Chuyn vui ha hc

Th Bay, 09/04/2011, 06:58 SA | Lt xem: 664

Nhng pht mnh do ng qun, do ng tr hay bi mt s ngu nhin rt bc hc no c th lm thay i gii khoa hc. D n c pht minh theo cch no th cng phi bt u t mt thin ti ca khoa hc. Nhng mu chuyn tr thnh giai thoi trong ha hc c pha cht hi hc sau k v nhng thin ti . 1. PHT MINH DO... NG QUN Mt m Carothers nh ha hc M, sau nhiu ngy m lm vic cng thng, inh chp mt t pht. Nhng... ng ng lin ti sng. Tnh dy, ng ht hong lo cho tt c cng sc th nghim: C l tan thnh my khi? Ai ng, khi va nhc chic a thy tinh trong bnh phn ng ln, ng thy chic a mm nhn v ko theo mt hn hp c dng si nh mng manh ng nh rt p. l si tng hp poliamit u tin trn th gii si nilon ngy nay. 2. NHNG C IM CHNH XC Ngi pht minh ra phng php lu ha cao su l Ch.Goodyear. ng l ngi ngho tng nhng kin tr theo ui cng vic ca mnh. Mt hm c mt ch xng my hi ngi bn ca mnh lm th no tm gp c Goodyear, ngi ny bn bo: - Anh c tm ngi no mc qun cao su, o cao su, i giy cao su, m cao su, c mt ci v bng cao su nhng khng c ly mt ng xu th... chnh l Goodyear. 3. CH N GIN L TI NG DNG HA HC: Nm 1943 Niels Bohr nh vt l hc ngi an Mch, thot khi tay bn c quc x, ng phi ri khi Copenhangen. Nhng trong tay ng cn c hai huy chng Nobel bng vng ca cc bn ng nghip l James Franck (M) v Max Laue. (Huy chng Nobel ca Bohr c a ra khi an Mch trc ). Khng mun liu mang cc huy chng ny theo mnh, nh bc hc bn ha tan chng trong nc cng toan (hn hp ca HNO3 v HCl) vo cc chai khng c g ng ch v t chng vo mt x trn sn nh ni c nhiu chai l bi bm bm y. Sau chin tranh, khi tr li phng th nghim ca mnh, trc tin Bohr tm ci chai qu bu v theo yu cu ca ng, nhng ngi cng s tch vng ra ri lm li hai tm huy chng. p li s cm kch ca cc ch nhn ca hai tm huy chng, Niels Bohr ch ni: n gin l ti ng dng ha hc m thi. 4. NGI LY VNG T MT TRI: Nh vt l hc Kirchhoff trong mt bui ni chuyn khoa hc, ng thuyt ging v quang ph ca mt tri. ng ni rng nhng vch en trong quang ph mt tri chng t rng trn mt tri c vng. Mt ng ch nh hng cng c mt trong bui ni chuyn nghe vy lin hi: Tha ngi! Liu vng y c ngha g nu ta khng ly c chng. Kirchhoff khng ni g c. t lu sau, Kirchhoff c nhn huy chng vng nh pht minh phn tch ph mt tri. ng bn a cho nh t bn n xem v ni: ng thy sao! D sao ti vn ly c vng t mt tri. 5. CHUYN V MENDELEYEV: Sau khi v nh bc hc Mendeleyev qua i, ng ci mt ph n khc. Nhng lut php ca nc Nga di thi Nga hong by gi khng cho php lp gia nh khi v hoc chng va cht trong vng ba nm. ng nh mt gio s lm l cho mnh m khng s lut php h khc. V ngi mc s y sau khi gip Mendeleyev b khai tr khi gio hi. Mt v t tng ca Sa Hong cng trong hon cnh ca Mendeleyev v cng lm l ci. Nhng Sa Hong hy b hn c ca ng ta. V t tng thc mc ti sao hn c ca Mendeleyev li c nh vua chp nhn. Sa Hong tr li ng ta: Bi v ngi nh khanh ta c rt nhiu, cn ngi nh Mendeleyev ta ch c mt. 6. HIRO: Th k XVIII, nh ha hc Pilatr Rz ngi Php quan tm n vn nu ht kh hidro vo phi th ci g s xy ra. Trc ng cha ai tng th ht hidro bao gi. V cu chuyn bt u: Thot u, chng lu tm n l liu c hu qu g khng nn Rz quyt nh th ht hidro vo phi. ng ta li lin tc ht hidro vo tht su hn na, ng th kh hng vo ngn nn ang chy. Tt nhin, hidro l th kh khi hn hp vi khng kh s gy n! V sau Rz vit li rng: Ti tng l ti b bay ton b hm rng v c li na. Ch t th ng cng tha mn vi kt qu th nghim m vi n ng coi thng tnh mng ca chnh mnh. 7. NH HA HC TH KH HIDRO XIANUA HCN: Cc nh ha hc lm th no c th nhn ra c HCN trong mt hn hp kh? Ta ch cn ngi hn hp . Nu chng ta cht ngay lp tc, chng t hn hp cha kh HCN. 8. S PHN TR TRU: Nh bc hc ngi Anh ni ting Gi-det Gin Tm-xn cng ging nh a s cc nh bc hc khc th k 19, tin tng mnh lit rng nguyn t l nhng phn t nh b ca vt cht khng th c cu to no bn trong ht. Mt hm ngi tr gio ca Tm-xn hi ng: ng ngh g v cu to bn trong nguyn t... - Anh bn tr ! Ti ngh rng nh bc hc tc gin ngt cu hi Nu anh bit ting Latinh th anh s khng hi nh th. Nguyn t dch t ting Latinh c ngha l khng th chia ct c. Nhng chng bao lu sau, vo nm 1903 chnh Tm-xn a ra m hnh u tin gii thch cu to bn trong ca nguyn t. 9. NHM LN KIM CNG VI THY TINH: Mt ln vo nm 1820 London xy ra mt chuyn om sm. Trong mt bui ti chiu i cc nhn vt quyn qu, mt ngi th kim hon ni ting ni vi b tc phu nhn (ch nhn): Tha qu b, trn ngn tay by khng phi l kim cng m l gi.

Vo nm 1790, Strax th kim hon ngi Vin, ln u iu ch c thy tinh pha ch, cn gi l phal, vi thnh phn ch oxit PbO n gn 50%. Tnh cht quang hc ca thy tinh ny v kim cng kh ging nhau: u c tia sng v nh kim cng. Nhng mu vn pha l lm ta lin tng n cc ht xon. Nhng cc pha l nh gi l stras theo tn Strax. Nhn dng bn ngoi ca stras kh phn bit vi kim cng nhng nu tm hiu k n th thy cng ca n khng t: N khng lm xc thy tinh. R rng nhng ht gi kim cng ny c em bn cho b tc phu nhn v v th b eo ht xon ln nht. nhum li Stras, ngi ta thm vo phi liu nng chy mt lng nh (0,0001%) vng Au di dng hp cht bt k ca kim loi ny v nhn c ngc rubi gi mu rc. Cho coban oxit CoO vo th s bin stras thnh thy tinh xanh p, ging nh ngc xaphia. Cn thm vo phi liu khi nu pha l mt t crm (III) oxit (Cr2O3) th lm cho stras ging nh ngc rubi (lumzud). 10. CH TO MU NHN TO: Trong mu c mi thnh phn cht dinh dng cn thit cho c th: C cht kch thch, men, khng th. Mu vn chuyn oxi, thi kh CO2 trong ton b c th. Mu gn lin vi s sng con ngi. Ngun mu ch yu da vo s hin mu nhn o ca nhng ngi khe mnh nhng s ngi hin mu c hn. Vy ti sao khng ch ra mu nhn to? Nm 1966, ti i hc Y Cincinati M, gio s Clank tin hnh th nghim: em mt con chut th vo dung dch cacbon florua trong bnh kh dung. Con chut b chm xung y bnh kh dung. Sau mt thi gian di n khng b cht ngt m vn sng khe mnh, cn con chut m ngm nc nh th s cht ngt nhanh chng. ng kt lun rng: Cacbon florua c kh nng phn gii cho oxi ln hn nc 20 ln. Chut sng trong dung dch oxi nn khng cht ngt. Thng 4/1979, ln u tin trn th gii cng b vic ch to mu nhn to: Gm cc thnh phn sau: Cacbon florua. Glixerol. Natri clorua. Kali clorua. Canxi clorua. Natri cacbonat. Mu nhn to c c im l: - Tnh cht ca cacbon florua rt n nh nn c kh nng ha tan rt nhiu oxi. Kh nng vn chuyn oxi so vi protein mu trong mu ln hn v c th thi c CO 2 ra ngoi. - Mu nhn to c nhng tnh cht l, ha n nh, bo qun t 1 n 3 nm c th ty s dng cho bt k loi mu no. Song mu nhn to cng c nhng nhc im: Khng c bch huyt cu, khng c tc dng khng. Khng c kh nng phng bnh. -Khng c kh nng ng khi b chy mu. khc phc vn ny cc nh y hc v ha hc tng lai c th lm c khng? 11. KH CI: Nh ha hc Anh Humphry Davy khi nghin cu v cc oxit nit pht hin ra mt loi oxit c tnh cht sinh l rt c o thm ch... k cc. Mt s ngi t ra hoi nghi kt qu ny. Th l Davy quyt nh s cng b cht kh ny trong mt bui d hi m thnh vin tham gia gm ton cc bc qu tc Anh c. Khi Davy mang mt ci bnh ln n d hi th cc qu ng, qu b trong nhng trang phc lng ly t tin ch i sn. ng m np bnh v... mt cnh tng v cng l xy ra... Cc qu b ci nh nc n, ci n chy nc mt, qun rut, m hi t m... n kh. Mt s qu tc li nhy i ln bn gh, lm v my chic bnh pha l tuyt p ca ch nh. Mt s v khc li th mi li ra v khng t v xng vo nhau u ... V ng Davy, ng trc cnh , cng ti ci tuyn b loi nit oxit m ng ng trong bnh l N2O: init oxit v kh ny cn c gi l kh ci. 12. S HIU LM TH V: Nh ha hc M S.Mulliken gii thng Nobel ha hc nm 1966 c b v rt tn tm v du hin song chng bit g v ha hc c. Mt ln gia nh m tic, song khi khch mi ng th ng vn phng th nghim cha v. Sau khi gi in cho ng, b v thng bo vi khch: - Nh ti ang bn git v l ti phng th nghim, v vy ng y gi li xin li cc qu v. Mi qu v ngi vo bn tic cho. Khch n tic vui v song khng khi thc mc v gio s chng bao gi ph thi gi cho nhng cng vic lao ng n gin. Hi ra mi bit, ha ra b v nghe lm. ng bo tin mnh ang bn quan st 1 ion (To watch an ion) b li nghe l ang bn git v l (To wash and iron). Chng l hai nhm t ny pht m kh ging nhau m. 13. N THN VALADIS: Nh ha hc Friedrich Wohler (1800 1882) ng l l ngi pht minh ra nguyn t vanai, nhng ng b qua nguyn t ny v khng ngh rng l mt nguyn t mi. Hai nm sau, nh ha hc Thy in Niels Sefstrem (1787 1845), hc tr ca Berzelius, tm c vanai v chng minh n l mt nguyn t mi, nn lch s ha hc ghi cng thuc v ng. Berzelius lin sng tc mt cu chuyn nh tru Wohler: phng Bc xa xi, n thn Valadis ng trong lu i trng l. Mt ngy p tri, c ai g ca. Nng kiu ngo Hy hn g thm mt ln na, nhng ting bc chn xa dn. Nng nhn qua ca s, thong thy bng Wohler b i. Hai nm sau, li c ngi g ca. n thn vi vng ra m ca. Sefstrem bc vo. Kt qu ca cuc gp g hnh phc y lm mt a con mang tn Vanai. 14. PHT HIN CHT N HA HC: T mt tai nn phng th nghim Munich (c), cc nh khoa hc tnh c pht hin ra kh nng gii phng nng lng ca bt silic. Sau nhiu nm nghin cu, h kt lun cht bt ny c sc cng ph gp 7 ln TNT.

Cch y 3 nm, ti phng th nghim Munich, ngi ta ch tm hiu tnh phn quang ca bt Si. trnh hin tng oxi ha, mu th c t trong mi trng chn khng, sau ngi ta h thp nhit xung 1800C. Nhng do mt s r r, oxi lt vo bn trong v ngay lp tc chuyn thnh th lng bm ln trn b mt bt Si to ra mt chui phn ng ha hc dn n s bng chy. l mt ting n long tri l t. Thot tin chng ti khng lm g c, may m lc khng c ai trong phng th nghim Kovalev k li. Sau khi pht hin th phm chnh ca v n l bt Si, nhm cc nh khoa hc lp li th nghim trn nhiu ln. Theo Kovalev, mu th Si s d c kh nng bng pht mnh nh vy v hai nguyn nhn: Th nht nh cu trc bt nn n c b mt tip xc cc rng, th hai mi trng nhit -1800C, oxi ha lng nn kh nng tip xc vi b mt ca bt Si tt hn v ton din hn oxi th kh. V vy ch trong 1 phn triu giy, mu vt c th b t chy hon ton gii phng ra nng lng v cng ln. Bt Si hon ton khng nguy him, c th bng n phi c nhng iu kin c bit nn n rt an ton trong iu kin thng Kovalev ni. Hin gii khoa hc cng nhn kt qu ca Kovalev. Tuy nhin lm th no s dng ngun nng lng tim n trong Si li l c mt vn . Nh vt l Leigh Canham (M) thnh lp mt phng th nghim ring nghin cu cht n theo gng Alfred Nobel. Mi y trn t Scientist, ng tuyn b rng tng lai s c nhiu v tinh chy bng Si. Tuy nhin cc ng nghip t ra nghi ng gic m ny ca ng. H tha nhn rng, trong m bt Si c rt nhiu nng lng nhng gii phng n ngi ta cn nhit l 1800C. M iu ny hon ton khng n gin khi a vo thc t. 15. MI PHT MINH U DO V TNH? Nm 1878, nh bc hc c Phan-bec lm th nghim vi cht gi l Cresolsunfanid do n ha hc Ana Phedoropna Vonkova iu ch ra ln u tin. Mt hm v ng tr ng ngi vo bn n m khng ra tay. Trong khi n, ng cm thy bnh m ngt mt cch khc thng. Mun tm hiu nguyn nhn, Phan-bec lp tc chy vo phng th nghim v tin hnh phn tch cn thn cht lng trong bnh m ng cc dung dch v ch vo . Ha ra trong bnh ny c cha mt cht m ng cha h bit n, to ra khi ng lm th nghim. Cht ny gi l SACCAROZ. V ngt th n ngt hn ng gp 500 ln. Nm 1903, nh ha hc ngi Php l Benedichtut s chm phi mt ci bnh thy tinh rng v nh ri xung sn cch 3m ri, ng rt ly lm ngc nhin khi thy ci bnh mng manh khng v m ch b rn nt ngang dc. Ha ra bnh ny trc kia c dng ng dung dch Nitro Xenluloz tan trong ete, tc l mt cht keo. Khi kh li, cht keo to thnh mt mng rt mng, trong sut v vng chc mt trong ca thnh bnh v dnh cht vo thy tinh. Mng ny lm cho cc mnh thy tinh rn nt gn cht vo nhau. Nhng chng bao lu v qu bn rn cng vic nn Benedichtut qun khuy cu chuyn th v ny. Sau mt vi nm, qua bo ch ng thy rng trong cc trng hp ri ro ngi li xe v hnh khch thng b trng thng do cc mnh knh v bay vo. Benedichtut bng nh li cu chuyn kia v quyt nh iu ch mt th thy tinh khng v tan thnh nhng mnh sc, gi l thy tinh TRIPOLEC, lp vo cc xe hi. 16. GIAI THOI: Nh vt l ngi M Robert Wood v cu chuyn vi Li. Nm 1891, Robert va tt nghip i hc. ng n Baitimore hc mn Ha di s hng dn ca gio s tn tui Remsen. ng ta tr trong mt nh gn trng i hc v c cc sinh vin khc k rng b ch nh thng ly thc n tha ca ngy hm trc nu li lm thc n sng ngy hm sau, nhng lm th no chng minh c iu ny? Wood thng ni ting v kh nng tm ra nhng gii php n gin nhng c o cho cc vn . ng cng khng h danh trong ln ny. Hm , khi mn bt tt c dn cho ng trong bui cm chiu, ng khng n nhng li rc ln cht clorua lithium, l 1 cht hon ton v hi v trng, nm ging ht mui n. Hm sau, trong bui im tm, cc sinh vin gom nhng lt tht trong phn n ca mnh v a n vo 1 quang ph k xem xt. Mt vch xut hin trn quang ph do vic pht x ca Li to nn mt chm trn ch i. Ngi ch tham lam b pht hin. Nhiu nm sau Wood vn cn nh li mt cch thch th vic iu tra hnh s ca mnh... 17. S DNG CM CA NH HA HC: Schiller nh ha hc Thy in xut thn t gia nh ngho, phi b hc i lm thu cho mt nh bo ch. T nm 14 tui, cu b Schiller t mnh i vo ha hc. Nm 1775, nhng cng trnh thc nghim ca ng ni ting th gii. ng pht minh nhiu nh lut c bn ca ha hc. Schiller c thi quen lm vic say m. Cng vic th nghim ca ong phi tip xc thng xuyn vi cc cht c hoc d n, chy v c th gy ra nhng tai ha bt ng. Mt hm, trc khi vo phng th nghim, ng dn ngi gip vic: Ti sp lm th nghim vi kh clo. Nu chng may ti ng, gi anh th ch vo vi m phi m tung ca ri chy nhanh ra ngoi!. Ngi gip vic ht hong can ngn nhng ng im nhin: Khng th c. Tnh mnh ca ti khng phi l iu quan trng! Quan trng hn l phi tm ra nhng tnh cht ca kh clo c. Ngi gip vic ch bit lc u m thi. 18. MU CAO CA NH HA HC: Nm 1892, Nga Hong c D.I Mendeleyev lm quan bo v kho cc vt chun o lng. Mt ln, khi nghe tin Cng tc t tng Mikhain s n thm kho, ng bn ra lnh cho nhn vin ly nhng dng bng st lng cng cht y cc phng v ri khp cc li i. Khi hng dn v Cng tc t tng i thm cc phng kho, thnh thong Mendeleyev li ni: - Xin li, mi Ngi i li ny ! Ngi coi chng di chn, ko vp ng! ch chng ti rt cht chi ... V bng cch , ng ngh chnh ph Nga Hong chp nhn thm ngn sch m rng cng trnh nh kho ca ng. 19. GIC M CA KEKULE: Nu nh gic m ca Mendeleyev khin ng sp xp c h thng tun hon cc nguyn t ha hc, th gic m sau y ca Kekule li xy dng c cu trc vng ca phn t Benzen. Ti lm vic bn vit vi mt cun sch v khng i n u c. ngh ca ti lang thang. Cc nguyn t ang nhy ma trc mt ti. Tuy na m na tnh nhng tm t ti c th phn bit c nhng chui di nguyn t vn vo y nh l nhng con rn. Nhng tri i! Mt con rn trong t nhin ngm ly ci ui ca chnh n v quay cung trc mt ti ta nh tru chc ti. Ti git ny mnh nh b st nh v tnh hn... ng Kekule khuyn: Hy hc cch nm m; v c th khi y bn s tm thy s thc... ch c iu l ng c cng b cc gic m, trc khi chng c kim nghim bng nhng hiu bit tnh to.

20. LI TIN TRI KHNG T GIC: Vo mt ngy thu m p, ting ci a ca l tr khng cn tr thy gio Rolan m mng ng g ng gt. Bng t tng di ca mt k tc x ring Kazan vang ln mt ting n long tri. Chc mm xy ra mt s c g nguy him, thy vi v lao xung tng hm v lt sau li ra c mt ch b mt my ti nht, u tc b x. l ch b Butlerov, mt hc sinh rt say m mn ha, li dng lc vng ngi, b mt bin nh thnh phng th nghim ring ca mnh. V hnh ng tinh nghch , thy pht giam cu v theo quyt nh sng sut ca Hi ng nh trng, cu b b dn diu qua nh n, trc ngc eo mt tm bng c ghi hng ch ln: Nh ha hc v i. Tt nhin, khi ngh ra hng ch ch nho ny, cc thy gio ca Xasa u c ng tr thnh li tin on ca k vi phm ni quy nh trng s tr thnh nh ha hc v i thc s. Butlerov nim t ho v vinh quang ca nn khoa hc Nga v th gii. 21. KHNG HN M CNG NHAU... Vo cui thp k 80 ca th k XIX, th gii vn cha tm ra phng php tch cc no sn xut ra nhm tht hiu qu. Gi thnh ca nhm tht l t vi phng php iu ch ca J.C.Oersted v Friedrich Wohler. y vy m khi tm ra phng php hu hiu th c nhng hai nh bc hc ha hc c cp bng sng ch. Trong lch s khoa hc v k thut c khng t nhng trng hp m hai nh bc hc trong cng mt nm i n kt lun hoc nhng pht minh trng nhau. Th nhng, hai nh bc hc cng in phn dung dch mui nhm iu ch nhm l Charles Martin Hall ngi M v Paul Heroult ngi Php ny th s trng hp cng thm chng cht bi c hai u sinh nm 1863, nhn bng pht minh nm 1886 v cui cng nh th hn trc, c hai u mt nm 1914... 23. NG TC GI PHT MINH: Nm 1811, nh ha hc Php Bernard Courtois ang lm vic trong phng th nghim. Trn bn ca ng c hai bnh ha cht: Mt ng dung dch chit t rong bin, chic kia ng axit sunfuric. Bng nhin, con mo yu du ca ng ang ngi trn vai nhy vt xung lm c hai l ha cht. Hai dung dch pha trn vo nhau. V mt ln khi tm xanh bc ln ( l iot thng hoa). T hin tng , Bernard tm thy mt nguyn t mi, l iot. Ngy nay, ai cng bit ti cht ha hc ny, song t ngi bit rng con mo nghch ngm tr thnh ng tc gi ca nh ha hc pht minh ra iot.

Ngun: dayhoahoc.com
dayhoahoc.com