Cu hi mn qun tr ri ro 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9.

Trong nn kinh t ton cu, bn c ngh l cc cng ty phi i din vi nhiu ri ro trong hot ng kinh doanh ca mnh ti sao? Cc ri ro ch yu ca cng ty gm cc ri ro no v hy gii thch? Vic tch thu ti sn c xem l 1 trong nhng ri ro ch yu ca doanh nghip khi u t ra nc ngoi, hy trnh by phng cch c th s dng doanh nghip c th gim thiu ri ro ny? Hy cho bit nh hng mi trng vn ho i vi hot ng kinh doanh quc t? Ti sao lut php li gy ri ro cho hot ng ca cng ty, v khi hot ng ti nc khc, cng ty c cn tm hiu lut php ca nc khng? Ti sao? Trnh by v cc loi ri ro ch yu? cho v d v phn tch. Trnh by vn tt ni dung cng tc qun tr ri ro? Trnh by hiu bit ca anh/ch v ri ro chin lc? Cc yu t vn ho? Trnh by vn tt hiu bit ca anh/ch v tng yu t vn ho

10. Vn ho l g? nh hng ca vn ho n kinh doanh quc t? 11. Nhng ri ro v vn ho? Cho v d v minh ho. 12. Trnh by v phn tch nhng im ch yu ca mi trng php lut, nhng ri ro v bin php phng nga. 13. Trnh by v phn tch nhng im ch yu ca mi trng chnh tr? Nhng ri ro v bin php phng nga. 14. Cc ri ro v bin php phng nga trong qu trnh t chc thc hin hp ng ngoi thng? 15. Phn tch nhng ri ro trong hot ng nhp khu v bin php phng nga

Cu 1: Trong nn KT ton cu, bn c ngh l cc cty phi i din vi nhiu RR trong hot ng kinh doanh ca mnh ti sao? Nn KT ton cu l mt mi trng kh l tng cho cc DN tm kim khch hng v li nhun. Trong tng lai mt DN mun tn ti nht thit phi hi nhp, phi tham gia vo mi trng chung ca th gii. Tuy nhin khi tham gia vo 1 mi trng a quc gia, a tn gio nh vy lun lun tn ti kh nhiu RR nu DN ko chun b v phng nhng RR DN s gp phi rt nhiu kh khn th thch: Th nht RR v VH: cc yu t nh ngn ng, tn gio, gi tr v thi , cch c x v phong tc, cc yu t vt cht, thm m, gio dc. Vic ko hiu bit ngn ng ca nhau s gy kh khn trong giao tip, bn bc, lm n vi nc m chng ta mun lm n. Hay l nim tin v tn gio c nh hng kh ln n li sng, thi quen ca con ngi, mt khi ko c kin thc v tn gio ca nc mnh mun lm n kh c th t c nhng thnh cng Th hai l RR v mi trng php lut, chnh tr: cc DN cn phi am hiu cc dng lut, hiu c tnh cht ca n. Nc m DN mun lm n ang theo dng lut no? Lut lc a, lut Anh M, lut tn gio hay lut o hi, lut XH ch ngha. Hiu c mt phn no php lut ca cc nc i tc gip cho DN ko phm phi cc kh khn v c th dn n s sp ca mt DN khi thm nhp vo th trng mi. Chin tranh khu vc th trng kinh doanh. Th ba l nhng ri ro n t nn kinh t: nn kinh t ang trn suy thoi, lm pht, sc mua st gim, bin ng t gi ngoi t, li sut Cu 2: Cc RR ch yu ca cty gm cc RR no v hy gii thch? Cc cty, cc DN c th gp phi rt nhiu RR: - RR c nguyn nhn t mi trng php l thiu minh bch trong c ba lnh vc lp php, hnh php v t php. y cng l him ha ca kinh doanh lnh mnh. Ni php lut bt nht, mu thun, chng cho, thay i t ngt, m m, thc thi php lut thiu minh bch, cng khai, hiu qu, vic p dng php lut thiu cng bng, khch quan, cc quyn s hu ti sn, quyn bo v hp ng hoc lun b xm hi hoc chi ph qu cao u l ngun gc RR, gy thit hi nng n cho DN. - RR t mi trng KT, ni thng xuyn c khng hong, lm pht trin min, gi c tht thng, cung cu bt n, t gi thay i chng mt, hng ho dch v khan him (tht v gi), c quyn ko kim sot c, cnh tranh cng bng ch nm trn giy cng vi vic thiu s cng tm ca cng quyn u c coi l nhng RR ln cho cc DN. - RR n t cc i tc ca DN. H c th l cc nh u t, gp vn lin doanh, lin kt, l bn hng ca DN. H n t u? H c ng tin cy v o c, k nng, kinh nghim, ti chnh, php lut, qun tr DN ko? - RR n ngay t chnh trong ni b DN nh thi ca DN i vi RR, sai lm trong chin lc kinh doanh, qun l DN, s yu km ca cn b qun l v nhn vin, thiu o c v VH kinh doanh, thiu ng c lm vic, thiu on kt ni b - RR n t ni c mi trng thp km v VH, tha ho v o c Mt XH ni c dn tr thp, cc chun mc VH thiu, o c ko c cao, s lng quyn ca chnh tr, s lng hnh ca cc loi ti phm nh trm cp, cp bc, bo lon, la o, hng gi, hng nhi - RR t mi trng chnh tr, ni thiu cc thit ch bo v quyn t do, dn ch, quyn s hu ti sn ca ngi dn ni chung, DN ni ring. Mi trng chnh tr bao gm s n nh v chnh tr, an ninh, an ton cho DN, ngi dn. Mt quc gia thng xuyn thay i chnh sch, thng xuyn c o chnh, chin tranh, bo lon, xung t sc tc, tn gio, bi cng, nh cng, thng xuyn c s can thip thiu chun mc vo th trng, chnh sch b cc nhm li ch m m chi phi, phn bit i x, tham , hi l trm trng u gy nguy c RR cho cc DN. - RR t mi trng t nhin, nh bo, l, lt, hn hn, ng t, ni la, sng thn, nc bin dng, tri t "nng" ln, Cc RR ny thng c hai c im chung: kh nng d bo, d on thp, xy ra bt ng, th hai l gy thit hi trn quy m ln. - RR t mi trng XH, t cu trc XH, dn s, dn c. l s thay i cc chun mc gtr, hnh vi con ngi, cc thang gi tr trong XH, cc c im v dn s, dn c, cht lng ca cc ngun lc trong XH Mt XH vi cng ng dn c ng nhng ko mnh, cht lng dn s thp, sc mua km, t l dn s tr thp u c th l ngun gc RR cho hng thng mi, t ca DN. Cu 3: Vic tch thu ti sn c xem l 1 trong nhng RR ch yu ca DN khi u t ra nc ngoi, hy trnh by phng cch c th s dng DN c th gim thiu RR ny? Th nht DN cn phi tm hiu r v mi trng chnh tr, php lut, VH, nc m DN mun t. trnh khi tnh trng xung t v quan im, v VH v chnh tr gy kh khn trong vic KD. Th hai cc danh nghip ln h thu c vn v lut php trc khi tin hnh u t nc ngoi, nhm trnh ti a vn phi vn lut u t nc ngoi, lut kinh doanh, lut lao ng v thu v, nu ko c c vn chuyn nghip mi c th xy ra chuyn "ri ro" hoc v l do no khc th hng bit. Th ba khi tin hnh u t, DN cn phi to c mt mi quan h tt vi chnh quyn a phng, c th thc hin a phng ho DN. Bin DN ca mnh thnh mt thnh phn ko th thiu ca a phng , Tuyn dng lao ng

trc tip t a phng, gip to nhng vic lm cho ngi dn . C c mi quan h tt, v l mt phn ca a phng th DN s hot ng tt hn. Th t l trong qu trnh kinh doanh, DN cn c nhng ng gp c th cho a phng ni ring v quc gia ni chung gip to hnh nh ban u v n tng tt. Th nm DN cn m bo cc khon n ca DN trn t nc m DN ang u t c bo m, v khi s c c xy ra th ti sn ca DN cng ko b tch thu chuc n. Cu 4: Hy cho bit nh hng mi trng VH i vi hot ng KDQT? (Cc yu t ca VH) VH l mt tng th phc hp nhng gi tr vt cht v tinh thn do con ngi to ra, Hay ni cch khc, VH l mt vn phc tp, gm nhiu kha cnh. Mi dn tc, mi quc gia trn th gii u c mt nn VH ring. Do trong kinh doanh, c bit l KDQT, nu hiu bit thu o v c im VH ca i tc v ca chnh mnh th s trnh c RR, tn tht, ngc li, s gp nhiu RR, mt mt, kh khn, tr ngi. VH gm 7 yu t: Ngn ng, tn gio, gi tr thi , cch c x v phong tc, cc yu t vt cht, thm m, gio dc. nh hng ca mi trng VH ti hot ng KDQT: 1. Ngn ng: Ngn ng l s th hin r nt nht ca VH v n l phng tin truyn t thng tin v tng. Nu thng tho ngn ng ca i tc ta s thu c 4 li ch: - Hiu vn mt cch d dng, thu o nh c th trao i trc tip vi i tc m ko cn thng qua phin dch. - D dng lm vic vi i tc nh c c ngn ng chung. - Hiu v nh gi ng c bn cht, mun v c nhng n ca di tc. - Gip hiu v thch nghi vi VH ca h. Ngc li, nu ko bit ngn ng chung vi i tc, hoc bit nhng cha thng tho th c th gp nhiu kh khn, tr ngi, RR trong kinh doanh v trong cuc sng. V d: Nhiu cty a quc gia gp nhng RR do thiu cn trng khi s dng ngn ng trong hot ng qung co nc ngoi: + Hng Ford gii thiu xe ti vi gi thp mang tn Feira mt s nc km pht trin, mc d c u t rt nhiu cho chin dch qung co, nhng nhng nc ni ting Ty Ban Nha, kt qu ko c nh mong i v Feira trong ting TBN c ngha l B gi xu x + General Motor t tn cho 1 dng xe ca mnh TBN l Chevrolet Nova vi dch sang ting TBN th Nova c ngha l Ngi sao nhng khi pht m th Nova li c ngha l: Ko chy c. Do doanh s ca cty st gim mt cch ng k. 2. Tn gio Trn th gii c rt nhiu tn gio, v mi quc gia cng c nhiu tn gio khc nhau. Tn gio c nh hng ln n li sng, nim tin, gi tr v thi , cch ng x ca con ngi. Tn gio cn nh hng n chnh tr v mi trng kinh doanh. Do , n kinh doanh ti u th phi nghin cu, hiu nhng tn gio ph bin ti ni , lm vic vi cc i tc cng cn tm hiu xem h theo tn gio no, th s trnh c nhiu RR. V d: o Hi cm k n tht ln v ung nhng thc ung c cn. Do , Khi gp i tc theo o Hi bn ko nn tng ru, hoc nhc n nhng mn n lin quan n tht ln. 3. Gi tr v thi Gi tr l nhng quan nim lm cn c con ngi nh gi ng v sai, tt v xu, quan trng v ko quan trng. Thi l nhng khuynh hng xc nh ko thay i ca s cm nhn v hnh x theo mt hng xc nh i vi mt i tng. thi bt ngun t nhng gi tr v c nh hng trc tip n hot ng kinh donah ca con ngi, c bit l KDQT. Gi tr v thi c nh hng ln n kt qu kinh doanh, v vy khi tin hnh kinh doanh ti mt th trng mi cn nghin cu k gi tr v thi ca ngi dn a phng th mi c th trnh bt c tn tht. V d: VN, ng o ngi dn chung hng ngoi (gi tr) do hng mang nhn mc ngoi quc s d bn v bn c gi cao hn (thi ); do nhiu sn phm mc d l hng VN nhng li c tn gi nc ngoi nh: du gi th c X-Men, Doctor men (Cty ICP); Thi trang c Nino-max (cty thi trang Vit), Foci (Nguyn Tm), Lenci (gm Thi Tun) hay bnh ko th c Givral, Phaner Pie (Phm Nguyn); Boca (Kinh ). 4. Phong tc v cch c x Phong tc l np sng, thi quen ca mt nc hay mt a phng. Nhng np sng, thi quen ny c xem l ph bin v hnh thnh t trc. Cch c x l nhng hnh vi c xem l ng n, ph hp trong mt XH c th. Phong tc th hin cch s vt c lm, cn cch c x c dng thc hin chng. Mi dn tc c nhng phong tc v cch c x c bit ca ring mnh. Nu nghin cu v thu hiu c phong tc v cch c x ca i tc th cng vic s c tin hnh tri chy, thun li. Cn ngc li th s gp RR.

V d: i vi ngi M, thi gian l tin bc, nn chuyn chnh xc v gi gic l chuyn quan trng v nguyn tc. H thng i thng vo vn chnh. Ngc li, ngi phng ng ko xem thi gian l tt c, h quan nim gii quyt c cng vic mi l quan trng ch ko phi l gii quyt trong bao lu. Khi m phn, ngi phng ng thng ko i thng vo vn do tin trnh m phn ca h thng di. 5. Yu t vt cht VH Vt cht ca VH l nhng sn phm do con ngi lm ra. Khi nh gi yu t ny ta cn xem xt c s h tng KT nh: giao thng vn ti, thng tin lin lc, ngun nng lng, C s h tng XH nh: h thng chng sc sc khe, gio dc, iu kn nh , v sinh, v c s h tng ti chnh nh: bo him, dch v ti chnh, h thng ngn hng. Trnh k thut ca mt XH ng vai tr quan trng bi n nh hng ln n mc sng ca ngi dn. V d: Khi tin hnh kinh doanh nhng nc c trnh khoa hc k thut tin tin, cc nh kinh doanh cn ch a ra cc sn phm c cht lng tt, mu m p v nhiu tin ch. Cn nhng nc c trnh k thut km pht trin hn th nhng sn phm cao cp nh vy cha chc c hoan nghnh v cha ph hp. 6. Thm m Thm m l s hiu bit v thng thc ci p. Thm m lin quan n s cm th ngh thut, n th hiu ca nn VH, t nh hng n gi tr v thi ca con ngi nhng quc gia, dn tc khc nhau. V d: cc nc phng Ty, mu trng biu th s trong sng, thun khit, mu trng c s dng ph bin trong cc l hi, d tic. Cn nhiu nc phng ng mu trng li tng trng cho s tang tc nn trnh dng trong nhng ngy vui, l, tt, 7. Gio dc Gio dc l qu trnh hot ng c thc, c mc ch, c k hoch nhm bi dng cho con ngi nhng phm cht o c, nhng tri thc cn thit v t nhin v XH, cng nh nhng k nng k xo cn thit trong cuc sng. Trnh cao l iu kin quan trng t c nng sut cao v d dng p dng cc k thut tin tin. Gio dc cng to ra c s h tng cn thit pht trin kh nng qun l. Tuy nhin, trnh hc vn, trnh chuyn mn v kh nng ca nhng ngi c o to c p ng tt nhu cu ca thc t hay ko phu thuc vo m hnh o to ca tng nc, m nhng m hnh ny rt khc nhau. V d: Nht Bn v Hn Quc ch trng o to k thut, khoa hc bc i hc, M bc i hc rt ch trng o to kh nng thc hnh, cn Nga li o to mt cch hn lm c kh nng nghin cu. Chnh v vy mun kinh doanh thnh cng, cn c bit ch n cht lng gio dc, o to. Cu 5: Ti sao lut php li gy RR cho hot ng ca cty, v khi hot ng ti nc khc, cty c cn tm hiu lut php ca nc ko? Ti sao? Trc tro lu hi nhp, cc DN c nhiu c hi pht trin song cng gp ko t kh khn. Mt DN mun ng vng trn th trng QT phi i mt vi v s nhng yu t nm ngoi tm kim sot ca mnh. Mt trong nhng yu t nan gii nht l php lut. S thnh cng hay tht bi ca DN trong KDQT ph thuc phn ln vo DN c am hiu cc chnh sch, cc lut l ca nc s ti hay ko. Cho d DN ng u cng b nh hng ca h/thng lut php v cc chnh sch ca chnh ph nc . Tht bi trong vic nghin cu yu t mi trng php lut v cc nh hng ca n n cc hot ng kinh doanh ca mnh s dn n nhng hu qu khn lng trn th trng quc t. Trn thc t c nhiu bi hc xy ra i vi cc DN ko nghin cu k mi trng php lut: - Mt cty XNK Nng l khi xut khu mt l hng my tre an sang Australia m ko bit quy nh v php l l hng ho phi c hun trng trc khi a vo cng Australia. Kt qu l ton b l hng ko c chp nhn v b bt hu ti ch. Thit hi y ko ch i vi hng ho m DN cn phi chu ton b chi ph hu l hng. Chi ph ny ln hn tr gi l hng. - Trng hp 480 tn da hu ca Vit Nam xut khu sang Indonesia b tr li cng l do ko bit v quy nh php l i vi hng ho ti sng nhp khu vo Indonesia. Hng ho ti sng nhp khu vo Indonesia phi c giy chng nhn ca Cty gim nh Thu S (SGS). Nhng khi a da hu vo Indonesia, Vit Nam li ly chng nhn ca Cty gim nh Vit Nam Vinacontrol. - chu u, cc nh kinh doanh c lp bun bn my tnh c nhn nhng lut l ca EC li hn ch vic qun l phn phi my loi c trung ca cty IBM. Kt qu l IBM buc phi s dng i l bn hng c lp n hoa hng, mt loi knh phn phi sn phm ko hiu qu lm. - Cc doanh nhn Ty Ban Nha gp ko t kh khn do lnh cm chuyn nhng gi qu n tn nh ngi nhn. Ngi tiu dng Ty Ban Nha phi n tn bu in trung tm nhn, nh vy hn ch rt nhiu vic gi qu bng bu in.

- Cc DN kinh doanh trn phm vi quc t cng cn phi nm vng mt s lut, hip c v cng c quc t lin quan n vic bo v quyn ti sn nh bng sng ch, nhn hiu, bn quyn nc ngoi trnh nhng vi phm ko ch . V d in hnh nh s kin gn y, Apple phi bi thng cho Nokia 600 triu USD, sau s l 1% gi tin cho mi iPhone/iPod bn c v vi phm bn quyn 13 sng ch. - Lut php ca cc quc gia cng thng xuyn thay i. Lun c nhng lut mi ra i, c nhng thay i trong lut c v nhng vn bn di lut gii thch mi cho lut hin hnh. Nhng thay i ny c th gy ko t kh khn cho cc DN. Nhng lut mi thng a ra nhng tr ngi v thch thc mi. Nhng nh KDQT lun phi sn sng i ph vi 4

nhng th thch mi, c hi mi khi c lut mi ban hnh cng vi nhng thay i thng xuyn v nhanh chng trong cc tiu chun v KT XH, v cc tiu chun v php lut. Mt th trng b ng c th t nhin c m ca v.v do s thay i ca lut php. Nhng v d trn cho chng ta thy tm quan trng ca yu t php lut trong KDQT. Vic nghin cu v hiu r mi trng php lut trong nc, mi trng php lut ngoi nc, mi trng php lut quc t v c bit l vic nghin cu nh hng ca n n cc hot ng KDQT tr nn cp thit i vi cc nh hot ng kinh doanh mun thnh cng trn thng trng quc t. Cu 6: Trnh by v cc loi RR ch yu? cho v d v phn tch. (Tng t cu 2) Cu 7: Trnh by vn tt ni dung cng tc qun tr RR? Quan tri rui ro la qua tinh tip cn rui ro mt cach khoa hoc, toan din va co h thng nhm nhn dang, kim soat, phong nga va giam thiu nhng tn tht, mt mat, nhng anh hng bt li cua RR. T khai nim trn cho ta thy, ni dung cua cng tac quan tri rui ro gm: 1. Nhn dang, phn tich, o lng rui ro a. Nhn dang rui ro la qua trinh xac inh lin tuc va co h thng cac rui ro trong hoat ng kinh doanh cua t chc nhm phat trin cac thng tin v ngun gc rui ro, cac yu t mao him, him hoa, i tng rui ro va cac loai tn tht. Nhn dang rui ro bao gm theo doi, xem xet, nghin cu mi trng va toan b hoat ng cua t chc thng k c tt ca nhng ru ro a va ang xay ra va d bao nhng rui ro co th xut hin i vi t chc, trn c s o xut cac giai phap kim soat va tai tr rui ro thich hp. Phng phap nhn dang rui ro: - Lp bang cu hoi va iu tra - Phn tich cac bao cao tai chinh - Phng phap lu - Thanh tra hin trng - Phn tich cac hp ng b. Phn tich rui ro, xac inh c nguyn nhn, tac ng n cac nguyn nhn, thay i chung, trn c s o tim ra bin phap phong nga. c. o lng rui ro: o lng rui ro cn thu thp s liu va phn tich, anh gia theo hai khia canh tn sut xut hin rui ro va mc nghim trong cua rui ro. Sau o lp ma trn rui ro. 2. Kim soat, phong nga rui ro Cng vic trong tm cua quan tri rui ro la kim soat rui ro, la dung cac bin phap, ki thut, cng cu, chin lc, cac chng trinh hoat ng .. ngn nga, ne tranh hoc giam thiu nhng tn tht, nhng anh hng ko mong i co th n vi t chc. Cac bin phap ne tranh rui ro: - Chu ng ne tranh t trc khi rui ro xay ra - Ne tranh bng cach loai bo nhng nguyn nhn gy ra rui ro Cac bin phap ngn nga tn tht - Tp trung tac ng vao chinh mi nguy ngn nga tn tht - Tp trung tac ng vao mi trng rui ro - Tp trung vao s tng tac gia cac nguy c va mi trng rui ro Cac bin phap giam thiu tn tht - Cu vt nhng tai san con s dung c - Chuyn n - Xy dng va thc hin cac k hoach phong nga rui ro - D phong - Phn tan rui ro Cc bin php chuyn giao rui ro - Chuyn tai san hoc hoat ng co rui ro n ngi khac - Chuyn rui ro thng qua con ng ki hp ng Cc bin php a dang hoa rui ro c s dung trong hoat ng cua doanh nghip: a dang hoa thi trng, a dang hoa mt hang, a dang hoa khach hang phong chng RR 3. Tai tr rui ro T khc phuc: t minh thanh toan cac tn tht. Ngun bu p la ngun t co cua chinh t chc o cng vi cac ngun ma t chc vay c. khc phuc co hiu qua cn phai lp quy t bao him va lp k hoach tai tr tn tht mt cach khoa hoc.

Chuyn giao rui ro: i vi nhng hang hoa, tai san a mua bao him thi khi tn tht xay ra la khiu nai oi bi thng. i vi nhng hang hoa xut nhp khu, ngi c bao him cn thc hin: Thng bao cty bao him giam inh tn tht, tin hanh thu tuc va bin phap giai quyt sao cho mang lai hiu qua kinh t cao. Cu 8: Trnh by hiu bit ca anh/ch v RR chin lc? RR v chin lc kinh doanh l RR hin ti v tng lai c nh hng ti li nhun, ti hot ng ca DN do quyt nh hoc thc hin ko ng hoc do ko thch nghi kp vi s thay i ca ngnh. RR v chin lc l mt phn ca vic tng thch gia mc tiu hot ng ca DN v chin lc ra t c mc tiu ny da trn cc ngun lc ca DN, bao gm c ngun lc hu hnh ln v hnh: cc knh thng tin, h thng iu hnh DN, mng li phn phi v quy m qun l. Do , DN phi nh gi c kh nng tc ng ca nn KT, s cnh tranh, s pht trin khoa hc k thut, s iu chnh ca lut php c lin quan cng nh mi trng kinh doanh thay i. Chin lc v qun tr chin lc quyt nh s sng cn, hng thnh hay suy vong ca 1 t chc m qun tr chin lc cng ng ngha vi qun tr RR chin lc.(tm nhn, s mnh, mc tiu, cc chnh sch v bin php hnh ng) C 7 RR chin lc: RR d n (d n tht bi) Cc nguyn nhn lm cho d n gp nhiu RR: - Lc quan thi qu; - Thiu trao i thng tin ca cc thnh vin trong d n=>t th nghim, t cn nhc la chn; - t chy giai on, mong mun s dng cng ngh / chng trnh hin i nhng ko ngun lc v thi gian thc thi v thch nghi; - Ko nhn din r i th cnh tranh; - D bo thiu chnh xc nhu cu ca khch hng qun tr RR ny phi xem xt mi kha cnh, cn: - Lm ng ngay t u - Trnh hoc b bnh lc quan thi qu - nh gi d n 1 cch khoa hc, khch quan v trung thc T l thnh cng/tht bi bao nhiu? Lm sao thay i t l theo hng c li? Cc cty khc lm nh th no? Phn tch mi trng bn trong v bn ngoi, SWOT RR t khch hng (khch hng b i) Cc RR t khch hnh thng gp: - S thay i hnh vi, s thch, v nhn khu hc; Hnh x theo cm xc, hiu k v rt d thay i H t ti phn khc Sn phm Gi tr Gi c Khch hng c tip cn nhiu thng tin hn Chng ta ko th ngn cn, Vy phi lm th no? NC, hiu c KH hnh ng thch hp nh gi, tip th, hoc cung cp dch v p ng nhu cu ca KH Nghin cu KH thng tin c quyn lin tc v KH Gip cho chng ta bit, hiu c KH m i th ko bit. RR t chuyn i (s thay i ln v cng ngh or hng i) y l 1 RR chin lc nghim trng, din ra nhanh v t ngt, tn sut xut hin ngy cng nhiu, c th dn n ph sn DN. S chuyn i ny thng c 2 dng: 1. Xut hin cng ngh mi lm cho CN c (DN ang s dng) tr nn li thi; 2. To ra m hnh KD mi c kh nng cnh tranh hon ton vi MHKD hin ti. qun tr RR, cn - Hy chun b chuyn i v tm cch bin n thnh c hi; - T tch lu v k tha kin thc, kinh nghim ngi i trc; - Gi lp lch s: nghin cu ton b qu trnh hnh thnh, tn ti v pht trin ca s vt, hin tng t qu kh ti tng lai xy dng kch bn ng ph vi nhng thay i trong tng lai - t cc kp RR t i th cnh tranh duy nht (xut hin i th ko th nh bi) Bt k thi im no ca lch s kinh doanh trong ngnh/lnh vc cng s c 1 vi i th bt bi. C 2 loi: 1. Nhm mt nhng Cty, tp on ln trn th gii, h c nhng k hoch kinh doanh kh nng loi bt c i th cnh tranh no trn ng i ca h. 2. Nhm 2, l nhng Cty, tp on ca cc QG mi ni nh Trung quc, n , nh vo ngun nhn lc r mt, CSHT ngy cng c ci thin, h to c s cnh tranh mnh m, tr thnh i th bt bi.

Lm sao tn ti v pht trin: - Chi 1 tr chi khc: xc nh i tng KH, t hp sn phm, hnh nh nhn hiu v m hnh kinh doanh khc hn i th cnh tranh duy nht - T chc h thng tt hn: gim thiu chi ph c nh v ti a ho hiu qu SX nhm hn ch cc RR ti chnh - Theo ui phng chm ko trng lp - To phong cch ring trong gii hn ngn sch - To nn ting vang thu ht s quan tm ca KH - ng dng cng ngh cao v o to nhn vin nghim ngt nhm to nn nhng dch v ko th nh bi RR thng hiu (thng hiu b mt sc mnh) RR thng hiu c th chi lm 2 dng c bn: 1. S sp thng hiu (rt gy cn, r rng, nhanh) vd: cc v b bi ca Cty 2. S n mn thng hiu (din ra chm hn, tinh vi hn v cng lm hao tn ko t tin bc) RR ngnh (ngnh kinh doanh tr thnh vng phi li nhun) RR ngnh l mi e do ng s nht i vi bt c DN no nhng li l 1 vn t c hiu r nht. RR ngnh xut hin khi c 1 ngnh ngh chuyn thnh 1 vng phi li nhun. Lm th no o ngc RR v thot khi vng phi li nhun: - Thay i t l cnh tranh/hp tc trong ngnh tm cch bt tay vi i th Tit kim chi ph Tng li nhun C c gia tc cn thit thot khi vng phi LN Cn nhc k lng chn ng i tc - Hp tc s tng li th v quy m song cng dn n s bt ng v phc tp trong b my t chc qun l tng ln - Hp tc cc Cty c im tng ngquy m,VH v lch s-s gim tranh ci trong QT v iu hnh, s lm gim tnh a dng, hn ch tm nhn Cn nhc mc tiu ca DA v c im ca nhng i tc tim nng. RR nh tr (cty ko tng trng, thm ch b suy gim) Khi 1 nn KT b dn p n mc ko th to ra li nhun c na th nn KT ko th tip tc pht trin, ri vo tnh trng nh tr ri dn n suy vong. Lm th no thot RR ny - Quan st khch hng tm hiu nhu cu v sp, yu cu KT cng nh cc yu cu khc nh s tin li, bo m an ton ca KH - Cc hnh thc i mi nhu cu: h tr KH, dch v sau bn hng, gim chi ph cho KH, Cu 11: Nhng RR v VH? Cho v d v minh ho. Trong KD, nu hiu bit thu o v c im VH ca i tc v ca chnh mnh th s trnh c RR, tn tht, ngc li s gp nhiu RR, kh khn. Sau y l mt s RR in hnh v VH: V ngn ng, nu ko hiu bit ngn ng ca i tc s gp kh khn trong khu giao tip, m phn vi i tc. y l mt trong nhng nguyn nhn m chnh bn thn n cha ng cc RR tim n do cc bn lin quan ko th hiu hoc hiu ko ng v nhau. Nguyn nhn ny dn n hu qu l cng vic b ko di hoc sai lch, lm pht sinh, rn nt v thm ch lm trm trng hn cc mu thun... Nhng l do ny cng ng ngha vi vic nh mt cc c hi kinh doanh hoc lm phc tp thm cc tnh hung. Ngay c khi bit s dng c ngn ng ca i tc, nhng cha tht nhun nhuyn, ko hiu cch v von, cch ni bng gi cng vn gp kh khn. V d: Ngay c nc s dng chung ngn ng nh Anh v M cng c nhng thnh ng c dng vi ngha rt khc nhau, chng hn tabling a prososal Anh c hiu l Thc hin hnh ng ngay lp tc, M li c ngha Tr hon ra quyt nh. Cc DN cn cn trng khi s dng ngn ng. General Motor khi m cty SX xe hi ti Ty Ban Nha, do ko hiu bit ngn ng mt cch thu o nn h t tn cty l Chevrolet Nova vi dch sang ting TBN th Nova c ngha l Ngi sao, nhng khi pht m th Nova c ngha l Khng chy c. Th ngh xem c ai mun mua mt chic xe ko chy c? Do doanh s cty st gim mt cch ng k. Cty thc hin chin lc i tn, t tn mi cho sn phm ca mnh v doanh s ca h tng ln nhanh chng. V tn gio, Tn gio c nh hng rt ln n nim tin, thi quen, li sng ca con ngi do vy nu ko hiu k v tn gio ca i tc cng c th dn n cc RR. V d: (C th a v d v ngi o Hi ko n tht b, ko ung ru v ph n mc kn mt nn chng th kinh doanh o tm c) Ngoi nhng khc bit v ngn ng, tn gio, khi nghin cu mt s yu t khc ca VH ta cng thy mt s khc bit: Tnh ng gi, mt trong nhng s khc bit v VH rt d gy hiu lm. M, nhng cuc hn mang tnh kinh doanh, ngi tham d thng n ng gi hoc sm hn mt cht, trong cc bui n ti ti nh hoc cc bui tic cocktail khch thng n ng gi hoc tr hn 1 vi pht. cc nc chau

ngi ta ko lm nh th, cc bui gp g n mun l chuyn bnh thng. VN, ngi ta thng n d tic tr t 30-60 pht. S khc bit v cch thc t chc m phn. Cc DN cng nn n cch thc t chc m phn ca mt s quc gia to c mi quan h tt p vi i tc. i vi ngi Rp, h thch m phn m, cn ngi chu u, c bit l ngi Anh, h rt bi ri v pht vi kiu m phn ny, h ko mun trn ln gia cng vic v gii tr. Vai tr ca c nhn. nhiu nc phng Ty, c bit M, h rt coi trng thnh cng c nhn, cn ngi Nht li cao vai tr ca tp th, h ko quen v ko mun tp trung s ch vo mt c nhn n l no. Bi th, khi hp tc kinh doanh, DN cn ch khi khen ngi 1 ai . o c v php x giao. Cch ng x bnh thng m nc c th b coi l ko bnh thng nc khc. Nhng thng l c chp nhn ni ny c th c coi l v o c ni kia. Mt qung co c nh mt ngi n ng v mt ph n tip xc gn gi nhau th c php chp nhn phng Ty, nhng qua phng ng th cn thay i cho ph hp vi tiu chun o c ni ny. Thm ch cc nc Hi gio, nm tay nhau ni cng cng cng b coi l iu cm k. Cu 12: Trnh by v phn tch nhng im ch yu ca mi trng php lut, nhng RR v bin php phng nga. Mt trong nhng b phn bn ngoi nh hng n mi trng KD ca DN l h thng PL. Php lut l h thng cc quy tc x s chung do nh nc ban hnh hoc tha nhn, th hin ch ca giai cp thng tr, c nh nc bo m thc hin, k c bng bin php cng ch, iu chnh cc quan h XH, duy tr XH trong mt trt t c li cho giai cp thng tr. Trong iu kin hi nhp v ton cu ho, nh qun tr RR cng phi ch trng nghin cu mi trng PL ca nc mnh, PL ca nc i tc-ni n lm n, kinh doanh v lut quc t. Nhng yu tc thuc mi trng php lut tc ng ln DN bao gm: Lut mi quc gia: Nhng ngnh lut c nh hng ch yu n hot ng kinh doanh l: 1. Lut thng mi, lut hp ng, lut s hu tr tu, bo v cc sng ch, quyn tc gi 2. Lut mi trng, nhng quy nh v an ton lao ng v sc kho 3. Quy nh v vic thnh lp v hot ng DN 4. Lut lao ng 5. Lut chng c quyn 6. Chng ph gi v cc quy nh khc v gi c 7. Thu Lut quc t: l mt h thng cc quy phm PL hnh thnh trn c s tho thun gia cc quc gia. Lut quc t bao gm 2 b phn: cng php quc t v t php quc t. Cng php quc t iu chnh cc quan h trong lnh vc chnh tr gia cc quc gia. T php quc t ch yu iu chnh cc quan h dn s, lao ng, hn nhn v gia nh, t tng dn s gia cc cng dn,php nhn ca c quc gia khc nhau. Lut quc t chi ph quan h gia cc quc gia c ch quyn: y l lut do cc t chc quc t ban hnh cc quy nh hng dn i vi cc quc gia thnh vin khi thc hin hp tc, lin kt KT hoc yu cu s gip ca t chc trong s pht trin KT XH. Bao gm cc hip c a phng nh: Cc cuc m phn v thuwong mi quc t WTO, cc khi lin kt KT ASEM, ASEAN, NAFTA.. cc hip nh song phng gia 2 quc gia nh hip nh thng mi hp tc gia M Canada, Hip nh thng mi Vit-M. Nhng RR t mi trng php lut v cc bin php phng nga: - RR lin quan n cc quy nh v xc lp quyn v chuyn dch quyn s hu, quyn qun l ti sn theo php lut nc ngoi. - RR lin quan n cc vn v s hu tr tu, nhn hiu, thng hiu, sng ch. Cc thng hiu, nhn hiu ca DN c th b nh cp, b s dng hoc b dng k bo h trc nc ngoi bi cc ch th khc. - RR lin quan n vn b quyt k thut, chuyn giao cng ngh, vn bn quyn. - RR khi mi trng php lut thay i. - RR trong vic gii quyt cc tranh chp quc t do ko nm vng lut php quc t. trnh nhng RR trong mi trng php lut, cc nh qun tr cn: - Phi hiu r lut php ko ch ca quc gia h m cn quc gia ni h tin hnh kinh doanh. Ngy nay lm c iu ny h thng thu cc cty lut a phng hoc cty lut quc t, c vn phng khp ni trn TG. - C k hoch, phng chng RR php l bng cc xy dng php ch DN chuyn nghip vi nhng nhn vin nng lc, trnh k kt hp ng giao thng vi nc ngoi. - Kim tra xc minh t cch php l v nng lc ti chnh ca i tc trc khi chnh thc k hp ng mua bn hng ho hoc khi thit lp cc quan h hp tc khc vi i tc. - Ring trong lnh vc thanh ton quc t, DN Vit Nam nn s dng dch v thanh ton quc t ca cc ngn hng ln trong nc thc hin phng thc thanh ton vi nc ngoi.

- Th su, v pha cc c quan Nh nc cn xy dng h thng thng tin v php lut, th trng ca cc quc gia khc, thu thp thng tin v s thay i ca th trng, php l ca cc quc gia . Cc c quan i din cho Nh nc cc th trng phi trc tip nm bt thng tin v cc DN, php l, th trng cung cp cho DN Vit Nam. Chnh nhng ngun thng tin ny l mt knh quan trng DN trong nc phng trnh, gim thiu c RR khi tham gia cc hot ng thng mi. Hiu lut php, nm vng lut chi DN s c nhng qnh c th, linh hot phng nga RR. Cu 13: Trnh by v phn tch nhng im ch yu ca mi trng chnh tr? Nhng RR v bin php phng nga. Mi trng chnh tr bao gm cc yu t c tm nh hng ti tt c cc ngnh kinh doanh trn mt lnh th, cc yu t th ch, lut php c th uy hip n kh nng tn ti v pht trin ca bt c ngnh no. Khi kinh doanh trn mt n v hnh chnh, cc DN s phi bt buc tun theo cc yu t th ch lut php ti khu vc . Nhng im ch yu cn quan tm trong mi trng chnh tr l: - S bnh n: Chng ta s xem xt s bnh n trong cc yu t xung t chnh tr, ngoi giao ca th ch lut php. Th ch no c s bnh n cao s c th to iu kin tt cho vic hot ng kinh doanh v ngc li cc th ch ko n nh, xy ra xung t s tc ng xu ti hot ng kinh doanh trn lnh th ca n. - B my nh nc: Thc t b my nh nc l yu t quan trng c tc ng mnh m n cc DN. l yu t quan trng v thc t cc chnh sch hot ng v lm vic ca b my nh nc c quyt nh n hot ng u t v kinh doanh ca tt c cc DN. - Chnh sch thu: Chnh sch thu xut khu, nhp khu, cc thu tiu th, thu thu nhp... s nh hng ti doanh thu, li nhun ca DN - Cc o lut lin quan: Lut /t, lut DN, lut L, lut chng c quyn, chng bn ph gi ... - Chnh sch: Cc chnh sch ca nh nc s c nh hng ti DN, n c th to ra li nhun hoc thch thc vi DN. Nh cc chnh sch thng mi, chnh sch pht trin ngnh, pht trin KT, thu, cc chnh sch iu tit cnh tranh, bo v ngi tiu C 3 loi RR chnh tr thng gp, l: RR lin quan n quyn s hu ti sn: - Sung cng ti sn: l hnh thc chuyn quyn s hu ti sn t cty u t ( t nhn) sang quyn s hu ca nh nc, din ra di hnh thc quc hu ha v chuyn ti sn ca cty sang tay nh nc. Mc d nh nc c n b nhng vic n b thng ko di v mc n b thng ko tha ng. Sung cng ti sn gy cho nh u t t nhn nhiu thit hi ln. - Tch thu ti sn: l hnh thc chuyn giao s hu ti sn t s hu t nhn sang tay nh nc nhng ko c bt c s bi thng no i vi ch ti sn - Ni a ha: l hnh thc nh nc p dng mt s quy nh yu cu nh u t nc ngoi dn tng bc chuyn giao ti sn v quyn qun l cho ngi trong nc RR nh nc can thip qu su vo qu trnh hot ng ca t chc qun l t nc, mi chnh ph u c nhng chnh sch lut l, quy nh ca ring mnh. l iu ht sc cn thit, nhng nu nhng quy nh ny qu chi tit, qu cht ch, qu my mc, nh nc can thip qu su vo hot ng ca cc t chc th s dn n nhng RR. Nh ng RR v chuyn giao: c th xy ra khi thc hin chuyn giao qu, li nhunt nc ny qua nc khc. Cc bin php phng nga RR v chnh tr: - Cn theo di, nghin cu, d bo c nhng thay i tong chnh sch ca c chnh ph nc mnh ln nc n kinh doanh =>chin lc kinh doanh ph hp - gim bt RR v s can thip ca chnh ph, cc cty quc t cn th hin r s quan tm n nc ch nh, c gng tr thnh mt b phn ca nc ch nh. - C th s dng cc bin php phn tn RR nh: chia s c phn, ch qun l tham d, lin doanh lin kt cng cc cty ch nh Cu 14: Cc RR v bin php phng nga trong qu trnh t chc thc hin hp ng ngoi thng? RR c th xut hin mi ni, mi DN, ko phn bit l DN ln hay DN nh, DN nh nc hay DN t nhn u RR cng c th xut hin. Ko ch mi ni, RR cn c th xy ra mi lc, mi giai on ca qu trnh m phn, k kt v t chc thc hin cc H XNK. RR c th xut hin ngay t khi bt u la chn i tc, ri c th tip tc xut hin trong cc khu son tho, k kt H, v ton b qu trnh t chc thc hin H Mt trong s cc qu trnh c th gp RR l qu trnh t chc thc hin H xut nhp khu. Sau khi H c k kt, cng vic ht sc quan trng l t chc thc hin cc H .Khi thc hin H, bn bn v bn mua lm nhim v ch yu ca mnh theo ngha v quy nh trong H.Bn bn lm cc vic giao hng v chng t cho ngi mua.Bn mua nhn hng v tr tin cho ngi bn theo H. thc hin mt H XNK, bn bn phi tin hnh cc cng vic sau: lm nhng cng vic bc u ca khu thanh ton (tu theo phng thc chn), xin giy php XK

(nu cn), chun b hng ho XK, thu tu, kim nghim v kim dch hng ho, lm th tc hi quan, giao hng, mua bo him, lm th tc thanh ton, v gii quyt khiu ni (nu c), thanh l H. RR c th xut hin trong mi khu cng tc ca qu trnh t chc thc hin H XNK: - RR trong thanh ton; - RR trong khu lm th tc xut nhp khu, v d: RR trong khu xin giy php, lm th tc hi quan, - RR trong khu chun b hng xut khu (ring i vi nh xut khu); - RR trong khu thu phng tin vn ti; - RR trong khu mua bo him cho hng ho; - RR trong khu giao nhn hng ho; - RR trong khu lp b chng t (i vi nh xut khu); - RR trong khu kim tra b chng t (i vi nh nhp khu); - RR trong khu kim tra cht lng, s lng, gim nh hng ha

10

Cu 15: Phn tch nhng RR trong hot ng nhp khu v bin php phng nga? Kh khn cho ngi mua ko nhn c hng do ghi ko r rng tn hng. C trng hp do v tnh ghi sai, hoc do ngi bn c tnh ghi ko r rng tn hng. Chng hn, cho mt mt hng XK nhng thu XK cho cht lng loi mt cch bit kh xa vi loi hai. Nu ngi bn c gian ln trong khai bo hi quan v np thu XK th c th ghi tn hng ko r rng, v nh vy s gy kh khn cho ngi mua trong vic nhp hng khi khai bo hi quan. Bin php hn ch: Ngi mua nn xc nh tn hng r rng, c th, chnh xc.Khi mt hng qu phc tp, c qu nhiu chi tit th nn ghi tn hng trong phn ph lc ca hp ng. Hng giao cht lng km do quy nh v cht lng hng giao ko r rng. S tin cy ca ngi mua trong giao dch, ko lu tr chng t quy nh tiu chun hng, l thuc vo ngi bn, khi ngi bn thay i trng b phn sx, s st trong qtsx v ko c knghiem dn n cht lng thay i ko nh mong mun, trong hp ng ko cp iu khon pht. Bin php:Cn quy nh r tiu chun cht lng cho hng c giao. + Quy nh r mc pht trong trng hp giao hng cht lng km. Bi thng thit hi lin quan n qu trnh sn xut, kinh doanh ca ngi mua do cht lng hng giao km gy ra. + Hy l hng v yu cu giao l hng khc thay th. + Quy nh thanh ton tr chm mt t l tin hng nht nh phng hng c cht lng km nhng kh pht hin ngay khi nhn hng, nht l nhng mt hng c quy nh v bo hnh. Xy ra tranh chp khi ko quy nh r v h thng o lng c s dng xc nh trng lng, s lng hng giao. Bin php hn ch RR:Thng nht n v o lng c s dng. B thit thi khi gi c th trng bin ng, trong trng hp quy nh s lng hng giao c cho php mt t l dung sai, v ngi bn c chn dung sai. Chng hn, khi ngi bn c quyn chn dung sai th ngi bn s chn dung sai tr (-) khi gi c th trng vo lc giao hng cao hn so vi gi hp ng, hoc chn dung sai cng (+) khi gi th trng vo lc giao hng thp hn so vi gi hp ng. Khi , ngi bn s thu c nhiu li hn cn thit thi thuc v ngi mua. Bin php: Dnh quyn chn dung sai v mnh, thc tin KDQT ngi no chu trch nhim trong vic thu phng tin vn ti v chu chi ph vn ti c u tin quyn chn dung sai. Nu nh mua hng theo iu kin FCA hay FOB, ngi mua t b thit thi hn.Nu ko th dnh quyn chn dung sai th nn thng lng mc dung sai va phi. Hng giao thiu lm nh hng n qu trnh sn xut, kinh doanh ca ngi mua. Khi giao hng b thiu sao vi quy nh ca H th ngi mua s chu nhiu RR nhng mc khc nhau. C th phn hng c giao khi bn li b hn ch v gi tr thng mi v thiu s ng b trong l hng; hoc nu phn hng cn li cha giao l mt trong nhng phn ko th thiu c s dng cho qu trnh sn xut th s nh hng trc tip hot ng sn xut KD ca ngi mua. Bin php:Quy nh r mc pht trong trng hp giao hng thiu. Bi thng thit hi lin quan n qu trnh sn xut, kinh doanh ca ngi mua do hng thiu gy ra. + Yu cu giao tip phn cn li, gim gi cho lng hng c giao v hy ko giao tip phn hng cha giao. Ngi bn ko giao hng cho ngi mua do gi c th trng tng vo lc giao hng v chp nhn mc pht nh quy nh trong hp ng nu xt thy vic thc hin hp ng ko c li so vi mc chu pht. Hoc ko giao cho ngi mua v c kh nhiu n hng nn ch dnh u tin cho cc khch hng chnh ca h. Nu ngi mua ko phi l khch hng u tin th RR i vi ngi mua l ko c hng p ng kp thi. Bin php: Quy nh mc pht ti a trong trng hp ko giao hng. + Bi thng thit hi lin quan n qu trnh sn xut, kinh doanh ca ngi mua theo gi th trng do ko giao hng. + i vi trng hp giao dch mua bn vi gi tr ln, ngi bn m bo thc hin ngha v th cn quy nh ngi bn m mt th bo lnh thc hin hp ng ti ngn hng nc ngi mua. Nu qu thi hn quy nh m ngi bn ko thc hin th ngi mua s nhn c khon tin bi thng t ngn hng. Hnh thc ny tn chi ph nhng m bo cho quyn li ca ngi mua. + Mt s trng hp h2 nhp khu c phc v cho sn xut th mua t nhiu nh cung ng. + Trng hp ngi bn ko hng ch u tin cho khch hng chnh, nn thng lng giao tng phn v to mi quan h tt vi ngi bn. Ngi mua gp phi kh khn khi tiu th mt hng nhp khu ti th trng mnh nu nh trong nc nhp khu c hin tng ty chay ko s dng hng ca quc gia xut khu . c bit nu trn bao b hng nhp khu, cc k m hiu c ghi bng ting ca quc gia b ty chay th RR ca ngi mua kh ln. Bin php:K m hiu h2vi hng nhp khu th nn quy nh ghi bng ting Anh,or nc ngi mua.Nu ko bn c ti th trng ni a th tin hnh thng lng tr li cho ngi bn.

11

 Hng ha nhp khu v ko tiu th c do c s bin ng gi v thiu s so snh gi gia cc iu kin thng mi. Khi ko nghin cu k v gi c ca th trng th gii cho mt hng nhp, thiu cn nhc v so snh gi gia cc iu kin thng mi quc t nh FOB, CFR, CIF, DES, DEQ, DDP v gi ca hng nhp ti th trng ni a b gim nhanh chng. Nh vy, ngi mua gp phi kh khn v tiu th, ch ph tn kho v bo qun tng ln, nh hng n kt qu ti chnh. Bin php hn ch RR: + Cn nhc k chi ph v RR v mt mt hoc h hi v hng ha m nu mnh thc hin c li hn so vi ngi bn th nn chn iu kin thng mi no c li nht. Do hiu lm hay ko nm chc cc iu kin thng mi Incorerms, ngi mua hay nhm ln khi mua hng theo iu kin CFR, hay CIF cho rng trch nhim ca ngi bn l chu mi RR v mt mt, h hi hng ha chuyn hng n cng n, v v vy ch cp n cng n m ko ghi cng giao hng. Thc ra hiu theo cch ny l hon ton sai, theo Incoterms 2000, giao hng theo iu kin CFR, hay CIF, ngi mua phi chu mi RR v mt mt, h hi hng ha k t thi im hng qua lan can tu ti cng bc hng. Xt v vic chuyn RR v mt mt, h hi i vi hng ha cn phi hiu r y l nhng RR lin quan n cc RR thuc s c bt ng (nh tai nn) v ko bao gm nhng mt mt h hi hng ha gy ra bi ngi bn do bao b hoc k m hiu ko y . + Cn phn bit r gia chuyn RR vi chuyn giao quyn s hu. Thc t, ngi mua v ngi bn hay nhm ln gia vic chuyn RR vi vic chuyn giao quyn s hu. iu ny thc t cng d hiu do s thay i quyn nh ot i vi hng ha cng ng ngha vi s thay i quyn s hu. Tuy nhin, vic chuyn RR c th xy ra trc khi c s thay i quyn nh ot hay quyn s hu, v d nu ngi mua ko nhn hng theo hp ng, hay nu ngi bn thng nht vi ngi mua rng ngi bn s tip tc l ch s hu hng ha cho ti khi hng c thanh ton. Chnh v vy cc bn nn c bip php cn thit bo v i vi cc trng hp mt bn tham gia hp ng mt kh nng thanh ton, hay ko cn kh nng thc hin ngha v ca hp ng. Thng thng cc bn t bo v thng qua cc bin php bo m trong hp ng, nh thng qua cc hnh thc bo m khi c yu cu hay thng qua vic s dng th tn dng chng t theo ngi bn s c thanh ton i vi hng giao vi iu kin xut trnh b chng t ph hp vi hp ng thng qua ngn hng. Ngi mua c th b thit nu iu khon gi ko quy nh k l gi c nh or gi xt li. Nu trong hp ng l gi c nh, th khi gi th trng thp hn gi hp ng vo lc giao hng, ngi mua phi chu thit. Nu gi c quy nh l gi xt li trong qu trnh giao hng nhng li ko cp n nhng iu kin tin thc hin vic xt li gi khi gi c th trng lc giao hng cao hn lc thng lng, ngi bn c th ko thc hin ngha v ca mnh vi l do l ko c c s xt li gi. Bin php:Nu mt hng giao dch thng hay b bin ng gi th nn la chn hnh thc xt gi li.Khi xc nh l gi xt li th phi quy nh c th v iu kin xt li nh ti liu no lm cn c xt li, t l khi c tng gim gi l bao nhiu phn trm mi xt li.Khi c xt li gi cn quy nh r trch nhim ca cc bn. Ngi mua gp RR khi giao hng chm hn so vi quy nh trong hp ng gy kh khn cho hot ng sn xut kinh doanh. Trong thc tin, c mt s mt hng khi c s bin ng v gi, hng nhp v chm hn thi hn ch mt vi ngy th gi c th trng thay i khc, gi bn l gim thp hn so vi gi nhp khu lm nh hng nhiu kt qu li nhun. Bin php:Quy nh r mc pht trong trng hp giao hng chm. Bi thng thit hi lin quan n qu trnh sn xut, kinh doanh ca ngi mua do hng giao chm.Hy hp ng khi hng giao chm qu mt thi hn nht nh. V d: trng hp giao hng chm qu 20 ngy, hp ng ny c hy b, bn bn phi thanh ton cho bn mua khon bi thng thit hi l . Tr trc mt phn tin hng nhng ngi bn ko thc hin ngha v. Trong trng hp giao dch mua bn vi gi tr ln, ngi bn yu cu thanh ton trc mt phn tin hng trnh trng hp ngi mua hy hp ng. Nu nh hng giao ko ng theo hp ng, hoc ko giao hng th RR thuc v ngi mua. Bin php hn ch RR:Bo lnh chuyn tr tin ng trc: ngi mua yu cu ngn hng ngi bn bo lnh cho s tin ng trc. RR do ko quy nh r c quan gim nh. mt s quc gia quy nh v vic nhp khu mt s mt hng phi c kim tra ca mt t chc gim nh quc t no , nu ngi mua ko yu cu ngi bn ch nh c th n v gim nh th RR thuc v mnh. Bin php hn ch RR: Quy nh chnh xc tn ca t chc gim nh, nu ngi bn ch nh mt c quan gim nh khc th phi chu ton b chi ph v RR lin quan n vic nhp hng Khi vi phm bo hnh c quy nh qu chung chung, th trch nhim ca ngi bn lin quan n bo hnh ko r rng, trng hp ny ko c li cho ngi mua. Thi hn bo hnh qu ngn s ko c ngha i vi ngi mua. Bin php hn ch RR: + Quy nh c th ni dung bo hnh v thi hn bo hnh. + Trch nhim ca ngi bn trong thi hn bo hnh.

12

2.1.1. RR trong m phn hp ng nhp khu RR trong giai on chun b m phn Thu thp thng tin: Vic thu thp thng tin khch hng ko y c th a n mt cuc m phn bt li cho mnh. Thng tin khch hng l rt quan trng qua chng ta c th bit c khng hng c nhng g v h c th p ng c nhng yu cu ca cty mnh ko. Cc DN nhp khu cng cn phi thu thp thng tin trn th trng lc nh th no, nht l gi v cng ngh sn phm v s bin ng ca hai yu t ny l rt ln. Vic thu thp thng tin trc khi bc vo cuc m phn cng y bao nhiu th kh nng ca cuc m phn thnh cng cng ln by nhiu. Chun b k hoch: RR m cc DN nhp khu hay mc phi l cha xc nh r mc tiu khi bc vo m phn, sp xp nhn s ko hp l v mt im rt quan trng m cc cty hay mc phi l ko xc nh r nhng g m DN c th nhng b, v i li cc DN nhp khu c g qua nhng nhng b . Cc RR trong cng vic chun b k hoch l nhng yu cu ti a v nhng yu cu ti thiu, gi qu cao dn n vic DN nhp khu mua vi gia cao hn th trng, nu gi qu thp th DN nhp khu s ko p ng c gi ca bn i tc ngh v dn ti cuc m phn ko thnh cng. RR trong giai on m phn Cc nguyn tc thc hin: RR m DN nhp khu c th mc phi l bc vo cuc m phn vi thi cng thng, nng vi, thiu lch s v ko ch ng. trnh tnh trng mt cuc m phn v ngay t u th nh nhp khu cn phi lch s, l php khi bc vo bn m phn, cn phi gi ha kh v gy thin cm ngay t u. Mt im phi l nh nhp khu phi nm th ch ng ngay t u c mt cuc m phn thnh cng. Bc vo m phn: RR trong giai on m phn l rt nhiu n c th lm cuc m phn i theo DN nhp khu ko mun, xu nht l cuc m phn c th ko t kt qu g. Thi trong cuc m phn lc no cng cng thng s lm mt ha kh ca hai bn. Ko tranh th s ng tnh ca i tc c th t ngay tha thun, mt khi i tc c s ng tnh v mt iu khon no trong hp ng th chng ta cn phi tha thun ngay, trnh tnh trng v sau ri i phng ngh li v ko ng na. Sau y l mt s kinh nghim trong m phn hp ng nhp khu: + Trnh by lu lot vi v b ngoi tht th, tc ni va phi,ko nn qu chm hay qu nhanh. + Kho lo s dng ch nhng. + Nu ra yu cu ban u cao ri ch ng gim yu cu ca mnh. + Nu ra nhng cu hi DN xut khu (i tc) tr li v thuyt phc chnh h. + a ra phng n i phng t chn. + Khi bc vo m phn phi xc nh t tng: c gng t c mc ch ca mnh trn c s ko kh m phn thn mt thoi mi cho c hai bn. + Tm hiu cc phong tc, tp qun, thi quen, s thch v t tng ca i tc nc ngoi. + Hng ti DN xut khu vi lng tn trng c nhn ln nht. + Ko nn c n ci v ngha (c bit khi lm vic vi cc on Chu u). + C s quan tm c bit hn n cc thnh vin n trong on m phn ca i tc. + Phn ng lch thip i vi cc sai tri ca i phng c bit nu nh l nhng thiu hiu bit ca h v phong tc tp qun ca nh nhp khu. + Ko tham gia tranh lun nhng vn chnh tr, tn gio, o c, li sng, chng tc... trong qu trnh m phn. + Bao gi cng c th ni ko vi mt vn cn ang nghi vn. + Trong m phn, thng xuyn quan st mt cch kn o v t nh cch c x v hnh ng ca i tc c th iu chnh kp thi, hp l cch c x ca mnh. + C gng thch ng vi nhp ca i tc. + Hn ch trao i, tranh lun ring mang tnh cht ni b, bi c th b l nh nu bn i tc hiu c ting nc mnh.iu ny cn th hin s ko nht qun gia cc thnh vin trong on. + Nhn nh kp thi nhng s h ca i phng. + Nhy bn nh gi tnh hnh din bin ca cuc m phn quyt nh mc no l va phi do vic cng quyt gi vng ngh ca mnh vi kh nng i tc chp nhn c. + C gng vn dng nhng k nng thng lng, thuyt phc tch lu c. + Phi pht trin k nng thng lng c th gii tha nhn. + Phi bit nhng b lc no, mc no m bo va c li cho ta ng thi gy c s tho mn ca i phng. + Phi lun c gng lm vic ht sc mnh thc hin nhng iu khon trong hp ng m DN nhp khu thng lng v tho thun. + Khi quyt nh ng li kinh doanh nc ngoi, c bit l nhng ni m k cng XH ni lng hn ni khc, hy lm theo ci m DN cm thy tin li hn l ci m DN cm thy ng sai.

13

+ Cui cng cn thc y i phng a ra quyt nh bng vn bn. RR sau m phn Sau khi m phn xong th chng ta cng hiu l cuc thng lng vn cha kt thc. Cc DN vn c th gp mt s RR trong giai on ny. DN ko t thin ch vi nhng iu khon hp ng c th lm cho qu trnh thc hin hp ng di hn, chm tr giao hng, giao hng km phm chtv mt im quan trng na l ko quan tm thi ca i tc DN rt ra nhng kinh nghim c nhng cuc m phn thnh cng sau ny. 2.1.2. RR trong son tho, k kt hp ng nhp khu H nhp khu v bn cht l mt hp ng mua hng ha quc t, l s tha thun gia cc bn mua bn cc nc khc nhau vi nhau, trong quy nh bn bn c ngha v cung cp hang ha, chuyn giao cc chng t hoc giy t c lin quan n hng ha v quyn s hu hng ha, bn mua phi thanh ton tin hng v nhn hng. Mt HNK gm nhng phn chnh sau: phn m u, nhng thng tin v ch th H ni dung cc iu kin v iu khon ca H, phn k kt H. Cng ging trong m phn H NK, son tho v k kt H cng xut hin nhng RR. Nhng RR ny nh hng rt ln n tnh hnh hot ng ca DN nhp khu v chng thng xut hin vi nhng biu c th: Hp ng cha ng nhiu s h, gy bt li, thit hi cho nh nhp khu khi k hp ng, thm ch ko th thc hin c hp ng. Nhng s h ny c th c trong mi phn, mi iu kin, iu khon ca hp ng, t phn m u cho n phn k kt hp ng. Ngay c trong thanh ton bng L/C (phn ni dung hp ng), phng thc thanh ton an ton nht trong cc phng thc thanh ton m ngi mua tr cho ngi bn (i tc) cng xut hin RR. Trong son tho, k kt hp ng, RR c th xut hin bt c lc no, n xut pht t nhng ci nh nht m DN nhp khu ko ng ti v mang li tn tht cho mt trong hai bn m phn, mc tn tht m RR mang li c th ln hoc nh ty vo mc RR. Vit Nam,do c/s m ca mun, DNNKtrong nc cha c nhiu kinh nghim trn thng trng, nn Hnhaaph khu thng do DN nc ngoi son tho, hoc nu DN VN th cng da trn mu ca H nc ngoi, khi m phn ch yu tp trung vo iu khon gi (qua iu tra cho thy 70% thi gian m phn tp trung cho iu khon gi), v vy H thng cha ng nhng iu kin bt li cho DN nhp khu trong nc. Thng thng H do cc i tc chu nh Nht Bn, Hn Quc, i Loan, Singapore son tho, vi cch vit ting Anh kiu phng ng, th tng i n gin,d hiu,t vng mc.Cn H ca cc i tc u M son tho th thng di, kh hiu v phc tp,nu H n gin th li da trn c s nhng H khung rt phc tp.Trong nhng trng hp nh vy,c th l trong m phn v k kt Hnhp khu,nu cc DN nhp khu VN ko c cn b m phn, son tho H gii ting Anh v gii nghip v th rt r gp RR. RR trong son tho, k kt hp ng xy ra trong mi cuc m phn lin quan ti hp ng nhp khu. RR ny xy ra do nhng nguyn nhn sau: Khu m phn ko tt Trong hp ng nhp khu hng ha t bn ngoi, khu m phn ng mt vai tr quan trng i vi nh nhp khu. S thnh cng hay tht bi ca nh nhp khu u t bui m phn vi i tc m ra. RR s xy ra i vi nh nhp khu, nu h ko chun b tt cho bui m phn, dn n h s b ko theo kin m i tc a ra. Bui m phn thc s tht bi hay ni cch khc l ko nh mong i nu bn i m phn (bn nhp khu) ko c s chn b k cng, ngi m DN nhp khu c i m phn ko c trnh chuyn mn tt cng nh nhng kin thc thit yu lin quan ti bui m phn (kin thc v incoterm,VH ca i tc, l lch cty m mnh m phn hay nhng thng tin lin quan ti i tc mnh cn quan tm..), quan trng hn l trong khu m phn cn b m phn nu ko chun b cho mnh mt tm l tht tt, mt s sng sut th c th mang li cho cty s RR. Do th v lc ca DN qu yu Trong m phn v k kt hp ng nhp khu, th v lc ca DN tham gia m phn cng ng vai tr quan trng. Nu th v lc ca DN ko thc s mnh, DN s gp tr ngi trong vic t vn vi i tc, nht l nhng i tc c tim lc KT mnh. H s da vo m gy sc p cng nh a ra nhng ngh gy tr ngi v ko thun li cho DN, lm cho DN ri vo th b ng v phi lm theo yu cu m h ra, k c nhng vic bn thn DN ko mun. Chnh nhng tr ngi do th v lc gy ra l nguyn nhn em li cho DN nhng RR tim n trong qu trnh m phn. Do nng lc ca cn b m phn b hn ch Nng lc ca cn b tham gia m phn cng l nguyn nhn dn n RR cho DN nhp khu. Cn b c i tham gia m phn ko c chuyn mn hay kin thc v vn tho lun th lm sao m cuc m phn thnh cng theo s k vng ca DN. Trnh ngoi ng, kh nng giao tip ca cn b i m phn yu, h ko th nghe c hay hiu c nhng ni dung tho lun m bn i tc a ra, cng nh ko th din t c mt cch la lot v hon chnh iu mnh mun ni, bi trong bt k bui m phn nhp khu no, ngn ng c dng m phn l ting Anh. 2.1.3. RR trong vic la chn phng thc thanh ton Trong hot ng mua bn hng ha quc t, thu chi tin hng l quyn li v ngha v c bn ca hai bn mua (nhp khu) v bn (xut khu). V vy, khi m phn v phng thc thanh ton, cc bn u n lc tha thun iu kin thanh ton c li cho mnh. Tuy vy, cng ko trnh khi cc RR trong thanh ton. Trong tt c cc phng thc thanh ton m

14

nh nhp khu thng la chn, th phng thc tn dng chng t thng hay c s dng, nn y l phng thc hay gy ra nhng RR cho cc DN nhp khu. Trong cc cuc giao thng quc t ngy nay, thanh ton theo L/C (th tn dng) lun l phng thc thanh ton quan trng nht gia nhng DN. Thanh ton theo L/C to s thun li ti a cho DN. Nhng nhng RR vn c th xy ra nu cc DN ko cn thn khi thanh ton theo phng thc L/C. Cc DN cn chun b cho mnh nhng kin thc v L/C hay lng trc c nhng RR trong qu trnh thanh ton L/C, c th vic mua bn hng ho mi nhanh gn, t hiu qu cao. RR do ngi xut khu ko cung cp hng ho Cty TNHH Tin Minh t vn phng ti ng Nai, Vit Nam, mt cty chuyn sn xut g ni tht, nhp khu g t hng Latel ca Php. Cuc mua bn c gii thiu thng qua mt s thng tin trn Internet. Do ang trong lc cn g gp nn Tin Minh nhanh chng tho thun nhp khu vi Latel. H tho thun thanh ton theo L/C, v vi vng nn Tin Minh cha cp k cc ni dung c th ca L/C m nhanh chng chuyn tin cho Latel theo L/C thng qua mt ngn hng do Latel ch nh. Nhng ri, tin th c gi i, nhng mi vn cha thy hng v. Tm hiu k th Tin Minh mi v l ra rng Latel ch l mt cty o trn mng, ko c tht. Nh vy nhng RR ny l rt ng tic, cc DN nhp khu cn c nhng bc i c th trnh RR trn. c th gim thiu nhng RR trong vic thanh ton bng L/C, cc DN nhp khu cn tun theo nhng bin php: + Tm hiu bn hng k lng. + Tham kho kin ngn hng v qu trnh kinh doanh ca ngi xut khu. + Quy nh trong hp ng iu khon Penalty, trong quy nh pht bn no ko thc hin ngha v ca mnh mt cch y . + Yu cu c hai bn k qu ti mt ngn hng m bo thc hin hp ng. + Yu cu nhng cng c ca ngn hng nh: Standby L/C, Bank Guarantee, Performance Bond.. (ch p dng i vi nhng hp ng ln v khch hng ko quen bit nhau) m bo quyn li nh nhp khu. RR do thanh ton da trn chng t gi, chng t ko trung thc, mu thun gia hng ho v chng t Nu i tc ko tin cy hay i tc c ch la o rt c th DN s b la bi nhng giy t gi. Ngoi ra, vn mu thun gia hng v chng t cng l rt quan trng, bi rt c th hng ho khi nhp khu s b hi quan tch thu do ko c s trng khp vi giy t. Bin php phng trnh: + Yu cu v ni dung v hnh thc chng t phi rt cht ch, ko yu cu chung chung. + Chng t phi do nhng c quan ng tin cy cp. + Vn n do hng tu ch danh lp.Khi xp hng ho phi c s gim st ca i din pha nh nhp khu kp thi i chiu s tht gi ca vn n v lch trnh tu(vi l hng c gi tr ln) + ngh nh xut khu gi thng 1/3 b vn n gc ( bn chnh) thng ti nh nhp khu. + Ho n thng mi i hi phi c s xc nhn ca i din pha nh nhp khu hoc ca Phng Thng mi hoc ho n lnh s ( Consulars invoice). + Giy chng nhn cht lng do c quan c uy tn nc xut khu hoc quc t cp hoc c s gim st kim tra v k xc nhn vo giy chng nhn ca i din pha nh nhp khu. + Giy chng nhn s lng cng phi c s gim st ca i din pha nh nhp khu hoc i din thng mi. + Cung cp giy chng nhn kim tra ( Certificate of inspection). Cc RR khc nh: la chn hng tu ko tin cy, h hng hng ho do xp hng ko ng quy nh Cty Hon H ca Vit Nam k tho thun mua hng vi mt i tc Nht Bn, nhng trong nhng tho thun trong hp ng Hon H cho i tc Nht Bn la chn hng tu vn chuyn. Hon H c inh ninh i hng v, nhng s vic bt ng xy ra, chic tu ca hng tu trn trn ng t Nht bn n Vit Nam b hi quan bt gi v c vn chuyn hng cm v hng cha k khai hi quan. Kt qu l tt c cc hng ho m Hon H t cng b tch thu lun. y l bi hc ln cho nhiu DN. Phng thc L/C lun c th pht sinh nhiu RR km theo. Do cc DN cn c nhng bin php trnh RR nh: + Ginh quyn ch ng thu tu (nhp khu theo iu kin nhm F). + Ch nh hng tu ni ting, c bit nn thu tu ca cc hng c vn phng giao dch ti nc nh nhp khu. + Mua bo him cho hng ho. + Trong hp ng nn rng buc trch nhim ca nh xut khu trong vn xp hng ln tu nh nhp khu theo iu kin FOB stowed, CFR stowed, CIF stowed. GII PHP CHUNG: Khi DN tm ngn hng m L/C th phi la chn nhng ngn hng c uy tnh, c tn tui v c kinh nghip trong vic lp L/C hoc la chn nhng ngn hng m L/C ko c tn tui nhiu nhng c c ngn hng m bo c uy tnh, c

15

tn tui v kh nng thanh ton cho nh xut khu. V ngn hng xc nhn c ch ch danh hay l i l ca ngn hng pht hng L/C ti nc xut khu. RR do nh xut khu: nh xut khu ko chuyn ch ng hng ha ghi trong L/C: trong qua trnh chuyn ti hng ha. gii quyt cho vn ny, nh nhp khu nn yu cu nh xut khu kho st tuyn ng vn ti sau khi k hp ng v c ngi bn nh nhp khu i theo (nu xut khu theo gi CIF), hoc nh nhp khu t i xem tuyn ng vn ti sau khi k kt hp ng (nu xut khu theo gi FOB). Nu hng ha nhiu th nn thue tu chuyn m bo an ton hn v hy thu hng tu c th mnh v tuyn vn chuyn . V khi cn thit th nn tu chnh L/C m bo ging nh nhng quy nh trong L/C. Yu cu v ni dung v hnh thc chng t phi rt cht ch, ko yu cu chung chung, chng t phi do nhng c quan ng tin cy cp v vn n do hng tu ch danh lp. Bn cnh khi xp hng ho phi c s gim st ca i din pha nh nhp khu kp thi i chiu s tht gi ca vn n v lch trnh tu (i vi l hng c gi tr ln). ng thi ngh nh xut khu gi thng 1/3 b vn n gc (bn chnh) thng ti nh nhp khu. Ho n thng mi i hi phi c s xc nhn ca i din pha nh nhp khu hoc ca Phng Thng mi hoc ho n lnh s (Consulars invoice). Giy chng nhn cht lng do c quan c uy tn nc xut khu hoc quc t cp hoc c s gim st kim tra v k xc nhn vo giy chng nhn ca i din pha nh nhp khu m bo cht lng sn phm ng nh mun ca nh nhp khu v trnh nh xut khu cung cp nhng hn km cht lng hay bt hp php km theo hng ca nh nhp khu v b c quan hi quan bt. ng thi giy chng nhn s lng cng phi c s gim st ca i din pha nh nhp khu hoc i din thng mi v cung cp giy chng nhn kim tra (Certificate of inspection). gim bt chi ph mt t, mt s nh xut khu c th chn nhng nhng DN vn ti gi r, ko ng tin cy chnh v vy hng ha c th mt mt v h hng trong qu trnh vn chuyn. gii quyt cho vn ny, cc nh nhp khu nn ginh vic ch nh tu, hng thu tu ni ting trn th gii v c bit nn thu nhng hng tu c vn phng i din nc nh nhp khu. V ng thi phi mua bo him cho hng ha nu hng ha c vn g th RR ny s c chuyn giao cho ngi khc (nh vn chuyn hay cty bo him). trc khi c i in i m phn hp ng th phi chn nhng ngi c am hiu rng v su v vic k kt v m phn hp ng ngoi thng, bn cnh trnh ngoi ng cng phi tt m c th hiu c nhng ting lng ca mt s t ting anh, thnh ng ca cc ngoi ng ny. Nhng cng ko c qun vic hun luyn v c nhng hng dn v VH v phong cch lm vic ca nc mnh i k kt hp ng trnh gy phm cm cho i tc mnh mun m phn v k kt. ng thi cng phi am hiu lut php ca nc i tc. i vi RR do ngi cung cp ko cung cp hng ha: cn c nhng bc i c th trnh ti ro ny. u tin, DN nhp khu cn phi xem xt k lng nh cung cp c phi l nh cung cp o hay ko trnh tnh trng tin giao cho nh cung cp nhng n thi hn vn cha thy hng au, tin mt tc mang. Th hai, DN nhp khu hy tham kho kin ca ngn hng v tnh hnh, qua trnh kinh doanh ca ngi xut khu. Th ba, quy nh trong hp ng iu khon Penalty, trong quy nh pht bn no ko thc hin ng ngha v ca mnh quy nh v ng thi cng nn a iu khon Arbitration (trng ti) vo hp ng v quy nh quy nh trng ti nc no s phn xt khi c tranh chp xy ra. Th t, yu cu c hai bn k qu cng mt ngn hng m bo thc hin hp ng. Cui cng, yu cu nhng cng c ca ngn hng nh: Standby L/C, Bank Guarantee, Performance Bond (ch p dng i vi nhng hp ng ln v khch hng ko quen bit nhau) m bo quyn li nh nhp khu Nht Bn cung cp nhng sn phm gi tr cao vo chui gi tr ton cu. Nhng thm ha ng t v sng thn va qua khin nhiu nh my b ng ca, sn xut ngng tr, dn ti nguy c gin on chui cung ng ton cu. Trong mt nn KT ton cu ha nh hin nay th vn thng tin c xem l s sng cn i vi cc DN. Th nhng, rt nhiu DN vn cha nhn thc c tm quan trng ca vn bo mt thng tin v nhng nguy c c th xy ra t vic r r thng tin trong chnh ni b ca DN mnh. Trch nhim thuc v 80% qun l v 20% k thut. ngoi cc s c t nhin, tht thot nhng dch v thit yu, nh hng do bc x. Bn cnh , chng ta cn thy hng ngy nhng nhn t c th e da n cc n v lm kinh doanh rt ln nh nhng nhn vin bt mn, i th cnh tranh, nh u t hay tin tc.

16