Professional Documents
Culture Documents
Reforming xc tc.
-1-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
xng c tr s octan thp, khng tiu chun ca nhin liu
xng cho ng c xng. l phn on xng ca qu trnh
chng ct trc tip du th hay t phn on xng ca qu
trnh cracking nhit, cc ho.
Reforming xc tc do c tm quan trng nn qu trnh
ny ngy cng c nghin cu mt cch su rng v c p
dng mt cch rng ri trn th gii. Hin nay, lng xng sn
xut t qu trnh reforming chim mt phn ng k lng
xng tiu th trn th gii. Qu trnh reforming xc tc v
ang c ng dng rng ri trong nhiu lnh vc cng
nghip khc nhau v l qu trnh khng th thiu ca nh
my ch bin du m, nh my in, cng nghip cht do,
xng c tr s octan cao, BTX.
qu trnh reforming xc tc thc s bc vo vn hi
mi v cng ngnh du kh Vit Nam hi nhp vi cc ngnh
cng nghp khc trong khu vc th gii, th vn nghin
cu, trin khai cng ngh sn xut ra cc nhin liu khc t
nguyn liu du th sn c trong nc l rt cn thit. T
c th to ra nhng dy chuyn cng ngh v thit b hp
l sn xut ra nhin liu i t du m c th p ng c nhng yu cu cht lng sn phm cng nh ch tiu k
thut vi nhng nguyn liu sn c Vit Nam nhm phc
v nhu cu lu di trong nc v hng ti xut sang cc nc
trong khu vc v trn th gii.
Xng l mt trong nhng sn phm ch o ca nh
my lc du. c c cc chng loi xng c cht lng cao
phc v cho nhu cu quc dn th phi pht trin qu trnh
reforming xc tc. Nhu cu cp bch v cc sn phm ca lc
ho du ngy cng tng khi nn cng nghip ngy cng ln
mnh. Bi v cc sn phm lc ho du khng ch l ngun
nguyn liu chnh cho cc thit b my mc m cn l ngun
-2-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
nguyn liu quan trng cho nhiu ngnh cng nghip khc.
T gp phn vo cng vic cng nghip ho, hin i
ho ca t nc nhm a nn kinh t cng nh nn cng
nghip nc ta tin ln mt k nguyn mi, k nguyn ca s
hi nhp v pht trin.
Chng I
Tng quan l thuyt
I. Mc ch v ngha ca qu trnh reforming xc
tc [2]
Reforming xc tc l mt qu trnh quan trng trong cc
nh my ch bin du m trn th gii. Vai tr ca qu trnh
ny khng ngng c tng ln do nhu cu v xng c cht lng cao v nguyn liu cho ho du ngy mt nhiu. Qu
trnh reforming xc tc nhm sn xut ra xng c tr s
octan cao (98 100) v sn xut ra cc loi hydrocacbon
thm nh benzen, toluen, xilen (BTX) lm nguyn liu cho
ngnh cng nghip tng hp hu c ho du. Ngoi ra, qu
trnh cn cho php nhn c kh hydro k thut (hm lng
-3-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
hydro ti 85%) vi gi r nht so vi cc qu trnh sn xut khc
(r hn 10 15 ln so vi hydro thu c t cc qu trnh iu
ch khc). Sn phm hydro thu c t qu trnh cung
cp cho qu trnh lm sch nguyn liu, x l hydro cc
phn on sn phm trong khu lin hp lc ho du.
Hin nay, nh ci tin cng ngh v xc tc, qu trnh
reforming xc tc nhn c xng c tr s octan cao, khng
cn pha nc ch, trnh nhim mi trng v c hi cho ngi s dng.
Qu trnh reforming xc tc thng dng nguyn liu l
phn on xng c tr s octan thp, khng tiu chun
lm nhin liu xng cho ng c xng l phn on
xng ca qu trnh chng ct trc tip du th, phn on
xng ca qu trnh cracking nhit, cc ho ...
Qu trnh reforming xc tc dng xc tc a chc nng:
chc hydro-dehydro ho do kim loi m nhim (ch yu l
platin), c mang trn cht mang axit (thng dng l gama
oxit nhm tng tc cc phn ng theo c ch ion
cacboni nh izome ho, vng ho v hydrocracking).
II. C s ho hc [1,2]
II.1. C s chung ca qu trnh reforming
Reforming xc tc l mt qu trnh bin i cc thnh
phn hydrocacbon ca nguyn liu (ch yu l naphten v
parafin thnh hydrocacbon thm c tr s octan cao) m ch
o l xng chng ct trc tip v gn y nh s pht trin
ca qu trnh lm sch bng hydro do c th s dng c
xng ca cc qu trnh lc du khc nh xng ca qu trnh
cc ho, xng cracking nhit.
Nhng phn ng chnh xy ra trong qu trnh
reforming xc tc:
-4-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
- Dehydro ho cc hydrocacbon naphten.
- Dehydro vng ho cc hydrocacbon parafin.
- ng phn ho.
- Hydro cracking.
Dehydro vng ho
Dehydro ho
n_parafin
Alkyl cyclo
Hydrocacbon thm
Hydro
hexan
cracking
ng phn
ho
Sn phm
cracking
Hydrocracking
izo_parafin
Alkyl
Cyclopentan
Dehydro vng ho
Hnh 1: S cc phn ng chnh trong qu trnh
reforming xc tc.
-5-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
- Phn ng ngng t ca cc hp cht trung gian khng bn
nh olefin, diolefin vi hydrocacbon thm dn n to
thnh cc cht nha v cc bm trn b mt xc tc.
V th pht trin qu trnh reforming xc tc, ngi
ta cn phi khc phc c qu trnh to cc trn xc tc, hay
t nht phi hn ch ti mc ti a qu trnh to cc. Trong
thc t sn xut, ngi ta p dng cc bin php khc nhau
nh dng p sut v nng hydro cao hoc tin hnh ti
sinh lin tc xc tc (qu trnh CCR).
II.2. Cc phn ng chnh ca qu trnh reforming xc
tc
II.2.1. Dehydro ho cc hydrocacbon naphten v to
thnh hydrocacbon thm:
1. Phn ng chuyn ho alkyl xyclohexan thnh
hydrocacbon thm
r
r
+
3h 2 + q
-6-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
hoc tng hydrocacbon thm c tr s octan cao cho xng,
hoc nhn hydrocacbon thm ring bit (B, T, X). S
tng tr s octan cn ph thuc vo hm lng n-parafin cha b
bin i cha trong sn phm v chng c tr s octan kh
thp (tr s octan ca n-heptan bng 0). V vy, ngoi phn
ng dehydro ho naphten cng cn phi tin hnh cc phn
ng khc sao cho m bo c hiu qu ca qu trnh
reforming.
Phn ng dehydro ho naphten, trong c trng nht
l phn ng dehydro ho xyclohexan v dn xut ca n, c
tc kh ln khi ta dng xc tc c cha Pt. Nng lng hot
ho ca phn ng ny nh, ch vo khong 20 kcal/mol.
2. Phn ng chuyn ho alkyl xyclopentan thnh
hydrocacbon thm
Phn ng ng phn ho naphten vng 5 cnh thnh
vng 6 cnh l phn ng c hiu ng nhit thp (5 kcal/mol),
nn khi tng nhit th cn bng chuyn dch v pha
to vng naphten 5 cnh. V d phn ng ng phn ho ca
metyl xyclopentan thnh xyclohexan:
ch 3
+ 3h 2
-7-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
ni tip trong nhiu reactor nhn c chuyn ho
cao cn thit.
II.2.2. Phn ng dehydro vng ho n-parafin
Phng trnh tng qut:
r
r -c-c-c-c-c-c
+ 4h 2 +
Phn ng
400oK
600oK
800oK
n_c 6h 14
c 6h 6 + 4h 2
3,82.10-12
0,67
3,68.105
n_c 7h 16
c 7h 8 + 4h 2
6,54.10-10
31,77
9,03.106
n_c 8h 18
-10
c 6h 5c 2h 5 + 4h 2 7,18.10
39,54
1,17.107
n_c 9h 20
c 6h 5c 3h 7 + 4h 2
65,02
1,81.107
1,42.10-9
-8-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
ng thay i t 25 n 40 kcal/mol khi dng xc tc
Cr2O3/Al2O3, cn khi dng xc tc Pt/Al2O3 l t 20 30
kcal/mol. Tc phn ng tng khi tng s nguyn t cacbon
trong phn t parafin, iu dn ti hm lng hydrocacbon
thm trong sn phm phn ng cng tng ln.
Bng 1.2: Dehydro vng ho parafin.
Nguyn liu
n-C7H16
39,8
57,0
n-C12H26
60,2
67,0
-9-
n tt nghip
Reforming xc tc.
n-parafin
Q = 2 kcal/mol
r1
+ q =
r1
+ 3h 2 + q
= - 50 kcal/mol
-10-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
v to thnh cc hydrocacbon no c s cacbon nh hn v
olefin.
C9H20
+ H2
C5H12
+ C4H10
C9H20
+ H2
CH4
CnH2n+2 + H2
C8H18
CmH2m+2 + CpH2p+2
r -c-c-r 1 + h 2
- i vi naphten:
r1
+ h2
r 3h
+h 2
r 4h + r 3h + q =20 kcal/mol
r2
+ h2
c 6h 6 + r h + Q
-11-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
hydrogenolyse s cnh tranh vi tc phn ng cracking xc
tc. Khi metan s c to ra vi s lng ng k. Tc dng
ca cc phn ng ny trong qu trnh reforming l gp
phn lm tng tr s ON cho sn phm v to ra nhiu
izo-parafin. Nhng cn lu l cc phn ng ny lm gim th
tch sn phm lng v ng thi cng lm gim hiu sut
hydro (v tiu tn hydro cho phn ng).
II.2.5. Nhm cc phn ng tch cc nguyn t d th
Nu trong nguyn liu c cc cht cha S, N, O, s xy ra
phn ng tch cc nguyn t d th ra khi phn on.
- Hydrodenit ho:
+ 5h 2
c 5h 12 + nh 3
n
pyridin
- Hydrodesunfua ho (tch lu hunh):
+ 4h 2
s
c 5h 12 + h 2s
ch 3
- Tch oxy:
r oh
+ h2
r h + h 2o
-12-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
ng k. y cng l mt phn ng quan trng v n
chuyn ho cc hydrocacbon cha no thnh cc hydrocacbon
no, trnh c s to cc gy nn s kh hoc lm gim hot
tnh cc xc tc.
II.2.7. Phn ng to cc
S to cc trong qu trnh reforming l khng mong
mun, nhng do s tng tc ca olefin, diolefin v cc hp cht
thm a vng m to thnh cc.
-h 2
-2h 2
-13-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
tc gp phn iu khin c qu trnh to cc ca qu
trnh reforming.
III. C ch v ng hc ca phn ng reforming [1,4]
III.1. C ch phn ng reforming
III.1.1.
ch
phn
ng
reforming
hydrocacbon
parafin
Nhiu nh nghin cu cho rng, phn ng reforming
hydrocacbon parafin xy ra theo 3 giai on:
Loi hydro.
ng vng.
Loi hydro t hydrocacbon vng no thnh hydrocacbon
thm.
Giai on u v giai on cui xy ra trn tm xc tc
kim loi cn giai on gia xy ra trn tm xc tc axt. Cc
giai on c th xy ra xen k nhau c ngha l trong khi
giai on ny cha kt thc th giai on khc bt u
xy ra. Nh c s tn ti ca nhng tm xc tc axit bn
cnh nhng tm xc tc kim loi m cc giai on c th xy
ra ni tip, trc tip hoc gn nh ng thi xy ra. Hay ni
cch khc l cc giai on xy ra ngay khi sn phm ca
giai on trc cha kp c cu trc hon chnh ang trng
thi nh hnh c kh nng phn ng cao.
Mt phn t n-heptan (n-C7H16) chuyn ha thnh toluen
theo nhng cch sau:
-14-
n tt nghip
Reforming xc tc.
-h2
+h
+h
+h
-h
-h 2
-h 2
-h
-h
-h 2
-h 2
-h 2
(-h 2)
(-a- )
m
+h 2
m
a
ng vng
c1 - c5
m
(-h 2)
to ion cacboni
+h 2
+
-h
-3h 2
-15-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
phn ng khi reforming cc naphten th ln hn gp trm
ln so vi cc parafin, quan h bin i ph thuc vo
cht xc tc.
III.1.2. C ch reforming hydrocacbon naphten
Xt qu trnh chuyn ha cyclohexan thnh benzen:
-16-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
tip theo ca n theo nhng hng khc nhau c quyt nh
trc ht bi cu trc hydrocacbon tham gia phn ng v bn
cht tm axit trn b mt cht mang.
* Cc phn ng trn tm kim loi:
Theo thuyt a v Baladin th hai phn ng dehydro
ha cyclohexan v dehydro ho benzen u xy ra theo c
ch hp ph lin tc trn b mt mt s kim loi nh: Pt, Ni,
Co, Pd, Rh... Phn t cyclohexan b hp ph ti tm hot
ng gm c 6 im. Phn ng dehydro ha s xy ra khi c
6 nguyn t hydro b tch loi khi nguyn t cyclohexan mt
cch ng thi.
Sau ny cng vi s pht trin ca l thuyt phc v nhng
phng php nghin cu hin i ng thi cng ph bin
mt quan nim khc v c ch dehydro ho cyclohexan.
Theo c ch ny, phn t cyclohexan ln lt b tch loi 6
nguyn t hydro v lin tip to phc trung gian.
III.2
Nhit
ng
hc
iu
kin
phn
ng
[3,4,11,12]
Xt thng s nhit ng hc ca mt s phn ng quan
trng trong qu trnh reforming xc tc qua cc phn ng ca
hydrocacbon C6.
Bng 1.3: Cc thng s nhit ng hc ca cc phn
ng reforming
hydrocacbon C6.
Phn ng
Kp [500oC]
H [Kcal/mol]
6.105
52,8
Metyl cyclopentan
0,086
- 3,8
0,78.105
63,8
Cyclohexan
-17-
n tt nghip
Reforming xc tc.
1,1
- 1,4
0,037
31,0
-18-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
nghin cu nh hng ca p sut, nhit , lng hydro
tun hon n cn bng. Kt qu cho thy khi p sut v lng hydro tun hon tng, cn bng cng khng n nh,
do vy hiu sut ring phn ca xng cng khng n nh.
Phn ng hydrocracking thch hp nhit v p sut
ring phn ca hydro cao, phn ng ny thng khng mong
mun trong qu trnh reforming v chng tiu th hydro v
to ra hydrocacbon kh, lm gim hiu sut pha lng. Hnh 5
minh ho s ph thuc ca hiu sut phn ng vo p sut ti
nhng tr s octan khc nhau.
Ti p sut cao cho trc, tr s octan c th c tng khi
tng nhit mc d iu ny gy ra s mt mt hiu
sut do phn ng hydrocracking tng ln. Nh vy qu trnh
thng c thc hin p sut thp t c hiu sut
pha lng tng ln. Tuy nhin, p sut ring phn ca hydro
phi cao trnh s to thnh nhng hp cht khng no
c kh nng b polime ha to thnh cc.
100
90
RON85
80
RON95
RON102
70
RON104
60
0
p sut thit b, at
Hnh 5: Hiu sut phn ng v p sut ti nhng tr
s octan khc nhau.
-19-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
kin ch chuyn ho v to c mt phn aromatic cn nu
thc hin nhit cao hn v p sut khong 10 atm th
c th chuyn ho gn nh hon ton naphten thnh
aromatic. Ti cn bng, vi nhng qu trnh lm vic p
sut cao t 34 50 atm th vn tc phn ng hydrocracking
cao, mc chuyn ha thnh hp cht thm gim (bng
1.4), vn tc phn ng kh hot tnh xc tc v hiu sut
hydro thp. Ngc li, p sut thp (8,5 20,5 atm),
chuyn ho cc hp cht thm cao, hiu sut hydro cao,
phn ng hydrocracking gim, nhng li nhanh chng kh hot
tnh xc tc do s to thnh cc.
Nhit phn ng c chn lm cn bng gia s
tng hot tnh xc tc v s tng vn tc phn ng kh hot
tnh khi nhit tng. Khong nhit t 460 520oC v
thng l gia 482 500oC, nhng qu trnh hot ng p
sut thp v nhit kh cao to ra sn phm c tr s
octan cao nht. Khi xc tc b mt hot tnh trong qu trnh
hot ng nhit thng c gim t t duy tr tr s
octan khng i.
Khong vn tc th tch l t 0,9 5 phn th tch
nguyn liu lng trn th tch xc tc trong mt gi, thng
dng nht l t 1 2. Nn la chn vn tc sao cho nhng
phn ng hydrocracking xy ra trong gii hn cho php v
nhng phn ng dehydro ha to vng xy ra t yu cu
mong mun. Phn ng thm ha v izome ho khng b nh
hng bi vn tc khng gian nn nhng phn ng ny t
cn bng ngay c khi vn tc khng gian cao.
Bng 1.4: c trng vn tc v hiu ng nhit ca
nhng phn ng
reforming quan trng.
-20-
n tt nghip
Reforming xc tc.
Loi phn
Vn tc
ng
tng i
Hydrocracki
ng
Dehydro ha
to vng
Izome ha
Thp nht
Hiu ng
nhit
Ta nhit
va phi
Khng nh hng ti
Thp
s gim nh trong
Thu nhit
vn tc
Nhanh
Gim vn tc
Ta nhit t
Nhanh
Gim vn tc
Ta nhit t
Dehydro ha
Kh
Gim chuyn
parafin
nhanh
ha
ca parafin
Izome ha
naphten
Dehydro ha
naphten
Rt nhanh
Thu nhit
Gim chuyn
Rt thu
ha
nhit
-21-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
thnh amoniac lm ng c chc nng axit ca xc tc nn
nng ca n phi nh hn 2 ppm. Nit thng c loi ra
khi nguyn liu bng cch x l hydro xc tc, ng thi vi
hydro desunfua ha. Nc v cc hp cht cha clo cng l
thnh phn khng mong mun trong nguyn liu v n lm
thay i axit ca cht mang v lm o ln cn bng
ca nhng phn ng ang xy ra. Hm lng ca chng cn
phi iu khin cn thn duy tr axit ca xc tc.
Nhng kim loi nh Si, Pb, Cu phi c loi b n nng
thp nht v chng to hp kim vi ch lm kh hot tnh ca
xc tc.
IV. Xc tc ca qu trnh reforming [1,2,3,8,9]
Xc tc c s dng cho qu trnh reforming xc tc l
loi xc tc a chc nng, gm chc nng oxi ho kh v chc
nng axit. Chc nng oxi ho kh c tc dng lm tng tc
cc phn ng hydro ho, kh hydro cn chc nng axit c tc
dng thc y cc phn ng xy ra theo c ch ion cacboni
nh phn ng ng phn ho, phn ng hydrocracking.
IV.1. Lch s pht trin ca xc tc reforming
Theo lch s pht trin ca reforming xc tc, nm 1940
ngi ta p dng qu trnh u tin vi xc tc l axit
molipden mang trn oxit nhm MoO 2/Al2O3, loi xc tc ny r
tin, d ch to, bn vi lu hunh. Khi c mt ca lu hunh
trong nguyn liu th MoO2 c th chuyn mt phn thnh
MoS2, dng ny cng c hot tnh ging nh oxit molipden, cho
nn trong nguyn liu khng cn loi b lu hunh mt cch
trit . Song, loi xc tc ny c nhc im l hot tnh
khng cao nn qu trnh reforming phi thc hin ch
cng (vn tc th tch thp, vo khong 0,5 h -1, nhit
cao, vo khong 340oC). iu kin ny cc phn ng
hydrocracking xy ra mnh. tng chn lc ca qu
-22-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
trnh phi duy tr p sut thp (14 20 at). Nhng s gim p
sut li thc y qu trnh to cc do vy khng ko di c
thi gian lm vic ca xc tc. V cc l do trn nn hin nay
khng cn s dng loi xc tc ny.
Sau ny, loi xc tc Pt/Al2O3 ra i c nhiu u vit hn
v c s dng rng ri trong cng nghip. Hm lng Pt trong
xc tc t 0,3 0,8% trng lng, nhit phn ng l 500 oC,
p sut t 30 35 at, vn tc th tch 1,5 4h-1. Xc tc ny
c hot tnh v n nh cao, lm vic lu hn, cho
sn phm c tr s octan cao v lng cc to ra t. Sau mt
thi gian lm vic, hot tnh ca xc tc gim do axit ca
Al2O3 gim, v vy phi tin hnh clo ho tng axit.
Ngy nay, ngi ta ci tin xc tc reforming bng
cch bin tnh xc tc khi cho thm mt kim loi (bimetal)
hoc thay i cht mang, v d: Pt/SiO 2; Pt/SiO2-Al2O3; PtRe/SiO2-Al2O3; Pt-Sn/SiO2; Pt-Ir/axit rn.
Mc ch cho thm kim loi vo l lm tng hot
tnh xc tc hoc gim gi thnh xc tc. V d, cho thm Sn
(1/2 lng), hot tnh xc tc khng tng, nhng gi thnh li
gim i; khi cho Re th hot tnh tng v Re c vai tr lm
phn tn u cc nguyn t Pt trn b mt axit rn.
Vic cho thm nguyn t him nh Re cn c ngha
c bit nh km hm s thiu kt ca cc vi tinh th Pt v
to vi Pt hp kim c n nh cao hn so vi Pt nguyn
cht.
Xc tc s dng cho qu trnh reforming hin nay l
0,3%Pt + 0,3%Re mang trn -Al2O3, vi din tch b mt
khong 250 m2/g, c b sung cc hp cht halogen hu c.
Hm lng clo hoc flo khng ch khong 0,5 1% trng lng.
IV.2. Thnh phn xc tc reforming
-23-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
Nhn chung xc tc reforming bao gm 2 thnh phn
chnh:
1. Platin
Platin c a vo xc tc cc dng khc nhau, ph
bin l dng dung dch ca axit platin clohydric H 2(PtCl6).
y Pt mang chc nng oxy ho kh, xc tin cho phn ng
hydro ho, dehydro ho to hydrocacbon vng no v vng
thm. Trong qu trnh reforming, Pt lm tng tc ca
phn ng kh hydro cc hydrocacbon naphten, kh hydro
vng ho cc hydrocacbon parafin to thnh hydrocacbon
thm. Ngoi ra n cn thc y qu trnh no ho cc hp
cht trung gian l olefin, diolefin, lm gim tc to thnh
cc bm trn xc tc m l nguyn nhn chnh lm gim
hot tnh ca xc tc. Hm lng Pt trn xc tc chim vo
khong 0,3 0,7% khi lng v chim khong 1% din tch
b mt ca cht mang. Yu cu Pt phi phn tn u trn
b mt cc axit rn. phn tn cng cao th hot tnh
ca xc tc s cng cao, hiu sut xng thu c cao v cht lng xng thu c tt hn.
2. Cht mang c tnh axit
Cht mang trong xc tc reforming c th l Al 2O3 hoc
l hn hp ca Al2O3-SiO2. axit ca n c quyt nh bi
qu trnh x l c bit tch nc b mt nhm to ra
b mt ring ln (400 m2/g) v to ra cc tm axit.
Cht mang c th l -Al2O3 hay -Al2O3 vi din tch b
mt dao ng trong khong 200 300 m2/g. Al2O3 l cht
mang c tnh axit, ng vai tr chc nng axit-baz, thc
y phn ng izome ho, hydrocracking. Cht mang Al 2O3
cn phi tinh khit (hm lng Fe v Na khng qu 0,02%
trng lng). Al2O3 ho nc nn lun mang mt t nc hp th,
-24-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
k c nhit cao. Bn thn Al2O3 l mt axt Lewis v
nguyn t nhm cn c mt lng t t do, cn Al2O3 cha nc l mt axt Brosted v n mang H+:
Al-O
Al-O
Al-O
Al
Al- OH -
Al-O
Al-O
H+
Al-O
B mt
B mt
Khi cht mang axt nhm hoc hn hp Al 2O3 -SiO2,
axt ca n c quyt nh bi qu trnh x l c bit
tch nc b mt nhm to ra b mt ring ln ( 400 m 2/g)
v to ra cc tm axt. Nu s dng cht mang -Al2O3 hay Al2O3 vi din tch b mt khong 250 m2/g th c b
sung thm cc hp cht halogen nh: flo, clo, hay hn hp ca
chng. axt tng khi tng hm lng ca halogen, thc t
cho thy ch nn khng ch hm lng ca halogen khong
1% so vi xc tc trnh phn hu mnh. Halogen c a
vo xc tc khi ch to hoc khi ti sinh xc tc. Khi c clo
th qu trnh xy ra nh sau:
Al-OH
O
Al-OH
+ Cl
OHAl-OH
Al-Cl
-25-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
phn ng hydrocracking ca cc parafin, phn ng ng
phn ho hydrocacbon naphten 5 cnh thnh 6 cnh, tip
theo l cc naphten 6 cnh b kh hydro to thnh hydro
cacbon thm.
Yu cu t ra vi cht mang cng rt cao. i vi cht
mang Al2O3 cn phi tinh khit: hm lng Fe v Na khng qu
0,02% khi lng.
Vic tng axt thng l bng cch thm vo cc
halogen hu c nh C2H4Cl2, CH3Cl. Ngoi vic tng axt,
n cn c tc dng lm n nh phn tn ca Pt trn
cht mang nh n to phc hp Pt v Al 2O3. Mt trong nhng u
im ca cht xc tc cha clo l n t thc y cc phn
ng hydrocracking trong iu kin cng. Hm lng clo c
tng thm vo khong 0,5 1% khi lng.
a platin ln b mt cht mang trong cng nghip
ngi ta dng phng php ngm, tm. Tm Al2O3 bng dung
dch H2PtCl6 axit ho, nung v kh trong dng kh hydro.
S phn tn platin trn cht mang c th xy ra theo cch
sau:
Cl
2-
Al-OH
Al-O
+ [PtCl 6]2-
Cl
Pt
+ 2Cl- + 2H+
Al-OH
Al-O
Cl
Cl
Al-O
-26-
Cl
n tt nghip
Reforming xc tc.
Pt
+ 4ClAl-O
Cl
-27-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
dehydro vng ho) v cc phn ng izome ho hay
hydrocracking l cc phn ng chnh to ra cc cu t c tr
s octan cao v c p sut hi bo ho nh , thch hp cho
qu trnh pha trn to xng cht lng cao vi bt k cng thc
pha trn no. Hn na, khi gim tc to cc s lm cho
xc tc lm vic trong thi gian di hn v n nh hn.
c xc tc reforming tt, khi ch to, phi iu
chnh tng quan gia hai chc ca xc tc sao cho t
chn lc mong mun. chn lc ca xc tc c nh gi
thng qua biu thc sau:
dehydro vng ho
R =
hydrocracking + hydroizome ho + dehydro
vng ho
Gi tr ca R cng ln, chn lc ca xc tc cng cao.
Do vy, vic to nn s cn bng gia hai chc ca xc tc
gi vai tr ch o khi ch to xc tc reforming.
Thng thng, ngi ta nh gi cht lng xc tc
reforming thng qua cc ch tiu: hm lng Pt, b mt ring
ca cht mang, bn. Bng 1.3 cho bit mt s c trng
ca xc tc reforming.
Bng 1.3: Mt s c trng ca xc tc reforming.
Cc ch
s
Pt (%
Xc tc
A -64
8815
RY-302
RD-150
R-16
(Lin X
CHLB
France
M-c
c)
0,60,65
0,35
0,580,6
0,37
0,55
1,5
1,53,0
trng lng)
ng knh
2
1,8
2,2
-28-
n tt nghip
Reforming xc tc.
ht (m)
B mt
180
240280
160200
0,97
1,2
40120
40120
80100
0,750,8
ring
(m2/g)
Ch s
bn
(kg/mm)
ng knh
l ()
Th tch
l (ml/g)
Cht knh
8
clo
flo
clo
clo
clo
hot
Tt c cc xc tc trn u cha Re (0,5% trng lng)
trn cht mang Al2O3.
IV.4. Vai tr ca xc tc reforming
Qu trnh hin i ho cng ngh reforming cc nc
cng nghip du m pht trin, nhn chung gm cc giai
on: tm cch ch to xc tc mi c hiu qu cao gn lin
vi ci tin trang thit b v cng ngh. u im ni bt
nht ca xc tc a kim loi l tc tr ho xc tc ca n
nh hn nhiu so vi cc xc tc n kim loi. iu cho
php gim p sut qu trnh xung cn 1,4 1,5 MPa khi
lm vic vi dy chuyn xc tc c nh v vi dy chuyn
xc tc chuyn ng ch cn 0,5 1 MPa. Ngy nay, hng
UOP xy dng dy chuyn vi lp xc tc chuyn ng
CCR lm vic vi p sut cn thp hn na, ch khong 3,5
at (50 psi). Khi gim p sut, chn lc ca xc tc tng
cao, nht l khi ch bin nguyn liu c hm lng
hydrocacbon parafin ln. Khi lm tng vai tr ca phn
-29-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
ng dehydro vng ho parafin: 50 60% hydrocacbon thm
nhn c t chuyn ho parafin. Do tr s octan ca
sn phm xng rt cao (RON > 100).
Cc xc tc hai hay nhiu kim loi c tc to cc nh
hn, tc ca cc phn ng ph nh phn ng phn hu
cng nh hn v li lm tng thm vai tr ca phn ng
dehydro vng ho parafin, do vy m lm tng c hiu sut
v cht lng ca xng cng nh
hydrocacbon thm.
IV.5. Nguyn nhn lm gim hot tnh xc tc
Sau mt thi gian lm vic, hot tnh xc tc b gim
ng k. Mun nng cao hiu qu s dng ca xc tc
nhm gim gi thnh sn phm th xc tc phi c ti
sinh. c bin php khi phc li hot tnh ca xc tc mt
cch hu hiu, phi xut pht t nguyn nhn gy nn s
mt hot tnh ca xc tc.
IV.5.1. nh hng c hi ca cc hp cht cha lu
hunh
Cc hp cht ca lu hunh lm ng c trung tm kim
loi (Pt), lm nh hng khng tt n chc nng kh hydro
v vng ho. Trong cc cht cha lu hunh, mercaptan (RSH)
lm gim mnh nht hot tnh xc tc. Khi hot tnh xc tc
gim, khng nhng lm gim hiu sut xng, m c cht lng
xng cng gim theo. c bit lu hunh dng H2S cn gy
n mn thit b. Do vy cn phi lm sch lu hunh ngay t
khi a nguyn liu vo qu trnh reforming. Hm lng lu
hunh trong nguyn liu cho php t 0,01 n 0,07% trng
lng.
Khi xc tc tip xc vi nguyn liu cha lu hunh, khng
nhng ch kim loi trn xc tc b ng c m ngay c Al 2O3
-30-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
cng b bin i. N tc dng vi hp cht lu hunh to thnh
sunfat nhm Al2(SO4)3. Do vy lm cho qu trnh ti sinh xc
tc b phc tp hn v i hi mc ti sinh su hn.
Ngay c sau khi ti sinh chuyn Al2(SO4)3 v Al2O3, nhng
hot tnh ca xc tc vn b gim xung ng k so vi khi
nguyn liu khng cha lu hunh.
Bng 1.6: S nh hng ca hp cht lu hunh.
Ch tiu
0,002%S
0,009%S
90,9
87,5
47,0
44,0
81,5
80.6
95,5
93,5
(% trng lng)
Hm lng hydrocacbon thm
trong xng reforming (%)
Tr
octan
ca
xng
reforming
Theo phng php nghin cu
c thm 0,8 ml nc ch
-31-
n tt nghip
Reforming xc tc.
Ch tiu
Xc tc
Xc tc
cha b
sau khi
ng c
ng c
12
67
89
85
93
89,5
96,5
92,5
IV.5.4. nh hng ca nc
Nc c mt trong nguyn liu s pha long cc trung tm
axit, lm gim axit ca cht mang, ng thi gy n
-32-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
mn thit b. Hm lng nc cho php khng c vt qu (10
20).10-4% trng lng.
trnh n mn thit b, cn tch nc ra khi nguyn
liu bng cch dng qu trnh lm kh nh ry phn t hoc
phun kh clo vo nguyn liu cha nc.
IV.5.5. nh hng ca hm lng olefin n qu trnh to
cc
Cc hp cht olefin thc y nhanh qu trnh to cc.
Hm lng ca chng trong nguyn liu cn phi nh hn 2%.
nh hng n qu trnh to cc cn do trong nguyn liu c
nhiu cc hp cht a vng hay chnh l olefin v diolefin c to ra trong qu trnh reforming. Cc to ra s bm dnh
trn b mt xc tc, lm bt i cc trung tm hot tnh,
ngn cch s tip xc ca tc nhn phn ng vi xc tc lm
gim dn hot tnh ca n.
IV.5.6. nh hng ca halogen
Halogen hot ho cho xc tc Pt/Al 2O3. Nu hm lng
halogen trong xc tc qu thp, hot tnh axit v nhng phn
ng xy ra trn tm axit gim nhanh, tr s octan do vy
cng gim. Ngc li, nng halogen qu ln th axit ca
xc tc tng lm tng phn ng hydrocracking v gim tr s
octan. Nng halogen trong xc tc c th thay i trong
sut qu trnh tu thuc nhng nhn t nh hm lng
halogen v nc trong nguyn liu, nhit v p sut qu
trnh. Nng halogen trong xc tc tng khi hm lng
halogen trong nguyn liu tng v hm lng nc gim. Mc
halogen trong nguyn liu cao nht l 5 ppm, nu cao hn
phi x l nguyn liu bng hydro.
IV.6. Ti sinh xc tc
IV.6.1. Qu trnh thay i tnh cht ca xc tc
-33-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
Trong qu trnh lm vic, xc tc b thay i cc tnh
cht vt l khi tip xc vi nhit cao v thng xuyn phi
tip xc vi cc c t. S thay i cc tnh cht ca xc tc
reforming khi lm vic c th phn chia thnh cc loi sau:
Nhng thay i c tnh cht tm thi, ngha l c th
khi phc li cc tnh cht ban u ca n bng qu trnh ti
sinh xc tc. l cc thay i do s to cc hay s ng c
thun nghch bi cc hp cht ca oxy, nit, lu hunh.
Nhng thay i vnh vin, l nhng thay i
khng c kh nng ti sinh. V d do s thiu kt nhit
cao m b mt ring ca xc tc v cu trc ca Al 2O3 cng
nh phn tn ca kim loi Pt gim i. S thay i ny
cn d xy ra hn nu xc tc l n kim loi hay khi ti
sinh xc tc khng khng ch c nhit cht ch.
Nhng thay i trn s lm gi ho nhanh xc tc v
n mt thi gian no , phn xc tc gi ho ny phi
c thay th bng xc tc mi c hot tnh cao hn nhm
gi cho hot tnh chung ca xc tc khng thay i
hiu sut v cht lng ca xng c n nh trong sut qu
trnh.
IV.6.2. Cc phng php ti sinh xc tc
tng hiu qu kinh t ca vic s dng cht xc tc,
ngi ta phi ti sinh khi phc cc tnh cht ca xc tc.
Yu cu ti sinh xc tc ph thuc vo tnh khc nghit
ca qu trnh. Mi qu trnh reforming cn mt iu kin
ti sinh ring.
Da vo cc nguyn nhn gy mt hot tnh xc tc,
trong cng nghip p dng cc bin php sau ti sinh xc
tc.
IV.6.2.1. Phng php oxi ho
-34-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
y l phng php ti sinh xc tc bng cch t chy
cc bm trn b mt xc tc bng oxi ca khng kh nhit
300 500oC. Dng dng kh nng cha t 2 15% oxy
(O2) t cc v gi khong nhit trn khng
lm tn hi n tm kim loi platin. i vi cc xc tc b
mt hot tnh, sau khi ti sinh, s t c hot tnh xp x
ban u v cha t hn 0,2% cc. Nhng sau nhiu ln ti
sinh, hot tnh s gim.
Qu trnh t chy cc c biu din theo phng
trnh sau:
CxHy + O2
CO2 + H2O + Q
-35-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
Ngoi ra, ngi ta cn tin hnh clo ho trong khi ti sinh cht
xc tc. Vi phng php ny cn thc hin nhit khong
500oC, p sut kh quyn vi nng clo trong khng kh
khong 0,4 0,5% th tch sao cho kh clo c bo ho trong
xc tc. Ngoi tc dng lm tng axit ca cht xc tc,
vic clo ho cn c tc dng lm gim hm lng mt s kim
loi nh: Bi, Pb, Fe...c bit cc nguyn t clo c tc dng
phn tn li cc phn t platin mt cch tt hn.
325o
2Fe2O3 + 6Cl2
4FeCl3 + 3O2
1000
500
- Nhit (oC)
0,4 0,5
trng lng)
V. Nguyn liu v sn phm ca qu trnh reforming
xc tc [1,2,3,4,12,13,15]
V.1. Nguyn liu
-36-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
Nguyn liu ca qu trnh reforming l cc phn on
xng chng ct trc tip, c gii hn si t 60 210oC, xng ca
qu trnh cracking nhit hoc c th s dng phn on
xng ca qu trnh th cp.
Tu thuc vo mc ch ca qu trnh reforming xc
tc nhn xng c tr s octan cao hay nhn cc
hydrocacbon thm ring r m chn gii hn si ca phn
on xng lm nguyn liu khc nhau.
sn xut xng c tr s octan cao, ngi ta dng phn
on xng c gii hn si t 85 180oC, phn on ny cho
php sn xut xng c tr s octan cao v hn ch to cc.
sn xut cc hydrocacbon thm ring r, ngi ta s
dng cc phn on xng hp:
- sn xut bezen s dng xng c gii hn si 62 85oC.
- sn xut toluen s dng xng c gii hn si 85
120oC.
- sn xut xylen s dng xng c gii hn si 120
140oC.
Thnh phn ct ca nguyn liu c nh hng nhiu
n hiu sut v cht lng ca sn phm. Nu thnh phn
ct c nhit si qu rng, c cha nhiu phn nh s lm
cho hiu sut v cht lng xng gim xung.
Nguyn liu thun li nht cho qu trnh sn xut cc
cu t c tr s octan cao (ON = 100) l phn on si t
105 140oC hay phn on 105 180oC.
Nu ta s dng nguyn liu c nhit si nh hn
60oC l khng thch hp v n khng cha cycloankan v
hon ton khng c kh nng chuyn ho thnh aren m ch
-37-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
cha cc hydrocacbon c s nguyn t nh hn 6, c kh
nng chuyn ho thnh cc hydrocacbon kh.
Phn on c nhit si cao hn 180 oC th gy ra
nhiu cc lng ng trn xc tc, lm gim thi gian sng
ca xc tc trong iu kin phn ng.
nh hng n qu trnh reforming xc tc khng ch l
thnh phn ct m quan trng hn l thnh phn ho
hc ca phn on nguyn liu. Trong nguyn liu c cha
cc hp cht khc nhau ca parafin, ca naphten, ca
hydrocacbon thm v cc hp cht phi hydrocacbon khc nh
hp cht ca oxy, nit, lu hunh. Nu hm lng ca naphten
trong nguyn liu cng cao, nht l xyclohexan v dn xut
ca n cng nhiu, th phn ng dehydro ho xy ra cng
trit v hm lng hydrocacbon thm s cng nhiu. Hay
ni cch khc l qu trnh reforming xc tc cng d xy ra
v ch cn tin hnh qu trnh iu kin mm, khe
kht nh m vn cho hiu sut v cht lng xng cao. Nu
nguyn liu cha nhiu hp cht parafin th cc phn ng
ca parafin ch gp phn nh to ra cc hydrocacbon
thm bng phn ng dehydro vng ho (khi m xc tc cha
c ci tin), cn i b phn parafin s tham gia phn ng
izome ho v hydrocracking. Phn ng hydrocracking cn lm
gim hiu sut H2 do tiu hao H2 cho phn ng ny. Do vy,
thnh phn ho hc ca nguyn liu trong iu kin
reforming xc tc s xc nh c hiu sut H 2 to ra trong qu
trnh. Nu hm lng parafin trong nguyn liu cng thp th
hiu sut H2 s cng cao (ch dng vi xc tc th h c).
Cc hydrocacbon thm c trong nguyn liu thng nh,
c bit khi nguyn liu l phn on xng chng ct trc
tip. Hydrocacbon thm c nh hng n tc cc phn
ng dehydro ho hay dehydro vng ho theo hng ngn cn
-38-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
cc phn ng ny. V vy, nu mc ch ca qu trnh l
sn xut hydrocacbon thm ring bit th nn tch trc
hydrocacbon thm khi nguyn liu.
Nh vy, naphten l thnh phn mong mun cn
aromatic v olefin l thnh phn khng mong mun trong
nguyn liu.
nh gi cht lng nguyn liu reforming xc tc
thng qua thnh phn ho hc ca nguyn liu, hng UOP
a ra mt chun s tng quan KUOP c xc nh theo biu
thc:
KUOP = 12,6 - (N + 2Ar)/100
N : hm lng % ca naphten.
Ar : hm lng % ca hydrocacbon thm.
Trong nguyn liu reforming xc tc, KUOP v c bit l
tng s N + 2Ar thay i trong mt khong rng (tng N +
2Ar c th t 30 80). Nu KUOP = 10 th nguyn liu cha
nhiu hydrocacbon thm hn. Nu KUOP = 11 th nguyn
liu cha nhiu naphten v hydrocacbon thm mt vng.
Cn nu KUOP = 12 l nguyn liu cha mt hn hp bng
nhau gia hydrocacbon vng v hydrocacbon parafin v nu
KUOP = 13 th nguyn liu ch yu l hydrocacbon thm. Nh
vy, nu KUOP thp hay tng s N + 2Ar trong nguyn liu
cng cao th nguyn liu cng cha nhiu naphten v
nguyn liu cng thun li nhn reformat c tr s
octan cao. Ngoi ra, thnh phn phn on cng c nh hng ln n cc ch tiu ca qu trnh reforming xc tc.
Hiu sut reformat v H2 cng nh hot ng ca xc tc
s
tng
khi
tng
hm
lng
hydrocacbon
-39-
naphten
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
Cc hp cht phi hydrocacbon, c bit l cc hp cht
ca lu hunh v ca nit trong nguyn liu phi gim ti mc
ti thiu v nh hn gii hn cho php. V cc hp cht ny
ch lm tng tc cc phn ng ngng t to nha v cc, gy
c cho xc tc, lm gim nhanh hot tnh ca xc tc. V
th nguyn liu trc khi a vo reforming xc tc u phi
c a qua cng on x l bng hydro ho lm sch loi
b cc hp cht phi hydrocacbon, cc hp cht olefin, diolefin
v c kim loi do nhim bn vo nguyn liu reforming trong
qu trnh ch bin. Cc hp cht phi hydrocacbon s c loi
ra dng kh nh H2S, NH3 v H2O nh qu trnh hydro ho
lm sch. Tu thuc vo ch cng ngh v nht l xc tc
m qu trnh hydro ho lm sch s t c cc ch tiu v
cht lng cho nguyn liu reforming.
Bng 1.8: Hm lng cho php cc hp cht phi
hydrocacbon c mt
trong nguyn liu reformat xc tc.
Hm lng lu hunh
Max
0,5 ppm
Hm lng nit
Max
0,5 ppm
Hm lng oxy
Max
2 ppm
Hm lng clo
Max
0,5 ppm
Hm lng asenic
Max
1 ppb
Hm lng ch
Max
20 ppb
Hm lng ng
Max
5 ppb
-40-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
nguyn liu trc khi a vo qu trnh reforming xc tc cng
cn phi c qua cng on lm sch vi tn gi l hydro ho
lm sch hay x l bng hydro (nht l khi qu trnh s dng
xc tc a kim loi).
Nguyn liu naphta, xng, (c th dng c kerosen,
gasoil khi x l cc nguyn liu ny) c trn vi hydro
tin hnh phn ng nhit v p sut cao. Cc phn ng
ho hc s xy ra cng vi qu trnh hydrodesunfua ho l no
ho olefin v thm, demetal ho v hydrocracking. Khi mc
ch ca qu trnh ny l x l nguyn liu cho reforming
xc tc, th hydrodesunfua ho v demetal ho l nhim v
chnh ca cng on ny. Nhng hydrocacbon cha lu
hunh v cc tp cht khc cha trong nguyn liu s c
phn ng vi hydro trn xc tc Co hoc xc tc Ni/Mo trn
cht mang cc tp cht ny c tch ra mt cch chn lc
v nh cc c tnh ca nguyn liu c ci thin.
Cc tp cht khc nh hp cht cha nit, oxy v kim loi,
khi phn ng vi hydro s to ra cc hp cht amoniac, nc v
hydrogenat kim loi. Cc hp cht olefin c no ho, nh vy
ci thin c n nh ca sn phm.
Cc phn ng chnh c th xy ra:
- Tch lu hunh:
Mercaptan:
r -s-h + h 2
r h + h 2s
Sunfit:
r -s-r
+ 3h 2
2r h + h 2s
Disunfit:
r -s-s-r
+ 3h 2
2r h + 2h 2s
-41-
n tt nghip
Reforming xc tc.
Sunfit vng:
s
+ 2h 2
c-c-c-c + h 2s
Thiophen:
s
c 4h 6 + h 2s
+ 4h 2
+ 5h 2
c-c-c-c-c + nh 3
Quinolin:
c-c-c-c
+ nh 3
+ 4h 2
n
Pyrol:
n
+ 4h 2
c-c-c-c + nh 3
- Tch oxy:
Phenol:
oh
+ h 2o
+ h2
- Phn ng vi olefin:
olefin + h 2
parafin
Olefin thng:
-42-
n tt nghip
Reforming xc tc.
c-c=c-c-c-c + h 2
Olefin vng:
+ h2
(naphten)
-43-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
- Tip theo hn hp c a vo thit b tch, hi c nn
li v kt hp vi kh hydro mi quay tr li trn ln vi
nguyn liu.
- Phn lng tch ra t thp c a n mt thp chng.
y, H2S v NH3 c tch ra khi nguyn liu.
V.2. Sn phm
Sn phm thu ca qu trnh reforming bao gm xng c
tr s octan cao, cc hydrocacbon thm v kh H 2, trong
xng c tr s octan cao l sn phm quan trng nht.
1. Xng c tr s octan cao
Cht lng ca xng nhn c ph thuc vo cht lng ca
nguyn liu , xc tc v ch cng ngh ca qu trnh.
T bng 1.9 ta thy, nu xng c cng tr s octan th
xng nhn c t nguyn liu c hm lng parafin thp c
thnh phn phn on nng hn so vi xng nhn c t
nguyn liu c hm lng parafin cao.
Tu thuc vo nguyn liu ban u v ch cng
ngh ca qu trnh, c th nhn c xng c tr s octan
cao, c th t t 100 n 105.
Thnh phn ca xng reforming xc tc nh sau: olefin
khng qu 3%, naphten khng qu 10%, cn li l izo_parafin
v aromat.
Nh vy, xng reforming xc tc c cht lng rt cao, c
bit hm lng olefin thp (< 3%) cho php s dng lm xng
my bay. Tuy nhin nhc im ca xng ny l tr s octan
phn b khng ng u trong khp khong nhit si
ca xng, do cc hydrocacbon thm ch yu tp trung
phn on xng c nhit cao nn ng c kh khi
ng nhit thp v lm vic ch khng n
-44-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
nh, v vy thng phi pha trn thm cc thnh phn nh
c tr s octan cao vo xng nng cao ch tiu ny.
Trong qu trnh bo qun, vn chuyn v s dng, xng
u d b oxy ho bi oxy trong khng kh v to thnh cc
sn phm cha oxy rt a dng, mc oxy ho ph thuc
vo cht lng ca xng v c th l thnh phn ho hc ca
xng. Cc hp cht olefin c hai ni i i xng v
hydrocacbon dng mono hoc diolefin ni vi phn thm l
km bn nht. sn phm c bo qun lu v gi c
n nh cao, ta cn phi cho thm cht chng oxy ho
vo vi lng nht nh.
Bng 1.9: Tnh cht ca xng reforming.
Cc thng s
< 4%
0,77
2
49
42
58
- Nhit si 10%
82
76
97
58
- Nht si 50%
135
137
141
110
- Nhit si 90%
172
170
171
141
- Nhit si cui
202
214
199
168
205
2,2
0,9
1,0
0,5
- Hydrocacbon khng no
59,0
65,4
62
68,5
- Hydrocacbon thm
38,8
33,7
37
31
-45-
n tt nghip
Reforming xc tc.
- Parafin + naphten
Tr s octan
- Phng php mt theo
MON
80
85
80
85
89
95
89
95
gn vi
-46-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
tinh khit cao, thng s dng trn vi xng chng ct lm xng
thng phm v n c kh nng chng kch n cao, c xu hng lm gim qu trnh kh khi ng my. Ngoi ra, benzen
cn iu ch phenol, lm ngun nguyn liu sn
xut si polyamit, capron, cc hp cht ha hc khc v dung
mi cho ngnh cng nghip.
- Toluen: Thng thu c ng thi vi benzen trong qu
trnh reforming. Tuy nhin s dehydro ho ca naphten d
dng hn benzen, lng toluen thu c t reforming l rt ln,
c ng dng ch yu pha trn vo xng, lm dung mi
cho nhiu qu trnh khc.
- Xylen: Xylen thu c t qu trnh vi hiu sut nh
hn benzen v toluen. Nh c qu trnh trch ly dung mi
chn lc cao, c ng dng nhiu trong cng nghip nh:
+/ T m-xylen iu ch c p-xylen dng lm nguyn
liu sn xut si nilon polyeste.
+/ T m-xylen iu ch c o-xylen dng lm nguyn
liu tng hp anhydric phtalic.
3. Sn phm kh hydro
Trong kh reforming xc tc cha 70 90% th tch
hydro, kh ny c s dng mt phn tun hon li thit
b phn ng, mt phn a ra khi h thng lm sch, ri s
dng cho mt s qu trnh nh hydrocracking sn xut
du nhn.y l ngun thu hydro r tin nht trong tt c cc
qu trnh sn xut hydro, khi qu trnh reforming xc tc
pht trin th thc y cc qu trnh s dng hydro pht
trin theo. Thng thng, hm lng hydro thu c t 81 93%
(th tch).
4. Kh ho lng:
-47-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
Qu trnh reforming xc tc thu c ngoi kh cha
hydro cn thu c kh ho lng khi n nh thnh phn ca
xng, ta thu kh propan v butan.
Hiu sut pzo pan
v bu tan % thtch
25
20
3
15
2
10
1
5
0
60
65
70
75
80
85
90
95
Hnh 6:
Chng II
Cng ngh reforming xc tc
I. Ch cng ngh ca qu trnh [1,2,3]
C 4 thng s cng ngh quan trng nht cn quan
tm trong qu trnh reforming xc tc, l nhit , tc
np liu ring LHSV, p sut v t l mol H 2/RH ca
nguyn liu.
I.1. p sut
Cc phn ng chnh ca qu trnh reforming xc tc
u l cc phn ng tng th tch, in hnh nht l phn
ng dehydro ho naphten thnh hydrocacbon thm, c 1 mol
naphten s to ra 3 mol H2, nh vy th tch hydrocacbon tng
cng tng ln 4 ln. Cn phn ng dehydro vng ho parafin
th 1 mol nguyn liu s to ra mol H2 v nh vy th tch
-48-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
hydrocacbon tng cng s tng ln 5 ln so vi th tch ban
u.
Do , theo quan im nhit ng hc, khi tng p
sut s cn tr qu trnh tng th tch, c ngha l cn tr
cc phn ng chnh to hydrocacbon thm ca qu trnh
reforming xc tc.
Cn khi tng khe kht ca qu trnh, ngha l lm
vic p sut ca hydro thp s cho php tng tr s octan
ca xng v tng c hiu sut xng, gim lng kh v tng
nng hydro trong kh, nhng tc to cc li tng ln,
iu ny lm gim thi gian lm vic ca xc tc v tn s
ti sinh xc tc s tng ln. S to cc trong iu kin sn
xut c th gim bng cch h thp nhit si cui ca
nguyn liu, v trong phn nng ny c cha cc thnh
phn a vng, chng d ngng t, d to cc. Do , nhit
si cui ca nguyn liu nn h xung 160oC.
Ta thy p sut trong h thng nh hng ln n hiu
sut to hydrocacbon thm v tr s octan cho xng sn
phm, cng nh nh hng n hiu sut to hydro v thi
gian lm vic ca xc tc. Nu cc iu kin lm vic khc
nhau ca qu trnh l khng i, khi ta tng p sut duy tr
trong h thng th vn tc cc phn ng hydrocracking v
kh alkan s tng, trong trng hp ny, cn bng s chuyn
dch v pha to thnh parafin.
Khi gim p sut lm vic trong h thng, s gim p
sut ring phn hydro v lm tng mc thm ho cc
hydrocacbon parafin v naphten, ng thi gim tc
phn ng hydrocracking v kh alkyl. iu lm tng hiu
sut hydro v tng n nh ca xng.
Khi khng c hydro th khng xy ra phn ng v b
mt kim loi b che ph bi cc khi tng p sut hydro, b
-49-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
mt kim loi c lm sch mt phn v c phn ng dehydro
ho ng vng u xy ra. Nu p sut ring phn ca
hydro vt qu 10 at th c th loi b cc hu nh hon ton.
Nhng nu tng hn na th hn ch vn tc phn ng
dehydro ho, p sut ring phn cng nh hng n phn
ng izome ho v dehydroizome ho.
p sut quyt nh bi hot tnh v chn lc ca
xc tc. Trc y, ngi ta s dng xc tc Mo/Al2O3, P = 15
20 atm. Ngy nay, ngi ta s dng xc tc mi l Pt/Al 2O3 duy
tr P = 20 40 atm trong h thng m hot tnh to
hydrocacbon thm vn m bo.
Cng vi qu trnh ci tin xc tc, cng ngh cng c
ci tin theo v ngi ta p dng p sut ca qu trnh ngy
mt thp. Nhng ci tin cho php tng tr s octan ca
xng, tng c hiu sut xng v lng hydro. Do p dng qu
trnh p sut thp, tc to cc tng ln, dn n cc
cng ngh c s ln ti sinh xc tc tng ln.
Nh vy, p sut trong h thng nh hng n hiu sut
to hydrocacbon thm v tr s octan ca xng, ngoi ra cn
nh hng n vic to ra hydro v thi gian lm vic ca
xc tc.
Bng 2.1: nh hng ca p sut ti cc ch tiu ca
xng.
Ch tiu
35
49
63 at
at
at
92,6
92,9
93,2
95,5
95,7
96
-50-
n tt nghip
Reforming xc tc.
(520 mmHg)
2. Hydro m3/m3 (%TL)
1,4
1,0
0,6
84,1
84,8
47,9
45,4
53,9
-51-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
Tc np liu ring th tch thng duy tr trong
khong 1,2 2 h-1. Nu gim tc np liu th tch s dn
n lm gim chn lc ca qu trnh, gim hiu sut
xng v hydro, tng hiu sut hydrocacbon kh, gim nng
hydro trong kh tun hon, lm tng lng cc bm trn xc
tc.
Nu mc ch ca qu trnh reforming xc tc l nhn
BTX, qu trnh phi tin hnh iu kin thi gian lu ca
nguyn liu trong vng phn ng ngn, c ngha l tc
th tch khi s dng nguyn liu phi ln, nhit trung
bnh, p sut thp (10 20 atm).
Bng 2.2: nh hng tc th tch n qu trnh
reforming.
Tc th tch h-1
Ch tiu
Hiu sut xng kh propan, %V
Hm lng phn on c nhit
91,8
93,9
95,1
32
25
17
625
520
360
85
81
76
43,0
40,5
38,0
si n 100 C
p sut hi bo ho ca xng mmHg
Tr
s octan theo
phng php
-52-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
Ngc li, nu tng nhit , dn n tng s to thnh
hydrocacbon thm, gim hiu sut xng, gim nng
hydro trong kh tun hon (v khi nhit cao, thun li cho
cc phn ng hydro ho v kh hydro vng ho) to
hydrocacbon thm. Song bn cnh cng tng cng cc
phn ng hydrocracking lm cho hiu sut kh tng ln, do
vy mc ho cc cng tng.
Nh vy, khi nhit tng th lng hydrocacbon thm
to thnh cng tng lm cho tr s octan ca xng tng. Nhng
nhit cng ch tng n gii hn cho php, nu tng qu
cao th vic to cc tng, dn n gim hot tnh v thi
gian lm vic ca xc tc.
Nhit ,oC
Ch tiu
435
450
465
480
98
96,8
95
91,6
34
36
41
46
310
350
430
590
67,5
74
80,5
89
19
27
35
45
n 100oC, %V
p sut hi bo ho ca xng
(mmHg)
Tr s octan theo phng php
nghin cu (khng pha nc
ch)
Hm lng hydrocacbon thm
-53-
n tt nghip
Reforming xc tc.
trong xng, %V
T phn tch trn, vic la chn nhit trong qu
trnh reforming xc tc cn kt hp vi cc thng s cng
ngh khc ca qu trnh. Ngoi ra cng cn phi tnh n
cht lng ca nguyn liu v xc tc. Thng thng, ch gi
nhit sao cho m bo yu cu v tr s octan ch
khng yu cu cao hn nhit ny.
I.4. T l hydro trn nguyn liu (H2/RH)
T l mol hydro trong kh tun hon trn mol nguyn
liu trong qu trnh reforming xc tc thay i trong mt
gii hn rt rng ty theo mc ch ca qu trnh. p sut
hydro l yu t rt quan trng trnh s to cc. T l mol
H2/RH xc nh nng ca hydrocacbon trong vng phn
ng. T l mol H2 s dng n nh do np kh cha hydro
cho tun hon li t qu trnh phn ng.
Khi tng bi s tun hon kh cha hydro, s tng ch
tiu nng lng cho my nn kh tun hon v tng ch tiu
nng lng trong l ng t nng kh ny, c ngha l chi
ph kinh t tng.
Chn t s tun hon kh cha hydro c quyt nh
bi cc yu t: thnh phn phn on ca nguyn liu,
kht khe ca qu trnh v tr s octan ca sn phm xng.
V d, khi reforming xc tc c nh vi nguyn liu l phn
on 85 180oC c hm lng hydrocacbon parafin cao, p
sut 25 35 at. T l H2/nguyn liu cng cao th tc to
cc trn xc tc cng nh v thi gian lm vic ca xc tc
cng ko di. Song nu tng t l mol H 2/RH s dn ti tiu
tn mt lng nhit ng k, ng thi lm tng tr lc thu
ng v th tch ca thit b, ng dn.
-54-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
T s mol H2 (N) c tnh chuyn qua i lng bi s
tun hon kh cha hydro (W, m 3/m3 nguyn liu) theo biu
thc:
-3
W = 2,24.10 . .
N
M.[H2]
Trong :
: mt ca nguyn liu.
-55-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
hm lng hydrocacbon thm nhiu hn. kht khe khng
phi l mt i lng c s o c th m thng qua cc thng
s cng ngh ca qu trnh s dn ti cc nh hng trn,
thm ch ngay cng mt iu kin lm vic nh: nhit , p
sut, tc np liu, t l H 2/RH, vn c th dn n bin
thin tr s octan, nng sut v lm gim hot tnh ca xc
tc tu theo bn cht nguyn liu a vo reforming. Do vy,
i vi mi loi nguyn liu v mi loi xc tc, khe kht
hon ton khc nhau.
Khi tng nhit , tr s octan tng nhng ng thi li
lm gim hiu sut xng n nh (phn on C 5+) v
H2. Xc tc lm vic trong iu kin d to cc v nhanh
chng gi ho, do vy khe kht l cao.
Nu ta gim tc np liu, NO tng v ng thi lm gim
C5+ v H2, lm tng hydrocacbon nh v cng tng qu trnh
to cc. iu lm cho xc tc chng b gi ho v lm
tng tn s ti sinh, do khe kht trong trng hp ny
cng ln.
Nu ta gim p sut, NO tng v cng tng c hiu sut
phn on C5+ v H2 nhng xc tc lm vic trong iu kin
to cc rt nhanh, do vy khe kht cng l cao
nh hng ca t l H2/RH cng ging nh nh hng p
sut chung ca h thng. Khi ni ti mt xc tc no , cn
phi tin hnh qu trnh reforming iu kin khe kht
hn so vi xc tc khc, ngha l cng nhn sn phm
xng c tr s octan nh nhau, phi tin hnh thao tc iu
kin hoc l tng nhit hoc gim tc np liu hoc
l gim p sut, gim t l H 2/RH. Nh vy lun dn ti s to
cc nhanh v gi ho nhanh xc tc.
Trong thc t, ngi ta khng ch ch n cht lng m cn
ch n s lng xng nhn c tc l hiu sut xng. Do
-56-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
vy tng khe kht thng ch p dng bng cch gim p
sut ca h thng v gim t l H2/RH, t khi gim tc
np liu hay tng nhit qu trnh cao hn so vi thit k.
II. Cng ngh ca qu trnh reforming xc tc
T khi ra i n nay qu trnh reforming xc tc lun
c nghin cu, ci tin v i mi v cng ngh v xc tc.
Qu trnh reforming xc tc vi lp xc tc c nh u tin
c p dng trong cng nghip vo nm 1940 v khi dng
xc tc molipden. Song qu trnh ny khng c pht
trin v s to cc qu nhanh trn xc tc. Vo nm 1949,
reforming xc tc s dng xc tc trn c s Pt ra i v qu
trnh ny lin tc c ci tin. Nhiu nghin cu ci tin
c thc hin theo hai hng: ci tin c v xc tc v cng
ngh. Bng 2.4 cho ta thy tin trnh ci tin v xc tc v
cng ngh trong cng nghip du kh.
Bng 2.4: S ci tin xc tc v cng ngh reforming
xc tc trn th
gii.
1940
1949
molipden
1950 1960
Pht trin xc tc Pt
Rt nhiu qu trnh reforming xc tc c pht
trin t xc tc Pt
1960
1970
1980
1990
-57-
n tt nghip
Reforming xc tc.
xng c tr s
-58-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
Cc hng i u trong qu trnh ci tin reforming xc tc
c dn ra bng 2.5.
Bng 2.5: Cc hng i u trong qu trnh
ci tin
reforming xc tc.
Tn qu
Hng
Loi thit b
trnh
thit k
phn ng
Platformer
UOP
Xc tc c
Exxon
er
Loi l
ti sinh
R11-R12
Ti sinh
Pt=0,3750,
gin
75
on
Xc tc c
KX, RO, BO
Ti sinh
nh
(Pt, Re)
gin
nh
Powerform
Loi xc tc
on
IFP
IFP
Reforming
Xc tc c
RG 400
Ti sinh
nh
Pt (0,2-0,6)
gin
on
Maona
Engelha
Xc tc c
RD.150
Ti sinh
Former
rd
nh
(Pt=0,6);
gin
Reni
CRC
Former
Xc tc c
E.500
on
F (Pt, Re)
Ti sinh
nh
gin
on
CCR
Platformer
UOP
Xc tc
R 16; 20
Ti sinh
chuyn
Pt, Re
lin tc
ng, thit
b
phn ng
chng
ln nhau
-59-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
II.1. Cng ngh reforming xc tc vi lp xc tc c
nh
Trong cng ngh ch bin du, qu trnh reforming vi
lp xc tc c nh vn cn ph bin, y iu kin
tin hnh qu trnh c chn m bo thi gian gia
cc ln ti sinh ln (thng trn 6 thng n 1 nm). Qu trnh
ti sinh xc tc c tin hnh ng thi trong tt c cc thit
b phn ng. Thi gian tng cng ti sinh v bo dng
thit b l 20 n 40 ngy/nm. S cng ngh ca qu
trnh reforming vi lp xc tc c nh c trnh by hnh
7:
H2
L gia
nhit
Thit b phn
ng
Ngng
t h
lu
Thit
b
phn
tch
Thit b t
nng
Sn
phm
Nguyn
liu
-60-
n tt nghip
Reforming xc tc.
Hot ng ca n nh sau:
Nguyn liu l phn on naphta c sy kh v
lm sch t b phn hydro ho lm sch c trn vi kh hydro
t my nn sau khi qua cc thit b trao i nhit, c np
ni tip vo l t nng v cc thit b phn ng theo th t
t 1 n 3 (ngy nay thng hay dng 4 l). Sn phm ra khi
l sau khi qua cc thit b trao i nhit, c np tip vo
thit b t nng v thit b lm sch. Sau qua thit b
ngng t, sn phm s gi nhit 380C, kh khng ngng s
c tch ra thit b tch kh. Phn ln kh ny c my nn
nn v tip tc tun hon li l reforming. Phn cn li c
dn sang b phn tch kh v s dng H 2, v d cho qu
trnh hydro ho lm sch. Sn phm y ca thit b tch
c a qua thit b t nng bi sn phm nng ca y
ct. Sn phm nh ca ct c dn sang thit b ngng t.
Cc hp cht hi s tch khi dy chuyn, sn phm lng c
hi lu bng bm. Xng reforming n nh y c cho
qua thit b trao i nhit ri qua thit b lm sch, sau
vo b cha.
Cc dy chuyn reforming vi xc tc Pt lp xc tc c
nh thng dng p sut cao (t 20 45 at). Sau ny thng
dng qu trnh p sut thp hn (t 10 16 at). Gim p
sut lm cho qu trnh dehydro ho v dehydro vng ho c
tng cng. Nh vy m cho php nhn c sn phm c ON
cao hn, tuy nhin s ln ti sinh xc tc cng tng ln nh s
cng ngh ca Magnaforming (hnh 8).
-61-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
y l qu trnh ci tin cng ngh reforming truyn
thng c hiu qu nht . Qu trnh ny lm gim lng kh
tun hon vo thit b reforming u tin v tng lng kh
tun hon vo thit b cui cng. Trong thit b u tin, do
nhng phn ng to nhit nn phn ng dehydro ho gim so
vi phn ng hydrocracking. V vy, s gim lng kh tun
hon vo thit b ny lm gim nh hng sn phm kh do
hydrocracking to ra. Magnaforming cng s dng 4 thit b
phn ng thay v 3 thit b, nhit u vo mi thit b
tng t thit b u tin n thit b cui cng. T l mol
kh tun hon/nguyn liu l 2,5 3 thit b u tin v 9
10 thit b cui cng. Hiu sut sn phm lng tng t
nht 1 2% nhng gi tr u t cng tng 6,5% so vi h
thng 3 thit b.
L
ph
n
ng
L
gia
nhi
t
Lm lnh
Hi
Hi
Trao
i
nhi
t
Nguyn
liu
Thp
n
nh
Thit
b
phn
tch
Bm
My
nn
-62-
n tt nghip
Reforming xc tc.
Hnh
8:
cng
ngh
xc
tc
nh
Magnaforming.
-63-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
nn c th duy tr mc hot tnh trung bnh ca cht
xc tc cao hn v n nh hn so vi h thng vi lp xc
tc c nh. Do vy m p sut v bi s tun hon kh cha
hydro c th gim xung tng ng tng ng t 3,5 n 12
at v t 400 n 500m3/m3. Vic gim c p sut c nh tt
n qu trnh, tng c hiu sut, tng c nng hydro
trong kh cha hydro.
Kh thin
nhin
Kh
Thu hi
phn
nh
Cc thit b phn
ng
Xc tc ti
sinh
Thi
t b
ph
n
tch
-64-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
xc tc, nguyn liu b bin i tu thuc vo cc iu
kin cng ngh ca qu trnh. Khi thit b phn ng gm
bn thit b chng ln nhau theo trc thng ng, kch thc
tng dn t trn xung di v u l kiu xuyn tm. Trong
mi thit b phn ng c thit b ring v ng dn xc tc,
b phn phn phi, b phn cch ly v cc thit b khc sao
cho ph hp vi qu trnh chuyn ng ca xc tc v cc
phn ng ho hc xy ra. Lng xc tc cha trong thit b
phn ng rt khc nhau, thit b phn ng th nht ch cha
10 20% lng xc tc v thit b phn ng cui cha khong
50% khi lng xc tc. Xc tc lm vic c chuyn sang
l ti sinh xc tc, hn hp kh phn ng i ra khi thit b
phn ng th nht c qua l t nng li n nhit
phn ng ri c np ngay vo thit b phn ng th 2, c
nh vy cho n thit b phn ng th 4. Sau thit b phn
ng th 4, hi kh sn phm c ngng t v lm lnh tip trc
khi chuyn sang b phn phn tch sn phm. thit b
tch, sn phm c chia thnh hydrocacbon lng ngng t v
hi kh giu hydro. Phn ln kh ny c quay li thit b
phn ng nh kh tun hon, phn kh cn li c trn vi b
phn ti tip xc ri i vo ct n nh sn phm.
2. B phn l ti sinh xc tc
Xc tc lm vic chy t y thit b phn ng cui
cng xung b phn thu xc tc bunke cha, sau chy
xung ng nng. Ngi ta dng kh cha hydro tun hon t
my nn tun hon y xc tc v vn chuyn n ln nh
vo b phn tch bi pha trn l ti sinh. b phn ny ngi ta b sung kh hydro tun hon tch cc ht bi mn
ca xc tc v mang chng ra ngoi vi kh i vo ng tp
trung bi cn xc tc ri xung y b phn tch bi ri chy
xung l ti sinh.
-65-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
Ti sinh xc tc gm 4 bc, ba bc u l t chy cc,
clo ho v lm kh. Ba bc ny xy ra vng ti sinh v bc th
4 l kh xc tc xy ra trong b phn kh ring.
t chy cc bm trn xc tc c tin hnh trong vng
chy nm nh l ti sinh. Xc tc a vo v chy xung
pha di gia mng chn hnh tr t thng ng, khng
kh nng c thi theo hng bn knh i t ngoi vo trong
qua lp xc tc. Kh chy nng c thi nh bm sau lm
lnh v tun hon qua cc ng trong vng chy.
t chy cc xy ra trong khi xc tc vn chuyn ng
xung pha di v b phn lm lnh ti sinh s ly nhit khi
t cc. Vic t cc tun theo ch c bit nghim
ngt m bo ht cc v khng nh hng xu n xc
tc. Cn b phn t nng ti sinh s lm vic khi cn phi
t nng kh m bo nhit pha trong vng thch
hp.
Qu trnh oxy ho, phn tn kim loi trn xc tc v b
sung thm clo c thc hin trong vng clo ho ca l ti sinh
b tr pha di vng chy. Xc tc ri xung theo cc lp
hnh tr. Kh clo ho nng c thi qua lp xc tc v i ra
vng chy, t vng sy kh thi qua cc ng vng trn i vo
vng clo ho. Hp cht clo hu c c phun vo khng kh
dn vo vng clo ho v cng c t nng b phn gia
nhit ring m bo nhit vo.
Sy kh xc tc thc hin vng sy. Vng sy nm pha
di vng clo ho, kh kh nng c thi qua lp xc tc v tch
m. Vic t nng kh kh c thc hin bi l t khng
kh.
Qu trnh kh kim loi trn xc tc xy ra vng kh.
Vng kh t pha di v tch bit vi ba vng trn. Kh kh
nng c thi qua lp xc tc. H thng tinh ch s tch cc
-66-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
hydrocacbon nh t kh ny v lm tng tinh khit ca
hydro. Kh kh c t nng nh l t ring m bo
nhit vo vng kh.
Cui cng, xc tc c a theo ng dn xc tc vo
ng nng. Tc chy c khng ch m bo chu
trnh ti sinh v kh xy ra . Tip theo xc tc c kh
hydro vn chuyn v nng ln bunke cha t pha trn
nh ca thit b phn ng
Kh
chy
My
nn
L
phn
ng
Kh
nit
Sn
phm
-67Nguy
H2
n liu
L
phn
ng
Thng
phn
L tphi
n tt nghip
Reforming xc tc.
-68-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
xc tc c nh. iu dn n cc u th sau: Ti iu
kin p sut thp cho php nhn c nhiu hydrocacbon
thm , nng cao tr s octan v nng cao hiu sut xng,
nhng n i hi rt ngn chu k ti sinh xc tc.
Khi p sut thp, chn lc xc tc tng nht l khi
ch bin c hm lng hydrocacbon parafin ln. Khi lm
tng vai tr ca phn ng dehydro vng ha parafin 50 60%
aren nhn c t chuyn ho parafin. Do tr s octan ca
sn phm rt cao.
Nh kh nng ti sinh lin tc xc tc b cc ho, qu
trnh CCR cho php dng p sut thp, thao tc lin tc hng
nm cha phi thay th xc tc mi, hiu sut aren v H 2 tng
ln ng k.
Nh ti sinh lin tc m khng phi dng qu trnh
ti sinh xc tc nh dy chuyn reforming xc tc c nh do
vy xc tc mi lin tc c chuyn vo reactor dn n xc
tc c hot tnh cao hn v n nh hn, lm vic
iu kin kht khe hn m vn cho hiu qu cao hn.
Tuy vy, qu trnh dng lp xc tc c nh th c kt
cu n gin, iu kin vn hnh khng qu kht khe, d
iu chnh. Gi c u t ban u va phi. Cn dy
chuyn xc tc chuyn ng th li c chiu cao ln, gi ban
u t cao v qu trnh ti sinh xc tc i hi rt cn thn,
nguyn liu phi lm sch bng hydro ho mc su.
Trong thi im hin nay th vi mc ch tng tr s
octan, hiu qu nht vn l qu trnh reforming xc tc ti
sinh lin tc.
III. La chn s cng ngh v thuyt minh
p ng cc yu cu v ch cng ngh cng nh
ph hp vi nguyn liu, ta phi chn dy chuyn cng
-69-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
ngh ph hp cho qu trnh reforming xc tc vi nng sut
1,7 triu tn/ nm.
Cn c vo cc dy chuyn cng ngh gii thiu trn ti
chn dy chuyn cng ngh thit k da trn s
reforming vi lp xc tc chuyn ng v ti sinh lin tc.
iu kin lm vic ca qu trnh nh sau:
B phn reactor v ct n nh:
Nng sut theo nguyn liu:
1,7 triu
tn/nm
520 540oC
Nhit vo reactor:
LHSV, h-1:
H2/RH, mol:
2,5
3,5 kg/cm 2
(50 psi)
2,5 kg/cm 2
6,6 kg/cm 2
S 2:
15,6 kg/cm 2
34,8 kg/cm 2
S 3:
11,3 12
227 oC
Nhit y ct n nh:
Nhit nh ct n nh:
85 oC
B phn ti sinh:
Tc dng xc tc:
3000 Ib/h
-70-
0,5% mol
n tt nghip
Reforming xc tc.
p sut ct ti sinh:
Tc dng kh ti sinh:
1229
m3/ngy
38.000 m 3/
Tc khng kh kh:
ngy
36.000 m 3/
Tc dng kh kh
ngy
Nhit trong cc vng ca l ti sinh:
497 oC
519 oC
Vng sy kh:
573 oC
Vng kh:
567 oC
680/12200
m3/ngy
160.000 m 3/
Tc dng kh y:
ngy
Thuyt minh dy chuyn:
-71-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
nguyn liu tn dng nhit v tip tc ngng t lm lnh
trc khi chuyn sang b phn tch sn phm. Sn phm
y bao gm hydrocacbon lng v kh giu hydro. Phn ln
hydro c tun hon tr li b cha trung gian (12) trn
vi nguyn liu ban u nh my nn (14), phn hydro cn li
c trn vi sn phm lng ly ra y thp ti tip xc (8)
qua b phn ti tip xc (7). Ti thp (7) sn phm kh C 1,
C2...C5 giu hydro tip tc qua my nn v ngng t lm lnh,
sau trn vi sn phm lng c tch ra t y ca thp (9)
i vo thp (8) ri tip tc qua my nn, thit b ngng t
lm lnh v trn vi sn phm lng ly ra t y thp tch (6)
a vo thp ti tip xc (9). Ti thp (9) sn phm kh ch
yu l hydro c ly ra t nh. Sn phm lng c ly ra
y thp (9) c tun hon tr li thp (8), sn phm lng ly
ra y thp (8) c tun hon tr li thp (7). Sn phm
lng y thp (7) c a sang thp n nh (10) qua
thit b trao i nhit. Ti thp (10) sn phm kh c tch
ra nh gm C1, C2 v LPG a vo thit b lng tch (16)
qua thit b lm lnh (19). Kh C 1, C2 c ly ra trn cn
LPG c ly ra y mt phn cho tun hon tr li thp
(10), phn ln a v b cha sn phm (17). y thp (10)
sn phm lng reforming c tch ra mt phn qua thit b
gia nhit ri tun hon tr li, phn ln a v b cha sn
phm (18).
Xc tc chuyn ng t reactor th nht n rector th
t. Xc tc sau phn ng c ly ra t y reactor th t a
vo bunke (13) c kh tun hon nng ln nh l ti sinh
(2) ln lt qua b phn t cc, b phn clo ho sau qua
b phn kh bng hydro. Xc tc sau khi ti sinh c kh tun
hon y ln nh reactor th nht v tip tc tham gia
phn ng.
-72-
n tt nghip
Reforming xc tc.
Chng III
tnh ton cng ngh
I. Cc s liu u
Nng sut: 1.700.000 tn/ nm.
Nhit : 830oC.
Tc th tch: 1.5 h-1.
p sut : 3,5 at.
T l H2/RH: 2,5 mol.
Phn b xc tc trong l phn ng ln lt l: 1:1,5:2,5:5.
Bng 3.1: Thnh phn ca nguyn liu.
Khi l-
% khi lng
ng
ring
0,728
T0s
T0s10
T0s50
T0s90
T0scu
3330K
3480K
3850K
4280K
4530K
-73-
50
38
12
n tt nghip
Reforming xc tc.
II. Tnh ton
ng
chuyn
ho
hydrocacbon
naphten
thnh
hydrocacbon thm:
CnH2n
CnH2n-6 + 3H2
(1)
CnH2n+2
(2)
(3)
dNN
k
= k1.PN 1 .PA .PH3
dVR
k P1
(4)
dNN
k
= k2 .PN .PH 2 .PP
dVR
k P2
(5)
dNP
P
= k3 . P
dVR
P
(6)
Trong :
NN, NP: ln lt l phn mol ca hydrocacbon naphten v
parafin trong nguyn liu b chuyn ho (kmol/kmol).
VR: i lng nghch o ca tc np liu theo mol [kg xc
tc/(kmol/h) nguyn liu].
k1: hng s tc ca phn ng (1) c xc nh bng
th ph lc (1) (kmol/h.Pa.kg.xc tc).
k2: hng s tc ca phn ng (2) c xc nh bng
th ph lc (2) (kmol/h.Pa.kg.xc tc).
-74-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
k3: hng s tc ca phn ng (3) c xc nh bng
th ph lc (3) (kmol/h.Pa.kg.xc tc).
kp1,kp2: hng s cn bng ca phn ng (1) v (2) c xc
nh theo cng thc sau:
46,15
k P1 = 9,81.10 .e
3
12
25600
T
4450
7,12
T
k P 2 = 98,1 .10 .e
1
(Pa3)
(Pa-1)
Cu t
H2
CH4
C2H6
C3H8
C4H10
C5H12
% mol
86
-75-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
Vy ta tnh c MC = 0,4.385 - 45 = 109
Khi lng ca cc hydrocacbon trong nguyn liu c tnh
theo bng sau:
Bng 3.3: Khi lng ca cc hydrocacbon trong nguyn
liu.
Hydrocacbon
Cng thc ho hc
Parafin
CnH2n+2
MP = 14.n + 2
Naphten
CnH2n
MN = 14.n
Aromat
CnH2n-6
MA = 14.n - 6
Trong :
YA, YN, YP: phn khi lng ca aromatic, naphten v parafin
trong nguyn liu.
MA, MN, MP: khi lng phn t trung bnh ca cc
hydrocacbon aromatic, naphten, parafin.
Vy ta c:
1
Y
YP
MC = Y A
+ N +
14n 6 14n 14n + 2
[ (
1
( M C + 4) n2 1 6 + yA 2yN 3yP .M C n + 3 .yN .M C = 0
14
98
686
-76-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
MA = 14n - 6 = 14.7,77 - 6 = 102,78
MN = 14n
= 14.7,77
= 108,78
Cu t
Mi
Khi lng
yi
Yi = yi.MC/Mi
phn t
CnH2n-6
102,78
0,12
0,127
CnH2n
108,78
0,38
0,381
CnH2n+2
110,78
0,50
0,492
1,00
1,000
Tng
Tnh nng sut thit b
L
(kg.h)
24.340
1,7.106.103
= 208333
,333
24.340
C
C
NC = M = 109=
C
208333
,333
= 1911
,3149
109
Vy ta c bng sau:
Bng 3.5: Thnh phn cc cu t trong nguyn liu.
-77-
n tt nghip
Reforming xc tc.
Cu t
yi
NCi = NC.yi
CnH2n-6
0,127
242,7370
CnH2n
0,381
728,2110
CnH2n+2
0,492
940,3669
Tng
1,000
1911,3149
(kmol/h).
Vy lng kh tun hon l:
nkth = nH .100/86 = 5556,1480 (kmol/h).
2
Cu t
Mi
yi
Mi.yi
ni = nkth.yi
(kmol/h)
H2
0,86
1,72
4778,2873
CH4
16
0,04
0,64
222,2459
C2H6
30
0,05
1,50
277,8074
C3H8
44
0,03
1,32
166,6844
C4H10
58
0,01
0,58
55,5615
C5H12
72
0,01
0,72
555,5615
1,00
6,48
5556,1480
Tng
-78-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
Lng hydrocacbon trong kh tun hon
5556,1480 - 4778,2873 = 777,8607 (kmol/h).
Tnh lng xc tc cho ton b qu trnh
Vxt =
GC
C V0
208333
,333
=190
,572 (m3)
728
,8.1,5
L phn ng
Vxt(m3)
mxt(kg) =
Vxt.600(kg)
19,0572
11434,32
28,5850
17151,48
47,6430
28585,80
95,2860
57171,60
-79-
n tt nghip
Reforming xc tc.
Tng
190,5720
114343,20
Cu t
ni (kmol/h)
yi = ni/ni
Pi = 343238.21.yi
(Pa)
CnH2n-6
242,7370
0,0325
11155,1213
CnH2n
728,2110
0,0975
33465,3638
CnH2n+2
940,3669
0,1259
43213,2236
H2
4778,2873
0,6399
219635,7566
P*
777,8607
0,1042
35765,0349
Tng
7467,4629
1,0000
343234,5
-80-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
Phng trnh tnh cn hng s cn bng phn ng:
25600
46,15
803
k P1 = 9,813.1012.e
= 14,866.10
20
(Pa3)
dNN11
k
= k1.PN 1 .PA .PH3
dVR1
kp1
dNN11
3,145.107
)3
= 3,145.107.33465
,3638
.11155
,1213
.( 219635
,7566
20
dVR1
14,866.10
dNN11
= 0,011
dVR1
M VR1 = N
C1
Trong : m1 = 11434,32 kg.
NC1: lng nguyn liu vo l th nht (kmol/h).
VR1 =
11434
,32
= 5,9824(kg/kmol)
1911
,3149
-81-
n tt nghip
Reforming xc tc.
4450
7,12
803
k P2 = 98,1 .10 .e
1
= 0,0021.10-3 (Pa-1)
dNN
12
dVR1
= k2 .PN .PH
2
k2
.PP
k p2
dNN12
2,55.1015
= 2,55.1015.33465
,3638
.219635
,7566
.43213
,2236
dVR1
0,0021
.103
dNN12
= 0,337.10-4
dVR1
).1911,3149
= 602,4503 (kmol/h).
dNP13
P
= k3 P
dVR1
P
dNP13
43213
,2236
= 0,075
= 9,4425.10-3
dVR1
343234
,5
-82-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
Lng parafin cn li sau phn ng (2) v (3) l:
nP1 = (yP1- NP13).NC1 = (0,492 - 0,056).1911,3149 =
833,3333 (kmol/h).
Vy lng parafin tham gia phn ng hydrocracking l:
NP1 - nP1 = 940,3669 - 833,3333 = 107,0336
Vy ta c cn bng vt cht cc phn ng ho hc nh sau:
Bng 3.9: Cn bng ho hc ca l phn ng th
nht .
126,1468 CnH2n-6 +
26,1468.3 H2
0,3861 CnH2n+2
0,3861CnH2n + 0,3861
55,4434(kmol/h).
Bng 3.10: Lng cht dng vo v dng ra ca l
phn ng th nht.
Cu t
Lng vo
Lng ra (kmol/h)
(kmol/h)
A
242,7370
728,2110
940,3669
-83-
n tt nghip
Reforming xc tc.
Tng
1911,3149
1804,2813
Cu t
Lng vo
Lng ra
H2
4778,2873
CH4
222,2459
C2H6
277,8074
C3H8
166,6844
C4H10
55,5615
C5H12
55,5615
Tng
5556,1480
6042,0081
Cu t
Mi
ni (kmol/h)
yi = ni/ni
Mi.yi
H2
02
4986,9304
0,8178
1,6356
CH4
16
277,6893
0,0479
0,7664
C2H6
30
333,2508
0,0575
1,7250
C3H8
44
222,1278
0,0384
1,6896
C4H10
58
111,0049
0,0192
1,1136
C5H12
72
111,0049
0,0192
1,3824
6042,0081
1,0000
8,3126
Tng
-84-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
368,8838.(14n - 6) + 602,4503.14n + 832,9472.(14n + 2) =
194116,1892
Suy ra: n = 7,7064
MA = 14n - 6 = 101,8896
MN = 14n
= 107,8896
MP = 14n + 2 = 109,8896
Bng 3.13: Tng kt cn bng vt cht ca l phn
ng th nht.
Cu t
ni (kmol/h)
yi
Mi
Gi = Mi.ni
u vo
A
242,7370
0,0325
102,78
24948,5089
728,2110
0,0975
108,78
79214,7926
940,3669
0,1259
110,78
104173,845
2
H2
4778,2873
0,6399
P*
777,8607
0,1042
Tng
7467,4629
1,0000
6,48
36003,8390
244340,98
57
u ra
A
368,8838
0,0470
101,8896
37585,4228
602,4503
0,0768
107,8896
64998,1219
832,9472
0,1062
109,8896
91532,2346
H2
4986,9304
0,6355
8,3126
50224,7965
P*
1055,0777
0,1345
Tng
7846,2894
1,000
244340,57
58
-85-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
Ta c cn bng nhit lng:Q11 + Q21 = Q31 + Q41 + Q51 + Q61
Trong :
Q11: nhit do hn hp kh nguyn liu v kh tun hon mang
vo l (kJ/h).
Q21: nhit do lng xc tc mang vo l (kJ/h).
Q31: nhit do hn hp kh sn phm v kh tun hon mang
ra l (kJ/h).
Q41: nhit do lng xc tc mang ra l (kJ/h).
Q51: nhit tn tht do phn ng reforming (kJ/h).
Q61: nhit mt mt (kJ/h).
Tnh Q11: Ta cn xc nh Entanpi ca dng hi nguyn
liu ca vo ca l th nht. S liu Entanpi ca H 2, CH4,
C2H6, C3H8, C4H10, C5H12 tra s tay ho l. xc nh c
Entanpi ca aromatic, naphten, parafin ta da theo trng lng
phn t trung bnh c t trng ri tra bng [5] c
Entanpi.
Bng 3.14: T trng ca cc cu t.
Cu t
298
288
u vo
u ra
0,718
0,722
0,731
0,733
0,733
0,737
Cu
Mi
t
H2
ni
yi
Mi.yi
(kmol/h)
2
4778,28 0,639
1,279
-86-
0,039
Entanpi
qti
qyi.yi
770
301,070
n tt nghip
Reforming xc tc.
73
CH4
16
30
44
C4H1
58
0,476
0,014
161
1,116
0,034
143
0,981
0,029
140
0,429
0,013
140
0,532
0,016
139
3,340
0,102
171
174,897
10,61
0,324
170
552,948
69
13,94
0,426
170
725,988
72
32,72
1,000
166,684 0,022
4
277,807 0,037
4
C3H8
222,245 0,029
9
C2H6
55,5615 0,007
4
C5H1
72
55,5615 0,007
4
Tn
g
7467,46 1,000
29
23,6228
48,8994
42,0095
18,3400
22,6896
1910,46
03
55
-87-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
Cpxt = 22,08 + 8,971.10-3.T - 5,225.105.T-2
Ti T = 803K ta c:
Cpxt = 22,08 + 8,971.10-3.803 - 5,225.105.803-2 = 28,47
(kcal/kmol.K)
Hay:
CpXT =
28,47.4,186
= 1,17 (kJ/kg.K)
102
27,68.4,186
= 1,14
102
(kJ/kg.K)
-88-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
GH = 4986,9304 - 4778,2873 = 208,6431 (kmol/h)
2
b=
GH
GC
100% =
417,2862
100% = 0,20029
%
108333
,333
466805023,4158
10742657,9832
9554746,4784 +
+ 13978541,6443 4775476,8140
= 477195999,7510 (kJ/h)
Q31 = 244340,5758.qtr1
Suy ra: qtr1 = 1952,9953 (kJ/h)
qtr1: hm nhit ca sn phm v kh tun hon mang ra
Bng 3.16: Cn bng nhit lng ca l phn ng th
nht.
Dng
Nhit
Lng (kg/h)
Entanpi
Nhit lng
(kJ/h)
u vo
-89-
n tt nghip
Reforming xc tc.
Q11
803
1910,4655
57
Q21
803
11434,32
466805023,4
58
939,51
10742657,98
32
Tng
477547681,
3990
u ra
Q31
733
Q41
244340,57
733
1952,9953
477195999,7
58
510
11434,32
9554746,478
4
Q51
208333,33
13978541,64
43
Q61
4775476,814
0
Tng
477547681,
3990
Vxt1
(m)
F
Trong :
Vxt1: th tch lp xc tc trong l phn ng th nht (m3).
F: tit din vng gia cc ng lc (m2).
Gi tr F c tnh theo cng thc:
2
F = [(Dt1 2.)2 D1 ]
4
(m2)
-90-
n tt nghip
Reforming xc tc.
Trong
3,14
[(2,4 2.0,05)2 0,52 ] = 3,9564(m2)
4
Vxt1 19,0572
=
= 4,82 (m)
F
3,9564
Cu t
nCi2 (kmol/h)
yCi2 = nCi2/nCi2
CnH2n-6
368,8838
0,2044
CnH2n
602,4503
0,3339
CnH2+2
832,9472
0,4617
Tng
1804,2813
1,0000
-91-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
P2 = 3,5 - 0,2 = 3,3 (kg/cm 2) = 3,3.98067 = 323621,1
(Pa)
Bng 3.18: Thnh phn p sut nguyn liu v kh
tun hon vo l
phn ng th hai.
Cu t
yi
Pi = 323621,1.yi
(Pa)
CnH2n-6
0,0470
15210,1917
CnH2n
0,0768
24854,1005
CnH2n+2
0,1062
34368,5608
H2
0,6355
205661,2091
P*
0,1345
43527,0379
Tng
1,000
323621,1000
kP1 = 9,813.1012.e
25600
803
= 14,866.10
20
(Pa3)
dNN 21
k
= k1.PN 1 .PA .PH3
dVR 2
kp1
dNN 21
3,145.107
= 3,145.107.24854
,1005
.15210
,1917
.(205661
,2091
)3
dVR 2
14,866.1020
dNN 21
= 7,817.10-3
dVR 2
-92-
n tt nghip
Reforming xc tc.
m2
M: VR2 = N
C2
Trong : m2 = 17151,48 (kg)
NC2: lng nguyn liu vo l phn ng th 2 (kg xc tc/ kmol)
VR 2 =
17151
,48
= 9,506 [kg/(kmol/h)]
1804
,2813
k P2 = 98,11.103.e 803
= 0,0021.10-3 (Pa-1)
dNN 22
k
= k2 .PN .PH 2 .PP
dVR 2
k p2
dNN 22
2,55.1015
= 2,55.1015.24854
,1005
.205661
,2091
.34368
,5608
dVR 2
0,0021
.103
dNN 22
= 0,287.10-4
dVR 2
-93-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
Suy ra: NN22 = 0,287.10-4.VR2 = 0,287.10-4.9,506 = 2,728.10-4
Lng naphten sau phn ng (1) v (2) l:
nN22 = (yN2 - NN21 + NN22).NC2
= (0,3339 - 0,0743 + 2,728.10-4).1804,2813
= 468,8836 (kmol/h).
Lng naphten to thnh do phn ng (2) l:
nN22 - nN21 = 468,8836 - 468,3914 = 0,4922 (kmol/h)
Hng s tc phn ng hydrocracking parafin:
T = 8030k
dNP 23
P
= k3 P
dVR 2
P
dNP23
34368
,5608
= 0,075
= 7,96.10-3
dVR 2
323621
,1
Lng cc sn phm
(kmol)
(kmol/h)
134,0589 CnH2n
134,0589 CnH2n-6 +
-94-
n tt nghip
Reforming xc tc.
0,4922 CnH2n+2
3)/3] H2
70,1255 (kmol/h).
Bng 3.20: Lng cht dng vo v dng ra ca l
phn ng th hai.
Cu t
Lng vo
Lng ra (kmol/h)
(kmol/h)
A
368,8838
602,4503
832,9472
Tng
1804,2813
1667,7867
Cu t
Lng vo
Lng ra
H2
4986,9304
CH4
277,6893
C2H6
333,2508
C3H8
222,1278
C4H10
111,0049
-95-
n tt nghip
Reforming xc tc.
C5H,
111,0049
Tng
6042,0081
6581,1718
Cu t
Mi
ni (kmol/h)
yi = ni/ni
Mi.yi
H2
02
5175,4666
0,7864
1,5728
CH4
16
347,8148
0,0529
0,8464
C2H6
30
403,3763
0,0613
1,8390
C3H8
44
292,2533
0,0444
1,9536
C4H10
58
181,1304
0,0275
1,5950
C5H12
72
181,1304
0,0275
1,9800
6581,1718
1,0000
9,7868
Tng
= 108,8612
MP = 14n + 2 = 110,8612
Bng 3.23: Tng kt cn bng vt cht ca l phn
ng th hai.
Cu t
ni (kmol/h)
yi
-96-
Mi
Gi = Mi.ni
n tt nghip
Reforming xc tc.
368,8838
0,0470
101,8896
37585,4228
602,4503
0,0768
107,8896
64998,1219
832,9472
0,1061
109,8896
91532,2346
H2
4986,9304
0,6356
8,3126
50224,7965
P*
1055,0777
0,1345
Tng
7846,2894
1,0000
244340,57
58
u ra
A
502,9427
0,0610
102,8612
51733,2897
468,8836
0,0568
108,8612
51043,2314
695,9604
0,0844
110,8612
77155,0051
H2
5175,4666
0,6274
9,7868
64408,6122
P*
1405,7052
0,1704
Tng
8248,9585
1,0000
244340,13
84
-97-
n tt nghip
Reforming xc tc.
Q62: nhit mt mt (kJ/h).
Cu
Mi
ni
yi
Mi.yi
(kmol/h)
H2
Entanpi
qti
qyi.yi
4986,93
0,63
1,271
0,04
770
316,470
04
56
11
277,689
0,03
0,566
0,01
161
29,6094
54
83
333,250
0,04
1,275
0,04
143
25
12
222,127
0,02
1,245
0,04
140
83
03
111,004
0,01
0,817
0,02
140
41
65
111,004
0,01
1,015
0,03
139
41
28
0,04
4,788
0,15
171
265,172
70
48
0,07
8,285
0,26
170
456,331
68
78
0,10
11,67
0,37
170
642,371
62
03
72
Tn
7846,28
1,00
30,93
1,00
1908,41
94
00
58
00
45
CH4
16
C2H6
30
C3H8
44
C4H1
58
C5H1
72
101,88 368,883
96
107,88 602,450
96
8
3
109,88 832,947
96
59,0808
56,6215
37,1000
45,6576
-98-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
Q12 = 244340,5758.1908,4145 = 466303097,7951
Tnh Q22:
Ta c: Q22 = mxt2.q22 = mxt2.Cpxt.T
Trong :
Q22 = Cpxt.T: hm nhit xc tc (kJ/kg).
Cpxt: nhit dung ring ca cht xc tc nhit d T ( 0K).
Cpxt = a0 + a1 - a2.T-2 (kJ/h).
Tra s tay ho l [9]: Cpxt (Al2O3)
Cpxt = 22,08 + 8,971.10-3.T - 5,225.105.T-2
Ti T = 803K ta c:
Cpxt = 22,08 + 8,971.10-3.803 - 5,225.105.803-2 = 28,47
(kcal/kmol.K)
Hay:
CpXT =
28,47.4,186
= 1,17 (kJ/kg.K)
102
27,68.4,186
= 1,14
102
(kJ/kg.K)
-99-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
Vy Q42 = mxt2.Cpxt.T = 17151,48.1,14.743 = 14527646,5896
(kJ/h)
Tnh Q52:
tnh hiu ng nhit ca phn ng ta dng cng thc sau:
qP = -355.b [5]
Trong :
b: hiu sut to hydro tnh theo khi lng nguyn liu ban
u (%kl)
GH = 5175,4666 - 4986,9304 = 188,5362 (kmol/h)
2
b=
GH
GC
100% =
377,0724
100% = 0,194%%
194115
,7793
466303097,7951
16113986,9748
14527646,5896
+12615584,4967 - 4824170,8477
-100-
n tt nghip
Reforming xc tc.
= 475680851,8293 (kJ/h)
Q32 = 244340,1384.qtr1
Suy ra: qtr2 = 1946,7978 (kJ/h)
qtr2: hm nhit ca sn phm v kh tun hon mang ra
Dng
Nhit
Lng (kg/h)
Entanpi
1908,4145
466303097,79
u vo
Q12
803
244340,57
58
Q22
803
51
17151,48
939,51
16113986,974
8
Tng
482417084,7
699
u ra
Q32
Q42
733
733
244340,13
1946,7978
475680851,82
84
93
17151,48
14527646,589
6
Q52
208333,33
3
- 64,99
12615584,496
7
Q62
4824170,8477
Tng
482417084,7
699
-101-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
II.1.3 Tnh ton kch thc chnh ca l phn ng th
hai
Chiu cao lp xc tc chuyn ng trong l phn ng th
nht c tnh:
H xt2 =
Vxt2
(m)
F
Trong :
Vxt2: th tch lp xc tc trong l phn ng th 2 (m3).
F: tit din vng gia cc ng lc (m2).
Gi tr F c tnh theo cng thc:
2
F = [(Dt2 2.)2 D2 ]
4
(m2)
Trong
Dt2: ng knh trong ca l phn ng th 2, chn Dt 2 = 2,6
m.
: khong cch gia thn l v v l, chn = 0,05 m.
D2 : ng knh ca ng trung tm, chn D2 = 0,5 m.
F=
3,14
[(2,6 2.0,05)2 0,52 ] = 4,71 (m2)
4
Vxt2 28,5850
=
= 6,07 (m)
F
4,71
-102-
n tt nghip
Reforming xc tc.
Cu t
nCi3 (kmol/h)
yCi3 = nCi3/nCi3
CnH2n-6
502,9427
0,3016
CnH2n
468,8836
0,2811
CnH2+2
695,9604
0,4173
Tng
1667,7867
1,0000
Cu t
yi
Pi = 304007,7.yi
(Pa)
CnH2n-6
0,0610
18544,4697
CnH2n
0,00568
17267,6374
CnH2n+2
0,0844
25658,2499
H2
0,6274
190734,4310
P*
0,1704
51802,9121
Tng
1,0000
304007,7
-103-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
Phng trnh tnh hng s cn bng phn ng:
46,15
kP1 = 9,81.10 .e
3
12
25600
803
= 14,866.10
20
(Pa3)
dNN 31
k
= k1.PN 1 .PA .PH3
dVR 3
k p1
dNN 31
3,145.107
= 3,145.107.17267
,6374
.18544
,4697
.(190734
,4310
)3
20
dVR 3
14,866.10
dNN 31
= 5,431.10-3
dVR 3
m3
M: VR3 = N
C3
Trong : m3 = 28585,8 (kg)
NC3: lng nguyn liu vo l phn ng th 3 (kg xc tc/ kmol)
VR 3 =
28585
,8
= 17,1399[kg/(kmol/h)]
1667
,7867
-104-
n tt nghip
Reforming xc tc.
4450
7,12
803
k P 2 = 98,1 .10 .e
1
= 0,0021.10-3 (Pa-1)
dNN 32
k
= k2 .PN .PH 2 .PP
dVR 3
k p2
dNN 32
2,55.1015
= 2,55.1015.17267
,6374
.190734
,4310
.25658
,2499
dVR 3
0,0021
.103
dNN 32
= 0,23.10-4
dVR 3
).1667,7867
= 314,3611 (kmol/h).
dNP33
P
= k3 P
dVR 3
P
dNP33
25658
,2499
= 0,075
= 6,33.10-3
dVR 3
304007
,7
-105-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
nP3 = (yP3 - NP33).NC3 = (0,4173 - 0,1085).1667,7867 =
515,0125 (kmol/h).
Vy lng parafin tham gia phn ng hydrocracking l:
NP3 - nP3 = 695,9604 - 515,0125 = 180,9479 (kmol/h)
Vy ta c cn bng vt cht cc phn ng ho hc nh sau:
Bng 3.28: Cn bng ho hc ca l phn ng th ba .
Lng cc sn phm
(kmol)
(kmol/h)
155,1729 CnH2n
155,1729 CnH2n-6 +
155,1729.3 H2
0,6504 CnH2n+2
3)/3] H2
93,8010 (kmol/h).
Bng 3.29: Lng cht dng vo v dng ra ca l
phn ng th ba.
Cu t
Lng vo
Lng ra (kmol/h)
(kmol/h)
A
502,9427
468,8836
695,9604
-106-
n tt nghip
Reforming xc tc.
Tng
1804,2813
1486,8388
Cu t
Lng vo
Lng ra
H2
5175,4666
CH4
347,8148
C2H6
403,3763
C3H8
292,2533
C4H10
181,1304
C5H12
181,1304
Tng
6581,1718
7228,2889
Cu t
Mi
ni (kmol/h)
yi = ni/ni
Mi.yi
H2
02
5353,5787
0,7407
1,4814
CH4
16
441,6158
0,0611
0,9776
C2H6
30
497,1773
0,0688
2,0640
C3H8
44
386,0543
0,0534
2,3496
C4H10
58
274,9314
0,0380
2,204
C5H12
72
274,9314
0,0380
2,736
7228,2889
1,0000
11,8126
Tng
-107-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
658,1156.(14n - 6) + 314,3611.14n + 514,3621.(14n + 2) =
158955,2529
Suy ra: n = 7,7766
MA = 14n - 6 = 102,8724
MN = 14n
= 108,8724
MP = 14n + 2 = 110,8724
Bng 3.32: Tng kt cn bng vt cht ca l phn
ng th ba.
Cu t
ni (kmol/h)
yi
Mi
Gi = Mi.ni
u vo
A
502,9427
0,0610
102,8612
51733,2897
468,8836
0,0568
108,8612
51043,2314
695,9604
0,0844
110,8612
77155,0051
H2
5175,4666
0,6274
9,7868
64408,6122
P*
1405,7052
0,1704
Tng
8248,9585
1,0000
244340,13
84
u ra
A
658,1156
0,0755
102,8724
67701,9313
314,3611
0,0361
108,8724
34225,2474
514,3621
0,0590
110,8724
57028,5605
H2
5353,5787
0,6143
11,8126
85384,8855
P*
1874,7102
0,2151
Tng
8715,1277
1,0000
244340,62
47
-108-
n tt nghip
Reforming xc tc.
Trong :
Cu
Mi
t
H2
CH4
C2H6
C3H8
C4H1
2
16
30
44
58
72
yi
Mi.yi
(kmol/h)
C5H1
ni
qti
qyi.yi
5175,46
0,62
1,254
0,04
770
326,480
66
74
24
347,814
0,04
0,675
0,02
161
36,8904
22
28
403,376
0,04
1,467
0,04
143
89
96
292,253
0,03
1,557
0,05
140
54
27
181,130
0,02
1,276
0,04
140
20
31
181,130
0,02
1,584
0,05
139
20
35
0,06
6,253
0,21
171
362,128
09
14
102,68 502,942
12
Entanpi
-109-
71,1264
74,0435
60,3400
74,4720
n tt nghip
Reforming xc tc.
N
108,68 468,883
6,173
0,20
170
355,624
68
87
0,08
9,341
0,31
170
537,807
44
58
Tn
8248,95
1,00
29,58
1,00
1898,91
85
00
25
00
27
12
P
110,68 695,960
12
28,47.4,186
= 1,17 (kJ/kg.K)
102
-110-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
Vy Q23 = mxt3.q23 = 28585,8.939,51 = 26856644,9580 (kJ/h)
Tnh Q43:
Gi thit nhit l th nht gim: T = 50K
Ta c: Q43 = mxt3. Cpxt.T
Trong : Cpxt l nhit dung ring xc tc T = 803 - 50 =
753K
Vy Cpxt = 22,08 + 8,971.10-3.753 - 5,225.105.753-2 = 27,914
(kcal/kmol.K)
CpXT =
Vy
27,914.4,186
= 1,145 (kJ/kg.K)
102
Q43
mxt3.Cpxt.T
28585,8.1,14.753
24646247,9730(kJ/h)
Tnh Q53:
tnh hiu ng nhit ca phn ng ta dng cng thc sau:
qP = -355.b [5]
Trong :
b: hiu sut to hydro tnh theo khi lng nguyn liu ban
u (%kl)
GH = 5353,5787 - 5175,4666 = 178,1121 (kmol/h)
2
b=
GH
GC
100% =
356,2242
100% = 0,198%
179931
,5262
-111-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
Q63 = 0,01(Q13 + Q23) = 0,01(463980591,9275 +
26856644,9580)
= 4908372,3689
Tnh Q33:
Nhit do sn phm v kh tun hon mang ra:
Q33 = Q13 + Q23 - Q43 - Q53 - Q63
= 463980591,9 + 26856644,96 - 24646247,97 +
+11934858,13 4908372,369
= 473217474,6765 (kJ/h)
Q33 = 244340,6247.qtr3
Suy ra: qtr3 = 1936,7122 (kJ/h)
qtr3: hm nhit ca sn phm v kh tun hon mang ra
Bng 3.34: Cn bng nhit lng ca l phn ng th
ba.
Dng
Nhit
Lng
Entanpi
(kg/h)
u vo
Q13
803
463980591,92
75
Q23
803
26856644,958
0
Tng
490837236,8
855
u ra
Q33
753
473217474,67
65
-112-
n tt nghip
Reforming xc tc.
Q43
753
24646247,973
0
Q53
11934858,132
8
Q63
4908372,3689
Tng
490837236,8
855
Vxt3
(m)
F
Trong :
Vxt3: th tch lp xc tc trong l phn ng th 3 (m3).
F: tit din vng gia cc ng lc (m2).
Gi tr F c tnh theo cng thc:
2
F = [(Dt3 2.)2 D3 ]
4
(m2)
Trong
Dt3: ng knh trong ca l phn ng th 3, chn Dt 3 = 2,8
m.
: khong cch gia thn l v v l, chn = 0,05 m.
D3 : ng knh ca ng trung tm, chn D3 = 0,5 m.
F=
3,14
[(2,8 2.0,05)2 0,52 ] = 5,526 (m2)
4
Vxt3 47,643
=
= 8,62 (m)
F
5,526
-113-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
Chn chiu cao lp xc tc quy chun l Hxt3 = 9 (m)
Chiu cao ni gia cc l l 2 m.
Chiu cao ca l th 3 l: H3 = Hxt3 + 2 = 11 (m).
II.2. Tnh ton cho l phn ng th t
II.2.1.Tnh cn bng vt cht
Bng 3.35: Thnh phn cc cu t ca l phn ng th
t.
Cu t
nCi4(kmol/h)
yCi4 = nCi4/nCi4
CnH2n-6
658,1156
0,4426
CnH2n
314,3611
0,2114
CnH2+2
514,3621
0,3460
Tng
1486,8388
1,0000
Cu t
yi
Pi = 304007,7.yi
(Pa)
CnH2n-6
0,0755
21471,7697
CnH2n
0,0361
10266,6342
CnH2n+2
0,0590
16779,2637
-114-
n tt nghip
Reforming xc tc.
H2
0,6143
174703,4185
P*
0,2151
61173,2139
Tng
1,0000
284394,3
kP1 = 9,81.10 .e
3
12
25600
803
= 14,866.1020(Pa3 )
dNN 41
k
= k1.PN 1 .PA .PH3
dVR 4
kp1
dNN 41
3,145.107
= 3,145.107.10266
,6342
.21471
,7697
.(174703
,4185
)3
20
dVR 4
14,866.10
dNN 41
= 3,229.10-3
dVR 4
m4
M: VR4 = N
C4
Trong :
m4 = 57171,6 (kg)
NC4: lng nguyn liu vo l phn ng th 4 (kg xc tc/ kmol)
VR 4 =
57171
,6
= 38,4518[kg/(kmol/h)]
1486
,8388
-115-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
Lng naphten tham gia phn ng (1) l:
314,3611 - 129,9497 = 184,4114 (kmol/h).
Hng s tc phn ng chuyn ho naphten to thnh
prarafin:
T = 8030K
k P 2 = 98,11.103.e 803
= 0,0021.10-3 (Pa-1)
dNN
42
dVR 4
= k2 .PN .PH
2
k2
.PP
k p2
dNN 42
2,55.1015
= 2,55.1015.10266
,6342
.174703
,4185
.16779
,2637
dVR 4
0,0021
.103
dNN 42
= 0,158.10-4
dVR 4
-116-
n tt nghip
Reforming xc tc.
T = 8030k
dNP
43
dVR
dNP
43
dVR
= k3
PP
P
16779
,2637
= 0,075
= 4,425.10-3
284394
,3
Lng cc sn phm
(kmol)
(kmol/h)
184,4114 CnH2n
184,4114 CnH2n-6 +
184,4114.3 H2
0,904 CnH2n+2
3)/3] H2
-117-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
252,6785.(7,7766/15)(CH4 + C2H6 + C3H8 + C4H10 + C5H12) =
130,9986 (kmol/h).
Bng 3.38: Lng cht dng vo v dng ra ca l
phn ng th t.
Cu t
Lng vo
Lng ra (kmol/h)
(kmol/h)
A
658,1156
314,3611
514,3621
Tng
1486,8388
1234,1603
Cu t
Lng vo
Lng ra
H2
5353,5787
CH4
441,6158
C2H6
497,1773
C3H8
386,0543
C4H10
274,9314
C5H12
274,9314
Tng
7228,2889
8035,1054
Cu t
Mi
ni (kmol/h)
yi = ni/ni
Mi.yi
H2
02
5505,4022
0,6852
1,3704
CH4
16
572,6144
0,0713
1,1408
-118-
n tt nghip
Reforming xc tc.
C2H6
30
628,1759
0,0782
2,3460
C3H8
44
517,0529
0,0643
2,8292
C4H10
58
405,93
0,0505
2,9290
C5H12
72
405,93
0,0505
3,6360
8035,1054
1,0000
14,2514
Tng
= 108,8696
MP = 14n + 2 = 110,8696
Bng 3.41: Tng kt cn bng vt cht ca l phn
ng th t.
Cu t
ni (kmol/h)
yi
Mi
Gi = Mi.ni
u vo
A
658,1156
0,0755
102,8724
67701,9313
314,3611
0,0361
108,8724
34225,2474
514,3621
0,0590
110,8724
57028,5605
H2
5353,5787
0,6143
11,8126
85384,8855
P*
1874,7102
0,2151
Tng
8715,1277
1,0000
244340,62
47
-119-
n tt nghip
Reforming xc tc.
842,5270
0,0909
102,8696
86670,4155
130,8537
0,0141
108,8696
14245,9899
260,7796
0,0281
110,8696
28912,5299
H2
5505,4022
0,5940
14,2514
114511,501
P*
2529,7032
0,2729
Tng
9269.2657
1
244340,43
64
Cu
Mi
t
H2
CH4
ni
yi
Mi.yi
(kmol/h)
2
16
Entanpi
qti
qyi.yi
5353,57
0,61
1,228
0,04
770
337,260
87
43
38
441,615
0,05
0,811
0,02
161
46,7602
-120-
n tt nghip
Reforming xc tc.
07
89
497,177
0,05
1,710
0,06
143
07
10
386,054
0,04
1,949
0,06
140
43
95
274,931
0,03
1,827
0,06
140
15
52
274,931
0,03
2,268
0,08
139
112,612
15
09
0,07
7,766
0,27
171
474,672
55
71
0,03
3,930
0,14
170
238,900
61
02
0,05
6,541
0,23
170
397,480
90
34
Tn
8715,12
1,00
28,03
1,00
1884,08
77
00
27
00
78
C2H6
30
C3H8
44
C4H1
58
C5H1
72
102,87 658,115
24
108,87 314,361
24
110,87 514,362
24
87,4740
97,6475
91,2800
-121-
n tt nghip
Reforming xc tc.
Ti T = 803K ta c:
28,47.4,186
= 1,17 (kJ/kg.K)
102
28,027.4,186
= 1,15 (kJ/kg.K)
102
-122-
n tt nghip
Reforming xc tc.
b=
GH
GC
100% =
303,647
100% = 0,19%
158955
,7392
460359190,0416
53713289,9160
50165220,4200
+ 10117532,8001 5140724,7996
= 468884067,5382 (kJ/h)
Q34 = 244340,4364.qtr4
Suy ra: qtr4 = 1918,9786 (kJ/h)
qtr4: hm nhit ca sn phm v kh tun hon mang ra
Bng 3.43: Cn bng nhit lng ca l phn ng th t.
Dng
Nhit
Lng
(kg/h)
u vo
-123-
Entanpi
Nhit lng
(kJ/h)
n tt nghip
Reforming xc tc.
Q14
803
460359190,0
416
Q24
803
53713289,91
60
Tng
514072479,
9576
u ra
Q34
763
468884067,5
382
Q44
763
50165220,42
00
Q54
10117532,80
01
Q64
5140724,799
6
Tng
514072479,
9576
Vxt4
(m)
F
Trong :
Vxt4: th tch lp xc tc trong l phn ng th 4 (m3).
F: tit din vng gia cc ng lc (m2).
Gi tr F c tnh theo cng thc:
2
F = [(Dt4 2.)2 D4 ]
4
(m2)
-124-
n tt nghip
Reforming xc tc.
Trong
3,14
[(3,2 2.0,05)2 0,52 ] = 7,348 (m2)
4
Vxt4 95,286
=
= 12,97 (m)
F
7,348
Kch thc
L
phn
ng 3
ng 4
ng 1
ng knh trong (m)
2,4
2,6
2,8
3,2
3,956
4,710
5,526
7,348
Chiu cao lp xc tc
13
11
15
chuyn ng trong l
(m)
Chiu cao l (m)
-125-
n tt nghip
Reforming xc tc.
129828
,9353
reformat
.100% = 62,32%
HR = G 100%= 208333
,333
C
5505,4022.14,2514
4778,2875.6,48
47496,3859 (kg/h).
Hiu sut kh hydro l:
HH =
2
GH
GC
100% =
47496
,3859
100% = 22,8%
208333
,333
31011
,2749
100%
208333
,333
= 14,88%.
-126-
n tt nghip
Reforming xc tc.
Chng III
Xy dng
I. La chn a im xy dng
I.1. Nhng c s la chn a im xy dng
Reforming xc tc l mt trong s cc qu trnh quan
trng ca cng ngh ch bin du v cng l mt phn
khng th thiu ca nh my lc du. V vy, vic la chn
a im xy dng nh my lc du ni chung v
phn xng reforming xc tc ni ring l bc u tin rt
quan trng ca vic thit k. la chn c a im
xy dng nh my lc du hp l cn phi tm hiu nhiu
yu t nh: iu kin a hnh, kh hu, ti nguyn khong
sn, t ai, dn s, h thng giao thng...v c bit l
ngun ti nguyn. ng thi, cn phi c s gn kt cht ch
ti chin lc pht trin kinh t - x hi ca vng, ca c nc. Do
-127-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
vy, vic la chn a im xy dng cn phi c xem
xt v cn nhc ht sc k lng.
I.2. Cc yu cu i vi a im xy dng
I.2.1. Cc yu cu chung
V mt quy hoch:
a im c chn phi ph hp vi quy hoch chung ca
c vng v c th ni rng hn l ca cc cm kinh t, cng
nghip chung ca c nc.
V iu kin t chc:
- Thun li cho vic cung cp nguyn liu v tiu th sn
phm.
- Gn ngun cung cp nng lng: in, nc, than, du
hn ch chi ph vn chuyn, h gi thnh sn phm gp
phn thc y s pht trin ca nh my.
V iu kin h tng k thut:
a im c chn cn c v tr ph hp c th
pht huy ti a nhng u th, nhng thun li ca h thng
giao thng quc gia v quc t nh: ng b, ng thu, ng st v k c hng khng. Ngoi ra phi tn dng ti a
h thng cp in, thng tin lin lc v cc mng li k thut
khc.
V iu kin xy lp v vn hnh:
- a im c chn phi tnh n kh nng cung cp
nguyn vt liu v vt t xy dng.
- C kh nng cung ng cng nhn trong qu trnh xy
dng nh my v vn hnh nh my sau ny.
V iu kin chnh tr - x hi:
-128-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
a im xy dng nh my phi thuc vng c iu
kin kinh t, chnh tr x hi n nh.
I.2.2. Cc yu t v k thut xy dng
V a hnh:
- Khu t phi cao ro, khng ngp lt, c mc nc
ngm thp to iu kin to iu kin thun li cho vic
thot nc thi.
- Khu t phi tng i bng phng, dc t nhin i
= 0,5 1%.
V a cht:
- Khu t c chn khng nm trn vng c khong sn
hoc a cht khng n nh.
- Cng khu t xy dng: 1,5 2,5 kg/cm2.
I.2.3. Cc yu cu v v sinh cng nghip
- m bo cc khong cch v sinh cng nghip thch
hp, nn trng cy xanh hn ch tc hi ca khu cng
nghip gy nn.
- V tr xy dng phi cui hng gi ch o.
I.3. c im ca a im xy dng
a im xy dng nh my trong phm vi n
ny l khu Dung Qut (Qung Ngi). Khu vc ny c nhng
c im sau:
V dn c v kinh t:
- Qung Ngi l mt tnh thuc min Trung nc ta. Nn
kinh t nhn chung cha pht trin.
- Trnh dn tr cha cao v khng ng u.
c im v kh hu:
-129-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
Mt nm thng c 2 ma l ma ma v ma kh. Kh hu
ni chung khng n ho. Quanh nm nng nng, nhit
kh cao, y l vng thng hay c bo.
c im v a hnh:
Qung Ngi c a hnh khng bng phng, pha ty
l dy Trng Sn, pha ng gip vi bin.
Qua nhng c im trn ta nhn thy a im c chn c nhng u nhc im sau:
- u im:
+/ Qung Ngi ni chung v Dung Qut ni ring nm
trong vng trng im ang c s u t ca chnh ph vi
nhiu d n pht trin kinh t ang c xy dng v trin
khai.
+/ Pha bc gip vi Nng l mt thnh ph cng
nghip c tc pht trin nhanh chng, nh vy s c
nhng thun li nht nh trong khi xy dng cng nh khi
vn hnh.
+/ C sn bay Chu Lai, cng nc su Dung Qut cng vi
h thng giao thng ng b xuyn quc gia i qua nn
thun li v giao thng.
- Nhc im:
+/ Xa ngun nguyn liu. Nguyn liu cho phn xng
reforming xc tc ch yu l xng chng ct trc tip t du
th. Tuy nhin ngun nguyn liu du th li kh xa (m du
ca Vit Nam tp trung ch yu khu vc pha nam). Do
vy, vic cung cp nguyn liu s gp kh khn.
+/ C s h tng cha pht trin do s gp phi rt
nhiu kh khn khi xy dng cng nh khi vn hnh nh my
sau ny.
-130-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
+/ Kh hu khc nghit, thng hay c bo l.
Kt lun: Khi la chn Dung Qut xy dng nh
my lc du ta thy c nhiu im cha ph hp. Tuy nhin
nu xt mt cch tng th th khu vc ny vn c tnh kh
thi khi xy dng phn xng reforming xc tc.
II. Cc nguyn tc khi thit k xy dng
Vic xy dng cn phi tun theo nhng nguyn tc
sau:
- Cn b tr cc hng mc trong dy chuyn mt cch
thch hp bo m cc hng mc hot ng thun
tin v hp l nht.
- Cc hng mc cn thit k gn gng, b tr hp l v
tit kim din tch t.
- Khi b tr cc cng trnh trn mt bng cn phi d
kin trc cc hng mc s xy dng giai on sau, to iu
kin thun li cho vic m rng sn xut. Trnh gy nh hng sn xut khi cn m rng.
- Cc cng trnh ph tr cn t gn cc cng trnh
chnh gim chi ph vn chuyn.
- Cc cng trnh gy nhim bn, c hi nn b tr
ring bit xa cc cng trnh chnh, cui hng gi v t ngi
qua li.
- Trm bin th in t ni s dng in nhiu
nht nh my bm, my nn v gn ng ni b.
- ng giao thng ni b cn phi b tr hp l, chiu
rng ln xe t c th ra vo thun tin.
III. B tr mt bng
-131-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
Trn khu t c chn xy dng tt c cc hng mc
cng trnh cn c b tr mt cch hp l, m bo cc
iu kin k thut v m quan cng trnh.
III.1. c im ca dy chuyn sn xut
- Qu trnh reforming xc tc l mt qu trnh lin tc.
- Trong khi vn hnh c th thi kh c v nc gy
nhim.
- Ton b dy chuyn u l thin.
- Reforming xc tc l mt phn quan trng ca nh my
lc du, qu trnh hot ng ca n c s kt hp cht ch
vi cc phn xng khc ca nh my lc du do qu trnh
hot ng khng th tch ri c.
III.2. Mt bng phn xng
Cc hng mc cng trnh trong phn xng reforming
xc tc c trnh by trong bng sau:
Bng 4.1: Cc hng mc cng trnh trong phn xng
reforming xc
tc.
TT
Tn cng trnh
S
lng
Kch thc
Din
Di
Rng
tch
(m)
(m)
(m2)
L ti sinh xc tc
12
12
144
Thit b phn ng
12
12
144
Thp tch
12
12
144
Thp n nh
12
12
144
Bm, my nn v lm lnh
24
12
288
12
12
144
L gia nhit
12
12
144
-132-
n tt nghip
Reforming xc tc.
Thit b tip xc li
162
Nh iu hnh
12
12
144
B cha nc
162
Nh sn xut nc
12
108
Trm in
36
Nh cu ho
24
216
Phng ho nghim
12
108
Nh c kh
12
12
144
Nh xe
30
12
360
Nh hnh chnh
12
108
Nh n
24
12
28
Hi trng
24
12
28
12
12
864
B cha reforming
12
12
288
B cha LPG
12
12
288
B cha kh nh
12
12
144
12
12
144
0
1
1
1
2
1
3
1
4
1
5
1
6
1
7
1
8
1
9
2
0
2
1
2
2
2
3
2
-133-
n tt nghip
Reforming xc tc.
cha H2
Nh bo v
144
Nh y t
12
108
Khu x l kh thi
12
108
Khu x l nc thi
12
108
5
2
6
2
7
2
8
Tng
5364
A+B
100%
F
Kxd =
5364
100%=25%
21456
H s s dng Ksd:
Ksd=
A + B+ C
100%
F
5364+ 7900
100%=
21456
62%
-134-
n tt nghip
Reforming xc tc.
Chng IV
An ton lao ng v bo v mi trng
I. An ton lao ng trong phn xng reforming xc tc
Trong qu trnh sn xut cc nh my lc du ni
chung v trong cc phn xng reforming ni ring th vn
an ton lao ng v bo v mi trng c vai tr ht sc
quan trng v cn thit nhm ci thin iu kin lm vic
-135-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
ca cng nhn, m bo sc kho, an ton cho cng nhn
trong nh my. m bo an ton lao ng ta cn phi
nm c cc nguyn nhn gy ra tai nn chy n. Cc
nguyn nhn gy ra tai nn chy n nh sau:
I.1. Nguyn nhn do k thut
Nguyn nhn ny ph thuc ch yu vo tnh trng
my mc, thit b, ng ng ni lm vic:
- My mc v cc thit b trong nh my b hng hc,
khng m bo an ton trong qu trnh sn xut.
- S r r cc ng ng.
- Kt cu thit b khng m bo an ton, h thng
thit b khng ng b d gy ra s c trong qu trnh lm
vic.
- Khng m bo khong cch an ton gia cc my
mc, gia my mc v ngi lao ng.
- Khng thc hin ng
v y cc yu cu v
-136-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
- iu kin kh hu khng thch hp.
- Vic m bo chiu sng v thng gi khng c tt.
- Ting n v chn ng vt qu quy nh cho php.
- Vi phm cc quy nh v v sinh c nhn.
II. Cng tc phng chng chy n
Nh chng ta bit nguyn liu cng nh sn phm
trong qu trnh reforming xc tc u rt d chy n. V
vy, vn gio dc an ton phng chy n cho cn b,
cng nhn vin trong nh my l ht sc quan trng v phi
c t ln hng u.
II.1. Nguyn nhn gy chy n
Do c ngn la h trong khu vc sn xut:
Do nhng ngi thiu kin thc phng chy, cha chy
s dng ngun nhit nh dim, bt la, n du vi phm
cc quy nh nn gy chy.
Vi phm quy trnh k thut:
Coi nh cng tc phng chy cha chy, khng thc
hin nghim ni quy, quy nh phng chy to nn nguy c
chy.
t ph:
- t phi tang do trm cp, tham .
- t do mu thun tr th.
- t vi mc ch ph hoi.
Do tnh in hoc st nh gy chy n.
II.2. Cc bin php phng chng chy n
- phng chng chy n cn thc hin nhng bin
php sau y:
-137-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
- Ngn nga kh nng to ra mi trng chy n.
- Ngn nga kh nng xut hin nhng ngun chy n
trong mi trng d chy n.
- Duy tr nhit mi trng thp hn nhit cho
php ln nht c th chy n c.
- Duy tr p sut ca mi trng thp hn p sut cho
php ln nht c th chy n c.
ngn nga kh nng xut hin nhng ngun chy n
phi tun th cht ch cc quy nh sau:
- Tun th cht ch cc quy nh v s dng, vn
hnh v bo v my mc thit b cng nh s dng vt liu
v cc sn phm khc c th l ngun chy.
- S dng cc loi thit b in ph hp.
- p dng quy trnh cng ngh v s dng thit b bo
m khng pht sinh tia la in.
- C bin php chng st cho nh xng, thit b.
- Quy nh nhit nung nng cho php ln nht ca
b mt thit b, sn phm v vt liu tip xc vi mi trng
chy.
- Loi tr nhng iu kin c th dn n t chy do
nhit , do cht xc tc, do tc dng ho hc...
II.3. Nhng bin php t chc m bo an ton
phng chy n
m bo an ton trong qu trnh xy dng cng
nh vn hnh sn xut cn phi thc thi nhng bin php sau
y:
- Trc khi giao vic phi t chc cho cng nhn v
nhng ngi lin quan hc tp v cng tc an ton chy n.
-138-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
i vi nhng mi trng lm vic c bit nguy him v
chy n th cn b v cng nhn vin cn c cp giy
chng nhn v nh k kim tra li.
- Mi phn xng, x nghip cn phi xy dng cc ni
quy, quy nh v an ton chy n v cc phng n cha
chy thch hp cho n v mnh.
- Trang b cc phng tin phng chy cha chy y
, ng b. Thng xuyn luyn tp cc phng n cha
chy nhm m bo x l tt khi c s c xy ra.
- Cn t chc thnh cc t, i cha chy chuyn
nghip trong mi phn xng thc hin tt cc yu cu
ra v m bo cng tc phng chng chy n trong
mi phn xng tt hn.
- Xy dng cc phng n cha chy, phn cng c th
trch nhim cho tng t, tng ngi.
Vi cc ngun gy chy phi thc hin cc bin php
sau y:
- C kh ho, t ng ho cc qu trnh cng ngh c
lin quan n s dng vn chuyn nhng cht d chy.
- S dng cc thit b sn xut, bao b kn cho nhng
cht d chy n.
- S dng nhng ngn, khoang, bung cch ly i vi
nhng qu trnh d chy n.
Bn cnh nhng tai nn c th xy ra do chy n th
cn mt vn cn c quan tm l c tnh ca cc
ho cht. Nh chng ta bit hu ht cc ho cht trong
nhng iu kin nht nh u c th gy tc hi i vi
con ngi. Do vy phng trnh nhng c t gy hi cho
sc khe ca con ngi cn thc hin nhng bin php sau:
-139-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
- Trong qu trnh sn xut phi ch m bo an ton
trong cc khu tho, np sn phm, lc, sy l nhng khu
m cng nhn thng phi tip xc trc tip.
- Duy tr chn khng trong sn xut.
- Thay nhng cht c dng trong qu trnh bng
nhng cht t c hi hn nu c th.
- T ng ho, bn t ng ho nhng qu trnh s
dng nhiu ho cht c hi.
- Ni lm vic ca cng nhn cn c thng thong
nhm lm gim ti a nng cht c c trong mi trng
lm vic.
- T chc cc bui hc tp v an ton ng thi nng
cao thc t gic thc hin cc bin php an ton trong ni
lm vic v sn xut.
III. Yu cu v bo v mi trng [12,13]
III.1.
Tnh
hi
ca
nguyn
liu,
sn
phm
reforming v cch x l
1. i vi cc sn phm kh
Cc hp cht olefin v parafin phn t lng thp l
nhng cht kh d ho tan trong khng kh v to thnh hn
hp d n rt nguy him. V vy, trong phn xng sn xut
v s dng th ta xp cc hydrocacbon ny thuc loi A.
Chng c kh nng lm m man khi ht th v c tc hi lu
di v sau. Nng cho php ca chng trong khu sn xut
nm ngoi gii hn n cho php (5,0% 7,6% th tch), cng
nhn phi eo khu trang, trang b y bo h lao
ng trong qu trnh lm vic.
Xy dng cc b cha phi xa ni dn c, khng c r
r.
-140-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
Trng cy xanh c kh nng hp th kh tt xung
quanh.
2. i vi sn phm LPG
LPG l sn phm kh ho lng nhit thp v p
sut cao (6 7 atm), c kh nng d n, do ta cn phi
cn thn trong khu bo qun v s dng. Ta cn phi duy
tr p sut v nhit trong gii hn cho php.
3. Nguyn liu v sn phm refomat
Nguyn liu v sn phm refomat trng thi lng, d
bay hi v c kh nng ho tan trong khng kh to thnh
hn hp d chy n, rt nguy him.
Ta cn xy dng khu cha sn phm v nguyn liu xa
khu dn c, gn nh cu ho v cui hng gi ca phn xng, trng cy xung quanh hp th kh khi b b r r.
B cha phi c van th trnh hin tng n khi
nguyn liu v sn phm gin n, tng p sut trong b v c
b phn thu hi kh trnh nhim mi trng.
Ta cn xy dng b cha ngm di t, s b bng
sn trng trnh hin tng hp th cc tia hng ngoi, t
ngoi.
4. Sn phm hydrocacbon thm (BTX)
BTX l sn phm lng c nhit bt chy thp nn
nguy him chy ca chng rt ln. S c hi ca chng
vt tri hn nhng hydrocacbon khc loi.
Nng c cho php ca chng ti khu sn xut i vi
benzen l 20 mg/m3.
Ta cn phi trng cy xanh xung quanh khu sn xut
cng nh khu cha sn phm BTX hp th kh b r r,
-141-
n tt nghip
Thit k phn xng
Reforming xc tc.
trnh nhim mi trng v c hi cho cng nhn v dn
c.
Cng nhn phi trang b y bo h lao ng
trong khi lm vic.
III.2. V tr mt bng phn xng
La chn mt bng nh my phi tng i bng
phng, c h thng thot nc thi tt. t nh my cch khu
dn c mt khong cch an ton cui hng gi v trng nhiu
cy xanh xung quanh nh my. Cng tc chiu sng v thng
gi tt m bo mi trng thong ng cho cng nhn
lm vic.
-142-