Professional Documents
Culture Documents
Tæng quan t×nh h×nh cña ngµnh ph¸t triÓn cña ngµnh c«ng nghiÖp
s¶n xuÊt xi m¨ng trªn thÕ giíi .
1.1 Vai trß cña xi m¨ng trong ®êi sèng, t×nh h×nh s¶n xuÊt tiªu thô:
- HiÖn nay bª t«ng xi m¨ng lµ lo¹i vËt chÊt loµi ngêi sö dông nhiÒu
thø 2 sau níc. TÝnh trung b×nh cø mçi n¨m mçi ngêi sö dông kho¶ng
xÊp xØ mét tÊn bª t«ng. Xi m¨ng lµ mét thµnh phÇn kh«ng thÓ thiÕu
cña bª t«ng. HiÖn nay mçi n¨m trªn thÕ giíi s¶n xuÊt kho¶ng 1,8 tû tÊn
xi m¨ng poãc l¨ng. Trong ®ã khu vùc ch©u ¸ tiªu thô trªn 60% . C¸c níc
ASEAN cã tæng c«ng xuÊt thiÕt kÕ c¸c nhµ m¸y xi m¨ng kho¶ng 180
triÖu tÊn/n¨m, hµng n¨m tiªu thô kho¶ng 100 triÖu tÊn xi m¨ng .Trung
Quèc cã tæng c«ng suÊt thiÕt kÕ c¸c nhµ m¸y xi m¨ng lµ 718 triÖu tÊn,
hµng n¨m s¶n xuÊt kho¶ng 650 triÖu tÊn.
- B×nh qu©n s¶n lîng xi m¨ng trªn ®Çu ngêi cña mét sè níc nh sau
(b¶ng 1).
B¶ng 1. B×nh qu©n lîng tiªu thô xi m¨ng/ngêi .n¨m ë mét sè níc
Tªn níc Kg/ngêi .n¨m Tªn níc Kg/ngêi .n¨m
Hyl¹p 778 Mü 400
C¸c níc Trung ¢u 640 AicËp 390
NhËt B¶n 631 Ên®é 99
Italia 611 Toµn thÕgiíi 267
Trung Quèc 450 ASEAN 167 (sè
liÖu2001)
Ph¸p 447 ViÖt Nam 290
*Nguån : Sè liÖu cña hiÖp héi xi m¨ng c¸c níc c«ng bè trªn m¹ng
internet n¨m 2004.
- 5 níc s¶n xuÊt, tiªu thô, xuÊt khÈu xi m¨ng hµng ®Çu thÕ giíi
( b¶ng2)
B¶ng 2. N¨m níc s¶n xuÊt ,tiªu thô, xuÊt,nhËp xi m¨ng hµng ®Çu thÕ
giíi ,triÖu tÊn/n¨m.
Thø S¶n XuÊt Tiªu thô XuÊt khÈu NhËp khÈu
3
tù
1 T.Quèc 627, T.Quèc 630, Th¸i lan 1 Mü 25,5
2 5 6,6
2 Ên §é 104, Mü 112, Indones 9,5 T©ybann 6,6
8 6 ia ha
3 Mü 88,9 Ên §é 99,4 Thænh 8,6 Banglade (5,0)
Ükú sh
4 NhËt 79,5 NhËt 68,6 NhËt 7,6 Singapore 4,1
b¶n B¶n b¶n
5 Hµn 53,7 Hµn 50,1 T.Quèc 6,1 ArËpxªut 4,0
quèc quèc
*Nguån: Sè liÖu cña hiÖp héi xi m¨ng NhËt b¶n c«ng bè n¨m 2004 .
S¶n lîng xi m¨ng cña c¸c h·ng hµng ®Çu thÕ giíi n¨m 2003 ®îc nªu
trong b¶ng 3.
B¶ng 3 .S¶n lîng xim¨ng cña c¸c h·ng xi m¨ng hµng ®Çu thÕ giíi n¨m
2003 , triÖu tÊn xi m¨ng .
Stt Tªn h·ng S¶n lîng
Mêi h·ng hµng ®Çu thÕ giíi
1 Lafarge 148,2
2 Holeim 141,9
3 Cemex 78
4 HeidelbergCement 83
5 Italcement 70
6 Taiheiyo 51
7 Buzziunicem 41,3
8 Grasim- L & T 31
9 ACC – GujaratAmbuja 28,5
10 Votorantim 28
Mêi hai h·ng tiÕp theo
11 Siamcement indus. 23,3
12 Cimpor 21,2
13 Anhui conch 20
14 RMC 20
4
15 Vicat Group 18,2
16 Semen Gresik Group 17
17 Idocement 15,4
18 SangYong 15
19 Titan 14
20 Mitsubishi materials 12,7
21 Sumimoto Osaka 12,2
22 CRH 10,8
5
nh÷ng yÕu tè cÇn ph¶i quan t©m khi ®¸nh gi¸ møc ®é ph¸t triÓn
c«ng nghÖ xi m¨ng .
ΙΙ, T×nh H×nh Ph¸t triÓn c«ng nghÖ s¶n xuÊt xi m¨ng ë viÖt nam
2.1 Tãm lîc qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ngµnh c«ng nghiÖp xi m¨ng ViÖt Nam
:
2.1.1 Xi m¨ng lß ®øng :
- ViÖt Nam b¾t ®Çu x©y dùng nhµ m¸y s¶n xuÊt xi m¨ng lµ
®øng ®Çu tiªn vµo n¨m 1899 t¹i H¶i Phßng . §Õn n¨m 1993 , thùc hiÖn
ch¬ng tr×nh 3 triÖu tÊn xi m¨ng lß ®øng , chóng ta ®· nhËp mét lo¹t
d©y chuyÒn s¶n xuÊt xi m¨ng lß ®øng c¬ giíi ho¸ cña Trung Quèc .
§Õn nay chóng ta vÉn cßn trªn 50 c¬ së s¶n xuÊt xi m¨ng lß ®øng ,
trong ®ã ®¹i bé phËn lµ c¸c d©y chuyÒn lß ®øng c¬ giíi ho¸ cã mét
phÇn nhá tù ®éng ho¸.
2.1.2 Xi m¨ng lß quay :
Lß quay ph¬ng ph¸p ít : §îc x©y dùng ®Çu tiªn t¹i H¶i Phßng tõ
n¨m 1926 ®Õn 1936 ( 3 lß cña c«ng ty F.L Smidth (FLS) - §an M¹ch
cung cÊp ) . ë miÒn Nam , n¨m 1964 T¹i Hµ Tiªn - tØnh Kiªn Giang , nhµ
m¸y xi m¨ng Hµ Tiªn 2 ®· ®îc l¾p ®Æt 2 lß quay cña h·ng Venot-pic ,
Ph¸p . N¨m 1981 x©y dùng nhµ m¸y xi m¨ng BØm S¬n 2 lß quay cña
Liªn X« . Hiªn nay t¹i ViÖt Nam cßn 4 lß quay cña xi m¨ng H¶I Phßng
(324 000 tÊn/n¨m ), 1 lß cña xi m¨ng BØm S¬n (550 000 tÊn/n¨m ) ,vµ
2 lß cña xi m¨ng Hµ Tiªn 2 (250 000 tÊn/n¨m ) ®ang ho¹t ®éng .
Lß quay ph¬ng ph¸p kh« : Lß quay ph¬ng ph¸p kh« ®Çu tiªn cña
ViÖt Nam ®îc x©y dùng vµo n¨m 1983 t¹i d©y chuyÒn 1, nhµ m¸y xi
m¨ng Hoµng Th¹ch , c«ng nghÖ cña c«ng ty FLSmidth (FLS) - §an M¹ch ,
lß kh«ng cã calciner, c«ng suÊt 3000 tÊn/ngµy (1,1 triÖu tÊn xi
m¨ng/n¨m).
6
Sau d©y chuyÒn 1 cña xi m¨ng Hoµng Th¹ch , tÊt c¶ c¸c nhµ m¸y ®Çu
t x©y dùng míi ®Òu sö dông lß quay ph¬ng ph¸p kh« cã calciner .
Trong B¶ng 4 thèng kª c¸c
d©y chuyÒn cña nhµ m¸y xi m¨ng lß quay ph¬ng ph¸p kh« ®ang ho¹t
®éng t¹i ViÖt Nam .
B¶ng 4 . C¸c d©y chuyÒn xi m¨ng lß quay ph¬ng ph¸p kh« cña ViÖt
Nam ®ang ho¹t ®éng :
St CS th. KÕ CS thiÕt
t Nhµ M¸y Sè (clanhke ,t/ngµy kÕ (XM Ghi Chó
d©y ) Toµn
chuyÒ nhµm¸y,
n Tr.t/n¨m)
1 Hoµng Th¹ch 2 6600 2,3
2 Chifon H¶i 1 4000 1,4 Liªn Doanh
Phßng
3 Bót S¬n 1 4000 1,4
4 BØm S¬n 1 3500 1,8 C¶
d.chuyÒn ít
5 Nghi S¬n 1 5800 2,15 Liªn Doanh
6 Hoµng Mai 1 4000 1,4
7 Luksvaxi 2 750 0,5
8 Holcim 1 4000 1,76 NhËp thªm
CLK
9 Hµ Tiªn 2 1 3000 1,5 C¶
d.chuyÒn ít
2.2 §¸nh gi¸ t×nh h×nh ph¸t triÓn c«ng nghÖ xi m¨ng ViÖt Nam :
Cã thÓ chia sù ph¸t triÓn cña ngµnh c«ng nghiÖp xi m¨ng ViÖt Nam
thµnh 3 giai ®o¹n :
Giai ®o¹n tõ n¨m 1975 trë vÒ tríc : Ngµnh c«ng nghiÖp xi m¨ng cßn
rÊt nhá bÐ , tæng c«ng suÊt thiÕt kÕ xi m¨ng c¶ níc cha ®Õn 1 triÖu
7
tÊn XM/n¨m. C«ng nghÖ s¶n xuÊt l¹c hËu , chØ cã lß quay ph¬ng ph¸p -
ít thÕ hÖ cò vµ lß ®øng thñ c«ng .
Giai ®o¹n tõ 1976 ®Õn 1990 : Ngµnh c«ng nghÖ xi m¨ng b¾t ®Çu
cã bíc ®ét ph¸ víi viÖc x©y dung 2 nhµ m¸y míi lµ Hoµng Th¹ch vµ
BØm S¬n . C«ng nghÖ cña 2 nhµ m¸y nµy t¬ng ®èi hiÖn ®¹i nhng vÉn
thuéc c¸c thÕ hÖ ®· xuÊt hiÖn trªn thÕ giíi ®ã kho¶ng gÇn 10 n¨m .
-- Giai ®o¹n tõ 1991 ®Õn nay :
+ Xi m¨ng lß ®øng : Cã bíc thay ®æi ®ét ph¸ vÒ c«ng nghiÖp , quy
m« c«ng suÊt . C¸c d©y chuyÒn lß ®øng ®· ®îc trang bÞ mét sè thiÕt
bÞ c¬ khÝ chÊt lîng cao, thiÕt bÞ ®iÖn tö , øng dông c«ng nghÖ th«ng
tin trong s¶n xuÊt . Tuy nhiªn lß nung ( kh©u quan träng nhÊt ®Ó ®¸nh
gi¸ tr×nh ®é c«ng nghÖ ) th× vÉn rÊt l¹c hËu , vÒ c¬ b¶n vÉn t¬ng tù
c¸c lß ®øng ®· cã c¸ch ®©y trªn 50 n¨m .
+ Lß quay : Trong giai ®o¹n nµy c¸c d©y chuyÒn lß quay ®îc ®Çu
t t¬ng ®èi hiÖn ®¹i , b¾t kÞp sù ph¸t triÓn cña thÕ giíi ë thêi ®iÓm
®Çu t .
- C«ng nghÖ : ë níc ta hiÖn nay cã c¸c lo¹i h×nh c«ng nghÖ sau:
+ C«ng nghÖ rÊt l¹c hËu : lß ®øng thñ c«ng
+ C«ng nghÖ l¹c hËu võa :
Lß ®øng c¬ giíi ho¸ theo m« h×nh Trung Quèc ( 40 d©y
chuyÒn ) .
Lß quay ph¬ng ph¸p ít : Xi m¨ng H¶i Phßng , BØm S¬n ( 2 d©y
chuyÒn ®· c¶i t¹o 1 , cßn 1) Hµ Tiªn 2.
+ C«ng nghÖ trung b×nh : Lß quay ph¬ng ph¸p kh« , kh«ng cã
thiÕt bÞ tiÒn nung : Hoµng Th¹ch 1 .
+ C«ng nghÖ tiªn tiÕn : C¸c d©y chuyÒn x©y dùng sau n¨m 1990
: Hoµng Th¹ch 2 , BØm S¬n c¶i t¹o , Bót S¬n , Hoµng Mai , Sao Mai ,
8
Chinfon H¶i Phßng , Nghi S¬n , V©n X¸ . Nh×n chung c¸c d©y chuyÒn
nµy ®¹t tr×nh ®é tiªn tiÕn trung b×nh thÕ giíi hiÖn nay.
3.NhËn xÐt chung vÒ t×nh h×nh vÒ xu híng hiÖn nay hÇu hÕt c¸c nhµ
m¸y cã xu híng chuyÓn sang lß quay ph¬ng ph¸p kh« v× :
- Lß quay ph¬ng ph¸p kh« ®îc sö dông tõ cuèi nh÷ng n¨m 60
cña thÕ kû 20 . §©y lµ thÕ hÖ c«ng nghÖ míi vµ ®ang lµ
ph¬ng ph¸p phæ biÕn ®Ó s¶n xuÊt xi m¨ng hiÖn nay .
- Tõ nh÷ng n¨m 70 cña thÕ kû 20 hÇu hÕt c¸c níc khi x©y
dùng nhµ m¸y ®Òu sö dông c«ng nghÖ lß quay ph¬ng ph¸p
kh« . Ngµy nay khi ®¸nh gi¸ tr×nh ®é ph¸t triÓn cña ngµnh
c«ng nghiÖp s¶n xuÊt xi m¨ng ngêi ta còng chØ xÐt trªn
d©y chuyÒn lß quay ph¬ng ph¸p kh«.
-Nh÷ng tiªu chÝ ®Ó ®¸nh gi¸ sù tiÕn bé cña lß quay ph¬ng ph¸p kh«
lµ :
+ Tiªu hao nhiÖt n¨ng nung clanhke .
+ Chi phÝ ®iÖn n¨ng vËn hµnh lß .
+ Kh¶ n¨ng ®èt ch¸y hÕt nguyªn liÖu vµ gi¶m thiÓu c¸c khÝ
cã h¹i cho c«ng nghÖ vµ cho m«i trêng .
+ Kh¶ n¨ng sö dông c¸c nhiªn liÖu khã ®èt .
+ Kh¶ n¨ng sö dông nhiªn liÖu phÕ th¶i vµ sö dông ®a d¹ng
nhiªn liÖu .
+ Møc ®é dÔ vËn hµnh vµ ho¹t ®éng æn ®Þnh cña hÖ thèng
lß .
+ §é bÒn cña g¹ch chÞu löa .
+ C«ng suÊt thiÕt kÕ vµ hiÖu qu¶ sö dông lß .
Sau ®©y chóng t«i ®i s©u vµo c«ng nghÖ s¶n xuÊt xi m¨ng ' Lß quay
ph¬ng ph¸p kh« '
9
ΙΙΙ.S¬ lîc c¸c vïng nguyªn liÖu , nhiªu liÖu cña nhµ m¸y ( vÞ trÝ ®Þa lý ,
c¸ch thøc khai th¸c vµ vËn chuyÓn vËt liÖu vÒ nhµ m¸y ).
1. Nguyªn liÖu vµ nhiªn liÖu nhµ m¸y:
Nguån nhiªn liÖu : Nguån nhiªn liÖu ®¸ v«i vµ ®Êt sÐt ®Ó s¶n xuÊt xi
m¨ng ë níc ta kh¸ phong phó vµ cã chÊt lîng kh¸ tèt lµ ®iÒu kiÖn thuËn
lîi ®Ó ph¸t triÓn c«ng nghÖ xi m¨ng . Trong toµn quèc ®· cã 190 má
®¸ v«i lµ nguån nguyªn liÖu chÝnh ®Ó s¶n xuÊt xi m¨ng ®îc kh¶o s¸t ,
víi tæng tr÷ lîng kho¶ng 22,2 tû tÊn , trong ®ã t¹i 8 khu vùc cã tiÒm
n¨ng ph¸t triÓn xi m¨ng lµ 8.731,89 triÖu tÊn . §Êt sÐt , nguån nguyªn
liÖu thø hai ®îc kh¶o s¸t ë 102 má , víi tæng tr÷ lîng kho¶ng 3,02 tû
tÊn , trong ®ã t¹i 8 khu vùc cã tiÒm n¨ng ph¸t triÓn xi m¨ng lµ 1.941,9
triÖu tÊn . Nguån phô gia ®iÒu chØnh vµ phô gia kho¸ng ho¸ cã ë
nhiÒu n¬i víi chÊt lîng vµ tr÷ lîng ®¶m b¶o cho yªu cÇu ph¸t triÓn xi
m¨ng .
Sù ph©n bè nguån nguyªn liÖu ®Ó s¶n xuÊt xi m¨ng tËp trung chñ
yÕu t¹i 8 khu vùc cã tiÒm n¨ng ph¸t triÓn sau :
Sè Khu vùc Nguån nguyªn liÖu C«ng C«ng
tt §¸ V«i §Êt SÐt suÊt suÊt
(Tr.TÊn) (Tr.tÊn) tiÒm hiÖn
n¨ng cã +
(Tr.t/n) ®ang
XD
(Tr.t/n)
1 Qu¶ng 1.483,89 229,29 29 6,76
Ninh
2 H¶i 856,14 216,45 17 10,55
Phßng-H¶i 8
D¬ng-
3 Hµ T©y 3.800,27 828,2 76 9,110
10
-Hµ Nam-
Hoµ
B×nh-
Ninh
B×nh-B¾c
Thanh
Ho¸-
4 Nam 641,29 346,4 13 5,948
Thanh
Ho¸-
NghÖ An-
5 Qu¶ngB× 1.574,51 317,29 31 2,234
nh-
Qu¶ngTrÞ-
ThõaThiªn
HuÕ-
6 Qu¶ngNa 562,4 16,37 11 0,088
m-§µ
N½ng-
7 T©y Ninh- 258,90 102,14 5 3,4
B×nh Ph-
íc-
8 Kiªn 260-265 54,3 5 3,342
Giang-
Tæng 9.442,4 2.110,82 187,0 41,44
céng
11
ho¹ch khai th¸c cña ngµnh than hiÖn nay hoµn toµn ®ñ kh¶ n¨ng cung
cÊp than cho nhu cÇu ph¸t triÓn xi m¨ng trong thêi gian tíi.
+ DÇu khÝ : ngµnh c«ng nghiÖp dÇu khÝ níc ta ®ang ph¸t triÓn nhanh
trªn c¸c lÜnh vùc t×m kiÕm, th¨m dß, khai th¸c, chÕ biÕn.hoµn toµn
®¸p øng nhu cÇu nhiªn liÖu cho s¶n xuÊt xi m¨ng.
+ nguån cung cÊo ®iÖn : theo quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn ngµnh
®iÖn, hiÖn nay tæng c«ng suÊt c¸c nhµ m¸y ®iÖn cña c¶ níc lµ
8.749MW , c¸c nhµ m¸y ®ang ®îc triÓn khai x©y dùng míi cã c«ng
suÊt 10.740MW vµ tiÕp tôc ®îc ph¸t triÓn. Víi kÕ ho¹ch ph¸t triÓn cña
ngµnh ®iÖn sÏ ®¸p øng ®îc nhu cÇu dïng ®iÖn cña c¸c ngµnh kinh tÕ,
trong ®ã cã xi m¨ng.
2. C¸ch thøc khai th¸c vµ vËn chuyÓn vÒ nhµ m¸y :
§¸ v«i ®îc khai th¸c b»ng ph¬ng ph¸p khoan næ c¾t tÇng theo
quy tr×nh vµ quy ho¹ch khai th¸c , ®¶m b¶o chÊt lîng æn ®Þnh . Sau
khi khoan næ m×n, ®¸ v«i ®îc xóc vµ vËn chuyÓn b»ng b¨ng t¶i vÒ
kho ®ång nhÊt s¬ bé .
§¸ sÐt ®îc khai th¸c b»ng ph¬ng ph¸p cµy ñi hoÆc khoan næ m×n
vµ bèc xóc vËn chuyÓn b»ng c¸c thiÕt bÞ vËn t¶i cã träng t¶i lín.
** Nhiªn LiÖu:
- Than : C«ng Ty chØ sö dông than c¸m3 , qua c¶ng nhËp ,than ®îc
chuyÓn vÒ kho r¶i xen kÏ víi nhau theo líp thµnh ®èng ®Ó t¹o
hçn hîp than s¬ bé .
- DÇu nÆng FO: Tõ c¶ng nhËp , dÇu nÆng ®îc b¬m vµo 3 bÓ chøa
. Tríc khi phun vµo ®èt trong lß ph¶i ®ua dÇu qua hÖ thèng hÇm
sÊy dÇu . DÇu ®· ®îc sÊy nãng vµ than mÞn ®îc phun vµo lß nhê
vßi phun ®Æc biÖt ®¶m b¶o than ch¸y hÕt vµ cã ngän löa dµi.
** Th¹ch Cao:
12
Tõ c¶ng nhËp ,th¹ch cao ®îc ®a vµo m¸y ®Ëp bóa xuèng kÝch thíc
25 * 25 sau dã qua m¸y ®¸nh ®èng chuyÓn vµo kho chøa vµ
chuyÓn lªn kÐt chøa th¹ch cao tríc khi ®a vµo nghiÒn xi m¨ng.
** Phô Gia:
Phô gia cho xi m¨ng ®îc c«ng Ty tù khai th¸c , vËn chuyÓn ®æ vµo
®èng trong kho hoÆc mua ngoµi . Phô gia ngoµi qua c¶ng nhËp ®îc
bèc lªn kÐt chøa qua hÖ thèng vËn chuyÓn vµ m¸y ®¸nh ®èng
chuyÓn vµo kho chøa.
4. Mét sè yªu cÇu kü thuËt cña tõng lo¹i
1.§¸ v«i :
Cung cÊp cao . Thµnh phÇn chñ yÕu lµ CaCO3. Yªu cÇu hµm lîng CaCO3
≥ 92% , hµm lîng MgO lÉn trong ®¸ v«i ≤ 5%
MgO ≥ 5%
SiO2 ≥ 8%
KÝch thíc ®¸ sau ®Ëp : kh«ng qu¸ 5% lín h¬n 25 mml (®é sãt sµng 25
* 25 : ≤ 5% )
1. §¸ sÐt:
13
Cung cÊp chñ yÕu c¸c oxit SiO2 , Al2O3 , Fe2O3 Tiªu chuÈn kü
thuËt cña ®¸ sÐt :
SiO2 : 55 - 80%
Al2O3 : 7- 18%
Fe2O3 : ≥ 3%
MÊt khi nung ≤12%
§é Èm ≤12%
KÝch thíc ®¸ khai th¸c ≤ 800 mm (600 Kg)
KÝch thíc ®¸ sau m¸y ®Ëp bóa : kh«ng qu¸ 5% lín h¬n 75mm ,
kÝch thíc sau m¸y c¸n trôc ≤25 mm , kh«ng qu¸ 5% lín h¬n 25
mm .
14
W ≤ 3%
kÝch thíc thËt ≤ 50 mm , lîng sãt l¹i trªn sµng N*25 ≤ 5% .
yªu cÇu quÆng b«xit nhËp vÒ kh«ng ®îc lÉn t¹p chÊt vµ c¸c
vËt liÖu l¹ nh s¾t, thÐp.
15
Điện §¸ v«i Đất Sét Phụ gia
Nghiền xi măng
Qui trình công nghệ sản xuất xi măng lò quay công nghệ khô
16
2.ThuyÕt minh d©y chuyÒn :
§¸ v«i t¹i c¸c má ®îc khai th¸c b»ng ph¬ng ph¸p khoan , næ m×n
®îc « t« träng t¶i lín lo¹i R 32 ( 32T ) vËn chuyÓn vÒ phÔu cÊp liÖu
cho m¸y ®Ëp bóa kiÓu Ev 200* 300 nhê b¨ng t¶i xÝch qua 2 ru lo
dÉn liÖu . C¸c h¹t vËt liÖu ®îc ph¸ huû ë m¸y ®Ëp bóa, ®¹t kÝch thíc
yªu cÇu lät qua lç ghi ( 25 *25 ) r¬i xuèng thiÕt bÞ vËn chuyÓn kiÓu
b¨ng t¶i cao xu ®i vÒ kho ®Ó ®ång nhÊt s¬ bé. T¹i kho ®¸ v«i ®îc
®æ thµnh 2 ®èng , cø 1®èng ®Ó phôc vô s¶n xuÊt th× mét ®èng
®ang ®îc ®æ ®Çy lªn . 1 ®èng chøa kho¶ng 15000 tÊn d¶i thµnh 8
líp , mçi líp 30 luèng ®Ó t¨ng møc ®é ®ång nhÊt s¬ bé . HÖ sè
®ång nhÊt lµ 10/1 so víi ban ®Çu .
§¸ sÐt sau khi ®îc khai th¸c t¹i c¸c má theo ph¬ng ph¸p c¾t tÇng
,®îc xÕp lªn xe lo¹i R32 vËn chuyÓn vÒ m¸y ®Ëp ®¸ sÐt “ ®Ëp lÇn
mét ’’ kiªñ DMT 160 * 150 lo¹i m¸y ®Ëp 2 trôc ro to quay ngîc chiÒu
nhau nhê 2 ®éng c¬ . T¹i ®©y vËt liÖu ®îc ®Ëp s¬ bé ®Õn nhá
h¬n khe hë gi÷a c¸c thanh ghi cuèi r¬i xuèng b¨ng t¶i råi ®Õn m¸y
c¸n sÐt ( 1M02M1) lµ lo¹i m¸y c¸n F 150 *150 ®Ëp lÇn 2 . cã 2 trôc
c¸n ®Æt n»m ngang song song nhau , quay ngîc chiÒu nhau. Trªn
bÒ mÆt 2 trôc cã c¸c vÊu , t¹i ®©y vËt liÖu ®îc c¸n xÐ ®Õn kÝch
thíc ®¹t yªu cÇu (25mm) r¬i qua khe hë gi÷a 2 trôc c¸n r¬i xuèng
b¨ng t¶i ®i vÒ kho . ë kho ®¸ sÐt còng ®îc chia lµm 2 ®èng nh ®¸
v«i ®Ó ®ång nhÊt s¬ bé .
§Ó ®¶m b¶o thµnh phÇn kho¸ng trong clinker xi m¨ng vµ t¨ng kh¶
n¨ng ®Ëp nghiÒn , ngêi ta bæ xung vµo trong phèi liÖu mét lîng
quÆng s¾t hoÆc boxit ,silic . Nh÷ng nguyªn liÖu nµy®îc nhËp tõ
n¬i kh¸c vÒ dù tr÷ trong kho råi ®îc c¸c m¸y xóc cÊp cho b¨ng t¶i
vËn chuyÓn tíi kÐt chøa.
17
VËt liÖu sau khi ®îc ®ång nhÊt s¬ bé trong kho ®¸ v«i ,®Êt sÐt
®îc c¸c gÇu xóc xóc lªn qua c©n ®Þnh lîng xuèng b¨ng t¶i ®i vµo
®Çu m¸y nghiÒn . C¸c nguyªn liÖu phô bæ xung còng ®îc th¸o tõ
kÐt chøa xuèng c¸c b¨ng t¶i cïng ®i vµo m¸y nghiÒn . T¹i ®©y hçn
hîp nguyªn liÖu ®îc ®a vµo ng¨n sÊy , ®îc c¸c c¸nh xíi ph©n vµ gÇu
n©ng r¶i liÖu vµo dßng khÝ nãng , hçn hîp nguyªn liÖu ®îc sÊy kh«
ë nhiÖt ®é 280 - 350 ◦ C tríc khi ®i sang ng¨n nghiÒn . T¹i ng¨n
nghiÒn hçn hîp vËt liÖu ®îc ®Ëp vµ chµ s¸t ®Õn kÝch thíc ®¹t yªu
cÇu . Cuèi m¸y nghiÒn mét phÇn bôi nhá theo dßng khÝ ®i lªn thiÕt
bÞ ph©n ly Sepax , mét phÇn bôi nhá theo c¸c h¹t mÞn r¬i qua lç ghi
xuèng m¸ng khÝ ®éng , ®Õn gÇu n©ng råi ®a xuèng m¸ng ®éng
®i vµo thiÕt bÞ ph©n ly Sepax . Nh÷ng h¹t th« sÏ håi lu trë l¹i m¸y
nghiÒn , nh÷ng h¹t mÞn ®¹t kÝch thíc yªu cÇu theo dßng khÝ ®îc
®Èy lªn 2 cyclon l¾ng . Bét liÖu sau 2 cyclon l¾ng qua m¸ng khÝ
®éng theo gÇu n©ng lªn cao theo m¸ng khÝ ®éng ®æ xuèng Sil«
chøa t¹i ®©y bét liÖu ®îc ®ång nhÊt s¬ bé trong Sil« b»ng khÝ nÐn
tríc khi cÊp cho lß nung.
Tõ c¸c Sil« ®ång nhÊt bét liÖu ®îc th¸o theo ch¬ng tr×nh cµi ®¹t
s½n. Ch¬ng tr×nh th¸o ®îc thÓ hiÖn qua qu¸ tr×nh ®ång nhÊt
b»ng c¸ch th¸o liÖu ë nhiÒu vÞ trÝ trªn mét mÆt ph¼ng nhê c¸c hÖ
thèng khÝ nÐn . Bét liÖu ®îc th¸o xuèng c¸c m¸ng khÝ ®éng , qua
c¸c van th¸o . Bét liÖu ®îc ®a vµo hép gom råi xuèng kÐt can råi
®îc th¸o xuèng vÝt t¶i ,qua c¸c van ®éng c¬ vµ van khÝ ®ång thêi
®îc giµn khÝ nÐn sôc tõ ®¸y lªn lµm linh ®éng bét liÖu . Bét liÖu ®-
îc vÝt t¶i ®a ®Õn ®æ xuèng m¸ng ®éng, thiÕt bÞ nµy ®a bét liÖu
®æ vµo èng nèi gi÷a cyclon tÇng ®Ønh vµ cyclon tÇng 2 qua van
c¸nh khÕ vµ van lËt . T¹i ®©y bét liÖu ®îc dßng khÝ nãng th¶i tõ lß
®i lªn ®Èy bét liÖu ®i vµo cyclon tÇng ®Ønh theo ph¬ng tiÕp
18
tuyÕn xo¸y tõ trªn xuèng , vËt liÖu v¨ng vµo thµnh cyclon , mÊt n¨ng
lîng r¬i xuèng ®¸y cyclon råi qua van th¸o xuèng èng nèi gi÷a
cyclon tÇng 2 vµ tÇng 3, cßn dßng khÝ th¶i ®îc qu¹t hót sang th¸p
lµm l¹nh råi ®i vµo läc bôi tÜnh ®iÖn . Qu¸ tr×nh trao ®æi nhiÖt
gi÷a bét liÖu vµ dßng khÝ nãng cø tiÕp tôc diÔn ra qua c¸c tÇng
cyclon cho tíi khi bét liÖu ®i vµo cyclon tÇng 4 th× bét liÖu ®îc chia
ra lµm 2 nh¸nh cöa ®æ nhê van ®iÒu chØnh , bét liÖu ®îc ph©n bè
40% bét liÖu ®i vµo buång thæi vµ 60% bét liÖu ®i vµo buång
ph©n huû cña calciner . Díi t¸c dông cña nhiÖt ®é vßi phun cïng víi
khÝ th¶i cña lß ®i vµo ®¸y calciner theo híng trôc kÕt hîp víi ®êng
giã 3 ®i tõ bé lµm nguéi clinker th× phèi liÖu ®îc ®Ó cacbonat ho¸
cao , sau ®ã ®îc ®Èy vµo cyclon tríc khi vµo lß ph¶i ®¹t 90 -- 95%
tæng lîng cacbonat bÞ ph©n huû . Khi bét liÖu ®îc cacbonat ho¸
trong calciner th× ®îc ®Èy sang cyclon tÇng 5 ®i vµo lß . Díi t¸c
dông quay cïng víi ®é nghiªng tõ 3- 4 ◦C cña lß bét liÖu ®îc lu©n
chuyÓn qua c¸c zone trong lß ®îc kÕt khèi ë nhiÖt ®é 1300 -
1400◦C , sau ®ã ®Ó h×nh thµnh clinker ngêi ta lµm nguéi nhanh
1300 -1100◦C b»ng dµn ghi lµm l¹nh , qu¹t cao ¸p vµ níc lµm l¹nh .
Nh÷ng viªn clinker ®¹t yªu cÇu r¬i th¼ng xuèng gÇu xiªn , cßn
nh÷ng viªn , t¶ng clinker cha ®¹t yªu cÇu ®îc dµn ghi vËn chuyÓn
tíi m¸y ®Ëp s¬ bé ®Õn kÝch thíc yªu cÇu r¬i xuèng gÇu xiªn vËn
chuyÓn lªn ®æ xuèng gÇu n©ng vËn chuyÓn ®æ vµo xÝch cµo,
vËn chuyÓn ®æ vµo sil« clinke ñ .
Clinker cã thêi gian ñ ®¶m b¶o trong sil« ®îc th¸o xuèng thiÕt bÞ
qua cöa th¸o cho d©y chuyÒn b¨ng t¶i, ®îc b¨ng t¶i ®ãn ®Çu cöa
®æ vËn chuyÓn ®Õn hè gÇu ®îc gÇu n©ng, vËn chuyÓn lªn ®æ
xuèng xÝch cµo, ®æ xuèng kÐt chøa clinker . Sau ®ã lµ c«ng ®o¹n
19
nghiÒn xi m¨ng kÝch thíc nhá mÞn ®¹t yªu cÇu, råi chuyÓn xuèng
Silo xi m¨ng chuÈn bÞ c«ng ®o¹n ®ãng bao.
Phô gia vµ th¹ch cao sau khi nhËp tõ c¶ng vÒ ®¸nh ®èng t¹i kho
®îc m¸y xóc , xóc lªn b¨ng t¶i xÝch ,vËn chuyÓn ®Õn b¨ng t¶i qua
cöa ®æ. T¹i ®©y ®îc chia lµm 2 nh¸nh ®æ , mét nh¸nh ®æ xuèng
b¨ng t¶i b¨ng ®¶o chiÒu cÊp cho d©y chuyÒn 1 . Cöa ®æ cßn l¹i
®æ xuèng b¨ng t¶i vËn chuyÓn ®æ xuèng b¨ng t¶i b¨ng ®¶o chiÒu
cÊp cho d©y chuyÒn 2 . Do c¶ phô gia vµ th¹ch cao ®îc vËn chuyÓn
cïng 1 ®êng b¨ng lªn trong mét thêi gian nhÊt ®Þnh ch¹y th¹ch cao
xong l¹i chuyÓn sang phô gia . NÕu lµ phô gia th× ®æ vµo kÐt chøa
, cßn lµ th¹ch cao th× ®æ vµo kÐt chøa . Tõ 3 kÐt chøa nµy ®îc
th¸o xuèng c¸c c©n ®Þnh lîng . Hai c©n vËn chuyÓn ®æ xuèng
b¨ng , cßn c©n ®Þng lîng vËn chuyÓn ®æ xuèng b¨ng . T¹i b¨ng t¶i
, hçn hîp phèi liÖu ®îc hoµ trén víi nhau tríc khi ®æ vµo m¸y nghiÒn
. T¹i ®©y hçn hîp vËt liÖu ®îc nghiÒn ®Ëp nhá ra nhê khèi lîng bi
®· ®Þnh lîng cho ®Õn khi nh÷ng h¹t vËt liÖu nµy nhá h¬n sµng ghi
n»m gi÷a 2 v¸ch ng¨n sang ng¨n 2 . T¹i ®©y vËt liÖu ®îc nghiÒn vµ
trµ s¸t m¹nh ®Õn khi ®¹t kÝch thíc yªu cÇu lät qua lç sµng ghi cuèi
ra khái m¸y nghiÒn . Sau m¸y nghiÒn mét phÇn khÝ vµ bôi ®i
th¼ng lªn läc bôi tÜnh ®iÖn . Sau läc bôi tÜnh ®iÖn , khÝ s¹ch ®îc
qu¹t hót ®a ra ngoµi cßn phÇn bôi r¬i xuèng qua c¸c van th¸o ®Õn
c¸c thiÕt bÞ vËn chuyÓn ®Õn c¸c sil« kÐt chøa . Cßn phÇn lín vËt
liÖu mÞn r¬i xuèng m¸ng ®éng vËn chuyÓn ®æ xuèng hè gÇu , ®îc
gÇu n©ng vËn chuyÓn lªn ®æ xuèng m¸ng ®éng , ®îc m¸ng ®éng
nµy vËn chuyÓn ®æ th¼ng vµo ph©n ly sepax . T¹i m¸y ph©n ly
vËt liÖu ®îc ®æ xuèng phÇn ph©n t¸n ®îc ph©n t¸n ®Òu ra tríc
khi ®îc giã thæi tõ qu¹t ®a vËt liÖu lªn phÇn ph©n ly. T¹i ®©y
nh÷ng h¹t vËt liÖu th« ®îc t¸ch ra khái nh÷ng h¹t vËt liÖu mÞn do
20
mÊt ®éng n¨ng r¬i xuèng cßn thu håi quay trë l¹i m¸y nghiÒn
nghiÒn l¹i . Cßn nh÷ng h¹t vËt liÖu mÞn ®Èy lªn c¸c cyclon l¾ng , t¹i
c¸c cyclon l¾ng bét liÖu ®îc l¾ng xuèng ®¸y c¸c cyclon sau ®ã qua
c¸c cöa th¸o van c¸nh khÕ xuèng c¸c m¸ng ®éng ,vËn chuyÓn ®æ
xuèng vÝt t¶i , theo hÖ thèng b¨ng t¶i ®æ xuèng m¸ng khÝ ®éng
vµo c¸c sil« chøa .
Xi m¨ng tõ sil« chøa ®îc th¸o xen kÏ nhau qua c¸c cöa th¸o xuèng
m¸ng ®éng , m¸ng ®éng nµy ®æ xuèng gÇu n©ng , vËn chuyÓn
lªn ®æ vµo sµng rung råi ®i xuèng kÐt chøa qua van pitt«ng vµ
van c¸nh khÕ xuèng thïng ®ãng bao . T¹i ®©y khi m¸y ®ãng bao
lµm viÖc khÝ nÐn ®îc sôc vµo b×nh m¸y víi ¸p suÊt ®ñ ®Ó xi m¨ng
ch¸y vµo vßi n¹p , n¹p vµo bao theo mét chu tr×nh ®· cµi ®Æt s½n .
Sau m¸y ®ãng bao , bao xi m¨ng ®îc ®æ xuèng b¨ng t¶i nh¸m ®Õn
dµn con l¨n rung lµm s¹ch bao ®Õn thiÕt bÞ c©n råi sang thiÕt bÞ
lo¹i bao cha ®ñ träng lîng . Nh÷ng bao ®ñ träng lîng ®îc ®a theo
b¨ng t¶i ®Õn n¬i xuÊt hµng .
Ngoµi ra ngêi ta bè trÝ thªm nh÷ng vÝt t¶i thu håi xi m¨ng r¬i
vµi sau m¸y ®ãng bao .
V. VÊn ®Ò ¤ NHIÔM m«i trêng cña c«ng nghÖ s¶n xuÊt xi m¨ng :
1. Nguån bôi cña khÝ th¶i t¹i c¸c c«ng ®o¹n s¶n xuÊt :
+ C«ng ®o¹n ®Ëp vµ vËn chuyÓn ®¸ sÐt, ®¸ v«i: Nguån bôi ph¸t sinh
tõ phÔu tiÕp nhËn sÐt cña m¸y ®Ëp vµ trªn c¸c b¨ng t¶i cao su t¹i c¸c
vÞ trÝ chuyÓn ®æi b¨ng t¶i vµ bé phËn cÇu r¶i vµ cÇu xóc cña kho
®ång nhÊt ®¸ v«i, ®¸ sÐt.
+C«ng ®o¹n tiÕp nhËn, cung cÊp than, quÆng s¾t,phiÕn silic, phô gia,
th¹ch cao : Nguån « nhiÔm ph¸t sinh chñ yÕu lµ bôi t¹i c¸c vÞ trÝ xe «
t« ®æ vµ cÇu trôc bèc ®ì, phÔu tiÕp nhËn ®îc bæ sung, trªn c¸c b¨ng
t¶i vËn chuyÓn vµ t¹i c¸c tr¹m chuyÓn híng, vÞ trÝ ®æ nguyªn liÖu .
21
+ C«ng ®o¹n ®Þnh lîng vµ nghiÒn nguyªn liÖu : Nguyªn liÖu ®¸ v«i
,®¸ sÐt vµ phô gia ®iÒu chØnh tõ c¸c kÐt ®Þnh lîng qua hÖ thèng
b¨ng t¶i chuyÓn vµo m¸y nghiÒn ®øng .ë c«ng ®o¹n nµy lîng bôi ph¸t
sinh trªn hÖ thèng vËn chuyÓn nguyªn liÖu do ®æ rãt nguyªn liÖu .
+ C«ng ®o¹n ®ång nhÊt bét liÖu vµ cÊpliÖu lß nung .Bét liÖu ®îc v¹n
chuyÓn lªn ®Ønh sil« ®ång nhÊt b»ng dÇu n©ng vµ cÊp vµo hép
ph©n phèi liÖu ,t¹i ®©y ph¸t sinh bôi do bét liÖu vËn chuyÓn trong
gÇu n©ng vµ c¸c ®iÓm ®æ m¸ng khÝ ®éng vµ ®æ tõ kÐt c©n cÊp
liÖu vµo vÝt t¶i . TiÕp theo bét liªu ®¬c ®a vµo c©n ®Þnh lîng tíi
xiclon cña lß nung .ë ®©y bôi chñ yÕu sinh ra t¹i vÞ trÝ bét liÖu vµovµ
ra khái c©n.
+ C«ng ®o¹n lß nung vµ lµm nguéi clinker: Nguån g©y chñ yÕu lµ khÝ
th¶I cña qu¸ tr×nh nung phèi liÖu vµ nung clinker . KhÝ th¶I sinh ra tõ
lß nung ®îc sö dông ®Ó sÊy nguyªn liÖu hoÆc qua th¸p trao ®iÒu hoµ
tíi thiÕt bÞ läc bôi tÜnh ®iÖn phÇn kh«ng khÝ nãng sau thiÕt bÞ lµm
nguéi qua läc bôi tÜnh ®iÖn ®Ó sö lý bôi tríc khi tíi m¸y nghiÒn than.
Lµm t¸c nh©n sÊy vµ th¶I ra ngoµi theo èngkhãi. Nguån bôi chñ yÕu ë
c«ng ®o¹n nµy ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi trªn c¸c b¨ng t¶I
vµ vÞ trÝ ®æ clinker vµo sil« .
+ C«ng ®o¹n chøa vµ ph©n phèi clinker : Nguån g©y bÞ chñ yÕu lµ t¹i
c¸c ®iÓm rót clinker tõ sil« , kÐt chøa vµ c¸c ®iÓm chuyÓn cña c¸c
thiÕt bÞ vËn chuyÓn.
+ C«ng ®o¹n nghiÒn than : Nguån g©y « nhiÔm t¬ng tù nh c«ng ®o¹n
nghiÒn phèi liÖu . Nh÷ng vÞ trÝ ph¸t sinh bôi lµ t¹i nh÷ng ®iÓm
chuyÓn ®æi cña b¨ng t¶i , vÞ trÝ ®æ than vµo sil«. T¹i m¸y nghiÒn sÊy
than, than bét vµ khÝ nãng( tõ m¸y lµm nguéi clinker ) sÏ ®îc ®a qua
thiÕt bÞ läc bôi tói , sau ®ã khÝ nãng vµ bôi cßn l¹i sÏ ®îc th¶i ra ngoµi
22
qua èng khãi . V× vËy , nguån g©y « nhiÔm ë ®©y chñ yÕu lµ khÝ
th¶i vµ bôi qua èng khãi.
+ C«ng ®o¹n nghiÒn xi m¨ng : Bôi ph¸t sinh chñ yÕu t¹i c¸c ®iÓm ®æ
liÖu cña c¸c thiÕt bÞ vËn chuyÓn , ®Æc biÖt lµ t¹i ®iÓm x¶ xi m¨ng
vµo sil«.
+ C«ng ®o¹n ®ãng bao vµ xuÊt xim¨ng : Víi viÖc dïng thiÕt bÞ hiÖn
®¹i , c«ng ®o¹n ®ãng bao ph¸t sinh bôi chñ ®¹o t¹i thiÕt bÞ lµm s¹ch
vá bao vµ ph¸ bao háng .
Tãm l¹i :
+ Nguån g©y « nhiÔm kh«ng khÝ cña nhµ m¸y vµ dù ¸n chñ yÕu ph¸t
sinh tõ :
- KhÝ ®éc h¹i, bôi tõ qu¸ tr×nh nung , sÊy vµ nghiÒn nguyªn nhiªn
liÖu .
- Bôi trong qu¸ tr×nh ®Ëp , vËn chuyÓn nguyªn ,nhiªn liÖu , clinker
, xi m¨ng.
2. C¸c chÊt « nhiÔm ®Æc trng tõ hÖ thèng s¶n xuÊt ®èi víi m«i tr-
êng kh«ng khÝ lµ:
- Bôi do viÖc san ñi, th¸o dì, ®æ ®Êt c¸t vËt liÖu x©y dùng .
- TiÕng ån do c¸c ph¬ng tiÖn thi c«ng, san g¹t do gi¶i phãng mÆt
b»ng.
- ChÊt th¶i cña khÝ x¶, cña c¸c ph¬ng tiÖn thi c«ng san lÊp vµ c¸c
ph¬ng tiÖn vËn t¶i chë vËt t .
- ChÊt th¶i láng cña c¸c ph¬ng tiÖn, dÇu mì th¶i…
- ChÊt th¶i r¾n trong qu¸ tr×nh thi c«ng.
- ChÊt th¶i láng trong sinh ho¹t( níc th¶i ).
a, Bôi:
Thµnh phÇn chñ yÕu lµ : bôi, c¸t, ®Êt ®¸, xi m¨ng . Nång ®é bôi cã
trong khÝ th¶i cña c¸c m¸y mãc thi c«ng sÏ t¨ng lªn 1- 1,5 lÇn vµ t¨ng
23
lªn gÊp 2-3 lÇn trong vßng b¸n kÝnh 20- 30m, kh«ng cã lo¹i bôi nguy
hiÓm, nhng nh÷ng yÕu tè « nhiÔm ¶nh hëng nhÑ ®Õn søc khoÎ c¸n
bé, c«ng nh©n thi c«ng trªn c«ng trêng vµ ¶nh hëng ®Õn m«i trêng
khu vùc .
b, TiÕng ån :
C¸c khu vùc san ñi lµ n¬i t¹o ra tiÕng ån liªn tôc vµ diÔn biÕn trong
suèt thêi gian thi c«ng, tuy chØ trong thêi gian ng¾n nhng còng g©y
¶nh hëng ®Õn m«i trêng vµ d©n c xung quanh.
c ,Sù ¶nh hëng cña khÝ th¶i :
KhÝ th¶i ph¸t ra tõ nh÷ng ph¬ng tiÖn thi c«ng, chuyªn chë, thµnh
phÇn cña khÝ th¶i gåm: Bôi, CO, CO2, NOx, h¬i x¨ng . NhÊt lµ do c¸c
m¸y san ñi sö dông nguyªn liÖu lµ dÇu diesel c«ng suÊt lín vµ liªn tôc,
khu vùc dù ¸n cã ®Þa h×nh khu vùc tho¸ng, do ®ã phÇn lín khÝ th¶i
ph¸t t¸n trong kh«ng khÝ ¶nh hëng ®¸ng kÓ ®Õn m«i trêng xung
quanh. Theo tÝnh to¸n hµm lîng c¸c khÝ « nhiÔm cã thÓ t¨ng tõ 3- 5
lÇn tuú theo tõng lo¹i khÝ nhÊt lµ trong b¸n kÝnh < 100m . Ngoµi b¸n
kÝnh 300m trë lªn chØ bÞ ¶nh hëng nhÑ vµ ngoµi 500m coi nh kh«ng
®¸ng kÓ .
d, ChÊt th¶i r¾n :
ChÊt th¶i r¾n trong x©y dùng lµ c¸c chÊt th¶i cña vËt liÖu thõa, hoÆc
r¬i v·i, vá, bao gãi chøa vËt liÖu tuy lîng nµy kh«ng nhiÒu nhng lµ
nh÷ng chÊt khã ph©n huû vµ cã thÓ tËn dông, thu gom san lÊp trong
qu¸ tr×nh x©y dùng tuú theo tõng chñng lo¹i .
ChÊt th¶i r¾n trong sinh ho¹t cña lîng c«ng nh©n trong c«ng trêng x©y
dùng . Thµnh phÇn cña lo¹i r¸c sinh ho¹t nµy t¬ng ®èi ®a d¹ng nh chÊt
h÷u c¬ dÔ ph©n huû lµ chÝnh, bªn c¹nh ®ã cßn cã c¸c bao gãi, ni
l«ng, vá chai nhùa, ®å hép, vv…Tuy kh«ng nhiÒu nhng lo¹i r¸c nµy nÕu
24
kh«ng thu gom chu ®¸o sÏ ¶nh hëng ®Õn søc khoÎ cña c«ng nh©n vµ
¶nh hëng ®Õn m«i trêng kh«ng khÝ xung quanh khu vùc .
e, ChÊt th¶i láng :
Níc th¶i tõ c¸c qu¸ tr×nh lµm nguéi thiÕt bÞ nghiÒn liÖu ,nhiªn liÖu vµ
nghiÒn xi m¨ng …cã nhiÖt ®é cao, chøa v¸ng dÇu vµ mét lîng nhÊt
®Þnh cÆn l¬ löng . C¸c lo¹i dÇu mì th¶i hoÆc r¬i v·i trªn c«ng trêng
cña c¸c ph¬ng tiÖn thi c«ng, tuy lîng Ýt nhng ®Æc thï « nhiÔm cao. Níc
th¶i röa s©n, tíi s©n, khö bôi …chøa nhiÒu t¹p chÊt r¾n vµ c¸c lo¹i
chÊt bÈn kh¸c. Khi cã ma to, lîng níc ma ch¶y trªn c«ng trêng sÏ cuèn
theo c¸c chÊt « nhiÔm nh dÇu mì,c¸c chÊt l¬ löng, c¸c chÊt h÷u c¬,
ph©n vµ níc tiÓu,v.v…¶nh hëng ®Õn m«i trêng xung quanh.
B¶ng tæng hîp c¸c t¸c ®éng cña t¸c nh©n « nhiÔm lªn m«i trêng:
25
-BiÕn ®éng gi¸ c¶ thÞ trêng.
-BÖnh dÞch.
Sù cè m«i tr- -Thiªn tai: B·o, ¸p thÊp -HÖ sinh th¸i ®éngvËt.
êng nhiÖt ®íi, lò, lôt, lèc, -Tæn thÊt tµi nguyªn ®a d¹ng
sÐt….. sinh häc.
-Tæn thÊt tíi c«ng tr×nh, tµi
s¶n cña nhµ níc vµ tÝnh m¹ng
con ngêi .
Thi c«ng l¾p -Tai n¹n thi c«ng. -Tæn thÊt vÒ ngêi.
r¸p thiÕt bÞ -ChËp ®iÖn. -¶nh hëng ®Õn hÖ thènh
-ChÊt th¶i thi c«ng: ®iÖn.
G¹ch, xi m¨ng, vá bao -Tæn thÊt trùc tiÕp tíi c«ng
b× thiÕt bÞ . nh©n lao ®éng.
- ¶nh hëng ®Õn vÖ sinh m«i
trêng vµ søc khoÎ.
C¸c lo¹i bôi , khÝ trªn lµ chÊt ®éc h¹i ,v× vËy ®Ó ®¶m b¶o chÊt lîng
m«i trêng kh«ng khÝ trong khu vùc s¶n xuÊt, ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn vÖ
sinh cho c«ng nh©n trùc tiÕp s¶n xuÊt khi vËn hµnh thiÕt bÞ còng nh
d©n c xung quanh khu vùc nhµ m¸y trong dù ¸n víi nh÷ng néi dung
®Çu t d©y chuyÒn míi ®· chó träng lùa chän c«ng nghÖ vµ thiÕt bÞ
b¶o vÖ m«i trêng .
VI. C¸c biÖn ph¸p gi¶m thiÓu « nhiÔm m«I trêng trong c«ng nghÖ s¶n
xuÊt xi m¨ng:
a) C¸c ph¬ng ph¸p kiÓm so¸t bôi:
Theo kÕt qu¶ tÝnh to¸n vµ ®¸nh gi¸ cho thÊy chØ cã bôi lµ chÊt «
nhiÔm chÝnh trong khÝ th¶i nhµ m¸y. Do vËy, c¸c ph¬ng ph¸p kiÓm
so¸t « nhiÔm m«i trêng cho dù ¸n tËp trung vµo khèng chÕ bôi. Nguån
26
« nhiÔm bôi cña nhµ m¸y xi m¨ng rÊt ®a d¹ng. ¤ nhiÔm chñ yÕu ph¸t
sinh do qu¸ tr×nh:
• §Ëp, vËn chuyÓn nguyªn liÖu.
• NhËp nguyªn, nhiªn liÖu.
• VËn chuyÓn, dù tr÷.
• NghiÒn nguyªn liÖu, nghiÒn than, nung clinker.
• NghiÒn xi m¨ng.
• §ãng bao vµ xuÊt xi m¨ng rêi, clinker.
Do ®ã mçi c«ng ®o¹n cña d©y chuyÒn s¶n xuÊt sÏ ®îc trang bÞ l¾p
®Æt c¸c thiÕt bÞ xö lý bôi ®ång bé nh: Läc bôi tay ¸o, thiÕt bÞ läc bôi
tÜnh ®iÖn…
+ ë c«ng ®o¹n vËn ®Ëp, vËn chuyÓn vµ tån tr÷ ®¸ v«i:
Bôi ph¸t sinh t¹i c¸c ®iÓm chuyÓn ®æi cña qu¸ tr×nh vËn chuyÓn
b»ng b¨ng t¶i vÒ kho chøa bôi. Bôi g©y « nhiÔm ®îc khèng chÕ b»ng
c¸ch sö dông b¨ng t¶i cã vá bäc kÝn kÕt hîp víi hÖ thèng hót vµ thiÕt
bÞ läc bôi tói Jet-pulse cã hiÖu suÊt läc bôi 99,99%.
+ C«ng ®o¹n, ®Ëp, vËn chuyÓn vµ tån tr÷ ®Êt sÐt:
Nguån bôi còng ph¸t sinh tõ phÔu tiÕp nhËn sÐt cña hÖ thèng ®Ëp
vµ trªn c¸c b¨ng t¶i cao su t¹i c¸c vÞ trÝ chuyÓn ®æi b¨ng t¶i vµ bé
phËn cÇu r¶i vµ kho chøa ®¸ sÐt. T¹i c«ng ®o¹n nµy, d©y chuyÒn
c«ng nghÖ ®îc l¾p ®Æt thiÕt bÞ läc bôi tói.
+ C«ng ®o¹n tiÕp nhËn, cung cÊp than, quÆng s¾t, phiÕn silic, phô
gia, th¹ch cao:
Nguån « nhiÔm ph¸t sinh chñ yÕu lµ bôi trªn c¸c hè thu ®æ tõ «
t«, tÇu ho¶, cÇu trôc …T¹i c«ng ®o¹n nµy, d©y chuyÒn c«ng nghÖ ®îc
l¾p ®Æt c¸c thiÕt bÞ läc bôi tói vµ bao che kh«ng cho bôi lan to¶ tõ
c¸c phÔu thu cña cÇu trôc.
+ C«ng ®o¹n ®Þnh lîng vµ nghiÒn nguyªn liÖu:
27
T¹i c«ng ®o¹n nµy, d©y chuyÒn c«ng nghÖ ®îc l¾p ®Æt c¸c thiÕt
bÞ läc tay ¸o vµ thiÕt bÞ läc bôi tÜnh ®iÖn.
+ T¹i c¸c c«ng ®o¹n ®ång nhÊt cÊp liÖu lß:
§Ó gi¶m t¶i bôi ph¸t sinh t¹i c¸c vÞ trÝ chuyÓn ®æi cña gÇu t¶i,
m¸ng khÝ ®éng vµo sil« chøa, d©y chuyÒn c«ng nghÖ ®îc l¾p c¸c
thiÕt bÞ läc bôi tay ¸o.
+ C«ng ®o¹n lß nung, lµm nguéi vµ vËn chuyÓn clinker:
Nguån g©y « nhiÔm chñ yÕu lµ khÝ th¶i cña qu¸ tr×nh nung
clinker. KhÝ th¶i sinh ra tõ lß nung ®îc sö dông ®Ó sÊy nguyªn liÖu
®ång thêi sö lý t¹i th¸p ®iÒu hoµ qua thiÖt bÞ läc bôi tÜnh ®iÖn råi
th¶i ra ngoµi qua èng khãi víi nång ®é ≤ 50 mg/Nm^3. PhÇn khÝ nãng
tõ ghi lµm nguéi còng ®îc xö lý bôi tríc khi tíi m¸y nghiÒn than lµm t¸c
nh©n sÊy vµ qua läc bôi tÜnh ®iÖn ®Ó sö lý tríc khi th¶i ra ngoµi theo
èng khãi. ViÖc vËn chuyÓn clinker nguån bôi chñ yÕu ph¸t sinh trong
qu¸ tr×nh chuyÓn ®æi trªn c¸c b¨ng t¶i vµ vÞ trÝ ®æ clinker vµo sil«,
xuÊt lªn ph¬ng tiÖn. Do vËy, c«ng ®o¹n nµy ®îc l¾p bæ sung c¸c thiÕt
bÞ läc bôi tói vµ tÜnh ®iÖn.
+ C«ng ®o¹n nghiÒn xi m¨ng:
§Ó gi¶m bôi ph¸t sinh t¹i c¸c vÞ trÝ chuyÓn ®æi cña gÇu t¶i, m¸ng
khÝ ®éng vµo sil« chøa, d©y chuyÒn c«ng nghÖ ®îc l¾p ®Æt c¸c
thiÕt bÞ läc bôi tay ¸o vµ dïng läc bôi ®iÖn ®Ó th«ng giã m¸y nghiÒn.
+ C«ng ®o¹n ®ãng bao vµ xuÊt xi m¨ng:
Dïng läc bôi ®Ó sö lý bôi cho khu vùc m¸y ®ãng bao ho¹t ®éng.
+ C«ng ®o¹n tiÕp nhËn nguyªn, nhiªn liÖu vµ xuÊt s¶n phÈm b»ng ®-
êng thñy:
Dïng phÔu kh«ng bôi ®Ó tiÕp nhËn nguyªn, nhiªn liÖu. Bè trÝ c¸c läc
bôi tói ®Ó sö lý c¸c ®iÓm ph¸t sinh bôi.
b) C¸c ph¬ng ph¸p khèng chÕ « nhiÔm d¹ng khÝ:
28
KhÝ th¶i ra trong qu¸ tr×nh ®èt than cã chøa c¸c chÊt « nhiÔm
chÝnh lµ: Bôi, SOx ,vµ NOx , CO, ®îc khèng chÕ nh sau:
+ Do khÝ SOx ®îc hÊp thô trong qu¸ tr×nh nung clinker vµ sÊy nguyªn
liÖu ë nhiÖt ®é 800- 1000 ◦C bëi «xÝt kim lo¹i kiÒm thæ nh CaO t¹o
thµnh CaSO4 vµ CaSO3 .
+ Nång ®é SO2 , NO2 ®îc pha lo·ng th«ng qua èng khãi…
c) C¸c biÖn ph¸p gi¶m thiÓu « nhiÔm nguån níc:
+ X©y dùng hÖ thèng tho¸t níc :
BiÖn ph¸p gi¶m thiÓu « nhiÔm ë c¸c vùc níc tríc tiªn vµ cã hiÖu qu¶
lµ tæ chøc hîp lý hÖ thèng tho¸t níc.
- Níc ma ch¶y theo c¸c m¸ng x©y, ®Ëp tÊm ®an, ®é dèc trung
b×nh kho¶ng 2% , do vËy, c¸c tuyÕn èng ®îc bè trÝ ng¾n, sau
c¸c trËn ma cÇn më tÊm ®an ®Ó kiÓm tra, n¹o vÐt l¹i cèng,
m¸ng vµ x©y dùng c¸c hè thu c¸t tríc khi x¶ níc ma ra s«ng.
- Níc th¶i c¸c khu vÖ sinh sau khi qua bÓ tù ho¹i cïng víi níc th¶i
t¾m röa, giÆt giò cña c¸n bé c«ng nh©n nhµ m¸y ch¶y vµo m¹ng
líi tho¸t níc sinh ho¹t riªng, sau khi l¾ng ®äng, t¸ch cÆn b· råi míi
chuyÓn vµo hÖ thèng chung cña nhµ m¸y.
- Níc th¶i s¶n xuÊt theo ®êng èng riªng, läc t¸ch dÇu, cÆn bÈn tríc
khi th¶i ra m«i trêng..
- Níc lµm nguéi thiÕt bÞ ®îc sö dông l¹i trong vßng cÊp níc tuÇn
hoµn.
+ Xö lý níc th¶i : Níc th¶i dù ¸n gåm 2 nguån chÝnh :
-Níc th¶i sinh ho¹t cña c«ng nh©n lµm viÖc trong khu vùc nhµ m¸y
xi m¨ng.Víi sè lîng gia kh«ng t¨ng ngêi cña dù ¸n, tæng níc th¶i sinh
ho¹t kh«ng t¨ng. Níc th¶i ®îc sö lý s¬ bé, sau ®ã thu gom vµ sö lý
chung víi níc th¶i s¶n xuÊt.
- §èi víi níc th¶i s¶n xuÊt :
29
Níc trong qu¸ tr×nh lµm nguéi thiÕt bÞ ®îc sö lý trong c¸c bÓ lµm
nguéi ( gi¶m nhiÖt ®é xuèng 30◦ C ), sau ®ã t¸ch dÇu vµ l¾ng cÆn t¹i
bÓ l¾ng. Níc sau khi sö lý vÒ tr¹m b¬m cïng níc bæ sung quay vÒ lµm
nguéi m¸y vµ thiÕt bÞ.
Lîng níc th¶i sau khi ®· thu håi mét sè chÊt bÈn nh v¸ng dÇu, chÊt
næi …®îc t¸ch t¹i bÓ l¾ng. CÆn gi÷ l¹i bÓ l¾ng chñ yÕu lµ c¸c t¹p chÊt
v« c¬, v¸ng dÇu mì ®îc thu gom vµ ®æ vµo n¬i quy ®Þnh.
C¸c bÓ l¾ng níc th¶i vµ hå l¾ng níc ma ®îc tÝnh to¸n víi thêi gian
níc lu l¹i lµ 5h. C¸c hå l¾ng c¸t chØ cÇn thêi gian l¾ng 20 – 30 phót.
C¸c phÕ th¶i r¾n trong níc th¶i sinh ho¹t phÇn lín ®îc t¸ch tõ bÓ tù
ho¹i tríc khi ®a vÒ sö lý tËp trung.
Níc th¶i c«ng nghiÖp vµ níc vÖ sinh c«ng nghiÖp ®îc l¾ng vµ t¸ch
dÇu mì t¹i bÓ l¾ng s¬ bé trong khu vùc s¶n xuÊt tríc khi xö lý chung víi
níc th¶i sinh ho¹t.
+ KiÓm so¸t « nhiÔm nguån níc :
ChÕ ®é kiÓm so¸t « nhiÔm vµ qu¶n lý nguån níc ph¶i ®îc ®Æt ra
chÆt chÏ. Ngoµi viÖc theo dâi thêng xuyªn chÊt lîng níc s«ng qua tr¹m
sö lý níc cÊp, Ýt nhÊt s¸u th¸ng mét lÇn ph¶i tiÕn hµnh kiÓm tra chÊt l-
îng níc ë h¹ lu s«ng….
C¸c chØ tiªu gi¸m s¸t gåm: ®é pH , hµm lîng cÆn l¬ löng, «xy hoµ
tan, ®é cøng, c¸c ion kim lo¹i: asen, ch×, s¾t, thuû ng©n, mangan, c¸c
cation: nitrat, nitrit, tæng nit¬, tæng ph«tpho, phªnol, vi khuÈn.
C¸c tuyÕn cèng, m¬ng tho¸t níc ®îc kiÓm tra, n¹o vÐt thêng xuyªn,
c¸c tuyÕn th¸o níc chÝnh ph¶i ®îc nhµ m¸y trùc tiÕp qu¶n lý. Kh«ng
cho ch¾n ®¨ng, ®¾p ®Ëp trªn c¸c tuyÕn m¬ng nµy.
e) C¸c biÖn ph¸p gi¸o dôc tuyªn truyÒn:
30
Gi¸o dôc ý thøc vÖ sinh m«i trêng vµ vÖ sinh c«ng nghiÖp cho c¸c
bé c«ng nh©n viªn trong nhµ m¸y. Thùc hiÖn thêng xuyªn c¸c ch¬ng
tr×nh vÖ sinh vµ qu¶n lý chÊt th¶i cña c«ng ty.
Ph¸t ®éng phong trµo trång c©y xanh, vÖ sinh ®êng phè trong
khu d©n c vµ vÖ sinh c«ng nghiÖp trong khu nhµ m¸y.
T¨ng cêng ¸p dông c¸c biÖn ph¸p c¶i tiÕn c«ng nghÖ nh»m gi¶m
thiÓu « nhiÔm, h¹n chÕ sö dông nguyªn liÖu tíi møc tèi ®a.
Thùc hiÖn kiÓm tra ®Þnh kú cho c¸n bé, c«ng nh©n viªn, kiÓm tra
vÖ sinh m«i trêng cña c¸c c«ng ®o¹n s¶n xuÊt trong nhµ m¸y. Phßng
tr¸nh c¸c bÖnh nghÒ nghiÖp vµ bÖnh bôi phæi.
31
- Sö dông tµi nguyªn : Thay ®æi mét c¸ch c¬ b¶n thãi quen
khai th¸c ®¸ vµ sö dông n¨ng lîng , sö dông phÕ th¶i trong
s¶n xuÊt .
- B¶o vÖ khÝ hËu : NhËn thøc , x¸c ®Þnh vµ kiÓm so¸t sù
ph¸t th¶i CO2 .
- Gi¶m ph¸t th¶i : Bao gåm c¶ bôi khi khai th¸c ®¸ , NOx, SOx
vµ c¸c khÝ kh¸c .
- Qu¶n lý m«i trêng sinh th¸i : C¶ hai khÝa c¹nh trong øng xö
víi tµi nguyªn , c¶ ch¬ng tr×nh khai th¸c vµ hoµn tr¶ .
- Lµnh m¹nh lao ®éng : B¶o ®¶m sù an toµn vµ søc khoÎ ngêi
lao ®éng .
- Lµnh m¹nh céng ®ång : T¨ng cêng ®èi ngo¹i vµ cam kÕt .
- Ph¸t triÓn vïng.
- Thèng nhÊt toµn diÖn viÖc ph¸t triÓn bÒn v÷ng trong chiÕn
lîc kinh doanh ®Ó t¹o ra c¸c gi¸ trÞ .
3 /Ngµnh c«ng nghiÖp xi m¨ng ViÖt Nam ®ang trong thêi k× ph¸t
triÓn m¹nh , mÆc dï cã nh÷ng ®Æc trng riªng , nhÊt lµ ®Æc trng vÒ
thêi ®iÓm ph¸t triÓn , nhng nh÷ng vÊn ®Ò lín , chung nhÊt ch¾c
còng kh«ng vît ra ngoµi quy luËt chung cña thÕ giíi . Nh÷ng vÊn ®Ò
thÕ giíi gÆp ph¶i , thÕ giíi bµn luËn t×m c¸ch gi¶i quyÕt còng lµ
nh÷ng vÊn ®Ò ngµnh c«ng nghiÖp xi m¨ng ViÖt Nam cÇn ph¶i quan
t©m trong qu¸ tr×nh ®Çu t ph¸t triÓn .
32
33