Thuc Trang AP Dung He Thong Quan Ly Chat Luong Cua Cac Doanh Nghiep Viet Nam de Nang Cao Suc Canh Tranh Trong Dieu Kien Hoi Nhap Kinh Te Quoc Te

Kha lun tt nghip
MC LC
Trang
LI NI U
CHNG I: TNG QUAN MT S H THNG QUN L CHT LNG QUC T V KINH NGHIM P DNG CA MT S NC TRN TH GII. I/ MT S KHI NIM CHUNG
6 6 9 10 11 11 16 17 19 22 23 27 28 28 29
1. Khi nim v qun l cht lng 2. Cc nguyn tc c bn v qun l cht lng 3. Khi nim v h thng qun l cht lng
II/ GII THIU MT S H THNG QUN L CHT LNG QUC T C NHIU NC P DNG
1. H thng qun l cht lng theo tiu chun ISO 9000 2. H thng qun l cht lng theo GMP 3. H thng qun l cht lng HACCP 4. H thng qun l mi trng ISO 14000 5. H thng qun l cht lng ton din TQM 6. Cc h thng qun l cht lng khc 7. Mt s t chc chng nhn cht lng quc t c uy tn
III/ KINH NGHIM CA MT S NC TRN TH GII V VIC P DNG CC H THNG QUN L CHT LNG QUC T
1. Tnh hnh trin khai p dng mt s h thng qun l cht lng trn th gii 2. Gii thiu kinh nghim ca mt s nc trn th gii v vic h tr doanh nghip trin khai p dng cc h thng qun l cht lng quc t.
Nguyn Thu Hng: A1 - CN9
Kha lun tt nghip

CHNG II. THC TRNG P DNG CC H THNG QUN L CHT LNG CA CC DOANH NGHIP VIT NAM. I/ H THNG QUN L CHT LNG CNG C NNG CAO SC CNH TRANH CA CC DOANH NGHIP TRONG BI CNH HI NHP
34 34 34 37
1. Tm quan trng ca vic p dng h thng qun l cht lng i vi kh nng cnh tranh ca doanh nghip trong iu kin hi nhp kinh t. 2. H thng qun l cht lng Cng c hu hiu nhm tng kh nng cnh tranh ca doanh nghip v gip doanh nghip vt qua ro cn k thut ca cc nc nhp khu.
II/ THC TRNG P DNG H THNG QUN L CHT LNG CC DOANH NGHIP VIT NAM
40 40 43 51 53 53 55 58 60 62
1. Mt s h thng qun l cht lng quc t c p dng ti Vit Nam v t chc chng nhn cht lng trong nc 2. Tnh hnh trin khai p dng h thng qun l cht lng ca cc doanh nghip Vit Nam 3. Tnh hnh thc hin cng tc chng nhn cht lng Vit Nam
III/ NH GI THC TRNG P DNG H THNG QUN L CHT LNG QUC T CA CC DOANH NGHIP VIT NAM
1. Thnh tu 2. Nhn t dn n thnh cng 3. Hn ch v nguyn nhn tn ti 4. Bi hc kinh nghim trong vic p dng HTQLCL
CHNG III. KIN NGH MT S CHNH SCH V GII PHP THC Y CC DOANH NGHIP VIT NAM P DNG CC H THNG QUN L CHT LNG QUC T. I/ CC CHNH SCH V GII PHP V M NHM TO MI TRNG PHP L THC Y CC DOANH NGHIP VIT NAM P DNG CC H THNG QUN L CHT LNG QUC T
62
1. Ban hnh chnh sch cht lng quc gia 2. B sung, hon chnh h thng cc vn bn php quy c lin quan 3. Hi nhp vi khu vc v quc t trong hot ng qun l cht lng
62 62 63
2
Kha lun tt nghip

4. Xy dng v hon thin c s h tng cht lng quc gia 5. i mi hot ng thanh tra kim tra Nh nc v qun l cht lng 6. Tng cng nhn thc v p dng v chng nhn cc h thng qun l cht lng 7. Cc gii php v thng tin th trng 8. Cc gii php v ti chnh v u t h tr doanh nghip trin khai p dng h thng qun l cht lng
II/ CC GII PHP QUN L VI M NHM NNG CAO KH NNG CA CC DOANH NGHIP VIT NAM TRONG VIC P DNG CC H THNG QUN L CHT LNG QUC T
63 65 65 66 66 67
1. Xc nh mc tiu cht lng ca doanh nghip. 2. La chn h thng qun l cht lng ph hp vi doanh nghip Vit Nam 3. T chc trin khai p dng cc m hnh qun l cht lng la chn 4. Cc gii php kt hp pht huy hiu qu p dng cc h thng qun l cht lng
KT LUN
67 68 71 73
77 79 81 83
Ph lc 1: Gii thng cht lng Vit Nam Ph lc 2: Vic p dng ISO 9000, GMP v HACCP ti Cng ty Ru nc gii kht Thng long Ph lc 3: Hot ng trin khai p dng HTQLCL theo ISO 14000 ti Cng ty Giy Thu Khu.
TI LIU THAM KHO
85
Kha lun tt nghip LI NI U C th ni yu t quan trng nht quyt nh s tn ti v pht trin ca mt doanh nghip l cht lng sn phm v dch v m doanh nghip cung cp cho khch hng hay ni cch khc uy tn, li nhun v th phn ca doanh nghip ph thuc ch yu vo vic sn phm ca doanh nghip c p ng mc cao nht yu cu ca khch hng vi chi ph thp nht hay khng. Hin nay, khi nn kinh t cc quc gia trn th gii u hng ti xu th chung l m ca hi nhp th cht lng chnh l cng c cnh tranh hu hiu ca doanh nghip. Vy nn, v s sng cn ca mnh v cao c hn l v mt cuc sng cht lng cho con ngi, mi doanh nghip phi tm ra cch thc gii bi ton cht lng ny. V H thng qun l cht lng chnh l kt qu ca nhiu cng trnh nghin cu nhiu nc trn th gii nhm mc ch gip cc doanh nghip t c cht lng sn phm mong mun m li tit kim ti a chi ph. c im ni bt ca h thng qun l cht lng Quc t l cung cp mt h thng ton din cho cng tc qun l, ci tin mi kha cnh lin quan n cht lng v huy ng s tham gia ca mi b phn cng nh c nhn t mc tiu cht lng ra. n thi im ny hu ht cc nc trn th gii, nht l cc nc pht trin, p dng cc h thng qun l cht lng c cng nhn rng ri nh: ISO 9000, ISO 14000, HACCP, GMP, QS 9000, Q-base, AS 9001.... Mt thc t ng khch l l sau khi p dng cc h thng qun l cht lng hu ht cc doanh nghip u to v gi vng c v th cho sn phm ca mnh, m bo li nhun cng nh nng cao uy tn cho doanh nghip trong thng trng. Vit Nam k c hip nh thng mi Vit-M, hin ra nhp AFTA v chun b t cch tham gia vo WTO, v th xy dng mt nn cng nghip hng ho v dch v p ng yu cu ngy cng cao v c th ca th trng ngoi nc l nhim v hng u ca chng ta. phc v cho mc tiu
Kha lun tt nghip trn vic tm hiu Thc trng p dng h thng qun l cht lng ca cc doanh nghip Vit Nam nng cao sc cnh tranh trong iu kin hi nhp kinh t quc t thc s quan trng v bc thit v chnh l c s , kt hp vi cc bi hc kinh nghim ca cc nc khc trn th gii, a ra c cc gii php gip cc doanh nghip nng cao gi tr sn phm ca mnh, rt ngn thi gian tm ti, gim thiu chi ph th nghim v c ci tin cho ph hp vi c th ring ca cc mt hng truyn thng v bn sc vn ho Vit, c bit trong bi cnh trnh sn xut ca chng ta vn cn thp, cch thc qun l lc hu v c ch quan liu, bao cp cn nng. ti s tp trung nghin cu mt s doanh nghip in hnh ca Vit nam, hot ng trong lnh vc sn xut, kinh doanh mt s mt hng thit yu cho nhu cu trong nc v xut khu, c bit l ngnh mi trng hin ang l im nng ca nn kinh t nc nh. Ngoi cc mc nh Mc lc, Li ni u, Ph lc, Ti liu tham kho... ti chia lm 3 chng: Chng I: Khi nim tng qut v h thng qun l cht lng, lit k mt s h thng c nhiu nc trn th gii p dng v c kh nng p dng vo Vit Nam. Nghin cu tnh hnh p dng ca mt s nc v nhng kinh nghim ca h. Chng II: Tm quan trng ca vic p dng H thng qun l cht lng i vi cc doanh nghip Vit nam trong thi k hi nhp kinh t. nh gi thc trang p dng ca cc doanh nghip Vit Nam. Chng III: Gii php, kin ngh vi nh nc khuyn khch cc doanh nghip p dng h thng qun l cht lng. Cui cng ti xin c dnh vi li cm n thy gio Nguyn Quang Minh, ging vin khoa Quan h Kinh t Quc t, trng H Ngoi thng hng dn v ng gp kin cho kho lun. Ti cng xin t lng bit n i vi ng Trn Mnh Qun, Chi Cc ph Chi cc Tiu chun o lng Cht lng H ni - ngi to iu kin v ngun ti liu cho bi vit ny. Cui cng cho
Kha lun tt nghip php ti c cm n tt c cc thy c trong khoa Kinh t Ngoi thng, trng H Ngoi thng cho ti kin thc ngy hm nay.
Kha lun tt nghip
CHNG I
TNG QUAN MT S H THNG QUN L CHT LNG QUC T V KINH NGHIM P DNG CA MT S NC TRN TH GII.
I/ MT S KHI NIM CHUNG
1. Khi nim v qun l cht lng I.1. nh ngha cht lng: Cht lng l mt khi nim quen thuc gn lin vi nn sn xut v lch s pht trin ca loi ngi. Tuy nhin, cht lng cng l mt khi nim gy nhiu tranh ci. T chc Tiu chun ho Quc t (ISO), trong tiu chun thut ng ISO 9000-2000, nh ngha nh sau v c ng o cc quc gia chp nhn: Cht lng l mc p ng cc yu cu ca mt tp hp cc c tnh vn c T nh ngha trn, mt s c im sau y ca khi nim cht lng c rt ra: Thc o ca Cht lng l s tho mn yu cu, bao hm c nhu cu v mong i ca khch hng. Do cht lng c o bi s tho mn yu cu, m yu cu lun lun bin ng nn cht lng cng lun lun bin ng theo thi gian, khng gian, iu kin s dng. Khi nh gi cht lng ca mt i tng, ta phi xt n mi c tnh ca i tng c lin quan n nhng nhu cu c th ca khch hng. Nhu cu c th c cng b r rng di dng cc quy nh, tiu chun hoc c th cm nhn hay c khi ch pht hin c chng trong qu trnh s dng. Cht lng khng ch l thuc tnh ca sn phm, hng ho m cht lng
Kha lun tt nghip cn p dng cho mi thc th, c th l sn phm, hay mt hot ng, mt qu trnh, mt doanh nghip hay mt con ngi. 1.2. nh ngha Qun l cht lng (QLCL): Cht lng l kt qu ca s tc ng c hiu bit v kinh nghim ca con ngi ln hng lot cc yu t c lin quan cht ch vi nhau trong quy trnh hnh thnh nn sn phm. Hot ng qun l trong lnh vc cht lng gi l qun l cht lng hay: Qun l cht lng l cc hot ng c phi hp nhm nh hng v kim sot mt t chc v cht lng Hot ng qun l cht lng nhm ra cc chnh sch, mc tiu, trch nhim v thc hin chng bng cc bin php nh chnh sch cht lng, hoch nh cht lng, kim sot cht lng, m bo cht lng v ci tin cht lng trong khun kh ca h thng cht lng. 1.3. Cc bc pht trin v qun l cht lng Kim tra cht lng: l hot ng nh o, xem xt, th nghim, nh c mt hay nhiu c tnh ca i tng v so snh kt qu vi yu cu nhm xc nh s ph hp ca mi c tnh. Nh vy cht lng c to dng nn khng phi nh vic kim tra. Kim sot cht lng: l mt phn ca qun l cht lng tp trung vo thc hin cc yu cu cht lng. Qun l cht lng ton din: l mt phng php qun l ca mt t chc, nh hng vo cht lng da trn s tham gia ca mi thnh vin nhm em li s thnh cng di hn, thng qua s tha mn khch hng v li ch ca mi thnh vin ca cng ty v x hi.
Kha lun tt nghip Di y l m hnh m t cc bc pht trin v qun l cht lng:

Qun l cht lng ton din Kim sot cht lng ton din m bo cht lng Kim sot cht lng Kim tra sn phm
20 30 40 1950 60 70 80 90
S trn cho thy, cc bc pht trin v QLCL i t thp n cao, t khu kim tra sn phm cui cng n QLCL ton din nhm mc tiu tha mn khch hng v cht lng trn c s c mt cch qun l khoa hc, cho php pht huy mi ngun lc trong h thng ci tin lin tc, nhm loi b cc sn phm khuyt tt, m bo cht lng cao nht. 1.4. Khi nim v m hnh qun l cht lng: Tin s W.E.Deming- Chuyn gia hng u v qun l cht lng nu ln mt chu trnh qun l cht lng gm cc giai on sau: Nghin cu th trng- Thit k- Sn xut Tiu th sau li bt u mt chu trnh khc trn c s thu c trong chu trnh trc khng ngng nng cao v hon thin lin tc. M P A P
Vng cht lng Deming

N/cu th trng-Thit k- Sn xut-Tiu th
Vng QLCL Demig

K hoch-Thc hin-Kim tra-Khc phc
Hot ng QLCL khng th tin hnh tch ri nhng iu kin vn ho,
Kha lun tt nghip x hi c th. Tuy nhin n c th chia lm 6 t hp bin php chnh: Xc nh cc mc tiu v nhim v Xc nh cc phng php t mc tiu Hun luyn o to cn b Trin khai thc hin cc cng vic Kim tra kt qu cc cng vic Thc hin nhng cng tc qun l thch hp
2. Cc nguyn tc c bn v qun l cht lng Qun l cht lng c mt s nguyn tc sau: Hng vo khch hng: v khch hng l i tng phc v ca sn phm, l ng lc thc y sn xut v dch v nn phi nm bt v hng sn phm ca mnh theo nhu cu hin ti v tng lai ca khch hng. S lnh o: nhm thit lp s thng nht ng b gia mc ch, ng li v mi trng ni b ca doanh nghip. Ngi lnh o phi tham gia ch o, xy dng cc chin lc, h thng v tm cc bin php huy ng mi ngi tham gia v pht huy tnh sng to, thc v cht lng sn phm t c mc tiu chung. S tham gia ca mi thnh vin: S hiu bit thu o mc tiu cht lng kt hp vi lng nhit tnh, k nng v kinh nghim ca mi thnh vin trong doanh nghip s gip doanh nghip t c mc tiu cht lng ra. Cch tip cn theo qu trnh: l qu trnh tp hp cc hot ng c lin quan ln nhau hoc tng tc bin i u vo thnh u ra v gia tng gi tr sn phm. Mt hot ng sn xut bao gm nhiu qu trnh, u vo qu trnh ny l u ra ca qu trnh kia. Qun l cht lng hiu theo kha cnh ny thc cht l qun l cc qu trnh lin lc v mi quan h gia chng. Cch tip cn theo h thng: Bi ton cht lng khng th gii bng cch xem xt cc yu t n l trong c qu trnh hnh thnh sn phm, ngc li phi bit cch kt hp cc yu t mt cch ng b, tng tc thy c nguyn nhn chnh ca vn v a ra hng ci tin cho ph hp v kp
10
Kha lun tt nghip thi. Ci tin lin tc: l mc tiu v phng php ca mi doanh nghip pht trin v cnh tranh. Vic nghin cu v to cho sn phm ca mnh s khc bit hp dn so vi cc sn phm cng loi cng i hi phi c thc hin ng b trong c qu trnh, qua s hiu bit ca tng c nhn v phng php v cng c ci tin. Quyt nh da trn s kin: Mi quyt nh v cht lng phi da trn ngun thng tin th trng y , chnh xc, chn lc v phng php phn tch khoa hc. Pht trin quan h hp tc cng c li vi ngi cung ng: mi quan h, s cng tc trong v ngoi doanh nghip ng vai tr quan trng trong s hnh thnh v tiu th sn phm. Mi quan h ni b to khng kh lm vic lnh mnh, hiu qu; tng cng c tnh linh hot t quyt nh ti vic thc thi. Mi quan h ngoi giao gip doanh nghip thm nhp th trng, nh hng c sn phm.
3. Khi nim v H thng qun l cht lng ( HTQLCL) Thc hin QLCL s to c sn phm c cht lng, nhng cnh tranh v duy tr c cht lng vi hiu qu kinh t cao, cc doanh nghip phi xy dng c h thng qun l cht lng, tc l phi pht trin t khu u tin l chin lc, mc tiu ng n n chnh sch hp l, tip l thit lp mt c cu t chc, cc th tc v ngun lc ph hp tin hnh cng tc QLCL. Phng php h thng l qun l mi b phn, nht th ho c mi n lc ca doanh nghip sao cho ton b t chc cng hng v mt mc tiu chung. H thng ny phi xut pht t quan im ng b, gip doanh nghip lin tc ci tin cht lng, tha mn khch hng v nhng ngi thng xuyn cng tc vi doanh nghip. H thng qun l cht lng l mt tp hp cc yu t c lin quan v tng tc lp chnh sch v mc tiu cht lng, ng thi t c cc mc
11
Kha lun tt nghip tiu (Cc thut ng lin quan c nh ngha trong TCVN-ISO 9000-2000- H thng qun l
cht lng- C s v t vng)
Phng php h thng ca qun l cht lng c nhng c im sau: - Hng vo qu trnh - Hng vo phng nga - C c ch hnh ng khc phc v phng nga - C tiu chun qui tc lm chun mc nh gi - Linh hot, p ng cc bin ng ca mi trng trc tip v gin tip. H thng cht lng phi p ng cc yu cu sau: - Xc nh r sn phm v dch v cng vi cc qui nh k thut cho cc sn phm , cc qui nh ny m bo tha mn yu cu khch hng - Cc yu t k thut, qun tr v con ngi nh hng n cht lng sn phm phi c thc hin theo k hoch nh; hng v gim, loi tr v quan trng nht l ngn nga s khng ph hp. Cc yu cu ny ca h thng cht lng ch b sung cho cc yu cu v sn phm nhng khng thay th c cc qui nh tiu chun i vi sn phm v qu trnh. Ngc li, bn thn cc qui nh ny cng khng m bo cc yu cu ca khch hng lun lun c p ng nu nh cc qui nh ny khng phn nh ng nhu cu ca khch hng, v trong h thng cung cp, h tr cho sn phm ca doanh nghip c nhng sai st.
II/ GII THIU MT S H THNG QUN L CHT LNG QUC T C NHIU NC P DNG
1. H thng qun l cht lng theo tiu chun ISO 9000 1.1. S ra i, ngha ca b tiu chun ISO 9000 B tiu chun ISO 9000 c T chc Tiu chun ho Quc t (International Organization for Standardization - ISO ) cng b nm 1987. B ISO 9000 l s k tha ca cc tiu chun tn ti v trc c s dng rng khp trong lnh vc quc phng, dn s. S ra i ca b tiu chun
12
Kha lun tt nghip ISO 9000 to ra mt bc ngot trong hot ng tiu chun v cht lng trn th gii nh ni dung thit thc ca n v s hng ng rng ri, nhanh chng ca nhiu nc, c bit l trong cc ngnh cng nghip. B ISO 9000 c sa i ln th nht vo nm 1994, ln th hai vo nm 2000. B ISO 9000 cp n cc lnh vc ch yu trong QLCL nh chnh sch cht lng, thit k pht trin sn phm, cung ng, kim sot qu trnh, kim tra bao gi, phn phi, dch v sau bn, xem xt nh gi ni b, kim sot ti liu, o to....v c th p dng trong mi lnh vc sn xut, kinh doanh v c php quyn. Tt c cc tiu chun do ISO bin son u l cc tiu chun t nguyn p dng trn nguyn tc tho thun. 2.1.2. Cu trc ca b Tiu chun ISO 9000 B tiu chun ISO 9000:1994 Bao gm 20 tiu chun, trong s 3 tiu chun m cc t chc c th p dng xin chng nhn l: ISO 9001:1994 ISO 9002:1994 ISO 9003:1994 HTQLCL - M hnh m bo cht lng trong thit HTQLCL M hnh m bo cht lng trong sn HTQLCL M hnh m bo cht lng trong kim k, trin khai, sn xut, lp t v dch v k thut. xut, lp t v dch v k thut tra v th nghim cui cng. Cc tiu chun cn li l tiu chun hng dn p dng 3 m hnh trn. Phn ln cc tiu chun ca b tiu chun ny c chuyn dch tng ng thnh TCVN. Tuy nhin, b tiu chun ny bc l mt s nhc im nh: + Kh cng knh, thiu nht qun gy kh khn cho ngi s dng + Ni dung lch v mt s lnh vc v cn nhiu vn bn p dng cho cc lnh vc khc + Khng nhn mnh ng mc ti yu t ci tin lin tc
13
Kha lun tt nghip B tiu chun ISO 9000:2000 Nhn mnh n tnh ci tin lin tc em n s tho mn cho khch hng, theo st cc nguyn tc ca QLCL, tng thch cao vi cc HTQL ISO 14000, ni dung nht qun, ngn ng n gin, r rng, trnh c bnh giy t quan liu, ch trng vo cc yu t phn tch, o lng, ci tin to ra tnh hiu qu trong qu trnh p dng. Phin bn mi ISO 9000:2000 ch gm cc tiu chun sau: ISO 9000:2000 H thng qun l cht lng C s v t vng ISO 9001:2000 H thng qun l cht lng Cc yu cu ISO 9004:2000 H thng qun l cht lng Hng dn ci tin thc hin ISO 19011: 2000 Cc hng dn nh gi h thng cht lng v mi trng ISO 9004:2000 c s dng vi ISO 9001:2000 nh l mt cp thng nht cc tiu chun quan trng nht v h thng qun l cht lng mt phm vi rng ln. Chnh v th trong khun kh c hn ca kho lun ny ti ch xin trch dn ni dung ca ISO 9001:2000 lm v d tham kho: ISO 9001:2000 l bc ci tin ca ISO 9001:1994. c trng ca n l m hnh phng php tip cn theo qu trnh nh hnh minh ho di y. Trong khch hng ng vai tr quan trng trong vic xc nh yu cu u vo v theo di s tho mn ca khch hng l cn thit nh gi v xc nhn cc yu cu ca khch hng c c p ng hay khng. Mc tiu cui cng l tho mn khch hng trn c s Ci tin lin tc h thng QLCL.
CI TIN LIN TC H THNG QLCL Trch nhim qun l
Khch hng yu
Nguyn Thu cuHng: A1 - CN9
Tho mn khch hng 14
Kha lun tt nghip
Qun l ngun lc u vo Thc hin sp
o, phn tch, ci tin u ra Sn phm
Phng php tip cn qu trnh coi mi hot ng hay tp hp cc hot ng s dng ngun lc bin u vo thnh u ra c th xem nh mt qu trnh. Mt t chc thng phi qun l nhiu qu trnh c lin h mt thit vi nhau v u ra ca qu trnh ny s tr thnh u vo ca qu trnh tip theo. Phng php tip cn qu trnh l vic xc nh v qun l mt cch c h thng cc qu trnh c thc hin trong mt t chc v s tng tc gia chng vi nhau. Cu trc ca ISO 9001:2000 c phn thnh 8 iu khon, trong c 5 iu khon l cc yu cu ca h thng (iu khon 1,2,3 l gii thiu, phm vi, thut ng-t vng) iu khon 4: H thng QLCL bao gm cc yu cu chung, cc yu cu v h thng ti liu bt buc l chnh sch, mc tiu cht lng, s tay cht lng, cc th tc v kim sot. iu khon 5: Trch nhim ca qun l/Lnh o bao gm s cam kt ca lnh o, hng vo khch hng, xy dng chnh sch cht lng, hoch nh cht lng, hoch nh h thng qun l cht lng, trao i thng tin. iu khon 6: Qun l ngun lc bao gm nhng ni dung v cung cp ngun lc, o to ngun nhn lc, xy dng c s h tng v mi trng lm vic. iu khon 7: Thc hin sn phm bao gm vic hoch nh to sn phm, cc qu trnh lin quan n khch hng, xem xt cc yu cu lin quan n sn phm, trao i thng tin vi khch hng, thit k v pht trin, mua hng, sn xut v cung cp dch v.
15
Kha lun tt nghip iu khon 8: o, phn tch v ci tin bao gm nhng ni dung v xc nh lp k hoch ci tin, theo di v o lng, kim sot sn phm khng ph hp, phn tch d liu, ci tin thng xuyn v khc phc, phng nga. 2.1.3. p dng h thng qun l cht lng theo ISO 9000 Mt trong cc cch c nhiu ni p dng l tin hnh theo 7 bc khi tin hnh m hnh QLCL theo ISO: Bc 1 Cam kt ca lnh o: y l iu kin tin quyt c th xy dng v thc hin h thng qun l cht lng c hiu qu. Cam kt ca lnh o (nn cng b bng vn bn) phi th hin r cc im chnh: nhn thc r ngha v quyt tm thc hin; ra chnh sch v mc tiu cht lng; m bo cung cp cc ngun lc; xem xt, iu chnh. Bc 2 Lp Ban ch o: Gip lnh o t chc xy dng v thc hin H thng. Ch nh i din lnh o (ng u Ban ch o) v cc thnh vin khc (thng l trng hoc ph cc b phn lin quan). C th chn mt t vn bn ngoi nu thy cn thit. Bc 3 - o to: L yu cu bt buc theo nhng ni dung khc nhau vi tng i tng nh ph bin kin thc chung v ISO 9000 cho mi ngi; cc yu cu c th ca ISO 9000 vi cc b phn v c nhn lin quan; phng php vit vn bn cho nhng ngi c c tham gia vit; phng php nh gi cho cc nh gi vin. o to ny s b tr xen k cc bc. Bc 4 - nh gi thc trng v lp k hoch: i chiu yu cu ca tiu chun ISO 9001:2000 vi thc t hot ng ca Doanh nghip, t xc nh k hoch xy dng H thng QLCL. Bc 5 - Xy dng H thng vn bn (s tay cht lng, cc th tc hay quy trnh). Cc d tho vn bn c ly kin ca cc b phn v c nhn c lin quan. Ban ch o sa i, b
16
Kha lun tt nghip sung. Lnh o cao nht doanh nghip xem xt, ra quyt nh cng b thi hnh. Bc 6 Thc hin H thng v ci tin: Ban ch o theo di, thu thp tnh hnh. Sau thi hn khong 3 thng, tin hnh nh gi ni b s b rt kinh nghim, iu chnh b xung cc vn bn. Vic nh gi cht lng ni b ny li c tip tc ln 2, ln 3 cho ti khi Ban ch o c cn c kt lun l h thng cc vn bn v c bn l hp l v c tun th. Bc 7 - nh gi, chng nhn Sau khi Doanh nghip t thy v c bn l t yu cu th doanh nghip chnh thc t chc nh gi, cng b kt qu. Ngoi ra, theo nhu cu, Doanh nghip c th xin nh gi ca khch hng hoc xin ng k, xin nh gi, chng nhn ca mt c quan chng nhn c lp (bn th ba) nh Quacert ca Vit Nam hay cc T chc chng nhn khc, k c ca nc ngoi. 2. H thng qun l cht lng GMP - iu kin thc hnh sn xut tt (Good Manufacturing Practice) c C quan Thc phm v Dc phm M ban hnh. l nhng quy nh c hiu lc php l i vi cc nh sn xut, iu khin quy trnh, ng gi thuc men, thit b y t, thc phm... yu cu sn phm ca h phi m bo tnh an ton, tinh khit v c tc dng. HTQLCL GMP phn nh cc quy tc thc hnh tt nht. GMP c nhiu nh sn xut p dng cung cp thc phm an ton, c cht lng cao v bao gm c cc chng trnh dinh dng, v sinh, nc ung, kim sot cn trng, qun l nh xng, t ai, nguyn liu, hnh ng phng nga, hiu chun, kim sot ngi cung cp. Cc yu cu ca HTQLCL GMP rt ph thng v d hiu, cho php nh sn xut t mnh quyt nh phi lm th no kim sot mt cch tt nht dy chuyn sn xut. Mt phn ca GMP, gi l cc Nguyn tc chung ca v sinh thc phm, c U ban Codex xy dng nhm t c s vng chc cho vic m bo v sinh thc phm theo di dy chuyn thc phm t sn xut ban u n
17
Kha lun tt nghip ngi s dng cui cng, nhn mnh cc hot ng kim sot v sinh mu cht ti mi giai on v kin ngh phng php phn tch mi nguy him v im kim sot trng yu nhng ni c iu kin p dng nng cao tnh an ton thc phm. Ni dung ca GMP cp n cc vn sau: Nh xng v phng tin ch bin; Kim sot v sinh nh xng; Kim sot qu trnh ch bin; Yu cu v con ngi; Kim sot bo qun phn phi Phng thc p dng HTQLCL GMP: nh ra cc tiu chun thc hnh; Hun luyn tt c cc b phn doanh nghip thc hnh cc tiu chun ny; Cng c kin thc v HTQLCL GMP c o to; Tin hnh kim ton trn 3 tiu chun: c nhn t nh gi, kim ton ni b do phng m bo cht lng tin hnh, kim ton bn ngoi gm kim ton FDA, t vn nh gi thc trng p dng GMP ca doanh nghip hoc doanh nghip ng vai tr l nh kim ton nh cung cp; Da trn kt qu kim ton xem xt, hiu chnh cc tiu chun.
3. H thng qun l cht lng theo HACCP Xc nh im kim sot ti hn v phn tch cc mi nguy (Hazard Analysis Critical Control Point) HACCP c hnh thnh vo nhng nm 1960 khi cng ty Pillsbury ca qun i M v c quan nghin cu hng khng M NASA cng phi hp tm cch sn xut cc thc phm an ton cho cc chng trnh khng gian. HACCP ch trng vo vic kim sot ti cc cng on v dng cc k thut gim st thng xuyn ti cc im kim sot trng yu ngay t cc bc u tin trong qu trnh ch bin. Nm 1974 nhng nguyn tc ca HACCP c c quan Thc phm v Dc phm M (FDA) thc hin y vi cc loi thc phm ng hp. Vo nhng nm 80 phng thc ny c nhiu cng ty thc phm c ting khc trin khai p dng.
18
Kha lun tt nghip H thng HACCP bao gm 7 nguyn tc c bn nh sau: Nguyn tc 1. Phi phn tch c mi nguy hi Xc nh cc nguy hi hoc tim nng nguy hi c lin quan ti tt c cc giai on sn xut thc phm; t khu sn xut nguyn liu x l, ch bin, phn phi cho n khu tiu th cui cng. nh gi kh nng d xy ra cc mi nguy hi v xc nh cc gii php kim sot chng. Nguyn tc 2. Xc nh cc im kim sot ti hn (CCPs) Xc nh cc im/ th tc/cc bc thao tc ti cn c kim sot loi b cc mi nguy hi hoc hn ch mt cch kh d kh nng xy ra ca chng. Nguyn tc 3: Xc lp cc ngng ti hn Xc lp cc ngng ti hn m bo cc im kim sot ti hn (CCp) vn trong tnh trng c kim sot. Nguyn tc 4: Thit lp h thng gim st tnh trng c kim sot ca cc ngng ti hn Xc lp h thng th nghim hoc quan trc a nh k gim st tnh trng c kim sot ca cc im kim sot ti hn (CCPs). Nguyn tc 5: Nu cc hot ng khc phc cn phi tin hnh khi vic gim st cho thy mt im CCP c th khng tnh trng c kim sot. Nguyn tc 6: Nu cc th tc thm tra, khng nh rng h thng HACCP ang tin trin tt. Nguyn tc 7: Thit lp cc ti liu lin quan n mi th tc, mi bo co sao cho ph hp vi 6 nguyn tc trn v ph hp cho vic p dng chng. Vic p dng HACCP c tin hnh theo cc bc sau y: - nh r v gii hn phm vi p dng HACCP trong ton b dy chuyn - Thit lp mt nhm hot ng v HACCP - M t sn phm - Nu r mc ch s dng - Xy dng s quy trnh sn xut - Thm nh s quy trnh ngay ti hin trng thc t ca qu trnh sn
19
Kha lun tt nghip xut. Lit k tt c cc mi nguy hi c lin quan ti mi bc, tin hnh phn tch chng v cn nhc mi bin php kim sot cc mi nguy hi c ch ra. - Xc nh cc im kim sot ti hn. Thit lp cc ngng ti hn cho tng im kim sot CCP. - Thit lp h thng theo di gim st cho tng im kim sot. - Thit lp cc hnh ng khc phc - Thit lp cc th tc kim tra - Thit lp phng thc ti liu ho v lu gi chng Cc chuyn gia v cht lng cho rng cc c s ch bin thc phm nn p dng c GMP, HACCP, ISO 9000. Nu c th, ba h thng ny s to ra ngi nh cht lng bn vng cho c s. C th v GMP l nn tng, ISO 9000 l nhng tr ct v HACCP l mi nh. Mt c s ch bin thc phm p dng c ba h thng ny chc chn sn phm ca h s thng c trong cuc cnh tranh trn thng trng. Tt c cc doanh nghip v cc ngnh mun p dng thnh cng HACCP u phi tun th nhng nguyn tc v v sinh thc phm GMP trc. Chnh v iu ny m ngi ta gi GMP l h thng tin , cn HACCP l h thng b tr cho cc c s p dng GMP nhng mun lm tt hn. Mun p dng HACCP th cc c s phi bt buc p dng GMP trc, khng c GMP th khng th c HACCP. 4. H thng qun l cht lng theo tiu chun ISO 14000 Vn mi trng ngay t nhng nm 1980 l mt ch gy tranh ci gay gt trn cc din n quc t. Nguyn nhn rt nhiu v ni cm nh: tnh trng tri t nng ln, s hu hoi tng -zn, s cht ph rng nghim trng, rc thi ba bi... Yu t mi trng ngy cng c nh hng ln ti sc cnh tranh ca sn phm ca doanh nghip. Vi s tin tng ca cng ng quc t, t chc ISO i mt bc t ph v i tng Tiu chun ho truyn thng (l lnh vc tiu chun ho khng mang bn cht k thut v/hoc khoa
20
Kha lun tt nghip hc mt cch thun tu) bt tay vo xy dng b Tiu chun v mi trng, p ng mong mi ca hng lot cc quc gia l quan tm hn na n mi trng sinh thi. B tiu chun ISO 14000 ra i nhm gip cc cng ty ti cc quc gia p ng mc tiu pht trin bn vng : Bn vng v kinh t, Bn vng v x hi; Bn vng v cht lng; Bn vng v ti nguyn v khng gy tc ng xu n mi trng. Tng t nh c th ca cc tiu chun ISO 9000 l tip cn qu trnh ch khng phi ch trng ti kt qu, b tiu chun ISO 14000 khng t m bo cho vic ci thin cc kt qu hot ng mi trng ca qu trnh sn xut sn phm m n ch m bo s ph hp i vi HTQLMT c chp nhn v vi chnh sch mi trng c cng b thc hin ti thiu cc yu cu ca cc quy nh qun l quc gia v mi trng. B tiu chun ny cp n 6 lnh vc chnh: - H thng qun l mi trng (EMS): ISO 14001, 14004 - nh gi (kim ton) mi trng (EA): ISO 14010, 14011, 14012 - nh gi kt qu hot ng mi trng (EPE): ISO 14031 - Ghi nhn mi trng (EL): ISO 14020, 14021, 14022, 14023, 14024 - nh gi chu trnh sng ca sn phm (LCA): ISO 14040, 14041, 14042, 14043
-
Cc kha cnh mi trng trong tiu chun ca sn phm (EAPS): ISO 14060
Nhng ni dung trn c cu trc thnh 3 mng chnh sau: * H thng qun l gm 2 tiu chun chnh: ISO 14001 H thng qun l mi trng yu cu k thut vi hng dn s dng ISO 14004 H thng qun l mi trng Hng dn chung v nguyn tc, h thng v k thut h tr * Cc cng c nh gi v kim tra: gm 4 tiu chun v nh gi tnh nng
21
Kha lun tt nghip hot ng mi trng, v kim ton mi trng * Cc cng c h tr nh hng sn phm: gm 9 tiu chun v nh gi chu trnh sng v Nhn mi trng. Ngoi ra, b ISO 14000 c th th hin theo 2 quan im nh gi nh sau: *nh gi t chc c s: gm HTQLMT, kim ton mi trng, nh gi kt qu hot ng mi trng nhm a ra cc hng dn xy dng mt HTQLMT. *nh gi sn phm: gm cc kha cnh mi trng trong cc tiu chun v sn phm, ghi nhn mi trng v nh gi chu trnh sng ca sn phm. N t ra nhim v cho cc cng ty phi lu n cc thuc tnh ca mi trng sn phm ngay t khu thit k n khu thi b sn phm. ISO 14001 l tiu chun nm trong B tiu chun ISO 14000 quy nh cc yu cu i vi HTQLMT. C cu thc hin h thng qun l mi trng bao gm xy dng chnh sch mi trng, s cam kt ca lnh o c truyn t ti ton th cn b (th hin bng vn bn), nh gi kim tra theo nh k, cc bin php phng nga, ci tin p ng cc yu cu t ra trong chnh sch mi trng ca doanh nghip. Li ch ca vic thc hnh v chng nhn ISO 14000: Trc ht l cc li ch ni b nh tit kim chi ph, gim tnh trng chng cho cng vic thng qua vic ci tin qun l cc vn mi trng. ISO 14000 cung cp mt c ch kim sot cc phng php qun l hin c, h tr o to cc nhn vin v trch nhim ca h i vi vic bo v v ci thin mi trng. Ngi lao ng c m bo lm vic trong mt mi trng c kim sot nhim. Li ch ngoi cng ty. Cc chnh sch v cam kt vic m bo v x l vn mi trng vn c xem l mt nhn t thu ht cc nh u t cng nh khch hng ca cng ty. ISO 14000 tr thnh mt nhn t khng th thiu trong hot ng kinh doanh v l giy thng hnh doanh nghip d thu quc t cng nh vn ra th trng khu vc v th gii.
22
Kha lun tt nghip Di y l s HTQLMT theo tiu chun ca Anh:

Cam kt ca t chc
Xem xt ban u v tnh trng mi trng
Xem xt ca lnh o, ci tin
Chnh sch mi trng
C cu t chc
Cc cuc nh gi
nh gi cc tc ng MT v ng k
Cc h s minh chng
Thit lp cc mc tiu v ch tiu
Kim sot mi bc hot ng, o lng, khc phc & phng nga
Thc hin qun l thng ngy
Xy dng cc chng trnh qun l
5. H thng qun l cht lng ton din TQM (Total Quality Management) Ni n HTQCL ton din TQM khng th khng ni ti h thng kim sot cht lng ton din TQC tin ca TQM. TQC l mt hot ng vn bn ho mang tnh cht h thng nht th ho cc n lc pht trin cht lng, duy tr v ci tin cht lng ca cc nhm khc nhau vo mt t chc sao cho cc hot ng marketing, k thut, sn xut v dch v c th tin hnh mt cch kinh t nht, cho php tho mn hon ton khch hng. Nh HTQL ny m mi cn b, nhn vin u hiu v cht lng v nhn thc c rng h c trch nhim to ra mt sn phm khng c sai st cho ng nghip dy chuyn sau, v th cht lng c xy dng trong mi khu ca quy trnh sn xut ch khng phi trong khu kim tra cui cng. M hnh qun l cht lng ton din (TQM) ca Nht bn c nhiu nc trn th gii nh gi l mt h thng qun l cht lng mang li hiu qu cao. Vic p dng thnh cng TQM a Nht bn tr thnh mt cng quc v kinh t v cht lng ch sau vi thp nin, bt u t thp nin 60. Theo gng Nht, nhiu quc gia v ang xc tin p dng TQM.
23
Kha lun tt nghip Qun l cht lng ton din (TQM) theo nh ngha ca t chc Tiu chun ho Quc t ISO - l mt phng php qun l ca mt t chc, nh hng vo cht lng, da trn s tham gia ca mi thnh vin nhm em li s thnh cng di hn, thng qua s tho mn khch hng v li ch ca mi thnh vin ca cng ty v x hi. TQM c pht trin trn c s ca TQC do ng Feigenbaum (quc tch M) xy dng t nm 1950 khi ng lm vic hng General Electric vi t cch l ngi lnh o hng chu trch nhim v qun l cht lng v qun l nghip v sn xut. TQM l bc hon thin ca TQC vi nhng tng c bn sau y: Cht lng ch khng phi li nhun nht thi l trn ht; Qun l cht lng l trch nhim ca mi ngi, mi b phn trong cng ty; Qun l cht lng ton din ch t c kt qu nu doanh nghip to ra c mi iu kin cn thit c cht lng trong ton b h thng nh cht lng trong o to, hnh vi, thi c x ni b, vi khch hng, cht lng trong thng tin, t chc, phng tin, cng c ..... trn c s s dng tt vng qun l P-D-C-A (K hoch Thc hin Kim tra Hnh ng khc phc); Hot ng ca cc nhm cht lng l mt phn cu thnh ca qun l cht lng ton din. Theo gio s Noriakikano (Trng i hc tng hp Tokyo, chuyn gia QLCL ca Nht) th TQM mang tnh Khoa hc, H thng v Ton din. Ni dung c bn ca h thng qun l cht lng ton din TQM cng ng thi l trnh t cn bn xy dng h thng TQM cho bt k mt doanh nghip sn xut, kinh doanh hay dchv v c bit l doanh nghip sn xut cng nghip no, l: Nhn thc v tm quan trng ca TQM trong doanh nghip v nguyn l p dng; Cam kt ca lnh o, cc cp qun l v ton th nhn vin trong doanh nghip theo ui cc chng trnh v mc tiu v cht lng; T chc b my sn xut, t ng ngi vo ng ch, phn nh r trch nhim ca tng ngi; o lng, nh gi v mt nh lng nhng ci tin, hon thin cht
24
Kha lun tt nghip lng cng nh nhng chi ph do nhng hot ng khng cht lng gy ra; Hoch nh cht lng; Thit k cht lng; H thng qun l cht lng: Xy dng chnh sch cht lng, cc phng php, th tc v quy trnh qun l cc qu trnh hot ng ca doanh nghip; S dng cc phng tin thng k theo di cc qu trnh v s vn hnh ca h thng cht lng; T chc cc nhm cht lng; S hp tc gia cc nhm; o to v tp hun thng xuyn cho mi thnh vin ca doanh nghip v nhn thc cng nh k nng thc hin cng vic; Lp k hoch thc hin TQM.
6. Cc h thng qun l cht lng khc 6.1. H thng qun l cht lng QS-9000 C hiu lc t nm 1994, QS-9000 l mt ng dng cng nghip c o do 3 nh sn xut xe hi xng (DaimlerChrysler, Ford v GM) nhm lm hi ho cc yu cu ca h thng cht lng bng cch cung cp mt h thng cht lng ph thng cho cc nh cung cp. QS-9000 l phn b tr ca ISO 9000:1994. y l m hnh QLCL c thit k su cho ngnh t, to ra nn tng cho s ra i ca nhng sn phm c bit. Tiu chun ISO 9001 c chp nhn l c s cho tiu chun ny. Mc tiu ca QS-9000 l pht trin h thng cht lng c bn trn c s ci tin lin tc, ngn nga s khng ph hp, gim thiu sn phm ph thi v ti ch ca cc nh cung cp. QS-9000 c h tr bi mt b cc quy nh hng dn b sung do AIAG ban hnh. Tuy nhin theo i din ca Phng Gim st -t Quc t (IAOB) th QS9000:1998 s khng cn gi tr sau ngy 15/12/2006 v s c thay th bng b tiu chun ISO/TS 16949:2002. 6.2. H thng qun l cht lng Q-base p ng nhu cu QLCL ca cc n v va v nh cng nh cc cng ty mi bt u thc hin QLCL. H thng Q-Base c cng nguyn l nh ISO
25
Kha lun tt nghip 9000 nhng n gin hn v d p dng hn. H thng Q-Base a ra cc chun mc cho mt loi hnh h thng cht lng v c th p dng cho mt phm vi rng ri cc lnh vc cng nghip v kinh t. H thng Q-Base cp n cc lnh vc ch yu trong qun l cht lng: chnh sch v ch o v cht lng, xem xt hp ng vi khch hng, qu trnh cung ng, kim sot nguyn vt liu, kim sot qu trnh, kim sot thnh phn, xem xt nh gi ni b, kim sot ti liu, o to, ci tin cht lng. H thng Q-Base cha phi l tiu chun quc t nh ISO 9000 nhng ang c tha nhn rng ri, lm chun mc chng nhn cc h thng m bo cht lng. Qu trnh chng nhn Q-Base cng rt n gin, khng i hi chi ph cao v thi gian nhiu nh chng nhn ISO 9000. Mc d n gin v d p dng, nhng Q-Base cha ng y nhng yu t c bn ca mt h thng cht lng, gip doanh nghip kim sot c cc lnh vc ch cht trong hot ng ca cng ty. N tp trung vo vic phn cng trch nhim v giao quyn hn v khin cho mi nhn vin chu trch nhim v hnh ng ca mnh. Trong qu trnh p dng, nu v l do qun l ni b hay do yu cu ca khch hng, cng ty thy yu cu l cn thit th c th m rng dn dn c th tho mn mi yu cu ca ISO 9000. Bi vy Q-Base rt linh hot v khng h c mu thun g vi cc h thng qun l cht lng khc nh ISO 9000 hay Qun l Cht lng ton din (TQM). Q-Base cng rt c ch cho cc cng ty cung ng chuyn cung ng cho cc cng ty ln hn c chng nhn theo ISO 9000. 6.3. H thng qun tr trch nhim x hi SA 8000 (Social Accountability) SA 8000 l tiu chun quc t v trch nhim x hi do Hi ng Cng nhn Quyn u tin Kinh t CEPAA ban hnh nm 1997. y l mt tiu chun quc t c xy dng nhm cung cp h tr v k thut v nng cao nhn thc ci thin iu kin lm vic trn ton cu v c xy dng da
26
Kha lun tt nghip trn cc Cng c ca T chc lao ng Quc t, Cng c ca Lin hip Quc v quyn tr em v Tuyn b Ton cu v Nhn quyn. C kh nng p dng cho cc nc cng nghip, ang pht trin, cc doanh nghip quy m ln, va v nh. Cc mc tiu ca SA 8000: m bo tnh o c ca cc hng ho v dch v; Ci thin cc iu kin lm vic mt cch tng th; Cung cp tiu chun chung cho mi loi hnh kinh doanh cc lnh vc ca t nc; Ni dung ca SA 8000 da trn cc yu cu ca SA 8000 nh khng s dng lao ng tr em, khng cng bc lao ng, m bo sc kho, v sinh an ton lao ng, m bo quyn t do cng on v tho c lao ng tp th, khng phn bit i x v gii tnh, dn tc, thnh phn x hi, tn ngng, tha c lao ng tp th; Cc hnh pht; Thi gian lm vic; Tin lng, thu nhp; Xem xt ca lnh o; Tho c v tr cng bnh ng; Cng c v phc hi ngh nghip; Cng c v lao ng ti gia... H thng qun tr trch nhim x hi theo tiu chun SA 8000 cng c thc hin da trn chu trnh P-D-C-A (lp k hoch - Thc hin - Kim tra Hnh ng khc phc). Mt nh cung cp c th c li t vic p dng SA 8000 nh thu c li th trong cnh tranh; khng b nh hng bi cc yu t x hi; gim chi ph cho cc yu cu khc nhau; c hi mua hng ti ch; cng ty c mt v th tt hn trong th trng lao ng; d dng thu ht c cc cn b c o to chuyn su v c k nng; yu t thnh cng trong thin nin k mi; cn b cng nhn vin s trung thnh v tn tu hn vi cng ty; tng nng sut ca t chc vi quan h khch hng tt hn v trong thi gian di ngi tiu dng tn nhim hn. 6.4. Chng trnh qun l cht lng 5S Chng trnh 5S l mt chng trnh do cc chuyn gia v cht lng Nht Bn a ra lin tc nng cao nng sut v cht lng sn phm, l nn tng c s thc hin cc h thng qun l cht lng & mi trng theo tiu
27
Kha lun tt nghip chun v quy nh quc t. 5S l nhng ch ci u ca nhng t gc Nht bn c phin m La tinh Seiri, Seiton, Seiso, Seiketsu, Shitsuke, dch sang ting Vit l Sng lc, Sp xp, Sch s, Sn sc, Sn sng. Seiri: sng lc nhng ci khng cn thit ti ni lm vic v loi b chng. Seiton: l sp xp mi th ngn np trt t ng ch ca n c th tin li khi s dng. Seiso: l v sinh mi ch ti ni lm vic khng cn rc trn nn nh, my mc v thit b. Seiketsu: l lun lun sn sc, gi gn v sinh ni lm vic bng cch lin tc thc hin Seiri - Seiton - Seiso. Shitsuke: l to cho mi ngi c thi quen t gic lm vic tt v lun tun th nghim ngt cc quy nh ti ni lm vic. Thc hin 5S s em li: Nng sut, cht lng, an ton lao ng, tinh thn lao ng cao, giao hng ng hn, m bo sc kho, tin li, cht lng cuc sng
7. Mt s t chc chng nhn cht lng quc t c uy tn Nhiu nc c cc T chc chng nhn, hu ht l T chc phi chnh ph, thc hin vic nh gi, chng nhn theo yu cu ca khch hng v i tng v ni dung cn chng nhn thng qua Hp ng dch v. nh gi chng nhn cc H thng qun l cht lng nh ISO 9000, HACCP, Qun l mi trng ISO 14000, qun l trch nhim x hi SA 8000 ch l mt phn ca hot ng chng nhn. Mt s t chc chng nhn quc t v ang hot ng kh mnh, k c Vit Nam nh: - T chc chng nhn ca Anh BVQI - T chc chng nhn ca Singapore PSB - T chc chng nhn ca Php AFAQ - T chc chng nhn ca H Lan DNV - V mt s t chc khc.
28
Kha lun tt nghip V yu cu cao ca hot ng chng nhn nn gn nh theo Thng l Quc t cc T chc chng nhn phi m bo t nht hai iu kin: Mt l phi c chuyn gia c kin thc, k nng, kinh nghim, c o to v cp bng l nh gi vin (Auditor) hay Trng nh gi (Lead Auditor) ca mt T chc o to no . Hai l bn thn T chc Chng nhn c mt t chc cng nhn no nh gi, cng nhn. Trong xu th ton cu ho, m rng giao dch t do, mong mun chung ca cc nc l to c mt c ch, lut chi nhm m bo nguyn tc: Mt tiu chun, mt th nghim, c chp nhn mi ni, nh vy s gim nhiu chi ph v th tc trong quan h vi nhau. l l do chnh xut hin v pht trin ngy cng mnh hot ng chng nhn. nh gi, chng nhn H thng qun l cht lng khng thay th cho nh gi, chng nhn sn phm c th, nhng ni no c nh gi, chng nhn H thng Qun l cht lng th c cc bn i tc tin tng, yn tm hn v cht lng sn phm ni cung cp.
III/ KINH NGHIM CA MT S NC TRN TH GII V VIC P DNG CC H THNG QUN L CHT LNG QUC T
1. Tnh hnh trin khai p dng mt s h thng qun l cht lng trn th gii Tnh n cui thng 12/1999 c 343.643 chng ch ISO 9000 c cp cho cc doanh nghip v t chc trn th gii, tng thm 9 nc v 71.796 chng ch (26,4%) so vi tng s n cui nm 1998. Ring khu vc chu , tc pht trin tng kh mnh trong nhng nm gn y, c bit l Trung Quc, Nht bn v Hn quc. Qua bng di y ta c th thy c s gia tng lin tc cc con s ca cc doanh nghip t chng ch ISO 9000 v ISO 14000 trong nm 2001 trn ton th gii
29
Kha lun tt nghip
Bng 1: S chng ch ISO c cp trn ton th gii nm 2000-2001 S chng ch/nm Nm ISO 9000 ISO 14000 2001 510.616 36,765 2000 408.631 22.897 2001 161 112 S doanh nghip t cc S nc c chng ch c cp 2000 158 98 T l doanh nghip t chng ch Tng so 2000 24,96 60,57
Ngun: Kho st chng ch ISO 9000
Kt qu iu tra trn y ca T chc tiu chun ho Quc t cho thy s doanh nghip t chng ch ISO 9000 tnh n nm 2001 l 510.616, tng 24,96% so vi s liu nm 2000. S nc c cp chng ch tng thm 3 nc so vi nm 2000. V c cu cc nc c cp chng ch th khu vc Chu u c nhiu doanh nghip t chng ch nht (220.127 doanh nghip, chim 53% th gii). Vng vin ng c 29.879 doanh nghip, trong Trung Quc, Nht & Hn quc chim 21.204 chng ch. Trung quc dn u.
Bng 2: S doanh nghip cc quc gia t chng ch ISO 9000 trong nm 2000 Nc Trung quc Italia Nht Hn quc Ty ban Nha Cng ho Czech Doanh nghip 10.548 9.298 6.765 3.877 3.877 2.355 Ngun: Kho st chng ch ISO
T khi b tiu chun ny ra i nm 1987 cho n thng 7/2000, c 408.631 t chc p dng 158 quc gia v t gn 15.886 chng ch. Trong khi , tnh n cui nm 2001, s doanh nghip trn ton th gii t chng ch ISO 14000 l 36.765, tng 13,868 chng ch so vi nm 2000.
30
Kha lun tt nghip Con s cc nc c chng ch ny tng t 98 n 112 nc (bng 1). Chu u v Vin ng l khu vc gia tng nhiu nht chng ch ISO. S chng ch ISO 14000 tng chu u l 3.656 chim 48,13%, vin ng tng 3.531 chng ch hay tng vi mc t l l 34.42%. Nm 2000, 6 quc gia ng u v chng ch ISO 14000 xp theo th t l Nht, Anh, Thu in, M, H lan v Uc.
2. Gii thiu kinh nghim ca mt s nc trn th gii v vic h tr doanh nghip trin khai p dng cc h thng qun l cht lng quc t. 2.1. Kinh nghim ca M: M l quc gia i u trong s cc nc cng nghip pht trin trong vic hnh thnh cc c l thuyt v thc hnh v QLCL v p dng h thng QLCL. Kinh nghim QLCL ca M c ph bin rng ri Bc M, Ty u v lan truyn ti cc chu lc khc nhau... Ngay t gia th k 19, M tin hnh rng ri c kh ha v tiu chun ha hng lot ngnh cng nghip. iu khin nhiu nh cng nghip, nh kinh t Anh phi au u tm hiu v sao m mt s ngnh cng nghip M li pht trin nhanh hn Anh- nc lc ang n u v pht trin cng nghip trn th gii. Cc mi tc ng ln nhau gia vic tng dn s (vi ngun lao ng di c tr, c trnh , c tay ngh), m rng th trng vi vic y mnh tin b k thut, tp trung ha v chuyn mn ho sn xut dn ti vic M nhanh chng vt qua cc cng quc cng nghip khc v qui m tiu chun ha sn phm cng nghip. M l nc u tin p dng h thng QLCL khng ch trong sn xut cc thnh phm m cn trong cc phn cu thnh ca my mc. Trong i chin th gii II, ngnh cng nghip M pht trin nhanh chng. Nhu cu ln v v kh, vt t li cun mt s lng ln lao ng. Tay ngh v k lut yu km
31
Kha lun tt nghip ca nhng ngi cha c o to ny lm suy gim cht lng sn phm. Vn o to c cc t chc ca nh nc v t nhn rt quan tm v u t nhm khc phc nhc im ny. Nhiu gio s, chuyn gia trong lnh vc cht lng c mi ging dy ti cc c quan nh nc nh B quc phng v cc nh my, cng ty t nhn. Kinh nghim ca M trong cc hot ng p dng cc h thng QLCL l: tin hnh kt hp cc hot ng tiu chun ha, chuyn mn ha...; Nghin cu p dng ng b h thng QLCL trong m hnh hot ng thit k- sn xut- lp t- trin khai...Tin hnh ng b cng cc hot ng o to, tuyn truyn, nghin cu p dng cc h thng QLCL trong cc doanh nghip...cng vi o to, vic hnh thnh cc cu lc b QLCL, cc tp ch v cht lng gp phn gii thiu, pht trin cc nghin cu tin b p dng trong QLCL. Theo iu tra mi nht ca T chc tiu chun ha quc t, n ngy 31/12/2000, trn 4000 chng nhn ISO 9000 v ISO 14000 c cp cho cc t chc, cng ty M. 2.2. Kinh nghim ca Nht bn: Vo thng 5/1946, khi m cc phng php QLCL ca M tr nn ni ting khp th gii, Nht Bn hc tp cc chuyn gia M nhng iu tinh ty nht v thc hin mt cch xut sc vo thc t nc mnh, to nn phng php QLCL kiu Nht , a ngnh cng nghip Nht Bn i ln bng con ng cht lng, t mt v tr thp km vn ln dn u th gii v cht lng trong mt khong thi gian ngn khin c th gii kinh ngc v thn phc. y cng l mt bi hc b ch cho cc nc ang pht trin trong qu trnh tip thu nhng thnh tu tin tin ca nc ngoi. Hot ng p dng cc h thng QLCL nht bn: Khi u t nghin cu v o to, t vic thnh lp nhm QLCL trc thuc Lin hip cc nh khoa hc v k s Nht vo nm 1949. Vi mc ch t chc cc kha hc v QLCL, chnh ph Nht Bn mi cc chuyn gia hng u th gii v cht lng nh tin s W. E. Deming, gio s J,M. Juran sang ging dy cho cc nh lnh o doanh nghip nhm thuyt phc h quan tm, tch cc
32
Kha lun tt nghip tham gia hot ng QLCL v p dng cc h thng QLCL quc t. Bn cnh , vic khuyn khch pht hnh cc tp ch v cht lng gp phn quan trng vo vic ph bin kin thc v p dng h thng QLCL v QLCL ton din TQM trong ng o cng nhn vin. Quan nim lm vic khng khuyt tt tr thnh lng tm ca ngi Nht v chnh iu ny lm cho Nht tr thnh cng quc kinh t trn th gii, cng chnh l ni dung ca h thng QLCL ton din. Hng nm, hi ngh v QLCL li c t chc nhm trao i kinh nghim gia cc cng ty, x nghip trong c nc. Ban u, cc hi ngh ny ch dnh cho cc gim c v lnh o nhng t nm 1962, hi ngh qun l cht lng c t chc cho cc c cng, ngi tiu dng v cho cc lnh o cp cao T nhng nm 60 cho n nay, Nht nm no cng dy ln phong tro Thng cht lng trong c nc. C vo thng 11 hng nm, ngi Nht li ging cao ngn c cht lng v tin hnh nhiu hnh thc hot ng si ni trong hng v vi ngi tiu dng Theo cc chuyn gia cht lng ca Nht th ISO 9000 l m hnh qun l cht lng t trn xung da trn cc hp ng v cc nguyn tc ra, cn TQM bao gm nhng hot ng c lp t di ln da vo trch nhim, lng tin cy v s m bo rng hot ng ca nhm cht lng t hiu qu. Cc chuyn gia Nht cho rng, cc cng ty nn p dng cc mt mnh ca hai h thng QLCL ny. i vi cc cng ty ln p dng TQM th nn lm sng ng cc hot ng bng h thng cht lng ISO 9000. Cn i vi cc cng ty nh hn cha p dng TQM th nn p dng ISO 9000 v sau hon thin v cng c bng TQM ISO 9000 thc y vic hp ng v ra cc qui tc bng vn bn, cn TQM l s kt hp sc mnh ca mi ngi, mi n v tin hnh cc hot ng ci tin, hon thin lin tc, tch tiu thnh i to nn s chuyn bin. Theo iu tra mi nht ca T chc tiu chun ha quc t, n ngy
33
Kha lun tt nghip 31/12/2000, Nht l nc c s cng ty c cp chng nhn ISO 9000 ng th ba trn th gii l 21.329 chng nhn, tng 6.765 chng nhn so vi nm 1999. i vi chng nhn ISO 14000, Nht l nc c s chng nhn nhiu nht, 5.556 chng nhn, tng 2.541 chng nhn so vi nm 1999. 2.3. Kinh nghim ca Thi Lan Thi lan l mt quc gia c b bin di, thun li nui trng v pht trin thu sn. pht huy tim nng ny, chnh ph Thi lan sm dnh s quan tm cho vic qun l mi trng v s nhim mi trng tc ng tiu cc n cc hot ng sng, sn xut ni chung cng nh sn xut thu sn ni ring. Chnh ph Thi lan ra mt lot cc vn bn c lin quan nh: Cm ph rng ngp mn nui trng thy sn; Quy hoch cc vng nui trng thu sn xa cc khu vc canh tc nng nghip trnh cht thi t m nui thu sn nh hng n cy trng; Khuyn khch cc doanh nghip sn xut p dng HTQL mi trng ISO 14000 thng qua cc chnh sch h tr; M cc lp o to v p dng h thng QLMT ISO 14000, chng trnh hot ng v mi trng nhm khuyn khch ngi dn c thc v bo v mi trng; b li nhng thit hi m ngi dn, cc c s nui trng, ch bin thy sn khi thc hin cc chng trnh mi trng v p dng h thng QLMT ISO 14000, chnh ph Thilan h tr bng cch chuyn giao k thut, o to hng dn nng cao cht lng sn phm thy sn cho ngi nui. Sn phm c cht lng sau s c chnh ph mua li v cung cp cho cc nh sn xut ch bin. Cc c s ch bin lin kt vi ngi nui trng thy sn ci tin phng php nui v k thut ch bin sn phm d c chp nhn ti cc nc khc nhau trn th gii. Cc nh ch bin thy sn c gng nng cao cht lng sn phm gip cnh tranh trn th trng quc t v ci thin iu kin sn xut ginh c s chp nhn ca th trng th gii bng cch thc hin cc chng trnh cht lng nh GMB, HACCP, ISO9000, ISO 14000...
34
Kha lun tt nghip
35
Kha lun tt nghip
CHNG II
THC TRNG P DNG CC H THNG QUN L CHT LNG CA CC DOANH NGHIP VIT NAM.
I/ H THNG QUN L CHT LNG CNG C NNG CAO SC CNH TRANH CA CC DOANH NGHIP TRONG BI CNH HI NHP
1. Tm quan trng ca vic p dng h thng qun l cht lng i vi kh nng cnh tranh ca doanh nghip trong iu kin hi nhp kinh t.
Nng lc cnh tranh ca mt doanh nghip th hin nng lc tn ti, duy tr v gia tng li nhun, th phn trn th trng cnh tranh ca cc sn phm ca doanh nghip. Khi nh gi kh nng cnh tranh ca mt doanh nghip, thng nh gi n kh nng p ng 3 tiu ch nh sau: Cht lng, Gi c, Giao hng. Mun c kh nng cnh tranh, nng cao c nng sut v cht lng cc doanh nghip ny cn sm thay i khng ch v trang thit b, my mc, u t v vn m cn phi p dng phng php qun l cht lng mi, khoa hc hn ph hp vi iu kin v yu cu i vi mi loi hnh doanh nghip. Xy dng h thng qun l cht lng chnh l c s cho vic m bo cht lng hng ho ca doanh nghip. Mun c cht lng cao nht thit phi xy dng v p dng cc m hnh v h thng QLCL tin tin mt trong nhng cng c nng cao sc cnh tranh ca doanh nghip. Hin nay, c th thy rng, chnh s u vit ca h thng QLCL l sc hp dn i vi cc doanh nghip: * HTQLCL mang li li ch nhiu hn khon u t m doanh nghip b ra * Mc tiu ca HTQLCL l tp trung vo s tho mn nhu cu ca khch hng, iu c ngha l h thng hng doanh nghip vo s ci tin lin tc, lin tc.
36
Kha lun tt nghip * B my doanh nghip c vn hnh linh hot p ng yu cu v nh vy mi thnh vin ca doanh nghip u phi thc cao v cht lng. Tt c s vn hnh tri chy ny s gip doanh nghip to ra sn phm ph hp vi th trng, thu ht c khch hng, nng cao c th phn v tt nhin l c s to ra nhng khon li nhun, tng sc cnh tranh . Cng thc cnh tranh th gii di y do t chc nng sut chu AAPO nu ra cho thy yu t cht lng trong qu trnh cnh tranh gi vai tr hng u tng kh nng cnh tranh ca doanh nghip, tng th phn v li nhun: Ti sn cnh tranh - C s h tng - Ti chnh - Cng ngh - Con ngi Qu trnh cnh tranh - Cht lng - Thi gian - Tha mn khch hng - Dch v Kh nng cnh tranh - Th phn - Li nhun - Tng trng - Tnh di hn
Ngun: T chc nng sut chu A (APO)
Cnh tranh l kt qu tng hp ca ton b cc n lc trong qu trnh hot ng ca doanh nghp. Nghin cu p dng cc h thng Qun l cht lng quc t chnh l mt trong nhng phng thc m doanh nghip tip cn v tm cch t c nhng thng li trong s cnh tranh gay gt trn thng trng, nhm duy tr s tn ti v pht trin ca doanh nghip. Hin nay, vn cht lng v qun l cht lng sn phm tr thnh nhn t ch yu trong chnh sch kinh t, trong h thng qun l kinh t thng nht ca nhiu quc gia do nhn thc c mi lin quan gia qun l kinh t v qun l cht lng Qun l kinh t tm v m cng nh vi m, thc cht l mt qu trnh qun l v mt lng, mt cht v con ngi nhm t c mc ch cui cng l khai thc mi tim nng, s dng hp l v hiu qu mi ngun lc, nng cao
37
Kha lun tt nghip nng sut lao ng, nng cao cht lng sn phm, tho mn ti a nhu cu ca x hi vi chi ph thp nht. Gio s Deming, sng lp khoa thng k cht lng tng kt qua thc t p dng HTQLCL ca cc doanh nghip: * Ap dng HTQLCL dn n gim chi ph do t sai li, t phi ti ch li sn phm, khng lng ph thi gian * Thit b c huy ng cng sut cao hn, giao nhn nhanh hn, dn ti nng sut cao * Chim lnh th trng nh nng sut cao v gi thnh h hn, sn xut kinh doanh ng vng v pht trin thm nhiu vic lm Do nng cao c sc cnh tranh ca doanh nghip. Theo gio s Salal-ur-Reman, cht lng khng cn l yu t k thut n thun m tr thnh vn mang tnh cht chin lc hng u lin quan n s sng cn ca doanh nghip, quyt nh n kh nng sinh li. Theo s liu thng k ca T chc cht lng quc t: Nhng cng ty c v th cao hn v cht lng thit lp mc gi cao hn 8% so vi i th cnh tranh v mc thu hi vn u t trung bnh l 30% so vi mc 20% ca nhng cng ty c thang bc thp hn v cht lng . Khi cha p dng cc h thng QLCL, chi ph cht lng cc doanh nghip thng chim 25- 40% doanh thu. Chi ph ny c trang tri ch yu cho vic x l sn phm khng ph hp (60- 65%); cho vic lp k hoch cht lng, thu thp d liu, kim sot cc qu trnh sn xut kinh doanh v phn tch bo co ( 30- 35%), phn chi cho cng tc phng nga thng l rt nh ( 5% ). H thng qun l cht lng s gim ng k chi ph cht lng nh nhn bit, gii quyt v ngn nga cc li ny sinh trong hot ng sn xut kinh doanh, nh gim chi ph bo hnh hoc sa cha sau bn hng. Tt nhin mc gim thc t mi doanh nghip cn ty thuc vo tnh hiu qu ca chnh h thng ca h. H thng qun l cht lng gii phng lnh o khi cc cng vic s
38
Kha lun tt nghip v, lp k hoch khoa hc cho vic thc hin cng vic, vn bn c thit lp h thng, gii quyt cc tn ti v phng nga s ti din, ci tin cht lng thng qua thc hin h thng v cung cp bng chng khch quan cho khch hng v cht lng ca n v. Ap dng HTQLCL p ng c nhng thch thc v cht lng. Cc HTQLCL gip cc doanh nghip xc nh mc tiu cht lng trn c s chu trnh cht lng bt u bng s nhn thc r v yu cu khch hng, th hin trong qu trnh nghin cu trin khai, sn xut, thit lp mt h thng vn bn ghi nhn i hi ca khch hng v kh nng p ng nhu cu . Xy dng h thng QLCL chnh l chp nhn lut chi, ho nhp vo thng l quc t. Khi p dng v c chng nhn ph hp vi cc tiu chun ca HTQLCL quc t, doanh nghip xy dng c lng tin cho khch hng , nng cao uy tn trn th trng quc t, thm nhp thun li hn vo th trng ch yu, doanh nghip c nhiu kh nng tham gia u thu.
2. H thng QLCL- cng c vt qua cc ro cn k thut ca cc nc nhp khu Trong quan h kinh t- thng mi quc t hin nay, cc doanh nghip sn xut kinh doanh hng xut khu phn u theo tiu ch ca cc h thng QLCL v c cng nhn nh gi l cch i c hiu qu theo mt cch tip cn mi, tuy khng phi l mi vn v cht lng c gii quyt khi p dng cc h thng ny, song n l bin php gip cc i tc nhp khu c th yn tm mt phn v cht lng hng ho c nhp khu . S d c nhng yu cu kht khe v cht lng hng nhp khu nh vy l v trong thi gian va qua cc doanh nghip xut khu chy theo xu hng li nhun nn coi nh vn cht lng, nht l cht lng v v sinh an ton thc phm. Nhng yu t ny khng ch c tm quan trng n sc khe ca con ngi trc mt v lu di, m cn nh hng ti sc pht trin kinh t, x hi, i ni, i ngoi v an ninh trt t x hi. Nhng vn nh b in, bnh l mm long mng, cc cht
39
Kha lun tt nghip ixin, tht gia xc nui bng hocmn, thc phm bin i gien... ln lt lm no ng Chu u v nhiu nc trn th gii. i ph vi vn nn ny nhm bo v quyn li ngi tiu dng, cc nc t ra nhng quy nh cht lc hng ho nhp khu vo nc h, ni cch khc h a ra cc ro chn ch cho cc loi hng ho cht lng nh h yu c mi c nhp khu. Nhng ro cn ny khng ch lm tng ng k chi ph cho hng ha thm nhp vo mt nc m chng cn c th lm cn tr v ngn cn hng ha c cc th trng nc ngoi chp nhn. V d vo cui nm 2000, cng ng Chu u ch ra hai gii php phng nga bnh b in ( BSE ): kim tra tt c b trn 30 thng tui v cm hon ton s dng thc n gia sc ch bin t ng vt trong vng 6 thng. Ring nc c quyt nh git b 400.000 con b trn 30 thng tui trong s 2.000.000 con trn ton EU. Vi dch l mm long mng Chu u, phng nga, M phi t 1.800 nhn vin kim dch trong tnh trng bo ng, to ra chi ph tn km do sn phm khng p ng yu cu v cht lng. i khi khng hn ch v mong mun hng ho mnh nhp khu phi t yu cu tuyt i m cn v nhiu l do t nh khc nh mun bo h cho sn xut trong nc, mun nhp hng ca nc ny m khng mun nhp hng ca nc kia, k c nhng l do chnh tr, ngoi giao m tng quc gia s t ra nhng ro cn khng ch trong k thut m cn trong lnh vc thng mi i vi hng ho ca cc nc xut khu. Bi vy cc nc xut khu mun xut c hng ra nc ngoi, nht l sang nhng th trng kh tnh th buc phi nng cp sn phm ca mnh theo yu cu ca nc nhp khu v quan trng hn c l phi thc hin nghim tc cc HTQLCL cng c hu hiu gip h vt ro thnh cng. Ngoi ra, cc nc pht trin p dng mt s iu khon c gi l nguyn tc phng nga i vi hng ho xut khu ca cc nc ang v km pht trin. Cc nc thnh vin ca cc hip nh k thut, thng mi quc t c
40
Kha lun tt nghip th p dng mc bo h i vi hng nhp khu cao hn tiu chun quc t cho php vi iu kin cc bin php ny khng mu thun vi hip nh, c c s v khng nhm hn ch thng mi, h cn c th tm thi s dng cc bin php bo v sc khe ngi v ng thc vt ngn nga ri ro m cha cn c y c s khoa hc da vo nhng thng tin thch hp. i vi th trng chu u- mt th trng ln tiu th cc hng ha xut khu ca Vit Nam, v l mt th trng c nhng yu cu cao v cht lng sn phm, nhiu qui nh kht khe c a ra i vi hng nhp khu ca cc nc th ba nh: Qui nh v sinh i vi nhp khu thy sn nui v sn phm t thy sn nui; Qui nh cc iu kin v sinh i vi vic sn xut v bn cc sn phm thy sn bao gm vic p ng cc yu cu v c s h tng sn xut; cht lng v an ton thc phm; vic gim st kim tra hat ng( ging nh cc yu cu trong h thng qun l cht lng HACCP). T khi cng ng Chu u c thnh lp , lut php EU c bit coi trng vn m bo v sinh an ton i vi thc phm ni chung v hi sn ni ring. Trong quyt nh 46 ra ngy 01/ 07/ 1994, EU qui nh: nc th 3 (ngoi EU) mun xut khu thu sn vo EU phi c cng nhn m bo 3 iu kin tng ng vi EU, l: - Tng ng v Lut Kim sot v sinh an ton thc phm - Tng ng v t chc (c quan Nh nc c thm quyn trong kim sot CLVSATTP) ngang tm vi t chc ny ca EU; - Tng ng v doanh nghip. C th l cc doanh nghip nc ngoi mun nhp khu hng thy sn vo EU phi c cng nhn tng ng vi cc doanh nghip ca EU c v nh xng, thit b v h thng qun l cht lng. Trong qun l cht lng, doanh nghip phi t tiu chun thc hnh sn xut tt GMP, c quy phm v sinh chun v c bit l phi p dng h thng HACCP. Tuy nhin, vic p ng ton b cc yu cu trn khng c ngha l hng ho c t do nhp khu vo th trng EU, khu kim tra nhp khu s quyt
41
Kha lun tt nghip nh hng ho c c nhp khu hay khng. Nh vy, mc d cc doanh nghip t c chng nhn ph hp cht lng, hng ho ca h vn c th khng c chp nhn vo cc thi im khi nc nhp khu p dng cc nguyn tc phng nga nh nhng ro cn k thut hn ch nhp khu. Hn na cc ro cn thng mi thng xuyn thay i v quy nh mi quc gia mt khc. Trong bi cnh kinh t hin nay, vi xu th hi nhp kinh t, c bit khi Hip nh thng mi Vit M c hiu lc, cc doanh nghip Vit Nam c thm nhiu c hi xut khu hng ho ti nhng th trng tim nng c sc tiu th mnh. Tuy nhin, mt trong nhng yu cu gt gao ca th trng tiu dng cc nc ny i vi hng ho chnh thc l cc t chc sn xut cn phi p ng nhng yu cu theo tiu chun quc t v mi trng v con ngi. cng chnh l l do cc ngnh sn xut tp trung nhiu nhn lc nh cc ngnh dt may, giy dp cn phi xy dng cho mnh h thng qun tr trch nhim x hi theo tiu chun SA 8000. Mt khc, trong mt n lc nhm loi b nhiu cuc th nghim khng cn thit hay ni cch khc l ro cn k thut chnh i vi thng mi quc t, 36 t chc cng nhn phng th nghim t 28 quc gia k mt hip nh chp nhn d liu k thut i vi hng ha xut khu. Hip nh c k kt ti Generan Asembly v c thc hin bt u t 31/ 1/ 2001. Theo hip nh ny, cc sn phm c kim tra th nghim bi mt phng th nghim thnh vin ti mt nc s c tt c cc bn tham gia k kt hip nh chp nhn v c php qung co bn sn phm ti t nc h. Hip nh phng th nghim h tr cho hot ng QLCL, to iu kin cho qu trnh hi nhp thng mi quc t cng c k kt thng 11/ 2000. Nh vy c mt c s chc chn thch hp cho cc nh sn xut v xut khu c hng ha c th nghim bi cc t chc c cng nhn tham gia vo th trng ln hn, chi ph thp hn vi vic th nghim li v tng tnh cnh tranh trn th trng quc t.
42
Kha lun tt nghip
II/ THC TRNG P DNG H THNG QUN L CHT LNG CC DOANH NGHIP VIT NAM
1. Mt s h thng qun l cht lng quc t c p dng ti Vit Nam v t chc chng nhn cht lng trong nc Trc khi nn kinh t Vit nam m ca, cc doanh nghip hu ht dng phng php qun l cht lng theo m hnh KCS. y l mt t chc thuc doanh nghip c nhim v kim tra, nh gi v nghim thu sn phm cui cng v giao cho khch hng. Tuy nhin tu vo yu cu cht lng, trnh tay ngh ca kim tra vin v phng tin k thut h tr ca tng doanh nghip m cng tc ny c thc hin di nhng phng thc v mc khc nhau. M hnh ny tuy rng cn thch hp vi nhiu doanh nghip Vit Nam song bc l rt nhiu hn ch: ch coi trng khu kim tra m coi nh trch nhim ca nhng ngi tham gia sn xut, khng c bin php kim sot cht lng trong tng khu v v th rt tn km chi ph v sn phm sai hng nhiu, nng sut khng cao, thc cng nhn thp. Hin nay trong xu th hi nhp, cc HTQLCL quc t ang c tuyn truyn v p dng ngy cng ph bin trong cc doanh nghip Vit Nam nh ISO 9000/9001-2000, ISO 14000/14001, GMP, HACCP, TQM, SA 8000.... v c th lit k theo tng lnh vc nh sau: a/Qun l k thut: + Ap dng Quy trnh thc hin tiu chun v sinh SSOP (Sanitary Standard Operations Procedures) + Tiu chun thc hnh sn xut tt GMP + HACCP b/ Qun l ti chnh: + p dng H thng qun l ti chnh FMS c/ Qun l cht lng: + ISO 9000:2000
43
Kha lun tt nghip + TQM + Gii thng cht lng Vit Nam (1000 im) d/ Qun l mi trng: + ISO 14000:1996 e/ Qun l an sinh x hi: + Qun tr trch nhim x hi SA 8000 + nh gi an ton & sc kho ngh nghip OHSAS T chc chng nhn cht lng Vit Nam Ngoi nhng t chc chng nhn quc t c uy tn ang hot ng ti Vit Nam nh BVQI, DNV, PSB..., tham gia vo hot ng QL nh nc v cht lng ca Vit Nam gm c cc c quan qun l cht lng nh nc, c quan qun l ngnh, c s. C th l: + Tng Cc tiu chun o lng Cht lng (thuc B Khoa hc cng ngh): c nhim v nghin cu v xut vi nh nc v phng hng, ch trng, chnh sch, vn bn php quy v cht lng, xy dng tiu chun cht lng, thanh tra kim tra v nh gi chng nhn cht lng; cung cp thng tin, o to nghip v, hng dn p dng; hng dn thc hin cc quy ch v cht lng; hp tc quc t v QLCL v tham gia cc t chc QLCL nhm xo b ro cn, thc hin tho thun tha nhn ln nhau. Di Tng cc cn c cc c quan chuyn trch ring, mt s t chc dch v k thut nh Trung tm nng sut, trung tm h tr doanh nghip, trung tm chng nhn cht lng... QUACERT: l t chc chng nhn ca Vit Nam do B Khoa hc Cng ngh & mi trng thnh lp, c cc chc nng v nhim v chnh sau: Chng nhn HTQLCL theo ISO 9000, HACCP, SA8000... Chng nhn HTQL mi trng theo ISO 14000... Chng nhn sn phm ph hp tiu chun quc gia, quc t... o to v thit lp mng li chuyn gia nh gi + Cc Chi cc Tiu chun o lng cht lng cc tnh, thnh ph trc thuc
44
Kha lun tt nghip Trung ng: c nhim v nh Tng cc tr phn Hp tc quc t v c s h tr ca Trung tm k thut khu vc ca Tng cc. + Cc t chc QLCL chuyn ngnh Trung ng, cc Cc, B c trch nhim: thc hin cc quy nh chung ca Nh nc v QLCL; lp quy hoch, k hoch v tiu chun ho v cht lng hng ho; ban hnh cc vn bn cn thit cho cng tc QLCL; thanh tra, kim tra cc hot ng QLCL hng ho. Ring vi mt s ngnh c th, chnh ph phn cng cho mt s B trc tip t chc thc hin. 2. Tnh hnh trin khai p dng h thng qun l cht lng ca cc doanh nghip Vit Nam C th ni, trc sc cnh tranh v i hi ca th trng, vic p dng cc HTQLCL theo tiu chun tr thnh mt xu hng ni bt trong cc doanh nghip Vit Nam. Tuy vy, to li th kinh doanh v thc s c nhng bc t ph, vic p dng ny cn c hng i mi, giu sc sng to. M hnh tch hp cc cng c qun l tin tin trn nn tng HTQLCL truyn thng v s h tr ca cng ngh thng tin s tr thnh mt trong nhng hng i mi, trng im cho s pht trin ca cc doanh nghip Vit Nam. 2.1. Tnh hnh chung v hot ng QLCL Vit Nam Vi tinh thn thc hin Thp nin cht lng 1996-2005, hot ng qun l nh nc v tiu chun, o lng, cht lng; dch v h tr p dng HTQLCL c trin khai mnh theo hng hi nhp v lm quen vi thng l quc t * C s vt cht phc v hot ng tiu chun, o lng cht lng tng bc c u t, ci thin. * Cn b ngnh c o to, nng cao trnh nhm p ng c yu cu cng vic mi * Cht lng hng ho c nng ln ng k. Nhiu sn phm c cp du Ph hp tiu chun v nhiu doanh nghip t Gii thng Cht lng
45
Kha lun tt nghip Vit Nam v nc ngoi.

Bng 3: S doanh nghip c cp chng ch HTQLCL n 31/12/2001 ISO 9000 551 HACCP 78 ISO 14000 25 SA8000 3 Tng s 657
Ngun: Cu lc b ISO 9000
Tnh n thng 5 nm 2002 c trn 800 doanh nghip c cp chng ch, trong 488 doanh nghip t chng ch ISO 9000:1994, 227 doanh nghip c cp chng ch ISO 9000:2000, 32 doanh nghip c chng ch ISO 14000, 78 doanh nghip c cp chng ch HACCP, 1 doanh nghip t chng ch QS 9000 (Ngun: Trung tm nng sut cht lng Vit Nam) Trong nhng nm qua hot ng tiu chun v cht lng Vit Nam n lc ho nhp vi khu vc v th gii. Bng chng l nm 1977, Vit Nam c cng nhn l hi vin T chc ISO, nm 1989 tham gia T chc quc t v Tiu chun ho thc phm. Tr thnh thnh vin v tham gia vo U ban t vn v tiu chun v cht lng ASEAN ACCSQ, ang trn ng tham gia vo AFTA, WTO...iu ny thc y qu trnh tiu chun ho v QLCL nc ta theo hng i mi cho ph hp vi kinh t th trng, to iu kin tho g cc ro cn, trao i kinh nghip d dng. Nhiu tiu chun Vit Nam c xy dng trn c s tham kho cc tiu chun ISO. Nm 1991-1992 chng ta xy dng c 213 TCVN hon ton ph hp vi tiu chun ISO. ACCSQ c thnh lp nhm thc hin v thc y tin trnh thit lp khu vc T do thng mi ASEAN (AFTA) thng qua cc bin php tho g, tin ti xo b cc ro cn k thut trong thng mi gia cc nc. T chc ny ng thi to thun li cho cc nc thnh vin trao i kinh nghim v hp tc vi nhau trong hot ng nhm khng ngng nng cao cht lng sn phm ca mi nc thng qua vic p dng cc HTQLCL quc t.
46
Kha lun tt nghip 2.2. Thnh tu trong hot ng QLCL hng ho Vit nam: Vic chng nhn theo tiu chun ISO t nm 1996 qua cc t chc chng nhn ca Anh, Php, Singapore to ra kh nng cnh tranh cho cc doanh nghip Vit Nam. Trong sut qu trnh , cc doanh nghip Vit Nam khng ngng vn ln tip cn v t c cc chun mc chung cu cc nc ASEAN. Vit Nam tham gia chng trnh gip cc nc ASEAN p dng HTQLCL TQM; Din n ISO 9000 c t chc vo thng 7/1996 v thu ht c 900 doanh nghip ng k p dng. Kt qu l trn 600 doanh nghip bo gm c quc doanh, lin doanh v t nhn c cp Giy chng nhn p dng h thng cht lng theo ISO 9000. Gii thng cht lng Vit Nam c B KHCNMT ban hnh thng 8/1995 l mt hnh thc khuyn khch phong tro nng cao cht lng. Gii thng ny c nh gi v tuyn chn theo cc chun mc c p dng EU, M v c bit l hc hi kinh nghim ca Singapore v Niu-di-ln. n cui nm 1998 s gii Vng c trao cho 10 doanh nghip. Vit Nam c gng ho nhp vi gn 200 tiu chun quc t trong l trnh thc hin AFTA v cng b r rng nhng quy ch qun l k thut c lin quan ti thng mi gia cc nc, ng thi cng b cc vn bn tiu chun c p dng khi kim tra hng ho xut nhp khu. Phn u tin ti thng nht cc c ch cng nhn v chng nhn theo khu hiu mt cht lng, mt chng nhn, c cng nhn mi ni. T lm tin gim bt cc th tc kim tra hng ho xut, nhp khu v xo b vic kim tra 2 ln. Vit Nam t chc Hi ngh cht lng Vit Nam vo thng 8/1995 gip cc t chc doanh nghip tip cn vi khi nim mi v nng sut, qun l v p dng HTQLCL. Vi s gip ca cc chuyn gia t nhiu nc hng trm kho o to, tp hun, hi tho v din n c t chc khp ni trong nc, gip cc doanh nghip, cc nh hoch nh chnh sch v cc c quan
47
Kha lun tt nghip nghin cu, qun l tip cn vi nhng khi nim mi v nng sut v qun l cht lng. Vit nam tham gia T chc nng sut Chu thng nht hot ng cht lng vi pht trin nng sut, nhm mc tiu em li hiu qu kinh t. * Tnh hnh thc hin ISO 9000 ca cc doanh nghip Vit Nam Ch t sau nm 1995 khi cc doanh nghip Vit Nam phi trc din vi cc thch thc trong cuc cnh tranh t nhiu pha th cc HTQLCL mi c h nhn nhn ng vi tm quan trng ca n v bt u nghin cu p dng. B tiu chun ISO 9000 c t chc tiu chun ho trong khu vc p dng nh tiu chun ca mnh v ng thi xy dng h thng nh gi v chng nhn theo ISO 9000.
Bng 4: S liu v cp chng ch ISO 9000 hng nm ca c nc
Nm S CC
1996 3
1997 8
1998 12
1999 72
2000 240
2001 216
Tng 551
Ngun: Cu lc b ISO Vit Nam
Qua bng trn ta thy s lng cc chng ch ISO (ch yu l ISO 9002) ngy mt tng v tng kh mnh, t 3 doanh nghip nm 1996 ln 216 doanh nghip nm 2001.
Bng 5: Cc doanh nghip c cp chng ch ISO 9000 phn theo khu vc n
31/12/2001
Khu vc C nc TPHCM S doanh nghip c cp chng ch 551 260 100 47.18 T trng (%)
48
Kha lun tt nghip

Cc tnh pha nam cn li H ni Cc tnh pha Bc cn li 114 102 75 20.68 18.51 13.61 Ngun: Cu lc b ISO Vit Nam
Theo bng trn th Thnh ph H Ch Minh l ni tin phong trong phong tro p dng ISO 9000. Cc tnh, thnh ph khc ngoi TP. H Ch Minh & H ni c s chng ch khim tn, cn mt s tnh thm ch cn cha c doanh nghip no c cp chng ch. Cc doanh nghip nhn chng ch thuc 22 ngnh ngh khc nhau. Trong nm 2000 cc doanh nghip trong ngnh in v in t chim t trng cao nht 16,3%, sau n ngnh xy dng 10,7%, nng nghip & thc phm l 9,53%, thp nht l th cng m ngh 0,39%. Sang nm 2001, in t 21%, c kh 14%, thc phm & ung 11%, ho cht 10% (xem bng di y)
Bng 6: S liu chng ch ISO c cp phn theo ngnh Ngnh in & in t, quang hc Xy dng Nng nghip & TP Ho cht Dt & sp dt Xy dng, VLXD Sp cao su & nha Khc 10,70% 9,53% 7,20% 8,50% 4,20% 8,80% 33,77% C kh Thc phm Ho cht Dt may Xy dng, VLXD Sp t cao su & nha Khc 14% 11% 10% 6% 6% 9% 23% Ngun: Cu lc b ISO Vit Nam Nm 2000 16,30% in t Ngnh Nm 2001 21%
ISO 9000 khng nhng c p dng trong cc doanh nghip ca Vit Nam m cn c p dng cc c quan hnh chnh ca nh nc, c mt s c quan qun l nh nc p dng ISO 9000 v c chng nhn cho
49
Kha lun tt nghip cc lnh vc hnh chnh nh: Chi cc Tiu chun o lng Cht lng Thnh ph H ni v TP. H Ch MInh, S Cng nghip ng Nai, S K hoch v u t Long An.... V cht lng c th thy c s chuyn bin tch cc ca nhiu cng ty, t chc sau khi p dng h thng ny. Tuy vy, khng t ni p dng ISO ch v mc ch t chng ch hoc do yu cu ca th trng xut khu, khng ch duy tr cp nht h thng sau chng nhn. Nhng vn bn, quy trnh, th tc cng nhc, xa ri thc t, cng vic tr thnh gnh nng cho ngi thc hin. * Tnh hnh p dng ISO 14000 ca cc doanh nghip Vit Nam Cho n nay tuy c nhiu chuyn gia nhn nh rng Vit Nam l mt nc hng v xut khu th phi xem xt vic coi ISO 14000 nh l mt yu t quan trng duy tr sc cnh tranh mang tnh ton cu, nhng t l ca vic p dng cng nh chp nhn cc tiu chun ny cha c nhiu nh cc nc pht trin khc trong khu vc. Tuy vy, nhiu doanh nghip c xu hng kt hp HTQLCL vi HTQLMT, ngc li vic hnh thnh v p dng HTQLMT nhng cng ty cha c HTQLCL l hon ton c th thc hin c. Nm 1993 Nh nc ban hnh Lut bo v mi trng, sau nhiu vn bn di lut hng dn thc hin c ban hnh. T nm 1998 Tng cc Tiu chun o lng Cht lng ngh v c B Khoa hc, Cng ngh & Mi trng chp nhn cc tiu chun ISO v HTQLMT v nh gi mi trng (TCVN/ISO 14001, 14004, 1410, 14011, 14012, 14020) thnh cc tiu chun quc gia. Vic p dng cc tiu chun ISO 14000 i vi cc cng ty hot ng ti Vit nam khng phi l mt yu cu bt buc m trn c s t nguyn. Hin nay nh nc ra rt quan tm n vn mi trng v thnh lp Qu h tr bo v mi trng, cc doanh nghip c u tin vay vn vi li sut thp u t cho bo v mi trng. Hot ng ny c bit c khuyn khch v ang tr thnh mt phong tro ti TP. H Ch Minh. Tuy th s hng ng ca cc doanh nghip i vi b tiu chun ISO
50
Kha lun tt nghip 14000 Vit Nam so vi cc nc ang pht trin khc ti Chu cn t, k c s hng hi cng km hn so vi cc nc nh i loan, Hn quc, Nht bn, Trung Quc v Malaysia. Trong giai on ny cc cng ty trong nc vn ng vai tr th ng trong vic p ng cc sc p bn ngoi hn l to chuyn bin tch cc cc kt qu hot ng kinh t v mi trng ca h. C mt vi nguyn nhn: mun p dng HTQLMT doanh nghip phi tn mt khon kinh ph ng k, nhn thc v HTQLMT v ISO 14000 cn rt hn ch, thiu thnh tho v chuyn mn v nhn lc, hin ti cha c p lc phi chng nhn HTQLMT t pha ngi tiu dng trong nc v h cha c y thc v lnh vc ny. Tnh n thng 5/2002 Vit nam mi c 32 doanh nghip t chng ch ISO 14000, trong a s cc cng ty ny u l cng ty lin doanh hoc 100% vn nc ngoi. Cc cng ty ca Vit Nam ch c 5 doanh nghip t chng ch ISO 14000, chim 15,6% trn tng s cc doanh nghip Vit Nam t ISO 14000. * Tnh hnh thc hin HACCP ca cc doanh nghip Vit Nam Nh gii thiu trn, HACCP l HTQLCL c p dng trong lnh vc ch bin v bo qun thc phm, m bo v sinh an ton thc phm. Tiu chun HACCP tng ng vi HTQLCL ISO 9000. Vit Nam HACCP ch yu c p dng trong cc doanh nghip ch bin thu sn xut khu v mt s doanh nghip sn xut dc phm. Vic p dng HACCP trong ngnh thy sn nhanh chng thay i cc din ca ngnh ny: t kim ngch xut khu t gn 2 t USD nm 2001, tc tng trng nhanh. C c thnh tch nh vy l nh c lnh o ca B thu sn, B Thng mi ch o kp thi cc doanh nghip vt qua ro cn, ngy cng c gng p ng nhu cu th trng. Nm 1994 Trung tm kim tra cht lng v sinh thu sn (NAFIQUACEN) c thnh lp kim sot cht lng hng ho xut khu trong qu trnh sn xut t nhng khu u tin v h tr cc doanh nghip p dng HTQLCL theo GMP, SSOP, HACCP. Ngy 8/10/1999 Vit Nam c ng vo danh sch nhm 1 cc nc xut khu thu sn vo
51
Kha lun tt nghip EU do lm tt vic gim st an ton v sinh. Vy l Vit Nam vt c mt s ro cn v ng vng th trng EU th trng rng ln nhng rt kh tnh. Cho n cui nm 2001 c 78 doanh nghip c cp chng ch HACCP, mt s doanh nghip cn kt hp vi thc hin GMP phn u nng cao iu kin t chc sn xut, c bit l c s h tng v mi trng. Do p lc ca th trng xut khu, mt s doanh nghip tng cng u t, nng cp nh xng v thit b cng ngh, loi b hoc hn ch cc tc ng xu n mi trng, c cc c quan chuyn trch cng nhn. Vic p dng HTQLCL HACCP, GMP... cc doanh nghip xut khu em li hiu qu r rt nh: To c s cho cc doanh nghip kim sot c qu trnh sn xut; ngn chn kp thi cc nguy c v v sinh, an ton thc phm; tng tin cy v cht lng sn phm; gim thiu ng k cc khiu kin. Tuy nhin, s doanh nghip t c tin b nh trn cha nhiu, phn ln cc doanh nghip cn li l loi nh v va, hng ca h ch yu tiu th ni a, nng lc yu km, cha ch ng kim sot c cht lng. Kh khn khi p dng HACCP: Quan nim kim tra cht lng theo kiu KCS qu in su vo tim thc h nn mun chuyn sang phng thc qun l mi phi c mt thi gian chuyn tip, kt hp tuyn truyn rng ri li ch ca vic p dng h thng mi. Doanh nghip khng th t tm ra kinh ph thu t vn p dng, nng cp c s h tng. Vn bn php quy v php ch k thut cn thiu nht qun, cha y , cn thiu cc tiu chun v iu kin sn xut v quy ch kim tra i vi cc c s ch bin, tu c, bn c, ch c. Cha c knh thu thp v phn phi thng tin cc doanh nghip. * Tnh hnh p dng H thng qun tr x hi theo tiu chun SA 8000 ca cc doanh nghip Vit Nam
52
Kha lun tt nghip H thng qun tr x hi SA 8000 ngy cng tr nn cn thit i vi cc doanh nghip xut khu, cng chnh v l cc c quan chc nng ca Vit Nam hin ang c nhiu hot ng thng tin, o to, t vn cho cc doanh nghip p dng HTQLCL ny. C th ni, hnh thc xy dng, p dng v chng nhn h thng ny cn kh mi m Vit Nam, song bn cht ca n th khng. Nu mt doanh nghip thc hin tt nhng yu cu ca php lut Vit Nam th vic p dng v chng nhn h thng trn khng c tr ngi g ng k. Tuy nhin cc doanh nghip Vit Nam cn phi c thi gian xem xt yu cu thc t, p lc th trng v x hi c quyt nh ng, trnh chy theo phong tro. V pha cc doanh nghip, mi ch c rt t (n cui nm 2001 mi ch c 3 doanh nghip) t nguyn p dng tiu chun SA 8000, ch yu l cc doanh nghip thuc ngnh da, giy, dt, may, ni thu ht lng cng nhn rt ln. Hn na y l nhng cng ty c mc tiu xut khu hng sang M nn rt coi trng cc ro cn, nht l khi Hip nh Thng mi Vit M c k kt. Trn thc t vic p dng tiu chun ny s thun li i vi cc doanh nghip nh nc hn so v cc cng ty t nhn. Th nht v c ch qun l nhn s ca cc c quan nh nc l thng nht, cc n v phi tun th theo mt h thng lut l Lut lao ng Vit Nam, rt gn vi Lut lao ng quc t. Th hai cc c quan nh nc s c c s ng h v h tr rt ln t pha chnh ph v cc nh qun l Vit Nam, k c ca cng nhn nu h u tranh bo v quyn li ca ngi lao ng. Ngoi ra, mt l do na khin SA 8000 chc chn s ngy cng c nhiu n v p dng v a s cc iu khon ca n ph hp vi Lut lao ng Vit Nam. Vn gi y ph thuc nhiu vo nhn thc v quyt nh thi im p dng ca cc n v v sc p t pha ngi mua hng. Mt s tr ngi trong qu trnh p dng SA 8000 Cc cng ty thng khng lng trc c nhng kh khn s gp trong
53
Kha lun tt nghip qu trnh thc hin, nn hay b cuc hoc thc hin ly l, nht l khi cng ty gp hon cnh kh khn. Mt s cng ty khng th thc hin c ch lm vic khng qu 48 gi/tun Chi ph p dng SA 8000 (nh gi, thc hin thay i) vn cn l mt vn nan gii ca nhiu n v, kh nng ti chnh v nhn lc hn hp khin nhiu n v khng th xy dng ni h thng gim st theo yu cu thc hin SA 8000. Xut hin gii hn ngy cng ln gia cc cng ty a quc gia v cc cng ty t nhn v kh nng p dng tiu chun ny. Khc nhau v bn sc vn ho gia khch hng v nh cung cp.
3. Tnh hnh thc hin cng tc chng nhn cht lng Vit Nam 3.1. Loi hnh chng nhn Bt buc: p dng i vi cc trng hp lin quan ti an ton, v sinh, sc kho & mi trng. T nguyn: bao gm nhiu i tng vi mc ch qung co, nng cao uy tn v sc cnh tranh trn thng trng. 3.2. i tng chng nhn Chng nhn h thng qun l: cc hot ng chng nhn ph hp vi cc HTQLCL theo cc tiu chun ISO 9000, HACCP, ISO 14000, SA 8000... ng thi l hot ng chng nhn t nguyn Chng nhn sn phm: gm c 2 loi: t nguyn & bt buc (tu theo quy nh ca nh nc). Hai loi i tng chng nhn trn y l hai hnh thc khc nhau. Chng nhn h thng to lng tin, cn chng nhn sn phm l khng nh sn phm t mt mc cht lng theo yu cu. Hin nay trn c nc c gn 200 doanh nghip vi khong 20 chng loi sn phm c chng nhn v cp du cht
54
Kha lun tt nghip lng sn phm ph hp tiu chun quc gia TCVN, tiu chun nc ngoi v quc t khc. 3.3. Hot ng t vn chng nhn Nh gii thiu trn, Trung tm chng nhn ph hp tiu chun QUACERT thuc Tng cc o lng cht lng Vit Nam l n v c quc t cng nhn c nng lc trong cng tc nh gi, chng nhn . QUACERT chim khong 40% th phn cng tc chng nhn Vit Nam. Bn cnh QUACERT c khong 20 t chc chng nhn nc ngoi ang hot ng ti Vit Nam, trong c nhng t chc cha ng k hot ng theo lut nh. Cho n nay khong 85% doanh nghip c chng nhn ISO 9000 nc ta l nh t vn hng dn. iu ng ni y l xung quanh vic xin chng nhn h thng cn rt nhiu iu bt cp: mt s doanh nghip th qu tn km xin chng nhn, s khc th ch cn c chng ch cn l l h thng. C nhng doanh nghip thiu nghim tc trong thc v qu trnh thc hin, h ch cn chng ch ni danh ch khng quan tm thc ti cht lng. Ni tm li, hot ng ny cn phi c chn chnh ngay nht l khi n cn qu mi m nc ta. Ngoi ra vic chng nhn HTQLCL cng c nhng im cn yu: Cn thiu hoc khng c cc tiu chun cho nhiu mt hng hin nay Vit Nam; Nng lc th nghim thp, nhiu sn phm khng th c ti Vit nam hoc th c nhng kt qu khng m bo; Nh nc cha c nhiu bin php c th nhm khuyn khch ng vin hot ng nh gi s ph hp v tiu chun. Song nhn nhn mt cch khch quan th hot ng chng nhn Vit Nam, di tc ng ca Php lnh cht lng hng ho sa i v xu th nhn thc ca c cc doanh nghip v t chc chng nhn, hin nay ang trn pht trin mnh.
55
Kha lun tt nghip

III/ NH GI THC TRNG P DNG H THNG QUN L CHT LNG QUC T CA CC DOANH NGHIP VIT NAM V RT RA BI HC KINH NGHIM
1. Thnh tu Cht lng sn phm c nhiu chuyn bin ng k, thm ch c nhng tin b vt bc so vi thi k k hoch ho tp trung v c chng loi, kiu cch, mu m, bao b. Mt s mt hng trc y b hng ngoi ln t th nay cnh tranh c v ng vng trn th trng, c ngi tiu dng a thch. Hng nhp khu c ci thin v pht trin, gp phn ng k tng kim ngch xut khu. Th trng ngy cng di do, a dng, p ng ng k nhng nhu cu a dng ca ngi tiu dng v sn xut. QLCL c pht trin mnh m, phong ph, a dng t thp ti cao, t hp ti rng, t cc b ti tng hp, t thiu ng b ti h thng, to tin cho s pht trin cao hn, ton din hn trong th k ny. Tc cc doanh nghip c cp chng ch HTQLCL ngy cng tng mnh, t 5 doanh nghip nm 1996 n hn 800 doanh nghip vo gia nm 2002. C cu cc doanh nghip c cp chng ch thay i, t 100% cc n v l lin doanh hay 100% vn nc ngoi vo thi im nhng nm 19961998 chuyn thnh 60% ri 75% l cc doanh nghip Vit Nam vo thng 9 nm 2001. V loi hnh HTQLCL, ban u cc doanh nghip ch p dng ISO 9000 th nay p dng a dng hn nh HACCP, ISO 14000, TQM, SA 8000...iu ny chng t cc doanh nghip khng ch phi chu sc p t th trng quc t m cn ca c th trng tiu th ni a. Nhng d th no chng na nh vy l cc doanh nghip c thc hn v li ch v th bt kh khng ca vic p dng cc HTQLCL. Cc ngnh p dng nhiu v c hiu qu nht cc HTQLCL l cc
56
Kha lun tt nghip ngnh dt may, da, giy, thu sn bi l cc mt hng ny ch yu xut khu sang cc th trng nc ngoi ni din ra cc cuc cnh tranh khc lit. t c kim ngch xut khu khong 2 t USD mi doanh nghip trong nm 2002 l mt n lc rt ln ca cc doanh nghip Vit Nam m ng lc quan trng l do s cc doanh nghip p dng HACCP tng ln gp i. Ngoi ra, vic p dng ny cn c m rng cho nhiu khu khc trong qu trnh lm hng xut khu. Vic p dng cc HTQLCL ca cc doanh nghip dn i vo n np vi thc lun b sung, h thng ho ti liu lm c s ph bin v p dng thng nht trong ton doanh nghip, cho mi khu trong dy chuyn sn xut. Vic kim sot ti liu cht ch gip doanh nghip c th kp thi phn tch, nh gi kt qu, tm nguyn nhn sai hng, ra bin php khc phc, x l kp thi. Ngoi ra, nh h thng ho c ti liu cc doanh nghip hiu r yu cu ca sn phm, tp trung c ngun lc to ra sn phm c cht lng cng nh tnh ton c hiu qu p dng HTQLCL do gim sai hng, gim chi ph thi gian, nhn vin, nguyn vt liu, tng li nhun, tng thu nhp. T uy tn ca doanh nghip c nng cao, cn b cng nhn phn khi, yn tm, hp tc vi nhau cht ch hn. Cc doanh nghip sau y l v d in hnh: X nghip may xut khu Thanh tr sau mt thi gian p dng ISO 9002 gim t l sai hng xung di 1%, b tr lao ng hp l nn nng sut lao ng tng 11%, uy tn c cng c, c thm nhiu n t hng, i sng cng nhn m bo, thu nhp bnh qun u ngi tng cao. Cng ty XNK Tn Chu chuyn may gia cng xut khu o Jacket, Tshirt v trang phc th thao, sau 5 thng p dng ISO 9002 t l sn phm hng gim t 30-40% xung 5%. Nng sut lao ng tng 10-20%. Cng ty May Thng li sau 1 nm p dng ISO 9000 tng mc tiu th sn phm ln 20% (nh cht lng tt hn, gi h hn). Cng ty FIDECO sau khi p dng ISO 9000 gim c 1/2 s khiu
57
Kha lun tt nghip ni ca khch hng, tng li rng t 18,5% ln 25%. Cng ty sn xut phanh NISSAN Vit Nam (chng ch ISO 9000 v ISO 14000) l cng ty 100% vn nc ngoi, bng vic p dng HTQLCL ni trn tit kim c 20% lng nc s dng, gim nhim mi trng, nng cao c uy tn vi khch hng. Vi hai chng ch trn, cng ty c th m bo vi khch hng v cht lng sn phm tho mn cc iu kin mi trng, to c li th cnh tranh ngay c trn trng quc t. Nh c vic p dng ISO 9000:2000 t l hng sai li thng thng trn cc cng on sn xut gim t 6-7% xung cn 3-4% Cng ty 247 sn xut cc mt hng may mc xut khu. Nng sut lao ng 6 thng u nm 2000 tng 26% so vi cng k nm 2000. Cng tc t chc qun l iu hnh sn xut lun c i mi, p dng ci tin lin tc cc khu sn xut thc y tng nng sut t 8-10% so vi nm 2000. 2. Nhng nhn t dn n thnh cng * Mt l Nh nc khng nh ng li i mi, chuyn sang c ch th trng theo nh hng XHCN c s qun l ca Nh nc trong nhng ni dung sau: Tin hnh cng nghip ho, hin i ho m trc ht l chuyn i c cu kinh t t lnh vc to gi tr gia tng thp sang lnh vc to gi tr gia tng cao, khuyn khch i mi sn phm dch v, i mi cng ngh, to c th cnh tranh tn ti v pht trin c vi th trng trong nc v th trng xut khu. Theo , Nh nc ang tp trung xem xt, h thng ho lut l, loi b nhng quy nh khng cn thch hp hoc khng cn thit, gim dn cc bin php kim sot trc tip nh thanh tra, kim tra, x l..., tng cc bin php kim sot gin tip v h tr doanh nghip nh cc chnh sch, ch v u t, thu, tn dng, gi, cung cp thng tin, o to v hng dn v nghip v k thut. To sn chi thng thong cho cc Doanh nghip h c th ch ng
58
Kha lun tt nghip v sng to trong pht trin v hi nhp. Lut doanh nghip, Lut thng mi, Php lnh cht lng hng ho v cc vn bn php quy hng dn thc hin ban hnh l c s php l rt c bn v thun li cc Doanh nghip ci tin t chc qun l sn xut kinh doanh ni chung v qun l cht lng ni ring. * Hai l so vi trc cc doanh nghip c bc trng thnh ng k v nhiu mt nh: V nhn thc: thy r vai tr cht lng, u t cho cht lng v tm gii php lm g, lm nh th no nng cao cht lng mt cch hiu qu V u t: h tng c s nh u t nng cp kh nng cng ngh, o to nng cao kin thc v k nng lao ng... V phng php qun l: hng mnh v th trng v khch hng; tng cng k lut cng ngh bng cch lm r v cao trch nhim ca tng b phn v c nhn, tun th cc Tiu chun Quy phm Quy trnh; V qun l cht lng, hn 800 t chc c nh gi, cp chng ch; hng vn cn b nhn vin trong c hng nghn cn b ch cht nh gim c, ph gim c c trang b kin thc c bn v rt ra c nhng kinh nghim qu t thc t l c s quan trng tip tc hon thin, nng cao hiu lc v hiu qu ca h thng c v m rng din p dng. c nhiu doanh nghip t xy dng v xin nh gi, cp chng ch m khng cn c quan t vn hoc ch yu cu t vn mt s vic c th. Cng c mt s cn b ca doanh nghip p dng HTQLCL, hi kin thc v k nng, c mi tham gia t vn hay nh gi i vi cc ni khc. Ngoi ra, vic cc doanh nghip c ch ng quan h trc tip vi th trng bn ngoi trong giao dch thng mi, hp tc u t... l c hi cc doanh nghip c c nhiu thng tin, tip cn vi cc tng mi, phng php mi, tp dt v quen dn vi cc lut chi trn cc sn chi khc nhau. Ba l s quan tm v h tr ca cc cp ngnh t trung ng n a phng. Thng qua cc ti liu, cc phng tin thng tin i chng cc c quan QLCL c gii thiu tnh u vit ca HTQLCL quc t, s cn thit phi p dng
59
Kha lun tt nghip cc HTQLCL trong iu kin hi nhp kinh t th gii. T nm 1995 n nay Tng cc LCL m 4 hi ngh v cht lng (1995, 1997, 1999, 2001) nhm tc ng mt cch ton din n 5 i tng l c quan qun l nh nc, trng i hc, t chc chng nhn, t chc t vn v doanh nghip. Trung tm nng sut cht lng, cc B, ngnh thng xuyn m cc lp tp hun v xy dng v p dng HTQLCL theo tiu chun ISO cho cc doanh nghip trong c nc. Ngoi ra cc doanh nghip Vit Nam cn c iu kin hc tp c nhiu kinh nghim t nc ngoi trong vic p dng HTQLCL. Cc a phng cn h tr cc doanh nghip v ti chnh trin khai p dng HTQLCL theo ISO, i u l TP. H Ch Minh ( c chng trnh h tr doanh nghip p dng HTQLCL: nm 1999 h tr 10 doanh nghip, nm 2000 h tr 50 doanh nghip, nm 2001 h tr 60 doanh nghip, mi doanh nghip 20.000.000VND). * Bn l s xut hin vai tr ca ngi tiu dng trn th trng, hn bao gi ht ngi tiu dng c coi l thng , l ch cui cng m cht lng sn phm phi tho mn v n cng chnh l ng lc quan trng thc y nng cao cht lng. * Nm l s tham gia ca Vit Nam vo cc t chc cht lng quc t. Hot ng tiu chun cht lng ca Vit Nam ang theo xu th hi nhp vi khu vc v quc t nh trnh by trn. * Su l nhng c hi, tim nng m mi quc gia c tha hng mt cch khc nhau. Vi Vit Nam th nhng c hi v tim nng l: Qu trnh i mi t nc ng lc v ho nhp vi tro lu hi nhp kinh t quc t l ng lc thc y nn kinh t v hot ng QLCL hng ho. c v Vit Nam bit tn dng nhng thnh tu ca cuc cch mng KHKT v kinh nghim QLCL tin tin trn th gii. Bit khc phc yu km, kt hp thi c vi tim nng v pht huy ni lc chuyn th b ng thnh th ch ng, chuyn thch thc thnh c hi. Nhng yu t trn y c b tr bi v tr a l thun li, ti nguyn
60
Kha lun tt nghip a dng, u th v sinh thi, du lch, ch bin thc phm, cng ngh tiu dng...Mt nhn t khng th khng ni ti trong thnh tu v QLCL ca Vit Nam l con ngi Vit Nam: cn c, sng to, y ch v ha hn mt nn tri thc tin tin, ng b. 3. Hn ch v nguyn nhn tn ti * Mt l c ch qun l v m tuy to nhiu thun li cho cc doanh nghip nhng vn cha theo kp, cn gy tr ngi cho qu trnh pht trin, t khng nh mnh ca cc doanh nghip, c bit l cc doanh nghip nh v va, cc doanh nghip ngoi quc doanh. Tnh trng lut l cha c thng nht ti mc cn thit i vi tng vn , tnh trng hay thay i, tnh n nh km, s thiu minh bch, hiu v lm khc nhau gia cc c quan qun l... xung quanh vic thc hin Lut doanh nghip, thu thu gi tr gia tng, lm th tc Hi quan. Cn c tnh trng phn bit i x gia cc doanh nghip quc doanh vi cc doanh nghip ngoi quc doanh v u t, tn dng, thu... ca cc c quan chc nng trong vic thi hnh cc ch , chnh sch bnh ng. Ngoi ra tnh trng thanh tra, kim tra ca mt s c quan v cn b c thm quyn gy phin h v tn km cho cc doanh nghip. Cc c quan qun l cht lng trong thi gian qua mi ch thin v tnh cht hnh chnh Nh nc trong vic t chc kim tra xc nhn cht lng ch cha ch trng n vic cung cp thng tin, h tr gip v mt k thut v nghip v cng nh cc dch v khc. * Hai l i b phn cc doanh nghip Vit Nam cn yu km nhiu mt so vi doanh nghip ca cc nc pht trin v cc doanh nghip cc nc ang pht trin mc d c tin b ng k trong c ch mi trong nhng nm qua, l: T duy c, phng php c vn cn chi phi mt b phn khng nh cn b lnh o qun l v ngi lao ng, tiu biu l nhiu doanh nghip lao vo u t i mi cng ngh, sn xut ra hng lot sn phm nhng cha thng
61
Kha lun tt nghip tin tr li r cu hi: sn phm g, sn xut bao nhiu, cho ai dng, gi chp nhn l bao nhiu, i th cnh tranh l nhng ai.... Trn thc t, cc doanh nghip ch ch n li nhun ca mnh m qun mt li ch ca khch hng; ch quan tm n ch tiu tng trng kinh t m khng ti cc ch tiu cht lng; ch ch n cht lng khi c khiu ni ca khch hng; nh gi bng cm tnh, thiu theo di thng xuyn v h thng nn khi xy ra li khng tm c nguyn nhn ch thc; Qun l cht lng phn ln l h ho hnh thc, thng ri vo tnh trng u voi ui chut, chp v nn i khi gia cc b phn li km hm nhau; khng thc hin nghim tc cng tc tiu chun ho, cng tc m bo o lng-th nghimkim tra nn cht lng sn phm khng c m bo; b tr s dng nhn cng tu tin, coi o to l tn km nn khng c tin hnh thng xuyn; cha ch trng khu tm hiu th trng, i th, marketing; th lng khu cung tiu, thu mua nguyn liu u vo v cng tc bo hnh, bo tr k thut. Phn ln doanh nghip vn gi c cu iu hnh cng, ch huy theo chiu dc km hiu qu, trong khi ngi ta v ang chuyn mnh sang c cu mm, iu hnh theo cc qu trnh m bo kim sot ton h thng... Do cng tc tuyn truyn, qung b v nhn thc cn hn ch, chng nhn HTQLCL l hot ng cn mi i vi cc doanh nghip Vit Nam. Thm ch c bit i vi mt s doanh nghip ngi lnh o cn cha hiu bit c bn v h thng qun l cht lng. Mt khc kinh nghim p dng HTQLCL vo thc t ca cc doanh nghip c th li cha c. Nng lc cng ngh vn cn thp v lc hu, va kh thc hin c cc tnh nng cng ngh cao, va hao ph nhiu nng lng nguyn vt liu dn ti cht lng sn phm khng cao m gi thnh li cao, tnh cnh tranh thp. Pht trin ngun nhn lc khng theo kp yu cu, thiu ngi qun l gii, k s cng ngh gii v cng nhn c tay ngh cao. im yu ny l kh khn chnh trong khai thc nng lc cng ngh hin c v khng lm ch c cng ngh hin i...
62
Kha lun tt nghip * Ba l nhiu doanh nghip nht l cc doanh nghip nh cha th tip cn hoc tip cn cha hiu qa vi cc HTQLCL theo m hnh tin b nh ISO 9000, TQM, HACCP. Doanh nghip rt thiu thng tin c trong v ngoi nc. Tnh trng va tha va thiu thng tin, nng lc x l thng tin cha p ng nhu cu lm gim hiu qu hot ng chung ca doanh nghip. Doanh nghip cn lm vic theo kinh nghim, dn sc i ph vi cng vic thc p hng ngy, t c th gi ngh ti nhng vic lu di c tnh chin lc. Mt s doanh nghip tht s cha hiu r ngha, li ch ca vic p dng cc HTQLCL tin tin. Doanh nghip tht s kh khn v huy ng cc ngun lc k c khng cn b c kin thc, k nng t chc thc hin, khng tin chi cho T vn v nh gi - chng nhn. l cha ni ti doanh nghip rt lng tng trong chn la m hnh thch hp trong khi khng t c quan t vn lm vic cha thc s nghim tc v hiu qu. Do c im hnh thnh ca cc doanh nghip nc ta c bit l cc doanh nghip ch bin thu sn l t pht, chp v khng c quy hoch thng nht cho nn h thng my mc thit b cng ngh lc hu khng ng b nn khi mun p dng h thng qun l mi phi b vn nng cp, hon thin nhng iu kin vt cht ti thiu.
4. Bi hc kinh nghim trong vic p dng HTQLCL Phi lun nng cao nhn thc thc hin HTQLCL mi ni, mi lc ch khng phi ch c cc doanh nghip ln, ti chnh di do, nhn lc ng mi c th p dng. Cc cp c thm quyn phi c cc bin php gip doanh nghip t nh gi, tm ra mt mnh, mt yu, t la chn nhng yu t khc phc nhc im v pht huy th mnh nhm ci tin v nng cao cht lng sn phm cng nh cht lng cc qu trnh QLCL trong doanh nghip. Xy dng cc m hnh QLCL mang tnh ph cp, c th p dng cho mi
63
Kha lun tt nghip loi hnh doanh nghip hay cc thnh phn kinh t tt c cc quy m (nh, ln, va) thuc mi lnh vc (sn xut, lu thng, dch v), ngnh ngh (cng nghip, nng nghip, xy dng, giao thng, tiu th cng nghip...). Cc m hnh phi c tnh linh hot, d iu chnh lun p ng c nhng bin ng ca th trng. Cc m hnh QLCL phi m bo khai thc ti a mi nng lc ni sinh v cc nhn t bn ngoi. Cc HTQLCL phi kt hp c tnh hin i vi truyn thng, tn dng thch hp nhng thnh tu ca th gii v pht huy bn lnh vn ho dn tc sao cho ph hp vi yu cu ca thi i mi. Tp trung thc hin cht lng tng hp, tng bc m rng v nng cao, hng ti cht lng ton din, ho nhp vi xu hng i vo nn kinh t tri thc.
64
Kha lun tt nghip
CHNG III
KIN NGH MT S CHNH SCH V GII PHP THC Y CC DOANH NGHIP VIT NAM P DNG CC H THNG QUN L CHT LNG QUC T
I/ CC CHNH SCH V GII PHP V M NHM TO MI TRNG PHP L THC Y CC DOANH NGHIP VIT NAM P DNG CC H THNG QUN L CHT LNG QUC T
1. Ban hnh chnh sch cht lng quc gia to ra sc p buc tt c cc doanh nghip ca Vit nam phi phn u cnh tranh bnh ng v cht lng, nh nc cn ban hnh mt chnh sch Quc gia v cht lng nhm xc nh nhng mc tiu ca h thng cht lng quc gia ng thi vi vic lp k hoch chin lc thc hin chnh sch ny. Chnh sch cht lng quc gia phi ra nh hng chin lc chung cho pht trin kinh t x hi, cho cc ngnh ch cht, cho nhng mt hng xut khu v tiu dng thit yu lm ch th trng trong nc. y s l c s pht trin thnh cc chin lc c th, cho cc ngnh v sn phm c th ca tng n v theo c th ca h. i i v h tr cho vic thc hin chnh sch ny, nh nc cn cng c h thng Lut c lin quan, cc chnh sch khc c lin quan nh thu, tn dng, pht trin ngun lc, khoa hc cng ngh... 2. B sung, hon chnh h thng cc vn bn php quy c lin quan Nh nc cn xem xt, b sung nhng quy nh cho nhng vn mi ny sinh trong quan h thng mi, hp tc u t v thc hin cc tho thun song/a phng, loi b nhng yu cu v bin php khng cn thch hp v b sung cc quy nh v cng tc xy dng, p dng v chng nhn ph hp tiu chun cho cc i tng c lin quan. a ra chnh sch c th khuyn khch cc doanh nghip p dng
65
Kha lun tt nghip HTQLCL, quy nh x pht n v sai phm; cung cp vn bn iu chnh s phn cng, phn cp qun l nh nc v cht lng nhm to ra mt c ch qun l cht ch, c hiu qu, khng chng cho. Xy dng quy nh ch ti v vic x pht khi pht sinh nhng sai phm trong qu trnh trin khai p dng HTQLCL. iu chnh s phn cng, phn cp Qun l nh nc gia B chc nng gip Chnh ph thng nht qun l v Php l v nghip v c bn vi cc B qun l ngnh, nht l ngnh c th; gia Trung ng v cc Tnh Thnh ph trc thuc Trung ng. Cn c s iu chnh cn thit v i tng, ni dung v yu cu ca s phn cng v mi quan h gia c quan chc nng nhm m bo tnh thng nht ca ton h thng, ph hp vi ni dung v chng trnh hnh ng ca Chnh ph, trnh chng cho, trng lp... 3. Hi nhp vi khu vc v quc t trong hot ng qun l cht lng Hot ng QLCL tr thnh mt bin php hi nhp quc t, c th l hi ho ho cc tiu chun quc gia v cht lng v tha nhn ln nhau cc kt qu nh gi v HTQLCL l nhim v m chng ta phi phn u t c nhanh chng a cc sn phm quc gia tham gia vo th trng th gii. Nghin cu hi ho tiu chun quc gia vi tiu chun quc t nhm to ra mt c s chun mc k thut chung trong quan h thng mi gia cc nc thnh vin, y l bin php nhm thun li ho thng mi, thc hin khu vc t do thng mi, trnh kim tra 2 ln gy tr ngi, tn km trong lu thng hng ho, khuyn khch cc doanh nghip t cc chng ch v HTQLCL cn thit. thc hin c mc tiu ny, nh nc cn quan tm hn n vic pht trin, nng cp cc c s h tng k thut v kim tra, chng nhn, m bo s cng bng, minh bch cho cc kt qu chng nhn. 4. Xy dng v hon thin c s h tng cht lng quc gia Xy dng c s h tng cht lng quc gia bao gm vic xy dng v kin
66
Kha lun tt nghip ton cc t chc sau: - C quan cng nhn quc gia: l mt hi ng CNQG thc hin nhng dch v cng nhn i vi cc t chc chng nhn sn phm, chng nhn chuyn gia nh gi hoc chng nhn h thng. Hin ti c quan ny cha c hnh thnh ti Vit Nam, thay vo cc t chc chng nhn sn phm v HTQLCL u do chnh ph, B thng mi phi hp vi ngnh c lin quan cp php. - Cc t chc chng nhn: thit k nhng HTQLCL c hiu qu v c kh nng hi nhp vi mt nn vn ho cht lng. S pht trin ca cc t chc ny rt cn thit cho s hi nhp quc t v cht lng. Vit Nam, chng ta c Quacert l t chc chng nhn cht lng trc thuc B KH-CN-MT hot ng rt c hiu qu v uy tn bn cnh cc t chc chng nhn nc ngoi khc. - Vin m bo v cht lng: chc nng ng k cc chuyn gia nh gi, t chc cc k thi ly chng ch, pht trin gio dc t xa v HTQLCL. Hin ti Vin ny cha c thnh lp ti Vit Nam. - T chc tiu chun quc gia: Nhim v thu ht s tham gia ca cc ngnh cng nghip v thng mi vo cc kho ph bin v p dng tiu chun. Chng ta c Tng cc Tiu chun o lng Cht lng nh l mt c quan u n trc tip qun l mi hot ng v tiu chun, cht lng, c quan ny c t chc tiu chun cht lng quc t tha nhn v hp tc. T chc ny cp php kinh doanh dch v gim nh cht lng hng ho cho cc t chc nh Vinacontrol, Bavicontrol, Asiacontrol... T chc dch v th nghim quc gia: cung cp nhng dch v th nghim quc t c uy tn i vi cc loi sn phm v vt liu quc gia. Hin nhim v ny vn thuc v Tng cc TC-L-CL v cc trung tm L-CL trc thuc. - Phng hiu chun o lng quc gia: nm trong h thng o lng quc
67
Kha lun tt nghip gia v c cng nhn trong h thng quc t nhm m bo hng ho, dch v c trao i trn c s ng tin cy, trnh phi kim tra nhiu ln. Chng ta c phng hiu chun nhng khng phi l mt n v chuyn trch c lp v hot ng theo tiu chun quc t. - Cc hip hi cng nghip v thng mi: Cung cp cc tiu chun, n phm v cht lng, t chc hi tho v tm quan trng ca cht lng v HTQLCL, pht trin dch v t vn p dng cc HTQLCL, h tr ti chnh cho mt s doanh nghip nh, tip nhn tr gip quc t chuyn giao kin thc v QLCL, nghin cu & gii thiu cc sn phm xut khu c li th cnh tranh cao. Cha c hnh thnh ti Vit Nam. - Dch v t vn: gip cc doanh nghip tit kim thi gian, tin bc trong qu trnh p dng cc HTQLCL. hnh thnh m hnh ny Vit Nam. Tuy nhin a s l cc t chc nc ngoi m nhim.
5. i mi hot ng thanh tra kim tra Nh nc v qun l cht lng Phi m bo rng hot ng thanh tra, kim tra Nh nc v QLCL khng ch n thun l kim tra v gim st vic chp hnh lut l ca cc doanh nghip m cn phi hng dn, gip doanh nghip ci tin hot ng cho c hiu qu hn Tng cng thanh kim tra i vi cc t chc chng nhn m bo rng cc t chc ny hot ng ng chc nng, tun th cc quy nh ca php lut Phi o to c mt i ng cc chuyn gia nh gi c chuyn mn nghip v kim tra cht lng khi c khiu ni Phi hp cht ch vi cc c quan, ban ngnh chc nng khc thc hin nhim v thanh kim tra c hiu qu, chng hng nhi, hng gi, hng km phm cht v nht l i vi cc mt hng xut khu ra th trng quc t.
68
Kha lun tt nghip 6. Tng cng nhn thc v p dng v chng nhn cc h thng qun l cht lng Thng qua cc phng tin thng tin tuyn truyn, qung b li ch ca vic p dng HTQLCL trong cc doanh nghip, cho h nhn thc c rng vic thc hin cc bin php qun l cht lng l thit thc cho s tn ti v hng thnh ca doanh nghip, v vy phi t chc thc hin n mt cch tch cc, v li ch ca chnh doanh nghip, khng phi ch tin hnh theo kiu hnh thc sung. Ngoi ra phi c cc bin php thng xuyn bin vic p dng HTQLCL thnh phong tro rng ln gia cc doanh nghip. 7. Cc gii php v thng tin th trng L mt yu t khng th thiu trong cuc chy ua chim lnh th trng ca cc doanh nghip. Doanh nghip mun nh hng v sn xut c sn phm th phi da vo cc thng tin v th trng, nhu cu tim nng, yu cu v cht lng sn phm, ro cn k thut, thng mi...c thng tin tt doanh nghip c c hi p ng c nhu cu ca ngi nhp khu v hng ho, dch v. Nhng thng tin th trng ny c th do doanh nghip t thu thp, tm hiu nhng quan trng hn c l ngun thng tin m cc b, ngnh c lin quan a ra v n c c s chc chn, mang tm chin lc tng th nn s gip doanh nghip c c bc tranh tng quan v c nh hng chnh xc cho sn phm ca mnh. Nhng thng tin ny bao gm thng tin v tiu chun, o lng cht lng cho cc c quan; th l chnh sch, cc vn bn php quy, k thut ca cc t chc quc t v khu vc v QLCL cng nh ca Nh nc Vit Nam; cc tiu chun, quy pham k thut, quy nh, chnh sch v cht lng ca mt s th trng ln; th tc gii quyt tranh chp v CLSP... Trong cc gii php v thng tin th trng khng th thiu nhng thng tin v khoa hc cng ngh, nhng thnh tu v ng dng mi ca cc nc trong vic sn xut ra sn phm, phc v i sng.
69
Kha lun tt nghip 8. Cc gii php v ti chnh v u t h tr doanh nghip trin khai p dng h thng qun l cht lng Cn t ra cc bin php h tr v ti chnh xy dng cc tiu chun Vit nam hi ho vi cc tiu chun quc t, cho hot ng ca cc phng th nghim chun mc quc t ti Vit Nam p ng c khu hiu: 1 ln th nghim, cp 1 chng ch, c tha nhn mi ni. Tng cng h tr doanh nghip v nghip v v k thut nh xy dng tiu chun, kim nh v hiu chun cc phng tin o lng, phn tch, th nghim, nh gi. Khuyn khch cc doanh nghip p dng cc HTQLCL thng qua vic ti tr c thu hi, cho vay vi li sut thp, u tin nhp trang thit b, cng ngh tin tin. ra chnh sch u t dng cc ngun vn nh nc, vay ngn hng, ODA, FDI... tp trung u t nghin cu, trin khai, ng dng cng ngh mi, cng c c s h tng cho cc hot ng xut khu, c chnh sch h tr cc doanh nghip t chng nhn v p dng cc HTQLCL.
II/ CC GII PHP QUN L VI M NHM NNG CAO KH NNG CA CC DOANH NGHIP VIT NAM TRONG VIC P DNG CC H THNG QUN L CHT LNG QUC T
1. Xc nh chnh sch v mc tiu cht lng ca Doanh nghip Cc Doanh nghip cn xy dng chnh sch mc tiu cht lng c th cho mnh ng vi tng thi k pht trin ca nn kinh t x hi v ph hp vi cc vn bn php quy c lin quan. Vi mi Doanh nghip, khi tin hnh sn xut ra mt sn phm hay dch v c xc nh th phi m bo xy dng c 3 khu lin hon theo trnh t v b tr cho nhau nh sau: Xc nh chnh sch cht lng ca Doanh nghip Chnh sch cht lng l v nh hng chung ca Doanh nghip v
70
Kha lun tt nghip cht lng do Lnh o cao nht ca Doanh nghip ra. Mi Doanh nghip c th trng v sn phm khc nhau, yu cu ca s pht trin khc nhau nn chnh sch cht lng cng khng hon ton ging nhau. Mi Doanh nghip a ra chnh sch cht lng ca mnh sao cho ph hp vi mc tiu tng th ca Doanh nghip v bao gm cc cam kt m bo thc hin cc yu cu ra; chnh sch phi c mi ngi thng hiu, ng tnh thc hin. Xc nh mc tiu cht lng ca Doanh nghip - Cn c vo chnh sch cht lng ra v mong mun v cht lng sn phm ca mnh , mi Doanh nghip ra cc mc tiu cht lng chung cho ton Doanh nghip v c th ho ng vi cc n v trong Doanh nghip. Mc tiu cht lng cn c th, c th lng ho v nh gi c. - t c mc tiu cht lng, Doanh nghip phi xc nh cc trng tm cn u t ci tin. Yu khu no phi ch trng u t ci tin khu , k c nhng mc tiu c th cng phi ra mc v thi gian thc hin. Xy dng k hoch cht lng ca Doanh nghip - K hoch cht lng khng nht thit phi lp ring tch ri vi k hoch sn xut, nhng phi th hin r: Nhn bit c cc qu trnh ca H thng Qun l cht lng; xc nh r trnh t v tng tc gia cc qu trnh; m bo cc ngun lc v ci tin lin tc h thng qun l cht lng. Tuy nhin, nn c mt K hoch cht lng ring ng vi trng hp cn tp trung gii quyt nh ci tin, nng cao mt ch tiu c trng hay khc phc mt sai st nghim trng no v cht lng. 2. La chn H thng qun l cht lng ph hp vi cc Doanh nghip Vit Nam Di y l mt s c im c bn ca cc Doanh nghip Vit Nam m chng ta cn quan tm khi la chn HTQLCL cho ph hp vi mi doanh nghip : * Cc Doanh nghip 100% vn nc ngoi v Lin doanh nc ngoi vi
71
Kha lun tt nghip Vit Nam v mt s Doanh nghip ca Vit Nam trong mt s lnh vc c quy m tng i ln v va, c trnh cng ngh tin tin, t chc qun l c n np. Vi b phn ny, vic xy dng cc H thng Qun l cht lng thun li; mt s kh ng c nh gi chng nhn ISO 9000 hay HACCP. V thc cht, cc Doanh nghip ny hi cc yu cu ca ISO 9000 hay HACCP tc l mc yu cu ti thiu cn thit; vn i vi h l ch trng yu cu ci tin, nng cao hiu lc v hiu qu ca H thng, nng cao mc v tin cy v cht lng sn phm - dch v theo yu cu th trng. * Cc Doanh nghip cn li l thuc cc thnh phn kinh t ca Vit Nam, quy m nh v va, trnh cng ngh thp v lc hu tuy mt s ni c u t nng cp tng phn, nng lc ti chnh yu, k thut lao ng km, phng thc qun l iu hnh cng nhc, ch huy theo chiu dc, cn xa l vi qun l theo cc qu trnh. * Cc tng Cng ty ca nh nc c quy m ln nhng tnh trng ph bin vn cn l s sp nhp gia cc n v, cha hnh thnh cc mng lin kt kinh t ng ngha gia cc Doanh nghip vi nhau. Trn y l nhng nhc im v ang tr ngi cho qu trnh Cng nghip ho, Hin i ho ni chung v cho bn thn s vn ln ca tng Doanh nghip. Thc t i hi tng doanh nghip phi ch ng tng bc chuyn sang c ch mi theo cch qun l qu trnh th mi c iu kin lm quen v thch ng vi th gii bn ngoi, vi sn chi c Lut chi chung mang tnh cnh tranh gay gt. Qu trnh ny cng l c hi cc Doanh nghip tip cn thun li vi cc H thng Qun l cht lng tin tin, c nhiu u vit hn. Khi p dng h thng cht lng cn ch n nhng im sau: Trnh cng ngh: Khng nht thit Doanh nghip phi c cng ngh tht tin tin mi phn u c H thng Qun l cht lng theo v c chng nhn. Cht lng sn phm: Doanh nghip sn xut cc sn phm c cht lng cha cao nhng n nh v c khch hng chp nhn t mua v ph hp vi
72
Kha lun tt nghip yu cu s dng ca h, mc d i khi cc sn phm ny khng hon ton p ng ng yu cu Tiu chun k thut quc t hay quc gia nhng vn m bo v cc yu t an ton, v sinh, sc kho v mi trng, vn c th xy dng H thng cht lng theo Tiu chun quc t. Trnh cng nhn: H thng cht lng khng i hi mi nhn vin sn xut phi c hc vn cao, m ch i hi h c o to v t n s thnh tho theo yu cu cho cng vic. Chng ch H thng cht lng l Chng ch t mt t chc c tn nhim ca th trng, nhng s tha nhn cui cng phi l s tha nhn ca ngi tiu th sn phm. La chn h thng QLCL: Mi Doanh nghip cn la chn mt h thng QLCL ph hp vi tnh cht sn phm hng ho v trnh qui m sn xut ca mnh, trnh chy theo hnh thc lm hn ch kh nng p dng. Nhn thc v chng ch: Doanh nghip nn coi vic xy dng, p dng v c chng nhn HTQLCL l mt qu trnh u t v thc hin mt cch nghim tc; p dng HTQLCL l trang b cho mnh mt cng c qun l tt m thiu n s khng em li hiu qu v cht lng cao; tu theo iu kin c th v ti chnh, nhn lc, sc p ca th trng m tng bc p dng cc iu khon ca HTQLCL. Vic xy dng v p dng h thng mi l yu t sng cn ch chng nhn i khi ch mang tnh khch quan m thi. T cc c im v nhn thc nu trn cng nh tu vo c trng sn phm, dch v ca doanh nghip m c th la chn phng n p dng HT QLCL theo M hnh ring bit nh ISO 9000, GMP, HACCP, ISO 14000... y l phng n c th p dng i vi tt c cc Doanh nghip vi nhng thun li v kh khn khc nhau. Tuy gia cc H thng c nhiu im ging nhau (nh mc tiu) nhng khc nhau v cc yu cu c th, cch lm, cch nh gi c th. M hnh kt hp nh: - ISO 9000 (hay HACCP) + ISO 14000
73
Kha lun tt nghip - ISO 9000 (hay HACCP) + TQM - ISO 9000 (hay HACCP) + TQM + ISO 14000 - ISO 9000 (hay HACCP) + SA 8000 c im ca m hnh kt hp l ng thi thc hin y yu cu ca tng h thng chn. Cch ny c th cho hiu qu kp nhng kh khn l Doanh nghip phi t ti trnh cao v qun l, c kh nng ti chnh, c i ng cn b trnh v k nng Ly mt H thng lm chnh: Ly mt H thng lm chnh kt hp vi mt s yu cu ca cc H thng khc nh ly ISO 9000 hay HACCP lm chnh + mt s yu cu ca ISO 14000 + mt s yu cu ca TQM + mt s yu cu ca SA 8000. Tu nhu cu v kh nng m Doanh nghip chn mc ca s kt hp . Cch lm ny nhiu Doanh nghip lm nh mt s ni ch bin thc phm th ly HACCP lm chnh + mt s yu cu ca GMP + mt s yu cu ca ISO 14000; mt s Doanh nghip Dt - May ly ISO 9000 lm chnh + mt s yu cu ca ISO 14000 (chng bi, chng nng, x l nc thi) + mt s yu cu ca SA 8000 nh iu kin lao ng, iu kin sinh hot Dng kt hp ny rt thch hp vi cc Doanh nghip c nh gi, chng nhn ISO 9000 hay HACCP ang chuyn sang giai on duy tr, pht huy hiu lc, hiu qu. Cn lu rng, mi Doanh nghip c nhng c im v iu kin ring; c mt mnh, mt yu ring; khng ai hiu r hn nhng iu so vi chnh bn thn tng Doanh nghip. Do vy, vic cn nhc c p dng hay cha p dng, p dng H thng Qun l cht lng no l do tng Doanh nghip ch ng, cn nhc quyt nh.
74
Kha lun tt nghip
3. T chc trin khai p dng m hnh qun l cht lng la chn Bt c m H thng Qun l cht lng no chn la, cc Doanh nghip cn ch nhng im sau y trong trin khai thc hin. - Cam kt ca Lnh o Lnh o Doanh nghip phi xc nh r s cn thit v cam kt quyt tm thc hin; ra chnh sch, mc tiu; ph bin v thuyt phc mi ngi c nhn thc ng v t nguyn tham gia; m bo cc ngun lc cn thit. Lnh o Doanh nghip cn lp mt b phn gi l Ban ch o hay T cng tc lo vic t chc xy dng v thc hin H thng qun l cht lng. - S tham gia ca ngi lao ng Lnh o Doanh nghip cn phi ph bin, thuyt phc cn b, nhn vin hiu r mc ch, yu cu, ni dung ca H thng Qun l cht lng chn h ng tnh, t nguyn tham gia thc hin. Ngoi ra, Doanh nghip cn chn o to mt s ngi c nhit tnh v trch nhim, trnh v k nng tham gia vo bin son cc vn bn v vo nh gi cht lng ni b - T chc tt vic xy dng cc vn bn H thng qun l cht lng no cng u yu cu xy dng cc vn bn di dng nh S tay cht lng, Th tc hay Quy trnh, Hng dn v cc Biu mu phi th hin c yu cu, ni dung, trnh t cc vic cn lm ca H thng Qun l cht lng theo thc hin, nh gi ni b, xem xt ca Lnh o, b sung, hon chnh sau nhng khong thi gian nht nh. - T chc thc hin Cc vn bn c xy dng, Ban ch o r sot v Lnh o cao nht Doanh nghip duyt, cng b chnh thc thc hin. C qua thc hin mt thi gian khong 3 - 4 thng, li xem xt qua theo di ca Ban ch o v qua nh gi ni b, sa i, b sung. Theo di, phn tch vic thc hin thng xuyn l c s quan trng nht hon chnh, nng cao hiu lc v hiu qu ca h thng.
75
Kha lun tt nghip - ng k xin nh gi chng nhn Vic ng k xin nh gi chng nhn ca mt T chc chng nhn no hon ton do Doanh nghip quyt nh, nu c nhu cu. Doanh nghip cn t nh gi nhiu ln, ti khi no thy l t yu cu th mi ng k xin nh gi chng nhn. - Duy tr H thng Qun l cht lng Xy dng, thc hin, c nh gi, chng nhn ch mi kt qu bc u. Duy tr, tip xc pht huy hiu lc v hiu qu ca h thng , hn na phi nng cao, ci tin n ln mt mc cao hn mi l cng vic i hi Doanh nghip dnh tm sc nhiu hn. Lnh o cao nht ca Doanh nghip cn quan tm ti vn ny bng giao trch nhim theo di, n c thng xuyn ca i din Lnh o, bng thc hin cht ch ch nh gi cht lng ni b v xem xt ca Lnh o theo nh k t nht 6 thng mt ln. Di y l m hnh gii quyt bi ton cht lng: th hin qu trnh thc hin theo h thng, xc nh vn , tm nguyn nhn, ci tin lin tc.
Xc nh vn cht lng Chun ho gii php hiu chnh S cam kt ca lnh o Xc nh hiu qu ca gii php Thc hin gii php ra gii php Tm nguyn nhn
4. Cc gii php kt hp pht huy hiu qu p dng cc H thng Qun l cht lng Ap dng cc h thng qun l cht lng ch l mt trong nhng cng c
76
Kha lun tt nghip quan trng nhm nng cao sc cnh tranh ca cc Doanh nghip Vit Nam. Kinh nghim nhiu nc cho thy, cn kt hp gia nng cao cht lng vi cc yu t lin quan khc pht huy hiu qu p dng cc H thng qun l cht lng, th hin qua cc ni dung sau: i mi t duy v cch lm: Trong iu kin hin nay, cc Doanh nghip tip cn th trng, i mi c cu sn phm cho ph hp vi nhu cu th trng, k c nhng Doanh nghip c trnh cng ngh cao, tim lc ti chnh v nhn lc ln. Ch c th c phng n sn phm hp l sau khi tr li c cu hi sn xut ci g, sn xut cho ai, cng ngh tng ng l g tip cn th trng. Tm cch tip cn mi c hiu qu v cnh tranh tn ti v pht trin l quy lut ph bin, nhng mi nc, mt Doanh nghip c cch cnh tranh khng hon ton ging nhau. Vi cc nc i sau, cnh tranh ch yu vn bng cht lng nhng phi tm cc khong trng. Hin nay gi sn phm Vit Nam vn cao do gi dch v v cc yu t chi ph khc cha c tnh ton hp l Nu khng chuyn nhanh sang qun l theo cc qu trnh vi c cu mm, linh hot th bt c H thng Qun l cht lng no cng kh pht huy c tc dng. iu cc nc nhn mnh trong i mi t duy v cch lm l qun l theo cc qu trnh, l tnh sng to, l tnh ni tri ca sn phm. Nh vy cht lng sn phm tt cha , nu khng kt hp vi t duy cung cp sn phm th trng cn, ch khng phi ch cung cp nhng sn phm m mnh c. Sn phm lun i mi, c gi tr gia tng cao th hiu qu em li cng cao. Pht trin ngun nhn lc: Pht trin ngun nhn lc l yu t c tnh quyt nh cho mi hot ng kinh t - x hi, trc ht l cc Doanh nghip sn xut cng nghip, tiu biu cho lc lng sn xut l tin tin nht. Chnh v vy, cc nc pht trin u coi pht trin ngun nhn lc l chin lc hng u. im c bn ca pht trin ngun nhn lc l to c mt i ng ng
77
Kha lun tt nghip b, c k nng, bao gm c kin thc v kinh nghim tng ng, theo i hi ca cng vic khng ch i vi cng vic ang lm m cn phi chun b y , thnh tho cho cng vic s lm. i ng phi c tnh ton, la chn, gio dc, o to, tri nghim qua thc t, thng xuyn c nh gi, c b tc nng cao. l nhng lao ng kiu mi, khng ch thnh tho cng vic v chuyn mn m cn c tinh thn trch nhim v tnh k lut cao, c vn ho trong li sng. l yu cu quan trng trong vic p dng cc H thng QLCL, vi quan im h thng, phong cch lm vic to ra cc sn phm khng c sai li cho ng nghip cng on sau. V nguyn tc, khng th giao vic cho ngi khng tiu ch nh cho vic y. y l im yu ph bin cc Doanh nghip Vit Nam. Nu cc Doanh nghip khng nhn nhn vn ny mt cch nghim tc, u t thch ng v ch ng trong bi dng, o to th khng th vn ln c. T chc nng sut chu (APO) khuyn ngh cc nc trong khu vc khi bc sang th k 21 "Tng sc cnh tranh thng qua pht trin ngun nhn lc v to thm gi tr mi Hiu qu tng hp ca cc Doanh nghip l gi tr mi c to thm ph thuc vo cht lng ca ngun lc, vo tr tu ca h" Ch c th pht trin tt ngun nhn lc bng o to mi c kh nng pht huy ti a hiu qu ca h thng. T chc qun l: Xy dng phong cch qun l theo cc qu trnh: Theo xem xt, iu chnh hp l hn v c cu t chc, v phn b chc nng v xc nh trch nhim, quyn hn r rng cho tng n v v c nhn; kim sot bng c (yu cu, tin ) cc qu trnh ca sn xut. dnh nhiu th gi hn cho nhng vic ln c ngha ton cc ca Doanh nghip. Lnh o cn mnh dn phn cp, phn quyn cho cc n v v c nhn. y mnh ng dng cng ngh thng tin: Thng sut thng tin trong ni b v vi bn ngoi l mt trong nhng iu kin lm cho t chc c thm sc mnh. y mnh ng dng cng ngh thng tin s gip cho s iu hnh nhanh,
78
Kha lun tt nghip nhy, chnh xc, gim c thi gian v chi ph. chnh l mt trong nhng bc i cn thit khi p dng cc h thng QLCL theo tiu chun quc t. Pht trin kinh t tri thc Doanh nghip: hi nhp, mt trong nhng nh hng i ln l pht trin kinh t tr thc, nn kinh t ca th k 21, nn kinh t c tr gip bi tin b k thut v cuc cch mng thng tin. nh hng pht trin nn kinh t tr thc l u tin pht trin cc ngnh k thut cao, c bit l cng ngh thng tin, coi chng l ng lc chnh ca pht trin kinh t. Trin khai p dng qun l tr thc Doanh nghip l cng c cn thit trong vic qun l ti sn tri thc ca t chc. Doanh nghip cn hiu r v ng dng tri thc mt cch c hiu qu th mi c th p ng nhu cu ngy cng cao ca khch hng v cht lng v sn phm. Ap dng h thng QLCL cn to ra mt h thng kt ni vi nhau, chia s tri thc qua vic p dng CNTT, t chc nghin cu thng qua cc m hnh qun l ph hp, coi trng i hc thc s l mt Doanh nghip, pht trin cng ngh, ph bin v o to kin thc. Trong nn kinh t tri thc lun lun i hi phi c nhng s ci cch quyt lit. l s ci cch trit nn hnh chnh theo hng pht huy ti a s sng to ca mi thnh vin; g b cc ro cn v mt hnh chnh m ch trng vo tnh hiu qu v gi tr gia tng ca hnh ng. ng thi, cn l s hc tp khng ngng, ci tin khng ngng cc quy trnh lm vic, sn xut theo hng gn nh hn, thit thc hn v ng ngha vi n l s loi b khng nui tic cc t duy c. iu ny ph hp vi cc m hnh QLCL tin tin trn th gii.
79
Kha lun tt nghip
80
Kha lun tt nghip
KT LUN
Qua 3 chng ca kho lun ny chng ta c th hiu r v mt s HTQLCL ngy cng c trin khai rng ri ti nhiu nc trn th gii cng nh ang thu ht k c cc doanh nghip ca Vit Nam tham gia; nhng c im v c th ca tng loi h thng; kinh nghim h tr p dng ca mt s nc; phn tch thc trng p dng cc HTQLCL ca cc doanh nghip Vit Nam, tm ra im mnh, im yu t kin ngh bin php khuyn khch cc doanh nghip Vit Nam t ch thy c tc dng to ln v xu th tt yu ca vic p dng HTQLCL trong tin trnh hi nhp kinh t quc t tin ti nghin cu v chn cho mnh mt HTQLCL ph hp p dng nhm nng cao nng lc cnh tranh ca doanh nghip. Trong qu trnh hin i ho nn sn xut nc nh chng ta khng th khng n lc chuyn mnh theo xu hng pht trin kinh t th gii vi 5 chin lc c bn cho s tn ti v pht trin ca cc cng ty, l: nh hng sn phm, dch v theo xu th ton cu ho; m bo cht lng theo tiu chun quc t; thit lp quan h lu di vi khch hng v khng ngng nui dng mi quan h; yu t gi c hp l, linh hot v bit hc hi t sai lm. p dng cc HTQLCL c th coi l p ng c phn ln cc chin lc ny. Hi nhp l con ng tt yu tn ti, tuy nhin i ln t mt nn kinh t k hoch, tp trung, bao cp, Vit Nam ang vp phi qu nhiu tr ngi trn con ng hi nhp. iu i hi mi doanh nghip Vit Nam phi pht huy ni lc, tm ti cho mnh con ng pht trin ng n. Vic hc tp cc nc tin tin v khoa hc cng ngh khng th thiu v tch ri vic hc tp phng php qun l khoa hc. V th nghin cu ti ny c th coi l mt ng gp quan trng i vi s ln mnh v nhn thc cng nh trnh qun l sn xut ca cc doanh nghip Vit Nam.
81
Kha lun tt nghip Chng ta tin tng rng vi ch phn u khng mt mi v mt nn kinh t cnh tranh lnh mnh ca cc doanh nghip trong nc cng vi i ng lao ng c o to k cng, c thc k lut v s h tr ng k ca nh nc Vit Nam, sn phm mang nhn hiu Vit Nam s dn chim lnh c th trng, to uy tn vng chc v em li li nhun cao cho doanh nghip Vit Nam, nhm tng trng kinh t, thc hin tin b, cng bng x hi, bo v mi trng v gip a Vit nam nhanh chng hi nhp thnh cng vo nn kinh t quc t.
82
Kha lun tt nghip
83
Kha lun tt nghip
PH LC 1
GII THNG CHT LNG VIT NAM (GTCLVN)
GTCLVN c ra i theo quyt nh s 1352/Q-TC ngy 5/8/1995 ca B trng B KHCNMT nhm khuyn khch cc t chc sn xut, kinh doanh v dch v nng cao cht lng hot ng, to ra nhiu sn phm c cht lng cao. T nm 1996 n nay, GTCLVN c nhiu ngnh, a phng v doanh nghip trong c nc hng ng v tham gia. Vic t chc GTCLVN cng c ci tin hng nm nhm hon thin c ch tuyn chn v hnh thc trao gii. nng cao gi tr ca GTCLVN, hi nhp vi khu vc v quc t, B KHCNMT ra quyt nh mi s 47/2001/Q-BKHCNMT ngy 15/8/2001 v tuyn chn GTCLVN p dng t nm 2001. GTCLVN c nh gi v tuyn chn trn c s p dng v thc hin 7 tiu ch c bn c p dng nhiu nc chu A, u, Bc M v theo phng thc chm im ca cc chuyn gia nh gi. Bng tiu ch xt thng phn nh mi mt hot ng ca mt t chc c gn kt vi nhau thnh mt h thng qun l, ng thi phi th hin c s tng trng cao ca kt qu kinh doanh. Tham gia gii thng l mt qu trnh hc hi, ci tin. Vic t nh gi mc thc hin theo cc tiu ch ca Gii thng s gip doanh nghip xem xt li HTQLCL mt cch khch quan v tm ra nhng lnh vc cn ci tin, nng cao nn vn ho cht lng ca mnh. Bo co phn hi ca cc chuyn gia nh gi s l nhng hng dn hu ch cho cc doanh nghip khi ng cc chng trnh ci tin. GTCLVN c xt trao tng hng nm cho cc doanh nghip c thnh tch ni bt trong vic xy dng v p dng HTQLCL theo cc tiu ch ca gii v theo 4 loi hnh doanh nghip: sn xut ln, va & nh, dch v ln, dch v
84
Kha lun tt nghip va v nh. S lng gii c trao tng cho cc doanh nghip trong mi tnh, thnh c cn i vi s pht trin kinh t v phong tro cht lng ca tnh, thnh. Da vo s bnh chn ca Hi ng quc gia v GTCLVN, B KHCNMT s ngh Th tng tng bng khen cho ti a 4 doanh nghip xut sc i din cho 4 loi hnh doanh nghip nu trn. Vic tuyn chn s c tin hnh theo 2 cp: cp s tuyn tnh, thnh v cp chung tuyn. Cc tiu ch ca GTCLVN (1000 im): - Vai tr lnh o (120 im) - Hoch nh chin lc (85 im) - nh hng khch hng v th trng (85 im) - Thng tin v phn tch (90 im) - Pht trin ngun nhn lc (80 im) - Qun l cc qu trnh hot ng (85 im) - Kt qu kinh doanh (450 im) GTCLVN nm 2001 c trao tng cho 45 doanh nghip trong c nc, trong c 4 doanh nghip c Th tng Chnh ph tng bng khen.
85
Kha lun tt nghip
86
Kha lun tt nghip
PH LC 2
VIC P DNG ISO 9000, GMP V HACCP TI CNG TY RU NC GII KHT THNG LONG
Cng ty Ru nc gii kht Thng long t chng ch ISO 9000 vo thng 7 nm 2000. HTQLCL theo tiu chun ISO 9000 m Cng ty t c c nng cao theo vng trn Deming nhng vn nng theo cch thc hin c bn ca Cng ty. Chng ch ny c coi nh giy thng hnh i vo th trng quc t. Tuy nhin, do p lc ca nhiu nc nhp khu i hi doanh nghip sn xut thc phm nh Cng ty Thng long phi p dng tiu chun ca HTQLCL thc phm do FAO v CODEX khuyn co. V th Cng ty Thng long quyt nh tip tc nng cao cht lng sn phm bng cch p dng mt phn GMP c s trng yu thc hin HACCP. Cng ty tp trung gii quyt cc khu cn yu km v nh hng ti quy trnh sn xut nh: dch chuyn khu lc v git bng ph hp hn vi iu kin v sinh, ci to khu pha ch, lt li sn, lm ca chng cn trng, tng cng khu x l cht thi, tng kh nng lc, Inox ho thng cha ct ln men, lm li ng ni b cng ty, trnh ng nc... Sau 18 thng n lc p dng cc HTQLCL trn, ngy 27/2/2002 Cng ty Ru nc gii kht Thng long c Trung tm chng nhn ph hp tiu chun Quacert chng nhn HTQLCL ca Cng ty ph hp tiu chun HACCP v: - nng cao tiu chun k thut: dy chuyn sn xut Vang ca Cng ty c kim sot theo hng dn k thut (HD.O9.0 HD.09..23) v cc tiu chun (TC.10.01-TC.10.25) ti quy trnh 09 v 10. - o to v chun b c ngun nhn lc tt: Ton th cn b cng nhn vin tu theo chc trch u thc c v li ch p dng cc HTQLCL v v trch nhim ca mnh.
87
Kha lun tt nghip - Hon thin hn iu kin sn xut: my mc c v sinh, bo dng nh k; vt liu cung ng p ng ng cc tiu chun m bo k thut, nh ca khang trang, sch s... - Hiu qu sn xut kinh doanh tng ln r rt. Cui nm 2001, cng ty t sn lng 6,2 triu lt sn phm v 6,37 t ng , tng 3% v 13% tng ng so vi nm 2000. p dng cc HTQLCL gip Cng ty tit kim c chi ph, ci tin v kim sot c cc qu trnh sn xut, tng kh nng cnh tranh, tin cy v n nh c cht lng sn phm, gim khiu ni ca khch hng.
88
Kha lun tt nghip
PH LC 3
VIC TRIN KHAI P DNG ISO 14000 TI CNG TY GIY THU KHU
m bo s pht trin bn vng trong xu th cnh tranh v hi nhp kinh t quc t, Cng ty Giy Thu Khu (S cng nghip H ni) lin tc u t trng mi hot ng sn xut, kinh doanh ca mnh. Ngoi vic thc hin cc phng thc qun l tin tin nhm nng cao cht lng sn phm. Cng ty v ang tp trung gii quyt nhng vn lin quan ti mi trng, phn u tng sc cnh tranh v khng nh uy tn, trch nhim ca mnh trc khch hng v cng ng. H thng qun l mi trng theo tiu chun Quc t ISO 14000 ang c Cng ty tin hnh xy dng v p dng. y l b tiu chun Quc t c tnh u vit bi n p ng c mi loi hnh doanh nghip v p ng ton din nhng yu cu v vn bo v mi trng trong giai on hin nay. m bo s nht tr v nhn thc cng nh trong hnh ng thc tin, Cng ty t chc o to kin thc v ISO 14000 cho hn 2000 cn b cng nhn vin; i kho st, hc tp n v bn xy dng thnh cng ISO 14000; thnh lp Ban ch o gm Ban lnh o cng ty v ph trch cc n v, Ban t chc trin khai, ban son tho ti liu, mt b ti liu son tho v ban hnh xong gm: - 01 s tay qun l mi trng - 13 th tc t TTMT01 n TTMT 13 Vic trin khai ISO 14000 c tin hnh ng thi ti 3 x nghip thnh vin. Qu trnh thc hin c s kim tra, gim st kp thi ca Ban ch o, nhm nhanh chng khc phc khi xy ra nhng yu t khng ph hp. Mc tiu trin khai p dng ISO 14000 ca Cng ty l qun l s dng hiu qu ti nguyn, nguyn vt liu, ci tin lin tc cng tc bo v mi trng
89
Kha lun tt nghip v iu kin lm vic cho cn b cng nhn vin, t gim cc chi ph cho vic x l cht thi v gim s c mi trng... Nh trin khai ISO 14000, Cng ty m bo c v sinh an ton cng nghip, khng vi phm v qun l nhim, hiu qu sn xut, kinh doanh tng, uy tn i vi khch hng c nng cao... C nhiu thun li hn trong cnh tranh v m rng th trng trong nc cng nh quc t. L mt trong nhng doanh nghip ca H ni c qu trnh xy dng v pht trin bn vng, vic Cng ty Giy Thu Khu quyt nh p dng ISO 14000 khng nh s sn sng tin ti hi nhp ca mnh trong thi gian ti. y l bc i tt yu i vi nhng doanh nghip mun tn ti v ng vng trc xu th cnh tranh gay gt khi cc hip nh v kinh t ca Vit Nam v th gii c hiu lc.
90
Kha lun tt nghip
91
Kha lun tt nghip
TI LIU THAM KHO

1. Vn kin i hi ng Cng sn Vit Nam kho VI, VII, VIII 2. Ngh nh 123/CP nm 1965 v H thng o lng hp php 3. Ngh nh 26/CP nm 1974 v Kim tra cht lng sn phm cc doanh 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22.
23.
24.
nghip Ch th 540 TTg nm 1995 v qun l o lng v cht lng hng ho lu thng trn th trng Php lnh cht lng hng ho nm 1991, b sung, sa i nm 2000 Php lnh bo v ngi tiu dng nm 1999 Cc quy nh php lut v An ton V sinh thc phm LV/2001 Lut thng mi, lut mi trng TCVN ISO 9000:1994, sot xt ln 1, nm 1994 TCVN ISO 9000:2000, sot xt ln 2, nm 2000 Tp ch din n nng sut cht lng, s 1/1999 - s 5/2002 Tp ch Tiu chun o lng Cht lng s 1/2000 5/2002 i mi QLCLSP trong thi k mi Hong Mnh Tun, NXB Khoa hcK thut nm 1997 Qun l CLSP theo TQM & ISO 9000 PGS.TS. Nguyn Quc C, NXB Khoa hc-K thut nm 2000 Bo co tham lun ti Hi ngh cht lng ngnh Thu sn VN nm 2001 Tiu chun o lng cht lng phc v pht trin kinh t v hi nhp, NXB Chnh tr Quc gia, 2001 Bo co tham lun ti Hi ngh cht lng ngnh Thu sn VN nm 2001 Nhp mn HACCP cho cc nh ch bin thu sn - Hip hi ch bin v xut khu thy sn VN, NXB nng nghip, 2000 Bn tin din n nng sut cht lng 2001 5/2002 Nhng iu cn bit v th trng EU - Trung tm t vn v o to kinh t thng mi Bo co cng tc kim tra iu kin sn xut, kim tra cht lng thu sn nm 2000 Trung tm kim tra cht lng v v sinh thu sn Bo co khoa hc Xy dng v thc hin cc d n nng cao cht lng i vi sn phm trng im ca H ni thuc cc ngnh Dt-may, in t-in dn dng; c kim kh, thc phm, vt liu xy dng nm 1996-2000 Phn I & phn II Chi cc Tiu chun - o lng Cht lng H ni/K s Trn Mnh Qun ISO 14000 Ti liu dng cho kho o to ti Lin Minh Hp tc x Thnh ph H ni t 26/3-28/3/2002 Chi cc TC-L-CL H ni Thng 2/2002 B tiu chun ISO 14000 v vn p dng ISO 14000 ti Vit Nam
92
Kha lun tt nghip

Trn Vn Hc Tng cc TC-L-CL Total Quality Control at enterprise level A requisite for succesful export trade of developing countries ITC (International Trade Center UNCTAD/GATT) Tip cn mi trng trong thng mi Vit Nam Tin s Veena Jha/ Lin hip quc ti: Xy dng v kin ngh p dng m hnh qun l cht lng tng hp (TQM) cho cc doanh nghip ca H ni hi nhp vi khu vc v th gii Ch nhim: K s Trn Mnh Qun Ph Chi Cc Trng Chi cc TC-L-CL H ni Ti liu hi tho Cc h thng qun l cht lng & thc tin trin khai ti H ni, ban ch o chng trnh p dng cc h thng qun l cht lng mi trng theo tiu chun v quy nh quc t trn a bn H ni, thng 11/2002 Tn ti: Nghin cu h thng qun l cht lng ton din TQM v p dng thnh cng cng ty dt kim H ni Ch nhim ti: Chu Th Kim Dung/Cng ty dt kim H ni Bo co tng kt ti HACCP nm 2000-2001 ca Cng ty Ru nc gii kht Thng long Bo co tng kt ti Nghin cu xy dng v trin khai p dng m hnh m bo cht lng sn phm theo tiu chun ISO 9000 ti mt s n v trng im ca H ni n v thc hin: Chi cc TC-L-CL H ni, thng 3/2001 Tp ch Hot ng khoa hc 9/1999 Tp ch Tiu chun o lng Cht lng s 1/2003 Tp ch Khoa hc Cng ngh mi trng 10/2001, 4/2002-12/2002
25.
26. 27.
28.
29.
30. 31.
32. 33. 34.
93

Thuc Trang AP Dung He Thong Quan Ly Chat Luong Cua Cac Doanh Nghiep Viet Nam de Nang Cao Suc Canh Tranh Trong Dieu Kien Hoi Nhap Kinh Te Quoc Te

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Thuc Trang AP Dung He Thong Quan Ly Chat Luong Cua Cac Doanh Nghiep Viet Nam de Nang Cao Suc Canh Tranh Trong Dieu Kien Hoi Nhap Kinh Te Quoc Te

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Kha lun tt nghip

Nguyn Thu Hng: A1 - CN9

Kha lun tt nghip

Nguyn Thu Hng: A1 - CN9

Kha lun tt nghip

Nguyn Thu Hng: A1 - CN9

Nguyn Thu Hng: A1 - CN9

Kha lun tt nghip

I/ MT S KHI NIM CHUNG

Nguyn Thu Hng: A1 - CN9

Nguyn Thu Hng: A1 - CN9

Kha lun tt nghip Di y l m hnh m t cc bc pht trin v qun l cht lng:

Vng cht lng Deming

Vng QLCL Demig

Hot ng QLCL khng th tin hnh tch ri nhng iu kin vn ho,

Nguyn Thu Hng: A1 - CN9

Nguyn Thu Hng: A1 - CN9

Tho mn khch hng 14

Kha lun tt nghip

Qun l ngun lc u vo Thc hin sp

o, phn tch, ci tin u ra Sn phm

Nguyn Thu Hng: A1 - CN9

Kha lun tt nghip Di y l s HTQLMT theo tiu chun ca Anh:

Xem xt ban u v tnh trng mi trng

Xem xt ca lnh o, ci tin

Chnh sch mi trng

Thit lp cc mc tiu v ch tiu

Thc hin qun l thng ngy

Xy dng cc chng trnh qun l

Nguyn Thu Hng: A1 - CN9

Kha lun tt nghip

Ngun: Kho st chng ch ISO 9000

Nguyn Thu Hng: A1 - CN9

Nguyn Thu Hng: A1 - CN9

Kha lun tt nghip

Nguyn Thu Hng: A1 - CN9

Kha lun tt nghip

Nguyn Thu Hng: A1 - CN9

Ngun: T chc nng sut chu A (APO)

Kha lun tt nghip

Nguyn Thu Hng: A1 - CN9

Kha lun tt nghip Vit Nam v nc ngoi.

Ngun: Cu lc b ISO 9000

Nguyn Thu Hng: A1 - CN9

Ngun: Cu lc b ISO Vit Nam

Nguyn Thu Hng: A1 - CN9

Kha lun tt nghip

Nguyn Thu Hng: A1 - CN9

Nguyn Thu Hng: A1 - CN9

Nguyn Thu Hng: A1 - CN9

Kha lun tt nghip

Nguyn Thu Hng: A1 - CN9

Nguyn Thu Hng: A1 - CN9

Kha lun tt nghip

Nguyn Thu Hng: A1 - CN9

Nguyn Thu Hng: A1 - CN9

Nguyn Thu Hng: A1 - CN9

Nguyn Thu Hng: A1 - CN9

Nguyn Thu Hng: A1 - CN9

Kha lun tt nghip

Nguyn Thu Hng: A1 - CN9

Kha lun tt nghip

Nguyn Thu Hng: A1 - CN9

Kha lun tt nghip