NGHEÄ THUAÄT SOÁNG 1

1. CAÙI KEÙN BÖÔÙM

Moät chaøng trai noï tìm thaáy moät caùi keùn böôùm. Moät hoâm anh thaáy caùi
keùn heù moät loã nhoû. Anh ta ngoài haøng giôø nhìn chuù böôùm nhoû coá thoaùt
mình khoûi caùi loã nhoû xíu. Roài anh ta thaáy moïi vieäc khoâng tieán trieån gì
theâm. Hình nhö chuù böôùm khoâng theå coá hôn ñöôïc nöõa. Vì theá, anh ta quyeát
ñònh giuùp chuù böôùm nhoû. Anh ta laáy keùo raïch cho caùi loã to theâm.

Chuù böôùm deã daøng thoaùt ra khoûi caùi keùn. Nhöng thaân mình noù söng
phoàng leân, ñoâi caùnh thì nhaên nhuùm. Coøn chaøng thanh nieân cöù ngoài quan
saùt caùi keùn vôùi hy voïng moät luùc naøo ñoù thaân mình chuù böôùm seõ xeïp laïi
vaø ñoâi caùnh xoøe roäng hôn ñuû ñeå naâng ñôõ thaân hình chuù.

Nhöng chaúng coù gì thay ñoåi caû! Söï thaät laø chuù böôùm ñaõ phaûi boø
loanh quanh suoát quaõng ñôøi coøn laïi vôùi ñoâi caùnh nhaên nhuùm vaø thaân hình
söng phoàng. Noù chaúng bao giôø coù theå bay ñöôïc. Coù moät ñieàu maø ngöôøi
thanh nieân khoâng theå hieåu: caùi keùn chaät choäi khieán chuù böôùm phaûi noã
löïc môùi chui qua ñöôïc caùi loã nhoû xíu kia laø quy luaät töï nhieân taùc ñoäng leân
ñoâi caùnh vaø cô theå cuûa böôùm, giuùp chuù coù theå bay ngay khi thoaùt ra
ngoaøi.

Ñoâi khi ñaáu tranh laø raát caàn thieát trong cuoäc soáng. Neáu ta quen soáng
moät cuoäc ñôøi phaúng laëng, ta seõ maát ñi söùc maïnh tieàm taøng maø baåm sinh
moãi ngöôøi ñeàu coù. Vaø chaúng bao giôø ta coù theå bay ñöôïc. Vì theá, neáu baïn
thaáy mình ñang phaûi vöôït qua nhieàu aùp löïc vaø caêng thaúng thì haõy tin raèng
sau ñoù baïn seõ tröôûng thaønh hôn.

2. BÌNH YEÂN

Moät vò vua treo giaûi thöôûng cho ngheä só naøo veõ ñöôïc moät böùc tranh
ñeïp nhaát veà söï bình yeân. Nhieàu hoïa só ñaõ coá coâng. Nhaø vua ngaém taát caû
caùc böùc tranh nhöng chæ thích coù hai böùc vaø oâng phaûi choïn laáy moät.

Moät böùc tranh veõ hoà nöôùc yeân aû. Maët hoà laø taám göông tuyeät myõ vì
coù nhöõng ngoïn nuùi cao choùt voùt bao quanh. Beân treân laø baàu trôøi xanh vôùi
nhöõng ñaùm maây traéng mòn maøng. Taát caû nhöõng ai ngaém böùc tranh naøy
ñeàu cho raèng ñaây laø moät böùc tranh bình yeân thaät hoaøn haûo.

Böùc tranh kia cuõng coù nhöõng ngoïn nuùi, nhöng nhöõng ngoïn nuùi naøy
traàn truïi vaø lôûm chôûm ñaù. ÔÛ beân treân laø baàu trôøi giaän döõ ñoå möa nhö
truùt keøm theo saám chôùp. Ñoå xuoáng beân vaùch nuùi laø doøng thaùc noåi boït
traéng xoùa. Böùc tranh naøy troâng thaät chaúng bình yeân chuùt naøo.
 Nhöng khi nhaø vua ngaém nhìn, oâng thaáy ñaøng sau doøng thaùc laø moät
buïi caây nhoû moïc leân töø khe nöùt cuûa moät taûng ñaù. Trong buïi caây moät con
chim meï ñang xaây toå. ÔÛ ñoù, giöõa doøng thaùc truùt xuoáng moät caùch giaän
döõ, con chim meï ñang an nhieân ñaäu treân toå cuûa mình … Bình yeân thaät söï.

“Ta chaám böùc tranh naøy! – nhaø vua coâng boá – Söï bình yeân khoâng coù
nghóa laø moät nôi khoâng coù tieáng oàn aøo, khoâng khoù khaên, khoâng cöïc
nhoïc. Bình yeân coù nghóa ngay chính khi ñang ôû trong phong ba baõo taùp ta vaãn
caûm thaáy söï yeân tónh trong traùi tim. Ñoù môùi chính laø yù nghóa thaät söï cuûa
söï bình yeân”

3. TÌNH YEÂU

Ngaøy xöa, caùc vò thaàn Haïnh Phuùc, Khoå Ñau, Tình Yeâu, Giaøu Sang vaø
nhieàu vò khaùc nöõa cuøng soáng chung nhau treân moät hoang ñaûo.

Moät hoâm côn ñaïi hoàng thuûy traøn ñeán vaø hoøn ñaûo xinh xaén saép chìm
trong bieån nöôùc. Taát caû caùc vò thaàn ñeàu chuaån bò thuyeàn ñeå vöôït bieån
vaøo ñaát lieàn laùnh naïn. Rieâng thaàn Tình Yeâu vì quaù ngheøo neân khoâng coù
noåi moät chieác xuoàng con ñeå ra ñi. Thaàn ñaønh ngoài laëng im vaø chôø ñôïi
ñeán giaây phuùt cuoái môùi quyeát ñònh quaù giang caùc vò thaàn khaùc. Khi thaàn
Giaøu Sang ñi ngang qua, thaàn Tình Yeâu beøn noùi: “Anh mang toâi ñi cuøng nheù?”
– “Khoâng ñöôïc ñaâu – thaàn Giaøu Sang ñaùp – Toâi coù bao nhieâu laø vaøng baïc
phaûi mang theo, sao coøn choã naøo cho baïn.

Roài thaàn Phuø Hoa ñeán treân moät chieác thuyeàn loäng laãy … - “Chò Phuø
Hoa ôi, xin haõy …” – thaàn Tình Yeâu chöa döùt lôøi thì thaàn Phuø Hoa ñaõ nhaên
maët: “Troâng anh öôùt suõng theá kia laøm sao toâi coù theå cho anh leân thuyeàn
ñöôïc. Anh seõ laøm baån thuyeàn toâi maát.

Cuøng luùc ñoù thaàn Khoå Ñau ñeán gaàn. – “Anh cho toâi ñi vôùi anh nheù”. -
“Toâi baát haïnh vaø buoàn chaùn quaù! Toâi chæ muoán ñöôïc ôû moät mình thoâi”.
Thaàn Haïnh Phuùc ñi ngang qua cuõng theá. OÂng ta haïnh phuùc cho ñeán noãi
khoâng nghe ñöôïc tieáng keâu cöùu cuûa thaàn Tình Yeâu.

Boãng coù gioïng noùi cuûa moät cuï giaø: - “Naøy Tình Yeâu, toâi seõ ñöa anh
vaøo ñaát lieàn”. Thaàn Tình Yeâu nghe theá lieàn chaïy nhanh ñeán thuyeàn cuûa cuï
giaø. Quaù vui möøng vì thoaùt naïn, thaàn Tình Yeâu queân hoûi teân cuï giaø toát
buïng. Khi taát caû caùc vò thaàn ñeán ñöôïc ñaát lieàn, cuï giaø laúng laëng boû ñi
maát. Khi ñoù thaàn Tình Yeâu môùi söïc nhôù ñaõ queân caûm ôn ngöôøi ñaõ giuùp
mình thoaùt khoûi hieåm nguy, quay sang hoûi thaàn Kieán Thöùc: “Thöa oâng, cuï
giaø vöøa giuùp toâi khi naõy teân gì?”. – “Ñoù laø thaàn Thôøi Gian”. – “Thaàn Thôøi
Gian ö? Nhöng sao oâng ta laïi giuùp toâi?”. Thaàn Kieán Thöùc mæm cöôøi ñaùp: “Vì
chæ coù thôøi gian môùi coù theå hieåu ñöôïc tình yeâu vó ñaïi nhö theá naøo.

NGHEÄ THUAÄT SOÁNG 2

 4. TIEÁNG VOÏNG RÖØNG SAÂU

Coù moät caäu beù ngoã nghòch thöôøng bò meï khieån traùch. Ngaøy noï giaän
meï, caäu chaïy ñeán moät thung luõng caïnh khu röøng raäm. Laáy heát söùc mình,
caäu theùt lôùn: “Toâi gheùt ngöôøi”. Töø khu röøng coù tieáng voïng laïi: “Toâi gheùt
ngöôøi”. Caäu hoaûng hoát quay veà, saø vaøo loøng meï khoùc nöùc nôû. Caäu beù
khoâng sao hieåu ñöôïc töï trong röøng laïi coù ngöôøi gheùt caäu. Ngöôøi meï naém
tay con, ñöa caäu trôû laïi khu röøng. Baø noùi: “Giôø thì con haõy heùt thaät to: Toâi
yeâu ngöôøi”. Laï luøng thay, caäu vöøa döùt tieáng thì coù tieáng voïng laïi: “Toâi
yeâu ngöôøi”. Luùc ñoù ngöôøi meï môùi giaûi thích cho con hieåu: “Con ôi, ñoù laø
ñònh luaät trong cuoäc soáng cuûa chuùng ta. Con cho ñieàu gì, con seõ nhaän ñieàu
ñoù. Ai gieo gioù thì gaët baõo. Neáu con thuø gheùt ngöôøi thì ngöôøi cuõng thuø
gheùt con. Neáu con yeâu thöông ngöôøi thì ngöôøi cuõng yeâu thöông con”

5. HOA HOÀNG TAËNG MEÏ

Anh döøng laïi tieäm baùn hoa ñeå göûi hoa taëng meï qua ñöôøng böu ñieän. Meï
anh soáng caùch choã anh khoaûng 300km. Khi böôùc ra khoûi xe, anh thaáy moät
beù gaùi ñang ñöùng khoùc beân væa heø. Anh ñeán vaø hoûi noù sao laïi khoùc.

- Chaùu muoán mua moät hoa hoàng ñeå taëng meï chaùu – noù nöùc nôû –
nhöng chaùu chæ coù 75 xu trong khi giaù moät hoa hoàng ñeán 2 ñoâla.

Anh mæm cöôøi vaø noùi vôùi noù: - Ñeán ñaây, chuù seõ mua cho chaùu. Anh
lieàn mua hoa cho coâ beù vaø ñaët moät boù hoàng ñeå göûi cho meï anh. Xong
xuoâi, anh hoûi coâ beù coù caàn ñi nhôø xe veà nhaø khoâng. Noù vui möøng nhìn
anh vaø traû lôøi: “Daï, chuù cho chaùu ñi nhôø ñeán nhaø meï chaùu. Roài noù chæ
ñöôøng cho anh laùi xe ñeán moät nghóa trang, nôi coù moät phaàn moä vöøa môùi
ñaép. Noù chæ ngoâi moä vaø noùi: - Ñaây laø nhaø cuûa meï chaùu.

Noùi xong, noù aân caàn ñaët nhaùnh hoa hoàng leân moä.

Töùc thì anh quay laïi tieäm baùn hoa, huûy boû dòch vuï göûi hoa vöøa roài vaø
mua moät boù hoàng thaät ñeïp. Suoát ñeâm ñoù, anh ñaõ laùi moät maïch 300km
veà nhaø meï anh ñeå trao taän tay baø boù hoa.

6. PHAÀN QUAN TROÏNG NHAÁT TREÂN CÔ THEÅ

Meï toâi thöôøng ñoá: “Phaàn naøo laø quan troïng nhaát treân cô theå?”.

Ngaøy nhoû, toâi cho raèng aâm thanh laø quan troïng ñoái vôùi con ngöôøi neân
tai laø boä phaän quan troïng nhaát. Meï laéc ñaàu: “Khoâng phaûi theá. Coù raát
nhieàu ngöôøi bò ñieác treân theá giôùi naøy, con aï. Nhöng con cöù tieáp tuïc suy
nghó veà caâu ñoù, sau naøy meï seõ hoûi laïi con”.

Vaøi naêm sau, toâi laïi cho raèng hình aûnh laø quan troïng nhaát, vì theá maét
chính laø boä phaän maø meï muoán ñoá toâi. Meï laïi nhìn toâi aâu yeám vaø noùi:
“Con ñaõ hoïc ñöôïc nhieàu ñaáy, nhöng caâu traû lôøi cuûa con chöa ñuùng bôûi vì
vaãn coøn raát nhieàu ngöôøi bò muø”.
 Ñaõ bao laàn vaø laàn naøo cuõng vaäy, meï ñeàu traû lôøi toâi: “Khoâng ñuùng.
Nhöng con ñang tieán boä raát nhanh, con yeâu cuûa meï”.

Roài naêm ngoaùi, oâng noäi toâi maát. Moïi ngöôøi ñeàu khoùc vì thöông tieác
oâng. Ba toâi cuõng khoùc. Ñaây laø laàn thöù hai toâi thaáy ba khoùc. Khi ñeán löôït
toâi vaø meï ñeán caïnh oâng ñeå noùi lôøi vónh bieät, meï nhìn toâi thì thaàm: “Con
ñaõ tìm ra caâu traû lôøi chöa?”. Toâi nhö bò soác khi meï ñem chuyeän ñoù ra hoûi
toâi luùc naøy. Toâi luoân nghó ñoù chæ ñôn giaûn laø moät troø chôi giöõa hai meï
con. Nhìn veû söõng sôø treân khuoân maët toâi, meï lieàn baûo: “Con trai aï! Phaàn
quan troïng nhaát treân cô theå con chính laø caùi vai”. Toâi hoûi: “Coù phaûi vì noù
ñôõ caùi ñaàu con khoâng haû meï?”. Meï laéc ñaàu: “Khoâng phaûi theá, bôûi vì ñoù
laø nôi ngöôøi thaân cuûa con coù theå döïa vaøo khi hoï khoùc. Moãi ngöôøi ñeàu
caàn coù moät caùi vai ñeå nöông töïa trong cuoäc soáng. Meï chæ mong con coù
nhieàu baïn beø vaø nhaän ñöôïc nhieàu tình thöông ñeå moãi khi con khoùc laïi coù
moät caùi vai ñeå con coù theå ngaû ñaàu vaøo”.

Töø ñoù, toâi hieåu raèng phaàn quan troïng nhaát cuûa con ngöôøi khoâng phaûi
laø phaàn “ích kyû”, maø laø moät phaàn bieát caûm thoâng vôùi noãi ñau cuûa
ngöôøi khaùc.

7. HAI VIEÂN GAÏCH XAÁU XÍ

Ñeán mieàn ñaát môùi, caùc vò sö phaûi töï xaây döïng moïi thöù. Hoï mua ñaát,
gaïch, mua duïng cuï vaø baét tay vaøo vieäc.

Moät chuù tieåu ñöôïc giao xaây moät böùc töôøng gaïch. Chuù raát taäp trung
vaøo coâng vieäc, luoân kieåm tra xem vieân gaïch ñaõ thaúng thaén chöa, haøng
gaïch coù ngay ngaén khoâng. Coâng vieäc tieán trieån khaù chaäm vì chuù ñaëc
bieät kyõ löôõng. Tuy nhieân, chuù khoâng laáy ñoù laøm phieàn loøng bôûi vì chuù
bieát mình saép söûa xaây moät böùc töôøng tuyeät ñeïp ñaàu tieân trong ñôøi. Cuoái
cuøng, chuù cuõng hoaøn thaønh coâng vieäc vaøo luùc hoaøng hoân buoâng xuoáng.
Khi ñöùng lui ra xa ñeå ngaém nhìn coâng trình lao ñoäng cuûa mình, chuù boãng
caûm thaáy coù gì ñoù ñaäp vaøo maét; maëc duø chuù ñaõ raát caån thaän khi xaây
böùc töôøng song vaãn coù hai vieân gaïch bò ñaët nghieâng. Vaø ñieàu toài teä nhaát
laø hai vieân gaïch ñoù naèm ngay chính giöõa böùc töôøng. Chuùng nhö ñoâi maét
ñang tröøng tröøng nhìn chuù.

Keå töø ñoù, moãi khi du khaùch ñeán thaêm ngoâi ñeàn, chuù tieåu ñeàu daãn
hoï ñi khaép nôi, tröø ñeán choã böùc töôøng maø chuù xaây döïng.

Moät hoâm, coù hai nhaø sö giaø ñeán tham quan ngoâi ñeàn. Chuù tieåu ñaõ coá
laùi hoï sang höôùng khaùc nhöng hai ngöôøi vaãn naèng naëc ñoøi ñeán khu vöïc coù
böùc töôøng maø chuù xaây döïng. Moät trong hai vò sö khi ñöùng tröôùc coâng trình
aáy ñaõ thoát leân: “OÂi, böùc töôøng gaïch môùi ñeïp laøm sao!” – “Hai vò noùi thaät
chöù? Hai vò khoâng thaáy hai vieân gaïch xaáu xí ngay giöõa böùc töôøng kia ö?” –
chuù tieåu keâu leân trong ngaïc nhieân.

“Coù chöù, nhöng toâi cuõng thaáy 998 vieân gaïch coøn laïi ñaõ gheùp thaønh
moät böùc töôøng tuyeät vôøi laøm sao” – vò sö giaø töø toán.
 Ñoâi khi chuùng ta quaù nghieâm khaéc vôùi baûn thaân mình khi cöù luoân
nghieàn ngaãm nhöõng loãi laàm maø ta ñaõ maéc phaûi, cho raèng caû theá giôùi
ñeàu nhôù ñeán noù vaø quy traùch nhieäm cho ta. Chuùng ta ñaõ hoaøn toaøn queân
raèng ñoù chæ laø hai vieân gaïch xaáu xí giöõa 998 vieân gaïch hoaøn haûo.

Vaø ñoâi khi chuùng ta laïi quaù nhaïy caûm vôùi loãi laàm cuûa ngöôøi khaùc. Khi
baét gaëp ai maéc loãi, ta nhôù kyõ töøng chi tieát. Vaø heã coù ai nhaéc ñeán teân
ngöôøi ñoù, ta laïi lieân töôûng ngay ñeán loãi laàm cuûa hoï maø queân baüng
nhöõng ñieàu toát ñeïp hoï ñaõ laøm.

Caàn phaûi hoïc caùch roäng löôïng vôùi ngöôøi khaùc vaø vôùi chính mình. Moät
theá giôùi nhaân aùi tröôùc heát laø moät theá giôùi nôi loãi laàm ñöôïc tha thöù.

NGHEÄ THUAÄT SOÁNG 3

8. ÑÔN GIAÛN HAÕY GOÏI NGÖÔØI LAØ MEÏ

Coù moät ñöùa beù saép chaøo ñôøi. Noù beøn hoûi Thöôïng Ñeá: “Hoï noùi
ngaøy mai ngaøi seõ ñöa con xuoáng traàn gian, nhöng laøm sao con soáng noåi ôû
ñoù khi maø con quaù nhoû beù vaø baát löïc nhö theá naøy?”. Thöôïng Ñeá ñaùp:
“Trong soá nhöõng thieân thaàn, ta ñaõ choïn cho con moät ngöôøi. Thieân thaàn cuûa
con seõ ñôïi con vaø saên soùc con chu ñaùo”.

Ñöùa beù laïi naøi næ: “Nhöng haõy cho con bieát ôû choán thieân ñöôøng naøy
con khoâng phaûi laøm vieäc gì ngoaøi ca haùt vaø vui cöôøi haïnh phuùc chöù?”.

Thöôïng Ñeá ñaùp: “Thieân thaàn cuûa con seõ haùt cho con nghe vaø cuõng seõ
töôi cöôøi vôùi con moãi ngaøy. Con seõ caûm nhaän ñöôïc tình thöông cuûa ngöôøi
daønh cho con vaø con seõ thaáy raát haïnh phuùc”.

Ñöùa beù laïi hoûi: “Vaø laøm sao con coù theå hieåu ñöôïc khi hoï noùi chuyeän
vôùi con baèng moät ngoân ngöõ maø con chöa heà bieát ñeán?”.

Thöôïng Ñeá traû lôøi: “Thieân thaàn cuûa con seõ noùi vôùi con baèng nhöõng
ngoân töø ngoït ngaøo vaø ñeïp ñeõ nhaát maø con chöa töøng ñöôïc nghe, ñoàng
thôøi vôùi söï nhaãn naïi vaø caån troïng, thieân thaàn cuûa con seõ daïy con bieát
noùi”.

- “Con nghe noùi choán traàn gian laém keû xaáu xa. Ai seõ baûo veä con?”

- “Thieân thaàn cuûa con seõ hoä trì con ngay caû khi ñieàu ñoù ñe doïa ñeán tính
maïng cuûa ngöôøi”.

- “Nhöng con seõ raát buoàn vì khoâng coøn ñöôïc thaáy ngaøi nöõa”.
 - “Thieân thaàn cuûa con seõ luoân noùi vôùi con veà ta, vaø daïy con caùch
thöùc quay veà vôùi ta duø raèng ta luoân caän keà con”.

Vaøo giaây phuùt ñoù, ôû nôi thieân ñöôøng ngaäp traøn an laïc nhöng ngöôøi ta
vaãn coù theå nghe thaáy nhöõng tieáng goïi vang voïng töø coõi theá, vaø ñöùa beù
voäi vaøng hoûi Thöôïng Ñeá: “Thöa ngaøi, neáu con phaûi ñi ngay baây giôø, xin haõy
cho con bieát teân thieân thaàn hoä maïng cuûa con”.

- “Teân cuûa ngöôøi khoâng quan troïng, con chæ ñôn giaûn goïi ngöôøi laø meï”

9. TRAÙI TIM HOAØN HAÛO

Coù moät chaøng thanh nieân ñöùng giöõa thò traán vaø tuyeân boá mình coù
traùi tim ñeïp nhaát vì chaúng heà coù moät tì veát hay raïn nöùt naøo. Ñaùm ñoâng
ñeàu ñoàng yù ñoù laø traùi tim ñeïp nhaát maø hoï töøng thaáy. Boãng moät cuï giaø
xuaát hieän vaø noùi: “Traùi tim cuûa anh khoâng ñeïp baèng tim toâi!”. Chaøng trai
cuøng ñaùm ñoâng ngaém nhìn traùi tim cuûa cuï. Noù ñang ñaäp maïnh meõ nhöng
ñaày nhöõng veát seïo. Coù nhöõng phaàn cuûa tim ñaõ bò laáy ra vaø nhöõng maûnh
tim khaùc ñöôïc ñaép vaøo nhöng khoâng vöøa khít neân taïo moät beà ngoaøi saàn
suøi, lôûm chôûm; coù caû nhöõng ñöôøng raõnh khuyeát vaøo maø khoâng heà coù
maûnh tim naøo traùm thay theá. Chaøng trai cöôøi noùi: “Chaéc laø cuï noùi ñuøa!
Traùi tim cuûa toâi hoaøn haûo, coøn cuûa cuï chæ laø nhöõng maûnh chaép vaù ñaày
seïo vaø veát caét”. – “Moãi veát seïo trong traùi tim toâi töôïng tröng cho moät ngöôøi
maø toâi yeâu, khoâng chæ laø nhöõng coâ gaùi maø coøn laø cha meï, anh chò, baïn
beø… Toâi xeù moät maåu tim mình trao cho hoï, thöôøng thì hoï cuõng seõ trao laïi
moät maåu tim cuûa hoï ñeå toâi ñaép vaøo nôi vöøa xeù ra. Theá nhöng nhöõng
maåu tim chaúng hoaøn toaøn gioáng nhau, maåu tim cuûa cha meï trao cho toâi lôùn
hôn maåu tim toâi trao laïi hoï, ngöôïc laïi vôùi maåu tim cuûa toâi vaø con caùi toâi.
Khoâng baèng nhau neân chuùng taïo ra nhöõng neáp saàn suøi maø toâi luoân yeâu
meán vì chuùng nhaéc nhôû ñeán tình yeâu maø toâi ñaõ chia seû. Thænh thoaûng
toâi trao maåu tim cuûa mình nhöng khoâng heà ñöôïc nhaän laïi gì, chuùng taïo neân
nhöõng veát khuyeát. Tình yeâu ñoâi luùc chaúng caàn söï ñeàn ñaùp qua laïi. Duø
nhöõng veát khuyeát ñoù thaät ñau ñôùn nhöng toâi vaãn luoân hy voïng moät ngaøy
naøo ñoù hoï seõ trao laïi cho toâi maåu tim cuûa hoï, laáp ñaày khoaûng troáng maø
toâi luoân chôø ñôïi.

Chaøng trai ñöùng yeân vôùi gioït nöôùc maét laên treân maù. Anh böôùc tôùi,
xeù moät maåu töø traùi tim hoaøn haûo cuûa mình vaø trao cho cuï giaø. Cuï giaø
cuõng xeù moät maåu töø traùi tim ñaày veát tích cuûa cuï trao cho chaøng trai.
Chuùng vöøa nhöng khoâng hoaøn toaøn khôùp nhau, taïo neân moät ñöôøng lôûm
chôûm treân traùi tim chaøng trai. Traùi tim cuûa anh khoâng coøn hoaøn haûo nhöng
laïi ñeïp hôn bao giôø heát vì tình yeâu töø traùi tim cuûa cuï giaø ñaõ chaûy trong tim
anh …

10. TÌNH YEÂU VAØ ÑOÂI CAÙNH

 Ngaøy xöa coù moät coâ gaùi soáng coâ ñôn trong ngoâi nhaø goã caïnh moät
caùnh röøng. Hoâm noï, trong luùc daïo chôi coâ boãng thaáy hai chuù chim non maát
meï ñang thoi thoùp trong toå treân moät chaïc caây. Laäp töùc, coâ ñem chuùng veà
nuoâi trong moät caùi loàng raát ñeïp. Vôùi söï chaêm soùc chan chöùa tình thöông
cuûa coâ, hai chuù chim ngaøy caøng trôû neân khoûe maïnh vaø xinh ñeïp. Moãi
saùng chuùng caát tieáng líu lo ñeå chaøo ñoùn coâ.

Moät ngaøy kia coâ queân caøi cöûa loàng chim. Theá laø moät chuù chim lieàn
bay ra khoûi loàng, nhöng noù chöa bay ñi haún maø laïi löôïn vaøi voøng quanh coâ
nhö muoán chaøo coâ laàn cuoái. Coâ gaùi buoàn baõ nhìn theo. Coâ khoâng muoán
phaûi rôøi xa noù. Coâ khoâng muoán tình yeâu cuûa coâ bay maát, neân khi con chim
bay thaät gaàn coâ lieàn vôùi tay toùm laáy noù thaät maïnh. Coâ sung söôùng vaø
giöõ chaët noù trong tay. Nhöng moät luùc sau, coâ caûm thaáy con vaät yeâu quyù
boãng trôû neân meàm nhuõn treân tay. Coâ hoát hoaûng xoøe tay ra vaø baøng
hoaøng nhaän thaáy con chim ñaõ nhaém maét lìa ñôøi. Noù ñaõ cheát bôûi chính tình
yeâu maø coâ daønh cho noù. Coâ thaãn thôø nhìn con chim leû baïn coøn laïi trong
loàng vaø baét ñaàu möôøng töôïng raèng noù caàn ñöôïc töï do bay vuùt treân baàu
trôøi xanh thaúm. Coâ lieàn tieán ñeán chieác loàng vaø nheï nhaøng tung chuù chim
vaøo khoâng trung. Noù löôïn quanh coâ moät voøng, hai voøng, roài ba voøng. Coâ
ñoùn nhaän nieàm vui cuûa noù baèng aùnh nhìn raïng rôõ vaø trìu meán. Nhöõng
muoän phieàn tröôùc ñoù khoâng coøn nöõa. Boãng nhieân chuù chim dòu daøng
ñaùp xuoáng ñaäu treân vai coâ vaø hoùt vang nhöõng giai ñieäu möôït maø, chöa
bao giôø trong cuoäc ñôøi coâ ñöôïc thöôûng thöùc.

Qua tieáng hoùt dieäu kyø kia, coâ chôït hieåu raèng caùch nhanh nhaát ñeå
ñaùnh maát tình yeâu laø khi ta naém giöõ noù thaät chaët. Traùi laïi, ñeå giöõ maõi
söï yeâu thöông thì ta phaûi aân caàn trao cho cuoäc tình moät ñoâi caùnh töï do.

11. COÙ BAO NHIEÂU CAÂY TRONG MOÄT HAÏT?

Moät haït nhoû beù seõ troå thaønh caây. Caây sinh ra nhieàu haït hôn. Nhöõng
haït naøy laïi troå thaønh caây. Caây laïi sinh ra haït. Vaø cöù nhö theá … Vaäy coù bao
nhieâu caây trong moät haït?

Khoâng coù caây ôû trong haït. Ñaäp haït ra, baïn seõ chaúng tìm thaáy moät
caây naøo. Haït chæ mang maàm soáng cuûa caây, nhöõng gì tieàm aån ñeå troå
thaønh caây. Vaø caây chæ xuaát hieän khi haït ñöôïc nuoâi döôõng ñuû nöôùc, ñaát
vaø aùnh saùng maët trôøi.

Nhöõng ngöôøi maø baïn gaëp, nhöõng ñieàu baïn ñöôïc hoïc, nhöõng kinh
nghieäm trong ñôøi baïn, nhöõng gì baïn löïa choïn, moãi ngaøy, moãi khoaûnh khaéc
trong cuoäc ñôøi cuûa baïn… Taát caû laø nhöõng haït gioáng vôùi söùc soáng voâ
taän. Chuùng ñang chôø ñeå troå thaønh caây, roài thaønh traùi; nhöng chæ khi
chuùng ñöôïc troàng ôû ñaát toát vaø ñöôïc nuoâi döôõng.

Baïn thaân meán,

 Khoâng phaûi luùc naøo baïn cuõng coù theå choïn löïa haït naøo seõ rôi xuoáng
ñôøi mình, nhöng baïn hoaøn toaøn coù theå troàng noù, nuoâi döôõng noù theo caùch
baïn muoán.

Haõy nghó veà ñieàu ñoù. Baïn coù theå thay ñoåi
giôø baèng caùch quyeát ñònh seõ troàng nhöõng haït
Vaø baèng caùch cung caáp cho nhöõng haït gioáng
ngôø moät maûnh ñaát maøu môõ, ñuû chaát dinh
trieån.
cuoäc ñôøi mình ngay töø baây
naøo, seõ löïa choïn nhöõng gì.
toát, nhöõng haït gioáng baát
döôõng ñeå soáng vaø phaùt

NGHEÄ THUAÄT SOÁNG 4

12. ÑÒNH NGHÓA TÖØ “FAMILY”

Toâi va phaûi moät ngöôøi laï treân phoá khi ngöôøi naøy ñi qua: “OÀ, xin loãi”,
toâi noùi. Ngöôøi kia traû lôøi: “Cuõng xin thöù loãi cho toâi, toâi ñaõ khoâng nhìn
coâ”. Chuùng toâi raát lòch söï vôùi nhau. Nhöng ôû nhaø thì moïi chuyeän laïi khaùc.
Toái noï, luùc toâi ñang naáu beáp thì caäu con trai toâi ñeán ñöùng sau löng. Toâi
quay ngöôøi vaø ñuïng vaøo thaèng beù laøm noù ngaõ chuùi xuoáng saøn nhaø.
“Traùnh ra choã khaùc”, toâi cau maøy noùi. Con trai toâi böôùc ñi, traùi tim beù nhoû
cuûa noù vôõ tan. Toâi ñaõ khoâng nhaän ra laø mình ñaõ quaù noùng naûy.

Khi ñaõ leân giöôøng, toâi nghe moät gioïng noùi thì thaàm: “Khi ñoái xöû vôùi
ngöôøi laï con raát lòch söï, nhöng vôùi con mình con ñaõ khoâng laøm nhö vaäy. Haõy
ñeán tìm treân saøn nhaø beáp, coù nhöõng boâng hoa ñang naèm ôû cöûa. Ñoù laø
nhöõng boâng hoa maø con trai con ñaõ mang ñeán cho con. Töï noù haùi laáy nhöõng
boâng hoa naøy: naøo hoa hoàng, maøu vaøng vaø caû maøu xanh. Noù ñaõ yeân
laëng ñöùng ñoù ñeå mang laïi cho con ñieàu ngaïc nhieân, coøn con thì khoâng bao
giôø thaáy nhöõng gioït nöôùc maét ñaõ chaûy ñaãm leân traùi tim beù nhoû cuûa
noù”.

Luùc naøy thì toâi baät khoùc. Toâi laëng leõ ñeán beân giöôøng con trai vaø quyø
xuoáng: “Daäy ñi, con trai beù nhoû, daäy ñi. Coù phaûi nhöõng boâng hoa naøy con
haùi cho meï khoâng?”. Thaèng beù mæm cöôøi: “Con tìm thaáy chuùng ôû treân caây
kia. Con haùi cho meï vì chuùng ñeïp nhö meï. Con bieát laø meï thích laém, ñaëc bieät
laø boâng hoa maøu xanh”.

Theá baïn coù bieát töø Family coù nghóa laø gì khoâng? FAMILY = Father And
Mother, I Love You! (Gia ñình = Cha vaø Meï, Con Yeâu Cha Meï)

13. MEÏ LAÏNH LAÉM PHAÛI KHOÂNG?

Vaøo moät ñeâm tröôùc leã Giaùng Sinh, moät thieáu phuï mang thai laàn böôùc
ñeán nhaø moät ngöôøi baïn nhôø giuùp ñôõ. Con ñöôøng ngaén daãn ñeán nhaø
ngöôøi baïn coù moät con möông saâu vôùi caây caàu baéc ngang qua. Ngöôøi thieáu
phuï treû boãng tröôït chaân chuùi veà phía tröôùc, côn ñau ñeû quaën leân trong chò.
Chò hieåu raèng mình khoâng theå ñi xa hôn ñöôïc nöõa. Chò boø phía beân döôùi
caàu.

Ñôn ñoäc giöõa nhöõng chaân caàu, chò ñaõ sinh ra moät beù trai. Khoâng coù gì
ngoaøi nhöõng chieác aùo boâng daøy ñang maëc, chò laàn löôït gôõ boû aùo quaàn
vaø quaán quanh mình ñöùa con beù xíu, voøng töøng voøng gioáng nhö moät caùi
keùn. Theá roài tìm thaáy ñöôïc moät mieáng bao taûi, chò truøm vaøo ngöôøi vaø
kieät söùc beân caïnh con.

Saùng hoâm sau, moät phuï nöõ laùi xe ñeán gaàn chieác caàu, chieác xe boãng
cheát maùy. Böôùc ra khoûi xe vaø baêng qua caàu, baø nghe moät tieáng khoùc yeáu
ôùt beân döôùi. Baø chui xuoáng caàu ñeå tìm. Nôi ñoù baø nhìn thaáy moät ñöùa beù
nhoû xíu, ñoùi laû nhöng vaãn coøn aám, coøn ngöôøi meï ñaõ cheát coùng.

Baø ñem ñöùa beù veà vaø nuoâi döôõng. Khi lôùn leân, caäu beù thöôøng hay
ñoøi meï nuoâi keå laïi caâu chuyeän ñaõ tìm thaáy mình. Vaøo moät ngaøy leã Giaùng
sinh, ñoù laø sinh nhaät thöù 12, caäu beù nhôø meï nuoâi ñöa ñeán moä ngöôøi meï
toäi nghieäp. Khi ñeán nôi, caäu baûo meï nuoâi ñôïi ôû xa trong luùc caäu caàu
nguyeän. Caäu beù ñöùng caïnh ngoâi moä, cuùi ñaàu vaø khoùc. Theá roài caäu baét
ñaàu côûi quaàn aùo. Baø meï nuoâi ñöùng nhìn söõng sôø khi caäu beù laàn löôït côûi
boû taát caû vaø ñaët noù leân moä meï mình.

“Chaéc laø caäu seõ khoâng côûi boû taát caû – baø meï nuoâi nghó – Caäu seõ
laïnh coùng!”. Song caäu beù ñaõ thaùo boû taát caû vaø ñöùng run raåy. Baø meï
nuoâi ñeán beân caïnh vaø baûo caäu beù maëc ñoà trôû laïi. Baø nghe caäu beù goïi
ngöôøi meï maø caäu chöa bao giôø bieát: “Meï ñaõ laïnh hôn con luùc naøy, phaûi
khoâng meï?”. Vaø caäu beù oøa khoùc.

14. SÖÙC MAÏNH CUÛA LÔØI NOÙI

Malcolm Dalkoff laø moät caäu beù nhuùt nhaùt, deã bò toån thöông. Caäu coù
raát ít baïn vaø luoân phaûi luûi thuûi moät mình.

Moät laàn, coâ giaùo ñoïc cho caû lôùp moät ñoaïn truyeän ngaén: Loaøi vaät laø
baïn thaân cuûa con ngöôøi. Sau ñoù phaân coâng moãi hoïc sinh töï vieát ñoaïn keát
cho caâu truyeän. Dalkoff thích laém, ngay chieàu hoâm aáy caäu ñaõ hoaøn thaønh
baøi vieát cuûa mình. Nhöng maõi caäu môùi coù ñuû töï tin ñem noäp truyeän cuûa
mình cho coâ giaùo vaøo buoåi hoïc tuaàn sau.

Nhöõng gì caäu vieát cuõng nhö ñieåm soá maø coâ giaùo ñaõ cho khoâng heà
quan troïng. Ñoái vôùi Dalkoff, ñieàu quan troïng nhaát maø cuõng laø ñieàu caäu
nhôù nhaát laïi chính laø boán chöõ coâ giaùo ñaõ pheâ: “Em vieát hay laém”. Chæ
boán chöõ maø cuõng ñuû ñeå thay ñoåi toaøn boä cuoäc ñôøi caäu beù. Tröôùc khi
nhaän ñöôïc boán chöõ ñoù, caäu chöa bao giôø coù khaùi nieäm veà baûn thaân hay
nhöõng ñieàu mình ñaõ laøm. Coøn sau buoåi hoïc hoâm aáy, caäu ñaõ chaïy thaät
nhanh veà nhaø, ngoài ngay vaøo baøn vaø baét ñaàu vieát moät caâu chuyeän
ngaén, moät caâu chuyeän veà taát caû nhöõng ñieàu caäu ñaõ töøng mô tôùi vaø
khoâng bao giôø daùm nghó mình coù theå bieán nhöõng giaác mô ñoù thaønh hieän
thöïc.

Caäu vieát ngaøy caøng nhieàu hôn vaø cöù ñöôïc moät caâu chuyeän caäu laïi
mang ngay tôùi cho coâ giaùo cuûa mình nhaän xeùt. “Coâ aáy ñuùng laø moät coâ
giaùo tuyeät vôøi”.

Nhieàu naêm troâi qua, Malcolm Dalkoff ñaõ trôû thaønh moät nhaø vaên noåi
tieáng thay cho caäu beù Malcolm Dalkoff töï ti ngaøy naøo. Caäu trôû veà thaêm
tröôøng cuõ vaø thaêm laïi coâ giaùo ngaøy xöa cuûa mình. Ñieàu caäu phaûi caûm ôn
coâ khoâng phaûi vì coâ ñaõ trôû thaønh moät ngöôøi baïn cuûa caäu maø chính laø
boán chöõ ñaàu tieân coâ ñaõ töøng pheâ: “Em vieát hay laém”, bôûi nhöõng chöõ
aáy ñaõ coù theå thay ñoåi caû moät cuoäc ñôøi.

15. ÑIEÀU QUAN TROÏNG NHAÁT CHO CUOÄC ÑÔØI BAÏN LAØ GÌ?

Moät thaày giaùo ñang daïy moân keá hoaïch quaûn trò cho moät lôùp sinh vieân
thöông maïi. Ñeå nhaán maïnh moät ñieåm quan troïng trong coâng taùc quaûn trò,
oâng laáy ra moät bình 5 lít mieäng roäng ñaët leân baøn roài chaäm raõi laáy töøng
vieân ñaù nhoû ñaët vaøo bình. Khi bình ñaày, oâng hoûi caùc sinh vieân: - Caùi bình
ñaõ ñaày chöa?

Caû lôùp ñoàng thanh ñaùp: - Roài

OÂng hoûi laïi: - Thaät chöù?

Roài oâng laïi cuùi xuoáng baøn laáy ra moät thuøng ñaày nhöõng haït soûi vaø
boû töøng haït soûi vaøo bình. OÂng laéc nheï bình vaø hoûi caû lôùp: - Bình ñaõ ñaày
roài chöù?

Laàn naøy caùc sinh vieân haàu nhö chæ ñaùp: - Coù leõ khoâng?

-Toát - OÂng mæm cöôøi vaø laáy tieáp döôùi baøn ra moät thuøng caùt vaø ñoå
caùt vaøo bình roài laïi hoûi: - Bình ñaõ ñaày chöa?

- Chöa? - Caû lôùp laïi ñaùp.

Laäp töùc oâng giô tay leân khen: - Raát toát

OÂng laïi tieáp tuïc laáy nöôùc ñoå vaøo bình cho ñeán khi nöôùc ngaäp traøn qua
mieäng bình. Luùc naøy oâng môùi hoûi: - Söï minh hoïa naøy noùi leân ñieàu gì?

Moät sinh vieân nhanh nheïn ñaùp: - Vaán ñeà seõ khoâng laø gì caû neáu baïn
thaät söï coá gaéng vaø coá gaéng ñaït hôn.

-Sai roài! - Thaày giaùo chaàm chaäm giaûi thích – Ñoù khoâng laø ñieàu toâi
muoán noùi, caùi chaân giaù trò ôû ñaây ñaõ daïy chuùng ta raèng neáu baïn khoâng
ñaët nhöõng neàn taûng lôùn lao ôû nhöõng ngaøy ñaàu tieân, sau naøy baïn seõ
khoâng bao giôø coù ñöôïc chuùng nöõa. Theá ñieàu gì quan troïng nhaát trong cuoäc
ñôøi baïn?

Caû lôùp nhao nhao: - Con caùi, vôï choàng, baïn ñôøi, tình baïn, giaùo duïc, söùc
khoûe…

-Moät lyù töôûng – Ngöôøi thaày ñaùp – Haõy nhôù raèng phaûi ñaët neàn taûng
vöõng chaéc tröôùc ñaõ, neáu khoâng maõi maõi baïn seõ khoâng theå coù ñöôïc gì.
Neáu baïn phaûi ñoå moà hoâi cho nhöõng ñieàu quaù nhoû beù, nhöõng ñieàu laøm
taâm hoàn baïn naëng theâm, sau ñoù cöù maõi oâm laáy vaø soáng vôùi nhöõng
ñieàu aáy thì baïn seõ khoâng bao giôø coù ñöôïc thôøi gian ñeå laøm moät ñieàu
khaùc toát hôn, hay hôn cho cuoäc ñôøi mình.