Professional Documents
Culture Documents
khngthkhngkthachinlcquctcanhngnm
cuiiMaoTrchng:LinhipviMcngngnchn
dtmbnhtrngcaLinx.Phngphpnyqunhin
emlihiuqu.QuavicngsangthmMunm1979,
LinxgithiimlngkhiTrungqucdybihcchoVit
Nam*(*ylvittheoquanimsailmcatcgicunsch
nyBintp)nnkhnglmchosvicphttrinthnh
xungttrctipTrungX.(coimc7.11phidi)
Xun Duy, Qunh Dung
Mu lc ng Tiu Bnh
nnh trnthgiintphaLinx.Chngtacthlmthny:Linxhnhng
u, chngta s ngntr,phhoi,ptanmihnhngcaLinxbtcni
no...
C ngini,nhnglinichngLinxcangtrongnhngngyMhunhcng
gay gt nh nhngli cng kch Linxtrong thi k cchmngvn ha.Ti sao nh
vy?Trongkhi trli tun bo Thi i, ng Tiu Bnh tr linhsau:Cnphinht
congu Bc Cc vo chung. Trckhi riM,nglilinicuicng:Muntri
c con gu Bc Cc, bin php duy nht ca chng ta l on kt li.Bo S tht
Lin x trongkhi chtrchchuynithmMcang,vit:lmttunldu thuyt
tung ham phnng chngLin x.Trnthct, trnngghNhtBncang,
ngcngvnnhnmnhch.
Mi ngi cn ch thy rng, 10 ngy sau chuyni gi lcca ng, bi bin
phng Trung quc khuvcbingiiQungTy,VnNammucucphnkcht
v dy bi hc cho Vit Nam. *(* yl vit theo quanim sailmca tcgi cun
schnyBintp)
D lun phng Ty chorng, chuyni thmvngThiBnhDng cangls
trinh st ha lc i vi M, Nht. ng nhvy, nutrc khng nht con guBc
Cc vo chungth lm th no dngbinh chngVitNam?VitNamciuc
bo m an ton vi Lin x. cng c chung gu, trong sut nm 1979, hai nc
TrungM trongkhi tng cng hptckinh tvnha,cngbtuhptcquns.Th
d, hi qun M thm Trung quchai bntrao ion i biuqun s, Mbn v kh
cho Trung quc. Gia nm 1979, mibtrng quc phngM sangthm Trung quc,
mu s hp tcqun s TrungM. TrungqucvMcngnhaugimstvicthht
nhncaLinx,traoitintnhbovganitxtngvVitNam.
7.10.ngnhngyithmmvomngmtunmmlch
TrungM ich hn haiminm,trngichyukhngngoihaiiu:Skhcbit
vch x hivvn vtr caiLoan.iviTrungquc,iuthnhtlch
x hi ch ngha hay t bn ch ngha, iu th hai l yu nc hay bn nc, u l
nhngvnrtnhycm.
Nu cng thm nhng iu kin quc t, th hng pht trin ca quan h TrungMs
cquytnhbibanhnt:
Mtl,do so snh lc lngchnhtr trongni bTrungquc,quytschchnhtrivi
chnghat bnsnh th no. S mtmcph phn, phnh,hayschtrnghc
tp bt chc. im ny tuy khng trctip nhngliquytnhvcnbnxuthchung
caquanhTrungM.
Hai l,hai bn TrungM c thi th novivniLoan,nuhaibncththng
cm ln nhau mc cao, th s trc tip quyt nh con ng pht trin ca quanh
TrungM.
Ba l, nhn t bn ngoi l quan h TrungX. Theo chin lcngoigiao truynthng
caTrungquc,ch nncmt k thch yu,khngthcngmtlcchnglichaik
th. Nu TrungX tng thm cng thng th s trc tip thc y TrungM xch li gn
nhau. ngnhin, nuTrungXhahonthcngkhngcnghalslmchoquanh
TrungMttxungmcthpnht.
Banhn t trn chiphiln nhau. unhngnm 70, nguyc bin giiphaBctng
ln,MaoTrchng chuyn chinlc chng c hai siucngnghingnhiusang
chng Linx. SoviLin x, s uy hip ca M tbn kiaThiBnhDng r rngl
gikhchagii,lgikhcmlicnhcatlubngkn.
Trongba ticlnOasingtn,ngcliphtbiu:Haincchngtatrong30nm
qua votrng thi ngncch v ilp, nay tnh hnh khngbnhthng qua
ri. ng nng nhit bt tay Cat trc mt cc nh bo v phnkhini:Nay nhn
dnhaincangbttaynhau.
NgoiviclinhipngmvinhauchngLinx,ngilnhohainccnkmt
lothip nh hptc khoahc k thut vgiaoluvnha.Nidungbaogm:cngt
lnh s, cng phi lu hc sinh, hp tctrong lnh vckhai thc ngunnng lng, vtl
nng lng cao vkthut khng gian.Ca t ni,nhng hip ngh ibiu chomt
trolumi khngth ongc trong quan hTrungM.Cn ng th ni,nhngci
mi ch l bt u, m cha phi l ktthc,sau ny cn nhiu con ng v lnh
vchptcgiahaibnangchichngtakhaithc.
S btng chchaiim. NhtkcaCa tvit:ngcclcphnikhochc
ccgio sncngoinTrung quc truyn gio, nhng ng tang trnnguyntc
vic c quantruyn thng MtphnxTrungquc.ngkhngtnthnhvicbnv
kh cho i Loan, ngta yu cut sangnmCa t cn cthi thntrng trongvic
bnvkh choiLoan,cnhy vng M v Nht thc giciLoanm phnviTrung
quc.
Trong8ngy M,ngdng mt nathi gian ithm 3 thnh phtrungtmcng
nghip ln caMltlanta,SeatllevHuxtn.Sspxpchngtrnhtocscho
vic trin khai hp tc kinh t sau ny. ngc bit lu n k thutcao v thnh tu
hin i ca M, nhiu ln ni rng M c rt nhiu iu Trung quc hc tp.
khng phi l li ni khch kh hoc khim tn. Seatlle, ng ni mt cu kt lun:
Chng cuicngtrong hnhtrnhca ti lthnhph ccc bn gilcnhcaln
quynxung quanhmnh.NhvystngcngcaviquctcaTrungquc,tng
thmquyn pht ngncaTrung quc trnquc t.KtqulTrungqucvnlmtgc
mngyu,strnnrthnghu.
Pn Kenni, nhnghin cuv lch s hngsuy caccnclnnhnthy:Tmquan
trng ca vai tr c lp thc s ca Trung quc trong h thng quc t ngy nay (v
tng lai) c tng cng rtnhiudophong cch m h biu hin trongvic gii
quyt miquan h vi cc nc ln khc.Trung quc thng coithngnhngyucu
vmongmun caccsiucng,nhngtrongmtstrnghp,hnhngcahli
gybt ng cho ngikhc.D nhc im cahrt d thy,nhngchabaogih
t ral hontonngtheovkhutphctrcMtxcvavOasingtn...Dottcnhng
iu , Trung quc c mtav c o trnthgii...K thc,cnc vo scnng
ca Trung quc, trn mt ngha nht nh, h l mt siu cng quc d b nhng
khngphil mt siu cng quc hctheokiuLinxhocM,mlmtsiucng
qucphnnhavcocaBcKinhtrongnnchnhtrtoncu.
7.13 Hy choqu khqui,nhthkhngcnghalqunqukh,nhng
cnchmratnglai
Trongmulc ngoigiaocangTiuBnh,quanhTrungNhtchimmtavc
bit, trn mt mc nht nh, thm ch c tm quan trng vt hn c vic ci thin
quanh TrungMvquan h TrungX. SoviTrungMvTrungX,nhngimchung
gia TrungNht c nhiu hn. Gia TrungX, c thi gian xungt bin giitrn my
ngncy sgiaTrung M,cvn rt nhycmliLoan.VphaNht,hcs
tranh chp 4 hno phaBc vi Lin x,viM,tuy chip c an ton,nhng cnh
tranh kinh t, nht l c xt v thng mi cng ngycngnghim trng. Hai vn
ukhngdgiiquyt.GiaTrungqucvNhtBnchcmtoiuNgkhngc
g l quan trng lm, ng dngbin phpkho lol cng nhaukhai thc vt
quatr ngi . Nht Bntuy l cng quckinht,nhngsauchintranh,avchnhtr
trong vic gii quyt cc vn quc t vn la vca mt nc chin bi. Nht Bn
mun thay i hin trng th khng th coi nh Trung quc, mt trong nm y vin
thngtrcHingboanLinhipquc.
Thng 10.1978,ngTiu Bnh sangthm Nht Bn traoi vnbnkktiuc
ha bnh hu ho TrungNht. Trong khi hi kin Nht Hong, ng ni mt cu: iu
c TrungNht c th c mt ngha su xa vt khi d liu ca chng ta. i vi
Trungquc, NhtBn khngtonnsuyhipnhLinx,ngthilictimlchin
i ging nh M.Vichu ho TrungNht vactcdngkimchLinx,vakhin
choTrungquckhngvnhucuhinihamphiqudavoMvphngTy.
Nm 1972, Trung quc lpquan h ngoi giao vi Msmhn vi NhtBn mtbc
nhng sau ny,vicbnhthnghaquanhTrungNhtliitrcvicbnhthngha
quanh TrungM. Nm 1978, bathng trckhi sang M,ng em ti Nhttintc
v ch trng ci cch m ca ca Trung quc. Trong thi gian thm Nht, hai bn
TrungNhtut ra rtchngthvivichptckinhtkthutTrungNht.NhtBn
hunh ch i t lungi khch hngto ln lTrungquc.iurrnglmt
kch thch vi M. Lc,vic bnh thnghaquan hTrungM cn mtchng ng
di na. Mi nc t bn pht trin u hy vng p chuyntu utinti th trng
rng ln ca Trung quc. Nc M sao c th cho i th cnh tranh Thi Bnh
Dng nhanh chn ti trc? Vic giao ho vi Nht Bn khng nh l mt ncc
quantrng dTrungquc nm quyn chng trong quanhtamgicTrungMNhtv
giiquytquanhviM.DquanhgiaTrungqucviM,thmchvittcphng
Tyb tc, chcn gics hptc vi Nht, th Trung qucvn c con ngng
hctpvnhpkthutcabnngoi.
Tnh mn n lch s, cli nhiu nht cho Trung quc, th ng u lNht Bn, ri n
nc Nga Sa hong v sau l Lin x. Song Nht Bn t sau i chin,khng cn
chimmt tct noca Trung qucna.M Lin x th n c chatr mt cht g,li
mc thmn mi, l tonn s uy hip ln nht vi Trungquc.GiaNhtXcngc
n vi nhau, l4hn o pha Bc. GiaTrungNht, trnphng dincng iph
vi Lin xcngcs cnthitkhngkmgiaTrungM.Nhttuykhngmunich
vi Lin x, nhng vic h tr thnh mt ngminh vi Trung quc trong mt trnchung
chng Lin x vo gia thp k 80 v trc,l khngthnh vnna. Nm 1978, khi
ng thmNhtln utrong nghi thc n tip nh khchquc giac28iscc
nc Nht tham gia.Theo yu cucphaTrungquc,Nhtkhng miisLinx.
ng lidngdinnNhtBn,giithchviukhonchngbquyntrongiuc,
ngoi victrngbuc ivihai bnTrungNht, cn gm c vicphni hnhng
b quyn ca bt k ncno.Trc nhbo cc nc,ng nhnmnh: Chngch
ngha bquyn lht nhnca iuchuhoTrungNht.Bathngsau, kimch
hnhng bnhtrngca Linx Nam,ngsangthmM.Trnngv,ng
li gh thm ngn ngy ti Nht Bn, nhnmnhmt lnna vi nhngngi lnh o
Nhtvvn chngbquyn,vsau mic cuc phnkch t v chngVitNam.
ng hy vnggiahai ncTrungNhtiiconchushuhovinhau,khngch
trong thk20 mcnnghtimythksau.Nhngiukinclivmt nykhngt.
Thd,haincu thucchulhng xmlnggingcchnhaumtdincul
ging da vng, thuc h thng vn haphng ng, c hn haingn nm qua li hu
hotrong lch s. ngrt ch lidng nhngti sn nhnvnqugipht trin
cp ng xu h!
nh my: Nguyn Hc ( M H Ni)
Ngun: Nguyn Hc ( M H Ni)
VNthuquan - Th vin Online
c bn: Ct.Ly a ln
vo ngy: 6 thng 8 nm 2006