You are on page 1of 290

THERAVDA S LIU V O LANK (DPAVAMSA)

Nguyn tc Pli: Khng r danh tnh Li ting Vit: T khu Indacanda (Trng nh Dng) SRI JAYAWARDHANARAMAYA COLOMBO 2005 *****

MC LC
Vi nt v tc gi v dch phm Gii Thiu Tc Phm CHNG 1: Cu k 01-05: Li m u ca tc gi. Cu k 06-14: B Tt thnh tu qu Pht v th hng lc gii thot. Cu k 15-23: c Pht qun xt v s pht trin ca hn o Lak. Cu k 29- 44: c Pht chuyn Php Lun t chng sanh. Cu k 45-65: Ng n o Lak (ln th nht). Cm ha cc d-xoa. Cu k 66-80: Hon tt vic chuyn di cc d-xoa n o Giridpa. i

CHNG 2: Cu k 01-50: c Pht ng n o Lak (ln th nh). Khut phc v ha gii hai loi rng ang gy chin. Cu k 51-60: Ng n o Lak (ln th ba) do s thnh mi ca Long vng Mai-akkhika. Cu k 61-69: c Pht Thch Ca xc nhn vic ba v Pht qu kh v ba nhnh B lin quan n cc v Pht y c trng xung o Lak. CHNG 3: Cu k 01-61: Lit k cc triu i Jambudpa (n ) t v vua u tin cho n c vua Ajtasattu (A-x-th). CHNG 4: Cu k 01-33: Cuc Kt Tp ln th nht do ngi Mahkassapa ch ta. Cu k 34-68: S truyn tha Gio Php v cuc Kt Tp ln th nh. Cu k 69-93: S phn chia thnh 18 h phi sau cuc Kt Tp ln th nh. CHNG 5: Cu k 01-13: T liu lin quan n ngi Moggaliputta Tissa l v ch ta cuc Kt Tp ln th ba. Cu k 14-48: S truyn tha Gio Php. CHNG 6: Cu k 01-98: S liu v c vua Asoka: Ln ngi vua x Jambudpa, th hng phc bu to, pht khi c tin, quy y Tam Bo, cng dng hi chng t khu, xy dng bo thp. CHNG 7: Cu k 01-16: L hi dng cng 84.000 tu vin.

ii

Cu k 17-30: Mahinda v Saghamitt xut gia. Cu k 31-58: Ngi Moggalliputtatissa thanh lc Gio Hi v tin hnh cuc Kt Tp ln th ba. CHNG 8: Cu k 01-12: Ngi Moggalliputtatissa phi cc nhm t khu i truyn b Pht Php cc x bin a. CHNG 9: Cu k 01-36: S thnh lp vng quc Lak. Cu k 37-42: c Pht ng n hn o Lak ba ln. Cu k 43-45: V vua u tinVijaya bng h. CHNG 10: Cu k 01-09: Cc v vua k nghip c lin h huyt thng vi dng di Skya (Thch Ca). CHNG 11: Cu k 01-25: c vua Devnampiya ln ngi vua x Tambapai v thnh tu qu phc. Cu k 26- 40: Tnh thn hu v nim tin vo Pht Php ca c vua Asoka (Jambudpa) v c vua Devnampiya (Tambapai). CHNG 12: Cu k 01-07: Phm vt v li nhn nh ca c vua Asoka. Cu k 08-40: Phi on ca ngi Mahinda ng n hn o Lak. Cu k 41-82: Tip c vua Devnampiyatissa v hong hu Anul. CHNG 13: Cu k 01-17: Ngi Mahinda thuyt Php chng sanh.

iii

Cu k 18-34 c vua dng cng khu vn Mahmeghavana. Cu k 35-64: By ln ng t khng nh s thit lp Gio Php ti hn o ny. CHNG 14: Cu k 01-07: ng t ln th tm khng nh vic an tr Xli c Pht v xy dng ngi bo thp. Cu k 08-19: Vic thuyt Php ca ngi Mahinda. Cu k 20-49: Vic kt ranh gii ti Tissrma l tu vin th nht. Cu k 50-80: Vic xy dng v kt ranh gii tu vin th nh ti ngn ni Tissa. Mahriha v nm mi lm v vng t xut gia. Su mi hai v A-la-hn an c ma ma u tin ti o Lak. CHNG 15: Cu k 01-32: Cung thnh x-li Pht. Cu k 33-63: Ba v Pht qu kh Kakusandha, Kongamana, Kassapa v hn o Lak. Cu k 64-72: Li tin tri ca c Pht Gotama v vai tr ca ngi Mahinda v vic an tr x-li ti hn o Lak. Cu k 73-94: Chun b vic xut gia ca hong hu Anul. CHNG 16: Cu k 01-39: Vic rc ci i B t Jambudpa n hn o Lak. Cu k 40-43: Hong hu Anul v mt ngn n nhn xut gia tr thnh t khu ni. CHNG 17: Cu k 01-75: Hn o Lak qua bn i c Pht: Kakusandha, Kongamana, Kassapa, v Gotama.

iv

Cu k 76-88: Mi giao ho gia c vua Asoka v Devnampiyatissa. Cu k 89-110: Ngi Mahinda Nit Bn. CHNG 18: Cu k 01-06: Li tn dng Tam Bo. Cu k 07-43: Danh tnh cc v t khu ni Jambudpa v Tambapai. Cu k 44-45: S liu v o Lak t triu vua Sva n triu vua Abhaya. CHNG 19: Cu k 01-23: Pht Gio di triu vua Abhaya Duhagma. CHNG 20: Cu k 01-36: Pht Gio t triu vua Saddhtissa n triu vua Kuikaatissa. CHNG 21: Cu k 01-30: c tin v s cng dng ca c vua (Bhatika) Abhaya. Cu k 31-38: Pht Gio t triu vua Nga n triu vua Subha. CHNG 22: Cu k 01-73: Pht Gio t triu vua Vasabha n triu vua Mahsena. --ooOoo--

Vi nt v tc gi v dch phm Ti Vit Nam hin nay, nhng bn dch Vit ng t Tam Tng Pi vn ca h phi Theravda c cung cp nh hai ngun chnh: 1- T Tam Tng ting Thi, Min, do cc i trng lo tin bi tng du hc cc nc ny. y l c nhng kinh sch rt qu bu, l ngun tham kho, nghin cu, hc hi, tu tp vo bui u cho ch Tng v Pht t Nam Tng cch y hn na th k trc. Vi mi nm tr li y, i s H Php ti thin vin Vin Khng (X Tc Tin, B Ra-Vng Tu) cng bin son hng chc tc phm c gi tr, mang tnh kinh in - cng y c Tam Tng Thi v Min ny, c i chiu Pi Thi v Min( 1). Mt s ch v i c tr min Nam hin nay cng ang tip tc cc cng trnh dch thut t nhng ngun t liu k trn. 2- T nhng bn ting Anh ca Hi Thnh in Pi (Pi Text Society); nh cng lao v tm huyt ca mt s hc gi Ty Phng, v d: - George Turnour: Cun bin nin s Sri Lak c tn l Mahvasa thuc vn h Pi c cng b vo nm 1837. y l bn sm nht, sau cn c bn th hai ca Wilhelm Geiger. - Vincent Fausboll: tung ra mt n bn Pi v bn dch La Tinh b kinh Php C vo nm 1855; sau l nhng bn ting Anh gn nh trn Tiu B Kinh - trong , Jataka c 6 tp.

Pi khng c mt h thng ch vit thng nht. V d, ti n , ngi ta dng mu t Nagari; ti Sri Lak th dng mu t Sinhala; Min in dng mu t ca dn tc Mn; Thi Lan dng mu t Kamboja; v Hi Thnh in Pi (Pi Text Society) th s dng mu t Roman (La Tinh) vit ch Pi hin nay c ph bin trn khp th gii.

ii

- Hermann Oldenberg: Cng trnh ln nht ca ng l dch b Lut Tng Pi, xut bn t nm 1879-1883. Trong , c b Paimokkha (T Thanh Tnh Gii), Mahvagga (i Phm), Cullavagga (Tiu Phm) - cc bn dch ting Anh ny c s cng tc ca gio s Rhys Davids, xut bn nm 1881-1885. ng cn nhng cng trnh khc: c Pht (XB nm 1882), Trng Lo Tng K, Trng Lo Ni K (XB nm 1883), o S - Dpavasa (XB nm 1897). - Rhys Davids: Sng lp Pi Text Society cng b Tam Tng Pi bng ting Anh ph bin trn th gii. ng cn cng tc vi William Stede son b t in Pi-Anh. Bn cnh ng, phu nhn C.A.F Rhyis David dch Tng ng b kinh, dch li Trng lo Ni k cho hp vi n tnh hn. Ngoi ra, sau khi chng mt, b iu hnh cng vic ca hi v bin tp li nhng cng trnh ca chng ang b d thuc Abhidhamma nh Vibhaga (B Phn Tch), Pahna (Duyn H), Yamaka (Song i)... S d ti phi lit k di dng nh vy, ch chng t mt iu l: Cha c mt dch phm Vit ng no c dch thng t nguyn bn Tam Tng Pi vn t mu t c xa nht! Ngay cng trnh Nikya v i ca Ha Thng Minh Chu, tuy da bn Pi (mu t La Tinh) nhng cng phi i chiu, t gio vi bn ting Anh cng cc A-hm ca Hn tng. i c Chnh Thn, tc l t-khu Indacanda, hin nay ang ti tu vin Sri Jayawardhanaramaya, Colombo, Sri Lak l ngi u tin c c nguyn v i l dnh trn i mnh thc hin cng trnh Tam Tng song ng Pi- Vit, da theo bn Tam Tng song ng Pi-Sinhala. Ti hin c trong tay nhng cng trnh Song ng Pi-Vit m v s tr ny thc hin c: - Pht S v Hnh Tng (Buddhavasa - Cariypiika). - Thnh Nhn K S - tp I (Apadnapi - pahamo bhgo).

iii

- Thnh Nhn K S - tp II (Apadnapi - dutiyo bhgo). - Thnh Nhn K S - Trng Lo Ni K S - tp III (Apadnapi - Ther Apadna - tatiyo bhgo). Nhn xt chung l S lm vic vi phong cch nghim tc, cn thn nh mt nh nghin cu chuyn mn. Hnh thc ba cng ca nhng quyn sch ny cng nh vic in n cng phu rt c gi tr, nht l phn Pi c l l ng tin cy v mt ng php. Tc phm m ti mun gii thiu vi ch v c gi hm nay, tip theo cc cng trnh trc l quyn Dpavasa - o S (S Liu v o Lak) m hin nay, dng nh bn Vit ng cha c. C quyn ny cng vy, cng mt n lc, mt phong cch, tuy cha r vic in n s nh th no, nhng hy vng Nhm Thc Hin. V vn phong, do tc gi mun dch st vi nguyn vn Pi c gi, cc nh nghin cu tin b so snh, i chiu - nn ng php vn cn nguyn m hng Pi, cha nhun nhuyn cu vn ting Vit, ng php Vit. V ni dung, tuy gi l o S nhng ch k s lc t khi Pht thnh o, ni r l ngi c ving o quc 3 ln vi tin tri y l x s quan trng ca vic bo tn Tam Tng v truyn b gio php mai hu. Ngi c cng c mang li vinh quang cho o quc ti p ny chnh l hong t v cng cha con vua Asoka: T-khu Mahinda v t-khu-ni Saghamitta (Saghnimitta?). Ti xin tm tt khi qut s hnh thnh Tng-gi, Ni chng, cy B- v thp th Bt v X-li Rng Nhn ti Sri Lak vo bui u: - Vn l t ca Thnh Tng Moggallputta Tissa - ch tr cuc kt tp Tam Tng ln th 3, vo triu ca i Asoka - ngi Mahinda l trng phi on truyn gio, thp tng c cc v tkhu Iiya, Uttiya, Bhaddasla, Sambala, sa-di Sumana (con trai

iv

ca cng cha Saghmitta) v thin nam Bhauka. Phi b n Sri Lak - lc y gi l Tambapai, vo thi vua Devnampiyatissa v d dng cm ha v cha t ca x s ny cng vi triu thn ca ng theo chnh php. Trng lo Mahinda cho xut gia 62 v t-khu v t nn mng Tng-gi u tin o S T. Sau khng bao lu th Hong hu ca c vua Devnampiyatissa l Anladev v 1000 cung nga th n cng mun xut gia. Th l t-khu-ni Saghamitta (Ch rut ca hong t Mahinda 1) dn u mt phi on Ni chng n o quc p ng nguyn vng ny. Thp tng vi Trng lo Ni c nhng t-khu-ni hu danh: Uttara, Hem, Msagall, Aggimitt, Tapp, Pabbatachinna, Mall, Dhammadsik... Cng ln thuyn vi phi on c mt nhnh B- c chit t cy m ti Bodhigay c gn gi rt cng phu - c ni ni l mang theo c t bn a v c chuyn gia vt l i theo chu trch nhim bo qun v m trng. Th l cy B- lch s thing ling c trng ti i uyn Mahmeghavana - sau ny c chit nhnh trng khp 32 tnh thnh. p ng cho nhu cu c tin ca qun chng, sa-di Sumana c lnh ca m (Trng lo Ni Saghamitta) ln thuyn tr v t lin xin ng ngoi (i Asoka) v Thnh Tng Moggallputta Tissa thnh Bt v Xli Rng Nhn ca c Pht mang v o quc. Th ri, ti ni Missaka, mt bo thp c tn l Thprma c kin to tn tr Bt v X-li Rng Nhn ngn sau chim bi, phng th. Sau khi thit lp c chnh php ti x s ca tc Rng v tc D-xoa vi mt s hng thnh cha tng c, Pht php tri qua cc triu i c cc c
C s liu ni, cng cha Saghamitta l con ca b v trc, trc khi Asoka ng quang vng v; hong t Mahinda l con ca b v sau. T-khu Mahinda xut gia nm 23 tui, 12 h, 35 tui, ngi mi n o quc. Cng cha Saghamitta xut gia cng thi vi em trai, khi y b c con, l Sumana cng cho xut gia sa-di lun. Nhng c s liu cho bit b l em gi ca Mahinda mi ng.
1

vua chn chnh, hin thin trng vng tn th, c xem nh l quc gio vi mt c tin khng g lay chuyn ni. Mc du o S khng c ghi chp - nhng ta c bit l ln kt tp Pht ngn ln th t, tuyn c Tam Tng Pi v cng b ch gii Tam Tng bng ting Sri Lak (mu t Sinhala), din ra ti y, triu i c vua Devnampiyatissa vi s tham d ca 63 v Thnh Tng v 500 i c t-khu (C ni ni l 60.000 v Thnh Tng). Sau , vo khong nm 440-454 Pht lch, thi c vua Vaagamba, Tam Tng Pi vn v c ch gii u c chp ln L Bung (bi dip) ri c truyn sang cc nc Thi, Min, Min in. Ni tm li, cng trnh ca dch phm ny tuy khim tn nhng v cng cn thit - v chng ta c tip cn vi cu trc ng php c xa nht cng vi nhng thng tin ng tin cy v mt s hc. Xin c tn thn cng c ca tc gi v gi tr t liu tt nhin ca dch phm. Trn trng. Vit ti Hu, Huyn Khng Sn Thng Am My Ta, 14/2 Canh Dn - 29/3/2010 T-khu Gii c (Minh c Triu Tm nh)

vi

PHN GII THIU


Tc phm Dpavasa l ti liu s ting Pli c nht cn c lu li. Danh tnh ca tc gi khng xc nh c. V thi im thc hin cng khng c ghi li, nhng chng ta c th suy lun ra rng s liu ny c thc hin di triu i ca c vua Mahsena (325-352 theo Ty lch) vi l do l nhng iu ghi chp v v vua ny cha c kt thc. Hc gi Hermann Oldenberg nghin cu v vn ny v a ra kt lun nh sau: 1/- Tc Phm Dpavasa khng th c thc hin trc nm 302 Ty lch do t liu lch s ch c ghi li n thi k . 2/- Mt s cu vn tng t nh ca Dpavasa c Ngi Buddhaghosa trch dn trong cc bn Ch Gii ca mnh (ngha l khng th c thc hin sau thi k ca Ngi Buddhaghosa vo khong cui th k th 5 theo Ty lch). 3/- Hermann Oldenberg cn tm c ti liu cho bit rng c vua Dhtusena (459-477 Ty lch) ra lnh tr tng Dpavasa trc cng chng vo l hi hng nm tng nh ngi Mahinda. (4) Bn S Gii (k) ca Mahvasa 1 c thc hin sau mt thi gian di cp n bn ch gii ca tc phm Dpavasa ny.
Mahvasa cng l ti liu s v hn o Lak t thi im khi nguyn cho n u th k th 18 c vit theo th k th gth bng ting Pli. Nghe rng cc nh s Tch Lan ang tip tc ghi chp cho cng trnh s liu ny n thi i hin nay. Tc phm Mahvasa c ngi T Khu Minh Hu dch sang ting Vit vi ta i Vng Thng S t bn dch ting Anh The Great Chronicle of Ceylon ca Wilhelm Geiger.
1

ii

V Hermann Oldenberg a n kt lun rng tc phm Dpavasa c bin son vo khong thi gian u th k th t cho n 30 nm u ca th k th nm theo Ty Lch. Da vo ngn ng s dng v vn phong khng hon chnh ca tc phm Dpavasa, ng ta cho rng tc phm ny hin nhin xut hin trc Mahvasa (Oldenberg, Hermann. The Dpavasa: An Ancient Buddhist Historical Record. Introduction, trang 8,9). V ni dung, tc phm ny trnh by ba ln ving thm ca c Pht, s thit lp Pht Gio o, triu i cc v vua cng mt s hot ng lin quan n Pht Gio v kt thc triu vua Mahsena. Mt s s liu c bit ng c lu nh sau: 1/- c Pht ng n hn o Lak ba ln (IX: 39-41): Ln th nht vo thi im Ngi ang t ba v o s tc bn Kassapa (I: 45-49). Ln th nh vo lc Ngi ang ng ti tu vin ca ng Cp C c (II: 2-3; XV: 65-67). Ln th ba vo nm th tm tnh t lc chng qu Ton Gic, Ngi ng n Kalyi (nay l ngi cha Kelani Vihra th Colombo) theo li mi ca Long Vng Mai-akkhika (II: 51-53). 2/- c Pht Thch Ca xc nhn vic ng n o Lak ca ba v Pht qu kh Kakusandha, Kongamana, Kassapa (II: 66-68; XV: 33-63) v vic ba nhnh B ca cc v y c trng xung x s ny ti cng mt a im (II: 63). 3/- Trnh by v cc v vua dng di Skya ca c B Tt Siddhattha (S t Ta): v c ni tn l Jayasena, ng ni l Shahanu, cha l Suddhodana (Tnh Phn) v bn ngi ch c chung phn tn Odana. V thnh Kapila c chn lm kinh t nhiu i vua trc (III: 44-48). 4/- T lc c Pht vin tch Nit Bn n cuc kt tp ln th nht l bn thng, a n kt lun rng nm y l nm nhun (I: 24; IV: 5). 5/- Tn gi Theravda c bt u s dng vo thi k Kt Tp ln th nht (IV: 10).

iii

6/- Truyn thuyt ca c vua Asoka c ghi li chng VI v VII. 7/- Lch s ca vic thnh lp vng quc Lak (Chng IXX) v c cu k tng kt v cc tn gi ca hn o ny (IX: 20; XVII: 5). c bit c nu ln vic c Pht c li tin tri v o Lak v gi gm n cha tri Sakka vo thi im vin tch Nit Bn (IX: 21-25). 8/- Tn ca mt s t khu ni thp tng Saghamitt i n hn o Lak thnh lp ni chng (XV: 77-78). 9/- X-li ca bn v Pht Kakusandha, Kongamana, Kassapa, v Gotama c rc n th phng trn hn o Lak (XVII: 08-11). Bn nhnh B c bn v t khu ni rc n trng ti hn o ny (XVII: 16-24). 10/- Mahpajpati Gotam l ch em song sanh i vi hong hu May (XVIII: 7). 11/- Danh tnh cc v t khu ni ni ting hong Php x Jambudpa v Tambapai, nay l n v Tch Lan (XVIII: 743). 12/- Danh tnh cc v t khu ni ting hong Php x Tambapai (XVIII: 4-8). 13/- Vic ghi chp Tam Tng Pli v Ch Gii thnh sch c thc hin di triu c vua Vaagma Abhaya, tc l vo khong cc nm 29-17 ca th k th nht trc Ty lch (XX: 1921). V hnh thc, tc phm ny c thc hin da theo li trng thi gm c 22 chng (tng t nh th Mah Kvya ca ngn ng Sanskrit) gm nhiu cu k (gth) hp thnh. Mi cu k c ghi thnh 2 dng v c chia lm 4 pda; thng thng mi cu k nh vy l mt cu vn hon chnh v phng din vn phm. Ring tc phm Dpavasa, nhng nguyn tc mu mc trn khng c p dng mt cch cht ch. C nhiu cu k c trnh by thnh ba dng v bin cch ca mt s t khng theo

iv

ng vn phm tiu chun, c th do ti liu lu tr b mi mt gm nhm hoc b h hng theo thi gian. Trong lc phin dch, c mt s t v on th chng ti phi da vo ng cnh v mch vn xc nh ngha. V nguyn tc Pli, chng ti cng xin ghi li ngun trch dn c s dng qu v tin vic sao lc: 1/- Dpavasa (in Sinhalese characters). Ed. and Sinhalese trans. Ven. avimala. Colombo: M. D. Gunasena & Co. Ltd., 1970. 2/- The Dpavasa: An Ancient Buddhist Historical Record. Ed. and trans. Hermann Oldenberg. New Delhi: Asian Educational Services, 1982. Chng ti s dng vn bn th nht (c ghi bng mu t Sinhala) l ch yu. Tuy nhin, mt vi ch chng ti theo s sp xp ca vn bn th nh do c hp l hn, cng nh b tc thm mt vi on t vn bn ny v ngh rng vn bn th nht b thiu st. V phng thc trnh by, chng ti ghi li cc cu k th Pli bng dng ch nghing xen k vi li dch Vit theo li vn xui bng dng ch ng; mi cu k Pli tng ng vi hai hoc ba dng vn Vit c trnh by thnh tng on tch bit. i ch, cn kt hp li hai cu k hoc nhiu hn mi c c mt cu vn hon chnh v vn phm v ngha. Cc cu i thoi khi c dch sang ting Vit c trnh by bng dng ch nghing trong ngoc kp. Chng ti trnh by song ng nh vy vi cc dng sau: Gip cho c gi ngi Vit c c vn bn Pli tham kho lc cn thit, ng thi cng thun tin cho qu c gi d dng kim tra li cht lng ca li dch Vit. Mc ch ca chng ti trong khi nghin cu ti liu ny nhm tm hiu vn phong Pli qua cc thi k khc nhau nn thi gian u t cho cng vic ghi li ting Vit ca ti liu ny rt hn ch, v th khng trnh khi nhng iu thiu st. Ngng mong qu

c gi nim tnh h x. Mi s gp ph bnh xin email v: indacanda@gmail.com. Trong lc thc hin bn dch S Liu v o Lak ny, chng ti nhn c tin cc v thin hu tr thc sau y qu vng: S C Diu Linh, ng Thn S C Liu Nh, Ch Nguyn c Dzin. Ngng mong cc v y u c thnh tu chn an vui v lun c s hng tm tu tp tin n bn b Gic Ng. Nhn y, chng ti cng xin chn thnh tn dng s sch tn v ng h ca qu v Pht T hu n: Dr. Bnh Anson, gia nh Ch Lng Xun Lc, Anh Phm Trng , gia nh L Hong Anh, C T Khnh Huy, B Ba Diu i, C Su Dp v cc con Phm Th Thi, Phm Xun Lan, Phm Thu Lan, Phm Thng Hi, C Kim Khem, C L Th Hu, gia nh Trng Tuyt Anh, v.v... ng thi cng khng qun nhc n s ng h ca gia nh Pht t ng Xun Phong & Hong Th Lu, cng nh s n lc ca Pht t Nguyn th Minh Nguyt trong vic thc hin vn bn ny my vi tnh. Thnh tm cu chc qu v lun gi vng nim tin v thnh tu c nhiu kt qu trong cng vic tu tp gii thot cng nh h tr Tam Bo. Cng c ny xin dng n Ha Thng tr tr cha Sri Jayawardhanaramaya, Colombo, Tch Lan, to nhiu iu kin thun li cho chng ti trong cng vic tu hc v nghin cu Pht Php thi gian qua. Mong sao ht thy chng sanh u c tn ha trong nh ho quang ca Chnh Php. Colombo, ngy 20 thng 08 nm 2005 T khu Indacanda (Trng nh Dng) --ooOoo--

vi

vii

Namo tassa bhagavato arahato sammsambuddhassa. Knh l c Th Tn, bc A-la-hn, ng Chnh Bin Tri! *****

PAHAMO PARICCHEDO CHNG TH NHT


1/- Dpgamana buddhassa dhtu ca bodhiygama, sagahcariyavdaca dpamhi ssangama, narindgamana vasa kittayissa, sutha me. Ti s thut li lch s vic c Pht ng n hn o, vic ng n ca Pht Php, vic ng n ca x-li v ci B trn hn o, 1 v s kt tp li dy ca cc v thy gio th; xin hy lng nghe ti. 2/- Ptipmojjajanana pasdeyya manorama, anekkrasampanna cittikatv sutha me. Qu v hy khi tm tnh tn hoan h c trn v mi phng din l ngun sanh ln s vui mng v phn khi, ri xin lng nghe ti. 3/- Udaggacitt suman pahah tuhamnas, niddosa bhaddavacana sakkacca sampaicchatha. Vi tm phn chn, c thin , c hi lng, v tm tr hn h, qu v hy nghim trang ghi nhn li ni tt p khng c sai st.
1

Lak l tn gi c xa ca nc Sri Lanka ngy nay (tn gi quen thuc i vi ngi Vit l nc Tch Lan, m t tn c trc y l Ceylon).

S Liu v o Lak

Chng th nht

4/- Sutha sabbe paidhya mnasa vasa pavakkhmi parampargata, thutippasattha bahunbhivaita eta hi nnkusumava ganthita. Tt c qu v hy thnh tm lng nghe. Ti s cng b lch s c tun t truyn li, c ca tng bng nhng li khen ngi, v c nhiu ngi din ging; bi v lch s ny c v nh l v s bng hoa c xu kt li. 5/- Anpama vasavaraggavsina apubba anaa tatha suppaksita, ariygata uttamasabbhivaita sutha dpatthuti sdhusakkata. Qu v hy lng nghe mt cch cung knh v nghim trang li ca tng v hn o. Li ca tng y c lu truyn trong dng tc cao qu tt nh, khng c g snh bng, v tin khong hu, c trnh by y chnh xc, c cc thnh nhn lu truyn li, v c cc bc thng nhn ca ngi. ***** 6/- sabha hnapallaka acala dahamakampita, caturage patihya nisdi purisuttamo. Sau khi chn ng bn o binh, bc ti thng ca loi ngi ngi xung ngi bo ta l ch ngi cao qu, khng th di chuyn, vng chi, v khng b lay ng. 7/- Nisajja pallakavare narsabho dumindamle dipadnamuttamo, na chambhati vtabhayova kesar disvna mra saha senavhana.

S Liu v o Lak

Chng th nht

Sau khi ngi xung ngi bo ta cao qu ti gc cy thuc loi vng mc, ng cao qu ca loi ngi, v ng u ca loi hai chn, khng b run ry, tng t nh con s t chng cht s hi, quan st Ma Vng cng vi m qun binh. 8/- Mravda bhinditvna vitr setv sasenaka, jayo attamano dhro santacitto samhito. V chin thng ti ci, dng cm, tm t an tnh, nh tnh b gy l lun ca Ma Vng v khin cho g cng vi m qun binh phi thoi lui. 9/- Vipassankammahna manasikraca yoniso, sammasi bahuvidha dhamma anekkranissita. V vi tc ng n, Ngi hon ton an tr vo mc minh st l php a dng v tu thun vo nhiu iu kin. 10/- Pubbenivsaaca dibbacakkhuca cakkhum, sammasanto mah tayo yme atikkami. Trong lc thnh tu tc mng minh v thin nhn minh, bc Hu Nhn l v i tr tu tri qua ba canh ca m. 11/- Tato pacchimaymamhi paccaykra vivaayi, anuloma pailomaca manask sirghano. Sau vo canh cui, ng Quang Vinh ton ho khai m v qun st nhn duyn theo hai chiu thun nghch. 12/- atv dhamma pariya pahna maggabhvana, anussari mah vimuttopadhisakhaye. Sau khi bit c Php v thu hiu c s t b v s thc hnh o L, bc i Tr khi c hon ton gii thot suy tng v vic chm dt ti sanh.

S Liu v o Lak

Chng th nht

13/- Sabbautaavara abhisambuddho mahmuni, buddho buddhoti ta nma sama pahama ahu. Khi hon ton gic ng tr tu Ton Gic ti thng, bc i Hin Trit c xc nh vi tn gi u tin y l c Pht, bc Gic Ng. 14/- Bujjhitv sabbadhammna udna katv pabhakaro, tadeva pallakavare sattha vtinmayi. Sau khi c gic ng tt c cc Php v ni ln li cm hng ng Quang Minh tri qua by ngy ngay ti ngi bo ta cao qu y. 15/- Samitasabbasantso katakicco ansavo, udaggo sumano haho vicintesi bahu sita. Vi phn s c hon thnh, mi iu s hi c lng yn, khng cn nhim, c phn chn, vi tm t th thi, vui mng, bc Lu Tn suy ngh v nhiu trch nhim. 16/- Khae khae laye buddho sabbalokamavekkhati, pacacakkhu vivaritv olokesi bahujjane. Trong khong thi gian v cng ngn ngi, c Pht qun xt tt c th gian, sau khai m nm loi nhn quan 1 v nhn thy nhiu loi chng sanh. 17/- Anvaraaa ta pesesi dipaduttamo, addasa virajo satth lakdpa varuttama. ng o S khng cht nhim , bc Ti Thng ca loi ngi, s dng tr tu khng b hn ch y v nhn thy hn o Lak 1 l cao qu nht hng.
Pacacakkhu (paca: 5, cakkhu: con mt) nm loi nhn quan ca c Pht gm c nhc nhn (masacakkhu), thin nhn (dibbacakkhu), tu nhn (pacakkhu), Pht nhn (buddhacakkhu), ton tri nhn (samantacakkhu).
1

S Liu v o Lak

Chng th nht

18/- Sudesa utusampanna subhikkha ratankara, pubbabuddhamanucia ariyagaasevita. (Lak) l x s tt p, kh hu iu ha, vt thc di do, c hm m chu ngc, c ch Pht qu kh ng n v tp th Thnh nhn c ng. 19/- Lakdpavara disv sukhetta ariylaya, atv klamaklaca vicintesi anuggaho. Sau khi nhn thy tnh cht cao qu ca hn o Lak l c rung ng mu m v l tr x ca cc Thnh nhn, v sau khi qun xt v yu t hp l ca thi im hoc cha ng thi im, ng T suy ngh rng: 20/- Lakdpe ima kla yakkhabht ca rakkhas, sabbe buddhapaikuh sakk uddharitu bala. trn hn o Lak vo thi im ny, tt c chng sanh hng d-xoa v l c thn l i nghch vi ch Pht, chng c th dng oai v quyn lc. 21/- Nharitv yakkhagae pisce avaruddhake, khema katvna ta dpa vaspessmi mnuse. Sau khi ch ng b l d xoa v cc c thn tr thnh nhng k chu s khut phc, ta s thit lp an ninh v gip cho nhn loi sinh sng ti hn o y. 22/- Tihantesu ime ppe yvatyu asesato, ssanantara bhavissati lakdpavare tahi. Trong khi ton th cc hng xu xa ny tn ti n ht tui th, s c c hi cho Gio Php pht trin ti ni y, trn hn o Lak tuyt vi.
1

Tc l nc Sri Lanka ngy nay; tn c c gi l Tch Lan.

S Liu v o Lak

Chng th nht

23/- Uddharitvnaha satte pasdetv bahujjane, cikkhitvna ta magga accuta ariypatha. Sau khi di chuyn cc chng sanh y i, ta s to nim tin cho s ng loi ngi v s ging gii o l y, tc l con ng Bt T ca cc Thnh nhn. 24/- Anupd parinibbmi suriyo atthagato yath, parinibbute catumse hessati pahamasagaho. Ta s vin tch Nit Bn do khng cn chp th, tng t nh mt tri ln xung vy. Sau khi vin tch Nit Bn c bn thng 1 th s c cuc kt tp ln th nht. 25/- Tato para vassasate vassnahrasni ca, tatiyo sagaho hoti pavattatthya ssana. Sau mt trm nm s c cuc kt tp khc, ri sau mt trm mi tm nm l cuc kt tp ln th ba nhm mc ch hong khai Gio Php. 26/- Imasmi jambudpamhi bhavissati mahpati, mahpuo tejavanto dhammsokoti vissuto. ti Jambudpa ny s xut hin v i vng c phc bu ln lao, c oai lc, c bit ting l Asoka Cng Chnh. 27/- Tassa rao asokassa putto hessati paito, mahindo sutasampanno lakdpa pasdaye.

c Pht Nit Bn vo ngy trng trn thng Veskha (tng ng vi rm thng 4 m lch ca Vit Nam) v cuc kt tp ln th nht c tin hnh sau khi vo ma an c c mt thng (tng ng vi 16 thng 7 m lch), thng thng khong thi gian ny l 3 thng. gii thch chng c nu trn th nm c Pht Nit Bn phi l nm nhun (do ma ma n tr nn ma nng c ko di thm mt thng).

S Liu v o Lak

Chng th nht

Ngi Mahinda, con trai ca v vua Asoka y, s l bc tr tu thnh tu c kin thc s thit lp nim tin hn o Lak. 28/- Buddho atv ima hetu bahu atthpasahita, klkla ima dpa rakkha sugato kari. Sau khi bit c nhn ny s a n nhiu li ch, c Pht Thin Th tin hnh vic h tr hn o ny c ngy ln m. 29/- Pallaka animisaca cakama ratanghara, ajaplamucalindo khraplena sattama. Ngi bo ta, s khng chp mt, vic i kinh hnh, ngi nh Php Bo, ci cy ca nhng ngi chn d, rng cha Mucalinda, v (s tr thin ti) Khrapla l th by. 30/- Sattasatthakaraya katvna vividha jino, brasi gato vro dhammacakka pavattitu. ng Chin Thng thc hin vic cn c tin hnh theo nhiu phng thc trong by tun l. Ri v Anh Hng i n thnh Bras (Ba-la-ni) 1 chuyn vn Php Lun. 31/- Dhammacakka pavattento paksento dhammamuttama, ahrasanna kona dhammbhisamayo ahu. Trong lc chuyn vn Php Lun v thuyt ging Gio Php ti thng, c mi tm koi 2 chng sanh thu hiu Gio Php. 32/- Koao Bhaddiyo Vappo Mahnmo ca Assaji, ete pacamahther vimutt nattalakkhae.

1 2

Hin nay l thnh ph Benares (India). 1 koi l 10 triu; 18 koi l 180 triu.

S Liu v o Lak

Chng th nht

Koaa, Bhaddiya, Vappa, Mahnma, v Assaji, nm v i trng lo ny gii thot vo lc bi Kinh V Ng Tng (c ging gii). 33/- Yasasahy cattri puna pasadrake, Brasi Isipatane vasanto uddhar jino. Trong khi c ng ti Isipatana thnh Bras, ng Chin Thng cng tip Yasa v bn ngi bn cng vi nm mi chng trai tr. 34/- Brasi vasitvna vutthavasso tathgato, kappsike vanasae uddhari Bhaddavaggiye. Sau khi c ng v tri qua ma an c ma ti thnh Bras, ng Thin Th tip nhm Bhadda ti khu rng rm Kappsika. 35/- Anupubba caramno Uruvelamavasari, addasa virajo satth Uruvelakassapa jai. Trong lc tun t du hnh, bc o S khng cn nhim ng n Uruvel v gp v o s tc bn Uruvela Kassapa. 36/- Agygre ahinga damesi purisuttamo, disv acchariya sabbe nimantisu tathgata. ng Ti Thng Nhn thun phc con rng ngi nh th la. Sau khi chng kin s k diu, tt c thnh mi bc Thin Th rng: 37/- Hemanta ctumsamhi idha vihara Gotama, maya ta niccabhattena sad upahahmase. Ny v Gotama, hy c ng ni y trong bn thng ma lnh, chng ti s lun lun h Ngi vi vt thc thng k.

S Liu v o Lak

Chng th nht

38/- Uruvelya hemante vasamno tathgato, jaile saprisajje vinesi purissabho. Trong khi c ng ti Uruvel vo ma lnh, ng Thin Th, v Lnh T ca nhn loi, cm ha cc o s tc bn v hi chng (ca h). 39/- Mahyaa pakappisu Ag ca Magadh ubho, disv yae mahlbha vicintesi ayoniso. Ri c hai x Aga v Magadha chun b i l cng t. Uruvela Kassapa nhn thy li lc ln trong cuc l cng t nn suy ngh si quy rng: 40/- Mahiddhiko mahsamao nubhvaca ta mah, sace mahjanakye vilubbeyya katheyya v. 41/- Parihyissati me lbho Gotamassa bhavissati, aho nna mahsamao ngaccheyya samgama. V i sa-mn c i thn lc. Nu v i nhn th hin thn thng y hoc thuyt ging cho i chng, li lc ca ta s b mt mt v s tr thnh ca Gotama. Vy th v i sa-mn khng nn i n ni hi hp. 42/- Carita adhimuttica sayaca anusaya, cittassa soaskre vijnti tathgato. ng Thin Th hiu r mi su biu hin ca tm, s vn hnh, nh, khuynh hng, v s tim tng. 43/- Jailassa cintita atv paracittavid muni, piapta Kurudpa gantvna mahatiddhiy. Sau khi bit c suy ngh ca v o s tc bn, ng Mu Ni l v bit c tm ca ngi khc dng i thn lc i n kht thc x Kurudpa.

S Liu v o Lak

Chng th nht

44/- Anotattadahe buddho paribhujitvna bhojana, tattha jhnasampatti sampajji bahu hita. c Pht th dng vt thc h Anotatta, ri th nhp thin chng c nhiu li ch ti ni y. 45/- Buddhacakkhhi lokaggo sabbaloka vilokayi, addasa virajo satth Lakdpavaruttama. Bc o S khng cn nhim, ng Cao C ca th gian, dng cc Pht nhn xem xt ton th th gii v nhn thy hn o Lak cao qu tuyt vi: 46/- Mahvana mahbhma ahu Laktala tad, nnyakkh mahghor ludd lohitabhakkhas. Lc ny x s Lak c rng bao la, rt kinh khip, c nhiu loi d-xoa v cng gh rn tn bo kht mu. 47/- Ca rudd ca pisc nnrpavihesik, nndhimuttik sabbe sannipte samgat. V c cc hung thn him c tn bo khuy nhiu vi nhiu hnh thc. Du c khuynh hng khc nhau, tt c t hi li sng chung thnh on. 48/- Tattha gantvna ta majjhe vihisetvna rakkhase, nharite piscete manuss honti issar. Ta s i n ni y gia chng ri gy kh khn cho hng c thn. Khi cc hung thn ny b di i, loi ngi s tr thnh ch nhn. 49/- Ima attha mahvro cintayitv bahu hita, nabha abbhuggamitvna Jambudp idhgato.

10

S Liu v o Lak

Chng th nht

Ngh rng vic ny c c nhiu li ch, ng i Hng bay ln khng trung v t Jambudpa 1 ng n ni ny. 50/- Yakkhasamgamamajjhe upari siramatthake, nisdana gahetvna dissamno nabhe hito. Ngi cm ly ta c ri hin ra ng trn khng trung chnh gia m d-xoa, pha bn trn nh u. 51/- hita passanti sambuddha yakkhasen samgat, buddhoti ta na maanti yakkho aataro iti. m binh lnh d-xoa khi t hi li nhn thy ng Ton Gic ang ng yn, nhng khng bit Ngi l: c Pht v ngh rng: Mt d-xoa no . 52/- Gagtre mahiysu pokkhalesu patihite thpahne subhagae, tasmi padesamhi hito naruttamo samappito jhnasamdhimuttama. Ti v tr ca ngi bo thp Subhagaa 2 c thit lp Mahiy Pokkhala ni b sng Gag, ng Ti Thng Nhn ng ti khu vc y v th nhp tng nh cao tt ca thin. 53/- Jhna lahu khippanisantikro muni sampajjati cittakkhae, sahas samuhti jhnakkhaiy sampayi sucittehi pramgato. L v thc hin s an tnh ngn hn, ng Mu Ni nhp thin mt cch nh nhng trong mt st-na tm v xut ra khi st-na thin mt
1

Jambudpa dch l hn o c cy Jambu (o , mn), tc l x India (n ) ngy nay. 2 Vo thi im y ngi bo thp cha c xy dng nn.

11

S Liu v o Lak

Chng th nht

cch nhanh chng. Ngi t n v tr vo ba-la-mt bng cc tm thin. 54/- hito nabhe iddhi vikubbamno yakkho va mahiddhi mahnubhvo, khaiya ghan meghasahassadhr pavassati stalavtaduddini. Trong lc ng trn khng trung v ph din thn thng trong t nh g d-xoa c i thn lc c i oai lc, Ngi tc thi to ra nhng m my en mang theo hng ngn cm my vi nhng cn gi lnh v bng ti, ri ma xung. 55/- Aha karomi te uha mama detha nisditu, atthi tejabala mayha parissayavinodana. (c Pht ni rng): Ta s lm cho cc ngi c m p. Hy nhng cho ta (khong trng) ngi xung. Ta c nng lc sng chi v vic to ra hin tng ri lon l do ta. 56/- Sace vinoditu sakk nisdhi yathicchita, sabbehi samanuta tava tejabala kara. (Cc d-xoa ni rng): Nu Ngi c th xua ui i (cc s ri lon) th xin Ngi hy ngi xung theo nh mun. Tt c u ng . Xin Ngi hy th hin nng lc sng chi ca Ngi. 57/- Uha ycatha ma sabbe bhiyyo teja mahtapa, khippa karoma accuha tumhehi abhipatthita. (c Pht ni rng): Tt c cc ngi cu xin ta s m p, nhiu nh sng, v ngn la v i. Chng ta s c ngay lp tc s v cng m p theo nh cc ngi mong cu. 58/- hite majjhantike kle gimhna suriyo yath, eva yakkhnamtpo kye hapitadrua.

12

S Liu v o Lak

Chng th nht

Ging nh mt tri ma h vo thi im gia ngy ng bng, c lung sc nng khng khip nh th xm chim c th ca cc d-xoa. 59/- Yath kappaparivae catusuriya-tapo, eva nisdane satthu tejo hoti tatuttari. Ging nh sc nng ca bn mt tri vo thi k hoi kip, cng vy ti ch ngi ca bc o S c sc nng cn hn th na. 60/- Yath suriya udenta na sakk caritu nabhe, eva nisdana camma natthi varaa nabhe. Tng t nh mt tri ang mc ln khng th b dng li trn bu tri, cng vy tm ta c bng da th l khng c gii hn trn khng trung. 61/- Nisdana kappajla va teja suriya va pahav, mahtapa vikirati aggijla vanappaka. Tm ta c ta ra sc nng khng khip ging nh ngn la lc hoi kip pht ra nh sng, y nh l mng li la ln lao, tng t nh mt tri thiu t tri t. 62/- Agrarsijalittapa tahi nisdana abbhasama padissati, dpesu uha nidasseti dussaha dhuva nipakka ayapabbatpama. ni y, tm ta c c sc nng ca ng than chy c nhn thy ging nh m my, tng t nh ngn ni bng st rn chc b nung nu ang ta xung sc nng kh chu trn khp cc hn o. 63/- Puratthima pacchimadakkhiuttara uddha adho dasadis imyo,

13

S Liu v o Lak

Chng th nht

sace aya yakkho mahnubhvo tejo sampajjati pajjalyati. 64/- Katha gamissma sukh arog kad pamucma ima subherava, sabbeva yakkh vilay bhavissare bhusa va muhiraja vtakhitta. (Cc d-xoa than van rng): Nu d-xoa c i oai lc ny bin thnh ngn la ri thiu t c mi phng ng ty nam bc trn di ny y, lm th no chng ta c c s an vui, khng tt bnh? Khi no chng ta thot khi tai ha khng khip ny? Ton th loi d-xoa s b tiu dit ging nh nhm bi phn b tan tc bi cn gi. 65/- Buddho isna nisabho sukhvaho disvna yakkhe dukkhite bhayahite, anukampako kruiko mahesi vicintayi atthasukha amnuse. Sau khi nhn thy cc d-xoa b khn kh v lm vo ni lo s, c Pht, v ng u cc n s, l ngun em n s an lc, l v i n s c lng bi mn nhn hu, ngh n iu mong mi v s an lc cho hng phi nhn. 66/- Ath aadpa patirpaka ima ninna thala sabbahnekasdisa, nadpabbatatalkasunimmala dpa giri laktala sampama. Khi y c mt hn o khc tng t nh hn o ny, c s ng nht v tt c cc khu t thp hoc kh ro, v cng trong sch vi cc sng ngi ni non ao h, l hn o Giri hon ton y ht x s Lak. 67/- Sunibbhaya gopitasgarantaka

14

S Liu v o Lak

Chng th nht

pahtabhakkha bahudhaamkula, utusamattha harisaddala mahi vara giridpamimassa uttari. Hn o Giri l x khng c iu hi s, c bin c xung quanh bo v, c nhiu thc phm, di do vi v s ng cc, kh hu hi ha, c b mt l ng c xanh, v qu bu hn hn hn o ny. 68/- Ramma manua harita sustala rmavanarmaeyyaka vara, santdha phullaphaladhrino dum sua vivitta na ca koci issaro. L x s quyn r, yu kiu, xanh ti, mt m, tuyt vi, ng mn vi nhng vn cy v rng rm. Ni y thanh tnh, trng tri, hiu qunh, c cy ci tru nng nhng hoa v qu, nhng khng c ngi no cai qun. 69/- Mahaave sgaravrimajjhe sugambhre mi sad pabhijjare, suduggame pabbatajlamussite sudukkara atthamanihamantara. L x s thuc v bin c, gia ln nc ca i dng su thm lun c sng v, c dy ni vn ln rt kh i n, v c mun kh m thc hin khi (ngi c ng) pha bn trong khng ng . 70/- Paramnaros parapihimasik akruik parahehane rat, ca va rudd rabhas ca nidday vidappanik sapathe ime idha. 71/- Atha rakkhas yakkhaga ca duh dpa ima Lakciranivsina, dadmi sabba giridpapora

15

S Liu v o Lak

Chng th nht

nivasantu sabbe supaj angh. (c Pht suy ngh rng): ni y, cc c thn v m ng d-xoa xu xa b nguyn ra l nhng k kiu cng, ngo ngh v cm hn cc k khc, nhc m sau lng cc k khc, khng lng bi mn, vui thch trong vic hm hi cc k khc, li cn c c, hung d, bo tn, v khng lng thng xt. Gi ta s ban cho chng hn o ny tc l ton b hn o Giri (Giridpa) nguyn thy, v l ch tr ng khng xa Lak. Mong rng tt c bn chng s nh c, kho sinh sn, v khng gp kh khn. 72/- Imaca Laktala mnusna porakappahitavutthavsa, vasantu Laktale mnus bah pubbe va ojavaramaasdise. V x s Lak ny l tr x c loi ngi c ng v to dng trong thi c i. Mong rng s c nhiu ngi c tr x s Lak ging nh khun vin Oja 1 cao qu trc y vy. 73/- Etehi aehi guehupeto manussavso anekabhaddako, dpesu dpissati ssan gate supuacando va nabhe uposathe. c tu hi vi nhiu phm cht ny hoc khc, Lak l chn c ng ca loi ngi c nhiu iu tt p. Gio Php khi c truyn n trn cc o s rng r tng t nh mt trng trn vnh vnh trn bu tri vo ngy Uposatha. 74/- Dpa ubho mnus rakkhas ca ubho ubhinna tulaya sukha muni, bhiyyo sukha lokavid ubhinna parivattayi goayuga va phsuka.
1

Ojadpa cng l mt tn gi ca hn o Lak ny.

16

S Liu v o Lak

Chng th nht

ng Mu Ni, bc Th Gian Gii, trong lc cn nhc s an lc ca c hai bn l loi ngi v cc c thn ri chuyn i hn o cho c hai bn c nhiu an lc, tng t nh chuyn i (v th) cp b ko cho chng c s thoi mi. 75/- Sakahayi gotamo dpamiddhiy bandha va goa daharajjukahita, dpena dpa upanmay muni yuga va nva dahadhammavedita. c Gotama dng thn thng a hn o li gn tng t nh con b c buc li v li i bi si dy thng chc chn. ng Mu Ni a hn o li gn vi hn o ging nh hai chic thuyn c giao lu nh vo s gn b cht ch. 76/- Dpena dpa yugala tathgato katvnura vipartarakkhase, vasantu sabbe giridpa rakkhas sapakkams vasana vavatthita. c Nh Lai thc hin vic ni lin hn o xinh p vi hn o kia v hon chuyn cc loi c thn (ni rng): Chc cho tt c cc loi c thn trn Giridpa sng c n nh c y vt thc. 77/- Gaga gimhamhi yath pipsit dhvanti yakkh giridpamatthik, pavih sabbe anivattane puna pamuca dpa yath bhmiya muni. Cc hng d-xoa c s ho hc chy o ln hn o Giri tng t nh nhng ngi kht nc chy n sng Gag vo ma nng nc. Tt c bn chng i vo ri khng tr ra li. ng Mu Ni a hn o v li a im nh trc y.

17

S Liu v o Lak

Chng th nht

78/- Yakkh sutuh supahaharakkhas laddh sudpa manasbhipatthita, na bhyisu sabbe atippamodit otarisu sabbe chae nakkhattamaha. Cc d-xoa v cng mng r v cc hng c thn v cng hn h khi t c hn o xinh p nh mong mi. Tt c bn chng khng cn lo s v tham gia vo l hi Nakkhatta. 79/- atvna buddho sukhite amnuse hatvna metta paritta bhai jino, katvna dpa tividha padakkhia sad rakkha yakkhagaavinodana. Bit c cc phi nhn c an vui, c Pht an tr tm t v tht ln li kinh bo h. Sau , ng Chin Thng hng vai phi nhiu quanh hn o ba vng v lun h tr vic hon chuyn tp th d-xoa. 80/- Santappayitvna have amnuse rakkhaca katv daha mettbhvana, upaddava dpesu vinodayitv agoruvela punapi tathgatoti. Qu vy, ng Nh Lai trn an cc hng phi nhn, thc hin s h tr v s pht trin bn vng ca tm t i, xua i iu tai ha trn cc hn o, ri quay v li Uruvel. Pahamo paricchedo. Chng th nht. Bhavra pahama. Yakkhadamana nihita. Tng phm th nht. Dt chuyn khut phc cc d-xoa. --ooOoo--

18

DUTIYO PARICCHEDO CHNG TH NH


1/- Araha pana sambuddho Kosalna puruttama, upanissya vihsi Sudattrme sirghano. By gi, c Chnh ng Gic, bc A-la-hn, ng Quang Vinh ton ho c ng ti tu vin ca Sudatta 1 gn kinh thnh ca x Kosala. 2/- Tasmi Jetavane Buddho dhammarj pabhakaro, sabbaloka avekkhanto tambapaivaraddasa. ti Jetavana y, c Pht, bc Php Vng, ng Quang Minh, trong lc qun st ton th th gii nhn thy x Tambapai 2 cao qu. 3/- Atikkante pacavassamhi Tambapaitala ag, avaruddhake vinodetv sua dpa ak saya. Khi thi gian nm nm tri qua, Ngi ng n x s Tambapai, t mnh dp b cc iu chng ngi v lm cho hn o tr nn trng vng. 4/- Urag ajja dpamhi pabbateyy samuhit, ubho viyhasagma yuddha karonti drua. Gi y, cc loi rng v cc loi sng ni non trn o ni dy. C hai ang tin hnh cuc chin tp trung l trn giao tranh khng khip. 5/- Sabbe mahiddhik ng sabbe ghoravis ah, sabbeva kibbis ca madamn avassut.
1 2

Tn gi gia nh ca ng Anthapiika (Cp C c). Tambapai l mt tn gi khc na ca hn o Lak.

19

S Liu v o Lak

Chng th nh

Tt c cc loi rng u c i thn lc, tt c u c nc c d tn. Tt c u l ti t, c c, cung in, v tham lam. 6/- Khippakpi mahtej paduh kakkhal khar, ujjhnasa sukop urag viralatthik. Nhng con rng th nhanh nh, c oai lc ln, gian tr, tn bo, th l, c tm t xoi mi, nng ny, c lng tham nh mn. 7/- Mahodaro mahtejo Codaro ca tejaso, ubhopi balasampann ubhopi vatisay. Loi Mahodara c oai lc ln v loi Codara c quyn nng. 1 C hai u thnh tu sc mnh v c hai u c sc p ni bt. 8/- Na passati koci sama samuttari mahodaro mnamattena tejas, dpa vinsesi saselaknana ghtemi sabbe paipakkhapannage. Khng nhn thy c bn no bng hoc tri hn. Loi Mahodara do quyn lc b khch ng bi lng ng mn hy hoi hn o lun c ni non rng thm (tuyn b rng): Ta s tn st ton b l rng. 9/- Codaro gacchati mnanissito gacchantu ngasahassakoiyo, hanmi sabbe raamajjhamgate thala karomi satayojana dpa. Loi Codaro vo lng ng mn i n (ni rng): Mi t con rng hy xng n. Ta s git ton b b l tham gia vo cuc chin. Ta s san bng hn o rng 100 do-tun (ny).
1

Khng xc nh c tn cc chng loi ny; phn tch theo t ng codara (ca+udara = c bao t nh, bng thon) v mahodara (mah+udara = c bao t ln, bng b).

20

S Liu v o Lak

Chng th nh

10/- Padsayanti visavegadussah sampajjalanti urag mahiddhik, parosadhamm bhujagindamicchit samussahanti raasattu madditu. Nhng con rng d tn vi nc c cc nhy phng c, nhng con rng c i thn lc phun la, nhng con rng mong mi lm cha rng ni cn gin d ra sc nghin nt k th trong trn chin u. 11/- Disvna Buddho uragindakuppana dpa vinassanti nivattahetuka, lokatthacr sugato bahu hita vicintayi aggasukha sadevake. Sau khi nhn thy s gin d ca cha rng v vic bn chng s hy dit hn o l nhn t tiu hoi, c Pht Thin Th l v mang li phc li cho th gian suy ngh n nhiu iu li ch v an lc ti thng cho c ch thin (rng): 12/- Sace na gaccheyya na pannag sukh dpa vinsa na ca sdhungate, nge anukampamno sukhatthiko gacchmaha dpavuddhi samekkhitu. Nu ta khng ng n, cc con rng khng c an lc v hn o b hy dit l iu khng tt p trong tng lai. L ngi tm cu an lc v c lng thng tng n cc con rng, ta s i n mu cu cho s pht trin ca hn o. 13/- Lakdpe gua disv pubbe yakkhavinodita, mama sdhukata dpa m vinsentu pannag. Trc y, ta nhn thy c im ca hn o Lak v ta di chuyn loi d-xoa. Ta lm iu tt p, vy ch cc con rng tn ph hn o.

21

S Liu v o Lak

Chng th nh

14/- Ida vatvna sambuddho uhahitvna san, gandhakuito nikkhamma dvre ahsi cakkhum. Ni xong iu y, ng Chnh ng Gic, bc Hu Nhn, t ch ngi ng dy ri khi hng tht, v ng ngng ca. 15/- Yvat Jetavane ca rme vanadevat, sabbeva upahahisu maya gacchma cakkhum. Ch n tt c ch thin ng trn ci cy Jetavana v tu vin h tr (ni rng): i bc Hu Nhn, chng ta hy i n. 16/- Ala sabbepi tihantu samiddhi yekova gacchatu, gaccha saha rukkho ca dhrayitvna pihito. (c Pht ni rng): Thi i, tt c hy li. Ch i mt mnh Samiddhi. Hy mang theo thn cy v i n pha sau. 17/- Buddhassa vacana sutv samiddhi sumano ah, samla rukkhamdya saha gacchi tathgata. Nghe c li ni ca c Pht, Samiddhi tr nn hoan h ri nh ly thn cy cng vi b r ri i n vi ng Nh Lai. 18/- Naruttama ta sambuddha devarj mahiddhiko, chya katvna dhresi buddhasehassa pihito. T pha sau c Pht ti thng, v Thin Vng c i thn lc to bng rm ri che mt cho ng Ti Thng Nhn Chnh ng Gic y. 19/- Yattha ngna sagma tattha gantv naruttamo, ubhongavaramajjhe hito satthnukampako. Bc o S, ng Ti Thng Nhn, v y lng t i i n trn chin ca cc con rng v ng gia hai l rng cao qu. 20/- Nabhe gantvna sambuddho ubho ngnamantare,

22

S Liu v o Lak

Chng th nh

andhakratama ghora aksi lokanyako. c Chnh ng Gic, ng Lnh o th gii i n trn khng trung gia c hai l rng ri to nn m ti mt m gh s. 21/- Andha tama tad hoti lokanthassa iddhiy, andhakrena onaddho vihitya rukkho ahu. Do thn lc ca v Cha T th gii, khi y m en cng thm m mt. Thn cy vi s tnh ton trc c che khut bi bng ti. 22/- Aamaa na passanti tasit ng bhayahit, jinampi te na passanti kuto sagma kritu. Cc con rng khng cn nhn thy ln nhau tr nn run ry ng yn s hi. Chng cng khng nhn thy c ng Chin Thng, lm sao (chng c th) tin hnh cuc chin u? 23/- Sabbe sagma bhinditv pamucitvna vudha, namassamn sambuddha sabbe hit katajal. Tt c b d cuc chin, bung ri v kh. Trong lc t lng tn knh ng Chnh ng Gic, tt c ng yn chp tay li. 24/- Salomahahe atvna disv nge bhayahite, mettacittena pharitv uharasi pamucayi. Sau khi bit c cc con rng u b rn lng tc v nhn thy chng lm vo s s hi, c Pht pht khi tm t v ta ra ho quang m p. 25/- lokova mah si abbhuto lomahasano, sabbe passanti sambuddha nabhe canda va nimmala.

23

S Liu v o Lak

Chng th nh

Qu l cnh tng hng v, k diu, rn tc. Tt c u nhn thy ng Chnh ng Gic trn khng trung trng t nh mt trng khng cht bn nh. 26/- Chahi vaehi upeto jalanto nabhamantare, dasadis virocanto hito nge abhsatha. Th nhp v chi sng vi ho quang su mu ang ta rng khp mi phng, Ngi ng gia khng trung ni vi cc con rng rng: 27/- Kimatthiya mahrja ngna vivdo ah, tumheva anukampya javgacchi tato aha. Ny i Vng, s tranh chp gia cc loi rng xy ra do nguyn nhn g? Bi iu y, ta cp thi i n v lng thng tng n chnh cc v. 28/- Aya codaro ngo aya ngo mahodaro, mtulo bhgineyyo ca vivadanto dhanatthiko. (Con rng p rng): Loi rng Codaro ny v loi rng Mahodaro ny l cu v chu ang tranh chp v mong mun ti sn. 29/- Anuddaya caangna sambuddho ajja bhsatha, appo hutv mah hoti kodho blassa gamo. Hm y, ng Chnh ng Gic ni mt cch khoan dung vi cc con rng c c rng: S gin d ca k ngu si tuy nh nhoi nhng ri s bin thnh ln lao. 30/- Kimuddissa bah ng mahdukkha nigacchatha, ima paritta pallaka m tumhe nsayissatha.

24

S Liu v o Lak

Chng th nh

Lin quan n vic g khin nhiu con rng lm vo cnh kh s cng cc? Ngi bo ta ny tht l tm thng, cc ngi ch c git hi nhau. 31/- Aamaamavinsetha akata jvitakkhaya, savejesi tad nge nirayadukkhena cakkhum. Cc ngi khng nn tn st ln nhau. Vic git hi mng sng l iu khng nn thc hnh. Khi y, bc Hu Nhn lm cc con rng ng tm bng ni kh au ca a ngc. 32/- Manussayoni dibbaca nibbnaca pakittayi, paksayanta saddhamma sambuddho dpaduttamo. ng Chnh ng Gic, bc ti thng ca loi hai chn trong lc ging gii Chnh Php tuyn b v khi thy ca loi ngi, v ci tri, v v Nit Bn. 33/- Sabbe ng nipatitv khampesu tathgata, sabbe ng samgantv samagg hutvna pannag. Tt c cc con rng qu xung v t lng hi hn n c Nh Lai. Tt c cc con rng quy qun li, v chng tr nn ha hp. 34/- Upesu saraa sabbe asti pakoiyo, sabbe ng vinassma ima pallakahetuka. Tt c tm mi koi chng sanh quy y. (Ngh rng): Tt c loi rng chng ta b tiu hoi v nguyn nhn ngi bo ta. 35/- dya pallakavara ubho ng samatthik, paigahatha pallaka anukampya cakkhuma. C cng nh, hai con rng (cha) mang ngi bo ta qu bu n (ni rng): Bch ng Hu Nhn, xin ngi hy t bi nhn ly ngi bo ta.

25

S Liu v o Lak

Chng th nh

36/- Adhivsesi sambuddho tuhbhvena cakkhum, adhivsana viditvna tuh mahorag ubho. c Chnh ng Gic, bc Hu Nhn, nhn li vi trng thi im lng. Nhn bit s ng , hai con rng cha mng r (ni rng): 37/- Nisdatu ma sugato pallake veuriyamaye, pabhassare jtivante ngna abhipatthite. Xin ng Thin Th hy ngi xung y, trn ngi bo ta lm bng ngc qu tinh khit rng r l vt c cc con rng mong mi. 38/- Patihapisu pallaka ng dpnamantare, nisdi tattha pallake dhammarj pabhakaro. Cc con rng t ngi bo ta gia cc hn o. Bc Php Vng, ng Quang Minh, ngi xung ti ch y, trn ngi bo ta. 39/- Pasdetvna sambuddha asti ngakoiyo, tattha ng parivisu annapna ca bhojana. Tm mi koi con rng t nim tin vo ng Chnh ng Gic. Ti ni y, cc con rng dng n Ngi cm nc v vt thc. 40/- Ontapattapi ta asti ngakoiyo, parivretv nisdisu buddhasehasa santike. Khi c Pht ri bn tay khi bnh bt, tm mi koi con rng t li xung quanh ri ngi xung gn bn c Pht ti thng. 41/- Kalyike gagmukhe ngo ahu saputtako, mahngaparivro nmensi Maikkhiko.

26

S Liu v o Lak

Chng th nh

ti ca sng Kaly c con rng sinh sng cng by con. Con rng y c tn l Mai-akkhika v c on rng ty tng ng o. 42/- Saddho saraasampanno sammdihi ca slav, ngasamgama gantv bhiyyo abhipasdiya. N c c tin, thnh tu s quy y, c chnh kin, v c gii hnh. Sau khi i n ch t hi ca cc con rng, n cng c nim tin tng trng bi phn. 43/- Disv buddhabala ngo anukampa phaimaya, abhivdetv nisdi ycesi tathgata. Sau khi nhn thy oai lc t bi i vi loi rng ca c Pht, con rng nh l, ri ngi xung cu xin c Nh Lai rng: 44/- Ima dpnukampya pahama yakkhavinodita, ida ngnamanuggaha dutiya dpnukampana. Vic di chuyn cc hng d-xoa v lng thng tng n hn o l vic lm th nht. Cn vic h tr cc con rng l lng thng tng n hn o ln th nh. 45/- Punapi bhagav amha anukampa mahmuni, ahacupahahissmi veyyvacca karomaha. Hn na, bch c Th Tn, tha bc i Hin Trit, ti s th hin tm lng tt p ca chng ti, ti s lm cng vic hu h (n Ngi). 46/- Ngassa bhsita sutv buddho sattnukampako, Lakdpahitatthya adhivsesi sugato. c Pht, bc Thin Th, ng T Bi ca chng sanh lng nghe li ni ca con rng v nhn li v mong mun iu ch li cho hn o Lak.

27

S Liu v o Lak

Chng th nh

47/- Paribhujitv pallaka vuhahitv pabhakaro, divvihra aksi tattha dpantare muni. Sau khi s dng ngi bo ta, ng Quang Minh ng dy. Ti ni y, bn trong hn o, c Mu Ni ngh ngi lc ban tra. 48/- Dpantare dpnaggo divasa vtinmayi, sampatti sampajji brahmavihrena cakkhum. ng Quang ng ti thng tri qua ban ngy bn trong hn o. Bc Hu Nhn th nhp thin chng vi mc t v lng tm. 49/- Syahaklasamaye nge mantay jino, idheva hotu pallako khraplo idhgacchatu, nag sabbe ima rukkha pallakaca namassatha. Vo lc chiu ti, ng Chin Thng ni vi cc con rng rng: Ngi bo ta hy ngay ti ni ny. Cy Khrapla hy di n ni y. V tt c cc loi rng hy tn knh ci cy v ngi bo ta ny. 50/- Ida vatvna sambuddho anussetvna pannage, paribhogacetiya datv puna Jetavana gato. Ni xong iu y, ng Chnh ng Gic gio hun cc con rng v ban cho ngi bo in th cc mn vt dng ri quay tr v li Jetavana. Ngadamana nihita. Dt chuyn khut phc loi rng. ***** 51/- Aparampi ahame vasse ngarj maikkhiko, nimantayi mahvra pacabhikkhusate saha.

28

S Liu v o Lak

Chng th nh

Mt ln khc na, vo nm th tm Long Vng Mai-akkhika thnh mi ng i Hng cng vi nm trm v t khu. 52/- Parivretvna sambuddha vasbht mahiddhik, uppatitv Jetavane kamamno nabhe muni. Cc v c i thn lc v cc gic quan c thu thc thp tng ng Chnh ng Gic. Ti Jetavana, c Mu Ni bay ln v bc i trn khng trung. 53/- Lakdpa anuppatto gaga Kalyisammukha. Sabbe ratanamaapa urag katv mahtale nnragehi vatthehi dibbadussehi chdayu. Ngi ng n hn o Lak ti ca sng Kaly. Tt c cc con rng thc hin mi che bng chu ngc trn mt t rng ln v ph ln bng nhng tm mn c nhiu mu sc l loi vi ca thin nh. 54/- Nnratanalakr nnpupphavicittak, nnragadhaj nek maapa nnlakata. C nhiu loi trang sc bng ngc qu, c cc loi bng hoa khc nhau, c v s ngn c vi nhiu mu sc, v c mi che c trang hong a dng. 55/- Sabbasanthata santharitv papetvna sana, buddhapamukhasaghaca pavesetv nisdayu. (Cc con rng) tri ra tt c cc tm thm v sp xp ch ngi ri a hi chng c c Pht dn u i vo an ta. 56/- Nisditvna sambuddho pacabhikkhusate saha, sampatti sampajji metta sabbadisa phari. ng Chnh ng Gic cng vi nm trm v t khu ngi xung sau th nhp thin chng v pht khi tm t n khp cc phng.

29

S Liu v o Lak

Chng th nh

57/- Sattakkhattu sampajji buddho jhna sasvako, tasmi hne mahthpo patihatti addasa. c Pht vi cc v t nhp thin by lt v nhn thy rng C ngi i bo thp s c thit lp ti a im y. 58/- Mahdna pavattesi ngarj Maikkhiko, paigahetv sambuddho ngadna sasvako. V Long Vng Mai-akkhika tin hnh cuc i th. ng Chnh ng Gic v cc t th lnh s cng dng ca cc con rng. 59/- Bhutvna anumoditv nabhuggacchi sasvako, orohitv nabh buddho hne dghavpicetiye. Th thc xong, c Pht ni li ty h ri cng cc t bay ln khng trung, sau t khng trung p xung ti a im ca ngi bo in Dghavp. 60/- Sampajji sampatti jhna loknukampako, vuhahitv sampatti tamhi hne pabhakaro. ti a im y, ng Bi Mn ca th gian, bc Quang Minh th nhp thin chng ri xut khi thin chng (y). 61/- Vehsaya kamamno dhammarj sasvako, mahmeghavane tattha bodhihna upgami. Trong khi bc i trn khng trung, ng Php Vng cng cc v t ng n a im ca ci B ni y, ti khu vn Mahmegha. 62/- Purim ti mahbodhi patihisu mahtale, ta thna upagantvna tattha jhna samappayi. khu t trc y ngi ta trng xung ba ci i B (ca ba v Pht qu kh), Ngi ng n a im y v th nhp thin ti ni y.

30

S Liu v o Lak

Chng th nh

63/- Tisso bodhi ima hne tayo buddhna ssane, mamaca bodhi idheva patihisssatingate. (c Pht ni rng): Ba ci B ( c trng) ti i im ny vo thi k Gio Php ca ba v Pht. V ci B ca ta cng s c thit lp ngay ti x ny vo thi v lai. 64/- Sasvako sampatti vuhahitv naruttamo, yattha meghavanramma agamsi narsabho. Bc Ti Thng Nhn, v ng u nhn loi, v cc t xut khi thin chng ri i n khu vn Meghavana xinh p. 65/- Tatthpi so sampatti sampajji sasvako, vuhahitv sampattiy bykari so pabhakaro. ti ni y, Ngi cng vi cc t th nhp thin chng. Sau khi xut khi thin chng, ng Quang Minh y ni rng: 66/- Ima padesa pahama Kakusandho lokanyako, ima pallakahnamhi nisditv paiggahi. ti khu vc ny, ng Lnh o th gian Kakusandha l v u tin ngi ln ngi bo ta v th nhn vt ny. 67/- Ima padesa dutiya Kongamano narsabho, ima pallakahnamhi nisditv paiggahi. ti khu vc ny, v ng u nhn loi Kongamana l v th nh ngi ln ngi bo ta v th nhn vt ny. 68/- Ima padesa tatiya Kassapo lokanyako, ima pallakahnamhi nisditv paiggahi. ti khu vc ny, ng Lnh o th gian Kassapa l v th ba ngi ln ngi bo ta v th nhn vt ny.

31

S Liu v o Lak

Chng th nh

69/- Aha Gotamasambuddho Sakyaputto narsabho, ima pallakahnamhi nisditv samappitoti. Ta l ng Chnh ng Gic Gotama, con trai dng Skya, v ng nhn loi ngi ln ngi bo ta v xc chng iu ny. Kalygamana dutiy paricchedo. Vic ng n Kaly l chng th nh. Bhavra dutiya. Tng phm th nh. --ooOoo--

32

TATIYO PARICCHEDO CHNG TH BA


1-Attakappe rjno hapetvna bhavbhave, imamhi kappe rjno paksissmi sabbaso. Ngoi tr cc v vua thuc v i sng ny hoc i sng khc trong kip qu kh, ti s nu r ton b cc v vua trong kip ny. 2/- Jtica nmagottaca yuca anuplana, sabbanta kittayissmi ta sutha yathkatha. Ti s thut li y v xut thn, tn h, tui tc, v s tr v. Hy lng nghe iu y ng theo li tng thut. 3/- Pahambhisitto rj bhmiplo jutindharo, mahsammata nmena rajja kresi khattiyo. V St--l tn Mahsammata l v vua c lm l ng quang u tin v l v cha t c s quang minh tr v vng quc. 4/- Tassa putto Rojo nma, Vararojo nma khattiyo, kalyavarakaly uposatho mahissaro. Con trai ca v y tn l Roja, ri n v St--l tn Vararoja, hai v Kalya v Varakalya, ri n v i vng Uposatha. 5/- Mandht sattamo tesa catudpamhi issaro, caro upacaro rj cetiyo ca mahissaro. Trong s cc v y, v th by Mandhtu l cha t trn bn hn o. K n l c vua Cara, Upacara, v v i vng Cetiya. 6/- Mucalo mahmucalo mucalindo sgaropi ca, sgaradevo bharato ca agso nma khattiyo.

33

S Liu v o Lak

Chng th ba

V Mucala, Mahmucala, Mucalinda, Sgara, Sgaradeva, Bharata, v v St--l tn l Agsa. 7/- Ruci Mahruci ceva Patpo Mahpatpopi ca, Pando Mahpando ca Sudassano nma khattiyo. Ruci, Mahruci, Patpa, Mahpatpa, Panda, Mahpanda, v v St--l tn Sudassana. 8/- Mahsudassano nma duve ner ca accim, ahavsati rjno yu tesa asakhay. V tn Mahsudassana, hai v Neru v Accima, (tng cng) l hai tm v vua; 1 tui th ca cc v y khng tnh m c. 9/- Kusvat rjagahe mithilya puruttame, rajja krayisu rjno tesa yu asakhay. Cc c vua tr v vng quc ti kinh Kusavat, trong thnh Rjagaha, thuc x Mithil; tui th ca cc v y khng tnh m c. 10/- Dasadasaka sataca sata dasa sahassiyo, dasa sahassa nahuta dasa nahuta satasahassiyo, dasasatasahassaca koi dasakoi pakoiyo. Mi ln mi l mt trm, v mi ln mt trm l mt ngn. Mi ln mt ngn l mi ngn, mi ln mi ngn l mt trm ngn. Mt triu l koi, mi triu l pakoi. 11/- Tath koippako ca nahuta ninnanahutapi ca, akkhohi bindu ca abbudo ca nirabbudo. 12/- Ahaha ababa ceva aaa sogandhikuppala, kumuda puarkaca paduma kathnadvaya.
1

Tn lit k m c trn ch l 27

34

S Liu v o Lak

Chng th ba

Nh th (cc con s) koippakoi, nahuta, ninnanahuta, akkhohi, bindu, abbuda, nirabbuda, ahaha, ababa, aaa, sogandhika, uppala, kumuda, puarka, paduma, kathna, dvaya. 13/- Ettak gait sakhy gaangait tahi, tato uparimabhmi asakheyyti vuccati. Cc con s ny c xem l m c, cn c vo s tnh m i ny. S lng vt trn cc con s y c gi l khng tnh m c. 14/- Ekasataca rjno accimasspi atraj, mahrajja akresu nagare kapilavhaye. Accima cng c mt trm ngi con trai tr thnh nhng v vua. H tr v vng quc rng ln trong thnh ph tn l Kapila. 15/- Tesa pacchimako rj arindamo nma khattiyo, putt paputtak tassa chapasaca khattiy, mahrajja akresu ayujjhanagare pure. V vua cui cng trong s cc v y l v St--l tn Arindama. Nm mi su ngi con trai v chu trai ca v y l cc v St--l tr v vng quc rng ln ti thnh ph Ayujjhanagara. 16/- Tesa pacchimako rj duppasaho mahissaro, putt paputtak tassa sahi te bhmiplak, mahrajja akresu Brasipuruttame. V vua cui cng trong s cc v y l v i vng Duppasaha. Su mi ngi con trai v chu trai ca v y l cc v cha t tr v vng quc rng ln ti kinh thnh Bras. 17/- Tesa pacchimako rj abhitatto nma khattiyo,

35

S Liu v o Lak

Chng th ba

catursti sahassni tassa puttapaputtak, mahrajja akresu kapilanagare pure. V vua cui cng trong s cc v y l v St--l tn Abhitatta. Tm mi bn ngn ngi con trai v chu trai ca v y tr v vng quc rng ln ti thnh ph Kapilanagara. 18/- Tesa pacchimako rj brahmadatto mahissaro, putt paputtak tassa chattispi ca khattiy, mahrajja akresu hatthipuravaruttame. V vua cui cng trong s cc v y l v i vng Brahmadatta. Ba mi su ngi con trai v chu trai ca v y l cc v St--l tr v vng quc rng ln ti thnh Hatthipura v cng cao qu. 19/- Tesa pacchimako rj kambalavasabho ah, putt paputtak tassa battispi ca khattiy, nagare ekacakkhumhi rajja kresu te idha. V vua cui cng trong s cc v y l Kambalavasabha. Ba mi hai ngi con trai v chu trai ca v y l cc v St--l. H tr v vng quc ti ni y, trong thnh ph Ekacakkhu. 20/- Tesa pacchimako rj purindado devapjito, putt paputtak tassa ahavsati khattiy, mahrajja akresu vajirya puruttame. V vua cui cng trong s cc v y l Purindada c ch thin knh trng. Hai mi tm ngi con trai v chu trai ca v y l cc v St--l tr v vng quc rng ln ti kinh thnh Vajar. 21/- Tesa pacchimako rj sdhino nma khattiyo, putt paputtak tassa dvvsa rjakhattiy, mahrajja akresu madhurya puruttame.

36

S Liu v o Lak

Chng th ba

V vua cui cng trong s cc v y l v St--l tn Sdhina. Hai mi hai ngi con trai v chu trai ca v y l cc v vua dng St--l tr v vng quc rng ln ti kinh thnh Madhur. 22/- Tesa pacchimako rj dhammagutto mahabbalo, putt paputtak tassa ahrasa ca khattiy, nagare arihapure rajja kresu te tad. V vua cui cng trong s cc v y l Dhammagutta c sc mnh tuyt lun. Mi tm ngi con trai v chu trai ca v y l cc v St--l. Khi y, h tr v vng quc ti thnh ph Arihapura. 23/- Tesa pacchimako rj narindo sihinmako, putt paputtak tassa sattarasa ca khattiy, nagare indapattamhi rajja kresu te tad. V vua cui cng trong s cc v y l v cha t tn Sihi. Mi by ngi con trai v chu trai ca v y l cc v St--l. Khi y, h tr v vng quc ti thnh ph Indapatta. 24/- Tesa pacchimako rj brahmadevo mahpati, putt paputtak tassa paarasa ca khattiy, nagare ekacakkhumhi rajja kresu te idha. V vua cui cng trong s cc v y l v i vng Brahmadeva. Mi lm ngi con trai v chu trai ca v y l cc v St--l. H tr v vng quc ti ni y, trong thnh ph Ekacakkhu. 25/- Tesa pacchimako rj baladatto mahpati, putt paputtak tassa cuddasa ca rjakhattiy, mahrajja akresu kosambinagare pure.

37

S Liu v o Lak

Chng th ba

V vua cui cng trong s cc v y l v i vng Baladatta. Mi bn ngi con trai v chu trai ca v y l cc v vua St-l tr v vng quc rng ln ti thnh ph Kosamb. 26/- Tesa pacchimako rj bhaddadevoti vissuto, putt paputtak tassa nava rj ca khattiy, nagare kaagocchamhi rajja kresu te idha. V vua cui cng trong s cc v y c ni danh l Bhaddadeva. Chn ngi con trai v chu trai ca v y l cc v vua dng St--l. H tr v vng quc ti ni y, trong thnh ph Kaagoccha. 27/- Tesa pacchimako rj naradevoti vissuto, putt paputtak tassa satta ca rjakhattiy, mahrajja akresu rojananagare pure. V vua cui cng trong s cc v y c ni danh l Naradeva. By ngi con trai v chu trai ca v y l cc v vua dng St-l tr v vng quc rng ln ti thnh ph Rojananagara. 28/- Tesa pacchimako rj mahindo nma khattiyo, putt paputtak tassa dvdasa rjakhattiy, mahrajja akresu campkanagare pure. V vua cui cng trong s cc v y l v St--l tn Mahinda. Mi hai ngi con trai v chu trai ca v y l cc v vua dng St--l tr v vng quc rng ln ti thnh ph Campkanagara. 29/- Tesa pacchimako rj ngadevo mahpati, putt paputtak tassa pacavsa ca khattiy, mahrajja krayisu mitthilnagare pure.

38

S Liu v o Lak

Chng th ba

V vua cui cng trong s cc v y l v i vng Ngadeva. Hai mi lm ngi con trai v chu trai ca v y l cc v St-l tr v vng quc rng ln ti thnh ph Mitthilnagara. 30/- Tesa pacchimako rj buddhadatto mahabbalo, putt paputtak tassa pacavsati ca khattiy, mahrajja krayisu rjagahapuruttame. V vua cui cng trong s cc v y l Buddhadatta c sc mnh tuyt lun. Hai mi lm ngi con trai v chu trai ca v y l cc v St--l tr v vng quc rng ln ti kinh thnh Rjagaha. 31/- Tesa pacchimako rj dpakaro nma khattiyo, putt paputtak tassa dvdasa rjakhattiy, mahrajja krayisu takkasilpuruttame. V vua cui cng trong s cc v y l v St--l tn Dpakara. Mi hai ngi con trai v chu trai ca v y l cc v vua dng St--l tr v vng quc rng ln ti kinh thnh Takkasil. 32/- Tesa pacchimako rj tlissaro nma khattiyo, putt paputtak tassa dvdasa rjakhattiy, mahrajja krayisu kusinrpuruttame. V vua cui cng trong s cc v y l v St--l tn Tlissara. Mi hai ngi con trai v chu trai ca v y l cc v vua dng St--l tr v vng quc rng ln ti kinh thnh Kusinr. 33/- Tesa pacchimako rj Sudinno nma khattiyo, putt paputtak tassa nava rj ca khattiy, mahrajja krayisu nagare tmalitthiye. V vua cui cng trong s cc v y l v St--l tn Sudinna. Chn ngi con trai v chu trai ca v y l cc v vua dng St-l tr v vng quc rng ln ti thnh ph Tmalitthiya.

39

S Liu v o Lak

Chng th ba

34/- Tesa pacchimako rj sgaradevo mahissaro, tassa putto makhdevo mahdnapati ah. V vua cui cng trong s cc v y l v i vng Sgaradeva. Ngi con trai ca v y l v i th ch Makhdeva. 35/- Carursti sahassni tassa puttapaputtak, mahrajja krayisu mithilya puruttme. Tm mi bn ngn ngi con trai v chu trai ca v y tr v vng quc rng ln ti kinh thnh Mithil. 36/- Tesa pacchimako rj nemiyo devapjito, balacakkavatti rj sgarantamahpati. V cui cng trong s cc v y l c vua Nemiya c ch thin knh trng, l v chuyn lun vng hng mnh v l cha t n tn cng ca bin c. 37/- Nemiyaputto karajanako tassa putto samakaro, asoko nma so rj muddhvasittakhattiyo. Con trai ca Nemiya l Karajanaka, v ngi con trai ca v y l Samakara, ri n v Asoka y tr thnh v vua v l v St-l c lm l ng quang. 38/- Catursti sahassni tassa puttapaputtak, mahrajja krayisu brasipuruttame. Tm mi bn ngn ngi con trai v chu trai ca v y tr v vng quc rng ln ti kinh thnh Bras. 39/- Tesa pacchimako rj vijayo nma mahissaro, tassa putto vijitaseno abhijtajutindharo. V vua cui cng trong s cc v y l v i vng tn l Vijaya. Con trai ca v y l Vijitasena thuc dng hong tc v c s thng minh.

40

S Liu v o Lak

Chng th ba

40/- Dhammaseno ngaseno samatho ca disampati, reu kuso mahkuso navaratho dasaratho pi ca. (K n l cc v vua) tn Dhammasena, Ngasena, Samatha, Disampati, Reu, Kusa, Mahkusa, Navaratha, Dasaratha. 41/- Rmo biratho nma cittadassi atthadassi, sujto okkko ceva okkmukho ca nipuro. Ri n cc v tn Rma, Biratha, Cittadassi, Atthadassi, Sujta, Okkka, lun c Okkmukha v Nipura. 42/- Candim candamukho ca sivirj ca sajayo, vessantaro janapati jli ca shavhano, Candim, Candamukha, c vua Sivi, Sajaya, v thng lnh Vessantara, Jli, v Shavhana. 43/- Shassaro ca yo dhro paveiplo ca khattiyo. dve-asti sahassni tassa puttapaputtak. V Shassara l v St--l thng thi v h tr hong tc. V y c tm mi hai ngn ngi con trai v chu trai. 44/- Rajja kresu rjno nagare kapilavhaye, tesa pacchimako rj jayaseno mahpati. Cc v vua tr v vng quc ti thnh ph tn l Kapila. V vua cui cng trong s cc v y l v i vng Jayasena. 45/- Tassa putto shahanu abhijtajutindharo, shahanussa ye putt yassa te pacabhtaro. Ngi con trai ca v y l Shahanu thuc dng hong tc v c s thng minh. Nhng ngi con trai ca v Shahanu y gm c nm anh em trai. 46/- Suddhodano ca dhoto ca sakkodano ca khattiyo,

41

S Liu v o Lak

Chng th ba

sukkodano ca so rj rj ca amitodano, ete paca pi rjno sabbe odananamak. (Nm v l) Suddhodana, Dhota (Dhotodana), v St--l Sakkodana, c vua Sukkodana, v c vua Amitodana. Tt c nm v vua ny u c tn l Odana. 47/- Suddhodanassya putto siddhattho lokanyako, janetv rhulabhadda bodhya abhinikkhami. Ngi con trai ca Suddhodana l v lnh o th gian Siddhattha, sau khi c chng t l Rhula hin thin, xut gia v qu v Pht. 48/- Sabbe te satasahassni cattri nahutni ca, apare ti satarjno mahesakkh siyya ca, ettak pahavpl bodhisattakule jt. Tt c cc v y l mt trm bn mi ngn v ba trm v vua khc na u c quyn lc ln lao. Chng y v qun vng xut thn t dng h ca c B Tt. 49/- Anicc vata sakhr uppdavayadhammino, uppajjitv nirujjhanti tesa vpasamo sukhoti. i cc php hu vi u v thng v c tnh sanh dit! Chng sanh ln ri hoi dit, s tch lng ca cc php y l Nit Bn an lc. Mahrjavaso nihito. Dt dng di cc v i vng. ***** 50/- Suddhodano nma rj nagare kapilavhaye, shahanussya putto rajja kresi khattiyo.

42

S Liu v o Lak

Chng th ba

c vua tn Suddhodana l v St--l tr v vng quc thnh ph tn l Kapila. V ny l con trai ca Shahanu. 51/- Pacanna pabbatamajjhe rjagahe puruttame, bodhiso nma so rj rajja kresi khattiyo. ti kinh thnh Rjagaha gia nm ngn ni, v vua y tn l Bodhiso 1 l v St--l tr v vng quc 52/- Sahy aama te suddhodano ca bhtiyo, imamhi pahame kappe paveip jandhip. Hai v Suddhodana v Bhtiya y l bn b ln nhau v l cc v qun vng h tr hong tc trong thi im u tin ny. 53/- Jtiy ahavassamhi uppann paca say, pit ma anusseyya attho rajjena khattiyo. Vo lc c tm tui, (Bimbisra) pht khi nm iu c nguyn: Mong rng ph hong s truyn ngi cho ta, v v St-l c mc ch l vng quyn. 54/- Yo mayha vijite buddho uppajjeyya narsabho, dassana pahama mayha upasakamma tathgato. Mong rng c Pht, v ng u ca loi ngi, s n sanh trong thi k tr v ca ta. c Nh Lai s ng n ving ta trc tin. 55/- Deseyya amata dhamma paivijjheyyamuttama, uppann bimbisrassa paca sayak ime. V y s thuyt ging Gio Php Bt T ti thng. V ta c th lnh hi. Nm iu c nguyn ny sanh khi n Bimbisra.

Cha ca c vua Bimbisra (Bnh Sa vng).

43

S Liu v o Lak

Chng th ba

56/- Jtiy paarase vasse bhisitto pitu accaye, so tassa vijite ramme uppanno lokanyako, dassana pahama tassa upasakami tathgato. Vo nm mi lm tui, sau khi ngi cha bng h v y c phong vng. V Lnh o th gian n sanh trong thi k tr v ca v y. c Nh Lai ng n ving v y trc tin. 57/- Desesi amata dhammam abbhasi mahpati. jtivassa mahvra pacatisa annaka. c Pht thuyt ging Gio Php Bt T. V v qun vng lnh hi. ng i Hng l ba mi lm tui khng thiu st. 58/- Bimbisro samatis jtavasso mahpati, viseso pacahi vassehi bimbisrassa gotamo. V i vng Bimbisra l ba mi tui. c Gotama r rng tri hn Bimbisra nm tui. 59/- Pasaca dve vassni rajja kresi khattiyo, sattatisampi vassni saha buddhehi krayi. V St--l tr v vng quc c nm mi hai nm v cng vi ch Pht tr v c ba mi by nm. 60/- Ajtasattu battisa rajja kresi khattiyo, ahavassbhisittassa sambuddho parinibbuto. V St--l Ajtasattu tr v vng quc c ba mi hai nm. Khi v y ng quang c tm nm th ng Chnh ng Gic vin tch Nit Bn. 61/- Parinibbute ca sambuddhe lokajehe narsabhe, catuvsativassni rajja kresi khattiyo.

44

S Liu v o Lak

Chng th ba

V sau khi ng Chnh ng Gic, bc Ti Thng ca th gian, v ng u nhn loi vin tch Nit Bn, v St--l tr v vng quc c thm hai mi bn nm. Tatiyo paricchedo. Chng th ba. Bhavra tatiya. Tng phm th ba. --ooOoo--

45

46

CATUTTHO PARICCHEDO CHNG TH T


1/- Parinibbutamhi sambuddhe kusinrya naruttame, sattasatasahassni jinaputt samgat. Khi bc Chnh ng Gic ti thng ca chng sanh vin tch Nit Bn Kusinr, by trm ngn v Thch T t hi li. 2/- Etasmi sanniptamhi thero kassapasavhayo, satthukappo mahngo pahavy natthi diso. ti cuc hi hp y, v trng lo tn Kassapa c xem tng ng vi bc o S, l hng khng long trn tri t khng g snh bng. 3/- Arahantna pacasata uccinitthna kassapo, vara vara gahetvna aksi dhammasagaha. Ngi Kassapa tuyn la v chn ra nm trm v A-la-hn xut sc nht, ri thc hin cuc kt tp Gio Php. 4/- Pna anukampya ssana dghaklika, aksi dhammasagaha tia msna accaye. Sau ba thng, ngi thc hin cuc kt tp Gio Php v lng thng tng chng sanh v s trng th ca Pht Php. 5/- Sampanne catutthe mse dutiye vasspanyike, sattapaiguhdvre mgadhna giribbaje, sattamsehi nihsi pahamo sagaho aya. Khi thng th t trn , nhm vo thng th hai ca ma an c ma, 1 trong hang ng Sattapai (Tht Dip) ti th
Nh vy nm ny l nm nhun v c thm mt thng ca ma nng ( cp I: 24).
1

47

S Liu v o Lak

Chng th bn

Giribbaja 1 ca x Magadha, cuc kt tp ln th nht ny hon tt sau by thng. 6/- Etasmi sagahe bhikkh tikkhittak bah, sabbepi pramippatt lokanthassa ssane. Trong cuc kt tp ny, c nhiu v t khu su sc. Tt c u thnh tu ba-la-mt trong Gio Php ca ng Lnh o th gian. 7/- Dhutavdna aggo so kassapo jinassane, bahussutna nando, vinaye uplipaito. V Kassapa y l v ng u v cc php u- trong Gio Php ca ng Chin Thng, nando ng u trong s cc v a vn, v bc tr tu Upli ng u v Lut. 8/- Dibbacakkhumhi anuruddho, vagso paibhnav, puo ca dhammakathikna, citrakath kumrakassapo. Anuruddha ng u v thin nhn, Vagsa ng u v tr tu nhy bn, Pua ng u v thuyt Php, Kumrakassapo ng u v hng bin. 9/- Vibhajjanamhi kaccno, kohito paisambhid, ae p atthi mahther aggatikkhittak bah. Kaccna ng u v phn loi, Kohita ng u v v tu phn tch, v cng c nhiu v i trng lo khc c s su sc ni bt. 10/- Tehi c aehi therehi katakiccehi sdhhi, pacasatehi therehi dhammavinayasagaho.

Mt tn gi khc ca kinh thnh Rjagaha.

48

S Liu v o Lak

Chng th bn

Cuc kt tp Php v Lut bi nm trm v trng lo y v cc v trng lo khc c phn s c hon thnh mt cch tt p. 11/- Therehi katasagaho theravdoti vuccati, upli vinaya pucchitv dhammam nandasavhaya. 12/- Akasu dhammasagaha vinayacpi bhikkhavo, mahkassapathero ca anuruddho mahga. Cuc kt tp c thc hin bi cc v trng lo nn c gi l Thng Ta B. 1 Sau khi hi ngi Upli v Lut v v c tn l nanda v Php, cc v t khu thc hin cuc kt tp v Php v c v Lut na. Trng lo Mahkassapa v Anuruddha l cc v c hi chng ng o. 13/- Uplithero satim nando ca bahussuto. ae bahu abhit svak satthuvait. 14/- Pattapaisambhid dhr chaabhi mahiddhik, Amdhijhnam anuci saddhamme pramgat. Trng lo Upli c s ghi nh v nanda c s nghe nhiu. Nhiu v thinh vn t ni bt khc c s thnh tu v tu phn tch, tr kin nh, c lc thng, c i thn lc, thun thc v thin nh, t c cc php ba-la-mt trong Chnh Php, v c bc o S khen ngi. 15/- Sabbe pacasat ther navaga jinassana, uggahetvna dhresu buddhasehassa santike. Trong s hin din ca c Pht ti thng, tt c nm trm v trng lo hc tp v ghi nh li dy ca ng Chin Thng gm c chn th loi.
Theravda: Li dy ca cc v trng lo. Nh vy, vo nm u tin sau khi c Pht Nit Bn, danh hiu ny c thit lp.
1

49

S Liu v o Lak

Chng th bn

16/- Bhagavato sammukh sut paiggahit ca sammukh, dhammaca vinayacpi kevala buddhadesita. Cc v lng nghe t chnh kim khu ca c Th Tn v th tr trc tip ton b Php v Lut c ging dy bi c Pht. 17/- Dhammadhar vinayadhar sabbe pi gatgam, asahr asakupp satthukapp sad gar. Tt c cc v rnh r v Php v cc v rnh r v Lut cng u c truyn tha kinh in, khng b lay chuyn, khng chao ng, c xem nh tng ng vi bc o S, v lun lun l bc ng knh trng. 18/- Aggasantike gahetv aggadhamm tathgat, agganikkhittak ther agga akasu sagaha, sabbo pi so theravdo aggavdoti vuccati. Sau khi th lnh trc tip t ng Ti Cao, cc v trng lo vi cc Php cao qu c truyn tha nh th l nhng v c truyn th trc ht thc hin cuc kt tp u tin. Ton b truyn thng Thng Ta B y (Theravda) cn c gi l Hc Thuyt Ti Thng. 1 19/- Sattapaiguhe ramme ther pacasat ga, nisinn pavibhajjisu navaga satthussana. trong hang ng Sattapai (Tht Dip) xinh p, tp th nm trm v trng lo an ta v sp xp li dy ca bc o S theo chn th loi. 20/- Sutta geyya veyykaraa gthudntivuttaka, jtakabbhutavedalla navaga satthussana.
1

Aggavda (agga: chp nh, hng u, u tin; vda: li ni, hc thuyt).

50

S Liu v o Lak

Chng th bn

Li dy ca bc o S c chn th loi l: sutta, geyya, veyykaraa, gth, udna, itivuttaka, jtaka, abbhta, vedalla. 1 21/- Pavibhatt ima ther saddhamma avinsana, vaggapasaka nma samyuttaca niptaka, gamapiaka nma akasu suttasammata. Cc v trng lo sp xp Chnh Php bt h ny thnh vagga (cho Kinh Trng B), pasaka (cho Kinh Trung B), samyutta (cho Kinh Tng ng), v nipta (cho Kinh Tng Chi), v t tn l Tng Kinh i vi phn c tha nhn l sutta (kinh). 22/- Pariyyadesitacpi atho nippariyyadesita, ntatthaeva neyyattha dpesu suttakovid. Sau , cc v thng tho v Kinh gii thch v php thc hnh c thuyt ging v php khng nn thc hnh c thuyt ging, v mc ch c hng dn lun c mc ch cn c hng n. 23/- Yva tihanti saddhamm sagaha na vinassati, tvat ssanaddhna cira tihati satthuno. Khi no Chnh Php cn tn ti v iu kt tp khng b tiu hoi, cho n khi y li dy ca ng o S s cn tn ti lu di. 24/- Kata dhammaca vinaya sagaha ssanraha, sakampi acala bhmi daham appaivattiya. Khi cuc kt tp xng ng vi Gio Php gm c Php v Lut c thc hin, qu a cu khng lay ng, vng chi, khng chuyn dch cng rng ng.
Xin xem chi tit v chn th loi ny phn gii thch cu k 28, chng 1 ca bn dch Diu Php Tp Yu - Saddhammasagaha.
1

51

S Liu v o Lak

Chng th bn

25/- Yo koci samao vpi brahmao ca bahussuto, parappavdakusalo vavedhi samgato, na sakk paivattetu sineruva suppatihito. Tng t nh ni Sineru v cng vng chc, bt c v sa-mn hoc b-la-mn no du thng thi v thin xo v tranh lun vi ngi khc, du l cung th c ti bn xuyn si tc n tham d cng khng th xoay chuyn nghch li. 26/- Devo mro v brahm ca ye keci pahavihit, na passanti aumatta kici dubbhsita pada. Thin nhn, Ma Vng, hoc Phm Thin, v bt c ngi no hin din tri t cng khng nhn thy bt c li dy no du l nh nht c thuyt ging sai tri. 27/- Eva sabbagasampanna dhammavinayasagaha, suvibhatta supaicchanna satthusabbautya ca. Nh vy s kt tp Php v Lut c dy tt c cc chi phn, kho c sp xp, v kho c bao qut nh vo s ton tri ca bc o S. 28/- Mahkassapapmokkh ther pacasat ca te, kata dhammaca vinayasagaha avinsana. V u lnh Mahkassapa v nm trm v trng lo y thc hin cuc kt tp Php v Lut mt cch khng sai lch. 29/- Sammsambuddhasadisa dhammakyasabhvana, gantv janassa sandeha akasu dhammasagaha. Bit c s nghi hoc ca chng sanh, cc v thc hin cuc kt tp Gio Php, tc l s to lp nn Php thn, v c xem tng ng nh l ng Chnh ng Gic vy. 30/- Anaavdo srattho saddhammamanurakkhano,

52

S Liu v o Lak

Chng th bn

hitissana-addhna theravdo sahetuko. Gio Php Theravda khng phi l li dy ca ngoi o, c ngha tinh ty, l s duy tr Chnh Php, khin s tn ti lu di ca Gio Php l iu c c s. 31/- Yvat ariy atthi ssane buddhasvak, sabbepi samanuanti pahama dhammsagaha. 32/- Mlanidna pahama dipubbagama dhura, tasm hi so theravdo aggavdoti vuccati. Cho n khi no trong Gio Hi cn c cc v t ca c Pht l cc bc Thnh nhn, th tt c cng s ng vi cuc kt tp Gio Php ln th nht l c ngun gc v duyn khi lc ban u, l phn s u tin v trc nht; chnh v th, truyn thng Thng Ta B y (Theravda) cn c gi l Hc Thuyt Ti Thng. 33/- Visuddho apagatadoso theravdnamuttamo, pavattittha cirakla vassna dasad dasti. y, (tnh cht) tinh khit, khng c li lm, v ti thng ca nhng li dy ca cc v trng lo vn hnh c mt thi gian di l mt trm nm. Mahkassapasagaha nihita. Dt cuc kt tp do Ngi Mahkassapa. ***** 34/- Nibbute lokanthasmi vassni soasa tad, ajtasattucatuvsa vijayassa soasa ahu.

53

S Liu v o Lak

Chng th bn

Khi bc Lnh o th gian Nit Bn c mi su nm, khi y Ajtasattu tr v c hai mi bn nm v Vijaya l mi su nm. 1 35/- Samasahi tad hoti vassa uplipaita, dsako upasampanno uplittherasantike. Khi y, bc tr tu Upli trn su mi nm (t khu), Dsaka tu ln bc trn trong s chng minh ca trng lo Upli. 36/- Yvat buddhasehassa dhammapatti paksit, sabba upli vcesi navaga jinabhsita. S thnh tu v Gio Php ca c Pht ti thng c ging gii bao nhiu th Ngi Upli tr tng by nhiu, tc l ton b chn th loi c thuyt ging bi ng Chin Thng. 37/- Paripua kevala sabba navaga suttamgata, uggahetvna vcesi upli buddhasantike. Ngi Upli hc tp v tr tng y ton b tt c chn th loi kinh in c truyn tha trc tip t c Pht. 38/- Saghamajjhe viyksi buddho uplipaita, aggo vinayapmokkho upli mayhassane. c Pht tuyn b v bc tr tu Upli gia hi chng rng: Upli l v ni bt, ng hng u v Lut trong Gio Php ca ta. 39/- Eva upanto santo saghamajjhe mahga, sahassa dsakapmokkha vcesi piake tayo.

Vua Ajtasattu tr v x Jambudpa (n ), cn vua Vijaya tr v o Lak (Tch Lan).

54

S Liu v o Lak

Chng th bn

c tuyn dng nh th v tn ti gia hi chng, v c chng ng o (Upli) ging dy Tam Tng cho mt ngn v ng u l Dsaka. 40/- Khsavna vimalna santna atthavdina, therna pacasatna upli vcesi dsaka. Ngi Upli ging dy cho Dsaka trong s nm trm v trng lo on tn lu hoc, khng cn nhim, thanh tnh, v l cc v chuyn thuyt ging v chn l. 41/- Parinibbutamhi sambuddhe uplithero mahga, vinaya tva vcesi tisavassa annaka. Khi ng Chnh ng Gic vin tch Nit Bn, v trng lo c chng ng o Upli ging dy v Lut ba mi nm khng thit st. 42/- Catursti sahassni navaga satthussana, vcesi upli sabba dsaka nma paita. Gio Php ca ng o S gm chn th loi c tm mi bn ngn (Php Un), Ngi Upli ging dy tt c cho bc tr tu tn l Dsaka. 43/- Dsako piaka sabba uplitherasantike, uggahetvna vcesi upajjhyo va ssane. Sau khi hc tp tt c (ba) Tng trc tip t trng lo Upli, ngi Dsaka ging dy vi t cch l thy t trong Gio Hi. 44/- Saddhivihrika thera dsaka nma paita, vinaya sabba hapetvna nibbuto so mahga. Sau khi truyn trao ton b Lut cho t l v trng lo tr tu tn Dsaka, bc c chng ng o (Upli) y Nit Bn.

55

S Liu v o Lak

Chng th bn

45/- Udayo soasavassni rajja kresi khattiyo, chabbasse udayabhaddamhi uplithero sa nibbuto. V St--l Udaya tr v vng quc c mi su nm. V trng lo Upli y Nit Bn vo nm th su ca ng hin vng Udaya. 46/- Soako mnasampanno vijo ksimgato, giribbaje veuvane pabbaji satthussane. Soaka l v thng bun c uy tn i n x Ksi v xut gia trong Gio Php ca bc o S ti Giribbaja (tc l Rjagaha, thnh Vng X), Veuvana (Trc Lm). 47/- Dsako gaapmokkho magadhna giribbaje, vihsi sattatisamhi pabbjesi ca soaka. Ngi Dsaka, v ng u hi chng ti Giribbaja ca x Magadha lm l xut gia cho Soaka vo lc c ba mi by nin lp. 48/- Pacatsavasso so dsako nma paito, ngadsadasavassa paurjassa vsati. Khi bc tr tu tn Dsaka y c bn mi lm nin lp, c vua Ngadsa (tr v) c mi nm, v c vua Pau l hai mi nm. 1 49/- Upasampanno soako thero dsakasantike, vcesi dsako thero navaga soakassapi. Trng lo Soaka c tu ln bc trn trong s chng minh ca ngi Dsaka. V trng lo Dsaka cng ging dy chn th loi cho ngi Soaka.
Tng t nh trn, v th nht tr v x Jambudpa (n ) v v th nh tr v hn o Lak (Tch Lan).
1

56

S Liu v o Lak

Chng th bn

50/- Uggahetvna vcesi upajjhyassa santike, dsako soaka thera saddhivihri anupubbaka. Sau khi hc trc tip t thy t , ngi Dsaka ging dy li cho trng lo Soaka l v t k tha. 51/- Katv vinayapmokkha catusahimhi nibbuto, cattrseva vasso so thero soakasavhayo. Sau khi xc nh v ng u v Lut, (ngi Dsaka) Nit Bn vo lc c su mi (nin lp). Cn v trng lo tn Soaka y l bn mi nin lp. 52/- Klsokassa dasavasse ahamsaca sesake, sattarasanna vassna thero si paguako. c vua Klsoka tr v mi nm cng thm na thng. C v trng lo c mi by nin lp l v thuc nm lng (Gio Php). 53/- Atikkantekdasavassa chamsacvasesake, tasmica samaye thero soako gaapugavo, siggava candavajjica aksi upasampada. Khi mi mt nm su thng tri qua, vo lc by gi trng lo Soaka l v ng u hi chng cho Siggava v Candavajj tu ln bc trn. 54/- Dasadasakavassamhi sambuddhe parinibbute, mahbhedo ajyittha theravdnamuttamo, vesliya vajjiputt dpenti dasavatthuke. Khi ng Chnh ng Gic vin tch Nit Bn c mt trm nm, xy ra s chia r trm trng v ni bt trong s cc v thuc Theravda (Trng Lo B). Cc v Vajjiputta thnh Vesl truyn b mi s vic.

57

S Liu v o Lak

Chng th bn

55/- Sigiloa dvagulakappa gmantarvsanumati, tath cimathita jalogi cpi rpiya. Ct gi mui trong ng sng, n khi bng mt tri hai ngn tay, i vo lng ri n thm ln na, hnh l Uposatha ring r, hnh s khng t khu, thc hnh theo tp qun, ung sa chua lc qu ng, ung nc tri cy ln men, lun c vic tch tr vng bc na. 56/- Nisdana adasaka dpisu buddhassane, uddhamma ukkhitayaca apagata satthussane. V vic s dng ta c khng c vin quanh. 1 H truyn b mi iu sai tri trong Pht Php, l ngc li Gio Php, b khc t, v xa la li dy ca bc o S. 57/- Attha dhammaca bhinditv vilomni dpasisu te, tesa niggahatatthya bah buddhassa svak. 58/- Dvdasasatasahass jinaputt samgat, etasmi sanniptasmi pmokkh aha bhikkhavo. Cc v y hy hoi ngha ca Gio Php v truyn b cc iu tri khuy. Nhiu v Thinh Vn t Pht gm mt triu hai trm ngn v Thch T t hi li nhm mc ch qu trch cc v y, v trong cuc hi hp c tm v t khu l i biu. 59/- Satthukapp mahng dursad mahga, sabbakm ca sho ca revato khujjasobhito. (Cc v y) c xem nh tng ng vi bc o S, thuc hng khng long, kh th snh bng, v c chng ng o l: Sabbakm, Sha, Revata, Khujjasobhita, 60/- Vsabhagm sumano ca savs ca sambhto,
1

Mi iu ny c ghi li theo , khng dch st t.

58

S Liu v o Lak

Chng th bn

yaso kkaaputto jinena thomito isi. Vsabhagm, Sumana, Sambhta Savs, v Yasa con trai ca Kkaaka l v n s c ng Chin Thng khen ngi. 61/- Ppna niggahatthya vesliya samgat, vsabhagm ca sumano anuruddhassnuvattak. Cc v hi hp ti thnh Vesl nhm mc ch x pht nhng k xu xa. Vsabhagm v Sumana l cc v t ca ngi Anuruddha. 62/- Avases thernandassa dihapubb tathgata, ete sattasat bhikkh vesliya samgat. Cc v trng lo cn li l t ca ngi nanda trc y c chim ngng ng Nh Lai. By trm v t khu y hi hp ti thnh Vesl. 63/- Vinaya paigahanti hapita buddhassane, sabbepi visuddhacakkh sampattimhi kovid, pattabhr visautt sannipte samgat. Cc v u th tr Lut c quy nh trong Gio Php ca c Pht. Tt c cc v u c nhn quan thanh tnh, thun thc trong vic nhp thin, thnh tu phn s tu tp, v khng cn s vng bn; (cc v y) cng t hp li trong hi ngh. 64/- Susungassa putto so klsoko mahpati, paliputte nagaramhi rajja kresi khattiyo. c vua Klsoka y l con trai ca Susunga. V St--l tr v vng quc trong thnh Paliputta. 65/- Taca pakkha labhitvna ahather mahiddhik, dasavatthni bhinditv ppe niddhamayisu te.

59

S Liu v o Lak

Chng th bn

V tm v trng lo c i thn lc thnh lp nhm y. Cc v y bc b mi s vic v trc xut nhng k xu xa. 66/- Niddhametv ppabhikkh madditv vdappaka, sakavda sodhanatthya ahather mahiddhik. 67/- Arahantna sattasata uccinitthna bhikkhavo, vara vara gahetvna akasu dhammasagaha. Sau khi trc xut cc t khu xu xa v trit h lun iu sai tri, tm v trng lo c i thn lc tuyn chn by trm v t khu trong s cc v A-la-hn v c c nhng v hon ho nht ri thc hin cuc kt tp Gio Php nhm mc ch lm trong sch hc thuyt ca mnh. 68/- Kgraslyeva vesliya puruttame,, ahamsehi nihsi dutiyo sagaho ayanti. Cuc kt tp ln th nh ny hon tt trong tm thng ngay ti ging ng Kgra trong kinh thnh Vesl. Dutiyasagaha nihita. Dt cuc kt tp ln th nh. ***** 69/- Nikkahit ppabhikkh therehi vajjiputtak, aa pakkha labhitvna adhammavd bahujjan. B cc trng lo trc xut, cc v t khu xu xa nhm Vajjiputta gm nhiu v chuyn thuyt ging sai lch Gio Php thnh lp mt phe nhm khc. 70/- Dasasahass samgantv akasu dhammasagaha, tasmya dhammasagti mahsagti vuccati.

60

S Liu v o Lak

Chng th bn

C mi ngn v t hi li v thc hin cuc kt tp Gio Php, v th cuc kt tp Gio Php ny c gi l cuc i Kt Tp. 71/- Mahsagtik bhikkh viloma akasu ssana, bhinditv mlasagaha aa akasu sagaha. Cc v t khu ca cuc i Kt Tp thc hin vic sa i Gio Php, hy hoi s kt tp chnh thng, v tin hnh mt s kt tp khc. 72/- Aattha sagahita sutta aattha akarisu te, attha dhammaca bhindisu vinaye nikyesu pacasu. iu hc c kt tp ti a im ny, cc v y thc hin ti a im khc. H hy hoi Gio Php v ngha trong Lut v trong nm b Kinh (Nikya). 73/- Pariyyadesitacpi atho nippariyyadesita, ntatthaceva neyyattha ajnitvna bhikkhavo. Khi y,cc v t khu khng bit c php thc hnh c thuyt ging cng nh php khng nn thc hnh c thuyt ging, (khng bit c) mc ch c hng dn lun c mc ch cn c hng n. 74/- Aa sandhya bhaita aattha hapayisu te, byajanacchyya te bhikkh bahu attha vinsaya. Cc v lin kt vi iu c thuyt ging khc ri khng nh ngha khc hn. Do nng vo v ngoi ca t ng, cc v t khu y lm h hng ni dung rt nhiu. 75/- Chaetvna ekadesa sutta vinayagambhra, pairpa suttavinaya taca aa karisu te.

61

S Liu v o Lak

Chng th bn

Cc v y b i mt phn Kinh v s su sc ca Lut ri thnh lp nn phn Kinh Lut khc c hnh thc tng t. 76/- Parivra atthuddhra abhidhamma chappakaraa, paisambhidaca niddesa ekadesaca jtaka, ettaka vissajjetvna ani akarisu te. Cc v y b bt b i b Tp Yu Parivra l phn trch dn yu l (ca Lut), su tp Abhidhamma (Vi Diu Php), cc tp Paisambhid, Niddesa, v mt phn ca Kinh Bn Sanh (thuc Tiu B Kinh), ri to nn cc phn khc. 77/- Nma liga parikkhra kappakarayni ca, pakatibhva jahetv taca aa akasu te. Cc v y b i tnh cht nguyn thy v danh xng, tng mo, iu thit yu, v cc nghi thc cn thc hnh theo, ri lm cho khc hn tnh cht nguyn thy. 78/- Pubbagam bhinnavd mahsagtikrak, tesaca anukrena bhinnavd bah ah. Cc v thc hin cuc i Kt Tp l nhng v u tin theo truyn thng ly khai, v bt chc theo nhng v y nhiu truyn thng ly khai xut hin. 79/- Tato aparaklamhi tasmi bhedo ajyatha, gokulik ekabyohr dvidh bhijjittha bhikkhavo. Sau vo mt thi im khc, c s chia r ny sanh trong nhm ; cc v t khu b phn chia thnh hai nhm l Gokulik v Ekabyohr. 80/- Gokulikna dve bhed aparaklamhi jyatha, bahussutik ca paatti dvidh bhijjittha bhikkhavo.

62

S Liu v o Lak

Chng th bn

Vo thi k khc na, hai nhm pht khi trong s cc v thuc nhm Gokulika; cc t khu b phn chia thnh hai nhm l Bahussutika v Paatti. 81/- Cetiy ca punavd mahsagtibhedak, paca vd ime sabbe mahsagtimlak. Cetiya v Punavd l cc v tch ra t nhm i Kt Tp. Tt c nm h phi ny u pht xut t nhm i Kt Tp. 82/- Attha dhammaca bhindisu ekadesaca sagaha, ganthaca ekadesahi chaetv aa akasu te. Cc v y ph hoi tn ch, Gio Php, v mt phn ca cuc kt tp. Sau khi b i mt phn kinh in, cc v to ra kinh in khc. 83/- Nma liga parikkhra kappakarani ca, pakatibhva jahetv taca aa akasu te. Cc v y b i tnh cht nguyn thy v danh xng, tng mo, iu thit yu, v cc nghi thc cn thc hnh theo, ri lm cho khc hn tnh cht nguyn thy. 84/- Visuddhattheravdamhi puna bhedo ajyatha mahissak vajjiputtak dvidh bhijjittha bhikkhavo. Hn na, cn c s chia r pht khi trong h phi Theravda thun ty, cc v t khu b phn chia thnh hai l Mahissaka v Vajjiputtaka. 85/- Vajjiputtakavdamhi catudh bhedo ajyatha, dhammuttarik bhaddaynik channgrik ca sammiti. C s tch ra thnh bn nhm pht khi trong h phi Vajjiputtaka l: Dhammuttarika, Bhaddaynika, Channgrika, v Sammiti.

63

S Liu v o Lak

Chng th bn

86/- Mahissakna dve bhed aparaklamhi jyatha, sabbatthavd dhammagutt dvidh bhijjittha bhikkhavo. Vo mt thi im khc, hai nhm pht khi trong s cc v Mahissaka, cc v t khu b phn chia thnh hai l Sabbatthavda v Dhammagutta. 87/- Sabbathavd kassapik sakanti kassapikena ca, suttavd tato a anupubbena bhijjatha. Ri Kassapika tch ra t Sabbathavda v Sakanti t Kassapika; ri t b phn chia tip tc thnh mt nhm khc l Suttavd. 88/- Ime ekdasavd pabhinn theravdato, attha dhammaca bhindisu ekadesaca sagaha, ganthaca ekadesahi chaetvna akasu te. Mi mt h phi ny tch ra t Theravda. Cc v y ph hoi tn ch, Gio Php, v mt phn ca cuc kt tp. Cc v b bt v to ra thm mt phn kinh in. 89/- Nma liga parikkhra kappakarayni ca, pakatibhva jahitv taca aa akasu te. Cc v y b i tnh cht nguyn thy v danh xng, tng mo, iu thit yu, v cc nghi thc cn thc hnh theo, ri lm cho khc hn tnh cht nguyn thy. 90/- Sattarasa bhinnavd ekavdo abhinnako, sabbevahrasa hontibhinnavdena te saha. C mi by h phi ly khai v mt h phi khng ly khai. Ton b tt c cc h phi y l mi tm tnh lun h phi khng ly khai. 91/- Nigrodhova mahrukkho theravdnamuttamo ,

64

S Liu v o Lak

Chng th bn

annamanadhikaceva kevala jinassana kaak viya rukkhamhi nibbatt vdasesak. Ti thng l h phi Theravda bao gm ton b li dy ca ng Chin Thng khng bt v cng khng thm c v nh ci cy a c th, v cc h phi cn li c to lp ra v nh nhng mm gai mc ln thn cy. 92/- Pahame vassasate natthi dutiye vassasatantare, bhinn sattarasavd uppann jinassane. Trong trm nm u tin khng c s phn phi, v trong khong gia ca trm nm th nh c mi by h phi ly khai pht sanh ln trong Gio Php ca ng Chin Thng. 93/- Hemavatik rjagirik siddhatth pubbparaselik, aparo rjagiriko chah uppann aparpar. Cn c cc h phi khc pht sanh ln l: Hemavatika, Rjagirika, Siddhattha, Pubba, Aparaselika, v mt Rjagirika khc na l th su. cariyavasabheda nihita. Dt s phn chia tng phi ca cc v gio th. Catuttho paricchedo. Chng th t. --ooOoo--

65

66

PACAMO PARICCHEDO CHNG TH NM


1/- Angate vassasate vassnahrasni ca, uppajjissati so bhikkhu samao pairpako. Trong tng lai sau mt trm mi tm nm v t khu y l mt v sa-mn xng ng s xut hin. 2/- Brahmalok cavitvna uppajjissati mnuse, jacco brhmaagottena sabbamantnaprag. V y sau khi mng chung la khi Phm thin gii s ti sanh vo loi ngi trong gia nh dng di B-la-mn v s thng tho tt c cc loi ch thut. 3/- Tissoti nma nmena putto moggalisavhayo, siggavo caavajjo ca pabbjessanti draka. Ngi con trai y c tn l Tissa v h l Moggali. Siggava v Caavajja s cho cu b trai xut gia. 4/- Pabbajito tad tisso pariyattica ppue, bhinditv titthiyavda patihapessati ssana. Sau , khi c xut gia Tissa s thnh tu Php Hc ri s b gy cc hc thuyt ca ngoi o v s cng c Gio Php. 5/- Paliputte tad rj asoko nma nyako, anussati so rajja dhammiko rahavahano. Khi y, v lnh o Paliputta l c vua tn Asoka. L ngi cng minh, v y s tr v vng quc v lm hng thnh x s. 1
Theo tc phm Mahvasa, y l li tin tri ca cc v trng lo trong cuc kt tp ln th nh (Chng V: cu k 95-103).
1

67

S Liu v o Lak

Chng th nm

6/- Brahmalok cavitvna uppanno mnuse bhave, jtiy soasavasso sabbamantnaprag. V (Tissa) y sau khi mng chung la khi Phm thin gii ti sanh vo loi ngi. Khi c mi su tui, v y thng tho tt c cc loi ch thut. 7/- Pucchmi samaa paha ime pahe viykara, iruveda yajuveda smaveda nighau pi, itihsapacama veda uggahi so visrado. (Tissa hi v trng lo Siggava rng): Ti s hi v sa-mn cu hi, xin ngi hy gii thch cc cu hi ny theo kinh Veda (V ) l Rig Veda, Yaju Veda, Sma Veda, Nigau Veda, v Itihsa l b th nm. Bc c lng t tn y by t v hi lng. 8/- Therena ca katokso paha pucchi anantara, paripakkaa mava siggavo etadabravi. c s cho php ca v trng lo, Tissa hi cu hi ngay lp tc. Ngi Siggava ni vi chng trai tr c tr tu nhun nhuyn iu ny: 9/- Aham pi mava paha pucchmi buddhadesita, yadi pi kusalo paha bykarohi yathtatha. Ny chng trai tr, ta cng s hi cu hi lin quan n iu c c Pht ging dy. Nu thng sut th hy tr li cu hi ng theo s th. 1
V trng lo hi cu hi y b Yamaka (Song i), phn Citta (Tm) rng: Phi chng tm ca ngi no sanh ln m khng dit th tm ca ngi y dit ri s khng sanh? Hoc ngc li, phi chng tm ca ngi no dit ri s khng sanh th tm ca ngi y sanh ln m khng dit? Ngi thanh nin khng th nh c phn u hay phn cui nn ni rng: Tha v xut gia, iu y l g vy? Ny chng thanh nin, iu y c gi l Ch thut ca c Pht.
1

68

S Liu v o Lak

Chng th nm

10/- Bhsitena saha pahe na me diha na me suta, pariypumi ta manta pabbajj mama ruccati. Khi cu hi c ni ln, (Tissa p rng): Ti cha tng c bit, ti cha tng c nghe. Ti s hc loi ch thut y. Xin hy chp thun cho ti xut gia. 11/- Sambdhya gharvs nikkhamitvna mavo, anagriya santibhva pabbaji jinassane. Sau khi thot khi cuc sng ti gia lun bn rn, chng trai tr xut gia sng cuc i thanh tnh khng gia nh trong Gio Php ca ng Chin Thng. 12/- Sikkhkma garucitta caavajjo bahussuto, anussittha smaera navaga satthussana. V a vn Caavajja gio hun cho v sa-di hiu hc, c tm tn knh, v Gio Php ca bc o S gm chn th loi. 13/- Siggavo nharitvna pabbajpesi draka, susikkhita mantadhara caavajjo bahussuto, navaga anussetv ther te parinibbutti. Ngi Siggava khut phc v cho chng trai tr xut gia, v bc a vn Caavajja gio hun cho ngi hc tr hiu hc kho tng v ch thut gm chn th loi, ri cc v trng lo y vin tch Nit Bn. 14/- Candaguttassa dvevasse catusahi siggavo tad, ahapasa vassni pakuakassa rjino, upasampanno moggaliputto siggavatherasantike. Vo lc ngi Siggava c su mi bn (nin lp), nhm nm th nh ca c vua Candagutta 1 v l nm th nm mi tm ca
1

Candagutta l ng ni ca c vua Asoka (A Dc vng) x n .

69

S Liu v o Lak

Chng th nm

c vua Pakuaka, Moggaliputta c tu ln bc trn trong s chng minh ca trng lo Siggava. 15/-Tisso moggaliputto ca caavajjassa santike, vinaya uggahetvna vimuttopadhisakhaye. Tissa Moggaliputta hc tp v Lut trc tip vi ngi Caavajja v c hon ton gii thot khi chm dt ngun ti sanh. 16/-Siggavo caavajjo ca moggaliputta mahjuti, vcesu piaka sabba ubhatosagahapuaka. Ngi Siggava v ngi Caavajja ging dy Moggaliputta v cng sng lng v tt c cc Tng c y qua hai k kt tp. 17/- Siggavo asampanno moggaliputta mahjuti, katv vinayapmokkha nibbuto so chasattati. Ngi Siggava vin mn v tr tu xc nh v ng u v Lut cho Moggaliputta v cng sng lng. Ngi Siggava y Nit Bn vo nin lp by mi su. 18/-Candagutto rajja kresi vassni catuvsati, tasmi cuddasavassamhi siggavo parinibbuto. Candagutta tr v vng quc c hai mi bn nm. Vo nm th mi bn ca triu i y, ngi Siggava vin tch Nit Bn. 19/- raako dhutavdo appiccho knane rato, sabbaso so rato danto saddhamme pramgato. Ngi Siggava l v c ng rng, chuyn hnh php u-, thiu dc, hoan h vi ni rng. V y hoan h vi mi hon cnh, lun thu thc, v t n s ton thin trong Chnh Php.

70

S Liu v o Lak

Chng th nm

20/- Pantasensane ramme oghetv mahvana, eko adutiyo sro shova girigabbhare. V y n c chn rng thm, tr x xa xi hp thch, ch mt mnh, khng ngi th hai, ging nh con s t dng mnh trong hang ni. 21/- Dhammsokassa chavasse chasahi moggaliputto ah, ahacattrsa vassni muasvassa rjino. Vo nm th su ca triu i vua Asoka cng chnh v l nm th bn mi tm ca triu vua Muasva, ngi Moggalliputta c su mi su (nin lp). 22/- Mahindo upasampanno moggaliputtassa santike, uggahesi vinayaca upli buddhasantike. (Khi y) Mahinda c tu ln bc trn trong s chng minh ca ngi Moggaliputta. Ngi Upli hc tp v Lut trc tip t c Pht. 23/- Dsako vinaya sabba uplitherasantike, uggahetvna vcesi upajjhyova ssane. Ngi Dsaka hc tp ton b Lut trc tip t trng lo Upli ri ging dy vi t cch l thy t trong Gio Hi. 24/- Vcesi dsako thero vinaya soakassa pi, pariypuitv vcesi upajjhyassa santike. Trng lo Dsaka cng ging dy Lut cho Soaka. Sau khi hc tp, v y ging dy di s chng minh ca thy t . 25/- Soako buddhisampanno dhammavinayakovido, vcesi vinaya sabba siggavassa anuppada.

71

S Liu v o Lak

Chng th nm

Ngi Soaka thnh tu tr gic ng v thng tho v Php v Lut. Theo s k tha, v y ging dy ton b Lut cho Siggava. 26/- Siggavo caavajjo ca soakasaddhivihrik, vcesi vinaya thero ubho saddhivihrike. Siggava v Caavajja l t ca ngi Soaka. V trng lo ging dy v Lut cho c hai ngi t. 27/- Tisso moggaliputto ca caavajjassa santike, vinaya uggahetvna vimutto upadhisakhaye. Tissa Moggaliputta hc tp v Lut trc tip vi ngi Caavajja v c hon ton gii thot khi chm dt ngun ti sanh. 28/- Moggaliputto upajjhyo mahinda saddhivihrika, vcesi vinaya sabba theravda annaka. L thy t , Moggaliputta ging dy cho t Mahinda ton b Lut Theravda khng thiu st. 29/- Parinibbute sambuddhe uplithero mahjuti, vinaya tva vcesi tisavassa annaka. K t khi ng Chnh ng Gic vin tch Nit Bn, trng lo Upli v cng sng lng ging dy v Lut c ba mi nm khng thiu st. 30/- Saddhivihrika thera dsaka nma paita, vinayahne hapetvna nibbuto so mahmati. Sau khi xc lp v th v Lut cho ngi t thng thi l trng lo Dsaka, bc i tr tu y Nit Bn. 31/- Dsako soaka thera saddhivihri anuppada,

72

S Liu v o Lak

Chng th nm

katv vinayapmokkha catusahimhi nibbuto. Theo s truyn tha, ngi Dsaka xc nh v ng u v Lut cho ngi t l trng lo Soaka ri Nit Bn vo nin lp su mi t. 32/- Soako chalabhio siggava ariyatraja, vinayahne hapetvna chasahimhi ca nibbuto. Ngi Soaka l v c su thng tr xc lp v th v Lut cho Siggava xut thn dng di Ariya ri Nit Bn vo nin lp su mi su. 33/- Siggavo asampanno moggaliputtaca draka, katv vinayapmokkha nibbuto so chasattati. Ngi Siggava thnh tu v tr tu xc nh v ng u v Lut cho Moggaliputta tr tui. V y Nit Bn vo nin lp by mi su. 34/- Tisso moggaliputto ca mahinda saddhivihrika, katv vinayapmokkha stivassamhi nibbuto. V ngi Tissa Moggaliputta xc nh v ng u v Lut cho ngi t l Mahinda ri Nit Bn vo nin lp tm mi. 35/- Catusattati upli ca catusahi ca dsako, chasahi soako thero siggavo tu chasattati, asti moggaliputto sabbesa upasampad. Thi gian tu ln bc trn ca cc v y l: Upli c by mi bn nm, v Dsaka l su mi bn nm. Trng lo Soaka l su mi su, cn Siggava l by mi su, v Moggaliputta l tm mi. 36/- Sabbaklamhi pmokkho vinaye uplipaito, pasa dsako thero catucattrsaca soako.

73

S Liu v o Lak

Chng th nm

Bc tr tu Upli l ng u v Lut trong ton b thi gian y, trng lo Dsaka l nm mi nm v ngi Soaka l bn mi bn nm. 37/- Pacapasavassa siggavassa ahasahi moggaliputtavhayo, udayo soasavassni rajja kresi khattiyo. Ngi Siggava c nm mi lm nm, v v tn Moggaliputta c su mi tm nm. V St--l Udaya tr v vng quc c mi su nm. 38/- Chavasse udayabhaddamhi uplithero nibbuto, susungo dasavassa rajja kresi issaro. Vo nm th su ca hin vng Udaya, trng lo Upli Nit Bn. c vua Susunga tr v vng quc c mi nm. 39/- Ahavasse susungamhi dsako parinibbuto, susungassaccayena honti te dasabhtaro. Vo nm th tm ca Susunga, ngi Dsaka vin tch Nit Bn. Sau khi Susunga bng h, bn h l mi anh em trai ln k v. 40/- Sabbe bvsati vassa rajja kresu vasato, imesa chahe vassna soako parinibbuto. Tt c c cng gia tc v tr v vng quc c hai mi hai nm. Vo nm th su ca nhng ngi ny, ngi Soaka vin tch Nit Bn. 41/- Candagutto rajja kresi vassni catuvsati, tasmi cuddasavassamhi siggavo parinibbuto. Candagutta tr v vng quc c hai mi bn nm. Vo nm th mi bn ca v ny, ngi Siggava vin tch Nit Bn.

74

S Liu v o Lak

Chng th nm

42/- Bindusrassa yo putto dhammsoko mahyaso, vassni sattatisampi rajja kresi khattiyo. Ngi con trai ca Bindussa l v St--l soka cng minh c danh ting ly lng tr v vng quc c ba mi by nm. 43/- Asokassa chavsativasse moggaliputtasavhayo, ssana jotayitvna nibbuto yusakhaye. Vo nn th hai mi su ca c vua Asoka, v c tn l Moggaliputta sau khi lm rng r Gio Php ri Nit Bn vo lc chm dt tui th. 44/- Catusattativassamhi thero uplipaito, saddhivihrika thera dsaka nma paita, vinayahne hapetvna nibbuto so mahga. Khi c by mi bn nin lp, v trng lo tr tu Upli xc lp v th v Lut cho ngi t tr tu l v trng lo tn Dsaka, ri v c chng ng y Nit Bn. 45/- Dsako soaka thera saddhivihri anuppada, katv vinayapmokkha catusahimhi nibbuto. K tip, ngi Dsaka sau khi xc nh v ng u v Lut cho ngi t l trng lo Soaka ri Nit Bn vo nin lp su mi bn. 46/- Soako chaabhio siggava ariyatraja, vinayahne hapetvna chasahimhi parinibbuto. Ngi Soaka xc lp v th v Lut cho v Siggava thuc dng di Ariya c su thng tr ri vin tch Nit Bn vo nin lp su mi su. 47/- Siggavo asampanno moggliputtaca draka,

75

S Liu v o Lak

Chng th nm

katv vinayapmokkha nibbuto so chasattati. Ngi Siggava thnh tu v tr tu xc nh v ng u v Lut cho Moggaliputta tr tui ri vin tch Nit Bn vo nin lp by mi su. 48/- Tisso moggaliputto so mahinda saddhivihrika, katv vinayapmokkha astivassamhi nibbuto. Ngi Tissa Moggaliputta y xc nh v ng u v Lut cho ngi t Mahinda ri Nit Bn vo nin lp tm mi. Pacamo paricchedo. Chng th nm. Bhavra pacama nihita. Dt tng phm th nm. --ooOoo--

76

CHAHAMO PARICCHEDO CHNG TH SU


1/- Dve satni ca vassni ahrasdhikni ca, sambuddhe parinibbute abhisitto piyadassano. V khi ng Chnh ng Gic vin tch Nit Bn c hn hai trm mi tm nm, Piyadassana 1 c phong vng. 2/- gat rja-iddhiyo abhisitte piyadassane, pharati puatejaca uddha adho ca yojana. Khi Piyadassana c ng quang v t c cc quyn lc ca hong gia, v y pht ra oai lc ca phc bu bn trn ln bn di mt do-tun. 3/- Jambudpe mahrajje balacakke pavattati vaso, anotatto nma daho himav pabbatamuddhani. C uy quyn , v y vn dng cc tim nng v oai lc trn lnh th rng ln ca Jambudpa. trn nh ni Hy M Lp c h nc tn l Anotatta. 4/- Sabbosadhena sayutt soasampi kumbhiyo, tad devasika nicca dev abhiharanti te. Khi y, mi ngy ch thin y thng xuyn em li mi su chum nc c ha tan vi tt c cc loi dc tho. 5/- Ngalat dantakaha sugandha pabbateyyaka, mudusiniddha madhura rasavanta manorama, tad devasika nicca devatbhiharanti te. Khi y, mi ngy ch thin y thng xuyn em li cc loi dy tru v g ch rng l sn phm ca ni non, c mi thm
1

Piyadassana l mt trong nhng tn gi ca c vua Asoka (A Dc vng).

77

S Liu v o Lak

Chng th su

ngt, mm mi, trn nhn, ngt ngo, c hng v, v c a chung. 6/- malaka osadhaca sugandha pabbateyyaka, mudusiniddha rasavanta mahbhtehupahita, tad devasika nicca devatbhiharanti te. Khi y, mi ngy ch thin y thng xuyn em li tri malaka v dc tho l sn phm ca ni non, c mi thm ngt, mm mi, trn nhn, ngt ngo, v y cc cht liu chnh yu. 7/- Dibbapna ambapakkaca rasavanta sugandhaka, tad devasika nicca devatbhiharanti te. Khi y, mi ngy ch thin y thng xuyn em li thc ung ci tri v xoi chn c hng v v mi thm ngo ngt. 8/- Chaddantadah pacavaa ppuraanivsana, tad devasika nicca devatbhiharanti te. Khi y, mi ngy ch thin y thng xuyn em li t h nc Chaddanta cc tm chong v y phc ng sc. 9/- Ssanhagandhacua tath cnuvilepana, muduka prupatthya sumanadussa asuttaka. Tng t nh th, cn c loi bt thm gi u, thuc bi, v vi mn mu vng nht khng ng ch dt khoc bn ngoi. 10/- Mahraha ajanaca sabbanta ngalokato, tad devasika nicca ngarj haranti te. V cn c thuc v mt v cng qu gi. Khi y, mi ngy cc v long vng y thng xuyn em li tt c cc thc y t chn long cung.

78

S Liu v o Lak

Chng th su

11/- Ucchuyahi pgamatta pitaka hatthapuchana, tad devasika nicca devatbhiharanti te. Khi y, mi ngy ch thin y thng xuyn em li ma cy, mt s lng qu cau, v khn tay mu vng. 12/- Nava vhasahassni suv haranti sliyo, te sli nitthusakae undrehi viyodhit, makkhik madhuka karu acch kuamhi koayu. Nhng con chim kt mang li cc ht go sli s lng chn ngn c xe. Cc ht go sli y cn lp cm khng c tru c cc con chut tch ra. Cc con ong lm mt, cc con gu gi trong chu. 13/- Saku suvaggajt karavik madhurassar, asokapuatejena sad sventi mnuse. Do nng lc phc bu ca Asoka, cc con chim cu l loi chim c sanh ra trong chng loi xinh xn, c m iu ngt ngo khin loi ngi lun phi lng nghe. 14/- Kappyuko mahngo catubuddhaparicrako, suvaasakhalikbaddho puatejena gato. Do nng lc ca phc bu, con rng khng l c tui th mt kip v l th gi cho bn v Pht c buc li bng si xch vng i n. 15/- Pjesi rattamlehi piyadassi mahyaso, vipko piaptassa pailaddho sudassano. V c danh ting ly lng Piyadassi cng dng con rng vi nhng trng hoa mu v qu thnh tu ca vic trao tng vt thc l t c sc din tt p. 16/- Candaguttassya natt Bindusrassa atrajo,

79

S Liu v o Lak

Chng th su

rjaputto tad si Ujjenikaramolino. V ny l chu trai ca Candagutta v l con trai ca Bindusra. Khi y, v hong t lo vic thu m x s Ujjen. 17/- Anupubbena gacchanto Vedissanagara gato, tatrpi ca sehidht dev nmti vissut, tassa savsamanvya ajyi puttamuttama. Trong khi di chuyn theo tun t, v y i n thnh ph Vedissa. V cng ti ni y, c ngi con gi nh triu ph c ni ting c tn l Dev. Do kt qu ca vic chung sng vi v y, nng sanh ra ngi con trai cao qu. 18/- Mahindo saghamitt ca pabbajja samarocayu, ubhopi pabbajitvna bhindisu bhavabandhana. Mahinda v Saghamitt chp thun vic xut gia. Sau khi xut gia, c hai v u ph v s tri buc ca hin hu. 19/- Asoko rajja kresi paliputte puruttame, abhisitto ti vassni pasanno buddhassane. Asoka tr v vng quc ti kinh thnh Paliputta. Ba nm sau khi c phong vng, c vua c nim tin vi Pht Php. 20/- Yad ca parinibbyi sambuddho upavattane, yad ca mahindo jto moriyakulasambhavo, etthantare ya gaita vassa bhavati kittaka. Khi ng Chnh ng Gic vin tch Nit Bn ti Upavattana, v khi Mahinda c sanh ra trong dng di gia tc Moriya, khong gia thi gian y tnh c l bao nhiu nm? 21/- Dve vassasatni honti catuvassa panuttari, samantaramhi so jto mahindo asokatrajo.

80

S Liu v o Lak

Chng th su

C hn hai trm l bn nm, v v Mahinda y, ngi con trai ca Asoka, c sanh ra trong khong thi gian y. 22/- Mahindadasavassamhi pit bhte aghtayi, jambudpanussento catuvassa atikkami. Khi Mahinda c mi tui, ngi cha git cht cc anh em trai ri tri qua bn nm tr v x Jambudpa. 23/- Hantv ekasate bhte vasa katvna ekato, mahindacuddasame vasse asoka abhisicayu. Sau khi git cht mt trm anh em trai v quy t dng tc li thnh mt mi, Asoka ng quang vo nm Mahinda c mi bn tui. 24/- Asokadhammobhisitto pailaddho ca iddhiyo, mahtejo puavanto dpekacakkapavatti so. Khi c phong vng, v Asoka cng chnh y c thnh tu cc quyn lc, c danh ting ly lng, c phc bu, v l mt v chuyn lun vng trn o. 25/- Paripuavsavassamhi piyadassbhisicayu, psaa parigahanto ti vassa atikkami. Ngi ta phong vng cho Piyadassi trn thi gian hai mi nm. Tri qua ba nm u, v y ng h ngoi o. 26/- Dvsahi dihigatik psa channavutik, sassata ucchedaml sabbe dvhi patihit. C su mi hai quan im t kin v chn mi hai phi ngoi o. Tt c u cn c trn hai c s l thng kin v on kin. 27/- Nigahcelak ceti itar paribbjak, itar brhmati ca ae ca puthuladdhik.

81

S Liu v o Lak

Chng th su

Cc du s ngoi o khc gi l Nigaha v Acelaka, mt ngoi o khc l B-la-mn, v cc t gio khc na. 28/- Niyantisassatucchede sammhe hnadihike, ito bahiddh psae titthiye nndihike. Cc v c quan im thp thi, m tn, tin vo thng kin v on kin, ngoi ra cn c cc d gio v ngoi o vi loi quan im khc nhau. 29/- Srsra gavesanto puthuladdh nimantayi, titthigae nimantitv pavesetv nivesana, mahdna padatvna paha pucchi anuttara. Trong lc tm cu thc h, c vua thnh mi cc v theo t gio. c vua mi thnh cc nhm ngoi o v rc vo trong cung in ri ban cho phm vt gi tr ri hi cu hi ch yu. 30/- Paha puh na sakkonti vissajjetu sak bal, amba puho labuja v bykarisu apaak. Khi c hi cu hi, bn thn h ngu dt nn khng th tr li. Khi c hi v tri xoi, h khng c tr tu nn ni l tri bnh m. 31/- Anumattampi sabbesa ala te puna desana, bhinditv sabbapsae haritv puthuladdhike. (Ngh rng): i vi tt c bn h, iu kin nh nhoi cng l c ri, hn na sau khi ph gio l ca bn h, c vua ui tt c cc ngoi o tc l cc v theo t gio. 32/- Iti rj vicintesi aepi ke labhmase, ye loke arahanto ca arahattamaggaca passanti.

82

S Liu v o Lak

Chng th su

c vua suy ngh rng: Ta nn tm cho c nhng ngi no khc na l cc v A-la-hn th gian v bit c o l a n phm v A-la-hn. 33/- Savijjanti ime loke na yima loka asuata, kadha sappurisna dassana upasakame. Nhng v ny hin din trn th gian.,Tth gian ny khng th thiu vng cc v y. Khi no ta mi c th n gn chim ngng cc bc thin tr thc? 34/- Tassa subhsita sutv rajja demi sajvita, iti rj vicintento dakkhieyye na passati. V sau khi lng nghe li thin thuyt ca v y, ta s b th vng quc lun c tnh mng. Trong lc suy ngh nh th, c vua khng nhn thy ngi no xng ng. 35/- Nicca gavesati rj slavante supesale, cakamantamhi psde pekkhamno bahujjane, rathiy piya caranta nigrodha samaamaddasa. c vua tip tc tm cu cc v c gii c thin hnh. Trong khi ang tn b ta lu i v quan st dn chng, c vua nhn thy v sa-mn Nigrodha ang i kht thc ng ph. 36/- Psdika abhikkanta paikkanta vilokita, okkhitacakkhusampanna arahanta santamnasa. V Nigrodha y c v ng mn, qun xt trong lc bc ti (hay) lc quay li, c mt lun nhn xung, l v A-la-hn c tm tr thanh tnh. 37/- Uttamadamathappatta danta gutta surakkhita, kulagae asasaha nabhe candava nimmala.

83

S Liu v o Lak

Chng th su

(V y) t n s rn luyn hon ho, thu thc, cn thn, kho h tr, khng b ln ln vi m ngi ti gia, tng t nh nh trng tinh khit trn bu tri. 38/- Kesarva asantsa aggikkhandhava tejita, garu dursada dhra santacitta samhita. (V y) khng c hi s tng t nh loi s t, sng ngi nh khi la, ng knh, kh th snh bng, vng chi, tm t an lc, nh tnh. 39/- Khsava sabbakilesasodhita purisuttama, cravihrasampanna sampassi samauttama. (V y) c cc lu hoc cn kit, cc phin no c thanh lc, l v ti thng ca loi ngi, c tnh hnh c thnh tu v an tr. c vua nhn ra l v ti thng trong s cc sa-mn. 40/- Sabbaguagata nigrodha pubbasahya vicintayi, pubbe suciakusala ariyamaggaphale hita, rathiy piya caranta passitv so vicintayi. c vua ngh rng v Nigrodha y tt c cc c hnh l bn hu trong tin kip, c thin s kho c thc hnh trong qu kh, vng vng trong o qu thnh nhn. Sau khi nhn thy v y ang i kht thc ng ph, c vua suy ngh rng: 41/- Buddho loke arah jinasvako lokuttaramaggaphale patihito, mokkhaca nibbnagato asasaya aataro esa thero garuttamo. c Pht l v A-la-hn th gian. Bt c ai nh v trng lo ny u l ngi c tr tu ng tn knh nht, l t ca ng

84

S Liu v o Lak

Chng th su

Chin Thng, vng chi trong o qu ti thng trn i, chc chn thnh tu Nit Bn v s gii thot. 42/- So pacaptipasda pailabhi ura pmojjamanappasdito, nidhi va laddh adhano pamodito iddho mano-icchita va sakkopamo. c vua t c nim tnh tn vi nm trng thi h v c hoan h trong tm vi nim vui cng tt, ging nh ngi ngho mng r v tm c ca chn giu, tng t nh v tri Sakka c thnh tu iu c mun trong tm. 43/- mantay aatarekamacca handa bhikkhanta tara mnarpa, nayehi psdika santavutti ngova yanta rathiy kumra. c vua bo mt v quan i thn rng: Ny khanh, hy mau n gp ngi thanh nin c vc dng ni bt, thi bnh lng, d mn nh vo cc c ch, y ht loi voi, l v ang i trn ng v ang kht thc. 44/- Rj pasdavipula pailabhi udaggahaho manasbhicintayi, nissasaya kho uttamadhammapatto adihapubbo aya purisuttamo. c vua t c nim tin vng mnh, hn h, phn chn, v suy ngh trong tm rng: Chc chn rng con ngi cao thng ny cha tng c thy trc y c thnh tu php ti thng! 45/- Vmasamno punadevamabrav supaatta sanamettha santhata,

85

S Liu v o Lak

Chng th su

nisdayi pabbajitatthamsane may anuta taybhipatthita. Trong khi suy xt, c vua ni thm nh vy: Ch ngi by ra y c xp t cn thn. Ngi hy ngi ch c dnh cho bc xut gia. Trm cho php ngi ch theo ngi thch. 46/- dya rao vacana padakkhia hatthe gahetv abhiruyha sana, nisdi pallakavare asantso sakkova devarj paukambale. Cn c vo li ni ca c vua, v y theo pha tay bn phi bc ln ch ngi, ri ngi xung trn bo ta qu bu khng cht run s, y nh l v vua tri Sakka ng trn ngai vng. 47/- Vicintayi rjyam aggadrako niccalo asants ca atthi nu ta, disv rj ta taruna kumraka ariyavattaparihraka vara. c vua suy ngh rng: Qu nhin chng trai tr tuyt vi ny khng b xao ng v khng c cht g run s! c vua nhn bit chng trai tr tui cao qu y l ngi thc hnh phn s ca bc thnh nhn. 48/- Susikkhita dhammavinayakovida asantsa santagudhivsita, suprutkappadhara jinanuja pasannacitto punadevamabruvi. Vi tm tnh tn, c vua ni thm vi v Thch t c s hnh x ng n, chong y nghim chnh, l ngi kho c hun luyn, thng tho Php v Lut, khng c run s, th nhp vo c tnh an tnh rng:

86

S Liu v o Lak

Chng th su

49/- Desehi dhamma tava sikkhita mama tvameva satth anussita tay, karomi tuyha vacana mahmuni anussatu desana ma suoma. Xin ngi hy thuyt ging Gio Php ngi c hc tp; chnh ngi l v thy ca trm. c ngi ging dy, trm s thc hnh theo li dy ca ngi. Tha ng hin trit v i, xin hy ging dy gio l cho trm. Trm s lng nghe. 50/- Sutvna rao vacana sutejita navagasatthe paisambhidahito, viloay tepiaka mahraha tam addasa appamdasudesana. Nghe c li thnh cu v cng khn thit ca c vua, v vng chi trong vic phn tch Gio L gm chn th loi tham kho Tam Tng v cng gi tr v tm thy li dy su sc v Khng D Dui y: 51/- Appamdo amatapada pamdo maccuno pada, appamatt na myanti ye pamatt yath mat. Khng d dui l no v bt t, d dui l theo bc t thn. Khng d dui thi khng cht, nhng ai d dui nh cht i ri. 52/- Nigrodhadhra anumodayanta rj vijnya tam aggahetu, ye keci sabba buddhadesit sabbesa dhammnam imassa mlak. Trong khi c bc tr tu Nigrodha sch tn, c vua hiu r v nm vng v iu y l: Trong s tt c cc Php, nhng

87

S Liu v o Lak

Chng th su

iu c c Pht Ton Tri ging gii u t cn bn iu ny. 53/- Ajjeva tumhe saraam upemi buddhaca dhamma saraaca sagha, saputtadro sahatakajjano upsakatta paivedaymi ta. Ngay chnh hm nay y, trm xin quy y vi ngi, v nng ta c Pht c Php v c Tng. Cng vi v v cc con lun c nhng ngi trong gia quyn, trm khng nh v t cc c y. 54/- Saputtadro sarae patihito nigrodhakalyamittassa gam, pjemi caturo satasahassarpiya ahahaka niccabhattaca thera. Nh vo s thn cn ti lnh vi ngi Nigrodha, trm cng vi v v cc con c an tr vo s nng nh. Trm xin cng dng s bc bn trm ngn v ba n thng k gm 64 phn n ngi trng lo. 55/- Tevijj iddhippatt ca cetopariyakovid, khsav arahanto bah buddhassa svak. (Li ca v Nigrodha): C nhiu v t ca c Pht l cc v A-la-hn c cc lu hoc on tn, c tam Minh, thnh tu thn thng, v bit c tm t ca ngi khc. 56/- Thera avoca punadeva rj icchmi sagharatanassa dassana, samgama sannipatanti yvat abhivdaymettha sumi dhamma.

88

S Liu v o Lak

Chng th su

c vua ni thm vi v trng lo rng: Trm mong mi nhn thy Tng Bo. Khi no cc ngi tp trung hi ngh, trm s nh l cc ngi v lng nghe Gio Php. 57/- Samgat sahisahassa bhikkh dt ca rao paivedayisu, sagho mahsannipto sutuho gacchhi tva icchasi saghadassana. Su mi ngn v t khu t hi li v cc s gi thng bo cho c vua hay rng: Tng chng v cng hoan h t hi li ng o. Xin hy n v ngi ao c nhn thy Tng chng. 58/- Dtassa vacana sutv asokadhammo mahpati, mantayi tisaghamittmacce ca bandhave. Sau khi lng nghe li ni ca s gi, v cha t ca tri t Asoka cng chnh ni vi tp th thn quyn, bn hu, quan li, v nhng ngi c quan h rng: 59/- Dakkhiadna dassma mahsaghasamgame, karoma veyyvatika yathsanti yathbala. Chng ta s dng vt b th cng dng trong dp i hi ca chng Tng. Chng ta s th hin s phc v theo s hoan h, ty theo kh nng. 60/- Maapa sana udaka upahna dnabhojana, paiydentu me khippa dnraha anucchavi. Hy cp tc chun b cho trm mi che, ch ngi, nc ni, s phc v, vt thc b th, s cng dng xng ng v thch hp. 61/- Supeyyabhattakr ca suc ygususakhat, paiydentu me khippa manua bhojana suci.

89

S Liu v o Lak

Chng th su

Hy cp tc chun b cho trm vic thc hin mn n thc ung ngon lnh, cho c kho nu v sch s, ba n thnh son v tinh khit. 62/- Mahdnaca dassmi bhikkhusaghe gauttame, nagare bheriyo vajjantu vthiyo sammajjantu te. Trm s cng dng l i th n hi chng t khu l tp th ti thng. Hy cho ni trng trong thnh ph v mi ngi hy qut dn cc con ng. 63/- Vikirantu vluka seta pupphaca pacavaaka, mlagghiya toraaca kadali puaghaa subha. Hy phn b u ct trng v hoa ng sc, trng hoa qu gi, cng cho thn cy chui, v chum y nc tinh khit. 64/- Utukkamapara thpa hapayantu tahi tahi, vatthehi ca dhaja katv bandhayantu tahi tahi. Hy cho dng ln cc ngi bo thp khc nhau thun theo ma tit ni kia ni n. Hy thc hin c x vi cc loi vi vc v treo ln ni ny ni khc. 65/- Mldmasamyutt sobhayantu ima pura, khattiy brhma vess sudd aakulsu ca. Cc ngi St--l, B-la-mn, thng bun, h tin thuc cc gia tc khc nhau trang im vi nhng trng hoa hy lm rng r thnh ph ny. 66/- Vattha bharaa puppha nnlakrabhsit, dya dpa jalamna gacchantu saghadassana. Nhng ngi trang im bng cc loi trang sc khc nhau hy mang theo vi vc, vt trang hong, bng hoa, n c thp sng v i n chim ngng chng Tng.

90

S Liu v o Lak

Chng th su

67/- Sabbaca tlvacara nnkul ca sikkhit, vajjantu vaggusavany susir maddalni ca. Tt c cc loi nhc c, cc loi trng, v cc nhc cng c hun luyn thuc cc trng phi khc nhau hy ph din cc ging ht du dng vi cc m iu ngt ngo. 68/- Lakrakmad ceva sotthiy naanak, sabbe sagham upayantu hsayantu samgata. V ngay c cc kch s, v cng vi iu chc mng ni ting t cc phng xa trong x Lak, tt c hy n vi chng Tng v hy lm cho hi ngh c vui nhn. 69/- Pupphaca anekavidha puaghaaca anekadh, vaakaceva karontu pja anekarsiyo. Bng nhiu phng thc, hy thc hin vic cng dng bng hoa gm nhiu loi v cc chum y (nc), lun c thuc nhum mu vi khi lng ln. 70/- Nagarassa paihramantare dna sabba paiyantu patthita, pja samdya rahavsik ratti diva tiyme asesato. Cc c dn ca x s hy chun b mi vt th c a chung c mang n bn trong thnh ph v hy chp hnh vic cng dng ngy m trn c ba canh khng ngng ngh. 71/- Ta rattiy accayena bhatta sakanivesane, patarasasampanna paiydetvna khattiyo. Khi tn m y, v St--l chun b ba n y cc mn thng v ti dinh th ca mnh. 72/- Smacce saparivre pesi mahyaso,

91

S Liu v o Lak

Chng th su

gandhaml pupphaka pupphachattadhaja bahu. 73/- Div dpa jalamna abhiharantu mahjan, yvat may att tvat abhiharantu te. V vua c danh ting ly lng ra lnh cho cc quan i thn v m ty tng rng: Hy bo m ng dn chng hng ngy mang li cc trng hoa thm, khi lng ln bng hoa, nhiu lng hoa v c x, n c thp sng, v bo h hy mang li cho theo lnh ca trm. 74/- Imamhi nagare sabbe negam ca catuddis, sabbeva rjaparis sayoggabalavhan. 75/- Sabbe ma anugacchantu bhikkhusaghassa dassana, mahat rjnubhvena niyysi rjakujaro. Tt c cc thng bun trong thnh ph ny v t khp bn phng, lun c ton b tp th hong cung cng vi cc binh i v cc qun xa ph hp, tt c hy thp tng trm din kin hi chng t khu. Ri v vua hng nht vi vng quyn v i dn u. 76/- Sakkova nandanuyyna eva so hi mahpati, gantv rj taramno bhikkhusaghassa santike. Ging nh cha tri Sakka i n khu vn Nandana, cng vy v vua y l cha ca tri t vi v i n gp hi chng t khu. 77/- Abhivdetvna sammodi vedajto katajali, rocayi bhikkhusagha mamattha anukampatu. Sau khi nh l v cho hi, c vua vi tr tu sanh khi chp tay ln v ni vi hi chng t khu rng: Hy t bi t trm. 78/- Yva bhikkh anuppatte sabbe antonivesane,

92

S Liu v o Lak

Chng th su

saghassa pitara thera patta dya khattiyo. Khi tt c cc v t khu cho cha i n hong cung, v St-l nhn ly bnh bt ca v trng lo l v lnh o ca hi chng. 79/- Pjamno bahupupphehi pvisi nagara pura, nivesana pavesetv nisdpetvna sane. c vua va cng dng bng nhng bng hoa va i vo thnh ph, V khi a vo n dinh th, c vua thnh ngi xung ch ngi. 80/- Ygu nnvidha khajja bhojanaca mahraha, adsi payatapi yvadattha yadicchaka. c vua vi bn tay sch s dng ln mn cho v nhiu loi vt thc cng mm v cng qu gi theo nh nh cu theo nh c mun. 81/- Bhuttvibhikkhusaghassa ontapattapino, ekemekassa bhikkhuno adsi yugasaka. n khi hi chng t khu th thc xong v cc bn tay ri khi bnh bt, c vua cng dng mi mt v t khu hai l y. 82/- Pdasambhajana tela chattacpi uphana, sabba samaaparikkhra adsi phita madhu. Ri dng ln ton b vt dng ca sa-mn gm c ng ma, mt ong, thuc bi chn, du n, cng vi d che v giy dp na. 83/- Parivretvna nisdi dhammsoko mahpati, nisajja rj pavresi bhikkhusaghassa paccaya.

93

S Liu v o Lak

Chng th su

Sau khi dng cng xong, v cha t ca tri t Asoka cng chnh ngi xung. Sau khi ngi xung, c vua thnh cu dng vt dng n hi chng t khu rng: 84/- Yvat bhikkh icchanti tva demi yadicchaka, santappetvna sakkacca sampavretvna paccaye. Cc v t khu mong mi nh th no, trm xin dng nh th y ng theo c mun. Vi s cung knh, c vua lm cho (cc v t khu) hi lng v tha mn vi cc mn vt dng . 85/- Tato pucchi sugambhra dhammakkhandha sudesita, atthi bhante paricchedo desitdiccabandhun. 86/- Nma liga vibhattica kohsacpi sakhata, ettakava dhammakkhandha gaana atthi pavediya. Sau , c vua hi v iu kho c thuyt ging v php un v cng thm su rng: Bch ngi, ng quyn thuc ca mt tri c thuyt ging v chng no ( cp) tn gi, tnh ging, s bin th, v lun c phn chia ch c tng hp li hay khng? V sau khi c gii thch, c s tnh m v s lng php un hay khng? 87/- Atthi rja gaitvna desitdiccabandhun, suvibhatta supaatta suniddiha sudesita. Tu b h, ng quyn thuc ca mt tri c thuyt ging v sau khi tnh m Ngi cn kho phn tnh, kho quy nh, kho ch by, v kho ging gii. 88/- Sahetu atthasampanna khalita natthi subhsita, satipahna sammappadhna iddhipdaca indriya. 89/- Bala bojjhaga maggaga suvibhatta sudesita, eva sattappabhedaca bodhipakkhiyamuttama.

94

S Liu v o Lak

Chng th su

C lun phn nguyn nhn, c thnh tu ngha, khng c li lm, v kho c trnh by. C (t) nim x, chnh tinh tn, nh tc, (ng) quyn, (ng) lc, (by) chi phn a n gic ng, v (tm) chi o kho c phn tnh, kho c thuyt ging. Nh vy l by phn chia ch thuc v s gic ng ti thng. 90/- Lokuttara dhammavara navaga satthussana, vitthrita suvibhatta desesi dipaduttamo. ng Ti Thng ca loi ngi thuyt ging v Php Bo cao qu, ti thng trn i, l li dy ca bc o S, gm c chn th loi, kho c gii rng, kho c phn tch. 91/- Caturstisahassni dhammakkhandha annaka, pina anukampya desitdiccabandhun. Tm mi bn ngn Php un khng thiu st c ng quyn thuc ca mt tri thuyt ging v lng thng tng chng sanh. 92/- Amatuttama varadhamma sasraparimocana, sabbadukkhakkhaya magga desesi amatosadha. Ngi thuyt ging v Nit Bn ti thng, l Php cao qu, hon ton thot khi lun hi, on tn mi kh au, l nc cam l bt t. 93/- Sutvna vacana rj bhikkhusaghassa bhsita, pmojjahsabahulo vedajto narsabho, sarjik parisya ima vkya udhari. Sau khi lng nghe li thuyt ging ca hi chng t khu, c vua l v ng u dn chng trn tr ni vui mng hn h, c sanh khi tr tu, ni vi tp th hong gia li ny: 94/- Caturstisahassni paripua annaka,

95

S Liu v o Lak

Chng th su

desita buddhasehassa dhammakkhandha mahraha. Tm mi bn ngn Php un v cng qu gi ca c Pht ti cao c thuyt ging y , khng thiu st. 95/- Caturstisahassni rme kraymaha, ekekadhammakkhandhassa ekekrma pjaya. Trm s cho xy dng tm mi bn ngn tu vin v s cng dng mi mt tu vin n mi mt Php un. 96/- Channavutikoidhana vissajjetvna khattiyo, tameva divasa rj pesi ca tvade. V St--l xut ra ti sn l chn mi su ngn koi. V ni trong ngy hm y, c vua truyn lnh ngay lp tc. 97/- Tasmi kle jambudpe nagar caturstiyo, ekekanagarahne paccekrma krayi. Vo thi by gi, Jambudpa c tm mi bn ngn thnh ph, c vua cho xy dng mi mt tu vin ti a bn ca mi mt thnh ph. 98/- Anto ti ca vassni vihra katvna khattiyo, parinihite rme pja sattha krayi. Trong vng ba nm, v St--l cho xy dng ch c ng v khi tu vin c hon tt cho t chc l cng dng by ngy. Chahamo paricchedo. Chng th su. Bhavra chahama. Tng phm th su. --ooOoo--

96

SATTAMO PARICCHEDO CHNG TH BY


1/- Mahsamgamo hoti jambudpasamantato, bhikkhu-astikoiyo bhikkhun channavuti sahassiyo. c mt cuc i hi gm tm mi koi (800.000.000) v t khu v chn mi su ngn v t khu ni t khp cc ni thuc x Jambudpa. 2/- Bhikkh ca bhikkhuniyo ca chaabhi bahutar, bhikkh iddhnubhvena sama katv mahtala. Phn ln cc v t khu v t khu ni u c su thng tr. Cc v t khu t lm bng phng mt t nh vo nng lc thn thng. 3/- Lokavivaraa katv dassesu pjiye mahe, asokrme hito rj jambudpa avekkhati. V khai m v tr ph by cc l hi cng dng. c vua ng tu vin Asoka quan st x Jambudpa. 4/- Bhikkhu-iddhnubhvena asoko sabbattha passati, addasa vihra sabba sabbattha mahiya kata. Nh vo nng lc thn thng ca cc v t khu, c vua Asoka xem xt khp mi ni. c vua nhn thy tt c cc tu vin c xy dng khp cc ni trn tri t. 5/- Dhaja usspita puppha toraaca mlagghiya, kadalipuaghaaceva nnpupphasamohita. (Mi tu vin) c c x c dng ln, bng hoa, cng cho, trng hoa gi tr, thn cy chui, v chum y (nc) c trang hong vi nhiu loi bng hoa.

97

S Liu v o Lak

Chng th by

6/- Addasa dpamaala vibhsanta catuddisa, pamodito hahamano pekkhanto vattate mahe. c vua nhn thy khun vin hn o c trang hong khp bn phng v tr nn hoan h, thch trong khi quan st cc l hi ang c tin hnh. 7/- Samgate bhikkhusaghe bhikkhun ca samgate, mahdnaca paatta dyamne vanibbake. (Ti cc l hi) hi chng t khu t hp li v cc t khu ni cng nhau i n, cn c cc ngi n xin ang c ban b vt th hu h dnh ring cho h. 8/- Caturstisahassni vihre disvna pjite, asokopi attamano bhikkhusagha pavedayi. Sau khi nhn thy tm mi bn ngn tu vin c dng cng, vi tm t hoan h c vua Asoka cng thng bo n hi chng t khu rng: 9/- Ahaca bhante dydo satthubuddhassa ssane, bahu mayha pariccgo ssane sravdino. Tha cc ngi, trm l thn quyn trong Gio Php ca c Pht l ng o S. Nhiu s cng hin ca trm i vi Gio Php c xem l cc bng chng. 10/- Channavutikoiyo ca vissajjetv mahdhana, caturstisahassni rm krit may. 11/- Pjya dhammakkhandhassa buddhasehassa desite, cattrisatasahassni devasika pavattayi. Trm xut ra ti sn khng l l chn mi su koi v cho xy dng tm mi bn ngn tu vin cng dng n (tm mi bn ngn) Php un c c Pht ti thng thuyt ging, v mi ngy chi dng bn trm ngn.

98

S Liu v o Lak

Chng th by

12/- Ekaca cetiya pja eka nigrodhasavhaya, ekaca dhammakathikna eka gilnapaccaya. Cng dng bo thp l mt phn, v tn l Nigrodha l mt phn, dng cc v Php s l mt phn, v mt phn l nhu cu ca cc v bnh. 13/- Dyati devasika nicca mahgagva odana, ao koci pariccgo bhiyyo mayha na vijjati. Thng xuyn mi ngy lng cm c b th nh l sng Gag rng ln. Khng tm thy c bt c s cng hin no khc hn c (s b th) ca trm. 14/- Saddh mayha dahatar tasm dydo ssane, sutvna vacana rao dhammsokassa bhsita. 15/- Paito sutasampanno nipuatthavinicchayo, saghassa tesu vihra anuggahatthya ssana. Nim tin ca trm l bn vng hn, do trm l thn quyn trong Gio Php. Sau khi lng nghe li phn trn ca c vua Asoka cng chnh, trong s cc v y ca hi chng c v thng thi, thnh tu v hc tp, kho lo gii quyt s vic nhm mc ch nng s tn ti ca Gio Php. 16/- Angate ca addhne pavatti atv vicakkhao, byksi moggaliputto dhammsokena pucchita. Bit c s tin trin trong tng lai xa vi nn khi c c vua Asoka cng chnh hi, v c s suy xt ton din Moggalliputta tr li rng: 17/- Paccayadyako nma ssane paibhiro, yassa putta v dhtara v urasmi jtamanvaya. 18/- Pabbjesi cajetvna so ve dydo ssane, sutvna vacana rj dhammsoko mahpati.

99

S Liu v o Lak

Chng th by

Ngi th ch v vt dng gi l ngi bn ngoi Gio Php. Ngi no hy sinh v khuyn khch ngi con trai hoc con gi c cng dng di v c sanh ra trong huyt thng i xut gia, ngi y tht s l thn quyn trong Gio Php. c vua Asoka cng chnh, v cha t ca tri t, lng nghe li ch dy y. 19/- Mahindakumra putta saghamittaca dhtara, ubho amantayi rj dydo homi ssane. i vi con trai l hong t Mahinda v con gi l Saghamitt, c vua ni vi c hai rng: Hy gip trm tr thnh thn quyn trong Gio Php. 20/- Sutvna pituno vkya ubho puttdhivsayu, suhu deva sampaicchma karoma vacana tava. Nghe c li ni ca cha, c hai ngi con ng rng: Tu b h, tt lm. Chng con xin chp thun v thi hnh li ni ca cha. 21/- Pabbjesi ca no khippa dydo hohi ssane, paripuavsati vasso mahindo asokatrajo. Cha hy mau mau cho chng con xut gia v tr thnh thn quyn trong Gio Php. Mahinda, ngi con trai ca c vua Asoka, l va trn hai mi tui. 22/- Saghamitt ca jtiy vassa ahrasa bhave,, chavassamhi asokassa ubho pabbajit paj. V Saghamitt, ngi con gi l mi tm tui. C hai ngi con c xut gia vo nm th su ca triu i vua Asoka. 23/- Tatheva upasampanno mahindo dpajotako, saghamitt tad yeva sikkhyova samdiyi.

100

S Liu v o Lak

Chng th by

Theo ng nh th, bc quang ng Mahinda c tu ln bc trn. Chnh vo lc y, Saghamitt th tr cc iu hc. 24/- Ahu moggaliputtova theravdo mahga, catupasa vassamhi dhammsoko abhisitto. Khi v c hi chng ng o Moggaliputta thuc h phi Theravda c nm mi bn nin lp, c vua cng chnh Asoka c phong vng. 25/- Asokassbhisittato cha sahi moggalisavhayo, tato mahindo pabbajito moggaliputtassa santike, pabbjesi mahdevo majjhanto upasampade. Su nm sau khi c vua Asoka c ng quang v v tn Moggali c su mi (nin lp), khi y Mahinda c xut gia trong s chng minh ca ngi Moggaliputta, ngi Mahdeva cho xut gia v ngi Majjhanta (l v tuyn ngn) trong cuc l tu ln bc trn. 26/- Ime te nyak ti mahindassnukampak, moggaliputto upajjhyo mahinda dpajotaka. 27/- Vcesi piaka sabba attha dhammaca kevala, asokassa dasavassamhi mahindo catuvassiko. Cc v thy hng dn y l ba (mu mc v nhng) ngi c lng thng tng n Mahinda. Moggaliputta l thy t dy cho bc quang ng Mahinda tt c cc Tng, ngha, v ton b Gio Php. Mahinda c bn nin lp nhm vo nm th mi ca triu vua Asoka. 28/- Sabba sutapariyatti gaupcariyo ah, sudesita suvibhatta ubhosagahasuttaka. 29/- Mahindo theravdaka uggahetvna dhrayi, vinto moggaliputto mahinda asokatraja.

101

S Liu v o Lak

Chng th by

Ngi Moggaliputta hun luyn Mahinda l ngi con trai ca c vua Asoka. Sau khi hc tp, Mahinda duy tr ton b php hc c nghe, c kho thuyt ging, c kho phn tch, l nhng li kinh in ca hai k kt tp, l li dy ca cc v trng lo, v tr thnh v thy k tha ca hi chng. 30/- Tisso vijj chaabhi caturo pasambhid, tisso moggaliputto ca mahinda saddhivihrika, gamapiaka sabba sikkhpesi nirantara. V ngi Tissa Moggaliputta l v c tam minh, su thng tr, bn tu phn tch dy cho t Mahinda ton b Kinh Tng khng thiu st. ***** 31/- Tivassamhi nigrodho catuvassamhi bhtaro, chavassamhi pabbajito mahindo asokatrajo. (Tip kin) Nigrodha l vo nm th ba, (git cht) cc anh em vo nm th t, con trai ca Asoka l Mahinda xut gia vo nm th su. 1 32/- Kontiputt ubho ther tisso cpi sumittako, ahavassamhisokassa parinibbisu mahiddhik. C hai v trng lo Tissa v Sumittaka c i thn lc vin tch Nit Bn vo nm th tm ca (triu i) Asoka. C hai v u l con trai ca Kont. 2
Sau khi cai qun x Jambudpa c bn nm, Asoka git cht cc ngi anh em trai ri ng quang. n nm th ba ca triu i mnh, c vua Asoka mi gp c v sa-di Nigrodha v pht khi nim tin. V sau ba nm, Mahinda xut gia (gii thch da theo ni dung dch). 2 Nghe k rng trong khu rng gn thnh Paliputta, c ngi th sn i vo rng v chung sng vi v n thn Kunt. Do s sng chung y, nng sanh
1

102

S Liu v o Lak

Chng th by

33/- Ime kumr pabbajit ubho ther ca nibbut, upsakatta desisu khattiy brhma bah. Nhng ngi con vua ny xut gia v hai v trng lo Nit Bn. Nhiu ngi St--l v B-la-mn tuyn b t cch c s . 34/- Mahlbho ca sakkro uppajji buddhassane, pahnalbhasakkr titthiyaputhuladdhik. Li lc di do v s tn vinh n vi Gio Php ca c Pht, cn ngoi o v t gio c li lc v s tn vinh thp km. 35/- Paarag jail ca nigahcelakdik, ahasu sattavassni ahosi vagguposatho. Cc ngoi o nh l Paaraga, Jaila, Nigaha, Acelaka, v.v... hin din (tr trn), v trong by nm l Uposatha c thc hin theo phe nhm. 36/- Ariy pesal lajj na pavisanti uposatha, sampatte ca vassasate vassa chattisa satni ca. Cc v Thnh nhn hin thin, c lim s khng tham d l Uposatha. V hai trm ba mi su nm tri qua (k t lc c Pht vin tch Nit Bn). 37/- Sahi bhikkhusahassni asokrme vasisu te, jvak aaladdhik nn dsenti ssana. Su mi ngn v t khu c ng trong tu vin Asokrma. H l cc o s jvaka v nhiu gio phi khc lm h hoi Gio Php.

ra hai ngi con trai: ngi anh tn l Tissa cn ngi em tn l Sumitta. Thi gian sau, c hai xut gia vi trng lo Mahvarua, t c phm v Ala-hn, su thng tr, v c hnh (Mahvasa, V: 212-214).

103

S Liu v o Lak

Chng th by

38/- Sabbe ksvavasan dsenti jinassana, bhikkhusahassaparivuto chaabhio mahiddhiko. 39/- Moggaliputto mahpao paravdappamaddano, theravda daha katv sagaha tatiya kato. Mc y ca-sa, tt c bn h lm h hoi Gio Php ca ng Chin Thng. Vi mt ngn v t khu ty tng, ngi Moggaliputta c i tr tu, i thn lc, su thng tr, l v trit h cc hc thuyt khc, cng c h phi Theravda, v tin hnh cuc kt tp ln th ba. 40/- Madditv nnvdni nharitv alajjino, ssana jotayitvna kathvatthu paksayi. Sau khi bc b cc hc thuyt khc v trc xut nhng k v lim s, ngi lm sng chi Gio Php v cng b tc phm Kathvatthu. 41/- Tassa moggaliputtassa mahindo saddhivihriko, upajjhyassa santike saddhamma pariypui. Mahinda l t ca v Moggaliputta y v hc tp Chnh Php trc tip t thy t . 42/- Nikye paca vcesi sattaceva pakarae, ubhato vibhaga vinaya parivraca khandhaka, uggahi vro nipuo upajjhyassa santiketi. Ngi Moggaliputta dy v nm b Kinh v by tp Vi Diu Php, c hai b Lut Phn Tch thm vo b Tp Yu v Lut Hp Phn. V anh hng (Mahinda) thng minh hc tp trc tip t v thy t . 43/- Nikkhante dutiye vassasate vassni chattisati, puna bhedo ajyitha theravdnamuttamo.

104

S Liu v o Lak

Chng th by

Khi hai trm ba mi su nm tri qua, li c s chia r trm trng pht khi gia cc v thuc h phi Theravda. 1 44/- Ptaiputtanagaramhi rajja kresi khattiyo, dhammsoko mahrj pasanno buddhassane. V St--l tr v vng quc ti thnh Ptaiputta l i vng Asoka cng chnh c nim tin vo Pht Php. 45/- Mahdna pavattesi saghe guavaruttame, cattri satasahassni ekheneva nissaji. c vua tin hnh cuc i th n hi chng cao qu nht v c hnh v xut ra bn trm ngn ch trong mt ngy. 46/- Cetiyassa yaj eka dhammassa savanassa ca, gilnnaca paccaya eka saghassa nissaji. c vua cng dng mt phn n ngi bo thp, (mt phn) cho vic nghe Php, (mt phn) v thuc men cho cc ngi bnh, v mt phn n hi chng (t khu). 47/- Titthiy lbha disvna sakkraca mahraha, sahimattasahassni theyyasavsak ah. Cc v ngoi o vi s lng su mi ngn nhn thy li lc v s tn vinh v cng ln lao nn cng tr theo li trm cp (hnh tng). 48/- Asokrmavihramhi ptimokkho paricchiji, krpento ptimokkha amacco ariye ghtayi. ti tu vin Asokrma, gii bn Ptimokkha b gin on. C v quan i thn trong lc cho tin hnh (vic c tng) gii bn Ptimokkha git cht nhiu bc Thnh nhn.
Ln u tin xy ra Kosamb lc c Pht cn ti tin. Mt ln khc na Vesal sau khi c Pht Nit Bn c mt trm nm.
1

105

S Liu v o Lak

Chng th by

49/- Titthiye niggahatthya bah buddhassa svak, sahimattasahassni jinaputt samgat. Nhm mc ch ch ng cc k ngoi o, nhiu Thinh Vn t Pht vi s lng su mi ngn v Thch T t hi li. 50/- Ekasmi sanniptamhi thero Moggali atrajo, satthukappo mahngo pahavy natthi diso. Ti cuc hi hp y, v trng lo Moggaliputta l v bc trng thng c xem nh l bc o S, trn tri t khng c g snh bng. 51/- Ariyna ghtita kamma rj thera apucchatha, pihra karitvna rao kakha vinodayi. Khi y, c vua hi v trng lo v vic cc bc Thnh nhn b git hi. V trng lo th hin thn thng v gii ta ni nghi hoc ca c vua. 1 52/- Therassa santike rj uggahetvna ssana,
c vua a v trng lo n vn hoa Rativahana, sau ra hai bn chn ca v trng lo, thoa du, ri ngi xung. V cha t tri t trong lc xem xt kh nng ca v trng lo ni rng: Tha ngi, trm ao c thy c thn thng. Khi c hi: Loi g? c vua ni: S ng t. V trng lo hi: Ngi mun nhn thy loi no, ton th tri t hay l mt khu vc? Li hi: iu no kh hn? ng t mt khu vc l kh hn. Nghe vy, c vua ni ln s mong mun c chng kin vic y. Trong khun vin rng mt do tun, v trng lo b tr mt c xe, mt con nga, mt ngi n ng, v mt vi y nc ti bn hng. Bng thn thng, v trng lo gi yn cc phn na ca mi vt ri lm rung chuyn qu t trong phm vi mt do tun y, v ph by cho c vua ang ngi ti ni y nhn thy. c vua hi v trng lo v vic bn thn c lin quan hay khng lin quan n ti c trong vic git cht cc v t khu ca v quan i thn y. V trng lo thuyt ging v chuyn Bn Sanh Tittirajtaka cho c vua hiu c rng: Khng c nghip bo ng khi khng c tc xu (Mahvasa, V: 257-264).
1

106

S Liu v o Lak

Chng th by

theyyasavsabhikkhuno nseti ligansana. c vua hc hi gio l trc tip t v trng lo v cho trc xut cc v t khu cng tr theo li trm cp (hnh tng). 53/- Titthiy sakavdena pabbajitv andar, buddhavacana bhindisu visuddhakacana iva. Sau khi xut gia, nhng k ngoi o khng lng t trng ph hoi Pht Php c v nh vng rng tinh khit bng hc thuyt ca mnh. 54/- Sabbepi te bhinnavd vilom theravdato, tesaca niggahatthya sakavdavibodhana. 55/- Desesi thero abhidhamma kathvatthuppakarana, niggaho diso natthi paravdappamaddana. Tt c cc h phi ly khai y l tri nghch vi truyn thng Theravda. Nhm mc ch ch ng nhng k y v lm rng r truyn thng ca mnh, v trng lo thuyt ging tp ti liu Kathvatthu thuc Tng Vi Diu Php. Vic trit h cc hc thuyt khc vi s mit th tng t nh th l cha tng c. 56/- Desetv thero abhidhamma kathvatthuppakaraa, sakavdasodhanatthya ssana dghaklika. 57/- Arahantna sahassa uccinitvna nyako, vara vara gahetvna aksi dhammasagaha. Sau khi thuyt ging tp ti liu Kathvatthu thuc Tng Vi Diu Php, v trng lo, l ngi lnh o, tuyn chn v c c mt ngn v A-la-hn ri tin hnh cuc kt tp Gio Php nhm mc ch thanh lc truyn thng ca mnh v duy tr Gio Php trong thi gian lu di. 58/- Asokrmavihramhi dhammarjena krite, navamsehi nihsi tatiyo sagaho ayanti.

107

S Liu v o Lak

Chng th by

Cuc kt tp ln th ba ny hon tt trong chn thng ti tu vin Asokrma c cho xy dng bi c vua Asoka cng chnh. Tatiya-saddhamma-sagaha nihita. Dt cuc kt tp Chnh Php ln th ba. Sattamo paricchedo. Chng th by. Bhavra sattama. Tng phm th by. --ooOoo--

108

AHAMO PARICCHEDO CHNG TH TM


1/- Moggaliputto dghadass ssanassa angate, paccantamhi patihna disv dibbena cakkhun. L ngi c tm nhn xa, ngi Moggaliputta nhn thy bng thin nhn s thit lp ca Gio Php khu vc bin a trong ngy v lai. 2/- Majjhantikdayo there phesi attapacame, ssanassa patihya paccante sattavuddhiy. Ngi phi i cc v trng lo nh l v Majjhantika, v.v... bn thn l v th nm (ca nhm) nhm thit lp Gio Php khu vc bin a v v s tn ha ca chng sanh (bo rng): 3/- Paccantakna desna anukampya pina, pabhtuk balappatt desetha dhammamuttama. V lng thng tng n cc chng sanh cc x thuc khu vc bin a, l nhng v chi sng v c nng lc cc ngi hy thuyt ging Gio Php ti thng. 4/- Gantv gandhravisaya majjhantiko mah isi, kupita nga pasdetv mocesi bandhan bah. V i n s Majjhantika sau khi i n lnh a Gandhra to c nim tin ni con rng ang gin d v gii thot cho nhiu ngi khi s tri buc. 5/- Gantvna raha mahisa mahdevo mahiddhiko, coditv nirayadukkhena mocesi bandhan bah. V Mahdeva c i thn lc sau khi i n quc Mahisa khuyn co ni kh au a ngc v gii thot cho nhiu ngi khi s tri buc. 109

S Liu v o Lak

Chng th tm

6/- Athparopi rakkhito vikubbanesu kovido, vehsa abbhuggantvna desesi anamataggiya. Ri mt v khc na l Rakkhita rnh r trong thut bin ha bay ln khng trung v thuyt ging v s lun hi v tn. 7/- Yonakadhammarakkhitathero nma mahmati, aggikkhandhopamasuttakathya aparantaka. V trng lo tn Dhammarakkhita x Yonaka c i tr tu i n Aparantaka cho vic thuyt ging bi kinh V d v m la. 1 8/- Mahdhammarakkhitathero mahraha pasdayi, nradakassapajtakakathya ca mahiddhiko. V trng lo Mahdhammarakkhita c i thn lc to nim tin x Mahraha vi bi thuyt ging v chuyn Bn Sanh Nradakassapa. 9/- Mahrakkhitatheropi yonakaloka pasdayi, klakrmasuttantakathya ca mahiddhiko. V trng lo Mahrakkhita c i thn lc cng to nim tin a phng Yonaka vi vic thuyt ging bi kinh Klakrma. 10/- Kassapagotto ca yo thero majjhimo ca dursado, sahadevo mlakadevo yakkhagaa pasdayu, kathesu tattha suttanta dhammacakkappavattana. Cn v trng lo Majjhima, cng vi Kassapagotta, Dursada, Sahadeva, Mlakadeva to nim tin cho tp th d-xoa. Ti ni y, cc v thuyt ging bi kinh Chuyn Php Lun.
1

Aggikkhandhopamasutta, Suttanipta - Kinh Tp, chng 7.

110

S Liu v o Lak

Chng th tm

11/- Suvaabhmi gantvna souttaro mahiddhiko, niddhametv piscepi mocesi bandhan bah. Sau khi i n Suvaabhmi, v Soa v Uttara c i thn lc cng khut phc l c thn v gii cu nhiu ngi khi s giam cm. 12/- Lakdpavara gantv mahindo attapacamo, ssana thvara katv mocesi bandhan bah. Cn ngi Mahinda, bn thn l v th nm, sau khi i n hn o Lak cao qu thit lp bn vng Gio Php v gii thot cho nhiu ngi khi s tri buc. Nndesa-pasdo nma. Nim tin cc khu vc khc. Ahamo paricchedo. Chng th tm. Bhavra ahama. Tng phm th tm. --ooOoo--

111

NAVAMO PARICCHEDO CHNG TH CHN


1/- Lakdpo aya ah shena shal iti, dpuppatti ima vasa sutha vacana mama. Hn o Lak ny gi l Shala da theo t sha (s t). Xin hy lng nghe li ni ca ti v lch s pht sanh ln hn o. 2/- Vagarjassya dht arae vanagocar, shasavsamanvya bhtaro janay duve. Ngi con gi y ca c vua Vaga thng lai vng trong khu rng. Do vic sng chung vi s t, nng sanh ra hai anh em trai. 3/- Shabhu ca sval kumr cru dassan, mt ca susim nma pit ca shasavhayo. Hai cu b trai Shabhu v Sval c dng vc xinh xn. M tn l Susim cn cha c gi l Sha (S t). 4/- Atikkante soasavasse nikkhamitv guhantar, mpesi nagara tattha shapura varuttama. Mi su nm tri qua, Shabhu ri khi hang ng ri cho xy dng ti ni y thnh ph Shapura qu bu nht hng. 5/- Larahe tahi rj shaputto mahabbalo, anussi mahrajja shapuravaruttame. ni y ti x Laraha, ngi con trai ca s t c quyn lc ln lao tr thnh v vua v tr v vng quc rng ln ti thnh Shapura qu bu nht hng. 6/- Battisa bhtaro honti shaputtassa atraj, vijayo ca sumitto ca subhajehabhtar ah.

112

S Liu v o Lak

Chng th chn

Ba mi hai anh em trai l cc hu du ca c vua Shabhu. Vijaya v Sumitta l hai anh em trai xinh p v ln nht. 7/- Vijayo so kumro tu pagabbho ctikakkhalo, karoti vilopakamma atikiccha sudrua. Nhng v hong t Vijaya y th ng ngo v qu tn bo thng gy ra hnh ng cp bc, quy ri, v cng kinh khip. 8/- Samgat jnapad negam ca samgat, upasakamma rjna vijayadosa paksayu. Dn chng t hp li v cc th dn t hp li ri i n gp c vua trnh tu v s si quy ca Vijaya. 9/- Tesa ta vacana sutv rj kupitamnaso, pesi amaccna kumra nharatha ima. Nghe li trnh bo y ca h, c vua ni gin ra lnh cho cc quan i thn rng: Hy ui g hong t y i. 10/- Paricrik ime sabbe puttadr ca bandhav, dsidsakammakare nharantu janapad. Hy trc xut tt c nhng ngi hu cn ny, lun c v con, thn thuc, ti trai, t gi, v cc ngi lm cng ra khi x s. 11/- Tato ta nharitvna visu katvna bandhave, ropetvna te nva vuyhittha aave tad. Sau , khi trc xut v tch ri v y khi cc thn quyn, h p buc ln thuyn ri cho lnh nh gia bin khi. 12/- Pakkamantu yath kma honti sabbe adassana, rahe janapade vsa m puna gamicchati.

113

S Liu v o Lak

Chng th chn

Hy cho h ra i theo nh mun. Tt c bn h s khng cn c trng thy v cng ch c quay tr li sinh sng vng quc x s na. 13/- Kumrna rhanv gat dpa adassana, nmadheyya tad si naggadpanti vuccati. Chic thuyn ch nhng a tr i n hn o khng c nhn thy, khi y c gi tn l Naggadpa. 14/- Mahilna rhanv gat dpa avassaka, nmadheyya tad si mahilrahanti vuccati. Chic thuyn ch nhng ngi n b i n hn o khng c ma, khi y c gi tn l Mahilraha. 15/- Purisna rhanv pilavant ca sgara, vippanah dismha gat supprapaana. Chic thuyn ch nhng ngi n ng b mt phng hng v lc li i, trong lc tri dt d trn bin tp vo bn tu Suppra. 16/- Orohitvna suppra sattasataca te tad, vipula sakkrasammna akasu te supprak. Lc by gi, nhm by trm ngi y b xung Suppra. Nhng ngi Suppra th hin lng rng ri v s tn vinh long trng i vi h. 17/- Tesu sakkariyamnesu vijayo ca sahyak, sabbe luddni kammni kurumn na bujjhak. Trong khi c nhng ngi y by t lng tn trng, Vijaya v m ty tng, c bn u l nhng k khng sng sut gy nn cc hnh ng d man.

114

S Liu v o Lak

Chng th chn

18/- Pa adinna paradra musvdaca pesuna, ancraca dussla caranti sudrua. H hnh ng si quy, khng k cng, v cng kinh khip nh l ung ru, trm cp, (ot) v ngi, ni lo, v ni m thc. 19/- Kakkhala pharusa ghora kamma katv sudrua, ujjhyetvna mantisu khippa ghtema dhuttake. H to hnh ng tn bo, c c, gh rn, v v cng kinh khip. B gy bc bi, (dn o) bn bc rng: Chng ta hy mau mau git cht l ti t. 20/- Ojadpo varadpo maadpoti v ah, lakdpo ca paatti tambapati yati. Hn o Lak (Lakdpa) cn c tn l Ojadpa, Varadpa, Maadpa, v c bit n vi tn quy nh l Tambapai. 21/- Parinibbnasamaye sambuddho dpaduttamo, shabhussya putto vijayo nma khattiyo. 22/- Lakdpa anuppatto jahetv jambudpaka, byksi buddhaseho so rj hessati khattiyo. Vo thi im vin tch Nit Bn, ng Chnh ng Gic bc ti thng ca loi ngi, c Pht ti cao ni rng: V St--l tn Vijaya y, con trai ca Shabhu, sau khi b trc xut khi Jambudpa (n ) v n c hn o Lak (Tch Lan), v St-l y s tr thnh c vua. 23/- Tato mantayi satth sakka devnamissara, lakdpassa ussukka m pamajjatha kosiya. Sau , bc o S nhn nh cha ca ch thin Sakka rng: Ny Kosiya, ch c xao lng vic quan tm i vi hn o Lak.

115

S Liu v o Lak

Chng th chn

24/- Sambuddhassa vaco sutv devarj sujampati, uppalavaassa cikkhi dpa rakkhakraa. Nghe theo li ni ca ng Chnh ng Gic, v thin vng Sujampati giao cho Uppalavaa phn s h tr hn o. 25/- Sakkassa vacana sutv devaputto mahiddhiko, lakdpassa rakkha sapariso paccupahti. Nghe theo li ni ca Sakka, v thin t c i thn lc cng vi ty tng thit lp vic bo v hn o Lak. 26/- Tayo mse vasitvna vijayo bhrukacchake, ujjhyetv janakya tameva nvamruhi. Sau khi ng li ba thng v phin nhiu dn chng ti Bhrukacchaka, Vijaya bc ln chnh chic thuyn y. 27/- rohitv saka nava pilavantva sgara, ukkhittavtavegena nadmh mahjan. Sau khi bc ln thuyn ca h v trong lc ang di chuyn bin khi, m ng b lc li bi cn gi mnh tri dy. 28/- Lakdpamupgamma orohitv thale hit, patihit dharatale atijighacchit have. Sau khi n c hn o Lak, h ri thuyn v ng trn mt t. Khi n nh trn b mt tri t, h phi chu ng cn i d di. 29/- Pipsit kilantva padasgamana ak, ubho phi jannhi yoga katvna bhmiya. Trong lc b hnh h bi cn kht, h khng th l bc chn i v b l trn mt t bng hai bn tay v u gi. 30/- Majjhe vuhya hatvna p passanti sobha,

116

S Liu v o Lak

Chng th chn

suratta pasubhmibhge hatthapimhi makkhite. Sau khi tri dy v ng ln khu trung tm, h nhn thy cc bn tay sng rc; cnh tay v bn tay b lm lem lp bi t mu sm. 31/- Nmadheyya tad si tambapati ta ah, pahama nagara tambapai lakdpavaruttame. T , ni y c tn l Tambapai. V Tambapai l thnh ph u tin trn hn o Lak qu bu nht hng. 32/- Vijayo tahi vasanto issariya anussi so, vijayo vijito cpi sa nma anurakena ca. 33/- Accutagmi upatisso pahaman so idhgato, ki naranrhi khattiy samgat. Trong khi c ng ti ni y, v Vijaya y cai qun lnh a. Vijaya, Vijita, cng vi v tn Anuraka, Accutagmi, Upatisso l nhng ngi u tin i n ni y. ng o cc v St--l cng vi nhng ngi nam n t hp li. 34/- Tahi tahi disbhge nagara mpesi khattiyo, tambapai dakkhiato nadtre varuttame. V St--l cho xy dng thnh ph ti khu vc cc phng ni ny ni n. (Thnh ph) Tambapai v pha nam, bn b sng tuyt vi hng nht. 35/- Vijayena mpita nagara samant puabhedana, vijito vijita mpesi so uruvela mpayi, nakkhattanmakomacco mpesi anurdhapura. Thnh ph c Vijaya cho xy dng c ph ch xung quanh. V Vijita y cho xy dng thnh Vijita ri cho xy dng thnh Uruvela. Vin quan i thn c tn Nakkhatta cho xy dng thnh Anurdhapura.

117

S Liu v o Lak

Chng th chn

36/- Accutagmi yo nma ujjeni tattha mpayi, upatisso upatissa (nagara) suvibhattantarpaa. Ti ni y, v c tn Accutagmi cho xy dng thnh Ujjen, Upatissa cho xy dng thnh Upatissa pha bn trong c ca tim kho c phn b. 37/- Iddha pta suvitthra ramaya manorama, lakdpavhaye ramme tambapaimhi issaro. 38/- Vijayo nma nmena pahama rajjamakrayi, gate sattavassamhi kio janapado ahu. (Thnh Upatissa) l thnh vng, giu c, rt rng ri, xinh p, yu kiu. V cha t tn Vijaya tr v vng quc x Tambapai xinh p tn l Lakdpa vi danh ngha l v sng lp. By nm tri qua, dn chng tr nn ng o. 39/- Ahatisati vassni rajja kresi khattiyo, sambuddhe navame mse yakkhasena vidhasita. V St--l tr v vng quc c ba mi tm nm. Vo thng th chn sau khi chng qu Ton Gic, b l d-xoa b tr dit. 40/- Sambuddhe pacame vasse ngna damay jino, sambuddhe ahame vasse sampatti samappayi. Vo nm th nm sau khi chng qu Ton Gic, ng Chin Thng khut phc cc con rng. Vo nm th tm sau khi chng qu Ton Gic, Ngi th nhp thin chng. 41/- Imni ti hnni idhgami tathgato, sambuddhe pacchime vasse vijayo idhamgato. ng Nh Lai ng n ni y, ti ba a im ny. Khi ng Ton Gic vo nm cui cng, Vijaya i n ni ny.

118

S Liu v o Lak

Chng th chn

42/- Manussvsa akrayi sambuddho dipaduttamo, anupdisesya buddho nibbuto upadhisakhaye. ng Chnh ng Gic, bc Ti Thng ca loi ngi thc hin (hn o thnh) ch tr ng cho loi ngi. Khi chng t ti sanh hoi v mm sng khng cn, c Pht Nit Bn. 43/- Parinibbutamhi sambuddhe dhammarje pabhakare, ahatisati vassni rajja kresi khattiyo. Sau khi c Chnh ng Gic, ng Php Vng, bc Quang Minh vin tch Nit Bn, v St--l tr v vng quc c ba mi tm nm. 44/- Dta phesi shapura sumittavhassa santike, lahu gaccha tumheko lakdpavaruttama. Vijaya phi s gi i n thnh Shapura gp v tn l Sumitta bo rng: Mt mnh ngi hy mau chng i n hn o Lak cao qu nht hng. 45/- Natthi koci mamaccaye ima rajjnussako, niyydemi ima dpa mama kataparakkama. Sau khi trm bng h, khng ai l ngi cai qun vng quc ny, trm bn giao li hn o c trm ra sc kin to ny. Navamo paricchedo. Chng th chn. Bhavra navama. Tng phm th chn. --ooOoo--

119

DASAMO PARICCHEDO CHNG TH MI


1/- Pausakkassya dht kaccn nma khattiy, vasnurakkhanatthya jambudp idhgat. V cng nng dng St--l tn Kaccn ny l con gi ca Pau dng Sakka. Nng t Jambudpa i n ni y nhm mc ch duy tr dng tc. 2/- Abhisitt khattiybhisekena pauvsamahesiy, tass savsamanvya jyisu ekdasatraj. Nng c tn phong bi l ng quang ca dng St--l tr thnh hong hu ca Pauvsa. Kt qu ca s chung sng y, h sanh ra mi mt ngi con. 3/- Abhayo tisso ca uttiyo tisso aselapacamo, vibhto rmo ca sivo ca matto mattakalena ca. Abhaya, Tissa, Uttiya, Tissa, Asela l th nm, Vibhta, Rma, Siva, Matta, v Mattakala. 4/- Tesa kanihadht tu citt nmti vissut, rajayati jane dihe ummdacittti vuccati. Trong s cc anh em, ngi con gi nh tui nht c bit ting vi tn l Citt. Ai khi nhn thy nng u khi i luyn nn nng c gi l Ummdacitt (Citt m hoc). 5/- Sakhbhisekavassena gami upatissagmake, paripuatisavassni rajja kresi khattiyo, amitodanassa natt te ahesu satta skiy.

121

S Liu v o Lak

Chng th mi

Vo nm c phong vng, v St--l i n v tr v vng quc trn chn ba mi nm ti ngi lng Upatissa. Nhng ngi chu trai y ca Amitodana gm c by v dng Sakka. 6/- Rmo tisso anurdho ca mahli dghvu rohini, gmai sattamo tesa lokanthassa vasaj. Rma, Tissa, Anurdha, Mahli, Dghvu, Rohini, v Gmai l th by trong s cc v. H thuc v dng tc ca bc Cha T th gian. 7/- Pauvsassa atrajo abhayo nma khattiyo, vsati ceva vassni rajja kresi tvade. V St--l con trai ca Pauvsa tn l Abhaya tr v vng quc n c hai mi nm. 8/- Dghvussatrajo dhro gmaipaito ca yo, pauvsa upahanto cittakaya savasi. Ngi con trai thng minh ca Dghvu l bc tr tu Gmai. Trong lc phc v Pauvsa, v y chung sng vi cng nng Citt. 9/- Tassa savsamanvya ajyi pausavhayo, attna anurakkhanto avasi dvramaale. Do kt qu ca s sng chung y, v tn Pau c sanh ra. Trong lc bo h mng sng, v y c tr ti Dvramaala. Dasamo paricchedo. Chng th mi. Bhavra dasama. Tng phm th mi. --ooOoo--

122

EKDASAMO PARICCHEDO CHNG TH MI MT


1/- Abhayassa vsativasse pakuassa vsati ahu, sattatisavasso jtiy abhisitto pakuako. Vo nm th hai mi ca triu vua Abhaya, Pakua c hai mi tui. (Sau) ba mi by nm k t lc h sanh, Pakuaka c phong vng. 2/- Abhayassa vsativasse coro si pakuako. Vo nm th hai mi ca triu vua Abhaya, Pakuaka l k o tc. 3/- Sattarasamhi vassamhi hantvna satta mtule, abhisitto rjbhisekena nagare anurdhapure. Mi by nm sau, Pakua git cht by ngi cu v c phong vng vi l ng quang ti thnh Anurdhapura. 4/- Atikkante dasavassamhi sahivassa angate, hapesi gmasmyo abhayni gha krayi. Trong mi nm tri qua v su mi nm vo tng lai, Pakua quy nh ranh gii ca cc ngi lng v cho thit lp cht ch cc s an ninh. 5/- Ubhato paribhujitv yakkhamnusakni ca, annni sattati vassni pakuo rajjamakrayi. Cai qun c c hai loi d-xoa v loi ngi, Pakua tr v vng quc c by mi nm trn. 6/- Pakuassa ca atrajo muasvo nma khattiyo, issaro tambapaimhi sahivassa akrayi.

123

S Liu v o Lak

Chng th mi mt

V ngi con trai ca Pakua tc l v vua dng St--l tn Muasva tr v x Tambapai c su mi nm. 7/- Muasvassa atraj athae dasabhtuk, abhayo tisso ngo ca uttimuttbhayena ca. 8/- Mitto sivo aselo ca tisso kirena te dasa, anuldev sval ca muasvassa dhtaro. Khi y, cc ngi con trai ca Muasva l c mi anh em trai khc na. Cc v y l Abhaya, Tissa, Nga, Utti, Muttbhaya, Mitta, Siva, Asela, Tissa, vi Kira l mi. Anuldev v Sval l cc ngi con gi ca Muasva. 9/- Ajtasattu ahame vasse vijayo idhamgato, udayassa cuddasavassamhi vijayo kla kato tad. Vo nm th tm ca Ajtasattu, Vijaya i n ni y. 1 Vo nm th mi bn ca Udaya, khi y Vijaya t trn. 10/- Udayassa soase vasse pauvsamabhisicayi, vijayassa pauvsassa ubho rjnamantare. 11/- Savacchara tad si tambapai arjik, ngadsassekavse pauvso tad gato. Vo nm th mi su ca triu vua Udaya, Pauvsa c phong vng. Vo khong gia ca hai v vua Vijaya v Pauvsa, trong thi gian mt nm x Tambapai l khng c vua. Vo nm th hai mi mt ca triu vua Ngadsa, khi y Pauvsa bng h. 12/- Ngadse hiteyeva abhayopyabhisicay, etesa sattaraseva vassni catuvsati.
Cng cn nhc li l mt v lm vua Jambudpa (n ), v th nh lm vua x Tambapai (Tch Lan). Cc phn k tip nn c hiu tng t.
1

124

S Liu v o Lak

Chng th mi mt

Ngay khi Ngadsa cn sng, Abhaya cng c phong vng. Trong s hai v y, (mt v) l mi by nm v (v kia) hai mi bn nm. 13/- Candagutte cuddase vasse gato pakuakasavhayo, candaguttassa cuddasavasse muasvamabhisicayi. Vo nm th mi bn ca Candagutta, v tn Pakuaka t trn. Vo nm th mi bn ca Candagutta, Muasva c phong vng. 14/- Asokassbhisittato sattarasavasse upgate, muasvoccaya patto tasmiceva ca hyane. Mi by nm tri qua k t khi Asoka c phong vng, v trong chnh nm y Muasva bng h. 15/- Hemante dutiye mse shinakkhattamuttame, devnampiyobhisici tambapaimhi issaro. Vo thng th hai trong ma lnh, khi chm sao shi vo im cao nht, Devnampiya c ng quang lm vua x Tambapai. 16/- Chtapabbatapdamhi veuyahi tayo ah, set rajatayahi ca lat kacanasannibh. ti chn ni Chta xut hin ba chi mng tre: chi mng tre bng bc l mu trng c cc si dy leo nh l bng vng. 17/- Nla pta lohitaka odtaca pabhassara, kaka hoti sassirka pupphasahnatdisa. (Chi mng th nh) c nh sng xanh, vng, , trng, en, v c s rng r tng t hnh dng ca bng hoa. 18/- Tathpi pupphayahi s dijayahi tatheva te,

125

S Liu v o Lak

Chng th mi mt

dij yattha yathvae eva tattha catuppade. Tng t nh chi mng tre dng bng hoa, chi mng tre c hnh dng ca loi chim cng ging y nh th. Loi chim c mu sc nh th ni no, th ni y cng c loi bn chn c mu sc tng t nh vy. 19/- Hay gaj rath patt malak valayamuddik, kakudhasadis nma ete aha tad mutt. M ngc, tng ngc, xa ngc, dip ngc, vn ngc, vng ngc, nhn ngc, v loi ging nh ngc n; y gi l tm loi ngc trai thi by gi. 20/- Uppanne devnampiye tassbhisekatejas, tayo ma harisu malay ca janapad. Khi Devnampiya xut hin, do quyn lc bi l ng quang ca v y, dn chng t x Malaya mang li ba vin ngc mani. 21/- Tayo yah chtapad ahamutt samuddak, maayo malay jt rjrah mahjan, devnampiyapuena anto satthamharu. Ba chi mng tre t chn ni Chta, tm vin ngc trai t bin c, cc vin ngc ma-ni t x Malay c pht sanh ln xng ng vi v qun vng v c dn chng mang li trong vng by ngy do nh phc bu ca c vua Devnampiya. 22/- Disvna rj ratana mahagghaca mahraha, asama atula ratana acchariyapi dullabha. c vua sau khi nhn thy bu vt t gi, v cng xng ng. Vt bu l khng g bng c, khng th so snh, li k diu, him c.

126

S Liu v o Lak

Chng th mi mt

23/- Pasannacitto giramabbhudrayi aha sujto kulino narissaro, suciakammassa mamedisa phala bah sahassdhika sampadgamu. Vi tm trng hoan h, c vua tht ln li rng: Trm l v cha t ca dn chng, thun chng, thuc gia tc cao qu. Kt qu nh th ny ca trm l do nghip kho to lp v c gi tr hn c hng ngn (ng tin). 24/- May suladdha katapuasampada bhave samattho labhitu ca ko nu kho, bhavappatiha ratanattaya vin na jvitu me manasnubandhana. Trm kho t c s thnh tu phc bu to. V khng ai c kh nng t c? Khng c s an tr vo Tam Bo, trm khng c s dc sc ht lng tn ti. 25/- Mtpit ca bht v timitt sakh ca me, iti rj vicintento asoka khattiya sar. K c cha m, anh em, thn quyn, b bn, v cng s ca trm, trong lc suy ngh nh th, c vua nh n v St--l Asoka. 26/- Devnampiyatisso ca dhammsoko nardhibh, adihasahy ubho kaly dahabhattik. Devnampiyatissa v Asoka cng chnh l nhng ngi lnh o dn chng. C hai l nhng ngi o c, c s cng hin vng vng, v l bn b cha tng gp g. 27/- Atthi me piyasahyo jambudpassa issaro, asokadhammo mahpuo sakh pasamo mama.

127

S Liu v o Lak

Chng th mi mt

Trm c ngi bn yu qu l v qun vng ca x Jambudpa, l v Asoka cng chnh c phc bu di do, v l ngi bn c snh bng mng sng ca trm. 28/- So rahati ratanna abhihra sampaicchitu, ahampi dtu arahmi agga ssanasampada. V y xng ng nhn lnh mn qu tng gm cc vt qu bu, v trm cng xng ng dng tng s thnh tu cao qu trong Gio Php. 29/- Uhehi kattra taramno dya ratana imam, jambudpavhaya gantv nagara pupphanmaka, aggaratana payacchehi asoka mama sahyaka. Ny cc v tha hnh, hy ng ln v mau mau mang theo bu vt ny i n thnh ph tn Puppha thuc x s gi l Jambudpa ri hy trnh ln bu vt qu gi ny n ngi bn Asoka ca trm. 30/- Mah ariho slo ca brhmao parantapabbato, putto tisso ca gaako phesi caturo ime. c vua phi i bn ngi ny, l Mah Ariha, Sla, B-la-mn Parantapabbata, v vin k ton Putta Tissa. 31/- Pabhassarama tayo ahamutt varni ca, patodayahittayaceta sakharatanamuttama, bahuratana parivrena phesi devnampiyo, Cng vi on ty tng, c vua Devnampiya gi i ba vin ngc ma-ni sng chi, tm ht ngc trai qu bu, ba chi mng tre y, bo vt hng nht l xa-c, v nhiu chu bu. 32/- Amacca senpati ariha slaca paraca pabbata,

128

S Liu v o Lak

Chng th mi mt

putta tissagaakaca hatthe phesi khattiyo. 33/- Chatta cmarasakhaca vehana kaabhsana, gagodakaca bhikra sakhaca sivikena ca. V St--l (Asoka) trao li tn tay cho vin quan i thn Ariha l tng lnh ca qun i, cng vi Sla, Paranpabbata, v vin k ton Putta Tissa chic lng, quyn trng, vng min, v vt trang sc tai, bnh ng nc sng Gag (sng Hng), t v v c, cng vi chic kiu. 34/- Nandiyvaa vatthamna rjbhiseke pesit, adhovima vatthayuga aggaca hatthapuchana. Vng hoa khnh h, vi mc trong l phong vng, xp vi i khng cn phi git, v khn tay gi tr c gi n. 35/- Haricandana mahaggha aruavaamattika, hartaka malaka ima ssanampi pesayi. c vua gi n trm hng vng v cng qu gi, t st ( tm) mu rng , (hai loi tri cy) hartaka v malaka, thm vo li nhn nh rng: 36/- Buddho dakkhieyynaggo dhammo aggo virgina, sagho ca puakkhettaggo ti agg sadevake, imacha namassmi uttamatthya khattiyo. Pht Bo xng ng tn knh nht hng, Php Bo ti thng trong cc php ly dc, Tng Bo phc in ti thng l ba i tng ti cao trong th gian lun c thin gii. V trm l v St-l tn vinh Tam Bo v mc ch ti thng. 37/- Paca mse vasitvna te dt caturo jan, dya te pakra dhammsokena pesita. Bn ngi s gi y c ng nm thng (ti Jambudpa), ri h mang v qu biu do c vua Asoka cng chnh gi tng.

129

S Liu v o Lak

Chng th mi mt

38/- Veskhamse dvdasiya jambudp idhgat, abhiseka saparivra dhammsokena pesita. T Jambudpa, h n c ni y vo ngy mi hai ca thng Veskha cng vi vt dng l ng quang c gi biu bi c vua Asoka cng chnh. 39/- Dutiya abhisicittha rjna devnampiya, abhisitto dutiybhiseko viskhamse uposathe. H lm l ng quang ln th nh cho c vua Devnampiya. L ng quang ln th nh c c hnh vo ngy l Uposatha (ngy trng trn) ca thng Veskha. 40/- Tayo mse atikkamma jehamse uposathe, mahindo sattamo hutv jambudp idhgato. Ba thng sau, vo ngy l Uposatha ca thng Jeha, Mahinda v su v na t Jambudpa i n ni y. Rjbhisekakaa nihita. Dt phn l phong vng. Ekdasamo paricchedo. Chng th mi mt. Bhavra ekdasama. Tng phm th mi mt. --ooOoo--

130

DVDASAMO PARICCHEDO CHNG TH MI HAI


1/- Vlavjanimuhsa khagga chattaca pduka, vehana srapmaga bhikra nandivaaka. Cy qut lng th, vng min, thanh gm, lng che, giy dp, khn i u, dy tht lng loi mn, bnh ri nc, vng hoa khnh h. 2/- Sivika gagodaka sakha vatthakoi adhovima, suvaapti kaacchu mahaggha hatthapuchana. Kiu khing, nc sng Gag, t v v c, vi hng nht khng cn phi git, khay vng, mung, khn tay t gi. 3/- Anotattodaka kja uttama haricandana, aruavaamattika ajana ngamhaa. Gi nc t h Anotatta, trm hng vng tuyt ho, t st ( tm) mu rng , thuc bi mt do loi rng mang li. 4/- Hartaka malaka mahaggha amatosadha, sahivhasata sli sugandha sukamhaa, puakammbhinibbatta phesi sokasavhayo. Hai loi tri cy hartaka v malaka, nc cam-l bt t v cng gi tr, mt trm su mi xe ti go sli thm ngt c loi chim kt mang li l vt c pht sanh ln do vic lm phc thin c c vua tn Asoka gi tng. 5/- Aha buddhaca dhammaca saghaca saraa gato, upsakatta desemi sakyaputtassa ssane.

131

S Liu v o Lak

Chng th mi hai

(V nhn rng): Trm quy y c Pht, c Php, v c Tng. Trm tuyn b t cch c s trong Gio Php ca ngi con trai dng di Skya. 6/- Imesu tsu vatthsu uttame jinassane, tvampi citta pasdehi saraa upehi satthuno. Ngi cng hy t tm tn thnh vo ba i tng ny, vo Gio Php ti thng ca ng Chin Thng, v hy nng ta vo bc o S. 7/- Ima sambhvana katv dhammsoko mahyaso, phesi devnampiyassa gatadtena te saha. Sau khi th hin s tn vinh ny, c vua Asoka cng chnh c danh ting ly lng gi tng nhng vt y theo on s gi c vua Devnampiya phi n. 8/- Asokrme pavare bah ther mahiddhik, laktalnukampya mahinda etadabruvu. ti tu vin Asokrma cao qu, nhiu v trng lo c i thn lc v lng thng tng i vi x Lak ni vi Mahinda iu ny: 9/- Samayo lakdpamhi patihpetu ssana, gacchatu tva mahpuapasda dpalakata. L thi im thit lp Gio Php trn hn o Lak. Hi v c nim tin v phc bu ln lao, ngi hy i n hn o Lak. 10/- Paito sutasampanno mahindo dpajotako, saghassa vacana sutv sampaicchi sahaggao.

132

S Liu v o Lak

Chng th mi hai

Bc quang ng Mahinda l v thng thi, thnh tu vic hc tp, nghe theo li khuyn ca hi chng, v cng vi nhm ng . 11/- Ekasa cvara katv paggahetvna ajali, abhivdayitv siras gacchmi dpalakata. Ri ngi p y mt bn vai, chp tay ln, u nh l (ni rng): Ti s i n hn o Lak. 12/- Mahindo nma nmena saghatthero tad ah, ihiyo uttiyo thero bhaddaslo ca sambalo. Khi y, v tn Mahinda l trng lo ca hi chng gm c trng lo Ihiya, Uttiya, Bhaddsla, v Sambala. 13/- Smaero ca sumano chaabhio mahiddhiko, ime paca mahther chaabhi mahiddhik. Vi v sa-di Sumana c i thn lc v su thng tr. Nm v i trng lo y cng c i thn lc v su thng tr. 14/- Asokrmamh nikkhant caramn sahagga, anupubbena caramn vedissagiriya gat, vihre vedissagire vasitv yvadicchaka. Khi ri khi tu vin Asoka ra i v trong lc tun t du hnh, c nhm i n Vedissagiri v tr ng ti tu vin Vedissagiri (mt thi gian) thun theo thch. 15/- Mtara anussetv sarae sle uposathe, patihapesi saddhamme ssane dpavsina. Sau khi gio hun ngi m v s quy y, gii cm, ngy Uposatha, ngi Mahinda an tr cc c dn ca o vo cc li ging dy trong Chnh Php.

133

S Liu v o Lak

Chng th mi hai

16/- Syahe paisallna mahindathero mahga, samaya v asamaya v vicintesi raho gato. Vo thi thin tnh lc chiu ti, trng lo Mahinda l v c hi chng ln i n ni thanh vng suy ngh v thi im hoc cha phi l thi im. 17/- Therasakappamaya sakko devnamissaro, pturah therasammukhe santike ajjhabhsatha. Bit c s suy ngh ca v trng lo, Sakka l cha ca ch thin hin ra trc mt v trng lo v ni vi v y rng: 18/- Klo te hi mahvra lakdpappasdana, khippa gaccha varadpa anukampya pina. Tha bc i hng, ng thi im cho ngi v vic ha hn o Lak. V lng thng tng chng sanh, ngi hy mau i n hn o cao qu. 19/- Lakdpavara gaccha dhamma desehi pina, paksaya catusacca satte mocehi bandhan. Ngi hy i n hn o Lak cao qu, hy thuyt ging Gio Php cho chng sanh, hy gii thch v T Diu , v hy gii thot chng sanh khi s tri buc. 20/- Ssana buddhajehassa lakdpamhi jotaya, bykata casi ngassa bhikkhusagho ca sammato. Ngi hy lm rng r Gio Php ca c Pht ti thng hn o Lak. Ngi c c Pht tin tri v hi chng t khu ng . 21/- Aha ca veyyvatika lakdpassa cgame, karomi sabbakiccni samayo pakkamitu tay.

134

S Liu v o Lak

Chng th mi hai

Trong vic i n hn o Lak, ti s l ngi phc v v s lm tt c cc phn s. n lc ngi khi hnh. 22/- Sakkassa vacana sutv mahindo dpajotako, bhagavat subykato bhikkhusaghena sammato. Sau khi lng nghe li ni ca v Sakka, bc quang ng Mahinda (suy ngh rng): Ta c c Th Tn xc nh v c hi chng t khu ng . 23/- Sakko ca ma samyci patihmi ssana, gacchmaha tambapai nipu tambapaik. V Sakka thnh cu ta. Ta s thit lp Gio Php. Ta s i n Tambapai. Nhng ngi Tambapai qu l hon ho. 24/- Sabbadukkhakkhaya magga na suanti subhsita, tesa paksayissmi gamissa dpalakata. H cha c nghe v o l on tn mi kh au kho c thuyt ging. Ta s ging gii cho h. Ta s i n hn o Lak. 25/- Kla samaya ca mahindo asokatrajo, gamana laktala atv mantayi sahaggae. L ngi bit thi bit lc, Mahinda con trai ca c vua Asoka nhn nh vic i n x s Lak v thng bo trong nhm. 26/- Mahindo gaapmokkho samnupajjhyake catu, smaero ca sumano bhauko ca upsako. Ngi Mahinda l th lnh ca nhm gm bn v c chung thy t , v sa-di Sumana, v c s Bhauka. 27/- Channaca chaabhia paksesi mahiddhiko, yma bahula ajja lakdpa varuttama.

135

S Liu v o Lak

Chng th mi hai

Ngi Mahinda c i thn lc ni vi su v c su thng tr rng: Ngy hm nay, chng ta hy i n hn o Laka phong ph v cao qu nht hng. 28/- Pasdema bahusatte patihpessma ssana, sdhti te paissutv sabbe attaman ah. Chng ta hy to nim tin cho nhiu ngi. Chng ta s thit lp Gio Php. Cc v y p rng: Lnh thay! V tt c u hoan h. 29/- Gacchma bhante samayo nage missakanmake, rj ca so nikkhamati katvna migava pur. Tha ngi, n lc chng ta hy i n ngn ni tn l Missaka. V vua (Devnampiya) y ri khi thnh i sn th. 30/- Sakko tuho vsavindo mahindatherassa santike, paisallnagatassa ida vacanamabravi. Cha tri Sakka hoan h ni li y vi trng lo Mahinda ang tr vo thin tnh. 31/- Vedissagiriye ramme vasitv tisa rattiyo, klaca gamana dni gacchma dpamuttama. (Ngi Mahinda ni rng): Chng ta tr ng ti Vedissagiri xinh p ba mi m. By gi l thi im khi hnh. Chng ta hy i n hn o ti thng. 32/- Palin jambudpato hasarjva ambare, evam uppatit ther nipatisu naguttame. Theo ng khng trung t Jambudpa, cc v trng lo, nh nhng chim thin nga cha trn bu tri, bay ln nh th ri p xung ngn ni cao nht ( hn o Lak).

136

S Liu v o Lak

Chng th mi hai

33/- Purato purasehassa pabbate meghasannibhe, patihahisu missakakamhi hasva nagamuddhani. V pha ng ca thnh ph tuyt vi trn ngn ni t nh m my, cc v c ng ti nh ni Missaka trng nh nhng con chim thin nga u trn ngn cy. 34/- Mahindo nma nmena saghatthero tad ah, ihiyo uttiyo thero bhaddaslo ca sambalo. Khi y, v tn Mahinda l trng lo ca hi chng gm c trng lo Ihiya, Uttiya, Bhaddsla, v Sambala. 35/- Smaero ca sumano bhauko ca upsako, sabbe mahiddhik ete tambapaipasdak. Thm v sa-di Sumana v c s Bhauka. Tt c cc v y u c i thn lc v l nhng ngi to nim tin cho x Tambapai. 36/- Tattha uppatito thero hasarj va ambare, purato purasehassa pabbate meghasannibhe. Ging nh chim thin nga cha trn bu tri, v trng lo bay ln ni y v pha ng ca thnh ph tuyt vi, trn ngn ni trng ging nh m my. 37/- Patihito missakakamhi has va nagamuddhani, tasmica samaye rj tambapaimhi issaro. Ngi p xung nh ni Missaka, trng nh chim thin nga u xung ngn cy. V vo lc by gi, c v vua l cha t ca x Tambapai. 38/- Devnampiyatisso so muasvassa atrajo, asoko abhisitto ca vassa aharasa ah.

137

S Liu v o Lak

Chng th mi hai

V y l Devnampiyatissa con trai ca Muasva. (Khi y) c vua Asoka c phong vng mi tm nm. 39/- Tissassa ca abhisitte sattamse annake, mahindo dvdasavasse jambudp idhgato. Khi c vua Devnampiyatissa c ng quang trn by thng, ngi Mahinda c mi hai nin lp t Jambudpa i n ni y. 40/- Gimhne pacchime mse jehamse uposathe, mahindo gaapmokkho missakagirim gato. Vo ngy Uposatha ca thng Jeha l thng cui cng ca ma nng, ngi Mahinda l v lnh o ca nhm i n ngn ni Missaka. 41/- Migava nikkhami rj missakagirim upgami, devo gokaarpena rjna abhidassayi. c vua xut hnh i sn th v ng n ni Missaka. C v tri trong lt con nai xut hin pha trc c vua. 42/- Disvna rj gokaa tararpova pakkami, pihito anugacchanto pvisi pabbatantara. Sau khi nhn thy, c vua vi dng iu vi v lao ti con nai. Trong khi ui theo pha sau, c vua tin vo khu thung lng. 43/- Tattheva antaradhyi yakkho therassa sammukh, nisinna thera addakkhi bhto rj ah tad. Chnh ti ni y, con d-xoa bin mt pha trc v trng lo. c vua nhn thy v trng lo ang ngi. Khi y, c vua hong s.

138

S Liu v o Lak

Chng th mi hai

44/- Mameva passatu rj eko eka na bhyati, samgate balakye atho passatu bhikkhna. (Ngi Mahinda suy ngh rng): c vua ch mt mnh, hy khin ngi nhn thy ch mt mnh ta thi th ngi s khng hong s. n khi on qun ko n, khi y hy cho ngi nhn thy cc v t khu. 45/- Tatthaddasa khattiyabhmipla paduharpa migava caranta, nmena ta lapi khattiyassa gaccha tissti tad avoca. Ti ni y, ngi Mahinda nhn thy v lnh cha dng St-l trong b dng c c ang tham d cuc sn th. Khi y, ngi gi c vua bng tn ca dng St--l v ni rng: Ny Tissa, hy i n. 46/- Koya ksvavasano muo saghipruto, eko adutiyo vca bhsati ma amnusi. (c vua t hi rng): Ngi mc vi mu ca-sa, co u, trm tm khoc ngoi ny l ai, ch c mt mnh khng ngi th hai m li ni vi ta li ni khng ging loi ngi? 47/- Sama maya mahrja dhammarjassa svak, tam eva anukampya jambudp idhgat. (Ngi Mahinda p rng): Tu i vng, chng ti l sa-mn t ca ng Php Vng t Jambudpa i n ni y v lng thng tng n chnh ngi . 48/- vudha nikkhipitvna ekamanta upvisi, nissajja rj sammodi bahu atthpasahita. c vua h v kh xung, n gn mt bn, ri ngi xung v trao i thn thin lin quan n nhiu vn .

139

S Liu v o Lak

Chng th mi hai

49/- Sutv therassa vacana nikkhipitvna vudha, tato thera upagantv sammoditv ca pvisi. Lng nghe li ni ca v trng lo, c vua h v kh xung sau n gn v trng lo cho hi ri ngi xung. 50/- Amaccabalakyo ca anupubba samgat, parivretvna ahasu cattrsasahassiyo. Cc quan vin v on qun bn mi ngn ngi ln lt t hi li ng vy quanh. 51/- Disv nisinnatherna balakye samgate, ae atthi bah bhikkh sammsambuddhasvak. Khi on qun t tp li, c vua nhn thy cc v trng lo ang ngi (nn hi rng): C nhiu v t khu khc l t ca ng Chnh ng Gic khng? 52/- Tevijj iddhipatt ca cetopariyakovid, khsav arahanto bah buddhassa svak. C nhiu v t ca c Pht l cc bc A-la-hn, lu hoc tn, c tam minh, thnh tu thn thng, v bit c tm ca ngi khc. 53/- Ambopamena jnitv paitoti arindamo, desesi tattha suttanta cahatthipadopama. Bng v d tri xoi, ngi Mahinda bit c rng c vua l Bc tr tu! nn thuyt ging ti ni y bi kinh Tiu Kinh D Du Chn Voi. 1 54/- Sutvna ta dhammavara saddhjtova buddhim, cattrsasahassni saraa te upgamu.
1

Cahatthipadopamasutta, Kinh Trung B I.

140

S Liu v o Lak

Chng th mi hai

Ging nh bc tr tu pht khi nim tin, bn mi ngn ngi y sau khi lng nghe bi Php cao qu y quy y. 55/- Tato attamano rj tuhahaho pamodito, mantayi bhikkhusagha gacchma nagara pura. Sau , vi tm hoan h, mng r, phn chn, vui sng, c vua thnh mi hi chng t khu rng: Chng ta hy i vo kinh thnh. 56/- Devnampiyarjna subbata sabalavhana, paita buddhisampanna khippameva pasdayi. Ngi Mahinda tip nim tin n c vua Devnampiya cng vi on qun nhit tnh, tr tu, c thnh tu s gic ng mt cch v cng nhanh chng. 57/- Sutvna rao vacana mahindo etad abravi, gacchasi tva mahrja vasissma maya idha. Lng nghe li ni ca c vua, ngi Mahinda ni iu ny: Tu i vng, xin ngi hy di hnh. Cn chng ti s c ng ti ni ny. 58/- Uyyojetvna rjna mahindo dpajotako, mantayi bhikkhusagha pabbjessma bhauka. Sau khi tin a c vua, bc quang ng Mahinda ni vi hi chng t khu rng: Chng ta hy xut gia cho Bhauka. 59/- Therassa vacana sutv sabbe turitamnas, gmasma vicinitv pabbjetvna bhauka. Nghe theo li ni ca v trng lo, tt c vi tm tr bn nhy xc nh ranh gii l ngi lng ri xut gia cho Bhauka. 60/- Upasampadaca tattheva arahattaca ppui,

141

S Liu v o Lak

Chng th mi hai

girimuddhani hito thero srathi ajjhabhsatha. V Bhauka y thnh tu vic tu ln bc trn v phm v Ala-hn ti chnh ni y. 1ng trn nh ni, v trng lo ni vi ngi nh xe rng: 61/- Ala yna na kappati paikkhitta tathgata, uyyojetvna srathi thero vas mahiddhiko. Thi i! Xe c l khng c php; c Nh Lai ngn cm. Ri v trng lo c i thn lc v s thu thc cho ngi nh xe tr v. 62/- Gagane hasarj va pakkamisu vehsay, orohetvna gagan pahaviya suppatihit. Ging nh chim thin nga cha bay trn khng trung, v trng lo lt i trn bu tri ri t trn khng trung h xung ng vng vng trn mt t. 63/- Nivsana nivsente prupente ca cvara, disvna srathi tuho rjnaca pavedayi. Khi nhn thy cc v y ang mc h y v chong thng y, ngi nh xe mng r trnh bo ln c vua. 64/- Pesetv srathi rj amacce ajjhabhsatha, maapa paiydetha pure antonivesane. Sau khi phi ngi nh xe i, c vua ni vi cc v quan i thn rng: Hy cho chun b mi che trong kinh thnh, ti ni cung. 65/- Kumr kumriyo ca itthgraca deviyo, dassana abhikakhant there passantu gate.
1

Sau , c vua cho xe nga ln rc cc v v kinh thnh.

142

S Liu v o Lak

Chng th mi hai

Cc hong t, cng cha, phi tn cng cc cung n c c mun din kin hy chim ngng cc v trng lo i n. 66/- Sutvna rao vacana amacc kulajtik, antonivesanamajjhe akasu dussamaapa. Nghe theo li ni ca c vua, cc vin quan i thn xut thn dng tc cao qu thc hin mi che bng vi chnh gia ni cung. 67/- Vitna chdita vattha suddha seta sunimmala, dhajasakhaparivra setavatthehilakata. Mi che c lp bng vi trng sch s khng b lm nh c nhng l c v v c vin quanh, v c im t bng nhng tm vi trng. 68/- Vikiavluk set setapupphasusahit, alakatamaap set himagabbhasampam. Ct c tri ra c mu trng v kho c xen ln vi nhng bng hoa trng. Mi che c trang hong c mu trng trng ging nh gian phng bng tuyt. 69/- Sabbasetehi vatthehi lakritvna maapa, abbhantara sama katv rjna paivedayu. Sau khi trang hong mi che bng cc tm vi ton mu trng v lm bng phng bn trong, h trnh bo ln c vua rng: 70/- Parinihita mahrja maapa sukata subha, sana deva jnhi pabbajitnulomika.

143

S Liu v o Lak

Chng th mi hai

Tu i vng, mi che c kho thc hin v xinh p hon thnh. Tu b h, xin ngi hy xem xt ch ngi thch hp i vi cc v xut gia. 71/- Ta khae srathi rao anuppatto paveditu, yna deva na kappati bhikkhusaghassa nisditu. Vo giy pht y, ngi nh xe i n trnh bo vi c vua rng: Tu b h, xe c l khng c php ngi i vi hi chng t khu. 72/- Aya acchariya deva sabbe ther mahiddhik, pahama uyyojetv ma pacch hutv purgat. Tu b h, c iu phi thng ny l tt c cc v trng lo u c i thn lc. H cho thn i trc, h i sau nhng li n trc. 73/- Uccsayanamahsayana bhikkhna na ca kappati, bhummattharaa jntha ther gacchanti te. Ch ngi cao v ch ngi rng ln l khng thch hp i vi cc v t khu. Xin b h hy s dng tm thm tri. Cc v trng lo y ang ng n. 74/- Srathissa vaco sutv rjpi tuhamnaso, paccuggantvna therna abhivdetv sammodayi. Lng nghe li ni ca ngi nh xe, c vua cng thm hoan h i ra n rc cc v trng lo, nh l, v cho hi thn thin. 75/- Patta gahetv therna saha therehi khattiyo, pjento gandhamlehi rjadvram upgami.

144

S Liu v o Lak

Chng th mi hai

Sau khi nhn ly bnh bt ca cc v trng lo v trong lc cng dng bng cc trng hoa v hng thm, v St--l cng vi cc v trng lo i n ca hong cung. 76/- Rao antepura thero pavisitvna maapa, addasa bhmi paatta sana dussalakata, nisdisu paatte sane dussapasrite. Vo n ni cung ca c vua, v trng lo i vo mi che v nhn thy mt t c ch ngi c sp t v c trang hong bng vi. Cc v ngi xung ch ngi c sp t v c tri ln lp vi. 77/- Nisinne udaka datv ygu datvna khajjaka, pata bhojana rj sahatth sampavrayi. Khi cc v ngi xung, c vua t tay dng nc, cho, vt thc ho hng cng mm v lm cho cc v c tha mn. 78/- Bhuttvibhojana thera ontapattapina, mantayi anuldevi saha antoghare jane. Khi v trng lo th thc xong v bn tay ri khi bnh bt, (c vua) bo hong hu Anul v mi ngi trong ni cung rng: 79/- Oksa jntha devi klo te payirupsitu, therna abhivdetv pjetv yvadicchaka. Ny i hu, hy nhn bit c hi, gi l lc tn vinh cc v y. Hy nh l cc v trng lo v hy cng dng theo nh c mun. 80/- Anul nma s dev itth pacasatvat, upasakamitv therna abhivdetv upvisi.

145

S Liu v o Lak

Chng th mi hai

V hong hu y tn l Anul cng vi nm trm cung n n gn nh l cc v trng lo ri ngi xung. 81/- Tesa dhamma adesesi petavatthu bhaynaka, vimna saccasayutta paksesi mahga. V c hi chng ln (Mahinda) thuyt ging Gio Php cho h v Chuyn Ng Qu l ngun gy nn ni s hi ri gii thch v Chuyn Thin Cung v Tng ng S Tht. 82/- Sutvna ta dhammavara saddh jt vibuddhim, anulmahesiy saddhi itth pacasat tad, sotpattiphalehasu pahambhisamayo ah. Sau khi lng nghe Gio Php cao qu y, hong hu Anul cng vi nm trm cung n c c tin c sanh khi tr tu ton ho v thnh tu qu v D Lu vo lc y; (y l) s chng t ln th nht. Dvdasamo paricchedo. Chng th mi hai. Bhavra dvdasama. Tng phm th mi hai. --ooOoo--

146

TERASAMO PARICCHEDO CHNG TH MI BA


1-Adihapubb te sabbe janaky samgat, rjanivesanadvre mahsaddnusvayu. Trc y cha tng c nhn thy cc v y, ton b m ng dn chng t tp li ca hong cung v reo h m . 2/- Sutv rj mahsadda upasakamma ta jana, kimatthya puth sabbe mahsen samgat. Nghe c ting n m , c vua n gn m ngi y (hi rng): L do g khin tt c m thn dn ng o t hp li? 3/- Aya deva mahsen saghadassanam gat, dassana alabhamn mahsadda akasu te. Tu b h, m ngi ng o ny i n chim ngng hi chng (t khu). V khng c nhn thy nn h gy nn ting n m . 4/- Antepura susambdha janakya patihitu, hatthisla asambdha thera passantu te jan. (c vua ni rng): Ni thnh qu cht chi quy t li m ng ngi. Tri voi th khng cht chi, m ngi y hy chim ngng v trng lo (ti ni y). 5/- Bhuttv anumodetv uhahitvna san, rjaghar nikkhamitv hatthisla upgami. Sau khi th thc xong, v trng lo ty h ri t ch ngi ng dy, sau ri khi hong cung v i n tri voi.

147

S Liu v o Lak

Chng th mi ba

6/- Hatthislamhi pallaka papesu mahraha, nisdi pallakavare mahindo dpajotako. ti tri voi, h sp t ngi bo ta v cng qu gi. Bc quang ng Mahinda ngi xung ngi bo ta cao qu. 7/- Nisinna pallakavare mahanto gaapugavo. kathesi satthasuttanta devadta varuttama, Sau khi ngi xung ngi bo ta cao qu, v th lnh v i ca hi chng thuyt ging v phn Kinh Tng ca bc o S l bi Kinh Thin S 1 v cng cao qu. 8/- Sutvna devadta ta pubbakamma sudrua, bhta satte ppunisu nirayabhayatajjit. Sau khi lng nghe bi Kinh Thin S y (phn tch) v nghip c tnh cht v cng xu xa to trc y, chng sanh b hong ht v khi ln ni lo s v a ngc. 9/- atv bhayahite satte catusacca paksayi, pariyosne sahassna dutiybhisamayo ah. Bit c chng sanh ri vo ni lo s, ngi Mahinda ging gii v T Diu . Vo lc kt thc (bui ging) c mt ngn ngi ( chng ng); (y l) s chng t ln th nh. 10/- Hatthislya nikkhamma mahjanapurakkhato, tosayanto bah satte buddho rjagahe yath, nagaramh dakkhiadvr nikkhamitv mahjan. Ngi Mahinda dn u m ng dn chng ri khi tri voi ng thi lm cho v s chng sanh c hoan h, tng t nh lc c Pht ti thnh Rjagaha. m ng dn chng ri khi thnh ph bng cnh cng pha nam.
1

Devadtasutta, Kinh Trung B III, bi kinh 130.

148

S Liu v o Lak

Chng th mi ba

11/- Mahnandanavana nma uyyna dakkhi pure, rjuyynamhi pallaka papesu mahraha. ti pha nam ca thnh ph c khu vn tn l Mahnandanavana. ti khu vn ca c vua, h sp t ngi bo ta v cng qu gi. 12/- Tattha thero nisditv kathesi dhammdhammesu kovido, kathesi tesa suttanta blapaitam uttama. L v rnh r nhng g thuc v Chnh Php v khng phi Chnh Php, v trng lo ngi xung ti ni y v thuyt ging n h bi kinh Hin Ngu 1 ti thng. 13/- Tattha pasahassna dhammbhisamayo ahu, mahsamgamo si uyyne nandane tad. Ti ni y mt ngn chng sanh thnh tu s chng ng trong Gio Php. Khi y, c cuc t hp ng o ti khu vn Nandana. 14/- Kulaghara kumr ca kulasuh kulaputtiyo, saghrit tad hutv thera dassanam gat. Khi y, nhng ngi v ca cc gia nh vng tc, cc c thiu n, nhng c con du, v cc ngi con gi ca cc gia nh danh gi t tp li thnh on i n chim ngng v trng lo 15/- Tehi saddhi sammodento syahasamayo ah, idheva ther vasantu uyyne mahnandane. Hong hn bung xung trong lc cn ang cho hi thn thin vi h. (c vua ni rng): Cc v trng lo hy ng li ngay ti y, cng vin Mahnandana.
1

Blapaitasutta, Kinh Trung B III, bi kinh 129.

149

S Liu v o Lak

Chng th mi ba

16/- Atisya gamyant ito dre giribbaje, accsannaca gmanta vippakiamahjana. qu ti cc ngi i t y n ni xa xi l Giribbaja. (Ngi Mahinda p): Vng ph cn lng li qu gn v c m ng ngi qua li. 17/- Ratti saddo mah hoti sakkaslpama ima, paisallnasruppa ala gacchma pabbata. Ban m, ting ng th n o. Ch ny ging nh ngi ging ng ca Sakka. Vy chng ta hy i n ngn ni l ni c iu kin thch hp cho vic thin tnh. 18/- Mahmeghavana nma uyyna vivitta mama, gamangamanasampanna ntidre na santike. Trm c khu vn tch bit tn l Mahmeghavana, thun tin vic i li, khng qu xa v khng qu gn. 19/- Atthikna manussna abhikkamanasukkhgama, appakia div saddo ratti saddo na jyati. Vic tip cn v i n c d dng i vi nhng ngi c c mun, ban ngy ting ng khng nhiu, khng c ting ng vo ban m. 20/- Paisallnasruppa pabbajitnulomika, dassanachysampanna pupphaphaladhara subha. L ni thun tin cho vic thin tnh, thch hp cho cc bc xut gia, c cnh tr v bng mt, c ngun hoa tri, v xinh p. 21/- Vatiy suparikkhitta dvralasugopita, rjadvra suvibhatta uyyne me manorame.

150

S Liu v o Lak

Chng th mi ba

Khu vn c bao bc cn thn bi lp ro, c bo v chc chn bi cc cng thnh v thp canh, c cnh cng hong thnh c phn b kho lo khu vn xinh p ca trm. 22/- Suvibhatt pokkhara sachanna padumuppala, stdaka supatiha sdupupphabhigandhiya. C h nc kho c b tr, c hoa sen trng v xanh bao ph, c nc mt lnh m mi hng thm ngt ca cc bng hoa ngt ngo kho c thit lp. 23/- Eva ramma mamuyyna sahasaghassa phsuka, vasatu tahi thera mamattha anukampatu. Nh th, khu vn ca trm l tuyt vi v thoi mi cho ngi v hi chng. Tha v trng lo, ngi hy c ng ti y v hy t lng thng tng n li ch ca trm. 24/- Sutvna rao vacana mahindatthero sahaggao, amaccasaghaparibbho agam meghavana tad. Khi y, nghe theo li ni ca c vua, trng lo Mahinda cng vi hi chng c tp th cc quan i thn thp tng i n Meghavana. 25/- ycito narindena mahindatthero mahga, mahmeghavanuyyna pvisi yuttajtika. c thnh cu bi c vua, trng lo Mahinda l v c hi chng ng o i vo khu vn Mahmeghavana c bn cht ph hp 26/- Uyyne rjavatthumhi avasi thero mahga, dutiye divase rj therna samupgami.

151

S Liu v o Lak

Chng th mi ba

V trng lo c hi chng ng o c ng khu vn trong mnh t ca c vua. Vo ngy th nh, c vua i n gp cc v trng lo. 27/- Abhivdetv siras rj thernamabrav, kacci sukha asayittha phsuvso bhavissati. Sau khi u nh l, c vua ni vi cc v trng lo rng: Chc hn cc ngi ng c ngon gic? Chc hn vic c ng s c thoi mi? 28/- Vivitta utusampanna manussarhaseyyaka, paisallnasruppa sappyaca sensana. (Ngi Mahinda p): Ch ng c hon ton tch bit, y khng kh, khng chung ng vi mi ngi, thun tin vic thin tnh, v c s li ch. 29/- Tato attamano rj hahodaggamnaso, ajali paggahetvna ida vacanam abrav, suvaabhikra gahetv onojesi mahpati. Khi y, c vua c hoan h, mng r, tm tr phn chn, chp tay ln v ni li ny. Ri c vua cm ly bnh nc bng vng v ri ln. 30/- Imha bhante uyyna mahmeghavana subha, ctuddisassa saghassa dadma paigahatha. Tha ngi, trm xin dng khu vn Mahmeghavana xinh p ny n Tng chng bn phng. Xin ngi hy th nhn. 31/- Narindavacana sutv mahindo dpajotako, paiggahesi uyyna saghrmassa kra. Bc quang ng Mahindo lng nghe li ni ca c vua v th lnh khu vn lm tu vin cho hi chng.

152

S Liu v o Lak

Chng th mi ba

32/- Dadanta paigahantassa mahmeghavana tad, akampi pahav tattha nngajjanakampana. Trong khi v y th nhn khu vn Mahmeghavana ang c dng cng, tri t rng ng v c nhiu s rung chuyn v ting sm ng ti ni y. 33/- Patihapesi saghassa narindo tissasavhayo, mahmeghavanuyyana tissrma ak subha. c vua tn Tissa khng nh khu vn Mahmegha l thuc v Tng chng v cho thc hin tu vin Tissrma xinh p. 34/- Patihapesi saghassa pahama devnampiyo, mahmeghavana nma rma ssanraha. c vua Devnampiya thit lp (tu vin) u tin cho hi chng. Khu vn c tn Mahmeghavana l xng ng vi Gio Php. 35/- Tatthpi pahav kampi abbhuta lomahasana, lomahah jan sabbe there pucchi sarjik. Cng tng t nh th, tri t rng ng; tht l vic k diu khin lng tc dng ng! Ngc nhin n rn tc, tt c dn chng cng vi c vua hi cc v trng lo. 36/- Ima pahama vihra lakdpe varuttame, ssanrhanatthya pahama pahavikampana. y l tu vin u tin trn hn o Lak v cng cao qu. y l ln rng ng u tin ca tri t v s du nhp ca Gio Php. 37/- Disv acchariya sabbe abbhuta lomahasana, celukkhepa pavattisu natthi disaka pure.

153

S Liu v o Lak

Chng th mi ba

Sau khi chng kin s k diu, phi thng, lm rn lng tc, tt c thc hin vic nm tung ln cc tm vi; thnh ph cha tng c hin tng nh th ny. 38/- Tato attamano rj vedajto katajal, upanmesi bahu puppha mahinda dpajotaka. Do , vi tm hoan h v c sanh khi tr tu, c vua chp tay ln ri dng n bc quang ng Mahinda v s bng hoa. 39/- Puppha thero gahetvna ekokse pamucayi, tatthpi pahav kampi dutiya pahavikampana. V trng lo cm ly bng hoa ri nm vo mt phng. Cng tng t nh th, tri t rng ng; (y l) s rng ng ln th nh ca tri t. 40/- Ida acchariya disv rjasen sarahak, ukkuhisadda pavattisu dutiya pahavikampana. Sau khi chng kin s kin phi thng ny, on qun ca c vua cng vi c dn trong x s vang ln ting reo h v s rng ng ln th nh ca tri t. 41/- Bhiyyo citta pasdetv rjpi tuhamnaso, mama kakha vinodehi dutiya pahavikampana. Lun c c vua cng tng trng nim tnh tn v c tm t c hoan h (ni rng): Xin ngi hy xua tan ni nghi ng ca trm v s rng ng ln th nh ca tri t. 42/- Saghakamma karissanti akuppa ssanraha, idhokse mahrja mlaka ta bhavissati.

154

S Liu v o Lak

Chng th mi ba

Tu i vng, cc v (t khu) s thc hin hnh s ca hi chng khng th thay i v ng theo Gio Php. Ni y ti khu vc ny s tr thnh thnh a. 43/- Bhiyyo attamano rj puppha thera apjay, thero puppha gahetvna aparokse pamucayi, tatthpi pahav kampi tatiya pahavikampana. Lng cng thm hoan h, c vua dng bng hoa n v trng lo. V trng lo nhn ly bng hoa ri nm vo mt phng khc. Cng tng t nh th, tri t rng ng; (y l) s rng ng ln th ba ca tri t. 44/- Kimatthya mahvra tatiya pahavikampana, sabbe kakh vinrehi akkhhi kusalo tuva. Tha ng i hng, s rng ng ln th ba ca tri t l do nguyn nhn g? Xin ngi hy xua tan mi ni nghi ng. Xin ngi hy trnh by bi v ngi l ngi c kinh nghim. 45/- Jantgharapokkhara idhokse bhavissati, bhikkh jantghare ettha pariprissanti sabbad. ti khu vc ny y s l h nc v nh tm hi. Cc v t khu s lun ng o ti nh tm hi ny. 46/- Ura ptipmojja janetv devnampiyo, upanmesi therassa jtipuppha suphullita. c trn ngp bi nim hoan h v sung sng v ngn, c vua Devnampiya dng ln v trng lo bng hoa nhi n r. 47/- Thero ca puppha dya aparokse pamucayi, tatthpi pahav kampi catuttha pahavikampana.

155

S Liu v o Lak

Chng th mi ba

V trng lo cm ly bng hoa ri nm vo mt phng khc. Cng tng t nh th, tri t rng ng; (y l) s rng ng ln th t ca tri t. 48/- Ida acchariya disv mahjan samgat, ajali paggahetvna namassanti mahiddhika. Sau khi chng kin s kin phi thng y, ng o dn chng t hi li, chp tay ln, t lng thnh knh n v c i thn lc. 49/- Tato attamano rj tuho pucchi anantara, kimatthya mahvra catuttha pahavikampana. Do , c hoan h vui mng c vua hi ngay lp tc: Tha ng i hng, s rng ng ln th t ca tri t l do nguyn nhn g? 50/- Sakyaputto mahvro assatthadumasantike, sabbadhamma paibujjhi buddho si anuttaro, so dmo idham okse patihissati diputtame. V Thch T, ng i Hng, gic ng tt c cc Php v tr thnh v Pht ti thng bn ci cy B . Ci cy y s c thit lp trn hn o cao qu, ti a im ny. 51/- Sutv attamano rj tuho saviggamnaso, upanmesi therassa jtipuppha varuttama. Nghe vy, c vua c hoan h, vui mng, tm t si ni, dng n v trng lo bng hoa nhi v cng cao qu. 52/- Thero ca puppha dya bhmibhge pamucayi, tatthpi pahav kampi pacama pahavikampana.

156

S Liu v o Lak

Chng th mi ba

V trng lo nhn ly bng hoa ri nm xung trn mt t. Cng tng t nh th, tri t rng ng; (y l) s rng ng ln th nm ca tri t. 53/- Tam pi acchariya disv rjasen sarahak, ukkuhisadda pavattisu celukkhepa pavattitha. Sau khi chng kin s vic phi thng y na, on qun ca c vua cng vi c dn trong x s vang ln ting reo h v thc hin vic nm tung ln cc tm vi. 54/- Kimatthya mahpaa pacama pahavikampana, etamattha pavakkhhi tava chandavasnuga. Tha bc i tr tu, s rng ng ln th nm ca tri t l do nguyn nhn g? Xin ngi hy ging gii v s vic y thun theo thch v c mun ca ngi. 55/- Anvaddhamsa ptimokkha uddissanti te tad, uposathaghara nma idhokse bhavissati. Ri y cc v y s c tng gii bn Ptimokkha vo mi na thng. ni y, ti ch ny s l nh hnh l Uposatha. 56/- Aparam pi ca okse thera pupphavara ad, thero ca puppha dya tamokse pamucayi, tatthpi pahav kampi chaha pahavikampana. V ti mt a im khc na, c vua dng bng hoa cao qu n v trng lo. V trng lo nhn ly bng hoa ri nm xung ti a im y. Cng tng t nh th, tri t rng ng; (y l) s rng ng ln th su ca tri t. 57/- Idam pi acchariya disv mahjan samgat, aamaa pamodanti vihro hessati idha.

157

S Liu v o Lak

Chng th mi ba

Sau khi nhn thy iu phi thng y, m ng dn chng t hi li v by t ni vui mng vi nhau rng: Ni y s l tu vin. 58/- Bhiyyo citta pasdetv rj thernam abrav, kimatthya mahpaa chaha pahavikampana. c vua cng tng trng nim tnh tn v ni vi v trng lo rng: Tha bc i tr tu, s rng ng ln th su ca tri t l do nguyn nhn g? 59/- Yvat saghika lbha bhikkhusagh samgat, idhokse mahrja labhissanti angate. Tu i vng, trong ngy v lai mi khi c phm vt dng cng n hi chng, hi chng t khu s hi t v s nhn lnh ni y, ti ch ny. 60/- Sutv therassa vacana rjpi tuhamnaso, upanmesi therassa rj puppha varuttama. Lng nghe li ni ca v trng lo, c vua vi tm t mng r cng dng ln v trng lo bng hoa v cng qu gi. 61/- Thero ca puppha dya aparokse pamucayi, tatthpi pahav kampi sattama pahavikampana. V trng lo nhn ly bng hoa ri nm xung ti a im khc. Cng tng t nh th, tri t rng ng; (y l) s rng ng ln th by ca tri t. 62/- Disv acchariya sabbe rjasen sarahak, celukkhepa pavattisu kampite dharatale. Sau khi chng kin s vic phi thng, on qun ca c vua cng vi c dn trong x s thc hin vic nm tung ln cc tm vi trn mt t ang rung chuyn.

158

S Liu v o Lak

Chng th mi ba

63/- Kimatthya mahpaa sattama pahavikampana, bykarohi mahpaa gaa kakh vitaratha. Tha bc i tr tu, s rng ng ln th by ca tri t l do nguyn nhn g? Tha bc i tr tu, xin ngi hy ging gii. Xin ngi hy gip cho m ng dt khi iu nghi hoc? 64/- Yvat imasmi vihre vasanti supesal, bhattagga bhojanasla idhokse bhavissati. Ngy no cc v c hnh kim nghim trang cn c ng ti tu vin ny, nh n tc l th trai ng s l ni y, ti ch ny. Terasamo paricchedo. Chng th mi ba. Bhavra terasama. Tng phm th mi ba. --ooOoo--

159

160

CUDDASAMO PARICCHEDO CHNG TH MI BN


1/- Therassa vacana sutv rj bhiyyo pasday, aladdh campaka puppha therassa abhihrayi. Lng nghe li ni ca v trng lo, c vua cng tng thm nim tnh tn ri bo dng ln v trng lo bng hoa chm-pa cn cha c tip nhn. 2/- Thero campakapupphni pamucittha mahtale, tatthpi pahav kampi ahama pahavikampana. V trng lo nm cc bng hoa chm-pa trn mt t. Cng tng t nh th, tri t rng ng; (y l) s rng ng ln th tm ca tri t. 3/- Ima acchariya disv rjasen sarahak, ukkuhisadda pavattisu celukkhepa pavattitha. Sau khi chng kin s vic phi thng y, on qun ca c vua cng vi c dn trong x s vang ln ting reo h v thc hin vic nm tung ln cc tm vi. 4/- Kimatthya mahvra ahama pahavikampana, bykarohi mahpaa suoma tava bhsato. Tha ng i hng, s rng ng ln th tm ca tri t l do nguyn nhn g? Tha bc i tr tu, xin ngi hy ging gii. Chng ti s lng nghe li ngi ni. 5/- Tathgatassa dhtuyo ahado srrik, eka doa mahrja haritv mahiddhik. 6/- Idhokse ndhahitv thpa krenti sobhana, savegajananahna bahjanapasdana. 161

S Liu v o Lak

Chng th mi bn

Tu i vng, c tm phn (doa) x-li di th ca c Nh Lai. Cc v c i thn lc s mang li mt phn v an tr ni y, ti ch ny, ri s xy dng ngi bo thp tuyt p, l s kin lm ng tm v em li nim tin cho s ng ngi. 7/- Samgat jan sabbe rjasen sarahak, ukkuhisadda pavattisu mahpahavikampane. Tt c mi ngi gm on qun ca c vua cng vi c dn trong x s t hp li v vang ln ting reo h trong s rng ng ca i a cu. 8/- Tissrme vasitvna vtivattya rattiy, nivsana nivsetv prupetvna cvara. Sau khi ng qua m ti tu vin Tissrma, v trng lo qun y ni v khoc thng y. 9/- Tato patta gahetvna pvisi nagara pura, piacra caramno rjadvra upgami. Sau cm ly bnh bt ri i vo kinh thnh. Trong khi i kht thc, v trng lo i n cng hong cung. 10/- Pvisi nivesana rao nisditvna sane, bhojana tattha bhujitv patta dhovitvna pin. Ngi i vo ch c ng ca c vua ri ngi xung ch ngi. Ti ni y, ngi th dng vt thc ri dng bn tay ra sch bnh bt. 11/- Bhuttv anumodetv nikkhamitv nivesan, puramh dakkhiadvr uyyne nandane tad. 12/- Kathesi thero suttanta aggikkhandhopama vara, tattha pasahassna dhammbhisamayo ah.

162

S Liu v o Lak

Chng th mi bn

Sau khi th thc xong v ty h cng c, v trng lo ri khi hong cung v thnh ph bng cnh cng pha nam. Sau , ti khu vn Nandana, v trng lo thuyt ging bi kinh qu bu V D v m La. Ti ni y, c mt ngn ngi chng ng Gio Php. 13/- Desayitvna saddhamma uddharitvna pina, uhya san thero tissrme punyasi. Sau khi thuyt ging Chnh Php v tip chng sanh, v trng lo ri ch ngi ng dy ri tr v li tu vin Tissrma. 14/- Tattha ratti vasitvna vtivattya rattiy, nivsana nivsetv prupitvna cvara. Sau khi c ng qua m ti ni y, v trng lo qun y ni v khoc thng y. 15/- Tato patta gahetvna pvisi nagara pura, piacra caramno rjadvra upgami. Sau cm ly bnh bt ri i vo kinh thnh. Trong khi i kht thc, v trng lo i n cng hong cung. 16/- Pvisi nivesana rao nisditvna sane, bhojana tattha bhujitv patta dhovitvna pin. Ngi i vo ch c ng ca c vua ri ngi xung ch ngi. Ti ni y, ngi th dng vt thc ri dng bn tay ra sch bnh bt. 17/- Bhuttv anumoditv nikkhami nagar puna, divvihra katvna nandanuyynamuttame. Sau khi th thc xong, v trng lo ty h cng c ri li ri khi thnh ph v ngh tra ti khu vn Nandana cao qu.

163

S Liu v o Lak

Chng th mi bn

18/- Kathesi tattha suttanta asivispama subha, pariyosne sahassna dhammbhisamayo ah. Ti ni y, v trng lo thuyt ging bi kinh qu bu V D v Nc Rn. n khi chm dt, c mt ngn ngi chng ng Gio Php. 19/- Desayitvna saddhamma bodhayitvna pina, san vuhahitvna tissrma upgami. Sau khi thuyt ging Chnh Php v gic ng chng sanh, v trng lo ri ch ngi ng dy ri tr v tu vin Tissrma. 20/- Bhiyyo rj pasannosi ahame pahavikampane, haho udaggo sumano rj thernamabrav. c vua cng tng thm lng tnh tn khi qu t rng ng ln th tm. Vi tm t th thi, mng r, phn chn, c vua ni vi cc v trng lo rng: 21/- Patihito vihro ca saghrma mahraha, abhi pdaka bhante mahpahavikampane. Tha cc ngi, chng vin c thit lp v rt xng ng l tu vin ca hi chng. Khi c s rng ng ca i a cu, phi chng thng tr c nn tng? 22/- Na kho rja ettvat saghrmo patihito, smsammannana nma anuta tathgato. 23/- Samnasavsaka sma avippavsa ticvara, ahahi smnimittehi kittayitv samantato. Tu b h, cho n khi tu vin ca hi chng c thit lp vn cha (c nn tng). c Nh lai quy nh vic xc nh ranh gii gm c ranh gii ng cng tr, ranh gii khng phm ti v xa la ba y sau khi nh danh bng tm im mc ranh gii chung quanh.

164

S Liu v o Lak

Chng th mi bn

24/- Kammavcya sventi sagh sabbe samgat, eva baddhni smni ekvsoti vuccati. Tt c hi chng hi t li v c nghe li thng bo ca hnh s. Cc ranh gii c xc nh nh th gi l Mt tr x. 25/- Vihra thvara hoti rmo suppatihito, ida vutte ca therena rjpi etadabrav. V chng vin l c bn vng, tu vin l kho c thit lp. Khi c v trng lo ni iu y, c vua cng tha rng: 26/- Mama putt ca dr ca smacc saparijjan, sabbe upsak tuyha pena saraa gat. Nhng ngi con trai, cc phi tn, cng cc quan i thn v cc ngi ty tng ca trm, tt c u l cn s ca ngi v quy y bng c mng sng. 27/- Ycmi ta mahvra karohi vacana mama, antosmamhi okse savantu mahjan. Tha bc i hng, trm thnh cu ngi. Xin ngi hy thc hin li yu cu ca trm. Xin hy cho m ng dn chng c ng khu vc bn trong ranh gii. 28/- Mettkaru paretya sadrakkho bhavissati, pariccgaca janehi rja tuyha yadicchaka. Do tc ng ca tm t bi, s h tr s lun lun hin hu. Tu b h, xin hy pht tm cng hin theo nh mun ca ngi. 29/- Sagho katapariccgo sma sammannayissati, mahpadumo kujaro ca ubho ng sumagal. 30/- Sovaanagale yutt pahame kuttamlake, caturagin mahsen saha therehi khattiyo.

165

S Liu v o Lak

Chng th mi bn

Vi s cng hin c thc hin, hi chng s xc nh ranh gii. ti thnh a Kutta, c hai con voi ca hong cung l Mahpaduma v Kujara ln u tin c buc vo li cy bng vng. V St--l cng vi cc v trng lo v on qun v i gm bn loi binh chng ( hin din). 31/- Suvaa nagalasta dassayanto arindamo, samalakata puaghaa nnrgaddhaja subha. c vua cho trng by lung t (c lt ln) bng li cy bng vng, chum h cha y (nc) c trang hong, v c x nhiu mu xinh p. 32/- Nnpupphadhajkia toraaca mahagghiya, bahucandijalaml suvaanagale kasi. Cng cho t gi c v s c hoa ging ging, v nhiu trng hoa rc r nh trng. c vua cy nhng li cy bng vng. 33/- Mahjanapasdya saha therehi khattiyo, nagara padakkhia katv nadtra upgami. V nim tin ca m ng dn chng, v St--l cng vi cc ngi trng lo nhiu quanh thnh ph ri i n gn b sng. 34/- Mahsm pariccg st suvaanagale, ya ya pahaviya yattha agam kuttamlak. Ranh gii rng ln do s cng hin l cc lung t li cy bng vng (vch ra) trn mt t, v theo h tr v li thnh a Kutta. 35/- Sma smena ghaite mahjanasamgame, akampi pahav tattha pahama pahavikampana.

166

S Liu v o Lak

Chng th mi bn

Khi tp th m ng dn chng kt ni li hai u ranh gii, ti ni y tri t rng ng v l s rng ng ln th nht ca tri t. 36/- Disv acchariya sabbe rjasen sarahak, aamaa pamodisu smrmo bhavissati. Sau khi chng kin s k diu, tt c on qun ca c vua v c dn trong x s by t ni vui mng vi nhau rng: S c tu vin trong ranh gii. 37/- Yvat smparicchede nimitta bandhisu mlake, paivedesi therna devnampiya-issaro. Khi h kt ni li im mc thnh ng trn theo nh s phn nh ranh gii, c vua Devnampiya thng bo n cc v trng lo rng: 38/- Katv kattabbakiccni smya mlakassa ca, vihra thvaratthya bhikkhusaghassa phsuka, mama ca anukampya thero sm nibandhatu. Sau khi thc hin cc phn s cn thit i vi ranh gii ca khu vc nhm em li s vng bn cho tu vin v s an lc ca hi chng t khu, v lng thng tng n trm xin ngi trng lo hy kt ranh gii. 39/- Sutvna rao vacana mahindo dpajotako, mantayi bhikkhusagha sma bandhma bhikkhavo, nakkhatte uttarshe sabbe sagh samgat. Nghe c li ni ca c vua, bc quang ng Mahinda ni vi hi chng t khu rng: Ny cc t khu, chng ta hy kt ranh gii. Vo ngy l hi ca thng huyn thng sha, ton th hi chng t hi li.

167

S Liu v o Lak

Chng th mi bn

40/- Samnasavsaka nma sma bandhittha cakkhum, vihra thvara katv tissrma varuttama. V c Php nhn kt ranh gii gi l ng cng tr ti ni y v cng c vng bn chng vin Tissrma v cng cao qu. 41/- Tissrme vasitvna vtivattya rattiy, nivsana nivsetv prupitvna cvara. Sau khi c ng qua m Tissrma, v trng lo qun y ni v khoc thng y. 42/- Tato patta gahetvna pvisi nagara vara, picra caramno rjadvra upgami. Sau cm ly bnh bt ri i vo thnh ph cao qu. Trong khi i kht thc, v trng lo i n cng hong cung. 43/- Gantv nivesana rao nisditvna sane, bhojana tattha bhujitv patta dhovitvna pin. Ngi i vo ch c ng ca c vua ri ngi xung ch ngi. Ti ni y, ngi th dng vt thc ri dng bn tay ra sch bnh bt. 44/- Bhuttv anumoditv nikkhami nagar puna, divvihra karitvna uyyne nandane vare. Sau khi th thc xong v ty h cng c, v trng lo li ri khi thnh ph v ngh tra ti khu vn Nandana cao qu. 45/- Kathesi tattha suttanta sivispama tad, anamataggiyasutta ca cariypiakamanuttara. Ti ni y, v trng lo thuyt ging bi kinh V D v Nc Rn, bi kinh Lun Hi V S Kip v Su Tp Hnh Lnh ti thng.

168

S Liu v o Lak

Chng th mi bn

46/- Gomayapia ovda dhammacakkappavattana, mahnandanamhi tattheva paksesi punappuna. Ngi ging gii lp i lp li li gio hun Vin Phn B v bi kinh Chuyn Php Lun ngay ti ni y, trong khu vn Mahnandana. 47/- Imin ca suttantena satthni paksayi, aha ca saghasahassni paca saghasatni ca. 48/- Mocesi bandhan thero mahindo dpajotako, namsa vasitvna tissrme sahaggao. V vi bi kinh ny, bc quang ng trng lo Mahinda ging gii trong by ngy v gii thot cho hi chng gm tm ngn nm trm ngi khi s tri buc, ri cng vi hi chng c ng ti tu vin Tissrma gn mt thng. 49/- shay puamse upakahe ca vassake, mantayi sabbe there vassaklo bhavissati. Vo ngy trng trn ca thng sha lc ma ma n gn, ngi Mahinda ni vi tt c cc v trng lo rng: Ma ma sp sa n. Mahvihrapariggahaa nihita. Dt s th lnh tu vin Mahvihra. ***** 50/- Sensana sasmetv mahindo dpajotako, pattacvaramdya tissrmamh nikkhami. Bc quang ng Mahinda thu xp ch tr ng ri cm y v bnh bt ri khi tu vin Tissrma. 51/- Nivsana nivsetv prupitvna cvara, tato patta gahetvna pvisi nagara puna.

169

S Liu v o Lak

Chng th mi bn

Ngi qun y ni v khoc thng y, sau cm ly bnh bt ri li i vo kinh thnh. 52/- Piacra caramno rjadvra upgami, pvisi nivesana rao nisdisu yathsane. Trong khi i kht thc, ngi i n cng hong cung ri i vo ch c ng ca c vua. Cc v ngi xung ch ngi thch hp. 53/- Bhojana tattha bhujitv patta dhovitv pin, mahsamayasuttanta ovdatthya desayi. Ti ni y, sau khi th dng vt thc v dng bn tay ra sch bnh bt, ngi thuyt ging bi kinh i Hi 1 nhm mc ch gio gii. 54/- Ovaditvna rjna mahindo dpajotako, san vuhahitvna anpucch apakkami. Sau khi gio gii cho c vua, bc quang ng Mahinda ri ch ngi ng dy ra i khng thng bo. 55/- Nagaramh pcnadvr nikkhamitv mahga, nivattetv jane sabbe agam yena pabbata. Sau khi ri khi thnh bng cng thnh pha ng, v c chng ng o bo tt c mi ngi quay tr v ri i n ngn ni. 56/- Rjna paivedesu amacc ubbiggamnas, sabbe deva mahther gat missakapabbata. Cc v quan i thn, vi tm t hong ht, thng bo vi c vua rng: Tu b h, tt c cc v i trng lo i n ni Missaka.
1

Mahsamayasutta, Kinh Trng B, Phm Mahvagga, bi kinh s 7.

170

S Liu v o Lak

Chng th mi bn

57/- Sutvna rj ubbiggo sgha yojetv sandana, abhiruhitv ratha khippa saha devhi khattiyo. Nghe vy, c vua tr nn lo ngi lin cp tc bo thng xe chin m. V St--l cng vi cc hong hu lp tc bc ln xe nga. 58/- Gantvna pabbatapda mahindathero mahgao, nagaracatukka nma rahada selanimmita. Sau khi i n chn ngn ni, ngi trng lo c chng ng o Mahinda i n h nc c to lp gia cc tng c tn l Nagaracatukka. 59/- Tattha nahtv pivitna hito psamuddhani, sgha vegena sedni nippahetvna khattiyo. Sau khi tm ti ni y, ngi ung nc ri ng trn tng . V St--l mau chng ra nhiu m hi v thi vi v. 60/- Drato addasatthera pabbatamuddhani hita, deviyo ca rathe hatv rath oruyha khattiyo, upasakamitv therna vanditv idamabrav. V St--l nhn thy v trng lo ang ng trn ngn ni t ng xa nn cc hong hu trong xe ri bc xung khi xe. c vua n gn, nh l cc v trng lo, ri ni iu ny: 61/- Ramma raha jahetvna mama cohya payo, kimatthya mahvra ima gami pabbata. Tha bc i hng, nguyn nhn g khin ngi t gi x s xinh p, b ri trm v dn chng ri i n ngn ni ny? 62/- Idha vassa vasissma ti msa annaka, purima pacchimaka nma anuta mahesin.

171

S Liu v o Lak

Chng th mi bn

Chng ti s an c ma ma ti ni ny trn ba thng vo thi k u hoc thi k sau l iu bc i n S cho php. 63/- Karomi sabbakiccni bhikkhusaghassa phsuka, anukampa updya mamatthamanussatu. Trm s thc hin mi vic cn thit cho s an lc ca hi chng t khu. Xin ngi hy t lng bi mn v ch dy iu li ch n trm. 64/- Gmanta v araa v bhikkhu vasspanyiko, sensane savutadvre vsa buddhena anumata. V t khu vo ma an c ma c Pht cho php vic c tr thn lng hoc rng, trong ch ng c ca ng li. 65/- Anuta eta vacana attha sabba sahetuka, Ajjevha karissmi vsa vasa phsuka. Li ni y (ca ngi) c hiu r hon ton theo ngha lun c nguyn nhn. Ngay hm nay, trm s thc hin tr x. Xin ngi hy c ng thoi mi. 66/- Gahahasiddhi sodhetv oloketv mahyaso, therna paipdesi vasantu anukampak. Sau khi hon thin vic thnh tu vai tr c s, v c danh ting ly lng tm kim v dng ln cc v trng lo (ni rng): V lng bi mn, xin cc ngi hy c ng. 67/- Sdhu bhante ima lena rma paipajjatu, vihra thvaratthya sma bandha mahmuni. Tha ngi, tht tt p thay xin ngi hy nhn ly ch tr ng ny lm tu vin. V s bn vng ca chng vin, xin bc i n s hy kt ranh gii.

172

S Liu v o Lak

Chng th mi bn

68/- Rao bhaginiy putto mahrihoti vissuto, pacapasa khatte ca kulejt mahyas, upasakamitv rjna abhivdetv idamabravu. Ngi con trai ca ngi em gi ca c vua c bit ting l Mahriha v nm mi lm v St--l xut thn gia nh cao qu c danh vng ly lng n gp c vua, nh l, v ni li ny: 1 69/- Sabbeva pabbajissma varapaassa santike, brahmacariya carissma ta devo anumanatu. Ton th tt c chng ti s xut gia trong s chng minh ca bc tr tu cao qu. Chng ti s thc hnh Phm hnh. Xin b h hy chp thun iu y. 70/- Sabbesa vacana sutv rjpi tuhamnaso, therna upasakamma rocesi mahpati. Nghe c li ni ca tt c bn h, ngay c c vua cng khi tm hoan h. V vng n gp cc v trng lo v ni rng: 71/- Mah Arihapamukkh pacapasa nyak, pabbjehi anuta mahvra tavantike. Tha bc i hng, (y l) nm mi lm v lnh t c Mah Ariha l v ng u. c trm chp thun, xin ngi hy cho xut gia trong s chng minh ca ngi. 72/- Sutvna rao vacana Mahindo dpajokato, mantayi bhikkhusagha sma bandhma bhikkhavo. Nghe theo li ni ca c vua, bc quang ng Mahinda thnh hi chng t khu rng: Ny cc t khu, chng ta hy kt ranh gii.
1

Vn bn Pli-Sinhala t nhin dng y, phn cn li ca chng ny c chng ti thm vo t vn bn Pli-Roman ca Odenberg.

173

S Liu v o Lak

Chng th mi bn

73/- Samnasavsak ceva avippavsa ticvara, vihra thvaratthya sma bandhsimpana. Hn na, nhm mc ch lm vng bn tu vin, cc v kt ranh gii ng cng tr lun c (ranh gii) khng phm ti v xa la ba y. 74/- Sma ca smantarika ca hapetv tumbamlake, mahsmni kittesi mahindo dpajotako. Sau khi quy nh ranh gii v vng bao quanh ranh gii thnh a Tumba, bc quang ng Mahinda nh danh cc ranh gii ln. 75/- Bandhitv mlaka sabba sma bandhitvna cakkhum, vihra thvara katv dutiya tissapabbate. Sau khi cng c li ton b thnh a, v c Php nhn kt ranh gii v lm bn vng ngi chng vin th hai ti ngn ni Tissa. 76/- Puya puamsiy shamse uposathe, nakkhatte uttarshe sma bandhitvna pabbate. Vo ngy trng trn ca thng sha l ngy Uposatha, nhm ngy l hi ca thng huyn thng sha, ngi Mahinda kt ranh gii ngn ni. 77/- Pabbjesi Mahriha pahama dutiyamlake, upasampdesi tattheva tambapaikulissaro. Ngi cho Mahriha l ngi th nht c xut gia ti thnh a th nh v cng cho v cng t ca gia nh cao qu Tambapai c tu ln bc trn ngay ti ni y. 78/- Pacapasa tattheva pabbajj upasampad, battisa mlak honti pahamrme patihit.

174

S Liu v o Lak

Chng th mi bn

L xut gia v tu ln bc trn ca nm mi lm v l ngay ti ni y. Trong tu vin th nht c ba mi hai thnh a c thnh lp. 79/- Dutiyrme battisa vihre tissapabbate, avasesakhuddakrme paccekekekamlake. Trong tu vin th nh l tu vin ngn ni Tissa c ba mi hai thnh a. cc tu vin nh cn li, mi mt ni l mt thnh a. 80/- Patihapetv rma vihra pabbatuttame, dvsahi arahant sabbe pahama vassupgat. Sau khi thit lp tu vin v chng vin ti ngn ni tuyt vi, tt c su mi hai v A-la-hn vo ma an c ma th nht (trn o). Cuddasamo paricchedo. Chng th mi bn. Bhavra cuddasama. Dt tng phm th mi bn. --ooOoo--

175

176

PACADASAMO PARICCHEDO CHNG TH MI LM


1/- Gimhne pahame mse puamse uposathe, gat jambudpamh vasimha pabbatuttame. (Ngi Mahinda ni vi c vua rng): Vo ngy trng trn Uposatha ca thng th nht thuc ma nng, chng ti t Jambudpa i n c ng ngn ni tuyt vi. 2/- Pacamse na vuhamh tissrme ca pabbate, gacchma jambudpna anujna rathesabha. Trong nm thng, chng ti khng la xa tu vin Tissrma v ngn ni, gi chng ti s i Jambudpa. Tu b h, xin ngi hy chp thun. 3/- Tappema annapnehi vatthasensanehi ca, saraa gato jano sabbo kuto vo anabhirati. 4/- Abhivdanapaccuhnamajaligarudassana, cira diho mahrja sambuddha dipaduttama. (c vua): Chng ti n lc v cm nc, y phc, v ch ng. Tt c mi ngi u quy y. V sao cc ngi li khng hoan h vic nh l, ng dy, chp tay, thnh knh, v chim ngng? (Ngi Mahinda): Tu i vng, lu nay ti khng c nhn thy ng Chnh ng Gic, bc ti thng ca loi ngi. 5/- Ata vatha bhante karomi thpam uttama, vijntha bhmikamma thpa khmi satthuno. (c vua): Tha ngi, ng nhin trm hiu c. Trm s xy dng ngi bo thp hng nht. Xin cc ngi quan tm n vic la chn khu t, trm s xy dng ngi bo thp cho bc o S. 177

S Liu v o Lak

Chng th mi lm

6/- Ehi tva sumana gantv paliputtapuruttama , asoka dhammarjna eva crocayhi tva. (Ngi Mahinda ni vi sa-di Sumana): Ny Sumana, con hy i n kinh Paliputta v con hy tha vi c vua cng chnh Asoka nh vy: 7/-Shyo te mahrja pasanno buddhassane, dehi dhtuvara tassa thpa khti satthuno. Tu i vng, ngi bn ca ngi c nim tin vo Pht Php. Xin ngi hy b th x-li cao qu n ng y, ng y s xy dng ngi bo thp cho bc o S. 8/-Bahussuto sutadharo subbaco vacanakkhamo, iddhiy pramippatto acalo suppatihito. Sumana l v a vn, ghi nh iu hc, d dy, nhn nhn, thnh tu ba-la-mt v thn thng, khng dao ng, v kho an tr. 9/-Pattacvaramdya khae pakkami pabbat, asoka dhammarjna rocesi yathkatha. Sau khi cm ly y v bnh bt, trong pht chc v y ri khi ngn ni v trnh by vi c vua cng chnh Asoka ng nh li dn d: 10/-Upajjhyassa me rja suohi vacana tuva, sahyo te mahrja pasanno buddhassane, dehi dhtuvara tassa thpa khati satthuno. Tu b h, xin ngi hy lng nghe li ni ca thy t ti rng: Tu i vng, ngi bn ca ngi c nim tin vo Pht Php. Xin ngi hy b th x-li cao qu n ng y, ng y s xy dng ngi bo thp cho bc o S.

178

S Liu v o Lak

Chng th mi lm

11/-Sutvna vacana rj tuho saviggamnaso, dhtupattam apresi khippa gacchhi subbata. Lng nghe li ni, c vua tr nn hoan h v c tm t phn chn cha x-li y bnh bt (ni rng): Tha bc o c, xin ngi hy mau chng khi hnh. 12/-Tato dhtu gahetvna subbaco vacanakkhamo, vehsa abbhuggantvgam kosiyasantike. Sau khi nhn ly x-li t ni y, v d dy, nhn nhn bay ln khng trung ri i n gp v thn Kosiya. 1 13/- Subbaco anupasakamma kosiya etadabrav, upajjhyassa me rja suohi vacana tuva. V d dy i n gn ri ni vi v thn Kosiya iu ny: Tu b h, xin ngi hy lng nghe li ni ca thy t ti rng: 14/- Devnapiyo rj so pasanno buddhassane, dehi dhtuvara tassa khati thpamuttama. c vua Devnampiya y c nim tin vo Pht Php. Xin ngi hy b th x-li cao qu n ng y, ng y s xy dng ngi bo thp tuyt vi. 15/- Sutvna vacana tassa kosiyo tuhamnaso, dakkhiakkhaka pdsi khippa gacchhi subbata. Lng nghe li ni ca v y, vi tm hoan h v thn Kosiya trao (x-li) xng n pha bn phi (ni rng): Tha bc o c, xin ngi hy mau chng khi hnh. 16/- Smaero ca sumano gantv kosiyasantike, dakkhiakkhaka gahetvnapatihito pabbatuttame.
1

Mt danh hiu ca thn Indra.

179

S Liu v o Lak

Chng th mi lm

V sau khi i n gp v thn Kosiya v nhn ly (x-li) xng n pha bn phi, v sa-di Sumana v li ngn ni tuyt vi. 17/- Sampannahirottappako garubhvo ca paito, pesito therarjena patihito pabbatuttame. Bc tr tu c y tm qu v c bn cht ng knh c v ng u cc trng lo phi i, gi hin din ti ngn ni tuyt vi. 18/- Sabhtuko mahseno bhikkhusaghe varuttame, paccuggami tad rj buddhasehassa dhtuyo. Khi y, c vua cng vi cc ngi em trai v on qun ng o i ra n rc cc vin x-li ca c Pht ti cao ni hi chng t khu cao qu ti thng 19/- Ctumsa komudiya divasa puarattiy, gato ca mahvro gajakumbhe patihito. Vo dp l hi Ctumsa nhm m trng trn ca ngy rm thng Kattika, (x-li ca) ng i Hng n, ng trn u ca con voi. 20/- Aksi so kucanda kasathlaggiyhata, akampi tattha pahav paccantamgate muni. Con voi rng ln ting rng ca loi voi nh ting cng g. Ti ni y, tri t rng ng khi (x-li) ca ng Mu Ni ang tin vo khu vc ln cn. 21/- Sakhapanavaninndo bherisaddo samhato, khattiyo parivretv pjesi purisuttama. m thanh ca ting t v cng vi ting trng con ha m iu.V St--l thp tng tn vinh bc v nhn.

180

S Liu v o Lak

Chng th mi lm

22/- Pacchmukho hatthingo pakkami pattisammukh, puratthimena dvrena nagara pvisi tad. Khi y, con long tng u quay v hng ty bc ra dn u on b binh v i vo thnh ph bng cng thnh hng ng. 23/- Sabbagandha ca mla ca pjenti naranriyo, dakkhiena ca dvrena nikkhamitv gajuttamo. on ngi nam n cng dng mi th hng thm v vng hoa. V con voi cha i ra (khi thnh ph) bng cng thnh pha nam. 24/- Kakusandhe ca satthari kongamane ca kassape, patihite bhmibhge pora isina pure. V ti khun vin khu t trong thnh ph ca cc v n s thi xa c cc bc o S Kakusandha, Kongamana, v Kassapa ng n. 25/- Upgato hatthirj bhmissa gajuttamo, dhtuyo sakyaputtassa patihesi narsabho. Con voi cha, ng u loi voi, i ln pha trn nh i. c vua an v cc x-li ca c Thch Ca. 26/- Saha patihite dhtu dev tattha pamodit, akampi tattha pahav abbhta lomahasana. Ch thin ni y hoan h vi vic x-li c an v. Ti ni y, tri t rng ng. Tht l trng thi k diu khin lng tc dng ng. 27/- Sabhtuko pasdetv mahmacce sarahake, thpihika ca kresi smaero mahiddhiko.

181

S Liu v o Lak

Chng th mi lm

(c vua) cng vi cc ngi em trai to nim tin cho cc quan i thn v dn c trong x s. V v sa-di c i thn lc cho thc hin gch xy dng ngi bo thp. 28/- Paccekapjackasu khattiy thpam uttama, vararatanasachanna dhtudpa varuttama. Cc v St--l thc hin s cng dng ca c nhn n ngi bo thp ti thng c x-li v cng cao qu rc sng nh ngn n v c che ph chu ngc qu gi. 29/- Setacchatta ca paccekachattacnekaka yath, tathrpa alakra vlavjani dassati. V c lng che mu trng, lng n hoc kp u ging nhau. Tng t nh th, cy qut lng th c xem l vt trang sc. 30/- Thpahne catuddis padpehi vibhtak, satarasi udente va upasobhanti samantato. ti v tr ca ngi bo thp, c nhng tia sng t nhng ngn n ta sng bn pha xung quanh ging nh mt tri ang mc. 31/- Pattharitehi dussehi nnragehi cittiyo, kso vigatabbho ca uparpari sobhati. C nhng bc tranh v vi nhng tm vi nhiu mu c cng ln v khng gian l bu tri quang ng chiu sng pha bn trn. 32/- Ratanamayaparikkhitta aggiyaphalikni ca, kacanavitna chatta sovaamli vicittaka. C mi che bng vng c vin quanh bng chu ngc v nhng vin ngc pha-l qu gi, v c chic lng che vi vng hoa bng vng a dng.

182

S Liu v o Lak

Chng th mi lm

33/- Ima passati sambuddho kakusandho vinyako, cattlsasahassehi tdhi parivrito. L v lnh o c thp tng bi bn mi ngn v tng t nh Ngi, ng Chnh ng Gic Kakusandha quan st ni ny. 34/- Karu codito buddho satte passati cakkhum, ojadpebhayapure dukkhappatte ca mnuse. Thc gic bi lng bi mn, c Pht bc Hu Nhn nhn thy chng sanh v nhn loi ang chu kh hnh trong thnh Abhaya trn hn o Ojadpa. 35/- Bodhesi te bah satte bodhaneyye mahjane, buddharasnubhvena dicco paduma yath. Vi nng lc ho quang ca v Pht, Ngi thc tnh s ng chng sanh y l nhng ngi c kh nng gic ng, tng t nh mt tri nh thc a hoa sen. 36/- Cattlsasahassehi bhikkhhi parivrito, abbhuhitova suriyo ojadpe patihito. c thp tng bi bn mi ngn v t khu, Ngi ng trn hn o Ojadpa ging nh nh mt tri mc. 37/- Kakusandho mahdevo devako ca pabbato, ojadpebhayapure abhayo nma khattiyo. Ngi Kakusandha c tn l Mahdeva, ngn ni l Devaka, v v St--l l Abhaya trong thnh Abhaya trn hn o Ojadpa. 38/- Nagara kadambakokse nadto si mpita, suvibhatta dassaneyya ramaya manorama. Thnh ph c kin to cnh b sng trong khu vc Kadambaka, v kho c phn b, ng nhn, xinh p, lng ly.

183

S Liu v o Lak

Chng th mi lm

39/- Puakanarako nma pajjaro si kakkhalo, jano sasayampanno macchva kuminmukhe. C cn st khng khip tn l Puakanaraka xy ra v dn chng b hoang mang ging nh nhng con c ni ming li. 40/- Buddhassa nubhvena pakkanto pajjaro tad, desite amate dhamme ssane ca patihite. 41/- Caturstisahassna dhammbhisamayo ahu, paiyrmo tad si dhammakarakacetiya. Khi y, do nh nng lc ca c Pht cn st bin mt. Khi Php Bt T c thuyt ging v Gio Hi c thit lp l thi im chng ng Gio Php ca tm mi bn ngn ngi. Khi y c tu vin Paiyrma v bo thp Dhammakaraka (th vt dng lc nc). 42/- Bhikkhusahassaparivuto mahdevo mahiddhiko, pakkanto ca jino tamh sayamevaggapuggaloti. V Mahdeva c i thn lc c thp tng bi mt ngn v t khu. V ng Chin Thng ri khi ni y, chnh v y l bc Ti Thng Nhn. 43/- Ima passati sambuddho kongamano mahmuni, tisabhikkhusahassehi samant parivrito. L v i hin trit c thp tng xung quanh bi ba mi ngn v t khu, ng Chnh ng Gic Kongamana quan st ni ny. 44/- Dasasahasse sambuddho karua pharati cakkhum. varadpe mahvro dukkhite passati nare.

184

S Liu v o Lak

Chng th mi lm

Bc Chnh ng Gic, ng Hu Nhn, pht tm bi mn trong mi ngn (th gii). ng i Hng nhn thy chng sanh hn o Varadpa ang chu kh au. 45/- Tamhi dpe pabodhetu bodhaneyye mahjane, buddharasnubhvena dicco paduma yath. Nh vo nng lc ho quang ca v Pht, Ngi thc tnh m ng ngi c kh nng gic ng trn hn o y, tng t nh mt tri nh thc a hoa sen. 46/- Tisabhikkhusahassehi sambuddho parivrito, abbhuhito va suriyo varadpe patihito. c thp tng bi ba mi ngn v t khu, ng Chnh ng Gic ng hn o Varadpa, ging nh mt tri mc. 47/- Kongamano nma jino samantakapabbato, dpe vsi vahamne samiddho nma khattiyo. ng Chin Thng c tn l Kongamana, ngn ni l Samantaka, v St--l l Samiddha c ng ti Vahamna trn hn o. 48/- Dubbuhiyo tad csu dubbhikkhe bhayapite, dubbhikkhadukkhite satte macch vappodake yath. V khi y, c nhng cn hn hn. Trong lc b a y v ni hong s trong cnh i km, chng sanh b khn kh v thiu thc n ging nh nhng con c ngun nc cn. 49/- gate lokanthe ca devo sammbhivassati, khemo csi janapado asssesi bahujjane. Khi v Lnh o ca th gian i n, v tri lm ma ng thi, dn c tr nn an n, v Ngi an i nhiu ngi.

185

S Liu v o Lak

Chng th mi lm

50/- Tissatalkasmante nagare dakkhimukhe, vihro uttarrmo kyabandhanacetiya. li vo pha nam trong thnh ph k cn h Tissa, c tu vin Uttarrmo l in th Kyabandhanacetiya (ni th si dy tht lng ca c Pht). 51/- Caturstisahassna dhammbhisamayo ah, desite amate dhamme suriyo udito yath. Khi Php Bt T c thuyt ging, v nh mt tri mc ln, l thi im chng ng Gio Php ca tm mi bn ngn ngi. 52/- Bhikkhusahassa parivutto mahsumano patihito, pakkanto csi mahvro sayamevaggapuggaloti. c thp tng bi mt ngn v t khu, ng i Hng Mahsumana tr li r ra i, chnh v y l bc Ti Thng Nhn. 53/- Ima passati sambuddho kassapo lokanyako, vsatibhikkhusahassehi samant parivrito. L v lnh o th gian c thp tng bi hai mi ngn v t khu xung quanh, ng Chnh ng Gic Kassapa () quan st ni ny. 54/- Kassapo ca lokavid voloketi sadevaka, buddhacakkhuvisuddhena bodhaneyye ca passati. V ng Thng Sut Th Gian Kassapa bng Pht Nhn thanh tnh () xem xt lun c th gii ch thin v nhn ra nhng ai c kh nng gic ng. 55/- Kassapo ca lokavid hutna paiggaho, phara mahkaruya vivdena passati pakuppite.

186

S Liu v o Lak

Chng th mi lm

V ng Thng Sut Th Gian Kassapa, ngi th nhn nhng vt cng dng, () pht khi lng bi mn qung i v nhn thy nhng k b sn hn v tranh ci. 56/- Maadpe bah satte bodhaneyye ca passati, buddharasnubhvena dicco paduma yath. Nh vo nng lc ho quang ca v Pht, Ngi nhn thy c v s chng sanh c kh nng gic ng trn hn o Maadpa, tng t nh mt tri chiu ri a hoa sen, 57/- Gacchissmi maadpa jotayissmi ssana, patihapemi sammbha andhakrava candim. (Ngi Kassapa ngh rng): Ta s i n Maadpa. Ta s lm rng r Gio Php. Ta s to ra vng ho quang hon ho ging nh mt trng trong m ti. 58/- Bhikkhugaaparivuto kse pakkam jino, patihito maadpe suriyo abbhuhito yath. c thp tng bi hi chng t khu, ng Chin Thng ra i trong khng trung ri ng n hn o Maadpa, tng t nh mt tri mc ln. 59/- Kassapo sabbanando ca subhako ca pabbato, visla nma nagara jayanto nma khattiyo. Ngi Kassapa c tn l Sabbananda, ngn ni l Subhaka, thnh ph l Visla, v v St--l tn l Jayanta. 60/- Khematalkasmante nagare pacchime mukhe, vihro pcnrmo cetiya dakasaka. li vo pha ty trong thnh ph ln ln vi h Khema, c tu vin Pcnrma l in th Dakasaka (ni th vi chong tm).

187

S Liu v o Lak

Chng th mi lm

61/- Asssetvna sambuddho katv samaggabhtuke, desesi amata dhamma patihapesi ssana. Sau khi an i v khin cho cc anh em on kt li, ng Chnh ng Gic ging gii Php Bt T v thit lp Gio Hi. 62/- Desite amate dhamme patihite ca ssane, caturstisahassna dhammbhisamayo ah. Khi Php Bt T c ging gii v Gio Hi c thit lp l thi im chng ng Gio Php ca tm mi bn ngn ngi. 63/- Bhikkhugaaparivuto sabbanando mahyaso, patihito maadpe pakkanto lokanyakoti. c thp tng bi hi chng t khu, ng Lnh o Th Gian Sabbananda l v c danh ting ly lng an tr ti hn o Maadpa v ra i 64/-Aya hi loke buddho uppanno lokanyako, sattna anukampya desesi dhammamutta. Chnh c Pht ny l ng Lnh o Th Gian xut hin th gian. V lng thng tng chng sanh Ngi thuyt ging Gio Php cao thng. 65/- Seta passati sambuddho lokajeho narsabho, ngnamsi sagghmo mahsen samgat. Ngi l ng Chnh ng Gic, bc Ti Thng i, cha t ca nhn loi, l v c uy tn nhn thy cc loi rng y vi on qun ng o t hi li. 66/- Dhmyanti pajjalanti veryanti caranti te, mahabbhaya samuppatta dpa nsenti pannag.

188

S Liu v o Lak

Chng th mi lm

L rng y ta khi, phun la, th hn, to nn ni lo s khng khip khin lm cho hn o c thnh tu b hy hoi. 67/- gam ekbhtova gacchmi dpam uttama, mtula bhgineyya ca nibbpessmi pannage. Ngi i n ch c mt mnh (ngh rng): Ta s i n hn o ti thng v s ha gii cc con rng cu v chu. 68/- Aha gotamasambuddho pabbate cetinmake, anurdhapure ramme tisso nmsi khattiyo. Ta l ng Chnh ng Gic Gotama, ngn ni c tn l Cetiya, trong thnh Anurdhapura xinh p c v St--l tn l Tissa. 69/- Kusinrya bhagav mallnamupavattane, anupdises buddho nibbuto upadhikkhaye. Kusinr, ti (khu rng) Upavattana ca x Malla, c Pht khi cn kit mm ti sanh Nit Bn khng cn d st. 70/- Vasse dvisattte chattisa ca vassake tath, mahindo nma nmena jotayissati ssana. (c Pht xc nh rng): Nh th, khi tri qua hai trm ba mi su nm, v c tn l Mahinda s lm rng r Gio Php. 71/- Nagarassa dakkhiato bhmibhge manorame, rmo ca ramayo thprmoti suyyare. khun vin vng t hu tnh thuc khu vc pha nam ca thnh ph s c tu vin xinh xn tn l Thprma. 72/- Tambapati nmena dpo cyam bhavissati, srrik mama dhtu patihissa sdhuka.

189

S Liu v o Lak

Chng th mi lm

V hn o ny s c tn l Tambapai. X-li di th ca ta s c an tr mt cch tt p. 73/- Buddhe pasann dhamme ca saghe ca ujudihik, bhave citta virjeti anul nma khattiy. N St--l tn Anul l c nim tin vi c Pht, c Php, c Tng, c tri kin ng n, v on tr tm (vng mc) trong hin hu. 74/- Deviy vacana sutv rj thera idabrav, buddhe pasann dhamme ca saghe ca ujudihik. Nghe c li ni ca hong hu, c vua ni vi v trng lo iu ny: Hong hu c nim tin vi c Pht, c Php, c Tng, v c tri kin ng n. 75/- Bhave citta virjeti pabbjetha anlaka, akappiy mahrja thitapabbaj bhikkhuno. Nng on tr tm (vng mc) trong hin hu. Xin ngi hy xut gia cho nng Anul. (Ngi Mahinda): Tu i vng, vic xut gia (cho hong hu) c thc hin bi cc v t khu l khng ng php. 76/- gamissati me rja bhagin saghamittak, pabbjetvna mocetu anula sabbabandhan. Tu b h, em gi ca ti l Saghamitt s i n cho (hong hu) Anul xut gia v gii thot (hong hu) khi mi s tri buc. 77/- Saghamitt mahpa uttar ca vicakkha, hem ca msagall ca aggimitt mitvad. Saghamitt c i tr tu, Uttar thng minh, Hem, Msagall, v Aggimitt ni nng khim tn.

190

S Liu v o Lak

Chng th mi lm

78/- Tapp pabbatachinn ca mall ca dhammadsik, ettak t bhikkhuniyo dhutarg samhit. Tapp, Pabbatachinn, Mall, Dhammadsik, cc v t khu ni y u on la i dc, c nh tnh. 79/- Odtamanasakapp saddhammavinaye rat, khsav vasippatt tevijj iddhikodid. (Cc v ni y c) tm t thanh tnh, tha thch trong Chnh Php v Lut, cc lu hoc cn kit, thnh tu s thu thc, c tam minh, v thun thc v thn thng. 80/- Uttamante hit tattha gamissanti t idha, mahmaccaparivuto nisinno khattiyo tad. Cc v ni y an tr vo v th ti thng ti ni y v s i n ni y. c ty tng bi cc quan i thn, khi y v St-l ngi xung. 81/- Mantitukmo nisditv maccna etadabrav, ariho nma khattiyo sutv devassa bhsita. Vi nh thnh mi (cc v t khu ni), sau khi ngi xung c vua ni vi cc v quan i thn iu y. V St--l tn l Ariha lng nghe li ni ca c vua. 82/- Therassa vacana sutv uggahetvna ssana, dyaka anussetv pakkami uttarmukho. Sau khi lng nghe li ni ca v trng lo, v y ghi nh li dn d, nhn nh ngi cung cp, ri ra i v hng bc. 83/- Nagarassekadesamhi ghara katvna khattiy, dasasla samdinn anul pamukh ca t. C hong hu Anul lnh o, cc n St--l y thit lp nh ti mt khu vc ca thnh ph, th tr mi hc gii.

191

S Liu v o Lak

Chng th mi lm

84/- Sabb pacasat ka abhijt jutindhar, anula parivretv sya pto upahisu. Ton th nm trm cng nng xut thn cao qu, thng minh, u quy qun hin din sng ti bn Anul. 85/- Nvatitthamupagantv ropetvna nvaka, sgara samatikkanto thale patv patihito. Sau khi i n bn tu, Ariha ln thuyn, vt qua bin khi, ri cp bn, v ng trn t lin. 86/- Vijhavi atikkanto mahmacco mahabbalo, paliputtnuppatto gato devassa santika. Sau khi vt qua khu rng rng ni Vijha, v quan i thn c nhiu quyn lc n c thnh Paliputta gp c c vua (x Jambudpa). 87/- Putto deva mahrja ah yo piyadassano, mahindo nma so thero pesito tava santika. Tu i vng, phi chng l ngi Piyadassana? V trng lo y tn l Mahinda, tc l ngi con trai ca b h, phi thn i n gp ngi. 88/- Devnampiyo rj sahyo piyadassano, buddhe abhippasanno so pesito tava santika. Tha ngi Piyadassana, c vua Devnampiya l bn ca ngi vng tin vo c Pht, v y phi thn i n gp ngi. 89/- Bhtuko saghamittya avacda mah isi, rjaka suppasann anul nma khattiy. (Ni vi t khu ni Saghamitt): V i n s l ngi anh trai ca Saghamitt ni iu ny: Ngi con gi ca c vua tn l Anul l n St--l trn nim tin.

192

S Liu v o Lak

Chng th mi lm

90/- Sabb ta apalokenti pabbajjya purakkhak, bhtuno ssana sutv saghamitt vicakkha. 91/- Turit upasakamma rjna idamabrav, anujna mahrja gacchmi dpalakata. Ht thy nhng ngi n qu phi u trng mong ni s v vic xut gia. Sau khi nghe c li nhn ca ngi anh trai, Saghamitt khn kho nhanh chng i n gp c vua v ni li ny: Tu i vng, xin ngi hy chp thun. Thn s i n hn o Lak. 92/- Bhtuno vacana mayha na sakk deva vritu, bhgineyyo ca sumano putto ca jehabhtuko. Tu b h, li ni ca ngi anh trai ca thn l khng th ngn cn. (c vua): Ngi chu trai Sumana v ngi con trai (ca trm) tc l ngi anh trai ln (ca con). 93/- Gat tava piyodni gamana vremi dhtuy, bhriya me mahrja bhtuno vacana mama. Cc ngi yu qu ca con i ri. Gi y, trm ngn cn vic ra i ca con gi trm. (Saghamitt): Tu i vng, li ni ca anh trai con i vi con l quan trng. 94/- Rjaka mahrja anul nma khattiy, sabb ma apalokenti pabbajjya purakkhak. Tu i vng, ngi con gi ca c vua tn Anul l n St-l. Ht thy nhng ngi n qu phi u trng mong con v vic xut gia. Pacadasamo paricchedo. Chng th mi lm. Bhavra paarasama. Dt tng phm th mi lm. --ooOoo--

193

194

SOLASAMO PARICCHEDO CHNG TH MI SU


1/- Caturagini mahsena sannayhitvna khattiyo, tathgatassa sambodhi dya pakkami tad. Khi y, sau khi tp hp i binh hng hu gm bn loi binh chng, v St--l cm ly nhnh cy B ca c Nh Lai ri ra i. 2/- Tsu rajjnitikkanto vijhaavi ca khattiyo, atikkanto mahraa anuppatto mahaava. V St--l vt qua ba vng quc v khu rng Vijha, ri bng qua khu rng ln v n c i dng. 3/- Caturagin mahsen bhikkhunsaghasvik, mahsamudda pakkant dya bodhimuttama. i binh hng hu gm bn loi binh chng v cc Thinh Vn t thuc hi chng t khu ni mang theo cy B ti thng v ang tin v pha bin c. 4/- Upari dibba turiya hehato ca manussaka, ctuddisa mnusika pakkanta jalasgare. bn trn c m nhc thin nh, bn di l (m nhc) thuc v nhn loi. V trong khi khi hnh trn mt bin, c m nhc ca loi ngi khp bn phng. 5/- Muddhani avaloketv khattiyo piyadassano, abhivdayitv bodhi imamattha abhsatha. V St--l Piyadassano qun tng trn nh u ri nh l ci B , v ni ln ngha ny: 6/- Bahussuto iddhimanto slav susamhito, 195

S Liu v o Lak

Chng th mi su

dassane kampiya mayha atappeyya mahjana. Ngi thng thi, c thn thng, c gii hnh, v kho nh tnh c th khng c hi lng trong vic nhn thy trm l nhn vt quan trng li t v chao ng. 7/- Tattha kanditv roditv oloketvna dassana, khattiyo painivattitv agam sakanivesana. Ti , sau khi than vn, khc lc, ri nhn xem quang cnh, v St--l quay tr v v i n cung in ca mnh. 8/- Udake nimmit ng devkse ca nimmit, rukkhe ca nimmit dev ng nivesanampi ca. 9/- Parivrayisu te sabbe gacchanta bodhimuttama, amanp pisc ca bhtakumbhaarakkhas. Cc loi rng ng trong nc, ch thin ng trn khng trung, ch thin ng trn cy, cc loi rng long cung, cc loi hung thn kh chu, v cc hng Th thn, Mc thn, d-xoa, tt c cc hng y t li xung quanh ci B ti thng ang ra i. 10/- Bodhi paccantamyanta parivrisu mnus, tvatis ca ym ca tusitpi ca devat. 11/- Nimmnaratino dev ye dev vasavattino, bodhi paccantamyanta tuhahah pamodit. Dn chng t tp quanh ci B ang tin n gn. Ch thin cc ci Tvatisa (o Li), ci Yma (D Ma), v ci Tusit (u Sut) na, ch thin ci Nimmnarati (Ha Lc Thin), ch thin ci Vasavatt (Tha Ha T Ti) vui v, mng r, hoan h khi ci B ang tin n khu vc ln cn. 12/- Tettis ca devaputt sabbe indapurakkhak, bodhi paccantamyanta apphohenti bhujampi ca.

196

S Liu v o Lak

Chng th mi su

Tt c cc v thin t ci o Li c thn Indra ng u cng v tay khi ci B tin n gn. 13/- Kuvero dhataraho ca virpakkho virhako, cattro te mahrj samant caturodis. 14/- Parivrayisu sambodhi gacchanta dpalakata, mahmukhapaahr divilltatadindim. Bn v i Thin Vng Kuvera, Dhataraha, Virpakkha, v Virhaka bn phng xung quanh hi t quanh ci B ang ng n hn o Lak. 1 15/- Bodhi paccantamyanta sdhu klanti devat, pricchattakapuppha ca dibbamandravampi ca. 16/- Dibbacandanacua ca antalikkhe pavassati, bodhi paccantamyanta pjayanti ca devat. Khi ci B ang tin n khu vc ln cn, ch thin h reo Sdhu, lnh thay! v lm ri xung cn ma (gm c) bt g trm hng ca ci tri, bng hoa san h, v hoa Mn--la ca thin nh. V ch thin by t s cung knh khi ci B ang tin n gn. 17/- Campak sara nimb ngapunngaketak, jalaave mahbodhi dev pjenti satthuno. Ch thin cng dng cc loi hoa campaka, hoa sara, hoa nimba, hoa nga, hoa punnga, v hoa ketak n ci i B ca bc o S trn bin c. 18/- Ngarj ngaka ngapot bahujjan, bhavanato nikkhamitv pjenti bodhimuttama.
Dng th hai ca cu k 14 m t v bn v i Thin Vng, c lin quan n trng trn (paaha), ... Chng l bn v ang nh trng?
1

197

S Liu v o Lak

Chng th mi su

Cc v long vng, cc long n, cc long nhi, v nhiu ngi ri khi ni tr ng v by t s tn vinh n ci B ti thng. 19/- Nnvirgavasan nnrgavibhsit, sgare ta mahbodhi ng pjenti satthuno. 20/- Uppala kumuda nla puppha ca satapattaka, kallahra kuvalaya vimuttamadhugandhika. bin c, cc loi rng mc y phc nhiu mu v trang im vi vt th c mu sc a dng cng dng n ci i B y ca bc o S hoa sen hng, hoa sen trng, v hoa sen xanh c trm cnh, hoa sng hng v hoa sng trng c hng thm ngt ngo ta ngt. 21/- Takkrika kovira pali bimbajlaka, asoka slapuppha ca missaka ca piyaguka. Hoa takkrika, hoa kovira, hoa kn pal, hoa bimbajla, hoa asoka, hoa sl xen ln vi hoa piyagu. 22/- Ng pjenti te bodhi sobhati jalasgare, modit ngaka ngarj pamodit. Cc con rng y cng dng n ci B trn mt bin lp lnh. Cc long n vui mng, cc long vng phn khi. 23/- Bodhi paccantamyanta ng klanti satthuno, tattha maimay bhmi muttphalikasanthat. Cc con rng thch th khi ci B ca bc o S ang tin n khu vc ln cn. Ti ni y, mt t lm bng ngc ma-ni c tri u vi cc vin ngc trai v ngc pha-l. 24/- rmapokkharaiyo nnpupphehi vicitt, satthaka vasitvna sadev mnus tahi.

198

S Liu v o Lak

Chng th mi su

Cc khu vn v cc h nc c t im bng v s bng hoa. Nhn loi cng vi ch thin c ng ti ni y by ngy. 25/- Bhavanato nikkhamitv pjenti bodhimuttama, mldmakalp ca ngaka ca devat. Cc long n v ch thin ri khi ch tr ng v cng dng trng hoa, vng hoa, chm hoa n ci B ti thng. 26/- vijjhanti ca celni sambodhi parivrit, bodhi paccantamyanta sdhu kanti devat. H ma trn cc si dy vi, quy qun quanh ci B . Ch thin h reo Sdhu, lnh thay! khi ci B ang tin n khu vc ln cn. 27/- Pricchattakapuppha ca dibbamandravampi ca, dibbacandanacua ca antalikkhe pavassati. H lm ri xung cn ma (gm c) bt g trm hng ca ci tri, bng hoa san h, v hoa Mn--la ca thin nh. 28/- Ng yakkh ca bht ca sadev atha mnus, jalasgaramyanta sambodhi parivrit. Khi y, cc loi rng, cc d-xoa, cc loi hu tnh, ch thin, v nhn loi vy quanh ci B ang tin n trn mt bin. 29/- Tattha naccanti gyanti vdayanti hasanti ca, bhuja pohenti digua te bodhiparivrit. Ti ni y, h vy quanh ci B , nhy ma, n ca, ht xng, ci gin, v v hai tay. 30/- Ng yakkh ca bht ca sadev atha mnus, kittenti magala sotthi nyante bodhimuttame.

199

S Liu v o Lak

Chng th mi su

V khi ci B ti thng ang c rc n, cc loi rng, cc d-xoa, cc loi hu tnh, ch thin, v nhn loi tht ln rng: i iu tt p v may mn! . 31/- Ng dhajapaggahit nlobhs manoram, kittenti bodhi uttama patihita dpalajake. Cc con rng xinh p ta nh sng xanh ging ln nhng ngn c thng bo vic ci B ti thng c thit lp trn hn o Lak. 32/- Anurdhapur ramm nikkhamitv bahjan, sambodhi upasakant saha devehi khattiy. m ng dn chng, cc v St--l cng vi cc vng phi ri khi thnh Anurdhapura xinh p v ang tin n gn ci B . 33/- Parivrayisu sambodhi sahaputtehi khattiy, gandhamla ca pjesu gandhagandhnamuttama. Cc v St--l cng vi nhng ngi con trai vy quanh ci B ri cng dng trng hoa thm v loi hng thm hng nht trong s cc loi hng thm. 34/- Vthiyo ca susammah agghiyo ca alakat, patihite bodhirje kampittha pahav tad ti. Cc con ng c qut dn sch s v cc vt qu gi c trng by. Khi ci B Vng c trng xung, lc by gi qu t rng ng. 35/- Dpesi rj ahaha khattiye ca panahasu, sabbajeha bodhigutta rakkhitu bodhimuttama.

200

S Liu v o Lak

Chng th mi su

Hn na, c vua ra lnh phi n tm nhm tm v St-l ti tm ni bo v ci B ti thng; vic gn gi ci B l quan trng hn tt c. 36/- Ad sabbaparihra sabblakrabhsura, soastha mahlekh dhara bodhigrav. c vua ban cho mi nim vinh d v tt c cc vt trang sc rc r, sau thit lp mi su ng vch ln trn mt t v lng tn knh n ci B . 37/- Tath susicattharaa mahlekhahne hapi, kula sahassaka katv ketuchdinvaplaka. Sau khi thc hin vic ri rc kho lo v tri u nh th ti v tr ca cc ng vch ln, c vua b nhim mt ngn gia nh lm ngi bo qun v gn gi cc ngn c. 38/- Suvaabheriyo aha abhisekdi magale, eka janapada datv candagutta hapesi ca. 39/- Devaguttaca psda bhmiceka yathraha, tesa kulnamaesa gmabhoge pariccaji. c vua ban cho tm chic trng bng vng nhm vo dp l hi nh l l ng quang, mt a phng, v thit lp i quan st mt trng, ta lu i cho vic quan st bu tri, cng vi mt vng t c gi tr tng xng. c vua ban thng cc ngun li tc thn lng n cc gia nh y v cc gia nh khc. 40/- Rao pacasat ka aggajt yasassin, pabbjisu ca t sabb vtarg samhit. Nm trm cng nng dng di cao qu c danh ting xut gia. V tt c cc c y u dt b tham i v nh tnh. 41/- Kumrik pacasat anulparivrit,

201

S Liu v o Lak

Chng th mi su

pabbajisu ca t sabb vtarg ah tad. Nm trm cung n ty tng hong hu Anul xut gia. V khi y, tt c cc c y u dt b tham i. 42/- Ariho khattiyo nma nikkhanto ca bhayaddito, pacasataparivro pabbaji jinassane. V St--l tn Ariha c thot khi ni dy v v s hi cng vi on ty tng nm trm ngi xut gia trong Gio Php ca ng Chin Thng. 43/- Sabbevrahappatt sampu jinassane, hemante pahame mse pupphite dhararuhe, gato so mahbodhi patiho tambapaiketi. Tt c u thnh tu A-la-hn qu v c hon thin trong Gio Php ca ng Chin Thng. Vo thng th nht ca ma lnh lc cy ci trn tri t n hoa, ci i B y ng n v c thit lp x s Tambapai. Bhavra soasama. Tng phm th mi su. Soasamo paricchedo. Chng th mi su. --ooOoo--

202

SATTARASAMO PARICCHEDO CHNG TH MI BY


1/- Battisa yojana dgha ahrasahi vitthata, yojanna satvaa sgarena parikkhita. 2/- Lakdpavara nma sabbattha ratankara, upeta nadtakehi pabbatehi vanehi ca. Hn o cao qu tn l Lak c chiu di ba mi hai do-tun, chiu rng mi tm do-tun, chu vi mt trm do-tun, c bin c bao bc xung quanh, c m chu bu khp ni, c thin nhin u i vi nhiu sng, h, ni, rng. 3/- Dpa pura ca rj ca uddesikaca dhtuyo, thpa dpa pabbataca uyyna bodhi bhikkhun. 4/- Bhikkhu ca buddhaseho ca terasa honti te tahi, ekadese catunnma sutha mama bhsato. Mi ba ch v x s y l: hn o, thnh ph, c vua, s kin ni bt, cc vin x-li, ngi bo thp, im ta, ni non, vn hoa, ci B , t khu ni, t khu, c Pht ti thng. Xin qu v hy lng nghe li ti trnh by v mi mt ch (trong thi k) ca bn v Pht: 5/- Ojadpa varadpa maadpanti vuccati, lakdpavara nma tambapati yati. Hn o Lakdpa cao qu c gi l Ojadpa, Varadpa, Maadpa, v c bit n vi tn l Tambapai. 6/- Abhaya vahamna ca vislamanurdhaka, purasseta catunnma catubuddhna ssane. Abhaya, Vahamna, Visla, Anurdhapura l bn thnh ph trong thi k Gio Php ca bn v Pht.

203

S Liu v o Lak

Chng th mi by

7/- Abhayo ca samiddho ca jayanto ca nardhipo, devnampiyatisso ca rjno honti cturo. Abhayo, Samiddho, v cha t Jayanto, v Devnampiyatissa l bn v qun vng. 8/- Rogadubbuhika ceva vivdo yakkhavsan, caturo upaddut ete catubuddhavinodit, kakusandhassa buddhassa dhtvsi dhammakrako. Bn iu khuy ri l tt bnh, nn hn hn, s tranh ci, vic c ng ca loi d-xoa, nhng iu ny c bn v Pht dit tn. X-li ca c Pht Kakusandha l vt dng lc nc. 9/- Kongamanabuddhassa dhtvsi kyabandhana, kassapassa munindassa dhtvsi jalasik. X-li ca c Pht Kongamana l dy tht lng. X-li ca bc n S Vng Kassapa l y chong tm. 10/- Gotamassa sirmato doa srrik ah, abhaye paiyrmo vahamnassa uttaro. 11/- Visle pcnrmo thprmonurdhake, dakkhie caturothp catubuddhna ssane. V mt phn (doa) di th x-li ca ng Quang Vinh Gotama. (Bo thp) Paiyrma l ti Abhaya, Uttara vahamna, Pcnrmo Visla, Thprma Anurdhapura l bn ngi bo thp pha nam trong thi k Gio Php ca bn v Pht. 12/- Kadambakassa smant nagara abhayampura, tissatakasmant nagara vahamnaka. Thnh ph Abhayapura k cn (h) Kalambaka, thnh ph Vahamnaka k cn h Tissa.

204

S Liu v o Lak

Chng th mi by

13/- Khematakasmant visla nagara ah, anurdhapure tattha catuddpavicra. Thnh ph Visla k cn h Khema. x s y, trong thnh Anurdhapura c s iu tra v bn im ta. 14/- Devako slako subhakoti vuccati, sumaako cedni catupaanti pabbate. V bn ngn ni gi l Devaka, Slaka, Subhaka, v Sumaaka ngy nay ti ni Catupaa (T Dip). 15/- Mahtitthavanuyyna mahnma ca sgara, mahmeghavana nma vattetumariypatha. (Bn) khu lm vin Mahtittha, Mahnma, Sgara, Mahmeghavana gi l di tch ca cc Thnh Nhn lu truyn li. 16/- Catunna lokanthna pahamamhu sensana, kakusandhassa munino sirsabodhimuttama. Sng ta u tin ca bn v Lnh o th gian l: Ci cy B Sirsa ti thng ca bc n s Kakusandha. 17/- dya dakkhia skha rucnand mahiddhik, ojadpe mahtitthe rme tattha ropit. V ni Rucnand c i thn lc mang i nhnh cy hng nam ri trng xung ni y, ti tu vin Mahtittha trn hn o Ojadpa. 18/- Kongamanabuddhassodumbaram bodhimuttama, dya dakkhia skha kandanand mahiddhik. Ci cy B Udumbara ti thng ca c Pht Kongamana. V ni Kandanand c i thn lc mang i nhnh cy hng nam.

205

S Liu v o Lak

Chng th mi by

19/- Varadpe mahnme rme tattha ropit, kassapassa munindassa nigrodhabodhimuttama. Ri trng xung ni y, ti tu vin Mahnma trn hn o Varadpa. Ci cy B Nigrodha ti thng ca v n S Vng Kassapa. 20/- dya dakkhia skha sudhamm ca mahiddhik, sgare nma rme ropita dumacetiya. V v ni Sudhamm c i thn lc mang i nhnh cy hng nam. Ci cy thing ling c trng xung ti tu vin tn l Sgara. 21/- Gotamassa munindassa assatthabodhimuttama, dya dakkhia skha saghamitt mahiddhik, mahmeghavane ramme ropit dpalajake. Ci cy B Assattha ti thng ca v n S Vng Gotama. V ni Saghamitt c i thn lc mang i nhnh cy hng nam ri trng xung ti khu vn Mahmeghavana xinh p trn hn o Lak. 22/- Rucinand kandanand sudhamm ca mahiddhik, bahussut saghamitt chaabhi vicakkha. Rucinand, Kandanand, Sudhamm c i thn lc, v v a vn Saghamitt c su thng tr v s sng sut. 23/- Catasso t bhikkhuniyo sabb ca bodhimharu, sirso ca mahtitthe mahnme udumbaro. Tt c bn v t khu ni y u mang li cy B : cy Sirsa ti Mahtittha, cy Udumbara Mahnma. 24/- Mahsgaramhi nigrodho assattho meghavane tad, acale caturrme catubodhi patihit.

206

S Liu v o Lak

Chng th mi by

Cy Nigrodha Mahsgara, cy Assattha Meghavana. Khi y, bn ci B c an v ti bn tu vin trn ni. 25/- Tattha sensana ramma catubuddhna ssane, mahdevo chaabhio sumano paisambhido. X s y c sng ta xinh p trong thi k Gio Php ca bn v Pht. Mahdeva l v c su thng tr, Sumana c tu phn tch. 26/- Mahiddhiko sabbanando mahindo ca bahussuto, ete ther mahpa tambapaipasdak. Sabbananda c i thn lc, v Mahinda l v a vn, cc v trng lo y c i tr tu v l nhng ngi em li nim tin cho x s Tambapai. 27/- Kakusandho salokaggo pacacakkhhi cakkhum, sabbaloka avekkhanto ojadpavaraddasa. Bc Hu Nhn Kakusandha ti thng th gian, trong lc dng nm loi nhn quan qun xt ton b th gii, nhn thy hn o Ojadpa. 28/- Puakanarako nma ah pajjarako tad, dpe tasmi manussna rogo pajjarako ah. Khi y xy ra cn st tn l Puakanaraka. Cn st l dch bnh ca loi ngi trn hn o y. 29/- Bahujan rogaphuh bhantamacch thale yath, hit socanti te sabbe dumman dukkhit nar. Nhiu ngi b mc bnh ging nh nhng con c giy gia trn mt t. Tt c nhng ngi ng than vn y u l nhng ngi b kh au v c tr tu ti. 30/- Bhayait na labbhanti cittamhi sukhamattano,

207

S Liu v o Lak

Chng th mi by

disvna dukkhite satte rogbdhena pite. B hnh h bi ni s hi, h khng th t c trng thi an lc trong tm. c Pht nhn thy chng sanh b hnh h kh s bi cn dch bnh. 31/- Cattlsasahassehi kakusandho vinyako, rogna mocanatthya jambudp idhgato. ng Lnh o Kakusandha cng vi bn mi ngn (v t khu) t Jambudpa i n ni y nhm mc ch dit tr cc loi tt bnh. 32/- Cattlsasahass te chaabhi mahiddik, parivrayisu sambuddha nabhe canda va trak. Bn mi ngn v y u c su thng tr v c i thn lc thp tng bc Chnh ng Gic tng t nh mt trng v cc ngi sao trn bu tri. 33/- Kakusandho lokantho devakamhi pabbate, obhsetvna devaca patihsi sasvako. ti hn ni Devaka, ng Lnh o th gian Kakusandha chiu sng c bu tri v c ng cng vi cc t. 34/- Ojadpe devaka obhsetv patihita, sabbe maanti devova na jnanti tathgata. Tt c u ngh rng Ngi l v thin thn ch khng bit c Nh Lai chiu sng ngn ni Devaka trn hn o Ojadpa ri mi an tr. 35/- Udenta aruuggamhi puamya uposathe, ujjlesi ca ta sela lokantho saknana.

208

S Liu v o Lak

Chng th mi by

Vo ngy trng trn l ngy l Uposatha, khi rng ng ang mc ln, v Lnh o th gian lm rc sng hn ni y lun c khu rng na. 36/- Disv sela jalamna obhsenta catuddisa, tuhahah jan sabbe sarj abhaye pure. Sau khi nhn thy hn ni rc chy v chi sng c bn pha, ton th dn chng lun c c vua trong thnh Abhaya vui mng hn h. 37/- Sasvaka ma passantu ojadpahit ime, iti buddho adhihsi kakusandho vinyako. c Pht, v Lnh o Kakusandha, ch nguyn rng: Nhng ngi c ng hn o Ojadpa ny hy trng thy ta v cc t. 38/- Sammato devakoti manussehyabhipatthito, upaddave pajjarake manuss balavhan. Ngn ni Devaka c mi ngi knh trng v ngng m. Dn chng v lc lng binh lnh ang trong cn khn kh v tt bnh. 39/- Nikkhamitv jan sabbe sarj abhayapur, tattha gantv namassanti kakusandha naruttama. Tt c mi ngi cng vi c vua ri khi thnh ph Abhaya. Sau khi i n ni y, h nh l v Ti Thng Nhn Kakusandha. 40/- Namassitvna sambuddha rjasen sarahak, devoti ta maamn gat te mahjan.

209

S Liu v o Lak

Chng th mi by

on qun ca c vua v c dn trong x s nh l ng Chnh ng Gic. Trong lc ngh rng v y l Thin Thn, m ng ngi y tin li. 41/- Upasakamma sambuddha ida vacanambravu, adhivsetu me bhagav saddhi bhikkhugaena ti. Sau khi n gn, h ni li ny vi ng Chnh ng Gic: Xin c Th Tn cng vi hi chng t khu chp nhn (li mi ca) con. 42/- Ajjatanya bho bhatta gacchma nagara maya, adhivsesi sambuddho tuh rjassa bhsita. Tha ngi, v ba n ca ngy hm nay th chng ta hy i vo thnh ph. ng Chnh ng Gic im lng chp nhn li mi ca c vua. 43/- Sarahak rjasen viditv adhivsana pjsakkrabahte ktu puramupgamu. Sau khi nhn bit s nhn li, on qun ca c vua v dn c trong x s th hin nhiu s tn vinh v knh trng ri tr v thnh ph. 44/- Mah aya bhikkhusagho janakyo anappako, nagara atisambdha akat bhpur may. (c vua suy ngh rng): Hi chng t khu ny l ng o, m dn chng khng phi l t, thnh ph qu cht chi, ta khng th thc hin khun vin thnh ph. 45/- Atthi mayha vanuyyna mahtittha manorama, asambdha adraha pabbajitnulomika. Ta c khu lm vin Mahtittha xinh xn, khng ng c, khng xa, thch hp vi cc v xut gia.

210

S Liu v o Lak

Chng th mi by

46/- Paisallnasruppa pairpa mahesino, tatthha buddhapamukhe saghe dassmi dakkhia. Thun tin cho vic thin tnh, xng ng vi bc i n S. Ta s dng cng phm vt n hi chng c c Pht ng u ti ni y. 47/- Sabbo jano supasseyya buddha saghaca uttama, cattlsasahassehi bhikkhhi sapurakkhato. Ton th dn chng c th nhn thy r rng c Pht v hi chng ti thng. c Pht c thp tng bi bn mi ngn v t khu. 48/- Kakusandho lokavid mahtitthamappui, patihite mahtitthe uyyne dipaduttame. 49/- Sachannklapupphehi mandena calit dum, suvaamayabhikra samdya mahpati. ng Thng Sut Th Gian Kakusandha i n Mahtittha. V khi bc Ti Thng Nhn ng n khu vn Mahtittha, cc thn cy vi cc bng hoa si ma bao ph khe kh rng ng. c vua cm ly bnh ri nc lm bng vng. 50/- Onojetvna ta tattha jala hatthe akrayi, imha bhante uyyna dadmi buddhapmukhe. Ti ni y, c vua ri nc y trn tay (c Pht) v ni rng: Bch Ngi, trm xin cng dng khu vn ny n hi chng c c Pht ng u. 51/- Phsuvihra saghassa ramma sensana subha, paiggahesi uyyna kakusandho vinyako. (Khu vn) l ch tr ng tt p xinh xn v l ni sng thoi mi cho hi chng. ng Lnh o Kakusandha nhn lnh khu vn.

211

S Liu v o Lak

Chng th mi by

52/- Pakampi dhara tattha pahame sensane tad, disv pahavikampeta hito lokagganyako. Ti ni y, qu t rng ng. Khi y l tr x th nht. Nhn thy s rng ng ca tri t, v Lnh o th gian ng yn. 53/- Aho nna rucinand bodhi hareyya cintay, kakusandhassa buddhassa cittamaya bhikkhun. V Ngi suy ngh rng: , ng nhin l Rucinand s mang ci B n! V t khu ni nhn bit c tm ca c Pht Kakusandha. 54/- Gantv sirsasambodhimle hatv mahiddhik, buddho icchati bodhissa ojadpamhi rohana. V ni c i thn lc i n v ng gc cy B Sirsa (ngh rng): c Pht mong mun s pht trin ca ci B hn o Ojadpa. 55/- Manus cintayant ta bodhi haritumgat, buddhasehennumata anukampya pina. Dn chng ang suy ngh v i n rc ci cy B y l vt c c Pht ti thng chp thun v lng thng tng chng sanh. 56/- Mama iddhnubhvena skh dakkhia muccatu, rucinand hit vkya vuccamn katajal. V ni Rucinand ng yn chp tay ni ln li khn nguyn rng: Do nh oai lc thn thng ca ti, xin cho nhnh cy pha nam hy tch ra. 57/- Mucitv dakkhi skh patihsi kahake, gahetvna rucinand bodhi hemakahake.

212

S Liu v o Lak

Chng th mi by

Nhnh cy pha nam tch ra v ng xung trong ci chu. Rucinand nhn ly ci cy B trong ci chu bng vng. 58/- Pacasatabhikkhunhi gat parivrit, tadpi pahav kampi sasamudda sapabbata. c ty tng bi nm trm v t khu ni, Rucinand i n. Khi y, thm ch tri t, cng vi bin c, v ni non rng ng. 59/- loko ca mah si abbhuto lomahasano, disv attaman sabbe rjasen sarahak, ajali paggahetvna namisu bodhimuttama. V xy ra mt quanh cnh v i phi thng khin lng tc dng ng. Sau khi chng kin, ton th on qun ca c vua v dn c trong x s khi tm hoan h chp tay ln nh l ci B ti thng. 60/- modit tad sabbe devat hahamnas, ukkuhika pavattesu disv bodhitaruttama. Khi y, tt c ch thin tr nn mng r, c tm t hoan h, v khi s reo h khi c nhn thy ci B ti thng. 61/- Cattro ca mahrj lokapl yasassino, rakkha sirsabodhissa akasu devat tad. V bn v i (thin) vng l nhng ngi h tr th gian c danh ting. Khi y, ch thin thc hin vic canh gi ci B Sirsa. 62/- Tvatis ca ye dev ye dev vasavattino, yamo sakko suymo ca santusito sunimmito, sabbe te parivresu sirsabodhimuttama.

213

S Liu v o Lak

Chng th mi by

Ch thin ci Tvatisa v ch thin ci Vasavatti nh l v Yama, Sakka, Suyma, Santusita, Sunimmita, tt c cc v y vy quanh ci B Sirsa ti thng. 63/- Ajali paggahetvna devasagh pamodit, saheva rucinandya pjenti bodhimuttama. c hoan h, hi chng ch thin lun c Rucinand chp tay ln v tn vinh ci B ti thng. 64/- Sirsabodhimdya rucinand mahiddhik, bhikkhunhi paribbh ojadpavara gami. V ni Rucinand c i thn lc nhn ly ci B Sirsa ri c cc t khu ni thp tng i n hn o Ojadpa cao qu. 65/- Dev naccanti gyanti pohenti digua bhuja, ojadpavara yanta sirsabodhimuttama. Ch thin nhy ma, ca ht, v c hai tay khi ci B Sirsa ti thng ang di chuyn n hn o Ojadpa cao qu. 66/- Devasaghaparibbh rucinand mahiddhik, sirsabodhimdya kakusandhamupgami. V ni Rucinand c i thn lc c hi chng ch thin thp tng mang ci B Sirsa i n gp c Pht Kakusandha. 67/- Tamhi kle mahvro kakusandho vinyako, mahtitthavanuyyne bodhihne patihito. Vo lc y, ng i Hng tc l v lnh o Kakusandha ng ti v tr (s trng) ci B trong khu lm vin Mahtittha. 68/- Rucinand saya bodhi obhsenta na ropayi, disv mun kakusandho patthar dakkhia bhuja.

214

S Liu v o Lak

Chng th mi by

Rucinand khng t mnh trng xung ci B rc r. Thy th, ng Hin Trit Kakusandha dui cnh tay phi ra. 69/- Bodhiy dakkhia skha rucinand mahiddhik, buddhassa dakkhie hatthe hapayitvbhivdayi. V ni Rucinand c i thn lc t nhnh cy pha nam ca ci B vo tay phi ca c Pht ri nh l. 70/- Parmasitv lokaggo kakusandho narsabho, raobhayassa padsi idha hnamhi ropaya. Bc Ti Thng ca th gian Kakusandha, v cha t ca loi ngi, nm ly ri trao cho c vua Abhaya (ni rng): Hy trng xung ni y, ti v tr ny. 71/- Yamhi hnamhi cikkhi kakusandho narsabho, tamhi hnamhi ropesi abhayo rahavahano. ng cha t ca loi ngi Kakusandha ch nh v tr no th v c cng khuch trng quc Abhaya trng xung ti v tr y. 72/- hite sirsabodhimhi bhmibhge manorame, buddho dhammamadesayi catusaccappaksato. Khi ci B Sirsa c an v trong khun vin khu t xinh p, c Pht thuyt ging Gio Php ging gii v bn Chn L (Kh Tp Dit o). 73/- Satasahassacosne cattsasahassaka, manussnamabhisamayo devna tisakoiyo. V khi kt thc l thi im chng ng ca mt trm bn mi ngn ngi v ba mi koi ch thin. 74/- Sirso kakusandhassa kongamanassudumbaro,

215

S Liu v o Lak

Chng th mi by

kassapasspi nigrodho tayo bodhi idhharu. (Ci B ) Sirsa l ca c Pht Kakusandha, Udumbara l ca c Pht Kongamana, Nigrodha l ca c Pht Kassapa. Cc v mang ba ci B n ni y. 75/- Sakyaputtasssamassa bodhi assatthamuttama, haritvna ropisu mahmeghavane tad. Ci B l ca ngi con ti thng dng Skya l ci cy Assattha ti thng. Khi y, h mang li v trng xung trong khu vn Mahmeghavana. 76/- Muasvassa atraj athae dasa bhtaro, abhayo tisso ngo ca utti mattbhayopi ca. 77/- Mitto svo aselo ca tisso khro ca hontime, sval anul ceti muasvassa dhtaro. Khi y, nhng ngi con trai ca c vua Muasva l mi anh em khc nhau. Nhng ngi ny l Abhaya, Tissa, Nga, Utti, Mattbhaya, Mitta, Sva, Asela, Tissa, v Khra. Sval v Anul l (hai) ngi con gi ca c vua Muasva. 78/- Tad ca vijayo ag lakdpavaruttama, yad abhisitto rj muasvassa atrajo, etthantare ya gaita vassa bhavati kittaka. V k t khi Vijaya i n hn o Lak ti thng cho n khi v vua l ngi con trai ca Muasva c ng quang, khong gia hai thi im y c tnh l bao nhiu nm? 79/- Dve satni ca vassni chattis ca punpar, devnampiyatisso cabhisitto nibbute jine. c vua Devnampiyatissa c ng quang sau hn hai trm ba mi su nm k t khi ng Chin Thng Nit Bn.

216

S Liu v o Lak

Chng th mi by

80/- Tassbhisekena sama gat rja iddhiyo, pharisu puatejni tambapaimhi nekadh. Nh vo l ng quang, cc quyn hnh ca c vua thnh tu cho v y. Cc oai lc phc bu ta rng ti Tambapai theo nhiu cch thc. 81/- Ratankara tad si lakdpamathuttama, tissassa puatejena uggat ratan bah. Khi y, hn o Lak ng hng u v hm m chu ngc. Do nh oai lc phc bu ca Tissa, nhiu loi chu ngc ni ln. 82/- Disvna ratana rj hahodaggamnaso, pakra karitvna dhammsokassa phii. Nhn thy chu ngc, c vua khi tm t hn h vui mng ri thc hin phn qu biu gi n c vua Asoka cng chnh. 83/- Disvna ta pakra asokottamano ah, abhisekya phesi aneka ratana puna, devnampiyatissa tambapaamhi uttame. Sau khi nhn thy phn qu biu y, c vua Asoka tr nn hoan h v gi biu li rt nhiu chu bu cho l ng quang ca c vua Devnampiyatissa ti x Tambapai ti thng. 84/- Vlavjanimuhsa chatta khagga ca pduka, vehana srapmaga bhikra nandivaaka. (Gm c): Cy qut lng th, vng min, lng che, thanh gm v giy dp, khn i u, dy tht lng loi mn, bnh ri nc, vng hoa khnh h. 85/- Sivika sakhavatasa dhovima vatthakoika, sovaapti kaacchu mahaggha handupuchana.

217

S Liu v o Lak

Chng th mi by

Kiu khing, t v v c, vi hng nht khng cn phi git, khay vng, mung, khn tay t gi. 86/- Anotattodaka kja uttama haricandana, mattikruavaaca ajana pannaghaa. Gi nc t h Anotatta, trm hng vng tuyt ho, t st ( tm) mu rng , thuc bi mt do loi rng mang li. 87/- Hartaka malaka mahaggha amatosadha, sahivhasata sli sugandha ca suvhaa. Hai loi tri cy hartaka v malaka, nc cam-l bt t v cng qu gi, mt trm su mi xe go thm sli c cc con chim kt mang li. 88/- Puakammhi nibbata pakra manorama, lakbhiseke tissassa dhammsokena pesito, punbhisitto so rj tambapaimhi issaro. c vua Asoka cng chnh gi i phn qu biu thch c pht sanh ln do cc nghip thin n c vua Tissa trong l ng quang Lak. V vua y l cha t x Tambapai c phong vng ln na. 89/- Dutiybhiseke tassatikkanta tisarattiyo, mahindo gaapmokkho jambudp idhgato. Khi l ng quang ln th nh ca c vua tri qua c ba mi m th ngi trng nhm Mahinda t Jambudpa i n ni y. 90/- Krpesi vihra so tissrmamanuttara, patihapesi mahbodhi mahmeghavane tad.

218

S Liu v o Lak

Chng th mi by

c vua Devnampiyatissa cho xy dng tu vin Tissrma tuyt vi v khi y cho thit lp ci i B khu vn Mahmeghavana. 91/- Patihapesi so thpa mahanta rmaeyyaka, devnampiyatissakorma cetiyapabbate. c vua Devnampiyatissa y cho thit lp ngi bo thp v i xinh p v tu vin ngn ni Cetiyapabbata. 92/- Thprma ca kresi vihra missakavhaya, vessagiri ca kresi colakatissanmaka. c vua cho xy dng tu vin Bo Thp (Thprma), chng vin c tn l Missaka, v cn cho xy dng tu vin Vessagiri v tu vin Colakatissa. 93/- Yojane yojane hne rmo tena krito, patihapesi so tattha dhtuyo ca yathraha, cattrsampi vassni rajja kresi khattiyoti. ti mi a im khong cch mt do-tun, c vua cho xy dng mt tu vin. Ti ni y, c vua cho an tr cc x-li mt cch trng th tng xng. V St--l tr v vng quc c bn mi nm. 94/- Muasvassa atraj athae catubhtaro, uttiyo dasavassni rajja kresi khattiyo. Sau , bn anh em trai khc l nhng ngi con trai ca c vua Muasva. V St--l Uttiya tr v vng quc c mi nm. 95/- Ahavassbhisittassa nibbuto dpajotako, ak sarranikkhepa tissrme puratthime.

219

S Liu v o Lak

Chng th mi by

Tm nm sau l ng quang, ng quang ng Mahinda Nit Bn. Vic tng tng thi th c thc hin pha ng ca tu vin Tissrma. 96/- Paripuadvdasavasso mahindo ca idhgato, sahivasse paripue nibbuto cetiye nage. Ngi Mahinda i n ni y khi trn mi hai nm (thm nin) v Nit Bn ti ni Cetiya khi trn su mi nm (thm nin). 97/- Alakaritv magga mlagghitoradhi, padpe jlayitvna nibbute dpajotake. 98/- Rj kho uttiyo nma kgra ca uttama, dassaneyya akresi pjesi dpajotaka. Khi ng quang ng Mahinda Nit Bn, c vua tn Uttiya trang hong ng x, cng cho, trng hoa gi tr, v.v..., thp sng cc ngn n, thc hin xe tang (dng nh mi nhn) hng nht, ri cng dng n ng quang ng ng c chim ngng. 99/- Ubho dev manuss ca ng gandhabbadnav, sabbeva dukkhit hutv pjesu dpajotaka. C hai hng ch thin v nhn loi, cc loi rng, cn-tht-b, a-tu-la, tt c u tr nn su kh v tn vinh ng quang ng Mahinda. 100/- Sattha ppa katvna cetiye pabbatuttame, ekacce evamhasu gacchma nagara vara. Sau khi thc hin s cng dng by ngy ti ngn ni Cetiya ti thng, mt s ngi ni nh vy: Chng ta hy i n thnh ph cao qu.

220

S Liu v o Lak

Chng th mi by

101/- Athettha vattan saddo puthulo bheravo tad, idheva jhpayissma lakdpassa jotaka. Khi y, c ting ni gin d v vang rn pht ln ti ni y rng: Chng ta s ha thiu ng quang minh ca hn o Lak ngay ti ch ny. 102/- Rj sutvna vacana janakyassa bhsato, mahcitaka kretv tissrmapuratthime. Nghe theo li ni ca m ng ngi ang pht biu, c vua cho thc hin gin ha thiu v i ti pha ng ca tu vin Tissrma. 103/- Sakgramdya mahinda dpajotaka, puratthimena nagara pavisisu sarjak. H cng vi c vua rc ng quang ng Mahinda cng vi chic xe tang i vo thnh ph bng (cng thnh) pha ng. 104/- Majjhena nagara gantv nikkhamitvna dakkhi, mahvihre sattha mahpjamakasu te. Sau khi i vo trung tm thnh ph ri i ra bng (cng thnh) pha nam, h thc hin i l cng dng by ngy ti Mahvihra (i T). 105/- Patvna gandhacitaka ubho dev ca mnus, hapayitv rjuyyne pjanatthya subbata. Sau khi n ni, c hai hng ch thin v nhn loi thit lp gin ha thiu bng g thm ti vn thng uyn cng dng n bc c hnh. 106/- Kgra gahetvna mahinda dpajotaka, thpa padakkhia katv vandpesumuttama.

221

S Liu v o Lak

Chng th mi by

H nm ly chic xe tang c ng quang ng Mahinda ri nhiu quanh nh l ngi bo thp ti thng. 107/- Tad puratthimadvr nikkhamitv mahjan, akasu dehanikkhepa bhmibhge manorame. Khi y, m ng dn chng i ra bng cng pha ng ri tin hnh vic tng tng thi th khun vin khu t xinh p. 108/- rh citaka sabbe rodamn katajal, abhivdetv siras citaka jlayisu te. Tt c leo ln gin ha thiu khc lc, chp tay ln. Sau khi u nh l, h chm la gin ha. 109/- Dhtusesa gahetvna mahindassa sudhmato, ak thpavara sabbesvrmesu ca khattiyo. Sau khi nht ly phn di th x-li ca ngi Mahinda thng minh, v St--l cho thc hin ngi bo thp cao qu tt c cc tu vin. 110/- Kata sarranikkhepa mahindassa tad yahi, isibhmti tassya sama pahama ah. Khi y, danh hiu u tin ca khu t thc hin vic tng tng thi th ca ngi Mahinda c gi l Isibhmi (khu t ca v n s). Sattarasamo paricchedo. Chng th mi by. Bhavra sattarasama. Dt tng phm th mi by. --ooOoo--

222

AHRASAMO PARICCHEDO CHNG TH MI TM


1/- Idni atthi aepi ther ca majjhim nav, vibhajjavd 1 vinaye ssanavasaplak. Hin nay cng c nhng v trng lo, trung nin, v tn th (t khu) l nhng v thuc v tng phi Vibhajja, l nhng ngi bo v truyn thng Pht Php lin quan n Lut. 2/- Bahussut slavant obhsenti mahi ima, dhutagcrasampann sobhenti dpalajaka. (Cc v y) a vn, c gii hnh lm rng r tri t ny. c thnh tu v php u- v tnh hnh, cc v lm rng r hn o Lak. 3/- Sakyaputt bah cettha saddhammavasakovid, bahunna vata atthya loke uppajji cakkhum, andhakra vidhametv loka dassesi jino. V ni y, nhiu v Thch T thng tho v Chnh Php v truyn thng. Qu th, v li ch ca nhiu ngi bc Hu Nhn sanh ln trn i. ng Chin Thng xua tan bng ti v lm hin ra nh sng. 4/- Yesa tathgate saddh acal suppatihit, sabb duggatiyo hitv sugati upapajjare. Tt c nhng ai c nim tin bt ng kho c an tr vo c Nh Lai u thot khi cc kh cnh v c sanh ln chn an vui.

Mt tn gi khc ca Theravda v l truyn thng Pht Gio Sri Lanka thi by gi.

223

S Liu v o Lak

Chng th mi tm

5/- Ye ca bhventi bojjhage indriyni balni ca, satisammappadhne ca iddhipde ca kevale. 6/- Ariyacahagika magga dukkhpasamagmina, chetvna maccuno sena te loke vijitvinoti. V nhng ai thc hnh ton b cc Gic Chi, cc Quyn, cc Lc, Nim, Chnh Tinh Tn, v ton th cc php Nh Tc, Thnh o tm chi phn a n s dit tn kh au, nhng ngi y sau khi hy dit i binh ca T Thn l nhng ngi chin thng th gian. 7/- Mydev kaih ca sahajt ekamtuk, pyesi thaa siddhattha mtva anukampik. Ngi em gi ca hong hu My ng sanh chung mt m v c lng t mn nh l ngi m cho Siddhattha b sa. 8/- Kittit agganikkhitt chaabhi mahiddhik, mahpajpat nm gotam iti vissut. Nng c danh ting, t b s cao sang, c su thng tr v i thn lc, c bit n vi tn l Mahpajpat Gotam. 9/- Khem uppalava ca ubho t aggasvik, pacr dhammadinn sobhit isidsik. Hai v ni ti thng thinh vn y l Khem v Uppalava. V cc v Pacr, Dhammadinn, Sobhit, Isidsik, 10/- Viskh so subal saghads vicakkha, nand ca dhammapl ca vinaye ca visrad, etyo jambudpamhi pat maggakovid. Viskh, So, Subal, Saghads l cc v sng sut. Nand v Dhammapl l rnh r v Lut; cc v ni y l nhng v ni c tr tu v thng tho v Thnh o ti x Jambudpa.

224

S Liu v o Lak

Chng th mi tm

11/- Therik saghamitt ca uttar ca vicakkha, hem masragall ca aggimitt ca dsik. Trng lo ni Saghamitt v Uttar sng sut, Hem, Masragall, Aggimitt, Dsik, 12/- Pheggu pabbat matt ca mall ca dhammadsiy, daharet bhikkhuniyo jambudp idhgat. Pheggu, Pabbat, Matt, Mall, Dhammadsiy, nhng v t khu ni tr tui ny t x Jambudpa i n ni y. 13/- Saddhammahitikmyo anurdhavhaye pure, vinaye pacavcesu sattappakarani ca. Mong mi s tn ti ca Chnh Php, cc v ni y ging dy Lut, nm B (Kinh), v by B (Diu Php) ti thnh Anurdhapura. 14/- Saddhammanandi som ca giriddhipi ca dsik, dhamm ca dhammapl ca vinayamhi visrad, dhutavd ca mahil sobha ca dhammatpas. Saddhammanandi, Som, lun c Giriddhi, Dsik, Dhamm, Dhammapl l rnh r v Lut, Mahil, Sobha Dhammatpas l cc v ni theo hnh u-. 15/- Naramitt mahpa vinaye ca visrad, theriyovdakusal st kl ca uttar. Naramitt c i tr tu v rnh r v Lut, St, Kl, v Uttar l thin xo trong truyn thng t khu ni. 16/- Et tadupasampann ahesu dpalajake, abhit ca suman saddhammavasakovid.

225

S Liu v o Lak

Chng th mi tm

Khi y, cc v ni y c tu ln bc trn hn o Lak. V v Suman ni ting l v thng sut v Chnh Php v truyn thng. 17/- Et tad bhikkhuniyo dhutarg samhit, sudhotamanasakapp saddhammavinaye rat. Lc by gi, cc v t khu ni y dt b i dc, nh tnh, c tm t trong sch, c tha thch trong Chnh Php v Lut. 18/- Vsatiy sahassehi bhikkhunhi ca uttar, pjit kulaputtena abhayena yasassin. Uttar cng vi hai mi ngn t khu ni c tn vinh bi Abhaya l ngi con trai dng qu tc c danh ting. 19/- Vinaya tva vcesu anurdhapuravhaye, nikye paca vcesu sattappakarani ca. Cc v ni y ging dy Lut ti thnh Anurdhapura. Cc v cn dy nm B Kinh, v by B (Diu Php). 20/- Abhit ca mahil saddhammavasakovid, samant kkavaassa et rjassa dhtaro. Mahil ni ting l v thng sut v Chnh Php v truyn thng v Samant, cc v ni y l nhng ngi con gi ca c vua Kkavaa. 21/- Purohitassa dht ca girikl bahussut, ds kl tu dhuttassa dhtaro sabbaplik. Girikl, con gi ca Purohita, th hc rng, cn Ds v Kl, nhng ngi con gi ca Dhutta, l nm vng ton b Chnh Tng. 22/- Et tad bhikkhuniyo sabbaplidursad,

226

S Liu v o Lak

Chng th mi tm

odtamanasakapp saddhammavinaye rat. Lc by gi, cc v t khu ni y l kh th snh kp trong mi vn thuc v Chnh Tng, c tm t tinh khit, c tha thch trong Chnh Php v Lut. 23/- Vsatiy sahassehi rohan ca tad gat, pjit naradevena abhayena yasassin, vinaya tattha vcesu anurdhapuravhaye. H cng vi hai mi ngn t khu ni t Rohan i n v c tn vinh bi c vua Abhaya danh ting. Ti ni y, cc v ni ging dy Lut ti thnh Anurdhapura. 24/- Mahdev ca padum hems ca yasassin, et tad bhikkhuniyo chaabhi mahiddhik. Mahdev, Padum, Hems l cc v ni c danh ting. Khi y, cc v t khu ni y c su thng tr v c i thn lc. 25/- Devnampiyatissena pjit ca yasassin, vinaya t vcayisu puramhi anurdhake. Cc v ni y c tn vinh bi (c vua) Devnampiyatissa danh ting. Cc v ni y ging dy Lut cho nhng c dn ti thnh ph Anurdhapura. 26/- Mahso ca datt ca sval ca vicakkha, rpasobhiippamatt devamnusapjit. Mahso, Datt, Sval l sng sut, Rpasobhin khng d dui c ch thin v nhn loi tn vinh. 27/- Ng ca ngamitt ca dhammagutt ca dsik, cakkhubht samudd ca saddhammavasakovid. Ng, Ngamitt, Dhammagutt, Dsik, v Samudd thc chng Php Nhn l thng sut v Chnh Php v truyn thng.

227

S Liu v o Lak

Chng th mi tm

28/- Sapatt chann upl revat sdhusammat, agg vinayavdna somanadevassa atraj. Sapatt, Chann, Upl, Revat, Sdhusammat l nhng v ni ng u trong s nhng v ni chuyn thuyt v Lut v l nhng ngi con gi ca Somanadeva. 29/- Ml khem ca tiss ca dhammakathikamuttam, vinaya t vcayisu pahampagate bhaye. Ml, Khem, Tiss l nhng v ni hng nht v thuyt Php. Cc v ni y ging dy v Lut ln u tin vo lc c vua Abhaya bng h. 30/- Mahruh sval ca saddhammavasakovid, psdik jambudpe ssanena bahjane. Mahruh v Sval thng sut v Chnh Php v truyn thng l nhng v ni gieo nim tin vi Gio Php cho nhiu ngi Jambudpa. 31/- Vsatiy sahassehi jambudp idhgat, ycit naradevena abhayena yasassin. H t Jambudpa i n ni y cng vi hai mi ngn (v t khu ni) do c thnh cu bi c vua Abhaya danh ting. 32/- Vinaya t vcayisu puramhi anurdhake, nikye paca vcesu sattappakarani ca. Cc v ni y ging dy v Lut cho nhng c dn ti thnh ph Anurdhapura. Cc v cn dy nm B Kinh, v by B (Diu Php). 33/- Samudd nv dev sval rjadhtaro, visrad ngapl ngamitt ca pait.

228

S Liu v o Lak

Chng th mi tm

Samudd, Nv, Dev, Sval l nhng ngi con gi ca c vua, Ngapl t tin, Ngamitt thng thi, 34/- Mahil bhikkhunpl vinaye ca visrad, ng ca ngamitt ca saddhammavasakovid, et tadupasampann ahesu dpalajake Mahil l v qun l cc t khu ni v rnh r v Lut, Ng v Ngamitt l thng sut v Chnh Php v truyn thng. Lc by gi, cc v ni y c tu ln bc trn hn o Lak. 35/- Sabbva jtisampann ssane vissut tad, soasanna sahassna uttam dhurasammat. Khi y, tt c cc v ni trn u c thnh tu v xut x v c ni ting trong Gio Hi. H ng u trong s mi su ngn v ni v c giao ph trch nhim. 36/- Pjit kuikaena abhayena yasassin, vinaya t vcayisu puramhi anurdhake. c tn vinh bi Kuikaa v Abhaya c danh ting, cc v ni y ging dy v Lut cho nhng c dn ti thnh ph Anurdhapura. 37/- Clang ca datt ca so ca sdhusammat, abhit ca sah ca saddhammavasakovid. Clang, Datt, So c xem l thnh thin, Sah danh ting l thng sut v Chnh Php v truyn thng. 38/- Gamikadht mahpa mahtiss visrad, mahsuman suman mahkl ca pait. Ngi con gi ca Gamika c i tr tu, Mahtiss t tin, Mahsuman, Suman, Mahkl thng thi.

229

S Liu v o Lak

Chng th mi tm

39/- Sambhvit kule jt lakkhadhamm mahyas, dpanay mahpa rohane sdhusammat. Lakkhadhamm ng knh xut thn gia nh vng tc v c danh ting ly lng, Dpanay c i tr tu c xem l thnh thin Rohana. 40/- Abhit samudd ca saddhammavasakovid, vibhajjavd vinayadhar t saghasobha. Samudd c ni ting v thng sut v Chnh Php v truyn thng, cc v ni y l nhng v thuc v tng phi Vibhajja, nm vng v Lut, v l tinh hoa ca hi chng. 41/- Et tadupasampann ahesu dpalajake, odtamanasakapp saddhammavinaye rat. Lc by gi, cc v ni y c tu ln bc trn hn o Lak. c tm t trong sch, c tha thch trong Chnh Php v Lut. 42/- Bahussut sutadhar ppabhirak ca t, jalitvggikkhandhva nibbut ca mahyas. Cc v ni y l a vn, nm vng kin thc, v thot khi iu xu xa. Cc v ni c danh ting ly lng y pht sng nh nhng ng la ri Nit Bn. 43/- Idni atthi ayo theriyo majjhim nav, vibhajjavd vinayadhar ssanaplak, bahussut slavant obhsesu mahi imanti Hin nay, cng c nhng v ni trng lo, trung nin, v tn th (t khu ni) khc l nhng v thuc v tng phi Vibhajja, nm vng v Lut, l nhng v bo v Gio Php, a vn, c gii hnh lm sng chi tri t ny.

230

S Liu v o Lak

Chng th mi tm

44/- Svo ca dasavassni rajja kresi khattiyo, patihapesi rma manua nagaragaa. V St--l Sva tr v vng quc mi nm v cho thit lp tu vin Nagaragaa xinh xn. 45/- Dasavassni sratisso rajja kresi khattiyo, so pacasatrma ca pua kresinappaka. V St--l Sratissa tr v vng quc c mi nm. V y cho xy dng nm trm tu vin l phc bu khng phi nh nhoi. 46/- Sratissa gahetvna damil senaguttik, duve dvdasavassni rajja dhammena krayu. Hai ngi Damila 1 Sena v Guttika bt gi c vua Sratissa. Hai ngi ny tr v vng quc mt cch cng minh trong mi hai nm. 47/- Atrajo muasvassa aselo senaguttike, hantvna dasavassni rajja kresi khattiyo. V St--l Asela, con trai ca c vua Muasva, git cht Sena v Guttika ri tr v vng quc c mi nm. 48/- Ero nma nmensela hantvna khattiya, catutlsavassni rajja dhammena krayi. V tn Era git cht v St--l tn Asela ri tr v vng quc mt cch cng minh c bn mi bn nm. 49/- Chandgati agantvna na dosabhayamohago, tulbhto va hutvna dhammena anussi so, div hemantagimhaca vassnampi na vassati.
1

L ngi Tamil hin nay.

231

S Liu v o Lak

Chng th mi tm

L ngi khng thin v do ham mun, do sn hn, do s hi, hoc do si m, v y hnh x cng bng v cai tr mt cch cng minh. Tri khng ma vo ban ngy trong ma lnh v ma nng, thm ch c trong ma ma na. 50/- Kkavaassa yo putto abhayo nma khattiyo, dasayodhaparivro sahavraakaulo. 51/- Hantv erarjna vasa katvna ekato, catuvsativassni rajja kresi khattiyo. V St--l Abhaya, con trai ca Kkavaa, c ty tng bi mi dng s cng vi con voi Kaula git cht c vua Era v thng nht li dng tc. V St--l tr v vng quc c hai mi bn nm. Bhavra ahrasama. Tng phm th mi tm. Mahvro nihito. Dt phn chnh yu. Ahrasamo paricchedo. Chng th mi tm. --ooOoo--

232

EKNAVSATI PARICCHEDO CHNG TH MI CHN


1/- Psda mpayi rj ubbedha navabhmika, anagghika catumukha cgato tisakoiyo. c vua cho xy dng ta lu i v gi c bn mt cao chn tng v chi ph ht ba mi koi. 2/- Sudhbhmi thlasela mattika ihakya ca, visuddhabhmik ceva ayojla marumbaka. 3/- sasakkharaps aha-ahalik sil, etni bhmikammni krpetvna khattiyo. V St--l cho thc hin cc cng vic ca phn nn mng gm c vi bt, tng, t st, cc vin gch, t tinh nhuyn, lun c li st na, thch anh, ct mn, cui, v tm cnh. 4/- Bhikkhusagha samodhya cetiyvaasammi, indagutto dhammaseno piyadass mahkath. c vua phi hp vi hi chng t khu v vic xc nh khun vin ngi bo in. Indagutta, Dhammasena, Piyadass l cc v ging s c tm vc, 5/- Buddharakkhitathero ca dhammarakkhitakopi ca, sagharakkhitathero ca mittio ca visrado. Trng lo Buddharakkhita, lun c Dhammarakkhita, trng lo Sagharakkhita, v v Mittia t tin, 6/- Uttio tu mahdevo thero ca dhammarakkhito, uttaro cittagutto ca candagutto ca paito.

233

S Liu v o Lak

Chng th mi chn

Cn v Uttia, Mahdeva, v trng lo Dhammarakkhita, Uttara, Cittagutta, v v thng thi Candagutta, 7/- Suriyaguttatthero ca paibhavisrado, ete kho cuddasatthero jambudp idhgat. V trng lo Suriyagutta c s khn ngoan bn nhy; chnh mi bn v trng lo y t Jambudpa i n ni y. 8/- Siddhattho magalo sumano padumo cpi sval, candagutto suriyagutto indagutto ca sgaro, mittaseno jayaseno acalena ca dvdasa. Cn cc v Siddhattha, Magala, Sumana, Paduma, Sval, Candagutta, Suriyagutta, Indagutta, Sgara, Mittasena, Jayasena, cng vi Acala l mi hai. 9/- Supatihito brahm ca suman nandisenako ca, putto mt pit ceva gihbht tayo jan. V ba ngi c s: Ngi con trai l Supatihita Brahm, ngi m l Suman, v ngi cha l Nandisenaka. 10/- Krpesi mahthpa mahvihramuttama, anaggha vsati datv pariccgo ... c vua cho xy dng ngi bo thp Mahthpa v tu vin Mahvihra (i T) ti thng v cho xut ra ti sn v gi l hai mi ... 11/- Gamikavatta suitv bhikkhusaghassa bhsato, adsi gamikabhesajja phsuvihrasdhaka. Sau khi lng nghe li ging ca hi chng t khu v phn s ca v (t khu) xut hnh, c vua cng dng dc phm n v xut hnh vic sinh hot c phn thoi mi.

234

S Liu v o Lak

Chng th mi chn

12/- Bhikkhunna vaco sutv yath kle subhsita, adsi bhikkhunnaca yadiccha rja-issaro. Sau khi lng nghe li ging ca cc v t khu ni c kho thuyt ging vo thi im tng t, c vua l v cha t ban tng n cc t khu ni theo nh c mun. 13/- Silkathpa ca kresirme cetiyapabbate, kresi sanasla jalaka nma uttama. V c vua cho xy dng ngi bo thp bng tu vin Cetiyapabbata v cho thc hin ging ng hi hp ti thng c tn l Jalaka. 14/- Girinmanigahassa vuhokse tahi kato, abhayagirti paatti vihro samajyatha. Chng vin c tn l Abhayagiri c khi s xy dng ni y, ti a im v ngoi o tn Giri c ng. 15/- Pulahattho bhiyo ca panayo pilayadhik, cuddasavassa te sattamsa rajjamakrayu. Cc (v vua) Pulahattha, Bhiya, Panaya, Pilaya, v Dhika y tr v vng quc c mi bn nm v by thng. 16/- Saddhtissassa putto tu abhayo nma khattiyo, dhika damila hantv rajja kresi sdhuka. V St--l tn Abhaya, con trai ca Saddhtissa, git cht Dhika ngi Damila v tr v vng quc mt cch tt p. 17/- Abhayagiri patihapesi silthpa cetiyamantare, dvdasavassa pacamsni rajja kresi khattiyo. V y cho thit lp (tu vin) Abhayagiri khong gia ngi bo thp bng v ngi bo in. V St--l tr v vng quc c mi hai nm nm thng.

235

S Liu v o Lak

Chng th mi chn

18/- Sattayodh abhayassa rme paca krayu, uttiyo ca sliyo ca mlo tisso ca pabbato, devo ca uttaro ceva ete kho satta yodhino. By v dng s ca vua Abhaya cho xy dng nm tu vin. By v dng s y chnh l Uttiya, Sliya, Mla, Tissa, Pabbata, Deva, v Uttara. 19/- Vihra dakkhia nma uttiyo nma krayi, sliyo sliyrma mlo ca mla saya. V dng s tn Uttiya cho xy dng chng vin tn l Dakkhia, v Sliya cho xy dng tu vin Sliya, v v Mla cho xy dng khu c tr Mla. 20/- Pabbato pabbatrma tissok tissrmaka, devo ca uttaro ceva devgra akasu te. V Pabbata cho xy dng tu vin Pabbata, v Tissa cho xy dng tu vin Tissa, cn Deva v Uttara cho xy dng Devgra. 21/- Kkavaassa atrajo mahtisso mahpati, katika katv maccehi slikkhetta manorama, adsi summatherassa santacittassa jhyino. c vua Mahtissa, con trai ca Kkavaa, tha thun vi mi ngi v tha rung la Sli thch ri ban cho v trng lo Summa chuyn tham thin v c tm t an tnh. 22/- Yanta katika katvna tivassaca annaka, mahdna pavattesi bhikkhunekasahassiye. c vua thc hin iu tha thun y trn ba nm v tin hnh cuc i th n nhiu ngn v t khu. 23/- Katapuo mahpao abhayo duhagma,

236

S Liu v o Lak

Chng th mi chn

kyassa bhed tusita kya so samupgami. Vi phc bu to, v i tr tu Abhaya Duhagmai y khi thn th hoi dit n vi tp th ci tri Tusit (u Sut). Bhavra eknavsatima. Tng phm th mi chn. Eknavsatimo paricchedo. Chng th mi chn. --ooOoo--

237

238

VSATIMO PARICCHEDO CHNG TH HAI MI


1/- Kkavaassa yo putto tisso nmti vissuto, krpesi mahthpe chattakammdisesaka. Ngi con trai ca Kkavaa c bit ting vi tn l Tissa cho thc hin phn d dang nh l cng vic lm lng che, v.v... ngi i bo thp. 2/- Dakkhiagirivihraca kallakallena krita, ae bah vihr ca saddhtissena krit. Chng vin Dakkhiagiri c cho xy dng bi Kallakalla v nhiu chng vin khc na c cho xy dng bi Saddhtissa. 3/- Caturstisahassni dhammakkhandhnyanussara, ekekadhammakkhandhassa pjacekeka krayi. Tng ng vi tm mi bn ngn Php un, v y thc hin s cng dng ring bit n tng Php un mt. 4/- Psdaca akresi manua sattabhmaka, lohihakena chdesi saddhtisso mahyaso, lohapsdaka nma sama pahama ah. Saddhtissa c danh ting ly lng cho thc hin ta nh by tng xinh xn v cho lp bng ngi ng. Ta nh y c danh hiu u tin c gi l Lohapsda (Lu i bng ng). 5/- Krpesi kacukaca mahthpe varuttame, kresi hatthipkra parivriya cetiya.

239

S Liu v o Lak

Chng th hai mi

V y cho xy dng mng vm (kacuka) ti ngi i bo thp cao qu ti thng v cho thc hin hng ro u voi bao quanh ngi bo in. 6/- Caturassaca kresi taka tvaklika, ahrasni vassni rajja kresi khattiyo. V St--l cho xy dng h nc hnh t gic c tnh cht tm thi v tr v vng quc c mi tm nm. 7/- Katv aa bahu pua datv dna anappaka, kyassa bhed sappao tusita so samupgami. Bc tr tu y thc hin nhiu phc bu khc na v ban pht vt th khng phi l nh nhoi, n khi thn th tiu hoi sanh v ci tri Tusit (u Sut). 8/- Saddhtissassa atrajo thullatthanoti vissuto, krpesi manoramma vihra alakandara. Ngi con trai ca Saddhtissa c bit ting l Thullatthana cho xy dng ngi chng vin xinh xn Alakandara. 9/- Dasha ekamsaca rajja kresi khattiyo, saddhtissassa atrajo lajjitissoti vissuto. V St--l tr v vng quc c mt thng mi ngy. C ngi con trai ca Saddhtissa c bit ting l Lajjitissa. 10/- Navavassa chamsa cissariya anussi so, krpesi tilachana mahthpe varuttame. V y cai qun lnh th c chn nm su thng v cho thc hin ba du hiu (tilachana) ti ngi i bo thp cao qu ti thng. 11/- Patihpesi rma girikumbhilanmaka,

240

S Liu v o Lak

Chng th hai mi

krpesi dghathpa thprmapuratthito. V y cho thit lp tu vin tn l Girikumbhila v cho xy dng ngi bo thp Dghathpa v pha ng ca tu vin Bo Thp (Thprma). 12/- Silkacuke kresi thprme manorame, mate lajjakatissamhi kaniho tassa krayi, rajja chaeva vassni khallanganmako. V y cho thc hin cc mng vm bng ti tu vin Bo Thp xinh p. Khi Lajjakatissa cht i, ngi em trai ca v y tn l Khallanga tr v vng quc ch c su nm. 13/- Ta mahrahako nma campati ca bhpati, hantv rajjamakresi dineka akatauko. V tng t lnh tn Mahrahaka l k v n git cht v vua y v tr v vng quc c mt ngy. 14/- Tassa rao kaniho tu vaagmainmako, duha senpati hantv rajjak pacamsaka . Nhng ngi em trai ca v vua y tn l Vaagma git cht ngi thng lnh qun i xu xa v tr v vng quc c nm thng. 15/- Pulahattho tu damilo ti vassni krayi, duve vassni bhiyo ak rajja campati. Cn v Pulahattha ngi Damila tr v c ba nm v v tng t lnh Bhiya tr v vng quc c hai nm. 16/- Ta hantv panayamro sattavassni krayi, ta hantv pilayamro sattamsni krayi. Panayamro git cht v y v tr v c by nm. Pilayamro git cht v y v tr v c by thng.

241

S Liu v o Lak

Chng th hai mi

17/- Ta hantv dhiyo nma duve vassni krayi, ete ca paca damilajt antarik bhpat, sattamsni cuddasavassni rajja krayu. V tn Dhiya git cht v y v tr v c hai nm. Nm v vua trung gian c ngun gc Damila y tr v vng quc c mi bn nm by thng. 18/- Vaagma so rj gantvna mahyaso, dhika damila hantv saya rajjamakrayi. c vua Vaagma y c danh ting ly lng i n git cht Dhika ngi Damila v ch thn tr v vng quc. 19/- Vaagma abhayo eva dvdasa vassaka, pacamsesu dito rj rajjamakrayi. Nh vy, c vua Vaagma Abhaya tr v vng quc trong mi hai nm v trc l nm thng. 20/- Piakattayapli ca tass ahakathampi ca, mukhaphena nesu pubbe bhikkh mahmat. T trc, cc v t khu c i tr tu lu truyn Tam Tng Pli v Ch Gii Tam Tng theo phng thc truyn khu. 21/- Hni disvna sattna tad bhikkh samgat, cirahitittha dhammassa potthakesu likhpayu. Khi y, cc v t khu nhn thy s thoi ho ca chng sanh nn t hi li v cho ghi li cc tp sch nhm mc ch duy tr Gio Php di lu. 22/- Tassaccaye mahcli mahtisso akrayi, rajja cuddasavassni dhammena ca samena ca. Khi v y bng h, Mahcli Mahtissa tr v vng quc mt cch chnh trc v cng bng c mi bn nm.

242

S Liu v o Lak

Chng th hai mi

23/- Saddhsampanno so rj katv puni nekadh, catuddasanna vassna accayena diva ag. V vua y thnh tu c nim tin v thc hin cc phc thin bng nhiu hnh thc v sanh v ci tri sau mi bn nm. 24/- Vaagmaino putto corangoti vissuto, rajja dvdasavassni coro hutv akrayi. c bit ting l Coranga (Cp Cha), ngi con trai ca Vaagma tr thnh k cp tr v vng quc c mi hai nm. 25/- Mahcissa yo putto tisso nmti vissuto, rajja kresi dpamhi ti vassni khattiyo. Ngi con trai ca Mahci l v St--l c bit ting vi tn l Tissa tr v vng quc trn hn o c ba nm. 26/- Svo nma yo rj anuldeviy vasi, ekavassaca dvemsa issariyamanussi so. c vua tn Sva sng chung vi hong hu Anul cai qun lnh th c mt nm v hai thng. 27/- Vauko nma yo rj damilo aadesiko, ekavassaca dvemsa issariyamanussi so. V vua tn Vauka ngi Damila l ngi x s khc cai qun lnh th c mt nm v hai thng. 28/- Tisso nmsi so rj drubhatika vissuto, ekavassekamsaca pure rajjamakrayi. V vua tn l Tissa y, c bit ting l Th n g, tr v vng quc trong thnh ph c mt nm v mt thng.

243

S Liu v o Lak

Chng th hai mi

29/- Nliyo nma nmena damilo brhmaoti so, kresi rajja chammsa tambapaimhi issaro. V cha t tn Nliya l ngi Damila dng di B-la-mn tr v vng quc Tambapai c su thng. 30/- Anul nma s dev hantvna nliya tad, catumsa ca dpasmi issariynussi s. Khi y, v hong hu tn Anul y git cht Nliya v cai qun lnh th trn hn o c bn thng. 31/- Palyitv pabbajitv kle pattabalo idha, gato anula hantv devi ta ppamnasi. 32/- Kuikaatisso nma mahclissa atrajo, kresiposathghra vihre cetiye nage, rajja gahetv dpasmi dhammena anussi so. Ngi con trai ca Mahcli tn l Kuikaatissa tu thot v xut gia, n khi t c binh lc ti ni y i n git cht hong hu Anul c tm t xu xa y v cho xy dng nh hnh l Uposatha ti chng vin trn ni Cetiya. Sau khi ot ly vng quc, v y iu hnh trn hn o mt cch cng minh. 33/- Purato tassa kresi silthpa manorama, ropesi bodhi tattheva mahvatthu akray. pha trc nh hnh l Uposatha, c vua cho xy dng ngi bo thp bng xinh xn, cho trng ci B ngay ti ni y, v cho thc hin khun vin rng ln. 34/- Bhikkhunnaca atthya jantgharamakrayi, padumassare vanuyyne pkraca akrayi. V y cho xy dng nh tm v nhu cu ca cc t khu ni v cho thc hin hng ro khu lm vin Padumassara.

244

S Liu v o Lak

Chng th hai mi

35/- Nagarassa gopanatthya parikhaca khanpay, pkraca akresi sattahatthamannaka. V y cho o ho xung quanh nhm mc ch bo v thnh ph v cho xy dng tng thnh bao quanh (rng) by cnh tay khng c thiu ht. 36/- Khemaduggaca kresi mahvpi manorama, setuppaldi vpica vaaka nma mtika, dvevsati ca vassni rajja kresi khattiyo. V cho thc hin h nc ln Khemadugga xinh p, h nc Setuppala, v.v..., v knh o tn Vaaka. V St--l tr v vng quc c hai mi hai nm. Bhavra vsatima. Tng phm th hai mi. Vsatimo paricchedo. Chng th hai mi. --ooOoo--

245

246

EKAVSATIMO PARICCHEDO CHNG TH HAI MI MT


1/- Kuikaassa atrajo abhayo nma khattiyo, mahthpavara ramma saya vanditumgami. Ngi con trai ca Kuikaa l v St--l tn Abhaya ch thn i n nh l ngi i Bo Thp cao qu xinh p. 2/- Khsav vasippatt vimal suddhamnas, sajjhyanti dhtugabbhe pjanattha muni tad. Khi y, cc v (t khu) c cc lu hoc tn, thnh tu s thu thc, khng nhim, c tm trong sch ang tr tng ti gian phng th x-li vi mc ch tn vinh ng Mu Ni. 3/- Rj sutvna sajjhya dhtugabbhe manorame, thpa padakkhia katv catudvresu nddasa. Sau khi lng nghe li tr tng ti gian phng th x-li xinh xn, c vua hng vai phi nhiu quanh ngi bo thp nhng khng nhn thy g qua bn cnh ca. 4/- Samantato namassitv sutv sajjhyamuttama, iti rj vicintesi sajjhya kattha gahati. Sau khi l bi xung quanh v lng nghe li tr tng ti thng, c vua suy ngh rng: (Hi chng) tin hnh vic tr tng ni no? 5/- Catudvre na gahti bahiddhpi na gahare, antova dhtugabbhasmi sajjhyantdha pesal. (Hi chng) khng tr tng ti bn cnh cng, cng khng th thc hin bn ngoi. Cc ngi tr thc ang tr tng ti ni y, ngay bn trong gian phng th x-li. 247

S Liu v o Lak

Chng th hai mi mt

6/- Ahampi dahukmomhi dhtugabbha varuttama, sajjhyampi suissmi bhikkhusaghaca dassana. Ta cng c c mun quan st gian phng th x-li cao qu ti thng. Ta cng s lng nghe li tr tng v chim ngng hi chng t khu. 7/- Rao sakappamaya sakko devnamissaro, dhtugabbhe pturahu therna ajjhabhsayi. Bit c nh ca c vua, Sakka cha ca ch thin hin ra ti gian phng th x-li v trnh by vi cc v trng lo rng: 8/- Rj bhante dahukmo dhtugabbhassa antara, saddhnurakkhanatthya dhtugabbha nayisu te. Tha cc ngi, c vua c c mun nhn xem bn trong gian phng th x-li. Nhm mc ch h tr nim tin, cc v y hng dn (c vua) n gian phng th x-li. 9/- Disv dhtughara rj vedajto katajal, aksi dhtu sakkra pja satthakampi ca. Sau khi nhn xem gian phng th x-li, c vua c pht sanh tr tu chp tay ln, ri thc hin l cng dng trng th n x-li lun c by ngy. 10/- Madhubhaapja ksi sattakkhattu manorama, aksi sabbapjaca sattakkhattu anagghika. c vua by ln thc hin s cng dng nhng khi mt ong mt cch tha v by ln tin hnh ton b cc s cng dng u c gi tr v ngn. 11/- Aa pjaca kresi sattakkhattu yathraha, sattakkhattu ca kresi dpapja punappuna.

248

S Liu v o Lak

Chng th hai mi mt

V by ln thc hin s cng dng khc c gi tr tng t, ri by ln thc hin s cng dng n uc v cn c lp li nhiu ln. 12/- Pupphapja akresi sattakkhattu manorama, pritajalapja ca sattha tattha krayi. c vua by ln thc hin s cng dng bng hoa mt cch tha v tin hnh s cng dng cc chum y nc ti ni y by ngy. 13/- Pavamayajlaca krpesi anagghika, mahthpe paimukkacvaramiva pruta. c vua cho thc hin ti ngi i Bo Thp mng li v gi lm bng san h v c trm ln nh l c mc vo y phc. 14/- Daha katv dpadaa thpapdasamantato, sappinlica pretv dpa jlesi sattadh. Ri thc hin ct n vng chi xung quanh chn vch tng ca ngi bo thp, sau cho b lng y ng dn ri cho t sng n theo by cch thc. 15/- Telanli ca pretv thpapd samantato, teladpni jlesi cuddasakkhattumeva ca. Sau khi lm y ng dn du xung quanh chn vch tng ca ngi bo thp, c vua cho thp sng cc ngn n du n mi bn ln. 16/- Gandhodakena pretv kaa katvna matthake, pattharitvoppalahatthe sattakkhattuakrayi.

249

S Liu v o Lak

Chng th hai mi mt

Sau khi cho y vi nc thm v thc hin thm tri nh thp, c vua ri u nhng a hoa sen trn tay v tin hnh by ln. 17/- Thpassa pacchimokse take tissanmake, yojetv yantaka tatthodakapjamakrayi. Ti h nc tn Tissa khu vc pha ty ca ngi bo thp, c vua cho ni lin ng dn ri thc hin s cng dng nc ti ni y. 18/- Samant yojana sabba kusumnaca ropayi, aksi pupphagumbaca mahthpe varuttame. V c vua cho trng bng hoa ton b xung quanh mt dotun v thc hin cm bng hoa ti ngi i Bo Thp cao qu ti thng. 19/- Makuapupphita puppha samnetvna khattiyo, akresi pupphagumba cuddasakkhattumeva ca. V St--l tp trung li bng hoa bp chm n ri cho thc hin cm bng hoa n mi bn ln. 20/- Nnpuppha samocitvlindapkraka tahi, pupphathambha ca kretv sattakkhattu punappuna, nnrpni kresi pjanatthya khattiyo. ni y, v St--l cho tp trung li nhiu loi bng hoa ri by ln cho thc hin sn do c hng ro v ct tr bng hoa, sau cho thc hin lp li nhiu ln vi nhiu hnh thc khc nhau nhm mc ch cng dng. 21/- Sudhkammaca kresi mahthpavare tahi, abhiseka karitvna aksi thpamagala.

250

S Liu v o Lak

Chng th hai mi mt

ni y ti ngi i Bo Thp cao qu, c vua cho thc hin vic lm sch s ri tin hnh l ng quang v xy dng ngi bo thp hong gia. 22/- Sakyaputto mahvro assatthadumasantike, sabbadhammapaivedha akrayi anuttaro. Ngi con trai dng Skya (Thch Ca), bc i Hng, thc hin vic chng c tt c cc Php cnh ci cy Assattha v (tr thnh) ng Ti Thng. 23/- hito meghavane ramme yo rukkho dpajotano, ta bodhimpi abhiseka khattiyoksi bhpati. V St--l cng tin hnh l ng quang v (tr thnh) ng qun vng ti gc B l ci cy lm rng ngi hn o c trng khu vn Meghavana xinh p. 24/- Vassa vutth pavresu bhikkhusaghasukhvah, pavranuggahya soddnapavraa. Tri qua ma an c ma, hi chng t khu l ngun em li s an lc tin hnh l Pavra (T T). h tr l Pavra, c vua cng dng phm vt cho l Pavra. 25/- Adsi vandana dna bhikkhusaghe varuttame, balabhericdsi mahthpavare tahi. c vua cng dng s tn knh v phm vt n hi chng t khu cao qu ti thng ri hin dng ting trng hng hn n ngi i Bo Thp cao qu ti ni y. 26/- Laktalamad ceva sehakanaanik, sabba sakharitvna mahthpe adsi so.

251

S Liu v o Lak

Chng th hai mi mt

c vua tp trung tt c cc nam n v cng hng u v l nim t ho ca x s Lak ri ban thng ti ngi i Bo Thp. 27/- Veskhe puamya so sambuddho upapajjatha, ta msa pjanatthya ahavsati krayi. Vo ngy trng trn thng Veskha, ng Chnh ng Gic y hin khi, c vua cho tin hnh hai mi tm ln nhm mc ch cng dng thng y. 28/- Mahmeghavane ramme thprme mahpati, kresiposathgra ubho vihramantare. khong gia hai chng vin, khu vn Mahmegha xinh p v tu vin Bo Thp, c vua cho xy dng nh hnh l Uposatha. 29/- Ak aa bahu pua ad dnamanappaka, ahavsati vassni rajja kresi khattiyo. c vua thc hin nhiu phc bu khc v cng dng phm vt v gi na. V St--l tr v vng quc c hai mi tm nm. 30/- Kuikaassa yo putto nga nmoti khattiyo, kresi ratanamaya ihakdi varuttame. 31/- Dhammsanaca sabbattha ambatthala vare tahi, giribhaagahaa nma mahpja akrayi. V St--l tn Nga, con trai ca Kuikaa, cho thc hin cc vt cao qu ti thng nh l gch lm bng ngc qu, v.v... v Php ta khp mi ni ti Ambatthala cao qu. ti ni y, v y tin hnh l i th gi l l Giribhaagahaa. 32/- Yvat lakdpamhi bhikkh santi supesal,

252

S Liu v o Lak

Chng th hai mi mt

sabbesa cvara ds bhikkhusaghe sagravo, dvdasni ca vassni rajja kresi khattiyo. Cc v t khu hin thin trn hn o Lak c bao nhiu, vi s tn knh c vua cng dng y phc n tt c cc v trong hi chng t khu. V St--l tr v vng quc c mi hai nm. 33/- Mahdhikaputto yomaagmii nmako, abhayo vissuto rj si dpamhi issaro. Ngi con trai ca Mahdhika tn maagmii, tc l v vua c bit ting l Abhaya, tr thnh v cha t trn hn o. 34/- Khapesi udapna gmeitakampi ca, rajatalena kresi thpassa rajatmaya. c vua cho o ging nc lun c h nc Gmeitaka na. Cn i vi ngi bo thp, c vua cho thc hin Rajatalena c lm bng kim loi bc. 35/- Chatttichatta kresi thprme varuttame, mahvihre ca thprmebho hammiya vara. c vua cho thc hin chic lng che hai tng ti tu vin Bo Thp cao qu ti thng v dy nh qu bu ti hai ni, Mahvihra (i T) v Thprma (Tu vin Bo Thp). 36/- Bhagra akresi bhaalena ca sabbaso, pesi aghnaca dpamhi tambapaiye, navavassahamsni rajja kresi khattiyo. c vua cho xy dng hon ho gian nh cha vt dng v phng kho cha vt dng v truyn lnh khng c git hi trn hn o Tambapai. V St--l tr v vng quc c chn nm tm thng.

253

S Liu v o Lak

Chng th hai mi mt

37/- Tassa kaniho karajnu tissoti vissuto, sapua ti vassni rajja kresi khattiyo. Ngi em trai ca v y c bit ting l Karajnu Tissa. V St--l tr v vng quc trn ba nm. 38/- maagmiiputto clbhayoti vissuto, patihpesi so rj gaggarrmamuttama, rajja kresi vasseka clbhayamahpati. Ngi con trai ca maagmii c bit ting l Clbhaya. V vua y cho thit lp tu vin ti thng Gaggarrma. c vua Clbhaya tr v vng quc c mt nm 39/- Sval nma sdev revat iti vissut, catumsamak rajja dht maarjino. Ngi con gi ca c vua maa l v hong hu tn Sval v c bit ting l Revat tr v vng quc c bn thng. 40/- maabhgineyyo tu svali apanya ta, ilangoti nmena rajja akrayi pure. Nhng ngi chu cu ca maa tn l Ilanga trut ph hong hu Sval y ri tr v vng quc trong thnh ph. 41/- Ilango nma rj suitv kapijtaka, tissadratake ca khanpesi arindamo. c vua tn Ilanga, v cha v ch, sau khi nghe c cu chuyn Bn Sanh Con Kh cho o hai h nc Tissa v Dra. 42/- Chavassni ca so rajja kresi dpalajake, svoti nma nmena candamukhoti vissuto, aksi maikrma vihre issaravhaye.

254

S Liu v o Lak

Chng th hai mi mt

V y tr v vng quc hn o Lak c su nm. V vua c tn l Sva, c bit ting l Candamukha, xy dng tu vin Maikrma ti chng vin c tn l Issara. 43/- Tassa rao mahes ca damildevti vissut. taeva gme vaa ca adrmassa s tad, sattamsahavassni rajja kresi khattiyo. Hong hu ca v vua y c bit ting l Damildev. Khi y, nng y trao tng phn thu nhp ngi lng n tu vin. V St-l tr v vng quc c tm nm by thng. 44/- Tisso ca nma so rj yasalloti vissuto, msahasattavassni dpe rajjamakrayi. c vua tn Tissa y c bit ting l Yasallo tr v vng quc trn hn o c by nm tm thng. 45/- Dvraplassa atrajo subharjti vissuto, krpesi subhrma villavihrakampi ca. Ngi con trai ca v gc cng, c bit ting l c vua Subha, cho xy dng tu vin Subhrma v chng vin Villavihra. 46/- Pariveamakresi attanmena so tad, chavassni ca dpamhi rj rajjamakray. Khi y, v y cho xy dng phng c t theo tn ca mnh. c vua tr v vng quc trn hn o c su nm. Bhavra ekavsatima. Tng phm th hai mi mt. Ekavsatimo paricchedo. Chng th hai mi mt. --ooOoo--

255

256

DVEVSATIMO PARICCHEDO CHNG TH HAI MI HAI


1/- Vasabho nma so rjrme cittalapabbate, dasathpni kresi pjacnekamuttama. c vua tn Vasabha y cho thc hin mi ngi bo thp ti tu vin ngn ni Cittala v v s s cng dng ti thng. 2/- Issariya nmrme vihra ca manorama, kresiposathaghara dassaneyya manorama. ti tu vin tn l Issariya, c vua cho xy dng chng vin xinh p v nh hnh l Uposatha xinh xn p . 3/- Balabheri ca kresi pjetu rmamuttama, adsi bhikkhusaghassa cvaraca anappaka. c vua cho thc hin ting trng hng hn cng dng n ngi tu vin tuyt vi v cng dng y phc n hi chng t khu khng phi l t. 4/- Sabbattha lakdpasmi rm santi jiak, kresi sabbatthvsa dhammapja mahraha. C nhng tu vin b h hng khp ni trn hn o Lak, c vua cho xy dng tr x khp cc ni v tin hnh s cng dng Php Bo v cng xng ng. 5/- Cetiyaghara kresi thprme varuttame, tattheva pjayi rj catucattsannaka. c vua cho xy dng gian bo in ti Thprma (tu vin Bo Thp) cao qu ti thng, v ti chnh ni y cng dng bn mi bn ngn khng thiu st.

257

S Liu v o Lak

Chng th hai mi hai

6/- Mahvihre ca thprme cetiyapabbate, paccekni sahassni teladpni jlesi. ti Mahvihra (i T) v Thprma (tu vin Bo Thp) ni Cetiya, c vua cho thp ln hng ngn cy n du. 7/- Mayanti rjuppalika vpi kolambanmaka, mahnikkhavaivpi mahgmavhaya dvaya. 8/- Kehla klavpi ca jambuivthamagana, abhivahamnaka ca iccekdasavpiyo. Mi mt h cha nc ( c xy dng) l: H Mayanti, Rjuppalika, Kolamba, Mahnikkhavai, hai h tn Mahgma, Kehla, Kla, Jambui, Vthamagana, Abhivahamnaka. 9/- Dvdasamtikaceva subhikkhattamakrayi, pua nnvidha katv pkraparikha pure. c vua xy dng mi hai knh dn nc cho vn lng thc c d dng v thc hin nhiu loi phc thin, tng thnh, v ho ly trong thnh ph. 10/- Dvralamakresi mahvatthuca krayi, tahi tahi pokkhara khapesi puruttame. c vua cho xy dng thp canh cng thnh, cho thc hin qung trng rng ln, v cho o cc h sen nhiu ni trong kinh thnh. 11/- Ummaggena pavesayi udaka rjakujaro catucattlsavassni rajja kresi issaro. c vua v i cho dn nc vo bng ng ng ngm. V qun vng tr v vng quc c bn mi bn nm. 12/- Vasabhassaccaye putto vakansika tissako, rma magala nma krpesi mahpati.

258

S Liu v o Lak

Chng th hai mi hai

Khi Vasabha bng h, ngi con trai l Vakansika Tissa ln lm vua cho xy dng tu vin tn l Magala. 13/- Tissassatrajo putto gajabhuka gmii, krpesi mahthpa abhayrme manorame. Ngi con trai hu du ca Tissa l Gajabhuka Gmii cho xy dng ngi bo thp ln tu vin Abhayrma xinh p. 14/- Mtattha gma nma taka kresi nyako, krpesi ca rma rammaka nma issaro, dpe bvsavassni rj rajjamakrayti. V lnh t cho xy dng h nc tn l Gma theo c mun ca ngi m. V v qun vng cho xy dng tu vin tn l Rammaka. c vua tr v vng quc trn hn o c hai mi hai nm. 15/- Mahallango nmena tambapaimhi issaro, sjlakandakrma dakkhie gohapabbata. 16/- Dakapsna rma vihra slipabbata, krpesi tenaveli rohane ngapabbata. V qun vng ti Tambapai tn l Mahallanga cho xy dng tu vin Sjlakandaka, Gohapabbata pha nam, tu vin Dakapsna, chng vin Slipabbata, (tu vin) Tenaveli, v Ngapabbata Rohana. 17/- Tatheva girisi ca antorahe akrayi, chavassa rajja kretv gato so yusakhayanti. Tng t nh th, v y cho xy dng (tu vin) Girisi trong vng quc v ra i khi chm dt tui th sau khi tr v vng quc c su nm. 18/- Putto mahallangassa bhtiyatissa vissuto,

259

S Liu v o Lak

Chng th hai mi hai

mahmeghavanuyyna rakkhanatthya bhpati. 19/- Krpesi parikkhepapkra dvrabandhana, krpesi ca so rj rma sakanmaka. Ngi con trai ca Mahallanga c bit ting l Bhtiyatissa. Nhm bo v khu lm vin Mahmegha, c vua cho xy dng tng ro bao bc c gn cng. V v vua y cho xy dng tu vin mang tn ca chnh bn thn. 20/- Mahgmanika vpi khapetv mahpati, pdsi bhikkhusaghassa bhtiyatissa vissuto. Sau khi cho o h nc Mahgmani, c vua c bit ting l Bhtiyatissa dng ln hi chng t khu. 21/- Khapesi taka ta randhakaaka nmaka, kresiposathgra thprme manorame. c vua cho o h nc y tn l Randhakaaka v cho xy dng nh hnh l Uposatha Thprma xinh p. 22/- Mahdna pavattesi bhikkhusaghe mahpati, catuvsati vassni rajja dpe akrayti. c vua dng cng l i th n hi chng t khu v tr v vng quc trn hn o c hai mi bn nm. 23/- Tassa kaniho nmena tisso iti suvissuto, kresiposathgra abhayrme manorame. Ngi em trai ca v y kho c bit ting vi tn l Tissa cho xy dng nh hnh l Uposatha tu vin Abhaya xinh p. 24/- Mahvihre dvdasa psde ca akrayi, thpassa geha kresi dakkhirma avhaye.

260

S Liu v o Lak

Chng th hai mi hai

V v y cho xy dng mi hai dinh th Mahvihra (i T) v cho thc hin gian nh ca ngi bo thp tu vin c tn l Dakkhirma. 25/- Tato aa bahu pua aksi buddhassane, ahavsati vassni rj rajjamakrayi. K t , c vua thc hin nhiu phc thin khc trong Pht Gio v tr v vng quc c hai mi tm nm. 26/- Tissaccaye tassa putt rajjayogg dvibhtuk, rajja kresu dpamhi ti vassni bhmip. Khi Tissa bng h, nhng ngi con trai ca v y l hai anh em trai xng ng vi vng quyn ln lm vua v tr v vng quc trn hn o c ba nm. 27/- Vakansika tisso tu anurdhapuruttame, ti vassnik rajja puakammnurpav. Cn Vakansika Tisso l v vua xng ng bi nhng vic lm phc thin tr v vng quc kinh thnh Anurdhapura c ba nm. 28/- Vakansika tissassa accaye krayi suto, rajja dvvsavassni gajabhuka gma. Khi Vakansika Tisso bng h, ngi con trai l Gajabhuka Gma tr v vng quc c hai mi hai nm. 29/- Gajbhussaccayena pasuro tassa rjino, rajja mahallako ngo chabbassni akrayi. Khi Gajabhu bng h, ngi cha v ca v vua y l Mahallaka Nga tr v vng quc c su nm. 30/- Mahallangaputto tu rj bhtika tissako,

261

S Liu v o Lak

Chng th hai mi hai

catuvsativassni lakrajjamakrayi. Cn ngi con trai ca Mahallanga l c vua Bhtika Tissa tr v vng quc Lak c hai mi bn nm. 31/- Tassa bhtika tissassaccaye kaihatissako, ahavsativassni dpe rajjamakrayi. Khi v Bhtika Tissa y bng h, ngi em trai l Kaihatissa tr v vng quc trn hn o c hai mi tm nm. 32/- Kanihatissaccayena tassa putto akrayi, rajja dveyeva vassni khujjangoti vissuto. Khi Kaihatissa bng h, ngi con trai ca v y c bit tingt l Khujjanga tr v vng quc c hai nm. 33/- Khujjangakaniho ta ghtetv sakabhtuka, ekavassa kujjango rajja lakya krayti. Ngi em trai ca Khujjanga l Kujjanga git cht v y l ngi anh em trai ca chnh mnh v tr v vng quc Lak c mt nm. 34/- Siringo laddhajayo anurdhapure vare, lakrajjamakresi vassneknavsati. Vi chin thng t c, Siringa tr v vng quc Lak c mi chn nm ti thnh Anurdhapura cao qu. 35/- Siringoti nmena mahthpa varuttama, pjesi ratanamlya chatta thpe akrayi, kresiposathgra lohapsdamuttameti. V c tn l Siringa cng dng trng hoa bng chu ngc n ngi i Bo Thp cao qu ti thng, thc hin lng che ngi bo thp, v cho xy dng nh hnh l Uposatha ti Lohapasda (Lu i bng ng) ti thng.

262

S Liu v o Lak

Chng th hai mi hai

36/- Siringassa atrajo abhayo nma bhpati, dvhi satasahassehi neka vatthni ghiya, adsi bhikkhusaghassa vatthadna mahagghika. c vua tn Abhaya, ngi con trai ca Siringa, bo mang n nhiu vi vc tr gi hai trm ngn v dng ln hi chng t khu s cng dng vi v cng gi tr. 37/- Psavedi cksi mahbodhi samantato, kresi nagare rajja ahavassni so tad. Ri cho thc hin ng vin bng xung quanh ci i B . V y tr v vng quc ti thnh ph c tm nm. 38/- Tassa kaiho rj tu tissako iti vissuto, mahthpebhayrme kresi chattamuttama. Ngi em trai ca v y c bit ting l Tissaka ln ngi vua cho xy dng chic lng che ti thng ngi i Bo Thp ti tu vin Abhayrma. 39/- Mahmeghavane ramme bhayrme manorame, aksi rj thpa ca ubho vihre uttame. c vua thc hin ngi bo thp c hai chng vin ti thng l Mahmeghavana xinh p v tu vin Abhayrma tuyt vi. 40/- Sutv gilnasuttanta devattherassa bhsato, ad gilnabhesajja mah vsa pacaka, mahbhodhi sampamhi dparukkhe akrayi. Sau khi lng nghe trng lo Deva thuyt ging bi kinh v ngi bnh, c vua cng dng dc phm tr bnh v cho thc hin nm tr x rng ri v cc cy ct n khu vc ln cn ci i B .

263

S Liu v o Lak

Chng th hai mi hai

41/- Tassa rao tu vijite dpentyakappiya bahu, vitahavde dpetv dsesu jinassana, kapilmaccamdya aksi ppaniggaha. Nhng trong triu i ca v vua y, c nhng v cng b nhiu iu khng c php. Sau khi cng b nhng li ngu bin, h bi nh Gio Php ca ng Chin Thng. Cng vi vin quan c vn Kapila, c vua thc hin vic trng pht nhng k xu. 42/- Disv rj ppabhikkh dsente jinassana, kapilmaccamadya aksi ppaniggaha, vitahavda madditv jotay jinassana. Sau khi nhn ra cc v t khu xu xa ang bi nh Gio Php ca ng Chin Thng, c vua cng vi vin quan c vn Kapila thc hin vic trng pht nhng k xu. Sau khi bc b li ngu bin, c vua l ngi lm rng r Gio Php ca ng Chin Thng. 43/- Sattipahika psda ak meghavane tahi, dvevsati tu vassni rajja kresi issaroti. ni y, v cha t xy dng lu i Sattipahika ti Meghavana v tr v vng quc c hai mi hai nm. 44/- Tissassa accaye putto siringoti vissuto, rajja kresi dpamhi dvevassni annaka. Khi v Tissa bng h, ngi con trai c bit ting l Siringa tr v vng quc trn hn o c hai nm khng thiu st. 45/- Mahbodhissa smant pkra ctha maapa, psdikamakresi siringavhayo aya. Khi y, v tn Siringa ny cho thc hin hng ro xung quanh ci i B v mi che xinh xn.

264

S Liu v o Lak

Chng th hai mi hai

46/- Saghatissoti nmena mahthpe varuttame, sovaamayachattni kresi thpamatthake. ti ngi i Bo Thp cao qu ti thng, v vua tn Saghatissa cho thc hin chic lng che bng vng nh u ca ngi bo thp. 47/- Maimaya sikhthpa mahthpe akrayi, tassa kammassa nissande pja kresi tvade. ti ngi i Bo Thp, c vua cho thc hin chp nhn ca ngi bo thp bng ngc ma-ni. L ng nhin, c vua tin hnh l cng dng lin quan n vic lm y. 48/- Andhakavindaka sutv devatherassa bhsato, catudvre dhuvaygu pahapesi arindamo. Sau khi lng nghe trng lo Deva thuyt ging ti lin quan n Andhakavinda, 1 v cha v ch cho thnh lp (vic b th) cho thng k ti bn cng thnh. 49/- Vijayakumrako nma siringassa atrajo, pituno accaye rajja ekavassa akrayi. Sau khi ngi cha bng h, con trai ca Siringa tn l Vijayakumraka tr v vng quc c mt nm. 50/- Rajja cattri vassni saghatisso akrayi, mahthpamhi chatta so hemakammaca krayi. Saghatisso tr v vng quc c bn nm. V y cho thc hin chic lng che v cng vic (thp) vng ngi i Bo Thp. 51/- Saghabodhti nmena rj si suslav,
c Pht cp mi li ch ca cho v khuyn khch vic b th cho lc ng n Andhakavinda (Lut i Phm, chng VI).
1

265

S Liu v o Lak

Chng th hai mi hai

anurdhapure rajja dvevassneva krayi. c vua tn l Saghabodhi l v c gii hnh tt p v tr v vng quc ti thnh Anurdhapura ch c hai nm. 52/- Ramme meghavanuyyne dhuvaygu arindamo, pahapesi salkagga mahvihramuttame. V cha v ch cho thnh lp (vic b th) cho thng k ti khu lm vin Meghavana xinh p v vic rt thm (vt thc) ti tu vin Mahvihra (i T) ti thng. 53/- Abhayo nma nmena meghavaoti vissuto, silmaapa kresi mahvihramuttame. V vua tn l Abhaya c bit ting l Meghavaa cho thc hin mi che bng ti tu vin Mahvihra (i T) ti thng. 54/- Padhnabhmi kresi mahvihrapacchato, silvedimakresi mahbodhi samantato. c vua cho thc hin khu vc tham thin pha ty ca tu vin Mahvihra (i T) v cho xy dng ng vin bng xung quanh ci i B . 55/- Silparikha kresi toraaca mahraha, kresi silpallaka mahbodhigharuttame. c vua cho thc hin ho rnh bng v cng cho v cng xng hp v cho xy dng b on bng in th ti thng ca ci i B . 56/- Kresiposathgra dakkhirmamantare, adsi so mahdna bhikkhusaghe varuttame.

266

S Liu v o Lak

Chng th hai mi hai

V y cho thc hin nh hnh l Uposatha bn trong tu vin Dakkhirma v cng dng l i th n hi chng t khu cao qu ti thng. 57/- Katv rjaghara rj mahvatthu manorama, bhikkhusaghassa datvna pacch rj paiggahi. c vua xy dng hong cung c khun vin rng ln v xinh p. c vua cng dng n hi chng t khu ri sau mi tip nhn. 58/- Veskhapja kresi rj meghavane tad, terasni hi vassni issariynussi soti. Khi y, c vua cho tin hnh l cng dng l hi Veskha ti Meghavana. V y iu hnh lnh th c mi ba nm. 59/- Atrajo meghavaassa jehatisso mahpati, rajja kresi dpamhi tambapaimhi issaro. Ngi con trai ca Meghavaa Jehatissa ln ngi vua. V qun vng tr v vng quc trn hn o Tambapai. 60/- Mai mahaggha pjesi mahthpe varuttame, katvna lohapsda pjetv maimuttama, maipsda paatti krpesi narsabho. c vua cng dng ngc ma-ni v cng qu gi ti ngi i Bo Thp cao qu ti thng, sau xy dng Lohapsda (Lu i bng ng) v cng dng ngc ma-ni thng hng, ri quy nh danh xng l Lu i Ngc Ma-Ni. 61/- Krpetvna rma pcnatissapabbata, pdsi bhikkhusaghassa narindo tissasavhayo. V qun vng tn l Tissa cho xy dng tu vin Pcnatissapabbata ri dng ln hi chng t khu.

267

S Liu v o Lak

Chng th hai mi hai

62/- lambagma vpi so khapesi mahpati, ahasavacchara pja krpesi narsabho, rajja kresi dpamhi dasavassni bhpati. V qun vng y cho o h nc lambagma. V lnh t ca dn chng cho thc hin l cng dng trong tm nm. c vua tr v vng quc trn hn o c mi nm 63/- Jehatissaccaye tassa mahseno kanihako, sattavsati vassni rj rajjamakrayi. Khi c vua Jehatissa bng h, ngi em trai ca v y l Mahsena tr v vng quc c hai mi by nm 64/- Tad so rj cintesi ssane nekabhikkhsu, ke dhammavdino bhikkh ke ca adhammavdino. Lc by gi, c vua y suy ngh rng: Trong Gio Hi c nhiu v t khu, nhng v t khu no l ni ng Php, v nhng v no l ni sai Php? 65/- Vicinetv ima attha gavesa lajjipuggale, addasa ppake bhikkh jinassanadsake. Sau khi suy xt v s vic ny, c vua tm cu nhng v khim tn v nhn bit rng nhng v t khu xu xa l nhng k bi nh Gio Php ca ng Chin Thng. 66/- Ptikuapasdise jegucche ppacrino, assamae asante ca addasa pairpake. V c vua xem nhng v c s hnh xu xa ng gh tm nh l nhng xc cht hi thi v (xem) nhng v c hnh thc nh th khng phi l sa-mn v khng c tn ti. 67/- Dummitta ppasoa ca ae clajjipuggale, upento ppake bhikkh attha dhammaca pucchi so.

268

S Liu v o Lak

Chng th hai mi hai

Trong khi n gp Dummitta, Ppasoa, v nhng v v lim s khc, c vua hi cc v t khu xu xa v ngha v Gio Php 68/- Dummitto ppasoo ca ae clajjipuggal, rahogat mantayanti dsanatthya subbate. Dummitta, Ppasoa, v nhng v v lim s khc i n ni kn o ri bn bc nhm mc ch bi nh cc bc c hnh. 69/- Ubho samagg hutvnnuta dhammika tad, akappiyanti dpesu mahvihravsina. Khi y, c hai v y kt hp li v cng b n cc v thuc nhm Mahvihra (i T) v iu c cho php v ng Php l: iu khng c php. 70/- Chabbaggiyna vatthusmi dunnivatthdi kraa, anutanti dpesu alajj ppadhammino. Cc v v lim s, hnh c php cng b s vic mc y lum thum, v.v... trong cu chuyn ca nhm Lc S l: c cho php. 71/- Desitni ca nekni dhammavatthni ghiya, adhammo iti dpesu alajj lbhahetuk. V nguyn nhn li lc, cc v v lim s a ra nhiu vn thuc Gio Php c (c Pht) thuyt ging ri cng b l: Sai Php. 72/- Asdhusagameneva yvajva subhsubha, katv gato yathkamma so mahsenabhpati. Do s thn cn khng tt p nh vy, sau khi thc hin iu tt cng nh khng tt n cui cuc i, c vua Mahsena y ra i theo nghip tng ng.

269

S Liu v o Lak

Chng th hai mi hai

73/- Tasm asdhusasagga rak parivajjiya, ahi vsivisa vsu kareyyatthahita budhoti. V th, ngi khn ngoan nn trnh n t ng xa vic thn cn khng tt p (ging nh trnh xa) loi rn l con th c nc c, v nn thc hnh iu tt p c li ch. Dvevsatimo paricchedo. Chng th hai mi hai. Dpavaso nihito. S Liu v o Lak c chm dt. NIBBNA PACCAYO HOTU. Xin hy l duyn thnh tu Nit-bn. --ooOoo--

270

CC BN DCH CA T KHU INDACANDA


Trn B Bn Dch v Tng Lut Pli (9 tp): Prjikapi & Phn Tch Gii T Khu I (2008) Pcittiyapi bhikkhu & Phn Tch Gii T Khu II (2008) Pcittiyapi bhikkhun & Phn Tch Gii T Khu Ni (2008) Mahvaggapi I & i Phm I (2009) Mahvaggapi II & i Phm II (2009) Cullavaggapi I & Tiu Phm I (2009) Cullavaggapi II & Tiu Phm II (2009) Parivrapi I & Tp Yu I (2010) Parivrapi II & Tp Yu II (2010) Cc Bn Dch thuc Tng Kinh Pli (7 tp): Patisambhidamaggapi I - Phn Tch o, tp I (2006) Patisambhidamaggapi II - Phn Tch o, tp II (2006) Apadanapi I - Thnh Nhn K S, tp I (2008) Apadanapi I - Thnh Nhn K S, tp II (2007)

Apadanapi I - Thnh Nhn K S, tp III (2007) Buddhavamsapi I - Pht S (2005) Cariyapitakapi I - Hnh Tng (2005) Cc Dch Phm v Ti Liu Khc v Pli: Bhikkhun Ptimokkha - Gii bn ca T khu ni Dpavamsa - S liu v o Lanka Saddhammasangaha - Diu php yu lc Buddhaghosuppatti - Cuc i ngi Buddhaghosa Dthvamsa - S liu v X-li Rng Pht Thpavamsa - S liu v Bo thp X-li Pht Mu T Pli v Cch Pht m, T khu Indacanda son Hc Pli qua kinh tng, T khu Indacanda son Cc Bn Dch t Sankrit: (vi bt hiu Nguyt Thin): Chuyn C Tch n (Hitopadea) in song ng 2000 Pht Nan (Saundarananda) in song ng 2001 Truyn Thuyt Vua A Dc (Aokvadna)

You might also like