HIN PHP NC CNG HO X HI CH NGHA VIT NAM.

(N M 1992)

(gm 12 chng- 147 iu) Qua cc thi k khng chin kin quc, nc ta c Hin php nm 1946, Hin php nm 1959 v Hin php nm 1980. T nm 1986 n nay, cng cuc i mi ton din t nc do i hi ln th VI ca ng cng sn Vit Nam xng t c nhng thnh tu bc u rt quan trng. Quc hi quyt nh sa i Hin php nm 1980 p ng yu cu ca tnh hnh v nhim v mi. Hin php ny quy nh ch chnh tr, kinh t, vn ho, x hi, quc phng, an ninh, quyn v ngha v c bn ca cng dn, c cu, nguyn tc t chc v hot ng ca cc c quan Nh nc, th ch ho mi quan h gia ng lnh o, nhn dn lm ch, Nh nc qun l.
CHNG I NC CNG HO X HI CH NGHA VIT NAM - CH CHNH TR

iu 1 Nc Cng ho x hi ch ngha Vit Nam l mt nc c lp, c ch quyn, thng nht v ton vn lnh th, bao gm t lin, cc hi o, vng bin v vng tri. iu 2 Nh nc Cng ho x hi ch ngha Vit Nam l Nh nc ca nhn dn, do nhn dn, v nhn dn. Tt c quyn lc Nh nc thuc v nhn dn m nn tng l lin minh giai cp cng nhn vi giai cp nng dn v tng lp tr thc. iu 3 Nh nc bo m v khng ngng pht huy quyn lm ch v mi mt ca nhn dn, nghim tr mi hnh ng xm phm li ch ca T quc v ca nhn dn; xy dng t nc giu mnh, thc hin cng bng x hi, mi ngi c cuc sng m no, t do, hnh phc, c iu kin pht trin ton din. iu 4 ng cng sn Vit Nam, i tin phong ca giai cp cng nhn Vit Nam, i biu trung thnh quyn li ca giai cp cng nhn, nhn dn lao ng v ca c dn tc, theo ch ngha Mc - L Nin v t tng H Ch Minh, l lc lng lnh o Nh nc v x hi. Mi t chc ca ng hot ng trong khun kh Hin php v php lut. iu 5 Nh nc Cng ho x hi ch ngha Vit Nam, l Nh nc thng nht ca cc dn tc cng sinh sng trn t nc Vit Nam. Nh nc thc hin chnh sch bnh ng, on kt, tng tr gia cc dn tc, nghim cm mi hnh vi k th, chia r dn tc. 1

Cc dn tc c quyn dng ting ni, ch vit, gi gn bn sc dn tc v pht huy nhng phong tc, tp qun, truyn thng v vn ho tt p ca mnh. Nh nc thc hin chnh sch pht trin v mi mt, tng bc nng cao i sng vt cht v tinh thn ca ng bo dn tc thiu s. Iu 6 Nhn dn s dng quyn lc Nh nc thng qua Quc hi v Hi ng nhn dn l nhng c quan i din cho ch v nguyn vng ca nhn dn, do nhn dn bu ra v chu trch nhim trc nhn dn. Quc hi, Hi ng nhn dn v cc c quan khc ca Nh nc u t chc v hot ng theo nguyn tc tp trung dn ch. iu 7 Vic bu c i biu Quc hi v i biu Hi ng nhn dn tin hnh theo nguyn tc ph thng, bnh ng, trc tip v b phiu kn. i biu Quc hi b c tri hoc Quc hi bi nhim v i biu Hi ng nhn dn b c tri hoc Hi ng nhn dn bi nhim khi i biu khng cn xng ng vi s tn nhim ca nhn dn. iu 8 Cc c quan Nh nc, cn b, vin chc Nh nc phi tn trng nhn dn, tn ty phc v nhn dn, lin h cht ch vi nhn dn, lng nghe kin v chu s gim st ca nhn dn; kin quyt u tranh chng mi biu hin quan liu, hch dch, ca quyn, tham nhng. iu 9 Mt trn T quc Vit Nam v cc t chc thnh vin l c s chnh tr ca chnh quyn nhn dn. Mt trn pht huy truyn thng on kt ton dn, tng cng s nht tr v chnh tr v tinh thn trong nhn dn, tham gia xy dng v cng c chnh quyn nhn dn, cng Nh nc chm lo v bo v li ch chnh ng ca nhn dn, ng vin nhn dn thc hin quyn lm ch, nghim chnh thi hnh Hin php v php lut, gim st hot ng ca c quan Nh nc, i biu dn c v cn b, vin chc Nh nc. Nh nc to iu kin Mt trn T quc v cc t chc thnh vin hot ng c hiu qu. iu 10 Cng on l t chc chnh tr - x hi ca giai cp cng nhn v ca ngi lao ng cng vi c quan Nh nc, t chc kinh t, t chc x hi chm lo v bo v quyn li ca cn b, cng nhn, vin chc v nhng ngi lao ng khc; tham gia qun l Nh nc v x hi, tham gia kim tra, gim st hot ng ca c quan Nh nc, t chc kinh t; gio dc cn b, cng nhn, vin chc v nhng ngi lao ng khc xy dng v bo v T quc. iu 11 Cng dn thc hin quyn lm ch ca mnh c s bng cch tham gia cng vic ca Nh nc v x hi, c trch nhim bo v ca cng, bo v quyn v li 2

ch hp php ca cng dn, gi gn an ninh quc gia v trt t, an ton x hi, t chc i sng cng cng. iu 12 Nh nc qun l x hi bng php lut, khng ngng tng cng php ch x hi ch ngha. Cc c quan Nh nc, t chc kinh t, t chc x hi, n v v trang nhn dn v mi cng dn phi nghim chnh chp hnh Hin php, php lut, u tranh phng nga v chng cc ti phm, cc vi phm Hin php v php lut. Mi hnh ng xm phm li ch ca Nh nc, quyn v li ch hp php ca tp th v ca cng dn u b x l theo php lut. iu 13 T quc Vit Nam l thing ling, bt kh xm phm. Mi m mu v hnh ng chng li c lp, ch quyn, thng nht v ton vn lnh th ca T quc, chng li s nghip xy dng v bo v T quc Vit Nam x hi ch ngha u b nghim tr theo php lut. iu 14 Nc Cng ho x hi ch ngha Vit Nam thc hin chnh sch ho bnh, hu ngh, m rng giao lu v hp tc vi tt c cc nc trn th gii, khng phn bit ch chnh tr v x hi khc nhau, trn c s tn trng c lp, ch quyn v ton vn lnh th ca nhau, khng can thip vo cng vic ni b ca nhau, bnh ng v cc bn cng c li; tng cng tnh on kt hu ngh v quan h hp tc vi cc nc x hi ch ngha v cc nc lng ging; tch cc ng h v gp phn vo cuc u tranh chung ca nhn dn th gii v ho bnh, c lp dn tc, dn ch v tin b x hi.

CHNG II CH KINH T iu 15 Nh nc pht trin nn kinh t hng ho nhiu thnh phn theo c ch th trng c s qun l ca Nh nc, theo nh hng x hi ch ngha. C cu kinh t nhiu thnh phn vi cc hnh thc t chc sn xut, kinh doanh a dng da trn ch s hu ton dn, s hu tp th, s hu t nhn, trong s hu ton dn v s hu tp th l nn tng. iu 16 Mc ch chnh sch kinh t ca Nh nc l lm cho dn giu nc mnh, p ng ngy cng tt hn nhu cu vt cht v tinh thn ca nhn dn trn c s gii phng mi nng lc sn xut, pht huy mi tim nng ca cc thnh phn kinh t: kinh t quc doanh, kinh t tp th, kinh t c th, kinh t t bn t nhn v kinh t t bn Nh nc di nhiu hnh thc, thc y xy dng c s vt cht k thut, m rng hp tc kinh t, khoa hc, k thut v giao lu vi th trng th gii. iu 17 t ai, rng ni, sng h, ngun nc, ti nguyn trong lng t, ngun li vng bin, thm lc a v vng tri, phn vn v ti sn do Nh nc u t vo cc x nghip, cng trnh thuc cc ngnh v lnh vc kinh t, vn ho, x hi, khoa hc, k thut, ngoi giao, quc phng, an ninh cng cc ti sn khc m php lut quy nh l ca Nh nc, u thuc s hu ton dn. iu 18 Nh nc thng nht qun l ton b t ai theo quy hoch v php lut, bo m s dng ng mc ch v c hiu qu. Nh nc giao t cho cc t chc v c nhn s dng n nh lu di. T chc v c nhn c trch nhim bo v, bi b, khai thc hp l, s dng tit kim t, c chuyn quyn s dng t c Nh nc giao theo quy nh ca php lut. iu 19 Kinh t quc doanh c cng c v pht trin, nht l trong nhng ngnh v lnh vc then cht, gi vai tr ch o trong nn kinh t quc dn. C s kinh t quc doanh c quyn t ch trong sn xut, kinh doanh, bo m sn xut, kinh doanh c hiu qu. iu 20 Kinh t tp th do cng dn gp vn, gp sc hp tc sn xut, kinh doanh c t chc di nhiu hnh thc trn nguyn tc t nguyn, dn ch v cng c li. 4

Nh nc to iu kin cng c v m rng cc hp tc x hot ng c hiu qu. iu 21 Kinh t c th, kinh t t bn t nhn c chn hnh thc t chc sn xut, kinh doanh, c thnh lp doanh nghip khng b hn ch v quy m hot ng trong nhng ngnh, ngh c li cho quc k dn sinh. Kinh t gia nh c khuyn khch pht trin. iu 22 Cc c s sn xut, kinh doanh thuc mi thnh phn kinh t phi thc hin y cc ngha v i vi Nh nc, u bnh ng trc php lut, vn v ti sn hp php c Nh nc bo h. Doanh nghip thuc mi thnh phn kinh t c lin doanh, lin kt vi c nhn, t chc kinh t trong v ngoi nc theo quy nh ca php lut. iu 23 Ti sn hp php ca c nhn, t chc khng b quc hu ho. Trong trng hp tht cn thit v l do quc phng, an ninh v v li ch quc gia, Nh nc trng mua hoc trng dng c bi thng ti sn ca c nhn hoc t chc theo thi gi th trng. Th thc trng mua, trng dng do lut nh. iu 24 Nh nc thng nht qun l v m rng hot ng kinh t i ngoi, pht trin cc hnh thc quan h kinh t vi mi quc gia, mi t chc quc t trn nguyn tc tn trng c lp, ch quyn v cng c li, bo v v thc y sn xut trong nc. iu 25 Nh nc khuyn khch cc t chc, c nhn nc ngoi u t vn, cng ngh vo Vit Nam ph hp vi php lut Vit Nam, php lut v thng l quc t; bo m quyn s hu hp php i vi vn, ti sn v cc quyn li khc ca cc t chc, c nhn nc ngoi. Doanh nghip c vn u t nc ngoi khng b quc hu ho. Nh nc to iu kin thun li cho ngi Vit Nam nh c nc ngoi u t v nc. iu 26 Nh nc thng nht qun l nn kinh t quc dn bng php lut, k hoch, chnh sch; phn cng trch nhim v phn cp qun l Nh nc gia cc ngnh, cc cp; kt hp li ch ca c nhn, ca tp th vi li ch ca Nh nc. iu 27 Mi hot ng kinh t, x hi v qun l Nh nc phi thc hnh chnh sch tit kim. iu 28 5

Mi hot ng sn xut, kinh doanh bt hp php, mi hnh vi ph hoi nn kinh t quc dn, lm thit hi n li ch ca Nh nc, quyn v li ch hp php ca tp th v ca cng dn u b x l nghim minh theo php lut. Nh nc c chnh sch bo h quyn li ca ngi sn xut v ngi tiu dng. iu 29 C quan Nh nc, n v v trang, t chc kinh t, t chc x hi, mi c nhn phi thc hin cc quy nh ca Nh nc v s dng hp l ti nguyn thin nhin v bo v mi trng. Nghim cm mi hnh ng lm suy kit ti nguyn v hu hoi mi trng.

CHNGIII VN HA, GIO DC, KHOA HC, CNG NGH

iu 30 Nh nc v x hi bo tn, pht trin nn vn ho Vit Nam: dn tc, hin i, nhn vn; k tha v pht huy nhng gi tr ca nn vn hin cc dn tc Vit Nam, t tng, o c, phong cch H Ch Minh; tip thu tinh hoa vn ho nhn loi; pht huy mi ti nng sng to trong nhn dn. Nh nc thng nht qun l s nghip vn ho. Nghim cm truyn b t tng v vn ho phn ng, i try; bi tr m tn, h tc. iu 31 Nh nc to iu kin cng dn pht trin ton din, gio dc thc cng dn, sng v lm vic theo Hin php v php lut, gi gn thun phong m tc, xy dng gia nh c vn ha, hnh phc, c tinh thn yu nc, yu ch x hi ch ngha, c tinh thn quc t chn chnh, hu ngh v hp tc vi cc dn tc trn th gii. iu 32 Vn hc, ngh thut gp phn bi dng nhn cch v tm hn cao p ca ngi Vit Nam. Nh nc u t pht trin vn ho, vn hc, ngh thut, to iu kin nhn dn c thng thc nhng tc phm vn hc, ngh thut c gi tr; bo tr pht trin cc ti nng sng to vn ha, ngh thut. Nh nc pht trin cc hnh thc a dng ca hot ng vn hc, ngh thut, khuyn khch cc hot ng vn hc, ngh thut qun chng. iu 33 Nh nc pht trin cng tc thng tin, bo ch, pht thanh, truyn hnh, in nh, xut bn, th vin v cc phng tin thng tin i chng khc. Nghim cm nhng hot ng vn ho, thng tin lm tn hi li ch quc gia, ph hoi nhn cch, o c v li sng tt p ca ngi Vit Nam. iu 34 Nh nc v x hi bo tn, pht trin cc di sn vn ho dn tc; chm lo cng tc bo tn, bo tng, tu b, tn to, bo v v pht huy tc dng ca cc di tch lch s, cch mng, cc di sn vn ho, cc cng trnh ngh thut, cc danh lam, thng cnh. Nghim cm cc hnh ng xm phm n cc di tch lch s, cch mng, cc cng trnh ngh thut v danh lam, thng cnh. iu 35 Gio dc v o to l quc sch hng u. Nh nc pht trin gio dc nhm nng cao dn tr, o to nhn lc, bi dng nhn ti. 7

Mc tiu ca gio dc l hnh thnh v bi dng nhn cch, phm cht v nng lc ca cng dn; o to nhng ngi lao ng c ngh, nng ng v sng to, c nim t ho dn tc, c o c, c ch vn ln gp phn lm cho dn giu nc mnh, p ng yu cu ca s nghip xy dng v bo v T quc. iu 36 Nh nc thng nht qun l h thng gio dc quc dn v mc tiu, chng trnh, ni dung, k hoch gio dc, tiu chun gio vin, quy ch thi c v h thng vn bng. Nh nc pht trin cn i h thng gio dc: gio dc mm non, gio dc ph thng, gio dc ngh nghip, gio dc i hc v sau i hc, ph cp gio dc tiu hc, xo nn m ch; pht trin cc hnh thc trng quc lp, dn lp v cc hnh thc gio dc khc. Nh nc u tin u t cho gio dc, khuyn khch cc ngun u t khc. Nh nc thc hin chnh sch u tin bo m pht trin gio dc min ni, cc vng dn tc thiu s v cc vng c bit kh khn. Cc on th nhn dn, trc ht l on thanh nin cng sn H Ch Minh, cc t chc x hi, cc t chc kinh t, gia nh cng nh trng c trch nhim gio dc thanh nin, thiu nin v nhi ng. iu 37 Khoa hc v cng ngh gi vai tr then cht trong s nghip pht trin kinh t - x hi ca t nc. Nh nc xy dng v thc hin chnh sch khoa hc, cng ngh quc gia; xy dng nn khoa hc, cng ngh tin tin; pht trin ng b cc ngnh khoa hc nhm xy dng lun c khoa hc cho vic nh ra ng li, chnh sch v php lut, i mi cng ngh, pht trin lc lng sn xut, nng cao trnh qun l, bo m cht lng v tc pht trin ca nn kinh t; gp phn bo m quc phng, an ninh quc gia. iu 38 Nh nc u t v khuyn khch ti tr cho khoa hc bng nhiu ngun vn khc nhau, u tin cho nhng hng khoa hc, cng ngh mi nhn; chm lo o to v s dng hp l i ng cn b khoa hc, k thut nht l nhng ngi c trnh cao, cng nhn lnh ngh v ngh nhn; to iu kin cc nh khoa hc sng to v cng hin; pht trin nhiu hnh thc t chc, hot ng nghin cu khoa hc, gn nghin cu khoa hc vi nhu cu pht trin kinh t - x hi, kt hp cht ch gia nghin cu khoa hc, o to vi sn xut, kinh doanh. iu 39 Nh nc u t, pht trin v thng nht qun l s nghip bo v sc kho ca nhn dn, huy ng v t chc mi lc lng x hi xy dng v pht trin nn y hc Vit Nam theo hng d phng; kt hp phng bnh vi cha bnh; pht trin v kt hp y dc hc c truyn vi y dc hc hin i; kt hp pht 8

trin y t Nh nc vi y t nhn dn; thc hin bo him y t, to iu kin mi ngi dn c chm sc sc kho. Nh nc u tin thc hin chng trnh chm sc sc kho cho ng bo min ni v dn tc thiu s. Nghim cm t chc v t nhn cha bnh, sn xut, bun bn thuc cha bnh tri php gy tn hi cho sc kho ca nhn dn. iu 40 Nh nc, x hi, gia nh v cng dn c trch nhim bo v, chm sc b m v tr em; thc hin chng trnh dn s v k hoch ho gia nh. iu 41 Nh nc v x hi pht trin nn th dc, th thao dn tc, khoa hc v nhn dn. Nh nc thng nht qun l s nghip pht trin th dc, th thao; quy nh ch gio dc th cht bt buc trong trng hc; khuyn khch v gip pht trin cc hnh thc t chc th dc, th thao t nguyn ca nhn dn, to cc iu kin cn thit khng ngng m rng cc hot ng th dc, th thao qun chng, ch trng hot ng th thao chuyn nghip, bi dng cc ti nng th thao. iu 42 Nh nc v x hi pht trin du lch, m rng hot ng du lch trong nc v du lch quc t. iu 43 Nh nc m rng giao lu v hp tc quc t trn cc lnh vc vn ho, thng tin, vn hc, ngh thut, khoa hc, cng ngh, gio dc, y t, th dc, th thao.

CHNG IV BO V T QUC VIT NAM X HI CH NGHA iu 44 Bo v T quc Vit Nam x hi ch ngha, gi vng an ninh quc gia l s nghip ca ton dn. Nh nc cng c v tng cng nn quc phng ton dn v an ninh nhn dn nng ct l cc lc lng v trang nhn dn; pht huy sc mnh tng hp ca t nc bo v vng chc T quc. C quan Nh nc, t chc kinh t, t chc x hi v cng dn phi lm y nhim v quc phng v an ninh do php lut quy nh. iu 45 Cc lc lng v trang nhn dn phi tuyt i trung thnh vi T quc v nhn dn, c nhim v sn sng chin u bo v c lp, ch quyn, thng nht, ton vn lnh th ca T quc, an ninh quc gia v trt t, an ton x hi, bo v ch x hi ch ngha v nhng thnh qu ca cch mng, cng ton dn xy dng t nc. iu 46 Nh nc xy dng qun i nhn dn cch mng chnh quy, tinh nhu, tng bc hin i, xy dng lc lng d b ng vin, dn qun t v hng hu trn c s kt hp xy dng vi bo v T quc, kt hp sc mnh ca lc lng v trang nhn dn vi sc mnh ca ton dn, kt hp sc mnh truyn thng on kt dn tc chng ngoi xm vi sc mnh ca ch x hi ch ngha. iu 47 Nh nc xy dng cng an nhn dn cch mng, chnh quy, tinh nhu, tng bc hin i, da vo nhn dn v lm nng ct cho phong tro nhn dn bo v an ninh quc gia, trt t, an ton x hi, bo m s n nh chnh tr v cc quyn t do, dn ch ca cng dn, bo v tnh mng, ti sn ca nhn dn, ti sn x hi ch ngha, u tranh phng nga v chng cc loi ti phm. iu 48 Nh nc pht huy tinh thn yu nc v ch ngha anh hng cch mng ca nhn dn, gio dc quc phng v an ninh cho ton dn, thc hin ch ngha v qun s, chnh sch hu phng qun i, xy dng cng nghip quc phng, bo m trang b cho lc lng v trang, kt hp quc phng vi kinh t, kinh t vi quc phng, bo m i sng vt cht v tinh thn ca cn b v chin s, cng nhn, nhn vin quc phng, xy dng cc lc lng v trang nhn dn hng mnh, khng ngng tng cng kh nng bo v t nc.

10

CHNG V QUYN V NGHA V C BN CA CNG DN iu 49 Cng dn nc Cng ho x hi ch ngha Vit Nam l ngi c quc tch Vit Nam. iu 50 nc Cng ho x hi ch ngha Vit Nam, cc quyn con ngi v chnh tr, dn s, kinh t, vn ho v x hi c tn trng, th hin cc quyn cng dn v c quy nh trong Hin php v lut. iu 51 Quyn ca cng dn khng tch ri ngha v ca cng dn. Nh nc bo m cc quyn ca cng dn; cng dn phi lm trn ngha v ca mnh i vi Nh nc v x hi. Quyn v ngha v ca cng dn do Hin php v lut quy nh. iu 52 Mi cng dn u bnh ng trc php lut. iu 53 Cng dn c quyn tham gia qun l Nh nc v x hi, tham gia tho lun cc vn chung ca c nc v a phng, kin ngh vi c quan Nh nc, biu quyt khi Nh nc t chc trng cu dn. iu 54 Cng dn, khng phn bit dn tc, nam n, thnh phn x hi, tn ngng, tn gio, trnh vn ho, ngh nghip, thi hn c tr, mi tm tui tr ln u c quyn bu c v hai mi mt tui tr ln u c quyn ng c vo Quc hi, Hi ng nhn dn theo quy nh ca php lut. iu 55 Lao ng l quyn v ngha v ca cng dn. Nh nc v x hi c k hoch to ngy cng nhiu vic lm cho ngi lao ng. iu 56 Nh nc ban hnh chnh sch, ch bo h lao ng. Nh nc quy nh thi gian lao ng, ch tin lng, ch ngh ngi v ch bo him x hi i vi vin chc Nh nc v nhng ngi lm cng n lng; khuyn khch pht trin cc hnh thc bo him x hi khc i vi ngi lao ng. iu 57 Cng dn c quyn t do kinh doanh theo quy nh ca php lut. iu 58 Cng dn c quyn s hu v thu nhp hp php, ca ci dnh, nh , t liu sinh hot, t liu sn xut, vn v ti sn khc trong doanh nghip hoc trong 11

cc t chc kinh t khc; i vi t c Nh nc giao s dng th theo quy nh ti iu 17 v iu 18. Nh nc bo h quyn s hu hp php v quyn tha k ca cng dn. iu 59 Hc tp l quyn v ngha v ca cng dn. Bc tiu hc l bt buc, khng phi tr hc ph. Cng dn c quyn hc vn ho v hc ngh bng nhiu hnh thc. Hc sinh c nng khiu c Nh nc v x hi to iu kin hc tp pht trin ti nng. Nh nc c chnh sch hc ph, hc bng. Nh nc v x hi to iu kin cho tr em tn tt c hc vn ho v hc ngh ph hp. iu 60 Cng dn c quyn nghin cu khoa hc, k thut, pht minh, sng ch, sng kin ci tin k thut, hp l ho sn xut, sng tc, ph bnh vn hc, ngh thut v tham gia cc hot ng vn ho khc. Nh nc bo h quyn tc gi, quyn s hu cng nghip. iu 61 Cng dn c quyn c hng ch bo v sc kho. Nh nc quy nh ch vin ph, ch min, gim vin ph. Cng dn c ngha v thc hin cc quy nh v v sinh phng bnh v v sinh cng cng. Nghim cm sn xut, vn chuyn, bun bn, tng tr, s dng tri php thuc phin v cc cht ma tu khc. Nh nc quy nh ch bt buc cai nghin v cha cc bnh x hi nguy him. iu 62 Cng dn c quyn xy dng nh theo quy hoch v php lut. Quyn li ca ngi thu nh v ngi c nh cho thu c bo h theo php lut. iu 63 Cng dn n v nam c quyn ngang nhau v mi mt chnh tr, kinh t, vn ho, x hi v gia nh. Nghim cm mi hnh vi phn bit i x vi ph n, xc phm nhn phm ph n. Lao ng n v nam vic lm nh nhau th tin lng ngang nhau. Lao ng n c quyn hng ch thai sn. Ph n l vin chc Nh nc v ngi lm cng n lng c quyn ngh trc v sau khi sinh m vn hng lng, ph cp theo quy nh ca php lut. Nh nc v x hi to iu kin ph n nng cao trnh mi mt, khng ngng pht huy vai tr ca mnh trong x hi; chm lo pht trin cc nh h sinh, khoa nhi, nh tr v cc c s phc li x hi khc gim nh gnh nng gia 12

nh, to iu kin cho ph n sn xut, cng tc, hc tp, cha bnh, ngh ngi v lm trn bn phn ca ngi m. iu 64 Gia nh l t bo ca x hi. Nh nc bo h hn nhn v gia nh. Hn nhn theo nguyn tc t nguyn, tin b, mt v mt chng, v chng bnh ng. Cha m c trch nhim nui dy con thnh nhng cng dn tt. Con chu c bn phn knh trng v chm sc ng b, cha m. Nh nc v x hi khng tha nhn vic phn bit i x gia cc con. iu 65 Tr em c gia nh, Nh nc v x hi bo v, chm sc v gio dc. iu 66 Thanh nin c gia nh, Nh nc v x hi to iu kin hc tp, lao ng v gii tr, pht trin th lc, tr tu, bi dng v o c, truyn thng dn tc, thc cng dn v l tng x hi ch ngha, i u trong cng cuc lao ng sng to v bo v T quc. iu 67 Thng binh, bnh binh, gia nh lit s c hng cc chnh sch u i ca Nh nc. Thng binh c to iu kin phc hi chc nng lao ng, c vic lm ph hp vi sc kho v c i sng n nh. Nhng ngi v gia nh c cng vi nc c khen thng, chm sc. Ngi gi, ngi tn tt, tr m ci khng ni nng ta c Nh nc v x hi gip . iu 68 Cng dn c quyn t do i li v c tr trong nc, c quyn ra nc ngoi v t nc ngoi v nc theo quy nh ca php lut. iu 69 Cng dn c quyn t do ngn lun, t do bo ch; c quyn c thng tin; c quyn hi hp, lp hi, biu tnh theo quy nh ca php lut. iu 70 Cng dn c quyn t do tn ngng, tn gio, theo hoc khng theo mt tn gio no. Cc tn gio u bnh ng trc php lut. Nhng ni th t ca cc tn ngng, tn gio c php lut bo h. Khng ai c xm phm t do tn ngng, tn gio hoc li dng tn ngng, tn gio lm tri php lut v chnh sch ca Nh nc. iu 71 Cng dn c quyn bt kh xm phm v thn th, c php lut bo h v tnh mng, sc kho, danh d v nhn phm.

13

Khng ai b bt, nu khng c quyt nh ca To n nhn dn, quyt nh hoc ph chun ca Vin kim st nhn dn, tr trng hp phm ti qu tang. Vic bt v giam gi ngi phi ng php lut. Nghim cm mi hnh thc truy bc, nhc hnh, xc phm danh d, nhn phm ca cng dn. iu 72 Khng ai b coi l c ti v phi chu hnh pht khi cha c bn n kt ti ca To n c hiu lc php lut. Ngi b bt, b giam gi, b truy t, xt x tri php lut c quyn c bi thng thit hi v vt cht v phc hi danh d. Ngi lm tri php lut trong vic bt, giam gi, truy t, xt x gy thit hi cho ngi khc phi b x l nghim minh. iu 73 Cng dn c quyn bt kh xm phm v ch . Khng ai c t vo ch ca ngi khc nu ngi khng ng , tr trng hp c php lut cho php. Th tn, in thoi, in tn ca cng dn c bo m an ton v b mt. Vic khm xt ch , vic bc m, kim sot, thu gi th tn, in tn ca cng dn phi do ngi c thm quyn tin hnh theo quy nh ca php lut. iu 74 Cng dn c quyn khiu ni, quyn t co vi c quan Nh nc c thm quyn v nhng vic lm tri php lut ca c quan Nh nc, t chc kinh t, t chc x hi, n v v trang nhn dn hoc bt c c nhn no. Vic khiu ni, t co phi c c quan Nh nc xem xt v gii quyt trong thi hn php lut quy nh. Mi hnh vi xm phm li ch ca Nh nc, quyn v li ch hp php ca tp th v ca cng dn phi c kp thi x l nghim minh. Ngi b thit hi c quyn c bi thng v vt cht v phc hi danh d. Nghim cm vic tr th ngi khiu ni, t co hoc li dng quyn khiu ni, t co vu khng, vu co lm hi ngi khc. iu 75 Nh nc bo h quyn li chnh ng ca ngi Vit Nam nh c nc ngoi. Nh nc to iu kin ngi Vit Nam nh c nc ngoi gi quan h gn b vi gia nh v qu hng, gp phn xy dng qu hng, t nc. iu 76 Cng dn phi trung thnh vi T quc. Phn bi T quc l ti nng nht. iu 77 Bo v T quc l ngha v thing ling v quyn cao qu ca cng dn. 14

Cng dn phi lm ngha v qun s v tham gia xy dng quc phng ton dn. iu 78 Cng dn c ngha v tn trng v bo v ti sn ca Nh nc v li ch cng cng. iu 79 Cng dn c ngha v tun theo Hin php, php lut, tham gia bo v an ninh quc gia, trt t, an ton x hi, gi gn b mt quc gia, chp hnh nhng quy tc sinh hot cng cng. iu 80 Cng dn c ngha v ng thu v lao ng cng ch theo quy nh ca php lut. iu 81 Ngi nc ngoi c tr Vit Nam phi tun theo Hin php v php lut Vit Nam, c Nh nc bo h tnh mng, ti sn v cc quyn li chnh ng theo php lut Vit Nam. iu 82 Ngi nc ngoi u tranh v t do v c lp dn tc, v ch ngha x hi, dn ch v ho bnh, hoc v s nghip khoa hc m b bc hi th c Nh nc Cng ho x hi ch ngha Vit Nam xem xt vic cho c tr.

15

CHNG VI QUC HI iu 83 Quc hi l c quan i biu cao nht ca nhn dn, c quan quyn lc Nh nc cao nht ca nc Cng ho x hi ch ngha Vit Nam. Quc hi l c quan duy nht c quyn lp hin v lp php. Quc hi quyt nh nhng chnh sch c bn v i ni v i ngoi, nhim v kinh t - x hi, quc phng, an ninh ca t nc, nhng nguyn tc ch yu v t chc v hot ng ca b my Nh nc, v quan h x hi v hot ng ca cng dn. Quc hi thc hin quyn gim st ti cao i vi ton b hot ng ca Nh nc. iu 84 Quc hi c nhng nhim v v quyn hn sau y: 1- Lm Hin php v sa i Hin php; lm lut v sa i lut; quyt nh chng trnh xy dng lut, php lnh; 2- Thc hin quyn gim st ti cao vic tun theo Hin php, lut v ngh quyt ca Quc hi; xt bo co hot ng ca Ch tch nc, U ban thng v Quc hi, Chnh ph, To n nhn dn ti cao, Vin kim st nhn dn ti cao; 3- Quyt nh k hoch pht trin kinh t - x hi ca t nc; 4- Quyt nh chnh sch ti chnh, tin t quc gia; quyt nh d ton ngn sch Nh nc v phn b ngn sch Nh nc, ph chun quyt ton ngn sch Nh nc; quy nh, sa i hoc bi b cc th thu; 5- Quyt nh chnh sch dn tc ca Nh nc; 6- Quy nh t chc v hot ng ca Quc hi, Ch tch nc, Chnh ph, To n nhn dn, Vin kim st nhn dn v chnh quyn a phng; 7- Bu, min nhim, bi nhim Ch tch nc, Ph Ch tch nc, Ch tch Quc hi, cc Ph Ch tch Quc hi v cc y vin U ban thng v Quc hi, Th tng Chnh ph, Chnh n To n nhn dn ti cao, Vin trng Vin kim st nhn dn ti cao; ph chun ngh ca Ch tch nc v vic thnh lp Hi ng quc phng v an ninh; ph chun ngh ca Th tng Chnh ph v vic b nhim, min nhim, cch chc Ph Th tng, B trng v cc thnh vin khc ca Chnh ph; 8- Quyt nh thnh lp, bi b cc B v cc c quan ngang B ca Chnh ph; thnh lp mi, nhp, chia, iu chnh a gii tnh, thnh ph trc thuc trung ng; thnh lp hoc gii th n v hnh chnh - kinh t c bit; 9- Bi b cc vn bn ca Ch tch nc, U ban thng v Quc hi, Chnh ph, Th tng Chnh ph, To n nhn dn ti cao v Vin kim st nhn dn ti cao tri vi Hin php, lut v ngh quyt ca Quc hi; 10- Quyt nh i x; 16

11- Quy nh hm, cp trong cc lc lng v trang nhn dn, hm, cp ngoi giao v nhng hm, cp Nh nc khc; quy nh hun chng, huy chng v danh hiu vinh d Nh nc; 12- Quyt nh vn chin tranh v ho bnh; quy nh v tnh trng khn cp, cc bin php c bit khc bo m quc phng v an ninh quc gia; 13- Quyt nh chnh sch c bn v i ngoi; ph chun hoc bi b cc iu c quc t k kt hoc tham gia theo ngh ca Ch tch nc; 14- Quyt nh vic trng cu dn. iu 85 Nhim k ca mi kho Quc hi l nm nm. Hai thng trc khi Quc hi ht nhim k, Quc hi kho mi phi c bu xong. Th l bu c v s i biu Quc hi do lut nh. Trong trng hp c bit, nu c t nht hai phn ba tng s i biu Quc hi biu quyt tn thnh, th Quc hi quyt nh rt ngn hoc ko di nhim k ca mnh. iu 86 Quc hi hp mi nm hai k do U ban thng v Quc hi triu tp. Trong trng hp Ch tch nc, Th tng Chnh ph hoc t nht mt phn ba tng s i biu Quc hi yu cu hoc theo quyt nh ca mnh, U ban thng v Quc hi triu tp Quc hi hp bt thng. K hp th nht ca Quc hi kho mi c triu tp chm nht l hai thng k t ngy bu c i biu Quc hi v do Ch tch Quc hi kho trc khai mc v ch ta cho n khi Quc hi bu Ch tch Quc hi kho mi. iu 87 Ch tch nc, U ban thng v Quc hi, Hi ng dn tc v cc U ban ca Quc hi, Chnh ph, To n nhn dn ti cao, Vin kim st nhn dn ti cao, Mt trn T quc Vit Nam v cc t chc thnh vin ca Mt trn c quyn trnh d n lut ra trc Quc hi. i biu Quc hi c quyn trnh kin ngh v lut v d n lut ra trc Quc hi. Th tc trnh Quc hi d n lut, kin ngh v lut do lut nh. iu 88 Lut, ngh quyt ca Quc hi phi c qu na tng s i biu Quc hi biu quyt tn thnh, tr cc trng hp Quc hi bi nhim i biu Quc hi quy nh ti iu 7, rt ngn hoc ko di nhim k ca Quc hi quy nh ti iu 85 v sa i Hin php quy nh ti iu 147, th phi c t nht l hai phn ba tng s i biu Quc hi biu quyt tn thnh. Lut, ngh quyt ca Quc hi phi c cng b chm nht l mi lm ngy k t ngy c thng qua. iu 89 17

Quc hi bu U ban thm tra t cch i biu Quc hi v cn c vo bo co ca U ban m quyt nh xc nhn t cch i biu ca i biu Quc hi. iu 90 U ban thng v Quc hi l c quan thng trc ca Quc hi. U ban thng v Quc hi gm c: - Ch tch Quc hi; - Cc Ph Ch tch Quc hi; - Cc y vin. S thnh vin U ban thng v Quc hi do Quc hi quyt nh. Thnh vin U ban thng v Quc hi khng th ng thi l thnh vin Chnh ph. U ban thng v Quc hi ca mi kho Quc hi thc hin nhim v, quyn hn ca mnh cho n khi Quc hi kho mi bu U ban thng v Quc hi mi. iu 91 U ban thng v Quc hi c nhng nhim v v quyn hn sau y: 1- Cng b v ch tr vic bu c i biu Quc hi; 2- T chc vic chun b, triu tp v ch tr cc k hp Quc hi; 3- Gii thch Hin php, lut, php lnh; 4- Ra php lnh v nhng vn c Quc hi giao; 5- Gim st vic thi hnh Hin php, lut, ngh quyt ca Quc hi, php lnh, ngh quyt ca U ban thng v Quc hi; gim st hot ng ca Chnh ph, To n nhn dn ti cao, Vin kim st nhn dn ti cao; nh ch vic thi hnh cc vn bn ca Chnh ph, Th tng Chnh ph, To n nhn dn ti cao, Vin kim st nhn dn ti cao tri vi Hin php, lut, ngh quyt ca Quc hi v trnh Quc hi quyt nh vic hu b cc vn bn ; hu b cc vn bn ca Chnh ph, Th tng Chnh ph, To n nhn dn ti cao, Vin kim st nhn dn ti cao tri vi php lnh, ngh quyt ca U ban thng v Quc hi; 6- Gim st v hng dn hot ng ca Hi ng nhn dn; bi b cc ngh quyt sai tri ca Hi ng nhn dn tnh, thnh ph trc thuc trung ng; gii tn Hi ng nhn dn tnh, thnh ph trc thuc trung ng trong trng hp Hi ng nhn dn lm thit hi nghim trng n li ch ca nhn dn; 7- Ch o, iu ho, phi hp hot ng ca Hi ng dn tc v cc U ban ca Quc hi; hng dn v bo m iu kin hot ng ca cc i biu Quc hi; 8- Trong thi gian Quc hi khng hp, ph chun ngh ca Th tng Chnh ph v vic b nhim, min nhim, cch chc Ph Th tng, B trng, cc thnh vin khc ca Chnh ph v bo co vi Quc hi ti k hp gn nht ca Quc hi; 9- Trong thi gian Quc hi khng hp, quyt nh vic tuyn b tnh trng chin tranh khi nc nh b xm lc v trnh Quc hi ph chun quyt nh ti k hp gn nht ca Quc hi; 18

10- Quyt nh tng ng vin hoc ng vin cc b; ban b tnh trng khn cp trong c nc hoc tng a phng; 11- Thc hin quan h i ngoi ca Quc hi; 12- T chc trng cu dn theo quyt nh ca Quc hi. iu 92 Ch tch Quc hi ch to cc phin hp ca Quc hi; k chng thc lut, ngh quyt ca Quc hi; lnh o cng tc ca U ban thng v Quc hi; t chc vic thc hin quan h i ngoi ca Quc hi; gi quan h vi cc i biu Quc hi. Cc Ph Ch tch Quc hi gip Ch tch lm nhim v theo s phn cng ca Ch tch. iu 93 Php lnh, ngh quyt ca U ban thng v Quc hi phi c qu na tng s thnh vin U ban thng v Quc hi biu quyt tn thnh. Php lnh, ngh quyt ca U ban thng v Quc hi phi c cng b chm nht l mi lm ngy k t ngy c thng qua, tr trng hp Ch tch nc trnh Quc hi xem xt li. iu 94 Quc hi bu Hi ng dn tc gm Ch tch, cc Ph Ch tch v cc y vin. Hi ng dn tc nghin cu v kin ngh vi Quc hi nhng vn v dn tc; thc hin quyn gim st vic thi hnh chnh sch dn tc, cc chng trnh, k hoch pht trin kinh t - x hi min ni v vng c ng bo dn tc thiu s. Trc khi ban hnh cc quyt nh v chnh sch dn tc, Chnh ph phi tham kho kin ca Hi ng dn tc. Ch tch Hi ng dn tc c tham d cc phin hp ca U ban thng v Quc hi, c mi tham d cc phin hp ca Chnh ph bn vic thc hin chnh sch dn tc. Hi ng dn tc cn c nhng nhim v, quyn hn khc nh cc U ban ca Quc hi quy nh ti iu 95. Hi ng dn tc c mt s thnh vin lm vic theo ch chuyn trch. iu 95 Quc hi bu cc U ban ca Quc hi. Cc U ban ca Quc hi nghin cu, thm tra d n lut, kin ngh v lut, d n php lnh v d n khc, nhng bo co c Quc hi hoc U ban thng v Quc hi giao; trnh Quc hi, U ban thng v Quc hi kin v chng trnh xy dng lut, php lnh; thc hin quyn gim st trong phm vi nhim v, quyn hn do lut nh; kin ngh nhng vn thuc phm v hot ng ca U ban. Mi U ban c mt s thnh vin lm vic theo ch chuyn trch. iu 96 19

Hi ng dn tc v cc U ban ca Quc hi c quyn yu cu thnh vin Chnh ph, Chnh n To n nhn dn ti cao, Vin trng Vin kim st nhn dn ti cao v vin chc Nh nc hu quan khc trnh by hoc cung cp ti liu v nhng vn cn thit. Ngi c yu cu c trch nhim p ng yu cu . Cc c quan Nh nc c trch nhim nghin cu v tr li nhng kin ngh ca Hi ng dn tc v cc U ban ca Quc hi. iu 97 i biu Quc hi l ngi i din cho ch, nguyn vng ca nhn dn, khng ch i din cho nhn dn n v bu c ra mnh m cn i din cho nhn dn c nc. i biu Quc hi phi lin h cht ch vi c tri, chu s gim st ca c tri; thu thp v phn nh trung thc kin v nguyn vng ca c tri vi Quc hi v cc c quan Nh nc hu quan; thc hin ch tip xc v bo co vi c tri v hot ng ca mnh v ca Quc hi; tr li nhng yu cu v kin ngh ca c tri; xem xt, n c, theo di vic gii quyt khiu ni, t co ca cng dn v hng dn, gip cng dn thc hin cc quyn . i biu Quc hi ph bin v vn ng nhn dn thc hin Hin php, lut v ngh quyt ca Quc hi. iu 98 i biu Quc hi c quyn cht vn Ch tch nc, Ch tch Quc hi, Th tng Chnh ph, B trng v cc thnh vin khc ca Chnh ph, Chnh n To n nhn dn ti cao v Vin trng Vin kim st nhn dn ti cao. Ngi b cht vn phi tr li trc Quc hi ti k hp; trong trng hp cn iu tra th Quc hi c th quyt nh cho tr li trc U ban thng v Quc hi hoc ti k hp sau ca Quc hi hoc cho tr li bng vn bn. i biu Quc hi c quyn yu cu c quan Nh nc, t chc x hi, t chc kinh t, n v v trang tr li nhng vn m i biu Quc hi quan tm. Ngi ph trch ca cc c quan, t chc, n v ny c trch nhim tr li nhng vn m i biu Quc hi yu cu trong thi hn lut nh. iu 99 Khng c s ng ca Quc hi v trong thi gian Quc hi khng hp, khng c s ng ca U ban thng v Quc hi, th khng c bt giam, truy t i biu Quc hi. Nu v phm ti qu tang m i biu Quc hi b tm gi, th c quan tm gi phi lp tc bo co Quc hi hoc U ban thng v Quc hi xt v quyt nh iu 100 i biu Quc hi phi dnh thi gian lm nhim v i biu. U ban thng v Quc hi, Th tng Chnh ph, cc B trng, cc thnh vin khc ca Chnh ph v cc c quan khc ca Nh nc c trch nhim cung 20

cp ti liu cn thit m i biu yu cu v to iu kin i biu Quc hi lm nhim v i biu. Nh nc bo m kinh ph hot ng ca i biu Quc hi.

21

CHNG VII CH TCH NC iu 101 Ch tch nc l ngi ng u Nh nc, thay mt nc Cng ho x hi ch ngha Vit Nam v i ni v i ngoi. iu 102 Ch tch nc do Quc hi bu trong s i biu Quc hi. Ch tch nc chu trch nhim v bo co cng tc trc Quc hi. Nhim k ca Ch tch nc theo nhim k ca Quc hi. Khi Quc hi ht nhim k, Ch tch nc tip tc lm nhim v cho n khi Quc hi kho mi bu Ch tch nc mi. iu 103 Ch tch nc c nhng nhim v v quyn hn sau y: 1- Cng b Hin php, lut, php lnh; 2- Thng lnh cc lc lng v trang nhn dn v gi chc v Ch tch Hi ng quc phng v an ninh; 3- ngh Quc hi bu, min nhim, bi nhim Ph Ch tch nc, Th tng Chnh ph, Chnh n To n nhn dn ti cao, Vin trng Vin kim st nhn dn ti cao; 4- Cn c vo ngh quyt ca Quc hi hoc ca U ban thng v Quc hi, b nhim, min nhim, cch chc Ph Th tng, B trng v cc thnh vin khc ca Chnh ph; 5- Cn c vo ngh quyt ca Quc hi hoc ca U ban thng v Quc hi, cng b quyt nh tuyn b tnh trng chin tranh, cng b quyt nh i x; 6- Cn c vo ngh quyt ca U ban thng v Quc hi, ra lnh tng ng vin hoc ng vin cc b; ban b tnh trng khn cp trong c nc hoc tng a phng; 7- ngh U ban thng v Quc hi xem xt li php lnh, ngh quyt ca U ban thng v Quc hi v cc vn quy nh ti im 8 v im 9, iu 91 trong thi hn mi ngy k t ngy php lnh hoc ngh quyt c thng qua; nu php lnh, ngh quyt vn c U ban thng v Quc hi biu quyt tn thnh m Ch tch nc vn khng nht tr, th Ch tch nc trnh Quc hi quyt nh ti k hp gn nht; 8- B nhim, min nhim, cch chc Ph Chnh n, Thm phn To n nhn dn ti cao, Ph Vin trng, Kim st vin Vin kim st nhn dn ti cao; 9- Quyt nh phong hm, cp s quan cp cao trong cc lc lng v trang nhn dn, hm, cp ngoi giao v nhng hm cp Nh nc khc; quyt nh tng thng hun chng, huy chng v danh hiu vinh d Nh nc; 10- C, triu hi i s c mnh ton quyn ca Vit Nam; tip nhn i s c mnh ton quyn ca nc ngoi; tin hnh m phn, k kt iu c quc t 22

nhn danh Nh nc Cng ho x hi ch ngha Vit Nam vi ngi ng u Nh nc khc; quyt nh ph chun hoc tham gia iu c quc t, tr trng hp cn trnh Quc hi quyt nh; 11- Quyt nh cho nhp quc tch Vit Nam, cho thi quc tch Vit Nam hoc tc quc tch Vit Nam; 12- Quyt nh c x. iu 104 Hi ng quc phng v an ninh gm Ch tch, Ph Ch tch, cc y vin. Ch tch nc ngh danh sch thnh vin Hi ng quc phng v an ninh trnh Quc hi ph chun. Thnh vin Hi ng quc phng v an ninh khng nht thit l i biu Quc hi. Hi ng quc phng v an ninh ng vin mi lc lng v kh nng ca nc nh bo v T quc. Trong trng hp c chin tranh, Quc hi c th giao cho Hi ng quc phng v an ninh nhng nhim v v quyn hn c bit. Hi ng quc phng v an ninh lm vic theo ch tp th v quyt nh theo a s. iu 105 Ch tch nc c quyn tham d cc phin hp ca U ban thng v Quc hi. Khi xt thy cn thit, Ch tch nc c quyn tham d cc phin hp ca Chnh ph. iu 106 Ch tch nc ban hnh lnh, quyt nh thc hin nhim v, quyn hn ca mnh. iu 107 Ph Ch tch nc do Quc hi bu trong s i biu Quc hi. Ph Ch tch nc gip Ch tch lm nhim v v c th c Ch tch u nhim thay Ch tch lm mt s nhim v. iu 108 Khi Ch tch nc khng lm vic c trong mt thi gian di, th Ph Ch tch quyn Ch tch. Trong trng hp khuyt Ch tch nc, th Ph Ch tch quyn Ch tch cho n khi Quc hi bu Ch tch nc mi.

23

CHNG VIII CHNH PH iu 109 Chnh ph l c quan chp hnh ca Quc hi, c quan hnh chnh Nh nc cao nht ca nc Cng ho x hi ch ngha Vit Nam. Chnh ph thng nht qun l vic thc hin cc nhim v chnh tr, kinh t, vn ho, x hi, quc phng, an ninh v i ngoi ca Nh nc; bo m hiu lc ca b my Nh nc t trung ng n c s; bo m vic tn trng v chp hnh Hin php v php lut; pht huy quyn lm ch ca nhn dn trong s nghip xy dng v bo v T quc, bo m n nh v nng cao i sng vt cht v vn ho ca nhn dn. Chnh ph chu trch nhim trc Quc hi v bo co cng tc vi Quc hi, U ban thng v Quc hi, Ch tch nc. iu 110 Chnh ph gm c Th tng, cc Ph Th tng, cc B trng v cc thnh vin khc. Ngoi Th tng, cc thnh vin khc ca Chnh ph khng nht thit l i biu Quc hi. Th tng Chnh ph chu trch nhim trc Quc hi v bo co cng tc vi Quc hi, U ban thng v Quc hi, Ch tch nc. Ph Th tng gip Th tng lm nhim v theo s phn cng ca Th tng. Khi Th tng vng mt th mt Ph Th tng c Th tng y nhim thay mt lnh o cng tc ca Chnh ph. iu 111 Ch tch U ban trung ng Mt trn T quc Vit Nam, Ch tch Tng lin on lao ng Vit Nam v ngi ng u cc on th nhn dn c mi tham d cc phin hp ca Chnh ph khi bn cc vn c lin quan. iu 112 Chnh ph c nhng nhim v v quyn hn sau y: 1- Lnh o cng tc ca cc B, cc c quan ngang B v cc c quan thuc Chnh ph, U ban nhn dn cc cp, xy dng v kin ton h thng thng nht b my hnh chnh Nh nc t trung ng n c s; hng dn, kim tra Hi ng nhn dn thc hin cc vn bn ca c quan Nh nc cp trn; to iu kin Hi ng nhn dn thc hin nhim v v quyn hn theo lut nh; o to, bi dng, sp xp v s dng i ng vin chc Nh nc; 2- Bo m vic thi hnh Hin php v php lut trong cc c quan Nh nc, t chc kinh t, t chc x hi, n v v trang v cng dn; t chc v lnh o cng tc tuyn truyn, gio dc Hin php v php lut trong nhn dn; 3- Trnh d n lut, php lnh v cc d n khc trc Quc hi v U ban thng v Quc hi; 24

4- Thng nht qun l vic xy dng, pht trin nn kinh t quc dn; thc hin chnh sch ti chnh, tin t quc gia; qun l v bo m s dng c hiu qu ti sn thuc s hu ton dn; pht trin vn ho, gio dc, y t, khoa hc v cng ngh, thc hin k hoch pht trin kinh t - x hi v ngn sch Nh nc; 5- Thi hnh nhng bin php bo v cc quyn v li ch hp php ca cng dn, to iu kin cho cng dn s dng quyn v lm trn ngha v ca mnh, bo v ti sn, li ch ca Nh nc v ca x hi; bo v mi trng; 6- Cng c v tng cng nn quc phng ton dn, an ninh nhn dn; bo m an ninh quc gia v trt t, an ton x hi; xy dng cc lc lng v trang nhn dn; thi hnh lnh ng vin, lnh ban b tnh trng khn cp v mi bin php cn thit khc bo v t nc; 7- T chc v lnh o cng tc kim k, thng k ca Nh nc; cng tc thanh tra v kim tra Nh nc, chng quan liu, tham nhng trong b my Nh nc; cng tc gii quyt khiu ni, t co ca cng dn; 8- Thng nht qun l cng tc i ngoi ca Nh nc; k kt, tham gia, ph duyt iu c quc t nhn danh Chnh ph; ch o vic thc hin cc iu c quc t m Cng ho x hi ch ngha Vit Nam k kt hoc tham gia; bo v li ch ca Nh nc, li ch chnh ng ca t chc v cng dn Vit Nam nc ngoi; 9- Thc hin chnh sch x hi, chnh sch dn tc, chnh sch tn gio; 10- Quyt nh vic iu chnh a gii cc n v hnh chnh di cp tnh, thnh ph trc thuc trung ng; 11- Phi hp vi Mt trn T quc Vit Nam, cc on th nhn dn trong khi thc hin nhim v, quyn hn ca mnh; to iu kin cc t chc hot ng c hiu qu. iu 113 Nhim k ca Chnh ph theo nhim k ca Quc hi. Khi Quc hi ht nhim k, Chnh ph tip tc lm nhim v cho n khi Quc hi kho mi thnh lp Chnh ph mi. iu 114 Th tng Chnh ph c nhng nhim v v quyn hn sau y: 1- Lnh o cng tc ca Chnh ph, cc thnh vin Chnh ph, U ban nhn dn cc cp; ch to cc phin hp ca Chnh ph; 2- ngh Quc hi thnh lp hoc bi b cc B v cc c quan ngang B; trnh Quc hi v trong thi gian Quc hi khng hp, trnh U ban thng v Quc hi ph chun ngh v vic b nhim, min nhim, cch chc Ph Th tng, B trng, cc thnh vin khc ca Chnh ph; 3- B nhim, min nhim, cch chc cc Th trng v chc v tng ng; ph chun vic bu c; min nhim, iu ng, cch chc Ch tch, cc Ph Ch tch U ban nhn dn tnh, thnh ph trc thuc trung ng; 25

4- nh ch vic thi hnh hoc bi b nhng quyt nh, ch th, thng t ca B trng, cc thnh vin khc ca Chnh ph, quyt nh, ch th ca U ban nhn dn v Ch tch U ban nhn dn tnh, thnh ph trc thuc trung ng tri vi Hin php, lut v cc vn bn ca cc c quan Nh nc cp trn; 5- nh ch vic thi hnh nhng ngh quyt ca Hi ng nhn dn tnh, thnh ph trc thuc trung ng tri vi Hin php, lut v cc vn bn ca cc c quan Nh nc cp trn, ng thi ngh U ban thng v Quc hi bi b; 6- Thc hin ch bo co trc nhn dn qua cc phng tin thng tin i chng v nhng vn quan trng m Chnh ph phi gii quyt. iu 115 Cn c vo Hin php, lut, ngh quyt ca Quc hi, php lnh, ngh quyt ca U ban thng v Quc hi, lnh, quyt nh ca Ch tch nc, Chnh ph ra ngh quyt, ngh nh, Th tng Chnh ph ra quyt nh, ch th v kim tra vic thi hnh cc vn bn . Nhng vn quan trng thuc thm quyn ca Chnh ph phi c tho lun tp th v quyt nh theo a s. iu 116 B trng v cc thnh vin khc ca Chnh ph chu trch nhim qun l Nh nc v lnh vc, ngnh mnh ph trch trong phm vi c nc, bo m quyn t ch trong hot ng sn xut, kinh doanh ca cc c s theo quy nh ca php lut. Cn c vo Hin php, lut v ngh quyt ca Quc hi, php lnh, ngh quyt ca U ban thng v Quc hi, lnh, quyt nh ca Ch tch nc, cc vn bn ca Chnh ph v Th tng Chnh ph, B trng, cc thnh vin khc ca Chnh ph, Th trng cc c quan thuc Chnh ph ra quyt nh, ch th, thng t v kim tra vic thi hnh cc vn bn i vi tt c cc ngnh, cc a phng v c s. iu 117 B trng v cc thnh vin khc ca Chnh ph chu trch nhim trc Th tng Chnh ph, trc Quc hi v lnh vc, ngnh mnh ph trch.

26

CHNG IX HI NG NHN DN V Y BAN NHN DN iu 118 Cc n v hnh chnh ca nc Cng ho x hi ch ngha Vit Nam c phn nh nh sau: Nc chia thnh tnh, thnh ph trc thuc trung ng; Tnh chia thnh huyn, thnh ph thuc tnh v th x; thnh ph trc thuc trung ng chia thnh qun, huyn v th x; Huyn chia thnh x, th trn; thnh ph thuc tnh, th x chia thnh phng v x; qun chia thnh phng. Vic thnh lp Hi ng nhn dn v U ban nhn dn cc n v hnh chnh do lut nh. iu 119 Hi ng nhn dn l c quan quyn lc Nh nc a phng, i din cho ch, nguyn vng v quyn lm ch ca nhn dn, do nhn dn a phng bu ra, chu trch nhim trc nhn dn a phng v c quan Nh nc cp trn. iu 120 Cn c vo Hin php, lut, vn bn ca c quan Nh nc cp trn, Hi ng nhn dn ra ngh quyt v cc bin php bo m thi hnh nghim chnh Hin php v php lut a phng; v k hoch pht trin kinh t - x hi v ngn sch; v quc phng, an ninh a phng; v bin php n nh v nng cao i sng ca nhn dn, hon thnh mi nhim v cp trn giao cho, lm trn ngha v i vi c nc. iu 121 i biu Hi ng nhn dn l ngi i din cho ch, nguyn vng ca nhn dn a phng; phi lin h cht ch vi c tri, chu s gim st ca c tri, thc hin ch tip xc, bo co vi c tri v hot ng ca mnh v ca Hi ng nhn dn, tr li nhng yu cu, kin ngh ca c tri; xem xt, n c vic gii quyt khiu ni, t co ca nhn dn. i biu Hi ng nhn dn c nhim v vn ng nhn dn thc hin php lut, chnh sch ca Nh nc, ngh quyt ca Hi ng nhn dn, ng vin nhn dn tham gia qun l Nh nc. iu 122 i biu Hi ng nhn dn c quyn cht vn Ch tch Hi ng nhn dn, Ch tch v cc thnh vin khc ca U ban nhn dn, Chnh n To n nhn dn, Vin trng Vin kim st nhn dn v th trng cc c quan thuc U ban nhn dn. Ngi b cht vn phi tr li trc Hi ng nhn dn trong thi hn do lut nh. i biu Hi ng nhn dn c quyn kin ngh vi cc c quan Nh nc a phng. Ngi ph trch c quan ny c trch nhim tip i biu, xem xt, gii quyt kin ngh ca i biu. 27

iu 123 U ban nhn dn do Hi ng nhn dn bu l c quan chp hnh ca Hi ng nhn dn, c quan hnh chnh Nh nc a phng, chu trch nhim chp hnh Hin php, lut, cc vn bn ca cc c quan Nh nc cp trn v ngh quyt ca Hi ng nhn dn. iu 124 U ban nhn dn trong phm vi nhim v, quyn hn do php lut quy nh, ra quyt nh, ch th v kim tra vic thi hnh nhng vn bn . Ch tch U ban nhn dn lnh o, iu hnh hot ng ca U ban nhn dn. Khi quyt nh nhng vn quan trng ca a phng, U ban nhn dn phi tho lun tp th v quyt nh theo a s. Ch tch U ban nhn dn c quyn nh ch vic thi hnh hoc bi b nhng vn bn sai tri ca cc c quan thuc U ban nhn dn v cc vn bn sai tri ca U ban nhn dn cp di; nh ch thi hnh ngh quyt sai tri ca Hi ng nhn dn cp di, ng thi ngh Hi ng nhn dn cp mnh bi b nhng ngh quyt . iu 125 Ch tch U ban Mt trn T quc Vit Nam v ngi ng u cc on th nhn dn a phng c mi tham d cc k hp Hi ng nhn dn v c mi tham d hi ngh U ban nhn dn cng cp khi bn cc vn c lin quan. Hi ng nhn dn, U ban nhn dn thc hin ch thng bo tnh hnh mi mt ca a phng cho Mt trn T quc v cc on th nhn dn, lng nghe kin, kin ngh ca cc t chc ny v xy dng chnh quyn v pht trin kinh t - x hi a phng; phi hp vi Mt trn T quc v cc on th nhn dn ng vin nhn dn cng Nh nc thc hin cc nhim v kinh t - x hi, quc phng, an ninh a phng.

28

CHNG X TO N NHN DN V VIN KIM ST NHN DN iu 126 To n nhn dn v Vin kim st nhn dn nc Cng ho x hi ch ngha Vit Nam, trong phm vi chc nng ca mnh, c nhim v bo v php ch x hi ch ngha, bo v ch x hi ch ngha v quyn lm ch ca nhn dn, bo v ti sn ca Nh nc, ca tp th, bo v tnh mng, ti sn, t do, danh d v nhn phm ca cng dn. TO N NHN DN iu 127 To n nhn dn ti cao, cc To n nhn dn a phng, cc To n qun s v cc To n khc do lut nh l nhng c quan xt x ca nc Cng ho x hi ch ngha Vit Nam. Trong tnh hnh c bit, Quc hi c th quyt nh thnh lp To n c bit. c s, thnh lp cc t chc thch hp ca nhn dn gii quyt nhng vic vi phm php lut v tranh chp nh trong nhn dn theo quy nh ca php lut. iu 128 Nhim k ca Chnh n To n nhn dn ti cao theo nhim k ca Quc hi. Ch b nhim, min nhim, cch chc v nhim k ca Thm phn, ch bu c v nhim k ca Hi thm nhn dn To n nhn dn cc cp do lut nh. iu 129 Vic xt x ca To n nhn dn c Hi thm nhn dn, ca To n qun s c Hi thm qun nhn tham gia theo quy nh ca php lut. Khi xt x, Hi thm ngang quyn vi Thm phn. iu 130 Khi xt x, Thm phn v Hi thm c lp v ch tun theo php lut. iu 131 To n nhn dn xt x cng khai, tr trng hp do lut nh. To n nhn dn xt x tp th v quyt nh theo a s. iu 132 Quyn bo cha ca b co c bo m. B co c th t bo cha hoc nh ngi khc bo cha cho mnh. T chc lut s c thnh lp gip b co v cc ng s khc bo v quyn v li ch hp php ca mnh v gp phn bo v php ch x hi ch ngha. iu 133

29

To n nhn dn bo m cho cng dn nc Cng ho x hi ch ngha Vit Nam thuc cc dn tc quyn dng ting ni v ch vit ca dn tc mnh trc To n. iu 134 To n nhn dn ti cao l c quan xt x cao nht ca nc Cng ho x hi ch ngha Vit Nam. To n nhn dn ti cao gim c vic xt x ca cc To n nhn dn a phng v cc To n qun s. To n nhn dn ti cao gim c vic xt x ca To n c bit v cc to n khc, tr trng hp Quc hi quy nh khc khi thnh lp To n . iu 135 Chnh n To n nhn dn ti cao chu trch nhim v bo co cng tc trc Quc hi; trong thi gian Quc hi khng hp th chu trch nhim v bo co cng tc trc U ban thng v Quc hi v Ch tch nc. Chnh n To n nhn dn a phng chu trch nhim v bo co cng tc trc Hi ng nhn dn. iu 136 Cc bn n v quyt nh ca To n nhn dn c hiu lc php lut phi c cc c quan Nh nc, t chc kinh t, t chc x hi, cc n v v trang nhn dn v mi cng dn tn trng; nhng ngi v n v hu quan phi nghim chnh chp hnh. VIN KIM ST NHN DN iu 137 Vin kim st nhn dn ti cao kim st vic tun theo php lut ca cc B, cc c quan ngang B, cc c quan khc thuc Chnh ph, cc c quan chnh quyn a phng, t chc kinh t, t chc x hi, n v v trang nhn dn v cng dn, thc hnh quyn cng t, bo m cho php lut c chp hnh nghim chnh v thng nht. Cc Vin kim st nhn dn a phng, cc Vin kim st qun s kim st vic tun theo php lut, thc hnh quyn cng t trong phm vi trch nhim do lut nh. iu 138 Vin kim st nhn dn do Vin trng lnh o. Vin trng Vin kim st nhn dn cp di chu s lnh o ca Vin trng Vin kim st nhn dn cp trn; Vin trng Vin kim st nhn dn cc a phng, Vin trng Vin kim st qun s cc cp chu s lnh o thng nht ca Vin trng Vin kim st nhn dn ti cao. Vic thnh lp U ban kim st, nhng vn Vin trng Vin kim st nhn dn c quyn quyt nh, nhng vn quan trng m U ban kim st phi tho lun v quyt nh theo a s do lut nh. 30

Nhim k ca Vin trng Vin kim st nhn dn ti cao theo nhim k ca Quc hi. Vin trng, cc Ph Vin trng v Kim st vin Vin kim st nhn dn a phng v Vin kim st qun s cc qun khu v khu vc do Vin trng Vin kim st nhn dn ti cao b nhim, min nhim, cch chc. iu 139 Vin trng Vin kim st nhn dn ti cao chu trch nhim v bo co cng tc trc Quc hi; trong thi gian Quc hi khng hp th chu trch nhim v bo co cng tc trc U ban thng v Quc hi v Ch tch nc. iu 140 Vin trng cc Vin kim st nhn dn a phng chu trch nhim bo co trc Hi ng nhn dn v tnh hnh thi hnh php lut a phng v tr li cht vn ca i biu Hi ng nhn dn.

31

CHNG XI QUC K, QUC HUY, QUC CA, TH , NGY QUC KHNH iu 141 Quc k nc Cng ho x hi ch ngha Vit Nam hnh ch nht, chiu rng bng hai phn ba chiu di, nn , gia c ngi sao vng nm cnh iu 142 Quc huy nc Cng ho x hi ch ngha Vit Nam hnh trn, nn , gia c ngi sao vng nm cnh, chung quanh c bng la, di c na bnh xe rng v dng ch: Cng ho x hi ch ngha Vit Nam. iu 143 Quc ca nc Cng ho x hi ch ngha Vit Nam l nhc v li ca bi "Tin qun ca". iu 144 Th nc Cng ho x hi ch ngha Vit Nam l H Ni. iu 145 Ngy tuyn ngn c lp 2 thng 9 nm 1945 l ngy Quc khnh.

32

CHNG XII HIU LC CA HIN PHP V VIC SA I HIN PHP iu 146 Hin php nc Cng ho x hi ch ngha Vit Nam l lut c bn ca Nh nc, c hiu lc php l cao nht. Mi vn bn php lut khc phi ph hp vi Hin php. iu 147 Ch Quc hi mi c quyn sa i Hin php. Vic sa i Hin php phi c t nht l hai phn ba tng s i biu Quc hi biu quyt tn thnh. ----------------------------------

33