro

ALlah ke isva

vh mailk nhI&

il@


w w

w z
w
ws kI

ws ka

trf>

AOr ws kI

AOr =u kro

irj>\k>

;badt kro

ALlah ke pas

w




bhut sI

to zu4la cukI hE&

wMmte&

AOr

tum zu4laAoge

17

Agr

tuMhe& lO4 kr jana hE


w
18

saf> tOr pr

phu%ca dena

mgr

rsUl

ifr dobara pEda krega

AOr

ij>Mme

nhI&

tum se phlI

w w

;b\itda krta hE

pEda;=

ws ko

pr

de`a

kEse

ALlah

Kya nhI&

wNho& ne

w


r
clo ifro

j>mIn me&

f>rma
de&

19

Aasan

ALlah pr

yh

be=k


w5a@ga

ALlah

ifr

pEda;=

kEse ;b\itda kI

ifr de`o tum

20

k>udrt

r`ne vala

hr =E

pr

be=k

Aa`>rI

ALlah

dUsrI

w5an


w


w
21

399

tum lO4a@

AOr wsI

jaAoge

kI trf>

ijs pr cahe

AOr rh\m
f>rmata hE

U@

ijs ko cahe

vh A>j>ab
deta hE

AMmn `>lk> (20)


be=k hm ne nUh A ko ws
kI k>Om kI trf> -eja, to vh
wn me& pcas sal km hj>ar
brs rhe, ifr wNhe& k>Ome nUh A
ko tUf>an ne Aa pkD>>a, AOr vh
j>ailm 9e | (14)
ifr hm ne wse AOr k+tI valo&
ko bca ilya AOr ws k+tI
ko jhan valo& ke il@ @k
in=anI bnaya | (15)
AOr yad kro jb ;b/ahIm A ne
ApnI k>Om ko kha tum ALlah
kI ;badt kro AOr ws se Dro,
yh tuMhare il@ behtr hE Agr
tum jante ho | (16)
;s ke isva nhI& ik tum prs\it=
krte ho ALlah ke isva buto&
kI, AOr tum zU4 3D>te ho,
be=k ALlah ke isva tum ijn
kI prs\it= krte ho vh tuMhare
il@ irj>\k> ke mailk nhI&, ps
tum ALlah ke pas se irj>\k>
tla= kro, AOr tum ws kI
;badt kro AOr ws ka =u
kro, AOr wsI kI trf> tum ko
lO4 kr jana hE | (17)
AOr Agr tum zu4laAoge to
zu4la cukI hE& bhut sI wMmte&
tum se phlI -I, AOr rsUl s
ke ij>Mme nhI& mgr saf> tOr pr
phu%ca dena | (18)
Kya wNho& ne nhI& de`a kEse
ALlah pEda;= kI ;b\itda krta
hE! ifr dobara ws ko pEda
krega, be=k ALlah pr yh
Aasan hE | (19)
Aap s f>rma de& duinya me&
clo ifro, ifr de`o ws ne
kEsI pEda;= kI ;b\itda kI ifr
ALlah w5a@ga dUsrI w5an
dUsrI bar, be=k ALlah hr =E
pr k>udrt r`ne vala hE | (20)
vh ijs ko cahe A>j>ab deta hE
AOr ijs pr cahe rh\m f>rmata
hE AOr wsI kI trf> tum lO4a@
jaAoge | (21)

AOr tum j>mIn me& Aaijj> krne


vale nhI& AOr n AaSman me&,
AOr tuMhare il@ ALlah ke isva
n ko: ihmaytI hE AOr n ko:
mddgar | (22)
AOr ijn logo& ne ALlah kI
in=ainyo& ka AOr ws kI
mulak>at ka ;n\kar ikya yhI
log merI rhmt se nawMmId hu@,
AOr yhI hE& ijn ke il@ A>j>ab hE
ddRnak | (23)
so ws kI k>Om ka jvab ;s ke
isva n 9a ik wse k>t\l
kr Dalo ya ws ko jla do,
so ALlah ne ws ko Aag se
bca ilya | be=k ws me& wn
logo& ke il@ in=ainya& hE& jo
:man r`te hE& | (24)
AOr ;b/ahIm A ne kha be=k
tum ne ALlah ke isva buto& ko
duinya kI ij>NdgI me& Aaps kI
doStI kI vjh bna il@ ho,
ifr ik>yamt ke idn tum me& se
@k dUsre ka muk>ailf> ho ja@ga
AOr tum me& se @k dUsre pr lant

RP@@a

w
w w r

AOr

AOr

AaSman me&

nhI&

j>mIn me&

AOr n ho tum

A>aijj> krne vale



w w w

AOr vh log

22

ijNho& ne

ko:

AOr

ko:

mddgar

ihmaytI

tuMhare

ALlah ke isva

il@

w w

w
r
vh nawMmId

merI rhmt se

yhI hE&

hu@

AOr ws kI

ALlah kI

mulak>at

in=ainyo& ka

;n\kar ikya


w w



ws kI

jvab

k>Om

so n 9a

ddRnak

23

wn ke

A>j>ab

AOr yhI hE&

il@



Aag se

so bca ilya ws

jla do

ko ALlah

ws ko

ya

k>t\l kro

wNho& ne

isva@

ws ko

kha

yh ik

tum ne

AOr ;b/ahIm A ne kha

bna il@

;s ke isva nhI&

24

jo :man

wn logo&

in=ainya&

r`te hE&

ke il@

hE&

;s me&

be=k

w w

Apne drimyan

duinya kI ij>NdgI me&

doStI

Aaps me&

but jma

ALlah ke isva

baj> dUsre ka

tum me& se baj>

kaif>r mu`>ailf>

@k

ho ja@ga

ik>yamt ke idn

ifr

i5kana jhn\nm hE, AOr tuMhare

w
w w


w

il@ ko: mddgar nhI& | (25)

AOr nhI& tuMhare il@

mlamt krega, AOr tuMhara

ps ws pr lUt A :man laya


AOr ws ne kha be=k mE& Apne
rb kI trf> ihj/t krne vala
vtn 2oD>ne vala hU%, be=k vhI
g>ailb ihKmt vala hE | (26)
AOr hm ne ws ;b/ahIm A ko
A>ta f>rma@ ;s\hak> A AOr
yak>Ub A AOr hm ne ws kI
AOlad me& nubuVvt AOr iktab
r`I, AOr hm ne ws ko ws ka
Ajr idya duinya me& AOr be=k
vh Aai`>rt me& AlbTta nekokaro&
me& se hE | (27)
AOr hm ne -eja lUt A ko,
yad kro jb ws ne kha ApnI
k>Om ko, be=k tum behya: ka
@esa kam krte ho jo tum se
phle jhan valo& me& se iksI ne
nhI& ikya | (28)

jhn\nm

AOr tuMhara

baj>

tum me& se baj>

AOr lant

i5kana

dUsre ka

@k

krega


w

ihj/t

be=k mE&

krne vala

AOr ws

lUt A

ne kha

ws

ps :man

pr

laya

ko: mddgar

25

;s\hak> A

ws

AOr hm ne

ko

A>ta f>rma@

26

j>brdSt

ihKmt vala

vh

g>ailb

be=k

Apne rb kI

vh

trf>

w w
w

AOr iktab

nubuVvt

ws kI AOlad me&

AOr hm ne r`I

AOr yak>Ub A

w w

Aai`>rt me&

AOr

duinya me&

be=k vh

ws ka Ajr

AOr hm ne idya
ws ko

w


tum krte ho

be=k tum

ApnI

yad kro jb

AOr

k>Om ko

ws ne kha

lUt A

27

AlbTta nekokaro& me& se




28

jhan vale

se

iksI ne

U@

ws ko

nhI& phle ikya


tum se

behya:

400

AlAnkbUt (29)

RY@pja


w
w

AOr tum

rah

krte ho

AOr marte ho

AlbTta tum

mdR jma

Kya tum vak>:

krte ho





wNho& ne

ws kI k>Om

ik isva@

kha

na=a;Sta

so n 9a

ka jvab

ApnI mh\if>lo& me&

hrkat


@e mere

kha

rb

sCce log

29

se

le Aa

ALlah ka A>j>ab

Agr tU hE

hm pr


w
r

hmare -eje

Aa@

hu@ f>ir+te

AOr jb

30

muf\>isd

k>Om

jma

log

merI mdd

pr

f>rma




ws bStI

log

hlak

be=k

wNho& ne

`>u=`>brI

krne vale

hm

kha

le kr

;b/ahIm A



;b/ahIm A

be=k ws me&

j>ailm bD>e =rIr hE&

31

ne kha

ws ke log

be=k


w
AOr ws ke

AlbTta hm

3r vale

bca le&ge ws ko

`>Ub

ws ko jo ws me&

hm

jante hE&

vh bole

lUt A

ik

Aa@

AOr jb

pI2e rh

32

se

jane vale

ws kI

vh hE

bIvI

isva


w r
w r
AOr vh bole

idl me&

AOr

wn se

t&g huAa

wn se

pre=an

lUt A

huAa

ke pas

hmare f>ir+te


w
w


isva

AOr tere

be=k hm bcane

3r vale

vale hE& tuze

AOr n g>m `aAo

Dro nhI& tum




pr

log

naij>l

be=k

krne vale

hm

33

pI2e rh

se

jane vale

vh hE

terI bIvI

r

vh bdkarI

34

;s vjh se ik

krte 9e

AaSman se

A>j>ab

;s bStI


w
w

AOr mdyn kI
trf>

35

vh A>K>l

logo& ke

r`te hE&

il@

ku2 vaj>eh in=anI

ws se

AOr AlbTta hm ne
2oD>a


rw w
AOr

tum ;badt kro

@e merI

ps ws ne

=u@eb A

wMmId var rho

ALlah kI

k>Om

kha

ko

wn ka -a:

w

r

36

401

f>sad krte hu@


mcate

j>mIn me&

AOr n ifro

U@

Aai`>rt ka idn

AMmn `>lk> (20)


Kya tum vak>: mdoR& se f>ele bd
krte ho, AOr rah marte Dake
Dalte ho, AOr tum ApnI
mh\if>lo& me& krte ho na=aySta
hrkat, so ws kI k>Om ka
jvab ;s ke isva n 9a ik wNho&
ne kha hm pr ALlah ka A>j>ab
le Aa, Agr tU hE sCce logo& me&
se | (29)
lUt A ne kha @e mere rb!
muf>\isd logo& pr merI mdd
f>rma | (30)
AOr jb Aa@ hmare f>ir+te
;b/ahIm A ke pas `>u=`>brI
le kr, wNho& ne kha be=k hm
ws bStI ke logo& ko hlak
krne vale hE&, be=k ws bStI
ke log bD>e =rIr hE& | (31)
;b/ahIm A ne kha be=k ws
bStI me& lUt A -I hE,
vh f>ir=te bole hm `>Ub jante
hE& ws ko jo ws bStI me& hE&,
AlbTta hm ws ko AOr ws
ke 3r valo& ko j>r bca le&ge
isva@ ws kI bIvI, vh pI2e
rh jane valo& me& se hE | (32)
AOr jb hmare fir+te lUt A
ke pas Aa@ vh wn ke Aane se
pre=an huAa, wn kI vjh se
idl t&g huAa, AOr vh bole Dro
nhI& AOr g>m n `aAo, be=k hm
tuze AOr tere 3r valo& ko bcane
vale hE& isva@ terI bIvI ke, vh
pI2e rh jane valo& me& se hE | (33)
be=k hm ;s bStI ke logo& pr
AaSman se A>j>ab naij>l krne
vale hE&, ;s vjh se ik vh
bdkarI krte 9e | (34)
AOr AlbTta hm ne ws bStI
se ku2 vaje>h in=an wn logo&
ke il@ 2oD>e bak>I r`e jo A>K>l
r`te hE& | (35)
AOr mdyn valo& kI trf>
wn ke -a: =u@eb A ko -eja
ps ws ne kha @e merI k>Om!
tum ALlah kI ;badt kro AOr
Aai`>rt ke idn ke wMmId var
rho, AOr j>mIn me& f>sad mcate
n ifro | (36)

ifr wNho& ne ws ko zu4laya to


wn ko Aa pkD>>a j>l\j>le ne, ps
vh sub\h ko Apne 3ro& me& AON0e
pD>e rh g@ | (37)
AOr hm ne hlak ikya A>ad
AOr smUd ko, AOr thk>Ik> tum
pr wn ke rhne ke muk>amat
vaj>eh ho g@ hE&, AOr =Etan ne

RP@@a

rahe hk> se rok idya, hala&ik


vh smz bUz vale 9e | (38)
AOr hm ne hlak ikya k>an
AOr if>rA>On, AOr haman ko,
AOr wn ke pas mUsa A `ulI
in=ainyo& ke sa9 Aa@ to wNho&
ne tkBbur ikya muLk me& AOr
vh bc kr -ag inklne vale n
9e | (39)
ps hm ne hr @k ko ws ke
gunah pr pkD>>a to wn me& se
baj> vh hE& ijn pr hm ne
pT9ro& kI bair= -ejI, AOr wn
me& se baj> ko ic&3aD> ne

wn ke rhne ke muk>amat

rah

9e | (40)
wn logo& kI imsal ijNho& ne
bna@ ALlah ke isva mddgar,
mkD>I kI main&d hE, ws ne @k
3r bnaya, AOr 3ro& me& sb se

vaj>eh

AOr

ho g@ hE&

thk>Ik>

AOr smUd

ifr rok idya

wn ke Aamal

wNhe&

AOr A>ad

=Etan

AOr AlbTta

AOr

AOr

AOr

Aa@ wn ke pas

haman

if>rA>On

k>an

AON0e

37

pD>e hu@

wn ke

AOr -le

il@

kr id`a@

hala&ik

smz bUz vale

38

vh 9e


w

w r
AOr vh n 9e

j>mIn

to wNho& ne

`ulI in=ainyo&

muLk me&

tkBbur ikya

ke sa9

mUsa A





r
hm ne

ws pr

jo

-ejI

to wn

ws ke

hm ne

ps hr

me& se

gunah pr

pkD>a

@k

bc kr -ag

39

inklne vale

w

w
hm ne

AOr wn

jo

0&sa idya

ic&3aD>

me& se

ws ko

jo

AOr wn

pT9ro& kI

pkD>a

baj>

me& se

bair=


w w
r

ko hm ne j>mIn me& 0&sa idya,

`>ud ApnI jano& pr j>uLm krte

zu4laya ws ko

w w w ww

wn pr

ik wn pr j>uLm krta bl\ik vh

tum pr

se

j>uLm krta

kr idya, AOr ALlah @esa nhI&

ifr wNho& ne

to Aa pkD>a wNhe&

Aa pkD>>a, AOr wn me& se baj>


AOr wn me& se baj> ko hm ne g>kR>

j>l\j>la

ho g@


w w w

wn ke Aamal wn ke il@ wNhe&


-le kr id`a@ ifr ws ne wNhe&

ps vh subh ko

Apne 3r me&

ALlah

AOr nhI& hE

jo hm ne g>kR>

AOr wn

kr idya

me& se

j>mIn me&

ws
ko






w
vh log

bna@

imsal

ijNho& ne

40

`>ud ApnI

j>uLm krte

AOr leikn

vh 9e

jano& pr

bl\ik

w w




@k 3r

ws ne bnaya

mkD>I

main&d

mddgar

ALlah ke isva




w w

jante

41

ka= hote vh

mkD>I ka

3r hE

3ro& me&

sb se

AOr

kmj>or

be=k

ka= vh jante hote | (41)


w w

be=k ALlah janta hE jo vh

AOr vh

kmj>or boda 3r mkD>I ka hE,

pukarte hE& ws ke isva ijs cIj>>


ko -I, AOr vh g>ailb, ihKmt
vala | (42)
AOr yh imsale& hm byan krte hE&,
logo& ke il@, AOr wNhe& nhI&
smzte janne valo& ke isva | (43)
AOr ALlah ne AaSman AOr
j>mIn ko pEda ikya hk> ke sa9,
be=k ws me& :man valo& ke il@
in=anI hE | (44)

ws ke

ko: cIj>

isva

se

jo vh pukarte hE&

janta hE

AlAnkbUt (29)

be=k
ALlah

logo& ke il@

hm byan

imsale&

krte hE&

AOr yh

42

ihKmt

g>ailb

vala

j>brdSt

AaSman

pEda ik@

jma

ALlah ne

43

janne vale

isva

AOr nhI& smzte wNhe&


w

r

44

:man valo&

AlbTta

ke il@

in=anI

U@

ws me&

be=k

hk> ke sa9

AOr j>mIn

402

RY@pja

w

w

AOr

nmaj>

iktab se

k>a;m kre&

Aap s

vih

kI trf>

kI g:

Aap s

jo

p7e&>

w

w

sb se

AOr Alb]a

bD>I bat

ALlah kI yad

AOr bura:

behya:

se

roktI hE

nmaj>

be=k

w
w


AOr tum n zgD>o

Ahle iktab

jo tum krte ho

45

janta hE

AOr
ALlah


w
AOr tum kho

ijn logo& ne

wn me& se

isva@

j>uLm ikya

mgr ws trIk>e

vh behtr

se jo

w w
w
w

@k

AOr tuMhara

AOr hmara

tuMharI

AOr naij>l

hmarI

naij>l

hm :man la@

mabUd

mabUd

trf>

ikya gya

trf>

ikya gya

ws pr jo

w




ps ijn

iktab

logo& ko

hm ne naij>l kI

AOr wsI

tuMharI trf>

trh

46

f>rma&brdar

ws

jma

ke

AOr hm


w
ws

baj> :man

AOr ;n

ws

vh :man

pr

late hE&

Ahle mKka se

pr

late hE&

iktab

hm ne dI wNhe&


w w
w

AOr

Aap s p7>te 9e

;s se k>Bl

kaif>r

47

mgr

hmarI

isf>R Aayto& ka

jma

hk> na=nas

Aalb]a

ws

Apne da@&

AOr n wse

=k krte

sUrt me&

ha9 se

il`te 9e

vh log

;Lm idya gya

krte

ijNhe&

ws ke

f>rma de&

rb se

in=ainya& ws pr

naij>l

Kyo&

AOr vh

kI g:

bole

ko: iktab

j>ailm

49

bl\ik vh

mgr

jma

hmarI
Aayto& ka

w w


ik hm ne

Kya wn ke il@

naij>l kI

kaf>I nhI&

50

saf>

Drane

AOr ;s ke

ALlah

saf>

vala

isva nhI& ik mE&

ke pas

w
wn logo&

AOr

Alb]a

ke il@

nsIht

rhmt hE

ws me&

be=k

p7>I

wn pr

jatI hE

in=ainya&

;s ke
isva nhI&

iktab

Aap s
pr

AaSmano& me&

jo

vh
janta hE

gvah

AOr tuMhare

mere

Aap s f>rma de&

drimyan

drimyan

ik kaf>I hE ALlah

51

vh :man
late hE&

w w w r w
w

52

403

vh 3a4a

pane vale

vhI hE&

ALlah

AOr vh

ke

mun\ikr hu@

baitl pr

U@

roktI hE behya: AOr bura: se,


AOr Alb]a ALlah kI yad
sb se bD>I bat hE, AOr ALlah
janta hE jo tm krte ho | (45)
AOr tum Ahle iktab se n zgD>o
mgr ws trIk>e se jo behtr
ho, isva@ wn me& se ijn logo&
ne j>uLm ikya, AOr tum kho hm
ws pr :man la@ jo hmarI
trf> naij>l ikya gya AOr jo
tuMharI trf> naij>l ikya gya,
AOr hmara mabUd AOr tuMhara
mabUd @k hE, AOr hm ws ke
f>rma&brdar hE& | (46)
AOr wsI trh hm ne tuMharI trf>
iktab naij>l kI, ps ijn logo&
ko hm ne iktab dI hE vh :man
late hE& ws pr, AOr Ahle mKka
me& se baj> ws pr :man late hE&,
AOr hmarI Aayto& se ;n\kar isf>R
kaif>r krte hE&E | (47)
AOr Aap s ;s nuj>Ule k>urAan
se k>Bl ko: iktab n p7>te 9e
AOr n Apne da@& ha9 se wse
hk> na=nas =k krte | (48)

w

Aap s

nmaj> k>a;m kre&, be=k nmaj>

il`te 9e | ws sUrt me& Alb]a

Vaaj>eh Aayte&

sIno& me&

trf> iktab vih kI g: hE, AOr

;n\kar krte




w w


AOr nhI& ;n\kar

Aap s p7>e& jo Aap s kI

AOr vh nhI&


w
r


48

wtlu ma Wihya (21)

:man

AOr

AOr

la@

jo log

j>mIn me&

bl\ik yh vaj>eh Aayte& wn ke sIno&


me& mhf>Uj> hE& ijNhe& ;Lm idya gya,
AOr hmarI Aayto& ka ;n\kar
isf>R j>ailm krte hE& | (49)
AOr vh bole ws pr ws ke rb
kI trf> se in=ainya& moijj>at
Kyo& n naij>l kI g:&, Aap s
f>rma de& ;s ke isva nhI& ik
in=ainya& moijj>at ALlah
ke pas hE& AOr ;s ke isva nhI&
ik mE& saf> saf> Drane vala
hU% | (50)
Kya wn logo& ke il@ kaf>I nhI&
ik hm ne Aap s pr iktab
naij>l kI jo wn pr p7>I jatI
hE, be=k ws me& wn logo& ke
il@ rhmt AOr nsIht hE jo
:man late hE& | (51)
Aap s f>rma de& ALlah kaf>I
hE mere AOr tuMhare drimyan
gvah, vh janta hE jo ku2
AaSmano& AOr j>mIn me& hE, AOr
jo log baitl pr :man la@
AOr vh ALlah ke mun\ikr hu@
vhI log hE& 3a4a pane vale | (52)

AlAnkbUt (29)
AOr vh Aap s se A>j>ab kI
jLdI krte hE&, AOr Agr mIA>ad
n hotI muk>rRr, to wn pr A>j>ab
Aa cuka hota, AOr vh wn pr
j>r Acank Aa@ga AOr wNhe&
`>br -I n hogI | (53)
AOr vh Aap s se A>j>ab kI
jLdI krte hE&, AOr be=k jhn\nm
kaif>ro& ko 3ere hu@ hE | (54)

RQ@ya@f@ma



w
w

ke nIce se, AOr ALlah tA>ala


khega ws ka mj>a c`o jo
tum krte 9e | (55)
@e mere bNdo jo :man la@ ho!
be=k merI j>mIn vsIA> hE, ps
tum merI hI ;badt kro | (56)
hr =~>s ko mOt ka mj>a
c`na hE, ifr tum hmarI trf>
lO4a@ jaAoge | (57)

j>r wNhe& jgh de&ge jNnt ke


bala `>ano& me&, ws ke nIce nhre&
jarI hE&, vh ws me& hme=a rhe&ge,
Kya hI AC2a Ajr hE kam krne
valo& ka | (58)
ijn logo& ne sb\r ikya, AOr vh
Apne rb pr -rosa krte hE& | (59)
AOr bhut se janvr hE& jo
nhI& w5a@ ifrte ApnI roj>I,
ALlah wNhe& roj>I deta hE AOr
tuMhe& -I, AOr vh sunne vala,
janne vala hE | (60)
AOr Alb]a Agr tum wn se
pU2o iks ne j>mIn AOr AaSmano&
ko bnaya ? AOr sUrj AOr ca%d
ko kam me& lgaya ? to vh j>r
khe&ge ALlah , ifr vh kha&
wl4e ifre jate hE& ? (61)
ALlah Apne bNdo& me& se ijs ke
il@ cahe roj>I f>ra`> krta hE
AOr ijs ke il@ cahe ws ke il@
t&g kr deta hE, be=k ALlah hr
cIj> ka janne vala hE | (62)
AOr Alb]a Agr tum wn se
pU2o iks ne AaSman se panI
wtara ? ifr ws se j>mIn ko ws
ke mrne ke bad ij>Nda kr idya,

ALlah ke il@ hE&, leikn wn me&


Ak\sr log A>K>l se kam nhI&
lete | (63)

AOr Agr

mIA>ad

wNhe& `>br n hogI

53

krte hE&

jLdI krte hE&

Aap s se jLdI

AOr vh Aap s se

A>j>ab kI

AOr vh

Acank

AOr j>r wn
pr Aa@ga

A>j>ab

wNhe&

ijs

7a&p lega

idn

Alb]a

kaif>ro& ko

54

AOr

jhn\nm

3ere hu@

be=k

w
w w r
tum krte 9e

55

jo

AOr vh

c`o tum

khega

wn ke paW%

AOr nIce se

wn ke Wpr se


w

r
w
ps tum

56

ps merI hI

;badt kro

vs\IA>

merI j>mIn be=k

AOr jo log

57

:man la@

tum lO4a@

ifr hmarI

jaAoge

trf>

jo :man la@

@e mere bNdo

c`na

mOt

hr =~>s

jarI hE&

bala `>ane

jNnt

hm j>r wNhe&

se ke

AOr wNho& ne

nek

jgh de&ge

A>ml ik@

58

Kya hI AC2a

kam krne vale

vh hme=a

ws me&

Ajr hE

nhre&

rhe&ge

ws ke nIce se


w w

AOr bhut

janvr jo

nhI& w5ate

59

se

vh -rosa

AOr vh Apne

ijn logo& ne sb\r

krte hE&

rb pr

ikya

w w z z
w
AOr Alb]a
Agr

60

janne

sunne

AOr

vala

vala

vh

AOr tuMhe& -I

wNhe& roj>I
deta hE

ALlah

ApnI
roj>I

w
r


w
w
AOr ca%d

AOr kam

sUrj

AOr j>mIn

me& lgaya

AaSman

iks ne

tum pU2o

jma

bnaya

wn se


z
ijs ke il@ vh

f>ra`>

roj>I

cahta hE

krta hE

w
AOr Alb]a
Agr

62

janne

ALlah

vh wl4e

ifr

ifre jate hE&

kha&

ALlah

vh j>r
khe&ge

hr cIj> ka

vala

61

be=k

ws ke

AOr t&g

ALlah

il@

kr deta hE

AaSman se

wtara

Apne bNdo& me& se

vh j>r khe&ge ALlah ,


Aap s f>rma de& tmam tarIf>e&

A>j>ab kI

AOr jo log :man la@ AOr


wNho& ne nek A>ml ik@, hm

muk>rRr

hota wn pr

ijs idn wNhe& 7a&p lega A>j>ab,


wn ke Wpr se AOr wn ke paW%

to Aa cuka

A>j>ab

bad

j>mIn

ws

ifr ij>Nda

se

kr idya

panI

iks ne

tum wn se
pU2o

63

vh A>K>l se

wn me&

kam nhI& lete

Ak\sr log

U@

leikn

tmam tarIf>e&

Aap s

ALlah ke il@

kh de&

ALlah

Alb]a

ws ka

vh khe&ge

mrna

404

SP@a

w w w

AOr

Aai`>rt ka 3r

AOr kUd

be=k

isva@ `el

duinya kI ij>NdgI

AOr

yh

nhI&

k+tI me&

vh svar

ifr

hote hE&

jb

vh jante hote

64

ka=

Alb]a

ij>NdgI

vhI




nagha&

`>u=\kI kI trf>

f>Orn vh

vh wNhe&

ifr

ws ke il@

`>ails

ALlah ko

njat deta hE

jb

@itk>ad

r` kr

pukarte hE&



w w


ps A>nk>rIb

AOr taik vh

hm ne

vh

f>a;da w5a@&

wNhe& idya

taik na=uI

vh jo

i=kR krne

65

kre&

lgte hE&

w w w

log

jbik wck

hrm srj>mIne mKka

ik hm ne

Kya wNho& ne

il@ jate hE&

ko Am\n kI jgh

bnaya

nhI& de`a

jan le&ge

66

vh

67

na=uI

AOr ALlah kI

:man

krte hE&

nemt kI

late hE&

ws ke

Kya ps baitl pr

se

;dR igdR

ya zu4laya

zU4

ws ne

ALlah pr

baN0a

ws se

bD>a

ijs ne

j>ailm

AOr kOn




kaif>ro& ke il@

68

i5kana

jhn\nm me&

vh Aaya

Kya nhI&

ws ke pas

jb

hk> ko



w w w

69

Alb]a sa9 hE

AOr be=k

Apne raSte

hm j>r wNhe&

hmarI

AOr ijn logo& ne

nekokaro& ke

ALlah

jma

ihdayt de&ge

rah me&

koi== kI

r( )

kuA>at 6

(30) sUrtur rom

vh

me&

cNd sal

huKm

jma

me&

mg>\lUb
ho g@

Ailf>
lam mIm

A>nk>rIb vh

Apne mg>\lUb

g>ailb ho&ge

hone


w
w

Ahle :man

`>u= ho&ge

AOr ws idn

AOr bad

phle

405

inhayt
meh\rban

g>ailb

AOr vh

hote | (64)
ifr jb vh k+tI me& svar hote
hE& to vh ALlah ko pukarte hE&
`>ails wsI pr @itk>ad r`te
hu@, ifr jb vh wNhe& `>u=\kI kI
trf> njat deta bca lata hE
to vh f>Orn i=kR krne lgte
hE& | (65)
taik ws kI na=uI kre& jo hm
ne wNhe& idya hE, AOr taik vh
f>a;da w5a@&, ps A>nk>rIb vh
jan le&ge | (66)
Kya wNho& ne nhI& de`a ik hm ne
srj>mIne mKka ko Am\n kI jgh
bnaya, jb ik ws ke ;dR igdR
se log wck il@ jate hE&, ps
Kya vh baitl pr :man late hE&
AOr ALlah kI nemt kI na=uI
krte hE& | (67)
AOr ws se bD>a j>ailm kOn hE ?
ijs ne ALlah pr zU4 baN0a,
ya jb hk> ws ke pas Aaya ws
ne wse zu4laya, Kya jhn\nm me&
kaif>ro& ke il@ i5kana nhI& ? (68)
AOr ijn logo& ne hmarI rah

ALlah ke nam se jo bhut






ALlah hI ke il@

ij>NdgI hE, ka= vh jante

hE | (69)

romI

be=k Aai`>rt ka 3r hI Asl

be=k ALlah nekokaro& ke sa9

k>rIb kI j>mIn

`el kUd ke isva ku2 nhI&, AOr

ihdayt de&ge Apne raSto& kI, AOr

Aayat 60





w r
AOr

AOr yh duinya kI ij>NdgI

me& koi== kI, hm j>r wNhe&

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

bad

wtlu ma Wihya (21)

ijs ko cahta hE

U@

vh mdd
deta hE

ALlah kI mdd se

meh\rban, rh\m krne vala hE


Ailf> -lam -mIm | (1)
romI k>rIb kI srj>mIn me&
mg>\lUb ho g@ | (2)
AOr vh Apne mg>\lUb hone ke bad
A>nk>rIb cNd salo& me& g>ailb
ho&ge | (3)
phle -I AOr pI2e -I ALlah hI
ka huKm hE, AOr ws idn
Ahle :man ALlah kI mdd se
`>u= ho&ge | (4)
vh ijs ko cahta hE mdd deta
hE, AOr vh g>ailb inhayt
meh\rban hE | (5)

Ar rom (30)
yh ALlah ka vada hE, ALlah
Apne vade ke i`>laf> nhI& krta,
AOr leikn Ak\sr log jante
nhI& | (6)
vh duinya kI ij>NdgI ke isf>R
j>aihr ko jante hE&, AOr vh
Aai`>rt se g>aif>l hE& | (7)
Kya vh Apne idl me& g>Or nhI&
krte ? ALlah ne nhI& pEda ikya
AaSmano& ko AOr j>mIn ko, AOr
jo ku2 wn dono ke drimyan hE
mgr duSt tdbIr ke sa9, AOr
@k muk>rRra mIA>ad ke il@, AOr
be=k logo& me& se Ak\sr Apne rb
kI mulak>at ke muinkr hE& | (8)
Kya wNho& ne j>mIn duinya me& sEr
nhI& kI ? vh de`te ik kEsa
An\jam huAa wn logo& ka jo

RQ@ya@f@ma



w
w

Ak\sr log

j>mIn ko boya jota, AOr ws


ko Aabad ikya ws se ij>yada
ijs k>d/ ;Nho& ne Aabad ikya
hE, AOr wn ke pas wn ke rsUl
ro=n dla;l ke sa9 Aa@, ps
ALlah @esa n 9a ik vh wn pr
j>uLm krta AOr leikn vh ApnI
jano& pr j>uLm krte 9e | (9)
ifr ijn logo& ne bure kam ik@
wn ka An\jam bura huAa ik
wNho& ne ALlah kI Aayto& ko
zu4laya AOr vh wn ka mj>ak>
wD>ate 9e | (10)
ALlah phlI bar `>l\k>t ko
pEda krta hE ifr vh wse dobara
pEda krega, ifr tum wsI kI
trf> lO4a@ jaAoge | (11)
AOr ijs idn ik>yamt brpa
hogI muj\irm nawMmId ho kr
rh ja@&ge | (12)
AOr wn ke =rIko& me& se ko: wn
ke isf>ar=I n ho&ge, AOr vh Apne
=rIko& ke mun\ikr ho ja@&ge | (13)
AOr ijs idn ik>yamt k>a;m
hogI ws idn log mutf>irRk>
it]r ib]r ho ja@&ge | (14)
ps jo log :man la@ AOr wNho& ne
nek A>ml ik@ so vh bag>e jNnt
me& AaAo -gt ik@ ja@&ge | (15)

Apna
vada

ALlah ka

i`>laf> nhI& krta ALlah

vada hE

w
AOr

se

duinya kI ij>NdgI

vh

se

vh

j>aihr ko

nhI& jante

jante hE&

w w
pEda ikya

nhI&

ALlah

Apne jI idl me&

vh g>Or

Kya

krte

nhI&

g>aif>l hE&

vh

Aai`>rt

r

w

w
duSt tdbIr

AOr @k muk>rRr mIA>ad

mgr

ke sa9

wn dono ke

AOr

drimyan

jo


w w w

wNho& ne

Kya

sEr kI

nhI&

mun\ikr hE&

AOr j>mIn

AaSmano&

mulak>at

Apna rb

logo& se

se

Ak\sr

AOr
be=k


w
r

wn se phle 9e, vh k>uVvt me& wn


se bhut ij>yada 9e, AOr wNho& ne

AOr
leikn

vh log

wn se phle

An\jam

jo

kEsa huAa

jo vh de`te

j>mIn me&

ww
r
w w
AOr wNho& ne ws

ij>yada

ko Aabad ikya

j>mIn

AOr wNho& ne

tak>t

boya jota

me&

bhut

;n se

vh 9e

ij>yada


r w w
ik wn pr

ALlah

j>uLm krta

ps n 9a

ro=n dla;l

wn ke

AOr wn ke

;Nho& ne wse

ws

ke sa9

rsUl

pas Aa@

Aabad ikya

se jo






ijn logo&

An\jam

ne

huAa

ifr

j>uLm krte

vh 9e

ApnI jane&

AOr leikn

ws se mj>ak> krte

10

AOr 9e vh

ALlah kI

ik wNho& ne

Aayto& ko

zu4laya

bura

bure kam
ik@





w
AOr ijs
idn

11

tum lO4a@

ifr ws

ifr vh wse dobara

jaAoge

kI trf>

pEda krega

`>l\k>t

ALlah phlI
bar pEda krta hE

w



wn ke
il@

AOr n ho&ge

12

muj\irm

nawMmId

jma

rh ja@%ge

brpa hogI ik>yamt



13

mun\ikr

Apne =rIko& ke

AOr vh

ko:

ho ja@&ge

isf>ar=I

wn ke =rIko& me& se

w
ps jo log :man la@

14

mutf>irRk>
ho ja@&ge

ws idn

k>a;m hogI

AOr ijs

ik>yamt

idn

w
w
w
15

`>u=hal AaAo -gt


ik@ ja@&ge

bag> me&

U@

so vh

nek

AOr wNho& ne
A>ml ik@

406

SP@a

w w w


Aai`>rt

AOr

hmarI

AOr

mulak>at ko

Aayto& ko

zu4laya

kuf> ikya

AOr ijn logo& ne


w

w


ps pakIj>gI

ALlah

jb

haij>r igirf>\tar

16

byan kro

A>j>ab me&

ik@ ja@&ge

ps yhI log

w
w

AaSmano& me&

tmam

AOr ws

tarIf>e&

ke il@

tum subh kro

17

tum =am kro

AOr jb

subh ke vK>t

=am ke vK>t

w
w
w
w r

vh

ij>Nda

tum j>uhr krte ho

18

inkalta hE

AOr bad j>val

AOr jb

j>uhr ke vK>t

AOr j>mIn

tIsre phr

w
w
r


bad

AOr vh ij>Nda

j>mIn

ij>Nda se

krta hE

AOr inkalta

mudaR

mudaR se

hE vh

ws ne pEda

se

AOr ws kI

ik

ikya tuMhe&

19

in=ainyo& se

tum inkale

AOr wsI

ws ka

jaAoge

trh

mrna

w w


ws ne

AOr ws kI

ik

pEda ikya

fEle hu@

20

in=ainyo& se

nagha& tum

AadmI

ifr

im4\4I




w
w


AOr ws ne

wn kI trf>

taik tum sukUn

ikya

pas

haisl kro

tuMhare

tuMharI ijn\s se

joD>e

il@


r

w
21

vh g>Or Ao

wn logo&

Alb]a

if> krte hE&

ke il@

in=ainya&

ws me&

AOr

be=k

muhBbt

meh\rbanI

tuMhare

drimyan


w

w r
w



AOr

tuMharI j>bane&

mu`>tilf> hona

AOr j>mIn

AaSman

ws ne pEda

AOr ws kI

jma

ikya

in=ainyo& se

w

w

AOr ws kI

22

in=ainyo& se

A>ailmo& dain=mNdo&

Alb]a

ke il@

in=ainya&

be=k

ws me&

AOr tuMhare r&g


w w

be=k

AOr tuMhara

ws ke f>J>l se

AOr idn

tla= krna

rat me&

tuMhara sona

ibjlI

vh id`ata

AOr ws kI

hE tuMhe&

in=ainyo& se

23

vh

wn logo&

Alb]a

sunte hE&

ke il@

in=ainya&

ws me&

w w
r

j>mIn

ifr ij>Nda

krta hE ws se

panI

AaSman se

AOr vh naij>l

AOr wMmId

krta hE

ke il@

`>Of>





24

407

A>K>l se

wn logo&

Alb]a

kam lete hE&

ke il@

in=ainya&

;s me&

be=k

U@

ws ke mrne ke bad

wtlu ma Wihya (21)


AOr ijn logo& ne kuf> ikya,
AOr zu4laya hmarI Aayto& ko,
AOr mulak>at ko Aai`>rt kI,
ps yhI log A>j>ab me& igrf>\tar
ik@ ja@&ge | (16)
ps tum ALlah kI pakIj>gI
byan kro =am ke vK>t AOr
sub\h ke vK>t | (17)
AOr wsI ke il@ hE& tmam
tarIf>&e AaSmano& me& AOr j>mIn
me&, AOr tIsre phr AOr ju>hr ke
vK>t | (18)
vh mudaR se ij>Nda ko inkalta hE,
AOr ij>Nda se mudaR ko inkalta hE,
AOr vh ij>Nda krta hE j>mIn ko
ws ke mrne ke bad, AOr wsI trh
tum k>b/o& se inkale jaAoge | (19)
AOr ws kI in=ainyo& me& se hE ik
ws ne tuMhe& pEda ikya im4\4I se,
ifr nagha& tum AadmI ja bja
fEle hu@ | (20)
AOr ws kI in=ainyo& me& se hE
ik ws ne tuMhare il@ pEda ik@
tuMharI ijn\s se joD>e bIivya&
taik tum wn ke pas sukUn
haisl kro, AOr ws ne tuMhare
drimyan muhBbt AOr rhmt
pEda kI, be=k ws me& Alb]a
wn logo& ke il@ in=ainya& hE& jo
g>Or Ao if> krte hE& | (21)
AOr ws kI in=ainyo& me& se hE&
AaSmano& AOr j>mIn ka pEda krna
AOr tuMharI j>bano& AOr tuMhare
r&go& ka mu~>tilf> hona, be=k ws
me& dain=mNdo& ke il@ in=ainya&
hE& | (22)
AOr ws kI in=ainyo& me& se hE
tuMhara sona rat me& AOr idn ke
vK>t, AOr tuMhara tla= krna
ws ke f>J>l se roj>I, be=k
ws me& in=ainya& hE& wn logo& ke
il@ jo sunte hE& | (23)
AOr ws kI in=ainyo& me& se hE
ik vh tuMhe& ibjlI id`ata hE
`>Of> AOr wMmId ke il@, AOr
vh naij>l krta hE AaSman se
panI, ifr ws se j>mIn ko ws
ke mrne ke bad ij>Nda krta hE,
be=k ws me& in=ainya& hE& wn
logo& ke il@ jo A>K>l se kam
lete hE& | (24)

AOr ws kI in=ainyo& me& se hE


ik ws ke huKm se j>mIn AOr
AaSman k>a;m hE& | ifr jb vh
@k inda de kr tuMhe& j>mIn se
bula@ga to tum ykbargI inkl
AaAoge | (25)
AOr ws ke il@ hE jo AaSmano&
me& AOr j>mIn me& hE, sb wsI ke
f>rma&brdar hE& | (26)
AOr vhI hE jo phlI bar `>l\k>t
ko pEda krta hE, ifr ws ko
dobara pEda krega, AOr yh ws
pr bhut Aasan hE, AOr wsI
kI hE bulNd tr =an AaSmano& me&
AOr j>mIn me&, AOr vh g>ailb
ihKmt vala hE | (27)
ws ne tuMhare il@ tuMhare hal se
@k imsal byan kI, Kya tuMhare
il@ hE wn me& se ijn ke tum
mailk ho tuMhare g>ulamo& me& se
ws irj>\k> me& ko: =rIk ? jo hm
ne tuMhe& idya taik tum sb Aaps
me& brabr ho jaAo, Kya tum wn
se ws trh Drte ho jEse Apno&
se Drte ho, wsI trh hm A>K>l
valo& ke il@ `ol kr in=ainyaa&
byan krte hE& | (28)
bl\ik pErvI kI j>ailmo& ne bejane
ApnI `>aih=at kI, to ijse
ALlah gumrah kre wse kOn
ihdayt dega ? AOr nhI& hE& wn ke
il@ ko: mddgar | (29)
ps tum ALlah ke dIn ke il@
sb se k4 kr yk `> ho kr
Apna cehra sI0a r`o, ALlah
kI ws if>t\rt pr ijs pr ws
ne logo& ko pEda ikya, ws kI
`>l\k> bna: hu: if>t\rt me& ko:
tbdIlI nhI&, yh sI0a dIn hE,
AOr leikn Ak\sr log jante
nhI& | (30)
sb ws kI trf> jUA> krne vale
rho AOr tum wsI se Dro, AOr
tum k>a;m r`o nmaj>, AOr tum
i=kR krne valo& me& se n ho | (31)
wn me& se ijNho& ne Apna dIn
tukD>e tukD>e kr ilya, if>k>Re if>k>Re
ho g@ | sb ke sb igroh ws pr
`>u= hE& jo wn ke pas hE | (32)

RQ@ya@f@ma

w w
r

jb vh tuMhe&

ws ke

ifr

bula@ga

AOr j>mIn

huKm se

AaSman

AOr ws kI

ik

k>a;m hE&

in=ainyo& se


r
w
AOr ws

jo

inkl AaAoge

25

ke il@

ykbargI tum

j>mIn se

@k inda

w
r

w


phlI bar

AOr vhI hE jo

pEda krta hE

26

f>rma&brdar

sb wsI

AOr

ke il@

j>mIn me&

AaSmano& me&

w w



bulNd tr

AOr wsI

=an

ws pr

ke il@

bhut

AOr vh

ifr ws ko

Aasan

yh

dobara pEda krega

`>l\k>t

w rw

tuMhare

ws ne

il@

byan kI

ihKmt

27

g>ailb

vala

AOr j>mIn

AOr vh

AaSmano& me&









tuMhare da@& ha9

jo mailk hu@

g>ulam

se

tuMharI jane&

Kya tuMhare il@

@k

se

hal

imsal

z


Kya tum wn se

brabr

Drte ho

ws me&

so taik

jo hm ne tuMhe&

tum

irj>\k> idya

me&

ko: =rIk









28

A>K>l valo& ke il@

hm `ol kr

in=ainya&

byan krte hE&

wsI trh

ApnI jane&

jEse tum

Apno& se

Drte ho

to kOn ihdayt dega

;Lm ke bg>Er

ApnI

ijn logo& ne j>uLm ikya

bejane

`>aih=at

j>ailm

pErvI kI

bl\ik

w

w

Apna cehra

ps sI0a

mddgar

29

r`o tum

ko:

wn ke

AOr

gumrah kre

il@

nhI&

ALlah

ijse







logo& ko pEda ikya

ws pr

jo ijs

ws ne

yk `>

if>t\rt ALlah kI

dIn ke il@

ho kr

AOr leikn

dIn sI0a

yh

ALlah kI `>l\k> me&

tbdIlI nhI&



w w
AOr k>a;m

AOr tum

ws kI

jUA>

r`o tum

Dro ws se

trf>

krne vale

30

Ak\sr log

vh jante nhI&


w
4ukD>e 4ukD>e
kr ilya

ijNho& ne

wn me&e
se

31

i=kR krne vale

se

AOr n ho tum

nmaj>





32

`>u= hE&

wn ke pas

ws pr

U@

sb igroh

if>k>Re if>k>Re

AOr ho g@

Apna dIn

408

Ar rom (30)

SP@a


w
r
ifr jb

ws kI

jUA>

Apne

vh

ko:

trf>

krte hE&

rb ko

pukarte hE&

tk\lIf>

AOr

phu%ctI hE logo& ko

jb


r
w

ik na=uI

33

kre&

=rIk krne

Apne rb

wn me&

@k

lgte hE&

ke sa9

se

igroh

nagha&

rhmt

ko: snd

wn pr

34

naij>l kI

log

hm

AOr

ke log wn me& se Apne rb ke

ws kI jo hm

jan loge

A>nk>rIb

w5a lo tum

ne idya

c`a@&

jb

krte hE&

sa9

hE&

vh

ik vh

jo

btlatI hE


w

36

mayUs

nagha& vh

ho jate hE&

wn ke

Aage

ws ke

ko:

ha9

-eja

sbb jo

bura:

ph%uce wNhe&

be=k

vh

ijs ke

krta hE

cahta hE

il@

ku=ada

irj>\k>

k>rabt dar

hk>

ps do tum

37

vh cahte hE&

behtr

ke il@ jo

Kya wNho& ne nhI&


de`a

Alb]a

jo :man r`te hE&

in=ainya&

;s me&

AOr musaif>r

taik b7>e

sUd

se

tum do

jo

f>lah

38

AOr imskIn

vh

pane vale

AOr vhI

ALlah kI

log

rj>a



w

j>kat

se

AOr jo tum do

ALlah ke ha&

to nhI& b7>ta

log

mal

jma

jma

me&

w w w


ALlah hE ijs ne

cNd dr cNd

39

krne vale

vh

to vhI

ALlah kI

log

rj>a

cahte hu@



z


se

vh tuMhe&

Kya

ij>Nda krega

ifr

ifr vh tuMhe&

ifr ws ne tuMhe&

mOt deta hE

irj>\k> idya

pEda ikya tuMhe&

ws se

AOr brtr

jo

vh
pak hE

ku2 -I

;n kamo& me& se

kre

jo

tuMhare =rIk
jma

kmaya

ws se

AOr dyaR

jo

trI


41

409

baj>
Aa ja@& vh

`>u=\kI me&

f>sad

j>aihr
ho gya

40

vh =rIk
5hrate hE&





=ayd vh

wNho& ne ikya
Aamal

baj>

taik vh wNhe&
mj>a c`a@

U@

Kya hm ne wn pr ko: snd naij>l


kI ? ik vh btlatI hE jo ws ke
sa9 yh =rIk krte hE& | (35)
AOr jb hm c`a@& logo& ko
ho&e, AOr Agr wNhe& ws ke sbb

w w w
w
AOr

wska An\jam jan loge | (34)

rhmt ka mj>a to ws se `>u=

wn logo& ke il@

yh

f>a;da w5a lo, ifr A>nk>rIb tum

ws se

w
w


w

wn logo&

ne wNhe& idya, so tum cNd roj>

to vh `>u= ho&





ws ka

ik vh wskI na=uI kre& jo hm

AOr

ik ALlah

krta hE

sa9 =rIk krne lgte hE& | (33)

Agr


w w
w
z
AOr t&g

ApnI trf> se rhmt ka mj>a

c`a deta hE

so f>a;da

ws ke

krte hu@, ifr jb vh wNhe&

trf> se

ifr

=rIk

pukarte hE& ws kI trf> jUA>

c`a deta hE to nagha& @k igroh

tum

35

phu%ctI hE to Apne rb ko

vh wn ko


r
w
rhmt

AOr jb logo& ko ko: tk\lIf>

ApnI


Kya hm ne

wtlu ma Wihya (21)

logo& ke ha9

ko: bura: puh%ce jo wn ke ha9o&


ne Aage -eja wn ke Aamal se to
vh nagha& mayUs ho jate hE& | (36)
Kya wNho& ne nhI& de`a ik ALlah
ijs ke il@ cahta hE irj>\k>
ku=ada krta hE AOr ijs ke
il@ cahta hE t&g krta hE,
be=k jo log :man r`te hE& wn
ke il@ ;s me& in=ainya& hE& | (37)
ps tum k>rabtdaro& ko ws ka
hk> do AOr mohtaj AOr musaif>r
ko, yh wn ke il@ behtr hE jo
ALlah kI rj>a cahte hE&, AOr
vhI log f>lah do jhano& kI
kamyabI pane vale hE& | (38)
AOr jo tum sUd do ik logo& ke
mal b7>e& ;j>af>a ho to yh
ALlah ke ha& nhI& b7>ta AOr
jo tum ALlah kI rj>a cahte
hu@ j>kat dete ho to yhI log hE&
Apna mal AOr Ajr cNd dr
cNd krne vale | (39)
ALlah hI hE ijs ne tuMhe& pEda
ikya, ifr tuMhe& irj>\k> idya,
ifr vh tuMhe& mOt deta hE ifr
vh tuMhe& ij>Nda krega, Kya tuMhare
=rIko& me& se ko: hE jo wn
kamo& me se ku2 -I kre ?
vh pak hE AOr brtr ws se jo
vh =rIk 5hrate hE& | (40)
f>sad `>u=\kI AOr trI me& j>aihr
ho gya fEl gya ws se jo
kmaya logo& ke ha9o& ne wn ke
Aamal ke sbb taik vh wn ke
baj> Aamal ka mj>a wNhe& c`a@,
=ayd vh baj> Aa ja@& | (41)

Ar rom (30)
Aap s f>rma de& tum j>mIn me&
clo ifro, ifr tum de`o wn ka
An\jam kEsa huAa jo phle 9e,
wn ke Ak\sr i=kR krne vale
9e | (42)
ps Apna cehra dIne raSt kI trf>
sI0a r`o ;s se k>Bl ik vh
idn Aa ja@ ijs ko 4lna nhI&
ALlah kI trf> se, ws idn
sb juda juda ho ja@&ge | (43)
ijs ne kuf> ikya to ws pr
pD>ega ws ke kuf> ka vbal,
AOr ijs ne AC2e A>ml ik@ to
vh Apne il@ saman kr rhe
hE& | (44)
taik ALlah Apne f>J>l se wn
logo& ko jj>a de jo :man la@,
AOr wNho& ne AC2e A>ml ik@,
be=k ALlah kaif>ro& ko ps&d
nhI& krta | (45)
AOr ws kI in=ainyo& me& se hE ik
vh -ejta hE hva@& `>u=`>brI dene
valI, AOr taik vh tuMhe& ApnI
rhmt ka mj>a c`a@, AOr taik
k+itya& ws ke huKm se cle&,
AOr taik tum tla= kro ws
ka f>J>l irj>\k> AOr taik tum
=u kro | (46)
AOr thk>Ik> hm ne Aap s se
phle bhut se rsUl -eje wn kI
k>Omo& kI trf>, ps vh wn ke
pas `ulI in=ainyo& ke sa9 Aa@,
ifr hm ne muj\irmo& se ;n\itk>am
ilya AOr hmare ij>Mme hE moimno&

RQ@ya@f@ma

w
w
r

wn ka jo

to vh badl w-artI hE&, ifr vh


fElata hE badl, AaSman me& jEse
vh cahta hE AOr vh ws badl
ko 4ukD>e tukD>e kr deta hE, ifr
tU de`e ik ws ke drimyan se
mInh inklta hE, ifr vh Apne
bNdo& me& se ijse cahe vh phu%ca
deta hE, to vh Acank `>ui=ya&
mnane lgte hE& | (48)
Agrce ws se k>Bl ik bair=
wn pr naij>l ho vh phle hI se
mayUs ho rhe 9e | (49)

huAa

kEsa

ifr tum de`o

j>mIn

me&e

tum clo

Aap s

ifro

f>rma de&

ps sI0a

Apna cehra

i=kR krne vale

42

r`o

wn ke Ak\sr

9e

phle 9e



ws idn

ws ke il@

ALlah se

ijs ko

4lna nhI&

vh

Aa ja@

idn

ik

dIne raSt ke il@

;s se k>Bl

trf>

w

AC2e A>ml

AOr ijs ne ik@

ws ka kuf>

ijs ne

to wsI pr

juda juda ho ja@&ge

43

kuf> ikya

w


w

AOr wNho& ne

wn logo& ko

taik

AC2e A>ml ik@

jo :man la@

jj>a de vh

44

saman

to vh Apne

kr rhe hE&

il@



w

AOr ws kI

45

in=ainyo& se

kaif>r

ps&d nhI&

be=k

Apna

jma

krta

vh

f>J>l

se

w

w r


AOr taik cle&

se ka ApnI

AOr taik vh

`>u=`>brI

rhmt

tuMhe& c`a@

dene valI

hva@&

ik vh -ejta hE


w


w
w
tum =u kro

46

ws ka

AOr taik tum

se

f>J>l

AOr taik tum

ws ke

tla= kro

huKm se

k=\itya&

r
r
w


w
ps vh wn ke

wn kI

pas Aa@

k>Ome&

bhut se

trf>

AOr thk>Ik> hm ne -eje

Aap s se phle

rsUl



hk>
ij>Mme

vh ijNho& ne jumR ikya

AOr hE

se

muj\irm

ifr hm ne

`ulI in=ainyo& ke

;n\itk>am ilya

sa9

kI mdd krna | (47)


ALlah hI hE jo hva@& -ejta hE,

An\jam

jo -ejta hE

hva@&

ALlah

moimnIn

47

hm pr

mdd

hmara





w

AOr vh wse

vh

kr deta hE

cahta hE

jEse

ifr vh badl

AaSman me&

badl

fElata hE

to vh
w-artI hE&






vh wse
ph%uca deta hE

ifr jb

ws ke
drimyan se

inkltI hE

bair= kI

ifr tU

bU&d

de`e

4ukD>e 4ukD>e



w w

9e

AOr
Agrce

48

`>ui=ya& mnane
lgte hE&

Acank vh

Apne bNdo&

se

ijse vh cahta hE



49

Alb]a mayUs
jma

phle hI se

U@

wn pr

ik vh

naij>l ho

ws se k>Bl

410

SP@a





r
r

ws ke mrne ke bad

vh kEse ij>Nda

j>mIn

ALlah kI rhmt

krta hE

Aasar

trf>

ps de` to

w

w

AOr

k>udrt

50

Agr

hr =E

r`ne vala

pr

AOr vh

Alb]a ij>Nda

mudeR

vhI

krne vala

be=k


w
w r r

ps be=k

na=uI

51

Aap s

j>r

ws ke bad

krne vale

ifr vh

j>dR =uda

ho ja@&

hva

wse de`e&

hm -eje&

w

w
jb vh

pI5 de kr

52

Aavaj>

ifr ja@&

bhro&

suna skte

AOr

mudoR&

nhI&

nhI& suna skte

jo :man lata hE

Aap nhI&

mgr

ws kI gumrahI se

suna skte

AN0a

ihdayt

AOr Aap s

dene vale

nhI&



kmj>orI

vh ijs ne

se me&

ALlah

tuMhe& pEda ikya

f>rma&brdar

53

jma



k>uVvt

ifr ws ne

bad

k>uVvt

kr idya

hmarI Aayto&

ps vh

pr

kmj>orI

ws ne

bad

bnaya dI

ifr


w

w
k>udrt

54

;Lm vala

vala

AOr vh

jo vh cahta hE

vh pEda

AOr

krta hE

bu7>apa

kmj>orI

w

@k 3D>I se ij>yada

vh nhI& rhe

muj\irm

k>sm

jma

`a@&ge

ik>yamt

k>a;m

AOr ijs

hogI

idn




w w
;Lm idya gya

vh log

AOr

ijNhe&

kha khe&ge

AON0e jate

55

vh 9e

wsI trh


ps yh hE

jI w5ne ka idn

me& mutaibk>

tk

ps ws
idn

56

AOr :man

nf>a n degI

yk>Inn tum rhe ho

niv+ta@ ;lahI

n jante 9e

AOr

tum

leikn

jI w5ne ka idn

w w r


AOr thk>Ik> hm ne
byan kI&

raj>I krna

57

caha ja@ga

AOr n vh

wn kI

ijNho& ne

vh log

maij>rt

j>uLm ikya

jo

w


tum laAo wn ke pas
ko: in=anI

AOr Agr

imsale&

hr ik>Sm

;s k>urAan

me&

logo& ke il@

w
58

411

zU4 bnate ho

mgr
isf>R

tum nhI& ho

ijn logo& ne kuf> ikya


kaif>r

U@

to j>r khe&ge

wtlu ma Wihya (21)


ps tU Aasar in=ainyo& kI
trf> de` ALlah kI rhmt ke,
vh kEse j>mIn ko ws ke mrne
ke bad ij>Nda krta hE! be=k
vhI mudoR& ko ij>Nda krne vala hE,
AOr vh hr =E pr k>udrt r`ne
vala hE | (50)
AOr Agr hm hva -eje&, ifr vh
wse j>dR =uda de`e& to vh j>r
ho ja@& ws ke bad na=uI krne
vale | (51)
ps be=k Aap s n mudoR& ko
suna skte hE& AOr n bhro& ko
Aavaj> suna skte hE&, jb vh
pI5 de kr ifr ja@& | (52)
Aap s nhI& A%0e ko ws kI
gumrahI se ihdayt dene vale, nhI&
suna skte mgr isf>R wse jo
hmarI Aayto& pr :man lata hE,
ps vhI f>rma&brdar hE& | (53)
ALlah hI hE vh ijs ne tuMhe&
kmj>orI se pEda ikya, ifr
kmj>orI ke bad k>uVvt, ifr
ku>Vvt ke bad kmj>orI AOr
bu7>apa idya, vh jo cahta hE
pEda krta hE, AOr vh ;Lm vala
k>udrt vala hE | (54)
AOr ijs idn ik>yamt k>a;m
hogI k>sm `a@&ge muj\irm ik vh
@k 3D>I se ij>yada nhI& rhe, ;sI
trh vh AON0e jate 9e | (55)
AOr vh khe&ge ijNhe& ;Lm AOr
:man idya gya yk>Inn tum
iktabe :lahI ke mutaibk> jI
w5ne ke idn tk rhe ho, ps yh
hE jI w5ne ka idn, leikn tum n
jante 9e | (56)
ps ws idn nf>a n degI wn
logo& ko wn kI maij>rt wj>\r
~>vahI ijNho& ne j>uLm ikya, AOr
n wn se ALlah ko raj>I krna
caha ja@ga | (57)
AOr thk>Ik> hm ne byan kI&
logo& ke il@ ;s k>urAan me& hr
ik>Sm kI imsale&, AOr Agr tum
wn ke pas ko: in=anI laAo
to kaif>r j>r khe&ge, tum isf>R
zU4 bnate ho | (58)

Al luk>man (31)
;sI trh ALlah wn ke idlo& pr
muh\r lga deta hE jo smz nhI&
r`te | (59)
Aap s sb\r kre&, be=k ALlah
ka vada sCca hE AOr jo log
yk>In nhI& r`te vh iksI tOr

RQ@ya@f@ma








smz nhI& r`te

59

yk>In nhI&

60

ALlah ke nam se jo bhut

ihdayt pr hE& AOr yhI log


f>lah do jhan kI kamyabI
pane vale hE& | (5)
AOr logo& me& se ko: @esa
bd nsIb -I hE jo `>rIdta
hE behUda bate& taik vh besmze
ALlah ke raSte se gumrah kr de,
AOr vh wse h%sI mj>ak> 5hrate
hE&, yhI log hE& ijn ke il@
ij>Llt vala A>j>ab hE | (6)
AOr jb ws pr hmarI Aayte&
p7>I suna: jatI hE& to tkBbur
krte hu@ mu%h moD> leta hE goya
ws ne wse suna hI nhI&, goya
ws ke kano& me& igranI bhrapn

vada

kuA>at 4

(31) sUrh luk>man

Aayat 34

kI | (2)

yhI log Apne rb kI trf> se

pa@& Aap ko

ps Aap

be=k

yh Aayte& hE& pur ihKmt iktab

Aai`>rt pr yk>In r`te hE& | (4)

ALlah ka

sCca

r( )

Ailf> - lam - mIm | (1)

AOr j>kat Ada krte hE&, AOr vh

wsI trh

lga deta hE

meh\rban, rh\m krne vala hE

jo log nmaj> k>a;m krte hE&,

AOr vh hrigj> hlka n

jo log

r`te

vala -Ao2a n kr de& | (60)

ke il@ | (3)

ALlah muh\r

pr

jma



w


w

Aap ko subuk brda=t n krne

ihdayt AOr rhmt hE& nekokaro&

idl

jo log

sb\r kre&

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

nekokaro&

AOr

ke il@

rhmt

ihdayt

pur ihKmt iktab

Aayte&

yh

Ailf>

lam mIm


w w
Aai`>rt pr

AOr vh

AOr Ada

j>kat

nmaj>

krte hE&

k>a;m krte he&E

jo log


w w
w


f>lah

vh

pane vale

AOr yhI

Apne rb se

log

ihdayt

pr

yhI log

vh yk>In

r`te hE&




w


ALlah ka

se

raSta

taik vh

`el kI behUda bate&

gumrah kre

`>rIdta hE

jo

log

AOr se



w w

w


6

wn ke

ij>Llt vala A>j>ab

yhI log

il@

h%sI

AOr vh wse

mj>ak>

5hrate hE&

be smze


w

ws ne wse

goya

suna nhI&

tkBbur

goya

vh mu%h moD> hmarI

krte hu@

leta hE

Aayte&

AOr

p7>I jatI hE& ws pr

jb

`>u=`>brI do | (7)

w
w

be=k jo log :man la@ AOr

AOr wNho& ne

:man

be=k jo

wNho& ne Ac2e A>ml ik@, wn ke

A>ml ik@

la@

log

hE, ps wse ddRnak A>j>ab kI

il@ nemto& ke bag>at hE& | (8)


wn me& vh hme=a rhe&ge, ALlah
ka vada sCca hE, AOr vh
g>ailb, ihKmt vala hE | (9)
ws ne sutUn ke bg>Er AaSmano& ko

sCca

ALlah ka
vada

ddRnak

hme=a

ws me&

rhe&ge

A>j>ab kI

ps wse
`>u=`>brI do

igranI

wn ke

nemto& ke bag>at

ws ke kano& me&

AC2e

il@



w
w w
AaSman

ws ne pEda

jma

ikya

pEda ikya, tum wNhe& de`te ho,

AOr ws

tum wNhe&

AOr ws ne Dale j>mIn me& phaD>

ne Dale

de`te ho


w w r

ik tuMhare sa9 zuk n ja@,


AOr ws ne ws me& hr ik>Sm ke
janvr fEla@, AOr hm ne wtara
AaSman se panI, ifr hm ne
ws me& wga@ hr ik>Sm ke wMda
joD>e | (10)

janvr

hr ik>Sm

bg>Er sutUn

ws me&

AOr

zuk n ja@

fEla@

tuMhare sa9

ik

ihKmt
vala

phaD>

jma

AOr

g>ailb

vh

j>mIn me&


w
10

wMda

joD>e

hr ik>Sm

U@

ws me&

ifr hm
ne wga@

panI

AaSman se

AOr hm ne
wtara

412


SQ@


w

w
bl\ik

ws ke isva

vh jo

pEda ikya

Kya

ps tum muze

`>l\k>t bnaya

id`aAo

huAa ALlah ka

yh

tum =u

ik

kro

ihKmt

AOr Alb]a

luk>man

`ulI gumrahI

11

hm ne dI

j>ailm

me&

jma


w
w

beinyaj>

to be=k

AOr ijs ne

ALlah

na=uI kI

Apne il@

vh =u

to ;s ke isva

=u

krta hE

nhI& isf>R>

krta hE

@e mere

wse nsIht

AOr

Apne

ke sa9

5hra

be4e

kr rha 9a

vh

be4e ko

tU n =rIk

AOr

kha

luk>man

ws ke ma% bap

me& r`a

ke bare me&

AOr hm ne

;n\san

Alb]a

13

takId kr dI

tarIf>o&
ke sa9


w

w w
w

ik tU mera

AOr Apne ma% bap ka

do sal me&

=u kr

AOr ws ka

pr

dU0 2uD>ana

kmj>orI

kmj>orI

tuze

ijs ka nhI&

mera

pr

vh tere sa9

AOr

5hra@

kI

koi== kre&

Agr

14

AC2e

pErvI kr

trIk>e se

duinya me&

lO4 kr

merI

Aana

trf>

ko:

ws

sa9 bsr kr

kha n man

;Lm

ka





tuMhe& lO4 kr

merI

ku2

Aagah k%ga

Aana hE

trf>

merI

ifr

trf>

jUA> kre

jo

rasta



ra:

vj>n

se ke

Agr ho

brabr dana

be=k

@e mere

vh

be4e

tum krte 9e

15






r

le Aa@ga wse

j>mIn me&

ya

AaSmano& me&

ya

s~>t

ifr

me&

pT9r

vh ho


w
AOr
huKm de

k>a;m kr nmaj>

@e mere be4e

16

`>brdar

barIk

be=k

bIn

ALlah

ALlah

w


w

w

jo tuz pr phu%ce

AOr

pr

burI bat

sb\r kr

se

AOr

AC2e kam

rok tU


logo& se

Apna

AOr tU 4e7>a

`>\sar

n kr

bD>I ihMmt

17

ke kam

se

be=k yh


w

r

18

413

`>ud ps&d

;trane

hr

ps&d nhI&

be=k

vale

iksI

krta

ALlah

;trata

U@

j>mIn me&

krta hE to vh isf>R Apne hI


-le ke il@ krta hE, AOr ijs

AOr yad kro jb luk>man


ne Apne be4e ko kha AOr vh
wse nsIht kr rha 9a, @e mere
be4e! tU ALlah ke sa9 =rIk
n 5hra, be=k i=kR @k j>uLme
A>j>Im hE | (13)
AOr hm ne ;n\san ko takId kI
ws ke ma% bap ke bare me& huSne
sulUk kI ws kI ma% ne kmj>orI
me& r`a, AOr do sal me& ws ka

tU wn dono& ka

so mE& tuMhe&

ALlah ka =u kro, AOr jo =u

pr kmj>orI zelte hu@ wse pe4

AOr wn ke

jo

ihKmt, AOr f>rmaya ik tum

ws


w w
w

AOr tU

AOr Alb]a hm ne dI luk>man ko

kI ma%

ik tU =rIk

j>ailm `ulI gumrahI me& hE& | (11)

beinyaj>, tarIf>o& ke sa9 hE | (12)

be=k i=kR

j>uLme A>j>Im

wNho& ne jo ws ke isva hE&, bl\ik

ne na=uI kI to be=k ALlah

ka






w
wse pe4

tum muze id`aAo Kya pEda ikya

jo

12

jb

yh ALlah ka bnaya huAa hE, ps

AOr ALlah

w w


ALlah

wtlu ma Wihya (21)

AOr n cl tU

dU0 2uD>aya, ik mera =u kr


AOr Apne ma% bap ka, merI trf>
hI lO4 kr Aana hE | (14)
AOr Agr vh dono& tere sa9
koi== kr&e& ik tU mera =rIk
5hra@, ijs ka tuze ko: ;Lm
snd nhI& to wn ka kha n
man, AOr duinya ke mamlat me&
wn ke sa9 Ac2e trIk>e se bsr
kr, AOr ws ke raSte kI pErvI
kr jo jUA> kre merI trf>, ifr
tuMhe& merI trf> hI lO4 kr Aana
hE, so mE& tuMhe& Aagah k%ga jo
ku2 tum krte 9e | (15)
@e mere be4e! Agr ko: cIj> @k
ra: ke dane ke brabr -I ho,
ifr vh iksI s~>t pT9r c4an
me& po=Ida ho, ya AaSmano& me&,
ya j>mIn me& po=Ida ho,
ALlah wse le Aa@ga
haij>r kr dega, be=k ALlah
barIk bIn, ba`>br hE | (16)
@e mere be4e! nmaj> k>a;m kr,
AOr Ac2e kamo& ka huKm de, AOr
tU burI bato& se rok AOr tuz pr
jo wf>tad phu%ce ws pr sb\r
kr, be=k yh bD>I ihMmt ke
kamo& me& se hE | (17)
AOr tU logo& se bat krte hu@
Apna `>\sar n 4e7>a kr, AOr
j>mIn me& ;trata huAa n cl,
be=k ALlah ps&d nhI& krta iksI
;trane vale, `>ud ps&d ko | (18)

Al luk>man (31)
AOr ApnI rf>\tar me& imyana rvI
;`>ityar kr, AOr ApnI
Aavaj> ko pSt r`, be=k
Aavaj>o& me& sb se naps&dIda
Aavaj> g0e kI hE | (19)
Kya tum ne nhI& de`a ik ALlah
ne tuMhare il@ mus~>`>r ikya hE
jo ku2 AaSmano& me& AOr jo ku2
j>mIn me& hE, AOr ws ne tuMhe&
ApnI j>aihr AOr po=Ida nemte&
-rpUr dI&, AOr logo& me& baj> @ese
hE& jo ALlah ke bare me& zgD>te
hE& bg>Er ;Lm, bg>Er ihdayt AOr
bg>Er ro=n iktab ke | (20)
AOr jb wn se kha ja@, jo
ALlah ne naij>l ikya hE tum
ws kI pErvI kro to vh khte
hE& bl\ik hm ws kI pErvI kre&ge
ijs pr hm ne Apne bap dada
ko paya hE, Kya ws sUrt me& -I
ik Agr =Etan wn ko doj>`> ke
A>j>ab kI trf> bulata ho ? (21)
AOr jo zuka de cehra sre tslIm
`>m kr de ALlah kI trf>, AOr
vh nekokar ho, to be=k ws ne
mj>bUt hLk>a dSt Aavej> 9am
ilya, AOr ALlah kI trf> hI
tmam kamo& kI ;n\itha hE | (22)
AOr jo kuf> kre to ws ka kuf>
Aap s ko g>mgIn n kr de,
wNhe& hmarI trf> hI lO4na hE,
ifr hm wNhe& j>r jtla@&ge jo
vh krte 9e, be=k ALlah idlo&
ke -ed janne vala hE | (23)
hm wNhe& 9oD>a cNd roj>a
f>a;dg de&ge, ifr wNhe& `I&c la@&ge
s~>t A>j>ab kI trf> | (24)
AOr Agr tum wn se pU2o iks
ne AaSmano& AOr j>mIn ko pEda
ikya ? to vh yk>Inn khe&ge
ALlah | Aap s f>rma de& tmam
tarIf>e& ALlah ke il@ hE&, bl\ik
wn ke Ak\sr nhI& jante | (25)
ALlah hI ke il@ hE jo ku2
AaSmano& AOr j>mIn me& hE, be=k
ALlah beinyaj>, tarIf>o& ke
k>aibl | (26)
AOr Agr yh ho ik j>mIn me& jo
-I dr~>t hE& k>lm bn ja@& AOr

RQ@ya@f@ma







w


w

AOr ho& to -I ALlah kI


bate& `>tm n ho&, be=k ALlah
g>ailb, ihKmt vala hE | (27)

be=k

naps&dIda

ApnI Aavaj> ko

AOr pSt kr

ApnI

AOr imyana

rf>\tar me&

rvI kr

w




w

AOr jo

AaSmano& me&

ku2

jo

tuMhare

mus~>`>r

ik

Kya tum ne

ku2

il@

ikya

ALlah

nhI& de`a

g0a

19

Aavaj>

w r

w w

log

AOr

AOr

baj>

po=Ida

j>aihr

ApnI

tum pr

AOr

nemte&

tuMhe&

-rpUr de&

j>mIn me&

w


w
20

AOr bg>Er

AOr bg>Er

iktabe ro=n

ihdayt

;Lm

ALlah ke

bg>Er

zgD>ta hE

bare me&

jo

w
w

jo hm ne paya

bl\ik hm

vh

naij>l ikya

pErvI kre&ge

khte hE&

ALlah

tum pErvI

jo

wn se

kro

kha

AOr

ja@

jb


w


doj>`>

21

A>j>ab

wn ko

trf>

=Etan

bulata

ho

Kya

Apne bap

Agr

dada

ws pr


w w
w

to be=k ws ne 9ama

nekokar

AOr vh

ALlah kI

Apna

trf>

cehra

zuka de

AOr jo

w w
w
AOr jo kuf> kre

22

tmam kam

AOr ALlah

;n\itha

jma

hLk>a mj>bUt

kI trf>




be=k

vh

ifr hm wNhe& j>r

wn ka

hmarI

ws ka

to Aap s ko

ALlah

krte 9e

jtla@&ge vh jo

lO4na

trf>

kuf>

g>mgIn n kr de


ifr hm wNhe&

trf>

hm wNhe&

9oD>a

`I&c la@&ge

23

f>a;da de&ge

sIno& idlo&

janne

ke -ed

vala


w
r
w


AOr j>mIn

AaSmano&

iks ne

tum wn se

ko

pEda ikya

pU2o

AOr Agr

s~>t

24

A>j>ab


ALlah ke

il@ jo ku2

jante nhI&

25

bl\ik wn

tmam tarIf>e&

ke Ak\sr

ALlah ke il@

f>rma de&

to vh yk>Inn

khe&ge ALlah

w

w r
yh ho

AOr

ik jo

Agr

26

tarIf>o& ke

beinyaj>

k>aibl

vh

be=k
ALlah

AOr j>mIn

AaSmano& me&



r
w

smNdr ws kI isyahI bn ja@&


AOr ws ke bad sat smNdr

sb se

Aavaj>e&

ws ke bad

ws kI

AOr

isyahI

smNdr

k>lme&

dr~>t

se
ko:

j>mIn

me&






27

ihKmt
vala

g>ailb

be=k
ALlah

U@

ALlah kI bate&

to -I `>tm

smNdr

n ho&

jma

sat

414


SQ@

w

w


28

de`ne

sunne

be=k

vala

vala

ALlah

jEse @k =~>s

mgr

AOr nhI& tuMhara

nhI& tum sb ka

jI w5ana

pEda krna

w


rat me&

AOr dai`>l

idn

idn me&

krta hE

dai`>l

rat

Kya tU ne nhI&

ik ALlah

krta hE

de`a

w w

w
AOr yh ik

muk>rRra

ALlah

mut

trf>

clta

hr

rhega

@k

AOr ca%d

AOr ws ne

sUrj

mus~>`>r ikya



w
vh prs\it=

jo

AOr

vhI

;s il@

krte hE&

ijs

yh ik

brhk>

ik ALlah

yh

ws se jo ku2 tum

`>brdar

29

krte ho

w w

Kya tU ne

ik

30

nhI& de`a

bD>a:

bulNd

vala

mrtba

AOr yh

vhI

baitl

ik ALlah

ws ke isva

be=k

ws kI

taik vh tuMhe&

ALlah kI

in=ainya&

id`a de

nemto& ke sa9

dyaR me&

cltI hE

k+tI




w


sa;bano& kI
trh

mOj

wn pr

AOr

2a jatI hE

jb

bD>e

31

bD>e

vaSte

Alb]a

hr

in=ainya&

=u guj>ar sb\r vale

ws me&




ws ne wNhe&

`>u=\kI kI trf>

bca ilya

ifr jb

ws ke il@ dIn

`>ails

vh ALlah ko

;badt

kr ke

pukarte hE&



na=ua

32

A>hd i=kn

hr

isva@

hmarI

AOr ;n\kar

Aayto& ka

nhI& krta

imyana ro

to wn me&
ko:

r

w
w


ko:

n kam Aa@ga

bap

vh idn

AOr

Apna

`>Of> kro

prvridgar

tum Dro

logo

@e

w w w w

ALlah ka
vada

be=k

ku2

kam

se ke bap

Aa@ga

AOr n

vh

Apne be4e

ko: be4a

AOr tuMhe& hrigj>

se

0oka n de

so tuMhe& hrigj> 0oke

duinya kI ij>NdgI

me& n Dale

AOr vh naij>l
krta hE

ik>yamt ka ;Lm

ws ke

be=k

pas

ALlah

kl

vh krega

Kya

=~>s

janta

AOr

haimla ke

nhI&

rh\m me&

sCca

vala

jo

34

415

`>brdar

;Lm vala

be=k
ALlah

vh mrega

j>mIn

iks

U@

ko:
=~>s

vala, de`ne vala hE | (28)


Kya tU ne nhI& de`a ik ALlah
dai`>l krta hE rat ko idn me&,
AOr idn ko dai`>l krta hE
rat me&, AOr ws ne sUrj AOr
ca%d ko mus~>`>r ikya, hr @k
clta rhega mute muk>rRra roj>e
ik>yamt tk | AOr yh ik jo
ku2 tum krte ho ALlah ws se
`>brdar hE | (29)
yh ;s il@ hE ik ALlah hI
brhk> hE AOr yh ik vh ws
ke isva ijs kI prs\it= krte
hE& sb baitl hE&, AOr yh ik
ALlah hI bulNd mrtba, bD>a:
vala hE | (30)
Kya tU ne nhI& de`a ik ALlah
kI nemto& ke sa9 k+tI dyaR me&
cltI hE taik vh tuMhe& ws kI
in=ainya& id`a de, be=k ws me&
hr bD>e sb\r krne vale, =u
guj>ar ke il@ in=ainya& hE& | (31)
AOr jb mOj wn pr sa;bano&
kI trh 2a jatI hE to vh
ALlah ko pukarte hE& `>ails kr ke
wsI ke il@ ;badt, ifr jb ws
ne wNhe& `>u=\kI kI trf> bca ilya
to wn me& ko: imyana ro
rhta hE | AOr hmarI Aayto& ka
;n\kar nhI& krta isva@ hr
A>hd i=kn na=ue ke | (32)
@e logo! tum Apne prvridgar se
Dro, AOr ws idn ka `>Of> kro
ijs idn n kam Aa@ga

Aa@ga, be=k ALlah ka vada


sCca hE, so tuMhe& duinya kI
ij>NdgI hrigj> 0oke me& n Dal de,
AOr 0oka dene vala =Etan tuMhe&
ALlah se hrigj> 0oka n de | (33)
be=k ALlah hI ke pas hE
ik>yamt ka ;Lm, vhI bair=
naij>l krta hE, AOr vh janta
hE jo haimla ke rh\m me& hE, AOr

AOr vh

nhI& janta ko: =~>s ke vh

janta hE

kl Kya krega, AOr ko: =~>s


w
r


r

krna, be=k ALlah sunne

ko: be4a Apne bap ke ku2 kam


w

w r
r

ko:

mgr jEse @k =~>s ka pEda

ko: bap Apne be4e ke, AOr n

0oka dene

33

AOr nhI& hE tuMhara jI w5ana

ke

bair=

nhI& hE tum sb ka pEda krna

se

w



ALlah

wtlu ma Wihya (21)

AOr nhI& janta

nhI& janta ik vh iks j>mIn me&


mrega, be=k ALlah ;Lm vala,
`>brdar hE | (34)

As sjda (32)
ALlah ke nam se jo bhut
meh\rban, rh\m krne vala hE

r( )

kuA>at 3

(32) sUrtus sjda

Aayat 30

Ailf> - lam - mIm | (1)


;s me& ko: =k nhI& ik

;s iktab k>urAan ka
naij>l krna tmam jhano& ke
prvridgar kI trf> se hE | (2)
Kya vh khte hE& ik yh ws ne
3D> ilya hE ? nhI& bl\ik yh
tuMhare prvridgar kI trf> se
hk> hE taik tum ws k>Om ko
DraAo ijs ke pas ko: Drane
vala nhI& Aaya tum se phle,
taik vh ihdayt pa le& | (3)
ALlah hI hE ijs ne pEda ikya
AaSmano& ko AOr j>mIn ko AOr
jo wn ke drimyan hE 2
idn me&, ifr ws ne A>=R pr
k>rar ikya, tuMhare il@ ws ke
isva nhI& ko: mddgar, AOr n
isf>air= krne vala, so Kya
tum g>Or nhI& krte ? (4)
vh hr kam kI tdbIr krta hE
AaSman se j>mIn tk, ifr vh
kam ws kI trf> jUA> krega
@k idn me&, ijs kI imk>dar @k
hj>ar sal hE ws ihsab se jo
tum =umar krte ho | (5)
vh po=Ida AOr j>aihr ka janne
vala, g>ailb, meh\rban | (6)

RQ@ya@f@ma

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE




r r


prvridgar

se

tmam jhano& ka

ko: =k

;s me&

naij>l

iktab

nhI&

Ailf>

krna

lam mIm



ws

taik tum

tuMhara

k>Om ko

DraAo

rb

se

hk>

yh

bl\ik

yh ws ne

vh

3D> ilya hE

khte hE&

Kya



w
ALlah 3

ihdayt pale&

taik vh

tum se phle

Drane

se

wn ke pas nhI&

ko:

vala

Aaya

r



w
idn

2 (6)

wn ke

me&

AOr jo

drimyan

AOr j>mIn

AaSmano& ko

pEda ikya

vh ijs ne


w w w
AOr n isf>air=

se

mddgar

krne vala

tuMhare

ws ke isva

ko:

ws ne

A>=R pr

il@ nhI&

ifr

k>rar ikya





w
r
ifr

j>mIn tk

AaSman

se

tmam

vh tdbIr

kam

krta hE

so Kya tum g>Or nhI& krte

r

w
5

tum =umar

ws se

krte ho

jo

ws kI

@k hj>ar sal

hE

imk>dar

ws kI ws ka irpo4R

@k idn me&

trf>

c7>ta hE

vh ijs ne hr =E bhut `>Ub bna:

bhut `>Ub

vh

jo ws ne pEda kI AOr ;n\san

bna:

ijs ne

kI pEda;= kI ;b\itda im4\4I se


kI | (7)
ifr ws kI nSl ko bek>d/ panI
ke `>ulase se bnaya | (8)
ifr ws ne ws ke Aaj>a ko 5Ik
ikya, AOr ws me& fU&kI ApnI
trf> se ApnI h, AOr tuMhare
il@ kan AOr Aa%`e& AOr idl
bna@, tum bhut km ho jo =u
krte ho | (9)
AOr wNho& ne kha Kya jb hm
j>mIn me& gum ho ja@&ge to Kya
n: pEda;= me& Aa@&ge ? bl\ik
vh Apne rb kI mulk>at se
mun\ikr hE& | (10)

bnaya

ifr

meh\rban

im4\4I

g>ailb

se

;n\san

janne vala

AOr j>aihr

pEda;=

vh

po=Ida

AOr

jo ws ne

;b\itda kI

pEda kI

hr =E


w


se

ws me&

AOr

ifr ws ke Aaj>a

fU&kI

ko 5Ik ikya

hk>Ir bek>d/

se

panI

ws kI

`>ulase se

nSl

w w
w

w




jo

bhut km

AOr idl

AOr Aa%`e&

jma

tuMhare

kan

AOr bna@

il@

ApnI h




w w
r
to me&

Kya hm

j>mIn me&

hm gum

Kya

AOr wNho&

ho ja@&ge

jb

ne kha

w
10

mun\ikr
jma

Apna rb

U@

mulak>at se

vh

bl\ik

tum =u krte ho


n: pEda;=

416

SR@va









tum Apne rb kI

ifr

trf>

vh jo ik

tum pr

mOt ka f>ir+ta

muk>rRr ikya gya hE

tuMharI h

f>rma

k>Bj> krta hE

de&


w r
w

Apne rb ke

Apne sr

samne

zuka@

muj\irm

ho&ge

jma

jb

tum

AOr

de`o

Agr

11

12

be=k

AC2e

krne vale

hm

A>ml

hm kre&ge

bat

trf> se

saibt

AOr

ws kI

ho cukI hE

leikn

ihdayt

ps c`o

jo

tum

AOr hm ne

hm n

@e hmare

lO4a de

sun ilya

de` ilya

rb

AOr

;k45e

13

hm j>r

hm

AOr

dete

cahte

Agr

se

ijNno&

;n\san

hme=a ka A>j>ab

bdla jo

AOr c`o

be=k hm ne tuMhe&

tum

-ula idya

Apne

;s

yad idla:

jb

jatI hE&

vh jo

hmarI

:man

;s ke

Aayto& pr

late hE&

isva nhI&

tkBbur nhI& krte

15

rhte hE&

tum ne
-ula idya 9a

tum krte 9e

14

AOr

se jo

wMmId

Dr

wn ke

2upa

il@

r`a gya

ws ke

mainNd jo

moimn

to Kya
jo

ke il@

AC2e

vh

kI

ijNho& ne

ws me&

ja@&ge

417

zu4late

vh

`>abgaho&

pukarte hE&

ibStro&

so nhI& janta

17

:man la@

ws

vh krte 9e

ik vh inkle&

ko

tum 9e

bdle jo tum krte 9e | (14)


;s ke isva nhI& ik hmarI
Aayto& pr vh log :man late hE&
ik jb vh wNhe& yad idla: jatI
rb kI tarIf> ke sa9 pakIj>gI

se

wn ke phlU

16

vh `>cR

hm ne wNhe&

krte hE&

idya

jo vh krte 9e

ws

Aa%`o& kI

jj>a

ka

5&Dk

rhe

18

ws ke
isle me& jo

vh brabr

f>aisk>

nhI& hote

naf>rman


w
mehmanI

bag>at rhne ke

vh ;rada
kre&ge

jb -I

to wn ka

jhn\nm

i5kana


w w




20

c`o hme=a ka A>j>ab ws ke

hE& to isj\de me& igr pD>te hE& Apne

A>ml ik@

ws se

hm ne -I tuMhe& -ula idya, AOr

isj\de me&

wr w

w
lO4a id@

idn kI mulak>at haij>rI ko,

byan krte hE&

jo log

19

tum ne -ula idya 9a Apne ;s

ke sa9

AOr wNho& ne

AOr rhe

ps tum ws ka mj>a c`o jo

rb

w
naf>rmanI

merI trf> se ik mE& Alb]a

vh



w
to wn

leikn yh bat saibt ho cukI hE

igr pD>te hE&

ko: =~>s

ho

=~>s ko ws kI ihdayt de dete

AOr pakIj>gI

ho

AOr Agr hm cahte to j>r hr

tarIf>

Apna rb

jo

hm yk>In krne vale hE& | (12)

Apna

z


se

ik hm AC2e A>ml kre&ge, be=k

AOr



w w r

AOr ws

AOr sun ilya, ps hme& lO4a de

ijNno& AOr ;n\sano& se | (13)

w w w

w

Alg

hmare rb! Ab hm ne de` ilya

jhn\nm ko j>r -r dU%ga, ;k45e

w
vh

zuka@ ho&ge AOr kh rhe ho&ge @

Alb]a mE& j>r

mulak>at

idn

lO4a@ jaAoge | (11)

-r dU%ga jhn\nm




w w

ws ka

hE, ifr tum Apne rb kI trf>

Apne rb ke samne Apne sr


w
w
vh

hE, jo tum pr muk>rRr ikya gya

jaAoge

ps hme&

hr =~>s

f>ir+ta tuMharI h k>Bj> krta

AOr Agr tum de`o jb muj\irm

w


merI

Aap s f>rma de&, mOt ka

lO4a@

r
r w

yk>In

wtlu ma Wihya (21)

vh jo

doj>`> ka A>j>ab

U@

tum c`o

wNhe&

AOr kha
ja@ga

byan krte hE& AOr vh tkBbur


nhI& krte | (15)
wn ke phlU ibStro& se Alg rhte
hE&, AOr vh Apne rb ko pukarte
hE& Dr AOr wMmId se AOr jo hm
ne wNhe& idya hE ws me& se vh `>cR
krte hE& | (16)
so ko: =~>s nhI& janta jo
2upa r`a gya hE wn ke il@
Aa%`o& kI 5&Dk se, ws kI jj>a
hE jo vh krte 9e | (17)
to Kya jo moimn ho vh ws ke
brabr hE jo naf>rman ho ? f>rma de&
vh brabr nhI& hote | (18)
rhe vh log jo :man la@ AOr
wNho& ne AC2e A>ml ik@ to wn
ke il@ rhne ke bag>at hE&, ws ke
bdle me& jo vh krte 9e | (19)
AOr rhe vh ijNho& ne naf>rmanI
kI to wn ka i5kana jhn\nm
hE, vh jb -I ws se inklne ka
;rada kre&ge vh ws me& lO4a id@
7kel id@ ja@&ge, AOr wNhe& kha
ja@ga doj>`> ka A>j>ab c`o, vh
ijs ko tum zu4late 9e | (20)

AOr Alb]a hm wNhe& j>r


c`a@&ge ku2 A>j>ab nj>\dIk
duinya ka, Aai`>rt ke bD>e
A>j>ab se phle, =ayd vh lO4
Aa@& | (21)
AOr ws se b7> kr j>ailm kOn
hE ? ijse ws ke rb kI Aayat se
nsIht kI g:, ifr ws ne wn
se mu%h fer ilya, be=k hm
muj\rImo& se ;n\itk>am bdla lene
vale hE& | (22)

RQ@ya@f@ma

w
w

imlne ke bare me& =k me& n rho,


AOr hm ne wse bna idya ihdayt
bnI ;s/a:l ke il@ | (23)
AOr hm ne wn me& se pe=\va
bna@, vh hmare huKm se rhnuma:
krte 9e, jb wNho& ne sb\r ikya
AOr vh hmarI Aayto& pr yk>In
krte 9e | (24)
be=k tuMhara rb ik>yamt ke
idn wn ke drimyan f>Esla
krega ijs bat me& vh
;`>itlaf> krte 9e | (25)
Kya wn ke il@ yh hk>Ik>t
moijbe ihdayt n hu: ik hm ne
wn se k>Bl iktnI hI wMmte&
hlak kI&, vh wn ke rhne kI
jgho& me& clte ifrte hE&, be=k
ws me& in=ainya& hE& to Kya vh
sunte nhI& ? (26)
Kya wNho& ne nhI& de`a ? ik hm
`>=\k j>mIn kI trf> panI
clate rva& krte hE&, ifr ws se
hm `etI inkalte hE&, ws se wn
ke mve=I `ate hE&, AOr vh `>ud
-I, to Kya vh de`te nhI& ? (27)
AOr vh khte hE& yh f>Esla kb
hoga Agr tum sCce ho | (28)
Aap s f>rma de&, f>Esle ke idn
kaif>ro& ko wn ka :man lana
nf>a n dega, AOr n vh mohlt
id@ ja@&ge | (29)
ps tum wn se mu%h fer lo AOr
tum ;n\itj>ar kro, be=k vh -I
muNtij>r hE& | (30)

nj>\dIk

phle

A>j>ab

AOr Alb]a hm wNhe& j>r

ku2

c`a@&ge

w
wse nsIht

bD>a

ws se jo

kI g:

AOr kOn

j>ailm

lO4 Aa@&

21

=ayd vh

bD>a

22

;n\itk>am

muj\irm

lene vale

jma

be=k

se

ws se

hm

ws ne mu%h

ws ke rb kI

ifr

fer ilya

Aayat se

AOr thk>ik> hm ne mUsa A ko


tOret A>ta kI to tum ws ke

isva@

A>j>ab

=k me&

iktab

to tum n rho

mUsa A

tOret

AOr thk>Ik> hm ne dI

bnI ;s/a:l ke il@

23

ihdayt

AOr hm ne

ws ka

se

bnaya wse

imlna

mutA>ik>

w
w
w
wNho& ne sb\r

jb

ikya

hmare

vh rhnuma:

;mam

huKm se

krte

pe=\va

AOr hm ne

wn se

bnaya

r


wn ke

f>Esla

drimyan

krega

tuMhara

vh

be=k

rb

hmarI

yk>In krte

24

AOr vh 9e

Aayto& pr

w
wn ke

Kya ihdayt

il@

n hu:

;`>itlaf> krte

25

ws me&

ws me&

vh 9e

ik>yamt ke idn


w


wn ke 3r

me&

jma

vh clte hE&

wMmte&

se

hm ne iktnI

wn se k>Bl

hlak kI&



w w


Kya wNho& ne

ik hm clate hE&

26

nhI& de`a

to Kya vh

Alb]a

sunte nhI&

in=ainya&

ws me&

be=k


r


r
ws se

`ate hE&

ifr hm inkalte hE& ws se `etI

`>u=\k

j>mIn

trf>

panI


w

w w
kb

AOr vh

de`te nhI& vh

27

khte hE&

to Kya

AOr vh `>ud

As sjda (32)

wn ke mve=I


nf>a n dega

f>th f>Esle

f>rma

ke idn

de&

sCce

28

tum ho

Agr

f>th

f>Esla

yh

w w
w

ps mu%h
fer lo

mohlt

29

id@ ja@&ge

vh

AOr
n

ijNho& ne kuf> ikya

wn ka :man

w w

30

muNtij>r hE&

U@

be=k

AOr tum

vh

;n\itj>ar kro

kaif>r

wn se

418

SS@laya

wtlu ma Wihya (21)

r( )

(33) surtul Ahj>ab

kuA>at 9

meh\rban, rh\m krne vala hE

Aayat 73

l=kr

ALlah ke nam se jo bhut


@e nbI s! ALlah se Drte rhe&,

AOr kaif>ro& AOr munaif>k>o& ka


kha n mane&, be=k ALlah janne

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

w
w

AOr munaif>k>o&

kaif>ro&

AOr kha

ALlah se

n mane&

Drte rhe&

@e nbI s

Aap ke rb

Aap kI

jo vih ikya

AOr pErvI

kI trf> se

trf>

jata hE

kre& Aap

ihKmt

janne

vala

vala

be=k

hE

ALlah


w
AOr kaf>I hE

ALlah

AOr -rosa

ALlah

pr

r`e& Aap s

`>brdar

tum krte

ws se

ho

jo

be=k

hE

ALlah


w
AOr nhI& bnaya

ws ke sIne me&

do idl

iksI AadmI

nhI& bna@

ke il@

ALlah ne

w

tuMhare mu%h bole

AOr nhI&

be4e

bnaya

tuMharI ma@&

kar saj>

wn se

tum ma% kh

vh

wNhe&

bE5te ho

ijNhe&

tuMharI bIivya&




w w
AOr

hk>

vh

f>rmata hE

AOr

Apne mu%h

tuMhara

ALlah

jma

khna

yh tum

tuMhare be4e





ALlah ke

ij>yada

nj>\dIk

;&saf>

yh

wnke bapo&

wNhe&

kI trf>

pukaro

raSta

dIn me&

to vh tuMhare

wn ke

dInI

-a:

bapo& ko

AOr

jo ;rade se

leikn

ws se

ko:

-Ul cUk ho cukI

gunah

tum pr

ij>yada

moimno& ke

hk>dar

nbI s

b~>=ne

meh\rban

wn me& se

AOr

tr

baj>

k>rabtdar

AOr ws

wn kI ma@&

AOr

ik

muhaijro&

moimno&

se

ALlah kI

AOr hE

iktab

baj>

me&

dUsro& se

w
w

r

6

419

il`a huAa

iktab me&

yh

hE

huSne sulUk

U@

Apne doSt

trf>

jma

sa9

ALlah ne nhI& bna@ iksI AadmI


ke il@ ws ke sIne me& do idl,
AOr tuMharI wn bIivyo& ko ijNhe&
tum ma% kh bE5te ho nhI& bnaya
tuMharI ma@&, AOr tuMhare mu%h bole
le palko& ko sc muc tuMhare
be4e nhI& bnaya, yh isf>R
tuMhare mu%h se khne kI bat hE
AOr ALlah hk> f>rmata hE, AOr
vh raSte kI ihdayt deta hE | (4)
wNhe& wn hI ke bapo& kI trf>
mn\sUb kr ke pukaro, yh
ALlah ke nj>\dIk ij>yada

vh tuMhare dInI -a: hE&, AOr vh


nhI& ws me& ko: gunah jo tum se

w


mgr yh

r`e&, ALlah kaf>I hE kar saj> | (3)

Agr

wn kI jane&

kI bIivya&

AOr Aap s ALlah pr -rosa

tuMhare rf>Ik> hE&, AOr tum pr

w w
r
ww

nj>\dIk

ho | (2)

ifr

AOr nhI&

ALlah

vala

ws se ba `>br hE jo tum krte

wn ke bapo& ko n jante ho to

r r

se

rb kI trf> se, be=k ALlah

k>rIne ;&saf> hE, ifr Agr tum

tum n jante ho

ws me& jo tum se

jata hE Aap s ko Aap s ke

deta hE

Apne idl

AOr pErvI kre& jo vih ikya

ihdayt

w




AOr tuMhare rf>Ik>

vala, ihKmt vala hE | (1)

tum kro

-Ul cUk ho cukI, leikn ha& jo


Apne idl ke ;rade se kro, AOr
ALlah b~>=ne vala, meh\rban
hE | (5)
nbI s moimno& ke il@ wn ke
Apne nf>\s se ij>yada hk>dar hE&
AOr Aap nbI s kI bIvIya&
wn moimno& kI ma%@& hE&, AOr
k>rabtdar ALlah kI iktab
me& baj> A>am muslmano& AOr
muhaijro& kI binSbt @k dUsre se
ij>yada nj>\dIk f>a;k> hE& mgr
yh ik tum kro Apne doSto& ke
sa9 huSne sulUk, yh ALlah kI
iktab me& il`a huAa hE | (6)

nibyo& se wn ka A>hd, AOr tum


se -I ilya AOr vh nUh A se
AOr ;b/ahIm A se AOr mUsa A
AOr mrym A ke be4e :sa A
se, AOr hm ne wn se pu~>ta A>hd
ilya | (7)
taik vh wn sCco& se wn
kI sCca: ke bare me& sval
kre, AOr ws ne kaif>ro& ke il@
ddRnak A>j>ab tEyar ikya hE | (8)
@e :man valo! Apne Wpr ALlah

w
w
w w
AOr

AOr

AOr

;b/ahIm A

nUh A se

tum se

wn ka A>hd

pu~>ta

A>hd

wn se

jb

AOr

AOr mrym ke be4e

AOr

:sa A

mUsa A


ddRnak

A>j>ab

kaif>ro&

AOr ws ne

wn kI

ke il@

tEyar ikya

sCca:

se

taik vh

sCce

sval kre


w

jb tum pr

Apne

ALlah kI

kro jb tum pr bhut se l=kr

jma

c7> Aa@

Wpr

nemt

ne n de`a, AOr ALlah wse de`ne

AOr

ilya

hm ne ilya

l=kr

-ejI AOr @ese l=kr ijNhe& tum

hm ne

w w w

kI nemt ws ka @hsan yad


c7> Aa@ to hm ne wn pr AaN0I

se

nibyo&

:man valo

yad kro

@e

w w r r

tum krte

wse

ho

jo

ALlah

AOr hE

tum ne wNhe&

AOr

n de`a

l=kr

Aa%0I

wn pr

hm ne -ejI

jb vh tum pr c7> Aa@ tuMhare

w


w

Wpr kI trf> se AOr tuMhare

AOr

nIce kI trf> se, AOr jb Aa%`e&

jb

vala hE jo tum krte ho | (9)

cun\i0ya g:&, AOr idl glo& me&


kleje mu%h ko Aane lge AOr tum
ALlah ke bare me& trh trh ke
guman kr rhe 9e | (10)
yha& ;s mOk>e pr moimn
Aaj>ma@ g@ AOr vh =dId
ihla@ izn\zoD>e g@ | (11)
AOr jb khne lge munaif>k> AOr
vh ijn ke idlo& me& rog hE hm se
ALlah AOr ws ke rsUl s ne
jo vada ikya vh isf>R 0oka
9a | (12)
AOr jb @k igroh ne kha wn
me& se, @e mdIne valo&! tuMhare il@
ko: jgh i5kana nhI&, ilhaj>a
tum lO4 clo, AOr wn me& se @k
igroh ;jaj>t ma&gta 9a nbI s
se, vh khte 9e ik hmare 3r
be=k g>Er mhf>Uj> hE&, hala&ik vh
g>Er mhf>Uj> nhI& hE&, vh to isf>R
if>rar cahte hE& | (13)
AOr Agr du+mn wn pr mdIne ke
Atraf> se dai`>l ho ja@& Aa 3use&
ifr wn se f>sad caha ja@
kha ja@ to vh wse j>r de&ge
mn\j>Ur kr le&ge AOr 3ro& me&
isf>R 9oD>I sI der lga@&ge | (14)
hala&ik vh ;s se phle ALlah
se A>hd kr cuke 9e ik vh pI5 n
fere&ge, AOr ALlah se ikya huAa
A>hd pU2a jane vala hE | (15)

tuMhare

tuMhare

AOr nIce se

vh tum

se

Wpr

jb

pr Aa@

de`ne vala


w


z

w
ALlah

AOr tum

ke bare me&

guman krte 9e

gle

idl

AOr

jma

phu%c g@

kj hu:& cun\i0ya g:& Aa%`e&


z z

=dId

11

ihlaya

AOr vh

moimn

Aaj>ma@

jana

ihla@ g@

jma

g@

yha&

bhut se

10

guman

w
w w

jo hm se

rog

vada ikya

idlo& me&

AOr vh

munaif>k>

ijn ke

jma

AOr

khne lge

jb

w r r

@e ysirb mdIne

wn me&

valo

se

@k igroh

AOr

kha

12

jb

0oka dena

mgr

ALlah

isf>R

AOr ws ka rsUl



w r

nbI se

wn me& se

@k igroh

AOr ;jaj>t

ilhaj>a tum

tuMhare

ma&gta 9a

lO4 clo

il@

ko: jgh nhI&

w r
w
mgr
isf>R

vh nhI& cahte

hala&ik

g>Er mhf>Uj>

g>Er mhf>Uj>

vh nhI&

hmare 3r

be=k

vh khte 9e

r
w r

f>sad

wn se
caha ja@

ifr

ws mdIne

se

ke Atraf>

wn pr

dai`>l

AOr

ho ja@&

Agr

13

if>rar

w w w
ALlah

hala&ik vh A>hd kr cuke 9e

14

9oD>I sI

mgr
isf>R

ws me&

AOr n der lga@&ge

to vh j>r
wse de&ge





15

pU2a jane vala

ALlah ka A>hd

U@

AOr hE

pI5

fere&ge

;s se phle

420

AOr yad kro jb hm ne ilya

RQ@ya@f@ma

Al Ahj>ab (33)

SS@laya


r
w
AOr ws
sUrt me&

k>t\l

ya

mOt se

tum -age

Agr

if>rar

tuMhe& hrigj> nf>a

f>rma

n dega

de&





Agr

ALlah se

vh jo tuMhe& bca@

f>rma

kOn jo

9oD>a

16

de&

ALlah ke isva

AOr vh n pa@&ge

il@

meh\rbanI

cahe tum se

AOr khne vale

tum me& se

rokne vale

ALlah

ya

bu`>\l

bhut km

18

mgr

lD>a:

tuMhe& ALlah se bca skta ? Agr

vh cahe
tum se

w w

AajaAo

trf>

ko:
doSt

Apne -a;yo& se


r
w



3Um rhI

tuMharI

vh de`ne

tum de`oge

hE&

trf>

lgte hE&

wNhe&

tuMhare

ifr jb Aa@

`>Of>

mutA>ik>





`>Of>

cla ja@

ifr jb

mOt se

ws pr

g>=I

ws =~>s

wn kI

AatI hE

kI trh

Aa%`e&

nhI& :man la@

yh log

b`>IlI lalc

mal pr

tej>

krte hu@

tuMhe& tane

j>bano& se

dene lge



vh guman

Aasan

19

krte hE&

ALlah pr

AOr

yh

to Akart

wn ke A>ml

hE

kr id@ ALlah ne


w
w


vh tmNna

ik ka= vh

l=kr

kre&

AOr Agr Aa@&

l=kr

nhI& g@ hE&

jma

w

w


tuMhare

ho&

drimyan

AOr

tuMharI

Agr

`>bre&

se

bahr inkle

dehaityo& me&

pU2te rhte

hu@ hote

AC2a

imsal

ALlah ka

behtrIn

nmUna

rsUl s

me&

tuMhare

AlbTta

il@

hE yk>Inn

bhut km mgr

20

j&g n kre&

w
w
w
AOr
jb

21

ks\rt

AOr ALlah ko

se

yad krta hE

AOr roj>e Aai`>rt

ALlah

wMmId r`ta hE

ws ke
il@ jo


r
w
r

AOr ws ka
rsUl s

ALlah

jo hm ko
vada idya

yh hE

vh

l=kro& ko

khne lge

moimno& ne de`a



w
w z w r

22

421

AOr
f>rma&brdarI

:man

mgr

wn ka

AOr

AOr ws

ij>yada ikya

ka rsUl

U@

idn f>a;da id@ jaAoge | (16)

jaAoge

AOr n mddgar

hmarI

AOr nhI& Aate

sUrt me& tum isf>R 9oD>a cNd

isf>R

krte hu@

mOt ya k>t\l se -age, AOr ws

Aap s f>rma de& vh kOn hE jo

bura:

17

hrigj> nf>a n dega Agr tum

n f>a;da id@

`>Ub janta hE

Aap s f>rma de& if>rar tuMhe&

mgr

w w w r r r
Apne

wtlu ma Wihya (21)

ALlah

AOr sc
kha 9a

vh tum se bura: krna cahe


ya tum pr meh\rbanI krna cahe
AOr vh Apne il@ ALlah ke
isva ko: doSt n pa@&ge AOr n
mddgar | (17)
ALlah `>Ub janta hE tum me& se
dUsro& ko ijhad se rokne valo&
ko, AOr Apne -a;yo& se yh
khne valo& ko ik hmarI trf>
AajaAo, AOr vh lD>a: me& nhI&
Aate mgr bhut km | (18)
tuMhara sa9 dene me& b`>IlI krte
hE&, ifr jb `>Of> Aa@ to tum
wNhe& de`oge ik vh tuMharI trf>
yU% de`ne lgte hE& jEse wn
kI Aa%`e& 3Um rhI hE& ws =~>s
kI trh ijs pr mOt kI g>=I
tarI ho, ifr jb `>Of>
cla ja@ to tuMhe& tane dene lge&
tej> j>bano& se, mal pr b`>IlI
krte hu@, yh log :man nhI& la@,
to ALlah ne Akart kr id@
wn ke A>ml, AOr ALlah pr
yh Aasan hE | (19)
vh guman krte hE& ik kaif>ro&
ke l=kr A-I nhI& g@ hE&,
AOr Agr l=kr dobara Aa@&
to vh tmNna kre& ik ka= vh
dehat me& bahr inkle hote sehra
n=In hote tuMharI `>bre& pU2te
rhte AOr Agr tuMhare drimyan
ho& to j&g n kre& mgr bhut
km | (20)
yk>Inn tuMhare il@ hE ALlah
ke rsUl s me& @k behtrIn
nmUna, hr ws =~>s ke il@
jo ALlah AOr roj>e Aai`>rt pr
wMmId r`ta hE, AOr ALlah ko
bks\rt yad krta hE | (21)
AOr jb moimno& ne l=kro& ko
de`a to vh khne lge yh hE ijs
ka hme& ALlah AOr ws ke rsUl
ne vada idya 9a, AOr ALlah AOr
ws ke rsUl s ne sc kha 9a,
AOr ws sUrte hal ne wn me&
ij>yada n ikya mgr :man AOr
f>rma&brdarI ka jj>ba | (22)

Al Ahj>ab (33)
moimno& me& ku2 @ese AadmI hE& ik
wNho& ne ALlah se jo A>hd ikya
9a vh sc kr id`aya, so wn
me& se ku2 hE& jo ApnI nj>r pUrI
kr cuke, AOr wn me& ku2 hE& jo
;n\itj>ar me& hE&, AOr wNho& ne ku2
-I tbdIlI nhI& kI | (23)
yh ;s il@ huAa ik ALlah
jj>a de sCce logo& ko wn kI
sCca: kI, AOr Agr vh cahe
to munaif>k>o& ko A>j>ab de
ya vh wn kI tOba k>ubUl kr le,

RQ@ya@f@ma



r
w
so wn

wNho& ne A>hd

ws pr

me& se

jo

ikya ALlah se

wNho& ne sc

@ese

moimn

se

kr id`aya

AadmI

jma

me&

w w


taik

23

jj>a de

ku2 -I

AOr wNho& ne

;n\itj>ar

tbdIlI

tbdIlI nhI& kI

me& hE

jo

AOr wn

nj>r

pUra

me& se

ApnI

kr cuka

jo




Agr

ya

munaif>k>o&

vh cahe

AOr vh

wn kI

A>j>ab de

sCca: kI

sCce log

ALlah

r r
r

be=k ALlah b~>=ne vala,

AOr lO4a idya

meh\rban hE | (24)

AOr ALlah ne kaif>ro& ko


lO4a idya wn ke Apne guSse
me& -re hu@, wNho& ne ko: -la:
n pa:, AOr j&g ke mamle me&
moimno& ke il@ ALlah kaf>I
hE, AOr ALlah hE tvana AOr
g>ailb | (25)
AOr Ahle iktab me& se ijNho& ne
wn kI mdd kI 9I, ws ne wNhe&
wn ke ik>lo& se wtar idya, AOr
wn ke idlo& me& 'A>b Dal idya,
@k igroh ko tum k>t\l krte ho
AOr @k igroh ko k>Ed krte
ho | (26)
AOr tuMhe& vairs bna idya wn kI
j>mIn ka, AOr wn ke 3ro& ka,
AOr wn ke malo& ka, AOr ws
j>mIn ka jha& tum ne k>dm nhI&
r`a 9a, AOr ALlah hE hr =E
pr k>udrt r`ne vala | (27)
@e nbI s! Aap s ApnI
bIivyo& se f>rma de&, Agr tum
duinya kI ij>NdgI AOr ws kI
j>Int cahtI ho to AaAo, mE& tuMhe&
ku2 dedU% AOr `>st kr dU% AC2I
trh `>st | (28)
AOr Agr tum ALlah AOr ws
ka rsUl s AOr Aai`>rt ka
3r cahtI ho to be=k ALlah
ne tum me& se nekI krne vailyo& ke
il@ Ajre A>j>Im tEyar kr r`a
hE | (29)
@e nbI s kI bIivyo! jo ko:
tum me& se `ulI behUdgI kI mutRikb
ho to ws ke il@ A>j>ab do cNd
b7>a idya ja@ga, AOr yh ALlah
pr Aasan hE | (30)

j&g

b~>=ne

meh\rban

24

ALlah ne

be=k

hE

vala

AOr kaf>I

ko:

hE ALlah

-la:

ijNho& ne wn

wn lago&

AOr

kI mdd kI

ko

wtar idya

moimnIn

vh wn kI tOba k>ubUl kr le

ALlah

wNho& ne n pa:

wn ke guSse

vh ijNho& ne kuf>

me& -re hu@e

ikya kaif>r


w w

se

Ahle iktab

g>ailb

25

tvana ALlah AOr hE

w



@k igroh

'A>b

wn ke idl

AOr

me&

wn ke ik>l\@

Dal idya

se

r w
w w
r
rw

AOr wn ke 3r

wn kI

AOr tuMhe& vairs

jma

j>mIn

bna idya

27

k>udrt

AOr tum k>Ed

tum k>t\l

krte ho

krte ho


r w w

hr =E

r`ne vala

@k igroh

26

pr

ALlah

AOr

tum ne vha&

AOr vh

AOr wn ke

hE

k>dm nhI& r`a

j>mIn

mal jma

w

duinya

ij>NdgI

cahtI ho

tum ho

Agr

ApnI

f>rma

bIivyo& se

de&

@e nbI s

w
z


AC2I

28

`>st

AOr tuMhe&

krna

`>st kr dU%

mE& tuMhe& ku2 dedU%

AOr ws kI

to AaAo

j>Int

w r w

AOr Aai`>rt ka 3r

AOr ws ka rsUl

cahtI ho ALlah

AOr

tum

Agr





29

Ajre A>j>Im

tum me& se

nekI krne vailyo&

tEyar

ps be=k

ke il@

ikya hE

ALlah

b7>aya

`ulI

ja@ga

behUdgI ke sa9

tum me& se

la@

jo

mutRikb ho

ko:

@e nbI kI bIivyo

30

Aasan

ALlah pr

U@

yh

AOr hE

do cNd

A>j>ab

ws ke
il@

422

SS@laya


w
w r

nek

ALlah

AOr A>ml kre

tum me& se

AOr ws ke rsUl s kI

;taA>t kre

AOr jo

w
z
;J>j>t ka irj>\k>

31

ws ke

AOr hm ne

il@

tEyar ikya

dohra

ws ka

hm de&ge

Ajr

ws ko

vmy yk>nut (22)


AOr tum me& se jo ALlah AOr
ws ke rsUl s kI ;taA>t kre
AOr nek A>ml kre hm wse ws
ka dohra Ajr de&ge AOr hm ne
ws ke il@ ;J>j>t ka irj>\k>
tEyar ikya hE | (31)

@e nbI s kI bIivyo! A>Orto& me&

to mula;mt n kro

;`>\ityar kro to guf>\t\gU me&

tum prhej>garI

Agr

kro

AOrto& me& se

iksI @k

tum nhI&

@e nbI s kI

kI trh

ho

bIivyo!

w w


AC2I

32

bat

mak>Ul

AOr bat

rog

ws ke

kro tum

`o4

idl me&

ik lalc

vh jo

guf>\t\gU me&

kre

w

w

Agla

j>mana@

bnav

AOr bnav is&gar ka

jaihilyt

is&gar

;j>har krtI n ifro

AOr k>rar

Apne 3ro& me&

pkD>o

r w w w
ALlah

AOr

AOr ws ka rsUl

;taA>t kro

AOr

j>kat

AOr

nmaj>

detI rho

k>a;m kro

@e Ahle bEt

AalUdgI

ik dUr

tum se

ALlah cahta hE

f>rma de

me&

jma

jo p7>a

AOr tum

jata hE

yad r`o

ba`>br

34

barIk bIn

be=k

hE

AOr ihKmt

ALlah

AOr moimn mdR

saf> r`e

ALlah kI Aayte&

AOr muslman AOrte&

se

muslman mdR

be=k

w w
w w
w
AOr sb\r krne vale
mdR

AOr raStgo AOrte&

AOr raStgo mdR

AOr f>rma&brdar

AOr f>rma&brdar

AOrte&

mdR

w
w

w
w




AOr sdk>a krne vale mdR

AOr Aaijj>I

AOr Aaijj>I

AOr sb\r krne valI

krne valI AOrte&

krne vale mdR

AOrte&


w
w w

w
AOr ihf>aj>t

AOr roj>a r`ne valI

krne vale mdR

AOrte&

AOr roj>a r`ne vale mdR

AOr sdk>a krne valI AOrte&

w w

w
bks\rt

ALlah

AOr yad krne vale

AOr ihf>aj>t krne valI


AOrte&

ApnI =mRgahe&

w
w
35

423

AOr Ajre A>j>Im

b`>\i==

wn ke

ALlah ne

AOr yad krne valI

il@

tEyar ikya

AOrte&

U@

f>aisd kre AOr tum bat kro


mak>Ul bat | (32)
AOr Apne 3ro& me& k>rar pkD>o,
AOr Agle j>mana@jaihilyt
ke bnav is&gar ka ;j>har krtI
n ifro, AOr nmaj> k>a;m kro,
AOr j>kat detI rho, AOr ALlah
AOr ws ke rsUl s kI ;taA>t
kro, be=k ALlah cahta
hE ik vh tum se AalUdgI dUr
`>Ub hr trh se pak AOr saf>

w

w w

AOr moimn AOrte&

me& `o4 hE vh lalc `>yale

isva nhI&

mula;mt n kro ik ijs ke idl

f>rma de @e Ahle bEt! AOr tuMhe&

AOr tuMhe& pak AOr

`>Ub pak

33

nhI& ho, Agr tum prhej>garI

;s ke

w
w



tuMhare 3r

se tum iksI @k kI trh A>am

r`e | (33)
AOr tum yad r`o jo tuMhare
3ro& me& ALlah kI Aayte& AOr
ihKmt dana: kI bate& p7>I jatI
hE&, be=k ALlah barIk bIn,
ba`>br hE | (34)
be=k muslman mdR AOr
muslman AOrte&, AOr moimn
mdR AOr moimn AOrte&, AOr
f>rma&brdar mdR AOr f>rma&brdar
AOrte&, AOr raStgo mdR AOr
raStgo AOrte&, AOr sb\r krne
vale mdR AOr sb\r krne valI
AOrte&, AOr Aaijj>I krne vale
mdR AOr Aaijj>I krne valI
AOrte&, AOr sdk>a `>Erat krne
vale mdR AOr sdk>a `>Erat krne
valI AOrte&, AOr roj>a r`ne vale
mdR AOr roj>a r`ne valI A>Ort&e&,
AOr ihf>aj>t krne vale mdR
ApnI =mRgaho& kI, AOr ihf>aj>t
krne valI AOrte&, AOr ALlah
ko bks\rt yad krne vale mdR
AOr ALlah ko yad krne valI
AOrte&, ALlah ne wn sb ke
il@ tEyar kI hE b`>\i== AOr
Ajre A>j>Im | (35)

Al Ahj>ab (33)
AOr gun\ja;= nhI& hE iksI moimn
mdR AOr n iksI moimn A>Ort ke
il@ ik jb f>Esla kr de& ALlah
AOr ws ke rsUl s iksI mamle
ka, ik wn ke il@ ws mamle me&
ko: ;`>\ityar bak>I ho, AOr jo
naf>rmanI krega, ALlah AOr ws
ke rsUl s kI to Alb]a vh
srIh gumrahI me& ja pD>a | (36)
AOr yad kro jb Aap s ws
=~>s [ j>Ed

ibn hairsa] ko
f>rmate 9e ijs pr ALlah ne
;n\A>am ikya AOr Aap s ne -I
ws pr ;n\A>am ikya ik ApnI
bIvI [ j>Enb

] ko Apne pas

roke r` AOr ALlah se Dr, AOr


Aap s 2upate 9e Apne idl me&

RR@o@

w w
r
iksI

ALlah

f>Esla

kam ka

AOr ws ka rsUl

kr de&

ALlah

naf>rmanI

AOr ws ka rsUl

krega

ws pr

AOr jo

wn ke kam me&

ALlah ne

ws =~>s

AOr yad kro jb

ko

Aap s f>rmate 9e

AOr nhI& hE

ko:

wn ke

;`>\ityar

il@

ik bak>I ho

srIh

36

to Alb]a vh

gumrahI

gumrahI me& ja pD>a

w w
w


w

Apne idl me&

AOr Aap s

AOr Dr

ApnI

2upate 9e

ALlah se

bIvI

Apne pas

roke r`

ws pr

AOr Aap s ne
;n\A>am ikya


w

w
tum ws

jb

se Dro

[ j>Enb] se ApnI hajt pUrI

mdR ke il@

;n\A>am ikya

ifr

ws se Dro, ifr jb j>Ed ne ws

iksI moimn

A>Ort ke il@

krne vala 9a AOr Aap s


ALlah ij>yada hk>dar hE ik tum

AOr n iksI moimn


r

w

vh bat ijse ALlah j>aihr


logo& ke tA>n se Drte 9e AOr

jb

ik

ij>yada

AOr

hk>dar

ALlah

log

AOr Aap s

ws ko j>aihr

Drte 9e

krne vala

jo ALlah


w w

z


moimno&

pr

n rhe

taik

hm ne wse tuMhare

ApnI

inkah me& de idya

hajt

ws se

j>Ed

pUrI
kr lI

ke inkah me& de idya, taik

moimno& pr ko: t&gI n rhe Apne

AOr hE

le palko& kI bIivyo& se inkah

kr lI to hm ne wse Aap s

krne me& jb vh wn se ApnI


hajt pUrI kr le& tlak> de de&
AOr ALlah ka huKm
pUra ho kr rhne vala hE | (37)
nbI pr ws kam me& ko: hrj
t&gI nhI& hE jo ALlah ne ws
ke il@ muk>rRr ikya, ALlah ka
yhI dStUr rha hE wn me& jo
phle guj>re hE& AOr ALlah ka
huKm shIh ANdaj>e se muk>rRr
ikya huAa hE | (38)
vh jo ALlah ke pEg>amat
ph%ucate hE& AOr vh ws se Drte
hE& AOr ALlah ke isva iksI se
nhI& Drte, AOr ALlah kaf>I hE
ihsab lene vala | (39)
muhMmd s tuMhare mdoR& me& se iksI
ke bap nhI& hE&, leikn vh ALlah
ke rsUl AOr sb nibyo& pr muh\r
Aa`>rI nbI hE& AOr ALlah hr =E
ka janne vala hE | (40)
@e :man valo! tum ALlah ko
yad kro bks\rt | (41)
AOr sub\h AOr =am ws kI
pakIj>gI byan kro | (42)
vhI hE jo tum pr rhmt -ejta
hE AOr ws ke f>ir+te -I taik
vh tuMhe& A%0ero& se nUr kI trf>
inkal la@, AOr ALlah moimno&
pr meh\rban hE | (43)

ApnI

wn se

hajt

ws ke

muk>rRr ikya

ws me&

il@

ALlah ne

jo

pUrI

jb

kr cuke&

vh

ko: hrj

Apne le palk

nbI pr

bIivyo& me&

nhI& hE

37

ko: t&gI

ho kr

ALlah ka

rhne vala

huKm

r r

38

ANdaj>e se

muk>rRr

ALlah ka

ikya huAa

huKm

AOr hE

phle

guj>re

vh jo

ALlah ka

me&

dStUr

w w
r

ALlah ke
isva

iksI se

vh nhI& Drte

AOr ws

ALlah ke

se Drte hE&

pEg>amat

phu%cate hE&

vh jo

tuMhare mdoR& me& se

iksI ke

muhMmd

bap

nhI& hE&E

39

ihsab

ALlah

lene vala

AOr
kaf>I hE

w r

hr =E ka

ALlah AOr hE

nibyo&

AOr muh\r

ALlah ke rsUl

:man valo

@e

AOr leikn

41

bks\rt

yad

yad kro

ALlah

tum

40

janne
vala

w
w




w
AOr ws ke
f>ir+te

tum pr

-ejta hE

vhI jo

42

AOr =am

AOr pakIj>gI byan

subh

kro ws kI

43

meh\rban

moimno& pr

AOr hE

U@

nUr kI trf>

AN0ero&

se

taik vh tuMhe&
inkale

424

SS@laya


w
Ajr

bD>a AC2a

44

wn ke

AOr tEyar

il@

ikya ws ne

vh imle&ge

slam

ijs idn

ws ko

wn kI duA>a

w
r
w

w
AOr

45

bulane vala

AOr Dr

AOr `>u= `>brI

gvahI

be=k hm ne

sunane vala

dene vala

dene vala

Aap s ko -eja

@e nbI s

w
w

wn ke

yh ik

il@

moimno&

AOr

jma

`>u=`>brI de&

ro=n

46

AOr icrag>

AOr prva

AOr munaif>k>

kaif>r

AOr kha

:j>a dena

n kre&

jma

jma

n mane&

:man valo

jb

@e

karsaj>

48

ALlah

ik

lgaAo

phle

tum wNhe& tlak> do

f>J>l

ALlah kI
trf> se

AOr
-rosa kre&

tum inkah kro

AOrto&


w
ps tum wNhe& ku2

ik pUrI kraAo

mtaA> do

tum ws se

wn pr

ko: ;d\dt

to nhI& tuMhare il@


w

@e nbI s!

hm ne hlal kI&

AC2I

49

`>st

trh

AOr

mailk huAa

ha9

tum ne

wn ka meh\r

jo

vh jo ik

de idya

AOr tuMhare ccaAo& kI bei4ya&

tuMhare

tuMharI

tuMhare

bIivya&

il@

ALlah ne

wn se

ha9 lga dI&

jo

tuMhare

wNho& ne

vh

AOr tuMharI `>alaAo& kI

AOr tuMhare mamUAo& kI

sa9

ihj/t kI

ijNho& ne

bei4ya&

bei4ya&

cahe nbI s

Agr

nbI s

Apne Aap

vh b~>+de

ke il@

ko

nj>\r kr de

Agr

moimna


w




Alb]a hme&
malUm hE

moimno&

tuMhare

A>lava

`>as

il@

wse inkah me& lele

w w


mailk hu@ wn kee daihne ha9

AOr

knIj>e&

jo

wn kI AOrte&

wn pr

me&

jo hm ne f>j>R ikya





r r
50

425

meh\rban

b~>=ne
vala

ALlah AOr hE

ko: t&gI

tum pr

U@

AOr Aap s moimno& ko yh


`>u=`>brI de& ik wn ke il@
ALlah kI trf> se bD>a f>J>l
hE | (47)
AOr Aap s kha n mane&
kaif>ro& AOr munaif>k>o& ka, AOr
Aap s wn ke :j>a dene ka
`>yal n kre& AOr ALlah pr
-rosa kre& | AOr kaf>I hE ALlah
karsaj> | (48)
@e :man valo! jb tum moimn
A>Orto& se inkah kro, ifr tum
wNhe& ws se phle tlak> de do ik
tum wNhe& ha9 lgaAo to wn pr
kI ;d\dt pUrI kraAo, ps wNhe&

r
w

ik

icrag> | (46)

tuMhara ko: hk> nhI& ik wn

w




w
w
AOr A>Ort

sunane vala | (45)

kr do




w
w

AOr tuMharI fuifyo& kI bei4ya&

`>u=`>brI dene vala AOr Dr

AOr wNhe& `>st

w r





w

tuMhara daya&

ko -eja hE gvahI dene vala AOr

trf> bulane vala, AOr ro=n

moimn

ifr

@e nbI s! be=k hm ne Aap s

trf>




tum wNhe& ha9

AC2a Ajr tEyar ikya hE | (44)

huKm se

ALlah pr

kaf>I

AOr ws ne wn ke il@ bD>a

AOr ws ke huKm se ALlah kI

w

AOr

ws ko imle&ge slam se hoga,

ALlah kI

bD>a

47

wn ka ;s\itk>bal ijs idn vh

ws ke

w

w w

wn ka

vmy yk>nut (22)

taik n rhe

ku2 saman de do AOr `>st


kr do AC2I trh `>st | (49)
@e nbI s! hm ne tuMhare il@
hlal kI& tuMharI vh bIivya& ijn
ko tum ne wn ka meh\r de idya,
AOr tuMharI knIj>e& wn me& se jo
ALlah ne g>nImt me& se tuMhare
ha9 lga dI& AOr tuMhare ccaAo&
kI bei4ya&, AOr tuMharI fuifyo&
kI bei4ya&, AOr tuMhare mamUAo& kI
bei4ya&, AOr tuMharI `>alaAo& kI
bei4ya&, vh ijNho& ne tuMhare sa9
ihj/t kI, AOr vh moimn A>Ort
jo Apne Aap ko nbI s kI
nj>\r kr de, Agr nbI s wse
inkah me& lena cahe, yh A>am
moimno& ke A>lava `>as tuMhare
il@ hE, Alb]a hme& malUm hE jo
hm ne wn kI A>Orto& AOr knIj>o&
ke bare me& wn pr f>j>R ikya hE,
taik tum pr ko: t&gI n rhe,
AOr ALlah b~>=ne vala,
meh\rban hE | (50)

Al Ahj>ab (33)
Aap s ijs ko cahe& dUr r`e&
wn me& se, AOr ijse cahe& Apne
pas r`e&, AOr wn me& se ijs ko
Aap s ne dUr kr idya 9a Aap
ifr tlb kre& to ko: t&gI
hrj nhI& Aap s pr, yh
ij>yada k>rIb hE ik ws se wn
kI Aa%`e& 5&DI rhe& AOr vh Aaj>udRa
n ho&, AOr vh sb kI sb ws
pr raj>I rhe& jo Aap wNhe& de&, AOr
ALlah janta hE jo tuMhare idlo&
me& hE, AOr ALlah janne vala
budRbar hE | (51)
hlal nhI& Aap s ke il@ ;s
ke bad AOr AOrte&, AOr n yh
ik Aap s wn se AOr AOrte&
bdl le& Agrce Aap s ko
AC2a lge wn ka huSn, isva@
Aap s kI knIj>e, AOr ALlah
hr =E pr inghban hE | (52)
@e :man valo! tum nbI s ke
3ro& me& dai`>l n ho, isva@ ;s

RR@o@

w

w

Aap s

AOr

ijse Aap s

tlb kre&

ijs ko

cahe&

AOr pas

Apne pas

ijs ko

wn me& se

r`e&

dUr r`e&

Aap s cahe&






wn kI Aa%`e&

ik 5&DI

yh ij>yada

Aap s

to ko:

dUr kr idya

wn me&

rhe&

k>rIb hE

pr

t&gI nhI&

9a Aap ne

se jo

w w
w
jo

janta hE

AOr

vh sb

ws pr jo Aap s

ALlah

kI sb

ne wNhe& dI&

AOr vh Aaj>udRa

AOr vh raj>I rhe&

n ho&




Aap ke

AOrte&

hlal nhI&

il@

janne

budRbar

51

ALlah

vala

AOr hE

tuMhare idlo& me&

w w
Aap s ko

Agrce

AC2a lge

se

AOrte&

wn se

AOr

AOr

yh ik bdl le&

ws ke bad








hr =E

pr

ijs ka mailk ho

ALlah AOr hE

isva@

tuMhara ha9 knIj>e&

wn ka huSn

nbI s

3r jma

tum dai`>l n ho

:man valo

@e

inghban

52

ke il@, ws ke pkne kI rah

n tko, leikn jb tuMhe& bulaya

jb

ke ik tuMhe& ;jaj>t dI ja@ `ane

AOr

ws ka

leikn

pkna

n rah tko

`ana

trf>

tuMhare

;jaj>t

isva@ yh

il@

il@

dI ja@

ik

tum `ana `alo to tum muNti=r



w w

ho jaya kro, AOr bato& ke il@

AOr n jI lga kr bE5e rho

ja@ to tum dai`>l ho, ifr jb

jI lga kr n bE5e rho | be=k


tuMharI yh bat nbI s ko :j>a
detI hE, ps vh tum se =maRte hE&,
AOr ALlah hk> bat f>rmane se
nhI& =maRta, AOr jb tum wn
nbI s kI bIivyo& se ko: =E
ma&go to wn se pdeR ke pI2e se
ma&go, yh bat tuMhare AOr wn ke
idlo& ke il@ ij>yada pakIj>gI ka
j>rIA>a hE, AOr tuMhare il@ ja;j>
nhI& ik tum ALlah ke rsUl s
ko :j>a do, AOr n yh ja;j> hE
ik wn ke bad k-I -I wn kI
bIivyo& se tum inkah kro, be=k
tuMharI yh bat ALlah ke
nj>\dIk bD>a gunah hE | (53)
Agr tum ko: bat j>aihr kro
ya wse 2upaAo to be=k ALlah
hr =E ka janne vala hE | (54)

to tum muNti=r
ho jaya kro

tum `alo

ifr jb

to tum

tuMhe& bulaya

dai`>l ho

ja@

ps vh

tum se

nbI s

=maRte hE&

yh tuMharI

:j>a detI hE

bat

be=k

bato& ke il@

w
w

AOr

hk> bat se

tum wn se ma&go

AOr wn ke

tuMhare idlo&

ij>yada

tuMharI

idl

ke il@

pakIj>gI

yh bat

ws kI

yh ik tum

AOr

ALlah ka

ik tum

tuMhare

AOr ja;j>

bIivya%

inkah kro

rsUl s

:j>a do

il@

nhI&

jb

nhI& =maRta

AOr

ko: =E

ALlah


r
w

pdeR ke pI2e se

to wn se ma&go

w

w
w r w




53

bD>a

ALlah ke

hE

nj>\dIk

tuMharI
yh bat

be=k

k-I

wn ke bad



w
54

janne
vala

hr =E

hE

U@

to be=k

ya wse

ko:

Agr tum j>aihr

ALlah

2upaAo

bat

kro

426

SS@laya

w w
AOr n Apne -a:

AOr

Apne be4o&

Apne bap

me&

AOrto& pr

gunah nhI&

w w w
w
AOr

AOr

ApnI AOrte&

AOr

ApnI bhno& ke be4e

AOr

Apne -a;yo& ke be4e

pr

be=k

hE

ALlah

ALlah

AOr DrtI rho

ijs ke mailk hu@ wn ke ha9 knIj>e&

@e

nbI s pr

dd

AOr ws

be=k

-ejte hE&

ke f>ir+te

ALlah

gvah

55

hr =E

mOjUd


w
be=k

jo log

56

AOr slam

`>Ub slam

ws pr

-ejo

dd -ejo

:man valo

w r w
w
AOr tEyar

AOr

ikya ws ne

Aai`>rt

duinya me&

wn pr lant kI

ALlah

ALlah ne

AOr ws ka rsUl s

:j>a dete hE&


w w w

moimn mdR

AOr moimn AOrte&

AOr jo

:j>a dete hE&

jma

57

log

s\va krne vala

wn ke

A>j>ab

il@

srIh

58

AOr gunah

buhtan

ik wNho& ne

Alb]a wNho& ne w5aya

bg>Er

kmaya ikya

w
w
w

Dal ilya

moimno

kre&

AOr

AOr

ApnI

f>rma

AOrto& ko

bei4yo& ko

bIivyo& ko

de&

@e nbI s

wn kI phcan

to wNhe& n staya ja@

ho ja@

ik

k>rIb

yh

tr

ApnI cadre&

se

Apne Wpr

r r
baj> n Aa@

munaif>k> jma

Agr

meh\rban

59

b~>=ne

AOr ALlah

vala

hE

w
w

mdIna

me&

AOr zU4I Af>\vahe&

rog

wD>ane vale

wn ke idlo& me&

AOr vh jo

w



if4kare hu@

60

cNd idn isva@

;s

tuMhare hmsaya n

=h\r me&

rhe&ge vh

ifr

wn

hm j>r tuMhe&

ke

pI2e lga de&ge


w w
wn logo& me& jo

ALlah ka
dStUr

61

burI trh

AOr mare

pkD>e

vh pa@

mara jana

ja@&ge

ja@&ge

ja@&ge

jha& khI&


w


62

427

ko:
tbdIlI

ALlah ke dStUr me&

AOr tum hrigj>

;n se phle

n paAoge

U@

guj>re

vmy yk>nut (22)


A>Orto& pr gunah nhI& pdaR n
krne me& Apne bap, AOr n Apne
be4o&, AOr n Apne -a;yo&, AOr
n Apne -a;yo& ke be4o&, AOr
n ApnI bhno& ke be4o&, AOr n
ApnI A>Orto& se, AOr n ApnI
knIj>o& se, @e AOrto tum ALlah
se DrtI rho, be=k ALlah hr
=E pr gvah mOjUd hE | (55)
be=k ALlah AOr ws ke f>ir+te
nbI s pr dd -ejte hE&, @e
:man valo! tum -I ws pr dd
-ejo AOr `>Ub slam -ejo | (56)
be=k jo log ALlah ko AOr
ws ke rsUl s ko :j>a dete
hE& ALlah ne wn pr duinya AOr
Aai`>rt me& lant kI ApnI
rhmt se mhm kr idya AOr
wnke il@ s\va krne vala
A>j>ab tEyar ikya | (57)
AOr jo log moimn mdoR& AOr
moimn A>Orto& ko :j>a dete hE&,
bg>Er ws ke ik wNho& ne ku2
ikya ho to Alb]a wNho& ne
w5aya Apne sr ilya buhtan
AOr srIh gunah | (58)
@e nbI s! Aap s ApnI
bIivyo& AOr ApnI bei4yo& ko,
AOr moimno& kI A>Orto& ko
f>rma de& ik vh Apne Wpr
ApnI cadre& Dal ilya kre&
3U&34 inkal ilya kre& yh
ws se k>rIb tr hE ik wn
kI phcan ho ja@, to wNhe& n
staya ja@, AOr ALlah b~>=ne
vala, inhayt meh\rban hE | (59)
Agr baj> n Aa@ munaif>k> AOr
vh log ijn ke idlo& me& rog hE,
AOr mdIne me& zU4I Af>\vahe& wD>ane
vale, to hm j>r tuMhe& wn
ke pI2e lga de&ge, ifr vh ;s
=h\r mdIna me& cNd idn ke
isva tuMhare hmsaya pas n
rhe&ge | (60)
if4kare hu@, vh jha% khI& pa@
ja@&ge pkD>e ja@&ge, AOr burI
trh mare ja@&ge | (61)
ALlah ka yhI dStUr rha hE,
wn logo& me& jo guj>re hE& ;n
se phle, AOr tum ALlah ke
dStUr me& hrigj> ko: tbdIlI n
paAoge | (62)

Al Ahj>ab (33)
Aap s se log ik>yamt ke
bare me& sval krte hE& | Aap s
f>rma de& ;s ke isva nhI& ik ws
ka ;Lm ALlah ke pas hE, AOr
tuMhe& Kya `>br! =ayd ik>yamt
k>rIb hI ho | (63)
be=k ALlah ne kaif>ro& pr lant

RR@o@



w
AOr

ALlah ke

ws ka

;s ke

f>rma

Kya

pas

;Lm

isva nhI&

de&

63

k>rIb

se

ik>yamt

Aap se sval

log

mutA>ik>

krte hE&

kaif>ro& pr

lant

be=k

kI

ALlah

ho

ik>yamt

=ayd

tuMhe& `>br

-D>ktI hu: Aag tEyar kI hE | (64)

w

w w w

vh ws me& hme=a hme=a rhe&ge,

AOr

ko:

vh n ko: doSt pa@&ge, AOr n

doSt

kI, AOr wn ke il@ jhn\nm kI

mddgar | (65)
ijs idn wn ke cehre Aag me&
wl4 pul4 ik@ ja@&ge, vh khe&ge
@e ka=! hm ne ;taA>t kI hotI
ALlah kI, AOr ;taA>t kI hotI
rsUl s kI | (66)
AOr vh khe&ge, @e hmare rb!
be=k hm ne ;taA>t kI Apne
srdaro& kI AOr Apne bD>o&
kI, to wNho& ne hme& raSte se
-4kaya | (67)
@e hmare rb! wNhe& dugna A>j>ab de
AOr wn pr bD>I lant kr | (68)
@e :man valo! wn logo& kI trh
n hona ijNho& ne mUsa A ko
;l\j>am lga kr staya to brI
kr idya ws ko ALlah ne ws se
jo wNho& ne kha ;l\j>am lgaya,
AOr vh mUsa A ALlah ke
nj>\dIk baAab 9e | (69)

vh n pa@&ge

hm ne ;taA>t

@e ka=

kI hotI

hm

hme=a

hma=a

ws me&

vh khe&ge

64

rhe&ge

Aag me&

wn ke cehre

-D>ktI

wn ke

AOr tEyar

hu: Aag

il@

ikya ws ne

wl4 pul4

ijs

ik@ ja@&ge

idn

ko:

65

mddgar

r w w
AOr Apne

Apne

hm ne

be=k

@e hmare

AOr vh

bD>o&

srdar

;taA>t kI

hm

rb

khe&ge

AOr ;taA>t kI hotI

66

rsUl

ALlah



w
r

AOr lant

A>j>ab

kr wn pr

dugna

@e hmare

de wNhe&e

to wNho& ne

raSta

67

rb

-4kaya hme&



w
wNho& ne

wn logo&

staya

kI trh

tum n hona

:man valo

@e

bD>I

68

lant


w
baAab

69

ALlah ke

AOr

nj>\dIk

vh 9e

ws se

wNho& ne kha

ALlah

jo

to brI kr

mUsa A

idya ws ko

@e :man valo! ALlah se Dro

vh s&var

AOr si0I bat kho | (70)

r
w w

vh tuMhare il@ tuMhare A>ml


s&var dega, AOr tuMhare gunah
b~>= dega, AOr ijs ne ALlah
AOr ws ke rsUl s kI
;taA>t kI to vh bD>I murad ko
phu%ca | (71)
be=k hm ne ApnI Amant
ij>MmedarI ko pe= ikya
AaSmano& AOr j>mIn AOr phaD>o&
pr, to wNho& ne ws ke w5ane se
;n\kar ikya, AOr vh ws se
Dr g@, AOr ;n\san ne wse
w5a ilya, be=k vh j>ailm,
bD>a nadan 9a | (72)
taik ALlah A>j>ab de munaif>k>
mdoR& AOr munaif>k> A>Orto& ko,
AOr mu=\irk mdoR& AOr mu=\irk
A>Orto& ko, AOr ALlah tOba
k>ubUl kre moimn mdoR& AOr moimn
A>Orto& kI, be=k ALlah b~>=ne
vala meh\rban hE | (73)

AOr kho

:man valo

ALlah se Dro

@e

sI0I

bat

AOr ws ka

ALlah kI

AOr jo

tuMhare il@

AOr

tuMhare A>ml

tuMhare

rsUl

;taA>t kI

ijs

tuMhare gunah

b~>= dega

jma

il@

70

dega

AaSman

pr

jma

Amant

hm ne

be=k

pe= ikya

hm

bD>I murad

71

to vh murad ko
phu%ca

w
w w r
ws se

AOr vh Dr g@

to wNho& ne

ik vh wse w5a@&

AOr phaD>

;n\kar ikya

AOr j>mIn






w
taik ALlah
A>j>ab de

72

bD>a
nadan

j>ailm

9a

be=k

;n\san ne

vh

AOr wse
w5a ilya

w
w
w

w

AOr tOba

AOr mu=\irk

k>ubUl kre

AOrto&

AOr mu=\irk mdoR&

AOr munaif>k>
AOrto&

munaif>k> mdoR&

r r

w
73

meh\rban

b~>=ne
vala

ALlah AOr he

U@

AOr moimn

moimn

pr

AOrto&

mdoR&

kI

ALlah

428

ST@bj

vmy yk>nut (22)

r( )

kuA>at 6

(34) sUrtus sba

Aayat 54

ALlah ke nam se jo bhut


meh\rban, rh\m krne vala hE
tmam tarIf>e& ALlah ke il@

hE&, wsI ke il@ hE jo ku2


AaSmano& AOr jo ku2 j>mIn me&

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

w

w r


AOr wsI

AOr

j>mIn me&

ke il@

AaSmano& me&

jo

tmam tarIf>e&

vh ijs ke il@

jo

ALlah ke il@


w

jo dai`>l

vh

hota hE

janta hE

`>br

ihKmt

AOr

r`ne vala

vala

vh

hr

Aai`>rt me&

tarIf>


w r
w w
AOer

c7>ta hE

AaSman se

jo

naij>l

AOr

hota hE

jo

ws se

AOr

inklta hE

j>min me&

jo

w w w
hm pr nhI&

ijn logo& ne kuf> ikya

AOr kha

Aa@gI

kaif>r

khte hE&

b~>=ne

AOr

meh\rban

vala

ws me&

vh





ws

po=Ida nhI&

se

g>Eb

janne

Alb]a tum pr

k>sm mere

vala

j>r Aa@gI

rb kI

f>rma

ha%$

ik>yamt

de&

w

w r

ws se

AOr

2o4a

AOr

j>mIn me&

AaSmano& me&

@k j>reR ke brabr

w


w

AOr wNho& ne

wn logo& ko jo

taik

A>ml ik@

:man la@

jj>a de

ro=n iktab

mgr

me&

bD>a

AOr
n

w

w z
AOr

AOr ;J>j>t kI roj>I

vh log jo

wn ke

b`>\i==

yhI log

il@

nek

w

r
5

s~>t ddRnak

se

A>j>ab

wn ke
il@

yhI log

hrane

hmarI

wNho& ne

ke il@

Aayto& me&

koi== kI


w w

tuMhare rb kI

tuMharI

naij>l

trf> se

trf>

ikya gya

vh jo ik

idya gya

;Lm

vh log

AOr vh

ijNhe&

de`te h&E

w



sj>avare

g>ailb

tarIf>

raSta

trf>

AOr vh rhnuma:

vh hk>

krta hE

r

w w

vh `>br deta hE

@esa

tuMhe&

AadmI

pr

hm btla@&
tuMhe&

Kya

ijn logo& ne kuf> ikya

AOr kha

kaif>r

khte hE&

429

ij>NdgI n:

Alb]a me&

be=k tum

pUrI trh rej>a rej>a

U@

tum rej>a rej>a


ho jaAoge

jb

hE, AOr wsI ke il@ hr tarIf>


hE Aai`>rt me&, AOr vh ihKmt
vala, `>br r`ne vala | (1)
vh janta hE jo j>mIn me& dai`>l
hota hE msln panI AOr jo
ws se inklta hE, AOer jo
AaSman se naij>l hota hE, AOr
jo ws me& c7>ta hE, AOr vh
meh\rban hE b~>=ne vala | (2)
AOr khte hE& kaif>r ik hm pr
ik>yamt nhI& Aa@gI, Aap s
f>rma de& ha%! mere rb kI k>sm!
Alb]a vh tum pr j>r Aa@gI,
AOr vh g>Eb ka janne vala hE |
ws se @k j>reR ke brabr -I
po=Ida nhI& AaSmano& me& AOr
n j>mIn me&, AOr n 2o4a ws
se AOr n bD>a mgr sb ku2
ro=n iktab me& hE | (3)
taik vh wn logo& ko jj>a de
jo :man la@ AOr wNho& ne A>ml
ik@ nek, yhI log h&E ijn ke
il@ b`>\i== AOr ;J>j>t kI roj>I
hE | (4)
AOr ijn logo& ne hmarI Aayto&
me& koi== kI hrane ke il@, wn
hI logo& ke il@ s~>t ddRnak
A>j>ab hE | (5)
AOr ijNhe& ;Lm idya gya vh
de`te jante hE& ik jo tuMhare
prvridgar kI trf> se naij>l
ikya gya hE vh hk> hE, AOr
ALlah g>ailb, sj>avare tarIf>
ke raSte kI trf> rhnuma: krta
hE | (6)
AOr kaif>r khte hE& Kya hm tuMhe&
bta@& @esa AadmI jo tuMhe& `>br
deta hE ik jb tum pUrI trh rej>a
rej>a ho jaAoge, to be=k tum n:
ij>NdgI me& AaAoge | (7)

As sba (34)
ws ne ALlah pr zU4 baN0a hE
ya wse junUn hE, nhI& bl\ik
jo log Aai`>rt pr :man nhI&
r`te, vh A>j>ab AOr dUr kI
=dId gumrahI me& hE& | (8)
Kya wNho& ne nhI& de`a ? ws kI
trf> jo wn ke Aage AOr jo
wn ke pI2e hE, yanI AaSman AOr
j>mIn, Agr hm cahe& to hm
wNhe& j>mIn me& 0&sa de& ya wn pr
AaSman ka 4ukD>a igra de&, be=k
ws me& in=anI hE hr jUA> krne
vale bNde ke il@ | (9)
AOr thk>Ik> hm ne daWd A ko
ApnI trf> se f>J>l A>ta ikya |
@e phaD>o! ws ke sa9 ts\bIh
kro AOr pirNdo tum -I | AOr
hm ne ws ke il@ lohe ko nmR
kr idya | (10)
ik cOD>e ij>rhe& bnaAo, AOr
kiD>yo& ko joD>ne me& ANdaj>a
r`o, AOr AC2e A>ml kro, tum
jo ku2 krte ho be=k mE& ws
ko de` rha hU% | (11)
AOr suleman A ke il@ hva ko
mus~>`>r ikya AOr ws kI sub\h
kI mn\ij>l @k mah kI rah
hotI AOr =am kI mn\ij>l @k
mah kI rah AOr hm ne ws ke
il@ ta&be ka c=\ma bhaya, AOr
ijNnat me& se baj> wske samne
kam krte 9e ws ke rb ke huKm
se | AOr wn me& se jo hmare huKm
se kjI krega hm wse doj>`> ke
A>j>ab ka mj>a c`a@&ge | (12)
vh ijNnat bnate ws ke il@
jo vh suleman A cahte,
ik>l\@, AOr ts\vIre&, AOr hOj>
jEse lgn, @k jgh jmI hu:
dege&, @e `>andane daWd A! tum
=u bja la kr A>ml kro,
AOr mere bNdo& me& =uguj>ar 9oD>e
hE& | (13)
ifr jb hm ne ws kI mOt ka
huKm jarI ikya, wNhe& ijNno&
ko ws kI mOt ka pta n idya
mgr 3un kI trh kID>e dImk
ne, vh ws ka A>sa `ata 9a,
ifr jb vh igr pD>a to ijNno&
pr hk>Ik>t `ulI ik Agr vh
g>Eb jante hote to vh n rhte
ij>Llt ke A>j>ab me& | (14)

RR@o@

vh log

:man nhI& r`te

bl\ik

jo

junUn

wse

ya

zU4

ALlah

ws ne

pr

baN0a



w w


Kya wNho& ne

trf>

jo

AOr

dUr

nhI& de`a ?

A>j>ab me&

gumrahI

Aai`>rt pr

w w

r

Agr hm cahe&

AOr j>mIn

AaSman se

AOr

wn ke pI2e

wn ke Aage

jo

be=k

AaSman se

4ukD>a

wn pr

ya igra de&

j>mIn


w w

f>J>l

ApnI

daWd

AOr thk>ik>

trf> se

hm ne idya

juA> krne

bNda

vala

wNhe& 0&sa de& hm

il@

Alb]a

hr

in=anI

;s me&

w w

bnaAo

ik

loha

10

ws ke

AOr hm ne

AOr

ws ke

ts\bIh

il@

nmR kr idya

pirNdo

sa9

kro

@e phaD>o


w
w

tum jo ku2 krte

be=k

ho ws ko

AC2e

AOr A>ml

kiD>yo& ke

AOr ANdaj>a

ku=adh

kro

joD>ne me&

r`o

ij>rhe&


w w

w


AOr =am kI

@k mah

ws kI subh

@k mah

mn\ij>l

AOr suleman A

hva

kI mn\ij>l

de` rha hU%

11

ke il@

w w

;j>\n

ws ke samne

huKm se

vh kam krte

ijNn

AOr hm ne bhaya

ta&be ka c=\ma

AOr se

ws ke il@


w
Aag

12

A>j>ab

doj>`>

se

hm ws ko

ka

c`a@&ge

hmare huKm se

wn me&

kjI

AOr

ws ke

se

krega

jo

rb ke

w w r


hOj> jEse

AOr lgn

AOr

bD>I ;marte&

ts\vIre&

ik>l\@

se

jo vh

ws ke

cahte

il@

vh bnate

w
w
w
r

mere bNde

se

AOr 9oD>e

=u bja la

@e `>andane

tum A>ml

@k jgh

kr

daWd

kro

jmI hu:

AOr dege&






ws kI mOt ka

wNhe& pta n idya

mOt

ws pr

huKm jarI

ifr jb

ikya

hm ne

13

=u guj>ar


r



ijNn

hk>Ik>t

vh

`ulI

igr pD>a

ifr jb

ws ka A>sa

vh
`ata 9a

3un ka kID>a

mgr




14

ij>Llt

A>j>ab

me&

U@

vh n rhte

g>Eb

vh jante hote

Agr

430

ST@bj



w
AOr ba@&

da@& se

do bag>

@k

wn kI

in=anI

AabadI

k>Om sba

me&

Alb]a 9I

ke il@


z
w
w
r

AOr

pakIj>a

rb

ws

=h\r

AOr =u Ada kro

ka

Apne rb ka irj>\k>

se

tum `aAo


w r
AOr hm ne wNhe&

sElab bNd se

bdl id@

ka huAa

wn pr

ifr wNho& ne

to hm ne -eja

b~>=ne

15

mu%h moD> ilya

vala


w w



w
beirya&

AOr ku2

AOr zaD>

bdmj>a

meva

vale

wn ke do

do bag>

bag>o& ke bdle



w w

na=ua

17

mgr

hm sj>a

AOr

wNho& ne

ws ke

hm ne wn

isf>R

dete

nhI&

na=uI kI

sbb jo

ko sj>a dI

yh

9oD>I

16

w w
@k dUsre

bs\itya&

se muTtisl

hm ne

ws me&

vh ijNhe&

brkt dI

bs\itya&

AOr

wn ke

AOr hm ne

drimyan

drimyan

Aabad kr id@

w w rw
18

Am\n se

AOr

rato&

be`>Of> Ao `>tr idn jma

wn me&

tum clo

wn me&

AOr hm ne

ifro

Aamd Ao rF>t

muk>rRr kr idya

w r

vmy yk>nut (22)


Alb]a k>Ome sba ke il@ wn
kI AabadI me& in=anI 9I, do bag>
da@& AOr ba@&, hm ne kh idya
ik tum Apne prvridgar ke
irj>\k> se `aAo AOr ws ka =u
Ada kro, =h\r hE pakIj>a AOr
prvridgar hE b~>=ne vala | (15)
ifr wNho& ne mu%h moD> ilya to
hm ne wn pr bNd toD> kr
j>or ka sElab -eja AOr wn do
bag>o& ke bdle dUsre do bag> id@
bdmj>a meva vale AOr ku2 zaD>,
AOr 9oD>I sI beirya% | (16)
yh hm ne wNhe& sj>a dI ;s il@
ik wNho& ne na=uI kI AOr hm
isf>R na=ue ko sj>a dete hE& | (17)
AOr hm ne Aabad kr dI wn ke
drimyan AOr =am kI wn
bs\ityo& ke drimyan ijNhe& hm ne
brkt dI hE, @k dUsre se lgI
bs\itya&, AOr hm ne wn me& sf>r
ke pD>av muk>rRr kr dI&, tum
wn me& clo ifro, rat AOr idn
be`>Of> Ao `>tr | (18)
vh khne lge @e hmare
prvridgar! hmare sf>ro& ke
drimyan dUrI pEda kr de, AOr

to hm ne

ApnI

AOr wNho& ne

hmare sf>ro& ke

dUrI pEda

@e hmare

vh khne

wNho& ne ApnI jano& pr j>uLm

bna idya wNhe&

jano& pr

j>uLm ikya

drimyan

kr de

rb

lge

ikya to hm ne wNhe& bna idya

in=ainya&

ws me&

be=k

AOr hm ne wNhe&

pUrI trh pragNda




w


ps wNho& ne ws

Apna

kI pErvI kI

guman

;b\lIs

wn pr

sc kr

AOr

id`aya

Alb]a

hr sb\r krne

=u guj>ar

19

vale

w
wse

wn pr

ko: g>l\ba

AOr n 9a

;b\lIs ko

moimnIn

20

se

@k

ka

igroh

isva@

=k me&

ws se

vh

ws se

Aai`>rt pr

jo

jo :man r`ta hE

guman

wn ko

krte ho

ijNhe&

pukaro

f>rma
de&

malUm kr le&

mgr

hr =E

inghban

21

taik hm

pr

AOr tera
rb

w

w
AOr
n

AaSmano& me&

@k j>reR ke brabr

vh mailk nhI& hE&

ALlah ke isva


w w r
22

431

ko: mddgar

wn me&

AOr nhI& ws

wn AaSman AOr

wn

AOr

se

ALlah ka

j>mIn me& ko: saza

ka

nhI&

U@

pUrI trh pragNda kr idya,


be=k ws me& hr bD>e sb\r krne

Af>\sane

pragNda kr idya

Af>\sane, AOr hm ne wNhe& pUrI

j>mIn me&

vale =u guj>ar ke il@ ni=ainya&


hE& | (19)
AOr Alb]a ;b\lIs ne wn pr
Apna guman sc kr id`aya,
ps wNho& ne ws kI pErvI
kI isva@ @k igroh moimno&
ke | (20)
AOr ;b\lIs ko wn pr ko:
g>l\ba n 9a mgr hm cahte 9e ik
malUm kr le& jo Aai`>rt pr :man
r`ta hE ws se juda kr ke jo
ws ke bare me& =k me& hE, AOr tera
rb hr =E pr inghban hE | (21)
Aap s f>rma de&, wNhe& pukaro
ijNhe& tum ALlah ke isva mabUd
guman krte ho, vh to @k j>raR
brabr cIj> ke -I mailk nhI&
;`>\ityar nhI& r`te AaSmano&
me& AOr n j>mIn me& AOr n wn
AaSman AOr j>mIn me& wn ka
ko: saza hE AOr n wn me& se ko:
ALlah ka mddgar hE | (22)

AOr =f>aA>t isf>air= nf>a


nhI& detI ws ke pas isva@
ws ke ijse vh ;jaj>t dede,
yha& tk ik jb wn ke idlo& se
3brah4 dUr kr dI jatI hE to
khte hE& Kya kha hE tuMhare rb
ne, vh isf>air=I khte hE& ik
hk> f>rmaya hE, AOr vh bulNd
mrtba buju>gR k>d/ hE | (23)
Aap s f>rma de& kOn tuMhe& roj>I
deta hE AaSmano& se AOr j>mIn se,
f>rma de& ALlah | be=k hm ya
tum dono& me& se @k Alb]a
ihdayt pr hE ya `ulI gumrahI me&
hE | (24)

RR@o@


w
dUr kr dI

jb

jatI hE

yha& tk

ijse vh

ws ko

ws ke

isva@

;jaj>t de

AOr nf>a nhI&

=f>aA>t

pas

detI

r
w

bulNd

AOr

mrtba

vh

hk>

vh

tuMhare

khte hE&

rb ne

f>rmaya

Kya

khte hE&

wn ke idlo& se

z

w

r
f>rma de&

AOr j>mIn

ALlah

tum ko irj>\k>

AaSmano& se

f>rma

kOn

deta hE

buj>ugR k>d/

23

de&


tum se n pU2a

f>rmade&

ja@ga

`ulI

24

gumrahI me&

Alb]a

ya

tum hI

ihdayt pr

ya

AOr

be=k hm

muj\irm hE& to tum se ws gunah


w
r

kI babt n pU2a ja@ga jo hm ne

ifr

ikya AOr n hm se ws babt pU2a

w w

Aap s f>rma de& Agr hm

ja@ga jo tum krte ho | (25)


f>rma de& hm sb ko jma krega
hmara rb, ifr hmare drimyan
5Ik 5Ik f>Esla krega, AOr vh
f>Esla krne vala, janne vala
hE | (26)
Aap s f>rma de& muze id`aAo
ijNhe& tum ne sa9 imlaya hE
ws ke sa9 =rIk 5hra kr,
hrig>j> nhI& bl\ik ALlah hI
g>ailb, ihKmt vala hE | (27)
AOr hm ne Aap s ko -eja
hE tmam nu@ - ;n\sanI ke il@
`>u=`>brI dene vala, AOr Dr
sunane vala, leikn Ak\sr log
nhI& jante | (28)
AOr vh khte hE& yh vada@
ik>yamt kb Aa@ga Agr tum
sCce ho | (29)
Aap s f>rma de& tuMhare il@ vade
ka @k idn ty hE, ws se n tum
@k 3D>I pI2e h4 skte ho, AOr
n tum Aage b7> skte ho | (30)
AOr kaif>r khte hE& hm hrigj>
;s k>urAan pr :man n la@&ge,
AOr n wn iktabo& pr jo ;s
se phle 9I&, AOr ka=! tum
d`o, jb yh j>ailm Apne rb ke
samne `D>e ik@ ja@&ge, rd krega
wn me& se @k dUsre kI bat,

hmara

hm sb

vh jma

f>rma de&

rb

ko

krega

Aap s

tum ne sa9

vh ijNhe&

imla idya hE

muze

f>rma

id`aAo

de&

25

26

jo tum

wskI

AOr n hm se

jo hm ne

wskI

krte ho

babt

pU2a ja@ga

gunah ikya

babt

janne

f>Esla

AOr

vala

krne vala

vh

5Ik 5Ik

hmare

f>Esla

drimyan

krega

r w

Aap s ko

AOr

hm ne -eja

nhI&

ihKmt

27

vala

vh

g>ailb

ALlah

hrig>j>

bl\ik

=rIk

nhI&

ws ke
sa9



w

nhI& jante

28

Ak\sr log

AOr

AOr Dr

`>u=`>brI

mgr tmam logo&

leikn

sunane vala

dene vala

nu@;n\sanI ke il@

w

@k

vada

idn

tuMhare

f>rma

il@

de&

29

sCce

tum ho

Agr

yh vada

AOr vh

kb

ik>yamt

khte hE&

w w
w w

ijn logo& ne kuf>

AOr

ikya kaif>r

khte hE&

30

tum Aage

AOr

@k

b7> skte ho

3D>I

n tum pI2e

ws se

h4 skte ho



w
w
AOr ka= tum

;s se phle

de`o





dUsre

trf>

wn me& se

lO4a@ga

@k

rd krega

ws pr

AOr

jo

hm hrigj> :man

;s k>urAan pr

n la@&ge



Apne rb ke samne

j>ailm

`D>e ik@ ja@&ge

jb

jma



w
Agr n tum hote

tkBbur krte 9e

wn logo&

bD>e log

ko jo

jo kmj>or ik@ g@

khe&ge

bat

Agr tum n hote to hm j>r

:man lane vale hote | (31)

Kya hm

kmj>or log bD>e logo& se khe&ge

AOr bD>e log kmj>or logo& se khe&ge,


Kya hm ne tuMhe& ihdayt se roka ?
jb ik vh tuMhare pas Aa: nhI&,
bl\ik tum `>ud muj\irm 9e | (32)

wn se jo kmj>or ik@ g@

jo log tkBbur krte 9e


bD>e log

khe&ge

31

:man

j>r

lane vale

hm hote


32

muj\irm
jma

tum 9e

bl\ik

U@

jb Aa g:

ws ke

tuMhare pas

bad

ihdayt

se

hm ne roka tuMhe&

432

As sba (34)

ST@bj

w
w w
rat AOr idn

cal

bl\ik

wn logo& se jo tkBbur

kmj>or

vh log

AOr

krte 9e bD>e

ik@ g@

jo

khe&ge

w

w
w w
AOr vh

=rIk

ws ke

AOr hm

ALlah

ik hm

2upa@&ge

jma

il@

5hra@&

ka

;n\kar kre&

jb tum huKm dete 9e hme&

w r
w



gdRno& me&

AOr hm

tOk>

A>j>ab

Dale&ge

jb vh de`e&ge

AOr hm ne

bStI me&

nhI& -eja

vh krte 9e

33

jo

mgr

vh sj>a n

ijn logo& ne kuf>

id@ ja@&ge

ikya kaif>r

w r
mun\ikr hE&

34

ws

tum jo de kr

be=k

ws ke

ke

-eje g@ ho

hm

`>u=hal log

kha

mgr

ko: Drane vala

w
w w w
A>j>ab id@

35

hm

jane vale

AOr

AOr

nhI&

AOlad me&

mal me&

ij>yada

hm

AOr wNho&
ne kha


w z

Ak\sr log

AOr

AOr t&g

ijs ke il@

leikn

kr deta hE

vh cahta hE

irj>\k>

vs\IA>

mera

f>rmata hE

rb

be=k

f>rma
de&

w
w w

tuMhe& nj>\dIk

vh jo ik

krde

tuMharI

AOr

AOlad

AOr

tuMhare mal

nhI& jante

36

nhI&

w

w z

wn ke

yhI log

il@

:man

AOr ws ne AC2e A>ml ik@

mgr

jo

laya

hmare

djaR

nj>\dIk


w


Am\n se ho&ge

37

bala`>ano& me&

ws ke bdle jo

AOr vh

dugnI

wNho& ne ikya

jj>a


w
w


A>j>ab me&

A>aijj> krne

yhI log

koi==

hmarI Aayto& me&

hrane vale

AOr jo log

krte hE&




w
z
ijs ke il@ vh

irj>\k>

cahta hE

vs\IA>
f>rmata hE

mera rb

be=k

f>rma
de&

haij>r ik@ ja@&ge

38

w w
to vh

ko: =E

tum `>cR kroge

AOr jo

ws ke

AOr t&g

il@

kr deta hE

Apne bNdo& me& se

w z w


sb

vh jma krega

AOr

wn ko

ijs idn

39

irj>\k>
dene vala

behtrIn

AOr vh

ws ka ;vj>
dega



w
40

433

prs\it= krte 9e

tuMharI hI

Kya yh log

f>ir+to& ko

U@

AOr khe&ge kmj>or log bD>o&


ko nhI& bl\ik hme& rok r`a
9a tuMharI idn rat kI calo&
ne, jb tum hme& huKm dete 9e ik
hm ALlah ka ;n\kar kre& AOr
hm ws ke il@ =rIk 5hra@&,
AOr jb vh A>j>ab de`&ge to
=imRNdgI 2upa@&ge, AOr hm tOk>
Dale&ge kaif>ro& kI gdRno& m&e, AOr

=imRNdgI

w
r w w
iksI

vmy yk>nut (22)

ifr f>rma@ga

vh wsI kI sj>a pa@&ge jo vh


krte 9e | (33)
AOr hm ne nhI& -eja iksI bStI
me& ko: Drane vala mgr ws
ke `>u=hal logo& ne kha jo
ihdayt de kr tum -eje g@ ho,
hm ws ke mun\ikr hE& | (34)
AOr wNho& ne kha ik hm mal
AOr AOlad me& ij>yada b7> kr
hE&, AOr hm A>j>ab id@ jane vale
nhI& hme& A>j>ab n hoga | (35)
Aap s f>rma de& be=k mera rb
ijs ke il@ cahta hE irj>\k> vsIA>
f>rmata hE AOr ijs ke il@
cahe vh t&g kr deta hE, leikn
Ak\sr log nhI& jante | (36)
AOr nhI& tuMhare mal AOr AOlad
@ese ik jo tuMhe& djaR me& hmare
nj>\dIk kr de&, mgr jo :man
laya AOr ws ne AC2e A>ml ik@
to wn hI logo& ke il@ dugnI
jj>a hE ws ke bdle jo wNho&
ne ikya, AOr vh bala`>ano& me&
Am\n se ho&ge | (37)
AOr jo log hmarI Aayto&
ko hrane kI koi== krte hE&,
yhI log A>j>ab me& haij>r ik@
ja@&ge | (38)
Aap s f>rma de& mera rb Apne
bNdo& me& se ijs ke il@ cahta hE
irj>\k> vsIA> f>rmata hE AOr
ijs ke il@ cahe t&g kr deta
hE, AOr ko: =E tum `>cR kroge
to vh tum ko ws ka ;vj> dega,
AOr vh behtrIn irj>\k> dene vala
hE | (39)
AOr ijs idn vh jma krega,
wn sb ko, ifr f>ir+to& se
f>rma@ga, Kya yh log tuMharI
hI prs\it= krte 9e ? (40)

As sba (34)
vh khe&ge, tU pak hE, tU hmara
karsaj> hE n ik vh, bl\ik vh
ijNno& kI prs\it= krte 9e, wn
me& se Ak\sr wn pr @itk>ad
r`te 9e | (41)
so Aaj tum me& se ko: @k dUsre
ke n nf>a ka ;`>\ityar r`ta
hE AOr n nuk>\san ka, AOr hm
wn logo& ko khe&ge ijNho& ne j>uLm
i=kR ikya tum jhn\nm ke
A>j>ab ka mj>a c`o ijs ko
tum zu4late 9e | (42)
AOr jb wn pr p7>I jatI hE&
hmarI vaj>eh Aayat to vh khte

RR@o@

w

w w

vh prs\it= krte 9e

bl\ik

wn ke isva@

hmara

n ik vh

karsaj>

tU

tU pak hE

vh khe&ge





tum me& se

;`>\ityar

baj> @k

nhI& r`ta

so Aaj

@itk>ad

41

wn pr

r`te 9e

;n me& se

ijNn

Ak\sr

jma

w w
w



Aag jhn\nm ka

tum c`o

A>j>ab

ijNho& ne

wn logo&

AOr hm

AOr n

nf>a

baj> dUsre

j>uLm ikya

ko

khe&ge

nuk>\san ka

ka

ke il@



w

hmarI

wn pr

Aayat

p7>I

AOr

jatI hE&

jb

ws ko

tum zu4late 9e

42

tum 9e

vh ijs

hE, cahta hE ik tuMhe& wn se roke

ijn kI prs\it= tuMhare bap

ws se

hE& yh to isf>R tum jEsa AadmI

dada krte 9e, AOr vh khte hE&


yh k>urAan nhI& hE mgr 3D>a
huAa zU4, AOr kaif>ro& ne hk>
ke bare me& kha jb vh wn ke
pas Aaya ik yh nhI& mgr `ula
jadU | (43)
AOr hm ne wNhe& mu=\irkIne Arb
ko iktabe& nhI& dI& ik vh wNhe&
p7>te ho& AOr n Aap s se phle
wn kI trf> ko: Drane vala
-eja | (44)
AOr jo wn se phle 9e wNho& ne
zu4laya, AOr yh mu=\irkIne
Arb ws ke dsve& ihSse ko
-I n phu%ce jo hm ne wNhe&
idya 9a, so wNho& ne mere rsUlo&
ko zu4laya to kEsa huAa mera

ik roke tuMhe&

ijs

vh

@k

mgr

cahta hE

AadmI

isf>R

vh

nhI& hE yh

vaj>eh

khte hE&

w


w
AOr kha

zU4 3D>a huAa

mgr

nhI& yh

AOr vh

tuMhare

khte hE&

bap dada

prs\it= krte 9e

jadU `ula

43

mgr

yh nhI&

jb vh Aaya

hk> ke

ijn logo& ne kuf> ikya

wn ke pas

bare me&

kaif>r

r w r

w
Aap s

wn kI

se phle

trf>

AOr

-eja hm ne

dI& hm ne

iktabe&

ik wNhe& p7>e&

wNhe&

AOr n

dsva&

AOr yh n phu%ce

ihSsa

;n se phle

wNho& ne jo

AOr

ko: Drane vala

44

zu4laya

A>j>ab | (45)

f>rma

f>rma de& mE& tuMhe& isf>R nsIht

krta hU% @k bat kI ik tum


ALlah ke vaSte `D>e ho jaAo do,
do AOr Akele Akele, ifr tum
g>Or kro ik tuMhare sa9I ko Kya
junUn hE, vh s to isf>R s~>t
A>j>ab Aane se phle tuMhe& Drane
vale hE& | (46)
Aap s f>rma de& mE& ne tum se
jo ma&ga ho ko: Ajr to vh
tuMhara hE, mera Ajr to isf>R
ALlah ke ij>Mme hE, AOr vh
hr =E kI ;i]laA> r`ne vala
gvah hE | (47)
Aap s f>rma de&, be=k mera
rb Wpr se hk> wtarta hE, AOr
sb g>Eb kI bato& ka janne vala
hE | (48)

de&

mera

45

A>j>ab

AOer Akele

huAa

mere rsUlo& ko

tum `D>e ho jaAo

do, do

Akele

to kEsa

ik

ALlah ke vaSte

so wNho& ne

jo hm ne wNhe& idya

zu4laya

mE& isf>R nsIht krta hU% tuMhe&

@k bat kI


w

tuMhe&

Drane

mgr

vale

isf>R

vh

nhI&

Kya tuMhare

ko: junUn

ifr tum g>Or kro

sa9I ko







ko: Ajr

jo mE& ne ma&ga ho

f>rma

tum se

de&

s~>t A>j>ab

46

Aage Aane se phle


w



hr =E

pr
kI

AOr vh

ALlah ke

mgr

ij>Mme

isf>R

mera Ajr

nhI&

tuMhara hE

to vh






48

sb g>Ebo& ka
janne vala

hk> ko

U@

Dalta Wpr
se wtarta hE

mera rb be=k

f>rma
de&

47

;i]laA>
r`ne vala

434

SU@b


w
Agr

f>rma

AOr n lO4a@ga

49

de&

baitl

AOr n pEda krega

f>rma

hk> Aa gya

de&







vh vih

to ws kI

mE& ihdayt

AOr

ApnI jan pr

mE& bhka

to ;s ke

krta hE

bdOlt

pr hU%

Agr

Apne nuk>\san ko

hU%

isva nhI&

mE& bhka hU%


AOr n bc

vh

ske&ge

3bra@&ge

@e ka=

jb

k>rIb

50

tum de`o

sunne

be=k

mera

merI

vala

vh

rb

trf>

w
w
w w w

pkD>na

wn ke

AOr

ws

hm :man

AOr vh

ha9 Aana

il@

kha&

pr

la@

khe&ge

k>rIb jgh

51

AOr pkD>

se

pas

il@ ja@&ge



w w
w
;s se k>Bl

AOr vh fe&kte hE&

ws

AOr thk>Ik>

se

wNho& ne kuf> ikya

dUr

52

jgh

daljj>a

se


w w

jo vh cahte 9e

AOr

wn ke

AOr AaD>

drimyan

drimyan

kr dI g:

dUr jgh

53

se

ibn de`e

trd\ddu me&

54

=k

Dalne vale

me&

be=k

vh 9e

;s se k>Bl

vh

r( )

wn ke

ikya

hm ijn\so& ke sa9

gya

(35) sUrh f>aitr

kuA>at 5

bnane vala

AOr j>mIn

jo vh cahe

ALlah

pEda;= me&

AaSmano&

tmam tarIf>e&

vala

ALlah ke il@

AOr

AOr

kr deta hE

car car

tIn tIn

rhmt se

vala nhI&

`ol de

ke il@

ALlah

jo

do do

pro& vale

k>udrt

hr =E

r`ne vala

pr

w
w

ihKmt

g>ailb

vala

AOr
vh

ws ke bad

ws

to ko: -ejne

AOr jo vh

ws

ka

vala nhI&

bNd kr de

ka


w


ALlah ke

ko: pEda

isva

krne vala

Kya

Apne Wpr

435

wl4e ifre
jate ho tum

to kha&

ws ke

ko:

isva

mabUd

ALlah kI nemt

tum yad
kro

@e logo

z
w
r
nhI&

AOr j>mIn

U@

hU% to ;s ke isva nhI& ik Apne


nuk>\san ko bhka hU%, AOr Agr
mE& ihdayt pr hU% to ws kI
bdOlt hU% ik mera rb merI trf>
vih krta hE, be=k vh sunne
vala, k>rIb hE | (50)
@e ka=! tum de`o, jb vh
3bra@&ge to -ag kr n
bc ske&ge, AOr pas hI se
pkD> il@ ja@&ge | (51)
AOr khe&ge ik hm ws nbI s
pr :man le Aa@ AOr kha&
mumikn hE wn ke il@ dUr jgh
daljj>a se :man ka ha9
Aana | (52)
AOr thk>Ik> wNho& ne ;s se k>Bl
ws se kuf> ikya, AOr vh fe&kte
hE& ibn de`e dUr jgh se A4kl
pCcU bate& krte hE& | (53)
jo vh cahte 9e, ws ke AOr wn

ALlah ke nam se jo bhut

pEda krne

ij>yada

logo&

Aap s f>rma de& Agr mE& bhka

9e | (54)


to bNd krne

puranI cIj> | (49)

vh trd\dud me& Dalne vale =k me&

w w

r

be=k

baitl AOr n lO4a@ga ko:

;s se k>Bl ikya gya, be=k

r
w
r

f>ir+te

AOr n ko: n: cIj> id`a@ga

jEse wn ke hm ijn\so& ke sa9

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

pEg>Mbr

Aap s f>rma de& hk> Aa gya

ke drimyan AaD> Dal dI g:,

Aayat 45

pEda krne vala

jEse

vmy yk>nut (22)

AaSman se

vh tuMhe&
irj>\k> deta hE

meh\rban, rh\m krne vala hE


tmam tarIf>e& ALlah ke il@ hE&
jo AaSmano& AOr j>mIn ka pEda
krne vala hE, f>ir+to& ko pEg>am
br bnane vala, pro& vale do do,
AOr tIn tIn, AOr car car,
pEda;= me& jo cahe vh ij>yada
kr deta hE, be=k ALlah hr =E
pr k>udrt r`ne vala hE | (1)
ALlah logo& ke il@ jo rhmt
`ol de to ko: ws ka bNd
krne vala nhI&, AOr jo vh bNd
kr de to ws ke bad ko: ws
ka -ejne vala nhI&, AOr vh
g>ailb, ihKmt vala hE | (2)
@e logo! tum yad kro Apne
Wpr ALlah kI nemt, Kya
ALlah ke isva ko: pEda krne
vala hE ? vh tuMhe& AaSman se
irj>\k> deta hE AOr j>mIn se, ws
ke isva ko: mabUd nhI& to kha&
tum wl4e ifre jate ho ? (3)

Al f>aitr (35)
AOr Agr vh tuze zu4la@& to
thk>Ik> zu4la@ g@ hE& tum se
phle -I rsUl, AOr tmam kamo&
kI baj>g=\t lO4na ALlah kI
trf> hE | (4)
@e logo! be=k ALlah ka vada
sCca hE, ps duinya kI ij>NdgI
hrigj> tuMhe& 0oke me& n Dal de,
AOr 0oke baj> =Etan tuMhe& ALlah
se hrigj> 0oke me& n Dal de | (5)
be=k =Etan tuMhara du+mn hE
ps tum wse du+mn hI smzo,
vh to Apne igroh ko bulata hE
taik vh jhn\nm valo& se ho& | (6)
ijn logo& ne kuf> ikya wn logo&
ke il@ s~>t A>j>ab hE, AOr jo
log :man la@ AOr wNho& ne
AC2e A>ml ik@ wn ke il@
b`>\i== AOr bD>a Ajr hE | (7)
so Kya ijs ke il@ ws ka bura
A>ml AaraSta Kya gya, ifr ws
ne ws ko AC2a de`a smza

RR@o@

w


r



w

ps hrigj> tuMhe& 0oke me&

tuMhare

du+mn

ALlah wse janta hE | (8)


AOr ALlah hI hE ijs ne -eja
hvaAo& ko, ifr vh badlo& ko
w5atI hE&, ifr hm ws badl
ko mudaR =h\r kI trf> le g@,
ifr hm ne ws se j>mIn ko ws
ke mrne b&jr ho jane ke bad
ij>Nda ikya, ;sI trh mudoR& ko
roj>e h=\r jI w5na hE | (9)
jo ko: ;J>j>t cahta hE to tmam
tr ;J>j>t ALlah ke il@ hE |
ws kI trf> c7>ta hE pakIj>a
klam, AOr AC2e A>ml ws ko
bulNd krta hE, AOr jo log
burI tdbIre& krte hE&, wn ke il@
s~>t A>j>ab hE, AOr wn logo& kI
tdbIr Akart ja@gI | (10)
AOr ALlah hI ne tuMhe& im4\4I se
pEda ikya, ifr nut\f>e se, ifr tuMhe&
joD>e joD>e bnaya, AOr n ko:

vh tuze

AOr

zu4la@&

Agr

be=k

@e logo

vada

be=k =Etan

il@

tmam kam

0oke baj>

ALlah

AOr tuMhe& 0oke

se

me& n Dal de

duinya kI ij>NdgI

w w

jhn\nm vale

se

taik vh

Apne

ho&

igroh ko

vh to bulata hE

ps wse

du+mn

smzo


w w
w
wn ke

AC2e

il@

AOr wNho& ne

AOr jo log

A>ml ik@

:man la@

s~>t A>j>ab

wn ke

ijn logo& ne kuf>

il@

ikya

w

AC2a

tuMharI

kr ke, be=k jo vh krte hE&

to thk>Ik>
zu4la@ g@

hE gumrah 5hrata hE AOr ijs ko


jan n jatI rhe wn pr hs\rt

rsUl
jma

ALlah ka

sCca

n Dal de

cahta hE ihdayt deta hE, ps tuMharI

tum se phle

kI trf>

ps be=k ijs ko ALlah cahta

Kya vh nekokaro& jEsa ho skta hE

AOr ALlah

lO4na

ifr ws ne

ws ka

ws ke

AaraSta

so Kya

de`a wse

bura A>ml

il@

ikya gya

ijs

AOr

bD>a

Ajr

b`>\i==

w


ps n jatI rhe

jan

ijs ko vh

AOr ihdayt

ijs ko vh

gumrah

ps be=k

cahta hE

deta hE

cahta hE

5hrata hE

ALlah


r w

-eja

vh

AOr

ijs ne

ALlah

vh krte hE&

wse

janne

be=k

hs\rt

jo

vala

ALlah

kr ke

wn pr

j>mIn

ws se


to ALlah ke

ifr hm ne

mudaR =h\r

ij>Nda ikya

ifr vh

badl

wse le g@

w5atI hE&

hva@&



;J>j>t

il@ ;J>j>t

ifr hm

trf>

jo

cahta hE

ws ke mrne ke

;sI trh

jI w5na

ko:

bad


vh ws ko

AC2a

bulNd krta hE

AOr A>ml

ws kI

c7>ta hE

pakIj>a klam

trf>

tmam tr

w
w

w

w

AOr

wn logo&

wn ke

A>j>ab s~>t

tdbIr

burI

il@

tdbIre&

AOr jo log

krte hE&


w


ifr ws ne tuMhe&

nut\f>e se

bnaya

ifr

im4\4I se

ws ne pEda

AOr

ikya tuMhe&

ALlah

10

vh Akart
ja@gI

jntI hE, mgr ws ke ;Lm me& hE,

w w
w

w

AOr ko: bD>I wm/ vala wm/ nhI&

wm/ pata

A>Ort haimla hotI hE, AOr n vh

pata, AOr n iksI kI wm/ se kmI


kI jatI hE mgr yh sb iktab
me& il`a huAa hE | yh be=k
ALlah pr Aasan hE | (11)

AOr

ws ke

nhI&

;Lm me& hE

AOr n vh

mgr

jntI hE

ko: A>Ort

haimla

AOr

hotI hE

joD>e joD>e


w


11

Aasan

ALlah
pr

yh

be=k

U@

iktab me&

mgr

ws kI

AOr n kmI

ko: bD>I

wm/ se

kI jatI hE

wm/ vala

436

SU@b






w
Aasan ws ka pIna

=IrI& Pyas buzane vala

yh

dono& dyaR

AOr brabr nhI&

w

w w
AOr tum

taj>a

inkalte ho

tum `ate

go+t

AOr hr @k se

ho

=or tl\`>

AOr yh

w


taik tum tla=

cIrtI hE&

kro

panI ko

ws me&

k+itya&

AOr tU

ijs ko

de`ta hE

phnte ho tum

j>evr


w

w w
AOr dai`>l krta hE

vh dai`>l

idn me&

idn ko

12

krta hE rat

tum =u

AOr taik

ws ke f>J>l se

kro

tum

roj>I

w w


muk>rRra

@k vK>t

hr @k clta hE

AOr ca%d

AOr ws ne

sUrj

rat me&

mus~>`>r ikya

r


w
w
ws ke isva

tum pukarte ho

AOr ijn ko

ws ke il@

tuMhara

bad=aht

prvridgar

yhI hE ALlah

AOr

tuMharI

Agr

pukar duA>a

vh nhI& sune&ge

tum wn

Agr

ko pukaro

`jUr kI 3u4lI

13

vh mailk nhI&

ka i2lka

w
w

tuMhare i=kR

vh ;n\kar

krne ka

kre&ge

AOr roj>e ik>yamt

vh hajt pUrI n

tuMharI

vh sun le&

kr ske&ge

tum

mohtaj

@e logo!

`>br

14

dene vala

AOr tuz ko `>br

main&d

n dega




w

tuMhe& le ja@

Agr vh cahe

15

sj>avare hm\d

beinyaj>

AOr

vh

ALlah ke

ALlah


w
w


du=var

17

ALlah pr

AOr

yh

nhI&

AOr le Aa@

n: `>l\k>t

16

vh

w r w w

trf> il@ Apna

ko: boz se

boz

lda huAa

bula@

AOr
Agr

boz dUsre ka

ko: w5ane

AOr nhI&

vala

w5a@ga

w
Aap s

;s ke isva

Drate hE&

nhI& isf>R

k>rabtdar

Agrce ho&

ku2

ws se

n w5a@ga vh



w
r
nmaj>

AOr k>a;m
r`te hE&

ibn de`e

Apna rb

Drte hE&

vh log jo


w

w

18

437

lO4 kr jana

AOr ALlah
kI trf>

`>ud Apne il@

vh pak
saf> hota hE

U@

to isf>R

pak
hota hE

AOr jo

vmy yk>nut (22)


AOr dono& dyaR brabr nhI&, yh
@k =IrI& hE Pyas buzane vala,
ws ka pIna -I Aasan, AOr yh
dUsra =or tl\`> hE, AOr hr
@k se tum taj>a go+t `ate ho,
AOr wn me& se tum j>evr motI
inkalte ho ijs ko tum phnte
ho, AOr tU ws me& k+itya& de`ta
hE ik panI ko cIrtI hu: cltI
hE& taik tum ws ke f>J>l se
roj>I tla= kro, AOr taik tum
=u kro | (12)
AOr rat ko idn me& dai`>l krta
hE AOr idn ko rat me& dai`>l
krta hE, AOr ws ne sUrj
ca%d ko mus~>`>r ikya, hr @k
muk>rRra vK>t tk clta hE, yhI
tuMhara prvridgar hE, wsI ke
il@ bad=aht, AOr ijn ko
tum ws ke isva pukarte ho, vh
`jUr kI 3u4lI ke i2lke ke -I
mailk nhI& | (13)
AOr tum wnko pukaro to vh
nhI& sune&ge tuMharI pukar, AOr
Agr vh sun -I le& to tuMharI
hajt pUrI n kr ske&ge, AOr vh
roj>e ik>yamt tuMhare i=kR krne
ka ;n\kar kre&ge, AOr tuz ko
`>br dene vale ALlah kI main&d
ko: `>br n dega | (14)
@e logo! tum ALlah ke mohtaj
ho, AOr ALlah hI beinyaj>
sj>avare hm\d Ao sna hE | (15)
Agr vh cahe to sb ko le
ja@ nabUd kr de AOr n:
`>l\k>t le Aa@ | (16)
AOr yh nhI& hE ALlah pr ku2
du=var | (17)
AOr ko: w5ane vala iksI dUsre
ka boz nhI& w5a@ga, AOr Agr
ko: boz se lda huAa gunahgar
iksI ko Apna boz w5ane ke
il@ bula@ to vh ws se ku2
n w5a@ga, Agrce ws ka
k>rabtdar ho, Aap s to isf>R
wnko Dra skte hE& jo Apne rb
se Drte hE& ibn de`e, AOr nmaj>
k>a;m r`te hE&, AOr jo pak hota
hE vh isf>R Apne il@ pak saf>
hota hE, AOr ALlah kI trf> hI
lO4 kr jana hE | (18)

Al f>aitr (35)
AOr brabr nhI& AN0a AOr Aa%`o&
vala | (19)
AOr n AN0ere AOr n nUr ro+nI,
brabr hE& | (20)
AOr n saya AOr n zulstI

RR@o@

w

w
w
w

Aor n ro+nI

20

AOr n mudeR jaihl, be=k


ALlah ijs ko cahta hE suna
deta hE, AOr tum wnko sunane
vale nhI& jo k>bro& me& hE& | (22)
bl\ik tum isf>R Drane vale
ho | (23)
be=k hm ne Aap s ko hk> ke
sa9 -eja, `>u=`>brI dene vala
AOr Dr sunane vala, AOr ko:
wMmt nhI& ijs me& ko: Drane
vala n guj>ra ho | (24)
AOr Agr vh tuMhe& zu4la@& to

AOr

19

AN0a

Aa%`o& vala

AOr brabr nhI&

w
w
w

w

hva | (21)
AOr brabr nhI& ij>Nde A>ailm

AOr n AN0ere

AOr

mudeR

ij>Nde

AOr nhI& brabr

AOr n

21

AOr n saya

zulstI hva

w






jo

sunane vale

AOr tum nhI&

ijs ko vh cahta hE

be=k

suna deta hE

ALlah

r


hk> ke

hm ne Aap s

be=k

sa9

ko -eja

hm

Drane vale

23

mgr

tum nhI&

isf>R

k>b/o& me&

22

w w


Drane vala

24

mgr

ws me&

ko: wMmt

guj>ra

AOr

AOr Dr

`>u=`>brI

nhI&

sunane vala

dene vala

w





Aa@ wn ke

vh log

;n se Agle

pas

vh tuMhe& zu4la@&

to thk>Ik> zu4laya

jo

AOr
Agr

-I zu4laya, wn ke pas wn

ke rsUl Aa@ ro=n dla;l

ifr

thk>Ik> wn ke Agle logo& ne

in=anat AOr shIf>o& AOr


ro=n iktabo& ke sa9 | (25)
ifr ijn logo& ne kuf> ikya mE& ne
wNhe& pkD>a, ifr kEsa huAa mera
A>j>ab ? (26)
Kya tU ne nhI& de`a ? be=k
ALlah ne AaSman se panI
wtara, ifr hm ne ws se fl
inkale, wn ke r&g mu~>tilf> hE&,
AOr phaD>o& me& k>t\Aat 3ai4ya&
hE& sf>ed AOr su`>R, wn ke r&g
mu~>tilf> hE&, AOr ku2 ghre
isyah r&g ke | (27)
AOr wsI trh logo& me&, AOr
janvro& AOr cOpayo& me&, wn ke
r&g mu~>tilf> hE&, ;s ke isva nhI&
ik ALlah se ws ke ;Lm vale
bNde hI Drte hE&, be=k ALlah
g>ailb, b~>=ne vala hE | (28)
be=k jo log ALlah kI iktab
p7>te hE& AOr nmaj> k>a;m r`te
hE& AOr jo hm ne wNhe& idya ws
me& se `>cR krte hE& po=Ida AOr
j>aihr, vh @esI itjart ke
wMmIdvar hE& ijs me& hrigj>
3a4a nhI& | (29)

ro=n

25

AOr iktabo&

AOr shIf>o&

ro=n dla;l

ke sa9

ke sa9

ke sa9

wn ke rsUl

be=k

kya tU ne

ALlah

nhI& de`a

mera

26

huAa

A>j>ab

ifr kEsa

vh ijNho& ne kuf> ikya

mE& ne pkD>a




fl

mu`>\tilf>

ifr hm

ws se

jma

panI

ne inkale

AaSman se

wtara


w
w

mu`>\tilf>

AOr su`>R

k>t\A>at sf>ed

AOr phaD>o& se me&

wn ke r&g

w w
ww

AOr janvr

AOr logo& se me&

jma

isyah

ghre r&g

wn ke r&g

mu`>\tilf>

27

wn ke r&g

ALlah

Drte hE&

;s ke

wsI trh

isva nhI&

AOr cOpa@



vh log jo

be=k

28

b~>=ne

be=k

g>ailb

vala

ALlah

ws ke

;Lm vale

bNde

se

w w
ws se

AOr vh `>cR

jo

krte hE&

nmaj>

AOr k>a;m
r`te hE&

ALlah kI iktab

jo p7>te hE&

r
w z

29

hrigj> 3a4a nhI&

@esI

vh wMmId

itjart

r`te hE&

U@

AOr `ule tOr pr

po=Ida

hm ne wNhe& idya

438

SU@b

w r


b~>=ne

be=k

vala

vh

AOr vh wNhe&

Apne f>J>l se

taik vh pUre pUre

wn ke Ajr

ij>yada de

de de


w w




ts\dIk>

hk>

krne valI

vh

iktab se

tuMharI

hm ne vih

AOr vh

trf>

-ejI hE

jo

k>d/dan

30



r
hm ne vairs

ifr

bnaya

de`ne vala

31

Alb]a

Apne

be=k

ba`>br

bNdo& se

ALlah

ws

wn ke pas

kI jo




ApnI jan

j>uLm krne

ps wn se

pr

vala

ko:

Apne bNde

se ko

vh ijNhe&

hm ne cuna

iktab




w

w

huKm se

yh

neikyo& me&

ALlah ke

sbk>t le

AOr wn se

bIc ka raSta

AOr wn se

jane vala

ko:

clne vala

ko:








vh j>evr

vh wn me&

phna@ ja@&ge

dai`>l ho&ge

bag>at hme=gI ke

vh

f>J>l bD>a

32

yhI

w w

re=m

33

AOr wn

ws me&

AOr motI

ka ilbas

sona

k&gn

se

se ka

jma

wn me&

w
r
hmara

be=k

rb

g>m

dUr

hm se

vh ijs ne

kr idya

tmam tarIf>e&

AOr vh

ALlah ke il@

khe&ge





se

Apna f>J>l

hme=a rhne ka 3r

hme& wtara

vh ijs

Alb]a

k>d/ dan

34

b~>=ne vala


w
w w
kuf>

AOr vh ijn

ikya

logo& ne

9kav4

35

ws me&

AOr n hme&

ko:

2u@gI

tk\lIf>

ws me&

n hme& 2u@gI

AOr n hLka ikya

ik vh

ja@ga

mr ja@&

wn pr

jhn\nm kI Aag

n k>j>a Aa@gI

wn ke
il@

AOr vh

hm sj>a

hr na=ue

36

dete hE&

ws ka

;sI trh

A>j>ab

se ku2

wn se



r

br A>k\s

nek

hm A>ml

hme&

@e hmare

ws

kre&

inkal le

prvridgar

doj>`> me&

icLla@&ge

w


jo
ijs

ws me&

ik nsIht
pkD> leta vh

hm krte 9e

Kya hm ne tuMhe& wm/ n dI 9I

ws ke jo


w w

37

439

ko:

j>ailmo& ke

ps

so c`o

Drane

AOr Aaya

nsIht

mddgar

il@

nhI&

tum

vala

tuMhare pas

pkD>ta

U@

vmy yk>nut (22)


taik ALlah wNhe& wn ke Ajr
Ao svab pUre pUre de, AOr wNhe&
AOr ij>yada de Apne F>J>l se,
be=k vh b~>=ne vala, k>d/dan
hE | (30)
AOr vh jo hm ne tuMharI trf>
iktab -ejI hE, vh hk> hE, ws
kI ts\dIk> krne valI jo wn ke
pas hE, be=k ALlah Apne bNdo&
se ba`>br hE, de`ne vala | (31)
ifr hm ne Apne cune hu@ bNdo&
ko iktab ka vairs bnaya,
ps wn me& se ko: ApnI jan
pr j>uLm krne vala hE, AOr wn
me& se ko: bIc kI ras hE, AOr
wn me& se ko: ALlah ke huKm se
neikyo& me& sbk>t le jane vala
hE, yhI hE bD>a f>J>l | (32)
hme=gI ke bag>at hE& ijn me& vh
dai`>l ho&ge, vh wn me& k&gno&
ke j>evr phna@ ja@&ge, sone AOr
motI ke, AOr wn me& wn ka
ilbas re=m ka hoga | (33)
AOr vh khe&ge tmam tarIf>e&
ALlah ke il@ hE& ijs ne hm
se g>m dUr kr idya, be=k
hmara rb b~>=ne vala, k>d/dan
hE | (34)
vh ijs ne hme& hme=a rhne ke
3r me& wtara Apne f>J>l se,
n ;s me& hme& ko: tk\lIf> 2u@gI,
AOr n hme& ;s me& ko: 9kav4
2u@gI | (35)
AOr ijn logo& ne kuf> ikya wn
ke il@ jhn\nm kI Aag hE,
n wn pr k>j>a Aa@gI ik vh
mr ja@&, AOr n wn se hLka
ikya ja@ga doj>`> ka ku2
A>j>ab, ;sI trh hr na=ue ko
A>j>ab dete hE& | (36)
AOr vh doj>`> ke ANdr icLla@
ja@&ge, @e hmare prvridgar! hme&
yha& se inkal le ik hm nek
A>ml kre&, ws ke brA>k\s jo
hm krte 9e, Kya hm ne tuMhe&
;tnI wm/ n dI 9I ik nsIht
pkD> leta ws me& ijse nsIht
pkD>nI hotI, AOr tuMhare pas
Drane vala -I Aaya, so tum
Ab ;n\kar ka mj>a c`o,
j>ailmo& ke il@ ko: mddgar
nhI& | (37)

Al f>aitr (35)
be=k ALlah AaSmano& AOr
j>mIn kI po=Ida bate& janne
vala hE, be=k vh wn ke sIno&
ke -edo& se ba`>br hE | (38)
vhI hE ijs ne tuMhe& j>mIn me&
ja&n=In bnaya, so ijs ne kuf>
ikya to wsI pr hE ws ke kuf>
ka vbal AOr kaif>ro& ko wn
ke rb ke nj>\dIk wn ka kuf>
isva@ g>j>b ke ku2 nhI& b7>ata,
AOr kaif>ro& ko nhI& b7>ata wn
ka kuf> isva@ `>sare ke | (39)
Aap s f>rma de& Kya tum ne
Apne =rIko& ko de`a ijNhe& tum
ALlah ke isva pukarte ho, tum
muze id`aAo ik wNho& ne j>mIn
se Kya peda ikya hE ? ya AaSmano&
ke bnane me& wn ka Kya saza
hE ? ya hm ne wNhe& ko: iktab
dI hE ik vh ws kI snd pr ho&
snd r`te ho&, bl\ik j>ailm
@k dUsre se vade nhI& krte isva@
0oke ke | (40)
be=k ALlah ne 9am r`a hE
AaSmano& ko AOr j>mIn ko ik
vh 4l n ja@&, AOr Agr vh
4l ja@& to wNhe& ws ke bad
ko: -I nhI& 9amega, be=k vh
ALlah ihLm vala, b~>=ne
vala hE | (41)
AOr wNho& mu=\irkIne mKkh ne
ALlah kI bD>I s~>t k>Sme& `a:&

RR@o@

w

r

ihdayt pane vale ho&ge duinya kI


hr @k wMmt se b7> kr, ifr
jb wn ke pas @k nj>Ir Aaya
to wn me& ibdkne ke isva AOr
ku2 ij>yada n huAa | (42)
duinya me& Apne Aap ko bD>a

so ijs ne

dStUr me& hrigj> ko: tbdIlI


n paAoge, AOr tum ALlah ke
dStUr me& hrigj> ko: tg>Yyur n
paAoge | (43)

janne

be=k

vala

ALlah

tuMhe&

ja&n=In

ijs ne

bnaya

vhI

sIno& idlo& ke -edo& se

38

nj>\dIk

rb

kaif>r

wn ka kuf>

AOr nhI& b7>ata

jma

ws ka kuf>

to wsI pr


w
r r

ikya tum ne

f>rma

de`a

de&

`>sara

39

isva@

wn ka

kaif>r

kuf>

jma

naraj>I

AOr nhI& b7>ata

g>j>b


w w
wNho& ne

tum muze

Kya

pEda ikya

tum

ALlah ke isva

id`aAo

vh ijNhe&

pukarte ho

Apne =rIk


r


ko:

hm ne dI wNhe&

iktab

ya

AaSmano& me&

wn ke

saza

ya

il@

j>mIn

se






wn ke baj>

j>ailm

@k

jma

vade krte

nhI&

ws se

bl\ik

ps ik

dlIl snd pr

kI

vh

w


r

r

AaSman

AOr j>mIn

be=k

9am r`a hE

jma

0oka

40

ALlah

baj> dUsre

isva@

se



z w w

ws ke bad

ko: -I

9amega wNhe&

4l ja@&

AOr Agr

4l ja@&

vh

vh

ik



w r
ApnI s~>t k>Sme&

ALlah

AOr wNho& ne

kI

k>sm `a:

41

b~>=ne

ihLm

vala

vala

hE

be=k
vh

wMmt

hr @k se

jma

ij>yada ihdayt

Alb]a vh

ko: Drane

wn ke

pane vale

j>r ho&ge

vala

pas Aa@

Agr


r z
r
Apne ko bD>a
smzne ke sbb

isf>R

kr rhe hE&! so tum ALlah ke

wn ka

isva@

vbal isf>R ws ke krne vale


phlo& ke dStUr ka ;&itj>ar

AaSmano& kI po=Ida bate&

pr pD>ta hE, to Kya vh isf>R

j>mIn me&

kuf> ikya

ke sbb, AOr burI cal ka

smzne ke sbb AOr burI cal

AOr j>mIn

vh

ik Agr wn ke pas ko: Drane


vala Aa@ to vh j>r ij>yada

be=k

ba`>br

42

ibdkna

mgr

n wn me&

isva@

ij>yada huAa

@k nj>Ir

wn ke
pas Aaya

ifr jb


w r


w

burI

AOr nhI& w5ta

cal

burI

wl4a pD>ta

AOr cal

j>mIn duinya me&



w
w

so tum hrgij> n
paAoge

phle

dStUr

mgr

vh ;n\itj>ar

isf>R

kr rhe hE&

to Kya

ws ke krne
vale pr

43

ko: tg>Yyur

ALlah ke dStUr me&

U@

AOr tum hrigj>

ko:

n paAoge

tbdIlI

ALlah ke dStUr me&

440


SV@

w

w
r
w
Aaik>bt

huAa

An\jam

kEsa

so vh de`te

Kya vh cle ifre nhI&

j>mIn duinya me&

w
AOr

kuVvt me&

nhI&

bhut

wn se

ij>yada

wn logo& ka

wn se phle

AOr vh 9e

jo

w

r
AOr

j>mIn me&

AaSmano& me&

ik wse A>aijj>

ko: =E

kr de

ALlah

hE

AOr

ALlah pkD> kre

log

bD>I k>udrt

44

Agr

;Lm vala

vala

hE

ko: clne

ws kI pu+t

ifrne vala

pr

vh n 2oD>e

Aa ja@gI

ifr jb

tk

Apne bNdo&

de`ne vala

45

vh wNhe& 7Il deta hE

r( )

kuA>at 5

(36) sUrh ya sIn

be=k

rsUlo& me& se

Aap s

vh

taik Aap s

k>Om

Dra@&

meh\rban

wn me& se

vh

Ak\sr

pr

thk>Ik>

bat

saibt ho g:

k>urAan

ya sIn

naij>l

g>ailb

sI0a

ikya

g>aif>l

ps vh

jma

wn ke bap
dada

tk

ifr vh

tOk>

wn kI grdne&

be=k hm ne ik@

me&

Dale

:man n la@&ge

w
wn ke Aage

se

AOr hm ne
kr dI

sr W%ca ik@

sr wll rhe hE&E

to vh

5oiD>ya%

w

w
9

441

de`te nhI&

ps vh

ifr hm ne wNhe&

@k

7a%p idya

dIvar

ws kI pu+t @ j>mIn pr,


leikn vh wNhe& @k mte muA>Yyn
tk 7Il deta hE, ifr jb
Aa ja@gI wn kI Ajl to be=k
ALlah Apne bNdo& ko de`ne vala

be=k Aap s rsUlo& me& se

k>sm hE

baihKmt

n 2oD>e ko: clne ifrne vala

kI | (2)



ps

vala hE | (44)

k>sm hE baihKmt k>urAan

nhI& Dra@ g@

be=k vh ;Lm vala, k>udrt

ya sIn | (1)

Aayat 83

me& ko: =E wse hra sktI hE,

meh\rban, rh\m krne vala hE

ko A>aijj> kr de AOr n j>mIn

ALlah ke nam se jo bhut

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

pr

nhI& ik ko: =E AaSmano& me& ws

imlega | (45)

ALlah

raSta

ij>yada 9e, AOr ALlah @esa

hE wn ke Aamal ka bdla j>r

to be=k

hE

ko

AOr vh kuVvt me& wn se bhut

ke Aamal ke sbb pkD>e to vh

logo& ka An\jam kEsa huAa!

AOr Agr ALlah logo& ko wn

wn ke Aamal ke sbb

@k mte muA>Yyn

ik vh de`te ik wn se phle

vh



wn kI Ajl

Kya vh duinya me& cle ifre nhI&

be=k






AOr leikn

vmy yk>nut (22)

U@

AOr wn ke pI2e

@k
dIvar

hE& | (3)
sI0e raSte pr hE& | (4)
naij>l ikya huAa g>ailb,
meh\rban ka | (5)
taik Aap s ws k>Om ko Dra@&
ijs ke bap dada nhI& Dra@ g@,
ps vh g>aif>l hE& | (6)
thk>Ik> wn me& se Ak\sr pr
ALlah kI bat saibt ho cukI
hE, ps vh :man n la@&ge | (7)
be=k hm ne wn kI gdRno& me&
Dale hE& tOk>, ifr vh 5oD>I tk
AD> g@ hE& to wn ke sr wll
rhe hE& | (8)
AOr hm ne kr dI wn ke Aage
@k dIvar AOr wn ke pI2e @k
dIvar, ifr hm ne wNhe& 7a%p
idya, ps vh de`te nhI& | (9)

tum wNhe& DraAo ya n DraAo,


vh :man n la@&ge | (10)
;s ke isva nhI& ik tum ws
ko Drate ho jo iktabe nsIht

w
r r

b`>\i== AOr AC2e Ajr kI


`>u=`>brI de& | (11)
be=k hm mudoR& ko ij>Nda krte
hE&, AOr hm il`te hE& wn ke
A>ml jo wNho& ne Aage -eje AOr
jo wNho& ne pI2e Aasar 2oD>e |
AOr hr =E ko hm ne iktabe
ro=n me& =umar kr r`a hE | (12)
AOr Aap s wn ke il@ bStI
valo& ka ik>Ssa byan kre&, jb
wn ke pas rsUl Aa@ | (13)
jb hm ne wn kI trf> do rsUl
-eje to wNho& ne wNhe& zu4laya,
ifr hm ne tIsre se tk>ivyt dI,
ps wNho& ne kha be=k hm
tuMharI trf> -eje g@ hE& | (14)
vh bole tum mhj> hm jEse
AadmI ho, AOr nhI& wtara

wNho& ne kha hmara prvridgar


janta hE, be=k hm tuMharI
trf> -eje g@ hE& | (16)
AOr hm pr hmare ij>Mme nhI&
mgr isf>R saf> saf>
phu%ca dena | (17)
vh khne lge hm ne be=k mn\hUs
paya tuMhe&, Agr tum baj> n
Aa@ to hm tuMhe& j>r s&gsar
kr de&ge AOr tuMhe& hm se ddRnak
A>j>ab j>r phu%cega | (18)
wNho& ne kha tuMharI nhUst
tuMhare sa9 hE Kya tum ;s
ko nhUst smzte ho ik tum
smza@ g@ ho, bl\ik tum hd se
b7>ne vale log ho | (19)
AOr =h\r ke prle isre se @k
AadmI dOD>ta huAa Aaya, ws ne
kha @e merI k>Om! tum rsUlo& kI
pErvI kro | (20)
tum wn kI pErvI kro jo tum
se ko: Ajr nhI& ma&gte AOr vh
ihdayt yaF>ta hE& | (21)

rhman

ibn de`e

ya

`>ah tum wNhe&

wn pr

DraAo

wn ke il@

AOr brabr

iktabe

AOr Dre

ALlah

pErvI kre

nsIht

jo

tum Drate

;s ke

ho

isva nhI&


w
ij>Nda

mudeR

be=k hm

krte hE&

AC2a

11

AOr Ajr

b`>\i==

ps wse

kI

`>u=`>brI de&

w
rw

hm ne wse =umar

me&

AOr hr =E

kr r`a hE

AOr wn ke Asr

jo wNho& ne Aage

AOr hm

in=anat

-eja A>ml

il`te hE&

jb

bStI vale

imsal

wn ke

AOr byan

ik>Ssa

il@

kre& Aap s

iktabe ro=n

12

to wNho& ne zu4laya

wn kI

do (2)

wNhe&

hm ne -eje

trf>

jb

13

rsUl

wn ke pas

jma

Aa@


z

vh bole

-eje g@

14

tuMharI

be=k

ps wNho&

trf>

hm

ne kha

ifr hm ne

tIsre se

tk>ivyt dI

rhman ALlah ne ku2 -I, tum


mhj> zU4 bolte ho | (15)

tum wNhe& n DraAo

kI pErvI kre | AOr ibn de`e


ALlah se Dre, ps Aap s wse

vh :man n la@&ge

10

rhman

ku2

AOr

wtara

ALlah

hm jEse

nhI&

AadmI

mgr

tum nhI& ho

mhj>


r

be=k

tuMharI trf>

janta hE

hm

hmara

wNho& ne

prvridgar

kha

mgr

zU4 bolte ho

15

mhj>

tum

nhI&

w
vh khne

saf> saf>

17

lge

phu%ca dena

mgr

AOr

hm pr

nhI&

Alb]a -eje g@

16



w


AOr j>r

j>r hm s&gsar

phu%cega tuMhe&

kr de&ge tuMhe&

tum baj> n Aa@

tuMhe&

Agr

hm ne mn\hUs paya

Kya

tuMhare sa9

wNho& ne

tuMharI nhUst

18

kha

ddRnak

A>j>ab

hm se

prla
isra

se

AOr Aaya

19

hd se b7>ne vale

log

tum

bl\ik

tum smza@ g@

20

rsUlo& kI

tum pErvI

@e merI

ws ne

dOD>ta

@k

kro

k>Om

kha

huAa

AadmI

=h\r


w

w
21

ihdayt yaF>ta

AOr vh

U@

ko: Ajr

tum se nhI& ma&gte

jo

tum pErvI kro

442

AOr brabr hE wn ke il@ `>ah

RR@o@

ya sIn (36)


SV@

w


w
22

tum lO4 kr

AOr wsI

jaAoge

kI trf>

pEda ikya muze

mE& n ;badt

vh ijs ne

AOr Kya

muze

k"%

huAa


w


n kam Aa@ mere

ko:

rh\man

nuk>\san

ALlah

vh cahe

@ese

Agr

Kya mE&

ws ke isva

mabUd

bna lU%

w w


be=k
mE&

`ulI

24

Alb]a

ws

be=k

gumrahI me&

vK>t

mE&

AOr n 2uD>a ske&

23

wn kI

ku2 -I

vh muze

isf>air=






merI

@e ka=

k>Om

ws ne

jNnt

kha

tU dai`>l

;r=ad

ho ja

huAa

25

ps tum

tuMhare

mE& :man

merI suno

rb pr

laya

w


nvaj>e hu@ log

27

AOr ws ne

se

vh bat ijs kI vjh se

mera rb

ikya muze

vh jantI

26

ws ne b~>= idya muze

w
w
28

wtarne

AOr n 9e

vale

hm

AaSman

ko:

se

ws kI

ws ke bad

l=kr

AOr nhI& wtara

pr

k>Om

hm ne



w


w
ha@ hs\rt

buz kr

29

ps

vh

rh g@

@k

Acank

ic&3aD>

mgr

nhI& de`a

ws

h%sI wD>ate

30

vh 9e

se

mgr

nhI& Aaya

ko: rsUl

bNdo& pr

wn ke pas


w w

AOr
nhI&

31

lO4 kr nhI&

wn kI

Aa@&ge vh

trf>

ik vh

nslo& se

wn se

hlak kI&

k>Bl

hm ne

iktnI

w
w

j>mIn

mudaR

wn ke

@k

il@

in=anI

32

haij>r

hmare

sb ke

ik@ ja@&ge

sb

mgr

sb

w w

bag>at

ws me&

AOr bna@

33

hm ne

vh

ps

`ate hE&

ws se

Anaj

ws se

AOr inkala

hm ne ij>Nda

hm ne

ikya wse

w


w
taik vh `a@&

c=\me

34

se

ws me&

AOr jarI

AOr A&gUr

ik@ hm ne

`jUr

se ke

w
w

pEda

vh j>at

ik@

ijs ne

pak

35

to Kya vh

wn ke

bnaya

AOr

ws ke

=u n kre&ge

ha9o&

wse

nhI&

flo& se


r
w
w w
36

vh nhI&

AOr ws

AOr wn kI

jante

se jo

jano& se

j>mIn

wgatI hE

37

443

AN0ere me&
rh jate hE&

vh

to
Acank

idn

ws se

hm
`I&cte hE&

U@

ws se

hr

jo

cIj>

joD>e

w
rat

AOr muze Kya huAa mere pas Kya


wj>\r hE ik mE& ws kI ;badt n k%
ijs ne muze pEda ikya, AOr tum wsI
kI trf> lO4 kr jaAoge | (22)
Kya mE& ws ke isva @ese mabUd
bnalU% ? Agr ALlah muze
nuk>\san phu%cana cahe to wn kI
isf>air= mere kam n Aa@ ku2 -I,
AOr n vh muze 2uD>a ske& | (23)
be=k mE& ws vK>t `ulI gumrahI
me& hU%ga | (24)
be=k mE& tuMhare prvridgar pr
:man laya, ps tum merI suno | (25)
ws =hId ko ;r=ad huAa ik tU
jNnt me& dai`>l ho ja, ws ne kha
@e ka=! merI k>Om jantI | (26)
vh bat ijs kI vjh se muze
b~>= idya mere rb ne AOr ws ne
muze Apne nvaj>e hu@ logo& me& se
ikya | (27)
AOr hm ne ws ke bad ws kI
k>Om pr ko: l=kr nhI& wtara
AaSman se, AOr n hm wtarne
vale 9e -ejne kI hajt 9I | (28)
wn kI sj>a n 9I mgr @k
ic&3aD>, ps vh Acank buz kr

n 9I

w w r
Kya wNho& ne

vma ilya (23)

wn ke

AOr @k

il@

in=anI

rh g@ | (29)
ha@ hs\rt bNdo& pr! ik wn ke
pas ko: rsUl nhI& Aaya mgr
vh ws kI h%sI wD>ate 9e | (30)
Kya wNho& ne nhI& de`a ? hm ne
wn se k>Bl iktnI nsle& hlak
kI& ik vh wn kI trf> lO4 kr
nhI& Aa@&ge | (31)
AOr ko: @sa nhI& mgr sb
ke sb hmare b haij>r ik@
ja@&ge | (32)
AOr mudaR j>mIn wn ke il@ @k
in=anI hE, hm ne wse ij>Nda ikya
AOr hm ne ws se Anaj inkala,
ps vh ws se `ate hE& | (33)
AOr hm ne ws me& bag>at bna@
lga@ `jUr AOr A&gUr ke, AOr hm
ne ws me& c=\me jarI ik@ | (34)
taik vh ws ke flo& se `a@& AOr
wse nhI& bnaya wn ke ha9o& ne,
to Kya vh =u n kre&ge ? (35)
pak hE vh j>at ijs ne hr cIj>
ke joD>e pEda ik@ ws k>bIl se
jo j>mIn wgatI hE nbatat
AOr `>ud wnkI jano& ;n\sano& me&
se AOr wn me& se ijNhe& vh `>ud
-I nhI& jante | (36)
AOr wn ke il@ rat @k in=anI
hE, hm idn ko ws se `I&cte
inkalte hE& to vh Acank
AN0ere me& rh jate hE& | (37)

ya sIn (36)

RS@b

pr clta rhta hE, yh ALlah



w

w

g>ailb AOr dana ka inj>am

AOr ca%d

muk>rRr krdh hE | (38)

z r

AOr sUrj Apne muk>rRra raSte

AOr ca%d ke il@ hm ne mnij>le&


muk>rRr kI& yha% tk ik vh `jUr
kI puranI =a`> kI trh ho jata
hE phlI ka barIk sa ca%d | (39)
n sUrj kI mjal ik ca%d ko ja
pkD>e AOr n rat kI mjal ik
phle Aa ske idn se, AOr sb
Apne da;re me& gidR= krte hE& | (40)
AOr wn ke il@ @k in=anI hE ik
hm ne wn kI AOlad ko svar
ikya -rI hu: k+tI me& | (41)
AOr hm ne wn ke il@ ws k+tI
jEsI AOr cIj>e& pEda kI& ijn pr
vh svar hote hE& | (42)
AOr Agr hm cahe& to hm wNhe&
g>k>R kr de& to n ko: wn ke
il@ f>yaRd rs ho AOr n vh
2uD>a@ ja@&ge | (43)
mgr hmarI rhmt se ik par
lgte hE& AOr @k vK>te muA>Yyn
tk f>a;da w5ate hE& | (44)
AOr jb wn se kha ja@ ik tum
Dro ws se jo tuMhare samne hE
AOr jo tuMhare pI2e hE, =ayd tum
pr rh\m ikya ja@ to sun kr
nhI& dete | (45)
AOr wn ke pas wn ke rb kI
in=ainyo& me& se ko: in=anI nhI&
AatI mgr vh ws se gdaRnI
krte hE& | (46)
AOr jb wn se kha ja@ ik
jo ALlah ne tuMhe& idya hE ws
me& se `>cR kro to kaif>r khte
hE& moimno& se ik Kya hm wse
i`la@& ? ijse Agr ALlah cahta
to wse `ane ko deta, tum isf>R
`ulI gumrahI me& ho | (47)
AOr vh kaif>r khte hE& ik kb
pUra hoga yh vada@ ik>yamt ?
Agr tum sCce ho | (48)
vh ;n\itj>ar nhI& krte hE& mgr

la;k>

g>ailb

dana

sUrj

mjal

inj>am

puranI

39

yh

Apne

i5kane

clta

muk>rRra raSte

rhta hE

`jUr kI

ho jata

yha%

=a`> kI trh

hE

tk ik

AOr sUrj

hm ne muk>rRr

mnij>le&

kI& ws ko

r

w

AOr

da;re me&

phle

idn

sb

AOr

rat

Aa ske

ja pkD>e

ca%d

ws ke

ik

vh

il@

-rI hu:

41

k+tI me&

wn kI

hm ne

ik

AOlad

svar ikya

hm

wn ke AOr @k
il@

tErte gidR=

40

in=anI

krte hE&


w w

to n f>yaRd rs

hm g>k>R

hm

AOr

kr de& wNhe&

cahe&

Agr

42

vh svar

jo

ws k+tI

wn ke

AOr hm ne

hote hE&

ijs

jEsI

il@

pEda ikya

w w
w r
w
AOr
jb

44

@k vK>te

AOr

hmarI

muA>Yyn tk

f>a;da dena

trf> se

rhmt

mgr

2uD>a@

43

wn ke

AOr n vh

ja@&

il@


w

w
AOr
nhI&

45

tum pr rh\m

=ayd tum

ikya ja@

tuMhare

AOr

pI2e

jo

tuMhare samne

tum

jo

wn se

Dro

kha
ja@



w
AOr
jb

gdaRnI

46

ws se

krte

vh hE&

mgr

wn ka

in=ainyo&

ko:

rb

me& se

in=anI

wn ke pas

z
w
wn logo& se jo

ijn logo& ne kuf>

khte

tuMhe& idya

ws se

`>cR kro

:man la@ moimn

ikya kaif>r

hE&

ALlah ne

jo

tum

wn se

kha
ja@



47

`ulI

gumrahI

mgr

me&

tum

isf>R

nhI&

wse `ane

Agr ALlah

ws ko

Kya hm

ko deta

cahta

ijse

i`la@&

w
w



vh ;n\itj>ar nhI&

sCce

48

kr rhe hE&

tum ho

yh vada

Agr

AOr vh

kb

khte hE&




w

w

@k ic&3aD> sUr kI tuNd Aavaj>


kI, jo wNhe& Aa pkD>egI AOr vh

janne vala

38

ifr n kr ske&ge

49

bahm zgD>

AOr

vh wNhe&

rhe ho&ge

vh

Aa pkD>egI

@k

ic&3aD>

mgr

ifr n vh vsIyt kr ske&ge

w
w

AOr n Apne 3r valo& kI trf>

to ykayk vh

lO4 ske&ge | (50)

AOr dobara fU&ka ja@ga sUr me&


to vh ykayk k>b/o& se Apne rb
kI trf> dOD>e&ge | (51)
vh khe&ge hay hm pr! hme& iks ne
w5a idya ? hmarI k>b/o& se, yh hE vh
jo ALlah rhman ne vada ikya 9a,
AOr rsUlo& ne sc kha 9a | (52)

AOr fU&ka

sUr me&

ja@ga

iks ne

@e va@

vh

w5a idya hme&

hm pr

khe&ge

50

dOD>e&ge

51

vh lO4

Apne

ske&ge

3r vale

Apne& rb kI
trf>

trf>

AOr

vsIyt

krna

k>b/e&

se



w
w

52

rsUlo&

AOr sc

rh\man

jo vada

kha 9a

ALlah

ikya

U@

yh

hmarI k>b/e&

se

444

bahm zgD> rhe ho&ge | (49)


SV@

w




w
53

haij>r

hmare

ik@ ja@&ge

samne

sb

ps

vh

@k

ykayk

ic&3aD>

mgr

hogI

w
w
be=k 54

krte 9e

jo

mgr

AOr n tum

tum

bs

bdla paAoge

ku2

iksI

n j>uLm ikya

=~>s

ja@ga

ps Aaj


ww




AOr wn

sayo& me&

vh

kI bIivya&

bate& mj>e

55

@k =uGl
> me&

krne me&

Aaj

Ahle jNnt

w



r

57

AOr wn

jo vh cahe&ge

meva

ke il@

wn ke

ws me&

tikya

56

il@

t`>\to& pr

lga@ hu@

ww r
r

59

muj\irmo

@e

jma

AOr Alg

Aaj

meh\rban

58

ho jaAo tum

f>rmaya

se

prvridgar

slam

ja@ga

w


du+mn

be=k

tuMhara

=Etan

vh

prs\it= n krna

@e AOlade

tuMharI

Kya mE& ne huKm

Aadm

trf>

nhI& -eja 9a

w

w
w


AOr thk>Ik>

sI0a

61

gumrah kr idya

raSta

AOr yh ik tum merI

yhI

`ula

60

;badt krna




vh ijs
ka

jhn\nm

yh hE

so Kya tum A>K>l se kam

62

bhut sI

nhI& lete ?

m`>\lUk>

tum me& se


w
w
Aaj

ws ke

tum kuf> krte 9e

64

ws me& dai`>l

Aaj

bdle jo

tum se vada

63

ho jaAo

ikya gya 9a

w
r w

vh 9e

ws

AOr

wn ke paW%

kI jo

gvahI de&ge

AOr hm

wn ke ha9

wn ke mu%h

se bole&ge

pr

hm muh\r
lga de&ge



w



to
kha&

raSta

ifr vh

wn kI

sbk>t kre&

Aa%`e&

pr

to im4a de&

AOr Agr

imlyame4 krde&

hm cahe&

65

kmate
krte 9e

w w


ifr n kr seke&

wn kI

pr

hm ms\`>

AOr Agr hm

jghe&

me&

kr de& wNhe&

cahe&

66

vh de`
ske&ge

w
w



`>Lk>t pEda;= me&

AON0a

hm wm/ draj>

kr dete hE&

kr dete hE&

AOr ijs

AOr n vh lO4e&

67

clna

w
w
nsIht mgr

vh
yh

nhI&

ws ke

AOr nhI&

il@

=ayan

=er

AOr hm ne nhI&
is`aya ws ko

68

to Kya vh smzte
nhI& ?


w
w

70

445

kaif>r
jma

pr

bat

AOr saibt

huJjt

ho ja@

ij>Nda

ho

jo

taik Aap
s Dra@&

U@

69

AOr k>urAan
vaj>eh

vma ilya (23)


yh n hogI mgr @k ic&3aD>,
ps ykayk vh sb hmare samne
haij>r ik@ ja@&ge | (53)
ps Aaj j>uLm n ikya ja@ga iksI
=~>s pr ku2 -I AOr jo tum krte
9e ps wsI ka bdla paAoge | (54)
be=k Aaj Ahle jNNt @k =uG>l
me& `u= hote ho&ge | (55)
vh AOr wn kI bIivya& sayo& me&
t`>\to& pr tikya lga@ hu@ bE5e
ho&ge | (56)
wn ke il@ ws jNnt me& hr
ik>Sm ka meva AOr wn ke il@
jo vh cahe&ge mOjUd hoga | (57)
meh\rban prvridgar kI trf> se
slam f>rmaya ja@ga | (58)
AOr @e muj\irmo! tum Aaj Alg
ho jaAo | (59)
Kya mE& ne tuMharI trf> huKm nhI&
-eja 9a @e AOlade Aadm! ik tum
prs\it= n krna =Etan kI, be=k
vh tuMhara `ula du+mn hE | (60)
AOr yh ik tum merI ;badt
krna, yhI sI0a raSta hE | (61)
AOr ws ne tum me& se bhut logo&
ko gumrah kr idya, so ikya tum
A>K>l se kam nhI& lete 9e ? (62)
yh hE vh jhn\nm ijs ka tum
se vada ikya gya 9a | (63)
tum jo kuf> krte 9e ws ke bdle
Aaj ;s me& dai`>l ho jaAo | (64)
Aaj hm wn ke mu%h pr muh\r
lga de&ge, AOr hm se wn ke ha9
bole&ge AOr wn ke paW% gvahI
de&ge jo vh krte 9e | (65)
AOr Agr hm cahe& to wn kI
Aa%`e& imlyame4 kr de&, ifr vh
raSte kI trf> sbk>t kre& dOD>e&
to kha& de` ske&ge ? (66)
AOr Agr hm cahe& to wNhe& wn
kI jgho& pr ms\`> kr de&, ifr
vh n cl ske&ge AOr n lO4
ske&ge | (67)
AOr hm ijs kI wm/ draj> krte
hE& wse pEda;= me& AON0a kr dete
hE& to Kya vh smzte nhI& ? (68)
AOr hm ne ws Aap s ko =er
nhI& is`aya AOr yh Aap s
ke =ayan nhI& hE, yh nhI& mgr
iktabe nsIht AOr vaj>eh
k>urAan | (69)
taik Aap s ws ko Dra@& jo
ij>Nda ho AOr kaif>ro& pr huJjt
saibt ho ja@ | (70)

se wn ke il@ pEda ik@ cOpa@,


ps vh wn ke mailk hE& | (71)
AOr hm ne wn cOpayo& ko wn
ke bs me& kr idya, ps wn me& se
baj> wn kI svarI hE& AOr wn
me& se baj> ko vh `ate hE& | (72)
AOr wn me& wn ke il@ bhut se
f>a;de AOr pIne kI cIj>e& hE&, Kya
ifr vh =u nhI& krte ? (73)
AOr wNho& ne bna il@ ALlah
ke isva AOr mabUd ;s `>yale
baitl se ik =ayd vh mdd
ik@ ja@&ge | (74)
vh wn kI mdd nhI& kr skte
AOr vh wn ke il@ muj\irm
l=kr kI =Kl me& haij>r ik@
ja@&ge | (75)
ps Aap s ko wnkI bat
mg>mUm n kre | be=k hm jante
hE& jo vh 2upate hE& AOr jo vh
j>aihr krte hE& | (76)
Kya ;n\san ne nhI& de`a ik hm ne
ws ko nut\f>e se pEda ikya ? AOr ifr
nagha& vh huAa zgD>alU `ula | (77)
AOr ws ne hmare il@ @k imsal
byan kI AOr ApnI pEda;=
ko -Ul gya, khne lga kOn
hD\iDyo& ko ij>Nda krega ? jb ik
vh gl g:& ho&gI | (78)
Aap s f>rma de& wse vh ij>Nda
krega ijs ne wse phlI bar pEda
ikya, AOr vh hr trh se pEda
krna janta hE | (79)
ijs ne tuMhare il@ sBj> dr~>t se
Aag pEda kI, ps Ab tum ws
Aag se sulgate ho | (80)
vh ijs ne AaSmano& AOr j>mIn
ko pEda ikya, Kya vh ;s pr
k>aidr nhI& ik wn jEso& ko pEda
kre, ha% Kyo& nhI&! vh bD>a pEda
krne vala dana hE | (81)
ws ka kam ws ke isva nhI& ik
vh iksI =E ka ;rada krta hE
to vh ws ko khta hE ho ja

71

mailk

wn

ps

hE&

ke

vh

AOr wn

wn me&

f>a;de

72

ke il@

AOr

=ayd vh

haij>r

75

nhI& de`te ?

vh

AOr

wn kI

ps

wn ke

AOr hm ne

wn se

svarI

wn se

il@

f>rma&brdar ikya wNhe&

AOr wNho& ne

73

bna il@

Kya ifr vh =u

AOr pIne kI

nhI& krte ?

cIj>e&

wn ke

AOr

wn kI

il@

vh

mdd

vh j>aihr

AOr

jo vh

be=k hm

wn kI

ps Aap s ko

krte hE&

jo

2upate hE&

jante hE&

bat

mg>mUm n kre

l=kr

ik@ ja@&ge

vh nhI& kr skte

mdd ik@

74

ja@&



w w w
Kya nhI&

;n\san

76

de`a

w



@k

hmare

AOr ws ne

imsal

il@

byan kI

`ula

77

zgD>alU

ifr

vh

ik hm ne pEda

nut\f>e se

nagha&

ikya ws ko

r w w
vh ijs

wse ij>Nda

f>rma

ne

krega

de&

jb ik

gl g:&

78

hD\iDya&

vh

kOn ij>Nda

khne

ApnI

AOr

krega

lga

pEda;=

-Ul gya


w w

se

tuMhare

pEda

il@

ikya

ijs ne

79

janne

pEda

hr

AOr

vala

krna

trh

vh

wse pEda

phlI bar

ikya


r


w w


vh ijs
ne

Kya nhI&

sulgate ho

80

ws se

tum

Aag

ps Ab

sBj>

dr~>t

w
r


w
AOr
vh

ha%

vh pEda

wn jEsa

kre

ik

pr

k>aidr

AOr j>mIn

AaSmano&

pEda
ikya

r

82

to vh

ho ja

ho jatI hE

ws

vh

ik

ko khta hE

vh ;rada kre
iksI =E ka

jb

ws ka

;s ke

kam

isva nhI&

bD>a pEda

dana

81

krne vala

83

tum lO4 kr

AOr wsI

jaAoge

kI trf>

hr =E

bad=aht

r( )

ws ke

ha9 me&

meh\rban, rh\m krne vala hE

so pak hE

Aayat 182

sf> ba&0ne vale

ALlah ke nam se jo bhut

vh ijs

(37) sUrtus saf>\f>at

kuA>at 5

jaAoge | (83)

kI | (3)

ya Kya vh

ikya

`ate hE&

ALlah ke isva

mabUd

AOr wsI kI trf> tum lO4 kr

ifr k>urAan itlavt krne valo&

hm ne pEda

il@

w
w


w

ke ha9 me& hr =E kI bad=aht hE,

ifr izD>k kr Da&4ne valo& kI | (2)

jo




w
w w
w w
r

so pak hE vh j>ate vaihd ijs

baN0ne vale f>ir+to& kI | (1)

ws se wn ke

k>udrt se

w w w

to vh ho jatI hE | (82)

k>sm hE pra jma kr sf>

bnaya Apne ha9o&

cOpa@

cIj>e& ApnI k>udrt se bna:&, wn


w w

ya Kya vh nhI& de`te ik hm ne jo

RS@b

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE


z




w

ij>k

ifr itlavt

k>urAan

krne vale

V@

izD>k kr

ifr Da&4ne
vale

pra jma

k>sm sf>

kr

baN0ne vale

446

Assaf>\f>at (37)


SW@oa



w

r
r w r
AOr

AOr jo wn ke

rb

drimyan

AOr j>mIn

AaSmano&

rb

Alb]a

tuMhara

@k

mabUd

be=k

z

r
w

AOr mhf>Uj>

istare

ikya

j>Int se

be=k hm ne

AaSmane duinya

m=\irk>o&

muj>Eyn ikya

r

w


AOr mare

mla@ Aala

jate hE&

kan nhI&

trf>

srk=

lga skte

hr =Etan

se

w r Q
w



le -aga

jo

isva@

AOr wn

A>j>abe da;mI

-gane ko

ke il@

hr trf>

se



ya

ij>yada mu=\ikl

Kya

ps wn se

pEda krna

wn

pU2e&

10

@k A&gara

to ws ke

dhkta huAa

pI2e lga

wck kr

z
w w
12

AOr vh mj>ak>

Aap s ne

wD>ate hE&

tA>j\jub ikya

bl\ik

im4\4I

11

se

icpktI hu:

be=k hm ne

hm ne pEda

pEda ikya wNhe&

ikya

jo

w
w w w
w
w r w
AOr wNho&

nhI&

14

ne kha

vh h%sI me&

vh de`te hE&

AOr

wD>a dete hE&

ko: in=anI

jb

13

vh nsIht

nsIht

AOr

k>ubUl nhI& krte

kI ja@

jb

w
16

ifr w5a@

Kya

AOr

ja@&ge

hm

hD\iDya&

im4\4I

AOr hm

Kya

hm

ho g@ mr g@

mgr

jadU `ula

15

jb

isf>R

yh

w w
w

z
llkar

ps ;s ke

j>lIl

18

isva nhI& vh

AOr tum

Ao `>ar

f>rma

ha%

hmare bap dada

17

de&

Kya

phle

w w w

yh

20

bdle ka idn

yh

ha@ hmarI

AOr vh

`>rabI

khe&ge

de`ne

19

lge&ge

vh

ps

@k

nagha&

vh ijNho& ne j>uLm

tum jma

ikya j>ailm

kro

ws

zu4late

21

vh ijs

tum 9e

ko

f>Esle ka idn

w w
ww
w w

raSta

trf>

ps tum wn

ALlah ke isva

ko id`aAo

22

vh prs\it=

AOr

AOr wn ke

krte 9e

ijs

joD>e sa9I


w



w
25

tum @k dUsre kI

Kya huAa

mdd nhI& krte

tuMhe&

24

wn se

be=k

AOr 5hraAo

puisR= hogI

vh

wn ko

jhn\nm

23

w


27

bahm sval

baj> pr dUsre

wn me& se

AOr `>

krte hu@

kI trf>

baj> @k

krega

sr zuka@

26

f>rma&brdar

Aaj

bl\ik vh


29

447

:man

lane vale

tum n 9e

bl\ik

vh

khe&ge

28

da@& trf> se

V@

tum hm

be=k

vh

pr Aa@ 9e

tum

khe&ge

vma ilya (23)


be=k tuMhara mabUd @k hI hE | (4)
prvridgar hE AaSmano& ka AOr
j>mIn ka AOr jo wn dono& ke
drimyan hE, AOr prvridgar hE
m=\irk>o& muk>amate tulUA> ka | (5)
be=k hm ne muj>Eyn ikya AaSmane
duinya ko istaro& kI j>Int se | (6)
AOr hr srk= =Etan se mhf>Uj>
ikya | (7)
AOr mla@ Aala Wpr kI mj\ils
kI trf> kan nhI& lga skte, hr
trf> se A&gare mare jate hE& | (8)
-gane ko AOr wn ke il@ da;mI
A>j>ab hE | (9)
isva@ ws ke jo wck kr le -aga
to ws ke pI2e @k dhkta huAa
A&gara lga | (10)
ps Aap s wn se pU2e& Kya wn
ka pEda krna ij>yada mu=\ikl hE
ya jo m`>\lUk> hm ne pEda kI ?
be=k hm ne wNhe& icpktI hu:
im4\4I gare se pEda ikya | (11)
bl\ik Aap ne wn kI halt pr
tA>j\jub ikya AOr vh mj>ak>
wD>ate hE& | (12)
AOr jb wNhe& nsIht kI ja@ to
vh nsIht k>ubUl nhI& krte | (13)
AOr jb ko: in=anI de`te hE& to
vh h%sI me& wD>a dete hE& | (14)
AOr wNho& ne kha yh to isf>R
`ula jadU hE | (15)
Kya jb hm mr g@ AOr hm
im4\4I AOr hD\iDya& ho g@ ? Kya
hm ifr w5a@ ja@&ge ? (16)
Kya hmare phle bap dada -I ? (17)
Aap s f>rma de& ha%! AOr tum
j>lIl Ao `>ar hoge | (18)
ps ;s ke isva nhI& ik vh @k
llkar hogI, ps nagha& vh
de`ne lge&ge | (19)
AOr vh khe&ge, ha@ hmarI `>rabI!
yh bdle ka idn hE | (20)
yh f>Esle ka idn hE, vh ijs
ko tum zu4late 9e | (21)
tum jma kro j>ailmo& AOr wn ke
sai9yo& ko AOr ijs kI vh
prs\it= krte 9e | (22)
ALlah ke isva@ | ps tum wn ko
jhn\nm ka raSta id`aAo | (23)
AOr wn ko 5hraAo, be=k wn
se puisR= hogI | (24)
tuMhe& Kya huAa ? tum @k dUsre kI
mdd nhI& krte | (25)
bl\ik vh Aaj sr zuka@ f>rma&brdar
Apne Aap ko pkD>vate hE& | (26)
AOr wn me& se @k dUsre kI trf> bahm
sval krte hu@ `> krega | (27)
vh khe&ge be=k tum hm pr da@&
trf> se bD>e j>or se Aate 9e | (28)
vh khe&ge nhI& bl\ik tum :man
lane vale n 9e | (29)

Assaf>\f>at (37)

RS@b

bl\ik tum @k srk= k>Om 9e | (30)

ps hm pr hmare rb kI bat

hm pr

AOr hmara tum pr ko: j>or n 9a,

saibt ho g:, be=k hm Alb]a


mj>a c`ne vale hE& | (31)
ps hm ne tuMhe& bhkaya, be=k
hm `>ud gumrah 9e | (32)
ps be=k vh ws idn A>j>ab me&
-I =rIk rhe&ge | (33)
be=k hm ;sI trh krte hE&
muj\irmo& ke sa9 | (34)
be=k jb wn se kha jata 9a ik
ALlah ke isva ko: mabUd nhI&
to vh tkBbur krte 9e | (35)
AOr vh khte hE& Kya hm Apne
mabUdo& ko 2oD> de& ? @k =ayr
dIvane kI `>aitr | (36)
bl\ik vh s hk> ke sa9 Aa@
hE& AOr vh s ts\dIk> krte hE&
rsUlo& kI | (37)
be=k tum ddRnak A>j>ab j>r
c`ne vale ho | (38)
AOr tuMhe& bdla n idya ja@ga
mgr ws ke mutaibk> jo tum
krte 9e | (39)
ha% mgr ALlah ke `>as ik@
hu@ cune hu@ bNde | (40)
wn ke il@ irj>\k> malUm muk>rRr
hE | (41)
yanI meve, AOr vh @j>aj> vale
ho&ge | (42)
nemt ke bag>at me& | (43)
t`>\to& pr Aamne samne | (44)
dOra hoga wn ke Aage bhte hu@
saf> m=\b ke jam ka | (45)
sf>ed r&g ka, pIne valo& ke il@
lJ>j>t dene vala | (46)
n ws me& ddRResr hoga AOr n vh ws
se bhkI bhkI bate& kre&ge | (47)
AOr wn ke pas ho&gI nIcI ingaho&
vailya&, bD>I bD>I Aa%`o& vailya& | (48)
goya vh A&De hE& po=Ida r`e hu@ | (49)
ifr wn me& se @k dUsre kI trf> bahm
sval krte hu@ `> krega | (50)
wn me& se @k khne vala khega be=k
duinya me& mera @k hmn=In 9a | (51)
vh kha krta 9a Kya tU ik>yamt
ko sc manne valo& me& se hE ? (52)
Kya jb hm mr g@ AOr hm
ho g@ im4\4I AOr hD\iDya&, Kya
hme& bdla idya ja@ga ? (53)
vh khega Kya tum za&kne vale ho
doj>`>I ko za%k kr de` skte
ho ? (54)
to vh za%kega to wse de`ega
doj>`> ke drimyan me& | (55)
vh khega ALlah kI k>sm! k>rIb
9a ik tU muze hlak kr Dale | (56)

ps saibt

@k

srk=

30

ho g:

tum 9e

k>Om

bl\ik

ko: j>or

hmara

tum pr

AOr

9a

ps be=k

gumrah

32

vh

be=k

ps hm ne

hm 9e

bhkaya tuMhe&

31

Alb]a

be=k

hmara

c`ne vale

hm

rb

bat





muj\irmo&

34

krte hE&

ke sa9

;sI

be=k

trh

hm

mu+tirk

33


w
w
AOr vh

35

khte hE&

A>j>ab me&

=rIk

ws idn

vh tkBbur

ALlah ke

nhI& ko:

krte 9e

isva

mabUd

kha

wn ko

jb

jata

be=k

vh 9e

vh



w

AOr

hk> ke

ts\dIk> kI

sa9

vh Aa@

bl\ik

dIvana

36

@k =ayr

Apne

2oD> dene

Kya

kI `>aitr

mabUd

vale

hm




w
w

mgr

AOr tuMhe& bdla

jo

n idya ja@ga

ddRnak

38

A>j>ab

j>r

be=k

c`ne vale

tum

rsUlo& kI

37


w


wn ke

yhI log

il@

`>as ik@ hu@

40

ALlah ke bNde

mgr

tum krte 9e

39

w


z

pr

nemt ke bag>at

43

me&

42

@j>aj>

AOr

vale ho&ge

vh

meve

irj>\k> malUm

41

lJ>j>t

sf>ed

45

bhta huAa

se

=rab

ka

jam

wn pr

dOra

wn ke Aage

hoga

t`>\t Aamne samne

44

jma


w w

AOr wn ke

bhkI bate&

47

pas

kre&ge

ws se

AOr n vh

`>rabI

n ws me&

ddeR sr

pIne valo& ke

46

il@


wn me& se

ps `>

baj> @k

krega

49

po=Ida

A&De

r`e hu@

goya vh

bD>I Aa%`o&

48

vailya&

nIcI ingaho& vailya&

@k

51

mera

hmn=In

9a

be=k

wn me&

@k khne

mE&

se

vala

khega

50

bahm sval

baj> pr

krte hu@

dUsre kI trf>



w
AOr
hD\iDya&

im4\4I

AOr

hm

Kya

ho g@

mr g@

jb

52

sCce janne vale

se

Kya tU

vh
khta 9a

to vh
za&kega

54

za&kne vale ho

tum

Kya

vh khne
lga

53

Alb]a bdla

Kya hm

id@ ja@&ge

56

ik tU muze

hlak kr Dale

to k>rIb 9a

V@

ALlah kI

vh

k>sm

khega

55

doj>`>

drimyan

me&

to wse
de`ega

448


SW@oa

w



Kya ps nhI& hm

haij>r ik@

57

to mE& j>r

se

jane vale

mera rb

hota

nemt

AOr Agr n




w
be=k

A>j>ab id@ jane

59

AOr

hm

valo& me& se

hmarI

phlI

nhI&

isva@

mOt

mrne valo&

58

me& se

Kya yh

61

A>ml

ps caih@

;s jEsI

krne vale

j>r A>ml kre&

nemt ke il@

Alb]a

kamyabI A>j>Im

60

yh

vh



63

j>ailmo& ke

@k

hm ne ws

be=k

il@

Aaj>ma;=

ko bnaya

hm

9ohr ka dr~>t

62

ya

ij>yaf>t

behtr







w r
sr

goya ik

ws ka

jma

vh

`>o=a

jhn\nm

64

jD>

vh

me&

inklta hE

@k dr~>t

be=k
vh

pe4 jma

66

ws se

so -rne vale

ws se

ps be=k

`ane vale hE&

=Etano&

65

vh



Alb]a

wn kI

trf>

vapsI

be=k ifr

`Olta

67

se

huAa panI

imla
imla kr

wn ke

ws pr

be=k ifr

il@






wn ke

so vh

nK>=e k>dm pr

69

gumrah

Apne

wNho& ne

be=k

jma

bap dada

paya

vh

jhn\nm

68

w

w

71

Aglo& me& se Ak\sr

AOr thk>Ik>

wn se phle

dOD>te jate 9e

70

gumrah hu@



r r
w

An\jam

huAa

kEsa

so de`e&

Drane vale

72

wn me&

AOr thk>Ik> hm ne -eje


r

w

nUh A

AOr thk>Ik> hme&

`>as ik@ hu@

74

pukara

ALlah ke bNde

mgr

73

ijNhe& Draya
gya

w w



76

bD>I

musIbt

se

AOr ws ke

AOr hm ne

3r vale

njat dI wse

75

bad me&
Aane vale

me&

ws pr

AOr hm ne

ws ka

2oD>a

77

bak>I
rhne valI

vh

nekokaro&

hm jj>a
dete hE&

;sI trh

be=k
hm

79

sare jhano& me&

449

dUsre

hm ne g>k>R
kr idya

ifr

81

moimn

V@

to Kya Ab hm mrne vale nhI&


hE& ? (58)
isva@ hmarI phlI mOt ijs
se hm do car ho cuke AOr n
hm A>j>ab id@ jane valo& me& se
ho&ge ? (59)
be=k yhI hE A>j>Im kamyabI | (60)
ps ;s jEsI nemt ke il@ caih@ ik
j>r A>ml kre& A>ml krne vale | (61)
Kya yh behtr ij>yaF>t hE ya
9ohr ka dr~>t ? (62)
be=k hm ne ws ko @k if>tna
bnaya hE j>ailmo& ke il@ | (63)
be=k vh @k dr~>t hE jhn\nm kI
jD> ghra: me& inklta hE | (64)
ws ka `>o=a, goya ik vh =Etano&
ke sr sa%po& ke fn hE& | (65)
be=k vh ws se `a@&ge, so ws
se pe4 -re&ge | (66)
ifr be=k ws `ane pr wn ke
il@ `Olta huAa panI pIp imla
imla kr idya ja@ga | (67)
ifr wn kI vapsI jhn\nm kI
trf> hogI | (68)
be=k wNho& ne Apne bap dada ko
gumrah paya 9a | (69)
so vh wn ke nK>=e k>dm pr
dOD>te jate 9e | (70)
AOr thk>Ik> wn se phle gumrah hu@
9e wn ke Aglo& me& se Ak\sr | (71)
thk>Ik> hm ne wn me& Drane vale
rsUl -eje 9e | (72)
so Aap s de`e& kEsa huAa wn ka
An\jam ijNhe& Draya gya 9a ? (73)
mgr ALlah ke `>as ik@ hu@
bNde bNdgane `>as ka An\jam
iktna AC2a huAa | (74)
AOr thk>Ik> nUh A ne hme&
pukara, so hm `>Ub duA>a k>ubUl
krne vale hE& | (75)
AOr hm ne wse AOr ws ke 3r valo&

so hm

ko bD>I musIbt se njat dI | (76)


AOr hm ne ikya ws kI AOlad

ws kI

AOr hm ne

AOlad

ikya

nUh

hmare bNde

jma

ik@ jane valo& me& se hota | (57)

Alb]a `>Ub

pr

slam
ho



82

to mE& j>r A>j>ab ke il@ haij>r

krne vale





80

AOr Agr mere rb kI nemt n hotI

duA>a k>ubUl


w
78

vma ilya (23)

se

be=k
vh

ko bak>I rhne valI | (77)


AOr hm ne ws ka ij>ke `>Er
bad me& Aane valo& me& 2oD>a | (78)
nUh A pr slam ho sare jhano&
me& | (79)
be=k hm ;sI trh nekokaro& ko
jj>a dete hE& | (80)
be=k vh hmare moimn bNdo& me&
se 9e | (81)
ifr hm ne dUsro& ko g>k>R
kr idya | (82)

AOr be=k ;b/ahIm A wsI ke


trIk>e pr clne valo& me& se 9e | (83)
jb vh Apne rb ke pas Aa@
saf> idl ke sa9 | (84)
yad kro jb ws ne Apne bap AOr
ApnI k>Om se kha tum iks vaihyat
cIj> kI prs\it= krte ho ? (85)
Kya tum ALlah ke isva zU4 mU4
ke mabUd cahte ho ? (86)
so tmam jhano& ke prvridgar ke
bare me& tuMhara Kya guman hE ? (87)
ifr ws ne istaro& ko @k nj>r
de`a | (88)
to ws ne kha be=k mE& bImar hU% | (89)
ps vh log pI5 fer kr ws se
ifr g@ | (90)
ifr vh wn ke mabUdo& me& 2up kr
3us gya, ifr vh btOre tms\`>r
khne lga Kya tum nhI& `ate ? (91)
Kya huAa tuMhe& ? tmu bolte nhI& ? (92)
ifr vh pUrI k>uVvt se marta
huAa wn pr ja pD>a | (93)
ifr vh but prSt mutvj\juh hu@
wskI trf> dOD>te hu@ Aa@ | (94)
ws ne f>rmaya Kya tum wnkI
prs\it= krte ho ? jo tum `>ud
tra=te ho | (95)
hala&ik ALlah ne tuMhe& pEda ikya,
AOr jo tum krte bnate ho | (96)
wNho& ne @k dUsre ko kha ws ke
il@ @k ;mart Aait= `>ana bnaAo,
ifr wse Aag me& Dal do | (97)
ifr wNho& ne ws pr daAo krna caha
to hm ne wNhe& j>er kr idya | (98)
AOr ;b/ahIm A ne kha mE& Apne
rb kI trf> jane vala hU%, A>nk>rIb
vh muze rah id`a@ga | (99)
@e mere rb! muze A>ta f>rma nek
AOlad salehIn me& se | (100)
ps hm ne wse @k budRbar lD>ke
kI b=art dI | (101)
ifr jb vh ws ke sa9 dOD>ne
kI wm/ ko phu%ca to ;b/ahIm A
ne kha ik @e mere be4e! be=k mE&
~>vab me& de`ta hU% ik mE& tuze j>ubh
kr rha hU% | Ab tU de` ik terI Kya
ra@ hE ? ws ne kha @e mere ABBaajan!
Aap ko jo huKm ikya jata hE
vh kre&, Aap muze jl\d hI pa@&ge
;&=aALlah Agr ALlah ne caha
sb\r krne valo& me& se | (102)
ps jb dono& ne huKme ;lahI ko
man ilya, bap ne be4e ko pe=anI
ke bl il4aya | (103)
AOr hm ne ws ko pukara ik
@e ;b/ahIm A! (104)
thk>Ik> tU ne ~>vab ko sc kr
id`aya, be=k hm nekokaro& ko
;sI trh jj>a idya krte hE& | (105)
be=k yh `ulI Aaj>ma;= bD>a
;m\ithan 9a | (106)
AOr hm ne @k bD>a j>bIha k>urbanI
ko ws ka if>dya idya | (107)

RS@b

w

r
saf>

84

idl ke

Apna

sa9

rb

jb vh Aaya

83

Alb]a

ws ke trIk>e

;b/ahIm A

pr clne vale

AOr

se

be=k


w
w
w
ALlah ke

Kya zU4

mabUd

isva

85

mU4 ke

tum prs\it=

iks

AOr ApnI

Apne bap

jb ws ne

krte ho

cIj>

k>Om

ko

kha


istare

88

me&

@k

ifr ws

ko

nj>r

ne de`a

87

tmam

rb ke

tuMhara

so

jhano&

bare me&

guman

Kya

tum cahte

86

ho


trf> ifr po=Ida

wn ke

me&

mabUdo&

pI5

90

3us gya

ps vh

ws se

fer kr

bImar hU%

89

ifr g@

be=k

to ws

mE&

ne kha




ifr

wn pr

Kya huAa

tum bolte nhI&

92

ja pD>a vh

ifr khne

Kya tum nhI& `ate

91

tuMhe& ?

lga

Kya tum prs\it=

ws ne

krte ho

f>rmaya

dOD>te hu@

94

ws kI

ifr vh

trf>

mutvj\juh hu@

93

Apne da@& ha9

marta

k>udrt se

huAa

w


w
@k

ws ke

;mart

il@

98

nIca

wNho& ne

bnaAo

96

kha

tum krte

AOr

ws ne pEda

hala&ik

ho

jo

ikya tuMhe&

ALlah

jo tum tra=te

95

ho


wr



to hm ne

daAo

kr idya wNhe&

ws

ifr wNho&

pr

ne caha

ifr Dal

Aag me&

97

do wse

w
r

se

muze A>ta

@e mere

f>rma

rb

99

A>nk>rIb vh muze

Apne rb

jane

be=k

AOer ws

rah id`a@ga

kI trf>

vala hU%

mE&

;b/ahIm ne kha



dOD>ne

ws ke

vh

ifr

sa9

phu%ca

jb

budRbar

101

@k

ps b=art dI

lD>ka

hm ne wse

nek saleh

100

jma

terI ra@

Kya

Ab tU

tuze j>ubh

de`

kr rha hU%

ik mE&

~>vab

me&

be=k mE&

@ mere

ws ne

de`ta hU%

be4e

kha




se

ALlah ne caha

Agr

Aap jl\d hI

jo huKm Aap ko

muze pa@&ge

ikya jata hE

Aap kre&

@e mere

ws ne

ABba jan

kha

w w
104

@e ;b/ahIm

ik

AOr hm ne

ws ko pukara

103

pe=anI

bap ne be4e

ke bl

ko il4aya ;lahI man ilya

dono& ne huKme

ps

jb

102

sb\r krne
vale






be=k yh

105

nekokaro&

hm jj>a

be=k

idya krte hE&

hm ;sI trh

~>vab

thk>Ik> tU ne sc
kr id`aya

w


107

bD>a

@k j>bIha

AOr hm ne ws

ka if>dya idya

V@

106

`ulI

Aaj>ma;=

Alb]a
vh

450

Assaf>\f>at (37)


SW@oa

;sI trh

;b/ahIm

109

pr

slam

bad me& Aane valo& me&

108

ws pr ws

AOr hm ne

ka ij>ke `>Er

bak>I r`a

w

AOr hm ne

moimnIn

111

wse b=art dI

hmare bNde

be=k

se

vh

hm jj>a

nekokaro&

110

idya krte hE&


w w

;s\hak> A

AOr pr

ws pr

AOr hm ne

ws ko

brkt naij>l kI

salehIn

112

se

@k

;s\hak> A

nbI

kI

w w w

AOr hm ne

AOr thk>Ik>

@hsan ikya

Alb]a

srIh

113

ApnI

AOr j>uLm

jan pr

krne vala

nekokar

wn dono&

AOr se

kI AOlad

me&

w w w w



bD>a

115

g>m

se

AOr wn

AOr wn dono&

kI k>Om

ko njat dI

AOr

114

mUsa A pr

han A

w
w

vaj>eh

117

AOr hm ne wn

iktab

g>ailb

116

dono& ko dI

vhI

jma

AOr hm ne mdd

to vh rhe

kI wn kI

w



w
wn dono& pr

AOr hm ne

wn ka ij>ke `>Er

bak>I r`a

AOr hm ne wn dono&

raSta

sI0a

118

ko ihdayt dI


w w



hm jj>a

be=k hm ;sI

dete hE&

trh

AOr

120

mUsa A pr

han A

slam

bad me& Aane valo& me&

119

;l\yas

AOr

be=k

moimnIn

122

hmare bNde

se

be=k

nekokaro&

121

vh dono&



Kya tum
pukarte ho

124

Kya tum nhI&

ApnI

jb ws ne

Drte

k>Om ko

kha

Alb]a

rsUlo&

123

se

vma ilya (23)


AOr hm ne wska ij>ke `>Er bad me&
Aane valo& me& bak>I r`a | (108)
slam ho ;b/ahIm A pr | (109)
;sI trh hm nekokaro& ko jj>a
idya krte hE& | (110)
be=k vh hmare moimn bNdo& me&
se 9a | (111)
AOr hm ne wse b=art dI
;s\hak> A kI ik vh @k nbI
salehIn me& se hoga | (112)
AOr hm ne ws pr brkt naij>l
kI AOr ;s\hak> A pr, AOr
wn dono& kI AOlad me& nekokar
-I hE& AOr ApnI jan pr srIh
ju>Lm krne vale -I | (113)
AOr thk>Ik> hm ne mUsa A AOr
han A pr @hsan ikya | (114)
AOr hm ne wn dono& ko AOr wn
kI k>Om ko bD>e g>m if>rA>On ke
mj>ailm se njat dI | (115)
AOr hm ne wn kI mdd kI, to
vhI g>ailb rhe | (116)
AOr hm ne wn dono& ko vaj>eh
iktab dI | (117)
AOr wn dono& ko sI0e raSte kI
ihdayt dI | (118)
AOr hm ne wn dono& ka ij>ke `>Er bad
me& Aane valo& me& bak>I r`a | (119)
slam ho mUsa A AOr han
A pr | (120)
be=k hm ;sI trh nekokaro& ko
jj>a dete hE& | (121)
be=k vh hmare moimn bNdo& me&
se 9e | (122)
AOr be=k ;l\yas A rsUlo& me&
se 9e | (123)
yad kro jb ws ne ApnI k>Om se kha
Kya tum ALlah se nhI& Drte ? (124)

r
r
w


w

Kya tum bA>l but ko pukarte

tuMhare bap

AOr

tuMhara

dada

rb

rb

yanI ALlah ko jo tuMhara

ALlah

125

pEda krne

sb se

AOr tum

vala jma

behtr

2oD> dete ho

bA>l


w
ALlah ke bNde

isva@

127

vh j>r haij>r

to be=k

ps wNho& ne

ik@ ja@&ge

vh

zu4laya

126

phle

w



pr

slam

129

bad me& Aane valo& me&

AOr hm ne bak>I r`a

128

ws pr ws ka ij>e `>Er

mu`>\ils jma





se

be=k
vh

131

nekokaro&

jj>a idya
krte hE&

be=k hm ;sI trh

130

;lyasIn
;l\yas A

w
133

451

rsUl

Alb]a

jma

se

lUt A

AOr
be=k

moimnIn

132

V@

hmare bNde

ho ? AOr tum sb se behtr pEda


krne vale ko 2oD>te ho | (125)
-I rb hE AOr tuMhare phle bap
dada ka -I rb hE | (126)
ps wNho& ne wse zu4laya to
be=k vh j>r haij>r ik@
ja@&ge pkD>e ja@&ge | (127)
ALlah ke mu`>\ils `>as bNdo&
ke isva | (128)
AOr hm ne ws ka ij>ke `>Er bak>I
r`a bad me& Aane valo& me& | (129)
slam ho ;l\yas A pr | (130)
be=k hm ;sI trh nekokaro& ko
jj>a idya krte hE& | (131)
be=k vh hmare moimn bNdo& me&
se 9e | (132)
AOr be=k lUt A rsUlo& me& se
9e | (133)

RS@b

Aor ws ke sb 3r valo& ko | (134)

w
z

pI2e rh jane valo& me& se @k

ifr

yad kro jb hm ne njat dI wse

bui7>ya ke isva | (135)

pI2e rh

135

me&

jane vale

@k bui7>ya

isva@

sb

134

AOr ws ke

hm ne wse

3r vale

njat dI

jb

ikya | (136)

w

w

AOr be=k tum sub\h hote AOr

AOr rat me&

ifr hm ne AOr sb ko hlak

rat me& wn pr wn kI bs\ityo&


se guj>rte ho | (137)
to Kya tum A>K>l se kam nhI&
lete ? (138)
AOr be=k yUnus A Alb]a
rsUlo& me& se 9e | (139)
jb vh -ag kr -rI hu: k+tI
ke pas g@ | (140)
to wNho& ne k>urA>a Dala, so vh
k+tI se 0kele g@ | (141)
ifr wNhe& m2lI ne ingl ilya
AOr vh Apne Aap ko mlamt
kr rhe 9e | (142)
ifr Agr vh ts\bIh krne valo&
me& se n hote | (143)
to vh ws ke pe4 me& ik>yamt ke

subh krte hu@

137

wn pr

subh hote

Alb]a

AOr

guj>rte ho

be=k tum

hm ne

AOro& ko

136

hlak ikya


w

trf>

-ag g@
vh

jb

Alb]a

rsUlo&

139

se

AOr

yUnus A

to Kya tum A>K>l se

138

be=k

kam nhI& lete

0kele g@

141

se

so vh

to k>urA>a

huAa

Dala

-rI hu:

140

k+tI


w

ts\bIh

143

hota

se

krne vale

yh ik

ifr

vh

Agr n

142

mlamt

AOr

krne vala

vh

ifr wse

m2lI

ingl ilya

AOr

c4yl

ifr hm ne

vh

mEdan me&

wse fe&k idya

dobara jI w5ne ke idn

144

roj>e h=\r

Alb]a

ws ke pe4 me&

tk

rhta

fe&k idya AOr vh bImar 9e | (145)


AOr hm ne wgaya ws pr @k

trf>

ifr hm ne wNhe& c4yl mEdan me&

beldar dr~>t | (146)


AOr hm ne wse @k la` ya ws se
ij>yada logo& kI trf> -eja | (147)
so vh log :man la@ AOr hm
ne wNhe& @k mut tk ke il@
f>a;da w5ane idya | (148)
ps Aap s wn se pU2e& Kya tere
rb ke il@ bei4ya& hE& AOr wn ke
il@ be4e ? (149)
Kya hm ne f>ir+to& ko A>Ort j>at pEda
ikya hE ? AOr vh de` rhe 9e ? (150)
yad r`o, be=k vh ApnI
buhtan traj>I se khte hE& | (151)
ik ALlah saihbe AOlad hE,
AOr vh be=k zU4e hE& | (152)
Kya ws ne bei4iyo& ko be4o& pr
ps&d ikya ? (153)
tuMhe& Kya ho gya hE ? tum kEsa
f>sla krte ho ? (154)
to Kya tum g>Or nhI& krte ? (155)
Kya tuMhare pas ko: `ulI snd
hE ? (156)
to ApnI vh iktab le AaAo
Agr tum sCce ho | (157)
AOr wNho& ne ws ke AOr ijNnat
ke drimyan @k ir=\ta 5hraya,
AOr thk>Ik> jan ilya ijNnat
ne ke be=k vh A>j>ab me& haij>r
igrF>tar ik@ ja@&ge | (158)
ALlah ws se pak hE jo vh
byan krte hE& | (159)
isva@ ALlah ke cune hu@ bNde | (160)

w
r w

idn tk rhte | (144)

AOr hm ne

beldar

146

-eja ws ko

se

dr~>t

AOr hm ne

ws pr

145

wgaya

bImar


w


148

@k mut tk

to hm ne wNhe&

so vh

f>a;da w5ane idya

:man la@

ws se ij>yada

147

ya

@k la`

w



f>ir+te

hm ne pEda
ikya

Kya

AOr wn

be4e

149

Kya tere rb

bei4ya&

ke il@

ke il@

ps pU2e& wn se

w
w

151

Alb]a

ApnI

khte hE&

buhtan traj>I

se

be=k

yad

vh

r`o

de` rhe 9e

150

AOr vh

A>Ort

w
w



153

be4o& pr

Kya ws ne

bei4ya&

ps&d ikya

zU4e

152

AOr

ALlah

be=k vh

saihbe AOlad

w





ko: snd

tuMhare
pas

Kya

to Kya tum g>Or

155

nhI& krte ?

tum f>Esla

154

tuMhe& Kya

kEsa

krte ho

ho gya


w


ws ke

AOr wNho&

drimyan

ne 5hraya

sCce

157

tum ho

Agr

ApnI

to

iktab

le AaAo

156

`ulI

w w


w
158

haij>r

be=k

ik@ ja@&ge

vh

ijNnat

AOr thk>Ik>

@k

jan ilya

ir=\ta

ijNnat

AOr
drimyan





160

`>as ik@ hu@


cune hu@

ALlah ke bNde

V@

mgr

159

vh byan

ws se

krte hE&

jo

pak hE ALlah

452

Assaf>\f>at (37)


SX@


w w
isva@

jo vh

ws ke i`>laf>

162

nhI& ho tum

bhkane vale

tum prs\it=

161

to be=k

AOr jo

krte ho

tum


w w
Alb]a

AOr

hm

be=k hm

164

@k muA>Yyn

mgr ws

hm

AOr

djaR

ke il@

me& se

nhI&

jane

jhn\nm

163

vala

w w
kha krte

167

AOr

vh 9e

166

be=k

ts\bIh

Albta

AOr

krne vale

hm

be=k hm

sf> bSta

165

hone vale

w



169

`>as ik@

ALlah ke

j>r

mu&ti`>b

bNde

hm hote

phle log

168

se

ko: nsIht

Agr

hmare pas

hotI


w

w

Apne bNdo&

hmara

AOr phle saidr

ke il@

vada

ho cuka hE

170

hmara

AOr

vhI

l=kr

be=k

175

vh de` le&ge

AOr wNhe&

A>nk>rIb

de`te rhe&




sub\h

to burI

vh naij>l

mEdan me&

hoga

vh de`

ps

AOr

le&ge

A>nk>rIb

de`te rhe&

AOr

180

tk

to jb

be=k vh

slam

ws se

kre&

g>ailb

173

jma

vh jLdI

to Kya hmare

kr rhe hE&

A>j>ab ke il@

wn se

AOr @raj>
kre&

177

ijn ko Draya
ja cuka hE

krte hE&

jo

tuMhara

;J>j>t vala rb

pak hE

rb

w

r

AOr tmam tarIf>e&

tmam jhano& ka rb

182

rsUlo&

181

ALlah ke il@

r( )

kuA>at 5

(38) sUrh sad

Aayat 88

mu`>ailf>t

ikya kaif>r

453

2u4kara

vK>t

AOr

to vh f>yaRd

n 9a

krne lge

kha krte 9e | (167)


Agr hmare pas hotI phle logo&
kI ko: iktabe nsIht | (168)

bl\ik

wMmte&

ikya to vh A>nk>rIb ws ka
AOr hmara vada Apne bNdo&
yanI rsUlo& ke il@ phle hI
saidr ho cuka hE | (171)
be=k vhI f>th mNd ho&ge | (172)
AOr be=k Alb]a hmara
l=kr hI g>ailb rhega | (173)
ps Aap s @k vK>t tk 9oD>a
A>saR wn se @raj> kre& | (174)
AOr wNhe& de`te rhe&, ps A>nk>rIb vh
Apna An\jam de` le&ge | (175)
to Kya vh hmare A>j>ab ke il@
jLdI kr rhe hE& ? (176)
to jb vh wn ke mEdan me& naij>l
hoga to wn kI sub\h burI hogI ijNhe&
Draya ja cuka hE | (177)
AOr Aap s @k mut tk 9oD>a
A>saR wn se @raj> kre& | (178)
AOr de`te rhe&, ps A>nk>rIb vh
Apna An\jam de` le&ge | (179)

jo tmam jhano& ka rb hE | (182)


ALlah ke nam se jo bhut
meh\rban, rh\m krne vala hE
sad | nsIht dene vale k>urAan kI

nsIht

k>urAan

dene vala

kI k>sm

wn se k>Bl

V@

ifr wNho& ne ws ka ;n\kar

AOr tmam tarIf>e& ALlah ke il@

sad


w w


3

AOr be=k vh kuf>\f>are mKka

AOr slam ho rsUlo& pr | (181)

ijn logo& ne kuf>

3m&D me&

vale hE& | (166)

ws se jo vh byan krte hE& | (180)

w w
w
AOr

AOr be=k hm hI ts\bIh krne

pak hE tuMhara rb ;J>j>t vala rb,

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

vale hE& | (165)

An\jam jan le&ge | (170)

rsUlo&

171

ps @raj>

wn se

176

tk

vh byan

AOr be=k hm hI sf> bSta rhne

bNdo& me& se hote | (169)


r

w
pr

muA>Yyn djaR n ho | (164)

to hm j>r ALlah ke mu&ti`>b

vhI

mut

ko: -I @esa nhI& ijs ka @k

;n\kar ikya

Alb]a

@k

178

AOr f>ir+to& ne kha hm me& se

ka


w w r
w
179

vala hE | (163)

A>nk>rIb

wn ke

ws ke isva jo jhn\nm me& jane

le&ge

tk

ke i`>laf> iksI ko | (162)

ifr wNho& ne

@k vK>t

174

tum nhI& bhka skte ws ALlah

ws


w
w
ps

tum prs\it= krte ho | (161)

to

f>thmNd

172

to be=k tum AOr vh ijn kI

vh jan


w w
Alb]a

vma ilya (23)

hm ne hlak

iktnI

kr dI&

hI

k>sm! (1)
Aap kI davt br hk> hE bl\ik
ijn logo& ne kuf> ikya vh 3m&D
AOr mu`>ailf>t me& hE& | (2)
iktnI hI wMmte& wn se k>Bl hm
ne hlak kr dI& to vh f>yaRd
krne lge AOr Ab 2u4kare ka
vK>t n 9a | (3)

sad (38)
AOr wNho& ne tA>j\jub ikya ik
wn ke pas wn me& se @k Drane
vala Aaya, AOr kaif>ro& ne kha
yh jadUgr hE, zU4a hE | (4)
Kya ws ne sare mabUdo& ko
bna idya hE @k mabUd, be=k yh
to @k bD>I A>jIb bat hE | (5)
AOr wn ke k: srdar yh khte
hu@ cl pD>e ik clo AOr Apne
mabUdo& pr jme rho, be=k yh
socI smzI SkIm hE | (6)
hm ne ip2le mj>hb me& @esI
bat nhI& sunI, yh to mhj>
mn 3D>t hE | (7)
Kya hm me& se wsI pre ALlah ka

RS@b

w w
w

nsIht se, bl\ik A-I wNho& ne


mera A>j>ab nhI& c`a | (8)
Kya tuMhare rb kI rhmt ke

AOr kha

jma

wn me& se

@k Drane

wn ke

vala

pas Aaya

AOr wNho& ne

ik

tA>j\jub ikya



w




5

bD>I

@k =E

A>jIb

bat

be=k yh

@k

mabUd

sare

Kya ws ne

mabUdo&

bna idya

zU4a

w
w

w

be=k yh

Apne mabUdo& pr

AOr jme rho

clo

ik

wn ke

AOr

srdar

cl pD>e





mgr

nhI&

yh

mhj>

ip2la

mj>hb

me&

@esI

hm ne nhI& suna

;rada kI hu:

ko: =E

mtlb kI

bat

klam naij>l Kya gya ?


ha% bl\ik vh =k me& hE& merI

kaif>r

yh jadUgr

=k me&

vh

bl\ik

hm me& se

ij>k

ws

Kya naij>l

klam

pr

ikya gya

mn 3D>t


w





wn ke pas

`>j>ane

Kya

mera

c`a

A>j>ab

wNho& ne

nhI&

bl\ik

merI nsIht se

bhut A>ta krne vala hE | (9)


w

r

r

Kya wn ke il@ hE bad=aht

AOr j>mIn

`>j>ane wn ke pas hE& ? jo g>ailb,

AaSmano& kI AOr j>mIn kI AOr


jo wn ke drimyan hE ? to vh
AaSmano& pr c7> ja@& rs\isya&
tan kr | (10)
i=kSt `>UdaR igroho& me& se yh -I
@k l=kr hE | (11)
wn se phle zu4laya k>Ome nUh A

bad=aht

Kya wn

AaSmano&

ke il@

bhut A>ta

tuMhare rb kI

g>ailb

krne vala

rhmt

w



i=kSt

yha&

`>UdaR

@k

jo

10

l=kr

rs\isyo& me&

to vh

AOr jo wn dono&

rs\isya& tan kr

c7> ja@&

ke drimyan


w w w

kIlo& vala

12

AOr

AOr

if>rA>On

A>ad

k>Ome nUh

wn se
phle

zu4laya

igroho& me& se

11

if>rA>On ne | (12)




w
w w w

AOr smUd AOr k>Ome lUt, AOr

nhI&

ne AOr A>ad AOr mI`>o& vale

Ayka valo& ne, igroh vh 9e | (13)


wn sb ne rsUlo& ko zu4laya,
ps wn pr A>j>ab Aa pD>a | (14)
AOr ;n\itj>ar nhI& krte yh log
mgr @k ic&3aD> ka, ijs me& ko:
7Il gun\ja;= n hogI | (15)
AOr wNho& ne mj>ak> ke tOr pr
kha ik @e hmare rb hme& jLdI de
hmara ihSsa roj>e ihsab se
phle | (16)
jo vh khte hE& ws pr Aap s
sb\r kre&, AOr yad kre& hmare bNde
daWd A kuVvt vale ko, be=k
vh `>Ub jUA> krne vala 9a | (17)
be=k hm ne phaD> ws ke sa9
mus~>`>r kr id@ 9e, vh sub\h
Ao =am ts\bIh krte 9e | (18)

igroh

13

vh 9e

AOr Ayka vale

AOr k>Ome lUt

AOr smUd


w

AOr ;n\itj>ar

yh log

nhI& krte

A>j>ab

14

ps
Aa pD>a

rsUlo&

zu4laya

mgr

sb

w

r w
@e hmare

AOr wNho&

rb

ne kha

7Il

15

ko:

ijs ke
il@ nhI&

@k

ic&3aD>

mgr


ws

Aap s

pr

sb\r kre&

roj>e ihsab

16

phle

hmara
ihSsa

hme&

jLdI de

w
w
w

17

`>Ub jUA>

be=k

k>uVvt

daWd

krne vala

vh

vala

hmare bNde

AOr yad
kre&

jo vh khte hE&

18

AOr subh

=am ke

vh ts\bIh

ws ke

ke vK>t

vk>t

krte 9e

sa9

V@

phaD>

be=k hm ne mus~>`>r
kr id@

454


SX@


w

r w
w
w
ihKmt

AOr hm ne

ws kI

AOr hm ne

ws ko dI

bad=aht

mj>bUt kI

19

jUA>

sb ws

;k45e

AOr

krne vale

kI trf>

ik@ hu@

pirNde

w

w

w


vh dIvar

mehrab

21

fa&d kr Aa@

jb

`>br

Aap ke pas

AOr

zgD>ne vale

Aa: phu%cI

Kya

AOr

i`>tab

20

f>Esla kun

w


J>yadtI

hm do

kI

zgD>ne vale

wNho& ne

`>Of> n `aAo

kha

wn se

to vh

daWd

pr

jb vh dai`>l

3braya

pas

hu@




w w

trf>

AOr hmarI

AOr ij>yadtI

hk> ke

hmare

to Aap

rhnuma: kre&

be;n\saf>I n kre&

sa9

drimyan

f>Esla kr de&

hm me& se

dUsre pr

@k


w
AOr mere

du&ibya&

pas

inNyanve

ws ke

(99)

pas

mera -a:

be=k yh

raSta

22

sI0a

w


w

daWd A

guf>\t\gU me&

23

ne kha

AOr ws ne

vh mere

ps ws

muze dbaya

hvale kr de

ne kha

@k

du&bI





w
-agIdar

se

Ak\sr

AOr

ApnI

trf

be=k

d&uibya&

sa9

terI du&bI

yk>Inn ws ne

ma&gne se

j>uLm ikya

AOr wNho& ne A>ml ik@ duSt

jo :man la@

isva@

baj>

pr

wn me& se

ij>yadtI ikya

baj>

krte hE&

r w r w w w

zuk

AOr

Apna

kr

igr gya

rb

hm ne wse

ik

daWd

AOr `>yal

mg>\if>rt tlb kI Aaj>maya hE

to ws ne

ku2

ikya

vh @ese

AOr bhut
km



w
w w
AOr

Alb]a

AC2a

k>ubR

hmare pas

ws ke

AOr

il@

be=k

yh

ps hm ne

ws kI

b~>= dI

AOr ws ne

24

jUA> ikya



w

r


so tU f>Esla

j>mIn me&

kr

na;b

hm ne tuze

be=k

@e daWd

bnaya

hm ne

25

i5kana



w


ALlah ka

se

raSta

ik vh tuze
-4ka de

`>aih=

AOr n

hk> ke

pErvI kr

sa9

logo& ke drimyan

wNho& ne

ws pr

-ula idya

ik

=dId

A>j>ab

wn ke

ALlah ka

il@

raSta

se

-4kte hE&

jo log be=k


w w
r
w

baitl

wn ke

AOr

drimyan

jo

AOr j>mIn

AOr nhI& pEda

AaSman

ikya hm ne

26

roj>e ihsab

w w

27

455

Aag

se

wn ke il@ ijNho& ne

ps

kuf> ikya kaif>r

`>rabI hE

ijn logo& ne kuf> ikya

V@

guman

yh

vma ilya (23)


AOr ;k45e ik@ hu@ pirNde -I
ws ke mus~>`>r 9e sb ws kI
trf> jUA> krne vale 9e | (19)
AOr hm ne ws kI bad=aht
mj>bUt kI AOr ws ko ihKmt dI
AOr f>Esla kun i`>tab | (20)
AOr Kya Aap s ke pas zgD>ne
valo& Ahle muk>ma kI `>br
phu%cI ? jb vh dIvar fa&d kr
mehrab me& Aa g@ | (21)
jb vh dai`>l hu@ daWd A ke
pas to vh wn se 3brag@ | wn
logo& ne kha Dro nhI&, hm do
zgD>ne vale Ahle muk>ma hE&,
hm me& se @k ne dUsre pr ij>yadtI
kI hE to Aap hmare drimyan
f>Esla kr de& hk> ke sa9, AOer
be;n\saf>I n kre&, AOr sI0e raSte
kI trf> hmarI rhnuma: kre& | (22)
be=k mere ;s -a: ke pas inNyanve
d&uibya& hE& AOr mere pas isf>R @k
du&bI hE, ps ws ne kha ik vh
-I mere hvale kr de, AOr ws
ne muze guf>\t\gU me& dbaya hE | (23)
daWd A ne kha scmuc ws ne
terI du&bI m&ag kr j>uLm ikya hE
ik ApnI d&uibyo& ke sa9 imlale,
AOr be=k Ak\sr sa9I @k dUsre
pr ij>yadtI ikya krte hE& isva@
wn ke jo :man la@ AOer wNho&
ne nek A>ml ik@ AOr @ese log
bhut km hE&, AOr daWd A
ne `>yal ikya ik hm ne ku2 wse
Aaj>maya hE to ws ne Apne rb
se mg>\if>rt tlb kI, AOr zuk
kr isj\de me& igr gya | (24)
ps hm ne b~>= dI ws kI yh
lg>\ij>=, AOr be=k ws ke
il@ hmare pas k>ubR AOr AC2a
i5kana hE | (25)
@e daWd A! be=k hm ne tuze
bnaya j>mIn muLk me& na;b, so
tU logo& ke drimyan hk> ;&saf>
ke sa9 f>Esla kr AOr ApnI
`>aih= kI pErvI n kr ik vh
tuze -4ka de ALlah ke raSte se,
be=k jo log ALlah ke raSte
se -4kte hE& wn ke il@ =dId
A>j>ab hE ;s il@ ik wNho& ne
roj>e ihsab ko -ula idya | (26)
AOr hm ne AaSman AOr j>mIn
AOr jo wn ke drimyan hE
baitl bekar `>alI Aj> ihKmt
nhI& pEda ikya, yh guman hE wn
logo& ka ijNho& ne kuf> ikya,
ps `>rabI hE kaif>ro& ke il@
Aag se | (27)

Kya hm kr de&ge ? wn logo& ko


jo :man la@ AOr wNho& ne AC2e

RS@b



w
r

A>ml ik@ wn logo& kI trh jo


j>mIn me& f>sad fElate hE& ? Kya
hm prhej>garo& ko kr de&ge f>aijro&
bdikrdaro& kI trh ? (28)
hm ne Aap kI trf> @k mubark
iktab naij>l kI taik vh ws
kI Aayat pr g>Or kre&, AOr taik
A>K>l vale nsIht pkD>e& | (29)
AOr hm ne daWd A ko suleman A
A>ta ikya, bhut AC2a bNda,
be=k vh ALlah kI trf>
jUA> krne vala 9a | (30)
vh vK>t yad kro jb =am ke
vK>t ws ke samne pe= ik@ g@
AsIl, wMda 3oD>e | (31)
to ws ne kha be=k mE& ne Apne rb
kI yad kI vjh se mal kI muhBbt
ko doSt r`a, yha& tk ik 3oD>e
2up g@ dUrI ke prde me& | (32)
wn 3oD>o& ko mere samne fer laAo,
ifr vh wn kI ip&Dilyo& AOr
gdRno& pr ha9 ferne lga | (33)
AOr Alb]a hm ne suleman A kI
Aaj>ma;= kI AOr hm ne ws ke
t`>\t pr @k 0D> Dala, ifr ws ne
ALlah kI trf> jUA> ikya | (34)
ws ne kha @e mere rb! tU muze b~>= de
AOr muze @esI sltnt A>ta f>rma de
jo mere bad iksI ko sj>avar
mySsr n ho, be=k tU hI A>ta
krne vala hE | (35)
ifr hm ne mus~>`>r kr idya ws
ke il@ hva ko, jha& vh phu%cna
cahta, vh ws ke huKm se nmR
nmR cltI | (36)
AOr tmam ijNnat tabe kr id@
;mart bnane vale AOr g>ota
marne vale | (37)
AOr dUsre j>n\jIro& me& jkD>e hu@ | (38)
yh hmara A>itya hE, Ab tU @hsan
kr ya r` 2oD> ihsab ke bg>Er
tum se ku2 ihsab n hoga | (39)
AOr be=k ws ke il@ hmare pas
Alb]a k>ubR AOr AC2a i5kana
hE | (40)
AOr Aap s yad kre& hmare bNde
AYyUb A ko jb ws ne Apne
rb ko pukara ik muze =Etan ne
:j>a AOr du` phu%caya hE | (41)
hm ne f>rmaya j>mIn pr mar
Apna paW%, yh lo g>uSl ke il@ 5&Da
AOr pIne ke il@ =IrI& panI | (42)
AOr hm ne ws ke Ahle `>ana AOr
wn ke sa9 wn jEse AOr -I A>ta
ik@ yh hmarI trf> se rhmt AOr
A>K>l valo& ke il@ nsIht | (43)

wn kI trh jo

j>mIn me&

AC2e

f>sad fElate he&

AOr wNho& ne

jo log

Kya hm

A>ml ik@

:man la@

kr de&ge

mubark

Aap s

hm ne wse

@k

kI trf>

naij>l ikya

iktab

bdikrdaro&

28

prhej>garo&

kI trh

hm kr de&ge Kya

w w w
w
w

suleman A

daWd A

AOr hm ne

ko

A>ta ikya

A>K>l vale

29

AOr taik

ws kI

taik vh

nsIht pkD>e&

Aayat

g>Or kre&

AsIl 3oD>e

=am ke

ws pr

pe=

vK>t

samne

ik@ g@

jb

30

jUA> krne

be=k

vala

vh

bhut AC2a bNda




yha& tk

Apne rb

ik

kI yad

se

mal kI muhBbt

mE& ne

be=k

to ws

doSt r`a

mE&

ne kha

wMda

31


r
wr






ip&Dilyo& pr

ifr =u

ha9 ferna

fer laAo

mere samne

ikya

pdeR me&

32

wNhe&

2up g@

w
w w

@k 0D>

AOr hm ne

ws ke t`>\t pr

AOr Alb]a

suleman

Dala

AOr gdRno&

33

hm ne Aaj>ma;= kI

w
r


iksI

n sj>a var ho

ko

@esI

AOr A>ta

sltnt

f>rma de muze

muze b~>=de tU

@e mere

ws ne

rb

kha

ifr ws ne

34

jUA> ikya








ws ke

vh cltI

huKm se

9I

ifr hm ne mus~>`>r

hva

kr idya ws ke il@

A>ta f>rmane

35

tU

vala

be=k

mere bad

tU



w
r
w

w


AOr dUsre

37

AOr g>ota

;mart

marne vale

bnane vale

AOr dev

tmam

vh phu%cna

36

ijNnat

jha&

cahta

nmIR se






bg>Er

rok r`

ya

Ab tU

hmara

@hsan kr

A>itya

yh

j>n\jIro& me&

38

jkD>e hu@

w w

hmara

AOr Aap s

bNda

yad kre&

40

i5kana

AOr

Alb]a

hmare

AOr be=k

AC2a

k>ubR

pas

ws ke il@

39

ihsab


r
41

AOr du`

:j>a

=Etan

muze

be=k

Apna

jb ws ne

AYyUb

phu%caya

mE&

rb

pukara





w r
w
ws

AOr hm ne

ko

A>ta ikya

42

AOr pIne
ke il@

5&Da

g>uSl ke il@

yh

Apna paW%

j>mIn pr
mar

w r w


43

A>K>l valo& ke il@

AOr

hmarI

nsIht

trf> se

V@

rhmt

wn ke
sa9

AOr wn jEse

ws ke
Ahle `>ana

456

sad (38)


SX@

w
w

w





saibr

hm ne wse

be=k

AOr k>sm n

AOr ws se mar

paya

hm

toD>

ws ko

zaD>U

Apne ha9

AOr

me&

tU le

w w w
w

AOr

AOr

;b/ahIm

hmare

AOr yad

yak>Ub A

;s\hak> A

bNdo&

kre&

be=k vh ALlah kI

44

AC2a bNda

trf> jUA> krne vala



w
w

3r

46

yad

Aai`>rt ka

`>as

hm ne wNhe&

be=k

isf>t

mum\taj> ikya

hm

AOr Aa%`o&

45

ha9o& vale

vale



w

w

;Sma:l

AOr yad kre&

sb se AC2e

47

cune hu@

Alb]a

hmare

AOr be=k

se

nj>\dIk

vh





w
w

w
AOr

be=k

yh @k nsIht

sb se

48

se

AC2e log

AOr yh

AOr

AOr

tmam

j>ulikF>l A

AlysA> A


wn ke

drvaj>e

50

hme=a

`ule hu@

il@

bag>at

rhne ke

i5kana

49

Alb]a

prhej>garo&

AC2a

ke il@




w
AOr =rab

51

bhut se

m=\bat

meve

wn me&

m&gva@&ge

tikya lga@

wn me&

hu@ vh


w

w




vada ikya jata

jo

hE tum se

ijs

yh

hm wm/

52

nIce r`ne

ingah

AOr wn ke pas

vailya&

z

w

AOr

be=k

yh

`>tm hona

54

wske il@

yk>Inn

ws ko nhI&

hmara irj>\k>

be=k

yh

roj>e ihsab ke il@

53





yh

56

ib2ona

so bura

vh ws me&

jhn\nm

dai`>l ho&ge

i5kana

55

Alb]a

srk=o&

bura

ke il@

w


w w
w

yh

58

k:

ws kI =Kl kI

ik>Sme&

AOr ws

AOr pIp

57

ke A>lava

`Olta

ps ws ko

huAa panI

c`o tum





vh
khe&ge

59

dai`>l hone vale

be=k

jhn\nm me&

vh

wNhe&

n ho ko:

tuMhare

f>ra`>I

sa9

3us rhe hE&

@k
jmaA>t


60

i5kana

so bura

hmare

tum hI yh

be=k

il@

Aage la@

tum

ko: mrhba

tuMhe&

bl\ik tum

n ho

61

jhn\nm me&

do c&d

A>j>ab

tU ij>yada
kr de

yh

hmare
il@

jo Aage laya

@e hmare

vh

rb

khe&ge



r w

62

457

A+rar
bhut bure

se

hm =umar krte 9e
wNhe&

vh log

hm nhI&

Kya huAa

AOr vh

de`te

hme&

khe&ge

V@

vma ilya (23)


AOr Apne ha9 me& zaD>U le AOr
tU ws se ApnI bIvI ko mar,
AOr k>sm n toD>, be=k hm
ne wse saibr paya AOr AC2a
bNda, be=k ALlah kI trf>
jUA> krne vala | (44)
AOr Aap s hmare bNdo& ;b/ahIm A
AOr ;s\hak> A AOr yak>Ub A
ko yad kre& jo ha9o& vale AOr
Aa%`o& vale ;Lm Ao A>K>l kI
k>uVvto& vale 9e | (45)
hm ne wNhe& @k `>as isf>t se
mum\taj> ikya AOr vh hE yad
Aai`>rt ke 3r kI | (46)
AOr be=k vh hmare nj>\dIk cune hu@
sb se AC2e logo& me& se 9e | (47)
AOr Aap s yad kre& ;Sma:l A
AOr AlysA> A AOr j>ulikF>l A
ko, AOr yh tmam hI sb se
AC2e logo& me& se 9e | (48)
yh @k nsIht hE, AOr prhej>garo& ke
il@ Alb]a AC2a i5kana hE | (49)
hme=a rhne ke bag>at, ijn ke
drvaj>e wn ke il@ `ule ho&ge | (50)
wn me& tikya lga@ hu@ ho&ge,
AOr wn me& m&gva@&ge meve bhut se
AOr m=\bat | (51)
AOr wn ke pas nIcI ingah
r`ne valI ba hya hm wm/
AOrte& ho&gI | (52)
yh hE ijs ka tum se vada ikya
jata hE roj>e ihsab ke il@ | (53)
be=k yh hmara irj>\k> hE, ws
ko k-I `>tm hona nhI& | (54)
yh hE jj>a | AOr be=k srk=o& ke
il@ Alb]a bura i5kana hE | (55)
yanI jhn\nm, ijs me& vh
dai`>l ho&ge, so bura hE f>=R wn
kI Aaramgah | (56)
yh `Olta huAa panI AOr pIp hE,
ps tum ws ko c`o | (57)
AOr ws ke A>lava ws kI =Kl
kI k: ik>Sme& ho&gI | (58)
yh @k jmaA>t hE jo tuMhare sa9
jhn\nm me& dai`>l ho rhI hE, wNhe&
ko: f>ra`>I n ho, be=k vh jhn\nm
me& dai`>l hone vale hE& | (59)
vh khe&ge bl\ik tuMhe& ko:
f>ra`>I n ho, be=k tum hI hmare
il@ yh musIbt Aage la@ ho,
so bura hE i5kana | (60)
vh khe&ge, @e hmare rb! jo hmare
il@ yh musIbt Aage laya hE
tU jhn\nm me& ws ke il@
A>j>ab do cNd kr de | (61)
AOr vh khe&ge hme& Kya huAa ?
hm doj>`> me& wn logo& ko
nhI& de`te ijNhe& hm bure logo& me&
=umar krte 9e | (62)

sad (38)
Kya hm ne wNhe& 55e me& pkD>a 9a ? ya kj
ho g: hE& wn se hmarI Aa%`e& ? (63)
be=k Ahle doj>`> ka bahm yh
zgD>na iblkul sc hE | (64)
Aap s f>rma de& ;s ke isva
nhI& ik mE& Drane vala hU% AOr
ALlah ke isva ko: mabUd nhI&,
vh ykta j>brdSt hE | (65)
prvridgar hE AaSmano& ka AOr j>mIn
ka AOr jo wn dono& ke drimyan hE,
g>ailb, bD>a b~>=ne vala | (66)
Aap f>rma de& yh @k bD>I `>br
hE | (67)
tum ws se beprvah ho | (68)
muze ku2 `>br n 9I A>alme bala
bulNd k>d/ f>ir+to& kI jb vh
bahm zgD>te 9e | (69)
merI trf> ;s ke isva vih nhI& kI jatI
ik mE& saf> saf> Drane vala hU% | (70)
yad kro jb tuMhare rb ne kha
f>ir+to& ko ik mE& im4\4I se @k
b=r pEda krne vala hU% | (71)
ifr jb mE& wse duSt kr dU% AOr
ws me& ApnI h se fU%k dU% to
tum igr pD>o ws ke Aage isj\da
krte hu@ | (72)
ps sb f>ir+to& ne ;k45e isj\da
ikya | (73)
isva@ ;b\lIs ke, ws ne tkBbur ikya
AOr vh ho gya kaif>ro& me& se | (74)
ALlah ne f>rmaya @e ;b\lIs! ws
ko isj\da krne se tuze iks ne mna
ikya roka ijse mE& ne Apne ha9o&
se pEda ikya ? Kya tU ne tkBbur
ikya Apne ko bD>a smza ya tU
bulNd drje valo& me& se hE ? (75)
ws ne kha mE& ws se behtr hU%,
tU ne muze Aag se pEda ikya AOr
wse pEda ikya im4\4I se | (76)
ALlah tA>ala ne f>rmaya
ps yha& se inkl ja Kyo&ik tU
ra&da@drgah hE | (77)
AOr be=k tuz pr merI lant
rhegI roj>e ik>yamt tk | (78)
ws ne kha @e mere rb! muze ws
idn tk mohlt de ijs idn mudeR
w5a@ ja@&ge | (79)
ALlah ne f>rmaya ps tU mohlt
id@ jane valo& m&e se hE | (80)
ws idn tk ijs ka vk>t muze
malUm hE | (81)
ws ne kha muze terI ;J>j>t kI
k>sm! mE& wn sb ko j>r
gumrah k%ga | (82)

RS@b



z


iblkul

be=k yh

sc

kj

wn se

Kya hm ne

55e me&

ya

ho g: hE&

wNhe& pkD>a 9a


ALlah ke

ko: mabUd

isva

AOr

Drane

ik

;s ke

f>rma

nhI&

vala

mE&

isva nhI&

de&

bahm

Ahle doj>`>

64

zgD>na


w

r
w r


g>ailb

Aa%`e&

63

wn dono& ke

AOr

drimyan

jo

AOr j>mIn

AaSmano&

rb

vaihd

j>brdSt

65

ykta




mu%h ferne vale

68

ws se

beprvah ho

tum

vh

@k `>br bD>I

67

nhI& vih kI

vh bahm

69

jatI

jb

zgD>te 9e

f>rmade&

yh

bD>a b~>=ne

66

vala


mere pas

ku2 `>br

A>alme bala kI

n 9a

muze


r

tuMhara

f>ir+to& ko

ik mE&

jb kha

rb

saf>

70

yh

mE& Drane vala

saf>

isva@

ik

merI
trf>

w

w
ApnI

se

ws

AOr

mE& duSt

ifr

me&

mE& fU%kU&

kr dU% wse

jb

im4\4I se

71

@k

pEda krne

b=r

vala





;k45e

isva@ 73

sb

iks ne mna

@e ;b\lIs

ikya tuze

ps isj\da

f>ir+te

72

ikya

isj\da

ws ke il@

to tum

krte hu@

Aage

igr pD>o




ws ne

kaif>ro&

74

f>rmaya

se

AOr vh

ws ne

ho gya

tkBbur ikya

;b\lIs










se

Kya tU ne

ya tU hE

Apne ha9o& se

tkBbur ikya

mE& ne pEda

ws ko

ikya

ijse

ik tU isj\da kre

w
AOr tU ne pEda

Aag se

ikya wse

tU ne pEda

ws se

ikya muze

behtr

ws ne

mE&

kha

75

bulNd
drje vale

r
w

tuz pr

AOr

be=k

77

ra&da@

Kyo&ik tU

drgah

yha& se

ps inkl ja

ws ne

f>rmaya

76

im4\4I

se

tk

ps tU muze

@e mere

ws ne

mohlt de

rb

kha

roj>e ik>yamt

78

tk

merI lant

idn

tk

80

mohlt id@
jane vale

se

ps

ws ne

be=k tU

f>rmaya

79

ijs idn w5a@ ja@&ge

82

sb

mE& j>r wNhe&

so terI ;J>j>t

ws ne

gumrah k"%ga

kI k>sm

kha

V@

81

vK>t muA>Yyn

458

SY@a

mE&

84

AOr sc

khta hU%

yh hk>

ws ne

sc

f>rmaya

mu`>\ils

83

wn me& se

jma

isva@ tere bNde

w


f>rma

sb

85

de&

wn se

tere pI2e

AOr wn

cle&

se jo

tuz se

mE& j>r

jhn\nm

-r dU%ga

nhI&

bnav4 krne valo& se

86

AOr

mE&

ko: Ajr

nhI&

mE& ma&gta

;s pr

nhI&

tum se

@k vK>t

88

bad

ws ka

AOr tum j>r

hal

jan loge

tmam jhano&

87

ke il@

r( )

trf>

naij>l kI

ihKmt

vala

yad

dIn

r`o

dIn

doSt

wn kI

yh iktab

trf> se

wsI

`>ails

ps ALlah kI

hk> ke

ke il@

kr ke

;badt kro

sa9

ws ke isva

naij>l
ikya jana

yh iktab

AOr jo log

bnate hE&

`>ails

ws
me&

vh

ijs me&

wn ke

f>Esla

be=k

k>ubR ka

drimyan

kr dega

ALlah

djaR

ALlah ka

mgr ;s il@ ik vh
muk>rRb bna de& hme&


r

cahta

Agr

ALlah

na=ua

zU4a

jo ho

ihdayt

be=k

vh ;`>itlaf>

nhI& deta

ALlah

krte hE&




w




vh pak hE

ijse vh cahta

vh pEda krta

ws se

Alb]a vh

hE m`>\lUk>

jo

cun leta

AOlad

ik bna@


hk> duSt

AOr j>mIn

tdbIr ke sa9

ws ne pEda

AaSmano&

ikya

j>brdSt

vaihd

vhI ALlah

ykta

sUrj

AOr ws ne

mus~>`>r ikya

AOr idn ko

rat pr

idn pr

lpe4ta hE

rat

vh

lpe4ta hE

w



5

459

b~>=ne
vala

vh g>ailb

yad

r`o

muk>rRra

@k mut

V@

wn sb se jo tere pI2e cle& | (85)


Aap s f>rma de& mE& tum se
;s tblIg>e k>urAan pr ko:
Ajr nhI& ma&gta, AOr nhI& hU% mE&
bnav4 krne valo& me& se | (86)
yh k>urAan nhI& hE mgr tmam
jhano& ke il@ nsIht | (87)
AOr ws ka hal tum @k vK>t

ALlah g>ilb, ihKmt vale kI



w
w w w

nhI& ;badt krte hm

mE& j>r jhn\nm -r dU%ga tuz se AOr

;s iktab ka naij>l ikya jana






ALlah ke il@

AOr mE& sc hI khta hU% | (84)

meh\rban, rh\m krne vala hE

ALlah kI

g>ailb

ALlah ne f>rmaya yh sc hE

ALlah ke nam se jo bhut


be=k hm ne

bNdo& ke isva | (83)

loge | (88)

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

tuMharI

wn me& se tere mu`>\ils `>as

ke bad jl\d hI j>r jan

Aayat 75

4oilya%, igroh

yh mgr

(39) sUrtuj> j>umr

kuA>at 8

nsIht

vma ilya (23)

hr @k clta hE

AOr ca%d

trf> se hE | (1)
be=k hm ne tuMharI trf> yh
iktab hk> ke sa9 naij>l kI hE,
ps tum ALlah kI ;badt kro
dIn wsI ke il@ `>ails kr ke | (2)
yad r`o! dIn `>ails ALlah hI
ke il@ hE, AOr jo log ws ke
isva doSt bnate hE& vh khte hE&
hm isf>R ;s il@ wn kI ;badt
krte hE& ik vh k>ubR ke drje me&
hme& ALlah ka muk>rRb bna de&,
be=k ALlah wn ke drimyan
ws Am\r me& f>Esla f>rma dega
ijs me& vh ;`>itlaf> krte hE&,
be=k ALlah iksI zU4e, na=ue
ko ihdayt nhI& deta | (3)
Agr ALlah cahta ik bnale
iksI ko ApnI AOlad to
vh ApnI m`>\lUk> me& se ijs
ko cahta cun leta, vh pak
hE, vhI hE ALlah ykta,
j>brdSt | (4)
ws ne pEda ikya AaSmano& ko
AOr j>mIn ko duSt tdbIr ke
sa9, vh rat ko idn pr lpe4ta
hE AOr idn ko rat pr lpe4ta hE
AOr ws ne mus~>`>r ikya sUrj
AOr ca%d ko, hr @k, @k mute
muk>rRra tk clta hE, yad r`o,
vh g>ailb, b~>=ne vala hE | (5)

RS@b

Aj> j>umr (39)

w w

w

ws ne tuMhe& nf>\se vaihd Aadm A


se pEda ikya, ifr ws ne ws se
ws ka joD>a bnaya, AOr tuMhare
vh tuMhe& pEda krta hE tuMharI ma%Ao&
ke pe4o& me&, tIn tarIikyo& ke ANdr
me&, yh hE tuMhara ALlah, tuMhara
prvridgar, wsI ke il@ hE

AOr ws

ws ka

il@

ne -eje

joD>a

ifr ws

ws se

nf>\se vaihd

ne bnaya

ws ne pEda

se

ikya tuMhe&

il@ cOpayo& me& se Aa5 joD>e -eje,

@k kEif>yt ke bad dUsrI kEif>yt

tuMhare

@k

kEif>yt

tuMharI ma@&

vh pEda krta

pe4o& me&

Aa5

joD>e

hE tuMhe&

cOpayo& se

(8)

r





dUsrI

bad=aht, ws ke isva ko: mabUd

nhI& ko:

nhI&, tum kha& ifre jate ho ? (6)

Agr tum na=uI kroge to be=k


ALlah tum se beinyaj> hE, AOr
vh ps&d nhI& krta Apne bNdo&
ke il@ na=uI, AOr Agr tum
=u kroge to vh tuMhare il@
wse ps&d krta hE, AOr ko:
boz w5ane vala iksI dUsre ka
boz nhI& w5ata, ifr tuMhe& Apne
rb kI trf> lO4na hE, ifr vh

bad=aht

mabUd

ws ke

tuMhara

yh tuMhara

il@

prvridgar

ALlah

beinyaj>

tum se

to be=k

Agr tum

ALlah

na=uI kroge

tarIikyo& me&

tIn (3)

tum ifre

ke bad

kEif>yt

ws ke

to kha&

jate ho

isva


w

w
w
r w w
ko: boz w5ane

AOr nhI&

vh wse ps&d krta

tum =u

AOr

vala boz

w5ata

hE tuMhare il@

kroge

Agr

na=uI

Apne bNdo&

AOr vh ps&d

ke il@

nhI& krta

tuMhe& jtla dega jo tum krte 9e |

be=k

be=k vh idlo& kI po=Ida bato&



r



w

ko -I janne vala hE | (7)


AOr jb ;n\san ko ko: s~>tI
phu%ce to vh Apne rb kI trf>
jUA> kr ke wse pukarta hE,
ifr jb vh wse ApnI trf> se
nemt de to vh -Ul jata hE ijs
ke il@ vh ws se k>Bl ALlah
ko pukarta 9a, AOr vh ALlah
ke il@ =rIk bnaleta hE taik
ws ke raSte se gumrah kre,
Aap s f>rma de& tU f>a;da
w5ale Apne kuf> se 9oD>a, be=k
tU doj>`> valo& me& se hE | (8)
Kya yh na=ua behtr hE ya
vh ? jo rat kI 3iD>yo& me& ;badt
krne vala isj\da krne vala
ho kr AOr k>yam krne vala,
AOr vh Aai`>rt se Drta hE
AOr Apne rb kI rhmt se wMmId
r`ta hE | Aap s f>rma de&
Kya brabr hE& vh jo ;Lm r`te
hE& AOr vh jo ;Lm nhI& r`te ?
;s ke isva nhI& ik A>K>l vale
hI nsIht k>ubUl krte hE& | (9)
Aap s f>rma de&, @e mere bNdo

tum krte 9e

vh

vh pukarta hE

ko:

Apna rb

s~>tI

vh jo

ifr vh

lO4na hE

Apna

jtla dega tuMhe&

tuMhe&

rb

;n\san

lge

AOr

phu%ce

jb

trf>

ifr

dUsre ka

sIno& idlo& kI

janne

po=Ida bate&

vala



ws kI
trf> il@

vh pukarta 9a

jo

vh -Ul

ApnI

jata hE

trf> se

vh

nemt

ifr jb

wse de

ws kI

jUA>

trf>

kr ke

f>a;da
w5a le

f>rma de&

ws ke raSte se

taik

=rIk

AOr vh bna leta

gumrah kre

jma

hE ALlah ke il@

ws se k>Bl


;badt
krne vala

vh

ya jo

Aag doj>`> vale

se

be=k tU

9oD>a

Apne kuf> se

w


r w
Apna
rb

rhmt

AOr wMmId
r`ta hE

Aai`>rt

vh

AOr k>yam

isj\da

Drta hE

krne vala

krne vala

3iD>yo& me& rat kI


w
;s ke

jo ;Lm nhI&

isva nhI&

r`te

AOr vh log

vh ;Lm

vh log

r`te hE&

jo

brabr hE&

Kya

f>rma
de&


w
tum Dro

:man la@

jo

@e mere

f>rma

bNdo

de&

nsIht k>ubUl

A>K>l vale

krte hE&

se Dro, ijn logo& ne ;s duinya

r
r w


me& AC2e kam ik@ wn ke il@

AOr ALlah kI

-la: hE, AOr ALlah kI j>mIn

w w

jo :man la@ ho! tum Apne rb

vsIA> hE, ;s ke isva nhI& ik sb\r


krne valo& ko wn ka Ajr beihsab
pUra pUra idya ja@ga | (10)

j>mIn

10

-la:

beihsab

;s duinya

wn ka Ajr

V@

me&

sb\r krne vale

AC2e kam

wn ke il@

ik@

ijNho& ne

pUra bdla

;s ke

idya ja@ga

isva nhI&

Apna rb

vsIA>

460

SY@a




w


ws

AOr muze huKm

ka

idya gya

dIn

11

wsI ke

`>ails

mE& ALlah kI

il@

kr ke

;badt k"%

ik

be=k muze huKm

f>rma

idya gya

de&

A>j>ab

Apna

mE& naf>rmanI

rb

k%

Agr

be=k mE&

f>rma

Drta hU%

de&

f>rma&brdar

12

mus\ilm jma

phla

ik mE& hU%




w
prs\it=

Apna dIn

14

kro

wsI

`>ails

mE& ALlah kI

f>rma

ke il@

kr ke

;badt krta hU%

de&

@k bD>a idn

13

w
w
Apne Aap

3a4e me&

vh ijNho&

3a4a

ko

Dala

ne

pane vale

f>rma

be=k

ijs kI tum

ws ke isva@

de&

caho

w

wn ke
il@

srIh

15

3a4a

vh

`>Ub yad

yh

roj>e ik>yamt

r`o

Drata hE

se

ALlah

yh

sayban

AOr wn ke

cadre&

nIce se

sayban

Aag ke

srk=

AOr jo

bcte rhe

=Etan

16

log

ps muz

@e mere

se Dro

bNdo

vh jo

17

so

bNdo&

`u=`>brI de&

`u=`>brI

vh ijNhe&

ALlah ne

vhI log

wn ke Wpr se

Apne bNdo

huKm

ws pr

v:d

wn ke

Apna

`>ane

il@

rb

jo log Dre

ALlah ka

krta

vada

nhre&

ifr claya
ws ko

panI

bat

sunte hE&

A>K>l vale

18

AOr yhI

vh

log

jo

Aag me&

19

Kya ps

bca loge

tum

jarI hE&

bne bna@

bala

wn ke

`>ane

Wpr se

wtara

ik ALlah

Kya tU ne
nhI& de`a

20

vada

ALlah

r
r

j>dR

ifr vh `>u+k

ws ke

de`e wse

ho jatI hE

r&g

mu`>\tilf>

`etI

ws

vh

se

inkalta hE

ifr

j>mIn me&

21

461

A>K>l valo& ke il@

Alb]a
nsIht

ps tum ijs kI caho prs\it=


kro ALlah ke isva, Aap s
f>rma de& be=k vh 3a4a pane

Dala roj>e ik>yamt, `>Ub yad


r`o! yhI hE srIh 3a4a | (15)
wn ke il@ wn ke Wpr se Aag
ke sa@ban ho&ge AOr wn ke nIce
se -I Aag kI cadre& | yh hE ijs se
ALlah Apne bNdo& ko Drata hE |
@e mere bNdo! muz hI se Dro | (16)
AOr jo log tag>Ut se bcte rhe
ik ws kI prs\it= kre&, AOr
ikya, wn ke il@ `>u=`>brI hE |

wn ke nIce

ifr tU

Apna dIn `>ails kr ke | (14)

wNho& ne ALlah kI trf> jUA>

leikn

AaSman se

kI ;badt krta hU% wsI ke il@

prs\it= kre&

c=\me

Aap s f>rma de& mE& ALlah

jUA> ikya




w
i`>laf> nhI&

bD>e idn ke A>j>ab se | (13)

trf>

bala

k% Apne prvridgar kI, @k

il@

krte hE&

jo ijs

Drta hU% ik Agr mE& naf>rmanI

ws kI

AC2I bate&

ho gya

Aap s f>rma de&, be=k mE&

AOr wNho& ne

ifr pErvI

Kya to

se phle mE& `>ud musilm bno& | (12)

ALlah kI

ws kI

saibt

AOr muze huKm idya gya hE ik sb

wn ke


w
w w



A>j>ab

ke il@ dIn | (11)

AOr Apne 3r valo& ko 3a4e me&

w


wNhe& ihdayt dI

;badt k"% `>ails kr ke wsI

vale hE& ijNho& ne Apne Aap ko


w w

mere

idya gya hE ik mE& ALlah kI

3r vale



w
ik

Aap s f>rma de& ik muze huKm

AOr Apne

w

ws

vma ilya (23)

;s me&

be=k

V@

cUra cUra

ifr vh
kr deta hE wse

so Aap s mere bNdo& ko


`>u=`>brI de& | (17)
jo pUrI tvj\juh se bat sunte hE&
ifr ws kI AC2I AC2I bato&
kI pErvI krte hE&, yhI vh log
hE& ijNhe& ALlah ne ihdayt dI,
AOr yhI log hE& A>K>l vale | (18)
to Kya ijs pr A>j>ab kI v:d
saibt ho g:, ps Kya tum wse
bca loge jo Aag me& igr gya ? (19)
leikn jo log Dre Apne rb se,
wn ke il@ bala `>ane hE&, wn ke
Wpr bne bna@ bala `>ane hE&,
wn ke nIce nhre& jarI hE&, ALlah
ka vada hE, ALlah vade ke
i`>laf> nhI& krta | (20)
Kya tU ne nhI& de`a ? ik ALlah ne
AaSman se panI wtara, ifr wse
c=\me bna kr j>mIn me& claya,
ifr vh ws se mu`>\tilf> r&go& kI
`etI inkalta hE, ifr vh `>u=\k
ho jatI hE, ifr tU wse j>dR de`ta hE,
ifr vh wse cUra cUra kr deta hE,
be=k ;s me& Alb]a nsIht hE
A>K>l valo& ke il@ | (21)

RS@b

;s\lam ke il@ `ol idya to vh

Apne rb kI trf> se nUr pr hE

so `>rabI

ps Kya ijs ka sIna ALlah ne

Kya vh AOr s&gidl brabr hE&


so `>rabI hE wn ke il@ ijn ke
idl ALlah ke ij> se ij>yada
s~>t ho g@, yhI log gumrahI me&
hE& `ulI | (22)
ALlah ne behtrIn klam
naij>l ikya, @k iktab ijs
ke mj>amIn imlte julte, bar
bar dohra@ g@ hE&, ws se bal
ro&g4e `D>e ho jate hE& wn logo&
kI ijl\do& pr jo Apne rb se
Drte hE&, ifr wn kI ijl\de& AOr
wn ke idl nmR ho jate hE& ALlah
kI yad kI trf> raig>b hote hE&,
yh hE ALlah kI ihdayt, ws
se ALlah ijse cahta hE ihdayt
deta hE, AOr ijse ALlah gumrah

ps Kya jo =~>s ik>yamt ke


idn Apne cehre ko bure A>j>ab se
bcata hE Ahle jNnt ke brabr
ho skta hE ? AOr j>ailmo& ko
kha ja@ga tum ws ka mj>a
c`o jo tum krte 9e | (24)
jo log wn se phle 9e wNho& ne
zu4laya to wn pr A>j>ab Aagya
jha& se wNhe& `>yal -I n 9a | (25)
ps ALlah ne wNhe& duinya kI ij>NdgI
me& s\va: ka mj>a c`aya, AOr
Alb]a Aai`>rt ka A>j>ab bhut hI
bD>a hE, ka= vh jante hote | (26)
AOr thk>Ik> hm ne ;s k>urAan me&
logo& ke il@ byan kI hr ik>Sm kI
imsal taik vh nsIht pkD>e& | (27)
k>urAan A>rbI j>ban me&, iksI
-I kjI ke bg>Er taik vh
prhej>garI ;`>\ityar kre& | (28)
ALlah ne @k imsal byan kI hE,
@k AadmI g>ulam hE, ws me&
k: Aak>a =rIk hE& jo Aaps
me& ij>ddI zgD>alU hE& AOr @k
AadmI @k AadmI ka g>ulam hE,
Kya dono& kI halt brabr hE ?
tmam tarIf>e& ALlah ke il@ hE& bl\ik
wn me& se Ak\sr ;Lm nhI& r`te | (29)
be=k tum mrne ;n\itk>al krne
vale ho, AOr vh -I mrne vale
hE& | (30)
ifr be=k tum ik>yamt ke idn
Apne rb ke pas zgD>oge | (31)

nUr

trf> se

pr

to vh

;s\lam

ws ka

ALlah ne

Kya

ke il@

sIna

`ol idya

ps ijs

w


ALlah 22

`ulI

gumrahI

me&

ALlah kI

yhI log

se

yad

wn ke

wn ke il@

idl

s~>t




ijl\de&

ws se

bal `D>e

dohra:

imltI jultI

@k

ho jate hE&

g:

Aayat valI

iktab

naij>l

behtrIn klam

ikya

w r

ALlah kI yad

AOr wn

trf>

nmR

wn kI ijl\de&

ke idl

ho jatI hE&

ifr

Apna

vh

rb

Drte hE&

jo log



w

gumrah krta hE

AOr jo

ALlah

ijs

ijse vh cahta hE

ihdayt deta hE

ALlah kI

ws se

ihdayt

yh

kre ws ke il@ ko: ihdayt dene


vala nhI& | (23)

Apne rb kI

Apne cehre

bura A>j>ab

Kya ps

bcata hE

se

23

jo

ko: ihdayt

ws ke

dene vala

il@

to nhI&

w w

zu4laya

tum kmate krte 9e

24

jo

tum

j>ailmo&

AOr kha

c`o

ko

ja@ga

ik>yamt ke idn

wNhe& `>yal n 9a

25

jha& se

to wn pr

A>j>ab

;n se phle

Aa gya

jo log

w





AOr Alb]a

Aai`>rt

duinya

A>j>ab

ij>NdgI

me&

ps c`aya wNhe&

s\va:

ALlah ne

w



me&

logo& ke

AOr thk>Ik> hm ne

il@

byan kI

vh jante hote

26

ka=

Aj> j>umr (39)

bhut hI
bD>a


k>urAan

A>rbI

nsIht pkD>e&

27

taik vh

imsal

hr ik>Sm kI

;s k>urAan

r





ws

@k

@k

byan kI

me&

AadmI

imsal

ALlah ne

28

prhej>garI

iksI kjI ke bg>Er

taik vh

;`>\ityar kre&

r
imsal

dono& kI

halt

brabr hE

Kya

@k AadmI

sailm

AOr @k

ke il@

`>ails

AadmI

Aaps me& ij>ddI

k: =rIk




w
AOr
be=k vh

mrne vale

be=k

;Lm nhI& r`te

29

tum

wn me& Ak\sr

bl\ik

31

tum zgD>oge

Apna rb

V@

pas

ik>yamt ke idn

be=k tum

ifr

tmam tarIf>e&
ALlah ke il@

30

mrne vale

462

SY@a

AOr ws ne

sCca: ko

ALlah pr

zu4laya

zU4 baN0a

bD>a

se ijs

ps kOn

j>ailm


w


AOr jo

Aaya

kaif>ro&

32

=~>s

i5kana

ke il@

jhn\nm me&

vh ws ke

Kya nhI&

jb

pas Aa:

w

w

wn ke

muTtk>I

33

il@

vh

jma

yhI log

ws

AOr ws ne ws

ko

kI ts\dIk> kI

sCca: ke sa9



w


taik dUr kr de

nekokaro&

34

ALlah

jj>a

jma

yh

ha% pas

wn ka rb

jo vh cahe&ge

w



behtrIn

wn ka Ajr

Aamal

wNho& ne ik@

AOr wNhe& jj>a de

bura:

vh jo

Aamal

wn se

AOr vh `>Of>

Apne

idlate hE& Aap ko

bNde ko

kaf>I

ALlah

Kya nhI&

vh krte 9e

35

vh jo

w w
36

ko: ihdayt

to nhI& ws

gumrah kr de

AOr

dene vala

ke il@

ALlah

ijs

ws ke isva

wn se jo


w

g>ailb

Kya nhI&

gumrah

ALlah

krne vala

ws ke

ko:

ALlah

to nhI&

il@

AOr ijs

ihdayt de

AaSmano&

kOn

pEda ikya

tum pU2o wn se

iks

AOr Agr

bdla lene vala

37

w
r

Kya ps de`a

ijn ko tum pukarte ho

f>rma de&

tum ne

to vh j>r

ALlah

AOr j>mIn

khe&ge


r w

dUr krne

vh sb

vale hE&

Kya

cahe mere il@

ko: j>rR

Agr

ALlah

ALlah ke

se

isva


r
r
f>rma
de&

ws kI rhmt

rokne vale hE&

vh sb

Kya

vh cahe

ko: rhmt

ya

mere il@

ws ka
j>rR




@e merI

f>rma

k>Om

de&

-rosa krne vale

38

-rosa

ws pr

krte hE&

kaf>I hE mere il@


ALlah

39

tum jan loge

ps

kam

be=k

A>nk>rIb

krta hU%

mE&

ApnI jgh

pr

tum kam ik@


jaAo




w



40

463

da;mI

A>j>ab

ws pr

AOr wtr

s\va kr de

Aata hE

ws ko

V@

A>j>ab

Aata hE
ws pr

kOn

f>mn Aj>\lmu (24)


ps ws se bD>a j>ailm AOr
kOn ? ijs ne ALlah pr zU4
baN0a, AOr sCca: ko zu4laya
jb vh ws ke pas Aa:, Kya
kaif>ro& ka i5kana jhn\nm me&
nhI& ? (32)
AOr jo =~>s sCca: ke sa9
Aaya AOr ws ne ws kI ts\dIk>
kI, yhI log muTtk>I prhej>gar
hE& | (33)
wn ke il@ hE& wn ke rb ke ha&
jo -I vh cahe&ge, yh jj>a hE
nekokaro& kI | (34)
taik ALlah wn se wn ke
Aamal kI bura: dUr krde AOr
wNhe& nek kamo& ka Ajr de wn
ke behtrIn Aml ke ilhaj> se jo
vh krte 9e | (35)
Kya ALlah Apne bNde ko kaf>I
nhI& ? AOr vh Aap s ko Drate
hE& wn zU4e mabUdo& se jo ws
ke isva hE&, AOr ijs ko ALlah
gumrah krde to ws ko ko:
ihdayt dene vala nhI& | (36)
AOr ijs ko ALlah ihdayt de
to ws ko ko: gumrah krne
vala nhI&, Kya ALlah g>ailb,
bdla dene vala nhI& ? (37)
AOr Agr Aap s wn se pU2e&
ik AaSmano& AOr j>mIn ko iks
ne pEda Kya ? to vh j>r khe&ge
ALlah ne , Aap s f>rma de&
ps Kya tum ne de`a ijn ko
pukarte ho ALlah ke isva, Agr
ALlah mere il@ ko: j>rR cahe to
Kya vh sb ws ka j>rR dUr
kr sktI hE& ? ya vh mere il@
ko: rhmt cahe to Kya vh sb
ws kI rhmt rok sktI hE& ?
Aap s f>rma de& mere il@ ALlah
kaf>I hE, -rosa krne vale wsI
pr -rosa krte hE& | (38)
Aap s f>rma de&, @e merI k>Om!
tum ApnI jgh kam ik@ jaAo,
be=k mE& Apna kam krta hU%,
ps A>nk>rIb tum jan loge | (39)
kOn hE ijs pr Aata hE A>j>ab jo
wse s\va kr de AOr kOn hE ijs
pr da;mI A>j>ab wtrta hE ? (40)

Aj> j>umr (39)

RT@a@

kI ihdayt ke il@ iktab

naij>l kI hk> ke sa9, ps

ihdayt pa:

be=k hm ne Aap s pr logo&

ijs ne ihdayt pa: to ApnI


j>at ke il@, AOr jo gumrah
huAa to ;s ke isva nhI& ik vh
Apne il@ gumrah hota hE, AOr
Aap s nhI& wn pr inghban
ij>Mmedar | (41)
ALlah h ko ws kI mOt ke
vK>t k>Bj> krta hE, AOr jo n
mre ApnI nI&d me&, ijs kI mOt

dUsrI ho& ko 2oD> deta hE @k


muk>rRra vK>t tk, be=k ws me&
wn logo& ke il@ in=ainya& hE& jo
g>Or Ao if> krte hE& | (42)
Kya wNho& ne ALlah ke isva
bna il@ hE& =f>aA>t isf>air=
krne vale ? Aap s f>rma de&

wn pr

smz r`te ho& ? (43)


Aap s f>rma de& ALlah hI ke
;`>\ityar me& hE tmam =f>aA>t,
wsI ke il@ hE AaSmano& AOr
j>mIn kI bad=aht, ifr ws kI
trf> tum lO4oge | (44)
AOr jb ij> ikya jata hE
ALlah vaihd ka, to jo log
Aai`>rt pr :man nhI& r`te wn
ke idl mutnf>\if>r ho jate hE&,
AOr jb wn ka ij> ikya jata hE
jo ws ke isva hE& yanI AOro& ka
to f>Orn `>u= ho jate hE& | (45)
Aap s f>rma de& @e ALlah!
pEda krne vale AaSmano& AOr
j>mIn ke, janne vale po=Ida
AOr j>aihr ke, tU Apne bNdo& ke
drimyan ;s Amr me& f>Esla
krega ijs me& vh ;`>itlaf>
krte 9e | (46)
AOr Agr ijn logo& ne j>uLm
ikya, jo ku2 j>mIn me& hE sb
ka sb AOr ws ke sa9 wtna
hI AOr -I wn ke pas ho to
vh bdle me& de de& roj>e ik>yamt
bure A>j>ab se bcne ke il@,
AOr ALlah kI trf> se wn pr
j>aihr ho ja@ga ijs ka vh
guman -I n krte 9e | (47)

logo& ke

sa9

il@

iktab

Aap s

be=k hm ne

pr

naij>l kI

AOr

Aap s

Apne il@

nhI&

vh gumrah

to ;s ke

gumrah

hotea hE

isva nhI&

huAa

AOr jo

to ApnI j>at
ke il@

AOr jo

ws kI mOt

vK>t

jma

k>Bj>

jan h

krta hE

ALlah

41

inghban

mOt

ws pr

f>Esla ikya

to rok

vh ijs

ws ne

ApnI nI&d

leta hE

me&

n mre

w




logo& ke

Alb]a

il@

in=ainya&

ws me&

be=k

@k

muk>rRra

vh 2oD>

dUsro& ko

tk

vK>t

deta hE


w
w w

f>rma

=f>aA>t

de&

krne vale

;s sUrt me& -I ik vh ku2


-I ;`>\ityar n r`te ho& AOr n

hk> ke

w
w


ka f>Esla ikya to ws ko nI&d


kI sUrt me& hI rok leta hE AOr

ps ijs

wNho& ne

ALlah ke isva

Kya

bna ilya

g>Or Ao if> krte hE&

42

w
w

f>rma de&
ALlah ke il@

AOr n vh smz

43

vh n ;`>\ityar r`te ho&

ku2

r`te ho&

Kya Agr

w

r

ws kI

ifr

trf>

AOr j>mIn

AaSmano&

wsI

bad=aht

tmam

ke il@

=f>aA>t


w w
z


vh log jo

idl

mutnf>\if>r

@k

ij> ikya

AOr

ho jate hE&

vaihd

jata hE ALlah

jb

44

tum lO4oge


w w
to

vh

f>Orn

ws ke isva

wn ka jo

ij ikya

AOr

jata hE

jb

w

r
AOr janne
vala

AOr j>mIn

AaSmano&

Aai`>rt pr

:man nhI& r`te

pEda

@e

krne vala

ALlah

f>rma
de&

45

`>u= ho jate hE&



w


vh 9e

ws me& jo

Apne bNdo&

tU f>Esla

drimyan

AOr

tU

krega

po=Ida

j>aihr

w

r
AOr jo ku2 j>mIn me&

j>uLm ikya

wn ke il@
ijNho& ne

ho

AOr

;`>itlaf> krte

46

Agr

ws me&

w
w


A>j>ab

bure

se

ws
ko

bdle me& de& vh

ws ke
sa9

AOr ;tna hI

sb ka sb


w

47

guman krte

n 9e vh

V@

jo

ALlah kI

AOr j>aihr

trf> se

ho ja@ga wn pr

roj>e ik>yamt

464

SY@a

w
w



ws

vh 9e

ka

jo

AOr

wn ko

3er lega

AOr j>aihr ho ja@&ge

bure kam

jo vh krte 9e

wn pr

ko: tk\lIf> vh

jb ifr

;n\san

hme& pukarta hE

phu%ctI hE

ifr jb


w
@k
Aaj>ma;=

bl\ik yh

;Lm

muze dI

pr

yh to

g: hE

se

phle

yk>Inn yhI

jo log

kha 9a

ps wNhe& phu%ce&

jl\d phu%ce&gI ;Nhe&

;n me& se

ik ALlah

krta hE

trf> se

nemt

hE& ws ko

gya hE mere ;Lm kI ibna pr,

wn me&

AOr leikn

Ak\sr

jo

wn se

to vh n dUr ikya

AOer ijn logo& ne j>uLm ikya

Kya yh nhI& jante

A>aijj>

51

jo wNho& ne kma:

jo ;Nho& ne

AOr yh nhI&

krne vale

kmaya


w
z

wn logo&

in=ainya&

ke il@

;s me&

be=k

AOr t&g

vh

ijs ke

kr deta hE

cahta hE

il@

irj>\k>

ApnI jane&

pr

ij>yadtI kI

vh ijNho& ne

f>rma

@e mere bNdo

vh :man la@

52

de&


r

sb

gunah

b~>= deta

be=k

jma

hE

ALlah

ALlah kI rhmt

se

mayUs n ho tum


w
w
AOr f>rma&brdar

Apna rb

ho jaAo ws ke

trf>

AOr

meh\rban

53

jUA> kro

b~>=ne vala

vhI

be=k
vh




w w

sb se

AOr

behtr

pErvI kro

tum mdd n ik@

54

jaAoge

ifr

tum pr Aa@

A>j>ab

ik

;s se k>Bl

A>j>ab

ik tum pr Aa@

;s se k>Bl

tuMhara

se

rb

tuMharI

jo naij>l

trf>

kI g:

w
w


ws
pr

ha@ Af>\sos

ko: =~>s

ik khe

55

tum ko =Wr

AOr tum

`>br n ho

Acank



56

465

h%sI wD>ane vale

Alb]a
se

AOr yh ik mE&

se ko: nemt A>ta krte hE& to

khta hE

w w
f>ra`>

ifr jb hm ws ko ApnI trf>


vh khta hE ik yh to muze idya

bura;ya&

ifr jb ;n\san ko ko: tk\lIf>

hm A>ta krte

vh krte 9e

50

vh mj>ak> wD>ate 9e | (48)

ko:

bura;ya&

A>j>ab wn ko 3er lega ijs ka

ApnI

jante nhI&

49

ho ja@&ge jo vh krte 9e AOr vh

vh




;n se

AOr wn pr bure kam j>aihr

phu%ctI hE to vh hme& pukarta hE,

mj>ak> wD>ate

48

f>mn Aj>\lmu (24)

ALlah kI
jnab

V@

me&

jo mE& ne kotahI kI

nhI& bl\ik yh @k Aaj>ma;= hE,


leikn Ak\sr log jante nhI& | (49)
yk>Inn yh wn logo& ne -I
kha 9a jo ;n se phle 9e, to jo
vh krte 9e ws ne wn se A>j>ab
ko dUr n ikya | (50)
ps wNhe& phu%ce& wn pr Aa pD>e&
bura;ya& jo wNho& ne kma: 9I&,
AOr ;n me& se ijn logo& ne j>uLm
ikya jl\d ;Nhe& phu%ce&gI ;n pr
Aa pD>e&gI bura;ya& jo ;Nho& ne
kma: hE&, AOr yh nhI& hE& ALlah
ko Aaijj> krne vale | (51)
ikya yh nhI& jante ik ALlah
ijs ke il@ cahta hE irj>\k>
f>ra`> kr deta hE AOr vh ijs
ke il@ cahta hE t&g kr deta hE,
be=k ;s me& wn logo& ke il@
i=ainya& hE& jo :man la@ | (52)
Aap s f>rma de&, @e mere bNdo!
ijNho& ne ij>yadtI kI hE ApnI
jano& pr, tum ALlah kI rhmt
se mayUs n ho, be=k ALlah sb
gunah b~>= deta hE, be=k vhI
b~>=ne vala, meh\rban hE | (53)
AOr tum Apne rb kI trf> jUA>
kro, AOr ws ke f>rma&brdar
ho jaAo ;s se k>Bl ik tm pr
A>j>ab Aa ja@, ifr tum mdd n
ik@ jaAoge | (54)
AOr pErvI kro sb se behtr
iktab kI jo tuMharI trf>
naij>l kI g: hE tuMhare rb kI
trf> se, ;s se k>Bl ik tum pr
Acank A>j>ab Aa ja@ AOr tuMhe&
`>br -I n ho | (55)
ik ko: =~>s khe, ha@ Af>\sos
ws pr jo mE& ne ALlah ke hk>
me& kotahI kI AOr yh ik mE& h%sI
wD>ane valo& me& se rha | (56)

Aj> j>umr (39)


ya yh khe ik Agr ALlah
muze ihdayt deta to mE& j>r
prhej>garo& me& se hota | (57)
ya jb vh A>j>ab de`e to khe
ka=! Agr mere il@ dobara
duinya me& jana ho to mE&
nekokaro& me& se ho jaW% | (58)
ALlah f>rma@ga ha%! thk>Ik> tere
pas merI Aayat Aa:&, tU ne wNhe&
zu4laya, AOr tU ne tkBbur ikya,
AOr tU kaif>ro& me& se 9a | (59)
AOr ik>yamt ke idn tum de`oge
ijn logo& ne ALlah pr zU4
bola, wn ke cehre isyah ho&ge,
Kya tkBbur krne valo& ka
i5kana jhn\nm me& nhI& ? (60)
AOr ijn logo& ne prhej>garI kI,
ALlah wNhe& wn ko kamyabI ke
sa9 njat dega, n wNhe& ko: bura:
2u@gI, n vh g>mgIn ho&ge | (61)
ALlah hr =E ka pEda krne vala hE,

RT@a@






ya

j>mIn kI ku&ijya&, AOr jo log


ALlah kI Aayat se mun\ikr hu@
vhI `>sara pane vale hE& | (63)
Aap s f>rma de& ik @e jaihlo!
Kya tum muze khte ho ik mE&
ALlah ke isva iksI AOr kI
prs\it= k% | (64)
AOr yk>Inn Aap s kI trf>
AOr Aap s se phlo& kI trf>
vih -ejI g: hE, Agr tum ne i=kR
ikya to tuMhare A>ml iblkul
Akart ja@&ge AOr tum j>r
`>sara pane valo& j>ya& karo& me&
se hoge | (65)
bl\ik tum ALlah hI kI ;badt
kro, AOr =u guj>aro& me& se
ho | (66)
AOr wNho& ne ALlah kI k>d/ =nasI
n kI jEsa ik ws kI k>d/ =nasI
ka hk> 9a, AOr tmam j>mIn
roj>e ik>yamt ws kI mu4\5I me&
hogI, AOr tmam AaSman ws ke
da@& ha9 me& ilp4e ho&ge, AOr vh
ws se pak AOr brtr hE jo vh
=rIk krte hE& | (67)

se

jma

mE& j>r

muze ihdayt

yh ik

hota

deta

ALlah

Agr

vh khe

ya




to mE&

se

dobara

ho jaW%

mere il@

ka= Agr

A>j>ab

de`e

jb

vh khe

AOr tU ne

wNhe&

tkBbur ikya

tU ne

merI

thk>Ik> tere pas

zu4laya

Aayat

Aa:&

ha%

nekokar

58

jma

tum

ijn logo& ne zU4 bola

AOr ik>yamt ke idn

de`oge

kaif>ro&

59

se

AOr tU 9a

w


i5kana

jhn\nm

me&e

Kya nhI&

isyah

wn ke cehre

ALlah pr


w
z
wn kI kamyabI

vh ijNho& ne

AOr njat dega

ke sa9

prhej>garI kI

ALlah

tkBbur krne vale

60

AOr vh hr =E pr inghban hE | (62)


wsI ke pas hE& AaSmano& AOr

prhej>gar

57

pEda

hr =E

krne vala

ALlah

g>mgIn ho&ge

61

AOr n vh

bura:

n 2u@gI wNhe&

w
w

r

AOr j>mIn

ws ke pas

AaSmano&

62

ku&ijya&

inghban

cIj>

hr

pr

AOr vh

w
w w
f>rma
de&

`>sara pane vale

63

vh

ALlah kI

vhI log

mun\ikr hu@

Aayat ke

AOr jo log

w
w

w
AOr yk>Inn vih

jaihlo

64

-ejI g: hE

@e

mE& prs\it=

tum muze

to Kya ALlah

k%

khte ho

ke isva

Alb]a

tU ne i=kR ikya

Aap s se phle

Agr

vh jo ik

Aap s kI

AOr trf>

trf>

w





bl\ik

ALlah

65

`>sara pane vale

se

tere A>ml

AOr tU hoga j>r

Alb]a Akart
ja@&ge

w


w
hk>

AOr wNho& ne k>d/ =nasI

66

n kI ALlah kI

=u guj>aro

se

AOr ho

ps ;badt
kro

w
w

r


AOr tmam AaSman

roj>e ik>yamt

ws kI mu4\5I

tmam

AOr j>mIn

ws kI
k>d/ =nasI




w

67

vh i=kR krte hE&

ws se jo

V@

AOr brtr

vh pak hE

ws ke da@&
ha9 me&

ilp4e hu@

466

SY@a

w
w



r
j>mIn me&

AOr jo

AaSmano& me&

to beho=

jo

AOr fU&k

sUr me&

ho ja@ga

dI ja@gI


w
de`ne

68

`D>e

lge&ge

to

vh

fU&k marI

dobara

f>Orn

ifr

ja@gI ws me&

cahe

isva@

ALlah

ijse


r


w
w
w
AOr la@

nbI jma

AOr r` dI

iktab

ja@&ge

Apne rb ke nUr se

ja@gI

AOr cmk

j>mIn

w5egI

w w
w w

AOr pUra pUra

69

idya ja@ga

j>uLm n ikya

AOr vh

hk> ke

wn ke

AOr f>Esla

AOr gvah

ja@ga

wn pr

sa9

drimyan

ikya ja@ga

jma

AOr ha&ke

jo ku2 vh krte hE&

70

ja@&ge

`>Ub

AOr

jo ws ne ikya

janta hE

vh

ws ke Aamal

hr =~>s

w z
w

`ol id@

vh Aa@&ge

ja@&ge

vha&

igroh dr

yha& tk ik jb

igroh

kuf> ikya

trf>

jhn\nm

vh ijNho& ne

kaif>r

r
w

tu me& se

rsUl

Kya nhI& Aa@ 9e

jma

tuMhare pas

ws ke muhaif>j>

wn se

AOr khe&ge

ws ke drvaj>e


w w




tuMhara idn

mulak>at

tuMhare rb kI Aayte&

AOr tuMhe& Drate 9e

tum pr

Ahkam

vh p7>te 9e









kaif>ro&

71

pr

A>j>ab

huKm

pUra

AOr

ho gya

leikn

vh

ha%

yh

khe&ge




i5kana

so bura hE

hme=a

ws me&

jhn\nm

rhne ko

drvaj>e

tum dai`>l ho

kha
ja@ga


w
r
z
igroh dr

jNnt kI trf>

igroh

Apna rb

vh Dre

vh log

le jaya

jo

ja@ga

tkBbur

72

krne vale

w w
w
ws ke

wn se

muhaif>j>

AOr khe&ge

AOr `ol id@

ws ke drvaj>e

ja@&ge

vh vha& Aa@&ge

jb

yha& tk
ik


w
AOr vh
khe&ge

hme=a rhne ko

73

so ;s me& dai`>l ho

tum pr

tum AC2e rhe

slam

r w



r
w

j>mIn

AOr hme& vairs


bnaya

Apna vada

hm se sCca

vh ijs ne

ikya

467

A>ml
krne vale

Ajr

so ikya
hI AC2a

hm cahe&

jha&

V@

jNnt

AOr sUr me& fU&k marI ja@gI to


hr ko: jo AaSmano& AOr j>mIn
me& hE beho= ho ja@ga, isva@ ws
ke ijse ALlah cahe, ifr ws me&
fU&k marI ja@gI dobara, to vh
f>Orn `D>e ho kr ;0r w0r
de`ne lge&ge | (68)
AOr j>mIn Apne rb ke nUr se
cmk w5egI AOr Aamal kI
iktab `ol kr r` dI ja@gI
AOr nbI AOr gvah la@ ja@&ge,
AOr wn ke drimyan hk> ke sa9
5Ik 5Ik f>Esla ikya ja@ga
AOr wn pr j>uLm n ikya
ja@ga | (69)
AOr hr =~>s ko ws ke Aamal
ka pUra pUra bdla idya ja@ga,
AOr vh `>Ub janta hE jo ku2
vh krte hE& | (70)
AOr kaif>r ha%ke ja@&ge igroh dr
igroh jhn\nm kI trf>, yha&
tk ik jb vh vha& Aa@&ge to
ws ke drvaj>e `ol id@ ja@&ge
AOr wn se khe&ge ws ke muhaif>j>
darog>a Kya tuMhare pas tum
me& se rsUl nhI& Aa@ 9e ? jo tum
pr tuMhare rb ke Ahkam p7>te
9e, AOr tuMhe& Drate 9e ;s idn
kI mulak>at se| vh khe&ge ha%
leikn kaif>ro& pr A>j>ab ka
huKm pUra ho gya | (71)
kha ja@ga tum jhn\nm ke
drvaj>o& me& dai`>l ho, ;s me&
hme=a rhne ko, so bura hE tkBbur
krne valo& ka i5kana | (72)
AOr jo log Apne rb se Dre
wNhe& jNnt kI trf> igroh dr
igroh le jaya ja@ga, yha& tk
ik jb vh vha& Aa@&ge AOr `ol
id@ ja@&ge ws ke drvaj>e, AOr
wn se ws ke muhaif>j> darog>a
khe&ge ik tum pr slam ho, tum
AC2e rhe, so ;s me& hme=a rhne
ko dai`>l ho | (73)
AOr vh khe&ge tmam tarIf>e&
ALlah ke il@ hE&, ijs ne Apna

tmam tarIf>e&

vada sCca ikya AOr hme& j>mIn

ALlah ke il@

ka vairs bnaya ik hm muk>am





74

f>mn Aj>\lmu (24)

se

hm muk>am

me&

krle&

kr le& jNnt me& jha& hm cahe&,


so ikya hI AC2a hE A>ml krne
valo& ka Ajr | (74)

hk> ke sa9 5Ik 5Ik f>Esla


kr idya ja@ga AOr kha ja@ga

pakIj>gI byan
krte hu@

A>=R ke igdR

75

prvridgar

tmam tarIf>e&

AOr kha

hk> ke

wn ke

AOr f>Esla

Apna

ALlah ke il@

ja@ga

sa9

drimyan

kr idya ja@ga

rb

ALlah ke nam se jo bhut

r( )

kuA>at 9

ha mIm | (1)
;s k>urAan ka wtara jana

k>ubUl krne vala, =dId A>j>ab


vala, bD>e f>J>l vala, ws ke
isva ko: mabUd nhI&, wsI kI
trf> lO4 kr jana hE | (3)
nhI& zgD>te ALlah kI Aayat
me&, mgr vh log ijNho& ne kuf>
ikya, so tuMhe& 0oke me& n Dal de

(40) sUrtul moimn

meh\rban, rh\m krne vala hE

gunaho& ko b~>=ne vala, tOba

de`oge

sare jhano& ka

prvridgar ALlah ke il@ hE& | (75)

vale kI trf> se hE | (2)

AOr tum

f>ir+te

baN0e


r w
w

tmam tarIf>e& sare jhano& ke

ALlah g>ailb, hr cIj> ke janne

hlk>a

se

Aayat 85

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE



gunah

b~>=ne

jma

vala

hr cIj> ka

ALlah se

iktab

wtara

k>urAan

jana

ha mIm

nhI& ko:

ws ke isva

g>ailb

janne vala

bD>e f>J>l vala

mabUd

=dId A>j>ab vala

AOr k>ubUl

tOba

krne vala




w
vh log ijNho& ne

ALlah kI

mgr

kuf> ikya

me&

Aayat

vh nhI& zgD>te

lO4 kr

wsI kI

jana

trf>

muLko& me& | (4)

wn se k>Bl nUh A kI k>Om

nUh A kI k>Om

wn kI clt ifrt duinya ke

AOr wn ke bad dUsre igroho& ne


zu4laya, AOr hr wMmt ne Apne
rsUlo& ke bare me& ;rada baN0a ik
vh wse pkD> le&, AOr nahk> zgD>a
kre& taik ws se hk> ko dba de&,

AOr ;sI trh tuMhare rb kI bat


kaif>ro& pr saibt ho g: ik vh
doj>`> vale hE& | (6)
jo f>ir+te A>=R ko w5a@ hu@ hE&
AOr jo ws ke ;dR igdR hE& vh
tarIf> ke sa9 pakIj>gI byan
krte hE& Apne rb kI, AOr vh
ws pr :man late hE&, AOr :man
lane valo& ke il@ mg>\if>rt ma&gte
hE& ik @e hmare rb! hr =E ko
smo ilya hE terI rhmt AOr
;Lm ne, so tU wn logo& ko
b~>= de ijNho& ne tOba kI, AOr
tere raSte kI pErvI kI, AOr tU wNhe&
jhn\nm ke A>j>ab se bca le | (7)

;n se

zu4laya

k>Bl

=hro& me&

wn ka

so tuMhe& 0oke me& n

clna ifrna

Dal de

w

w


Apne rsUl ke
mutA>ik>

AOr ;rada

hr wMmt

AOr igroh jma

wn ke bad

baN0a



w w

to mE& ne wNhe&

to mE& ne wNhe& pkD> ilya, so de`o


kEsa huAa mera A>j>ab | (5)

byan krte hu@, wn ke drimyan

tarIf>
ke sa9

hk>

pkD> ilya

ws

taik nacIj>

se

kr de&, dba de&

nahk>

AOr zgD>a

ik vh wse

kre&

pkD> le&










tuMhare

pr

rb kI

saibt

bat

AOr ;sI trh

ho g:

mera

huAa

A>j>ab

so kEsa

w

A>=R

w5a@

vh jo

hu@ hE&

f>ir+te

doj>`> vale

ijn logo& ne kuf> ikya

ik vh

kaif>r

w
w
w w
AOr mg>\if>rt

ws

AOr :man

ma&gte hE&

pr

late hE&

Apna rb

tarIf>

vh pakIj>gI

AOr jo ws ke

ke sa9

byan krte hE&

;dR igdR


w r
w r
so
tU b~>= de

AOr ;Lm

rhmt

hr =E

smo ilya hE

@e hmare

vh :man

wn ke il@

rb

la@

jo

w
w



jhn\nm

A>j>ab

AOr tU wNhe&

V@

bcale

tera raSta

AOr wNho& ne

vh log ijNho& ne

pErvI kI

tOba kI

468

rb kI tarIf> ke sa9 pakIj>gI

hlk>a baN0e A>=R ke igdR, Apne

AOr tum de`oge f>ir+to& ko

RT@a@

Al moimn (40)

TP@a

w


w
w r

saleh hE&

AOr jo

tU ne wn se

vh ijn

vada ikya

ka

hme=gI ke bag>at

AOr wNhe&

@e hmare

dai`>l krna

rb

w ww

g>ailb

tU hI

be=k tU

AOr wn kI

AOr wn kI

wn ke

AOlad

bIivya&

bap dada

se


w
w


ws idn

bura;yo&

bca

AOr jo

AOr tU wNhe&

bura;yo&

bcale

ihKmt vala


w r

w

be=k

ijn logo& ne kuf> ikya

A>j>Im

yhI

kamyabI

to yk>Inn tU ne ws

AOr yh

vh

pr rh\m ikya


tuMhara bej>ar

Apne t:&

se

hona

Alb]a ALlah

bhut bD>a

vh pukare ja@&ge

ka bej>ar hona




r w
tU ne hme&

@e hmare

mudaR r`a

rb

vh khe&ge

to tum kuf>

10

tum bula@

:man kI trf>

krte 9e

jb

jate 9e

trf>

to Kya

Apne gunaho& ka

ps hm ne

AOr ij>NdgI

do bar

@itraf> kr ilya

do bar

b~>=I hme& tU ne

vaihd

pukara jata

;s il@ ik

yh tum

ALlah

jb

pr

sbIl

11

se

inklna

ko:

bD>a

12

ps huKm

bulNd

tum man lete

ALlah kee il@

ws ka =rIk

AOr

tum kuf>

ikya jata

Agr

krte

w

z


irj>\k>

AaSmano& se

tuMhare

AOr

ApnI

tuMhe&

il@

wtarta hE

in=ainya&

id`ata hE

jo ik

vh

w



ws ke

`>ails krte hu@

il@

ps pukaro ALlah

13

jUA>

isva@

AOr nhI& nsIht

krta hE

jo

k>ubUl krta

r w
r

A>=R ka mailk

drje

bulNd

kaif>r

14

bura mane&

jma

Agrce

;badt





taik vh

Apne bNdo&

Dra@

me& se

vh cahta hE

ijs
pr

Apne huKm se

vh Dalta hE h



w

ALlah pr

n po=Ida ho&gI

j>aihr ho&ge

vh

ijs idn

15

mulak>at ik>yamt
ka idn

16

469

j>brdSt

k>h\r vala

vaihd

ALlah

ke il@

Aaj

bad=aht

iks ke

V@

il@

ko: =E

wn se
kI

f>mn Aj>\lmu (24)


@e hmare rb! AOr wNhe& hme=gI
ke bag>at me& dai`>l f>rma, vh
ijn ka tU ne wn se vada ikya
hE AOr wn ko -I jo saleh hE&
wn ke bap dada me& se AOr wn
kI bIivyo& AOr wn kI AOlad me&
se, be=k tU hI g>ailb, ihKmt
vala hE | (8)
AOr wNhe& bura;yo& se bcale AOr
jo ws idn bura;yo& se bca, to
yk>Inn tU ne ws pr rh\m ikya
AOr yhI A>j>Im kamyabI hE | (9)
be=k ijn logo& ne kuf> ikya
vh pukare ja@&ge wNhe& pukar kr
kha ja@ga ik ALlah ka bej>ar
hona tuMhare Apne t:& bej>ar hone
se bhut bD>a hE, jb tum :man
kI trf> bula@ jate 9e to tum
kuf> krte 9e | (10)
vh khe&ge @e hmare rb! tU ne
hme& mudaR r`a do bar, AOr hme&
ij>NdgI b~>=I do bar, ps hm ne
Apne gunaho& ka @itraf>
kr ilya, to Kya Ab yha& se
inklne kI ko: sbIl hE ? (11)
kha ja@ga yh tum pr ;s il@ hE
ik jb ALlah vaihd ko pukara
jata to tum kuf> krte AOr Agr
iksI ko ws ka =rIk ikya
jata to tum man lete, ps huKm
ALlah ke il@ hE jo bulNd, bD>a
hE | (12)
vh jo tuMhe& ApnI in=ainya&
id`ata hE, AOr tuMhare il@
AaSman se irj>\k> wtarta hE, AOr
nsIht k>ubUl nhI& krta isva@
jo ALlah kI trf> 'juA>
krta hE | (13)
ps tum ALlah ko pukaro, wsI
ke il@ ;badt `>ails krte hu@,
Agrce kaif>r bura mane& | (14)
bulNd drjo& vala, A>=R ka mailk,
vh Apne huKm se h vih Dalta
hE -ejta hE ijs pr Apne bNdo&
me& se cahta hE taik vh ik>yamt
ke idn se Dra@ | (15)
ijs idn vh j>aihr ho&ge, n
po=Ida ho&gI ALlah pr wn kI
ko: =E, inda hogI Aaj iks ke
il@ hE bad=aht ? @lan hoga
ALlah ke il@ jo vaihd,
j>brdSt k>h\r vala hE | (16)

Al moimn (40)
Aaj hr =~>s ko ws ke Aamal
ka bdla idya ja@ga, Aaj ko:
j>uLm n hoga, be=k ALlah
jl\d ihsab lene vala hE | (17)
AOr wNhe& k>rIb Aane vale roj>e
ik>yamt se Dra@&, jb idl g>m
se -re glo& ke nj>\dIk kleje mu%h
ko Aa rhe ho&ge | j>ailmo& ke il@
nhI& ko: doSt, n ko: isf>air=
krne vala, ijs kI bat manI
ja@ | (18)
vh janta hE Aa%`o& kI `>yant
AOr jo vh sIno& me& 2upate hE& | (19)
AOr ALlah hk> ke sa9 f>Esla
krta hE, AOr jo log ws ke
isva pukarte hE& vh ku2 -I f>Esle
nhI& krte, be=k ALlah hI sunne
vala, de`ne vala hE | (20)
Kya vh j>mIn me& cle ifre nhI& ?
to vh de`te kEsa An\jam huAa
wn logo& ka jo wn se phle 9e,
vh k>uVvt me& wn se bhut ij>yada
s~>t 9e, AOr j>mIn me& Aasar
in=ainyo& ke @itbar se -I,
to ALlah ne wNhe& gunaho& ke
sbb pkD>a, AOr wn ke il@
nhI& hE ko: ALlah se bcane
vala | (21)
;s il@ ik wn ke pas wn ke
rsUl `ulI in=ainya& le kr Aate 9e,
to wNho& ne kuf> ikya, ps wNhe&
ALlah ne pkD>a, be=k vh k>VvI,
s~>t A>j>ab dene vala hE | (22)
AOr thk>Ik> hm ne mUsa A ko
-eja ApnI in=ainyo& AOr ro=n
snd ke sa9 | (23)
if>rA>On AOr haman AOr k>an
kI trf> to wNho& ne kha
mUsa A to jadUgr, bD>a zU4a
hE | (24)
ifr jb vh wn ke pas hmarI
trf> se hk> ke sa9 Aa@, to
wNho& ne kha wn ke be4o& ko
k>t\l kr Dalo jo ws ke sa9
:man la@, AOr wn kI bei4yo&
ko ij>Nda rhne do, AOr kaif>ro&
ka daAo gumrahI ke isva ku2
nhI& | (25)

RT@a@







be=k

Aaj

ALlah

vh jo ws ne kmaya

nhI& j>uLm

bdla idya

hr =~>s

Aamal

Aaj

ja@ga

r w



z


jb idl

k>rIb Aane vala roj>

AOr Aap s

jma

ik>yamt

wNhe& Dra@&

w
AOr n ko:

doSt

isf>air= krne vala

se

nhI& j>ailmo&

ko:

ke il@

ihsab lene vala

17

tej>



glo& ke nj>\dIk

g>m se -re hu@



w



sIne

19

AOr

2upate hE&

jma

Aa%`o&

jo ku2

vh

i`>yant

ijs kI bat

18

janta hE

manI ja@

w
w
w

ws ke isva

pukarte hE&

AOr jo log

hk> ke sa9

f>Esla

AOr

krta hE

ALlah





Kya nhI&

de`ne vala

20

sunne vala

be=k

vhI

ku2 -I

ALlah

nhI& f>Esle krte

w
w
r


wn logo&

An\jam

ka jo

huAa

kEsa

j>mIn me&

to vh de`te

vh cle ifre

rw
AOr Aasar

k>uVvt

ij>yada

;n se

vh

s~>t

vh 9e

;n se phle

9e


r

w
wn ke

ALlah se

hE

il@

AOr

wn ke gunaho&

to wNhe& pkD>a

nhI&

ke sbb

ALlah

j>mIn me&

w

r

`ulI in=ainyo&
ke sa9

wn ke rsUl

;s il@

wn ke pas Aate 9e

yh

ik vh

21

bcane

se

vala

ko:


w



s~>t A>j>ab vala

22

k>VvI

be=k

ps pkD>a wNhe&

to wNho& ne

vh

ALlah

kuf> ikya

w r
if>rA>On kI trf>

23

ro=n

AOr snd

ApnI in=ainyo&
ke sa9

mUsa A

AOr thk>Ik> hm ne -eja

ww w


vh Aa@ wn
ke pas

ifr jb

24

bD>a zU4a

jadUgr

to wNho&

AOr

AOr

ne kha

k>an

haman



ws ke
sa9

:man la@

vh jo

wn ke be4e

tum k>t\l

wNho& ne

hmare pas

kro

kha

trf> se

hk> ke sa9


w

w

25

gumrahI me&

isva@

kaif>ro&

V@

AOr nhI& daAo

wn kI AOrte&
bei4ya&

AOr ij>Nda rhne do

470

TP@a

r w w w
AOr wse

Apna rb

mE& k>t\l

mUsa A

pukarne do

muze 2oD> do

k%

if>rA>On

AOr kha





r

yh ik j>aihr kr de

j>mIn me&

ya

fEla de

tuMhara dIn

ik vh bdl de

be=k mE& Drta hU%


AOr tuMhare rb

Apne rb

se kI

se kI

pnah le lI

be=k mE&

AOr kha

mUsa A




r w


AOr kha

@k mdR

jo :man

roj>e ihsab pr

27

mg>"r

nhI& r`ta

hr

se

@k

Kya tum k>t\l

AadmI

krte ho

vh 2upa@

Apna :man

se

if>rA>On ke log

hu@ 9a

moimn

tuMhare rb kI trf> se

`ulI in=ainyo&

AOr vh tuMhare

mera rb

ke sa9

pas Aaya hE

ALlah

ik vh khta hE


w
w


tuMhe& phu%cega

sCca

AOr Agr hE vh

ws ka zU4

to ws pr

zU4a

vh hE

AOr
Agr







hd se

jo ho

guj>rne vala

ihdayt nhI& deta

be=k

tum se vada

ALlah

krta hE

vh jo

ku2

j>mIn me&

g>ailb

Aaj

bad=aht

tuMhare

@e merI

il@

k>Om

28

s~>t zU4a



if>rA>On

Agr vh Aa ja@

kha

ALlah ka A>j>ab

hm pr

se

hmarI mdd

to kOn

krega

r
w r

-la:

29

rah

mgr

AOr rah nhI&

jo mE&

mE& id`ata ra@

id`ata tuMhe&

de`ta hU%

deta tuMhe& mgr

nhI&

main&d

tum pr

mE& Drta hU%

@e merI k>Om

:man

vh =~>s

le Aaya

jo

AOr kha



w w

AOr smUd

AOr A>ad

k>Ome nUh

hal

jEse

30

saibk>a igroho& ka idn

w w

31

Apne bNdo&
ke il@

ko: j>uLm

cahta

ALlah

AOr
nhI&

wn ke bad

AOr jo log

w
32

471

idn cI`> Ao pukar

tum pr

mE& Drta hU%

V@

AOr if>rA>On ne kha muze 2oD> do


ik mE& mUsa A ko k>t\l kr dU%
AOr wse Apne rb ko pukarne do,
be=k mE& Drta hU% ik vh bdl
dega tuMhara dIn ya j>mIn me&
f>sad fEla@ga | (26)
AOr mUsa A ne kha, be=k
mE& ne pnah le lI hE Apne AOr
tuMhare rb kI, hr mg>r se

f>sad

26

f>mn Aj>\lmu (24)

AOr @e merI k>Om

jo roj>e ihsab pr :man nhI&


r`ta | (27)
AOr kha if>rA>On ke logo& me&
se @k moimn mdR ne jo Apna
:man 2upa@ hu@ 9a, Kya tum @k
AadmI ko mhj> ;s bat pr
k>t\l krte ho ik vh khta hE
mera rb ALlah hE AOr vh
tuMhare pas tuMhare rb kI trf>
se `ulI in=ainyo& ke sa9 Aaya hE
AOr Agr vh zU4a hE to ws ke
zU4 ka vbal wsI pr hoga,
AOr Agr vh sCca hE to vh
jo tum se vada kr rha he ws
ka ku2 A>j>ab tum pr j>r
phu%cega, be=k ALlah wse
ihdayt nhI& deta jo hd se guj>rne
vala, s~>t zU4a | (28)
@e merI k>Om Aaj bad=aht
tuMharI hE, tum g>ailb ho j>mIn
me&, Agr ALlah ka A>j>ab hm
pr Aa ja@ to ws se bcane ke
il@ kOn hmarI mdd krega ?
if>rA>On ne kha, mE& tuMhe& ra@ nhI&
deta mgr jo mE& de`ta hU%, AOr mE&
tuMhe& rah nhI& id`ata mgr -la:
kI rah | (29)
AOr ws =~>s ne kha jo :man
le Aaya 9a, @e merI k>Om! mE&
tum pr saibk>a igroho& ke idn
ke main&d A>j>ab naij>l hone se
Drta hU%, (30)
jEse hal huAa k>Ome nUh AOr A>ad
AOr smUd ka AOr jo wn ke bad
hu@ AOr ALlah nhI& cahta Apne
bNdo& ke il@ ko: j>uLm | (31)
AOr @e merI k>Om! mE& tum pr
cI`> Ao pukar ke idn se Drta
hU% | (32)

Al moimn (40)
ijs idn tum -agoge pI5 fer kr,
tuMhare il@ ALlah se bcane
vala ko: n hoga, AOr ijs ko
ALlah gumrah krde ws ke il@
ko: nhI& ihdayt dene vala | (33)
AOr thk>Ik> tuMhare pas ;s se
k>Bl yUsuf> A vaj>eh dla;l ke
sa9 Aa@, so tum hme=a =k me&
rhe ws ke bare me& ijs ke sa9
vh tuMhare pas Aa@, yha& tk ik
jb vh f>Ot ho g@ to tum ne
kha ws ke bad ALlah hrigj>
ko: rsUl n -ejega, ;sI trh
ALlah wse gumrah krta hE jo
hd se guj>rne vala, =k me& rhne
vala ho | (34)
jo log ALlah kI Aayto& ke
bare me& zgD>te hE& iksI dlIl ke
bg>Er jo wn ke pas ho wn kI
yh kj bh\sI s~>t na ps&d hE
ALlah ke nj>\dIk AOr wn ke
nj>\dIk jo :man la@, ;sI trh
ALlah hr mg>r, srk= ke
idl pr muh\r lga deta hE | (35)
AOr if>rA>On ne kha @e haman!
mere il@ bulNd ;mart bna,
=ayd ik mE& phu%c jaW% | (36)
AaSmano& ke raSte, ps mE& mUsa A
ke mabUd ko za%k lU%, AOr be=k
mE& wse zU4a guman krta hU%, AOr
wsI trh if>rA>On ko ws ke bure
A>ml AaraSta id`a@ g@ AOr vh
rok idya gya sI0e raSte se, AOr
if>rA>On kI tdbIr isf>R tbahI
hI 9I | (37)
AOr jo =~>s :man le Aaya 9a,
ws ne kha ik @e merI k>Om! tum
merI pErvI kro, mE& tuMhe& -la: ka
raSta id`aW%ga | (38)
@e merI k>Om! ;s ke isva nhI&
ik yh duinya kI ij>NdgI 9oD>a
sa f>a;da hE, AOr Aai`>rt be=k
hme=a rhne ka 3r hE | (39)
ijs =~>s ne bura A>ml ikya
wse ws jEsa bdla idya ja@ga,
AOr ijs ne AC2a A>ml ikya,
vh `>ah mdR ho ya A>Ort, b=tR
yh ik vh moimn ho, to yhI log
dai`>l hUo&ge jNnt me&, ws me& wNhe&
be ihsab irj>\k> idya ja@ga | (40)

RT@a@

gumrah

AOr

bcane

kr de

ijs ko

vala

ko:

nhI& tuMhare

ALlah se

pI5 fer kr

il@

tum ifr

ijs

jaAoge -agoge

idn


w

AOr thk>Ik> Aa@

yUsuf> A

;s se k>Bl

33

tuMhare pas

ko: ihdayt

to nhI& ws

dene vala

ke il@

ALlah

z



tum ne

vh f>Ot

kha

ho g@

jb

yha&

Aa@ tuMhare pas

tk

ijs ke sa9

=k me& ws se

so tum

vaj>eh dla;l

hme=a rhe

ke sa9

r




gumrah krta hE

jo vh

;sI trh

ALlah

ko: rsUl

ws ke bad

hrigj> n -ejega ALlah







ALlah kI

bg>Er iksI dlIl

zgD>a

me&

Aayte&

jo log

krte hE&

34

=k me&

hd se

rhne vala

guj>rne vala

w


muh\r lga deta

;sI trh

hE ALlah

:man la@

wn logo&

AOr

ALlah ke

ke jo

nj>\dIk

nj>\dIk

Aa: wn

s~>t na ps&d

ke pas


bna de
to

@e haman

if>rA>On

AOr kha

mg>"r

srk=

35

hr idl

pr

ps

AaSmano&

za%k lU%

raSte

raSte

36

phu%c

=ayd

@k bulNd

mere

jaW%

ik mE&

mhl

il@

w


if>rA>On ko

AaraSta

AOr wsI

id`a@ g@

trh

zU4a

wse Alb]a

AOr

mUsa A

trf>,

guman krta hU%

be=k mE&

ka mabUd

ko

w w

37

mgr isf>R

if>rA>On

tbahI me&

AOr nhI&

sI0a

tdbIr

raSta

AOer vh rok

se

ws ke bure A>ml

idya gya

38

-la:

raSta

mE& tuMhe& rah

tum merI

@e merI

vh jo :man

id`aW%ga

pErvI kro

k>Om

le Aaya 9a

AOr kha

vh

Aai`>rt

AOr

9oD>a

be=k

f>a;da

duinya kI ij>NdgI

yh

;s ke

@e merI

isva nhI&

k>Om

AOr
jo ijs

wsI jEsa

mgr

wse bdla n

bura

idya ja@ga

A>ml

jo

ikya

ijs

39

hme=a rhne ka
3r

w w

to yhI log

AOr b=tR yh ik
vh moimn

ya A>Ort

mdR

se

AC2a

A>ml
ikya



z


40

be ihsab

ws me&

V@

vh irj>\k> id@
ja@&ge

jNnt

dai`>l h&o&ge

472

TP@a


w
w

Aag

41

AOr bulate

trf>

jhn\nm

njat

ho tum muze

trf>

mE& bulata

Kya huAa

AOr @e merI

hU% tuMhe&

muze

k>Om

w



ko: ;Lm

ws

muze

ka

nhI&

jo

ws ke AOr mE& =rIk


sa9

ALlah

ik mE&

ka

;n\kar k%

5hraW%

tum bulate ho muze

w
tmu bulate ho

ko: =k

yh ik

muze

b~>=ne

42

nhI&

trf>

g>ailb

vala

bulata hU% tuMhe&

AOr mE&

w

w
ifr jana

AOr

hE hme&

yh ik

AOr

Aai`>rt me&

duinya me&

bulana

nhI& ws

ws kI

ke il@

trf>


w


w
so tum jl\d yad

43

kroge

Aag vale

vh

jhn\nmI

vhI

hd se b7>ne vale

AOr

ALlah kI

yh ik

trf>


w


be=k

de`ne vala

ALlah ko

ALlah

Apna

AOr mE&

kam

sO&pta hU%

tuMhe&

jo mE& khta hU%


w w

AOr

daAo jo vh

3er ilya

krte 9e

so wse bca ilya

bura;ya&

bNdo& ko

44

ALlah ne






vh haij>r

ws pr

Aag

ik@ jate hE&

bura A>j>ab

45

if>rA>On valo& ko


w w
w
dai`>l kro tum

ik>yamt

k>a;m hogI

AOr ijs idn

AOr =am

sub\h


w
Aag jhn\nm me&

AOr

vh bahm zgD>e&ge

jb

=dId

A>j>ab

46

if>rA>On vale

trIn

tuMhare

be=k hm 9e

wn logo&

vh bD>e bnte 9e

kmj>or

ko jo

to khe&ge



47

Aag

se ka

ku2 ihSsa

hm se

dUr kr doge

tum

to Kya

tabe



w


f>Esla kr cuka hE

be=k
ALlah

;s me&

sb

be=k
hm

bD>e bnte 9e

vh log jo

khe&ge

w

jhn\nm

inghban darog>a
jma ko

Aag me&

vh log jo

AOr khe&ge

48

bNdo& ke drimyan

r





49

473

se ka A>j>ab

@k idn

hm se

hLka kr de

V@

Apne rb se

tum duA>a kro

f>mn Aj>\lmu (24)


AOr @e merI k>Om! yh Kya bat
hE ik mE& tuMhe& njat kI trf>
bulata hU% AOr tum muze jhn\nm
kI trf> bulate ho | (41)
tum muze bulate ho ik mE& ALlah
ka ;n\kar k% AOr ws ke sa9
wse =rIk 5hraW% ijs ka muze
ko: ;Lm nhI& AOr mE& tuMhe& g>ailb
b~>=ne vale ALlah kI trf>
bulata hU% | (42)
ko: =k nhI& ik tum muze ijs kI
trf> bulate ho ws ka duinya me&
AOr Aai`>rt me& ku2 -I nhI& AOr
yh ik hme& ifr jana hE ALlah
kI trf>, AOr yh ik hd se b7>
jane vale hI jhn\nmI hE& | (43)
so tum jLdI yad kroge jo mE&
tuMhe& khta hU% AOr mE& Apna kam
mamla ALlah ko sO&pta hU%,
be=k ALlah bNdo& ko de`ne
vala hE | (44)
so ALlah ne wse bca ilya wn
bure daAo se jo vh krte 9e,
AOr if>rA>On valo& ko bure A>j>ab
ne 3er ilya | (45)
jhn\nm kI Aag ijs pr vh
sub\h Ao =am pe= ik@ jate hE&,
AOer ijs idn ik>yamt k>a;m
hogI huKm hoga ik tum dai`>l
kro if>rA>On valo& ko =dId
trIn A>j>ab me& | (46)
AOr jb vh jhn\nm me& bahm
zgD>e&ge to khe&ge kmj>or wn
logo& ko jo bD>e bnte 9e be=k
hm duinya me& tuMhare matht 9e
to Kya Ab tum dUr kr doge
hm se Aag ka ku2 ihSsa ? (47)
vh log jo bD>e bnte 9e khe&ge
be=k hm sb ;s me& hE&, be=k
ALlah bNdo& ke drimyan f>Esla
kr cuka hE | (48)
AOr vh log jo Aag me& ho&ge
vh khe&ge darog>o& jhn\nm ke
inghban f>ir+to& ko Apne rb
se duA>a kro, @k idn ka A>j>ab
hm se hLka kr de | (49)

Al moimn (40)
vh khe&ge, Kya tuMhare pas
tuMhare rsUl `ulI in=ainyo& ke
sa9 nhI& Aa@ 9e ? vh khe&ge ha%!
vh khe&ge to tum pukaro, AOr
n hogI kaif>ro& kI pukar mgr
besUd | (50)
be=k hm j>r mdd krte hE&
Apne rsUlo& kI AOr wn logo& kI
jo :man la@ duinya kI ij>NdgI
me& AOr ws idn -I ijs idn
gvahI dene vale `D>e ho&ge | (51)
ijs idn j>ailmo& ko nf>a n degI
wn kI wj\>r `>ahI, AOr wn ke
il@ lant ALlah kI rhmt se
dUrI hE AOr wn ke il@ bura 3r
hE | (52)
AOr thk>Ik> hm ne mUsa A ko
ihdayt tOret dI AOr hm ne
bnI ;s/a:l ko tOret ka vairs
bnaya | (53)
jo A>K>l mNdo& ke il@ ihdayt
AOr nsIht hE | (54)
ps Aap s sb\r kre&, be=k
ALlah ka vada sCca hE, AOr
Apne k>usUro& ke il@ mg\>if>rt
tlb kre&, AOr Apne rb kI
tarIf> ke sa9 pakIj>gI byan
kre& =am AOr sub\h | (55)
be=k jo log ALlah kI Aayat
me& zgD>te hE& bg>Er iksI snd
ke, jo wn ke pas Aa: ho, wn
ke idlo& me& tkBbur bD>a: kI
hvs ke isva ku2 nhI&, ijs

RT@a@

ha%

be=k vhI sunne vala de`ne vala


hE | (56)
yk>Inn AaSmano& ka AOr j>mIn
ka pEda krna logo& ke pEda krne
se bhut bD>a hE, leikn Ak\sr
log smzte nhI& | (57)
AOr brabr nhI& nabIna AOr
bIna, AOr n vh jo :man
la@ AOr wNho& ne AC2e A>ml
ik@, AOr n vh jo bdkar hE& |
bhut km tum g>Or Ao if> krte
ho | (58)

in=ainyo& ke sa9

tuMhare

tuMhare rsUl

pas Aate

Kya nhI& 9e

vh khe&ge

to tum pukaro

vh khe&ge

gumrahI me&

50

kaif>r

mgr

besUd

pukar

jma

AOr n


w r
duinya

ij>NdgI

me&

:man la@

AOr jo log

Apne rsUl

j>r mdd

be=k

jma

krte hE&

hm


w


nf>a n degI

j>ailm jma

ijs idn

gvahI dene vale

51

`D>e ho&ge

AOr ijs
idn

w w w r

AOr thk>Ik>

52

hm ne dI

bura 3r

AOr wn

i5kana

ke il@

lant

AOr wn

wn kI

ke il@

wj>\r `>ahI



r w

iktab

53

AOr hm ne

bnI ;s/a:l

tOret

vairs bnaya

ihdayt

mUsa A

w

w



ALlah ka vada be=k

ps Aap s
sb\r kre&

AOr

A>K>l mNdo& ke il@

54

nsIht

ihdayt


Apne prvridgar kI tarIf>

AOr pakIj>gI

Apne gunaho&

AOr mg>\if>rt

ke sa9

byan kre&

ke il@

tlb kre&

sCca






w
ALlah kI

me&

Aayat

zgD>te hE&

vh log jo

be=k

55

AOr sub\h

=am




r
tkBbur

wn ke sIne

isva@

me&

idl

nhI&

wn ke pas
Aa: ho

iksI snd

bg>Er

tk vh k-I phu%cne vale nhI& |


ps Aap ALlah kI pnah cahe&,

vh khe&ge

vhI sunne vala

be=k

ALlah

ps Aap s

ws tk

vh

kI

pnah cahe&

phu%cne vale

nhI& vh

w




r
se

bhut bD>a

AOr j>mIn

AaSmano&

yk>Inn
pEda krna

56

de`ne vala





57

jante smzte

AOr

Ak\sr log

nhI&

leikn

logo& ko pEda krna


w
w
w

AOr jo log :man la@

AOr bIna

nabIna

AOr brabr nhI&



w
w
w
58

jo tum g>Or Ao if>


krte ho

bhut km

V@

AOr n bdkar

AOr wNho& ne AC2e A>ml ik@

474

TP@a

log

Ak\sr

AOr leikn

;s me&

j>r Aane

nhI& =k

ik>yamt

valI

be=k


r w

tuMharI

mE& k>ubUl

tum duA>a kro

tuMhare

k%ga

muz se

rb ne

AOr kha

:man nhI& late

59


w


A>nk>rIb vh

jhn\nm

merI ;badt

dai`>l ho&ge

se

tkBbur krte hE&

jo log

be=k

taik tum sukUn

ws me&

tuMhare

rat

haisl kro

vh ijs

bna:

il@

ALlah

ne

`>ar ho kr

60

logo& pr

be=k

f>J>l vala

id`ane ko

ALlah

AOr idn

r
w




pEda krne

tuMhara

vala

rb

ALlah

yh hE

Ak\sr log

=u nhI& krte

61

;sI trh

to kha&

wl4e ifre jate ho

62

nhI& ko:

ws ke isva

tum

AOr leikn

hr =E

mabUd




w

ALlah 63

ALlah kI

vh ;n\kar krte hE&

9e

Aayat se ka

wl4e

vh log jo

ifr jate hE&



r

w w r

AOr tuMhe&

2t

sUrt dI

AOr AaSman

k>rargah

tuMhare

j>mIn

bnaya

il@

vh ijs ne



yh hE

pakIj>a cIj>e&

se

AOr tuMhe& irj>\k>

tuMhe& sUrt dI

idya


r
vhI

64

to bhut hI hsIn

prvridgar

so brkt vala hE

ALlah

sare jhano& ka

ALlah

tuMhara prvridgar





ws ke il@ dIn

`>ails kr ke

ps tum

isva@

nhI& ko:

ij>Nda rhne

pukaro wse

ws ke

mabUd

vala

ik prs\it=

muze mna

be=k

Aap s

k% mE&

kr idya gya hE

mE&

f>rma de&

65

vh mere pas
Aa g:&

jb

475

valI hE, ;s me& ko: =k nhI&,


leikn Ak\sr log :man nhI&
late | (59)
AOr tuMhare rb ne kha tum muz
se duA>a kro, mE& tuMharI duA>a
k>ubUl k%ga, be=k jo log
merI ;badt se tkBbur srtabI
krte hE& A>nk>rIb `>ar ho kr vh
jhn\nm me& dai`>l ho&ge | (60)
ALlah vh hE ijs ne bna:
tuMhare il@ rat taik tum ws
me& sukUn haisl kro AOr idn
id`ane ko ro=n bnaya, be=k
ALlah f>J>l vala hE logo& pr
AOr leikn Ak\sr log =u nhI&
krte | (61)
yh hE ALlah tuMhara prvridgar,
hr =E ka pEda krne vala, ws
ke isva ko: mabUd nhI&, to tum
kha& wl4e ifre jate ho ? (62)
;sI trh vh log wl4e ifr
jate hE& jo ALlah kI Aayat ka
;n\kar krte hE& | (63)
ALlah, ijs ne tuMhare il@
j>mIn ko k>rargah bnaya AOr
AaSman ko 2t bnaya AOr
tuMhe& sUrt dI to bhut hI hsIn
sUrt dI, AOr tuMhe& pakIj>a cIj>o&
se irj>\k> idya, yh hE ALlah
tuMhara prvridgar, so brkt
vala hE ALlah, sare jha& ka
prvridgar | (64)
vhI ij>Nda rhne vala hE,
nhI& ko: mabUd ws ke isva,
ps tum wsI ko pukaro ws ke
il@ dIn `>ails krke, tmam
tarIf>e& ALlah ke il@ hE&, sare
jhan ka prvridgar | (65)
Aap s f>rma de& be=k muze

prvridgar

tmam tarIf>e&

mna kr idya gya hE ik mE& wn

ALlah ke il@

kI prs\it= k% ijn kI tum

tum pUja

ALlah ke isva

krte ho

vh ijn kI

w


66

be=k ik>yamt j>r Aane

sare jhano& ka

`ulI in=ainya&

f>mn Aj>\lmu (24)

prvridgar ke il@

ik mE& ApnI

AOr muze huKm

tmam jhano& ka

gdRn zuka dU%

idya gya

V@

mere rb se

ALlah ke isva pUja krte ho,


jb mere pas Aa g:& mere rb kI
trf> se `ulI in=ainya&, AOr
muze huKm idya gya hE ik tmam
jhano& ke prvridgar ke il@
ApnI gdRn zuka dU% , (66)

ikya, ifr nut\f>e se, ifr lo9D>e


se, ifr vh tuMhe& inkalta hE ma%
ke pe4 se bCca sa, ifr tuMhe&
bak>I r`ta hE taik tum ApnI
jvanI ko phu%co, ifr ij>Nda
r`ta hE taik tum bU7>e ho jaAo
AOr tum me& se ko: hE jo f>Ot
ho jata hE ws se k>Bl, AOr
taik tum sb Apne Apne vK>te
muk>rRra ko phu%co AOr taik tum
smzo | (67)
vhI hE jo ij>NdgI A>ta krta hE
AOr marta hE, ifr jb vh iksI
Amr ka f>Esla krta hE to ws ke
isva nhI& ik vh ws ko khta hE
ho ja so vh ho jata hE | (68)
Kya tum ne wn logo& ko nhI& de`a
jo ALlah kI Aayat me& zgD>te hE& ?
vh kha& ifre jate -4kte hE& ? (69)
ijn logo& ne iktab ko zu4laya
AOr wse ijs ke sa9 hm ne
Apne rsUlo& ko -eja, ps vh






lo9D>e se

nut\f>e se

ifr

pEda ikya

im4\4I se

vh ijs ne

tuMhe&

taik tum

bU7>e

ifr

ho jaAo

ApnI

taik tum

jvanI

phu%co

ifr

bCca

tuMhe& inkalta

sa

hE vh

ifr

w
w
w

AOr taik

AOr taik

vK>te muk>rRra

tum

ws se k>Bl

tum phu%co

jo f>Ot

AOr tum

ho jata hE

me& se

w


to ;s ke

iksI

vh f>Esla

ifr

AOr

ij>NdgI A>ta

isva nhI&

Amr

krta hE

jb

marta hE

krta hE

vhI hE jo

67

smzo





zgD>te hE&

me&

jo log

Kya nhI&

trf>

so vh

68

de`a tum ne

ho jata hE

vh khta hE ws

ho ja

ke il@

AOe ws

iktab ko

ko jo

zu4laya

ijn logo& ne

ifre jate hE&

69





tOk>

jb

jma

vh jan le&ge

70

ALlah kI

kha&

Aayat

r r

ps jl\d

ws ke

Apne rsUl

sa9

hm ne -eja

`Olte hu@ panI me&, ifr vh

Aag jhn\nm me& zo&k id@

ifr

j>n\jIre& ho&gI, vh 3sI4e ja@&ge | (71)

ja@&ge | (72)
ifr kha ja@ga wn ko, kha& hE&
vh ijn ko tum ALlah ke isva
=rIk krte 9e ? (73)
vh khe&ge vh to hm se gum ho g@
khI& nj>r nhI& Aate bl\ik hm

kaif>ro& ko gumrah krta hE | (74)


yh ws ka bdla hE jo tum j>mIn
me& nahk> `>u= hote ifrte 9e,
AOr bdla hE ws ka ijs pr
tum ;trate 9e | (75)
tum jhn\nm ke drvaj>o& me& dai`>l
ho jaAo, hme=a ws me& rhne ko,
so bD>a bnne valo& ka bura hE
i5kana | (76)
ps Aap s sb\r kre&, be=k
ALlah ka vada sCca hE, ps
Agr hm Aap ko ws A>j>ab
ka ku2 ihSsa id`a de& jo hm wn
se vada krte hE& ya ws se k>Bl
hm Aap ko vf>at de de&
bhr sUrt vh hmarI hI trf>
lO4a@ ja@&ge | (77)

`Olte hu@ panI me&

71

vh 3sI4e ja@&ge

AOr j>n\jIre&

wn kI gdRno& me&

73

=rIk

ijn ko

krte

tum 9e

kha&

wn

kha

ko

ja@ga

ifr

72

vh zo&k id@
ja@&ge

Aag mE&

to ;s se k>Bl iksI cIj> ko


pukarte hI n 9e, ;sI trh ALlah

jl\d jan le&ge | (70)


jb wn kI gdRno& me& tOk> AOr

ifr

pukarte 9e hm

nhI&

bl\ik

vh gum

hm se

vh khe&ge

ho g@

ALlah ke isva

ws ka

yh

bdla jo

gumrah krta hE

kaif>ro&

74

ALlah

ko: cIj>

;sI trh

;s se k>Bl

75

;trate

tum 9e

AOr bdla

nahk>

ws ka jo

j>mIn me&

tum `>u= hote 9e




i5kana

so bura

ws me&

hme=a rhne ko

jhn\nm

tum dai`>l

drvaj>e

ho jaAo

hm Aap s

ps

ko id`a de&

Agr

sCca

ALlah ka
vada

be=k

Aap sb\r
kre&

76

tkBbur krne
bD>a bnne valo& ka






77

vh lO4a@

ps hmarI

hm Aap s

ja@&ge

trf>

ko vf>at de de&

V@

ya

hm wn se
vada krte hE&

vh jo

baj> ku2
ihSsa

476

vh ijs ne tuMhe& im4\4I se pEda

RT@a@

Al moimn (40)

TP@a

r r


w

Aap s

hm ne hal

jo

pr se

byan ikya

ijn

wn me& se

bhut se

Aap s se phle

AOr thk>Ik> hm ne -eje

rsUl


w

w
vh la@

iksI rsUl

ik

AOr n 9a

ke il@

jo

AOr wn

Aap se byan nhI& ikya, AOr iksI

me& se

rsUl ke il@ mk>dUr n 9a ik vh

me& rh g@

sa9

kr idya gya

huKm

Aa gya

so jb

ALlah ke

mgr

ko:

huKm se

bg>Er

in=anI






vh ijs ne

ALlah

Ahle baitl

78

ws vK>t

w w

bhut se

AOr tuMhare

wn me&

f>a;de

tum `ate ho

79

il@

taik tum

wn se

AOr wn se

svar ho


w

w
tuMhare sIno&

AOr wn pr

hajt

idlo& me&

wn pr

AOr taik tum phu%co

w
w

w

tum ;n\kar

81

ALlah kI

to

ApnI

AOr vh

lde

80

in=ainyo& ka ikn ikn in=ainya& id`ata hE tuMhe&

kroge

AOr k=ityo& pr

ifrte ho

w

w
r

An\jam

huAa

kEsa

to vh de`te

j>mIn me&

ps Kya vh cle ifre nhI&

k>uVvt

AOr bhut

bhut

;n se

ij>yada

vh 9e

ij>yada

wn logo& ka

;n se k>Bl

jo

r
rw


vh kmate krte 9e

82

jo

vh kam

wn ke

so n

Aaya



;Lm se

AOr

j>mIn me&

Aasar

wn ke

`>u= hu@ ;trane

`ulI in=ainyo&

wn ke

wn ke

ifr

pas

lge ws pr jo

ke sa9

rsUl

pas Aa@

jb

w

w r w
hmara

wNho&

A>j>ab

ne de`a

ifr jb

ws

mj>ak> wD>ate

83

9e

ka

jo
vh

AOr

wNhe&

3er ilya


w

84

=rIk

ws ke

krte

sa9

hm 9e

vh

AOr hm

ijs

mun\ikr hu@

vh vaihd

ALlah

hm :man

vh khne

pr

la@

lge


w r

ALlah ka dStUr

hmara

jb wNho& ne

A>j>ab

de` ilya

wn ko

wn ka :man

nf>a deta

to n huAa


w




w

85

477

kaif>r
jma

ws vK>t

ku2 hE& ijn ka hal hm ne

ijn

ALlah ka

bna@

Aap se byan ikya AOr wn me& se

byan ikya

f>Esla

il@

se ku2 hE& ijn ka hal hm ne

hm ne hal nhI&

hk> ke

tuMhare

phle bhut se rsUl -eje, wn me&

se

AOr 3a4e

cOpa@

AOr thk>Ik> hm ne Aap s se

Aap s pr

f>mn Aj>\lmu (24)

AOr 3a4e
me& rh g@

ws ke bNdo& me&

V@

guj>r cuka hE

vh jo

ko: in=anI ALlah ke huKm ke


bg>Er le Aa@, so jb ALlah ka
huKm Aa gya, hk> ke sa9 f>Esla
kr idya gya, AOr Ahle baitl
ws vK>t 3a4e me& rh g@ | (78)
ALlah hI hE ijs ne tuMhare il@
cOpa@ bna@ | taik tum svar ho
wn me& se baj> pr, AOr wn me&
se baj> tum `ate ho, (79)
AOr tuMhare il@ wn me& bhut se
f>a;de hE& AOr taik tum wn pr
svar ho kr Apne idlo& kI
murad mn\ij>le mk>sUd ko phu%co
AOr wn pr AOr k=ityo& pr
tum lde ifrte ho | (80)
AOr vh tuMhe& ApnI in=ainya&
id`ata hE, tum ALlah kI ikn
ikn in=ainyo& ka ;n\kar
kroge ? (81)
ps Kya vh j>mIn me& cle ifre
nhI& ? to vh de`te ik kEsa huAa
An\jam wn logo& ka jo wn se
k>Bl 9e, vh tadad AOr k>uVvt me&
;n se bhut ij>yada 9e, AOr vh
j>mIn me& ;n se b7> c7> kr
Aasar 2oD> g@ so jo vh
krte 9e wn ke ku2 kam n
Aaya | (82)
ifr jb wn ke pas wn ke rsUl
`ulI in=ainyo& ke sa9 Aa@ to
vh ws ;Lm pr ;trane lge jo
wn ke pas 9a AOr wNhe& ws
A>j>ab ne 3er ilya ijs ka vh
mj>ak> wD>ate 9e | (83)
ifr jb wNho& ne hmara A>j>ab
de`a to vh khne lge hm ALlah
vaihd pr :man la@ AOr hm ws
ke mun\ikr hu@ ijs ko hm ws
ke sa9 =rIk krte 9e | (84)
to ws vK>t @esa n huAa ik wn
ka :man wn ko nf>a deta jb
wNho& ne hmara A>j>ab de` ilya,
ALlah ka dStUr hE jo ws ke
bNdo& me& guj>r cuka hota cla
Aaya hE AOr ws vK>t kaif>r
3a4e me& rh g@ | (85)

hamIm sjda (41)


ALlah ke nam se jo bhut
meh\rban, rh\m krne vala hE

r( )

kuA>at 6

(41) sUrh hamIm sjda

Aayat 54

ha-mIm | (1)
yh klam naij>l ikya huAa hE

inhayt meh\rban rh\m krne vale


ALlah kI trf> se | (2)
vaj>eh kr dI g: hE&, k>urAan
A>rbI j>ban me& wn logo& ke il@
jo jante hE& | (3)
`>u=`>brI dene vala, Dr sunane
vala, so wn me& se Ak\sr ne
mu%h fer ilya, ps vh sunte
nhI& | (4)
AOr wNho& ne kha ik hmare idl
pdoR& me& hE& ws bat se ijs kI
trf> tum hme& bulate ho, AOr
hmare kano& me& igranI hE, AOr
hmare AOr tuMhare drimyan @k
pdaR hE, so tum Apna kam kro,
be=k hm Apna kam krte
hE& | (5)
Aap s f>rma de&, ;s ke isva
nhI& ik mE& tum jEsa @k b=r hU%,
merI trf> vih kI jatI hE ik
tuMhara mabUd, mabUde ykta hE,
ps sI0e rho ws ke huj>Ur AOr
ws se mg\>if>rt ma&go, AOr
`>rabI hE mu=\irko& ke il@ | (6)
vh jo j>kat nhI& dete AOr vh
Aai`>rt ke mun\ikr hE& | (7)
be=k jo log :man la@, AOr wNho&
ne AC2e A>ml ik@, wn ke il@
Ajr hE n `>tm hone vala | (8)
Aap s f>rma de& Kya tum ws
ka ;n\kar krte ho ijs ne j>mIn

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

k>urAan

juda juda vaj>eh kr dI

@k

g:& ws kI Aayte&

iktab

rh\m krne

inhayt

vala

meh\rban

naij>l

se

hamIm

ikya huAa

ps

wn me& se

so mu%h

AOr Dr

`>u=`>brI

vh

Ak\sr

fer ilya

sunane vala

dene vala

vh

wn logo&

A>rbI

jante hE&

ke il@

j>ban me&

w


ws kI

tum bulate

ws se

trf>

ho hme&

jo

pdoR& me&

AOr wNho&

hmare idl

vh sunte nhI&

ne kha

w w w w



5

kam

be=k

so tum

krte hE&

hm

kam kro

AOr tuMhare

AOr hmare

boz

AOr hmare

drimyan

drimyan

igranI

kano& me&

ykta

@k pdaR

tuMhara

mabUd

yh ik

mabUd

merI

vih kI

trf>

jatI hE

tum jEsa

ik mE& @k

;s ke

f>rma

b=r

isva nhI&

de&

w w w

vh jo

mu=\irko&

AOr

ws se

ws kI trf>

ke il@

`>rabI

mg\>if>rt ma&go

ws ke huj>Ur

ps sI0e rho

w
w
:man

be=k

jo log

la@

mun\ikr hE&

vh

Aai`>rt

AOr

ka

vh

j>kat

nhI& dete

f>rma

Kya tum

`>tm n hone vala

de&

wn ke

Ajr

AOr wNho& ne A>ml ik@ AC2e

il@



r

w
w

ko do idno& me& pEda ikya AOr

ws

AOr tum

tum ws ke =rIk 5hrate ho, yhI

ke

5hrate ho

r


w w

hE sare jhano& ka rb | (9)


AOr ws ne ws j>mIn me& bna@
ws ke Wpr phaD>, AOr ws me&
brkt r`I, AOr ws me& car
idno& me& wn kI `>urake& muk>rRr kI&,
yksa& tmam sval krne valo&
ke il@ | (10)
ifr ws ne AaSman kI trf>
tvj\juh f>rma:, AOr vh @k
0uAa& 9a, to ws ne ws se AOr
j>mIn se kha tum dono& AaAo `>u=I
se ya na`>u=I se, wn dono& ne kha,
hm dono& `>u=I se haij>r hE& | (11)

yh @k iktab hE ijs kI Aayte&

RT@a@

do idno& me&

phaD>

ws ke Wpr

jma

j>mIn

AOr ws

ws me&

ne bna@

ws ka

pEda ikya

;n\kar krte ho

ijs ne

sare jhano& ka rb

=rIk

vh

jma

w
r w
car idn

yksa&

me&

jma

wn kI
`>urake&

ws me&

AOr

muk>rRr kI&

ws me&

AOr brkt
r`I

w
to ws
ne kha

@k 0uAa&

AOr vh

AaSman kI trf>

ifr ws ne
tvj\juh f>rma:

10

tmam sval krne


valo& ke il@

r w
11

`>u=I se

hm dono& Aa@

wn dono&

haij>r hE&

ne kha

V@

na`>u=I se

ya

`>u=I se

tum dono&

AOr

ws

AaAo

j>mIn se

se

478


TQ@va@y





ww
ws ka

hr

kam

AaSman

AOr vih

me&

w


ANdaj>a

g>ailb

yh

f>Esla

sat AaSman

do idno& me&

kr dI

ifr ws ne
bna@

AOr ihf>aj>t

icrag>o&

ke il@

istaro& se

duinya

AOr hm ne

AaSman

j>Int dI

r





ic&3aD>

@k

jEsI

mE& Drata hU% tuMhe&

ic&3aD>

to

vh mu%h

ifr

f>rma de&

moD> le&

Agr

;Lm vala

12

w
w
AOr wn ke pI2e se

wn ke Aage se

jb Aa@ wn

rsUl

A>ad AOr smUd

13

ke pas

r w


to j>r

f>ir+te

hmara rb

wtarta

Agr cahta

wNho& ne

isva@

ik tum n

jvab idya

ALlah

;badt kro

w r
w
to vh tkBbur

A>ad

g>"r krne lge

ifr jo

mun\ikr hE&

14

ws ke

tum

ws ka

ps

sa9

-eje g@ ho

jo

be=k

f>mn Aj>\lmu (24)


ifr ws ne do idno& me& sat
AaSman bna@ AOr hr AaSman me&
ws ke kam kI vih kr dI, AOr
hm ne AaSmane duinya ko istaro&
se j>Int dI AOr `>Ub mhf>Uj>
kr idya, yh g>ailb, ;Lm vale
ALlah ka f>Esla hE | (12)
ifr Agr vh mhu% moD> le& to Aap s
f>rma de& ik mE& tuMhe& Drata hU% @k
ic&3aD> se, jEsI ic&3aD> A>ad Ao
smUd pr A>j>ab Aaya 9a | (13)
jb wn ke pas rsUl Aa@, wn
ke Aage se AOr wn ke pI2e se
ik tum ALlah ke isva iksI kI
;badt n kro, to wNho& ne jvab
idya ik Agr hmara rb cahta
to j>r f>ir=te wtarta, ps tum
ijs pEg>am ke sa9 -eje g@ ho,
hm be=k ws ke mun\ikr hE& | (14)
ifr jo A>ad 9e vh muLk me& g>r


w w w r

krne lge nahk>, AOr vh khne

ik ALlah

ALlah ijs ne wNhe& pEda ikya,

vh

Kya

de`te

nhI&

hm

k>uVvt

ij>yada

se

kOn

AOr vh

nahk>

khne lge

j>mIn muLk me&



w
15

;n\kar

hmarI

AOr

krte

Aayto& ka

vh 9e

k>uVvt

wn se

bhut
ij>yada

vh

pEda ikya

vh

wNhe&

ijs ne


r r




taik hm c`a@&

nhUst

wNhe&

idno& me&

tuNd Ao tej>

wn pr

hva

ps hm ne -ejI



w

w


AOr

ij>yada s\va

vh

krne vala

Aai`>rt

AOr Alb]a

duinya kI ij>NdgI

A>j>ab

me&

s\va:

A>j>ab


w w
ihdayt pr

AN0a

to wNho& ne

so hm ne raSta

rhna

ps&d ikya

id`aya wNhe&

smUd

AOr
rhe

mdd n ik@

16

ja@&ge


17

vh kmate

ws kI sj>a me& jo

krte 9e

ij>Llt

A>j>ab

ic&3aD>

to wNhe& Aa pkD>a

w
w

ALlah ke du+mn

jma ik@

AOr

ja@&ge

ijs idn

18

AOr vh prhej>garI

:man

vh log

AOr hm ne

krte 9e

la@

jo

bca ilya

w z

gvahI

vh Aa@&ge ws

de&ge

ke pas

jb

yha& tk
ik

19

igroh igroh
ik@ ja@&ge

to vh

jhn\nm kI trf>

w
w r
20

479

jo vh krte 9e

ws

AOr wn kI ijl\de&

pr

go+t poSt

AOr wn kI Aa%`e&

V@

wn ke kan

wn pr

lge ik hm se ij>yada k>uVvt me&


kOn hE ? Kya vh nhI& de`te ik
vh k>uVvt me& wn se bhut ij>yada
hE, AOr vh hmarI Aayto& ka
;n\kar krte 9e | (15)
ps hm ne -ejI wn pr nhUst ke
idno& me& tuNd Ao tej> hva, taik
hm wNhe& s\va: ka A>j>ab c`a@&
duinya kI ij>NdgI me&, AOr
Alb]a Aai`>rt ka A>j>ab
ij>yada s\va krne vala hE, AOr
n vh mdd ik@ ja@&ge | (16)
AOr rhe smUd, so hm ne wNhe&
raSta id`aya to wNho& ne ihdayt
ke muk>able pr AN0a rhna ps&d
ikya, to wNhe& ic&3aD> ne Aa pkD>a
yanI ij>Llt ke A>j>ab ne, ws
kI sj>a me& jo vh krte 9e | (17)
AOr hm ne wn logo& ko
bca ilya jo :man la@, AOr
vh prhej>garI krte 9e | (18)
AOr ijs idn ALlah ke du+mn
jhn\nm kI trf> jma ik@ ha&ke
ja@&ge to vh igroh dr igroh
tk>sIm kr id@ ja@&ge | (19)
yha& tk ik jb vh ws ke pas
Aa@&ge to wn pr wn ke kan,
AOer wn kI Aa%`e&, AOr wn ke
go+t poSt gvahI de&ge ws pr jo
vh krte 9e | (20)

hamIm sjda (41)


AOr vh Apne go+t poSt se
khe&ge, tum ne hmare i`>laf>
gvahI Kyo& dI ? vh jvab de&ge
hme& ws ALlah ne goya: dI ijs
ne hr =E ko goya kr idya hE,
AOr wsI ne tuMhe& phlI bar pEda
ikya 9a AOr wsI kI trf> tum
lO4a@ jaAoge | (21)
AOr jo tum 2upate 9e tum ne
smza ik tuMhare i`>laf> gvahI
n de&ge tuMhare kan AOr n tuMharI
Aa%`e& AOr n tuMhare go+t poSt,
bl\ik tum ne guman kr ilya 9a
ik ALlah ws se ws ke bare
me& bhut ku2 nhI& janta jo tum
krte ho | (22)
tuMhare ws guman `>yale baitl
ne jo tum ne Apne rb ke bare me&
ikya 9a tuMhe& hlak ikya, so
tum ho g@ `>sara pane valo& me&
se | (23)
ifr Agr vh sb\r kre& to -I
jhn\nm wn ke il@ i5kana hE,
AOr Agr vh Ab maf>I cahe&
to vh maf>I k>ubUl ik@ jane
valo& me& se n ho&ge | (24)
AOr hm ne wn ke ku2 hmn=In
muk>rRr ik@, to wNho& ne wn ke
il@ AaraSta kr id`aya jo wn
ke Aage AOr jo wn ke pI2e 9a
AOr wn pr A>j>ab kI v:d ka
k>Ol pUra ho gya jEse wn wMmto&
me& jo guj>r cukI hE& wn se k>bl
ijNnat AOr ;n\sano& kI, be=k
vh `>sara pane vale 9e | (25)
AOr wn logo& ne kha ijNho& ne
kuf> ikya kaif>ro& ne ik tum
;s k>urAan ko suno hI mt,
AOr Agr sunane lge& to ;s
me& g>ul mcaAo, =ayd ik tum
g>ailb Aa jaAo | (26)
ps hm kaif>ro& ko j>r s~>t

RT@a@

j>r bdla de&ge | (27)


yh hE ALlah ke du=\mno& ka
bdla jhn\nm, AOr wn ke il@
hE ws me& hme=gI ka 3r, ws
ka bdla jo vh hmarI Aayto&
ka ;n\kar krte 9e | (28)

vh jvab

hm pr

tum ne

ALlah ne

de&ge

hmare i`>laf>

gvahI dI

Kyo&

ApnI ijl\do&

AOr vh

go+t poSt se

khe&ge

w



w w
AOr wsI

phlI bar

kI trf>

AOr

tuMhe& pEda ikya

goya A>ta

hr =E

vh ws

vh ijs ne

f>rmaya

w
tum pr

ik gvahI de&ge

tuMhare i`>laf>

AOr

tum 2upate 9e

tum lO4a@

21

jo

jaAoge


w

w
ik ALlah

tum ne guman

AOr leikn

AOr n tuMharI ijl\de&

AOr n tuMharI

kr ilya 9a

bl\ik

go+t poSt

Aa%`e&

tuMhare kan

tuMhara

vh jo

AOr ws

guman

tum krte ho

22

jo

bhut ku2

nhI& janta

r





ifr

23

Agr

`>sara pane vale

se

so tum ho g@

hlak

Apne rb ke

tum ne guman

ikya tuMhe&

mutA>ik>

ikya 9a


w w

se

to n vh

vh maf>I cahe&

AOr

wn ke

Agr

il@

i5kana

to jhn\nm

vh sb\r kre&

w

jo

to wNho& ne AaraSta

ku2

wn ke

AOr hm ne

kr id`aya wn ke il@

hmn=In

il@

muk>rRr ik@

24

maf>I k>ubUl ik@


jane vale

w w
wn wMmto& me&

k>Ol

AOr pUra

wn pr

AOr jo wn ke pI2e

ho gya

wn ke Aage

be=k vh

AOr ;n\san

ijNnat me& se kI

wn se k>Bl

jo guj>r cukI&

w w

;s k>urAan ko

tum mt suno

wNho& ne

wn logo&

kuf> ikya

ne jo

AOr kha

`>sara pane vale 9e

25

w
w
wn logo& ko ijNho& ne

ps hm j>r

kuf> ikya kaif>r

c`a@&ge

tum g>ailb

26

Aa jaAo

=ayd ik tum

ws me&

AOr
g>ul mcaAo

A>j>ab c`a@&ge, AOr Alb]a hm


wn ke bdtrIn Aamal ka wNhe&

hme& goya: dI

vh jo

bdtrIn

AOr hm wNhe& j>r bdla de&ge

s~>t A>j>ab




ws me&

wn ke
il@

jhn\nm

ALlah ke
du+mn jma

bdla

yh

27

vh krte 9e
Aamal




w
28

;n\kar krte

hmarI
Aayto& ka

V@

vh 9e

ws ka
jo

bdla

hme=gI ka 3r

480


TQ@va@y

r r w w

ijNho& ne gumrah

ijNnat me& se

wNhe&

ikya hme&

hme&

@e hmare

vh log ijNho& ne

AOr

id`a de

rb

kuf> ikya kaif>r

khe&ge


w






;n\itha: j>lIl

29

taik

se

jma

Apne paW%

vh ho&

hm wn dono&

tle

AOr ;n\sano&

ko Dale&

r
wn pr

vh saibt

wtrte hE&

ifr

k>dm rhe

hmara rb

wNho& ne

vh

ALlah

kha

ijNho& ne

be=k



w
w w

vh jo

AOr tum `>u=

jNnt pr

ik n tum

AOr n g>mgIn ho

ho jaAo

w w
w

AOr Aai`>rt me&

duinya

tuMhare

ij>NdgI me&

hm

rf>Ik>

tuMhe& vada idya jata hE

30

w

w

ij>yaf>t

se

tum

31

jo

ma&goge

ws me&

AOr tuMhare

tuMhare

il@

idl

jo cahe&

ws me&

AOr tuMhare
il@

r
w
w

AOr A>ml

ALlah kI

kre

trf>

ws se

bula@

bat

jo

AOr

behtr

iks

32

rh\m krne

b~>=ne

vala

vala

w w
AOr brabr nhI&

nekI

muslmano&

33

hotI

se

AOr vh

be=k mE&

AC2e

khe


w
w

AOr ws ke

Aap ke

vh jo

to

drimyan

drimyan

=~>s

ykayk

behtrIn

vh

ws se jo

dUr kr de&

AOr n bura:

Aap s


w w w
w w
AOr

vh

sb\r ikya

nhI&

AOr nhI&

mgr

ijNho& ne

k>rabtI

34

imltI yh

doSt

ijgrI

goya
ik vh

A>davt

ko:

vs\vsa

=Etan

se

tuMhe& vs\vsa

AOr

Aa@

Agr

bD>e nsIb vale

35

mgr

imltI yh


w w
AOr idn

rat

ws kI

AOr

in=ainya&

se

36

janne

sunne

vala

vala

vhI

be=k

ALlah

to pnah

vh

kI

cahe&


w w w
w w
w
AOr tum isj\da kro
ALlah ko

AOr

ca%d ko

tum n isj\da

sUrj ko

AOr ca%d

kro

AOr sUrj

w

w
so vh jo

tkBbur

ps Agr

kre&

vh

37

;badt

isf>R

krte

ws kI

tum ho

Agr

pEda ikya

vh ijs

wNhe&

ne

w w


38

481

nhI& wktate

AOr
vh

AOr idn

rat

ws

vh ts\bIh

Aap ke rb ke

kI

krte hE&

nj>\dIk

V@

AOr kaif>r khe&ge ik @e hmare rb!


hme& id`a de ijNho& ne hme& gumrah
ikya 9a ijNnat me& se AOr
;n\sano& me& se ik hm wn ko Apne
paW% tle rONd Dale& taik vh
;n\itha: j>lIlo& me& se ho& | (29)
be=k ijn logo& ne kha ik hmara
rb ALlah hE, ifr ws pr
saibt k>dm rhe, wn pr f>ir+te
wtrte hE& ik n tum `>Of> `aAo
AOr n tum g>mgIn ho, AOr tmu
ws jNnt pr `>u= ho jaAo ijs
ka tuMhe& vada idya jata hE | (30)

f>ir+te

`>Of> `aAo

f>mn Aj>\lmu (24)

hm tuMhare rf>Ik> hE& ij>NdgI me&


duinya kI AOr Aai`>rt me& -I,
AOr tuMhare il@ ws me& mOjUd h&E
jo tuMhare idl cahe&, AOr tuMhare
il@ ws me& mOjUd hE& jo tum
ma&goge | (31)
yh ij>yaf>t hE b~>=ne vale,
rhIm ALlah kI trf> se | (32)
AOr ws se behtr iks ka k>Ol ?
jo bula@ ALlah kI trf> AOr
AC2e A>ml kre AOr khe be=k
mE& muslmano& me& se hU% | (33)
AOr brabr nhI& hotI nekI AOr
bura:, Aap s bura: ko ;s
ANdaj> se dUr kre& jo behtrIn
ho to ykayk vh =~>s ik Aap
ke drimyan AOr ws ke drimyan
A>davt 9I @ese ho ja@ga ik
goya vh ijgrI doSt hE | (34)
AOr yh isF>t nhI& imltI mgr
wNhe& ijNho& ne sb\r ikya AOr yh
nhI& imltI mgr bD>e nsIb valo&
ko | (35)
AOr Agr tuMhe& =Etan kI trf>
se Aa@ ko: vs\vsa to ALlah
kI pnah cahe&, be=k vh sunne
vala, janne vala hE | (36)
AOr ws kI in=ainyo& me& se hE&
rat AOr idn, AOr sUrj AOr ca%d,
tum n sUrj ko isj\da kro n
ca%d ko, AOr tum ALlah ko
isj\da kro, vh ijs ne wn sb
ko pEda ikya Agr tum isf>R ws
kI ;badt krte ho | (37)
ps Agr vh tkBbur kre& to
ws se Kya f>k>R pD>ta hE, so vh
f>ir+te jo Aap ke rb ke nj\>dIk
hE& vh rat idn ws kI ts\bIh krte
hE&, AOr vh wktate nhI& | (38)

hamIm sjda (41)


AOr ws kI in=ainyo& me& se hE
ik tU j>mIn ko sunsan de`ta
hE, ifr jb hm ne ws pr panI
wtara to vh lhlhane lgtI hE
AOr fUltI hE, be=k vh ijs
ne ws ko ij>Nda ikya, Alb]a
vh mdoR& ko ij>Nda krne vala hE,
be=k vh hr =E pr k>udrt r`ne
vala hE | (39)
be=k jo log hmarI Aayat me&
kj rvI krte hE& vh hm pr hm
se po=Ida nhI&, to Kya jo =~>s
Aag me& Dala ja@ behtr hE ya
jo roj>e ik>yamt Aman ke sa9
Aa@ ? tum jo caho kro, be=k
tum jo ku2 krte ho vh de`ne
vala hE | (40)
be=k ijn logo& ne k>urAan ka
;n\kar ikya jb vh wn ke pas
Aaya vh Apna An\jam de` le&ge,
be=k yh j>brdSt iktab hE | (41)
ws ke pas nhI& Aata baitl

RT@a@


w
r

panI

hm ne

ws pr

dbI hu:

ifr jb

wtara

j>mIn

sunsan

tU de`ta hE

AOr ws kI

ik tU

in=ainyo& me& se

hr =E pr

be=k

Alb]a ij>Nda

ws ko

vh

vh

krne vala mudoR& ko

ij>Nda ikya

ijs ne

be=k

AOr

vh lhlhane

fUltI hE

lgtI hE

w



hm pr

vh po=Ida nhI&

hmarI Aayat me&

kj rvI krte hE&

jo log

be=k

k>udrt

39

r`ne vala


tum kro

Aman

roj>e ik>yamt

Aa@

ke sa9

ya jo

behtr

Aag me&

Dala

to Kya

ja@

jo



w
jb

ij>

vh ijNho& ne

k>urAan ka

;n\kar ikya

be=k

de`ne

40

be=k

jo tum krte ho

vala

jo tum caho

vh




w
ws ke pas

baitl

ws ke samne se

j>brdSt

41

nhI& Aata

Alb]a

AOr be=k

vh Aaya

iktab hE

yh

wn ke pas

pI2e se, naij>l ikya gya ihKmt

vale, sj>avare hm\d ALlah kI

isva@

ws ke samne se AOr n ws ke

trf> se | (42)
Aap s ko ws ke isva nhI& kha
jata jo Aap s se phle rsUlo& ko
kha ja cuka hE, be=k Aap s
ka rb bD>I mg\>if>rt vala, AOr
AOr Agr hm k>urAan ko A>jmI
j>ban ka bnate to vh khte ws
kI Aayte& Kyo& n saf> saf> byan
kI g:& ? Kya iktab A>jmI AOr
rsUl A>rbI ? Aap s f>rma de&
jo :man la@ yh wn logo& ke il@
ihdayt AOr i=f>a hE, AOr jo log
:man nhI& late wn ke kano& me&
igranI hE AOr yh wn ke il@ Aa&`o&
pr p4\4I, goya yh log pukare
jate hE& iksI dUr jgh se | (44)
AOr thk>Ik> hm ne mUsa A ko
iktab dI to ws me& ;`>itlaf>
ikya gya AOr Agr n Aap s
ke rb kI trf> se @k bat phle
5hr cukI hotI to wn ke drimyan
f>Esla ho cuka hota, AOr be=k
vh j>r ws se trd\dud me& Dalne
vale =k me& hE& | (45)
ijs ne AC2e A>ml ik@ to ApnI
j>at ke il@ ik@ AOr ijs ne bura:
kI ws ka vbal wsI pr hoga,
AOr Aap s ka rb Apne bNdo& pr
mut\lk> j>uLm krne vala nhI& | (46)

nhI& kha jata

ko

42

sj>avare

ihKmt

hm\d

vale

se

naij>l

AOr n ws ke pI2e se

ikya gya

AOr sj>a

bD>I mg\>if>rt

Aap s

dene vala

vala

ka rb

be=k

rsUlo& ko

Aap s se k>Bl

jo kha ja cuka hE


w


ws kI

saf> byan

Aayte&

kI g:%

Kyo& n

to vh

A>jmI

k>urAan

AOr Agr hm

khte

j>ban ka

ko

bnate wse

43

ddRnak

w

w
AOr i=f>a

ihdayt

:man la@

wn logo&

vh

f>rma

AOr A>rbI

Kya A>jmI

ke il@ jo

yh

de&

rsUl

iktab

:man nhI& la@

AOr jo log

w w w w

yh log

AN0apn

AOr

wn pr

vh yh

igranI

wn ke kano& me&

ddRnak sj>a dene vala hE | (43)

Aap

w w

AOr thk>Ik>

mUsa A

iktab

hm ne dI

iksI

dUr

44

se

jgh

pukare jate hE&




w


to f>Esla

Aap s ke rb

phle

ho cuka hota

kI trf> se

5hr cukI

@k bat

AOr Agr
n hotI

to ;`>itlaf>

ws me&

ikya gya

w



AC2e

A>ml

jo

ik@

ijs

45

trd\ddu me& Dalne


vale =k me&

ws se

j>r =k me&

AOr be=k

wn ke

vh

drimyan

r w w

46

Apne bNdo&

mut\lk> j>uLm

Aap s

AOr

to ws pr

pr

krne vala

ka rb

nhI&

ws ka vbal

V@

bura: kI

AOr

to ApnI

ijs

j>at ke il@

482


TQ@va@y

w


fl

se

ko:

jma

AOr nhI& inklta

ws kI trf> lO4aya

ik>yamt ka ;Lm

hvale ikya jata hE

w w
w

AOr ijs

ws ke

idn

;Lm me&

AOr n vh

mgr

ko: A>Ort

bCca jntI hE

AOr nhI&

ws ke ig>laf>o&

haimla hotI hE

ga-o&

ko: =aihd

47

;i]laA> de dI

nhI& hm se

vh khe&ge

hm ne tuze

mere =rIk

vh pukarega

kha&

wNhe&


w
w
nhI& wn ke

AOr wNho& ne

il@

smz ilya

ws se k>Bl

wn se

jo vh pukarte 9e

bura:

AOr

ja@

Agr

-la: ma&gne

se

;n\san

nhI& 9kta

ApnI

ke bad

tk\lIf>

rhmt

trf> se

hm c`a@&

AOr Alb]a

wse

Agr

to mayUs
ho jata hE


w w
AOr

k>a;m hone

Alb]a Agr

valI

AOr mE& `>yal

ik>yamt

yh mere il@

nhI& krta

to vh j>r

jo ws ko

khega

phu%cI


r



ps hm j>r

Alb]a -la:

Aagah kr de&ge

ws ke

mere

pas

il@

be=k

Apne rb kI

muze lO4aya

trf>

gya

w
w w
AOr
jb

@k

s~>t

50

A>j>ab

se

AOr Alb]a hm

ws se jo wNho&

ijn logo& ne kuf>

j>r c`a@&ge wNhe&

ne ikya Aamal

ikya kaif>r



w
w
bura:

Aa lge

AOr

Apna

AOr bdl

vh mu%h

wse

jb

phlU

leta hE

moD> leta hE

hm ;n\A>am

;n\san pr

krte hE&


r

se

ALlah ke pas

Agr ho

Kya tum ne

Aap s

de`a

f>rma de&

lMbI

51

to duAaAo& vala

cOD>I



52

dUr draj>

ij>d

me&

vh

bD>a

ws se jo

gumrah

tum ne kuf>

kOn

ifr

ikya ws se


w

ik

wn ke

j>aihr

yh

il@

ho ja@

yha& tk

AOr wn kI j>at me&

Atraf>e A>alm me&

be=k vh

53

=aihd

hr =E

pr

ik

Aap ke rb

ka

vh

ke il@

54

483

Ahata ik@
hu@

hr =E pr ka

yad r`o

be=k vh

Apna rb

V@

hota hE | AOr ijs idn vh wNhe&


pukarega kha& hE& mere =rIk ?
vh khe&ge hm ne tuze ;i]laA>
de dI ik hm me& se ko: ws ka
=aihd gvah nhI& | (47)
AOr `oya gya wn se ijse vh
ALlah ke isva pukarte 9e ws

nhI& | (48)
;n\san -la: ma&gne se nhI&
9kta, AOr Agr wse ko: bura:
lg ja@ to vh nawMmId ho kr
mayUs ho jata hE | (49)
AOr Alb]a Agr wse ko: tk\lIf>
phu%cne ke bad hm ApnI trf> se
ApnI rhmt ka mj>a c`a@& to
vh j>r khega yh mere il@ hE,
AOr mE& `>yal nhI& krta ik
ik>yamt k>a;m hone valI hE,
AOr Agr muze Apne rb kI trf>
lO4aya gya to be=k ws ke pas
mere il@ Alb]a -la: hogI,
ps hm kaif>ro& ko wn ke
Aamal se j>r Aagah kre&ge,
AOr Alb]a hm wNhe& j>r
c`a@&ge @k A>j>ab s~>t | (50)
AOr jb hm ;n\san pr ;n\A>am
krte hE& to vh mu%h moD> leta hE,
AOr Apna phlU bdl leta hE,
AOr jb wse j>ra bura: lge
to lMbI cOD>I duAaAo& vala
bn jata hE | (51)
Aap s f>rma de& Kya tum ne
de`a yh to btlaAo Agr
yh k>urAan ALlah ke pas se ho,
ifr tum ne ws se kuf> ikya to ws
se bD>a gumrah kOn jo mu`>ailf>t
me& dUr tk inkl gya ho ? (52)
hm jl\d ApnI Aayat wNhe&
Atraf>e A>alm me& AOr `>ud wn
kI j>at me& id`a de&ge yha& tk ik
wn pr j>aihr ho ja@ga ik yh

Kya kaf>I nhI&

mulak>at se

mgr yh sb ws ke ;Lm me&

wNhe& ApnI Aayat

hk>

hotI AOr vh bCca nhI& jntI

hm jl\d id`a de&ge

w





`>Ub yad r`o

ko: A>Ort mada haimla nhI&

ik Ab wn ke il@ ko: `>lasI

`>lasI

nawMmId

49

Apne ga-o& se nhI& inklta AOr

se k>Bl, AOr wNho& ne smz ilya

r w

iksI

ikya jata hE, AOr ko: fl

`oya gya

ko: bcaAo

48

ik>yamt ka ;Lm wsI ke hvale

AOr



w
wse lg

;leih yurd (25)

=k me&

k>urAan hk> hE, Kya Aap s ke


rb ke il@ kaf>I nhI& ik vh hr
=E ka =aihd hE | (53)
`>Ub yad r`o! be=k vh Apne rb
kI mulak>at b haj>rI se =k
me& hE&, yad r`o! be=k vh hr =E
ka Ahata ik@ hu@ hE | (54)

A= =Ura (42)

ALlah ke nam se jo bhut


meh\rban, rh\m krne vala hE

r r( )
{

;sI trh Aap s kI trf>


AOr Aap s ke phlo& kI trf>
ihKmt vala | (3)
wsI ke il@ hE jo AaSmano& me&
AOr j>mIn me&, AOr vh bulNd,
A>j>mt vala hE | (4)
k>rIb hE ik AaSman wn ke Wpr
se f4 pD>e& | AOr f>ir+te Apne
rb kI tarIf> ke sa9 ts\bIh
krte hE& AOr wn ke il@ mg>\if>rt
tlb krte hE& jo j>mIn me& hE&,
yad r`o! be=k ALlah hI
b~>=ne vala rhm krne vala (5)
AOr jo log 5hrate hE& ALlah ke
isva dUsro& ko rf>Ik>, ALlah
wNhe& de` rha hE, Aap s wn pr
ij>Mmedar nhI& | (6)
AOr wsI trh hm ne Aap s kI
trf> vih ikya k>urAan A>rbI
j>ban me& taik Aap s Dra@&
Ahle mKka ko AOr wNhe& jo ws
ke ;dR igdR hE&, AOr Aap s
Dra@& jma hone ke idn se, ko:

Aayat 53

slah AO m=\vra

A>yn sIn k>af> | (2)

vih f>rmata hE ALlah g>ailb

(42) sUrtu= =Ura

kuA>at 5

ha mIm | (1)

RU@ @a

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

Aap s se phle

vh jo

AOr

Aap s

vih

trf>

kI trf>

f>rmata hE

;sI trh

A>ynsIn

hamIm

k>af>

w


w r
AOr

AOr

j>mIn me&

vh

AaSmano& me&

jo

wsI ke

jo

ihKmt

il@

g>ailb ALlah

vala

AOr f>ir+te

wn ke Wpr se

AaSmano&

f4 pD>e&

k>rIb hE

jma

A>j>mt

bulNd

vala

w w
r

be=k

yad

ALlah

r`o

j>mIn me&

ws ke

AOr vh mg\>if>rt

Apne rb kI

ts\bIh

il@ jo

tlb krte hE&

tarIf> ke sa9

krte hE&


w
w w w
ALlah

rf>Ik>

ws ke isva

AOr jo

5hrate hE&

mehrban

log

b~>=ne

vh

vala

vhI



w
w

hm ne vih

AOr wsI

ikya

trh

ij>Mmedar

ingran wn pr

AOr Aap s nhI&

wn pr

wNhe& de` rha hE


w w
bs\ityo& ka mrkj> taik Aap s

=k nhI& ws me&, @k f>rIk>

AOr Aap s

ws ke

jNnt me& hoga AOr @k f>rIk>

Dra@&

;dR igdR


r
w

doj>`> me& | (7)


AOr Agr ALlah cahta to
j>r wNhe& @k wMmt bna deta
AOr leikn vh ijse cahta hE
ApnI rhmt me& dai`>l krta
hE, AOr j>ailmo& ke il@ n ko:
karsaj> hE AOr n mddgar | (8)
Kya wNho& ne ALlah ke isva
karsaj> 5hra il@ hE& ? ps
ALlah hI karsaj> hE, vhI mdoR&
ko ij>Nda krta hE, AOer vhI
hr cIj> pr k>udrt r`ne vala
hE | (9)
AOr ijs bat me& tum ;`>itlaf>
krte ho ws ka f>Esla ALlah ke
pas hE, vhI hE ALlah mera rb,
ws pr mE& ne -rosa ikya, AOr
wsI kI trf> mE& jUA> krta
hU% | (10)

AOr jo

AOr @k

doj>`> me&

Ahle mKka

jNnt me&

f>rIk>

A>rbI

Dra@&

@k

f>rIk>

j>ban

ws me&

Aap s

k>urAan

nhI& =k

kI trf>

jma hone ka idn



w
w


ijse cahta hE

vh dai`>l

AOr

krta hE

leikn

@k wMmt

j>r bna deta

cahta

AOr

wNhe&

ALlah

Agr

w w w r
w
wNho& ne

5hra il@

Kya

AOr n

karsaj>

mddgar

ko:

nhI& wn

AOr j>ailm

ke il@

jma

ApnI rhmt me&

w w w w
AOr

mudoR&

vh

ij>Nda

AOr

krta hE

vhI

vhI karsaj>

ps

karsaj>

ALlah

jma

ws ke isva

to ws ka
f>Esla

iksI cIj>

ws me&

;`>itlaf>

AOr jo

krte ho tum

ijs

k>udrt

r`ne vala

cIj>

hr

pr



w
10

mE& jUA>

AOr ws

-rosa

krta hU%

kI trf>

ikya mE& ne

V@

ws pr

mera rb

vhI hE

trf> pas

ALlah

ALlah

484

TR@


r
w
w

joD>e

tuMharI j>at ijn\s se

tuMhare

ws ne

il@

bna@

AOr j>mIn

pEda krne vala AaSmano&


w
w
w
AOr

ws ke

ko: =E

vh

nhI&

imSl

;s

vh fElata hE

duinya me&

tuMhe&

joD>e

cOpayo&

AOr se

w




r


vh f>ra`>

AOr j>mIn

krta hE

AaSmano&

ws ke il@

ku&ijya&

de`ne vala

11

pas

sunne vala

w z

tuMhare

ws ne

il@

muk>rRr ikya

12

janne

hr =E ka

vala

be=k

AOr t&g

vh

ijs ke

vh

krta hE

cahta hE

il@

irj>\k>

w w w


Aap kI

trf> ko

hm ne vih kI

AOr vh ijs

nUh A

ws

ws ne ijs ka

ka

huKm idya

vhI dIn

w w w w

dIn

ik tum k>a;m

AOr

AOr

kro

:sa A

mUsa A

;b/ahIm A

ws

AOr ijs ka

ka

huKm idya hm ne

w

ALlah

ws kI

ijs kI trf>

trf>

Aap wNhe& bulate hE&

mu=\irko& pr

s~>t

ws me&

AOr tf>rRk>a n Dalo


tum


w
w
AOr wNho& ne

13

tf>rRk>a n Dala

jo jUA>

ws kI

AOr ihdayt

ijse vh

ApnI

cun leta

krta hE

trf>

deta hE

cahta hE

trf>

hE

w
AOr Agr n

Aaps kI

ij>d

ik Aa gya wn ke

;Lm

ws ke bad

pas

mgr






wn ke

to f>Esla

drimyan

kr idya jata

@k mte muk>rRra

tk

Aap ke rb kI

guj>r cuka

trf> se

hota

f>Esla


r w


14

trd\ddu me&

ws

Alb]a vh

Dalne vala

se

=k me&

iktab ke vairs

wn ke bad

AOr

jo log

bna@ g@

be=k



w
w

wn kI `>aih=at

AOr Aap n cle&

jEsa ik mE& ne huKm

AOr k>a;m

idya hE Aap s ko

rhe&

Aap bula@&

ps wsI ke
il@

w
w


ik mE& ;&saf>

AOr muze huKm

se hr

naij>l kI

ws pr

mE& :man

k%

idya gya

iktab

ALlah ne

jo

le Aaya

AOr khe&


w
r r


tuMhare Aamal

AOr tuMhare

hmare

hmare

AOr

hmara

il@

Aamal

il@

tuMhara rb

rb

ALlah

tuMhare
drimyan

w



w

15

485

baj>g=\t

AOr wsI

hmare

jma

lO4na

kI trf>

drimyan hme&

krega

ALlah

AOr tuMhare

ko: huJjt zgD>a nhI&

drimyan

hmare drimyan

V@

;leih yurd (25)


AaSmano& AOr j>mIn ka pEda
krne vala, ws ne bna@ tuMhare
il@ tuMharI ijn\s se joD>e AOr
cOpayo& se joD>e, vh tuMhe& ;s
duinya me& fElata hE | ws ke
imSl ko: =E nhI&, AOr vh sunne
vala, de`ne vala | (11)
wsI ke pas hE& AaSmano& AOr j>mIn
kI ku&ijya&, vh irj>\k> f>ra`> krta
hE ijs ke il@ vh cahta hE AOr
ijs pr cahe t&g kr deta hE, be=k
vh hr =E ka janne vala | (12)
ws ne tuMhare il@ vhI dIn muk>rRr
ikya hE ijs ke k>a;m krne ka
ws ne huKm idya 9a nUh A ko
AOr ijs kI hm ne Aap s kI
trf> vih kI, AOr ijs ka huKm
hm ne ;b/ahIm A AOr mUsa A
AOr :sa A ko idya 9a ik tum
dIn k>a;m kro AOr ws me& tf>rRk>a
n Dalo, vh mu=\irko& pr gra&
guj>rtI hE ijs kI trf> Aap s
wNhe& bulate hE&, ALlah ApnI
trf> Apne k>ubR ke il@ ijs ko
cahta hE cun leta hE | AOr jo ws
kI trf> jUA> krta hE wse ApnI
trf> se ihdayt deta hE | (13)
AOr wNho& ne tf>rRk>a n Dala
mgr ws ke bad ik wn ke
pas ;Lme vih Aa gya Aaps
kI ij>d kI vjh se, AOr Agr
Aap s ke rb kI trf> se @k
mute muk>rRra tk mohlt dene
ka f>Esla n guj>r cuka hota to
wn ke drimyan f>Esla kr idya
jata, AOr be=k jo log wn ke
bad iktab ke vairs bna@ g@
Alb]a vh ws se trd\dud me&
Dalne vale =k me& hE& | (14)
ps wsI ke il@ Aap s bula@&
AOr ws pr k>a;m rhe& jEsa ik
mE& ne Aap ko huKm idya hE AOr
Aap s wn kI `>aih=at pr n
cle&, AOr khe& ik mE& :man
le Aaya hr iktab pr jo ALlah
ne naij>l kI AOr muze huKm
idya gya hE ik mE& tuMhare drimyan
;&saf> k%, ALlah hmara -I rb
hE AOr tuMhara -I rb hE | hmare
il@ hmare Aamal AOr tuMhare
il@ tuMhare Aamal, hmare AOr
tuMhare drimyan ko: zgD>a nhI&,
ALlah hme& jma krega, AOr wsI
kI trf> baj>g=\t hE | (15)

A= =Ura (42)
AOr jo log ALlah ke bare me&
zgD>a krte hE& ws ke bad ik
ws ko k>ubUl kr ilya gya,
wn kI huJjt k>ubUl krne valo&
se zgD>a wn ke rb ke ha& lg>U
besbat hE AOr wn pr g>j>b hE,
AOr wn ke il@ s~>t A>j>ab
hE | (16)
ALlah hE ijs ne iktab hk> ke
sa9 naij>l kI AOr mIj>an -I,
AOr tuze Kya `>br ik =ayd
ik>yamt k>rIb ho | (17)
ws kI vh log jLdI mcate hE&
jo ws pr :man nhI& r`te | AOr
jo log :man la@ vh ws se
Drte hE& AOr vh jante hE& ik yh
hk> hE, yad r`o! be=k jo log
ik>yamt ke bare me& zgD>te hE& vh
dUr bD>I gumrahI me& hE& | (18)
ALlah Apne bNdo& pr mehrban hE,
vh ijse cahta hE irj>\k> deta hE,
AOr vh k>VvI, g>ailb hE | (19)
jo =~>s cahta hE `etI Aai`>rt
kI, hm ws kI `etI me& ws ke
il@ ;j>af>a kr dete hE&, AOr jo

RU@ @a

w
wn kI

ik k>ubUl kr ilya gya

huJjt

ws ke il@ ws ko

nhI& Aai`>rt me& ko: ihSsa | (20)

hE ijs kI ALlah ne ;jaj>t nhI&


dI, AOr Agr @k k>Ole f>Esl
n hota to wn ke drimyan
yhI& f>Esla ho jata, AOr

tum j>ailmo& ko de`oge Apne


Aamal ke vbal se Drte ho&ge,
AOr vh wn pr vak>e hone vala
hE, AOr jo log :man la@ AOr
wNho& ne AC2e A>ml ik@, vh
jNnto& ke bag>at me& ho&ge, vh jo
cahe&ge wn ke rb ke ha& imlega
yhI hE bD>a f>J>l | (22)

AOr jo log

AOr wn

A>j>ab

g>j>b

ke il@

AOr wn

wn ka

pr

rb

ha&

lg>U

r
w w


AOr

tuze `>br

AOr mIj>an

Kya

hk> ke sa9

iktab

vh

naij>l kI

ijs ne

ALlah



:man nhI& r`te

vh log

ws

vh jLdI

jo

kI

mcate hE&

k>rIb

17

ik>yamt

=ayd

w
w
hk>

AOr vh

ik yh

ws se

jante hE&

vh Drte hE&

:man la@

AOr jo log

ws pr

w

dUr

18

Alb]a gumrahI me&

ik>yamt ke bare me&

zgD>te hE&

yad

be=k jo log

r`o

w

z

g>ailb

19

AOr

k>VvI

ijs ko cahe

vh

vh irj>\k>

Apne bNdo&

deta hE

pr

meh\rban ALlah




w
AOr jo

hm ;j>af>a kr dete

`etI me& ws kI

Aai`>rt

hE& ws ke il@

`etI

jo

cahta hE

=~>s

w



AOr nhI& ws

Aai`>rt me&

ke il@

hm wse

ws me& se

duinya kI `etI

dete hE&

cahta hE





dIn

se

wn ke

wNho& ne

ku2 =rIk

Kya wn

@esa

il@

muk>rRr ikya

jma

ke il@

ko: ihSsa

20

w


wn ke

to f>Esla

drimyan

ho jata

AOr n

@k k>Ole f>Esl

Agr

ALlah

ws
kI

;jaj>t dI

jo ijs
nhI&

be=k j>ailmo& ke il@ A>j>ab hE


ddRnak | (21)

s~>t

16

ya wn ke ku2 =rIk hE& ijNho& ne


wn ke il@ @esa dIn muk>rRr ikya

zgD>a krte hE&

bare me&

w



w

duinya kI `etI cahta hE hm wse


ws me& se dete hE& AOr ws ke il@

ALlah ke

ws ke bad

tum de`oge

j>ailmo&

ddRnak

21

wn ke

A>j>ab

AOr

j>ailmo&

il@

be=k


w w

w
AOr jo log

vak>e

wn pr

hone vala

AOr vh

ws se jo wNho& ne kmaya

Drte ho&ge

Aamal

w




w
wn ke
il@

jNnto&

bag>at

me&

AC2e

AOr wNho& ne
A>ml ik@

:man la@




w


22

bD>a

f>J>l

V@

vh
yhI

yh

wn ke rb ke ha&

jo vh cahe&ge

486

TR@

AOr wNho& ne AC2e A>ml ik@

vh jo :man la@

ALlah b=art

Apne bNde

vh ijs

deta hE

yhI


w
kma@ga

AOr jo

k>rabtdarI me& kI

muhBbt

isva@

ko:

;s

mE& tum se nhI&

f>rma

Ajr

pr

ma&gta

de&

vh khte

Kya

hE&

k>d/ dan

23

b~>=ne

be=k

vala

ALlah

`>UbI

hm b7>a de&ge

ws me&

ko: nekI

ws ke il@

AOr

tuMhare idl pr

im4ata hE

vh muh\r

cahta

so

lga deta

ALlah

Agr

zU4

ALlah

ws ne

pr

ba%0a


w


idlo& kI bato& ko

24

janne

be=k

Apne

vala

vh

kilmat se

AOr saibt

hk>

baitl

krta hE

ALlah

w
w

bura;ya&

se

AOr maf>

ko

kr deta hE

Apne bNdo& se

tOba

AOr

jo k>ubUl f>rmata hE

vhI

w
w w

AOr wNho& ne

AC2e

AOr k>ubUl

vh jo :man la@

A>ml ik@

krta hE

AOr vh

jo tum krte ho

25

janta hE

w
w

w


w
AOr

s~>t

26

Agr

wn ke

A>j>ab

Apne f>J>l se

AOr kaif>ro&

il@

AOr wn ko
ij>yada deta hE

z


r


ANdaj>e

vh

AOr

se

wtarta hE

leikn

j>mIn me&

to vh

Apne bNdo&

srk=I krte

ke il@

ku=ada kr deta

irj>\k>

ALlah

naij>l

bair=

AOr

vh jo

f>rmata hE

de`ne

27

vhI

ba`>br

vala

Apne

be=k

ijs k>d/ vh

bNdo& se

vh

cahta hE

w

w r
stUda

28

karsaj>

isf>at

AOr

ApnI

AOr

jb vh

vhI

rhmt

fElata hE

mayUs ho g@

bad

w
w

w r
cOpa@

wn ke

ws ne

AOr

drimyan

fEla@

jo

AOr j>mIn

AaSmano&

pEda

ws kI

krna

in=ainya&

AOr se




w
w

to ws ke

ko: musIbt

sbb jo

AOr jo phu%cI tuMhe&

29

k>udrt
r`ne vala

jb vh cahe

krne vale

tum

AOr
nhI&

30

bhut se

AOr maf>
f>rma deta hE

487

AOr n ko:
mddgar

ko: karsaj>

ALlah ke isva

il@

V@

la@ AOr wNho& ne AC2e A>ml


ik@, Aap s f>rma de& mE& tum
se k>rabt kI muhBbt ke isva
;s pr ko: Ajr nhI& ma&gta,
AOr jo =~>s ko: nekI kma@ga
krega hm ws ke il@ ws me&
`>UbI b7>a de&ge, be=k ALlah
b~>=ne vala, k>d/ dan hE | (23)
Kya vh khte hE& ik ws ne
ALlah pr ba%0a hE zU4, so Agr
ALlah cahta to tuMhare idl
pr muh\r lga deta, AOr ALlah
baitl ko im4ata hE AOr hk> ko
saibt krta hE Apne kilmat se,
be=k vh idlo& kI bato& ko
janne vala hE | (24)
AOr vhI hE jo Apne bNdo& se tOba
k>ubUl f>rmata hE AOr bura;yo& ko
maf> kr deta hE, AOr vh janta
hE jo tum krte ho | (25)
AOr vh wn kI duA>a@& k>ubUl
krta hE jo :man la@ AOr wNho&
ne AC2e A>ml ik@, AOr vh wn
ko Apne f>J>l se AOr ij>yada
deta hE, AOr kaif>ro& ke il@ s~>t
A>j>ab hE | (26)
AOr Agr ALlah Apne bNdo&
ke il@ irj>\k> ku=ada kr deta
to vh j>mIn me& srk=I krte,
leikn vh ANdaj>e se ijs k>d/
cahta hE wtarta hE, be=k
vh Apne bNdo& kI j>rto& se
ba`>br de`ne vala hE | (27)
AOr ws ke bad jb ik vh
nawMmId ho g@ to vhI hE jo
bair= naij>l f>rmata hE, AOr
ApnI rhmt fElata hE, AOr vhI
hE karsaj>, stUda isf>at | (28)
AOr ws kI in=ainyo& me& se
hE pEda krna AaSmano& ka AOr
j>mIn ka, AOr jo ws ne wn ke
drimyan cOpa@ fEla@, AOr vh
jb cahe wn ke jma krne pr
k>udrt r`ta hE | (29)
AOr tuMhe& jo ko: musIbt phu%cI
to vh ws ke sbb phu%cI jo

krne pr

vh

tuMhare ha9o& ne kmaya ikya

tuMhare ha9o&

AOr nhI& tuMhare

bNdo& ko b=art deta hE jo :man

AOr

kmaya

w r

w w w

31

yhI hE vh ijs kI ALlah Apne

wn ke jma


w

w

A>aijj>

;leih yurd (25)

j>mIn me&

AOr vh bhut se gunah maf>


hI kr deta hE | (30)
AOr tum j>mIn me& ALlah tA>ala
ko Aaijj> krne vale nhI& ho,
AOr ALlah ke isva tuMhare il@
n ko: karsaj> hE AOr n ko:
mddgar | (31)

A= =Ura (42)
AOr ws kI in=ainyo& me& se smNdr
me& phaD>o& jEse jhaj> hE& | (32)
Agr vh cahe to hva ko 5hra de
to ws kI sTh pr vh `D>e hu@
rh ja@&, be=k ws me& in=ainya&
hE& hr sb\r krne vale, =u krne
vale ke il@ | (33)
ya vh wNhe& wn ke Aamal ke
sbb hlak kr de AOr bhuto& ko
maf> kr de | (34)
AOr jan le& vh log jo hmarI
Aayat me& zgD>te hE& ik wn ke

RU@ @a

w



hva

vh

Agr vh

5hra de

cahe

phaD>o&

32

smNdr me&

jEse

AOr ws kI

jhaj>

in=ainyo& se



w




hr sb\r krne vale

Alb]a

ke il@

in=ainya&

ws kI pI5

be=k ws me&

to vh

`D>e hu@

sth pr

rh ja@&



w
w


AOr

bhuto& ko

34

jan le&

AOr

wn ke Aamal

vh wNhe&

maf> kr de

ke sbb

hlak kr de

ya

=u

33

krne vale



w
vh log

il@ ko: `>lasI ja@ if>rar

ps jo ku2 dI g:

nhI& | (35)

w w

ps tuMhe& jo ku2 ko: =E dI g:


hE to vh duinyvI ij>NdgI ka
napa;dar f>a;da hE, AOr jo
ALlah ke pas hE vh behtr AOr
hme=a bak>I rhne vala hE, wn
logo& ke il@ jo :man la@ AOr
Apne rb pr -rosa r`te hE& | (36)
AOr jo log bcte hE bD>e gunaho& se
AOr behya;yo& se AOr jb vh g>uSse
me& hote hE& to maf> kr dete hE& | (37)
AOr ijn logo& ne k>ubUl ikya
Apne rb ka f>rman AOr wNho&
ne nmaj> k>a;m kI, AOr wn ka
kam bahm m=\vra se hota hE
AOr jo hm ne wNhe& idya ws me&
se vh `>cR krte hE& | (38)
AOr jo log @ese hE& ik jb wn
pr ko: j>uLm Ao ATyacar phu%ce
to vh bdla lete hE& | (39)
AOr bura: ka bdla wsI jEsI
bura: hE, so ijs ne maf>
kr idya AOr ;s\lah duStI
kr dI to ws ka Ajr ALlah
ke ij>Mme hE, be=k vh j>ailmo&
ko doSt nhI& r`ta | (40)
AOr Alb]a ijs ne bdla ilya
Apne Wpr j>uLm ke bad,
so yh log hE& ijn pr ko:
rahe ;l\j>am nhI& | (41)
;s ke isva nhI& ik ;l\j>am wn
pr hE jo logo& pr j>uLm krte hE&,
AOr j>mIn me& nahk> f>sad mcate
hE&, yhI log hE& ijn ke il@
ddRnak A>j>ab hE | (42)
AOr Alb]a ijs ne sb\r ikya
AOr maf> kr idya to be=k yh
bD>I ihMmt ke kamo& me& se hE | (43)

`>lasI

35

tuMhe&

AOr hme=a

behtr

bak>I rhne vala

nhI& wn

ko:

ALlah ke

AOr

pas

jo

zgD>te hE&

hmarI Aayat me&

ke il@

jo

to f>a;da

duinyvI ij>NdgI

ko: =E



w
w

AOr jo log

vh bcte hE&

vh -rosa

36

wn logo& ke il@ jo

AOr Apne rb pr vh

krte hE&

:man la@

w
w
w

vh maf>

37

AOr

vh g>uSse me& hote hE&

kr dete hE&

AOr behya;ya&

jb

kbIra bD>e gunah

w
r w w
AOr wn

m=\vra

nmaj>

ka kam

AOr wNho& ne

Apne rb ka

k>a;m kI

f>rman

AOr ijn

k>ubUl ikya

logo& ne

z w
w

jb

wNhe& phu%ce

AOr jo log

38

vh `>cR

hm ne A>ta

AOr ws

krte hE&

ikya wNhe&

se jo

bahm


w w
bura:

ws jEsI

bura:

AOr bdla

bdla lete hE&

39

vh

ko: j>uLm
Ao tA>d\dI


w


40

j>ailm

doSt nhI&

be=k

ALlah pr

to ws ka

AOr ;s\lah

maf>

so

jma

r`ta

vh

ij>Mme

Ajr

kr dI

kr idya

ijs

w

w

nhI& wn pr

so yh log

Apne Wpr j>uLm ke bad

ws ne bdla

AOr Alb]a

ilya

ijs

41

ko: rah

log

vh j>uLm

vh log

krte hE&

jo

pr

rah ;l\j>am

;s ke

isva nhI&

w

r w
wn ke
il@

yhI log

nahk>

AOr vh f>sad

j>mIn me&

krte hE&

43

bD>I ihMmt

Alb]a

be=k

AOr maf>

sb\r

AOr Alb]a

ke kam

se

yh

kr idya

ikya

ijs

V@

42

ddRnak A>j>ab

488

TR@

w
w w
j>ailm

AOr tum

jma

de`oge

ws ke bad

ko:

to nhI& ws

gumrah kr de

AOr

karsaj>

ke il@

ALlah

ijs ko


w r

w

AOr tU

ko: rah

44

de`ega wNhe&

trf>

lO4na

Kya

ka

vh khe&ge

vh

A>j>ab

jb

de`e&ge



w

go=a@ c+m po=Ida

se

nIm ku=ada

vh de`te ho&ge

ij>Llt se

Aaijj>I

ws

pe= ik@ ja@&ge

krte hu@

doj>`> pr

vh

w w w
AOr Apna

Apne Aap ko

3rana

`>sare me&

vh

`>sara

Dala

ijNho& ne

pane vale

be=k

jo :man la@

AOr

moimn

khe&ge

w

wn ke

AOr

il@

nhI& hE&

hme=a rhne vala

45

me&

A>j>ab

j>ailm

`>Ub yad

jma

r`o! be=k

roj>e ik>yamt

w w w

w
to nhI& ws

gumrah kr de

AOr

ke il@

ALlah

ijs

vh mdd de& wNhe&

ALlah ke isva

ko: karsaj>

ws ke

ferne

vh

il@

vala nhI&

idn

ik Aa@

;s se k>Bl

Apne rb ka

tum k>ubUl

f>rman

kr lo

ko: raSta

46

w




vh mu%h

ifr

fer le&

Agr

47

ko: ;n\kar rok

AOr nhI&

4ok krne vala

tuMhare il@

ws idn

nhI& tuMhare

ko:

pnah

ALlah se

il@


r
w
c`ate

jb

hE& hm

AOr

phu%cana

be=k

isva

Aap pr

nhI&

ij>Mme

wn pr

inghban

hm ne

to

-eja tuMhe&

nhI&


r

w

Aage -eja

ws ke

ko:

bdle

bura:

phu%ce wNhe&

AOr

`>u= ho jata hE

Agr

ws se

ApnI

rhmt

;n\san

trf> se

w




r
ALlah ke il@

AaSmano&

AOr j>mIn

bD>a

48

bad=aht

to be=k ;n\san

na=ua

wn ke ha9o&

be4e

49

ijs ke il@

AOr A>ta

vh cahta hE

krta hE

bei4ya&

be=k

vala

vh

ba%z

ya

489

ihKmt
vala

bulNd tr

be=k
vh

A>j>ab de`e&ge to vh khe&ge Kya


lO4ne kI ko: rah hE ? (44)
AOr tU de`ega jb vh Aaijj>I
krte hu@ ij>Llt se doj>`> pr
pe= ik@ ja@&ge to vh de`te ho&ge
A0 `ulI Aa%`o& se, AOr moimn khe&ge
`>sara pane vale vh hE& ijNho& ne
`>sare me& Dala Apne Aap ko AOr
Apne 3rane ko roj>e ik>yamt, `>Ub
yad r`o! j>ailm be=k hme=a
rhne vale A>j>ab me& ho&ge | (45)
AOr wn ke il@ nhI& hE ko:
karsaj> jo wNhe& ALlah ke isva
mdd de, AOr ijs ko ALlah
gumrah kr de ws ke il@ ihdayt
ka ko: raSta nhI& | (46)
tum Apne rb ka f>rman ws se
k>Bl k>ubUl kr lo ik vh idn
Aa@ ijs ko ALlah kI jainb
se ko: ferne vala nhI&, tuMhare
il@ nhI& ws idn ko: pnah,
AOr tuMhare il@ ko: rok 4ok
krne vala nhI& | (47)
ifr Agr vh mu%h fer le& to
hm ne Aap ko wn pr nhI& -eja
inghban, Aap s ke ij>Mme
pEg>am phu%cane ke isva nhI&,
AOr be=k jb hm ;n\san ko
ApnI trf> se rhmt ka mj>a
c`ate hE& to vh ws se `>u=
ho jata hE, AOr Agr wNhe& ws
ke bdle ko: bura: phu%ce jo wn
ke ha9o& ne Aage -eja, to be=k
;n\san bD>a na=ua hE | (48)
ALlah ke il@ hE AaSmano& AOr
j>mIn kI bad=aht, jo vh
cahta hE pEda krta hE, vh A>ta
krta hE ijs ko vh cahe bei4ya&,
AOr vh A>ta krta hE ijs ke
il@ vh cahta hE be4e | (49)

jo vh

vh pEda

ya wNhe& jma kr deta joD>e deta

cahta hE

krta hE

hE be4e AOr bei4ya&, AOr ijs ko

AOr

AOr

cahta hE

kr deta hE

bei4ya&

ik ws se klam kre

iksI

ALlah

b=r ko

jo vh cahe

j>ailmo& ko de`oge ik jb vh

krta hE

jma kr

be4e

deta hE wNhe&

ya

AOr nhI& hE

50

k>udrt
r`ne vala


r


51

ke bad ko: karsaj>, AOr tum

vh A>ta

ijs ko vh

mgr vih se

kr de to ws ke il@ nhI& ws

ijs ke il@

w
r w

pI2e se

AOr ijs ko ALlah gumrah

vh cahta hE

w w w

janne

;leih yurd (25)

ws ke

ps vh

ko:

ya vh

huKm se

vih kre

f>ir+ta

-eje

V@

@k pdaR

vh cahta hE ba%z beAOlad


kr deta hE, be=k vh janne
vala k>udrt r`ne vala hE | (50)
AOr iksI b=r kI mjal nhI&
ik ALlah ws se klam kre
mgr vih ;=are se ya prdeR ke
pI2e se, ya vh ko: f>ir+ta
-eje, ps vh ws ke huKm se jo
ALlah cahe vh vih kre pEg>am
phu%ca de, be=k vh bulNd tr,
ihKmt vala hE | (51)

trf> Apne huKm se k>urAan ko


vih ikya, Aap s n jante 9e
ik iktab Kya hE ? AOr n :man
kI tf>sIl AOr leikn hm ne
wse nUr bna idya, ws se hm
Apne bNdo& me& se ijs ko cahte hE&
ihdayt dete hE&, AOr be=k Aap s
j>r rhnuma: krte hE& sI0e raSte
kI trf> | (52)
yanI ALlah ka raSta, wsI ke
il@ hE jo ku2 AaSmano& me& hE AOr
jo ku2 j>mIn me& hE, yad r`e&!
tmam kamo& kI baj>g=\t ALlah

w

w
r

Kya hE iktab

tum n jante 9e

Apne bNdo& me& se

jo

vh ijs

ku2

ke il@

ijs ko hm

hm ihdayt dete

cahte hE&

hE& ws se

raSta ALlah ka

tmam

53

baj>g=\t

kam

trf>

r`e&

kr ke ;s il@ h4a le& ik tum


hd se guj>rne vale log ho | (5)
AOr hm ne phle logo& me& bhut se
nbI -eje | (6)
AOr wn ke pas nhI& Aaya ko:
nbI, mgr vh ws se 55a krte
9e | (7)
ps hm ne wn Ahle mKka se

trh

AOr

idya wse

leikn

trf>

raSta

AOr n :man

j>r rhnuma:

AOr be=k

krte ho

tum

ku2

Aayat 89

cmkdmk

AaSmano& me&

(43) sUrtuj> j>u`>\f>

kuA>at 7

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

A>rbI

taik tum

k>urAan

j>ban

hm ne ;se

be=k

bnaya

hm

k>sm hE

vaj>eh

iktab

hamIm


Kya hm

baihKmt

h4a le&

bulNd

hmare

Asl iktab

mrtba

pas

lOhe mhf>Uj>

AOr be=k

me&

vh

smzo




r
AOr iktne hI -eje

hd se

hm ne

log

guj>rne vale

tum ho

@raj>

ik

nsIht

kr ke

tum se


w w

AOr nhI& Aaya

ij>yada s~>t pkD> tak>t

ws

vale logo& ko hlak ikya AOr

w

w


guj>r cukI hE phle logo& kI


imsal | (8)
AOr Agr tum wn se pU2o ik
iks ne AaSmano& ko AOr j>mIn
ko pEda Kya ? to vh j>r khe&ge
wNhe& pEda ikya hE g>ailb, ;Lm
vale ALlah ne | (9)
vh ijs ne tuMhare il@ j>mIn
ko f>=R bnaya AOr tuMhare il@
ws me& bna@ raSte taik tum rah
paAo | (10)
AOr vh ALlah ijs ne @k
ANdaj>e ke sa9 AaSmano& se
panI wtara, ifr hm ne ws
se ij>Nda ikya mudaR j>mIn ko,
wsI trh tum k>b/o& se inkale
jaAoge | (11)

AOr jo

j>mIn me&

r( )

be=k hm ne wse bnaya A>rbI

Kya hm yh nsIht tum se @raj>

AOr wsI

ikya

hm ne bna

sI0a

yad

k>sm hE vaj>eh iktab kI | (2)

mrtba, baihKmt | (4)

nUr

52

ALlah kI

hamIm | (1)

pas lOhe mhf>Uj> me& hE, bulNd

hm ne vih

trf>


w


r

meh\rban, rh\m krne vala hE

AOr be=k vh k>urAan hmare

tuMharI

ALlah ke nam se jo bhut

smzo | (3)

k>urAan

w
r

kI trf> hE | (53)

j>ban me& k>urAan, taik tum

Apne huKm se

se

vh 9e

mgr

ko: nbI

AOr

imsal

pkD>

guj>r cukI

wn se

phle logo& me&

wn ke pas

ps hm ne

s~>t

nbI

mj>ak> krte

hlak ikya

w
r
w w

to vh
j>r khe&ge

pEda ikya

AOr j>mIn

iks

AaSmano& ko

tum wn

AOr

se pU2o

Agr

phle log

f>=R

j>mIn

tuMhare
il@

bnaya

vh ijs

;Lm vala

g>ailb

wNhe& pEda
ikya

w

w



w
wtara

AOr vh
ijs

10

tum rah paAo

taik tum

raSte
sbIl

ws me&

tuMhare
il@

AOr bna@




11

tum inkale
jaAoge

wsI trh

mudaR j>mIn

V@

ws

ifr ij>Nda

@k

se

ikya hm ne

A&daj>e se

panI

AaSman se

490

AOr wsI trh hm ne Aap s kI

RU@ @a

Aj> j>u`>\f> (43)

TS@a

w w



w
w
AOr cOpa@

tuMhare

k+itya&

AOr bna:

il@

wn sb

joD>e

ke

AOr vh

pEda ik@

ijs



w
Apna

jb

tum yad

nemt

rb

ifr

kro

taik tum

wn kI pI5o& pr

tum svar

12

5Ik bE5o

ijs

hote ho


w
w
AOr n 9e hm

;s

mus~>`>r ikya

vh j>at

hmare il@

ijs

pak hE

AOr tum kho

ws

tum 5Ik bE5

pr

jaAo


w
w

ws ke

wNho& ne

il@

bna ilya

14

j>r lO4

Apna rb

kr jane vale

AOr be=k

trf>

13

hm

ws se jo ws

Kya ws

ne pEda ikya

ne bna lI&

`ule tOr

15

pr

na=ua

ws kI

byan kI&

jo

wn me& se @k

`>u=`>brI

AOr

dI ja@

jb

pa@

ikya jo

AOr

g>mgIn

17

vh

;n\san

l`>\te ijgr

me& se

be4o& ke

AOr tuMhe&

sa9

m`>sUs ikya

bei4ya&

rh\man ALlah

imsal

ke il@

w


w


AOr wNho& ne

f>ir+te

g>Er vaj>eh

18

5hra ilya

zgD>e

AOr

bh\s mubahSaa me&

vh

j>evr me&

A-I il`

wn kI

Kya tum

ilya ja@ga

pEda;=

mOjUd 9e

rh\man ALlah ke

AOrte&

bNde

vh

vh jo

w w
hm n ;badt krte

rh\man

wn kI

ALlah

AOr vh

Agr cahta

19

khte hE&

AOr wn se

wn kI gvahI

pU2a ja@ga

dava






hm ne dI
wNhe&

Kya

20

A4kl

mgr

dOD>ate hE&

isf>R

vh

nhI&

ws ka

ku2 ;Lm

wNhe& nhI&


w
vh

be=k hm ne paya

khte hE&

bl\ik

so vh ws

9ame hu@ hE&

21

ko

;s se k>Bl

ko:
iktab

w

w

AOr wsI trh

22

rah pane vale

wn ke

AOr be=k

cl rhe hE&

nK>=e k>dm pr

hm

kha

`>u=hal

mgr

ko:

@k trIk>e pr

;s se phle

iksI bStI me&

Dr sunane vala

491

pErvI

wn ke

AOr be=k

krte hE&

nK>=e k>dm pr

hm

@k trIk>e pr

V@

Apne bap
dada

ws pr 5Ik bE5 jaAo, AOr tum


kho pak hE vh j>at ijs ne ;se
hmare il@ mus~>`>r tabe f>rman
ikya AOr hm ;s ko k>abU me&
lane vale n 9e | (13)
AOr be=k hm Apne rb kI trf>

ws ke il@ bna ilya hE juj>


l`>\te ijgr, be=k ;n\san
srIh na=ua hE | (15)
Kya ws ne ApnI m`>\lUk> me& se
Apne il@ bei4ya& bna lI& ? AOr
tuMhe& m`>sUs ikya nvaj>a be4o&
ke sa9 ? (16)
AOr jb wn me& se iksI ko ws
be4I kI `>u=\`>brI dI ja@ ijs
kI imsal ws ne ALlah ke il@
dI to ws ka cehra isyah
ho jata hE, AOr vh g>m se
-r jata hE | (17)
Kya vh AOlad jo j>evr me&
pvRir= pa@ AOr vh bh\s
mubahsa me& g>Er vaj>eh ho ALlah
ke ihSse me& Aa: | (18)
AOr wNho& ne 5hraya f>ir+to& ko
AOrte&, jo ALlah ke bNde hE&, Kya
tum wn kI pEda;= ke vK>t
mOjUd 9e ? wn ka yh dava A-I
il` ilya ja@ga AOr ik>yamt ke
idn wn se pU2a ja@ga | (19)
AOr vh khte hE& Agr ALlah
cahta to hm wn kI ;badt n
krte, wNhe& ws ka ku2 ;Lm nhI&,
vh to isfR> A4kl dOD>ate hE& | (20)
Kya hm ne wNhe& ws se k>Bl ko:
iktab dI hE ijs ko vh 9ame hu@ hE&
ws se ;s\itd\lal krte hE& | (21)
bl\ik vh khte hE& ik hm ne
Apne bap dada ko @k trIk>e
pr paya, AOr be=k hm wn ke

bap dada

nK>=e k>dm pr cl rhe hE& | (22)

nhI& -eja hm ne

w
w
w
23

Apne rb kI nemt ko, jb tum

Apne

r

ws ke

tOr se bE5o, ifr tum yad kro

AOr wNho& ne ws ke bNdo& me& se

ws ke bNdo&

ka cehra

taik tmu wn kI pI5o& pr 5Ik

j>r lO4 kr jane vale hE& | (14)

ihSsa

ho jata hE ws

isyah

svar hote ho | (12)

ko

w w w
pvRir=

k+itya& AOr cOpa@ ijn pr tum

lane vale

be=k

16

bna@, AOr tuMhare il@ bna:&

;s


w


w

ws ne

AOr vh ijs ne wn sb ke joD>e

k>abU me&

;leih yurd (25)

be=k hm ne paya

AOr wsI trh hm ne Aap s se


phle iksI bStI me& ko: Dr sunane
vala nhI& -eja, mgr ws ke
`>u=hal logo& ne kha, be=k hm ne
paya Apne bap dada ko @k trIk>e
pr, AOr be=k hm wn ke nK>=e
k>dm kI pErvI krte hE& | (23)

nbI s ne kha Kya ws sUrt me&


-I Agrce mE& behtr rah btlane
vala dIne hk> laya hU% ws se
ijs pr tum ne Apne bap dada ko
paya ? vh bole be=k hm ws
ka ;n\kar krne vale hE& ijs ke
sa9 tum -eje g@ ho | (24)
to hm ne wn se bdla ilya, so
de`o ik zu4lane valo& ka kEsa
An\jam huAa ? (25)
AOr yad kro jb ;b/ahIm A ne
Apne bap dada AOr ApnI k>Om ko
kha be=k mE& ws se bej>ar hU% ijs
kI tum prs\it= krte ho, (26)
mgr ha% ijs ne muze pEda ikya,
to be=k vh jl\d muze ihdayt
dega | (27)
AOr ws ;b/ahIm A ne ws ko ikya
ApnI nSl me& bak>I rhne valI bat,
taik vh jUA> krte rhe& | (28)
bl\ik mE& ne wNhe& AOr wn ke bap
dada ko samane j>ISt idya,
yha& tk ik wn ke pas k>urAan
Aa gya, AOr saf> saf> byan
krne vala rsUl | (29)
AOr jb wn ke pas hk> Aaya to
vh khne lge ik yh jadU hE,
AOr be=k hm ;s ka ;n\kar
krne vale hE& | (30)
AOr vh bole ik yh k>urAan Kyo&
n naij>l ikya gya do bs\ityo&
mKka ya ta;f> ke iksI bD>e
AadmI pr ? (31)
Kya vh tuMhare rb kI rhmt
tk>sIm krte hE&, AOr hm ne wn

RU@ @a

w

w
be=k

Apne

vh bole

hm

kEsa

huAa

so de`o

be=k mE&

Apne

ApnI k>Om

bap ko

hE jo vh jma krte hE& | (32)


AOr Agr @hitmal n hota
ik tmam log @k trIk>e pr
ho ja@&ge to hm bnate wn ke il@
jo kuf> krte hE& ALlah ka | wn
ke 3ro& ke il@ ca%dI kI 2t AOr
sIi7>ya& ijn pr vh c7>te hE& (33)

Kya Agrce mE&

nbI ne

btane vala

tuMhare pas laya hU%

kha

24

bdla ilya

;n\kar

ijs ke sa9

ws

krne vale

tum -eje g@

pr

;b/ahIm A

AOr

kha

zu4lane valo& ka

25

jb

An\jam

w


27

jl\d muze

to be=k

muze pEda

mgr vh

ihdayt dega

vh

ikya

ijs ne

ws se ijs kI tum

26

prs\it= krte ho

bej>ar

bl\ik mE& ne

jUA>

28

samane j>ISt idya

taik vh

krte rhe&

bak>I

ApnI nSl me&

AOr ws ne

bat

rhne valI

ikya ws ko

w r w
AOr

saf> saf> byan

29

jb

AOr rsUl

krne vala

hk>

Aa gya

yha& tk

AOr wn ke

k>urAan

wn ke pas

ik

bap dada

wn ko


w w w
AOr vh

30

bole

;n\kar

;s

AOr

krne vale

ka

be=k hm

jadU

vh

yh

Aa gya wn

hk>

khne lge

ke pas

Kya

bD>e

31

vh

do bs\itya&

se

Kyo& n

yh k>urAan

iksI AadmI pr

wtara gya


r

duinya kI ij>NdgI

me&

wn kI roj>I

wn ke

hm ne

drimyan

tk>sIm kI

tuMhara

hm

rb

tk>sIm

rhmt

krte hE&




r


r

ij>NdgI me& tk>sIm kI hE, AOr hm

tuMhare rb kI rhmt ws se behtr

behtr rah

ijs

to hm ne

wn se

AOr

dUsre ko

dUsre ko i`>dmtgar bna@, AOr

ws se


w w

wn me& se baj> @k

bulNd ik@ hE& taik wn me& se @k

tum ne paya

w r

ke drimyan wn kI roj>I duinya kI


ne wn me& se @k ke drje dUsre pr

ws pr

bap dada

taik bna@

drje

baj> dUsre pr

wn me& se

AOr hm ne

baj> @k

bulNd ik@



r

w
AOr Agr

32

yh n hota

vh jma

ws se

krte hE&

jo

AOr tuMhare rb kI rhmt

behtr

i`>dmtgar

w



rh\man ALlah

wnke il@ jo

to hm

@k wMmt

ka

kuf> krte hE&

bnate

trIk>a

tmam log

ik ho ja@&ge

w w
w

wn ke 3ro&
ke il@

33

vh c7>te

ijn pr

AOr

ca%dI se kI

sIi7>ya&

2t

wnke 3ro&
ke il@

ijn pr vh tikya lgate hE& | (34)


w z

r w

AOr `>Ub Aara;= krte, AOr

mgr

yh sb

35

prhej>garo& ke il@

AOr wn ke 3ro& ke drvaj>e AOr t`>\t

yh sb ku2 nhI& mgr duinya


kI ij>NdgI kI pU&jI hE, AOr
tuMhare rb ke nj>\dIk Aai`>rt
prhej>garo& ke il@ hE | (35)

AOr

AOr

nhI&

Aara;= krte

34

vh tikya
lgate

ijn pr

AOr t`>\t

drvaj>e


w


tuMhare rb ke

AOr

nj>\dIk

Aai`>rt

V@

duinya kI ij>NdgI

pU&jI

492

Aj> j>u`>\f> (43)

TS@a

w

sa9I

36

ws

to

@k

hm muk>rRr musLlt

rh\man ALlah

ka

vh

=Etan

kr dete hE& ws ke il@

kI yad

se

g>f\>lt

AOr

kre

jo


w
w w
w
ihdayt yaF>ta

37

AOr vh guman

ik vh

raSte se

krte hE&

Alb]a vh

AOr be=k

rokte hE& wNhe&

vh

w




m=\irk> Ao mg\>irb

dUrI

AOr tere

mere

drimyan

drimyan

@e ka=

vh

vh Aa@&ge

khega

hmare pas

yha& tk

jb

ik

A>j>ab me&

yh ik

jb j>uLm

tum

kr cuke tum ne

AOr hrigj> nf>a

Aaj

sa9I

38

n dega tuMhe&

tU bura

w


AOr jo ho

A%0o&

ya rah id`a@&ge

bhro&

to Kya

suna@&ge

mu=tirk ho

39

Aap s

;n\itk>am

41

wn se

lene vale

to be=k

Aap s

hm

ko

ifr

le ja@&

srIh gumrahI

40

Agr

me&

w

w

ps Aap s

k>udrt r`ne

42

mj>bUtI se 9am le&

vale k>aidr hE&

wn pr

to be=k

hm ne vada

hm

ikya wn se

ya hm id`ade&

vh jo

tuMhe&


w



w
nsIht

AOr

nama

be=k yh

sI0a

43

raSta

pr

be=k

Aap s

vih

Aap s

kI trf>

ikya gya

vh jo

w

w
r w
hm ne -eje

AOr

jo

pU2 le&

44

tum se pU2a

AOr

AOr Aap s kI

Aap s

ja@ga

A>nk>rIb

k>Om ke il@

ke il@

w r

ko:

rh\man ALlah

mabUd

ke isva

Kya hm ne

se

hmare rsUlo& me& se

muk>rRr ik@

Aap s se phle

w

w r w

AOr ws ke

if>rA>On

srdar

ApnI in=ainyo&

trf>

ke sa9

AOr thk>Ik> hm

mUsa A

wn kI ;badt

45

ne -eja

ke il@


r r
vh

nagha&

hmarI in=ainyo&

vh Aaya

ke sa9

ifr
jb

46

tmam jhano& ka

be=k mE& rsUl

prvridgar

to ws
ne kha



w
ws kI bhn
dUsrI in=anI

se

bD>I

mgr vh

ko: in=anI

AOr hm wNhe&

47

id`ate 9e

ws se wn in=ainyo&
pr h%sne lge


w
w

@e

AOr wNho&
ne kha

48

vh jUA> kre&

taik vh

A>j>ab me&

AOr hm ne igrF>tar
ikya wNhe&


r



w
49

493

Alb]a ihdayt

be=k

pane vale

hm

tere pas

ws A>hd ke

Apna

hmare

duA>a

sbb jo

rb

il@

kr

V@

jadUgr

;leih yurd (25)


AOr jo ko: ALlah kI yad se
g>f>\lt kre, hm musLlt kr dete
hE& ws ke il@ @k =Etan, to vh
ws ka sa9I ho jata hE | (36)
AOr be=k vh wNhe& ALlah ke raSte
se rokte hE&, AOr vh guman krte
hE& ik vh ihdayt yaF>ta hE& | (37)
yha& tk ik jb vh hmare pas
Aa@&ge to vh Apne =Etan sa9I
se khega @e ka= mere AOr tere
drimyan m=\irk> Ao mg\>irb kI dUrI
hotI, tU bura sa9I inkla | (38)
AOr jb ik tum j>uLm kr cuke to
Aaj tuMhe& yh hrigj> nf>a n dega
ik tum A>j>ab me& mu=tirk ho | (39)
to Kya Aap s bhro& ko suna@&ge
ya A%0o& ko rah id`a@&ge ? AOr ws
ko jo srIh gumrahI me& ho | (40)
ifr Agr hm Aap s ko duinya
se le ja@& to be=k hm ifr -I
wn se ;n\itk>am lene vale hE& | (41)
ya hm Aap s ko id`a de& vh
jo hm ne wn se vada ikya hE to
be=k hm wn pr k>aidr hE& | (42)
ps Aap s vh mj>bUtI se 9am
le& jo Aap s kI trf> vih
ikya gya hE, be=k Aap s
sI0e raSte pr hE& | (43)
AOr be=k yh k>urAan @k
nsIht nama hE Aap s ke il@
AOr Aap s kI k>Om ke il@ | AOr
A>nk>rIb tum se pU2a ja@ga | (44)
Aap s hmare wn rsUlo& se pU2 le&
jo hm ne Aap se phle -eje
Kya hm ne ALlah ke isva ko:
mabUd muk>rRr ik@ 9e ijn kI
;badt kI ja@ | (45)
AOr thk>Ik> hm ne mUsa A ko
ApnI in=ainyo& ke sa9 -eja
if>rA>On AOr ws ke srdaro& kI
trf, to ws ne kha be=k mE&
tmam jhano& ke prvridgar ka
rsUl hU% | (46)
ifr jb vh hmarI in=ainyo& ke
sa9 wn ke pas Aaya to nagha& vh
wn in=ainyo& pr h%sne lge | (47)
AOr hm wNhe& ko: in=anI nhI&
id`ate 9e, mgr vh phlI in=anI
se bD>I hotI, hm ne wNhe& A>j>ab
me& igrF>tar ikya taik vh hk>
kI trf> jUA> kre& | (48)
AOr wNho& ne kha @e jadUgr!
hmare il@ Apne rb se duA>a kr
ws A>hd ke sbb jo tere pas
hE, be=k hm ihdayt pane vale hE&
ihdayt pa le&ge | (49)

Aj> j>u`>\f> (43)


ifr jb hm ne wn se A>j>ab
h4a idya to nagha& vh A>hd
toD> g@ | (50)
AOr if>rA>On ne ApnI k>Om
me& pukara mnadI kI, ws ne
kha @e merI k>Om! Kya ims/ kI
bad=aht merI nhI& ? AOr yh nhre&

RU@ @a



w

AOr

if>rA>On

A>hd

50

pukara

nagha& vh

toD> g@

A>j>ab

wn se

hm ne `ola

ifr

h4a idya

jb

w




nhre&

AOr yh

ims/ kI bad=aht

Kya nhI& mere il@

ws ne kha

ApnI

@e merI k>Om

k>Om

me&

to Kya tum nhI& de`te ? (51)

bl\ik mE& ws se behtr hU% jo

vh

jarI hE& mere mhlat ke nIce se,

km k>d/ hE, AOr vh malUm nhI&


hota saf> guf>\t\gU krta | (52)
to ws pr sone ke k&gn Kyo& n
Dale g@ ? ya ws ke sa9 f>ir+te
Kyo& n Aa@ pra baN0 kr | (53)
ps ws ne ApnI k>Om ko beA>K>l
kr idya, to wNho& ne ws kI
;taA>t kI, be=k vh naf>rman
log 9e | (54)
ifr jb wNho& ne hme& g>uSsa idlaya

vh jo

Kya

ws se

behtr

k&gn

ws pr

to Kya

de`te tum

51

bl\ik mE&

mere nIce se

nhI&

jarI hE&

r w
sone ke

Dale

to Kyo&

g@

52

saf> guf>\t\gU

AOr vh malUm

krta

nhI& hota

km k>d/



to wNho& ne ws

ApnI

ps ws ne

kI ;taA>t kI

k>Om

beA>K>l kr idya

ws ke

f>ir+te

pra baN0 kr

53

ya Aa@

sa9


hm ne

wNho& ne gu>Ssa

ifr

;n\itk>am ilya

idlaya hme&

jb

be=k

to hm ne wn se ;n\itk>am ilya AOr

ps hm ne g>k>R

wn sb ko g>k>R kr idya | (55)



w
w

to hm ne wNhe& g@ guj>re kr idya,


AOr bad me& Aane valo& ke il@
@k daStan | (56)
AOr jb :sa A ;b\ne mrym kI
imsal byan kI g: to ykayk
tuMharI k>Om ws se `>u=I ke mare
icLlane lgI | (57)
vh bole Kya hmare mabUd behtr
hE& ya vh :sa ;b\ne mrym ? vh
ws ko tuMhare samne isf>R zgD>ne
ke il@ byan krte hE&, bl\ik vh
to hE& hI zgD>alU | (58)
:sa A isf>R @k bNde hE&, hm
ne ;n\A>am ikya wn pr AOr hm
ne wNhe& bnI ;s/a:l ke il@ @k
imsal bnaya | (59)
AOr Agr hm cahte to tum me& se
f>ir+te pEda krte j>mIn me&, vh
tuMhare ja&n=In hote | (60)
AOr be=k vh ik>yamt kI @k
in=anI hE, to tum hrigj> ws
me& =k n kro, AOr merI pErvI
kro, yh sI0a raSta hE | (61)
AOr =Etan tuMhe& rok n de, be=k
vh tuMhare il@ `ula du+mn hE | (62)
AOr jb :sa A Aa@ `ulI in=ainyo&
ke sa9, to wNho& ne kha thk>Ik> mE&
tuMhare pas ihKmt ke sa9 Aaya hU%,
AOr ;s il@ ik mE& tuMhare il@ vh
baj> bate& byan kr dU% ijn me& tum
;`>itlaf> krte ho, so tum ALlah
se Dro AOr merI ;taA>t kro | (63)

wn se

kr idya wNhe&

byan

AOr

kI g:

jb

56

log

naf>rman

54

bad me&

pe= ro g@ guj>re

to hm ne

Aane vale

AOr imsal daStan

kr idya wNhe&

9e

vh

sb

55



w w
behtr

Kya hmare

AOr vh

mabUd

bole

57

ws se `>u=I se

yka yk

icLlane lgte hE&

tuMharI k>Om

:sa ;b\ne

imsal

mrym





nhI& vh

zgD>alU

58

:sa A

log

bl\ik vh

mgr isf>R

tuMhare

nhI& vh byan

zgD>ne ko

il@

krte ws ko

ya vh

w
w
AOr Agr hm
cahte

59

bnI ;s/a:l

@k

AOr hm ne

ke il@

imsal

bnaya ws ko

ws pr

hm ne

@k

;n\A>am Kya

bNda

isf>R




r

w
@k

AOr be=k

in=anI

vh

vh tuMhare

60

f>ir+te

j>mIn me&

ja&n=In hote

Alb]a

tum me& se

hm krte

w




61

sI0a

raSta

yh

AOr merI

ws

to hrigj> =k

pErvI kro

me&

n kro tum

ik>yamt kI





w
w
AOr jb

du+mn `ula

62

tuMhare

be=k

il@

vh

=Etan

AOr rok n de tuMhe&







w
AOr ;s il@
ik byan kr dU%

ihKmt ke sa9

thk>Ik> mE& Aaya hU%

ws ne

`ulI in=ainyo&

tumhare pas

kha

ke sa9

:sa A

Aa@





w
63

AOr merI
;taA>t kro

so Dro ALlah se

V@

ws me&

tum ;`>itlaf>
krte ho

vh jo ik

baj>

tuMhare
il@

494

TS@a

r
w




sI0a

64

raSta

yh

so tum ws kI

AOr

;badt kro

tuMhara rb

mera rb

be=k

vh

ALlah






ijNho& ne

wn logo&

j>uLm ikya

ke il@

so `>rabI

Aaps me&

igroh

ifr ;`>itlaf>

jma

Dal ilya

vh wn pr

ik

Aa ja@

ik>yamt

wn ke baj>

@k

dUsre

vh ;n\itj>ar

Kya

krte hE&

idn du` dene vala

65

A>j>ab se

w
w



baj> se

isfR>

tmam

ws idn

doSt

AOr

=Wr n r`te hU%

66

Acank

vh

Aaj

AOr n tum

tum pr

@e mere

ko: `>Of> nhI&

prhej>garo&

67

bNdo

isva

du+mn




tum dai`>l

69

ho jaAo

musilm

AOr

hmarI

jma

vh 9e

Aayat pr

jo :man la@

g>mgIn ho&ge

68



w
ww


irkaibya&

wn pr

il@ ifre&ge

70

tum `>u= b~>t

AOr tuMharI

ik@ jaAoge

bIivya&

tum

jNnt



w
w

w
AOr lJ>j>t

jI jma

hogI

vh jo cahe&ge

AOr

AOr ws me&

sone kI

Aab`>ore

w w

w

r
tum vairs

vh

bna@ g@ ws ke

ijs

jNnt

AOr yh

hme=a

71

ws me&

rhoge

AOr tum

Aa%`o&



meve

bhut

tuMhare

ws me&

ws ke

jo tum krte 9e

72

il@

bdle



74

hme=a

A>j>abe jhn\nm

rhe&ge

muj\irm

me&

be=k

jma

73

tum `ate ho

ws se


w
w
AOr hm ne j>uLm nhI& ikya
wn pr

nawMmId

75

wn se

AOr vh ws me&

pD>e rhe&ge

hLka n ikya
ja@ga

ww



AC2a ho ik mOt ka f>Esla
kr de hm pr hmarI

@e mailk

AOr vh
pukare&ge

76

j>ailm

vh

jma

vh 9e

AOr leikn
bl\ik


leikn

thk>Ik> hm Aa@

hk> ke sa9

tuMhare pas

hme=a

77

be=k tum

rhne vale

vh
khega

tera rb

79

495

5hrane vale

to be=k

ko:

wNho& ne

hm

bat

5hra lI

Kya

78

naps&d

hk> se

tum me& se

krne vale

ko

Ak\sr

V@

;leih yurd (25)


be=k ALlah hI mera rb AOr
tuMhara rb hE, so tum ws kI ;badt
kro, yh raSta hE sI0a | (64)
ifr igroho& ne Aaps me&
;`>itlaf> Dal ilya, so wn
logo& ke il@ `>rabI hE ijNho& ne
j>uLm ikya, A>j>ab se du` dene
vale idn ke | (65)
Kya vh isf>R ik>yamt ka
;n\itj>ar krte hE& ik vh wn pr
Acank Aa ja@ AOr vh =Wr
`>br -I n r`te hU% | (66)
prhej>garo& ke isva ws idn tmam
doSt @k dUsre ke du+mn ho&ge | (67)
@e mere bNdo! tum pr ko: `>Of>
nhI& Aaj ke idn AOr n tum
g>mgIn ho&ge | (68)
jo log hmarI Aayat pr
:man la@ AOr vh mus\ilm
f>rma&brdar 9e | (69)
tum dai`>l ho jaAo tum AOr
tuMharI bIivya& jNnt me&, tum
`>u= b~>t ik@ jaAoge | (70)
wn pr sone kI irkaibya& AOr
Aab`>ore il@ ifre&ge, AOr ws me&
mOjUd hoga jo wn ke idl
cahe&ge AOr Aa%`o& kI lJ>j>t hogI,
AOr tum ws me& hme=a rhoge | (71)
AOr yh vh jNnt hE ijs ke tum
vairs bna@ g@ ho wn Aamal
ke bdle jo tum krte 9e | (72)
tuMhare il@ ws me& bhut meve hE&,
wn me& se tum `aAoge | (73)
be=k muj\irm jhn\nm ke A>j>ab
me& hme=a rhe&ge | (74)
wn se hLka n ikya ja@ga, AOr
vh ws me& nawMmId pD>e rhe&ge | (75)
AOr hm ne wn pr j>uLm nhI&
ikya, bl\ik vhI j>ailm 9e | (76)
AOr vh pukare&ge @ mailk
darog>a@ jhn\nm! AC2a ho ik
tera rb hmarI mOt ka f>Esla
krde, vh khega be=k tum ;sI
hal me& hme=a rhne vale ho | (77)
thk>Ik> hm tuMhare pas hk> ke
sa9 Aa@, leikn tum me& se Ak\sr
hk> ko naps&d krne vale 9e | (78)
Kya wNho& ne ko: bat 5hra lI hE to
be=k hm -I 5hrane vale hE& | (79)

AOr wn kI srgoi=yo& ko, ha%


Kyo& nhI& hmare f>ir+te wn ke
pas il`te hE& | (80)
Aap s f>rma de& Agr ALlah
ka ko: be4a hota to mE& ws
ka phla ;badt krne vala
hota | (81)
AaSmano& AOr j>mIn ka rb, A>=R
ka rb, ws se pak hE jo vh
byan krte hE& | (82)
ps Aap s wn ko 2oD> de& ik
vh behUda bate& kre& AOr `ele& yha&
tk ik vh ws idn ko pa le&
ijs ka wn se vada ikya jata
hE | (83)
AOr vhI jo AaSmano& me& mabUd hE
AOr j>mIn me& mabUd hE, AOr vhI
ihKmt vala, ;Lm vala hE | (84)
AOr bD>I brkt vala AOr ijs
ke il@ bad=aht AaSmano& kI
AOr j>mIn kI, AOr jo ku2 wn
dono& ke drimyan hE, AOr ws

wn ke

AOr hmare

pas

f>ir+te

ha%

AOr wn kI

wn kI

srgoi=ya&

po=Ida bate&

Kya vh guman

ik hm

hm nhI& sunte

krte hE&


w
w
;badt

81

krne vala

phla

to mE&

ko:

rh\man

be4a

ALlah ka

f>rma

Agr hota

il`te hE&

80

de&

w

r r
r


82

vh byan

ws se

krte hE&

jo

A>=R ka rb

AaSmano& ka rb

AOr j>mIn

pak hE



r
w
w
wn ko vada

83

vh ijs

ikya jata hE

AOr

mabUd

vhI

vh

ko

pa le&

yha& tk

w
r

w
ihKmt vala

ws idn

AOr j>mIn me&

AOr `ele&

vh behUda

ps 2oD> de&

bate& kre&

wn ko

w

mabUd

AaSmano& me&

AOr

vh jo

vhI

w

w


w r
AOr jo wn dono&

AOr j>mIn

ke drimyan

AaSmano&

bad=aht

ws ke

vh jo

il@

AOr bD>I

;Lm

84

brkt vala

vala

w w
w

vh ijn

AOr ;`>\ityar

ko

nhI& r`te

85

tum lO4

AOr ws

kr jaAoge

kI trf>

AOr ws ke

ik>yamt ka ;Lm

pas

AOr wsI kI trf> tum lO4 kr

w

w

jaAoge | (85)

AOr vh

ke pas hE ik>yamt ka ;Lm,

AOr vh ijn ko ALlah ke isva


pukarte hE&, vh =f>aA>t ka

hk> kI

ijs ne gvahI dI

to

to vh j>r khe&ge

ke ijs ne gvahI dI hk> kI AOr

ik0r

ALlah

AOr Agr Aap s wn se pU2e& ik


wNhe& iks ne pEda ikya ? to vh
j>r khe&ge ALlah ne to vh
ik0r wl4e ifre jate hE& ? (87)
k>sm hE rsUl ke yh khne kI

88

89

pEda ikya wNhe&

:man nhI& la@&ge

log

AOr khe&

jante hE&

86

vh wl4e ifre

87

wn se

jate hE&

to Aap s mu%h

fer le&

(44) sUrtud du`>an

Aayat 59

0uva%

meh\rban, rh\m krne vala hE

hr Am\r ihkMt vala | (4)

slam

kuA>at 3

ALlah ke nam se jo bhut

ws rat me& f>Esl ikya jata hE

k>sm ws
ke khne kI

r( )

An\jam jan le&ge | (89)

be=k hm hI hE& Drane vale | (3)

AOr Agr

wn se pU2e&

be=k @e mere rb

ps jl\d wNhe& malUm ho ja@ga

AOr slam khe&, ps jl\d vh

rat lEltl k>d/ me& naij>l ikya,

Aap s

iks

yh

to Aap s wn se mu%h fer le&

be=k hm ne wse @k mubark

vh pukarte hE&

nhI& la@&ge | (88)

k>sm hE vaj>eh iktab kI | (2)

ws ke isva

ik @e mere rb! yh log :man

ha mIm | (1)

=f>aA>t

;`>\ityar nhI& r`te, isva@ ws


vh jante hE& | (86)

isva@

nhI& sunte wn kI po=Ida bato&


w

r

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE


w

@k mubark rat

me&

be=k hm ne

naij>l ikya ;se

vaj>eh

k>sm

iktab

hamIm

ihKmt vala

hr Am\r

V@

f>Esl ikya
jata hE

ws me&

Drane vale

be=k hm hE&

496

Kya vh guman krte hE& ? ik hm

RU@ @a

Ad du`>an (44)


TT@ba

se

tuMhara rb

rhmt

-ejne vale

be=k hm hE&

huKm

hmare pas se

ho kr


w


r
w r
wn dono& ke

AOr

drimyan

jo

AOr j>mIn

rb hE AaSmano&

janne vala

r
r
w

sunne vala

be=k vhI

tuMhare

AOr

tuMhara

vh jan Dalta hE

ws ke

nhI& ko:

bap dada

rb

rb

AOr jan inkalta hE

isva

mabUd

yk>In

Agr tum ho

kerne vale

w
r
AaSman la@

ws

to tum

idn

;n\itj>ar kro

`elte hE&

=k me&

bl\ik vh

phle

`ol dUr

@e hmare

kr de

rb

A>j>ab ddRnak

11

yh

vh 7a&p

logo&

j>aihr

10

lega

0uAa%

w



AOr thk>Ik> Aa cuka

nsIht

wn ke pas

wn ko

kha&

12

:man

be=k

le Aa@&ge

hm

hm

A>j>ab

se


r
w

be=k

dIvana

14

hm

is`aya

AOr khne

huAa

lge

vh

ws se

ifr

ifr g@

rsUl `ol `ol kr

13

byan krne vala


w




pkD>

hm

ijs

pkD>e&ge

idn

tum be=k ip2lI halt

15

9oD>a

pr lO4 Aane vale ho

A>j>ab

`olne vale


w w
AOr Aaya

k>Ome if>rA>On

wn ke pas

;n se

AOr hm

k>Bl

Aaj>ma cuke hE&

16

;n\itk>am

be=k

lene vale

hm

bD>I s~>t

w
r
r

@k rsUl AmIn

18

tuMhare

be=k

bNde ALlah

il@

mE&

ke

ik hvale

mere

17

kr do

krIm

@k

A>alI k>d/

rsUl

w

w

AOr

be=k mE&

19

vaj>eh

dlIl

Aaya hU%

be=k

ALlah pr

tum srk=I

AOr

ke sa9

tuMhare pas

mE&

ke muk>aibl

n kro

yh ik




w
21

to @k iknare

muz

tum :man

AOr

ho jaAo muz se

pr

nhI& late

Agr

20

tum muze
s&gsar kr do

ik

AOr

Apne

pnah

tuMhara rb

rb kI

cahta hU%


r


rat
me&

to tU le ja mere bNdo& ko

muj\irm log

22

ik

yh

to ws ne duA>a kI
Apne rb se



r w
24

DUbne vale

@k

be=k

l=kr

vh

5hra huAa

dyaR

AOr
2oD> jaAo

23

pI2a ik@

be=k

jaAoge

tum

w
w

26

497

AOr mkan nf>Is

AOr

`eitya&

25

AOr c=\me

bag>at

V@

se

vh iktne hI
2oD> g@

;leih yurd (25)


huKm ho kr hmare pas se | be=k
hm hI hE& rsUl -ejne vale | (5)
rhmt Aap s ke rb kI trf>
se, be=k vhI hE sunne vala
janne vala | (6)
rb hE AaSmano& ka AOr j>mIn ka
AOr jo wn ke drimyan hE, Agr
tum ho yk>In krne vale | (7)
ws ke isva ko: mabUd nhI&, vhI
jan Dalta hE, vhI jan inkalta
hE, AOr vhI rb hE tuMhara AOr
tuMhare phle bap dada ka | (8)
bl\ik vh =k me& pD>e `elte hE& | (9)
to tum ws idn ka ;n\itj>ar kro ik
AaSman j>aihr 0uAa% la@ga, (10)
AOr 7a&p lega 2a ja@ga logo&
pr, yh hE ddRnak A>j>ab | (11)
Ab vh khe&ge @e hmare rb! hm
se A>j>ab dUr kr de, be=k hm
:man le Aa@&ge | (12)
wn ko nsIht kha& yad Aa@gI ?
wn ke pas to `ol `ol kr byan
krne vala rsUl Aa cuka hE | (13)
ifr vh ws se ifr g@ AOr
khne lge yh to is`aya huAa
dIvana hE | (14)
be=k hm 9oD>a A>j>ab `olne vale
hE& mgr tum be=k ifr baig>yana
halt pr lO4 Aane vale ho | (15)
ijs idn hm s~>t pkD> pkD>e&ge |
be=k hm ;n\itk>am lene vale hE& | (16)
AOr hm wn se phle k>Ome
if>rAaOn ko Aaj>ma cuke hE&, AOr wn ke
pas @k A>alI k>d/ rsUl Aaya | (17)
ik ALlah ke bNdo& ko mere hvale
kr do, be=k mE& tuMhare il@ @k
rsUl AmIn hU% | (18)
AOr yh ik tum ALlah ke muk>aibl
srk=I n kro, be=k mE& tuMhare pas
vaj>eh dlIl ke sa9 Aaya hU% | (19)
AOr be=k mE& pnah leta hU% Apne
rb kI AOr tuMhare rb kI ws se
ik tum muze s&gsar kr do | (20)
AOr Agr tum muz pr :man nhI& late
to muz se @k iknare ho jaAo | (21)
to ws ne Apne rb se duA>a kI
ik yh muj\irm log hE& | (22)
;r=ade ;lahI huAa to tum mere
bNdo& ko le jaAo rato& rat, be=k
tuMhara pI2a ikya ja@ga | (23)
AOr 2oD> jaAo dyaR 5hra `ula
huAa, be=k vh @k l=kr hE&
DUbne vale | (24)
AOer vh 2oD> g@ iktne hI
bag>at, AOr c=\me, (25)
AOr `eitya&, AOr nf>Is mkan, (26)

9e | (27)
wsI trh huAa wn ka An\jam,
AOr hm ne dUsrI k>Om ko wn ka
vairs bnaya | (28)
so wn pr AaSman AOr j>mIn n
ro@ AOr vh n hu@ 7Il id@ g@
logo& me& | (29)
AOr thk>Ik> hm ne bnI ;s/a:l ko
ij>Llt vale A>j>ab se njat dI, (30)
yanI if>rA>On se, be=k vh hd
se b7> jane valo& me& se srk=
9a | (31)
AOr Alb]a hm ne wNhe& tmam
jhan valo& pr dainSta ps&d
ikya | (32)
AOr hm ne wNhe& `ulI in=ainya& dI&,
ijn me& `ulI Aaj>ma;= 9I | (33)
be=k yh log khte hE&, (34)
yh hmara mrna to isf>R @k hI
bar hE AOr hm dobara w5a@ jane
vale nhI& | (35)
Agr tum sCce ho to hmare bap
dada ko le AaAo | (36)
Kya vh behtr hE& ya tuBbA> kI
k>Om ? AOr jo log wn se k>Bl
9e ? hm ne wNhe& hlak ikya,
be=k vh muj\irm log 9e | (37)
AOr hm ne AaSmano& AOr j>mIn
ko AOr jo ku2 wn ke drimyan
hE `elte hu@ Abs `el kUd ke
il@ nhI& pEda ikya | (38)
hm ne wNhe& nhI& pEda ikya mgr
hk> ke sa9, leikn wn me& se


r w

w

ik>yamt wn sb ka vK>te muk>rRr


mIA>ad hE | (40)
ijs idn kam n Aa@ga ko:
sa9I ku2 -I iksI sa9I ke, AOr
n vh mdd ik@ ja@&ge | (41)
mgr ijs pr ALlah ne rh\m
ikya, be=k vhI hE g>ailb rh\m
krne vala | (42)
be=k 9ohr ka dr~>t | (43)
gunahgaro& ka `ana hE | (44)
vh pe4o& me& ip3le hu@ ta&be kI
trh `Olta rhega | (45)
jEse `Olta huAa gmR panI | (46)
wse pkD> lo, ifr wse jhn\nm
ke bIco& bIc tk `I&co | (47)
ifr ws ke sr ke Wpr Dalo
`Olte hu@ panI ke A>j>ab se | (48)

AOr hm ne vairs

k>Om

wsI trh

bnaya wn ka

mj>e wD>ate

27

ws me&

vh 9e

AOr nemte&



w
r

7Il id@ g@

29

AOr n hu@ vh

AOr j>mIn

AaSman

wn pr

so n ro@



w

se

if>rA>On

A>j>ab ij>Llt vala

30

se

AOr thk>Ik> hm ne

bnI ;s/a:l

njat dI

w



AOr Alb]a hm ne

dainSta

hd se b7> jane

31

wNhe& ps&d ikya

srk=

valo& me& se

be=k

9a

vh


w

be=k

`ulI

33

yh log

vh ijn

Aaj>ma;=

AOr hm ne

in=ainya&

me&

tmam jhan valo&

32

wNhe& dI&

pr




w
dobara w5a@

35

AOr hm nhI&

jane vale

phlI @k

hmara

mgr

hI bar

mrna

isf>R

36

sCce

nhI& yh

Alb]a

34

khte hE&



ya

k>Ome tuBbA>

behtr

Kya vh

Agr tum ho

hmare

to le

bap dada

AaAo

w

w

AOr

muj\irm

37

nhI&

9e

jma

be=k vh

hm ne hlak

wn se k>Bl

ikya wNhe&

AOr jo log

w
r

w
hm ne nhI& pEda

mgr

AOr jo wn dono&

`elte hu@

38

ikya wNhe&

AOr j>mIn

ke drimyan

hm ne pEda

AaSmano&

ikya

Ak\sr nhI& jante | (39)


be=k f>Esle ka idn roj>e

dUsre

28

be=k

f>Esle ka idn

nhI& jante

39

wn me& se

AOr leikn

Ak\sr

hk> ke sa9

5Ik tOr pr



ku2

iksI sa9I ke

ko: sa9I

n kam Aa@ga

ijs

wn sb ka

sb

40

idn

vK>te mek>rRr

r
w

42

rh\m krne
vala

vh g>ailb

be=k

rh\m ikya

vh

ALlah ne

ijs

mgr

mdd ik@

41

AOr n vh

ja@&ge

`Olta hE

ip3le hu@

ta&be kI trh

`ana gunahgaro& ka

44

43

9ohr ka dr~>t

be=k

tk

ifr `I&co wse

tum pkD> lo
wse

gmR panI

46

jEse `Olta
huAa

45

pe4o& me&


48

A>j>ab `Olta
huAa panI

se

V@

ws ka

pr

sr

Wpr

ifr Dalo

47

bIco& bIc jhn\nm

498

AOr nemte&, ijn me& vh mj>e wD>ate

RU@ @a

Ad du`>an (44)

TU@qbva







ws

jo tum 9e

me&

be=k yh

;J>j>t vala

49

tU

j>or Aavr

be=k tU

c`

w
w

AOr

52

bag>at

c=\me

me&

Am\n ka muk>am

51

be=k mu]k>In

me&

=k krte

50

ALlah se Drne vale

w

w
AOr hm joD>e

;sI trh

bna de&ge wn ke il@

53

@k dUsre ke

AOr

barIk

Aamne samne

dbIj> re=m

re=m

se ke

phne hu@

vh n c`e&ge

hr ik>Sm

;t\mInan se

55

ws me&

ka meva

vh ma&ge&ge

`>Ub bD>I bD>I

54

Aa%`o& vailya&

AOr ws ALlah

jhn\nm ka A>j>ab

56

phlI mOt

ne bca ilya wNhe&

isva@

mOt

vha%






hm ne ;se

;s ke

AaSaan kr idya

isva nhI&

kamyabI bD>I

57

yhI

tuMhara

yh

se ke

rb

f>J>l se

r w


;n\itj>ar me& hE&

59

ps Aap s

be=k vh

;n\itj>ar kre&

nsIht pkD>e&

58

taik vh

r( )

g>ailb

vala

jo janvr

AOr

AOr tuMharI

fElata hE

jo

pEda;= me&

AOt

wtara

jo

AOr idn

rat

trf> se

iktab

j>mIn

`>u=\k hone ke bad

ws se

ifr ij>Nda
ikya

hamIm

Ahle :man

Alb]a

ke il@

in=ainya&

AOr j>mIn

yk>In krne vale


logo& ke il@

in=ainya&

AaSman se

irj>\k>

hm vh

ALlah ke

p7>te hE&

Ahkam

yh

A>K>l slIm
valo& ke il@

in=ainya&

hva@&

AOr gidR=





w

6

499

vh :man

AOr wskI

ALlah ke

la@&ge

Aayat

bad

bat

ps iks

V@

samne bE5e ho&ge | (53)


wsI trh hm `>Ub bD>I bD>I
Aa%`o& vailyo& se wn ke joD>e
bna de&ge | (54)
vh ma&ge&ge ws me& ;t\mInan se hr
ik>Sm ka meva | (55)
vh phlI mOt ke isva vha%
ifr mOt ka j>a;k>a n c`e&ge,
AOr ALlah ne wNhe& jhn\nm ke
A>j>ab se bca ilya | (56)
tuMhare rb ka f>J>l, yhI hE bD>I
kamyabI | (57)
be=k hm ne ;s k>urAan ko

ALlah ke nam se jo bhut

z

r

ws ke mrne

ke kpD>e @k dUsre ke Aamne

yh naij>l kI hu: iktab hE,

naij>l kI hu:

AOr tbdIlI

phne hu@ barIk AOr dbIj> re=m

ha mIm | (1)



w
w w

ALlah ne

bag>at AOr c=\mo& me& | (52)

meh\rban, rh\m krne vala hE

ALlah kI

ho&ge | (51)

be=k vh -I muNtij>r hE& | (59)

w

w
w
r
vh

be=k muTtk>I Am\n ke muk>am me&

ps Aap s ;n\itj>ar kre&,

ihKmt

krte 9e | (50)

me& taik vh nsIht pkD>e& | (58)


be=k

be=k yh hE vh ijs me& tum =k

j>ban me&

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

AaSmano& me&

vala hE tU | (49)

Aasan kr idya hE Aap kI j>ban

Aayat 37

igrI hu:

c`, be=k j>or Aavr, ;J>j>t

Aap s kI

(45) sUrtul jaisya

kuA>at 4

;leih yurd (25)

hk> ke sa9

Aap s pr

g>ailb ihKmt vale ALlah kI


trf> se | (2)
be=k AaSmano& AOr j>mIn me&
Alb]a Ahle :man ke il@
in=ainya& hE& | (3)
AOr tuMharI pEda;= me& AOr jo
janvr vh fElata hE, wn me&
yk>In krne vale logo& ke il@
in=ainya& hE& | (4)
AOr rat idn kI tbdIlI me&, AOr
ws irj>\k> bair= me& jo ALlah
ne AaSman se wtara, ifr ws
se ij>Nda ikya j>mIn ko ws ke
`>u=\k hone ke bad AOr hvaAo&
kI gidR= me& A>K>le slIm r`ne
valo& ke il@ in=ainya& hE& | (5)
yh ALlah ke Ahkam hE& ijNhe&
hm Aap s pr hk> ke sa9
5Ik 5Ik p7>te hE&, ps ALlah
AOr ws kI Aayat ke bad vh
iks bat pr :man la@&ge ? (6)

Al jaisya (45)
`>rabI hE hr zU4 baN0ne vale
gunahgar ke il@ | (7)
vh ALlah kI Aayat ko sunta
hE jo ws pr p7>I jatI hE&, ifr
tkBbur krta huAa AD>a rhta hE
goya ik ws n suna hI nhI&, ps wse
ddRnak A>j>ab kI `>u=`>brI do | (8)
AOr jb vh hmarI Aayat ke
iksI =E se vaik>f> hota hE to vh
ws ko pkD>ta bnata hE h%sI
mj>ak>, yhI log hE& ijn ke il@
s\va krne vala A>j>ab hE | (9)
wn ke Aage jhn\nm hE, AOr wn
ke ku2 kam n Aa@&ge jo wNho&
ne kmaya AOr vh n ijn ko
wNho& ne ALlah ke isva karsaj>
5hraya, AOr wn ke il@ bD>a
A>j>ab hE | (10)
yh k>urAan srasr ihdayt
hE, AOr ijn logo& ne kuf> ikya
Apne rb kI Aayat ka, wn ke
il@ ddRnak A>j>ab me& se @k bD>a
A>j>ab hoga | (11)
ALlah vh hE ijs ne tuMhare il@
dyaR ko mus~>`>r ikya taik cle&
ws me& ws ke huKm se k+itya&, AOr
taik ws ke f>J>l se roj>I tla=
kro AOr taik tum =u kro | (12)
AOr ws ne tuMhare il@ Apne
huKm se mus~>`>r ikya sb ko jo
AaSmano& me& AOr j>mIn me& hE&, be=k
ws me& g>Or Ao if> krne vale
logo& ke il@ in=ainya& hE& | (13)
Aap s wn logo& ko f>rma de&
jo :man la@ ik vh wn logo& se
drguj>r kre& jo ALlah ke AYyam
jj>a@ Aamal kI wMmId nhI&
r`te taik ALlah wn logo& ko
bdla de wn ke Aamal ka | (14)
ijs ne nek A>ml ikya ApnI
j>at ke il@ ikya AOr ijs
ne bura ikya to ws ka vbal
wsI pr hoga, ifr tum Apne
rb kI trf> lO4a@ jaAoge | (15)

RU@ @a








tkBbur

ifr AD>a

p7>I jatI hE&

ALlah kI

vh

krta huAa

rhta hE

ws pr

Aayat

sunta hE

nubUVvt dI AOr hm ne wNhe& pakIj>a


cIj>e& A>ta kI&, AOr hm ne wNhe&
jhan valo& pr f>j>Ilt dI | (16)
AOr hm ne wNhe& dIn ke bare me&
vaj>eh in=ainya& dI& to wNho& ne
;`>itlaf> n ikya mgr ws ke bad
ik jb wn ke pas ;Lm Aa gya
Aaps kI ij>d kI vjh se, be=k
tuMhara rb wn ke drimyan f>Esla
f>rma@ga ik>yamt ke idn ijs me&
vh ;`>itlaf> krte 9e | (17)

`>rabI

vale ke il@


w

iksI

hmarI Aayat

AOr jb vh

=E

me& se

vaik>f> ho

ddRnak

A>j>ab kI

ps wse

ws ne nhI&

goya

`>u=`>brI do

suna wse

ik

w w
r

wn kI dUsrI trf>

jhn\nm

Aage

A>j>ab s\va

wn ke

yhI

h%sI

vh ws ko

krne vala

il@

log

mj>ak>

pkD>ta hE

w w w w w
karsaj>

AOr n jo wNho&

ALlah ke isva

ku2

ne 5hraya

jo wNho&

AOr n kam Aa@ga

ne kmaya

wn ke



w w
w
wn ke

Apna

Aayat

AOr ijn logo& ne

yh k>urAan

il@

rb

ko

kuf> ikya n mana

ihdayt

bD>a

10

AOr wn

A>j>ab

ke il@

k+itya&

taik cle&

dyaR

tuMhare

mus~>`>r

ALlah

il@

ikya

vh ijs

ddRnak

11

@k

se

A>j>ab

A>j>ab

w

w
w
w

jo

AOr ws ne mus~>`>r

=u kro

12

ikya tuMhare il@

AOr

ws ke

AOr ik tum

ws ke

ws

taik tum

f>J>l se

tla= kro

huKm se

me&

w
r

in=ainya&

ws me&

be=k

Apne

sb

huKm se

AOr

j>mIn me&

AaSmano& me&

jo

w w

wMmId nhI&

wn logo&

drguj>r

:man

wn logo&

f>rma

r`te

se jo

kre&

la@

ko jo

de&

13

g>Or Ao if>

wn logo&

krte hE&

ke il@






A>ml ikya nek

ijs

14

vh kmate 9e

ws ka

wn logo&

taik vh

ALlah ke

Aamal

jo

ko

bdla de

AYyam

w
w
AOr thk>Ik>
hm ne dI

15

tum lO4a@

tum Apne rb

jaAoge

kI trf>

ifr

to ws pr

bura

AOr

to ApnI

ikya

ijs

j>at ke il@

w

z w

AOr thk>Ik> hm ne bnI ;s/a:l


ko iktab tOret AOr hkUmt AOr

hr zU4 baN0ne

gunahgar

pakIj>a cIj>e&

AOr hm ne

AOr

A>ta kI& wNhe&

nbUVvt

AOr hUKm

iktab

bnI ;s/a:l

w


w

to wNho& ne

Am\r se

vaj>eh

AOr hm ne

;`>itlaf> ikya

dIn ke bare me&

in=ainya&

wNhe& dI&

16

AOr hm ne

jhan valo& pr

f>j>Ilt dI wNhe&

be=k
tuMhara rb

Aaps kI

ij>d se

;Lm

jb Aa gya
wn ke pas

ws ke bad

mgr




17

;`>itlaf> krte

ws me&

vh 9e

V@

ws me&

ik>yamt ke idn

wn ke

f>Esla

drimyan

krega

500

TU@qbva

`>aih=at

AOr n

to Aap s ws

pErvI kre&

kI pErvI kre&

dIn se ke

=rIA>t

hm ne kr idya

`>as trIk>a pr

Aap ko

ifr



ku2

ALlah se

Aap s

hrigj> kam n

ke samne

ke

Aa@&ge

be=k vh


w
w w
prhej>garo&

19

rf>Ik>

wn logo&

;Lm nhI& r`te

18

kI jo

AOr

baj>

rf>Ik>

wn me& se

j>ailm

AOr

ALlah

dUsre

jma

baj> @k

jma

be=k


w


r
yk>In r`ne vale

20

AOr rhmt

logo& ke il@

AOr ihdayt

logo& ke il@

dana: kI bate&

yh





:man

wn logo& kI

ik hm kr de&ge

la@

trh jo

wNhe&

bura;ya&

kma:&

vh

Kya guman

kI&

ijNho& ne

krte hE&

w


w

jo vh huKm

21

bura

lgate hE&

AOr wn

wn ka

ka mrna

jIna

AOr wNho& ne A>ml ik@

brabr

AC2e


r w

w

w


ws ka jo ws ne
kmaya Aamal

hr =~>s

AOr taik

hk> ihKmt

bdla idya ja@

ke sa9

AOr pEda ikya

AaSmano&

AOr j>mIn

ALlah ne



w
w

AOr gumrah

ApnI

Apna

kr idya wse ALlah

`>aih=

mabUd

bna ilya

jo

Kya tum ne

ijs

de`a

22

j>uLm n ik@

AOr

ja@&ge

vh


w w
w


to
kOn

pdaR

ws kI

AOr kr idya

AOer ws

Aa%` pr

Dal idya

ka idl

ws ke kan

AOr ws ne

;Lm pr

muh\r lga dI

ke bavjUd

w w
hmarI
ij>NdgI

isf>R

AOr wNho&

nhI& yh

23

ne kha

to Kya tum g>Or

wse ihdayt

ALlah ke bad

nhI& krte ?

dega

w w
w

ws ka

wNhe&

AOr

j>mana

nhI&

mgr

AOr nhI& hlak

AOr hm

isf>R

krta hme&

jIte hE&

hm mrte hE&

duinya

vaj>eh

hmarI

p7>I jatI hE&

AOr

Aayat

wn pr

jb

24

A4kl

mgr

dOD>ate hE&

isf>R

vh

nhI&

se ko:
;Lm


Agr tum ho

hmare bap

tum

vh

isva

dada ko

le AaAo

khte hE&

yh ik

wn kI huJjt

nhI& hotI

trf>

vh ifr tuMhe&

vh ifr tuMhe&

ALlah tuMhe&

jma krega

mOt dega

ij>NdgI deta hE

f>rma de&

25

sCce

26

501

jante nhI&

Ak\sr log

AOr

leikn

ws me&

ko: =k nhI&

V@

ik>yamt ka idn

;leih yurd (25)


ifr hm ne Aap s ko dIn ke
@k `>as trIk>e pr kr idya to
Aap s ws kI pErvI kre&, AOr
jo log ;Lm nhI& r`te wn kI
`>aih=at kI pErvI n kre& | (18)
be=k vh ALlah ke samne Aap
ke kam n Aa@&ge ku2 -I AOr
be=k j>ailm @k dUsre ke rf>Ik>
hE&, AOr ALlah prhej>garo& ka
rf>Ik> hE | (19)
yh logo& ke il@ dana: kI bate&
hE&, AOr ihdayt Ao rhmt yk>In
r`ne vale logo& ke il@ | (20)
Kya vh log yh guman krte hE&
ijNho& ne bura;ya& kI& ik hm wNhe&
wn logo& kI trh kr de&ge jo
:man la@ AOr wNho& ne AC2e
A>ml ik@ taik brabr ho ja@
wn ka jIna AOr mrna, bura hE
jo vh huKm lgate hE& | (21)
AOr ALlah ne AaSmano& ko AOr
j>mIn ko pEda ikya ihKmt ke sa9
AOr taik hr =~>s ko ws ke
Aamal ka bdla idya ja@ AOr
wn pr j>uLm n ikya ja@ga | (22)
Kya tum ne ws =~>s ko de`a
ijs ne bna ilya ApnI `>aih=o&
ko Apna mabUd, AOr ALlah ne
;Lm ke bavjUd wse gumrah
kr idya, AOr muh\r lga dI ws
ke kan AOr ws ke idl pr,
AOr Dal idya ws kI Aa%` pr
pdaR, to kOn ALlah ke bad wse
ihdayt dega, to Kya tum g>Or
nhI& krte ? (23)
AOr wNho& ne kha ik yh ij>NdgI
AOr ku2 nhI& isf>R hmarI duinya
kI ij>NdgI hE, hm mrte hE& AOr
hm jIte hE&, AOr hme& isf>R j>mana
hlak kr deta hE, AOr wNhe& ws
ka ko: ;Lm nhI&, vh isf>R
A4kl dOD>ate hE& | (24)
AOr jb wn pr hmarI vaj>eh Aayat
p7>I jatI hE& to wn kI huJjt
dlIl nhI& hotI ;s ke isva ik
vh khte hE& hmare bap dada ko
le AaAo Agr tum sCce ho | (25)
Aap f>rma de& ALlah hI tuMhe&
ij>NdgI deta hE vhI ifr
tuMhe& mOt dega ifr vhI tuMhe&
ik>yamt ke idn jma krega, ijs
me& ko: =k nhI&, leikn Ak\sr
log jante nhI& | (26)

Al jaisya (45)
AOr ALlah hI ke il@ hE
bad=aht AaSmano& kI AOr j>mIn
kI, AOr ijs idn ik>yamt k>a;m
bpa hogI ws idn baitl prSt
`>sara pa@&ge | (27)
AOr tum hr wMmt ko 3u4no& ke
bl igrI hu: de`oge, hr wMmt
Apne nama@ Aamal kI trf> pukarI
ja@gI, Aaj tuMhe& bdla idya ja@ga
ws ka jo tum krte 9e | (28)
yh hmarI thrIr hE jo tuMhare bare
me& hk> ke sa9 boltI hE, be=k hm
il`ate 9e jo tum krte 9e | (29)
ps jo log :man la@ AOr wNho&

RU@ @a

w
w

w r
`>sara

ws idn

pa@&ge

ik>yamt

k>a;m

AOr ijs

hogI

idn

AOr ALlah ke

AaSmano&

AOr j>mIn

il@ bad=aht


w


ApnI iktab nama@

pukarI

Aamal kI trf>

ja@gI

wMmt

3u4no& ke bl

hr

AOr tum

hr wMmt

igrI hu:

baitl prSt

27

de`oge

tum pr

yh hmarI iktab

boltI hE

tuMhare bare me&

tuMhe& bdla

jo

tum krte 9e

28

thrIr

Aaj

idya ja@ga



:man

ps jo

la@

tum krte 9e

29

il`ate 9e

jo

hk> ke

be=k hm

sa9

rb ApnI rhmt me& dai`>l krega,

r r

w

yhI hE `ulI kamyabI | (30)

kamyabI

ne nek A>ml ik@ to wNhe& wn ka

AOr vh log ijNho& ne kuf> ikya


wNhe& kha ja@ga so Kya tum
pr merI Aayat n p7>I jatI 9I& ?
to tum ne tkBbur ikya AOr tum
muj\irm log 9e | (31)
AOr jb tum se kha jata 9a
ik be=k ALlah ka vada sc hE
AOr ik>yamt me& ko: =k nhI&,
to tum ne kha hm nhI& jante ik
ik>yamt Kya hE! hm to bs @k
guman sa r`te hE&, AOr hm nhI&
hE& yk>In krne vale | (32)
AOr wn pr wn ke Aamal kI
bura;ya& `ul g:& AOr wNhe& ws
A>j>ab ne 3er ilya ijs ka vh
mj>ak> wD>ate 9e | (33)
AOr kha ja@ga hm ne tuMhe&
-ula idya hE jEse tum ne ;s idn
ke imlne ko -ula idya 9a, AOr
tuMhara i5kana jhn\nm hE, AOr
tuMhara ko: mddgar nhI& | (34)
yh ;s il@ hE ik tum ne bna ilya
9a ALlah kI Aayat ko @k
mj>ak>, AOr tuMhe& duinya kI ij>NdgI
ne f>reb de r`a 9a, so vh Aaj
ws se n inkale ja@&ge AOr n wNhe&
ALlah kI rj>a mNdI haisl krne
ka mOk>a idya ja@ga | (35)
ps tmam tarIf>e& ALlah ke il@
hE& jo rb hE AaSmano& ka AOr rb
hE j>mIn ka, AOr rb hE tmam
jhano& ka | (36)
AOr wsI ke il@ hE ikbirya:
bD>a: AaSmano& me& AOr j>mIn
me&, AOr vh g>ailb, ihKmt vala
hE | (37)

vh

yh

yhI

ApnI rhmt me&

wn ka

to vh dai`>l

rb

krega wNhe&

AOr wNho& ne A>ml ik@ nek


w w


tum pr

p7>I

merI

jatI

Aayat

so Kya n 9I&

AOr vh log

kuf> ikya

`ulI

30

ijNho& ne


w w


ALlah ka

kha jata 9a

AOr

vada

be=k

jb

muj\irm

31

log

jma

AOr

to tum ne

tum 9e

tkBbur ikya

r w
r

Kya hE ik>yamt

hm nhI& jante

tum ne

ws me&

kha

AOr

ko: =k nhI&

sc

ik>yamt

w w

wn pr

bura;ya&

AOr

yk>In krne vale

32

`ul g:&

hm

A4kl mgr

AOr
nhI&

isf>R

jEsa

nhI& hm
guman krte

w
w w
AOr kha

Aaj

ja@ga

ws

vh mj>ak> wD>ate

33

ka

ijs ka vh 9e

wNhe&

AOr

jo wNho& ne

3er ilya

ikya Aamal



w
w w

AOr nhI&
tuMhare il@

AOr tuMhara

jhn\nm

i5kana

;s

Apna idn

tum ne

imlna

hm ne -ula

jEse

-ula idya

idya tuMhe&

w w





AOr f>reb

@k

ALlah kI

tum ne

;s il@

idya tuMhe&

mj>ak>

Aayat

bna ilya

ik tum

yh

34

ko: mddgar
jma

w

35

rj>a mNdI haisl krne

AOr n

ka mOk>a idya ja@ga

wNhe&

ws se

vh n inkale
ja@&ge

so Aaj

duinya kI ij>NdgI




r
r
r r

36

tmam jhano& ka rb

AOr j>mIn ka rb

AaSmano& ka rb

ps ALlah ke il@
tmam tarIf>e&


w
w rw

37

ihKmt vala

g>ailb

AOr
vh

V@

AOr j>mIn

AaSmano& me&

ikbirya:

AOr ws
ke il@

502

TV@bya

ha mIm (26)

r( )

(46) sUrtul Ahk>af>

kuA>at 4

meh\rban, rh\m krne vala hE

Aayat 35

reigStan

ALlah ke nam se jo bhut


ha mIm | (1)

iktab ka naij>l krna g>ailb,


ihKmt vale ALlah kI trf> se

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE






ihKmt vala

g>ailb

ALlah se

naij>l

iktab

hamIm

krna

w
hk> ke sa9

AOr jo wn dono&

mgr

AOr j>mIn

ke drimyan

AaSmano&

nhI& pEda ikya hm ne

w w w w
r
-la tum

f>rma de&

de`o

AOr @k mIA>ad

soco to ijNhe& tum ALlah ke

muk>rRra

isva pukarte ho muze id`aAo ik

id`aAo

Kya

ALlah ke isva

muze tum

ko:

le AaAo

iktab

mere pas

AOr

pukarta hE

gumrah

kOn

AaSmano& me&

sCce

tum ho

Agr

ik>yamt ka idn

tk

ws

jvab n dega

ko

ya wn ke il@ AaSmano& me& ku2

tum pukarte ho

saza hE ? le AaAo mere pas ;s

ku2

wn ke

saza

il@

;Lm se kI

jo

ya

Aasar

ALlah ke isva




w
vh ho&ge

jma ik@ ja@&ge log

AOr

be`>br hE&

jb

wn ka pukarna

hmarI

p7>I jatI hE& wn pr

AOr

jb

mun\ikr
jma

AOr vh

wn kI ;badt se

ho&ge

w
7

`ula

yh jadU

wn ke pas

jb

Aa gya vh

hk> ka

mE& ne `>ud
bna ilya hE ;se

Agr f>rma de&

;s ka

;s me&

tum bate&
bnate ho

vh jo

503

rh\m krne vala

b~>=ne vala

AOr vh

hE ? jo ALlah ke isva ws ko
pukarta hE jo wse jvab n dega
ik>yamt ke idn tk, AOr vh
wn ke pukarne se -I be`>br
hE& | (5)
AOr jb log mEdane h=\r me&
jma ik@ ja@&ge vh wn ke
du+mn ho&ge AOr vh wn kI
;badt ke mun\ikr ho&ge | (6)
AOr jb wn pr hmarI vaj>eh
Aayat p7>I jatI hE& to vh khte
hE& ijNho& ne ;n\kar ikya hk> ke
bare me& jb ik vh wn ke pas
Aa gya yh `ula jadU hE | (7)
Kya vh khte hE& ik ws ne ;se `>ud

vh khte hE&

bna ilya hE ;se

ku2 -I

AOr tuMhare

mere

drimyan

drimyan

V@

AOr ws se bD>a gumrah kOn

khte

Kya

ALlah se

mere
il@

w

w
8

sCce ho | (4)

hE& vh

ws ne `>ud

vh `>Ub janta hE

;LmI Aasar in=anat Agr tum

ijn logo& ne



vh kaf>I hE

se phle kI ko: iktab ya ko:

;n\kar ikya




to tum ;`\>ityar nhI& r`te

wNho& ne j>mIn se Kya pEda ikya ?

ijn ko

w
w

Aayat

Aap s f>rma de& -la tum de`o

kuf> ikya

bD>a

vaj>eh

gdaRnI krne vale hE& | (3)

AOr ijn logo& ne

ws se jo vh

wn ke

se vh Dra@ jate hE& ws se

se

se phle

du+mn

AOr ijn logo& ne kuf> ikya ijs

ijs

pEda ikya

AOr vh

AOr @k muk>rRra mIA>ad ke il@

jate hE&

se

ke drimyan hE mgr hk> ke sa9

vh Dra@

wNho& ne

;s

AOr j>mIn ko AOr jo wn dono&

gdaRnI

ya

hm ne nhI& pEda ikya hE AaSmano&

krne vale

w w

r
j>mIn se

hE | (2)

gvah

bna ilya hE, Aap s f>rma de&


Agr mE& ne ;se `>ud bna ilya hE
to tum muze ALlah se bcane
ka ku2 -I ;`>\ityar nhI& r`te,
vh `>Ub janta hE jo tum ;s ke
bare me& bate& bnate ho, vh kaf>I
hE ;s ka gvah mere AOr tuMhare
drimyan, AOr vh hE b~>=ne
vala, rh\m krne vala | (8)

Al Ahk>af> (46)
Aap s f>rma de& ik mE& rsUlo& me&
nya nhI& hU%, AOr mE& nhI& janta
ik mere sa9 AOr tuMhare sa9 Kya
ikya ja@ga, mE& isf>R ws kI
pErvI krta hU% jo merI trf> vih
ikya jata hE, AOr mE& isf>R saf>
saf> Dr sunane vala hU% | (9)
Aap s f>rma de& -la tum de`o
to Agr yh k>urAan ALlah ke
pas se hE, AOr tum ne ;s ka
;n\kar ikya, AOr gvahI dI @k
gvah ne bnI ;s/a:l me& se ws
jEsI iktab pr, AOr vh :man
le Aaya, AOr tum ne tkBbur ikya
tum AD>e rhe, be=k ALlah ihdayt
nhI& deta j>ailm logo& ko | (10)
AOr kaif>ro& ne moimno& ke il@
ke bare me& kha Agr yh behtr
hota to vh ;s kI trf> hm
pr phl n krte, AOr jb wNho&
ne ;s se ihdayt n pa: to Ab
khe&ge yh purana zU4 hE | (11)


RV@y


r w
w
AOr n tuMhare

mere sa9

sa9

Kya ikya

AOr nhI&

ja@ga

janta mE&

nya

rsUlo& me& se

nhI& hU% mE&

f>rma de&


r w
-la tum

f>rma

de`o to

de&

Dr sunane vala

mgr

AOr

merI

saf> saf>

isf>R

nhI& hU% mE&

trf>

jo vih ikya isva@


jata hE

isf>R

nhI& pErvI
krta


w

se

AOr

@k gvah

AOr tum ne

;s ka

gvahI dI

ALlah ke pas se

;n\kar ikya

hE

Agr

w


log

ihdayt

be=k

AOr tum ne

ifr vh

;s jEsI @k

nhI& deta

ALlah

tkBbur ikya

:man le Aaya

iktab pr

bnI ;s/a:l


w w
behtr

Agr hota

wn ke il@ jo

vh log ijNho& ne kuf>

AOr

:man la@ moimn

ikya kaif>r

kha

j>ailm

10

jma

w w

purana

11

zU4

yh

to Ab khe&ge

;s

n ihdayt pa:

AOr

;s kI

n vh phl krte

se

wNho& ne

jb

trf>

hm pr

iktab tOret 9I rhnuma AOr

w r w


rhmt, AOr hE yh iktab ws kI

ts\dIk> krne

ts\dIk> krne valI A>rbI j>ban

AOr ;s se phle mUsa A kI

me& taik j>ailmo& ko Dra@, AOr


`>u=`>brI hE nekokaro& ke il@ | (12)
be=k ijn logo& ne kha ik
hmara rb ALlah hE, ifr vh
ws pr k>a;m rhe, to ko:
`>Of> nhI& wn pr AOr n vh
g>mgIn ho&ge | (13)
yhI log Ahle jNnt hE&, hme=a
ws me& rhe&ge, yh wn kI jj>a hE
jo vh A>ml krte 9e | (14)
AOr hm ne ;n\san ko ma% bap ke
sa9 hus\ne sulUk ka huKm idya,
ws kI ma% wse tk\lIf> ke sa9
pe4 me& w5a@ rhI AOr ws ne
wse tk\lIf> ke sa9 jna, AOr
ws ka hm\l AOr ws ka dU0
2uD>ana mhIne me& huAa yha&
tk ik vh ApnI jvanI ko
phu%ca AOr huAa calIs sal
ka to ws ne Aj>R kI @e mere rb!
muze tOf>Ik> de ik mE& terI nemt
ka =u k% jo tU ne muz pr

iktab

valI

be=k

AOr yh

nekokaro& ke il@

12

AOr

rhnuma

rhmt

;mam

iktab

mUsa A

AOr ;s se phle

AOer

wn logo& ko ijNho& ne

taik vh

`>u=`>brI

j>uLm ikya j>ailm

Dra@

A>rbI

j>ban

r
w
AOr n vh

wn pr

to ko: `>Of> nhI&

vh k>a;m rhe

hmara rb

ifr

ijn logo& ne kha

ALlah


w



ws

jj>a

kI jo

ws me&

hme=a rhe&ge

yhI log

Ahle jNnt

g>mgIn ho&ge

13


w
ws

vh ws ko

hus\ne sulUk

ma% bap

kI ma%

w5a@ rhI

ka

ke sa9

AOr hm ne

;n\san

vh A>ml krte 9e

14

huKm idya


w
w w
vh
phu%ca

jb

yha& tk

tIs (30) mhIne

AOr ws ka

AOr ws

AOr ws ne ws ko

tk\lIf>

dU0 2uD>ana

ka hm\l

jna tk\lIf> ke sa9

ke sa9

z

r r w

terI nemt

ik mE& =u k%

tOf>Ik> de

@e mere

ws ne

muze

rb

Aj>R kI

sal

calIs
40

AOr vh

Apne j>or

phu%ca huAa jvanI ko

pr, AOr yh ik mE& nek A>ml k%

w



w
w

ijse tU ps&d kre, AOr mere il@

tU ps&d kre

merI AOlad me& ;s\lah kr de nek




w
w

;n\A>am f>rma: AOr mere ma% bap

bna de, be=k mE& ne terI trf>


tere huj>Ur tOba kI AOr be=k mE&
f>rma&brdaro& me& se hU% | (15)

wse

15

AOr yh ik

nek A>ml

muslmano&
f>rma&brdaro&

AOr mere ma% bap pr

mE& A>ml k%

se

AOr

terI

be=k mE& ne

be=k mE&

trf>

tOba kI

V@

tU ne ;n\A>am
f>rma: muz pr

merI AOlad me&

vh jo

mere

AOr ;s\lah

il@

kr de

504

TV@bya

w
w

wn kI

se

bura;ya&

AOr hm

wNho& ne

drguj>r krte hE&

ik@

behtrIn

jo

hm k>ubUl

wn se

A>ml

vh jo ik

krte hE&

yhI log



w w


AOr vh

wNhe& vada

16

ijs

vh jo

idya jata 9a

sCca vada

Ahle jNnt

me&


w



w
bhut se

hala&ik guj>r cuke

igroh

mE& inkala

Kya tum muze vada

tuMhare

jaW%ga

`>br dete ho

il@ pr

tuf>

Apne ma% bap

ws ne

ke il@

kha

w w
w

sCca

ALlah ka vada be=k

tU :man

tera bura ho

le Aa

f>yaRd krte hE&

AOr vh

ALlah se

dono&

muz se phle


w w

wn pr

saibt
ho g:

vh jo

yhI log

mgr

khainya&

phlo&

17

yh

isf>R

nhI&

ijNnat AOr ;n\san

vh

jma

se

;n se k>Bl

AOr taik vh

ws se jo wNho&

Aamal

pUra de wn ko

ne ikya

AOr hr

drje

@k ke il@

A>j>ab

9e

pane vale

w
w
w
vh ijNho& ne kuf>

Aag ke samne

la@ ja@&ge

ikya kaif>r

AOr

19

ijs idn

wn pr n j>uLm

AOr

ikya ja@ga

vh wn



w
ps Aaj

wn ka

AOr tum f>a;da

ApnI duinya kI ij>NdgI

w5a cuke

me&

ApnI nemte&

tum le g@
haisl kr cuke

w
w




;s il@

tum tkBbur krte 9e

nhI& bdla idya

s\va: ka A>j>ab

ik

ja@ga

w

r

AOr
yad kr

20

AOr ;s

tum naf>rmainya& krte 9e

nahk>

il@ ik

AOr guj>r cuke

Ahk>af> me&

ApnI

ws ne

k>Om

Draya

jb

A>ad ke -a:

w
w

be=k mE& Drta hU%

ALlah

ik tum ;badt

ke isva

n kro

AOr ws ke bad

tU fer de hme&

vh bole

21

A>j>ab

@k bD>a idn

tum pr




22

505

sCce
jma

se

tU hE

Agr

jo ku2 tU vada

ps le Aa

krta hE hm se

hm pr

V@

hmare mabUd

jo wNhe& vada idya jata 9a | (16)


AOr ijs ne Apne ma% bap ke il@
kha tum pr tuf>! Kya tum muze
yh `>br dete ho ik mE& roj>e h=\r
inkala jaW%ga, hala&ik bhut se
igroh guj>r cuke hE& muz se phle,
AOr vh dono& ALlah se f>yaRd
krte hE& AOr ws ko khte hE&
tera bura ho, tU :man le Aa, be=k
ALlah ka vada sCca hE, to vh

yhI log hE& ijn pr A>j>ab kI


bat saibt ho g: wn wMmto& me&
jo ;n se k>Bl guj>r cukI& ijNnat
me& se AOr ;n\sano& me& se, be=k vh
`>sara pane valo& me& se 9e | (18)
AOr hr @k ke il@ drje hE&, ws
ke mutaibk> jo wNho& ne ikya
taik vh wn ko wn ke Aamal
ka pUra bdla de, AOr wn pr
j>uLm n ikya ja@ga | (19)
AOr ijs idn la@ ja@&ge kaif>r
Aag ke samne wn se kha ja@ga
tum ApnI nemte& ApnI duinya kI
ij>NdgI me& haisl kr cuke ho AOr
wn ka f>a;da -I w5a cuke ho,
ps Aaj tuMhe& s\va: ke A>j>ab
ka bdla idya ja@ga, ;s il@
ik tum j>mIn me& nahk> tkBbur
krte 9e, AOr ;s il@ ik tum
AOr k>Ome A>ad ke -a: hUd ko
yad kr, jb ws ne ApnI k>Om
ko sr j>mIne Ahk>af> me&
Draya, AOr guj>r cuke hE& Drane
vale nbI ws se phle AOr ws
ke bad -I ik tum ALlah ke
isva iksI kI ;badt n kro,

ws se phle

Kya tU hmare pas Aaya ik

jNnt me& se ho&ge, sCca vada hE

naf>rmainya& krte 9e | (20)

j>mIn me&



Drane vale

se drguj>r krte hE&, yh Ahle

Aglo& kI khainya& hE& | (17)

`>sara

18

ne ik@ AOr hm wn kI bura;yo&

khta hE ik yh to isf>R phlo&


r
w
w
wn ke

A>ml hm k>ubUl krte hE& jo wNho&

to vh

bat

wMmto& me&

guj>r cukI&

yhI vh log hE& ijn ke behtrIn

khta hE

be=k

ha mIm (26)

se

be=k mE& Drta hU% tum pr @k


bD>e idn ke A>j>ab se | (21)
vh bole Kya tU hmare pas ;s
il@ Aaya ik hme& hmare mabUdo& se
fer de, ps tU jo ku2 hm se vada
krta hE hm pr le Aa Agr tU
sCco& me& se hE sCca hE | (22)

Al Ahk>af> (46)
ws ne kha ;s ke isva nhI& ik
;Lm ALlah ke pas hE AOr mE&
ijs pEg>am ke sa9 -eja gya
hU% vh tuMhe& phu%cata hU%, leikn
mE& de`ta hU% ik tum log jhalt
krte ho | (23)
ifr jb wNho& ne ws ko de`a ik
@k Ab/ wn kI vaidyo& kI trf>
cla Aa rha hE, to vh bole yh
hm pr bair= brsane vala badl
hE, nhI& bl\ik yh vh hE ijs
kI tum jLdI krte 9e, @k AaN0I
ijs me& ddRnak A>j>ab hE | (24)
vh ths nhs kr degI hr =E ko
Apne rb ke huKm se, ps wn ka
yh hal hogya ik wn ke mkano&
ke isva ku2 n id`a: deta 9a,
;sI trh hm muj\irm logo& ko
bdla idya krte hE& | (25)
AOr hm ne wNhe& wn bato& me&
;s k>d/ k>udrt dI 9I ik tuMhe& ws
pr ws k>d/ k>udrt nhI& dI, AOr
hm ne wn ko id@ kan AOr Aa%`e&
AOr idl, ps n wn ke kan AOr
n wn kI Aa%`e& AOr n wn ke
idl wn ke ku2 -I kam Aa@,
jb vh ;n\kar krte 9e ALlah
kI Aayat ka, AOr wn ko ws
A>j>ab ne 3er ilya ijs ka vh
mj>ak> wD>ate 9e | (26)
AOr thk>Ik> hm ne hlak kr dI&
tuMhare ;dR igdR kI bs\itya&, AOr
hm ne bar bar ApnI in=ainya&
id`a:& taik vh lO4 Aa@& | (27)
ifr Kyo& n wn kI mdd kI wNho&
ne ijNhe& bna ilya 9a ALLaah


RV@y

w

r


AOr

jo mE& -eja gya hU%

AOr mE&

leikn mE&

ws ke sa9

phu%cata hU% tuMhe&

;Lm

ALlah ke pas

r w r

w
wn kI

samne cla

vaidya&

Aa rha hE

ifr jb de`a

@k Ab/

23

wNho& ne ws ko

;s ke

ws ne

isva nhI&

kha

tum jhalt

igroh

de`ta hU%

krte ho

log

tuMhe&

@k badl

yh


r


ws

tum jLdI krte 9e

kI

ijs

hm pr bair=

bl\ik vh

brsane vala

vh bole





r


Apna

huKm se

rb

=E

vh ths nhs

hr

kr degI

@k hva

ws me&

ddRnak A>j>ab

24

AaN0I








hm bdla

;sI trh

dete hE&

wn ke mkan

ps vh rh g@

isva@ n id`a: deta 9a


w


ws

nhI& hm ne

me& pr

k>udrt dI tuMhe&

AOr Alb]a hm ne

ws me&

muj\irm log

25

wnko k>udrt dI 9I

w r
w w

kam Aa@ wn ke

AOr idl

to n

AOr Aa%`e&

jma

kan

AOr hm ne

wNhe&

bna id@


w r
w
jb

ku2 -I

AOr n idl wn ke

AOr n wn kI Aa%`e&

wn ke kan

w



w
ws

jo vh 9e

ka

wn ko

AOr ws ne

ALlah kI

3er ilya

Aayat ka

vh ;n\kar krte 9e

w w
bs\itya&

se

AOr thk>Ik> hm ne

jo tuMhare ;dR igdR

26

hlak kr idya

vh mj>ak> wD>ate



w


mdd kI

ifr Kyo& n

wn kI

lO4 Aa:&

27

taik vh

AOr hm ne bar bar id`a:& ApnI


in=ainya&

ALlah ke isva mabUd, bl\ik vh



w w

wn se g>a;b ho g@, AOr yh wn

bl\ik

ka k>ubR haisl krne ke il@

ka buhtan 9a jo vh ;f>\itra
krte 3D>te 9e | (28)
AOr jb hm Aap s kI trf>
ijNnat kI @k jmaA>t fer la@,
vh k>urAan sunte 9e, ps vh
Aap s ke pas haij>r hu@ to
wNho& ne @k dUsre ko kha cup
rho, ifr jb p7>na tmam huAa
to vh ApnI k>Om kI trf> Dr
sunate hu@ lO4e | (29)

k>ubR haisl

mabUd

ALlah ke isva

krne ko

ijNhe& bna ilya wNho& ne

w w w

hm

AOr

fer la@

jb

28

vh ;f>\itra

AOr

wn ka

krte 9e

jo

buhtan

vh gum g>a;b

AOr yh

ho g@ wn se



w

vh haij>r hu@
ws ke pas

ps jb

k>urAan

vh sunte 9e

ijNnat kI

@k

Aap s

jmaA>t

kI trf>

w


r
29

Dr sunate hu@

ApnI k>Om

trf>

V@

vh

p7>na

lO4e

tmam huAa

ifr jb

cup rho

wNho& ne
kha

506

TW@



ts\dIk>

mUsa A

krne valI

bad

naij>l

@k

kI g:

iktab

be=k hm ne sunI

@e hmarI

wNho& ne

k>Om

kha

w

@e hmarI

raSt

30

k>Om

AOr

rah

hk> kI trf>

trf>

vh rhnuma:

ws Apne se

ws

krtI hE

phle

kI jo

w
w
AOr vh pnah

tuMhare gunah

dega tuMhe&

se

b~>= dega tuMhe&

ws

AOr :man

ALlah kI trf>

k>ubUl

pr

le AaAo

bulane vala

kr lo


w

A>aijj>

ALlah kI trf>

to nhI&

krne vala

n k>ubUl krega

bulane vala

AOr jo

ddRnak A>j>ab

31

se


w w w w r


gumrahI `ulI

32

me&

yhI log

ihmaytI

ws ke isva

ws ke

AOr nhI&

il@

j>mIn me&

w
r

w w

w
AOr vh 9ka nhI&

AOr j>mIn

pEda ikya AaSmano& ko

vh ijs ne

Kya nhI& de`a

ik ALlah

wNho& ne

k>udrt

33

pr

hr =E

r`ne vala

be=k
vh

ha%

ik vh

mudeR

pr

ij>Nda kre

vh

wn ke pEda

k>aidr hE

krne se

w
w

vh

hk>

khe&ge

yh

Kya nhI&

Aag ke samne

ijNho& ne kuf> ikya

pe= ik@

AOr ijs

kaif>r

ja@&ge

idn


w

w

ps Aap s
sb\r kre&

tum ;n\kar krte 9e

34

vh

A>j>ab

ijs

ps tum

vh

hmare rb

c`o

f>rma@ga

kI k>sm

ha%


w w
goya ik

wn ke

vh

il@

AOr jLdI n kre&

rsUlo&

sb\r

WlUl A>J>m

se

ikya

jEse

w
w
idn kI

@k 3D>I

mgr
isf>R

ijs ka vada ikya

vh nhI& 5hre

jata hE wn se

ijs idn de`e&ge vh

naf>rman log

35

mgr

ps nhI& hlak ho&ge

r( )

kuA>at 4

(47) sUrh muhMmd

Aayat 38

phu%cana

507

Akart

kr id@

se

AOer wNho&
ne roka

V@

naij>l kI g: hE mUsa A ke
bad, Apne se phle kI ts\dIk>
krne valI, vh rhnuma: krne
valI dIne hk> kI trf> AOr
rahe raSt kI trf> | (30)
@e hmarI k>Om! ALlah kI trf>
bulane vale kI bat k>ubUl kr lo
AOr ws pr :man le AaAo,
ALlah tuMhe& tuMhare gunah
b~>= dega AOr vh tuMhe& ddRnak
A>j>ab se pnah dega | (31)
AOr jo ALLaah kI trf> bulane
vale kI bat ko k>ubUl n krega,
vh j>mIn me& ALlah ko Aaijj>
krne vala nhI&, AOr ws
ALlah ke isva ws ke il@
ko: ihmaytI nhI&, yhI log `ulI
gumrahI me& hE& | (32)
Kya wNho& ne nhI& de`a ? ik ALlah
hI hE ijs ne AaSmano& ko AOr
j>mIn ko pEda ikya, AOr vh
wn ke pEda krne se nhI& 9ka,
vh ws pr k>aidr hE ik mudoR& ko
ij>Nda kre, ha%! be=k vh hr =E
pr k>udrt r`ne vala hE | (33)
AOr ijs idn kaif>r Aag
jhn\nm ke samne pe= ik@
ja@&ge, pU2a ja@ga Kya yh hk>
Am\re vak>: nhI& ? vh khe&ge
hmare rb kI k>sm, ha% yh hk>
hE, ALlah tA>ala f>rma@ga
ps tum A>j>ab c`o ijs ka tum
;n\kar krte 9e | (34)
ps Aap s sb\r kre& jEse
WlUlA>J>m baihMmt rsUlo& ne
sb\r ikya, AOr wn ke il@
A>j>ab kI jLdI n kre&, vh
ijs idn de`e&ge vh A>j>ab ijs
ka wn se vada ikya jata hE
wNhe& @esa malUm hoga ik goya

ps hlak n ho&ge mgr naf>rman

ALlah ka raSta

hm ne @k iktab sunI hE jo

3D>I 5hre 9e, pEg>am phu%cana hE,


log | (35)
ALlah ke nam se jo bhut
meh\rban, rh\m krne vala hE

w
w w

wn ke Aamal

wNho& ne kha ik @e hmarI k>Om!

vh duinya me& isf>R idn kI @k

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

ha mIm (26)

kaif>r hu@

jo log

jo log kaif>r hu@ AOr wNho& ne


ALlah ke raSte se roka, wn ke
Aamal ALlah ne Akart
kr id@ | (1)

AOr jo log :man la@ AOr


wNho& ne AC2e A>ml ik@ AOr vh
ws pr :man la@ jo muhMmd s
pr naij>l ikya gya, AOr vh
wn ke rb kI trf> se hk> hE,
ws ALlah ne wn se wn ke
gunah dUr kr id@ AOr wn ka
hal duSt kr idya | (2)
yh ;s il@ huAa ik ijn logo& ne
kuf> ikya wNho& ne baitl kI pErvI
kI AOr yh ik jo log :man
la@, wNho& ne Apne rb kI trf> se
hk> kI pErvI kI, ;sI trh ALlah
logo& ke il@ wn kI imsale&
Ahval byan krta hE | (3)
ifr jb tum kaif>ro& se i-D> jaAo
to wn kI gdRne& maro, yha& tk ik
jb wn kI `>Ub `>U& rej>I kr cuko
to wn kI k>Ed mj>bUt kr lo
mu=ke& ks lo, ps ws ke bad
@hsan kr do ibla muAavj>a


RV@y

w
w w

muhMmd s pr

lD>ne vale Apne hi9yar r` de&


Dal de&, yh hE huKme ;lahI,
AOr Agr ALlah cahta to wn
se `>ud hI inp4 leta, leikn
vh cahta hE ik tum me& se baj>
@k ko dUsre se Aaj>ma@,
AOr jo log ALlah ke raSte me&
mare g@ to vh wn ke Aamal
hrigj> j>aya n krega | (4)
vh jl\d wn ko ihdayt dega
AOr wn ka hal s&varega | (5)
AOr vh wNhe& jNnt me& dai`>l
krega ijs se ws ne wNhe& =nasa
kr idya hE | (6)
@e moimno! Agr tum ALlah
kI mdd kroge vh tuMharI mdd
krega AOr tuMhare k>dm jma dega
tuMhe& saibt k>dm kr dega | (7)
AOr ijn logo& ne kuf> ikya wn
ke il@ tbahI hE AOr ws ALlah
ne wn ke A>ml j>aya kr id@ | (8)
yh ;s il@ ik wNho& ne wse
naps&d ikya jo ALlah ne
naij>l ikya to ALlah ne wn
ke A>ml Akart kr id@ | (9)
Kya vh j>mIn me& cle ifre nhI& ?
to vh de` lete ik kEsa An\jam
huAa wn se phle logo& ka,
ALlah ne wn pr tbahI Dal dI,
AOr kaif>ro& ko wn kI main&d
sj>a hogI | (10)
yh ;s il@ ik ALlah wn logo&
ka karsaj> hE jo :man la@ AOr
kaif>ro& ka ko: karsaj> nhI& | (11)

AOr vh
:man la@

AOr wNho& ne

AC2e

:man la@

A>ml ik@

AOr jo log

w w

2

wn ka

AOr duSt

wn kI bura;ya&

hal

kr idya

gunah

wn se

ws ne dUr

wn ka

kr id@

rb

se

AOr

hk>

vh


w w
:man

AOr

jo log

la@

wNho& ne

baitl

yh ik

ijn logo& ne kuf> ikya

pErvI kI

yh ;s il@ ik

wn kI

logo& ke

ALlah byan

imsale&

il@

krta hE

Apne rb

;sI trh

wNho& ne

hk>

kI trf> se

pErvI kI

w



`>Ub `>Un rej>I

yha&

jb

kr cuko wn kI

gdRne&

tk ik

to maro

ijn logo& ne kuf>

tum

ikya kaif>r

i-D> jaAo

ifr
jb tum

w


w


irha kr do ya muAavj>a
le kr 2oD> do yha& tk ik

ws pr jo
naij>l ikya gya

r` de lD>a:

yha&

lD>ne vale

tk ik

muA>avj>a

AOr ya

ws ke

@hsan

bad

kro

to mj>bUt

k>Ed

ps ya

kr lo

Wrz
w



taik

AOr

Aaj>ma@

leikn

wn se

j>r

ALlah

AOr

;n\itk>am leta

cahta

Agr

yh

Apne hi9yar



w

4

wn ke

to vh hrigj>

ALlah ka

Aamal

j>aya n krega

raSta

me&

mare g@

AOr jo

baj>

tum se baj>

log

dUsre se

ko


w
w

6

ws ne ijs se =nasa

AOr dai`>l

jNnt

kr idya hE wNhe&

krega wNhe&

wn ka

AOr

vh jl\d wn

hal

s&varega

ko ihdayt dega

w
w

AOr jma dega

vh mdd krega

tum mdd kroge

tuMharI

ALlah kI

Agr

jo log :man la@


moimn

@e


w w w

8

wn ke

AOr ws ne

wn ke

to

AOr ijn logo&

A>ml

j>aya kr id@

il@

tbahI hE

ne kuf> ikya

tuMhare k>dm




wn ke A>ml

to Akart

naij>l ikya

kr id@

ALlah ne

jo

;s il@ ik wNho&
ne naps&d ikya

muhMmd (47)

yh

w
w
r


wn logo&

An\jam

ka jo

huAa

kEsa

to vh de` lete

Kya vh cle ifre nhI&

j>mIn me&

yh

10

wn kI main&d

AOr kaif>ro&

wn pr

ke il@

tbahI Dal dI
ALlah ne

wn se phle

11

wn ke

ko: karsaj>

il@

nhI&

kaif>ro&

V@

AOr

wn logo& ka

yh ik

jo :man la@

karsaj>

;s il@ ik
ALlah

508

TW@

bhtI hE&

bag>at

AOr wNho& ne nek A>ml ik@

jo log :man la@

dai`>l

be=k

krta hE

ALlah


w w w
jEse

vh f>a;da

AOr vh `ate hE&

AOr ijn

kuf> ikya

w5ate hE&

nhre&

logo& ne

wn ke nIce



w
bhut hI

vh

s~>t

AOr

bs\itya&

wn ke

12

bhut sI

AOr Aag

i5kana

il@

cOpa@

`ate hE&







13

wn ke

to ko: n mdd

hm ne hlak

Aap s ko

vh

Aap s kI

k>uVvt

il@

krne vala

kr idya wNhe&

inkal idya

ijs

bStI se

me&



ws ke bure A>ml

AaraSta

ws kI

Apne rb

ro=n

id`a@ g@ wsko

trh

se ke

raSta

pr

hE

prhej>garo&

ws me&

vh jo vada kI g:

jNnt

14

kEif>yt

ws ka

bdlne

nhre&

j>a;k>a

vala

dU0 kI

`>aih=at

pErvI kI

krne vala

se kI

nhre&

w
w
AOr wn

ws me&

musF>f>a

ke il@

=hd kI

AOr nhre&

pIne valo&

srasr

ke il@

lJ>j>t

=rab kI


w
hme=a rhne vala Aag me&

vh

ws kI

wn ke rb se

trh jo

AOr b`>\i==

hr ik>Sm ke fl

w
w

sunte hE&

jo

AOr wn

15

me& se

wn kI

4ukD>e 4ukD>e

A&tiD>ya&

kr Dalega

AOr wNhe&

gmR panI

iplaya ja@ga



w
;Lm idya gya

wn logo&

vh

Aap s

vh

Ahle ;Lm

se ijNhe&

khte hE&

ke pas se

inklte hE&

jb

wn ke idlo& pr

vh jo

ALlah ne

yhI log

A>ta kI

ihdayt

AOr ij>yada

AOr vh log ijNho&

dI wNhe&

ne ihdayt pa:

Acank

wn pr

ik

ik>yamt

mgr

muNtij>r

ws ne
kha

Kya

`>aih=at

pErvI kI

17

wn kI
prhej>garI




18

509

wn ka nsIht

vh Aag: wn

k>ubUl krna

ke pas

jb

wn ke
il@ ko

to kha&

ws kI A>lamat

V@

bhut hI s~>t 9I& ku>Vvt me& Aap s


kI bStI se ijs ke rhne valo& ne
Aap s ko inkal idya, hm ne
wNhe& hlak kr idya to ko: wn
kI mdd krne vala n huAa | (13)
ps Kya jo Apne prvridgar ke
ro=n raSte pr ho ws kI trh

`>aih=at kI pErvI kI | (14)


jNnt kI kEif>yt jo prhej>garo&
ko vada kI g:, yh hE ik ws
me& nhre& hE& bdbU n krne vale
panI kI, nhre& hE& dU0 kI ijs ka
j>a;k>a bdlne vala nhI&, AOr
nhre& hE& =rab kI jo pIne valo&
ke il@ srasr lJ>j>t hE, AOr
nhre& hE& musF>f>a saf> ik@ hu@
=h\d kI, AOr ws me& wn ke il@
hr ik>Sm ke fl hE&, AOr wn ke
rb kI trf> se b`>\i==, Kya
vh ws kI trh hE ? jo hme=a
Aag me& rhne vala hE, AOr wNhe&
gmR `Olta huAa panI iplaya
ja@ga jo wn kI A&tiD>ya& 4ukD>e
4ukD>e kr dega | (15)
AOr wn me& se baj> @ese hE& jo
Aap s kI trf> kan lga kr
sunte hE&, ifr jb vh Aap s ke
se khte hE& ik ws hj>rt s ne

AOr wNho& ne

vh

AOr bhut sI bs\itya& 9I&, vh

pas se inklte hE& to vh Ahle ;Lm

ApnI

ps nhI&

jhn\nm wn ka i5kana hE | (12)

Aap s


w
Aa ja@

hE& jEse cOpa@ `ate hE&, AOr Aag

kI trf>

A-I

16

w5ate hE& AOr wsI trh `ate

yha&

z w
w w
w
AOr wNhe&

ijn logo& ne kuf> ikya vh f>a;da

tk ik

w



muh\r kr dI

ijn ke nIce nhre& bhtI hE&, AOr

kr id`a@ g@, AOr wNho& ne ApnI

AOr wNho& ne

panI

wNho& ne nek A>ml ik@ bag>at me&

hE ijse ws ke bure A>ml AaraSta

ApnI

bdbU n

AOr nhre&

wn logo& ko jo :man la@ AOr

jo

w w
AOr

be=k ALlah dai`>l krta hE

ps Kya

w
w

imsal

ha mIm (26)

so Aa cukI hE&

A-I Kya kha hE ? yhI vh log hE&


ijn ke idlo& pr ALlah ne muh\r
kr dI hE, AOr wNho& ne ApnI
`>aih=at kI pErvI kI | (16)
AOr ijn logo& ne ihdayt pa:
ALlah ne wNhe& AOr ij>yada
ihdayt dI AOr wNhe& A>ta kI wn
kI prhej>garI | (17)
ps vh muNtij>r nhI& mgr ik>yamt
kI Aamd ke, ik wn pr Acank
Aa ja@, so ws kI A>lamat to
Aa cukI hE&, jb vh wn ke pas
Aa g: to wNhe& nsIht k>ubUl krna
kha& nsIb hoga | (18)

muhMmd (47)
so jan lo ik ALlah ke isva
ko: mabUd nhI& AOr Aap s
b`>\i== ma&ge& Apne k>usUro& ke il@,
moimn mdoR& AOr moimn A>Orto&
ke il@, AOr ALlah janta hE
tuMhara clna ifrna, AOr tuMhare
rhne shne ke muk>am ko | (19)
AOr jo log :man la@ vh khte
hE& ik ijhad kI @k sUrt Kyo&
n wtarI g: ? so jb muhKkm
saf> saf> mtlb valI sUrt
wtarI jatI hE AOr ij> ikya
jata hE ws me& j&g ka, to tum
de`oge ik vh log ijn ke idlo&
me& inf>ak> kI bImarI hE, vh
Aap s kI trf> de`te hE& ws
=~>s ke de`ne kI trh beho=I
tarI ho g: ho ijs pr mOt kI,
so `>rabI hE wn ke il@ | (20)
shIh to yh 9a ik vh ;taA>t
krte AOr mak>Ul bat khte, ps
jb kam pu~>ta hoja@, Agr vh
ALlah ke sa9 sCce hote to Alb]a
wn ke il@ behtr hota | (21)
so tum ;s ke nj>\dIk ho ik
Agr tum haikm ho jaAo to tum
f>sad mcaAo j>mIn me&, AOr
Apne ir=\te toD> Dalo | (22)
yhI vh log hE& ijn pr ALlah
ne lant kI, ifr wNhe& bhra
kr idya AOr AN0a kr idya wn
kI Aa%`o& ko | (23)
to Kya vh k>urAan me& g>Or nhI&
krte ? Kya wn ke idlo& pr tale
pD>e hE& ? (24)
be=k jo log ApnI pu+t fer kr
pl4 g@ ws ke bad jb ik wn ke
il@ ihdayt vaj>eh ho g:, =Etan
ne wn ke il@ AaraSta kr id`aya
AOr wn ko 7Il dI | (25)
yh ;s il@ ik wNho& ne wn logo&
se kha ijNho& ne ;s iktab ko
naps&d ikya jo ALlah ne naij>l
kI ik A>nk>rIb hm tuMhara
khna man le&ge baj> kamo& bato&
me&, AOr ALlah wn kI `>uif>ya
bato& ko janta hE | (26)
ps kEsa hal hoga ? jb f>ir=\te
wn kI h k>Bj> kre&ge AOr
marte hoge wn ke cehro& AOr wn
kI pI5o& pr | (27)
yh ;s il@ hoga ik wNho& ne
ws kI pErvI kI ijs ne ALlah
ko naraj> ikya AOr wNho& ne
ws kI rj>a ko naps&d ikya to
ws ALlah ne wn ke Aamal
Akart kr id@ | (28)
Kya ijn logo& ke idlo& me& rog
hE vh guman krte hE& ik ALlah
hrigj> j>aihr n krega wn kI
idlI Adavto& ko | (29)


RV@y

w

w

AOr moimn mdoR&

Apne k>usUr

AOr b`>\i==

ALlah ke

nhI& ko:

ke il@

ke il@

ma&ge& Aap s

isva

mabUd

AOr tuMhare rhne

tuMhara

janta

AOr

AOr moimn

shne ka muk>am

clna ifrna

hE

ALlah

AOrto&

yh ik

so jan lo

w
w

w
w
vh jo log

AOr vh

:man la@

khte hE&

19

r

r
w
ws me&

AOr ij>

wtarI

f>Esla kun sUrt

ikya jata hE

so jb

jatI hE

@k sUrt

Kyo& n wtarI g:


w

r

Aap s

de`na

vh de`te hE&

kI trf>

bImarI

wn ke idlo& me&

vh log

tum de`oge

j&g




w w
AOr bat

mA>"f>

;taA>t

so `>rabI

20

mOt kI

wn ke il@

beho=I tarI

ws pr

ho g:





so tum ;s ke

21

nj>\dIk

Alb]a hota

ps Agr vh sCce hote

pu~>ta ho ja@

ifr

behtr wn ke il@

ALlah ke sa9

kam

jb

r
w
w r

AOr tum ka4o

Apne ir=\te

22

j>mIn me&

toD> Dalo

ik tum f>sad

tum valI

mcaAo

haikm ho jaAo

Agr

w
w

r
wn kI Aa%`e&

23

AOr AN0a

ifr wn ko

ALlah ne

vh log

kr idya

bhra kr idya

lant kI

ijn pr

yhI hE&

w
wr

jo log

pl4 g@

be=k

wn ke

24

idlo& pr

tale

Kya

k>urAan

to Kya vh g>Or nhI&


krte ?

r
wn ke

AaraSta

il@

kr id`aya

=Etan

ihdayt

wn ke

jb vaj>eh

il@

ho g:

;s ke bad

ApnI pu+t pr

A>nk>rIb hm tuMhara
kha man le&ge

jo naij>l

wNho& ne

ikya ALlah ne naps&d ikya

wn logo& wNho& ne ;s il@


se ijNho&

kha

ik vh

yh

25

wn

AOr 7Il

ko

dI g:

baj>

me&

r w


jb wn kI h

ps Kya

k>Bj> kre&ge

26

wn kI

janta

AOr

`>uif>ya bate&

hE

ALlah

kam


rw w


yh ;s il@

pErvI kI

AOr wn kI pI5o&

27

ik wNho& ne

wn ke cehro&

vh marte ho&ge

f>ir=\te

Kya guman
krte hE& ?

28

wn ke

to ws ne

ws kI

AOer wNho& ne

ALlah ko

jo

Aamal

Akart kr id@

rj>a

ps&d n ikya

naraj> ikya

ijs





29

wn ke idl kI

hrigj> j>aihr n

A>davte

krega ALlah

V@

ik

mrj> rog

wn ke idlo& me&

vh log
ijn

510

TW@

r
w

w
me& se

AOr tum j>r

wn ke

so Alb]a tum

to tuMhe& id`a de&

phcan loge wNhe&

cehro& se

wNhe& phcan lo

vh log

AOr Agr hm cahe&

w
w

mujaihdo&

hm malUm

yha&

AOr hm j>r

kr le&

tk ik

Aaj>ma@&ge tuMhe&

30

tuMhare

janta

AOr

Aamal

hE

ALlah

trj>e klam


w w w
ijn logo& ne kuf> ikya

be=k

31

tuMharI `>bre&

AOr hm

halat

ja%c le&

AOr sb\r krne vale

tum me& se

w
w w
ws ke bad

AOr wNho& ne

rsUl

ALlah ka raSta

mu`>ailf>t kI

AOr wNho& ne

se

roka


w w

32

wn ke

AOr vh jl\d

Aamal

Akart kr dega

AOr vh hrigj> n

ku2 -I

ihdayt

ibgaD> ske&ge ALlah ka

wn

jb vaj>eh

pr

ho g:

w w
AOr baitl n

AOr ;taA>t kro

;taA>t kro

jo log :man la@

kro

rsUl kI

ALlah kI

moimno

@e


w w
w
ALlah ka

ifr

AOr wNho&

se

raSta

ijn logo& ne kuf> ikya

ne roka

be=k

Apne Aamal

33

w w
trf>

AOr n

ps tum suStI

bulaAo

n kro

34

wn ko

to hrigj> nhI&

kaif>r

AOr

b~>=ega ALlah

hI

vh

w
w

35

tuMhare Aamal

AOr vh hrigj>

tuMhare

AOr

kmI n krega

sa9

ALlah

AOr

g>ailb

mr g@


sulh

tum hI

w w w

vh tuMhe&

AOr tk>\va

:man

AOr

dega

;`>\ityar kro

le AaAo

Agr

AOr kUd

duinya kI ij>NdgI

`el

ifr tum se

vh tum se

kro

icm4 ja@

mal tlb kre

Agr

36

ik tum

tuMhe& pukara

`>cR kro

jata hE

ha%! vh log

tuMhare Ajr

mal

krega tum se

jma

AOr j>aihr

tuMhare `o4

ho ja@&

Apne Aap se

to ;s ke isva nhI&

bu`>\l

AOr

ko: @esa hE ik

ifr tum

ALlah ka

ik vh bu`>\l krta hE

krta hE

jo

bu`>\l krta hE

me& se

raSta


w w w
vh bdl dega

tum gdaRnI

AOr

mohtaj

kroge

Agr

jma

AOr tum

beinyaj>

AOr
ALlah

38

511

tuMhare jEse

vh n ho&ge

ifr

dUsrI k>Om tuMhare isva

V@

AOr tum j>r wNhe& wn ke trj>e


klam se phcan loge, AOr ALlah
tuMhare Aamal ko janta hE | (30)
AOr hm j>r tuMhe& Aaj>ma@&ge
yha& tk hm malUm kr le& ik
kOn hE& tum me& se mujaihd AOr
sb\r krne vale AOr hm ja%c le&
tuMhare halat | (31)
be=k ijn logo& ne kuf> ikya
AOr ALlah ke raSte se roka, AOr
wNho& ne rsUl s kI mu`>ailf>t
kI ws ke bad jb ik wn pr
ihdayt vaj>eh ho g:, vh hrigj>
ALlah ka ku2 -I n ibgaD>
ske&ge AOr vh ALlah jl\d wn
ke Aamal Akart kr dega | (32)
@e moimno! ALlah kI ;taA>t kro
AOr rsUl s kI ;taA>t kro, AOr
Apne Aamal baitl n krlo | (33)
be=k ijn logo& ne kuf> ikya
AOr ALlah ke raSte se roka,
ifr vh kaif>r kuf> kI halt
me& mr g@ to ALlah hrigj> n
b~>=ega wn ko | (34)
ps tum suStI km ihMmtI n
kro AOr `u>d sulh kI trf>
n bulaAo, AOr tum hI g>ailb
rhoge, AOr ALlah tuMhare sa9 hE
AOr vh hrigj> kmI n krega
tuMhare Aamal me& | (35)
;s ke isva nhI& ik duinya kI
ij>NdgI mhj> `el kUd hE, AOr
;`>\ityar kro to vh tuMhe& tuMhare

AOr n tlb

37

wNhe& wn ke cehro& se phcan loge,

tum Agr :man le AaAo AOr tk>\va

tuMhare

yh tum ho

logo& ko id`a de&, so Alb]a tum

isva nhI&


w



me&

AOr Agr hm cahe& to tuMhe& wn

;s ke




w

tum bu`>\l

ha mIm (26)

Ajr dega, AOr tum se tuMhare


mal tlb n krega | (36)
Agr vh tum se mal tlb kre
AOr tum se icm4 ja@ tlb hI
krta rhe to tum bu`>\l kro, AOr
j>aihr ho ja@& tuMhare `o4 | (37)
ha%! tum hI vh log ho ijNhe&
pukara jata hE ik ALlah ke raSte
me& `>cR kro, ifr tum me& se ko:
@esa hE jo bu`>\l krta hE, AOr
jo bu`>\l krta hE to ;s ke isva
nhI& ik vh Apne Aap se bu`>\l
krta hE, AOr ALlah beinyaj> hE
AOr tum ws ke mohtaj ho AOr
Agr tum gdaRnI kroge to vh
tuMhare isva tuMharI jgh ko:
dUsrI k>Om bdl dega AOr vh
tuMhare jEse n ho&ge | (38)

Al f>Th (48)

ALlah ke nam se jo bhut


meh\rban, rh\m krne vala hE

r( )
(48) sUrtul f>Th

kuA>at 4

be=k hm ne Aap s ko `ulI

taik ALlah Aap s kI AglI


Aap s pr ApnI nemt mukMml
kr de, AOr Aap s ko sI0e
raSte kI rhnuma: kre | (2)
AOr ALlah Aap s ko nus\rt de,
@k nus\rt mdd j>brdSt | (3)
vhI hE ijs ne moimno& ke idl me&
tsLlI wtarI, taik vh wn
ka :man b7>a@ wn ke phle
:man ke sa9, AOr AaSmano& AOr
j>mIn ke l=kr ALlah hI ke hE&,
AOr hE ALlah janne vala,
ihKmt vala | (4)
taik vh moimn mdoR& AOr moimn
A>Orto& ko wn bag>at me& dai`>l
kr de ijn ke nIce nhre& jarI hE&,
vh wn me& hme=a rhe&ge AOr wn
se wn kI bura;ya& dUr kr dega,
AOr yh ALlah ke nj>\dIk bD>I
kamyabI hE | (5)
AOr vh A>j>ab dega munaif>k> mdoR&
AOr munaif>k> A>Orto& ko, AOr
ALlah ke sa9 bure guman krne
vale mu=\irk mdoR& AOr mu=\irk
A>Orto& ko, wn pr burI gidR= hE |
AOr ALlah ne wn pr g>j>b
ikya, AOr wn pr lant kI
rhmt se mhm kr idya AOr
wn ke il@ jhn\nm tEyar ikya,
AOr vh bura i5kana hE | (6)
AOr ALlah hI ke il@ hE& AaSmano&
AOr j>mIn ke l=kr, AOr ALlah
g>ailb, ihKmt vala hE | (7)
be=k hm ne Aap s ko -eja hE
gvahI dene vala, AOr `>u=`>brI
dene vala, AOr Drane vala | (8)
taik tum log ALlah pr AOr
ws ke rsUl s pr :man laAo,
AOr ws kI mdd kro AOr ws
kI taj>Im kro, AOr ALlah kI
ts\bIh pakIj>gI byan kro
sub\h Ao =am | (9)

Aayat 29

jIt

f>th dI, (1)


ip2lI kotaihyo& ko b~>=de, AOr


RV@y

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

Aap s

jo phle

se

ke k>usUr

ALlah

guj>re

Aap ke

taik

il@

b~>=de

f>th

`ulI

Aap s

be=k hm ne

ko

f>th dI


w
w w

sI0a

raSta

AOr Aap s

Aap s

ApnI

AOr vh

kI rhnuma: kre

pr

nemt

mukMml krde

AOr jo pI2e hu@



w


skIna

me&

wtarI

tsLlI

vh ijs

vhI

j>brdSt

AOr Aap s ko

nus\rt

nus\rt de ALlah

w
w

AOr ALlah ke

wn ka :man

il@ l=kr jma

sa9

:man

moimno&

taik vh b7>a@

idl jma


w



r
taik vh

ihKmt vala

dai`>l kre

janne vala

ALlah

AOr j>mIn

AOr hE

AaSmano&





w

vh hme=a

nhre&

rhe&ge

wn ke nIce

jarI hE&

AOr moimn AOrte&

jNnt

moimn mdoR&

w
z

ALlah ke

bD>I kamyabI

yh

nj>\dIk

wn kI

AOr hE

wn se

bura;ya&

AOr dUr
kr dega

wn me&

w
w
w

w

AOr mu=\irk AOrto&

AOr mu=\irk mdoR&

AOr munaif>k> AOrto&

munaif>k> mdoR&

AOr vh
A>j>ab dega


dayra

burI

wn pr

gidR=

ALlah

guman bure

guman krne vale

ke sa9

w w w

w

6

i5kana

AOr bura hE

jhn\nm

AOr tEyar ikya

AOer wn pr

wn ke il@

lant kI

wn pr

AOr ALlah ka
g>j>b

w
w
r

7

ihKmt vala

AOr hE

g>ailb

AOr j>mIn

ALlah

AOr ALlah ke il@ l=kr AaSmano& ke

w
r
w


ALlah

taik tum

pr

:man laAo

AOr

AOr `>u=`>brI

gvahI

be=k hm ne Aap s

Drane vala

dene vala

dene vala

ko -eja



w r
w w w w
w

9

AOr =am

subh

AOr ws ALlah

AOr ws kI

AOr ws kI

AOr ws ka

kI ts\bIh kro

taj>Im kro

mdd kro

rsUl s

V@

512

TX@|na



wn ke ha9o& ke Wpr

ALlah ka

vh ALlah se

;s ke isva

Aap se bEA>t

ha9

bEA>t kr rhe hE&

nhI& ik

kr rhe hE&

be=k jo log






w
ALlah pr se

jo ws ne

pUra

AOr

A>hd ikya

ikya

ijs

ApnI j>at pr

pI2e rh jane vale

se

Aap s

Ab khe&ge

se

isva nhI&

toD> idya A>hd

nhI& ik ws ne ApnI j>at ke

to vh A>nk>rIb

Ajre A>j>Im

10

wse dega

hme& m=\g>Ul

hmare il@

3r vale

malo&

r`a

dehatI




;`>\ityar

to

il@

r`ta hE

kOn

f>rma de&

jo nhI&

wn ke idlo& me&

hE ALlah

bl\ik

cahe tuMhe&

f>a;da

ko:

ya

tuMhe&

nuk>\san

rsUl s

jma

hrigj> vaps
n lO4e&ge

ik

tum ne

bl\ik

guman ikya

11

bura guman

tuMhare idlo&

guman ikya

me& ko

AOr

yh

iksI

cahe

cIj> ka

ws se jo tum
krte ho

Apne

k-I

-lI lgI

trf>

Ahle `>ana

r w r
AOr ws ka

ALlah

rsUl

pr

:man nhI& lata

AOr jo

12

hlak hone

AOr tum 9e

valI k>Om

ho g@


w
w

r
AOr ALlah ke il@

AOr j>mIn

13

AaSmano& kI bad=aht

dhktI

kaif>ro&

to be=k hm ne

Aag

ke il@

tEyar kI

w

r r
14

meh\rban

b~>=ne
vala

ALlah AOr hE

AOr

ijs ko vh cahe

A>j>ab de

vh

ijs ko vh cahe

b~>=de





w
ik tum wNhe& le lo

g>nImto& kI trf>

tum cloge

jb

pI2e bE5 rhne vale

A>nk>rIb
khe&ge

w
w


f>rma de&

ALlah ka
f>rman

ik vh bdl Dale&

vh cahte hE&

hm tuMhare pI2e cle&

hme& 2oD> do
;jaj>t do





ifr Ab vh khe&ge

;s se k>Bl

kha ALlah ne

;sI trh

tum hrigj> hmare


pI2e n AaAo

w



15

513

mgr 9oD>a

vh smzte nhI& hE&

bl\ik

tum hsd krte ho

jbik

hm se

V@

A>nk>rIb dega Ajre A>j>Im | (10)


Ab pI2e rh jane vale dehatI
Aap s se khe&ge ik hme& hmare
malo& AOr hmare 3r valo& ne
m=\g>Ul r`a `>st n dI so
Aap s hmare il@ b`>\i==
khte hE& jo wn ke idlo& me& nhI&,



w
AOr tum ne

se ikya 9a to vh ALlah wse

ma&ig@, vh ApnI j>bano& se vh

Agr vh

`>brdar

A>hd pUra ikya jo ws ne ALlah

ApnI

w
AOr moimn

bure ko toD>a, AOr ijs ne vh

j>bano& se

r
r


ko:

ALlah ka ha9 hE, ifr ijs ne

tOD> idya

hmare

tuMhare

kr rhe hE&, wn ke ha9o& pr


A>hd toD> idya to ;s ke isva

AOr hmare

samne

nhI& ik vh ALlah se bEA>t

ifr ijs ne

AOr b`>\i== ma&ig@

ALlah ke

se bEA>t kr rhe hE& ;s ke isva

to ;s ke

w

vh khte hE&E

be=k hudEibya me& jo log Aap s

ws ne

ha mIm (26)

bl\ik

Aap s f>rma de& tuMhare il@


ALlah ke samne kOn ;`>\ityar
r`ta hE iksI cIj> ka ? Agr vh
tuMhe& nuk\>san phu%cana cahe ya
tuMhe& nf>a phu%cana cahe, bl\ik
tum jo ku2 krte ho, ALlah ws
se `>brdar hE | (11)
bl\ik tum ne gumane baitl
ikya ik rsUl s AOr moimn
hrigj> Apne Ahle `>ana kI
trf> k-I vaps n lO4e&ge, AOr
yh bat -lI lgI tuMhare idlo&
ko, AOr tum ne guman ikya @k
bura guman, AOr tum hlak hone
valI k>Om ho g@ | (12)
AOr jo :man nhI& lata ALlah pr
AOr ws ke rsUl s pr, to be=k
hm ne kaif>ro& ke il@ dhktI Aag
tEyar kr r`I hE | (13)
AOr ALlah hI ke il@ hE AaSmano&
kI AOr j>mIn kI bad=aht, vh
ijs ko cahe b~>= de AOr ijs
ko cahe A>j>ab de, AOr ALlah
b~>=ne vala meh\rban hE | (14)
A>nk>rIb khe&ge pI2e bE5 rhne vale
jb tum cloge `>Ebr kI g>nImto&
kI trf> ik tum wNhe& lelo, hme&
;jaj>t do ik hm tuMhare pI2e cle&,
vh cahte hE& ik ALlah ka f>rman
bdl Dale&, Aap s f>rma de&
tum hrigj> hmare pI2e n AaAo,
;sI trh kha ALlah ne ;s se
k>Bl, ifr Ab vh khe&ge bl\ik
tum hm se hsd krte ho jbik
hk>Ik>t yh hE ik vh bhut
9oD>a smzte hE& | (15)

Aap s dehaityo& me& se pI2e rh jane


valo& se f>rma de& A>nk>rIb tum
@k s~>t j&gjU k>Om kI trf>
bula@ jaAoge ik tum wn se
lD>te rho ya vh ;s\lam
k>ubUl kr le&, so Agr tum
;taA>t kroge to ALlah tuMhe&
AC2a Ajr dega, AOr Agr tum
ifr g@ jEse tum ;s se k>Bl
ifr g@ 9e to vh tuMhe& A>j>ab
dega A>j>ab ddRnak | (16)
nhI& hE A%0e pr ko: gunah, AOr
nhI& hE l&gD>e pr ko: gunah, AOr
n bImar pr ko: gunah, AOr jo
ALlah AOr ws ke rsUl s kI
;taA>t krega vh wse wn bag>at
me& dai`>l krega ijn ke nIce nhre&
bhtI hE&, AOr jo ifr ja@ga vh
wse ddRnak A>j>ab dega | (17)
thk>Ik> ALlah moimno& se raj>I
huAa jb vh Aap s se bEA>t
kr rhe 9e dr~>t ke nIce, so ws
ne malUm kr ilya jo wn ke idlo&
me& `>ulUs 9a to ws ne wn pr
tsLlI wtarI, AOr bdle me& wNhe&
k>rIb hI @k f>th A>ta kI | (18)
AOr bhut sI g>nImte& wNho&
ne haisl kI&, AOr hE ALlah
g>ailb, ihKmt vala | (19)
AOr ALlah ne tum se vada ikya
nemto& ka, ks\rt se ijNhe& tum loge,
ps ws ne yh tuMhe& jl\d de dI
AOr logo& ke ha9 tum se rok id@,
AOr taik yh ho moimno& ke il@
@k in=anI, AOr tuMhe& sI0e raSte
kI ihdayt de | (20)
AOr @k AOr f>th -I, tum ne
A-I ws pr k>abU nhI& paya |
3er r`a hE ALlah ne ws ko,
AOr ALlah hE hr =E pr k>udrt
r`ne vala | (21)


RV@y




w

s~>t lD>ne valI j&gjU

@k k>Om

A>nk>rIb tum

kI trf>

bula@ jaAoge

Ajr

tum ;taA>t

tuMhe& dega ALlah

vh tuMhe&

A>j>ab

ddRnak

16

AOr

mrIj> pr

ko: gunah

tum

AOr

ifr g@

Agr

AC2a

l&gD>e pr

AOr

ko: t&gI

nhI&

gunah

A%0e pr

nhI&



r w

wn ke nIce

bhtI hE&

bag>at

vh dai`>l

AOr ws ke

;taA>t krega

krega wse

rsUl kI

ALlah kI

AOr jo

ko:

gunah



w



r
thk>Ik> raj>I huAa ALlah

A>j>ab ddRnak

17

vh A>j>ab

ifr

dega wse

ja@ga

so ws ne malUm

jo wn ke idlo& me&

dr~>t

kr ilya

vh Aap s se

nIce

bEA>t kr rhe 9e

nhre&

jb

moimno& se

w
w

AOr

bhut sI

g>nImte&

AOr bdle

@k f>th k>rIb

18

me& dI wNhe&

wn pr

skIna

to ws ne

tsLlI

wtarI


w

w
g>nImte&

vada ikya ALlah ne

ihKmt

19

g>ailb

vala

AOr hE

wNho& ne

ALlah

vh haisl kI&

log

ha9

AOr

yh

rok id@

to jl\d

tuMhe&

de dI ws ne

tum loge wNhe&

ks\rt se

w
w



sI0a

20

AOr vh

raSta

ihdayt de tuMhe&

moimno& ke il@

@k

AOr

in=anI

taik ho

tum se

w w


AOr hE
ALlah

ws ko

3er r`a hE ALlah

AOr @k AOr

tum ne k>abU nhI& paya

ws pr

f>th

w
w
tum se lD>te

AOr
Agr

21

k>udrt
r`ne vala

hr =E

pr


w w w

vh jo

ALlah ka
dStUr

AOr n ko:

22

mddgar

ko: doSt

vh n pate

ifr

pI5 jma


w




23

ko: tbdIlI

ALlah ke

AOr tum hrigj>

dStUr me&

n paAoge

V@

;s se k>Bl

AOr jo

to vh pI5 ferte, ifr vh

ko: tbdIlI n paAoge | (23)

jEse tum ifr g@ 9e

w

w

kaif>r

AOr tum ALlah ke dStUr me& hrigj>

tum wn se lD>te rho

k>ubUl kr le&

;s se k>Bl

A>j>ab dega

vh ijNho& ne kuf> ikya

guj>r cuka hE cla Aa rha hE

f>rma de&

Alb]a

ALlah ka dStUr hE jo ;s se k>Bl

valo& ko

ya vh ;s\lam

Agr

kroge

vh ferte

mddgar | (22)

pI2e bE5 rhne

se

AOr Agr tum se kaif>r lD>te


n ko: doSt pate AOr n ko:

dehaityo&

guj>r cuka

514

Al f>Th (48)

TX@|na

w


w

drimyan vadI@

wn se

mKka me&

AOr tuMhare ha9

tum se

AOr

ijs ne roka

wn ke ha9

vh



de`ne vala

24

tum jo ku2

AOr hE

krte ho wse

ALlah

ik f>th mNd

wn pr

ws ke bad

ikya tuMhe&

w

w w

AOr k>ubRanI ke

ms\ijde hram

janvr

se

vh

ijNho& ne kuf> ikya

AOr tuMhe& roka

yh




w r w

moimn

AOr moimn AOrte&

mdR

jma

AOr Agr

Apna

muk>am

ik vh phu%ce

ke hu@





sdma

nadainSta

wn se

nuk>san

ps tuMhe&

tum wnko

ph%uc jata

pamal krdete

ik

tum nhI& jante wNhe&

r


wn logo&

Alb]a hm

Agr vh

ko

A>j>ab dete

juda ho jate

taik dai`>l kre

ApnI rhmt me&

ijse vh cahe

ALlah

w
w
ijn logo& ne kuf> ikya

kI

kaif>r

jb

ddRnak

25

wn me& se

A>j>ab

jo kaif>r
hu@




ApnI

to ALlah

j>mana@

tsLlI

ne wtarI

jaihilyt

ij>d

ij>d

Apne idlo& me&


w w r
tk>ve kI bat

AOr wn pr

AOr moimno& pr

laij>m f>rma idya

Apne rsUl s pr

26

janne vala

hr =E ka

AOr hE

AOr ws

ij>yada hk>dar

ALlah

ke Ahl

ws ke

AOr vh 9e





r
ms\ijde hram

Alb]a tum j>r

hk>Ik>t ke

dai`>l hoge

mutaibk>

`>ab

Apne

sCca id`aya

rsUl s ko

ALlah ne

yk>Inn

w r
w

AOr bal k4vaAoge

Apne sr

mu&DvaAoge

Am\n Ao Aman

ALlah ne caha

ke sa9

Agr

;s

ws se vre

ps kr dI

phle

ws ne

jo tum nhI& jante

AOr dIn

ihdayt

Apna

ke sa9

rsUl s

515

gvah

ALlah

AOr

kaf>I hE

tuMhare ha9 wn se, ws ke bad


ik tuMhe& wn pr f>th mNd ikya,
AOr tum jo ku2 krte ho ALlah
wse hE de`ne vala | (24)
yh vh log hE& ijNho& ne kuf> ikya
AOr tuMhe& ms\ijde hram se roka,
AOr ke hu@ k>rbanI ke janvro&
ko wn ke muk>am pr phu%cne se
roka, AOr hm tuMhe& k>tal kI
;jaj>t dete Agr =h\re mKka me&
@Ese moimn mdR AOr moimn AOrte&
n hote ijNhe& tum nhI& jante ik
tum wNhe& pamal kr dete, ps
wn se tuMhe& phu%c jata sdma
nk\>san nadainSta | ta`>Ir ;s
il@ hu: taik ALlah ijse cahe
ApnI rhmt me& dai`>l kre, Agr
vh juda ho jate to hm A>j>ab
dete wn me& se kaif>ro& ko ddRnak
A>j>ab | (25)
jb kaif>ro& ne Apne idlo& me& ij>d
kI, ij>d h4 j>mana@ jaihilyt
kI to ALlah ne Apne rsUl s
pr AOr moimno& pr ApnI tsLlI
wtarI AOr wNhe& laij>m f>rmaya
k>a;m r`a tk>ve kI bat pr,
AOr vhI ws ke ij>yada hk>dar
AOr ws ke Ahl 9e, AOr ALlah
hr =E ka janne vala hE | (26)
yk>Inn ALlah ne Apne rsUl s
ko sCca `>ab hk>Ik>t ke
mutaibk> id`aya ik ALlah ne
caha to tum j>r ms\ijde hram
me& dai`>l hoge Am\n Ao Aman
ke sa9, Apne sr mu&DvaAoge
AOr bal k4vaAoge, tuMhe& ko:
`>Of> n hoga, ps ws ne malUm
kr ilya jo tum nhI& jante 9e,

tuMhe& ko: `>Of> n

ps ws ne kr dI ws f>The

hoga

mKka se phle hI @k k>rIbI

ijs ne -eja

tmam

me& wn ke ha9 tum se roke AOr

ps ws ne

vh

27

@k k>rIbI f>th

28

AOr vhI hE ijs ne vadI@ mKka

malUm kr ilya

w r r
hk>

ha mIm (26)

dIn

V@

pr

taik wse g>ailb


kr de

f>th | (27)
vhI hE ijs ne Apne rsUl s ko
-eja ihdayt AOr dIne hk> ke
sa9 taik wse tmam dIno& pr
g>ailb kr de, AOr ALlah kI
gvahI kaf>I hE | (28)

AOr jo log wn ke sa9 hE& vh


kaif>ro& pr bD>e s~>t hE&, Aaps
me& rh\m idl hE&, tU wNhe& de`ega
kUA> krte, isj\da rej> hote, vh
tla= krte hE& ALlah ka f>J>l
AOr ws kI rj>a mNdI, wn kI
A>lamt wn ke cehro& pr isj\do&
ke Asr in=anat hE&, yh wn kI
isf>t tOret me& mj>kUr hE AOr

w r
r
Aaps me&

rh\m idl

kaif>ro& pr

bD>e s~>t

wn ke

AOr jo

sa9

log

muhMmd

ALlah ke rsUl




r

wn kI

AOr

ALlah

A>lamt

rj>a mNdI

se ka

f>J>l

vh tla=

isj\da rej>

kUA>

tU wNhe&

krte hE&

hote

krte

de`ega


w
w r
AOr wn kI

wn kI imsal

tOret me&

imsal isf>t

yh

isf>t

wn ke cehro&

se

isj\do& ka Asr

me& pr

wn kI yh isf>t ;n\jIl me& hE,

ifr vh `D>I

ifr vh

ifr wse

jEse @k `etI, ws ne ApnI su:

ho g:

mo4I hu:

k>VvI ikya

inkalI, ifr wse k>VvI ikya,

r
w

ifr vh mo4I hu:, ifr vh ApnI

wn se jo

nal pr `D>I ho g:, vh iksano&


ko -lI lgtI hE taik wn
kaif>ro& ko g>uSse me& la@ wn ke

vada ikya

kaif>ro&

ALlah ne

AOr Ajr

ne AC2e A>ml ik@, mg>\if>rt AOr

kuA>at 2

mg\>if>rt

sunne vala, janne vala hE | (1)


@e moimno! nbI s kI Aavaj>
pr tum ApnI Aavaj>e& W%cI n
kro, AOr wn ke samne j>or se n
bolo, jEse tum @k dUsre se bulNd
Aavaj> me& guf>\t\gU krte ho, khI&
tuMhare A>ml Akart n ho ja@&
AOr tuMhe& `>br -I n ho | (2)
be=k jo log ALlah ke rsUl s
ke nj>\dIk samne ApnI Aavaj>e&
pSt r`te hE&, yh vh log hE& ijn

;n\jIl me&

taik g>uSse

iksan

vh -lI

ApnI jD> nal

me& la@

jma

lgtI hE

pr

wn me& se

AOr wNho& ne Aamal ik@ AC2e

Aayat 18

kmre

:man la@

(49) sUrtul hujurat

ALlah ke nam se jo bhut

ALlah se Dro, be=k ALlah

`etI

r( )

Ajre A>j>Im ka | (29)

rsUl s ke Aage n b7>o AOr

jEse @k

A>j>Im

29

hE wn se jo :man la@ AOr wNho&

@e moimno! ALlah AOr ws ke

wn se

ws ne

inkalI

w
w

idl jla@, ALlah ne vada ikya

meh\rban, rh\m krne vala hE

ApnI su:

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE



r

AOr ws ka
rsUl s

ALlah ke samne Aage

jo log :man la@

n Aage b7>o tum

moimn

@e

w

moimno

n W%cI kro

@e

janne

sunne

be=k

AOr Dro

vala

vala

ALlah

ALlah se


w
w




jEse bulNd
Aavaj>

guf>\t\gU me&

ws ke

AOr n j>or se

samne

bolo

Wpr

nbI s kI Aavaj>

pr

ApnI Aavaj>e&




w w
be=k

n jante

AOr tum

`>br -I n ho

tuMhare A>ml

Akart
ho ja@&

khI&

baj>

tuMhare baj>

dUsre se

@k

w r



jo ijn

yh vh

ALlah ka

log

rsUl s

nj>\dIk

ApnI Aavaj>e&

pSt r`te hE&

jo log

ke il@ Aaj>maya hE, wn ke il@

mg>\if>rt AOr Ajre A>j>Im hE | (3)

be=k

ke idlo& ko ALlah ne prhej>garI

be=k jo log Aap s ko


pukarte hE& hujro& ke bahr se, wn
me& se Ak\sr A>K>l nhI& r`te | (4)

muhMmd s ALlah ke rsUl hE&,


RV@y

Al hujurat (49)

A>j>Im

AOr Ajr

mg>\if>rt

wn ke

prhej>garI

wn ke

Aaj>maya hE

il@

ke il@

idl

ALlah ne

w
r


4

A>K>l nhI& r`te

wn me& se
Ak\sr

V@

hujro&

bahr se

Aap s ko
pukarte hE&

jo log

516


TY@pvza

w
w w
b~>=ne

AOr

wn ke

vala

ALlah

il@

behtr

Alb]a

wn ke

Aap s

yha&

sb\r

Alb]a

AOr

hota

pas

inkl Aate

tk ik

krte

vh

Agr


r
khI&

to `>Ub thk>Ik>

`>br

ko: f>aisk>

Aa@ tuMhare

kr ilya kro

le kr

bd ikdaRr

pas

jo log :man

Agr

@e

la@ moimn

meh\rban





w
AOr

jan r`o

naidm

jo tum ne ikya

jma

Apna ikya

pr

nadanI se

ifr ho tum

kamo& se me&

mu=ikl me& pD>o

Ak\sr

me&

AOr naps&dIda

samne

kr idya

tuMhare idlo& me&

rsUl s

drimyan

ik

muhBbt dI

AOr leikn
ALlah


w
w


w
w

f>J>l

ihdayt

vh

pane vale

yhI log

AOr naf>rmanI

AOr gunah

kuf>

w w
w
se ke

AOr

do igroh

Agr

ihKmt

janne

AOr

vala

vala

ALlah

AOr nemt

ALlah se ke

wn dono&

ifr Agr

wn dono& ke

to sulh

me& se @k

ij>yadtI kre

drimyan

kra do tum

bahm lD> pD>e&

moimn jma

ifr Agr jb

huKme

vh jUA> kr le

;lahI

trf>

jUA>

yha&

ij>yadtI

ws se

to tum

kre

tk ik

krta hE

jo

lD>o

dUsre pr


w

9

;&saf>

doSt

be=k

AOr tum ;&saf>

A>dl ke

wn dono& ke

to sulh

krne vale

r`ta hE

ALlah

ikya kro

sa9

drimyan

kra do tum

w



taik

AOr Dro

tum pr

ALlah se

Apne -a:

ps sulh

drimyan

-a:

kra do

moimn

;s ke

jma

isva nhI&

Kya

dUsre

@k

A>jb

igroh ka

igroh

jo log :man la@

n mj>ak> wD>a@

@e

moimn

10

rh\m ikya
ja@

w


behtr

ik vh ho&

Kya
A>jb

AOrto& se ka

AOr n AOrte&

wn se

behtr

ik vh ho&

w w
w w



bura nam

bure Al\k>ab se

AOr bahm

bahm

AOr n @eb

n icD>aAo

@k dUsre

lgaAo

wn se

w w


11

517

vh j>ailm

to yhI

tOba n kI

AOr

jma

log

baj> n Aaya

jo ijs

V@

@e moimno! Agr tuMhare pas


ko: bdkar Aa@ `>br le kr
to `>Ub thk>Ik> kr ilya kro,
khI& nadanI se tum iksI k>Om ko
ik@ pr naidm hona pD>e | (6)

kha mane&

tuMhe&

b~>=ne vala meh\rban hE | (5)

phu%caAo

tuMhare

:man kI

ALb]a behtr hota, AOr ALlah

k>Om ko

ALlah ka

kr idya

pas inkl Aate to wn ke il@

j>rr phu%ca bE5o, ifr tuMhe& Apne

Agr vh tuMhara

AOr wse AaraSta

tk ik Aap s `>ud wn ke

tum j>rr


z


tuMhare

AOr Agr vh sb\r krte yha&

iksI

Alb]a tum

ha mIm (26)

:man ke bad

if>sk>

AOr jan r`o ik tuMhare


drimyan ALlah ke rsUl s hE&,
Agr vh Ak\sr kamo& me& tuMhara
kha mane& to tum `>ud hI
mu=iklat me& pD> jaAo, leikn
ALlah ne tuMhe& :man kI muhBbt
dI AOr wse tuMhare idlo& me&
AaraSta ps&dIda kr idya AOr
ws ne tuMhare samne idlo& me&
naps&dIda kr idya kuf> Ao if>Sk>
AOr naf>rmanI ko, yhI log
rahe ihdayt pane vale hE& | (7)
ALlah ke trf> se f>J>l AOr
nemt, AOr ALlah hE janne
vala, ihKmt vala | (8)
AOr Agr moimno& ke do igroh
bahm lD> pD>e& to tum wn dono
ke drimyan sulh kra do, ifr
Agr ij>yadtI kre wn dono& me&
se @k dUsre pr, to tum ws se
lD>o jo ij>yadtI krta hE, yha&
tk ik vh ALlah ke huKm kI
trf> jUA> kr le, ifr jb vh
jUA> kr le to tum wn dono& ke
drimyan A>dl ke sa9 sulh
kra do AOr tum ;&saf> kro,
be=k ALlah ;&saf> krne valo&
ko doSt r`ta hE | (9)
;s ke isva nhI& ik sb moimn
-a: -a: hE&, ps tum Apne do
-a;yo& ke drimyan sulh kra do,
ALlah se Dro taik tum pr rh\m
ikya ja@ | (10)
@e moimno! tum se @k igroh
mdR dUsre igroh mdoR& ka
mj>ak> n wD>a@&, Kya A>jb ik
vh wn se behtr ho& AOr n AOrte&
A>Orto& ka mj>ak> wD>a@&, Kya
A>jb ik vh wn se behtr ho&,
AOr @k dUsre pr @eb n lgaAo,
AOr bahm bure Al\k>ab se n
icD>aAo nam n ibgaD>o, :man
ke bad if>Sk> me& nam kmana
bura hE, AOr jo baj> n Aaya to
yhI log j>ailm hE& | (11)

Al hujurat (49)
@e moimno! bhut se gumano& se bco,
be=k baj> guman gunah hote hE&
AOr @k dUsre kI 44ol me& n rha
kro, AOr tum me& se ko: @k
dUsre kI g>Ibt n kre, Kya ps&d
krta hE tum me& se ko: ik vh
Apne mudaR -a: ka go+t `a@ ?
to tum ws se i3n kroge, AOr
ALlah se Dro, be=k ALlah
tOba k>ubUl krne vala, inhayt
meh\rban hE | (12)
@e logo! be=k hm ne tuMhe& @k
mdR AOr @k A>Ort se pEda ikya,
AOr hm ne tuMhe& bnaya j>ate& AOr
k>bIle taik tum @k dUsre ko
phcano, be=k ALlah ke nj>\dIk
tum me& sb se ij>yada ;J>j>t
vala vh hE jo sb se ij>yada
prhej>gar hE, ALlah be=k
janne vala, `>brdar hE | (13)
dehatI khte hE& ik hm :man le Aa@,
Aap s f>rma de& tum :man nhI&
la@ ho, bl\ik tum kho ik hm
zuk g@ hE&, AOr A-I dai`>l nhI&
huAa tuMhare idlo& me& :man, AOr Agr
tum ALlah AOr ws ke rsUl s
kI ;taA>t kroge to ALlah
tuMhare Aamal se kmI n krega
ku2 -I, be=k ALlah b~>=ne
vala, inhayt meh\rban hE | (14)
;s ke isva nhI& ik moimn vh log
hE& jo ALlah AOr ws ke rsUl s


RV@y




baj> guman

be=k

gumano& se

bhut se

jo log :man la@

bco

@e

moimn




w
w


ik vh `a@

tum me& se

Kya ps&d

baj>

tum me& se

AOr g>Ibt

AOr 44ol me& n rha

ko:

krta hE ?

dUsre kI

@k

n kre

kro @k dUsre kI

gunah


w
r
12

inhayt

tOba k>ubUl

be=k

AOr ALlah se

to ws se tum

meh\rban

krne vala

ALlah

Dro tum

i3n kroge

Apne -a: ka

mudaR

go+t

w w

w

AOr k>bIle

j>ate&

AOr bnaya

AOr @k

tuMhe&

A>Ort

be=k hm ne

@k mdR se

@e logo!

pEda ikya tuMhe&


r

ba`>br

13

janne

be=k

tum me& sb se

ALlah ke

be=k tum me& sb se

taik tum @k dUsre

vala

ALlah

bD>a prhej>gar

nj>\dIk

ij>yada ;J>j>t vala

kI =na~>t kro





w
AOr A-I

hm ;s\lam

tum

AOr

tum :man

f>rma

hm :man

nhI&

la@ hE&

kho

leikn

nhI& la@

de&

la@

dehatI

khte hE&

r w


tuMhe& kmI n

ALlah AOr ws

tum ;taA>t

AOr

krega

ka rsUl s

kroge

Agr

dai`>l

:man

tuMhare idlo& me&

huAa


r
vh log

moimn

;s ke

jo

jma

isva nhI&

14

meh\rban

b~>=ne

be=k

vala

ALlah

tuMhare

ku2 -I

se

Aamal

w r
w
AOr wNho& ne

Apne malo& se

n pD>e =k me& vh

ijhad ikya

ifr

AOr ws ka

ALlah

rsUl s

pr

:man la@

pD>e AOr wNho& ne Apne malo& AOr

w

w

jano& se ALlah kI rah me& ijhad

f>rma de&

pr :man la@, ifr vh =k me& n

ikya, yhI log hE& sCce | (15)


Aap s f>rma de& Kya tum ALlah
ko Apna dIn dIndarI jtlate ho ?
AOr ALlah janta hE jo AaSmano& me&
AOr jo j>mIn me& hE, AOr ALlah hr
cIj> ka janne vala hE | (16)

sCce

15

vh

yhI log

ALlah kI rah

AOr

me&

ApnI jano& se


w
w
AOr

AaSmano& me&

jo

jo

janta hE

AOr

Kya tum jtlate ho

Apna dIn

ALlah

ALlah ko ?



w r

vh Aap s pr @hsan r`te hE&

vh ;s\lam

ik vh ;s\lam la@, Aap s

f>rma de& ik tum muz pr Apne


;s\lam lane ka @hsan n r`o,
bl\ik ALlah tum pr @hsan
r`ta hE ik ws ne tuMhe& :man kI
trf> ihdayt dI, Agr tum sCce
ho | (17)
be=k ALlah AaSmano& AOr
j>mIn kI po=Ida bate& janta hE,
AOr ALlah vh sb ku2 de`ne
vala hE jo tum krte ho | (18)

la@

tum pr

ik

Aap s

vh @hsan

pr

r`te hE&

@hsan

bl\ik

r`ta hE

ALlah

16

janne
vala

cIj>

Apne ;s\lam lane ka

AOr

hr @k

muz pr

ALlah

j>mIn me&

n @hsan r`o tum

f>rma
de&






vh

be=k

janta hE

ALlah

sCce

17

tum ho

Agr

:man kI

ik ws ne

trf>

ihdayt dI tuMhe&


w rw
18

tum krte ho

vh jo

de`ne vala

V@

AOr
ALlah

AOr j>mIn

po=Ida bate& AaSmano& kI

518


UP@

ha mIm (26)

r( )

kuA>at 3

(50) sUrh k>af>

Aayat 45

ALlah ke nam se jo bhut


meh\rban, rh\m krne vala hE
k>af> k>sm hE k>urAan mjId

kI | (1)
bl\ik wNho& ne tA>j\jub ikya
ik wn ke pas wn me& se @k Dr

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

w

wn me&

@k Dr

wn ke

se

sunane vala

pas Aaya

wNho& ne

ik

bl\ik

tA>j\jub ikya

k>sm hE

mjId

k>af>

k>urAan



w

im4\4I

AOr

Kya jb hm

ho g@

mr g@

A>jIb

=E

yh

kaif>ro&

to kha



r
r

w
AOr hmare

wn me& se

pas

j>mIn

jo ku2 km

thk>Ik> hm

krtI hE

jante hE&

dobara

dUr

yh

lO4na

wlzI hu:

@k

ps

jb vh Aaya

bat me&

vh

wn ke pas

bl\ik wNho&

hk> ko

mhf>Uj> r`ne valI

ne zu4laya

iktab

w z w
AOr ws me&

AOr ws ko

bnaya

nhI&

AaraSta ikya

ws ko

wn ke

kEse

AaSman kI trf>

Wpr

phaD>

jma

hm ne fElaya

jma@

AOr j>mIn

jUA> krne

il@

AOr

j>rIAa@

hr

nsIht

bIna:

vala bNda

`>u=numa

ka4ne

AOr dana

`etI

g>Lla

bag>at

ws

ifr hm

se

ne wga@

babrkt

i=gaf>

ko:


se ke

ws me&

AaSman se

AOr hm
ne wtara



w z
w

ws

AOr hm ne

bNdo& ke

se

ij>Nda ikya

il@

irj>\k>

10

th b th

`>o=e

ijn

bulNd

AOr `jUr

ke

Ao bala

ke dr~>t







nUh A kI k>Om

;n se k>Bl

zu4laya

inklna

11

;sI trh

mudaR

=h\r

j>mIn

w
w w w
w

13

lUt A

AOr -a:

AOr

AOr

jma

if>rA>On

A>ad

AOr smUd

12

AOr Ahle rs



w
w

w

14

vada@

ps saibt

A>j>ab

ho gya

rsUlo&

sb ne zu4laya

AOr

AOr Ahle Ayka

k>Ome tuBbA>

bn ke rhne vale

15

519

pEda krna
Aj> sre nO

se

=k me&

bl\ik vh

phlI bar

W@

lO4na dUr Aj> A>K>l hE | (3)


thk>Ik> hm jante hE& jo ku2
km krtI hE wn ke Aj\sam me&
se j>mIn AOr hmare pas mhf>Uj>
r`ne valI iktab hE | (4)
bl\ik wNho& ne hk> ko zu4laya jb
vh wn ke pas Aaya, ps vh @k
wlzI hu: bat me& pD>e hE& | (5)
to Kya vh Apne Wpr AaSman kI
trf> nhI& de`te ? ik hm ne ws
ko kEse bnaya! AOr hm ne wsko
istaro& se AaraSta ikya AOr ws
AOr j>mIn ko hm ne fElaya

hr ik>Sm

panI

ho g@ ifr jI w5e&ge ?, yh dobara

de`te ?


w
w

Kya jb hm mr g@ AOr im4\4I

me& ko: i=gaf> tk nhI& | (6)

AOr Dale

ws me&

kha ik yh A>jIb =E hE | (2)

to Kya vh nhI&

w

r
w w w

AOr wga@

sunane vala Aaya, to kaif>ro& ne

pEda

to Kya hm

krne se

9k g@

AOr ws me& phaD> jma@, AOr


hm ne ws me& wga:& hr ik>Sm kI
`>u=numa cIje& | (7)
hr jUA> krne vale bNde ke il@
j>rIA>a@ bIna: Ao nsIht | (8)
AOr hm ne AaSman se babrkt panI
wtara, ifr hm ne ws se bag>at
wga@ AOr `etI ka g>Lla | (9)
AOr bulNd AO bala `jUr ke
dr~>t, ijn ke th b th `>Ub
gu&0e hu@ `>o=e hE& | (10)
irj>\k> bNdo& ke il@ AOr hm
ne ws se mudaR j>mIn ko ij>Nda
ikya, ;sI trh k>b/ se
inklna hoga | (11)
;n se k>Bl zu4laya nUh A kI
k>Om AOr Ahle rs AOr smUd
ne | (12)
A>ad AOr if>rA>On AOr lUt A
ke -a;yo& ne | (13)
AOr bn ke rhne valo& ne AOr
k>Ome tuBbA> ne, sb ne rsUlo&
ko zu4laya, ps vada@ A>j>ab
saibt ho gya | (14)
to Kya hm phlI bar pEda krne se
9k g@ hE& ? bl\ik vh dobara pEda
krne kI trf> se =k me& hE& | (15)

k>af> (50)
AOr thk>Ik> hm ne ;n\san ko
pEda ikya AOr hm jante hE& jo
vs\vse guj>rte hE& ws ke jI me&,
AOr hm ws kI =h rg se -I
ij>yada k>rIb hE& | (16)
jb vh ko: kam krta hE to
il`ne vale il` lete hE& @k da@& se
AOr @k ba@& se bE5a huAa | (17)
AOr vh ko: bat j>ban se
nhI& inkalta mgr ws ke pas
il`ne ke il@ @k inghban
tEyar bE5a hE | (18)
AOr hk> ke sa9 mOt kI beho=I
Aa g:, yh vh hE ijs se tU
ibdkta 9a | (19)
AOr sUr fU&ka gya, yh v:d ka
idn hE | (20)
AOr hr =~>s hmare huj>Ur haij>r
hoga, ws ke sa9 @k clane vala
AOr @k gvahI dene vala hoga | (21)
thk>Ik> tU ;s se g>f>\lt me& 9a,
to hm ne tuz se tera g>f>\lt
ka pdaR h4a idya | ps terI nj>r
Aaj bD>I tej> hE | (22)
AOr khega ws ka hm n=In
f>ir+ta jo mere pas Aamal
nama 9a yh haij>r hE | (23)
huKm hoga tum dono& jhn\nm me&
Dal do hr na=ue srk= ko, (24)
-la: ko rokne vala, hd se guj>rne
vala, =ubhat Dalne vala | (25)
ijs ne ALlah ke sa9 dUsra
mabUd 5hraya, ps tum wse Dal
do s~>t A>j>ab me& | (26)
ws ka hm n=In =Etan khega
ik @e hmare rb! mE& ne wse srk=
nhI& bnaya, bl\ik vh prle drje
kI gumrahI me& 9a | (27)
ALlah f>rma@ga tum mere samne
n zgD>o, AOr mE& tuMharI trf> phle
vada@ A>j>ab -ej cuka hU% | (28)
mere pas bat nhI& bdlI jatI AOr nhI&
mE& j>uLm krne vala bNdo& pr | (29)
ijs idn hm jhn\nm se khe&ge ik
Kya tU -r g: ? AOr vh khegI
Kya ku2 AOr mj>Id hE ? (30)
AOr jNnt prhej>garo& ke nj>\dIk
kr dI ja@gI, n hogI dUr | (31)
yh hE jo tum se vada ikya jata
9a, hr jUA> krne vale, inghda+t
krne vale ke il@ | (32)
jo ALlah rh\man se ibn de`e
Dra, AOr jUA> krne vale idl
ke sa9 Aaya | (33)
hm f>rma@&ge ws me& slamtI ke
sa9 dai`>l ho jaAo, yh hme=a
rhne ka idn hE | (34)


RV@y

w w
w

bhut

ws ka

AOr hm

k>rIb

ws ke

jI

jo vs\vse

AOr hm

guj>rte hE&

jante hE&

AOr thk>Ik> hm ne

;n\san

pEda ikya

r
da@& se

do (2) lene

jb lete

il` lene vale

il` lete hE&

rge gdRn =h rg

16

se

ws ke

w
r

18

tEyar

@k

ws ke

bE5a huAa

inghban

pas

mgr

AOr nhI&

ko: bat

bE5a huAa

17

inkalta

AOr ba@& se




w
w


AOr fU&ka

-agta

19

gya

ibdkta

ijs se

ws se

hk> ke

yh

tU 9a

AOr

mOt kI beho=I

sa9

Aa g:

@k clane

ws ke

vala

sa9

tera pdaR

tuz se

AOr Aa@ga

hr =~>s

yh

v:d ka idn

20

haij>r hoga

sUr me&

to hm ne

;s se

h4a idya

g>f>\lt me&

thk>Ik> tU 9a

21

AOr gvahI
dene vala

23

haij>r

jo mere pas

=ubhat

hd se

yh

ws ka

AOr

hm n=In

khega

bD>I tej>

22

ps terI

Aaj

nj>r

25

mal ke

mna krne

il@

vala

Dalne vala guj>rne vala

hr

srk=

24

jhn\nm me&

na=ua

tum dono&
Dal do







26

s~>t

ps wse

A>j>ab me&

dUsra

Dal do tum

ALlah ke

mabUd

5hraya

sa9

vh ijs



r
f>rma@ga

prle

27

gumrahI me&

drje kI

9a

AOr

mE& ne wse srk=

@e hmare

ws ka

leikn vh

nhI& bnaya

rb

hm n=In

khega



w


nhI& bdlI

bat

jatI

28

vada@

tuMharI

AOr mE& phle

mere pas

A>j>ab

trf>

-ej cuka hU%

samne

tum n zgD>o

jhn\nm se

Kya tU -r g: ?

hm

ijs

khe&ge

idn

29

bNdo& pr

j>uLm krne
vala

AOr nhI& mE&

mere pas
ha%


z w w

31

dUr

prhej>garo&

jNnt

ke il@

AOr nj>\dIk

mj>Id hE

30

kr dI ja@gI

se
ku2

Kya

AOr vh
khegI

w

w
ibn de`e

rh\man

ALlah

Dra

jo

32

inghda+t

hr jUA> krne

yh jo tum se

krne vala

vale ke il@

vada ikya jata 9a

34

hme=a rhne
ka idn

yh

W@

slamtI

tum ws me&

ke sa9

dai`>l ho jaAo

33

'jUA> krne vale

AOr

idl ke sa9

Aaya

520

a
UQ@o




w w

;n se

AOr iktnI

k>Bl

hlak kI& hm ne

35

AOr -I

AOr hmare

ij>yada

pas

ws me&

wn ke

jo vh cahe&ge

il@



36

-agne

se

kI jgh

khI&

ps kuredne 2an marne

Kya

pkD> me&

lge =h\ro& me&

vh ij>yada

;n se

wMmte&

s~>t



w
AOr
vh

Dale lga@ kan

ya

ws

idl

ws ke

ho

ka

;s

nsIht

il@ jo

me&

be=k


r
w
w
AOr jo wn dono&

2 (6) idn me&

AOr j>mIn

ke drimyan

AaSmano&

hm ne

AOr

pEda ikya

thk>Ik>

mutvJjeh

37

w
AOr pakIj>gI

jo vh khte hE&

byan kro

ps sb\r

pr

iksI tkan ne

38

kro tum

AOr nhI& 2uAa hme&



w
w w
AOr rat me&

AOr g>ub hone se k>Bl

39

sUrj ka tulUA>

Apne rb kI tarIf>

k>Bl

ke sa9

w
w


se

pukarne vala

ijs

AOr suno

pukarega

idn

tum

isj\do&

40

ps wskI pakIj>gI

AOr bad

nmaj>

byan kro





42

bahr inklne

hk> ke

yh

ka idn

cI`>

sa9

ijs

vh sune&ge

jgh k>rIb

41

idn



r
w

w
ijs idn =k>

j>mIn

wn se

43

ho ja@gI

ifr lO4

AOr hmarI

AOr

ij>NdgI

kr Aana hE

trf>

marte hE&

dete hE&

be=k hm



vh

vh khte hE&

hm `>Ub jante hE&

jo

hmare

Aasan

44

h=\r

il@

jLdI

yh

krte hu@

45

vh

merI v:d

Drta hE

jo

k>urAan se

ps nsIht

jb\r

kre&

krne vale

r r( )

(51) sUrtuj> j>airyat

kuA>at 3

AOr nhI&

wn pr

Aap s

krne vale

nmIR se

valI

boz

valI

521

Alb]a vak>e
hone valI

jj>a Ao sj>a

AOr
be=k

wMmte&, vh pkD> k>uVvt me& ;n


se ij>yada s~>t 9I&, ps wNho& ne
=h\ro& ko 2an mara 9a, Kya khI&
-agne kI jgh pa ske ? (36)
be=k ws me& nsIht bD>I ;b\rt
hE ws ke il@ ijs ka idl
bedar ho, ya kan lga@, AOr
vh mutvJjeh ho | (37)
AOr thk>Ik> hm ne AaSmano& AOr
j>mIn ko pEda ikya AOr jo wn
ke drimyan hE, 2 idn me&, AOr
hme& iksI tkan ne nhI& 2uAa | (38)
ps jo vh khte hE& tum ws pr
sb\r kro, AOr Apne rb kI tarIf>
ke sa9 pakIj>gI byan kro, sUrj
ke tulUA> AOr g>ub se k>Bl | (39)
AOr rat me& ps ws kI pakIj>gI byan
kro AOr nmaj>o& ke bad -I | (40)
AOr suno, ijs idn pukrane vala
k>rIb jgh se pukarega | (41)
ijs idn vh 5Ik 5Ik cI`>
sune&ge, yh k>b/o& se bahr
inklne ka idn hoga | (42)
be=k hm ij>NdgI dete hE& AOr hm
hI marte hE& AOr hmarI trf> hI
lO4 kr Aana hE | (43)
ijs idn j>mIn =k> ho ja@gI
vh jLdI krte hu@ inkle&ge, yh
h=\r hmare il@ Aasan hE | (44)
jo vh khte hE& hm `>Ub jante hE&,
AOr tum wn pr jb\r krne vale
nhI&, ps Aap s ws ko k>urAan
se nsIht kre&, jo merI v:d
vada@ A>j>ab se Drta hE | (45)

valI hvaAo& kI, (2)

wD>a

k>sm hE pragNda

kr

krne valI hvaAo&

Alb]a

tuMhe& vada

;s ke

sc hE

idya jata hE

isva nhI&

W@

k>Bl iktnI hI hlak kI&

ifr bair= ka boz w5ane

w
6

AOr hm ne ;n Ahle mKka se

krne valI hvaAo& kI, (1)


w
rw



ifr w5ane

ij>yada hE | (35)

k>sm hE `>ak wD>a kr pragNda

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

ifr clne

cahe&ge AOr hmare pas AOr -I

meh\rban, rh\m krne vala hE

ifr tk>sIm

ws me& wn ke il@ hE jo vh

ALlah ke nam se jo bhut

Aayat 60

ib`erne vailya%

ha mIm (26)

huKm se

ifr nmIR se clne valI


k+ityo& kI, (3)
ifr huKm se tk>sIm krne vale
f>ir+to& kI, (4)
;s ke isva nhI& ik tuMhe& vada jo
idya jata hE Alb]a sc hE | (5)
AOr be=k jj>a Ao sj>a Alb]a
vak>e hone valI hE | (6)

AOr k>sm hE raSto& vale AaSman


kI | (7)
be=k tum Alb]a mu~>tilf> bat
me& ho | (8)
ws k>urAan se vhI fera jata
hE jo ALlah kI trf> se fera
jata hE | (9)
A4kl dOD>ane vale mare g@ | (10)
jo vh g>f>l\t me& -Ule hu@ hE& | (11)
vh pU2te hE& ik jj>a Ao sj>a ka
idn kb hoga ? (12)
ha% ws idn vh Aag pr wl4e
sI0e pD>e&ge | (13)
Ab tum ApnI =rart ka
mj>a c`o, yh hE vh ijs kI
tum jLdI krte 9e | (14)
be=k muTtk>I bag>at AOr c=\mo&
me& ho&ge | (15)
lene vale jo idya wNhe& wn ka
rb, be=k vh ;s se k>Bl
nekokar 9e | (16)
vh rat me& 9oD>a sote 9e | (17)


RV@y



ws

fera

se

jata hE

11

-Ule hu@ hE&

mu~>tilf>

bat

Alb]a

be=k

me&

tum

AOr k>sm hE

raSto& vale

AaSman kI

g>f>\lt me&

vh

vh jo

A4kl

10

mare g@

dOD>ane vale

jo fera

jata hE



w

tum

wl4e sI0e

13

c`o

Aag pr

pD>e&ge

ws

vh

jj>a AO sj>a

12

idn

kb ?

ka idn

vh pU2te hE&

muTtk>I

bag>at me&

be=k

nek cln

tum 9e

jLdI krte

14

vh jo

ws kI

ApnI

yh

=rart

w
r

;s

k>Bl

9e

wn ka

be=k vh

jo idya wNhe&

rb

lene vale

AOr c=\me

15





AOr

AOr vK>te sub\h vh Astg>f>ar

vh

krte b`>\i== ma&gte 9e | (18)


w w w

AOr wn ke malo& me& hk> hE svalI AOr


g>Er svalI t&gdSt ke il@ | (19)
AOr j>mIn me& yk>In krne valo&
ke il@ in=ainya& hE& | (20)
AOr tuMharI j>at me& -I, to Kya
tum de`te nhI& ? (21)
AOr AaSmano& me& tuMhara irj>\k> hE AOr
jo tum se vada ikya jata hE | (22)
k>sm hE rb kI AaSmano& AOr
j>mIn ke, be=k yh k>urAan
hk> hE jEse tum bolte ho | (23)
Kya Aap s ke pas `>br Aa:
;b/ahIm A ke muAJ>J>j> mehmano&
kI ? (24)
jb vh ws ke pas Aa@ to wNho&
ne slam kha, ws ;b/ahIm A
ne -I slam kha, vh log
na=nasa 9e | (25)
ifr vh Apne Ahle `>ana kI trf>
mutvJjeh hu@, ifr @k mo4a taj>a
b2D>a ke kbab le Aa@ | (26)
ifr wn ke samne r`a AOr
kha Kya tum `ate nhI& ? (27)
to ws ;b/ahIm A ne wn se
idl me& Dr mhsUs ikya, vh
bole ik tum Dro nhI&, AOr wNho&
ne wse @k dai=mNd be4e kI
b=art dI | (28)
ifr ws kI bIvI Aage Aa: hErt
se boltI hu:, ws ne Apne cehre
pr ha9 mara AOr bolI mE&
bui7>ya AOr Wpr se ba&z | (29)
wNho& ne kha @Ese hI f>rmaya hE
tere rb ne, be=k vh hE ihKmt
vala, janne vala | (30)

19

vh sote

17

vK>te subh

AOr t&gdSt

rat se me&

svalI ke il@

g>Er svalI

9oD>a

wn ke mal

hk>

vh 9e

AOr me&

jma

nekokar

16

Astg>f>ar krte

18

w

r w

w w
AOr
me&

to Kya tum

21

AOr tuMharI j>at me&

de`te nhI& ?

yk>In krne

20

in=ainya&

valo& ke il@

AOr j>mIn me&

z
w
r w w
r

hk> hE

be=k

AOr j>mIn

yh

k>sm hE

AaSmano&

22

rb kI

AOr jo tum se

tuMhara

vada ikya jata hE

irj>\k>

AaSmano&



;b//ahIm A

mehman

bat

Aa: tuMhare

`>br

pas

Kya

bolte ho

23

jo tum

jEse




w
25

na=nasa

slam

log

ws ne
kha

slam

to wNho&

ws ke

ne kha

pas

vh Aa@

jb

;J>j>tdar

24


kha

wn ke

ifr vh

samne r`a

26

mo4a taj>a

ps

Apne Ahle `>ana

ifr vh

b2D>a

laya

kI trf>

mutvJjeh huAa

w
w w
@k

AOr wNho& ne

be4e kI

b=art dI

bui7>ya

AOr bolI

tum Dro nhI&

vh bole

ku2 Dr

wn se

to ws ne

Kya tum `ate

27

mhsUs ikya

nhI& ?


w w





Apna

ws ne

hErt se

ws kI

ifr Aage

cehra

ha9 mara

boltI hu:

bIvI

Aa:

dain=mNd

28


r


30

janne

ihKmt

vala

vala

vh

W@

be=k

tera rb

f>rmaya

yU% hI

wNho& ne
kha

29

ba&z

522

Aj> j>airyat (51)

a
UQ@o



r
wNho& ne

be=k hm -eje g@ hE&

-eje hu@

31

jvab idya

@e

f>ir+to

mk>sd

to

ws ne

tuMhara

Kya

kha

in=an

pkI hu:

33

ik@ hu@

pT9r

im4\4I se

wn pr

taik hm

muj\irm k>Om

32

-eje& brsa@&

trf>

muj\irmo& kI k>Om

:man vale

35

se

ws me&

ps hm ne

jo 9a

inkal ilya

34

AOr hm ne

ws me&

in=anI

muslmano&

36

2oD> dI

AOr mUsa A me&

wse -eja

ya dIvana

jadUgr

AOr

ApnI k>uVvt

to ws ne

ke sa9

srtabI kI

ps hm ne

ws me&

n paya

wn logo& ke

jo Drte hE&

38

il@

ro=n dlIl

if>rA>On kI

moijj>e ke sa9

trf>

w w

w
AOr A>ad me&

40

mlamt

AOr

j>da

vh

dyaR me&

ifr hm ne

AOr ws ka

ps hm ne

wNhe& fe&k idya

l=kr

wse pkD>a

AatI

vh n

iksI =E ko

namubark AaN0I

41

2oD>tI 9I

wn pr

jb hm ne -ejI


w
f>a;da

jb

wn ko

w5a lo

AOr smUd me&

kha gya

42

glI sD>I

mgr wse

ijs

hD\DI kI trh

kr detI

pr

ibjlI kI
kD>k

ps wNhe& pkD>a

Apne rb ka huKm

to wNho& ne

se

@k mut tk

43

srk=I kI

w w w
45

`>ud ApnI mdd


krne vale

AOr vh n 9e

`D>a hone kI

ps wn me& skt

de`te 9e

44

n rhI

AOr
vh

log naf>rman

46

9e

be=k vh

ws se k>Bl

AOr nUh A kI k>Om

w w w
r

hm ne f>=R
bnaya wse

AOr j>mIn

47

vsIw>l k>udrt hE&

AOr be=k

ha9

hm ne wse

hm

k>uVvt se

bnaya

AOr AaSman

w
w w

taik tum

do joD>e

hm ne

ik>Sm

pEda ik@

hr =E

AOr se

ps hm kEsa AC2a ib2ane

48

vale hE&

w w

50

523

vaj>eh

Dr sunane
vala

ws se

tuMhare

be=k

ALlah kI

ps tum

il@

mE&

trf>

dOD>o

W@

ke pT9r s&grej>e brsa@& | (33)


tuMhare rb ke ha& hd se guj>r jane
valo& ke il@ in=an ik@ hu@ | (34)
ps hm ne inkal ilya wNhe& jo
ps hm ne ws =h\r me& lUt A ke

ke isva

kha

taik hm wn pr pkI hu: im4\4I

ws =h\r me& :man vale 9e | (35)



w

39

kI k>Om kI trf> -eje g@ hE& | (32)

ke ha&

ddRnak A>j>ab

37

wNho& ne jvab idya be=k hm muj\irmo&

tuMhare rb





r w

jb hm ne

tuMhara mk>sd Kya hE ? (31)

valo& ke il@

@k 3r

se ka

ws ;b/ahIm A ne kha @e f>ir+to!

hd se guj>r jane


w
w
@k

k>ala f>ma `>Tbukum (27)

49

nsIht pkD>o

isva muslmano& ka 3r n paya | (36)


AOr hm ne 2oD> dI ddRnak A>j>ab
se Drne valo& ke il@ ws =h\r
me& @k in=anI | (37)
AOr mUsa A me& -I @k in=anI hE,
jb hm ne wse if>rA>On kI trf>
-eja ro=n moijj>e ke sa9 | (38)
to ws if>rA>On ne ApnI
k>uVvt Arkane sltnt ke sa9
srtabI kI AOr kha ik yh
jadUgr ya dIvana hE | (39)
ps hm ne wse AOr ws ke
l=kr ko pkD>a, ifr hm ne
wNhe& fe&k idya dyaR me& AOr vh
mlamt j>da rh gya | (40)
AOr tuMhare il@ in=anI hE A>ad
me&, jb hm ne wn pr namubark
AaN0I -ejI | (41)
vh iksI =E ko n 2oD>tI 9I ijs
pr vh AatI mgr wse @k glI
sD>I hD\DI kI trh kr detI | (42)
AOr smUd me& -I @k in=anI hE
jb wNhe& kha gya ik @k 9oD>I
mut AOr f>a;da w5a lo | (43)
to wNho& ne Apne rb ke huKm se
srk=I kI, ps wNhe& ibjlI kI kD>k
ne Aa pkD>a wn ke de`te de`te | (44)
ps wn me& `D>a hone kI skt n
rhI AOr n `>ud ApnI mdd
kr skte 9e | (45)
AOr nUh A kI k>Om ko ws se
k>Bl hm ne hlak ikya, be=k
vh naf>rman log 9e | (46)
AOr hm ne AaSman ko bnaya
Apne j>or se AOr be=k hm ws
kI k>udrt r`te hE& | (47)
AOr hm ne j>mIn ko btOr
f>=R bnaya, AOr hm kEsa AC2a
ib2ane vale hE& | (48)
AOr hr =E se hm ne do ik>Sm pEda
kI& taik tum nsIht pkD>o | (49)
ps tum ALlah kI trf> dOD>o,
be=k mE& tuMhare il@ ws kI trf>
se vaj>eh Drane vala hU% | (50)

AOr ALlah ke sa9 iksI dUsre


ko mabUd n 5hraAo, mE& be=k
tuMhare il@ ws kI trf> se
vaj>eh Dr sunane vala hU% | (51)
;sI trh nhI& Aaya ko: rsUl
wn ke pas jo ;n se phle 9e
mgr wNho& ne wse jadUgr ya

RW@j@b@b

;sI trh

51

vaj>eh Dr

ws

tuMhare

be=k

ko: dUsra

ALlah ke

AOr tum n

sunane vala

se

il@

mE&

mabUd

sa9

5hraAo

ya dIvana

52

wNho&

jadUgr

ne kha

mgr

ko: rsUl

;n se phle

vh jo

nhI& Aaya

Kya wNho& ne @k dUsre ko ws kI

vsIyt kI hE ? bl\ik vh srk=

54

dIvana kha | (52)

log hE& | (53)


ps Aap s wn se mu%h moD> le& to
Aap s pr ko: ;l\j>am nhI& | (54)
AOr Aap s smza@&, be=k
smzana :man lane valo& ko
nf>a deta hE | (55)
AOr mE& ne pEda ik@ ijNn AOr ;n\san
isf>R ;s il@ ik vh merI ;badt
bNdgI AOr f>rma&brdarI kre& | (56)
mE& wn se ko: irj>\k> nhI& ma&gta AOr mE&
nhI& cahta ik vh muze i`la@& | (57)
be=k ALlah hI raij>k> hE, k>uVvt
vala, inhayt k>udrt vala | (58)
ps be=k ijn logo& ne j>uLm ikya
wn ke il@ A>j>ab ke pEmane hE&,
jEse pEmane wn ke sai9yo& ke il@
9e, ps vh jLdI n kre& | (59)
so wn logo& ke il@ brbadI hE ijNho&
ne ws idn ka ;n\kar ikya ijs ka

ko:

to nhI&

ps Aap s mu%h

;l\j>am

Aap s

moD> le& wn se

AOr

AOr nhI& pEda

ijNn

;n\san

ik

ko: irj>\k>

ps
be=k

inhayt

58

wse ko: 4alne vala nhI& | (8)


ijs idn 9r9ra@ga AaSman burI
trh 9r9ra kr, (9)
AOr cle&ge phaD> clne kI trh
wD>e ifre&ge | (10)
so ws idn zu4lane valo& ke il@
brbadI hE | (11)
vh jo m=\g>le me& behUdgI se

nf>a
deta hE

smzana

to

Aap s

be=k

smza@&

mE& nhI& ma&gta

;s il@ ik vh mgr

56

merI ;badt kre&

isf>R

raij>k>

be=k

vh

vh muze i`la@&

57

ALlah





59

ps vh jLdI n kre&

wn ke sa9I

pEmane

jEse

Dol

wn logo& ke il@

pEmane

ijNho& ne j>uLm ikya

w

w

60

wn se vada

vh ijs

ikya jata hE

wn ka idn

wn logo& ke il@

se ka

r( )


Aayat 49

phaD>

so brbadI

ijNho& ne ;n\kar ikya

(52) sUrtut tUr

kuA>at 2

`ule AOrak> me& | (3)

vak>e hone vala hE | (7)

:man
lane vale

wn se

k>uVvt vala

k>udrt vala

AOr il`I hu: iktab kI, (2)

be=k tere rb ka A>j>ab j>r

Kya wNho& ne @k dUsre

ko vsIyt kI ws kI

k>sm hE tUre sIna kI | (1)

AOr jo= marte dyaR kI | (6)

55

ikya mE& ne

AOr mE& nhI& cahta

meh\rban, rh\m krne vala hE

AOr bulNd 2t kI | (5)

bl\ik vh


r w z
r w

ALlah ke nam se jo bhut

kA>ba@ AaSmanI kI | (4)

log

w
w

w

wn se vada ikya jata hE | (60)

AOr bEte mA>mUr f>ir+to& ke

srk=

53

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE


r

w
w

AOr bEte mA>mUr

`ule

AOrak> me&

AOr

il`I hu:

iktab

k>sm tUre
sIna

w
7

j>r vak>e

tere rb ka

hone vala

A>j>ab

be=k

AOr dyaR jo= marta

bulNd

AOr 2t

r

w

10

clne

kI trh

phaD>

AOr

cle&ge

9r9ra
kr

ijs idn

AaSman

9r9ra@ga

ko: 4alne

nhI& ws

vala

ko

so

`elte hE& | (12)

ijs

ijs idn vh jhn\nm kI Aag kI

trf> 0Kke de kr 0kele ja@&ge | (13)


yh hE vh Aag ijs ko tum
zu4late 9e | (14)

idn

14

12

zu4late

`elte hE&

ws
ko

m=g>la me&

tum 9e

vh

vh Aag jo

W@

vh jo

yh hE

11

13

zu4lane valo&

ke il@

0Kke

jhn\nm

de kr

kI Aag

ws idn

trf>

brbadI

vh 0kele
ja@&ge

524

At tUr (52)

UR@ a

w

w

w
n sb\r kro

ya

ifr tum

ws me& dai`>l

sb\r kro

ho jaAo

id`a: nhI&

15

ya tum

deta tuMhe&

to Kya

yh

jadU



w
be=k muTtk>I
jma

so ;s ke isva nhI& ik

jo tum krte 9e

16

tum pr

tuMhe& bdla idya ja@ga

brabr

w

w r

AOr bcaya

wn ke

ws ke sa9

wNhe&

rb ne

jo idya wNhe&

`>u= ho&ge

AOr nemto&

17

bag>o& me&


w


r

jo tum krte 9e

19

ws ke

rcte

AOr tum

tum

bdle me&

pcte

ipyo

`aAo

doj>`>

18

A>j>ab

wn ke
rb ne




w w
AOr jo

20

log

bD>I Aa%`o&

AOr wn kI j>Oijyt

valI hUre&

me& idya hm ne

tikya

t`>\to& pr

sf> bSta

lga@ hu@

w w
AOr

wn kI

wn ke

hm ne

:man ke

wn kI

AOr wNho& ne

:man

AOlad

sa9

imla idya

sa9

AOlad

pErvI kI

la@

rhn

21

ws ne kmaya

ws me&

Aamal

jo

ko: cIj>

hr AadmI

wn ke A>ml se

ku2

kmI nhI&
kI hm ne

w
w
z
ws me&

lpk lpk kr

jo wn ka

22

le rhe ho&ge

ws se

jI cahega

AOr go+t

flo& ke

AOr hm wn kI

sa9

mdd kre&ge

w w

wn ke

i`>d\mtgar

wn pr

AOr ;dR igdR

il@

lD>ke

ke

ifre&ge

AOr n gunah

23

ws me&

kI bat

n bkvas

Pyala

baj> pr

wn me& se baj>

AOr mutvJjeh

dUsre kI trf>

@k

hoga

2upa kr

24

motI

r`e hu@

goya vh



26

Apne

Drte 9e

Ahle `>ana me&

be=k

phle

vh khe&ge

hm 9e

Aaps me& pU2te hu@

25

w


be=k

;s se k>Bl

gmR hva

27

hm 9e

AOr hme&

A>j>ab

lU

bca ilya

to @hsan ikya

hm pr

ALlah ne

Apna
rb

f>J>l se

to Aap s

ps Aap s

nhI&

nsIht kre&

28

rh\m

@hsan

krne vala

krne vala

vhI

be=k

hm ws

vh

ko pukarte



w


ws ke

hm

sa9

muNtij>r hE&

=ayr

vh khte hE&

Kya

AOr

dIvana

29

kaihn

31

525

;n\itj>ar
krne vale

se

tuMhare

be=k

tum

sa9

mE&

;n\itj>ar kro

f>rma de&

W@

30

j>mana

hvaids

k>ala f>ma `>Tbukum (27)


to Kya yh jadU hE ? ya tum ko
id`a: nhI& deta ? (15)
ws me& dai`>l ho jaAo, ifr tum
sb\r kro ya n sb\r kro, tuMhare
il@ brabr hE, ;s ke isva nhI&
ik jo tum krte 9e tuMhe& ws ka
bdla idya ja@ga | (16)
be=k muTtk>I bih=\t ke bag>o&
AOr nemto& me& ho&ge | (17)
ws ke sa9 `>u= ho&ge jo wn ke rb
ne wNhe& idya, AOr wn ke rb ne wNhe&
doj>`> ke A>j>ab se bca ilya | (18)
tum `aAo AOr ipyo mj>e se jI
-r kr ws ke bdle me& jo tum
krte 9e | (19)
t`>\to& pr sf> bSta tikye lga@
hu@ | AOr hm wn kI =adI kr de&ge
bD>I Aa%`o& valI hUro& se | (20)
AOr jo log :man la@ AOr
wn kI AOlad ne :man ke sa9
wn kI pErvI kI, hm ne wn kI
AOlad ko wn ke sa9 imla idya
AOr hm ne wn ke A>ml se ku2
kmI nhI& kI, hr AadmI Apne
Aamal me& rhn hE | (21)
AOr hm wn kI mdd kre&ge flo&
AOr go+t se, jo wn ka jI
cahega | (22)
vh @k dosre se Pyale lpk lpk
kr le rhe ho&ge ijs me& n bkvas
hogI n gunah kI bat | (23)
AOr wn ke ;dR igdR ifre&ge
i`>d\mtgar lD>ke | goya vh
2upa kr r`e hu@ motI hE& | (24)
AOr wn me& se @k dUsre kI trf>
mutvJjeh hoga Aaps me& pU2te
hu@ | (25)
vh khe&ge be=k hm ;s se phle
Ahle `>ana me& Drte 9e | (26)
to ALlah ne hm pr @hsan
ikya AOr hme& bca ilya lU ke
A>j>ab se | (27)
be=k ;s se k>Bl hm ws ko
pukarte 9e, be=k vhI @hsan krne
vala, rh\m krne vala hE | (28)
ps Aap s nsIht krte rhe&,
ps Aap s Apne rb ke f>J>l
se n kaihn hE& n dIvane | (29)
Kya vh khte hE& ik yh =ayr hE,
hm ws ke sa9 hvaidse j>mane ke
muNtij>r hE& | (30)
Aap s f>rma de& tum ;n\itj>ar
kro, be=k mE& -I tuMhare sa9
;n\itj>ar krne valo& me& se hU% | (31)

At tUr (52)
Kya wn kI A>K>le& wNhe& yhI is`atI
hE& ? ya vh srk= log hE& | (32)
Kya vh khte hE& ik ws ne wse
k>urAan ko 3D> ilya hE nhI&
bl\ik vh :man nhI& late | (33)
to caih@ ik vh ws jEsI @k bat
le Aa@& Agr vh sCce hE& | (34)
Kya vh pEda ik@ g@ hE& bg>Er
iksI =E bnane vale ke, ya vh
`>ud pEda krne vale hE& | (35)
Kya wNho& ne pEda ikya AaSmano&
ko AOr j>mIn ko ? nhI& bl\ik
vh yk>In nhI& r`te | (36)
Kya wn ke pas tere rb kI rhmt
ke `>j>ane hE& ? ya vh darog>e hE& ? (37)
Kya wn ke pas ko: sI7>I hE ?
ijs pr c7> kr vh sunte hE&,
to caih@ ik wn ka sunne vala
ko: `ulI snd la@ | (38)
Kya ws ke bei4ya& AOr tuMhare
il@ be4e ? (39)
Kya Aap s wn se ma&gte hE&
ko: Ajr ? ik vh tavan ke
boz se dbe jate hE& | (40)
Kya wn ke pas ;Lme g>Eb hE ?
ik vh il` lete hE& | (41)
Kya vh ;rada r`te hE& iksI daAo
ka ? to ijn logo& ne kuf> ikya
vhI daAo me& igrF>tar ho&ge | (42)
Kya wn ke il@ ALlah ke isva
ko: mabUd hE ? ALlah ws se pak
hE jo vh i=kR krte hE& | (43)
AOr Agr vh AaSman se ko: 4ukD>a
igrta huAa de`e& to vh khte hE& badl
jma huAa @k ke Wpr @k | (44)
ps tum wn ko 2oD> do yha& tk ik
vh imle& de` le& Apna vh idn ijs
me& vh beho= kr id@ ja@&ge | (45)

RW@j@b@b



;s ne wse

Kya vh

3D> ilya hE

khte hE& ?

sCce

34

Kya wNho& ne

nhI& jante | (47)


AOr Aap s Apne rb ke huKm
pr sb\r kre&, be=k Aap s
hmarI ihf>aj>t me& hE& AOr Aap s
Apne rb kI tarIf> ke sa9
pakIj>gI byan kre& ijs vK>t
Aap s w5e& | (48)
AOr rat me& -I, ps ws kI pakIj>gI
byan kre& AOr istaro& ke pI5 ferte
g>a;b hote vK>t -I | (49)

wn kI

Kya huKm detI

A>K>le&

is`atI hE& wNhe&

;s
jEsI

to caih@ ik

@k bat

vh :man

33

vh le Aa@&

bl\ik

nhI& late

pEda krne vale

ya vh

Kya vh pEda

se

bg>Er iksI =E

ik@ g@ hE&


w

r

`>j>ane

tera rb

Kya wn ke pas

vh yk>In nhI&

36

r`te

bl\ik

AaSman

AOr j>mIn

jma

to caih@

ws me&

ik la@

pr

vh sunte hE&

ko:

Kya wn ke

sI7>I

il@ pas

darog>e

37

ya vh

AOr tuMhare

be4e

39

Kya ws

bei4ya&

il@

`ulI

38

ke il@

wn ka

ko: snd

sunne vala

Kya wn ke pas

g>Eb

dbe jate hE&

40

tavan se

to vh

ko:

Kya tum wn se

Ajr

ma&gte ho



w

w
to ijn logo& ne

vhI

Kya vh ;rada

iksI daAo

kuf> ikya

r`te hE&


ws se jo i=kR

43

pak hE ALlah

krte hE&

ps vh il` lete hE&

41

ALlah ke

ko:

Kya wn

isva

mabUd

ke il@

daAo me&

42

igrF>tar ho&ge

w w

th b th

44

jma huAa

vh

badl

igrta huAa

khte hE&

ko:

AaSman se

vh de`e&

4ukD>a

AOr
Agr





r
idn

A>j>ab hE | leikn wn me& Ak\sr

Agr
vh hE&

35

pEda ik@ ?

ijs

ikya wn ke il@ ws ke A>lava

yhI

wn ke kam n Aa@ga AOr n wn


AOr be=k ijn logo& ne j>uLm

ya vh

ijs idn wn ka daAo ku2 -I


kI mdd kI ja@gI | (46)

srk= log

32

45

beho= kr id@

ws me&

ja@&ge

vh jo

Apna idn

vh imle&

yha& tk

ps 2oD> do

ik

wn ko

w

w
w
AOr
be=k

46

mdd ik@ ja@&ge

AOr n vh

ku2 -I

wn se ka

wn ka daAo

n kam Aa@ga

w


47

nhI& jante

wn me& se

AOr

Ak\sr

leikn

vre A>lava ws

A>j>ab

wn logo& ke il@
ijNho& ne j>uLm ikya





w
w

AOr Aap s pakIj>gI byan kre&

hmarI Aa%`o&

be=k

Apne rb kI tarIf> ke sa9

ihf>aj>t me&

Aap s

Apne rb ke huKm pr

AOr Aap s
sb\r kre&

w
w

49

istaro&

AOr

ps ws kI

pI5 ferte

pakIj>gI byan kre&

W@

rat

AOr se
me&

48

Aap s

ijs

w5e&

vK>t

526

US@va

k>ala f>ma `>Tbukum (27)

r( )

(53) sUrtun nJm

kuA>at 3

ALlah ke nam se jo bhut


meh\rban, rh\m krne vala hE
istare kI k>sm! jb vh g>a;b

Aayat 62

istara

hone lge | (1)

tuMhare rf>Ik> muhMmd s n


bhke AOr n vh -4ke | (2)

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE


w


w

w
AOr vh nhI&

se

vh

bat krte

tuMhare

AOr n

-4ke

n bhke

rf>Ik>

ws ne wse

s~>t k>uVvto& vala

is`aya

jb

hone lge

istare kI
k>sm

-ejI

vh g>a;b

vih

jatI hE

vh isf>R

nhI&

`>aih=

ifr AOr

ifr vh

nj>\dIk huAa

nj>\dIk huAa

sb se

AOr

iknare pr

bulNd

vh

10

Apna

vih kI

bNda

to ws ne

trf>

ya ws se

vih kI

ws ne de`a wse

jo ws ne

12

to Kya tum

pr

de`a

zgD>te ho ws se

15

jNntul mava

kman

to vh 9a
rh g:

idl

n zU4 kha

nj>\dIk

dUsrI mrtba

13

r

z

w
17

AOr n hd

Aa%`

se b7>I

n kjI kI

jo 2a rha 9a

16

jb

isdrh

2a rha 9a


w

r

19

AOr wJ>j>a

to Kya tum

lat

ne de`a ?

Apna

bD>I

18

in=ainya&

rb

thk>Ik> ws

se

ne de`I


w
w

21

AOr ws

AOrte&

Kya tuMhare

mdR

ke il@

tIsrI @k AOr

20

il@

AOr mnat




tum

tum ne vh nam

mgr isf>R

r` il@ hE&

nam

yh

nhI&

22

yh ba&4

be7&gI

yh

tk>sIm

w
vh nhI& pErvI krte

snd

ko:

ws kI

nhI& wtarI ALlah ne

AOr

tuMhare bap dada

w
w


wn ke rb se

AOr hala&ik

nf>\s

phu%c cukI wn ke pas

jma

25

527

AOr duinya

ps ALlah hI ke
il@ Aai`>rt

mgr isf>R

AOr jo `>aih=

guman

24

ijs kI vh
tmNna kre

;n\san ke il@

W@

ke samne Aaya | (6)


AOr vh bulNd iknare pr 9a | (7)
ifr vh nj>\dIk huAa, ifr AOr
nj>\dIk huAa | (8)
f>aisle ke brabr rh gya ya

de`a

isdrtul muNtha

14

nj>\dIk

ifr ws ne k>Sd ikya rsUl s

to vh kman ke do iknaro& ke

w r

ws ke

vale, tak>to& vale f>ir+te ne | (5)

vala

jo ws ne

11

ws ko is`aya ws s~>t k>uVvt

tak>to&

w
r
w r

AOr thk>Ik>

vh isf>R vih hE jo -ejI jatI hE | (4)

Aaya

do iknare

km

nhI& krte | (3)

ifr samne


w

w

jo ws ne

AOr vh ApnI `>aih= se bat

Kya

23

ihdayt

ws se -I km | (9)
to ws ne vih kI Apne bNde kI
trf> jo vih kI | (10)
jo ws ne Aa%`o& se de`a ws
ke idl ne ts\dIk> kI | (11)
Kya jo ws ne de`a tum ws se
ws pr zgD>te ho ? (12)
AOr thk>Ik> ws ne wse dUsrI
mrtba de`a | (13)
isdrtul muNtha ke nj>\dIk | (14)
ws ke nj>\dIk jNntul mava
Aaramgahe bih=\t hE | (15)
jb isdrh pr 2a rha 9a jo
2a rha 9a | (16)
Aa%` ne n kjI kI AOr n vh hd
se b7>I | (17)
thk>Ik> ws ne Apne rb kI bD>I
in=ainya& de`I& | (18)
Kya tum ne de`a hE lat AOr
wJ>j>a, (19)
AOr tIsrI @k AOr mnat ko ? (20)
Kya tuMhare il@ mdR be4e hE& AOr
ws ke il@ AOrte& bei4ya& ? (21)
yh ba&4 tk>sIm be7&gI hE | (22)
yh ku2 nhI& isf>R nam hE& jo
tum ne AOr tuMhare bap dada ne
r` il@ hE&, ALlah ne nhI& wtarI
ws kI ko: snd, vh nhI& pErvI
krte mgr isf>R guman AOr
`>aih=e nf>\s kI, hala&ik wn
ke rb kI trf> se wn ke pas
ihdayt phu%c cukI hE | (23)
Kya ;n\san ke il@ vh jo
tmNna kre ? (24)
ps ALlah hI ke il@ Aai`>rt
AOr duinya | (25)

AOr AaSmano& me& iktne hI f>ir+te


hE& ijn kI isf>air= ku2 -I nf>a
nhI& detI mgr ws ke bad ik
;jaj>t de ALlah ijs ke il@
cahe AOr ps&d f>rma@ | (26)
be=k jo log Aai`>rt pr :man
nhI& r`te vh Alb]a f>ir+to& ke
nam A>Orto& jEse r`te hE& | (27)
AOr wNhe& ws ka ko: ;Lm nhI&,
vh isf>R guman kI pErvI krte hE&,
AOr guman yk>In ke muk>able me&
ku2 nf>a nhI& deta | (28)
ps Aap s ws se mu%h fer le&
jo hmarI yad se gdaR& huAa,
AOr vh n cahta ho isva@
duinya kI ij>NdgI | (29)
yh wn ke ;Lm kI rsa: hd hE,
be=k tera rb wse `>Ub janta hE
jo ws ke raSte se gumrah huAa
AOr vh wse `>Ub janta hE ijs
ne ihdayt pa: | (30)
AOr ALlah hI ke il@ hE jo
ku2 AaSmano& AOr jo j>mIn me& hE
taik ijn logo& ne bura: kI wNhe&
wn ke Aamal ka bdla de, AOr
wNhe& jj>a de ijn logo& ne -la:
ke sa9 nekI kI | (31)
jo 2o4e gunaho& ke isva bD>e
gunaho& AOr behya;yo& se bcte hE&,
be=k tuMhara rb vsIA> mg>\if>rt
vala hE, vh tuMhe& `>Ub janta hE
jb ws ne tuMhe& j>mIn se pEda
ikya AOr jb tum ApnI ma%Ao&
ke pe4o& me& bCce 9e, ps tum
Apne Aap ko pakIj>a n smzo,
vh wse `>Ub janta hE ijs ne
prhej>garI kI | (32)
to Kya tU ne de`a ws ko ijs ne
gdaRnI kI | (33)
AOr 9oD>a mal idya AOr ifr
bNd kr idya | (34)
Kya ws ke pas ;Lme g>Eb hE ? to
vh de` rha hE | (35)
Kya vh `>br nhI& idya gya Kya
wse `>br nhI& jo mUsa A ke
shIf>o& me& hE | (36)
AOr ;b/ahIm A ijs ne Apna
k>Ol pUra ikya | (37)
ko: boz w5ane vala nhI& w5ata
iksI dUsre ka boz | (38)
AOr yh ik iksI ;n\san ke il@
nhI& iksI ko nhI& imlta mgr
wsI k>d/ ijtnI ws ne koi==
kI, (39)

RW@j@b@b




mgr

wn kI

ku2

nf>a nhI& detI

isf>air=

AaSmano& me&

AOr

f>ir+to& se

iktne


w
jo log

:man nhI& r`te

be=k

26

AOr vh

ijs ke il@

;jaj>t de

ps&d f>rma@

cahe vh

ALlah

ik

ws ke bad




w
ws

AOr nhI&

ka

wNhe&

AOrto&

27

nam

jEsa

Alb]a vh

f>ir+to&

Aai`>rt pr

r`te hE& nam

w
yk>In se

nf>a nhI&

AOr be=k

mgr isf>R

vh pErvI

muk>abla

deta

guman

guman

krte

nhI&

ko: ;Lm



w
AOr vh n

isva@

gdaR&

hmarI yad se

cahta ho

jo

huAa

ps mu%h

se

ku2

28

fer le&



r

vh `>Ub

tera rb

janta hE

be=k

wn kI

;Lm kI

yh

rsa:

duinya kI ij>NdgI

29

w

w
AOr ALlah

me&

30

ke il@ jo

ihdayt

wse

`>Ub

AOr

ws ke

gumrah

wse

pa:

ijs

janta hE

vh

raSte se

huAa

jo

An nJm (53)

w
r


w
ws kI jo wNho&

bura: kI

ne ik@ Aamal

wNhe&

taik vh

ijNho& ne

bdla de

AOr

j>mIn me&

jo

AaSmano&



w



kbIra bD>e

vh bcte hE&

gunaho& se

jo log

-la: ke sa9

31

nekI kI

wn logo&

AOr

ko ijNho& ne

jj>a de


r w
w
jb

tuMhe&

AOr `>Ub

vsIA> mg>\if>rt

tuMhara

janta hE vh

vala

rb

be=k

2o4e

mgr

AOr

gunah

isva@

behya;yo&

w r


ps pakIj>a n

pe4

ApnI ma%@&

smzo

jma

me&

bCce

AOr

tum

j>mIn se

jb

ws ne pEda
ikya tuMhe&

AOr ws

33

ne idya

ijs ne

to Kya tU

gdaRnI kI

ne de`a

32

prhej>garI

wse jo

vh `>Ub

kI

ijs

janta hE

Apne Aap


w

vh `>br nhI&
idya gya

Kya

to vh

35

Kya ws

;Lme g>Eb

de` rha hE

ke pas

34

AOr ws ne

9oD>a

bNd kr idya

sa



w



ik nhI&
w5ata

37

vf>a

vh jo

AOr

ikya

ijs

;b/ahIm A

mUsa A

36

shIf>e

me&

vh
jo


rw


w

39

jo ws ne
koi== kI

mgr

iksI ;n\san
ke il@

W@

nhI&

AOr
yh ik

38

iksI dUsre

ko: boz

ka boz

w5ane vala

528

UT@a




w
w

AOr yh ik
trf>

wse bdla

bdla pUra pUra

41

ifr

idya ja@ga

40

A>nk>rIb

ws kI

AOr

de`I ja@gI

koi==

yh ik

w




w
w

AOr

vhI marta hE

AOr vh

43

be=k vh

AOr

vhI h%sata hE

lata hE

be=k

tuMhara

;n\itha

42

rb


w
w w
w

nut\f>e se

AOr A>Ort

45

mdR

joD>e

ws ne

AOr

pEda ik@

be=k vh

AOr

44

ijlata hE



w
w
ws ne

AOr

vhI

g>nI ikya

dobara

47

be=k vh

jI

AOr

wsI pr

w5ana

jb vh

46

yh ik

Dala jata

w
r w w


A>ad phlI

50

ws ne

k>dIm

AOr

49

hlak ikya be=k vh

i=A>ra istare

AOr be=k

ka rb

vhI

AOr srmayadar

48

ikya

w
w
bD>e

vh

j>ailm

be=k

vh 9e

AOr

ws se k>Bl

vh

ps ws ne

51

k>Ome nUh A

AOr smUd

bak>I n 2oD>a

w


w



nemt

ps iks

54

ijs ne

to ws ko

7a&p ilya

7a&p ilya

AOr wl4ne

de mara

53

AOr bhut

52

valI bs\itya&

srk=

r
k>rIb

phle Drane vale

56

Aa g:

se

@k Drane

yh

vala

tU =k krega

55

Apna rb

w
z

to Kya se

ko: `olne

58

ws ke il@

ALlah ke isva

vala

nhI&

ws ka

57

k>rIb
Aane valI

w




w

60

AOr tum nhI& rote

AOr tum h%ste ho

tum tA>j\jub

59

krte ho

62

ALlah ke Aage

ps tum isj\da kro

AOr ws kI ;badt kro

g>f>\lt krte

61

g>aif>l ho

r( )

kuA>at 3

AOr Agr vh

khte hE&

fer lete hE&

in=anI

de`te hE&

ca%d

ho gya

529

AOr hr

ApnI

AOr

AOr wNho&

muk>rRr

kam

`>aih=at

pErvI kI

ne zu4laya

W@

AOr be=k vhI h%sata AOr


lata hE | (43)
AOr be=k vhI marta AOr
ijlata hE | (44)
AOr be=k vhI ijs ne mdR AOr
A>Ort ke joD>e pEda ik@ | (45)
nut\f>e se, jb vh rh\m me& Dala
jata hE, (46)
AOr yh ik wsI pr wsI ke
ij>Mme hE dobara jI w5ana | (47)
AOr be=k ws ne g>nI ikya AOr
srmayadar ikya | (48)
AOr be=k vhI i=A>ra istare ka
rb hE | (49)
AOr be=k ws ne k>dIm A>ad ko
hlak ikya, (50)
AOr smUd ko, ps ws ne bak>I
n 2oD>a | (51)
AOr k>Ome nUh A ko ws se
k>Bl, be=k vh bD>e j>ailm AOr
bhut srk= 9e | (52)
AOr k>Ome lUt A kI wl4ne
valI bs\ityo& ko de mara | (53)
to ws ko 7a&p ilya ijs ne
7a&p ilya | (54)
ps tU Apne rb kI iks iks
nemt me& =k krega! (55)
yh phle Drane valo& me& se @k
Drane vala | (56)
k>rIb Aane valI ik>yamt k>rIb
ALlah ke isva ws ka ko:
`olne vala nhI& | (58)
to Kya tum ws bat se tA>j\jub
krte ho ? (59)

ALlah ke nam se jo bhut

AOr =k>

vK>te

trf> ;n\itha hE | (42)

AOr tum ws kI ;badt kro | (62)


meh\rban, rh\m krne vala hE

ik>yamt

k>rIb
Aa g:


w
3

AOr yh ik tuMhare rb hI kI

ps tum ALlah ke Aage isj\da kro

w w w

w
ko:

ja@ga | (41)

AOr ga bja kr 4alte ho | (61)

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

vh mu%h

ifr wse pUra pUra bdla idya

nhI& | (60)

AOr vh

A>nk>rIb de`I ja@gI | (40)

AOr tum h%ste ho AOr tum rote

Aayat 55

ca%d

AOr tum

(54) sUrtul k>mr

AOr yh ik ws kI koi==

Aa g: | (57)

;s bat

w w

w
w
w

k>ala f>ma `>Tbukum (27)

hme=a se hota
cla Aaya

jadU

ik>yamt k>rIb Aa g: AOr ca%d


=k> ho gya | (1)
AOr Agr vh ko: in=anI de`te hE& to
mu%h fer lete hE& AOr khte hE& ik yh
hme=a se hota cla Aaya jadU hE | (2)
AOr wNho& ne zu4laya AOr ApnI
`>aih=at kI pErvI kI, AOr hr kam
ke il@ @k vK>t muk>rRr hE | (3)

AOr thk>Ik> wn ke pas Aa g:&


vh `>bre& ijn me& ;b\rt hE | (4)
kaiml dain=mNdI kI bate&, ps wNhe&
Drane valo& ne f>a;da n idya | (5)
so tum wn se mu%h fer lo, ijs idn
bula@ga @k bulane vala f>ir+ta
nagvar =E kI trf> | (6)
wn kI Aa%`e& zukI hu: ho&gI, vh
k>b/o& se ;s trh inkle&ge goya
ik vh pragNda i4D\iDya& hE& | (7)
pukarne vale kI trf> lpkte hu@
kaif>r khe&ge yh bD>a s~>t idn
hE | (8)
zu4laya ;n se k>Bl k>Ome nUh A ne,
ps wNho& ne hmare bNde nUh A ko
zu4laya AOr wNho& ne kha dIvana,
AOr wse Draya 0mkaya | (9)
ps ws ne Apne rb ko pukara
ik mE& mg>lUb ho cuka, ps tU
merI mdd kr | (10)
to hm ne ks\rt se brsne vale panI
se AaSman ke drvaj>e `ol id@ | (11)

RW@j@b@b





w
ihKmte bailg>a

kam pr iml gya jo ;Lme ;lahI


me& muk>rRr ho cuka 9a k>Ome nUh A
kI g>rk>abI ke il@ | (12)
AOr hm ne wse t`>\to& AOr kIlo&
valI k+tI pr svar ikya | (13)
hmarI Aa%`o& ke samne hmarI
ingranI me& cltI 9I ws ke bdle ke
il@ ijs kI nak>d/I kI g: | (14)
AOr thk>Ik> hm ne wse btOr
in=anI rhne idya | to Kya hE
ko: nsIht pkD>ne vala ? (15)
ps de`o ik kEsa huAa mera
A>j>ab AOr mera Drana | (16)
AOr thk>Ik> hm ne nsIht ke il@
k>urAan ko Aasan kr idya to Kya
hE ko: nsIht pkD>ne vala ? (17)
A>ad ne zu4laya to kEsa huAa mera
A>j>ab AOr mera Drana ? (18)
hm ne nhUst ke idn me& wn pr
tuNd Ao tej> hva -ejI jo cltI
hI g: | (19)
vh logo& ko w`ad> fe&ktI 9I
goya ik vh jD> se w`D>e hu@
`jUr ke tne hE& | (20)
so kEsa huAa mera A>j>ab AOr
mera Drana ? (21)
AOr thk>Ik> hm ne nsIht ke il@
k>urAan ko Aasan kr idya to Kya hE
ko: nsIht haisl krne vala ? (22)
smUd ne Drane valo& rsUlo& ko
zu4laya | (23)
ps wNho& ne kha Kya hm Apne me&
se @k b=r kI pErvI kre& ? be=k
ws sUrt me& hm Alb]a gumrahI
AOr dIvangI me& ho&ge | (24)

`>bre&

ijs me&

;b\rt

AOr thk>Ik> Aa g: wn

se

jma

ke pas

=E nagvar

trf>

bula@ga

ijs

@k bulane vala

idn

so tum mu%h

wn se

fer lo

Drane

to n f>a;da

vale

idya

pragNda

goya ik

i4D\iDya&

k>b/o& se

bh

vh

wn kI

inkle&ge

Aa%`e&

zukI hu:

zu4laya

bD>a s~>t idn

kaif>r

yh

pukarne vale kI

khe&ge

jma

lpkte hu@

trf>



w
zw

AOr Draya

AOr wNho&

dIvana

0mkaya gya

to wNho& ne

hmare bNde

ne kha

;n se

k>Ome nUh

zu4laya

k>Bl

AOr j>mIn se c=\me jarI kr id@,


ps j>mIn AaSman ka panI ws

Da&4

kaiml dain=mNdI

Al k>mr (54)

to hm ne

AaSman ke drvaj>e

ps merI

10

`ol id@

mg>lUb

mdd kr

ik mE&

Apna

ps ws

rb

ne pukara

r w

12

jo muk>rRr

ws kam

ho cuka 9a

pr

ps

panI

c=\me

iml gya

AOr hm ne

j>mIn

ks\rt se brsne

11

jarI kr id@

vale panI se

w


w

ws ke

bdla

il@ ijs

hmarI Aa%`o&

cltI 9I

ke samne

AOr

13

t`>\to& valI

kIlo& valI

AOr hm ne

pr

svar ikya wse

mera

ps kEsa huAa

A>j>ab

15

ko: nsIht

to

@k

AOr thk>Ik> hm

pkD>ne vala

Kya hE

in=anI

ne wse rhne idya

nak>d/I

14

kI g:

w
zu4laya

17

ko: nsIht

to

nsIht

pkD>ne vala ?

Kya hE

ke il@

AOr thk>Ik> hm

k>urAan

16

ne Aasan ikya

AOr mera
Drana



r r w

tej>

hva

be=k hm ne

wn pr

18

-ejI

AOr mera

mera

Drana

A>j>ab

huAa

to kEsa

A>ad

tne

goya ik vh

vh w`aD>

log

detI fe&ktI

cltI hI

19

nhUst ke idn

g:

me&


w



w

AOr Alb]a
thk>Ik>

21

AOr mera

mera A>j>ab

Drana

huAa

so kEsa

jD> se w`D>I hu: `jUr

20

ke peD>

23

Drane

valo& ko

zu4laya smUd ne

22

ko: nsIht

to

nsIht

hm ne Aasan

haisl krne vala

Kya hE

ke il@

kr idya k>urAan

w

w
24

AOr

Alb]a

be=k hm

hm pErvI

dIvangI

gumrahI me&

ws sUrt me&

kre& ws kI

W@

@k

Apne

Kya @k

ps wNho&

me& se

b=r

ne kha

530

UT@a




vh jl\d

`>ud ps&d

25

jan le&ge

bD>a zU4a

hmare drimyan

bl\ik vh

Kya Dala naij>l ikya

ws pr

hm me& se

gya ij> vih

wn ke

Aaj>ma;=

il@

W%4nI

be=k

-ejne vale

`>ud ps&d

26

hm

bD>a zU4a

kOn

kl


w r
w

wn ke

tk>sIm

drimyan

kr idya gya

AOr wNhe&

ik panI

27

`>br de

so tU ;n\itj>ar

AOr sb\r kr

kr wn ka



w


29

AOr kU&ce&

so ws ne

ka4 dI&

dSt draj>I kI

to wNho&

Apne sa9I ko

28

ne pukara

haij>r ikya gya

pIne kI

haij>r hona

barI

hr


w



r
wn pr

ic&3aD>

be=k hm ne -ejI

30

AOr mera

mera

Drana

A>j>ab

huAa

to kEsa


w w

nsIht

hm ne Aasan

AOr Alb]a

ke il@

ikya k>urAan

thk>Ik>

31

trh sU`I rONdI hu: baD>,

so vh

baD> lgane vala

ho g@

@k


r
hm ne

be=k

-ejI

hm

33

Drane vale

lUt A kI

rsUl

k>Om ne

zu4laya

32

ko: nsIht

to

haisl krne vala

Kya hE

f>J>l

ApnI trf> se

subh svere

34

f>rma kr

hm ne bca

isva@

pT9r brsane

ilya wNhe&

lUt ke Ahle `>ana

valI AaN0I

wn pr





w


w r
to vh

hmarI

AOr thk>Ik>

zgD>ne lge

pkD> se

lUt A ne wNhe& Draya

hm jj>a

jo =u kre

35

;sI trh

dete hE&

w
wwr
w
ps c`o

wn kI Aa%`e&

tum

to hm ne

ws ke

im4a dI&

mehman

AOr Alb]a thk>Ik> wNho&

se

Drane me&e

36

ne lUt A se lena caha



w w

w
ps c`o

38

tum

5hrne valI
da;mI

A>j>ab

svere

subh Aan pD>a

AOr

wn pr

thk>Ik>

37

AOr mera

mera

Drana

A>j>ab


w
w

40

ko: nsIht

to

nsIht

haisl krne vala

Kya hE

ke il@

k>urAan

AOr Alb]a thk>Ik>


hm ne Aasan ikya

39

AOr mera

mera

Drana

A>j>ab



w

tmam

hmarI

wNho& ne

Aayto& ko

zu4laya

Drane vale

41

if>rA>On vale

rsUl

AOr thk>Ik> Aa@

wn se

behtr

Kya tuMhare
kaif>r

42

saihbe k>udrt

g>ailb

Kya

shIf>o& me&

pkD>

ps hm ne wNhe&
Aa pkD>a

44

531

Apna bcav
kr lene vale

jmaA>t

hm

vh
khte hE&

43

W@

ya tuMhare il@ njat


maf>I nama

k>ala f>ma `>Tbukum (27)


Kya hmare drimyan ws pr vih
naij>l kI g: ? nhI& bl\ik vh
bD>a zU4a, `>ud ps&d hE | (25)
vh kl jl\d hI jan le&ge ik
kOn bD>a zU4a, `>ud ps&d hE | (26)
@e saleh A be=k hm -ejne
vale hE& W%4nI wnkI Aaj>ma;=
ke il@, so tU wn ka Anjam
de`ne ke il@ ;n\itj>ar kr AOr
sb\r kr | (27)
AOr wNhe& `>br de ik panI wn ke
drimyan tk>sIm kr idya gya hE
AOr hr @k ko ApnI pIne kI
barI pr haij>r hona hE | (28)
to wNho& ne Apne sa9I ko pukara,
so ws ne dSt draj>I kI AOr
W%4nI kI kU&ce& ka4 dI& | (29)
to kEsa huAa mera A>j>ab AOr mera
Drana ? (30)
be=k hm ne wn pr @k hI ic&3aD>
-ejI, so vh ho g@ baD>e vale kI
sU`I rONdI hu: baD> kI trh | (31)
AOr thk>Ik> hm ne nsIht ke il@
k>urAan ko Aasan kr idya, to Kya hE
ko: nsIht haisl krne vala ? (32)
lUt A kI k>Om ne rsUlo& ko
zu4laya | (33)
to be=k hm ne wn pr pT9r
brsane valI AaN0I -ejI, lUt A
ke Ahle `>ana ke isva ik hm ne
bca ilya wNhe& sub\h svere, (34)
ApnI trf> se f>J>l f>rma kr,
;sI trh hm jj>a dete hE& ws
ko jo =u kre | (35)
AOr thk>Ik> lUt A ne wNhe&
hmarI pkD> se Draya to vh Drane
me& zgD>ne =k krne lge | (36)
AOr thk>Ik> wNho& ne lUt A se wn
ke mehmano& ko bure ;rade se lena
caha to hm ne wn kI Aa%`e& im4a dI&
cOp4 kr dI&, ps mere A>j>ab AOr
mere Drane ka mj>a c`o | (37)
AOr thk>Ik> sub\h svere wn pr
da;mI A>j>ab Aa pD>a | (38)
ps mere A>j>ab AOr Drane ka
mj>a c`o | (39)
AOr thk>Ik> hm ne k>urAan ko
Aasan ikya hE nsIht ke il@,
to Kya hE ko: nsIht haisl
krne vala | (40)
AOr thk>Ik> k>Ome if>rA>On ke
pas rsUl Aa@ | (41)
wNho& ne hmarI Aayto& Ahkam AOr
in=ainyo& ko zu4laya tmam kI
tmam to hm ne wNhe& Aa pkD>a
@k g>ailb AOr saihbe k>udrt kI
pkD> kI sUrt me& | (42)
Kya wn se tuMhare kaif>r behtr
hE& ? ya tuMhare il@ maf>I nama hE
k>dIm shIf>o& me& ? (43)
Kya vh khte hE& ik hm @k jmaA>t
Apna bcav kr lene vale | (44)

A>nk>rIb yh jmaA>t i=kSt


`a@gI AOr vh -age&ge pI5
fer kr | (45)
bl\ik ik>yamt wn kI vadagah
hE, AOr ik>yamt kI 3D>I bhut
s~>t AOr bD>I tl\`> hogI | (46)
be=k muj\irm gumrahI AOr
jhalt me& hE& | (47)
ws idn vh Apne cehro& ke bl

RW@j@b@b

w w


AOr

vadagah

bl\ik

ik>yamt

wn kI

ik>yamt

AOr vh fer le&ge

pI5

45

A>nk>rIb

jmaA>t

-age& ge

i=kSt `a@gI

w

w


vh 3sI4e

ijs

ja@&ge

idn

AOr

47

be=k muj\irm

gumrahI me&

jhalt

AOr bD>I

46

jma

vh s~>t

tl\`>

w w

jhn\nm me& 3sI4e ja@&ge, wn se

hm ne wse

kha ja@ga tum jhn\nm kI

w w

Aag lgne ka mj>a c`o | (48)


be=k hm ne hr =E ko @k ANdaj>e
ke mutaibk> pEda ikya | (49)
AOr hmara huKm isf>R @k
;=ara hota hE jEse Aa%` ka
zpkna | (50)
AOr Alb]a hm hlak
kr cuke hE& tum jEse bhut so& ko,
to Kya hE ko: nsIht haisl
krne vala ? (51)
AOr jo ku2 wNho& ne ikya shIf>o&
me& hE | (52)
AOr hr 2o4I bD>I bat il`I

be=k hm

=E

pEda ikya

AOr Alb]a hm

54

AOr

AOr ws ne AaSman ko bulNd

pr

jma

bl

mgr

AOr nhI&

isf>R

hmara huKm

jhn\nm me&

@k ANdaj>e

49

ke mutaibk>

ko: nsIht

to

haisl krne vala

Kya hE

tum jEse

il`I hu:

53

jma

AOr bD>I


AOr

2o4I

hr

saihbe k>udrt

55

bad=ah

nj>\dIk

sCca: ka muk>am

r( )

Aayat 78

behd mehrban

me&

(55) sUrtur rh\man

kuA>at 3

meh\rban, rh\m krne vala hE

AOr tare AOr dr~>t sr bsjUd hE& | (6)

51

be=k muTtk>I

bag>at me&

nhre&

ALlah ke nam se jo bhut

gidR= me& hE& | (5)

AOr hr bat

ne kI

sCca: ke muk>am me& | (55)

sUrj AOr ca%d @k ihsab se

Apne mu%h

saihbe k>udrt bad=ah ke nj>\dIk

ws ne wse bat krna is`aya | (4)

tum c`o

@k

zpkna

jo wNho&

shIf>o& me&

52

me& ho&ge | (54)

ws ne ;n\san ko pEda ikya | (3)

jEse

Aa%` ka

50

lgna

be=k muTtk>I bag>at AOr nhro&

ws ne k>urAan is`aya | (2)

jhn\nm

48

hr

hlak kr cuke hE&

hu: hE | (53)

rh\man ALlah | (1)

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE






ws ne wse is`aya

ws ne pEda ikya

bat krna

ws ne is`aya

;n\san

rh\man

k>urAan

ALlah

w


w
w
w

AOr AaSman

vh isj\da me&

sr bsjUd hE&

AOr dr~>t

AOr zaiD>ya&
tare

@k

AOr ca%d

ihsab se

sUrj

ik tum tol me& hd se tjavuj> n


w r


w

kro | (8)

AOr k>a;m

AOr tol ;&saf> se k>a;m kro,

w w
w
r
w

ikya AOr traj>U r`I | (7)

AOr tol n 34aAo km n


tolo | (9)
AOr ws ne j>mIn ko m`>\lUk> ke
il@ ib2aya | (10)
ws me& meve hE& AOr ig>laf> valI
`jUre& hE& | (11)
AOr g>Lla -Use vala, AOr `>u=bU
ke fUl | (12)
to Apne rb kI kOn sI nemto&
ko tum zu4laAoge ? (13)

Ar rhman (55)

ws ne ws ko
r`a ib2aya

hd se

traj>U tol me&

kro

AOr j>mIn

tjavuj> kro

ik n

tol

traj>U

AOr r`I

;&saf> se

AOr n 34aAo

ws ne wse
bulNd ikya

z
vj>n
tol





w

w

AOr g>Lla

11

ig>laf> vale

AOr `jUre&

meve

ws me&

10

m`>\lUk>
ke il@




w





13

tum

zu4laAoge

Apne rb

W@

to kOn sI nemto&

12

AOr `>u=bU ke
fUl

-Use vala

532

a
UU@y

=ola

AOr ws ne

ijNnat

marne valI

pEda ikya

`&`&atI

i5krI jEsI

14

ws ne pEda ikya

se

im4\4I

;n\san

dono& m=\irk>o&

rb

tum zu4laAoge

16

Apne rb

to kOn sI nemto&

Aag se

15


r




ws ne

do dyaR

tum

18

bha@

to kOn sI

Apne rb

zu4laAoge

dono& mg>\irb

17

nemto&

21

to kOn

Apne rb

zu4laAoge

20

sI nemto&

vh ij>yadtI nhI&

@k

wn dono& ke

krte nhI& imlte

AaD>

drimyan

tum

to kOn sI

Apne rb

zu4laAoge

AOr mU&ge

22

nemto&

motI

inklte hE&

dono& se

se pEda ikya | (15)


to Apne rb kI kOn sI nemto&
ko tum zu4laAoge ? (16)
rb hE dono& m=\irk>o& AOr dono&
mg>\irbo& ka | (17)
to Apne rb kI kOn sI nemto&
ws ne do dyaR bha@ @k dUsre se

se imle hu@

wn

AOr ijNnat ko =ole valI Aag

rb


w



23

im4\4I se i5krI jEsI | (14)

ko tum zu4laAoge ? (18)

@k dUsre

19

ws ne ;n\san ko pEda ikya `&`&natI

AOr





tum

k>ala f>ma `>Tbukum (27)

imle hu@ | (19)


wn dono& ke drimyan @k AaD> hE,
vh @k dUsre se nhI& imlte | (20)
to Apne rb kI kOn sI nemto&
ko tum zu4laAoge ? (21)
wn dono& se inklte hE& motI AOr
mU&ge | (22)

to Apne rb kI kOn sI nemto&

Apne rb

k+itya& dyaR me& phaD>o& kI trh | (24)

to kOn sI

phaD>o& kI

24

nemto&

dyaR me&

trh

clne valI

k+itya&

AOr ws
ke il@





w w

saihbe A>j>mt

tera rb

cehra

AOr bak>I

j>at

rhega

26

f>na

jo ;s

hr

hone vala

j>mIn pr

ko:

25

tum

zu4laAoge

w
AaSmano& me&

jo

ws se

ko:

ma&gta hE

tum

28

zu4laAoge

to kOn sI

Apne rb

27

nemto&

@hsan

krne vala



w

r

30

tum

to kOn sI

Apne rb

zu4laAoge

29

nemto&

iksI n iksI

vh

kam me&

AOr

hr roj>

j>mIn me&

@e igroh

32

tum

zu4laAoge

to kOn

Apne rb

@e ijn Ao ;n\s

31

sI nemto&

tuMharI

hm jl\d f>airg>

trf>

mutvJjuh hote hE&


w


w

AaSmano& ke iknare

tum inkl

se

-ago

tum se

ik

Agr

ho ske

AOr ;n\s

ijNn


w
r
w
w




to kOn sI nemto&

tum nhI&

leikn j>or se

33

to inkl -ago

inkl skoge

AOr j>mIn


AOr 0uAa%

Aag se

@k =ola

tum pr

-ej idya
ja@ga

34

tum

zu4laAoge

Apne rb








AaSman

f4 ja@ga

ifr
jb

36

tum

zu4laAoge

Apne rb

to kOn sI
nemto&

35

to muk>abla n kr
skoge







r



38

533

tum zu4laAoge

Apne rb

to kOn sI nemto&

37

jEse su`>R cmD>a

W@

gulabI

to vh hoga

ko tum zu4laAoge ? (23)


AOr wsI ke il@ hE& clne valI
to Apne rb kI kOn sI nemto&
ko tum zu4laAoge ? (25)
j>mIn pr jo ko: hE f>na hone
vala hE | (26)
AOr bak>I rhegI saihbe A>j>mt @hsan
krne vale tere rb kI j>at | (27)
to Apne rb kI kOn sI nemto&
ko tum zu4laAoge ? (28)
jo ko: AaSmano& AOr j>mIn me& hE, vh
wsI se ma&gta hE, vh hr roj> iksI n
iksI kam n@ hal me& hE | (29)
to Apne rb kI kOn sI nemto&
ko tum zu4laAoge ? (30)
@e ijNn Ao ;n\s! sb se f>airg>
ho kr hm jl\d tuMharI trf>
mutvJjuh hote hE& | (31)
to Apne rb kI kOn sI nemto&
ko tum zu4laAoge ? (32)
@e igrohe ijNn AOr ;n\s, Agr tum
se ho ske inkl -agne AaSmano&
AOr j>mIn ke iknaro& se to inkl
-ago, tum nhI& inkl skoge, ws
ke il@ bD>a j>or caih@ | (33)
to Apne rb kI kOn sI nemto&
ko tum zu4laAoge ? (34)
tum pr -ej idya ja@ga @k
=ola Aag se, AOr 0uAa%, to
muk>abla n kr skoge | (35)
to Apne rb kI kOn sI nemto&
ko tum zu4laAoge ? (36)
ifr jb f4 ja@ga AaSman, to vh
su`>R cmD>e jEsa gulabI ho ja@ga | (37)
to Apne rb kI kOn sI nemto&
ko tum zu4laAoge ? (38)

RW@j@b@b

ke Apne gunaho& ke bare me& iksI

;n\san se AOr n ijNn se | (39)

Apne rb

ps ws idn n pU2a ja@ga ws

to Apne rb kI kOn sI nemto&


ko tum zu4laAoge ? (40)
muj\irm phcane ja@&ge ApnI pe=anI
se, ifr vh pe=ainyo& ke balo& se
AOr k>dmo& se pkD>e ja@&ge | (41)
to Apne rb kI kOn sI nemto&
ko tum zu4laAoge ? (42)
yh hE vh jhn\nm ijse gunahgar
zu4late 9e | (43)
vh ws ke AOr `Olte hu@ gmR
panI ke drimyan ifre&ge | (44)
to Apne rb kI kOn sI nemto&
ko tum zu4laAoge ? (45)
AOr jo Apne rb ke huj>Ur `D>a hone
se Dra, ws ke il@ do bag> hE& | (46)
to Apne rb kI kOn sI nemto&
ko tum zu4laAoge | (47)
bhut sI =a`>o& vale | (48)
to Apne rb kI kOn sI nemto&
ko tum zu4laAoge ? (49)
wn bag>o& me& do c=\me jarI hE& | (50)
to Apne rb kI kOn sI nemto&
ko tum zu4laAoge ? (51)
wn dono& bag>o& me& hr meve kI
do, do ik>Sme& hE& | (52)
to kOn sI nemto& ko Apne rb
kI tum zu4laAoge ? (53)

to kOn sI

AOr n ijNn

39

nemto&

iksI

ws ke gunaho&

;n\san

ke mutA>ik>

ps ws

n pU2a ja@ga

idn








pe=ainyo& se

ifr vh

ApnI

muj\irm

phcane

pkD>e ja@&ge

pe=anI se

jma

ja@&ge

tum zu4laAoge

40

vh ijse

zu4late hE&

jhn\nm

yh

tum

42

to kOn sI

Apne rb

zu4laAoge

AOr k>dmo&

41

nemto&





to kOn sI

44

nemto&

`Olte
hu@

gmR panI

AOr

ws ke

drimyan

drimyan

vh ifre&ge

wse muj\irm jma

43

gunahgar

to kOn sI

Apne rb ke

do bag>

46

nemto&

AOr ws

jo Dra

huj>Ur `D>a hona

tum

45

ke il@

Apne rb

zu4laAoge

wn

dono& me&

tum

49

to kOn

Apne rb

zu4laAoge

bhut sI

48

sI nemto&

47

=a`>o& vale

tum

Apne rb

zu4laAoge



hr

se kI

wn

tum

51

dono& me&

to kOn sI

Apne rb

zu4laAoge

jarI hE&

50

nemto&

do c=\me

tikya

f>=oR& pr

tum

53

lga@ hu@

to kOn sI

Apne rb

zu4laAoge

do ik>Sme&

52

nemto&

meve

ke Astr re=m ke ho&ge, AOr dono&

bag>o& ke meve nj>\dIk ho&ge | (54)

Apne rb

f>=oR& pr tikya lga@ ho&ge ijn

to Apne rb kI kOn sI nemto&


ko tum zu4laAoge ? (55)
wn me& ingahe& nIcI r`ne valiya& hE&,
wNhe& ha9 nhI& lgya iksI ;n\san ne wn
se k>Bl AOr n iksI ijNn ne | (56)
to Apne rb kI kOn sI nemto&
ko tum zu4laAoge ? (57)
goya vh yak>Ut AOr mU&ge hE& | (58)
to Apne rb kI kOn sI nemto&
ko tum zu4laAoge ? (59)
@hsan ka bdla @hsan ke isva
AOr Kya ho skta hE | (60)
to Apne rb kI kOn sI nemto&
ko tum zu4laAoge ? (61)
AOr wn dono& ke A>lava do bag>
AOr -I hE& | (62)
to Apne rb kI kOn sI nemto&
ko tum zu4laAoge ? (63)
inhayt ghre sBj> r&g ke | (64)
to Apne rb kI kOn sI nemto&
ko tum zu4laAoge ? (65)
wn dono& bag>at me& do c=\me hE&
f>Ovaro& kI trh wbl\te hu@ | (66)

Ar rhman (55)

to kOn sI

nj>\dIk

54

nemto&

AOr

dono& bag>

wn ke

re=m ke

meve

Astr








wn se
k>Bl

;n\san ne

wNhe& ha9 nhI&

bNd nIce

ingahe&

lgaya iksI

wn me&

r`ne valI

tum

55

zu4laAoge



w
w
58

AOr mU&ge

yak>Ut

goya ik

57

tum

zu4laAoge

to kOn

Apne rb

56

sI nemto&

AOr n

iksI ijNn









isva

@hsan

Kya bdla

tum zu4laAoge

59

Apne rb

to kOn sI nemto&

w w
AOr wn dono& ke A>lava

tum

61

zu4laAoge

to kOn sI

Apne rb

nemto&

@hsan

60

64

inhayt ghre
sBj> r&g ke

tum

63

to kOn sI

Apne rb

zu4laAoge

nemto&

62

do bag>


66

bi=d\dt jo=
marne vale

do c=\me

W@

wn

dono& me&

65

tum

zu4laAoge

Apne rb

to kOn sI nemto&

534

UV@aa


r w


`jUr ke

AOr Anar

68

wn

meve

dr~>t

tum

67

dono& me&

Apne rb

zu4laAoge

to kOn sI nemto&

to kOn sI

`>UbsUrt

70

nemte&e

`>Ub sIrt

wn me&

tum

69

to kOn sI

Apne rb

zu4laAoge

nemto&


r




to kOn sI

Apne rb

`>emo& me&

72

nemto&

kI rhne valI

hUre&

pdaR n=In

tum

71

Apne rb

zu4laAoge

k>ala f>ma `>Tbukum (27)


to Apne rb kI kOn sI nemto&
ko tum zu4laAoge ? (67)
wn dono& bag>at me& meve AOe `jUr
ke dr~>t AOr Anar ho&ge | (68)
to Apne rb kI kOn sI nemto&
ko tum zu4laAoge ? (69)
wn me& `>Ub sIrt, `>UbsUrt
bIivya& ho&gI | (70)
to Apne rb kI kOn sI nemto&
ko tum zu4laAoge ? (71)

`>emo& me& pdaR n=In hUre& | (72)

Apne rb

AOr wn se k>Bl wNhe& ha9 nhI&

to kOn sI

74

nemto&

AOr n

wn se

iksI

wNhe& ha9 nhI&

iksI ijNn

k>Bl

;n\san

lgaya

tum

73

zu4laAoge





w

r

AOr

nf>Is

76

sBj>

`>UbsUrt

tikya

ms\ndo& pr

tum zu4laAoge

75

lga@ hu@

78

AOr @hsan

saihbe

tuMhara

krne vala

jlal

rb

brkt

nam

tum

77

vala

r( )

zu4laAoge

Apne rb

valI

ku2 zU4

nhI&

hone me&

AOr rej>a rej>a ho ja@&ge phaD>,

rej>a rej>a ho kr

s~>t
j>l\j>la

lrj>ne

j>mIn

tIn

joD>e

AOr tum

igroh

ho jaAoge

vak>e

jb

ho ja@gI

jb

lgegI

bulNd

krne valI

pragNda

ifr ho

g>ubar

ja@&ge

ba@& ha9 vale

Kya

AOr ba@& ha9 vale

da@& ha9 vale

Kya


w
w

bag>at

me&

11

muk>rRb

yhI hE&

jma

10

sbk>t le jane

AOr sbk>t

vale hE&

le jane vale

w


w

14

ip2lo& se me&

AOr 9oD>e

13

bD>I

phlo& se me&

jmaA>t

12

nemt






16

535

Aamne samne

ws pr

tikya
lga@ hu@

15

pr tikya lga@ hu@ | (76)


to Apne rb kI kOn sI nemto&

jb vak>e ho ja@gI vak>e hone




w


to da@& ha9 vale

sBj>, `>UbsUrt, nf>Is ms\ndo&

meh\rban, rh\m krne vala hE

r

r

r
r
w

ko tum zu4laAoge ? (75)

ALlah ke nam se jo bhut

vak>e hone valI

to Apne rb kI kOn sI nemto&

vala hE | (78)

ws ke vak>e

iksI ijNn ne | (74)

krne vale rb ka nam brkt






w
2

lgaya iksI ;n\san ne AOr n

tuMhare saihbe jlal, @hsan

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

pSt krne

ko tum zu4laAoge ? (73)

ko tum zu4laAoge ? (77)

Aayat 96

vak>e honevalI

nemto&

(56) sUrtul vaik>A>a

kuA>at 3

to kOn sI

to Apne rb kI kOn sI nemto&

sone ke taro& se
bune hu@

W@

t`>\to& pr

valI ik>yamt | (1)


ws ke vak>e hone me& ku2 zU4
nhI& | (2)
iksI ko pSt krne valI iksI
ko bulNd krne valI | (3)
jb j>mIn s~>t j>l\j>le se lrj>ne
lgegI | (4)
AOr phaD> 4U4 fU4 kr rej>a rej>a
ho ja@&ge | (5)
ifr pragNda g>ubar ho ja@&ge | (6)
AOr tum ho jaAoge tIn igroh | (7)
to da@& ha9 vale subhanLlah
Kya hE& da@& ha9 vale! (8)
AOr ba@& ha9 vale Af>\sos Kya
hE& ba@& ha9 vale! (9)
AOr sbk>t le jane vale
ma=a ALlah sbk>t le jane
vale hE&! (10)
yhI hE& ALlah ke muk>rRb | (11)
nemto& vale bag>at me& | (12)
bD>I jmaA>t phlo& me& se | (13)
AOr 9oD>e ip2lo& me& se | (14)
sone ke taro& se bune hu@ t`>\to&
pr | (15)
tikya lga@ hu@ ws pr Aamne
samne bE5e hu@ | (16)

Al vaik>A>a (56)
wn ke ;dR igdR lD>ke ifre&ge
hme=a lD>ke hI rhne vale | (17)
Aab`>oro& AOr suraihyo& ke sa9 AOr
saf> =rab ke ipyalo& ke sa9 | (18)
n ws se wNhe& ddRe sr hoga AOr n
wn kI A>K>lo& me& f>utUr Aa@ga | (19)
AOr meve jo vh ps&d kre&ge | (20)
AOr pirNdo& ka go+t jo vh
cahe&ge | (21)

RW@j@b@b

w


w

rw


AOer

AOr

k4oro& ke

ipyale

suraihya&

sa9

hu@ | (23)
ws kI jj>a jo vh krte 9e | (24)
vh ws me& n behUda bat sune&ge
AOr n gunah kI bat | (25)
mgr slam slam , mtlb ik
5Ik 5Ik bat hogI | (26)
AOr da@& ha9 vale subhanLlah
Kya hE& da@& ha9 vale! (27)
beiryo& me& be`>ar valI | (28)
AOr th dr th kele | (29)
AOr draj> saya | (30)
AOr igrta huAa panI zrne | (31)
AOr ksIr meve | (32)
n vh `>tm ho&ge AOr n wNhe&
ko: rok 4ok hogI | (33)
AOr W%ce W%ce f>=R | (34)
be=k hm ne wNhe& `>Ub w5an dI | (35)
ps hm wNhe& ku&varI bna de&ge, (36)
mhbUb, hm wm/ | (37)
da@& ha9 valo& ke il@ | (38)
bhut se Aglo& me se, (39)
AOr bhut se ip2lo& me& se | (40)
AOr ba@& ha9 vale Af\>sos Kya
hE& ba@& ha9 vale! (41)
gmR hva AOr `Olte hu@ panI me& | (42)
AOr 0u@% ke sa@ me& | (43)
n ko: 5&Dk AOr n ko: f>hRt | (44)
be=k vh ws se k>Bl nemt me&
ple hu@ 9e | (45)
AOr vh -arI gunah pr AD>e hu@
9e | (46)
AOr vh khte 9e Kya jb hm
mr g@ AOr im4\4I me& iml kr
im4\4I ho g@ AOr hD\iDya&
ho g@ Kya hm dobara j>r
w5a@ ja@&ge ? (47)

lD>ke

rhne vale

;dR igdR

wn ke

ifre&ge


w

w

ws

AOer meve

se jo

AOr n wn kI A>K>l

19

ws se

me& f>utUr Aa@ga

n wNhe& ddRe sr hoga

18

saf>

se

=rab

ke

w
w
w

AOr bD>I bD>I Aa%`o& valI hUre&, (22)


jEse motI ke dane sIpI me& 2upe

hme=a

17

jEse

AOr bD>I

22

vh cahe&ge

21

Aa%`o& valI hUre&

vh

AOr pirNdo& ka

jo

go+t

vh ps&d

20

kre&ge




ws me&

vh n sune&ge

ws

jo vh krte 9e

24

jj>a

kI

sIpI me&

23

motI

2upe hu@

w
w

Kya

AOr da@& ha9 vale

slam slam

26

klam

mgr

25

AOr n gunah

behUda

kI bat

bat

w


w w
30

lmba

AOr

draj>

saya

AOr

th dr th

29

be`>ar

28

kele

beiryo& me&

valI

da@& ha9 vale

27

w
w
w


33

AOr n ko:

n `>tm

rok 4ok

hone vala

ksIr

32

AOr meve

31

igrta

AOr

huAa

panI



w
r

36

ku&varI

ps hm ne

jma

wNhe& bnaya

`>Ub w5an

35

wNhe&

be=k

w5an dI

hm

AOr f>=R

W%ce

34

jma


w


w

AOr

Aglo& me& se

39

bhut se

bhut se

38

da@& ha9 valo& ke il@

37

AOr ba@& ha9 vale

40

mhbUb hm wm/




w

gmR hva

me&

ba@& ha9 vale

41

Kya

ip2lo& me& se

w r w w

;s se k>Bl

9e

be=k

44

vh

AOr n

n ko:

f>hRt

5&Dk

se

AOr

ke

saya

AOr vh 9e

45

0uAa%

43

42

AOr `Olta
huAa panI

gunah -arI

46

pr

AD>e hu@

nemt me& ple hu@

w

Aor Kya hmare
bap dada

47

j>r dobara

Kya

AOr

w5a@ ja@&ge

hm

hD\iDya&

AOr

im4\4I

hm

Kya

ho g@ mr g@

AOr vh khte 9e

jb

Aap s kh de& be=k phle AOr

w
w w

ip2le | (49)

trf>

j>r jma

j>r jma ik@ ja@&ge @k idn

pr

ik@ ja@&ge

51

zu4lane vale

Kya hmare bap dada -I ? (48)

ijs ka vK>t muk>rRr hE | (50)


ifr be=k tum @e zu4lane vale
gumrah logo! (51)

AOer ip2le

49

gumrah
log

W@

@e

phle

be=k tum

ifr

be=k

50

Aap s
kh de&

48

@k muk>rRra idn

phle

vK>t

536

UV@aa

pe4 jma

53

ws se

ifr -rna hoga

9ohr ka

52

dr~>t

Alb]a `ane

se

vale

pyase W%4

55

so pIna hoga

kI trh pIna

`Olta

54

se

huAa panI

ws pr

so pIna hoga





57

tum ts\dIk>

so Kyo&

krte

nhI&

hm ne pEda ikya

wn kI

roj>e jj>a

56

yh

mehmanI



pEda krne vale

59

hm

tum wse pEda

ya

Kya tum

krte ho

58

jo tum

-la tum

Dalte ho

de`o to

r


w

pr

ws se A>aijj>

60

AOr nhI& hm

mOt

tuMhare

hm ne

drimyan

muk>rRr ikya

hm

w

w
AOr yk>Inn tum

tum nhI& jante

61

jan cuke ho

jo

AOr hm pEda

me&

ik hm

tum jEse

kr de& tuMhe&

bdl de&

w



Kya tum

-la tum

jo tum bote ho

63

62

de`o to

tum g>Or

to Kyo&

krte

nhI&

pEda;= phlI

r r



Alb]a hm

rej>a rej>a

Agr hm cahe&

wse kr de&

64

ka+t krne vale

hm

ya

mh\m

hm

rh jane vale

bl\ik

66

tavan

be=k

pD> jane vale

hm

65

tum ne wse

Kya tum

wtara

tum pIte ho

68

jo

hm kr de& wse

hm cahe&

Agr

wtarne vale

69

ifr tum
ho jaAo

-la tum de`o to

ya hm

badl


w w


Kya tum

71

tum
sulgate ho

jo

-la tum

Aag

70

de`o to

to Kyo& tum =u nhI& krte



hm ne wse

nsIht

bnaya

hm

72

pEda krne vale

ya hm

ws ke dr~>t

tum ne pEda
ik@

74

A>j>mt vala

Apne rb

nam

ps tU pakIj>gI

se kI

byan kr

73

hajt m&do& ke il@

AOr saman


76

537

bD>I

Agr tum jano

@k

AOr

g>Or kro

k>sm hE

be=k yh

75

istare

jma

W@

muk>am kI

so ws pr pIna hoga `Olta


huAa panI | (54)
so pIna hoga pyase W%4 kI
trh | (55)
roj>e jj>a wn kI yh mehmanI
hogI | (56)
hm ne tuMhe& pEda ikya, so tum
Kyo& ts\dIk> nhI& krte ? (57)
-la de`o to! jo nut\f>a tum
A>Orto& ke rh\m me& Dalte ho | (58)
Kya tum wse pEda krte ho ya hm
hE& pEda krne vale ? (59)
hm ne tuMhare drimyan mOt ka
vK>t muk>rRr ikya hE, AOr hm
ws se Aaijj> nhI& | (60)
ik hm bdl de& tuMharI =k\le& AOr
hm pEda krde& tuMhe& @ese A>alm me&
ijs ko tum nhI& jante | (61)
AOr yk>Inn tum jan cuke ho
phlI pEda;= to tum Kyo& g>Or
nhI& krte ? (62)
-la tum de`o to jo tum bote ho | (63)
Kya tum ws kI ka+t krte ho
ya hm hE& ka+t krne vale ? (64)
wse kr de& rej>a rej>a, ifr tum

kD>va

ps ws se pe4 -rna hoga | (53)

Agr hm cahe& to Alb]a hm

bate& bnate

panI

`ane vale ho | (52)

krte ho





se

Alb]a tum 9ohr ke dr~>t se

ws kI ka+t


w
67

k>ala f>ma `>Tbukum (27)

so mE& k>sm
`ata hU%

bate& bnate rh jaAo | (65)


ik be=k hm tadan pD> jane
vale ho g@ | (66)
bl\ik hm mh\m rh jane vale
hE& | (67)
-la tum de`o to panI jo tum
pIte ho | (68)
Kya tum ne wse badl se wtara
ya hm hE& wtarne vale ? (69)
Agr hm cahe& to hm wse kD>va
`arI kr de&, to tum Kyo& =u
nhI& krte ? (70)
-la tum de`o to jo Aag tum
sulgate ho, (71)
Kya tum ne ws ke dr~>t pEda ik@
ya hm hE& pEda krne vale ? (72)
hm ne wse yad idlane valI
bnaya AOr musaif>ro& ke il@
samane ij>NdgI | (73)
ps tU Apne A>j>mt vale rb ke
nam kI pakIj>gI byan kr | (74)
so mE& istaro& ke muk>am kI k>sm
`ata hU% | (75)
AOr be=k yh @k bD>I k>sm hE
Agr tum g>Or kro | (76)

Al hdId (57)
be=k yh k>urAan hE
igramI k>d/ | (77)
yh @k po=Ida iktab
lOhe mhfUj> me& hE | (78)
wse ha9 nhI& lgate isva@
pak log | (79)
tmam jhano& ke rb kI trf> se
wtara huAa | (80)
ps Kya tum ;s bat ko yU% hI
4alne vale ? (81)
AOr tum bnate ho zu4lane ko
Apna vj>If>a | (82)
ifr Kyo& nhI& jb iksI kI
jan phu%ctI hE hlk> ko, (83)
AOr ws vK>t tum tkte ho | (84)
AOr hm tum se -I ij>yada ws
ke k>rIb hote hE& leikn tum nhI&
de`te | (85)
Agr tum `>ud mu`>\tar ho to Kyo&
nhI& ? (86)
tum wse inkltI jan ko lO4a
lete Agr tum sCce ho | (87)
ps jo mrne vala Agr muk>rRb
logo& me& se ho | (88)
to ws ke il@ raht AOr `>u=bUdar
fUl AOr nemto& ke bag> hE& | (89)
AOr Alb]a Agr vh da@& ha9
valo& me& se ho | (90)
ps tere il@ slamtI ik tU da@&
ha9 valo& se hE | (91)
AOr Agr gumrah, zu4lane valo&
me& se ho | (92)
to ws kI mehmanI `Olta huAa
panI hE, (93)
AOr doj>`> me& zo&ka jana | (94)

RW@j@b@b

wse ha9

isva@ pak

79

yU% hI 4alne

81

tum

vale

hlk> ko

83

AOr

tum wse

vala | (2)
vhI AVvl AOr vhI Aai`>r,
AOr j>aihr AOr baitn, AOr vh
hr =E ko `>Ub janne vala | (3)

82

nhI&

ij>yada

yh

rb

jhano&

zu4late ho

ik tum

84

tkte ho

AOr hm

k>rIb

iksI ke k>hr me& n

86

lO4a lo

wtara

se

huAa

Apna irj>\k>

AOr tum

vj>If>a

bnate ho

ws vK>t

AOr tum

to Kyo&

Agr tum

Aane vale `>ud mu`>\tar

tum nhI& de`te

85

nhI&

to raht

muk>rRb log

88

se

Agr ho

ps jo

sCce

87

Agr tum

jma


w r

da@& ha9 vale

90

se

Agr

AOr

vh ho

Alb]a

nemto&

89

ke

AOr `>u=bUdar

AOr bag>

fUl

se

zu4lane valo&

Agr

AOr

vh ho

Alb]a

da@& ha9 valo&

91

se

tere

to

il@

slamtI



w


be=k

AOr wse

doj>`>

94

93

Dal dena

`Olta

to

se

huAa panI

gumrah jma

92

mehmanI

96

A>j>mt vala

Apne rb

ps Aap s pakIj>gI

r( )

yh

Aayat 29

loha

yh

(57) sUrtul hdId

kuA>at 4

Alb]a

yk>InI bat

95

byan kre& nam kI

pakIj>gI se yad krta hE ALlah

AOr vh hr =E pr k>udrt r`ne

be=k

meh\rban, rh\m krne vala hE

deta hE AOr vhI mOt deta hE,

tmam

80

;s

ifr Kyo&

jb

ws ke

ALlah ke nam se jo bhut

kI AOr j>mIn kI, vhI ij>NdgI

to Kya

bat

phu%ctI hE

tum se

leikn

A>j>mt vale rb ke nam kI | (96)

wsI ke il@ bad=aht AaSmano&

k>urAan hE
igramI k>d/


w
w

w

ps Aap s pakIj>gI byan kre& Apne

vala hE | (1)

77



z

w

hE | (95)

me& hE, AOr vh g>ailb, ihKmt

me&

iktab

be=k yh Alb]a yk>InI bat

ko jo -I AaSmano& AOr j>mIn

@k

po=Ida

78

nhI& lgate

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE




w r w

ws ke il@
bad=aht

ihKmt
vala

g>ailb

AOr
vh

AOr j>mIn

AaSmano& me&

jo

pakIj>gI se yad
krta hE ALlah ko

w
w
w r



2

k>udrt

r`ne vala

hr =E

pr

AOr

AOr mOt

vh ij>NdgI

vh

deta hE

deta hE

AOr j>mIn

AaSmano&


w w w w w
3

`>Ub janne
vala

hr =E ko

AOr vh

W@

AOr

AOr

AOr

baitn

j>aihr

Aai`>r

AVvl

vhI

538

UW@za

w
r




ifr ws ne k>rar

idn

pkD>a

2 (6)

me&

AOr j>mIn

pEda ikya

AaSmano&

ijs ne

vhI


w w r
AOr jo

AOr jo

ws se

wtrta hE

j>mIn

inklta hE

me&

jo dai`>l

vh

hota hE

janta hE

A>=R pr

w w
w
wse

AOr

jo

ALlah

tum ho

jha& khI&

tuMhare

AOr

sa9

vh

AOr jo

ws me&

w

w r

AOr ALlah kI

lO4na

AOr j>mIn

trf>

bad=aht

wsI

AaSmano&

ke il@

de`ne vala

tum krte ho

w

w
AOr

rat me&

vh

AOr dai`>l

idn

idn me&

krta hE

vh dai`>l

rat

krta hE

tmam

kam




w r
ws se

AOr

AOr ws

ALlah

tum :man

jo

`>cR kro

ke rsUl

pr

laAo

janne

idlo& kI bat ko

vala





w
AOr wNho& ne

vh :man

tum me& se

`>cR ikya

la@

ps jo log

ws ne tuMhe&

ja&n=In

ws me&

bnaya

w
w
vh tuMhe&

AOr rsUl

bulate hE&

ALlah

tum :man

AOr Kya

pr

nhI& late

ho gya hE tuMhe&

wn ke

bD>a Ajr

il@




w

:man vale

Agr tum ho

AOr yk>Inn vh

tum se A>hd

Apne rb pr

le cuka hE

taik vh tuMhe&

vaj>eh Aayat

inkale

Apna bNda

naij>l

pr

f>rmata hE

inhayt

=f>k>t

meh\rban

krne vala

tum pr

AOr be=k

ro=nI kI trf>

ALlah

AaSmano&

mIras

ALlah ka raSta

me&

ikya

f>th

phle

ijs ne `>cR ikya

AN0ero& se

AOr Kya

krte

ho gya hE tuMhe&

brabr nhI&

AOr j>mIn


w
r
w
AOr wNho& ne
ik>tal ikya

bad me&

ijNho& ne `>cR ikya

drje

se

bD>e

yh log

w
w

10

539

ba`>br

ws se jo tum krte ho

AOr
ALlah

AC2a

W@

inklta hE, AOr jo AaSmano& se


wtrta hE AOr jo ws me& c7>ta
hE, AOr vh tuMhare sa9 hE jha&
khI& -I tum ho, AOr jo tum
vala | (4)
wsI ke il@ hE AaSmano& AOr
j>mIn kI bad=aht, AOr ALlah
kI trf> hE tmam kamo& ka
lO4na | (5)
vh rat ko idn me& dai`>l krta
hE AOr idn ko rat me& dai`>l
krta hE, AOr vh hE `>Ub janne
vala idlo& kI bat tk ko | (6)
tum ALlah AOr ws ke rsUl s
pr :man laAo AOr ws mal
me& se `>cR kro ijs me& ws ne
tuMhe& ja&n=In bnaya hE, ps tum
me& se jo log :man la@ AOr
wNho& ne `>cR ikya, wn ke il@
bD>a Ajr hE | (7)
AOr tuMhe& Kya ho gya ? ik tum
:man nhI& late ALlah AOr ws
ke rsUl s pr, jbik vh tuMhe&
bulate hE& ik tum Apne rb pr

:man vale ho | (8)


vhI hE jo Apne bNde pr vaj>eh
Aayat naij>l f>rmata hE, taik

vhI hE jo

tum `>cR nhI&

tum me& se

me& dai`>l hota hE AOr jo ws se

tum se A>hd le cuka hE Agr tum

w



r
w

AOr ik>tal

pkD>a, vh janta hE jo j>mIn

:man le AaAo, AOr vh yk>Inn

w
w

AOr ALlah ke il@

ifr ws ne A>=R pr k>rar

laAo

w

r w

ko AOr j>mIn ko 2 idn me&,

ik tum :man








se

vhI ijs ne pEda ikya AaSmano&

krte ho ALlah hE wse de`ne

AaSmano& se

c7>ta hE

k>ala f>ma `>Tbukum (27)

vada ikya

AOr

ALlah ne

hr @k

vh tuMhe& inkale AN0ero& se ro=nI


kI trf>, AOr be=k ALlah tum
pr =f>k>t krne vala meh\rban
hE | (9)
AOr tuMhe& Kya ho gya ? ik
tum `>cR nhI& krte ALlah ke
raSte me&, AOr ALlah ke il@ hE
AaSmano& AOr j>mIn kI mIras
bak>I rh jane vala sb, tum
me& se brabr nhI& vh ijs ne `>cR
ikya AOr ik>tal ikya f>The
mKka se phle, yh log drje
me& wn se bD>e hE& ijNho& ne bad
me& `>cR ikya AOr wNho& ne ik>tal
ikya, AOr ALlah ne hr @k se
AC2a vada ikya hE AOr jo tum
krte ho ALlah ws se ba`>br
hE | (10)

Al hdId (57)
kOn hE jo ALlah ko k>j>R de ?
k>j>eR hsna AC2a k>jR>, ps vh
ws ko doguna v7>ade AOr ws ke
il@ bD>a AMda Ajr hE | (11)
ijs idn tum moimn mdoR& AOr
moimn A>Orto& ko de`oge ik wn ka
nUr wn ke samne AOr wn ke da@&
dOD>ta hoga, tuMhe& Aaj `>u=`>brI
hE bag>at kI ijn ke nIce bhtI
hE& nhre&, vh wn me& hme=a rhe&ge,
yh bD>I kamyabI hE | (12)
ijs idn khe&ge munaif>k> mdR AOr
munaif>k> AOrte& wn logo& ko jo
:man la@, hmarI trf> ingah
kro, hm tuMhare nUr se ku2
haisl kr le&, kha ja@ga
Apne pI2e lO4 jaAo, ps vha&
nUr tla= kro | ifr wn ke
drimyan @k dIvar `D>I kr dI
ja@gI, ws ka @k drvaj>a hoga,
ws ke ANdr rhmt AOr ws ke
bahr kI trf> A>j>ab hoga | (13)
vh munaif>k> wn muslmano&
ko pukare&ge Kya hm tuMhare sa9
n 9e ? vh khe&ge ha% Kyo& nhI&!
leikn tum ne ApnI jano& ko
if>t\ne me& Dala, AOr tum

RW@j@b@b






w
AOr ws

ws

ps b7>ade vh

ke il@

ko

ws ko doguna

k>j>Re hsna

r
w
wn ka nUr

dOD>ta

AOr

moimn

tum

ijs

hoga

moimn AOrto&

mdoR&

de`oge

idn

wn ke nIce

bhtI hE&

bag>at

Aaj

ijs idn khe&ge

se

`>br gIrI krne valI AOr burI


lO4ne kI jgh hE | (15)
Kya moimno& ke il@ A-I vK>t nhI&
Aaya ? ik wn ke idl ALlah kI
yad ke il@ zuk ja@& AOr ws ke
il@ jo hk> tA>ala kI trf> se
naij>l huAa hE, AOr vh wn logo&
kI trh n ho ja@& ijNhe& ;s se
k>Bl iktab dI g:, ifr @k
lm\bI mut wn pr guj>r g: to
wn ke idl s~>t ho g@, AOr wn
me& se Ak\sr naf>rman hE& | (16)
`>Ub jan lo ik ALlah j>mIn
ko ws ke mrne ke bad ij>Nda
krta hE | thk>Ik> hm ne tuMhare
il@ in=ainya& byan kr dI hE&
taik tum smzo | (17)

nhre&

rhe&ge

vh :man

wn logo&

AOr munaif>k>

munaif>k> mdR

ingah kro

la@

ko jo

AOrte&

jma

r r r


wn ke

ifr marI `D>I

drimyan

kr dI ja@gI

ifr tum

nUr

Apne pI2e

tla= kro

lO4 jaAo

kha

tum

ja@ga

tuMhara nUr

A>j>ab

13

ws kI

AOr ws

trf> se

ke bahr

rhmt

ws me&

ws ke

@k

ws

@k

ANdr

drvaj>a

ka

dIvar

AOr tuMhe& tuMharI zU4I Aaj>RUAo& ne

i5kana jhn\nm hE, yh tuMharI

vh hme=a

ws me&

hmarI trf>

AOr

se ijNho& ne kuf> ikya, tuMhara

yh

yh

kr le&

leikn tum

ilya ja@ga AOr n wn logo&

wn ke samne

hm haisl

me& Dala

so Aaj n tum se ko: if>dya

da@&


w
w

tum ne if>t\ne

=Etan ne 0oke me& Dala | (14)

AOr wn ke

tuMhe&

vh

kamyabI bD>I

12

ko

ke bare me& tuMhe& 0oka dene vale

`>u=`>brI

ApnI jano&

ka huKm Aa gya AOr ALlah

Ajr bD>a wMda

11

;n\itj>ar krte AOr =k krte 9e


0oke me& Dala yha& tk ik ALlah

kOn hE jo

k>j>R de ALlah ko

ha%

vh

tuMhare

khe&ge

sa9

vh wNhe&

Kya hm n 9e

pukare&ge

w rw

w

ALlah ka

Aa gya

huKm

yha& tk

tuMharI zU4I

AOr tuMhe& 0oke

AOr tum =k

AOr tum ;n\itj>ar

ik

Aaj>RU@&

me& Dala

krte 9e

krte

w
w
se

AOr

ko:

if>dya

n ilya

tum se

so Aaj

ja@ga

14

0oka

ALlah

AOr tuMhe&

dene vala

ke bare me&

0oke me& Dala


w w


15

lO4ne kI

AOr burI

jgh

tuMharI

yh

mOla

jhn\nm

i5kana
tuMhara

kuf> ikya

vh log
ijNho& ne

w

AOr jo

ALlah kI

naij>l huAa

yad ke il@

wn ke idl

zuk ja@&

ik

wn logo& ke il@ jo

Kya nj>\dIk

:man la@ moimn

vK>t nhI& Aaya


w

to draj>
ho g:

;s se k>Bl

ijNhe& iktab dI g:

wn logo&

AOr vh n ho ja@&

kI trh

hk>

se



ik

tum

ALlah

jan lo

16

f>aisk>
naf>rman

wn me& se

AOr
ksIr

wn ke idl

ifr s~>t
ho g@

mut

wn pr

17

smzo

taik tum

in=ainya&

W@

tuMhare

thk>Ik> hm ne

ws ke mrne

il@

byan kr dI

ke bad

j>mIn

ij>Nda

krta hE

540

UW@za




w

w
vh do cNd kr idya

hsna

ja@ga wn ke il@

AC2a

k>j>R

AOr ijNho& ne k>j>R

AOr `>Erat

`>Erat krne

idya ALlah ko

krne valI AOrte&

vale mdR

be=k

w r w w

yhI log

vhI

AOr ws ke

ALlah

rsUl jma

pr

:man la@

AOr jo log

bD>a wMda

18

Ajr

AOr wn ka nUr

wn ka Ajr

nj>\dIk Apne rb ke

il@

AOr =hId jma

;s ke

tum

isva nhI&

jan lo

doj>`> vale

19

yhI log

AOr

bahm

kI `>aih=

AOr j>Int

f>`>\r krna

isd\dIk> jma

AOr

AOr ijNho& ne

Aayto& ko

zu4laya

kuf> ikya

duinya kI ij>NdgI

`el



w

w

ifr vh j>or

ws kI

pkD>tI hE

pEdavar

ka+tkar

-lI lgI

AOr

bair= kI trh


w

w
AOr

s~>t A>j>ab

mg>\if>rt

AOr Aai`>rt me&

vh

cUra cUra

ho jatI hE

so tU ws

j>dR

ifr

ko de`ta hE

r
w
mgr

0oke ka saman

20

AOr

duinya kI ij>NdgI

isf>R

ALlah kI

AOr rj>a mNdI

nhI&

trf> se


w


AaSman

jEsI cOD>a:

ws kI cOD>a:

AOr

Apne rb kI

vus\A>t

vus\A>t

jNnt

trf> se

mg>\if>rt

trf>

tum dOD>o

w
r
r


ALlah ka f>J>l

yh

AOr ws

ALlah

ke rsUlo&

pr

:man la@

wn logo&

vh tEyar

ke il@ jo

kI g:

AOr j>mIn

w




nhI& phu%ctI

ko: musIbt

bD>e

21

AOr

f>J>l vala

ijse vh cahe

ALlah

be=k

kre& ws ko

ws se k>Bl

iktab me&

mgr

AOr

tuMharI jano& me&

jo tum se

tum `>u= ho

jatI rhe

pr

taik tum g>m n


`aAo

22

Aasan

krte hE&

jo log

23

yh

f>`>\r

;trane

hr @k

ps&d nhI&

AOr

ws pr jo ws ne

krne vale

vale

iksI

krta

ALlah

tuMhe& idya

w w
w
24

541

sj>avare hm\d

vh beinyaj>

to be=k

mu%h

AOr

ALlah

fer le

jo

bu`>\l ka

W@

log

wn ka Ajr hE AOr wn ka nUr,


AOr ijNho& ne kuf> ikya AOr
hmarI Aayto& ko zu4laya, yhI
log doj>`> vale hE& | (19)
tum `>Ub jan lo, ;s ke isva
nhI& ik duinya kI ij>NdgI mhj>
`el kUd hE, AOr @k j>Int AOr
bahm f>`>\r `>ud sta: krna AOr
ks\rt kI `>aih= krna malo& me&
AOr AOlad me&, bair= kI trh
-lI lgI, ifr vh j>or pkD>tI
hE, ps tU ws ko de`ta hE j>dR,
ifr vh cUra cUra ho jatI hE,
AOr Aai`>rt me& s~>t A>j>ab -I
hE AOr mg>\if>rt -I hE ALlah
kI trf> se AOr rj>a mNdI, AOr
duinya kI ij>NdgI 0oke ke saman
ke isva ku2 -I nhI& | (20)
tum dOD>o mg>\if>rt kI trf> Apne
rb kI, AOr ws jNnt kI trf>
ijs kI vus\A>t AaSmano& AOr j>mIn
kI vus\A>t jEsI brabr hE, wn
logo& ke il@ tEyar kI g: hE jo
:man la@ ALlah AOr ws ke rsUlo&
pr, yh ALlah ka f>J>l hE, vh ws
ko deta hE ijse vh cahta hE, AOr
ALlah bD>e f>J>l vala hE | (21)
me& AOr n tuMharI jano& me& mgr



w

bu`>\l

sCce AOr =hId, wn ke il@

ko: musIbt nhI& phu%ctI j>mIn

j>mIn me&

ALlah pr

Apne rb ke nj>\dIk isd\dIk>

vh ws






w
AOr n

rsUlo& pr :man la@, yhI log hE&

ko deta hE


w r
ik hm pEda

do cNd kr idya ja@ga, AOr wn

ik ka+tkar ko ws kI pEdavar

malo& me&

AOlad

AC2a k>j>R idya, vh wn ke il@

AOr jo log ALlah AOr ws ke

hmarI

AOr kUd

ijNho& ne ALlah ko k>j>Re hsna

ke il@

w

w z w

AOr ks\rt

`>Erat krne valI AOrte&, AOr

ke il@ bD>a AuMda Ajr hE | (18)


w w w



be=k `>Erat krne vale mdR AOr

AOr wn

r w
wn ke

k>ala f>ma `>Tbukum (27)

AOr huKm

trg>Ib dete hE&

iktab me& djR hE, ;s se phle


ik hm ws ko pEda kre&, be=k
yh ALlah pr Aasan hE | (22)
taik tum ws pr g>m n `aAo
jo tum se jatI rhe AOr n `>u=
ho jaAo ws pr jo ws ne tuMhe&
idya, AOr ALlah iksI ;trane
vale, f>`>\r krne vale ko ps&d
nhI& krta | (23)
jo log bu`>\l krte hE& AOr
trg>Ib dete hE& logo& ko bu`>\l
kI, AOr jo mu%h fer le to be=k
ALlah beinyaj>, sj>avare hm\d
stoda isf>at hE | (24)

Al hdId (57)
thk>Ik> hm ne Apne rsUlo& ko
-eja vaj>eh dla;l ke sa9 AOr
hm ne wn ke sa9 wtarI iktab

RW@j@b@b


w
r r

iktab

wn ke sa9

AOr hm ne

vaj>eh dla;l

wtarI

ke sa9

Apne rsUlo&

thk>Ik> hm ne -eja

;&saf> pr k>a;m rhe&, AOr hm ne

w

w

loha wtara, ws me& s~>t `>tra

ws me&

AOr mIj>ane A>dl taik log

bla kI s~>tI hE AOr logo& ke


il@ k: f>ayde hE&, AOr taik
ALlah malUm kr le ik kOn
ws kI mdd krta hE AOr ws

AOr hm ne

loha

;&saf> pr

wtara

log

taik

AOr mIj>ane

k>a;m rhe&

A>dl



w
w

mdd krta hE
ws kI

AOr taik malUm

kOn

logo& ke il@

kr le ALlah

lD>a: `>tra s~>t

AOr f>ayda

ALlah k>VvI, g>ailb hE | (25)

r
w
r

AOr thk>Ik> hm ne nUh A AOr

nUh A

ke rsUlo& kI, ibn de`e, be=k

;b/ahIm A ko -eja AOr hm ne


wn kI AOlad me& nubUVvt AOr
iktab r`I | so wn me& se ku2
ihdayt yaF>ta hE&, AOr wn me& se
Ak\sr naf>rman hE& | (26)
ifr hm ne wn ke k>dmo& ke
in=anat pr wn ke pI2e Apne
rsUl la@, AOr wn ke pI2e hm
:sa A ;b\ne mrym A ko
la@ AOr hm ne wse ;&jIl dI,
AOr ijn logo& ne ws kI pErvI
kI wn ke idlo& me& nmIR AOr
muhBbt Dal dI | AOr trke
duinya ijs kI rSm `>ud wNho&
ne inkalI hm ne wn pr vaijb
n kI 9I, mgr wNho& ne ALlah
kI rj>a cahne ke il@ ;`\>ityar
kI to ws ko n inbaha jEse
ws ke inbahne ka hk> 9a, to
wn me& se jo log :man la@
hm ne wNhe& wn ka Ajr idya,
AOr Ak\sr wn me& se naf>rman
hE& | (27)
@e :man valo! tum ALlah se
Dro AOr ws ke rsUlo& pr :man
laAo, vh ApnI rhmt se svab
ke do ihSse A>ta krega AOr
tuMhare il@ @sa nUr kr dega
ik tum ws ke sa9 cloge AOr
vh b~>= dega tuMhe&, AOr ALlah
b~>=ne vala meh\rban hE | (28)
taik Ahle iktab jan le& ik vh
ALlah ke f>J>l me& se iksI =E
pr k>udrt nhI& r`te, AOr yh ik
f>J>l ALlah ke ha9 me& hE, vh
wse deta hE ijs ko vh cahe AOr
ALlah bD>e f>J>l vala hE | (29)

AOr thk>Ik> hm ne -eja

g>ailb

25

be=k

k>VvI

AOr ws ke

ibn de`e

ALlah

rsUl

w w w

ihdayt

so wn me&

yaf>ta

se ku2

AOr iktab

nubUVvt

wn kI AOlad me&

AOr hm

AOr

ne r`I

;b/ahIm A

w r
AOr hm wn

Apne rsUl

ke pI2e la@

wn ke k>dmo& ke

hm wn ke

in=anat pr

pI2e la@

ifr

naf>rman

26

AOr

wn me& se

Ak\sr

w

w
vh log

AOr hm ne

idlo& me&

ijNho& ne

AOr hm ne

;&jIl

Dal dI

wse dI

;b\ne mrym A

:sa A

r r r

jo wNho& ne `>ud

hm ne vaijb nhI& kI

AOr trke duinya

inkalI

AOr rhmt

ws kI

nmIR

pErvI kI

r
r r
ws ko

ws ko inbahne ka hk>

to n

inbaha

ALlah kI rj>a

cahna

mgr

wn pr



naf>rman

27

wn me& se

AOr

wn ka Ajr

Ak\sr

wn me& se

wn logo& ke il@

to hm ne

jo :man la@

idya

vh tuMhe&

ws ke

AOr :man

Dro ALlah

A>ta krega

rsUlo& pr

laAo

se tum

jo log :man la@

@e

w r

w r

tuMhe&

AOr vh

ws ke

b~>=dega

sa9

tum cloge

@esa nUr

tuMhare

AOr

ApnI

il@

kr dega

rhmt

se

do ihSse

r w
w


ik vh k>udrt nhI&

Ahle iktab

r`te

taik jan le&

28

meh\rban

b~>=ne

AOr

vala

ALlah


w


vh deta hE

ALlah ke

wse

ha9 me&

f>J>l

AOr

yh ik

ALlah ka f>J>l

se

iksI =E pr


29

bD>a

f>J>l vala

W@

AOr

ALlah

ijs ko vh cahta hE

542

UX@bva

k>d sim ALlah (28)

r( )

(58) sUrtul mujaidla

kuA>at 3

meh\rban, rh\m krne vala hE

Aayat 22

;`>itlaf> krne valI

ALlah ke nam se jo bhut


yk>Inn ALlah ne ws A>Ort

`>Olh kI bat sun lI jo

Aap s se Apne =Ohr ke bare


me& bh\s krtI 9I AOr ALlah

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE





w
Aap s se

Apne `>avNd ke bare me&

vh A>Ort jo

bh\s krtI 9I

bat

sun lI ALlah ne

yk>Inn


w
w


1

de`ne

sunne

be=k

tum dono& kI

vala

vala

ALlah

guf>\t\gU

AOr

sunta 9a

ALlah

ALlah

ke

AOr i=kayt

pas

krtI 9I

wn kI

wn kI

nhI&

ma%@&

vh nhI&

ma%@&

ij>har

tum me& se

ApnI bIivyo& se

jo log

krte hE&

w
w
r
AOr zU4

bat se

namak>Ul

ApnI bIivyo& se

ijNho& ne

isf>R

be=k vh

jna hE wNhe&

vh AOrte&

krte hE&

log

b~>=ne

AlbTta maf>

AOr be=k

vala

krne vala

ALlah

r w

ik @k dUsre ko

yh

;s se k>Bl

ha9 lga@&

@k

to Aaj>ad

ws se jo wNho&

vh jUA>

g>ulam

krna laij>m hE

ne kha k>Ol

krle&

w
to jo

n pa@

to roj>e

ko:

ba`>br

ws se jo tum

AOr

ws se

tuMhe& nsIht

krte ho

ALlah

kI

kI jatI hE



to `ana
i`la@

wse mk>dUr n ho

ifr

ik vh @k dUsre

ijs

ko ha9 lga@&

lgatar

;s se k>Bl

do mhIne

w r



w
ALlah kI hde&

AOr yh

AOr ws

ALlah

yh ;s il@ ik tum

ka rsUl

pr

:man r`o

sa5

msakIn ko

(60)

w

r w

ALlah

vh mu`>ailf>t

AOr ws ka rsUl

krte hE&

jo log

be=k

ddRnak A>j>ab

vaj>eh Aayte&e

ne naij>l kI&

wn se phle


to vh wNhe&
Aagah krega

sb

wNhe& w5a@ga

ijs

ALlah

idn

jo

ik@ g@

ik@ ja@&ge

A>j>ab

AOr kaif>ro&
ke il@





w
w

543

ingran

hr =E pr

AOr

AOr vh wse

wse ign r`a 9a

vh jo wNho& ne

ALlah

-Ul g@ 9e

ALlah ne

ikya

W@

wn kI ma%@& vhI hE& ijNho& ne


wNhe& jna hE, AOr be=k vh @k
namak>Ul bat AOr zU4 khte hE&,
AOr be=k ALlah maf> krne
AOr jo log ApnI bIivyo& se ij>har
ifr vh Apne k>Ol se jUA>
kr le& to wn pr laij>m hE
Aaj>ad krna @k g>ulam, ;s se
k>Bl ik vh @k dUsre ko ha9
lga@& bahm ;`>itlat kre&,
yh hE ijs kI tuMhe& nsIht kI
jatI hE, AOr ALlah ws se
ba`>br hE jo tum krte ho | (3)
jo ko: g>ulam n pa@ to vh
lgatar do mhIne roj>e r`e ;s
se k>Bl ik vh @k dUsre ko ha9
lga@& ;`>itlat kre&, ifr ijs
ko ws ka -I mk>dUr n ho
to sa5 imSkIno& ko `ana
i`la@, yh ;s il@ hE ik tum
ALlah AOr ws ke rsUl s pr
:man r`o, AOr yh ALlah kI
muk>rRr kdaR hde& hE&, AOr n manne
valo& ke il@ ddRnak A>j>ab hE | (4)
be=k jo log ALlah AOr ws ke
vh j>lIl ik@ ja@&ge jEse j>lIl

vh j>lIl

ka

to vh wn kI ma%@& nhI& ho jatI&,

rsUl s kI mu`>ailf>t krte hE&

jEse j>lIl

ij>Llt

ij>har krte hE& wNhe& ma% kh dete hE&

ke il@

vh log

tum me& se jo log ApnI bIivyo& se

AOr n manne valo&

AOr yk>Inn hm

vala, de`ne vala hE | (1)

krte hE& wNhe& ma%@& kh dete hE&

AOr

khte hE&

AOr jo

sunta 9a | be=k ALlah sunne

vala, b~>=ne vala hE | (2)

AlbTta

ij>har

ALlah tum dono& kI guf>\t\gU

w w
w
ifr

ke pas i=kayt krtI 9I, AOr

ik@ g@ vh log jo wn se phle


9e, AOr yk>Inn hm ne vaj>eh
Aayte&e naij>l kI hE&, AOr kaif>ro&
ke il@ ij>Llt ka A>j>ab hE | (5)
ijs idn ijla w5a@ga ALlah
wn sb ko, to jo ku2 wNho&
ne ikya vh wNhe& Aagah krega,
wse ALlah ne ign mhf>Uj> r`a
9a AOr vh wse -Ul g@ 9e, AOr
ALlah hr =E pr ingran hE | (6)

Al mujaidla (58)
Kya Aap s ne nhI& de`a ik
ALlah janta hE jo AaSmano& me&
hE AOr jo j>mIn me& hE | tIn logo&
me& ko: srgo=I nhI& hotI mgr
vh wn me& cO9a hota hE AOr n
pa%c kI srgo=I mgr vh wn
me& 24a hota hE, AOr `>ah ws se

RX@!a@8@

r
w


ko:

nhI& hotI

AOr

j>mIn me&

AaSmano& me&

jo

jo

vh

Kya Aap ne

ik ALlah

janta hE

nhI& de`a


w w r
AOr n `>ah

wn me&

km

24a

mgr vh

pa%c kI

AOr

wn me&

cO9a

tIn

mgr vh

srgo=I

logo& me&

vh ho& vh ALlah wn ke sa9

hota hE, ifr vh wNhe& btla dega

jo ku2 wNho& ne

vh wNhe&

ik>yamt ke idn jo ku2 wNho& ne

ikya

btla dega

km ho& ya ij>yada mgr jha& khI&

ikya, be=k ALlah hr =E ka


janne vala hE | (7)
Kya tum ne wn logo& ko nhI& de`a
ijNhe& srgo=I se mna ikya gya
mgr vh ifr vhI krte hE& ijs se
wNhe& mna ikya gya AOr vh gunah
AOr srk=I kI AOr rsUl s
kI naf>rmanI ke bare me& bahm
srgo=I krte hE&, AOr jb vh
Aap s ke pas Aate hE& to Aap s
ko slam duA>a dete hE& ws lf>\j>
se ijs se ALlah ne Aap ko duA>a
nhI& dI, AOr vh Apne idlo& me&
khte hE& ik ALlah hme& ws kI
Kyo& sj>a nhI& deta jo hm khte hE& |
wn ke il@ kaf>I hE jhn\nm,
vh ws me& Dale ja@&ge,
so yh kEsa bura i5kana hE! (8)
@e :man valo! jb tum bahm
srgo=I kro to gunah AOr
srk=I kI AOr rsUl s kI
naf>rmanI ke bare me& srgo=I
n kro, AOr bl\ik nekI AOr
prhej>garI kI srgo=I kro, AOr
ALlah se Dro ijs ke pas tum
jma ik@ jaAoge | (9)

ifr

vh ho&

wn ke

jha& khI&

AOr n

mgr vh

sa9

ws

ij>yada

se

vh ijNhe&

trf>

Kya tum ne

mna ikya gya

ko

nhI& de`a

janne

tmam hr

be=k

vala

=E ka

ALlah

ik>yamt ke idn

w w


w w
AOr srk=I

gunah se

vh bahm

kI

srgo=I krte hE&

ws se

ijs se mna

vh vhI

ikya gya wNhe&

krte hE&

ifr

srgo=I se



w w

w

ws lf>\j>

Aap ko duA>a

ijs

Aap ko slam

vh Aate hE

AOr

se ALlah ne

nhI& dI

se

duA>a dete hE&

Aap s ke pas

jb

AOr

rsUl

naf>rmanI

w
jhn\nm

wn ke il@

ws kI jo

hme& A>j>ab deta

Kyo&

kaf>I hE

hm khte hE&

ALlah

nhI&

tum bahm

jb

srgo=I kro

:man valo

Apne idlo& me&

vh khte hE

@e

vh Dale

so bura

i5kana

ja@&ge ws me&


w

w

w w


AOr

rsUl s

srgo=I kro

AOr

AOr

naf>rmanI

srk=I

gunah kI

to srgo=I n kro

w w w

srgo=I

;s ke
isva nhI&

tum jma

ws kI

ik@ jaAoge

trf> pas

vh jo

AOr ALlah se

AOr

Dro

prhej>garI

nekI kI

kI trf> se hE, taik vh wn


w
r

logo& ko g>mgIn kr de jo :man

bg>Er

la@, AOr vh ALlah ke huKm

;s ke isva nhI& ik srgo=I =Etan

ke bg>Er wn ka ku2 nhI& ibgaD>


skta, AOr moimno& ko ALlah pr
hI -rosa krna caih@ | (10)
@e moimno&! jb tuMhe& kha ja@
ik tum mj\ilso& me& `ul kr bE5o
to tum `ul kr bE5 jaya kro,
ALlah tuMhe& ku=adgI b~>=ega,
AOr jb kha ja@ ik
tum w5 `D>e ho to w5 jaya kro,
tum me& se jo log :man la@ AOr
ijn logo& ko ;Lm A>ta ikya gya
ALlah bulNd kr dega wn ke
drje, AOr tum joe krte ho
ALlah ws se ba`>br hE | (11)

ku2

vh wn ka

ibgaD> skta

AOr nhI&

wn logo&

taik vh

ko jo

g>mgIn kre

=Etan se

@e

moimno&!

:man la@

10

moimn

to -rosa

AOr

ALlah ke huKm

jma

krna caih@

ALlah pr

ke








ku=adgI b~>=ega

to tum `ul kr

ALlah

bE5 jaya kro

mj\ilso& me&

tum `ul kr
bE5o

tuMhe&

jb kha ja@

w
w



w
jo log :man la@

bulNd kr dega

to w5 jaya

tum

AOr jb

ALlah

kro

w5 `D>e ho

kha ja@

tuMhe&


r w w
w
11

ba`>br

tum

ws

AOr

krte ho

se

ALlah

W@

drje

;Lm A>ta ikya gya

AOr ijn
logo& ko

tum me& se

544

UX@bva

to tum

phle

tum kan me&

rsUl s

de do

jb

bat kro

moimno

@e






w w
to be=k

tum n paAo

ALlah

ifr

AOr ij>yada

behtr

Agr

pakIj>a

tuMhare il@

yh

ApnI

ku2 sdk>a

srgo=I

ApnI

phle

srgo=I

ik tum de do

Kya tum Dr g@

12

rh\m krne

b~>=ne

vala

vala

w

to k>a;m

nmaj>

AOr drguj>r

tum pr

kro tum

tum n kr ske

f>rmaya ALlah ne

so jb

sdk>at

w r w w

ws se jo tum

13

ba`>br

krte ho

AOr

ALlah AOr wska

AOr tum

ALlah

rsUl s

;taA>t kro

AOr Ada kro j>kat

AOr
n

tum me& se

n vh

wn pr

ALlah ne

wn

jo log doStI

trf>

Kya tum ne

g>j>b ikya

logo& se

krte hE&

ko

nhI& de`a

w
w


A>j>ab

wnke

tEyar ikya

il@

ALlah ne

hala&ik

jante hE&

14

zU4 pr

vh

AOr vh k>sm

wn me&

`a jate hE&

se

w
7al

ApnI

wNho& ne

k>sme&

bna ilya

jo

vh krte 9e

15

be=k

bura

ku2

s~>t

vh

wn se

hrigj> n

ko

bca ske&ge

16

ij>Llt

A>j>ab

ka

to wn

ALlah ka

ke il@

raSta

se

yhI log

ku2 j>ra

ALlah se

wn kI

AOr

AOlad

to vh k>sme&

il@

`a@&ge

sb

wNhe& w5a@ga

ijs

ALlah

idn

hme=a rhe&ge

17

be=k

yad

vh

r`o

iksI =E pr

ik vh

wn ke mal

ws me&

AOr vh guman

tuMhare il@

vh k>sme&

krte hE&

samne

`ate hE&

ALlah kI yad

wNhe& -uladI

=Etan

wn pr

g>ailb Aa gya

18

vh

jEse

3a4a pane vale

vhI

=Etan ka igroh

be=k

yad

=Etan ka igroh

r`o

yhI log


w r w

20

545

j>lIl trIn
log

me&

yhI log

AOr ws ke

mu`>ailf>t krte hE&

rsUl kI

ALlah kI

W@

AOr ij>yada pakIj>a hE, ifr


Agr tum mk>dUr n paAo to
be=k ALlah b~>=ne vala, rh\m
krne vala hE | (12)
Kya tum ws se Dr g@ ik ApnI
srgo=I se phle sdk>a do, so
jb tum n kr ske AOr ALlah
ne tum pr drguj>r f>rmaya to
tum nmaj> k>a;m kro AOr j>kat
Ada kro AOr ALlah AOr ws ke
rsUl s kI ;taA>t kro, AOr
ALlah ws se ba`>br hE jo tum
krte ho | (13)
Kya tum ne wn logo& ko nhI&
de`a ? jo wn logo& se doStI krte
hE& ijn pr ALlah ne g>j>b ikya,
vh n tum me& se hE& AOr n wn me&
se hE&, AOr vh jan bUz kr zU4
pr k>sm `a jate hE& | (14)
ALlah ne wn ke il@ s~>t A>j>ab
tEyar ikya hE, be=k vh bure
kam krte 9e | (15)
wNho& ne ApnI k>smo& ko 7al
bna ilya, ps wNho& ne logo& ko
ALlah ke raSte se roka to wn ke

jo log

AOlad ALlah se hrigj> j>ra -I


n bca ske&ge | yhI log jhn\nmI
hE&, vh ws me& hme=a rhe&ge | (17)
ijs idn ALlah wn sb ko
dobara w5a@ga to ws ke il@
ws ke huj>Ur k>sme& `a@&ge jEse
vh tuMhare samne k>sme& `ate hE&,
AOr vh guman krte hE& ik vh
iksI =E -lI rah pr hE&, yad
r`o! be=k vhI zU4e hE& | (18)
g>ailb Aagya hE wn pr =Etan,
to ws ne wNhe& ALlah kI yad
-ula dI, yhI log =Etan kI

zU4e

w


w
19

sdk>a do, yh tuMhare il@ behtr

wNhe& wn ke mal AOr n wn kI



to ws ne

ApnI srgo=I se phle ku2

il@ ij>Llt ka A>j>ab hE | (16)


w

vhI

kan me& injI bat kro to tum

rok idya


w
ws ke

@e moimno! jb tum rsUl s se

ps wNho& ne

w w w


doj>`> vale jhn\nmI

k>d sim ALlah (28)

be=k

igroh hE&, `>Ub yad r`o, be=k


=Etan ke igroh hI 3a4a pane
vale hE& | (19)
be=k jo log ALlah AOr ws
ke rsUl s kI mu`>ailf>t krte
hE&, yhI log j>lIl trIn logo&
me& se hE& | (20)

g>ailb Aa@&ge, be=k ALlah k>vI


tvana g>ailb hE | (21)
tum n paAoge wn logo& ko jo
:man r`te hE& ALlah pr AOr
Aai`>rt ke idn pr ik vh
wn se doStI r`te ho& ijNho& ne
ALlah AOr ws ke rsUl s kI
mu`>ailf>t kI, `>ah vh wn ke
bap dada ho& ya wn ke be4e ho&,
ya wn ke -a: ho& ya wn ke ku&be
vale ho&, yhI log hE& ijn ke idlo&
me& ALlah ne :man sbt kr idya
AOr wn kI mdd kI Apne g>EbI
f>Ej> se, AOr vh wNhe& wn
bag>at me& dai`>l krega ijn ke
nIce nhre& bhtI hE&, vh wn me&
hme=a rhe&ge, raj>I huAa ALlah
wn se, AOr vh ws se raj>I,

k>Om

tum n

log

paAoge

g>ailb

21

k>vI

mu`>ailf>t kI

jo

AOr doStI

rsUl kI

ALlah kI

ijs

r`te ho&

wn ka

yhI log

ya

3rana

wn ke -a:

bag>at

phle hI ;j\itma@ l=kr pr,


tuMhe& guman -I n 9a ik vh
inkle&ge AOr vh `>yal krte 9e
ik wn ke ik>le wNhe& ALlah se
bca le&ge, to wn pr ALlah ka
g>j>b @esI jgh se Aaya ijs
ka wNhe& guman -I n 9a, AOr
ALlah ne wn ke idlo& me& rob
Dala, AOr vh Apne ha9o& se
AOr moimno& ke ha9o& se Apne

pkD>o | (2)
AOr Agr ALlah ne wn pr
ijla vtn hona il` r`a n
hota to vh wNhe& duinya me& A>j>ab
deta, AOr wn ke il@ Aai`>rt me&
jhn\nm ka A>j>ab hE | (3)

kr idya ALlah

ALlah

vh :man

pr

r`te hE&

wn ke be4e

wn ke

ya

vh ho&

bap dada

`>ah

Apne

h Apne

AOr wn kI

se

g>EbI f>Ej> se

mdd kI

il` idya sbt kr idya

:man

wn ke idlo& me&


r


r

AOr vh

raj>I huAa

wn se

raj>I

hme=a

wn me&

ALlah

wn ke nIce

nhre&

rhe&ge

bhtI hE&

kamyab

22

vhI

hone vale

ALlah ka

`>Ub yad r`o

igroh

ik be=k

ALlah ka igroh

r( )

ws se

Aayat 24

jma krna ya hona

yhI log

(59) sUrtul h+r

kuA>at 3

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE



w r w

ihKmt

g>ailb

vala

AOr

AOr

j>mIn me&

vh

jo

AaSmano& me&

jo

pakIj>gI byan
krta hE ALlah kI

r
w

wn ke 3ro&

se

Ahle iktab

se ke

ijn logo& ne kuf> ikya

inkala

kaif>r

vhI hE ijs ne

w w

wn ke ik>le

wNhe&
bca le&ge

AOr vh `>yal

ik vh

krte 9e

ik vh inkle&ge

tuMhe& guman

phle ;j\itma@

n 9a

l=kr pr

w



AOr ws ne
Dala

wNhe& guman n 9a

to wn pr

jha& se

3r brbad krne lge, to @e


bsIrt kI Aa%`o& valo ;b\rt

ya

krega wNhe&

meh\rban, rh\m krne vala hE

ke kaif>ro& ko wn ke 3ro& se

il` idya f>Esla

AOr Aai`>rt ka idn

AOr vh dai`>l

ALlah ke nam se jo bhut

vhI hE ijs ne inkala Ahle iktab

mE& j>r
g>ailb AaW%ga

w w

hone vale hE& | (22)

ihKmt vala hE | (1)

mE&

w w

vale hI do jhan me& kamyab

-I j>mIn me& hE, AOr vh g>ailb

rsUl

AOr ws ke

`>Ub yad r`o! ALlah ke igroh

hE jo -I AaSmano& me& AOr jo

AOr mere

w
r w

yhI log hE& ALlah ka igroh,

ALlah kI pakIj>gI byan krta

be=k
ALlah

mE& AOr mere rsUl s j>r

moimno&

Apne

AOr ha9o&

Apne 3r

ha9o& se

ALlah se

Aaya ALlah

vh brbad
krne lge


rob

wn ke idlo& me&

w w

w
wn pr

ALlah ne

yh

AOr

il` r`a hota

ik

Agr n

@e Aa%`o& valo

to tum ;b\rt
pkD>o


w



3

jhn\nm ka A>j>ab

Aai`>rt me&

W@

AOr wn
ke il@

duinya me&

f>Esla kr idya ALlah ne ik

RX@!a@8@

to vh wNhe&

ijla vtn

A>j>ab deta

hona

546

Al h+r (59)

UY@za



w r
to be=k

mu`>ailf>t kre

ALlah

ALlah kI

AOr jo

AOr ws ka

wNho& ne mu`>ailf>t

;s il@

rsUl s

kI ALlah kI

ik vh

yh




tum ne ws ko

`D>a

dr~>t

ya

2oD> idya

jo tum ne

se

ke tne

sj>a dene vala

ka4 Dale

s~>t

w


w
idlvaya

AOr

ALlah ne

jo

naf>rmano&

AOr taik vh

to ALlah

s\va kre

ke huKm se

ws kI jD>o& pr




w w r
AOr leikn

AOr

W&4

bl\ik ALlah


k>udrt

3oD>e

dOD>a@ 9e

Apne

wn se

to n

rsUl s ko

w


r

hr =E

r`ta hE

tum ne

wn pr

pr

AOr

ijs pr vh

ALlah

cahta hE

pr

Apne

musLlt

rsUlo&

f>rma deta hE

w
to ALlah ke il@

bs\ityo& vale

AOr rsUl s ke il@

se

jo idlvade ALlah

Apne rsUl s ko


w w w
w
taik

AOr musaif>ro&

AOr imSkIno&

AOr ytImo&

AOr k>rabtdaro& ke il@


w

w
w
to vh

rsUl s

le lo

tuMhe& A>ta

AOr

tum me& se

f>rma@

jo

tuMhare

maldaro&

ha9o& ha9

drimyan

n rhe

lena gidR=

w
s~>t sj>a dene vala

be=k

AOr tum Dro

to tum

ALlah

ALlah se

baj> rho

ws se

tuMhe&

AOr

mna kre

ijs

w r
AOr Apne malo&

Apne 3ro& se

vh jo inkale g@

mohtajo&

muhaijro&

ke il@



r
w
r w
AOr ws ka

AOr vh mdd krte hE&

rsUl

ALlah kI

ALlah

AOr rj>a

f>J>l

ka se

vh cahte hE&

w
w w
AOr :man

;s 3r

muk>Im rhe

AOr jo log

sCce

AOr yhI

vh

log


w

w

r
Apne sIno&
idlo&

me&

AOr vh nhI& pate

wn kI
trf>

ihj/t kI

vh muhBbt

ijs

krte hE&

wn se k>Bl


w
w w w
wNhe&

AOr `>ah ho

ApnI jano&

pr

AOr vh trjIh

idya gya

dete hE&

wNhe&

ws kI

ko: hajt


w


w

547

f>lah pane vale

vh

to yhI
log

ApnI j>at

bu`>\l

bcaya

W@

AOr
jo ijs

t&gI

k>d sim ALlah (28)


yh ;s il@ ik wNho& ne ALlah
AOr ws ke rsUl s kI
mu`>ailf>t kI, AOr jo ALlah
kI mu`>ailf>t kre to be=k
ALlah ws ko s~>t sj>a dene
vala hE | (4)
jo tum ne dr`>\to& ke tne ka4
Dale ya wNhe& wn kI jD>o& pr
`D>a 2oD> idya to yh ALlah
ke huKm se 9a AOr taik vh
naf>rmano& ko s\va kr de | (5)
AOr ALlah ne Apne rsUl s
ko wn bnU nj>Ir se jo mal
idlvaya to n tum ne wn pr
3oD>e dOD>a@ 9e AOr n W&4,
bl\ik ALlah Apne rsUlo& ko
ijs pr cahta hE musLlt
f>rma deta hE, AOr ALlah hr =E
pr k>udrt r`ta hE | (6)
ALlah ne bs\ityo& valo& se
jo mal Apne rsUl s ko
idlva@ to vh ALlah ke il@ hE
AOr rsUl s ke il@ AOr
rsUl s ke k>rabtdaro& ke il@,
AOr ytImo AOr imSkIno& AOr
musaif>ro& ke il@ taik dolt n
rhe tuMhare maldaro& ke drimyan hI
gidR= krtI, AOr tuMhe& rsUl s
jo A>ta f>rma@& vh le lo, AOr
vh tuMhe& ijs se mna kre& ws se
tum baj> rho, AOr tum ALlah
se Dro, be=k ALlah s~>t sj>a
dene vala hE | (7)
mohtaj muhaijro& ke il@ `>as
tOr pr jo inkale g@ Apne
3ro& se AOr Apne malo& se
mhm ik@ g@ vh ALlah ka
f>J>l AOr ws kI rj>a cahte hE&
AOr vh mdd krte hE ALlah AOr
ws ke rsUl s kI, yhI log
sCce hE& | (8)
AOr jo log An\sar :man
la kr ;s 3r dalihj/t mdIna
me& wn se k>Bl muk>Im hE& vh
wn se muhBbt krte hE& ijNho& ne
wnkI trf> ihj/t kI, AOr jo
wNhe& muhaijrIn ko idya gya
Apne idlo& me& ws kI ko: hajt
nhI& pate| AOr vh wNhe& trjIh
dete hE& ApnI jano& pr `>ah `>ud
wNhe& t&gI j>"rt ho, AOr ijs
ne ApnI j>at ko bu`>\l se bcaya
to yhI log f>lah pane vale
hE& | (9)

AOr jo log wn ke bad Aa@,


vh khte hE& @e hmare rb! hme&
AOr hmare -a;yo& ko b~>= de
vh ijNho& ne :man lane me& hm
se sbk>t kI AOr hmare idlo& me&
ko: kIna n hone de wn logo& ke
il@ jo :man la@, @e hmare rb!
be=k tU =f>k>t krne vala,
rh\m krne vala | (10)
Kya Aap s ne munaif>k>o& ko
nhI& de`a ? vh Apne -a;yo& ko
khte hE& jo kaif>r hu@ Ahle
iktab me& se AlbTta Agr tum
inkale ijla vtn ik@ g@
to hm j>r tuMhare sa9 inkl
ja@&ge AOr tuMhare bare me& k-I
hm iksI ka kha nhI& mane&ge
AOr Agr tum se lD>a: hu: to
hm j>r tuMharI mdd kre&ge,
AOr ALlah gvahI deta hE ik

RX@!a@8@

w r w
AOr

wn logo& ke

ko:

il@ jo

kIna

yk>Inn pI5 fere&ge -ag ja@&ge,


ifr khI& -I vh mdd n ik@
ja@&ge | (12)
yk>Inn wn ke idlo& me& ALlah
se b7> kr tuMhara Dr hE, yh
;s il@ ik vh @ese log hE& jo
smzte nhI& | (13)
vh ;k4\5e ho kr tum se n lD>e&ge
mgr bs\ityo& me& ik>la bNd ho kr
ya dIvaro& f>sIl ke pI2e se,
Aaps me& wn kI lD>a: bhut
s~>t hE, tum wNhe& ;k4\5e guman
krte ho hala&ik wn ke idl
Alg Alg hE&, yh ;s il@ hE
ik vh @ese log hE& jo A>K>l nhI&
r`te | (14)
;n ka hal wn logo& jEsa hE jo
k>rIbI j>mane me& ;n se k>Bl hu@,
wNho& ne Apne kam ka vbal
c` ilya AOr wn ke il@
ddRnak A>j>ab hE | (15)
=Etan ke hal jEsa, jb ws ne
;n\san se kha ik tU kuf>
;`>\ityar kr, ifr jb ws ne
kuf> ikya to ws ne kha be=k
mE& tuz se latA>Lluk> hU%, thk>Ik>
mE& tmam jhano& ke rb ALlah se
Drta hU% | (16)

AOr n hone de

trf>

Kya Aap ne

inf>ak> ikya munaif>k>

AOr jo log

:man me&

hm se

vh ijNho&

sbk>t kI

ne

ko

nhI& de`a

10

rh\m krne

=f>k>t

vala

krne vala

be=k tU

@e hmare

vh :man

rb

la@

w


Alb]a

Ahle iktab

Agr

ijn logo& ne kuf> ikya

se

Apne -a;yo& ko

kaif>r

vh khte hE&



w



w
AOr

k-I

Agr

iksI ka

tuMhare

AOr hm n

tuMhare

to hm j>r

bare me&

mane&ge

sa9

inkl ja@&ge

tum inkale g@

Agr mdd kre&ge -I to vh

hmare idlo& me&

vh log ijNho& ne

AOr Agr vh ijla vtn ik@ g@

yh wn kI mdd n kre&ge AOr

vh Aa@

wn ke bad

r w r
r

vh ijla vtn

AOr Agr wn se lD>a: hu: to

vh khte hE&

rb

be=k vh zU4e hE& | (11)


to yh n inkle&ge wn ke sa9,

@e hmare

hme& b~>=de

hmare -a;yo& ko

ik@ g@

Agr

11

AlbTta

be=k

gvahI

AOr

to hm j>r

tum se

zU4e hE&

vh

deta hE

ALlah

tuMharI mdd kre&ge

lD>a: hu:


w w

vh wn kI

AOr

mdd kre&ge

Agr

vh wn kI mdd n kre&ge

wn se

AOr

wn ke

lD>a: hu:

Agr

sa9

bhut

yk>Inn

ij>yada

tum tuMhara

vh mdd n ik@ ja@&ge

12

vh n inkle&ge

r w

Dr

ifr

to vh

pI5 jma

yk>Inn fere&ge

r



13

ik vh smzte nhI&

@ese log

;s il@

yh

ik vh

ALlah se

wn ke sIno& idlo& me&


r
pI2e se

ya

ik>la bNd

bs\ityo& me&

mgr

;k45e sb

vh tum se n lD>e&ge

iml kr



w

hala&ik wn ke

tum guman krte ho wNhe&

idl

;k45e

bhut s~>t

wn ke

wn kI

Aaps me&

lD>a:

dIvare&




hal jEsa

jo log

14

vh A>K>l nhI& r`te

@ese log

;s il@

Alg

yh

ik vh

Alg

w w

AOr wn

A>j>ab

Apne kam

ke il@

vbal

wNho& ne

k>rIbI

c` ilya

j>mana

;n se k>Bl




to jb ws ne

tU kuf>

kuf> ikya

;`>\ityar kr

;n\san se

ws ne
kha

jb

=Etan

hal jEsa

15

ddRnak



r
16

tmam jhano&

rb

ALlah

W@

thk>Ik> mE& Drta hU%

tuz se

latA>Lluk>

be=k

ws ne

mE&

kha

548

Al h+r (59)

UY@za


AOr yh

ws me&

vh hme=a rhe&ge

Aag me&

be=k vh

wn dono& ka

dono&

An\jam

ps huAa

AOr caih@

tum ALlah se

ik de`e

Dro

:man valo

@e

jj>a

j>ailmo&

17

sj>a



w
ba`>br

be=k

AOr tum Dro

ALlah

ALlah se

kl ke il@

Kya ws ne Aage -eja

hr =~>s

w


to ALlah ne

ijNho& ne ALlah

wn logo&

-ula idya wNhe&

ko -ula idya

kI trh

AOr n ho jaAo tum

ws se jo tum krte ho

18

w





brabr nhI&

doj>`> vale

naf>rman

19

vh

jma

yhI log

`>ud wNhe&





w
w
murad ko

20

vhI hE&

phu%cne vale

jNnt vale

AOr jNnt vale




to tum de`te

dba huAa

phaD> pr

ws ko

k>urAan

yh

Agr hm naij>l krte


w





hm byan

imsale&

krte hE&

AOr yh

se

ALlah ka `>Of>

4ukD>e 4ukD>e huAa

nhI& ko:
mabUd

vh ijs

vh ALlah

taik vh

g>Or Ao if> kre&

21

logo& ke il@

w

22

rh\m krne
vala

vh bD>a meh\rban

janne vala

AOr Aa=kara

po=Ida ka


w
slamtI

inhayt pak

vala

bad=ah

ws ke isva

nhI& ko:

ws ke isva

vh ijs

mabUd

vh ALlah





pak hE ALlah

bD>a: vala

jBbar

g>ailb

inghban

Am\n dene vala




r
:jad krne vala

`>ailk>

vh ALlah

vh =rIk krte hE&

23

ws se jo






ws

pakIj>gI byan

kI

krta hE

AC2e

nam

ws ke

jma

il@

sUrte& bnane vala


w

w r

24

549

ihKmt vala

j>brdSt

AOr vh

AOr j>mIn

W@

AaSmano& me&

jo

k>d sim ALlah (28)


ps dono& ka An\jam yh hE ik
vh dono& Aag me& ho&ge, vh hme=a
ws me& rhe&ge, AOr yh sj>a hE
j>ailmo& kI | (17)
@e :man valo! tum ALlah se
Dro AOr caih@ ik de`e soce hr
=~>s ik ws ne kl ke il@ Kya
Aage -eja hE! AOr tum ALlah
se Dro, be=k jo tum krte ho
ALlah ws se ba`>br hE | (18)
AOr tum n ho jaAo wn logo& kI
trh ijNho& ne ALlah ko -ula idya
to ALlah ne @esa kr idya ik
wNho& ne `>ud Apne Aap ko
-ula idya, yhI naf>rman log
hE& | (19)
brabr nhI& doj>`> vale AOr
jNnt vale, jNnt vale hI murad
ko phu%cne vale hE& | (20)
Agr hm naij>l krte yh
k>urAan iksI phaD> pr to tum
ws ko ALlah ke `>Of> se dba
zuka f4a pD>ta de`te, AOr yh
imsale& hm logo& ke il@ byan
krte hE& taik vh g>Or Ao if>
kre& | (21)
vh ALlah hE ijs ke isva ko:
mabUd nhI&, janne vala po=Ida
ka AOr Aa=kara ka, vh
bD>a meh\rban, rh\m krne vala
hE | (22)
vh ALlah hE ijs ke isva ko:
mabUd nhI& vh hk>Ik>I bad=ah hE,
hr @eb se inhayt pak hE |
slamtI, Am\n dene vala,
inghban, g>ailb, j>brdSt,
bD>a: vala, ALlah pak hE ws
se jo vh =rIk krte hE& | (23)
vh ALlah hE `>ailk>, ;jad
krne vala, sUrte& bnane vala,
ws ke il@ AC2e nam hE&, ws
kI pakIj>gI byan krta hE
jo AaSmano& AOr j>mIn me& hE,
AOr vh j>brdSt ihKmt vala
hE | (24)

Al mumtihna (60)

ALlah ke nam se jo bhut


meh\rban, rh\m krne vala hE
@e :man valo! tum mere AOr Apne


r( )

(60) sUrtul mumtihna

kuA>at 2

Aayat 13

ijs AOrt kI ja%c krnI hE

du=\mno& ko doSt n bnaAo, tum

wn kI trf> doStI ka pEg>am


-ejte ho jb ik tuMhare pas jo

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

AOr tuMhe& -I ijla vtn krte hE&

w
w
w
w

mhj> ;s il@ ik tum ALlah

tum pEg>am

Apne rb pr :man late hoE, Agr

w w

ho cuke hE&, vh rsUl s ko

tum inklte ho mere raSte me& ijhad


ke il@ AOr merI rj>a cahne ke
il@ to @Esa mt kro, tum wn
kI trf> 2upa kr -ejte ho doStI
ka pEg>am, AOr mE& `>Ub janta
hU% vh jo tum 2upate ho AOr jo
tum j>aihr krte ho, AOr tum me&
se jo ko: yh krega to jan
lo ik thk>Ik> vh sI0e raSte se
-4k gya | (1)
Agr vh tuMhe& pa@& tum pr
dStrs pa le& to vh tuMhare du+mn
ho ja@& AOr tum pr `ole& bura: ke
sa9 Apne ha9 AOr ApnI j>bane&
dStdraj>I AOr j>ban draj>I kre&
AOr vh cahte hE& ik ka= tum
kaif>r ho jaAo | (2)
tuMhe& hrigj> nf>a n de&ge tuMhare
ir=\te AOr n tuMharI AOlad
ik>yamt ke idn, ALlah tuMhare

de`ta hE | (3)
be=k tuMhare il@ behtrIn nmUna
;b/ahIm A AOr wn logo& me& hE
jo wn ke sa9 9e, jb wNho& ne
ApnI k>Om ko kha be=k hm
tum se bej>ar hE& AOr wn se ijn
kI tum ALlah ke isva bNdgI
krte ho, hm tuMhe& nhI& mante,
AOr j>aihr ho g: hmare AOr
tuMhare drimyan A>davt AOr
du+mnI hme=a ke il@, yha& tk
ik tum ALlah vaihd pr :man
le AaAo isva@ ;b/ahIm A ka
Apne bap se yh khna ik mE&
j>r mg>\if>rt ma&gU%ga tuMhare
il@, AOr ALlah ke Aage mE&
tuMhare il@ ku2 -I ;`>\ityar nhI&
r`ta, @e hmare rb! hm ne tuz
pr -rosa ikya AOr terI trf>
hm ne jUA> ikya AOr terI trf>
vapsI hE | (4)

AOr Apne

mera

du+mn

du+mn

vh inkalte ijla vtn

hk> se

krte hE& rsUl s ko

:man valo

tum n bnaAo

@e

ws ke jo tuMhare

AOr vh mun\ikr

doStI

wn kI

pas Aaya

ho cuke hE&

se ka

trf>

w
ijhad

mere raSte me&

tum inklte ho

ke il@

Agr

tuMhara

ALlah

ik tum :man

AOr tuMhe&

rb

pr

late ho

-I

w

w w w
AOr

tum

vh

AOr mE& `>Ub

doStI ka

wn kI

tum 2upa kr

jo

2upate ho

jo

janta hU%

pEg>am

trf>

-ejte ho

merI rj>a

AOr cahne
ke il@

Agr

raSta

sI0a

vh

to

-4k gya

thk>Ik>

yh

tum me& se

AOr jo

krega

tum j>aihr
krte ho

w



w
AOr ApnI

Apne ha9

j>bane&

tum pr

AOr vh `ole&

tuMhare

du+mn

vh

vh tuMhe&

ho ja@&

pa@&

r

ww
w
w w

drimyan f>Esla kr dega, AOr


tum jo ku2 krte ho ALlah

doSt

-ejte ho

tuMharI

AOr

AOlad

tuMhe& hrigj>

tuMhare ir+te

nf>a n de&ge

ka= tum

AOr vh

bura: ke

kaif>r ho jaAo

cahte hE&

sa9





w

tuMhare

be=k hE

il@

jo tum

de`ta hE

krte ho

AOr

vh ALlah f>Esla

ik>yamt ke idn

ALlah kr dega tuMhare drimyan

w

ApnI k>Om ko

jb wNho&

ws ke

ne kha

sa9

AOr jo

;b/ahIm A

cal nmUna

me&

behtrIn


w w w w

hmare

AOr j>aihr

drimyan

ho g:

tuMhare

hm

ALlah ke isva

mun\ikr hE&

tum bNdgI AOr wn se


krte ho

ijn kI

tum se

be=k hm
latA>Lluk>

w
w


w w

vaihd

ALlah

tum :man

yha&

hme=a

AOr bug>\j>

pr

le AaAo

tk ik

ke il@

du+mnI

A>davt

AOr tuMhare
drimyan


w


ALlah

tuMhare mE& ;`>\ityar

se ke Aage

il@

r`ta

AOr

tuMhare

AlbTta mE& j>r

Apne

nhI&

il@

mg>\if>rt ma&gU%ga

bap se

;b/ahIm A

mgr khna

w
w
r


4

vapsI

AOr terI

hm ne

AOr terI

hm ne

trf>

jUA> ikya

trf>

-rosa ikya

W@

tuz pr

@e hmare
rb

ku2 -I

550

hk> Aaya hE vh ws ke mun\ikr

RX@!a@8@

VP@zna

r w w

r

tU hI

be=k

@e hmare

tU

rb

AOr

hme&

Aaj>ma;=

kuf> ikya wn ke il@

b~>= de

kaif>r

hme& n bna

t`>\t@ m+k>

ijNho& ne

@e hmare
rb




wMmId

ws ke

r`ta hE

il@ jo

cal

behtrIn

wn me&

nmUna

tuMhare

thk>Ik>

il@

yk>Inn hE

ihKmt

g>ailb

vala

w
w

stOda

vh

to be=k

gdaRnI

AOr

isf>at

beinyaj>

ALlah

krega

jo ijs

AOr Aai`>rt ka idn

ALlah



w
doStI

tum A>davt

wn se

wn logo& ke

r`te ho

AOr

tuMhare

drimyan

drimyan

vh kr de

k>rIb hE ik

ik

ALlah

r w w

thk>Ik> mna nhI& krta

se

jo log

ALlah

rh\m krne

b~>=ne

AOr

k>udrt

AOr

vala

vala

ALlah

r`ne vala

ALlah

w w

ik tum doStI

tuMhare 3r

kro wn se

jma

AOr wNho& ne tuMhe&

se

dIn me&

nhI& inkala

tum se nhI& lD>te


w

se

tuMhe& mna krta

;s ke

hE ALlah

isva nhI&

;&saf>

mhbUb

be=k

krne vale

r`ta hE

ALlah

AOr tum

wn se

;&saf> kro


w w w
AOr wNho& ne

tuMhare 3r

mdd kI

se

AOr wNho& ne

tum se lD>e&

dIn me&

tuMhe& inkala

jo log


w w

j>ailm

vh

jma

to vhI

AOr jo wn se

ik tum doStI

log

doStI r`ega

kro wn se

tuMhare inkalne pr





to wn ka ;m\ithan
kr ilya kro

muhaijr AOrte&

moimn AOrte&

:man valo

jb tuMhare pas Aa@&

@e




to tum wNhe& vaps n kro

moimn

tum wNhe&

ps

wn ke

ALlah

AOrte&

jan lo

Agr

:man ko

`>ub janta hE


w
w
tum wn ko

wn AOrto&

vh

AOr n vh

wn ke

dedo

ke il@

hlal hE&

mdR

il@

hlal

vh AOrte&

kaif>ro&

nhI&

trf>

w

r
wn ke meh\r

tum wNhe&
dedo

jb

ik tum wn AOrto& se
inkah kr lo

tum pr

vh ma&g le&

jo tum ne `>cR ikya

AOr tum
ma&g lo

kaif>r AOrte&

551

ihKmt

janne

AOr

tuMhare

vh f>Esla

vala

vala

ALlah

drimyan

krta hE

@e hmare rb! be=k tU hI g>ailb


ihKmt vala hE | (5)
yk>Inn tuMhare il@ wn me& behtrIn
nmUna hE yain ws ke il@ jo
wMmId r`ta hE ALlah se mulak>at
kI AOr Aai`>rt ke idn kI, AOr
ijs ne "gdaRnI kI to be=k ALlah
beinyaj> stOda isf>at hE | (6)
k>rIb hE ik ALlah tuMhare drimyan
AOr wn logo& ke drimyan doStI
kr de ijn se tum A>davt r`te
ho, AOr ALlah k>udrt r`ne
vala hE, AOr ALlah b~>=ne
vala, rh\m krne vala hE | (7)
ALlah tuMhe& mna nhI& krta wn
logo& se jo tum se dIn ke bare
me& nhI& lD>e AOr wNho& ne tuMhe& nhI&
inkala tuMhare 3ro& se, ik tum wn
se doStI kro AOr wn se ;&saf>
kro, be=k ALlah ;&saf> krne
valo& ko mhbUb r`ta hE | (8)
;s ke isva nhI& ik ALlah tuMhe&
mna krta hE ik jo log tum se
dIn ke bare me& lD>e AOr wNho& ne
tuMhe& tuMhare 3ro& se inkala AOr
tuMhare inkalne me& inkalne valo&
kI mdd kI, tum wn se doStI
kro, AOr jo wn se doStI r`ega
to vhI log j>ailm hE& | (9)
@e :man valo! tuMhare pas moimn
muhaijr AOrte& Aa@& to wn ka
;m\ithan kr ilya kro, ALlah
`>Ub janta hE wn ke :man ko,
ps Agr tum wNhe& jan lo ik
moimn hE& to tum wNhe& kaif>ro& kI
trf> vaps n kro, vh moimn
muhaijrat hlal nhI& hE&
wn kaif>ro& ke il@ AOr vh
kaif>r wn A>Orto& ke il@ hlal
nhI&, AOr tum wn kaif>r =ohro&
ko dedo jo wNho& ne `>cR ikya ho
AOr tum pr ko: gunah nhI& ik
tum wn muhaijr A>Orto& se inkah
kr lo jb tum wNhe& wn ke meh\r
dedo, AOr tum kaif>r A>Orto& ko

gunah nhI&

`>cR ikya

Apne inkah me& n roke rho AOr

=adI kI

AOr tum n

ir+ta

k>Bj>a r`o

ALlah ka huKm

W@

kaif>ro& ke il@ AOr hme& b~>= de

jo wNho& ne





w

10

@e hmare rb! hme& n bna if>t\na

AOr ko:




w
w w

AOr caih@ ik

k>d sim ALlah (28)

yh

jo wNho& ne
`>cR ikya

tum kuF>f>ar se ma&g lo jo tum


ne `>cR ikya ho, AOr caih@ ik
vh kaif>r tum se ma&g le& jo
wNho& ne `>cR ikya ho, yh ALlah
ka huKm hE, vh tuMhare drimyan
f>Esla krta hE, AOr ALlah
janne vala ihKmt vala hE | (10)

AOr Agr kuF>f>ar kI trf>


rh jane se tuMharI bIivyo& me& se
ko: tuMhare ha9 se inkl ja@ to
kuF>f>ar ko ;s trh se sj>a do
ik jo AOrte& mdIna Aag:& wn
ke meh\r vaps dene ke bja@ Apne
pas r` kr wn ko do ijn kI
AOrte& jatI rhI&, ijs k>d/ wNho&
ne `>cR ikya ho, AOr ALlah se
Dro ijs pr tum :man r`te
ho | (11)
@e nbI s! jb Aap s ke pas
Aa@& moimn AOrte& ;s pr bEA>t
krne ke il@ ik vh ALlah
ke sa9 iksI =E ko =rIk n
kre&gI AOr n corI kre&gI, AOr
n ij>na kre&gI, AOr n vh k>t\l
kre&gI ApnI AOlad ko, AOr n
buhtan la@&gI jo wNho& ne Apne
ha9o& AOr Apne paW% ke drimyan
g7>a ho, AOr n vh Aap s kI
naf>rmanI kre&gI nek kamo& me& to
Aap s wn se bEA>t le le&, AOr
wn ke il@ ALlah se mg>\if>rt
ma&ge&, be=k ALlah b~>=ne
vala, rh\m krne vala hE | (12)
@e :man valo! tum wn logo& se
doStI n r`o ijn pr ALlah ne

RX@!a@8@


w
w

ps do

to wn kuF>f>ar

kuF>f>ar kI

tuMharI

ko sj>a do

trf>

bIivya&

vh ijs

AOr Dro

jo wNho& ne

ALlah se

`>cR ikya

Aap se bEA>t

moimn

Aap ke

krne ke il@

AOrte&

pas Aa@&

AOr n ij>na kre&gI

jo wNho& ne

bat hE ik tum vh kho jo tum


krte nhI& | (3)
be=k ALlah wn logo& ko doSt
r`ta hE jo ws ke raSte me& sf>
bSta ho kr lD>te hE& goya ik
vh @k ;mart hE& sIsa ipla:
hu: | (4)

jb

buhtan se

g7>a ho

wn ko

jatI rhI&

AOrte&

ijn kI

@e nbI s

11

:man

ws

r`te ho

pr

tum

iksI

ALlah

=E ko

ke sa9

vh =rIk n kre&gI

;s pr ik

AOr n la@&gI

AOr n

ApnI AOlad

vh k>t\l kre&gI


w
w r w

to Aap s wn

AOr n Aap s kI

nek kamo& me&

se bEA>t le le&

@e

:man valo

Apne ha9o& ke drimyan

AOr Apne paW%

naf>rmanI kre&gI

r w

12

rh\m krne

b~>=ne

be=k

wn ke il@

AOr mg>\if>rt

vala

vala

ALlah

ALlah se

ma&ge&





vh na wMmId

se

ALlah ne

wn pr

ho cuke

vh log

g>j>b ikya

tum doStI n r`o

k>b/o& vale mudRe

13

kaif>r

se

mayUs hE&

jma

r( )

jEse

Aayat 14

sf> morca b&dI

Aai`>rt

(61) sUrtus sf>

kuA>at 2

pakIj>gI byan krta hE ALlah

ALlah ke nj>\dIk bD>I naps&dIda

Agr

w w w

meh\rban, rh\m krne vala hE

vh jo tum krte nhI& ? (2)

wn kI

ws k>d/

AOr n corI kre&gI

ALlah ke nam se jo bhut

@e :man valo! tum Kyo& khte ho

AOr

inkl ja@


w
w

me& pD>e hu@ kaif>r mayUs hE& | (13)

vala hE | (1)

tuMhare ha9 se

na wMmId ho cuke hE& jEse k>bro&

me& hE, AOr vh g>ailb ihKmt

ko:


w
w

g>j>b ikya, vh Aai`>rt se

kI jo ku2 AaSmano& AOr j>mIn

se

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE



w r w

ihKmt

AOr

g>ailb

vala

AOr

j>mIn me&

vh

AaSmano& me&

jo

pakIj>gI byan

jo

krta hE ALlah kI


naps&dIda

bD>I

tum krte nhI&

tum

jo

khte ho

Kyo&

:man valo

@e

doSt

be=k

r`ta hE

ALlah

tum krte nhI&

jo

tum kho

ik

ALlah ke
nj>\dIk

sIsa ipla: hu:

@k

goya ik

sf> bSta

;mart

vh

ho kr

W@

ws ke raSte me&

jo log lD>te hE&

552

As sf> (61)

VQ@a

w w w

ik mE&

AOr yk>Inn tum

tum muze :j>a

jan cuke ho

phu%cate ho

Kyo&

@e merI

ApnI

k>Om

k>Om se

mUsa A

AOr

kha

jb

r
w z z
ihdayt nhI&

AOr

deta

ALlah

wn ke idl

ALlah ne

wNho& ne

kj kr id@

kj rvI kI

tuMharI

ps jb

ALlah ka rsUl

trf>

w
be=k

mrym A ka

@e bnI ;s/a:l

mE&

:sa A

be4a

AOr

kha

naf>rman

jb

log

jma

r

w r


AOr `>u=`>brI

tOret

dene vala

se

muz se phle

ws

ts\dIk>

tuMharI

kI jo

krne vala

trf>

ALlah ka rsUl



wNho&

vaj>eh dla;l

vh Aa@

ne kha

ke sa9

wn ke pas

ifr jb

ws ka

Ahmd

mere bad

nam

zU4

vh

ALlah

vh buhtan

ws

bD>a

AOr

pr

baN0e

se jo

j>ailm

kOn

ApnI k>Om se kha @e merI k>Om!


tum muze Kyo& :j>a phu%cate ho ?
AOr yk>Inn tum jan cuke ho ik
mE& tuMharI trf> ALlah ka rsUl
hU%, ps jb wNho& ne kj rvI kI
to ALlah ne wn ke idlo& ko kj
kr idya, AOr ALlah ihdayt
nhI& deta naf>rman logo& ko | (5)
AOr yad kro jb mrym A ke
be4e :sa A ne kha @e bnI ;s/a:l!
be=k mE& ALlah ka rsUl hU% tuMharI
trf>, ws kI ts\dIk> krne vala
jo muz se phle tOret Aa: AOr
@k rsUl s kI `>u=`>brI dene
vala jo mere bad Aa@ga ijs ka

vh

@k rsUl

nam Ahmd s hoga, ifr jb vh

kI

wn ke pas vaj>eh dla;l ke sa9

`ula jadU

AOr yad kro jb mUsa A ne

Aa@ga

w

w

AOr

k>d sim ALlah (28)

yh

Aa@ to wNho& ne kha yh to `ula


jadU hE | (6)
AOr ws se b7> kr j>ailm kOn

w

w

hE jo ALlah pr zU4 buhtan

vh cahte hE&

j>ailm logo& ko ihdayt nhI&

j>ailm logo&

ihdayt

AOr

nhI& deta

ALlah

bulaya

;s\lam kI trf>

jata hE

w w
w

kaif>r na`>u= ho&

AOr

Apna

pUra krne

AOr

Apne

ALlah ka

`>ah

nUr

vala

ALlah

fU&ko& se

nUr

ik buzade&

w r r

taik vh wse

dIn pr

AOr dIne hk>

g>ailb krde

ihdayt

Apna

ke sa9

rsUl s

mE& tuMhe&

itjart pr

Kya

btlaW%

:man valo

@e

mu=\irk

AOr `>ah

jma

na`>u= ho&

tmam



w
w r

AOr tum ijhad

AOr wska

ALlah

tum :man

kro

rsUl s

pr

laAo

se

ddRnak A>j>ab

10

bulaya jata hE, AOr ALlah


deta | (7)
vh cahte hE& ik ALlah ka nUr
Apne fU&ko& se buzade&, AOr ALlah
Apna nUr pUra krne vala hE `>ah
kaif>r na`>u= ho& | (8)
vhI hE ijs ne Apne rsUl s ko
ihdayt AOr dIne hk> ke sa9

vhI ijs ne -eja

baN0e jbik vh ;s\lam kI trf>

tuMhe& njat de

-eja taik wse tmam dIno& pr


g>ailb kr de AOr `>ah mu=\irk
na`>u= ho& | (9)
@e :man valo! Kya m&E tuMhe& @esI
itjart btlaW% ? jo tuMhe&
ddRnak A>j>ab se njat de | (10)
tum :man laAo ALlah pr AOr

ws ke rsUl s pr AOr tum

Agr

yh tuMhare il@ behtr hE Agr

tuMhare il@

yh

behtr

AOr ApnI jano&

Apne malo& se

ALlah ka raSta

me&

w






wn ke nIce se

jarI hE&

bag>at

AOr vh tuMhe&

tuMhare

dai`>l krega

gunah

tuMhe&

vh b~>=
dega

tum jante ho

11

12

bD>I

kamyabI

yh

hme=a

bag>at

me&

pakIj>a

AOr
mkanat

nhre&


w
w w
13

553

AOr moimno& ko
`>u=`>brI de&

k>rIb

AOr
f>th

ALlah se

mdd

W@

tum wse bhut

AOr @k

cahte ho

AOr

ALlah ke raSte me& Apne malo&


AOr ApnI jano& se ijhad kro,
tum jante ho | (11)
vh tuMhare gunah b~>= dega AOr
tuMhe& bag>at me& dai`>l krega ijn ke
nIce se nhre& bhtI hE& | AOr hme=a
ke bag>at me& pakIj>a mkanat hE&,
yh bD>I kamyabI hE | (12)
AOr vh dUsrI ijse tum bhut
cahte ho yain ALlah se
mdd AOr k>rIbI f>th, AOr
Aap s moimno& ko `>u=`>brI
dIij@ | (13)

Al jumuA>h (62) a
@e :man valo! tum ho jaAo
ALlah ke mddgar jEse mrym A
ke be4e ;sa A ne hvairYyo& ko
kha ik kOn hE ALlah kI trf>
mera mddgar ? to kha hvairYyo&
ne ik hm ALlah ke mddgar hE&,
ps bnI ;s/a:l ka @k igroh
:man le Aaya AOr kuf> ikya
@k igroh ne, to hm ne wn ke
du=\mno& pr :man valo& kI mdd
kI, so vh g>ailb ho g@ | (14)
ALlah ke nam se jo bhut

RX@!a@8@



mrym A ka

:sa A

be4a

kha

ALlah ke

hm

mddgar

hvairYyo&

@k igroh

g>ailb

14

so vh ho g@

AOr wn ke A>lava wn ko -I
jo A-I wn se nhI& imle, vh
g>ailb, ihKmt vala hE | (3)
yh ALlah ka f>Jl
> hE, vh ijs
ko cahta hE wse deta hE, AOr
ALlah bD>e f>J>l vala hE | (4)
wn logo& kI imsal ijn pr
tOret ladI wtarI g:, ifr
wNho& ne wse w5aya g0e kI trh
jo iktabe& lade hu@ hE ws pr
karbNd n hu@, wn logo& kI
halt burI hE ijNho& ne ALlah kI
Aayto& ko zu4laya, AOr ALlah
j>ailm logo& ko ihdayt nhI&
deta | (5)
Aap s f>rma de& @e yhUidyo! Agr
tuMhe& 3m&D hE ik tum dUsre logo& ke
A>lava isf>R AOr isf>R tum ALlah
ke doSt ho to mOt kI tmNna
kro Agr tum sCce ho | (6)

mddgar

se ka

kOn

hvairYyo& ko

@k igroh

wn ke du+mno& pr

to :man laya

mdd kI


Aayat 11

juma

to hm ne

:man vale

(62) sUrtul jumuA>h

hE | (1)

`ulI gumrahI me& 9e | (2)

mera

trf>

r( )

drja pak, g>ailb, ihKmt vala

AOr be=k yh log ws se phle

ALlah kI

bnI ;s/a:l

hE, jo bad=ah hk>Ik>I, kmal

iktab AOr dain+mNdI kI bate&,

@e

kuA>at 2

pak krta hE AOr wNhe& is`ata hE

:man valo

ALlah kI pakIj>gI byan krta

sunata hE AOr wNhe& bura;yo& se

ho jaAo

kha

AOr kuf> ikya

vh wNhe& ws kI Aayte&e p7> kr

tum

mddgar

jo ku2 AaSmano& AOr j>mIn me& hE

rsUl s wn hI me& se -eja,

ALlah ke

r r

meh\rban, rh\m krne vala hE

vhI hE ijs ne An\p7>o& me& @k

jEse

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

w



r
w
g>ailb

kmal

bad=ah

pak

hk>Ik>I

AOr

j>mIn me&

AaSmano& me&

jo

jo

pakIj>gI byan

ku2

krta hE ALlah kI



r

ws kI

wNhe&

Aayte&e

p7> kr

wn me&

@k

sunata hE

se

rsUl s

An\p7>o& me&

w5aya

vhI

-eja

ijs ne

ihKmt

vala


w
w
w w

AlbTta

;s se k>Bl

gumrahI me&

AOr thk>Ik>

ihKmt

vh 9e

dain+mNdI kI bate&

iktab

AOr wNhe&

AOr vh wNhe&

is`ata hE

pak krta hE



w
w

yh

ihKmt

AOr

g>ailb

vala

vh

ik vh A-I

wn se

AOr

wn ke

nhI& imle

`ulI

A>lava


w


imsal

bD>e

f>J>l vala

AOr

vh

ijs

vh deta hE

ALlah ka

ALlah

cahta hE

ko

wse

f>J>l

r
r
vh lade

iktabe&

g0a

hu@ hE

imsal

wNho& ne n

kI trh

w5aya wse

ifr

tOrat

wn pr

ijn

ladI g:

logo& pr



w
ihdayt nhI&

AOr

ALlah kI

wNho& ne

deta

ALlah

Aayto& ko

zu4laya

imsal

vh log

ijNho& ne

halt

burI

z w

ik tum

tuMhe& j>A>m
3m&D hE

Agr

yhUidyo

@e

Aap s
f>rma de&

j>ailm logo&



w w

6

sCce

tum ho

Agr

W@

mOt

to tum

dUsre logo& ke

tmNna kro

A>lava

se

ALlah
ke il@

doSt

554


VS@a

w

w
`>Ub

j>ailmo& ko

AOr

wn ke

janta hE ALlah

wske

-eja Aage

ha9o& ne

AOr vh ws kI

k-I -I

sbb jo

tmNna n kre&ge

w
w


tum lO4a@

ifr

jaAoge

tuMhe& imlne

to be=k

valI

vh

tum

ws se

ijs se

-agte ho

Aap s

be=k mOt

f>rmade&

@e

tum krte 9e

ws se

ifr vh tuMhe&

jo

Aagah kr dega

AOr j>aihr

to tum

juma ka idn

lpko

se kI

nmaj> ke

pukara

il@

ja@

tum jante ho

jb

tuMhare

Agr

behtr

il@

yh

AOr tum

se

f>J>l

j>mIn me&

tla= kro

:man valo

`>rId Ao

AOr tum

ALlah kI

f>ro~>t

2oD> do

yad

nmaj>

pUrI ho cuke

w w
r
w r w
itjart

vh

AOr

de`te hE&

jb

f>lah paAo

10

taik tum

AOr tum yad kro

bks\rt

ALlah ko

w


ALlah ke pas

jo

f>rma de&

`D>a

AOr Aap s

ws kI

vh dOD>

`el

ko 2oD> jate hE&

trf>

jate hE&

tma=a

ya

z w r

w

11

irj>\k> dene vala

behtr

AOr

itjart

ALlah

`el

AOr se

kuA>at 2

behtr

(63) sUrtul munaif>k>Un

se

tma=a

r( )

hm gvahI

vh

janta hE

ALlah

ke rsUl

Aap s

dete hE&

khte hE&

bna ilya

AlbTta zU4e

munaif>k>
jma

be=k

vh krte hE&

bura jo

be=k

ALlah ka

vh

raSta

munaif>k>

jb Aap s ke
pas Aate hE&

gvahI

AOr

Alb]a wske

yk>Inn

deta hE

ALlah

rsUl s

Aap s

se

ps vh

rokte hE&

7al

ApnI

k>smo& ko


w



3

555

nhI& smzte

ps vh

wn ke idl

pr

9e | (8)
@e :man valo! jb pukara ja@
Aj>an dI ja@ juma ke idn
nmaj>e juma ke il@ to tum
f>Orn ALlah kI yad ke il@
lpko AOr `>rId Ao f>ro~>t
2oD> do, yh behtr hE tuMhare il@
Agr tum jante ho | (9)
ifr jb nmaj> pUrI ho cuke to
tum j>mIn me& fEl jaAo AOr
tla= kro ALlah ka f>J>l
roj>I AOr tum ALlah ko
bks\rt yad kro taik tum
f>lah paAo | (10)
AOr jb vh de`te hE& itjart ya
`el tma=a to vh ws kI trf>
dOD> jate hE& AOr Aap s ko
`D>a 2oD> jate hE&, Aap s
f>rma de& ik jo ALlah ke pas hE

jb munaif>k> Aap s ke pas


w
2

se Aagah kr dega jo tum krte

meh\rban, rh\m krne vala hE






w
w
wNho& ne pkD>a

ifr tum ws ke samne lO4a@

ALlah ke nam se jo bhut




w
be=k

tuMhe& imlne valI hE Aa pkD>egI

behtr irj>\k> dene vala | (11)

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

AlbTta ALlah

mOt se tum -agte ho vh yk>Inn

itjart se, AOr ALlah sb se

AOr

Aap s f>rma de& be=k ijs

vh behtr hE `el tma=e se AOr

Aayat 11

vh

j>ailmo& ko `>Ub janta hE | (7)

AOr j>aihr ka, ifr vh tuMhe& ws

jb

to tum fEl jaAo

kI tmNna n kre&ge, AOr ALlah

janne vala po=Ida

w
w r




ALlah ka

ne Aage -eja hE vh k-I -I mOt

jaAoge jo janne vala hE po=Ida



ww

ifr

AOr ws ke sbb jo wn ke ha9o&

trf> samne

trf>

k>d sim ALlah (28)

to muh\r

ifr wNho& ne

:man

;s il@

lgadI g:

kuf> ikya

la@

ik vh

W@

yh

Aate hE& to khte hE& hm gvahI


dete hE& ik be=k Aap ALlah ke
rsUl s hE& AOr ALlah janta
hE ik yk>Inn Aap s ws ke
rsUl hE&, AOr ALlah gvahI deta
hE ik be=k munaif>k> zU4e hE& | (1)
wNho&e ne ApnI k>smo& ko 7al
bna ilya hE, ps vh dUsro& ko -I
rokte hE& ALlah ke raSte se,
be=k bura hE jo vh krte hE& | (2)
yh ;s il@ hE ik vh :man
la@, ifr wNho& ne kuf> ikya
to muh\r lga dI g: wn ke idlo&
pr, ps vh nhI& smzte | (3)

Al munaif>k>on (63)
AOr jb Aap s wNhe& de`e&
to wn ke ijSm Aap s ko
`>u=numa malUm ho&, AOr Agr
vh bat kre& to Aap s wn kI
bato& ko g>Or se sune&, goya ik
vh lkiD>ya& hE& dIvar ke share
lga: hu:, vh hr bulNd Aavaj>
ko Apne Wpr guman krte hE&,
vh du+mn hE&, ps Aap s wn

RX@!a@8@

r w
w

goya ik

wn kI bate&

vh

AOr Agr

Aap sune&

wn ke ijSm

vh bat kre&

to Aap ko

Aap s

AOr

`>u=numa malUm ho&

wNhe& de`e&

jb




r
ps Aap s

du+mn

wn se bce&

Apne

vh

hr bulNd Aavaj>

Wpr

vh guman

dIvar se

krte hE&

lga: hu:

lkiD>ya&


w

kha ja@

AOr

wn se

jb

se bce&, ALlah wNhe& g>art kre,

tuMhare

b`>\i== kI

vh kha& ifre jate hE& | (4)

il@

duA>a kre&

w w
r w r w r
w

AOr jb wn se kha ja@ ik


AaAo, b`>\i== kI duA>a kre&
ALlah ke rsUl s tuMhare il@

tum AaAo

vh ifre

wNhe& mare g>art

kha&

jate hE&

kre ALlah

bD>a hI tkBbur

AOr

vh 'kte

AOr Aap s

Apne

vh

krne vale hE&

vh

hE&

wNhe& de`e&

sro& ko

fer lete hE&

ALlah ke rsUl

AOr Aap s wNhe& de`e& to vh

mu%h fer lete hE& AOr vh bD>a hI

wn ko

to vh Apne sro& ko fer lete h&E

tkBbur krne vale hE& | (5)


wn pr wn ke hk> me& brabr hE ik
Aap s wn ke il@ b~>=I= ma&ge&
ya n ma&ge&, ALlah wNhe& hrigj> n
b~>=ega, be=k ALlah naf>rman
logo& ko ihdayt nhI& deta | (6)
vhI log hE& jo khte hE& ik tum
wn logo& pr `>cR n kro jo
ALlah ke rsUl s ke pas hE&
yha& tk ik vh muNti=r ho ja@&,
AOr AaSmano& AOr j>mIn ke
`>j>ane ALlah ke il@ hE& AOr
leikn munaif>k> smzte nhI& | (7)
vh khte hE& Agr hm mdIne kI
trf> lO4 kr g@ to ;Jj>
> tdar
munaif>k> inhayt j>lIl ko
vha& se inkal dega, AOr ;J >j>t

munaif>k> nhI& jante | (8)


@e :man valo! tuMhare mal AOr
tuMharI AOlad tuMhe& ALlah kI
yad se g>aif>l n kr de&, AOr jo
yh kre&ge to vhI log `>sare me&
pD>ne vale hE& | (9)
AOr hm ne tuMhe& jo idya hE ws
me& se `>cR kro ws se k>Bl ik
Aaja@ tum me& se iksI ko mOt to
vh khe ik @e mere rb! tU ne muze
Kyo& @k k>rIbI mut tk mohlt
n dI ? to mE& sdk>a krta AOr mE&
nekokaro& me& se hota | (10)
AOr jb ws kI Ajl Aag: to
ALlah hrigj> iksI ko 7Il n
dega, AOr ALlah ws se ba`>br
hE jo tum krte ho | (11)

wn ke

Aap s n

il@

b`>\i== ma&ge&

ya

wn ke

Aap s

il@

b`>\i== ma&ge&

wn pr

brabr


n `>cR kro

vh

vh log

tum

khte hE&

jo

vhI

naf>rman log

ihdayt

be=k

nhI& deta

ALlah



w r

AaSmano&

AOr ALlah ke il@

vh muNti=r

yha&

`>j>ane

ho ja@&

tk ik

r
Agr hm lO4

vh

kr g@

khte hE&

ALlah ke rsUl

jo

pr

w
r

vh nhI& smzte

pas

munaif>k>

AOr

jma

leikn

AOr j>mIn



w w

AOr wske

AOr ALlah ke

inhayt

vha&

rsUl s ke il@

il@ ;J>j>t

j>lIl

se

@e

:man valo

j>r

;Jj>
> tdar

mdIne kI trf>

inkal dega

to ALlah AOr ws ke rsUl s


AOr moimno& ke il@ hE AOr leikn

hrigj> nhI&
b~>=ega ALlah

nhI& jante

munaif>k>

AOr

AOr moimno&

jma

leikn

ke il@



w w w

yh

krega

AOr

ALlah kI

jo

yad

se

AOr n tuMharI

tuMhare

tuMhe& g>aif>l n

AOlad

mal

kr de&

z w w
w



ws se k>Bl

jo hm ne tuMhe& idya

AOr tum

se

`>cR kro

`>sara pane vale

vh

to vhI log



r

tk

tU ne muze
mohlt dI

@e mere

Kyo& n

rb

to vh khe

mOt

tum me& se

ik Aaja@

iksI ko

w
w

AOr hrigj> 7Il n dega
ALlah

nekokaro&

10

se

AOr mE&

to mE& sdk>a

hota

krta

@k k>rIb kI mut


11

tum krte ho

ws se
jo

W@

ba`>br

AOr

ws kI

ALlah

Ajl

jb Aag:

iksI ko

556

VT@ibna

k>d sim ALlah (28)

r( )

(64) sUrtut tg>abun

kuA>at 2

meh\rban, rh\m krne vala hE

Aayat 18

har jIt

ALlah ke nam se jo bhut


ALlah kI pakIj>gI byan krta

hE jo -I AaSmano& me& AOr jo


-I j>mIn me& hE, wsI ke il@ hE
bad=ahI AOr wsI ke il@ hE&

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

w
r
w



AOr wsI

wsI ke

bad=ahI

ke il@

AOr

j>mIn me&

il@

jo

AaSmano& me&

jo

vhI ijs ne

ikya

k>udrt

pakIj>gI byan

vhI hE ijs ne tuMhe& pEda ikya, so


tum me& se ko: kaif>r hE AOr tum

r`ne vala

AOr

pr

hr =E

tmam tarIf>e&

vh

w

w

de`ne vala

tum krte ho

ws

AOr

ko:

ko jo

ALlah

moimn

AOr tum me& se

ko:

to tum me& se

kaif>r

r


w




tuMhe& sUrte& dI&

AOr tuMhe&

to bhut AC2I

hk> ke sa9

sUrte& dI&

AOr j>mIn

ws ne

AaSmano&

pEda ikya

w

w r
w
AOr

AOr j>mIn

janta hE

AaSmano me&

vh

jo

vapsI

janta hE

idlo& ke -ed

janne

AOr

AOr jo tum j>aihr

vala

ALlah

krte ho

Apne kam

vbal

ijn logo& ne

;s se k>Bl

c` ilya

;s il@

Aate 9e wnke pas

yh

ik vh

Kya nhI&
Aa: tuMhare pas

A>j>ab ddRnak

AOr vh

to wNho& ne

vh ihdayt

f>rma:

ifr g@

kuf> ikya

dete h&E hme&

Kya b=r

w5a@ ja@&ge

ik

vh kaif>r

wn logo&

dava

hu@

ne jo

ikya

stOda

isf>at

khte

ke sa9

AOr
ALlah

ALlah



jo tum krte 9e

AlbTta tum j>r

mere rb

j>r jtlaya ja@ga

w5a@ jaAoge

kI k>sm

ha%

f>rma de&

r
w

AOr ws ke

ALlah

ps tum :man

rsUl s

pr

laAo

ALlah pr

Aasan

AOr yh

w w
8

557

ba`>br

jo tum krte ho

AOr

hm ne naij>l

ws se

ALlah

ikya

W@

vh jo

kI trf> vapsI hE | (3)


vh janta hE jo ku2 AaSmano me&
AOr j>mIn me& hE AOr vh janta
hE jo ku2 tum 2upate ho AOr jo

Kya tuMhare pas wn logo& kI


`>br nhI& Aa: ijNho& ne ;s se
phle kuf> ikya, to wNho& ne vbal
c` ilya Apne kam ka, AOr wn
ke il@ ddRnak A>j>ab hE | (5)
yh ;s il@ huAa ik wn ke pas
rsUl vaj>eh in=ainyo& ke sa9
Aate 9e to vh khte 9e Kya b=r
kuf> ikya AOr ifr g@, AOr

vaj>eh in=ainyo&

ifr AlbTta tuMhe&

bhut hI AC2I sUrte& dI&, AOr wsI

ihdayt dete hE& hme& ? to wNho& ne

to vh

beinyaj>

ikya AOr tuMhe& sUrte& dI& to tuMhe&

ke il@

w z w
vh hrigj> n

hk> duSt tdbIr ke sa9 pEda

AOr wn

w



w w w
AOr beinyaj>I

ws ne AaSmano& AOr j>mIn ko

idlo& ke -ed janne vala hE | (4)

w


r

wn ke rsUl

vala | (2)

kI trf>

jo tum 2upate ho

`>br

kuf> ikya

jo tum krte ho ws ka hE de`ne

tum j>aihr krte ho, AOr ALlah


w
w
to wNho& ne

me& se ko: moimn hE, AOr ALlah

AOr wsI




w w w

4

k>udrt r`ne vala hE | (1)

krta hE ALlah kI


w




tuMhe& pEda

tmam tarIf>e&, AOr vh hr =E pr

AOr nUr

ALlah ne beinyaj>I f>rma: AOr


ALlah beinyaj> stOda isf>at
sj>avare hm\d hE | (6)
wn logo& ne dava ikya jo
kaif>r hu@ ik vh hrigj>
dobara nhI& w5a@ ja@&ge |
Aap s f>rma de&, ha%! Kyo& nhI&!
mere rb kI k>sm! tum j>r w5a@
jaAoge, ifr tuMhe& jtla idya
ja@ga jo tum krte 9e, AOr yh
ALlah pr Aasan hE | (7)
ps tum ALlah AOr ws ke rsUl
pr :man le AaAo AOr ws nUr
pr jo hm ne naij>l ikya hE,
AOr tum jo ku2 krte ho ALlah
ws se ba`>br hE | (8)

ijs idn vh tuMhe& jma krega


yain ik>yamt ke idn, yh har
jIt ka idn hE, AOr jo ALlah
pr :man la@ AOr AC2e kam
kre to vh ALlah ws se ws
kI bura;ya& dUr kr dega AOr wse
wn bag>at me& dai`>l krega ijn
ke nIce nhre& jarI hE&, vh wn
me& hme=a hme=a rhe&ge, yh bD>I
kamyabI hE | (9)
AOr ijn logo& ne kuf> ikya AOr
hmarI Aayto& ko zu4laya yhI
log doj>`> vale hE&, ws me& hme=a
rhe&ge AOr yh hE burI pl4ne kI
jgh | (10)
ko: musIbt nhI& phu%ctI mgr
ALlah ke ;j>\n se, AOr jo =~>s
ALlah pr :man lata hE vh ws ke
idl ko ihdayt deta hE, AOr ALlah
hr =E ko janne vala hE | (11)
AOr tum ALlah kI ;taA>t kro
AOr rsUl s kI ;taA>t kro, ifr
Agr tum ifr g@ to ;s ke isva
nhI& ik hmare rsUl s ke ij>Mme
saf> saf> phu%ca dena hE | (12)
ALlah ws ke isva ko: mabUd
nhI&, ps moimno& ko ALlah pr
-rosa krna caih@ | (13)
@e :man valo! be=k tuMharI baj>
bIivya& AOr tuMharI baj> AOlad
tuMhare dIn ke du+mn hE&, ps tum
wn se bco, AOr Agr tum maf>
kr do AOr drguj>r kro AOr tum
b~>= do to be=k ALlah b~>=ne
vala, meh\rban hE | (14)
;s ke isva nhI& ik tuMhare mal AOr
tuMharI AOlad Aaj>ma;= hE&, AOr
ALlah ke pas bD>a Ajr hE | (15)
ps jha& tk ho ske tum ALlah
se Dro AOr suno AOr ;taA>t kro
AOr `>cR kro yh tuMhare hk>
me& behtr hE, AOr jo Apne nf>\s
kI b`>IlI se bca ilya gya to
yhI log f>lah do jhan me&
kamyabI pane vale hE& | (16)
Agr tum ALlah ko k>j>eR hs\na
doge to vh tuMhare il@ wse do cNd
kr dega AOr tuMhe& b~>=dega, AOr
ALlah k>d/ =nas, budRbar hE | (17)
vh janne vala hE po=Ida
AOr j>aihr ka, g>ailb, ihKmt
vala | (18)

RX@!a@8@


w

ALlah

vh :man

AOr

`one ya pane

pr

la@

jo

har jIt ka idn

yh

jma hone

vh jma

ijs

ik>yamt ke idn

krega tuMhe&

idn


w


w

jarI hE&

bag>at

AOr vh wse

ws kI

dai`>l krega

bura;ya&

vh dUr

ws se

AOr vh

AC2e

kr dega

kam kre





bD>I kamyabI

yh

hme=a

hme=a

wn me&

nhre&

rhe&ge

wn ke nIce

w w w


hme=a

ws me&

doj>`> vale

rhe&ge

yhI log

hmarI

AOr wNho& ne

AOr ijn logo& ne kuf>

Aayto& ko

zu4laya

ikya






w
AOr

ALlah ke

jo

;j>\n se

mgr

ko: musIbt

nhI& phu%cI

pl4ne kI jgh

10

AOr burI

i5kana

w
w
AOr tum ;taA>t

11

kro ALlah kI

janne

hr =E ko

vala

AOr

ws ka

ihdayt

ALlah

vh :man

ALlah

idl

deta hE

pr

lata hE

w
r
12

saf> saf> phu%ca dena

hmare rsUl s

to ;s ke

ifr g@

ifr

AOr ;taA>t kro

pr ij>Mme

isva nhI&

tum

Agr

rsUl s kI

w
@e

ps -rosa

:man vale

13

AOr ALlah pr

krna caih@

ws ke

nhI& ko:

isva

mabUd

ALlah

w
w

w w

w
ps tum wn se

tuMhare

bco

il@

du+mn

AOr tuMharI

tuMharI

AOlad

bIivya&

be=k

se

:man valo

w w
r w w
;s ke

meh\rban

14

isva nhI&

b~>=ne

to be=k

AOr tum

AOr tum

tum maf>

AOr

vala

ALlah

b~>= do

drguj>r kro

kr do

Agr


w w w
ps tum Dro

bD>a Ajr

15

ALlah se

ws ke

AOr

pas

ALlah

AOr tuMharI

Aaj>ma;=

tuMhare mal

AOlad



w w w

tuMhare hk> me&

behtr

AOr tum

AOr tum

`>cR kro

;taA>t kro

AOr tum suno

jha& tk tum se ho ske


w
w
Agr

f>lah pane vale

16

vh

to yhI log

ApnI jan

b`>IlI

bca ilya
gya

AOr jo

w




w

AOr

AOr vh tuMhe&

tuMhare

vh wse do cNd

ALlah

b~>= dega

il@

krdega

tum k>j>R doge

k>j>eR hs\na

ALlah ko

18

ihKmt
vala

g>ailb

AOr j>aihr

W@

g>Eb ka janne
vala

17

budRbar

k>d/ =nas

558

A]g>abun (64)

VU@a

k>d sim ALlah (28)

r( )

kuA>at 2

(65) sUrtut tlak>

Aayat 12

ALlah ke nam se jo bhut


meh\rban, rh\m krne vala hE
@e nbI s! jb tum A>Orto& ko

tlak> do to wNhe& wn kI ;t ke
il@ tlak> do AOr tum ;t ka
=umar r`o, AOr tum Dro ALlah

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

w


AOr tum

wn kI ;t

to wNhe&

=umar r`o

ke il@

tlak> do

tum

AOrto&

jb

tlak> do

@e nbI s

r w
w
AOr n vh `>ud

wn ke

inkle&

3ro&

se

tum n inkalo

tuMhara

AOr tum Dro

wNhe&

rb

ALlah se

;t

w

w w
Aage
inklega

AOr jo

ALlah kI hudUd

AOr yh

behya:

`ulI

yh ik vh kre&

mgr



w

r

ws ke bad

vh pEda

mum\ikn hE

kr de

ik ALlah

tuMhe& `>br nhI&

ApnI

to thk>Ik> ws

jan

ne j>uLm ikya

ALlah kI hudUd


w
r
tum wNhe&
juda kr do

ya

AC2e

to wn ko

ApnI

vh phu%c

ifr

trIk>e se

rok lo

mIA>ad

ja@&

jb

ko: AOr

bat

w

w
w w

w
yhI hE

gvahI

AOr tum k>a;m

ALlah ke il@

kro

Apne me& se

do (2)

AOr tum

AC2e

;&saf> ps&d

gvah kr lo

trIk>e se

w

w

vh ALlah se
Drta hE

AOr jo

ALlah

AOr Aai`>rt ka idn

ijs kI nsIht

jo :man r`ta hE

pr

kI jatI hE


z w

w
vh -rosa

AOr

wse guman

krta hE

jo

nhI& hota

AOr vh wse

jha& se

irj>\k> deta hE

njat

vh ws ke il@

kI rah

inkal deta hE



r

ANdaj>a

hr bat

be=k kr r`a hE

Apna

phu%cne pUra

be=k

ws ke il@

to

ke il@

ALlah

kam

krne vala

ALlah

kaf>I hE

vh

to wn kI
;t

Agr tuMhe& =ubah ho

tuMharI bIivya&

se

se

hEj>


w
w




ik vj>A>

wn kI

ho ja@&

;t

AOr hm\l vailya&

ALlah pr

na wMmId

AOr jo

ho g:& ho&

AOrte&

wNhe& hEj>

AOr

nhI& Aaya

jo

mhIne

tIn


w

ALlah ke
huKm

yh

AasanI

559

Ajr

ke 3ro& se n inkalo AOr n vh


`>ud inkle&, mgr yh ik vh `ulI
behya: kI murtikb ho&, AOr
yh ALlah kI hudUd hE&, AOr jo
ALlah kI hdo& se Aage inklega
tjavuj> krega to thk>Ik> ws
ne ApnI jan pr j>uLm ikya,
tuMhe& `>br nhI& ik =ayd ALlah
ws ke bad jUA> kI ko: AOr
bat sbIl pEda kr de | (1)
ifr jb vh phu%c ja@& ApnI
mIA>ad to wNhe& AC2e trIke> se
rok lo ya wNhe& AC2e trIk>e se
juda ~>st kr do, AOr Apne
me& se do ;&saf> ps&d gvah
kr lo AOr tum isfR> ALlah
ke il@ gvahI do, yhI hE ijs kI
hr ws =~>s ko nsIht kI
jatI hE jo ALlah AOr Aai`>rt
ke idn pr :man r`ta hE, AOr
jo ALlah se Drta hE to vh ws
ke il@ njat mu`\>ilsI kI rah
inkal deta hE | (2)
AOr vh wse irj>\k> deta hE jha& se
wse guman -I nhI& hota, AOr
jo ALlah pr -rosa krta hE to
vh ws ke il@ kaf>I hE, be=k
ALlah Apne kam pUre krne vala
hE, be=k ALlah ne hr bat ke
il@ ANdaj>a muk>rRr ikya hE | (3)
AOr jo hEj> se na wMmId ho g:&
ho& tuMharI bIivyo& me& se, Agr
tuMhe& =uBha ho to wn kI ;t
tIn mhIne hE AOr yhI hukum
kmisn ke il@ -I hE ijNhe& hEj>
nhI& Aaya | AOr hm\l vailyo& kI
;t wn ke vj>A> hm\l bCca
jnne tk hE AOr jo ALlah se
Drega to vh ws ke il@ ws ke
kam me& AasanI kr dega | (4)

ws ke

ws ke

vh

ALlah se

AOr

wn ke

yh ALlah ke huKm hE&, ws ne

kam me&

il@

kr dega

Drega

jo

hm\l

tuMharI trf> wtare hE& AOr jo


w
w

se jo tuMhara rb hE, tum wNhe& wn

ws

AOr bD>a

ws kI

ko

dega

bura;ya&

ws se

vh dUr

ALlah se

AOr

tuMharI

ws ne yh

kr dega

Drega

jo

trf>

wtara hE

W@

ALlah se Drega vh ws kI
bura;ya& ws se dUr f>rma dega
AOr ws ko bD>a Ajr dega | (5)

A]lak> (65)
tum jha& rhte ho wNhe& tum ApnI
;s\ittaA>t ke mutaibk> vha& r`o,
AOr tum wNhe& t&g krne ke il@
j>rr tk\lIf> n phu%caAo, AOr
Agr vh hm\l se ho& to wn pr
`>cR kro yha& tk ik vj>A> hm\l
ho ja@ bCca pEda ho ja@, ifr
Agr vh tuMhare il@ tuMharI
`>aitr dU0 ipla@& to wNhe& wn
kI wj\rt do, AOr tum Aaps me&
mak>Ul trIk>e se m=\vra kr ilya
kro | AOr Agr tum bahm
k=\mk= kroge to ws ko ko:

RX@!a@8@



w
w w


ik tum t&g

AOr tum wNhe&

ApnI ;s\ittaA>t

tum rhte

kro

j>rr n phu%caAo

ke mutaibk

ho

yha& tk ik

wn ke hm\l

wn pr

vj>A> ho ja@&

to `>cR

hm\l vailya&

vh

AOr

kro tum

hm\l se

ho&

Agr

wNhe&

w w r

w
r
w
AOr

mak>Ul

AOr tum bahm m=\vra

wn kI

to tum

tuMhare

vh dU0

ifr

Agr

trIk>e se

kr ilya kro Aaps me&

wj\rt

wNhe& do

il@

ipla@&

Agr




w
AOr

ApnI

se

vs\A>t

caih@ ik

caih@ ik vs\A>t vala ApnI

jo

vs\A>t

mutaibk>

vala

`>cR kre

ijs pr t&g kr idya gya ho ws

tum wNhe& r`o

w

w

dUsrI dU0 ipla degI | (6)


vs\A>t ke mutaibk> `>cR kre AOr

jha&

ko:

ws

to dU0

tum bahm

dUsrI

ko

ipladegI

k=\mk= kroge

ka irj>\k> AamdnI to ALlah

ijs k>d/ ws

ne jo wse idya hE ws me& se `>cR

5hrata mgr wsI k>d/ ijtna


ws ne wse idya hE, jl\d kr dega
ALlah t&gI ke bad AasanI | (7)
AOr ikt\nI hI bs\itya& hE& ijNho& ne
Apne rb ke huKm se AOr ws ke
rsUlo& se srk=I kI AOr hm ne
s~>tI se wn ka ihsab ilya AOr hm
ne wNhe& bhut bD>a A>j>ab idya | (8)
ifr wNho& ne Apne kam ka
vbal c`a AOr wn ke kam ka
An\jam `>sara 3a4a huAa | (9)

se

Dro @e A>K>l valo :man valo!


thk>Ik> ALlah ne tuMharI trf>
iktab naij>l kI hE | (10)
AOr rsUl s -eja jo tum pr
p7>ta hE ALlah kI ro=n Aayte&e
taik jo log :man la@ AOr
wNho& ne AC2e A>ml ik@ vh wNhe&
inkale tarIikyo& se nUr kI trf>,
AOr jo ALlah pr :man la@ga
AOr AC2e A>ml krega to vh
wse wn bag>at me& dai`>l krega
ijn ke nIce nhre& bhtI hE&, vh
rhe&ge wn me& hme=a hme=a, be=k
ALlah ne ws ke il@ bhut AC2I
roj>I r`I hE | (11)
ALlah vh hE ijs ne sat
AaSman pEda ik@ AOr j>mIn -I
wn kI trh, wn ke drimyan
huKm wtrta hE taik vh jan le&
ik ALlah hr =E pr k>udrt r`ta
hE AOr yh ik ALlah ne hr =E ka
;Lm se Ahata ikya huAa hE | (12)

wse ALlah

ws me& to wse `>cR

ws ka

ws

t&g kr

ALlah

ne idya

se jo krna caih@

irj>\k>

pr

idya gya

wNho& ne

bs\itya&

srk=I kI

AOr k:

AasanI

jl\d kr dega

t&gI ke bdle

ALlah

w r

bhut

A>j>ab

bD>I

AOr hm ne wNhe&

s~>tI se

A>j>ab idya

ihsab

to hm ne wn

AOr ws

Apne rb ke

ka ihsab ilya

ke rsUlo&

huKm



w
wn ke

ALlah ne

il@

tEyar ikya hE

wn ka

`>sara

ALlah ne wn ke il@ s~>t A>j>ab


tEyar ikya hE, ps tum ALlah se

tk\lIf> nhI& deta

ko

kam

An\jam

AOr

Apna

huAa

kam

ifr wNho& ne

vbal

c`a

:man valo

ps tum Dro

@e A>K>l valo

s~>t

ALlah se

A>j>ab

tk\lIf> nhI& deta mukLlf> nhI&

iksI

krna caih@, ALlah iksI ko

mgr

ne wse idya

ALlah kI

ro=n

Aayte&e

vh

tum pr

p7>ta hE

rsUl

10

nsIht

tuMharI

thk>Ik> naij>l kI

iktab

trf>

ALlah ne


w
w
AOr

nUr kI trf>

jo

AOr wNho& ne AC2e

tarIikyo& se

A>ml ik@

taik vh

jo :man la@

inkale





w


nhre&

wn ke nIce se

bhtI hE&

bag>at

vh wse
dai`>l krega

AC2e

AOr vh

ALlah

:man

A>ml krega

pr

la@ga


z

pEda

ALlah vh

ik@

ijs ne

roj>I

11

ws ke

be=k bhut AC2I

hme=a

il@

r`I ALlah ne

hme=a

wn me&

vh hme=a
rhe&ge

w
r



taik vh

wn ke

jan le&

drimyan

huKm

wtrta hE

wn kI
trh

AOr j>mIn se -I

sat AaSman


12

;Lm se

hr =E

Ahata ikya

AOr yh

k>udrt

huAa hE

ik ALlah

r`ta hE

W@

hr =E pr

ik

ALlah

560

VV@zna

k>d sim ALlah (28)

r( )

(66) sUrtut thrIm

kuA>at 2

meh\rban, rh\m krne vala hE

Aayat 12

hram krna

ALlah ke nam se jo bhut


@e nbI s! jo ALlah ne tuMhare

il@ hlal ikya hE tum wse Kyo&


hram 5hrate ho ? ApnI bIivyo& kI
`>u=nUdI cahte hu@, AOr ALlah

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

`>u=nUdI

cahte hu@

tuMhare

jo ALlah ne

tum Kyo& hram

il@

hlal ikya

5hrate ho ?

@e nbI s



w
r w


`olna

tuMhare

thk>Ik> muk>rRr

kF>f>ara

il@

kr idya ALlah ne

meh\rban

b~>=ne

AOr

vala

ALlah

ApnI bIivyo&

w

w
w
AOr
jb

ihKmt vala

janne vala

AOr vh

AOr

tuMhara karsaj>

tuMharI k>Same&

ALlah

w
w

AOr ws ko

ws ne `>br kr dI

j>aihr kr idya

ws bat kI

ifr jb

@k bat

ApnI

baj>

tk

nbI s ne raj>

bIvI

@k

se

kI bat khI

w



vh

ws bIvI

bat

ko jtla:

ifr jb

baj> se

AOr @raj>

ws ka

ws nbI

ikya

ku2

ne `>br dI

ws pr ALlah




Agr tum dono&

`br

tOba kro

muze

;Lm vala

r`ne vala

f>rmaya

`>br dI

;s

iks ne Aap s

vh

ko `>br dI

bolI


w




to be=k

ws pr

ALlah

tum @k dUsrI

AOr

kI mdd krogI

Agr

tuMhare idl

to yk>Inn

ALlah ke

kj ho g@

samne

w



w w

ws ke bad

AOr

moimn

wn ke A>lava

f>ir+te

jma

AOr nek

AOr

ws ka

ijb/a:l A

rf>Ik>

vh

r
w


behtr

bIivya&

ik wn ke il@

Agr vh tuMhe&

wn ka

bdl de

tlak> dede&

rb

k>rIb hE

mddgar

roj>edar

;badt guj>ar

tOba krne

f>rma&brdarI

:man

vailya&

krne vailya&

vailya&

;taA>t guj>ar

w

r

w


AOr Apne

Apne Aap

tum

3r valo& ko

ko

bcaAo

:man valo

tum se

@e

AOr

=Ohr

ku&vairya&

dIda


w
w r
j>or Aavr

du=\t `>U

f>ir+te

ws pr

AOr pT9r

AadmI

ws ka
:&0n

Aag


w w
6

561

wNhe& huKm
idya jata hE

jo

AOr vh krte hE&

vh huKm
deta hE wNhe&

jo

W@

vh naf>rmanI nhI& krte


ALlah kI

b~>=ne vala meh\rban hE | (1)


thk>Ik> ALlah ne tuMhare il@
tuMharI k>Samo& ka kF>f>ara
muk>rRr kr idya hE, AOr ALlah
tuMhara karsaj> hE, AOr vh
janne vala ihKmt vala hE | (2)
AOr jb nbI s ne ApnI @k
bIvI se @k raj> kI bat khI,
ifr jb ws bIvI ne ws bat
kI iksI AOr ko `>br kr dI
AOr ALlah ne j>aihr kr idya
ws nbI s pr, ws ne ws
ka ku2 ihSsa bIvI ko btaya
AOr baj> se @raj> ikya, ifr
ws bIvI ko vh bat jtla: to
vh pU2I ik Aap s ko iks ne
`>br dI ;s bat kI ? Aap s
ne f>rmaya muze ;Lm vale, `>br
r`ne vale ne `>br dI | (3)
@e bIivyo&! Agr tum dono&
ALlah ke samne tOba kro to
behtr hE Kyo&ik tuMhare idl
yk>Inn kj ho g@, Agr ws
nbI s kI :j>a rsanI pr
tum @k dUsrI kI mdd krogI
to be=k ALlah ws ka rf>Ik>
hE AOr ijb/a:l A AOr nek
moimnIn, AOr f>ir+te -I wn
ke A>lava mddgar hE | (4)
Agr vh tuMhe& tlak> dede& to
k>rIb hE ik ws ka rb ws ke
il@ bIivya& bdl de tum se behtr
;taA>t guj>ar, :man vailya&,
f>rma&brdarI krne vailya&,
tOba krne vailya&, ;badt
guj>ar, roj>edar, =Ohr dIda AOr
ku&vairya& | (5)
@e :man valo! tum Apne Aap ko
AOr Apne 3r valo& ko ws Aag
se bcaAo ijs ka :&0n AadmI
AOr pT9r hE&, ws pr du=\t `>U,
j>or Aavr f>ir+te muA>Yyn hE&,
ALlah jo wNhe& huKm deta hE ws
kI naf>rmanI nhI& krte AOr vh
krte hE& jo wNhe& huKm idya jata
hE | (6)

@e kaif>ro! Aaj tum wj>\r n


kro bhane n bnaAo ;s ke
isva nhI& ik tuMhe& ws ka bdla
idya ja@ga jo tum krte 9e | (7)
@e :man valo! tum ALlah ke
Aage tOba kro `>ails sc\cI
tOba, wMmId hE ik tuMhara rb
tum se dUr kr dega tuMhare gunah
AOr vh tuMhe& wn bag>at me&
dai`>l krega ijn ke nIce nhre&
jarI hE&, ws idn ALlah s\va
n krega nbI s ko AOr wn

RX@!a@8@


w w
w
;s ke isva nhI& ik tuMhe& bdla

Aaj

idya ja@ga jo

ijn logo& ne kuf> ikya

tum wj>\r n kro

@e




`>ails

tOba

ALlah ke

tum tOba

Aage

kro

:man valo

@e

tum krte 9e

w



r


jarI hE&

bag>at

AOr vh dai`>l

tuMharI bura;ya&

krega tuMhe&

gunah

tum se

ik vh dUr

tuMhara

wMmId

kr dega

rb

hE

logo& ko jo ws ke sa9 :man

ws ke

AOr jo log

la@, wn ka nUr wn ke samne

sa9

:man la@

r r

AOr wn ke da@& dOD>ta hoga, AOr


vh duA>a krte ho&ge @e hmare rb!
hmare il@ hmara nUr pUra kr de
AOr hmarI mg>\if>rt f>rma de,
be=k tU hr =E pr k>udrt r`ne
vala hE | (8)
@e nbI s ijhad kIij@ kaif>ro&
AOr munaif>k>o& se AOr wn pr
s~>tI kIij@, AOr wn ka
i5kana jhn\nm hE, AOr vh
bhut burI jgh hE | (9)
byan kI ALlah ne kaif>ro& ke
il@ nUh A kI bIvI AOr lUt A
kI bIvI kI imsal, vh dono& do
bNdo& ke matht 9I& hmare saleh
bNdo& me& se, so wNho& ne Apne
=Ohro& se i`>yant kI to ALlah
ke Aage wn dono& ke ku2 kam
n Aa ske, AOr kha gya tum
dono& jhn\nm me& dai`>l ho jaAo
dai`>l hone valo& ke sa9 | (10)
AOr ALlah ne moimno& ke il@

@e mere rb! mere il@ Apne pas


jNnt me& @k 3r bnade AOr muze
if>rA>On AOr ws ke A>ml se
bca le AOr muze j>ailmo& kI k>Om
se bca le | (11)
AOr dUsrI imsal ;mran A
kI be4I mrym A, ijs ne
ihf>aj>t kI ApnI =mRgah kI,
so hm ne ws me& ApnI h fU&kI,
AOr ws ne ts\dIk> kI Apne rb
kI bato& kI AOr ws kI iktabo&
kI AOr vh f>rma&brdarI krne
vailyo& me& se 9I | (12)

s\va n krega

ws

ALlah

idn

pUra kr de

@e hmare

vh khte

AOr wn ke

hmare il@

rb

duA>a krte ho&ge

daihne

nhre&

wn ke nIce

dOD>ta

wn ke samne

wn ka nUr

hoga


w r


ijhad

@e nbI s

kIij@

k>udrt

hr =E

r`ne vala

pr

be=k

AOr hmarI

hmara

tU

mg>\if>rt f>rmade

nUr


w w
w w

AOr burI

AOr wn ka

jhn\nm

wn pr

i5kana

AOr s~>tI

AOr

kIij@

munaif>k>o&

kaif>ro&


w




nUh A kI bIvI

kaif>ro& ke il@

byan kI

imsal

jgh

ALlah ne


w



do saleh

hmare bNde

se

do bNde

matht

dono& 9e&

AOr lUt A kI bIvI

w


tum dono& dai`>l

AOr

ho jaAo jhn\nm

kha gya

ALlah

ku2

wn ke

se Aage

to wn dono& ke

so wNho& ne wn dono&

kam n Aaya

se i`>yant kI

if>rA>On kI bIvI kI imsal


pe= kI, jb ws bIvI ne kha

nbI s

if>rA>On kI bIvI

moimno& ke il@

AOr byan kI

imsal

dai`>l

10

ALlah ne

hone vale

A]hrIm (66)

sa9




w

r

se

AOr muze

jNnt me&

bca le

@k 3r

Apne pas

mere il@

@e mere

ws ne

bna de

rb

kha

jb


w w
w

AOr mrym

j>ailmo& kI k>Om

11

se

AOr ws

muze bca le

ka A>ml

if>rA>On




w
ApnI h se

ws me&

so hm

ApnI

ne fU&kI

=mRgah

ihf>aj>t kI

vh
ijs ne

;mran kI be4I


w

12

f>rma&brdarI
krne vailya&

se

AOr vh

AOr ws kI

9I

iktabo&

W@

Apna rb

bato& kI

AOr ws ne
ts\dIk> kI

562

VW@a

tbarkl\lj>I (29)

r( )

(67) sUrtul muLk

kuA>at 2

meh\rban, rh\m krne vala hE

Aayat 30

bad=ahI

ALlah ke nam se jo bhut

bD>I brkt vala hE vh ijs ke

ha9o& me& hE bad=ahI, AOr vh hr


cIj> pr k>udrt r`ne vala | (1)

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

w





hr =E

pr

AOr vh

ws ke

bad=ahI

bD>I brkt

vh ijs

ha9 me&

vala

w





sb se

tum me& se

taik vh

AOr

behtr

kOn

Aaj>ma@ tuMhe&

ij>NdgI

mOt

vh ijs

pEda ikya

k>udrt

r`ne vala

@k ke

sat AaSman

Wpr @k

ijs ne bna@

b~>=ne

g>ailb

vala

AOr vh

A>ml me&

r
ingah

ifr lO4a

ko: f>kR>

rhman

bnana

ALlah

t`>lIk>

me&

tU n de`ega

r
terI

vh lO4

trf>

Aa@gI

dobara

tU dobara

ingah

lO4a

ifr

Kya tU

ko: i=gaf>

de`ta hE ?

w

w
z
AOr yk>Inn hm

AaSmane duinya

ne AaraSta ikya

9kI maNda

AOr
vh

`>ar ho kr

ingah

w r w



wn ke

AOr hm ne

il@

tEyar ikya

=Etano& ke il@

marne ka

AOr hm ne wse

AOj>ar

bnaya

icrag>o& se

w w



jhn\nm ka A>j>ab

wn ke rb

ijNho& ne

AOr wn

kI trf> se

kuf> ikya

logo& ke il@

dhktI Aag

jhn\nm ka A>j>ab



w
cI`>na

AOr vh

icLlana

ws ka

vh sune&ge

ws me&

jb vh Dale

lO4ne kI

ja@&ge

AOr burI

jgh




vh wn

ko:

Dala ja@ga

se pU2e&ge

igroh

ws me&

jb -I

k>rIb hE ik

g>j>b se

f4 pD>e

jo= mar
rhI hogI

so hm ne

Drane

j>r Aaya

zu4laya

vala

hmare pas

ha%

vh
khe&ge

ko: Drane

Kya nhI& Aaya

ws ke

vala

tuMhare pas

darog>a

w

9

bD>I

gumrahI me&

mgr

isf>R

nhI& tum

ku2

nhI& naij>l kI

AOr hm

ALlah ne

ne kha

w



10

563

doj>i`>yo&

me&

hm n hote

ya hm

hm sunte

smzte

W@

Agr

AOr vh
khe&ge

vh ijs ne pEda ikya mOt AOr


ij>NdgI ko, taik vh tuMhe&
Aaj>ma@ ik tum me& se kOn hE
A>ml me& sb se behtr, AOr vh
g>ailb b~>=ne vala hE | (2)
ijs ne sat AaSman bna@ @k ke
Wpr @k, tU ALlah kI t`>\lIk>
me& ko: f>kR> n de`ega, ifr ingah
lO4a kr de` Kya tU ko: i=gaf>
draD> de`ta hE | (3)
ifr dobara ingah lO4a kr
de` vh terI trf> `>ar ho kr
9kI maNdI lO4 Aa@gI | (4)
AOr yk>Inn hm ne AaraSta ikya
AaSmane duinya ko icrag>o& se AOr
hm ne wse =Etano& ke il@ marne
ka AOj>ar bnaya AOr hm ne wn
ke il@ jhn\nm ka A>j>ab tEyar
ikya hE | (5)
AOr ijn logo& ne kuf> ikya wn
ke il@ wn ke rb kI trf> se
jhn\nm ka A>j>ab hE, AOr yh
burI lO4ne kI jgh hE | (6)
jb vh ws me& Dale ja@&ge to vh
sune&ge ws ka cI`>na icLlana
AOr vh jo= mar rhI hogI | (7)
k>rIb hE ik g>j>b se f4 pD>e,
jb -I ws me& ko: igroh Dala
ja@ga, wn se ws ke darog>a
pU2e&ge ik Kya tuMhare pas ko:
Drane vala nhI& Aaya 9a ? (8)
vh khe&ge ha& Kyo& nhI& hmare
pas j>r Drane vala Aaya, so
hm ne zu4laya AOr hm ne kha
ik ALlah ne ku2 naij>l nhI&
ikya, tum isf>R bD>I gumrahI me&
ho | (9)
AOr vh khe&ge Agr hm sunte ya
hm smzte to hm doj>i`>yo& me& n
hote | (10)

so wNho& ne Apne gunaho& ka


@itraf> kr ilya, ps lant hE
doj>i`>yo& ke il@ | (11)
be=k jo log ibn de`e Apne rb
se Drte hE& wn ke il@ b`>\i==
AOr bD>a Ajr hE | (12)
AOr tum ApnI bat 2upaAo ya
ws ko bulNd Aavaj> se kho,
vh be=k janne vala hE idlo& ke
-ed ko | (13)
Kya ijs ne pEda ikya vhI n
janega ? AOr vh barIk bIn bD>a
ba`>br hE | (14)
vhI hE ijs ne tuMhare il@ j>mIn
ko ikya mus~>`>r taik tum ws
ke raSto& me& clo AOr ws ke
irj>\k> me& se `aAo, AOr wsI kI
trf> jI w5 kr jana hE | (15)
Kya tum ws se be`>Of> ho ? jo

RY@a@5m



jo log

be=k

doj>i`>yo& ke il@

11

to dUrI

Apne

so wNho& ne

lant

gunaho& ka

@itraf> kr ilya



w w w
r
AOr tum

bD>a

12

2upaAo

AOr Ajr

wn ke

b`>\i==

ibn de`e

il@

Apna rb

Drte hE&


w




Kya nhI&

sIno& idlo& ke -ed

13

janega

janne

be=k

ws

ya bulNd

ApnI

vala

vh

ko

Aavaj> se kho

bat



w



tuMhare
il@

vh ijs ne ikya

vhI

bD>a

14

ba`>br

AOr

barIk bIn

ijs ne pEda ikya

vh


r
w z
AOr wsI
kI trf>

so tum

ws ke irj>\k> se

taik tum

ws ke raSto& me&

`aAo

mus~>`>r

clo

j>mIn







tuMhe&

ik vh 0&sa de

AaSman me&

Kya tum

jo

jI w5 kr

15

be`>Of> ho

jana

me& 0&sa de to nagha& vh ihlne

lge | (16)

ik

AaSman me& hE ik vh tuMhe& j>mIn

Kya tum ws se be`>Of> ho jo


AaSmano& me& hE ik vh tum pr
pT9ro& kI bair= -ej de ? so tum
jl\d jan loge ik mera Drana
kEsa hE ? (17)
AOr j>"r wn logo& ne zu4laya
jo ;n se phle 9e to yad kro
kEsa huAa mera A>j>ab! (18)
Kya wNho& ne Apne Wpr pirNdo&
ko pr fElate AOr sukeD>te nhI&
de`a, wNhe& ko: nhI& 9am skta
ALlah ke isva, be=k vh hr
cIj> ka de`ne vala | (19)
-la tuMhara vh kOn sa l=kr
hE jo tuMharI mdd kre ALlah ke
isva, kaif>r nhI& mgr mhj>
0oke me& hE& | (20)
-la kOn hE vh jo tuMhe& irj>\k> de
Agr vh Apna irj>\k> rokle ?
bl\ik vh srk=I AOr f>rar me&
7I4 bne hu@ hE& | (21)
ps jo =~>s Apne mu%h ke bl
igrta huAa AON0a clta hE
ij>yada ihdayt yaF>ta hE ya vh
jo sI0e raSte pr sI0a clta
hE ? (22)

AaSman me&

Kya tum

jo

vh jum\ib= kre

16

be`>Of> ho

to nagha&

j>mIn

tum pr

vh -eje

AOr pKka zu4laya

mera

17

kEsa

Drana

so tum jl\d

pT9ro& kI

jan loge

bair=

to kEsa

;n se k>Bl




w w

Kya nhI& de`a wNho& ne

mera

18

A>j>ab



rhman
ALlah

isva

huAa

se

vh log jo

nhI& 9am skta

AOr

wNhe&

sukeD>te

Apne

pr fElate

pirNdo& ko

Wpr

tuMhara

l=kr

vh

-la kOn hE

jo

19

vh ?

de`ne vala

hr =E ko

be=k
vh

w
w

20

0oke me&

kaif>r

mgr

nhI&

jma

ALlah ke isva

se

vh mdd kre
tuMharI

z




z
bl\ik jme hu@

Apna

vh rok le

irj>\k>

Agr

vh jo irj>\k> de tuMhe&

-la kOn hE

w


w
Apne mu%h ke bl

igrta huAa

vh clta hE

ps Kya jo

21

AOr -agte hE&

srk=I







22

sI0a raSta

pr

W@

brabr
sI0a

clta hE

ya vh

ij>yada

jo

ihdayt yaF>ta

564

Al muLk (67)

VX@a

w
w


AOr Aa%`e&

kan

tuMhare

AOr ws

il@

ne bna@

vh ijs ne pEda ikya tuMhe&

f>rma de& vhI


w



w
r
vhI

vh ijs ne fElaya tuMhe&

f>rma de&

jo tum =u krte ho

23

bhut km

AOr idl jma

w w

w r

yh vada

AOr vh

kb

24

khte hE&

tum w5a@

AOr wsI

jaAoge

kI trf>

AOr ;s ke

ALlah ke

;s ke isva nhI& ik

f>rma

isva nhI&

pas

;Lm

de&

sCce

25

tum ho

Agr

z w r
w w
ijNho& ne kuf> ikya

bure isyah

nj>\dIk

vh wse

ifr

ho ja@&ge cehre

Aata

de`e&ge

jb

26

saf>

Drane

saf>

vala

w

r
ikya tum ne
de`a

f>rma d&e

ws

tum ma&gte

27

vh jo

tum 9e

ko

AOr kha

yh

ja@ga

r w


kaif>ro&

pnah dega

ya vh rh\m

to kOn

mere sa9

f>rma@ hm pr

muze hlak kr de

AOr jo

ALlah

Agr


w

AOr wsI pr

ws

hm :man

pr

la@

vhI rhman

f>rma de&

ddRnak A>j>ab

28

se




f>rma
de&

`ulI gumrahI

29

me&

hm ne -rosa

so tum jl\d jan loge

kOn vh

ikya

r


r

30

le Aa@ga

rva& panI

to kOn

tuMhare pas

nIce wtra

tuMhara

huAa

panI

Kya tum ne de`a

Agr ho ja@

r( )

kuA>at 2

(68) sUrtul k>lm

Aayat 52

-la de`o

vh il`te hE&

AOr be=k

pr

Aap s

565

dIvana

tum me& se
kOn ?

`>tm n hone vala

tuMhe& j>mIn me& fElaya AOr wsI


kI trf> tum w5a@ jaAoge | (24)
kb pUra hoga ? Agr tum sCce
ho | (25)
Aap s f>rma de& ;s ke isva
nhI& ik ;Lm ALlah ke pas hE,
AOr ;s ke isva nhI& ik mE& saf>
saf> Drane vala hU% | (26)
ifr jb vh wse nj>\dIk Aata
de`e&ge to wn logo& ke cehre isyah
ho ja@&ge ijNho& ne kuf> ikya AOr
kha ja@ga ik yh hE vh jo tum
ma&gte 9e | (27)
Aap s f>rma de& -la de`o to
Agr ALlah hlak kr de muze AOr
wNhe& jo mere sa9 hE& ya hm pr
rh\m f>rma@ to kaif>ro& ko ddRnak
A>j>ab se kOn bca@ga ? (28)
Aap s f>rma de& vhI rhman hE,
hm :man la@ ws pr AOr wsI
pr hm ne -rosa ikya, so tum
jl\d jan loge ik kOn `ulI
gumrahI me& hE ? (29)
Aap s f>rma de& -la de`o to
Agr ho ja@ tuMhara panI nIce

nUn | k>sm hE k>lm kI AOr jo

nUn

AOr jo

AlbTta

AOr be=k

Ajr

Aap ke il@

AOr vh -I

Aap s

de` le&ge

jl\d de` le&ge

W@

Aap s f>rma de& vhI hE ijs ne

meh\rban, rh\m krne vala hE

k>sm hE k>lm kI

mjnUn

w
w

ho | (23)

ALlah ke nam se jo bhut



w
w

yk>Inn

idl, tum bhut km =u krte

rva& panI ? (30)

nhI& Aap s

se

tuMhare il@ kan AOr Aa%`e& AOr

le Aa@ga tuMhare pas sUt ka

w



w w

nemt f>j>\l

tuMhe& pEda ikya AOr ws ne bna@

ko wtra huAa `>u=\k to kOn

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

Apna rb

Aap s f>rma de& vhI hE ijs ne

AOr vh khte hE& ik yh vada

j>mIn me&



w
mE&

tbarkl\lj>I (29)

A`>\lak> ka W&ca
muk>am

vh il`te hE& | (1)


Aap s Apne rb ke f>J>l se
mjnUn nhI& hE& | (2)
AOr be=k Aap s ke il@ Ajr
hE `>tm n hone vala | (3)
AOr be=k Aap s A`>\lak> ke
W&ce muk>am pr hE& | (4)
ps Aap s jl\d de` le&ge AOr
vh -I de` le&ge (5)
ik tum me& se kOn dIvana hE ? (6)

Al k>lm (68)
be=k Aap s ka rb ws ko
`>Ub janta hE jo gumrah huAa ws

RY@a@5m

r

w
AOr vh

kI rah se AOr vh `>Ub janta hE


ihdayt yaF>ta logo& ko | (7)
ps Aap s zu4lane valo& ka
kha n mane& | (8)
vh cahte hE& ik ka= Aap s
nmIR kre& to vh -I nmIR kre& | (9)
AOr Aap s bevk>A>t bat bat pr
k>sme& `ane vale ka kha n mane& | (10)
@eb inkalne vala cuGilya&
>
lgate
ifrne vala | (11)
mal me& bu`>\l krne vala, hd se
b7>ne vala gunahgar | (12)
s~>t `U, ws ke bad bd Asl | (13)
;s il@ ik vh mal vala AOr
AOlad vala hE | (14)
jb wse hmarI Aayte& p7> kr
suna: jatI hE& to vh khta hE yh
Agle logo& kI khainya& hE | (15)
hm jl\d dag> de&ge ws kI nak
pr | (16)
be=k hm ne wNhe& Aaj>maya jEse hm
ne Aaj>maya 9a bag> valo& ko, jb
wNho& ne k>sm `a: ik hm sub\h hote
ws ka fl j>r toD> le&ge | (17)
AOr wNho& ne ;N=a ALlah n
kha | (18)
ps ws bag> pr tere rb kI
trf> se @k A>j>ab ifr gya AOr
vh so@ hu@ 9e | (19)
to vh bag> sub\h ko rh gya
jEse @k k4a huAa `et | (20)
to vh sub\h hote @k dUsre ko
pukarne lge | (21)
ik sub\h svere Apne `et pr clo
Agr tum ka4ne vale ho Agr
tuMhe& `etI ka4nI hE | (22)
ifr vh cle AOr vh Aaps me&
cupke cupke khte 9e | (23)
ik Aaj vha& tum pr ko:
imSkIn dai`>l n hone pa@ | (24)
AOr vh sub\h svere cle ;s
j>A>m ke sa9 ik vh b`>IlI pr
k>aidr hE& | (25)
ifr jb wNho& ne wse de`a to vh bole
ik be=k hm rah -Ul g@ hE& | (26)
bl\ik hm mh"m bd nsIb
ho g@ hE& | (27)
kha wn ke behtrIn AadmI ne
Kya mE& ne tum se nhI& kha 9a ik
tum ts\bIh Kyo& nhI& krte ? (28)
vh bole pak hE hmara rb,
be=k hm j>ailm 9e | (29)
ps @k dUsre ko Apnaya baj>
pr baj> mlamt krte hu@e | (30)
vh bole ha@ hmarI `>rabI!
be=k hm hI srk= 9e | (31)

ws kI rah se

`>Ub janta hE

vh gumrah

ws

huAa

ko jo

be=k Aap s

vh `>Ub janta hE

ka rb




ww

ka=

vh

Aap nmIR kre&

cahte hE&

ps Aap s

zu4lane valo&

ihdayt yaF>ta

kha n mane&

logo& ko





w


ifrne

@eb inkalne

vala

vala

be vk>A>t

10

bat bat pr

AOr Aap s

k>sme& `ane vala

kha n mane&

to vh -I

nmIR kre&

ws ke bad bd Asl

13

s~>t `>U

hd se

gunahgar

12

b7>ne vala

rokne bu`>\l

mal me&

cuG>lI

11

krne vala

il@

w


vh

hmarI

p7> kr

khta hE

Aayte&

suna: jatI hE& wse

jb

AOr AOlad

14

;s il@ ik

mal vala

vala

vh hE


w

be=k hm ne

jEse

hm jl\d dag>

sUND nak pr

16

Aaj>maya wNhe&

Agle log

15

de&ge ws ko

khainya&

subh hote

17

hm j>r toD> le&ge

jb wNho& ne

ws ka fl

k>sm `a:

hm ne

bag> valo& ko

Aaj>maya




w
w
19

so@ hu@ 9e

AOr

tere rb kI

@k ifrne vala

vh

trf> se

A>j>ab

ws pr

ps

AOr wNho& ne

18

ifr gya

;N=a ALlah n kha





w

w

subh svere

pr

to @k dUsre ko

subh hote

21

clo

pukarne lge

20

jEse k4a

to vh subh

huAa `et

ko rh gya


23

Aaps me& cupke

AOr

ifr vh

cupke khte 9e

vh

cle

ka4ne vale

22

Agr tum ho

Apne `et



w
w


AOr vh subh

b`>IlI pr

ko:

24

svere cle

tum pr

imSkIn

Aaj

vha& dai`>l n
hone pa@

ik


w r r

bl\ik hm

be=k hm rah

26

vh bole

-Ul g@ hE&

wNho& ne
wse de`a

ifr jb

vh k>aidr hE&

25


w w

tum ts\bIh Kyo&

28

nhI& krte

tum se

Kya mE& ne

wn ka sb

nhI& kha 9a

se AC2a

kha

27

mh"m ho g@ hE&

wn ka baj>
@k

ps Apnaya

j>ailm

29

jma

be=k hm 9e

hmara rb

pak hE

vh bole




w
31

srk=

be=k

ha@ hmarI

jma

hm 9e

`>rabI

W@

vh bole

30

@k dUsre ko
mlamt krte hu@

baj> dUsre pr

566

VX@a

r
r
32

raig>b jUA>

Apne rb

be=k

krne vale

kI trf>

hm

;s se

hme& bdle

behtr

ik

me& de

wMmId

hmara rb

hE

w







ka=!

sb se bD>a

AlbTta Aai`>rt ka A>j>ab

A>j>ab

yU% hota hE

nemto& ke bag>at

34

prhej>garo&

wn ke rb ke pas

be=k

ke il@

vh jante hote

33


tum f>Esla

36

Kya huAa

kEsa

krte ho

muj\irmo& kI trh

35

tuMhe&

to Kya hm

muslmano&

krde&ge



r
w

38

AlbTta jo tum

ws

tuMhare

ps&d krte ho

me&

il@

be=k

tum p7>te ho

37

ws me&

ko:

Kya tuMhare

iktab

pas

tuMhare

be=k

il@

ik>yamt ke idn

tk

phu%cne

hm pr

ko: pu~>ta

Kya tuMhare

vala

hmare ij>Mme

A>hd

il@




z
=rIk

ya wn ke

jma

j>aimn

40

;s ka

ij>Mmedar

wn me& se

tU wn se

kOn

pU2

39

tum f>Esla

AlbTta

krte ho

jo

`ol idya

ijs

ja@ga

idn

sCce

41

vh hE&

to caih@ ik

Apne =rIko&

Agr

vh la@&

to vh n kr ske&ge

42

AOr vh bula@

isj\do& ke il@

ip&DlI

ja@&ge

se



w r

AOr

bula@ jate 9e

ij>Llt

thk>Ik>

wn pr 2a: hu:

wn kI Aa%`e&

zukI hu:

w r

w

ps muze

AOr vh jo zu4lata hE

2oD> do tum

43

shI sailm

jb ik

jma

vh

isj\de ke il@


r


w
AOr mE&

44

7Il deta hU%

vh jante n ho&ge

;s trh

jl\d hm wNhe& AaihSta

;s bat ko

AaihSta `I&ce&ge



se

tavan

ik vh

ko:

Kya Aap s

Ajr

ma&gte hE& wn se

45

bD>I k>vI

merI `>uif>ya
tdbIr

be=k

wn ko






ps Aap s
sb\r kre&

47

il` lete hE&

ik vh

;Lme g>Eb

wn ke pas

ya

46

567

se behtr bdle me& de, be=k hm


Apne rb kI trf> jUA> krne
vale hE& | (32)
yU% hota hE A>j>ab! AOr Aai`>rt
ka A>j>ab AlbTta sb se bD>a
hE | ka=! vh jante hote | (33)
be=k prhej>garo& ke il@ wn ke
rb ke ha& nemto& ke bag>at hE& | (34)
to Kya hm kr de&ge muslmano& ko
muj\irmo& kI trh mh"m ? (35)
tuMhe& Kya huAa ? tum kEsa f>Esla
krte ho ? (36)
Kya tuMhare pas ko: AaSmanI iktab
hE ik ws me& se tum p7>te ho | (37)
ik be=k ws me& tuMhare il@ hoga
jo tum ps&d krte ho | (38)
Kya tuMhare il@ hmare ij>Mme ko:
pu~>ta A>hd hE ik>yamt ke idn
tk ik be=k tuMhare il@ hoga
jo tum f>Esla kro | (39)
tU wn se pU2 ik wn me& se kOn
;s ka j>aimn hE ? (40)
ya wn ke =rIk hE& ijNho& ne ;s
ka ij>Mma ilya hE ? to caih@ ik
vh Apne =rIko& ko la@& Agr
vh sCce hE& | (41)
ijs idn ip&DlI se `ol idya ja@ga
AOr vh isj\do& ke il@ bula@
ja@&ge to vh n kr ske&ge | (42)
wn kI Aa%`e& zukI hu: ho&gI AOr
wn pr ij>Llt 2a: hu: hogI, AOr
;s se k>Bl vh isj\do& ke il@
bula@ jate 9e jb ik shI salm
9e AOr vh ;Nkar krte 9e | (43)
ps jo ;s bat ko zu4lata hE
tum ws ko muz pr 2oD> do |
hm jl\d wNhe& ;s trh AaihSta
AaihSta `I&ce&ge ik vh jante n
ho&ge | (44)
AOr mE& wNhe& 7Il deta hU%, be=k merI
`>uif>ya tdbIr bD>I k>vI hE | (45)
Kya Aap s wn se ko: Ajr
ma&gte hE& ? ik vh ws tavan
ke boz se dbe jate hE& | (46)
ya wn ke pas ;Lme g>Eb hE ? ik
vh il` lete hE& | (47)

bozl

ps Aap s Apne rb ke huKm ke


il@ sb\r kre& AOr Aap s yUnus A

g>m se

AOr

jb ws ne

m2lI vale

AOr n ho&

Apna

huKm ke

-ra huAa

vh

pukara

yUnus A kI trh

Aap s

rb

il@

W@

wMmId hE ik hmara rb hme& ;s

dbe jate hE&

w
w





48

tbarkl\lj>I (29)

kI trh n ho ja@&, jb ws ne
ALlah tA>ala ko pukara AOr
vh g>m se -ra huAa 9a | (48)

Agr ws ke rb kI nemt ne ws
ko n s&-ala hota to AlbTta vh
ci4yl mEdan me& bdhal Dala jata
AOr ws ka hal Ab\tr rhta | (49)
ps ws ke rb ne wse brguj>Ida
ikya to wse nekokaro& me& se
kr ilya | (50)
AOr thk>Ik> k>rIb hE @esa lgta hE
ke kaif>r Aap s ko fusla de&ge
ApnI ingaho& se jb vh iktabe
nsIht ko sunte hE& AOr vh khte hE&
ik be=k yh dIvana hE | (51)

RY@a@5m

w


49

mlamt j>da

AOr

AlbTta vh Dala

Ab\tr hal

vh

jata ci4yl mEdan me&

AOr thk>Ik>

nekokaro& se

50

k>rIb hE

AOr vh

iktab

vh

khte hE&

nsIht

sunte hE&

tmam jhano&

52

Aavaj> se hlak ik@ g@ | (5)


AOr jo A>ad 9e to vh hlak
ik@ g@ hva se tuNd Ao tej> hd
se ij>yada b7>I hu: | (6)
ws ALlah ne ws AaN0I ko
wn pr lgatar sat rat AOr
Aa5 idn musLlt kr idya | ps
tU ws k>Om ko ws me& yU% igrI
hu: de`ta goya ik vh `jUr ke
`o`le tne hE& | (7)
to Kya tU wn ka ko: bik>ya
de`ta hE ? (8)
AOr if>rA>On Aaya AOr ws se

so wNho& ne Apne rb ke rsUl A


kI naf>rmanI kI to wNhe& s~>t
igirF>t ne Aa pkD>a | (10)
be=k jb panI tug>\yanI pr
Aaya hm ne tuMhe& k+tI me& svar
ikya, (11)
taik hm wse tuMhare il@ yadgar
bna@& AOr yad r`ne vala kan
wse yad r`e | (12)

brguj>Ida ikya

ApnI

ik vh Aap s

ijn logo& ne kuf> ikya

ko fusla de&ge

kaif>r

hala&ik

51

yh nhI&

dIvana

be=k

AlbTta

yh

Aayat 52

j>r hone valI ik>yamt

(69) sUrtul haK>k>a

kuA>at 2

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE




r w

Kya hE ik>yamt ?

AOr

tum smze

Kya hE ik>yamt ?

Kya

scmuc hone valI

ik>yamt

r w

vh hlak
ik@ g@

smUd

ps jo

`D>`D>ane

AOr A>ad

valI ko

smUd

zu4laya


hd se ij>yada

tuNd Ao tej>

b7>I hu:

to vh hlak

hva se

A>ad

ik@ g@

AOr

jo

bD>I j>or kI
Aavaj> se


w

lgatar

idn

AOr Aa5

sat rat

ws ne ws ko

wn pr

mus~>`>r ikya

`o`le

`jUr

tne

goya vh

ifr tU de`ta ws k>Om

ws me& igrI hu:

ko

w w
AOr ws ke

phle ke log AOr wl4I hu:


bs\ityo& vale `>taAo& ke sa9 | (9)

ps ws ko

rb

r( )

scmuc hone valI ik>yamt! (1)

ps jo smUd 9e vh bD>I j>or dar

ws ka

kr ilya

ingaho& se

mgr

meh\rban, rh\m krne vala hE

ik>yamt ko zu4laya | (4)

jb

nsIht

ke il@

ALlah ke nam se jo bhut

smUd AOr A>ad ne `D>`D>ane valI

ps ws ko

nsIht | (52)

ik>yamt ? (3)

paya s&-ala hota

r
w
w

jhano& ke il@ isfR> AOr isfR>

AOr tum Kya smze ik Kya hE

Agr n ws ko

nemt

hala&ik yh nhI&, mgr tmam

Kya hE ik>yamt ? (2)

ws ke rb ka

if>rA>On

phle log

AOr Aaya

ko: bik>ya

wn ka

to Kya tU de`ta hE

w




r
Apne rb ke rsUl kI

so wNho& ne
naf>rmanI kI

`>taAo& ke sa9

AOr wl4I hu: bs\ityo& vale

hm ne
tuMhe& svar ikya

panI

tug>\yanI
pr Aaya

be=k jb

10

s~>t

igirF>t

to wNhe& pkD>a


w w

12

yad
r`ne vala

kan

AOr wse
yad r`e

W@

yadgar

tuMhare

taik hm ws

il@

ko bna@&

11

k+tI me&

568

Al haK>k>a (69)

VY@bza




w

r
w

AOr w5a:

j>mIn

ykbargI

13

ja@gI

fU&k

ps jb

sUr me&

fU&kI ja@gI


w
w
w

vh

15

ps ws

ho pD>egI

hone valI

ykbargI

14

idn

w
w
r
ws ke

AOr

pr

iknaro&

iblkul

16

f>ir+te

AOr phaD>

kr id@ ja@&ge

w

ps

ws idn

kmj>or

ps rej>a rej>a

rej>a rej>a

AOr f4

AaSman

vh

ja@ga


w

ijs idn

Aa5

17

ws idn

tuMhare rb ka

Apne Wpr

AOr vh w5a@&ge

A>=R




w
ps ijs ko

idya gya

18

ko: cIj>

tum se

po=Ida

tuMharI

tum pe= ik@

n po=Ida rhegI

jaAoge

mE& be=k

19

smzta 9a

mera

lo p7>o

Aamal nama

ps&dIda ij>NdgI

me&

ps vh

tum `aAo

k>rIb

23

ijs ke meve

ijs

AOr rha

guj>re hu@ AYyam

24

mera

muze n

Aamal nama

idya jata

@e ka=

ik>Ssa

mOt

cuka dene valI

hotI

@e ka=

ik mE& imlU%ga

bih=\te brI&

me&

mj>e se

jo tum ne -eja

to vh

ws ke

ws ka Aamal nama

khega

ba@& ha9 me&

idya gya

AOr mE& n

Kya hE mera ihsab

janta






w
tum ws
ko pkD>o

merI

29

muz se

bad=ahI

jatI rhI

mere

mera mal

28

kam n Aaya







r
ijs kI
pEma;=

@k j>n\jIr me&

ifr

31

wse Dal do

ifr

jhn\nm

30

ps wse tOk>
phnaAo

r


:man nhI& lata 9a

be=k
vh

ps tum ws ko

32

ha9

jkD> do

sTtr 70


34

569

mohtaj

i`lana

pr

AOr AaSman f4 ja@ga, ps


vh ws idn iblkul kmj>or
hoga | (16)
AOr f>ir+te ho&ge ws ke iknaro&
pr, AOr Aa5 f>ir+te tuMhare rb
ka A>=R w5a@ hu@ ho&ge | (17)
ijs idn tum pe= ik@ jaAoge
tuMharI ko: cIj> po=Ida n
rhegI | (18)
ps ijs ko ws ka Aamal nama
ws ke da@& ha9 me& idya ja@ga
vh dUsro& ko khega lo p7>o
be=k mE& yk>In r`ta 9a ik mE&

ws ke bdle

26

ho pD>egI, (15)

mera Aamal nama | (19)

27

ps ws idn vh hone valI

Aamal nama


w
w

25

rej>a rej>a kr id@ ja@&ge | (14)

ws kI iktab

22

me&

phaD>, ps vh ykbargI

ha9 me&

jo

AOr w5a@ ja@e&g j>mIn AOr

ws ke da@&


w


AOr tum ipyo

ykbargI fU&k | (13)

khega

Apne ihsab se

20

ps jb fU&kI ja@gI sUr me&

to vh

21

tbarkl\lj>I (29)

AOr vh rg>bt n
idlata 9a

W@

33

buj>ugR Ao brtr

ALlah
pr

Apne ihsab se imlU%ga | (20)


ps vh ps&dIda ij>NdgI me&
hoga, (21)
A>alI muk>am jNnt me&, (22)
ijs ke meve k>rIb zuke hu@ hE& | (23)
tum mje> se `aAo ipyo ws ke
bdle jo tum ne duinya ke guj>re
hu@ idno& me& -eja hE | (24)
AOr rha vh ijs ko ws ka
Aamal nama ws ke ba@& ha9 me&
idya gya to vh khega @e ka=!
muze n idya jata mera Aamal
nama, (25)
AOr mE& n janta ik mera ihsab
Kya hE ? (26)
@e ka=! mOt hI ik>Ssa cuka dene
valI hotI | (27)
mera mal mere kam n Aaya | (28)
merI bad=ahI muz se jatI
rhI | (29)
f>ir+to& ko huKm hoga tum ws
ko pkD>o, wse tOk> phnaAo, (30)
ifr wse jhn\nm me& Dal do | (31)
ifr @k j>n\jIr me& ijs kI
pEma;= sTtr ha9 hE, ps
tum ws ko jkD> do | (32)
be=k vh ALlah buj>ugR Ao brtr
pr :man nhI& lata 9a | (33)
AOr vh dUsro& ko -I rg>bt n
idlata 9a ims\kIn ko i`lane
kI | (34)

Al mA>airj (70)
ps Aaj yha& ws ka ko: doSt
nhI& | (35)
AOr pIp ke isva ws ke il@
ko: `ana nhI& | (36)
wse `>takaro& ke isva ko: n
`a@ga | (37)
ps mE& ws kI k>sm `ata hU% jo
tum de`te ho | (38)
AOr jo tum nhI& de`te | (39)
be=k yh rsUle krIm ka klam
hE | (40)
AOr yh iksI =ayr ka klam
nhI&, tum bhut km :man late
ho | (41)
AOr n k>Ol hE iksI kaihn ka,
bhut km tum nsIht pkD>te
ho | (42)
tmam jhano& ke rb kI trf> se
wtara huAa | (43)
AOr Agr vh hm pr bna kr
lata ku2 bate& | (44)
to yk>Inn hm ws ka daya& ha9
pkD> lete | (45)
ifr AlbTta hm ws kI
rge gdRn ka4 dete | (46)
so tum me& se nhI& ko: -I ws se
rokne vala | (47)
AOr be=k yh k>urAan
prhej>garo& ke il@ AlbTta
nsIht hE | (48)
AOr be=k hm j>r jante hE& ik
tum me& ku2 zu4lane vale hE& | (49)
AOr be=k yh hs\rt hE kaif>ro&
pr | (50)

RY@a@5m



w
se

mgr

AOr n `ana

isva

`>takaro&

37

AlbTta

be=k

klam

yh

41

tum :man late ho

se

ijb/a:l A AOr f>ir+te @k


idn me& c7>te hE& ijs kI tadad
pcas hj>ar brs kI hE | (4)

AOr jo

ws kI jo tum de`te ho

38

bhut km

iksI =ayr ka

AOr yh

klam

nhI&

rsUle krIm

40

wtara huAa

tum nsIht

42

iksI

bhut km

pkD>te ho

AOr n k>Ol hE

kaihn ka

w

w
r


44

bate& Ak>val

ku2

hm pr

bna kr

AOr

lata

Agr

tmam jhano& ka rb

43

so

nhI&

46

rge gdRn

ws

hm Alb]a

kI

ka4 dete

ifr

45

daya& ha9

ws

to yk>Inn hm

ka

pkD> lete

48

prhej>garo&

AlbTta

AOr

ke il@

@k nsIht

be=k yh

rokne

47

vala

ws se

ko: -I

tum me&
se

w

w

50

kaif>ro& pr

AOr

hs\rt

be=k yh

49

zu4lane

tum me&

vale

se

ik

AlbTta

AOr be=k

jante hE&

hm

52

A>j>mt vala

Apna rb

nam ke

ps pakIj>gI

sa9

byan kro

(70) sUrtul mA>airj

be=k yh

Aayat 44

Wpr c7>ne kI sIi7>ya%

AOr

yk>InI hk>

51

r( )

kuA>at 2

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

kaif>ro& ke il@, wse ko: df>a

ws kI trf> "hul AmIn

pIp

36

w

w

meh\rban, rh\m krne vala hE

trf> se | (3)

wse n `a@ga

w
r

ALlah ke nam se jo bhut

drjat ke mailk ALlah kI

isva

tum nhI& de`te

39

A>j>mt vale rb ke nam kI | (52)

krne vala nhI&, (2)

ps nhI& ws ka

w
w

w

ps pakIj>gI byan kro Apne

hE | (1)

Aaj

ps mE& k>sm `ata hU%

hE | (51)

A>j>ab ma&ga jo vake> hone vala

yha&

AOr be=k yh yk>InI hk>

@k ma&gne vale mun\ikre A>j>ab ne

ko: doSt

35

nhI& wse

kaif>ro& ke il@

A>j>ab vak>e hone vala

@k ma&gne
vala

m&aga

f>ir+te

c7>te hE&

sIi7>yo& drjat

ALlah kI

ka mailk

trf> se

ko: df>a

krne vala




w
r

sal

pcas hj>ar
50 000

W@

ijs kI imk>dar

@k idn me&

ws kI

AOr

trf>

"hul AmIn

570

WP@xba



w
w


AOr hm
wse de`te hE&

wse de`

dUr

be=k vh

rhe hE&

ps Aap s

sb\re jmIl

sb\r kre&

phaD>

AOr ho&ge

ip3le hu@

AaSman

ta&be kI trh

ijs idn hoga

k>rIb

w

w

`>aih=

vh de` rhe

krega

ho&ge wNhe&

11

Apne be4o& ko

iksI doSt

10

AOr n pU2ega

ko: doSt

jEse r&gIn

Wn






ws idn

A>j>ab se

ka= vh if>dye me& dede

muj\irm

w

w
w
w

AOr jo

ws ko jgh

13

vh jo

deta 9a

AOr Apne ku&be ko

AOr Apne

12

AOr ApnI bIvI ko

-a: ko


r



w0eD>ne

15

valI

-D>ktI

be=k

hrigj>

hu: Aag

yh

nhI&

yh wse

14

ifr

bcale

sb ko

j>mIn me&

w


w
w
18

ifr wse

AOr mal

bNd r`a

jma ikya

17

AOr mu%h

pI5 ferI

fer ilya

ijs

vh

ne

bulatI hE

`al ko

16


w


w
AOr
jb

20

3bra
w5ne vala

wse bura: phu%ce

jb

pEda ikya gya

19

be=k ;n\san

bD>a besb\ra







ApnI nmaj>

pr

vh

vh jo

nmaij>yo&

22

isva@

21

bu`>\l krne

wse Aasa;= phu%ce

vala

24

malUm

hk>

muk>rRr

wn ke malo& me&

AOr vh jo

hme=a pabNdI

23

krte hE&

w


w

26

roj>e jj>a ko

sc mante hE&

AOr vh jo

25

AOr mhm

ma&gne valo

n ma&gne vale

ke il@

w






wn ke rb ka A>j>ab

be=k

27

Drne vale

Apne rb ke A>j>ab se

vh

AOr vh jo



w w

29

ihf>aj>t
krne vale

ApnI =mRgaho& kI

vh

AOr vh jo

28

be `>Of> hone kI bat nhI&

30

ko: mlamt nhI&

ps vh

wn ke da@& ha9 kI imLk

be=k

baNdIya&

jo

ya

ApnI bIvIyo& se

isva@

w
w
r

31

571

hd se b7>ne vale

vh

to vhI log

ws ke isva

W@

ifr jo cahe

tbarkl\lj>I (29)
ps Aap s wn bato& pr sb\r
kre& sb\re jmIl | (5)
be=k vh wse dUr de` smz
rhe hE& | (6)
AOr hm wse k>rIb de`te hE& | (7)
ijs idn AaSman ip3le hu@ ta&be
kI trh hoga | (8)
AOr phaD> 0uNkI hu: r&gIn Wn
kI trh ho&ge | (9)
AOr ko: doSt iksI doSt ko n
pU2ega | (10)
hala&ik vh wNhe& de` rhe ho&ge,
muj\irm gunahgar `>aih= krega
ik ka= vh if>dye me& dede ws
idn ke A>j>ab se 2U4ne ke il@
Apne be4o& ko, (11)
ApnI bIvI ko, AOr Apne -a:
ko | (12)
AOr Apne ku&be ko jo ws ko
jgh deta 9a | (13)
AOr jo j>mIn me& hE& sb tmam
Ahle j>mIn ko, ifr yh wse
bcale | (14)
hrigj> nhI&, be=k yh -D>ktI
hu: Aag hE | (15)
`al w0eD>ne valI | (16)
vh wse bulatI hE ijs ne pI5
ferI AOr mu%h fer ilya, (17)
AOr mal jma ikya ifr wse
bNd r`a | (18)
be=k ;n\san bD>a besb\r km
ihMmt pEda ikya gya hE | (19)
jb wse ko: bura: phu%ce to
3bra w5ne vala hE | (20)
AOr wse Aasa;= phu%ce to bu`>\l
krne vala hE | (21)
wn nmaij>yo& ke isva | (22)
jo ApnI nmaj> pr pabNdI krte
hE& | (23)
AOr ijn ke malo& me& @k ihSsa
hk> muk>rRr hE | (24)
ma&gne valo& AOr mh"m ke il@ | (25)
AOr vh jo roj>e jj>a AO sj>a ko
sc mante hE& | (26)
AOr vh jo Apne rb ke A>j>ab se
Drne vale hE& | (27)
be=k wn ke rb ka A>j>ab
be`>Of> hone kI cIj> nhI& | (28)
AOr vh jo ApnI =mRgaho& kI
ihf>aj>t krne vale hE&, (29)
isva@ ApnI bIvIyo& se ya ApnI
baNdIyo& se, ps be=k wn ke pas
jane pr ko: mlamt nhI& | (30)
ifr jo ws ke isva cahe to vhI
log hE& hd se b7>ne vale | (31)

nUh (71)
AOr vh jo ApnI Amanto& AOr
Apne A>hd kI ihf>aj>t krne
vale hE& | (32)
AOr vh jo ApnI gvaihyo& pr
k>a;m rhne vale hE& | (33)

RY@a@5m

r w w
w

AOr vh jo

yhI log bih=\t ke bag>at me&


mukrRm Ao muAJ>J>j> ho&ge | (35)
to kaif>ro& ko Kya huAa ik
vh Aap s kI trf> dOD>te
Aa rhe hE& | (36)
da@& se AOr ba@& se igroh dr
igroh | (37)
Kya wn me& se hr ko: lalc
r`ta hE ik vh bih=\t kI
nemto& vale bag>at me& dai`>l ikya
ja@ga | (38)
hrigj> nhI&, be=k hm ne pEda
ikya wNhe& ws cIj> se ijse vh
`>ud jante hE& | (39)
ps nhI&, mE& m=\irk>o& AOr
mg>\irbo& ke rb kI k>sm `ata hU% |
be=k hm AlbTta k>aidr hE& | (40)
;s pr ik hm bdl de& wn se
behtr AOr nhI& hm Aaijj> ik@
jane vale | (41)
ps wNhe& 2oD> de& ik behUdigyo& me&
pD>e rhe& AOr vh `ele& kUde& yha&
tk ik vh Apne ws idn se imle&
ijs ka wn se vada ikya jata
hE | (42)
ijs idn vh k>b/o& se jLdI jLdI
;s trh inkle&ge goya ke vh
in=ane kI trf> lpk rhe hE& | (43)
zukI ho&gI wn kI Aa%`e&, wn pr

ApnI nmaj>o& kI

35

huAa

vh

AOr vh jo

mukrRm Ao muA>J>j>j>

ik vh dai`>l

bag>

Drane vala hU% | (2)

ihf>aj>t krne vale

34

dOD>te

Aap s

ijn logo& ne kuf> ikya

Aarhe hE&

kI trf>

kaif>r

wn me& se

ikya ja@ga

Kya tmA> lalc

hr ko:

igroh dr

37

r`ta hE

igroh





ps nhI&,

vh jante hE&

39

mE& k>sm `ata hU%

ws se

be=k hm ne

hrigj>

jo

pEda ikya wNhe&

nhI&

nemto&

38

vala


w
ik hm bdl de&

pr

40

AlbTta

be=k

k>aidr hE&

hm

AOr mg>\irbo&

m=\irk>o& ke rb kI


r

w

behUdigyo& me&

ps wNhe&

pD>e rhe&

2oD> de&

A>aijj> ik@ jane vale

41

wn se

AOr nhI& hm

behtr

w



w
ijs idn vh inkle&ge

42

wn se vada

vh ijs

ikya jata hE

ka

Apne idn se

yha& tk ik

AOr vh

vh imle&

`ele&










zukI hu:

lpk rhe ho&

43

in=ane kI trf>

goya ik
vh

jLdI jLdI

k>b/o& se


r
44

wn se vada

vh ijs

ikya ja rha hE

ka

yh hE vh idn

ij>Llt

wn pr
2a rhI hogI

r( )

(71) sUrh nUh

Aayat 28

kuA>at 2

be=k hm ne nUh A ko ws

be=k mE& tuMhare il@ saf> saf>

vh ApnI gvaihyo& pr

vale

yhI log

36

meh\rban, rh\m krne vala hE

ws ne kha ik @e merI k>Om!

k>a;m rhne

33

bag>at me&

da@& se

AOr ba@& se

ALlah ke nam se jo bhut

Aaja@ | (1)

AOr vh jo

ja rha hE | (44)

k>Bl ik wn pr ddRnak A>j>ab

vh

to Kya

idn ijs ka wn se vada ikya

DraAo ApnI k>Om ko ws se

ApnI Amanto&

ij>Llt 2a rhI hogI, yh hE vh

kI k>Om kI trf> -eja ik

AOr Apne A>hd

krne vale

AOr vh jo ApnI nmaj>o& kI


ihf>aj>t krne vale hE& | (34)

irA>ayt ihf>aj>t

32

wn kI Aa%`e&

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE


r

ws se k>Bl

ApnI

ws kI k>Om

ik DraAo

k>Om ko

kI trf>

nUh A

be=k hm ne -eja

saf> saf>

tuMhare

be=k

@e merI

ws ne

Drane vala

il@

mE&

k>Om

kha

W@

ddRnak A>j>ab

ik wn pr Aa@

572

WQ@


w w w

vh

tuMhe&

AOr merI ;taA>t kro

b~>=dega

tum ALlah kI

AOr ws se Dro

ik

;badt kro



w
ALlah ka

muk>rRr kdaR vK>t

be=k

vK>te muk>rRra

AOr tuMhe&

tk

tuMhare gunah

mohlt dega

@e mere

ws ne

rb

kha

tum jante

vh 4lega nhI&

ka=

jb Aaja@ga

rw



to wn me&

mera bulana

AOr idn

ij>yada n ikya

ApnI

rat

be=k mE& ne bulaya

k>Om ko

w r

ApnI

wNho& ne

w&gilya&

de lI&

wNhe&

taik tU

mE& ne wn

b~>=de

ko bulaya

jb -I

AOr

-agne ke isva

be=k mE&

w w
w
w
w
AOr wNho& ne

AOr AD> g@ vh

tkBbur ikya

AOr wNho& ne

wpne kpD>e

Apne kano& me&

lpe4 il@


r
r

be=k mE& ne A>lainya

ifr

smzaya

baAavaj>e

be=k mE& ne

bulNd

bulaya wNhe&

ifr

bD>a tkBbur

r w
r
r w

Apna rb

tum b`>\i==

ps mE& ne

ma&go

kha

2upa kr

wNhe&

AOr mE& ne

wNhe&

po=Ida smzaya


rr
r

muslsl

11

tum pr

bair=

AaSman

vh -ejega

10

hE bD>a

be=k

b~>=ne vala

vh


w w w

bag>at

tuMhare il@

AOr vh bna@ga

AOr be4o&

malo& ke sa9

AOr mdd dega tuMhe&



rw

w

vk>ar

13

tum @itk>ad nhI& r`te


ALlah ke il@

Kya huAa tuMhe&

nhre&

12

tuMhare

AOr vh

il@

bna@ga


w r
w


ALlah ne

kEse

pEda ik@

Kya tum nhI& de`te

14

trh trh

ws ne pEda ikya tuMhe&




r w
@k nUr

wn me&

ca%d

AOr ws

15

ne bnaya

@k ke

w


w
r
j>mIn se

ws ne wgaya

AOr

tuMhe&

ALlah

16

icrag>

sUrj

573

inkalna

AOr ifr tuMh&e

dobara

inkalega

ws me&

vh lO4a@ga
tuMhe&

W@

ifr

17

AOr ws se Dro AOr merI ;taA>t


kro, (3)
vh b~>=dega tuMhe& tuMhare gunah
AOr mOt ke vK>te muk>rRra tk
tuMhe& mohlt dega | be=k ALlah
ka muk>rRr kdaR vK>t jb
Aaja@ga to vh 4lega nhI&,
ka= tum jante | (4)
ws ne kha ik @e mere rb! be=k
mE& ne bulaya ApnI k>Om ko rat
AOr idn | (5)
to wn me& ij>yada n ikya mera
bulana isva@ -agne ke | (6)
AOr be=k jb -I mE& ne wNhe& bulaya
taik tU wNhe& b~>=de, wNho& ne
ApnI w&gilya& Apne kano me& de lI&
AOr wNho& ne Apne Wpr kpDe>
lpe4 il@ AOr vh AD> g@ AOr
wNho& ne bD>a tkBbur ikya | (7)
ifr be=k mE& ne wNhe& ba Aavaj>e
bulNd bulaya | (8)
ifr be=k mE& ne wNhe& A>lainya
-I smzaya AOr wNhe& 2upa kr
po=Ida -I smzaya | (9)
ps mE& ne kha ik tum Apne rb
se b`>\i== ma&go, be=k vh bD>a
b~>=ne vala hE | (10)
vh AaSman se tum pr muslsl
bair= -ejega | (11)
AOr tuMhe& malo& AOr be4o& se mdd
dega AOr bna@ga tuMhare il@
bag>at AOr vh bna@ga tuMhare
il@ nhre& | (12)
tuMhe& Kya huAa hE ik tum ALlah
ke il@ vk>ar A>j>mt ka
@itk>ad nhI& r`te ? (13)
AOr yk>Inn ws ne pEda ikya
tuMhe& trh trh se | (14)
Kya tum nhI& de`te ik kEse
ALlah ne sat AaSman Wpr tle
bna@ ? (15)
AOr ws ne wn me& ca%d ko @k
ko icrag> ke main&d ro=n
bnaya | (16)

AOr ws ne

AOr ALlah ne tuMhe& j>mIn se sBj>e

bnaya

kI trh wgaya pEda ikya | (17)






w
18

ik tum ALlah kI ;badt kro

nUr bnaya AOr ws ne sUrj

sat AaSman

Wpr @k

tbarkl\lj>I (29)

sBj>e kI
trh

ifr vh tuMhe& ws me& lO4a@ga


AOr tuMhe& dobara ws se
inkalega | (18)

AOr ALlah ne tuMhare il@ j>mIn


ko f>=R bnaya | (19)
taik tum clo ifro ws ke
ku=ada raSto& me& | (20)
nUh A ne kha ik @e mere rb!
be=k wNho& ne merI naf>rmanI kI
AOr ws kI pErvI kI ijs ko
ws ke mal ne ij>yada nhI& ikya
AOr n ws kI AOlad ne `>sare
ke isva | (21)
AOr wNho& ne bD>I bD>I cale&
clI& | (22)
AOr wNho& ne kha ik tum hrigj>
n 2oD>na Apne mabUdane baitl
ko AOr hrigj> n 2oD>na v
AOr n suvaA> AOr n ygUs AOr
yw>k> AOr ns/ buto& ko | (23)
AOr wNho& ne gumrah ikya bhuto&
ko, AOr j>ailmo& ko n ij>yada
kr gumrahI ke isva | (24)
ApnI `>taAo& ke sbb vh g>kR>
ik@ g@, ifr vh Aag me& dai`>l
ik@ g@ to wNho& ne Apne il@
ALlah ke isva n paya ko:
mddgar | (25)
AOr nUh A ne kha ik @e mere
rb! tU n 2oD> j>mIn pr kaif>ro&
me& se ko: bsne vala | (26)
be=k Agr tU ne wNhe& 2oD> idya
to vh tere bNdo& ko gumrah kre&ge
AOr n jne&ge bdkar na=u
AOlad ke isva | (27)

RY@a@5m


w



r


ws ke

raSte

taik tum clo

jo

AOr wNho& ne

merI

be=k

@e mere

ijs

pErvI kI

naf>rmanI kI

wNho& ne

rb

bD>I bD>I

22

AOr wNho& ne

cale&

AOr

bnaya

ALlah

kha

ku=ada

20

AOr ws

ws ka

nhI& ij>yada

kI AOlad

mal

ikya

r
w
w
w w r
AOr n suvaA>

AOr hrigj> n

vd

Apne mabUd

2oD>na

tum hrigj> n

AOr wNho& ne

2oD>na

kha


w
w

w
w w
AOr n

AOr thk>Ik wNho& ne

bhut

ij>yada kr

AOr yw>k>

AOr ns/

23

gumrah ikya

AOr n yg>Us




ifr vh dai`>l

vh g>kR>

ik@ g@

ik@ g@

ApnI `>ta@&

b sbb

gumrahI ke

24

j>ailmo&

isva

r
w r
w w
AOr kha

ko:

25

ALlah ke isva

mddgar

wNho& ne

Apne il@

to n

paya

Aag

r



r
r
ko:

26

kaif>ro& me& se

bsne vala

j>mIn pr

@e mere

tU n 2oD>

rb

nUh A




w
r
w
bdkar

isva@

AOr n jne&ge

tere bNde

vh gumrah

wNhe&

kre&ge

2oD> idya

Agr

be=k tU

w
w
r r
dai`>l

AOr wse jo

huAa

AOr mere ma% bap ko

@e mere

muze b~>=de

rb

na=ue

27

w w
w
j>ailmo&

AOr moimn mdoR& AOr moimn

AOr n b7>a

AOr moimn AOrto&

hlakt ke isva n b7>a | (28)


ALlah ke nam se jo bhut

AOr moimn mdoR& ko

:man la kr

ke isva

r( )

kuA>at 2

(72) sUrtul ijNn

Aayat 28

meh\rban, rh\m krne vala hE

Aap s f>rma de& muze vih kI

mere 3r

hlakt

28

A>Orto& ko, AOr j>ailmo& ko

A>jIb k>urAan suna hE | (1)

ws ne

il@

nUh A

isva `>sara

21

cale& clI&

huAa mere 3r me& :man la kr,

ne kha ik be=k hm ne @k

tuMhare

w
w
r
r
w

ma% bap ko AOr wse jo dai`>l

ne wse k>urAan ko suna to wNho&

j>mIn






r
w

@e mere rb! muze b~>=de AOr mere

g: hE ik ijNnat kI @k jmaA>t

f>=R

19

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

@k

A>jIb

k>urAan

be=k hm

to wNho&

@k jmaA>t

ne suna

ne kha

ijNnat kI

W@

ik ;se suna

merI

Aap kh de& ik

trf>

muze vih kI g:

574

Al ijNn (72)

WR@va

iksI ko

AOr hm hrigj> =rIk n

ws

to hm

5hra@&ge Apne rb ke sa9

pr

:man la@

vh rhnuma:

ihdayt kI trf>

krta hE




w w

w

AOr n AOlad

ws ne nhI&

bIvI

hmara rb

bnaya

=an

guman ikya

i`>laf>e hk>

ALlah

hm me& se

bate&

pr

bevk>Uf>

9e

zU4

ik

ALlah

AOr ijNn

pr

ijNnat se

ka b7>a idya

logo& se

iksI ko

ko ApnI bIvI AOr n AOlad | (3)

AOr yh
ik

hrigj> n

;n\san

ik

khe&ge

ku2

;n\sano& me& se

AadmI

rsUl bna kr

ik hrigj>

jEse tum ne

wNho& ne

AOr yh

-ejega ALlah

guman ikya 9a

guman ikya

ik vh

tkBbur

s~>t

phredar

-ra huAa

to hm ne wse paya

AOr yh ik hm ne 2uAa

AaSman

44ola

w

w


ps jo

sunne ke il@

i5kane

ws ke

AOr

hm bE5a krte 9e

yh ik

AOr =ole



w


r

r

AOr yh

nhI& jante

ik hm

vh pata hE

=ola

huAa

Ab

Apne il@


r r

r
wn ka rb

3at lgaya

ya ;rada

wn se

jo j>mIn me&

f>rmaya hE

sunta hE

wn ke

;rada

sa9

ikya gya

Aaya bura:


w w w
r

hm 9e

ws ke A>lava

AOr hm

nekokar

hm me&

AOr yh

me& se

jma

se

ik

10

ihdayt


w


r
j>mIn me&

hra ske&ge

ik hm

hm

AOr yh

ALlah ko

hrigj> n

smzte 9e

ik

mu`>\tilf>

11

rahe&

w
w
hm :man le
Aa@ ws pr

ihdayt

jb hm ne sunI

AOr yh
ik

12

-ag kr

AOr hm ws ko hrigj>
n hra ske&ge

r w



w
hm

AOr

me& se

yh ik

13

AOr n iksI

iksI

to wse `>Of> n

Apne rb pr

juLm

nuk>\san

hoga

:man la@

so jo

w w
r w

14

575

-la:

wNho& ne
k>Sd ikya

to vhI hE&

ps jo
;slam laya

gunahgar

W@

AOr yh ik hmare rb kI =an bD>I


bul&d hE | ws ne nhI& bnaya iksI


r
w

iksI ko =rIk n 5hra@&ge | (2)

ik

khte 9e

pnah lete 9e

AOr hm Apne rb ke sa9 hrigj>

AOr yh

w w

r
to wNho& ne ijNnat

trf>, to hm ws pr :man le Aa@,

bD>I

w
w


AOr yh

vh rhnuma: krta hE ihdayt kI

bul&d



w
w
AOr yh ik hm ne

tbarkl\lj>I (29)

AOr hm

muslman

me& se

jma

AOr yh ik hm me& se bevk>Uf> khte


9e ALlah pr i`>laf>e hk> bate& | (4)
AOr yh ik hm ne guman ikya
ik hrigj> ;n\san AOr ijNn
ALlah pr ALlah kI =an me&
zU4 n khe&ge | (5)
AOr yh ik ;n\sano& me& se ku2
AadmI ijNnat ke logo& se pnah
lete 9e AOr wNho& ne ijNnat ka
tkBbur AOr b7>a idya | (6)
AOr wNho& ne guman ikya jEse
tum ne guman ikya 9a ik hrigj>
ALlah iksI ko rsUl bna kr
n -ejega | (7)
AOr yh ik hm ne 44ola AaSmano&
ko to hm ne wse s~>t phredaro&
AOr =olo& se -ra huAa paya | (8)
AOr yh ik hm ws ke i5kano& me&
sunne ke il@ bE5a krte 9e | ps
Ab jo sunta hE sunna cahta hE
vh vha& Apne il@ 3at lgaya
huAa =ola pata hE | (9)
AOr yh ik hm nhI& jante ik
jo j>mIn me& hE& Aaya wn ke sa9
bura: ka ;rada ikya gya hE ya
wn se ALlah ne ihdayt ka
;rada f>rmaya hE | (10)
AOr yh ik hm me& se ku2
nekokar hE& AOr hm me& se ku2
ws ke A>lava hE&, hm mu`>\tilf>
raho& pr hE& | (11)
AOr yh ik hm smzte hE& ik hm
ALlah ko hrigj> n hra ske&ge
j>mIn me& AOr n hrigj> hm ws
ko -ag kr hra ske&ge | (12)
AOr yh ik hm ne ihdayt sunI
to hm ws pr :man le Aa@, so
jo Apne rb pr :man la@ to
wse n iksI nuk>\san ka `>Of>
hoga AOr n iksI juLm ka | (13)
AOr yh ik hm me& se ku2
muslman f>rma&brdar hE& AOr
hm me& se ku2 gunahgar hE& | ps
jo ;slam laya to vhI hE& ijNho&
ne -la: ka k>Sd ikya | (14)

Al ijNn (72)
AOr rhe gunahgar to vh jhn\nm
ka :&0n hu@ | (15)
AOr muze vih kI g: hE ik
Agr vh k>a;m rhte hE& sI0e
raSte pr to hm wNhe& vaif>r panI
iplate | (16)
taik hm wNhe& ws me& Aaj>ma@&,
AOr jo Apne rb kI yad se mu&h
moD>ega vh wse s~>t A>j>ab me&
dai`>l krega | (17)
AOr yh ik ms\ijde& ALlah ke
il@ hE& to tum ALlah ke sa9
iksI kI bNdgI n kro | (18)
AOr yh ik jb `D>a huAa ALlah
ka bNda ik vh ws ALlah kI
;badt kre to k>rIb 9a ik vh ws
pr hLk>a dr hLk>a ho ja@& | (19)
Aap s f>rma de& ik mE& isf>R
Apne rb kI ;badt krta hU% AOr
mE& =rIk nhI& krta iksI ko
ws ke sa9 | (20)
Aap s f>rma de& ik be=k mE&
tuMhare il@ ;`>\ityar nhI& r`ta
iksI j>rR ka AOr n iksI -la:
ka | (21)
Aap s f>rma de& ik be=k muze
hrigj> pnah n dega ALlah se
ko: -I, AOr mE& ws ke isva
ko: ja@ pnah n paW%ga | (22)
mgr mera kam hE ALlah kI
trf> se ws ka kha AOr pEg>am
phu%cana AOr jo naf>rmanI krega
ALlah kI AOr ws ke rsUl s
kI to be=k ws ke il@
jhn\nm kI Aag hE, @ese log
ws me& hme=a hme=a rhe&ge | (23)
yha& tk ik jb vh de`e&ge jo
wNhe& vada idya jata hE to vh
jan le&ge ik iks ka mddgar
kmj>or trIn hE AOr tadad me&
km tr hE | (24)

RY@a@5m





w
w

idya jata hE ya ws ke il@ mera


rb ko: mute draj> muk>rRr
kr dega | (25)
vh g>Eb ka janne vala hE,
Apne g>Eb pr iksI ko muTtla
nhI& krta, (26)
isva@ ws ke ijse vh ps&d
krta hE rsUlo& me& se, ifr be=k
ws ke Aage AOr ws ke pI2e
muhaif>j> f>ir+te clata hE, (27)

jhn\nm

:&0n

15

ik Agr

gunahgar

to vh hu@

ka

AOr rhe

jma




taik hm wNhe&

ws me&

vaif>r

16

Aaj>ma@&

to AlbTta hm

panI

sI0e raSte pr

wNhe& iplate

s~>t

17

vh wse dai`>l

A>j>ab

Apne rb kI yad

krega

gdaRnI

se

AOr jo

krega






w

w
AOr yh

iksI kI

18

ik

ALlah ke

to tum n pukaro

ms\ijde&

AOr

sa9

bNdgI n kro

ALlah ke il@

yh ik

w




hLk>a dr

19

ws pr

hLk>a

vh ho ja@&

k>rIb

ik vh ws kI

ALlah ka

9a

;badt kre

bNda

jb `D>a huAa

;`>\ityar nhI&

be=k

f>rma

r`ta

mE&

de&

20

ws ke sa9

AOr mE& =rIk

isf>R mE& Apne rb

f>rma de& ;s

iksI ko

nhI& krta

kI ;badt krta hU%

ke isva nhI&


r w


ALlah se

muze hrigj>

be=k

f>rma

pnah n dega

muze

de&

AOr n iksI

21

-la:

tuMhare

iksI j>rR

il@


w
w


mgr pEg>am

ko: ja@ pnah

22

phu%cana

AOr mE& hrigj>

ws ke isva

ko:

n paW%ga

r
w r
to be=k ws

AOr ws ke

naf>rmanI kre

ke il@

rsUl kI

ALlah kI

AOr jo

AOr ws ke

ALlah kI

pEg>amat

trf> se



w r
jb vh

yha& tk

de`e&ge

ik

hme=a

23

ws me&

hme=a

jhn\nm kI Aag

hme=a rhe&ge


w


w


AOr

tadad me&

24

Aap s f>rma de& mE& nhI& janta


ik Aaya k>rIb hE jo tuMhe& vada

AOr yh

vh k>a;m rhte

km tr

mddgar

kmj>or

ya kr dega

trIn

jo tuMhe& vada idya jata hE

iks

to vh A>nk>rIb

jo wNhe& vada idya

jan le&ge

jata hE

r
Aaya k>rIb hE

mE& janta

nhI&

f>rma de&

Apne g>Eb pr

vh j>aihr nhI&
krta

g>Eb ka janne vala

25

mut

mera rb

ws ke
il@

r
r

to be=k
vh

rsUlo& me& se

vh ps&d krta hE

ijs ko

isva@

26

iksI ko


r w

27

muhaif>j>

f>ir+te

AOr ws ke pI2e se

W@

ws ke Aage se

clata hE

576

WS@ a



w

r
jo wn ke pas

AOr ws ne Ahata

Apne

ikya huAa hE

rb ke

wNho& ne thk>Ik>

pEg>amat

ta ik vh

ik

phu%ca id@

malUm kr le

igntI me&

28

@e muJ>j>m\iml kpD>o& me& ilp4ne

Aayat 20

kpD>o& me& ilp4ne vale

vale muhMmd s! (1)

rat me& ik>yam kre& mgr


9oD>a | (2)
ws rat ka inSf> ihSsa ya ws

ws ka

ya

kr le&

9oD>a

inSf>

rat me& ik>yam

mgr

@e kpD>o& me& ilp4ne vale

kre&

muhMmd s



r z

trtIl ke

AOr 5hr

k>urAan

sa9

ya ij>yada

ws pr se

5hr kr p7>e&

ws me&

9oD>a

kr le&

se




w5na

rat

be=k

@k -arI klam

be=k hm

Aap s

A>nk>rIb Dal de&ge


w w


=uGl
>

be=k Aap s

idn me&

ke il@

bat /

AOr ij>yada

yh s~>t nf>\s ko

itlavt

duSt

roNdne vala



w

w

sb se

ws kI

AOr

2U4 kr

trf>

2U4 ja@&

Apne rb ka nam

karsaj>

AOr Aap s

tvIl

yad kre&

r

w

ps pkD> lo

ws ke

nhI& ko:

bna lo ws ko

isva

mabUd

AOr mg>\irb

rb m=\irk> ka



w
w


10

iknara k=

AC2I trh

AOr wNhe& 2oD> de&

ho kr

jo vh khte hE&

AOr Aap s

pr

sb\r kre&

w r w

w w

be=k 11

9oD>I

AOr wn ko

`>u=hal logo&

mohlt de&

AOr zu4lane valo&

idn

13

ddRnak

AOr

gle me& A4k

A>j>ab

jane vala

AOr `ana

12

AOer
dhktI Aag

A>j>ab

14

rej>a rej>a

ret ke tode

phaD>

AOr
ho ja@&ge

AOr phaD>

j>mIn

577

@k rsUl

if>rA>On
kI trf>

jEse hm ne -eja

tum pr

gvahI
dene vala

W@

@k rsUl

AOr k>urAan trtIl ke sa9 5hr


5hr kr p7>e& | (4)
be=k hm Aap s pr A>nk>rIb
@k -arI klam k>urAane krIm
Dale&ge naij>l kre&ge | (5)
be=k rat ka w5na nf>\s ko
roNdne vala hE AOr k>urAan
p7>ne ke il@ ij>yada duSt hE | (6)
be=k Aap s ke il@ idn me&
bhut kam hE& | (7)
AOr Aap s Apne rb ke
nam ka ij> kre& AOr sb se
k4 kr Alg ho kr ws ke
ho ja@& | (8)
vh m=\rik> Ao mg>\irb ka rb
hE | ws ke isva ko: mabUd nhI&,
ps Aap s ws ko karsaj>
bnale& | (9)
AOr Aap s sb\r kre& ws pr
jo vh khte hE& AOr AC2I trh
iknara k= ho kr Aap s wNhe&
2oD> de& | (10)
AOr muze AOr zu4lane vale
`>u=hal logo& ko 2oD> de& smz
lene de& AOr wn ko 9oD>I mohlt
de de& | (11)
be=k hmare ha& A>j>ab hE AOr

hmare ha&

ka&pegI

r

r
r

15

ya ku2 ij>yada kr le& ws se,

2oD> do


r
w
r
be=k hm ne -eja

me& se 9oD>a km kr le& | (3)

AOr muze

w w


w
ijs

huAa hE jo ku2 wn ke pas hE

meh\rban, rh\m krne vala hE

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

km

pEg>amat AOr ws ne Ahata ikya

ALlah ke nam se jo bhut

(73) sUrtul muJ>j>m\iml

ne phu%ca id@ hE& Apne rb ke

kr r`a hE | (28)

=umar kr r`I hE

r( )

kuA>at 2

ta ik vh malUm kr le ik wNho&

AOr hr cIj> ko igntI me& =umar

AOr ws ne

hr =E

tbarkl\lj>I (29)

tuMharI
trf>

dhktI Aag | (12)


AOr `ana hE gle me& A4k jane
vala AOr A>j>ab hE ddRnak | (13)
ijs idn j>mIn AOr phaD> ka&pe&ge
AOr phaD> rej>a rej>a ho kr ret
ke tode ho ja@&ge | (14)
be=k hm ne -eja tuMharI trf> @k
rsUl muhMmd s gvahI dene vala
tum pr jEse hm ne -eja 9a if>rA>On
kI trf> @k rsUl mUsa A | (15)

Al muJ >j>m\iml (73)


ps if>rA>On ne rsUl ka kha
n mana to hm ne wse if>rA>On
ko bD>e vbal kI pkD> me&
pkD> ilya | (16)
Agr tum ne kuf> ikya to ws
idn kEse bcoge ? jo bCco& ko
bU7>a kr dega | (17)
ws se AaSman f4 ja@ga, ws
ka vada pUra ho kr rhne vala
hE | (18)
be=k yh k>urAan nsIht hE,
jo ko: cahe ;`>\ityar kr le
;s ke j>rI@ Apne rb kI trf>

RY@a@5m






bD>e vbal

16

hE ik Aap s k-I do itha:


rat ke k>rIb ik>yam krte hE& AOr
k-I Aa0I rat AOr k-I ws
ka itha: ihSsa AOr jo Aap s
ke sa9I hE& wn me& se @k jmaA>t
-I, AOr ALlah rat AOr idn
ka ANdaj>a f>rmata hE, ws ne
jana ik tum hrigj> inbah n
kr skoge to ws ne tum pr
;nayt f>rma:, ps tum k>urAan
me& ijs k>d/ AasanI se ho ske
p7> ilya kro, ws ne jana ik
Alb]a tum me& se ko: bImar
ho&ge AOr dUsre roj>I tla= krte
hu@ j>mIn me& sf>r kre&ge AOr k:
dUsre ALlah kI rah me& ijhad
kre&ge, ps ws me& se ijs k>d/
AasanI se ho ske tum p7> ilya
kro AOr tum nmaj> k>a;m kro
AOr j>kat Ada krte rho AOr
ALlah ko ;`>\las se k>j>eR hs\na
do, AOr ko: nekI jo tum Apne

rsUl

pkD> ilya

ps kha n

if>rA>On

mana



bCco& ko

kr dega

Agr tum ne

ws idn

tum bcoge

kuf> ikya

to kEse

w Q

18

pUra ho kr

ws ka

rhne vala

vada

ws

hE

f4 ja@ga

se

AaSman

bU7>a

17

rah

19

Apne rb

;`>\ityar

kI trf>

kr le

cahe

to jo

nsIht

be=k yh

rah | (19)
be=k Aap s ka rb janta

to hm ne wse

pkD>

do itha: (2/3) rat ke

ik>yam

k>rIb

ik Aap s

krte hE&

vh

be=k Aap s

janta hE

ka rb

w w
w
w
AOr

jo Aap s ke sa9

ALlah

se

AOr @k

AOr ws ka

AOr

jmaA>t

itha: (1/3)

Aa0I (1/2) rat


to ws ne tum pr

ik tum hrigj> vK>t ka

ws ne

;nayt kI

=umar n kr skoge

jana

ANdaj>a

rat AOr idn

f>rmata hE

w

ws ne

ik Alb]a ho&ge

ijs k>d/ AasanI

k>urAan se

jana

to tum p7>a kro

se ho ske



w

r
w
j>mIn me&

vh sf>r kre&ge

AOr dUsre

bImar

tum me& se ko:

w

w
ALlah kI rah me&

vh ijhad kre&ge

ALlah ka f>J>l

AOr k: dUsre

roj>I

se

tla=

krte hu@

w w
nmaj>

AOr k>a;m kro

ijs k>d/ AasanI

ws se

se ho ske

ps p7> ilya kro

w
w w



tum Aage -ejoge

AOr jo

k>j>Re hs\na

AOr ALlah ko

;`>\las se

k>j>R do

AOr Ada krte rho j>kat


w



vh behtr

ALlah ke ha&

tum wse paAoge

ko: nekI

Apne il@

ha& behtr AOr Ajr me& A>j>Im tr

w
w w

paAoge, AOr tum ALlah se

b~>=ne vala

il@ Aage -ejoge wse ALlah ke

b`>\i== ma&go, be=k ALlah

be=k

AOr tum b`>\i== ma&go

ALlah

ALlah se

b~>=ne vala, inhayt rh\m krne


vala hE | (20)

20

W@

Ajr me&

AOr A>j>Im tr

inhayt rh\m
krne vala

578


WT@qa

tbarkl\lj>I (29)

r( )

(74) sUrtul mus\isr

kuA>at 2

ALlah ke nam se jo bhut


meh\rban, rh\m krne vala hE
@e kpD>o& me& ilp4e hu@

Aayat 56

kpD>e me& ilp4e hu@

muhMmd s! (1)

`D>e ho jaAo, ifr DraAo, (2)


AOr Apne rb kI bD>a: byan

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE





w
r

AOr Apne

AOr Apne rb kI

kpD>e

bD>a: byan kro

ifr

`D>e

DraAo

ho jaAo

@e kpD>e me& ilp4e hu@

muhMmd s

w

w


ij>yada lene

AOr @hsan n r`o

kI g>rj> se

so dUr rho

AOr plIdI

so pak

kro

ws idn

to vh

ifr jb

sUr me&

fU&ka ja@ga

muze

ijse

2oD> do

n Aasan

10

kaif>ro& pr

bhut sara mal

12

wse

11

ifr

krta hE

14

`>Ub

ws ke

AOr

hmvar

il@

hmvar ikya

16

c7>vaW%ga

;nad r`ne vala

hmarI

be=k

hrigj>

mu`>ailf>

Aayat ka

vh hE

nhI&

ws ne

kEsa

ANdaj>a ikya

so vh
mara ja@

18

AOr ws ne

be=k ws

ANdaj>a ikya

ne soca

bD>a

idn

du=\var

mE& ne pEda

Akela

ikya

samne haij>r

13

rhne vale

ik AOr

15

ij>yada dU%

17

bD>I c7>a:

22

AOr mu%h

ifr ws ne

ibgaD> ilya

tevrI c7>a:

ifr ws

21

20

ne de`a

kEsa ws ne

ifr vh

ANdaj>a ikya

mara ja@

w



mgr isf>R jadU

to ws ne

nhI& yh

kha

23

AOr ws ne

ifr ws ne

tkBbur ikya

pI5 fer lI




A>nk>rIb wse
Dal dU%ga

25

AadmI ka klam

mgr
isf>R

nhI& yh

Aglo& se nk>l

24

ikya jata hE


r w
vh n bak>I r`egI

27

sk>r Kya hE

AOr tum Kya smze ?

26

sk>r
jhn\nm


30

579

ws pr hE& wNnIs 19 darog>a

29

AadmI ko

zuls
dene valI

W@

il@ sb\r kro | (7)


ifr jb sUr fU&ka ja@ga | (8)
to vh idn bD>a du=\var idn
hoga | (9)
muze AOr wse 2oD> do ijse mE& ne

19

AOr Apne rb kI rj>a jU: ke

kaif>ro& pr Aasan n hoga | (10)




z
r
Ab ws se

@hsan n r`o, (6)

AOr Apne

vh tmA>

AOr ij>yada lene kI g>j>R se

rb ke il@

AOr mE& ne idya

AOr plIdI se dUr rho | (5)

kro

w



w
w

w
AOr be4e

AOr Apne kpD>e pak r`o, (4)

sb\r





w r
AOr

kro, (3)

28

AOr n 2oD>egI

Akela pEda ikya | (11)


AOr mE& ne wse idya bhut sara
mal, (12)
AOr samne haij>r rhne vale be4e, (13)
AOr hmvar ikya ws ke il@ srdar
bnne ka raSta `>Ub hmvar, (14)
ifr vh lalc krta hE ik AOr
ij>yada dU% | (15)
hrigj> nhI&, be=k vh hmarI
Aayat ka mu`>ailf> hE | (16)
Ab wse ki5n c7>a: c7>vaW%ga | (17)
be=k ws ne soca AOr ku2 bat
bnane kI koi== kI, (18)
so vh mara ja@ ik kEsI bat
bnane kI koi== kI, (19)
ifr vh mara ja@ ik kEsI bat
bnane kI koi== kI | (20)
ifr ws ne de`a, (21)
ifr ws ne tevrI c7>a: AOr mu%h
ibgaD> ilya, (22)
ifr ws ne pI5 fer lI AOr ws
ne tkBbur ikya | (23)
ps ws ne kha yh to isf>R @k
jadU hE jo Aglo& se cla Aata
hE, (24)
yh to isf>R @k AadmI ka
klam hE | (25)
A>nk>rIb mE& wse sk>r me& Dal
dU%ga | (26)
AOr tum Kya jano ik sk>r Kya
hE ? (27)
vh hE Aag n bak>I r`egI AOr
n 2oD>egI, (28)
AadmI ko zuls dene valI hE, (29)
ws pr wNnIs darog>a
muk>rRr hE& | (30)

f>ir+te bna@ hE&, AOr hm ne wn


kI tadad isf>R @k if>t\na bnaya
wn logo& ke il@ jo kaif>r hu@
taik Ahle iktab yk>In kr le&


w
w

wn kI

kre& ijNhe& iktab dI g: Ahle


iktab AOr moimn, AOr taik
vh log ijn ke idlo& me& rog hE
AOr kaif>r khe& ik Kya ;rada
ikya hE ALlah ne ;s imsal
bat se ? ;sI trh ALlah ijse
cahta hE gumrah krta hE AOr
vh ijse cahta hE ihdayt deta hE,
ko: nhI& janta tere rb ke
l=kro& ko `>ud ws ke isva,
AOr yh nhI& mgr AadmI ke il@
nsIht | (31)
nhI& nhI&! k>sm hE ca%d kI, (32)
AOr rat kI jb vh pI5 fere | (33)
AOr sub\h kI jb vh ro=n
ho | (34)
be=k vh doj>`> bD>I cIj>o& me&
@k hE, (35)
logo& ko Drane valI | (36)
tum me& se jo ko: cahe Aage b7>e
ya vh pI2e rhe | (37)
hr =~>s Apne Aamal ke bdle
igrvI hE | (38)

mgr

f>ir+te

AOr hm ne nhI& bna@

doj>`> ke darog>e

isf>R

w
w

AOr :man ij>yada ho wn ka jo


:man la@ AOr vh log =k n

AOr hm ne nhI& r`I

tadad

iktab dI g:

vh log

taik vh yk>In

Ahle iktab

ijNhe&

kr le&

kaif>r hu@

wn logo&

mgr isf>R

ke il@ jo

Aaj>ma;=

w w

vh log ijNhe&

AOr =k n kre&

:man

jo log :man la@

AOr ij>yada ho

w w
w

rog

ijn ke idlo& me&

vh log

AOr taik

AOr moimn

vh khe&

jma

iktab dI g:

w

r w




ALlah gumrah

;sI trh

krta hE

imsal

;rada ikya

;s

Kya

ALlah ne

AOr kaif>r jma



w
w
l=kro&

AOr nhI& janta

AOr ihdayt

ijse vh cahta hE

ijse vh cahta hE

deta hE

w
w

32

k>sm hE

nhI&

ca%d kI

nhI&

AadmI

31

mgr nsIht

ke il@

AOr nhI& yh

isva@ vh

tere rb

`>ud

ke

w
w

be=k

@k hE

34

yh

jb vh ro=n ho

AOr subh

jb vh

33

AOr rat

pI5 fere




ik vh Aage b7>e

AOr jo

tum me& se

logo& ko

36

ko: cahe

Drane valI

35

bD>I
Aaf>t

log | (39)

bag>at me& ho&ge, vh pU2e&ge | (40)

mgr

mgr daihnI ha9 vale nek

gunahgaro& se, (41)


tuMhe& jhn\nm me& Kya cIj>
le g: ? (42)
vh khe&ge ik hm nmaj> p7>ne
valo& me& se n 9e | (43)
AOr hm mohtajo& ko `ana n
i`late 9e | (44)
AOr hm behUda bato& me& lge rhne
valo& ke sa9 behUda bato& me& 0&Ste
rhte 9e, (45)
AOr hm roj>e jj>a Ao sj>a ko
zu4late 9e | (46)
yha& tk ik hme& mOt Aa g: | (47)
so wNhe& isf>air= krne valo& kI
isf>air= ne nf>a n idya | (48)
to wNhe& Kya huAa ik vh nsIht
se mu%h ferte hE& ? (49)

igrvI

38

ws ne kmaya

ws ke

Aamal

bdle jo


41

gunahgaro&

se

hr =~>s

vh pU2e&ge

40

ya pI2e rhe

37

bag>at me&

39

daihnI trf> vale

42

jhn\nm me&

nmaj>

43

se

p7>ne vale

hm n 9e

vh khe&ge

Kya cIj> tuMhe&


le g:

45

behUda bato& ke sa9

AOr hm 0&Ste rhte 9e

lge rhne vale

behUda bato& me&

mohtajo&

44

hm `ana
i`late

AOr n 9e hm







AOr wNhe& nf>a n
idya

47

mOt

hme&

yha&

Aa g:

tk ik

46

roj>e jj>a Ao sj>a


ko

AOr hm zu4late 9e

49

mu%h ferte hE&

nsIht

W@

se

to wNhe& Kya huAa

48

isf>ir=

krne vale

isf>air=

580

AOr hm ne doj>`> ke darog>e isf>R

RY@a@5m

Al mus\isr (74)


WU@a

cahta hE

bl\ik

-age

=er se

51

-age hu@

50

jate hE&

g0e

goya ik vh



bl\ik

hrigj>

`ule hu@

52

nhI&

ik vh

shIf>e

wn me& se

id@ ja@&

hr AadmI


A




so jo cahe

nsIht

54

hrigj>

yh

nhI&

Aai`>rt

53



vhI

be=k

ALlah cahe

mgr yh ik

vh nhI& Drte

AOr vh yad n r`e&ge

;se yad r`e

55

AOr mg>\if>rt

56

r( )

AOr nhI&, mE&

Kyo& nhI&,

ws kI

ik hm jma

hD\iDya&

n kr ske&ge

nhI&, mE& k>sm


`ata hU%

Kya guman

;n\san

krta hE








ik gunah

;n\san

krta rhe

bl\ik cahta hE

ws ke

ik hm duSt kre&

por por

pr





ps jb

roj>e ik>yamt

kb ?

AOr pU2ta hE

Apne Aage
ko -I

w


w
w

AOr jma

sUrj AOr ca%d

kr id@ ja@&ge

ca%d

AOr grhn
lg ja@ga

cu&i0ya ja@&gI Aa%`e&

11

nhI& ko:

hrigj>

bcaAo

nhI&

kha& -agne kI jgh

10

Aaj ke idn

;n\san

khega








Aaj ke idn

;n\san

vh jtla idya
ja@ga

12

i5kana

Aaj ke idn

tere rb kI trf>

14

581

ba`>br

ApnI jan

halt pr

bl\ik ;n\san

13

W@

hrigj> nhI&, be=k yh nsIht


hE | (54)
so jo cahe ;se yad r`e | (55)
AOr vh yad n r`e&ge mgr yh
ik ALlah cahe, vhI hE Drne ke

vale nf>\s kI k>sm `ata hU% | (2)









r
hm k>aidr hE&

se nhI& Drte | (53)

AOr Apne Wpr mlamt krne

ik>yamt ke idn kI

k>sm `ata hU%

hrigj> nhI&, bl\ik vh Aai`>rt

`ata hU% | (1)

nf>\s kI

vala j>mIr

hu@ | (52)

mE& ik>yamt ke idn kI k>sm

Aayat 40

mlamt krne

hE ik wse id@ ja@& shIf>e `ule

meh\rban, rh\m krne vala hE

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

bl\ik wn me& se hr AadmI cahta

ALlah ke nam se jo bhut

ik>yamt

-age jate hE& =er se | (51)

la;k> | (56)

(75) sUrtul ik>yamh

kuA>at 2

goya ik vh j&glI g0e hE&, (50)

la;k> AOr mg>\if>rt krne ke

Drne ke la;k>

krne ke la;k>

tbarkl\lj>I (29)

AOr ws ne

vh jo ws ne

pI2e 2oD>a

Aage -eja

Kya ;n\san guman krta hE ik


hm hrigj> jma n kr ske&ge ws
kI hD\iDya& | (3)
Kyo& nhI& ? ik hm ;s pr k>aidr hE&
ik ws ke por por duSt kr de& | (4)
bl\ik ;n\san cahta hE ik Aage
-I gunah krta rhe | (5)
vh pU2ta hE ik roj>e ik>yamt
kb hoga ? (6)
ps jb Aa%`e& cu&i0ya ja@&gI, (7)
AOr ca%d ko grhn lg ja@ga, (8)
AOr sUrj AOr ca%d jma kr id@
ja@&ge | (9)
;n\san khega ik kha& hE Aaj ke
idn -agne kI jgh ? (10)
hrigj> nhI&, ko: bcaAo kI
jgh nhI& | (11)
Aaj ke idn tere rb kI trf>
i5kana hE | (12)
jtla idya ja@ga ;n\san Aaj
ke idn jo ws ne Aage -eja AOr
jo ws ne pI2e 2oD>a | (13)
bl\ik ;n\san ApnI jan pr
ba`>br hE | (14)

Al ik>yamh (75)
Agrce Apne wj>\r hIle la Dale
pe= kre | (15)
Aap s k>urAan ke sa9 ApnI
j>ban ko hrkt n de& ik ws ko
jl\d yad kr le& | (16)
be=k ws ka jma krna AOr ws
ka p7>ana hmare ij>Mme hE | (17)
ps jb hm wse f>ir+te kI
j>banI p7>e& to Aap s )yan se
sune& ws ke p7>ne ko | (18)
ifr be=k ws ka byan krna
hmare ij>Mme hE | (19)
hrigj> nhI&, bl\ik @e kaif>ro! tum
duinya se muhBbt r`te ho, (20)
AOr Aai`>rt ko 2oD> dete ho | (21)
ws idn bhut se cehre barOnk>
ho&ge, (22)
Apne rb kI trf> de`te ho&ge | (23)
AOr bhut se cehre ws idn ibgD>e
hu@ ho&ge, (24)
vh `>yal krte ho&ge ik wn se
kmr toD>ne vala mamla ikya
ja@ga | (25)
ha% ha%, jb jan h&sulI tk
phu%c ja@ | (26)
AOr kha ja@ ik kOn hE
zaD> fU&k krne vala ? (27)
AOr vh guman kre ik yh juda:
kI 3D>I hE | (28)
AOr @k ip&DlI dUsrI ip&DlI se
ilp4 ja@ paW% me& hrkt n
rhe | (29)
ws idn tuze Apne rb kI trf>
clna hE | (30)
n ws ne ALlah -rsUl kI ts\dIk>
kI AOr n ws ne nmaj> p7>I | (31)
bl\ik ws ne zu4laya
AOr mu%h moD>a | (32)
ifr vh Apne 3r valo& kI trf>

RY@a@5m

16

ik jl\d yad

ApnI

Aap s hrkt n de&

kr le& ws ko

j>ban ko

;s k>urAan ke sa9

Apne wj>\r

15

Agrce la Dale

to Aap s

ps jb hm wse p7>e&

pErvI kre&

17

AOr ws ka

ws ka jma

be=k hm pr

p7>ana

krna

hmare ij>Mme





tum muhBbt

hrigj> nhI&

r`te ho

bl\ik

19

ws ka

ifr be=k hm pr

byan

hmare ij>Mme

ws ke

18

p7>ne ko



w

w
w

taj>a

22

bhut se

ws idn

barOnk

`>yal

ibgD>e hu@

24

jLdI haisl

20

2oD> dete ho

hone valI cIj>

krte ho&ge

AOr tum

Aai`>rt

21

cehre

AOr bhut

ws idn

Apne rb kI

de`te

23

se cehre

trf>

26

h&sulI tk

phu%c ja@

ha% ha% jb

kmr toD>ne

25

wn se ikya ja@ga

vala

ik


r w
w
w

AOr ilp4 ja@

AOr vh guman kre

juda:

28

27

ik yh

kOn zaD> fU&k

AOr

krne vala

kha ja@


clna

30

ws idn

Apne rb kI trf>

dUsrI

29

@k ip&DlI

ip&DlI se


w

w


32

AOr

AOr leikn

zu4laya

mu%h moD>a

AOr n ws ne

31

bl\ik

n ws ne ts\dIk> kI

nmaj> p7>I

34

ps

Af\>sos

Af>\sos

tuz pr

Apne 3r valo&

AkD>ta

33

ifr cla gya vh

kI trf>

Kya vh guman

Af\>sos

AkD>ta huAa cla gya | (33)

ik vh 2oD> idya

Af>\sos hE tuz pr Af>\sos | (34)

ifr Af>\sos hE tuz pr


ifr Af>\sos | (35)
Kya ;n\san guman krta hE ik
vh yU&hI 2oD> idya ja@ga | (36)
Kya vh mnI ka @k nut\f>a
k>tra n 9a jo rh\me madr me&
4pkaya gya, (37)
ifr vh jma huAa `>Un huAa, ifr
ws ne wse pEda ikya, ifr wse
duSt Andam ikya, (38)
ifr ws se mdR AOr A>Ort kI
do ik>Sme& bna:& | (39)
Kya vh ;s pr k>aidr nhI& ik
mudoR& ko ij>Nda kre ? (40)

;n\san

ja@ga

37

4pkaya gya

35

krta hE ?

mnI

se ka

ifr Af>\sos

nut\f>a

ifr

tuz pr

Kya n 9a ?

muhiml

36

yU& hI






w
do joD>e ik>Sme&

ws se

ifr bna@

38

ifr wse duSt

ifr ws ne

jma huAa

kr idya

pEda ikya

`>Un

ifr vh huAa




pr

k>aidr

vh

Kya nhI&

39

40

W@

mudeR jma

mdR AOr A>Ort

ik vh

ij>Nda kre

582


WV@a

tbarkl\lj>I (29)

r( )

(76) sUrtud dh\r

kuA>at 2

meh\rban, rh\m krne vala hE

Aayat 31

j>mana

ALlah ke nam se jo bhut


yk>Inn ;n\san pr j>mane me& @k

@esa vK>t guj>ra hE ik vh ku2


-I k>aible ij> n 9a | (1)
be=k hm ne ;n\san ko pEda

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

k>aible

n 9a ku2

ij>

hm wse

bnaya

Aaj>ma@&

@k

me&

vK>t

yk>Inn Aaya

;n\san pr

guj>ra



to hm ne wse

j>mana se

m`>lUt

be=k hm ne

;n\san

nut\f>e se

pEda ikya




w
AOr

`>ah =u

`>ah

krne vala

be=k hm ne

rah


w
r
w

4

AOr

AOr tOk>

dhktI Aag

j>n\jIre&

be=k hm ne

kaif>ro& ke il@

na=ua

tEyar ikya

ws me&

kaf>Ur kI

Pyale se

imlav4 hogI

ip@&ge

nek bNde

be=k

vh pUrI

nailya&

krte hE&

ws se jarI

ws se pIte hE&

ALlah ke bNde

krte hE&

ws kI

fElI hu:

hogI

bura:

ws

AOr vh

idn se

Drte hE&

;s ke

i`late hE&

isva nhI&

AOr

AOr k>EdI

imSkIn

ytIm

muhBbt pr

AOr n =uiya

ko: jj>a

tum se

`ana

hm nhI&

rj>a@ ;lahI

cahte

ke il@



ws idn

ps wNhe& bca ilya

bura:

ALlah ne

10

inhayt

mu%h ibgaD>ne

s~>t

vala

idn

Apne rb se

w w
r w
w
w

12

AOr re=mI
ilbas

jNnt

wn ke

AOr wNhe&

sb\r pr

bdla idya

AOr

11

`>u= idlI

taj>gI

AOr wNhe&
A>ta kI

z w w


r

13

AOr n sdIR

0Up

ws me&

vh n de`e&ge

t`>\to& pr

ws me&

tikya
lga@ ho&ge




w w

14

583

zuka kr

ws ke guC2e

AOr nj>\dIk
kr id@ g@ ho&ge

wn ke sa@

W@

wn pr

`>ah na=ua | (3)


be=k hm ne kaif>ro& na=uo&
ke il@ j>n\jIre& AOr tOk> AOr
dhktI Aag tEyar kr r`I
be=k ip@&ge nek bNde Pyale se
vh m=b ijs me& kaf>Ur kI
imlav4 hogI | (5)
@k c=\ma ijs se ALlah ke
bNde pIte hE&, ws se nailya& jarI
krte hE& | (6)
vh pUrI krte hE& ApnI nj>\re& AOr
vh ws idn se Drte hE& ijs kI
bura: fElI A>am hogI | (7)
i`late hE& mohtaj ko, AOr ytIm


w

r

be=k hm Drte hE&

Ab vh `>ah =u krne vala bne

AOr vh ws kI muhBbt pr `ana

ApnI nj>\re&

ws kI

be=k hm ne wse rah id`a:

c=\ma

w w



hm tuMhe&

de`ta bnaya | (2)

@k



w
w

AOr vh i`late hE&

wse Aaj>ma@& to hm ne wse sunta

hE | (4)

sunta de`ta

wse id`a:

ikya m`>lUt nut\f>e se ik hm

AOr nj>\dIk
ho rhe ho&ge

AOr k>EdI ko | (8)


AOr khte hE& ;s ke isva nhI&
ik hm tuMhe& rj>a@ ;lahI ke il@
i`late hE& | hm tum se n jj>a
cahte hE& AOr n =uiya | (9)
be=k hm Drte hE& Apne rb kI
trf> se @k idn jo mu%h ibgaD>ne
vala inhayt s~>t hE | (10)
ps ALlah ne wNhe& ws idn kI
bura: se bca ilya
AOr wNhe& taj>gI A>ta kI
AOr `>u= idlI | (11)
AOr wNhe& bdla idya wn ke
sb\r pr jNnt AOr re=mI
ilbas | (12)
ws me& t`>\to& pr tikya lga@
hu@ ho&ge, vh n de`e&ge ws
me& 0Up kI tej>I n sdIR kI
i=t | (13)
wn pr ws ke sa@ nj>\dIk
ho rhe ho&ge AOr ws ke guC2e
zuka kr nj>\dIk kr id@ g@
ho&ge | (14)

AOr wn pr dOr hoga ca%dI ke brtno&


ka AOr =I=e ke Pyale ho&ge, (15)
=I=e ca%dI ke | saik>yo& ne wn ka
munaisb ANdaj>a ikya hoga | (16)
AOr wNhe& ws me& @esa jam iplaya
ja@ga ijs me& Adrk kI imlav4
hogI | (17)
ws me& @k c=\ma hE ijs ka
nam sl\sbIl hE | (18)
AOr gidR= kre&ge wn pr hme=a
nOwm/ rhne vale lD>ke, jb tU
wNhe& de`e to wNhe& ib`re hu@ motI
smze | (19)
AOr jb tU de`ega to vha& jNnt
me& bD>I nemt AOr bD>I sl\tnt
de`ega | (20)
wn ke Wpr kI po=ak sBj>
barIk re=m AOr Atls kI hogI
AOr wNhe& k&gn phna@ ja@&ge ca%dI
ke AOr wn ka rb wNhe& inhayt
pak @k m=b ipla@ga | (21)
be=k yh tuMharI jj>a hE, AOr
tuMharI koi== mk>bUl hu: | (22)

RY@a@5m

r

w

=I=e ke

15

ho&ge

AOr Pyale

ca%dI ke

brtno& ka

AOr dOr

wn pr

hoga

w w r
@esa

AOr wNhe&

ws me&

jam

16

iplaya ja@ga

munaisb

wNho& ne wn ka

ANdaj>a

ANdaj>a ikya hoga

ca%dI ke

=I=e



z
w
AOr gidR=

sl\sbIl

18

kre&ge

nam hoga

@k c=\ma

ijs ka

ws me&

ws kI

Adrk

17

hogI

imlav4



w
r w

motI

tU wNhe& smze

hme=a nO wm/

jb tU wNhe& de`e

lD>ke

rhne vale

wn pr

w
r
r w r

bD>I

AOr bD>I sl\tnt

20

tU de`ega

nemt

vha&

AOr jb tU de`ega

ib`re hu@

19



w w

k&gn

AOr wNhe&

AOr dbIj>

phna@ ja@&ge

re=m Atls

barIk

sBj>

Ad dh\r (76)

wn ke Wpr kI po=ak

re=m

r r w

be=k yh

hE

21

inyaht

@k =rab

wn ka

AOr wNhe&

pak

m=b

rb

ipla@ga

ca%dI ke

k>urAan 9oD>a 9oD>a krke naij>l

ikya | (23)

Aap s

hm ne

pr

naij>l ikya

be=k hm ne Aap s pr

ps Aap s Apne rb ke huKm


ke il@ sb\r kre&, AOr Aap s
kha na mane& wn me& se iksI
gunahgar na=ue ka | (24)
AOr Aap s Apne rb ka nam
sub\h Ao =am yad krte rhe& | (25)
AOr rat ke iksI ihSse me&
Aap s ws ko isj\da kre& AOr
ws kI pakIj>gI byan kre& rat
ke bD>e ihSse me& | (26)
be=k yh mun\ikr duinya se
muhBbt r`te hE& AOr @k -arI
idn roj>e ik>yamt ko Apne pI2e
pse pu+t 2oD> dete hE& | (27)
hm ne wNhe& pEda ikya AOr hm ne
wn ke joD> mj>bUt ik@, AOr hm
jb cahe& wn kI jgh wn jEse
AOer log bdl kr le Aa@& | (28)
be=k yh nsIht hE, ps jo cahe
Apne rb kI trf> rah ;`>\ityar
kr le | (29)
AOr tum nhI& cahoge isva@ jo
ALlah cahe, be=k ALlah janne
vala ihKmt vala hE | (30)

be=k hm

22

m=kUr

tuMharI

mk>bUl

koi==

AOr hu:

jj>a

tuMhare
il@

iksI

wn me& se

gunahgar

AOr Aap s

Apne rb ke

ps sb\r

kha n mane&

huKm ke il@

kre&

btdrIj

23

k>urAan



r
w
w
w
AOer rat ke

25

iksI ihSse me&

AOr =am

subh

Apne rb ka nam

AOr Aap s
ij> kre&

24

ya na=ue ka

muhBbt

be=k yh

r`te hE&

mun\ikr log

26

AOr ws kI pakIj>gI byan kre&

ws

ps Aap s

rat ka bD>a ihSsa

ko

isj\da kre&

w
r w

hm ne wNhe& pEda ikya

-arI

27

@k idn

AOr

Apne pI2e

duinya

2oD> dete hE&

w
w

28

bdl kr

wn jEse log

hm bdl de&

AOr jb hm

wn ke joD>

cahe&

AOr hm ne
mj>bUt ik@







29

rah

Apne rb

;`>\ityar

kI trf>

kre

ps jo cahe

nsIht

be=k yh

w
w
Q
30

ihKmt

janne

vala

vala

hE

W@

be=k
ALlah

ALlah cahe

jo

isva@

AOr tum nhI& cahoge

584


WW@oa


w r

ws ne tEyar ikya

AOr rhe j>ailm

hE wn ke il@

vh dai`>l

vh ijse cahe

ApnI rhmt me&

krta hE

ifr i=t se tuNd Ao tej> clne


valI hvaAo& kI k>sm, (2)
badlo& ko w5a kr lane valI

fElane valI hvaAo& kI k>sm, (3)


ifr ba&4 kr faD>ne valI hvaAo&

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE





w

w

ifr tuNd Ao tej> clne

i=t se

valI hvaAo& kI k>sm

idl `>u=

valI hvaAo& kI k>sm

hvaAo& kI k>sm

krne valI







r
huJjt tmam

krne ko

ij> idlo& me&

ifr Dalne valI

ALlah kI yad

hvaAo& kI k>sm

ba&4

ifr faD>ne valI

kr

hvaAo& kI k>sm

fElane
valI



r



w

istare im4a@ ja@&

ps jb

benUr ho ja@&

j>r hone

tuMhe& vada

be=k

vala

idya jata hE

jo

ya Drane ko



w
w
w
AOr jb rsUl

10

jma

wD>te ifre&

AOr jb phaD>

f4 ja@

AOr jb AaSman

r w

AOr tum Kya

f>Esle ka idn

13

smze ?

12

mul\tvI

iks idn

r`a gya hE

ke il@

vK>t pr jma

11

ik@ ja@&ge


Kya hm ne hlak

zu4lane

15

nhI& ikya ?

valo& ke il@

ws idn

`>rabI

14

hm wn ke

ip2lo& ko

17

pI2e clate hE&

ifr

phle logo& ko ?

16



19

zu4lane valo& ke il@

ws idn

`>rabI

muj\irmo& ke sa9

18

hm krte hE&



21

@k mhf>Uj>

me&

jgh

ifr hm ne
wse r`a

20

hk>Ir

panI se

Kya hm ne nhI& pEda


ikya tuMhe&




w w r

`>rabI

23

ANdaj>a

to kEsa

ifr hm ne

krne vale

AC2a

ANdaj>a ikya

22

ws k>dr jo
malUm hE

tk


25

585

sme4ne valI

j>mIn

Kya hm ne nhI& bnaya

24

zu4lane valo& ke il@

W@

kI k>sm, (4)
ifr idlo& me& ALlah kI yad
Dalne valI hvaAo& kI k>sm | (5)
huJjt tmam krne ko ya Drane
ko | (6)
be=k jo tuMhe& vada idya jata hE
vh j>r vak>e hone vala hE | (7)
ifr jb istare benUr ho ja@& | (8)
AOr jb AaSman f4 ja@ | (9)
AOr jb phaD> wD>te ifre&
para para ho kr | (10)
AOr jb sare rsUl vK>te muA>Yyn
pr jma ik@ ja@& | (11)
wn ka mamla iks idn ke il@
mul\tvI r`a gya hE ? (12)
f>Esle ke idn ke il@ | (13)
AOr tum Kya smze ik f>Esle ka
idn Kya hE ? (14)
ws idn `>rabI hE zu4lane valo&
ke il@ | (15)
Kya hm ne hlak nhI& ikya phle
logo& ko ? (16)

Kya hE f>Esle ka idn ?

;sI trh

A>j>ab tEyar ikya hE | (31)

k>sm, (1)

Aayat 50

-ejI jane vailya%

badl w5a kr lane

to wn ke il@ ws ne ddRnak

idl `>u= krne valI hvaAo& kI

(77) sUrtul musRlat

dai`>l krta hE, AOr rhe j>ailm

meh\rban, rh\m krne vala hE

r( )

kuA>at 2

vh ijse cahe ApnI rhmt me&

ALlah ke nam se jo bhut

ddRnak A>j>ab

31

tbarkl\lj>I (29)

ws idn

ifr ip2lo& ko wn ke pI2e


clate hE& | (17)
;sI trh hm muj\irmo& ke sa9
krte hE& | (18)
ws idn `>rabI hE zu4lane valo&
ke il@ | (19)
Kya hm ne tuMhe& hk>Ir panI se
nhI& pEda ikya ? (20)
ifr hm ne wse @k mhf>Uj> jgh
me& r`a, (21)
@k vK>te muA>Yyn tk | (22)
ifr hm ne ANdaj>a ikya to hm
kEsa AC2a ANdaj>a krne vale
hE& | (23)
ws idn `>rabI hE zu4lane valo&
ke il@ | (24)
Kya hm ne j>mIn ko sme4ne valI
nhI& bnaya ? (25)

Al musRlat (77)
ij>Ndo& ko AOr mudoR& ko | (26)
AOr hm ne ws me& W%ce W%ce
phaD> r`e AOr hm ne tuMhe& mI5a
panI iplaya | (27)
`>rabI hE ws idn zu4lane valo&
ke il@ | (28)
huKm hoga tum clo ws kI trf>
ijs ko tum zu4late 9e | (29)
tum clo tIn =a`>o& vale sa@ kI
trf> | (30)
n ghra saya AOr n vh tip=
se bca@ | (31)
be=k vh mhl jEse W%ce =ole
fe&ktI hE, (32)
goya ik vh W%4 hE& j>dR | (33)
`>rabI hE ws idn zu4lane valo&
ke il@ | (34)
ws idn n vh bol ske&ge, (35)
AOr n wNhe& ;jaj>t dI ja@gI ik
vh wj>\r `>ahI kre& | (36)
`>rabI hE ws idn zu4lane valo&
ke il@ | (37)
yh f>Esle ka idn hE, hm ne
tuMhe& jma ikya AOr phle logo&
ko | (38)
ifr Agr tuMhare pas ko: daAo
hE to muz pr daAo kro | (39)
`>rabI hE ws idn zu4lane valo&
ke il@ | (40)
be=k prhej>gar sayo& AOr
c=\mo& me& ho&ge | (41)
AOr mevo& me& jo vh cahe&ge | (42)
hm f>rma@&ge tum `aAo AOr
ipyo mj>e se baf>rag>t ws ke
bdle jo tum krte 9e | (43)
be=k hm ;sI trh nekokaro& ko
jj>a dete hE& | (44)
`>rabI hE ws idn zu4lane valo&
ke il@ | (45)
tum `aAo AOr f>a;da w5a lo
9oD>a iksI k>d/ be=k tum
muj\irm ho | (46)
`>rabI hE ws idn zu4lane valo&
ke il@ | (47)
AOr jb wn se kha jata hE ik
tum kUA> kro to vh kUA> nhI&
krte | (48)
`>rabI hE ws idn zu4lane valo&
ke il@ | (49)
to ;s ke bad vh kOn sI bat
pr :man la@&ge ? (50)

RY@a@5m

w
w w

phaD>

W%ce W%ce

ws me&

jma

AOr hm ne r`e

AOr mudoR& ko

26

ij>Ndo& ko

w
w



zu4lane valo& ke il@

28

ws idn

`>rabI

AOr hm ne iplaya

panI mI5a

27

tuMhe&









sa@ kI

tum clo

trf>

tum zu4late

29

trf>

ijs ko tum 9e

to tum clo

=ola

31

se

tip=

AOr n vh bca@

n ghra saya

30

tIn

=a`>e&

vala







w

`>rabI

W%4

j>dR

33

goya ik

jma

mhl jEse

32

=ole

be=k

fe&ktI

vh





w
AOr n ;jaj>t

vh n bol ske&ge

35

dI ja@gI

ws idn

34

zu4lane valo& ke il@

ws idn

w w


zu4lane valo& ke il@

37

ws idn

`>rabI

36

ik vh wj>\r `>ahI kre&

wNhe&


ifr

hE tuMhare pas

38

Agr

AOr

hm ne

phle logo& ko

jma ikya tuMhe&

f>Esle ka idn

yh

w w


zu4lane valo& ke il@

40

ws idn

`>rabI

to tum muz pr

39

ko: daAo

daAo kr lo

w
w

42

vh cahe&ge

jo

AOr meve

41

AOr c=\mo&

sayo&

be=k prhej>gar

me&

jma

be=k hm ;sI trh

ws ke bdle

krte 9e

43

mj>e se

jo tum

tum

AOt tum ipyo

`aAo

w




tum

45

`aAo

zu4lane valo& ke il@

ws idn

`>rabI

nekokaro& ko

44

jj>a dete hE&


w

w
`>rabI

ws idn

muj\irm

46

be=k tum

jma

9oD>a

AOr tum f>a;da


w5aAo



w w
`>rabI

48

vh kUA> nhI&

tum kUA>

krte

kro

wn se

kha ja@

AOr
jb

47

zu4lane valo& ke il@

50

vh :man
la@&ge

;s ke bad

W@

bat

to kOn
sI

49

zu4lane valo& ke il@

ws idn

586

An nba (78)@bja

A>Mm (30)

r( )

(78) sUrtun nba

kuA>at 2

meh\rban, rh\m krne vala hE

Aayat 40

`>br

ALlah ke nam se jo bhut


log Aaps me& iks ke bare me&

pU2te hE& ? (1)


bD>I `>br ik>yamt ke bare
me&, (2)

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

jo ijs

vh

bD>I `>br

se

ik>yamt

babt

Kya

Aaps me& pU2te hE&

iks




Kya

nhI&

A>nk>rIb

ifr

jan le&ge

hrigj> nhI&

A>nk>rIb

hrigj>

jan le&ge

nhI&

;`>itlaf>

ws

krte hE&

me&

w

w w


r


AOr hm ne tuMhe&

kIle&

pEda ikya

AOr phaD>

ib2ona

Ao7>na

10

AOr hm ne

rat

pdaR

bnaya

hm ne

j>mIn

bnaya


w
w

Aaram

tuMharI

AOr hm ne

raht

nI&d

bnaya

joD>e joD>e

w


w

mj>bUt

12

sat

AaSman

tuMhare

AOr hm ne

Wpr

bna@

kmane ka

11

AOr hm ne

idn

vK>t

bnaya


w
w

w

panI -rI bdilya&

AOr hm ne

se

cmkta

13

wtarI

AOr hm ne

icrag>

huAa

bnaya


w


w

AOr bag> pTto&

be=k 16

15

me& ilp4e hu@

AOr

dana

ws

taik hm

sBj>I

Anaj

se

inkale

bair= mUsla0ar

14






f>U&ka

sUr me&

idn

ja@ga

muk>rRr vK>t

17

hE

f>Else ka idn

drvaj>e

19

to ho ja@&ge

AOr `ola

AaSman

18

ja@ga

igroh dr

ifr tum cle

igroh

AaAoge

doj>`>

hE

be=k

srab

20

to ho ja@&ge

AOr cla@

phaD>

ja@&ge

23

muto&

ws me&

vh rhe&ge

22

srk=o&

i5kana

21

ke il@

3at

w w

w

25

AOr
bhtI pIp

gmR panI

mgr

24

pIne kI

AOr

cIj>

5NDk

ws me&

n c`e&ge

27

587

ihsab

tvk>\k>o nhI& r`te 9e

be=k vh

W@

26

pUra

bdla

ijs me& vh ;`>itlaf>


kr rhe& hE& | (3)
hrigj> nhI&, A>nk>rIb vh
jan le&ge, (4)
ifr hrigj> nhI&, A>nk>rIb vh
jan le&ge | (5)
Kya hm ne j>mIn ko nhI& bnaya
ib2ona f>=R ? (6)
AOr phaD>o& ko kIle&, (7)
AOr hm ne tuMhe& joD>e joD>e pEda
ikya, (8)
AOr tuMhare il@ nI&d ko bnaya
Aaram raht, (9)
AOr hm ne rat ko Ao7>na pdaR
bnaya, (10)
AOr hm ne idn ko kmane ka
vK>t bnaya | (11)
AOr hm ne bna@ tuMhare Wpr
sat mj>bUt AaSman, (12)
AOr hm ne cmkta huAa icrag>
Aaf>\tab bnaya, (13)
AOr hm ne panI -rI bdilyo& se
wtarI mUsla0ar bair=, (14)
taik hm ws se Anaj AOr sBj>I
inkale&, (15)
AOr pTto& me& ilp4e hu@ 3ne
bag> | (16)
be=k f>Esle ka idn @k muk>rRr
vK>t hE, (17)
ijs idn sUr f>U&ka ja@ga,
ifr tum igroh dr igroh
cle AaAoge, (18)
AOr AaSman `ola ja@ga to
ws me& drvaj>e ho ja@&ge, (19)
AOr phaD> cla@ ja@&ge
to srab ho ja@&ge | (20)
be=k doj>`> 3at hE | (21)
srk=o& ka i5kana, (22)
AOr ws me& rhe&ge muto&, (23)
n ws me& 5NDk ka mj>a c`e&ge
n pIne kI cIj>, (24)
mgr gmR panI AOr bhtI
pIp, (25)
yh pUra pUra bdla hoga | (26)
be=k vh ihsab kI tvk>\k>o n
r`te 9e, (27)

AOr hmarI Aayto& ko zu4late 9e


zU4 jan kr | (28)
AOr hm ne hr cIj> ign kr
il` r`I hE, (29)
Ab mj>a c`o, ps hm tum pr
hrigj> n b7>ate ja@&ge mgr
A>j>ab | (30)
be=k prhej>garo& ke il@
kamyabI hE, (31)
bag>at AOr A&gUr, (32)
AOr nOjvan AOrte& hm
wm/, (33)
AOr 2lkte hu@ Pyale | (34)
vh ws me& n sune&ge ko: behUda
bat AOr n zU4 `>uraf>at | (35)
yh bdla hE tuMhare rb ka
;n\A>am ihsab se kaf>I, (36)
rb AaSmano& ka AOr j>mIn ka
AOr jo ku2 wn ke drimyan hE,
bhut meh\rban, vh ws se bat
krne kI k>udrt nhI& r`te | (37)
ijs idn "h ijb/Il A AOr
f>ir+te sf> baN0e `De> ho&ge, n
bol ske&ge mgr ijs ko rhman
ne ;jaj>t dI AOr bolega 5Ik
bat | (38)
yh idn brhk> hE, ps jo ko:
cahe Apne rb ke pas i5kana
bna@ | (39)
be=k hm ne tuMhe& k>rIb Aane vale
A>j>ab se Dra idya hE, ijs idn
AadmI de` lega jo ws ke ha9o&
ne Aage -eja, AOr kaif>r khega

SP@

hm ne

il` kr

29

prhej>garo&

kamyabI

31

ke il@

2lkte

34

AOr Pyale

hu@

;n\A>am

tuMhara
rb

se

ijs idn ka&pne valI ka&pe, (6)


AOr ws ke pI2e Aa@ pI2e Aane
valI | (7)
iktne idl ws idn 0D>kte
ho&ge, (8)

30

33

hm wm/

A>j>ab

zu4late 9e

mgr

AOr

b7>ate

hrigj>

Ab mj>a

ja@&ge

nhI&

c`o

AOr A&gUr

32

nOjvan AOrte&

AOr n zU4

35

AOr jo wn ke

bhut meh\rban

behUda

`>uraf>at

AOr j>mIn

drimyan

bag>at

ws me&

n sune&ge

AaSmano&

rb

36

ihsab se
kaf>I

w





`D>e ho&ge h

AOr f>ir+te

idn

bat krna

37

ws se

vh k>udrt nhI& r`te


w


5Ik bat

38

AOr
bolega

rhman

ws

;jaj>t

jo

ko

dI

ijs

mgr

n bol ske&ge

sf>
baN0e






Apne rb

i5kana

39

bna@

ke pas

cahe

jo

AadmI

de` lega

brhk>

ps jo

idn

yh



ijs idn

k>rIb ke

A>j>ab

be=k hm ne Dra idya tuMhe&

im4\4I

40

hota

ka= mE&

kaif>r

AOr khega

r( )

Aage -eja ws ke ha9

(79) sUrtun naij>A>at

kuA>at 2

Aayat 46

`I&cne vale

AOr `ol kr 2uD>ane valo&

krne valo& kI | (5)

be=k

yh bdla

f>ir+to& kI, (1)

ifr huKm ke mutaibk> tdbIr

AOr

Aayte&


w


r
w r

k>sm hE DUb kr `I&cne vale

kI, (4)

hmarI

kr

meh\rban, rh\m krne vala hE

ifr dOD> kr Aage b7>ne valo&

zU4 jan

ALlah ke nam se jo bhut

AOr tej>I se tErne valo& kI, (3)

28

z



w

ik ka= mE& im4\4I hota | (40)

kI, (2)

AOr hr cIj>

ign r`I hE

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE




w
w
w

AOr tErne

tej>I se

vale

`ol kr

AOr 2uD>ane

vale

DUb kr

k>sm hE
`I&cne vale

idn

ka&pe

huKm ke

ifr tdbIr

mutaibk>

krne vale

dOD> kr

ifr Aage b7>ne vale

0D>kne
vale

ws idn

iktne idl

W@

pI2e Aane

ws ke

valI

pI2e Aa@

ka&pne valI

588

An naij>A>at (79)

a
WY@o

ww
r

phlI halt

10

me&

lO4a@ ja@&ge

Kya hm

vh khte hE&

zukI hu:

wn kI ingahe&

`>sare valI

12

vapsI

ifr

vh bole

yh

`o`lI

11

hD\iDya&

hm

Kya

ho&ge

jb




w z

phu%cI

Kya

tere pas

ifr ws

vh

mEdan me&

14

vK>t

Da&4

@k

13

ifr to

vh

isfR>

tuva

16

muk>s

ws ka

vadI

jb pukara wse

rb

mUsa A

15

bat





ik

trf>

tuz ko

Kya

ps kho

be=k ws ne

17

trf>,

if>rA>On

srk=I kI

jaAo

pas





r

w

ws ko

bD>I in=anI

20

ik tU Dre

19

id`a:

tera

AOr tuze

trf>

rb

18

rah id`aW%

tU s&vr
ja@

ifr jma ikya

jI toD>

22

ifr pI5 fer ilya

koi== ikya

AOr

21

ws ne zu4laya

naf>rmanI kI


r






to ws ko pkD>a

sj>a

tuMhara rb

24

ALlah ne

ifr ws

mE&

sb se bD>a

ifr pukara

23

ne kha

Kya tum

26

ws ke

Dre

il@ jo

;b\rt

me&

;s

be=k

AOr duinya

25

Aai`>rt

28

ifr ws ko

ws kI

bulNd

duSt ikya

2t

ikya

ws ne

27

AaSman

bnaya

ya

bnana

ij>yada

mu=\ikl


w



r
w
w

bad

ws

AOr j>mIn

29

idn kI

AOr

ws kI

ro=nI

inkalI

rat

tarIk kr idya

w
r w

32

k>a;m ikya
ws ko

AOr phaD>

31

AOr ws

ws ka

ka cara

panI

ws se

inkala

30

bD>a

h&gama

ifr

vh Aa@

33

jb

AOr tuMhare

tuMhare

cOpayo& ke il@

il@

j>aihr kr dI
ja@gI

35

ws ne
kmaya

jo

;n\san

yad krega

589

duinya

ij>NdgI

trjIh dI

37

srk=I

jo

kI

ijs

W@

ps

36

de`e

me& lO4a@ ja@&ge ? (10)


Kya jb hm `o`lI hD\iDya&
ho cuke ho&ge ? (11)
vh bole ik yh ifr `>sare valI
vapsI hE | (12)
ifr vh to isfR> @k Da&4 hE | (13)
ifr vh ws vK>t mEdan me&
mOjUd ho&ge | (14)
Kya tuMhare pas mUsa A kI bat
phu%cI ? (15)
jb ws ko ws ke rb ne pukara
tuva ke muk>s vadI me& | (16)
ke if>rA>On ke pas jaAo, be=k
ws ne srk=I kI hE, (17)
ps kho Kya tuz ko `>aih= hE
ik tU s&vr ja@, (18)
AOr mE& tuze tere rb kI trf> rah
id`aW% ik tU Dre | (19)
mUsa A ne ws ko id`a: bD>I
in=anI | (20)
ws ne zu4laya AOr naf>rmanI
kI, (21)
ifr pI5 fer kr hk> ke i`>laf>
jI toD> koi== ikya | (22)
ifr logo& ko jma ikya, ifr
pukara | (23)
ifr kha ik mE& tuMhara sb se
bD>a rb hU% | (24)
to ALlah ne ws ko duinya AOr
Aai`>rt kI sj>a me& pkD>a | (25)
be=k ;s me& ws ke il@ ;b\rt
hE jo Dre | (26)
Kya tuMhara bnana ij>yada
mu=\ikl hE ya AaSman ka, ws
ne ws ko bnaya | (27)
ws kI 2t ko bulNd ikya ifr
ws ko duSt ikya, (28)
AOr ws kI rat ko tarIk kr idya
AOr inkalI idn kI ro=nI, (29)
AOr ws ke bad j>mIn ko
ib2aya | (30)
ws se ws ka panI inkala AOr
ws ka cara | (31)
AOr phaD>o& ko k>a;m ikya | (32)

f>a;da

idn

38

vh khte hE& Kya hm phlI halt

ib2aya






z w


jhn\nm

wn kI ingahe& zukI hu: | (9)

ws ko


34

A>Mm (30)

ws ke
il@ jo

tuMhare AOr tuMhare cOpayo& ke


f>a;de ke il@ | (33)
ifr jb bD>a h&gama Aa@ga
ik>yamt, (34)
ws idn ;n\san yad krega jo ws
ne kmaya Apne Aamal | (35)
AOr jhn\nm hr ws ke il@
j>aihr kr dI ja@gI jo de`e| (36)
ps ijs ne srk=I kI | (37)
AOr duinya kI ij>NdgI ko trjIh
dI | (38)

to yk>Inn ws ka i5kana
jhn\nm hE | (39)
AOr jo Apne rb ke samne `D>a
hone se Dra AOr ws ne roka
Apne idl ko `>aih= se, (40)
to yk>Inn ws ka i5kana jNnt
hE | (41)
vh Aap s se pU2te hE& ik>yamt
ke babt ik kb hoga ws ka
ik>yam ? (42)
tuMhe& Kya kam ws ke ij> se ? (43)
tuMhare rb kI trf> hE ws kI
;n\itha | (44)
Aap s isfR> Drane vale hE& ws
ko jo ws se Dre | (45)
goya vh ijs idn ws ko de`e&ge
@esa lgega ik vh nhI& 5hre

SP@

w
w



Apne

`D>a

rb

hona

Dra

41

i5kana

43

vh

ws ka

se

ij>

45

jNnt

tU

ws se Dre

Kya

jo

46

subh

ya

@k =am

nhI& Agr vh n s&vre | (7)


AOr jo Aap s ke pas dOD>ta
huAa Aaya, (8)
AOr vh Drta hE, (9)
to Aap s ws se tg>af>ul krte
hE& | (10)
hrigj> nhI&, yh to iktabe
nsIht hE | (11)
so jo cahe ;s se nsIht k>ubUl
kre | (12)
ba;J>j>t AOrak> me&, (13)
bulNd mrtba, ;n\itha:
pakIj>a, (14)
il`ne vale ha9o& me&, (15)
buj>ugR nekokar | (16)
;n\san mara ja@ ik kEsa
na=ua hE | (17)
ws ALlah ne wse iks cIj> se
pEda ikya ? (18)
@k nut\f>e se ws ko pEda ikya, ifr
ws kI tk>dIr muk>rRr kI, (19)
ifr ws kI rah Aasan kr dI, (20)

kb

ik>yam

Aap s

mgr

isfR>

5hre vh

jI, idl

ik>yamt

44

nhI&

AOr roka

se

vh Aap s se

babt

pU2te hE&

ws kI

tuMhara

;n\itha

rb

de`e&ge ws ko

r( )

trf>

goya vh

Aayat 42

tevrI c7>a:

idn

(80) sUrh A>basa

kuA> 1

AOr Aap s ko Kya `>br ik

AOr Aap s pr ko: ;l\j>am

se

ws kI

ik ws ke pas @k A&0a Aaya | (2)

hE& | (6)

`>aih=

40

ws ka 5hrna

42

Drane vale

tevrI c7>a: AOr mu%h moD> ilya, (1)

Aap s ws ke il@ if> krte

yk>Inn

meh\rban, rh\m krne vala hE

AOr ijs ne beprva: kI | (5)

yk>Inn

ALlah ke nam se jo bhut

krna wse nf>a phu%cata | (4)

to

jhn\nm

sub\h | (46)

ya nsIht man jata ik nsIht

vh

i5kana

39

jo

w


w

mgr @k =am ya ws kI @k

=ayd vh s&vr jata, (3)

AOr

jo

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE


Ls w

r
w


=ayd

`>br

AOr

vh

Aap s ko

Kya

Aaya ws

@k A&0a

ik

ke pas

AOr mu%h

tevrI

moD> ilya

c7>a:

beprva:

ijs

kI

jo

nsIht

wse nf>a

nsIht

krna

phu%cata

manta

ya

s&vr

jata



w


w
jo

AOr jo

vh s&vre

Agr

Aap s

AOr

pr

nhI&

if>

ws ke

to Aap

krte hE&

il@


w




hrigj>
nhI&

10

tg>af>ul
krte hE&

ws se

to Aap

Drta hE

AOr

Aaya Aap

dOD>ta

vh

ke pas

13

ba;J>j>t

shIf>e

me&

AOrak>

12

;s se nsIht

cahe

k>ubUl kre

so jo

nsIht

11

yh to

16

nekokar

buj>ugR

15

il`ne

ha9o& me&

vale

14

;n\itha:

bulNd mrtba

pakIj>a

18

wse pEda
ikya

cIj>

iks

se

17

kEsa na=uua

;n\san

mara ja@

20

ws ko Aasan
kr idya

rah

ifr

W@

19

ifr wskI

wsko

tk>dIr muk>rRr kI

pEda ikya

nut\f>a

se

590

A>basa (80) j

At tkvIr (81)@na




jo

pUra

A-I

hrigj>

ikya

tk

nhI&

wse

22

caha

inkala

jb

ifr

ifr wse k>b/ wse mudaR

21

me& phu&caya

ifr

ikya

panI

Wpr se

ik

Dala

hm

24

Apna

trf>

`ana

ko

ps caih@

;n\san

ws ko

23

ik de`e

huKm idya

g>Lla

27

ifr hm

ws me&

faD> kr

26

ne wgaya

faD>a

j>mIn

ifr

cIra

igrta

25

huAa


w
w z
w
w w
meva

AOr

3ne

30

AOr `jUr

29

bag>at

AOr j>EtUn

28

kan

ifr

Aa@

foD>ne valI

32

jb

35

AOr

AOr

Apna bap

ApnI ma%

37

wse kaf>I

halt

il@

`ana

AOr

31

hogI

if>

ws idn

AadmI

cara

-agega

ijs
idn

wn se

AadmI

vaSte

AOr Apne

36

hr @k

be4e





w


w
AOr bhut

`>ui=ya& mnate

39

cehre

h%ste

cmkte

38

ws idn

bhut cehre



w

vh

yhI log

isyahI

41

2a: hu:

g>ubar

40

wn pr

42

gunahgar

jb

istare

pD> ja@&ge

jb

AOr

2u4I ifre&gI

jb

591

joD>dI
ja@&gI

jane&

AOr
jb

sUrj

ja@ga

AOr

ga-n W%4inya&

jb

ja@&ge

AOr meva AOr cara, (31)


`orak tuMhare AOr tuMhare cOpayo&
ke il@ | (32)
ifr jb Aa@ kan foD>ne
valI | (33)
ws idn -agega AadmI Apne -a:
se, (34)
AOr ApnI ma% AOr Apne bap, (35)
AOr ApnI bIvI AOr Apne be4e
se | (36)
ws idn wn me& se hr @k AadmI
ko ApnI if> dUsro se beprva
kr degI | (37)

meh\rban, rh\m krne vala hE

lpe4 idya

ds mah kI

-D>ka@

AOr bag>at 3ne, (30)

ALlah ke nam se jo bhut

jb

cla@ ja@&ge






w w
w

AOr j>EtUn AOr `jUr | (29)

yhI log hE& kaif>r gunahgar | (42)



w



w
vh\=I janvr

AOr A&gUr AOr trkarI | (28)

isyahI 2a: hu: hogI | (41)

Aayat 29

AOr

ifr j>mIn ko faD> kr cIra, (26)

g>ubar hoga | (40)

ma&d

Dala, (25)

AOr ws idn bhut se cehro& pr




r
r
w
w
AOr

hm ne Wpr se igrta huAa panI

h%ste AOr `>ui=ya& mnate | (39)

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

phaD>

Apne `ane ko, (24)

ho&ge, (38)

lpe4na

ws idn

kaif>r

(81) sUrtut tkvIr

kuA> 1

ps caih@ ik ;n\san de` le

ws idn bhut se cehre cmkte

r( )

ALlah ne ws ko huKm idya | (23)

g>Lla, (27)

cOpayo& ke il@

ws ne hrigj> pUra n ikya jo

ifr hm ne ws me& wgaya

saman

se

w5a `D>a kre, (22)

AOr

tuMhare

Apna -a:

ifr jb caha wse dobara

A&gUr

AOr tuMhare

34

k>b/ me& phu&caya | (21)

AOr

w w

w

AOr ApnI bIvI

ifr ws ko mudaR ikya, ifr wse

trkarI

w


w


33

A>Mm (30)

dyaR

W@

AOr
jb

;k45e
ik@ ja@&ge

jb sUrj lpe4 idya ja@ga, (1)


AOr jb istare ma&d pD> ja@&ge, (2)
AOr jb phaD> cla@ ja@&ge, (3)
AOr jb ds mah kI ga-n
W%4inya& 2u4I ifre&gI, (4)
AOr jb vh\=I janvr ;k45e
ik@ ja@&ge, (5)
AOr jb dyaR -D>ka@ ja@&ge, (6)
AOr jb jane& ijs\mo& se joD>dI
ja@&gI, (7)

Al ;&if>tar (82) ba
AOr jb ij>Nda gaD>I hu: ij>Nda
drgor lD>kI se pU2a ja@ga | (8)
vh iks gunah mE& marI g: ? (9)
AOr jb Aamal name `ole
ja@&ge, (10)
AOr jb AaSman kI `al `I&c
lI ja@gI, (11)
AOr jb jhn\nm -D>ka:
ja@gI, (12)
AOr jb jNnt k>rIb la:
ja@gI, (13)
hr =~>s jan lega jo ku2 vh
laya hE | (14)
so mE& k>sm `ata hU% istare kI
pI2e h4 jane vale, (15)
sI0e clne vale,
2up jane vale, (16)
AOr rat kI jb vh
fEl ja@, (17)
AOr sub\h kI jb vh dm -re
nmUdar ho, (18)
be=k yh k>urAan klam hE
;J>j>t vale k>aisd f>ir+te
ka, (19)
k>uVvt vala, A>=R ke mailk ke
nj>\dIk bulNd mrtba | (20)
sb ws kI ;taA>t krte hE&, ifr
Amantdar hE | (21)
AOr tuMhare rf>Ik> muhMmd s
ku2 dIvane nhI&, (22)
AOr ws muhMmd s ne ws
f>ir+te ko `ule AaSman ke
iknare pr de`a | (23)
AOr vh s g>Eb pr bu`>\l krne
vale nhI& | (24)
AOr yh k>urAan =Etan mdRUd ka

SP@





w
w

AOr

Aamal name

marI g:

jb

-D>ka:

12

AOr

jhn\nm

ja@gI

fEl ja@

17

k>uVvt vala

`ole

10

jb

ja@&ge

jan lega

k>rIb la:

13

AOr

jNnt

ja@gI

jb

AOr

jb

16

rat

2up jane

sI0e clne

vale

vale

15

pI2e h4

so mE& k>sm

jane vale

`ata hU%

;J>j>t

k>aisd

vala

be=k

klam

dm -re

18

yh

jb

AOr subh


sb ka

vha& ka Amantdar

21

bulNd mrtba

20

mana huAa

A>=R ke mailk

nj>\dIk




r
w

w

`ula

23

wf>uk>

AOr ws ne ws

iknare pr

ko de`a hE

dIvana

22

AOr

tuMhara rf>Ik>

nhI&



w

w

=Etan

AOr

kha huAa

nhI&

bu`>\l

24

g>Eb pr

krne vala

AOr nhI& vh

27

tmam jhano&
ke il@

nsIht

mgr

nhI& yh

26

ifr

tum ja rhe ho

mdRUd

25

ik0r

w
mgr

AOr tum n cahoge

sI0a cle

28

ik

tum se

cahe

29

tmam jhan

AOr tum n cahoge mgr yh ik

cahe

ik


Aayat 19

f4 jana

rb | (29)

il@ jo

yh

(82) sUrtul ;&if>tar

kuA> 1

ALlah ke nam se jo bhut

rb ALlah

r( )

ALlah cahe tmam jhano& ka

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

w




w

AOr jb dyaR wbl pD>e&ge, (3)

2oD>a ? (5)

jb

AOr

AaSman

ja@gI

hr =~>s

ku2

19

raSta cle | (28)

Aage Kya -eja AOr pI2e Kya

AOr

hu: lD>kI

w
r

tum me& se jo -I cahe ik sI0a

hr =~>s jan lega ik ws ne

ij>Nda gaD>I

tmam jhano& ke il@, (27)

AOr jb k>b/e& kuredI ja@&gI, (4)

`al `I&c lI

11

jb

jo

vh laya

14

yh nhI& hE mgr iktabe nsIht

AOr jb istare zD> pD>e&ge, (2)

pU2a ja@ga






z
w

ifr tum ik0r ja rhe ho ? (26)

jb AaSman f4 ja@ga, (1)

iks






w
w

kha huAa nhI&, (25)

meh\rban, rh\m krne vala hE

gunah

dyaR

AOr
jb

zD> pD>e&ge

AOr

istare

jb

f4 ja@ga

AaSman

jb





w
w


AOr pI2e

ws ne

2oD>a

Aage -eja

Kya

hr
=~>s

W@

jan lega

kuredI
ja@&gI

k>b/e&

AOr
jb

wbl pD>e&ge
bh inkle&ge

592

XS@a


tuze pEda

ijs ne

ikya

krIm

Apne

iks cIj> ne

rb se

tuze 0oka idya

;n\san

@e









hrigj> nhI&

tuze

bl\ik

caha

joD> idya

ijs sUrt

me&

ifr brabr

ifr tuze

ikya

5Ik ikya


11

il`ne

;J>j>t

vale

vale

inghban

10

AOr

tum pr

be=k

jj>a Ao sj>a

tum zu4late

ka idn

ho



w
AOr

jNnt

13

be=k

me&

nek log

be=k

jo tum krte ho

12

vh jante hE&




w
AOr vh nhI&

15

roj>e jj>a Ao sj>a

Dale ja@&ge

ik>yamt

ws me&

jhn\nm

14

me&

gunahgar



r w



Kya

ifr

roj>e jj>a Ao sj>a

17

Kya

AOr tuMhe& Kya `>br

Ga>a;b

16

ws se

hone vale

iksI =~>s

ko:

ke il@

=~>s

ijs

mailk n hoga

19

roj>e jj>a Ao sj>a

18

idn

Kya

tuMhe& `>br

w

ALlah

ws idn

ke il@

AOr huKm

nap tol m&e kmI krne vale

log

se

kr le&

ik

yh log

`>yal

Kya

krte

nhI&

34a kr de&

samne

log

`D>e ho&ge

idn

kmI krne

tol kr de&

bD>a

valo& ke il@

`>rabI

ya

map kr de&

AOr

vh

jb

@k idn

w5a@ jane vale hE&

r w

A
`>br hE

AOr

tuze

Kya

isJjIn

10

593

zu4lane valo&
ke il@

ws idn

Alb]a
me&

bdkar

Aamal

hrigj> nhI&,

nama

be=k

tmam jhan




w
`>rabI

il`I hu:

jj>a Ao sj>a ke idn ik>yamt


ko zu4late ho, (9)
AOr be=k tum pr inghban
muk>rRr hE&, (10)
;J>j>t vale, Aamal il`ne
vale | (11)
jo tum krte ho vh jante hE& | (12)
be=k nek log jNnt me&
ho&ge | (13)
AOr be=k gunahgar jhn\nm me&
ho&ge | (14)
ws me& jj>a Ao sj>a ik>yamt
ke idn Dale ja@&ge | (15)
AOr vh ws se g>a;b n
ho ske&ge | (16)
AOr tuMhe& Kya `>br ik

meh\rban, rh\m krne vala hE

rb ke

hrigj> nhI&, bl\ik tum

ALlah ke nam se jo bhut

w
w
z w


ik vh

joD> idya | (8)

hoga | (19)

pUra -rle&

isj sUrt me& caha tuze

ws idn huKm ALlah hI ka

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

ikya, ifr brabr ikya, (7)

ko: =~>s iksI =~>s ke il@,

vh jo

ijs ne tuze pEda ikya, ifr 5Ik

ijs idn ku2 nhI& kr skega

Aayat 36

jb map

idya | (6)

roj>e jj>a Ao sj>a Kya hE ? (18)

pr

ke bare me& iks cIj> ne 0oka

ifr tuMhe& Kya `>br ik

ku2

(83) sUrtul mutf>\if>f>In

@e ;n\san tuze Apne rBbe krIm

roj>e jj>a Ao sj>a Kya hE ? (17)

r( )

kuA> 1

A>Mm (30)

@k
iktab

W@

Kya hE isJjIn

`>rabI hE kmI krne valo& ke


il@, (1)
jo logo& se map kr le& to pUra
-r kr le&, (2)
AOr jb dUsro& ko map kr ya
tol kr de& to 34a kr de& | (3)
Kya yh log `>yal nhI& krte ik
vh w5a@ jane vale hE& | (4)
@k bD>e idn, (5)
ijs idn log `D>e ho&ge tmam
jhanoe& ke rb ke samne | (6)
hrigj> nhI&, be=k bdkaro& ka
Aamal nama isJjIn me& hE | (7)
AOr tuze Kya `>br ik isJjIn
Kya hE ? (8)
@k il`I hu: iktab | (9)
ws idn `>rabI hE zu4lane valo&
ke il@, (10)

Al mutf>\if>f>In (83)
jo log zu4late h&E
roj>e jj>a Ao sj>a ko | (11)
AOr wse nhI& zu4lata mgr hd
se b7> jane vala gunahgar, (12)
jb p7>I jatI hE& ws pr hmarI
Aayte& to khe yh phlo& kI
khainya& hE& | (13)
hrigj> nhI&, bl\ik j>&g pkD> gya
hE wn ke idlo& pr ws ke sbb
jo vh kmate 9e | (14)
hrigj> nhI&, vh ws idn
Apne rb kI dId se rok id@
ja@&ge | (15)
ifr be=k vh jhn\nm me& dai`>l
hone vale hE& | (16)
ifr kha ja@ga ik yh vhI hE
ijs ko tum zu4late 9e | (17)
hrigj> nhI&, be=k nek logo&
ka Aamal nama ;l\ilyIn me&
hE | (18)
AOr tuze Kya `>br ik ;l\ilyon
Kya hE ? (19)
@k iktab hE il`I hu: | (20)
wse de`te hE& ALlah ke muk>rRb
nj>\dIk vale | (21)
be=k nek bNde nemto& me& ho&ge | (22)
t`>\to& mus\ndo& pr bE5e de`te
ho&ge, (23)
tU wn ke cehro& pr nemt kI
trotaj>gI pa@ga | (24)
wNhe& ipla: jatI hE `>ails =rab
muh\r bNd, (25)
ws kI muh\r mu+k pr jmI hu:
se lgI hu:, AOr caih@ ik
baj>I le jane kI tmNna r`ne
vale ;s me& baj>I le jane kI
koi== kre& | (26)
AOr ws me& imlav4 hE ts\nIm
kI, (27)
yh @k c=\ma hE ijs se muk>rRb
pIte hE& | (28)
be=k ijn logo& ne jumR ikya
gunahgar vh moimno& pr h%ste
9e | (29)
AOr jb wn se ho kr guj>rte to
Aa%` marte | (30)
AOr jb Apne 3r valo& kI
trf> lO4te to h%ste bate& bnate
lO4te | (31)
AOr jb wNhe& de`te to khte
be=k yh log gumrah hE&, (32)
AOr vh wn pr inghban
bna kr nhI& -eje g@ | (33)

SP@


hr

mgr

ws

AOr nhI& zu4lata

ko

roj>e jj>a Ao sj>a ko

11

zu4late hE&

jo log




khainya&

hmarI

khe

ws pr

Aayte&

p7>I jatI

jb

hd se b7>

gunahgar

12

jane vala

vh kmate 9e

14

j>&g pkD> gya hE

jo

hrigj>

bl\ik

wn ke idl pr

phlo&

13

nhI&


A

be=k vh

ifr

de`ne se mh"m

15

ws idn

r`e ja@&ge

Apna rb

se

be=k

hrigj>

vh

nhI&

17

zu4late

ws

vh jo

tum 9e

ko

kha

yh

ik

ifr

ja@ga

dai`>l

jhn\nm

16

hone vale



A
r w

19

Kya
;l\ilyon

tuze `>br

AOr

Alb]a

;l\ilyIn

18

Kya

me&

nek log

Aamal

hrigj> nhI&

nama

be=k

22

ALbTta nemt

nek bNde

Aaram me&

be=k

nj>\dIk

21

de`te hE&

vale

20

il`I

@k

hu:

iktab

w


w

r
wn ke cehre

tU phcan

me&

t`>\t

de`te ho&ge

23

lega

pr

jma

ws kI
muh\r

25

muh\r lgI

`>ails

hu:

=rab

wNhe& ipla:

se

tr Ao taj>gI

24

jatI hE

nemt kI

26

caih@ ik rg>bt

rg>bt krne vale

ws

koi== kre&

AOr me&

mu+k

28

muk>rRb

ws se

@k

pIte hE&

ts\nIm

27

c=\ma

ws kI

se

Aameij>=

29

h%ste

jo :man la@

se

moimn

pr

w
trf>

vh lO4te

AOr

jumR ikya

vh log

wNho& ne

jo

Aa%` marte

30

jb

9e

be=k

w w

wn se

guj>rte

AOr
jb



w r w
be=k

khte

AOr

wNhe& de`te

jb

31

h%ste

lO4te

bate& bnate

Apne 3r vale

r w

33

inghban

wn pr

W@

AOr nhI& -eje g@

32

gumrah
jma

yh log

594

Al ;&i=k>ak> (84)@ba






pr

h%ste hE&

34

kaif>r

se

jma

pr

:man vale

ps Aaj

jo vh krte 9e

36

kaif>r

svab

jma

iml gya

Kya

de`te hE&

35

r( )

jb

AOr

la;k> hE

rb ka

sun lega

AOr vh ;sI la;k> hE, (2)


AOr jb j>mIn fEla dI ja@gI, (3)

f4 ja@ga

AaSman

jb

w

r

w
w

AOr sun lega

AOr `>alI

AOr inkal

jo ws me&

ho ja@gI

fEladI

DalegI

j>mIn

ja@gI

Apne rb kI

Aage b7>ne

trf>

vala

be=k tU

;n\san

@e

AOr ;sI

Apne rb

la;k> hE

ka

ws ke da@&

ws ka

ha9 me&

Aamal nama

idya gya

jo

ps

ifr ws ko

m=K>k>t

imlna hE

Apne

trf>

log

AOr lO4ega

Aasan

ihsab ilya

ihsab

ja@ga

ps A>nk>rIb

r w w
r


ps

10

A>nk>rIb

ws kI

ws ka

pI2e

pu+t

Aamal nama

idya gya

AOr

jo

`>u= `>u=

vh


r

w


Apne

me&

log

be=k

9a

vh

AOr dai`>l

Aag

12

11

hoga

mOt

ma&gega

r
r

be=k
ws ka rb

Kyo& nhI&

hrigj> n lO4ega

14

ik

guman

be=k

ikya

vh

13

`>u= Ao `>urRm






w w

AOr
jo

AOr rat

16

so mE& k>sm

=am kI su`>IR

de`ne vala

15

`ata hU%

ws
ko

9a





w
w

so

Kya

19

djaR

se

@k

tum ko j>r

djaR

c7>na hE

18

vh mukMml
ho ja@

jb

AOr ca%d

17

ism4
AatI hE


w
w
21

595

vh isj\da nhI&
krte

k>urAan

wn pr

p7>a

AOr

jata hE

jb

Kya iml gya kaif>ro& ko bdla

AOr Apne rb ka huKm sun lega





w
w
w
Apne

hE& | (35)

jb AaSman f4 ja@ga, (1)

AOr ;sI

t`>\to& mshiryo& pr bE5e de`te

meh\rban, rh\m krne vala hE

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

AOr

h%ste hE& | (34)

ALlah ke nam se jo bhut

Aayat 25

f4 jana

ps Aaj :man vale kaif>ro& pr

ws ka jo vh krte 9e | (36)

t`>\t

(84) sUrtul ;&i=k>ak>

kuA> 1

A>Mm (30)

W@

20

vh :man
nhI& late

wNhe&

AOr jo ku2 ws me& hE wse inkal


DalegI AOr `>alI ho ja@gI, (4)
AOr Apne rb ka huKm sun legI
AOr vh ;sI la;k> hE | (5)
@e ;n\san, be=k tU cle ja rha
hE Apne rb kI trf> m=K>k>t
w5ate, ifr ws ko imlna
hE | (6)
ps ijs ko ws ka Aamal nama
da@& ha9 me& idya gya, (7)
ps ws se A>nk>rIb Aasan
ihsab ilya ja@ga, (8)
AOr vh Apne logo& kI trf>
`>u= `>u= lO4ega | (9)
AOr vh ijs ko ws ka
Aamal nama ws kI pI5 pI2e
idya gya, (10)
vh A>nk>rIb mOt ma&gega, (11)
AOr jhn\nm me& ja pD>ega | (12)
be=k vh Apne logo& me&
`>u= Ao `u>rRm 9a | (13)
ws ne guman ikya 9a ik vh
hrigj> n lO4ega | (14)
Kyo& nhI&> ? ws ka rb be=k wse
de`ta 9a | (15)
so mE& k>sm `ata hU% =am kI
su`>IR kI, (16)
AOr rat kI AOr jo ism4 AatI
hE | (17)
AOr ca%d kI jb mukMml
ho ja@, (18)
tum ko djaR b djaR j>r c7>na
hE | (19)
so wNhe& Kya ho gya hE ik vh
:man nhI& late ? (20)
AOr jb wn pr k>urAan p7>a
jata hE to vh isj\da nhI&
krte | (21)

Al buj (85) x5a


bl\ik ijn logo& ne kuf> ikya
mun\ikr vh zu4late hE&, (22)
AOr ALlah `>Ub janta hE jo vh
idlo& me& -r r`te hE&, (23)
so wNhe& ddRnak A>j>ab kI
`>u=`>brI suna | (24)
isva@ wn logo& ke jo :man la@
AOr wNho& ne AC2e kam ik@,
wn ke il@ `>tm n hone vala

SP@

w
w

-r r`te hE&

23

jo

`>Ub

AOr

janta hE

ALlah

wNho& ne

jo log :man la@

kam ik@

kI Aag 9I, (5)


jb vh ws pr bE5e 9e, (6)
AOr jo moimno& ke sa9 krte 9e
ApnI Aa%`o& se de`te 9e | (7)
AOr wNho& ne moimno& se bdla
nhI& ilya mgr ;s bat ka ik
vh :man la@ ALlah pr jo
g>ailb hE tarIf>o& vala, (8)
ijs kI bad=aht hE AaSmano&
AOr j>mIn me&, AOr ALlah hr
cIj> pr ba`>br hE | (9)

sunaAo

(85) sUrtul buj

kuA> 1

Aayat 22

tare AOr sYyare

AC2e

il@

r( )

AOr vada ik@ hu@ idn kI, (2)

wn `>n\dk>o& vale ijn me& :&0n

so wNhe& `>u=`>brI

A>j>ab kI

wn ke

Ajr

bujoR& vale AaSman kI k>sm, (1)

vale, (4)

ddRnak

24

n `>tm hone vala

25

meh\rban, rh\m krne vala hE

hlak kr id@ g@ `>n\dk>o&

isva@

ALlah ke nam se jo bhut

valI cIj> kI | (3)

bl\ik

mun\ikr

Ajr hE | (25)

AOr de`ne vale kI AOr de`I jane

ijn logo& ne kuf> ikya

zu4late hE&

22

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

w

w
w

AOr de`ne

vada ik@ hu@

vale

AOr idn kI

k>sm

bujoR& vala

AaSman kI

w

w



Aag

:&0n valI

hlak

g7>e vale

kr id@ g@

AOr de`I
jane valI



w
vh krte 9e

jo

pr

AOr vh

bE5e 9e

ws pr

jb vh


w
ALlah

vh

pr

:man la@

ik

mgr

AOr nhI&

wn se

de`te

bdla ilya

moimno& ke sa9


w



r

AaSman

AOr j>mIn

bad=aht

jma

ws ke
il@

vh jo ik

tarIf>o& vala

g>ailb

AOr moimn A>Orto& ko tk\lIf>e&

dI&, ifr wNho& ne tOba n kI to

moimn mdR jma

be=k ijn logo& ne moimn mdoR&

wn ke il@ jhn\nm ka A>j>ab hE


AOr wn ke il@ jlne ka A>j>ab
hE, (10)
be=k jo log :man la@ AOr
wNho& ne AC2e A>ml ik@, wn
ke il@ bag>at hE& ijn ke nIce

tk\lIf>e&

vh jo

dI&

be=k

samne

cIj>

ba`>br

hr

pr

AOr

ALlah

w



w

A>j>ab

AOr wn
ke il@

jhn\nm

A>j>ab

to wn

wNho& ne tOba

ke il@

n kI

ifr

AOr moimn AOrte&


bag>at

wn ke

AOr wNho& ne

AC2e

il@

A>ml ik@

jo log :man la@

be=k

10

jlna

hE | (11)

be=k tuMhare rb kI pkD> bD>I

be=k 11

jarI hE& nhre&, yh bD>I kamyabI

s~>t hE | (12)
be=k vhI phlI bar pEda krta
hE AOr vhI lO4ata hE | (13)

bD>I

13

kamyabI

yh

nhre&

wn ke
nIce

se

jarI hE&

AOr

phlI bar

lO4ata hE

pEda krta hE

W@

vhI

be=k
vh

12

bD>I s~>t

tuMhara
rb

pkD>

596


At tairk> (86)@ba


w w

jo

kr Dalne

15

vala

bD>I

A>=R vala

buj>ugIR vala

mailk

14

muhBbt

b~>=ne

AOr

vala

vala

vh

18

AOr smUd

if>rA>On

l=kr

17

tuz ko Aa:

bat

jma

Kya

phu%cI

vh cahe

16

w


r w

wn ko

3ere hu@

20

AOr

se

hr trf>

ALlah

zu4lana

19

me&

wNho ne

vh jo

kuf> ikya

ik

bl\ik

mhf>Uj>

22

lOhe

me&

bD>I

21

k>urAan

buj>ugIR vala

r r( )

inghban

ws pr

mgr

jan

ko:

k>sm hE AaSman

valI kI

kI

cmkta

istara

huAa

w2lta

panI

huAa

se

pEda

ikya gya

pEda ikya

iks

gya hE

cIj> se

;n\san

caih@ ik de`e

w


r

ws ko dobara
lO4ana

be=k

pr

AOr sIna

vh

drimyan

pI5

se

inklta hE




kuVvt

to n ws

se

ke il@

ja&ce

raj>

idn

ja@&ge

w
w


r

AOr

j>mIn kI

k>sm

bair= vala

11

behUda bat

yh

AOr
nhI&

13

10

AaSman kI

f>Esla

be=k

klam

kr dene vala

w
AOr

mddgar

yh

12

f4 jane valI





w
w



kaif>r

ps

jma

7Il do

16

@k

AOr mE& tdbIr

tdbIr

krta hU%

17

597

15

9oD>I

`>br phu%cI, (17)


if>rA>On AOr smUd kI | (18)
bl\ik ijn logo& ne kuf> ikya
kaif>r zu4lane me& lge hu@
hE&, (19)
AOr ALlah wNhe& hr trf> se 3ere
hu@ hE | (20)

tdbIr

7Il do

tdbIr

krte hE

rat ko Aane vale kI | (1)


AOr tum ne Kya smza ik
tairk> Kya hE ? (2)
cmkta huAa istara | (3)
ko: jan nhI& ijs pr ko:
inghban n ho | (4)
AOr ;n\san ko caih@ ik de`e
vh iks cIj> se pEda ikya gya
hE ? (5)
vh pEda ikya gya w2lte hu@
panI se, (6)
jo inklta hE pI5 AOr sIne ke
drimyan se | (7)
be=k vh ALlah ws ko
dobara lO4ane pr k>aidr hE | (8)
ijs idn logo& ke raj> ja&ce
ja@&ge | (9)
to n wse ;n\san ko ko:

k>aidr

14

Kya tuMhare pas l=kro& kI bat

k>sm hE AaSman kI AOr tairk>

AOr rat ko Aane

nhI&

jo cahe kr Dalne vala | (16)

meh\rban, rh\m krne vala hE

vala, (15)

lOhe mhf>Uj> me& il`a huAa | (22)

AOr tum ne Kya smza

A>=R ka mailk bD>I buj>ugIR

ALlah ke nam se jo bhut

r
rw w

r w

Kya hE tairk>

krne vala hE, (14)

vala hE, (21)

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

AOr vhI b~>=ne vala muhBbt

bl\ik yh k>urAan bD>I buj>ugIR

Aayat 17

cmkta huAa istara

bl\ik

(86) sUrtut tairk>

kuA> 1

yh

A>Mm (30)

be=k vh

kuVvt hogI AOr n mddgar| (10)


k>sm AaSman kI, bair=
vala | (11)
AOr j>mIn kI, f4 jane
valI | (12)
be=k yh klam hE f>Esla
kr dene vala, (13)
AOr yh h&sI mj>ak> nhI& | (14)
be=k vh wl\4I wl\4I tdbIre&
krte hE&, (15)
AOr mE& -I @k tdbIr krta
hU% | (16)
ps 7Il do kaif>ro& ko 9oD>I
7Il | (17)

wNhe&

W@


Al g>ai=ya (88) ba Al Aala (87) a

ALlah ke nam se jo bhut


meh\rban, rh\m krne vala hE
pakIj>gI byan kr Apne sb se

r( )

ijs ne pEda kya ifr 5Ik


AOr ijs ne ANdaj>a 5hraya ifr
rah id`a:, (3)
AOr ijs ne cara wgaya, (4)
ifr wse `>u=\k isyah
kr idya | (5)
hm jl\d Aap s ko p7>a@&ge,
ifr Aap s n -Ule&ge, (6)
mgr jo ALlah cahe, be=k vh
janta hE j>aihr -I AOr po=Ida
-I | (7)
AOr hm Aap s ko Aasan
trIk>e kI shUlt de&ge | (8)
ps Aap s smza de& Agr
smzana nf>a de | (9)
jo Drta hE vh jl\d smz
ja@ga, (10)
AOr ws se bdb~>t phlU thI
krega, (11)
jo bhut bD>I Aag me& dai`>l
hoga | (12)
ifr n mrega vh ws me& AOr n
ij@ga | (13)
yk>Inn ws ne f>lah pa: jo
pak huAa, (14)
AOr ws ne Apne rb ka nam yad
ikya, ifr nmaj> p7>I | (15)
bl\ik tum dun\yvI ij>NdgI ko
trjIh dete ho | (16)
AOr jbik Aai`>rt behtr AOr
bak>I rhne valI hE | (17)
be=k yh phle shIf>o& me& -I

AOr ijs ne

ANdaj>a 5hraya

ifr 5Ik

pEda

ikya

kya

isyah

ifr wse

`>u=\k

AOr

j>aihr

jo

janta

be=k

hE

vh

ALlah cahe

jl\d smz

nf>a de

smzana

ja@ga

`Olte hu@ c=\me se panI ipla@


ja@&ge, (5)
n wn ke il@ `ana hoga mgr
`>ar dar 3as se, (6)
jo n mo4a kregI AOr n -Uk se
beinyaj> kregI | (7)

Apna

bulNd

rb

pakIj>gI

nam

byan kr

inkala

AOr

wgaya

ijs ne

ifr rah

id`a:

jo

mgr

ifr n

hm jl\d p7>a@&ge

-Ule&ge Aap

Aap s ko

Agr

ps

smza de&

Aasan

AOr hm Aap s

trIk>a

ko shUlt de&ge

po=Ida

bhut bD>I

12

dai`>l

Aag

jo

hoga

AOr phlU thI

bd b~>t

11

Drta hE

10

krega ws se

jo

w


w
AOr yad

nam

pak

14

ikya

yk>Inn ws

jo

huAa

AOr n

13

ne f>lah pa:

ws me&

ij@ga

n mrega vh

ifr

w

w


Aar

behtr

duinya

16

Aai`>rt

b7>ate ho

ij>NdgI

bl\ik

trjIh

15

ifr nmaj>

Apna

p7>I

rb

w
w




19

AOr mUsa

;b/ahIm

shIf>e

phle shIf>e

18

be=k

me&

r( )

yh

rhne valI

Aayat 26

2a jane valI

AOr bak>I

17

(88) sUrtul g>ai=ya

kuA> 1

Kya tuMhare pas 7a&pne valI

dhktI hu: Aag me& dai`>l ho&ge, (4)

sb se

meh\rban, rh\m krne vala hE

vale | (3)

cara

kr idya

ALlah ke nam se jo bhut

A>ml krne vale, mu=K>k>t w5ane

shIf>o& me& | (19)

j>lIl Ao Aaijj> ho&ge, (2)

ijs ne

;b/ahIm A AOr mUsa A ke

iktne hI mu%h ws idn

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

khI g: 9I, (18)

ik>yamt kI bat phu%cI | (1)

Aayat 19

sb se bulNd

bulNd rb ke nam kI, (1)


ikya, (2)

(87) sUrtul Aala

kuA> 1

SP@

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE



A>ml

j>lIl Ao

krne vale

A>aijj>

ws idn




w
iktne

7a&pne

mu%h

Kya tuMhare pas

bat

valI

Aa:

nhI&

`Olta
huAa

c=\ma

se

ipla@
ja@&ge

dhktI
hu:

Aag

dai`>l
ho&ge

mu=K>k>t

w5ane vale

-Uk

se

n beinyaj>

n mo4a

kregI

kregI

W@

`>ardar
3as

se

mgr

`ana

wn ke
il@

598

XY@va


w


r
bag>

me&

ApnI

`>u= `>u=

tr Ao taj>a

koi== se

ws idn

iktne mu%h

ws me&

bhta

12

c=\ma

huAa

ws me&

behUda

11

vh n

ws me&

bkvas

bulNd

10

sune&ge




w
rw
AOr ge

cune hu@

14

AOr k4ore

W%ce W%ce

13

t`>\t

r

w




trf>

W%4

Kya vh nhI& de`te ?

AOr

ib`re hu@

16

trtIb se lge

15

k>alIn

hu@



r w

w
phaD>

AOr

jma

trf>

bulNd

18

kEse

ikya gya

AOr

AaSman

17

trf>

vh pEda

kEse

ikya gya


w

r




ib2a: g:

20

kEse

AOr

j>mIn

`D>e ik@ g@

19

trf>

kEse

darog>a

22

wn pr

nhI& Aap

smzane

21

Aap

vale

ps smzate

isfR>

rhe&

bD>a

24

ps wse A>j>ab dega

A>j>ab

23

ALlah

AOr

mu%h

jo

kuf> ikya

moD>a

ijs

mgr

wn ka ihsab

26

hm pr

be=k

ifr

r( )

(89) sUrtul f>j/

kuA> 1

be=k

trf>

iktne hI mu%h ws idn


tr Ao taj>a ho&ge | (8)
ApnI koi== kma: se `>u=
`>u=, (9)
bulNd bag> me&, (10)
ws me& vh n sune&ge behUda
bkvas, (11)
ws me& @k bhta huAa c=\ma
hE | (12)
ws me& W%ce W%ce t`>\t hE&, (13)
AOr Aab`>ore cune hu@, (14)
AOr ge trtIb se lge hu@, (15)
AOr k>alIn ib`re hu@
fEle hu@ | (16)
Kya vh nhI& de`te ? W%4 kI trf>
ik vh kEse pEda ik@ g@ | (17)
AOr AaSman kI trf> ik kEse
bulNd ikya gya ? (18)
AOr phaD>o& kI trf> ik kEse `D>e
ik@ g@ ? (19)
AOr j>mIn kI trf> ik kEse
ib2a: g: ? (20)
ps Aap smzate rhe&, Aap s
isfR> smzane vale hE& | (21)
Aap s wn pr darog>a nhI&, (22)
mgr ijs ne mu%h moD>a AOr kuf>
ikya mun\ikr ho gya, (23)
ps ALlah wse A>j>ab dega bhut
bD>a A>j>ab | (24)
be=k wNhe& hmarI trf> lO4na
hE, (25)
ifr be=k hm pr hmara kam
hE wn ka ihsab lena | (26)

Aayat 30

subh svera

hmarI

wn ka lO4na

25

A>Mm (30)

ALlah ke nam se jo bhut

meh\rban, rh\m krne vala hE


k>sm f>j\r kI, (1)

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

w w


w
w

AOr ds rato& kI, (2)

jb

Kya ;s me& ;n cIj>o& kI k>sm

AOr

rat kI

AOr

AOr

tak> kI

juf>\t kI

AOr

ds

rato& kI

k>sm

f>j\r kI

mamla
ikya

Kya tum ne

kEsa

nhI& de`a

hr A>K>lmNd

k>sm

ke nj>\dIk

;s

me&

Kya

cle



r


ws jEsa

nhI& pEda
ikya gya

vh jo

sutUno& vale

;rm

A>ad ke

tuMhara

sa9

rb

599

vadI me&

ka4e tra=e
s~>t pT9r

ijNho& ne

AOr smUd

W@

=h\ro& me&

AOr juf>\t AOr tak> kI, (3)


AOr rat kI jb vh cle | (4)
hr A>K>lmNd ke nj>\dIk motbr
hE ? (5)
Kya tum ne nhI& de`a ik tuMhare
rb ne Kya mamla ikya A>ad ke
sa9, (6)
;rm ke sutUno& vale, (7)
ws jEsI k>Om duinya ke mul\ko& me&
pEda nhI& kI g: | (8)
AOr smUd ke sa9 ijNho& ne vadI
me& s~>t pT9r tra=e, (9)

Al f>j/ (89)
AOr kIlo& vale if>rA>On ke
sa9, (10)
ijNho& ne =h\ro& me& srk=I
kI, (11)
ifr wn =h\ro& me& bhut f>sad
ikya | (12)

SP@


w
w

=h\ro& me&

11

srk=I

vh

kI

ijNho& ne

kIlo& vala

10

AOr if>rA>On


r

w

tuMhara

koD>a

ps

wn pr

rb

f>sad

12

brsa idya

ws me&

bhut ikya

ka koD>a brsa idya | (13)

be=k tuMhara rb 3at me& hE| (14)

jb

ps wn pr tuMhare rb ne A>j>ab

ps ;n\san ko jb ws ka rb
Aaj>ma@, ifr ws ko ;J>j>t de
AOr nemt de, to vh khe ik mere
rb ne muze ;J>j>t dI | (15)
AOr jb wse Aaj>ma@ AOr wse
roj>I ANdaj>e se t&g kr ke de to
vh khe ik mere rb ne muze j>lIl
ikya | (16)
hrigj> nhI&, bl\ik tum ytIm kI
;J>j>t nhI& krte, (17)
AOr rg>bt nhI& dete imSkIn ko
`ana i`lane kI, (18)
AOr tum male mIras sme4 sme4
kr `ate ho, (19)
AOr mal se muhBbt krte ho
bhut ij>yada muhBbt | (20)
hrigj> nhI&, jb j>mIn kU4 kU4
kr pSt kr dI ja@, (21)
AOr Aa@ tuMhara rb AOr Aa@&
f>ir+te k>tar dr k>tar | (22)
AOr ws idn jhn\nm la: ja@,
ws idn ;n\san socega AOr wse
kha& socna nf>a dega ? (23)
khega @e ka=! mE& ne ApnI ;s
ij>NdgI ke il@ phle nek A>ml
-eja hota | (24)
ps ws idn ws jEsa A>j>ab ko:
n dega, (25)
n ws jEsa baN0na ko:
baN0 kr r`ega | (26)
@e he mut\m;n ;t\mInan
valI | (27)
lO4 cl Apne rb kI trf>,
vh tuz se raj>I, tU ws se
raj>I, (28)
ps dai`>l ho ja mere bNdo&
me& | (29)
AOr dai`>l ho ja merI jNnt
me& | (30)

;n\san

ps jo

tuMhara

3at me&

14

be=k

rb

A>j>ab

13

w r

15

muze

mera rb

;J>j>t dI

to vh khe

AOr wse

ws ko

ws ka

nemt de

;J>j>t de

rb

ws ko Aaj>ma@

w
z
mera rb

ws ka

to vh khe

ANdaj>e se

ws pr

irj>\k>

wse Aaj>ma@

deta hE

AOr jb



w

AOr rg>bt nhI& dete

ytIm

17

hrigj> nhI&,

;J>j>t nhI& krte

muze j>lIl

16

bl\ik

ikya


19

`ana

male

AOr tum

sme4 kr

mIras

`ate ho

imSkIn

18

`ana

pr



r
w
A

j>mIn

pSt kr dI

hrigj> nhI&

ja@gI

jb

22

k>tar dr k>tar

bhut

20

muhBbt

AOr muhBbt

mal

w
r w
w


AOr la: ja@

AOr Aa@&

tuMhara

AOr

f>ir+te

rb

Aa@ga


w


ws ke

AOr

il@

kha&

;n\san

socega

kU4 kU4

21

kr

jhn\nm me&

ws idn

krte ho

ws idn






ps ws idn

24

ApnI ij>NdgI

mE& ne phle

ke il@

-eja hota

@e ka=

vh

socna

23

khega





w

w
ws ka

AOr n baN0 kr r`e

baN0na

25

ko:

ws ka A>j>ab

trf>

lO4 cl

27

mut\m;n

nf>\s

@e

A>j>ab n dega

26

ko:

29

mere bNde

me&

ps dai`>l ho

28

vh tuz se raj>I

30

W@

merI jNnt

raj>I

Apne rb

AOr
dai`>l ho

600

@A=

=Ms (91)@a Al bld (90) ja

A>Mm (30)

r( )

(90) sUrtul bld

kuA> 1

ALlah ke nam se jo bhut


meh\rban, rh\m krne vala hE
nhI&, mE& ;s =h\r kI k>sm `ata

Aayat 20

=hr

hU%, (1)

AOr Aap s ko ;s =h\r me&


hlal kr ilya gya hE, (2)

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE



w
w
AOr

=h\r

vaild kI

;s

hlal

AOr

kr ilya gya

Aap s

=h\r

nhI& mE& k>sm

;s

`ata hU%

w w



hrigj> bs

Kya vh guman

ik

nhI& clega

krta hE

mu=K>k>t me&

thk>Ik> hm ne

;n\san

AOr AOlad

pEda ikya







ws ko

ik

nhI& de`a

Kya vh guman
krta hE

7ero&

mal

vh

wD>a idya

iksI

khta hE

ws pr



w w

w

AOr hm ne

AOr

wse id`a@

AOr j>ban

do ho&4

do Aa%`e&

ws ke

hm ne

Kya

il@

bnaya

nhI&

iksI




r w


2uD>ana

Kya

Ak>\ba

12

tum

AOr

smze

Kya

ps n dai`>l

3a4I

11

huAa vh

do raSte

10

15

k>rabtdar

ytIm

-Uk vale

14

idn

`ana

me&

i`lana

ya

gdRn

13

AsIr


w


AOr bahm

jo :man la@

vsIyt kI

se

ho

ifr

16

18

sI0e ha9 vale

vh yhI

`>u= nsIb

log

17

`>ak n=In

imSkIn

ya

w

AOr bahm

rh\m `ane kI

sb\r kI

nsIht kI



w w

20

mU&dI bNd
kI hu:

Aag

wn pr

ba@& ha9 vale

19

vh

bd b~>t

r( )

hmarI

AOr ijn logo& ne

Aayat

;n\kar ikya

(91) sUrtu= =Ms

kuA> 1

jb

idn kI

ws ke pI2e
inkle

jb

ca%d kI

601

wse

AOr

AOr

bnaya

ijs

AaSman kI

wse 7a&p de

jb

W@

Kya vh guman krta hE ik ws


pr hrigj> iksI ka bs nhI&
clega ? (5)
vh khta hE ik mE& ne 7ero& mal
wD>a idya | (6)
Kya vh guman krta hE ik ws
ko iksI ne nhI& de`a ? (7)
Kya hm ne nhI& bna:& ? ws kI do
Aa%`e&, (8)
AOr j>ban AOr do ho&4, (9)
AOr hm ne wse do raSte id`a@ | (10)
ps vh dai`>l n huAa Ak>\ba
3a4I me& | (11)
AOr tum Kya mze ik Ak>\ba
Kya hE ? (12)
gdRn 2uD>ana AsIr ka Aaj>ad
krana | (13)
ya `ana i`lana -Uk vale idn
me&, (14)
k>rabtdar ir=\tedar ytIm ko, (15)
ya `>ak n=In imSkIn ko | (16)
ifr ho wn logo& me& se jo :man
la@ AOr wNho& ne bahm vsIyt
kI sb\r kI AOr bahm rh\m `ane
kI | (17)
yhI log hE& `>u= nsIb | (18)
AOr ijn logo& ne hmarI Aayto&
ka ;n\kar ikya vh bdb~>t log
hE& | (19)

k>sm hE sUrj kI AOr ws kI


ro=nI kI, (1)

AOr ws
kI ro=nI

sUrj kI k>sm


w w
w

ikya | (4)

meh\rban, rh\m krne vala hE


w
w
w
AOr

mu=K>k>t me& igrF>tar pEda

ALlah ke nam se jo bhut

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

AOr

thk>Ik> hm ne ;n\san ko

me& bNd kr idya gya hE | (20)

AOr AOlad kI, (3)

wn pr Aag mU&dI hu: hE wNhe& Aag

Aayat 15

sUrj

AOr k>sm `ata hU% vaild kI

AOr

rat kI

vh ro=n
krde

AOr ca%d kI jb ws ke pI2e se


inkle | (2)
AOr idn kI jb vh wse ro=n
kr de, (3)
AOr rat kI jb vh wse
7a&p le, (4)
AOr k>sm hE AaSman kI AOr
ijs ne wse bnaya, (5)

Al lEl (92) a
AOr j>mIn kI AOr ijs ne wse
fElaya, (6)
AOr ;n\san kI AOr ijs ne wse
dSt ikya, (7)
ifr DalI ws ke idl me& ws ke gunah
AOr prhej>garI kI smz | (8)
thk>Ik> kamyab huAa ijs ne ws
ko pak ikya, (9)
AOr thk>Ik> namurad huAa ijs ne
wse `>ak me& imlaya | (10)
smUd ne ApnI srk=I ik vjh
se zu4laya, (11)
jb wn ka bdb~>t w5 `D>a
huAa | (12)
to wn se ALlah ke rsUl ne kha
`>brdar ho ALlah kI W%4nI AOr
ws ke panI pIne kI barI se | (13)
ifr wNho& ne ws ko zu4laya
AOr ws kI kU&ce ka4 DalI&,

SP@

w
w r
w

w
r
ws ka

ws ke idl

gunah

me& DalI

wse `>ak

10

wn

to

se

kha

12

w5 `D>a
huAa

ifr hlakt

ifr ws kI

ifr ws ko

DalI

kU&ce ka4 DalI&

zu4laya

15

ws ka

AOr vh nhI&

An\jam

Drta

ps hm A>nk>rIb ws ke il@
AasanI kI tOf>Ik> kr de&ge | (7)
AOr ijs ne bu`>\l ikya AOr
beprvah rha | (8)
AOr zu4laya AC2I bat ko, (9)
ps hm A>nk>rIb ws ke il@
du=\varI g>lt raSta Aasan
kr de&ge| (10)
AOr ws ka mal ws ko f>a;da

Aag se | (14)
ws me& isfR> bdb~>t dai`>l hoga, (15)
ijs ne zu4laya AOr mu%h moD>a | (16)
AOr A>nk>rIb ws se prhej>gar
bca ilya ja@ga | (17)
jo Apna mal deta hE Apna
idl pak saf> krne ko | (18)

jb

ApnI

11

AOr ws kI

prhej>garI

smUd

srk=I

13

AOr ws kI

ALlah kI

panI kI barI

W%4nI

zu4laya

ALlah ka rsUl

ifr wNhe& brabr

wn ke gunah

wn ka

kr idya

ke sbb

rb

r( )

wn pr


Aayat 21

rat

jb vh

pEda ikya

AOr idn kI

ro=n ho

vh

rat kI

jb

7a&p le

k>sm




w
w

AOr prhej>garI

idya

;`>\ityar kI

so

ijs

tuMharI

mu`>\tilf>

jo

be=k

koi==

AOr mada



w




w
AOr jo

ps A>nk>rIb wse

AasanI

AC2I bat ko

Aasan kr de&ge

AOr sc jana


w






ps A>nk>rIb wse

AOr

AC2I bat ko

Aasan kr de&ge

zu4laya

AOr

ijs ne bu`>\l

beprvah rha

ikya


w

be=k hm pr

ps mE& tuMhe& Drata hU% -D>KtI hu:

kamyab huAa

(92) sUrtul lEl

AOr jo ws ne

nr

hmara ij>Mma

hmare ha9 me& hE | (13)

kI


w
w
w

be=k hmara ij>Mma hE rah


AOr be=k duinya Ao Aai`>rt

AOr j>mIn

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

n dega jb vh nIce igrega | (11)


id`ana | (12)

14

meh\rban, rh\m krne vala hE

AOr AC2I bat ko sc jana, (6)

AOr
ijs


r


w

Drta | (15)

;`>\ityar kI, (5)

jo

pak ikya

ws ka

ALlah ke nam se jo bhut

so ijs ne idya AOr prhej>garI

wse
fElaya


w r

w

AOr vh ws ke An\jam se nhI&

hE& | (4)

ws ko

bd b~>t

kuA> 1

be=k tuMharI koi==e& mu`>\tilf>

ifr wNhe& brabr kr idya, (14)

mada pEda ik@ | (3)

;n\san kI

namurad huAa

AOr ws kI jo ws ne nr Ao

AOr nf\>s

ijs

AOr thk>Ik>

jo

me& imlaya

ke gunah ke sbb hlakt DalI,

AOr idn kI jb vh ro=n ho, (2)

AOr

ikya



w
w

ifr wn ke rb ne wn pr wn

rat kI k>sm jb vh 7a&p le, (1)

wse duSt

11

jb nIce

ws ka

igrega vh

mal

AOr n

ws ko

f>a;da dega

du=\varI

10

s~>tI


w
w

r
Aag

ps mE& tuMhe&

AOr duinya

13

Drata hU%

Aai`>rt

hmare

AOr

il@

be=k

12

AlbTta rah
id`ana

16

AOr mu%h
moD>a

ijs ne zu4laya

15

;n\itha:

mgr

bd b~>t

n dai`>l
hoga ws me&

14

-D>ktI
hu:

18

pak krne ko

Apna
mal

deta hE

W@

jo

17

bD>a

AOr A>nk>rIb ws se

prhej>gar

bca ilya ja@ga

602

@A=

=hR (94)@a A0 0uha (93) z


w

w
cahta hE

rj>a

isfR>

bdla dI ja@

19

nemt

se

AOr nhI& iksI ke

ws pr

il@

AOr

raj>I hoga

21

20

A>nk>rIb

bulNd Ao

Apna

brtr

rb

r( )

kuA> 1

meh\rban, rh\m krne vala hE


k>sm hE Aaf>\tab kI ro=nI
kI, (1)

AOr rat kI jb vh 2aja@, (2)


Aap s ke rb ne Aap s ko
nhI& 2oD>a AOr n bej>ar huAa | (3)



w
r
w
w
w

bej>ar

AOr

Aap

Aap s ko

huAa

ka rb

nhI& 2oD>a

2aja@

AOr

jb

k>sm hE 0Up c7>ne

rat kI

kI Aaf>\tab



w

r


w

Aap ka

Aap s ko

AOr

rb

A>ta krega

A>nk>rIb

phlI

Aap s

se

behtr

ke il@

AOr Aai`>rt


w



w

be`>br

AOr Aap s

ko paya

ps i5kana

ytIm

idya

Aap s

Kya

ko paya

nhI&

Aap raj>I

ho ja@&ge

to k>h\r

ps

ytIm

n kre&

to g>nI

jo

AOr Aap s

muf>ils

kr idya

ko paya

to
ihdayt dI



w

w

11

so ;j>har kre&

Apna rb

AOr

nemt

jo

r( )

AOr jo

Aap s

AOr hm ne

se

wtar idya

ps
be=k

Aap s

Aap s

AOr hm ne

Aap s

Aap s

ka sIna

ke il@

ka ij>

ke il@

bulNd ikya

mehnt kre&

Aap s

ps

f>airg> ho&

jb

`ol idya

Aap s

toD> dI

kI pu+t

AasanI

sa9 du=\varI

r

w

603

rg>bt kre&

Apna

AOr

rb

trf>

Kya Aap s ko ytIm nhI&


paya ? ps i5kana idya, (6)
AOr Aap s ko be`>br paya to
ihdayt dI, (7)
AOr Aap s ko muf>ils paya
to g>nI kr idya | (8)
ps jo ytIm ho ws pr k>h\r n
kre&, (9)
AOr jo sval krne vala ho wse
n izD>ke& | (10)
AOr jo Aap s ke rb kI nemt

AOr Aap s se Aap ka boz

W@

be=k

AasanI

wtar idya | (2)


ijs ne toD> dI zuka dI

Kya

Aap s kI pu+t, (3)

nhI&

AOr hm ne Aap s ka ij>

jo ijs

raj>I ho ja@&ge | (5)

`ol idya ? (1)

sa9

ka rb A>ta krega, ps Aap s

Kya hm ne Aap s ka sIna nhI&



r

r



w

ka boz

AOr A>nk>rIb Aap s ko Aap

meh\rban, rh\m krne vala hE

Aap s

phlI halt se behtr hE | (4)

ALlah ke nam se jo bhut

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

AOr Aai`>rt Aap s ke il@

hE wse ;j>har kre& | (11)

Aayat 8

`olna

krne vala

(94) sUrtu= =hR

kuA> 1

sval

to n izD>ke&

10

isfR> Apne buj>ugR Ao brtr rb

ALlah ke nam se jo bhut

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

nhI& ik ijs ka bdla de, (19)

AOr A>nk>rIb raj>I hoga | (21)

Aayat 11

roj>e ro=n

AOr iksI ka ws pr @hsan

kI rj>a cahta hE | (20)

(93) sUrtu0 0uha

A>Mm (30)

du=\varI

bulNd ikya | (4)


ps be=k du=\varI ke sa9
AasanI hE | (5)
be=k du=\varI ke sa9 AasanI
hE | (6)
ps jb Aap s f>airg> ho& to
;badt me& mehnt kre& | (7)
AOr Apne rb kI trf> rg>bt
kre& idl lga@& | (8)

Al A>lk> (96) a At tIn (95) na

ALlah ke nam se jo bhut


meh\rban, rh\m krne vala hE
k>sm hE A&jIr kI AOr j>EtUn

r( )

AOr tUre sIna kI, (2)


AlbTta hm ne ;n\san ko
behtrIn sa~>t me& pEda ikya| (4)
ifr wse sb se nIcI pSt trIn
halt me& lO4a idya, (5)
isva@ wn logo& ke jo :man la@
AOr wNho& ne nek A>ml ik@ to
wn ke il@ `>tm n hone vala
Ajr hE | (6)
ps kOn zu4la@ga Aap s ko
;s ke bad roj>e jj>a Ao sj>a ke
mamle me& ? (7)
Kya ALlah sb haikmo& se bD>a
haikm nhI& hE ? (8)
ALlah ke nam se jo bhut
meh\rban, rh\m krne vala hE

w w

w
w

Am\n

=h\r

vala

AOr ;s

sb se

hm ne wse

nIca

lO4a idya

`>tm

hone vala

ifr

Ajr

be inyaj> de`ta hE | (7)


be=k Apne rb kI trf> lO4na
hE | (8)
Kya tum ne wse de`a jo roKta
hE | (9)
@k bNde ko jb vh nmaj> p7>e | (10)
-la de`o, Agr vh bNda
ihdayt pr ho, (11)
ya prhej>garI ka huKm
deta ho | (12)
-la de`o, Agr yh roKne vala
zu4lata AOr mu%h moD>ta ho | (13)
Kya ws ne n jana ik ALlah
de` rha hE ? (14)
hrigj> nhI&, Agr baj> n Aaya
to pe=anI ke balo& se pkD> kr
hm j>r 3sI4e&ge | (15)
zU4I gunahgar pe=anI | (16)
to bula le ApnI mj\ils jT9e
ko, (17)

behtrIn

sa~>t

to wn

nek

ke il@

tmam

sb se bD>a

Kya nhI&

haikm

haikm

ALlah

k>sm hE

kI

A&jIr kI

AlbTta hm ne

;n\san

me&

pEda ikya

AOr

:man

isva@

A>ml ik@

la@

jo log

nIco&

vala

dIn ke mamle

;s ke

ps kOn Aap s

me&

bad

ko zu4la@ga

r( )

(96) sUrtul A>lk>

kuA> 1

Aayat 19

jma huAa `>Un

se bD>a krIm hE, (3)

;s vjh se ik vh Apne Aap ko

sa&ca

pi7>@ AOr Aap s ka rb sb

krta hE | (6)

AOr j>EtUn

ikya, (2)

hrigj> nhI&, ;n\san srk=I

;n\san ko jme hu@ `Un se pEda

janta 9a | (5)

AOr tUre sIna kI

sb ko pEda ikya, (1)

;n\san ko is`aya jo vh n

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

pi7>@ Apne rb ke nam se ijs ne

ijs ne k>lm se is`aya, (4)

Aayat 8

A&jIr

kI, (1)
AOr ;s Am\n vale =h\r kI, (3)

(95) sUrtut tIn

kuA> 1

SP@

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

jma

se

huAa `>Un

pEda

;n\san

pEda

ikya

Apna

ijs ne

ikya

nam se

rb

pi7>@

r


is`aya

;n\san

k>lm se

is`aya

vh ijs

ne

bD>a

AOr Aap

krIm

ka rb

pi7>@

r


A

be=k 7

ik Apne

be inyaj>

srk=I

t:& de`e

;n\san

krta hE

hrigj> nhI&
be=k

vh janta

jo n

9a

10

vh nmaj>
p7>e

@k

jb

rokta hE

bNda

vh jo

Kya Aap
ne de`a

lO4na hE

Apna
rb

trf>




r
r
Agr

-la de`o

12

prhej>garI

ya huKm

ka

deta

11

ihdayt

pr

ho

Agr

-la de`o

n baj> Aaya

Agr

hrigj>
nhI&

de` rha

14

hE

ik ALlah

Kya n

13

jana

AOr mu%h
moD>ta

zu4lata

17

ApnI

to vh

mj\ils

bula le

16

gunahgar

W@

zU4I

pe=anI

15

pe=anI ke

hm j>r

balo& se

3sI4e&ge

604

Al bEy\iyna (98)@ja Al k>d/ (97) a




w
w

19

AOr

AOr isj\da

ws kI bat

nhI&

nj>\dIk ho

kr tU

n man

nhI&

Pyade

18

r( )

(97) sUrtul k>d/

kuA> 1

nhI& nhI&, ws kI bat n mane&

bulate hE&

AOr Aap s isj\da kre& AOr


Apne rb kI nj>\dIkI haisl
kre& | (19)
ALlah ke nam se jo bhut

meh\rban, rh\m krne vala hE


be=k hm ne yh k>urAan wtara

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE



r w

lEltulk>d/

Kya

Aap ne

AOr

smza

Kya

lEltulk>d/

hm ne yh

me&

;J>j>t valI rat

wtara

be=k


w



wtrte

AOr h

ws me&

f>ir+te

hE&

hj>ar mhIne

se

behtr

lEltulk>d/

f>j\r

tulUA>

subh

hona

jb tk

vh

slamtI

kam

hr

r( )

huKm se

rb

vale

vh jo

n 9e

pak

shIf>e

p7>ta

ALlah

huAa

kI trf> se

rsUl

`ulI

Aa@ wn

yha&

dlIl

ke pas

tk ik


w w

mgr

vh jo ik iktab id@ g@

if>k>aR

AOr

Ahle iktab

if>k>aR hu@

il`e hu@ mj>bUt

thrIr

ws me&


w w
w
yh ik ;badt kre&
ALlah kI

mgr

huKm

AOr

idya gya

jb wn ke

`ulI dlIl

ws ke bad

pas Aag:

w w



j>kat

AOr

AOr

nmaj>

Ada kre&

k>a;m kre&

yk `>

dIn

ws ke
il@

`>as krte hu@


w
w


Ahle iktab

ijn logo& ne

se

kuf> ikya

be=k

inhayt

dIn

mj>bUt

AOr yh


w w

605

m`>\lUk>

bdtrIn

vh

yhI log

ws me&

hme=a
rhe&ge

hE, (3)
;s me& wtrte hE& f>ir+te AOr "h
"hul AmIn Apne rb ke huKm
se hr kam ke ;n\itj>am ke
il@ | (4)

ijn logo& ne kuf> ikya Ahle

kuf> ikya

se

lEltulk>d/ hj>ar mhIno& se behtr

meh\rban, rh\m krne vala hE

Ahle iktab

lEltulk>d/ Kya hE ? (2)

ALlah ke nam se jo bhut

AOr mu=\irkIn

AOr Aap Kya jane& ik

slamtI hI slamtI hE | (5)

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

baj> Aane

lEltulk>d/ me& | (1)

tulUA> f>j\r tk, yh rat

Aayat 8

`ulI dlIl

wn ka

se

(98) sUrtul bEy\iyna

kuA> 1

hm bulate hE& Pyado& ko | (18)

hm

Aayat 5

ta`>t, ba ;J>j>t

A>Mm (30)

jhn\nm

W@

Aag

me&

AOr mu=\irkIn

iktab AOr mu=\irko& me& se, baj>


Aane vale n 9e yha& tk ik wn
ke pas `ulI dlIl Aa@, (1)
ALlah ka rsUl pak shIf>e
p7>ta huAa, (2)
ijs me& raSt AOr du'St thrIre&
il`I hu: ho& | (3)
AOr Ahle iktab if>k>aR if>k>aR n
hu@ mgr ws ke bad ik wn ke
pas Aag: `ulI dlIl | (4)
AOr wNhe& isf>R yh huKm idya gya
9a ik vh ALlah kI ;badt kre&
ws ke il@ `>ails krte hu@ dIn
bNdgI yk `> ho kr, AOr
nmaj> k>a;m kre& AOr j>kat Ada
kre&, AOr yhI mj>bUt dIn hE | (5)
be=k ijn logo& ne kuf> ikya
Ahle iktab AOr mu=\irko& me& se,
vh jhn\nm kI Aag me& hme=a
rhe&ge, yhI log bdtrIn m`>\lUk>
hE& | (6)

Aj> ij>lj>al (99) aa


Al A>aidyat (100) oa
be=k jo log :man la@ AOr
wNho& ne A>ml ik@ nek, yhI
log behtrIn m`>\lUk> hE& | (7)
wn kI jj>a wn ke rb ke pas
hme=a rhne vale bag>at hE&, wn
ke nIce nhre& bhtI hE&, vh wn me&
hme=a hme=a rhe&ge, ALlah wn
se raj>I huAa, AOr vh ALlah se
raj>I hu@, yh ws ke il@ hE jo

SP@


w
w

m`>\lUk>

behtrIn

vh

hme=a

nhre&

rhe&ge

Apna

wn ke nIce se

ws ke

Dre

rb

il@ jo

hoga | (5)
ws idn log mu~>tilf> igroho&
me& bahr inkle&ge taik wn ke
A>amal wNhe& id`a@ ja@& | (6)
ps ijs ne kI hogI
@k j>raR brabr nekI
vh wse de` lega | (7)
AOr ijs ne kI hogI
@k j>raR brabr bura:
vh wse de` lega | (8)
ALlah ke nam se jo bhut
meh\rban, rh\m krne vala hE

Apne boz

AOr be=k vh ws pr gvah


hE | (7)
AOr be=k vh mal kI muhBbt
me& s~>t hE | (8)

hme=a

ws me&

Aayat 8

ihla DalI

j>mIn

j>l\j>la

ja@

jb


r



w

Kyo&

ik

ApnI `>bre&

byan

halat

kregI

ws idn

;se Kya

AOr

;n\san

ho gya ?

khega

w
r



w
taik

mu~>tilf>

id`a@

igroho&

bahr

log

ws idn

inkle&ge

ws ko

huKm -eja

tera rb

ws ko

brabr

j>raR

kI hogI

ps ijs

wn ke A>amal

ne

ws ko de`ega

@k

nekI

de`ega

@k

bura:

brabr

j>raR

AOr ijs ne

(100) sUrtul A>aidyat

Aayat 11

dOD>ne vale 3oD>e

kI hogI

r( )

kuA> 1

g>artigrI krne valo& kI, (3)

na=ua hE | (6)

ALlah

ws ka

inkal Dale

sub\h ke vK>t =b `>Un mar kr

be=k ;n\san Apne rb ka

hme=a

AOr bahr

j>mIn

valo& kI, (2)

me& 3us jane valo& kI, (5)

raj>I

raj>I huAa


z

z
r
w

sum zaD> kr ic&gairya& wD>ane

ifr ws gdR kI AaD> se mj\ma

jj>a

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

3oD>o& kI, (1)

valo& kI, (4)

wn se

-O&cal, j>l\j>la

k>sm hE dOD>ne vale, ha&pte hu@

ifr ws dOD>ne se gdR wD>ane

AOr vh

(99) sUrtuj> ij>lj>al

AOr Apne boz bahr inkal

Kyo&ik tere rb ne wse huKm -eja

be=k

wn kI

pas

rb

r( )

ja@gI, (1)

kregI, (4)

wn ka

bag>at

rhne vale

ws se

kuA> 1

jb j>mIn j>l\j>le se ihla dI

ws idn vh Apne halat byan

hme=a

bhtI hE&

yh

meh\rban, rh\m krne vala hE

Kya ho gya ? (3)

jo log :man la@

r

r
r

ALlah ke nam se jo bhut

AOr khega ;n\san ik ;s ko

AOr wNho& ne A>ml ik@ nek

Apne rb se Dre | (8)

DalegI, (2)

yhI log

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE







r
w

g>artigrI

subh ko

krne vale

sum

ic&gairya&

zaD> kr

wD>ane vale

ha&pne

k>sm hE dOD>ne

vale

vale 3oD>o& kI







Apne rb

;n\san

ka

be=k

mj\ma

ws
se

ifr ja 3use&

gdR

ws
se

ifr wD>a@&






w
w

AlbTta

mal Ao

muhBbt

AOr

s~>t

dOlt

me&

be=k vh

W@

gvah

AOr be=k vh
ws pr

na=ua

606

At tkasur (102)@qbna Al k>airA>a (101) ba

sIne

10

me&

idl

jo

AOr samne

k>b/o&

Aaja@ga

me&

w5a@

jo

jb

ja@&ge

`>Ub

11

ws idn

ba`>br

wn ka

wn se

rb

r r( )

janta

nhI&

Kya hE

ALlah ke nam se jo bhut


meh\rban, rh\m krne vala hE

Aayat 11

`D>`D>ane valI, (1)

AOr

tum smze

Kya hE `D>`D>ane valI ? (2)


AOr tum Kya smze ik Kya hE

Kya hE

Kya

`D>`D>ane valI

`D>`D>ane valI


w





AOr ho&ge

phaD>

prvano&

ib`re hu@

log

kI trh

ijs

ho&ge

idn

ws ke vj>n

-arI hu@

jo

ps jo

r&gIn Wn kI

0uNkI hu:

main&d


z

w
r

ws ke vj>n

hLke hu@

jo

AOr jo

@e= Ao

ps&dIda

me&

Aaram

so vh

w


r w

11

dhktI hu:

Aag

Kya hE vh ?

10

AOr tum Kya smze

haivya

r( )

(102) sUrtut tkasur

kuA> 1

to ws ka
i5kana

nhI&

k>b/e&

tum ne

yha&

ij>yart kI

tk ik

ka= tum jante

nhI&

tum jan loge

jl\d

hrigj>
nhI&

ks\rt kI

tuMhe& g>f>\lt me&

`>aih=

r`a

ifr

yk>In kI Aa%`

de`oge

ifr

jhn\nm

tum j>r
de`oge

607

nemte&

se

babt

ws idn

tum j>r

pU2e jaAoge

W@

Wn kI trh | (5)
ps ijs ke nek vj>n -arI
hu@, (6)
so vh ps&dIda Aaram me&
hoga | (7)
AOr ijs ke vj>n hLke hu@, (8)
to ws ka i5kana haivya
hoga | (9)
AOr tum Kya smze ik vh Kya
hE ? (10)
vh Aag hE dhktI hu: | (11)
ALlah ke nam se jo bhut

jate ho | (2)

tum jan loge



w
w

j>r wse

AOr phaD> ho&ge 0uNkI hu: r&gIn

yha& tk ik tum k>b/o& tk phu&c




hrigj>

trh ib`re hu@, (4)

g>f>\lt me& r`a, (1)



r


hrigj>

ijs idn ho&ge log prvano& kI

tuMhe& husUle ks\rt kI `>aih= ne

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

A>nk>rIb

`D>`D>ane valI ? (3)

meh\rban, rh\m krne vala hE

Aayat 8

ks\rt kI `>aih=>

AOr haisl kr ilya ja@ga jo

`>Ub ba`>br hoga | (11)

r
r
r
r w

`D>`D>ane valI

ja@&ge mudeR jo k>b/o& me& hE& ? (9)

be=k wn ka rb ws idn wn se

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

Kya vh nhI& janta ik jb w5a@

sIno& me& hE | (10)

`D>`D>ane valI

ps Kya

be=k

(101) sUrtul k>airA>a

kuA> 1

vh

A>Mm (30)

ifr

;Lme yk>In

hrigj> nhI&, tum jl\d


jan loge, (3)
ifr hrigj> nhI&, tum jl\d
jan loge | (4)
hrigj> nhI&, ka= tum ;Lme
yk>In se jante hote | (5)
tum j>r de`oge jhn\nm ko | (6)
ifr tum wse j>r yk>In kI
Aa%` se de`oge | (7)
ifr tum ws idn j>r pU2e
jaAoge sval jvab hoga nemto&
kI babt | (8)

Al f>Il (105) a Al humaj>a (104) :a Al A>s\r (103) a

ALlah ke nam se jo bhut


meh\rban, rh\m krne vala hE

r( )

be=k ;n\san `>sare me& hE, (2)

AOr wNho& ne nek A>ml ik@ AOr


@k dUsre ko hk> kI vsIyt kI
AOr sb\r kI vsIyt tlk>In
kI | (3)
ALlah ke nam se jo bhut




w

jo log :man la@

isva@

AOr

sb\r kI

Kya hE ? (5)
ALlah kI Aag -D>ka: hu:, (6)
jo idlo& tk ja phu%cegI | (7)
be=k vh wn pr 7a&k kr bNd
krdI ja@gI | (8)
lMbe lMbe sutUno& me& | (9)

wse ign ign


kr r`a

mal

pkI hu: im4\4I kI | (4)


ps wn ko `a@ hu@ -Use ke
main&d kr idya | (5)

AOr wNho& ne A>ml ik@ nek


Aayat 9

ijs

@eb jU

vaSte

tana j>n

hr

`>rabI




w
AOr

huTma

Kya

me&

j>r Dala

hrigj>

ja@ga

nhI&

wse hme=a

ws ka

r`ega

mal

ik

vh guman
krta hE



r



ja phu%ce

pr

vh

jo ik

ALlah kI

-D>ka: hu:

huTma

Aag

Kya h E?

tum smze

lMbe lMbe

sutUn

me&

bNd kI

hu:

vh

idl jma

(105) sUrtul f>Il

Aayat 5

ha9I

be=k

wn pr

r( )

kuA> 1

valo& se ? (1)

vh wn pr k&kirya& fe&kte 9e

jma ikya

ke rb ne Kya sulUk ikya ha9I

-eje (3)

k>sm

Kya Aap s ne nhI& de`a ik Aap

AOr wn pr zu&D ke zu&D pirNde

j>mane kI

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

meh\rban, rh\m krne vala hE

bekar ? (2)

AOr @k dUsre

ko vsIyt kI

tana j>n

ALlah ke nam se jo bhut

Kya wn ka daAo nhI& kr idya

be=k

(104) sUrtul humaj>a

ign ign kr r`a, (2)

AOr tum Kya smze ik huTma

;n\san

r( )

kuA> 1

ijs ne mal jma ikya AOr wse

me& Dala ja@ga | (4)

me&

hk> kI

vsIyt kI

vale ke il@, (1)

hrigj> nhI&, vh j>r huTma

`>sara

w
w
w

`>rabI hE hr tana j>n @eb lgane

mal wse hme=a r`ega, (3)

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

meh\rban, rh\m krne vala hE

vh guman krta hE ik ws ka

Aayat 3

j>mana

j>mane kI k>sm, (1)

isva@ wn logo& ke jo :man la@

(103) sUrtul A>s\r

kuA> 1

SP@

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

kr idya

Kya

ws ne

nhI&

tuMhara

ha9I valo& ke sa9

rb

kEsa

ikya

Kya tum ne
nhI& de`a


r w

zu&D ke zu&D

pirNde

wn pr

AOr -eje

s&ge igl

gumrahI me&
bekar

wn ka daAo

`a@ hu@

-Use kI

ps wn ko

trh

kr idya

W@

se

k&kirya&

fe&kte 9e

608

Al kOsr (108)@qa Al maWn (107) ba k>urE= (106)

r( )

(106) sUrh k>urE=

kuA> 1

ALlah ke nam se jo bhut


meh\rban, rh\m krne vala hE

Aayat 4

k>urE= ka kbIla

A>Mm (30)

k>urE= ko manUs krne ke


sbb, (1)

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

AOr gmIR

sdIR

wn ka

sf>r

sbb


r w



-Uk

se me&

wNhe& `ana idya

jo ijs

3r

;s

ps caih@ ik vh

rb

;badt kre&

`>Of>

se me&

Kya tum ne ws =~>s ko de`a jo

Aayat 7

roj>ana ;Stemal kI 2o4I cIj>e&

roj>e jj>a Ao sj>a ko zu4lata

hE ? (1)


0Kke

ytIm

jo ik

deta hE

yhI hE vh

roj>e jj>a

zu4lata

vh jo

Kya tum ne

Ao sj>a

hE

ik

de`a

ps

nmaij>yo& ke il@

`>rabI

imSkIn

pr

`ana

rg>bt

AOr

idlata

nhI&

vh

jo ik

g>aif>l

jma

ApnI nmaj>

se

w
w

A>am j>"rt

rokte hE&

kI cIj>

nhI& dete

be=k hm

609

dum k4a namurad


be nSl

vh

Aap s ka du+mn

be=k

W@

il@, (4)
jo ApnI nmaj>o& se laprvah
hE&, (5)

be=k hm ne Aap s ko

ko A>ta ikya

ps `>rabI hE wn nmaij>yo& ke

meh\rban, rh\m krne vala hE

hm ne Aap s

kOsr

`ana i`lane pr | (3)

ALlah ke nam se jo bhut

Aayat 3


ps nmaj> p7>e&

AOr nhI& wksata imSkIn ko

ma&gI nhI& dete | (7)

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

Apne rb ke il@

hE, (2)

AOr A>am j>"rt kI cIj> -I

be =umar -la;ya%

vhI hE jo ytIm ko 0Kke deta

jo id`ava krte hE&, (6)

krte hE&

(108) sUrtul kOsr

jo ik

vh

id`ava

r( )

kuA> 1

ijs ne wNhe& `ana idya -Uk me&,

meh\rban, rh\m krne vala hE

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

3r ke rb kI, (3)

ALlah ke nam se jo bhut

AOr wNhe&
Am\n idya

(107) sUrtul maWn

ps caih@ ik vh ;badt kre& ;s

AOr Am\n idya `>Of> me& | (4)

r( )

kuA> 1

krne ke sbb | (2)

manUs krne ke

k>urE=

manUs krna

wNhe& sdIR gmIR ke sf>r se manUs

AOr k>urbanI de&

kOsr A>ta ikya | (1)


ps Apne rb ke il@ nmaj> p7>e&
AOr k>urbanI de& | (2)
be=k Aap s ka du+mn hI
namurad hE | (3)

tBbt (111) ojm An ns\r (110) a Al kaif>n (109) a

r( )
w

ALlah ke nam se jo bhut


meh\rban, rh\m krne vala hE

(109) sUrtul kaif>n

kuA> 1

mE& ;badt nhI& krta ijn kI tum

AOr n mE& ;badt krne vala hU%


ijn kI tum ne ;badt kI, (4)
AOr n tum ;badt krne vale ho
ws kI ijs kI mE& ;badt krta


w
w

ijs kI tum

mE& ;badt

;badt krte ho

nhI& krta

ijs kI tum ne

mE& ;badt

AOr

;badt kI

krne vala

mera

AOr mere

tuMhara

tuMhare

dIn

il@

dIn

il@

tuMhare il@ tuMhara dIn AOr mere

il@ mera dIn | (6)

dr f>Oj | (2)

dai`>l ho rhe hE&

me&


Aayat 3

AOr Aap s

ALlah kI

AOr f>th

de`e&

Apna

tarIf>

ps pakI

rb

ke sa9

byan kre&

Aaja@

mdd

f>Oj dr f>Oj

bD>a tOba k>ubUl

krne vala

jb

vh

(111) sUrh tBbt

Aayat 5

Aag kI lp4, =ola

ALlah ka dIn

be=k

hE

r( )

kuA> 1

AOr vh hlak huAa | (1)

kI rSsI hogI | (5)

AOr n tum

log

AbU lhb ke dono& ha9 4U4 g@

ws kI gdRn me& `jUr kI 2al

;badt

krne vale

kIij@ ws se

meh\rban, rh\m krne vala hE

:&0n, (4)

ijs kI mE&

;badt krta hU%

AOr b`>\i== tlb

ALlah ke nam se jo bhut

AOr ws kI bIvI ladne valI

tOba k>ubUl krne vala hE | (3)

martI hu: Aag me& | (3)



r

w

b`>\i== tlb kre&, be=k vh bD>a

A>nk>rIb dai`>l hoga =ole

AOr

tum

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

pakI byan kre& AOr ws se

AOr jo ws ne kmaya| (2)

;badt
krne vale

mdd

ps Apne rb kI tarIf> ke sa9

ws ke kam n Aaya ws ka mal

ijs kI mE&
;badt krta hU%

(110) sUrtun ns\r

meh\rban, rh\m krne vala hE

ho rhe hE& ALlah ke dIn me& f>Oj

r( )

kuA> 1

ALlah ke nam se jo bhut

AOr Aap s de`e& ik log dai`>l

dIij@

w w

hU% | (5)

f>th ho ja@ | (1)

kh

@e



w

w
w

jb ALlah kI mdd Aaja@ AOr

kaif>ro

hU% | (3)

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

ws kI ijs kI mE& ;badt krta

AOr n tum ;badt krne vale ho

Aayat 6

kuf> krne vale

kh dIij@ @e kaif>ro! (1)

;badt krte ho, (2)

SP@

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

w


w

AOr

ws ka

jo

mal

ws ke

kam Aaya

AOr vh
hlak huAa

dono&

AbU lhb

ha9

4U4 g@



w
r


AOr ws

ladne valI

=ole martI

kI bIvI

Aag

A>nk>rIb
dai`>l hoga

ws ne
kmaya

`jUr

se

rSsI

W@

ws kI gdRn

me&

lkD>I :&0n

610

An nas (114)@ba Al f>lk> (113) a Al ;k>las (112) a

r( )

(112) sUrtul ;`>las

kuA> 1

A>Mm (30)
ALlah ke nam se jo bhut
meh\rban, rh\m krne vala hE

Aayat 4

`>ails

kh dIij@ vh ALlah @k

hE, (1)

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

n ws ne jna

beinyaj>

ALlah

@k

ALlah

vh

kh
dIij@

w



w

ko:

hmsr

ws ka

hE

AOr nhI&

AOr n vh jna gya

r( )

(113) sUrtul f>lk>

kuA> 1

=r

pEda ikya

se

subh

=r

valiya&

AOr se

2a ja@

rb kI

jb

mE& pnah

kh

me& Aata hU%

dIij@

AN0era

AOr se

=r

vh hsd kre

hsd krne

jb

vale

AOr =r se

log

log

bad=ah

log

vs\vsa
Dalta hE

jo

rb kI

mE& pnah

kh

me& Aata hU% dIij@

2up kr hmla

vs\vsa

krne vale

Dalne vale

=r

se

611

AOr ;n\san

ijNn
jma

se

log

W@

2a ja@, (3)
AOr igroho& me& fU&ke marne vailyo&
ke =r se, (4)
AOr =r se hsd krne vale ke
jb vh hsd kre | (5)
ALlah ke nam se jo bhut

logo& ke bad=ah kI, (2)







me&

AOr AN0ere ke =r se jb ik vh

logo& ke rb kI, (1)

mabUd

ikya, (2)

kh dIij@ mE& pnah me& Aata hU%

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

ALlah ke nam se jo bhut

meh\rban, rh\m krne vala hE

Aayat 6

log

me&

(114) sUrtun nas

kuA> 1

igrhe&

r( )

nhI& | (4)

ws ke =r se jo ws ne pEda

w w
w

fU&ke marne

AOr ws ka ko: hmsr

sub\h ke rb kI, (1)

iksI ne ws ko jna, (3)

kh dIij@ mE& pnah me& Aata hU%

ALlah ke nam se jo bhut meh\rban, rh\m krne vala hE

jo ws ne

n ws ne iksI ko jna AOr n

meh\rban, rh\m krne vala hE

Aayat 5

subh

ALlah beinyaj> hE, (2)

sIne idl

logo& ke mabUd kI, (3)


vs\vsa Dalne vale, pl4 pl4
kr hmla krne vale ke =r
se, (4)
jo vs\vsa Dalta hE logo& ke
idlo& me&, (5)
ijNno& me& se AOr ;n\sano& me&
se | (6)

You might also like