HOACH INH NGN SACH VN U T TI U: 1 Mt s khai nim: Mt s khai nim chung v ngn sach vn u t: Hoach inh ngn sach

ch vn (Capital budgeting) la qua trinh hoach inh u t ma dong tin phat sinh dai hn 1 nm. Chi phi s dung vn ( cost of capital) la chi phi phai tra cho vic s dung vn cua 1 doanh nghip. Chi phi nay tiu biu cho ty sut sinh li mong i ma mt doanh nghip phai at c t u t cua minh. Chi phi ban u cn thit thc hin 1 d an c goi la u t thun. Dong tin hoat ng thun (Net operating cash flow) t 1 d an t s thay i trong thu nhp hoat ng sau thu cng vi thay i trong khu hao tr thay i trong nhu cu u t vn lun chuyn i kem vi chp nhn 1 d an. Trong nm cui cua vong i cua mt d an, inh nghia dong tin thun nay co th c iu chinh phan anh vic thu hi u t vn lun chuyn tich luy va bt c gia tri thanh ly sau thu nhn c. Khai nim v ngn sach vn u t ti u: ngn sach vn u t ti u la ngn sach thoa man iu kin tng vn u t phai phu hp vi ngun tai tr va cho hiu qua u t cao nht. 2 Ni dung cua hoach inh ngn sach vn u t ti u: 2.1 xut cac d an: Cac y tng v u t vn mi co th n t nhiu ngun, ca trong ni b cung nh t bn ngoai doanh nghip. Cac xut co th xut phat t tt ca cac cp cua t chc t cac cng nhn cua xi nghip cho n hi ng quan tri. Hu ht cac doanh nghip c ln va va u phn b trach nhim nhn dang va phn tich cac chi tiu vn tng nhom cu th. Cac nhom nay co th gm nhom k toan chi phi , ky s cng ngh, nghin cu thi trng, nghin cu phat trin va quy hoach doanh nghip. Trong hu ht cac doanh nghip, cac thu tuc co h thng thng c lp ra h tr cac bc tim kim va phn tich. Nhiu doanh nghip cung cp cac biu mu chi tit ma ngi xut mt chi tiu vn phai hoan tt. Cac biu mu nay thng oi hoi cac thng tin v chi phi ban u cua d an, doanh thu d kin phat sinh va tac ng cua d an i vi cac chi phi hoat ng chung cua doanh nghip. Cac d kin nay sau o c chuyn n mt hay mt nhom cac chuyn vin cao cp cua doanh nghip xem xet va phn tich co th chp nhn hay t chi d an. Cac d an co nhiu muc ich khac nhau nn co th phn loai nh sau: Cac d an u t m rng: la d an thc hin nhm muc ich gia tng doanh s, gia tng thi phn..

 D an thay th : la d an dung tai san c inh mi thay th tai san c inh cu nhm gia tng nng sut. D an phat sinh: la cac d an phat sinh i kem nhm ap ng cac yu cu v mi trng, sc khoe, phap ly. 2.2 Hoach inh dong tin: Cac nguyn tc xac inh dong tin: Quy trinh hoach inh ngn sach vn lin quan chu yu n vic c tinh cac dong tin gn vi 1 d an, ch khng chi tp trung vao cho li nhun. Cash flow = dong tin thu dong tin chi. in hinh mt chi tiu vn oi hoi dong tin chi ra ban u , c goi la u t thun. Nh vy, vic o lng thanh qua cua mt d an theo cac dong tin hoat ng thun d kin phat sinh qua mt s nm trong tng lai la rt quan trong. Co mt s d an i du dong tin hn mt ln. Vi vy, bt k dong tin d an la binh thng hay khng binh thng, cn ap dung mt s cac nguyn tc c ban sau y: - Dong tin nn c o lng trn c s tng thm: y la nguyn tc quan trong nht cua hoach inh dong tin. Dong tin tng thm = dong tin (sau khi thc hin d an) dong tin ( trc khi thc hin d an). - Dong tin phai c tinh trn c s la dong tin sau thu: vi u t ban u cho mt d an oi hoi chi phi bng tin mt sau thu, nn thu nhp t d an cung phai c tinh bng cung n vi, tc la dong tin sau thu. - Chi phi lai vay khng c tinh vao dong tin hoat ng: do co s tach bit gia quyt inh u t va quyt inh tai tr, chi phi tra lai vay nm trong hoat ng cua quyt inh tai tr. Chi phi lai vay a c tinh trong sut chit khu. Do o nu tinh ca chi phi lai vay vao dong tin hoat ng thanh ra se bi tinh trung. - C hi phi cn c tinh vao dong tin: c hi phi la gia tri at c cao nht ma tai san o co nu khng dung vao cho hoat ng u t d an. Vi du nh mt ming t ang cho thu vi gia $2000/thang, nay co d an xy chung c cho thu, phai s dung ming t nay. Vi th c hi phi cua ming t nay la $2000 cho mi thang. - Chi phi gian tip nh s tng thm trong vn lun chuyn, s tng thm trong hang tn kho, khoan phai thu vi ta thc hin d an so vi khi ta khng thc hin d an. - Chi phi chim khng c tinh vao dong tin cua d an (sunk cost): chi phi chim la nhng chi phi a c bo ra trc khi co

quyt inh thc hin d an hay khng. Thi du nh doanh nghip d inh se tung ra 1 loai nc ung ong chai mi, doanh nghip a bo ra $5000 tin hanh nghin cu nhu cu cua thi trng i vi loai san phm mi nay. Du doanh nghip co quyt inh thc hin d an hay khng thi cung a bo ra chi phi nay ri, do o no khng c tinh vao dong tin na. u t thun: u t thun vao d an c inh nghia la chi tiu tin mt thun ban u cua d an. Cac bc sau y c dung tinh u t thun: Bc 1: chi phi d an mi cng vi chi phi chuyn ch va lp t i kem vi vic mua tai san va a tai san vao s dung. Bc 2: bt ky gia tng nao trong vn lun chuyn ban u do u t mi oi hoi Bc 3: thu nhp thun t vic ban cac tai san hin co trong trng hp u t la mt quyt inh thay th. Bc 4: thu phat sinh do vic ban cac tai san hin co hoc mua tai san mi. u t thun: nu mt d an tao doanh thu tng thm va doanh nghip d inh tng mc tin dung danh cho khach hang, luc o se phat sinh khoan phai thu tng. Ngoai ra, nu cn tng thm hang tn kho tng thm doanh thu, thi cung cn tng thm u t ban u cho hang tn kho nay. Khoan gia tng vn lun chuyn nay bao gm gia tng trong tin mt, cac khoan phai thu va hang tn kho c tinh thun sau khi tr i bt c khoan gia tng nao cua n ngn han, nh cac khoan phai tra hay lng va thu phai np phat sinh do thc hin d an. Quy lut chung la cac d an u t thay th oi hoi it hoc khng oi hoi gia tng vn lun chuyn . Ngc lai,cac d an m rng thng oi hoi u t thm v vn lun chuyn. Mt s d an oi hoi cac chi tiu trong thi gian trn mt nm trc khi phat sinh cac dong tin thu vao dng. Trong cac trng hp nay, u t thun cho d an se thc hin (vao thi im 0) cua loat cac chi tiu nay vi lai sut chit khu bng vi chi phi s dung vn. Dong tin hoat ng thun: Cac d an u t vn se phat sinh dong tin sau thu sau khi u t thun ban u a c thc hin. Tin trinh anh gia dong tin tng thm cua mt d an la phn quan trong trong qua trinh hoach inh ngn sach vn.

Dong tin hoat ng sau thu bng dong tin mt thu vao tr i cac dong tin mt chi ra. Hay la s thay i trong thu nhp hoat ng sau thu OEAT cng vi thay i trong khu hao, Dep, tr i thay i trong u t vn lun chuyn vn thit h tr cho d an, NWC NCF= OEAT + Dep NWC (1) Khu hao la phn b co h thng gia tri cua mt tai san co i sng kinh t dai hn mt nm. Khu hao lam giam thu nhp bao cao va cung lam giam mc thu ma doanh nghip phai chi tra.\ Ngoai ra, dong tin thun sau thu cung c tinh n tt ca cac thay i trong u t vn lun chuyn cua doanh nghip. OEBT la thay i trong doanh thu R tr i cac thay i trong cac chi phi hoat ng O va khu hao Dep OEAT = OEBT (1-T) (2) OEBT la thay i trong doanh thu R tr i cac thay i trong cac chi phi hoat ng O va khu hao Dep OEBT = R O dep (3) Thay (3) vao (2) ta co: OEAT =( R O dep)(1-T) (4) Thay (4) vao (1) NCF = (R O - Dep) (1-T) + Dep NWC Trong nm cui cua i sng kinh t cua mt d an phng trinh trn phai c thay i phan anh vic thu hi gia tri tng thm con lai sau thu cua cac tai san. Thu hi tai san sau thu: Bt c khi nao mt tai san khu hao c ban i, co th co cac kt qua thu tac ng n thu nhp thun sau thu thu c t vic ban tai san nay. Cac kt qua thu nay rt quan trong khi c tinh gia tri con lai sau thu se nhn c vao cui i sng kinh t cua mt d an. 2.3 Xac inh chi phi s dung vn: Chi phi s dung vn cua doanh nghip la ty l dung chit khu dong tin binh qun cua doanh nghip. No cung chinh la chi phi s dung vn binh qun gia quyn ( vi quyn s la ty trong tham gia cua tng ngun vn thanh phn trong cu truc vn ti u cua doanh nghip). Tuy nhin, chi phi s dung vn binh qun chi nn c s dung lam lai sut chit khu thm inh d an (tinh NPV) khi nao rui ro cua d an mi tng t nh mc rui ro cua doanh nghip. Chi phi s dung vn cua d an cu th la mc lai sut chit khu c dung khi rui ro cua d an ca th nay khac bit vi rui ro cua doanh nghip. Trong trng hp nh vy cn phai iu chinh mc lai sut chit khu phan anh

c lch binh qun gia rui ro cua doanh nghip va rui ro cua d an ca th. Chi phi s dung vn cua d an = r + r + r/Io xPo 2.4 Cac phng phap s dung trong thm inh d an u t ti u: 2.4.1 Cac phng phap thm inh trong trng hp binh thng:
V d mt d n u t c dng tin nh sau: Nm CF 0 -2.000 1 600
t

2 600

3 600

4 600

5 800

2.4.1.1 phng phap thi gian hoan vn n gian (Payback Period PP):
a. Cng thc c bn
Vdt = CF j
j =1

Sau 3 nm vn thu hi: 600 x 3 = 1.800 S vn cn phi thu hi: 2.000 1800 = 200 Thi gian hon vn n gin l

Nhn xet: Nhc im : Cha tinh n thi gia tin t Tinh toan mt cach cha toan din cha y u d dn n sai lm giai quyt thi gian hoan vn co chit khu. u im: Han ch rui ro Tng nhanh vong quay vn 2.4.1.2 Phng phap thi gian hoan vn co chit khu (DPP)
j a. Vdt = CF j (1 + i ) j =1 t

Nm CF PV(10%)

0 -2000 -2000

1 600 545.454 5

2 600 495.8678 1901.919 3 98.0807 ngy

3 600 450.788 9

4 5 600 800 409.808 1 496.7371

Sau 4 nm vn thu hi: S vn cn phi thu hi: Thi gian hon vn l

Nhn xet: Nhc im:

Cha tinh ht dong tin trong tng lai u im: Lai sut chit khu cang ln thi gian thu hi vn cang chm. 2.4.3 Phng phap hin gia thun (NPV):
Cng thc c bn Nm CF PV(10%) NPV(10% ) 0 -2000 -2000 398.656 3 1 600 545.454 5
NPV = CF j (1 + i ) j PVvdt
j =1 t

2 600 495.867 8

3 600 450.788 9

4 5 600 800 409.808 1 496.7371

Nhn xet: Khi mt d an u t c lp v kinh t vi cac d an khac, vic loai bo hay chp nhn d an phu thuc vao NPV m hay dng. NPV 0: chp nhn d an NPV 0 : loai bo d an NPV = 0 : tuy thuc quan im nha u t Trong nhiu trng hp, s la chon phai c thc hin gia nhng d an loai tr ln nhau. Vic chp nhn d an nay oi hoi phai loai bo d an con lai, khi ap dung tiu chun NPV phai chon d an nao co NPV cao nht. Khi NPV = O, d an a c bu p v gia tri cua tin t theo thi gian va ca rui ro, ngoai ra ta khng nhn c gi thm. Khi lai sut chit khu r tng thm, thi NPV cua d an giam i. Nhc im: Lai sut chit khu anh hng n NPV. Lai sut chit khu khng phu hp NPV khng chinh xac. Khng tinh c NPV nu khng co lai sut chit khu Khng bit sut sinh li cua vn u t Thng vn u t ln thi co NPV cao ch cha hn hiu qua cao. u im : Co tinh n yu t thi gian cua tin t Xem xet toan b dong tin cua d an n gian va co tinh cht cng Co th so sanh gia cac d an 2.4.4 Phng phap ty sut doanh li ni b (IRR): Ty sut thu nhp ni b o lng ty sut sinh li ma ban thn d an tao ra. Xet v khia canh ky thut, IRR cua d an la lai sut chit khu ma tai o

NPV cua d an = 0. trong trng hp, dong tin cua d an la mt chui u, vic tim IRR rt d dang.
t

Cng thc c bn

NPV = CF j (1 + IRR ) j PVvdt = 0

j =1

Tm IRR c th dng phng php ni suy :

IRR = IRR1 + NPV1 ( IRR2 IRR1 ) NPV1 + NPV2

Hay dng my tnh ti chnh, cng c th dng hm IRR trong Excel. Nm CF NPV(17%) NPV(18%) IRR 0 -2000 10.83 -36.28 17.23% 1 600 2 600 3 600 4 600 5 800

IRR1 = 17% IRR2 = 18%

Nhn xet:
Irr1 : Li sut lm NPV >0 v gn bng 0 Irr2 : Li sut lm NPV <0 v gn bng 0 * Nhn xt: IRR v quyt nh chp nhn hoc loi b d n - Trng hp cc d n c lp ln nhau, d n no c: IRR > r: chp nhn d n IRR < r: loi b d n - Trng hp cc d n loi tr ln nhau nh u t s chn d n no c IRR ln nht min l IRR ca d n ln hn r. * u nhc im ca tiu chun IRR - u im: + C tnh n gi tr tin t theo thi gian. + Xem xt tt c dng tin ca d n. + C th xc nh IRR m khng cn sut chit khu. - Nhc im: + Cho rng dng tin c u t li bng chnh IRR. + Trng hp c nhiu IRR + Trng hp khng c IRR

2.4.5 Phng phap chi s sinh li (PI):

* Cng thc tnh:

Trong iu kin kinh ph u t c gii hn, nu phi la chn mt s d n trong nhiu d n khc nhau th phng php ny t ra hu hiu hn. * Nhn xt: tnh PI v quyt nh chp nhn hoc loi b d n - Trng hp cc d n c lp ln nhau, d n no c: PI > 1: chp nhn d n PI < 1: loi b d n - Trng hp cc d n loi tr ln nhau nh u t s chn d n no c PI ln nht v ln hn 1 s c chn. * u nhc im ca tiu chun PI - u im: so snh c nhng d n c qui m khc nhau - Nhc im: nh IRR v NPV c vn tim n trong xp hng d n.

2.4.6 Cac phng phap thm inh trong trng hp c bit: 2.4.6.1 Cac d an co i sng khac nhau:
Nu cc d n l c lp c th p dng cc phng php trn thm nh. Nu cc d n xung khc nhau th phi a v cng mt iu kin hay tnh cht la chn. i vi cc d n c tui th khc nhau c th gii quyt theo mt trong hai cch sau : Cch 1 : so snh cc d n trong c thi k nghin cu. thi k nghin cu ti thiu phi bng bi s chung nh nht. Cch ny ch thc hin c khi i sng ca sn phm ln hn hay bng bi s chung nh nht ny v gi nh cc thu chi trong chu k hot ng th nht cng c lp li chu k sau (trong thc t iu ny kh xy ra). Cch 2 : qui ton b dng tin thc ca cc d n v dng tin u hng nm theo cng thc :
CF = CFj (1 + i) j *
j=0 n

i 1 (1 + i) n

2.4.6.2 Qui m vn u t khc nhau : Vic la chn s da vo IRR hoc PI nhng s cn c vo tnh hnh thc t ca doanh nghip la chn cho ph hp. 2.4.6.3 Dng tin khc nhau : Bao gm trng hp dng tin i du nhiu ln v trng hp khng c IRR. Trong thc t cn phi xem xt c th c quyt nh u t c hiu qu.