Con ngi nghi ra khai nim v han, nhng trn th gi i nay chng co gi la v han, ngoai tr s ngu dt

cua con ngi

Tng hp dao ng iu hoa
1. lch pha cua hai dao ng iu hoa cung tn s :
Xet hai dao ng iu hoa cung tn s

'

+
+
) cos(
) cos(
2 2 2
1 1 1


t A x
t A x
thi lch pha gia hai dao ng la
= hiu s cua hai pha dao ng
T inh nghia lch pha ta thy: =
2

1
lun khng i tai moi thi im va chinh bng
hiu s pha ban u cua hai dao ng.
Nu dao ng nao co pha ln hn thi ta noi dao ng o nhanh pha hn.
= k2 hai dao ng cung pha.
= (2k+1) hai dao ng ngc pha.
2. Tng hp hai dao ng iu hoa cung phng dao ng, cung tn s , cung bin :
Xet hai dao ng iu hoa cung phng dao ng, cung tn s, cung bin A
1
= A
2
= a co dang

'

+
+
) cos(
) cos(
2 2
1 1


t a x
t a x
Dao ng tng hp x = x
1
+ x
2
= acos(t +
1
) + acos(t +
2
)
Ap dung cng thc lng giac cosa + cosb =
2
cos .
2
cos 2
b a b a +
ta co

,
_

+
+

2
cos .
2
cos 2
1 2 1 2

t a x
. Nh vy dao ng tng hp la mt dao ng iu hoa
cung tn s, co bin
2
cos 2
1 2

a A
co pha ban u se la :

2
1 2

nu
,
_

<
2
cos 0
1 2

2
1 2


+
+
nu.
0
2
cos
1 2
<

,
_

Chu y thng trong biu thc dao ng iu hoa pha ban u thng c vit
di dang co gia tri nho hn nn n u nh <
2
1 2

+
+ thi pha ban u co th la
vit la (
2
1 2
+
). ( vi du
6
7
2
1 2


+
+ thi co th la
6
5

)
3. Tng hp hai dao ng iu hoa cung phng cung tn s :
Xet hai dao ng iu hoa cung phng, cung tn s :

'

+
+
) cos(
) cos(
2 2 2
1 1 1


t A x
t A x
. Dao ng tng hp
cua hai dao ng la x = x
1
+ x
2
.
tng hp hai dao ng ta ap dung tinh cht mi lin h gia dao ng iu hoa va hinh chiu
cua chuyn ng tron u xung truc ox.
H Vit Lan trang 1/4 Kin Lng, thang 7 nm 2012
Con ngi nghi ra khai nim v han, nhng trn th gi i nay chng co gi la v han, ngoai tr s ngu dt
cua con ngi
Biu din x
1
= A
1
cos(t +
1
) bng vec t

'

) 0 ( ) , (
1 1
1 1
1
t ox A
A A
A

; x
2
=
A
2
cos(t +
2
) bng vec t

'

) 0 ( ) , (
1 2
2 2
2
t ox A
A A
A

; ca hai vec t quay

ngc chiu kim ng h vi tc goc khng i bng
Hinh chiu cua im u Vec t
2 1
A A A

+ m ta dao ng tng hp x la mt dao ng iu
hoa x = Acos(t + ). Trong o bin A c xac inh: + + cos . . 2
2 1
2
2
2
1
A A A A A , pha
ban u c xac inh
2 2 1 1
2 2 1 1
cos cos
sin sin
tan

A A
A A
+
+

.
Nu = k2 hai dao ng cung pha bin dao ng tng hp at cc ai A = A
1
+ A
2
Nu = (2k+1) hai dao ng ngc pha bin dao ng tng hp cc tiu A=A
1
A
2
Nu
( )
2
1 2

+ k
hai dao ng vung pha bin dao ng tng hp
2
2
2
1
A A A + .
Nh vy bin dao ng tng hp 2 1 2 1
A A A A A +
.
4. Phng phap giai quyt cac bai toan v tng hp dao ng :
a/. Cac bai toan thun tuy lin quan ti bin dao ng tng hp, pha ban u :
- Bc u tin hay tinh nhanh
- Da vao ap dung tinh toan nhanh cho phu hp vi cac trng hp c bit, cui cung mi
s dung cng thc tng quat khi ma khng lot vao trng hp c bit nao.
b/. Cac bai toan lin quan ti iu kin cc tri cua cac bin A
1
, A
2
hay A:
- Bc u tin dng c cac vec t A A A

, ,
2 1
- Da vao yu cu cua bai toan ap dung inh ly sin trong tam giac
C
c
B
b
A
a
sin sin sin

suy ra
iu kin cn tim.
- Ap dung cac h thc lng trong tam giac tinh toan kt qua.
5. Mt s bai toan lin quan n bin va pha ban u cua dao ng tng hp:
6. Mt s bai toan lin quan n cc tri :
Bai 1: Mt vt tham gia ng thi hai dao ng iu hoa cung phng , co cac phng trinh :

,
_

+
6
cos
1 1

t A x
va
,
_

2
cos 6
2

t x
. vt dao ng vi bin nho nht thi pha dao ng
ban u cua vt la bao nhiu?
Giai:
Ap dung inh ly sin trong tam giac ta co :

sin
3
sin
sin
3
sin
2
2
A
A
A A

.
A
min
khi sin =1 = /2
3

.
H Vit Lan trang 2/4 Kin Lng, thang 7 nm 2012
1

1
A

2
A

1
A

2
A

Con ngi nghi ra khai nim v han, nhng trn th gi i nay chng co gi la v han, ngoai tr s ngu dt
cua con ngi
Bai 2: Mt vt co khi lng khng i thc hin ng thi hai dao ng iu hoa ( )
1 1
cos 10 + t x
va
,
_

2
cos
2 2

t A x
, phng trinh dao ng tng hp cua vt la
,
_

3
cos
2

t A x
. vt dao
ng vi c nng cc ai thi A
2
bng bao nhiu?
Giai:
C nng cc ai => A
max

Ma ta co
6
sin
sin
sin
6
sin
1 1

A
A
A A


2 1 max
2
A A A

A
2
= A
1
tan/3 = 3 10 .
Bai 3: Mt vt co khi lng khng i thc hin ng thi hai dao ng iu hoa ( )
1 1
cos 10 + t x
va
,
_

2
cos
2 2

t A x
, phng trinh dao ng tng hp cua vt la
,
_

3
cos
2

t A x
. vt dao
ng vi bin bng mt na gia tri cc ai cua bin thi A
2
bng bao nhiu?
Giai :
Ma ta co
6
sin
sin
sin
6
sin
1 1

A
A
A A


2 1 max
2
A A A

A
max
=
20
3
cos
1

A
.
A = A
max
/2 = 10 thi
3 10
6
sin 2
1 2


A A
.
Bai 4: ( TS2012): Hai cht im M v N c cng khi lng, dao ng iu ha cng tn s dc theo
hai ng thng song song k nhau v song song vi trc ta Ox. V tr cn bng ca M v ca N u
trn mt ng thng qua gc ta v vung gc vi Ox. Bin ca M l 6 cm, ca N l 8 cm.
Trong qu trnh dao ng, khong cch ln nht gia M v N theo phng Ox l 10 cm. Mc th nng
ti v tr cn bng. thi im m M c ng nng bng th nng, t s ng nng ca M v ng nng
ca N l
Giai:
Khoang cach gia hai cht im la 1 2
x x
bng hinh chiu cua MN xung truc ox. Gia tri 1 2
x x

ln nht khi MN//ox. Ma ta co
2
2
2
1
2
A A MN + => hai dao ng vung
pha nhau => khi dao ng th nht co W

= W
t

2
2
1
1
A
x t thi
16
9
8
6
2
2
2
2
2
2
2
1
2 2
2
2
t
A
A
W
W
W
W
W W
A
x
N
M
N
M
t
.
Bai 5: Hai cht im M v N c cng khi lng, dao ng iu ha cng tn s dc theo hai ng
thng song song k nhau v song song vi trc ta Ox. V tr cn bng ca M v ca N u trn mt
ng thng qua gc ta v vung gc vi Ox. Bin ca M l 3 cm, ca N l 4 cm. Trong qu
trnh dao ng, khong cch ln nht gia M v N theo phng Ox l 5 cm. Mc th nng ti v tr cn
bng. thi im m M c ng nng bng 1/3 c nng, t s ng nng ca M v ng nng ca N l
bao nhiu?
Giai:
H Vit Lan trang 3/4 Kin Lng, thang 7 nm 2012

1
A

2
A

3 /
O
M
N
Con ngi nghi ra khai nim v han, nhng trn th gi i nay chng co gi la v han, ngoai tr s ngu dt
cua con ngi
Khoang cach gia hai cht im la 1 2
x x
bng hinh chiu cua MN xung truc ox. Gia tri 1 2
x x

ln nht khi MN//ox. Ma ta co
2
2
2
1
2
A A MN + => hai dao ng vung
pha nhau => khi dao ng th nht co W
1
= W
1
/4 thi
2
3
1
1
A
x t .
2
2
2
A
x => W
2
= 3W
2
/4
16
27
4
3 . 3 3
2
2
2
2
2
1
2
1

A
A
W
W

.
Bai 6: Mt vt tham gia ng thi hai dao ng iu hoa cung phng co cac phng trinh
cm t A x

,
_

6
cos
1 1

va ( )cm t A x + cos
2 2
. Phng trinh dao ng tng hp cua vt
( )cm t x + cos 9
. A
2
at gia tri ln nht thi A
1
phai bng bao nhiu?
Giai:
Ta co :

sin
6
sin
2
A A
A
max
khi
cm A A A cm A 3 9 18
2
2 2
2 1

H Vit Lan trang 4/4 Kin Lng, thang 7 nm 2012

O
M
N
1
A

2
A

O x