Professional Documents
Culture Documents
Tiu chun 1
n X hoc A Mt tp con A = trong nhm X l nhm con ca X (vit A
X ) nu
x, y A th xy A; e A; x A th x1 A.
1 V d 1: Chng minh rng Mn = A : det A = 1 (gm cc ma trn vung cp n, nh thc bng 1) l nhm con ca nhm Mn (nhm nhn cc ma trn cp n khng suy bin) 1 n 1 Bi gii: Ta chng minh Mn Mn theo tiu chun 1. Trc ht hin nhin Mn = , ng thi ta c 1 X, Y Mn th det X = det Y = 1 do det X.Y = det X. det Y = 1.1 = 1 ngha l 1 X.Y Mn . 1 Ma trn n v E Mn (v det E = 1). 1 X Mn th det X = 1 nn det X 1 =
1 1 = 1, do X 1 Mn . det X
Tiu chun 2
c suy ra t tiu chun 1 nhng b i i hi e A (v i hi ny ch l h qu ca hai i hi cn li). Nh vy, nu p dng tiu chun 2 x l V d 1 th trong li gii ta 1 loi b i hi E Mn . V d 2: Cho trc s nguyn m. Chng minh rng
n (Z, +) mZ = {mz : z Z} n (Z, +) theo tiu chun 2. Trc ht, hin nhin mZ = v ta c: Bi gii: Ta kim tra mZ
Nhn xt: Thng thng trong l thuyt ta ngm nh php ton trong nhm l nhn v k hiu phn t nghch o l ()1 . Tuy nhin khi php ton trong nhm l cng th tt c cc du nhn trong cc biu thc u i sang du cng v phn t nghch o i thnh phn t i v vit l ().
Tiu chun 3
Mt tp hp con A = trong nhm X l nhm con ca X nu x, y A th xy 1 A. Nu p dng tiu chun 3 ny x l V d 1 ta ch cn kim tra:
1 X, Y Mn det X = det Y = 1 1 det X = =1 det(XY 1 ) = det Y 1 1 XY 1 Mn
Nu p dng tiu chun 3 cho v d 2, ta ch cn kim tra mz1 , mz2 mZ mz1 mz2 = m(z1 z2 ) mZ Nhn xt: Trong ba tiu chun nu trn, cc li gii s dng tiu chun 3 c v ngn gn hn c. Tuy nhin nu trong li gii bt buc phi tnh phn t nghch o th trnh s rm r ta nn dng tiu chun 2 v thc cht vic dng tiu chun 3 lc cc bc tnh ton cng di ngang vi dng tiu chun 2. V d 3: Cho tp hp cc ma trn cp hai K= a b 0 1 :a=0
Bi gii: (V nu dng tiu chun 3, ta cng phi tnh trc cc phn t nghch o, do vy ta dng tiu chun 2) Trc ht K = (hin nhin). V ng thi: 2
a b 0 1
c d 0 1
K ta c: a = 0, b = 0 nn a b 0 1 c d 0 1 = ac ad + b 0 1 K
v ac = 0 a b 0 1 K th a b 0 1
1
1/a b/a 0 1
K v
1 a
= 0.
n y, chng ti cng c gi n li ba tiu chun thng dng kim tra mt tp hp A = trong nhm X cho trc c l nhm con ca nhm X khng? Ty theo tng bi tp c th m chng ta la chn hp l mt trong cc tiu chun p dng gii quyt bi tp cho. Khi t vn u mc chng ti c ni rng k nng kim tra nhm con l mt dng khc ca kim tra nhm. Nguyn do phn ln cc bi tp v kim tra nhm, tp A cho cng vi php ton ch l b phn ca mt trong nhng nhm kh quen bit v do vy thay v kim tra nhm theo nh ngha ta ch cn kim tra theo tiu chun nhm con ng nhin l n gin hn. V d 4: Cho X l tp hp tt c cc cn phc bc n ca n v. Chng minh rng X cng vi php nhn thng thng cc s phc lp thnh nhm. Bi gii: Hin nhin X = cng vi php ton nhn trn n ch l mt b phn ca nhm n (C , .). nhn C cc s phc khc 0. Vy chng minh X l nhm ta cn kim tra rng X Ta biu din X = z C : zn = 1 v p dng tiu chun 3:
n n z1 , z2 X z1 = z2 =1 n 1 z1 = n = =1 z2 1 X
1 n (z1 .z2 )
1 z1 .z2 n (C ), tc l X l nhm. Vy X
Nhn xt: Mi tp hp X cho trc c th c mt s cch biu din khc nhau, tng ng nhau v do vy c th cho chng ta nhng li gii khc nhau. Chng hn trong V d 4, ta cn c th biu din: 2k 2k X = {z = cos + i sin : k Z} n n nh vo cng thc ly cn phc bc n ca n v. Khi li gii da theo s biu din mi ny l: 2k1 2k1 2k2 2k2 z1 = cos + i sin , z2 = cos + i sin X n n n n th 2(k1 k2 ) 2(k1 k2 ) 1 z1 z2 = cos + i sin X n n (D nhin nu c gi c bit dng le ca mt s phc th li gii trn y s cn c vit ngn gn hn!) 3
V d 5: Cho tp hp cc s phc Z( 3) = {a + b 3 : a, b Z}. Chng minh rng Z( 3) l mt nhm vi php cng thng thng cc s phc. Bi gii: Hin nhin Z( 3) = v cng vi php cng ni trn l mt b phn ca nhm n (C, +) theo tiu chun 3: vi mi 3) cng C cc s phc. Vy ta ch cn kim tra Z ( a1 + b1 3, a2 + b2 3 Z( 3) th (a1 + b1 3) (a2 + b2 3) = (a1 a2 ) + (b1 b2 ) 3 Z( 3) n y hin nhin mt cu hi t ra l nhng nhm nh th no c gi l quen bit. chnh l nhng nhm c ngin cu trong nhng chuyn ngnh trc y mt cch kh k lngv gn nh tr thnh thng dng. Chng hn l cc nhm (C, +); (C , .) cc s phc; cc nhm (Mmn , +) cc ma trn cp m n vi php cng ma trn; (Mn , .) cc ma trn vung cp n khng suy bin; nhm nhn cc song nh S (X ) t tp X = vo chnh n; nhm cng cc a thc h s thc. Khi tip cn mt bi ton kim tra nhm, iu u tin phi xem xt l tp hp cho trc cng php ton c l b phn ca mt nhm quen bit no khng, t m la chn hp l phng thc kim tra: theo nh ngha hay theo tiu chun nhm con.
Bi tp lm thm
1. Cho tp hp cc ma trn K1 = 1 0 a b :b=0 v K1 = 1 a 0 1 :aR
5. Chng minh rng tp hp cc s phc c mun bng mt, l nhm vi php nhn cc s phc.
Xn l nhm vi