NH HNG CA THNG TIN BT CN XNG I NH U T C NHN TRN S GIAO DCH CHNG KHON THNH PH H CH MINH

Nhm thc hin: H Th Thu Hng Nguyn Th Bch Lin Gio vin hng dn: Ths. Trn Hng Sn
I. L DO CHN TI

K064011567 K064010035

Trong nn kinh t th trng, thng tin gi mt vai tr v cng quan trng, n l ngun lc thit yu quyt nh s thnh cng hay tht bi ca cc ch th trong nn kinh t. Thng tin bt cn xng (TTBCX) l mt trong nhng khuyt tt gy ra s tht bi v tnh phi hiu qu ca th trng. c bit Vit Nam, th trng chng khon cn non tr, tnh hiu qu cn dng yu do cc quyt nh u t, ti tr, phn phi vn ca doanh nghip hay ca nh u t u da trn nn tng thng tin. K t khi thnh lp cho n nay, th trng chng khon Vit Nam tri qua rt nhiu giai on thng trm, iu ny c biu hin r nht qua s bin ng ca ch s VN-Index. Nu trong phin giao dch u tin ngy 28/7/2000, VN-Index mc 100 im th vo ngy 13/03/2007 VN-Index l 1170 im tng hn 11 ln so vi ngy gc v giai on t cui nm 2006 n u nm 2007 c th c coi l giai on vng ca chng khon Vit Nam. Nm 2006 l giai on st nng, khi phin giao dch u nm mi c 304 im, th n ngy 25/4 vt ln nh im 632,69 im. Bt u t cui thng 5/2006, ch s VN-Index li lao xung cn khong 500 im. Th trng chng khon 6 thng u nm 2007 pht trin i ln, VN-Index bt ph ngon mc, vi th i ln gn nh thng ng, t u thng 1 n gia thng 3 nm 2007, VN-Index tng n trn 55% v t mc k lc 1.174,22 im. Sau l giai on iu chnh mnh t gia thng 3 n

cui thng 4/2007, VN-Index tt dc n trn 20% v phc hi t cui thng 4 n cui thng 6/2007 vi mc tng trng khong 15%. n cui thng 7/2007, VNIndex dao ng xung quanh ngng 1.000 im. T cui nm 2007 n nay, VN-Index st gim lin tip nu tng th tng rt nh. Cc nh u t tham gia trn th trng chng khon c th c phn thnh hai loi l nh u t c nhn ( y ta ch xt nh u t trong nc m khng xt nh u t nc ngoi) v nh u t c t chc. a s nh u t c nhn thng u t ngn hn theo kiu lt sng c ngha l h u t nhm hng nhng li ch t chnh lch gi (u c) ch khng phi mc ch chnh l hng c tc. Nh u t c nhn rt t khi nghin cu k tnh hnh hot ng v tim nng pht trin ca doanh nghip. ng c mua bn thng theo xu hng ca th trng v lun i ngc li so vi nh u t di hn, gi c phiu cng tng th cng mua, cng gim th cng bn. y l du hiu ca tm l hay hnh vi by n. Nhng nh u t ngn hn ny rt nhy cm vi thng tin (do h cha c kinh nghim u t v th trng chng khon Vit Nam cn non tr) hu nh cc thng tin m h c c l t bo ch, truyn hnh hay c c nhng thng tin ni gin, thng tin nh hng rt ln n quyt nh ca h. S bin ng ch s VN-Index ca th trng chng khon l kt qu ca rt nhiu yu t, trong yu t bt i xng thng tin gia nh u t v cng ty nim yt l mt trong nhng nguyn nhn gy ra s bin ng ln ny. Nhn nhn nhng din bin bt thng ca VN-Index nu b qua hnh vi tm l by n chng ta c th thy c rng thng tin bt cn xng gia cc nh u t v cc cng ty nim yt l nguyn nhn khin cho vic mua vo v bn ra c phiu o t m khng cn bit c phi l mt c phiu tt hay khng. Nhiu chuyn gia cng cho rng s bin ng ca ch s VN-Index mt phn l do thng tin bt cn xng m c th y l thng tin bt cn xng c nh hng trc tip ti hnh vi la chn c phiu ca nh u t. Xut pht t thc t trn, vi mong mun vn dng nhng kin thc hc, chng ti chn ti nh hng ca thng tin bt cn xng i nh u t c nhn

trn s giao dch chng khon thnh ph H Ch Minh tin hnh nghin cu.
II. MC CH NGHIN CU

Chng ti thc hin ti vi mc tiu sau: Nghin cu nhng l lun c bn v vn thng tin bt cn xng trn th trng chng khon nh gi thc trng thng tin bt cn xng hin nay v mc nh hng ca n i vi hnh vi la chn c phiu ca nh u t c nhn xut v gi nhng gii php nhm hn ch nhng tc ng tiu cc ca thng tin bt cn xng i vi nh u t. ph hp vi mc tiu t ra, chng ti s i tr li nhng cu hi sau: Thc trng thng tin bt cn xng trn th trng chng khon ang din ra nh th no? nh hng ca thng tin bt cn xng i vi nh u t mc no? Nhn t no c tc ng mnh ti mc bt i xng thng tin gia nh u t v cc cng ty nim yt? Nhng hu qu tiu cc m thng tin bt cn xng gy ra cho nh u t? Gii php cho vn ny?
III. I TNG V PHM VI

i tng: nh u t c nhn, cng ty nim yt v mc nh hng ca thng tin bt cn xng ti hai i tng ny Phm vi: S giao dch chng khon thnh ph H Ch Minh Gi thit: (1) khi ni n nh u t th mc nh l nh u t c nhn, (2) khi phn tch mt yu t th cc yu t cn li coi nh khng i.
IV. PHNG PHP NGHIN CU

Phng php nghin cu c s dng trong ti l c phng php nh tnh, phng php phn tch tng hp l thuyt kt hp vi phn tch c bn, phn tch k thut nhm nh gi mc nh hng v tc ng ca thng tin bt cn xng i vi nh u t nh u t c nhn. Phng php nh tnh c s dng trong vic nhn xt v nh gi mc nh hng ca thng tin bt cn xng Ngun s liu thu thp: Ngun s liu s cp: cc bng cu hi kho st nh hng ca thng tin bt cn xng i vi nh u t. Ngun s liu th cp: cc ti liu c lin quan n ti. V. TNG QUAN TNH HNH NGHIN CU CHNG 1: C S L LUN V TH TRNG CHNG KHON V THNG TIN BT CN XNG TRN TH TRNG CHNG KHON 1.1 C s l lun v th trng chng khon v tng quan v th trng chng khon Vit Nam 1.1.1 C s l thuyt v th trng chng khon - Cc khi nim v th trng chng khon - Phn loi th trng chng khon: - Cc ngun tc hot ng c bn ca th trng chng khon. - Chc nng ca th trng chng khon - Phn loi th trng chng khon: - Cc ngun tc hot ng c bn ca th trng chng khon. - Chc nng ca th trng chng khon - Thnh phn tham gia th trng chng khon 1.1.2 Tng quan v th trng chng khon Vit Nam 1.2 C s l thuyt v thng tin bt cn xng Gii thiu s lc v s hnh thnh l thuyt thng tin bt cn xng

G.A. Akerlof (1970), Michael Spence (1973), Joseph Stiglitz (1975) l 3 nh kinh t ni ting trn th gii vi nhng cng trnh nghin cu v thng tin bt cn xng. G.A.Akerlof l ngi u tin gii thiu v l thuyt thng tin bt cn xng vi vic tin hnh nghin cu tnh hung mua bn trn th trng xe t dng ri. Michael Spence tip tc pht trin l thuyt ca G.A.Akerlof trn th trng lao ng.V Joseph Stiglitz vi c ch sng lc ng pht trin l thuyt ca Michael Spence v thng tin bt cn xng trn nhng th trng khc. Nh cng trnh ny m h c nhn gii Nobel v kinh t nm 2001.H a ra mt cch gii thch mang tnh tng qut v m rng l thuyt nhm l gii v s tn ti thng tin bt cn xng trn thc t. Cc khi nim v thng tin bt cn xng 1) Thng tin bt cn xng l tnh trng xut hin trn th trng khi mt bn no tham gia vo giao dch trn th trng c c thng tin y hn bn kia v cc c tnh ca sn phm ang c giao dch. (Ngun Phm c Chnh, 2009) 2) Thng tin bt cn xng l tnh trng trong mt giao dch c mt bn c thng tin y hn v tt hn so vi bn cn li.(Ngun V Thnh T Anh, 2008) 3) Tnh trng thng tin khng tng xng c khi mt s ngi c c thng tin nhiu hn mt s ngi khc (Ngun Robert S.Pindyck v Daniel L.Rubinfeld, 1999 ) Hu qu ca thng tin bt cn xng Hu qu ca thng tin bt cn xng gy ra th hin ba vn chnh: S la chn ngc ( La chn bt li ) ( Adverse Selection AS ) Ri ro o c ( Tm l li ) ( Moral Hazard MH ) Vn ngi u quyn ngi tha hnh ( Principal Agent PA ) CHNG 2: PHN TCH THC TRNG V NH HNG CA THNG TIN BT CN XNG I VI NH U T C NHN 2.1 Vai tr ca thng tin trn th trng chng khon. 2.2 Cc quy nh v cng b thng tin trn th trng chng khon

2.3 Thc trng cng b thng tin theo quy nh hin hnh - Vn cng b thng tin t pha cng ty nim yt hin nay cn chm cha ng thi gian qui nh, ni dung cng b cn nhiu thiu st v khng thng xuyn. - C hin tng r r thng tin cha c cng khai hoc khng c php cng khai. - Mt s phng tin truyn thng cung cp thng tin sai lch, khng y . - Hin tng u c l kh ph bin trn th trng do nhng tin n tht thit, nhng tin tc truyn ming gy nh hng ln ti tm l nh u t l kh ph bin - Mc khc qua tham kho nhiu bng co bch, ni dung cng b thng tin ca nhiu cng ty vn cha c thng nht v cn nhiu thiu st. - Th trng chng khon chu nh hng ca tm l by n rt ln, gi chng khon cha phn nh c gi tr thc ca cng ty nim yt v cng cha phn nh c thng tin t pha doanh nghip (c nhng trng hp thng tin cng b doanh nghip lm n rt tt, nhng gi vn i xung hoc ngc li). - Qu trnh cng b thng tin theo lut nh t pha cng ty nim yt vn cha thc hin tt, hin vn cn rt nhiu trng hp phi nhc nh do cng b tr hoc thm ch b pht, mt phn ca hin tng ny l do qui nh x pht hin nay cha cao v mt phn l do cng ty nim yt cha c thi quen minh bch thng tin. 2.4 Phn tch thc trng v nh hng ca thng tin bt cn xng i vi nh u t 2.4.1 Vn la chn ngc ( La chn bt li ) ( Adverse Selection AS ) iu m bt k nh u t no cng mong mun l li nhun, i vi nh u t trn th trng chng khon li nhun c th hin thng qua vic mua c phiu gi thp v bn vi gi cao. Trn th trng chng khon cng vy cng ty nim yt lun nm th ch ng hn so vi nh u t. C th, cn c vo cc hot ng sn xut kinh doanh, lnh vc kinh doanh v cc hp ng kinh doanh, cc cng ty nim yt s bit r kh nng t c li nhun k vng ca mnh l bao

nhiu nn cc cng ty ny s bit chc chn gi bn trn mi c phiu bao nhiu l hp l. Ngc li, i vi cc nh u t ngun thng tin h xem xt trc khi a ra quyt nh u t ca mnh l t cc bn bo co ti chnh, cc bn co bch m ch yu l cc ch s phn nh kh nng sinh li ROE ( t s sinh li trn vn ch s hu Return on Asset), ROA ( t s sinh li trn tng ti sn Return on Asset ), EPS ( Thu nhp trn mi c phn Earning per share) a ra quyt nh u t ca mnh. Nhng cc cng ty nim yt hon ton c th s dng cc th thut lm p cc bo co ti chnh ( window dressing techniques) l cc th thut c cc cng ty s dng nhm lm cho cc bo co ti chnh tt hn tnh hnh thc t ca cng ty (Ngun Eugene F.Brigham, Joel F.Houston, 2005 ). V th rt kh cho nh u t c th bit c chng khon ca cng ty mnh nh u t l tt hay xu. Khi thng tin l khng cn xng gia cc cng ty nim yt v nh u t, nh u t s rt kh khn khi la chn c phiu v rt c th nh u t s la chn ngc Thng tin bt cn xng gy ra s la chn bt li cho nh u t v lm gim tnh hiu qu v phn b ngun vn ca th trng, Mc d th trng l mt phng thc tt t chc hot ng kinh t, nhng trong th trng cng lun tn ti nhng khuyt tt lm cho th trng t n tht bi trong vic phn b ngun lc hiu qu. Nhng cng ty lm n hiu qu v nhng nh u t thng minh hon ton c th nhn thy c khuyt tt ny ca th trng v h khng cn nim tin vo th trng chng khon, v v th th trng chng khon c th s bin mt hoc nu cn tn ti th n cng s khng th thc hin tt vai tr ca mnh.. Nghin cu ca Nguyn Th Cnh v Cng s (2008) ch ra rng cc nhn t thng tin c tc ng ti quyt nh u t chng khon ca nh u t c nhn trn S giao dch chng khon Thnh Ph H Ch Minh. 2.4.2 Ri ro o c ( Tm l li ) ( Moral Hazard MH ) - Cc nh qun l c th quan tm nhiu hn n ti a ho ca ci ca h hn l ti a ho ca ci cho c ng hay ti a ho gi tr ti sn ca cng ty. Michael

C. Jensen v William H Meckling nghin cu c in v l thuyt ngi i din (Agency theory) v ch ra rng c s xung t v mu thun gia mc tiu c nhn ca nh qun l vi mc tiu ti a ho ca ci ca c ng, mu thun v li ch gia cc nh qun l v cc c ng. - Do tnh cht ca u t trn th trng chng khon l u t gin tip nn vic qun l, gim st vn u t ca cc nh u t phi thng qua mt s ngi i din iu hnh cng ty. Trong mt c cu doanh nghip thng thng, ch s hu (ngi y quyn) thu cc nh qun l (ngi tha hnh) v trao cho h mt s quyn iu hnh doanh nghip. Thng thng, lng ca mt nh qun l khng thay i ty theo n lc ca anh ta dnh cho li ch cao nht ca ch s hu, l ti a ha gi tr ti sn c ng. Do , nh qun l khng c ng c c gng t c mc ch ny. Vic gi c phiu ca cng ty tng hay gim khng nh hng n s tin tr cho anh ta. Vn ny thng c cp n nh l tm l li. C ngha l khi k c hp ng v nm vai tr iu hnh cng ty th ngi qun l khng quan tm ti vic thc hin nhim v m cc c ng yu cu trc . V h l ngi iu hnh cng ty nn nhng thng tin v cng ty h bit r hn l ch s hu - ngi khng trc tip iu hnh cng ty nn h c t thng tin hn cc nh qun l. Kt qu l ngi tha hnh c th c cc hnh ng khng phc v cho li ch ca ch s huV vy i khi mc tiu ca ngi i din cng ty mu thun vi mc tiu ca c ng v nhng ngi i din c th lm li cho mnh m khng quan tm ti li ch ca cng ty. CHNG 3: GI GII PHP V KIN NGH HN CH VN THNG TIN BT CN XNG Xy dng h thng thng tin v c s d liu tt Thnh lp mt t chc nh mc tn nhim y mnh vai tr cc trung gian ti chnh, cc qu u t chng khon Nng cao vai tr ca Hip hi kinh doanh chng khon trong vic bo m tnh minh bch trn th trng Kin ngh i vi cc nh u t

Kin ngh i vi cc nh qun l th trng chng khon