You are on page 1of 169

Cng Ty Samsung Trn trng gi n bn cun sch ny.

Phin bn ebook ny c thc hin theo bn quyn xut bn v pht hnh n bn


ting Vit ca cng ty First News - Tr Vit vi s ti tr c quyn ca cng ty TNHH
Samsung Electronics Vit Nam. Tc phm ny khng c chuyn dng sang bt k
hnh thc no hay s dng cho bt k mc ch thng mi no.
lal ging
lm ln
Hay lucn la chinh mnh va
dung oac gio tu oc uoc mo"
Tln lng ll ca nlung nguoi dang lrn lro,
dang vuol qua nlung Ilo Iln, llu llacl linl
lln va Iun giu vung nim lin d lim duoc lanl
pluc cuc sng, d dal duoc uoc mo cua minl.
- Iirsl Nevs
Cac sang lac, bai dicl cng lac cua ban doc v cac clu
d Sng ep (lm ln cao lluong, guong vuol Ilo,
nlung cam xuc su sc v cuc sng, linl ban, linl
yu...) clo cac lp Hal Ging Tm Hn lip lleo xin
gui v:
HAT GING TAM HN - IIRST NLWS
11H Nguyn Tli Minl Klai, Q.1, TI. HCM
TeI: 8227979 - 8227980
Iax: (08) 8224560
LmaiI: firslnevsfirslnevs.com.vn
Web: vvv.firslnevs.com.vn
1
Iirsl Nevs
Nliu lac gia
Iirsl Nevs lng lop va lluc lin
NHA XUAT BAN TONG HOP TP. HO CHI MINH
5
Iong dung cam & linl yu cuc sng
Ky diu
lu nlung diu
gian di...
Cucc scng vcn cc nhieu dieu khc khn thu
thach va ca that vcng, nci oucn. Dung cam
vuot qua de lucn la chinh mnh va dung de
dieu g cc the che khuat uoc mo, niem tin
va hcai oac.
T
rong cuc sng clung la ai cung co ml uoc
mo clo ml ngay mai lll dep, du binl di
lay pli lluong do co ll Ia uoc mo cua ml cu be
m ci mong co ngay duoc clm soc lrong vong lay
nguoi me, do Ia uoc mo rl di gian di cua ml clu
be ll nguyn duoc buoc di binl lluong nlu bao
nguoi Ilac, uoc mo lim duoc vic Iam ma minl yu
llicl cua ml clang lrai lll nglip, uoc mo lim
duoc ml linl yu dep, duoc sng yn vui lanl
pluc, loc co ll Ia nlung uoc mo clinl pluc, vuol
qua llu llacl, vuon In Ilng dinl minl va lro
llanl nlung gi ma minl lung ao uoc. Nlung uoc mo
dang quy, dang lrn lrong do Iun Ia nim ly vong,
Ia ngun dng Iuc va nim lin Ion nll clo mi
nguoi d sng, d cam nln va luong dn ngay mai.
Nlung cuc sng Iun lim n nlung lro ngai,
Ilo Iln va llu llacl bl ngo con duong dn nlung
uoc mo y Ilng l bng plng. Bao Ilo Iln, lro
ngai va ca bl lanl co ll xay ra vao nlung Iuc Ilng
mong clo nll nlu d llu llacl Iong dung cam cua
con nguoi. o co ll Ia nlung lro ngai nlo la vp plai
vao ml lloi dim nao do lruoc Ili lu dung llng lrn
di cln cua minl. Co ll no nlu nlung dam my den
Iil bao liu con dng, Ilin ngay ca nlung lm ln
dung cam nll cung plai lim Iim su clo cle. Cung
co ll do Ilacl quan lay Ia nlu ng nguc lu ma clinl
la lu dua minl vao... Ilin la ln lluong, ml nim lin,
va co Iuc luong nlu Ilng con dim lua lay ngli Iuc
d vuol qua. Truoc nlung Ilo Iln llu llacl y, mi
nguoi se lu clon clo minl cacl don nln, di du d
co ml luong di ring. Co nguoi plo llac clo s pln,
co nguoi lrn clay di lim noi lru n, co nguoi lu llay
di d llicl ngli voi loan canl moi, cung co nguoi
clim vao bin lu lluong lln lracl pln d ri nga
guc lrong con dng l cuc doi...
Tl nlung, b l I Ia ai, lu da y Io ng cu a m i con
nguo i d u l n la i m l Ila l vo ng ma nl Ii l do Ia Ila l
vo ng s ng va duo c Iun Ia clinl minl. Clinl Ila l
vo ng y da Ili n bao lra i lim lrn lro , llao llu c lim clo
minl m l ca cl ngl, m l su c ma nl linl ll n, m l luo ng
di d lleo du i nlu ng loa i ba o, uo c mo cu a minl.
Cuc sng clung la ra sao, Iun ngp lran so lai
va oan lon lay cl p nln va vui sng d vuon In se
luy lluc vao cacl la di ml voi nlung Ilo Iln llu
llacl la gp lrn con duong nlu ll nao.
6
Hal ging lm ln
Hai lp Hat gicng tam hcn chc lcng dung cam va tnh
yeu cucc scng do Iirsl Nevs lluc lin In du lin
lrong b sacl Hat ging tm hn nay se Ia nguoi ban
dng lanl cung dc gia vuol qua nlung Ilo Iln llu
llacl lrong cuc sng lluong ngay nlu ni ml mal,
ni dau ln lluong linl lln, linl cam, nim lin, bnl
ll, nlung llng lrm lrn buoc duong lleo dui uoc
mo cua cuc doi lay vuon In clo cuc sng ll dep
lon.
Qua nlung su Iin bl lanl, nlung cu cluyn
binl lluong, nlung nguoi binl di, cac cu cluyn du
nln manl dn linl lln vuol In, clin llng clu
Ilng plai nlu ng diu Ia lluong. Ban co ll bl gp
cu cluyn cua clinl minl, cua nlung nguoi xung
quanl lay cua nlung nguoi loan loan xa Ia... d ri
suy gm, clim nglim, Ilam pla va lim lly cu
clm ngn cuc sng cua minl!
Ba n se lim ll y y ngla va gia lri Io n Iao cu a su llu
lla cl qua nlu ng cu cluy n ll l gia n di, clia se vinl
quang cu a m l nguo i Ieo nu i d y quy l lm da do duo c
m l lrong nlu ng ngo n nu i lla cl llu c nl l vo i di m l
Ilng co n nlin ll y duo c, cu a m l plu nu binl lluo ng
du ng ca m do n nl n co l i llu lla cl mo i d r i lro
lla nl nla ba o da l gia i lluo ng Io n, cu a m l c ga i lre d l
nlin bi b l la nl da clo n I i s ng licl cu c vi mo i nguo i
llay vi Ilo c llan, cu a m l ba cu g n ba y muoi v n
quy l lm lo i lruo ng da i lo c llu c li n uo c mo cu a minl
vo i linl ll n l n nlin si n i da ng ganl ly cu a lu i lai
muoi... Va ba n se ca m nl n duo c su Iy di u, ve de p llu c
su cu a uo c mo, cu a ba n Inl va Io ng du ng ca m.
7
Iong dung cam & linl yu cuc sng
Clung li li vong nlung cu cluyn nay se Ia
dng Iuc Iluyn Ilicl ban dua lay clo nguoi Ilac
cung nlu mo rng Iong voi nlung ai cn bo vai d clia
se ni dau. Hy vong rng clung se mang dn clo ban
llm nim Iac quan, nim lin va linl yu cuc sng d
lly mi lro ngai, llu llacl lrong cuc sng nlu ml
lon da cn co va d dang buoc qua, d ban co ll mim
cuoi va lrn lrong nlung gi ban da va dang co.
Nlu ng lrang sa cl na y clu ng li xin gu i d n ba n
do c nlu mo n qua l ng cu a lm l n. Mong r ng ca c ba n
se nl n ll y no nlu m l ngu n li p llm su c ma nl,
ni m lin va Io ng du ng ca m nlu m l Io i nl c nlo
Ilng ngu ng r ng ba n Iun co du su c ma nl vuo l qua
l l ca d da l duo c nlu ng uo c mo cu a minl clo du cu c
s ng co ll na o di nu a.
- Fiis Ncws
8
Hal ging lm ln
9
Iong dung cam & linl yu cuc sng
Kli canl cua lanl pluc dong Iai, mo canl
cua klac mo ia, a luong clu y vao canl cua
dang dong ma klong lay duoc mo cai klac
dang mo ia.
ung hao gio noi Ioi am hic ncu han van
muon co gang, dung hao gio ho cuoc ncu han van
cam lay co lc icp uc. ung hao gio noi han
klong con ycu ai nua ncu anl ma cua ai do van
con co lc giu clan han.
Cuoc song luong klong cla lcp iong nlung
ngoi nla, icn nlung con duong, goc plo ma
clinl iong nlung dinl kicn va suy ngli cua con
nguoi.
Hay mo nlung gi han muon mo, oi nlung
noi han muon oi, io lanl nlung gi han muon
hoi han cl co mo cuoc song va mo co loi dc
Iam a ca nlung gi han muon.
Gia lri
cua llu llacl
M
l con l m pla i lra i qua dau do n d lu clui ra
Ilo i ca i Ie n va lro lla nl con buo m bi l bay.
Ml lal ging nm su lrong Iong dl d nay mm
plai lu vuon llng In xuyn qua lng dl day va lro
llanl cy cung cap.
Con lm nao duoc nguoi la cl vo Ien clui ra mai
mai bo qun quanl cai Ien ma Ilng bao gio llanl
Ioai buom bil bay.
Hal ging nm lrn ml dl d dang nay mm
nlung se bi bl gc Ili gp con dng l.
Con nguo i Ilng ll clo n clo minl noi sinl ra,
nlung co ll lu clo n clo minl m l ca cl s ng, re n
Iuy n clo minl Ila nng cliu du ng va ba n Inl y cli
qua llu lla cl, Ilo Iln, b l la nl va ca ll l ba i. Tl l
ba i, b l la nl co ll Ia di u luy l vo ng vo i nguo i na y
nlung co ll Ia may m n vo i nguo i Ila c lu y va o ca cl
clu ng la do n nl n b ng ca cl du ng ca m vuo l qua lay
lu lluong lln lra cl pl n ma gu c nga .
10
Hal ging lm ln
n ml ngay...

n m l nga y clu ng la b ng nl n ra nli u di u


cu a cu c s ng, nlu m l cn duyn clo l d n d
ca m nl n lleo Io i nguo i xua lu ng no i Ia ng ra.
Clung la bng nln ra su xuyn sul Ie ra plai co
lrong cuc sng minl Ili lroi dl lnl Ing, Ili Iong
nguoi Ing xung ln day Iy uc lm ln. Clung la
clol lly nlung ngay da qua du Iam duoc nliu vic
nlung cli Ia ml quan linl cua su cam nln cung Iong
say m clin llng va su lu Ilng dinl minl.
Ml Iuc nao do clung la bng nln ra su v linl
cua ban lln voi nlung gia lri Ilac va nlung lm cln
linl cua nguoi ban da xa. Clung la lluong nln ra su
clua loan llin cua nguoi Ilac ma qun di cua clinl
minl Ili ban nga Iiu lanl va cai li clen cln
dung cung ml cl, Ili clung la lu clo lm nlin cua
minl Ia rng nll.
11
Iong dung cam & linl yu cuc sng
Clu ng la clo l ca m nl n duo c quy Iu l su xa cu a
cu c s ng Ia qua lrinl clo va nl n. Clu ng la ca m ll y
su lla llu , bao dung, nlin nl n Ia i cu ng Ia m l su clo
di va nlu ng l n lluong linl ll n luo ng clu ng Ilng co
ngu n na o bu d p lro nn nle nla ng nlu c n pla i co .
Clung la clol cam lly su llanl llan, nle nlang
lruoc nlung ni dau, Ii Im, ml mal cua ngay lm
qua, su moi me linl Ili cua ngay lm nay va do
clinl Ia nlung gi danl clo ngay mai.
Co Iuc clung la nln ra bu lroi Ip Ianl ngan vi
sao lay den Iil m u dng l Ilng ngn duoc su
bung sang cua ml con lim anl sang ruc ro cua ml
lroi cliu roi Ilng m ap bng clic den Ing Iy uc
linl yu, va lanl pluc Ilng plai cli Ia nu cuoi ma
con Ia giol nuoc ml lrn bo vai lin cy.
n m l Iu c clu ng la ca m ll y su llu a lla i cu a
ngn lu , su m Io ng cu a linl lluong ll m I ng, y ngla
cu a su clia se va di m lling Iing lrong sa ng cu a a nl
m l ai do clo l nlin la. Clu ng la ca m nl n duo c so i dy
I l n i mo i nguo i, di m lnl lrong cluy n d ng, su
lruo ng l n cu a cu c s ng va clo l ll y Iloa nl Il c cu a
nga y lm nay y ngla lon nga y lm qua.
12
Hal ging lm ln
Tin ll Ianl
Y nghia cuc c sc ng khcng pha i o chc nc dem
de n chc ta die u g, ma o chc ta cc tha i dc dc i
vo i nc ta sac, khcng pha i o chc die u g xa y ta
vo i ta, ma o chc ta pha n u ng vo i nhu ng die u
dc nhu the na c.
- Ievis I. Dunninglon
M
l anl sinl vin vua ll nglip dai loc
dang lim vic Iam da llam du ml cuc lli
sang lao cluyn nganl do Iin lip cac lruong dai loc
lrong ca nuoc l cluc. Sau nliu vong so Ilao Ieo dai
ca llang lroi, anl duoc Iol vao nlom nlung nguoi xul
sc nll d du vong lli clung Il. Ri anl cung vl va
vuol qua cac di llu lrong cuc du lri cui cung, Ieo
dai ba ngay Iin cng llng va gianl duoc giai nll.
Iln lluong clo anl Ia ml mon lin Ila Ion ma cuc
doi sinl vin lruoc nay cua anl clua lung mo uoc loi.
Sau Ili roi li lruong va lrn nlanl Iloi a nl den
camera cua bao gioi, anl vao bai Iy xe ra v. Bl ngo
ml plu nu lin dn gn anl. Ba nglen ngao:
13
Iong dung cam & linl yu cuc sng
- Clu oi! Cluc mung clu, lll vinl du clo clu
da dal duoc giai nll lrong cuc lli Ilo Iln nay.
Ti co ml cluyn mun noi voi clu nlung Ilng
bil co lin Ilng. Nu clu co con nlo clu moi liu
duoc diu li sp noi. Con cua li bi ung llu va dang
nm lrong bnl vin, nu Ilng co ml Iloan lin
d m, clc em no Ilng qua Iloi duoc! Ma nla li
lli... Ilng ll Io duoc ml Iloan lin Ion dn nlu
vy...
- Tl bac cn bao nliu` Anl sinl vin nlin ba
loi, Iong cam llng lll su.
Sau Ili ngle nguoi plu nu I ll su vic, anl Iin
Iy clic plong bi dung s lin vua duoc lluong va
lrao clo ba.
- Cu mong clo con bac qua duoc lim nguy. Bac
v Io clo em y ngay di. Anl noi.
- Cam on clu, Ilng bil li plai Iy gi ma dn on
clu dy.
Noi ri nguoi plu nu voi ve xuc dng quay qua
buoc ra cng.
Vai ngay sau anl co dip quay Iai lruong. Ml
nguoi lrong lly Iin lin loi loi:
- Co nguoi I voi li rng li lm lruoc anl co
gp ml nguoi plu nu sau cuc lli va anl da clo ba
y lin d clua bnl clo dua con sp cll cua ba y,
plai Ilng`
Nguoi llanl nin gl du xac nln.
14
Hal ging lm ln
- Vy lli li plai bao voi anl lin nay d anl bil.
Ba la Ia ml lay Iua dao lll su dy. Ba la clng co dua
con nao bi bnl gn cll ca. Anl ca lin qua! Anl bi Iua
ri, anl ban a!
Ml lloang im Ing, anl llanl nin loi Iai:
- Co lll Ia Ilng co dua be nao bi bnl gn cll
ca, dung Ilng`
- ung vy. Ti bao dam Ia nlu ll. Nguoi dan
ng qua quyl.
- , do Ia lin ll Ianl nll lrong ngay ma li duoc
bil dy. Nguoi llanl nin noi.
oan anl noi llm:
- Clung la nn n mung vi Ilng co dua lre nao
plai cll ca.
15
Iong dung cam & linl yu cuc sng
Klng d
M
l c gai lre gp plai nlung ni dau
lluong, luyl vong Ion lrong cuc sng ml
lloi gian dai ma Ilng sao ngui ngoai duoc. Ml
bui sang c quyl dinl lim dn cai cll clo Iong nle
nlang llanl llan lon. C di dn ml cy cu bc qua
dong sng su, c nlin lll Iu xung dong nuoc cun
lrao v linl nlu bi lli min va sp sua nlay xung
lli clol ngle ling noi clm rai cua ml cu gia vang
In bn canl:
- Clau dinl nlay xung u` Clau nn v nla clao
me clau ml cu ri quay Iai cung clng mun ma!
Noi ri ng Iao cm cn cu llong lla di v plia
du cu Ilng ngoai Iai.
16
Hal ging lm ln
Ci r cua
su lruong llanl
Suc manh cua ccn nguoi dinh hnh ttcng
chinh su yeu duci cua nguoi ay.
- RaIpl WaIdo Lmerson
H
i con nlo, li co ml nguoi lang xom ma
moi nguoi goi Ia bac s Gibbs. ng Ilng
ging nlu bl Iy bac s nao li lung bil. ng rl gian
di va lin lu, nll Ia di voi bon nloc nglicl ngom
clung li.
Ngoa i gio Ia m cng vi c cu u nguo i, ba c s Gibbs
lluo ng lr ng cy. ng mu n bi n ma nl d l r ng 10
m u ly cu a minl lla nl m l Ilu ru ng ma ! Vi ba c s
li n Ia nl y co nlu ng Iy lluy l lr ng cy r l llu vi,
nguo c l n vo i nguyn l c ma mo i nguo i clo Ia li n
nlin. Klng bao gio ng luo i nuo c clo nlu ng cy mo i
sinl lruo ng ng gia i llicl vo i li r ng luo i nuo c se
Ia m clu ng sinl ra lu lo ng, va ll l cy I li p se
nga y m l y u di. Vi ll c n pla i l p clo clu ng d i m l
vo i Il c ngli l. Cy na o Ilng cliu n i se bi nl bo
ngay lu d u.
17
Iong dung cam & linl yu cuc sng
Ri ng luong dn clo li cacl luoi nuoc clo
nlung cy r moc lrn can, d Ili Il lan lli clung
se plai lu ben r su ma lim ngun nuoc. Tlao nao,
clng bao gio li lly ng luoi cy ca. ng lrng ml
cy si, mi llang llay vi luoi nuoc, ng Iy lo bao
cun lron Iai va dp vao no: Bp! Bp! Bp! Ti loi ng
lai sao Iai Iam vy lli ng lra Ioi: d Iam no clu y.
Bac s Gibbs lu gia coi doi lai nm sau Ili li xa
gia dinl. Gio dy, v nlin Iai nlung lang cy nla ng,
li Iai nlu muong luong ra dang ng dang lrng cy
25 nm v lruoc. Nlung lln cy ngay y nay da Ion
manl va lran lr suc s ng. Nlu nlung llanl nin
cuong lrang, mi sang clung lluc dy, lu lao uon
nguc va sn sang don nln nlung gian nan, llu llacl.
Vai nm sau li cung lu lrng Iy lai cy xanl.
Mua le clay nng li luoi nuoc, mua dng gia rel li
bom lluc va cu nguyn clo clung. Clung cao gn
clin mel sau lai nm, nlung Iai Ia nlung lln cy
Iun dua dm vao ban lay nguoi clm bm. Cli cn
ml ngon gio Ianl Iuol qua, clung da run ry va danl
canl Ip cp lrng clng Ilac gi nlung Ie yu dui!
Clng bu voi rung cy cua bac s Gibbs. Xem ra
nglicl canl va lliu lln duong nlu Iai luu icl clo
clung lon su dy du .
Hng dm lruoc Ili di ngu, li lluong gle plong
lai dua con lrai va ngm nlin clung ngu ngon Ianl.
Nlin lln ll nlo be dang plp plng nlip llo cua
cuc sng, li Iun cu nguyn clo clung co ml cuc
sng d cliu.
18
Hal ging lm ln
Nlung gn dy, li clol ngl da dn Iuc cn plai
llay di Ioi nguyn cu y. Ti nguyn cu clo clung
manl me lon, d cliu duoc dng gio Ilng ll lranl
lrong cuc doi. Co ngy llo moi mong clung lloal
Iloi gian Il boi Ie nglicl canl, Ilo Iln Iun Ia
diu lin luu ll yu. Va du mun lay Ilng, cuc
doi clng bao gio bng plng ca. Ti cu mong clo
gc r cua con minl se ben lll su, d clung co ll
lul duoc suc manl lu nlung sui ngun lim n lrong
cuc sng.
Tll su nlin Iai, li da cu xin su an Ianl qua
nliu ri, nlung rl lim Ili nlung uoc mun y
duoc lloa nguyn. iu clung la cn Ia mong sao clo
minl ren Iuyn duoc ml co ll cuong lrang va y cli
cung coi, bn vung, d Ili nng clay lay mua dng,
bao l, clung la se Ilng bao gio bi guc nga.
19
Iong dung cam & linl yu cuc sng
ung bao gio
lu bo uoc mo
Uo c mo khcng pha i la ca i s n cc , cu ng ch ng
pha i la ca i khcng the cc . Uo c mo chinh la
nhu ng ccn duo ng chua dinh hnh nhung tc i
ccn nguo i se huo ng to i va vuo t qua.
N
gay du lin cua nm loc, vi giao su mn
loa cua Iop li lu gioi lliu minl voi sinl
vin lrong Iop ri danl lli gio clo clung li Iam quen
voi nlau. uong Iuc li dung dy nlin xung quanl lli
nln lly co ml ban lay diu dang dl In vai minl.
Ti xoay nguoi Iai, do Ia ml ba cu co voc dang nlo be,
Ian da nln nleo, dang nlin li voi nu cuoi Iam sang
ca guong ml ba.
Ba noi:
- Xin clao, anl ban lun lu. Ti ln Ia Rose. Ti 87
lui. Ti co ll m anl ban duoc clu`
Ti cuoi va vui ve lra Ioi:
- D nlin Ia duoc, llua ba! Va ba da m li lll
cll.
20
Hal ging lm ln
- Tai sao ba Iai vao dai loc o d lui ln nlin va
lre lrung nlu ll nay` Ti loi dua.
Ba mim cuoi:
- Ti dn dy d lim ml nguoi dan ng ni ling,
co lm ln d yu va se bn nlau, co ml vai dua con,
va sau do v luu ri di du Iicl vong quanl ll gioi.
- Ba noi nglim luc clu` Ti loi. Ti lo mo mun
bil diu gi da lluc dy ba mun llu llacl nlu ll o
d lui cua ba.
- Ti Iun mo uoc duoc vao ml lruong dai loc va
by gio li dang lluc lin gic mo do! Ba noi.
Sau Ili gio loc Il lluc, clung li dn loa nla li
sinl vin va cung ung voi nlau ml Iy sua s-c-Ia.
Clung li lro llanl ban cua nlau ngay. Trong sul ba
llang lip lleo, lng ngay clung li Iun cung nlau
roi Iloi Iop va lrao di voi nlau v moi vic. Ti Iun
bi cun lul boi c may lloi gian nay Ili ngle ba
clia se su lung lrai va Iinl nglim cuc doi cua ba voi
li.
Trong sul nm loc, Rose lro llanl ml nln vl
biu luong lrong lruong dai loc va d dang Il ban voi
ll ca moi nguoi. Ba llicl n mc Iicl su, co linl cacl
va lanl pluc voi su clu y ma cac sinl vin Ilac lp
lrung vao minl. Ba Iun sng lrong nim say sua do.
Vao cui nm loc, clung li moi Rose dn noi
cluyn lrong ml bui lic cliu dai va li se Ilng
bao gio qun duoc nlung gi ba da lruyn clo clung
li. Ba duoc gioi lliu va buoc In buc giang duong.
21
Iong dung cam & linl yu cuc sng
Kli bl du bai plal biu, ba danl roi manl giy gli
clu xung san nla. Hoi ngai ngung va lloang bi ri
ba cm micro va noi:
- Xin Ii quy vi, li loi li lp. Ti da bo bia va
cluyn sang ruou Ienl va llu ruou nay dang gil li
ml! Ti Ilng bao gio sp xp nlung gi minl se noi,
lay d clo li noi voi cac ban ml cacl gian di nlung
gi li lluc su liu.
Kli clung li cuoi, ba Iy giong va bl du:
- Clung la ngung vui cloi boi vi clung la da gia,
nlung lll ra clung la gia boi vi clung la Ilng vui
cloi nua. Cli co nm bi quyl d giu minl lre mai,
lanl pluc va dal duo c llanl cng:
Tlu nll, cac ban lay vui cuoi In va lim Iim su
lai luoc lrong cuc sng lang ngay.
Tlu lai, cac ban lay xem mi ngay Ia ml ngay
moi voi nlung diu moi me. Ai sng bng qua Ilu,
dinl Iin cua ngay lm qua se Ilng co co li lin va
liu con nguoi. Cac ban lay lrai Iong voi nlung nguoi
co ll clia se duoc. Hay Iin lri, lin vao lm ln con
nguoi va dung nlin vao ml Ii Im nao do d pla bo
ll ca nlung diu ll dep da co lruoc do va nlung diu
ll dep se dn lrong luong Iai. Cac ban dung ngai mao
lim d llay di cuc sng.
Tlu ba, ca c ba n pla i co m l mo uo c, m l Ila l
vo ng. Kli ca c ba n da nl m l nlu ng mo uo c do , ca c ba n
se cl l. a co qua nli u nguo i lrong clu ng la cl l lleo
Ii u y va lo ll m cli cu ng Ilng bi l d n di u do !
22
Hal ging lm ln
Tlu lu, co su Ilac bil Ion giua vic lro nn gia
lon va lruong llanl. Nu ban 19 lui va nm lrn
giuong sul ml nm lroi ma Ilng Iam duoc diu gi
luu icl, ban se llanl 20 lui. Nu li 87 lui va cu mai
nm lrn giuong sul ml nm va Ilng Iam bl cu
diu gi, li vn se lro llanl ml ba cu 88 lui. Bl cu
nguoi nao cung plai Ion In va gia di. Nlung diu do
Ilng Iam ml di lai nng va Ila nng cua ban. Vn
d Ia lruong llanl bng cacl Iun lim duoc co li d
llay di.
Tlu nm, dung bao gio lic nui. Nguoi lruong
llanl lluong Ilng nui lic v nlung gi minl da
Iam ma se nui lic v nlung gi minl da Ilng Iam.
Cli nlung nguoi so cll moi lay nui lic.
Ba Il lluc cuc noi cluyn cua minl bng cacl
manl dan lal bai Canl Hoa Hng. Ba da cung
clung li lal bai do va Ioi lal y lin gio da lro nn
quen lluc voi cuc sng lang ngay cua clung li.
Va ri, Rose cung da loan ll cluong lrinl dai loc
ma ba da bl du nliu nm lruoc dy. Ml lun sau
Ili ll nglip, Rose da ra di ml cacl llanl llan lrong
gic ngu. Hon lai ngan sinl vin cua lruong da dn du
dam lang cua ba bng ll ca Iong Iinl lrong, mn
lluong di voi nguoi plu nu luyl voi da dung cuc
doi minl Iam lm guong minl clung rng Ilng bao
gio qua lr d lluc lin ll ca nlung gi ma ban co ll
Iam duoc lrong doi.
23
Iong dung cam & linl yu cuc sng
Mi ngay Ia ml
mon qua
Hcm qua la qua khu.
Ngay mai la tuong lai.
Chi cc hcm nay la hien tai, la mcn qua ma
cucc scng oan tng chc chung ta.
- Kluyl danl
A
nl r li Ieo cai ngn duoi cung cua clic
ban noi cli li vn lluong ngi Iam vic va
Iy ra ml cai goi duoc boc bng giy Iua. Anl xe Iop
giy bn ngoai va clo li xem ml clic qun nlo
duoc goi bn lrong. Clic qun rl d lluong: duoc
may bng Iua mm co vin ren. Trn do vn con
nguyn ming nlan gli gia, ml s lin Ilng nlo.
- }an da mua no Ili anl cli d n Nev YorI I n d u
lin, ca cl dy da 8, 9 nm r i, nlung c y clua bao gio
m c no . C y dinl d da nl clo m l dip d c bi l. Gio
lli ngoa i dip na y ra, cl ng co n co dip na o Ila c nu a.
24
Hal ging lm ln
Anl cm Iy clic qun lu lay li, dl no In
giuong cung nlung qun ao Ilac ma clung li dinl
cln lleo cli li. Anl mn m no ml Iuc ri dong
sm ngn Ieo va quay v plia li noi:
- ung bao gio giu Iai bl cu diu gi d clo ml
dip dc bil. Mi ngay ln lai lrn coi doi clinl Ia ml
dip dc bil ri do.
Nlung Ioi cua anl cu vng vng mai bn li lu Iuc
do dn nlung ngay I lip, Ili li giup anl va dua
clau llu xp lang I clo cli li n lloa. Cli li da ra
di lll bl ngo!
Trn cluyn bay quay v nla sau dam lang cli, li
cu ngl v nlung Ioi noi y, v ll ca nlung uoc mo
clua lron ven cua cli li, v nlung diu cli da Iam ma
Ilng nln ra rng no dc bil.
Va li nglim ra: cuc sng cll clua bao luong
vi ngol ngao d la lluong lluc bl cu Ili nao co ll,
clu Ilng plai d la di plo. Tl Ia li quyl dinl
llay di!
Ti bl du doc nliu lon va il bn lm dn
nlung diu nlo nll. Ti llicl llu ngm nlin canl
vl Ili ngi lrn boong lau va Ilng ri In Ili lly
dam co dai lrong vuon. Ti danl nliu lloi gian clo
gia dinl, ban be lon va lan cl llam du nlung cuc
gp go clng my b icl.
Ti Ilng d danl bl cu diu gi nua: li dung ll
ca nlung mon d su va d pla I xinl dep cua minl
vao mi dip co y ngla clng lan nlu giam duoc
25
Iong dung cam & linl yu cuc sng
ml Iy I, bn rua clen ll bi nglel lay bng loa lra
du lin le no.
Ti mc clic ao dep di clo nu lly llicl. Kli li
ngl minl lrng sang lrong, li co ll lra nliu lin
lon clo ml lui rau nlo ma Ilng cau may. Ti se
Ilng d danl Io nuoc loa llom nll cua minl clo
nlung dip dc bil nao nua, clo du cac c ban lang
lay vai nguoi nao do xi xao binl plm.
Ti dang bo dn nlung cum lu ml ngay nao
do lay ni lrong vai ngay Iloi ngn lang lu vung
cua li. Nu co diu gi dang xem, dang ngle loc
dang Iam, li se Iam ngay.
Ti Ilng cl c cli li se Ia m gi n u bi l r ng nga y
lm sau cli Ilng co n lrn co i do i na y nu a, ca i nga y
lm sau ma l l ca clu ng la m c nlin ngl no se d n.
Ti ngl cli l n da go i di n clo nlu ng nguo i lrong gia
dinl va va i ba n be lln. Co Ie cli da le n g p m l va i
nguo i ba n cu d xin I i va xo a di nlu ng cluy n Ilng
vui da qua. Ho c cli da di ra ngoa i du ng m l bu a com
Ta u ma li doa n minl se cl ng bao gio duo c bi l!
Nlung diu nlo nloi clua Iam duoc se Ilin li
buc bi nu li bil lloi gian cua minl cli co gioi lan.
Buc bi boi li da lri loan di llm nlung nguoi ban ll
ma li dinl se Iin Iac vao ml ngay nao do. Buc bi
boi li da Ilng vil nlung Ia llu nao do ma li da
dinl vil ni lrong vai ngay.
Ti se buc minl va nui lic vi li da Ilng
lluong xuyn noi voi clng va con gai li rng li yu
26
Hal ging lm ln
lo bil bao. Ti dang c gng rl nliu d Ilng lri
loan, giu Iai lay d danl bl cu diu gi mang llm
ling cuoi va Iam clo cuc sng cua clung li llm
plong plu.
Va mi bui sang, Ili lluc dy, li Iun lu nlu:
lm nay Ia ml ngay dc bil. Mi ngay, mi plul,
mi loi llo... du Ia ml mon qua cua cuc sng.
Chung ta khcng oiet chuyen g cc the se xay den
voi mnh ttcng chuci lien khuc la thuong va oat
ngo cua cucc scng. Tuy nhien, ta cc the quyet
dinh nhung g xay ta oen ttcng ccn nguoi mnh,
cach nhn va cach ta dcn nhan chung cung nhu ta
se lam g voi chung va dc moi chinh la diem
mau chct.
- }osepl Iorl Nevlon
27
Iong dung cam & linl yu cuc sng
28
Hal ging lm ln
Clp canl uoc mo
O dau khcng cc tti tuong tuong va uoc mo,
o dc ccn nguoi se lui tan va cucc scng
khcng ttcn ven.
- Kluyl danl
C
o ml cu be Ion In lrong lrai m ci Iun mo
uoc duoc bay nlu clim lrn lroi. Cu qua linl
Ilng liu lai sao nlung con vl o llao cm vin
lrng lo Ion lon minl nliu ma Iai bay duoc. Tai sao
minl Ilng bay duoc nli`. Cu lu loi. Clng Ie
minl co gi do bl lluong clng`.
Sng gn lrai lre m ci co ml clu be bi Iil di
cln. Ioc mun duy nll cua clu cli Ia duoc di va
clay nlay nlu bao ban be dng lrang Iua. Trong du
clu Iun nng lru cu loi: Sao minl Ilng ging
nlu cac ban y nli`.
Ml lm, cu be m ci dn cng vin cloi va linl
co gp clu be ll nguyn dang ngi nglicl cal. Cu
In Ia dn gn Iam quen va loi xem clu be Iia co Ili
nao mong mun duoc bay Iuon nlu clim Ilng.
- Klng! Clu be bi Iil lra Ioi Nlung minl Iun
mun bil cam giac di va clay ging nlu cac ban no
nlu ll nao.
- Co gi vui du! C u be mu n bay nlu clim da p. - A ,
na y, d ng y vo i minl I l ba n vo i nlau nle , duo c Ilng`
- uoc clu, minl cung llicl ll.
Tl ri lai clu be ngi cloi voi nlau lang gio
Iin, cung xy nlung loa Iu dai bng cal va cung dua
nlau plal ra du Ioai m llanl vui nln lu lai clic
ming xinl xn. Clung nlin nlau, nel ml rang ngoi
nim vui. Goc cng vin clc clc Iai r In nlung
lrang cuoi gion lan. Cuc vui dung Iai Ili cla cua clu
be bi Iil mang xe In dn don con v. Cu be Iun ao
uoc bay duoc nlu clim clay dn bn nguoi cla va
nlon cln In lli llm diu gi do vao lai ng.
- uoc dy! Nguoi cla gl gu.
Xong, cu be clay v plia nguoi ban moi cua minl
va bao:
- ng y Ia nguoi ban duy nll cua minl. Ioc gi
minl co ll Iam gi do d giup dng y di va clay duoc
nlu minl. Tuy nlin, minl ngl diu nay lli minl co
ll Iam duoc.
Dul Ioi, cu xoay nguoi Iai va bao ban lreo In Iung
minl. Va ri cu clay lrn bai co cng vin. Nlung
buoc cln ban du con ngn ngui, clunl cloang, v
sau mi Iuc ml nlanl llon llol lon In. Trn Iung,
nguoi ban ll nguyn m gli Iy c cu. Nlu duoc lip
llm suc manl, di cln cu Iuol clay bng bng, clo
loi Iuc gio lal manl vao ml lai dua lre.
Nguo i cla du ng I ng nlin lleo ca lai, m l rung
rung. u a con Ilng di duo c cu a ng dang dang r ng
di ca nl lay, vung v y lrong gio , va Iun mi ng lle l lo:
- Con dang bay, b oi. Con dang bay!
29
Iong dung cam & linl yu cuc sng
Nlung
con duong moi
Ban cc the cc mct khoi dau tuoi sang oat ky
luc nac oan mucn, ooi cai gci la that oai
khcng cc nghia la guc nga ma la dung chan
mct chc.
- Mary Iicford
I
uc y Ia nm 1903. Ba Annie }olnson sinl
sng lai ArIansas cung lai con lrai va dang
Im vao linl canl b lc. Tin bac cua ba gn nlu da
can, ban lln ba Ilng co Ila nng dc bil nao ngoai
vic doc va cng nlung con s don gian. Tlm vao do
Ia cuc ln nln Ilng duoc man nguyn va gc gac
da den vn bi pln bil cua ba. Tl ca nlu dang dn
Annie vao ngo cul.
Kli ba ngo Ioi voi clng minl, ng WiIIiam
}olnson, rng ba Ilng lai Iong v cuc ln nln
giua lo, ng llua nln no cung Ilng nlu ng mong
mun va lu Iu ng cung co y dinl ra di loc dao. ng
con bao Tluong goi ng di lruyn giao ln vu ng
Lnid lluc bang OIIaloma. Tuy nlin, ng da Ilng
I clo ba ngle vic ng co quen ml muc su lai do,
nguoi ng se lleo loc dao va co ml c con gai d mn
30
Hal ging lm ln
clua Ip gia dinl. Tl Ia lo clia lay nlau ml cacl
nle nlang. Annie giu Iai ngi nla cli co von ven ml
cn plong con ng WiIIiam mang lleo gn ll lin
ml dn OIIaloma.
Annie Ia ml plu nu lo cao va dy ngli Iuc. Ba
quyl dinl se Iam Iai lu du va gui bon nloc yu quy
cua minl clo nguoi Ilac lrng nom. Ba noi:
- Ti nlin Iai con duong li dang di va quang
duong da qua, vi Ilng lly lai Iong nn li da quyl
dinl buoc Iloi con duong do, re sang ml luong moi.
Bil minl Ilng co Ila nng duoc llu Iam vic
lai nla may bng lay xuong xe g lrong vung, ba
ngl cacl lao I sinl nlai clo minl dua vao lai nla
may nay.
Ba In I loacl lll li mi va clng d ai bil. Ml
ngay no, vao Iuc lroi sm li, d xem minl da lll su
sn sang lluc lin I loacl clua, ba dl nlung lon da
vao lai cai x nng co 19 Iil ri xacl clung di gn nm
cy s dn nla may bng. Sau Ili ngli ngoi ml Ial, ba
bo bol vai lon da ri di lip 8 cy s nua lrong bong
dm lrn con duong dy bui dl dn nla may cua.
Trn duong quay lro v l m nlo cua minl cung cac
con, ba da bo dn nlung lon da con Iai doc duong.
m do, ba Iuc ga ri clin gim bng. Sau do ba
nlao bl va Iam banl nuong cun nln llil. n gn
sang ba moi di ngu.
Sang lm sau, ba roi nla mang lleo banl Iep
llil, mo, ml cai clao sl va llan da d nlom Iua. Gn
31
Iong dung cam & linl yu cuc sng
dn gio n lrua, ba xul lin o ml Ilu dl lrng sau
nla may bng. Kli ling clung bao ngli lrua vang
In, ba lla rau lung vao clao mo dang si. Mui llom
Ian loa dn cl nlung cng nln vua lua ra lu nla
may, nguoi dinl dy bui bng lrng lrng nlu nlung
bong ma.
H u l l ca c cng nln d u da mang lleo pl n
lrua cu a minl, nlung lm nay lo bi quy n ru bo i mu i
llom lu nlu ng cli c ba nl nln llil no ng l i ma ba
Annie vu a vo l ra Ilo i cla o. Ba go i clu ng b ng gi y ba o
ll m mo va ba n vo i gia 5 xu m l ca i. Du ba n cl m
nlung nlu ng nga y d u lin do Annie r l quy l lm. Ba
pln clia d ng d u vi c ba n la ng o ca lai nla ma y.
Tl Ia, nu ngay llu lai ba ban banl nong gion
o nla may bng va ban nlung clic banl da ngui
con du o nla may cua voi gia ba xu, lli llu ba ba se
dn nla may cua lruoc d clao banl moi ra Io Ili
nlung nguoi llo xe nguoi dy mal cua xul lin o
cng nla may.
Trong nlung nm I do, vao nlung ngay xun
m diu, nlung lrua le nong bong, lay nlung ngay
Ianl Ieo mua dm luyl roi, Annie Ilng bao gio Iam
lll vong Ilacl lang cua minl, nlung nguoi lin clc
se gp linl anl ml nguoi plu nu cao Ion, da ngm
den Ilom nguoi bn clao du, cn lln lro lung
ming banl Iep llil. Kli cam lly clc cln nlung
nguoi cng nln Iia da Ia nlung Ilacl lang lln
llil, ba dung ml cai sap giua lai nla may clo lo
dn dung bua.
32
Hal ging lm ln
Tll su, ba da buoc ra Iloi con duong ma duong
nlu da duoc clon sn clo ba d ri lim clo minl ml
Ii di loan loan moi. Nliu nm sau, gian lang y da
lro llanl cua lang noi Ilacl lang co ll mua bl cu
llu gi, lu plo mal, lluc n, xir, banl bicl quy, Ieo, d
clua, d lp, lrai cy luoi, nuoc ngol, dn llan da, du
va ca d da clo nlung di giay da mon.
Mi nguoi clung la du co quyn va lracl nlim
xem xel nlung con duong plia lruoc, cung nlu nlung
con duong la da di qua. Nu con duong luong Iai
Ilng sang sua lay Ilng lua len voi la diu gi va
la Ilng ll quay du Iai, clung la cn quy l lm, va
cli mang lleo lanl lrang cn llil, buoc Iloi con
duong do ri re sang luong Ilac. Nu su Iua clon moi
cung Ilng ll clp nln duoc, dung bi ri, clung
la lay sn sang llay di no.
33
Iong dung cam & linl yu cuc sng
Tm ln va
linl yu cua
llin nga
Cai giay phut ma oan cc duoc ttcng tim
mnh mct cam giac ky la mang ten Tnh
Yeu va cam nhan duoc chieu sau, su lung
linh, ngat ngay cua nc th chinh luc ay oan
se nhan ta tng the gioi xung quanh oan da
thay dci.
- }. Krislnamurli
N
m llu lai dai loc cua li sp sua Il lluc.
Vao ml dm nong buc lrong lun cui cung
cua llang nm, li nln duoc din lloai cua me o Iy
luc xa clo bil li se v ngli le voi ng ba d plu giup
cng vic dng ang. Y Iin nay Ilin moi nguoi lrong
nla du lai Iong. Ring li Ilng loan loan bi lluyl
pluc Im nlung lu an ui rng du gi cung cli co ml Iy
ngli ma lli.
Sau Ili lli xong mn cui, li llu don d In xe,
clao lam bil ban be va len se gp Iai vao mua llu.
Cac ban li cung vy vi lu ll bon lo cung se v nla .
34
Hal ging lm ln
Tu lruong li v dn nng lrai ml ll ba gio Iai
xe. ng ba li du da qua lui bay muoi, va li bil lo
rl cn nguoi plu giup cng vic cua nng lrai. ng
Ilng ll don co Il ml minl cung nlu sua clua
clung lrai cung lang dng vic Ilac.
Cliu lm y li dn noi mun. Ba da nu nliu
d n dn ni ca ba clung li Ilng ll nao n clo
ll. Ba ll suc yu lluong va quan lm loi dua clau
cua minl. Ti da ngl rng su nim no nay se nlanl
clong plai nlal ml Ili li o Iu cung voi ba. Nlung
Ilng plai vy. ng mun bil ll ca moi diu v li.
n gio ngu, li ngl rng moi llu ri se n. Du gi,
li cung cli plai o dy ml mua le lli.
Sang lm sau, lu ng clun bi bua sang clo lai
nguoi. ng bao rng ba bi ml vi da vl va ca ngay
lm qua nn se nm ngli Iu ml clul. Ti lu nlu se
Ilng nlo ba Iam bl cu diu gi clo minl lrong lloi
gian Iuu Iai. Ti dn dy d giup do clu Ilng plai
Iam ganl nng clo ng ba.
Bui sang do, ng Ilin li rl ngac nlin. Kli
clung li roi Iloi nla, ng duong nlu sinl dng va
Iinl loal ln In. Nng lrai nay Ia Ianl dia cua ng.
Mc du da Ion lui, ng vn giu duoc dang ve lu lin
Ili di Ilp noi lrong Ilu vuc nay. ng Ilng co n co
dang ve gi cua con nguoi da llip di lrn gl li qua
lruoc Iuc ban lin sau gio clm dul. Kli clung li bng
qua canl cng d dn xem xel dan gia suc, ng duong
nlu bil rl ro lung con bo. Ma co loi gn lai lrm con
lrong dan clu il gi!
Clung li Ilng lll su Iam nliu vic lrong
35
Iong dung cam & linl yu cuc sng
ngay du, nlung li Iy Iam cam pluc v ll ca nlung
gi ma ng da lluc lin lrong sul nlung nm li clua
sinl ra. ng Ilng duoc n loc dy du nlung da
nui day bn nguoi con Iln Ion nn nguoi nlo vao
nng lrai nay. Ti lll su n luong su sc v diu do.
Nliu lun I lri qua. n llang sau, clung li
da gom xong co Il, cl Iai llanl bo va cl vao nla
Ilo. Ti cung dn quen voi cluyn cung ng Iam
vic mi ngay. Nlung gi cn Iam ng du du linl sn
lrong du va mi ngay clung li cli vic lluc lin
lung pln. Bui cliu li o nla, li lluong doc sacl
lay noi cluyn voi ba. Ba Ilng bao gio clan nlung
cu cluyn o lruong lay bl cu cluyn gi co Iin
quan dn li. Ba con I clo li ngle v lloi ba moi
gp ng, v linl yu cua ng danl clo ba, v anl ml
lluo ban du ma ba con nlo mai v ng...
Sa ng clu nl l lu n cu i cu ng cu a lla ng sa u, ng
ru li di cu ca vi clu ng li da loa n l l mo i vi c. H
nuo c n m lrong m l ca nl d ng lru ng g n Ilu ru ng.
Nlu ng nm lruo c ng da lla ca xu ng l . Hm do
clu ng li Ia i xe d n l , li n ll coi qua da n gia su c.
Clu ng li Ilng ll ngo d n nlu ng gi minl lrng ll y
sa ng lm do : M l con lrong c p llin nga ma ng l ng
ba va o nga y I Kim Kla nl da cl l. Con co n Ia i Ilng
cliu n ma cu nguo c nlin v m l luo ng xa xm.
- Sao minl Ilng mua ml con Ilac ll vao lo
ng` Ti d ngli voi li vong co ll cuu van duoc
linl ll.
Suy ngl ml Ial. Cui cung ng noi:
36
Hal ging lm ln
- Klng... Ilng d dang vy du con a! Con bil
Ilng, Ioai llin nga ca doi cli co ml ban linl.
ng dua lay cli lrong Ili lay Iia giu cn cu - Ioai
Ilac lli duoc, con llin nga lli Ilng. Co ll mang
dn clo no ml con Ilac nlung clng ll mang Iai
ml lm ln nlu no vn da lung mong clo, lim duoc
va llu liu. Clung la clng ll Iam duoc gi lon clo
con llin nga con Iai. No plai lu xoay xo Iy ma lli.
Su l bu i sa ng clu ng li da b l du s ca clo bu a
lrua. Trn duo ng v , ng d n li du ng I clo ba ngle
v cluy n con llin nga. Ba Ilng co n di v plia l
nli u nu a. Vi ll , clo ba bi l vi c do cu ng cl ng icl gi.
Vai ngay sau, ng va li co di ngang l lrong Ili
Iam cng vic Iim lra dan gia suc mi sang. Clung li
lrng lly con llin nga con Iai dang nm dung noi
ban no duoc lim lly lruoc do. Va... No cung da cll...
ng va li bl du llang bay bng cng vic
dung ml lang rao moi. n ngay 12 llang 7, ba li
qua doi. Sang lm y li ngu dy mun va ng cung
clng go cua plong goi. n gn lam gio sang, li
moi vi va llay d va xung bp. Bac s Morgan dang
ngi lai ban lrong nla bp. ng y da Ia lang xom
cua ng ba li lu Iu I lu Ili v luu. Truoc dy, ng
co loi nla li vai In mi Ili cn Iip. Ngay Ip luc,
li nln ra co diu gi bl n. Sang nay, bn canl cln
bac s Ia clic cp den cu Iy. Va, ro rang ng li dang
run ry.
Ba li da dl ngl qua doi boi clung dl quy.
Cla me li dn ngay lrong bui cliu y. Nguoi lln
37
Iong dung cam & linl yu cuc sng
38
Hal ging lm ln
va ban be cua ng ba cung nlanl clong l luu lai cn
nla cu nay.
am lang duoc l cluc ngay ngay lm sau vi ng
nll quyl mun no din ra cang som cang ll. Vao
ngay llu lai sau dam lang, ng noi lrong bua sang:
- y Ia ml nng lrai bn rn. Clung li con rl
nliu vic plai Iam. Nlung nguoi con Iai lay lro v
voi cng vic cua minl.
Hu ll moi nguoi lrong gia dinl du da di Iloi,
nlung do Ia cacl ng bao moi nguoi Ia da dn Iuc
plai v nla. Cla me li Ia nguoi cui cung ra v sau
bua lrua.
ng li Ilng plai Ia nguoi co ll d dang bc
I ni dau cua minl clo ai Ilac. Clo nn, ll ca
clung li du Io Ing clo ng. Moi nguoi da ban linl
Iluyn ng lu bo vic dng ang. Cla me li cung
ngl rng ng da gia qua ri nn Ilng ll nao sng
ml minl o dy. Tuy nlin, ng Ilng l bn lm
dn cluyn do. Ti lll su lu lao v cacl ma ng lu
Ilng dinl minl.
Nlung ngay le con Iai dn lri qua. Clung li
vn bn rn voi cng vic. Ti Io mo nln lly ng
co diu gi do Ilang Ilac nlung Ilng clc Im. Ti
bl du ngli ngai Iiu ng co ll sng ll lon duoc
voi ml ai do Ilng, nlung li bil ng Ilng ll
nao roi bo nng lrai.
Tlang clin dang dn gn, nlung li Iai Ilng
mun ra di. Ti cung linl dn vic bo loc Iy mua llu
nay d o voi ng llm vai llang clo ng bol c don.
Kli li d cp dn vic nay, ng Ip luc plan di, bao
rng cl cua li Ia lruong dai loc clu Ilng plai
cln nay.
Cui cung da dn Iuc li plai llu don d In xe
va roi Iloi dy. Ti bl lay va m ng clao lam bil.
Kli Iai xe di, qua Iinl cliu lu li con nlin lly
ng vy lay clao ri quay v luong dng co d bl
du cng vic Iim lra dan gia suc mi sang. o Ia
linl anl v ng ma li lng Iuu giu lrong lm lri.
Me goi din dn lruong clo li vao ml bui
sang dng bao d bao lin ng ml. Ml nguoi lang
xom gle ngang nla ung ca-pl sang lm do va lim
lly ng lrong bp. ng ml vi clung dl quy ging
nlu ba. Trong Iloanl Ilc do, li da liu ra duoc
nlung diu ma ng da c gng giai llicl clo li v
con llin nga vao bui sang clung li di cu bn l.
39
Iong dung cam & linl yu cuc sng
Nguoi clay
cui cung
Phan thuong cac quy nhat chc ccng suc lac
dcng cua mct nguoi khcng phai la nhung g
nguoi ay nhan duoc, ma chinh la qua dc
anh ta da tu cam nhan duoc mnh da
ttuong thanh nhu the nac.
- }oln RusIin
C
uc dua marallon lang nm o llanl pl li
lluong din ra vao mua le. Nlim vu cua li
Ia ngi lrong xe cuu lluong, lleo sau cac vn dng
vin, plong Ili co ai do cn duoc sn soc y l. Nguoi
lai x va li sn sang lrong xe, plia sau lang lrm con
nguoi, clo ling sung Inl vang In.
- Clung la se lleo sau nguoi clay cui cung nn
anl lay Iai xe clm clm lli Ti noi voi nguoi lai
x, Doug, Ili xe bl du In banl v plia lruoc.
- Hy vong nguoi cui cung se clay nlanl Anl
pla lro.
40
Hal ging lm ln
Kli doan nguoi lng lc, nlom clay du lin dn
vuol In lruoc. Clinl Iuc do linl anl ml nguoi plu
nu mc qun sooc mau xanl da lroi va ao llun rng
llung llinl dp vao ml li.
- Doug, nlin Iia!
Clung li bil minl da nln din duoc nguoi
cui cung. Ban cln cli y cu clum vao ma du gi
Iai cu dua ra. i cln ll nguyn cua cli luong clung
nlu Ilng ll nao buoc di duoc, clu dung noi Ia clay.
Doug va li Ing Ie nlin cli lu lu lin In clng
ai noi Ioi nao. Clung li cu nlicl In lung quang ml
ri dung Iai d clo cli.
Nlin cli cll vl dl ban cln nay In lruoc ban
cln Iia ma li lu dung llo gium clo cli, ri reo lo c
dng clo cli lin In. Ti nua mun cli ngung Iai nua
cu mong cli lip luc.
Cui cung, cli Ia nguoi duy nll con lrong lm
nlin. Ti ngi ra ca mep gl, lleo doi voi ve so so,
pln Ilicl clen In ln Iinl nguoi plu nu vn Iin
lri lin loi, qua quyl vuol qua nlung dm cui cung.
Vacl dicl lin ra, ling nguoi Ia o m lai bn
duong. Kia, ml nguoi dan ng dung llng va lu lao
dang clo. Anl y cm ml du soi ruy-bng giy Ip,
du Iia buc vao cy cl. Cli clm clm lin loi, bng
qua, gil dul lai du soi dy clo no bay plp ploi sau
Iung lua nlu di ca nl.
Ti Ilng bil ln nguoi plu nu do, nlung I lu
ngay lm y cli da lro llanl ml pln Iy uc cuc doi
41
Iong dung cam & linl yu cuc sng
42
Hal ging lm ln
li va li plu lluc nliu vao pln doi nay. Voi cli,
diu quan lrong Ilng plai Ia danl bai nlung nguoi
clay Ilac lay gianl Iy pln lluong, ma Ia c loan
llanl doan duong dua clo du plai n Iuc loi du. Mi
Iuc gp plai linl lung qua Ilo Iln, qua ln lloi
gian loc luong nlu Ilng ll Iam duoc, li Iai ngl
dn nguoi clay cui cung. Iin sau do lli moi vic
lro nn lll d dang di voi li.
Ing ngle
nlu ng di u gia n di
Hay oc tat ca nhung uu phien cua oan
vac mct chiec tui lung.
- OId Ioslcard
C
acl dy Ilng Iu, li da roi vao ml giai
doan rl li l lrong cuc sng ma co Ie nliu
nguoi lrong clung la cung da lung lrai qua. Kli do, voi
li moi llu du lro nn clan cluong va le nlal, suc
Iloe giam sul
_
ngon Iua nlil linl va lng lai da ll
ngm. iu do lac dng lll dang so dn cuc sng va
cng vic cua li. Mi sang, li nglin cll rng Iai lu
nlu: Hm nay, cuc sng lip luc lri lleo Ii mon cua
no dy. Minl plai vuol qua no. Nll dinl minl plai
Iam nlu ll!
Nlung ri clui ngay nlam clan vn Ieo dai, va
linl lrang l Iil, Ilng Ii lloal y duong nlu ngay
ml l lon. a dn Iuc li bil minl cn plai nlo
giup do.
Ti da dn gp ml bac s. ng la Ion lui lon li
va lrng co ve cc cn. Tuy nlin, li Ilng ngo dng
43
Iong dung cam & linl yu cuc sng
sau ve b ngoai Ilng my llin cam Iia Ia ml con
nguoi rl uyn llm va lung lrai. Ti I voi vi bac s
ml cacl dau Il, rng duong nlu li bi b lc.
- Iiu bac s co ll giup li Ilng`
- Ti Ilng bil.
Vi bac s clm rai lra Ioi, ri clng lay nlin
clm clm vao li ml Iuc Iu. l nlin ng loi:
- Hi con be, anl llicl noi nao nll`
- Hi con be a`
_
Ti loi Iai.
_
Sao bac s Iai loi nlu
vy` Ti ngl Ia o bai bin. Gia dinl li co ml ngi
nla ngli bn bo bin. Ca nla du llicl no.
Vi bac s nlin ra ngoai cua s, dua ml lleo my
clic Ia llu roi rung ri loi lip.
- Tl anl co ll Iam lleo Ioi li noi lrong ca ml
ngay Ilng`
- Ti ngl Ia duoc. Ti sl sng lra Ioi.
- uoc ri. Ti mun anl Iam nlu vy...
Tleo Ioi vi bac s, lm sau li plai Iai xe dn bai
bin ml minl va Ilng duoc dn lr qua 9 gio sang.
Ti co ll n lrua, nlung Ilng duoc doc, vil, ngle
dai lay noi cluyn voi bl Iy ai. Tlm nua, ng la noi:
- Ti se dua clo anl ml loa lluc, cu cacl 3 gio
lli dung ml In.
Ri ng Iy ml lo giy lrng xe llanl bn manl,
vil vai clu In mi manl, gp Iai va danl s ri lrao
clung clo li.
44
Hal ging lm ln
45
Iong dung cam & linl yu cuc sng
- Anl lay dung nlung Iiu lluc nay vao Iuc 9 gio
sang, 12 gio lrua, 3 gio cliu va 6 gio li lleo s llu lu.
- Bac s noi nglim luc dy clu a`
_
Ti ngo ngang
loi.
Vi bac s bl cuoi:
- Anl se Ilng ngl Ia li dang dua Ili li Iy lin
Ilam bnl cua anl.
Sang lm sau, voi nim lin nlo nloi v pluong
lluc cua vi bac s, li Iai xe dn bai bin ml minl
dung nlu Ioi ng dn. Ml ngon gio dng bc lli
qua, ml bin lrng xam xil va nlung con song v m
ao nlu gin du. Ti ngi lrong xe, plia lruoc Ia ca ml
ngay dai dng dng va lrng rng. Ri li mo manl
giy llu nll ra xem. Trn do Ia lang clu: Hay chm
chu lng nghe.
Klng ll liu ni! Clc vi bac s do din ml ri!
ng la da cm li ngle nlac, doc bao va lip xuc voi
nlung nguoi Ilac ri, con cai gi Ilac nua d ma ngle
co clu`
Tuy nlin, li vn quyl dinl Iam lleo Ioi ng. Ti
ngng du Ing ngle. Clng co m llanl nao ngoai
ling song v m m du dn, ling Iu Iec clec cua
con mong bin, va ling m i cua vai clic may bay
lrn bu lroi. Nlung m llanl lll quen lluc!
Ti ra Iloi xe. Ml con gio manl Iam clic cua
dong sp vao. Ti lu loi: Ilai clng vi bac s d ngli
li plai clu y Ing ngle nlung m llanl do`
Ti Ieo In ml dun cal va nlin ra plia xa xa cua
bai bin loang vng. Ngi o dy li ngle lly ling
song bin gm llel Ion lon, al ca nlung m llanl
Ilac. Va dl nlin li ngl, ln plai co nlung m
llanl Ilac nua bn duoi nlung ling song do - ling
soal nle cua cal lri gial, ling lli llm cua gio lrong
dam cy dai moc o cn cal - nu nlu nguoi ngle lll
clm clu.
Nlu bi lli lluc, li nlay xung bin va ngup In
lrong Ian nuoc. Bng lly bun cuoi v lanl dng cua
minl, li clui du vao dam rong bin. Ngay Iuc y, li
Ilam pla ra rng: nu clu lm Ing ngle, la con co ll
ngle duoc nlung Iloanl Ilc Ili ma ll ca moi llu
du ngung Iai nlu clo doi. Trong Iloanl Ilc yn
Ing do, moi suy ngl lrong du la du ngung dong va
lm lri la duoc ngli ngoi.
Ti lro Iai xe va nm lluol sau lay Iai, lip luc
clm clu Ing ngle. Kli li ngle Iai In nua ling gm
vang In lu su llm lrong Iong dai duong, li lly
minl dang ngl v su llinl n cua nlung con ging l
ni In ngay clinl lrong Iong nlung con song. Sau do
li nln ra minl dang ngl dn nlung llu con lo Ion
lon ca clinl ban lln li - va Iong li lly Iluy Iloa
voi nlung y ngl y.
Cu nlu ll, bui sang lri qua rl clm clap. Tloi
quen nem minl vao ml vn d rc ri da in su vao
li dn ni li cam lly minl bi clim nglim nu
Ilng co no.
n lrua, lroi quang dang Ilng ml gon my,
46
Hal ging lm ln
ml bin nlu dang loa sang Ip Ianl. Ti mo manl
giy llu lai. Ml In nua, li Iai lly nua vui nua cau.
Iiu lluc llu lai Ia: Cc gng tm ve ky uc...
Ky uc gi nli` Hin nlin Ia nlung Iy uc dep lrong
qua Ilu ri. Nlung lai sao Iai plai nlu ll clu, Ili ll
ca nlung Io Ing cua li du Iin quan dn lin lai lay
luong Iai`
Ti roi xe va bl du di doc lleo nlung dun cal.
Vi bac s da giup li lro Iai bai bin nay, noi gli du
bil bao Iy nim lanl pluc lloi llo be cua li. o co
Ie Ia nlung gi ma ng d ngli li lim Iai - nlung
nim vui va lanl pluc cll ngl ma li da bo qun
Iai sau Iung.
Ti quyl dinl se Iam sng Iai nlung giy plul da
nlal nloa y. Ti se l mau va Iam sc Iai buc lranl
lanl pluc cua qua Ilu. Ti se clon nlung gi cu ll va
ve Iai lll cli lil. Ti se linl dung nlung con nguoi
lrong buc lranl y n mc va vui dua nlu ll nao. Ti
se lp lrung Ing ngle clinl xac m llanl giong noi
cung nlu ling cuoi cua lo.
Tluy lriu dang xung dn, nlung ling song vn
v m m. Ti clon quay Iai lloi dim cua cluyn di
cu ca cui cung cua li voi dua em lrai 20 nm v
lruoc. No da lu lrn lrong Clin lranl Tl gioi llu lai
nlung li nln ra rng nu li nlm ml va lll su c
gng, li co ll nlin lly linl anl em li sng dng
dn ngac nlin, llm cli li con nlin lly ca nel lom
linl va su lm lo lrong ml no.
47
Iong dung cam & linl yu cuc sng
Tll ra li da lly loan canl buc lranl ngay lm
do: ml bin Ip Ianl, anl binl minl Io dang lrn bu
lroi plia dng, nlung dol song cun cun danl vao bo
ml cacl oai v va clm clap. Ti cam lly nlung
dong nuoc xoay nguoc m ap vy quanl du gi, clic
cn cu cua em li dl nlin nay In Ili ml con ca bi
dinl mi, va li ngle ling Ia mung ro cua no. Ti da
loa Iai buc lranl y lung mang ml, rl ro rang va
Ilng ml llay di sau bao nm llang. Ri nlung
linl anl y lri qua...
Ti dung dy ml cacl clm clap c gng lim v
qua Ilu cua minl. Nlung nguoi lanl pluc Iun Ia
nlung nguoi lu lin va qua quyl. Nu ban llong lla
quay Iai lim va clam lay loi nlung diu lanl pluc, Ie
nao Ilng lim lly ml clul suc manl`
Giai doan llu lai lrong ngay da lri qua nlanl
clong. Kli ml lroi bl du clcl bong, lm lri li
lm lo di lrn cuc lanl lrinl v qua Ilu, sng Iai
nlung Iloanl Ilc, plal lin ra nlung con nguoi ma
li da loan loan Iang qun. Nlung nm qua, li da
nlo llm rl nliu su Iin nlung da v linl d nlung
lanl pluc lrong qua Ilu bi cun lleo dong lloi gian.
Ml cam giac m ap clol dng In lrong Iong li, Iuc
do li liu rng clng co Iong ll nao Ia Iang pli lay
co ll ml di y ngla cua no ca.
n ba gio cli u, nuo c da xu ng va m llanl
cu a nlu ng con so ng gio cli Ia m l Io i lli ll m lleo
nlip. Bi n nlu m l ga Il ng I dang llo . Nlu ng
du n ca l gio nlu da Ia l m cu a li. Ti ca m ll y llu
48
Hal ging lm ln
gia n, la i Io ng va loi lu ma n. Nlu ng Ii u llu c cu a
vi ba c s ll l d u ng.
Nlung li clua s n sa ng u ng Ii u llu c llu ba. Io i
yu c u I n na y Ilng pla i nle nla ng. Clu ng gi ng
nlu m l m nl I nl lon: Xem la i dc ng co cu a mnh.
Ilan ung du lin cua li Ili doc nlung Ioi y Ia
plai lu llanl minl clo minl. Nlung dng co cua li
clng co gi Ia xu, li lu nlu. Ti mu n llanl cng -
ai ma clng ll` Ti mun duoc cng nln, nlung
nlung nguoi Ilac cung nlu li lli. Ti mun duoc
yu lluong, duoc an loan lon - va lai sao Iai Ilng
nlu ll clu`
Co Ie, ml ling noi nlo vang In du do lrong
du li, nlung dng co do Ilng loan loan lrong
sang. Co Ie do clinl Ia Iy do lai sao li b lc.
Ti cu i xu ng, vo i I y m l n m ca l r i d no roi qua
nlu ng Ie lay minl. Trong qua Ilu , nlu ng di u li Ia m
l l Iun xa y d n m l ca cl lu nlin, Ilng l du linl
lruo c. G n dy, llay va o do Ia su loan linl, duo c clu n
bi Iy Iuo ng nlung mo i vi c Ia i Ilng sun se . Ta i sao`
Bo i li da nlin xa lon ba n lln cng vi c, li cli ngl
d n nlu ng pl n lluo ng ma li ly vo ng no se mang Ia i.
Va cng vi c cli du ng m l cl , no da lro lla nl m l
pluong li n cli d Ii m li n. Ca m gia c clo di di u gi
do , giu p do nguo i Ila c, c ng li n... da bi m l lu l lrong
su l i la n m I y Io i icl clo ba n lln minl.
Tloang clc, li nln ra ml diu clc cln rng,
nu dng co cua ml nguoi lliu di su lrong sang lli
49
Iong dung cam & linl yu cuc sng
50
Hal ging lm ln
ll ca nlung gi con Iai du Ilng co Il qua. Du ban Ia
ml nguoi dua llu, llo lol loc, ml nguoi ban bao
lim, ml ng b Iun o nla lay ml ba ni lro lli
cung clng co gi Ilac nlau. Cli Ili ban cam lly
minl dang pluc vu clo nguoi Ilac, ban moi lluc lin
ll cng vic duoc. Con nu cli quan lm dn nlung
gi minl se dal duoc, liu qua cng vic cua ban se
giam di. o Ia quy Iul lu nlin cua cuc sng.
Ti ngi ml Iuc Iu. Ilia xa Iia, ling song v ri
rao da cluyn llanl ling gm do lluy lriu In. Sau
Iung li, nlung lia nng cui cung cua ml ngay dang
gn nlu Ilul dang duoi duong cln lroi. Ml ngay o
bin cua li da gn Il lluc, li cam lly Ilm pluc
dn glen ly vi bac s va nlung Iiu lluc ma ng da
clo li, clung qua Ia Iung va Iai gian di dn bl ngo.
Gio dy li da lly do Ia nlung Iiu lluc gia lri clo
bl cu ai dang plai di ml voi bl Iy Ilo Iln nao.
Clm clu Ing ngle: d binl lnl va Iam diu di
ml lm lri din r, cluyn su lp lrung lu nlung diu
bn lrong ra bn ngoai.
C gng lim v qua Ilu: boi lri oc con nguoi cli
co ll Iuu ml y ngl lrong ml Iuc, d xoa di su Io
Ing lin lai Ili ban luong v nim lanl pluc lrong
qua Ilu.
Xem xel Iai dng co cua minl: dy Ia mu cll cua
vic diu lri. anl gia Iai, dl nlung dng co cua ml
nguoi ngang bng voi Ila nng va Iuong lm cua
nguoi do. Va ban cn plai lluc lm Ili Iam diu nay.
Ml lroi plia ly da nga sang mau do cloi Ili li
Iy ra manl giy cui cung. oc xong lang clu vil
lrn y, li di clm clm ra bin. Kli cli con vai mel
nua Ia dn mep nuoc, li dung Iai va doc lang clu In
nua: Viet nhung uu phien len cat.
Ti lla manl giy bay di, cui xung nll ml
manl vo so vo. Duoi vom lroi cao vul, li da vil lll
nliu lrn ml cal, ll ni uu plin nay dn uu plin
Ilac... Sau do li quay buoc di va Ilng nlin Iai. Ti
da vil nlung uu plin cua minl In cal. Va ngoai Iia,
nlung con song dang lal vao...
51
Iong dung cam & linl yu cuc sng
Tinl yu
lao nn Ie sng
Tnh yeu la phuong thucc nhiem mau chc
tat ca chung ta - ca nhung nguoi ttac tng
lan nhung nguoi dcn nhan nc.
- KarI Menninger
T
i cli moi 12 lui, nlung li da bil bun va
rl so cai cll mi Ili ngl dn ng ngoai,
nguoi mang lrong minl cn bnl goi Ia Ili llung do
lloi quen lul lluc lu li ng con loc lrung loc. o
Ia ml bnl Ilung Ilip, no co ll pla luy loan b l
llng l lp cua nguoi bnl.
Tu Ili ba li qua doi, ng rl bun va llm cli con
ni gin voi ca cuc doi. ng lro nn bn linl va di
Ili con noi nlung Ioi Ilo ngle Iam ln lluong dn
nlung nguoi lu l. Tuy vy, Ili o bn li, duong nlu
ll ca su diu dang lrong ng du duoc bc I.
Gn dy, ng bi m nng, plai plu llul c long
va dung may l lp moi llo duoc. Cac bac s clo bil
cuc sng cua ng cli con co ll dm lung ngay,
nlung Iy diu llay ng Iai li pluc. ng Ilng cn
dung may l lp d llo nua nlung vn clua ll noi
52
Hal ging lm ln
duoc. Nlung cu noi cua ng cli con Ia nlung m
llanl Ilo Ile yu ol.
Iu c ng dang n m vi n, li va me da v qu llm
ng. Clu ng li so se Ilng co n dip na o d g p ng nu a.
Kli lai me con buoc vao plong ng, li lll su bi
sc vi bnl linl cua ng. Trng ng rl ml, clng ll
Iam duoc bl Iy diu gi du cli Ia lll ra vai ling cau
nlau. Du vy, clng bil bng cacl nao do, ng nlin
li va Im bm duoc lai ling: ng... clau.
- ng noi gi a`- Ti lli llm.
ng Ilng con suc d lra Ioi li nua. T l ca suc Iuc
con Iai lrong nguoi, ng da dn ll vao lai ling
Ilng lron ngla: ng... clau.
Sang lm sau li va me plai di. Ti mang lleo
lrong Iong ni bn Ilon Ilng bil ng da c ll suc
noi voi li diu gi. Mai clo dn ml lun sau Ili lro v
nla, li moi ro nlung gi ng mun noi.
Ml c y la Iam vic o bnl vin noi ng dang diu
lri da goi din lloai clo gia dinl li. C nln Iai
nguyn vn Ioi ng li nlo noi Iai:
Hay goi giup clo clau gai cua li va noi voi no
rng yu.
Tloal lin, li cam lly duong nlu co cai gi do
nlm In. Tai sao ng cli noi ml clu yu Ilng
lli` Tai sao ng Iai Ilng noi ng yu clau` R i
li clol bung linl va nlo ra. Vy Ia diu ma ng c noi
ra llanl Ioi lrong cai ngay li va me llm ng o bnl
53
Iong dung cam & linl yu cuc sng
vin Ia cu ng yu clau. Ti lll su cam dng. Ti
cam lly minl nlu sp Iloc, va li Iloc lll.
Trai qua nliu lun cliu dau don, cui cung ng
cung noi Iai duoc. Ti goi din clo ng mi li. Binl
lluong cu noi cluyn duoc Iloang 5 plul lli ng plai
ngung Iai boi ng vn clua Iloe Im. Nlung lruoc Ili
gac may, bao gio ng cung noi cu ng yu clau va
ng se Iam bl cu diu gi clo clau. Nlung Ioi nay
cung Ioi bc bacl cam dng cua ng Clau Ia Ie sng
duy nll cua ng Ia nlung Ioi lay nll ma li lung
nln duoc lrong cuc doi!
ng se clng ll nao Iloe manl Ia i duoc nlu xua
va li bil lloi gian gn nlau cua lai ng clau Ilng
con nliu. Ti cam lly vinl du vi duoc ng clon Iam
nguoi d clia se nlung cam xuc cua ng. Tinl yu
lluong ma ng danl clo li su sc bil bao! Ba lu
ng yu clau ngle luong clung don gian nlung
lll ra Ilng don gian clul nao. o Ia ml Ie sng
lrong doi.
54
Hal ging lm ln
Nlung clin binl
li lon
Hay nhn lai cucc doi mnh ttcng nhung
gio phut kien gan chcng chci voi nghich
canh, oan se thay tng. nhung khcanh khc
oan scng thuc su la nhung luc oan lam dieu
g dc ong tnh yeu.
- Henry Drummond
T
i du dinl cluyn di qun nlo cua minl dn
ml noi ll lon luyn Iua nay. Ia ml nguoi
me don lln 27 lui, ml nacl bn dua con llo, li
quen voi y ngl rng minl dicl lli Ia ml nguoi cli
luy can lruong cln dl Iu con cua li. Tll ra lli doi
sng cua clung li co Ilac gi dang lrong ml lrai lun
Iuyn ln binl dy Ilc nglil du` Ca nm me con
clung li plai clen cluc lrong ml noi Iin bil bung -
ml cn l co lai plong ngu o bang Nev }ersey - voi
nlung quy dinl nglim ngl lu dl ra v d n lluc
ung. Ti da Ilng ll Io du clo cac con minl ngay ca
nlung nlu cu llil yu lang ngay nlu nlung bc cla
me Ilac, va ngoai me li ra, Ilng ai Ilac lrong gia
dinl li cliu ngo nga ng, quan lm dn cuc sng cua
Iu lre con li ca.
55
Iong dung cam & linl yu cuc sng
Tl ca du lrul In di vai li, ml lln lro lroi
nln Ianl vai lro cua nguoi lng cli luy di qun cua
minl. Nliu dm, li llao lluc loacl dinl nlung
clin Iuoc d cuc sng cua cac con li duoc dy du
lon. Du clung clua bao gio plan nan v su lliu lln
va duong nlu rl yn lm sng duoi su dum boc
lluong yu cua li, lm lri li vn cu Iun lli lluc,
nlin lruoc lrng sau, xoay du nay, lro du Iia, lim
moi cacl d cai llin cuc sng dam bac cua clung.
Clo nn Ili lim lly ml cn l co nm plong ngu
lrong ngi nla ba lng - lng lai va ba loan loan lluc
v clung li - li da clop ngay co li nay. Vy Ia cui
cung clung li co ll lloai mai lon. Ngi nla nay
llm cli co ca ml sn sau Ila rng rai.
Ba clu nla lua se sua clua moi llu lrong vong
ml llang. Ti dng y va lra ngay bng lin ml lin
llu llang du lin va Iun ca lin bao v an ninl, ri
vi va ra v bao clo Iinl cua li bil rng clung li
sp cluyn di. Iu nloc mung ron va rl pln Iloi.
m do ll ca clung li nm co cum lrn giuong, linl
loan nlung diu plai Iam clo l m moi.
Sang lm sau, li llng bao clo nguoi clu nla
noi clung li dang o ri bl du goi glem d dac.
Clu ng li cll nlung llung d ml cacl nlanl clong
va gon gang. Nlin di qun cua li Iam vic, Iong li
cung lly m ap.
Iu Iuol Ieo dn noi, li moi clol nln ra sai Im
cll nguoi cua minl. Ti da Ilng co clia Iloa cua
cn nla nay. Ri ll ngay nay qua ngay Ilac, voi
56
Hal ging lm ln
nlung cu din lloai Ilng nguoi nlc may va nlung
In Iim cacl dl nlp vao cn nla du lll bai, li
bl du plal loang. Ti goi din lloai clo cng ly dia
c loi llm. Ho clo bil Ia ngi nla nay da co nguoi
Ilac llu. Ti da bi Iua.
M l ma y me o x cl, li dua m l nlin nlu ng Ilun
m l la o lu c cu a ca c con va c lim Io i d no i vo i clu ng
v lin cl ng Ia nl na y. Clu ng do n nl n m l ca cl binl
lla n m c du ba n lln li lli cli mu n Ilo c vi ll l vo ng.
Voi lm lrang nao n cua Ie bai lrn, li Iai di
ml voi nlung Ilo Iln con li l lon nua. Nla cu
lli Ilng ll quay v. Bao nliu lin li co da dc
sacl clo noi o moi nay ri, con du nua d linl
cluyn di llu noi o Ilac. Me li cung mun giup
do, nlung voi diu Iin bon lre Ilng duoc plep vao
cn l nlo cua ba. Qua lll vong, li quay sang nlo
ml nguoi ban giup do. Cli y cung Ia ml cuu
clin binl nlu li: ml minl nui nm nguoi con va
cung dang vl In voi cuc sng Ilng Ilac gi li.
Cli y c gng ll muc d clung lo Iong liu Ilacl.
Nlung clin dua lre lrong bn plong... Tlu linl
dung xem, li clc cac ban liu duoc loan canl bi
dal cua clung li ri.
Sau ba lun, ll ca du Ilng cliu ni. Clung li
plai ra di. Clng con su Iua clon nao Ilac va li cung
clng bil Iam gi lon. Clung li plai cun goi lli.
Ti gom ll d dac, nlel nlung qun ao m cua my
me con vao cp sau clic l cu Iy mau vang cua
minl, va llng bao clo nlung clin binl li lon rng
57
Iong dung cam & linl yu cuc sng
58
Hal ging lm ln
gio dy clung li Ilng co noi nao d lru cln ngoai
clic xe loi.
Hai con lrai li, dua In 6 va dua In 10, nlin li va
clm clu Ing ngle.
- Tai sao clung la Ilng o nla ba la me`
_
ua
Ion nll loi.
Tleo sau cu loi do Ia ml I ml Ic cac d ngli
cua nlung dua Ilac v nlung noi ma clung li co ll
o. Voi mi Ioi d ngli, li du plai lra Ioi v ml su
lll Ilc nglil.
- Mi nguoi du co cuc sng ring, cac con a.
Clung la plai lu Io clo minl. Clung la co ll Iam
duoc ma!
Nlung nu nlu llai d lu lin va dy lluyl pluc
cu a li Iam clung yn lm lli nlung Iy Ie do Ilng ll
Iua plinl duoc li. Ti cn plai co llm suc manl. Ma
li bil lrng cy diu do o ai by gio`
n gio di ngu, li lp lop nlung clin binl li
lon cua minl Iai va lin v noi dong qun - clic xe
cua me con li. am lre ngoan ngoan vng Ioi, nlung
du oc li Iai cu lp lrung vao linl linl clin su ac
Iil lruoc ml. Ti co nn Iam ll nay voi cac con
minl Ilng` Ma lluc ra li co ll Iam gi Ilac duoc
lrong linl ll lin nay`
Tll bl ngo, clinl di qun nlo cua li da mang
clo li suc manl ma li dang cn. Bn lun I lip
clung li plai sng lrong xe loi, lm ru a lai nla me
li vao bui sang va n ung lai nlung quy lluc n
59
Iong dung cam & linl yu cuc sng
nlanl. Bon lre duong nlu llicl llu voi I lloi Iy quc
nay. Clung Ilng bo loc ngay nao, Ilng plan nan
va cung clng lacl loi gi v quyl dinl cua li.
Clung lin luong loan loan vao su Iln ngoan cua
nguoi cli luy dn ni li bl du lly minl lro nn
can dam. Clung li co ll vuol qua ma! Mi dm
clung li dung xe lai ml dim Ilac nlau, nlung Ilu
vuc den llp sang lrung gn cac loa nla. Kli lroi lro
Ianl, bon lre ruc vao bng gl sau da duoc la xung
d Iam giuong, clia se nlau loi m cua co ll va cac
lm mn. Ti ngi gl lruoc, clp clon lrong gi c ngu
d llinl lloang con Iip linl dy n may xe d dung
b pln suoi cua xe suoi m clo ll ca clung li.
Kli li Ii m duo c du li n d llu m l cn l lli
Ilng noi na o cl p nl n b n du a lre , vi ll clu ng li
dng Iy o lro la i Ila cl sa n. Tl l luy l vo i! Cl ng Ila c
gi m l Iy ngli ple p lrong qun d i. Clu ng li l i l p,
mu ng vui Ili co l ll ng suo i, nlu ng cli c giuo ng va
ca su an loa n. Clu ng li Ie n I y llu c n cu a minl ra n u
nuo ng va lo c ca cl clu n bi nlu ng bu a n ngon mi ng
b ng ca i b p lai Io . Clu ng li Ia m Ia nl nlu ng mo n bo
su a lrong b n l m bo i Ila cl sa n co r l nli u da .
Cui cung, sau nliu llang, nguoi clu cn nla
dy lua len ngay lruoc gui ml I nl pliu lra Iai ll
ca s lin cua li va ll Ioi xin Ii. Ti da dung s lin
nay lim llu ml cn l Ilac.
Cluyn do xay ra cacl nay da 13 nm. Gio dy, li
dang clia se quyn cli luy voi ml nguoi clng, va
bon lre duoc clung li clm soc clu dao lrong ml
ngi nla rng rai. Mi sang, Ili di Iim lra di qun
cua minl, gio da cao gn bng li, li nlo dn su luyl
vong ngay nao, Ie llu Ilung Ilip ma clung li da
cung nlau clin du va clin llng. Ti cam la on
lrn da ban clo li nlung clin binl li lon nay - di
qun be nlo Ii Iom, dung cam - nlung clin binl
clng bao gio bil Ilip so lrong cuc lanl qun gl
gom do. Iong can dam cua clung clinl Ia cll Iiu
Iam nn diu v dai nll cua cac anl lung.
60
Hal ging lm ln
61
Iong dung cam & linl yu cuc sng
Co cng mai sl...
Mct ttcng nhung dieu dang khich le nhat
ma oan cc the lam la tu xac dinh chinh
mnh - oiet mnh la ai, tin vac cai g va
mucn di toi dau.
- SlieIa Murray BelleI
}
oan MoIinsIy Iun p u uoc mo duoc dung lrn
sn Ilu voi mong mun mang Iai nlung plul
giy llu gian clo moi nguoi. Tuy c da llanl cng di
clul lrong cac cuc lli lai nng o dia pluong nlung
cla me c vn Ilng my lin luong quyl dinl clon
ngl din vin lai Iicl cua con minl Ia dung.
Bui lrinl din du lin cua }oan o Nev YorI Ia
vao cui le lai ml cu Iac b, b me c cung dn xem.
Ti l mu c b l d u b ng m l ba i la l vui nl n, nlung
su l p lrung ma Ila n gia da nl clo c cli nlu su Iuu
lm Ili cli c xe d y clo llu c n lra ng mi ng di ngang
qua ba n lo . Ba lrm con nguo i ma i cluy n lro luyn
na o, cl ng ai clu y gi d n ngl s lrn sn Il u. au
nlo i va suo ng su ng, }oan v n c g ng Iin nl n v n
du ng l l Ila nng cu a minl d loa n lla nl lu ng pln
62
Hal ging lm ln
doa n m l. Sau Io i Ca m on! nlu n nl n, }oan bo cla y
va o nla b p, nuo c m l roi Ia cla . Cla me c Iu ng lu ng
- nlung clo clinl ba n lln lo nli u lon Ia clo con ga i.
Tl l ba i na y ca ng Ili n cla cu a }oan, li n s MoIinsIy,
Iin quy l Iluyn c lu bo gi c mo g n vo i nga nl gia i
lri d deo du i m l nga nl ngl Ila c llu c l lon.
- Nlung dy Ia cu c doi con va con quyl sng voi
no dn cung - }oan buong binl.
Cuc lranl Iun Il lluc bng vic }oan roi gia
dinl dn llanl pl Nev YorI. C llu nla, Iim
sng qua ngay va nui duong uoc mo bng cacl llam
gia sn Ilu lap Iy. Su ln luy cua c cung dn duoc
dn dap - sau nay c nln duoc ml cln bin Iicl va
Ia loal nao vin clo Candid Camera, ml cluong lrinl
il ling lm o CaIifornia. Du n Iuc cacl my, c vn
Ilng bao gio duoc ng bu AIIen Iunl nlo dung ln,
ma Iun bi goi bng bl cu ln gi ng la clol ngl ra -
lu }eri, }eannie clo dn }acIie...
Ml lm, c nln duoc ml cu din lu The Tcnight
Shcu - noi c np don xin ml vai nlo. Ho mun c
xul lin clung voi }olnny Carson, din vin lai Iicl
v dai duong lloi. Vin Iy do bi bnl d xin ngli ml
lm o Candid Camera, }oan quyl lm nm Iy vn
li nay. Trn sn Ilu, }oan va Carson Ip luc din n
y voi nlau ngay, llm cli con lay lon ca Iicl ban.
Cui vo, Carson pln Ilicl lel lo In voi lang lriu
Ilan gia qua man anl nlo rng:
- Cla, c liu Im qua! Ri c se lro llanl ngi sao
clo ma xem!
63
Iong dung cam & linl yu cuc sng
Ngay lm sau, lang la Ioi moi biu din loi lp
duoc goi v lu Ilp moi min dl nuoc, dua }oan vao
danl sacl nlung din vin lai Iicl lang A. Sau cung,
c cung xin ngli o Candid Camera, Ilin ng Iunl
vua gin du vua li lic. Nlai nlop nlep cu ca rl,
ng la bao:
- Ti ngl Ia c da plam ml sai Im Ion, }iII a!
y Ia In sau cung c bi goi sai ln. K lu do, cai
ln }oan MoIinsIy Iun duoc xuong In lll clinl xac.
Xa xa noi dc, tan phia
chan ttoi, la nhung uoc mo,
hcai oac cua tci. Cc the tci
khcng oac gio voi toi chung duoc, nhung
tci cc the nhn len va ngm
ve dep cua chung, tin tuong vac
chung va cc gng thay dci chung.
- Iouisa May AIcoll
Klng du lang
s pln
Neu tci cc the uoc chc mnh mct cucc scng
khcng gp tto ngai nac th hap dan that
day, nhung tci se khuoc tu v khi ay tci se
khcng hcc duoc dieu g tu cucc scng nua.
- AIIyson }ones
N
lung Iloi du cua nm 1993 duong nlu bao
liu dy Ilng plai Ia nm ll dep lrong
doi li. o Ia nm llu lam li ml lln ml minl nui
ba dua con con dang lui di loc, lrong do dua con gai
Ion clua ln uoc gi ca vua sinl clo li dua clau du
lin, con li cung sp clia lay voi nguoi dan ng lu l
sau lai nm lo len.
Tlang lu nm y, li duoc goi di plong vn va
vil bai v ml nguoi plu nu sng lai ml lli lrn nlo
o bang Minnesola. Tl Ia, ngay lrong mua I Iluc
sinl, li cung Andrev, con lrai 13 lui cua li, Iai xe
qua lai liu bang d dn gp nguoi plu nu co ln Ia
}an Turner.
Trong cluyn di dai do, llinl lloang li Iai goi
cluyn voi Andrev d Ii llng be ra Iloi nlung con
ngu gl.
64
Hal ging lm ln
- Con bil Ilng, c y bi cul ca lai cln lay.
- , ll lli Iam sao c y di Iai duoc nli`
- Clung la se bil Ili loi noi.
- C y co con Ilng me`
- Hai con lrai, clung ln Ia TyIer va Cody - ca lai
du Ia con nui.
- Cluyn gi da xay ra voi c y vy me`
- Me Ilng ro nu a. Truo c Ili pla i c l bo di lay va
cln, c y da lu ng Ia gia o vin llanl nla c o lruo ng
li u lo c va cli luy da n d ng ca la i nla llo .
Andrev Iai llip di lruoc Ili li I nl clo no
ngle nlung llng lin il oi ma li bil v }an. Kli d n
liu bang Minnesola, li clol bn Ilon Ilng liu
nguoi plu nu li sp gp ml da plan ung ra sao Ili
ngle cai lin Ilung Ilip Ia minl plai cl bo ca lai lay
lai cln nlu vy. Iam sao c y co ll sinl sng
duoc` Co ai bn canl d giup c y Ilng nli`
Kli dn WiIImar, bang Minnesola, li goi clo }an
lu Ilacl san loi xem Iiu li co ll dn nla don c
cung Iu lre lay Ilng.
- Klng sau du Ial, li Iai xe duoc ma. Clung li
se co ml lrong vong 10 plul nua. Cli co mun di n
gi lruoc Ilng` Gn cl cli co quan Ionderosa n
cung duoc Im dy.
- Vng, vy cung duoc.
_
Ti noi ma lrong Iong
cung lly ngai ngung. Klng liu cung ngi n lrong
nla lang voi ml nguoi plu nu Ilng cln lay se
65
Iong dung cam & linl yu cuc sng
nlu ll nao nli` C y Iai xe ll nao duoc nli` Ti
bn Ilon.
Muoi plul sau, }an d xe lruoc Ilacl san. C
xung xe va di v plia li voi dang di rl binl lluong
lrn di cln lrng y nlu lll ri clia canl lay plai co
ml cai moc sang cloi o plia cui d bl lay li:
- Clao Ial. Rl vui duoc gp cli. Con dy clc Ia
clau Andrev.
Ti bop nle lay c ri cuoi guong:
- Vng, dy Ia clau Andrev.
Sau do , li nlin ra bng gl sau xe c va cuo i vo i lai
c u be , clu ng cu ng dang cuo i r l luoi vo i li.
}an vui ve ngi vao sau lay Iai.
- In nao! Cody, xicl vao clo ban Andrev ngi
di con.
Clung li vao nla lang, n ung va lro cluyn
lrong Iuc bon lre lan gu voi nlau. Ca bui li lm do,
vic duy nll ma li plai Iam giup }an Turner Ia mo
np Io xl ca clua.
Sau do, lrong Ili Iu lre dang vui dua lrong l boi
cua Ilacl san, }an va li ngi lrn bo l. C I clo li
ngle v cuc sng cua c lruoc Ili xay ra llam Iicl.
- H i y, Iu c na o li cu ng b n r n. Cu c do i de p d n
n i li da ngl d n cluy n nl n nui llm m l du a llu ba.
Ti lly Iuong lm minl cn rul. Ilai cng nln
rng nguoi plu nu nay sng ll lon Ia li ngl.
66
Hal ging lm ln
}an lip luc:
- M l nga y clu nl l lrong lla ng 11 nm 1989, li
dang ll i Ie n lrumpel o nla llo lli b l clo l ll y m l,
clo ng m l va bu n nn. Ti c d Ilng quy xu ng ngay
giu a bu i I , va lai c u llanl nin da dua li v nla Ili
bu i I vu a I l llu c. Ti va o giuo ng n m ngli, nlung d n
l i li ca m ll y minl c n pla i go i c p cu u ngay.
}an I rng Iuc duoc dua dn bnl vin c da ln
m. Huyl ap giam dn ni co ll c loan loan l Iil.
C bi vim pli, ml cn bnl lruyn nlim nguy
lim do vi Ilun gy nn. Ml lrong nlung anl
luong plu lai lai cua cn bnl nay Ia su Iicl loal l
llng dng lu cua co ll, gy lc nglen cac macl mau.
Va vi mau dl ngl Ilng clay dn duoc cac ban lay
va cln nn cln lay c nlanl clong bi loai lu. Cli
sau lai lun nlp vin, lay }an bi cua dn Iluyu con
cln lli dn ng quyn.
Ngay lruo c Ili pl u llu l, c da Ilo c Io c lla m lli l:
- i Clua oi! Klng ll nlu ll duoc. Iam sao
con co ll sng Ili Ilng co cln lay` Klng di duoc
nua u` Klng cloi lrumpel, guilar, piano duoc nua u`
Con se Ilng bao gio duoc m cac con cua con lay
clm soc clung sao` Xin Tluong dung bl con
plai I lluc vao nguoi Ilac sul quang doi con Iai!
Sau Ili plu llul duoc sau lun, cac vl lluong
cua c da Ianl, ml bac s d cp voi }an vic dung
cln lay gia. Ba y bao rng }an co ll lp di, Iai xe,
dn lruong va llm cli c con co ll di day Iai.
67
Iong dung cam & linl yu cuc sng
}an ca m ll y di u do ll l Ilo lin. Trong Iu c ll l
vo ng, c c m quy n Kinl Tla nl In va mo ra m l ca cl
ng u nlin. M l la ng clu d p va o m l c, Du ng o t
chuo c ha nh vi va thc i quen cu a the gio i na y. Ha y la m chc
mnh lucn mo i me va kha c oie t ttcng nhu ng die u ccn la m va
suy nghi. Ccn se hc c tu chinh kinh nghie m cu a mnh qua
nhu ng die u giu p ccn tha t su ha i lc ng.
}an da suy ngl v diu do - v vic lro llanl ml
nguoi moi me va Ilac bil - va c quyl dinl llu dung
cln lay gia. Voi cai Ilung lp di buc dn gn Iluyu
lay va ml bac s lri Iiu giup do, c cli co ll Ioang
cloang lrn di cln clung lai ba plul lruoc Ili nga
xung lrong dau don va Iil suc.
Tu lu lli, }an lu nlu . Ha y Ia m l con nguo i mo i
lu la nl d ng d n suy ngl, nlung Ia m lu ng buo c m l.
Ngay lm sau, c llu mang di lay gia, ml l
llng dy cap ll, cac dai cao su va nlung cai moc
duoc vn lanl bng soi dai quang qua vai }an. Bng
cacl cu dng cac co vai, clng bao Iu c co ll dong
mo nlung cai moc d nll va giu d vl cung nlu mc
qun ao va n ung.
Trong vong vai llang, }an co ll Iam duoc lu
nlu moi vic lruoc dy c da lung Iam - cli Ilac Ia
lleo ml cacl moi me va Ilac bil ma lli.
- Tuy nlin, Ili duo c v nla sau 4 lla ng lri Ii u, li
v n ca m ll y b l an v cu c s ng cu a minl cu ng ca c
con. Nlung Ili v d n noi, xu ng xe r i buo c va o nla
va m cl l ca c con, li da bo l l ca mo i Io I ng va uu
pli n sau Iung.
68
Hal ging lm ln
69
Iong dung cam & linl yu cuc sng
Trong Ili li va }an lip luc lro cluyn, be Cody
Ieo Iloi b boi, dn gn ri quang lay m vai me. Kli
ngle me I v nlung lin b moi lrong vic nu n cua
minl, Cody cuoi loe loel.
- Me clau gioi con lon ca lruoc Ili bi bnl nua, vi
by gio me bil Iam banl Ip ngon luyl.
}an cuo i sung suo ng nlu nguo i vu a duo c ban ngu n
la nl plu c Io n Iao va duo c llo a ma n lrong cu c s ng.
Sau cluy n vi ng llm cu a clu ng li, }an da I y
llm b ng da i lo c llu lai nga nl giao l va lro lla nl
pla l llanl vin clo da i pla l llanl dia pluong. C cu ng
lo c llm v ln gia o va li n Ia nguo i da y gia o Iy o nla
llo noi c o la i WiIImar. }an cli clo bi l don gia n r ng:
- Ti Ia ml con nguoi moi va Ilac bil, li da
clin llng nlo linl yu bl ln va su sang sul cua
Tluong .
Sau Ili gp }an, li cung lro llanl ml con nguoi
moi va Ilac. Ti loc duoc cacl la on Tluong vi ll
ca moi diu lrong cu c sng giup li lro nn moi me
du plai vl va Iam llm ml cng vic ban lloi gian
d cac con li lip luc dn lruong, loc cacl Iam ml ba
ngoai ll In du lin lrong doi, va can dam clm dul
voi ml nguoi ban luyl voi nlung Ilng lop voi li.
Co ll }an Ilng co lay cln bng xuong bng
llil, nlung c co ml lrai lim va lm ln nong bong
lon bl Iy nguoi nao li lung gp. C da day li bil
cacl nm giu moi diu moi me va Ilac bil xul lin
lrong cuc doi bng ll ca Iong nlil llanl - d Iun co
cam giac ln loan cua nguoi clin llng.
70
Hal ging lm ln
Mai nla clo cle
Neu ngci nha oan oi chay, hay tu suoi am
mnh ong ngcn lua ay.
Ngan ngu Ty Ban Nla
T
i lll suong sung Ili buoc vao nm du lin
o lruong lrung loc. Roi lruong cp II voi
cuong vi Iop lruong va lu cacl dan cli, by gio lll Ia
Im Ili plai bl du o vi lri ln binl. a ll, my dua
ban lln cua li du loc o cac lruong Ilac ri, cli con
minl li bo vo.
Mi Ili v llm lly c cu, li lluong duoc
Iluyn nn llam gia nlung loal dng di nlom d co
dip gp go ban moi, ri ll nao li cung yu llicl
lruong moi. Ioi Iluyn cua lo da an ui li pln nao.
Ml cliu clu nll, gio llu Ianl Ieo ril lung con,
li dang ngi Iam bai lp bn ban. Me cll llm cui
vao Io suoi clo nla llm m ap. Con meo Ing do nm
lrn dng sacl vo, Iu gu gu, llinl lloang Ilu Ilu
cy vil clo vui. No vn lay qun quyl li Im - clng
gi li cung da cuu sng no li no con be xiu ma.
l nlin, li ngui lly mui gi Ia Ia, va clol
lly... Iloi Iun qua rui nla. No Ian nlanl dn ni
li mo ca ml. Il dl lim cua, clung li vua clay
lloal ra sn lruoc lli loan b mai nla da nm gon
lrong bin Iua. Ti clay b dn nla lang xom goi cuu
loa, con me Iai In nguoc lro vao nla.
Ri me buon ra ngay, mang lleo clic lp Iim
Ioai dung cac giy lo quan lrong. Me dl cai lp
xung bai co, va lrong linl lrang gn nlu plal cung,
me Iai dm lro vao nla. Ti bil me nll dinl Ilng
d linl anl va llu lu cua ba bi Iua lliu rui. Clung Ia
nlung llu duy nll me giu d nlo v ba. Tuy vy, li
vn gao:
- Me! ung!
Ti dinl Iao lleo me lli bi ml ban lay lo Ion giu
Iai. C lloal ra Iloi ban lay gong Im cua nguoi Iinl
cuu loa, li llel vang:
- Me clau o lrong do ma!
- Se n lli, lo se dua me clau ra - Clu lrn an li.
Clu y cloang clo li ml lm mn va n li ngi
vao xe, lrong Ili dng di cua clu Iao vao nla clua
clay. Klng Iu sau, ml clu Iinl Ilac diu me li ra.
Clu li la dua me vao xe va clup ml na xy In ml
me. Ti Iao loi m cll Iy me, Io so plai ml ba.
Nm ling dng l sau, ngon Iua duoc dp ll. Ca
ngi nla da ra lro. inl lln Iai, li cloang vang Ili
Ilng lly con meo cua minl du! Trong con loang
Ioan, li da qun ml no. Bao nliu cluyn cung p
dn ml Iu c - lruong moi, ngon Iua, con meo - li sup
xung, Iloc rm rul.
71
Iong dung cam & linl yu cuc sng
Ti do clung li Ilng duoc plep vao nla vi
qua nguy lim, ma plai sang nla ng ba ngu qua
dm. Ti lln llo Io cung In clo con meo, du ca
nla ai ny cli con mi b d dang mc lrn nguoi va
my cai mn cua di clua clay.
Sang llu lai, li dn lruong voi b d duy nll
con Iai va mang di giay cua di. Ioc gi minl duoc ngli
loc. Tai sao me Ilng cliu liu rng li dang bi ri
Im` Qun ao lli Ilac bil, Ilng co sacl vo lay cp
lap gi (ca cuc sng cua li dung lrong cai cp lap do!).
Ilai clng dinl mnl buc li plai lro llanl nguoi
v gia cu mai mai` Co ll Im. Ti cli mun llu minl
Iai lay cll quacl di clo ri.
Ti loi lruong nlu ml cai xac Ilng ln. Moi
llu du lro nn mo ao. Tl ca cuc sng m m cua
li - lruong cu, ban be, nla cua va con meo - du da
ml sacl.
Sau bui loc, Ili di ngang qua cl lung Ia ngi
nla cua minl, li sung nguoi vi nlung llil lai bay
ra lruoc ml. Ngon Iua da nul lron moi llu. Clung
li cli con giu Iai duoc nlung cun aIbum, giy lo va
ml s d ca nln ma me li da Iiu minl cuu ra.
Con meo yu quy cua li cung ml dang. Trai lim li
dau nloi.
Clung li plai llu cl o moi. Klng con lle lin
dung lay bl cu giy lo nao d co ll rul lin ngn
lang nn plai muon lin ng ba. Ri nguoi la cung
don dep dng gacl vun di. Nlung li vn lay llo lln
lal qua nla cu, ly vong se lim lly con meo o du do.
72
Hal ging lm ln
Ti nlo no Ilung Ilip, nlo nlung Ili no di lleo
cloc pla va Ieo In vay minl.
Ri dl nlin, moi nguoi lrong lruong lrung loc,
I ca lly c, du bil canl ng cua li. Ti Iung lung
nlu ll minl plai cliu lracl nlim clo lai loa vy.
Cacl Iloi du d ni ling o lruong moi Ia ll nay u!
Qua linl dy du plai Ia cacl d duoc moi nguoi quan
lm ma li mong mun. Nlung nguoi lruoc dy clua
bao gio noi cluyn voi li nay xum Iai va loi lan dn
dp. iu nay ma xay ra lruoc vu loa loan lli l ln
li Iinl ngac Im. Hinl nlu d ray li clai cung ri.
Ay ll ma, li cl ng ll dung dung lruoc cai ban dai
cll dy qua danl clo minl o lrong plong ll duc.
Nao Ia nlung d dung loc lp, sacl vo, nao Ia qun ao
du Ioai - d jeans, d dep co ca. Cu nlu Ia Giang Sinl
vy! Tll cam dng v cung. Trong lloang clc, li
llo plao Iloan Iloai va ngl moi cluyn ri se n
lli. Ngay lm do li bl du Il ban moi.
Ml llang sau, li lro Iai Ilu nla cu, noi nguoi la
dang xy dung Iai. In nay li di voi lai nguoi ban
moi. Klng con cam giac bl an nua. Am Iong bil bao
Ili mo Iong ra voi nlung nguoi luyl voi quanl
minl. Ngm ngi nla dang dn dinl linl, muong
luong ra plong ngu moi, li nln ra minl sp lloal
Iloi lai uong.
Tlinl Iinl, bng li ngle ai do loi lu sau Iung:
- Co plai con meo nay cua clau Ilng`
Quay Iai, li Ilng lin vao ml minl: ml nguoi
plu nu dang bng con meo cua li! Clng d Io ml
73
Iong dung cam & linl yu cuc sng
plul nao, li vi nlao loi don Iy con meo lu lay ba.
Ti m cll no vao Iong ma nuoc ml roi Ia cla xung
b Ing mau do luyl dep cua no. Clu la gu gu sung
suong. Cac ban clay dn m Iy li, cung nlay mua
vong quanl.
Hoa ra con meo da loang so Ili lly ngon Iua dn
ni bo clay xa ca dm. Vong deo c no co s din lloai
nla li nlung din lloai da bi clay va dul Iin Iac.
Nguoi plu nu ll bung nay da giu no va Ilo Iln Im
moi lim ra li. Clng liu sao ba Iai bil clc ln con
meo nay duoc yu va duoc nlo nliu nlu ll.
Ngi giua ban be, voi con meo cun lron lrn vay,
nlung cam giac v ml mal va lai loa duong nlu nlo
Iai. Ti cam lly bil on cuc doi, ban be moi, Iong ll
cua nlung nguoi Ia ml. Con meo da lro v. Va li
cung vy.
74
Hal ging lm ln
Buoc ngol
cuc doi
Chung ta thuong khcng dcn nhan su viec
thec nhu tinh chat cua chung.
ttai lai, chung ta cc khuynh huong
cam nhan mci oien cc thec cach thuc
chung ta scng va suy nghi.
- Anais Nin
T
i bl du liu bil v li clung lu Iy vao
nlung nm 1940. Ia con ul lrong nla nn lu
Iuc moi bn lui li da bil anl Scoll Ia ml bi ml dau
bun cua gia dinl. Ca nla bi ri dn muc Iun giu
bil anl vao plong ngu mi Ili co Ilacl dn cloi.
Cn bnl cung ni dau ma anl Scoll dang cliu
dung qua di ring lu d co ll clia se voi nguoi Ilac.
Ti va cac cli da lim moi cacl d roi Iloi gia dinl cang
nlanl cang ll - Il ln som loc vao dai loc o llanl
pl Ilac. Nliu nm sau, co In li ngle ml nla lm
Iy loc goi lanl dng do Ia Trn clay rul llil. Qua
dung vy, nlung Ilng plai anl Scoll da dui
clung li di, ma clinl Ia ni so lai In xu l da Ilin
cli em li Ilng ll o nla ni.
Ban du, lly cla me Iln dn vi anl Scoll, li
nguyn se Ilng bao gio co con, d dung bao gio plai
Iam cla ml dua lre Ilng bao gio lruong llanl.
75
Iong dung cam & linl yu cuc sng
Ni so deo dui li loi ln Iuc li Ip gia dinl duoc 5
nm. ung lruoc nguy co ml di nguoi plu nu minl
yu, li quyl dinl co dua con du Iong.
Ted co Iloi du loan lao, moi xel nglim du
clo lly be Ilng mc plai Iluyl ll bm sinl nao.
Du plai sinl m nlung be cung duoc clin lrn llang
dim muoi lleo ban danl gia linl lrang lre so sinl -
ml nla v dicl cua plong sinl!
Clo dn sinl nll In llu lai, mi cu dng va Ioi
noi cua Ted du biu lin su linl Iln va sang da!
Nlung ri clung li nln lly llng be loi Ilang
Ilac. Ioi noi lli Ia Iung (co ll no Ilng cn dl cu
loi), Ted Ilng cloi voi ban cung lui (co Ie no llicl
nguoi Ion lon), cli s plal lrin lrn d lli bl du di
xung (co Ie d lli nay sai) - li Iun lim cacl lu bin
l nlu ll.
Kli Ted lron ba lui, ml Ioal nlung cln doan
Il Iun: ln lluong nao, Ilim Iluyl l lln
Iinl va cui cung Ia li clung lu Iy. Du c gng
dua con lim lly lluc clua clay Ilp noi, nlung
cang liu bil v cn bnl nay clung li cang il ly
vong. Duong nlu con ac mng cua li ngay xua gio da
llanl lin lluc. Tuy nlin, nu nlin o luong licl cuc
lli vo clng li co nlung ll manl ma cla me li
Ilng co ngl nglip n dinl va loc vn ll. Hon
nua, xa li dang dn cng nln quyn va nlu cu cua
nguoi Iluyl ll. Klng nlu lloi anl Scoll bi giu o
nla sul, vao llp nin 1970 con lrai li duoc Iul
plap bao dam duoc luong cl d giao duc llicl lop.
Y loc cung da lin b lon. Gio dy, Iluyl ll cua lre
Ilng con bi clo Ia Ii cua cla me nua.
76
Hal ging lm ln
Nlo Iai qua Ilu, li nln ra rng gia dinl minl
Ili xua da sai Im lrong cacl cu xu voi anl Scoll: anl
Ilng plai Ia ni plin mun cua clung li ma
nguoc Iai - clung li Ia ni plin mun cua anl! Ti
llua nln su lll Iuc nao cung dau don, nlung ni
dau se mang Iai clo la Iong quyl lm va dng Iuc
vuol qua llu llacl. l nlin li nglim ra ml diu:
su vic xay dn voi la co ll bi coi Ia ml lai loa ma
cung co ll Ia ml n pluc - ll ca du luy lluc vao
cacl la nlin nln no nlu ll nao.
Nlung lriu clung bnl ll cua Ted ngay cang I
ro. Vo clng li lop suc c gng llng liu Ted,
dng lloi quyl dinl Ilng bao gio cle dy lay mc
co vi clau. Kli dua con llu lai ra doi, cam xuc va suy
ngl cua clau o cuong vi cua ml nguoi co anl lrai
Ilng duoc binl lluong du duoc li Iuu lm voi ll
ca su llng cam su sc. Ca lai dua con li du duoc
n loc lu l, du voi Ted moi vic co vl va lon gp
nliu In.
n sinl nl l I n llu 22 cu a Ted, clu ng li nl n
ll y minl da clu n bi d y du clo con buo c va o ll gio i
nguo i Io n. Cu i nm Ted se l l ngli p. Cla u se co m l
ngu n llu nl p luong d i lu ca c cng vi c ba n llo i
gian va su lro giu p cu a clinl plu . Clu ng li co n su a
sang Ia i l ng lr l cu a cn l clo Ted. Nlung duo ng
nlu cla u v n clua la i Io ng I m. Mu a xun nm do ,
Ted llng ba o:
- Con se llam du dm Iliu vu loan lruong.
Cluyn pluc lap o cl Ted Ilo co ll lu minl
moi ml c gai nao di cung. Tu li 18 lui, lrong Ili
77
Iong dung cam & linl yu cuc sng
ban be du da co di lli cac c gai Iai goi clau Ia em
cung va clng ai cliu lo len voi clau. Tuy ll, cui
cung Ted cung da co duoc ban nlay - }ennifer, ml c
gai d lluong loc vang, con ml nguoi ban cua gia
dinl. C be da gp go va lo ra mn Ted, dng lloi
cung liu duoc bui da vu nay co y ngla nlu ll nao
di voi clau.
Clung li giup Ted clun bi clo bui li lrong dai
nay. Vo li lp ly b da pluc clo Ted con li linl
nguyn Iam lai x clo lai c cu. Ted con In I loacl
di n li voi }ennifer lruoc Ili dn lruong. Va llm cli
ca loa d lng clo }ennifer nua.
Cli cn lai plul Ia li co ll dl mua loa clo
con, nlung li mun Ted lu Iam Iy. Ti dau don lu
loi Ilng bil con lrai minl con co co li nao Ilac
d lng loa clo ml plu nu nao nua Ilng. Truoc
Ili dn cua lim, clung li da lp di lp Iai clo Ted
cacl noi voi nguoi ban loa. Ti dong vai nguoi ban
loa, moi Ted vao cua lang ao cua li. Sau do,
clung li buoc sang lim ban loa gn nla.
Tly co nguoi dn, c ban loa ngung vic cl lia
va clu y dn clung li. Ti nlin Ted va clo doi con
minl In ling. Ca cua lang lro nn im ng Ia lluong.
Toan lln Ted cung do. Nlung ri Ilun ml Ted
cluyn dng va Ioi noi lun ra:
- Ti Ia Ted. Ti dn dy d llu nlung bng loa
mau lia.
C ban loa co ve gil minl. C Iic nlin li Ili li
binl lnl nlc:
78
Hal ging lm ln
79
Iong dung cam & linl yu cuc sng
- Con lay c gng noi Iai In nua di.
Clau lil llo lll su ri nliu may. Ti Iluyn
Ilicl Ted binl lnl va noi lll clm. Cui cung clau
cung giai llicl duoc. Ml bo loa lng do se duoc giao
vao cliu llu bay lleo y Ted. Nlung li da Ilng l
ngl dn plan ung cua c gai ban loa.
- ng Iin nln lll dy! - Nguoi ban loa lrm lr
llan pluc li.
Klng! Ti cli mun Ia In do Ilng plai Ia Iin
nln ma Ia liu ro vn d. Voi clung la, mi Ili noi
l lln Iinl lruyn lin liu lu ngn lang du Iiu
lrong b nlo dn lrung uong lln Iinl, ri Iai cluyn
lin liu dn dy llanl quan va quay Iai. Nlung Ted
pla i day cng lp Iuyn nlung buoc nlo nay, vl va
Ii nguoc dong d lim dn nlung diu ma nlung
nguoi Ilac lu nlin co. C ban loa da Ilm pluc
nlm nguoi! C du bil rng Ted da plai vuol qua
bao gian Il, dng cay va Iin lri nlu ll nao moi dal
duoc nlu ll.
Ti llu bay, sau Ili dua Ted va }ennifer dn
lruong, li goi din clo cli minl. Hai cli em cung
nlc Iai cuc doi u am cua anl Scoll In nlung lin b
dang Iinl ngac cua Ted. Va, clung li bl Iloc.
Sau nay, li dl buc anl clup Ted va }ennifer
lrong dm da vu lai noi lrang lrong nll lrong nla.
Trn lay }ennifer Ia bo loa lng do llm.
ung so di ml
voi ni so lai
Icng can dam giup chung ta chcng lai
nci so hai, tm cach khcng che nc,
chu khcng phai giup chung ta chci oc
su tcn tai cua nc.
- MarI Tvain
C
uc doi gn nlu Ia loan lao!", li lu nlu
va cam on s pln da rl uu ai voi li. Qua
lll li da va dang dung lrn dinl cao cua danl vong.
Hon ml nm qua, li Ia ngi sao lrong ml vo nlac
Iicl n Ilacl cua sn Ilu Iaris lrang I. Ti duoc
giao vai lrong bn vo nlac Iicl cua ml lang plim ni
ling. Va lon ll, li co rl nliu ban ll, nlung nguoi
li vn lluong xuyn gp go cluyn lro.
Iu c do Ia nm 1922. Ti da Ilng li u vi sao ma
bao nliu may m n Ia i nlanl clo ng lu bi l li nlu v y.
Sau nay, n Iai nlung gi da xay ra lai rap Ies
Bougges Iarisiens vao bui li lm y, li nln lly
da co nlung du liu canl bao lruoc do. Trong nliu
llang lroi, li da Iam vic qua suc, Iai lliu ngu
lluong xuyn. i Ili, li cam lly minl nlu nguoi
80
Hal ging lm ln
Iil suc - du oc nng lricl, bao lung Iloi lan bin di
du ll ca. Tl ma li clng l Iuu lm. Clc cli
ml moi clc Ial lli, li lu nlu, ri Iai buoc ra sn
Ilu, lu ep minl din lll lay dung nlu nlung gi
Ilan gia mong doi.
Tuy nlin, li lm y su vic Ilng din ra binl
lluong nlu moi li. Truoc do, vao bua lrua Ieo dai
lang gio voi ban be, li da ngu ngc dm minl lrong
ruou ngon va nicl lll cng bung. Ti lranl llu clop
ml vai plul voi ly vong se linl lao Iai lruoc gio din.
Tl nlung Ili dn rap lal, du li cu plung plung
nlu bc Iua. Truoc dy li clua bao gio roi vao linl
lrang xy xm nlu ll nay. Ti c gng xua lan no Ili
clo ngle goi dn Iop din cua minl. Du vy Ili ngle
goi, nlung Ioi nay nlu dn lu ml noi xa xm nao do.
Ti buoc ra sn Ilu, xuong In Ioi lloai quen lluc
cua vai li din. Nlung ro rang co diu gi do Ilng
n. Ti co ll nln lly diu do qua anl ml cua
nguoi ban din.
Kli li lal lip doan llu lai, su ngac nlin lrong
li da cluyn llanl Io i bao dng va li Iinl loang
nln ra rng minl da lal nlm Ioi cua canl ba llay vi
canl ml! Ti c gng ll suc Iy Iai binl lnl nlung
v vong. u li Iuc y dl nlin ri lung. Ti nlu Ie
ml ln.
Nguoi ban din lal do Ioi li ml cacl Ileo Ieo,
anl y llm lli nlc li nlung clu du cua mi doan
li plai lal va cu ll, nlung nguoi Ilac cung In Iuol
nlc li lrong nlung canl sau. Bui din li lm do
81
Iong dung cam & linl yu cuc sng
da Il lluc ma cli nlung nguoi o sau canl ga moi bil
cluyn gi da xay ra.
Sau bui din, cac ban dng nglip cuoi xoa va an
ui li rng do cli Ia su bl n nll lloi. Ti cung mun
lin nlu vy, nlung li da lll su loang Ioan. iu gi
se dn nu su c li nay cli Ia ml su mo du` Ml
din vin Iicl Ilng nlo ni Ioi lloai cua minl - diu
nay co ngla Ia su nglip liu lan. Ml du clm ll
clo ml ngl nglip da dua li lloal Iloi nlung
quan cafe li lan o Monlmarlre - noi li da plai lal d
Iim sng qua ngay - d dn nlung rap lal sang lrong
nll cua Iaris lrang I Iem voi lin llu Iao lang ngan
d-Ia mi lun.
Ngay lm sau, li doc di doc Iai Ioi lloai cua
minl, n Iai lung cu ca, Ioi lal ma li da lluc Iau ca
nm qua. Nlung dn li, ni Iinl loang quay lro Iai
va di Iem lleo no Ia con ac mng deo dng li nliu
llang Iin. ung lrn sn Ilu, li lly minl Ilng
lai nao lp lrung duoc vao Ioi lloai plai noi Iuc y ma
du oc cu mai clay lleo nlung Ioi lloai cua ml vai
canl sp loi va c gng clun bi d noi nlung Ioi nay.
Ti ll ngp ngung lli Iai noi Ip bp. Su lloai mai, lu
nlin da giup li lro llanl din vin danl ling clay
di du ml. Ri li lly xy xm ml may, san din va
moi vl nlu quay vong lruoc ml li. Ti lluc su so lai
ngl dn canl minl nga guc ngay lrn san din.
Ti di Ilam ll bac s nay dn cluyn gia Ilac.
Suy nluoc lln Iinl, lo noi ri clicl lluc, dung
din lu xoa bop clo li, bl li lleo cl d n Iing
82
Hal ging lm ln
dc bil. Nlung ll ca du v liu. Nguoi la bl du
ban lan xn xao rng su nglip din vin cua li dang
lruol dc. Ti c lranl gp ban be vi li clc lo cung
da bil linl lrang bl n cua li.
Nlung Ili linl lrang du oc cloang vang xay ra
lluong xuyn lon, li bil ro rng su suy sup lln
Iinl Ia Ilng ll lranl Iloi. Va no da dn lll. Iuc
do, moi llu voi li ll Ia ll. Ca ll gioi lruoc ml li
sup d lan lanl.
Ba c s yu c u li di ngli la i m l Ilu di u duo ng o
Saujon, m l ngi Ia ng nlo be o mi n ly nam nuo c
Ila p. Tl gio i cu a Maurice ClevaIier da vo vu n, li
llo da i, va cl ng co n noi na o co ll la n g n Ia i nlu ng
ma nl vo y nu a.
Tuy nlin, Iuc do li da Ilng ll ngo dn su linl
luong va Iong nln nai cua vi bac s gia lai gioi lai
Saujon. oc xong l so bnl an cua li, bac s Roberl
Dubois vacl ra ml pluong an diu lri don gian cli
bng ngli ngoi va llu gian.
- Se clng n llua gi du, - li u oai noi, - li ll
lloi ri.
Nlung ri lrong nliu lun sau do, lleo Ioi bac s,
li lla b ml minl doc lleo nlung con duong Iang do
ng vacl ra. Va dn dn li lim lly nlung nel yn
binl lrong ve dep cua llin nlin, su yn binl vn
Iun ln lai lrong li ma li da qun bng di. Ri cung
dn ml ngay, bac s Dubois Ilng dinl voi li rng
lln Iinl cua li da binl pluc loan loan. Ti rl mun
83
Iong dung cam & linl yu cuc sng
lin ng nlung lrong Iong con ngo vuc. Gio dy su
loang Ioan lrong li Ilng con nua nlung li vn
lly minl clua du lu lin.
Ml bui cliu, bac s Dubois d ngli li lrinl
din giup vui clo ml nlom nguoi nln ngay li
Iang. Cu ngl dn cluyn plai di ml voi Ilan gia -
bl cu Ilan gia nao - Ia li lly du oc minl lro nn
mu mm. Ti vi vang lu cli Ioi d ngli do.
- Ti bil c co ll Iam duoc, Maurice, - bac s noi,
- va c plai clung lo diu nay clo clinl ban lln c.
y Ia co li ll d c Iloi du dy!
Ti lly lll Iinl lai.
- Co gi bao dam Ia lm lri li se Ilng ri lung In
nlu lruoc`
- Clng co diu gi bao dam clo c ca. - Bac s
Dubois clm rai noi, va ng lip luc voi ml cu noi
ma dn lm nay li vn ngle lly vng vng bn lai
minl nlu ba muoi nm lruoc - ung so plai di ml
voi ni so lai!
Mai dn Ili ng giai llicl, li moi liu ll y cu
noi do cua ng.
- C so Ia i pla i buo c In sn Il u, do do c lu
no i vo i minl ll Ia l l. Nlung so la i Ilng bao gio
Ia nguyn nln ro i bo sa n di n cu a c ca , no cli Ia
m l ca i co ma lli. Kli m l nguo i du ng ca m g p
pla i n i so la i, anl la llu a nl n su l n la i cu a no -
va r i vu ng buo c vuo l qua ma Ilng co n Iuu lm
d n no nu a.
84
Hal ging lm ln
ng dung Iai o do va doi cu lra Ioi cua li. Mai
ml Iuc Iu sau, li moi cl ling.
- Ti se llu xem!
Ti quay v plong ma lim dp Ioan xa Ili ngl
dn nlung gi dang clo don li plia lruoc. Trong
nlung ngay I lip, li lrai qua nlung gio plul cng
llng li lp Ili cu nlai di nlai Iai Ioi bai lal ma li
se lrinl din. Ri llu llacl cui cung da dn - li dung
sau canl ga cua ml sn Ilu nlo doi dn Iuol minl
ra din.
Ngay lu c llo i, n i so la i Ia i vy I y li, b l gia c li
mu n quay Iung va bo cla y ll l nlanl. Nlung lu ng Io i
no i cu a vi ba c s cu vo ng ma i bn lai li: u ng so pla i
d i m l vo i n i so la i!. Va du ng Iu c do , da n nla c ngli p
du cu a Ia ng lr i nla c ra li u da d n pl n bi u di n cu a
li. Ti buo c ra sn Il u va b l d u c l li ng la l.
Mi ml Ioi li lal, mi ml cu li ca li lm do
Ia ca ml su c gng dn Il so. Nlung In nay, lri
nlo da Ilng cloi Ilm li nua. Kli buoc xung Iloi
sn Ilu lrong ling v lay nng nlil, li cam lly
nim vui clin llng nng bng minl In. Ti lm do,
li da Ilng al di duoc ni so lai, don gian, li cli
llua nln su co ml cua no va ri lip luc cng vic
cua minl ma Ilng Iuu lm dn no nua. Bin plap do
lll luu liu.
R l cu c li da nlin ll y con duo ng giu p li quay
Ia i vo i su ngli p cu a minl. Ti lu nlu , co ll li se
cl ng bao gio I y Ia i su lu lin ma minl l ng co , bo i di u
85
Iong dung cam & linl yu cuc sng
gi da xa y ra m l I n b l cu Iu c na o cu ng co ll xa y ra I n
nu a. Nlung gio dy li co ll s ng cu ng vo i no , va li
quy l lm clu ng lo minl s ng clung duo c vo i no .
Con duong quay Iai Iaris lll Ilng d dang clul
nao. Ti clon MeIum, ml llanl pl nlo cacl llu d
vai dm Iam noi Iloi nglip lro Iai. Ti dn ml rap
lal nlo va xin gp nguoi clu rap. ng la gil minl va
ngac nlin nlin li, va Ili li d ngli duoc lal voi
ml s lin llu Iao nlo nloi, ng ngl rng li dang
dua. Nlung li lluyl pluc rng li mun nlo ng
giup li lro Iai san din, ng moi gl du ung llun.
Va cu lleo cacl nay, li Iai bl du nlung bui biu
din cua minl ll llanl pl nay dn llanl pl Ilac.
Mi bui biu din Ia ml cuc du lranl dau don va
Il so lrong lm lri li.
Vy Ia minl vn con so a`, cu mi In nlu ll
li Iai lli llm voi minl, Tl lli da sao`.
Cui cung, li lip luc Im bm nlung Ioi nay Ili
dung clo Iop din cua minl lai ml li vi n Ing Iy,
moi xy dung o Iaris, sn sang di ml voi Ilan gia
llu d. Ti lm y Ili man sn Ilu la xung cung
Ia Iuc ml cln lroi moi mo ra lruoc ml li. Ti cui
clao Iin luc lrong ling v lay vang di ca li vin
rng Ion. Tlanl cng, su llanl cng ma li da lung co
va lung ml, gio dy da quay lro Iai voi li.
Tu bui li lm y va clo dn mai bn llp Iy
sau do, li da lip luc cng vic ma li yu llicl -
mang ling lal dn clo Ilan gia o Ilp dl nuoc.
Trong sul lloi gian do, li cung da lrai qua nliu
86
Hal ging lm ln
Iloanl Ilc so lai, va dung nlu Ioi nguoi bac s gia
lai ba o Saujon da noi: Clng co diu gi bao dam clo
c ca. Nlung cam giac de doa do Ilng bao gio con
co ll Ilin li lu bo su nglip ca lal nua.
a bao In lrn duong doi, clung la da d ni so
lai bin llanl cluong ngai vl ngn lro buoc lin cua
minl` Clung la lly duoc diu minl mong mun
dang o plia lruoc, nlung llay vi llua nln ni Io so
vn lin luu lrong Iong nlung clung la vn sn sang
lin buoc, clung la Iai Iun vin moi Iy do d ri cui
cung ngan ngai va quay Iui cam cliu lll bai.
Clinl Iinl nglim ban lln da day li rng: Nu
clung la cu mong doi ml Iloanl Ilc luyl lao, Ili
ma moi cluyn duoc bao dam luyl di an loan va
clc cln, lli giy plul do se Ilng bao gio loi. Va Ili
do, nlung ngon nui cao se Ilng con ai clinl pluc,
nlung cuc lranl dua Ilng co nguoi clin llng va
lanl pluc vnl cuu se clng dn voi ai.
87
Iong dung cam & linl yu cuc sng
88
Hal ging lm ln
Tm
luy cluong vang
Ban nhan duoc suc manh, lcng can dam va
su tu tin tu oat ky ttai nghiem nac khien
oan dau khc va so hai. Ban cc the tu nhu
tng. Tci da vuot qua. Cio day, tci sn
sang dcn nhan nhung dieu ke tiep.
- LIeanor RooseveIl
C
o ml In vao mua xun nm 1995, li da
duoc moi plal biu lai ml lruong pl llng
lrung loc. Kli bui I Il lluc, ng liu lruong ngo y
moi li dn llm ml loc sinl dc bil. Cu be bi bnl
plai nm Iil giuong, nlung cu y rl mun duoc gp
li. ng liu lruong bao rng diu do se co y ngla Ion
Iao di voi cu y. Ti da dng y.
Trong quang lloi gian Iai xe clin dm duong dn
nla Malllev, ln cu loc sinl y, li da bil duoc di
diu v cu. Cu bi mc bnl leo co. Kli moi clao doi,
cac bac s da clo cla me cu bil rng cu se Ilng
sng duoc dn 5 lui, sau do lo Iai bao cu clng
duoc du sinl nll llu muoi. Gio cu be da 13 lui, va
lleo nlung gi li duoc ngle I lli cu qua Ia ml
nguoi dung cam lll su. Cu be mun gp li vi li Ia
ml Iuc s cu la dal luy cluong vang, li bil cacl
vuol qua nlung cluong ngai Ilo Iln, diu ma bao
nguoi mo uoc.
Ti da lro cluy n vo i Malllev lon m l li ng d ng
l . Clua m l I n na o c u llan llo v ca nl ng cu a
minl. C u loa n no i v cli n ll ng, su lla nl cng va
vi c llu c li n nlu ng gi c mo cu a minl. C u Ilng d
c p gi d n vi c ca c ba n cu ng Io p da cl gi u c u vi su
Ila c bi l cu a c u, c u cli no i v nlu ng ly vo ng lrong
luong Iai va mong r ng m l nga y na o do c u mu n cu
la cu ng vo i li.
Kli clia lay cu be, li Iy lrong cp cua minl
clic luy cluong vang du lin ma li da gianl duoc
lrong mn cu la ri deo vao c cu be. Ti bao cu rng
c u con lon ca ml nguoi clin llng va cu liu v
su llanl cng cung nlu bil cacl vuol qua moi lro
ngai con lon ca li nua. Cu be nlin clic luy cluong
ml Iuc ri lrao Iai clo li. Cu noi:
- RicI a, anl Ia nla v dicl. Anl da gianl duoc
clic luy cluong nay. Ml ngay nao do, Ili em llam
du Tl vn li va gianl luy cluong vang cua em, em
se clo anl xem.
Mu a le nm ngoa i li nl n duo c llu cu a cla me
Malllev. Ho ba o lin Malllev da qua do i. Ho mu n li
do c Ia llu ma c u be da vi l clo li ca cl do va i nga y:
RicI lln yu!
Me ba o em nn vi l llu ca m on anl v bu c lranl
linl l ma anl da go i clo em. Lm cu ng mu n ba o clo
89
Iong dung cam & linl yu cuc sng
anl bi l ca c ba c s ba o em cl ng co n s ng duo c bao Iu
nu a. Ca ng nga y em ca ng ll y Ilo llo va r l d m l,
nlung em v n c l l su c d mim cuo i. Lm bi l minl se
Ilng bao gio Ilo e ma nl duo c nlu anl va clu ng la se
Ilng bao gio co ll cu ng nlau nng nlu ng qua la nu a.
Lm mong mun ml ngay nao do minl se llam
du Tl vn li va se gianl ml clic luy cluong
vang. Gio lli em bil minl se Ilng bao gio dal duoc
diu do. Nlung em bil em Ia ml nla v dicl, va co
Ie Tluong cung bil diu do. Nguoi bil em Ilng
plai Ia ml Ie cliu du lang, va Ili em In Tlin
dang, Nguoi se lrao clo em clic luy cluong vang cua
em. Kli nao anl dn dy, em se clo anl xem no.
Cam on vi linl cam anl da danl clo em.
Nguoi em, nguoi ban cua anl,
Malllev
90
Hal ging lm ln
Suc sng
manl Iil
Su yeu duci ttcng tinh cach moi
la khuyet diem duy nhat khcng the
thay dci.
- Iranois de Ia RoclefoucaId
I
n du lin li lly con Kloi Ia Ili no dang o
lrong dng Iua! Ml In cung ba dua con nlo
cua minl dn bai rac nm ngoai lli lrn d dl rac nlu
lluong I, li plal lin no bi vui lrong ml dng gacl
dang clay m i. Kli y, no Ia ml clu meo nlo xiu,
loan lln nam den nlu llan dang c ll suc binl sinl
bo v plia clung li.
- Con se cuu no! - Tlng be Scoll con li Ia In.
Kli Scoll buoc loi boc con meo cn lln lrong
clic Iln rn cua li, li lu loi lai sao con meo
Ilng Iu Ia Ili bi clam dn nlung cl dau nlu vy.
Sau nay, clung li moi plal lin Iuoi cua no cung bi
bong nng.
Clung li mang con meo v nng lrai. Trong Iuc
bn me con dang clm soc clo no lli clng li, }im,
91
Iong dung cam & linl yu cuc sng
lro v nla sau ml ngay dai sua lang rao ml Iu. Anl
clng ngac nlin gi Ili lrng lly no, vi dy Ilng
plai Ia In du lin clung li don clao }im v nla
bng ml con llu bi lluong. Du ngoai ming Iuc nao
cung cau nlau buc bi nlung lrong Iong }im cung
Ilng no nlin lly clung dau don. Vi ll, anl lluong
giup clung li Iam clung, Io cl nm, Iam rao va
llanl nep cln clo nlung con cln, llo va my clu
clim bi lluong ma clung li dem v. Tuy nlin, In
nay lli Ilac. y Ia ml con meo, ma }im lli clng
llicl meo li nao.
Cl ng nlu ng ll , con me o na y Ia i Ilng binl
lluo ng. Trn lln ll no , nlu ng cl da ng Ie duo c plu
Ing muo l gio cli loa n Ia v l bo ng. i lai cu a no Ilng
co n va cli c dui lli bi cla y d n I ca xuong. Ca c d u
cln nlo be co ll v n lluo ng in lrn mui nlu ng cli c
xe loi lay xe la i d y bu i lli nay cu ng Ilng co n du ng
linl da ng cu a clu ng nu a. No l u nlu cl ng co n co ne l
gi cu a m l con me o - ngoa i di m l lo xanl ll m c u
xin su giu p do .
Tl Ia clung li clua lri vl lluong clo no cn
lln. Clung li con dl ln clo no Ia Kloi d Iy nim
In du lim lly no.
Sau ba lun, clung li co ll bi lluc mo clua
bong clo con Kloi, Ilin loan lln no lro llanl ml
Ili mau xanl Ia Iy. ui no lli da gay Iia, va b Ing
muol ma dy lanl din cua Ioai meo cung clng con
ml soi nao - nlung ca li In bon lre du nguong
m no.
92
Hal ging lm ln
93
Iong dung cam & linl yu cuc sng
Nlung }im Iai Ilng nlu vy. Tl nn, Kloi cung
clng quy anl. Tai sao u` Vi anl co llu dung cu mi
ng diu gm dim quel va cai den Ili dl clay bp
bung. Mi In anl dl clic den nay In, con Kloi Iai
lro nn loang so va quang quang bo clay - co In no
con Iam d ca lacl ca pl va clic den cua anl lruoc
Ili clay bin vao ng llng gio lrong cn plong ngu
du plong.
- Tai sao may clng d lao yn li nao ll nay` - }im
rn ri.
Tuy vy cang ngay con Kloi cang quen dn voi cai
ng diu va clu nln cua no lon. No nm lrn clic
lra ng Iy va nlin lrung lrung vao }im Ili anl lul ng
diu va pla Iloi lluc ra. Ml lm, }im nlin li cuoi
Iluc Ilicl.
- Cai con meo cll lil nay, no Iam anl lly li
Ii qua!
Cui nm du lin, con Kloi lrng vn con llam
lai, clng Ilac cai gie racl Ia my. Con llng Scoll
nla li Iai lro nn ni ling lrong dam ban vi co ml
con meo xu nll nuoc - ma cung co ll Ia xu nll
lrn doi.
Dn dn va cung ll suc Ia Iung, }im lro llanl
nguoi ma con Kloi quan lm nl l. Va clng Iu sau,
li nln lly ml su llay di o }im. Gio dy, il Ili anl
lul lluc lrong nla, va vao ml li mua dng no, li
ll suc ngac nlin Ili lly anl ngi lrn gl voi con
meo nlo xu xi dang nm cun lrong Iong anl. Truoc
Ili li Iip In ling lli anl da Im bm, noi cc Ic
nlu d pln lrn.
- Lm bi l Ilng, co Ie no Ia nl, no Ilng co Ing ma .
Nlung, li nlo Iai, cai con Kloi nay llicl cai Ianl
Im ma! Clng plai no da ngu ngay lruoc ng llng
gio va lrn san Iol van Ianl ngl dy u`
Co Ie }im da b l d u ll y llicl con v l Iy di na y r i!
Klng plai ai cung du clia se linl cam ma
clung li danl clo Kloi, nll Ia nlung nguoi clua
bao gio lrng lly no. Ioi dn dai dn lai ml nlom lu
nln rng minl Ia nlung nguoi bao v llu, va ml
bua, ml plu nu lrong nlom lo da dn go cua nla
clung li. Ho ngl rng clinl clung li da bac dai con
Kloi. Nlung Ili ln ml lrng lly dang ve uy ngli
lrn lrui cua con Kloi duoc plong dai gp 10 In dang
np dng sau b nui ca nla li va dang lrung ml
nlin vao vi Ilacl lli ba la da llay di cacl ngl va
nlanl clong cao lu.
Sang nm llu lai, ml diu Iy diu xay ra. Ing
con Kloi bl du moc Iai. Nlung soi Ing lrng be xiu,
mm mai va dep lon ca Ing cua cac clu ga lo dn dn
moc dai lon bin con meo be nlo xu xi cua clung li
llanl ml Ian Iloi mong.
}im ngay cang llicl Iam ban voi con Kloi. Co Iuc
}im con m no lleo Ili anl ra ngoai llm dan gia suc,
gli sal no vao clic qun vai bng cua anl.
Ngay Kloi cung }im di Iim ml con be bi Iac
cung Ia ngay no lron ba lui. Cuc Iung Iim Ieo dai
94
Hal ging lm ln
lrong nliu gio Iin, va cu mi In dung Iai va buoc ra
Iloi xe plong ml lim Iim, }im Iun d cua xe mo.
Bn ngoai Ia nlung canl dng nul ne dy nlung dam
co Il. Xa xa plia cln lroi bao liu ml con bao sp
dn, vy ma vn Ilng lly dang con be du. Cam
lly clan ngan va Ilng clul suy ngl, }im llo lay
vao lui Iy lp dim va quel In. Ml lia Iua bn
xung ml dl va lrong vai giy, canl dng bc clay.
Iong ri boi, }im clng con lm lri nao ngl dn
con meo. Cli sau Ili dp ll dam clay va lim ra con
be, anl moi quay v va clol nlo:
- Con Kloi du ri! - }im Ia In - Clc no da nlay
ra Iloi xe` Hay Ia no da v nla.
Klng plai! Clung li du bil con Kloi Ilng
bao gio co ll lim duong v nla lu ml noi cacl xa dn
lai dm. Troi bl du d mua Ilin su vic cang llm
rc ri. Mua nng lal dn ni clung li Ilng ll nao
ra ngoai lim Iim no.
}im lro nn qun lri va lu d Ii clo minl. Clung
li bo ca ngay lm sau d lim Iim, vua mong no cl
ling Iu d clung li bil ma lim dn, vua liu Ia no
Ilo co ll sng sol nu gp plai llu du. Nlung rl
cuc cung clng icl gi!
Hai lun sau, vn Ilng lly con Klo i v nla.
Clung li e rng no da cll du do ri vi Ili mua mua
bl du lli cung Ia Iuc by diu lu, clo soi va Iu clo
loang di Iim lluc n.
Sau do Ilu vuc clung li Iai bi ml con mua bao
Ion clua lung lly p dn. Nuoc lu lrn lroi nlu lrul
95
Iong dung cam & linl yu cuc sng
96
Hal ging lm ln
ll xung noi dy. n sang, nuoc Iu plu Iin lang
dm, Ilin clo mung llu va lru bo plai lri dal dn
cac dao nm rai rac o cac noi cao lon. Nlung con llo,
gu lruc, sao va clul sa mac so lai clo nuoc rul bol
lrong Ili }im va Scoll bi bom Ii nuoc dua dan b Ilal
sua v voi me cua clung an loan.
Trong Iuc li cung cac con gai dang clm clu
quan sal lli dl nlin }aymee Ia In:
- Ba oi! Co ml con llo nlo xiu li nglip nm Iia
Iia. Ba cuu no duoc Ilng`
}im Ii dn cl con vl nm, Ili dua lay ra dinl
b sinl vl be nlo y In, anl bng gil bn minl Iui
Iai nlu ll dang loang so. Anl Ia In:
- Klng ll lin ni. Clinl Ia con Kloi! - Giong anl
vo ra - i! Con Kloi be bong li nglip!
Ml li ua I Ili con meo be nlo llam lai lu lu bo
vao di lay dang rng cua }im, nguoi ma no da mi Iuc
mi danl nliu linl cam quy mn lon. Anl m cll
co ll dang run ry cua no vao nguc, llu lli nlung Ioi
m ai ri nle nlang Iau sacl bun lrn ml no. Sul lloi
gian do, con meo dan cll di ml xanl vao anl voi su
cam llng Ilng llanl Ioi. }im da duoc lla llu.
Kloi Iai v nla. Nlin no ngoan ngoan d clung
li clm soc, lrong Iong clung li lly vui lon vi no
duong nlu da Iloe In.
Nlung con Kloi clua bao gio lll su Iloe manl.
Ml bui sang Ili no vua lron bn lui, clung li
lly no nm ru lrong clic gl cua }im. Tim no da
ngung dp.
Kli li boc lln ll nlo xiu y lrong clic Iln
quang c mau do cua }im va dl no vao clic lp dung
giay cua Iu lre, li ngl v nliu llu ma clu meo yu
quy da day clung li: Iong lin cy, su lluong yu va
linl lln du lranl voi nlung diu Ia lluong du ll ca
moi nguoi xung quanl clo rng ban Ilng ll llng.
No nlc nlo clung li rng Ilng plai b ngoai - ma
clinl nlung gi nm su lrong lrai lim clung la - moi
Ia diu dang quy.
97
Iong dung cam & linl yu cuc sng
i ml bil noi
Nhung co hci lon de ta giup do nguoi khac
hiem khi xuat hien, nhung nhung co hci
nhc de ta lam dieu dc o quanh ta mci ngay.
- SaIIy Kocl

o Ia ml bui li Ianl Ieo, rel bul o min bc


Virginia cacl dy da nliu nm. B ru cua
ng Iao cung ngc lrong cai Ianl cua mua dng Ili
ng doi co ai do giup ng sang sng. Su clo doi duong
nlu v ln. Co ll ng l cong va cung do boi nlung
con gio bc gia Ianl.
Bng ng ngle lly ling ngua pli nlip nlang
dang dn gn men lleo con duong dy suong gio. ng
Io Ing nlin Ili ml nlom clang lrai pli ngua re qua
Iluc quanl. ng da d clo nguoi du lin clay qua
ma clng l goi. Sau dy, ml nguoi Ilac di qua, ri
ml nguoi nua. Iuc nay, luyl da roi, lrng ng Iao
ging nlu ml buc luong b ng luyl. ng da lly
nguoi Iy s cui cung. Kli nguoi nay dn gn, ng gia
ra du voi nguoi Iy s ri noi:
98
Hal ging lm ln
- Clao cu, cu co plin dua gia nay sang bn Iia
sng duoc Ilng` Clng co Ii nao d di b duoc ca.
Nguoi Iy s ngi lrn ngua dap:
- uoc clu, llua bac. Bac nlay In dy nao.
Tly ng Iao Ilng ll nlc ni co ll da gn
nlu dng cung Iloi ml dl, clang lrai nlay xung va
giup ng Ieo In ngua. Clang Iy s Ilng cli dua ng
gia sang sng ma con mang ng dn noi ng dinl dn
cacl do vai dm nua.
Kli dn gn ml mai nla lranl nlo xiu m cung,
clang Iy s lo mo loi:
- Tlua bac, clau lly bac da d nliu nguoi cuoi
ngua Ilac clay qua ma Ilng nlo Iy ml ai d giu p
qua sng. Kli clau dn lli bac nlo clau ngay Ip luc.
Clau llc mc Ilng liu lai sao, vao ml bui li
mua dng Ianl gia nlu ll nay, bac Iai doi va nlo
nguoi cui cung. Nu clau lu cli Ilng giup bac lli
sao`
ng Iao lu lu Ieo xung ngua, nlin llng vao ml
clang lrai, dap:
- Bac da ngi dy ml Iuc ri. Bac ngl minl bil
cacl nlin nguoi. Kli bac nlin vao ml nlung clang
lrai Iia bac nln ra ngay Ia lo clng quan lm gi
dn linl canl cua bac ca. Nlo lo giup cung Ilng
icl gi. Nlung Ili nlin vao ml clau, Iong ll va su
lluong nguoi lin In rl ro. Bac bil rng llai d
diu dang cua clau se mo ra clo bac co li duoc giup
do Iuc bac cn.
99
Iong dung cam & linl yu cuc sng
Nlung Ioi m Iong do cua ng Iao Iam nguoi Iy s
ll suc cam dng.
- Clau ll suc cam on nlung gi bac vua noi. - Anl
noi voi ng Iao - Co Ie se clng bao gio clau qua bn
rn voi cluyn ring cua minl ma Ilng dap Iai
nlung gi nguoi Ilac cn bng Iong nlil llanl ca.
Hanh phuc la nuoc hca - oan khcng the vay
len nguoi khac ma khcng lam vuong vai
gict len chinh mnh.
- George Bernard Slav
100
Hal ging lm ln
Tm Iong c giao
Cc nhung diem cac ttac quan ttcng ttcng
cucc scng chung ta, va hau het chung deu
den tu su khuyen khich cua ai dc.
- George Adams
C
lung li dang lrong gio loc cua c Virginia
Deviev, Iluc Ilicl cuoi, lloc manl vao
nlau va ban lan v nlung lin luc moi nll lrong
ngay, nlu lluc clai mi ml mau lim dc bil ma
Cindy dang dung. C Deviev lng giong va yu cu
clung li lrl lu.
- By gio, - c vua noi vua mim cuoi, - cac em lay
suy ngl v ngl nglip lrong luong Iai cua minl.
Ca Iop duong nlu dng Ioal la lc ming vi ngac
nlin. Ngl nglip cua clung li u` Clung li Iic
nlin nlau. Clung li cli moi 13, 14 lui. C giao nay
lll Ia In lln!
o Ia diu ma Ila nliu dua lrong bon clung li
nln xel v c Deviev, nguoi co mai loc Iun bui In
va lam rng lrn nl ra. B ngoai nlu ll Ilin c
Iun Ia muc liu d dang clo nlung ling cuoi Iluc
Ilicl va nlung cu dua ac nglil cua Iu loc lro.
101
Iong dung cam & linl yu cuc sng
C cung lay Iam clo cac loc sinl buc bi vi
nlung yu cu Ill Ile cua minl. Hu ll clung li
du xem nle nng Iuc cua c.
- Ilai. Tl ca cac em plai suy ngl v ngl nglip
lrong luong Iai cua minl. - C lng lai noi nlu ll
dy Ia diu luyl nll ma c Iam duoc clo loc sinl cua
minl. - Cac em se plai Iam ml d lai nglin cuu v
ngl nglip lrong luong Iai cua minl. Mi em se plai
plong vn ml ai do Iam lrong Inl vuc ma minl clon,
ri lluyl lrinl lruoc Iop.
Hm do, ll ca clung li du lan loc voi su Iung
lung. Co ai ma bil minl mun Iam gi Ili moi 13 lui
clu` Tuy nlin, li da llu lep nlung Iua clon cua
minl Iai. Ti llicl ngl llul, ca lal va vil vn.
Nlung v ngl llul lli li rl l, con Ili li lal cac
cli li lay lel In: Nay, Iam on ngm ming Iai dum
di. Iua clon duy nll con Iai Ia vil vn.
Va lrong nlung gio In Iop I lip cua minl, c
Deviev du Iim lra clung li: Clung li da di
du`, Cac ban nao da clon duoc ngl nglip clo
minl`. Cui cung, lu ll clung li du da clon
duoc ml ngl nao do, li da clon ngl Iam bao. iu
do co ngla Ia li plai di plong vn ml plong vin
bao cli bng xuong bng llil. iu nay Iam li rl Io.
Ti ngi xung lruoc ml nguoi plong vin ma li
gp gn nlu Ilng ll noi ni Ioi nao. ng y nlin li
ri loi:
- Clau co mang lleo cy vil nao Ilng`
Ti Ic du.
102
Hal ging lm ln
103
Iong dung cam & linl yu cuc sng
- Con giy vil lli sao`
Ti Iai Ic du.
Cui cung, clc ng y nln ra Ia li dang so lai
va da clo li ml Ioi Iluyn luu icl du lin d co ll
lro llanl ml nla bao.
- Bac clua bao gio di dn bl Iy noi nao ma Ilng
mang lleo bul va giy vil ca, boi vi la clng bao gio
bil minl dang roi vao cl nao.
Trong 90 plul lip do, nguoi plong vin dung
lui da I clo li ngle loan nlung cu cluyn v cac
vu cuop, nlung lruong lop n cloi sa doa va nlung
vu loa loan. ng I v ml dam clay bi llam da cuop
di sinl mang cua bn nguoi lrong gia dinl no ma ng
Ilng ll nao qun. ng bao rng ng vn co ll ngui
lly mui llil cua lo dang clay...
Vai ngay sau, li da lrinl bay bai lluyl lrinl v
ngl nglip cua minl lruoc Iop loan loan bng lri
nlo ml cacl say sua nlu bi lli min. Ti nln duoc
dim A clo loan b cng lrinl cua minl.
Kli nm lo c s p I l llu c, m l va i lo c sinl qua b l
ma n da quy l dinl lra llu c Virginia Deviev vi cng
vi c Ilo Iln ma c da b l clu ng li Ia m. Kli c di d n
m l go c la nl Iang no , clu ng da c l l su c n ma nl
m l ca i ba nl va o m l c. C cli bi xy xa l nle bn
ngoa i, nlung lrong Io ng c da bi l n lluong r l n ng.
Nli u nga y sau do , c da Ilng d n lruo ng. Kli li
ngle duo c cluy n y, ru l li nlu bi ai c l. Ti ca m
ll y x u l clo clinl minl va nlu ng du a ba n cu a li,
nlu ng nguo i Ilng bi l Ia m di u gi l l lon Ia In a n
m l nguo i plu nu vi ve b ngoa i cu a c y, llay vi lla n
plu c nlu ng pluong pla p gia ng da y llu vi cu a c.
Nliu nm sau, li da qun ll ca moi cluyn v
c Deviev cung nlu nlung ngl nglip clung li da
Iua clon. Ti vao dai loc va lim Iim ml ngl nglip
moi. Cla mun li di lleo Inl vuc Iinl doanl va
duong nlu do Ia ml Ioi Iluyn dung dn vao Iuc by
gio, nlung oai om llay li clng co Iy ml Iy nng
Iinl doanl nao. Tl ri li clol nlo dn c Virginia
Deviev cung uoc mun Iam plong vin li 13 lui.
Ti goi din clo ba me.
- Con se di ngl - Ti llng bao.
M l su im I ng n ng n o d u dy di n lloa i bn Iia.
- i sang ngl gi` - Cui cung cla li cl ling.
- Ngl Iam bao a!
Ti co ll doc lly su Ilng vui qua giong noi
cua ba me, nlung lo Ilng ngn can li. Ho cli nlc
nlo li rng dy Ia ml Inl vuc dy canl lranl va li
da mun lranl no nlu ll nao.
Ho noi dung. Tuy nlin ngl plong vin bao cli
da dem Iai clo li diu gi do, no nm lrong mau llil
cua li. No dem dn clo li su lu do d dn duoc voi
ll ca nlung nguoi xa Ia va loi lo v nlung diu da
xay ra. No Iuyn clo li cacl dl cu loi va lim duoc
cu lra Ioi lrong ca ngl nglip In cuc sng ring lu
cua minl. No mang dn clo li su lu lin.
Trong 12 nm qua, ngl plong vin dem Iai clo
104
Hal ging lm ln
li su lai Iong va rl nliu diu ngac nlin llu vi. Ti
vil moi cluyn lu nlung Ie gil nguoi dn nlung vu
roi may bay va sau cung Ia vil lleo so lruong cua
minl. Ti llicl vil v nlung giy plul bi llam va
mong manl lrong cuc sng con nguoi, boi Ie li cam
lly diu do giup lo lrong ml pluong din nao do.
Ml ngay no, Ili li nlc din lloai In, ml con
song Iy nim clol ua v lrong li. Ti nln ra rng
nu Ilng co su ung l cua c Virginia Deviev, li se
Ilng co duoc vi lri lin nay cua minl.
Co Ie c se clng bao gio bil duoc nu Ilng co
su giup do cua c, li da Ilng lro llanl ml plong
vin va ml nla vn. Co ll li dang ngup In lrong
ll gioi Iinl doanl o ml noi nao do, voi nlung rui ro
lo Ion bao vy Iy li mi ngay. Ti lu loi gio dy co
bao nliu loc sinl Ilac da lung Ia loc lro cua c nln
lluc duoc lm quan lrong cua bai lp nglin cuu v
ngl nglip do.
Nguoi la Iun loi rng:
- Anl da clon ngl bao nlu ll nao`
- A, anl co bil Ilng, co ml c giao...
Ti Iun bl du nlu ll va llm cam on c
Deviev.
Ti mong rng nlung loc lro cua c Ili ngm
ngl v nlung ngay con di loc cua minl, se con giu Iai
lrong lm lri linl anl cua ml nguoi giao vin dc
lln - c Virginia Deviev - rl ring, rl Ilac bil cua
lo. Co Ie lo se cam on c y lruoc Ili qua lr.
105
Iong dung cam & linl yu cuc sng
106
Hal ging lm ln
m cui cung
Hay danh thoi gian chc mci nguoi quanh
mnh chc du dc la mct viec nhc nhci.
Hay lam dieu ma oan chng duoc huong loi
lcc g ngcai dc quyen lam dieu dc.
- AIberl Sclveilzer
C
u oi, con lrai cu dn ri dy. - C y la Ile goi
cu gia.
Ilai goi dn my In ng Iao moi Ilo nloc mo
ml ra. m qua, ng duoc dua vao bnl vin lrong
linl lrang ln m do lruy lim va sau Ili cp cuu, ng
cung cli linl Iai pln nao. ng Ioang lloang nlin
lly bong dang ml llanl nin lrong b qun pluc
Iinl lluy dang dung canl giuong minl.
ng Iao dua lay ra cm Iy lay clang lrai. Nlung
ngon lay rn roi cua anl Iinl sil nle ban lay mm ru
Ilng con clul sinl Ili y. C y la mang dn ml
clic gl d nguoi Iinl ngi voi cla minl.
Sul dm, anl Ing Ing ngi lrong cn plong anl
sang lu mu, nm lay ng Iao va noi voi ng nlung Io i
dng vin. ng Iao lp li nm yn, Ilng noi gi,
nlung lay ng vn Ilng roi ban lay clang lrai. Mc
nlung ling ri ri cua binl xy, ling rn ri cua cac bnl
nln Ilac va ling buoc cln cua cac y la lruc dm ra
vao plong, anl Iinl vn ngi ngay ngn bn ng Iao.
C y la, llinl lloang gle vao llm nom cac bnl
nln, Iun bl gp anl Iinl lre lli llm nlung Ioi an
ui vao lai ng. Nliu In, c clu y nlc anl clop ml
ml Ial, nlung anl du lu cli.
Gn sang, ng Iao lrul loi llo cui cung. Nguoi
Iinl cn lln dl ban lay Ianl Ieo cua ng In giuong
va buoc ra ngoai lim c y la. Anl ngi doi lrong Iuc c
cluyn lli lai ng Iao xung nla xac va Iam nlung
llu luc cn llil. Kli quay Iai, c y la ngo Ioi clia
bun voi anl, nlung Ili c clua dul Ioi, anl da ngl
ngang loi:
- ng cu nay Ia ai vy`
C y la gil minl.
- ng cu Ia cla anl ma!
- Klng plai du. ng cu y du plai Ia cla li.
Ti clua gp ng bao gio ca.
- Vy sao anl Ilng noi Ili li dua anl dn gp
ng`
- Ti bil Ia co su nlm In lu nguoi cp plep clo
li v nla. Ti ngl co Ie con lrai ng cu va li lrung
ln, lrung qu quan va co s qun ging nlau, do do
nguoi la moi nlm nlu vy. - Nguoi Iinl giai llicl. -
ng cu rl mun gp con lrai minl ma anl y Iai
Ilng co ml o dy. Kli dn bn ng cu li nln ra Ia
cu da yu dn muc Ilng con pln bil duoc li voi
con lrai cu nua. Bil Ia ng rl cn co ai do bn canl,
nn li da quyl dinl o Iai.
107
Iong dung cam & linl yu cuc sng
Qua sinl nll
Tci uo c ac cc mc t nga y oc n du a ccn cu a tci se
duo c sc ng tten mc t da t nuo c khcng cc ai oi
pha n xe t oo i ma u da cu a mnh ma oo i chinh
tam hc n cu a nguo i a y.
- Marlin Iuller King }r.
[Chu thch: Cu chuyn nay c vit vao nm 1969 khi ma
nan phn bit chung tc My cha c cai thin.]
S
au Ili con lrai li loc Iop ml duoc ml lun,
llng be v nla bao lin rng Roger, loc sinl
nguoi My gc Ili duy nll lrong Iop, Ia ban ngoai sn
cloi cua no. Ti nul nuoc bol ri noi:
- Hay nli! Tl con se cloi clung voi no bao Iu
nua lli co dua Ilac llay con cloi voi no`
- , con se cloi voi ban y mai mai me a!- MiIe lra
Ioi li.
Ri ml lun sau, li Iai ngle lin MiIe ru Roger
ngi clung ban loc voi minl.
Nu nlu ban Ilng sinl ra va Ion In o ln min
nam nuoc My xa xi nay, nlu li dy, lli ban se Ilng
ll nao liu duoc nlung lin nay Ilung Ilip nlu ll
nao. Ti Ip luc len gp giao vin day Iop con li.
108
Hal ging lm ln
C giao don li voi di ml ml moi va dy loai
ngli. C noi:
- Tlua ba, li clo Ia ba cung mun con lrai minl
duoc ngi clung voi ml loc sinl Ilac, plai Ilng a`
Ba vui Iong clo clo ml Ial. Ti cung co ml cuc len
voi ml plu luynl Ilac va ba y dang dn Iia.
Vua Iuc y, li lrng lly ml plu nu lrac lui li
buoc loi. Tim li lu nlin dp manl boi li doan clc
ba y Ia me cua Roger. Noi ba loal In ve lrm Ing va
ll suc dnl dac cua ml nguoi plu nu co plm cacl,
nlung nlung diu do cung Ilng giup ba la giu
duoc ni Io Ing ll lin qua giong noi:
- Clau Roger ll nao ri, llua c` Ti mong rng
con li vn quan l ll voi nlung dua lre Ilac. Nu
Ilng nlu ll, c clo li bil nle!
Ba ngp ngung Ili lu nu cu loi:
- Clau co Iam diu gi Ilin c plai plin Iong
Ilng` Y li noi Ia vic clau plai llay di cl ngi
qua nliu In!
Ti cam nln duoc su cng llng ll d lrong
Iong me cua Roger, vi clc ba da bil ro cu lra Ioi.
Nlung li lly lu lao clo c giao Iop ml nay Ili
ngle c diu dang dap:
- Klng co du, llua ba! Clau Roger Ilng Iam gi
d li plai plin Iong ca. Clng qua lrong nlung lun
d u lin, li c gng cluyn di cl ngi d cui cung
em nao cung lim duoc nguoi ban lop voi minl lli.
109
Iong dung cam & linl yu cuc sng
By gio li moi gioi lliu minl va noi rng con lrai
li Ia ban cung ban moi cua Roger va li ly vong lai
dua no se lluong mn nlau. Ngay Iuc noi ra li da bil
nlung Ioi cua minl loan loan sao rng, clu ln day
Iong, li lluc su Ilng mun diu nay. Nlung ro rang
Ia cu noi y da Iam yn Iong me cua Roger.
a lai In llng be Roger moi MiIe dn nla minl
cloi, nlung In nao li cung vin Iy do d Ilng clo
con li di. Va ri co ml vic xay ra Ilin clo Iong li
cu day dul mai Ilng lli Ili ngl Iai cacl cu xu cua
minl.
Vao ngay sinl nll cua li, MiIe di loc v cm
lrn lay ml lo gi y Im Iem duoc gp Iai vung vuc.
Ti mo ra va nlin lly ba bng loa va dong clu
Cluc mung sinl nll C! duoc vil nn nol bng
bul cli o ml lrong lo giy va ml dng cc nm xu.
- Roger gui lng me do! -MiIe noi - o Ia lin mua
sua cua ban y. Kli con noi lm nay Ia sinl nll cua
me, ban y nlo con mang v lng me. Ban Roger noi
rng me cung Ia me cua ban y, vi me Ia nguoi me duy
nll da Ilng yu cu ban y plai di sang ban Ilac.
110
Hal ging lm ln
Ban lay c giao
Ban khcng oac gio oiet duoc niem
hanh phuc ma mct hanh dcng tu te
don gian mang den se nhu the nac dau.
- Bree AbeI
T
rong ngay I Ta On, ml c giao day Iop ml
no da bao nlung loc sinl cua minl ve ml
buc lranl v diu gi do ma cac em bil on. C mun
bil xem nlung dua lre lu cac vung plu cn ngleo nan
nay lll su mang on ra sao. Tuy nlin c ngl rng
lu ll cac loc sinl cua c se ve nlung buc lranl v
ga ly lay nlung clic ban dy lluc n. Nlung c da
sung sl voi buc lranl cua be DougIas, buc lranl ml
ban lay duoc ve bng nel lre llo rl don gian.
Nlung ban lay do Ia cua ai` Ca Iop du bi cun
lul voi linl anl lruu luong do.
- Lm ngl do clc Ia ban lay cua Clua mang lluc
n dn clo clung la - Ml em noi.
- Cua ml nguoi nng dn, - ml em Ilac In
ling, - boi vi ng la nui ga ly.
111
Iong dung cam & linl yu cuc sng
Cui cung Ili nlung em Ilac dang Iam bai, c
giao dn bn ban DougIas va loi cu be ban lay do Ia
cua ai.
- o Ia ban lay c, llua c. - Lm llm lli.
C nlo Iai rng vao gio giai Iao, c lluong lay dl
lay DougIas, ml dua be c dc il noi. C cung lluong
Iam ll voi nlung ban Ilac nlung voi DougIas diu
do co y ngla rl Ion. Co Ie dy Ia I Ta On danl clo
moi nguoi, Ilng plai clo nlung vl cll ma clung
la nln duoc, ma Ia clo nlung diu, du rl nlo nloi
Ili la lrao lng clo nguoi Ilac.
Tat ca mci nguoi tten ttai dat nay
deu duoc sinh ta voi mct tham kich -
dc la chung ta can phai lon len.
Rat nhieu nguoi khcng cc dung khi
lam dieu dc.
- HeIen Hayes
112
Hal ging lm ln
Ioc mo be bong
Khat vcng sau thm nhat ttcng oan chat
cua ccn nguoi la lcng khac khat duoc danh
gia va ccng nhan dung dn.
- WiIIiam }ames
V
u a buo c ra Ilo i Io p va re va o da y la nl Iang
clinl, Amy Hagadorn da va pla i m l lo c sinl
Io p nm cao Io n dang cla y d n lu luo ng nguo c Ia i.
- Coi clung may do ol con.
Cu la nal n c loc sinl Iop ba nay, ri Iacl vong
qua nguoi c be. K do cu la nle rng cuoi Iloai lra
Ili Iy lay m cln plai cua minl ri bl cluoc buoc
di ca nlc cua Amy. Amy nlm ml Iai ml Iuc:
Klng llem clp, em lu nlu ri di v Iop loc. Ay
vy ma clo dn cui ngay lm do, lm lri Amy vn
Ilng qun cu cli cl nlao cua cu loc sinl Iuc sang.
Va cu la cung Ilng plai Ia nguoi duy nll Iam ll
voi em. Ngay lu du nm loc dn gio, ngay nao cung
co ban cloc gleo Amy, Iuc lli nlai giong noi cua Amy,
Iuc lli bl cluoc dang di Ilo nloc cua em. Iop cua em
dng vui Im nlung nlung Ioi cloc gleo do Ilin
Amy cam lly Iac Iong v cung.
Bua com li lm do, Amy Ing Ie n ma Ilng noi
ml Ioi nao. Bil con minl da gp cluyn Ilng vui o
113
Iong dung cam & linl yu cuc sng
lruong, ba Ially Hagadorn lng lng ri In giong vui
dua llng bao ml lin sl deo.
- ai plal llanl dia pluong nm nay co mo ml
cuc lli vil v diu uoc Giang Sinl. Cac ban lay mau
mau vil llu goi clo ng gia NoeI va bil du ban se
Ia nguoi llng cuc. Me ngl rng c be co mai loc
xon mau vang lung dang ngi o ban nn llam gia
ngay lli!
Amy Iluc Ilicl cuoi va Ilng doi me giuc In
llu lai, em I y giy bul ra. Lm dl bul vil dong clu
du lin: Tlua ng gia NoeI.
Trong Ili em nn nol vil, moi nguoi lrong nla c
doan xem Amy dang cu xin ng gia NoeI diu gi. Cli
gai }amie va me em du ngl rng con bup b Barbie
lll Ion se Ia uu lin s ml lrong danl sacl Ioi uoc
cua em. Con b cua Amy lli doan do Ia ml quyn
lruyn lranl. Tuy nlin, Amy Ilng l le clo ai bil
Ioi uoc cua minl.
Tai dai plal llanl cua lli lrn Iorl Wayne, bang
Indiana, nlung Ia llu cua cac em nlo ao al gui dn du
lli. Cac nln vin da Iil I duoc rl nliu mon qua
Ilac nlau ma cac be lrai be gai o Ilp noi lrong llanl
pl uoc ao nln duo c lrong ngay Giang Sinl. Kli dn
Ia llu cua Amy, giam dc Iee Tobin da doc di doc Iai
no rl cn lln:
Tlua ng gia NoeI!
Con ln Ia Amy, nm nay con clin lui. Con co
ml cluyn rc ri o lruong loc, Ilng bil ng co ll
114
Hal ging lm ln
giup con duoc Ilng` Cac ban cuoi nlao con vi dang
con di, cacl con clay va giong con noi. Con bi bnl bai
nao. Con cli xin ng clo con co duoc ml ngay Ilng
bi ai do cuoi nlao va cl giu con.
Tln ai,
Amy
Trai lim Iee Tobin dau nloi Ili ng doc Ia llu y.
ng bil bai nao Ia cn bnl Iam ri Ioan co bp ma co
Ie da Ilin cac ban loc cung lruong voi Amy co nlung
suy ngl Ilng lay. ng ngl rng ll lon nn d
nguoi dn o Iorl Wayne duoc bil v c be dc bil nay
cung Ioi uoc Ilac lluong cua em. Ngl vy ng Tobin
goi din lloai dn loa soan cua lo nll bao lrong vung.
Ngay lm sau, linl anl cua Amy va Ia llu em gui
clo ng gia NoeI xul lin ngay lrn lrang nll lo
Nevs SenlineI. Cu cluyn v em duoc Ian lruyn
nlanl clong. Klp nuoc My, bao cli, dai plal llanl
va dai lruyn linl dng Ioal dua lin v cu cluyn cua
be gai o Iorl Wayne, Indiana, nguoi cli xin ml mon
qua Giang Sinl gian di ma rl n luong: ml ngay
Ilng bi ai cl giu.
Tl l b l ngo , nlu ng nga y sau do gia dinl
Hagadorn da Iin luc nln duoc rl nliu llu cua lre
em cung nlu nguoi Ion lu Ilp noi lrong nuoc gui dn
clo Amy, rl nliu llip cluc mung Giang Sinl va
nlung Ioi dng vin. Trong sul mua Giang Sinl bn
rn do, nlung canl llu m linl ban be va clia se cua
lon lai ngan nguoi lrn Ilp ll gioi da goi dn clo
Amy. Trong s do, co nguoi bi Iluyl ll, co nguoi
115
Iong dung cam & linl yu cuc sng
cung lung bi cl giu Ili con be, nlung mi nguoi du
danl clo Amy ml llng dip dc bil. Qua nlung Ia
llu va canl llip lu nlung nguoi Ilng quen Ilng
bil y, Amy lloang lly ml ll gioi dy p nlung
con nguoi lluc su quan lm dn nlau. Va em nln ra
rng Ilng con ml linl lluc nlao bang nao va
Ilng ml ganl nng cl giu nao co ll Iam clo em
cam lly c dc nua.
Nliu nguoi cam on Amy vi da can dam In ling.
Nlung nguoi Ilac Iluyn Ilicl em dung d lm dn
su giu col va lay ngng cao du. Iynn, ml loc sinl
Iop 6 o Texas da vil clo Amy:
Minl mun Il ba n voi dng y. Minl ngl nu
ban dn llm minl lli clung la se rl vui dy! Se
Ilng ai nlao bang bon minl, vi nu lo Iam ll,
clung la clng llem ngle.
Amy da dal duoc diu uoc cua minl - ml ngay
Ilng bi ai cl giu o lruong liu loc Soull Wayne.
Cac giao vin va loc sinl lrong lruong con di xa lon
nua, bng cacl cung llao Iun voi nlau v lanl vi cl
nlao se Iam clo nguoi Ilac cam lly nlu ll nao.
Nm do, lli lruong cua Iorl Wayne clinl lluc luyn
b rng ngay 21 llang 12 se lro llanl Ngay cua Amy
Hagadorn. Vin lli lruong giai llicl rng vic manl
dan uoc xin ml diu gian di nlu ll, Amy da nu ml
lm guong clo ll ca moi nguoi.
- Moi nguoi, - ng lli lruong noi, - ai cung mun
duoc di xu ml cacl lrn lrong, dung dn va nng
m, va lo xung dang duoc nln ll ca nlung diu do.
116
Hal ging lm ln
Nguoi plu nu
nln lu
Tnh yeu ma chung ta chc di la tnh yeu
duy nhat chung ta giu duoc.
- LIberl Hubbard
N
u ba n da co I n vi ng llm lla nl pl Nev
OrIeans xinl de p, cl c l n se co ai do luo ng
d n ba n d n Ilu Iinl doanl Iu do i cu a lla nl pl na y,
noi l p lrung ca c ngn la ng, cu a li u, Ila cl sa n va se
cli clo ba n ll y m l plo luo ng duo c du ng va o nm
1884, du ng su ng su ng la i qua ng lruo ng nlo o dy. Ilo
luo ng la c linl m l nguo i plu nu dang ng i lrn ca i gl
ll p, lay m m l du a be dang nga d u va o nguo i ba .
Nguo i plu nu Ilng m y xinl de p va lrang plu c cu a ba
Ila gia n di. Ba mang m l di gia y va i, m c va y lron, lrn
vai qua ng m l ca i Iln va d i m l ca i mu r ng va nl lrn
d u. Ba co da ng nguo i l m lluo c, lrng loi m p. Klun
m l ba co ne l di n linl cu a nguo i A i Nl Ian vo i cli c
c m vung vu c. A nl m l cu a ba ll l d c bi l, clu ng
nlin ba n m l ca cl n ng m, clu a clan linl ca m lu a nlu
a nl m l cu a m l nguo i me da nl clo du a con lln yu
cu a minl.
117
Iong dung cam & linl yu cuc sng
Co ml s diu dang ngac nlin v buc luong nay.
o Ia ml lrong nlung plo luong du lin o My duoc
lac d ln vinl ml nguoi plu nu. Ngay ca lai clu Au
c xua, co rl il luong dai duoc xy dung d lo Iong ln
vinl plu nu, va nu co, lu ll clung du danl clo
nlung nu loang loc cng nuong quyn quy, nlung
nguoi rl xinl dep va rl sang lrong. Nlung plo luong
o Nev OrIeans nay lli loan loan Ilac.
Ilo luong nay lluc v ba Margarel Hauglery,
nlung clng ai lai Nev OrIeans nlo ro cai ln do. Ho
cli nlo ba Ia Margarel. Va dy Ia cu cluyn v ba
Margarel va Iy do la i sao nguoi la plai dung luong d
luong nim ba.
Margarel m ci ca cla In me Ili con rl nlo. Ba
duoc ml cp vo clng lre nln Iam con nui. Ho
cung ngleo Ilo va lu l nlu cla me rul cua ba.
Margarel sng voi lo dn Iuc lruong llanl, Ip gia
dinl va sinl ml con lrai. Nlung Ilng may, clng
bao Iu sau clng, ri con ba In Iuol qua doi, d Iai
minl Margarel quanl liu. Tuy ngleo nlung Margarel
Iloe manl va gioi giang. Ba Ilng d dau bun qul
nga, ba vn lip luc Iam vic.
Ba ui qun ao clo ml lim gil ui sul ngay lu
sang som dn li mil. Va mi ngay, qua song cua s
noi Iam vic, ba lrng lly nlung dua lre o lrai m ci
gn do Iam vic va cloi dua. Ml lloi gian sau, ml
lrn dai dicl xul lin o llanl pl, cuop di bao sinl
mang va Iam clo s lre ci cul lng In. Trai m ci
Ilng du cl d clm soc cac em, con cac em lli
118
Hal ging lm ln
dang cn ml cl dua. Clc ln Ilng ai co ll ngl
rng ml nguoi plu nu ngleo len, sng bng ngl
gil ui, Iai co ll lro llanl ml cl dua lln ai ma cac
em be bo vo dang cn dn. Nlung Margarel da ngl
nlu vy.
Ba dn llng lrai m ci, noi rng ba se lricl ml
pln Iuong cua minl lng clo lrai va ngoai ra ba con
linl nguyn sng bn canl d clm soc cac em.
Ba c gng Iam vic clm cli, va clng my clc,
lu s lin Iuong danl dum duoc, ba mua ml cp bo va
ml clic xe clo lang nlo. Mi sang, ba danl xe di
giao sua clo Ilacl lang va Ilng qun xin nlung
lluc n con llua lu cac Ilacl san va nlung nla giau
co lrong llanl pl v clo Iu lre doi Iong lrong lrai m
ci. Vao nlung Iuc Ilo Iln nll, nliu Ili clinl s
lluc n llua llai do da giup cac em m bung.
Voi Iloan lin ba Margarel Iim duoc, mi lun
ba lricl ml pln mang dn lng lrai lre m ci. Sau
vai nm s lin y ngay ml Ion. Do linl cn lln va
gioi giang, cng vic Iinl doanl cua ba ngay llm
plal lrin. Va du vn clo di, Margarel vn Iim duoc
nliu lin lon va mua llm nliu bo. Cui cung, bng
s lin licl Iuy, ba xy ml ngi nla danl clo lre em
m ci.
Ml lloi gian sau, Margarel mua duoc ml Io Iam
banl mi, ri ba cluyn sang ngl giao banl mi. Va
nlung dng lin Iim duoc, ba vn du dn lricl ra
lng clo lrai m ci.
119
Iong dung cam & linl yu cuc sng
R i cu c n i cli n o My bu ng n . Trong llo i bu i
Ioa n Iy, b nl l l va d y so la i y, Margarel v n da nl
cli c xe bo di giao ba nl mi. Ba Iun xoay xo d vu a
giu p do nlu ng nguo i Iinl do i Ila l, vu a quan lm d n
nlu ng em be m ci. D u v y, Ili cli n lranl I l llu c
ba cu ng co du li n xy m l Io ba nl mi Io n. n Iu c na y,
Ilng ai lrong lla nl pl Ilng bi l d n ln ba . Tre em
lrong Il p lla nl pl yu quy ba . Ca c doanl nln lu
la o v ba . Nlu ng nguo i ngle o d n g p ba xin Io i
Iluyn ba o. Ba lluo ng ng i lruo c cu a vn plo ng minl,
lrong b va y b ng va i da y va vo i ca i Iln nlo qua ng
lrn c , l n linl dua ra Io i Iluyn clo l l ca nlu ng ai
d n nlo ba giu p do , b l I lo gia u lay ngle o.
Cuc sng dn lri clo dn ml ngay, ba Margarel
Ing Ie qua doi. Iuc doc di cluc cua ba, nguoi la moi
bil ngoai ll ca nlung gi ba da lin lng, ba vn con
danl dum duoc 30.000 d Ia - ml s lin Ilng nlo -
va ba mun lng ll s lin nay clo ll ca cac lrai m
ci lrong llanl pl, Ilng pln bil Ia lrai cua nguoi
da lrng, da den, nguoi Do Tlai, nguoi lleo dao Tlin
Clua lay dao Tin Ianl. Margarel Iun noi Tl ca du
Ia lre m ci nlu nlau. Va ban bil Ilng, nlung y
nguyn cao dep cua ba da duoc Iy bng ml nel gacl
ngang llay clo ln cua ba, vi Margarel clua bao gio
bil doc lay bil vil!
Kli lay lin ba qua doi, nguoi dn Nev OrIeans da
lruyn lung v ba rng ba Ia me cua ll ca nlung
nguoi m ci me, Ia ban cua nlung nguoi Ilng co
ban be. Su llng lu cua ba Ilng lruong loc nao co
ll day duoc. Clung la se mai mai Ilng duoc qun
120
Hal ging lm ln
ba y. Tl Ia lo lac ml buc luong mang dm nlung
nel quen lluc v ba da d Iai lrong lm lri mi nguoi,
Iuc ba dang ngi lruoc vn plong ring loc danl
clic xe bo di clo lang. Va ngay nay, plo luong vn
sung sung o do, ngay giua llanl pl dng duc nguoi
qua Iai, ll lin lm Iong Iinl lrong cua nguoi dn
Nev OrIeans di voi nguoi plu nu co lrai lim v cung
nln lu va cacl sng gian di ln Ia Margarel
Hauglery.
121
Iong dung cam & linl yu cuc sng
Su Iua clon
cua me
Iac quan la tam ttang cc the khien chc am
tta cat tieng hat du nuoc ttcng oung nc
dang ncng tuc.
- Ngan ngu Nga
N
gay lu nlo, li lay llm ganl li voi ve dep
cua me va nlung gi me dal duoc. Nlung
Ili me bi Iil o lui 31 do u xuong sng, lli cuc doi
clung li da llay di ln - Iuc y li moi lron 10
lui. Duong nlu cli qua ml dm lli, sang dy me
lly minl bl dng lrn giuong. Con li lli con qua
lre con nn Ilng ll liu ll cai ngla mia mai cua
lu Ili u Ianl linl, nlung clng Ianl linl clul
nao di voi me li.
Truoc do, me rl vui ve, llicl giao du va lluong
moi Ilacl dn nla cloi. Me cl cng lang gio Iam
mon llil ngui va bay bin loa luoi. Ri lrong Iuc moi
nguoi Iliu vu rn rang lli me Iai ll bl Io sp xp
cl ngu clo nlung nguoi ban pluong xa. Ma me
llicl Iliu vu Im. n gio, li vn nlo b d da li
luyl voi cua me - vay den va clic ao buc dy Iam
ni bl mai loc vang ong a. Ngay me dem v di giay
gol cao mau den, li cung li lp clng Iem gi me.
122
Hal ging lm ln
123
Iong dung cam & linl yu cuc sng
Ti do, li Ilng noi qua, me Ia nguoi plu nu dep
nll lrn doi.
Ti lin llu gi me cung bil Iam: cloi lennis (me
lung gianl giai lluong li loc dai loc), may va (me lu
may ll ca qun ao clo clung li), clup linl (me da
lung llng o cuc lli quc gia), vil Iacl (me plu lracl
ml muc lrn bao) va nu nuong (dc bil Ia nlung
mon Ty Ban Nla clo cla).
Gio dy, Ili Ilng ll Iam nlung vic y nua, me
di ml voi bnl ll cung voi Iong qua cam va quyl
lm luong lu.
Nlung lu lan ll, vl Iy lri Iiu da lro llanl
ml pln cua ll gioi moi, xa Ia ma clung li vua buoc
vao. Dn dn, li da loc cacl clm soc me, llay vi
duoc me clm soc. Ri vic dy xe In dua me vao bp
da llanl llng I. Me cli clo li ngl llul lia ca rl,
Iloai ly va cacl nlao lm ming llil bo nuong voi loi
luoi, mui va bo sao clo ngon.
In du lin ngle noi dn cy gy, li Iin plan
di:
- Con Ilng mun nguoi me xinl dep cua minl
dung gy du!
Me cli nle nlang bao:
- Tl con llicl me di bng gy lay Ilng bao gio
di nao`
Mi llanl licl me dal duoc Ia ml su Iin dang
nlo clo ca lai clung li: nao su dung duoc may danl
clu bng din, Iai xe co llil bi lu dng va Iy bng
llac s qua ml cluong lrinl dc bil.
Me lim liu ll ca moi llu v nguoi Iluyl ll va
clinl me Ip ra nlom l lro mang ln Gia inl
Kluyl Tl. Ml ngay no, me dua li va cac anl dn
cuc lop ml cua li. Clua bao gio li lly dng
nguoi Iluyl ll dn ll. Tro v, li lro nn lrm lu,
cam lly minl vn con may mn. Nliu nguoi co linl
canl rl lluong lm. Me con dn clung li dn gp
nlung nguoi bai nao - clung li Ilng con bi sc nua.
Me day clung li cacl giao lip voi nlung nguoi clm
plal lrin lri lu. Ho co Ili con d mn lon ml s
nguoi binl lluong Ilac. Cla li lli Iun yu lluong
va dung bn canl me.
Ngl me Iun clp nln loan canl voi linl lln
Iac quan, linl lao nn lu nlu clng Ili nao li lly
bun lay pln ul v diu do. Ti Ilng bao gio qun
cai ngay ma suy ngl lu man do lrong li lan nlu bol
xa plong. Ay Ia vao ml dip gia dinl mo lic Iuc li da
Ia lliu nu. ung Iuc linl anl me duyn dang lrong
b d da li, mang di giay cao gol da plai nlal lrong
lim lluc li, lli li clol bl gp me ngi ngoai cuc
vui, mim cuoi nlin li va ban be Iliu vu. Tim li nlu
lll Iai lruoc Ilung ca nl luong plan voi su ll nguyn
cua me. Tl ri, linl anl me li rang ngoi dang Iliu
vu bng ua v lruoc ml li.
Ti lu loi Ilng bil me co cam nln ging minl
Ilng. Ml cacl v lluc, li lin v plia me, va, du
di mi me dang mim cuoi nlung li lly ml me
124
Hal ging lm ln
125
Iong dung cam & linl yu cuc sng
ngn I. Ti bo clay v plong, up ml vao gi Iloc
nuc no. Tu giy plul do, li cam nln suc manl linl
lln cua me - dam clp nln ly sinl nlung llu vui
minl yu llicl.
Ion In li Iam vic lrong mi lruong cai lao plam
nln, va me rl llicl giup do li. Me d ngli duoc day
cacl sang lac vn cluong clo cac loc vin cua li. Kli
Ilng ll dn nla lu duoc nua, me vn lluong xuyn
vil llu clo lo. Ml ngay no, me nlo li gui llu clo
ml lu nln ln Waymon. Mang mang ngl minl sp
bil llm diu gi do v me, li xin plep me doc Ia llu
y lruoc. Me dng y. Ia llu vil:
ng Waymon lln mn!
Ti da suy ngl r l nli u v Ia llu cu a ng. ng
no i r ng cu c s ng sau nlu ng cl n song s l ll l Il c
ngli l. Ti loa n loa n llng ca m vo i ng. Nlung Ili
ng ba o li Ilng ll linl dung duo c ca nl s ng bi
giam c m nlu ll na o lli li Il ng dinl Ia ng da I m!
Waymon a! Trn doi co nliu Iiu lu do va nliu
dang nguc lu. Va Iai, di Ili clinl clung la lu lao ra
nla lu clo minl dy clu.
O lui 31, li bng ml Ila nng di Iai. Ti da cam
giac nlu dl Io duoi cln minl. Tm lri In cn mai y
ngl rng, sul pln doi con Iai minl se bi giam cm
lrong co ll minl, Ilng con duoc lu do di Iai, Iliu
vu loc m cac con vao Iong nua.
Vl va Im li moi clp nln linl lrang cua minl,
c Ilng dm clim lrong su bun lui. Bil bao In li
126
Hal ging lm ln
lu loi Iiu cuc doi nay co con dang sng nua Ilng,
Iun bi am anl boi lai clu lu day va luyl vong vi
nlung llu quan lrong di voi minl da ml di.
Nlung ri ml ngay Iia li clol nln ra minl con
duoc quyn clon Iua. Nn cuoi lay Iloc Ili gp cac
con` Se lro llanl ml nguoi me mu muc lay nguoi
me cll leo lrong lm luong clung` Nn nguyn rua
lay cu xin Tluong ban clo suc manl dua vao
nim lin`
Ti quyl dinl clung nao con sng, li vn plai
n Iuc, plai lanl dng licl cuc, va c mo rng bin
gioi linl lln d bu Iai nlung lan cl v ll cll.
Co nli u da ng lu do, Waymon a! Kli clu ng la m l
m l lu do na y, don gia n la pla i lim Ii m lu do Ila c.
ng co ll nlin lro i u a m lo c cln lro i luoi de p
qua nlu ng cl n song. ng co ll Ia l m guong sa ng clo
Io p lre lay cliu lo a I n va o nlu ng Ie x u. V pluong
di n na o do , giu a li va ng d u cu ng clung m l ca nl
ng , ng Waymon a !
oc xong, li moi vo Ie, nlung diu lruoc Iia li
coi Ia duong nlin nay da lro llanl ngun dng vin
bi n va v cung manl me.
Klng vic gi
plai Io
Cucc scng khcng cc y mucn lam chung ta
so hai ma chi mucn chung ta thau hieu nc
ma thci.
- Marie Curie
T
i lung sng lrong ni so lrin min. So plai
ml di nlung gi minl dang co, so clng bao
gio dal duoc nlung gi minl ao uoc.
Se ra sao nu lrn du li clng con soi loc nao`
Se ra sao nu li clng bao gio co duoc ml ngi
nla luom ll`
Se ra sao nu dang dp cua li bng loa ra pluc
plicl, ml di ve lp dn`
Se ra sao nu li ml vic`
Se ra sao nu li bi ll nguyn va Ilng ll cung
cloi bong voi cac con`
Se ra sao n u li gia y u va cl ng ll ca m nl n d y
du va Ilng co icl gi clo nlu ng nguo i xung quanl`
Nlung cuc sng Iun uu ai nlung ai bil Ing
ngle, va gio dy li liu:
Nu lrn du Ilng con soi loc nao, li se c gng
d lro llanl ml Ie loi du gioi nll. Va li se bil on
127
Iong dung cam & linl yu cuc sng
cai du lro cln loc cua minl vn nay sinl nlung y
luong moi.
Ngi nla Ilng Iam clo nguoi la lanl pluc. Trai
lim dau Il du ll lloa Iong lrong ml ngi nla
rng Ion. Trong Ili lrai lim lran ngp nim vui se
mang lanl pluc plu dy bl Iy ngi nla nao.
N u li da nl llo i gian d loa n lli n lm l n, linl
ca m va lri lu cu a minl, llay vi cli clm cl m lrau
clu l linl ll bn ngoa i, lli li se de p lon In m i nga y.
Nu Ilng ai nln li Iam vic, li se Iam nlung
vic ma minl llicl - lrn doi nay Iiu co gi sanl duoc
voi su lu do ll lin minl`
Nu vi lan ll ma li Ilng ll day con cacl da
bong, lli li se co nliu lloi gian lon d luong dn no
cacl xu lri nlung duong bong lim loc cua cuc doi.
iu nay co icl clo clung lon.
Con nu nlu lui lac Iy di suc Iloe, Ila nng
nlay ben va ll Iuc cua li, li se lrao lng nlung
nguoi quanl minl suc manl cua nim lin, su su sc
cua linl yu, va su lre lrung cua ml lm ln da duoc
dinl linl boi bao clng gai cuc doi.
Du s pln li co plai lung cliu nlung ml mal
dau lluong, nlung lll vong dng cay cl dn du
clng nua, li vn se duong du voi lung llu llacl
bng ll ca ngli Iuc va ban Inl cua minl. Vi cuc sng
da ban clo li nliu mon qua, ma mi mon qua ml
di, li se duoc dn bu bng muoi mon qua Ilac. Suy
ngl do giup li Iun lu lin va yu doi lon.
128
Hal ging lm ln
129
Iong dung cam & linl yu cuc sng
Cuc sng vn
con y ngla
Tci chi cc mct mnh, nhung tci van la mct
nguoi, tci khcng the lam tat ca, nhung tci
van cc the lam dieu g dc, va v khcng the
lam duoc tat ca nen tci se khcng tu chci
lam oat cu dieu g ma tci cc the.
- Ldvard Lverell HaIe
C
lm soc cac bnl nln dl quy lrong bnl
vin Ia ml cng vic co ll mang nguoi la
dn lai cuc cua lrang llai. Boi cac bnl nln loc
lluong ll suc mang on Ili duoc cuu sng loc cli
mun cll. Cli cn nlin lloang qua nguoi bnl la se
bil ll ca.
AIberl da day li rl nliu v y cli n Iuc.
Ml bui cliu, lrong Ili dang di dao Ioanl
quanl cac plong bnl li gp ng nm co lron nlu
ml bao llai. o Ia ml nguoi dan ng gia nua, xanl
xao, co cai nlin nlu nguoi cll, dang vui nua du duoi
lm cln. ng y Ilng l nluc nlicl Ili li lu gioi
lliu, va cung clng noi gi Ili li li ng di n li.
Ml nguoi pluc vu lai plong y la clo li bil ml
s llng lin v ng. ng Ilng co nguoi lln va da
cao lui. Vo ng da qua doi, con nm nguoi con lrai
cung Iln Ion va roi xa ng.
Co Ie li nn Iam gi do d giup clo ng. Ia ml y
la da Iy ln, luy loi llp nguoi va dy da ml clul
nlung xinl xn va dang lranl ne nlung nguoi dan
ng ma cng vic Ilng doi loi plai lip xuc, li bl
du ml I loacl Iluyn Ilicl ng.
Ngay lm sau, li mc ml clic ao dm lrng,
Ilng plai Ia b dng pluc y la lluong ngay. Ti dn
plong AIberl - cn plong Ilng mo den va cac man
cua du Ieo xung.
AIberl Ia lel dui cac nln vin ra ngoai. Ti Ieo
gl Iai ngi gn giuong ng la, bl cleo di cln
quyn ru cua minl, ngling du va no ml nu cuoi ll
suc duyn dang.
- Hay d mc li. Ti mun cll.
- Anl Ia m nlu ll Ia co l i do . Anl Ilng nl n ll y
plu nu d c lln clu ng li co n d y ra ca d y lay sao`
Trng ng co ve bu c minl. Ti cu luyn lluyn v
vi c la i sao li llicl Ia m cng vi c sn so c nguo i m bo i
no Ili n li pla i lleo do i nguo i la da l duo c l i da li m
nng cu a lo va nlu ll lo co nli u Ila nng Ia m duo c
nli u di u Iy di u... ng cu ng cl ng le I y m l Io i.
Hai ngay sau lrong bui lop giao ban, li duoc
bil AIberl da loi llm Ili nao lli dn ca lruc cua li.
Nguoi y la duoc giao lrng nom ng da glep ng Ia
ban lrai cua li va dn dai Ilp bnl vin. Ti cung
clng lranl cai v cluyn do. Bn ngoai plong bnl,
li bao moi nguoi dung quy ry AIberl cua li.
Clng bao Iu sau ng bl du cliu cu dng. ng
ngi o mep giuong d lp giu llng bng, lng suc
130
Hal ging lm ln
cliu dung lrong Ili ngi. ng dng y lp vl Iy lri Iiu
nu li quay Iai cluyn lro.
Hai llang sau, AIberl In Ilung lp di. n llang
llu ba, ng da di duoc bng gy. Vao nlung ngay llu
sau, clung li lluong l cluc Iin loan ngoai lroi n
mung nlung bnl nln xul vin. AIberl va li da
cung nlay lrong giai diu du duong, luy Ilng ra
dang ml nguoi dan ng Iicl Iam clo Im nlung ng
nlay lll luyl. In nao ng cung bin rin Ili clung li
lu bil nlau.
Ri lleo mua In Iuol loa lng, loa cuc va nlung
bng du Ha Ian ngol ngao dua nlau no r. AIberl
xul vin va lro Iai cuc sng Iam vuon ng yu llicl.
Ml bui cliu no, co ml plu nu xuc nuoc loa
oai luong dang yu dn bnl vin va yu cu duoc
gp Nguoi plu nu bi coi Ia ml nl.
Ti duoc goi ra gp nguoi plu nu y Ili dang do
lay Iau giuong.
- C Ia nguoi plu nu da nlc clo AIberl cua li
nlo rng anl y Ia ml nguoi dan ng!
C la ngling du cuoi luoi va lrao clo li ml
lm llip cuoi.
131
Iong dung cam & linl yu cuc sng
Y ngla cua
nu cuoi
Khcng cc ccng viec nac la nhc nhci hay
thap kem, ma chi cc nguoi khcng tm thay y
nghia ttcng ccng viec cua mnh ma thci.
- Kluyl danl
C
o m l ng clu Iinl doanl no sang Nl l
Ba n cng la c. Tuy Ia nguo i lla nl da l
nlung ng r l Ilim l n va Iun clia se lla nl
cng vo i nln vin cu a minl. Sau Ili loa n l l cng
vi c, ng d n m l siu lli d mua ca c mo n qua clo
nln vin cu a minl lruo c Ili v nuo c.
Kli ng buoc vao siu lli, ml nguoi plu nu
dang ve nlo nln don clao ng bng ml nu cuoi
nng m Ilin ng rl cam dng, lai Iong va Ilng
ll qun llai d lln llin do. Trong Ili mua sm,
llinl lloang ng Iic nlin nguoi plu nu Iia, c du
danl nu cuoi luoi nlu ll clo moi Ilacl lang.
Nla Iinl doanl no bl du lu loi lai sao c la cu
cuoi mai nlu ml cai may ll. ung cuoi mai sul
ngay nlu ll lli lll Ia clan ngy! ng ben buoc dn
gn c loi:
132
Hal ging lm ln
- Clao c, Ilng plai Ia c dang c Iam cng vic
nay dy clu` C da Iam nlu ll nay bao Iu ri`
Nguoi plu nu mim cuoi, dap:
- Tlua ng, li da Iam vic nay 10 nm nay ri va
li rl yu cng vic cua minl.
Nla Iinl doanl ll suc ngac nlin, loi lip:
- Tai sao c Iai lleo dui cng vic nay Iu nlu
ll` Iy do gi Ilin c yu llicl no`
Nguoi plu nu Iai no nu cuoi:
- Vi nlo cng vic nay ma li duoc cng lin clo
dl nuoc minl.
Nla Iinl doanl loi mia mai:
- C cng lin clo dl nuoc bng cacl cuoi sao`
- Vng, llua ng. - Nguoi plu nu dap. - Ti cuoi
voi ll ca Ilacl lang dn dy d lo lly lai Iong va
lloai mai. Kli do, lo se mua sm nliu lon, ng clu
cua li se vui lon va li se duoc lra Iuong nliu lon.
Do do, li co ll clm soc gia dinl minl va mang
lanl pluc dn clo lo. Hon nua, Ili co dng Ilacl
lang, nlu cu lang loa se lng In, se cn co llm
nliu nla may va nliu cng n vic Iam duoc lao ra.
Klng cli ll, vi pln dng Ilacl lang cua clung
li Ia nguoi ngoai quc nn se co llm nliu co li
giao lluong voi nuoc ngoai, nlu ll nuoc li se ngay
cang llinl vuong lon. Nlung nguoi nlu ng se dn
nuoc li lluong xuyn lon vi ng lai Iong voi clung
li va co ll ng se I v clung li voi ban be va gia
133
Iong dung cam & linl yu cuc sng
dinl ng. Tl nn, dl nuoc clung li se co llm
nliu du Ilacl, nliu ngoai l, nliu vic Iam va
nliu nguoi se lanl pluc. Nlu vy Ia li da cng
lin clo dl nuoc minl ri.
Tlai d va suy ngl cua nguoi plu nu v cng
vic da Ilin nla Iinl doanl Iia ll suc ngac nlin
va Ilm pluc. ng clao c ri ra v. Tu sau do, ng
da c gng lruyn dal llai d y clo cac nln vin
cua minl. n lm nay, cng ly cua ng da lro llanl
ml lrong nlung cng ly ling lm nll lrn ll gioi.
Dcn nhan nhung kinh nghiem
tieu cuc va nhn chung mct cach
tich cuc. Ban se hcc duoc tat
nhieu tu nhung chuyen da qua.
Dung de nguoi khac mai phan xet
oan chi dua vac mct lci lam nac dc.
Hay de qua khu lai phia sau,
nhung dung lang quen nc.
- Kluyl danl
134
Hal ging lm ln
Klng bao gio
qua mun
Voi tci, su ttuong thanh ot dau ngay khi
tci cc the thu nhan lci lam va
tha thu chc chinh oan than mnh.
- KimberIy Kirberger
C
acl dy vai nm, Ili llam du Iloa loc v
giao lip, giang vin da lruyn dal clo clung
li ml bai loc v cacl xu lri ll suc Ia Iung. Clung li
duoc yu cu suy ngl va Iil I ra ll ca nlung Ii Im
loc nlung vic clua clu loan lrong qua Ilu ma dn
nay vn con Ilin minl l llen, day dul.
Qua lun lip lleo, c giao Iluyn Ilicl loc vin
In lluyl lrinl lruoc Iop v d lai nay. Vi dy Ia
nlung mang li rl ring lu va l nli lrong doi mi ca
nln, nn nlung nguoi xung plong In lrinl bay du
Ia nlung bc dung Ili dy minl. H cu ai do dung
In Ia danl sacl nlung diu n ln cua li Iai da i ra
llm, dn lon 101 vic. C giao d ngli clung li lu
lim giai plap d sua clua nlung lanl dng do, cluc
Iai Ii Im xua. Tll linl li rl pln vn, lu loi Iiu
cacl nay co giup cai llin cac mi giao lip cua minl
135
Iong dung cam & linl yu cuc sng
136
Hal ging lm ln
Ilng lay Ia... lrong du li linl dung ra canl bi moi
nguoi Ianl nlal sau Ili Iam lleo Ioi c.
Sang lun sau nua, nguoi ngi I bn li gio lay
xin I Iai cu cluyn nlu sau:
o Ia su Iin xay ra Ili li con loc lrung loc lai
ml lli lrn nlo lluc bang Iova. Ngay y, clung li
clua glel Brovn, vin canl sal lruong noi clung li
sinl sng. Ml dm, li cung lai dua ban quyl dinl
cloi Ilm ng la. Sau Ili ung vai Iy bia lrong quan,
clung li xacl llung son ra bn clua nuoc cng cng
ngay giua pl, ri vil In do lang clu Ion do ruc:
Canl sal lruong Brovn Ia d Iln!. Ngay lm sau,
lang clu cloi clang y ni bl duoi anl ml lroi, dp
ngay vao ml nguoi dn o Ilu pl vua moi lluc dy.
Clua dy lai ling dng l, ng Brovn da lriu duoc
ca ba clung li In dn canl sal. Hai ban li llu nln,
nlung li lli cli plng. Clng ai plal lin ra diu
do ca.
Gn lai muoi nm sau, nln llam du Iop loc nay,
cai ln Canl sal lruong Brovn clol lin lrong danl
sacl Ii Im cua li. Ti Ilng bil gio ng y co con
sng lay Ilng. Cui lun ri, li ben goi din clo
Ilu pl qu luong xua, loi llm llng lin va duoc
bil v ml nguoi ln Ia Roger Brovn. Ti Iin Iin Iac
voi nguoi nay. Sau vai li clung, nguoi o du dy
bn Iia nlc may:
- Xin clao! - Ti mo Ioi - Tlua, clu Ia canl sal
lruong Brovn plai Ilng a`
137
Iong dung cam & linl yu cuc sng
- Ilai - Ti ngle sau vai giy im Ing.
- A, clau Ia }immy CaIIin dy. Clau mun clu
bil rng clinl clau da vil by In bn nuoc dao y.
Iai im Ing, ri bng ng noi nlu lel:
- Ti bil ma!
Va ri clung li cung noi cluyn vui ve va cln
linl. Truoc Ili gac may, ng Brovn bao li:
- }immy a, li y li cam lly lluong llay clo
cu. Boi vi lai ban cu da lrul bo duoc ganl nng do
su bng bl cua minl con cu vn plai mang no lleo
sul nlung nm llang vua qua. Ti cam on cu da goi
din clo li... vi Ioi icl cua clinl ban lln cu.
Cu cluyn cua }immy giup li can dam gl
sacl lung li lrong 101 Ii Im qua Ilu cua minl. Tuy
plai ml gn lai nm, nlung bu Iai, diu do Iai Ia
ngun cam lung lli lluc li clon clo minl ml su
nglip cluyn loa giai nlung xung dl. Clo du loan
canl lay nguyn nln bl loa ma Ilacl lang cua li
nlo go ri co Ilo Iln dn du di nua, Iuc nao li
cung Iun lm nim ml diu rng: clng bao gio qua
mun d sua clua nlung sai Im d bl du ml cuc
sng moi ca.
Ii Im
Phuong thucc chua khci mci oenh tat,
lci lam, nci oan tam, uu phien va tci lci
cu a ccn nguo i, ta t ca de u n m o mc t tu yeu.
Dc la suc manh tuyet voi de san sinh
va tai tac su scng.
- Iydia Maria CliId
T
i gp gia dinl cua }ane Wlile Ili li buoc
vao nm du lin cua doi sinl vin. Ti va c
y loc clung ml Iop. In du lin li dn nla }ane,
li cam lly Ilng Ili m ap nlu o nla minl, du gia
dinl lo loan loan clng co clul gi ging gia dinl li.
Trong gia dinl li, Ili co bl cu cluyn gi Ilng
lay xay ra, diu du lin va quan lrong nll cn Iam
Ia lim ra nguoi nao plam Ii.
- ua nao bay ra nlu ll nay` - Me li se loi ngay
nlu vy Ili lly nla bp b bn ngn ngang.
- Cai nay clc Ia lai Callerine ll dy! - Cla li se
Ilng dinl nlu vy Ili clic xe loi bi lu lay may rua
clen ngung clay.
Ngay lu li con nlo, my anl cli em li da quen
voi vic ma cl li cua nlau. Clung li da danl ln
ml cl clo vic d Ii: lai ban n.
138
Hal ging lm ln
Nlung gia dinl lo Wlile nay lli Ilng nlu vy.
Ho clng quan lm dn vic ai da plam sai Im gi. Ho
Iuol qua nlung Ii Im cua nlau va lip luc vui ve
sng. Ve dep dang quy y da llm su lrong li vao
cai mua le ma }ane clia lay cuc sng.
Gia dinl Wlile co sa u nguo i con: ba lrai va ba ga i.
M l nguo i con lrai da cl l lu be , co Ie clinl vi ll ma
nm anl em co n Ia i r l g n gu i nlau.
o Ia ml ngay llang bay, my cli em gai cua }ane
va li quyl dinl Iai xe In Nev YorI cloi. Tu IIorida,
noi lo o, dn Nev YorI Ila xa. Iuc y, Amy, con gai
ul lrong nla, moi lron 16. C be moi Iy duoc bng Iai
nn rl lanl din va lao lung Ili duoc Iai xe lrn
duong di. Amy vui ve Iloe lm bng cua minl voi
moi nguoi no gp.
Ban du, cli Saral va }ane llay nlau xem clung
Amy Iai, nlung dn nlung quang duong vng ve, lo
da d Amy lu Iai ml minl. Clung li dung Iai n lrua.
Sau do, Amy lip luc cm Iai. n ml giao I Ili den
do bl In, clng bil do bi ri lay Io dnl Ilng
lrng lly, Amy vn lip luc clay qua. Ml clic xe lai
da dm sm vao xe clung li.
}ane cll ngay luc Ilc.
Ti cli bi xy xal nle. Va diu Ilo Iln nll ma
li plai Iam Iuc y Ia goi v nla }ane d bao lin du. Ml
ml nguoi ban li da lly dau don Im ri, voi b me
}ane, clng bil lo se Ilo Iln dn duong nao.
Kli lai ng ba dn bnl vin, lly ba clung li
nm clung plong lo da m clung li ma Iloc, vua
139
Iong dung cam & linl yu cuc sng
dau don vua mung. Mung vi Saral va Amy con sng.
Saral bi lluong o du con Amy lli bi gay cln. Ho Iau
nuoc ml clo lai c con gai va con cloc Amy vai cu
Ili giup c be lp mang cy nang.
Ho cli noi di noi Iai voi lai c con gai va dc bil
voi Amy: Cac con con sng Ia ba me mung ri!.
Ti lll ngac nlin. Clng ml Ioi lracl moc lay
buc li nao!
Sau nay, co ml In li loi me }ane lai sao lo
Ilng bao gio da dng gi dn vic Amy Iai xe vuol den
do, ba ngm ngui lra Ioi rng:
- }ane da di ri, bac nlo no v cung. Co noi gi cung
clng mang no v Iai duoc. Co n Amy co ca ml quang
doi plia lruoc. Iam sao no sng vui ve va lanl pluc
duoc Ili no cu mang cam giac li Ii Ia clinl no da
gy ra cai cll clo cli minl`
Ba noi dung. Gio dy, Amy da ll nglip dai loc
va da Ip gia dinl. Amy Iam giao vin clo ml lruong
Iluyl ll va lin dang Ia me cua lai c con gai nlo,
dua con du Iong cung mang ln }ane.
Ti da loc duoc bai loc lu gia dinl }ane: vic d
Ii clo ai vi bl cu cluyn gi Ia Ilng quan lrong. i
Ili, no clng co lac dung gi.
140
Hal ging lm ln
Mai mai lui 17
Nhung gict nuoc mt dng cay, xct xa nhat
nhc xucng nhung ngci mc nguoi than chinh
la nhung loi chua kip nci va nhung dieu
chua kip lam.
- Harriel Beecler Slove
N
i dau don cuc d giay vo lm lri li. Gio li
cli con Ia ml con s llng I v ln. Kli
moi dn dy, li cam lly c dc Ia lluong. Ti ngp
clim lrong dau Il va mong lim duoc ai do cam
llng, clia se.
Nlung li da Ilng lim duoc ml su cam llng
nao. Clung quanl li Ia lang ngan lln xac Ilac cung
bi bm gip nlu li. Ti duoc gn clo ml con s va bi
pln vao nlom nlung nguoi Cll vi lai nan giao
llng.
Cai ngay li lu gia coi doi nay Ia ml ngay di loc
binl lluong nlu bao ngay Ilac. Clao i, uoc gi Iuc
y li da cliu di xe buyl! Nlung li da qua ac cam voi
xe buyl. Ti nlo Ia minl da Iam minl Iam my voi
me d Iy xe loi di clo bng duoc.
- Clo con Iai di ma me. Ti nai ni. Ban con dua
nao cung di xe loi ca ma co sao du.
141
Iong dung cam & linl yu cuc sng
Kli clung reng Iuc 2 gio 30 plul cliu, li qung
vi sacl vo vao ngn lu cua minl va lu nlu: Minl
duoc lu do dn sang mai!.
Ti clay nlanl dn cl du xe, lung cli voi y
ngl se duoc ngi sau lay Iai clic xe loi va mun Iam
gi voi no lli Iam.
Tai nan xay ra nlu ll nao gio dy Ilng con
quan lrong nua. Ti da Iam diu dai dl plong xe rl
nlanl va lr lai Iang Iacl. Nlung Iuc y li Iai dang
clo rng do Ia su ln luong lu do cua minl va Iy do
Iam diu Iloai lra. iu cui cung li con nlo Ia li
moi vua clay ngang qua ml ba cu co ve nlu dang di
rl clm. Ri li ngle ml ling va clam Ion, nguoi li
bi clao dao Ilung Ilip. King va sl llep vng ra
Ilp noi. Toan lln li nlu bi In nlao ca In. Ti
ngle ml ling llel Iinl loang lu clinl ming minl
va ri Ilng bil gi nua ca.
Bng nlin li linl dy, clung quanl loan loan
im Ing. Ml nln vin canl sal dang dung plia lrn
li bn canl ml bac s. Toan lln li dy lluong licl.
Ca nguoi li dm mau. Nlung manl Iing vun nlon
lol gm Ilp lln li. iu Ia Iung Ia li Ilng cam
lly dau don gi ca. Nay, dung Ieo lm vai plu Iin ml
li nlu vy clu! Ti Ilng ll cll. Ti cli moi 17
lui. Ti nay li con co len voi ban gai li nua. Bao
nliu diu llu vi lrong cuc sng con dang clo doi li
plia lruoc. Ti vn clua llu luong ll ma. Klng!
Klng! Ti Ilng ll cll duoc!
R i nguo i la d l li va o lrong m l ca i l c. Gia dinl
d n nl n da ng li. Ta i sao nguo i lln pla i clu ng Ii n
142
Hal ging lm ln
li lrong linl lra ng nlu ll na y` Ta i sao li pla i nlin
va o m l cu a me Ili me dang pla i duong d u vo i n i
dau Ilu ng Ili p nl l lrong cu c do i minl` Cla lrng
gia so m l n di. Cla no i vo i nguo i da n ng lru c o d y:
- Vng! o clinl Ia con lrai clung li.
am lang cung lll Iy Ia. Ti lly ll ca lo lang
va ban be di v plia quan lai minl nm. Ho nlin li
bng di ml bun ba nll ma li lung lly. Ml vai
dua ban li Iloc sul sui. Vai c gai so vao lay li va
nuc no quay di.
Ai do Iam on danl lluc li dy! Ti xin cac nguoi.
Hay dem li ra Iloi cl nay. Ti Ilng ll cliu dung
ni Ili nlin lly cla va me dau Il nlu ll. ng ba
li suy sup, buoc di Ilng vung. Anl cli em li llo
lln nlu nlung bong ma va cu dng nlu nguoi may.
Moi nguoi bang loang. Klng ai lin duoc cluyn nay.
Clinl li cung Ilng lin.
Iam on dung cln li! Ti Ilng cll!
Ti co nliu cluyn plai Iam! Ti mun cuoi dua
va clay nlay lro Iai.
Ti mun ca lal va nlay mua. Iam on dung cln
li duoi Iop dl Iia!
Con lu a n u Tluo ng clo con llm m l co l i
nu a, con se Ia nguo i Ia i xe c n ll n nl l lrn ll gio i na y.
Tl ca nlung diu li mun Ia lay clo li llm
ml co li nua.
Iam on di Tluong , con cli moi 17 lui lli.
143
Iong dung cam & linl yu cuc sng
144
Hal ging lm ln
Ngun dng vin
M
l s nlung cu cluyn v su llanl cng v
dai nll lrong Iicl su du xul plal lu ml
Ioi dng vin lay su lin luong cua ml nguoi yu lay
ml nguoi ban dang lin cy. Nu Ilng nlo ml nguoi
vo co nim lin manl me nlu Soplia, clung li ln da
Ilng Iil I giua nlung ln lui v dai cua nn vn
loc My cai ln NallanieI Havllorne.
Ml ngay no Ili NallanieI dau Il di v nla va
bao voi vo rng ng vua bi ml vic, ba da Ilin ng
ngac nlin bng ml cu noi pln Iloi.
- Tl lli gio anl da co lloi gian d vil sacl ri!
- I, ng dap lrong su Io Ing, nlung clung la
se sng bng cai gi Ili anl dang vil`
Truoc su ngac nlin cua clng, Soplia mo ml
ngn Ieo va rul ra ml s lin dang I.
- Lm Iy s lin do o du vy` ng Ia In.
- Lm vn Iun bil rng anl Ia ml llin lai. Ba
bao Lm da bil rng ml ngay nao do anl se vil nn
ml Iil lac. Clo nn mi lun em da giu Iai ml il
lrong s lin clo anl dua clo em. Cl nay du clo
clung la sng qua ml nm.
Voi su lin luong va Iy vong cua vo, NallanieI da
clo ra doi ml lrong nlung liu lluyl v dai nll cua
vn loc My: Clu A mau do.
145
Iong dung cam & linl yu cuc sng
Giai diu luyl voi
Het thay chung ta deu la nhung thien than
mct canh, va chung ta chi oay duoc khi cm
cht lay nhau.
- Iuciano De Creselenzo
M
u a xun nm 1983, ba Margarel IalricI, m l plu
nu da den, lo i lrung lm nguo i gia c don o
Soulleasl d lleo l p cluong lrinl v l Iy lri Ii u. Kli duo c
gia m d c d n di llm co so v l cl l, ba Margarel b ng su ng
Ia i, nlin lrn lrn va o cy da n piano lrong go c plo ng. B l g p
a nl m l y, ba gia m d c lo i:
- Co diu gi Ilng n voi ba clng`
- Klng, ba Margarel dap Ile, cli vi no goi In
nlung Iy uc xa xua. Truoc Ili bi dl quy m nlac da
Ia Ie sng cua doi li.
Ri nguoi cuu ngl s duong cm y lu Iu I v
nlung Iloanl Ilc llng loa lrong su nglip cua
minl. Nlin ban lay ba Margarel bung llong, giam
dc dl nlin bao ba lay ngi doi clul xiu. Ial sau, ba
quay Iai cung voi ml plu nu dang nguoi llp be, lay
clng gy, loc bac lrng, deo Iinl day cm. o Ia ba
Rull Lisenberg cung lung cloi dan piano va lung
doan luyl m nlac sau con dl quy. Hon nua, cung
ging nlu ba Margarel, ba cung Ia ba ngoai, ba goa va
cung lung bi ml con. iu Ilac bil giua lo Ia mi
nguoi du con Iai ml ban lay Iloe manl: ba Rull lay
plai va ba Margarel lay lrai.
- Ti co cam giac Ia lai ba se Iam nn diu Iy diu.
Ba giam dc giai llicl.
- Ba co bil ban Van-so cua Clopin Ilng` Ba
Rull loi. Ba Margarel gl du.
Tl r i ca lai sa l ca nl lrn cli c gl da i. M l ba n
lay da den vo i nlu ng ngo n da i g y gu c, va m l ba n lay
da lr ng, ng n ngu n, lro n lria Iuo l llon llo l lrn plim
da n. Ho d m clim lrong ll gio i cu a ring minl, qun
b ng di su li n di n cu a nlu ng nguo i xung quanl.
K lu do, lo nlu linl voi bong mang dn ling
dan du duong loi lang lriu Ilan llinl gia. Trn man
anl nlo, lai nla llo, lruong loc, lrung lm pluc li
cluc nng, vin duong Iao. Cng clung Iun ngn ngo
lruoc linl anl ban lay v dung cua ba Margarel
quang sau Iung ba Rull, va ban lay yu dui cua ba
Rull Ing Ie dl In dui ba Margarel. Tluong lli, ban
lay Iloe manl cua ba Rull di nl con ban lay Ianl In
cua ba Margarel lli danl dm lleo. Dao du Ia
Clopin, Bacl ri dn Beelloven nlip nlang lon ca
lrong mo. Ba Margarel sung suong bao:
- Am nla c cu a li bi cuo p di nlung bu Ia i li co Rull.
Ba Rull im I ng, Ilo e m l a nl In ni m la nl plu c.
o Ia cu cluyn v lai nguoi plu nu by gio lo
lu goi minl Ia Lvory va Ivory (g mun va nga voi lai
vl Iiu Iam nn clic dan piano).
146
Hal ging lm ln
Vi ngol linl yu
Yeu cc nghia la khcng oac gio nci
hci tiec.
- Lricl SegaI
A
nl gp cli lai ml bui lic. Hm y lrng
cli lll Ing Iy. Bao nliu clang lrai Iicl
Iam dn bl cluyn voi cli, con anl, rl di binl
lluong va Ilng ai llem clu y dn. Kli bua lic gn
lan, anl buoc dn moi cli di ung ca pl. Cli rl ngac
nlin, nlung vi plep Iicl su, cli cung nln Ioi.
Noi lo ngi Ia ml quan ca pl xinl xn. Bn canl
cli, anl qua bi ri dn ni clng noi duoc Ioi nao. Cli
lly Ilo cliu va co y dinl ra v. Bl clol, cli ngle anl
cl ling noi voi nguoi bi ban:
- Anl mang clo li ml clul mui, duoc Ilng`
Ti mun pla vao ca pl.
Moi nguoi lrong quan dua ml nlin v plia anl.
Ml anl do bung, nlung anl vn binl llan bo mui
vao lacl ca pl cua minl va cm In ung.
- Tai sao anl Iai co so llicl nay` Cli lo mo loi.
147
Iong dung cam & linl yu cuc sng
- Hi con be, gia dinl li sng o gn bin va li rl
llicl ra bin cloi dua Anl ngp ngung dap Ti bil
cam nln vi mn clal cua bin, no ging y nlu vi cua
ca pl pla mui nay dy. Va mi Ili dung ca pl
mui, li nlu duoc nlc nlo dn lui llo, dn qu nla
cua minl. Ti nlo qu li Im! Ti nlo song lln
minl, lo vn con dang sng o do Noi dn dy, ml
anl uon uol.
Trong Iong cli clol dng In ml nim xuc cam
su sc. o Ia nlung linl cam cln llanl, xul plal lu
ln day Iong anl. Ml nguoi dan ng co ll I v ni
nlo nla cua minl clc ln Ia nguoi rl yu ma i m,
bil quan lm va co lracl nlim voi gia dinl. Va ri cli
cung bl du I v qu nla xa xi cua minl, v lui
llo va gia dinl minl. Cuc noi cluyn lll su llu vi
va do cung Ia dim Iloi du ll dep clo cu cluyn
cua lai nguoi.
Ho lip luc lo len. Cang Iuc cli cang nln ra anl
ging nlu mu nguoi ma cli lng mo uoc: bao dung,
ll bung, nng m va cn lrong. Ml clang lrai dang
yu nlu ll ma suyl nua cli da quay Iung d Io ml!
Tl ca Ia nlo Iy ca pl mui cua anl!
Ri cluyn linl cua lo cung din ra nlu bao
cluyn linl dep Ilac: nang cng clu a Il ln cung
clang loang lu va lo sng lanl pluc bn nlau. Va cu
mi In pla ca pl clo anl, cli Ilng qun bo vao
ml il mui vi cli bil do Ia so llicl cua anl.
Bn muoi nm sau, anl qua doi va d Iai clo cli
ml Ia llu:
148
Hal ging lm ln
Lm yu!
Mong em la y lla llu clo anl vi anl da no i d i em.
Va do cung Ia Ioi noi di duy nll lrong sul cuc
doi anl ca pl mui. Lm con nlo In du lin clung
la gp nlau Ilng` Iuc do anl da qua li lp. Tll
ra anl mun goi ml il duong, nlung Iai goi llanl
mui. Tll Ilo d clua Iai nn anl danl Io di va bia
ra cu cluyn v ca pl mui. Anl da clng l ngl
rng clinl diu do da dua clung la dn voi nlau! a
bao In, anl mun llu lll voi em v diu y, nlung
anl so... Iuc nay dy, bil minl sp xa nlau mai mai,
anl Ilng con lly so nua Ili llu lll voi em diu
nay: anl Ilng l llicl ca pl mui. Vi cua no moi
Ilung Ilip Iam sao! Nlung anl da ung no clo dn
cui doi I lu Ili anl bil em. Anl Ilng cam lly n
ln v nlung gi anl da Iam clo em. uoc sng bn em
Ia nim lanl pluc Ion Iao nll lrong cuc doi anl.
Nu duoc sng ml In nua, anl vn se mun co em
bn minl, clo du anl co plai ung ca pl mui llm
sul ml cuc doi nua.
Nuoc ml cli uol dm ca lrang llu.
Ml ngay no, co nguoi loi cli:
- Vi cua ca pl mui nlu ll nao nli`
- Ngol Im Cli dap.
149
Iong dung cam & linl yu cuc sng
Clic binl vo
Hanh phuc dcng hanh noi tnh oan.
- Iam Brovn
N
i bl lrong s nlung d lrang lri va nlung
mon nu lrang lrung bay lrong plong cua
ml c be 15 lui Ia ml clic binl bng gm mau
xanl da lroi, co ve linl nlung bng loa mau sc sc
so. o Ilng plai Ia ml clic binl dep va nguyn
ven. No da bi ran nul o nliu noi. Du clu nln cua
clic binl da Ip glep cn lln nlung manl vo Iai,
nlung nlin lu xa nguoi la vn co ll lly nlung vl
nul cli clil cua no. Nu clic binl y co ll cl duoc
llanl Ioi lli no se I clo ban ngle v cu cluyn
cua lai c gai va linl ban luyl voi giua lo.
Amy va }une quen nlau lrn ml cluyn bay Ili
lai c be cung lleo cla lu BangIoI lro v nla lai
ng b vn Ia di lac Iam n cua nlau va lo dn
BangIoI d llam du ml cuc lop. }une ngi o plia
sau Amy. Kli bay duoc nua quang duong, Amy ngp
ngung quay Iai va dua clo }une ml binl loa mau
xanl da lroi bng gm. Cu cli y luy Ilng lrang
150
Hal ging lm ln
lrong Im nlung voi lai c be diu do da duoc xem
nlu ml Ioi gioi lliu va ml vl Iy nim danl du
clo linl ban cua lo. }une nln Iy mon qua ri ca lai
du nlin nlau cuoi ben Ien. Tl Ia ngay lm y, linl
ban gian di giua lai be gai cung bn lui, Amy va
}une, da duoc giao Il.
Nliu nm lri qua, Amy va }une cung nlau Ion
In. Ho cloi clung, loc clung va Ie duong nlin, lo
lro llanl nlung nguoi ban lm giao, lin cy nll cua
nlau. Bo vai cua Amy Ia noi d }une guc du vao Iloc
nuc no, I I v ni dau bun Ili con clo nlo cua c
be bi cll lrong ml lai nan xe loi. Iuc Amy bi moi
nguoi cl giu Ili c lruol le lrong ml bui lli nng
Iliu ll duc dung cu, }une da co ml ngay bn canl
Amy d clia se va bnl vuc ban minl. Kli }une bo nla
ra di vao nm In 10 lui sau ml cuc cai va voi me
minl lli clinl Amy da Iluyn }une quay v nla. Va
}une da Ia nguoi an ui Amy Ili nguoi clu lln yu cua
c be qua doi. }une da lro llanl ml pln cua Amy va
nguoc Iai, Amy cung clim ml vi lri quan lrong
Ilng ll llay ll lrong cuc sng cua }une.
Tl nlung cu c do i v n d cl ng bao gio m a i,
pl ng I ng nlu m l lla m loa l ng. Nguo i la llay d i
Ili d n lu i lruo ng lla nl co ll l l lon lo c cu ng co
ll x u di. i Ili, nlu ng llay d i na y Ilo Io ng duo c
cl p nl n. Va ngay ca nlu ng linl ba n d c bi l nl l
cu ng co ll d vo . Nm 14 lu i, Amy b l d u co ba n
lrai. O Iu a lu i na y, d i vo i Amy, ba n lrai du ng Ia m l
mo n qua lro i clo. Amy da nl l l llo i gian le n lo vo i
nguo i ba n lrai va ca ng nga y ca ng il g p }une. Du ll y
151
Iong dung cam & linl yu cuc sng
Io ng bi l n lluong, }une v n Iun c g ng llng ca m
vo i ba n minl. C v n co m l bn Amy sau m i I n Amy
ca i va vo i ba n lrai va c n d n c d gia i lo a n i bu n.
Co n Ili }une c n d n Amy lli c Ia i dang m ma i o l n
du du vo i anl ba n cu a minl. Va cu ll , Amy v n v
lm va li p lu c lru l ga nl n ng uu pli n In }une. n
m l nga y, qua bu n va ll l vo ng v lla i d llo o cu a
ba n minl, }une da go i Amy sang nla minl d no i
cluy n. Trong Ili }une c g ng ba y lo nlu ng Ilo Iln
va uu lu cu a minl Amy da Ilng lle m ngle ma co n ga l
pl l Io i c.
- Cluyn y noi sau di.
Sau do Amy loi y Iin }une v vic c nn mua
qua gi clo ban lrai nln dip nua nm ngay lo quen
nlau. Tlai d do cua Amy nlu giol nuoc cui cung
Iam lran Iy. }une Ilng ll cliu dung llm duoc nua.
Bao nliu gin du, dau Il, oan lon va lll vong cll
clua lrong c bao ngay clol dng lrao, c oa Iloc va
Ion ling voi Amy.
- Cu coi lo Ia gi clu, Amy` Ia ban cu lay cli Ia
ml con clo be nlo cua cu` }une noi lrong nuoc
ml. C ly vong Ia Amy se liu ra va xin Ii minl.
Nlung Ilng. Amy lim cacl clng cl va lel Iai
}une. Tinl ban gn bo lrong 10 nm cua lo dang lan
dn lruoc ml lai c gai. Clng ai lrong lo mun cuu
van linl linl.
- ung dy, }une! To cm glel cu! - Amy lel In.
Con gi d noi nua! }une xoe lron di ml uol dm
152
Hal ging lm ln
nlin sung Amy. Amy quay pll di, dung dung buoc
ra Iloi plong }une, Ieo canl cua dong sm Iai sau
Iung minl. Clic binl gm mau xanl da lroi lrn I
Ic Iu ri roi xung san, vo lan llanl nliu manl.
Nuoc ml gian giua, }une quy xung san nll In lung
manl vo. Tl Ia ll. Hl ri nlung ling cuoi Iluc
Ilicl lrong veo cua lai dua. Hl ri nlung bui lan
gu, nlung bua lic Ieo dai plai ngu Iai nla nlau. Va
cung ll ri nlung In lai dua luyn lluyn bl ln
lrn din lloai... Hl lll ri! Tinl ban 10 nm da vo
lan lanl nlu clic binl ma }une da nng niu nlu bau
vl sul bao nliu nm, clic binl luong lrung clo ll
ca nlung gi luyl voi nll cua linl ban.
Ni dau ml di nguoi ban lln nll, ml di nguoi
minl lin luong nll con dau xol lon ca vic bi ngan
vl dao dm. }une guc nguoi lrn gl nuc no. y
Ilng plai Ia cluyn cai nlau ngo ngn nlung di
Iuc vn xay ra giua c va Amy. In nay qua di lrm
lrong va Ilo Iong loa giai. Ml cam giac lrng lrai
Ilung Ilip clim ngu lrai lim }une. C bil linl cam
gn bo giua lo cli con Ia con s Ilng lo luong. C
cung bil clng cacl nao co ll lan gn Iai duoc. Tl
ca da Il lluc.
Nlu ng nga y sau do , Ili g p nlau o lruo ng, ca
}une va Amy d u Ia nl Iu ng va cu xu vo i nlau nlu
nguo i xa Ia . Klng Iu sau I n ca i va do , Amy clia lay
nguo i ba n lrai cu a c. }une bi l Iu c y Amy dang c n
minl nlung ca lai d u buo ng binl, li p lu c giu lla i d
bng gia va xa ca cl vo i nlau. Amy Ilng lla llu clo
nlu ng Io i I l l i d c a c cu a }une. Va ca }une, c cu ng
153
Iong dung cam & linl yu cuc sng
Ilng lim duo c lrong lra i lim ngu i Ia nl cu a minl m l
clu l loi m na o d co ll lla llu clo Amy. V l lluong
ll xa c va n i dau linl ll n d u c n d n llo i gian d
clu a Ia nl. Cu ng gi ng nlu cli c binl g m v y. Nlu ng
ma nl vo cu a no v n n m nguyn lrong ngn Ie o cu a
}une. D u r ng co ll g n clu ng Ia i vo i nlau, va du c n
ll n d n du, nlu ng v l nu l v n co n do . M l cli c
binl da vo Ilng bao gio co ll I y Ia i su nguyn ve n
nlu lruo c duo c.
Ml nm lri qua. n ngay sinl nll cua }une,
llay vi vui suong va lanl pluc, }une Iai lly bun. C
nlo Iai ngay sinl nll In llu 14 cua minl, ml llang
lruoc Ili cuc cai va nglim lrong xay ra. Ngay lm
do lll luyl, c va Amy da rl vui ve bn nlau. Ho cu
Iluc Ilicl cuoi mai v nlung diu clng du vao du
ri Iao vao gianl n voi nlau. Ho da cung ll nguyn
rng linl ban cua lo se mai mai Ilng bao gio di
llay. Nlung giol nuoc ml llm dm su ngol ngao In
dng cay dng In lrong Iloe ml cua }une. C vn
con nlo linl anl c be Amy 4 lui dang clia clic
binl mau xanl v plia c.
Co li ng clung reo. }une b l d y va cla y ra cu a.
C dang clo nguo i cli lo cu a minl d n. Ca nl cu a mo
ra. }une cu ng do ca nguo i. Amy dang du ng la i nguo ng
cu a, lay c m m l go i qua nlo .
- To cli mun noi rng lo...
Hai nguoi ban lln cu nlin nlau, cam xuc cua ca
lai dang plan cliu lrn guong ml cua nlau.
154
Hal ging lm ln
- Cl...u...c si...nl nll vui ve, }une.
Cu i cu ng lli Amy cu ng I p b p xong du cu. C
giu i mo n qua va o lay }une r i cla y nlanl ra duo ng-.
}une ca m ll y co di u gi do lli llu c minl du i lleo
Amy, nlung c v n du ng yn. Tlay va o do , c nle
nla ng Ile p cu a Ia i.
V dn plong minl, }une ngi xung giuong va
mo mon qua ra. o Ia ml clic vong deo lay. inl
vao do Ia ml manl giy gli lang clu: }une lln
mn, Cluc Mung Sinl Nll llu 15. Amy, va plia
cui Ia cu lai bul To xin Ii. Cli von ven co ba lu. Ba
lu don gian ma dong dy nim vui lrong lrai lim }une.
C nlc din lloai va goi Amy. Cung Iuc lrong du c
nlc minl Ia plai lan gn Iai clic binl vo. Clo du no
se Ilng bao gio co ll loan lao nlu cu, nlung ml
clic binl Ilng loan lao vn ll lon ml clic binl
vo nal.
155
Iong dung cam & linl yu cuc sng
B d cua ba
I
uc nlo, b d ba mc Iun Ilin li lly
suong sung. Ti mun ba n mc ging my vi
bac s, Iul su clu Ilng nlu cacl li lrng lly ba
vao nlung sang oi buc Ili ba lluc dy som d clin
lrung clo li va me.
Ba ua mc clic qun jeans cu mem, voi nlung
du dao nlip o dung qun, va clic ao vai voi lll
nliu moc Iloa, gai du llu bul vil, lluc Ia, ml
Iinl, co-I, luc-no-vil o cac lui. Giay cua ba Ia Ioai co
mui bng llep, rl Ilo coi ra nn li llinl lloang coi
giay gium ba mi Ili ng di sua may Ianl v. Ma ngl
nglip cua ba cung Iam li lly xu l gl gom.
Tuy vy, vi lay con Ia con nil nn li lluong Ien
vao plong ba, bl cluoc mc d cua ba va sm soi
lruoc guong. Tri luong luong cua li bin ao ba llanl
ao cloang cua vua, va dy lll Iung llanl bao sung
cua Iinl. Ti lluong mc ao Iol cua ba di ngu. Clinl
nlo cai mui m li quen lluc lrn c ao ba ma li
lrn al duoc ni so bong li cua minl. Nlung dn my
nm gn dy li bl du uoc cli ba ban quacl mo qun
jeans di d di Iy qun IaIi va llay nlung di giay c
156
Hal ging lm ln
I s bng giay d plng lop lloi lrang lon. Ti cung
lli Ilng mc d ba Ili di ngu. Va cui cung lli mo
v ml nguoi cla Ilac.
Ti d Ii clo cacl n mc cua ba da gy nn
nlung lll bai lrong doi minl. Kli bi bon con lrai bl
nal, li cu mong clung nlin lly ba di non cao bi,
coi lrn va dn clo di dao. Ti cam luong nlu bon con
gai cuoi nlao li vi lly ba li mang di giay den xi lu
xen co. Gia dinl bon no llu nguoi Ilac cl lia bai co
(li lin clc Ia lo n mc cung dep lon ba li), lrong
Ili ba lui no llanl lloi dao du lluyn lrn vinl, din
ao Ien mau vang clanl va di giay xng-dan dl lin.
Ba cli mua co lai b d vel lrong doi. Ba llicl n
mc sao clo lloa i mai d co ll d dang clui xung
gm xe. Tl nlung, vao lruoc ngay Ii nim 20 nm
ngay cuoi cua ba me, ba cung li loi lim Sears cua
lang qun ao ni ling lrong vung. Sul bui lrua ba
llu ll b nay dn b Iia. Mi b, ba du buoc dn
lruoc guong, mim cuoi va gl du, loi gia ri Iai di lim
b Ilac. Co Ie ba llu dn ca cluc b lruoc Ili Iai xe
qua ml cua lang giam gia va mua ngay ml b ma
clng cn plai llu. Ti lm do, me li mai xuyl xoa Ia
ba clua lung lly nguoi dan ng nao dep lrai lon ll.
Song, lm ba mc b d y di du I plal lluong
Iop 8 cua li lli li uoc gi ba o nla con lon. Sau bui
I (li duoc clon Ia Hoc sinl Iu lu loan din), ba vua
llay b d bac mau vua Ilen ngoi llanl licl cua li.
Kli ba vao ga-ra d rua xe, li danl bao noi ll voi ba
v diu bi coi nlu sai lrai da si nluc li o lui 14.
157
Iong dung cam & linl yu cuc sng
- Tai sao ba Ilng n mc lu l nlu ba cua my
dua ban con` Ti cll vn.
Ba sung sl nlin li voi anl ml dau bun, c lim
cu lra Ioi. Ri lruoc Ili di Ilul vao ga-ra ba noi:
- Ba llicl b d cua minl.
n Ili clinl cln lon, li nglim ra rng bon
con gai lranl ne li Ilng plai vi ba li, ma clinl vi
li, con lrai cua ng. Ti nln ra cu noi cua ba li lm
do ro rang lam y Ia: Co nlung llu quan lrong lon
qun ao bn ngoai, va ba Ilng ll liu pli dng xu
nao clo ban lln boi vi con cn nliu llu. Ba clng
cn noi llm Ioi nao, nlung li liu ba mun noi: Ba
ly sinl d cuc doi con sau nay se Ila lon cuc doi
ba.
I ll nglip lrung loc cua li, ba dn du lrong b
d me moi mua li sang som. Klng liu sao ba co ve
cao rao dep lrai va b v lon nlung ng b Ilac. Kli
ba di ngang, lo nluong Ii clo ba d nlin Ilng
plai vi b d ma vi con nguoi ba. Nln lly su lu lin
lrong dang ve duong loang va nim lu lao lrong ml
ba, cac bac s va Iul su cu xu voi ba lll Iicl su va lrn
lrong. Sau do v nla, ba cl Iy b d lm lluong nll
cua lim Sears y vao lu. Va mai clo dn I lang cua
ba, li Ilng bao gio lrng lly no ml In nao nua!
Ti Ilng bil ba da mc d gi Ili ml. Nlung Iuc
y ba dang Iam vic nn l ln Ia ba dang mc b d
ua llicl cua minl. iu do an ui li nliu Im. Me
dinl lm Iim ba lrong b d cua lim Sears, nlung li
158
Hal ging lm ln
lluyl pluc me goi dn nla lang I cai qun jeans cu,
clic ao vai va di giay son mep cua ba.
Bui sang lm lang I, li Iy dao nlip duc ml I
lrn dy lll Iung cua ba clo no vua voi eo minl.
Xong, li mc b d lim Sears cua ba vao. Tlu ll can
dam, li nlin minl lrong guong. o! Ngoai lru b d,
dang ve li moi nlo be va lm lluong Iam sao. Ml In
nua, nlu lloi llo u, b d Iai Iung llung plu In lln
linl com nlom cua li. Mui cua ba Iai pla In mon
lron Ilun ml li, nlung Ilng ll nao an ui li
duoc. Ti Ilng clc Im v voc nguoi cua ba li da
Ilng con Ia llng be nng ni lu Iu ri. ung Ing
lruoc guong, nuoc ml dng lrao, li c luong luong ra
minl se nlu ll nao lrong quang doi sau nay
nlung ngay li se Ion In lrong b d cua ba.
159
Iong dung cam & linl yu cuc sng
Kli ban vi va
(Chu thch: Thi im trong cu chuyn la nm 1945, khi My
tha bom nguyn t xung thanh ph
Hiroshima cua Nht Ban.)
H
ai cla con nla no sinl sng bng ngl Iam
nng lrn ml manl dl nlo o min qu.
Mi nm, lo Iai danl xe bo nliu dol In llanl pl
gn do d ban rau qua, nlung llu lo lu lay lrng.
Ngoai lru vic cung danl lanl va sng clung duoi
ml mai nla, lai cla con lo lu nlu clng co dim gi
ging nlau. Nguoi cla Iun binl lm lruoc moi vic
con nguoi con lrai lli Iuc nao cung vi vang.
Ml bui sang linl mo no, lai cla con lluc dy,
cll lang In clic xe bo d bl du ml cuc lanl
lrinl dai nlu moi Ili. Anl con lrai linl lrong du rng
nu lo di voi lc d nlanl lon va Ilng ngli qua
dm, cli sang som lm sau lo se loi duoc clo. Tl Ia
anl dung roi Iin luc lluc con bo, li no buoc mau
lon.
- Tu lu lli, con a! Nguoi cla bao Tu ln se
giup con sng Iu lon dy.
- Nlung nu clung la dn clo som lon nlung
nguoi Ilac, clung la se co nliu co li ban lang gia
cao lon. Anl con lrai cai.
Nguoi cla Ilng dap. ng Ieo sup clic non
160
Hal ging lm ln
xung cle ml va ngu lai cl cua minl. Tly ll anl
con lrai cang buc minl va Ilo cliu, anl c lluc con bo
di nlanl lon nua.
Bn gio sau, lo di ngang qua ml ngi nla nlo.
Nguoi cla lluc gic, mim cuoi va noi:
- Toi nla clu con ri. Clung la gle vao loi llm
clu y ml ling.
- Nlung clung la da lr ml gn ml gio ri. - Con
lrai ng cau nlau.
- Tr llm vai plul nua cung clng sao. Clu va b
Ia cl rul llil, co my Ili gp duoc nlau du. -
Nguoi cla clm rai dap. Ri lo dung Iai va gle vao
ngi nla.
Clang lrai lre cang sl rul va luc l i Ili lly cla
va clu ngi luyn lluyn cuoi noi. Gn ml ling sau,
lai cla con anl lu gia nguoi clu va lip luc In duong.
Iuc nay, dn plin nguoi cla cm Iai. Kli dn ml nga
ba, nguoi cla queo xe sang plai:
- uo ng bn lay lra i ng n lon ma b Nguo i con no i.
- B bi l, nlung duo ng bn lay pla i de p lon nli u.
- Clng Ie b Ilng bil quy lloi gio a` - Clang
lrai lre ml Iin nln.
- , b quy lloi gio Im clu! Clinl vi ll b moi
mun ngm nlin canl dep va ln luong lron ven mi
giy plul.
Con duong ma nguoi cla di co nliu Iluc un
quanl, bng xuyn qua nlung dng co lll dep moc
dy loa dai va co ca ml dong sui mal lrong clay doc
161
Iong dung cam & linl yu cuc sng
lleo - ll nlung nguoi con lrai da d Io ml dip ngm
nlin plong canl dep y. Anl ngi nlp nlom bn
lrong xe, Iong bn cln va ll suc Io Ing vi so dn lr.
Anl cung Ilng nln lly canl loang ln lm y
moi dep Iam sao!
Troi sp li, lai cla con dn ml noi lrng nlu
ml Ilu vuon Ilng I dy luong sc. Nguoi cla
Iloan Iloai lil llo luong llom Iam xao xuyn Iong
nguoi cua nlung bng loa, Ing ngle ling sui roc
racl va d xe Iai.
- Clung la se ngu Iai dy. - ng Iloan Iloai noi.
- Tu gio lro v sau con Ilng bao gio di cung voi
b nua. - Anl con lrai luc li noi - B lli cli llicl ngm
loang ln va xem loa lon Ia Iim lin!
- Ta i sao Iai Ilng nlu ll clu, do clng plai Ia
nlung diu dep nll ma lu lruoc dn gio con vn noi
dy sao`
Vai plul sau, ng llip vao gic ngu. Trong Ili
con lrai ng nlin mai nlung ngi sao Ip Ianl lrn bu
lroi, mong clo dm clong qua. m nlu dai v ln va
nguoi con lrai clng l clop ml.
Truoc Iuc ml lroi moc, clang lrai lre nlanl clong
danl lluc cla anl dy. Ho Iai lip luc di. Sau Ili di
duoc Iloang ml dm, linl co lo gp ml nguoi nng
dn di duong - ml nguoi xa Ia - dang c Ieo clic xe
ra Iloi ml vung Iy.
- Clung la giup ng y ml lay di nao. - Nguoi cla
gia lli llm.
162
Hal ging lm ln
- ml lloi gian nua a` - Clang lrai nlu mun
ni doa In.
- Con bol cng llng ml clul di, co ll clinl con
cung dang bi Iel vao ml vung Iy nao do. Clung la
nn giup do nguoi Ilac Ili lo cn - dung qun diu
do con a!
Anl con lrai du ng xe ma lrong Io ng l l su c lu c
gi n.
Kli lo giup nguoi nng dn Iia Ieo duoc clic xe
Iloi cl Iy lli da gn lam gio sang. l nlin, co ml
vung anl sang rl Ion Ioe In nlu mun lacl di bu
lroi ra. Sau do Ia ml m llanl ngle nlu ling sm. O
xa plia bn Iia ngon di, bu lroi lro nn li den.
- Clc Ia lrong llanl pl co mua dng Ion. -
Nguoi cla doan.
- Nu clung la nlanl cln lon, co Ie gio nay
clung la da ban gn ll lang ri - Nguoi con Im bm.
- Binl lnl di... con se sng Iu lon, va con se ln
luong cuc sng duoc nliu lon. - ng gia nle nlang
Iluyn nlu con minl.
Kli lai cla con ng dn duoc ngon di ma lrng
xung se lly loan canl llanl pl, lroi da x cliu.
Ho dung Iai va nlin xung plia bn duoi ml Iuc Iu.
Klng ai noi voi nlau ml Ioi nao. Cui cung, clang
lrai lre dl lay In vai cla anl ri noi:
- Con da liu nlung Ioi b noi ri.
Ho quay clic xe Iai va bl d u lro v nla, roi xa
cai llanl pl co ln Ia Hiroslima cua Nll Ban.
163
Iong dung cam & linl yu cuc sng
Bai loc v cacl
clp nln
M
i In lll vong lay gp lll bai lrong cuc
sng, li Iai ngl dn cu cluyn cua ml
cu be gn nla.
Ngay do, cu be dang lranl lai voi cac ban cung
Iop clo ml vai din lrong vo Iicl cua lruong. Me em
noi voi li rng em da dl ll lm suc vao vai din llu
nay, mc du lrong llm lm ba bil con lrai minl
Ilng co nng Iliu din Iicl. n ngay nla lruong
quyl dinl clon ai vao vai, li lleo me em dn lruong
d don em sau gio lan loc.
Vua nlin lly me, em clay vi ngay dn, di ml
sang Iong Ianl ngp lran lanl din va llicl llu:
- Me oi, me doan llu xem nao`
Lm Ia loang In va Ilng ll clo duoc, bng
giong ln ln, xuc dng, em noi Iun cu lra Ioi ma
sau nay lro llanl bai loc clo li:
- Con duo c c clo n Ia nguo i v lay va reo lo , me a !
164
Hal ging lm ln
Nguoi clia se
voi nguoi Ilac
nliu nll
Tnh yeu la tat ca mci dieu. Dc la cha
khca cua cucc doi va anh huong cua tnh
yeu lam lay dcng ca the gioi.
- Kluyl danl
M
l ll y gia o Io n lu i da I Ia i cu c lli
ma co I n ng duo c mo i Ia m gia m
Ila o. Mu c dicl cu a cu c lli Ia lim xem du a lre
na o co Io ng quan lm d n nguo i Ila c nl l.
Nguo i doa l gia i cu c lli na y Ia m l c u be mo i
b n lu i.
Gn nla cu be co lai vo clng gia Iun yu
lluong va nuong lua In nlau. Clo dn ml ngay Iia,
Ili ba cu qua doi, ng cu bun dau Iln xil. Nlin
lly ng cu dau don, cu be di qua nla va Ieo vao ngi
lrong Iong ng cu, va cu ngi yn o do. Kli me cu be
loi cu da noi gi d an ui ng cu, cu be lra Ioi:
- Con clng noi gi ca, con cli giup clo ng Iloc
duoc lli ma.
165
Iong dung cam & linl yu cuc sng
Muc Iuc
k, a|ca |a c|acq o|ca q|ac a/...
G|a |/ caa ||a ||ac| 1u
cc m6| cqa,... 11
!|c |6| |ac| 1s
k|6cq oc 1
C6| c caa sa |accq ||ac| 1?
acq oac q|c |a oc acc mc zu
V6| cqa, |a m6| mcc aa z4
C|ao cac| acc mc zs
u|acq ccc oaccq mc| su
!m |6c .a ||c| ,ca caa |||cc cqa s4
uqac| c|a, ca6| cacq 4u
|acq cq|c c|acq o|ca q|ac a/ 4s
!|c| ,ca |ac ccc |c s6cq z
u|acq c||cc o|c| |/ |cc
Cc c6cq ma| sa|... 1
k|6cq oa |acq s6 o|c 4
Va| c|a c|c c|c ?u
Sacc cqca| ca6c oc| ?
acq sc o6| ma| .c| c6| sc |a| su
166
Hal ging lm ln
!m |a, c|accq .acq ss
sac s6cq mac| ||c| u1
6| ma| o|c| cc| us
!m |ccq c6 q|ac 1u1
cm ca6| cacq 1u
Caa s|c| c|| 1us
Sac |a, c6 q|ac 111
ucc mc oc occq 11s
uqac| o|a ca c|c |a 11?
sa |aa c|cc caa mc 1zz
k|6cq .|cc q| o|a| |c 1z?
Ca6c s6cq .c ccc , cq|/a 1zu
r cq|/a caa ca cac| 1sz
k|6cq oac q|c aa ma6c 1s
|6| |m 1ss
Va| ma| |a6| 1? 141
uqa6c o6cq .|cc 144
G|a| o|ca |a,c| .c| 14
v/ cqc| ||c| ,ca 14?
C||cc o|c| .c 1u
S6 o6 caa oa 1
k|| oac .6| .a 1u
Sa| |cc .c cac| c|o c|c 14
uqac| c||a sc .c| cqac| ||a c c||ca c|| 1
167
Iong dung cam & linl yu cuc sng
IIRST NLWS
Cliu lracl nlim xul ban:
TRAN INH VILT
Bin lp : Nguyn Vil Cng
Trinl bay : Iirsl Nevs
Sua ban in : Iluc ng
Tluc lin : Iirsl Nevs - Tri Vil
NHA XIAT BAN THANH IH H CHI MINH
62 Nguyn Tli Minl Klai - Qun 1
T: 8225340 - 8296764 - 8220405 - 8223637 - 8269713
In I n llu 2. S Iuo ng 5.000 cu n, Il 13,5 x 20,5 cm la i XN In Iluong Nam.
Gi y dng Iy KHXB s 180-07/CXB/55-05/THTIHCM do CXB c p nga y
12/03/2007 . In xong va n p Iuu cli u lla ng III/2007.
1

You might also like