You are on page 1of 15

PierreDarcourt

VitNamQuMOanKhin
CHNGHAIMIBA

SRYCHTCAMTTHNHPH
ThHai,ngy28thngT,1975
Signthtstrongtnhtrnghphingaytrongbuichiungythhai28thng4vi
citrbnsnglngnhngtiptheosaubidinvncavTnNguynthQucGia..
KhinhngtribomutinrixungTnsnNhtvkhimccloisngbnlnkhpni
trongmtthnhphangspcmtcngingbopxung,thdnchngvchac
cmtligiithchnonnhthongnmspxungccrnhbnlnghocchyvo
npbncccaph.Nhngdnchngcngbitlchincucthngtrnhxatht30
nmgicgi,thnay"n"nyri...vsmmungtrongvingynay,haytrongvi
ginathi,bntaystmucacngsnspxungnghinntSiGnbtthnhph
nyphitngphch.
Haigisau,iphtthanhSiGncngvnchaaracmtligiithchnor
rngchodnchnganghptptrvnhmnhsaukhiclnhthitqunlut24/24.Do,
trongcngingbocamtbuihonghnysmst,ngidnSiGnbti"MTGP".
Nhngicngsnkhnghninchuyn"habnh"!Tonlnhngiukinihiv
nhnglihmda,nhcinhailicngrnnhmtcixaylanhngluniucmmm
hdngmilnncuTngThngThiu:
"chnhquynSiGndmangmtnhnhiunocngphicolui....BmychintranhM
Ngyphicchmdt...ChincucchchmdtkhinottcquniMinNamb
sngxunghtvttcccchinhmHoaKrihtkhilnhhiMinNamVitNam.
CcbinhsnocnnghelnhchhuycaMNgysbtrngtrchnglmgng..."
Cngvoginy,ngaytiParis(tnhtheogiaphng),saunhnglituynbcatng
DngvnMinh,cc"trungtmquynlc"Phpvncnnirl"vinnhinangtrong
doanhtricaCPLTCHMN",
Vigisau,hi4gisng(giaphng)thdnchngSiGnmingheccutr
licacigilCPLTCHMN,pliphnbnhlunvcnglcquannkhngthtin
cvtingoigiaocangiPhp:lmttrnmarcktxungthcaMinNam
VitNam!VphitrngTnsnNhttiptheobtncngbngccloipholn.

ThBa,ngy29thngT,1975
iphtthanhMctKhoamamaighinhnl:"tngDngvnMinhtrnthctkhng
cngnamtrv"Vigisau,iphtthanhSiGntruyninhngliphtbiu
caTnThtngVvnMunhsau:
"ChnhPhVitNamCngHahoannghnhvicthihnhHipnhBaL,cbitlcc
iukhon1,4v9quinhlHoaKphitntrngnhngquyntdocnbncadntc
VitNamvvn"quyntquyt"camnhtrongvicquytnhvchmdtmigiaotranh
quns,cngnhmiscanthipvonibcaMinNamVitNam"
Lituynbcngkhainydsaocngcnilntiptheosaumtthngcoi"i
SHoaK,ngMartin,phingcataistrongvng24tingnghvngthiphi
lmmicchttcnhngngiMcnliMinNamVitNamcngphirikhilnh
thMinNamVitNamtrongthihn".
VngaysaungM.Martintckhcchobitlngslmngtheoliihi.
CuchnhqunditnnhngngiMcuicngvnhngngiVitNam"clinh"vi
HoaK,theokhochcNgGicithitlp,lrasctinhnhchonngy
thttunti,7thng5/1975.Nhngtnhhnhdintinqunhanh.
Tthhai29/4,TngThngFordcmtbuihpkhncpviHingAnNinhQucGia.
CuKhngVncthitlpditnngiMvngiVitNamtphitrngTnsn
Nhtbngngtr:nhiulotrcktvnphonng130ly,kcbom,cnvo
cncKhngqunlnnhtny.Ngoi11chicphiccaMinNambphhydobdibom
vaqua,cnc1chicphicvntiC.130caHoaKbchydit.Mtchictrcthng
caMinNamch40binhsDtrnngbayiTyNinhbtrngmthatin,bntung
vchytrnkhngthtkhngkhip.
CnhiunrcktrivoChLn,mtthnhphmcdnhuhtlngiHoakiu,
nmstSiGn.MtphngphooanhtccSkyraidercnhimvnhbomvoccvtr
caccnvcngsnBcVit7cysvhngTyBcSiGnbtrngmtha
tintmnhitS.A.7.cacngsn..Vcnhiucucchmsngthtddiangdinratrong
vngngoithnhph.
HoaThnhnkhngcnthigianchina.VTngThngFordralnhchoHmi
VIItinhnhngaycuchnhqunditn.
Volc11gitrangythbany,thSiGnthtlhnnkhngtc.

NgiPhpcngcckhunmchungquanhthcngb"si"nphobinhcng
snnnhphidnvtrungtmThtmvibnbnghng,vkhngthvotm
trtrngtrunghcSaintExuprytheongchthtrcycataisPhpc.V
hiutrngtrngnyngraphichutrchnhimntipnhngngiPhpnynhng
nglikhngnhnh,vincl"khngcdtrncungvlngthcboms
sngchoh".
TtcnhngngiPhpcngthgmccgiochc,ccnhtrngtartvy,
ccnhbun,chtimnhaygimcxnghip,utreocPhptrcnh,vn
phng,timtngv.v..CnhiungiVitNambtchch.Ttcutinrnglctamti
caPhpcthcucsanhmngvtisncahnucxyranhngcucnhnhau
trnccngph.Vbtthnhlnhcxanhtrngctreorptrivonhnggibi
thmcamtsspnylmchomtvikhuvccathnhphcmtbmtllng
khcthngcamtngyl14thng7caPhp.Nhnghii!ychlmtonh!mt
onhquaulngcheynhngduhiulousstangtrnngpcthMinNam
vnangrivotnhtrngvtrttvvChnhPh.
TrnxalBinHatrckhincuSiGnmgnlnhngcnctitnnhtcabn
TnCng,c50binhsDdisiungvchhuycamtiy,angnhnhaut
chiuthhaivimttonccngcngncnkhngchohncdcu.ccng
cngsn5lnchimccuvc5lnbinhsDchimlicu.Trn50xccng
snBcVitnmytrnng,mnhmyyvtn,gnnhhchtrimvncnb
tiptcnncabinhsMinNamquhngsayvqucnthn!
Btchpchintrnangdinra,mtmngdnchng,ngnhmtnkinmkhng
xu,trnvochimcckhohngcaTnCngcpbchica.lmdnen
khnkhccngly,ikht,vhun.Hchiaralm2onrrt,nhngngimiti,
taykhng,vnhngngitrvmangychinliphm.Nmtrmngi?mttriungi
?Khngmtaicthmcmtcchchnhxc,phnlnlnbvtrnt,crttn
ng...hcnqutmithcckhoyphngvintrM.
mngxynhauchynnicpbc,gimbalnccxcchtcabnc
cngcngsnlmbtlntingkurnrccaxnggynhcnhcykh!trv,m
ngdnchngnyphivtquasng,lilmbmtrongbn.Mtembkhong10tuiu
tonthnybnenvthi,nhngtayvnacaomtbcaosuxprachn!Haibgi
khhnqunocngybnsnh,mangmtsnm,patvtricynghp.Mtngi
nbthunhtchaibchthuclthmvmtmyxysinht.Mtanhbnkhcthkh
nbmtcchkhkhnmtthngstcchua.
Mt"chchmhm"ctchcngaybnng:ngitamuabn,traoitrongcnst
tinbcngaytrongmtngycqunhiukhngkhongqunslnchnhtr.

Binhstrnccqunxaphibnchthinmivchcliichoonxe.
Tnthmkchspbungmn,chmdt.Cnchaphilmtshonglonnhnglmt
cucthochytonb...
Tsngnay,khngmtnhbonocncmttintcgtgiichcc"thmquynqun
s"vtnhhnh,vmtlrtnginlccgiichcnykhngcnnahochb
"mtchc"khngbitlcno.TngMinhcchchctngBnh,TnggimcCnhSt
vAnninhquni.Ktqulsuchcngn(60.000)cnhstvmingncnhstc
bit(10.000,huhtlccbinhsctuitccbinhonthinchin),angkimsotth,
khngcnaichhuyvralnhchoh.VTngThammutrngquniMinNam
cthayi3lntrongvng24gingh.NgyhmkialtngCaovnVin,nhngng
raicngvThammuphlraphithaythngming.Ngyhmqualtng
NguynvnMinh,nhngngchngicmygitrckhixchvalichunmt.Chiuhm
qualtngThitgipVnhLc,mtcyrumnh,anhemhhngvicuhongBo
i.ngtacvbinhstrniphtthanhvyucuhng"chynhchutgingnh
TngThngThiu".NmgnsnbayTnsnNht,lBTngThamMunhngginyrt
lvngv,chthycnlatharavomtvisquancpt.Ccvinchcthcnnhim
snhngkhngmtngtngnocntrlikhiinthoireoctrongvnphnghoc
nh.Trntrna,ccnvtrngnocntiptcchinuthtyphitloliulycho
mnhthi.
trungtmSiGn,tnhinscngthnglncao,vmingibygiubitl
ngiMsbiht.CuchnhqunditncaHoaKbtut11gi.NgiMvnhng
ngi"bn"VitNamnocgiichcngoigiaoHoaKbotrcunhnclnh
phintptrung13imhncdtrttrc:ccsnthnghocccvn
chicngcng.
Vcucditnbngtrcthngbtu.CcchictrcthngvntiloilncaThyQun
LcChintHmiVII,cctrcthngringcaTrungngtnhbo,vtrcthngmu
trngbccahngHngKhngHoaK(AirAmerica)baylltrnccncnhtrongthnh
ph,ctrcthngvtrang(trangbrcktvibctng)baytheoymtr.Trnkhng
phnlicccchinuphnlcc"Phantoms"lcnocngsnsngcanthip,nucn.
TaiSHoaKngitahptptcchslutrcuicng.Ngaytrnnctai
ScctrcthngHueypxungbaylntrongkhangthigiancchnhaurtu.
Tmngtccnhchungquanhquanst,thylmtcnhtnghtscllng.
Phatrcnhngchicxedulchnusthngrostcatais,ccchtixmc
ogilchngnnhnguvnkhngqunimctkttrng,vccvinchcVitNam
vnnhtnhphitntrnglnghichoncng.Khngbitccanhtixnysnghgsau
khiccngchcahlntrcthngvhphiquayvcckhuvcbnhdngianhng
tingncanrckt?

NgiMrikhiSiGnblixecahyng.Tckhc,cnhngtonthogt
vngngoin"lmtht"ngaytich.Thigiancthtriquavlnlnmngittp
trccarocataiscngngycngng,hbuquanhsttngvcngicnc
nhtroquatngvobntrongtais.Trongsngicbmvotngnh
nhngchmnhovinimhyvngcuicngcth"chy"khiytmtdo...,ngita
thycmihngngi,sinhvin,cngchc,lnhcuhavimngcntrnu,cc
cginsng,ccbmtrbngconalnthtcao,coinhhtrnhlnmtmugiy
thnghnhsnglccchbconlaimchacachnglmtanhlnhMdatrnghaydaen
tcnuhaytcno...CcbinhsThyQunLcChincanhgcvnbnhthnvlnh
lngdngbngsngyyhra.
Mtcnhtngthiunokhcxyrabnlng.TngngvnQuang,mmingi
utcolkcmungdybunluMinNam,likhngcctntrongdanh
schditndoHoaKthitlp.Khingtantrnhdintrccngtais,binhscanhgt
uingra.ngmichyligpnghsNguynvnNgivannigipngtactrc
thngbci.Caingc,mtngcucvnqunscaTngThng,mtngiy
ngomnvkiucngchmchtcoaitcphchngmynmlinDinhcLp,giy
chcnlmtngmrunryvsst.ngtahtlyvan,cukhnrilivindnnmng
sngcavconvcachnhbnthnngsbcngsngitv.v...xungnc,knhcn,
khmnmvanxin..nglngthnghi,nghsNgiangtacngivimnh,cnthn
khngnirtnhngtalai,nghsNgimiangtalnctrcthng.
Nhntbnngoi,vimngngikhnkhangkhclc,kula,cuxinmtliira
khihangcny,cuchnhqunditnnycoinhrtnononhitvvtrtt.Nhng
ivinhngngicvokhunvintaisri,thsthybmyditnhotng
htscchnhxc.Cchnhkhchcalnluthng,tngton3ngimt,aln
trcthng(chc12ngimtchuyn).TbaythngquaphitrngTnsnNht.
yhcavoccdynhthucPhngTyVinQunLcHoaK,trnncvnpht
phlquckM.Ccdynhnylralmctiurtttcacngsn,nhngvncn
nguynxi,khnghhng.Mcdulangnsutmquatrongkhuvcphitrng,nhng
hnhnhccdynhnyccngsncchara.Cnhiutrcthngvnti"Chinook"
ntngton4chicmt,mitonxungmtiiThyQunLcChintrangbibc
khnggitvhatinchngchinxaviun"Tows"chngngoituyn.ThyQunLc
Chinctrchnhimgianninhchokhpcvngditn.Michic"chinook"saukhiThy
QunLcChinvqundngxungrithbclun45hnhkhchVitNam,xongmibayi..
Thigianbaykhon1ginccchinhmcaHmiVIIvtrn20chictuvntiang
uchrch30cysngoikhibbinVitNamngoitmtcxcaphobinhcng
snBcVit
Hnhtrnhkhnggpmttrngino.Khngcmtvinn,mthatin,mttrinpho
binhnocbnitditlncctrcthngtolnangniduinhaurtunbay
rabinpxungmttronghaihngkhngmuhm,chicHancockhocchicOkinawa,

thctcnhbayvoSiGn.SaukhitchnxungccchinhmrithngiVit
NamaicngbccbinhsMrtngnnhngcngrtlnhlngkhmxttrongngitht
k,cbomlhkhngcmangtheovkh,matyhayccloiydcnguyhim.
Sauhmicchuynxungccthuyncaosuhaythuynmyahsangcctu
vnti.Ccthuynmynychyquachylinhconthoigiaccccchinhm.vcctu
vnti.VcctuvntinysahvcctrinhcoGuam.Cnhiuchictu
vntinycHmigitrlicbanm"vt"nhngngitnnVitNamkhc
anglnhnhngoibinccchbbinVitNamhngtrmcys,trncctunhc,
ccthuynbumths,cntsngrc,ngitrnthuyndngucvnbm,n
lng..vavygi,vachylicctuchincaM.Ttccclngnhcdctheob
bintPhanThitnBnhTuyurakhivkucu.Chn20.000dntnnca
lntuvccukhinanhvutcacngsn.

TiSiGnlulngtrcthngcaMvntiptcun,khngngng..tbaysutbui
chiu.TrccngtaisMc`ntrn20.000ngiangchenchcnhaungchvi
valycmtay,vncmtrnra.Cmtsngivoccngstvcbci.C
nhiungidhngxplavomiccanhThyQunLcChinMnhunghvnlnhlng
khnglaychuyn.Chngtrmxechyngimcinhnkninhichyvophitrng
TnsnNht,nhngkhngcmtchicphicnoctcnh.Vtrccngphitrngqun
cnhcthitlpmthngrocncbtrsnglinthanh.
Lichngngnngichyxungbncngcgngnhytheocctuchin,tubunhay
xlanhocbtcmtchicthuynnochykhithnhphnybngngsng.
Ckhon200ngivasquanvacngchchayconbunxungcmtchictuhng
cnttangnhneolc3gichiuchyrabin.HkhngixahncVvamiqua
khiNhBthchictubtrngnpho,ntungvchm.Nhngngimaymncnsng
stlivoblibctchocbsnglinthanhbnchtht.Dnhinlavvnghmang
theoubvtsch.
VocuibuichiuthtngTrnvnnvcontraingta,mtbcs,cmtchictrc
thngbci.Trcvigi,rtlchsnhngnidanh,ngntgivis`
Php...vluntincngnhnthnghnhPhpcang.ngM.M.Mrilloncngcmt
vilnnhvntngn..Tnhiuthngqua,vnhtltrongcnkhnghongca
ChnhPhvaqua,tngnccoinhlmtphtrtclcchohotngtrung
gianchnhtrcangiPhp.ngtrctipthcytngDngvnMinhiti,v
trcQucHilngVinngcmtbuithuyttrnhquthmhivtnhhnhquns.
Cmtlcno,ngM.MrillonmongmunyngnvoghThTngcang
Minh.Hmchiuthhai,chnngvschnginhaugiacctrungtmchnhtrcaMin
Nam,tngncnhtt.Nhngsaucgiithncnlngiyctani...nn
cuicngquytnhnhMai.,Trckhilntrcthng,tngnniviton

binhscnvcang,nhngngikhngrikhingnabc,rng:
"Tibtbucphiraithi,vnubncngsnmtmctithtisbbnchnghnh
quytngay.Cnccanh,ccanhchlcpnh,ccanhchngcgnguyhimht...vcc
anhcthlnlnctrongdnchng."
Myanhbinhsnyvigngmtrnri,nmchttaylibunbnhnchictrcthngct
cnhmangtheongcutngtrngQucPhngcamnhlngnngtriukhngbitvtc
ginhayvkhinhb...
KhngphichcmttngTrnvnnlsquancaocprikhiMinNamVitNam.
cgn60vtnglnhkhcrainhvy.NhtrungtngVnhLc,mivasnghm
quaytngkugibinhs"ngctrnchynhchut"nhtngBithLn,mtv
chhuycaThyQunLcChin,mtngihngrtqunbngngbtNngv
SiGnvaluibinhvanhdukchnhtrungtngTrng,TLnhVngIChinThut
tngThng,thucbinhchngPhobinh,mtcnhntonhcvvchc,nhtng
Ton,tlnhVngIIIChinThut,ngigivngtrong4tunlmttrnMinngca
SiGnnhttcccgimcAnninhvTnhBoQuns,nhvTlnhKhngqun
nhtngLngthucsonNhyD,ngilunluncbinhscamnhim....v
tng"thnphong"rukmNguyncaoK,ngitngthsngchtvikhusngtrn
tay,vngichTngThngThiulqunhtgan....
Tuynhin,cngcmtsngithngthngtchikhngrikhivtrchhuyvbinhs
camnhkhiccctyvinqunscataisMtrctiplinlchaykugiquain
i.ltngNguynkhoaNam,ngictrchnhimphnggingbngsngCu
Long,tngLminho,Tulnhson18bbinh,ngigivngXunLcvl
ngitrli:"Ccbinhscatihngsaychinu,lmsaotinbhci
tronglchrtcnscmtcatibncnhh?"tngLtngB,ngichnggimt
trnphaBc,mttngKbinhThitGip,tngLnguynV,ngichinuviphn
cnlicason5bbinhTrngBom,tngPhangbphtgiam,ngituynb
vivCvnHoaKkhingnyntmrcngi:
"TngThngThiuchpdanhdtikhingcngkhailichotivchuynmtCao
NguynTrungPhn.....vngtarainhmtngidulchvinhngchicvalymng
sonsn....Nhngphnti,tisli,tisttvmucatisritrlivolngng
ta.Tichcncmtcchnhchnhlicobuccangtamthi"

ThSiGnvm.vicysvhlusngSiGn,trnhnhngktm,c
mychictuslanangbchngngnngitonlnbvtrconthucgianhca
anhemHiQun.Ccslannyccctulnkoi,cthuynmyvtranghaycctu
phngnglihtngrabin,ctrn30chictuangchh.Ttccctuchinthuc

ccnvlncaHiQunMinNamVitNamurthtvoGuam.Trongbutriti
ennhmccath,nhngchictrcthngHoaKviynhiusngrcca
mnhdngnphachiuthngthnhnhngvtdisngrcctthnmnm.di
tthnhngcctiuvnhngnrinhduccncnhmtrcthngspxungbc
ngii.Trnccsnthngkhclicnhngkaukhlouangtnhngcungiy
haygictmdu.hhyvnglasdndcnhngconchimstkhnglnbchra
khiniloscahvahrakhi...ctchykhibncngsn....nhngvhiu.
isGrahamMartin,nginhgicuchnhqunditnnhlmtvic"khngrag"th
munliSiGnvcht.ngtachphirikhithnhphnylc4gisngtheolnh
btbuccaKissinger.Vimttmtrngoin,qumtmi(ngthcsut72gilin),
ngpxunghngkhngmuhm"BlueRidge"angnmchngxattngoibinc...sau
ngvophngngcalingaykhngchoaithycnithtvngcamnh.
NhngbinhsThyQunLcChincuicngraivolcrngngsaukhiphhyht
ccdngcinttaisvkhngqunmangtheolquck.
MitmngysaukhiditnkhiPhnomPenh,HoaKlirikhiVitNamblimtthnh
phSiGnmcchonilosvnhngtaihasdndpnvin.HoaKchcli
nhtrng,vinhbo(vhmunli)vkhong50ngicquctchbbqun.Tckhc
ccnhubcpph.
Trongkhicnnhngnhlarcbaytrnnntrithvccvngchungquanhthnh
ph,chngtrmhngngnngi,vanngnbvtrntuanhau"lmtht"ttc
ccvtdngchtcattcccnhvchthucngiMtrongdvng....Tnhngchic
nmging,tlnh,mynhch,mygitmysy,myrachn,mythuthanh,truyn
hnh,mynh,myquyphim,quttrn,qutmy,inthoi,chontngcungiyvsinh...
thngvnghcmkhngbstmtvtg,vmnnocngltt...xicht.Ttrc
ngilcnoChnhPhcngnghimcmmihnhngcpbc,vtuynblsx
bntichnhngkhicacpbc.Nhngbygithnhngngilracbnphnphi
xbnkcpliivhavikcpkimchtchinliphmchomnh.
TbnlcuchnhqunditntcangiM,tnhngngiquthtvngcin
cungchyrongcngkhp,tnhngtinggmthtcaphonng130lyBcVitangn
voxmlngcnggioHNaivnhngvnglncn,trongnhnggiphtcuicngca
ngythbacuithng4/75ny,SiGnsngtrongmthutrngchnhtrqusing,
khngolngnimtlithotkhtrnhccabinc,nhngnhvyngitamic
ththyvhiuthmckhngkhlbchtrongahtchnhquynmygitrckhiSi
Gnbthtth.
Mtnhmngibtmnquitccvlnhogiophi,mtsittrclinlcvicc
nvcnangchinuvPhcChungtnCangTLnhHiQun...khngtin
tngkhnngvcmaycatngDngvnMinhcthiticucthngthuytc

vibncngsn.HsnsngnglnlttngMinhphngthSiGnvvngng
BngsngCuLongvtchckhngchinvibtcgino.Hcngcdtrsnmt
ngithaythtngMinhnucn.
Vohi12gi5phrtrargythba29thng4ny,mtonxe3chicJeepvi12binhs
htngPhcChungtnCangcyquyncaccnvcnangchinuvmt
idincthmquyncaPhtGioHaHothaymtchoccgiophiMinNam,n
gptngMinhtinhringcangta.
PhcvvlnhogiophihngmnhPhtGioHaHominTyvoti
phngkhchlncatngMinh.ngtaangchhaivny,cvrtmtmi,vicp
mtyunhpnhycamtngihontonvabirivamtngthaingynay.ngta
quxcngvbtngvchuyncngsnnmbomvophitrngchiungyhmqua.
ngththtvihaingikhch:
"Tirtnnlng.Tinhncnhngbomtpha"bnkia",isPhpxcnhn
vitilChnhPhPhpcmtkhoch"habnh",vtiscmtthigianl6thng
thngthuyt.ngtathcytiphitchikhngnhnchcvThTngvphi
cichocghnguynthqucgia.Titheongnhnglikhuynbocangta.
Tilicnthathunsonthovingtamtbntuynbnirng"ncPhpphigi
mtvaitrquantrngtrongtintrnhtilphabnh"y.Vsauthccucdibom.Ch
mtviphtsaukhitinhnnhimv.Thtlmtiulngnhckhngthchuc."
TngMinhlcuhaibalnvchuachtngnitip:
"ngMrillonkhngcnlgntina!ngtanygptisngnay.Vylttc
nhnggmngcthnicvnhcliviti:"rngngtakhngcnmtgiiphp
chnhtrnonaht....,khngcnkhochnonaht..vrngccnvcngsnBc
Vittinnrtgnthrivrngchcncchttnhtlnnnphngralnhcho
bnmnhngngbnmthi."lttcnhnggisPhpnivitisaukhibo
mvititrongbaonhiungylintiprngkhochcancPhpc"phabnkia"
chpthunri!"
Vngtrlichongtarasao?Phchi
TngMinhnhmdymtlc,cpmtn
"Tinil:tikhngthralnhchobinhsuhngviukinnhvyc.Trihn
vidanhd...DsaothticngtnglsquancaquniPhp"
VlnhoPhtGioHaHoxnggingchenvo:
"ngiPhplngiPhp.CnnglngiVitNam,lnguynthqucgiavctrch

nhimvitnglaicatnc.ngniviTngThngHng,vmiyngcng
nivichngtilngcnhncbomca"phabnkia".Vyngclinlcg
vicngsn,vhbomvingnhngg?
TngMinhddmtlchnhnhngmunnira,nhngsaungcngrntrli
"Tikhngthchongbitnhngchititngaybygic".
VidincaPhtGioHaHoamtngntaychngayngMinhvnignnhtco
"Khngphichcmtmnhngthtvngvbncngsnnutliu.Cncsngmph
hoitincangibncang,ltngTrnvnn,ivitinhthncaquniv
caQucHi.TrchtngtabpLngVinQucHihramtquytnhtraoquyn
chongvchongctonquynhnhng.ngtavnngcanthiptrckhiQucHi
bphiubngcchtrnhbychoQucHimtbnthuyttrnhgiandivtnhhnhquns,
thiphnglclngcngsnBcVitmtheongtathhbaovySiGnri.Khng
dui14sonBcVitconsnynglpilplinhiulnsauquainthoicho
tngngitronglcQucHiangtholunquytnhcholphiucamnh..Nhngcc
conskhngng.Chcvnvn4soncngsnangtrctipedachngtat
mttrnphang.Ccsonkhcthcncchybabnngyngvtrnngtin
quncah,hcnphigp2sonnguynvncatacnangchimgitrna.Ccv
trhngBcthctngcngrtmnh.ngbngsngCuLongvnchach
hngvchngtacnn6sonkhngkgntrmngnthuclclngaphng
qun.TngncntkhckhngchucpphtvkhcholclngHaHo,Caoiv
cnggiokhihmunchinu.Chngticthcungcpthmhngtrmngnngi
chnggitnc.Hymcakhovkhchochngti.Hyhiutriuqucdnngbo.
CnphixcnhnquyttmcachngtaphngthSiGn.Nungmuncucthng
thuytccchtcmaythngli,thchnnralnhvtsngxunghaynirngchngti
ngngbnri!Nungkhngmunkhngcnathhynhngchlichomtnicc
cuquc,hoclqunnhnvccgiophichngtistinhnhmtcucochnh."
TngMinhravsuyngh.Hinnhinlngisautnhhnhri.ngnhnPhcCang
nhhi.
PhcCangkhngnh:
"Qunikhngmunuhng!
Ticngkhngmunnhvy.Tilmtqunnhn,vtikhngscht.Vtirtchnci
mnhibchnylmri.Bygithtithyltibla,vngitalidngti!Tisn
sngrtlui,viiukinlphitmcmtciuthtsbitlmchnhtr.
VidinPhtGioHaHoangaylbira:

"y,ciucyri:lngthtngTrnvnHu.Ccgiophisnghngta
vngtalunluncmtnglichnhtrkhoandungivih.Ccsquanstheongv
chnhngthnhlpquniqucgianm1951,khingtalThtngcancVitNam
.BchnhtrcaHNibitngtavnhgicaongta.ngtalmtnhnvtcaQuc
GiackinhnghimvlmtngiMinNamchnhcng.Hykugingta!
ngMinhcvnghetheonghny.Vngnivimtgingthnhtht:
"Tibitngtanhiu.Titnglsquantyvincang.Tiknhtrngng.Vtibitl
cccngchcvnginhiuknimttvng:vothiknglmThtng,mingiu
ctrlnghuhvngbcVitNamrtcgi.
PhcCangtipli
"Vythhygichongmtcngini.
TngMinhgtuvni
"Rtng.Tistuynbtrniphtthanhvitruynhnhtrongmtgina.Chngta
hycngnhauthobntuynbnyi."
Bntuynbvit:"TiyucungThTngTrnvnHu,mtngiyuncchnthnh
vngknh,hychpnhnlnhotncvatncnconnghabnhchn
chnhvtrongdanhd."
Lcny13gihn.HaingikhchcangMinhngdy.ngMinhtinhrangoi
cng,thnmtbttayvcnni:
"Tistuynbcngkhai,Tihaviccngnhth"
PhcCangtrli:
"Phnti,tisloccchuynvintruynhnhvtruynthanhphihploanbolituyn
bcang".
PhcCangvvidinPhtGioHaHosauingaynBTLnhHiQun.
Phcgingaycccchuynvincnthitchocngtctruynthanhvtruynhnh.
Volc14gitrathttcsbtrvmtkthutvchuynvinusnsng.
Nhng,tngMinhkhngn.
Thtra,saukhingbttaytgi2ngikhch,thngbcngaysangphngbncnhvi

nhngngicngschnhyucanglThtngVvnMuvTngtrngThngTin
LquChung,nhngnginyngnkhngchongtraoquynlichoaiht.NhtlngV
vnMu,cbittrartlcayngkhingxcnhn:
"Ttccciukincahchngtathchin,cthmramtcucnichuynvi
"phabnkia".NgiMikhincVitNamhtri.Tiloanbolttcbmyhnh
chnhttrungngnaphngsnhanhchngccitchohpvimtch
tdothts.ngTrnvnHutnBaL,mkhngcmtphicnocthhcnhlc
nyc.Chngtacchnhquynvchngtaphigin.Phanhngngicchmngs
chpthunthnglngchomtthac.Titinchcnhvy."
Trongcucthngthuytmngdtrvi"phabnkia",ngVvnMunhxdnglbi
ch:"sraicattcngiM",iumngtabtbuchphirikhincVitNam
.Nhngkhchong,lngkhnghbitlconbikhngcnnmtrongtayngna.V
"ngiMphirthtkhincVitNam"lticamtthahipbmtgiaHoa
ThnhnvHNitluri!
TiBTLnhHiQun,PhcCangvntiptcchi...hailnngcgnggi
tngMinh,nhngchailn,DinhcLpvctdinhngisquantyvinu
mhanhnhutrlilnhlng:"ngTrungtngTngThngkhngcy"!
n16gi,PhcCangmiquytnhbongchoisPhpnhngchuynv
BaLquahthngvtuynin,limicatrungtngDngvnMinhnngTrnvn
Hu.NhngtngiinthoicaTaistrlil"ngiSangbnhp"Ph
cCanggili3lnnhngcbalnunhnccutrlithoithctngt,cngha
lhkhngmuntip.
Bctcvphnn,PhcCanggcinthoixungmtcchgindvtcticu
nhu:
"CianhmtdyMrillonny(nguyntc"Cesalot....deMrillon")khngmundnhvona
riy.Khimmivicmxuithngtainyngaygpmnh,haychoxeringn
nmnh.Bygithanhlinhmtanh"lonton"ikhomnh!"
CnvidinPhtGioHaHothrikhiBTLnhHiQunithngtigpccthnh
vincamnhanghptimtbitthgnnhgaSiGn.Vobuichiunginthoicho
PhcCang,nhngngnyrikhiBTLnhitchcchocctuchinca
mnhrtrabin.Linlcgia2ngimttlc.
n9giti,vidinPhtGioHaHonylinnhtngMinhngChasseluop
Laubatmtlnna.NhngngthyvnguynthqucgiaMinNamlcbygilitran
nhnbuitranayna:

"Tichngbitlmgbygi.Nhngtikhngthnorailcny.Tiphingilichon
cng....bovdnchngvthkhibtnph."
VidinPhtGioHaHobungramtcuhichitai:
"nglngikhngbitgiliha.ngkhngcnclituynbcangtrnipht
thanh.Nhngngcncthlmvic.nghybcinthoilnvgingayngHuBa
L.ngdngcdodna...
TngMinhnhnhaivai:
"qumunri!ngiMchontrungtminihitranayri....
nghynghey,vidingiophiplingay,hisngnayngtchikhngchu
nichochngtibitngbtlinlcvinhngai"phabnkia".BygiPhc
Cangkhngcy.ngkhngphibirivchuyn"mtthdin"na.ngphigiithch
rchochngti.nghynichotibitaitrongsnhngngicangyct
cchibtlinlcvi"bnkia"vhnichuynviai?
TngMinhdodmtlcluvsautungraht:
"lconti,thngc,nanglsinhvinkhoachnhtr,ngpVvnSung,is
BcVitBaL.ngSungnivicontilHNivCPLTCHMNkhngcgchngi
tihtvhchpnhnsthngthuytviiukinltrncnbncasthihnhHipnh
BaL"
VidinPhtGioHaHobctcthtln:
Nhngltrtrcon!Concangkhngcmttcchchnhthcnoc.khngcmt
synhimnohtmbncivicngsn.Vngcncvomtphctrnhn
gincamtcucnichuynringtlmvic!ngthchincmtchuidihnh
ngchnhtr,nglmplcviTngThngHngvlngvinQucHiah
voconngviphmHinPhp,nglabpdnchngVitNamvtrcdlunquc
tbngcchbntinglngnhncnhngbomca"phabnkia".tronglcng
khngcctrongtaymtmnhgiylnnot"phabnkia"!Bnthnngcngchabao
gigpcmtnhnvtchnhthcnocapha"bnkia".
ngMinhcncchngch:
"Khngphichcmtmnhconti,Tinhncnhngkhuynkhchtngis
PhpMrillon,nhndanhChnhPhcangvnhngchuynvinPhThtngPhp.
"Vbygithngtabringnhmtcibrch?"

TngMinhchpnhnvanmtaylntcti:
"ngvy,ttcurtng....ngtachcnbitvicgsxyrana!Nhngmby
gitikhngcthlicnari.Ticamktlstinticucthngtho.Vtis
gnhhttrchnhimcati..Nhngngictrchnhimphabnkiabtbucphingh
nmtChnhPhhahpqucgia."
"Nhngcuicng,xinngchobitxemngtrngchnhnggngicngsn?ng
cngbitrltchiuhmqua,iphtthanhHNinhcinhclikhngngnglCPLT
CHMNvBcVitkhngmunbnthogvibtcnginotngtrong"tpon
DimThiu".VnhngbitvPhTngThngcanglilChTchThngVin
caTngThngThiu.VThTngcangtnglTngtrngngoigiaocaTng
ThngDimtrongsut9nmlin.VbnthnngcnglcvnqunscangDim!"
TngMinhcvsngst:
uliccuchuynphtthanhvy?
ngngana.LmnhngkhngcbtiphtthanhHNinghevy?chuyns
ngqum!Chcncnghelsthynhnggtinilnght.Cmi15phtlxng
ngnvinnhclicitihuth.yny...
VanixongvidinPhtGioHaHolinngphtdy,ilimythuthanhtrnbn
vvnkimiuchnhi.Mtbihtcchmngniln,tiptheolthngboccchin
thng,ktipltingnianhthpcaxngngnvinBcVitcmtbnthngco:
"CPLTCHMNkhngsnsngthngthuyt.NguynvnThiubchy.nhngnhng
ngithaythhn,cbitltponMinhHuynMuvncnngoancvalnting
kugiqunitiptcchinu,nhmgivnglnhthcnli,vaihiphicthng
tho.Thtqurrngltponnyangngoanctiptcmunkodichintranhvihy
vnglgilibnthcdnmiHoaK.Nhnghngchnguatrongovng!H
khngcidinchoaichtvkhnglabpcaiu."
XemchngnhtngMinhrngricchntay...ngthutho:
Tikhngbitcchuynny,Khngcaibocochotibitchuynpht
thanhnyht."
Bygithngbitri,vidinPhtGioHaHovanivangln.Chcmt
chuynduynhtmcngsnangchng,l"uhngkhngiukin."Khngcn
phimtscnichuynviainahtmiinchuynuhng!Phnchngti,trong

btctrnghpno,chngticngkhngthnobungsngxungc".
Tronglcvidinccgiophidiraca,mthttrongbngticamthnhngbmt
minothngMinhngngitrongghdaxtixtlivimttinhthnbnlon.C
mtchuynmngkhngcnicchongivaithoiving.l:Volc
trc7giti,nggimtphionn"triDavis",mtdoanhtrigialngsnbay
TnsnNht,lnitrngtthng2nm1973cahaiphionqunscaBcVitv
caCPLTCHMNthucBanLinHpQunS4Bn(vsaunylHaiBn),vinhimv
kimsotsngngbntheoHipnhBaL.
NhngccsquancngsntkhckhngchutipphionidincatngMinh.,
lmchohphiquamnsngsmhmsautrongmthmtrn.
ngMinhcngkhngdmchovidinccgiophibitltrongsuthaicuchikinvi
ngtatrongngy,visPhplcnocngcmtngayphngbncnh.ngJeanMarie
MrillonnhtngMinhgnsutngythbany.ngtachvngmtcmtlckhing
phiivoTnsnNhtvimtvTngtrngcangMinh.Ccidincngsn
xcnhnvihaingil
"trongtrnghptngMinhralnhchoquniMinNamngngbnthchngcngsn
miskhngbnvothSiGnna."
isPhpchuyncutrlichotngMinhvhithcngMinhsmcquytnh.
Tihm,TngThngMinhngngixungghtrngk,nmthaothcsutmtrc
bnuiccamnh,nhncpmttrnxoecaconctxtlihnhngcamnhtrong
thigianqua...

You might also like