Bi 29 : ANKEN I.

Mc tiu bi hc: + Hc sinh bit :Cu to, danh php, ng phn, tnh cht ca anken ; Phn bit anken vi ankan bng phng php ho hc. + Hc sinh hiu: V sao anken c nhiu ng phn hn ankan tng ng ; v sao cc anken c phn ng trng hp. + Hc sinh vn dng : - Vit c cc ng phn (ng phn mch C, ng phn v tr lin kt i) - Vn dng kin thc hc lm bi tp nhn bit. II.Chun b: - ng nghim cp ng nghim, gi . - Kh etilen, dung dch Brom, dung dch thuc tm. III.Tin trnh - bi ging: .Ni dung bi ging: Hot ng ca thy Hot ng 1: Vo bi Hot ng 2: ng ng, ng phn, danh php GV: Gii thiu cht n gin nht ca an ken l etilen C2H4 (CH2 = CH2). GV: Y/c HS vit cc cht tip theo C3H6, C4H8 . v nhn xt v c im cu to ca etilen, t rt ra khi nim v anken v cng thc chung GV: Nu vn : Do trong phn t anken c mt lin kt i C = C nn anken c n 4 cn c thm ng phn v tr lin kt i. GV: vit cc ng phn anken C4H8 CH2 = CH CH2 - CH3 Hot ng ca tr I, ng dng, ng phn, danh php 1.Dy ng ng anken HS: CH2 = CH2, CH2 = CH CH3, CH2 = CH CH2 CH3 , c tnh cht tng t etilen lp thnh 1 dy ng ng c gi l anken hay olefin Cng thc chung CnH2n (n 2 )

2. ng phn a, ng phn cu to

CH3 - CH = CH - CH3 CH2 = C CH3 CH3 Etilen v propilen khng c ng phn anken T C4H8 tr i c ng phn anken v v tr lin kt i v ng phn v mch cacbon. b, ng phn hnh hc - ng phn c mch chnh cng mt pha ca lk i c gi l ng phn cis. ng phn c mch chnh v hai pha khc nhau ca lk i gi l ng phn trans. 3, Danh php. a, Tn thng thng Xut pht t tn ca ankan i ui an thnh ui ilen b, Tn thay rh. Xut pht t tn ca an kan i ui an thnh ui en
l

GV : Y/c nhn xt v so snh s ng phn ca anken vi s ng phn ca ankan.

GV: Cho HS quan st tranh hnh 6.1 vit cng thc cu to ca but- 2- en di dng cis v trans. HS nhn xt v rt ra kt lun v ng phn hnh hc. Hot ng 3: Danh php. GV: Y/c HS nghin cu SGK v nu quy tc gi tn theo tn h thng v tn thng thng GV: a ra 1 s CTCT an ken c th v y/c HS gi tn, GV cn c th a ra tn gi HS vit CTCT. Gv : anken t C4H8 tr i c tn nhnh theo trnh t ch ci + tn an ken mch chnh. GV ly vd minh ho Hot ng 4: Tnh cht vt l GV : Cho HS nghin cu SGK v tr li cu hi lin quan n T/c vt l : trng thi, quy lut bin i v nhit n/c, nhit si, khi lng ring, tnh tan.

II, Tnh cht vt l - iu kin thng cc anken t C2 n C4 u l cht kh cn t C5 tr i l cht lng hoc rn. - Nhit n/c, nhit si, khi lng ring cua anken tng theo chiu tng ca phn t khi. - Nh v khng tan trong nc. III, Tnh cht ho hc

Hot ng 5: Tnh cht

ho hc GV: Do an ken c 1 lin kt km bn gy ra t/c c trng ca anken d tham gia phn ng cng.

GV: Gii thiu phng trnh phn ng:

Ni ,t CH2 = CH CH3 + H2 CH3 CH2 CH3
0

1, Phn ng cng a, Cng hiro Ni ,t CnH2n + H2 CnH2n +2

0

HS vit pthh di dng tng qut GV: Lm th nghim chng minh dn kh C2H4 t t i qua dung dch Brom Y/c HS quan st v nu hin tng v vit pthh ca phn ng. GV: B sung: Phn cng brom ca anken dng phn bit ankan vi anken. Hot ng 6: GV: Y/c HS vit ptp cng C2H4 vi tc nhn HX

b, Cng halozen Thy dung dch brom nht mu CH2 = CH2 + Br2 CH2Br CH2Br CnH2n + Br2 CnH2n Br2

c, Cng HX ( X l OH, Cl, Br.) H CH2 = CH2 + H- OH CH3- CH2 - OH CH2 = CH2 + HBr CH3 CH2Br
+

GV: Vit pthh v xc nh sn phm chnh i vi phn ng propen tc dng HBr. Y/c HS xc nh bc ca nguyn t C v rt ra quy tc cng Mac-cpnhicp
phm chnh)

CH3- CH- CH3 (Sn l Br CH3 - CH = CH2 + HBr

phm chnh) 2-brompropan

CH3 CH2 - CH2Br (Sn

Quy tc Mac cp nhi cp: SGK

Hot ng 7: GV: nu vn : cc anken cn c th tham gia phn ng cng hp lin tip vi nhau to thnh nhng phn t c mch cacbon rt di v phn t khi ln GV; hs nu khi nim phn ng trng hp v iu kin ca phn ng trng hp GV; lu cho HS khi nim mi: polime, monome, mt xch polime. h s trng hp. Hot ng 8: GV: Yu cu hc sinh t vit phng trnh ho hc phng ng chy dng tng qut, nhn xt t l s mol CO2v H2O 2, Phn ng trng hp nhit cao p sut cao v c cht xc tc thch hp th: t , p , xt nCH2=CH2 (- CH2 CH2-)n
0

Tr li: sgk

3.Phn ng oxi ho a)phn ng oxi ho hon ton t CnH2n + 1,5nO2 nCO2 + n H2O
0

Hot ng 9: GV: Biu din th nghim: dn kh etilen i qua dung dch KMnO4, HS quan st v nhn xt hin tng GV: Hng dn hs vit phng trnh phn ng

b) Phn oxi ho khng hon ton Khi cho etile vo dung dch thuc tm thy dung dch nht mu dn v thy kt ta mu nu en
3CH2=CH2+4H2O+2KMnO4 3HO-CH2-CH2-OH+2MnO2 +2KOH

GV:Lu cho hs: phn ng oxi ho khng hon ton anken bng dung dch KMnO4 c dng phn bit ankan vi anken Hot ng 10: GV: Gii thiu iu ch etilen trong phng th nghim t acol etylic.HS nhn xt iu kin phn ng v nu cch thu kh. GV: Ly v d HS khi qut

IV.iu ch 1.Trong phng th nghim:

H 2 SO4 , dac ,170 c C2H5OH CH2=CH2+H2O
0

2.Trong cng nghip:

vit phng trnh phn ng chung. GV: Cho HS nghin cu sgk v rt ra ng dng ca anken

t ,p CnH2n + H2 CnH2n+2 xt

V.ng dng: SGK

ANCOL
I. Mc tiu bi hc: 1. V kin thc: Bit c : nh ngha, phn loi ancol. Cng thc chung, c im cu to phn t, ng phn, danh php (gc chc v thay th). Tnh cht vt l : Nhit si, tan trong nc ; Lin kt hiro. Tnh cht ho hc : Phn ng ca nhm OH (th H, th OH), phn ng tch nc to thnh anken hoc ete, phn ng oxi ho ancol bc I, bc II thnh anehit, xeton ; Phn ng chy. Phng php iu ch ancol t anken, iu ch etanol t tinh bt, iu ch glixerol. ng dng ca etanol. Cng thc phn t, cu to, tnh cht ring ca glixerol (phn ng vi Cu(OH)2). 2. V k nng: Vit c cng thc cu to cc ng phn ancol. c c tn khi bit cng thc cu to ca cc ancol (c 4C 5C). D on c tnh cht ho hc ca mt s ancol n chc c th. Vit c phng trnh ho hc minh ho tnh cht ho hc ca ancol v glixerol. Phn bit c ancol no n chc vi glixerol bng phng php ho hc. Xc nh cng thc phn t, cng thc cu to ca ancol 3. V thi : Hs hng th hc tp, tm ti kin thc mi trn c s khai thc mi quan h cu to - tnh cht III. Trng tm bi ging: c im cu to ca ancol Quan h gia c im cu tao vi tnh cht vt l (nhit si, tnh tan) Tnh cht ho hc Phng php iu ch ancol V. Tin trnh ln lp: . Ging bi mi: Hot ng ca tg Hot ng ca GV Ni dung HS Hot ng 1 I. nh ngha, phn loi -Vit CTCT 1 vi 1. nh ngha ancol, gii thiu y -Ancol l nhng hp cht hu c trong

l cc hp cht thuc loi ancol. -Em hy nhn xt s ging nhau v cu to phn t gia cc hp cht trn? -Ghi nhn pht biu ca hs, chnh l hon thin a ra nh ngha ancol. Lu hs, nhm -OH gn trc tip vi ngt C no ( ko gn vi ngt C ca lk , 2 nhm -OH ko gn trc tip ln cng 1 ngt C) -Yc hs nhc li cch tnh bc nt C trong hchc, nu quy tc xc nh bc ancol, yc hs xc nh li bc ca 1s ancol vd -Cho CTTQ ancol bc 1, 2, 3 Hot ng 2 -m thoi gi m v cch phn loi ancol

-Cc cht trn phn t c nhm hiroxyl -OH lin kt u c nhm trc tip vi gc HC no -OH trong phn Vd: CH3 - CH2 -OH t CH2 = CH - CH2 - OH HO- CH2 - CH2 - OH -Bc ca ancol l bc ca ngt C lin kt trc tip vi nhm -OH Vd: R - CH2 -OH (ancol bc 1)
R1 - CH - OH
II

(ancol bc 2) -Bc ca ngt C R3 c tnh bng III s ngt C khc R1 - C - OH lin kt trc tip R2 (ancol bc 3) vi n -Xc nh bc ca ancol

R2

2. Phn loi - Cn c phn loi -theo di Gc HC S nhm Bc ancol OH -Ly vd mi loi, khi Ancol Ancol n Ancol qut ha cng thc no, ko chc, a bc 1, 2, -Cho 1s ancol, yc hs -Phn loi mt no chc 3 phn loi s ancol vd theo -Mt s ancol tiu biu cc loi hc a. Ancol no, n chc, mch h (CnH2n+1OH) Vd: CH3OH, C2H5OH.... b. Ancol khng no n chc, mch h (1lk : CnH2n-1OH) Vd: CH2 = CH - CH2 - OH... c. Ancol vng no, n chc (CnH2n-1OH)
OH

Vd: d. Ancol thm, n chc

CH2 - OH

e. Ancol a chc

CH2 - CH2 OH OH etylen glicol

CH2 - CH - CH2 OH OH OH glixerol

Hot ng 3 -Cho vd: vit CTCT cc ng phn C4H9OH -Hng dn hs cch vit CTCT cc ng phn ca ancol

-Vit CTCT cc ng phn C4H9OH theo hng dn ca gv

II. ng phn, danh php 1. ng phn Ancol no, n chc, mch h c ng phn mch C, ng phn v tr nhm chc (ngoi ra cn c ng phn nhm chc l ete) Vd: C4H9OH CH3 - CH2 - CH2 - CH2 - OH
CH3 - CH2 - CH - CH3 OH CH3 - CH - CH2 - OH

CH3

CH3 CH3 - C - OH CH3

Hot ng 4 -Yc hs tm hiu bng 8.1 sgk, nu cch c tn thng thng ca ancol -Sa cha, b sung, cho 1 vi vd khc sgk, yc hs c, sai gv sa cho ng -Nu quy tc c tn thay th, cho vd, hng dn hs c tn

2. Danh php -Tn = ancol + a. Tn thng thng (gc - chc) tn gc ankyl + Mt s t ancol ic Tn = ancol + tn gc ankyl + ic -c tn 1 s Vd: C2H5 - OH : ancol etylic CH3 - CH - CH2 - OH ancol vd ancol iso butylic b. Tn thay th -Mch chnh: mch C di nht c cha nhm -OH -nh s t phi gn nhnh -OH nht Tn = tn HC tng ng + s ch v tr nhm -OH + ol Vd: C2H5 - OH etanol CH3 - CH2 - CH2 - CH2 - OH butan - 1- ol
CH3 - CH - CH2 - OH CH3 CH3

2-metyl butan - 1 - ol

CH2 - CH - CH3

propan -1,2 - iol CH2 = CH - CH2 - OH prop - 2- en - 1-ol Hot ng 5 III. Tnh cht vt l o -Yc hs nc bng 8.2, -t si, KLR tng -to si, KLR ca ancol tng khi s C tng nhn xt v to si, khi s C tng - tan ca ancol gim khi s C tng KLR, tan ca ancol - tan gim khi -Lin kt hiro: l lin kt to thnh nh

OH

OH

theo chiu tng s ngt C -So vi cc HC c cng s C hc, to si, tan ca ancol nh th no? -V sao? -Nu khi nim lk hiro -Xt nh hng ca lk H n to si, tan ca ancol Hot ng 6 -Nu c im cu to ca ancol yc hs t cu to suy ra cc trung tm p ca ancol. Sa cha, b sung -Ancol c 2 loi p l: th ngt H ca nhm -OH, tch nhm -OH -Lm TN, C2H5OH td vi Na, sau khi p xong, un ng nghim, C2H5ONa bm y ng, ha tan -Yc hs quan st hin tng, vit ptp. -Vit ptp TQ -Yc hs tng t vit p ca etylen glicol vi Na Hot ng 7 -Thc hin TN glixerol ha tan Cu(OH)2. -Yc hs quan st, m t hin tng -Vit ptp -P ny dng nhn bit glixerol ( v cc ancol c 2 nhm-OH lin tip) Hot ng 8

s C tng -to si, tan ca ancol cao hn nhiu so vi cc HC cng s C

lc ht tnh in gia nguyn t H mang mt phn in tch dng vi ngt X c m din ln (O, N, F) Nh c lin kt hiro m : Ancol c to si ln hn cc cht c cng s C hoc cng PTK m ko c lk H do tao lk H lin phn t Ancol tan nhiu trong nc l do to lin kt H vi nc

-Ancol c trung tm p l nhm -OH ( l lin ) kt O-H v lk COH

III. Tnh cht ha hc Ancol c trung tm p l nhm -OH c cc loi p l: th ngt H ca nhm -OH, th nhm OH, tch nhm -OH 1. Phn ng th H ca nhm -OH a. P chung ca ancol C2H5OH + Na C2H5ONa + 1/2 H2 CnH2n+1OH + Na CnH2n+1ONa + 1/2 Na
CH2 - CH2
CH2 - CH2

-C kh thot ra OH trong p -Vit cc pt

OH

+2Na ONa

ONa +

H2

b.Tnh cht c trng ca glixerol ( v cc ancol c 2 nhm -OH lin tip) -Glixerol ha tan Glixerol ha tan c Cu(OH)2 to thnh c Cu(OH)2 phc cht tan, mu xanh da tri to thnh phc 2C3H5(OH)3 + Cu(OH)2 cht tan, mu [C3H5(OH)2O]2Cu + 2H2O xanh da tri

2. Phn ng th nhm OH

-Nu: ancol tc dng vi cc axit mnh nh H2SO4 lnh, HNO3, HCl, HBr bc khi, nhm OH b th bi gc axit -Yc hs vit p ca C2H5OH vi HBr, vit p TQ -Gii thiu p tch nc to ete t 2 phn t ancol -Yc hs xc nh y l p th nhm OH bng nhm no? -Lu hs s sp to thnh khi tch nc to ete t 2 ru khc nhau Hot ng 9 -Gii thiu p tch nc t 1 phn t ancol to anken -Vit p tch nc C2H5OH -Yc hs vit p tch nc ca ancol iso propylic v ancol sec butylic -Lu hs quy tc tch Zai-xep nhm OH b tch cng ngt H ngt C c bc cao hn to sp chnh Hot ng 10 -Lu hs: nguyn t H ca nhm OH v ngt H ca C gn vi nhm OH kt hp vi ngt O ca CuO sinh ra nc. Ancol bc 1 oxh ra anehit, bc 2 to xeton. Cho pt TQ, yu cu hs ly vd

-Vit p

a. P vi axit v c C2H5OH + HBr C2H5Br + H2O R - OH + HA R-A + H2O b. P vi ancol C2H5-OH + HO-C2H5 SO d ,140 C H C2H5OC2H5 + H2O
2 4 o

Lu : Khi tch nc n ru c ete c to thnh -Th nhm OH bng gc C2H5O-

n(n +1) 2

-Vit p -D kin cc sp to thnh t p tch nc ca ancol sec butylic

3. Phn ng tch nc to anken H SO d ,170 C C2H5OH CH2 = CH2 + H2O

2 4 o

OH CH3 - CH - CH3

H2SO4 170oC

CH2 = CH - CH3 +H2O

OH CH3 - CH2 - CH - CH3

H2SO4

170oC CH3 - CH = CH - CH3 +H2O spc CH3 - CH2 - CH = CH2 +H2O spp

-Quy tc tch Zai-xep nhm OH b tch cng ngt H ngt C c bc cao hn to sp chnh

-Ly vd, vit pt

4. Phn ng oxh a. Phn ng oxh ko hon ton Ancol bc 1 (R - CH2 - OH) + CuO anehit (R - CHO) + Cu + H2O Vd: CH3-CH2-OH + CuO CH3-CHO + Cu + H2O Ancol bc 2 (R -C(R1)H-OH) + CuO xeton (R-CO-R1) + Cu + H2O Vd:
to

CH3 - CH - CH3

+CuO

-Yc hs vit p chy -Vit pt ttng qut ca ancol no, n chc, mch h

OH

CH3 - C - CH3 + Cu + H2O O

Ancol bc 3 kh b oxh, cho xeton v axit b. P chy (ta nhiu nhit: dng st trng dng c y t, lm nhin liu...) CnH2n+1OH+
3n O2 t nCO2+(n+1)H2O 2
o

Hot ng 11 -Gii thiu cc pp iu ch ancol -Da vo s sgk, vit cc p trong dy p iu ch cc ancol -Vit pt -Cho hs tm hiu sgk phn ng dng ca ancol

V. iu ch 1. Phng php tng hp H SO d ,t C Anken + H2O ancol H SO d ,t C C2H4 + H2O C2H5OH Dn xut hal + NaOH C2H5Cl + NaOH C2H5OH + NaCl Tng hp glixerol
2 4 o

to

CH2 = CH - CH3

+Cl2 500oC

CH2 = CH - CH2Cl +Cl2 + H2O

CH2 - CH - CH2 +NaOH CH2 - CH - CH2 OH OH OH glixerol

2

Cl

OH Cl

2. Phng php sinh ha H O , xt ,t (C6H10O5)n + C6H12O6 C2H5OH VI. ng dng: sgk

o

enzim

Bi 41

PHENOL

I. Chun kin thc k nng cn t 1. Kin thc Bit c : - Khi nim, phn loi phenol - Tnh cht vt l : Trng thi, nhit si, nhit nng chy, tnh tan. - Tnh cht ho hc : Tc dng vi natri, natri hidroxit, nc brom - Mt s phng php iu ch phenol (t cumen, t benzen); ng dng ca phebol. - Khi nim v nh hng qua li gia cc nguyn t trong phn t hp cht hu c. 2. K nng - Phn bit dung dch phenol vi ancol c th bng phng php ho hc. - Vit cc PTHH minh ho tnh cht ho hc ca phenol. - Tnh khi lng phenol tham gia v to thnh trong PHH (C6H5OH) Hot ng ca thy Hot ng ca tr Ni dung bi hc
I.nh ngha v phn loi:

H 1 : nh ngha v phn loi phenol a. nh ngha a ra cc VD v phenol n chc, a chc, yu cu HS nhn xt v c im cu to phn t ca phenol. Nu nh ngha v phenol ? GV gii thiu nhm OH phenol, phenol n gin nht. So snh v cu to phn t ca ancol v phenol? b. Phn loi GV: Da vo u phn loi phenol,v c my loi phenol? HS:TL Gv em hy ch r u l phenol n chc v phenol a chc trong bng trn?

I. nh ngha, phn loi HS quan st nhn xt : C vng benzen, c nhm OH lin kt trc tip vi nguyn t C ca vng benzen 1.nh ngha: 1. /n : Sgk Phenol : nhm OH lin kt trc tip vi nguyn t C ca vng benzen Ancol : nhm OH lin kt vi nguyn t C ngoi vng benzen 2. Phn loi HS t c SGK
OH OH CH3 CH2 - OH (C)

(A )
Phenol

(B)

2-metylphenol ancol benzylic (phenyl metanol)

Phenol

ancol thm

Phenol la nhng hp chat hu c trong phan t co nhom OH lien ket trc tiep vi nguyen t cacbon trong vong benzen. -Phenol n gian: C6H5-OH. 2. Phan loai. C s: -Da theo so lng nhom OH trong phan t. a) Phenol n chc: Phan t ch co mot nhom OH phenol. Th du: SGK (trang 189) b) Phenol a chc: Phan t cha hai hay nhieu nhom OH phenol. Th du: SGK (trang 189) II>phenol

II. Phenol Hot ng 2 : Cu to v 1. Cu to tnh cht vt l ca phenol C 1 nhm OH lin kt vi a. Cu to phn t gc phenyl. Quan st m hnh phn t Lin kt O-H phn cc : c phenol, nu c im cu p th nguyn t H ca

1. Tnh chat vat l: Tnong chay0C. Tsoi0C. o tan,g/100g 43 182 9,5g (250C)

to phn t. GV m t s phn cc ca lin kt -O-H v s di chuyn mt electron vo vng benzen. Yu cu HS d on tnh cht. Sau giao vin phn tch cu to ri ch r s phn ct lin kt trn phn t phenol ri t nu tng qut tnh cht c trng ca phenol. b. Tnh cht vt l. Cho HS quan st mu phenol. Tin hnh th nghim ho tan phenol vo nc lnh. GV nhn mnh tnh c v gy bng da, cch x l khi b bng phenol (ra bng cn, sau ra bng dd Na2CO3 5%) Hot ng 3 : Tnh cht ho hc ca phenol Nhc li d on tnh cht ho hc ca phenol t vic phn tch cu to. a. Phn ng th nguyn t H ca nhm OH + Tc dng vi kim loi kim GV nu vn : nguyn t H ca nhm OH phenol cng b th bi kim loi tng t ancol. Hy xc nh cht to thnh v vit PTHH + Tc dng vi dung dch baz GV lm th nghim : NaOH + C6H5OH GV nhn mnh : vng

nhm -OH Mt electron trong vng benzen tng cao : phn ng th vo vng benzen d dng hn. 2. Tnh cht vt l HS nhn xt v trng thi, mu sc HS quan st, kt hp c SGK nu tnh cht vt l.

- t tan trong nc lanh, tan nhieu trong nc nong. - Rat oc, day vao tay gay bong nang. 2. Cu to: - CTPT: C6H6O ( M =94) - CTCT: C6H5 OH Hay:
H O

Th H th vo vng benzen

3. Tnh cht ho hc a. Phn ng th nguyn t H ca nhm OH HS vit PTHH : 2Na + 2C6H5OH 2C6H5ONa + H2. natri phenolat NaOH + C6H5OH C6H5ONa + H2O

phenol c tnh axit, tuy

nhin tnh axit rt yu, khng lm qu tm.

C6H5ONa +CO2+ H2O C6H5OH + NaHCO3.

(th H) 3. Tnh chat hoa hoc. a) Phan ng the nghuyen t H nhom OH. Tac dung vi kim loai kiem 2C6H5OH + 2Na 2C6H5ONa + H2 natri phenolat Phan ng vi dung dch baz. C6H5OH+ NaOHC6H5ONa+ H2O (tan) -Phenol co tnh axit manh hn ancol, nhng tnh axit yeu, yeu hn axit cabonic va khong lam oi mau giay qu C6H5ONa+ H2O +CO2 C6H5OH + NaHCO3 Nhn xet: Vong benzen a lam tang kha nang phan ng cua nguyen t H trong nhom OH hn so vi phan t ancol.

benzen lm tng kh nng phn ng ca nguyn t H ca nhm OH trong phn t phenol. Nguyn t H ny linh ng hn nguyn t H trong phn t ancol. Phn ng ny chng t phenol c tnh axit. Tuy nhin tnh axit ca phenol rt yu, khng lm qu tm, b axit cacbonic y ra khi mui : C6H5ONa +CO2+H2O C6H5OH + NaHCO3.

b) Phan ng the nguyen t H cua b. Phn ng th nguyn t H vong benzen. ca vng benzen - Vi dung dch brom. - nhc li kin thc - quan st, m t hin tng - Vit PTHH
OH + 3Br2
Br

OH
Br

+ 3HBr
Br

2,4,6 - tribrom phenol ( tra ng)

Nhan xet: - Nguyn t H trong vng -Anh hng cua nhom OH en vong benzen ca phn t phenol benzen, o la: Nguyen d tham gia phn ng th t H trong phan t phenol de b thay the hn benzen. hn nguyen t H trong b. Phn ng th nguyn t benzen ( t/d vi dd Br2) H ca vng benzen -Anh hng cua Yu cu nhc li phn ng Nhm OH nh vong benzen en th ca vng benzen, iu hng n vng benzen. nhom OH, o la: kin ca cc phn ng th . Ngc li vng benzen cng Vong benzen lam tang kha nang phan ng GV lm th nghim. c nh hng n nhm cua nguyen t H trong C6H5OH + Br2 nhom OH hn trong ancol Gii thiu thm phn ng OH. ( phenol co tnh axit t/d vi ca phenol vi HNO3, vit NaOH). o la ket qua PTHH yu cu HS so snh cua s anh hng iu kin xy ra phn ng qua lai gia cac th brom, axit nitric vi nguyen t trong benzen v phenol v nhn phan t. xt kh nng b thay th 5.iu ch v ng dng: nguyn t H trong vng a) iu ch : benzen. - oxi ho cumen Qua phn ng ca phenol -i t benzen vi dung dch baz ta thy 4. ng dng b) ng dng (SGK vng benzen nh hng nh th no ti nhm Sx nha phenol-fomandehit, OH? cht kt dnh, phm nhuc, Hot ng 4 : iu ch v ng dng thuc n, cht dit c, dit a. iu ch : SGk nm mc ... b. ng dng : c SGK tm tt cc

ng dng chnh. GV gii thiu mt s ng dng khc ca phenol.

BI 45: AXIT CACBOXYLIC (tit 2)

I. MC TIU A. CHUN KIN THC K NNG 1. Kin thc Hc sinh hiu: - Hiu mi quan h gia cu trc v tnh cht ca nhm cacboxyl cng nh tnh cht ha hc v iu ch axit cacboxylic Hc sinh bit : - Bit phng php iu ch v ng dng ca axit cacboxylic . 2. K nng Vn dng tnh cht chung ca axit v axit axetic hiu ng tnh cht ha hc ca axit cacboxylic. Vit cc phng trnh ion rt gn cc phn ng ca axit cacboxylic tc dng vi tc cht, v gii cc bi tp v axit cacboxylic. B. TRNG TM Tnh cht ha hc ca axit cacboxylic III. HOT NG DY HC Bi mi Hot ng ca GV Hot ng ca HS Ni dung (trnh chiu) Hot ng 1: Nghin cu tnh cht ha hc ca axit cacboxylic thng qua tnh cht ha hc ca axit axetic GV: Yu cu HS vit s phn ly ca axit axetic GV: Cho HS quan st on video v phn ng ca CH3COOH vi Zn, CuO, CaCO3, HS nu hin tng v vit phng trnh phn ng? IV. TNH CHT HA HC 1. Tnh axit a. phn li: - HS vit phng trnh in li ca axit cacboxylic. - HS quan st on video, nu hin tng v vit phng trnh phn ng.
CH3COOH

CH3COOH + NaOH 2CH3COOH + CuO

b. Tc dng vi baz, oxit baz: c. Tc dng vi mui

CH3COO- + H+

CH3COONa + H2O (CH3COO)2Cu + H2O

(CH3COO)2Ca + H2O+ CO2

2CH3COOH + CaCO3

d. Tc dng vi kim loi ng trc hidro: Zn + 2CH3COOH (CH3COO)2Zn + H2

Hot ng 2: Nghin cu - HS quan st, tr 2. Phn ng th nhm -OH phn ng th nhm OH li, vit phng to, H+ RCOOH + R'OH RCOOR' + H2O GV: Cho HS xem on trnh. video phn ng gia CH3COOH v C2H5OH,

yu cu HS quan st, cho bit sn phm to thnh l g? Vit phng trnh phn ng? GV: Cho bit vai tr ca H2SO4 trong phn ng? * Ch : - Cch vit phng trnh to este: Gc ru lun lin kt trc tip vi nguyn t oxi. Axit mt nhm OH v ru mt H ti nhm OH. - Phn ng gia ancol v axit to thnh este v nc c gi l phn ng este ha. c im ca phn ng este ha l phn ng thun nghch v cn axit H2SO4 c lm cht xc tc.

H+,to 2CH3COOH + C2H5OH CH3COOC2H5 + H2O

etylaxetat

Nhn xt: H2SO4 c ng vai tr l cht xc tc cho phn ng. H 2SO4 c ht nc sinh ra cn bng dch chuyn v pha to este. Phn ng este ha l phn ng thun nghch.

Hot ng 3: iu ch GV: Hy cho bit cc cch iu ch axit axetic, v vit phng trnh phn ng? * Ch : Trong cng nghip ngi ta i t metanol

- HS: Da vo V. IU CH sch gio khoa v 1. Phng php ln men gim kin thc bit C H OH + O men gi'm 2 5 2 tr li, v vit CH3COOH + H2O phng trnh. 2. Oxi ha andehit axetic
CH3CHO + O2 xt CH3COOH
to xt

3. Oxi ha ankan
2CH3CH2CH2CH3 + O2

4CH3COOH + 2H2O

to CH3OH + CO xt

4. T methanol

CH3COOH

Hot ng 4: ng dng GV: S dng hnh nh v ng dng ca axit cacboxylic trong i

- HS: Nhn vo VI. NG DNG hnh v nu ng - Lm nguyn liu cho cng dng ca axit nghip m phm, cng nghip dt, cacboxylic. cng nghip ha hc,

sng v yu cu HS nu ng dng ca axit cacboxylic.

BI 45: AXIT CACBOXYLIC (tit 2)

I. MC TIU A. CHUN KIN THC K NNG 1. Kin thc Hc sinh hiu: - Hiu mi quan h gia cu trc v tnh cht ca nhm cacboxyl cng nh tnh cht ha hc v iu ch axit cacboxylic Hc sinh bit : - Bit phng php iu ch v ng dng ca axit cacboxylic . 2. K nng Vn dng tnh cht chung ca axit v axit axetic hiu ng tnh cht ha hc ca axit cacboxylic. Vit cc phng trnh ion rt gn cc phn ng ca axit cacboxylic tc dng vi tc cht, v gii cc bi tp v axit cacboxylic. B. TRNG TM Tnh cht ha hc ca axit cacboxylic III. HOT NG DY HC Bi mi Hot ng ca GV Hot ng ca HS Ni dung (trnh chiu) Hot ng 1: Nghin cu tnh cht ha hc ca axit cacboxylic thng qua tnh cht ha hc ca axit axetic GV: Yu cu HS vit s phn ly ca axit axetic GV: Cho HS quan st on video v phn ng ca CH3COOH vi Zn, CuO, CaCO3, HS nu hin tng v vit phng trnh phn ng? IV. TNH CHT HA HC 1. Tnh axit a. phn li: - HS vit phng trnh in li ca axit cacboxylic. - HS quan st on video, nu hin tng v vit phng trnh phn ng.
CH3COOH

CH3COOH + NaOH 2CH3COOH + CuO

b. Tc dng vi baz, oxit baz: c. Tc dng vi mui

CH3COO- + H+

CH3COONa + H2O (CH3COO)2Cu + H2O (CH3COO)2Ca + H2O+ CO2

2CH3COOH + CaCO3

d. Tc dng vi kim loi ng trc hidro: Zn + 2CH3COOH (CH3COO)2Zn + H2

Hot ng 2: Nghin cu - HS quan st, tr 2. Phn ng th nhm -OH phn ng th nhm OH li, vit phng to, H+
RCOOH + R'OH

RCOOR' + H2O

GV: Cho HS xem on trnh. video phn ng gia CH3COOH v C2H5OH, yu cu HS quan st, cho bit sn phm to thnh l g? Vit phng trnh phn ng? GV: Cho bit vai tr ca H2SO4 trong phn ng? * Ch : - Cch vit phng trnh to este: Gc ru lun lin kt trc tip vi nguyn t oxi. Axit mt nhm OH v ru mt H ti nhm OH. - Phn ng gia ancol v axit to thnh este v nc c gi l phn ng este ha. c im ca phn ng este ha l phn ng thun nghch v cn axit H2SO4 c lm cht xc tc.

H+,to 2CH3COOH + C2H5OH CH3COOC2H5 + H2O

etylaxetat

Nhn xt: H2SO4 c ng vai tr l cht xc tc cho phn ng. H 2SO4 c ht nc sinh ra cn bng dch chuyn v pha to este. Phn ng este ha l phn ng thun nghch.

Hot ng 3: iu ch GV: Hy cho bit cc cch iu ch axit axetic, v vit phng trnh phn ng? * Ch : Trong cng nghip ngi ta i t metanol

- HS: Da vo sch V. IU CH gio khoa v kin 1. Phng php ln men gim thc bit tr C H OH + O men gi'm 2 li, v vit phng 2 5 CH3COOH + H2O trnh. 2. Oxi ha andehit axetic xt CH3CHO + O2 CH3COOH 3. Oxi ha ankan
2CH3CH2CH2CH3 + O2 to xt

4CH3COOH + 2H2O

to CH3OH + CO xt

4. T methanol

CH3COOH

Hot ng 4: ng dng - HS: Nhn vo VI. NG DNG GV: S dng hnh nh v hnh v nu ng - Lm nguyn liu cho cng nghip ng dng ca axit dng ca axit m phm, cng nghip dt, cng

cacboxylic trong i sng cacboxylic. v yu cu HS nu ng dng ca axit cacboxylic.

nghip ha hc,