Professional Documents
Culture Documents
S ln (tn s) n
i
n
1
n
2
n
k
Trong n
i
l tn s gi tr ri vo khong (a
i
, a
i+1
] v n
1
+ n
2
++ n
k
=n.
Vi
i i 1
i
a a
x
2
+
+
= l gi tr i din ca nhm quan st th i.
V d 5: o ng knh ca 100 chi tit do mt nh my sn xut kt qu cho bng sau
ng knh (mm) S chi tit
19,8 19,85
19,85 19,90
19,90 19,95
19,95 20,00
20,00 20,05
20,05 20,10
20,10 20,15
20,15 20,20
3
5
16
28
23
14
7
4
Tham s c trng ca mu lp:
Trung bnh mu
k
i i
i 1
1
x n x
n
=
=
Phng sai mu
( ) ( ) ( ) ( )
2
k
2 2 2 2
i i 1 1 2 2 k k
i 1
1 1
s x x n x x n x x n ... x x n
n n
=
(
= = + + +
(
.
lch chun mu
2
s s =
Phng sai mu hiu chnh
( ) ( ) ( ) ( )
2
k
2 2 2
2
i i 1 1 2 2 k k
i 1
1 1
s x x n x x n x x n ... x x n
n 1 n 1
=
(
= = + + +
(
.
lch chun mu hiu chnh
2
s s =
3
ThS c 097 267 0808 onthicaohoc_toankinhte@yahoo.com
www.onthicaohoc.com
Cch tnh cc tham s c trng trn mu lp bng my tnh
FX 500MS, 570MS.
Bc 1: Di chuyn vo b nh thng k bng t hp phm: Mode + 2 s hin ln ch SD trn mn
hnh.
Lu : Mt s my phi n Mode hai ln mi thy phm Mode +1 tng ng vi ch SD.
Bc 2: Xa b nh thng k bng t hp phm: Shift + Mode + 1 + = + AC
Bc 3: Nhp s liu theo nguyn tc l Gi tr quan st nhp trc ; Sau nhp s ln xut hin gi
tr quan st
i i
x Shift + ',' + n ' M ' + + +
Tin hnh nhp cho n gi tr quan st cui cng. Sau khi nhp xong nhn AC thot.
Bc 4: In kt qu theo cc t hp phm sau:
X: Shift + 2 + 1 + = Gi tr trung bnh mu.
s
= =
Bc 4:
( )
P x x 1 < < + = = gi l khong tin cy ca c lng ( 95% )
( )
P x ; x
(
+ =
: xc sut mc sai lm trong c lng
Ch : Trong thc t ta thng n nh khong tin cy 1 = 95% trc
Mu
(Bit)
Tng th
(Cha bit)
Suy an
c lng, Kim nh
Ly mu
5
ThS c 097 267 0808 onthicaohoc_toankinhte@yahoo.com
www.onthicaohoc.com
Hai bi tan c
lng khong
Trung bnh mu: X
lch chun mu hiu chnh: s
c lng t l ca tng th p
Ta cn nghin cu t l p cc phn t trn
tan b tng th c mt tnh cht no .
Cn c vo mu nh tnh. Hy a ra mt
khang c lng p (f , f ) + vi
tin cy 1 =
c lng gi tr trung bnh ca tng th
Ta cn nghin cu k vng E(X) = ca BNN
X trn tan b tng th. Cn c trn mt mu
nh lng n 30 .Hy a ra mt khang c
lng
( )
X ; X + vi tin cy 1 =
Thut gii
Bc 1
Tnh c trng mu (nu cn)
T l mu
m
f
n
=
Bc 2
Tra bng Laplace tm z
sao cho
(z )
2
=
f (1 f )
z
n
=
Vy vi tin cy 1 = th gi tr
trung bnh ca tng th
( )
X ; X +
Bc 4
a ra khang c lng
v kt lun
Vy vi tin cy 1 = th t
l ca tng th p (f , f ) +
6
ThS c 097 267 0808 onthicaohoc_toankinhte@yahoo.com
www.onthicaohoc.com
Ch :
Nu kch c mu n l ty ( ) n 30or n 30 < v
2
X ~ N( , ) m bit. Lc ny th ta khng cn tnh s v ly z
n
=
Nu n<30 v
2
X ~ N( , ) ; cha bit. Th bc 2 thay cho bng Laplace ta cn tra bng phn phi Student dng n -1 v ct
( ) Voi 1 = . Ta tm
n 1 n 1
s
t thayz t
n
=
Dng ton:
C 3 tham s : n, , 1 = ( bit bit z
)
Cc tham s mu: x, s
1) Bit n, ? =
2) Bit n, ? =
3) Bit , n ? =
Dng cng thc z
n
= hay
s
z
n
= .
7
ThS c 097 267 0808 onthicaohoc_toankinhte@yahoo.com
www.onthicaohoc.com
V d 2: im trung bnh mn ton ca 100 th sinh d thi vo HKT l 5 vi lch chun mu (
hiu chnh) s = 2,5.
1) c lng im trung bnh mn ton ca mt th sinh d thi vo HKT vi khong tin cy l 95%.
2) Vi chnh xc 0,25 im. Hy xc nh khong tin cy.
Gii:
Theo gi thit ca bi ton ta c n =100, x =5 im , s = 2,5 im.
1) c lng im trung bnh mn ton ca ton th th sinh vi khong tin cy l 95%.
Gi x l im trung bnh mn tan ca mt th sinh d thi trong mu 100 ngi kho st
Bc 1: Cc tham s c trng cho x =5 im, s = 2,5 im.
Bc 2: Vi n=100 >30 nn ta tra bng Laplace tmz
vi
0.95
(z ) 0.475
2 2
= = = z 1.96
=
Bc 3: Tnh chnh xc
s 1, 96*2, 5
z 0.5
n 100
= = = im
Bc 4: Vy vi khong tin cy 95% th khong c lng im trung bnh mn ton ca mt th sinh
d thi vo HKT l (4,5; 5,5) im.
2) Vi chnh xc 0,25 im. Hy xc nh khong tin cy.
n 0.25*10
0, 25(diem) z 1
s 2.5
(z ) (1, 00) 0.3413
(1, 00) 2*0.3413 0.6826 68.26%
2
= = = =
= =
= = = =
Vy 68, 26% =
V d 3: Tui th ca mt loi bng n c bit theo phn phi chun vi lch chun 100 gi.
1) Chn ngu nhin 100 bng th nghim, thy mi bng tui th trung bnh l 1000 gi. Hy c
lng tui th trung bnh ca bng n x nghip A sn xut vi khong tin cy 95%.
2) Vi chnh xc l 15 gi. Hy xc nh khong tin cy.
3) Vi chnh xc l 25 gi v khong tin cy l 95% th cn th nghim bao nhiu bng.
V d 4: Trng lng cc bao bt m ti mt ca hng lng thc theo quy lut chun. Kim tra 20 bao,
thy trng lng trung bnh ca mi bao bt m l 48kg, v phng sai mu hiu chnh l s
2
= (0,5kg)
2
.
1) Vi khong tin cy 95% hy c lng trng lng trung bnh ca mt bao bt m thuc ca hng.
2) Vi chnh xc 0,26 kg, xc nh khong tin cy.
3) Vi chnh xc 160 g ; khong tin cy 95%, tnh c mu n.
Gii:
Theo gi thit ca bi ton ta c n 20 ; x 48(kg) ;s 0, 5 (kg) ; 95% = = = =
8
ThS c 097 267 0808 onthicaohoc_toankinhte@yahoo.com
www.onthicaohoc.com
1) Vi khong tin cy 95% hy c lng trng lng trung bnh ca mt bao bt m thuc ca hng
Gi x l trng lng trung bnh ca mt bao bt m trong 20 bao kho st.
Bc 1: Cc tham s c trng mu bit x 48(kg) ;s 0, 5(kg) = =
Bc 2: V n=20 <30 v cha bit nn ta tra bng Student tm
n 1
t
. Trong trng hp ny l
19
0.05
t 2.0930 =
Bc 3: Tnh chnh xc
n 1
s
t 0.234
n
= = (kg).
Bc 4: Vy vi khong tin cy 95%, th khong c lng trng lng trung bnh ca mt bao bt m
thuc ca hng l ( ) 47, 766; 48, 234 kg
2) Vi chnh xc 0,26 kg, xc nh khong tin cy.
Ta c
n 1 n 1
s . n 0.26*20
t 0.26 (kg) t 2.325
s 0.5 n
= = = = =
Nhn xt:
n 1
t 2, 325 2, 5395
= = =
= = = = =
V d 5: L tri cy ca mt ch hng c ng thnh st mi st 100 tri. Kim tra 50 st thy c
450 tri khng t tiu chun.
1) c lng t l tri cy khng t tiu chun ca l hng vi khong tin cy 95%.
2) Mun c lng t l tri cy khng t tiu chun vi chnh xc 0,5% th khong tin cy t
c l bao nhiu?
Gii:
1) c lng t l tri cy khng t tiu chun ca l hng vi khong tin cy 95%.
Gi p l t l tri cy khng t tiu chun, ta cn c lng p vi khong tin cy l 95%
Bc 1: Tnh t l mu
450
f 0, 09
5000
= =
Bc 2: Tra bng Laplace tm z
vi
0.95
(z ) 0.475 z 1.96
2 2
= = = =
Bc 3: Tnh chnh xc
f (1 f ) 0, 09*(1 0, 09)
z 1, 96 0, 008
n 5000
= = =
9
ThS c 097 267 0808 onthicaohoc_toankinhte@yahoo.com
www.onthicaohoc.com
Bc 4: Vi khang tin cy 95% th khon c lng t l tri cy khng t tiu chun ca l hng
l ( ) p 0.082; 0.098 .
2) Mun c lng t l tri cy khng t tiu chun vi chnh xc 0,5% th khong tin cy t
c l bao nhiu?
T cng thc
f (1 f )
z
n
=
Suy ra
n 5000
z 0, 005* 1, 24
0, 09(1 0, 09) f (1 f )
(z ) (1.24) 0.3925
(1.24) 2* (1.24) 2*0.3925 0.785 78.5%
2
= = =
= =
= = = = =
Vy khong tin cy t c l 78,5%
V d 6: Mt l hng c 5000 sn phm. Chn ngu nhin 400 sn phm t l hng kim tra th thy
c 360 sn phm loi A.
1) Hy c lng s sn phm loi A c trong l hng vi khong tin cy96%?
2) Nu mun c lng s sn phm loi A ca l hng t c chnh xc 150 sn phm v
khong tin cy 99% th phi kim tra bao nhiu sn phm ?.
V d 7: iu tra nng sut la trn din tch 100 hecta trng la ca mt vng, ta thu c bng s
liu sau:
Nng sut (t/ha) 41 44 45 46 48 52 54
S ha c nng sut tng ng 10 20 30 15 10 10 5
1) Hy c lng nng sut la trung bnh ca mt hecta trong vng vi khong tin cy 95%?
2) Nhng tha rung c nng sut t 48t/ha tr ln l nhng tha c nng sut cao. Hy c lng t
l din tch c nng sut cao trong vng vi khong tin cy 97%.
10
ThS c 097 267 0808 onthicaohoc_toankinhte@yahoo.com
www.onthicaohoc.com
KIM NH
Gii thiu
Trong thc tin cuc sng c nhiu bi ton i hi chng ta phi kim nh kt qu ca chng.
Chng hn nh bi ton: t l mc bnh A trong dn c l 5%. Trong mt ln iu tra sc khe ca 300
dn c sng trong vng, ngi ta thy c 24 ngi mc bnh A. Nh vy t l mc bnh A c tng ln
so vi trc y hay khng?. Hoc mt v d khc: mt ch hiu n ni rng 95% khch hng hi lng
vi cch phc v ca qun. Ngi ta tin hnh iu tra 150 khch hng ca qun v thy c 132 ngi
ni hi lng. Nh vy ch ca hng trn c ni qu s tht v t l khch hng hi lng khng?...
Cc bi ton kiu nh trn c gi l bi ton kim nh gi thuyt. Thng thng bi ton kim nh
c hai gi thuyt i nghch nhau: chp nhn tnh cht A (do 1 ngi, 1 c quan, 1 t chc, ... a ra)
hay bc b tnh cht A. Trong tnh cht A c th l trung bnh
0
, phng sai
2
0
, t l
0
p ,...
1. Khi nim
V d 1: Mt t chc cho rng chiu cao trung bnh hin nay ca thanh nin VN l 1.65m. Hy lp gi
thit kim chng kt qu ny?
0 0
1 0
H : = =1.65 m
H : =1.65m
: chiu cao TB thc t ca thanh nin hin nay
0
= 1.65: chiu cao TB ca thanh nin hin nay theo li t chc ny
H
0
gi l gi thuyt khng ( gi thuyt n)
H
1
gi l gi thuyt ngc li ( gi thuyt i)
Ta tin hnh kim nh (kim tra) nh sau:
Thu thp s liu thc t (ly mu): o chiu cao ca khong 1 triu ngi
Dng 1 quy tc kim nh tng ng v quy lut phn phi ca thng k phi c bit( thng l
quy lut phn phi chun) cng vi gi thit ang xt (kim nh gi tr trung bnh) quyt nh:
chp nhn hay bc b H
0
.
Chp nhn H
0
: t chc ny bo co ng. Con s 1.65m l ng tin cy.
Bc b H
0
: t chc ny bo co sai.
2. Kim nh hai pha v kim nh 1 pha
a) Kim nh 1 pha
Khi gi thuyt H
1
c tnh cht 1 pha th vic kim nh c gi l kim nh 1 pha
Ho: = o hay o hay o
H
1
: < o hay H
1
: > o
Trong
( )
2
, , = v
( )
2
0 0 0 0
, , =
11
ThS c 097 267 0808 onthicaohoc_toankinhte@yahoo.com
www.onthicaohoc.com
b) Kim nh 2 pha
Khi gi thuyt H
1
c tnh cht 2 pha th vic kim nh c gi l kim nh 2 pha
Ho: = o
H
1
: o
Trong
( )
2
, , = v
( )
2
0 0 0 0
, , =
3. Cc bc ca mt bi ton kim nh
Bc 1: Pht biu cc gi thuyt H
0
v i thuyt H
1.
Bc 2: nh mc ngha .
Bc 3: Chn tiu chun kim nh (Khi n >=30 tiu chun l phn phi chun, ngc li khi n <30
tiu chun l phn phi Student).
Bc 4: T mu c th a ra quyt nh: chp nhn hay bc b H
0
.
4. Bi ton kim nh tham s (1 mu)
12
ThS c 097 267 0808 onthicaohoc_toankinhte@yahoo.com
www.onthicaohoc.com
Hai bi tan kim nh
Kim nh 2 pha
Trung bnh mu: X
lch chun mu hiu chnh: s
Kim nh t l
Trc nay ta bit rng
0
p p = , ti thi
im hin ti ta nghi ng v mun kim
nh iu ny. t gi thuyt
0 0
1 0
H :p p
H : p p
=
cn c vo mu nh tnh. Hy
kim nh l bc b hay chp nhn H
0
vi
n nh trc
Kim nh GTTB ca tng th
Trc nay ta bit rng k vng
0
E(X) = =
trn tan b tng th. Ti thi im ny ta nghi
ng v mun kim nh iu . t gi thuyt
0 0
1 0
H : =
H :
cn c vo mt mu nh lng
n 30 . Hy kim nh chp nhn hay bc b H
0
vi n nh trc.
Thut gii
Bc 2
Tnh c trng mu (nu cn)
T l mu
m
f
n
=
Bc 3
Tra bng Laplace tm z
sao cho
1
(z )
2
= . Vi l mc ngha
Bc 4
Tm mc so snh Z
( ) 0
X
Z n
s
=
( )
0
0 0
f p n
Z
p (1 p )
Bc 5
So snh v kt lun
* Nu Z z
chp nhn H
0
vi mc ngha
* Nu Z z
> bc b H
0
13
ThS c 097 267 0808 onthicaohoc_toankinhte@yahoo.com
www.onthicaohoc.com
Ch :
Nu kch c mu n l ty ( ) n 30or n 30 < v
2
X ~ N( , ) m bit. Lc ny th ta khng cn tnh s v ly
( ) 0
X
Z n
Nu n<30 v
2
X ~ N( , ) ; cha bit. Th bc 2 thay cho bng Laplace ta cn tra bng phn phi Student dng n -1 v ct . Ta tm
n 1
t thayz
. Lc ny bc 4 ta so snh Z vi
n 1
t
.
14
ThS c 097 267 0808 onthicaohoc_toankinhte@yahoo.com
www.onthicaohoc.com
V d 1: Gim c mt x nghip cho bit lng trung bnh ca 1 cng nhn thuc x nghip hin nay
l 600 ngn ng/thng.Chn ngu nhin 36 cng nhn thy lng trung bnh l 520 ngn ng/thng,
vi lch chun = 40 ngn ng/thng. Li bo co ca gim c c tin cy c khng, vi mc
c ngha l = 5%.
Gii:
Bc 1:
: l tin lng trung bnh thc s ca cng nhn hin nay
0
= 600 : l tin lng trung bnh ca cng nhn theo li gim c
H
0
:
0
600 = = ngn ng/thng
H
1
: 600 ngn ng/ thng
Bc 2: Cc tham s c trng trn mu l x = 520 ngn ng/thng ; = 40 ngn ng/thng
Bc 3: Vi n=36 >30 ta chn tiu chun kim nh l phn phi Laplace vi
[ ]
1
z 0.475 z 1, 96
2
= = = .
Bc 4:
( ) 0
X
Z n
= =
Bc 5: Kim nh bng cch so snh |Z| vi z
. Ta c Z 12 1, 96 z :
= > = bc b H
0
Kt lun: Vi mc ngha l 5%, khng tin vo li ca gim c. Lng trung bnh thc s ca cng
nhn b hn 600 ngn ng / thng (do
0
X 520 600 = < = ).
V d 2: Quan st mc hao ph xng ca 25 xe my thuc cng mt loi v cng chy trn mt qung
ng, ngi ta thu c kt qu sau:
Mc hao ph xng
(lt/100km)
1.9 2.1 2.1 2.3 2.3 2.5 2.5 2.7
S xe 5 9 8 3
Vi mc ngha 0.05, hy so snh mc hao ph xng thc t so vi mc hao ph nh sn xut a ra l
2.2 (lt/100km)
Gii:
Bc 1:
: l mc hao ph xng trung bnh thc t ca loi xe
0
= 2.2 : l mc hao ph xng trung bnh ca loi xe do nh sn xut a ra
H
0
:
0
2.2 = = (lt/100km)
H
1
: 2.2 (lt/100km)
15
ThS c 097 267 0808 onthicaohoc_toankinhte@yahoo.com
www.onthicaohoc.com
Bc 2: Cc tham s c trng trn mu l
( )
i i
2
2 2
i i
1
X x n 2.72(lit / 100km);
n
1
s x X n s s 0.19(lit / 100km)
n 1
= =
= = =
Bc 3: Vi n=25 <= 30 nn ta chn tiu chun kim nh l phn phi Student vi
n 1
t 2.0639
=
Bc 4:
( )
( ) 0
X
2.72 2.2 25
Z n 1.895
s 0.19
= = =
Bc 5: Kim nh bng cch so snh |Z| vi
n 1
t
. Ta c
n 1
Z 1.895 2.0639 t :
Bc 2: Cc tham s c trng trn mu
m 104
f
n 199
= =
Bc 3: Vi mc ngha l 5%, tra bng Laplace vi [ ]
1
z 0.475 z 1, 96
2
= = =
Bc 4:
( ) ( )
( )
0
0 0
f p n 0.5226 0.5 199
Z 0.6376
p (1 p ) 0.5 1 0.5
= = =
Bc 5: Kim nh bng cch so snh |Z| vi z
. Ta c Z 0.6376 1.96 z :