I HC QUC GIA THNH PH H CH MINH TRNG I HC KINH T-LUT

TIU LUN
BI: Phn tch hc thuyt gi tr lao ng

trong cc hc thuyt kinh t hc.

Sinh vin: TRN NGUYN THIU Kha : 11 Lp

MSSV

: K11401
: K114010069

Thnh ph H Ch Minh, ngy 6 thng 11 nm 2012.

GING VIN HNG DN:

Mc lc

TS. NGUYN TN PHT

LI M U ............................................................................................................................................... 3 NI DUNG ................................................................................................................................................... 5 I. 1. Khi qut v cc nh kinh t v hc thuyt gi tr lao ng ca h. .............................................. 5 S lc v cuc i ca William Petty v hc thuyt gi tr lao ng ca ng. ........................ 5 1.1. 1.2. 2. S lc v cuc i v s nghip ca William Petty............................................................ 5 Ni dung c bn v hc thuyt gi tr lao ng ca William Petty..................................... 5 S lc v cuc i v s nghip ca Adam Smith.............................................................. 6 Ni dung c bn v hc thuyt gi tr lao ng ca Adam Smith....................................... 7 S lc v cuc i v s nghip ca David Ricardo. ......................................................... 8 Ni dung c bn v hc thuyt gi tr lao ng ca David Ricardo. .................................. 9

S lc v cuc i ca Adam Smith v hc thuyt gi tr lao ng ca ng. .......................... 6 2.1. 2.2.

3.

S lc v cuc i ca David Ricardo v hc thuyt gi tr lao ng ca ng. ....................... 8 3.1. 3.2.

4. Nhng tin cho s ra i ca ch ngha Marx v khi qut v hc thuyt gi tr lao ng ca ch ngha Marx. ............................................................................................................................. 11 4.1. 4.2. II. Nhng tin cho s ra i ca ch ngha Marx. ............................................................. 11 khi qut v hc thuyt gi tr lao ng ca ch ngha Marx. .......................................... 12

Lin h thuyt gi tr-lao ng vi thc tin Vit Nam. ............................................................ 14

KT LUN................................................................................................................................................. 20 Danh mc ti liu tham kho ...................................................................................................................... 22

Sinh Vin: Trn Nguyn Thiu

Page 2

GING VIN HNG DN:

TS. NGUYN TN PHT

LI M U
X hi loi ngi v ang tri qua nhng hnh thi kinh t x hi khc nhau. mi giai on pht trin ca lch s x hi loi ngi u c nhng hiu bit v cch gii thch cc hin tng kinh t x hi nht nh. Vic gii thch cc hin tng kinh t x hi ngy cng tr nn ht sc cn thit i vi i sng kinh t ca x hi loi ngi. Lc u n ch xut hin di nhng hnh thc t tng kinh t, v sau mi tr thnh nhng quan nim, quan im kinh t c tnh h thng ca cc giai cp khc nhau, p ng cho nhu cu l lun v bo v cc li ch ca cc giai cp . Mt khc, cc trng phi l lun qua cc giai on lch s khc nhau mang tnh k tha, pht trin, cng nh ph phn c tnh lch s ca cc trng phi kinh t hc. Trng phi kinh t chnh tr hc t sn u tin l ch ngha Trng thng. N ra i trong thi k tch lu nguyn thu t bn. i tng nghin cu ca kinh t chnh tr hc lc ny l lnh vc lu thng v nh gi cao vai tr tin t trong vic tch lu ca ci. Con ng lm tng ca ci l thng nghip, l ngoi thng. H i hi s can thip ca Nh nc vo nn kinh t to iu kin cho ch ngha t bn ra i. Theo thm nhp ca t bn vo lnh vc sn xut, nhng vn kinh t ca sn xut ny sinh vt qu kh nng l gii ca ch ngha Trng thng; i hi phi c nhng l thuyt mi Kinh t chnh tr hc t sn c in xut hin. Kinh t chnh tr hc t sn c in ln u tin chuyn i tng nghin cu t lnh vc lu thng sang lnh vc sn xut. Cc i biu xut sc ca trng phi c in l W.Petty, F.Quesnay, A.Smith, D.Ricacdo. im sng ca trng phi kinh t chnh tr c in Anh chnh l hc thuyt gi tr lao ng, v y cng c th coi l nh cao ca l lun kinh t chnh tr t sn c in. Song thc t bc b t tng t do kinh t ca trng phi c in. ng thi th hin s bt lc ca kinh t chnh tr hc t sn c in trc nhng hin thc kinh t
Sinh Vin: Trn Nguyn Thiu Page 3

GING VIN HNG DN:

TS. NGUYN TN PHT

mi. Trc b cnh , gia th k XIX, trn c s nhng thnh tu ca kinh t, p dng ch ngha duy vt bin chng v ch ngha duy vt lch s vo nghin cu kinh t, Mcnghen lm m cuc cch mng trong lch s cc hc thuyt kinh t khc v c bn trn cc phng din: i tng nghin cu, phng php nghin cu, ni dng, tnh giai cp, hc thuyt ca C.Mc ra i l s k tha v pht trin ca nhng hc thuyt ca cc i biu xut sc nht trong trit hc, kinh t chnh tr hc, ch ngha x hi khoa hc. Trong h thng cc cc l lun c bn ca tng trng phi cng nh ca c qu trnh lch s pht trin, l lun gi tr lao ng ng vai tr ht nhn, l c s ca cc l lun khc. N cng bt u s khai t nhng t tng kinh t v c pht trin thnh nhng quan nim, khi nim v n Marx khi qut ho thnh nhng phm tr, nhng h thng l lun hon chnh m nh gii thch c cc hin tng kinh t trong x hi. Vi nhng kin thc tip cn c qua cc bi ging ca Thy gio, qua mt s ti liu nghin cu hin hnh, chng ti xin phn tch hc thuyt gi tr lao ng trong cc hc thuyt kinh t hc.

Sinh Vin: Trn Nguyn Thiu

Page 4

GING VIN HNG DN:

TS. NGUYN TN PHT

NI DUNG
I. Khi qut v cc nh kinh t v hc thuyt gi tr lao ng ca h. 1. S lc v cuc i ca William Petty v hc thuyt gi tr lao ng ca ng. 1.1. S lc v cuc i v s nghip ca William Petty. W. Petty l nh kinh t hc ngi Anh, sinh trng trong mt gia nh th th cng. ng l mt ngi c nhiu ti nng. ng nghin cu nhiu lnh vc khc nhau nh: vt l, y hc, m nhc, thng k, kinh t, nm 1647 ng pht minh ra my nh ch, nm 1649 u tin s vt l, nm 1651 c phong gio s v gii phu v m nhc, ng c coi l ngi sng lp ra kinh t hc. Ngoi ra, ng cn c phong nam tc v c cng phc v cho nh vua. V kinh t, ng c cc tc phm ni ting nh: bn v thu kha v l ph (1662), s hc chnh tr (1676), ng c K.Marx nh gi cao v coi ng l cha ca chnh tr kinh t hc t sn Anh. Trong nhng tc phm u tin ca mnh, W. Petty cn mang nng t tng trong thng, nhng trong tc phm cui cng ca ng th khng cn mang du vt ca ch ngha trng thng. V phng php lun, W. Petty p dng phng php mi v nhn thc. Trng phi trng thng ch tha mn vi vic n thun a ra nhng bin php kinh t hay miu t li nhng hin tng kinh t theo kinh nghim. Cn W. Petty i xa hn trong vic tm ra cch gii quyt nhng hin tng . ng tip cn vi qui lut khch quan. ng ni: trong chnh sch kinh t cng nh trong y hc cn phi tnh n nhng qu trnh t nhin, khng nn dng nhng hnh ng cng bc ring ca mnh chng li nhng qu trnh . Tuy vy, ng nhm ln trong vic coi cc quy lut kinh t ca CNTB cng nh qui lut t nhin l tn ti vnh vin. Phng php trnh by ca ng xut pht t nhng hin tng c th, phc tp, i n hin tng tru tng. cng l phng php kinh t hc c trng ca th k XVII. 1.2. Ni dung c bn v hc thuyt gi tr lao ng ca William Petty.
Sinh Vin: Trn Nguyn Thiu Page 5

GING VIN HNG DN:

TS. NGUYN TN PHT

W. Petty c nhng nhn xt ng n khi vch r vai tr ca lao ng trong vic to ra gi tr, tc ngun gc thc s ca ca ci. Ch ring iu ny cho thy ng l ngi u tin khai sinh ra l lun gi tr-lao ng. Khi nghin cu v gi tr lao ng, ng dng thut ng gi c v chia thnh gi c chnh tr v gi c t nhin. Theo ng, gi c t nhin do lng lao ng hao ph sn xut ra hng ha quyt nh. Nh vy, W. Petty hiu ng gi tr lao ng vi thut ng gi c t nhin v cn gi c chnh tr chnh l gi c th trng, n thng thay i theo nhng iu kin chnh tr, do kh hiu r c n.\ W. Petty cng thy c mi quan h gia nng sut lao ng vi gi c t nhin, n t l nghch vi nng sut lao ng. ng so snh khi lng lao ng hao ph sn xut bc vi lng lao ng hao ph sn xut la m. Nu nng sut lao ng sn xut ra bc tng ln th gi tr ca n gim xung. ngoi ra, ng cn cp n lao ng gin n v lao ng phc tp nhng cha phn tch y . Tuy nhin, ng cn chu s nh hng ca ch ngha trng thng khi cho rng ch c gi tr khai thc bc (tin t) mi to ra gi tr, lao ng trong cc ngnh khc ch to nn ca ci khi so snh vi lao ng to ra tin. Theo ng, gi tr ca hng ha l s phn nh gi tr ca tin t, ging nh nh mt trng l s phn chiu ca nh mt tri. ng cn cho rng lao ng thng nghip l ngnh kinh t c li nht. ng thi, ng cn nu ln nguyn l ni ting: lao ng l cha cn t l m ca ca ci. ng tic rng ng ch nu ra nguyn l m khng l gii v nguyn l . y, nu ng coi l hai yu t ca qu trnh lao ng sn xut th hon ton ng n, nhng nu ng coi l hai yu t hnh thnh gi tr th li l sai lm 2. S lc v cuc i ca Adam Smith v hc thuyt gi tr lao ng ca ng. 2.1. S lc v cuc i v s nghip ca Adam Smith. Adam Smith (1723-1790) l nh kinh t hc ni ting Anh v th gii. ng xut thn t mt gia nh vin chc th quan Kirkaldy, x Scotland. Adam Smith hc trng i hc Glasgow v Oxford. Sau khi tt nghip tt i hc, ng nghin cu v ging dy Edinburg v sau , vo 1751 ng c bu lm gio s v mn Logic trng i hc tng hp Glasgow, nm 30 tui ng cn nhn thm gh gio s v trit
Sinh Vin: Trn Nguyn Thiu Page 6

GING VIN HNG DN:

TS. NGUYN TN PHT

hc o c. Adam Smith am hiu v nhiu lnh vc nh trit hc, vn chng, lch s, vt l, ton hoc, kinh t hc, Nm 1759, Adam Smith xut bn cun l lun o c, y ng vch ra cc l lun v o c, vi cun sch ny lm ng ni ting. Nm 1763, ng i du lch chu u, nh tip xc c vi ch ngha trng nng. Nhng quan im ca ch ngha trng nng, nht l quan im v th trng t do nh hng nhiu ti Adam Smith. n nm 1766, ng xut bn tc phm ni ting ca ci cc dn tc. Adam Smith c nh gi l mt i biu xut sc ca trng phi kinh t hc chnh tr t sn c in. vo thi k ca ng, Anh l mt nc c nn cng nghip pht trin mnh so vi cc nc khc. Ch ngha t bn pht trin mnh m c trong nng nghip. Giai cp t sn chim a v thng tr trong cng nghip, thng nghip v nng nghip. Bn cnh , giai cp cng nhn cng ngy cng tr nn ln mnh. Tuy nhin, mu thun gia giai cp t sn v giai cp cng nhn khng phi l mu thun ch yu trong x hi lc by gi m l mu thun ca giai cp t sn vi tng lp bo hong mun duy tr trt t phong kin. Trc tnh hnh ny, giai cp t sn cn phi c mt l lun sc bn chng minh tnh u vit ca ch ngha t bn so vi ch phong kin. trong iu kin , Adam Smith xut hin vi t tng bo v ch ngha t bn m khng vch ra nhng mu thun trong long n, bi v lc ny ch ngha t bn l phng thc sn xut tin b hn phng thc sn xut phong kin lc hu, li thi. 2.2. Ni dung c bn v hc thuyt gi tr lao ng ca Adam Smith. ng phn tch gi tr bng vic phn tch gi c biu hin bng tin ca gi tr hng ha.V theo ng th trao i l du hiu quan trong nht ni ln tnh cht sn xut, x hi l mt khi lin hip ca sn xut v trao i sn phm. Hn na, gi tr trao i l do lao ng quyt nh, gi tr l do hao ph lao ng sn xut ra hng ho quyt nh. Lao ng gin n v lao ng phc tp nh hng khc nhau n lng gi tr hng ho. Trong cng mt thi gian, lao ng chuyn mn, phc tp x to ra mt lng gi tr nhiu hn so vi lao ng c chuyn mn hay lao ng gin n. y l khi nim ng n v gi tr nhng ng cng vp phi vn v gi c sn xut.
Sinh Vin: Trn Nguyn Thiu Page 7

GING VIN HNG DN:

TS. NGUYN TN PHT

ng khng nh gi tr s dng khng quyt nh gi tr trao i. Adam Smith kch lit ph phn l lun li ch, mt trng phi ph bin rng ri th k XVIII. ng khng nh rng li ch khng c lin quan g ti gi tr trao i. theo ng, gi tr trao i l do lao ng quyt nh, gi tr l do hao ph lao ng sn xut ra hng ha quyt nh. l khi nim ng n v gi tr v vi khi nim ny, ng c xem l cha ca l lun gi tr-lao ng. ngoi ra, ng cn nu ln nh ngha th hai v gi gi tr ca hng ha: gi tr mt hng ha bng s lng lao ng m ngi ta c th mua c nh hng ha . Theo Adam Smith th quan im ny khng mu thun vi quan im trn. V cu thnh gi tr ca hng ha, theo Adam Smith trong sn xut TBCN, tin lng, li nhun v a t l ba ngun gc u tin ca mi thu nhp, cng nh ca mi gi tr trao i, l quan im ng n. song, ng li sai lm ch coi cc khon thu nhp l ngun gc u tin ca mi gi tr trao i. ng ln ln hai vn hnh thnh gi tr v phn phi gi tr, hn na ng cng xem thng t bn bt bin (C), coi gi tr ch c (v+m). Tm li, Adam Smith c nhiu cng hin i vi gi tr-lao ng. Cng lao ch yu ca ng v l lun gi tr l phn bit c gi tr s dng v gi tr trao i, hn na ng cho rng lao ng l thc o thc t ca gi tr. Song, ng vn cn c nhng sai lm v hn ch v l lun ny. 3. S lc v cuc i ca David Ricardo v hc thuyt gi tr lao ng ca ng. 3.1. S lc v cuc i v s nghip ca David Ricardo. David Ricardo (1772-1823) sinh ra trong mt gia nh giu c lm ngh chng khon, l mt nh t bn c a v trong cc gia nh giu c chu u. Nm 14 tui ng lm vic ti th trng chng khon Lun n. ng hc hai nm trng thng nghip Amsterdiam, sau tr v tip tc tham gia vo cng vic kinh doanh trn th trng chng khon v tr thnh mt trong nhng ngi giu nht nc Anh lc by gi. Nm 25 tui, ng kim tin rt khi cng vic bun bn. n nm 1799, ng mi bt u nghin cu ton, vt l v c mn khoa hc khc. T nm 1807-1808 ng mi bt u nghin cu kinh t. Nm 1809, ng vit cc tc
Sinh Vin: Trn Nguyn Thiu Page 8

GING VIN HNG DN:

TS. NGUYN TN PHT

phm gi c cao ca vng l bng chng ca s gim gi ngn phiu. t , nc Anh c hai phi kinh t hc l: phi tin t ca David Ricardo v phi ngn hng. Nm 1815, Anh gi la m tng cao, David Ricardo xut bn tc phm bn v gi c la m. Nm 1817, ng xut bn tc phm c tnh cht l lun l nguyn l c bn ca chnh tr kinh t hc v thu kha. Vi tc phm ny ng c xem l ngi pht trin cao nht ca trng phi kinh t chnh tr t sn c in nc Anh. V phng php lun, David Ricardo tip tc dng phng php tru tng ha, ng phn tch ch ngha t bn dng thun t ca n, c gng phn tch su sc hn cc hin tng v qu trnh kinh t so vi cc tin bi ca ng. ng hiu c ngha vt cht ca qu trnh sn xut t bn ch ngha v xem qu trnh pht trin ca ch ngha t bn l qu trnh khch quan. Khi ng trn quan im sn xut, mi thu nhp u c ngun gc sn xut. ng cn s dng phng php ton hc khi nghin cu, c gng lm chnh xc ha kinh t chnh tr hc. Tuy nhin, phng php lun ca ng cn mang tnh my mc, siu hnh khi khng th phn tch c nhng mu thun ca ch ngha t bn, tnh phi lch s khi cho rng ch ngha t bn s tn ti vnh vin. 3.2. Ni dung c bn v hc thuyt gi tr lao ng ca David Ricardo. L lun gi tr-lao ng chim v tr quan trng trong hc thuyt kinh t ca David Ricardo. ng k tha v pht huy t tng ca A.Smith. Cng lao ca David Ricardo l ng r sot li ton b l lun gi tr ca A.Smith, ph phn nhng quan im sai lm, gt b nhng mu thun trong gii thch nc i ca A.Smith v pht trin thm nhng nguyn l ng n, khoa hc ca A.Smith. David Ricardo khng nh rng: gi tr ca hng ha hay s lng ca mt hng ha no khc m hng ha trao i, l do s lng lao ng tng i, cn thit sn xut ra hng ha quyt nh, ch khng phi do khon thng ln hay nh tr cho lao ng quyt nh.

Sinh Vin: Trn Nguyn Thiu

Page 9

GING VIN HNG DN:

TS. NGUYN TN PHT

Cng nh A.Smith, David Ricardo phn bit r hai thuc tnh ca hng ha l gi tr s dng v gi tr trao i. ng bc b l lun gi tr s dng quyt nh gi tr hng ha, ng chng minh cc nhn t t nhin gip con ngi to nn gi tr s dng nhng khng thm mt phn t g vo gi tr hng ha c. ng c kin: tnh hu ch khng phi l thc o gi tr trao i, mc d hng ha rt cn thit gi tr ny. Gi tr khc xa vi ca ci, gi tr khng ty thuc vo vic c nhiu hay t ca ca ci, m ty thuc vo iu kin sn xut kh khan hay thun li. theo ng, s d c nhiu nhm ln trong khoa kinh t chnh tr l do ngi ta qun rng thc o gi tr cha phi l thc o ca ca ci v ca ci khng ph thuc vo gi tr. Theo ng, gi tr hng ha c qui nh bi lng lao ng cha ng trong hng ha, lng lao ng t l thun vi lao ng to ra hng ha tnh hu ch khng phi tng cng nhp vi tng gi tr, tnh hu ch l cn thit v vt khng c ch, n khng c c gi tr trao i. David Ricardo cho rng hng ha hu ch s d c gi tr trao i l do hai nguyn sau: tnh cht khan him. lng lao ng cn thit sn xut ra chng. Nh vy l ng nhn thc gi tr trao i c quyt nh bi lng lao ng ng nht ca con ngi, ch khng phi l lng lao ng hao ph c bit. Nhng nhm ln ca ng l cho rng gi tr hng ha c iu tit bi lao ng ln nht hao ph trong iu kin xu. David Ricardo phn bit gi c t nhin v gi c th trng. ng cho rng, khng c mt gi c no m hng ha khng b nh hng ca bin ng ngu nhin hay tm thi. nhng nguyn vng ca mi nh t bn lun rt vn mnh ra khi cng vic kinh doanh li t v u t vo mt cng vic c li ln hn, nguyn vng khng cho php gi c th trng ca hng ha dng lu mc no cao hn nhiu hay t hn nhiu so vi gi c t nhin ca chng.
Sinh Vin: Trn Nguyn Thiu Page 10

GING VIN HNG DN:

TS. NGUYN TN PHT

David Ricardo chng minh mt cch ti tnh rng, gi tr hng ha gim khi nng sut lao ng tng ln, ng gt b sai lm ca A.Smith cho rng lao ng trong nng nghip c nng sut cao hn v cho rng s tng ln ca ca ci i km vi gi tr ca n gim. David Ricardo trnh by l lun ca mnh t vic ph phn A.Smith. ng gt b tnh khng trit , khng nht qun v cch xc nh gi tr ca A.Smith. David Ricardo kin nh vi quan im: lao ng l ngun gc gi tr, cng lao to ln ca ng l ng trn quan im xy dng quan im khoa hc ca mnh. ng thi cng ph phn A.Smith cho rng gi tr l do ngun gc thu nhp hp thnh. Theo ng, gi tr hng ha khng phi do ngun gc thu nhp hp thnh, m ngc li c phn thnh cc ngun thu nhp. V c cu gi tr ca hng ha, ng cng c kin khc vi A.Smith b ra C ngoi gi tr hng ha. David Ricardo cho rng: gi tr hng ha khng ch do lao ng trc tip to ra m cn l lao ng cn thit trc na nh my mc, nh xng, Mt hn ch trong l lun ca David Ricardo l ch l ng khng nhn c tnh hai mt ca lao ng sn xut hng ha. Khc vi A.Smith, David Ricardo cho rng qui lut gi tr vn hot ng trong CNTB, nhng hot ng nh th no th ng khng ch minh c, v ng khng th gii quyt c vn gi c sn xut, ng ng nht ha gi tr v gi c sn xut. ng cng cha hiu c gi tr trao i l hnh thc biu hin ca gi tr. David Ricardo ni ring v cc nh kinh t hc ni chung ch ch phn tch mt lng gi tr, t ch n mt cht v hon ton khng phn tch gi tr y. y l mt trong nhng nhc im ch yu ca kinh t chnh tr c in t sn, khuyt im ny la do thiu quan im lch s, xem xt tin t, t bn l hnh thi t nhin vnh vin. 4. Nhng tin cho s ra i ca ch ngha Marx v khi qut v hc thuyt gi tr lao ng ca ch ngha Marx. 4.1. Nhng tin cho s ra i ca ch ngha Marx.
Sinh Vin: Trn Nguyn Thiu Page 11

GING VIN HNG DN:

4.1.1. Tin kinh t-x hi.

TS. NGUYN TN PHT

Cuc cch mng cng nghip Anh c bt u vo nhng nm 70 ca th k XVIII v hon thnh vo nm 1825 gy ra nhng hu qu sau: v mt k thut my mc ra i v c s dng mt cch rng ri lm cho lc lng sn xut x hi pht trin mnh m. v mt x hi, n gy ph sn cho hng lot cc x nghip va v nh. Th th cng, nng dn, ngi bun bn nh khng th ng ni trong cnh trnh, ph sn v tr thnh tht nghip. cc cng nhn th li b bc lt nng n. My mc pht trin to iu kin cho lao ng ph n v tr em vi mc lng thp, iu ny cng to sc p i vi lao ng nam gii. ng thi, cuc khng hong kinh t nm 1825 lm tng thm nn tht nghip, lm cho i sng qun chng nhn dn thm cng cc. Bn cnh , vi nh hng ca cuc cch mng Php, t tng t do, bnh ng ngy cng c iu kin pht trin. Giai cp v sn c hnh thnh ngy cng mnh m v phong tro cng nhn ngy cng ln mnh. Tc c iu , to c s hnh thnh nn ch ngha Marx. 4.1.2. Tin t tng. Ch ngha Marx l s k tc trc tip trit hc c in c, kinh t chnh tr c in Anh v ch ngha x hi khng tng Ty u. Kinh t chnh tr ca Marx l s k tha c ph phn kinh t chnh tr c in Anh, tip thu nhng tin b ca n nh s tha nhn tnh hng u ca sn xut, qui lut kinh t khch quan, v gi tr v ngun gc ca li nhun. ng thi, Marx gii quyt trit cc vn trong khi xy dng l lun gi tr-lao ng mi. Vch ra c mu thun ca hng ha v sn xut hng ha, tnh hai mt ca lao ng ca ngi sn xut hng ha , ngha ca quy lut gi tr nh l quy lut vn ng ca nn sn xut hng ha. Marx vch r s sung bi hng ha, gii thch cc hnh thc gi tr, a ra khi nim thc th ca gi tr, s khc nhau ca gi tr v gi tr trao i trn c s l lun gi trlao ng, Marx a ra l lun gi tr thng d, gii thch mt cch khoa hc bn cht bc lt ca ch ngha t bn. 4.2. khi qut v hc thuyt gi tr lao ng ca ch ngha Marx.

Sinh Vin: Trn Nguyn Thiu

Page 12

GING VIN HNG DN:

TS. NGUYN TN PHT

Hc thuyt kinh t cho rng gi tr hng ho l do lao ng sn xut ra hng ho quyt nh. Ngi t nn mng u tin cho hc thuyt ny l Pety (W. Petty), ri n Xmit (A. Smith) v Ricac (V. Ricardo), l nhng ngi ng gp ln vo hc thuyt gi tr lao ng. Tuy vy, phi qua nhiu th k trao i hng ho, con ngi mi dn dn hiu ra c thc th ca gi tr v nhn thc c quy lut gi tr. Phi ch n Mac th hc thuyt gi tr lao ng mi pht trin y . Nh pht hin c tnh hai mt ca lao ng mi khng nh c lao ng no to ra gi tr hng ho. Mac phn tch nn kinh t t bn ch ngha, khm ph ra gi tr sc lao ng c xem l hng ho, quy lut gi tr thng d v h thng cc quy lut kinh t ca ch ngha t bn, qua lm cho nhn thc v quy lut gi tr c y hn. C. Mc ch ra rng, nhng gi tr s dng ca cc loi hng ho l mun hnh vn trng, khng th dng s lng o lng chng l bao nhiu. ng ni: "Nu bc tch ring gi tr s dng ca hng ho ra, hng ho ch cn li mt thuc tnh, l thuc tnh sn phm lao ng". Tc l, gi tr ca hng ho chnh l lao ng tiu hao sn xut ra hng ho . Cho nn, chng ta thng ni rng, lao ng to ra gi tr. Trong ch t bn ch ngha, t c gi tr thng d, nh t bn bt buc phi tm trn th trng loi hng ho m bn thn gi tr s dng ca n c mt thuc tnh c bit lm ngun gc cho gi tr, qu trnh s dng n ng thi l qu trnh to ra gi tr. Loi hng ho c th chnh l sc lao ng ca con ngi. iu cn lu "lao ng" v "sc lao ng" l hai khi nim khng ging nhau. Sc lao ng l nng lc tin hnh lao ng ca con ngi. S dng sc lao ng mi l lao ng, m lao ng tc l to ra gi tr. Gi tr ca bn thn sc lao ng b quyt nh bi thi gian lao ng bt buc (tc gi tr chi ph trang tri sinh hot m cng nhn v ngi nh ca h cn n) trong x hi c nhu cu v sc lao ng sn xut. Nh t bn mua li sc lao ng theo gi tr sc lao ng trn th trng, ngha l c quyn s dng sc lao ng trong sn xut, v cng bc ngi lao ng phi lm vic c ngy. V d nh h lm vic 12 ting, th trong vng 6 ting (thi gian lao ng "bt buc"), ngi lao ng c th to ra sn phm b cho chi ph i sng ca h, 6 ting cn li (thi gian lao ng "d tha") h

Sinh Vin: Trn Nguyn Thiu

Page 13

GING VIN HNG DN:

TS. NGUYN TN PHT

to ra sn phm "d tha" m nh t bn khng phi tr th lao na, tc l gi tr thng d. Trong lch s loi ngi, do c lao ng thng d mi sinh ra kh nng bt bnh ng, ngi bc lt ngi. C.Mc ch r: lao ng thng d khng phi xut hin t khi c t bn. Trong x hi c to nn bi k bc lt v ngi b bc lt, giai cp thng tr u thu c lao ng thng d trn thn th ca s ng ngi lao ng b bc lt ng ni: "S phn bit cc kiu hnh thi kinh t - x hi khc nhau nh x hi n l v x hi thu mn lao ng, ch l cc hnh thc khc nhau ca vic tc ot lao ng thng d trn thn th ngi sn xut, ngi lao ng". II. Lin h thuyt gi tr-lao ng vi thc tin Vit Nam. Nh ta bit, trc y nc ta, vi nn sn xut lc hu, c trng sn xut nh, t cung, t cp, cng c lao ng th cng, nng sut lao ng rt thp. Trong nng nghip con tru i trc, ci cy theo sau, con ngi theo sau iu khin ci cy th qu tht hao ph lao ng to ra mt n v sn phm trong nng nghip rt ln. Vn ny, ngy nay vn tn ti, tuy nhin khng th da vo sn phm nng nghip xc nh lm thc o "thi gian lao ng x hi cn thit" o lng gi tr cc hng ha. C mt thi chng ta sai lm, khi ly go lm mt bng gi. Thc cht l ko nng sut lao ng ca tt c cc ngnh v ngang bng vi ngnh sn xut nng nghip. Nu xc nh lng gi tr hng ha, lng thi gian lao ng x hi cn thit nh vy; chng nhng chng ta hiu sai v l lun gi tr lao ng m cn khng thy c nhng biu hin mi trong iu kin hin nay. Nghin cu hc thuyt gi tr lao ng ca cc hc gi trc y thy c gi tr lch s ca hc thuyt bao nhiu, chng ta cng thy vai tr to ln, ngha ca n trong iu kin mi by nhiu. Vn t ra hin nay m chng ta cn l gii l vic xut hin ngi my Robot, h thng my tnh in t...Nhiu sn phm to ra khng cn do trc tip bn tay con ngi tc ng m l gin tip, thm ch qua nhiu ln gin tip. Phm

Sinh Vin: Trn Nguyn Thiu

Page 14

GING VIN HNG DN:

TS. NGUYN TN PHT

tr gi tr do lao ng tru tng to ra c cn tn ti khng, hiu v thi gian lao ng x hi cn thit ca mt n v sn phm nh th no? Hin nay phm tr gi tr ang c nhiu tranh lun, nhiu kin khc nhau. Trc y William Petty, nh kinh t hc t sn c in ngi Anh, khng nh "lao ng l cha, t l m ca ca ci vt cht. Mc d lch s c nhiu i thay, nhng cu thnh sn phm vn do hai yu t t nhin v lao ng. Tuy nhin, v tr ca mi yu t c s khc nhau rt ln. Vai tr sc lao ng ca con ngi khng nhng ngy cng pht trin m cn c s thay i v cht, l lao ng cht xm, lao ng tr tu. Chnh s thay i v cht ca sc lao ng, dn n mt lot cc nhn t thay i theo, u tin l cc pht minh, sng kin mi. Pht minh quan trng hng u l to ra cc t liu lao ng mi, s thay i ny l c s quan trng s dng i tng lao ng ngy cng t. V tr quan trng , nh kinh t hc ngi M Paul Samuelson cho rng ng lc pht trin th trng l nh k thut v ngi tiu dng. Do nu khng c k hoch s dng t liu lao ng hp l, khng tip cn nhanh vi thnh tu mi ca khoa hc cng ngh dn n lng ph ti sn v hnh rt ln. Cng trn c s s pht trin ca sc lao ng xut hin mt lot cc loi lao ng mi, m kt qu ca n c th l hu hnh, c th l v hnh, c th l vt cht, c th l tinh thn, dch v v.v... Hn na, vi s pht trin ca lao ng tr tu, lao ngcht xm, th lao ng hao ph trong mi n v sn phm cng thay i, xu hng hao ph lao ng qu kh ngy cng gim, lao ng sng ngy cng tng ln, Trong kt cu sn phm nu trc y lao ng qu kh chim t 60% n 70%, lao ng sng ch chim t 30 n 40% th ngy nay, trong mt s mt hng nht l in t, lao ng sng, c bit l lao ng cht xm, lao ng tr tu chim t 60% n 70%, thm ch c nhng sn phm chim 75% trong kt cu gi tr hng ha. Chnh v l , lao ng hao ph trong mt n v sn phm khng th ch tnh kt qu lao ng trc tip to ra sn phm nh trc y, m l gin tip gn vi cc qu trnh lao ng khc nhau cng to ra mt sn phm. Mt khc, cng vi s pht trin ca kinh t th trng, cng xut hin nhiu mi quan h trong lng gi tr cn gii quyt. V d trc y sn phm to ra cn rt t, cha c
Sinh Vin: Trn Nguyn Thiu Page 15

GING VIN HNG DN:

TS. NGUYN TN PHT

nhiu gi tr s dng phong ph, nhu cu con ngi cha ngh n mt hng thay th. Ngy nay, trong mi quan h tng th chung ca nn kinh t, s pht trin ca phn cng lao ng, s pht trin ca khoa hc cng ngh xut hin nhiu gi tr s dng khc nhau, c th thay th cho nhau. V vy vic xc nh lng gi tr hng ha, tt yu phi t trong mi quan h . Tuy c s ca gi tr l lao ng nhng n c b u hin trong iu kin mi hin nay. Trn y, chng ta phn tch, l gii v sn xut, by gi chng ta cp n vn trao i lu thng.Yu cu ca quy lut gi tr l trao i ngang gi, gi c hng ha ny ngang bng vi gi c hng ha kia, thc cht bn trong l lng lao ng trong hng ha ny ngang bng vi hng ha khc. Nh phn tch trn, vi c ch k hoch ha tp trung quan liu bao cp, vn trao i ngang gi hu nh b trit tiu, v tt c u tun theo a ch c sn. Chuyn sang kinh t th trng nc ta hin nay, thc hin yu cu ny ca quy lut gi tr, c ngha ht sc quan trng. Trao i ngang gi cng khng dng li trong phm vi quc gia m l trn phm vi quc t. Chnh v vy, nu khng tip cn kp thi cc thnh tu mi ca khoa hc, cng ngh gim chi ph sn xut, gim lao ng hao ph s l mt thit thi rt ln i vi cc nc ang pht trin ni chung v Vit Nam ni ring. Hn na vi c ch m, c ch th trng, buc cc nc phi tun theo quy lut chung ca qu trnh trao i. Vic la chn cc mt hng sn xut, la chn mt hng trao i, vi lao ng hao ph thp, da vo l thuyt li th so snh, khng cn l phm vi ca mt mt hng, mt ngnh, mt vng mt nc, m l trn phm vi quc t, xut pht t cc iu kin t nhin, x hi kinh t khc nhau. T mt s vn phn tch trn y. Mc d lch s i thay, bit bao nhn t tc ng n s hnh thnh gi tr, tnh mun mu, mun v trong nn kinh t th trng hin nay. Song du sao i na th c s su xa ca l lun gi tr vn l kt qu lao ng, gi tr do lao ng to ra; vn th hin y ngha lch s ca n. Vn l c s

Sinh Vin: Trn Nguyn Thiu

Page 16

GING VIN HNG DN:

TS. NGUYN TN PHT

cc n v tnh ton, hch ton kinh doanh, b p chi ph sn xut, c s m bo ti sn xut gin n v ti sn xut m rng trong iu kin hin nay. Vn dng hc thuyt gi tr lao ng ca Karl Marx, chng ta cng cn lu rng trong iu kin ngy nay, nn sn xut x hi ha ngy cng cao. Qu trnh x hi ha vt ra khi phm vi quc gia v tr thnh quc t. Trong thc tin hnh thnh chi ph sn xut quc t. VN l mt b phn trong h thng phn cng lao ng quc t, vic tnh ton chi ph sn xut, lao ng hao ph ca mt n v sn phm khng phi ch ring nc ta m phi t trong mi quan h chung . Chnh nhng vn ny t ra cho chng ta mt s vn cn suy ngh sau y: Mt l, t mt nn sn xut nh lc hu phong kin, li tri qua nhiu nm chin tranh, c s vt cht b tn ph ht sc nng n, nng sut lao ng cn thp. nc ta c th tham gia mt cch tch cc vo phn cng lao ng quc t, khng cn cch no khc hn l phi nhanh chng tip cn cc thnh tu mi ca khoa hc, cng ngh, i mi trang thit b my mc, xy dng v pht trin nhanh c cu h tng, chng ha nhp vo nn kinh t th gii. Hai l, lao ng sng, nhn t cu thnh lng gi tr hng ha, c ngha ht sc quan trng. nc ta hin nay, mi nm b sung cho i ng lao ng mt lc lng rt ln, gn hai triu ngi. Nhng mt tch cc trong i ng lao ng hin c l c trnh vn ha, khoa hc, k thut, cn c, chm ch, chu kh, thng minh, nm bt nhanh nhng thnh tu vn minh ca nhn loi. Tuy nhin, bn cnh th i ng lao ng hin c, k c b sung hng nm cng ang t ra nhng yu cu cp thit, nhng vn c n gii quyt. Trc ht l c cu i ng lao ng khng ng u gia khoa hc c bn, khoa hc ng dng. Cc th bc trong bng cp cha tng xng vi trnh chuyn mn; gia i hc, trung cp, s cp, cng nhn lnh ngh cha tng xng hp l. iu ny th hin nhiu c quan n v sn xut, hnh chnh s nghip nu tnh bng cp i hc c th t con s tuyt i. Nhng nu da vo nh gi trnh , nh gi hiu qu lao ng, nh gi cht xm cao trong cu thnh gi tr th cha phi
Sinh Vin: Trn Nguyn Thiu Page 17

GING VIN HNG DN:

TS. NGUYN TN PHT

nh vy, ngha l cha cao nu khng ni l c nhng ngi trnh qu thp km so vi bng cp ca mnh. Ba l, vn dng hc thuyt gi tr lao ng ca Karl Marx trong tnh hnh c th hin nay, yu cu cp bch v vic o to mt i ng lao ng c nhng tiu chun c bn v chnh tr vng vng, gn b vi qu hng, yu ngh, c trnh chuyn mn gii, cn t c mt c cu thch hp gia cc nh khoa hc nghin cu, i ng thc hnh, gia cc ngnh ngh; ph hp vi kt cu ca tng gi tr hng ha cn to ra m nhu cu x hi i hi. Gia lao ng tr c vi lao ng chn tay, gia lao ng phc tp v lao ng gin n, cn c k hoch trong o to c s chuyn dch theo mt t trng hp l, theo hng lao ng tr tu, lao ng cht xm ngy cng tng trong cu thnh gi tr hng ha. Bn cnh vic o to i ng cn b qun l cng l mt yu cu cp thit. Bi l, c cc yu t c bn ca qu trnh sn xut mi ch l kh nng; mun bin kh nng thnh hin thc to ra nhiu ca ci th cn phi o to i ng cn b qun l gii. Bn l, trong kinh t th trng bn khu ca qu trnh ti sn xut: sn xut, phn phi, trao i, tiu dng th sn xut v tiu dng ng vai tr quyt nh. gim chi ph sn xut, gim hao ph lao ng qu kh v lao ng sng trong mt n v sn phm, iu cn thit l phi m rng th trng, hnh thnh h thng th trng hon chnh ng b. Phi pht trin mng li giao thng vn ti nh ng b ng thy, ng sng, ng hng khng...Tn dng tt c cc loi phng tin, nng cp cc phng tin sn c i mi trang thit b. u tin la chn cc loi phng tin vn chuyn c hiu qu cao. C s chn la thch hp trong qu trnh sn xut nh a im thch hp, v tr thun li, nhu cu i hi cho sn xut v tiu dng. Trn y l mt s suy ngh v cch tip cn hc thuyt gi tr lao ng, ch yu nhng nhn t cu thnh lng gi tr, v nhng biu hin mi, lin quan n gi tr hng ha. Cch tip c n ny khng nhng lm ni bt gi tr lch s, khoa hc ca hc

Sinh Vin: Trn Nguyn Thiu

Page 18

GING VIN HNG DN:

TS. NGUYN TN PHT

thuyt gi tr, m cn cung cp cho chng ta mt s t liu cn thit c ngha quan trng trong xy dng kinh t th trng VN theo nh hng XHCN.

Sinh Vin: Trn Nguyn Thiu

Page 19

GING VIN HNG DN:

TS. NGUYN TN PHT

KT LUN
L lun gi tr lao ng tri qua chiu di lch s ca nhn loi v gi vai tr quan trng trong h thng cc hc thuyt kinh t gii thch 1 lot cc hin tng kinh t qua cc thi k pht trin, n l c s cho h thng cc l lun khc v t bn, tin cng, li nhun, a t trong x hi. Trn c s phn tch, nghin cu l lun gi tr, gi c hng ho ch r mi quan h bn cht, bn trong ca nn sn xut hng ho, mi lin h ph bin gia gi tr v gi tr s dng, cc vn v gi c hng ho ln xung xoay quanh gi tr hng ho. c bit, nh phn bit c sc lao ng v lao ng trong sn xut hng ho, pht hin c tnh cht hai mt ca sn xut hng ho, Marx gii p c rt nhiu im b tc trong cc hc thuyt ca trng phi kinh t hc t sn c in Anh. T hon thin l lun gi tr, tm ra c ngun gc v bn cht ca tin t, phn tch c th ca quy lut gi tr trong ch ngha t bn, a n pht hin v gi tr thng d, vch r c ch bc lt t bn ch ngha v nhng hnh thi chuyn ho ca gi tr thng d trn b mt cuc sng nh li nhun, li nhun bnh qun, li nhun thng nghip, li tc, a t. Trn c s nghin cu tin trnh hon thin ca l lun gi tr hng ho l lch s ca qu trnh nhn thc trong x hi. Nhn thc ni trn khng phi l bt di bt dch m n lun bin i cng vi s bin i ca x hi loi ngi v mc ch c bn l t ti nhng gi tr t tng hon thin hn, tin b hn cho ph hp vi quy lut khch quan. Thng qua nghin cu, phn tch, so snh l lun gi tr, gi c hng ho trong cc hc thuyt kinh t, so snh vi l lun ca ch ngha Marx thy r nhng im tch cc, nhng mt cn tn ti t nhn thc 1 cch su sc qu trnh vn ng, pht trin kinh t x hi Vit nam, a ra c nhng ch trng, ng li, chnh sch pht trin kinh t ph hp vi cc quy lut, cc iu kin khch khch quan; N c th hin cao thng qua nhng ch trng, ng li ca ng ta trong giai on hin nay l pht trin nn kinh t th trng nh hng x hi ch ngha, c s qun l ca Nh nc -

Sinh Vin: Trn Nguyn Thiu

Page 20

GING VIN HNG DN:

TS. NGUYN TN PHT

l nn kinh t hng ho nhiu thnh phn, vn ng theo c ch th trng, c s qun l ca Nh nc theo nh hng x hi ch ngha.

Sinh Vin: Trn Nguyn Thiu

Page 21

GING VIN HNG DN:

TS. NGUYN TN PHT

Danh mc ti liu tham kho

1. Gio trnh lch s cc hc thuyt kinh t (nh xut bn i hc quc gia TP. HCM). 2. Gio trnh lch s cc hc thuyt kinh t (i hc kinh t quc dn-nh xut bn thng k) 3. http://vi.wikipedia.org/wiki/H%E1%BB%8Dc_thuy%E1%BA%BFt_gi%C3%A1_ tr%E1%BB%8B_lao_%C4%91%E1%BB%99ng 4. http://www.hce.edu.vn/hsv/showthread.php?120786-H%E1%BB%8Dcthuy%E1%BA%BFt-gi%C3%A1-tr%E1%BB%8B-lao%C4%91%E1%BB%99ng-c%E1%BB%A7a-C%C3%A1c-M%C3%A1cv%C3%A0-s%E1%BB%B1-%C3%A1p-d%E1%BB%A5ng-v%C3%A0oVi%E1%BB%87t-Nam. 5. http://khotailieu.com/tai-lieu/van-hoa-nghe-thuat/lich-su/ly-luan-hoc-thuyet-giatri-lao-dong-cua-truong-phai-co-dien-anh-va-nhung-dong-gop-to-lon-mang-tinhcach-mang-cua-c-mac-vao-hoc-thuyet-nay.html 6. http://tailieu.vn/xem-tai-lieu/hoc-thuyet-gia-tri-lao-dong-moi-tt-.210618.html 7. http://bookluanvan.vn/f79/phan-tich-hoc-thuyet-gia-tri-lao-dong-trong-cac-hocthuyet-kinh-te-28197/

Sinh Vin: Trn Nguyn Thiu

Page 22