a

Bµi tiÓu luËn

C«ng nghiÖp s¶n xuÊt bia

*PhÇn I: Më ®Çu
Ngêi thùc hiÖn:
L¬ng ThÞ Ph¬ng Dung
D ThÞ HuyÒn Thanh

* PhÇn II : C«ng nghÖ s¶n xuÊt

Ngêi thùc hiÖn:
NguyÔn ThÞ Ngäc Mai

* PhÇn III : VÊn ®Ò m«i trêng cña c«ng nghÖ s¶n xuÊt bia
Ngêi thùc hiÖn:
I. C¸c dßng th¶i chÝnh:
L¬ng ThÞ Ph¬ng Dung
II. C¸c ph¬ng ph¸p xö lý « nhiÔm
D ThÞ HuyÒn Thanh

Lêi nãi ®Çu

 Trung Quèc cã tØ lÖ uèng bia lµ 18 lÝt/ngêi/n¨m, mét sè níc
ë ph¬ng T©y cã tØ lÖ lµ trªn 50 lÝt/ngêi/n¨m. Nhng thu nhËp
b×nh qu©n cña Trung Quèc gÊp ®«i ta cßn c¸c níc T©y ¢u th×
cµng kh«ng thÓ so s¸nh. VËy mµ c¸c nhµ s¶n xuÊt bia níc ta l¹i
cho r»ng ViÖt Nam cßn lµ mét thÞ trêng hÕt søc "tiÒm
n¨ng". Tèc ®é t¨ng trëng cña ngµnh s¶n xuÊt bia níc ta mÊy n¨m
trë l¹i ®©y t¨ng vät kinh khñng. Ph¶i ch¨ng chóng ta ®ang tù
®Çu ®éc m×nh?

PhÇn i: më ®Çu

T×nh h×nh s¶n xuÊt bia hiÖn nay

S¬ lîc vÒ c¸c c«ng nghÖ

i. LÞch sö cña bia vµ t×nh h×nh s¶n xuÊt bia hiÖn nay ë
ViÖt Nam.
1. LÞch sö ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña ngµnh s¶n xuÊt bia
Bia lµ mét trong c¸c ®å uèng l©u ®êi nhÊt mµ loµi ngêi ®·
t¹o ra, cã niªn ®¹i Ýt nhÊt lµ tõ thiªn niªn kû 5 TCN vµ ®· ®îc ghi
chÐp l¹i trong c¸c th tÞch cæ cña Ai CËp cæ ®¹i vµ Lìng Hµ.
Gièng nh phÇn lín c¸c chÊt chøa ®êng kh¸c cã thÓ bÞ lªn
men mét c¸ch tù nhiªn , rÊt cã thÓ lµ c¸c ®å uèng t¬ng tù nh bia
®· ®îc ph¸t minh mét c¸ch ®éc lËp gi÷a c¸c nÒn v¨n minh trªn
toµn thÕ giíi. ViÖc kiÓm ®Þnh ho¸ häc c¸c b×nh gèm cæ ph¸t
hiÖn ra r»ng bia t¬ng tù nh rîu vang ®· ®îc s¶n xuÊt kho¶ng 7000
n¨m tríc ë khu vùc ngµy nay lµ Iran vµ lµ mét trong sè c¸c c«ng
nghÖ sinh häc ®· biÕt, trong ®ã c¸c quy tr×nh sinh häc cña sù lªn
men ®îc ¸p dông.
 T¹i Lìng Hµ , chøng cø l©u ®êi nhÊt vÒ bia ®îc cho lµ bøc vÏ
6000 n¨m tuæi cña ngêi Sumeria miªu t¶ nh÷ng ngêi ®ang uèng
mét thø ®å uèng b»ng c¸c cÇn hót b»ng sËy tõ thïng c«ng céng.
Bia còng ®îc ®Ò cËp ®Õn trong Thiªn sö thi Gilgamesh, mét b¶n
trêng ca 3900 tuæi cña ngêi Sumeria ®Ó tá lßng t«n kÝnh n÷
thÇn Ninkasi, vÞ thÇn b¶o trî cho bia, nã chøa c«ng thøc lµm bia
cæ nhÊt cßn sãt l¹i miªu t¶ viÖc s¶n xuÊt bia tõ lóa m¹ch th«ng
qua b¸nh m× . Bia ®· trë thµnh thiÕt yÕu ®èi víi tÊt c¶ c¸c nÒn
v¨n minh trång ngò cèc ë thÕ giíi ph¬ng T©y cæ xa, ®Æc biÖt lµ
ë Ai CËp vµ Lìng Hµ.
Bia ®· tõng lµ quan träng ®èi víi ngêi La M· trong thêi k×
®Çu, nhng trong thêi k× céng hoµ La M· th× rîu vang ®· thay thÕ
bia nh lµ mét ®å uèng chøa cån ®îc a chuéng h¬n. Bia trë thµnh
®å uèng ®îc coi lµ thÝch hîp cho nh÷ng ngêi man rî, Tacius ®·
viÕt mét c¸ch ®Çy chª bai vÒ bia ®îc c¸c gièng ngêi §øc s¶n xuÊt
trong thêi ®¹i cña «ng.
Ngêi Thracia còng ®îc biÕt lµ ®· sö dông bia s¶n xuÊt tõ lóa
m¹ch ®en, thËm chÝ tõ thÕ kØ 5 TCN nh Hellanicos ®· viÕt trong
c¸c vë opera. Tªn gäi cho bia cña hä lµ brutos hay brytos.
Sù bæ sung hoa bia vµo bia ®Ó t¹o vÞ ®¾ng, b¶o qu¶n h-
¬ng vÞ cho bia lµ mét ph¸t kiÕn t¬ng ®èi míi : trong thêi k×
Trung cæ nhiÒu hçn hîp kh¸c cña bia th¶o méc th«ng thêng ®îc
cho vµo bia chø kh«ng ph¶i hoa bia. C¸c hçn hîp nµy th«ng thêng
®îc gäi lµ gruit. Hoa bia ®· ®îc trång t¹i Ph¸p sím nhÊt lµ vµo
kho¶ng thÕ kØ 9 ; v¨n b¶n cæ nhÊt cßn sãt l¹i cã ghi chÐp vÒ viÖc
sö dông hoa bia trong bia cã niªn ®¹i vµo n¨m 1067 bëi n÷ tu viÖn
trëng kiªm nhµ v¨n Hildegard :" NÕu ngêi ta ®Þnh lµm bia tõ yÕn
m¹ch, nã ®îc chuÈn bÞ cïng hoa bia ".
T¹i Ch©u ¢u trong thêi trung cæ bia chñ yÕu ®îc s¶n xuÊt
trong gia ®×nh. Vµo thÕ kØ 14 vµ 15, viÖc s¶n xuÊt bia ®· dÇn
chuyÓn tõ ho¹t ®éng gia ®×nh sang ho¹t ®éng thñ c«ng víi c¸c
qu¸n bia vµ tu viÖn s¶n xuÊt bia hµng lo¹t ®Ó tiªu thô.
N¨m 1516, Wiliam IV, c«ng tíc xø Bravia ®· th«ng qua
Reiheitsgebot ( luËt tinh khiÕt), cã lÏ lµ quy ®Þnh vÒ thùc phÈm
cæ nhÊt cßn ¸p dông ®Õn nay. Gebot quy ®Þnh r»ng thµnh phÇn
cña bia chØ ®îc bao gåm níc, lóa m¹ch, hoa bia víi men bia ®îc
bæ sung sau ph¸t kiÕn cña Louis Pasteur vµo n¨m 1857. LuËt cña
ngêi Bravia ®· ®îc ¸p dông trong c¶ níc §øc nh lµ mét phÇn cña n-
íc §øc thèng nhÊt n¨m 1871 thµnh ®Õ chÕ §øc díi thêi Otto von
Bismarck vµ kÓ tõ ®ã ®· ®îc cËp nhËp ®Ó ph¶n ¸nh xu híng hiÖn
®¹i trong s¶n xuÊt bia rîu. Cho ®Õn nay, Gebot vÉn ®îc coi lµ tiªu
chuÈn cña ®é tinh khiÕt cho bia, mÆc dï ®iÒu nµy cã thÓ g©y
tranh c·i.
PhÇn lín c¸c lo¹i bia gÇn ®©y thùc chÊt lµ thø mµ ngµy nay
gäi lµ ale. Bia lager ®· ®îc ph¸t hiÖn ra mét c¸ch t×nh cê vµo thÕ
kØ 16 sau khi bia ®îc lu tr÷ trong c¸c hÇm l¹nh mét thêi gian dµi;
kÓ tõ ®ã nã ®îc s¶n xuÊt nhiÒu h¬n bia ale.
Víi sù ph¸t minh ra m¸y h¬i níc n¨m 1765, c«ng nghiÖp ho¸
s¶n xuÊt bia ®· trë thµnh sù thËt. C¸c c¶i tiÕn míi trong c«ng
nghÖ s¶n xuÊt bia ®· xuÊt hiÖn cïng víi viÖc ra ®êi cña nhiÖt kÕ
vµ tØ träng kÕ vµo thÕ kØ 19, ®· cho phÐp c¸c nhµ s¶n xuÊt bia
t¨ng tÝnh hiÖu qu¶ vµ kiÓm so¸t nång ®é cån. Cho ®Õn cuèi thÕ
kØ 18, m¹ch nha chñ yÕu ®îc lµm kh« b»ng löa do ®èt gç, than
cñi vµ trÊu, vµ sau n¨m 1600 lµ tõ than cèc. Nãi chung kh«ng cã
lo¹i m¹ch nha nµo trong sè nµy ®îc che ch¾n tèt khái khãi sinh ra
trong c¸c lß sÊy , vµ do ®ã c¸c lo¹i bia thêi k× ®ã cã thµnh phÇn
h¬i khãi trong h¬ng vÞ; c¸c chøng cø chØ ra r»ng c¸c nhµ s¶n
xuÊt m¹ch nha vµ bia thêng xuyªn ph¶i cè g¾ng gi¶m thiÓu sù
¸m khãi cña bia thµnh phÈm. Sù ph¸t minh ra lß níng h×nh trèng
n¨m 1817 cña Daniel Wheeler ®· cho phÐp t¹o ra m¹ch nha níng
chÝn kÜ vµ t¹o tiÒn ®Ò cho s¶n xuÊt c¸c lo¹i bia ®en. Sù ph¸t
minh ra vai trß cña men bia trong qu¸ tr×nh lªn men vµo n¨m
1857 bëi Louis Pasteur ®· gióp cho c¸c nhµ s¶n xuÊt bia ph¬ng
ph¸p ng¨n chÆn vÞ chua cña bia bëi c¸c lo¹i vi sinh vËt kh«ng
mong muèn.
N¨m 1953 Morton W Coutts, mét ngêi New Zealand ®· ph¸t
triÓn kÜ thuËt lªn men liªn tôc. Morton lÊy b»ng s¸ng chÕ c«ng
nghÖ cña «ng vµ nã lµ cuéc c¸ch m¹ng trong c«ng nghiÖp bia do
®ã lµm gi¶m thêi gian ñ vµ s¶n xuÊt bia tríc ®©y lµ 4 th¸ng
xuèng cßn cha ®Çy 24h. C«ng nghÖ cña «ng vÉn ®îc sö dông bëi
nhiÒu nhµ s¶n xuÊt bia lín nhÊt thÕ giíi ngµy nay.
Ngµy nay c«ng nghiÖp bia lµ c«ng viÖc kinh doanh khæng
lå toµn cÇu, bao gåm chñ yÕu lµ c¸c tæ hîp ®îc ra ®êi tõ c¸c nhµ
s¶n xuÊt nhá h¬n. Trong khi bia chñ yÕu lµ ®å uèng chøa cån th×
mét sè biÕn th¸i cña nã còng tån t¹i, xuÊt ph¸t tõ thÕ giíi ph¬ng
T©y, lµ c¸c lo¹i bia ®i qua c«ng ®o¹n xö lÝ ®Ó lo¹i bá bít cån, s¶n
xuÊt ra c¸i gäi lµ bia kh«ng cån.
2. T×nh h×nh s¶n xuÊt bia hiÖn nay ë ViÖt Nam
Bia lµ lo¹i ®å uèng cã tõ l©u ®êi vµ hiÖn rÊt ®îc a chuéng
t¹i ViÖt Nam. HiÖn t¹i møc tiªu thô bia b×nh qu©n ®Çu ngêi cña
níc ta lµ 18 lit/n¨m, tuy nhiªn víi møc thu nhËp cña ngêi d©n t¨ng
lªn céng víi sù thay ®æi tËp qu¸n uèng (chuyÓn tõ uèng rîu tù nÊu
sang uèng bia) cña ngêi d©n nhiÒu vïng n«ng th«n th× vµo n¨m
2010 møc tiªu thô bia b×nh qu©n ®Çu ngêi cña ViÖt Nam íc tÝnh
sÏ t¨ng tíi 28 lit/n¨m. Bé c«ng nghiÖp ®ang xem xÐt viÖc thay
®æi môc tiªu vµo n¨m 2010 ®¹t s¶n lîng bia lµ 3 tØ lit thay v× 2,5
tØ lÝt khi tiÕn hµnh hiÖu chØnh l¹i Quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn
ngµnh bia ®Õn n¨m 2010.
 Theo thèng kª cña bé c«ng nghiÖp , lîng bia tiªu thô trªn toµn
quèc n¨m 2004 lµ kho¶ng 1,4 tû lit víi tèc ®é t¨ng trëng 11%
/n¨m.
HiÖn t¹i thÞ trêng bia trong níc ®ang chøng kiÕn sù c¹nh
tranh m¹nh mÏ gi÷a c¸c nh·n hiÖu bia Sµi Gßn, 333, bia Hµ Néi,
Heineken, Tiget, Calsberg, Huda, ...
Trong kho¶ng 1 n¨m trë l¹i ®©y , lÜnh vùc s¶n xuÊt bia ®·
cã nh÷ng thay ®æi m¹nh mÏ víi viÖc gia t¨ng n¨ng lùc s¶n xuÊt ë
c¸c nhµ ®Çu t hiÖn cã vµ sù cã mÆt cña nhiÒu nhµ ®Çu t míi.
§¸ng chó ý nhÊt lµ c¸c dù ¸n n©ng c«ng suÊt cña 2 ®¹i gia néi
®Þa lµ Tæng c«ng ty Bia rîu níc gi¶i kh¸t Sµi Gßn (Sabeco) vµ
tæng c«ng ty Bia rîu níc gi¶i kh¸t Hµ Néi (Habeco). Víi tæng céng
xÊp xØ 50% thÞ phÇn bia c¶ níc (tÝnh theo s¶n lîng), viÖc n©ng
c«ng suÊt cña 2 doanh nghiÖp nµy ch¾c ch¾n sÏ c¸c nhµ ®Çu t
kh¸c ph¶i tÝnh to¸n kÜ h¬n chiÕn lîc cña m×nh.
Víi nh·n hiÖu quen thuéc , Bia Sµi Gßn , 333, Sabeco ®ang
triÕn khai dù ¸n ®Çu t míi t¨ng thªm 200 triÖu lit n÷a vµo n¨m
2008. N¨m ngo¸i Sabeco ®· ®¹t s¶n lîng 460 triÖu lÝt vµ con sè
nµy cña n¨m nay lµ kho¶ng 550 triÖu lÝt.
Víi nh·n hiÖu bia Hµ Néi , Habeco hiÖn cã n¨ng lùc s¶n xuÊt
150 triÖu lÝt/n¨m t¹i Hµ Néi vµ Thanh Ho¸ , dù ¸n s¶n xuÊt bia ë
VÜnh Phóc cña Habeco víi c«ng suÊt 100 triÖu lÝt/n¨m sÏ ®i vµo
ho¹t ®éng tõ n¨m 2008 vµ ®îc n©ng lªn 200 triÖu lÝt/ n¨m vµ ®îc
n©ng lªn 200 triÖu lÝt/n¨m vµo n¨m 2010.
C«ng ty bia HuÕ còng ®ang triÓn khai kÕ ho¹ch x©y dùng
nhµ m¸y míi cã c«ng suÊt 50 triÖu lÝt / n¨m t¹i khu c«ng nghiÖp
Phó Bµi (HuÕ) vµ nhµ m¸y liªn doanh bia §«ng Hµ- Huda víi c«ng
suÊt 30 triÖu lÝt/ n¨m t¹i Qu¶ng TrÞ.
C¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi còng kh«ng ®øng ngoµi cuéc ch¬i
®Çy s«i ®éng nµy. Ngoµi viÖc ®a thªm 2 nh·n bia míi dµnh cho
ph©n khóc thÞ trêng cao cÊp ( ngoµi c¸c nh·n hiÖu Heineken,
Tiger, Bivina), c«ng ty bia ViÖt Nam võa hoµn tÊt kÕ ho¹ch ®Çu t
thªm 39 triÖu USD ®Ó n©ng c«ng suÊt tõ 150 triÖu lÝt/n¨m lªn
230 triÖu lÝt/ n¨m .
C«ng ty Bia Foster’s §µ N½ng ®ang ®Ò nghÞ ®îc ®iÒu
chØnh c«ng suÊt tõ 45 triÖu lÝt/n¨m hiÖn nay lªn møc 85 triÖu
lÝt/n¨m; C«ng ty Bia San Meguel còng n©ng c«ng suÊt tõ 20 triÖu
lÝt/n¨m lªn 50 triÖu lÝt/n¨m vµo n¨m 2010. Liªn doanh s¶n xuÊt
bia gi÷a c«ng ty cæ phÇn s÷a ViÖt Nam ( Vinamilk) vµ SAB Miler
víi c«ng suÊt 100 triÖu lÝt/n¨m còng ®ang ®îc triÓn khai x©y
dùng...
Ngoµi h×nh thøc ®Çu t 100 % vèn níc ngoµi hay hîp t¸c liªn
doanh, c¸c ph¬ng thøc cho vay vèn , mua cæ phÇn cñ¨ c¸c nhµ
m¸y bia néi ®Þa còng ®ang ®îc c¸c nhµ ®Çu t níc ngoµi quan
t©m. Quü Carlberg ®· cã tho¶ thuËn cho Habeco vay 20 triÖu
USD ®Ó ®Çu t x©y dùng nhµ m¸y bia VÜnh Phóc vµ xa h¬n cã
thÓ trë thµnh cæ ®«ng chiÕn lîc cña doanh nghiÖp nµy khi
Habeco tiÕn hµnh cæ phÇn ho¸. TËp ®oµn bia næi tiÕng Anheuser
– busch Mü còng cã kÕ ho¹ch trë thµnh c¸c cæ ®«ng cña Sabeco.
Sù cã mÆt å ¹t cña c¸c doanh nghiÖp níc ngoµi cã tªn tuæi
cho thÊy bia ®ang lµ lÜnh vùc ®Çu t rÊt hÊp dÉn, nhÊt lµ sau khi
Quy ho¹ch tæng thÓ ngµnh bia ®îc hiÖu chØnh cã thÓ sÏ kh«ng
khuyÕn khÝch c¸c dù ¸n nhµ m¸y bia míi cã c«ng suÊt nhá díi 20
triÖu lÝt/n¨m.
Mét sè sè liÖu vÒ bia ë níc ta:
- S¶n lîng bia t¨ng 30% trong c¸c n¨m 1990-1996; 10-15%
trong nh÷ng n¨m tõ 1996 ®Õn nay. Trong quý 1/2005 s¶n lîng bia
®¹t gÇn 1,2 tØ lÝt vµ tiÕp tôc gia t¨ng 8-10%.
- Møc tiªu thô bia íc tÝnh kho¶ng 15,8 lÝt (gÇn b»ng 2/3 so
víi møc tiªu thô chung toµn thÕ giíi).
 - C¸c chØ tiªu s¶n lîng rîu bia vÉn kh«ng ngõng gia t¨ng.
N¨m 1987 s¶n lîng bia c¶ níc cã 84,5 triÖu lÝt
N¨m 1992 lªn 169 triÖu lÝt
N¨m 1997 lªn 667 triÖu lÝt
N¨m 1999/2000 lªn 1000 triÖu lÝt
Dù b¸o ®Õn 2010 sÏ ®¹t 1500 triÖu lÝt rîu bia
- Tæng vèn ®Çu t vµo ngµnh bia lµ 5.499.287 triÖu ®ång.
Toµn quèc cã 461 ®¬n vÞ s¶n xuÊt.

II. S¬ lîc vÒ c¸c c«ng nghÖ

Bia nãi mét c¸ch tæng thÓ lµ mét lo¹i ®å uèng cã chøa cån
®îc s¶n xuÊt b»ng qu¸ tr×nh lªn men cña ®êng l¬ löng trong m«i
trêng láng vµ nã kh«ng ®îc chng cÊt sau khi lªn men. Dung dÞch
®êng kh«ng bÞ lªn men gäi lµ hÌm bia, thu ®îc tõ qu¸ tr×nh
ng©m níc hay "níc ñ bia", h¹t ngò cèc ®îc ñ thµnh m¹ch nha,
th«ng thêng lµ lóa m¹ch.
Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt bia ®îc gäi lµ nÊu bia. Do c¸c thµnh phÇn
sö dông ®Ó s¶n xuÊt bia cã kh¸c nhau theo tõng khu vùc, c¸c
®Æc trng cña bia nh h¬ng vÞ vµ mÇu s¾c còng thay ®æi rÊt kh¸c
nhau vµ do ®ã cã sù ph©n lo¹i bia.
YÕu tè chÝnh ®Ó x¸c ®Þnh lo¹i bia lµ men bia sö dông trong
qu¸ tr×nh lªn men. PhÇn lín kiÓu bia thuéc vÒ mét trong hai hä lín
: ale- sö dông lªn men ®Ønh vµ lager- sö dông lªn men ®¸y. Bia cã
®Æc trng pha trén cña c¶ ale vµ lager ®îc gäi lµ bia lai.
Mét sè lo¹i bia chÝnh:
1.Ale
Ale lµ lo¹i bia ®îc s¶n xuÊt b»ng lªn men ®Ønh, vµ nã th«ng
thêng ®îc lªn men ë nhiÖt ®é cao h¬n so víi bia lager (15-23 oC).
C¸c men bia ale ë nhiÖt ®é nµy t¹o ra mét lîng ®¸ng kÓ c¸c este,
c¸c h¬ng liÖu thø cÊp vµ c¸c s¶n phÊm t¹o mïi kh¸c, vµ kÕt qu¶ lµ
bia t¹o ra cã mïi vÞ cña hoa qu¶ hay t¬ng tù nh t¸o, lª, døa, cá,
chuèi, mËn...

2.Lager
Lager lµ lo¹i bia ®îc tiªu thô nhiÒu nhÊt trªn thÕ giíi, cã nguån
gèc tõ Trung ¢u. Men bia lager lµ lo¹i lªn men ®¸y, th«ng thêng ®-
îc lªn men ë nhiÖt ®é 7-12oC (''pha lªn men'') vµ sau ®ã ®îc ®a
lªn men thø cÊp l©u ë 0-4oC ("pha lager ho¸"). Trong giai ®o¹n lªn
men thø cÊp , lager ®îc lµm trong vµ chÝn. C¸c ®iÒu kiÖn l¹nh
còng kiÒm chÕ viÖc s¶n xuÊt tù nhiªn c¸c este vµ c¸c phô phÈm
kh¸c, t¹o ra h¬ng vÞ "kh« vµ l¹nh h¬n" cña bia.
C¸c ph¬ng ph¸p hiÖn ®¹i ®Ó s¶n xuÊt bia lager ®· ®îc
Gabriel Sedlmayr trÎ vµ Anton Dreher khai ph¸. Gabriel Sedlmayr
trÎ lµ ngêi ®· hoµn thiÖn bia lager mµu n©u sÉm ë nhµ may bia
Spaten t¹i Bravia, cßn Anton Dreher lµ ngêi b¾t ®Çu s¶n xuÊt bia
lager mµu ®á hæ ph¸ch t¹i Wien kho¶ng nh÷ng n¨m 1840-1841.
Víi viÖc kiÓm so¸t qu¸ tr×nh lªn men ®· ®îc hoµn thiÖn h¬n,
phÇn lín c¸c nhµ s¶n xuÊt bia lager chØ sö dông thêi gian lu tr÷
l¹nh ng¾n, th«ng thêng tõ 1-3 tuÇn.
PhÇn lín bia lager ngµy nay dùa trªn kiÓu Pilsener ®îc s¶n
xuÊt ®Çu tiªn n¨m 1842 t¹i thµnh phè Pilzen ë céng hoµ SÐc. C¸c
lo¹i bia lager Pilsesner ngµy nay cã mµu s¸ng vµ ®îc cacbonat ho¸
nång ®é cao, víi h¬ng vÞ m¹nh cña hoa bia vµ nång ®é cån 3-6%
theo thÓ tÝch. C¸c th¬ng hiÖu bia Pilsner Urquell hay Heineken lµ
c¸c vÝ dô ®iÓn h×nh vÒ bia pilsener.

3. Lªn men tù nhiªn

C¸c lo¹i bia nµy dïng men bia hoang d· chø kh«ng ph¶i c¸c lo¹i
men bia ®îc nu«i cÊy. TÊt c¶ c¸c lo¹i men bia tríc khi cã viÖc nu«i
cÊy men bia thÕ kØ 19 ®· rÊt gÇn víi kiÓu bia nµy, ®îc ®Æc trng
bëi c¸c vÞ chua.

4. Lo¹i bia hçn hîp

KiÓu bia lai hay bia hçn hîp sö dông c¸c nguyªn liÖu vµ c«ng
nghÖ hiÖn ®¹i thay v× (hoÆc bæ sung cho) c¸c khÝa c¹nh truyÒn
thèng cña s¶n xuÊt bia. MÆc dï cã mét sè biÕn th¸i gi÷a c¸c
nguån kh¸c nhau, nhng nãi chung bia hçn hîp cã thÓ r¬i vµo c¸c
thÓ lo¹i sau:
- Bia hoa qu¶ vµ bia rau cá lµ hçn hîp víi mét sè lo¹i phô gia
tõ rau cá hay hoa qu¶ lªn men t¹o ra chÊt lîng hµi hoµ mét c¸ch râ
nÐt.
- Bia th¶o méc vµ bia gia vÞ bæ sung c¸c chÊt triÕt ra tõ l¸
rÔ, h¹t, l¸, hoa hay qu¶ th¶o méc hoÆc c¸c lo¹i c©y gia vÞ thay v×
( hoÆc bæ sung cho) hoa bia.
- Bia hun khãi lµ lo¹i bia mµ m¹ch nha cña nã ®· ®îc hun
khãi. Th«ng thêng c¸c lo¹i bia nµy cã mïi vµ h¬ng vÞ cña khãi. C¸c
vÝ dô ®iÓn h×nh cña lo¹i bia truyÒn thèng nµy lµ bia Rauchbiers ë
Bamberg §øc.
- Bia ®Æc biÖt lµ c¸ch gäi chung ®Ó chØ c¸c lo¹i bia ®îc s¶n
xuÊt mµ sö dông c¸c nguån ®êng, h¹t ngò cèc vµ tinh bét lªn men
kh«ng th«ng dông.

phÇn iii
vÊn ®Ò m«i trêng
cña c«ng nghiÖp s¶n xuÊt bia
* *
*
i.®Æc trng vÒ dßng th¶i vµ c¸c chÊt th¶i quan träng nhÊt.
a.C¸c chÊt th¶i
1.Níc th¶i

Nguån g©y « nhiÔm Thµnh phÇn chÊt « nhiÔm

1. Níc röa nguyªn vËt

liÖu NhiÒu chÊt h÷u c¬, c¸c
m¶nh vôn h÷u c¬
2. Níc th¶i c«ng nghiÖp
- Níc sóc röa chai Hµm lîng cÆn l¬ löng cao,
- Níc röa thiÕt bÞ (m¸y ®é pH cao, BOD, COD rÊt
läc, bån chøa,thiÕt bÞ cao
n¹p bia vµo chai...)
- Níc röa tõ qu¸ tr×nh Nitrogen vµ photpho
ph©n ly cÆn vµ s¶n
phÈm
- Níc th¶i tõ qu¸ tr×nh
r¬i v·i s¶n phÈm trong
qu¸ tr×nh ®ãng chai
- Níc tõ hÖ thèng lµm
m¸t
- Níc th¶i tõ qu¸ tr×nh
nÊu, läc b·, men bia.

3. Níc ma ch¶y qua c¸c

b·i vËt liÖu, r¸c cña nhµ
m¸y
 4. Níc th¶i sinh ho¹t
5.Mét phÇn dÇu trµn tõ
c¸c ph¬ng tiÖn vËn t¶i

* Níc th¶i sinh ra chñ yÕu lµ níc th¶i c«ng nghiÖp vµ níc th¶i
sinh ho¹t.

- Níc th¶i c«ng nghiÖp cña nhµ m¸y bia bao gåm níc th¶i tõ
qu¸ tr×nh ph©n ly cÆn, s¶n phÈm, níc röa thiÕt bÞ, níc tõ c¸c
thiÕt bÞ läc bôi, tõ c¸c xëng c¬ khÝ vµ tõ c¸c khu vùc s¶n xuÊt
kh¸c. Lîng chÊt g©y « nhiÔm chñ yÕu t¹o ra trong qu¸ tr×nh vÖ
sinh thiÕt bÞ ®ãng chai vµ röa chai lä. Níc th¶i tõ qu¸ tr×nh nµy
chøa bia, cÆn b·, chÊt kÕt dÝnh vµ dung dÞch tÈy röa. Tuy nhiªn
hiÖn nay nã ®îc coi lµ nguån « nhiÔm nhá v× ®ãng lon ®· dÇn
dÇn thay thÕ ®ãng chai vµ c¸c chai PET kh«ng cÇn röa.

- Níc th¶i sinh ho¹t cña c«ng nh©n vµ níc ma ch¶y trµn
trªn bÒ mÆt c«ng trêng x©y dùng.

+ Do tËp trung nhiÒu c«ng nh©n x©y dùng nªn lîng

níc th¶i sinh ho¹t ( b×nh qu©n 68-80 lit/ ngêi/ngµy ®ªm) thêng lín
, song còng thay ®æi
theo thêi gian vµ mïa trong n¨m. Níc th¶i sinh ho¹t chøa nhiÒu
chÊt cÆn b·, chÊt r¾n l¬ löng, chÊt h÷u c¬, c¸c chÊt dinh dìng vµ
vi sinh vËt.

+ Níc ma ch¶y trµn cã lu lîng phô thuéc vµo chÕ ®é

khÝ hËu khu vùc vµ thêng cã hµm lîng chÊt l¬ löng lµ bïn ®Êt cao,
ngoµi ra cßn cã nhiÒu t¹p chÊt kh¸c.

*Níc th¶i s¶n xuÊt cña ngµnh bia mang c¸c tÝnh chÊt sau:
 - §é pH cña níc ë c¸c bé phËn c«ng nghÖ s¶n xuÊt dao
®éng vµ thay ®æi kh¸ lín, tõ møc axit m¹nh ®Õn kiÒm cao
(pH=3.0- 12). C¸c c¬ së s¶n xuÊt bia chai thêng dïng xót ®Ó röa
chai. §iÒu nµy kh«ng nh÷ng lµm t¨ng lîng níc cÊp vµ níc th¶i mµ
cßn lµm ®é pH cña níc th¶i cao sÏ g©y h¹n chÕ cho hiÖu qu¶ xö
lý.

- Níc th¶i chøa hµm lîng c¸c chÊt h÷u c¬ ( d¹ng dÔ ph©n
huû sinh häc) cao. Hµm lîng BOD, COD, N,P trong níc th¶i phô
thuéc vµo nhiÒu yÕu tè nh: lîng níc cÊp, t×nh tr¹ng m¸y mãc, thêi
gian ho¹t ®éng trong ngµy v.v.. Hµm lîng BOD , COD ®Æc biÖt cao
: BOD = 20000 – 30000 mg/l, COD = 40000 – 50000 mg/l ë c¸c
kh©u x¶ cÆn trong c¸c qu¸ tr×nh lªn men, níc th¶i xóc röa thiÕt
bÞ läc, tuy nhiªn lîng níc th¶i nµy chiÕm mét tØ lÖ nhá ( thêng tõ
5- 10%) trong níc th¶i chung.

- Hµm lîng chÊt r¾n (d¹ng tæng sè, d¹ng l¬ löng) trong n-
íc th¶i cao do cßn chøa lÉn nhiÒu x¸c men, b·. Ngoµi ra c¸c chÊt
nµy cßn lµ nguyªn nh©n lµm gi¶m chÊt lîng níc th¶i vµ níc thuû
vùc tiÕp nhËn níc th¶i do : gi¶m hµm lîng DO, t¨ng ®é mµu, ®é
®ôc cho níc, h×nh thµnh c¸c s¶n phÈm yÕm khÝ : CH4, H2S, NH3
...

- Ngoµi ra níc th¶i tõ nhµ m¸y bia cßn chøa nitrogen chñ
yÕu t¹o ra tõ qóa tr×nh t¸ch bia vµ c¸c chÊt tÈy röa, photpho chñ
yÕu t×m thÊy ë giai ®o¹n cuèi vµo trong cÆn nãng.

* Níc th¶i thêng cã chØ tiªu « nhiÔm vi sinh vËt cao.

 - Níc th¶i tõ qu¸ tr×nh lµm nguéi thiÕt bÞ cã lu lîng lín
nhÊt. Lo¹i níc th¶i nµy chØ bÞ « nhiÔm nhÑ nªn thêng chØ ®îc lµm
nguéi vµ cho ch¶y th¼ng ra nguån níc mÆt khu vùc. Tuy nhiªn níc
x¶ tõ lß h¬i l¹i cã ®é pH cao vµ cã mét lîng nhá dÇu mì, cÆn lß
kh«ng hoµ tan, chÊt v« c¬.
- Níc th¶i tõ c¸c thiÕt bÞ läc bôi vµ b·i th¶i xØ cã lu lîng
vµ hµm lîng cÆn l¬ löng (bôi than) rÊt lín.
-Níc th¶i tõ qu¸ tr×nh röa thiÕt bÞ thêng cã hµm lîng
chÊt h÷u c¬ cao ®ång thêi ch¸ dÇu mì, cÆn vµ vµ trong trêng hîp
röa lß h¬i cã thÓ chøa c¶ axit vµ kiÒm. Do vËy nh×n chung níc
th¶i tõ c«ng ®o¹n nµy cã gi¸ trÞ pH rÊt kh¸c nhau (axit hoÆc
kiÒm) vµ chøa c¸c chÊt r¾n l¬ löng, mét sè ion kim lo¹i víi tæng l-
îng lªn tíi vµi tr¨m m3/ ngµy.

2. KhÝ th¶i

B¶ng tãm t¾t c¸c dßng khÝ th¶i chÝnh

Nguån g©y « nhiÔm Thµnh phÇn chÊt « nhiÔm

1. C¸c lo¹i khÝ ®éc do qu¸

COx, NOx, SOx
tr×nh ®èt d©u FO cho c¸c lß
h¬i Mïi h«i NH3

2. C¸c lo¹i khÝ do qu¸ tr×nh lªn

men yÕm khÝ c¸c vËt liÖu h÷u
c¬
 3. KhÝ rß rØ tõ hÖ thèng m¸y
nÐn khÝ.

4.Bôi sinh ra do qu¸ tr×nh vËn

chuyÓn vµ tiÐp nhËn nguyªn
liÖu , nghiÒn nhá tinh bét.

-Mïi:cã thÓ xuÊt hiÖn ë xung quanh n¬i t¹o nha, ®Æc biÖt lµ
lóc ph¬i kh« lóa m¹ch ®· n¶y mÇm .Mïi nµy cã thÓ theo giã bay xa
tíi vµi km.H¬ng vÞ ngät ®Æc trng ë nhµ m¸y bia cã thÓ t¹o ra
trong qu¸ tr×nh trén vµ ®un s«i dung dich ®êng. C¸c khÝ cã mïi
t¹o ra tõ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt , sau khi c« ®Æc l¹i cã thÓ bÞ thiªu
huû trong nåi ®un trung t©m.
C¸c mïi bay ra ®îc gäi lµ v« h¹i nhng trong mét sè trêng hîp
chóng cã thÓ g©y khã chÞu.
- KhÝ CO2: mét lîng lín CO2 ®îc t¹o ra trong qu¸ tr×nh chuyÓn
ho¸ ®êng thµnh cån. C¸c nhµ m¸y bia cò víi nåi lªn men hë kh«ng
gi÷ ®îc khÝ nµy, nh÷ng nhµ m¸y bia hiÖn ®¹i cã nåi lªn men
®ãng kÝn. V× lÝ do kinh tÕ nªn viÖc thu håi CO2 ®ßi hái s¶n xuÊt
ë quy m« lín. Acid cacbonic chøa h¬n 0,2 % kh«ng khÝ cã thÓ vËn
chuyÓn díi d¹ng láng, v× vËy mét nguyªn t¾c rÊt quan träng lµ tÊt
c¶ kh«ng khÝ trong nåi lªn men cÇn ph¶i ®îc lo¹i bá tríc khi b¾t
®Çu thu håi acid cacbonic. Ngay c¶ khi cã thÓ sö dông chÊt nµy
®Ó cacbonat ho¸ bia ®Ó ®ãng chai còng cÇn lo¹i bá kh«ng khÝ ra
khái chóng nÕu kh«ng bia sÏ bÞ oxyhoa. Nãi chung 1m3 dÞch t¹o ra
kho¶ng 20 kg CO2.
-ChÊt ®Æc biÖt : tÊt c¶ c¸c nhµ m¸y bia ®Òu cÇn mét lîng lín
h¬i níc . HÖ thèng níc nãng ®ang trë nªn cµng phæ biÕn . Tæng l-
îng n¨ng lîng tiªu thô kh¸c nhau gi÷a c¸c nhµ m¸y phô thuéc thiÕt
bÞ sö dông , ph¬ng ph¸p ñ lªn men nhng ë trong kho¶ng 1700-
5000 MJ/m3 bia. Trong trêng hîp ®un sö dông dÇu ®èt , lîng dÇu
tiªu thô kho¶ng 30/40l/m3 s¶n phÈm. NÕu con sã nµy ®îc ®iÒu
chØnh ®Õn giíi h¹n ph¸t th¶i chÊt ®Æc biÖt (1g/kg dÇu) th× lîng
ph¸t th¶i : 25-50g/m3 s¶n phÈm . C¸c m¸y sÊy ngò cèc còng th¶i
ra chÊt th¶i ®Æc biÖt nµy .
-Sunfua vµ nitrogen:phô thuéc kiÓu thiªu huû ®îc sö dông
-C¸c chÊt lµm l¹nh : sù ph¸t th¶i x¶y ra khi cã sù rß rØ hoÆc vì
thiÕt bÞ. VÝ dô CFC vµ NH3 .
-TiÕng ån : ®Æc trng cña ngµnh s¶n xuÊt Bia lµ sö dông c¸c
m¸y mãc,thiÕt bÞ thêng ph¸t sinh tiÕng ån cã cêng ®é cao: m¸y
®ãng chai, m¸y ph¸t ®iÖn ,tõ c¸c van x¶ h¬i níc ,tõ sù vËn
chuyÓn hµng ho¸ , c«ng ®o¹n ñ lªn men còng nh tõ c¸c qu¹t th«ng
giã...

3.ChÊt th¶i r¾n

Nguån g©y « nhiÔm Thµnh phÇn chÊt « nhiÔm

1 ChÊt th¶i tõ nguyªn

liÖu , b· th¶i trong C¸c m¶nh vôn h÷u
qu¸ t×nh c«ng nghÖ c¬ .
.
§Êt , c¸t , m¶nh vì
2.ChÊt th¶i r¾n c«ng thuû tinh , kim
nghiÖp lo¹i,giÊy nh·n,bao
b×.
 3.chÊt th¶i r¾n sinh
ho¹t

ChÊt th¶i r¾n chñ yÕu cña Nhµ m¸y s¶n xuÊt Bia bao gåm c¸c
chÊt th¶i kÐm hiÖu qu¶ khi xö lý sinh häc nh ; bao b×, thuû tinh ,
giÊy vôn,kÐt nhùa,xØ than,trî läc,b· hoa.
ChÊt th¶i r¾n xö lý sinh häc ®îc (b· malt,chÊt trî läc,nÊm
men...) cho ®Õn nay vÉn ®îc tËn thu coi nh sÈn phÈm phô . Nh×n
chung, lîng chÊt th¶i nµy thu håi ®îc 60-70%.PhÇn cßn l¹i bÞ th¶i
theo níc th¶i.ChÝnh phÇn bÞ cuèn theo dßng th¶i l¹i lµ nguån chÊt
h÷u c¬ hoµ tan dÔ chuyÓn ho¸ do vi sinh vËt nªn g©y « nhiÔm
m«i trêng.

4.¤ nhiÔm nhiÖt

Qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña nhµ m¸y ®Æc biÖt khu vùc nåi h¬i,
nÊu vµ ®êng ho¸ thêng t¹o ra nhiÖt ®é cao.Tæng c¸c nhiÖt lîng
nµy to¶ vµo kh«ng gian nhµ xëng rÊt lín lµm nhiÖt ®é bªn trong
nhµ xëng t¨ng cao (cha kÓ ®Õn ¶nh hëng cña ®iÒu kiÖn khÝ hËu
trong khu vùc) ¶nh hëng tíi søc khoÎ vµ n¨ng suÊt lao ®éng.

B. C¸c t¸c ®éng

1. T¸c ®éng ®Õn m«i trêng sinh th¸i

C¸c t¸c ®éng nµy chñ yÕu liªn quan ®Õn viÖc th¶i c¸c chÊt
« nhiÔm níc, khÝ, c¸c chÊt th¶i r¾n vît qu¸ møc cho phÐp vµo m«i
trêng tiÕp nhËn g©y nªn nh÷ng biÕn ®æi c¬ b¶n vÒ hÖ sinh th¸i.
Tuú theo d¹ng chÊt th¶i vµ m«i trêng tiÕp nhËn mµ c¸c hÖ sinh th¸i
cã thÓ bÞ t¸c ®éng:
 - HÖ sinh th¸i díi níc : c¸c t¸c ®éng ®èi víi hÖ sinh th¸i díi níc
b¾t nguån tõ « nhiÔm nguån níc do c¸c lo¹i níc th¶i cña nhµ m¸y
g©y nªn ®é ®ôc cña cña níc t¨ng ng¨n c¶n ®é xuyªn cña ¸nh
s¸ng, ®é pH trong thuû vùc bÞ thay ®æi . Tuú theo ®Æc ®iÓm hÖ
sinh th¸i cña vïng dù ¸n mµ sè c¸c loµi bÞ t¸c ®éng cã thÓ nhiÒu
hay Ýt.

-HÖ sinh th¸i trªn c¹n : chÊt th¶i r¾n vµ khÝ cña nhµ m¸y sÏ cã
nh÷ng ¶nh hëng nhÊt ®Þnh. Nh×n chung c¸c ®éng vËt nu«i còng
nh c¸c loµi ®éng vËt hoang d· ®Òu rÊt nh¹y c¶m víi sù « nhiÔm
m«i trêng. HÇu hÕt c¸c chÊt « nhiÔm m«i trêng kh«ng khÝ vµ m«i
trêng níc ®Òu cã t¸c ®éng xÊu ®Õn ®éng vËt vµ thùc vËt. C¸c
chÊt g©y « nhiÔm trong m«i trêng kh«ng khÝ nh SO2, NO2 vµ bôi
than, ngay c¶ ë nång ®é thÊp còng lµm chËm qu¸ trinh sinh trëng
cña c©y trång, ë nång ®é cao lµm vµng l¸, hoa qu¶ bÞ nÐp, bÞ
nøt, vµ ë møc ®é cao h¬n c©y sÏ bÞ chÕt.

2.T¸c ®«ng ®Õn m«i trêng kinh tÕ x· héi

a. T¸c ®éng ®Õn Søc khoÎ céng ®ång

§èi víi nhµ m¸y bia, tÊt c¶ c¸c nguån g©y « nhiÔm trong qu¸
tr×nh ho¹t ®éng ®Òu cã thÓ g©y t¸c ®éng trùc tiÕp hoÆc gi¸n
tiÕp ®Õn søc khoÎ con ngêi trong vïng chÞu ¶nh hëng cña dù ¸n.
Tuú thuéc vµo nång ®é vµ thêi gian t¸c ®éng cña c¸c chÊt «
nhiÔm mµ møc ®é t¸c h¹i cña chóng ®èi víi søc khoÎ céng ®ång sÏ
kh¸c nhau.

b. T¸c ®éng ®Õn tµi nguyªn vµ m«i trêng do

con ngêi sö dông
 * CÊp tho¸t níc
Nhu cÇu sö dông níc cña nhµ m¸y s¶n xuÊt Bia thêng lín nªn
®Òu ph¶i khoan giÕng hoÆc ®µo giÕng ®Ó khai th¸c níc ngÇm
phôc vô cho s¶n xuÊt vµ sinh ho¹t cña nhµ m¸y. ViÖc khai th¸c níc
ngÇm cã nguy c¬ g©y nªn sù c¹n kiÖt nguån níc ngÇm vµo mïa
kh«, d©n c trong khu vùc sÏ kh«ng ®ñ níc dïng vµ tõ ®ã kÐo theo
hµng lo¹t c¸c t¸c ®éng tiªu cùc kh¸c.

§èi víi vÊn ®Ò tho¸t níc, ho¹t ®éng cña nhµ m¸y cã thÓ lµm gia
t¨ng møc chÞu t¶i cña hÖ thèng tho¸t níc tËp trung hoÆc lµm gia
t¨ng lu lîng vµ dßng ch¶y, lµm « nhiÔm c¸c s«ng tiÕp nhËn níc
th¶i.

* Giao th«ng vËn t¶i

Sù h×nh thµnh vµ ho¹t ®éng cña nhµ m¸y bia lµm cho t×nh
tr¹ng vÖ sinh ®êng phè, bôi t¨ng lªn do c¸c ph¬ng tiÖn vËn
chuyÓn nguyªn vËt liÖu. MËt ®é giao th«ng trong khu vùc t¨ng lªn
lµm ¶nh hëng ®Õn nhu cÇu ®i l¹i cña nh©n d©n.

c. T¸c ®éng ®Õn c¸c c«ng tr×nh v¨n ho¸ lÞch sö

C¸c c«ng tr×nh v¨n ho¸ lÞch sö trong khu vùc thùc hiÖn dù ¸n
cã thÓ bÞ t¸c ®éng g©y nøt nÎ, lón sôt c«ng tr×nh do c¸c thµnh
phÇn sol khÝ cã tÝnh acid th¶i ra tõ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.

Ii.s¬ bé tãm t¾t c¸c ph¬ng ¸n gi¶i quyÕt « nhiÔm theo

híng : qu¶n lý ,gi¶m thiÓu vµ xö lý .
 Quy tr×nh s¶n xuÊt bia th¶i ra m«i trêng c¸c lo¹i chÊt th¶i
lµ: chÊt th¶i r¾n, láng, khÝ.
1.C¸c biÖn ph¸p xö lý chÊt th¶i láng ( cô thÓ lµ níc
th¶i).
HÇu hÕt c¸c kh©u trong s¶n xuÊt bia ®Òu sinh ra níc th¶i nh:
chuÈn bÞ nguyªn liÖu, nÊu - ®êng ho¸, läc dÞch ®êng, nÊu hoa,
t¸ch b·, lµm l¹nh, lªn men chÝnh, phô, läc bia, b· hoµ co2, chiÕt
chai,lon, thanh trïng.
Xö lý :
Lîng níc th¶i vµ c¸c chÊt g©y « nhiÔm cã thÓ gi¶m ®îc b»ng
nhiÒu c¸ch kh¸c nhau. VÝ dô nh cã thÓ gi¶m lîng níc th¶i b»ng sö
dông hÖ thèng CIP dung ¸p suÊt cao hoÆc b»ng c¸c vßi xèi níc cã
van tù ®ãng. Mét biÖn ph¸p ®Ó gi¶m chÊt g©y « nhiÔm trong níc
th¶i lµ ®a s¶n phÈm quay trë vÒ quy tr×nh ban ®Çu. Ch¼ng h¹n
nh bia thõa ë cuèi quy tr×nh hay bia lµm trµn ra tõ c¸c chai kh«ng
®îc ®æ ®Çy hoµn toµn, thËn träng thu håi c¸c dÞch ®Ëm ®Æc
bÞ trµn ra tõ hoa bia ®· sö dông, ngò cèc, cÆn bia, men bia thõa ,
kieseguhr. Níc th¶i cÇn ®îc ®iÒu chØnh PH tríc khi ®a vµo hÖ
thèng xö lý níc th¶i ®Þa ph¬ng sau khi ®iÒu chØnh, níc th¶i cÇn
®¹t PH dÔ dµng h¬n vµ ®Ó c©n b»ng dßng ch¶y, cÇn l¾p ®Æt
mét bÓ. Khi sö dông thiÕt bÞ nµy ®Ó ®iÒu hoµ dßng ch¶y, cÇn
chøa kho¶ng 1/6 thÓ tÝch níc th¶i b×nh thêng trong vßng 24h. Tuy
vËy trong trêng hîp nhµ m¸y bia th¶i ra lîng lín chÊt th¶i, g©y ra
g¸nh nÆng cho nhµ m¸y xö lý níc th¶i ®Þa ph¬ng vèn ®· qu¸ t¶i,
cÇn cã nh÷ng bÓ lín h¬n.
Ngoµi ra níc th¶i c«ng nghiÖp s¶n xuÊt bia cã chøa hµm lîng
c¸c chÊt h÷u c¬ cao ë tr¹ng th¸i hoµ tan vµ tr¹ng th¸i l¬ löng,
trong ®ã chñ yÕu lµ hy®ratcacbon, protein vµ c¸c axit h÷u c¬ lµ
c¸c chÊt cã kh¶ n¨ng ph©n huû sinh häc. T Ø lÖ BOD5 vµ COD n»m
trong kho¶ng tõ 0,5 ®Õn 0,7 thÝch hîp víi ph¬ng ph¸p xö lý sinh
häc. Tuy nhiªn trong trêng hîp thiÕu nit¬ vµ photpho cÇn ®îc bæ
sung .

Xö lý níc c«ng nghiÖp bia thêng dïng c¸c ph¬ng ph¸p sinh
häc sau:
1. Ph¬ng ph¸p bïn ho¹t tÝnh víi t¶i lîng bïn ( hay tØ lÖ thøc
¨n, vi sinh vËt F/M = 0,05 – 0,1 kg BOD5 / kg bïn / ngµy vµ chØ sè
bïn tíi 270ml/g do hµm lîng h÷u c¬ d¹ng hydratcacbon cao, nÕu
thiÕu chÊt dinh dìng nh nit¬ vµ photpho th× qu¸ tr×nh sinh khèi
bïn dÔ t¹o ra bïn d¹ng sîi, khã l¾ng trong trêng hîp nh vËy nªn h¹n
chÕ b· men trong níc th¶i, vËn hµnh thiÕt bÞ víi t¶i träng bïn
kh«ng cao.

2. Ph¬ng ph¸p mµng sinh häc hiÕu khÝ víi thiÕt bÞ d¹ng th¸p
trong cã líp ®Öm b»ng c¸c h¹t nh©n t¹o, gç.... lo¹i nµy thêng cã t¶i
träng thÓ tÝch (kg BOD5/m3 ngµy) tõ 0,1-1,6 kg BOD5 /m3 ngµy vµ
t¶i lîng bïn F/M= 0,4 ®Õn 0,64 kg/m3 x ngµy.

3. Hå sinh häc hiÕu khÝ cã thÓ gåm mét hoÆc nhiÒu hå nèi
tiÕp hay song song ®îc sôc khÝ, vËn hµnh víi t¶i lîng thÓ tÝch tèi
®a tõ 0,025 ®Õn 0,03 kgBOD5/m3 ngµy vµ sau ®ã cã thÓ l¾ng víi
thêi gian lu lµ 1 ngµy ®¸y hå ph¶i ®îc chèng thÊm vµ ®ßi hái
diÖn tÝch lín (100m2 cho 1000 lÝt bia s¶n phÈm trong mét ngµy).

4. Ph¬ng ph¸p sinh häc kþ khÝ sö dông ®Ó xö lý níc th¶i

chøa lîng chÊt h÷u c¬ cao (COD>2000mg/l) cµng lín cµng tèt. Do
ph¬ng ph¸p kÞ khÝ cã u ®iÓm lîng bïn sinh ra Ýt, tiªu tèn Ýt n¨ng
lîng (kh«ng cÇn sôc khÝ) vµ t¹o ra khÝ metan cã gi¸ trÞ n¨ng lîng
nªn nhiÒu nhµ m¸y bia ë níc ngoµi ®· sö dông ph¬ng ph¸p nµy
®Ó xö lý níc th¶i hoÆc lµ do yªu cÇu cña dßng th¶i ra, níc th¶i nhµ
m¸y bia cÇn ®îc xö lý kÞ khÝ tríc ®Ó gi¶m t¶i trong « nhiÔm m«i
trêng tríc khi tiÕn hµnh xö lý hiÕu khÝ, kÕt hîp gi÷a ph¬ng ph¸p
kÞ khÝ vµ hiÕu khÝ thiÕt bÞ sinh häc kÞ khÝ lµ UASB.Thêng COD
ban ®Çu cña dßng th¶i ®a vµo thiÕt bÞ UASB cã gi¸ trÞ tõ 1500
®Õn 4000mg/l . Thêi gian ph¶n øng tõ 2-10h hiÖu suÊt khö COD
cña thiÕt bÞ UASB ®¹t 75% .

Díi ®©y lµ h×nh vÏ giíi thiÖu c«ng nghÖ xö lý níc th¶i nhµ
m¸y bia b»ng ph¬ng ph¸p kÕt hîp gi÷a kÞ khÝ vµ hiÕu khÝ. Níc
th¶i ®a vµo xö lý gåm tõ ba dßng.
Dßng 1: níc th¶i cña xÝ nghiÖp s¶n xuÊt bia.
Dßng 2: níc th¶i cña xÝ nghiÖp s¶n xuÊt malt.
Dßng3 : níc th¶i cña xÝ nghiÖp níc gi¶i kh¸t.
HÖ thèng xö lý bao gåm.
- BÓ chøa (1) dïng ®Ó ®iÒu hoµ , ®iÒu chØnh PH.
- BÓ axit ho¸(2).
- BÓ UASB (3).
- BÓ æn ®Þnh tiÕp xóc (4).
- BÓ aeroten(5).
- BÓ l¾ng thø cÊp (6).
 S¬ ®å xö lý kÞ khÝ - hiÕu khÝ cña nhµ m¸y s¶n xuÊt bia níc
th¶i tõ bÓ axit ho¸ ®îc tuÇn hoµn mét phÇn vÒ bÓ chøa, mét mÆt
cã t¸c dông t¨ng hiÖu suÊt qu¸ tr×nh axit ho¸ mÆt kh¸c æn ®Þnh
®é PH cña níc th¶i.

Mét sè ph¬ng ph¸p gi¶m lîng chÊt th¶i láng:

 Ph©n luång dßng th¶i bao gåm: gåm c¸c lo¹i níc s¹ch,níc « nhiÔm
c¬ häc,níc nhiÔm bÈn ho¸ chÊt,chÊt h÷u c¬ vµ níc nhiÔm bÈn dÇu
mì,chÊt r¾n l¬ löng ...®©y lµ biÖn ph¸p võa mang tÝnh kü thuËt
võa mang tÝnh qu¶n lý rÊt h÷u hiÖu vµ kinh tÕ ®Ó gi¶m bít ®Þnh
møc chi tiªu hao níc cho s¶n xuÊt,tiÕt kiÖm n¨ng lîng ®ång thêi
gi¶m ®i mét lîng ®¸ng kÓ níc th¶i cÇn xö lý.

- TuÇn hoµn t¸i sö dông níc lµm l¹nh sÏ tiÕt kiÖm ®îc mét lîng
lín níc(tèi thiÓu gi¶m 30% lîng níc th¶i).

-Kh¬i th«ng hÖ thèng tho¸t níc th¶i vµ bè trÝ hè ga vµ ®Æt

giá thu gom b· r¾n
.
- §èi víi níc th¶i lµm l¹nh cã lu lîng lín vµ Ýt chÊt « nhiÔm nªn
®iÒu quan t©m chñ yÕu lµ gi¶m nhiÖt ®é cña níc tíi møc cho
phÐp ®Ó kh«ng ¶nh hëng
®Õn m«i trêng sinh th¸i thuû sinh n¬i níc th¶i ®æ vµo.

VËy níc th¶i sau xö lý ph¶i ®¹t tiªu chuÈn m«i trêng cho phÐp

2)Gi¶m thiÓu t¸c ®éng m«i trêng cña chÊt th¶i r¾n

ChÊt th¶i r¾n sinh ra trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña nhµ
m¸y bia bao gåm b· than,xØ than,phÕ th¶i,nguyªn vËt liÖu r¬i v·i
trong qu¸ tr×nh vËn chuyÓn.V× vËy ®Ó gi¶m thiÓu chÊt th¶i r¾n
cã thÓ ¸p dông c¸c biÖn ph¸p sau:
-TËn thu b· th¶i.

-X©y dùng kho,b·i theo tiªu chuÈn ®Ó chøa vµ b¶o qu¶n

xØ(sö dông lµm phô gia xi m¨ng hoÆc lµm vËt liÖu x©y dùng...).
 -C¸c chÊt th¶i r¾n h÷u c¬ ®îc t¸i sö dông,c¸c chÊt v« c¬
bÒn v÷ng Ýt ®éc h¹i.Bao b×,giÊy phÕ th¶i cã thÓ thu gom vµ xö
lý tËp trung.

3)C¸c biÖn ph¸p sö lý chÊt th¶i khÝ

Ho¹t ®éng cña nhµ m¸y dïng than hoÆc dÇu sÏ cã t¸c ®éng
m¹nh ®Õn m«i trêng kh«ng khÝ do lîng khÝ th¶i chøa nhiÒu chÊt «
nhiÔm rÊt lín.Do vËy ®Ó gi¶m thiÓu t¸c ®éng m«i trêng kh«ng
khÝ cã thÓ xem xÐt ¸p dông c¸c biÖn ph¸p sau:
-Dïng nhiªn liÖu(than hoÆc dÇu)cã hµm lîng lu huúnh
thÊp.

-Ap dông c«ng nghÖ tiªn tiÕn.

-X©y dùng èng khãi cã chiÒu cao phï hîp trong mèi t¬ng
quan víi lu lîng,nång ®é khÝ th¶i,®Þa h×nh vµ ®iÒu kiÖn khÝ hËu
khu vùc.

-Trong c¸c ph©n xëng cña nhµ m¸y cÇn ph¶i ®îc thiÕt kÕ
®¶m b¶o ®iÒu kiÖn vÖ sinh c«ng nghiÖp,®¶m b¶o th«ng tho¸ng
vµ ®¶m b¶o chÕ ®é vi khÝ hËu bªn trong c«ng tr×nh nhÊt lµ t¹i
nh÷ng vÞ trÝ thao t¸c cña ngêi c«ng nh©n b»ng c¸ch thiÕt lËp hÖ
thèng th«ng giã tù nhiªn, hÖ thèng th«ng giã hót, th«ng giã chung
hoÆc th«ng giã côc bé (ph©n xëng nghiÒn bét, lªn men ...).

-T¹i c¸c nguån sinh ra khÝ th¶i ®éc h¹i vµ bôi cÇn l¾p
®Æt c¸c thiÕt bÞ xö lÝ khÝ, bôi cã c«ng suÊt phï hîp ®¶m b¶o khÝ
th¶i sau xö lÝ ®¹t tiªu chuÈn m«i trêng cho phÐp.
 Nh÷ng ph¬ng ph¸p thêng ®îc ¸p dông ®èi víi viÖc xö lý khÝ
®éc ®Æc biÖt lµ SO2 lµ ph¬ng ph¸p hÊp thô d¹ng ®Öm hoÆc
d¹ng ®Üa, ph¬ng ph¸p hÊp thô, ph¬ng ph¸p oxy ho¸ khö ...

C¸c lo¹i thiÕt bÞ läc bôi than thêng ®îc ¸p dông lµ: läc bôi èng
tay ¸o, läc bôi tói, läc bôi tÜnh ®iÖn.

Bªn c¹nh ®ã th× c¸c khÝ nµy cã thÓ ®îc tiªu huû trong thiÕt
bÞ lß ®èt trung t©m sau qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ngoµi ra cã thÓ lo¹i
c¸c khÝ nµy b»ng béc läc sinh häc ,bé läc carbon

4) tiÕng ån

- §Ó gi¶m møc ®é tiÕng ån tõ c¸c ph¬ng tiÖn vËn t¶i h¹ng

nÆng cÇn cã quy ®Þnh cÊm th¸o dì , chÊt xÕp hµng ho¸ t¹i nh÷ng
thêi ®iÓm nhÊt ®Þnh , nhÊt lµ vµo ban ®ªm còng cã thÓ sö dông
c¸c ph¬ng tiÖn Ýt g©y ån h¬n c¸c lo¹i tiÕng ån kh¸c , nh tiÕng ån
tõ qu¹t th«ng giã hay tõ thiÕt bÞ lµm l¹nh cã thÓ ®îc lµm gi¶m
b»ng c¸ch t¸ch ©m hoÆc chuyÓn ®êng kh«ng khÝ vµo sao cho
kh«ng ¶nh hëng tíi khu d©n c .

- ¸p dông c¸c biÖn ph¸p kÜ thuËt vµ qu¶n lÝ cÇn thiÕt ®Ó

gi¶m thiÓu viÖc sinh bôi do ho¹t ®éng cña c¸c ph¬ng tiÖn vËn
chuyÓn. Ngoµi nh÷ng chÊt th¶i ®· nªu trªn chóng ta cÇn chó ý
®Õn m«i trêng sinh th¸i.

1) C¸c biÖn ph¸p gi¶m thiÕu t¸c ®éng tiªu cùc ®Õn m«i trêng
sinh th¸i
Mét dù ¸n x©y dùng nhµ m¸y bia ®îc ph¸t triÓn sÏ t¸c ®éng
rÊt lín ®Õn m«i trêng sinh th¸i khu vùc bëi c¸c ho¹t ®éng tÊt yÕu
cña nã nh x©y dùng hÖ thèng sinh th¸i khu vùc bëi c¸c ho¹t ®éng
tÊt yÕu cña nã nh x©y dùng hÖ thèng giao th«ng,c«ng tr×nh nhµ
xëng,h¹ tÇng cë së vµ chÊt th¶i sinh ra trong qu¸ tr×nh ho¹t
®éng.Do vËy cÇn cã nh÷ng biÖn ph¸p gi¶m thiÕu thÝch hîp nh:
-Trong qu¸ tr×nh sµng läc vµ liÖt kª cÇn ph¶i quan t©m
®Õn m«i truêng sinh th¸i vèn cã cña hÖ thèng thùc vËt t¹i n¬i
thùc hiÖn dù ¸n,so s¸nh ®¸nh gi¸ lîi h¹i gi÷a c¸c vÞ trÝ ®îc ®a ra
nh»m chän ®îc vÞ trÝ tèi u cho dù ¸n Ýt bÞ ¶nh hëng ®Õn hÖ sinh
th¸i.

-Khèng chÕ nh÷ng t¸c ®éng cã h¹i tíi ®iÒu kiÖn sinh th¸i
tù nhiªn b»ng gi¶i ph¸p sö dông hîp lý tµi nguyªn thiªn nhiªn.§©y lµ
mét yÕu tè rÊt quan träng cÇn ®îc quan t©m.

- C¸c gi¶i ph¸p kü thuËt,qu¶n lý thÝch hîp ®Ó h¹n chÕ ®îc

sù ph¸ vì c©n b»ng sinh th¸i.

2) C¸c biÖn ph¸p gi¶m thiÓu t¸c ®éng tiªu cùc ®Õn m«i trêng
kinh tÕ x· héi-nh©n v¨n.
Nh trªn ®· tr×nh bµy,c¸c t¸c ®éng ®Õn m«i trêng kinh tÕ-
x· héi vµ nh©n v¨n lµ rÊt lín.Do vËy cÇn ph¶i cã c¸c biÖn ph¸p
thÝch hîp ®Ó gi¶m thiÓu c¸c t¸c ®éng trªn,trong ®ã chó ý ®Æc
biÖt ®Õn nh÷ng vÊn ®Ò sau:
-Di d©n,®Òn bï.

-C¬ cÊu viÖc lµm cho ngêi d©n ®Þa ph¬ng chÞu t¸c
®éng cña dù ¸n.

-Quy ho¹ch ph¸t triÓn c¬ së h¹ tÇng phï hîp cho khu

®Þnh c míi....