GII

PHP HON THIN CH TIN LNG CA NGI LAO NG THUC KHU VC DOANH NGHIP
Th.S. Nguyn Trc Vn Vin Nghin cu pht trin TP.HCM Thang Vnh Ph Tin lng khng ch l mi quan tm hng u ca ngi lao ng m cn l mt trong nhng vn nan gii i vi doanh nghip. Hin nay, c ch lng ti cc doanh nghip vn cn nhiu hn ch, do trong phm vi bi vit ny s trnh by s lc l lun v tin lng, nhng hn ch trong c ch tin lng ti doanh nghip v gii php hon thin c ch tin lng ti doanh nghip. I. S LC L LUN V TIN LNG 1. Khi nim v tin lng Hin nay, c rt nhiu nh ngha v tin lng nh sau: - Tin lng l gi c sc lao ng c hnh thnh qua tha thun gia ngi s dng sc lao ng v ngi lao ng ph hp vi quan h cung cu sc lao ng trong nn kinh t th trng. - Tin lng l khon tin m ngi lao ng nhn c khi h hon thnh hoc s hon thnh mt cng vic no , m cng vic khng b php lut ngn cm . - Tin lng l khon thu nhp mang tnh thng xuyn m nhn vin c hng t cng vic - Tin lng c hiu l s lng tin t m ngi s dng lao ng tr cho ngi lao ng khi h hon thnh cng vic theo chc nng, nhim v c php lut quy nh hoc hai bn tha thun trong hp ng lao ng. Tm li, tin lng l khon tin c tha thun m doanh nghip phi tr cho ngi lao ng, trong qu trnh sn xut ra ca ci vt cht ca doanh nghip v qu trnh sn xut ny ph hp vi php lut quy nh.

2. Vai tr ca tin lng - V mt kinh t: tin lng ng vai tr quyt nh trong vic n nh pht trin kinh t gia nh, ngi lao ng dng tin lng trang tri cc chi ph trong gia nh (n , i li, hc hnh, cha bnh, vui chi, gii tr). Phn cn li tch ly - V chnh tr x hi: tin lng khng ch nh hng n tm t nguyn vng ca ngi lao ng i vi doanh nghip m cn i vi x hi. Nu tin lng cao s nh hng tch cc v ngc li h s khng tha thit vi doanh nghip, chn nn cng vic. - Vai tr kch thch ca tin lng: tin lng phi to ra c nim say m ngh nghip, khuyn khch ngi lao ng khng ngng hc tp vn ha khoa hc k thut, rn luyn k nng trong lao ng sn xut. - Vai tr qun l lao ng ca tin lng: thng qua vic tr lng doanh nghip kim tra theo di, gim st ngi lao ng lm vic theo mc tiu ca doanh nghip, m bo tin lng chi ra phi em li kt qu v hiu qu r rt. 3. Chc nng ca tin lng - Chc nng thc o gi tr sc lao ng: tin lng biu th gi c sc lao ng c ngha l n l thc o xc nh mc tin cng cc loi lao ng, l cn c thu mn lao ng, l c s xc nh n gi sn phm. - Chc nng ti sn xut sc lao ng: thu nhp ca ngi lao ng di hnh thc tin lng c s dng mt phn ng k vo vic ti sn xut gin n sc lao ng m h b ra trong qu trnh lao ng nhm mc ch duy tr nng lc lm vic lu di v c hiu qu cho qu trnh sau. Tin lng ca ngi lao ng l ngun sng ch yu khng ch ca ngi lao ng m cn phi m bo cuc sng ca cc thnh vin trong gia nh h. Nh vy tin lng cn phi bo m cho nhu cu ti sn xut m rng c v chiu su ln chiu rng sc lao ng. - Chc nng kch thch: tr lng mt cch hp l v khoa hc s l n by quan trng hu ch nhm kch thch ngi lao ng lm vic mt cch hiu qu. - Chc nng tch ly: tin lng tr cho ngi lao ng phi m bo duy tr lu di khi h ht kh nng lao ng hay gp ri ro.
V T IN RU N T: N G 38 G HI 20 T N 11 M C 74 TH -E UP m NG H ai T T l: ifc IN TR .h I id N s@ TP tp .H hc C m M .g ov .v n

c cuc sng hng ngy trong thi gian lm vic v cn d phng cho cuc sng

4. Li ch ca vic xy dng c ch tin lng Vi vai tr v chc nng ca tin lng nh nu trn, vic xy dng mt c ch tin lng tt l iu m doanh nghip cn phi thc hin. C ch tin lng tt s mang n nhng li ch sau cho doanh nghip: - Lun lun bo m doanh nghip c th thu ht v gi chn c cc nhn vin cn thit. - Ngn sch tin lng ca doanh nghip lun n nh v khng phi tr tin lng v tin cng qu cao. - Doanh nghip thun li hn trong cng tc tr lng hng ngy. - Gip gii thch cho nhn vin v nhng chnh lch tin lng. - To mt c s vng chc c tnh qu lng. II. NHNG HN CH TRONG C CH TIN LNG TI CC DOANH NGHIP Th nht, mc lng thp, thm ch phi th trng, dn n kh tuyn dng cc v tr qun l i hi trnh cao, c kinh nghim. Hn na, mc lng hin nay khng m bo c mc sng cho ngi lao ng. V vy, vic thc hin trch nhim x hi ca doanh nghip trong lnh vc tin lng cha c thc hin tt. Th hai, tin lng trong cc doanh nghip, nht l doanh nghip nh nc cha phn nh ng gi tr v gi c trn th trng lao ng. Vic tr lng trong cc doanh nghip nh nc vn cn bnh qun, cha khuyn khch ngi c trnh chuyn mn k thut. Th ba, vic t chc phn cng v m t cng vic cha hp l, dn n khng r rng trch nhim trong cng vic, gy kh khn trong nh gi gi tr tng v tr, chc danh v hiu qu cng vic. Th t, nhiu doanh nghip tr lng kn, c cch tnh lng phc tp dn n ngi lao ng khng tnh c tin lng ca mnh. III. NHNG GII PHP HON THIN C CH TIN LNG TI CC DOANH NGHIP lao ng trong cng ngnh v trong cng khu vc a l. iu ny gip doanh nghip a ra c cc mc tin lng cnh tranh, c kh nng thu ht v lu gi nhn vin.
V T IN RU N T: N G 38 G HI 20 T N 11 M C 74 TH -E UP m NG H ai T T l: ifc IN TR .h I id N s@ TP tp .H hc C m M .g ov .v n

Th nht, doanh nghip phi xc nh c mc lng bnh qun ca cc v tr

 xc nh mt bng mc lng bnh qun, doanh nghip phi xem xt cc yu t bn ngoi v bn trong ca doanh nghip. C th nh sau: Cc yu t bn ngoi: - Quy nh ca php lut: tm hiu v tun th ng cc quy nh ca php lut v cc vn lao ng. Doanh nghip cn lu n cc vn nh mc lng ti thiu Nh nc quy nh hp ng v lng th vic, lng thi v, lng trong k thai sn, m au, ngh vic... - Quan im v kin ca ngi lao ng: thng qua trng cu kin ca ngi lao ng, doanh nghip c th bit c u, nhc im ca c ch tr lng hin ti v nhng vn cn khc phc. Doanh nghip c th nm r mong mun nguyn vng v quan im ca ngi lao ng v tnh hp l, s cng bng trong cch tnh lng iu ny, gip doanh nghip trnh c nhng sai lm mang tnh ch quan, p t. Mt khc, lm cho ngi lao ng cm thy c tn trng v vic tr lng l do chnh h xy dng v quyt nh. Cc yu t bn trong: - Chnh sch pht trin nhn lc ca Cng ty: doanh nghip phi xc nh r loi lao ng v s lng lao ng m doanh nghip cn. Doanh nghip cn h cng hin ci g v nh th no? V bn s lm g c? - Tnh cht c th cng vic v mc u tin i vi cc v tr chc danh: lit k v s b phn loi lao ng trong doanh nghip theo c th cng vic v yu cu nng lc, trnh khc nhau. Loi lao ng hay nhm v tr chc danh no l then cht trong doanh nghip, chu s cnh tranh ln nht t th trng lao ng v cn c mc u tin thch ng. Vic phn loi lao ng thnh cc nhm c v tr, tnh cht cng vic. mc trch nhim khc nhau tr lng s gip bn trong vic xc lp nn mt c ch tr lng cng bng hn. - Cch thc tnh tr lng: tu thuc vo c th kinh doanh ca tng doanh nghip m doanh nghip la chn cch thc tr lng cng hay khon, hoc ng thi c hai. Lng cng l s tin c nh m doanh nghip tr cho ngi lao ng hng ng c hng trn khi lng, s lng v cht lng cng vic hon thnh.
V T IN RU N T: N G 38 G HI 20 T N 11 M C 74 TH -E UP m NG H ai T T l: ifc IN TR .h I id N s@ TP tp .H hc C m M .g ov .v n

thng tng ng vi v tr chc danh cng vic. Lng khon l s tin ngi lao Lng khon c th theo thi gian (gi), hay trn n v sn phm, hoc trn doanh

thu, thm ch l li gp trong thng. Mi cch tr lng u c u im ring. Lng cng m bo cho ngi lao ng cm thy yn tm v n nh trong cng vic v cuc sng, t h c th ton tm, ton vi cng vic. Lng khon li to ra ng lc khuyn khch, pht huy ti a nng lc ca tng ngi, o m d dng v gn lin vi kt qu lao ng thng qua cn c khon. Thc t, cc doanh nghip va v nh nn p ng c hai cch tr lng ny. - Kh nng chi tr ca doanh nghip: doanh nghip cn tnh ton t l tin lng hp l trn doanh thu k hoch va m bo tr lng v khuyn khch c ngi lao ng, va m bo hiu qu kinh doanh. Th hai, xc nh n gi v qu tin lng. Doanh nghip cn d bo tng s tin chi cho lng nhn vin v xc nh t l tin lng trn doanh thu. y chnh l n gi tin lng trong nm. n gi ny s l c s doanh nghip xc nh lng c bn cho cc nhm chc danh, cn c tnh lng khon trn doanh thu hay n v sn phm. Th ba, xy dng c ch tin lng hiu qu. Phn ln doanh nghip ca Vit Nam hin nay l doanh nghip va v nh, quy trnh cng vic cha r rng, thng kim nhim v thay i nhiu. Do , c ch tin lng ph hp p dng l c ch tr lng gn vi hiu qu cng vic. Di y l s xy dng c ch tin lng:
V tr cng vic Tiu chun nng lc Tiu chun kt qu cng vic

nh gi v tr cng vic

nh gi nng lc

nh gi kt qu cng vic

Lng v tr cng vic

Lng nng lc

Thng kt qu cng vic

quan n cng vic dng phn loi cng vic nh hc vn, kinh nghim, trch

V T IN RU N T: N G 38 G HI 20 T N 11 M C 74 TH -E UP m NG H ai T T l: ifc IN TR .h I id N s@ TP tp .H hc C m M .g ov .v n

- xc nh thang lng theo v tr cng vic: (1) Xc nh cc yu t lin

nhim. (2) Thit lp nhng bn m t cng vic chun cho tng hng. (3) So snh v tr cng vic vi bn m t cng vic chun. - xc nh lng theo nng lc: doanh nghip cn xc nh cc nng lc lin quan n cng vic, m t nng lc v xc nh mc thnh tho, xc nh tiu chun nng lc cho tng v tr. - xc nh mc thng theo kt qu cng vic: thit lp mc tiu c nhn, xc nh mc thng kt qu cng vic. Th t, ban hnh quy ch lng thng trong doanh nghip thnh vn bn v ph bin n tt c nhn vin. Quy ch lng thng cng r rng, minh bch th tinh thn v ng lc ca nhn vin cng cao. Mc lng ca mi ngi l b mt nhng cch tnh lng phi r rng v d hiu Mt khc, doanh nghip cn lu rng, c ch hoc chnh sch tr lng nn c xem xt v nh gi, sa i cho ph hp vi bi cnh kinh doanh v nhng yu cu mi./.

V T IN RU N T: N G 38 G HI 20 T N 11 M C 74 TH -E UP m NG H ai T T l: ifc IN TR .h I id N s@ TP tp .H hc C m M .g ov .v n