Chnh sch c tc

GVHD: TS. Nguyn Th Lin Hoa

TRNG AI HOC KINH TE TPHCM KHOA SAU AI HOC

E TAI TAI CHNH DOANH NGHIEP:

CHNH SACH CO TC VA GIA TR DOANH NGHIEP

Hoc vien thc hien : Nguyen Xuan Chung (Nhom 2) Nguyen Ngoc Bao Linh Nguyen Phng Mai Bui Nhan Hoang Ba Hoai Phong Nguyen Th My Tien Lp, khoa : Ngan hang em 2 - K18 Giao vien hng dan : TS. NGUYEN TH LIEN HOA

TP.HCM, thang 11 nam 2009

Nhm thc hin: Nhm 2-Ngn hng m 2- Kha 18

Chnh sch c tc

GVHD: TS. Nguyn Th Lin Hoa

CHNH SCH C TC
Nh chng ta bit gi tr ca mt doanh nghip chu nh hng ca ba loi quyt nh ti chnh:

Quyt nh u t Quyt nh ti tr Quyt nh chi tr c tc

Khi lp cc quyt nh tng quan ln nhau ny, mc tiu l ti a ha ti sn ca c ng. Di y chng ta nghin cu v quyt nh chi tr c tc ca mt doanh nghip bng cch xem xt cc yu t nh hng n vic la chn chnh sch c tc ca mt cng ty, cc im thun li v bt li ca cc chnh sch ca cc chnh sch c tc khc nhau. Cui cng l phn trnh by v cc c ch chi tr c tc, cng vi c tc phn v cc k hoch mua li c phn.

1. CC YU T QUYT NH N CHNH SCH C TC :

Cc hn ch php l Cc iu khon hn ch Cc nh hng ca thu Cc nh hng ca kh nng thanh khon Kh nng vay n v tip cn cc th trng vn n nh thu nhp Trin vng tng trng Lm pht Cc u tin ca c ng Bo v chng li long gi

1.1. Cc hn ch php l : Hu ht cc quc gia u c lut iu tit chi tr c tc ca mt doanh nghip:

Khng th dng vn ca mt doanh nghip chi tr c tc. C tc phi c chi tr t li nhun rng hin nay v trong thi gian qua. Khng th chi tr c tc khi doanh nghip mt kh nng thanh ton.

1.1.1.Hn ch php l 1: Khng th dng vn ca mt doanh nghip chi tr c tc

Nhm thc hin: Nhm 2-Ngn hng m 2- Kha 18 2

Chnh sch c tc

GVHD: TS. Nguyn Th Lin Hoa

Hn ch ny c gi l hn ch suy yu vn. Ty theo c im mi quc gia, vn c nh ngha nh sau:

Ch bao gm mnh gi ca c phn thng. Hoc bao qut hn, gm c vn gp vt qu ti khon mnh gi (thng c gi l thng d vn).

Th d, xem cc ti khon vn sau y trn bng cn i k ton ca Johnson Tool and Die Company: C phn thng (mnh gi 5$, 100.000 c phn) Vn gp cao hn mnh gi Li nhun gi li Tng vn c phn thng $500.000 $400.000 $200.000 $1.100.000

Nu cho rng vn l gi tr mnh gi ca c phn thng, cng ty c th chi ra $600.000 cho c tc ($1.100.000 - $500.000 gi tr mnh gi). Nu nh gii hn chi tr c tc ch t li nhun gi li, cng ty ch c th chi tr $200.000 cho c tc.

C tc c chi tr t ti khon tin mt ca doanh nghip vi mt bt ton i ng cho ti khon li nhun gi li. 1.1.2.Hn ch php l 2: C tc phi c chi tr t li nhun rng hin nay v trong thi gian qua

Hn ch ny c gi l hn ch li nhun rng, i hi mt doanh nghip phi c pht sinh li nhun trc khi c php chi tr c tc tin mt. iu ny ngn cn cc ch s hu thng rt u t ban u ca h v lm suy yu v th an ton ca cc ch n ca doanh nghip

1.1.3.Hn ch php l 3: Khng th chi tr c tc khi doanh nghip mt kh nng thanh ton

Hn ch ny c gi l hn ch mt kh nng thanh ton, quy nh rng mt cng ty mt kh nng thanh ton c th khng chi tr c tc tin mt. Khi mt cng ty mt kh nng thanh ton, n nhiu hn ti sn. Chi tr c tc s cn tr cc tri quyn u tin ca cc ch n i vi ti sn ca doanh nghip v v vy b ngn cm.
3

Nhm thc hin: Nhm 2-Ngn hng m 2- Kha 18

Chnh sch c tc 1.2. Cc iu khon hn ch :

GVHD: TS. Nguyn Th Lin Hoa

Cc iu khon hn ch thng nm trong cc giao ko tri phiu, iu khon vay, tha thun vay ngn hn, hp ng thu ti sn, v cc tha thun c phn u i. Cc hn ch ny gii hn tng mc c tc mt doanh nghip c th chi tr. Ty theo mi quc gia m c s khc bit hay khng gia thu sut nh trn thu nhp c tc v thu sut nh trn thu nhp li vn. Thu nhp c tc b nh thu ngay (trong nm hin hnh), cn thu nhp li vn c th c hon n cc nm sau. Nu thu sut nh trn thu nhp li vn cao hn thu sut nh trn thu nhp c tc th c ng s thch chnh sch c tc cao hn l chnh sch c tc thp, v ngc li. Khi chnh sch c tc m cng ty eo ui s c nh hng rt ln n quyt nh ca cc nh u t l liu c nn nm gi c phiu ca cng ty hay khng. V ri quyt nh c nn nm gi c phiu hay khng khin nh u t phn ng bng cch bn hay gi li c phiu t tc ng n gi tr c phiu ca cng ty Do , thu khuyn khch cc doanh nghip gi li li nhun hoc chi tr mc c tc thp lm tng t sut sinh li sau thu cho c ng Chi tr c tc l cc dng tin chi ra. V vy, kh nng thanh khon ca doanh nghip cng ln, doanh nghip cng c nhiu kh nng chi tr c tc Kh nng thanh khon thng tr thnh mt vn trong giai on kinh doanh suy yu di hn, khi c li nhun v dng tin u gim Cc doanh nghip tng trng nhanh chng c nhiu cc c hi u t sinh li thng thy kh khi phi va duy tr thanh khon va chi tr c tc cng mt lc. Cc doanh nghip ln d dng tip cn vi ngun vn bn ngoi nh vay tin vi thi hn bo trc ngn, pht hnh tri phiu hay bn thng phiu nn cng c nhiu kh nng chi tr c tc. Cc doanh nghip nh khng d dng bn c phn mi ra th trng, do h thng gi li li nhun ti tr cho cc c hi u t mi . Kh nng thanh khon rt cn cho doanh nghip, n bo v hu hiu cho doanh nghip trong trng hp khng hong ti chnh v cung cp kh nng linh hot cn thit tn dng cc c hi u t v ti chnh bt thng.
4

1.3. Cc nh hng ca thu :

1.4. Cc nh hng ca kh nng thanh khon:

1.5. Kh nng vay n v tip cn cc th trng vn:

Nhm thc hin: Nhm 2-Ngn hng m 2- Kha 18

Chnh sch c tc

GVHD: TS. Nguyn Th Lin Hoa

1.6. n nh thu nhp, trin vng tng trng v lm pht :

Mt doanh nghip c mt lch s li nhun n nh thng sn lng chi tr c tc cao hn mt doanh nghip c thu nhp khng n nh. Cc cng ty c t l chi tr c tc cao nht thng c t l tng trng thp nht v ngc li. Trong mt mi trng lm pht, nhu cu vn v s d tin mt ca doanh nghip cng tng ln do buc phi gi li mt t l li nhun cao hn duy tr nng lc hot ng cho ti sn ca mnh ging nh trc khi c lm pht. Lm pht tng cn dn n nhiu bin ng v m khc nh li sut ngn hng s tng, lung vn u t nc ngoi gim,. y chnh l nhng thi im kh khn ca cc cng ty khi huy ng vn bn ngoi. Chnh v vy, mt chnh sch c tc thp nhm m bo s pht trin bn vng, n nh, lu di ca mi cng ty.

Bng cc t l chi tr c tc v t l tng trng ca mt s cng ty Cng ty Idaho Power Boston Edison Kansas Power and Light Sears Exxon K-Mart TNT Hershey Foods Merck Coca-Cola McDonalds Hewlett-Packard Wal-Mart Stores Cray Research T l chi tr c tcT l tng trng EPS 10 2002 (%) nm (%) 97,4 96,3 80,0 76,1 62,4 48,6 46,1 45,6 41,9 39,2 15,4 13,7 12,2 0,0 3,0 3,0 4,5 4,5 4,5 7,5 6,0 12,0 15,5 11,0 15,5 14,0 37,0 39,0

(Ngun: Value Line Investment Survey) 1.7. Cc u tin c ng (hiu ng khch hng):

Nhm thc hin: Nhm 2-Ngn hng m 2- Kha 18

Chnh sch c tc

GVHD: TS. Nguyn Th Lin Hoa

Trong mt doanh nghip vi tng i t c ng, ban iu hnh c th n nh mc c tc theo u tin ca cc c ng i vi mt doanh nghip ln c c phn c nm gi rng ri th hu nh khng th tnh n cc u tin ca c ng khi quyt nh chnh sch c tc m ch c th xem xt cc yu t c hi u t, nhu cu dng tin, tip cn th trng ti chnh v cc yu t lin quan khc. Hiu ng khch hng cho thy cc nh u t s la chn cc cng ty c chnh sch c tc ph hp vi mc tiu ca mnh.

1.8. Bo v chng li long gi : Vic quyt nh gi li li nhun, chi tr c tc c th cn ph thuc vo cc quyt nh ti tr, cu trc vn ti u ca doanh nghip. Ri ro long gi, tc quyn li ca ch s hu theo phn trm b long, xut hin khi doanh nghip pht hnh c phn mi v c th c c ng khng mua hoc khng th mua theo t l tng ng. V vy, c vi doanh nghip la chn cch gi li li nhun nhiu hn v chi tr c tc thp trnh ri ro long gi (v trnh c pht hnh c phn mi do cn vn). Ngoi ra, trong thc t cn rt nhiu yu t khc nh hng n s la chn chnh sch c tc nh: ch ph giao dch, chi ph pht hnh, chi ph i din, cu trc c ng, hnh thc s hu, quy m doanh nghip, kh nng to li nhun, c im pht trin ca doanh nghip, li sut ngn hng,... Mt s yu t ng h chnh sch chi tr c tc cao, trong khi cc yu t khc hm mt chnh sch chi tr thp hn. Cc nh qun l ca doanh nghip nn cn nhc cc yu t ty trng hp t n mt chnh sch c tc tt nht c th c.

2. CC M HNH CCH IU CA LINTNER V CHI TR C TC :

Gia thp nin 1950, John Lintner a ra bn m hnh cch iu ho v cch thc chi tr c tc nh sau: (1) Cc doanh nghip c cc t l chi tr c tc mc tiu di hn. Vi thu nhp tng i n nh, cc doanh nghip sung mn thng c t l chi tr c tc cao, cc doanh nghip tng trng chi tr c tc thp. (2) Cc Gim c thng tp trung nhiu vo nhng thay i c tc hn l so vi mc chi tr tuyt i. (3) C tc thay i theo sau nhng thay i trong li nhun n nh v ko di. (4) Cc Gim c ti chnh c bit lo lng v vic phi hu b chnh sch chi tr c tc cao trc y. Lintner trin khai mt m hnh n gin l gii vic chi tr c tc nh sau: - Gi s doanh nghip lun bm st t l chi tr c tc mc tiu T - C tc trong nm sp n: DIV1= c tc mc tiu = T x EPS1
Nhm thc hin: Nhm 2-Ngn hng m 2- Kha 18 6

Chnh sch c tc - Thay i c tc s bng:

GVHD: TS. Nguyn Th Lin Hoa

DIV1 DIV0 = thay i mc tiu = T x EPS1 DIV0 - Cc Gim c trong kho st ca Lintner thch mt tin trnh n nh trong c tc hn, c bit l cc nh qun l bo th cng khng mun thay i mc tiu do t l iu chnh (a) s thp. DIV1 DIV0 = t l iu chnh x thay i mc tiu = a x (T x EPS1 DIV0) DIV1 = a x T x EPS1 + (1-a) x DIV0 - M hnh ny xc nhn rng c tc mt phn ph thuc vo li nhun hin ti ca doanh nghip, mt phn vo c tc nm trc. n lt mnh, c tc nm trc li ph thuc vo li nhun ca nm v c tc ca nm trc . Khi qut: DIVt = aT(EPSt) + aT(1-a)(EPSt-1) + aT(1-a)2 (EPSt-2) + + aT(1-a)n(EPSt-n) - Theo Lintner, chng ta c th m t c tc da trn bnh qun gia quyn ca hin ti v qu kh. => M hnh Lintner a ra vi tng cho bit t l chi tr c tc ph thuc t l mc tiu, chnh l chnh sch c tc cng ty hng n trong di hn.

3. NI DUNG L THUYT M&M :

Trong iu kin th trng vn hon ho, chnh sch c tc hon ton khng lm nh hng n gi tr ca doanh nghip hay n tng thu nhp ca cc c ng, m gi tr doanh nghip li ty thuc vo cc quyt nh u t. + Nhng gi nh ca l thuyt M&M Khng c thu Khng c chi ph giao dch Khng c chi ph pht hnh Chnh sch u t v ti tr c nh + L thuyt M&M

Gi s doanh nghip thit lp mt k hoch u t v xc nh c k hoch ti tr c nh chnh sch u t v chnh sch vay n. iu g s xy ra nu doanh nghip mun tng mc chi tr c tc cho c ng? Tin mt c s dng ht cho k hoch u t, chnh sch vay n c nh.

Cch ti tr duy nht: In thm c phn v bn ra th trng.

Nhm thc hin: Nhm 2-Ngn hng m 2- Kha 18 7

Chnh sch c tc

GVHD: TS. Nguyn Th Lin Hoa

S dch chuyn gi tr t c ng c sang c ng mi. Bi v vi cng mt gi tr doanh nghip khng i, s lng c phn tng ln ng ngha vi gi tr mi c phn phi gim xung. C ng mi sn lng tr thnh thnh vin cng ty v h nhn c nhng c phn c gi tr tng ng nhng g h mt. C ng c chu mt khon l vn trn c phn do gi ca c phn gim xung. B li cho khon l vn ny l khon c tc tin mt tng thm. Do tng thu nhp ca cc c ng c khng b nh hng.

Tng gi tr doanh nghip khng b tc ng bi chnh sch c tc

C 2 cch huy ng tin mt cho c ng nguyn thy ca doanh nghip

Nhm thc hin: Nhm 2-Ngn hng m 2- Kha 18

Chnh sch c tc

GVHD: TS. Nguyn Th Lin Hoa C tc c ti tr bng cch pht hnh c phn Khng chia c tc, khng pht hnh c phn

C ng mi C phn Tin mt Doanh nghip Tin mt C ng c

C ng mi

Tin mt

C phn

C ng c

Minh ha L thuyt M&M Bng cn i k ton ca Rational Demiconductor (Gi th trng) Tin mt (cho u t) Ti sn c nh C hi u t (yu cu vn u t $1.000) Tng ti sn $1.000 $9.000 NPV $10.000 + NPV Gi tr ca doanh nghip $10.000 + NPV N Vn c phn $0 $10.000 + NPV

Cng ty c nh chnh sch u t v chnh sch ti tr. Tin mt c s dng ht cho c hi u t. Doanh nghip mun chi tr c tc tng thm 1.000$ cho c ng doanh nghip phi pht hnh c phn mi. Sau khi c phn mi c bn i v u t mi c thc hin Gi tr th trng ca cng ty vn khng thay i: 10.000$ + NPV C ng mi ch sn lng tr thnh thnh vin cng ty khi no cng ty cho bn cho h nhng c phn c gi tr tng ng nh nhng g h mt i.

Gi tr c phn ca c ng c = Gi tr doanh nghip gi tr ca c phn mi ($10.000 + NPV) - $1.000 = $9.000 + NPV

Tnh ton gi c phn

9

Nhm thc hin: Nhm 2-Ngn hng m 2- Kha 18

Chnh sch c tc

GVHD: TS. Nguyn Th Lin Hoa

Gi s trc khi chi tr c tc:

Doanh nghip c n = 1.000 CP, NPV = $2.000 Gi tr ca doanh nghip l: $10.000 + $2.000 = $12.000 Gi tr ca mi c phn l: $12/CP ($12.000/1.000)

Sau khi chi tr c tc v hon tt vic ti tr: Gi tr CP ca c ng c l: $9.000 + $2.000 = $11.000 Gi tr ca mi c phn l: $11/CP ($11.000/1.000) Gi hp l ca c phn mi $11 S lng c phn doanh nghip cn pht hnh thm l 91 c phn ($1.000/$11) Mua li c phn:

Gi d rng Cng ty khng c d n no c NPV>0, d n s b t b v 1.000$ dnh cho d n phi c chi tr nh l c tc tng them 1$/c phn, khi bng cn i k ton nh sau:

Bng cn i k ton ca Rational Demiconductor (Gi th trng) Tin mt Ti sn c nh D n mi Tng ti sn $0 $9.000 $0 9.000 Gi tr ca doanh nghip $9.000 N Vn c phn $0 $9.000

Bi v c 1.000 c phn ang lu hnh nn gi c phn l 10$ trc khi chi tr c tc, v cn l 9$ sau khi chi tr c tc (9.000$/1.000). Mc khc, nu cng ty dng 1.000$ mua li c phn vi gi c hp l th khi cng ty s mua li c 100 c phn. iu ny cng lm cho 900 c phn cn li c gi tr 9.000$ (900 x 10$) Nh vy chng ta thy rng hnh ng chuyn dch t c tc tin mt sang mua li c phn khng nh hng n s giu c ca cc c ng. H t b nhn c tc tin mt nhng li nhn c mt ming bnh ln hn t gi tr doanh nghip.
Nhm thc hin: Nhm 2-Ngn hng m 2- Kha 18 1

Chnh sch c tc Mua li c phn v nh gi:

GVHD: TS. Nguyn Th Lin Hoa

- Nu cc yu t khc khng i th gi tr doanh nghip khng chu tc ng bi quyt nh mua li c phn. - Khi nh gi vn c phn, cn a vo c 2 yu t: tin mt chi tr vi t cch l c tc v tin mt c s dng mua li c phn. - Khi tnh ton dng tin, chng ta nn cn nhc 2 yu t: c tc d kin mi c phn v tin mt nhn c t mua li c phn. - Vic doanh nghip mua li c phn thay v chi tr c tc s lm gim s lng c phn lu hnh nhng li to ra hiu ng b tr bng mt s tng ln trong li nhun v c tc ca mi c phn. + Cc bt hon ho ca th trng v cc phn bin tranh lun ca M&M: Lp lun ca M&M da trn nhng gi nh th trng vn hiu qu v hon ho. Tuy nhin trong thc t chng ta khng t c iu . V sau khi cc gi nh ca M&M b bi b, chnh sch c tc c th tc ng n gi tr doanh nghip do: Cc hnh vi trnh ri ro ca nh u t: cc c ng thng khng thch ri ro nn c th h thch mt mc c tc no hn l ha hn li vn trong tng lai. Cc chi ph giao dch: chi ph mi gii v cc chnh lch l l lm cho vic bn c phn tr nn tn km v khng th thay th mt cch hon ho cho cc chi tr c tc thng xuyn. Thu: thu sut tng lm gim chi tr c tc Cc chi ph pht hnh: chi ph pht hnh ca vic bn c phn thng mi cng c khuynh hng lm cho cc doanh nghip a thch gi li li nhun hn Cc chi ph i din: chi tr c tc lm gim li nhun gi li c sn ti u t v i hi s dng nhiu vn c phn hn t bn ngoi ti tr tng trng.

4. CC CHNH SCH C TC TRONG THC TIN :

Chnh sch li nhun gi li th ng Chnh sch c tc tin mt n nh Cc chnh sch chi tr c tc khc Doanh nghip nn gi li li nhun khi c cc c hi u t ha hn cc t sut sinh li cao hn t sut sinh li mong i m cc c ng i hi. Nh vy mc chi tr c tc thay i t nm ny sang nm khc v ty thuc vo cc c hi u t sn c
1

4.1. Chnh sch li nhun gi li th ng :

Nhm thc hin: Nhm 2-Ngn hng m 2- Kha 18

Chnh sch c tc

GVHD: TS. Nguyn Th Lin Hoa

Vic chi tr c tc s lm cho doanh nghip b l c hi u t hoc phi huy ng vn c phn t cc th trng bn ngoi tn km hn nhiu so vi li nhun gi li Cc cng ty tng trng thng c t l chi tr c tc thp hn cc cng ty ang trong giai on bo ha

4.2. Chnh sch c tc tin mt n nh :

Hu ht cc doanh nghip v cc c ng u thch chnh sch c tc tng i n nh. Hu ht cc doanh nghip c gng duy tr mt chi tr c tc tng i n dnh theo thi gian. Nu mc chi tr c tc nm sau
1

Nhm thc hin: Nhm 2-Ngn hng m 2- Kha 18

Chnh sch c tc

GVHD: TS. Nguyn Th Lin Hoa

thp hn nm trc, cc nh u t bo th cho rng cng ty ang trong thi k kh khn nn khng c tin mt chi tr c tc. V ngc li nu mc chi tr c tc nm sau cao hn nm trc, cc gim c ti chnh lo s vic cc nh u t i hi phi tip tc duy tr mc chi tr c tc nh vy nhng nm tip theo s gy kh khn cho doanh nghip trong vic gim mc chi tr c tc. Duy tr mt t l chi tr c tc c nh theo thi gian gim thiu s bt li trong vic thay i chnh sch c tc

Tnh n nh c c trng bng s min cng trong vic gim lng tin mt chi tr c tc t k ny sang k khc. Tng t, nhng gia tng trong t l c tc cng thng b tr hon cho n khi cc G ti chnh cng b rng cc khon li nhun trong tng lai cao n mc tha mn c tc ln hn. Nh vy, t l c tc c khuynh hng i theo sau mt gia tng trong li nhun v ng thi cng thng tr hon li trong mt chng mc no . Nhiu nh u t cm thy cc thay i c tc c ni dung hm cha thng tin h nh ng cc thay i trong mc c tc ca mt doanh nghip vi kh nng sinh li Ngoi ra nhiu c ng cn v l thuc vo mt dng c tc khng i cho cc nhu cu li nhun tin mt ca mnh C tc n nh l mt i hi mang tnh php l

4.3. Cc chnh sch chi tr c tc khc :

Nhm thc hin: Nhm 2-Ngn hng m 2- Kha 18

Chnh sch c tc

GVHD: TS. Nguyn Th Lin Hoa

Chnh sch c tc c t l chi tr khng i Nu li nhun ca doanh nghip thay i nhiu t nm ny sang nm khc th c tc cng c th dao ng theo.

Chnh sch chi tr mt c tc nh hng qu cng vi c tc thng thm vo cui nm Chnh sch ny c bit thch hp cho nhng doanh nghip c li nhun hoc nhu cu tin mt bin ng gia nm ny vi nm khc, hoc c hai Ngay c khi doanh nghip c mc li nhun thp, cc nh u t vn c th trng cy vo mt mc chi tr c tc u n ca h; cn khi li nhun cao v khng c nhu cu s dng ngay ngun tin di ra ny, cc doanh nghip s cng b mt mc c tc thng cui nm. Chnh sch ny gip ban iu hnh c th linh hot gi li li nhun khi cn m vn tha mn c nhu cu ca cc nh u t l mun nhn c mt mc c tc bo m.

=> Nh vy, c nhiu chnh sch c tc doanh nghip la chn sao cho ph hp vi dng tin, lu lng tin t v nhu cu u t ca n v. 4.4. Vn Doanh Nghip nh: chnh sch c tc

T l chi tr c tc bnh qun ca cc doanh nghip ln vt qu 40%, trong khi t l chi tr c tc bnh qun ca cc doanh nghip nh thng di 3%
1

Nhm thc hin: Nhm 2-Ngn hng m 2- Kha 18

Chnh sch c tc

GVHD: TS. Nguyn Th Lin Hoa

L do : Nhiu doanh nghip nh ang trong giai on tng trng nhanh ca chu k kinh doanh ca mnh, doanh nghip thng thiu vn ti tr cc u t d nh v gia tng vn lun chuyn. DN nh do ch mt hay mt vi ch s hu nm gi, v chnh sch c tc ca cc DN ny thng phn nh u tin li nhun ca cc c nhn ny.

5. C TC C CHI TR NH TH NO:
5.1. Cch thc chi tr c tc : Quyt nh v chi tr c tc c t trong tay ca Hi ng Qun tr cng ty. Vic chi tr c tc cho c ng c ghi nhn vo mt ngy c th. Khi c tc c cng b, n tr thnh mt trch nhim ti chnh i vi cng ty v cng ty khng th d dng thay i c. Mc chi tr c tc nhiu hay t thng c o bng mt s ch tiu nh: C tc trn c phn (dividend per share DPS), T l chi tr c tc (dividend yield), T l li nhun trn c phn (dividend payout). Hu ht cc doanh nghip p dng th thc thng bo v chi tr c tc. Th thc ny thng xoay quanh mt ngy cng b, ngy khng c c tc, ngy ghi s, ngy chi tr Quy trnh chi tr c tc :

24/02 Ngy cng b

27/02 Ngy xc lp quyn hng c tc

03/03 Ngy kha s

05/03 Ngy chi tr c tc

5.2. Cc phng n ti u t c tc : - Mua c phn ang lu hnh : c thc hin thng qua mt ngn hng, ngn hng ng vai tr nh mt ngi y thc mua c phn trn th trng t do v phn b s c phn ny theo t l cho cc c ng tham gia. - Mua c phn mi pht hnh : C tc tin mt ca ngi tham d c dng mua c phn mi pht hnh, thng vi mt chit khu nh (khong 5%) t gi th trng.

6. C TC C PHN V CHIA NH C TC:

6.1. C tc c phn: C tc c phn l chi tr thm c phn thng cho cc c ng thng, chuyn tin t ti khon li nhun gi li sang cc ti khon vn c phn thng khch ca cc c ng
Nhm thc hin: Nhm 2-Ngn hng m 2- Kha 18 1

Chnh sch c tc

GVHD: TS. Nguyn Th Lin Hoa

Vd : Cng ty Colonial Copies c vn c phn ca cc c ng ang nm gi c phn thng Vn c phn thng (mnh gi 5$, 100.000 c phn) Vn d gp cao hn mnh gi (thng d vn) Li nhun gi li Tng vn c phn ca c ng nm gi c phn thng 1.000.000 $ 5.000.000 $ 6.500.000 $ 500.000 $

Cng ty cng b mt c tc c phn 10%, vn c phn ca cc c ng nm gi c phn thng sau c tc c phn (gi tr trng 20$/c phn) Vn c phn thng (mnh gi 5$, 110.000 c phn) Vn d gp cao hn mnh gi (thng d vn) Li nhun gi li Tng vn c phn ca c ng nm gi c phn thng 1.150.000 $ 4.800.000 $ 6.500.000 $ 550.000 $

C tc c phn lm tng s lng c phn ang lu hnh v ti phn phi vn gia cc ti khon vn ca doanh nghip, lm h gi c phn v lm tng tnh hp dn ca u t. Gi tr th trng ca mi c phn s gim theo tng xng vi s c phn mi pht hnh. Gi trc c tc c phn Gi sau c tc c phn Theo v d trn : 20 $ Gi sau c tc c phn = 1 + 10% Ti sn ca mt c ng trc c tc c phn l : 100 c phn x 20$/c phn = 2.000$ Ti sn ca mt c ng sau c tc c phn vn l 2.000$ (110 c phn x 18,18$/c phn) 6.2. Chia nh c phn :
Nhm thc hin: Nhm 2-Ngn hng m 2- Kha 18 1

= 1 + Phn trm t l c tc c phn

18,18 $

Chnh sch c tc

GVHD: TS. Nguyn Th Lin Hoa

Chia nh c phn tng t c tc c phn im l c tc ng gia tng s c phn thng ang lu hnh v gim gi mi c phn ny. Chia nh c phn c thc hin bng cch gim mnh gi ca cc c phn hin ti v tng s c phn ang lu hnh. Tuy nhin chia nh c phn hu nh khng c xem nh mt b phn ca chnh sch c tc ca doanh nghip

7. MUA LI C TC C PHN TNG T NH L CC QUYT NH C TC :

Theo chnh sch gi li c tc th ng, mt doanh nghip c nhiu vn hn s cn u t nn chi tr c tc tin mt cho cc c ng. Thay v chi tr c tc tin mt, mt vi doanh nghip cng mua li cc c phn ang lu hnh. + Th thc mua li c phn : - Cng ty mua trc tip t cc c ng ca mnh bng mt cch a ra gi m (thng cao hn gi th trng) - Cng ty c th mua li trn th trng t do hay l thng lng mua li t nhng ngi ang nm gi lng ln cc c phn nh l cc nh ch. C phn c mua li gi l c phn ngn qu. C phn ngn qu thng c s dng lm cho cc hot ng sp nhp, mua li cng ty d dng hn. Vic mua li c phn s lm cho s lng c phn ang lu hnh gim, lm tng li nhun mi c phn cho s c phn ang lu hnh cn li v cng lm tng gi c phn V d : Cng ty HP d nh phn phi 750 triu la cho cc c ng di hnh thc c tc tin mt thng thm (1 ln) hoc mua li c phn. Cng ty hin c 250 triu c phn ang lu hnh, li nhun rng d kin nm ti l 625 triu la, gi th trng hin ti (khng c c tc) ca c phn cng ty HP l 50$/c phn. Cng ty c th tr mt c tc tin mt thm (1 ln) l 3$/c phn, hoc a ra gi m l 53$/c phn cho 14.150.943 c phn. Gi d l t s gi/li nhun bng 20$/c phn gi nguyn khng i. Tc ng i vi ti sn ca c ng trc v sau khi HP mua li 750 triu la gi tr ca cc c phn thng ca mnh Trc khi mua li c phn Li nhun rng d kin S c phn ang lu hnh Li nhun mi c phn d kin T s gi thu nhp P/E 625.000.000$ 250.000.000 2,50$ 20 ln Sau khi mua li c phn 625.000.000$ 235.849.057 2,65$ 20 ln

Nhm thc hin: Nhm 2-Ngn hng m 2- Kha 18

Chnh sch c tc Gi c phn d kin (khng c c tc) C tc d kin

GVHD: TS. Nguyn Th Lin Hoa

50$ 3$

53$ 0$

Khng k thu, chi ph giao dch v cc bt hon ho th trng khc, gi tr ca doanh nghip s khng chu tc ng ca cch thc m li nhun (c tc tin mt so vi li vn) c chi tr cho c ng. Tuy nhin trong thc t vic mua li c phn s lm gia tng gi c phn (tc l lm gia tng gi tr doanh nghip) + Cc tc ng ca thu : Ty thuc vo chnh sch thu ca mi nc quy nh thu sut nh trn thu nhp li vn v thu sut nh trn thu nhp c tc, nhng vn c mt li im thu (d nh hn) cho vic mua li c phn so vi c tc tin mt v thu nh trn thu nhp li vn c th c hon n thi im tng lai khi bn c phn, trong khi thu nh trn mt lng tng ng thu nhp c tc phi c tr ngay trong nm hin hnh D chng trnh mua li c phn c v l cch c a thch phn phi li nhun ca mt doanh nghip, vic mua li ny thng b c quan thu ca cc nc ngn cn. C quan thu s khng cho php mt doanh nghip theo ui chnh sch mua li c phn thng xuyn v cc k hoch mua li chuyn c tc tin mt thnh li vn. Cc c quan thu xem vic mua li c phn thng xuyn nh tng ng vi c tc tin mt v i hi vic mua li nay phi b nh thu tng ng

+ Cc tc ng pht tn hiu : - Mua li c phn c tc ng tch cc cho ti sn c ng. - Mua li c phn tiu biu cho mt tn hiu vi cc nh u t l ban iu hnh d kin doanh nghip c li nhun v dng tin cao hn trong tng lai Tc dng ca vic mua li c phn:
-

Lm gia tng li nhun cho nh u t ang nm gi c phiu . Cng ty ch mua li c phn khi kt qu kinh doanh tt v d gi tin mt. Vic mua li c phn s gii hn s c ng c chia c tc, lm cho s c tc c chia tng ln, tc li nhun trn mi c phn (EPS) cng tng ln. Vic mua li c phn s lm gim ng k khi lng c phn ang lu hnh, t gim p lc pha long c phiu do cc t pht hnh c phiu t gy ra. iu ny c th gp phn hu hiu gim bt ngun cung chng khon trn th trng ni chung, lm gi c phiu c xu hng tng ln.

Ti Vit Nam, vic mua li c phn c quy nh trong Lut doanh nghip, tuy nhin, v cha hiu r tc ng ca hnh vi ti chnh ny nn cha c nhiu cng ty thc hin. Vi ring ngnh ngn hng, ngy 07/08/2008, Thng c Ngn hng Nh
nc ban hnh vn bn s 7138/NHNN-CNH cho php cc Ngn hng Thng mi C phn

Nhm thc hin: Nhm 2-Ngn hng m 2- Kha 18

Chnh sch c tc

GVHD: TS. Nguyn Th Lin Hoa

Cc ngn hng thng mi c phn vi t cch l cc cng ty c phn ng k tr thnh cng ty i chng c quyn mua li c phiu ca chnh mnh, vic mua c phiu ny c thc hin theo quy nh ca B Ti chnh ti thng t s 18/2007/TT-BTC ngy 13/3/2007 hng dn vic mua, bn li c phiu v mt s trng hp pht hnh thm c phiu ca cng ty i chng.
mua li c phiu ca chnh mnh lm c phiu qu.

8. CC PHNG THC CHI TR C TC:

C tc tr bng tin mt C tc tr bng c phiu C tc tr bng ti sn

8.1. C tc tr bng tin mt : C tc tin mt c tr tnh trn c s mi c phiu, c tnh bng % mnh gi. Mnh gi l gi tr c n nh trong giy chng nhn c phiu theo iu l ca cng ty. Tr c tc bng tin mt lm gim tin mt, dn n gim ti sn v gim vn li nhun, ngha l gim vn c phn ca c ng. Vd: Mnh gi l 10.000 ng, t l chi tr c tc l 12% C tc l 12.000 ng (10.000 x 12%) y l phng thc c nhiu cng ty s dng v c th c xem l phng thc chi tr c tc c bn (hu nh 100% cng ty trn th trng u la chn hnh thc ny). u im: + p ng c i b phn nh u t: bi v do tm l s ri ro: ri ro lm pht, li sut, ri ro khng kim sot c, nn cc nh u t thng c s thch nhn ngay mt lng c tc bng tin mt hin ti hn l k vng vo mt lng thu nhp trong tng lai khng chc + Pht tn hiu tt n th trng: duy tr c mt lng tr c tc bng tin mt th phi duy tr c mt mc kh nng thanh ton nht nh v phi m bo mt mc li nhun nht nh nhm cn bng gia vic chi tr c tc v gi li li nhun ti u t. Do , thng qua vic chi tr c tc bng tin mt u n th cc cng ty cn cho cc nh u t thy rng tnh hnh hot ng ca cng ty vn thun li. Nhc im: + Vn tch ly b gim do dng lng tin mt phn phi cho cc c ng.

Nhm thc hin: Nhm 2-Ngn hng m 2- Kha 18

Chnh sch c tc

GVHD: TS. Nguyn Th Lin Hoa

+ nh hng ti kh nng thanh ton ca cng ty. V bn cht th chi tr c tc l dng tin i ra; do , s lm nh ti lng tin mt ca cng ty. + nh hng n vic u t cc d n mi: nhiu lc vic chi tr c tc khng lng trc c nhng nhu cu vn ca cc d n u t; lm nh hng n tc gii ngn, tin chung ca cc d n. T c th dn n vic tng cc khon vay ngn hng, lm tng chi ph kit qu ti chnh v ri ro trong cc d n u t khi t trng tin vay mc ln, 8.2. C tc tr bng c phiu :

a ra thm nhng c phiu theo t l c i hi ng c ng thng qua. Cng ty khng nhn c khon tin thanh ton no t pha c ng, nhng cng khng mt tin chi tr cho c ng. p dng khi doanh nghip d nh gi li nhun cho cc mc ch u t. Tr c tc bng c phiu cng ging nh vic tch c phiu. C hai u lm tng s lng v gim gi tr c phn. Tr c tc bng c phiu lm ti khon ch s hu tng ln v li nhun gim xung.

y l hnh thc kt hp ca vic phn chia li nhun vi vic huy ng vn ca cng ty. Tuy khng nhn c c tc bng tin mt nhng li nhn c c phiu; do , nh u t s thu c li vn trong tng lai. u im: + Hn ch lng tin mt i ra khi doanh nghip, qua gia tng kh nng u t, ti u t, m rng sn xut em li li tc thu nhp cao hn trc. + Tr c tc bng c phiu trong trng hp cng ty c nhiu c hi th s lm tng t l tng trng li nhun ca cng ty; t lm tng t l tng trng c tc v lm gi c phiu tng ln. + Gim bt chi ph so vi vic pht hnh c phiu mi. Tr c tc bng c phiu ti tr tin mt s c li hn nhiu so vi hnh thc pht hnh c phiu mi v khng phi mt chi ph pht hnh. Nhc im: + Lm s lng c phiu ang lu hnh ca cng ty tng ln; do , lm gi c phiu b gim do cc ch s ti chnh nh EPS s gim trong ngn hn. + To p lc cho vic chi tr c tc trong tng lai. Bi v, khi s lng c phiu tng ln th m bo mt t l c tc v t l li nhun tr c tc n nh qua cc nm th cng ty cn phi c mt mc li nhun cao hn. + Kh duy tr thng xuyn v s lm long gi c phiu, 8.3. C tc bng ti sn:

Nhm thc hin: Nhm 2-Ngn hng m 2- Kha 18

Chnh sch c tc

GVHD: TS. Nguyn Th Lin Hoa

Doanh nghip tr c tc cho c ng bng thnh phm, hng bn, bt ng sn hay c phiu ca cng ty khc do doanh nghip s hu. Hnh thc ny rt him xy ra trong thc tin.

Nhm thc hin: Nhm 2-Ngn hng m 2- Kha 18