Qu trnh pht minh ra ci gng ?

Nhng chic gng hin i c l c gc gc vo th k 19, nhng nhng ci gng ni chung tht ra c lch s lu i hn nhiu. Theo mt nh gi hi nm 2006 ca tin s khoa hc Jay Enoch trn tp ch Optometry and Vision Science, th dn chng Anatolia Th Nh K ngy nay sn xut nhng chic gng u tin lm bng t v nh bng ve chai (thy tinh ni la) hi khong 8.000 nm v trc. Nhng ci gng ng mi sau ny xut hin Mesopotamia (Iraq ngy nay) v Ai Cp t nm 4000 n 3000 tCN. Khong 1000 nm sau , dn chng Trung v Nam M bt u ch to gng bng mi, trong khi cc nh ch to gng Trung Quc v n th lm gng bng ng thic.

gng c bng ng & thic

Gng kia ng trn tng ai pht minh ra ngi? Vo th k th nht sau Cng nguyn, tc gia La M Pliny the Elder c ni bng gi ti cng dng ln u tin c ghi li ca gng thy tinh trong cun bch khoa th Lch s T nhin ca ng, nhng hnh nh nhng ci gng cha tng c s dng rng ri vo lc y. Mc d nhng nn vn ha khc nhau c lp sng to ra nhng ci gng phn x vo nhng thi im khc nhau trong lch s, nhng c l thin nhin mi l nh pht minh ch thc ca gng soi. Nhng ci gng rt s khai c kh nng nht l nhng mt h phng lng v khi hay t st cha nc, Enoch vit. Tt nhin, nhng ci gng thin nhin ny m nht so vi nhng ci gng c sn xut ngy nay. Chic gng thy tinh trng bc c mt trn khp th gii ngy nay c khi ngun t nc c hi khong 200 nm v trc. Vo nm 1835, nh ha hc ngi c Justus von Liebig ngh ra mt qu trnh trng mt lp mng bc kim loi ln mt mt ca ming thy tinh trong sut. K thut ny sm c p dng v ci tin thm, cho php sn xut gng hng lot. Da trn nguyn l ca phn ng trng gng:

R-CHO + 2[Ag(NH3)2]OH R-COONH4 + 2Ag + 3NH3 + H2O. Ring HCHO c th phn ng trng gng vi t l 1:4 HCHO + 4[Ag(NH3)2]OH (NH4)2CO3 + 4Ag + 6NH3 + 2H2O.

(Nhng chic gng hin i ) Nhng khng phi trn th gii ai cng thch soi gng. Khi mt nh nhn chng hc gii thiu gng soi vi tc ngi Biami sng cch li trn o Papua New Guinea hi thp nin 1970, b tc y trn xoe mt hong ht, ch khng thch th cht no c. Ngun: LiveScience

Su tm & Chnh l b sung PHH 6 - 2013