Professional Documents
Culture Documents
PHNG PHP GII BI TON V LAI 1, 2 HAY NHIU CP TNH TRNG TNG PHN, S TUNG TC GIA CC GEN KHNG ALEN
I. CCH NHN DNG QUY LUT DI TRUYN 1. Trng hp bi ton xc nh t l phn ly kiu hnh i con: 1.1. Da vo kt qu phn ly kiu hnh ca i con: 1.1.1. Khi lai 1 tnh trng: Tm t l phn tch v KH th h con i vi loi tnh trng t xc nh quy lut di truyn chi phi. + 3:1 l quy lut di truyn phn tch tri ln hon ton. + 1:2:1 l quy lut di truyn phn tch tri khng hon ton (xut hin tnh trng trung gian do gen nm trn NST thng hoc gii tnh. + 1:1 hoc 2:1 t l ca gen gy cht. + 9:3:3:1 hoc 9:6:1 hoc 9:7 l tnh trng di truyn theo tng tc b tr. + 12:3:1 hoc 13:3 l tnh trng di truyn theo quy lut tng tc t ch tri. + 9:3:4 l tng tc t ch do gen ln. + 15:1 l tng tc cng gp kiu khng tch ly cc gen tri. 1.1.2. Khi lai 2 hay nhiu cp tnh trng: + Tm t l phn tch v kiu hnh th h con i vi mi loi tnh trng. + Nhn t l KH ring r ca loi tnh trng ny vi t l KH ring ca loi tnh trng kia. Nu thy kt qu tnh c ph hp vi kt qu php lai th c th kt lun 2 cp gen quy nh 2 loi tnh trng nm trn 2 cp NST khc nhau, di truyn theo nh lut phn li c lp ca Menden (tr t l 1:1 nhn vi nhau). V d 1: Cho lai hai th c chua: qu -thn cao vi qu -thn thp thu c 37.5% qu -thn cao: 37.5% qu - thn thp: 12.5% qu vng - thn cao: 12.5% qu vng-thn thp. Bit rng mi tnh trng do 1 gen quy nh. 1.2. Da vo kt qu phn ly kiu hnh trong php lai phn tch: Da vo kt qu ca php lai xc nh t l v loi giao t sinh ra ca cc c th cn tm. + Nu t l KH 1:1 th l s di truyn 1 tnh trng do 1 gen chi phi + Nu t l KH 3:1 th c di truyn theo quy lut tng tc gen, trong tnh trng c 2 kiu hnh. - Tng tc b tr 9:7 - Tng tc t ch 13:3 - Tng tc cng gp 15:1 + Nu c t l KH 1:2:1 th tnh trng c di truyn theo quy lut tng tc gen trong trng hp tnh trng c 3 kiu hnh. - Tng tc b tr 9:6:1 - Tng tc t ch ln 9:3:4 - Tng tc t ch tri 12:3:1 + T l KH 1:1:1:1 l s di truyn tng tc b tr 1 tnh trng c 4 kiu hnh 9:3:3:1 hoc l lai 2 cp tnh trng tun theo nh lut phn ly c lp c t l kiu hnh l 9:3:3:1. 2. Nu bi khng xc nh t l phn li kiu hnh ca i con m ch cho bit 1 kiu hnh no con lai. + Khi lai 1 cp tnh trng, t l 1 kiu hnh c bit bng hoc l bi s ca 25% (hay
1 ). 4 1 ), hay khi lai 16
+ Khi lai 2 cp tnh trng m t l 1 kiu hnh c bit bng hoc l bi s ca 6.25% (hay
n cp tnh trng m t t l ca KH bit cho php xc nh c s loi giao t ca b (hoc m) c t l bng nhau v bng 25% hoc l c s ca 25%. l cc bi ton thuc nh lut Menden. V d 2 : Cho lai 2 cy u thun chng khc nhau 2 cp tnh trng tng phn, F 1 thu c ton b cy thn cao - hoa . Cho F1 tp giao F2 thu c 16000 cy trong c 9000 cy thn cao - hoa . Hai cp tnh trng trn b chi phi bi quy lut di truyn. A. Tng tc t ch B.Tng tc b tr C. Phn li c lp D. Tng tc cng gp
Trang 1
Trang 2
B. B.
8 64 8 64
C. C.
24 64 24 64
D. D.
32 64 32 64
b. T l kiu di truyn c th d hp 1 cp gen, 2 cp cn li ng hp: V d 15: C th d hp kiu gen AaBb tp giao s cho F1 phn tnh kiu hnh theo t l no, nu cc gen ny phn ly c lp v gen A tri khng hon ton? A. 9 : 3 : 3 : 1 B. 6 : 3 : 3: 2: 1: 1 C. 27: 9 : 9: 9: 3: 3: 3:1 D. 9 : 3 : 4 V d 16: Cho lai phn tch c th ci d hp 4 cp gen nm trn 4 cp NST khc nhau, t l kiu kiu hnh i F1 l: A. 1 : 1 : 1 : 1 B. 1 : 1 : 1 : 1 : 1 : 1 : 1 : 1 C. 1 : 1 : 1 : 1 : 1 : 1 : 1 : 1: 1 : 1 : 1 : 1 D. 1 : 1 : 1 : 1 : 1 : 1 : 1 : 1 : 1 : 1 : 1 : 1 : 1 : 1 : 1 : 1 CNG THC TNG QUT Khi so snh lai mt cp tnh trng v lai hai cp tnh trng ta thy rng trong lai mt cp tnh trng F2 phn li thnh 2 loi kiu hnh theo t l 3 : 1, trong khi lai 2 cp tnh trng chng phn li thnh 4 loi kiu hnh theo t l 9 : 3 : 3 : 1. T l ny ng vi bnh phng ca biu thc (3 + 1)
Trang 3
3 4
k +m
1 1 1 - T l th ng hp ton ln = = 2 2 2
Tm s kiu gen ca mt c th: Mt c th c n cp gen nm trn n cp NST tng ng, trong c k cp gen d hp v m = n-k cp gen n k n k m m ng hp. S kiu gen c th c ca c th tnh theo cng thc: A = Cn 2 = Cn 2 Trong : A l s kiu gen c th c ca c th n l s cp gen k l s cp gen d hp m l s cp gen ng hp V d 17: Trong c th c 4 cp gen nm trn 4 cp NST tng ng, c th b c 3 cp gen d hp, 1 cp gen ng hp. cn m th ngc li. C bao nhiu kiu giao phi c th xy ra? A. 64 B.16 C.256 D.32 1.3. Tm kiu gen ca b m (dng ton nghch): 1.3.1. Kiu gen tnh ring ca tng loi tnh trng: Xt ring kt qu i con lai F1 ca tng tnh trng 1.3.1.1. F1 ng tnh: + Nu b m (P) c kiu hnh khc nhau th F 1 nghim ng nh lut ng tnh ca Menden => tnh trng biu hin F1 l tnh trng tri v th h P u thun chng: AA x aa + Nu P cng kiu hnh v F1 mang tnh trng tri th 1 trong 2P c KG ng hp tri AA, P cn li c th l AA hoc Aa. + Nu P khng r kiu hnh v F1 mang tnh trng tri, th 1 trong 2P l ng hp tri AA, P cn li mang KG ty : AA, Aa, aa. 1.3.1.2. F1 phn tnh: + F1 phn tnh theo t l 3:1 - F1 nghim ng nh lut phn tnh ca Menden => tnh trng
3 1 l tnh trng tri, l tnh trng ln v 4 4
P u d hp Aa x Aa. - Trong trng hp tri khng hon ton th t l F1 l 1:2:1. - Trong trng hp gen gy cht trng thi ng hp th t l F1 l 2:1
Trang 4
Trang 5
Trang 6
Trang 7
Trang 8
Trang 9