You are on page 1of 69

I HC QUC GIA H NI TRNG I HC KHOA HC T NHIN TRN QUC BNH

BI GING

ESRI ArcGIS 8.1


(Dng cho sinh vin ngnh a l - a chnh )

H NI - 2004

Mc lc
PHN I. CC KIN THC C BN BI 1. Gii thiu v phn mm ArcGIS 8.1 BI 2. Qun l d liu bng ArcCatalog BI 3. Gii thiu chung v ArcMap BI 4. To d liu BI 5. Cc phng php hin th d liu BI 6. Trnh by bn (layout a map) PHN II. MT S KIN THC NNG CAO BI 7. Chuyn i gia cc nh dng d liu BI 8. Lnh truy vn hi - p (queries) BI 9. Tm kim khng gian BI 10. Geoprocessing wizards BI 11. 3D Analyst BI 12. Spatial Analyst 39 44 47 52 56 62 1 8 13 17 25 32

Bi 1. Gii thiu v phn mm ArcGIS 8.1

Trong bi ny chng ta s hc v:

ArcMap xy dng, hin th, x l v phn tch cc bn ArcCatalog qun l, theo di cc d liu c hoc to mi v m t cc d liu mi ArcToolbox cung cp cc cng c x l, xut - nhp d liu t ArcView sang cc nh dng khc nh MapInfo, MicroStation, AutoCAD, ...

Giao din ngi dng (ArcCatalogue, ArcMap, ArcToolbox) File bn (c ui l *.mxd) Lp thng tin (Data layers) v cc i tng (data features) Cc chc nng c bn v bn Cc bng thuc tnh (Attribute Tables) Cc chc nng c bn lm vic vi cc bng Cc trang v cc nhm thng tin (Layouts/data frames)

ArcMap l ng dng dng to ra cc bn . Mi mt bn trong ArcMap c gi l Map document, mt bn c th c mt hay nhiu data frames. Data Frame l mt nhm cc lp (Data layer) cng c hin th trong mt h qui chiu. Thng thng, mt bn n gin ch c 1 Data Frame v bn cn s dng nhiu Data Frame khi cn in thm mt s bn ph trn 1 mnh bn chnh (xem bi hin th d liu). Bn (Map document) c ghi trong file c ui l .mxd.
Scale

Kin thc nn:


Phn mm ArcView bao gm 3 ng dng (application) chnh sau:
Data Frames

View control tools Select tools Data View

Data Layers

TOC

Help Text line

Data / Layout View switch

Coordinates display

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

Trong hnh v trn, mt bn c tn l "Exercise.mxd" c 2 data frame l "Layers" v "New Data Frame". V phn mnh "New Data Frame" gm 3 lp (layer) l "Grid", "81.pgn" v "awscntry". Tt c cc thng tin trn ta nhn thy trong pha bn tri mn hnh, c gi l TOC (table of contents - mc lc). Bn thn ni dung bn c hin th trong ln bn phi, ty theo ch m c gi l Data View hay Layout View. Mi mt lp c th tt hoc bt trn mn hnh bng cch nh du vo vung nh (checkbox) bn phi tn ca n trong TOC. Trong hnh v trn c 3 lp ca "New Data Frame" u c bt. V tr v kch thc hin th ca bn c th c thay i bng cc cng c phng to, thu nh (Zooming) v dch chuyn (Panning). T l ca bn (trong hnh v trn l 1:557902) c hin th trong gia pha trn mn hnh. Nhiu chc nng thng dng c th c tm thy thng qua context menus (thc n nhanh, hin th thng qua cch bm chut phi vo i tng quan tm). Cn ch l cc i tng trong bn c 2 loi: Feature c lu tr trong c s d liu v Graphic element khng c lu tr trong CSDL. Graphic Element thng l cc i tng dng trnh by bn nh khung, thc t l, ch gii,... chn Feature ta dng cng c "Select Feature", cn chn Graphic Element ta dng "Select Element" trn thanh cng c Tools (bn phi mn hnh). Mt Feature c th c chn (select) nu n nm trong lp c tnh cht l "Selectable Layer". tt bt tnh cht ny c th vo thc n Selection Set Selectable Layer. Thng tin thuc tnh ca cc i tng (feature) c lu tr trong cc bng thuc tnh gi l attribute table. Mi feature class hay shapefile c 1 (v ch 1) bng thuc tnh. Mt bng c to bi cc dng (record) v cc ct hay trng (column hay field). Mi mt feature c 1 v ch 1 record trong attribute table. xem attribute table ca mt layer no ta bm chut phi vo tn ca n trong TOC ri chn Open Attribute table. ArcMap c 2 ch hin th: Data View v Layout View. Trong Data View ch hin th cc feature, tc l ni dung chnh ca bn . Layout View hin th bn trong ch nh chng ta s in ra trn giy, trong ngoi cc feature cn c cc Graphic element l cc yu t trang tr bn nh khung, li ta , ch gii,... Trong Data View bn ch c th lm vic c vi 1 Data Frame 1 thi im, cn trong Layout View bn c th lm vic ng thi vi nhiu Data Frame

(xem bi hin th d liu) Cc bn ch c th c chnh sa trong ch Data View. chuyn gia cc ch hin th vo thc n View.

Bi tp
Bc 1. M mt bn c
Khi ng ArcMap t nt Start Programs ArcGIS ArcMap

Chn thc n File Open Trong hp thoi hin ra tm th mc c:\ArcGIS_course\ ri m file Bai_1.mxd Bm OK, bn s c m.

Bc 2. Nghin cu bn , thay i t l v dch chuyn ca s

Cc cng c hin th bn gm: - Phng to (Zoom in) v thu nh (Zoom out) - Phng to / thu nh theo tm ca mn hnh (Centered zoom) - Phng to ht c (Full extent) v dch chuyn (Pan). theo 2 cch khc nhau: C th s dng cng c phng to (Zoom in) - Bm chut vo ch bt k, Data View s phng to thm 25%, - Bm chut vo mt im bt k, khng nh chut ra ko n i ch khc to thnh 1 hnh ch nht ri nh chut ra. Ton b ni dung bn gii hn bi hnh ch nht s c phng to ht c cho kn mn hnh.

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

Zoom in

Zoom out Zoom in/out to the center of the map

Pan

Zoom to full extent of the map

Go to previous/next extent

a chut vo thanh cng c Tools (hnh v trn) ri nghin cu cc dng tr gip (tool tip) m t tng cng c. Bm vo cng c Zoom In. Kim tra 2 ch lm vic ca cng c ny (bm vo 1 im hay to 1 hnh ch nht trn bn ). S dng cng c ny hin th ton b lnh th Vit Nam. T l lc ny l bao nhiu ? ri dch chuyn bn nhn thy Thi Lan ri tr Bm vo cng c Pan li cu hi: Ta a l ca thnh ph Bng Cc l bao nhiu: Kinh : ......... E V : ......... N

Bc 4. Xem thng tin v cc i tng

Mi mt lp (layer) u c mt bng thuc tnh i km m t cc i tng (feature) ca lp . xem thng tin thuc tnh ca mt i tng no ta c th m bng Attribute Table hay dng cng c Identify.
Bm vo cng c Identify

Bm chut vo chm trn biu th th trn Sn Ho: Ca s Identify results s hin ra:

Bc 3. Tt / bt cc lp (layer), cng c Zoom to layer


Trong TOC (Mc lc - Table of Contents) tm lp c tn l "Cities". Hy th tt lp ny bng cch bm vo vung nh bn cnh n. Bm chut phi vo lp Populated Places (khu dn c) hin th context menu: Chn Zoom to layer ri theo di thay i trn mn hnh. Tn ca khu dn c gia pha trn mn hnh l g ? Tn l: .

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

Ca s ny hin th tt c cc thng tin v i tng lp trn cng (<top-most-layer>) m ta va bm chut vo.

Bm vo nt c mi tn bn tri ch <top-most-layer>:

Ca s Set Selectable Layers s hin ra:

Trong danh sch hin ra chn <Visible layers> Bm vo th trn Sn Ha trn bn mt ln na, ca s Identify results s hin th nhiu layer hn. Hy tr li xem tn ca cc layer (lp) l g: ; . ; ; .

Bm nt Clear All Tt c cc layer s tr v trng thi khng phi l selectable. Bm vo bn cnh lp Populated places v Roads ri ng ca s li. Cc lp ny s tr thnh selectable (c th chn c). Bm vo cng c Select Feature: Trn bn bm vo vng trn hin th th trn Son Hoa. i tng (th trn) s c nh du bng mt chm ln mu xanh. Bm vo mt ng mu en no bn cnh Son Hoa. ng s c chn (chuyn sang mu xanh) thay cho th trn Sn Ha. Hy th bm vo mt i tng no khng phi l ng hay khu dn c ri tr li xem c s kin g xy ra khng?

Bc 5. Chn i tng (Select a feature)

Trc khi lm vic vi mt hay mt nhm i tng no ta cn phi chn chng. chn i tng ta c th s dng cng c Select Feature (hay bng cc hi p - query s c nghin cu trong bi sau). Lu rng ch c cc i tng trong cc Selectable layer mi c th c chn.
Vo thc n Selection Set Selectable Layers

Ty theo ch chn c t trong thc n Selection Interactive Selection Method, khi ta bm vo mt i tng no th n c th: 1) c
Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

thm vo danh sch cc i tng c chn, 2) loi khi danh sch hay 3) tr thnh i tng c chn duy nht.
Trong thc n Selection Interactive selection method chn Add to current selection Bng thuc tnh s c m:

Bc 7. Thm trng (add field) v thay i gi tr trong bng thuc tnh

Trn bn bm chut vo vi ng v khu dn c. Cc i tng c chn c vn tip tc c chn nh c khng ? Trong thc n Selection chn Clear selected features .

Cu trc v ni dung bng thuc tnh c th c thay i trong trong phin bin tp ca ArcMap (edit session, s c ni n trong cc bi sau). Ngoi ra cc thng tin thuc tnh cn c th c sa cha ngoi Edit section, tuy nhin trong trng hp ny ta khng th dng lnh Undo ( hy cc thay i a vo bng thuc tnh) nh trong Edit section c.
Trong ca s Attributes of Cities bm nt Options ri chn Add field (xem hnh trn).

Ta thy cc i tng c chn s tr v trng thi khng c chn na. Hy th th nghim vi 3 ch cn li trong Selection Interactive selection method.

Bc 6. M bng thuc tnh (Attribute table)

Nh trn ni, mi mt lp (chnh xc hn l 1 feature class) c mt bng thuc tnh lin kt vi n m t cc i tng trong lp . Hy m bng thuc tnh ca lp Cities nh sau:
Bt lp Cities bng cch nh du vung nh cnh n trong TOC. Bm chut phi vo lp Cities trong TOC Trong thc n hin ra chn Open Attribute Table Trong hp thoi hin ra Name g My_field, trong danh sch Type chn Text (trng dng ch), ri trong Length g 30 l s ch ti a ca trng ny

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

Trn mn hnh s hin ra hp thoi cnh bo rng lnh Undo s khng th thc hin c. Bm nt Yes ng hp thoi ny li v tip tc. Trong hp thoi Field calculator hin ra g Thanh pho" + [City_Name] (xem hnh di).

Bm OK Ko bng thuc tnh dch sang 1 bn nhn r bn . S dng cng c Zoom hin th trn bn mt vi thnh ph (k hiu bng vng trn nh mu ). Vo thc n Selection Set Selectable Layers ri cho php cc i tng ca lp Citites c th c chn. Bm vo 1 thnh ph no chn n (vng trn tr thnh mu xanh). rng dng tng ng ca thnh ph trong bng thuc tnh cng c chn (bi xanh). Bm vo nt Selected trong bng thuc tnh ch hin th cc i tng c chn. Trong bng thuc tnh ch cn li 1 dng:

Bm nt OK. Xem gi tr trong trng My_field va mi to. Bm nt All trong ca s bng thuc tnh hin th tt c cc dng ca bng ny. Hy quan st cc gi tr trong trng My_field thy rng ArcMap ch thc hin tnh ton cho cc i tng c chn. Hy chn 2-3 thnh ph cng mt lc ri thc hin cc lnh trn mt ln na.

Bm chut phi vo trng My_field va c to bc trc. Trong thc n hin ra chn Calculate values

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

Bc 10. Sp xp cc dng, to Alias Alias - tm gi l tn lng, l mt tn gi khc ca cc trng, thng dng d nhn ra ni dung ca trng hn. V d nh trng TD c th t Alias l "Thua dat" d hiu hn. Tn trng khng c du cch, cn Alias th c th c.

sp xp cc dng theo th t tng dn (ascending) hay gim (descending) ca cc gi tr trong mt trng no ta lm nh sau:
M bng thuc tnh ca lp Cities Bm nt All hin th tt c cc dng

Bc 8. Xa trng trong bng thuc tnh


Sau khi nghin cu xong, trng My_Field khng cn dng na nn chng ta s xa n i. Trong bng thuc tnh bm chut phi vo tn ca trng My_field n ri chn thc n Delete Field. ArcMap s cnh bo l lnh Delete Field khng th Undo c. Bm Yes tip tc.

Bm chut phi vo tn trng CITY_NAME (ta mun sp xp tn cch thnh ph theo th t ABC) Trong thc n hin ra (context menu) chn Sort Ascending hay Sort Descending

Bc 9. Tm cc i tng c chn

Do mn hnh khng th hin th ht c ton b bn nn c th mt s i tng no tuy c chn nhng b khut khng nhn thy c. hin th chng ta dng cng c Zoom to Selected:
ng bng thuc tnh Bm chut phi vo lp Cities trong TOC Trong thc n hin ra chn Selection ri sau Zoom to Selected. Hy quan st nhng thay i hin ra. ng bng thuc tnh li.

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

Bi 2. Qun l d liu bng ArcCatalog

Ty thuc vo loi d liu m ArcCatalog th hin chng di dng cc biu tng (icon) khc nhau. Mt s loi d liu nh Shape file l mt tp hp nhiu file khc nhau nhng ch c hin th bng 1 Icon duy nht. Hnh v sau minh ha ch Content view trong ArcCatalog:

Trong bi ny chng ta s hc v:

Kt ni vi th mc (Connecting to folders) t cc tnh cht ca th mc Xem xt (duyt) d liu, xc nh loi d liu (data types) Ch Contents view Ch xem s b d liu (Data Preview) Ch Metadata view Lm vic vi d liu Khi ng cc phn mm khc ca b ArcGIS t ArcCatalog

Navigating and connecting to folders

Controlling data preview

Launching other applications

Preview control Viewing contents data types

Kin thc nn
ArcCatalog cung cp cc phng tin bn xem, qun l cc d liu a l v cc bng d liu thuc tnh. C 3 ch khc nhau xem d liu: Contents, Preview v Metadata view. - Trong ch contents view tt c cc d liu m ArcView c th nhn dng c s c hin th di dng cy th mc (catalogue tree) hay cc biu tng (icons) ging nh chng trnh Windows Explorer. - Bn cng c th xem s b (preview) cc d liu a l di dng bn (geographic view) hay di dng bng (table view). Lu rng mt CSDL a l bao gm cc i tng c xc nh bi v tr a l v thng tin thuc tnh trong bng attribute table. - Trong ch Metadata View bn c th xem cc d liu dng metadata, tc l cc thng tin m t khc nhau v d liu nh h qui chiu, thi gian v phng php thu thp,... Cc dng d liu m ArcView c th nhn dng c bao gm cc feature data sets: shape file, ArcInfos coverage file, Personal Geodatabase v CAD files (*.dwg, *.dxf v *.dgn) v cc file nh raster nh *.tif, *.jpg, *.gif, *.bmp, *.png, *.img, ...

Previewing data as geographic or table view Viewing metadata information about a dataset

Point dataset

Line dataset

Polygon dataset

Trn hnh v sau l ch Preview, cc d liu c th hin di dng bng thuc tnh.

Feature IDs

Feature attribute NAMES

Bm vo trang Metadata chuyn sang ch Metadata view ta c hnh v nh sau:

Feature attribute VALUES

Chuyn t dng Table sang dng Geography ta thy c bn sau:

D liu metadata c lu tr trong file c tn cng tn vi file d liu chnh nhng c ui l *.xml, v d file_name.xml

Bi tp
Bc 11. Kt ni vi th mc Mc ch ca vic kt ni vi th mc l c th truy nhp nhanh vo th mc khi lm vic vi ArcView (tng t nh vic to Shortcut trong Windows).
Trong hp thoi hin ra tm th mc C:\ArcGIS_course ri chn n. Bm OK. Bm nt Connect to folder:

Th mc ny s c to shortcut trong cy th mc (Catalog tree) bn tri mn hnh:

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

Chn th mc C:\ArcGIS_course\DCW Bm vo tng nt trong s 4 nt trn ri quan st cc thay i trn mn hnh. Ch rng Thumbnails (hnh v nh hin th ni dung ti liu mt cch s b) ch hin ra i vi nhng ti liu c to sn thumbnail trc . Cc ti liu khng c thumbnail th c hin th di dng Icons hay tn ca chng. Cch to Thumbnails xem bc sau.

Bc 13. Lm vic vi Preview view Bn c th ngt b cc kt ni to. V d nh th mc ( a) C:\ khng cn thit na c th ngt i:
Bm vo "C:\" trong cy th mc ca ArcCatalog chn n. Bm nt Disconnect from Folder ngt kt ni.

Preview view hin th ni dung ca ti liu bn chn trong cy th mc (Catalog tree). Bn c th chn 2 dng hin th l Geography (ch p dng vi d liu khng gian) v Table (nu bn ci 3D Analyst extention th cn c thm ch 3D view na). chuyn i gia cc dng ny hy s dng listbox pha di mn hnh ca ArcCatalog:

Th mc C:\ s bin mt khi cy th mc Bc 12. Lm vic vi Contents view


Bm vo trang Preview ri th xem mt s d liu trong th mc C:\ArcGIS_Course\.

Ch Contents view hin th cc ti liu c trong th mc m bn chn cy th mc (Catalog tree). Ti liu c th l mt hay nhiu file. Contents view hin th cc ti liu ny di 1 trong 4 dng tng t nh trong Windows Explorer: large icons (biu tng to), list (danh sch), details (chi tit) hay thumbnails (hnh v nh hin th s b ni dung ti liu). Bn c th chuyn gia cc dng ny bng cc nt trn thanh cng c Contents:

Khi xem d liu di dng Geography bn c th s dng cc cng c phng to, thu nh (zoom), dch chuyn (pan) hin th v to Thumbnail ( ni n trong bc trn).
Trong Catalog tree chn shapefile Admin: C:\ArcGIS_course\DCW\Admin.shp Vo trang Preview v chn ch hin th Geography. S dng Zoom in phng to 1 phn no ca Admin.shp. Bm nt Create Thumbnail to thumbnail cho file ny Hy s dng cc cng c Zoom v Pan:

Large icons List Details

Thumbnails

Hy nghin cu cc dng hin th ny bng cch:

10

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

Trong Catalog tree chn th mc C:\ArcGIS_course\DCW ri bm vo trang Contents, sau chn ch Thumbnail view (xem bc 2) xem hnh thumbnail m bn va to.

Bc 14. Lm vic vi cc lp (layers)

Layer l t hp cp cao ca d liu. Mt layer file cha cc ni dung sau: - ng dn ti d liu (shapefile, geodatabase...); - Cc tham s hin th d liu nh mu sc, lc nt, k hiu,... Nh vy vic dng layer rt tin li do chng ghi nh c cc tham s hin th d liu (nu ch dng d liu khng th mi ln dng chng ta li phi chnh cc tham s hin th). Cc file layer thng c ui l *.lyr. Bn c th to v s dng layer trong c ArcMap v ArcCatalog. Trong bc ny bn s to layer cho feature class v cc nc ng Nam . Mi nc s c hin th bng mt mu ring bit. Trong ArcCatalog hy:
Chuyn vo th mc C:\ArcGIS_course\DCW\ Bm vo trang Preview. Trong cy th mc, bm chut phi vo file Country.shp ri chn thc n Create Layer. Trong hp thoi hin ra g Cac_nuoc_DNA ri bm nt Save. Trong cy th mc, chn layer Cac_nuoc_DNA m bn va to. Bm vo 1 file bt k trong cy th mc ri bm li vo Cac_nuoc_DNA ( ArcCatalog load li d liu), bn s thy mi nc trn bn s c t mt mu.

Cc bc tip theo t cc tham s hin th cho layer Cac_nuoc_DNA (tc l cho d liu trong shapefile Countries.shp)
Bm chut phi vo layer Cac_nuoc_DNA ri chn Properties. Trn mn hnh s hin thi ra hp thoi Layer Properties (hnh di) Bm trang Symbology. Bm vo Categories, trong danh sch m ra bm tip vo Unique Values Value Field t gi tr CNTRY_NAME (trng cha tn nc ca shapefile Country.shp) Bm nt Add All Values a tt c cc nc vo trong danh sch Bm nt OK ng hp thoi Properties.

Bc 15. Lm vic vi layer trong ArcCatalog v ArcMap

Bn c th dng cc thao tc ko-th (drag and drop) chuyn cc layer hay cc feature class t ArcCatalog sang ArcMap. Trong bc ny bn s khi ng ArcMap t ArcCatalog ri to layer bng cch ko cc feature class t ArcCatalog.
Trong ArcCatalog bm nt Launch ArcMap trn thanh cng c, bm OK to mt Workspace mi. Dch chuyn ca s ArcCatalog v ArcMap sao cho chng so le nhau ta c th ng thi lm vic vi chng:

11

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

rng mc d trn ta thay i cch hin th lp Countries trong ArcMap song cch hin th " Cac_nuoc_DNA" trong ArcCatalog vn khng thay i.
Trong TOC ca ArcMap, bm chut phi vo Cac_nuoc_DNA ri chn Save as Layer File Tm vo th mc C:\ArcGIS_course\DCW ri ghi li layer vo file Lower48.lyr ng ArcMap Trong ArcCatalog bm vo trang Contents ri chn thc n View Refresh Chn Lower48.lyr ri bm vo trang Preview, ta s thy cc nc c hin th ging nh trong ArcMap ban ny.

Trong ArcCatalog, bm ri ko layer C:\ArcGIS_course\DCW\Cac_nuoc_DNA sang TOC ca ArcMap

Bc 16. Lm vic vi d liu

Khi cc bn ko 1 layer t ArcCatalog sang ArcMap th bn s c 2 layer ging nhau ch khng phi l 1 layer chung. Nu bn thay i cc tham s hin th ArcCatalog s khng nh hng n layer m bn chp sang ArcMap.
Trong ArcMap, bm chut phi vo layer Cac_nuoc_DNA Chn Properties, trong thc n hin ra bm vo trang Source

Trong ArcCatalog bn c th to mi, di chuyn, xa cc th mc v file d liu ging nh trong Windows Explorer bng cc lnh New, Copy, Paste, Delete,...
Trong ArcCatalog bm vo trang Contents Bm chut phi ri chn New Folder i tn th mc mc nh t "New Folder" thnh "MyNewFolder" Trong cy th mc, bm chut phi vo Cac_nuoc_DNA layer ri chn Copy Bm 2 ln vo th mc MyNewFolder m n ra ri bm chut phi, chn Paste, Cac_nuoc_DNA s c chp vo th mc mi to. By gi bn hy th xa tp Cac_nuoc_DNA va mi chp vo bc trc.

rng d liu cho layer ny vn l file shape file "Country" ch khng phi l "Cac_nuoc_DNA.lyr" m bn to bc trc. Tip theo y chng ta s hin th tt c cc nc bng cng 1 mu trong ArcMap:
Bm trang Symbology Bm vo Features (Nh l trong phn trn chng ta bm vo Categories), ArcMap s t ng chn phng php Single Symbol Bm nt OK. Tt c cc features ca lp Countries s c hin th bng cng mt mu Quay tr v ArcCatalog, bm vo th mc C:\ArcGIS_course\DCW trong cy th mc. Vo thc n View Refresh Chn Cac_nuoc_DNA trong trang Contents ri bm vo trang Preview

12

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

Bi 3. Gii thiu chung v ArcMap

v nu ta thm vo bn mt lp (chng hn nh ng giao thng...) c xc nh trong h HN-72 th ArcMap s t ng chuyn tm thi lp v h VN-2000 hin th ng trn bn cng vi cc d liu khc. Bn thn cc tp tin cha lp va thm vo th vn khng thay i, tc l vn trong h HN-72. Mi bn c th c 1 hay nhiu data frame. Mi data frame c th c mt h qui chiu ring. Cc data frame c hin th ring bit trong ch Data View v c th hin th chung trong ch Layout View (xem bi hin th d liu). Cc layer c th c to ra t nhiu ngun d liu khc nhau: shape files, personal geodatabases, ArcInfo cover datasets, CAD drawings, SDE databases, tables, photo hay images. Cc d liu a l c 2 dng chnh l vector (shape, cover, CAD, geodatabase,...) v raster (nh s, nh qut, cc file nh di dng *.jpg, *.tiff, ...) Shape file v Geodatabase l 2 dng d liu vect chnh ca ArcViews. D liu trong mt shape file (hay mt feature class trong geodatabase) ch c th l mt trong s 3 dng i tng sau: point (im), line (ng) v polygon (area vng). Khi bn to mt shape file trong ArcCatalog th bn phi ch r n s cha cc i tng loi no (khc vi ArcView, MapInfo cho php bn lu tr trong mt file c 3 dng i tng trn).

Trong bi ny chng ta s nghin cu v:


To mt bn Thm d liu vo bn v data frame (data frame c hiu l nhm cc lp c hin th vi cng mt c s ton hc, mt bn c 1 hay nhiu data frame, 1 data frame c 1 hay nhiu lp - layer) Thuc tnh ca cc i tng (feature attributes) Tnh cht ca Data frame v bn Chuyn nhanh h qui chiu (Projecting on-the-fly) Ghi bn Khi ng cc chng trnh khc t ArcMap

Kin thc nn
ArcView tch hp cc thng tin a l v thng tin thuc tnh trong cc lp d liu (data layers) v hin th chng trn bn . D liu bn trong ArcMap c th xem di 2 ch : Data View v Layout View. Cc lp d liu (Data layers) v tham s ca chng c nhm thnh cc Data frame v c ghi li trong file bn . thm layer vo trong bn ta c th s dng nt "Add Data" hay dng ng tc ko-th t ArcCatalog (xem bi 3). Cc lp trong ArcMap c th c loi b bng cch bm chut phi vo tn ca n trong TOC (TOC - Table Of Contents, xem bi 2) ri chn remove trong thc n hin ra. Nu trong bn c nhiu layer th chng s c v theo th t t di ln trn theo danh sch trong TOC. V d nh nu 2 layer cng hin th mt vng th layer di s b ln bi layer nm trn. thay i th t ca layer ta c th bm chut ri ko n n v tr mi trong TOC. ArcMap c chc nng project on-the-fly cho php thay i mt cch nhanh chng h qui chiu ca cc layer. V d nh ta c mt bn trong h ta VN-2000
13

Bi tp
Bc 1. t h ta cho shapefile rdline.shp
ng ArcMap nu n ang chy Chy ArcCatalog nu n cha chy Trong ArcCatalog tm n th mc C:\GIS_course\ArcMapDemo\shape Bm vo trang Contents ri bm chut phi vo file rdline.shp ri chn Properties. Trong hp thoi hin ra chn trang Fields Bm vo trng Shape trong danh sch Field Name:

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

Trong ca s Browse for Coordinate System tm Geographic Coordinate Systems World ri chn h WGS84

Trong na di ca hp thoi s hin ra bng cc tham s Field Properties ca trng Shape. rng tham s Spatial Reference ca trng Shape hin ang l Unknown (h ta cha xc nh). Bm nt dng Spatial Reference (hnh trn)

Ca s Spatial Reference t tham s ca h qui chiu s hin ra (hnh di). Bm nt Select

Bm nt Add ng ca s li Bm nt OK trong ca s Spatial Reference Properties ng n li. Bm tip nt OK trong ca s Shapefile Properties

14

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

By gi shapefile rdline.shp c t h qui chiu cn thit. Bc 2. Chy ArcMap v to mt bn mi


Khi ng ArcMap t nt Start hoc bng cch bm vo biu tng ArcMap trn thanh cng c ca ArcCatalog Trong hp thoi hin ra bm OK to mi mt bn .

Trong Select Coordinate System chn h qui chiu sau: Predefined Geographic Coordinate Systems World WGS1984 (ging nh bc 1) Bm nt OK ng hp thoi Data Frame Properties li.

Bc 3. t cc tham s cho Data frame


Trong th mc (TOC) ca bn va to c 1 data frame c tn mc nh l Layers. Data Frame ny hin cn ang rng (hnh di).

T gi tr i bn s c hin th trong h to a l WGS-84. Nu bn thm vo Data Frame (tc l thm vo bn ) cc d liu trong h qui chiu khc th chng s c t ng chuyn i v h WGS-84. i tn cho Data Frame Layers v chn n v hin th ta cho n lm cc bc sau:
Bm chut phi vo Bm vo trang General Trong Name g "WGS84" i tn ca Data Frame Trong Display chn Degrees Minutes Seconds hin th ta di dng - pht -giy. ri trong thc n hin ra chn Properties.

Bm chut phi vo

ri trong thc n hin ra chn Properties.

Trong hp thoi hin ra bm vo trang Coordinate System (hnh di).

trn mn hnh data frame Layers c i tn thnh WGS84. Ta ca con tr chut cng c hin th pha di bn phi mn hnh bng pht - giy.
Bc 4. Thm d liu t shape file v coverage file
Bm nt Add data t thanh cng c ca ArcMap

Tm th mc C:\GIS_course\ArcMapDemo\shape ri thm c 3 file (pppoint.shp, pppolyp.shp, rdline.shp) trong bng cch gi nt Ctrl trn bn phm ri bm chut vo tng file mt, sau bm nt Add. D liu trong 3 shape file s c thm vo data frame Layers v hin th ln mn hnh. Do cc shape file pppoint.shp v pppoly.shp c t trong h quy chiu khc vi WSG-84 nn s c hp thoi yu cu khng nh chuyn i h ta ca cc file ny v h WSG-84 ca Data Frame WGS84. Bm nt OK chp nhn chuyn i. Bm nt Add data mt ln na. Tm th mc C:\GIS_course\ArcMapDemo\cover ri nhy p chut vo file pop_areas (cc khu dn c). Cc thnh phn ca pop_areas s hin ra, bn s thy coverage file pop_areas cha cc i tng dng ng, ch gii, vng v im (arc, label, polygon, tic). Bm phm Ctrl ri chn c 4 loi i tng: arc, label, polygon, tic.

15

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

Bm nt Add thm chng vo bn .

Chng ta c th nhn thy rng 2 layer l pop_area polygon v pppolyp cha cc i tng ging ht nhau. pop_areas polygon ng trn pppolyp trong mc lc (TOC) nn n s che khut cc i tng ca pppolyp.
Tt v bt lp pop_areas polygon thy rng lp pppolyp cng ging ht n (cc vng dn c nh trn bn i mu khi tt / bt)

tt New Data frame v bt WGS84, trong TOC bm chut phi vo data frame WGS84 ri chn thc n Activate. New Data frame s tt i v trn mn hnh s hin th ra data frame WGS84 (ch m).

Bc 6. nh hng ca vic thay i h qui chiu

Bc 5. To mt data frame mi
Chn thc n Insert Data Frame

Sau y chng ta s thm vo bn mt layer tn l UTM_zones cha li kilomet trong li chiu UTM:
Bm nt Add data ri thm file layer C:\ArcGIS_course\ArcMapDemo\UTM_zones. trong th mc

Tip theo chng ta s nghin cu nh hng ca vic thay i ta :


xut hin trong TOC. l cc layer ca Data Frame WGS84 khng hin th trn mn hnh na (do trong ch Data View, ArcMap ch hin th 1 Data Frame trong 1 thi im, l Active Data Frame tn ca n c vit bng ch m trong TOC). Bm chut phi vo New Data Frame ri chn Properties, trong hp thoi hin ra vo trang Coordinate System. t h ta l Predefined Projected Coordinate System UTM OtherGCS trong bc 3). Bm nt OK ng hp thoi Properties. Bng cch s dng nt Add data : Th mc C:\GIS_course\DCW C:\GIS_course\ArcMapDemo\image country.shp Esrimap (file nh) File , ln lt thm cc file nh sau vo (khc vi h WGS-84 ta t Trong ArcMap, bm chut phi vo UTM_zones ri chn Zoom to Layer Hy tr li xem li ta c hnh g ? Dng chut ko layer UTM_zones t data frame WGS-84 sang data frame New Data Frame Bm chut phi vo New Data Frame ri chn Activate Bm chut phi vo UTM_zones ri chn Zoom to Layer hin th ton b layer ny trn mn hnh. Li ta by gi c hnh g? Bn c bit ti sao khng ?

Bc 7. Ghi bn
Trong ArcMap Chn thc n File Save as Tm n th mc C:\GIS_course ri g tn file bn l Bai_3, bm nt Save. ArcMap s t ng thm ui .mxd ri ghi bn vo a cng.

Ta s thy trn bn hin ra cc nc ng Nam v nh ca khu vc Sng Hinh (nh rt nh so vi c nc Vit Nam).

16

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

Bi 4. To d liu
GeoDatabase

Trong cc bi trc chng ta lm vic ch yu vi nh dng d liu Shape file. Trong bi ny chng ta s lm quen vi mt nh dng d liu khc l GeoDatabase. Cc bn s hc cch to c s d liu di dng mt GeoDatabase trong c cc Feature Data Set, Feature Class. Ngoi ra, cc bn cng hc cch v v chnh sa cc i tng hnh hc trong CSDL .

Feature Dataset

Feature Dataset

Feature Dataset

Feature Class

Feature Class
Attribute Table

Feature Class
Attribute Table

Kin thc nn
C 2 nh dng ArcMap dng lu tr d liu l shape files v personal geodatabase (gi tt l geodatabase). Shape file n gin hn GeoDatabase song chc nng ca n li t hn. 1. Shape file lu tr c d liu khng gian ln d liu thuc tnh. Ty thuc vo loi i tng khng gian m n lu tr, shape file s c hin th trong ArcCatalog bng 1 trong 3 biu tng (icon) sau:
im Vng ng

Attribute Table

Trong GeoDatabase c 1 hay nhiu Feature Dataset. Feature Dataset l mt nhm cc loi i tng c cng chung h quy chiu v h ta . Mt Feature Dataset c th cha 1 hay nhiu Feature Class. Feature Class chnh l n v cha cc i tng khng gian ca bn v tng ng vi 1 lp (layer) trong ArcMap. Mi Feature Class ch cha mt dng i tng (polygon - vng, Line - ng, point hay multipoint- im). Mt Feature Class s c gn cht vi 1 bng thuc tnh (Attribute Table). Khi bn to Feature Class th bng thuc tnh cng c t ng to theo. Mt v d v CSDL bn a chnh: Feature Class Geometry type Attribute Description

V thc cht shape file khng phi l 1 file m l 5-6 file c tn ging nhau nhng ui khc nhau (bn c th xem chng trong Windows Explorer). 3 file quan trng nht ca shape file l cc file c ui: *.shp cha cc i tng khng gian (geometry) *.dbf bng thuc tnh *.shx ch s lin kt i tng vi bng thuc tnh nu c file *.prj th n s xc nh h qui chiu ca shape file.

GeoDatabase "Ban_do_dia_chinh" Feature Dataset "Ban_do". Coord. system: VN-2000 Thua Ranh_thua Tam_thua Polygon Line Point Point Point Line dien_tich, so_hieu, loai_dat so_hieu, X, Y, Z Ten, mo_ta So_hieu_manh dien_tich, so_hieu, loai_dat Hin th tha t Hin th ranh gii tha t Hin th tm tha t Hin th im khng ch o v Cc im c trng Khung ban do

2. GeoDatabase l mt CSDL c cha trong mt file c ui l *.mdb (nh


dng ca MS Access). Khc vi Shape file, GeoDatabase cho php lu gi topology ca cc i tng. Cu trc ca mt GeoDatabase nh sau:

Diem_khong_ch e Diem_dac_trung Khung_BD ...

17

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

3. nhp d liu hay chnh sa chng bn phi khi ng Edit Section


(phin bin tp) trong ArcMap. ArcMap c y cc cng c bn c th v cc i tng bn . Tt c cc cng c c b tr trong thanh Editor ToolBar, thanh ny c th c gi ra thng qua thc n Tools Editor ToolBar hoc View Tools Editor:

Bi tp
Trong bi ny bn s th to mt CSDL bn a chnh vi 2 feature class l Thua v Ranh_thua (xem bng trn). Sau bn s v 1 mnh bn vi s v cc s liu cho trong hnh v trn. Bc 1. To GeoDatabase v Feature Dataset
Khi ng ArcCatalog Vo th mc C:\ArcGIS_course\CadastralMap Vo trang Contents ca ArcCatalog, bm chut phi vo ch trng bt k ri chn thc n New Personal Geodatabase (hnh di)

Mt c im ca ArcMap l khi v mt i tng hnh hc, bn phi s dng cng c Sketch (bt phc ha) v phc ha. Sau khi phc ha xong i tng bn ra lnh "End Sketch" th hnh phc ha mi tr thnh i tng tht trong CSDL. Tuy nhin, cc i tng ny vn cha c ghi vo file ca CSDL trn a cng. Sau khi kt thc mt phin Edit (Edit section), bn phi ra lnh Save Edits th nhng g bn lm mi tht s c ghi vo file CSDL trn a cng.

ArcCatalog s to mt Geodatabase vi tn mc nh l "New Personal...", hy g tn mi cho n l "DiaChinh" ri bm Enter. Bm p chut vo DiaChinh, do hin nay CSDL cn cha c i tng no nn n cn trng. Bm chut phi vo ch trng bt k ri chn New Feature Dataset. Trn mn hnh s hin th ra hp thoi Feature Dataset (hnh di). Name hy g "UTM-48" l tn ca Feature Dataset.

18

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

Bm OK ln na ng hp thoi Feature Dataset. ArcCatalog s to 1 Feature Dataset c tn l UTM-48

Bc 2. To cc Feature Class "Thua" v "Ranh_Thua"


Nhy p vo Feature Dataset c tn l UTM-48 va to m n ra, bn s thy hin nay trong Feature Dataset ny cha c g. Bm chut phi vo ch trng bt k ri chn New Feature Class Trong hp thoi hin ra (hnh di) g "Thua" Name

Do h ta cha t nn trong Spatial Reference c dng Unknown Coordinate System. t ta cho Feature Dataset va to hy bm vo nt Edit. Trong hp thoi hin ra bm vo nt Select chn mt h ta c sn Trong hp thoi "Browser for Coordinate System" vo th mc Projected Coordinate System\UTM \ WGS-84 ri tm file "WGS 1984 UTM Zone 48N.prj". Bm nt Add. Trong hp thoi Spatial Reference Properties bm vo trang X/Y Domain ri t cc gi tr MinX=500000, MaxX=600000, MinY=2300000, MaxY=2400000 nh hnh v di Bm nt Next Trong hp thoi tip theo khng cn sa g c. Bm tip nt Next Trong hp thoi tip theo (hnh di) lit k cc trng ca Thua. Bm vo trng Shape, trong danh sch hin ra pha di Geometry Type chn Polygon. Spatial Reference c sn h ta m ta t bc 1 cho Feature Dataset WGS-84.

Bm OK ng hp thoi Spatial Reference Properties

19

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

Bm nt Finish, ArcCatalog s to Feature Class c tn l "Thua". to Feature Class "Ranh_Thua" cng lm cc bc tng t nh i vi "Thua" song Geometry Type l Line (ch khng phi l Polygon) v khng cn to thm trng mi nh "So_hieu" trong bc trc.

Bc 3. Chy ArcMap v to bn mi
Hy ng ArcCatalog li v khi ng ArcMap ri to mt bn mi. Bm nt Add Data ri tm vo C:\ArcGIS_course\CadastralMap\DiaChinh\UTM48\ ri m 2 feature class "Thua" v "Ranh_Thua" m ta va to bc trn. Vo thc n Tools Editor ToolBar hin th thanh cng c Editor:

Sau y chng ta s thm trng thuc tnh "So_hieu" cho feature class "Thua". Hy bm chut vo trng ngay di trng "Shape" ri g "So_hieu" (hnh di), bm vo bn phi n (ct Data Type) ri chn kiu d liu l "Short Integer".

Bm vo nt Editor ri chn Start Editing bt u Edit Section (phin bin tp). Bm tip vo nt Editor ri chn Snap Option trong ca s hin ra nh du tt c cc ct Vertex chn ch bt im vo nh ca cc ng v vng (hnh di). nh du c Edit sketch vertices.

ng ca s Snapping Environment.

Trc tin chng ta s to cc ng ranh gii tha lp "Ranh_Thua". Bi vy trong Target hy chn "Ranh_Thua".
Bc 4. V cnh ABIK
Trong Task ca thanh cng c Editor chn "Create New Features"

20

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

Bm vo cng c Sketch

bt u v phc ha ArcMap s v on IK di dng phc ha. a chut v ch gn im A, con tr s t ng bt im vo A. Bm chut tri dng nt cnh KA. Bm chut phi ri chn Finish Sketch (hay bm phm F2). ArcMap s dng cc i tng l ng ABIK

Bm chut phi vo ch trng bt k, trong thc n hin ra chn Absolute X,Y G ta ca im A vo ca s ta nh trong hnh v sau ri bm Enter

Bm chut phi vo ch trng bt k, trong thc n hin ra chn Absolute X,Y G ta ca im B vo ca s ta nh trong hnh v sau ri bm Enter

Bc 5. V cc cnh BCDEFGNM
ArcMap s v on AB di dng phc ha. Do t l trn mn hnh cn rt nh nn im A v B gn nh trng nhau. Hy dng cng c Zoom In phng to khu vc gn cc im ny. Sau y chng ta s dng cnh BI. rng cnh BI vung gc vi AB v c chiu di 80m. Bm tip vo Sketch tools tip tc v phc ha rng BC l cnh ko di ca AB, tc l song song vi AB v i qua im B. Do ta c th v BC nh sau: Dng cng c Edit Bm vo Sketch chn cnh AB ri snap chut vo im B, bm chut tri

a chut v 1 im bt k trn cnh AB, bm chut phi, chn thc n Parallel. By gi on thng s dng s ni tip vi AB Bm chut phi gn v tr d kin ca im C ri chn Length. G chiu di 120m ri bm Enter. Cnh BC s c dng phc ha.

Bm chut phi vo ch trng bt k ri chn Deflection... (gc tnh t cnh AB va to). Trong ca s nh hin ra g 90 l gc vung cn dng ri bm Enter: Tip tc dng cc cnh CD, DE, EF, FG, GN, NM tng t nh i vi cnh BI bc trn. Khi dng cnh FG nu ArcMap dng khng ng hng (chy v 0 pha cnh CD) th thay gc bng 270 hay g chiu di l -30m. Bm phm F2 Finish Sketch. n y chng ta dng c hnh sau:

ArcMap s gii hn ng mi to gc 90 so vi cnh AB. Bm chut phi vo ch trng bt k gn v tr cn dng im I ri chn Length... Trong ca s nh hin ra g 80 l chiu di cnh BI ri bm Enter

ArcMap s v on BI di dng phc ha. dng im K ta rng s gia ta ca n so vi im I cng bng s gia ta ca A so vi B. Do ta s s dng cng c Delta X,Y dng im K. Bm chut phi vo ch trng bt k ri chn Delta X,Y... ri g -100, -50. Bm Enter:

21

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

Dng cng c Edit Bm vo Sketch

chn cnh NM

Snap chut vo im M ri bm chut tri a con tr chut vo im bt k trn cnh NM ri bm chut phi, chn 0 Segment Deflection, g gc 135 vo hp thoi hin ra, bm Enter. V 1 cnh theo hng ML c chiu di bt k. Bm F2. Dng cng c Edit chn cnh va to

Trong Task chn Extent/Trim features Bm vo Sketch Snap chut vo im A ri bm chut tri Snap chut vo im K ri bm chut tri Bm chut phi, chn Deflection ri g gc 0 ko di cnh AK Ko di ng thng cho ct qu cnh theo hng ML (dng bc trn) ri bm chut tri (hnh di). Cnh ML s c dng.
0

Bc 6. Dng IH v GH
dng IH v GH ta cn bit im H. Trn s u bi ta thy H l giao im ca KI v NG. Bm vo mi tn cnh Sketch (hnh di) ri chn cng c Intersection

a con tr chut v 1 im trn cnh KI, ArcMap s v 1 ng thng di chy qua , bm chut tri. a con tr chut v 1 im trn cnh NG, ArcMap s v 1 ng thng di chy qua , bm chut tri. im H l giao im ca KI v NG s c dng. Bm vo Sketch HG s c dng. ri bt im vo im G. Bm chut tri ri phm F2. Cnh Trong Task chn Create New Feature ri dng tip cnh KL. Bm F2.

Dng tip cnh HI ni H v I (nh bm F2 khi kt thc).

Bc 8. Dng cc cnh DT, TP, PQ, NP, MQ

Bc 7. Dng cnh ML
im M l giao im ca ng nm di gc 135 vi cnh NM v ng AK. dng im M lm cc bc sau.

Cnh DT dng tng t cnh BC. Cnh TP v PQ dng tng t cnh CD vi chiu di tng ng l 50+30=80m v 100m.

22

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

Cnh NP dng bng cch ni N vi P. Cnh MQ dng bng cch ni M vi Q.

Trong Task chn Extent/Trim features ri dng im S tng t nh cch dng im L bc trn. Hoc bn c th dng cng c Intersection dng im S tng t nh im G.

Bc 9. Dng ng USR

Cnh US song song vi CD v cch n 20m, tng t cnh RS song song vi QP v cch n 20m.
Trc tin ta phi ct ng gp khc BCDEF c th tch ra on CD ( c th copy parallel). Dng cng c Edit chn ng gp khc BCDEF

Bm vo cng c Split trn thanh cng c Editor:

Snap ri bm chut tri vo im C, ng gp khc BCDEF s b ct thnh 2 on C. Dng cng c Edit chn ng gp khc CDEF

Bm vo cng c Split trn thanh cng c Editor: Snap ri bm chut tri vo im D, ng gp khc CDEF s b ct thnh 2 on D v ta c on CD cn c. Dng cng c Edit chn cnh CD

Trong cc bc trn ta v xong lp ranh gii tha. Trong cc bc tip theo ta s v cc tha t. v cc tha t (l i tng vng trong ArcMap) ta c nhiu phng php khc nhau. Bn c th s dng cng c sketch v vng bng cc phng php tng t nh trn ta dng v ranh gii tha. Tuy nhin trong bi ny chng ta v ton b ranh gii tha nn y ta s tn dng chng v cc tha t. Nguyn tc chung khi v cc i tng dng vng trong ArcMap l ta phi v phc ha c ng bao ca chng. Trong cc bc tip theo chng ta s s dng cng c Trace "chy" theo cc ng ranh gii tha nhm to ra ng bao . Chng ta cng s s dng cng c Autocomplete Polygon nng cao hiu sut v tng chnh xc. u im ca cng c Autocomplete Polygon l khi c cc tha t k nhau (cng chung ranh gii) v ta v mt s tha th khi v cc tha bn cnh khng cn phi v li ng ranh gii chung na. Do cc tha t nm trong Feature Class "Thua" nn trong cc bc tip theo ta phi chuyn Target layer v "Thua".
Bc 10. Dng tha ABIK bng cng c Trace
Trong Target thanh cng c Editor chn "Thua", Task chn Create New Feature (hnh di).

Bm nt Editor ri chn Copy Parallel, trong hp thoi hin ra g -20 vo Distance (du "-" copy ng hng)

Bm nt OK, im U v mt phn ca ng US s c dng Lm tng t nh trn ta s c im R v mt phn ca ng RS

Dng cng c Edit

chn ng ABIK

Bm vo mi tn cnh cng c Sketch ri chn cng c Trace Bm chut vo im A (khng cn chnh xc) a chut chy chm vng quanh ng ABIK (hy ng mu en rt mnh chy theo con tr chut), khi quay v im A th bm chut tri ln na.

23

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

Bm F2 Finish sketch. Tha ABIK s c to ra v c t mu (hnh di).

ng bng thuc tnh

Bc 14. Kt thc phin Edit


Bm vo nt Editor trn thanh cng c Editor ri chn Save Edits ghi cc kt qu vo CSDL. Bm vo nt Editor trn thanh cng c Editor ri chn Stop Editing. Nu bn khng lm bc trc (Save Edits) th khi Stop Editing, ArcMap s hi bn c mun ghi li nhng g lm khng. Khi bn c th chn Yes hoc No. Ghi li bn vo file C:\ArcGIS_course\BandoDC.mxd.

Ch : thay v cng c Trace bn c th chn cng c Sketch ri bt im vo A, B, I, K

Bc 11. Dng tha BCDEFGHI bng cng c Auto Complete Polygon


Trong Task chn Auto Complete Polygon. Chn cng c Sketch Bt im ri bm vo B, tip tc bt im ri bm vo C, D, E, F, G, H, I Bm F2 Finish sketch. Tha BCDEFGHI s c dng. Ch : do ta dng cng c Auto Complete Polygon nn cnh IB chung vi tha ABIK ( c t bc trc) khng cn v li.

Bc 12. Dng cc tha cn li

Bng cng c Auto Complete Polygon tng t nh i vi tha BCDEFGHI bc trn. Trong qu trnh dng bn c th kt hp s dng cng c Trace.
Bc 13. nh s tha
Vo bng thuc tnh ca lp "Thua". trong bng c 2 trng l Shape_Length (chu vi) v Shape_Area (din tch) c t ng tnh. Ln lt chn tng tha (trong bng thuc tnh hoc trn bn ) ri g s hiu tha vo trng So_hieu nh sau: ABIK s 1, BCDEFGHI s 2, DTPNGFE s 3, PNMQ s 4, NGHIKLM s 5.

24

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

Bi 5. Cc phng php hin th d liu

Trong bi ny chng ta s lm quen vi cc phng php hin th d liu nhm nng cao tnh trc quan ca chng. Chng ta cng s hc cch to nhn (label) cho cc i tng trn bn . Ngoi ra bn cn th thay i mt s k hiu c sn to ra nhng k hiu mi.

Kin thc nn
D liu c th c hin th trn bn bng nhiu phng php khc nhau. Mi phng php c c trng bi k hiu, mu sc, lc nt, ng bao... Ty theo loi d liu v mc ch s dng m ngi ta chn cch hin th cho ph hp. Cn ch rng tt c cc i tng trn cng mt lp th u phi hin th theo cng mt phng php. ArcMap h tr cc phng php hin th sau: 1. Single Symbol: Tt c cc i tng u c hin th theo cng 1 kiu. Phng php ny c dng hin th cc d liu n gin hay dng nghin cu mt phn b ca cc i tng dng im. 2. Categories: Cc i tng c hin th bng mu sc hay k hiu khc nhau da trn gi tr ca mt (hay nhiu) thuc tnh no . Thuc tnh c s dng lm c s hin th c gi tr ri rc vi s lng khng qu 20-30 gi tr, chng hn nh 1, 2, 3, ... hay "Hanoi", "Haiphong",... C 3 ch hin th bng Categories l 1. Unique values; 2. Unique values, may fields; 3. Match to symbols in style. Trong Unique values l hay c s dng nht, chng hn nh hin th cc loi hnh s dng t bng cc mu sc khc nhau, hay trn bn hnh chnh cc a phng c t mu khc nhau. Match to symbols in style dng hin th bng cc style t trc (c th lm vic vi cc style t thc n Tools Style Manager). 3. Quantities: Cc i tng c hin th bng mu sc hay k hiu khc nhau da trn gi tr ca mt (hay nhiu) thuc tnh no . Khc vi phng php Categories, thuc tnh c s dng lm c s hin th c gi tr lin tc hay ri rc vi s lng gi tr ln. Chng hn nh khi th hin m hnh s cao hay th hin mt dn c 1 khu vc no . ArcMap s chia cc gi tr c th c thnh tng khong ri t cho mi khong gi tr mt loi k hiu. Bn c th thay i s lng cng nh ranh gii ca cc khong. Cc loi k hiu c th s dng i vi phng php Quantities l:

- Graduated color: Cc khong gi tr c hin th bng mu sc khc nhau. - Graduated symbols: Cc khong gi tr c hin th bng k hiu c kch thc khc nhau. - Proportional symbol: mi gi tr c hin th bng k hiu c kch thc t l vi gi tr . Nh vy Proportional symbol s hin th chnh xc hn Graduated symbols song n c tnh khi qut ha km hn v khng thch hp khi thuc tnh c rt nhiu gi tr (lm ri mt). - Dot Density: Thuc tnh c th hin bng cc im c mt khc nhau. Gi tr cc cao th mt cng ln. 4. Chart: gi tr ca mt tp hp cc thuc tnh dng s c th hin bng biu . V d nh c cu s dng t ca tng khu vc c th c hin th bng phng php ny. 5. Multiple Attributes: Ging nh phng php Quantities Graduated color song p dng cho mt tp hp cc thuc tnh. Bn c th t cc phng php hin th m t trn cho tng layer (lp) bng cch bm chut phi vo tn ca layer trong TOC (table of contents, bn tri mn hnh, xem bi 1) ri chn thc n Properties. Trong hp thoi hin ra chn trang Symbology. Ngoi cc phng php hin th d liu bng k hiu (Symbology) trn, bn cn c th to nhn (label) bng ch cho cc i tng theo 1 hay nhiu thuc tnh ca chng. V d nh vit tn ca cch a danh hay hin th din tch ca chng... to label cho mt layer no hy chut phi vo tn ca layer trong TOC ri chn thc n Properties. Trong hp thoi hin ra chn trang Labels.

Bi tp
Trong bi tp ny chng ta s thc tp cch hin th mt bn hnh chnh khu vc ng Nam . Tt c cc d liu c cho trong th mc C:\ArcGIS_course\SouthEastAsia. Bc 1. To bn v thm d liu
Chy ArcMap ri to mt bn mi. Bm nt Add Data ri thm tt c 6 shapefile thc mc C:\GIS_course\SouthEastAsia

25

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

i tn ca Data Frame t "Layer1" thnh "Single Symbol" bng cch: bm chut 2 ln chm (bm chm ch khng bm nhanh) ri g "Single Symbol", bm Enter. Sp xp th t cc layer trong TOC theo th t t trn xung di nh sau: Cities, Admin_line, Rivers, Water_polys, Admin_polys, Countries.

Trn mn hnh s hin ra hp thoi Symbol Selector (hnh di). Chn kiu k hiu c sn l "Circle 2". Bm vo nt Color t mu cho k hiu l mu vng (c tn l Autunite Yellow). t Size l 8 pixel cho kch thc ca k hiu Bm nt OK, bn s quay v hp thoi Layer Properties, bm tip nt OK ln na ng hp thoi ny. Hy xem cch hin th cc thnh ph trong ca s ArcMap v k hiu di dng "Cities" trong TOC.

Bc 2. To thm mt Data Frame v chuyn lp Admin_polys vo


Vo thc n Insert Data Frame thm mt Data Frame mi. i tn Data Frame mi thnh "Graduated Color" Dng chut ko layer "Admin_polys" trong TOC xung pha di Data Frame "Graduated Color", lp ny s c chuyn v Data Frame "Graduated Color"

Tip sau y chng ta s t ch hin th cho cc lp Data Frame "Single Symbol". thi im ny trn mn hnh ch hin th Data Frame "Graduated Color" vi lp duy nht l "Admin_polys" (do n ang l Active Data Frame). chuyn sang Data Frame "Single Symbol", hy bm chut phi vo n trong TOC ri chn thc n Activate.
Bc 3. t ch hin th (Symbology) cho layer "Cities"
Bm chut phi vo "Cities" trong TOC ri chn Properties, trong hp thoi hin ra vo trang Symbology. Trong Show chn Features ri chn phng php hin th l Single Symbol (xem hnh di). Bm vo nt Symbol

26

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

Bc 4. t ch hin th cho lp Admin_line.

Trong lp Admin_line c ng ranh gii hnh chnh bao gm cc loi: ng b bin (Coastline), ranh gii quc gia (International Boundary), ng bao quanh cc o (reef), ranh gii vng v li ta . Loi ng c cho trong thuc tnh BND_Type ca lp Admin_line. Trong bc ny chng ta ch hin th ng b bin (Coastline) v ranh gii quc gia (International Boundary).
Vo ca s Properties ca lp Admin_line, bm vo trang Symbology (tham kho bc 3). Chn phng php l Categories ri Unique Values Chn Value Field (thuc tnh lm c s hin th) l BND_Type Bm nt Add All Values, ArcMap s tm tt c cc gi tr ca BND_Type trong bng thuc tnh v gn cho mi gi tr mt mu.

"Coastline", mu l "Ultra Blue", Width (lc nt) l 1. Bm OK ng hp thoi Symbol Selector. t k hiu cho ng ranh gii quc gia (Int. Bnd) bng cch nhy p chut vo ng k hiu ca n (hnh trn), trong hp thoi Symbol Selector hin ra chn kiu ng l "Boundary, County". Tuy nhin kiu ng c sn ny khng hon ton ging nh chng ta mong mun. Ta c th chnh sa n bng cc thao tc tip sau: Trong hp thoi Symbol Selector bm vo nt Properties, trn mn hnh s hin ra hp thoi Symbol Property Editor cho php chng ta sa hoc to ra k hiu mi (xem hnh di). Trong Layers ca hp thoi Symbol Property Editor ta thy ng ca chng ta hin nay gm 2 phn: 1 ng nt t trn v ng nn mu xm di. Hy bm chut vo ng nt t chn n. Trong trang Cartographic Line hy t Width (lc nt) bng 0,24 Bm vo trang Template (hnh di). Hy dng chut ko vung nh mu xm sang pha bn phi ri bm chut vo cc vung nh to ra c kiu ng nh trong hnh v sau (ch phn trong hnh ellipse, mi khi bn bm chut vo vung nh n s i mu):

Do mc ch ca chng ta ch hin th ng Coastline v Int. Bnd, cc loi ng khc khng hin th nn xa chng khi danh sch bng cch: nhn nt Ctrl trn bn phm, ln lt bm chut vo cc kiu ng Gridline v Reef ri bm nt Remove. Sau trng (uncheck) vung Symbol dng <All other values> (xem hnh trn) t k hiu cho Coastline bng cch nhy p chut vo ng k hiu ca n (hnh trn), trong hp thoi Symbol Selector hin ra chn kiu ng l

Bm nt OK 3 ln ln lt ng cc hp thoi Symbol Property Editor, Symbol Selector v Layer Properties. Hy quan st cch th hin ng ranh gii trn mn hnh v cc k hiu pha di Layer Admin_line trong TOC.

27

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

Bc 5. t k hiu cho lp River


Hy lm tng t nh bc 3 v 4, chn k hiu c sn l "River"

vo nt Outline ri chn mu ca ng bao cng l "Big Sky Blue". Bm nt OK 2 ln ln lt ng cc hp thoi Symbol Property Editor, Symbol Selector.

Bc 6. t k hiu cho lp Water Polys

Lp Water Polys cha cc i tng thy vn dng vng (ch rng lp River cha cc sng nhng dng ng). Bc ny chng ta lm tng t nh bc 4. y chng ta cng ch hin th 3 loi i tng l Lake, Intermittent lake (h khng c nc quanh nm) v River. Loi i tng c cho trong thuc tnh WATER_TYPE.
M ca s Properties ca Water Polys, vo trang General, trong Layer Name i tn n thnh Water Features. Vo trang Symbology, chn phng php hin th l Categories Unique Values. Chn Value Field l WATER_TYPE. Bm nt Add All Values, sau xa tt c cc i tng Reservoir (h gi nc nhn to) b du (uncheck) <All Other values> (tham kho thm bc 4) t k hiu cho Lake kiu c sn "Lake" t k hiu cho River l kiu c sn "Jade" vi mu Outline l "Delft Blue" Bm OK ng hp thoi Layer Properties.

Bc 7. t k hiu cho lp Countries.

Lp Countries s c hin th bng mt mu duy nht khng c ng bao (do ranh gii quc gia t trong Admin_line).
Vo Layer Properties ca lp Countries, trang Symbology. Chn phng php hin th l Features Single Symbol, bm vo nt Symbol ri chn mu l "Yucca Yellow", Outline Color l "No Color" (khng v ng bao). Bm OK nhiu ln ng cc hp thoi trn mn hnh.

t k hiu cho Intermittent lake bng cch nhy p vo k hiu ca n. Trong hp thoi hin ra chn k hiu c sn l "10% Ordered Stipple". K hiu ny khng hon ton ph hp nn ta li tip tc thay i n. Bm vo nt Properties, trong hp thoi Symbol Property Editor hin ra vo trang Picture Fill (hnh di) ri t Foreground Color l "Big Sky Blue", Scale X = 1,50, Scale Y = 1,50. Bm

Bc 8. Thm mu nn cho Data Frame "Single Symbol"


Trong TOC bm chut phi vo Data Frame "Single Symbol" ri chn thc n Properties. Vo trang "Frame", trong Background chn kiu l LtBlue.

28

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

Bm OK ng hp thoi.

Bc 9.

Bc 9. To nhn (label) cho cc lp "Cities" v "Countries"

Vo hp thoi Properties ca lp Cities, trang Labels (hnh di). nh du Label features in this layer Trong Label Field chn "NAME" l thuc tnh cha tn ca thnh ph. Bm vo nt Symbol ri chn ch l Arial, c 8, bm nt OK Bm OK ng hp thoi Layer Properties.

Bc 10. Phn loi v hin th cc khu vc hnh chnh theo mt dn c


Lm tng t i vi lp "Countries" song chn trng l CNTRY_NAME, c ch l 10, Bold. Ngoi ra bn hy bm vo nt Label Placement Options ri trong hp thoi hin ra chn Remove Dublicate labels (mi i tng ch to 1 nhn, nu khng th vi Philippines l nc c nhiu o s hin ra nhiu nhn). Hy phng to khu vc ng Nam v t l 1:15.000.000 gn ging hnh v sau:

Chng ta s s dng cc thng tin v dn s v din tch c trong thuc tnh POP_ADMIN v SQKM_ADM ca lp Admin_polys tnh mt v hin th cc khu vc hnh chnh bng cc mu khc nhau.
Hy lm cho Data Frame "Graduated Symbol" tr thnh Active (tham kho phn cui ca bc 2). M bng thuc tnh ca lp Admin_Polys v nghin cu cc gi tr ca trng POP_ADMIN (dn s), ta thy mt s vng c gi tr m (-99999), c ngha l nhng vng khng c d liu. Sau ny chng ta s hin th nhng vng ny bng mu xm. ng bng thuc tnh. Vo hp thoi Layer Properties ca lp Admin_Polys, trang Symbology (hnh di). t phng php l Quantities Graduated Color Chn Value Field l POP_ADMIN

29

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

Chn Normalization l SQKM_ADMIN, ArcMap s tnh gi tr (POP_ADMIN/SQKM_ADMIN) ri s dng n lm ch tiu hin th. Trong Color Ramp chn di mu t vng (yellow) n xanh nc bin (blue) hin th. Do mt dn s l gi tr lin tc nn trong bc sau ta phi t cch chia khong cho hp l (hin nay ArcMap ang t ng chia thnh 5 khong - 5 classes). Ngoi ra, ta cng phi loi b cc gi tr < 0 (khng c d liu). Trong classes t gi tr bng 8 khong.

Bc 11. To nhn cho lp Admin_polys theo mt dn c

Do lp Admin_polys khng c thuc tnh "mt dn c" m ch c "POP_ADMIN" v "SQKM_ADMIN" (xem phn trn) nn khi to nhn ta phi dng biu thc tnh mt dn c.
Bm vo nt Classify, trong hp thoi Classification hin ra bm vo nt Exclusion (loi b) Trong hp thoi Data Exclusion hin ra hy vo trang Query (hnh di). Hy nhp dng iu kin sau (loi b cc vng c dn s <0, tc l khng c d liu): "POP_ADMIN" < 0 Bm sang trang Legend t cch hin th cc vng khng c d liu. nh du Show Symbol for exclude data, chn mu cho Symbol l "Gray 40%", Outline l "No Color", trong Label g "Khng co du lieu". Bm nt OK 3 ln ng cc hp thoi trn mn hnh. Vo hp thoi Properties ca lp Cities, trang Labels (hnh di). nh du Label features in this layer

30

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

t nn l ltBlue tng t nh bc 8,
Bm nt Expression, trong hp thoi Label Expression hin ra g biu thc sau vo Expression (hnh di):

INT(([POP_ADMIN] / [SQKM_ADMIN]))

Bc 13. Ghi bn
Hy vo thc n File ri ghi bn vi tn l "Layer Symbology.mxd" th mc C:\ArcGIS_course\.

(chia POP_ADMIN cho SQKM_ADMIN ri ly phn nguyn, ch cc du ngoc)

Bm OK ng hp thoi Label Expression. Trong hp thoi Layer Properties bm nt Symbol ri chn ch Arial, c 6, mu "Ultra Blue". Bm OK. Bm OK ng hp thoi Layer Properties. Hy quan st cc nhn va to ra trn mn hnh. Trong cc bc tip theo ta khng cn hin th nhn cho lp Admin_polys na nn bn hy b n i bng cch vo trang Labels ca hp thoi Layer Properties ri b khng nh du Label features in this layer.

Bc 12. Thm mu nn cho Data Frame "Graduated Symbol"


31

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

Bi 6. Trnh by bn (Layout a map)

Trong bi ny bn s hc cch trnh by mt bn in ra giy, cch hin th nhiu Data Frame trn cng mt trang giy, to cc yu t ca bn nh li km, thc t l, ch gii...

Kin thc nn
ArcMap c 2 ch hin th d liu: Data View v Layout View. Trong cc bi trc chng ta u lm vic vi Data View v ch ny ph hp vi vic chnh sa v bin tp d liu. Layout View th ph hp vi vic trnh by chun b in ra giy thnh sn phm bn . Khc vi Data View ch cho php hin th 1 Data Frame 1 thi im, Layout View c th hin th nhiu Data Frame cng mt lc. chuyn sang ch Layout View hy vo thc n View Layout View. Trong ch ny, trn mn hnh ngoi thanh cng c Tools s hin th thm 1 thanh cng c na c tn l Layout:

Thanh cng c Layout cng c cc cng c phng to - thu nh (Zoom). Bn cn phn bit cc cng c ny vi cc cng c cng tn trn thanh cng c Tools chng ta vn thng dng: - Cc cng c trn thanh Layout: thay i t l ca trang giy nhng khng thay i t l ca bn (t l bn l t l hin th ca cc d liu bn trong). Chng hn nu lnh th Vit Nam ang lp kn khung bn th khi dng cc cng c ny nc Vit Nam vn lp kn khung bn . - Cc cng c trn thanh Tools: thay i t l bn nhng khng thay i t l trang giy. Chng hn nu Vit Nam ang lp kn khung bn th khi phng to (Zoom Out), trn trang bn ch cn li min Trung c hin th vi t l ln hn. Xut pht t nhng nhn xt trn, bn nn ht sc thn trong khi s dng cc cng c Zoom thanh Tools trong ch Layout View. chn cc i tng trong ch Layout View hy s dng cng c Select Elements trn thanh Tools.

Bc 1.

M bn Layer Symbology v ghi li vi tn khc

Chy ArcMap, m file bn Layer Symbology c to ra bi trc. Vo thc n File Save As ri ghi li vi tn l "Make Map".

Bc 2. t kch thc ca khung bn


Vo thc n View Layout View, ArcMap s chuyn sang ch Layout View v trn mn hnh hin ra trang giy vi 2 Data Frame m ta to bi trc l Single Symbol v Graduated Color. Thay i kch thc v v tr ca cc Data Frame sao cho gn ging hnh v trn. thay i kch thc ca 1 Data Frame bn hy thc hin cc bc sau:

Bi tp Sau y chng ta s th trnh by bn t cc d liu ca bi trc. Kt qu cui cng s ging hnh v sau:

32

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

Chn cng c Select Elements

trn thanh cng c Tools.

Bc 4. To khung v li km cho Data Frame "Single Symbol"


Hy chn Data Frame "Single Symbol" Bm chut phi ri chn Properties, vo trang Frame ri chn kiu Border l "Double, Graded" (hnh di)

Bm chut tri vo mt ch bt k bn trong Data Frame chn n. Xung quanh Data Frame c chn s xut hin mt khung bao vi 8 hnh vung nh mp (hnh di). rng khi mt Data Frame c chn trong ch Layout View th n t ng tr thnh Active (tn c vit m trong TOC). thay i kch thc: a chut ra ch 1 trong 8 hnh vung nh v khi con tr chut thnh hnh mi tn 2 chiu th bm chut tri, khng nh ra, ko v kch thc cn thay i ri nh nt chut. thay i v tr: bm chut tri vo ch bt k trong Data Frame c chn, khng nh ra, ko v v tr cn thit ri nh nt chut.

Bm sang trang Grid. Trong trang ny bm vo nt New Grid to li km mi. Trn mn hnh s hin th ra hp thoi sau:

Bc 3. t t l bn
Hy chn Data Frame "Single Symbol" (cch chn xem bc trn) Dng cng c Zoom In / Out trn thanh cng c Tools hay g vo t l trn thanh cng c chnh t l 1:20 000 000.

trn thanh cng c Tools a lnh th Vit Nam v Dng cng c Pan gia bn nh 2 hnh v trn. Lm tng t vi Data Frame "Graduated Symbol" song t t l l 1:50000000. Ch : trong qu trnh thc hin cc bc tip theo t l bn c th thay i i cht. Khi hy g li chnh xc t l t l . Chn loi li l Graticule: divides map by meridians and parallels (li kinh - v ). t tn cho li l My Grid. Bm nt Next. Trong hp thoi tip sau (hnh di) chn Graticule and labels (li v nhn), chn Intervals theo c kinh v v l 50. Bm nt Style ri t mu cho li l Yogo Blue. Bm nt OK ri nt Next.

33

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

Trong hp thoi tip theo (hnh di) b du cc Major v Minor division ticks. Bm nt Font ri t phng ch cho nhn l Arial, c 8. Bm nt Next.

Bm nt Finish kt thc to li. Bm nt OK ng hp thoi Data Frame Properties. Trn bn s hin th ra li ta mu xanh.

Bc 5. To thc t l v dng t l cho Data Frame "Single Symbol"


Hy chn Data Frame "Single Symbol" hoc Activate n trong TOC. Vo thc n Insert Scale Bar Trong hp thoi Scale Bar Selector hin ra chn kiu thc t l c sn l "Alternating Scale Bar 1". Bm nt Properties. Trn mn hnh s hin th ra hp thoi Scale Bar (hnh di) Chn Number of Division v Number of SubDivision (cc khong chia) bng 5, Division Units (n v o) l km, Label (nhn) l "km".

Trong hp thoi tip theo gi nguyn ch mc inh nh hnh v sau:

34

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

Dch chuyn mi tn ny v pha trn bn phi nh hnh v u bi Ch : Ta khng th thay ch "N" (North) thnh ch "B" (Bc) c. Mun to c ch "B" phi t to mt k hiu mi hoc vit ch B ln ch N.

Bc 7. To bng ch gii (legend) cho Data Frame "Single Symbol"


Vo thc n Insert Legend, trn mn hnh s hin ra hp thoi Legend Wizard (hnh di). Trong danh sch Legend Items lit k nhng layer c trong ch gii. Chn Countries trong danh sch Legend Items ri bm vo nt ny ra khi bng ch gii. t number of column bng 2 (bng ch gii s chia thnh 2 ct). loi layer

Bm nt OK ng hp thoi Scale Bar Bm tip OK ln na ng hp thoi Scale Bar Selector. Trn mn hnh s hin th ra 1 thc t l. Dch chuyn thc t l v v tr gn ging nh hnh v u bi (trc bc 1), cch dch chuyn tng t nh i vi Data Frame (xem bc 2). Thay i kch thc ca thc t l mt cht ta c th thu c khong chia chn (0, 200, 400, ...km). to dng t l hy vo thc n Insert Scale Text, trong hp thoi hin ra chn kiu c sn l "Absolute Scale". Bm nt OK. Trn bn s hin ra dng t l "1:20.000.000". Dch chuyn dng t l ny v v tr ging nh hnh v u bi. Bm nt Next. Trong hp thoi tip theo (hnh di) g "Ch gii" vo Legend Title, chn c ch l 12, cn l gia. Nu bn dng font ch Unicode th chn font l "Arial". Nu bn dng b g ting Vit ABC th s t font ch trong bc sau.

Bc 6. To mi tn phng Bc
Vo thc n Insert North Arrow, trn mn hnh s hin ra hp thoi North Arrow Selector. Chn kiu c sn l ESRI North3, bm OK, trn bn s xut hin mi tn phng Bc.

35

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

Trn bn s hin ra bng ch gii. a n v v tr pha di bn tri bn nh hnh v u bi. Phng to khu vc bng ch gii ta thy n cha t yu cu v cc ch ch gii vn bng ting Anh.

i ch v ting Vit bn hy vo TOC, bm chut chm 2 ln vo tng k hiu ca cc layer ri g li chng thnh ting Vit (hnh di)

Bm nt Next Trong hp thoi tip theo (hnh di) chn Border l "1.0 point", Background l "White".

Sau khi bn chuyn cc ch trong TOC v ting Vit, bng ch gii cng t ng thay i theo.

Bc 8. t font ch ting Vit ABC cho legend (b qua bc ny nu bn dng font ch Unicode)

Bm nt Next. Trong hp thoi hin ra bm nt Next (khng cn thay i tham s mc nh). Trong hp thoi hin ra bm nt Finish (khng cn thay i tham s mc nh). 36

Nu bn dng b g ting Vit ABC th phi t font ch ".vn". Khi bn to legend bc trc th thy rng khng th chn c cc font ch ny. Sau khi to legend th bn c th t c font ch ABC dng ".vn" bng cc thao tc sau:

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

Bm chut phi vo bng ch gii, chn Properties, trong hp thoi hin ra vo trang Legend (hnh di).

Chn Cities trong danh sch Legend Items ri bm nt Style. Trn mn hnh s hin ra hp thoi Legend Item Selector (hnh di)

Bm vo nt Symbol, trong hp thoi Symbol Selector hin ra bm vo nt Properties. Trong hp thoi tip theo bm vo nt Font ri chn font ch ".VnArial". Bm OK 3 ln ng cc hp thoi v quay tr v hp thoi Legend Properties. Bm sang trang Items (hnh di)

Bm vo nt Properties. Trong hp thoi Legend Item (hnh di) bm vo nt Label Symbol

Trong hp thoi Symbol Selector hin ra bm vo nt Properties. Trong hp thoi tip theo bm vo nt Font ri chn font ch ".VnArial". Bm OK 4 ln ng cc hp thoi v quay tr v hp thoi Legend Properties.

37

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

Lm tng t nh lp Cities trn i vi cc lp cn li l Admin_line, Rivers v Water_polys.

Bc 9. To dng tt bn v mt s ch ch gii
Vo thc n Insert Title, trn bn s hin ra mt i tng ch vi ch "Make" mc nh, hy xa ch v g ch "ng Nam " ri bm Enter. Bm chut phi vo dng ch va to, chn thc n Properties. Nu bn dung font ch Unicode th trong hp thoi hin ra (hnh di) bm vo nt Change Symbol ri chn ch Arial, 24, Bold. Bm OK 2 ln ng cc hp thoi li.

Bc 10. In bn
in bn hy vo thc n File Print. Trong hp thoi hin ra bm vo nt Setup ri t cc tham s in cn thit.

Bc 11. Ghi bn bng cch vo thc n File Save.

Nu bn dng font ch ting Vit ABC th hy t font ".vn" theo phng php tng t nh bc 8. Dch chuyn dng title v pha trn gia bn nh hnh v u bi. to dng ch "Bin tp ti trng H KHTN, 2004" pha di bn tri bn (hnh di), vo thc n Insert Text ri lm tng t nh trn song chn font ch l Arial, 8, Italic.

38

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

Bi 7. Chuyn i gia cc nh dng d liu


Trong bi ny chng ta s hc cch s dng ArcToolBox chuyn i gia cc nh dng d liu khc nhau. y l mt vn thng gp trong thc t do cc d liu c xut x t nhiu ngun khc nhau, mi ngun c mt nh dng ring v chng ta phi a chng v mt nh dng thng nht hin th ln bn . Chng ta s hc cch chuyn i gia 2 nh dng chnh ca ArcGIS l Shape file v GeoDatabase vi cc nh dng d liu sau:

- Cc lp thy h, a danh, im c trng, ghi ch cao c cho trong nh dng MapInfo Interchange Format *.MIF. im c trng v ghi ch cao c cho trong cng 1 file. - Lp ng (gm ng bao, ng bnh , ng ranh gii) c cho trong nh dng AutoCAD *.dfx. - Mt s im c trng cn thiu (v d nh tr s UBND x Nam Chnh, Nam Thng). Chng ta s b sung cc im ny bng 1 file text cha ta X, Y ca chng.
Bc 1. Chuyn lp ng t nh dng CAD (*.dfx)
Khi ng ArcToolBox nu n cha chy Trong ca s ArcToolBox (hnh di) nhy p vo Conversion Tools m n ra. Nhy p vo Export from CAD m n ra. Nhy p vo CAD to Geodatabase chy cng c chuyn i

Cc nh dng CAD: *.dwg, *.dfx ca AutoCAD, *.dgn ca Microstation. nh dng *.tab ca MapInfo File text cha ta X, Y ca cc i tng dng im.

Kin thc nn
Nh chng ta bit, mi shapefile hay feature class trong ArcGIS ch c th cha cc i tng cng loi (im, ng, vng hoc m t - anotation). Trong khi cc file ha CAD hay bng ca MapInfo li thng cha nhiu loi i tng cng mt lc. Do , khi chuyn d liu t cc file loi ny sang nh dng ca ArcGIS bn phi chuyn ln lt tng loi i tng vo ring tng shapefile hay feature class. V d nh chuyn ht d liu t 1 file CAD bn cn 4 shapefile u ra cha cc loi i tng sau:

Nu bn nhp (Import) d liu vo mt feature class trong geodatabase th do h ta c t sn nn cc i tng c import s t ng nm trong h ta . Nu bn import d liu vo shapefile th sau khi thc hin cn t h ta cho cc shapefile ny (bng ArcCatalog).

Bi tp Trong bi tp ny chng ta s th xy dng mt bn a hnh t l 1:10000 khu vc huyn Tin Hi (tnh Thi Bnh) t cc ngun d liu sau:
Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

39

Trong hp thoi hin ra (hnh di), bm vo nt ca Input CAD file ri m file C:\ArcGIS_course\Import_Export\CAD\Duong.dxf (y l file nh dng *.dfx cha cc i tng dng tuyn v ng bnh ca bn ). Trong danh sch Select an existing CAD feature class chn Polyline (do ta ch cn chuyn i cc ng trong file Duong.dfx, cc i tng dng Polygon, Point v Annotation khng cn quan tm). ca Output Geodatabase ri m file Bm vo nt C:\ArcGIS_course\Import_Export\Imported\ImPex.mdb Trong danh sch Select an existing feature dataset ... chn BanDo l feature dataset s cha feature class ca cc i tng chuyn i. Trong Enter the name of the new feature class nguyn tn mc nh Duong_Polyline.

Trong hp thoi hin ra (hnh di) bm vo nt Input MIF file ri m file: C:\ArcGIS_course\Import_Export\MapInfo\Thuy_van.MIF. Trong danh sch Feature chn Line. Bm vo nt Output ri trong hp thoi hin ra tm n th mc C:\ArcGIS_course\Import_Export\Imported. G tn ca shapefile u ra l Thuy_van, bm nt Save ng hp thoi Specify an output shape file.

Bm nt OK. ArcToolBox s t ng chuyn i cc i tng dng tuyn t file Duong.dfx vo feature class Duong_Polyline trong BanDo ca CSDL imPex.mdb

Bc 2. Chuyn lp thy h t nh dng *.MIF ca MapInfo


Trong ArcToolBox tm n cng c Conversion Tools Import to Shapefile MIF to Shapefile, sau nhy p vo n (hnh di). Bm nt OK, ArcToolBox s t ng chuyn i cc i tng dng vng t lp thy vn.

40

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

Bc 3. Chuyn cc lp a danh, im c trng, ghi ch cao t nh dng *.MIF ca MapInfo


Lm tng t nh bc 2 vi cc s liu cho trong bng sau: Lp a danh im c trng Ghi ch cao Input MIF file Dia_danh.mif Diem_dac_trung.mif Diem_dac_trung.mif Feature Text Point Text Output Dia_danh.shp Diem_dac_trung.shp Diem_do_cao.shp

* Cc file *.mif nm th mc C:\ArcGIS_course\Import_Export\MapInfo, cc shapefile u ra t th mc C:\ArcGIS_course\Import_Export\Imported. * im c trng v ghi ch cao c cho trong cng 1 file l Diem_dac_trung.mif

Bc 4. t h ta cho cc shapefile va nhp vo

Trong qu trnh chuyn i bc 1 t CAD sang Geodatabase, ArcToolBox t ng gn h ta nh sn trong feature dataset BanDo cho feature class va to. l h UTM - WGS 84, mi 48N. Trong qu trnh chuyn i cc bc 2-3 t MIF sang shapefile, ArcToolBox khng t t h ta cho cc file u ra nn trong bc ny ta s phi t h ta cho chng ging nh h ca feature dataset BanDo.
ng ArcToolBox v chy ArcCatalog nu n cha chy Vo th mc C:\ ArcGIS_course\Import_Export\Imported ri bm vo trang Contents Bm chut phi vo shapefile Thuy_van.shp ri chn thc n Properties. Trong hp thoi Properties hin ra bm vo trang Field (hnh di). dng Spatial Bm chut vo trng Shape, sau bm vo nt Reference trong khung Field Properties ( pha di). Trong hp thoi Spatial Reference Properties hin ra bm vo nt Import (hnh di).

41

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

Lp li cc thao tc trn vi cc shapefile cn li l Dia_danh.shp, Diem_dac_trung.shp v Diem_do_cao.shp t h ta cho chng.

Bc 5. Hin th d liu
ng ArcCatalog. Chy ArcMap nu n cha chy. To mt bn mi. Dng nt Add data thm 4 shapefile va mi nhp th mc C:\ArcGIS_course\Import_Export\Imported\ v feature class Duong_Polyline trong feature dataset BanDo ca geodatabase C:\ArcGIS_course\Import_Export\Imported\ImPex.mdb t Symbology cho lp Duong_Polyline vi cc tham s nh sau: - Phng php Unique values - Value field: Color (bm nt Add All values bn s thy c 4 gi tr 1, 4, 7) - i vi ng c Color =1 (ng bnh ): chn mu nu Nubuck Tan - i vi ng c Color =4 (thy h): chn mu xanh Big Sky Blue - i vi ng c Color =7 (ng ranh gii): chn mu en Black Trong hp thoi tip theo tm n feature dataset BanDo trong Geodatabase c tn l C:\ArcGIS_course\Import_Export\Imported\ImPex.mdb ri bm nt Add Cch t Symbology xem bi 5. t mu cho lp Thuy_van l Fill: Sodalite Blue, Outline color: none. t Symbology cho lp Diem_dac_trung (dng point) l Circle 1, Color: Rose Dust, Size: 4.

Lp Dia_danh ch cha thng tin c ch di dng ch nn ta ch cn hin th chng m khng cn hin th cc i tng dng im c trong lp ny. Hy lm nh sau:
t Symbology l Circle 1, Color: No Color ( khng hin th trn bn ). Vo hp thoi Properties, trang Label (hnh di), nh du Label features in this layer, chn Label field l MIF_TEXT.

Bm nt OK 2 ln ng cc hp thoi li. ArcCatalog s t h ta cho shapefile Thuy_van.shp ging nh feature dataset BanDo, tc l UTM Zone 48N WGS-84.

42

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

Bm vo nt Symbol. Trong hp thoi Symbol Selector hin ra bm vo nt Properties Trong hp thoi Editor hin ra (hnh di) bm vo nt Font ri chn font ch l .vnArial, c 8 (ta phi lm nh vy mi chn c font ch ting Vit v trong hp thoi Symbol Selector khng hin th cc font ch ).

Bm nt OK 3 ln ng cc hp thoi li. Tng t nh i vi lp Dia_danh, hy to nhn cho lp Diem_do_cao, song chn font ch l Arial, 6, Italic. Ta s c bn nh sau:

43

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

Bi 8. Lnh truy vn hi-p (Queries)


Trong bi ny chng ta s hc v cc phng php:

tm mt gi tr c th bn hy s dng ton t ' = '. so snh cc gi tr hy dng cc ton t < , >, <=, >= v <>. V d nh lnh sau s chn tt c cc vng 2 c din tch ln hn hoc bng 1500m : AREA >= 1500 Bn c th thc hin cc php tnh ton trong cc biu thc. Cc php ton bao 2 gm + - * v /. V d tm cc nc c mt dn c nh hn 25 ngi /m bn c th s dng lnh sau: POP2000 / Area <= 25 Khi vit cc biu thc phc tp cn ch n th t ca cc php ton. V d biu thc sau nhn PRICE vi AREA ri cng vi TAX, sau so snh vi NETVALUE: NETVALUE > TAX + PRICE * "AREA" kim sot th t ca cc php ton bn c th s dng cc du ngoc, v d nh: NETVALUE > (TAX + PRICE) * AREA tm nhiu dng hay nhiu gi tr hy s dng lnh IN: CNTRY_NAME IN (Vietnam, India, Thailand, China) ra cc iu kin phc tp hy s dng cc lnh AND, OR v NOT, v d: CITY_NAME = Hanoi AND WARD_POP < 10000 HIEN_TRANG = 60 OR DIEN_TICH >= 200 CITY_NAME = Hanoi AND NOT DISTRICT_NAME" = ThanhXuan Ngoi phng php chn i tng bng lnh truy vn Query, bn c th s dng phng php chn bng tay. Hy chn cng c Select Features ri bm vo cc i tng cn chn. C 4 ch chn i tng khi bn s dng phng php ny. m t tng ch hy hnh dung bn chn 2 i tng l A v B, khi : - Create new selection: nu bm vo C th C s c chn, A v B khng c chn na. - Add to current selection: nu bm vo C th c A, B v C s c chn. - Remove from current selection: Nu bn bm vo A th ch c B tip tc c chn. - Select from current selection: Nu bn bm vo A th ch c A tip tc c chn.

Dng lnh truy vn khai thc d liu t cc bng. Hin th kt qu truy vn To lin kt (hyperlink) Tnh ton s liu thng k t cc bng

Kin thc nn
Bn trong ArcGIS cha ng mt khi lng ln thng tin. Tuy nhin, bn khng tr nn qu phc tp kh s dng, khng phi tt c cc thng tin ny c th hin trc quan trn bn , nhiu thng tin khc tuy nm trong c s d liu nhng khng c hin th nh cc thuc tnh khng phi l trng tm ca cc i tng, mi lin h logic gia cc i tng,... ArcGIS c mt s cng c khai thc cc thng tin : cng c Identify tr li cu hi " l ci g?", cng c Query tm cc i tng tha mn mt hay nhiu iu kin no hay phn tch d liu. Trong bi ny chng ta s s dng query lm vic vi cc bng thuc tnh. Cn vic s dng chng pht hin cc mi lin kt khng gian v phn tch khng gian s c nghin cu trong cc bi sau. Mt lnh truy vn n gin bao gm tn trng, ton t v gi tr. Cc lnh truy vn n gin c th kt hp vi nhau to thnh cc lnh phc tp. V d v lnh truy vn (query) c vit bng ngn ng SQL: SELECT * FROM CITIES WHERE "POP" > 100000 (c ngh a l: chn tt c cc thnh ph c s dn c (trng POP) ln hn 100000 t bng CITIES). Ty thuc vo nh dng ca d liu m bn nh khai thc bng lnh truy vn, cch vit tn ca cc trng (field) s khc nhau. i vi ArcInfo coverages, shapefiles, INFO table hay dBase table tn ca cc trng phi c a vo du ngoc kp, v d nh: "POP", cn i vi Geodatabase th phi a vo du ngoc vung: [POP]. i vi shared database th ch cn vit n gin l POP. Cc d liu dng ch (text, string) th cn phi a vo du ngoc n, v d nh: "City_Name"='Hanoi'. Cc d liu dng ch phn bit ch hoa v ch thng (case sensitive). Khi bn khng chc lm v ni dng d liu dng ch th c th dng lnh LIKE, v d: "City_Name" LIKE 'hanoi'.

44

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

Cc i tng c chn s c mu xanh da tri. Bn c th thay i mu mc nh ny trong thc n Selection Option. Nu mun, bn c th ghi cc i tng c chn thnh mt layer mi hay xut d liu (export) thnh mt Shapefile khc. Trong bng thuc tnh bn c th ch hin th cc i tng c chn. lm c iu hy bm vo nt Selected nh hnh v di y:

Nhy p vo CITY_NAME a trng ny vo trong lnh truy vn. Bm vo nt c du ' = ' n hin th sau t CITY_NAME Trong danh sch Unique sample values tm Hanoi ri nhy p n hin th ng sau du =. Nh vy ta s c lnh truy vn vit bng ngn ng SQL nh sau: SELECT * FROM Cities WHERE "CITY_NAME" = 'Hanoi'

S th t ca dng

Bi tp
Bc 1. To mi bn v thm d liu
To mi mt bn Thm cc lp Admin, Countries v Cities t th mc C:\ArcGIS_course\DCW\ Thay i th t ca cc lp Cities hin th ln trn cc lp khc Bm nt Apply Dich chuyn ca s bng thuc tnh c th nhn r H Ni trn bn . Hy kim tra xem c ng thnh ph c chn l H Ni hay khng? Ch : thay v 3 thao tc u tin, bn c th s dng thc n Selection Select by Attributes m hp thoi Select By Attributes. Khi , trong layer cn t tn lp mnh mun truy vn.

Bc 2. To mt lnh truy vn n gin tm thnh ph H Ni Bn s to mt lnh truy vn n gin chn i tng m t thnh ph H Ni trong lp Cities.
M bng thuc tnh ca lp Cities Bm vo nt Options Chn Select by Attributes, hp thoi Select by Attributes s hin ra (hnh di). Trong danh sch cc trng (Fields) tm CITY_NAME ri bm vo . rng ArcMap s t ng to ra danh sch Unique Sample Values ( pha bn phi hp thoi) theo cc s liu c trong trng CITY_NAME

Bc 3. To lnh truy vn tm tt c cc thnh ph c tn bt u bng ch H


M hp thoi Select by Attributes cho lp Cities (tham kho bc trn). Trong hp thoi hin ra hy to lnh truy vn nh sau:

45

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

SELECT * FROM Cities WHERE "CITY_NAME" Like 'H%' Bm nt Apply M bng thuc tnh ca Cities ri kim tra xem c ng tt c cc thnh ph c tn bt u bng ch H c chn hay khng.

Bc 4. Vit lnh truy vn tm cc thnh ph ca Vit Nam c dn s ln hn 100 000 v t hn 1 triu ngi.
M bng thuc tnh ca lp Cities nu n cha m. Ta s thy bng thuc tnh c cha thng tin v dn s trng POP_CLASS song cc thng tin c lu di dng khong v d liu khng phi dng s (number) m l dng ch (text). V d nh "50.000 to 100.000". Do bn khng th dng cc php ton so snh n gin t lnh truy vn c. Tuy nhin, hy rng c trong bng cn c trng POP_RANK sp xp cc thnh ph theo s dn c cho trong POP_CLASS. Chng ta s s dng trng ny tm kim. Bm vo tn trng POP_RANK trong bng thuc tnh. Chn thc n Sort Ascending Hy xem trong bng th gi tr no ca POP_RANK tng ng vi cc thnh ph c dn s ln hn 100.000 ? p s: 5 V gi tr no ca POP_RANK tng ng vi cc thnh ph c dn s t hn 1.000.000? p s: 3

Bc 5. Thu thp cc s liu thng k

Bn c th thu thp nhanh chng s liu thng k v cc trng cha d liu dng s trong bng thuc tnh. Sau y chng ta s th thu thp s liu thng k v cc nc ng Nam :
ng bng thuc tnh ca Cities ri m bng thuc tnh ca Countries. Bm chut phi vo tn trng "Area" ri chn Statistics trong thc n hin ra. Trn mn hnh s hin th ra ca s thng k ca trng "Area":

Chng ta s s dng 2 gi tr va tm c trn chn ra cc thnh ph ca Vit Nam c dn s t 100.000 n 1.000.000.


Trong bng thuc tnh ca Cities, bm vo nt Options ri chn Select by Attributes. Trong hp thoi Select by Attributes hin ra (hnh di), bm nt Clear xa lnh truy vn va to bc trc. Nhy p vo tn trng "POP_RANK thm n vo ca s lnh truy vn. Dng cc nt trong hp thoi hay g bng tay lnh truy vn sau: Bm nt Apply thc hin lnh truy vn. Hy kim tra li trong bng thuc tnh (hay trn bn ) xem cc thnh ph no c chn.

"POP_RANK" >= 3 AND "POP_RANK" <= 5 AND "CNTRY_NAME" = 'Vietnam'

46

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

Bi 9. Tm kim khng gian


bi trc chng ta nghin cu cch chn v tm cc i tng theo thuc tnh ca chng. Trong bi ny chng ta s nghin cu v cch chn i tng theo cc quan h khng gian ca chng.

Completely contain - Chn cc i tng cha cc i tng mt layer khc. Contain - Ging nh Completely contain song c th chn thm cc i tng nm trong v tip xc vi ng bao ca i tng c chn. Share a line segment with - Chn cc i tng c cng chung cnh hay nh vi i tng mt layer khc. Are identical to - Chn cc i tng c hnh dng (geometry), kch thc v v tr ging nh cc i tng cho trc (tc l cc i tng c nhn thy trn bn nh 1 i tng song thc cht nm 2 layer khc nhau). Cc i tng c chn v i tng cho trc phi c cng dng hnh hc, chng hn nh ng - ng, vng - vng,... V d sau m t cho cc phng php chn i tng theo quan h khng gian ca chng. Gi thit rng trn bn ca chng ta c 2 lp l Layer1 v Layer2. Layer1 c 6 i tng l A1 F1, Layer2 c 1 i tng duy nht M_2 (M_2 c ng bao m). Nu chng ta a ra lnh: Select features from Layer1 that ....................... the features in Layer2

Kin thc nn
Ngoi cc lnh truy vn theo cc thng tin thuc tnh ca i tng, bn cn c th t ra cc lnh truy vn theo v tr v mi lin h v khng gian gia cc i tng. Chng hn nh tm cc im, ng v vng nm gn hay ct ngang cc i tng mt layer khc (hoc chnh layer ). chn cc i tng da theo v tr a l v mi lin h v khng gian gia chng bn c th s dng cng c Select By Location thc n Selection. Mt s v d v mi quan h khng gian s dng trong cng c Select By Location: Are crossed by the outline of another feature - y l phng php chn cc i tng b ct bi ng bao ca cc i tng layer khc. Intersect - chn cc i tng giao nhau vi cc i tng layer khc. Are within a distance of - Chn cc i tng nm cch cc i tng layer khc khng xa hn mt khong cch nht nh. i vi ng v vng th khong cch c tnh theo cnh gn nht hoc tm ca chng (xem i tng E1 trong v d sau). Have their centre in - Chn cc i tng c im trng tm bn trong cc i tng mt layer khc. Are completely within - Chn cc i tng nm trn bn trong cc i tng ca layer khc. Are contained by - Chn cc i tng nm trong cc i tng ca Layer khc. Khc vi phng php Are completely within, cc i tng tip xc vi ng bao cng c chn.

47

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

Th ty thuc vo phng php chn ta c cc kt qu trong bng sau (du x c ngha l i tng s c chn): Phng php Are crossed by the outline of... Intersect Are within a distance of 100km Have their centre in Are completely within Are contained by Completely contain Contain Share a line segment with Are identical to A1 X X X X B1 X X X X X X X C1 X X X X D1 E1 X X X F1

tm hiu r hn v cng c Select by Location hy nghin cu cc hnh minh ha trong Preview hp thoi trong hnh v trn.

Bi tp
Bc 1. Chun b d liu
Hy khi ng ArcMap (nu cha chy) ri to mi 1 bn . Dng nt Add Data thm vo bn t th mc C:\GIS_course\DCW 3 shape file sau: Cities, Countries v Admin. Trn bn s hin th ra cc nc ng Nam vi cc thnh ph v n v hnh chnh cp tnh. Trong TOC sp xp 3 layer trn theo ng th t t trn xung di nh sau: Cities, Admin, Countries. t ch hin th cc lp ty theo mun. Bm nt Apply, ArcMap s tm tt c cc n v hnh chnh khng nm cnh ng bin gii hay b bin. Bm nt Close ng hp thoi Select by Location

Bc 3. Tm tt c cc tnh ca Vit Nam khng nm cnh bin gii hay b bin

Bc 2. Tm tt c cc tnh khng c ng bin gii quc gia hay khng c ng b bin (khng nm cnh bin gii hay bin)
Vo thc n Selection Select by Location Trong hp thoi Select by Location hin ra t cc tham s nh hnh v sau:

Trong bc 2 chng ta tm tt c cc tnh ca khu vc ng Nam khng nm cnh bin gii hay ng b bin. Trong bc ny chng ta ch chn cc tnh ca Vit Nam tha mn iu kin ny. Do , trc khi dng lnh Select by Location chng ta phi chn nc Vit Nam.
Vo thc n Selection Clear Selected Features. Vo thc n Selection Set Selectable Layer ri ch cho php lp Countries c chn (Selectable). Lm nh vy ta c th dng chut chn nc Vit Nam. Ch rng lnh Select by Location khng ph thuc vo vic Layer c phi l Selectable hay khng. Dng cng c Select Features chn nc Vit Nam trn bn .

48

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

Vo thc n Selection Select by Location Trong hp thoi Select by Location hin ra to lnh: Select features from Admin that are completely within the features in this layer Countries. Use selected features. (lnh ny ch khc lnh bc 2 iu kin b sung Use selected features, tc l ch s dng Vit Nam lp Countries). Bm nt Apply, ArcMap s tm tt c cc tnh ca Vit Nam khng nm cnh ng bin gii hay b bin. Bm nt Close ng hp thoi Select by Location. Hy kim tra kt qu tm kim bng cch s dng cng c Zoom v to nhn (label) cho lp Admin.

Dng cng c Select Features chn thnh ph H Ni trn bn . Vo thc n Selection Select by Location. Trong hp thoi hin ra t cc tham s tm kim nh sau:

Bc 4. Tm tt c cc thnh ph v th x nm cch H Ni khng qu 100km theo ng chim bay


Vo thc n Selection Clear Selected Features. Vo thc n Selection Set Selectable Layer ri ch cho php lp Cities c chn (Selectable). Phng to bn khu vc min Bc Vit Nam gn ging nh hnh v sau:

Bm nt Apply thc hin lnh ri nt Close ng hp thoi li. Vo thc n Selection Selection by Attributes Hy kim tra xem cc thnh ph v th x no c chn.

Bc 5. Tm kim phc tp: tm tt c cc tnh ca nc ngoi nm cnh ng bin gii vi Vit Nam

y l mt lnh tm kim phc tp c phi hp bi 2 lnh khc nhau: 1. Select by Attributes chn tt c cc tnh c cha ng bin gii vi Vit Nam, k c cc tnh ca Vit Nam nh Lng Sn, Lai Chu,... 2. Select by Attributes loi cc tnh ca Vit Nam ra khi danh sch c chn trn, ch li cc tnh ca nc ngoi.
Vo thc n Selection Clear Selected Features.

49

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

Vo thc n Selection Set Selectable Layer ri ch cho php lp Countries c chn (Selectable). Dng cng c Select Features chn nc Vit Nam trn bn . Vo thc n Selection Select by Location ri trong hp thoi hin ra t lnh: Select features from Admin that share a line segment with Countries. Use selected features. Bm nt Apply, cc tnh c cha ng bin gii vi Vit Nam s c chn. ng hp thoi Select by Location Vo thc n Selection Select by Attributes. Trong hp thoi hin ra t cc tham s tm kim nh trong hp thoi sau:

Chn cng c Select Features, sau bm nt Shift ri bm vo v tr bt k trong Vit Nam loi b nc Vit Nam (c chn thao tc trc) ra khi danh sch c chn.

Bc 6. S dng buffer: tm tt c cc tnh nm trn trong vng trn bn knh 150km tnh t H Ni v TP. H Ch Minh

Trong hp thoi Select by Location c Buffer. Khi bn dng lnh tm kim "are within a distance of" (xem bc 4), ny cho php t khong cch cn tm kim. Cn trong cc lnh tm kim khc, nu bn nh du "Apply a buffer..." ri t gi tr trong ny th ArcMap s to ra mt vng m xung quanh cc i tng ca lp lm chun (so snh) trong lnh tm kim ri s dng vng m ny tm kim.
Vo thc n Selection Clear Selected Features. Vo thc n Selection Set Selectable Layer ri ch cho php lp Cities c chn (Selectable). Vo thc n Selection Iteractive Selection method ri chn Add to Current Selection. Dng cng c Zoom hin th ton b lnh th Vit Nam trn mn hnh. Dng cng c Select Features chn thnh ph H Ni v TP. H Ch Minh. Vo thc n Selection Select by Location ri trong hp thoi hin ra t cc tham s nh hnh v di (ch Buffer).

Bm nt Apply ri ng hp thoi li. Kim tra kt qu tm kim.

50

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

Bm nt Apply ri ng hp thoi. Kim tra kt qu tm kim.

Bc 7. Mt s lnh tm kim khc

Hy t s dng cng c Select by Location tm kim:


Cc thnh ph cch H Ni khng qu 200km Cc thnh ph cch TP. H Ch Minh khng qu 70km Tt c cc tnh ca Vit Nam (dng lnh Are contained by)

Tt c cc tnh nm cnh H Ni (dng lnh Share a Segment with).

51

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

Bi 10. GeoProcessing Wizards

Trong bi ny chng ta s nghin cu v cch s dng GeoProcessing Wizards thc hin cc thao tc phi hp nhiu lp bn khc nhau 3. Clip one layer based on another: Ct cc i tng ca Input layer, ch gi li phn nm trong ng bao ca cc i tng Clip layer. V d nh ta c bn ca qun Thanh Xun song ch cn nghin cu v hin th khu vc phng Thanh Xun Bc th c th s dng cng c ny.

Kin thc nn
GeoProcessing Wizards (trong thc n Tools GeoProcessing Wizards) cung cp 5 cng c rt mnh x l hay phn tch thng tin t nhiu lp bn khc nhau. 5 cng c l: 1. Dissolve: Chp cc i tng k nhau c cng chung mt thuc tnh no thnh 1 i tng duy nht. Chng hn, khi thnh lp bn hin trng s dng t t bn a chnh bn c th s dng cng c ny nhp cc tha t k nhau c cng mc ch s dng (v d nh t th c) thnh 1 vng duy nht (t ).

4. Intersect two layer: Giao nhau gia cc i tng trn 2 lp khc nhau to thnh nhiu i tng mi (nh hn) c tt c cc thuc tnh ca 2 layer:

2. Merge layers together: Chp 2 hay nhiu lp bn thnh mt lp duy nht. Cc thuc tnh c chung trong tt c cc layers u vo s c gi nguyn. Gi s Layer1 c thuc tnh Name, Population v Layer2 c cc thuc tnh Name, Density th trong Layer u ra s ch gi li thuc tnh Name. Cng c Merge layers together s hu ch khi bn cn kt hp 2 mnh bn k nhau thnh 1 mnh duy nht.

V d nh ta c 2 bn : hin trng (a) v quy hoch (b) SD t cho mt khu vc. Cc i tng trn bn hin trng c thuc tnh "Hien_trang", trn bn quy hoch c thuc tnh "Quy_hoach". Sau khi s dng cng c Intersect chng ta s c 1 bn mi m t qu trnh chuyn i c cu t ai vi 4 i tng, mi i tng s c 2 thuc tnh l "Hien_trang" v "Quy_hoach":

52

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

laXD la mu + t a b XD = la

mu XD mu c

khut Air_pollution, hy t Transparency cho n bng 50% (transparency t trang Display ca hp thoi Properties). To m t (label) cho layer AdminCenter theo trng Name. Hy nghin cu s phn b v mc nhim ca cc khu vc.

Cn ch rng khi s dng cng c Intersect, cc i tng layer u ra s b ct (clip) bi Overlay layer. 5. Union two layer: Giao nhau gia cc i tng trn 2 lp khc nhau to thnh nhiu i tng mi (nh hn) c tt c cc thuc tnh ca 2 layer. Khc vi cng c Intersect, cng c Union khng ct cc i tng ca layer u ra (Output layer) theo ranh gii ca Overlay layer. Cc thuc tnh ca i tng Output layer nu khng xc nh c th s trng (null).

Bc 2. Tch hp cc lp Air_pollution v Water_pollution

trong cc bc tip theo chng ta c th lm vic ng thi vi 2 thng tin l ch s nhim khng kh (c trong Air_Pollution) v nhim nc (c trong Water_Pollution), ta cn phi gp 2 lp ny thnh 1 lp chung c c 2 thng tin ni trn.
Vo thc n Tools GeoProcessing Wizards ri chn cng c Union two layers. Bm Next. Trong hp thoi tip theo (hnh di) chn input layer l Water_Pollution, overlay layer l Air_Pollution v Output feature class l

C:\ArcGIS_course\GeoProcessing \TempWork.mdb\GeoProcessing\Union_Output

Bi tp
Gi s chng ta cn b tr mt khu dn c mi trong x Hong Hip sao cho khu ny khng nm trong khu vc b nhim (pollution). Cc d liu thu thp c gm c: bn ch s nhim khng kh, bn ch s nhim nc v bn hnh chnh. Khu vc c coi l khng b nhim nu: ch s chung = ch s nhim nc + ch s nhim khng kh < 15 (total_index) (water_pol_index) (air_pol_index) Bc 1. Hin th v phn tch d liu
Chy ArcMap v to mt bn mi Dng nt Add Data thm cc layer: Administrative, AdminCenter, Air_pollution, Water_pollution t dataset "GeoProcessing" ca Geodatabase "TempWork.mdb". Cc d liu trn nm th mc C:\ArcGIS_course\GeoProcessing. Chuyn lp Administrative xung di cng trong TOC. T mu v to m t (label) cho cc layer Air_pollution v Water_pollution theo trng Air_pol_index v Water_pol_index. lp Water_pollution khng che Bm nt Finish. ArcMap s thm vo bn mt Layer mi c tn l Union_Output. M bng thuc tnh ca n v hy kim tra xem n c c 2 thuc tnh l Air_pol_index v Water_pol_index hay khng.

Bc 3. Tnh ch s Total_Index
Trong bng thuc tnh ca Union_Output bm vo nt Option ri chn Add Field.

53

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

t tn trng l Total_Index v kiu d liu l Short Integer (hnh di). Bm nt OK to thm thuc tnh mi cho Union_Output.

Bm nt OK trong hp thoi Field Calculator. ArcMap s t ng tnh trng Total_Index cho chng ta. Hy nghin cu cc gi tr trong trng ny. ng bng thuc tnh ca Union_Output. Hy t mu v to label cho layer Union_Output theo trng Total_index. rng c nhiu vng cnh nhau c ch s Total_index bng nhau. Trong bc sau chng ta s chp cc vng nh vy thnh mt vng d quan st hn.

Bc 4. Khi qut ha Union_Output theo ch s Total_Index


Vo thc n Tools GeoProcessing Wizards ri chn Dissolve features Bm nt Next, trong hp thoi tip theo (hnh di) chn input layer l Union_Output, attribute l Total_Index v Output feature class l:

C:\ArcGIS_course\GeoProcessing\TempWork.mdb\GeoProcessing\Dissolve_Output Trong bng thuc tnh ca Union_Output bm chut phi vo tn ca trng mi to (Total_Index) ri chn Calculate Values. Bm nt OK trong hp thoi cnh bo hin ra. G cng thc tnh trng Total_Index nh sau: Total_Index = Int ( ( [Air_Pol_Index] + [Water_Pol_Index]) /15 ) (cng Air_pol_index v Water_pol_index, kt qu chia cho 15 ri ly phn nguyn. Nh vy Total_Index c th bng 0 (khng nhim) hay 1 ( nhim)

Bm nt Next ri trong hp thoi tip theo bm nt Finish. ArcMap s to ra mt layer mi l Dissolve_Output. T mu v to m t cho lp Dissolve_Output. Hy nhn xt s khc nhau gia Dissolve_Output v Union_Output. Tt cc lp Union_Output, Water_Pollution v Air_Pollution v t Transparency cho Dissolve_Output hin th lp Administrative.

Bc 5. Ct lp Dissolve_Output theo ranh gii ca x Hong Hip lm ni bt khu vc nghin cu


Vo thc n Selection Set Selectable Layer ri ch nh du lp Administrative c th chn c x Hong Hip. Bm nt Close

54

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

Chn cng c Select Features trn thanh cng c ri chn x Hong Hip bng cch bm vo 1 im bn trong khu vc x. Vo thc n Tools GeoProcessing Wizards ri chn Clip one layer based on another. Bm nt Next. Trong hp thoi tip theo t Input layer l Dissolve_Output, Clip layer l Administrative, nh du Use selected features only (ch ct theo x Hong Hip), output feature class l: Hy lit k cc a im c th xy dng khu dn c mi.

C:\ArcGIS_course\GeoProcessing\TempWork.mdb\GeoProcessing\Clip_Output

Bc 6. ng bn (khng cn ghi li)

Bm nt Finish, ArcMap s to mt layer mi l Clip_Output. Hy t mu v to m t cho Clip_Output theo thuc tnh Total_Index. Khi t mu nh b khng nh du All other values. Tt tt c cc lp, tr Clip_Output v AdminCenter. Bn s c kt qu nh sau:

55

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

Bi 11. 3D Analyst
Nu thanh cng c khng hin ra th vo thc n View ToolBars 3D Analyst

Trong bi ny chng ta s s dng cng c 3D Analyst xy dng cc yu t a hnh nh m hnh s cao (DEM) di dng raster v TIN, ng bnh , bn dc, m hnh cao vi bng ca a vt. Ngoi ra, chng ta cng s dng ArcScene hin th DEM dng TIN.

Bc 2. Nhp d liu
Trong ArcMap hy thm Shapefile LangSon_Elevation.shp t th mc C:\ArcGIS_course\3D_Analyst M bng thuc tnh ca LangSon_Elevation ri hy nghin cu cc gi tr cao trng Elevation ng bng thuc tnh.

Kin thc nn
3D Analyst l mt Extention (phn mm m rng) ca ArcView. Vi 3D Analyst bn c th xy dng v hin th cc b mt a hnh khc nhau. ArcScene l cng c dng trnh din m hnh s cao.

Bi tp
Trong bi ny chng ta s s dng 3D Analyst v ArcScene hin th a hnh khu vc th x Lng Sn di cc dng khc nhau. D liu ban u l 1 Shapefile cha cc im cao o lp th t nh hng khng nm 2000. Bc 1. Bt 3D Analyst
Chy ArcMap nu n cha chy Vo thc n Tools Extentions Trong hp thoi hin ra nh du "3D Analyst" (hnh di) ri bm nt Close

Bc 3. t cc tham s ca 3D Analyst
Trn thanh cng c 3D Analyst bm nt 3D Analyst ri chn Options. Trn mn hnh s hin ra hp thoi Options Trong trang General hy t Working Directory l : C:\ArcGIS_course\3D_Analyst\OutPut (Working Directory l th mc mc nh cha cc file trung gian - Temporary - trong qu trnh lm vic). Bm sang trang Extent t gii hn khu vc lm vic. Trong Analyst Extent chn Intersection of Input

Vo thc n View ToolsBar 3D Analyst. Trn mn hnh s hin ra thanh cng c 3D Analyst:

56

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

Bm sang trang Cells Size t kch thc cc im raster (Trong qu trnh lm vic 3D Analyst thng to ra nhiu d liu raster. Khi ta t Cells Size ln th 3D Analyst s chy nhanh nhng chnh xc gim). Trong bi tp ny hy t "As specified bellow": 20m

Bm nt OK, ArcMap s to ra mt lp Raster c tn l Spline of LangSon_Elevation. y chnh l m hnh s cao ca th x Lng Sn di dng Raster. Tt lp LangSon_Elevation trong TOC hin th lp Spline of LangSon_Elevation r hn:

Bm nt OK ng hp thoi Options

Bc 4. To m hnh s cao (DEM) di dng raster


Trn thanh cng c 3D Analyst bm nt 3D Analyst ri chn Interpolate To Raster Spline. Trn mn hnh s hin ra hp thoi Spline (hnh di). Trong Z value field ( cao) chn Elevation. Cc khc gi nguyn gi tr mc nh nh hnh v di. rng Output cell size bng 20m (gi tr ta t bc trc) v Output raster l <Temporary> (ghi vo Working Directory t bc trc).

Hy nghin cu phn b a hnh khu vc th x Lng Sn, nu cn hy s dng cng c Identify hoc thay i Symbology cho lp ny.

Bc 5. Kim tra s thng thong ca tia ngm gia 2 im (line of sight)


Trn thanh cng c 3D Analyst bm nt Line of Sight ra hp thoi: . Trn mn hnh s hin

57

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

s dng bn dc cho bi tip theo, hy bm chut phi vo n ri chn thc n Save As Layer file, trong hp thoi hin ra hy ghi vo file LangSon_Slope.lyr th mc C:\ArcGIS_course\3D_Analyst\OutPut

Bc 7. V ng bnh
Trn thanh cng c 3D Analyst bm nt 3D Analyst ri chn Surface Analysis Contour. Trong hp thoi Contour hin ra (hnh di) Input Surface chn Spline of LangSon_Elevation, Output features chn C:\ArcGIS_course\3D_Analyst\OutPut\LangSon_Contour.shp l tn file u ra. Cc khc gi nguyn gi tr mc nh.

Cc offset l cao ca ngi ngm v tiu ngm. y ta gi tr mc nh nh hnh v trn. Bm chut tri vo 2 im bt k trn mn hnh khu vc c DEM, ArcMap s ni 2 im ny bi 1 ng thng gm nhiu on. on mu xanh l tia ngm khng b che khut, mu l tia ngm b che khut. Ch cn c mt on mu l tia ngm gia 2 im khng thng (kt qu s hin th dng status bar pha di bn tri mn hnh). Bm phm Delete xa ng ngm va v. Hy tip tc th kim tra tia ngm gia mt s cp im t chn.

Bc 6. Lp bn dc
Trn thanh cng c 3D Analyst bm nt 3D Analyst ri chn Surface Analysis Slope. Trn mn hnh s hin ra hp thoi Slope. Trong hp thoi Slope gi nguyn cc gi tr mc nh nh hnh v sau:

Bm nt OK, ArcMap s to ra lp LangSon_Contour. Hy tt cc lp Slope of Spline of Langson_Elevation v Spline of Langson_Elevation trong TOC hin th ng bnh r hn.

Bc 8. nh s ng bnh
Bm nt OK, ArcMap s to ra lp Slope of Spline of Langson_Elevation vi mt cell cha dc (o bng ). Hy nghin cu dc khu vc th x Lng Sn. i tn lp bn dc thnh LangSon_Slope

bc trn, cc ng bnh cn cha c ch gii v cao.


Vo Properties ca lp LangSon_Contour, trang Labels Hy to nhn theo trng CONTOUR, phng ch l Arial, 8. Bm vo Labels Placement Options ri chn cc tham s nh hp thoi sau:

58

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

Trong hp thoi Create TIN from features hin ra (hnh di) chn Layers l Langson_Elevation (lp cha d liu v cao), Height source l Elevation (tn trng cha cao ca lp Langson_Elevation), Triangulate as: Mass points, Output TIN l C:\ArcGIS_course\3D_Analyst\OutPut\LangSonTIN.

Bm nt OK 2 ln ng cc hp thoi li. Phng to mt khu vc thy r cc ng bnh , v d nh trong hnh v sau:

Bm nt OK, ArcMap s to ra lp mi l LangSonTIN. Hy dng cng c zoom Full Extent hin th TIN kn ca s ArcMap. Sau tt tt c cc lp trong TOC ch li lp LangSonTIN d quan st. Hy ra khi ArcMap, khng cn ghi li file bn .

Bc 10. Hin th m hnh s cao TIN bng ArcScene


Trong Windows vo thc n Start Programs ArcGIS ArcScene chy ArcScene. ArcScene s to mt project mi cha c tn. Bm nt Add Data (ging nh trong ArcMap) ri thm lp TIN va to bc trc theo ng dn sau: C:\ArcGIS_course\3D_Analyst\OutPut\LangSonTIN

Bc 9. Xy dng m hnh s cao di dng TIN


Trn thanh cng c 3D Analyst bm nt 3D Analyst ri chn Create/Modify TIN Create TIN from features. 59

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

cao khu vc th x Lng Sn thay i trong khong 200-500m, tc l rt nh so vi kch thc ca khu vc (khong 8 x 8km). Do , hin th TIN trc quan hn, chng ta s phng i m hnh TIN theo phng thng ng (phng Z) ln 10 ln bng cch sau: Trong TOC ca ArcScene bm chut phi vo Data Frame "Scene layers" ri chn thc n Properties:

Bm nt OK v hy nhng thay i trn mn hnh. TIN hin th r hn, hy vo hp thoi Properties ca n, trang Symbology, ri th thay i Color ramp v mu nu vi 15 classes. M hnh s cao c th c nhn di cc gc khc nhau bng cng c Navigate trn thanh cng c ca ArcScene (pha trn bn tri). Sau khi chn cng c Navigate hy bm chut vo mt im bt k trong ca s ArcScene, khng nh chut ra, ko n n mt v tr khc. Bn hy th quan st DEM ca th x Lng Sn di cc gc khc nhau.

Sau khi nghin cu DEM xong, hy ra khi ArcScene v khng cn ghi li project.

Trong hp thoi Scene Properties hin ra (hnh di), chn Vertical Exaggeration bng 10:

60

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

61

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

Bi 12. Spatial Analyst


Trong bi ny chng ta s s dng mt extention khc ca ArcView l Spatial Analyst tm v tr ti u cho mt trng PTTH d kin s c xy dng th x Lng Sn.

im chung cuc = 0.3*(im dn c) + 0.2*(Trng hc) + 0.3*( dc) + 0.2*(Loi t) Cc v tr c im chung cuc ln nht s thch hp nht cho vic xy trng hc. S cc bc thc hin c cho trong hnh v sau:
Bn HT SD t Cc khu dn c Trng hc c Bn dc

Kin thc nn
Spatial Analyst l mt extention ca ArcView. Vi Spatial Analyst bn c th gii mt cch hiu qu cc bi ton khng gian. Spatial Analyst cn c hu ht cc cng c ca 3D Analyst bi trc.

Bi tp
Gi s chng ta mun xy dng mt trng PTTH mi khu vc th x Lng Sn. Yu cu t ra i vi v tr ca trng hc l: 1. Phi gn cc im dn c chnh. Cc im dn c c cho trong file: Diem_dan_cu.shp. 2. Phi cch xa cc trng hc c. Hin nay th x Lng Sn c 3 trng PTTH cho trong file: Truong_hoc.shp. 3. Phi nm trong khu vc c a hnh bng phng. Bn dc khu vc th x Lng Sn c to ra trong layer LangSon_slope.lyr bi trc. 4. Phi nm trn cc loi t thun li cho vic gii phng mt bng. Tt nht l nm trn t cha s dng hay t nng nghip. Khng c nm trn mt sng, h. Bn hin trng s dng t th x Lng Sn c cho trong file LangSon_LandUse.shp gii quyt bi ton t ra, chng ta s tnh im cho tng v tr theo c 4 yu t trn. Cch tnh im c cho trong bng sau: STT 1 2 3 4 Tn yu t im dn c Trng hc dc Loi t Min xa nht: 2 im gn nht: 5 im dc nht: 1 im t : 6 im sng/h: No Data (cm) Max gn nht: 10 im xa nht: 10 im phng nht: 10 im t hoang: 10 im Trng s 0.3 0.2 0.3 0.2

Chuyn v Raster

To Raster khong cch

To Raster khong cch

Phn loi, tnh im

Phn loi, tnh im

Phn loi, tnh im

Phn loi, tnh im

Tnh im chung cuc

Trnh by kt qu

Bc 1. Bt Spatial Analyst Extention


Khi ng ArcMap nu n cha chy v to mt bn mi Vo thc n Tools Extentions Trong hp thoi hin ra nh du vo Spatial Analyst ri bm nt Close Vo thc n View ToolBars Spatial Analyst, trn mn hnh s hin th ra thanh cng c Spatial Analyst:

im chung cuc cho tng v tr c tnh nh sau:

Nu thanh cng c khng hin ra th vo thc n View ToolBars Spatial Analyst

62

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

Bc 2. Nhp d liu
Thm 3 shapefile sau vo ArcMap: LangSon_LandUse.shp, Truong_hoc.shp, Diem_dan_cu.shp th mc C:\ArcGIS_course\Spatial_Analyst v layer file Langson_Slope.lyr th mc D:\ ArcGIS_course\3D_Analyst\OutPut To Symbology cho lp LangSon_LandUse theo trng Ten_loai_dat. Nghin cu s phn b ca cc loi t trong khu vc. Hin th lp Truong_hoc bng k hiu c sn School 2, mu xanh l cy Macaw Green. Hin th lp Diem_dan_cu bng k hiu Circle 1, mu Mars Red, c 10. Hy nghin cu v tr ca cc trng hc v im dn c th x Lng Sn. Bm nt OK, ArcMap s to ra lp mi c tn l LS_LandUseR trong TOC. Trong cc bc tip theo ta khng cn bn HTSD t dng vect na nn s loi b n i bng cch bm chut phi vo LangSon_LandUse ( trong TOC) ri chn thc n Remove. Trn mn hnh s hin th ra lp LS_LandUseR mi to ra song b che khut.

Bc 3. t cc tham s ca Spatial Analyst

Cch t tham s cho Spatial Analyst cng tng t nh i vi 3D Analyst bi trc, c th nh sau:
Trn thanh cng c Spatial Analyst bm nt Spatial Analyst ri chn Options. Trn mn hnh s hin ra hp thoi Options Trong trang General hy t Working Directory l : C:\ArcGIS_course\Spatial_Analyst\OutPut\ Bm sang trang Extent t gii hn khu vc lm vic. Trong Analyst Extent chn Same as Layer "LangSon_LandUse" Bm sang trang Cells Size t kch thc cc im raster. Trong bi tp ny hy t "As specified bellow": 20 (mt).

Bc 5. Phn loi (tnh im) cho cc loi hnh s dng t bng cng c Reclassify
Trn thanh cng c Spatial Analyst bm vo nt Spatial Analyst ri chn Reclassify, trn mn hnh s hin th ra hp thoi Reclassify (hnh di) Trong Input Raster chn LS_LANDUSE Trong Reclass field chn Ten_loai_dat. Spatial Analyst s t ng hin th cc gi tr ca trng ny trong Set values to Reclassify Do trng hc khng c xy dng trn t Sng / H nn loi t ny s khng c cho im (No Data). Hy bm chut chn dng Sng / H trong khung Set values to Reclassify ri bm nt Delete Entries. Dng ny s bin mt. ct New Values ca khung Set values to Reclassify hy nhp cc gi tr sau l im ca tng loi t: t cha s dng: 10; t nng nghip: 8 v t : 6 nh du Change missing values to No Data Cc tham s cn li gi nguyn gi tr mc nh nh hnh v sau:

Bc 4. Chuyn bn hin trng s dng t v dng raster

c th phn loi ri tnh im cho cc loi t ta phi chuyn bn HTSD t t dng vect v raster.
Trn thanh cng c Spatial Analyst bm vo nt Spatial Analyst ri chn Convert Features To Raster. Trong hp thoi hin ra (hnh di) Input features chn lp LangSon_LandUse, Field chn "Ten_loai_dat", Output raster g tn file u ra l C:\ArcGIS_course\Spatial_Analyst\OutPut\LS_LandUseR (mi cell ca file raster u ra s cha gi tr trong trng Ten_loai_dat)

63

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

Trn thanh cng c Spatial Analyst bm vo nt Spatial Analyst ri chn Distance Straight Line. Trong hp thoi hin ra (hnh di) Distance to chn lp Diem_dan_cu. Cc tham s khc gi nguyn gi tr mc nh.

Bm nt OK. Spatial Analyst s to ra mt layer mi c tn l Reclass of LS_LANDUSER. rng lp ny ch c 3 gi tr (value) so vi 4 gi tr ca LS_LANDUSER do t sng/h b loi b (No Data). Cc v tr tng ng vi loi t ny khng c t mu.

Bm nt OK. Spatial Analyst s to ra lp mi Distance to Diem_dan_cu (hnh di).

Bc 6. To raster cha khong cch ti cc khu dn c

Bc 7. Phn loi (tnh im) cho khong cch ti cc khu dn c


Trn thanh cng c Spatial Analyst bm vo nt Spatial Analyst ri chn Reclassify, trn mn hnh s hin th ra hp thoi Reclassify (hnh di)

Trc khi tnh im cho khong cch ti cc khu dn c ta phi to 1 file d liu raster, trong gi tr ca mi cell (pixel) l khong cch t cell ti khu dn c gn nht.
64

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

Bc 8. To raster cha khong cch ti cc trng hc c


Lm tng t nh bc 6 song thay Diem_dan_cu bng Truong_hoc ta s c lp Distance to Truong_hoc, trong gi tr (mu sc) ca mi cell khong cch ti trng hc gn nht.

Bc 9. Phn loi (tnh im) cho khong cch ti cc trng hc


Lm tng t nh bc 7 song khc ch thay lp Distance to Diem_dan_cu bng Distance to Truong_hoc, chia thnh 6 khong u, khong cch ln nht cho im 10, khong cch ngn nht cho im 5. Cc tham s cn li nh hnh v sau:

Trong Input raster chn lp: Distance to Diem_dan_cu. Spatial Analyst s t ng phn cc gi tr c th c thnh 9 khong. Tuy nhin, trong bi ny chng ta ch mun chia thnh 5 khong. Bm vo nt Classify, trong hp thoi hin ra (hnh di) chn Method l Equal Interval, Classes bng 5. Bm OK ng hp thoi ny li, ta s quay tr v hp thoi Reclassify (hnh trn).

Ta s c lp Reclass of Distance to Truong_hoc.

Bc 10. Phn loi (tnh im) cho dc


Trong ct New Value ca Set values to reclassify ln lt g cc im 10, 8, 6, 4, 2 cho cc khong cch (im 10 cho khong cch gn nht) nh du Change missing values to NoData Bm nt OK. Spatial Analyst s to ra layer mi Reclass of Distance to Diem_dan_cu vi 5 gi tr t 2 n 10 l s im cho khong cch. Lm tng t nh bc 7 song khc ch thay lp Distance to Diem_dan_cu bng Langson_slope, chia thnh 10 khong u nhau, dc nh nht cho im 10, dc ln nht cho im 1.

65

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

Spatial Analyst s to ra lp Reclass of Langson_Slope

Bm nt Evaluate. Spatial Analyst s to ra lp Calculation vi gi tr mi cell l im chung cuc gn cho cell .

Bc 11. Tnh im chung cuc

tnh im chung cuc ta s s dng cng c Raster Calculator cng cc gi tr 4 lp Reclass of LS_LANDUSER, Reclass of Distance to Diem_dan_cu, Reclass of Distance to Truong_hoc, Reclass of Langson_Slope theo tng Cell vi h s t l cho trong bng v cng thc u bi.
Trn thanh cng c Spatial Analyst bm vo nt Spatial Analyst ri chn Raster Calculator. Trn mn hnh s hin th ra hp thoi Raster Calculator (hnh di) Hy dng chut bm vo danh sch Layers v cc nt tng ng to ra biu thc nh trong hnh v di

Bc 12. Hin th cc im thun li cho vic xy dng trng hc mi lm ni bt cc im thun li cho vic xy dng trng hc mi ta s to Symbology cho lp Calculation sao cho nhng im thun li s c mu xanh, khng thun li mu nu v nhng im khng th xy dng c (sng, h) mu xm. Tiu chun coi im l thun li c cho bng 9 im (tnh theo im chung cuc).
M hp thoi Properties ca lp Calculation, trang Symbology Show chn phng php l Classified classes chn 2 (khong). Bm vo nt Classify. Trong hp thoi hin ra chn Method l Manual, trong Break Values thay gi tr u bng 9. Bm nt OK.

66

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

Bm nt OK. Trn mn hnh s hin ra bn trong nhng a im thun li cho vic xy dng trng hc mi c t mu xanh l cy:

Ta s quay v hp thoi Properties. Nhy p vo k hiu mu cho cc khong ri thay i mu nh sau: khong 5.4-9 im mu Mango (dng 2 ct 4 trong bng mu). khong 9-9.6 im mu Peridot Green (dng 3 ct 6 trong bng mu). i mu cho Display No Data as thnh mu xm 30% (hnh di).

Bc 13. Ghi li bn
Ghi li bn vi tn l Tim_truong_hoc th mc D:\ArcGIS_course\Spatial_Analyst

67

Bi ging ArcGIS 8x. 2004. Trn Quc Bnh

You might also like