You are on page 1of 1027
PHAM-HOANG HO F 5 aan § & iy NHA XUAT BAN TRE LOI NHA XUAT BAN CAY CO VIET NAM [a mét céng trinh khoa hoc mang t&m c8 quéc gia vA mang chifa nhiéu tam huyét cia gido su Ts. Pham Hoang H6. Thdi ky dat nuéc cdn chia cét, gido su Pham Hoang H6 4a ting néi tiéng voi cong trinh bién khdo lay tén IA Cay Cé Mién Nam. Sau ngay dat nuéc thong nhét, gido su Pham Hoang H6 vn miét mai lam viéc trong nhitng diéu kign kho khan han ché. Ong 44 bd sung vao quyén Cay Cé Mién Nam m6t b6 phan th4o méc quan trong 6 dia ban céc tinh phia Bac. V6i phan bé sung nay, tip sch Cay Cé Mién Nam dude gido su Pham Hoang H6 d6i tén thanh Cay Cé Viet Nam. Theo gido su Ts. Pham Hoang H6, Viét Nam la dat nudc, c6 mot thc vat chting phong phii hang dau thé gidi véi khodng 12.000 loai khéc nhau. Trong tap sach nay chting ta c6 thé tim thay hang ngan gidng loai tiéu biéu nhat. Mdi gidng loai dugc trinh bay theo nhiing tiéu chi khoa hoc va véi 46 chinh x4c cao. Cling theo nhitng tiéu chi 46, gido su Pham Hoang H6 da cé m6t cach trinh bay van ban hai khéc thudng. Ong dic biét cht ¥ én nhiing tir kép va viét chting thanh mét ti dinh lién vi du: hiénhoa, baotif, thidiép, baotitnang... Ciing cé nhifng tif duc éng thém vao nhifng dau gach ni. Vi du: gid-baomé, gan-phu, hoa-cénh-rdi... Nhitng céch viét 46, tuy khong phd bién nhung chic chdn khong phai la khdng cé ¥ nghia trong nhifng van ban khoa hoc. Nén biét hién nay trén thé gidi chua dé da c6 méy quéc gia - ké cd nhitng quéc gia cé nén khoa hoc tién ti€n - c6 duge mét cong trinh stu tm bién khdo hoan chinh vé tham thyfe vat trén dt nuéc minh, Dé c6 duigc mot cOng trinh khoa hoc nhu Cay Cé Viet Nam, khOng biét phai tn bao nhiéu chit x4m, thdi gian va tién bac? Diéu may man [a gido sit Pham Hoang H6 44 4m tham danh hdu hét cudc di minh dé du tu cho cng trinh nay. Lan dau tién Cay Cé Vigt Nam duge Nha xuét ban Tré han hanh gidi thiéu véi ban doc. Ching t6i hy vong quyén séch nay sé gitip ich kh6ng it cho nhifng ngudi yéu khoa hoc, yéu thién nhién va yéu dat nuéc Viet Nam. NHA XUAT BAN TRE 1999 THAY LOITUA Thycvatchting Viétnam c6 1é gdm vao khodng 12.000 loai. D6 1a chi ké cdc cay 06 mach, chtf khéng ké cdc Rong, Réu, Ném. Nuc ta c6 mét trong nhitng thycvatchting phongphd nhat thégidi. Phap chi c6 khodng 4,800 loai, AuChau 11.000 loai, Andé, theo Hooker, 6 khodng 12-14.000 loai, Vi mot digntich to hdn nude ta dén ba mubi In, Canada chi c6 khodng 4.500 loai, ké ca loi dunhap. CA Bac-MY, rong hon muéc ta gan 65 lan, chi c6 hon 14.000 loai mét it ma théi. Achau, mt lucdja 23 lati rong hon ta, chita khong 14,500 loai, Gan ta, chi cé Malaysia va Indonesia nh4p lai, rong bang 6 lan nu6c ta, mdi c6 s6 lodi cao hon: sé loai phéngdinh vao 25.000 (nhuing hign biét chi vao 5.000). Nguyénnhan ciia suf phongpht dy phifctap. Truéc hét, Viétnam nim trong ving nhi¢tddi, thuanhgp cho sy sinhsdi ndynd cia ‘cdycd. Viétnam khong cé samac. Lai nifa, Viétram nim trén khéi Indosinias ciia vé Tréidt bén ving ty may triéu nam nay, khéng chim ngap du6i bién bao gid. Réi vio Nguyéndai détt, Vigtnam khong bi giébaing phi xua dudi cdc loai, c6 khi khéng tré lai dugc nhu 6 nhiéu noi, Sau rt, Vietnam lai da 1a dudng giaolvu hai chiéu gida thycvétchting phongphii cia mién Nam Trungquéc, cla Malaysia, Indonesja, va trong quakhit gan day, Philippines cdn dugc ndi lién véi ta. Nén, néu 6 ring Amazon, trungbinh ta gap dugc vao 90 loai/ha, 6 Dong-nam-A, ta dém dén dug 160 loai! Sut phongpht dy 18 mot diémphiic cho dantéc Vigtnam. Vi, nhy t6i di viét (1968) *...Hignhoa Ia AnnhAn vogid cita loai Neudi: Hiénhoa cho ta ngudn thife an cinban hingngay; Hignhoa cungedp cho ta, nhat 1A ngudi Vigtnam, ndi sinhsOng ankhang. Biétbao cugc tinhduyén émdep khdi ddu bing m6t miéng Trau, mot miéng Cau. Hdi xva, may ai trong chtingta da khong chao d&i bang m6t manh tre dé ct rin, rdi nhau? Ltic day ngudn s6ng, Hic nhanrdi, chinh Hiénhoa cunge4p cho loai ngudi thtfc uéng ngon lanh dé saysua cing viitry. Lic émdau, cling chinh Cayed gitip cho ta dugcthdo hiéulinh...” Cac digu dy rat ding hon vdi chingta, ngudi Viétnam, ma 6 rét nhiéu ndi dan cdn sOng vdi mot nén Vanminh dua trén thycvat. Nhitng 4nnhdn ciia chingta 4y dang bj hiémhoa bién mit, tuyétchting, vi ring nudc ta 4a bj ddy Ini dén duGi mécd6 antoan, dat maumé da bj xoimdn mat 3 mdt digntich Ién, va cdnh samac dang banhtruéng mau le. Da dén lic, theo tiéng nhac ca mOt bai ca, ta c6 thé hat: “Thdnddn nghe cheng? Son-ha nguybién. Ring day nao con, Xoimon dang tién... Dau con mubn cay lam éméim nui s6ng...” Khotang thucvay 4y chingta c6 phansy phai baotén. Su bdotdn va phuchdi Thiénnhién 6 nuéc ta rat lA c&ipb4ch. Chiing ta c6 thé ty thychién, vi méi ngudi cla chingta, da 1dn da nhd déu cé thé gop phan vao sy bdot6n dy. Yéu nuéc khOng phai chi cdm sting chién dau, hi€n than vit6 qu6c ma thoi. Thdi binh, ngudi kinhdoanh, taora nhiéu cOng an viéc lam mdi cho nhandan, cling d4ng phuc, ding catung? Va chtingta? Bang nhttng citchi nhé hing ngay, suf dng gép clia chiingta quantrong khOng kém: Khong quang bay mét tia lita, mét tan thuéc, 1a ta da gop phan trénh nan chéy ritng. Khong don bay mot cy, la ta da bao vé thiénnhién cita ta. Tréng cay khéng nhifng 1 phansy cha Nha nvéc, hay clia cc cOngty lim nghiép. Chung quanh nha ching ta, chiingta cé thé tim tréng mOt cdy la, dicbiét, hiém cia ving hay chi cé 3 Vigtnam. Nhan dan ta yéu cdycdnh, hoakiéng, nhung nhitng ai nhanrdi cing c6 thé trong cay 1a ho’c mét c4y nao dé vao khoang dt tr6ng, 1a m6t nghiacit, ma cing la m6t thd tiéu khién khOng kém hay, dep. Céc thén, lang, thixd nén c6 m6t cOngvién, hay vudn Bachthdo, khéng I6n thi nhd, dé khoe céc efy la, cy qui cia ving minh, khong bitbudc Ia cay hdtuich hay dep. Cay D6 dau cé gila? Nhung no 1 niém ty hao cho dantdc vi to thai HongBang, dan ta da biét lay tram ty 6. Ban cé biét ring, c4 ngan cay khdc chi c6 6 Viétnam ma thdi! Cac cdy nay con cé thé tréng nhu la cay che bong mat dya 16, quanh nha... C4c lang, c4c quanhuyén, cdc tinh nén tao phongtrao tréng nhiéu loai cay lythi nhu vay. Ta khéng cn dgi dén cdc phongtrio tdng cay gay rifng, khong dgi céc lamvién, lamtrvOng, khu dytrit dé bdo vé tainguyén quibau cho c4c théhé mai sau, ma ta cling ¢6 thé chinh minh, trong moi lic g6p phan vao sf baové thiénnhién ay. Trdng cdc cay la, dcbiét Sy cdn 1a mt yéutS quy€nra dukhdch quantrong: Lan Thiiytién huting (Dendrobium amabile) cita ta, chi c6 mt vudn Bachthdo ngoaiquéc trong dugc va ho ty hao dén ddi da ghi trong “Sach Guinness thé gidi” (1988)! Hing nam, ta cé thé tuyéndwong nha nao, noi nao 44 tréng cay hay, la. Tatnhién 1a c6ng lao 4y tuy khéng bing nhitng ai d4 dem vi khudn nét sin Rhizobium vao dé ting nangsudt ddu-nanh, di tréng dugc cay Dé tao trim, da dunh4p Ita Thdnnéng, hay Nho... Nhung néu cd ngan ngudi, cd trigu ngudi déng g6p cho nonnwéc nhitng “kéhoach nhd” dy, c4 trigu céi nhé ch4c chdn tré nén mOt khdi dés6. Thucvatchting cia ta vdi cd van cfycé nhw vay nhung méi loai déu cé tén tudi va nhiéu d3ctinh riéng cia n6 vocing lythd, Dd ban néngthén hay thanhthj, mdi ngay, mot Khi bu6c ra khdi nha, ban déu sé gp, khong cy nay thi cd no, c6 khi nao ban nghi ring 8 minh cfin phdi biét tén ciia ching khong? Rat can dB ban a, néu ta biét mat, biét tén cha mOt cay, mOt cd, va rdi khi chuingta di dau 46, chtingta sé gip lai n6, nhu gip mot nguvi ban than quen, c6 phai sé 43 Iéloi va chuy€n di dy sé c6 ynghia hon kh6ng?.Caycé, nh tén da néi, khéng phai 1a “cécdy vologi” ma IA nhiing Annhdn nudi dvdng ching ta, chechd, baové cho chtingta, thamchi cdn chita bénh cho chiingta nifa... Hyvong ring tip séch nhé nay sé gidp cho cdc ban tré nhan biét va lam quen nhiéu hon véi nhiing nguvi ban thiénnhién hiuich nay. PHAM-HOANG HO 10-01-1999 Danhti -.11 VAL DANHTU THUCVAT Bophan dinhduéng nao 6 dudi dat va phi ra. Vidu: ci Hanh (do be 14), cd Gimg, Khoai-ngot (do than), ci San (do ré). Khi ci chia nhiéu bot ta cé mot khoai: khoai Mi, khoai Lang. Khi 6 trong khongkhi, mot phan cla day thin phi to ra ta c6 mot gidhanh (ho Lan, pseudabulb). THAN Bophan mang lé. Cay co than mém khong co cocdu haulap liéntuc goi la co : Méngtay, Bac-ha, Dudi. Cay cing c6 nhanh, khong cao lam (dudi 7m) goi la tiéumde (shrub,treelet): Cach, Nguyétqudi, Dinhling. Nhing cay nhu Dau, Sao, Xoai la daimoc. Cay hay cd co thé la day: bo nhu Rau-mudng, leo quan nhu Bimbim, leo nhd voi nhu Nho, Khéqua, hay trudn nhu Bonggidy, Giun. Than 0 dudi dat goi la canhanh (thizome), vidu: cd Cya- ga Panicum repens, Ngai hoa Canna, Bobo..Khi cay s6ng mot nam hay it hon, ta c6 cy nhétnién (annual); khi s6ng 2 nam ta c6 cy IuOngnién (biennial), séng lau hon ta c6 cay danién (perennial). F keép chin ochrea fl, cof alt pie JP vin ‘rhe a kép le m hai Ian kép chin Hinh 1 : Hinhthé va cocdu cia 14. gon phu SA gan chanh cchdi nach las be 12 - Cayeé Viginam Do mot cu6ng (petiole) mang ldy mot phién (limbe). a- Hinhthé: don khi nao chi cé m6t phién duynhat, vidu nhu 14 Xoai, Duddy ; kép la khi nao phién do 14 nhé goi la lé-phu (leaflet) lam thanh (hinh 1), vidu nhu Dau. LA phu c6 thé kép va c6 tén la thidiép (l4-phy bac nhdt) va mang tamdiép. Vidu 14 MAccd c6 2-4 thidi¢p mang nhiéu tamdiép (lé-phu bac nhi). Tamdiép cé thé kép va mang tiidiép (vai Bignoniaceae). Lé don c6 thé nguyén khi bia thang, déu (Xoai, Man) hay c6 rang nhu Hiing.., c6 khia hay thay (lobate) nhu Xake; lé-phu cing thé. Ve hinhthé , xem hinh 2 va 3. Frinh iim joy tind thom thom noe inh rung wun baudue eeu Fanceolite blanerolate ovate oval pric bong hind Gi hank mat giao hin AU ton amgiie inh than, cordate seagate raatate triangular reniform Hinh 2 : Hinhthé cua la. b - Gan: gan la bo xuong cita 14. Co hinh long chim (pinnate) khi nao gan phu di tir mot gan chanh, va gan songhanh vdi nhau, vidu: don: Xoai, Oi , Ot; kép: Maced, hay theo hinh chAnvit (palmate) khi di ti! mot diém nhu cae ng6n chan cia Vit; vidu: don, Bimbim; kép, 14 Gon... hay hinh long (peltate) khi cu6ng gin 6 trong phién: Sen, Dialién, day M6i Stephania Danhti - 13 ‘nhon adi noo o cht ngang om acute ‘acuminate cobras truncate comarginate (5 duct 6 Jong. gat ‘6 rang nbon 6 gai nhon 6 thiy caudate sriotate ccuspidate ‘mucronate retuse ‘hon ‘Ninh dau ¢#n im cht budm trom ‘oft ngnng hinh tim acute sagitiate ‘cuneate truncate cordate . Hinh 3 ; Hinhthé cia 1a. LA-BE Be (sheath) la phin day cia cudng dep ra va 6m ly than (hinh 1). Vidy: be Dita,be Bac -ha, rau Can. Lé-be 1a phién nhé moe hai bén nach 14 (hinh 1). O Hoaban, ché be tra vao phién thudng c6 mot miéng méng 6m léy than, goi 1a mép (ligule). O ho Ram Polygonaceae, co m6t 6ng om Idy than (ocrea, hinh 1). O nhiéu loai, lé-be bién thanh gai; lic 4y m6i lé c6 2 gai 6 noi gén, vidu nhu d Macca. O nhiéu loai ho Dau, 1é-phu c6 1-be phu (stipelle). 14 - Cayeé Vigtnam whim oath chim: tytn ton Hinh 4 : Cac tha: phathoa. PHAT- HOA Hoa c6 Khi codéc nhu Sen, Si, moc 6 chét nbénh nhu Sit hay 6 nach la nhu Bong-dia.. Thudng nhiéu hoa ghép nhau thanh mot phathoa (hoaty, inflorescence): a - Chim (raceme) khi nao c6 mot truc mang nhiéu hoa c6 cong dai hay ngén. Vidu: vai Comngudi, Sodaa (hinh 4). b - Gié (spike) khi nao cO mot true mang hoa khong cong. Vidy : Hue, Made. - Tan (ombel) khi nao hoa dom 6 mot diém va c6 cong dua cdc hoa lén ngang nhau. Vidy: Ngo, Dinhling. d- Tanphong (corymb) giéng tan, song hoa gain dai trén mot tryc thay vi mot diém. @ - Hoadau (dautrang, hinhdau, capitule) khi cic hoa khong cong, gén quanh mot truc phi ra goi la dé phathoa; vidy: Cac e - Tutén (cyme) 14 mot phathoa phan nhanh déu, O tutan nhiphan (dichasium), tit mat gi ra hai hoa khéc, hay hai tryc mang hoa gén nhu thé. Vidu: Statice. O' tutan donphan (monochasium), 6 méi mat chi co mot hoa hay nhanh; tutén hinh dudi bocap, hay dudi méo, khi tit mat chi co mot hoa hay mot truc va hoa ludnludn gan mot bén. Vidu: Voivoi. - Chimtutén (panicle), ding theo nghia rong, phathoa kép, la mot chim mang tutan hay phathoa khde. Vidu: Cach, Xoai, Ngocnit... Tutan cO thé ngdn va gan chung lai thanh mot truc goi la chum (glomerule). Vidu nhu phathoa cia Hung, cia Callicarpa. HOA Hoa moc 6 nach mot 14; 14 4y goi la léhoa (bract,hinh 5). Hoa c6 thé khong cong (peduncle) hay cé cong. Cong mang 2 hay 1 phién goi la tigndiép hay 14-hoa phu (prophylls hay bracteole). Phan cia hoa : 1 + Dai (calyx) 1a cée phién ngoai nhdt cia hoa, Thudng xanh, do céc ladai (sepal) Danhta - 15 eedienm Hinb 5 ; Cac phan cita hoa. lam ra 2.- Vanb (corolla) la cée phién & trong dai. Do cae cénhhoa (petal) thudng 06 mau. Cac ladai hay cénhhoa c6 thé dinh nhau hay ri nhau. Khi dinh, phn rdi la tai (lobes), phan dinh la dng. 3 - Nhuy duc 1a bophan sinhduc duc cia hoa. No do tiéunhuy (stamen) lam ra. Méi tiéunhuy do mot chi (filament), mang baophan (anther) chia phén hoa; phan chiu hai baophdn la chungddi (connective). 4 - Nhuy cai la bophan sinhduc cdi, O vai hoa, dé thdy n6 do nhigu donvi goi la tambi (carpel) lam thanh. Nhu 6 Sagittaria, Hudng, St, n6 do nhiéu tambi. Hoa vita cé bOphan duc va bOphan c4i 1a hoa ldngphai (bisexual); khi chi c6 nhuy dyc hodc nhuy cdi ma thdi, ta co hoa donphdi (unisexual). Cay dOngchu (monecious) 14 khi nao c6 hoa donphai, hoa duc va hoa cai 8 cing mot cay(vidu: Khéqua, Dija, Bap. Cay biétchu (dioecious) khi hoa cai 6 mot cay con hoa duc mot cay khac (vidu: day Méi, Thétl6t, Vallisneria...). Hoa tapphai (polygamous) khi nao cé hoa dyc, hoa c4i_va hoa luéngphdi. 5 - Dinhphdi (placentation) 1a céch gén cla noan vao thaitoa. Dinhphoi c6 thé trécmé (parietal) khi cdc thaitoa 6 phia ngoai thanh cia bau nhuy; trungtruc (axile) khi ching 6 phia truc cla bau noan; trungtam (central) gidng trungtruc ma ngan khong c6; tanlac (diffu) khi noan gn khdp cung trong tambi. O Hung, Cac, noan gan tir day (basiliar). O ho Nho, Chunbau, nodin, trai lai giin 8 néc budng nodn va ta c6 noan treo (pendent ovule), TRAI Trai map (fleshy) khi nao phan ngoai hot mém di (Chudi, Dudd), Dé la mot phiqua (berry) khi tt ca phn ngoai mm di; khi phan trong cimg va bao Vy hot, ta 6 mot quanhanciing (drupe); phan cing bao ly hot hay nhigu hot la nhan (stone, pyrena): Cana, Dita, Xoai, Céc... 16 - Cayed Vietnam Hinh 6 : Cac tha thaitoa. © Thom, Mangcau, phiqua hop lai am nhu mot trai: d6 1a mot trai kép. O Dao- lon-h6t, céi ma ta goi JA tréi that ra la cudng hoa phi ra (gidqua). O Mit, mai ma ta an 1a do dai hoa phi map ra. Qua kho khi phan ngoai méng va kho. D6 o6 thé la: 1- Béqua (achene) khi nao n6 khong nd (ty khai) ra, Dycqua (samara) khi nao béqua c6 canh: Chunbiau, Sao... 2- Nang ( capsule) khi nd ra. Manhnang (follicle) khi no nd bang mot lin: wai Si, Daihdi, Bongdita... Quadau (pod) khi nao n6 nd bang hai lin, cho ra hai manh mang nhiéu hot: ho Dau. Hapqua(pyxis) khi n6 nd nhu mot cai 6 bing mot nap tron: Made, Sam. Silic nhu trai Cai, a mot nang nd doc ra tu day thanh hai manh, chita lai ngan gid véi pai dinhphoi mang hot 6 hai ben. HOT Vitri va dactinh cia hot gidp ta suy ra dactinh cia nodn trucsinh, daosinh, treo, diing v.v.... Tiry (aril) 1a mo chia triligu phatrién tis té, ving quanh noi gan c4n phoi; vidu: Nhan, Cham bao... Mong (caruncle) la mot mo phéttrigén 6 nodnkhdu, vidu 6 Euphorbiaceae; Ichi to, ta goi né a gié-tiy (arillode) vidu 6 Polygala, Evonymus. Phanloai 717 BAN PHANLOAI TONGQUAT la - cdy khOng hoa (khong tigunhyy) 2a - khong c6 than ding mang 14 3a - khong c6 diépluc Nam 3b - co digpluc 4a - do Rong va Nam hop lai Dia-y db - bophan sinh baotit rat nhé; thycvat séng trong nude, it khi 6 dat udt, vo cay Rong 4e - bophan sinh baott rorét (baotimang) tron; cd nhd 6 dét dm, vd cay, trén 1a Daithycvat 2b - 6 than mang 14 3a - khong ré thiéttho 4a - thucvat xanh Sa - thycvat nhé (c6 thé thong dai) Daithycvat 5b - thycvat cing, cao (Psilotales) Khuyétthyevat 4b - thucvat ndu, 4 bién Rong 3b - 66 ré Khuyétthyevat Ib - cay c6 hoa (hay c6 tiéunhyy, coi chimg hoa cai) 2a - tigunoan tran; hot khong 6 trong trai kin Loaté 2b - tiunodn trong tambi, tambi c6 nuém; hot trong trai Biti 3a - gan la thudng songhanh; hoa thudng tamphan, mam mot tidi¢p Dontidigp 3b - gan la thudng long chim hay chan vit; hoa thudng 4-5-phan; mam 2 tudigp Songtidi¢p 4a - hoa 06 dai xanh va vanh thudng cé mau $b - vanh do cénhhoa réi Hoa-cénh-rdi 5b - vanh do cénhhoa dinh nhau (xeni thém Cucurbitaceae) Hoa-canh-dinh 4b - hoa khong c6 vanh, hay hoa train Hoa-vocanh 18 - Cayod Vietnam KHUYETTHUCVAT la - cd khong ré, khong 14 hay 14 nhu vay Psilotaceae Ib - 66 €6 ré 6 14 2a - than c6 dét dé gay; 14 teo, va nhénh theo luansinh; gié 6 cht nhénh Equisetaceae 2b - than khong nhu trén 3a --cd ndi; baotimang tron 4a - cO khong ré (14 chim, tua dang nhu ré) Salviniaceae 4b - 0 c6 re Azollaceae 3b - c6 hay cy phusinh hay 6 dat 4a - than bd 6 dat; la do 4 l4phu gin 6 mot diém Marsiliaceae 4b - cay ¢6 than to ho&e dang nhu Dita Sa - baomé 2 manh Dicksoniaceae 5b - baomé khong nhu trén hay ving 6a - nangquan tron, nhd Cyatheaceae 6b - nangquén dai theo 2 bén gan chénh Blechnaceae 4c - than khong nhu tren 5a - baotiinang to moc 6 nach 1a dau than 6a - than ngan 14 dai hep, dat dm, ban Isoetaceae * * 6b - than dai, 14 ngén 7a - mot thi baotinang Lycopodiaceae 7b - tiéubaotunang 6 trén, dai d dudi Selaginellaceae 5b - baottinang nhé moc thanh nangquan 6 mat dudi 1a hay bia 1é 6a - 14 kép, leo quan, dang nhu than dai Schizeaceae 6b - 14 khong leo quan . 7a - lé non khong u6n cong nhu dudi méo Ophioglossaceae 7b - 14 non u6n nhu dudi méo 8a - baotimang khong cong 9a - baotimang khong vong Angiopteridaceae 9b. Khuyet - 19 9b - baotiinang c6 vong sosinh, do mot nhom tébao Marattiaceae 8b - baotiiang c6 cong 9a - vong sosinh 10a - gan phu tudo Osmundaceae 10b - gan phu thanh mang khong gan to Parkeriaceae 9b - vong daydi 10a - vong ngang; baotiinang chin cing mot Ide trong nangquan 1a - vong 6 dinh; bia u6n vao thanh baomo Schizeaceae 1b - baotimang it, khong baomo Gleicheniaceae 10b = nangquan xéo hay theo kinhtuyén; baotimang chin rdirac hay ti day Ia - vong xéo, liéntue 12a - phién 14 mong, thudng do 1 Idp tébao Hymenophyllaceae 12b - phién 14 khong nu tren 1Ba - 1d kép, rang khong vay, khOng long Plagiogyraceae 13b - 14 don 14a - la ludnghinh Cheilopleuraceae 14b - 1a khong lwOnghinh Dipteraceae 1b - vong theo kinhtuyén: 1b 1b - vong theo kinhtuyén 12a - nangquan phi tron mat dudi 14 18a - 14 c6 long hinh sao 8 2 mat 1a - cinhanh bd; 14 xa nhau (Pyrrosia) Polypodiaceae 14b - canhanh ngén, 14 gan nhau (Elaphoglossum) Aspleniaceae 20 - CAycé Vigtnam 13b - 14 khong c6 Ing hinh sao, lwonghinh 14a - 14 bath khong gan gita, c6 3-5 gan doc Cheilopleuraceae 14b - 1a b&tthy cO gan gitta , 15a - canhanh 06 vay dang Judi; 14 don, céch nhau (Leptochilus) Polypodiaceae 15b - vay khong dang ludi 16a - gan phu roi hay tao mang khong gan td (Lomariopsidoidae) Aspleniaceae 16b - 6 06 gan tu (Hemigramma, Quercifilix) Aspleniaceae 12b - nangquan doc theo gan phu hay thanh congnangquan 13a - phusinh; 14 don, dai; trdcty voi baotimang (Vittarioidae) Adiantaceae 13b - 6 dit; 14 kép 14a - mat dudi 14 ¢6 long 8 gan; 6 khong gan ti (Dictyocline) Thelypteridaceae 14b - mat dudi 14 khong long, c6 bot, hay c6 long nau day, hay c6 vay rairdc Adiantaceae 12c - nangqu’n hay congnangquan 13a - khong baomo, khong, bia pha vao thanh gidbaom6 14a - 14 phy hinh quat; nangquan nhigu nhd Dipteraceae 14b - khong nhu tren 15a - 14 don mot Ian xé hay kép 16a - lé phu nh6; 14 c6 long phun Grammitidaceae 16b - phusinh hay 6 dat, khong long phin 6 1a Polypodiaceae 15 - la 2 lan xé hay kép, 6 long donbao; nangquan tron ‘Thelypteridaceae 13b - c6 baomo hay gidbaomo (bia udn vao) 14a - nangquin 6 bia hay gin bia 15a - cdnhanh, 14 c6 long don hay dabao Dennstaedtiaceae 15b - cAnhanh c6 vay, vay cO khi rit hep nhu long 16a - 14 hep dais congnangquan doc theo bia (Vittarioidae) Adiantaceae 16b - 14 khong hep dai Khuyet - 21 17a - baom miéng hudng vé bia 18a - cu6ng khOng dét; thidiép khong dé; baom6 dai, vay rat hep (Lindseoidae) Dennstaedtiaceae 18b - cudng hay thidiép co dét Davalliaceae 17b - migng baom6 khong hudng vé bia 18a - nangquan gan trén mot thiy xép vao cia biaAdiantaceae 18b - nangquan dude bia xép vao baové (Pteridoidae) Adiantaceae 14b - nangquan khong 6 bia, hay vita 6 bia va trong la: 14d 4b - nangquan khong 6 bia, hay vita 6 bia va trong 14 15a-congnangquin dai, ngay hay cong 16a - vay 6 day cudng hinh ludi; mach gé 6 day cu6ng hinh chi X; baomo dai, ngay Aspleniaceae 16b - vay 6 day cudng khong hinh ludi; mach gé 6 day cuéng hinh chit U; baomé cong, cdt ngang gan phu Athyriacene 15b - nangquan tron 16a - 1 don, cudng c6 dét; baomo hinh than Osmundaceae 16b - 14 khong nhu trén 17a = song khong ranh 6 lung Aspleniaceae 17b-- song c6 ranh 6 lung 18a - 14 khOng long, gan hinh mang; baom6 hinh long (Cyriomium, Cyrtogonellum) Dryopteridaceae 18b - 14 06 long 19a - long donbao, it nhét cing & gan chénh; baom6 tron hay hinh than 20a - day cu6ng phi, c6 vay nau do (Hypodematium) Aspidiaceae 20b - day cu6ng khong phi, khong vay nau dd Thelypteridaceae 19b - c6 long dabao (Crenitis) Aspidiaceae 22 - Caycé Vigtnam PSILOTACEAE : ho Léatang 1 - Psilotum nudum (L.) Beauv... Léating tran, Bui nho, thudng © dat, khong long, khdng ré, cé cAntrang thaythé. Than xanh, chia nhdnh (| luéngphan nhiéu fn,'cao 20-80 cm; phan non c6 3 Ay canh tron. La rat nhé, nhu vay xoan. Baotiinang 6 tn CY canh than, trontron, c6 cong rat ng&n, man vang; i budng 3, nd doc; baotir mot thd. 2n=200. | Dét dm, trén cat: Caolang, Handi, 5 Dandng..dén Ponlo-panjang, Chda psilotin (=glacosid -phenol); ngim ruga tri dap; dang nhu tra: x6; ch6ng vikhudn. - Terrestrial or epiphytic; steem rootless, dichotomous, triquetre; leaves reduced to scales, 2. Psilotum complanatum Sw.. Léating dep. C6 phusinh, dai dén 1 m; cainhanh khdng ré; than dep, rong dén 3 mm, day 0.3 mm, khong long, khéng Id, xanh, lwOngphan nhiéu Yan; léng cO gan gitta, Baotimang 6 canh than, trontron: budng 3, nd doc; baott mot tha, Phusinh treo trén vo cay 3 ving néng; tim lai 8 Viétnam. ~Epiphytic; steem rootless, flattened, dichotomous, aphyllous. LYCOPODIACEAE : ho Thachting. Giéng Lycopodium nay cé thé tach ra lam 3 gidng nhu sau: ja - than chia nhanh bang /dédngphan déu, chd khong c6 than chanh troi va nbanh; 14 thu va I thuOng nhu nhau, 1 thy khong rong, khong hinh long ‘Huperzia Bernh. Ib - than mang nhdnh rérét, co chdi bd, than chénh trdi hon nhanh it nhieu; 1a thu khdc la thudng, dom thanh choy dai 2a - chiy ditng, cd cong hay khong, 6 hing cia than hay thong Lycopodium L. 2b - chay thong va c6 cong hay ding va codéc Lycopodiella Holub. 3 + Huperzia cancellata (Spring) Trevis. Thachtang boi. Cé phusinh thong, dai dén 40 cm, 2-4 lan luangphan déu; thin to 2 mm, duge 14 nam phi lay. La map, dai, nhon, dai 3-4mm, rong 0,75mm. Chay 6 chot nhanh, hep hon phin khong thu. voi baotidiép dai vao 1,5 mm. Baottnang trontron, hai manh nhu nhav. Nui cao: Sapa. -Epiphytic, stem dichotomous: leaves 3-4mm long: strobile narrow (Lycopodium cancellatum Spring). 4 - Huperzia carinata (Poir.) Trevis. Thachting song. Cé phusinh; than thong, 1-4 lan luongphan, dai 20-80 cm, rong cd 2 mm; 14 dai 1 cm, tamgiac hep, sip 4p ao than. Chuy 6 ngon; baotidiép nh ld thuong, song ngin hon; baotimang hinh than, nd bang hai manh bang nhau. ‘Trungnguyén: BIN. -Epiphytic, stem forked; leaves 1cm long, appressed and narrow, merging into sporophylis (Lycopodium carinatum Desv). 5 - Huperzia chinense (Christ) Ching . Thachtang Trungquée. Cé Gd dét; bui nhé, cao 10-15 cm, 1-2 Tan Iu@ngphan; than to 1-1,5mm, hinh tru. La nhiéu, moc vong, hep dai 4-7mm, rong 1 mm, nhon, bia u6n xudng, gain ding vao than. Baotinang 6 nach 1a gan ngon, hinh than, nd bang hai manh bang nhau. Thac Angkroet, Dalat, -Terrestrial, leaves appressed; sporangium on stem upper part (Lycopodium chinense Christ). 6 - Huperzia hamiltonii (Spring) Trevis. Thachtang Hamilton. C6 phusinh. than ding hay thong, dai dén 50 cm, chia nhénh ludngphan, to vao 1,5 mm. La bay ra, hep dai, do 6-15 x 3-5 mm, King. Phan thu 6 1/2 trén clia,than, vdi baotudiép y nhu 14 thuong nhung hoi nho hon: baotimang hinh than, vdi 2 manh bing nhau. Trén than cay co réu, trén da, nai cao: BT. -Epiphytic or epilithic; leaves narrow; sporangium at the upper part of stem (Lycopodium hamiltonii Spring). 7 - Huperzia subdisticha Mak. ‘Thachting songdinh C6 phusinh co than dai 30-40 cm, Tuéngphan, rong 2-3 mm. La dai 7-10 mm, rong dén 4mm, bid u6n xudng, gin thing géc vao than. Chuy 3 dau nhanh, hep, dai; baotimang rong 1,7 mm cao 1,2 mm. Tamdao. Co khi xem nhu 1a H. hamiltonii. ~Epiphytic; sporophylls a little more narrow than vegetative leaves. Lycopodiaceae - 23 24 - Cayed Vietnam 5 biotdiep O serrate; sporangium at upper 8 = Huperzia obovalifolia (Bon.) Thachting xoanngude. C6 phusinh c6 than thong dai 20- 30 cm, 2- 3 lan ludngphan. La xoan-6e, xoan, dai | cm, thudng nam vao than, gan gita 15. Chuy dai 15 em, 1- 2 lan luGngphan; baotitdieép nhd, xoan tron, nd bang 2 manh y nhau. Nui cao: Quangtri, Nhatrang, Dalat. ~Epiphytic; leaves appressed; strobiles very narrow, forked (Lycopodium obovalifolium Bon.). 9 - Huperzia phlegmaria (L.) Roth, Rau cay. Co phusinh c6 than thong, dai 30-100 cm, 1-4 Tan lwngphan to 3 mm. La xoan tamgiéc, rong nhdt 6 day, dai 6-13 mm, gin thang g6c vao than. Chuy ngon nhanh, dai co khi dén 16 cm: baotidiep nhé, dai cd 1 mm, cd véi baotinang; baotiinang nd lam 2 manh nhu nhau. Riing vang noi cao: Langbian; 1. -Epiphytic pendent 20-25em long: strobile narrow, 2-3-forked (Lycopodium phlegmaria L.). 10 - Huperzia salvinoides (Herter) Alston. Thachtang béo. CO phusinh c6 than luGngphin déu, to vao 1 mm. La nho, gan theo 4 hang, xoan rdng, vio 1 mm, day, cting, gin nhu khéng cudng, Chuy 2 4 ngon nhanh, hep vdi baotidiép nho; baotinang trontron, ty Khai bang 2 manh bang nhau. Ritng, BT. Nhiéu loai Huperzia ding tri binh Jin sém Alzheimer; chang cé alcaloid, ~Epiphytic pendent; leaves broadly ovate, 5-10mm (Urostachys salvinoides Herter). 11 - Huperzia serrata (Thunb.) Trevis. Thachting rang Cd é dét. Than diing, cao 8-20 cm, don hay ludngphan 1-2 an, La thon hep,vio 2-3 x 0,4 cm, tuongdéi méng, gin gitta r6, bia c6 rng khéng du. Baotiinang 6 ndch 14 khong khdc I thudng, hinh than, mau vang tuoi. _ Nui tit 1.000 m tré lén: Sapa, Dalat. C6 var. ding trj triguchting cua Alzheimer, va gay co mat. ~ Terrestrial; leaves narrowly lanceolate, irregularly part of stem (Lycopodium serratum Thunb.). 2.- Huperzia squarrosa (Forst.) Trevis. Thachtong vay. CO phusinh: thin thong, dai 30-70 em, 1-2 fan ludngphan, to 4-5 mm. Lé hep, nhon, thudng ding ra, bia nguyén. Chuy dai 4 chét nhanh; baotidiep khOng khac }4 thuting, chi hoi nho hon; baotinang hinh than, nd thanh 2 manh khong bing nhau. Than cay, da 4m, ving adi: Phokhdnh, Dalat. : stem 1-2-forked; leaves narrow, acute, 10-15 cm long; strobile narrow (Lycopodium squarrosum Forst.). 13 = Lycopodium casuarinoides Spring. Thachting duong. C6 G dat: than hoi trun, dai, cing, rong co 2 mm, luOngphan déu. La thua, hinh kim d tren than, songdinh 6 nhanh. Chuy 6 nhanh canh, dai 2 cm; baotiidi¢p khac 14 thudng, nhd rong hon. Sapa, Dalat. : strobile stalked, narrow: sporophylls very different from vegetative leaves. 14 - Lycopodium clavatum L. Thachting dui. C6 d déi; than bo, mang nhdnh ding cao 10-250 om, rong cd 2 mm, luSngphin. Lé hep, hai dp vao than, co mi Chuy 6 cong dai, hep; baotidi¢p khdc 4 thudng: baotiinang hinh than, nd bang 2 manh. 2n=S0, 68. Noi,.dm, trang, vung nui: Sapa, Dalat. Baotit loitiéu, tri kiét. ~Terrestrial: strobile long stalked, sporophylls yellow, very different from vegetative leaves. 15 - Lycopodium complanatum L.. Thachtiing dep: American Clui CO G ddi dm: than bd, co ré batdinh; nhanh IuOngphan theo hinh quat. sp theo 4 hang, gai, dp vao than, dai 3-4 mm; 6 nhanh ngang, 1 hoi didiép. Chuy 6 chot nhanh, co cong 16, dai 2,5-3 em: haotidiép xoan, c6 ring, c6 mai; baotunang hinh than, nd thanh 2 manh bang nhau. Loitiéu, 66 gan. Ndi cao: Caolang, Hoangliénson, Dalat. -Terrestrial, leaves in 4 rows; strobile with sporophylls different from vegetative leave Lycopodiaceae - 25 26 - Cayed Vigtnam SELAGH 16 - Lycopodiella cernua (L.) Franco & Vasc.. Thachtang nghién. Co d ddt, than bo roi ding cao 20-60 em, rong dén 5 mm. La nhu yay hep. Chuy & ngon nhanh, thong, mau vang, dai dén | cm: baotidiép khac 14 thudng, xoan tamgiac, co ria long: baotunang xoan ngang, né bing 2 manh. Khap caodo, noi am: BTN. Dang trangtri. Canh phoi khé ding nhu tra, dang, tri sét. -Terrestrial; strobile pendulous with sporophylls pale yellow, ciliate at margin (Lycopodiun cemuum L.). INELLACEAE : ho Quyénba. 17 - Selaginella tamari Quyénba trudngsinh Cé 6 than depdep; nhinh thanh bo nhu mét id to, phan chét ludngphan nd hay ra trén mat dat lic dm, va xép cudn lai hic kh nhu vay nhon, dot 6 mat dudi, Baotiidiép hinh tamgiac; daibaotir to 400 p, ti€ubaotts to 50 pp Tren da. dat kho dya bién dén 500 (2.000) m; BT. Tri viém gan, vang da, cam méu; tri phong. ~Tutted reviviscent herb with caudex formed by aggregated leafy branches (Slachygynandrum tamariscinum Beawv.). 18 - Selaginella biformis A.Br. ex Kuhn. hai-dang CS C6 than bd ri ding. m: chim, 06 long min. La canh 3mm, bia tren cr ngang, ¢6 tai, hinh phdng: ki bung nho hon, xoan, 6 mui. Chuy dai 7-8mm, anh; baotudiép xoan; dgibaotimang mang 4 daibiort' to 500 5 tiubaotit to 50 p. Ring day trungnguyén. B dén Phokhanh, ~ Stem prostrate then erect, strobile 7-8mm long; sporophylls monomorphic (Beauv) Spring. 19 - Selaginella doderleinii Hieron.. Quyénba Doderlein C6 c6 than ding trén day néim, cao dén 35 cm, c6 candai 6 day than; nhanh lwingphan, mang la gita nhon, nh hon la canh. ki canh co ria long 6 bia tn. Chuy hep. dai; baoiidiép mot thi; daibaott to 380 p, tigubaott 30 p. Nai cao: Mauson, Sapa, Phakhanh, Lamdong. Tri s6t; ch6ng ungthu. ~Stem decumbent at b: branch & cm wide; sporophyils monomorphic, aristate. ciliate. 20 - Selaginella Nabellata Spring. Quyénbé quat. C6 c6 than cao 20-30 cm, rong 2-3 mm, mau rom, dang tamgiéc; nhanh dai 20-40 cm, mang 14 thon, nhénh phu dai 6-8 cm, ludngphan. La mat trén xanh, mat dudi trang; 14 canh thon, batxing, bia nguyén, day cO ria long @ phia dudi, 14 trén thon hep c6 mdi dai. Chuy 6 cht nhanh, dai 1-15 om; IA thu bia cé ring; baotinang... Ndi cao, dm: Bachma. Erect herb; leaves glaucous underneath; sporophylls monomorphic, denticulate. 21 - Selaginella pubescens (Wall) Spring, Quyénbé Jong C6 6 canhanh c6 vay (la) hinh khién, mang candai 8 day; than ding khong nhnh dén 2/3 trén, Tdi Iuangphan, mang nhénh Jong chim, 00 tong. La canh bitxing, dai 2 mm, bia khdng ria Iéng, lé bung xoan thon hoi hinh ‘phang. Chuy & ngon, 4 canh, dai 2-3 mm; baotiidiép xoan rong; daibaotit 450 p, mau nau dot; tigubaottr 35 p. & dé, rimg ban thay-ld hay —hénhop binhnguyen. Rhizome short; erect stem pubescent, ramified on upper 2/3 (Lycopodium pubescens Wall.). 22 - Selaginella petelotii Alston. Quyénba Petelot C6 ding cao 25 cm, than to 1,5 mm, mau rom hay sfm, mang nhiéu nhdnh; cindai 6 déy than; nhanh cach nhau vao 1,5 cm. La canh dai 2,5 mm, batxing, phan nia trén hinh tim va co rang 6 day; 14 bung nhé, day co tai. Chuy co 4 canh; baotiidiép 6 ring-va mai; daibaotit to 380 p, trang, tiéubaoti 20 jp, trong. Ring, 1.200-1.500 m: Binhtrithién, Quangnam- Dandng. . Erect herb; lateral leaves asymetric, upper half cordate and denticulate; sporophylls monomorphic. 23 - Selaginella uncinata (Desv.) Spring. Quyénbé Than bo, dai dén 50 cm, cé canhanh dai va to; nhénh ngin, 2 lin kép long chim. L4 3 than cach nhau, cao dén 5 mm, batxting, 6 nhdnh 14 dudi day tron 6 trén, hinh tim 6 phia dudi, bia khong long; ld trén trondai xoan batxting. Chuy dai dén 2 cm; baotiidiép nhu nhau, bia nguyén; daibaoti vao 375 ps tigubaotir 32 p. Caolang. Creeping herb; strobile up to 2 cm long with sporophylls homomorphic (Lycopodium uncinatum Besv., Selaginellaceae - 27 28 - Cayed Vigtnam 24 - Selaginella repanda (Desv.) Spring Quyénba tran. Co nhd, cao 10-15 cm; than nim hay dung, to 1 mm, vangvang, mamg candai 6 day than; nhanh xoan trondai, mamg ld canh xoan batxing, dai 2,5 mm, bia c6 ria long, nhét la phia trén; la bung hep nhon. Chuy 6 chot, cé 4 canh; baotidiép c6 rang nhon; daibaoti to 250 p, tiéubaott: 27 p. Phébién 4 rig binhnguyén, 100-1.000m: ‘thie Creeping or erect herb; lateral leaves ciliate; sporophylls monomorphic, lanceolate, keeled (Lycopodium repandum Desv.). 25 - Selaginella roxburghii (Hook. & Grev.) Spring. ‘Quyénbé Roxburgh. C6 6 than dung cao dén 35 cm, mang nhiéu nhénh va candai lydngphan 4 phan’ dudi; nhénh cach nhau vao 2 cm, mang li canh trai dung ra, cao 5 mm, cé ria long @ ia trén, va 14 trén xoan thon nhon, nhé hon. Chuy 6 chot . co 4 canh, baotidiép c6 rang; daibaotimang mang 4 daibaotts to vao 375 Riing trungnguyén: Phakhaoh. Erect herb; lateral leaves ciliate at the upper half; sporophylis monomorphic, denticulate (Lycopodium roxburghii Hook. & Grev.). 26 - Selaginella intermedia (BI.) Spring. Quyénbé trunggian. 6 cé thé bd dai mang nhanh dung cao dén 50 cm; thin mau vang nau, to 2-2,5 mm, mang 6 2/3 dudi nhitu candai cing va 14 dudi to, gén thang g6c, I4 trén nho, xoan; nhanh luGngphan 1-3 Tan, mang cing hai thi 14, 14 trén nho, co ria long. Chay dai dén 2 em; baotidiép nhu nhau, thon nhon, bia c6 rang nhd. Kichthude 14 thayddi; mau luc ren dong dén dodé; vang Dalat. Erect herb; leaves often metallic green to reddish; sporophyils monomorphic (Lycopodium inrer- medium Bl.). 27 - Selaginella rolandi-principis Alston. Co Hoa-da. C6 06 than nim r3i diing, cao dén 40 cm, day than c6 candai, mang 14 canh dai 5-6 mm bia trén 6 ria long, cht ta, khdc 14 gitta nhd, chét co mai. Chuy vdi baotidiép mét thi, bia nguyén; daibaotir to 375 p, tiéubaotit 20 p. Ritng ving ndi, caodd vio 1.500 m. Stem prostrate then erect; strobile with monomorphic ciliate sporophylls. 28 - Selaginella trachyphylla A.Br. ex Hieron. Quyénbé nham. | C6 cé than ndm rdi ding, cao dén 30 cm, to 1,5 mm, mau da nau, mang cdndai 6 gan day; nhanh cach nhau vao 2 cm. La canh batxung, dai 5 mm, mat trén nhamnhdm, bia trén cé ria one va rang 6 trén, 14 bung hep thon nhon, c6 mii co long. Chay 4 canh, dai 1-1,5 cm; baotudiép co ria long 6 bia va song; daibaotit to vao 380 p; ti€ubaotit 30 p. Ring “day ving ndi tén ‘1.000 m; B dén Quangnam-Danang. Stem prostrate then erect; strobile 4-angled, sporophylls monomorphic, ciliate. 29 - Selaginella ostenfieldii Hieron. Quyénba Ostentfield. C6 co than ding tii mot than nim 6 dat, cao 5- 10 cm, khong nhénh dén 1/3 trén rOi Iudngphan; candai 8 trén dat, to 2 mm. La canh batxting dai 2,5 mm, bia ria long it. Chuy co 4 canh, dai dén 2 cm; baotiidiép y nhau, tamgiac bia co long thua; daibaotd to 500 p; tigubaotus 30 p. Riing ban thay-la: nui Chitachan. Stem erect from creeping part; strobile 4-angled, sporophylls monomorphic, ciliate. 30 - Selaginella nipponica Franch. & Sav.. Quyénba Nhat. Cé 66 c6 candai. La 6 than chanh thua, ludnghinh, gan gitta yéu hay vang, bia co long; 14 6 nhanh cing Judnghinh, lé gitta xoan. Chay 6 ngon; badontdiép mot thd, xoan, dia c6 ria long, tiéubaotit to 40 y, mau cam; daibaotit to 200 p, mau vang tai. 16 6 Ninhhéa (hinh theo de Vol). Main stem creeping, forming dense mats; soporophylis monomorphic, broadly ovate, ciliate. 31 - Selaginella mairei H. Lev.. Quyénba Maire. Cé 6 cdinhanh chanchjt 4 dat va day than, ding, khong nhanh dén 1/2 hay 1/3 day than, mau rom, to 1-2 mm. Nhanh dai, mang lé canh c6 day batxting, dai 2 mm, nhdn ngang hic kho; la bung nho, hep, co tai nhon 6 day. Chay dai 6-8 mm, 4 canh; baotidigp co rang 6 bia, daibaoti: to 350 p, ti€ubaotit to 37,5 fa Trén nai voi 6 Vinhpha. Leaves on stem monomorphic; sporophylls monomorphic, denticulate. Selaginaceae - 29 30 - Cayeé Vigtnam 32 - Selaginella moellendorfii Hiéron.. Quyénbé Moeltendorf. Co ding, cao dén 50 em, khong long, khong nhanh & phan dudi ciia than; than chanh vang rom, mang té-y nhaw, thie: {ao nhanh IaGnghinh, i bia hoi hinh’tim, tamgiéc, co ria long, 4 gia co mui nhon. Chay 6 ngon nhanh; baonidigp y nhau, nhon, 06 ria long. Loai gin S. involvens, khae 6 la gita 6 nhanh 6 mai; tren dé, noi rap (hinh theo de Vol. Cam méu, tri tri, vang da, kinhphong tré-em. Main stem erect: strobile 5-15 _mm_ long; sporophylls monomorphic, ciliate at margin. 33 - Selaginella willdenowii (Desv.) Baker. Quyénba Willdenow. CO 6 than tntdn, dai dén 3-4 m, mang candai va 14 thua, mot thd. Nhanh tamgidc, dai dén 60 cm. L4 luc tuoi mau lam kimkhi (cutin co hat nhé) 6 mat trén, khong long. Chay dai dén 3 em; baottdiép mot thi, rong; daibaoti to 360 pf, ti€ubaotu to 30 yp. Ring 10-800 m: tir Caolang dén Conson.. Tri s6t; ch6ng ungthu Sarmentous stem to 3-4 m long: leaves metallic green; sporophylls monomorphic (Lycopodium finlldenowit Dew) 34 - Selaginella helferi Warb.. Quyénba Helfer. C6 6 than leo dai dén 2:m, mang nhanh dai dén 20 cm, La canh batxiing, dai 3 mm, bia khong ria long; la bung thon hep, day c6 tai ahd. Chay dai dén 2 cm; bdonidiép. mét tht, thon. bia trangtrang; daibaott to 250 p, tiéubaottr to 32 p. 7 Nui 6 B va nti Dinh; ngudi Lao dung dé goi dau. Climbing stem to 2m long, bearing monomorphic leaves and sporophylls. 35 - Selaginella argentea (Hook. & Grév.) Spring. Quyénbé bac. Co ding, cting; than dimg cdch nhau, 66 la canb nhu 14 gitia, day c6 tai, c6 long. La dudi xoan thon hay trondai hinh phdng, co Jong 6 bia; 1 tren xoan, day hoi hinh tim. hay ¢6 tai, bia ld luc bac dep.’ Chay 6 chot nhdnh, thiétdién vuong, 6 baotiidiép nhu nhau. c va Trungbd. Erect herb; stem with monomorphic leaves and sporophylls (Lycopodium argenieum Wall. & Hook. & rév.). 36 - Selaginella boninensis Bak.. Quyénbé dao Bonin. C6 c6 than chanh bo, co candai, mang nhanh dai 2-3 em. La camh trondai, c6 Tia long, chot nhon, l gida co mii dai, bia’ co long. Choy ngin; baotidiép hoi ludnghinh; daibaotu to “300° p, tigubaatir 35 p. . Dandng (hinh theo de Vol). Stem ‘creeping; branches 2-3 cm long; sporaphylls slightly dimorphic, strongly keeled. ‘poraphy! ” - Selaginella ciliaris (Retz.) Spring. Quyénba ria- jong. C6 c6 than chdnh bo dai 3-10 cm, vang rom, mang cand’i, La ludnghinh, 14 canh_ biting, bia ©6 ria long 16, 14 gitta chot co mui. Choy dai 5-10 mm; baatidiép Tudnghinh, bia co long dai; daibaotis to 250 p, mau vang Igt, tigubaatt to 25 p. Rung 4m, Nam (hinh theo de Vol). Creeping small herb; leaves _dimarphic; sporophylls dimorphic, ciliate (Lycopodium ciliatum et2,). 38 - Selaginella chrysocaulos (Hook. & Grév.) Spring, Quyénba than-vang. C6 manh; canhanh bd co ci nhd, do 2-3 mm; than ding manh, cao 25 mm, to 1 mm. Nhanh khong long. La nh, ld canh dai 2 mm, hoi batxing: 14 bung xoan, bia cé rang min, cht mhon. Chiy dai 5 mm; baatidiép dudi xanh, bia tren co rang min; baotidi¢p bung nhon, bia c6 ria long hay rng: daibaagi to 275 yp, tiéubaatu to 40 p, mau cam hay do. Vang nui cao: Hoangliénson. Fine herb; rhizome with tubercles; strobile 5 mm lang, sporaphylis dimorphic (Lycopodium chrysocaulos Hook. & Grév.). - 39 Selaginella chrysorrhizos Spring. Quyénba ré- van; Se nh yéu, cao vao 15 cm; candai 6 1/4 than; than mau vang’ sm; nhanh khong long. La canh dai 2mm, bdtxting, bia trén co rang min 6 ngon; la trén xan bauduc co mai nhon. Chuy ting cap 6 chot nhanh, dai 6 mm; baatidiép trén xaan tamgiac, bia c6 ria long dai; daibaotis to 250 p, nau. O dat dm, da c6 bin, trungnguyén: Vinh. Fine herb 15 cm high; leaves and sporophylls dimorphic, upper sporophylis ciliate at margin. Selaginellaceac - 31 32 - Cayed Vigtnam 40 - Selaginella decipiens Warb... Quyénbé do. Co eG than dig? khong nhanh 6 1/3 dudi (30 cm), to 1,5 mm; nhanh khong long. LA canh batxing, dai dén 4 mm, bia nguyén hay cO rang 6 day, 14 bung xoan c6 mii dai. Chuy dai S mm; baotidiép 2 thi, bactiidiép trén (bung) trong, xoan tamgidc, baotidiép dudi (lung) xanh, xoan trondai; daibaoti trang, to 300 p, tiéubaoti 20 p, vang rom. Dua sudi :Bavi. Herb rami éd on upper 2/3, glabre; sporophylls dimorphic. A = Selaginella delicatuin (Desv.) Als. Quyénbé u. Cé nhé, ding, cao 10-50 cm, khong IvOngphan, c6 cindai, “Than vang, mang I mét thé, thua; 3 nhanh, 14 bén cao 2,2 mm, 14 gitta nho. ‘Chuy hep aj 5-35 mm; baotidiép mgt thi; daibaotis to 350 p, tigubaotis 27'p. Khdp cing, 5-1.000 m: BTN. Main stem erect, to 50 cm high; sporophylls monomorphic, entir ‘at margin (Lycopodium deli catulum Desv.). 42 ~ Selaginella dolichoclada Alst.. Quyénbé nhdnh- dai C6 c6 than cao 30-80 cm, nau hay dodo, mang mot thi 14, nho, thua; nadnh dai nhigu in hon ngang; {4 canh cao cd 3,3mm. Chay hep, dai dén 1,5 cm; baotidi¢p mot tha; daibaotit to 375 p, tigubaotit 35 p. Ring : Bavi, Hasonbinh, dén T. Main stem 30-80 cm long with monomorphic leaves; strobile long, sporophylls monomorphic. 43 - Selaginella effusa Alst.. Quyénba rai. Cé cao dén 20 cm; than to 1 mm, mau rom hay vang; candai 6 day than; nhénh xoan. La canh cao 2 mm, batxing, day hinh tim; 14 trén xoan nhon, bia cé rang. Chuy 1-2 4 ngon, dai vao S mm; baotidiép dudi c6 bia trén cé rang, baotidiép trén mong trong, xoan tamgidc; daibaotit trang, to 375 p, tigubaotit-45 p, vang. Vang nui cao: Hoangliénson. Small herb 20 cm high; leaves ciliate, lateral leaves assymetrical; sporophylls dimorphic. Selaginellaceae - 33 44 - Selaginella frondosa Warb.. Quyénba day-la. Co c6 thin ding cao dén 60 cm, chia nhanh o 1/2 trén, mang_mot thi 14; nhdénh Iwongphan déu, mang 2 thit la, 14 gitta nhd, xoan, la bia cao 4 mm, mat didi nhu bac. Chuy 6 ngon nhanh, dai 4-30 mm; baotidiép mot thit; daibaotit to 300 y. Riing 6 caodo thép dén 1.000 m. Herb to 60 cm high, main stem with monomorphic leaves; strobile to 3 cm_ long, sporophyils monomorphic. 45 - Selaginella griffithii Spring. Quyénba Griffith. C6 co cinhanh va déy than bd, phan ding khong nhanh 6 1/2 dudi (4-6 cm); nhanh tamgiac xoan. La canh dai dén 5 mm, bétxting; 14 bung thon nhon, ¢6 mai, Chuy 6 ngon nhanh, c6 4 canh, hep , dai dén 1,5 cm; baotidiep mot thi, dai 2 mm, xoan nhon,co song; tiéubaotl mau cam, to 20 p. Rimg, noi dat im, dya sudi, binhnguyén. Stem prostrate at base, branchless to upper haiph; strobile 4-angled, sporophylls monomorphic. 4s - Selaginella heterostachys Bak. Quyénba di- chiy. "Trhan cao 20 cm, to 0,75 mm; candai 6 1/3 dudi; nhanh khong long. La canh gin diing, cao 2,5 mm, batxting, bia trén c6 rang min, 14 bung xoan thon, bia c6 ring nho. Chuy 1-2 6 ngon nhanh, dai 1-1,5 cm; baotiidiép dudi xanh, co rang 6 phia trén, baotudiép trén trong, bia cO rang; daibaott to 275 y, tigubaotir 45 p, vang. Ring tre, ring ludnlu6n xanh: Hoangliénson. Main stem creeping to semi-erect; strobile 1-1,5 cm long; sporophylls dimorphic, minutely ciliate. 47 ~ Selaginella involvens (Sw.) Spring. Quyénbé juan. 4 Co c6 than khéng nhanh 6 1/2 dudi, cao 40 cm; canhanh bo dai; nhanh manh. La 6 than chanh mot dang, day cO tai, bia cO long; 14 6 nhanh ludnghinh, day, 14 canh mat dudi trang, bia trén mong, c6 ring, bia dudi day, la gita nhd. Chuy 3 ngon nhanh; baotidi¢p mét thi, cé rang nhd; daibaotit to 320 p, tiéubaotir 25 p. Ring tir 10 den 2.100 m (hinh theo de Vol). Toan- cay uéng Idikinh, cam mau nditang, tri san; gitp s6ng !au. Main stem erect; strobile 4-angled; sporophylls monomorphic (Lycopodium ivolens Ww.) 34. Cayeé Vigtnam 48 - Selaginella leptophylla Bak.. Quyénba lé-méng. CS mhd, ding cao 5-10 cm, than vang rom, khong long, mang 14 tha, ludnghinh, bia c6 long: nhanh mang 14 ging 6 than. Chay 6 ngon nhanh, daj 3-10 mm; baotiidiép Iudnghinh, 14 trén c6 hai 1/2 khong bing nhau; tiéubaotit mau cam, to 33 p, daibaott: vang, 0 200 p. Noi rap (hinh theo de Vol). Small herb; main stem with dimorphic leaves; strobile with dimorphic sporophylls. 49 - Selaginella minutifolia Spreng.. Quyénba vidiép. Cd nhé, thin manh, cao 5-10 em; candai 6 1/3 dudi cla than; than mau rom, La’ thua 6 than chanh, xéo, xoan, khong long, xoan, bia khong rang. Chay’ ngon, dai 4mm; " baotidiép -Iuénghinh, baotidi¢p “tren cO mdi nhon, bia cé long: baotiinang xoan. O dit, rimg hénhop. Smail herb; main stem with dimorphic leaves far apart; sporophylls dimorphic. 50 - Selaginella monospora Spring. Quyénba donbatit. CO nho nhung than co thé dai dén 45 cm, n&m, co ré batdinh, roi dig. vangvang, to dén 2mm, mang lé canh khit nhau, gin thang g6c, cdndai dai, to dén Imm, La dudi dai 4,5 mm, bia trén co rang nh6, day batxing, la wen xoan, co rang nho, hay nguyén, cO mui Chay dai 6mm; baotidiep luonghinh, c6 rang, 14 dudi xoan tamgidc; daibaotu to 300 ps ti€ubaott 25 p. Vang nui: tit “Tamdio dén Dalat, Stem long creeping, then erected; leaves almost entir on margin; sporophylls monomorphic. 51 - Selaginella ornata (Hook. & Grev.) Spring. Quyénba dién. Than dai dén 25 cm, mang 6 2/3 dudi nhiéu céndai dai; nhanh xoan. L4 dudi khit nhau hay hoi chdng lén nhau; lé trén xoan trondai, c6 mui, day co rang nho. Chiy 1-2 4 ngon nhénh; baotiidiep luénghinh, baotidiép dudi xoan, baotidiép trén trondai thon; daibaott to 300 p, tiébaotir 30 p. Song Da, Bavi. Stem to 25cm; leaves almost imbricate; stro bile at branch apex, sporophylls dimorphic (Lycopodium omawun Hook. & Grev.) 52 - Selaginella pennata (D. Don) Spring. Quyénba Jong-chim. ‘CO nho, ding cao dén 30 cm; than co song, to 1,5-2 mm, mang 4 gan thang g6c, thua; candai 6 1/2 dudi. La cach nhau; 14 dudi cd bia tren c6 rang, day biting, 1a tren bauduc cd mai dai, co rang. Chuy 6 ngon nhanh; baotidiép 2 thi, baoridiép dudi to hon; daibaoti to 500 p, tiéubactl 160 p. Trén dét, rimg day, nhat la dua sudi, trungnguyén. Herb to 30 cm high; leaves far apart on stem; sporophylls dimorphic (Lycopodium pennatum D. Di jon). 53 - Selaginella peta A, Br. ex Baker. Quyénba dém. C6 ding cao 30 cm, c6 canhanh; than to 3. mm, mau rom hay sam; nhanh thon nhon La canh trondai, dai 4 mm, 14 trén xoan cong, mat trén trangtrang hay xanh (f. viridis). Chay 6 ngon nhanh, daj _dén 1 cm, 4-canh; baotitdiép’ mot tht, xoan hinh tim, daibaott to 250 p, ndunau, tiéubaott 30 Rimg wang nui: B dén Dalat. Herb to 30 cm high; brach lanceolate; strobile 4- angled, sporophylls monomorphic. 54 ~ Selaginella pseudopaleifera Hand.-Mazz.. Quyénba dang-co. Cé cé than khong nhdnh 6 30 cm day, manj candai_ iudngphan; nhanh c6 long min. La canl trondai tamgiac, cao 3,5 mm, day trén cé tai, hinh ludi phang: 14 trén xoan bauduc, nhé. Chay & ngon nhanh, dai dén 2 cm, 4-canh; baotidiép mot thi, xoan taagiéc; daibaott —, ti€ubaotd 30 p. B dén Thanhhoa. Stem without. branches to 3G cm from base; branches hairy; © strobile 4-angled; ~— sporophyils monomorphic. 55 - Selaginella remotifolia Spring. Quyénbé J4-thua. Co co than chinh bd, mau vang rom, daj 5-30 cm, mang cindai 6 day. La 6 than va nhanh ludnghinh, c6 rang d 1/2 trén. Chay d ngon nhanh; baotiidigp’) mot thi, hep nhon, bia co long: daibaotit to 540-700 p, tiéubaotl 45 p. Mien Trung (hinh theo de Vol). Creeping herb; strobile 5-10 mm long, sporophylls monomorphic narrowly ovate, ciliate (S. japonica Miq.). Selaginellaceae - 35 36 - Cayed Vigtnam 56 - Selaginella siamensis Hieron. Quyénba Xiém. C6 c6 cinhanh cing; than nam, mau mat la: nhanh canh dai. La canh dai 2 mm. c6 mii dai. phan nila trén co day hinh tim, 14 trén xoan co mai dai. Chay cO 4 canh; baotidiép mot thi, xoan tamgidc, cO moi; daibaotit to 375 p, trang, tigubaotit 10 35 p. Phiquéc. - Creeping; main stem bearing monomorphic leaves; strobile 4-angled, sporophylls monomorphic. 57 - Selaginella tenuifolia Spring. Quyénbé !-nho. C6 nhé, cao vao 15 cm, than to 1 mm, mau rom. c6 candai 6 day. La canh dai 2,5 mm, baudue. bia nguyén; 1 bung hd, cO rang min. co moi. Chuy dai dén S mm, baotiidiép dudi batxing, trondai, bia c6 rang nh6, baotidiép tren déixting, xoan tamgidc, co mai; daibaottt to 250 p, trang: tiéubaoti to 28 p, mau cam. Mién Trung. ~ Small herb; leaves glabrous; strobile 3 mm long, sporophylls dimorphic. 58 - Selaginella wallichii (Hook. & Grev.) Spring. Quyénba Wallich. CO c6 than bd; than ding cao dén 50 cm, wo 3mm, c6 cindai 4 day; nhénh trondai. La canh thon nhon dai 3 mm, gan xéo, bavaiing: 14 bung nho. day ngoai c6 tai nhé. Chuy 6 ngon, dai 6-15mm, 4-canh, baotidiép nhu nhau, tamgiac; daibaott to 250 p. nau. Gan sudi, ring, caod6 trung: B dén Bana. - Stem erect, to 50 cm high; branches lanceolate; strobile 4-angled, sporophylls mono- morphic (Lycopodium Wallichii Hook. & Grev.). 59 - Selaginella hookerii Bak. Canhanh dai 4 cm; than khong leo, cao dén 35 cm. La 0 than c6 day nguyén. Baotidiép mot tht; laibaotit to 300 p. JSOETACEAE : ho Thuyphi 60 - Isoetes coromandeliana L.f.. Thiyphi. Cé nhé dang nhu Kigu; than ngdn, den, danién. La cao 10-20 cm, nhu kim dai, 6 mot mat phang. mot mat tron, c6 4 béng dai, rong d day, noi co 1om mang baotiinang. Daibaotit trang; tiéubaoti rat nhé, ¢6 gai nhd. : Noi trang ngap, trang; Danang, Quinhon. - Perennial herb: stem corm: leaves, acicular bearing sporangium at entarged base Equisetaceae - 37 EQUISETACEAE: ho Méctiic 61 - Equisetum ramosissimum Desv.ssp. debile (Vauch.) Hauke. Méctac yéu. C6 c6 canhanh dai; than cao dén 1 m, rong 5- 10 mm, mau luc, c6 6-3 ranh, dé gdy 8 mat. Ld thank ludnsinh Om than cO 6-30 rang thép, mau s§m. Chay xoan trondai 3 ngon nhénh, chot co mai nhé .ngén; vay mang baotitnang ‘hinh khiéng; baotir c6 4 danty. Noi 4m, ti 900 m tré_lén: Dalat. O Malaid, dan ding d4p trj téth4p; 6 An, dung lam truythai, va tri lau. ~ Stem articulated; sheath green, teeth 6-30; stro-bile terminal ovoid-oblong (E. debile Roxb. ex Vauch.). 62 - Equisetum diffusum D. Don. Moctic trai. Cé cO canhanh dai; thin mau luc, bong tri 6 mat, c6 6-12 canh, dé gay 6 mat; nhénh nhitu 6 méi mat. L4 thanh bao nhé, mong, cO rang cao nhon hay thon, xanh hay nau. Chiy hink ou dai o chot nhanh, khong mdi; baoti tron, c6 4 danty. DAt 4m, ving ndi cao, B: Laocai, Sapa. © An, dong trj kiét va giip an ngon. ~ Stem articulated; sheath green with teeth 4- 10; strobile terminal cylindric. OPHIOGLOSSACEAE : ho Rai 63 - Ophioderma pendula (L.) Presl. Xathiét thong. C8 phusinh; cinhanh c6 vay. Phién khong cudng, hinh dai dai dén 150 cm, rong 1-5 cm, day, khong gan gita. Gié dai hon cudng, 5-15 cm, mang rt nhiéu baotinang (dén 200 cap) mau vang Idt. B dén Nhatrang, Dalat. - Vegetative frond pendulous, bifurcated; spike 5- 15 cm long; sporangium immersed (Ophioglossum pendulum L.). 64 - Ophioglossum gramineum Willd.. hoaban. Cé 6 ddt, nhd, c6 cl nhd, than 1-2, ding, cao 6- 8 cm. Lé hep thon, khong cung, dai 1-3 cm; gan min lam thanh 6 dai. Gié (phan thy) ding dai 1- 1,2 cm trén mot cong dai 2-3,5 cm. Dé 4m, ring thay la: Hué. Xathiet ~ Frondes narrowly lanceolate, sessile; spike erected, sporangium immersed. i CRITE En % =z 38 - Cayed Vigtnam 65 - Ophioglossum parvifolium Grev. ex Hook. f. Cé cao 5-10 cm. La thy xoan, cao 1-4 cm; gié cao 1 cm. Kampuchia. 66 - Ophioglossum petiolatum Hook.. Xathiét c6- cudng. C6 cao 10-25 cm; canhanh hinh try, ré thudng c6 cauhanh. Cudng, cao bing nifa c4y; phién xoan hay thon, day tron hay ta, dai 2-7 cm, map, that lai 6 day thanh cudng. Gié dai 2-4 cm, trén cong dai 5- 12 cm, mang 15-30 cp baotimang. Trén dét: Laocai, Sapa, Dongbang B dén Hué, Danang. - Frond shortly stalked, ovate-elliptic; spike erected. 67 - Ophioglossum reticulatum L.. Xathiét mang. C6 c6 canhanh mang vay den. Cudng dai 3-7 om; phién «ron hay hinh tim, dai 1-6 om, rong 1,5-2,5 om, day, map, gin khOng 16. Gié dai 1-3 cm, cong dai hon phién, mang 15-30 cap baotiinang. Tren dét noi dm rap: ni Hon-héo (Nhatrang). La an ludc 6 Nepal. - Frond orbicular to cordiform; spike erected, sporangium immersed. 68 - Helminthostachys zeylanica (L.) Hook.. Rang Tring-gié. Co c6 cénhanh ngan mang ré to. Cudng ding, cao do 20-30 cm, phién cd thildiép bauduc dai, mong, gan khit nhau, don hay ché hai. Phan thy hinh gié ding, dai 10-15 cm; baotiimang ting nhom, trén m6t cong ngan. O dat, binhnguyén; 14 non an duge; Yénbay, Dalat. Tri dau thankinh toa; loisita. - Frond 3-partite, veins free, forking; fertile segments long stipitate (Osmunda zeylanica L.). 69 - Botrychium daucifolium Wall. ex Hook. & Grev. Amdia la-car6t. Rang 6 dat, cao 40-60 cm. Cudng dai 10-30 cm mang lng tring 6 day; phién batthu tamgiéc dai dén 20 cm, rong dén 25 cm, 3 lan xé; céc doan xoan, dau ta, mong, khong long. Phan thy cing cd véi phién batthy, dang chim-tutén thua, gin cudng li, dai. Nai cao: Sapa. - Sterile segments compound, membranous, glabrous; fertile segments panicule-like, inserted on stipe. 70 - Botrychium lanuginosum Wall. ex Hook. & Grev.. Amdja nhung. Rang 6 dt, cao 60-70 cm, co canhanh ngin. Gung day, day 06 Yong tring: phién khong thu cao dén 30 cm, 3 [an xé, thidiép'5-7 cap, doan c6 dau nhon, mapmap, khéng long. Phan thu nhu gén trén phién khong ‘thu, dang chim-tuién dai 6 cm: baotiinang khong cong; baoti: mau vang lot. Ndi cao: Sapa (hinh theo FRPC). - Leaflets glabrous, a little thick; panicle shorter than frond. 71 - Botrychium ternateum (Thunb.) Sw. Amdia ché- ba. Rang nhd, cao 15-20 cm; canhanh ngén, ding. L4 c6 phién tamgidc, 2-3 Ian xé, day, map, khong long, cuéng dai 4-6 cm. Phan thy gan trén cudng, hinh chim-tutan dai hon phién, baotinang khong cong; baotit khong mau. O' dat , ving nui cao: Sapa, Dalat (hinh theo T.- BI. & Chr.). Tri kiét,lam lanh vét-thuong. ~ Frond coriaceous, glabrous; panicle inserted on stipe, longer than the frond (Osmunda ternatea Thunb.) Angippteridaceae 72 - Archangiopteris cadieri Tard. & Christ. Céhién Cadiere. Rang to; cudng cao ndunay, tran; phién mdr Kin kép, dai vao 40 cm; thidiép thon, to vao 20-25 x 5 cm, day nhu déixing, chét cé moi dai dén 3 cm, ga-pha don va ché hai 1 fan, cach nhau cd 2 mm. langquan dai, cO vay nhu chi, hung; baotis tron, mau vang Igt, c6 gai nhé. Binhtrjthién. - Frond simply pinnate, pina caudate; sorus near margin, on the veinlets. 73 - Archangiopteris subintegra Hay.. Céhién nguyen. Rang to; canhanh bd agin (9 cm), to vao 4 cm. Cudng dén 70 cm, c6 vay thon, day cé tai nhu labe; phién mor lan kép, thadiép trondai, 20-25 x 3-5 cm, c6 cuéng dai dén'7 mm; gan phy don va ché hai, bia nguyen hay c6 rang nhd. Nangquan dai theo gan phy, dai vao 1 cm, gitla gan gitla va bia; baoti tron, mau vang I9t, c6 gai nho. Riing dm, nui cao: Sapa. - Frond simply pinnate; pina oblong; sorus ong, on the veinlets. Angiopteridaceae - 39 40 - Caycé Vietnam 74 - Archangiopteris tonkinensis (Hay.) Ching. Céhién Bacbo. Rang to; cénhanh bo xéo; vay thon nau. Cudng dai 40-45 cm, c6 long, day c6 tai dang la-be c6 thay; phién mdr Idan kép; thidi¢p moc xen, cuéng 4-5 mm, phién trondai,'bia c6 rang nhd, gan phu ché hai, cach nhau cd 1,5 mm. Nangquan dai 7-8 mm, 6 phia gan bia, 2-3 mm; baoti tron, mau vang lot, hay khong mau, co gai nhd. Tamdao. Frond unipinnate, stipe auriculate a? base; sorus short, near margin (Protomarattia tonkinensis Hay., Angiopteris tamdaoensis Hay.). 75 - Angiopteris polytheca Tard. & Chr.. Hiénduc nhiéu-bao, Rang to, Séng cha la vudng, mau vang rom; i moc xen, sOng c6 canh, mang tamdiep trondai thon, dén 20 x 2-2,5 cm, bia c6 rang nhd, dai, cimg, mau luc dam, tran, gan phu ché hai’ J-2 fan. Nangquan dai 3 mm, mang 25-30 baotinane: baott tron, khong mau. Lao: Trdnninh; VN ? (A. caudatiformis non Hier., Phamhoang 1970). 76 - Angiopteris evecta (Forst.) Hoffm.. Hiéndue ché. Phién 2 lan kép; song thudng c6 canh; thudiép 6 cudng dai dén 3 cm; tamdiép nhiéu, trondai, khong cudng phy, dén 1]'x 1,5 cm, daidai, gan phy nhiéu min, ché hai va don; bia nguyén. Nangquédn dén bia hay cdch bia vao i mm; baotit tron, trong, khong mau. pa, Bavi dén Binhtrjthién. Frond 2-pinnate; pinna sessile on often winged rachis, entir at margin (Polypodium evectum Forst.). 17 - Angiopteris annamensis C. Chr. & Tard. Hiénduc Trungbo. C6 c6 cénhanh ngdin, mang cudng 14 con lai. La cao dén 70-80 cm; phién 1-2 Tan kép; thudiép baudue, c6 thé dai dén 15 cm, bia ¢6 rang min. Nangquan cach bia cd 0,5 mm, gom 8-12 baotiinang. O dat: Quangtri, Daning. Frond 1-2-pinnate, pinnae caudate, dentate at margin. 78 - Angiopteris caudatiformis Hieron.. Hiéndyc co dudi, i, C6 c6 canhanh ngin. La 2 lan kép; song vangvang; thiidi¢p vao 30 cap, thon, cO cudng cé vay; tamdiép hep, to vao 10 x 1,5 cm, moc xen hay @6k céch nhau vio 3 cm, bia CO raag, dau thank mii dai, Nangquan dai 1,5 mm, gan bia, 7-10 baotiinang trong nangquan ‘Vang nui cao, N. ~Frond 2-pinnate, pinnae shortly stalked, acuminate, 1,5 cm wide.. 79 - Angiopteris cochinchinensis de Vriese. Hiéndyc Nambo. Co c6 canhanh ngin. La hai Bn kép, song naunau; thidiép dai 50 cm, mang vao 20 cap tamdiép dai, trondai thon, dai 6-10 cm, rong 2 cm, dau nhon.’ Nangquan’ gin bia, cha 10- 12 baotinang. Quangtri, Thiathién, Dalat ~Frond _2-pinnate, pinnae shortly _ stalked, acuminate, 2 cm wide. 80 - Angiopteris confertinervia Ching & Tard.. Hiéndyc c6-hang Cé 6 canhanh ngin. Phién hai lan kép; thidiép dai dén 60 cm; tamdiép chét to cd, trondai, day ta banding, dén 9 x 2 cm, hai bia gin nhu songhanh, cO rang nhé, chét nhon, méng, hoi daidai; gan phu min. Nangquan dai dén 8 mm, thanh hang nho_ngdii, “c&ch bia 0,5-1 mm; baotif tron, mau dodo. Thainguyen. Frond 2-pinnate; pinnae 9 x 2 cm, oblongate acuminate caudate; synangium to 8 mm long. 81 - Angiopteris hookeriana de Vriese. Hiéndyc Hooker. CS 6 cénhanh ngin. Phién hai lan kép; thiidiép dai dén 60 cm; tamdiép c6 cudng dai dén 2-4 mm, thon, to dén 14 x 1,7 cm, day tron, rong, chot co’ ring; gén phy don va ché hai. Nangquan khit nhau, gan bia, mang 15-17 baotinang; baott tron, mau vang tai, Hasonbinh, -Frond 2-pinnate; pinnae_14 x 1,7 cm, stalked to 7 mam; synangium with 15-17 sporangium. Anginpteridaceae - 41 42 - Cayed Vigtnam 82 - Angiopteris magna Ching ex Tard. & Chr.. Hiéndyc dai. Rang to. La cao dén 3 m; cudéng to bang cuom tay; phién 2 lan kép, thitdiép dai dén 75 cm; song thudiép tron, khéng canh; tamdiép khéng cuén phu, trondai thon, tamdiép chét to hon ca, dén 1! x 4 cm, mui dai, cHOt c6 rang, mau luc tai, gan phu don va ché hai. Nangquan khit bia, dai 1 mm, do 15-20 baotimang; baott tron, khong mau hay vang lot. Nhatrang, nai Chuachan. - Frond 2-pinnate; pinnae to 15 x 4 cm, acuminate; synangium 1 mm, sporangium 15-20. 88 - Angiopteris mekongensis Ching. Thiidi¢p c6 day chot-budm, to 11 x 2 cm. Lao. 84 - Angiopteris palmaeformis (Cav.) Chr.. Hiéndyc co. La dai 40-50 cm; cudng ding, mau vang dam; thédiép mang 6-7 cap tamdiép hinh trondai chot c6 duéi dai, bia c6 rang min, gan phu cach nhau cd 1 mm, mot don, mot ché hai. Nangquan cach bia 1 mm, dai vao 1 mm. BO suéi, rimg : Quangtri. - Frond 2-pinnate; pinnae oblong caudate; synangium Imm long (A. angustifolia Presl.). 85 - Angiopteris repandula de Vriese. Rang ma. Rang to. LA hai lan kép; tamdigp trondai, rong 1,5-2,5 cm, dai 8 cm,chot nhon, bia don hay co rang t8, dau nhon, Nangquin dai vao 1 mm, chifa 10-12 baotiimang. Quangtri. - Frond 2-pinnate; pinnae 8 x 1,5-2,5 cm, acuminate; synangium 1 mm long. 86 - Angiopteris yunnanensis Hiern. Higndyc Vannam. Rang to. Cudng c6 ranh, naunau, lang; phién hai lan kép; tamdiép dudi nhd hon, khong cudng, day bétxung, hinh tim mot bén, thidiép trén c6 cu6ng, trondai thon, day ta, chét c6 dudi cé rang, dén 13 x 3 cm, nau mat trén, mat dudi nau denden. Nangquan dai i-1,2 mm, khit nhau, sat bia; baottr tron khong mau. Dua sudi: Laocai, Caolang, Sapa, Bavi. - Frond 2-pinnate; pinnae sessile or subsessile, oblong; synangium near margin. MARATTIACESE : ho Maliét. 87 - Marattia pellucida Presi. Rang Maliét. Rang dep, cao dén 1.5 m; canhanh ngén hinh cau, Cudng c6 mut; séng cé canh thap; thidiép moc xen hay déi, bia cé rang nhon, gan don, déu. Nangquan cach bia, d6 10-40; baotimang dinh nhau, xanhxanh. Ring Juénludn xanh: Dalat, Nhatrang; 14 non an duge. Stem globose; frond tripinnate, stipe winged; sporangium fused into synangium. OSMUNDACEAE : ho Rang A 88 - Osmunda cinnamomea L. Rang Atminh qué. Bui mang hai thir 14. Lé thudng cao 40-100 cm, hai lan kép, thitdigp dai 9-10 cm, khong long, tamdiép cS bia nguyén. LA mang baotir khac hiin,dai 20-50 cm, mang nhiéu long hoe va den, dai, va baotdnang dinh nhau. Noi cao noi dm-udt: Dalat; Hk; ré ding trong Lan. Frond dimorphic, the fertile separate from the sterile, 2-pinnate, 40-100 cm high. 89 - Osmunda japonica Thunb.. Rang Atminh Nhat. Bui. Cuéng dai dén 50 cm, mau rom, tran; phién dai dén 70 cm, hai lin kép; thidiép moc xen 6 phia dudi; tamdiép xoan thon dai, dén vao 5 x 2 cm, dgy rong, khong ldng, dai; gin phu ché hai nhigu lan. Ld thu cng kép 2 lan, thiidiép rét hep. Mauson, Sapa. Frond 2-pinnate, fertile frond separate trom sterile; pinnule articulate to rachis. 90 . Osmunda javanica BI. Rang Atminh Java Réng 6 dét. Canhanh to, dung, cao 30-50 em. La dai dén 3 m, mot lan kép; thtidiép shon hep, 10 dén 30 x 3-4 cm, ch6t thon, day chot budm, gan ludngphan, ngay; cu6ng dai 15-30 em, nau hay mau rom. Thidiép thy 4 phan gita cla ld, nhu la gié dai; nangquan nhigu bia. n = 22 Noi am, ving nii: B. Frond unipinnate, with the pinnae dimorphic, the fertile one in the middle part Osmundaceae - 43 44 - Cayeo Viétnam 9% - Osmunda vachellii Hook. Ring Atminh Vachell. Rang to c6 canhanh ngin, thin cao 20-40 cm, mau rom. LA mot [an kép, cao 40-90 cm; lé-phu hep, to 10-15 x 1-1,5 cm, c6 cuGng, bia nguyén; 14 phu thu 6 day 14, mang baotimang, co thay tron; baotiinang dinh nhau. Noi im dya sudi, vang mGi cao: Udnbi, Nhatrang, Dalat. Frond unipinnate; pinnae dimorphic, the fertile one in the lower part of frond. PLAGIOGYRACEAE : ho Binhchu. 92 - Plagiogyra adnata (BI.) Bedd... Réng binhchu. Rang 6 dat, thudng gap trén cét; than ding, ngin. Cudng dai cd 25 em. mau vang; phién dai dén 35 cm, khong long: phién thu co Mé-phu rat hep hon phién khong thu, dai 5-10 em, Nangquan thanh hang, dugc bia xép vao thanh gid-baom6 che. Ring vang nui cao: Caolang. Bachma, Bana, Han-ba, Frond glabrous, dimorphic, ‘the fertile pinnae narrow, 5-10 cm long (Lomaria adnata Bl.) ee 93 - Plagiogyra euphlebia (Ktze) Mett.. Binhchu gan- ro. Rang 6 dat; cinhanh day. ding, khong vay, Lé khong thu cd cudng dai dén 35 cm, phién dén 60 cm; thidiép moc xen, 10-15 cap, ngang, to 9-14 x 2- 2,5 cm, gan phu ludngphan. bia co rang min; thidigp chot réi. La thu mang thtidiép hep, dai 10- 12 em, chot nhon. Vung Dalat. Terrestrial; frond dimorphic; pinnae oblong lanceolate, the fertile one very narrow, 10-12 cm long (Lomaria euphlebia Kize). 94 - Plagiogyra gigantea Ching. Binhchu khdnglo. Rang 6 dat; canhanh khong vay. CuGng dén 40 om, phién dén 80 cm. m6t lin kép; thidiép thon, dén 15 x 2 om, bia cé rang nh, gan phy don va ché hai; thidiép 6 day khOng teo nho. La thu mang mhigu thitdigp hep, dai dén W cm: baott tidién, mau vang lot. Nai cao: Caolang, Fansipan. Terrestrial; frond dimorphic, pinnae lanceolate, fertile pinnae one very narrow, to 10 cm long. 95 - Plagiogyra maxima C. Chr. Binhchu dai. Rang 0 dat; canhanh khong vay. La khong thu dai dén 1,5 m, cudng vao 50 cm, co 3-4 cap ci 6 day; thadiép moc xen, vio 20-22 cap, to 25-28 x 2 om, hinh phing, bia co rang min, gan phu WwOngphan, i phy chét tydo. La thy mang thadigp dai dén 30 cm: nangquian khong c6 baomd. Nui cao: Sapa. Terrestrial; trond dimorphic, pinnae to 28 x 2 cm little falciform, fertile pinnae very narrow. 96 - Plagiogyra petelotii Copel. Binhchu Petelt. Bui cao vao 40 cm; canhanh nh, ding, cao vao 2 cm, khong vay, c6 nhiéu ré bao. La c6 cudng dai 4-10 cm; phién thon, khong long, thidiép dudi nhd, tiitir dai thanh thidiép thon nhon, hai quot dai 2,5-3 cm,bia c6 rang , gan phu min, lungphan. L4 thu riéng, vdi thuidiép dai 2-4 cm, rong 1-2 mm. Sapa; VII. Terrestrial; frond lanceolate, progressively shortened on the lower part; fertile pinnae very narrow. 97 - Plagiogyra stenoptera (Hance) Diels. Binhchu canh-hep. Bui dig; cinhanh ngén, khong vay. LA to, dai 50-70 cm (CuGng 18-25 em); phién irondai thon, thidiép dudi hinh tai tron, thédiép tren hinh phang tay, bia cO ring nbd, gin phu khit, luOngphan. | La thu riéng; thidiep thu dai 3-4 cm, rong 2-3 mm: baoni tidién, vang. pan Vung nai cao; Sapa, Dalat. Terrestrial; lower pinnae orbicular, fertile pinnae narrow (Blechnum stenopterum Hance). 98 - Plagiogyra parva Copel. Binhchu nho. Bui nho; cainhanh ngin, dai vao 3 cm, khong vay, duge ré denden bao lai. La dai dén 20cm: cuéng 3-5 cm: phién xoan thon, khong long, thidiép dudi xu, titi hudng lén, chét co thay; gan phu ché hai, bia cO rang nim. La thy riéng, thédiép thu dai’ 2 cm, rong 1-2 mm. Vang nui cao: Sapa, ; VIL Terrestrial; frond dimorphic, pinnate on the lower part, fertile pinnae very narrow. Plagiogyraceae - 45 46 - Caycé Vigtnam 99 - Plagiogyra yunnanensis Ching. Binhchu ‘Vannam. Rang 6 dat: canhanh ngiin, khong vay; bui day. O [a khong thu, cudhg dai 5-10 cm; phién thon dai 7-17 cm, xé gan dén song thanh 20-25 cp doan hep, 15°25 x 0,5 cm, day, dai, bia co rang nim thap, gan-phu don, La thy to hon, cudng dai 10-20 cm, thudiép dai 2-3 cm, rong 1-1,5 mm. Sapa. Terrestrial; frond almost pinnatisected, fertile frond with narrow pinnae. HIZEACEAE : ho Bongbing. 100 - Schizea dichotoma (L.) .E. Sm.. Rang A-diép ché. Rang 6 dat, nho, co canhanh bo nga, manh. La cao 10-40 cm, Adngphan trong mot phdng; doan day, cing, chot mang, 6 mét bén, 5-10 cap quandai dai vai 2 hang baotiinang. Cat dm duyenhai : BTN. Terrestrial; frond fan shaped dichotomous, coriaceous; sorophore at the end of segments (Acrostichum dichotomum L.). “] 101 - Schizea digitata (L..) Sw.. Ring A-diép don. Rang 6 dat, cO than ngin. Lé don, dep, c6 canh, dai dén 45 cm, rong 3 mm, khéng long, dai, cung. Nanggundat hinh ban tay, chum - chot phién, dai dén 2-3 cm, mang 2 hang baotimang. Cat dm, noi wang, 1-1.000 m, mign Nam dén Phaquée. Terrestrial; frond erect, to 45 cm long, sorophore 3-6 at the end (Acrostichum digitarum L.). 102 - Lygodium digitatum Presl. Bongbong ngon. Rang leo dai. La 06 cudng dang than dai dén 50 cm, mang thidiép gom 2 tamdiép 6 phién hinh ban tay, day ta, dai dén 12 cm, thay rong vao 2 cm, bia nguyén, gan phy ché hai tu day. La thy mang nangquandai 2 ben. ‘Tri-an. Climbing rachis; pinnae palmate, veins bifurcate. 103 - Lygodium subareolatum Christ. Bongbong 6. Rang leo. La co 2 thi phign; phign tre ink at, daj 25-35 cm, xé hinh ban tay thanh thay ron, -3 cm. Phién thu mang thudigp co cudng (1 cm ché hai hay ba thanh doan dai, mau liu lac kho, gan phu lam thanh 2-3 hang 6 mdi ben: Rangguandai dai 3 mm, 6 phan day cia thiy. olang. Climbing; rachis, pinnae pedate-palmate, veins forming 2-3 rows of areola. 104 - Lygodium auriculatum (Willd.) Alst.. Bongbong tai. Rang leo. La khong long; cuéng chung cia thidiép dai lem; day tamdiép batxing, hinh tim sdu 4 moi bén, nhon o ben kia, gan’ phu min , luéngphan; tamdiép thu hep hon, dai 11-15 cm, rong 1,2-1,6 cm, mang, 6 hai bén, nhigu nangquandai dai 5-7 mm, mau nau'sam. Vong Hué, Tri-an. Climbing rachis; segments narrow asymmetrical at base (Ophioglossum auriculatwm Willd.). 105 - Lygodium conforme C. Chr.. Bongbong hop. Rang leo. LA cé thé dai dén 10 m; cudn thidiép 2-4 cm; tamdigp gan chanvit, dai'dén 25 cm, thay rong dén 2-3 cm, khOng long; gan-phu ché hai, khéng tiépgiao. vao nha. La thu dang nhu 1a thuOng; pangquandai dai 1-3 mm. Khdp cing BTN, vudn, bui, khap caodd. Climbing rachis; segments _trilobate; sporangiophores 1-3 mm long. 106 - Lygodium colaniae C. Chr. & Tard.. Bongbong Colani. Rang c6 14 leo. La dai dén 40 cm; song to 2 mm c6 long min; tamdiép cach nhau, 6-12 cap, co cudng khong cé dot, day Dinh tim, c6 tai, dai 8-10 cm, mong, khong I6ng, xanh dam, gan-phu ché hai, tudo, thidiép chét titu hep trén song. Hasonbinh: Chgbo. Climbing rachis; pinnae 6-12 pairs, stalk not articulated. Schizeaceae - 47 48 - Cayed Vigtnam 107 - Lygodium salicifolium Presi. Bongbong lé-liéu. Rang feo, c6 canhanh bo, ngin. La leo co thidiép mang 3-6 clip tamdiép dai vao S$ cm, réng vao 1 cm, dau nhon, mat trén ling, gan-phy min, 1-2 Tan ché hai; cudng c6 dét; tamdi¢p thu khong khdc, mang nangquandai dai 4 mm. Bui, ven ring, khdp caodo, T N; IV-IX. - Climbing rachis; pinnules with articulated stalk. 108 - Lygodium polystachyum Wall. ex Moore. Bongbong nhi@u-khia. Rang feo. LA leo quan, dai nhiéu mét; thidiep mang 8-12 cap tamdiép gan nhau; tamdi¢p c6 cudng khong d6t, bia co thiy déu tron, mat co long nau denden. Tamdigp thu hoi hep hon; nangquandai dai. Ven rimg binh va trungnguyén: Bac dén Nhatrang. - Climbing rachis; pinnules with stalk not articulated. 109 - Lygodium flexuosum (L.) Sw.. Bongbong déo. Rang leo. La dai; thidi¢p mang 3-4 ca tamdiép canh rong 1-2 cm, cuéng khong c6 d6t, dai; tamdiép day thuong kép, bia cO rang t&; song thudng co lng. Tamdiép thu khac tamdiép thudng, hoi ngin hon; nangquandai dai dén 1 cm, Khap cing, khdp caodo. Var. alta Cl.: ‘amdigp rong, bia nguyén, day hinh tim; var. setutosa T.BI. Chr:: gan 14 c6 long dai, x4m. Tri tiéu kh6, dai dau, Idistla, ddp tri ghé loét, téthdp. Tricttinh trong rugu cho thay co tinh antifertile; né chia driocrasol (va chuyénhéachét), tectoquinon, kaempferol , stigmasterol (PM, 1986) = Climbing rachis; fertile pinnae a’little narrower than sterile pinnae (Ophioglossum flexuosurn L.). lio - Lygodium japonicum (Thunb.) Sw.. Bongbong hat. Rang c6 | leo. Thidi¢p cach nhau 5-10 cm, dang tamgiac, mang tamdiép c6 cudng khong co dét, tamdigp chot don, tamdiép canh xé hay kép, cO long ngén; song co canh d chét. Tamdi¢p thy hep; nangquandai dai 3-5 mm. . Vuon, lim bui, 0-700 m, BTN. Loitiéy, tri san than, khangsinh. = Climbing rachis; fertile pinnules much narrower than — sterile’ pinnules (Ophioglossum japonicum Thunb.) 111 - Lygodium mierostachyum Desv.. Bongbong gié- Rang c6 14 leo, dai. Thidiép ting cap, co tamdiép hep hon 6 L. japonicum va tamdiép chot dai, bia nguyén hay cO rang nho, min. Cac tamdiép thu it teo nhu 6 L. japonicum: nangquandai 6 thé kha dai. BTN; 0-200 m. Tri ho, cam mau. - Climbing rachis; terminal pinnule elongated, fertile pinnules slightly narrower than sterile pinnules. Schizeacene - 49 112 - Lygodium scandens (L.) Sw.. Bongbong leo. Rang c6 I leo dai nhitu mét. Thidigp mang 2- 6 cap tamdiép canh, va tamdiép chot thudng ché hai; tamdi¢p méng, cing, khong long, cudng co dét. Tamdigp thy ngdh, tamgise, sangayanda dat 3-4 mm. Bui, ven riing, khp caodd: BTN. ~ Climbing rachis; pinnules articulated on stalk (Ophioglossum scandens L..). PARKERIACEAE: ho Gatnai. 113. - Ceratopteris siliquosa (L.) Copel.. Rang Gatnai; Water fern. Bui nhétnién 6 dt; canhanh ngdn, ding. La cao 20-60 cm, 14 khong thy (hinh dudi) c6 14-phy rong, hong long, 16 thu eb lé-phu thank doan hep, ché haji. Baotinang khong cong, 6 hai ben bia ld va duge bia 14 xép vao thanh gid-baomd baové. Trén“bin, rudng, khap cing; Tr 6 Nhat dé lam rau. Ding dp cho t6t da. - Halophytic; fertile frond with segments narrow, margin folded on sorus (C. thalictroides ©) Brogn., Acrostichum siliquosum L., A. thalictroides 1). 114 - Ceratopteris pteridioides (Hook.) Hiern.. Rang Gatnai néi; Floaring Fern. Rang thujsinh ndi, cao 10-40 cm. La kép, mau luc tudi, khong long, cudng hinh méng-x6i,. Bia mang nhigu suynthé c6 14, moc cho ra cay mdi. Lé thu hep; baotiinang vdi vong rét nhd. Trdng dé trangtri hd cé. + Floating fern, cultivated for aquarium. 111 - Lygodium microstachyum Desv.. Bongbong gié- nh¢ Rang c6 Id leo, dai, Thidiep timg cp, 06 tamdiép hep hon 8'L. japonicum va tamdiép chot dai, bia nguyén hay co rang nhd, min. Cac tamdiép thu ft teo nhu 8 L. japonicum; nangquandai 6 thé kha dai. BTN: 0-200 m. Tri ho, cam mau. - Climbing rachis; terminal pinnule elongated, fertile pinnules slightly narrower than sterile pinnules. 112 - Lygodium scandens (L.) Sw.. Bongbong leo. Rang c6 /é leo dai nhiéu mét. Thidiép mang 2- 6 c&p tamdiép canh, va tamdiép chot thudng ché hai; tamdiép mong, cing, khong long, cudng c6 dét. Tamdiép thu ngan, tamgidc; nangquandai dai 3-4 mm. Bui, ven rimng, khp caodo: BTN. ~ Climbing rachis; pinnules articulated on stalk (Ophioglossum scandens L..). PARKERIACEAE: ho Gatnai, Schizeaceae - 49 113 - Ceratopteris siliquosa (L.) Copel. Rang Gatnai, Water fern. Bui nhatnién 6 d4t; canhanh nga, ding. La cao 20-60 cm, 14 khong thu (hinh gus) 6 4e-phu rong, Khong long, 1G thy cé ld-phu thanh doan hep, ché hai. Baotiinang khong cong, 6 hai bén bia ld va dude bia 14 xép vao thanh gid-baom6 bdové. Tren"bin, rudng, khdp cing; Tr 8 Nhat dé lam rau. Ding dp cho tét da. - Halophytic; fertile frond with segments narrow, margin folded on_ sorus (C. thalictroides ® Brogn., Acrostichum siliquosum L., A. thalictroides 1... 114 - Ceratopteris pteridioides (Hook.) Hiern. Rang | Gatnai néi; Floaring Fern. Rang thujsinh ndi, cao 10-40 cm. La kép, mau luc tuai, khong Jong, cu6ng hinh mang-x6i.. Bia mang nhiéu muyénthé co 14, moc cho ra cay mdi. LA thy hep; baotiang vdi vong rét nhd. Trong dé trangtri bd ca. - Floating fern, cultivated for aquarium. 50 - Caycd Vigtnam ADIANTACEAE : ho Nguyétxi. 11S - Onychium lucidum Spr.. Déxi suét. Canhanh ngin. Phién tamgiac thon, dai 20-40 cm, 3-4 Tan x@; thudiép dai dén 20 cm, mong, mém, khong long; song co cu6ng dai 20-40 cm, vangvang, tran, khong ¢6 dét tén canhanh. Phan thu khong phi rong; nangquan nau d mat dudi cac doan, khong baomé. Caolang, Sapa. Frond 20-40 cm; rachis winged; fertile parts brown, sorus exindusiate. 116 - Onychium siliculosum (Desv.) C. Chr. Déxi pide. Bui cao 40-80 cm. L4 didang; cuéng dai 20-30 cm; phién tamgiac thon, 3-4 Ian kép, phién khOn thu do ahang Tuidiép rat hep (rong vao 0,5 mm’ ludngphan, khong long, moéng, cing. La thu do nhing tidiép rong vao 2 mm; nangquan vang tai, 2 hang hai bén, c6 bia ta che lai. chau, Dalat, Biénhoa. Var. chrysocarpum (C. Chr.) T.-Bl. & Chr: nangquan vang nghé. Quangtri, Biénhoa. ‘Chita onitin, giangeo manh nhét. Cac chat onitosid va onitosin cing giangco song yéu hon Frond 20-30 cm high; rachis not winged; fertile pas Pa yellow, sorus exindusiate (Pieris siliculosum SV. 137 -"Cheilanthes belangeri (Bory) C. Chr... Rang Thanmo Belanger. Bui 6 dat; canhanh ngan. La moc chum, cao 20- 50 cm; cudng den, c6 vay dai 2-3 mm nau, d day; thidi¢p moc d6i, khong long, tuongddi méng. Nangquan dai theo bia uén vao. D&t nghéo, noi trang: Nhatrang, Thidtc, Biénhoa Rachis black with brown scales; pinnae opposed, submembranous; sporangium on margin (Preris belangeri Bory). 118 - Cheilanthes chusana Hook.. Thanmo Chusan Bui; cénhanh ngin, vay thon, nau. Cudng 2-4 cm, nau tim, ¢6 vay; phién 15-30 cm, thidiép moc d6i, thidigp dudi c6 ‘cudng va ché sdu, thidiép trén khong cuéng va ché can. Thidiép thu hoi hep: baomo doc theo bia va duge bia uén vao chechd; nangquan dai, B: Caolang, Hasonbinh. Scales brown; pinnae opposed; sporangium on margin. 119 - Cheilanthes mysurensis Wall.. Thanm6. Mysur. Canhanh ngdn. La chym, cao 10-20 cm; cudng dai 2-3 cm ma thoi, denden, cO vay 6 dudi; phién trondai, hai lan kép; thitdi¢p cdch nhau c6 1 cm, dai vao 1 cm, bia co rang ta. Nangquan doc theo bia, dinh nhau khi trudngthanh; baomé-gid do bia udn vao. B. - Inferior pinnae shorter than middle pinnae; sporangium on margin. 120 - Cheilanthes farinosa (Forssk.) Kaulf.. Thanmo bot. Bui; canhanh ngan. Cudng dai 10-30 cm, tim, lang, day c6 vay mau rung. Phién 5-30 cm; thudiép moc d6i, thiidi¢p dudi hai lan kép, mor tamdiép dudi ché lng chim; song va gin chanh tim, khong vay, hai mat nhu c6 bot phi. Nangquan tron, baomd nau, do bia 14 xép vao, liénké nhau; baotii mau vang lot. Trén dé, rimg hénhgp. - Scales caducous; frond farinous; inferior pinnae with segments pinnatifid (Pteris’ farinosa ‘orssk.). 121 - Cheilanthes subrufa Bak.. Thanmo hung. Bui cao 25-30 cm; canhanh ngan; vay 2 thu, mot c6 gan den, mét c6 ria hinh tay; cuéng nau dam, c6 vay; phién 5-12 cm; dutdiép dudi 2 lan kép, thoy trontron, mat dudi nhu do bét phi, c6 vay. Nangquap doc theo bia, mau hoe nau hay vang; baomé hinh than hay liéntuc do bia xép vao, mau xam Idt, Ké da voi, nti cao: Sapa. - Inferior pinnae bigger, with“ basiscopic segment longer than the upper segments. 122 - Cheilanthes tenuifolia (Burm. f.) Sw.. Thanmo 1é-manh. Bui 6 dt; canhanh c6 vay hoe, mang vai l4. Cuéng cao 15-20 cm, min, lang, den, to 1 mm; phién tamgidc cao 15-20 cm, 3 lan kép; thadiép dudi moc d6i; tddiép c6 thay. Nangqui in liéntuc theo bia, duge bia u6n vao thanh gid-baomo. Rimng cdi, caod9 th4p: BTN. - Frond 3-pinnate; segments narrow; sporangium with false-indusium — (Trichomanes tenuifolia Burm. £.). Adiantaceae - 51 52 - Cayed Vigtnam 123 . Notholaena velutina Tard. & C. Chr.. Rang Somé. Bui nhé, cao 10-30 cm. Cu6ng min, nau den, lang, c6 long 6 day; phién hai lan kép, rong 3-4 cm: thidiép moc déi, tamgidc, mat trén c6 long sat nhu nhung xdm, mdt’ dudi c6 long day vang. Nangquan tran 6 bia. ___Dya trign da: Nhatrang dén Bignhoa, Chiu khd gidi; Khi trdi sp mua, tuoi tr6 lai. Stipe black brown; frond 2-pinnate; appressed hairs at upper surface, yellow dense hairy underneath. 124 - Pellea nitidula (Hook.) Bak.. Daxi. Bui; canhanh ngan; vay thon, vang dod6, co mot gan gitta denden ao dén 27 cm; cudng’7-12 cm denden; phién 2 Jan kép hay xé; thidiép dudi moc d6i hay gin nbu d6i, thay dai, nguyen 6 bia. Nangquan dai theo bia; baomd tai, doc theo bia. Duyénhai B: Quangyén, Halong. Stalk blackish; frond 2-pinnate; indusium pale on margin (Prers.niidula “Wall. ex Hook., Mildella nitidula (Hook.) Hall. ex Lell.). 125 - Pellea timorensis v.Av.R.. Daxi Timor. Bui; canhanh ngén mang lé gan nhau; vay hep, dai, bia cO rang, gan gid mau cam. Cudng den lang, dai 12-20 cm; phién mot lan kép, dai 12-30 cm; tha . ¢6 cudng ,10-15 cap, bia udn xuéng hay cO rang thap, day tron hay hinh tim. Nangquiin’ doc theo bia; baoti vang lot, lang. O dat: mai Dign-ba, Tayninh. Stalk black; frond 1-pinnate, pinnae roundish or cordate at base; sorus elongate on margin. 126 - Doryopteris Iudens (Hook.) J. Sm.. Rang Dinhba. Cé 6 cAnhanh bo 6 dat, to 1,5-2 mm, c6 vay dai 2 mm. Cudng den, dai 20-70 em; phién dai co 15 cm; sOng cO cénh gia 2 thidigp; ld-phy rong 1 cm, gan phy rét nhé, thong vao nhau thanh hinh mang; 14 thu xé thanh’thuy hep. Tren dat, rimg day, binh va_trungnguyen: Langgon, Dilinh, nai Dint (hinh theo T.-Blot) talk black; frond pentagonal, fertile frond narrowly lobate; sorus on margin (Pteris ludens Wall. ex Hook.). 127 - Doryopteris concolor (Langsd. & Fisch.) Kuhn. Réng Dinhba cing-mau. Bui; canhanh bd; vay thon, vang lot, cO gan gia. LA c6 cudng dai 5-20 cm, timtim; phién hoi tamgiac hay ngigidc rong, 2 lan xé; thudiép 3-5 cap, thidiép dui to, xw sau thanh thuy trondai, nau, gan chianh tim, gin phu nd, tudo. Nangguan doc theo bia. Phakhanh: Trai-cé. Stipe purple; frond triangulate or pentagonal; sorus on margin (Pteris concolor Langsd. & Fisch.). 128 - Pityrogramma calomelanos (L.) Link. Rang Chochanh. Rang 6 dat; cdnhanh ngdn, c6 vay nau, nhon. Cu6ng dai 20-30 cm; phién dai 30-50 cm, 3 lin kép; lé-phu: mat dudi nhu co bot trang. Nangquan doc theo gan, tran, phi gin nhu tron mat dudi. Trong va hoang gan bd nudc, 0- 500 m, géc ‘Trung-My: Ouangtr, Baoloc, Saigon, Dongthap... Frond farinous at the under surface; sporangium covering all the under surface (Acrostichum calomelanos L.). 129. - Hemionotis arifolia (Burm. f.) Moore. Rang Hoan Rang 6 dét; canhanh ngéin, co vay nau. Cuéng nau-den; phién’ tamgidc miii-gido, day hinh tim, dai 4-8 cm, gan phu hinh mang. Nangquin doc theo gan phy, tran; 14 thy thudng hoi nhé hon la khong thy. «* O' dat, tren 4 cO ban, ring hdo-dm, binhnguyén: Dinhquan, Chaudéc, Conson. Fertile frond a little smaller than_ sterile frond; sorus naked on the feticulated veins (Asplenium arifolium Burm. £.). 130" - Syngramma alismifolia (Presi) J. Sm.. Rang Lienty. Rang 6 dat, c6 canhanh nam, c6 vay den. Cuéng dai 20-50 cm, song 20-50 cm; phién rong 6-11 cm, thon, dau nhon, day tron, gan phy songhanh, 7- 9 méi cm, ché hai va thong nhau 6 gan bia. Nangquan khong baomd, dai theo gan phu. Dua sng, ving gan bién: Phiquéc. Frond lanceolate; veins furcate; sorus naked on the veins (Diplazium' alismifolium Presl). ‘Adiantaceae - 53 1st dugi 131 - Taenitis blechnoides (Willd.) Sw.. Réng Daidyc. Rang 6 dat, co canhanh bd, c6 vay. Cuéng dai 30-50 cm, nau; s6ng mang 3-5 thitdiép thon hep, dai dén 30 cm, rong 2 cm, day, hep 6 thidiép ‘thu; nangquan 6 vitri va do rong thayd6i, songsong theo bia va cach bia. °C dat rao, binh va trungnguyén. ‘Terrestrial; frond 1-pinnate; sorus forming 2 rows parallel to margin (Preris blechnoides Willd.). 132. - Coniogramme fraxinea (D. Don) Diels. Rang Tranty, Rng o6 cinhanh mang 16 cach khoing, “Cun vu6ng, 40-60 cm, lang, nau dam; phién dai 30-50cm, mang 3-7 cap thidiep moc dai, day, xanh dot; thitdi¢p dudi kép do 3 tamdiép, bia cO rang ta; gan cach nhau cd 15 mm, don hay ché hai, dau cO thiybado gin bia; nangquan tron doc theo gan phy. Rimg day , ndi cao: Lamdong. Frond far apart; pinnae opposed, hydathodes near margin; sorus on veins (Diplazium fraxineum D.Don) 133 - Coniogramme macrophylla Hieron.. Tranty l4- to. LA to; phién xoan dai 55 cm; thudigp dudi cd using dai, thidigp trén khong cudng; phién trondai, dai dén 30 cm, day batxGng, chot cé dudi, bia don, udn xudng; mat dudi cé gan ché hai tu day. Nangquin doe theo gin hu. gin tron (5/6) ga, nau; bia [d c6 tuiybao; baotis tidien, mau vang Idt. Bavi. Pinnae with hydatodes near margin, sorus reaching almost margin, 134 - Coniogranime petelotii Tard-BL. Tranty Petelot. Rang to; canhanh to 8 mm; vay nau. Cuéng dai 25-40 cm, mau x4m vang, c6 vay nhé. Phién dai 30- 45 cm, xoan trondai, mang 2-3 cap thidiép dai dén 25 cm, cO cudng-phu dai dén 0,5 cm, mong, dai, gan hu don va che hai. Thilybdo cdch bia vao 7 mm langquan 6 2/3 trén gan phy. Trén cat, suéi : Sapa. Pinnae with hydatodes near margin; sorus on 2/3 of vein. 135 - Adiantum capillus-veneris L. Toc Vénd,Rang Trac, Thiéttuyén; Venus hair Fern; Chevelure de Venus. Bui cao 30-50 cm; canhanh bo. La 3-4 lin kép; song manh, den, ldng chéi; phién dai 15-35 cm; thidiép bag chét c6 cudng, mong, khong long, day tamgiac, gan hinh quat, bia ngoai co thay. Nangquan hinh than 6 bia lé. 2n = 24, 30. . Trén da, ké da; Quangbinh; thudng trong lam kiéng. L4 kho ding nhu tra; longdom cho tré- em, lgiti€u; ch6ng vai siéukhudn. - Delicate fern; rachis black; segments glabrous, membranous; veins dichotomous; sorus near margin. 136 - Adiantum capillus-veneris var. laciniata Chr. Thi nay khéc thi trén 8 ch thidiép bac chét hep va ché sdu thanh thiy hep. Trdng lam kiéng. - Cultivar with segments more deeply lobate. 137 - Adiantum gravesii Hance. Nguyétxi Graves. Rang nhé; cinhanh dimg ngin. Lé nhigu, cao 5-7 cm; cuGng manh, den, lang, day c6 vay. Thidiép 2-3 cap, moc xen, xoan trontron, nhd, do vao 5-7 mm, néundu, gin 8-9 cap, ché hai. Nangquan mét mdi thiidiép, hinh than, baom6 nau. Caolang, - Small fern; frond 5-7 cm long; pinnae ovate with 1 sorus at apex. 138- Adiantum klossii Gepp. Nguyétxi Kloss. Cé ding; phién tamgiéc xoan, to 12-15 x 10-12 cm, 3 lin kép; tidiép moc xen, hoi tron va bannguyét, rong 8-10 mm, bia trén cO rang, khong long, mat dudi mau hoi méc; gan phy min, lu@ngphan; nangquan 3-5, nh6, khit nhau hay dinh nhau; cu6ng c6 Iéng min, den, Idng, dai 20 cm. ‘Vao 200 m, Phikhanh. - Frond 3-pinnate; segments dimidiate, Adiantaceae - 55 56 - Cayed Vietnam 139 - Adiantum erylliae Hance. Nguyétxi Erylli. Canbanh dimg; vay thon nau dé. La nhiéu; cu6ng dén 2-5 cm; thidiép 3-5 c&p, moc xen 6 trén, 6 cuéng phu dai dén 5 mm, hi quat tamgiac, to 1-2 x 1,5-1,8 cm, cat ngang 0'dau, day, gan phu 8-9, ché hai; nangquan gan nhau, hinh than dai; baomd nau; s6ng thudng moc thanh cduhanh d chot. B, Frond pinnate, proliferous; pinnae fan-shaped; sorus kidney-shaped. = 140 - Adiantum induratum Chr. Rang nguyétxi cing. Canhanh bo. La cao 25-55 cm; cudng tim, lang, 6 vay 6 day; cuéng phu va sOng c6 l6ng thua; phién tamgiac, 3 lan kép; tidiép day cing, lye dat, Binh quat, gan phy min, lud.gphan; nangquin 6-8 ia. Riing thua, trung va caonguyén, BTN. Erond 3-pinnate; segments fan-shaped; sorus on upper margin. 141 - Adiantum semiorbieulatum Bonap.. Nguyétxi bannguyét. Bui nhé. Cuéng chung minh, dai 4-10 cm, mau den lang, to vao'1 mm; phién cao 10-15 cm; thudng moc thanh cay 4 chot; cudng thudng rat man, dai 1 cm; thudigp méng, day tron, 6 thoy tron to, sau hay can. Nangquan tron hay trondai. Nhatrang dén Phanrang. Small fern; fond pinnate with pinnae membranous, semi-orbicular. 142 - Adiantum Mabellatum L. cay, Vt R6n den. Cusng den, lang, dai 20-30 cm, to 1-2 mm, co vay nau 6 day; phién hinh quat va nhu lwdngphan 4-5 lan; thudi¢p dai 3-12 cm, mang tamdi¢p day, cing, tamdi¢p & day 6 day déixing, cdc tamdi€p 0 trén c6 day batxting, dau tron, dai 5- 15 mm. Nangquan tron dai 4 bia trén. ot, CuangnamDaning. Ré trj cum; cay dp dap, nhot. Erond with stipe blackish, subdichotomous; segments dimidiate. 143 ~ Adiantum stenochlamys Bak.. Rang Nguyétxi bao-ngan. Bui day. Cuéng chung cao 10-20 cm, rong 1 mm, den. lang; phién to 10-15 x 13 cm, mang 3-5 thidiep mong, eung, dy déixiing, dau tron, cO rang ta; cuGng manh, khOng Jong; nangquan 3-8 6 bia, trondai. Déson, Hué, Nhatrang, Langbian. Frond 3-4-pinnate; stipe blackish; segments fan-shaped, submembranous. 144 - Adiantum gingkoides C. Chr.. Nguyétxi dang- bachqua. Bui nh6; canhanh ngin, dai 1-2 cm, day vay va mang ré nhieu dai 4-5 cm; than cao 5-20 cm, den, lang. La hinh bannguyét, thudng déixing, rong 1,5- 3,5 cm, gan min, luOngphan; cuéng 3 mm. Nangquan xoan hay trondai 0 bia trén cia phién. Cammon, Lao: trong déng voi. Stipe black; pinnae symmetrical. 145 - Adiantum philippense L.. Rang Nguyétxi Philuattan. Bui nhé, thua. Cuéng chung den, lang, dai 5- 10 cm, rong vao 1 mm; phién 10-20 cm; thidép mong, rong thudng vao 1,5 cm, dang bannguyét, day rét bdbaing bia trén tron, nguyén hay c6 Khia thua. Nangquan trondai 6 bia. . Khapeung, thudng 6 ké da, 1-2.000 m, Tri Stipe black; pinnae dimidiate, up to 2 em long. 146 - Adiantum soboliferum Wall. ex Hook. Rang Nguyétxi tao-choi, Bui cao dén 40 cm; canhanh ding, ngan. Cu6ng chung dai dén 25 cm, nau den, khong long, song ¢6 canh, chot thudng cé ré; thtidiép co cuéng, dai 3-4 cm, rat bdeaing, mot ben nguyen, mot ben c6 thay can (sau 6 14 thu), thay o6 rang nhd, dai, tran. Nangquan trondai, vao 2 mdi thay, baom6 nau; baoti tydién, lang, mau vang ldt, dat, rimg. vao 200 m: Caolang, Hasonbinh, Hatuyén. Stipe blackish; pinnae dimidiate, to 3-4 cm long. Adiantaceae - 57 58 - Caycd Vi¢tnam +. 147 - Adiantum caudatum L.. Rang Nguyétxi c6- du6i; Tailing Maiden-hair. ewe Bui thdp, shudng thong. Lé dai 20-40 cm, chét thudng thong dung dat va moc ra cay khdc; cuéng va song nau sam, 06 long min; tudiép co long, cay, dia nguyen, bia tren che nhiéu ranh sau, c6 Khi rat ria, Nangquan trondai 6 dau khia. n=60. Caolang, Biénhda, Phiquéc. O An, dang tri suyén, dau cudng-phéi. -Frond frequently proliferous; finely hairy, subcoriaceous, incised, - Adiantum malesianum Ghesak cf.A. caudatum 149 - Adiantum diaphanum BI.. Nguyétxi suét. Cé c6 chéi bd manh; ré cé cut nho; vay thon, nhé, La chum; cuéng dai 4-15 cm, manh, den, léng; phién dai 6-20 cm; thudiép bdoaing, mot ben nguyén, mOt bén c6 thiy tron, thudiép dudi hoi rOng hon, dai dén 1,5 cm, méng, mat dudi_c6 it to tim, gan-phu hinh quat, ché hai nhigu ln. Nangquan tron, 6 gan bia; baotit tiidién, mau vang ot. innae dimidiate, Binhtrithién. Colony forming; rhizomes filiform; rachis blackish; pinnae membranous; setae underneath. 150. - Antrophyum annamensis Chr. & Tard.. Rang Ludi-beo Trungbd. Réng c6 canhanh ngdin; cudng la ep. dai 3- 19 om; phién thon, nhon hai dau, day, khong long, rong 3-9 cm, dai dén 30 cm, pn hinh mang, khong c6 gan chanh. Nangquin hinh mang 6 mat dudi 1A, tracty hinh sgi ida baotimang. Vang ndi: Quangtri, Band Frond grlabrous, subcoriaceous, to 30 cm long; sorus elongate, reticulated. 151 - Antrophyum callifolium BI.. Rang Ludi-beo 14- dep. P Rang c6 canhanh ngén, day vay. L4 co phién dai dén 50 cm, day ctng, day tit hep thanh cudny dep, cé canh. Nangquan 6 mat dudi cha 14, dai, ngoangoeo, it khi théng vao nhau; trdcty hinh sdi, Trén than cay, trén dé: Bavi, Danang, Langbian. Frond subcoriaceous, to 50 cm long; sorus elongate on veins, not anastomosed. * Vily do kj thudt, mét si ghi chit trong ban thdo géc cata tde gid bi nhdy sé’ nén khong diing thit tw ban dau Tuy nhién diéu nay khong duh hudng dé noi dung khoa hoc ciia quyén sch. Rat mong dye ban doc thing edm. (NXB Tré) 152 - Antrophyum coriaceum (D. Don) Wall.. Rang LuBi-beo dai. Rang c6 canhan hin, vay hep, nau den, LA hep, rong 2 cm, di cm, rat day, nhon hai dau, khOng c6 gan gitta; ian 16 6 mat trén; cudng dep. Nangquan 1a ldn dai rét min, 1uOngphan, thong vao nhau; tracty hin sdi. Nai: Binhtrithién, Langbian, Phaquéc. - Frond 10-40 cm long, thick; sorus elongate on veins, bifureate (Hemionitis coriaceum 1. Don). 153 - Antrophyum obovatum Bak.. Rang Ludi-beo xoan. Rang cO canhanh ngén, vay thon. Cudng dai 6- 12 cm,dep; phién xoan hay hinh xoan banh bd, day, c6 mii, bia trén hoi ding. Nangguan Iudngphan, thudng tiéphgp nhau; tracty hinh dau ngdn. Tren than cay c6 réu: Sapa, Nhatrang. - Frond ovate acuminate, coriaceous; sorus elongate, anastomosed. Rang Ludi-beo Bui nho; canhanh ngdn mang vay thon nau. La dai 6-10 cm, rong thudng khong qua 1 cm, thon hep, nhon hai dau, day, gan gitta thay 6 1/2 dudi cha la; cudng. dai 2-5 cm. Nangquan khong chdn, dai, chia it; tracty dau pha. B; Langbian. - Frond to 10 cm long; elongate sorus remotly difurcate. 155 - Antrophyum vittaroides Bak.. Rang Ludi-beo hep. P Rang 6 cinhanh ngan, mang day vay ngin. La thon hep, hep hon 1 cm, dai 10-25 cm, nhon 2 dau, gan tao thanh 6 dai. ‘Nangquan 6 mat dudi 14, lam thanh 2 hang doc dai hai bén gan chénh, it thong vao nhau, Binh va trungnguyén, BTN. - Frond lanceolate; veins forming long areoles; 1-2 long sorus each side of middle. Adiantaceae - 59 60 - Cayes Vigtnam Vittaroideae 156: - Vittaria amboinensis Fee. Rang Totan Amboin. Rang c6 canhanh bd, c6 nhigu vay hep. La thudng thong, hep, dai 20-30 cm, rong 7-9 mm, day, gan phu it rorét; cudng dai 4-6 cm. Nangquan 6 mat dudi cia 14, dai, doc theo dua bia. B dén Bana, Nhatrang, Dalat. Epiphytic fern; sorus immersed in underside margin. 157 - Vittaria elongata Sw, Rang ‘Tot&n dai. Rang phusinh vdi canhanh ngn hay dai, cé vay nau. La hep, dai 40-100 cm, rong 5-15 mm, gan phu xé0, kh6 nhan. Nangquan doc theo bia, tir day dén ngon la, cO 2 moi hudng ngang ra ngoai. Baotir lang, mau vang lot. ‘Var. merriliii C. Chr.& Tard.: phién rong dén 12 mm, gan phu 3-5; var. zosterifolia C. Chr. & Tard.: phién dai dén Im, gan khong 16. Phusinh thong 6 than cay: BTN. Epiphytic fern; frond up to Im long; sorus in a 2- liped groove. 158 - Vittaria ensiformis Sw.. Rang Totan dai. Rang phusinh; canhanh bo, ngén, co vay thon, bia nguyén hay co rang. La céphién hep, ngay hay cong, dai 6-35 cm, rong 1,5-8 mm, gan giita khong thdy 16, tutit hep ‘thanh cudng khong dai. Nangquan nhé 6 dya bia, trong mot ranh sau B dén Lamdong. Epiphytic fern; frond 6-35 cm long, midrib not apparent; sorus in a deep marginal groove (V. hainanensis C. Chr. ex Ching). 159 . Vittaria flexuosa var. filipes C. Chr. & Tard. Rang Totan déo, Rang phusinh c6 canhanh ng4n, mang nhiéu 8 sdivi. L4 c6 cudng hep, dai 10-40(80) cm, rong 4- 10 mm, gan gitta de thay, chot nhon, day tu ti hep trén cuéng. Nangquan trong mot rénh sau gan bia, bia cong xudng. ‘Ving nui cao: Sapa, Langbian. Frond with midrib apparent, to 40(80) cm long; sore in a groove. 160 - Vittaria forrestiana Ching. Rang Totan Forrest. Rang phusinh c6 cdnhanh bo ngin, mang va thon, nau va 1a gin mhau, LA 66 phién mong, dai 30-40 cm, réng dén 2-3 cm, chot nhon, day titi hep thanh cuéng .dai 5-7 cm, gan phu 10, xéo. Nangguan doc theo hai bén bia, 6’ mat dudi cha phién, kAdng chén shu. : Ving nui cao, vao 900 m: Tamdao, Bana. - Epiphytic fern; frond 2-3 cm wide; sorous in a superficial groove. Vittaroideae - 61 161 - Vittaria sikkimensis Kuhn. Rang Totan Sikim. R4ng lam thanh byi nhd; canhanh ngan, c6 vay thon nhé. L4 dai 5-7 cm, rong 1,5-2 mm, day , dau nhon, don hay ché hai; day khong phanbiét voi cuéng. Nangquan doc theo bia, 6 mat dudi trong mé6t ranh, co 2 baomé dai; baoté hinh than, vang lot, lang. Bya thac, vang nti, vo 900 m: Sapa. - Epiphytic fern; sorus in a marginal 2-lipped groove. PTERIS L. Ja - 14 mot lan kép: Jb - la-phu dudi kép hay xé sau: le - 1a 2-3 an kép: 2a = song c6 enh: 2b - sGng c6 vay dang nhu long phan: 2c - khong nhu trén: 3a - cudng mang 3 thudiép to: 3b - thitdiep vai thiy dai, it: 3c - thidiép vdi thay déu, nhiu; 157-161 162-163 169 170 tripartita 165-168 174-184 162- Pteris deltodon Bak.. Chanxi rang-tamgidc. Bui nho c6 cénhanh ngdn dimg. Cuéng manh, lang vang hay dodé, cao 20-30 cm; phién do 3-5 Id- phy gin gin nhu 6 mot nai, xoan trondai, dai 3-10 cm, lé-phu chét to hon, bia c6 rang nhon, gan thua, don va ché hai. Nangquan theo bia, gan dén chét lé-phy. Caolang, Hoangliénson. = Small fern; frond with 3-5 pinnae; sorus marginal, reaching almost the apex. 1683 - Pteris pellucidifolia Hayata 62 - Cayed Vigtnam 164 - Pteris insignis Mett.. Rang Chanxi dacbiét. Bui nhd. Cuéng mau nau vang, cé it vay 6 phan dudi; phién cao dén 60 cm; thidiép khong cudng-phu, dai 6-10 cm, rong 1 cm, day tron ta, hoi batxung, chot thon, k/tdng léng. Nangquan liéntyc 3 bia, chtta chot thadiep. Rung ving nui: Tamdao, Bavi, Phiquéc. Frond to 60 cm long; pinnae 6-10 x 2 cm; sorus to near apex. 165 - Pteris vittata L.. Rang Chanxi cé-soc. Canhanh ngén, c6 vay dai $ mm, mau nau sét. Cudng dai 5-30 cm, cé vay 8 phan dudi do thadiép day c6 tai va rdng, dai dén 15 cm, rong 8-12 mm, thidiép dudi nhé va hoi rong hon. Nangquan 6 hai bén bia, khong di dén mai. Dat. tudng, dua rach, 0-2.000 m: BTN. Dang tr] thpkhdp. Pinnae auriculated, sterile one denticulated; sorus to near apex. 166 - Pteris venusta Ktze. Rang Chanxi dep. Bui; cdnhanh to 1 cm, ngdn. La thu va khong thu khde nhau, thidiép thu hep hon; cuéng dai 30- 50 cm, vang hay dodé, ling; phién thon, mot lan kép; thudiép day, rng dén 3,5 cm, bia nguyén, gan- phu day, don hay ché hai, thidiép trén titi: hep thanh canh, thidiép khong thu rong vao 2 cm. Nangquan day, rong 1,7 mm. Ndi Mayson, Nam. Sterile pinnae to 3.5 cm large; fertile pinnae narrower. 167 - Pteris esquirolii Christ. Rang Chanxi Esquirol. Canhanh ngén mang 14 thu va khéng thu khde nhau. Cudng vang hay nau dodd, dai 15-25 cm. Thudiép y nhau, thidiép khong thu rong 1-3 cm, thadiép thu hep, rong 12 mm, dai 20-25 cm, gan nau d6, gan-phu don va ché’ hai, chét c6 ‘ring. Nangquan rong 1 mm. ung day tt Caolang, Sapa dén Dongnai. Sterile pinnae 1-3 cm large, fertile pinnae 12 mm. 168 - Pteris cadieri Christ. Rang Chanxi Cadiére. Bui 6 dat, nhd; canhanh ding, ngén. Cu6ng dai 48 cm (17 cm 6 [4 thy) cé cénh 6 trén, vang hay nau ling, tran; phién do 3 (5) duldiép, thidiép dudi batxing, mot bén c6 thay sau, m6t bén chi co rang; thidiép gitta co thoy sau, gin co gai nho 6 mat dudi, La thu hinhdang hoi khdc; nangquan khong dén chot thay; baomo xam; baotit tudién, vang lot. Thainguyén, T; kiéng. Stipe ‘winged in upper part; inferior pinnae asymmetricaly lobated. 169 - Pteris semipinnata L.. Rang Chanxi lugc. Canhanh bo ngin, day vay nhon, dai. Cudn; dai 20-30 cm, nau; phién dai dén 50 cm, mang 1- cap thikdigp; thidiep dudi c8 e6 phan mia dud ep phan trén cla phién mot lan kép. Nangquan dai theo bia, khong dén chot. Nai tir 800 m, BTN. Dp trj noi bj Jam ma. Stipe not winged; interior pinnae asymmetricaly lobate. 170 - Pteris plumbea Chr.. Rang Chanxi xam-chi. Canhanh xéo, ngin, mau denden. La IvOnghinh, la thy hep. Cudng dai 40 cm; thidiép khong thu rong 2-3 cm, day, xanh dam, gan khit. Lé hep, mairg nangquan dai theo bia, khong dén chot thidiép. Rig binh va trungnguyen ti: Caolang dén Chaudéc, Stipé to 40 cm long; sterile pinnae narrower than fertile one. 171 - Pteris multifida Poir.. Seo ga, Chanxi nhitu- khia; Spider Brake. Canhanh ngdn, vay denden. La cao 40-50 om; cudng 15-30 cm, vang 3 phan. trén; thidiép hay tamdiép hep, rong 5-6 mm, du nhon, bia co rang min, khong long; thadiép chot hinhthé khong khéc. Nangquan dai theo bia, baom6 méng, hep. Kiéng va rimg, dén 1,000 m,, Caolang dén Phanrang. Ré, lé tri ia chay, ia mau. -Frond 2-pinnate; segments narrow, glabrous. Pteridoideae - 63 172 - Pteris cretica L.. Rang Chanxi Hylap; Cretan Brake. Bui 50-70 cm. Cuéng vang hay nau, tron, to 2-3 mm, cing, dai 30-40 cm, thudiép dudi 2-4 tamdi thiidigp chét rat dai (10-20 em) gidng cae thidiep canh, 2-6 cap thidiép canh rong 1-2 cm (don co khi ché hai) bia c6 rang khi khong thu, co mai dai 1-2 cm 6 rang, khOng lng, gan don hay ché hai. Nai cao: Caolang. Sapa dén Dongnai. Tri nhot, sung hach, binh ngoai da; tri, kiét, lu, rét, Frond 2-pinnate; sterile pinnae denticulated, a little dimorphic, the fertile pinnae with thinner segments. 173° - Pteris cretica var, wilsonii Hort... Chanxi Wilson; Cretan Brake. Bui. “Cudng dai 20-40 cm, song ngdn: thnidigp khong thu bia co ring min, rong dén 1,5 cm, daw tuidng ché hai nhigu “lin trong mot phang: li-phu chot titi hep vao song. La thu khong khde la thudng. Thuong trong lam kiéng. Ornamental; pinnae with heavily crested tip. 174. Pteris henryi Christ. Rang Chanxi Henry. Rang hoi didang; canhanh ngin. Cuéng tran, vang dé hay denden, dai 16-25 em; phién thu to hon phién khong thu , mang 2-4 cap thudiép va thudiép chot ché 2-3, doan hep dai, dai dén 10 cm, bia c6 rang, Nangquin co baomé trongtrong, khong di dén chot doan; baotit vang Iot. Sapa. Frond a little dimorphic, fertile frond more developed. 175 - Pteris grevilleana Wall. ex Ag.. Ring Chanxi Greville. Bui cao 40-70 cm; canhanh ngén, ding. Cudng cao 30-40 cm, dai 6 14 thu, lang, mau nau 6 dudi, vang 6 trén, cO cinh 8 phan tren, mang 1-2 ca thidigp, thidi¢p dudi co mot’ tamdiép dudi phatirén, to; thay rong 4-6 mm, c4i khong thu rong hon céi thu va c6 rang, gan phu it ro. Ring caod6 trung: Quangbinh, Danang. Stipe winged at upper part; lateral pinnae with a basiscopic segment developed. 176 - Pteris squamastipes C. Chr.& Tard.-BI.. Chanxi cO-vay. Bui c6 canhanh ng&n, co vay. Phién_xoan trondai, mang 3-4 cap thidiép dai dén 18 cm, thidiép chot xé thanh doan ngay, trondai, mong, nguyén, gan ché hai ti day, thidiép dudi thuong mang mot tai dang tamdiép dai; cudng dai dén 4: om, c6 vay thon hep ddi, cing nhu séng. Nangquan doc theo bia cia thay. Sapa. Stipe scaled; inferior pinnae with basiscopic segment developped. 177 - Pteris ensiformis Burm.f.. Rang Chanxi hinh- guom, cd Luong. Bui c6 canhanh bo ngan, c6 vay nau dai cd 2 mm. Cudng vang hay nau, tring, dai 6-25 cm; phién 2 lan kép, mong, khong long ; lé thu rong cd 7-10 mm; bia 14 khong thu c6 rang; 4 thu hoi khac 14 Khong thu. Khap Vietnam, tii binh dén trungnguyén. Frond a little dimorphic, fertile segments slightly narrower. 178 - Pteris ensiformis var. victoriae Bak. Bui; canhanh bo, ngan, c6 vay nau, dai cd 2 mm. Cu6ng vang hay nau, dai nhu trén; phién 2 an kép, mong, khong long, tr6 voi soc trang; lé thu hep hon \é khong thu, hinhthé nhu trén. Trong lam kigng. Ornamental; frond variegated with white bands. ia Pteris heteromorpha Fée. Rang Chanxi di- ‘inh. Canhanh ditng ngan. Cuéng 6 ranh, dai 20-40 cm, vang, tran. Phién dai 40-60 cm, mang thidiép 64-6 tamdiép, 4-6 cap thudiép canh thudng ché hai, thidiep thuOng y nhu céc thi kia, dai 15-20 cm, rong 1 cm, day cing. Nangquan rat hep, doc theo bia thidiép. Rimg 6 caodo thdp: Barja. Lateral pinnae often pedate-bifurcate, coriaceous. Pteridoideae - 65 —— 180 - Pteris biaurita L.. Rang Chanxi hai-tai. Rang 6 dat; canhanh xéo, bui to. Cuéng cao 20-80 cm, mau rom; phién thon, 2-3 lan kép, thidiép day c6 mét tamdigp —hudng ve soc S phiurién, gan cia céc thay thong vao nhau 6 phan mangonin day, cudng phy 6 gai nhd; thidiép c6 khia rong bang phan nita thuy, mong song hi cing Ring dudi 1.500 m: Tuyénquang, Mauson dén noi Dinh. Inferior pinnae with a long basiscopic segment; veins forming areoles along the costa. 181 - Pteris blumeana Ag.. Chanxi Blume. Rang 6 dat. La dai dén 1 m; cu6ng tron, cO ranh, cO muc nhé, trin, vang hay ; phién 2-3 Tan kép; thiidigp dai cé 20 cm, thitdiép dudi cd cO J tai hudng xudng phatrién, kép; tidiép hep dai 3-4 cm, rong vao 4 mm, khong long, luc dam. Nangquan 2 bén bia; baom6 naunau; baott tidién hoi tron, naunau. Gidrai, Dongnai. Inferior pinnae with a developped basiscopic segment (P. quadriaurita Auct., non Retz.) 182 - Pteris decrescens Chr.. Rang Chanxi eo. Rang 6 dat; canhanh ding, ngdn, mang chum 14, L4 cao 40-60 cm; cudng vang hay nau, c6 muc nhs tnidigp gn nh moc di, dai 15-17 om, che béngnhién “hep. Nangquan khong chay dén’ chot thidiep. Tut Caolang dén Biénhoa. Pinnae subopposed, suddently narrowed at apex. 183 - Pteris excelsa Gaud.. Rang Chanxi cao. Bui to cao dén 3 m; canhanh c6 vay nau, cuéng tran, xanh, hoi dé hay tim, dai dén 1,5 m: phién tamgidc, hai lan kép déu, dai dén 1,5 m, thidi¢p dai dén 40-45 cm, thidiép dudi co 1-2 tamdiép to 6-7 x 1 cm, chot nhon. Nangquan rong 4,5 mm. Rimng ving nai cao: Caolang, Dalat. Big fern; frond 2-pinnate, inferior pinnae with 1-2 basiscopic segments developed. 184 - Pteris finotii Christ. Rang Chaxi Finot. La rt to , c6 thé cao dén 3 m; cudng nau 6 dudi, vang 6 ‘trén, tn, mang 3 thidiép hin tamgiac. Thidiep 2 lan kép, dai dén 20 cm, tidiep rong 5 mm, dai dén 6 cm, chot nhon, mong, gan phy it 16. Nangquan rong cd 1 mm. B dén Quangngai. - Big fern up to 3 m high; pinnae 3 pairs, to 20 cm long, membranous, acute. 185 - Pteris tripartita Sw.. Chanxi ché-ba. Bui to; cdnhanh ding. Cuéng cao 30-150 cm, vang dodé hay nau, ling; phién nhu do 3 thitdiép bang nhau, dai 50-150 cm; tamdiép ché su; gan phy ché hai. Nangquan doc theo bia, khong dén chot; baotis tudién, lang, vang dod6. Dalat. ~ Big fern; pinnae 3, 50-150 cm long, segments deeply lobated. 186 - Pteris khasyana Hieron. Chanxi nti-Khasya. Bui; canhanh nan. Phién tamgiéc thon, dai dén 25 cm; thidiép dudi c6 tai dai, thudiép 2-5 cap, gin nhu moc di, ché thanh doan khit nhau, ngay, dau ta, bia nguyén, daidai; cudng 20-30 cm, tim dodd, 6 vay 3 day. Nangquin ngin doc theo bia, chita chot thuy. Caqlang, Sapa. - Frond triangular; inferior pinnae with developped basiscopic segment. 187 - Pteris longipes D. Don. Rang Chanxi cudng- dai. Rang to; cAnhanh ding to. Cudng dai dén 1 m, to, xm, tran; phién tamgidc; thiidiép c4ch nhau 15- 20 cm, hinh phang; thay cao dén 1 cm, cudng khong long, thadi¢p chot xé sau. Nangquan neat, theo bia; baom6 méng, nau lot; baott dodd. Nui, 600-1.600 m: Caolang. - Big fern; stipe to 1 m high, frond triangular; lobes to 1 cm high Pteridoideae - 67 68 - Cayed Vigtnam 188 - Pteris linearis oir. Ring Chanxi hep. Rang to; canhanh xéo. La khit nhau, cao $0- 150 cm; cudng vang xém; thidiép chot nhu thudiep canh, thiy gan nhau, bia c6 rang min, mong hay day. Nangquan liéntye 6 bia, khong di dén chét thay. Rig vong nui, 0-2.000 m, khép Viétnam. ~ Big fern; inferior pinnae with long basiscopic segment, membranous or subcoriaceous. 189 - Pteris oshimensis Hieron... Réng Chanxi Oshima. Bui; canhanh dung, co vay nh6, nau. Cudng dai; phién trondai, dai dén ci mét, thidiép chét nhu thidi¢p canh dai vao 10 cm, ché thanh phién hoi cfich nhau, hep, mong, rong 3 mm, hoi congcong; tuldiép dudi’cé thy 66 tai, gin 'nhu ché hai. Nangquan dai theo bia, chita chét thay. B - Frond oblong, to Im high; inferior pinnae with basiscopic segment developped. 190 - Pteris porphyrophlebia C. Chr. & Ching. Chanxi gan-do. Cudng va s6ng timtim, lang, khong long: cudng dai dén 35 cm; phién dai 45 cm, 2 Jan kép; thidigp 5 cap, dai dén 40 cm, thidiép dudi mang tamaiep huéng xu6ng ngiin; gin c6 ga 6 mat dudi; thay cdc nhau, chét tron, luc dam, bia c6 rang, gan-phu tao thank I hang 6 dai, doc theo gin. Nangquan khong dén chot thuy; baoti tai. Vang nai: Tamdao, Bachmé, Dilinh (h. mot phan theo T.-BI. & Chr.) ee - Frond to 45 cm long; veins forming areoles along the costa. 191 - Peris wallichiana Ag (Ogata Ic.FilJap. 1 130) 192 - Pteris 193 - Acrostichum aureum L.. Rang dai; Swamp fern; Fougére des marais. Rang thanh bui cO thé cao 2 m. Than ngan, ding , to, cho ra nhigu chdi, La mot lin kép, thidiep, day, Khong long, gan-phy, hinh mang. Nangquan phi tron mat dudt cua thidiép, nau do, 6 tracty xen. Noi 4m lay ving nude Io hay con triéu; song cia 14 ding lam chéi; dot non an dude. Big. terrestrial fern; trunk short; pinnae coriaceous veins reticulated; sporangium on all under surface. 194 - Acrostichum speciosum Willd.. Rang-dai thanh. Bui 6 dét, cao dén 1,5 m; canhanh c6 vay dat 8 mm. Than ngan, ding. La khong thu c6 thidiep dat dén 30 cm, rong 4 cm, chét nhon; cuéng-phu dén 1 cm. La thu co thudiép to vao 18 x 2-3 cm, nangquan phi tron mat dudi. Dét dmlay, ving nude 16, it gap 6 VN; cay tré 06 14 don, vao 8 x 2,5 cm, con 6 Aaureum, /4 unhi baudyc hon, to 22 x 1,7 cm. Terrestrial fern; pinnae acute; first frond oblong. es + Stenochlaena palustris (Burm. f.) Bedd.. Chai, }oai. Rang c6 than leo rdt dai, dén 20 m, c6 vay den, thua.L4 lvGnghinh, dat dén 1 m; thudiép bauduc thon, to 12-15 x 2-3 cm, day khéng trOn, bia 6 rang nhon, LA thy cb Id-phu rat hep, dat dén 20 cm, réng 3-4 mm, mang Nangquan pha day mat dudi, nau vang. n = 70,80. Noi lay, 4m, dua rach, su6i, 0-400 m; ngo réit dai, dung lam day bén dang; XII. Long, climbing fern; frond dimorphic, to 1 m long (PoSipodium palustris Burm. £.) Pteridoideae - 69 HYMENOPHYLLACEAE Cac ging: Ja - dé khong Ii; baomd 2 manh; cinhanh manh, nhu khong long 2b - bia doan nguyen 2b - bia doan cO rang 1b - dé 1d; baom6 hinh 6ng cdt ngang hay cO 2 mot 2a - c6 gan bia 3a - long 6 bia 3b - khong long 6 bia 4a - 14 don hay c6 thoy 4b - 14 kép 10ng chim 2b - khong c6 gan bia 3a - canhanh manh, 14 cach nhau 4a - baomé ché dén 1/2 4b - baom6 khong ché sau Sa - mat dudi c6 long dai Sb - mat dudi khong long Mecodium Hymeneophyllum Didymoglossum Microgonium Crepidomanes Meringium Pleuromanes 6a - canhanh rét manh; 14 hinh quat hay long chim, truc thuong moe thanh cay khac Gonocormus 70 - Caycd Vigtnam 6b - canhanh khong manh; 14 trung, hinh long chim; true khdng moc thanh cay khac 7a - dé tho nhung khong dai To - dé tho ra rat dai 3b - canhanh manh, mang |4 khit nhau 4a - 14 hinh long chim Sa - canhanh bo dai, 14 cach nhau 5b - canhanh ding hay ngdn, 14 chum 4b 14 2-n Tan kép 5a -doan mém va rong 6a - canhanh bd 6b - canhanh ngan hay ding, M4 lam thanh bui Sb - doan cung 196 - Hymenophyllum australe Willd. 197 ~ Hymenophyllum barbatum (v.d.B.) Bak. Macdiép rau dai, H. exsertum. valved, Rhizome Trichomanes Vandenboschia Trichomanes Cephatomanes Trichomanes Callistopteris Solenodesmum Canhanh min nhu chi, c6 long nau, mang la cach nhau, L4 c6 cung dai 1-2,5 cm, phan trén c6 Jong va c6 canh; phién cao 3-8 cm; thuidiép ché hinh quat, doan ‘co ring nhon @ bis, gin 6 tong iu 6 mat dudi. Nangquan 6 chot doan ngin; baomd 2 mdi tran hay nhon. Voi réu, trén vO cay hay da; dang co khi gidng Rhizome filiform; margin denticulated; indusium 2-valved (Leptocionium barbatum v.4.B.). 198 - Hymenophyllum fimbriatum J. Sm.. Macdiép Tia. R4ng nhd c6 canhanh nhu chi, tran. La cach nhau xaxa, cao 5-8 cm; phién tamgidc thon, dai 5-6 cm; thidiép ludngphan thanh doan méng, khéng Jong, bia nguyén hay hoi don ma thoi. Baomd cé rang nhé; baoti: depdep, khong mau. Dandng, Phikhénh. Rhizome filiform; margin undulated; indusium 2- 199 - Hymenophyllum khasianum Bak.. Macdiép mii Khasya. Rang nhd, c6 cinhanh bd nhu chi, c6 14 cach nhau vao 1,5 cm, dai 3-10 cm, 2 lan xé thanh doan hep, méng, bia cé rdng nhon, gan nhau; gan co long vang. Baomd ché dén 1/2 thanh 2’ moi c6 ria frond with segments denticulated at margin; indusium 2-valved, 200 . Hymenophyllum oxyodon Bak. Macdiép rang- nhon. Canhanh bd nhu chi, mang 14 céch nhau 1,5-2 om, cao 2-3 cm; phién trondai, cao vao 2 cm, thudng xé thanh doan ludngphan méng, bia cé rang nhon, gan chénh co long thua. Baom6 co moi xoan, cd rang nhd, r6; baoti tidién, khong mau hay mau vang Igt. Caolang, Sapa, Bavi. Rhizome filiform; frond with segments denticulated at margin; indusium 2-valved. 201 - Hymenophyllum poilanei Tard. & C. Chr.. Macdigp Poilane. Rang nhé; canhanh manh. Cuéng c6 canh; phién cao vao 1 cm; thiidiép chét bia c6 rang nhon, ‘diing; s6ng cO cénh, mat dudi cd long dodé 6 gan. Baom6 2 manh, bia rach. Honba, Nhatrang (h. theo Tard. & Chr.). Rhizome filiform; segments with denticulated margin; indusium 2-valved. 202 - Meringium denticulatum (Sw.) Copel.. Macdiép 6 rang. Canhanh manh, cé long mém nau; than ding, 1-3 cm, c6 cénh hep dén gan day. Phién 2-3 lan kép, dai 3-10 cm, xé thanh doan hep hay trondai, c6 c4nh c6 rang, rong 1-3 mm. Nangquan 6 chét doan ngdn, gin 6 s6ng; baom6 hinh chuy lat ngude, 2 moi tron hay hoi nhon. Tren than cay c6 réu, rimg day. Stipe and rachis winged; margin denticulated; indusium obconic, cleaf nearly to base; receptacle exserted (Hymenophyllum denticulatum Sw.). 203 - Mecodium badium (Hook. & Grev.) Copel. Macdiép Canhanh nhé, c6 long day; than diing, tran, to 1 mm, c6 cénh tri 6 day, cénh nguyén. Phién’ xoan tamgiac, khOng long, xé thanh doan hep, vao 1 mm, bia nguyén, don hay khong. Nangquan c6 téngbao tron hay hinh than, dai 1,5- 2,5 mm, moi tron; dé hinh dau, khong thd. Tren than cay c6 réu, ring day. Rhizome filamentous; margin entir,; indusium 2- valvate, receptacle included (Hymenophyllum badium Hook. & Grev.). Hymenophyllaceae - 71 72 Cayeé Vigtnam 204 - Mecodium exsertum (Hook.) Copel.. Macdiép tho. Canhanh nhu chi, co long, chia nhénh thua; than cao 1,5-5 cm, phan trén c6 khi c6 cénh. Phién 7-10 cm, s6ng cé canh; thidiép xé long chim, nau, c6 Jong 6 mat trén cia s6ng. Nangquan 6 canh trén cia thidiép; baomd 2 mdi, dep, tamgiac xoan, dai 2mm; dé hinh dai. Trén than cay c6 réu, trung va caod6. Rhizome filamentous; segments entir at margin; ipdusiom 2-valved (Hymenophyllum exsertum Wall. ex look.). 205 - Mecodium javanicum (Spr.) Copel. Macdi¢p java. Canhanh bd, manh. Cung dai 3-5 cm, c6 cénh dén day; Bhién soan, to 715 x 4-6 cm, song c6 cénh ding, 3 lan ché thanh doan hep, khdng ldng, bia dung. Nangquan nhitu 6 chot doan, co baomd ché dén day thanh 2 manh; baoti dagiac, khong mau. 2n = 78. Vang nai Langbian. Rhizome filamentous; segments entir at margin; indusium 2-valvate (Hymenophylliam javanicum Spr.). 206’ - Mecodium polyanthos (Sw.) Copel. Macdiép nhiéu-hoa. Cé cao 10-20 cm, rong 5-6 cm, cinhanh va déy than kh6ng canh, réng 1 mm; phién liu dot vang va cunged ig hic Kkhd, tamgidc, 3-4 Yan kép, song cb cénh hep c6 rang, ké cd cénh rong 1,5 mm; tadiép rOng 0,8-1 mm, khong long, moi tron. Nangquan cO cong gan nhu tron, rong 1 mm. 2n=56, Trén than cay, d4 co réu, nui cao: Fansipan, Khénhhéa, Dalat. Base of stipe not winged; segments entir at garg: indusium 2-valved (Hymenophyllum polyanthos 3W.). 207 - Sphaerocionium nitidulum (Prantl) Iwats.. Phusinh; cénhanh bo nhu chi, co long thua. Cuéng nhu chi, dai 2-3 em, c6 long thua; phién tamgidc nguge, nhé, cao 1-2 cm, xé 2-3 lan thanh doan rt mong, tromg, dau ché hai hay nguyén, rong vao 2 mm. Baom6 6 chét, hinh 6ng, tran. Sapa. Rhizome filamentous; segments hairy at margin; indusium valvate, receptacle not exserted (Gonocormus nitidulum Prantl) 208 - Trichomanes digitatum Swartz. Maodiép tay. Canhanh nhu chi, bd, c6 long hoe. La nhd; cuéng 5- 20mm, tran; phién xoan thon hay hinh quat tamgidc, xé 1-2 Fan thanh doan méng, trong, hep (1- 2 mm), bia cé ria long. Baomd & chét, hinh éng c6 2 moi can. Bana, Phokhanh. Rhizome hairy; segments ciliate at margin; indusium tubular. 209 - Trichomanes acutilobum Ching. Maodiép thay- nhon. Réng phusinh c6 cinhanh den, c6 long min day, mang nhiéu ré ng’n. LA cao dén 10 cm, cuéng 6 canh, song c6 canh ding, thudiép xé thanh doan nau Iot, rong 1,5 mm, khong Jong, canh ding, chot nhon. Baom6 6 nach thay, cao 2,5 mm, ché dén 1/2 thanh 2 mdi nhon. Sapa, Bavi. Rhizome densely hairy; frond to 10 cm; indusium ovate obconic. 210 - Trichomanes cystoseiroides Christ. Maodiép rong. ‘Canhanh bd, day 1,5 mm, mang nhiéu long den, lang. La cao 12-35 cm; cudng dén 5 cm; phién thon, 3 Wan xé; thidiép dudi nhé, thitdiép trung to, dai dén 455 ‘cm, doan hep, daidai, denden lic kho. Baomo c6 cong, hinh 6ng, mOng, rong, khong c6 2 moi. B dén Binhtrithien, trén dé cdc théc. Rhizome black hairy; indusium pedunculate, tubular. 211 - Trichomanes gemmatum J. Sm.. Maodiép cap. Canhanh to vao 2 mm, cé nhiéu long hung. La gan nhau, dai 10-17 cm, phién tamgide thon dén trondai, 3-4 Tan xé, Itic khO hung nau; thidiép xoan tamgiac, dai 1,5-2 cm, Iuéngphan thanh doan hep, ctingciing, gdm gan va 3-4 hang 6 méi bén, chot ta. Baomo rt nhd, 6 nach, miéng cdt ngang. Trén dé, vao 200 m: Phukhanh. Rhizome hairy; indusium small, mouth truncate, entir. Hymenophyllaceae - 73 74 - Caycé Vietnam 212 - Trichomanes insigne V.d. B.. Maodiép dacbiét. Rang nhé; cinhanh bo denden, manh nhu chi. L4 cach nhau, nhé, cao 3-4 em; cudng dai 5-10 mm, 6 canh; thidiép ché sau thanh doan cé bia nguyén, khong don, chét ta. Baomd rong, ché can thanh 2 moi ta. . Sapa, Bana. - Rhizome filiforme, blackish; indusium with 2 obtusate lips. 213 - Trichomanes naseanum Christ. Maodiép moi Canhanb bd, dayday, to dén 4-5 mm, mang long nau dayday. La cdch nhau xa, cao dén 40 cm, cudng c6 cénh hep; phién 3 fan xé, thidiép xoan thon, dai dén 8-10 cm, day batxiing, xé thanh doan daidai, hep, chot ta. Baomé 6 nach, naunau, hinh Jy, miéng cat ngang; dé tho, Sapa dén Phakhanh. - Rhizome brown hairy; frond dissected; indusium truncate, receptacle extruded. 214 - Trichomanes plicatum (V.d.B.) Bedd.. Maodiép xép. CO nh6 cao 4-5 cm; canhanh bd, nhu chi, c6 long min, c6 nhiéu ré. La cao 3-10 cm, cudng 1-1,5 cm, c6 canh hep, song c6 cénh; phién 3 cm, thidiep xé thanh doan hep, nhon Baomo hinh 6ng, c6 2 cénh hep; moi nhon, dé Idi dai. Trén v6 cay, da, su6i:Bavi, Bachmé, 1.200 m. - Rhizome filiforme, winged; indusium tubular, receptacle exserted. 21S - Trichomanes proliferum Bl.(Gonocormus palmatus v.d.B.) Rang nhé; cdnhanh bo dai, vay thua, nhé. Thin ding cao 3-6 cm, manh, moc daydd thanh than phu khdc, xé long chim thanh thiy Iungphan hep dai, Nangquan 6 chot thay; baomo hinh mong-tay; dé 1Oi daidai. Phusinh trén than cay co réu. - Epiphytic; frond proliferous 216 - Trichomanes sublimbatum K. Muell. Maodiep thay. Réng nhd; canhanh manb, bo dai, LA moc cdch nhau vac 1 cm; cudng dai vai mm; phién méng, dai 15-35 mm, rong 3 cm, c6 thay can khong du, co gan va gan-gid songhanh, day titi hep dai tren cu6ng. Nangquan 3 ch6t thay, dé khong tho. Noi 4m, trén d4, than cay c6 réu. - Frond to 3 om large; receptacle not extruded. 217 - Crepidomanes kurzii (Bedd.) Tag. & Iwats. Rang Songdiém Kurz. ing nhd; canhanh bo, manh nhu chi, c6 long naundu, LA co cudng rat gins phién 5-10 mm, xoan hay hinh quat tamgiéc, luéngphan it Jan ‘thanh doan hep, chét tron, méng, trong, gan gitla r6, bia c6 1 gan bia. Baomo 2 moi tron. Trén da dm dua sudi, rach, caodd thap: Hasonbinh. ~ Rhizome filiforme; 1 marginal false veinlet; indusium with 2 rounded lips (Trichomanes kurzit Bedd.). 218 - Crepidomanes latealatum (V.d.B.) Copel. Rang Songdiém cénh-rong. Canhanh nhu chi, bd, nau. Lé cach nhau, nhé, cao 2-3 cm; phién thon hay xoan thon, cao 2-3 cm, hai Rn ché'thanh doan hep (2 mm), bia ding, chot nhon; cubng c6 cénh d phan én. Baomo ché can thanh 2 morta. ‘Sapa, Binhtrithien. - Rhizome filiforme; segments undulated at margin; indusium with 2 obtused lips; receptacle exserted (Didymoglossum latealatum V.d.B.). 219 - Crepidomanes bipunctatum (Poir.) Copel.. Rang Songdiém. Phusinh hay trén dé 4m; cénhanh co nhénh c6. long nau dam; than c6 canh dén day. La c6 phién dai dén 10 cm, 2-3 lin ché, lé-phu rong dén 0,5-0,8 mm, khOng long. Baomo hinh chuy hay kén, miéng hai mdi, mdi nhon; dé Idi, n = ¢.36, Dya suéi, ring khép caod6, tit BTT vao. - Rhizome rootless; margin entir; indusium obconic, mouth bifid (Trichomanes bipunctatum Poir. Hymenophyllaceae - 75 220 - Crepidomanes birmanicum (Bedd.) Iwats. Songdiém Miéndién. Canhanh bo, to 2-2,5 mm, co long denden, La cach nhau, cao 15-30 em; phién tamgiéc thon, 2-3 lan xé; thtidiép tamgiéc thon dai 2-3 cm, doan daidai, hep, bia nguyén, chot ta. Baomo néch, hinh ng ngan, migng edt ngang, dé Ti. Dat cat dm, dé co bin: Sapa, Bana. ~ Rhizome stout, black hairy; indusium tubular (Trichomanes birmanicum Bedd.). 221 - Crepidomanes maximum (BI.) wats. Rang Songdiém to. Canhanh bo, to 1-2 mm, ¢6 vay nau dam,dgn. La céich nhau, to; cuéng 10-25 cm, lang, trln; phién tamgiac, 15-25 x 10-15 cm, song cd canh ‘hep: thitdiép xé thank doan hep (0,6 mm), dau tron, bla nguyén, lic khO nau khoi dén, Nangquan 6 nach cae doan; baomd hinh éng, dai 2 mm, cong ngan, miéng rong, khong 2 moi, dé dai 6-8 mm. Da am co bin, cat dua rach ; Honba, Dalat. ~ Rhizome dark brown, scaled; frond dissected; indusium tubular, truncate (Trichomanes maximum BL). 222 - Crepidomanes pallidum (BI) Iwats. Rang Trdcmac. Canhanh bd dai, co vay vang. La tha xoan, phién co dén 15 cm, c6 vay day do; s6ng c6 canh, cuéng khong cénh. Nangquan d phia tren cua thidiép, miéng cét ngang, dé (di dai. Phusinh, thudng treo, hay trén da dm : Nhatrang. - Rhizome filiforme, yellow scaled; indusium urceolate; receptacle exserted (Trichomanes pallidum BL, Pleuromanes pallidum (Bl.) Presi). 223 - Gonocormus minutus (BI) Bosch. Rang Thumac nho. Rang phusinh nho. ‘Than va song dam nhigu chdi nén’hinkdang rdt ddi. LA cach nhau; cuéng 2- 10 mm, tran, khong canh; phién hinh quat , to fi 1 dén 5 cm, ché dén 1/2 thanh doan “mong trong. Nangquan dai, migng rong, moi cé rang; dé Idi. Trén v6 cay, voi réu: Bavi, Conson. - Frond small, flabellate, 1-5 cm high; indusium 2-valvate; receptacle exserted (Trichomanes minutus Bl). 224 ~ Vandenboschia auriculata (Bi.) Copel.. Ring Dan-biét tai, Canhanh bd, to 1-3 mm, c6 long nau, mang Id cach nhau. LA cé cudng ngin; phign’ mot lan kép, dai 10-30 cm; thidiép ngang,’ dai vao 2 cm, day Docing, of rang tron sau, thidiép thy gan nhu co Khia. Baomd dai; dé Tdi thanh soi dai; baotit dagiéc, trong, khong mau. Riing ving nai cao: Caolang, Sapa, Bachma, Bana, Nhatrang. - Rhizome elongate; frond _ innately compound; indusium cup-shaped; receptacle long extruded (Trichomanes auriculata Bl.). 225 - Vandenboschia radicans (Sw.) Copel.. Danbigt r Canhanh dai, mang nhiéu ré. Lé to, cao hon 20 cm, song c6 canh hep; thtdiép 3-4 cm, xé thanh doan hep, nhon, lic khO denden; cuéng dén 10 cm, ¢6 cénh 6 phan trén. Baom6 hinh Ong, miéng khong rong; dé tho rat dai ra. ~ Elongate rhizome; frond 3-4-pinnatipartite; indusium cylindrical, mouth’4-toothed; receptacle long exserted (Trichomanes radicans Sw.). 226 - Cephalomanes javanicum (BI.) Van den Bosch. Rang Daumac Java. ui cao 10-20 cm. Cu6ng dai 3-5 cm, to Imm, tran; phién mang thiidi¢p c6 rang, day, khong long, gin xéo cd 60 vao s6ng, day nhon, batxing, bia trén c6 fai.-Nangquin gan 6 chot cac thidiép trén, hinh ly, miéng hd, cao 2-4 mm, rong 1 mm; dé thd Trong long song: Phiquéc, Nhatrang. - Rhizome stout; pina asymmetrical; indusium cup-shaped; receptacle exserted (Trichomanes javanicum Bl). 227 - Cephalomanes obscurum (BI) Copel.. Rang Daumac ti. Canhanh ngin. L4 c6 cu6ng dai 10-20 cm, xam nau, c6 long hoe; phién 10-20 cm, 2-3 lan kép, xé thanh doan hep, c6 ring nhon. Baomé hinh chuy lat ngugc; dé Idi dai ra nhu chi, Tren dt: Binhtrithien, Dalat, Phiquéc. - Terrestrial; stipe elongate reddish-brown hairy; indusium tubular, truncate; receptacle exserted (Trichomanes obscurum Bl.). Hymenophytlaceae - 77 sn 238*- Cephalomanes sumatranum (V.d.B.) Copel.. Rang Daumac Sumatra. Canhanh ding, cao 1-2 cm, day ré den va mang nhigu ld, thanh byi nhd, cao 10-20 cm. Cudng 4-8 cm, cO long dai, hung; thidigp gan nhu khong cuéng, trondai, day'bataing, dau «dn, gan ché hai va tancing trong mot rang. Baomé 6 chot 14, hinh Ong dai, miéng khong rang; dé Idi dai. Tu BIT dén Phokhanh, trén suéi. - Frond 10-20 cm high; pinnae sessile; indusium tubular (Trichomanes sumatranum V.AB.). 239 - Microgonium henzaianum (Hook.) Copel. Vixi Henzai. Rang nho; canhanh bo dai, manh, to 0,2 mm, nau, c6 long ding, day, dai 0,2-0,4 mm. La cdch nhau vio 1 cm, c6 long 6 phan day; phién c6 thay tron, dai 7-12 mm, déy chét budm, méng, khong long, gan phu 1-3 cap. Nangquan 6 cht, co baomd dai 1,3-2 mm. Nui Chitachan. - Frond minute, membranous, glabrous; indusium 2mm long (Trichomanes henzaianum Par. ex Hook). 240 - Microgonium motleyi_V.d.B.. Vixi Motley. Rang rat nho; canhanh bd nhu chi trén vo cay hay da am. La gan nhu khong cuéng, phién gin hinh long, rét nhd, tron hay tamgiac, dau 16m, ludngphan, to 5-10 mm, bia don hay co thiy, day batxting, mong, gan r6, luongphan. Baomo cao 5-6 mm, ¢6 mdi 16m. Tren g6c cay: Hanamninh, Condao. - Frond minute, peltate; indusium elongate, mouth entir. * (Xem chit thich 6 trang 58) 241 - Microgonium sublimbatum (K. Mull.) V.d.B.. Vixi phién. nhd; canhanh nbu chi, co vay denden. La nhé, don, dai 3-15 mm, bia don hay ¢6 thiy can, gan min, lwngphan. Nangquan 6 chét, 7-8; baomd miéng rong; baotis khong mau. Sapa, Nhatrang, Saigon. - Frond 3-15 mm; margin undulate; indusium terminal, mouth entir (Trichomanes sublimbatum K. Mull.). Hymenophyllaceae - 79 GLEICHENIACEAE : ho Rang Tayson. Cac ging Ja - Ong hinh sao hay long don, ngin; vay hinh long; nangquan 2-4 baotinang va trcty: gan-phu don hay mot Bin ché hai : Gleichenia Tb - khong c6 vay; long do mot chudi tébao va co nhanh & day; nangquan 8-15 baotiinang, khong 6 trdcty; gan-phu ché 2a ~ gan-phu ché 1 lan Diplopterygiom 2b - gan-phu ché 2-3 Ian Dicranopteris 242 pp teichenia macrophylla R. Br.. Rang Tayson 1é-nhé. Rang cO canhanh bd. Cung nau, cao dén 80 cm; song dai dén 1 m, nhigu lan ché hai; thidiép Y bac ké chot dai hep, mang doan trontron, bia udn xu6ng. Nangquan 3-4 6 méi doan. ‘Trén dat, noi trang, vao 1.000 m: Nhatrang. a - Rhizome creeping; rachis pseudodichotomous; segments small, roundish (G. Semivestita Labill.). 243 - Gleictenin truncata (Willd.) Spr. Réng Tayson foan. Canhanh c6 vay. Lé dai 1-15 m, c6 cd 5 cap thudiép cé nan ché hai 6 chét; thidiép 4-5 lan ludngphan; J4-phu khong long, gan thang gdc vao song, dai 2 cm, rong 2 mm, mat dudi hoi méc. Nangquin 3-5 baotinang, c6 léng hinh sao quanh. Dya sudi: Bana, Honba, Baoldc. - Rachis 4-5 time pseudodichotomous; segments 20 x 2 mm, glaucous underneath (Mertensia truncata Willd.). 244 - Diplopterygium blotiana (C. Chr.) Nakai. Rang Tayson Blot. L4 dai 5-6 m; cuéng mang thidiép 2 ben, thidiép Juéngphan’ nhigu Tin; song vang, c6 long hinh sao den, mat dudi cia phién c6 long hinh sao rairéc. Nangquan 4-5 baotimang. Dya suéi, rimg day: Sapa, Tamdéo, Dalat, Biénhoa, Barja. - Creeping rhizome; frond pseudodichotomous; veins 1-forked; sporangiums 4-5 in sorus (Gleichenia blotiana C. Chr.). 80 - Cayed Vigtnam 245 - Diplopterygium chinensis (Rosenst.) de Vol.. Rang Tayson Tau. LA to, dai dén 7-8 m; cudng va song c6 vay to, thon, hung, ché hai mot lan, cho ra thadiép dai 1-2 m, mang tamdiép dai 20-25 cm, khong Jong, thay dai 1-1,3 em, rong 3-3,5 mm, gan c6 vay nho 6 mat dudi, gan phy ché hai, mong, mau liu. Nangquan 3-4 baotinang; baotil tidién, khong mau. Sapa. = Frond 1-2-pseudodichotomous; pinnae 20-25 cm long; segments membranous; sorus with 3-4 sporangiums (Gleichenia chinensis Rosenst.). 246 - Diplopterygium taevissimum (Christ) Nak. Reng Tayson ti ing to. Phién dai dén 1m, ché hai déu, noi ché c6 hai 14 nhé dang Mabe; tamdiép xoan thon dai dén 25 cm, mang vao 35 cap titdiép dai 1-1,5 cm, rong 5 mm, tran, ciingciing, mat dudi hoi xanh, gan phu nhigu, ché hai, Nangquan vao 3-4 baotimang. Nai cao: Laichau. - Frond pseudodichotomous; segments obli quous on rachis; vein 1-forked; ‘sorus with 3-4 sporangiums (Gleichenia laevissima Christ). 247 - Diplopterygium volubilis (Jungh.) Nakai. Rang Tayson leo. Cudng nau, cO vay 6 day; song nau mang thidiép gan hai bén sOng chdnh; thidiép ché hai; thuy mau.mécméc mat dudi, xé gan dén séng, mang vay nhé va nangquan 2-3 baotiinang. Bana, Nhatrang, Dalat. - Segments with forked veins; sorus with 2-3 soprangiums (Gleichenia volubilis Jungh.). 248 - Dicranopteris linearis (Burm.) Underw.. Rang Tayson ngay, Té, Vot. Rang 0 dat, c6 canhanh c6 long. Ld to, cao dén 1 m, luOngphan, thidiép chét nhu chum 4("var. tetraphylla (Rose) Nakai") dai cd 30 cm; laphy rong 5 mm, dai 3-5 cm, cting, mat dudi mau médcméc. Baotimang vao 8 méi nhom. Thongthudng dua suéi, 5-2.000 m: BTN. - Frond to 1 m_ high, pseudodichotomous; segments to 5 cm long, glaucous underneath (Gleichenia linearis Burm.). 249 - Dicranopteris dichotoma (Thunb.) Bernh.. Rang Tayson Iuéngphan. Canhanh bd dai 6 dat. La dumg, song luongphan dén 2(3) Tan; nan dudi cd cé 2 tai tnadiep chot thon dai; doan hep dai 2 cm, rong 3- 4mm, khOng long, mat dudi mau hoi méc, gan-phy thudng ché hai ty day. Nangquan do 7-8 baotunang; baoti tidién, khong mau. Vang nai, B'T.(hinh theo FPRC). - Rhizome creeping; lobes to 2 cm long, glaucous underneath; veins. 3-forked (Gleichenia dichotoma Thunb.). 250 - Dicranopteris splendida (Hand.-Mazz.) Tagawa. Rang Tayson longldy. ‘ang dep; canhanh bo 6 dat. La dting nt dat, céch nha, sOng iuOngphian déu 2-3 lan, nan dudi c6 hai tai hep dai; thidiép ké chot thon hay xoan thon, cht thon, e6 thay rong 7-9 mm, ciing, dai, mat dudi méc, Ven ring, trign: Caolang, Dalat, Baria. - Frond pseudodichotomous; segments 4-5 cm long, glaucous underneath, veins 3-forked (Gleichenia splendida Hand.- Mazz.). 251 - Hicriopteris tamdaoensis Ching & Chiu CHEILOPLEURIACEAE : Ho Rang Thantréc. 252 - Cheilopleuria bicuspis (BI) Presl. Rang Thantrac. Canhanh bd, c6 long min mau sét. La dung, cu6ng khong cé dé trén canhanh; phién luénghinh, phién khOng thu rOng, c6 thay, inh chia hai, day, khong JOng, gan phu ludngphan. Lé thu don, nguyén, mang nangquan day mat dudi. O dat vang nui cao: Sapa, Bana, Langbian. - Frond dimorphic; fertile frond narrowly lanceolate (Polypodium bicuspis Bl.). DIPTERIDACEAE : ho Songdyc. 253 - Dipteris chinensis Christ. Songdyc Trungquéc. Canhanh to, bo, mang 14 cdch nhau. Cudng dai dén 60 cm, c6 canh, c6 vay & day; phién do 2 phién- phu to, dai dén 25 om, xé can, hinh quat, thay co bia c6 ring thua, dai, gan phu lam thanh 6 nho co gan t0. Nangquin nhé, khong baomo; baoti: hinh than nau. Vang nai cao: Sapa. - Frond didymous, fan-shaped, lobes denticulated; sorus small, naked. Gleicheniaceae - 81 254 - Dipteris conjugata (Kaulf.) Reinw.. Songdyc doi Rang c6 canhanh bo, cé vay den chéi, hep. La cao 1-2,6 m; cung nau chéi; phién hinh quat, do 2 phién-phu to 30-60 cm, day, cing, mat dudi thuéng méc, gan Iudngphan. Nangquan rdt nho va nhitu, khong baomo. Ring Thong dén 2.000 m: Phukhanh, Dalat. - Frond didymous, fan-shaped, to 30-60 cm long; sorus small, naked (Polypodium conjugatum Kaulf.). POLYPODIACEAE : ho Rang Datéc. 255 - Drynaria delavayi Christ. Rang Dudi-phung Delavay. Rang c6 cinhanh bd, to 6-10 mm, day vay hoe. Cuéng dai dén 10 cm, c6 cénh cho dén géc, rong hay hep; phién dai 8-20 cm, trondai; thudiép thon, dén 6-7 x 1,5 cm, dai, khong long. Nangquan hai hang hai bén gan cia thidiép. Dacdiém 1a khong cé ld huing min; trén da. - Epilithic; rhizome with rufous scales, cymbiform leaves absent; naked sorus. 256 - Drynaria parishii Chr. Rang Dudi-phung Parish. Phusinh c6 canhanh c6 vay hoe. La thua; cuéng ©6 dOt 6 day, dai 7-10 cm; phién do 5-7 cap thay rong 1-15 cm, tran, Khéng cé Id hing mun. Nangquan mot hang hai bén gan, khong baomd. Phanrang, Dalat. - Epiphytic; rhizome with rufous scales; cymbiform leaves absent; naked sorus. 257 - Drynaria bonii Christ. Rang Dudi-phung Bon. Phusinh co canhanh c6 vay hoe. Lé hung man gin nhu nguyén, xoan, rong 10 cm. La thudng co phién dai 25-45 cm, ché s@u thanh 3-7 cap khia, song c6 céinh, cudng 10-20 cm. Nangquan nhd, rairac khong d@u khdp mat dudi 14. . Caolang, Quangtri, Chdachan. - Epiphytic; rufous scales; cymbiform detritus collecting leaves; naked sorus. 258 - Drynaria rigidula (Sw.) Bedd.. Rang Dudi- phung cung. Phusinh c6 cdnhanh bd, c6 vay nau hoe, hep. La hing man co thuy can, nhd, nhiéu, trondai. La thudng cao 80-120 cm; thtidiép rong thon hep 0,8-1,5 cm, bia c6 rang thua. Nangguan khong baomd. Nai cao: Phukhdnh, Dalat, Baoloc. O Malaia, ding trj binh phongtinh. - Epiphytic; rufous scales; cymbiform detritus gelestng jeaves; naked sorus (Polypodium rigidulum Ww.) 259 - Drynaria fortunei (Mett.) J. Sm... Céttodi, réng“ Du6i-phung Fortune. Canhanh bd c6 vay thon nau sét. Lé hing mun xoan, déy hinh tim, bia c6 rang nhon, dai 3-5 cm. La thuong c6 cudng ngin, 4-7 cm, manh; phién dai 10-30 cm: thtidiép 7-13 cap. day, dai, khong long. Nangquin khong baom6, hai hing gita gan-phu; baotit vang lot, xoan. ‘ C&nhanh bd, bé than, tri gay xuong, U tay, dau co; cam méu. Ndi: Caolang, Handi, Sonla, Chobo. . Epiphytic; ferrugineous brown scales; gymbiform leaves; sorus naked (Polypodium fortunet ex Mett.). 260 - Drynaria quercifolia_(L.) J. Smith. Rang Dudi- hung 14-sdi; Oak-leaved Fern. Physinh c6 canhanh bd, to, cé vay vang-d6. La hing min dai dén 30 cm, co thuy can, thua. La thudng ché sau, cao dén 1,4 m; phién khong long. Nangquan tran, tron. Rui vdo mua kho. n=37 Thorigthudng wén cay to, binhnguyén: tit Phukhanh tr vao, Saigon, Cantho... Tri cam, ho, giip an ngon; dap cho ungthu va. - Epiphytic; reddish yellow scales; cymbiform leaves; naked sorus (Polypodium quercifolium L.). 261 - Drynaria propinqua (Mett.) J. Sm.. Rang Dudi- phung gan. Phusinh c6 cainhanh to, bo dai, c6 vay thon, day hinh long. La céch nhau; 14 hing min khong cu6ng, hinh léng chim, dai 10-20 cm, 14 thuong co cudng dai 6-20 em, c6 canh hep 6 1/2 trén; phién dén St cm, thon, thiidiép dudi dai nhét, 7-15 x 1-2 cm. Nangquin hai hang doc theo gin gitta cia thudiép, khong baomo. Baottt xoan, vang Idt. - Epiphytic; scaled rhizome; cymbiform leaves deeply lobate; sorus naked (Polypodium propinquum ‘Wall. ex Mett.). 84 - Cayed Vigtnam 262 - Aglaomorpha coronans (Mett.) Copel.. Rang Longeude. Phusinh c6 canhanh rét to, mang day vay. La cao hon 1 m, xé gan dén s6ng 6 phan trén, co thiy can 6 phan dudi Iuing min, khong long. Nangquan gia gan phu, tron hay trondai, nho, thanh hang. Khap cing 6 nti cao BTN, trén 600 m. - Epiphytic; thick rhizome; frond with base cymbiforme humus collecting: sorus naked (Polypodium coronans Wall. ex Met.) 263 - Photinopteris acuminata (Willd.) Mort. Rang Quangduc rong. Rang c6 canhanh bd, c6 vay thon va nhiéu ré. La to; cudng lang, c6 2 hang myén, day c6 dor; phen dai dén-90 cm, mang nhiéu thidiép day, chong kong, chot c6 mui, cd ddr d ddy, gan ro; thidiép thu 6 phan trén cua 1a, hep dai, rong 3-5 mm. Baoloc, Tayninh. - Stipe with 2 rows of glands; pinnae articulate to rachis; fertile pinnae on upper part (Acrostichum acuminatum Willd, Leptochilus speciosa BI, Ph. speciosa (BI.) Presl.) 264 - Paragramme banaense (C. Chr.) Ching. Rang Thuhang Bana. Rang phusinh, co canhanh bd, to, ngan, co vay hoe, La c6 phién xoan hay hep, dai 7-14 cm, rong 1,5 cm, trondai, dau ta tron, dai, gan-phu khd nhan. Nangquéin iron, 10, mot hang 6 méi ben cia gan chanh; trdcty nhu soi. Bana, Phukhanh, Dalat. - Red brown scaled rhizome; frond 7-14 em long; sorus orbicular; filiform paraphyses (Phymatodes banaensis C. Chr.). 265 - Paragramma longifolia (BI) Moore. Rang Thuhang 14-dai. Rang phusinh cé canhanh to, ngan, cé vay nau dé. Cudng dai 3-4 cm, vang nau; phién chon hep, dai 30-60 cm, day, dai, gan-phu kh6 nhan. Nangquan hink chan dai, mot hang 6 méi bén, gan bia phién. Phakhdnh, Baoldc, Chiichan. -Red brown scaled rhizome; sorus long khidney-shaped, near margin (Phymatodes revoluta Moore)

You might also like