You are on page 1of 61

Ñaëc tröng

cuûa kieán truùc caûnh


quan

KTS BACH ANH TUAN


• I. Ñaëc tröng cuûa kieán truùc caûnh quan
thôøi kyø tieàn coâng nghieäp
• II. Ñaëc tröng cuûa kieán truùc caûnh quan
thôøi kyø coâng nghieäp
• III. Ñaëc tröng cuûa kieán truùc caûnh quan
thôøi kyø haäu coâng nghieäp
• IV. Moái quan heä giöõa kieán truùc caûnh
quan
vaø qui hoaïch khoâng gian
• V. Ñaëc tröng cuûa quaù trình hiønh thaønh
vaø phaùt trieån cuûa kieán truùc caûnh
quan
I. Ñaëc tröng cuûa kieán truùc
caûnh quan
thôøi kyø tieàn coâng nghieäp
• Söï hình thaønh vaø phaùt trieån qui hoaïch kieán
truùc caûnh quan do hoaøn caûnh lòch söû xaõ
hoäi.
• Ñoâ thò hình thaønh beân soâng thuaän lôïi cho
vieäc giao thöông , quaân söï….
• Kieán truùc caûnh quan thu nhoû trong khuoân
vieân nhaø ôû ñeàn ñaøi chuû yeáu laø vöôøn –
coâng vieân
• Boá cuïc chuû yeáu: Caân xöùng, töï do vaø keát
hôïp caû hai.

Coâng vieân Montsouris


II. Ñaëc tröng cuûa kieán truùc
caûnh quan
thôøi kyø coâng nghieäp
• Ñoâ thò phaùt trieån gia taêng vaø lôùn maïnh,
moâi tröôøng ñoâ thò ngaøy caøng oâ nhieãm
coâng nghieäp.
• Khoâng gian xanh cuûa ñoâ thò ñöôïc hình
thaønh.
• Phöông aùn caûi taïo Paris naêm 1852-1871 hình
thaønh nhöõng khoâng gian xanh khoaûng 2000
ha ( röøng Boulogne, röøng Vincennes ôû phía
Taây vaø Ñoâng Nam Paris vaø 48km boulovard.
• Naêm 1861 caûi taïo coâng vieân Monceau ôû
phía Baéc soâng Seine vaø xaây döïng coâng
vieân Montsouris phía Nam
• Vaø coâng vieân Buttes Chaumont ôû phía Baéc
Ñoâng Baéc soâng Seine naêm 1864 - 1867
Röøng Boulogne
Röøng Vincennes
Coâng vieân Monceau
Vöôøn Tuileries
• Söï ra ñôøi cuûa caùc khoâng gian troáng ( vöôøn
- coâng vieân ) söû duïng coâng coäng ñoàng
thôøi vôùi söï phaân boá vuøng chöùc naêng roõ
raøng.
• Caùc vöôøn coâng vieân khoâng phaân boá raõi
raùc maø phaûi lieân heä vôùi nhau taïo thaønh
moät heä thoáng nhaát vaø laø moät boä phaän
höõu cô cuûa ñoâ thò
• Heä thoáng caûnh quan ñöôïc phaân boá trong
maët baèng ñoâ thò theo heä thoáng taàng baäc
( Nga ) cuûa söï phaân caáp coâng trình coâng
coäng.
Paris
III. Ñaëc tröng cuûa kieán truùc
caûnh quan
thôøi kyø haäu coâng nghieäp
• Söï phaùt trieån ña daïng nhu caàu soáng cuûa
con ngöôøi ñoàng thôøi veõ ñeïp coâng nghieäp
ñaëc tröng bôûi söï ñôn giaûn deã ñôn ñieäu,
keùm haáp daãn.
• Caûnh quan ñöôïc taïo neân bôûi caûnh quan
nhaân taïo vaø caûnh quan thieân nhieân, Söï
phoái hôïp seõ daãn ñeán vieäc caûi taïo trong
tieán trình phaùt trieån ñoâ thò.
• Caûnh quan ñaõ ñöôïc toå chöùc theo caáu truùc
phi taàng baäc.
• Coâng vieân trung taâm phuïc vuï chöùc naêng
cho toaøn ñoâ thò. Caùc khoâng gian toå chöùc
lieân chöùc naêng hoaëc ñan xen
• Coâng vieân
• Coù ba xu höôùng : taäp trung, phaân taùn vaø
theo tuyeán.
• ¾ khu ñaát coâng vieân daønh hoaøn toaøn cho
khoâng gian xanh goïi laø xu höôùng phaân cöïc
caûnh quan
IV. Moái quan heä giöõa kieán truùc
caûnh quan
vaø qui hoaïch khoâng gian
• Vieäc xaùc ñònh hình thaùi khoâng gian kieán
truùc goùp phaàn hình thaønh heä thoáng kieán
truùc caûnh quan.
• Ñoù laø moái quan heä bieän chöùng cuûa hai
ñoái töôïng : Kieán truùc caûnh quan vaø kieán
truùc qui hoaïch maø khoâng theå taùch bieät
trong quaù trình phaùt trieån ñoâ thò giöõa moâi
tröôøng nhaân taïo vaø thieân nhieân.
• Vôùi quan nieäm veà caûnh quan hoïc theo
Miculina nhaän ñònh veà thaåm myõ ñoâ thò vôùi
ba hình thöùc theå hieän moâí lieân heä boá cuïc
giöõa moâi tröôøng thieân nhieân vaø nhaân taïo.
• A.Moái lieân heä töông hoå veà chöùc naêng
trong boá cuïc qui hoaïch toång theå
• B.Moái lieân heä töông hoå veà cô caáu khoâng
gian
• C.Moái lieân heä giöõa hai yeáu toá ñoäng vaø
tónh
• Moâi tröôøng thieân nhieân vaø nhaân taïo coù
moái taùc ñoäng töông hoå do yeáu toá thieân
nhieân ñöôïc nhaân taïo hoùa cuõng nhö yeáu toá
nhaân taïo ñöôïc tö nhieân hoùa.
• Quaù trình ñoù luoân luoân dieãn ra trong tieán
trình phaùt trieån ñoâ thò.
• Qua ví duï vöôøn Tuileris Phaùp.
V. Ñaëc tröng cuûa quaù trình hiønh
thaønh vaø phaùt trieån cuûa kieán
truùc caûnh quan
• Söï hình thaønh vaø phaùt trieån cuûa kieán
truùc caûnh quan coù nhöõng ñaëc tröng sau:
2. Vöôøn – coâng vieân ban ñaàu daønh cho giôùi
quí toäc phong kieán giaøu coù trong caùc dinh
thöï vaø laâu ñaøi. Yeáu toá thaåm myõ laø
chính.
3. Vöôøn coâng vieân coøn taùch rôøi vôùi moâi
tröôøng kieán truùc ñoâ thò. Caûnh quan ñoâ
thò chuû yeáu laø quaûng tröôøng vaø ñöôøng
phoá
4. Caùc xu höôùng boá cuïc coøn phuï thuoäc vaøo
tö duy trieát hoïc nhö phöông Ñoâng, hoaëc töø
caùc nhu caàu thöïc tieån cuûa giôùi caàm
quyeàn phöông Taây…
• Coù ba xu höôùng boá cuïc chính:
• A. Caân xöùng
• B. Caân xöùng keát hôïp töï do
• C. Töï do
• Tuøy theo töøng vuøng, mieàn, phong tuïc taäp
quaùn xaõ hoäi…vieäc söû duïng caùc xu höôùng
boá cuïc phong phuù vaø ña daïng
• - Tính caân xöùng oån ñònh cho caû hai truïc
ngang vaø doïc, hoaøn chænh, troïn veïn trong
vöôøn Ai Caäp
• - Khoâng gian baäc thang giaät caáp vôùi boá
cuïc caân xöùng tinh teá vaø söï phoùng
khoaùng trong boá cuïc töï do cuûa Ba Tö, Löôõng
Haø
• Söï phong phuù trong vieäc söû duïng caây
troàng vaø maët nöôùc, taïo hình nöôùc cuûa Ba
Japanese Garden Kyoto
Tö.
• - Söï töôïng tröng coâ ñoïng trong boá cuïc vöôøn
töï do Nhaät Baûn
Löôõng Haø
Eden
Ai Caäp
Vöôøn Ai Caäp
Vöôøn Ai Caäp
Vöôøn Trung Quoác
• 4. Caùc yeáu toá hình khoái taïo caûnh
ñöôïc xöû lyù moät caùch tyû myû
• - Maët nöôùc hình hoïc vaø töï do, tónh
laëng vaø ñoäng ( coù voøi phun, thaùc
nöôùc).
• - Moãi moät coâng trình voøi phun laø
moät taùc phaåm ñieâu khaéc tinh vi vaø
ña daïng, coù khi ñoùng vai troø chuû ñaïo
trong taïo hình khoái maët nöôùc.
• - Ñòa hình töï nhieân, hoaëc xöû lyù
thaønh caùc saân (terrasse) coù coát ( cao
ñoä ) khaùc nhau, laøm cô sôû cho vieäc
taïo hình nöôùc vaø taàm nhìn.
• - Taïo hình töôïng tröng tröng caùc vöôøn
Nhaät Baûn
Töôïng ñieâu khaéc
Terrasse
• Caây xanh ñöôïc löïa choïn moät soá loaïi chuû
ñaïo cho vöôøn - coâng vieân, töï nhieân hoaëc
leo daøn, hoaëc caét xeùn taïo hình ( söû duïng
ñaëc bieät trong caùc vöôøn YÙ vaø Phaùp coå
ñieån )

• Kieán truùc coâng trình lôùn ( laâu ñaøi , ñeàn…)


luoân gaén boù vôùi truïc boá cuïc vöôøn, coâng
vieân ( thöôøng coù vò trí phía tröôùc vöôøn
coâng vieân ) vaø chi phoái caùc giaûi phaùp boá
cuïc khoâng gian vaø qui hoaïch toång theå.
• .
• Trong khi ñoù moät soá kieán truùc nhoû nhö
choøi, voïng laâu….chæ coù tính chaát ñieåm
xuyeát hoaëc laøm trung taâm boá cuïc cuûa
moät khu naøo ñoù trong vöôøn coâng vieân,
hoaëc laøm yeáu toá trang trí ….
• Tuøy theo ñieàu kieän xaõ hoäi , caûnh quan
thieân nhieân, kyõõ thuaät con ngöôøi söû duïng
caùc yeáu toá hình khoái taïïo caûnh khaùc nhau
Vöôøn YÙ

Laâu ñaøi Medicis


Vöôøn Phaùp

Versailles
Vöôøn Anh
Petworth, West Sussex, designed by Brown
Blenheim,
in 1752,Oxfordshire, is one of Brown.s

Le Notre's parterre in Greenwich Park, London


• 5. Vöôøn - coâng vieân thôøi kyø coâng nghieäp
baét ñaàu nhaäp vaøo caûnh quan chung cuûa
ñoâ thò.
• Laø nôi nghó ngôi giaûi trí sinh hoaït cuûa ngöôøi
daân. Trong qui hoaïch daønh moät soá khoâng
gian troáng laøm vöôøn - coâng vieân

• 6. Xuaát hieän nhieàu coâng vieân môùi coù tính


chaát söû duïng khaùc nhau: vöôøn coâng vieân
theå thao, thieáu nhi, vaên hoùa - nghó ngôi,
baûo toàn, vöôøn daïo……
• Caùc loaïi hình phong caûnh ñöôøng phoá, ñaïi
loä (boulevard), quaûng tröôøng, ñöôøng bôø
soâng, ñöôøng caây xanh ( alleùe).
• Vuøng caùch ly veä sinh giöõa khu coâng
nghieäp vaø daân cö, vöôøn öôm
• Caùc loaïi kieán truùc caûnh quan ñöôïc noái vôùi
nhau taïo neân moät heä thoáng nhaát, lieân tuïc
vôùi nhieàu hình thöùc khaùc nhau….
ñöôøng caây xanh ( alleùe).
Boulevard
Fontaine Saint-Michel
• 7.caùc yeáu toá hình khoái taïo caûnh quan ñöôïc
söû duïng nhöng ít xöû lyù taïo hình ngheä thuaät
trong vieäc hình thaønh khoâng gian vaø trang
trí.
• Chöùc naêng cuûa coâng trình ñöôïc chuù troïng
chuû yeáu do ñoù yeáu toá thaåm myõ chöa
ñöôïc quan taâm, vaø quan nieäm veõ ñeïp thôøi
ñaïi coâng nghieäp laø giaûn ñôn.
• Trong vöôøn coâng vieân coù nhieàu khoâng gian
troáng lôùn ( chuû yeáu troàng coû) nhaèm phuïc
vuï ñoâng ngöôøi.
• 8.Vieäc hình thaønh moái quan heä töông hoå
giöõa caûnh quan nhaân taïo vaø thieân nhieân
trong quaù trình taïo caûnh quan toaøn vuøng
ñeán khoâng gian nhoû ñeå coù moâi tröôøng
thaåm myõ vaø ñaùp öùng sinh hoaït ngöôøi
daân trong ñoâ thò.

• 9.Vieäc phaân boá heä thoáng kieán truùc caûnh


quan theo nguyeân taéc phi taàng baäc, caùc
chöùc naêng ñan xen nhau, taïo neân nhieàu
lieân hoaøn ñaûm baûo söû duïng thuaän lôïi.
• 10.Yeâu caàu cuûa thôøi kyø haäu coâng nghieäp
caøng cao, coøn coù haäu quaû cuûa vieäc phaù
hoaïi caûnh quan.
• Ñoâ thò vaø caûnh quan laø moät theå thoáng
nhaát, xem caûnh quan ñoâ thò laø söï thoáng
nhaát cuûa caùc yeáu toá thieân nhieân vaø
nhaân taïo phaùt trieån
• Caûnh quan ñoâ thò ñöôïc hình thaønh do caùc
hoaït ñoäng taïo thaønh moâi tröôøng soáng,
caùc nhaân toá xaõ hoäi, kinh teá vaø moái taùc
ñoäng qua laïi giöõa kieán truùc caûnh quan vaø
qui hoaïch ñoâ thò.
• 11 Töông quan hôïp lyù giöõa khoâng gian troáng
vaø khu xaây döïng ñoùng vai troø quan troïng
veà chöùc naêng söû duïng, caûi thieän moâi
tröôøng cuõng nhö quan heä thaåm myõ trong
caûnh quan ñoâ thò.

• 12. Moãi moät yeáu toá hình khoái cuûa caûnh


quan ñeàu coù giaù trò nhaát ñònh trong vieäc
hình thaønh giaù trò thaåm myõ moâi tröôøng,
coù aûnh höôûng ñeán giaûi phaùp qui hoaïch
toång theå ñeán khu chöùc naêng vaø yù töôûng
qui hoaïch taùc ñoäng ñeán vieäc caûi taïo caûnh
quan.
• 13.Heä thoáng khoâng gian troáng cuûa caûnh
quan ñieåm daân cö laø cô sôû ñeå taïo caùc
ñieåm nhìn, taàm nhìn khaùc nhau trong quaù
trình ñi laïi
• Vieäc taïo tröôøng thò giaùc theo caûnh quan
thieân nhieân trôû thaønh tieàn ñeà cho vieäc
boá cuïc.

• 14. Caûnh quan ñieåm daân cö luoân vaän ñoäng


phaùt trieån, do ñoù vieäc caûi taïo caûnh quan
taïo moâi tröôøng nhaân taïo phaùt trieån phuø
hôïp vôùi nhu caàu xaõ hoäi vaø baûo veä moâi
tröôøng.
• 15.Vieäc hình thaønh vaø phaùt trieån kieán
truùc caûnh quan töø ñôn giaûn ñeán phöùc taïp
ít nhieàu aûnh höôûng ñeán cô caáu qui hoaïch
ñoâ thò.
• Heä thoáng khoâng gian trong ñoâ thò goàm 4
loaïi cô baûn:
• Khoâng gian vöôøn coâng vieân
• Khoâng gian maët nöôùc
• Khoâng gian quaûng tröôøng
• Khoâng gian ñöôøng phoá.
• Boán loaïi hình treân naèm trong moät heä
thoáng khoâng gian lieân tuïc.
• 16.Caûnh quan thieân nhieân trong khu xaây
döïng coù theå caûi taïo töøng phaàn hay bieán
ñoåi hoaøn toaøn.
• Caûnh quan lòch söû laø moät giaù trò vaø thaåm
myõ cuûa moãi vuøng, ñoâ thò…
Boá cuïc

Illustration of an enclosed garden, from Timothy Nourse
Acropole
AMSTERDAM
Vati can
Ñaøi töôûng nieäm
Sidney
Bangkok
Kuala Lumpur - Malaysia
Singapore
Angkor
Thieân nhieân

Vieät Nam

Röøng sinh quyeån Caàn Giôø


TP. HOCHIMINH
Thaønh phoá Hoà Chí Minh
Thaønh phoá Ñaø Laït 1923
cuûa KTS Heùbrard
Vöôøn Ñöùc

You might also like