YES OR NO - NHNG QUYT NH THAY I CUC SNG Spencer Johnson, M.D.

YES OR NO
NHNG QUYT NH THAY I CUC SNG

B quyt gip bn a ra nhng quyt nh lm thay i cuc sng hnh phc v thnh cng hn. Con ng bn i do chnh bn chn Bn khng nn quyt nh hai ln cho mt vn . Hy dnh thi gian v suy ngh ra mt quyt nh ng n ngay ln u tin bn khng phi quay li vn mt cch khng cn thit. Nu bn qu mong mun xem xt li cc quyt nh, bn khng ch lm nh hng n quy trnh cng vic ca bn m cn lm nh hng n nhng tm th, ng lc m bn c c ca ln ra quyt nh u tin - Bill Gate Li gii thiu Trong cuc sng, hn c khng ch ln bn phi ng trc s la chn kh khn khi phi quyt nh mt vn no . C lc bn ch cn da theo linh cm ca mnh, nhng c nhng lc bn cn phi suy ngh v la chn k cng. Cuc sng ca bn vi nhng thnh cng hay tht bi, hnh phc hay tn thng u ph thuc vo kh nng quyt nh ca bn. Gia thnh cng v tht bi l mt ranh gii mng manh m bn thn bn l ngi a ra quyt nh. Quyn sch Nhng quyt nh thay i cuc sng c bin dch t tc phm ni ting Yes or No ca Spencer Johnson l cu chuyn k v chuyn hnh trnh ca mt chng trai i tm b quyt ca thnh cng v hnh phc t nhng quyt nh ca mnh. Chng trai tham gia vo chuyn thm him tri nghim v hc hi cch gii quyt cc vn mt cch hiu qu v ng n nht, nhng kinh nghim c th p dng cho bt k ai cm thy kh khn v b tc trong cng vic v cuc sng ca mnh. Trong tng chng ng ca chuyn thm him, anh dn khm ph nhng b quyt a ra nhng quyt nh c th lm cuc sng ca mnh tt hn. Nhng b quyt y c th hin trong nhng tnh hung cu chuyn thc t th v, gn gi, n gin v d p dng. Chng trai cm nhn c rng chnh bn thn mi ngi l ngi dn ng cho
1

mnh trn hnh trnh i n nhng quyt nh tt nht. V hn ht, s chia s ngi khc c th khm ph ra iu l mt yu t gip bn tr nn hnh phc v thnh cng hn trong cuc sng. Vi t duy gin d, c o v rt thc t, khoa hc, Nhng quyt nh thay i cuc sng ca Tin s Spencer Johnson c c gi khp th gii nh gi cao. c gi Jamie Bruce tm s: Trc y, ti lun cm thy kh khn khi phi t mnh quyt nh bt k mt vn g. Quyn sch ny gip ti thay i rt nhiu. Ti thc s t tin khi p dng nhng t duy v phng php n gin nhng rt nhiu hiu qu t quyn sch ny. Ti ngh y l quyn sch m bt c ai cng nn c. Donald Mitchell nh din thuyt, nh vn ng thi l nh t vn bnh lun: Quyn sch ny tp trung kh su sc vo cch xc nh tng vn quan trng cn gii quyt. Ct li ca phng php ny chnh l kh nng quyt nh vn da trn l tr v cm xc. Quyn sch gip ti hiu r hn v a ra nhng li t vn hiu qu nht cho khch hng ca mnh. Ti cng khuyn khch bn nn hc hi t nhng ngi c kh nng gii quyt vn tt v y cng l cch bn nhanh chng pht huy kh nng phn tch ca chnh mnh. Bn cnh nhng quyn sch ni ting nh Pht Nhn Li Mnh (One Minute For Yourself), Qu Tng Diu K (The Present), Pht Dnh Cho Cha (One Minute Father), Pht Dnh Cho M (One Minute Mother) ca Spencer Johnson c cc bn n nhn nhit tnh, chng ti hy vng vi Nhng Quyt nh Thay i Cuc Sng (Yes Or No), cc bn s tm ra c i iu ngha khi ng trc bt k bc ngot no ca cuc sng, bn cng c th hon ton t tin vo bn thn v vo cc quyt nh ca mnh. Con ng bn i cho chnh bn chn la, v ch c chnh bn mi nh c cho mnh con ng ng n nht. Xin trn trng gii thiu cng bn c v chc cc bn thnh cng. TRN TR TM HNG I Chuyn k v mt chng trai tr, thng minh, nhanh nhn. Trong cng vic, anh l ngi c trch nhim, ham hc hi; trong cuc sng, anh hu nh c lng tt c mi ngi. Nhng ai mt ln gp anh u thy qu mn con ngi vui v, thn thin v ha nh y. Ai cng ngh rng, mt con ngi nh anh chc hn phi rt thnh cng v hnh phc. Vy m c lc anh nh mun bung xui tt c. Anh tng mong c khng nh bn thn trn con ng cng danh s nghip. Nhng c m cng ngy cng tr nn xa vi, dng nh anh cng c gng, c hi cng trn chy. Mi y, cng vic i hi
2

anh phi a ra mt quyt nh quan trng nhng ch v ch quan v chm tr m anh mt i c hi trong tm tay mnh. S vic khng ch lm anh cm thy tht vng v hoi nghi v kh nng ca mnh m cn gy thit hi cho nhng ngi lin quan. Anh cm thy v cng hi tic. nhiu ln anh t nh phi tht bn lnh v bit a ra nhng quyt nh ng lc kp thi gii quyt cng vic v nm bt cc c hi tt ang n. Nhng ng trc mt tnh hung phc tp i hi bn lnh v s nhanh nhy, anh li cm thy ri bi v khng bit phi gii quyt ra sao, ri khi c c mt quyt nh th tt c qu mun. Ngay c cuc sng ring t ca anh cng chng kh hn. Thi sinh vin, anh c nhiu c gi mn m v v nam tnh, s thng minh, hm hnh v mt tm hn tinh t, nhy cm. V mt ngy kia, tri tim anh rn rng no nc vi cm xc ca chng trai ln u tin em lng thm thng trm nh mt c gi. H l bn hc ca nhau, tng cng nhau hc bi trong th vic, tng rt r i do bn nhau trong sn trng nhng n cm tri Cm gic bi hi xao xuyn c lng lng ngy ngt mi trong anh. Anh mun gi cho nhng pht giy ngt ngo thnh thin c bn lu mi mi. Nhng sau mt k ngh h, ngi ta thy c bn gi xinh xn ca anh hay ngi trong th vin vi mt ngi con trai khc ngi m mi mi sau ny anh vn ngh rng khng th no so snh c vi anh. Ri anh nhn c mt l th chia tay vi nhng li dt khot pha ln cht trch mc ca c. Khi anh hiu c th tt c qu mun. Phi ri, sut mt nm tri anh khng can m ni li yu thng cng c. Sau chuyn , phi mt my nm anh mi c th ngui ngoai c ni lng. V u nm nay, anh c dp tip xc v lm vic vi c gi tht duyn dng v d thng. Anh c tnh cm ngay vi ngi con gi thng minh, xinh p . H thng i n tra vi nhau, thng k cho nhau nghe v cng vic, v nhng iu xy ra trong cuc sng. nhiu m anh thao thc v c. Anh bit rt r mnh yu v on rng hnh nh c cng dnh cho anh mt tnh cm nh th. Tnh cm khin ah thy yu i hn v hng th hn trong cng vic. Anh t nh s ch mt dp no thun tin by t lng mnh, rng hnh nh c chim trn tri tim anh v anh yu c ngay t ln gp u tin. Nhng ri ci ngy mong ch khng bao gi n. Sau nhiu ngy i cng tc xa, anh tr v vi mn qua tht d thng. Anh nh s trao n cho c cng nhng li yu thng by lu anh p . Nhng bt ng anh nhn c email ca c. Trong th c vit cho anh nhng li chn tht nht, rng c rt qu mn anh v tnh cm c dnh cho anh by lu nay khng ch l mt tnh bn n thun. Nhng c ch, ch rt lu m khng nhn c mt li yu thng no t anh. V by gi, c nhn li nh hn vi mt ngi bn c, mt ngi bc s va tu nghip nc ngoi v, theo nguyn ca
3

gia dnh. Anh hon ton sp . Phi ri, mi nm trc, c gi ca mi tnh u tng ni vi anh nh th. V by gi, anh cng ang nhn li trch mc . i gi nh anh dng cm v t tin by t tnh cm chn tht vi ngi mnh yu thng. Gi nh anh bit a ra quyt nh ng lc S tht bi trong cng vic cng nh trong tnh yu lm anh hoi nghi kh nng ca chnh mnh. Anh tr nn t ti, mc cm v ch mun thu mnh li trc cuc i. m m, khi ch cn mt mnh anh trong cn phng vng lng, anh trn tr tht nhiu v bn khon t hi: Ti sao mnh khng th gii quyt vic g cho ra hn nh? Mnh phi lm g by gi? Lm g c th thnh cng v hnh phc nh bao nhiu ngi khc? Mt ngy n, vo k ngh cui tun, ang lc bun chn v khng bit phi lm g thot ra khi nhng ngh tiu cc ang ba vy, anh tnh c c mi tham gia vo mt cuc hnh trnh rt th v v hu ch. l chuyn thm him khu rng gi cng vi mt v trng on v cc doanh nhn ni ting dy dn kinh nghim. Anh quyt nh nhn li tham gia cuc hnh trnh ngay, khng h ngn ngi. t ra th cng l mt chuyn d ngoi anh th thi u c, anh tm thi trnh c ni kh tm khin anh mt ng nhiu m. Ngi ta gii thch vi anh mc ch ca chuyn thm him ny l nhm nng cao gii quyt vn mt cch hiu qu cho nhng thnh vin tham gia, c bit l cho nhng ngi ang gp kh khn, b tc trong cuc sng cng nh trong cng vic. Chng trai cm thy vui v hn, phn chn hn. Khng l chuyn thm him tnh c ny li mang tnh cht ca kha hc hun luyn? Mc d c nghe nhiu ngi kho nhau v hiu qu thn k ca chuyn i thm him, chng trai vn hoi nghi v lun bn khon t hi Lm sao ch trong mt thi gian ngn nh vy m cc thnh vin tham gia c th hc c cch gii quyt vn nhanh n th? Thi k, c th xem sao!. Khu rng m chng trai sp thm him ni ting l mt vng nguy him, hoang vu, t ngi t chn ti. Trong chuyn thm him ny, cc thnh vin tham gia s phi i mt vi nhiu tnh hung kh khn ngoi d on, buc h phi a ra nhng quyt nh ph hp nht nhm gii quyt vn mt cch nhanh chng. V trng on l mt doanh nhn v ng thi cng l mt nh thm him dy dn kinh nghim. ng s hng dn mi ngi vt qua khu rng nguy him v gip h c nhng quyt nh ng n, kp thi. Chng trai thc dy t t m sng v khn gi ln ng tham gia cuc hnh trnh. Nhng i c mt lc th anh bt u cm thy hoang mang, lo lng. chng hiu sao, anh c cm gic rng mnh ang i trn mt con ng rt l. Hnh nh mnh lc ng mt ri. Quay li ? Mnh u cn thi gian quay v nh tm bn na? Gi th khng cn kp cho chuyn hnh trnh na ri! Anh nh quay v nh ly bn nhng
4

li thi, tip tc bc i vi tc nhanh hn. Va i, chng trai va t an i mnh rng mnh khng phi l ngi duy nht cn hc cch quyt nh ng. Anh tng lm vic chung vi nhngngimquyt nhca h tng chng l tt nht ca nhm, ha ra cng ch l nhngquyt nhbnh thng, c khi sai lm v chng c suy lun, phn tch no c bit. C th thy l bt c u, trong bt c lnh vc nongita cng c lc a ra nhngquyt nhthiu sng sut, thm ch l ng ngn, cho d l c quan chnh ph, cc tp on doanh nghip ting tm, cc trng hc v c bit l ccquyt nhring ca nhng con ngi c th C nh thngita cho rngquyt nhl mt cu chuyn, cn n dn n u li l chuyn khc vy. Khng hiu sao kh nhiu ngi ni ting li c th a ra nhng quyt nh cm tnh nh vy? Chng trai t nh. Mnh cng c hn g ai u?. Nh li nhng ln lm vic theo nhm cng ty, i khi anh vn thiu quyt on trong mt vn g y. Ch n gin v anh khng mun phm sai lm. Ri trong cuc sng ring t na, ch khi mi s ri th anh mi tic nui Gi nh, gi nh i, mnh cng nh bao ngi khc thi, cha ai dy cho mnh cch quyt nh vn mt cch thng minh nht c. C l v vy m anh c mi ln n vi cng danh s nghip, c phi mt mnh mt ci trong chuyn tnh duyn. ang lc suy ngh mng lung, bng dng chng trai dm phi mt nhnh cy kh, ting gy ca nhnh cy ct t dng suy ngh min man ca anh. Chng trai dng bc, a mt nhnh quanh. ng lc , anh nhn thy mt ngi n ng. Hai ngi thn trng nhn nhau d xt. Hnh nh ngi n ng l kia ang i tm mt ai . Chng trai t hi khng bit liu ngi n ng c dng dp cao ro v ln da rm nng kia c phi l v trng on thm him hay khng. Chng hiu sao anh c cm gic an ton trc s hin din ca ngi n ng l mt ny. Anh quyt nh m li ph tan s im lng: - Cho ng, chu ang i tm mt on thm him. Ngi n ng p: - Ti l trng on y. Cu i sai hng ri. i theo hng ny c. Ni ri, ng quay li v chng trai lin bc theo ng. Va i, ngi n ng va quay u li hi: - Cu c bn ch dn ti ch tp trung ri m vn b lc ng ? Chng trai t trch mnh mt ln na nhng khng ni g. Gi m anh chun b cn thn hn th s khng qun tm bn . Hoc gi nh lc pht hin ra mnh khng nh ng m anh b cht thi gian quay v nh ly bn th c l mi vic tr nn tt
5

p hn. cng l chuyn quyt nh mt vn nh. Mt lt sau ngi n ng li hi: - Ti sao cu tham gia chuyn thm him ny? Chng trai ngp ngng: - Chu mun hc cch a ra nhng quyt nh tt nht cho cuc sng ca mnh . Khi ni iu ny, chng trai cm thy hi bi ri v chng thm ch cn cha nh ngha c th no l tt nht na. V trng on ni: - Tht ra, khng nht thit lc no cng phi tm c nhng quyt nh tt nht u. c c kt qu tt hn, chng ta ch cn a ra nhng quyt nh tt hn thi. Nu nh chng ta lin tip a ra nhng quyt nh tt hn, ci sau tt hn ci trc, th cui cng ta s c c iu ta cn. Ta hy vng cu cng s thy th. Chng trai cm thy bt cng thng: - Nhng ng cho chu hi, th no l mt quyt nh tt hn ? - L quyt nh khin chng ta cm thy s i n mt kt qu tt hn. y, khng phi l bn thn quyt nh lm chng ta hi lng m cch a ra quyt nh v kt qu ca quyt nh khin chng ta thoi mi. Ni cch khc, khi chng ta quyt nh mt iu g vi tm trng tt, chng ta thng nhn c kt qu nh mong mun. Tuy nhin, lm c iu , chng ta phi t vn mnh bng hai cu hi. B quyt c y! V trng on nhy mt tinh nghch ri ng ni tip: - Ti on l nhiu lc cu c cm gic mnh cha quyt tm lm vic g y n cng, hoc thng ra quyt nh na vi hay vn tip tc thc hin quyt nh khi trong lng cu xut hin cm gic m h, bt an. Nhiu ngi khc cng ging nh vy. Chng ta c th thay i thi quen ny. Vn l phng php thc hin. Cu s gp rt nhiu ngi trong chuyn i ny. H hc c mt phng php quyt nh vn rt hiu qu: T vn mnh bng hai cu hi, mt cu dnh cho l tr tr li, cn cu kia hy cho con tim ca mnh ln ting. im c bit l cu ch c th tr li C hoc Khng cho hai cu hi m thi. Chnh v th, phng php ny cn c ngi ta gi l Phng php C hoc Khng. Chng trai tr vi hi ngay: - Hai cu hi l g vy ? Chu t m qu. - Chng ta cha n phn tm hiu hai cu hi u. Phi t t ch! Chng trai mm ci, v trng on li hi anh: - Khi cu mun tm mt quyt nh tt hn ci quyt nh cu ang c, cu c bit trc ht phi lm g khng? - Chu cha bit .
6

- Nu th cu c bit mnh khng nn lm g khng? Thng th chng trai tr bn rn vi qu nhiu vic, u c anh lc no cng ch tm n chuyn phi lm g, ch anh ly u ra thi gian ngh n vic m anh khng nn lm. V trng on bng nhin dng chn li. Chng trai cng dng theo. ng ni: - n gin l thi khng thc hin quyt nh m cu cha chc chn ng, - Ni xong, ng rt trong ti ra mt mnh giy gp t v a cho chng trai xem mt phn. Sau khi c xong, chng trai ngm ngh mt lt ri rt t ba l ra mt cun s nh mu v ghi li: --------------------------------- c c mt quyt nh ng n Vic u tin l hy dng ngay quyt nh c th sai lm m bn ang thc hin Tp trung suy ngh tm ra cch tt hn gii quyt vn . -----------------------------------

V trng on ni: - Nu cu dng ngay quyt nh c th sai lm m cu ang thc hin, cu s c nhiu c hi m cu ang thc hin, cu s c nhiu c hi v thi gian ngh ra iu g tt hn. - Nhng chu thy s rng nu chu t b nhng g chu ang c th khng chc l chu s tm ngay ra c iu g tt p hn. - Chng ta ai cng s iu , phi khng? Phi dng cm th mi c th t b nhng li mn, nh kin trong np suy ngh v quyt nh. Nhng trn thc t, l cch lm hay v hiu qu gip ta t c kt qu mong mun. Khi loi b nhng cng vic m cu bit l n s chng i n u, cu s thy rnh rang tp trung tm kim gii php tt hn. V thng thng, cu s tm thy, thm ch cn tng i nhanh na l khc. C cu ngn ng Trung Hoa c nh th ny: Nu anh mun pha mt tch tr nng, trc ht anh phi i tr ngui trong chic cc y. Cu th ngh xem, liu mnh c th pha mt chn tr thm ngon vo mt ci cc vn cn cha y tr ngui khng? Liu ta c th tm ra mt cch gii quyt tt hn m ta vn gi mt m ln xn trong u khng? - Chu hiu ri! Chng trai bt u thch th - Chuyn ny lm chu nh n mt ngi bn. Cng ty anh bn chu lm n vi mt nh cung cp km nng lc. D c to nhiu c hi nhng nh cung cp ny vn lm n theo kiu chp git, manh mn. Anh
7

bn chu d nhin khng hi lng, nhng v vn cha tm kim c nh cung cp no khc tt hn thay th nn anh nh tip tc gi mi quan h vi i tc . Ngh li chu c thy tic. ng l ra anh y nn sm chm dt hp ng vi nh cung cp . - Vy ri sao na? - m Nh cung cp vn tip tc phm sai lm, gy thit hi c v thi gian ln tin bc cho cng ty anh bn chu. Cui cng, tht ng tic, anh bn chu b sa thi v khng hon thnh nhim v. Ni n y chng trai im lng ri tc li: - Chu cng chng hiu ti sao chng ta li lun lm nhng cng vic m mnh c th suy on c l s chng c cht hiu qu no. - V chng ta thng cm thy yn tm hn vi nhng cch lm quen thuc, vi nhng li mn. Chng ta khng dm t b con ng mnh ang i tm ra hng khc n ch nhanh hn, phn v s khng c thi gian, phn khc l c lm theo thi quen, th thi. Dn dn, ta tr nn ng la vi nhng t duy, phng php, vi nhng cc lm vic km hiu qu quen thuc . Cu c th thy r iu ny trong nhiu t chc, cng ty v nhiu c nhn khc. - ng c th k cho chu nghe mt v d khng? - c ch. Cch y nhiu nm, qun i Hoa K mun ci thin tc bn i bc sao cho nhanh hn na. H nh mt chuyn gia v kh nghin cu v vn ny. V chuyn gia ny ra tn chin trng quan st v thy rng c mi ln khai ha, cc ch lnh pho binh li bc li v pha sau, ch khong ba giy ri mi bn. Khi c hi l do v sao h lm nh vy, h n rng h tun th theo bn hng dn ca qun i. V chuyn gia nh phi b cng ra ln li cc bn hng dn k thut bn sng t trc ti nay v ng pht hin ra cch bn ny c ngun gc t thi Ni chin. Lc by gi, theo nh bn hng dn, ngi lnh phi li li trc khi n sng gi cht khu i bc, nu khng nng sng s bn chch mc tiu. Chng trai bt ci khi ngh n cnh cc anh lnh pho binh phi li v sau gh khu i bc. V trng on dn anh li qua mt con sui nh. ng lic nhn la bn ca mnh ri ni vi chng trai: - Tt nhin l sau khi bit chuyn ny, nhng ngi lnh thay i phng php bn. Nhng liu c bao ngi trong chng ta hin vn ang lm theo nhng l thi c m khng h bit n qu li thi ri? Chng trai cp lun n vn m anh ang rt nng lng mun bit, v cng l l do khin anh tham gia chuyn i ny: - Chu s k ng nghe ng xem th cc quyt nh ca chu ng cha nh?
8

- Ta khng mun lm cu mt hng nhng l quyt nh ca cu, ch khng phi ca ta. Ta khng th gip cu v ch c cu mi bit bn thn mnh mun g. C l cu ang gp mt s b tc no cn gii quyt trong cng vic hoc trong cuc sng nn cu mi tham gia chuyn i ny. Sao cu khng th p dng nhng iu cu hc c trong my ngy ngh ny xem chng c gip g cho cu c khng? t nhin v trng on hi chng trai: - Nu cu mun li xe v hng Ty nhng cht pht hin mnh ang i theo hng ng, cu s lm g? - Tt nhin l chu s quay li v i hng ngay. V trng on gt u ng tnh: - D nhin ri. Quyt nh ng s dn chng ta n ng hng. Th cn i c n ch, cu mun ngi khc dn cu i hay t mnh tm ng vi tm bn ? Chng trai p: - Chu thch mnh c mt tm bn hn. Chu nh cu ni ca Winston Churchill: Ti lun sn lng hc hi, c iu khng phi lc no ti cng thch c dy d hay ai dn ng ch li. V trng on mm ci: - ng vy. Tm cho chnh mnh mt con ng i ng n hn l mt th thch ln. Nhng chng ta c th lm c iu , nu ta dng n cch t hi C hoc Khng. - Lm sao chu bit c phng php ny c hiu qu vi chu hay khng? - Sao cu khng p dng th xem sao. Hy tr chuyn cng nhng ngi trong on. H thuc nhng thnh phn, tui, ngnh ngh khu nhau nhng h c mt im chung: h p dng phng php ny v gt hi c thnh cng trong cuc sng. Cu c th bt u ngay by gi vi bn tm tt ny. ng a cho chng trai mt t giy v ko tay anh bc nhanh v pha trc. - Chng ta mun mt. Ch c ba ngy cui tun, v vy phi nhanh ln. Mt lt sau, khi h tm ngh chn bn ng, chng trai m bn tm tt m v trng on a cho anh v c. ---------------------------------Trc khi quyt nh lm mt vic g Bn hy t hi v c gng phn tch i n kt lun: NN hay KHNG NN. ----------------------------------

Cui cng th hai ngi cng n c ni tp trung. y, h gp thm by ngi na. Nhng ngi ny n t nhiu quc gia khc nhau: c, Braxin, c, Nht v M. Mt ngi trong s h ang pht cho mi ngi nhng chic m c in dng ch to C hoc Khng pha trc v nhng dng ch nh quyt nh quyt nh quyt nh xung quanh m. S c nhiu chuyn th v y Chng trai thm ngh. Cc thnh vin lm quen vi nhau v sa son c mt lc th n gi n tra. Mi ngi r nhau ra bi c bn dng sui v n tra . Trong ba n, h si ni ln k hoch cho chuyn i. Trc ht, phi quyt nh s khm ph theo hng no v trong l trnh i ca h c nhiu ni m mi ngi rt mun n. V h cng phi ln k hoch d phng trc cho nhng tnh hung ngoi d kin c th xy ra, chng hn nh khng tm thy c ng i, phi thay i hng, ri th d C rt nhiu kin c a ra. Nhng hnh nh h vn cha nht tr vi nhau v l trnh ca chuyn i. Cht mt ngi trong s h hi tt c mi ngi: - Vy cui cng, chng ta mun mt cuc thm him mo him hay chng ta cn mt chuyn i an ton? Mi ngi bt ng im lng trong chc lt ri cng nhanh chng tm c ting ni chung. H quyt nh s bt u khm ph t pha ng ca khu rng trc v a hnh ca khu ny khng my phc tp v tng i d i. H d nh s i cho n chiu ti, ngh ngi mt lc ri li tip tc cuc hnh trnh. n khuya, mi ngi s dng li cm tri. C th n lc th h hon thnh c na chng ng ca mnh. H d nh dnh c ngy th by hm sau tip tc cuc thm him rng ni chng ng ny chc chn s kh khn hn nhiu so vi chng trc. n m, mi ngi s t chc mt cuc la tri. Sng ngy hm sau, nu khng c g thay i th h s n ch. - Phng php ny gip cho mi ngi loi b c nhng iu khng cn thit v nhn ra c iu mnh thc s cn. V trng on ni. Chng trai ni vi v trng on: - Chu bt u nhn ra rng cuc sng ca ta phn ln c hnh thnh t nhng quyt nh ca mnh. Chu ngh chu cng c th p dng phng php ng va bo. - Ai cng c th p dng n. Nht l trong mt th gii thay i tng ngy nh hin nay, chng ta cn phi c nhng quyt nh ng v kp thi tn ti v thnh cng. Khi chng ta bit chn cho mnh mt phng php ng, ta s trnh c nhng sai lm v tr nn thnh cng hn trong cuc sng. Tng t nh vy, phng php t cu hi ny l dnh cho tt c mi ngi, c c mt kt qu chung l: tt p hn. Tuy nhin, iu quan trng l phi p dng phng php ny vo thc tin. - Bng cch no ? Chng trai hi li.
10

- Cu c th s dng theo nhiu cch khc nhau. Trc tin, cu c quyt nh vn theo cch thng thng ca mnh. Tip theo , c quyt nh tt hn, cu hy dng n l tr v l l ring khc nhau. Cu hy xem xt tng tng mt ri suy lun tng bc tip theo, cu s pht hin ra iu g thch hp vi mnh nht. Mt khi cu hc c phng php ny, cu c th d dng s dng n vo bt c lc no. V c bn, cu c th dng l tr trc, hoc con tim trc u c, nhng quan trng l phi bit kt hp c hai. - Qu trnh t cu hi v tr li ny s din ra trong bao lu ? chng trai thc mc. - Ty thuc vo mc quan trng ca vn v nhn thc ca cu na. C khi ch vi pht, c khi lu hn th rt nhiu, suy ngh k cng c th s gip cho mnh quyt nh chn chn hn. Chng trai thnh thtL - Him khi chu dnh nhiu thi gian cho vic tm ra hng gii quyt ca mt vn lm. - Ai cng nh cu c thi. Nhng nu cu thg xuyn p dng phng php ny, cu s thy n khng lm mt thi gian ca cu lm u. - Th c th th nhng cu hi l g ? - Hy hi nhng ngi trong on v nhng cu hi ny, v nh h gii thch bng chnh kinh nghim ca h. - Ri sau , - ng gi hy a ra quyt nh cu cn v t hi mnh hai cu hi . Sau ny, c th cu s thy l mt trong nhng quyt nh tt nht ca mnh y. Nhng, - v trng on nhn mnh hy nh l thi gian u cu cn phi kin nhn. Bt u mt iu mi m bao gi cng kh khn c. C th cu cho rng mt na ca phng php ny qu quen thuc, hoc khng quan trng i vi cu, nhng hy c th kin tr p dng. Ta tin l n s gip c cu rt nhiu trong cng vic cng nh trong cuc sng. Ri ng dn d thm: - Nhng phi nh s dng c hai phn ca phng php. Nu ch dng mt trong hai phn th s khng c tc dng u. Sau , khi h ang tro ln dc, chng trai thy v trng on ang chm ch nghin cu mnh giy m ng va ly ra t v ca mnh. ng ang xem ci g y ? Chng trai khng khi t m. ng nhn anh mm ci: - y chnh l S C hoc Khng gip ta thc hin cc quyt nh ca mnh. Hu ht mi ngi u c s nh vy. N l nhng cu hi gip ta phn tch vn . Mi khi cn quyt nh mt iu g, ta li dng n n.
11

- Th ng c th cho chu xem c khng? - Theo ta th tt hn c l cu nn hc cch to ra mt bn cho ring mnh trong chuyn thm him ny. Nh th s c ch cho cu hn. t nhin, ng nhy trnh sang mt bn khi nghe thy m thanh pht ra t trong bi rm. ng ku ln: - i vng qua li ny! Rn c y! Chng trai t hi sao ng y li c th pht hin ra nhanh n th. Anh t nh mnh s mi th trn ng i hn na. Ri v trng on khuyn chng trai nn i ln pha trc v lm quen vi nhng ngi bn ng hnh khc. Cn ng, ng i chm li pha sau suy ngh mt iu g . ---------------------------------Hy phn tch iu chng ta Cn v iu chng ta Mun: iu ta MUN l mt iu mong c. iu ta CN mi l nhu cu tht s. HIU C MNH ANG THT S CN IU G By gi vn ang l u gi chiu ca ngy u tin. on ngi gp phi mt khc quanh kh him tr. H chia thnh tng cp i chung v h tr nhau. Ngi i cng chng trai l Franklin Neal, mt ngi m theo s nhn xt ban u ca anh l c v kh si ni v thng thn. Neal n t Chicago v l ch tch ca mt tp on ln. ng hc S ny hn mi mt nm nay v p dng n thnh cng trong cng vic v cuc sng ca mnh. Neal cha bn tay rn chc ca mnh ra cho chng trai v thm mt ni : - C gi ti l Frank cho thn thin nh ! Hai ngi bt tay lm quen. Ri Neal li tip tc i thon thot. Chng trai cng nhanh chn hn theo kp ng. Neal quay li nhn anh v hi : - By gi cu mun ni v iu g no ? V l thuyt hay cc ng dng nhng bi hc trong chuyn i ny ? - Chu thch ng dng lun nhng iu mnh hc vo thc t. Nhn tin y, chu cng mun hi ch iu ny : Hai cu hi m v trng on cp n vi chu lc sng l g th ? Neal tr li, ging vui v : - Cng c thi. Cu hi u tin nh ! y l cu hi m ta phi dng n l tr tr li. Cu hy ngh n quyt nh m cu nh la chn v t vn mnh: Mnh c thc s
12

cn iu ny khng? C cn gii php no khc m mnh cha tm ra khng? Mnh c lng trc ht cc tnh hung s xy ra khi qd nh th ny khng? Frank gi : - Gi cu hy th hi mnh nhng cu y xem. Ri tr li C hay Khng? Chng trai ngn ng p: - Ni chung l c. Ging Frank tr nn mnh m: - Cu ch c th tr li dt khot hoc C hoc Khng thi. Nu khng th phng php ny chng c tc dng g u. Chng trai thong git mn, nhng ri nh khm ph ra iu g, anh xoay xoay chic m trn u mnh v ni: - C th. Frank bt ci. ng bit chng trai ang cn ng vc v c phn no gi tho d t. Tuy th, ng thch s khi hi anh. - C th l mt cu tr li thiu quyt on nht ng ni By gi d hn, cu hy th xem xt tng phn mt ca cu hi . Bt u vi phn th nht nh, ta khng bit trong u cu ang c quyt nh g, nhng Cu c thc s cn iu khng? Chng trai im lng c suy ngh. Anh t nh: Mnh c th tr li vi ng l C ri t t suy ngh thm, nhng khng hiu sao, mt lt sau, anh tr li thnh tht - Khng . - Tt lm! Cu bt u tp trung hn vo cu hi ri y. Th no cu cng tm ra quyt nh tt hn thi. - Chu phi tp trung hn vo ci g y ? Chng trai thc mc. - Nu cu tr li Khng, - Frank gii thch cu cn ch hn ti hng mnh s i. Hu ht chng ta khi xut pht u hng n iu chng ta mong mun. Nhng thng th chng ta khng bit chng ta ang cn iu g, v kt qu l chng ta i sai hng. Chng trai cau my khi nh li anh lc ng vo bui sng hm qua nh th no. - Nhng lm th no c th bit c chng ta thc s cn iu g ? Frank chia s: - Hy bt u bng cu hi y l iu mnh thc s cn hay ch n thun l iu mnh mun?. - C g khc nhau gia hai ci khng ? - iu cu mun cng ging nh mt c m vy. Cn iu cu cn mi chnh l iu phi thc hin. Mun ch l mt con bm quyn r d khin ta lc ng. Lc u, ta theo ui n, nhng v sau li cm thy khng hi lng. Thm ch, cho d cui cng ta c t c
13

iu ta mun, n vn li cho ta cm gic cha tha mn v khin ta li c tm l tip tc thep ui m khng bit im dng. Trong khi , iu mnh cn li l iu thit yu v ng c thc hin. Khi gii quyt mt vn , chng ta ch vic xc nh iu mnh cn l . V d, chng ta ai chng mun thng thc bo ng vi c nhng nhng ba cm hng ngy cn thit vi chng ta hn. Bo ng vi c hp dn tht y nhng n khng th nui sng ta c. Chng trai thch th: - y qu l mt cch suy lun n gin nhng li c c s vng chc v rt thuyt phc. Chu dm chc l iu ny rt c ch cho nhng ngi mi hc. Frank ni: - Ta thy nhiu ngi gp rc ri ch v h qun mt nhng nguyn tc n gin nhng hiu qu m h tng hc hoc nghe qua. Dng li mt pht, Frank ni tip: - Nhng ngi thnh cng thc s thng bt u bng vic theo ui nhng ci h cho l cn thit vi cuc sng ca h. Ri ng trm ngm: - Trong cuc sng, c th chng ta u mun mt ngi nh ta ln, sang trng nhng tht ra ch cn mt t m l chng ta cm thy hnh phc ri. Khi chng ta theo ui iu mnh mong mun, chng ta thng mt iu mnh tht s cn. Nu cu mun thnh cng, hy lm nhng vic cn lm trc. Hy tm mt t m trc , ri mi nn ngh n ta lu i sau. Sau khi c c iu mnh cn, cu c th lm nhng g mnh mun, nhng phi nh l sau khi y. Chng trai ngm ngh v s khc nhau gia nhng iu anh cn v nhng iu anh mun, trong cng vic cng nh trong cuc sng ca mnh. Anh thy hng khi vi cch suy ngh mi m ny, nhng vn khng khi bn khon. Khng bit l hin ti mnh ang theo ui iu mnh cn hay iu mnh mun y? Ging Frank li vang ln, ct t dng suy ngh ca anh: - Quan trng nht l phi tp trung vo iu mnh tht s cn. Tp trung y c ngha l hnh dung ra nhng kt qu m cu cn, xem xt chng mt cch k cng, c th v nh th, cu thy mnh d dng thc hin nhng iu cn thit hn. Chng trai tr ngc nhn ln bu tri. Xa xa, trong m my n hin mt mng trng m nht. Chng t l: - Chu ang nh n cu ni ca mt v Tng thng Hoa K trong nhng nm 60 Cui thp k ny, chng ta s a con ngi ln mt trng v a h tr v tri t an ton.
14

Frank ngc nhin: - Sao bng dng cu li ngh n iu ? - , chu cho l mt v d hay ni v s tp trung vo iu mnh cn. Tng thng xc nh trc c nhng iu cn thit, trong c s an ton. Frank gt u: - Ta ng . C th ng y mun sm a con ngi ln mt trng. Nhng iu ng ta cn l a con ngi ln mt trng v a h tr v an ton. - Vng, nu khng, vic nng lng mun a con ngi ln mt trng s ph hng c chng trnh v tr. Thm vo , vic ng y cp n thi gian vo cui tp k cng cho thy ng y xc nh c s cp bch ca vn . - Th cu c bit kt qu th no khng? Frank hi. - C . Ngi M a con ngi ln mt trng vo nm 1969 tc l cui thp k 60 v a h tr v anh ton. Chu vn cn nh r cnh phim tu Apollo h cnh an ton xung i dng. Frank hi chng: - Vic ny c gip cu hc c iu g v vic tp trung vo iu mnh cn khng? - Chu bt u nhn ra rng khi mnh ch ch tm n iu mnh tht s cn v b qua tt c cc iu khc, mnh s d dng t c mc ch hn. - Tt lm! Frank ni Ta thng ghi nhng mc ch mnh cn t c vo mt mnh giy v thnh thong ly n ra ngm ngh. N gip ta tp trung vo vn hn. Sao cu khng th cch y xem sao! Chng trai gt g: - Ch ni ng. C l chu cng nn lm th. Ni xong, anh dng li v ly giy bt ra ghi li nhng mc ch m anh ang cn hng n. Anh ngm ngh thm v nhng quyt nh mnh va vit ra v ni v Frank, cng nh ni vi chnh mnh: - Nh th th tom tm ton tp trung vo mc ch mnh cn s gip chu khng b xao nhng v chi phi bi nhng vn khc? Frank gt u: - Hy dt khot ni Khng vi bt c iu g khng gip cu t c mc ch v mnh dn ni C vi nhng g gip cu n c ch. - Nhng lm sao lc no chng ta cng c th quyt on nh ch ni c ch! C nhiu vn chng ta khng th ch tr li C hoc Khng c. - Nhng ngi quyt tm lun bit r mnh tht s cn g. V cng v th m h c kh nng nhn ra bn cht ca s vic rt nhanh, h c th xc nh vic no c li, vic no
15

khng. Th phn tch v cu chuyn bay ln mt trng cu a ra lc ny nh! Gi s c mt nh khoa hc n gp v trng nhm nghin cu v a ra mt phng n a con ngi ln mt trng trong mi ln nm na. Theo cu th mt ngi trng nhm quyt on, ngi xc nh c iu mnh thc s cn s phn ng nh th no trong trng hp ny? ng s ni C hay Khng? Chng trai khng ngn gi tr li: - Nu iu chng ta cn l a con ngi ln mt trng v tr v an ton vo cui tp k th bt c d n no ko di hn mi nm cng l qu lu. V th, v trng nhm s tr li Khng. C th, d n l mt tng hay, nhng Khng, ng ta s khng chp nhn k hoch . - Chnh xc. Frank ni Cu c thy l nu nh ta ch tp trung vo iu mnh cn th ta s tr nn quyt on hn khng? - Vng, chu bt u nhn ra ri. - Chng ta tip tc t ra mt tnh hung khc nh. Nu c mt nh khoa hc khc xut vi trng nhm mt k hoch a con ngi ln mt trng ch trong vng ba nm na, ch c iu, mc ri ro ca d n ny tng i ln. Theo cu th ngi trng nhm ny s x l nh th no? - ng y cng s tr li Khng. iu ng y cn l s an ton, trong khi d n li qu mo him. - By gi cu thy s quyt on ca mnh ph thuc vo mc xc nh iu mnh cn nh th no cha? Frank hi chng trai. - Qu tht, phng php ny c hiu qu ngoi s tng tng ca chu Chng trai tr tha nhn. Frank ni thm: - Nu chng ta hnh dung ra iu mnh cn r rng bao nhiu th n s gip chng ta x l tnh hung d dng by nhiu. Lc ny th hai ngi vt qua mt qung ng kh di cho nn h quyt nh dng chn ngh mt lc. Trong khi ngh ngi, chng trai khng qun ly cun s nh ca mnh ra v ghi li: ---------------------------------Khi bn thc s mong mun, kht khao mt iu g, bn s tr nn mnh m, t tin hn. V bn s tm ra cch tt nht t c iu mong mun . --------------------------------16

- Chng ta thng mun qu nhiu th - Frank tip tc Nhng iu ta thc s cn cho cuc sng ca chnh mnh th khng nhiu nh th. V vy khi chng ta ch tp trung vo iu mnh cn tc l iu lm cho chng ta cm thy tht s thnh cng v hnh phc th vic quyt nh s tr nn d dng hn. Ging nh ta, v ga v nn phi t mnh i ch nu n. Khi i ch, mi ln nh mua g, ta li t hi mnh thc s cn loi thc phm ny hay mnh ch mun n thi. Kt qu l t , ta ch lun mua v nhng loi thc phm b dng v c li cho sc khe ca ta. Gi y, n ung iu tr thnh mt thi quen ca ta v ta cm thy mnh khe hn hn. Chng trai tr thc mc: - Nhng lm th no xc nh c iu chu cn v iu chu mun? Nhiu lc, chng chng khc nhau l my. - Th thc hnh phng php ny xem. xc nh iu cu mun, hy t vn mnh Ti c mnh c th lm c g?; xc nh c iu cu cn, hy t hi: Th nhn li xem,, ta cn hon thnh ci g trong lc ny?. V d, khi vo siu th, gia v s nhng loi hng ha, nhiu ngi s ri ln v khng bit mua mn g hoc thy ci g cng mun mua. Nhng nu h bit t hi: Rt cuc th ta ang cn ci g nht trong lc ny? th h s d dng chn la hn. Chng trai tha nhn: - Phng php ny c v hay y. Thng th sau khi t c iu mong mun, chu mi bit c cn n hay khng. Nhng l l khi chu c c iu mnh mun th ha ra n khng nh chu hy vng v mong i. - Rt nhiu ngi cng hnh ng nh th. H thng ch lm iu m h mun ch khng lm iu h cn. Kt qu l h gy thit hi cho ngi khc v sau , cho chnh bn thn h. Frank ni thm: - D l trong cng vic hay trong cuc sng, nu ta bit t vn mnh bng cu hi th ta s quyt nh vn sng sut hn. - Chu bt u nhn ra cu hi ny quan trng nh th no ri. Ngh n nhng vn kh khn mnh ang cn phi gii quyt, chng trai bt u loi b dn cc tng m anh cm thy khng thc s cn thit nhng chi phi anh by lu nay. Khi lm c nh vy, c th tp trung hn vo vic xc nh iu mnh cn. Frank ni vi chng trai: - Khi cu ang ui theo mt con th, ng cho mt con th khc chy qua ng lm
17

cu phn tm. C th trong khonh khc cu mun c c hai con th, nhng cu tht s ch cn bt c mt con m thi. Hy xc nh iu cu cn lm v tp trung theo ui n cho n khi cu t c mc ch. Chng trai cht nh n cu hi m mt ngi trong on hi mi ngi trc khi bt u chuyn thm him ny: Vy cui cng chng ta mun mt cuc thm him mo him hay chng ta cn mt chuyn i an ton?. Cui cng, h u quyt nh chn mt chuyn i an ton. iu h thc s cn khng phi l him nguy, th thch hay cm gic mnh m l mt k ngh cui tun nh nhng, gip h suy ngh v cc quyt nh ca mnh. Chnh v th, h chn i theo hng ng ca khi rng, l hng i t nguy him nht. Hai ngi n ng mt gi mt tr li i trong im lng. Mi ngi theo ui mt ngh ring. C hai u hiu rng ngi kia ang ngh n cc vn cn gii quyt ca mnh. Mnh nn p dng iu mnh va hc nh th no cho hiu qu nht y? Chng trai t hi. Thc t th anh c vi hng gii quyt cho vn rc ri m bn thn anh ang gp phi. Nhng anh khng bit liu c phi l quyt nh m anh thc s cn khng? Trong s cc gii php a ra, s ch c mt gii php l tt hn c, nhng l gii php no? Khi gp li mi ngi, nhn thy v mt m chiu ca h, chng trai c th on ra rng hu nh ai cng ang suy ngh gii quyt vn ca mnh, c l l bng nhng cu hi. Khi on ngi dng chn tm ngh di bng cy, chng trai li ly cun s nh ca mnh ra v ghi li nhng iu cn thit: ---------------------Xc nh iu bn cn Nu bn xc nh c iu bn thc s cn v dn ht sc mnh theo ui n, bn s d dng t c iu m bn mong i. Cng hnh dung mt cch chi tit nhng kt qu mnh mong i, bn s cng cm thy mnh n gn v d dng t c chng hn. Mun, l iu mong c. Cn, l nhu cu tht s. xc nh iu mnh mun, n gin hy hi: By gi mnh mun lm g?.
18

 xc nh iu mnh cn, hy t hi: Ta cn iu g lc ny?. ----------------------

C MT QUYT NH NG Chiu ti hm , Frank gii thiu chng trai vi mt trong nhng nh thm him gii nht ca on, ng Hiro Tanaka ch mt doanh nghip ti Nht. Theo nhn xt ban u ca chng trai, ng Hiro c v l mt ngi kn o v chng mc. Ba ngi bt u cuc hnh trnh. H cng nhau vt qua mt on rng nguy him. Frank a mi ngi quay tr li vi ti m ng ang tho lun d dang vi chng trai. Chng trai c bit s qua v cu hi, nhng anh vn cn c rt nhiu thc mc trong lng. Anh hi hai ngi bn ng hnh: - Nu chu phi t hi mnh qu nhiu cu hi, liu nh vy c rc ri v mt qu nhiu thi gian i n mt quyt nh khng? Frank mm ci khi nghe cu hi ca chng trai nhng khng ni g. on, ng vy tay cho tm bit hai ngi. ng mun suy t mt mnh v nhng vn ring ca mnh. Ch cn li chng trai v nh thm him c khi ngi Nht Bn. Hiro tr li cu hi ca chng trai: - Chu ni khng sai. Nhng ngi Nht c mt cu ngn ng nh th ny: Ai i cng chm th ti ch cng nhanh. iu ny c ngha l vic sa cha hu qu do nhng quyt nh sai lm gy ra bao gi cng tn nhiu thi gian v cng sc hn so vi vic suy ngh cn thn ngay t u. Chng trai ng tnh. C ngh n sai lm ca anh v chuyn n qun bn nh th thy r ngay. M gi nh anh chu b cht thi gian quay li ly bn th hn khng b lc ng v mt nhiu thi gian tm kim mi ngi. Hiro li hi anh: - Vy chu sn sng cho phn th hai trong cu hi hm nay cha? No chng ta tip tc nh! C cn cch gii quyt no khc m bn cha tm ra khng? Chng trai ci tht ti v hi Hiro: - Nu c nhng vn khng cn cch gii quyt no khc th sao ? - Thng th trong bt c tnh hung no, ngi ta cng c n vi ba hng gii quyt no . Nhng nhiu ngi li khng nhn ra iu ny. Lc no ngi ta cng t suy din kiu nh: Tri ! Mnh chng c cch no khc hn!. Nu chu tng suy ngh nh vy th l do chu cha chu xem xt ht mi kh nng thi. Cm gic lo s v ym th thng c trong mi chng ta s lm hn ch tm nhn v khin chng ta b ng trc cc tnh hung, nht l nhng tnh hung bt ng. Nhng thc t th khng phi lc
19

no chng ta cng vo th cng ng c. - Nhng trong trng hp bn thn chng ta tht s khng bit l mnh cn c gii php no khc th sao? - Trong trng hp ta cn phi tm ra tt c cc gii php c th gii quyt vn ca mnh. - Nhng bng cch no ? - Chu c th bt u bng cch t ra cho mnh nhng cu hi v quan st xung quanh. D nhin l ch lu n nhng g tht s cn thit cho chu c th i n mt quyt nh tt hn. Cn nhng g khng lin quan th ng nn mt thi gian vo y. Mt iu quan trng khc na l trong qu trnh tm hiu nhng thng tin lin quan n vic ra quyt nh ca mnh, chu ng b qua nhng chi tit m i khi chu cha ti. C nh th chu mi nhn ra c ht cc c hi la chn tht s ca mnh, chu s khng b o tng v mi th trc mt chu s tr nn r rng hn. - Nghe c v kh qu ng nh? - Nu bit cch th cng khng qu kh u chu . Trong trng hp ny, hy s dng n kh nng quan st ca chu, v phi tht khch quan. V d nh, gi s nh chu phi tm kim a im xy dng mt khu vn m cy. V chu c gii thiu mt a im c v thch hp, ch c iu dng nh khu vc gi hi ln. Ngi ta m bo vi chu y l mt ni kn gi nhng lm th no chu c th bit c iu l ng? Chng trai tr ngm ngh. Hiro gi : - Chu s rt ra iu g khi nhn vo mt ci cy mc vng ? - nh! Chu c th quan st cy xem liu chng c b gi b cong khng. - Chnh xc. Vy th cui cng chu ngh nn tin ci no hn? Li ni ca ngi khc hay nhng g m chnh chu quan st c? Chng trai khng tr li. Nhiu ln anh t mnh tm hiu ri quyt nh theo mnh v nhng ln khng lm anh tht vng. Chng hn trong ln mua chic xe u tin, anh quan st rt nhiu loi xe khc nhau trn ng ph trc khi chn c mt chic ph hp vi s thch. V anh rt hi lng vi quyt nh sau cng ca mnh. R rng l da vo chnh kin ca mnh th vn tt hn rt nhiu. Anh ni vi Hiro: - ng l da vo s quan st v nh gi ca mnh th vn tt hn, ng ! - Vy y! Nu chu mun bit nhiu hn, hy quan st cng nhiu cng tt. Chng trai ngm ngh v iu ny v hi: - Vy ni chuyn vi nhng ngi thng quan st c gip chu tr nn nhy bn hn khng? - ng nhin ri! C mnh dn hi chuyn nhng ngi c kinh nghim nht m chu
20

bit. Nh trong on thm him ny, c rt nhiu ngi m chu c th hc hi. Chu hy cc tip cn v nh gi vn ca h, t rt ra nhng bi hc chu ngh l hay v cn thit cho bn thn. Nu chu cm thy ngi no c th gip chu gii quyt c vn ca mnh th c hi h. Ri lng nghe h tr li nh th no. Nhng c iu chu cn lu l ng nn d dng nghe theo ngi khc mt cch thiu suy xt m h bit t mnh kim chng li vn . Chng trai tn thnh: - Gi th chu bt u hiu ra vn ri. Hy t mnh tm hiu s vic! Hiro li ni: - Him khi chng ta c th tm ra cc gii php ca vn ch bng cch h ming ngi i chng ti. - Th m nhiu lc chu li nh vy y. Chu cng chng hiu ti sao mnh li lm nh th na. - C l ni s hi trong tim thc khin chng ta mt mi v khng dm hnh ng. Lo s lm chng ta hoang mang v nhiu khi cn khin chng ta hnh ng mt cch m qung. C mt ln, ta nghe c li ca mt ngi cha ni v ngi con gi mt ca mnh ngi c tm n ci cht khi mi ch trn hai mi tui. Chu c bit ng y ni g khng? ng ni ng rt au lng khi con gi ng chn ci cht l cch duy nht gii quyt vn trong khi vn cn cch gii quyt khc tt hn. C ta qu s hi v tuyt vng nn mi chy trn bng cch . Ni ti y th Hiro dng li, ng khng khi xc ng khi ngh ti ni bun ca mt ngi cha trc s vic au lng ny. - ng tic nht l nhng iu chng ta s hi v nht ch thng li l nhng iu khng c tht. cng l l do ti sao khi chu nhn thng vo thc t, chu s cm thy vng vng hn. Khi quan st v tm hiu vn , ta s sng sut hn v nhn nhn s vic ng vi bn cht ca n hn. Hiro li hi chng trai: - Trong trng hp no th chu s d dng ri vo trng thi chn nn? Khi chu thy mnh khng c s la chn hay khi chu thy mnh vn c nhiu cch gii quyt khc? - Tt nhin l khi chu thy mnh khng c s la chn. cng chnh l rc ri m hin chu ang gp phi. - Th chu lm cch no tm kim cc hng gii quyt? Ngi mt ch v chm m trong suy ngh hay bt tay vo tm hiu cc thng tin thc t c lin quan? - C l chu cn phi tch cc tm hiu bn cht vn tm ra cc gii php, nhng
21

chu nn nh rng thng tin khng n thun ch l b su tp cc s vic. Vn cn ch ngi ta nh gi v nhn nhn thng tin nh th no na. l mt kha cnh quan trng m chu phi lu . Li nhc nh ca ng Hiro khin cht nhn ra vi iu m trc y anh khng ch n. Anh cn phi tm hiu, thm nhng suy ngh ca ngi khc cng nh cc s kin th t. C l sau ny anh phi tm hn n kha cnh ny. Chng trai vn cha ht thc mc: - Nhng khng l c thu thp thng tin mi th h ng? Lm sao chu c th bit bao nhiu th ra quyt nh? - Ta c th chia thng tin ra lm hai loi: th nht l loi thng tin nu ta c c th tt, loi th hai l loi ta cn phi c. Hiro li ni tip: - C th chu s c cm gic rng mnh khng bao gi c ht cc thng tin m mnh mun c. Lc chu hy t hi mnh l mnh c cc thng tin mnh cn cha?. Hy nh rng nhng thng tin cn thit l nhng iu m thiu chng, chu khng th a ra mt hng gii quyt tt c. Chng hn nh ti nay, chng ta s phi dng tri ngh chn. iu chng ta cn lm l phi nghin cu trc a hnh nhng khu gn y tm mt ch cm tri gn ngun nc. Nu khng, mi vic s tr nn kh khn hn. Chng trai quyt nh ghi li nhng li ng Hiro va ni: --------------------------------Cng c nhiu thng tin, bn cng c nhiu c hi la chn cch hnh ng v tm c quyt nh ng. --------------------------------- Chu th tht vi ng l chu cng t suy ngh tm ra ht cc c hi ca mnh lm. - Lc hy t hi mnh rng Mnh c thc s cn iu ny khng? C cn cc gii php no khc m mnh cha nhn ra khng? Mnh c lng trc ht cc tnh hung xy ra khi quyt nh nh th ny khng?. - Chng trai vn tip tc thc mc: - Nhng cui cng th lm sao chu c th xc nh c quyt nh no l tt nht cho chu? - Theo chu th sao? - chu ngh chu c th t hi mnh, rng liu gii php ny c phi l la chn tt nht gip mnh t c iu mnh cn khng - Tuyt lm! Chu bit ni tt c cc vn trc li vi nhau. Chu cn nh bc
22

u tin chu phi lm bt u hng ti mt quyt nh tt hn khng? - C ch ! Khi m bn thn ta cha bit phi lm g c c mt quyt nh kh hn, cch tt nht l dng ngay nhng g ang lm m ta bit n khng mang li kt qu. Ngay c khi cha tm ra c cch no sng sa hn thay th th vic ta dng li cng m ra cho ta c hi n vi nhng iu khc tt p hn. - ng th! Khi t b nhng thi quen tr tr c, chng ta s d dng tip cn vi nhng ci mi hn. ta k cho chu nghe chuyn v mt anh bn cng i vi ta trong chuyn thm him ging nh th ny vo nm ngoi. Cu y k rng t khi chia tay vi ngi yu, cng vic ca cu y dng nh hon ton o ln. iu khin anh bn ny au kh l v cu y ngh mnh vn cn yu c gi trong khi c ta th chng thit tha oi hoi g n cu y. - Chc l anh ny yu c bn gi ca mnh nhiu lm - Ta cng khng chc lm. Qua nhng g cu y k th ta ngh cng khng hn l cu y qu yu v tht vng n mc suy sp nh th. Nhng cu y li tin rng cc duy nht lc c th gip mnh thot khi tnh trng ny l phi quay li vi ngi yu. iu li khng th c. B tc khin cu y tr nn tht vng khng khip v nh hng nhiu n cng vic. Tht may l tnh trng khng ko di. - Vy iu g khin anh y thay i h ng? - Mt ngi bn li anh y ra khi ci vng lun qun nhn nhn thc t bng cch a ra nhng cu hi. Anh ta hi ngi bn au kh ca mnh: Khi cn bn nhau, bn cu c hnh phc khng?. Cu ta tr li khng. Ri ngi bn li hi: Vy c y v cu c lm g thay i tnh trng khng?. Cu tr li cng l khng. Vy th cu da vo iu g tin rng nu quay li vi nhau th c hai, hay t ra cu s hnh phc hn trc?. Cu ny th anh bn ca ta khng tr li c, bi v nim tin ca anh ta l v cn c, l phi thc t. Ngi bn khuyn cu ta rng: C y khng th quay li vi cu. l s tht. Tt nht l cu nn nhn thng vo thc t v thay i thi ca mnh. Sao cu khng hc hi nhng sai lm t cuc tnh ny v rt kinh nghim. Bit u vic chia tay nhau l mt iu may mn th sao? Bit u nh vy m sau ny cu s gp c mt c gi khc hp vi mnh hn? Th tng tng xem cu s gp c ngi ph n trong m ca mnh trong mt chuyn du lch, mt t cng tc, hay ti mt cu lc b th thao no Ri cu hn h vi c y v cng nhau khm ph ra nhiu iu k diu. Hay c tng tng rng Hiro khng ni ht cu. ng cho chng trai tr tng tng ra nhng tnh hung tt p khc c th n vi ngi bn ca Hiro. Chng trai tr mm ci: - Chu on chc l bn ng cm thy kh hn rt nhiu sau khi ni chuyn vi ngi bn ca mnh.
23

- D nhin ri! V nhng tnh hung l hon ton c kh nng xy ra, li thc t hn ci mong c ho huyn quay li vi ngi yu c v tip tc mt cuc tnh khng bit s v u. Khi cu y thi khng t dn vt mnh na th t nhin, cu y s ngh n nhng tnh hung v c hi khc nhau. Cu c quyn la chn thi ca mnh vi hon cnh hin ti. Thc t l nhng c hi ny hay cc c hi khc vn lun hin din . Ch c iu cu y, cng nh nhiu ngi khc, khng thc c n m thi. - Cu chuyn ng k lm chu nh n mt ngi bn ca mnh. C y cng va chm dt mt cuc tnh vi ngi bn trai, ng thi cng l bn hc thn thit nht ca c y hn mi nm qua. C y tht s ang rt ht hng v tht vng. - Th chu c bit v sao kt qu li ng tic nh th khng, chc khng phi nh anh bn ca ta ch? Chng trai nhn xung, ging bun b: - Khi ngi yu c y ni chia tay, c y khng bit v cng khng tin l anh ta la chn mt ngi con gi khc. V c y t ht nim tin v hy vng vo tnh yu ca mnh, vo anh ta. Cha bao gi c y ngh n kt cuc nh th c. Nhng khi c y hiu ra th lng cm thy y th hn. C y ni vi chu rng, c y mun xa sch tt c nhng g lin quan n anh ta, n cuc tnh p nht ca cuc i mnh. C y tm n ru v cho l cch nhanh nht qun. - Hiro hi chng trai: - Th chu c cho l cch tt nht khng - qun tt c bt u li tt c? - Vng, chu cng ngh vy. Chng ta khng nn nh n nhng k nim lm ta au lng. - Cha chc u chu ! K nim d vui hay bun u c gi tr ca n. Chng ta tm cch qun tc l iu khc su trong chng ta, l mt phn ca cuc i chng ta. C bn ca chu cng th. - Vy theo ng th chng ta c nn gi li nhng k nim, nhng hnh nh ca cuc tnh tan v khng? - iu cn ty thuc vo bn thn ca mi ngi. Trc khi quyt nh c nn mang theo trong cuc i mnh hay khng, chng ta cn suy xt xem nhng hnh nh, nhng k nim c l iu gip chng ta vt qua nhng kh khn trong cuc sng hay khng, c l nim khch l, ng vin cho ta i tip con ng ca mnh mt cch y lc quan hay khng. Cn nu ch l nhng th lm cho ta tuyt vng v au thng th ng nn nui dng trong lng. Nhng i vi c y, mc d qu kh c v s nhng iu hnh phc nhng s tht ang din ra trc mt li qu ph phng. Lm sao c y c th Chu cn cha bit mt iu, l chng ta phi bit chn mt thi im nh.
24

Thng th trc lc kt thc, cho d l kt thc v nguyn nhn g, th mi cuc tnh u c nhng k nim p, u c nhng iu ng nh. Chng ta ch nn gi li nhng k nim n thi im y m thi. chng trai suy ngh nhng li ng va ni mt lc, Hiro li ni tip: Nhiu ngi khi yu hoc kt hn vi mt ngi no , h mun ngi kia phi vt b tt c nhng k vt ca cuc tnh c, mun ngi kia ng bao gi nhc n v qun ht nhng g lin quan n ngi xa Nhng ta cho l mt iu sai lm. Chng trai t v ngc nhin: V sao ? Chu ngh rng l iu tt nhin y ch. V c hai vn , th nht, nu mt ngi d dng vt b nhng g m l ra anh ta phi trn trng gn gi hoc d dng qun nhng k nim p ca mnh th anh ta cng s d dng lm iu vi ngi bn i ca mnh sau ny. Th hai, chng ta khng th bt buc ngi khc nh hay qun mt iu g. Nu chng ta c khng khng buc ngi khc vt b nhng k nim ng nh ca h trong qu kh th nu c, hc cng ch vt b trc mt chng ta thi, ch bn thn h vn ct gi nhng iu y mt gc khut no trong tri tim mnh, chu ! Nhng li Hiro tht su lng, nh th l s chim nghim ca chnh cuc i ng. Chng trai bt gp nh mt y tm s ca Hiro khi ng nhn xa xm. Cht mt chng trai sng ln, anh hi Hiro mt iu m dng nh anh trn tr t lu: Chu tng nghe nhiu ngi ni rng Tnh yu khng bao gi cht i, m sng mi cng vi tm hn nhng ngi yu nhau, d h c b chia ct bi khng gian, thi gian v c ci cht. Nhng hin ti xung quanh chu, rt nhiu ngi lun than th rng tnh yu ca h cht khi cuc tnh chm dt. Vy c g mu thun khng ng? ! Mt cu hi y th v y. Tnh yu l mt iu tuyt vi nht m con ngi c th c c. l gia ti ln nht ca cuc sng v l ngun ng vin ln nht ca con ngi. Nhng phi l tnh yu ch thc, chu ! Chu c nghe ni cu ny cha: Ci na n tnh yu th c trm nghn, nhng ch thc tnh yu th ch c mt. Nu l tnh yu thc s, th n s sng mi cho d hon cnh thi gian c th no i na. Nu v tnh yu nh mt ngn la th nhng th thch, thi gian hay xa cch c th v nh nhng cn bo, n s dp tt nhng ngn la nh v s lm bng ln nhng m la ln. V chnh nhng ngi yu nhau s quyt nh tnh yu ca h l g. Nu l mt tnh yu ch thc, n s sng mi trong lng ta cho d cuc sng c th no i na. V bn thn tnh yu l mt ng lc gip con ngi mnh m v sng tt hn. Chng trai lng nghe chm ch nh mun nut tng li dim gii su sc ca ng. Hiro n tip: Th y chu , trong tnh yu, cuc sng hay trong cng vic cng th, trc khi quyt
25

nh mt iu g, chng ta phi suy xt tt c cc kha cnh ca n, ng thi cng phi bit lng nghe tri tim mnh mch bo na y. Chng trai h hi: Chu hiu ri ng ! Hiro gii thch thm: Tr li vi vn cng vic, chu c th hiu r hn v tm quan trng ca vic tm hiu trc khi a ra quyt nh, ta s k cho chu nghe mt cu chuyn v Henry Ford. Mt ln, ng ch ca hng xe Ford lng danh ny phi tm mt ngi thch hp b nhim vo v tr gim c quc gia. ng mi ba ngi gim c khu vc i n ti vi mnh. Sau ba n , ng chn c mt ngi b nhim anh ta vo v tr ng cn. Ngi ny, sau khi c la chn, hi Henry l do ti sao ng li chn mnh. V Henry tr li rng: C ba ngi cc cu u l nhng ngi kinh doanh giim nhng ti nhn thy trong ba n, cu l ngi duy nht chu nm mn n ca mnh trc khi nm thm gia v. Tuy n l iu nh nht nhng n li ni ln c rng cu lun ch tm hiu thng tin trc khi quyt nh. Ti thch nhng ngi nh th. Chng trai tr li thm trch mnh. t khi anh chu xem xt vn trc khi ra quyt nh. Gi ngh li, anh t hi khng bit mnh vut bao nhiu c hi. Nh nhng phn tch ca ng m anh rt ra c mt bi hc ngha. Anh cm n Hiro v tm bit ng. Anh mun i mt mnh v t mnh ngm ngh nhng iu hc c. Sau , anh tm mt gc cy to v ngi xung. Vic u tin anh lm l ly quyn s ghi chp ca mnh ra v bt u ghi li: ------------------------------------- c mt quyt nh ng: Trc ht, phi nh rng lun c nhng cch gii quyt m mnh cha hoc cha tm ra c. Cng c c nhiu thng tin, bn cng c nhiu c hi chn la cch hnh ng v tm c quyt nh ng. Khi quyt nh, bn phi l chnh bn. Quyt nh ca bn phi l hiu qu nht t c iu bn cn. Thu thp thng tin khg ch l vic tm hiu s kin thc t t bn thn bn, n cn l thi v suy ngh ca nhng ngi khc v s kin . Khi t mnh tm hiu nhng thng tin cn thit, bn phi theo di, quan st mt cch k lng. Nu ngi khc cung cp thng tin cho bn, bn cn phi tm cch xc nh li mc chnh xc ca thng tin.
26

Nhng iu bn cn t hi: Bn c c thng tin m mnh cn cha? Bn c th tm c thng tin u, t ai? Bng cch no? Bn kim chng li cha? B tm ra c nhng cch tt nht thu thp thng tin cha? Hy suy xt cn thn nhng iu bn cn hoi nghi: Bn c thc s cn iu ny khng? Cn cch no khc m bn cha nhn ra khng? Bn c lng trc ht cc tnh hung xy ra sau khi quyt nh nh th ny khng? Trong tnh yu: Trc khi quyt nh c nn gi li nhng k nim v hnh nh d bun hay vui ca mt cuc tnh tan v, bn cn phi suy xt nhng k nim v hnh nh c l nim ng vin trong cuc sng ca bn hay khng. The end

27