M U TV TH TIU

m sn bt cho y ch tiu. Ngi cht mau. Ngi pht in. m co chung t do nhn quyn. (m Vit Nam, nhc H Thc Sinh) Cn ma r rich sut ng{y. C|i xm qu ho l|nh ~ ngho li thm c tch. Nhng con ng t b h hi nng n v vt ln ca nhng b|nh xe b tht ln bng g bt st ca nhng ngi nng d}n qua li h{ng ng{y l{m cho chng g gh, li lm. Nng th bi tung khi c cn gi mnh, ma th c on nh mt b~i snh khng th vt qua. H{ng ng{y, xm qu ch tp np v{o mi bui s|ng, ngi ra ch, k i l{m, tr con i hc. R}m ran mt lc n khong mi gi s|ng, khi ch hu nh tan th ngi qua li trong xm cng bt u tha tht. Cho m~i n gi kinh chiu trc khi tri ti, ngi trong xm li nghe theo ting chung t tp v{o nh{ th xem l c kinh. T}n Lc, mt xm nm lt thm trong mt gc ca x~ An Ph Thng, mt x~ a u ca C Chi, mt qun l m{ nhng ngi pha bn kia vn mnh danh l{ th{nh ng t quc. Tn gi th th, nhng ngi d}n a phng c gi l{ p Bc hay xm Bc K v }y l{ xm di c a s l{ ngi cng gi|o, quen ming chc gho cho vui ch h khng c k th bc nam. Ngi d}n a phng nh c }y ~ l}u, c gia tin m m, phn ng li c t{i sn t ai rung vn, h rt cn ngi gip h vic ng |ng, nht l{ trong c|c v ma c{y cy, gt p. Ngi xm di c, ch tr mt t gia nh c cht ca n ca nh mang theo c t{i sn t qu Bc, a s ra i vi hai b{n tay trng, ch sng nh s canh t|c khu t cng ca xm c chia phn cho mi gia nh, tu theo s nh}n khu, khong trn di mt cng t nn khng sng. t n{y li thuc t g, mi nm ch trng cy c mi mt v v{o ma ma. Ma nng, t kh n to|c khng l{n n g c. Bi th, ngi ta phi i l{m thu l{m mn cho d}n a phng c rung c t, kim thm ht la hoc t ng tin tiu vt. Cuc sng kh| vt v. Ban ng{y ~ vng v th, v m, xm qu ti c{ng lng l hn. D cch Si Gn ch hn 20 c}y s, |nh s|ng n in cha lan ti, ngoi tr dm ba ngn trong ngi nh{ th ch c bt ln v{o bui l s|ng nh c|i m|y ph|t in nho nh mua c t tin ng gp cng qu trong xm. Ni chung, giu ngho g }y th cng c n du leo lt, do ngi ta i ng sm. T|m, chin gi ti l{ khu xm ~ chm trong bng m, nht l{ trong nhng m ma bun da dit nh m nay. m y bng dng ch sa vang khp xm. D}n gian c c}u: ch }u c ch sa khng, chng thng n trm cng ng n m{y.Ngi n m{y khng i m. Ngi trong thn xm ngho, cng ch ngho tin ngho bc, chng ai thiu cm thiu go n phi i n trm. V li, d}n trong xm ngo{i la go nh{ ai cng c, chng c g kh|c m{ n trm. V th, nghe ch sa trong m, khng ai bo ai, mi ngi u bit my ng v. My ng l{ ting ch nhng ngi i l{m c|ch mng pha bn kia, nhng ngi m{ d}n trong xm s h~i ~ ko nhau t ngo{i y b chy c ng{n c}y s . Tr trong ch ring t gia nh , t ngi d|m cng khai dng t Vit Cng. Rng c mch, v|ch c tai. S li xc phm y m{ thu ti tai my ng th m v c m{ b m i. M{ c|ch mng hay chn nhng m ma r rich nh vy v cng t|c lm. C l v c|i lnh lo, t |t, ly li ca ma gi l{m cho s canh g|t tun tiu ca n lnh ngha qu}n l l{? Hay my ng cng bit li dng ma gi d b hot ng? D}n ngi ngn ma gi hn th lnh lc sai khin v{ thu m| thu gp cho c|ch mng mau chng hn? Nhng m nay c g kh|c thng, ti t nh. Mi ln, ch ngi i n }u, ch sa theo n y, ting sa khi xa khi gn. m nay, ting ch sa vang khp mi pha, d di v{ r rt hn

bao gi ht. iu n{y chng t c|ch mng v rt ng, v{i trung i hay c i i khng chng. V{ rt gn nh{. Ti mi n b{i xong, va mi ln ging. Ch mi hn 10 gi m. Thng my ng ch m v sau na m, khong thi gian kh| an to{n cho c|c hot ng tuyn truyn, thu mua thc phm thuc men, thc gic ngi dn ng thu hay thc p dm ba ngi d}n theo h i {o h{o, p m, ph| hoi cu ng g}y tr ngi giao thng. m nay, h ko v tht ng, tht sm bt chp nguy him ng , chc phi c iu g quan trng. Mt tr{ng ting sng v pha n ngha qu}n vng ti. Sau l{ nhng lot sng t khp ni ni ln hn lon. t pht sau, ting sng dt. Chng nh ting sng l{ cnh c|o, do dm nhau ch khng phi tn cng. Mt hi c ting la li. qu|t th|o bn kia ng, pha nh{ ng Bo, cnh ng~ t con ng t. Sau l{ ting {n b{ khc lc k l. Ch vn sa r}m ran, nhng mi lc mi xa dn. M gi ti dy bo: - Ai nh ting b{ Hng ang khc. Con coi nh{ vi hai a em. m qua coi c chuyn g? Ni ri b{ m ca sau, ln qua vn nh{ b{ Kh}m bn cnh qua nh{ ng Bo. Nh{ ng Bo i din nh{ b{ Kh}m, c|ch con ng nh rng chng hai thc. Mt l|t b{ v, gng mt y lo lng, b{ th th{o v{o tai ti: - ng Bo b vit cng v bt i ri, khng bit l{nh d ra sao? B{ Hng m my a con khc lc coi thm qu| . M an i sao cng khng xong. Ch tri s|ng xem sao. Cu cho ng y tai qua nn khi. Tht l mt ngun tin b{ng ho{ng. ng Bo hin l{ ph x~ trng h{nh ch|nh x~ An Ph Thng. ng b bt i th r r{ng l{nh t d nhiu.

XXX

Do y ti mi lm. Thng Trung mt ~ hn nm. Trung l{ con trai th hai ca ng Bo v{ l{ bn hc cng lp ca ti. N hn ti n ba tui nhng hc cng lp nn vn c l{ bn. Trung cng nh Long, anh n v{ ch ti, sinh ra v{ ln ln ngay thi bui tn c chy lon min Bc, nm 54 di c v{o Nam nn vic hc h{nh b gi|n on, th{nh th tr ht my nm. Ti th li may mn v{o Nam khi mi ln ba. Qua nm sau, c s trng lp ~ n nh, d ch l{ m|i tranh v|ch t, m li cho i hc sm, chc b{ rnh tay i l{m kim thm rau ch|o, nn c v{o ngi chung lp vi |m thng Trung. Tht ra, nh Lin, em g|i k n mi cng tui ti, nhng con b hc di mt lp, phi chu l{m {n em. V li , ai m{ chi vi con g|i, d cht. Ti bn hc n gho cho c nc m{ n th. Thng Trung hc h{nh trong lp khng bng ti, nhng ngo{i lp n th|o v|t, kho tay. Thu y, tr xm ngho c nhng tr tiu khin rt n s, con g|i ht nhy , nhy d}y li p que, ri si; con trai khng bn bi |nh |o th cng |nh khng chi v. V l{ nhng con quay (cn gi l{ con th l) bng g quay tt khi c |nh ra t mt si d}y qun quanh n. Ti tay chn vng v nn o quay rt xu, thng c ng ni l{m gip cho. Nhng ni ti, d kho tay cng ch l{m cho anh em ti nhng con quay ch}n g, ng bo cho nguy him, trong khi |m quay ca l tr chng ly inh st ca u l{m ch}n, va kho va quay l}u hn, tha h cho chng n hip |p con quay ca ti. Nh c thng Trung kho lo l{m bn m{ ti cng c c nhng con quay ch}n st n thua vi chng bn, ch cn g{ cho n b{i ton khi n b, v lu l}u chia cho n mt na qu{ s|ng m cho. Sau n{y khi ln ln v{o trung hc mi a mi ng, n ln trng qun, ti thi u v{o mt trng S{i Gn, hai a khng cn hc chung. Si Gn nhng nm u 60 cha ng ngi lm, vn cn nhng vn cao su bao quanh mit Ph Th v{ nhiu khu t trng. Phng tin giao thng kh| kh khn. Ngo{i tc xi, xch l cho ngi c

tin v{ d}n bun b|n ,hc sinh v{ d}n thng ch c|c chuyn xe but n d{i c, ngi ta thng leo ln nhng chic xe th m cao lu nghu do nga ko. i li vt v th nn ti phi tr. Dm ba th|ng mi v nh{ mt ln. Gp nhau l{ hai a li ko nhau i chi a nghch ngm. Do y cha c TV, radio cn rt him v{ qu, c xm c cp vi 3 c|i {i vin tr mu vng kh| ln c hnh hai b{n tay c l| c (Vit - M) nm cht nhau, nhng ch nghe c mi mt tn s S{i Gn (dng nh thi min Nam ch mi c mt bng tn?) gi l{ radio p chin lc. Ch c ba gia nh trong xm may mn trng thm l{ c {i nghe h{ng ng{y. Thng Trung m mm nghin cu bit c|ch l{m {i t ch, n l{m cho ti mt c|i d~ chin c c|i loa ch bng nt |o, mun nghe phi nht hn v{o trong l tai mi nghe c. By nhiu i vi ti cng qu| . Mi m v, leo ln ging xong l{ qun ht s i. Ng u ln gi, nht c|i m|y t hon v{o tai, tha h thng thc c|c chng trnh th vn nhc kch, t nhng chng trnh ca ban Vit Nhi n nhng chng trnh thi ca Ting T ng, Trng Sn, M}y Tn , Tao {n v.v hay nhng ci lng mi mn ngy Cha Nht, v{ sau n{y c nghe c truyn ng i Khng n ca ng nh{ vn chiu hi Xu}n V. Tha thng xng ln, n cn ng lun mt c|i {i bng g kh| ln iu chnh c }m thanh b|n cho b ti ly tin tiu x{i na. ~ kho tay li sing nng. D trong c|i xm ngho, gia nh ng Bo khng thch ngh rung ry, ch tr mnh n. Vn tc c}y ci quanh nh{, dng nh ch c n chm sc. C l s mng n ngn ngi cng v n sing nng? N cht l~ng xt. Mt hm l ngh ti v thm nh{. Gp m ca, va ln ting, b{ ~ ni ngay: - Con mi v y {! C bit tin g khng? Bn my thng Trung cht ri. Ti git mnh sng st : - Sao c? My th|ng trc con v, n mnh kho lm m{? Me k: - N thay gia nh i th|o g h{ng r{o p chin lc, b VC g{i mn n. Chn n c hn th|ng ri. Tht l{ ti nghip Ti ngh - Nm y, ch tng thng Ng nh Dim ~ b lt c gn hai nm, chnh s|ch p chin lc chnh thc b Dng vn Minh loi b. Xm ngho ca ti, mt xm p chin lc kiu mu b chiu c. Mi gia nh trc }y nhn tr|ch nhim v{i thc tu theo nh}n s gia nh, {o h{o ly t x}y lu v{ t hm chng. Trn b ngi ta trng c|c c}y cc st r{o km gai. D}n trong p ban ng{y bung ra ngo{i l{m lng, ti ko nhau v{o trong r{o ng cng li, chia phin canh g|c. Th l my ng ht ng v tuyn truyn, tip t lng thc thuc men, thu thu v{ ph| hoi. Khi |m hi ng qu}n nh}n c|ch mng do Dng Vn Minh l~nh o lm o chnh ri ln nm quyn, h ~ ra lnh ph| b chng trnh ang c hiu qu n{y. D}n trong xm li mt phen c lnh ko nhau i th|o g p chin lc. khng b , g}y s hi cho d}n, my ng nhn lc cng vic tho g ang tip din, m v g{i mn by vo cng trnh th|o g dang d. Khng bit v thng Trung l con ng Bo hay xui xo cho n, qu mn ng ngay v tr ca nh{ ng Bo c chia. Thng Trung ang c gng nh ln my c}y cc st th mt ting n kinh hn vang ln Ngi ta hong s b chy t|n lon. Ch c mnh n nm li vi a em h. Hai a hng ngy hc hc vi nhau nh ch vi mo. Gi ny con nh va la khc va go ln: Anh i! c ln, ng cht b li em. i! Mt s phn hm hiu. Tr|i mn ni ho| khng sc git n cht ngay. Thng Trung b thng nng ngc. bng, tay ch}n b g~y. D vy n vn tnh t|o, khc v{ gi m: M i (n gi b m l{ cu m nh ngi H{ Ni)! chc con cht qu|! Con khng mun cht }u m i! Thu y, phng tin chuyn ch giao thng rt th s, tm c mt chic xe chuyn ch tht mun v{n kh khn. Bng b s s{i, c|ng n v nh{ m{ c my gi cha tm c xe ch i bnh vin qun cp cu. Nu khng, c l tt nguyn nhng c th n ~ khng cht. Nhn n au n rn la, ai cng mi lng, t t mt m|u m{ xu i. N mt trn con ng n bnh vin tui i cha y mi tm. Trong |m tang, gia ting g{o khc ca b{ m, c ting chp ming:

- Gii phng g m{ k cc! D}n i l{m p chin lc b g{i mn cht cng cn hiu c. B}y gi g n i c li cho my ng m{ my ng cng git khng cha. Tht bt nh}n |c c !

XXX

ng Bo l{ ngi cng l{ng qu vi b min Bc. ng thuc th h {n anh, hn b n 15 tui. D|ng ngi ng thp nh, ming bt y rng v{ng, nn c bit danh ng Bo rng v{ng, ging ni sang sng nh chung, th ging ni ca ngi thch ch huy, v{ theo ti, c l ng thuc loi khoi n. Theo li m ti k li theo b (b ti t khi no tr chuyn vi con ci), thi nin thiu, ng b l{ng i giang h mt qu~ng thi gian d{i. Lc y, b cn qu| nh bit v ng. Nghe li n i, cng nh i khi qua li khoe ca chnh ng, khi c dm ba chn ru, ng i theo nhng {n anh khc trong l{ng ln mn ngc. Lc u ch yu va du ngon va bun b|n, sau c ngi r r i l{m c|ch mng. ng Bo hi n nhng li kh| kn ming v i t ca mnh. Ngi ta ch bit chuyn qua {n anh ca ng nh c|c ng chng b Nm, ng chng L ng. ng sau n{y cn c tn ng L o Kh m{ cho n b}y gi, ti cng khng bit l{ tc danh hay bit danh. Hai ng n{y u l{ nhng ng vin Vit Quc(hoc Vit C|ch) v{o Nam ri vn cn hot ng cng khai, nn mi ngi cng o|n ng Bo l{ ng vin chnh tr chnh em chi . V{o khong nhng nm 45, bn h bt thn tr v l{ng. Khng bit cng vic kinh doanh v{ chnh tr ca h ra sao: li hay l, th{nh cng hay tht bi. Ch bit rng khi tr li l{ng, ng Bo dt theo v mt c g|i T{u, c g|i y l{ b{ T Mn Hng, v ng Bo ng{y nay. Di c vo Nam, v nh c xm c my nm, hai ng chng b b i ni kh|c l{m n, c l v }y khng c t dng v, cng c th v hot ng cng khai, h bt u b cng sn theo di, ring ng Bo vn li. Ngi cng l{ng qu t Bc vo cn li c bn gia nh: ng Bo, ng Trc em trai ng Bo, ng ch|nh nh gia nh b ti v gia nh c t, em b, khng k gia nh b{ Kh}m m go| con ci, em gi ng chnh. Dng t my nm trc kim c mt cng vic s bu in Si Gn nn ~ dn i. B{ Kh}m go| chng nn c|c ng ngn ngi gp g, chc s mang ting .ng Trc c ngh cp tc, ring mt ni v{ lun bn rn trong cng vic nn t c s giao thip. Ba ngi cn li gn nhau nn hay gp g, thng l{ v{o nhng ng{y ch nht , b ngh vic s v thm nh{. Nh{ ti gia hai nh{, b nh tui nht li t ni v{ chu lng nghe hai ng hng {n anh lm li k l nn h hay ko n chi. Khi th l{m ly tr{ nng, ngi ph{ khi thuc l{o ngm chuyn i, khi li v{i ct ru bia vi mt m}m nhu lai rai, da lng ln c tim gan di pho c hm mm tm. Bn tr chng ti kho|i ch c nghe hai ng bn i ca b, ru v{o li ra, ngi khch b|c nhau. Nhng mu chuyn ca h m{ sut i, c l ti s khng bao gi qun. C hm, khi ng Bo ang thao thao bt tuyt v nhng ng{y lu lc kh|ng chin mt thi khi cn tr, cao hng n con T ang ngi ngo{i s}n cng sa ln my ting, ng Ch|nh nh ngi bn kh bo: - Gm , c|i ng n{y ci thy th b t m ci ming h ra th nh ci nia ! Bt li t coi! ng Bo c l b mt hng , qut li: - Th ng khng bit c}u: {n ng rng ming th sang {? C }u nh ng, x|c th to, li i l{m thy t sai vt cho l thc d}n. May m{ hi khng gi|p mt, ch gp ti m mt pht l ci mng ng tiu dzi! Ch l{ ch|nh nh c thi tng i lnh cho T}y, cng chng c v ngi ngng xu h v chuyn y. ng ni: - Th ~ sao? i lnh m{ c phi |nh m g }u. Li cn c cp khi x{i na ch! Chng g ca n cng tt bng vn ca mnh y! Ni tht c|c ng nghe, i c v{i nm, n ph|t qun |o

cho ti mc sut i khng ht.T gi n cht ch cn may sm g na. Th cn ng, bao nm i l{m k|ch ming c c ci qu|i g, ngo{i vic v c mi mt m xm? ng Bo p li lin: - i d{o! qun |o vi ch qun thn. (Hi cn nh ti khng hiu ng mun ni g, sau n{y i hc mi bit qun thn = by ti, ng chi xo ng chnh nh (by ti ni l|i l{ bi t}y). M xm nh{ ti cng cn bng my m qu nh{ ng . Cn c|i ming ti n oang oang v n c gang c thp, n nh c|i {i la d vy . , ni n chuyn la d, ti li nh n chuyn m vn ca ng. My hm trc, b{ y gh ngang ca h{ng cp tc ca ch Trc n. Lc y, ch ang m {i cho khch hng nghe, b{ nh{ ng n ng c|i {i chm ch mt hi , ri b{ but ming: qu|i l! c c|i thng b con con n{y m{ ngi n chui v{o ch n{o m{ h ng ni c nh? Nghe b{ y ph|t biu, c nh{ c b ln ra ci. Tht l{ phi n l a(finir leau dire = ht nc ni, ting T}y bi). Ri ng ci kh{ kh{. ng ch|nh nh bn bu mi tr a: - Che bt ting ci li i ng i! B{ xm nh{ ng th cng mm xt (mme chose= cng mt giuc) ch hn g. Hm n ti c vic cn n nh{ kim ng, th b{ y bo ng v{o l...n c vic ( b mun ni v{o n c vic). Ti ni vi b{ y l{ ng nh con chui v{o my ch nguy him chi vy. Ri ng cng ci h h Li c hm gia b{n nhu, ng ch|nh nh ang khoa ch}n ma tay k l v ng c Ng nh Dim, mt ngi m{ ng v cng ngng m, rng th l{ min Nam mt c Ng l{ mt mt m|t ln lao. Ri ng k n c tnh bnh d}n gin d ca c. Chng hn ba n h{ng ng{y ca ng c cng ch l{ng nh{ng dm ba mn nh c|nh nh{ qu chng mnh, t canh t cm, a rau luc rau x{o v{ a tht heo luc hay u r|n ng cn ang hng tit vt th ng Bo ~ che ming ci: - ng l{m c nh ng l{ u bp cho ng c khng bng. Ti nh nh l{ t hi di c v }y n gi my nm ri, ng ~ bc ch}n ra khi c|i l{ng ch n{y ln n{o }u m{ bit ch g? ng l{ ba hoa ni mt tc n gii . Chnh nh chng ly th m qu hay mt ta tai, ng ci khy: - y! ch phi i }u mi bit ng ch|nh nh ni ngay - Ngi anh minh th n phi nh th thi. ! C|i l~o Dng vn Minh cng |c tht. Ngi ta ~ chu h{ng ri cn cho ngi i th tiu. Hm anh em ng c b git, ti v{ m nh{ ti khc ht nc mt. Th m{ c|i con b nh{ Don ng kia n li h hng mi tc ch! - N lm ci g m{ h hng? - N bo nh{ n cng h Dng vi ng Minh, phen n{y nhn h h{ng vi ng y th c ca n khng ht. Ti chi n l{ m{y ngu nh ln, l~o Minh c cho m{y n c|m th c. Khng nh c ng c a m{y di c v{o }y th b}y gi m{y cng r~ hng ngo{i ri. - ! ng ni cng phi, nhng c lc ng n cn hn tc n. Khch b|c nhau ch th thi, ri hai ngi ai v nh{ ny l{m mt gic cho gi~ ru. Hm sau gp nhau li vui v ch{o hi nhau chng t}m. ng Bo khng thch ngh rung ry. V{o Nam, sau thi gian u l{m vic cho u ban di c, ng xoay qua l{m thy lang thuc Bc, nh mt t kinh nghim hc c khi cn lu lc bn T{u. Nhng ng ch l{ tay ngang, khng cnh tranh ni vi gi|o Cng v{ gi|o Duy, hai ng thy lang thuc loi gia truyn. V li c|i xm di c ngho mt rp, hai ng lang ~ l{ qu| nhiu, ni chi n nhng ba ngi. Nh{ ng li ngay trong ci gc kt, khng tin li cht n{o cho kh|ch h{ng th}n ch, th{y lang Bo kh|ch d{i d{i. c mt hai nm chi , ng Bo ct vn bn xoay qua ngh thuc Nam cng khng kh| hn. ng Trc, em trai ng bo ng:

- Em thy b|c loay hoay m~i th ngh cng ti. Hay l{ b|c ra ca tim ca em tp cm c|i tng , c|i ko. Khi n{o b|c vng ngh ri ra m ca h{ng ring. Ngh n{y chng gi{u c g nhng c ci c ng ra ng vo cng tm n. ng Bo t chi thng thng: - C|m n ch, nhng ti khng mun nh{ ch khinh ti l{ thng anh li i git ni cm ca ch thm. Hn na, ti cng khng ham thch ngh ca ch lm. ng Trc ci: - Ngh u thin h ly tin m{ b|c ch? Th ty b|c y! ng Bo cng ci: - Ch u th ti mc hng thin h kim sng vy. Th ri khng bit hc t }u, ng sm ra l{m ngh trng rng nh rng. ng b|n nh{ trong gc kt v{ di ra ngay ng~ t con ng dn ra ch, tuy ch c|ch cn nh{ c dm cn nhng tin li hn, v l{ ni mi ngi qua li. Ri ng thu th v bng hiu treo ngay trc cng: Nh rng, trng rng, gi r. L{m n c v{i th|ng . khch bng tha dn. |m con nt cha thy mt ng ~ khc tht ln, cha ni n chuyn m ming cho ng nh rng. Mua ko nh cng ch n thua. Cui cng, c cuc bu c hi ng x~. ngi ta nh n thi hot ng chnh tr ca ng nn mi ng ng chung lin danh ng c. Ri ng c c. Ban ng{y ra l{m vic u ban, chiu n li v nh{ l{m ng nha svn. Bn b khuyn ng ti n nn ra u ban x~ nm tr ong vng ro ca n ngha qu}n ng bo to{n an ninh, ng gt i, ni l chut y ch gii ph| hoi v{ hn nh|t, nh{ ng ch c|ch n c chng hai trm mt th cng an to{n lm, khng c g |ng ngi. H li bo nu vy th ng nn gi mt khu sng phng th}n, ng cng t chi v{ bo: ti l{ nh}n vin h{nh ch|nh, }u phi lnh tr|ng th gi sng l{m g. V li, mnh ra l{m vic d}n vic nc, c |p bc bc lt ai }u m{ c ngi mun hi mnh. Tnh ng Bo g{n g{n nh th. D chy gic t Bc vo Nam, ng cha hiu cng sn l my. Cha thy quan ti cha l.

XXX Ch chng mi hn 10 gi, nhng ngo{i tri ma gi l th, m xem ra mt m v{ khuya lc. Ting ch sa r}m ran mi lc mt inh i. C ting sng n mt hi, }u pha bn kia ng ri im ng. Bng dng ting sa dn li tht gn nghe nh trc cng. Ri li c ting chi th }u . B{ Hng ang nm, vng dy thi tt pht ngn n du leo lt trn b{n v{ run ry th thm: - ng i! Ch sa ngay trc s}n nh{ mnh d di qu|! Nghe }u nh c ngi ang ngo{i cng nh mnh. L{m sao b}y gi? - L chut li v tuyn truyn ph| hoi nh thng l m{! Bnh tnh i! Bo sp nh i xung hm tng x. Khng chng c ng ln. B{ Hng ku my a con i xung bp chui v{o c|i hm trnh n pha sau. Xong b{ ln nh{ trn vi ng. Cn nh{ ti thui. Ma vn ri u u. Bng c ting hc ln au n ca con ch Mc ngo{i s}n, dng nh n b ai |. Ri c ting chi th: - .M l di c khn nn, ~ c lnh cm nui ch m{ chng ch chp h{nh. B m{y c php th c bn b c|i l phn ng n{y c nt. Sau c ting p ca vang di. B{ Hng m cht ly chng khc lc: - Cht ri ng i! H p ca ka.

- Bnh tnh i n{o ng Bo g tay b ra - coi h mun g? Bn ngoi, ting p ca c{ng d di hn. Ri mt ting ni ct ln: - M ca. Chnh quyn c|ch mng c vic cn l{m vi ch h. Yu cu m ca. }y l{ lnh buc phi chp h{nh. Chng c li s b nghim tr. Mt ging ni kh|c xen v{o: - Cho v{o nh{ n v{i qu lu n l{ xong, khi rc ri li thi. Ting ni u li vang ln: - ng ch khng c ph|t ngn ba b~i. H~y lo nhim v bo v an ninh ca ng ch i. Mt ln na, yu cu ch h m ca. Nu khng chng ti s c bin ph|p mnh. B{ Hng gn nh mun xu, rt cuc cng run ry tin ra m ca. My bng hnh c{nh l y ngi, sng ng lm lm trn tay a v{o. Mt ngi cm n pin bm ri quanh nh{ hi: - Trn Kim Bo }u? C lnh mi i hp gp. Yu cu ng s khn trng chp h{nh ngay. B{ Hng bt u st si. ng Bo ln ting: - C|c ng l{ ai? Sao li mi hp h{nh v{o m hm ma gi khuya khot nh vy? Ngi ri n tr li: - L{ ai khng bit {! C|ch Mng yu cu i hp, nghe r cha ? ng l{m mt th gi. - Ti khng i }u c. Cn g c ni }y c ri. - Chng i phi khng ? Ni cho anh bit, li c|ch mng l{ lnh. Ai chng i s b x l ti ch. Hay anh mun c nh{ n{y s b x l cng lc ? B{ Hng sp ngi xung ly nh t sao : - Xin c|c ng tha cho gia nh ti. Nh{ ti }u c l{m g hi n my ng }u. - C}m i - Mt ging ni L{m tay sai cho ngu quyn {n |p bc lt nh}n d}n m{ cha bit ti . B{ Hng c{ng la khc ln hn. Tn c|n b ln ting: - Thi b{ nn i! C|ch mng ch a chng b{ i thng t tng mt lc ri tr v, khng c g phi lo lng. Anh Bo chun b i cn v sm. - ti i thay qun |o ~ ng Bo ni, ng cn ang bn b ng pyiama trong ngi. Tn c|n b chn li: - Khi, nh vy tm tt lm ri. ng tm c|ch trn chy y nh! Ni cho bit, chng ti bao kn ht ri. - Nhng ma gi th n{y - Khng phi lo, chnh quyn c|ch mng ~ chun b . Coi , c phi mnh ng chu ma gi }u, chng ti cng phi chu ng vy. Quay sang ngi ng bn, hn bo: - ng ch cn ming ni lng n{o a cho y mt ming. - Hn ht h{m v pha ng Bo Thi, ta i ko mun.

Ri hn quay sang n mt n ci hm hnh b mt vi b{ Hng: - B{ c yn ch i ng i! Bo m chng b{ s v n nh{ trc s|ng sm mai. Ni ri hai ngi xm li ko ng Bo i ra khi ca. Trong nh{, b{ Hng s h~i ti mc co rm ngi li. M~i mt lc mi lt ra c ca ng li. B{ nghe r ting lao xao ngo{i cng bo nhau: tri cht n li. B{ xung bp gi |m con di hm ln, v{ ni vi chng: - H ~ bt cu i ri c|c con i! gi bit lm sao? My m con m nhau ngi khc. Sut m b{ khng h chp mt. Thn thc ch|n b{ li l}m r}m cu nguyn cho gia nh tai qua nn khi. Ma ~ ngng ri. C ting g{ g|y. Ting chung nh{ th. Tri cha s|ng ~ c ting n {o ngo{i cng: - B{ Bo i! Dy ra m{ a ng y v. ng ang nm cnh c}y da bn kia l cnh qu|n nc b{ T mm .. B{ Hng va nghe xong ~ ngt xu, khng cn bit g na. My a con a b{ ln ging ri cng h{ng xm tt t i ra l. C}y da nm pha cui p bn kia s|t con ng quc l s mt, c{nh l| xum xu che rp mt b~i t kh| ln. Cnh , nm s}u pha trong l{ qu|n b kho ca b{ T mm. Ban ng{y, di gc da m|t m, b{ cho sp nh xp b{n gh ra l{m qu|n gii kh|t cho kh|ch i ng. m , |m nh}n danh c|ch mng d tnh x ng Bo ngay ti xm di c rn e khng b v{ g}y s h~i, nhng |m ch trong xm sa qu m l{m chng s l tung tch , ri b phc kch. Chng a ng ra }y va yn tnh va xa n bt. Khu vc n{y ban m t ngi lai v~ng v hu nh thuc quyn bn h kim so|t. C ng cng d d{ng tho|t v pha bn , ni c}y ci chng cht nh khu rng, an to{n tr v cn c a . Bt ng Bo ra khi nh{, h khng n nang g na, mm ming th chi ra , tay ch}n th tra tn h{nh h lin tc. ng Bo bit mnh cng khng tho|t nn cng tho| m li thng thng khng king n. Nhng thoi m ln u ln c, nhng b| sng, c | v{o th}n hnh cm ci khng thng tic, tng chng nh ng ch l{ c|i b tht. C{ng b |nh, ng c{ng chi ra thm t, n{o l{ l |c nh}n tht c, n{o l{ bn khng b d~ man. ng c{ng chi, h c{ng |nh m t{n bo hn. Cui cng, chng cng li ng n c di t{n c}y da ni chng quyt nh lp to{ |n nhn dn x theo c|i thi ci c|ch rung t. Tri ng v{o cc. chng chia nhau n mt s nh{ quanh la d}n ra lp phin to{. Ngi d}n ngi ma gi mun tr|nh n. Chng khng khng nht quyt vic vch mt u t ti |c ca bn phn ng l{ nhim v c|ch mng m{ mi ngi d}n phi chu to{n, ai t chi s b kt ti che ch v{ ng lo~. Ngi d}n v th s h~i phi ko nhau ra. Th l{ bn chng huy ng }u c dm by gia nh tham d phin to{ u t. Theo li b{ T, khi chng hi thc ng b{o t gi|c ti |c ca ng Bo th khng ai ni g.. Mt tn trong bn bn mm li: - Tn ngu quyn phn ng Trn Kim Bo ny c qu nhiu n m|u vi nh}n d}n. B{ con h~y nh li xem khi ra l{m vic ngo{i u ban x~, n ~ trn |p c hip nh}n d}n nh th n{o? Ri hn ch v{o mt ngi d}n. Ngi y rt r tha:: - D tha cc cn b, th ti thy ng cng ch nhn n t, ri lo trnh k cho chng ti. Th cng ba c|i v quan hn tang t, ni n{o ch v. Cn v c {n |p c hip khng th ti u khi ra nh lng nn hng r{nh lm - Th ch {n |p l{ g? Qu hng x s mnh m{ n bt phi

c giy t xin php, phi c ng k. Nh vy cn g l{ c lp t do na. ng l{ mt ti |c t{y tri. - D, th nh{ c gi chp c hi th phi c v t tp ng ngi, n nhu ca h|t, nht l{ sau gi gii nghim, V vy cng phi c giy php ca chnh quyn cho chnh |ng hp ph|p ch! - Ai cho ch gi bn n l{ chnh quyn ? Ch mun theo chng l{m phn ng lun h? Bn chng l{ ngu quyn, tay sai cho bn quc M x}m lc |ng ti cht. Chng c quyn g |p t lnh gii nghim ln t nc n{y? Li mt ti |c na ca bn M Ngu. Th n c la nt n g b{ con khng? N c thu thu ch thu vn ca nh}n dn khng? - D, th thi n{o d}n cng phi ng gp cho cng ch. l ngha v vy thi. ng x|, cu cng, ch ba trng hc bnh x| x}y dng sa cha trng v{o c nhiu .- Mt ngi kh|c ni M{ chnh quyn c|ch mng m v cng n tng nh{ thu thu vy. Ngi d}n chng ti mt c hai trng mi cc kh trm ng. Cn chuyn ng l{m vic th cng c yu cu b{ con ngi xung gi trt t ng mi gii quyt ht n t c. ng c n m|u khng th ti khng bit, nhng ng l{m vic d}n s, c sng n g }u. D{! }y ch l{ ca ti thi. - Cha ni ny pht biu linh tinh mt lp trng. Chnh quyn c|ch mng mi b{ con ra }y vch ti li tn Vit gian phn ng n{y, ln n kt ti n ch }u phi bnh vc n. Yu cu b{ con gi vng lp trng c|ch mng, khng che ch cho vit gian phn ng, khng gi bn t sn mi bn, tay sai M Ngu l{ ng n{y b{ n. Phi bit ph}n bit phi tr|i, nhn thc ng n ch ta. Mi th ng gp cho c|ch mng l{ ng gp cho s nghip chng M cu nc, ng gp x}y dng x~ hi ch ngha, cn bt c g ng gp cho M Ngu l{ gp tay chng ph| t nc, l{ cho chng ht m|u ht m, l{m cho nh}n d}n kit qu. Thng phn ng n{y ti |c ngp mt. N l{ t{n d ca |m Quc D}n ng c qu| trnh |nh ph| c|ch mng in cung t min Bc g{i v{o. N khng trc tip bn git ng b{o, nhng n ch th cho bn lnh ngu truy kch s|t hi c|c chin s c|ch mng. N gi b d d~i cp ph|t n t cho b{ con c{i ngi tr{ trn v{o d xt, |nh ph| c|ch mng. Gn gc c}y, ng Bo go ln: - Tao phn ng hay chng m{y phn ng. L chut n{o m m v {o ng p m, git mn xe , qung lu n v{o ch ba, v{o trng hc, v{o c nh{ d}n g}y tang tc cho ng b{o v ti? Chng m{y l{ mt l th khng phi con ngi. c th c l cng khng t{n bo nh l vit cng chng bay. Bn bay ch l{ l chut hn nh|t, chuyn git chc bt nt ngi d}n v ti khng tc st trong tay. C ngon th ra mt chi vi my thng M ka. N chy cng voa h rm h{ng ng{y qua }y c thng n{o trong ti bay d|m l mt ra, hay ch hn h m v ln lt bt b nhng vin chc qun nh tao.. Bt tao ri th c git i. - C}m ming n li Tn c|n b gin d - M{y s c toi nguyn, nhng khng phi c nhm mt d d{ng. Hai tn ng hai bn ng Bo s|p li gn. Mt tn dng b| sng thc lin hi v{o mng sn, tn kia dng mt u c}y gy ang cm trn tay thng v{o ming ng Bo. C ting lo xo ca h{m rng bi b. M|u ti tr{o ra t ming, ng Bo tht ln gc xung, ngi ta nghe c ting rn r: - Ly Cha ti lng l{nh, bn qu n h{nh con d~ man qu| Cha i! Xin cho con c cht ngay by gi i Th ri ch cn ting rn r yu t. |m ngi tham d phin to{ sng s ly tay che mt khn g d|m nhn. C ngi ln ting: - Thi vy ri my ng i! Gh qu|! D g cng l mng ngi.Tha cho ngi ta lm phc. Tn c|n b quc mt : - Ai i tha n vy? Gi n{y m{ cn cha gi|c ng c|ch mng. Bnh vc che ch cho n th th mng cho n nghe cha? }y l phin to do nhn dn lm ch. Nhn dn nht nh khng lt li mt tn ngu qun ngu quyn c n no c. B}y gi b{ con v ngh ngi sm khi chu

thm ma gi rt mt, to{ thay mt nhn dn tuyn |n t hnh tn tay sai M ngu phn ng Trn kim Bo l{m gng cho nhng tn kh|c. Ai nht tr gi tay ln ? Hn a mt nhn quanh. Khng c c|nh tay n{o a ln. Hn dn mnh tng ting : - Yu cu b{ con cng nht tr a tay ln kt |n tn ngu quyn phn ng. Khng nht tr c th b con s li }y sut m nay. Cng khng thy ai a tay. Hn tin n tng ngi : - Anh n{y, c nht tr khng ? C ting run run l nh trong ming: - Dd.. !. - Vy sao khng chu a tay? Anh n{y, ch n{y, ch n{y na. Mi ngi gi tay ln i no.Vy l{ tt c nht tr ri nh! To{ |n thay mt nh}n d}n tuyn b T HNH. B{ con ra v c ri. Mi ngi du nhau ra v. Ln nhn v pha bn kia. ng Bo vn b tri v{o c}y cc, th}n hnh khuu xung, u gc sang mt pha vi m|i tc mui tiu r xung che khut khun mt mo m. T trong nh{ nhn qua nhng lp phn ca, ngi ta khng th nhn thy nhng cnh tng k tip ra sao, nhng nhng ting g{o tht nh ln b chc tit ca ng Bo ~ cho h hnh dung c c|i kinh ho{ng ca cuc h{nh hnh nh th n{o. Mt cnh tng h~i hng m{ b{ T mm ni s khng bao gi qun c H{ng xm ra ti gc c}y da. ng Bo nm p mt xung t, c tay vn b tri cht ra sau. Mt t loang l bn m|u ln ln, bin b ng mc m{u kem th{nh m{u x|m vi nhng qung m|u th}m gh rn. Trn lng c mt tm giy ba vit nghch ngoc dng ch kt |n t hnh tn phn ng. Bn |n c chnh quyn c|ch mng thi h{nh. Khng c vt n trn ngi, nhng to{n th}n, t u n ch}n , khng c ch n{o khng c du b tra tn |nh p. Mt c|nh tay v{ ch}n cng nh hai bn be sn b |nh gy y vt bm tm. Con mt tr|i b p li hn ra ngo{i. Mm ming v n|t. Khng hiu h{m rng v{ng ng bt b ri rng hay ~ b ny ly i. C l ng cht kh| l}u, hay v tri lnh gi| m{ th}n th cng . C|ng ng v nh{, ng Trc v{ ch|nh nh phi dng my lt ru bp cho th}n th mm ra mi tm lim c. ng Trc khc anh m{ rng: - Phi chi b|c nghe li em th b|c gi vn cn sng, l{m quan l{m thy chi cho cht tc cht ti vy b|c i! ng ch|nh nh cng khn v|i trc linh cu: - Ti vi ng cng lng qu cng trang la, cng ln ln d khng hp khu nhng hp tnh tnh. Khi tr{ nc ru ch hay chc gho khch b|c nhau nhng chng c |c g. Nay ng ra i, sng khn th|c thing, xin tha th nhng li lm ca ti v cng xin ph h cho gia nh ng vn hn thay i tt hn, cng ph tr chng ti vi. |m tang ng Bo c ph c vng , c ba pht sng cho vnh bit, c c iu vn ca chnh quyn x~, qun, c hu}n chng, c tuyn dng cng trng hy sinh cho t quc, c c mt con ng t chy dc theo x~ mang tn ng, v{ d nhin c mai t|ng trong ngha trang xm gi|o bn cnh m Trung, con trai th ca ng , vi bia tng nim ca chnh quyn VNCH. Sau ng{y ng mt, gia nh v bun ru s h~i, hay v sinh k ~ dn i ni kh|c. Long, con tr ai trng ca ng Bo, khi ang l{ c|n b x}y dng nng thn i lp nghip mt ni n{o mit Long Th{nh, B{ Ra. Hai a em trai t, thng M v{ thng Cng sau ny ln ln gia nhp qu}n lc VNCH. Theo li em trai ca ti thi gian y cn lin lc vi h,M ~ hy sinh trn chin

trng khong nm 73, Cng th mt lin lc sau . Li , a con g|i duy nht trong gia nh cng ly chng , tri dt mt ni n{o .. B{ Hng gi gi c l cng qua i. Cui nm 200, nh}n tang l ca b, ti t hi ngoi tr li qu nh{ , c ra ving ngha trang. Hai ngi m bng xi mng ca cha con ng Bo, trn mt ph mt lp | xanh vn cn , bia m th ~ bin mt. C l theo ch th ca nh{ cm quyn CSVN, v h khng chp nhn nhng li tng nim ghi cng nhng ngi tng l{ k th ca h. Thay v{o l{ tm bia bng xi mng loang l n gin ghi : Giuse Trn Kim Bo, TT. 1966 (t trn 1966), HT.64 T (hng th 64 tui). Thm li cnh c, c n hn bn mi nm ri. B con ng nm }y c n lnh lo qu|. Thp mt nm hng cm vi ln hai ngi m iu t{n, ti thng cm chnh nh n 2 c}u ca ng Lin: Nhng ngi mun nm c, Hn u by gi? Phng Duy 16/02/2008