Nhng lu lm bi tp phn t bin gen: Tng s Dng t bin Chiu di Nu AT thay bng GX GX thay bng A T. AT Thm mt cp Nu. G X. A T.

A T. Mt mt cp Nu G-X Khng thay i Khng thay i Tng 3,40. Tng 3,40. Gim 3,40. Gim 3,40. Khng thay i Khng thay i Tng 2 Nu. Tng 2 Nu. Gim 2 Nu Gim 2 Nu.

S Nu tng loi. A T gim 1. G X tng 1. A T tng 1. G X gim 1. A T tng ln 1. G X khng tng. A T khng tng. G X tng 1. A T gim 1. G X gim 1.

S lin kt hyr Tng 1 lin kt hyr. Gim 1 lin kt hyr. Tng ln 2 lin kt H Tng ln 3 lin kt H Gim 2H Gim 3H.

Prtin tng ng Thay i 1 aa ti v tr thay th. Thay i 1 aa ti v tr thay th. Thay i aa trong phn t prtin t v tr mt hoc thm n cui gen.

Thay th mt cp Nu

Bin d
Bin d di truyn t bin t bin gen Bin d t hp t bin NST Mt 1 cp nu t bin cu trc NST t bin s lng NST Bin d khng di truyn Thng bin

Thay th 1 cp nu

Thm 1 cp nu

Mt on

Lp on

o on

Chuyn on

Lch bi

a bi

T a bi

D a bi

LU CHUNG V T BIN - t bin l nhng bin i trong vt cht di truyn cp phn t (ADN) hoc cp t bo (NST) di truyn c c im: Bin i t ngt, c bit, ring l, v hng - Th t bin l nhng c th mang t bin biu hin ra kiu hnh - Bin d t hp l s t hp li vt cht di truyn vn c b m di truyn c c im: Bin i t ngt, c bit, ring l, v hng - Thng bin l bin i kiu hnh ca cng 1 kiu gen

 khng di truyn c c im: Bin i lin tc, ng lot tng ng vi iu kin mi trng - Nguyn nhn gy t bin: + Tc nhn bn ngoi: cc tc nhn l ha (tia phng x, tia t ngoi ), tc nhn sinh hc + Tc nhn bn bn trong: ri lon sinh l, ha sinh trong t bo t bin ph thuc vo: + Loi tc nhn, liu lng, cng tc nhn + Thi im tc ng v c im cu trc ca gen.

A. L THUYT :

PHN DI TRUYN V BIN D Chng I: C CH DI TRUYN V BIN D

Bi 1 : GEN, M DI TRUYN V QU TRNH NHN I ADN I. Gen - Gen l mt on ADN mang thng tin m ho mt sn phm xc nh l chui plipeptit hay mt phn t ARN. Vd: Gen Hb m ho chui plipeptit , gen tARN m ho cho phn t tARN. II. M di truyn: 1. Khi nim: - M di truyn l trnh t sp xp cc nucltit trong gen (mch gc) quy nh trnh t sp xp cc axit amin trong prtin. 2. c im: + M di truyn c c t mt im xcnh lin tc theo chiu 3=>5 theo tng b ba, khng gi ln nhau + M di truyn c c t mt im xc nh theo tng b ba ( khng gi ln nhau). + M di truyn c tnh thoi ha. (nhiu b ba khc nhau c th m ho mt loi aa tr AUG & UGG). + M di truyn mang tnh c hiu. (mt b ba ch m ho mt lai axit amin). + M di truyn c tnh ph bin ( cc loi u c chung 1 b m di truyn, tr mt vi ngoi l) III. Qu trnh nhn i ADN: 1. Bc 1:(Tho xon phn t ADN) -Nh cc enzim tho xon 2 mch phn t ADN tch nhau dn l ra 2 mch khun v to ra chc hnh ch Y ( chc sao chp). 2. Bc 2:(Tng hp cc mch ADN mi) -2 mch ADN tho xon c dng lm mch khun tng hp nn mch mi theo nguyn tc b sung ( A lin kt vi T, G lin kt vi X). ( Nh enzim AND Polimeraza) -Mch khun c chiu 3 5 th mch mi c tng hp lin tc cn mch khun c chiu 5 3 th mch mi c tng hp tng on( Okazaki) ri sau ni li vi nhau.( nh enzim ligaza) 3. Bc 3:( 2 phn t ADN c to thnh) - Trong mi phn t ADN mi c 1 mch ca phn t ADN ban uv 1 mch mi c tng hp (nguyn tc bn bo tn). Bi 2 : PHIN M V DCH M I. Phin m: (Tng hp ARN ) 1. Cu trc v chc nng ca cc loi ARN: - ARN thng tin( mARN): C cu to mch thng, l khun cho qu trnh dch m ribxm. - ARN vn chuyn( tARN): C nhiu loi tARN, mi phn t tARN u c 1 b ba i m (anticdon) v 1 u lin kt vi axit amin tng ng. Vn chuyn axit amin ti ribxm tham gia tng hp chui plipeptit. - ARN ribxm( rARN): L thnh phn kt hp vi prtin to nn ribxm. 2. C ch phin m: (Tng hp ARN ) - Phin m l qu trnh tng hp ARN trn mch khun ADN. - Din bin ca qu trnh phin m. ARN polimeraza bm vo vng iu ha lm gen tho xon l mch gc c chiu 3=>5 bt u phin m. ARN polimeraza trt theo chiu mch gc (theo chiu 3=>5. ) mARN c tng hp theo chiu ngc li ( 5=>3), mi nu trn mch gc lin kt vi nu t do theo nguyn tc b sung (A-U, G-X, T-A, X-G ) (vng no trn gen c phin m song th s ng xon ngay). Khi ARN polimeraza gp tn hiu kt thc th dng phin m. Mt phn t mARN c gii phng.

Kt qu: To nn phn t mARN mang thng tin di truyn t gen ti ribxm lm khun tng hp prtin. *LU : + i vi t bo nhn s, mARN sau phin m c s dng trc tip dng lm khun tng hp protein + i vi t bo nhn thc, mARN sau phin m phi c ch bin lai bang cach loai bo cac oan khong ma hoa (intron), noi cac oan ma hoa( exon) lai vi nhau to ra mARN trng thanh. Nn mARN trng thnh sinh vt nhn thc ngn hn so vi mARN sinh vt nhn s. II. Dch m: ( Tng hp prtin) 1. Hot ho axit amin: - Nh cc enzim c hiu v ATP mi axit amin c hot ho v gn vi tARN tng ng to axit amintARN( aa- tARN). (Axit amin + ATP + tARN enzim aa tARN) 2. Tng hp chui plipeptit: - Ribxm gn vi m m u AUG v Met-tARN (anticdon UAX) b sung chnh xc vi cdon m u. - Cc aa-tARN vn chuyn axit amin ti, anticdon ca tARN b sung vi cdon trn mARN. Enzim xc tc hnh thnh lin kt peptit gia 2 axit amin. - Ribxm dch chuyn n cdon tip v c tip tc nh vy cho n khi tip xc vi m kt thc (khng c axit amin vo Riboxom) th dng dch m hon tt. Mt chui Polipeptit c hnh thnh. - Nh enzim c hiu axit amin u tin (Met) c ct khi chui to thnh chui polipeptit hon chnh. Sau hnh thnh cc cu trc bc cao thc hin chc nng sinh hc ca Prtin. - Mt nhm ribxm (plixm) gn vi mi mARN gip tng tng hp prtin cng loi. *LU : - tng hiu sut tng hp prtin th mARN thng gn ng thi vi nhiu ribxm to thnh pliribxm (gi tt l plixm) - Cc thnh phn tham gia trc tip vo qu trnh dch m: mARN, tARN, rARN - Mi quan h gia gen v tnh trng
ADN Phin m ARN Gii m Prtin Mi trng Tnh trng

Bi 3 :

IU HO HOT NG GEN

1. Khi nim: iu ho hot ng ca gen l iu ho lng sn phm ca gen to ra - sinh vt nhn s iu ho hot ng gen ch yu mc phin m. 2. Cu trc ca opron Lac E. coli. Opron l cc gen cu trc lin quan v chc nng c phn b lin nhau v c chung c ch iu ha. Cu trc peron Lac: - Vng khi ng (P): c trnh t nu ARN - polimeraza lin kt v khi ng qu trnh phin m. - Vng vn hnh (O): c trnh t nu c bit protein c ch lin kt ngn cn phin m. - Nhm gen cu trc (Z,Y,A ) : c vai tr m ha cho cc enzim phn gii Lactozo. Gen iu ha (R): khng nm trong cu trc Operon nhng c vai tr iu ha hot ng Operon nh protein c ch do n tng hp . 3. C ch iu ho Hot ng ca pron Lac: Khi mi trng khng c lactz: gen iu ho tng hp prtin c ch. Prtin c ch gn vo vng vn hnh (O) cc gen cu trc khng phin m. Khi mi trng c lactz: Lactz l cht cm ng gn vi prtin c ch prtin c ch b bin i khng gn c vo vng vn hnh. ARN polimeraza lin kt vi vng khi ng tin hnh phin m mARN ca Z, Y, A c tng hp v dch m to cc enzim phn hy Lactozo. Khi Lactozo cn kit th protein c ch li lin kt vi vng (O) qu trnh phin m dng li.

Bi 4 : T BIN GEN I. Khi nim v cc dng t bin gen: 1. Khi nim: t bin gen (t bin im): l nhng bin i trong cu trc ca gen, lin quan n mt cp nucltit ti mt im no ca phn t ADN. 2. Cc dng t bin gen: t bin thay th mt cp nucltit t bin thm hoc mt mt cp nucltit. II. Nguyn nhn v c ch pht sinh t bin gen 1. Nguyn nhn - Bn ngoi: do cc tc nhn gy t bin nh vt l (tia phng x, tia t ngoi), ho hc (cc ho cht 5BU, NMS) hay sinh hc(1 s virut). - Bn trong: do ri lon cc qu trnh sinh l ha sinh trong t bo. 2. C ch pht sinh t bin gen: C ch chung : Tc nhn gy t bin gy ra nhng sai xt trong qu trnh nhn i ADN V d: S kt cp khng ng trong nhn i AND. - Dng guanin him ( G*) thay th cp GX = AT b) Tc ng ca cc tc nhn gy t bin - 5-brmua uraxin ( 5BU) gy ra thay th cp A-T bng G-X t bin. - EMS thay th GX = AT hoc XG III. Hu qu v ngha ca t bin gen: 1. Hu qu ca t bin gen: - C li, c hi hoc trung tnh nhng s t bin im thng v hi i vi th t bin Trong cc dng t bin gen th 2 dng mt v thm cp nu l gy hu qu nghim trng hn , c bit l nu t bin xy ra u gen 2. Vai tr v ngha ca t bin gen a) i vi tin ho: t bin gen lm xut hin cc alen mi to ra bin d di truyn phong ph l ngun nguyn liu s cp cho tin ho. b) i vi thc tin :Cung cp ngun nguyn liu cho qu trnh to ging cng nh trong nghin cu di truyn Bi 5 : NHIM SC TH V T BIN CU TRC NHIM SC TH I. Cu trc siu hin vi ca nhim sc th Thnh phn: ADN + Protein Histon - Nuclxm: Mt on ADN (khong 146 cp Nu) qun quanh 8 phn t histn qun 1 3 . vng 4

- Chui nuclxm (mc xon 1) to si c bn c ng knh 11nm. - Si nhim sc (mc 2) to si cht nhim sc c ng knh 30nm. - Si siu xon( mc 3) c ng knh 300 nm v hnh thnh Crmatit c ng knh 700 nm. II. t bin cu trc nhim sc th. 1. C ch chung gy t bin cu trc: Cc tc nhn gy t bin nh hng n qu trnh tip hp, trao i cho hoc gy t gy NST lm ph v cu trc NST. Cc t bin cu trc NST dn n s sp xp li cc gen v lm thay i hnh dng NST. 2. Cc dng t bin cu trc : 2.1. Mt on - NST b t mt 1 on lm gim s lng gen trn NST thng gy cht hay gim sc sng.

- thc vt khi mt on nh NST t nh hng loi khi NST nhng gen khng mong mun trn NST. 2.2. Lp on - Mt on NST c lp li mt hay nhiu ln lm tng s lng gen trn NST. - Lm tng hoc gim cng biu hin ca tnh trng (c li hoc c hi). 2.3. o on: - Mt on NST b t ra ri o ngc 180 0 v ni li lm thay i trnh t gen trn NST nh hng n hot ng ca gen==> Gim kh nng sinh sn 2.4. Chuyn on: - S trao i on NST xy ra gia 2 NST khng cng cp tng ng lm thay i kch thc, cu trc gen, nhm gen lin kt thng gy cht hay gim kh nng sinh sn. Bi 6: T BIN S LNG NHIM SC TH I. t bin lch bi 1. Khi nim v phn loi: a)Khi nim: Lm thay i s lng NST trong 1 hay 1 s cp tng ng. b)Phn loi: -Th mt: 1 cp NST mt 1 chic NST v b NST c dng 2n - 1. -Th ba: 1 cp NST thm 1 chic NST v b NST c dng 2n + 1. 2. C ch pht sinh C ch chung : Cc tc nhn gy t bin gy ra s khng phn li ca mt hay mt s cp NST to ra cc giao t khng bnh thng (cha c 2 NST mi cp). S kt hp ca giao t khng bnh thng vi giao t bnh thng hoc gia cc giao t khng bnh thng vi nhau s to ra cc t bin lch bi. S to ra cc th lch bi : P G n 2n 2n

(n + 1), (n 1)

F (2n + 1) (2n 1) Th ba nhim Th mt nhim 4. Hu qu : t bin lch bi lm tng hoc gim mt hoc mt s NST lm mt cn bng ton b h gen nn cc th lch bi thng khng sng c hay c th gim sc sng hay lm gim kh nng sinh sn tu loi. 5. Vai tr: Cung cp ngun nguyn liu cho qu trnh chn lc v tin ho. Trong chn ging, c th s dng t bin lch bi xc nh v tr gen trn NST. - Trong chn ging, c th s dng t bin lch bi a cc NST mong mun vo c th khc. II- t bin a bi 1 ) Khi nim: L dng t bin lm tng 1 s nguyn ln b NST n bi ca loi v ln hn 2n ( 3n, 4n, 5n, 6n. . . ). 2. C ch chung ca t bin a bi: Cc tc nhn gy t bin gy ra s khng phn li ca ton b cc cp NST to ra cc giao t khng bnh thng (cha c 2n NST). S kt hp ca giao t khng bnh thng vi giao t bnh thng hoc gia cc giao t khng bnh thng vi nhau s to ra cc t bin a bi. S hnh thnh th t a bi : 2n 2n - Trong gim phn: P P 2n 2n G n 2n G 2n 2n F1 3n F1 4n (Tam bi) (T bi)

- Trong nguyn phn : 2n 4n S hnh thnh th d a bi: P C th loi A (2nA) C th loi B (2nB) G nA nB F1 (nA + nB) (bt th) a bi ha (2nA + 2nB) (Th song nh bi hu th) 3. Kt qu * Do s lng NST trong t bo tng ln lng ADN tng gp bi nn qu trnh tng hp cc cht hu c xy ra mnh m... * C th t a bi l thng khng c kh nng sinh giao t bnh thng 4. Vai tr Cung cp ngun nguyn liu cho qu trnh tin ho. ng vai tr quan trng trong tin ho v gp phn hnh thnh nn loi mi. Mt s c im phn bit gia th lch bi v th a bi Th lch bi - S bin ng s lng NST xy ra 1hoc vi cp. - S lng NST trong mi cp c th tng hoc gim. - Thng c nh hng bt li n th t bin v thng c kiu hnh khng bnh thng. - Th lch bi thng mt kh nng sinh sn hu tnh do kh khn trong gim phn to giao t. - Th lch bi c th gp c ng vt v thc vt. Th a bi - S bin ng s lng NST xy ra tt c cc cp NST. - S lng NST trong mi cp ch c tng 1 s nguyn ln b n bi. - Thng c li cho th t bin v th a bi thng sinh trng , pht trin mnh, chng chu tt. - Th a bi chn sinh sn hu tnh bnh thng cn th a bi l mi kh khn trong sinh sn hu tnh. - Th a bi thng gp thc vt t gp ng vt.

CHNG II. TNH QUY LUT CA HIN TNG DI TRUYN QUY LUT MENEN: QUY LUT PHN LY I. Phng php nghin cu di truyn hc ca Menen: 1. Phng php lai: - Bc 1: To cc dng thun chng v tng tnh trng. - Bc 2: Lai cc dng thun chng khc bit nhau bi 1 hoc nhiu tnh trng ri phn tch kt qu lai i F1, F2, F3. - Bc 3: S dng ton xc sut phn tch kt qu lai, sau a ra gi thuyt gii thch kt qu. - Bc 4: Tin hnh chng minh cho gi thuyt ca mnh. 2. Phng php phn tch con lai ca Menen: - T l phn ly F2 xp x 3:1. - Cho cc cy F2 t th phn ri phn tch t l phn ly F 3 Menen thy t l 3: 1 F2 thc cht l t l 1:2:1 II. Hnh thnh hc thuyt khoa hc:

1. Gi thuyt ca Menen: - Mi tnh trng u do 1 cp nhn t di truyn quy nh v trong t bo cc nhn t di truyn khng ho trn vo nhau. - Giao t ch cha 1 trong 2 thnh vin ca cp nhn t di truyn. - Khi th tinh cc giao t kt hp vi nhau 1 cch ngu nhin 2. Chnh minh gi thuyt: - Mi giao t ch cha 1 trong 2 thnh vin ca cp nhn t di truyn do s hnh thnh 2 loi giao t v mi loi chim 50%( 0,5). - Xc sut ng tri l 0,5X 0,5=0,25 (1/4) - Xc sut d hp t l 0,25+ 0,25=0,5 (2/4) - Xc sut ng hp ln l 0,5X 0,5=0,25 (1/4) 3.Ni dung quy lut phn ly: - Mi tnh trng do 1 cp alen quy nh, 1 c ngun gc t b, 1 c ngun gc t m. - Cc alen tn ti trong t bo 1 cch ring r khng ho trn vo nhau. - Khi hnh thnh giao t cc alen phn ly ng u v cc giao t cho ra 50% giao t cha alen ny v 50% giao t cha alen kia. III. C s t bo hc ca quy lut phn ly: -Trong t bo sinh dng cc NST lun tn ti thnh tng cp tng ng v cha cc cp alen tng ng. -Khi gim phn to giao t mi alen, NST trong tng cp tng ng phn ly ng u v cc giao t dn n s phn li cc alen tng ng v s t hp ca chng qua th tinh dn n s phn li v t hp cc cp alen tng ng Quan nim hin i: - Mi gen chim 1 v tr xc nh trn NST c gi l locut. - Mt gen c th tn ti cc trng thi khc nhau v mi trng thi gi l alen. QUI LUT PHN LI C LP. I. Th nghim lai hai tnh trng: 1. Th nghim: Ptc Ht vng, trn X Ht xanh, nhn F1 100% cy cho ht vng trn F2 315 ht vng, trn: 108 ht vng nhn: 101 ht xanh, trn: 32 ht xanh nhn 2. Gii thch: A quy nh ht vng; a quy nh ht xanh B quy nh ht trn B; b quy nh ht nhn Ptc ht vng, trn c kiu gen AABB Ptc ht xanh nhn c kiu gen aabb - Vit s lai n F2 ta thu c t l phn ly kiu hnh l: 9/16 vng, trn ( A B ); 3/16 vng, nhn (Abb); 3/16 xanh, trn (aaB); 1/16 xanh, nhn ( aabb) II. C s t bo hc: - Cc cp alen quy nh tnh trng nm trn cc cp NST tng ng khc nhau - S phn li c lp v t hp ngu nhin ca cc cp NST tng ng trong gim pha6nhinh2 thnh giao t dn n s phn li c lp v t hp ngu nhin ca cc cp alen tng ng III. ngha ca cc quy lut Menen - ngha l lun: - D on trc c kt qu lai. - L c s khoa hc gii thch s a dng phong ph ca sinh gii trong t nhin + Gp phn gii thch tnh a dng ca sinh gii do xut hin bin d t hp. + Gii thch c v sao khng tm c 2 ngi c kiu gen hon ton ging nhau. - ngha thc t: - Bng phng php lai c th to ra cc bin d t hp mong mun trong chn nui ,trng trt.

+ Qua lai ging con ngi c th t hp li cc gen -- > ging mi c nng sut cao, phm cht tt. vd : Php lai: AaBBDdEe khi t th phn s cho i con lai c tnh trng tri theo 4 cp gen trn l: 108/ 256 <=> 27/64 .

CNG THC TNG QUT : S cp gen d hp S loi giao t S loai kiu gen S loi kiu hnh t l kiu hnh t F1 ca F1 F2 F2 F2. 1 2 3 ..... n 2 4 8 ...... 2n 3 9 27 ..... 3n 2 4 8 ...... 2n 3:1 9 : 3 : 3 :1 27 : 9 : 9 : 9: 3: 3: 3: 1 ....... ( 3 : 1) n

* LU : kim tra mt tnh trng no l tri c kiu gen l ng hp hay d hp ngi ta s dng php lai phn tch. Ni dung ca lai phn tch : L lai gia c th mang tnh trng tri vi c th mang tnh trng ln, kim tra kiu gen ca c th mang tnh trng tri l ng hp hay d hp. TNG TC GEN V TC NG A HIU CA GEN I. Tng tc gen : l s tng tc gia cc sn phm ca gen trong qu trnh hnh thnh tnh trng. 1. Tng tc b sung : (9 : 7 ; 9 :6 :1) Khi nim : l kiu tng tc trong cc gen cng tc ng s hnh thnh mt kiu hnh mi. V d : A-B- quy nh hoa ; kiu : A-bb; aaB- ; aabb quy nh hoa trng. P : AaBb x AaBb => F1 Cho t l kiu hnh 9 Hoa : 7 Hoa trng 2. Tng tc cng gp: Khi nim: L kiu tng tc trong cc gen tri cng chi phi mc biu hin ca kiu hnh. V d: Khi lai 2 th la m ht m v ht trng F2 15 : 1 trng II. Tc ng a hiu ca gen: Gen a hiu : Mt gen nh hng n s biu hin ca nhiu tnh trng khc gi l gen a hiu. V d: - HbA hng cu bnh thng - HbS hng cu li lim gy ri lon bnh l trong c th LIN KT GEN V HON V GEN I. Lin kt gen 1. Th nghim: - Ptc Thn xm, cnh di X en, ct 100% thn xm, cnh di. - F1 thn xm, cnh di X en, ct Fa 1 thn xm, cnh di: 1 thn en, ct 2. Gii thch: - Cc gen trn 1 NST phn li cng nhau to thnh nhm gen lin kt. - S nhm gen lin kt = s lng NST trong b n bi (n) ca loi = S nhm tnh trng lin kt. II. Hon v gen: 1. Th nghim ca Moocgan v hin tng hon v gen:

- F1 thn xm, cnh di X en, ct Fa 41% thn xm, cnh di ; 41% en, ct 9% thn xm, cnh ct ; 9% en, di 2. C s t bo hc ca hin tng hon v gen: - C s t bo hc : S trao i cho gia cc crmatit khc ngun gc ca cp NST tng ng dn n s trao i (hon v) gia cc gen trn cng mt cp NST tng ng. Cc gen nm cng xa nhau th lc lin kt cng yu, cng d xy ra hon v gen. TS HVG Tng s c th mang gen hon v f (%) = x 100% Tng s c th sinh ra trong php lai - Tn s hon v gen (f%)=tng t l % giao t mang gen hon v. - Tn s hon v gen (f%) 0% 50% (f%50%) III. NGHA : - ngha ca hon v gen : Hon v gen lm tng tn s bin d t hp, to iu kin cho cc gen qu c dp t hp li vi nhau cung cp nguyn liu cho chn lc nhn to v chn lc t nhin, c ngha trong chn ging v tin ho. - T TSHVG tnh c khong cch tng i gia cc gen thit lp bn di truyn - ngha lin kt gen : Lin kt gen lm hn ch xut hin bin d t hp, m bo s duy tr bn vng tng nhm tnh trng quy nh bi cc gen trn cng mt NST. Trong chn ging nh lin kt gen m cc nh chn ging c kh nng chn c nhng nhm tnh trng tt lun lun i km vi nhau. DI TRUYN LIN KT VI GII TNH V DI TRUYN NGOI NHN I. Di truyn lin kt vi gii tnh: 1. NST gii tnh v c ch t bo hc xc nh gii tnh bng NST: a) NST gii tnh: - L NST cha cc gen quy nh gii tnh. - Cp NST gii tnh c th tng ng( v d XX) hoc khng tng ng ( v d XY). - Trn cp NST gii tnh khng tng ng c nhng on tng ng ( ging nhau gia 2 NST ) v nhng on khng tng ng (cha cc gen khc nhau c trng cho NST ) b) Mt s s kiu NST gii tnh: + Dng XX v XY - XX, XY: Ngi, lp th, rui gim... - XX, XY: Chim, bm... + Dng XX v XO: Chu chu XX, XO 2. S di truyn lin kt vi gii tnh: a) Gen trn NST X: c c im di truyn cho - Th nghim: SGK - Gii thch: gen quy nh mu mt nm trn NST X khng c alen tng ng trn Y nn con c (XY) ch c 1 gen ln l c biu hin ra kiu hnh. b) Gen trn NST Y: c c im di truyn thng - Gen nm trn NST Y khng c alen trn X lun c biu hin ra kiu hnh 1 gii cha NST Y ( gii d giao t). c) C s t bo hc : Do s phn li v t hp cc cp NST gii tnh dn n s phn li v t hp da cc cp gen nm tren chng d) ngha ca s di truyn lin kt vi gii tnh: - Pht hin sm gii tnh ca vt nui nhm em li hiu qu kinh t cao trong chn nui. - Ch ng to ra c im di truyn no gn vi gii tnh. II. Di truyn ngoi nhn (Di truyn ty th v lc lp) :

10

1.V d: ( cy hoa phn Mirabilis jalapa) - Lai thun: l m X l xanh thu c F1 100% l m. - Lai nghch: l xanh X l m thu c F1 100% l xanh. 2. Gii thch: - Khi th tinh giao t c ch truyn nhn m hu nh khng truyn t bo cht cho trng. -Cc gen nm trong t bo cht ( ty th hoc lc lp) ch c m truyn cho con qua t bo cht ca trng. - Php lai thun v nghch c kt qu khc nhau v u ging m * Kt lun: trong di truyn ngoi nhn vai tr ch yu ph thuc vo t bo sinh dc ci ( di truyn theo dng m) NH HNG CA MOI TRNG LEN S BIU HIN CA GEN I. Mi quan h gia gen v tnh trng: 1. Mi quan h: mi trng Gen(ADN ) mARN polypeptit Protein Tinh trng (Kiu hnh). 2. c im: - S biu hin ca gen qua nhiu bc nh vy nn c th b nhiu yu t mi trng bn trong cng nh bn ngoi chi phi. II. S tng tc gia kiu gen v mi trng: 1. V d 1: Th Himalaya c b lng trng mut ton thn, ngoi tr cc u mt ca c th nh tai, bn chn, ui v mm c lng mu en. - Gii thch: Nhng t bo u mt c th c nhit thp hn nn chng c kh nng tng hp c sc t melanin lm cho lng en. 2. V d 2: Cc cy hoa Cm t cu trng trong mi trng t c pH khc nhau cho mu hoa c m nht khc nhau gia tm v . 3. V d 3: ngi, bnh phninkt niu do gen ln nm trn NST thng lm thiu nng tr tu v hng lot nhng ri lon khc * Nguyn nhn do 1 gen ln trn NST thng quy nh gy ri lon chuyn ho axit amin phninnalanin. III.Mc phn ng ca kiu gen: 1. Khi nim: - Tp hp nhng kiu hnh khc nhau ca cng 1 kiu gen tng ng vi cc mi trng khc nhau l mc phn ng ca kiu gen. 2. c im: - Mi kiu gen c mc phn ng khc nhau trong cc mi trng sng khc nhau.. - Tnh trng c h s di truyn thp l tnh trng c mc phn ng rng; thng l cc tnh trng s lng( nng sut, sn lng trng...) - Tnh trng c h s di truyn cao tnh trng c mc phn ng hp thng l cc tnh trng cht lng(T l P trong sa hay trong go...) Chng III : CU TRUC DI TRUYN CA QUN TH. I. Cc c trng di truyn ca qun th. 1. Khi nim qun th : L tp hp cc c th cng loi cng sng trong mt khong khng gian xc nh, mt thi gian xc nh v c kh nng sinh ra con ci duy tr ni ging 2. c trng ca qun th : Mi qun th c trng v vn gen , th hin qua tn s alen v tn s kiu gen ca qun th - Tn s alen - Tn s ca mt alen no c tnh bng t l gia s lng alen trn tng s alen ca gen trong qun th ti mt thi im xc nh. - Tn s kiu gen - Tn s ca mt loi kiu gen no trong qun th c tnh bng t l s c th c kiu gen trn tng s c th trong qun th.

11

II. Cu trc di truyn ca qun th t th phn v giao phi gn. 1. Qun th t th phn. - thc vt. - nu th h xut pht xt 1 c th c kiu gen d hp Aa sau n th h t th phn th t l kiu gen nh sau : 1 1 1 ng hp tri AA=( 1 )/2, d hp Aa = , ng hp ln aa = ( 1 )/2 2 2 2 - Thnh phn kiu gen ca qun th cy t th phn sau n th h t th phn thay i theo chiu hng t l th d hp gim dn t l th ng hp tng ln. 2. Qun th giao phi gn (giao phi cn huyt,qun th t th phn) i vi cc loi ng vt, hin tng cc c th c cng quan h huyt thng giao phi vi nhau th gi l giao phi gn (giao phi cn huyt). Giao phi giao phi cn huyt dn n lm bin i cu trc di truyn ca qun th thay i theo chiu hng t l th d hp gim dn t l th ng hp tng dn. III. Cu trc di truyn ca qun th ngu phi 1. Qun th ngu phi - Qun th c gi l ngu phi khi cc c th trong qun th la chn bn tnh giao phi mt cch hon ton ngu nhin * c im di truyn ca qun th ngu phi : - Trong qun th ngu phi cc c th c kiu gen khc nhau kt i vi nhau 1 cch ngu nhin to nn 1 lng bin d di truyn rt ln trong qun th lm ngun nguyn liu cho tin ho v chn ging - Duy tr c s a dng di truyn ca qun th 2. Trng thi cn bng di truyn ca qun th * Mt qun th c gi l ang trng thi cn bng di truyn khi t l cc kiu gen ( thnh phn kiu gen ) ca qun th tun theo cng thc sau: P2 + 2pq + q2 = 1 nh lut Haci vanbec * Ni dung : trong 1 qun th ln , ngu phi ,nu khng c cc yu t lm thay i tn s alen th thnh phn kiu gen ca qun th s duy tr khng i t th h ny sang th h khc theo cng thc : P2 + 2pq +q2 =1 * iu kin nghim ng: - Qun th phi c kch thc ln - cc c th trong qun th phi dy ra giao phi ngu nhin - Cc c th trong qun th phi c sc sng v kh nng sinh sn nh nhau( khng c chn lc t nhin ) - Khng xy ra t bin ,nu c th tn s t bin thun bng tn s t bin nghch - Khng c s di - nhp gen.( c s cch li vi qun th khc ) Cch xc nh tn s alen trong qun th v trng thi cn bng qun th. Qun th ngu phi th h xut pht c cc kiu gen l AA, Aa, aa gi h l t l kiu gen AA, d l t l kiu gen Aa, r l t l kiu gen aa. Gi PA l tn s alen A, qa l tn s alen a th :
PA = d + h 2 qa = r + h 2
n n n

PA + qa = 1.

- Qun th t cn bng theo haci - vanbec khi tha mn biu thc Qun th t cn bng theo haci - vanbec th tn s alen c th c xc inh nh sau:
PA = d = p 2 AA

dr = r +

h2 4 12

qa = r = q 2 aa

CHNG IV: CHN GING VT NUI CY TRNG DA TRN NGUN BIN D T HP I.To ging thun da trn ngun bin d t hp - Cc gen nm trn cc NST khc nhau s phn li c lp vi nhau nn cc t hp gen mi lun c hnh thnh trong sinh sn hu tnh - Chn lc ra nhng t hp gen mong mun - T th phn hoc giao phi cn huyt s to ra t hp gen mong mun ( dng thun ) II.To ging lai c u th lai cao 1. Khi nim u th lai L hin tng con lai c nng sut, sc chng chu ,kh nng sinh trng pht trin cao vt tri so vi cc dng b m 2. C s di truyn ca hin tng u th lai - Gi thuyt siu tri: trng thi d hp t v nhiu cp gen khc nhau con lai c c kiu hnh vt tri nhiu mt so vi dng b m c nhiu gen trng thi ng hp t. kiu gen AaBbCc c kiu hnh vt tri so vi AABBCC, aabbcc ,AAbbCC, AABBcc 3. Phng php to u th lai - To dng thun : cho t th phn qua 5-7 th h - Lai khc dng: lai cc dng thun chng ( lai khc dng n hoc lai khc dng kp) tm t hp lai c u th lai cao nht * u im: con lai c u th lai cao s dng vo mc ch kinh t * Nhc im: tn nhiu thi gian - u th lai biu hin cao nht F1 sau gim dn qua cc th h 4. Mt vi thnh tu - Vin la quc t IRRI ngi ta lai khc dng to ra nhiu ging la tt c ging la trng vit nam nh : IR5. IR8 TO GING MI BNG PHNG PHP GY T BIN V CNG NGH T BO I. To ging mi bng phng php gy t bin 1. Quy trnh: gm 3 bc + X l mu vt bng tc nhn t bin + Chn lc cc c th t bin c kiu hnh mong mun + To dng thun chng (Phng php ny c bit c hiu qu vi vi sinh vt) 2. Mt s thnh tu to ging vit nam - X l cc tc nhn l ho thu c nhiu chng vsv , la, u tng .c nhiu c tnh qu - S dng cnxisin to c cy du tm t bi - To gia lc x l NMU to m hng cho nng sut cao II. To ging bng cng ngh t bo 1 Cng ngh t bo thc vt - Nui cy m, t bo. - Lai t bo sinh dng hay Dung hp t bo trn. - Chn dng t bo xma. - Nui cy ht phn,non 2.Cng ngh t bo ng vt

13

a. Nhn bn v tnh ng vt - Nhn bn v tnh ng vt c nhn bn t t bo xma, khng cn c s tham gia ca nhn t bo sinh dc, ch cn t bo cht ca non bo *Cc bc tin hnh : + Tch t bo tuyn v ca cu cho nhn , nui trong phng th nghim + Tch t bo trng ca cu khc loi b nhn ca t bo ny + Chuyn nhn ca t bo tuyn v vo t bo trng b nhn + Nui cy trn mi trng nhn to trng pt thnh phi + Chuyn phi vo t cung ca cu m n mang thai * ngha: - Nhn nhanh ging vt nui qu him - To ra cc gii V mang gen ngi nhm cung cp c quan ni tng cho ngi bnh b. Cy truyn phi Phi c tch thnh nhiu phn ring bit, mi phn sau s pht trin thnh mt phi ring bit TO GING MI NH CNG NGH GEN. I. Cng ngh gen 1. Khi nim cng ngh gen - Cng ngh gen l quy trnh to ra nhng t bo sinh vt c gen b bin i hoc c thm gen mi - K thut to ADN ti t hp chuyn gen t t bo ny sang t bo khc gi l k thut chuyn gen 2. Cc bc cn tin hnh trong k thut chuyn gen a. To ADN ti t hp * nguyn liu: + Gen cn chuyn + Th truyn : Phn t ADN nh dng vng c kh nng t nhn i c lp + Enzim gii hn (restrictaza) v E ni ( ligaza) * Cch tin hnh: - Tch chit th truyn v gen cn chuyn ra khi t bo -X l bng mt loi enzim gii hn to ra cng 1 loi u dnh - Dng enzim ni gn chng to ADN ti t hp b. a ADN ti t hp vo trong t bo nhn - Dng mui canxi clorua hoc xung in cao p lm gin mng sinh cht ca t bo ADN ti t hp d dng i qua c. Phn lp dng t bo cha ADN ti t hp - Chn th truyn c gen nh du - Bng cc k thut nht nh nhn bit c sn phm nh du II. ng dng cng ngh gen trong to ging bin i gen 1. Khi nim sinh vt bin i gen - Khi nim : l sinh vt m h gen ca n lm bin i ph hp vi li ch ca con ngi. - Cch lm bin i h gen ca sinh vt: + a thm mt gen l vo h gen ca sinh vt + Loi b hoc lm bt hot mt gen no trong h gen 2.Mt s thnh tu to ging bin i gen b.1. To ging vi sinh vt: - Chng vi khun E.coli sn xut insulin ca ngi cha bnh i tho ng - Chng vi khun E.coli sn xut somatostain iu ha hoocmn sinh trng v insulin vo mu b.2. To ging thc vt: - Chuyn gen tr su t vi khun vo cy bng to ging bng khng su bnh - To ging la go vng c kh nng tng hp carten (tin cht to vitamin A) trong ht - To ging c chua c gen sn sinh tilen b lm bt hot lm qu chn chm nn bo qun c lu

14

b.3. To ging ng vt : - To ging cu sn xut prtin huyt thanh ca ngi trong sa ca chng, sau sn phm ny c ch bin thnh thuc chng x u nang v 1 s bnh h hp ngi - B c chuyn gen sn xut prtin huyt tng ca ngi vo tuyn sa, sau tch chng t sa to thuc cha bnh ngi

15

b.1. To ging vi sinh vt: - Chng vi khun E.coli sn xut insulin ca ngi cha bnh i tho ng - Chng vi khun E.coli sn xut somatostain iu ha hoocmn sinh trng v insulin vo mu b.2. To ging thc vt: - Chuyn gen tr su t vi khun vo cy bng to ging bng khng su bnh - To ging la go vng c kh nng tng hp carten (tin cht to vitamin A) trong ht - To ging c chua c gen sn sinh tilen b lm bt hot lm qu chn chm nn bo qun c lu b.3. To ging ng vt : - To ging cu sn xut prtin huyt thanh ca ngi trong sa ca chng, sau sn phm ny c ch bin thnh thuc chng x u nang v 1 s bnh h hp ngi - B c chuyn gen sn xut prtin huyt tng ca ngi vo tuyn sa, sau tch chng t sa to thuc cha bnh ngi

16

CHNG V: DI TRUYN Y HC I.Khi nim di truyn y hc - L 1 b phn ca di truyn ngi, chuyn nghin cu pht hin cc c ch gy bnh di truyn v xut cc bin php phng nga, cch cha tr cc bnh di truyn ngi II. Bnh di truyn phn t - Khi nim : L nhng bnh di truyn c nghin du c ch gy bnh cp phn t ( phn ln do t bin gen gy nn) * V d : bnh phninkt- niu + Ngi bnh thng : gen tng hp enzim chuyn ho phninalanin tirzin +Ngi b bnh : gen b t bin ko tng hp dc enzim ny nn phninalanin tch t trong mu i ln no u c t bo - Cha bnh: pht hin sm tr cho n king III. Hi chng bnh lin quan n t bin NST - Cc t bin cu trc hay s lng NST thng lin quan n rt nhiu gen v gy ra hng lot cc tn thng cc h c quan ca ngi bnh nn thng gi l hi chng bnh. - V d : hi chng ao. - C ch : NST 21 gim phn khng bnh thng ( ngi m ) cho giao t mang 2 NST 21, khi th tinh kt hp vi giao t bnh thng c 1 NST 21 to thnh c th mang 3NST 21 gy nn hi chng ao - Cch phng bnh : Khng nn sinh con khi tui cao IV. Bnh ung th - Khi nim : l loi bnh c trng bi s tng sinh khng kim sot c ca 1 s loi t bo c th dn n hnh thnh cc khi u chn p cc c quan trong c th. khi u c gi l c tnh khi cc t bo ca n c kh nng tch khi m ban u di chuyn n cc ni khc trong c th to cc khi u khc nhau - Nguyn nhn, c ch : t bin gen, t bin NST + c bit l t bin xy ra 2 loi gen : - Gen quy inh yu t sinh trng + Gen c ch cc khi u - Cch iu tr : - cha c thuc iu tr, dng tia phng x hoc ho cht dit cc t bo ung th - Thc n m bo v sinh, mi trng trong lnh BO V VN GEN CA LOI NGI V MT S VN X HI CA DI TRUYN HC. I. Bo v vn gen ca loi ngi 1. To mi trng trong sch nhm hn ch cc tc nhn gy t bin - Trng cy, bo v rng 2. T vn di truyn v vic sng lc trc sinh - L hnh thc chuyn gia di truyn a ra cc tin on v kh nng a tr sinh ra mc 1 tt bnh di truyn v cho cc cp v chng li khuyn c nn sinh con tip theo khng, nu c th lm g trnh cho ra i nhng a tr tt nguyn - K thut : chun on ng bnh, xy dng ph h ngi bnh, chun on trc sinh - Xt nghim trc sinh : L xt nghim phn tch NST,ADN xem thai nhi c b bnh di truyn hay khng. Phng php : + chc d dch i + sinh thit tua nhau thai 3. Liu php gen- k thut ca tng lai - L k thut cha bnh bng thay th gen bnh bng gen lnh - V nguyn tc l k thut chuyn gen - Quy trnh : - Mt s kh khn gp phi : vi rt c th gy h hng cc gen khc( khng chn gen lnh vo v tr ca gen vn c trn NST )

17

II. Mt s vn x hi ca di truyn hc 1. Tc ng x hi ca vic gii m b gen ngi Vic gii m b gen ngi ngoi nhng tch cc m n em li cng lm xut hin nhiu vn tm l x hi 2. Vn pht sinh do cng ngh gen v cng ngh t bo - Pht tn gen khng thuc sang vi sinh vt gy bnh - An ton sc kho cho con ngi khi s dng thc phm bin i gen 3. vn di truyn kh nng tr tu a) H s thng minh ( IQ) c xc nh bng cc trc nghim vi cc bi tp tch hp c kh tng dn b) Kh nng tr tu v s di truyn - Tp tnh di truyn c nh hng nht nh ti kh nng tr tu 4.Di truyn hc vi bnh AIDS - lm chm s tin trin ca bnh ngi ta s dng bin php di truyn nhm hn ch s pht trin ca virut HIV PHN VI: TIN HA CHNG I: BNG CHNG V C CH TIN HO I. Cc bng chng tin ho 1. Bng chng gii phu so snh: a)C quan tng ng: - L nhng c quan nm v tr tng ng trn c th, c cng ngun gc trong qu trnh pht trin phi nn c cu to ging nhau phn nh s tin ha phn li b) C quan tng t: - Nhng c quan khc nhau v ngun gc nhng m nhim nhng chc phn nh nhau nn c hnh thai tng t phn nh s tin ha ng quy c. C quan thoi ha : L c quan pht trin khng y ca c th trng thnh. Do iu kin sng ca loi thay i, cc c quan ny mt dn chc nng ban u, tiu gim dn v hin ch cn li nhng vt tch kia xa 2. Bng chng t bo hc v sinh hc phn t: - Cc t bo ca tt c cc loi sinh vt hin nay u s dng chung 1 b m di truyn, u dng cng 20 loi axit amin cu to nn prtin...chng t chng tin ho t 1 t tin chung. - Phn tch trnh t cc axit amin ca cng 1 loi prtin hay trnh t cc Nu ca cng 1 gen cc loi khc nhau c th cho ta bit mi quan h gia cc loi. HC THUYT ACUYN 1. Nguyn nhn tin ho: Chn lc t nhin thng qua cc c tnh bin d v di truyn ca sinh vt. 2. C ch tin ho - S tch lu cc bin d c li, o thi cc bin d c hi di tc ng ca chn lc t nhin. 3. Hnh thnh cc c im thch nghi : - L s tch lu nhng bin d c li di tc dng ca chn lc t nhin : Chn lc t nhin o thi cc dng km thch nghi, bo tn nhng dng thch nghi vi hon cnh sng. 4. Qu trnh hnh thnh loi: - Loi c hnh thnh c hnh thnh di tc ng ca chn lc t nhin theo con ng phn li tnh trng. 5. Chiu hng tin ho: Di tc dng ca cc nhn t tin ho, sinh gii tin ho theo 3 chiu hng c bn : Ngy cng a dng phong ph, t chc ngy cng cao, thch nghi ngy cng 6. ngha ca hc thuyt acuyn : - Nu ln c ngun gc cc loi. - Gii thch c s thch nghi ca sinh vt v a dng ca sinh gii. -Cc qu trnh chn lc lun tc ng ln sinh vt lm phn ho kh nng sng st v sinh sn ca chng qua tc ng ln qun th. Nhng im c bn ca CLTN v CLNT CLTN CLNT Tin hnh - Mi trng sng - Do con ngi

18

i tng Nguyn nhn Ni dung Thi gian

Kt qu

- Cc sinh vt trong t nhin - Do iu kin mi trng sng khc nhau - Tch lu cc bin d c li v o thi cc bin d c hi cho sv - Tng i di - Lm cho sinh vt trong t nhin ngy cng a dng phong ph. - Hnh thnh nn loi mi. Mi loi thch nghi vi mt mi trng sng nht nh.

- Cc vt nui v cy trng - Do nhu cu khc nhau ca con ngi - Tch lu cc bin d c li v o thi cc bin d c hi cho con ngi - Tng i ngn - Lm cho vt nui cy trng ngy cng a dng phong ph. - Hnh thnh nn cc ni th mi( ging mi). Mi dng ph hp vi mt nhu cu khc nhau ca con ngi

HC THUYT TIN HO TNG HP HIN I I. QUAN NIM TIN HO V NGUN NGUYN LIU TIN HO Tin ho bao gm tin ho nh v tin ho ln. - Tin ho nh l qu trnh bin i cu trc di truyn ca qun th (tn s cc alen v tn s cc kiu gen) chu s tc ng ca 3 nhn t ch yu l t bin, giao phi v chn lc t nhin. S bin i dn dn lm cho qun th cch li sinh sn vi qun th gc sinh ra n, khi nh du s xut hin loi mi. - Tin ho ln l qu trnh hnh thnh cc nhm phn loi trn loi. II. CC NHN T TIN HO 1. Vai tr ca qu trnh pht sinh t bin : + t bin l ngun nguyn liu s cp ca qu trnh tin ho (t bin gen to alen mi,...). + t bin lm bin i tn s tng i ca cc alen (rt chm). 2 .Vai tr ca qu trnh giao phi khng ngu nhin i vi tin ho nh : + Cung cp nguyn liu th cp cho qu trnh tin ho. + Khng lm thay i tn s cc alen, nhng lm thay i thnh phn kiu gen ca qun th 3. Vai tr ca di nhp gen : + Lm thay i tn s ca cc alen v thnh phn kiu gen ca qun th. + C th mang n alen mi lm cho vn gen ca qun th thm phong ph. 4. Tc ng v vai tr ca chn lc t nhin : + Chn lc t nhin phn ho kh nng sng st v sinh sn ca cc c th vi cc kiu gen khc nhau trong qun th. + Chn lc t nhin tc ng trc tip ln kiu hnh v gin tip lm bin i thnh phn kiu gen ca qun th, bin i tn s cc alen ca qun th theo mt hng xc nh. - CLTN c th lm thay i tn s alen nhanh hay chm (tu thuc CLTN chng li alen tri hay alen ln).V vy chn lc t nhin quy nh chiu hng v nhp tin ho. - Qu trnh hnh thnh c im thch nghi chu s chi phi ca 3 nhn t ch yu: t bin, giao phi v chn lc t nhin. Qu trnh t bin v qu trnh giao phi to ra ngun nguyn liu cho chn lc t nhin, chn lc t nhin sng lc v lm tng s lng c th c kiu hnh thch nghi cng nh tng cng mc thch nghi ca cc c im bng cch tch lu cc alen quy nh cc c im thch nghi. - Cc c im thch nghi ch mang tnh hp l tng i, v ; + Chn lc t nhin duy tr mt kiu hnh dung ho vi nhiu c im khc nhau. + Mi c im thch nghi l mt sn phm ca chn lc t nhin trong hon cnh nht nh nn ch c ngha trong hon cnh ph hp. Khi hon cnh sng thay i, mt c im thch nghi c th tr thnh bt li v c thay th bng c im thch nghi khc.

19

+ Ngay trong hon cnh sng n nh th t bin v bin d t hp khng ngng pht sinh, chn lc t nhin khng ngng tc ng, do cc c im thch nghi lin tc c hon thin. 5. Vai tr ca bin ng di truyn (cc yu t ngu nhin) : Lm bin i tn s tng i ca cc alen v thnh phn kiu gen ca qun th mt cch ngu nhin. LOI I. KHI NIM LOI SINH HC - Loi giao phi l mt qun th hoc nhm qun th : + C nhng tnh trng chung v hnh thi, sinh l. (1) + C khu phn b xc nh. (2) + Cc c th c kh nng giao phi vi nhau sinh ra i con c sc sng, c kh nng sinh sn v c cch li sinh sn vi nhng nhm qun th thuc loi khc. (3) - cc sinh vt sinh sn v tnh, n tnh sinh, t phi th loi ch mang 2 c im [(1) v (2)]. II. CC C CH CCH LI SINH SN GIA CC LOI - Cch li sinh sn l cc tr ngi trn c th sinh vt (tr ngi sinh hc) ngn cn cc c th giao phi vi nhau hoc ngn cn to ra con lai hu th. - Cch li sinh sn bao gm cch li trc hp t v cch li sau hp t. + Cch li trc hp t gm : cch li ni , cch li tp tnh, cch li thi gian (ma v), cch li c hc. + Cch li sau hp t : l nhng tr ngi ngn cn vic to ra con lai hoc ngn cn vic to ra con lai hu th. - Vai tr ca cc c ch cch li : + Ngn cn cc qun th ca loi trao i vn gen cho nhau, do vy mi loi duy tr c nhng c trng ring + Ngn cn cc qun th ca loi trao i vn gen cho nhau cng c, tng cng s phn ho thnh phn kiu gen trong qun th b chia ct. QU TRNH HNH THNH LOI I. HNH THNH LOI KHC KHU VC A L - Khi nim hnh thnh loi : L qu trnh ci bin thnh phn kiu gen ca qun th theo hng thch nghi, to ra h gen mi cch li sinh sn vi qun th gc - Vai tr cch li a l : Ngn cn cc c th ca cc qun th cng loi gp g v giao phi vi nhau. CLTN v cc nhn t tin ho khc lm cho cc qun th nh khc bit nhau v tn s alen v thnh phn kiu gen , n mt lc no cch li sinh sn lm xut hin loi mi. II. HNH THNH LOI CNG KHU VC A L : 1. Hnh thnh loi bng cch li tp tnh v cch li sinh thi + Hnh thnh loi bng cch li tp tnh v cch li sinh thi : . Trong cng mt khu phn b, cc qun th ca loi c th gp cc iu kin sinh thi khc nhau. . Trong cc iu kin sinh thi khc nhau , chn lc t nhin tch lu cc t bin v bin d t hp theo nhng hng khc nhau thch nghi vi iu kin sinh thi tng ng, dn dn hnh thnh ni sinh thi ri loi mi. 2. Hnh thnh loi nh c ch lai xa v a bi ho + Hnh thnh loi bng con ng lai xa v a bi ho : P C th loi x C th loi A (2nA) B (2nB) G nA nB F1 (nA + nB) Khng c kh nng sinh sn hu tnh (bt th)

20

a bi ho F2 (2nA + 2nB) (Th song nh bi) C kh nng sinh sn hu tnh (hu th). + C th lai xa thng khng c kh nng sinh sn hu tnh (bt th) do c th lai xa mang b NST n bi ca 2 loi b m khng to cc cp tng ng qu trnh tip hp v gim phn khng din ra bnh thng. + Lai xa v a bi ho to c th lai mang b NST lng bi ca c 2 loi b m to c cc cp tng ng qu trnh tip hp v gim phn din ra bnh thng con lai c kh nng sinh sn hu tnh. C th lai to ra cch li sinh sn vi 2 loi b m, nu c nhn ln to thnh mt qun th hoc nhm qun th c kh nng tn ti nh mt khu trong h sinh thi loi mi hnh thnh CHNG II: S PHT SINH V PHT TRIN S SNG TRN TRI T. Bi 32: NGUN GC S SNG I . TIN HO HO HC - Tin ho ho hc : qu trnh hnh thnh cc hp cht hu c theo phng thc ho hc di tc ng ca cc tc nhn t nhin. T cht v c cht hu c n gin cht hu c phc tp II. TIN HO TIN SINH HC : - Tin ho tin sinh hc : Hnh thnh nn cc t bo s khai t cc i phn t v mng sinh hc hnh thnh nn nhng c th sinh vt u tin. Bi 33: S PHT TRIN S SNG QUA CC I A CHT I. HO THCH V VAI TR CA HO THNH TRONG NGHIN CU LCH S PHT TRIN CA SINH GII 1. Khi nim v cc dng : - Ho thch l di tch ca sinh vt li trong cc lp t ca v tri t. - Ha thch thng gp l cc sinh vt bng (c th l ton b c th, c th l mt phn c th), cc mnh xng, mnh v sinh vt ha , i khi l xc sinh vt c bo qun trong bng tuyt, trong h phch. Mt s sinh vt hin nay, rt t hoc khng bin i so vi trc y, c coi l dng ha thch sng. 2. Vai tr : - Vai tr ca ho thch : + Ho thch l bng chng trc tip bit c lch s pht sinh, pht trin ca s sng. + L dn liu qu nghin cu lch s v tri t. II. LCH S PHT TRIN CA SINH GII QUA CC I A CHT : 1. Hin tng tri dt lc a: (HS nghin cu SGK) 2. Sinh vt trong cc i a cht. - Lch s tri t c chia thnh cc i a cht chnh l: i thi c, i Nguyn sinh, i C sinh, i trung sinh, i Tn sinh. Mi i c chia thnh cc k. - Ranh gii gia cc i v cc k thng l giai on c bin i a cht ca tri t lm cho sinh vt b tuyt chng hng lot. - Mi i thng c c im ring v sinh gii. * Cc i a cht v sinh vt tng ng. Bng 33 trang 142, 143 SGK. Bi 34: S PHT SINH LOI NGI I. QU TRNH PHT SINH LOI NGI 1. Bng chng v ngun gc ng vt ca loi ngi

21

- Bng chng v ngun gc ng vt ca loi ngi : + Bng chng gii phu so snh : S ging nhau v cc c im gii phu gia ngi v ng vt c xng sng v c bit l vi th. + Bng chng phi sinh hc : S ging nhau v qu trnh pht trin phi gia ngi v ng vt c xng sng v c bit l vi ng vt c v. - S ging nhau gia ngi v vn ngi : + Vn ngi c kch thc c th gn vi ngi (cao 1,5 2m). + Vn ngi c b xng cu to tng t ngi, vi 12 13 i xng sn, 5 -6 t cng, b rng gm 32 chic. + Vn ngi u c 4 nhm mu, c hmglbin ging ngi. + B gen ngi ging tinh tinh trn 98%. + c tnh sinh sn ging nhau : Kch thc, hnh dng tinh trng, cu to nhau thai, chu k kinh nguyt.... + Vn ngi c mt s tp tnh ging ngi : bit biu l tnh cm vui, bun.... Nhng c im ging nhau trn y chng t ngi v vn ngi c ngun gc chung v c quan h h hng rt thn thuc. 2 Cc dng vn ngi ho thch v qa trnh hnh thnh loi ngi: a) Cc dng vn ngi ho thch + Hm habilis (ngi kho lo): + Homo erectus (ngi ng thng) + Homo sapiens (ngi hin i - ngi thng minh) b. S pht sinh loi ngi tri qua ba giai on - Ngi ti c : Chuyn t i sng trn cy xung mt t. ng thng, i bng hai chn nhng vn khom v pha trc, no b ln hn vn ngi. Bit s dng cng c th s, cha bit ch to cng c lao ng. Sng thnh by n. Cha c nn vn ho. - Ngi c : c t th ng thng, i bng hai chn, no b ln. bit ch to cng c lao ng, c ting ni, bit dng la. Sng thnh by n. Bt u c nn vn ho. - Ngi hin i : c y c im nh ngi hin nay, nhng rng to kho hn. Bit ch to v s dng nhiu cng c tinh xo. Sng thnh b lc, c nn vn ho phc tp, c mm mng m thut, tn gio.

Phn VII: SINH THI HC CHNG I. C TH V QUN TH SINH VT. Bi 35: MI TRNG V CC NHN T SINH THI I. Mi trng sng v cc nhn t sinh thi: - Nhn t sinh thi (NTST) l nhng nhn t mi trng c nh hng trc tip hoc gin tip ti i sng sinh vt. - C hai nhm NTST c bn : V sinh v hu sinh. II. Gii hn sinh thi v sinh thi - Cc nhn t sinh thi tc ng ln c th sinh vt theo cc quy lut : + Quy lut gii hn sinh thi : Mi loi c mt gii hn chu ng i vi mt nhn t sinh thi nht nh. Ngoi gii hn sinh thi, sinh vt khng th tn ti c. - Ni l a im c tr ca cc loi. - sinh thi ca mt loi l mt khng gian sinh thi m tt c cc nhn t sinh thi ca mi trng nm trong gii hn sinh thi cho php loi tn ti v pht trin lu di.

22

Bi 36: QUN TH SINH VT V CC MI QUAN H GIA CC C TH TRONG QUN TH. I. Qun th sinh vt v qu trnh hnh thnh qun th - Qun th l tp hp cc c th trong cng mt loi, sng trong mt khong khng gian xc nh, vo mt thi im nht nh, c kh nng sinh sn v to thnh th h mi. II. Quan h gia cc c th trong qun th: - Trong qun th c cc mi quan h h tr v cnh tranh cng loi. 1. Quan h h tr : L mi quan h gia cc c th cng loi h tr ln nhau trong hot ng sng nh ly thc n, chng li k th, sinh sn.... Quan h h tr m bo cho qun th tn ti n nh, khai thc ti u ngun sng ca mi trng, lm tng kh nng sng st v sinh sn ca c th ( hiu qu nhm). 2. Quan h cnh tranh : Khi mt c th ca qun th tng ln qu cao, ngun sng ca mi trng khng cung cp cho mi c th trong qun th cc c th tranh ginh nhau thc n, ni , nh sng v cc ngun sng khc ; cc con c tranh ginh con ci. Quan h cnh tranh lm cho s lng v phn b ca c th trong qun th c duy tr mc ph hp vi ngun sng v khng gian sng, m bo s tn ti v pht trin ca qun th. Bi 37+38: CC C TRNG C BN CA QUN TH. I. T L GII TNH. -T l gia s c th c v ci trong qun th. -T l gii tnh thay i v chu nh hng ca nhiu nhn t (iu kin sng ca mi trng, c im sinh sn, sinh l v tp tnh ca sinh vt.....) II. Nhm Tui .- Qun th c cu trc tui c trng nhng thnh phn nhm tui thay i theo loi v iu kin sng. C 3 nhm tui ch yu : Trc sinh sn, sinh sn, sau sinh sn. III. S PHN B C TH CA QUN TH. C 3 kiu phn b c th trong qun th. Phn b theo nhm h tr nhau qua hiu qu nhm. Phn b ng u gp phn lm gim cnh tranh gay gt gia cc c th. Phn b ngu nhin tn dng c ngun sng tim tng trong mi trng. IV. MT C TH CA QUN TH. S lng c th ca qun th trn mt n v din tch hay th tch ca qun th. Mt c th c nh hng ti mc s dng ngun sng trong mi trng, ti kh nng sinh sn v t vong ca qun th. V . KCH THC QUN TH - Kch thc qun th : S lng c th (hoc sn lng hay nng lng) ca qun th. C hai tr s kch thc qun th : + Kch thc ti thiu l s lng c th t nht m qun th cn duy tr v pht trin. + Kch thc ti a l gii hn cui cng v s lng m qun th c th t c, ph hp vi kh nng cung cp ngun sng ca mi trng. - Kch thc qun th ph thuc vo sc sinh sn, mc t vong, s pht tn c th (xut c, nhp c) ca qun th sinh vt. Sinh Xut c

Nhp c

Kch thc Qun th T

VI. Tng Trng Ca QTSV

23

- Tng trng kch thc qun th trong iu kin mi trng khng b gii hn (iu kin mi trng hon ton thun li) : Qun th c tim nng sinh hc cao tng trng theo tim nng sinh hc (ng cong tng trng hnh ch J). - Tng trng kch thc qun th trong iu kin mi trng b gii hn (iu kin mi trng hon ton thun li) : Qun th tng tng trng gim (ng cong tng trng hnh ch S). VII. Tng trng ca QUN TH Ngi Dn s th gii tng lin tc trong sut qu trnh pht trin lch s. Dn s tng nhanh l nguyn nhn lm cht lng mi trng gim st. Bi 39: Bin ng S Lng C Th Ca Qun Th I. KHI NIM : - Bin ng s lng c th ca qun th l s tng hay gim s lng c th ca qun th. - S lng c th ca qun th c th b bin ng theo chu k hoc khng theo chu k. + Bin ng s lng c th ca qun th theo chu k l bin ng xy ra do nhng thay i c tnh chu k ca mi trng. + Bin ng s lng c th ca qun th khng theo chu k l bin ng m s lng c th ca qun th tng hoc gim mt cch t ngt do nhng thay i bt thng ca mi trng t nhin hay do hot ng khai thc ti nguyn qu mc ca con ngi. - Qun th lun c xu hng t iu chnh s lng c th bng cch lm gim hoc kch thch lm tng s lng c th. II. NGUYN NHN : 1. Nguyn nhn: nh hng ca cc nhn t v sinh (nh sng, nhit , m), nh hng ca cc nhn t hu sinh (thc n, k th, dch bnh.c bit l s cnh tranh gia cc c th trong qun th). 2. S iu chnh s lng c th ca qun th - S bin ng s lng c th ca qun th c iu chnh bi sc sinh sn, t l t vong, xut c, nhp c. + Khi iu kin mi trng thun li (hoc s lng c th qun th thp) mc t vong gim, sc sinh sn tng, nhp c tng tng s lng c th ca qun th. + Khi iu kin mi trng kh khn (hoc s lng qun th qu cao) mc t vong tng, sc sinh sn gim, xut c tng gim s lng c th ca qun th. 3. Trng thi cn bng ca qun th : - Qun th lun c kh nng t iu chnh s lng c th khi s c th tng qu cao hoc gim qu thp dn ti trng thi cn bng (trng thi s lng c th n nh v ph hp vi kh nng cung cp ngun sng ca mi trng). CHNG II. QUN X SINH VT Bi 40: QUN X SINH VT V MT S C TRNG C BN CA QUN X I. KHI NIM - Qun x l tp hp cc qun th sinh vt thuc nhiu loi khc nhau , cng sng trong khng gian v thi gian nht nh, cc sinh vt c mi quan h gn b vi nhau nh mt th thng nht v do vy qun x c cu trc tng i n nh. II. MT S C TRNG CA QUN X 1. c trng v thnh phn loi :

24

+ S lng loi, s lng c th ca mi loi biu th mc a dng ca qun x. Qun x n nh thng c s lng loi ln v s lng c th trong mi loi cao. + Loi c trng l loi ch c mt qun x no , hoc c s lng nhiu hn hn v vai tr quan trng hn loi khc. VD: Thng l loi c trng trong qun x rng Lt + Loi u th (loi ch cht) l loi ng vai tr quan trng trong qun x do s lng c th nhiu, sinh khi ln hoc hot ng mnh. 2. c trng v phn b khng gian: - Theo chiu thng ng. VD: S phn tng ca thc vt trong rng ma nhit i - Phn b theo chiu ngang.VD: + Phn b ca sinh vt t nh ni Sn ni chn ni + T t ven b bin vng ngp nc ven b vng khi III. MI QUAN H GIA CC LOI TRONG QUN X 1. Cc mi quan h sinh thi: - Trong qun x c cc mi quan h h tr (cng sinh, hi sinh, hp tc) v quan h i khng (cnh tranh, k sinh, c ch - cm nhim, sinh vt n sinh vt). Quan h Cng sinh Hp tc Hi sinh Cnh tranh K sinh c ch cm nhim Sinh vt n sinh vt khc c im Hai loi cng c li khi sng chung v nht thit phi c nhau ; khi tch ring c hai loi u c hi. Hai loi cng c li khi sng chung nhng khng nht thit phi c nhau ; khi tch ring c hai loi u c hi. Khi sng chung mt loi c li, loi kia khng c li cng khng c hi g ; khi tch ring mt loi c hi cn loi kia khng b nh hng g. - Cc loi cnh tranh nhau v ngun sng, khng gian sng. - C hai loi u b nh hng bt li, thng th mt loi s thng th cn loi khc b hi nhiu hn. Mt loi sng nh trn c th ca loi khc, ly cc cht nui sng c th t loi . Mt loi ny sng bnh thng, nhng gy hi cho loi khc.

- Hai loi sng chung vi nhau. - Mt loi s dng loi khc lm thc n. Bao gm : ng vt n ng vt, ng vt n thc vt. 2. Hin tng khng ch sinh hc: - Khng ch sinh hc l hin tng s lng c th ca mt loi b khng ch mt mc nht nh do quan h h tr hoc i khng gia c loi trong qun x. Bi 41: DIN TH SINH THI I - Khi nim v din th sinh thi Din th sinh thi l qu trnh bin i tun t ca qun x qua cc giai on tng ng vi s bin i ca mi trng. II- Cc loi din th sinh thi: 1. Din th nguyn sinh: - Din th nguyn sinh l din th khi u t mi trng cha c sinh vt. - Qu trnh din th din ra theo cc giai on sau: + Giai on tin phong: Hnh thnh qun x tin phong + Giai on gia:giai on hn hp, gm cc qun x thay i tun t + Giai on cui: Hnh thnh qun x tng i n nh 2. Din th th sinh: - Din th th sinh l din th xut hin mi trng c mt qun x sinh vt sng. - Qu trnh din th din ra theo s sau: + Giai on u: Giai on qun x n nh + Giai on gia: Giai on gm cc qun x thay i tun t.

25

+ Giai on cui: Hnh thnh qun x tng i n inh khc hoc qun x b suy thoi. ( ty thuc vo mi trng) III- Nguyn nhn gy ra din th: 1. Nguyn nhn bn ngoi: Do tc ng mnh m ca ngoi cnh ln qun x nh thi tit , kh hu . 2. Nguyn nhn bn trong: s cnh trang gay gt gia cc loi trong qun x IV- Tm quan trng ca vic nghin cu din th sinh thi: Nghin cu din th sinh thi gip chng ta c th hiu bit c cc quy lut pht trin ca qun x sinh vt, d on c cc qun x tn ti trc v qun x s thay th trong tng lai. t c th ch ng xy dng k hoch trong vic bo v v khai thc hp l cc ngun ti nguyn thin nhin. ng thi, c th kp thi xut cc bin php khc phc nhng bin i bt li ca mi trng, sinh vt v con ngi. Bi 42: H SINH THI I. Khi nim h sinh thi H sinh thi bao gm qun x sinh vt v sinh cnh H sinh thi l mt h thng sinh hc hon chnh v tng i n nh nh cc sinh vt lun tc ng ln nhau v ng thi tc ng qua li vi cc thnh phn v sinh Trong h sinh thi , trao i cht v nng lng gia cc sinh vt trong ni b qun x v gia qun x sinh cnh chng biu hin chc nng ca 1 t chc sng II. Cc thnh phn cu trc ca h sinh thi Gm c 2 thnh phn 1. Thnh phn v sinh ( sinh cnh ): + Cc yu t kh hu + Cc yu t th nhng + Nc v xc sinh vt trong mi trng 2. Thnh phn hu sinh ( qun x sinh vt ) Thc vt, ng vt v vi sinh vt Tu theo chc nng dinh dng trong h sinh thi chng c xp thnh 3 nhm + Sinh vt sn xut: + Sinh vt tiu th: + Sinh vt phn gii: III. Cc kiu h sinh thi trn tri t Gm h sinh thi t nhin v h sinh thi nhn to: 1. H sinh thi t nhin: gm HST trn cn, HST di nc 2. H sinh thi nhn to: gm HST trn cn, HST di nc H sinh thi nhn to ng vai tr ht sc quan trng trong cuc sng ca con ngi v vy con ngi phi bit s dng v ci to 1 cch hp l. Bi 43: TRAO I VT CHT TRONG H SINH THI. I- Trao i vt cht trong qun x sinh vt: 1. Chui thc n: - Mt chui thc n l mt dy gm nhiu loi c quan h dinh dng vi nhau trong loi ny n loi khc pha trc v l thc n cho loi pha sau ( mi loi l mt mt xch ca chui.) - Trong h sinh thi c hai loi chui thc n: + Chui thc n gm cc sinh vt t dng, sau n l ng vt n sinh vt t dng v tip na l ng vt n ng vt. + Chui thc n gm cc sinh vt phn gii mn b hu c, sau n cc loi ng vt n sinh vt phn gii v tip na l cc ng vt n ng vt. 2. Li thc n: - Li thc n gm nhiu chui thc n c nhiu mt xch chung. - Qun xa sinh vt cng a dng v thnh phn loi th li thc n trong qun x cng phc tp. 3. Bc dinh dng:

26

- Tp hp cc loi sinh vt c cng mc nng lng v s dng thc n cng mc nng lng trong chui hoc li thc n. - Trong qun x c nhiu bc dinh dng: + Bc dinh dng cp 1(Sinh vt sn xut) + Bc dinh dng cp 2(Sinh vt tiu th bc 1) + Bc dinh dng cp 3(Sinh vt tiu th bc 2) II- Thp sinh thi: Khi nim - Thp sinh thi bao gm nhiu hnh ch nht xp chng ln nhau, cc hnh ch nht c chiu cao bng nhau, cn chiu di th khc nhau biu th ln ca mi bc dinh dng. - xem xt mc dinh dng tng bc dinh dng v ton b qun x, ngi ta xy dng cc thp sinh thi - C ba loi thp sinh thi: Thp s lng, Thp sinh khi Thp nng lng: III.Hiu sut sinh thi -Hiu sut sinh thi l t l % chuyn ho nng lng gia cc bc dinh dng trong h sinh thi Bi 44: CHU TRNH SINH A HA V SINH QUYN. I- Trao i vt cht qua chu trnh sinh a ha - Chu trnh sinh a ho l chu trnh trao i cc cht trong t nhin. - Mt chu trnh sinh a ho gm c cc phn: tng hp cc cht, tun hon vt cht trong t nhin, phn gii v lng ng mt phn vt cht trong t , nc. II- Mt s chu trnh sinh a ho 1/ Chu trnh cacbon - Cacbon i vo chu trnh di dng cabon ixit ( CO2) . - TV ly CO2 to ra cht hu c u tin thng qua QH. - khi s dng v phn hy cc hp cht cha cacbon, SV tr li CO2 v nc cho mi trng - Nng kh CO2 trong bu kh quyn ang tng gy thm nhiu thin tai trn tri t. 2/ Chu trnh nit - TV hp th nit di dng mui amn (NH4+) v nitrat (NO3-) . - Cc mui trn c hnh thnh trong t nhin bng con ng vt l, ha hc v sinh hc. - Nit t xc SV tr li mi trng t, nc thng qua hot ng phn gii cht hu c ca VK, nm, - Hot ng phn nitrat ca VK tr li mt lng nit phn t cho t, nc v bu kh quyn. 3/ Chu trnh nc - Nc ma ri xung t, mt phn thm xung cc mch nc ngm, mt phn tch ly trong sng , sui, ao , h, - Nc ma tr li bu kh quyn di dng nc thng qua hot ng thot hi nc ca l cy v bc hi nc trn mt t. III- Sinh quyn 1/ Khi nim Sinh Quyn Sinh quyn l ton b sinh vt v mi trng v sinh trn Tri t hot ng nh mt h sinh thi ln nht.Sinh quyn dm nhiu khi sinh hc ( Biom) - Khu sinh hc : l cc h sinh thi cc ln c nhng c trng cho c im a l , kh hu v sinh vt 2/ Cc khu sinh hc trong sinh quyn - Khu sinh hc trn cn: ng ru i lnh, rng thng phng Bc, rng rng l n i, - khu sinh hc nc ngt: khu nc ng ( m, h, ao,..)v khu nc chy ( sng sui). - Khu sinh hc bin: + theo chiu thng ng: SV ni, V y,.. + theo chiu ngang: vng ven b v vng khi

27

Bi 45: DNG NNG LNG TRONG H SINH THI I.Dng nng lng trong h sinh thi 1. Phn b nng lng trn tri t -Mt tri l ngun cung cp nng lng ch yu cho s sng trn tri t -Sinh vt sn xut ch s dng c nhng tia sng nhn thy(50% bc x) cho quan hp -Quang hp ch s dng khong 0,2-0,5% tng lng bc x tng hp cht hu c 2. Dng nng lng trong h sinh th -Cng ln bc dinh dng cao hn th nng lng cng gim -Trong h sinh thi nng lng c truyn mt chiu t SVSX qua cc bc dinh dng, ti mi trng, cn vt cht c trao i qua chu trnh dinh dng II. S DNG BN VNG NGUN TI NGUYN THIN NHIN : 1. Cc dng ti nguyn thin nhin : - Ti nguyn ti sinh - Ti nguyn khng ti sinh - Ti nguyn nng lng vnh cu 2. Tnh hnh s dng ngun ti nguyn thin nhin : Ti nguyn thin nhin rt a dng , tuy nhin con ngi v ng khai thc ba bi gim a dng sinh c v suy thoi ti nguyn, c bit l ti nguyn ti sinh, gy nhim mi trng sng 3. khc phc suy thi mi trng v bo v bn vng ti nguyn thin nhin - S dng bn vng ti nguyn thin nhin l hnh thc s dng tha mn nhu cu hin ti ca con ngi xy dng v pht trin x hi, va m boduy tr lau di cc ti nguyn cho th h mai sau - Gii php : + S dng bn vng cc ngun ti nguyn + Duy tr a dng sunh hc + Gio dc v mi trng BI TP CHNG I- C CH DI TRUYN V BIN D I. Hng dn cch gii: 1. Bi tp v gen v qu trnh nhn i ADN a- Tnh s nu ca gen (hoc ca ADN): + i vi mi mch: A1 = T2; T1 = A2; G1 = X2; X1 = G2 + i vi c 2 mch: A = T = A1 + A2= A1+ T1 = A2 + T2 G = X = G1 + G2= G1+ X1 = G2 + X2 Khi tnh t l: %A + %G = 50% b- Tnh chiu di: L = (N: 2) x 3,4Ao c- S nu mi trng cung cp khi gen nhn i n ln: Ntd = (2n 1)N n Ac/c = T c/c= (2 1)A Gc/c = X c/c= (2n 1)G n d- S mch n mi= 2 x 2 - 2 2. Bi tp v phin m dch m: a- ARN v c ch tng hp ARN : Tng s rN ca ARN: rN = rA + rU + rG + rX. Chiu di phn t ARN: LARN = rN x 3,4 A0 = (N gen : 2) x 3,4 A0 Agen =T gen = A1 + A2 = rA + rU Ggen =X gen = G1 + G2 = rG + rX. - Tnh t l % tng loi nu : A% + T% + G% + X% = 100%. 2A% + 2G% = 100% A% + G% =50% A% gen = T%gen = (rA%+rU%) : 2 G% gen = X%gen = (rG% + rX%) : 2.

28

b- Qu trnh tng hp prtin trong t bo : Dch m : ADN ARNm protein (gm nhiu aa) S b 3 = N gen : 6 = rN : 3 S axit amin mi trng cung cp = S axit amin trong chui polypeptit = s b ba 1 = (N gen : 6) 1. S axit amin trong chui polypeptit hon chnh = S axit amin ca protein = (N gen : 6) 2. 3. Bi tp t bin gen: a. Xc nh dng t bin gen : - Mt nu: Nb < Nbt - Thm nu: Nb > Nbt - Thay th nu: Nb = Nbt b. S bin i chui polipeptit(pp) do gen t bin iu khin tng hp : * Mt (thm) nu: - Mt (thm) 1 cp nu: chui polipeptit do gen t bin iu khin tng hp(pp b) b bin i t axit amin do b ba c cp nu b mt (thm) m ho n axit amin cui cng. - Mt 3 cp nu lin quan ti n b ba k tip th ppb gim 1 axit amin , thnh phn c n-1 axit amin mi. * Thay th nu: - Nu b ba t bin v b ba ban u cng m ho 1 axit amin, th ppb khng thay i. - Nu b ba t bin v b ba ban u m ho cc axit amin khc nhau: th thay b ba no pp b ch b bin i axit amin do b ba m ho. 4. Bi tp t bin NST: a- Cch xc nh s lng NST dng a bi th v d bi. * Th a bi: - Tam bi : 3n (a bi l) - T bi : 4n (a bi chn) *Th lch bi - Th n nhim : 2n 1. + n nhim kp: 2n 1 1. - Th tam nhim : 2n + 1. + Tam nhim kp: 2n + 1 + 1. - Th t nhim : 2n + 2. + T nhim kp: 2n + 2 + 2. - Th khuyt nhim: 2n 2. b- Cc t l thng gp v cch suy lun tm kiu gen th a bi * P: 4n x 4n F1: 35 : 1 (P: c cng KH) F1 c t l 35 : 1 = 36 t hp = 6 g.t x 6 g.t => P c KG :(AAaa) * P: 4n x 4n F1: 11 : 1 F1 c t l 11 : 1 = 12 t hp = 6 g.t x 2 g.t => KG ca P to 6 gt l (AAaa) KG ca P to 2 gt l Aaaa (v AAAa khng to c gt aa khng c 1 t hp tnh trng ln F1 loi) * P: 4n x 2n F1: 11 : 1 F1 c t l 11 : 1 = 12 t hp = 6 g.t x 2 g.t Cy 4n to 6 gt c KG: AAaa Cy 2n to 2 gt c KG: Aa II. bi tp: 1. Mt gen c chiu di 0,306 micromet, A%= 30%. a. Hi s nu tng lai ca phn t ADN trn? b.Gen ny nhn i 5 ln i hi mi trng ni bo cung cp bao nhiu nu t do mi lai? c. Tnh s vng xon, s lin kt hydro, khi lng phn t ca gen? d. Tnh s axit amin ca chui polypeptit do gen tng hp. 2.Gen di 5100 Ao, c s lin kt hydr gia A v T bng s hydr gia G v X. gen nhn i lin tip 4 t. a- Tnh s nu ca phn t ADN ? b- Tnh s nu tng lai ca phn t ADN . b- Xc nh s nucltit t do trong mi trng ni bo cung cp cho ADN nhn i? 3. Mt phn t mARN E.coli c t l % cc loi rnu l:U=20%,X=25%, A=30%.

29

a-Xc nh t l % tng loi nucleotit ca gen tng hp mARN trn. b-m ARN trn c rA= 600 . Tnh chiu di ca gen bng micromet? c.Tnh s nu v s lin kt hidro ca gen. d. Khi gen ny nhn i ba ln, th n cn bao nhiu nucltit t do trong mi trng ni bo? e.Tnh s axit amin ca chui polypeptit c tng hp t gen trn. 4.Mt gen c 2400 nuclotit b t bin mt 1 cp nuclotit, chiu di ca gen t bin l bao nhiu? 5. Phn t hemoglobin trong hng cu ngi gm 2 chui polipeptit (pp) v 2 chui pp . Gen qui nh tng hp chui ngi bnh thng c G =186 v c 1068 lin kt hir. Gen t bin gy thiu mu hng cu hnh lim hn gen bnh thng 1 lin kt hir, nhng 2 gen c chiu di bng nhau. a. t bin lin quan ti cp nu no? V thuc dng no ca t bin gen? b. S nu mi loi trong gen bnh thng v gen t bin l bao nhiu? c. Tnh s lng cc axit amin ca chui pp c tng hp t gen bnh thng v gen t bin. 6.Mt gen di 0.612m v c A = 30% tng s nuclotit. Gen ny b t bin thay th 1 cp G-X bng 1 cp A-T. S lin kt hyr ca gen sau t bin l bao nhiu? 7.Tinh trng bnh thng ca loi c 10 NST th t bin th mt nhim c s lng NST l bao nhiu? 8. mt loi thc vt, gen A qui nh thn cao l tri hon ton so vi thn thp do gen a qui nh. Cy thn cao c kiu gen AAaa t th phn th kt qu phn tnh kiu gen , kiu hnh F1 s l bao nhiu? 9. mt loi thc vt, gen A qui nh tnh trng qu tri hon ton so vi gen a qui nh tnh trng ln qu vng. Cho cy c kiu gen Aaaa giao phn vi cy c kiu gen AAaa, kt qu phn tnh kiu gen , kiu hnh F1 s l bao nhiu? 10. Cho A quy nh thn cao, a quy nh thn thp. Php lai 1 c th t bi vi 1 c th lng bi cho t l kiu hnh 11 thn cao : 1 thn thp l bao nhiu? 11. Cy t bi Aaaa s cho cc loi giao t lng bi vi t l no? 12. Cy t bi AAaa s cho cc loi giao t lng bi vi t l no? 13. Ri lon trong s phn ly ton b NST trong qu trnh nguyn phn t t bo c 2n = 24 lm xut hin th: 14. Ht phn bnh thng ca loi c 36 NST th t bin th tam nhim c s lng NST l bao nhiu?
15. Nhim sc th bnh thng c trnh t gen nh sau: A B C D E F G H Hy xc nh dng t bin NST c minh ho trong cc trng hp sau: a- A B C F E D G H b- A B C D E F E F G H c- A B D E F G H 16. Gi thit c 1 NST mang cc gen c chiu di bng nhau. Do b chiu x, phn t ADN to nn NST ny b t 1 on tng ng vi 20 mARN v lm mt i 5% tng s gen ca NST . Khi phn t ADN b t bin t nhn i i hi mi trg cung cp 38000 nu t do. a. t bin trn thuc loi t bin g? b. Xc nh s gen trn NST . c. Xc nh chiu di trung bnh ca gen.

30

BI TP CHNG II - CC QUY LUT DI TRUYN 1. Cho bit mt gen quy nh mt tnh trng v tnh trng tri l tri hon ton. A: qu , a: qu vng. Theo l thuyt, php lai Aa x Aa xc nh s lng v t l kiu gen, kiu hnh i con. 2. cy hoa d lan hng, cy hoa c kiu gen RR, hoa trng c kiu gen rr, kiu gen Rr cho hoa mu hng. Lai hai ging thun chng hoa v hoa trng vi nhau c F 1, tip tc cho F1 giao phn vi nhau th kt qu F1, F2 nh th no? 3. Trong trng hp gen tri khng hon ton, hy xc nh kiu gen ca P trong cc trng hp sau : a/ F1 ng tnh tri. b/ F1 phn tnh theo t l 1 tri:1 ln. c/ F1 phn tnh theo t l 3 tri:1 ln 4. c chua qu (D) l tri i vi qu vng (d), nn khi lai gia hai th c chua thun chng qu v qu vng c F1 v F2: Khi lai gia F1 vi 1 cy qu F2 s c th h sau t l phn ly kiu gen nh th no? 5. c chua qu (D) l tri i vi qu vng (d), nn khi lai gia hai th c chua thun chng qu v qu vng c F1 v F2. Khi lai gia F1 vi mt cy qu F2 th h sau s xut hin t l phn tnh nh th no? 6. u H Lan gen A quy nh ht vng, a quy nh ht xanh, B: ht trn, b: ht nhn. Hai cp gen ny phn ly c lp vi nhau. Tin hnh lai gia hai cy u H Lan thun chng ht vng, trn v lc, trn c F1, cho F1 t th F2 s xut hin t l phn tnh nh th no? 7. c chua qu (D) l tri i vi qu vng (d), nn khi lai gia hai th c chua thun chng qu v qu vng c F1 . Cho F1 tp giao s thu c kt qu nh th no? 8. Xc nh s giao t c th c to ra t cc kiu gen sau : a/ AaDdEe b/ aaBBDd c / AaBBddEeFf 9. Cc ch in hoa l alen tri v ch thng l alen ln. Mi gen quy nh mt tnh trng. Thc hin php lai P: AaBbCcDd x AabbCcDd. Tnh xc sut xut hin F1 cc kiu gen sau : a/ AaBbCcDd b/ aabbccdd c/ aaBBCcDd d/ AaBbccdd 10. Gen A: ht vng, gen a: ht xanh; gen B: ht trn, gen b: ht nhn .Cho u H lan ht vng-trn lai vi u ht vng- trn i lai thu c ng lot vng trn. Th h P c kiu gen nh th no ? 11. Gen A: ht vng, gen a: ht xanh; gen B: ht trn, gen b: ht nhn. Cc gen tri hon ton. Hy xc nh kiu gen ca P trong cc trng hp sau: a/Cho u H Lan ht vng-trn lai vi u ht xanh- trn i lai thu c t l 1 vng -trn:1 xanh -trn. b/Cho u H lan ht vng-trn lai vi u ht vng- nhn i lai thu c t l 3 vng -trn:3 vngnhn:1 xanh -trn:1 xanh - nhn. c/Cho u H lan ht vng-trn lai vi u ht vng- trn i lai thu c ng lot vng trn. Th h P c kiu gen nh th no ? d/ Cho u H lan ht vng-trn lai vi u ht xanh- trn i lai thu c t l 1 vng -trn:1 xanh -trn. Th h P c kiu gen nh th no ? e/ Cho u H lan ht vng-trn lai vi u ht vng- trn i lai thu c t l 3 vng -trn:1 vng- nhn. Th h P c kiu gen nh th no ? 12. Cho lai gia cy ht trn, c vi cy ht di, trong thu c F 1 ton cy ht trn, c. Cho F 1 lai vi nhau c F2 xut hin 1091 cy ht trn, c: 360 cy ht trn, trong: 358 cy ht di, c: 121 cy ht di, trong. Bit hai cp gen quy nh hai cp tnh trng l Aa v Bb. Kiu gen ca F1 nh th no ? 13. u H lan, hoa tm (A), hoa trng (a); qu khng ngn (B), qu c ngn (b). em lai cc cy cha r kiu hnh vi nhau, thu c 50% c hoa tm, qu khng ngn: 50% c hoa tm, qu ngn. Xc nh kiu hnh c th c ca cc cy b m em lai. 14. Gen A: thn cao, gen a: thn thp; gen B: hoa , gen b: hoa trng. Cc gen tri hon ton. Hy xc nh t l kiu gen v kiu hnh i con trong cc trng hp sau: a/ P: AABB x aabb b/ P: AaBB x aabb c/ P: AABb x aabb d/ P: AaBb x aabb e/ P: AaBb x AaBb 15. Cho c th mang gen AabbDDEeFf t th phn th s t hp giao t ti a l bao nhiu? 16. Cc ch in hoa l alen tri v ch thng l alen ln. Mi gen quy nh mt tnh trng. Cc gen tri hon ton. Thc hin php lai:P: AaBbCcDd x AaBbCcDd. Hy xc nh:

31

a/ S t hp c to thnh. b/ S kiu gen v t l kiu gen c to thnh. c/ S kiu hnh v t l kiu hnh c to thnh. 17. Cc ch in hoa l alen tri v ch thng l alen ln. Mi gen quy nh mt tnh trng. Cc gen tri hon ton. Thc hin php lai: P: AaBbCcDd x AabbCcDD. Hy xc nh: a/ S t hp c to thnh. b/ S kiu gen v t l kiu gen c to thnh. c/ S kiu hnh v t l kiu hnh c to thnh. 18. C th mang kiu gen AABbDdeeFf khi gim phn cho s loi giao t l bao nhiu ? 19. Trong php lai aaBbDDeeFf x AABbDdeeff th t l kiu hnh con lai A-bbD-eeff l bao nhiu? 20. Trong trng hp cc gen phn li c lp, tc ng ring r, cc gen tri l tri hon ton, php lai: AaBbCc x AaBbCc cho t l kiu hnh AbbC i con l bao nhiu? 21. Cho php lai: AaBbDd x AaBbDd. Cc gen tri hon ton. Tnh xc sut xut hin i con: a/ c th c kiu gen ng hp ln c 3 cp gen. b/ c th c kiu gen d hp t 3 cp gen. c/ c th c kiu gen ging m. d/ c th c kiu hnh ging b 22. Cho php lai: AabbDD x AaBbdd. Cc gen tri hon ton. Tnh xc sut xut hin i con: a/ c th c kiu gen ng hp ln c 3 cp gen. b/ c th c kiu gen d hp t 3 cp gen. c/ c th c kiu gen ging m. d/ c th c kiu hnh ging b 23. Mt loi thc vt, nu c c 2 gen A v B trong cng kiu gen cho mu hoa , cc kiu gen khc s cho hoa mu trng. Cho lai phn tch c th d hp 2 cp gen, kt qa phn tnh F2 s l g? 24. mt loi thc vt, lai 2 dng cy hoa trng thun chng vi nhau, F 1 thu c tan cy hoa . Cho F1 lai phn tch thu c th h con 133 cy hoa trng, 45 cy hoa . Cho bit khng c t bin xy ra, c th kt lun mu sc hoa tun theo qui lut di truyn no? Vit s lai minh ha. 25. mt loi thc vt, kch thc thn cy do ba cp gen khng alen tng tc vi nhau theo kiu cng gp quy nh. C mi alen tri lm cy thp i 10cm. Cy cao nht c kiu gen aabbdd v cao 200cm. Cho lai cy cao nht vi cy thp nht, kch thc ca cy F1 l bao nhiu? 26. ng, tnh trng kch thc thn do hai cp gen nm trn hai cp nhim sc th tng ng khc nhau tng tc kiu b sung quy nh. Kiu gen c mt ng thi 2 alen tri A v B thn cao, kiu gen thiu mt hoc hai alen tri ny u cho thn thp. Cho giao phn 2 th ng thun chng thn thp vi nhau thu c F1 u c thn cao, tp tc cho F1 giao phn vi nhau th t l kiu hnh F2 nh th no? 27. Cho cy hoa tm lai phn tch thu c i con gm 25% hoa tm, 75% hoa trng th kt lun, xc nh quy lut di truyn v vit s lai minh ha. 28. ng, tnh trng chiu cao do 3 cp gen alen c tc ng theo kiu cng gp (A1,a1,A2,a2,A3,a3),chng phn li c lp v c mi gen tri khi c mt trong kiu gen s lm cho cy thp i 20 cm, cy cao nht c chiu cao 210cm. Kiu gen v chiu cao ca cy thp nht nh th no? 29. ng, tnh trng chiu cao do 3 cp gen alen c tc ng theo kiu cng gp (A1,a1,A2,a2,A3,a3),chng phn li c lp v c mi gen tri khi c mt trong kiu gen s lm cho cy thp i 20 cm, cy cao nht c chiu cao 210cm. Giao phn gia cy c kiu gen cao nht v kiu gen thp nht, con ca chng s c kiu gen v chiu cao nh th no? 30. ng, tnh trng chiu cao do 3 cp gen alen c tc ng theo kiu cng gp (A1,a1,A2,a2,A3,a3), chng phn li c lp v c mi gen tri khi c mt trong kiu gen s lm cho cy thp i 20 cm, cy cao nht c chiu cao 210cm. Vit kiu gen ca cc cy c chiu cao 150cm. 31. c chua: gen A quy nh thn cao, a: thn thp; B: qu trn, b: bu dc; cc gen cng nm trn mt cp nhim sc th tng ng. Hy vit cc kiu gen c th c. 32. Tn s han v gen nh sau: AB = 49%, AC = 36%, BC = 13%, bn gen th no? 33. Trong qu trnh gim phn 1 c th c kiu gen AB/ab xy ra han v gen vi tn s l 32%. Cho bit khng xy ra t bin. T l cc giao t to thnh nh th no ?

32

34. Mt loi thc vt, gen A quy nh cy cao, alen a: cy thp; gen B qu , alen b: qu trng. Ab Cc gen lin kt hon ton trn cp nhim sc th tng ng. Cho cy c kiu gen giao phn vi aB ab cy c kiu gen , t l kiu hnh F1 nh th no? ab 35. c chua gen A quy nh thn cao, a: thn thp, B: qu trn, b: bu dc, cc gen cng nm trn mt cp nhim sc th tng ng di truyn lin kt hon ton. Php lai no lm xut hin t l t l phn tnh 1cao, trn:1 thp, bu dc? 36. c chua gen A quy nh thn cao, a: thn thp, B: qu trn, b: bu dc, cc gen cng nm trn mt cp nhim sc th tng ng di truyn lin kt hon ton. Php lai no lm xut hin t l t l phn tnh 3cao, trn:1 thp, bu dc? AB 37. Vi tn s hon v gen l 20%, c th c ku gen cho t l cc loi giao t nh th no? ab 38. c chua, gen A quy nh thn cao, a: thn thp, B: qu trn, b: qu bu dc. Gi s hai cp gen ny nm trn mt nhim sc th . Vi tn s hon v l 20%, vit s lai ca cc php lai sau : a. P: (AB/ab) x (ab/ab) b. P: (Ab/aB) x (Ab/ab) c. P: (AB/ab) x (aB/ab) d. P: (AB/ab) x (aB/aB) e. P: (Ab/aB) x (AB/aB) f. P: (AB/aB) x (Ab/ab) 39. Mt loi thc vt, cc tnh trng qu (A), trn (B) tri hon ton so vi cc tnh trng qu vng (a), bu dc (b). Trong qu trnh pht sinh giao t c hin tng han v gen xy ra vi tn s 40%. Lai hai ging thun chng qu , trn v qu vng, bu dc vi nhau c F1. Cho F1 lai phn tch th t l phn li kiu hnh nh th no? 40. rui gim A: quy nh tnh trng thn xm, a: thn en, B: cnh di, b: cnh ngn. Cc gen di truyn lin kt. Lai gia hai b m rui thun chng mnh xm, cnh ngn v mnh en, cnh di, vi tn s hon v l 18%. Kt qu F2 khi cho F1 tp giao s nh th no? 41. Trong php lai sau: XAXa x XaY t l phn tnh i sau nh th no? 42. Trong php lai sau: XAXa x XAY t l phn tnh i sau nh th no? 43. Mt rui gim ci mt mang 1 gen ln mt trng nm trn NST X giao phi vi 1 rui gim c mt s cho ra F1 nh th no? 44. Bnh mu kh ng ngi do mt gen ln (h) trn NST X qui nh, khng c alen tng ng trn Y, alen tri (H) tung ng cho tnh trng bnh thng. Ngi ph n d hp ly chng kho mnh th xc sut h sinh con trai b bnh l bao nhiu? 45. Vi XM: Bnh thng, Xm: m mu. B m sinh c cc con, c con gi v con trai bnh thng, c con gi, con trai m mu. Kiu gen ca b v m nh th no? 46. Vi XM: Bnh thng, Xm: m mu. B m u c kiu hnh nhn mu bnh thng, sinh c con gi nhn mu bnh thng v con trai m mu. a con gi ln ln ly chng khng b bnh m mu th xc sut xut hin a tr b m mu th h tip theo l bao nhiu? 47. mt loi th, tnh trng do 1 cp gen qui nh nm trn NST gii tnh, tnh trng tri l tri hon ton, php lai no c s phn li kiu hnh 2 gii l ging nhau ? ngi bnh mu kh ng do gen ln h nm trn nhim sc th X quy nh, gen H quy nh tnh trng mu ng bnh thng. B mc bnh mu kh ng, m bnh thng, ng ngoi mc bnh mu kh ng, t l phn ly i con nh th no? 48. ngi bnh mu kh ng do gen ln h nm trn nhim sc th X quy nh, gen H quy nh tnh trng mu ng bnh thng. B, m ng b u bnh thng nhng b ngoi c b mc bnh mu kh ng, xc sut b m ny sinh con mc bnh l bao nhiu? BI TP CHNG III CU TRC DI TRUYN CA QUN TH. 1. Tnh tn s tng i ca cc alen ca mi qun th c thnh phn kiu gen sau : a. Qun th 1 : 0,64 AA + 0,32 Aa + 0,04 aa = 1 b. Qun th 2 : 0,36 AA + 0,48 Aa + 0,16 aa = 1

33

c. Qun th 3 : 0,5625 AA + 0,375 Aa + 0,0625 aa = 1 2. Khi trng thi cn bng di truyn, mt qun th c 4000 c th; tn s cc alen p(A) = 0,4; q(a) = 0,6 A l alen qui nh thn cao, a qui nh thn thp. a. Thnh phn kiu gen ca qun th c vit nh th no? b. Xc nh tn s kiu hnh ca qun th. c. Tnh s c th c kiu gen ng hp 3. chut, AA quy nh lng en, Aa quy nh lng mu xm, aa quy nh lng mu trng. Mt qun th gm 350 con lng en, 100 con lng xm, 50 con lng trng. Bit gen nm trn NST thng. a. Thnh phn kiu gen ca qun th t cn bng hay cha? V sao? b. iu kin no thnh phn kiu gen ca qun th t cn bng? Vit thnh phn kiu gen lc . 4. Mt qun th sc, gen A quy nh lng di, gen a quy nh lng ngn (bit gen nm trn NST thng). Mt qun th lc cn bng v thnh phn kiu gen c 3200 con, trong c 2912 con lng di. a. Xc nh tn s tng i ca cc alen A v a. b. Vit thnh phn kiu gen ca qun th. c. S c th lng di d hp bng bao nhiu? 5. Bit thnh tn s alen ca thnh phn ci ca th h b m l 0,6. Khi ngu phi qun th t trng thi cn bng v thnh phn kiu gen th h F2 vi cu trc di truyn l 0,49AA : 0,42Aa : 0,09aa. a. Xc nh tn s cc alen A v a ca phn c th h ban u. b. Vit thnh phn kiu gen ca F1 6. Cu trc di truyn ca qun th ban u nh sau : 36AA : 16aa a. Nu y l mt qun th t th th cu trc di truyn ca qun th sau 6 th h l bao nhiu ? b. Nu y l mt qun th giao phi ngu nhin th cu trc di truyn ca qun th sau 10 th h l bao nhiu ? 7. Mt qun th c cu trc ban u nh sau : 21AA : 10Aa : 10aa a. Cu trc di truyn ca qun th sau 8 th h giao phi ngu nhin, gi s khng c tc ng ca chn lc v t bin. b. Cu trc di truyn ca qun th sau 5 th h t th. 8. Trong mt qun th giao phi. A qui nh qu trn, a qui nh qu di. Tn s alen A ca qun th l 0,9 a. Xc nh cu trc di truyn ca qun th lc t cn bng. b. Tn s kiu hnh ca qun th lc cn bng nh th no ? 9. Cho bit tn s tng i ca cc alen trong phn c ca mt qun th l A = 0,9 v a =0,1 ; phn ci l A = 0,8 v a = 0,2. a. Vit cu trc di truyn ca F1 khi cho th h ban u ngu phi. b. Qun th t trng thi cn bng v thnh phn kiu gen vi cu trc nh th no? 10. Mt qun th ban u c cu trc di truyn l : 0,6AA : 0,4Aa. Sau mt th h ngu phi, ngi ta thu c i con 8000 c th. Theo l thuyt, s c th d hp i con l bao nhiu ? 11. g cho bit gen A tri khng hon ton quy nh lng en, gen a quy nh lng mu trng, tnh trng trung gian quy nh lng mu xm. Trong mt qun th g cn bng v mt di truyn c 48 g trng chim 4% tng s n g. a. Xc nh tn s tng i ca alen A v a trong qun th. b. S lng g lng en v lng xm l bao nhiu? 12. Cho mt qun th c thnh phn kiu gen l : 0,6AA : 0,2Aa : 0,2aa a. Thnh phn kiu gen ca qun th t trng thi cn bng cha ? V sao? b. Khi t trng thi cn bng, cu trc di truyn ca qun th nh th no? 13. Mt qun th gm 50 cy, trong c 25 cy c kiu gen Aa v 25 cy c kiu gen AA. Cho cc cy t th phn lin tip th n F4 t l kiu gen l bao nhiu? 14. C khong 1/2500 ngi Caucasian M khi sinh ra b bnh nang x (do alen ln).Theo cn bng Haci-Vanbec, th c khong bao nhiu ngi mang gen bnh?

34

15. Trong mt qun th giao phi c s cn bng Haci Vanbec, tn s tng i cc alen A, a l bao nhiu khi tn s kiu gen aa gp i tn s kiu gen Aa? ----------------------Ht------------------------

35

 THI TH TT NGHIP THPT NM HC 2012 - 2013 CHNH THC MN: SINH HC M 159 Thi gian lm bi: 60 pht (khng k thi gian pht ) I. PHN CHUNG CHO TT C TH SINH (32 cu, t cu 01 n cu 32) Cu 1: Hin tng a hiu l hin tng A di truyn ng tri. B mt gen quy nh nhiu tnh trng. C to ra sn phm vi hiu qu cao. D nhiu gen quy nh mt tnh trng. Cu 2: Theo quan nim hin i, qu trnh t bin c vai tr A nh hng cho qu trnh tin ha. B l ngun nguyn liu s cp ca tin ha. C to ra v s bin d t hp. D to ra nhiu loi mi. Cu 3: c im ca m di truyn phn nh tnh thng nht ca sinh gii l tnh A thoi ha. B c hiu. C ph bin. D lin tc. Cu 4: Giao t bnh thng ca mt c th lng bi c 12 nhim sc th (NST). S NST th ba kp l A 38. B 14. C 36. D 26. Cu 5: Tn s hon v gen c xc nh bng tng t l cc A kiu hnh ging P. B giao t mang gen khng hon v. C kiu hnh khc P. D giao t mang gen hon v. Cu 6: sinh vt nhn thc, khi dch m ribxm chuyn dch theo chiu no trn phn t mARN? A 5/ n 3/. B 5 n 3. C 3 n 5. D 3/ n 5/. Cu 7: Vai tr ch yu ca chn lc t nhin trong tin ha nh l A phn ha kh nng sinh sn ca cc c th. B phn ha kh nng sng st ca cc c th. C cung cp nguyn liu cho qu trnh tin ha. D nh hng qu trnh tin ha. Cu 8: Da vo s thch nghi ca thc vt i vi nh sng, ngi ta chia thc vt thnh cc nhm cy A a hn, a m, chu m. B trung sinh, hn sinh, m sinh. C a sng, a bng, chu bng. D a sng, a ti, chu ti. Cu 9: C quan hoc c th hon chnh do nui cy m to thnh li c kiu gen nh dng gc v kiu gen c duy tr n nh thng qua A gin phn. B nguyn phn. C trc phn. D gim phn. Cu 10: Loi tc ng ca gen thng c ch trong sn xut l A a hiu. B t ch. C cng gp. D b sung. Cu 11: Bnh do lch bi nhim sc th thng gy nn l bnh A m mu - lc. B ao. C Claiphent. D ung th mu. Cu 12: S khc nhau c bn ca th d a bi so vi th t a bi l A t hp cc tnh trng ca c hai loi khc nhau. B t bo mang c hai b nhim sc th ca hai loi khc nhau. C kh nng tng hp cht hu c km hn. D kh nng pht trin v sc chng chu khc nhau. Cu 13: Ni dung sai khi cp n qu trnh pht sinh v pht trin s sng l A S sng ban u xut hin nc, sau mi chuyn ln cn. B Sinh vt nc chim u th hn so vi sinh vt cn. C Tp hp i phn t (ARN, AND, prtin) t bo s khai l tin ha tin sinh hc. D T bo s khai sinh vt nhn s, nhn thc hin nay l tin ha sinh hc. Cu 14: Trong m hnh cu trc ca opron Lac, vng vn hnh l ni A cha thng tin m ha cc axit amin trong phn t prtin cu trc. B mang thng tin quy nh cu trc prtin c ch. C ARN plimeraza bm vo v khi u phin m.

36

D prtin c ch c th lin kt lm ngn cn s phin m. Cu 15: Cc t bo khng thuc c tch nhn, cho kt hp vi t bo bnh thng mn cm thuc to ra t bo khng thuc. iu chng t tnh khng thuc c truyn qua gen A nhim sc th thng. B ngoi nhim sc th. C nhim sc th Y. D nhim sc th X. Trang 1/4 Cu 16: Trn mt nhim sc th, xt 4 gen A, B, C v D. Khong cch tng i gia cc gen l: AB = 2,5 cM, BC = 16,5 cM, BD = 4,5 cM, CD = 21 cM, AC = 19cM. Trt t ng ca cc gen trn nhim sc th l A CABD. B ABCD. C DABC. D BACD. Cu 17: To u th lai tt nht l s dng phng php lai khc A ni. B dng. C th. D loi. Cu 18: c trng quan trng nht m bo hiu qu sinh sn ca qun th khi iu kin mi trng thay i l A t l gii tnh. B t l cc nhm tui. C mt c th. D s phn b c th. Cu 19: Khng phi l c trng v cu trc ca qun x l A s phn b ca cc loi trong khng gian. B s lng ca cc nhm loi. C mi quan h gia cc loi. D hot ng chc nng ca cc nhm loi. Cu 20: Hin tng di truyn lm hn ch tnh a dng ca sinh vt l A hon v gen. B phn ly c lp. C tng tc gen. D lin kt gen. Cu 21: S ging nhau ca hai qu trnh nhn i v phin m l A u c xc tc ca enzim ADN plimeraza. B trong mt chu k t bo c th thc hin nhiu ln. C thc hin trn ton b phn t ADN. D vic lp ghp cc n phn c thc hin theo nguyn tc b sung. Cu 22: Tc nhn cn tr s hnh thnh thoi phn bo gy t bin th a bi thc vt l A cnsixin. B tia phng x. C tia t ngoi. D sc nhit. Cu 23: Mt qun th thc vt c t l cc kiu gen th h xut pht (P) l 0,25AA : 0,40Aa : 0,35aa. Tnh theo l thuyt, t l cc kiu gen ca qun th ny sau ba th h t th phn bt buc (F3) l A 0,425AA : 0,050Aa : 0,525aa. B 0,250AA : 0,400Aa : 0,350aa. C 0,350AA : 0,200Aa : 0,450aa. D 0,375AA : 0,100Aa : 0,525aa. Cu 24: Tn s tng i ca alen a ca phn ci trong qun th ban u l 0,4. Tn s alen A ca phn c l 0,7. Cu trc di truyn ca qun th sau ngu phi l A 0,36AA : 0,48Aa : 0,16aa. B 0,12AA : 0,46Aa : 0,42aa. C 0,49AA : 0,42Aa : 0,09aa. D 0,42AA : 0,46Aa : 0,12aa. Cu 25: Mt gen c 3600 nucltit v c t l A/G = 1/2 b t bin thnh alen mi c 4801 lin kt hir. S nucltit mi loi ca gen sau t bin l A T = A = 600 ; X = G = 1200. B T = A = 599 ; X = G = 1201. C T = A = 598 ; X = G = 1202. D T = A = 601 ; X = G = 1199. Cu 26: a y l quan h A cng sinh. B k sinh. C hi sinh. D hp tc. Cu 27: C s t bo hc ca quy lut phn ly c lp l A s nhn i v phn ly ca nhim sc th. B giao t F1 gi nguyn bn cht. C c s tip hp v trao i cho nhim sc th. D s phn ly c lp v t hp t do ca nhim sc th.

37

Cu 28: Gai cy hong lin v gai cy hoa hng l cc c quan A tng t. B thoi ha. C tng ng. D ng dng. Cu 29: Theo quan nim hin i, cc yu t ngu nhin tc ng vo qun th A lun lm tng tnh a dng di truyn ca qun th. B lun lm tng tn s kiu gen ng hp t v gim tn s kiu gen d hp t. C khng lm thay i tn s cc alen ca qun th. D lm thay i tn s cc alen khng theo mt hng xc nh. Cu 30: Nhn t khng chi phi s hnh thnh c im thch nghi kiu gen l qu trnh A giao phi. B chn lc t nhin. C t bin. D phn ly tnh trng. Cu 31: Chu trnh cacbon trong sinh quyn l qu trnh ti sinh A ton b vt cht trong h sinh thi. B mt phn nng lng ca h sinh thi. C mt phn vt cht ca h sinh thi. D ton b nng lng trong h sinh thi. Cu 32: Cho bit mi gen quy nh mt tnh trng, gen tri l tri hon ton. Bit rng khng c t bin xy ra. Theo l thuyt, php lai no sau y to ra i con c 8 loi kiu gen v 4 loi kiu hnh? A AaBbDd x AaBbDD. B AaBbdd x AabbDd. C AaBbDd x aabbDD. D AaBbDd x aabbdd. II. PHN RING (08 cu) Th sinh ch c lm mt trong hai phn (phn A hoc B) A. Theo chng trnh Chun (08 cu, t cu 33 n cu 40) Cu 33: Hu qu ca t bin gen l lm A xut hin cc alen mi. B bin i trong cu trc ca gen. C thay i mt nucltit trong gen. D ri lon trong nhn i ADN. Cu 34: Mi quan h c ngha quan trng nht i vi s hnh thnh chui v li thc n trong h sinh thi l quan h A cnh tranh. B c ch - cm nhim. C i ch. D sinh vt ny n sinh vt khc. Cu 35: Trong k thut di truyn ngi ta thng dng th truyn l plasmit v A nm men. B virut. C vi khun. D thc khun th. Cu 36: Mi gen m ha prtin in hnh c ba vng trnh t nucltit. Vng trnh t nucltit nm u 5/ trn mch m gc ca gen c chc nng mang tn hiu A kt thc qu trnh phin m. B m u qu trnh dch m. C m u qu trnh phin m. D kt thc qu trnh dch m. Cu 37: Khi ni v s phn b c th trong qun th sinh vt, pht biu no sau y khng ng? A Phn b theo nhm thng gp khi iu kin sng phn b ng u trong mi trng, c s cnh tranh gay gt gia cc c th trong qun th. B Phn b ngu nhin thng gp khi iu kin sng phn b ng u trong mi trng v khng c s cnh tranh gay gt gia cc c th trong qun th. C Phn b ng u c ngha lm gim mc cnh tranh gia cc c th trong qun th. D Phn b theo nhm l kiu phn b ph bin nht, gip cc c th h tr nhau chng li iu kin bt li ca mi trng. Cu 38: Bin ng di truyn c xem l nhn t tin ha v n lm thay i tn s tng i ca cc alen v mt gen no trong qun th mt cch A t ngt do nguyn nhn gy t bin. B t ngt do nguyn nhn ngu nhin. C nh hng do nguyn nhn gy t bin. D nh hng do nguyn nhn ngu nhin. Cu 39: Theo thuyt tin ha hin i, chn lc t nhin s o thi hon ton mt alen c hi ra khi qun th khi chn lc chng li A alen ln. B alen tri. C th d hp. D th ng hp ln.

38

Cu 40: Trong cc mi quan h sinh hc gia cc loi sau y, quan h no l kiu quan h cnh tranh? A Mi v trng roi sng trong rut mi. B Chim n su v su n l. C La v c di trong cng mt rung la. D Ln v giun a sng trong rut ln. B. Theo chng trnh Nng cao (08 cu, t cu 41 n cu 48) Cu 41: Trong to ging thc vt bng cng ngh gen, a gen vo trong t bo thc vt c thnh xenlulz, phng php khng c s dng l chuyn gen A bng plasmit. B bng thc khun th. C trc tip qua ng phn. D bng sng bn gen. Cu 42: Trong qun x sinh vt, mt loi c tn sut xut hin v phong ph rt thp, nhng s c mt ca n lm tng mc a dng cho qun x c gi l loi A ngu nhin. B th yu. C u th. D ch cht. Cu 43: Cp nhn t tin ha c th lm xut hin cc alen mi trong qun th sinh vt l A t bin v di - nhp gen. B t bin v chn lc t nhin. C chn lc khng ngu nhin v di - nhp gen. D chn lc t nhin v cc yu t ngu nhin. Trang 3/4 Cu 44: Khi ni v c ch di truyn sinh vt nhn thc, trong iu kin khng c t bin xy ra, pht biu no sau y khng ng? A Trong phin m, s kt cp cc nucltit theo nguyn tc b sung xy ra tt c cc nucltit trn mch m gc vng m ha ca gen. B S nhn i ADN xy ra nhiu im trong mi phn t ADN to ra nhiu n v ti bn. C Trong dch m, s kt cp cc nucltit theo nguyn tc b sung xy ra tt c cc nucltit trn phn t mARN. D Trong ti bn ADN, s kt cp cc nucltit theo nguyn tc b sung xy ra tt c cc nucltit trn mi mch n. Cu 45: sinh vt nhn s, iu ha hot ng ca gen din ra ch yu giai on A sau dch m. B dch m. C phin m. D trc phin m. Cu 46: Du hiu khng ng vi xu hng tin b sinh hc l A khu phn b ngy cng thu hp v tr nn gin on. B khu phn b m rng v lin tc. C s lng c th tng dn, t l sng st ngy cng cao. D phn ha ni b ngy cng a dng v phong ph. Cu 47: Trong mt h sinh thi, A s bin i nng lng din ra theo chu trnh. B nng lng ca sinh vt sn xut bao gi cng nh hn nng lng ca sinh vt tiu th n. C nng lng tht thot qua mi bc dinh dng ca chui thc n l rt ln. D s chuyn ha vt cht din ra khng theo chu trnh. Cu 48: Trong cc yu t nh hng n c ch t iu chnh s lng c th ca mt qun th, yu t quan trng nht l A mc sinh sn. B k th. C ngun thc n. D cc nhn t v sinh. Ht

39

M 259 ( thi c 04 trang)

THI TH TT NGHIP THPT NM 2013 Mn thi: SINH HC - Gio dc trung hc ph thng Thi gian lm bi: 60 pht. M thi 259

H, tn th sinh: .......................................................................... S bo danh: ............................................................................... I. PHN CHUNG CHO TT C TH SINH (32 cu, t cu 1 n cu 32) Cu 1: c c dc 2n = 24. S dng t bin th ba c pht hin loi ny l A. 23. B. 24. C. 12. D. 25. Cu 2: i vi mi nhn t sinh thi th khong thun li (khong cc thun) l khong gi tr ca nhn t sinh thi m sinh vt A. pht trin thun li nht. B. cht hng lot. C. c sc sng gim dn. D. c sc sng trung bnh. Cu 3: Enzim ni s dng trong k thut to ADN ti t hp c tn l A. ARN-plimeraza. B. ligaza. C. ADN-plimeraza. D. restrictaza. Cu 4: Cho bit cc cng on c tin hnh trong chn ging nh sau: 1. Chn lc cc t hp gen mong mun; 2. To dng thun chng c kiu gen khc nhau; 3. Lai cc dng thun chng vi nhau. Quy trnh to ging lai c u th lai cao c thc hin theo trnh t: A. 1, 2, 3 B. 3, 1, 2 C. 2, 1, 3 D. 2, 3, 1 Cu 5: La lai vi nga sinh ra con la khng c kh nng sinh sn. Hin tng ny biu hin cho A. cch li trc hp t. B. cch li sau hp t. C. cch li tp tnh. D. cch li ma v. Cu 6: Nng lng c chuyn cho bc dinh dng sau t bc dinh dng trc n khong bao nhiu %? A. 70% B. 10% C. 50% D. 90% Cu 7: Hai c quan tng ng l A. chn ca loi chut chi v chn ca loi d nhi. B. gai ca cy hoa hng v gai ca cy xng rng. C. mang ca loi c v mang ca cc loi tm. D. gai ca cy xng rng v tua cun cy u H Lan Cu 8: cc loi sinh vt lng bi, s nhm gen lin kt mi loi bng s A. tnh trng ca loi. B. nhim sc th trong b lng bi ca loi. C. nhim sc th trong b n bi ca loi. D. giao t ca loi. Cu 9: Khi lai 2 ging b ng thun chng qu dt v qu di vi nhau c F1 u c qu dt. Cho F1 lai vi b qu trn c F2: 152 b qu trn: 114 b qu dt: 38 b qu di. Kiu gen ca b qu trn em lai vi b qu dt F1 l A. aaBB. B. aaBb. C. AAbb. D. AAbb hoc aaBB. Cu 10: u H Lan, gen A: thn cao, alen a: thn thp; gen B: hoa , alen b: hoa trng nm trn 2 cp NST tng ng. Cho u thn cao, hoa d hp v 2 cp gen t th phn c F 1. Nu khng c t bin, tnh theo l thuyt trong s cy thn cao, hoa F1 th s cy thn cao, hoa thun chng chim t l A. 1/16. B. 1/9. C. 1/4. D. 9/16. Cu 11: Xt php lai P: AaBbDd x AaBbDd. Th h F1 thu c kiu gen aaBbdd vi t l: A. 1/32 B. 1/2 C. 1/64 D. 1/4 Cu 12: Tin ho nh l qu trnh A. bin i kiu hnh ca qun th dn ti s hnh thnh loi mi. B. bin i thnh phn kiu gen ca qun th dn ti s bin i kiu hnh. C. bin i cu trc di truyn ca qun th dn ti s hnh thnh loi mi. D. hnh thnh cc nhm phn loi trn loi.

40

Cu 13: ngi bnh mu kh ng do gen ln h nm trn NST X quy nh, gen H quy nh mu ng bnh thng. Mt ngi nam bnh thng ly mt ngi n bnh thng mang gen bnh, kh nng h sinh ra c con gi khe mnh trong mi ln sinh l bao nhiu? A. 75% B. 37,5% C. 25% D. 50% Cu 14: rui gim gen W quy nh tnh trng mt , gen w quy nh tnh trng mt trng mt trng nm trn NST gii tnh X khng c alen tng ng trn NST Y. Php lai no di y s cho t l 3 rui mt : 1 rui mt trng; trong rui mt trng u l rui c? A. XWXw x XWY B. XwXw x XWY C. XWXW x XwY D. XWXw x XwY Cu 15: Trong lch s pht trin ca sinh vt trn tri t, cy c mch dn v ng vt u tin chuyn ln sng trn cn vo i A. trung sinh B. tn sinh C. c sinh D. nguyn sinh Cu 16: n v cu trc gm mt on ADN cha 146 cp nu qun quanh 8 phn t histon 1 vng ca nhim sc th sinh vt nhn thc c gi l A. si c bn. B. ADN. C. nuclxm. D. si nhim sc. Cu 17: Cu trc di truyn ca qun th ban u : 0,2 AA + 0,6 Aa + 0,2 aa = 1. Sau 2 th h t phi th cu trc di truyn ca qun th s l: A. 0,35 AA + 0,30 Aa + 0,35 aa = 1. B. 0,425 AA + 0,15 Aa + 0,425 aa = 1. C. 0,25 AA + 0,50Aa + 0,25 aa = 1. D. 0,4625 AA + 0,075 Aa + 0,4625 aa = 1. Cu 18: S bin ng s lng ca th rng v mo rng tng gim u n 10 nm 1 ln. Hin tng ny biu hin: A. bin ng theo chu k ma. B. bin ng theo chu k tun trng. C. bin ng theo chu k ngy m. D. bin ng theo chu k nhiu nm. Cu 19: ngi, kiu tc do 1 gen gm 2 alen (A, a) nm trn NST thng. Mt ngi n ng tc xon ly v cng tc xon, h sinh ln th nht c 1 trai tc xon v ln th hai c 1 gi tc thng. Cp v chng ny c kiu gen l: A. AA x AA. B. AA x aa. C. AA x Aa. D. Aa x Aa. Cu 20: Qu trnh nhn i ADN c thc hin theo nguyn tc g? A. Mt mch c tng hp gin on, mt mch c tng hp lin tc. B. Hai mch c tng hp theo nguyn tc b sung song song lin tc. C. Mch lin tc hng vo, mch gin on hng ra chc ba ti bn. D. Nguyn tc b sung v nguyn tc bn bo ton. Cu 21: Mt gen c 480 anin v 3120 lin kt hir. Gen c s lng nucltit l A. 2400 B. 3000 C. 1800 D. 2040 Cu 22: Nhn nh no sau y l ng v phn t ARN? A. mARN c sao y khun t mch gc ca ADN. B. tARN c chc nng vn chuyn axit amin ti ribxm. C. Trn cc tARN c cc anticodon ging nhau. D. Tt c cc loi ARN u c cu to mch thng. Cu 23: Theo acuyn, c ch chnh ca tin ha l A. chn lc t nhin. B. bin d. C. di truyn. D. phn li tnh trng. Cu 24: Tc ng ca chn lc s o thi 1 loi alen khi qun th qua 1 th h l chn lc chng li A. th ng hp. B. alen ln. C. alen tri. D. th d hp. Cu 25: Operon Lac ca vi khun E.coli gm c cc thnh phn theo trt t: A. gen iu ha vng khi ng vng vn hnh nhm gen cu trc (Z, Y, A) B. vng khi ng vng vn hnh nhm gen cu trc (Z,Y,A) C. gen iu ha vng vn hnh vng khi ng nhm gen cu trc (Z, Y, A) D. vng khi ng gen iu ha vng vn hnh nhm gen cu trc (Z, Y, A)

41

Ab (hon v gen aB vi tn s f = 20% c hai gii) t th phn. Xc nh t l kiu hnh cy thp, qu vng th h sau. A. 1% B. 8% C. 24% D. 16% Cu 27: Ngoi vic pht hin hin tng lin kt gen trn nhim sc th thng v trn nhim sc th gii tnh, lai thun v lai nghch c s dng pht hin ra hin tng di truyn A. tng tc gen, tri ln khng hon ton. B. tng tc gen, phn ly c lp. C. tri ln hon ton, phn ly c lp. D. qua t bo cht. Cu 28: Xt mt qun th ngu phi gm 2 alen A, A. p2Aa + 2pqAA + q2aa = 1 B. trn nhim sc th thng. Gi p, q ln lt l tn s ca alen A, a (p, q 0 ; p + q = 1). Theo Haci-Vanbec thnh phn kiu gen ca qun th t trng thi cn bng c dng: A. p2AA + 2pqAa + q2aa = 1 2 2 C. p aa + 2pqAa + q AA = 1 D. q2AA + 2pqAa + q2aa = 1 Cu 29: dit su c thn la, ngi ta th ong mt vo rung la. l phng php u tranh sinh hc da vo: A. cnh tranh cng loi B. khng ch sinh hc C. cn bng sinh hc D. cn bng qun th Cu 30: Con mi mi n lim hu mn ng loi t cy trng roi Trichomonas. Trng roi c enzim phn gii c xelulz g m mi n. Quan h ny gia mi v trng roi l: A. cng sinh B. hi sinh C. hp tc D. k sinh Cu 31: M di truyn c tnh c hiu, tc l A. nhiu b ba cng xc nh mt axit amin. B. m m u l AUG, m kt thc l UAA, UAG, UGA. C. tt c cc loi u dng chung mt b m di truyn. D. mt b ba m ho ch m ho cho mt loi axit amin. Cu 32: Trong cc dng t bin gen, dng no thng gy bin i nhiu nht trong cu trc ca prtin tng ng, nu t bin khng lm xut hin b ba kt thc? A. Thm mt cp nucltit. B. Thay th mt cp nucltit. C. Mt hoc thm mt cp nucltit. D. Mt mt cp nucltit.

Cu 26: mt loi thc vt, A: thn cao, a thn thp; B: qu , b: qu vng. Cho c th

II. PHN RING - PHN T CHN [8 cu] Th sinh ch c lm mt trong hai phn (phn A hoc B) A. Theo chng trnh Chun (8 cu, t cu 33 n cu 40) Cu 33: to ra c th mang b nhim sc th ca 2 loi khc nhau m khng qua sinh sn hu tnh ngi ta s dng phng php A. lai t bo. B. t bin nhn to. C. k thut di truyn. D. chn lc c th. Cu 34: iu no sau y khng ng vi din th nguyn sinh? A. Khi u t mi trng trng trn B. Cc qun x sinh vt bin i tun t, thay th ln nhau v ngy cng pht trin a dng C. Khng th hnh thnh nn qun x tng i n nh. D. Hnh thnh qun x tng i n nh. Cu 35: Du hiu ch yu kt lun 2 c th chc chn thuc 2 loi sinh hc khc nhau l A. chng sinh ra con bt th. B. chng c hnh thi khc nhau. C. chng cch li sinh sn vi nhau. D. chng khng cng mi trng. Cu 36: Mt s loi cy cng loi sng gn nhau c hin tng r ca chng ni vi nhau. Hin tng ny th hin mi quan h: A. h tr cng loi. B. h tr khc loi. C. cng sinh. D. cnh tranh cng loi. Cu 37: Mc xon 3 trong cu trc siu hin vi ca nhim sc th sinh vt nhn thc gi l A. si c bn. B. si nhim sc. C. si siu xon. D. nuclxm.

42

Cu 38: ng rung, h nc, rng trng, thnh ph, l nhng v d v: A. h sinh thi trn cn B. h sinh thi nc ngt C. h sinh thi t nhin D. h sinh thi nhn to Cu 39: Nu cho rng chui nh 3n c ngun gc t chui rng 2n th c ch hnh thnh chui nh c gii thch bng chui cc s kin nh sau: 1. Th tinh gia giao t n v giao t 2n 2. T bo 2n nguyn phn bt thng cho c th 3n 3. C th 3n gim phn bt thng cho giao t 2n 4. Hp t 3n pht trin thnh th tam bi 5. C th 2n gim phn bt thng cho giao t 2n A. 5 1 4 B. 4 3 1 C. 3 1 4 D. 1 3 4 Cu 40: Gi s mt gen c cu to t 3 loi nucltit: A, T, G th trn mch gc ca gen ny c th c ti a bao nhiu loi m b ba? A. 27 loi m b ba. B. 6 loi m b ba. C. 9 loi m b ba. D. 3 loi m b ba. B. Theo chng trnh Nng cao (8 cu, t cu 41 n cu 48) Cu 41: Sn phm hnh thnh cui cng theo m hnh ca opron Lac E.coli l: A. 1 phn t mARN mang thng tin tng ng ca 3 gen Z, Y, A B. 1 loi prtin tng ng ca 3 gen Z, Y, A hnh thnh 1 loi enzim phn hy lactz C. 3 phn t mARN tng ng vi 3 gen Z, Y, A D. 3 loi prtin tng ng ca 3 gen Z, Y, A hnh thnh 3 loi enzim phn hy lactz Cu 42: Trong k thut cy gen dng plasmit, t bo nhn thng dng ph bin l (M) nh vo c im (N) ca chng. (M) v (N) ln lt l: A. (M): E. coli, (N): cu to n gin. B. (M): virt, (N): sinh sn rt nhanh. C. (M): E. coli, (N): sinh sn rt nhanh. D. (M): virt, (N): cu to n gin. Cu 43: Khi ni v quan h gia kch thc qun th v kch thc c th, th cu sai l: A. loi c kch thc c th nh thng c kch thc qun th ln. B. loi c kch thc c th ln thng c kch thc qun th nh. C. kch thc c th ca loi t l thun vi kch thc ca qun th. D. kch thc c th v kch thc qun th ca loi ph hp vi ngun sng. Cu 44: Trong tng nhm loi, hng tin ha no l c bn nht? A. Thoi b sinh hc B. Tin b sinh hc C. Kin nh sinh hc D. Phn ha sinh hc Cu 45: Qun x rng thng c cu trc ni bt l A. phn tng thng ng B. phn tng theo chiu ngang C. phn b ngu nhin D. phn b ng u Cu 46: Qu trnh bin i nng lng Mt Tri thnh nng lng ha hc trong h sinh thi nh vo nhm sinh vt no? A. Sinh vt phn gii B. Sinhvt tiu th bc 1 C. Sinh vt tiu th bc 2 D. Sinh vt sn xut Cu 47: Mt chui polipeptit ca sinh vt nhn s c 298 axit amin, vng cha thng tin m ha chui polipeptit ny c s lin kt hidr gia A vi T bng s lin kt hidr gia G vi X (tnh t b ba m u n b ba kt thc) m kt thc trn mch gc l ATX. Trong mt ln nhn i ca gen ny c 5-BU thay T lin kt vi A v qua 2 ln nhn i sau hnh thnh gen t bin. S nucltit loi T ca gen t bin c to ra l: A. 179. B. 718. C. 359. D. 539. Cu 48: Ging la m Triticuma estivum c to nn t A. mt loi la m di c 2n=14 v mt loi c di c 2n = 28 NST nn c b NST 4n = 42 B. mt loi la m hoang di v hai loi c di u c 2n = 14 NST nn c b NST 6n = 42 C. mt loi la m hoang di v mt loi c di u c 2n = 14 NST nn c b NST 4n = 28 D. hai loi la m hoang di v mt loi c di u c 2n = 14 NST nn c b NST 6n = 42 --------------------------------------------------------- HT ----------

43

Trang 4/4 P N THI TH TT NGHIP THPT NM HC 2010 - 2011 MN SINH HC 1. B 8. C 15. B 22. A 29. D 36. A 43. A 2. B 9. B 16. C 23. A 30. D 37. A 44. C 3. C 10. C 17. B 24. D 31. C 38. B 45. C 4. D 11. B 18. A 25. B 32. C 39. B 46. A HT 5. D 12. B 19. C 26. A 33. A 40. C 47. C 6. A 13. B 20. D 27. D 34. D 41. B 48. C 7. D 14. D 21. D 28. A 35. D 42. A

44

S GD T LM NG M thi 359

THI TH TT NGHIP THPT MN SINH HC NM HC 2012-2013 Thi gian lm bi: 60 pht

A. PHN CHUNG CHO TT C TH SINH( 32 cu) Cu 1/ Da vo phn tch kt qu th nghim v hai tnh trng mu sc v hnh dng ht u H lan, Menen cho rng mu sc v hnh dng ht u di truyn c lp v A/ t l mi kiu hnh F2 bng tch xc sut ca cc tnh trng hp thnh n. B/ F2 c 4 kiu hnh. C/ t l phn li tng cp tnh trng u 3 tri: 1ln. D/ F2 xut hin cc bin d t hp. Cu 2/ Cu trc di truyn ca qun th ban u: 0,1 AA + 0,8 Aa + 0,1 aa = 1. Sau 3 th h t phi th qun th c cu trc di truyn nh th no? A/ 0,30 AA + 0,40 Aa + 0,30 aa = 1. B/ 0,45 AA + 0,10 Aa + 0,45 aa = 1. C/ 0,64 AA + 0,32 Aa + 0,04 aa = 1. D/ 0,20 AA + 0,60 Aa + 0,20 aa = 1. Cu 3/ Liu php gen l : A/ mt phng php iu tr cc bnh di truyn mc phn t v t bo bng cch thay th "gen bnh" bng gen lnh" . B/ mt phng php iu tr cc bnh di truyn mc phn t bng cch thay th "gen bnh" bng "gen lnh". C/ mt phng php iu tr cc bnh di truyn mc phn t bng cch sa cha "gen bnh" thnh "gen lnh" . D/ mt phng php iu tr cc bnh di truyn mc phn t bng cch loi b "gen bnh" . Cu 4/ V sao loi u th ng vai tr quan trng trong qun x? A/ V c s lng c th nhiu, sinh khi ln, hot ng mnh. B/ V tuy c s lng c th nh, nhng hot ng mnh. C/ V c s lng c th nhiu, sinh khi ln, c sc cnh tranh mnh. D/ V tuy c sinh khi nh nhng hot ng mnh. Cu 5/ Trong mt gia nh, ngi b mc bnh mu kh ng, m bnh thng (th d hp) th xc xut con b bnh l A/ 75%. B/ 25%. C/ 100%. D/ 50%. Cu 6/ Qun th giao phi c coi l n v sinh sn, n v tn ti ca loi trong t nhin v A/ a hnh v kiu gen v kiu hnh. B/ c cu trc di truyn n nh, cch ly tng i vi cc qun th khc trong loi, c kh nng bin i vn gen di tc dng ca cc nhn t tin ho. C/ c s giao phi ngu nhin v t do trong qun th, ph thuc nhau v mt sinh sn, hn ch giao phi gia cc c th thuc cc qun th khc nhau trong loi D/ l h gen kn, khng trao i gen vi cc loi khc. Cu 7/ Trong mt h sinh thi ng c, xt 5 loi sinh vt, vi nng lng ca cc loi nh sau: loi A 105kcal, loi B c 106kcal, loi C c 2. 106kacl, loi D c 3. 107kcal, loi E c 104kcal. Chui thc n no sau y khng th xy ra A/ B A E. B/ D B A. C/ C B E. D/ D C A E. Cu 8/ C quan tng t l nhng c quan: A/ c ngun gc khc nhau, m nhim nhng chc nng khc nhau, c hnh thi tng t. B/ c cng ngun gc, m nhim nhng chc nng khc nhau, c hnh thi khc nhau. C/ c cng ngun gc, m nhim nhng chc nng ging nhau, c hnh thi ging nhau. D/ c ngun gc khc nhau, m nhim nhng chc nng ging nhau, c hnh thi tng t. Cu 9/ Theo c Uyn loi mi c hnh thnh t t qua nhiu dng trung gian A/ v khng c loi no b o thi.

45

B/ di tc dng ca mi trng sng. C/ di tc dng ca chn lc t nhin theo con ng phn ly tnh trng t mt ngun gc chung. D/ di tc dng ca cc nhn t tin ho. Cu 10/ Cho u H lan ht vng-trn lai vi u ht xanh- trn i lai thu c t l 1 vng -trn:1 xanh -trn. Th h P c kiu gen: A/ AaBB x aaBb. B/ AaBb x Aabb. C/ AaBb x AABB. D/ Aabb x AaBB. Cu 11/ Mt qun th ng vt ti thi im thng k t trng thi cn bng Haci- Van bc cu trc di truyn trong qun th lc l: A/ 0,36 AA: 0,48 Aa: 0,16 aa. B/ 0,7 AA: 0,1 Aa: 0,2aa. C/ 0,25 AA: 0,1 Aa: 0,65 aa. D/ 0,39 AA: 0,52 Aa: 0,09 aa. Cu 12/ loi A c gii hn chu ng v nhit t 8-320C, gii hn chu ng v m t 80% - 98%. Loi sinh vt ny c th sng mi trng no sau y: A/ mi trng c nhit dao ng t 25-350C, m t 75-95%. B/ mi trng c nhit dao ng t 10-300C, m t 85-95%. C/ mi trng c nhit dao ng t 12-300C, m t 90-100%. D/ mi trng c nhit dao ng t 25-350C, m t 85-95%. Cu 13/ Ngun nguyn liu s cp ca qu trnh tin ho l A/ qu trnh t bin. B/ qu trnh giao phi. C/ giao phi. D/ t bin. Cu 14/ Trong k thut chuyn gen, ngi ta thng s dng vi khun E. coli lm t bo nhn v E. coli A/ c nhiu trong t nhin. B/ sinh sn nhanh, d nui. C/ c nhiu plasmit. D/ c cu trc n gin. Cu 15/ Tp hp sau y khng phi l qun th A/ chim s trong rng Cc Phng. B/ n gu trong rng nam Ct Tin. C/ n voi trong vn bch th. D/ c chp trong h Xun Hng. Cu 16/ Trong chu trnh Nit, thc vt hp th Nit di dng: A/ NH3, NO2 B/ NH3 C/ NH4+, NO3-, D/ N2, NH4+ Cu 17/ Quy trnh to ging bng phng php gy t bin gm cc bc: A/ to dng thun -> gy t bin -> chn lc ging. B/ chn lc ging -> gy t bin -> to dng thun. C/ gy t bin -> to dng thun -> chn lc ging. D/ gy t bin -> chn lc ging -> to dng thun. Cu 18/ Sinh vt no sau y l sinh vt sn xut ? A/ Mc B/ C mp C/ Gip xc D/ To lc Cu 19/ a s t bin l c hi v A/ ph v cc mi quan h hi ho trong kiu gen, gia kiu gen vi mi trng. B/ lm mt i nhiu gen. C/ biu hin ngu nhin, khng nh hng. D/ thng lm mt i kh nng sinh sn ca c th. Cu 20/ Cn c vo cc bin c ln v a cht, kh hu v cc ha thch ngi ta chia lch s s sng thnh cc i c th t ln lt l: A/ Tn sinh Nguyn sinh C sinh Trung sinh Thi c B/ C sinh Trung sinh Tn sinh Thi c Nguyn sinh C/ Nguyn sinh Thi c C sinh Trung sinh Tn sinh D/ Thi c Nguyn sinh C sinh Trung sinh Tn sinh Cu 21/ Bit 1 gen qui nh 1 tnh trng, gen tri l tri han tan, cc gen phn ly c lp v t hp t do. Theo l thuyt, php lai :AaBbDd x AaBbDd cho t l kiu hnh tri v c 3 cp tnh trng l. A/ 27/36. B/ 9/64. C/ 27/64. D/ 1/16. Cu 22/ Khi lai t bo xma c 2n1 NST vi t bo c 2n2 NST, s to ra t bo lai c b NST l:

46

A/ 4n B/ 2n1 + 2n2. C/ 2n D/ n1 + n2 Cu 23/ to u th lai, khu quan trng nht l A/ to dng thun B/ thc hin lai khc dng n C/ thc hin lai khc dng kp D/ thc hin lai thun nghch Cu 24/ Tn s tng i ca gen(tn s alen) l t l phn trm A/ s giao t mang alen trong qun th. B/ cc kiu gen cha alen trong tng s cc kiu gen ca qun th. C/ s cc th cha cc alen trong tng s cc c th ca qun th. D/ alen trong cc kiu gen ca qun th. Cu 25/ Mc phn ng l: A/ L nhng bin i ng lot v kiu hnh ca cng kiu gen. B/ L gii hn phn ng ca kiu hnh trong cng iu kin mi trng. C/ L tp hp cc kiu hnh ca cng 1 kiu gen trong iu kin mi trng khc nhau. D/ L tp hp cc kiu hnh ca cng 1 kiu gen tng ng vi cc iu kin mi trng khc nhau. Cu 26/ Cc nhn t tin ha lm phong ph vn gen ca qun th l: A/ t bin, bin ng di truyn. B/ t bin, di nhp gen. C/ di nhp gen, chn lc t nhin. D/ t bin, chn lc t nhin. Cu 27/ Ngi ta ni bnh m mu v mu kh ng thng biu hin nam gii v A/ bnh do t bin gen tri trn NST gii tnh Y. B/ bnh do t bin gen ln trn NST gii tnh Y. C/ bnh do t bin gen tri trn NST gii tnh X. D/ bnh do t bin gen ln trn NST gii tnh X. Cu 28/ Khi s dng cnsixin gy t bin a bi s em hiu qu kinh t cao i vi loa cy: A/ ng. B/ u tng. C/ du tm. D/ lu. Cu 29/ Mu hoa ca u thm lathyrus odoratus c quy nh bi 2 cp gen khng alen: kiu gen A - B - cho mu , cc kiu gen cn li cho mu trng. Nu c th AaBb t th phn s cho t l kiu hnh ngay i sau l: A/ 9 + 7. B/ 3 + 3 + 1. C/ 9 + 6 + 1. D/ 9 + 4 + 3. Cu 30/ Vn gen ca qun th l A/ tng s cc kiu gen ca QT. B/ ton b cc alen ca tt c cc gen trong QT. C/ tn s cc alen ca QT. D/ tn s kiu gen ca QT. Cu 31/ iu no khng ng khi ni v ha thch A/ Ha thch l cc di tch ca sinh vt li trong cc lp t ca v tri t. B/ Ha thch cung cp bng chng trc tip v lch s pht trin ca sinh gii C/ Ha thch l dn liu qu nghin cu lch s ca v qu t D/ Ha thch cung cp bng chng gin tip v lch s pht trin ca sinh gii Cu 32/ sinh thi ca mt loi l: A/ mt vng a l m tt c cc nhn t sinh thi quy nh s tn ti v pht trin lu di ca loi. B/ mt khng gian sinh thi c hnh thnh bi mt gii hn sinh thi m nhn t sinh thi quy nh s tn ti v pht trin lu di ca loi. C/ mt khng gian sinh thi m tt c cc nhn t sinh thi ca mi trng nm trong ghn sinh thi cho php loi tn ti v pht trin. D/ mt khng gian sinh thi c hnh thnh bi t hp cc ghn sinh thi m loi tn ti v pht trin lu di. B. PHN RING( 8 cu) Th sinh ch lm mt trong hai phn ( Phn I hoc phn II)

47

I. Theo chng trnh chun( 8 cu, t cu 33 n cu 40) Cu 33/ S phn tng theo phng thng ng trong qun x sinh vt c ngha: A/ tng mc cnh tranh gia cc loi, tng kh nng tn dng ngun sng. B/ Gim mc cnh tranh gia cc loi, gim kh nng tn dng ngun sng C/ Gim mc cnh tranh gia cc loi, tng hiu qu s dng ngun sng D/ Tng s cnh tranh gia cc loi, gim kh nng tn dng ngun sng Cu 34/ Qu trnh hnh thnh qun th thch nghi din ra nhanh i vi nhng loi c h gen nh th no? A/ h gen lng bi. B/ h gen a bi. C/ h gen lch bi. D/ h gen n bi. Cu 35/ Trong qu trnh gim phn 1 c th c kiu gen AB/ab xy ra han v gen vi tn s l 32%. Cho bit khng xy ra t bin. T l giao t Ab l: A/ 24%. B/ 16%. C/ 32%. D/ 8%. Cu 36/ Trong trng hp cc gen phn li c lp, tc ng ring r, cc gen tri l tri hon ton, php lai: AaBbCc x AaBbCc cho t l kiu hnh AbbCC i con l : A/ 3/64. B/ 9/16. C/ 1/64. D/ 9/ 64. Cu 37/ Mt qun th c 100% c th mang kiu gen Aa t th phn lin tip qua 3 th h. Tnh theo l thuyt, t l cc kiu gen th h th ba s l: A/ 0,4375AA: 0,125Aa: 0.4375aa. B/ 0,375AA: 0,25Aa: 0,375aa. C/ 0,25AA: 0,5Aa: 0.25aa. D/ 0,2AA: 0,4Aa: 0,4aa. Cu 38/ Theo quan nim ca Menen, mi tnh trng ca c th do A/ mt nhn t di truyn quy nh. B/ hai cp nhn t di truyn quy nh. C/ hai nhn t di truyn khc loi quy nh. D/ mt cp nhn t di truyn quy nh. Cu 39/ Quan h no sau y l quan h sinh vt ny n sinh vt khc? A/ Hi qu v tm k c. B/ C v nhn b. C/ Linh miu v th trn tho nguyn. D/ Giun sn sng trong c th ln. Cu 40/ Nguyn liu th cp ca qu trnh tin ha l: A/ t bin gen. B/ t bin cu trc NST. C/ bin d t hp. D/ t bin s lng NST. II. Theo chng trnh nng cao ( 8 cu, t cu 41 n cu 48) Cu 41/ Nghin cu mt qun th ng vt cho thy thi im ban u c 11000 c th. Qun th ny c t l sinh l 12%/nm, t l t vong l 8%/nm, t l xut c l 2%/nm.Sau mt nm s lng c th trong qun th c d on l: A/ 11180 B/ 11260 C/ 11020 D/ 11220 Cu 42/ Khi lai gia hai b m thun chng khc nhau v mt cp tnh trng tng phn do mt cp gen chi phi th F1 A/ c s phn li 1 tri : 1 ln B/ ng lot c kiu hnh ging nhau. C/ c s phn li 3 tri : 1 ln. D/ ng lot c kiu hnh khc b m. Cu 43/ Nghin cu thc nghim mt loi su sng tnh A. tng nhit hu hiu ca chu k sng t trng n c th trng thnh l 250 -ngy. Ngng nhit ca loi su ny l 13,50C. thi gian pht trin l 20 ngy. Nhit trung bnh ca mi trng tnh A l: A/ 260C B/ 27,50C C/ 270C D/ 26,50C

48

Cu 44/ Trong mt qun th, gi tr thch nghi ca kiu gen AA = 0,0; Aa = 1,0; aa = 0,0 phn nh qun th ang din ra: A/ s n nh v khng c s chn lc no. B/ chn lc gin on hay phn li. C/ chn lc n nh. D/ chn lc nh hng. Cu 45/ Qun th no c tn s tng i gia cc alen:
A 2 = a 3

A/ 0,36AA: 0,48Aa: 0,16aa B/ 0,60AA: 0,40aa. C/ 0,16AA: 0,48Aa: 0,36aa D/ 0,16AA: 0,58Aa: 0,26aa Cu 46/ Qu trnh hnh thnh loi mi c th din ra tng i nhanh khi A/ din ra bin ng di truyn hay tc ng ca cc yu t ngu nhin. B/ chn lc t nhin tch ly nhiu bin d. C/ din ra lai xa v a bi ha. D/ qu trnh hnh thnh loi bng con ng a l v sinh thi din ra song song. Cu 47/ C th bnh thng c kiu gen AaBBDd gim phn bnh thng cho t l : A/ ABD=Abd =20% ,aBD =aBd =20% B/ ABD=ABd =30% ,aBD =aBd =20% C/ ABD =ABd =aBD = aBd =25% D/ ABD=ABd =45% ,aBD =aBd =5% Cu 48/ F1: d hp 2 cp gen, c kiu hnh qu trn, . Hai tnh trng tng phn l bu dc, trn. Cho F1 t th phn, F2 thu c 4 loi kiu hnh, trong 2 kiu hnh mang tnh trng ln chim 0,64%. Mi din bin trong gim phn t bo sinh non v t bo sinh ht phn u ngang nhau. Kiu gen ca F1 v quy lut chi phi php lai l: A/ AaBb X AaBb; phn li c lp.
AB Ab x ; hon v mt bn vi tn s 1,28%. ab aB Ab Ab x C/ : lin kt hon ton. aB aB Ab Ab x D/ ; hon v c 2 bn vi tn s 16%. aB aB

B/

.........................................................HT...............................................................

49

P N THI TH m 359 Cu 1 Cu 2 Cu 3 Cu 4 Cu 5 Cu 6 Cu 7 Cu 8 Cu 9 Cu 10 Cu 11 Cu 12 Cu 13 Cu 14 Cu 15 Cu 16 Cu 17 Cu 18 Cu 19 Cu 20 Cu 21 Cu 22 Cu 23 Cu 24 Cu 25 Cu 26 Cu 27 Cu 28 Cu 29 Cu 30 Cu 31 Cu 32 Cu 33 Cu 34 Cu 35 Cu 36 Cu 37 Cu 38 Cu 39 Cu 40 Cu 41 Cu 42 Cu 43 Cu 44 Cu 45 Cu 46 x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x x

50

Cu 47 Cu 48

x x

51

S GIO DC V O TO LM NG

TRNG THPT TRN PH -------------- -------------( thi gm 04 trang)

KIM TRA HC K II - NM HC 2012 - 2013 MN SINH HC LP 12

Thi gian lm bi: 60 pht (khng k thi gian pht ) M thi 132

I. PHN CHUNG CHO TT C TH SINH (32 cu, t cu 1 n cu 32)

Cu 1: Mui c sng tp trung mt ni ring vi s lng nhiu hn mui ci. Nhn t nh hng n t l gii tnh ca qun th ny l A. iu kin sng ca mi trng. B. c im sinh sn. C. lng cht dinh dng tch ly trong c th. D. sinh l v tp tnh ca sinh vt. Cu 2: Hnh thnh loi bng con ng cch li a l hay xy ra i vi A. ng vt v thc vt. B. ng vt k sinh. C. ng vt c kh nng pht tn mnh. D. ng vt t di chuyn xa. Cu 3: Ging la "go vng" c kh nng tng hp - carten (tin cht to ra vitamin A) trong ht c to ra nh ng dng A. cng ngh gen. B. nhn bn v tnh. C. cy truyn phi. D. lai xa v a bi ho. Cu 4: Trong chn ging cng c mt c tnh mong mun, ngi ta dng phng php t th phn hay giao phi gn l do A. th h sau s c d hp cao do cc gen ln t bin c hi khng c biu hin. B. th h sau tp trung cc gen tri nn th hin u th lai. C. cc gen ln u c biu hin to iu kin thun li cho vic nh gi kiu gen. D. to ra nhng dng thun c cc cp gen trng thi ng hp. Cu 5: Vai tr ch yu ca chn loc t nhin trong tin ha nh l A. tich ly gen c li, loi b gen c hi. B. lam cho thnh phn kiu gen trong qun th khng thay i. C. phn ha kha nng sinh sn ca nhng kiu gen khc nhau trong qun th. D. qui inh chiu hng v nhip iu tin hoa. Cu 6: T bo nguyn thy (prtbint) xut hin giai on tin ha A. ha hc. B. tin sinh hc. C. sinh hc. D. tin sinh hc v sinh hc. Cu 7: Kiu cu to ging nhau ca c quan tng ng phn nh A. ngun gc chung ca sinh gii. B. quan h h hng gia cc loi. C. tin ha phn li. D. tin ha ng quy. Cu 8: Cu trc di truyn ca qun th ban u: 0,1AA : 0,8Aa : 0,1aa. Sau 3 th h t phi th qun th c cu trc di truyn nh th no ? A. 0,64AA : 0,32Aa : 0,04aa. B. 0,45AA : 0,10Aa : 0,45aa. C. 0,20AA : 0,60Aa : 0,20aa. D. 0,30AA : 0,40Aa : 0,30aa. Cu 9: c chua, alen A quy nh thn thm, a quy nh thn xanh lc. Khi cho cy thn thm t th phn, thu c t l sau: 75% cy thn thm : 25% cy thn xanh lc. Kiu gen ca hai cy b m l A. AA aa. B. Aa aa. C. AA Aa. D. Aa Aa. Cu 10: Trong php lai gia hai c th c kiu gen sau y: AaBbCcDdEE aaBbCcDdEE Cc cp gen quy nh cc tnh trng khc nhau nm trn cc cp nhim sc th tng ng khc nhau. T l i con c kiu hnh ln v tt c 5 tnh trng l bao nhiu ? 1 1 81 A. 0. B. . C. . D. . 1024 256 256

52

Cu 11: u H lan, alen A quy nh ht vng, a quy nh ht xanh, B quy nh ht trn, b quy nh ht nhn. Hai cp gen ny di truyn phn li c lp vi nhau. Khi cho cy ht vng, trn giao phn vi cy ht xanh, nhn thu c t l sau: 1 cy ht vng, trn : 1 cy ht xanh, trn. Kiu gen ca hai cy b m l A. AABb aabb. B. AABB aabb. C. AaBB aabb. D. AaBb aabb. Cu 12: S ging nhau trong qu trnh pht trin phi ca cc loi thuc cc nhm phn loi khc nhau phn nh A. ngun gc chung ca sinh vt. B. lch s pht sinh, pht trin ca s sng. C. s tin ha phn li. D. quan h gia pht trin c th v pht trin loi. Cu 13: a dang cua mt qun xa la s A. nhiu dang trong sinh canh cua qun xa. B. co mt cua nhiu loai chi ring no co. C. phong phu thanh phn loai va s ca th cua no. D. phong phu v mi trng cua no. Cu 14: Qun th no sau y cha trng thi cn bng di truyn? A. 0,25AA : 0,50Aa : 0,25aa. B. 0,36AA : 0,48Aa : 0,16aa. C. 0,16AA : 0,48Aa : 0,36aa. D. 0,49AA : 0,41Aa : 0,09aa. Cu 15: Trong qu trnh hnh thnh qun th thch nghi, chn lc t nhin c vai tr A. to ra cc kiu hnh thch nghi. B. sng lc v lm tng s lng c th c kiu hnh thch nghi. C. to ra cc kiu gen thch nghi. D. thc y s phn ho vn gen trong qun th gc. Cu 16: Khong gi tr xc nh ca mt nhn t sinh thi m trong khong sinh vt c th tn ti v pht trin c gi l A. sinh cnh. B. sinh thi. C. gii hn sinh thi. D. ni ca sinh vt. Cu 17: ngi, bnh m mu - lc do mt gen ln lin kt vi NST X (khng c on tng ng trn Y). Alen M quy nh mt bnh thng, alen m quy nh m mu. Mt ngi ph n bnh thng kt hn vi chng bnh thng v cn bnh ny, xc sut cp v chng ny sinh con bnh thng l bao nhiu % ? A. 87,5%. B. 75%. C. 37,5%. D. 100%. Cu 18: Khng giao phi c do chnh lch v ma sinh sn nh thi k ra hoa, trng thuc dng cch li no? A. Cch li tp tnh. B. Cch li ni . C. Cch li c hc. D. Cch li thi gian. Cu 19: Dng ngun nng lng mt tri to ra cht hu c, c s lng loi hn ch l c im ca h sinh thi A. rng ma nhit i. B. bin. C. thnh ph. D. nng nghip. Cu 20: Nguyn nhn bn trong dn n din th sinh thi ch yu l A. s cnh tranh gay gt gia cc c th trong qun th. B. s tc ng qua li gia sinh vt v mi trng. C. s thay i cc iu kin t nhin, kh hu... D. s cnh tranh gay gt gia cc loi trong qun x. Cu 21: im no sau y khng phi l c trng v cu trc ca qun x ? A. S phn b ca cc loi trong khng gian. B. Hot ng chc nng ca cc nhm loi. C. Mi quan h gia cc loi. D. S lng ca cc nhm loi. Cu 22: Mt loi sinh vt trong qu trnh sng v tnh gy hi cho nhiu loi khc l mi quan h A. hp tc. B. c ch - cm nhim. C. cng sinh. D. hi sinh. Cu 23: Bng chng no sau y phn nh s tin ho ng quy ? A. Hoa c ca cy u vn cn di tch ca nhy. B. Gai cy hong lin, gai cy hoa hng. C. Gai xng rng, tua cun ca u H Lan. D. Chi trc ca ng vt c xng sng cc xng phn b tng t nhau. Cu 24: Nguyn nhn tin ha theo Lamac l do

53

A. tc dng ca ngoi cnh hoc do tp qun hot ng ca ng vt. B. chn lc t nhin tc ng thng qua c tnh bin d v di truyn ca sinh vt. C. qu trnh tch ly cc bin d c li, o thi cc bin d c hi di tc dng ca ngoi cnh. D. s tch ly cc t bin trung tnh. Cu 25: ngha sinh thi ca phn b u l A. lm gim mc cnh tranh gia cc c th trong qun th. B. cc c th h tr nhau chng li iu kin bt li ca mi trng C. suy thoi qun th do cc c th cng loi tiu dit ln nhau. D. lm tng mc cnh tranh gia cc c th trong qun th. Cu 26: Mt qun th trng thi cn bng di truyn, c s cy hoa vng chim 49%. Cho bit hoa (A) tri hon ton so vi hoa vng (a). Tn s mi alen trong qun th ny l A. A = 0,6; a = 0,4 B. A = 0,3; a = 0,7 C. A = 0,4; a = 0,6 D. A = 0,7; a = 0,3 Cu 27: Dng ngi bit dng la thng tho l A. Homo erectus (ngi thng ng). B. Homo neanderthalensis (ngi Nanectan) C. Homo habilis (ngi kho lo). D. ngi ti c. Cu 28: M c nhm mu AB, sinh con c nhm mu AB. Ngi c nhm mu no di y khng th l b a b? A. Nhm mu O. B. Nhm mu AB. C. Nhm mu A. D. Nhm mu B. Cu 29: Loi la m Triticum aestivum c hnh thnh bng con ng lai xa v a bi ha nhiu ln, b nhim sc th c A. 28 nhim sc th. B. 42 nhim sc th. C. 14 nhim sc th. D. 21 nhim sc th. Cu 30: Thc vt ht kn pht trin mnh vo k A. phn trng B. th 4 C. th 3 D. Giura Cu 31: Trong qun x, nhiu loi cng ng trong mt mc nng lng hay cng s dng mt dng thc n, nhng loi ny c xem l A. thp sinh thi. B. li thc n. C. nhng mt xch tiu th. D. cng bc dinh dng. Cu 32: Du hiu no sau y khng phi l c trng ca qun th ? A. a dng. B. T l c ci. C. Kiu tng trng. D. Mt .

II. PHN RING [8 cu] Th sinh ch c lm mt trong hai phn (phn A hoc B) A. Theo chng trnh Chun (8 cu, t cu 33 n cu 40)
Cu 33: Hin tng lin r hai cy thng nha mc gn nhau gip cho chng A. bo v ln nhau. B. chng xi mn t. C. trao i dinh dng, chu hn tt hn. D. lin lc vi nhau hay chng ln nhau. Cu 34: to ra cy lng bi c kiu gen ng hp t v tt c cc gen ngi ta dng phng php A. lai t bo. B. lai xa. C. nui cy ht phn. D. t th phn bt buc qua nhiu th h. Cu 35: ngi, bnh pheninketo niu do t bin dn n A. pheninketo b d tha v u c ln t bo tit niu. B. tyrozin b d tha v u c ln t bo thn kinh. C. ng chuyn ha protein trong mu. D. thiu enzyme chuyn ha pheninalanin thnh tyrozin. Cu 36: Yu t ngu nhin d lm thay i tn s cc alen trong qun th khi qun th A. c kch thc trung bnh. B. c kch thc nh. C. c kch thc ln. D. chu tc ng mnh ca chn lc t nhin.

54

Cu 37: S ha en ca loi bm Biston betularia vng cng nghip ca nc Anh chng minh vai tr ca A. chn lc t nhin trong qu trnh hnh thnh cc c im thch nghi. B. vai tr ca t bin trong qu trnh hnh thnh cc c im thch nghi. C. nh hng ca bi than trong qu trnh hnh thnh cc c im thch nghi. D. giao phi trong qu trnh hnh thnh cc c im thch nghi. Cu 38: Trong li thc n

Sinh vt tiu th bc 2 A. co, c, ch nhi. B. co, c, ch nhi, h, rn. C. co, ch nhi, rn. D. th, chut, co, c, ch nhi. Cu 39: Tt c nhng yu t mi trng c nh hng trc tip hoc gin tip ti i sng ca sinh vt gi l A. nhn t sinh hc B. nhn t ph thuc. C. nhn t v sinh. D. nhn t sinh thi. Cu 40: Rng trm U Minh chy ri vo nm 1999, nay t phc hi hu nh nguyn trng. Qu trnh phc hi gi l din th A. nguyn sinh. B. th sinh. C. phn hy. D. gy ra do con ngi.

B. Theo chng trnh Nng cao (8 cu, t cu 41 n cu 48)

Cu 41: S phn b ca chim cnh ct, nhng con d trng cng nhm tui trn bi triu thuc phn b A. theo nhm. B. ngu nhin. C. ng u. D. theo cp c ci. Cu 42: mt loi cn trng c tng nhit hu hiu l 485 /ngy, nhit mi trng trung bnh l 250C, ngng nhit pht trin l 80C.Thi gian sng ca loi cn trng trong iu kin ny l bao lu A. 29 ngy. B. 30 ngy. C. 365 ngy. D. 22 ngy Cu 43: Trong mt qun th, tn s ca kiu gen AA = 0,5 ; Aa = 0,5 ; aa = 0 phn nh qun th ang din ra A. chn lc phn ha. B. chn lc vn ng. C. chn lc gii tnh. D. chn lc n nh. Cu 44: Qun th ny b dit vong khi mt i nhm tui A. ang sinh sn v sau sinh sn. B. trc sinh sn v ang sinh sn. C. sau sinh sn v trc sinh sn. D. ang sinh sn. Cu 45: Dng thp sinh thi lun c dng chun l A. thp s lng, thp nng lng. B. thp sinh khi, thp s lng. C. thp sinh khi, thp nng lng. D. thp nng lng. Cu 46: M so l m A. gm nhiu t bo cha bit ha, c kh nng sinh trng mnh. B. b chn thng to thnh cc vt so. C. gm nhiu t bo bit ha, c kh nng sinh trng v pht trin mnh. D. gm nhiu t bo cu to v chc nng khc nhau. Cu 47: Phi ngi vn cn du vt cc khe mang phn c ging nh c sn l lc phi n A. 1 thng. B. 3 thng. C. 18 20 ngy. D. 2 thng. Cu 48: Hi chng c th gp c nam v n l A. Claiphent v Tocn. B. Patau v Etut. C. Claiphent v ao. D. Tocn v ao.
-----------------------------------------------

55

----------- HT ---------H v tn th sinh: ................................................................. SBD ............................. Phng thi ................ Ch k gim th 1 ................................................................... Ch k gim th 1.........................................

56

 THI TT NGHIP THPT 2012-2013 TRNG THPT LC THANH ( Ban c bn ) Cu1.Gen cu trc c vng iu ha nm A.u 3/ ca mch gc ca gen . B. u 3/ hoc 5/ ca mch gc ca gen . / C. u 3 ca mch b sung ca gen . D. u 5/ hoc 3/ ca mch b sung ca gen . Cu 2.Loi ARN c mang b ba i m l A.m ARN. B.r ARN. C.tARN. D.m ARN v t ARN. Cu 3.Cu trc ca mt OPERON LAC gm A.gen iu ha , vng vn hnh v nhm gen cu trc. B.vng khi ng , vng vn hnh v nhm gen cu trc. C. vng khi ng , gen iu ha v nhm gen cu trc. D. gen iu ha , vng khi ng v nhm gen cu trc. Cu 4. Trn mch 1 ca gen c A = 200 ;T = 400 ; G = 300 ; X = 600 .Gen nhn i 2 ln i hi mi trng cung cp s nucltit mi loi l : A.A = T =600 (nu) ; G = X = 900 (nu). B. A = T = 500 (nu) ; G = X = 1000 (nu) C. A = T = 2400 (nu) ; G = X = 3600 (nu). D. A = T = 1800 (nu) ; G = X = 2700 (nu). Cu 5.5-brom uraxin l ng ng ca timin A.thay th cp (A-T) = (G-X) . B. thay th cp (G-X) = (A-T) . C. lm mt (A-T) . D. lm thm (G-X) . Cu 6.Si Cromatit c ng knh A.300nm. B.700nm. C.1400nm. D.1500nm Cu 7 : Giao t bnh thng ca mt c th lng bi l 10 . S NST th tam bi l : A.5 B.11 C.30 D.21 Cu 8. Cho 2 NST c cu trc v trnh t cc gen ABCDE*FGH v MNOPQ*R t bin cu trc NST to ra NST c cu trc MNOCDE*FGH v ABPQ*R thuc dng t bin A.o on ngoi tm ng. B.o on c tm ng. C.chuyn on khng tng h. D.chuyn on tng h. Cu 9 .S m b ba m ha cho cc axit amin l : A.61. B.42. C.64. D.21. Cu 10. Khi lai b m khc nhau v mt cp tnh trng thun chng tng phn th h th hai A.c s phn ly theo t l 3 tri: 1 ln. B.c s phn ly theo t l 1 tri: 1 ln. C.u c kiu hnh ging b m. D.u c kiu hnh khc b m. Cu 11 .Theo th nghim ca Menden, khi lai u H Lan thun chng ht vng trn v ht xanh nhn vi nhau c F1 u ht vng trn. Khi cho F1 t th phn th F2 c t l kiu hnh l : A. 9 vng trn : 3 vng nhn : 3 xanh nhn : 1 vng trn. B. 9 vng trn : 3 vng nhn : 3 xanh nhn : 1 xanh trn. C. 9 vng trn : 3 xanh trn : 3 xanh nhn : 1 vng nhn. D. 9 vng trn : 3 vng nhn : 3 xanh trn : 1 xanh nhn. Cu 12. Theo Menden, vi n cp gen d hp phn li c lp th s lng cc loi kiu gen c xc nh theo cng thc : A. 2n . B. 3n . C. 4n . D. 5n . Cu13. Loi tc ng ca gen thng c ch trong sn xut l A.tc ng cng gp. B.tc ng a hiu. C.tc ng t ch gia cc gen khng alen. D.tng tc b tr gia 2 gen tri. Cu14. Hon v gen c hiu qu i vi vi kiu gen no ? A.Cc gen lin kt trng thi ng hp tri. B.Cc gen lin kt trng thi ng hp ln. C.Cc gen lin kt trng thi d hp v mt cp gen. D.Cc gen lin kt trng thi d hp v hai cp gen. Cu15. Mu lng th Himalaya c hnh thnh ph thuc vo yu t no ? A. Ch nh sng ca mi trng. B. Nhit . C. m. D. Ch dinh dng.

57

Cu 16. ngi, bnh m mu ( v lc) l do t bin gen ln nm trn nhim sc th gii tnh X gy nn(Xm), gen tri M tng ng quy nh mt bnh thng. Mt cp v chng sinh c mt con trai bnh thng v mt con gi m mu. Kiu gen ca cp v chng ny l: A. XM XM x Xm Y. B. XM Xm x XMY. M m m C. X X x X Y. D. XM XM x XM Y. Cu 17. Cho lai 2 th c chua thun chng c 2 tnh trng tri hon ton cy cao , qu trn vi cy thp , qu bu dc c F1 .Cho F1 lai phn tch , F2 thu c s liu sau : 40 cy thn cao , qu trn : 40 cy thn thp , qu bu dc : 10 cy thn cao , qu bu dc : 10 cy thn thp , qu trn . Tn s hon v gen l : A.15% . B.20% . C.30% . D.40% . Cu 18 .Mt qun th c tn s tng i A / a = 0,8 / 0,2 c t l phn b kiu gen trong qun th l A. 0,64 AA + 0,32 Aa + 0,04 aa. B. 0,04 AA + 0,32 Aa + 0,64 aa. C. 0,64 AA + 0,04 Aa + 0,32 aa. D. 0,04 AA + 0,64 Aa + 0,32 aa. Cu 19. Trong qun th Hci- vanbc, c 2 alen A v a trong c 4% kiu gen aa. Tn s tng i ca alenA v alen a trong qun th l: A.p(A) = 0,6A :q(a) = 0,4 a. B.p(A) = 0,8A : q(a) = 0,2 a. C. p(A) = 0,84A : q(a) = 0,16 a. D. p(A) = 0,64A : q(a) = 0,36 a. Cu 20.u th lai l hin tng con lai A. c nhng c im vt tri so vi b m. B. xut hin nhng tnh trng l khng c b m. C. xut hin nhiu bin d t hp. D. c to ra do chn lc c th. Cu 21 . to ra c th mang b nhim sc th ca 2 loi khc nhau m khng qua sinh sn hu tnh ngi ta s dng phng php A. lai t bo. B. t bin nhn to. C. k thut di truyn. C. chn lc c th. Cu 22.Trong k thut di truyn, phn lp dng t bo cha ADN ti t hp ngi ta phi chn th truyn A.c kh nng t nhn i vi tc cao. B.c du chun hay gen nh du, gen thng bo. C.c kh nng tiu dit cc t bo khng cha ADN ti t hp. D.khng c kh nng khng c thuc khng sinh. Cu 23.Trong qu trnh phn bo, c ch tc ng ca cnsixin l A. cn tr s hnh thnh thoi v sc . B. lm cho t bo to hn bnh thng. C. cn tr s phn chia ca t bo. D. lm cho b nhim sc th tng ln. Cu 24 .Bnh khng do t bin gen l : A.Phenin ktniu . B.Hi chng Claiphemt. C.Thiu mu do hng cu hnh li lim . D.Tay 6 ngn . Cu 25.S ging nhau trong pht trin phi ca cc loi thuc cc nhm phn loi khc nhau phn nh : A.Ngun gc chung ca sinh vt . B.S tin ha phn li . C.Mc quan h gia cc nhm loi . D.Quan h gia pht trin c th v pht trin loi . Cu 26.ac uyn l ngi u tin a ra khi nim : A. t bin B.bin d t hp . C. bin d c th. D. t bin trung tnh . Cu 27.Tin ha nh l : A.Qu trnh bin i thnh phn kiu gen ca qun th , a n s hnh thnh loi mi . B. Qu trnh bin i thnh phn kiu gen ca loi ph , a n s hnh thnh loi mi . C. Qu trnh bin i thnh phn kiu gen ca loi c , a n s hnh thnh loi mi . D. Qu trnh bin i thnh phn kiu gen ca ni hay th , a n s hnh thnh loi mi . Cu 28.Gen t bin khng thuc vi khun nhanh chng lan rng trong qun th bng phng thc no ? A.Ch bng qu trnh sinh sn v bin np. B. Ch bng qu trnh sinh sn v ti np C. Ch bng bin np v ti np . D. Bng qu trnh sinh sn , bin np v ti np Cu 29.Dng cch ly quan trng nht phn bit hai loi l cch ly

58

A. sinh thi. B. khong cch. C. C hc. D. sinh sn. Cu 30.Cu no di y ni v vai tr ca s cch li a l trong qu trnh hnh thnh loi l ng nht ? A.Khng c s cch li a l th khng th hnh thnh loi mi. B.Cch li a l th c th dn n hnh thnh loi mi.qua nhiu giai on trung gian chuyn tip C. Cch li a l lun dn n cch li sinh sn . D.Mi trng a l khc nhau l nguyn nhn chnh dn n phn ha thnh phn kiu gen ca cc qun th cch li Cu 31.T qun th cy 2n , ngi ta to ra c qun th cy 4n .Qun th cy 4n c th xem l mt loi mi v : A .Qun th cy 4n c s khc bit vi qun th cy 2n v s lng NST . B. Qun th cy 4n khng th giao phn c vi cc cy ca qun th cy 2n . C. Qun th cy 4n giao phn c vi cc cy ca qun th cy 2n cho ra cy lai 3n b bt th . D. Qun th cy 4n c cc c im hnh thi nh kch thc cc c quan sinh dng ln hn hn cc cy ca qun th cy 2n . Cu 32.Thc vt c hoa xut hin vo i no ? A.i c sinh . B. i trung sinh . C. i tn sinh. D. i nguyn sinh , thi c . Cu 33: Neu 2 loai co o sinh thai khong giao nhau th : A.canh tranh vi nhau. ; B.khong canh tranh vi nhau. C.canh tranh khoc liet ; D. phan ly o sinh thai Cu 34 . Khong gii hn sinh thi cho c r phi Vit nam l : A.20 o C - 42 o C. B.100 o C- 42 o C. C.50 o C- 40 o C. D.5,6 o C- 42 o C. Cu 35. Nhm c th no di y l mt qun th ? A. C r phi n tnh trong h. B. C trm c trong ao. C . Chim ly tre lng. D. Chut trong vn. Cu 36 .Loi u th l loi c vai tr quan trng trong qun x do A.s lng c th nhiu. B.sc sng mnh, sinh khi ln, hot ng mnh. C.c kh nng tiu dit cc loi khc. D.s lng c th nhiu, sinh khi ln, hot ng mnh. Cu 37 . Trong h sinh thi li thc n th hin mi quan h A.ng vt n tht v con mi. B.gia sinh vt sn xut vi sinh vt tiu th v sinh vt phn gii. C. dinh dng v s chuyn ho nng lng. D. gia thc vt vi ng vt. Cu 38 .Nguyn nhn dn ti s phn tng trong qun x A. tng kh nng s dng ngun sng, do cc loi c nhu cu nh sng khc nhau. B. tit kim din tch, do cc loi c nhu cu nhit khc nhau. C. gim s cnh tranh ngun sng, tit kim din tch. D. do s phn b cc nhn t sinh thi khng ging nhau, ng thi mi loi thch nghi vi cc iu kin sng khc nhau. Cu 39.Trong mt h sinh thi sinh khi ca mi bc dinh dng c k hiu bng cc ch ci. Trong A= 500Kg , B=5Kg , C=50Kg , D=5000Kg H sinh thi no c chui thc n sau l c th xy ra? A .A -> B-> C-> D B. C ->A-> B-> D C. B-> C ->A-> D D. D ->A-> C-> B Cu 40: Vi khun lam v nt sn r cy h u l quan h: A. Hp tc B. Hi sinh C. Cng sinh D. Cnh tranh ______________HT________________

P N 59

CH A CH A CH A CH A

1 A 11 D 21 A 31 C

2 C 12 B 22 B 32 B

3 B 13 A 23 A 33 B

4 D 14 D 24 B 34 D

5 A 15 B 25 C 35 B

6 B 16 C 26 C 36 D

7 C 17 B 27 A 37 C

8 D 18 A 28 D 38 D

9 A 19 B 29 D 39 D

10 A 20 A 30 B 40 C

60

TRNG THPT N DNG.

THI TT NGHIP THPT NM HC 2012-2013

T: HA SINH CN MN: SINH HOC 12 (THI GIAN: 90 PHT) I. PHN CHUNG: Cu 1: Ni dung nao dc nu di y khng phai la c im cua ma di truyn? A. Tinh ph bin. B. Tinh bao toan. C. Tinh c hiu. D. Tinh thoai hoa. Cu 2: Trong qua trinh nhn i ADN, vai tro cua enzim ADN- plimeraza la: A. thao xon tach hia mach n ADN tao chac ch Y. B. ni cac oan Okazaki tao mach mi. C. s dung mt mach lam khun, tng hp nn mach mi. D. Thao xon tach hai mach n, tng hp mARN mi. Cu 3: Qu trnh tng hp prtin tri qua hai giai on no? A. Ti bn v dch m. B. Phin m v dch m. C. Ti bn v phin m. D. Dch m v ti bn. Cu 4: C ch pht sinh th a bi l A. b NST tng ln mt vi NST. B. b NST nhn i nhng khng phn li. C. ri lon trong phn bo gim phn. D. do giao t n th tinh vi giao t n + 1 Cu 5: C th 4n lai vi c th 2n, cho c i F1 vi 253 cy c chua qu : 23 cy c chua qu vng. A. P: AAAA x aa. B. P: AAAa x Aa. C. P: AAaa x Aa. D. P: AAaa x Aaa. Cu 6: Trong c ch iu hoa hoat ng cua gen sinh vt nhn s, gen iu hoa co vai tro: A. mang thng tin quy inh prtin iu hoa. B. mang thng tin cu truc cht cam ng. C. ni lin kt vi prtin iu hoa. D. ni lin kt vi ARN plimeraza. Cu 7: C th sinh vt co tt ca t bao xma u c thm 1 nhim sc th mi cp tng ng, goi la: A. th tam nhim. B. th tam bi. C. th mt . D. th ba. Cu 8: Alen t bin lun biu hin ra kiu hinh c th khi: A. alen t bin la alen tri hoan toan. B. alen t bin trong t bao sinh dng. C. alen t bin trong t bao sinh duc. D. alen t bin xut hin trong nguyn phn. Cu 9: Nu tri ln hoan toan, thi ty l phn li kiu hinh F1 3 tri : 1 ln se xut hin trong phep lai: A. Aa x Aa. B. AA x aa. C. Aa x aa. D. Aa x AA. Cu 10: Trng hp 1 gen chi phi s biu hin cua nhiu tinh trang trn c th sinh vt c goi la hin tng gi? A. Hin tng gen a hiu. B. Tinh a hiu cua gen. C. Hin tng tng tac gen. D. Hin tng lin kt gen. Cu 11: Khi tin hanh 2 phep lai , thu c kt qua nh sau: Ca Chep ( co ru) x Ca Dic ( khng ru) F1 co ru. Ca Dic ( khng ru) x Ca Chep ( co ru) F1 khng ru. y la hin tng: A. di truyn tri ln hoan toan. B. di truyn tri ln khng hoan toan. C. di truyn ngoai nhn. D. di tuyn tng tac gen. Cu 12: Mt qun th khi u co ti l kiu gen di hp Aa la 0,4. Sau 3 th h t thu phn lin tip thi ti l kiu gen di hp Aa trong qun th se la:

61

A. 0,50. B. 0,05. C. 0,16. D. 0,12. Cu 13: Dung cnxixin gy t bin se em lai hiu qua kinh t cao khi ap dung vi loai thc vt nao sau y? A. Cy su. B. Cy ca ph. C. Cy u nanh. D. Cy du tm. Cu 14: u th lai c tao ra bng phng phap lai nao sau y? A. Lai gia cac dong vi nhau. B. Lai gia cac ging vi nhau. C. Lai gia cac dong thun vi nhau. D. Lai gia cp b, me co u th lai. Cu 15: Tui me co anh hng tn s con sinh ra bi: A. hi chng ao. B. hi chng suy giam mim dich mc phai. C. bnh Pheninktniu. D. bnh hng cu hinh lim. Cu 16: kt qua lai phn tich Fa thu c co ti l 1 vang trn : 1 vang nhn : 1 xanh trn : 1 xanh nhn , thi kiu gen cua c th tri ( vang trn) em lai la: A. AABB. B. AaBb. C. AABb. D. AaBB. Cu 17: Ung th la hin tng: A. t bao phn chia v t chc thanh khi u va di cn. B. t bao phn chia v t chc thanh khi u trong c th. C. t bao trong c th ri loan chc nng sinh li. D. c quan trong c th ri loan chc nng sinh li. Cu 18: Theo quan im cua acuyn, chon loc t nhin la: A. s phn hoa kha nng sinh trng cua cac ca th trong qun th. B. s phn hoa v kha nng sng sot cua cac ca th trong qun th. C. s phn hoa kha nng sng sot cua cac kiu gen trong qun th. D. s phn hoa kha nng thich nghi cua cac kiu gen trong qun th. Cu 19: Mt qun th khi u co tn s cac kiu gen la : 0,4 AA + 0,4 Aa + 0,2 aa = 1. Cu truc di truyn cua qun th sau 3 th h giao phi ngu nhin ( trong iu kin cn bng Haci Vanbec) se la: A. 0,36AA + 0,48Aa + 0,16aa = 1. B. 0,16AA + 0,48Aa + 0,36aa = 1. C. 0,48AA + 0,36Aa + 0,16aa = 1. D. 0,48AA + 0,16Aa + 0,36aa = 1. Cu 20: Tin hoa nho la qua trinh: A. bin i tn s tng i cua cac alen trong qun th. B. bin i tn s tng i cua cac kiu gen trong qun th. C. bin i tn s alen va thanh phn kiu gen trong qun th. D. bin i tn s alen va thanh phn kiu gen trong loai. Cu 21: Nhn t tin hoa khng lam thay i tn s tng i cua cac alen qua cac th h la: A. chon loc t nhin. B. di nhp gen. C. yu t ngu nhin. D. giao phi khng ngu nhin. Cu 22: Theo quan im tin hoa hin ai, thc cht cua chon loc t nhin la: A. s phn hoa kha nng sng sot va sinh san cua cac kiu gen trong qun th B. s phn hoa kha nng sng sot va sinh san cua cac ca th trong qun th . C. am bao s sng sot cua nhng ca th khac nhau trong qun th. D. am bao s sinh san cua nhng ca th khac nhau trong qun th. Cu 23: T l kiu gen di hp trn tng s kiu gen to ra t php lai AaBbDd x AaBbDd l: A. 1/16. B. 1/8. C. 1/27. D. 1/4. Cu 24: Mau en cng nghip Bm su o Bach dng la kt qua cua qua trinh: A. bin i mau sc thich nghi vi mi trng cua Bm. B. chon loc bin di co li phat sinh ngu nhin trong qun th Bm. C. tac ng trc tip cua s nhim mi trng.

62

D. giao phi va chon loc t nhin gia cac ca th Bm. Cu 25: Trong qua trinh phat sinh va phat trin cua sinh vt, thc vt co hoa xut hin giai oan nao? A. ai nguyn sinh. B. ai c sinh. C. ai trung sinh. D. ai tn sinh. Cu 26: Mt t bo sinh ht phn c kiu gen Ab . Tn s hon v gen gia A, a l 20%. aB T l giao t AB , Ab, aB, ab ln lt l A. 2:1:1:2 B. 1:4:4:1 C. 4: 1: 1: 4 D. 1: 2: 2: 1 Cu 27: Kich thc cua mt qun th thay i phu thuc : 1. mc sinh san. 4. mc nhp c. 2. ngun thc n. 5. ni c tru. 3. mc t vong. 6. mc xut c. Phng an tra li ung la: A. 1 - 2 - 3 - 4. B. 1 - 3 - 4 - 6. C. 1 - 2 - 4 - 6. D. 1 - 3 - 2- 5. Cu 28: c trng c ban nao sau y chi co qun xa, ma khng co qun th sinh vt? A. Ty l c / cai. B. Mt ca th. C. Ti l nhom tui. D. a dang loai. Cu 29: Din th th sinh la loai din th xay ra mi trng: A. a co qun xa sinh vt tng sng. B. a co sinh vt tng sinh sng. C. cha co sinh vt sinh sng. D. a co sinh vt tin phong sng. Cu 30: H sinh thai la gi? A. Tp hp qun xa sinh vt va mi trng v sinh cua qun xa. B. Tp hp qun th sinh vt va mi trng v sinh cua no. C. Tp hp cac sinh vt vi mi trng sng cua cac sinh vt o. D. Tp hp cac qun th sinh vt vi mi trng sng cua chung. Cu 31: ngi cho bit gen m qui nh mu khng ng do gen nm trn NST gii tnh X, gen M qui nh mu ng bnh thng. S di truyn no sau y khng to ra con trai c mu khng ng? A. XMXm x XMY B. XMXM x XMY C. XMXm x XmY D. XmXm x XMY Cu 32: Bng chng hoa thach cho thy loai ngi ra i trong chi Hom ln lt la: A. H. habilis H. erectus H. sapiens. B. H. habilis H. sapiens H. erectus. C. H. erectus H. habilis H. sapiens. D. H. erectus H. sapiens H. habilis. II. PHN RING: A. PHN RING CHO BAN C BAN: Cu 33: Nguyn nhn trc tip lam cho loai su Si mua xun va su Si mua he co hinh thai khac nhau la: A. do nhit mi trng tac ng. B. do iu kin chiu sang tac ng. C. do ngun thc n tac ng. D. do chon loc t nhin tac ng. Cu 34: Mt loai sinh vt co b nhim sc th 2n = 18. t bin xay ra co th tao c ti a bao nhiu loai th ba? A. 36 loai. C. 14 loai . B. 9 loai. D. 18 loai. Cu 35: Cach li trc hp t la nhng tr ngai: A. ngn can cac sinh vt giao phi vi nhau. B. ngn can cac sinh vt tao ra con lai. C. ngn can tao ra con lai hu thu. D. ngn can kha nng sinh san cua sinh vt.

63

Cu 36: Ni dung nao sau y khng thuc qun th sinh vt? A. Tp hp cac ca th cung loai. B. Tp hp cac ca th sinh vt. C. Cung sinh sng trong khng gian xac inh. D. Co kha nng sinh san tao th h mi. Cu 37: Kiu phn b nao sau y khng c trng cho qun th sinh vt? A. Phn b theo nhom. B. Phn b ngu nhin. C. Phn b ng u. D. Phn b theo tng. Cu 38: ngi tm vc thp l do gen tri A quy nh, Tm vc cao do gen ln a quy nh nm trn NST thng. Cp v chng u c tm vc thp d hp th xc sut h sinh con c tm vc cao l bao nhiu? A. 12,5% B.25% C. 50% D.75% Cu 39: Din th sinh thai la gi? A. Qua trinh bin i tun t cua qun xa sinh vt. B. Qua trinh bin i ngu nhin cua qun xa sinh vt. C. Qua trinh bin i tun t cua mt loai sinh vt. D. Qua trinh bin i tun t cua cac loai sinh vt. Cu 40: Thap sinh thai c xy dng trn c s: A. s lng cua cac loai trong qun xa sinh vt. B. nng lng cua cac loai trong qun xa sinh vt. C. quan h dinh dng gia cac loai trong qun xa. D. sinh khi cua cac loai trong qun xa sinh vt. B. PHN RING CHO BAN NNG CAO : Cu 41: ia y sng bam trn thn cy g la mi quan h: A. cng sinh gia cac loai sinh vt. B. ki sinh gia cac loai sinh vt. C. hi sinh gia cac loai sinh vt D. canh tranh gia cac loai sinh vt. Cu 42: Vi khun cng sinh trong nt sn r u a tham gia vao chu trinh nao? A. Chu trinh nit. B. Chu trinh cacbon. C. Chu trinh nc. D. Chu trinh phtpho. Cu 43: Cac nhn t cung cp ngun nguyn liu cho tin hoa la: A. qua trinh giao phi va chon loc t nhin. B. qua trinh t bin va chon loc t nhin. C. qua trinh t bin va giao phi. D. qua trinh t bin va bin ng di truyn. Cu 44: c im nao sau y khng ung cho thc vt a sang? A. Moc ni trng trai. B. La mau xanh nhat. C. Co phin la day. D. La mau xanh m. Cu 45: mt loi thc vt, Gen 1 c 2 alen nm trn NST thng , gen 2 c 2 alen nm trn NST gii tnh. Hi trong qun th c th c bao nhiu kiu gen ? A. 3 . B. 15. C. 9. D. 4. Cu 46: c im nao sau y khng c trng cho thc vt chiu kh han? A.La hep hoc bin thanh gai. B. Thn, la thng tr nc. C. La co nhiu khi khng. D. R m su. lan rng. Cu 47: Thng bin la : A. bin i kiu hinh cua cung mt kiu gen. B. bin i kiu hinh cua sinh vt. C. bin i kiu gen cua sinh vt. D. bin i kiu hinh, kiu gen cua sinh vt.

64

Cu 48: Mt ngi an ng bi bnh mu mau, ly ngi v co b bi bnh. Kha nng con cua ho bi bnh mu mau la: A. 100% con trai bi bnh. B. 50% con gai bi bnh. C. 50% con bi trai bi bnh. D. 50% con bi bnh. ---------------HT----------------

65

TRNG THPT HONG HOA THM

THI TT NGHIP THPT NM HC 2012-2013

T: HA SINH CN

MN: SINH HOC 12 (THI GIAN: 90 PHT)

1. im ging nhau gia qu trnh nhn i ADN v phin m tng hp ARN l: a) Tng hp theo chiu 3 -5. b) Theo nguyn tc b sung. c) Bn bo tn. d) Theo nguyn tc b sung v mch khun tng hp lun l 3- 5. 2. Thnh phn no sau y khng tham gia vo qu trnh nhn i ca ADN? 1) ADN-plimeraza 2) Ligaza 3) ARN-plimeraza 4) Nucltit loi U 5) on ADN mi a) 1,3 b) 3,4 c) 3,4,5 d) 2,4,5. 3. Khi xy ra dng t bin mt 1 cp Nu, s lin kt H thay i nh th no? A. Gim xung 4 lin kt B. C th gim 2 hoc 3 lin kt C. Gim xung 2 lin kt D. Gim xung 3 lin kt 4. Th no l th t bin? a) L trng thi c th ca c th b t bin b) L ch cc c th mang t bin phn bit vi nhng c th khng mang t bin c) L nhng biu hin ra kiu hnh ca t bo b t bin d) L nhng c th mang t bin biu hin trn kiu hnh ca c th 5.Thng tin di truyn trn gen c biu hin thnh tnh trng nh cc qu trnh: a) Phin m , dch m c) Dch m. b) Nhn i, dch m d) Nhn i, phin m, dch m. 6. Cu trc no sau y khng thuc prn? a. Gen iu ho c. Vng khi ng b. Gen cu trc d. Vng ch huy. 7. Phn t mARN c tng hp t mt gen b t bin cha 150 uraxin, 450 anin, 300 guanin v 601 xitzin. Bit trc khi b t bin, gen di 0,51 micrmet v c A = 20% Dng t bin gen ni trn l: a. Thay mt cp G X bng mt cp A T. b. Thay mt cp A T bng mt cp G X. c. Thm mt cp A T. d. Thm mt cp G X. 8. Nhng loi t bin no sau y khng lm thay i chiu di ca gen? 1-Mt 1 cp nu. 2-Thm 1 cp nu. 3-thay th 1 cp nu. 4-o v tr 1 cp nu. a- 1,2. b-2,3. c-3,4. d-2,3,4. 9. Loi bin d c xem l ngun nguyn liu ch yu ca tin ho l: a. t bin cu trc NST. b. t bin gen. c. t bin s lng NST. d. Tt c cc loi t bin trn. 10. Mt gen c 1200 nucltit v c 30% anin. Gen b t bin mt mt on. on mt cha 20 anin v c G = 2A. S lng tng loi nucltit ca gen sau t bin l: a. A = T = 220; G = X = 330 b. A = T = 330; G = X = 220 c. A = T = 340; G = X = 200 d. A = T = 210; G = X = 340 11. T bo c kiu gen AAAA thuc th: a-T bi 4n. b- D bi 2n + 2. c- T bi 4 n hoc d bi 2n + 2. d- D bi 2n +1+1 12. Trong trng hp gen tri khng hon ton, t l phn tnh 1 : 1 F1 s xut hin trong kt qu ca php lai:

66

A)Aa x Aa B)Aa x aa & AA x Aa C)AA x Aa & AA x aa D)AA x aa 13. Mt ngi mang b NST c 45 NST trong ch c 1 NST gii tnh X, ngi ny l: A. N mc hi chng Tcn B. N mc hi chng Claiphent C. Nam mc hi chng Tcn D. Nam mc hi chng Claiphent 14. Vi 4 cp gen d hp t di truyn c lp th s lng cc loi kiu gen i lai l: A. 8 B. 16 C. 64 D. 81 15. c chua (2n = 24 nhim sc th), s nhim sc th th tam bi l A. 27 B. 48 C. 25 D. 36 16. mt loi th, cho bit cc kiu gen: AA quy nh lng mu en, Aa quy nh lng mu xm, aa quy nh lng mu trng. Tn s alen a trong qun th l 0,3. T l th lng en trong qun th l: a. 0,09. b. 0,36. c. 0,64. d. 0,49. 17. T bo sinh dng ca th a bi c b NST l: a. Bi s ca b n bi. b. Bi s ca b n bi ln hn 2n. c. C b NST 3n. d. C b NST 4n. 18. Xt hai cp NST tng ng. Cp NST th nht c: NST ngun gc t b l: ABCDE; NST ngun gc t m l: abcde. Cp NST th hai c: NST ngun gc t b l: FGHIK; NST ngun gc t m l: fghik. Sau khi x l phng x thy xut hin loi giao t: ABCIK v FGHDE. y l kt qu ca hin tng t bin: a. Chuyn on tng h. b. Chuyn on trong mt NST. c. Trao i on NST. d. Chuyn on khng tng h. 19. Phng php lai xa c s dng ph bin: a. Chn ging vt nui. b. Chn ging cy trng. c. Chn ging vi sinh vt. d. Chn ging vt nui v cy trng. 20. Cc nhn t tin ha theo quan nim hin i gm A. bin d t hp, giao phi, chn lc t nhin. B. t bin, giao phi, chn lc t nhin v cc c ch cch li. C. t bin, giao phi, di nhp gen, phn li tnh trng. D. bin d c th, giao phi, phn li tnh trng. 21. Nhn t no sau y c xem l ngun nguyn liu s cp ca qu trnh chn lc t nhin ? A. Bin d t hp. B. t bin. C. Giao phi. D. S cch li. 22. Qu trnh giao phi to ra ngun nguyn liu th cp cho chn lc t nhin bng cch A. lm cho t bin c pht trin trong qun th. B. trung ho tnh c hi ca t bin. C. gp phn to ra nhng t hp gen thch nghi. D. to ra v s bin d t hp. 23. Php lai di y c kh nng to ra nhiu bin d t hp nht l A. AaBb x AaBb. B. AaBB x AaBb. C. AaBB x aaBb. D. aaBB x AABB. 24. Theo quan nim ca Darwin, thc cht ca CLTN l phn ho kh nng A. sng st ca cc c th trong loi. B. sinh trng ca cc c th trong loi. C. sinh sn ca cc kiu gen trong qun th. D. tn ti ca cc qun th trong loi. 25. Ngun nguyn liu ca CLTN theo quan nim hin i l A. bin d t hp. C. t bin v bin d t hp. B. t bin. D. bin d c th.

26. Tiu chun quan trng nht phn bit hai loi giao phi c quan h thn thuc l tiu chun

67

A. di truyn. A. t hp. C. ng lot.

B. hnh thi.

C. ho sinh. B. xc nh. D. c th.

D. a l.

27. Theo Darwin, loi bin d c nhiu ngha i vi tin ho v chn ging l bin d

28. Nhn nh no sau y khng ng v tc ng v vai tr ca chn lc t nhin i vi tin ho A Tc ng trc tip ln kiu gen v gin tip ln kiu hnh ca qun th. B Bin i tn s cc alen ca qun th theo mt hng xc nh. C Phn ho kh nng sng st v sinh sn ca cc c th vi cc kiu gen khc nhau trong qun th. D Quy nh chiu hng v nhp tin ho.

29. Cc nhn t chi phi qu trnh pht sinh loi ngi gm : A. Nhn t v c v nhn t hu c B. Nhn t sinh hc v nhn t x hi C. Nhn t sinh hc v nhn t ha hc D. Nhn t vt l, sinh hc, ha hc 30. C quan thoi ho l A c quan b teo, khng cn thc hin chc nng. B di tch ca nhng c quan xa kia kh pht trin ng vt c xng sng C c quan khng pht trin ng vt bc cao D c quan cm li du vt trn c th ng vt 31. K thut cy gen l : a) Chuyn mt on ca ADN t t bo cho sang t bo nhn thng qua th truyn b) Tc ng lm tng s lng gen trong t bo c) Chuyn ADN t NST ny sang NST khc d) Chuyn gen t c th ny sang c th khc cng loi 32. Trong k thut cy gen, enzim Restrictaza c s dng : a) Ct tch mt on gen ca AND c) Tch ADN khi NST b) Ni gen vo plasmit d) a AND ri khi t bo cho 33. to nhng c th lai c ngun gen rt khc nhau ngi ta dng phng php lai : a) T bo c) Hu tnh b) Phn tch d) Ci tin ging 34. Cnh tranh khc lit thng xy ra khi hai loi c cng: a) Ni c) Gii hn sinh thi b) sinh thi d) V tr sinh sn 35. Tp hp no sau y khng phi l qun th: a) Cc cy c gu cng bi c) Cc cy thng cng mt rng b) Cc con ong mt cng t d) Cc con c cng mt ao 36. Tui sinh l l a) tui th bnh qun ca qun th c) thi im c th sinh sn b) thi gian sng thc t ca c th d) tui th ti a ca loi 37. Hin tng c th cng loi sinh cnh khc chuyn ti trong qun th gi l a) Mc sinh sn b) Mc t vong c) Mc xut c d) Mc nhp c 38. Trong h sinh thi trn cn, loi u th thng thuc v a) ng vt b) Nm c) Vi sinh vt d) Thc vt 39. Bc dinh dng u tin trong mt chui thc n thng l a) ng vt b) Nm c) Vi sinh vt d) Thc vt 40. c im c bn ca h sinh thi l

68

a) b) c) d)

Lun m sinh vt v sinh cnh C bin i tun hon C chu trnh sinh hc y

69

Ti liu n thi tt nghip

Mn: Sinh hc lp 12

inh Th Hong iu

Trang 70