1) Topografya haritasn al (Z diskinde cydersi klasrnn ierisinden topog.jpg isimli dosyay kopyalayn C diskinde cydersi klasrnn iine yaptrn.

Daha sonra dosyay eklemek iin ArcMap i atktan sonra Add Data yapn ve ilgili dosyay ekleyin) ve lee gre (dikkat derste 1/5000di, 1/10000 olarak deiecek) kelerin gerek koordinatlarn hesaplayn. Rectify et (Koordinatlandrma iin Add Control Points den belirlenen koordinatlar ilgili noktalara gir, Georeferencing-Rectify ksmna tkla) Yeni bir shapefile oluturun (ArcCatalog butonuna tklayn alan pencerede srasyla FileNew-Shapefile blmlerine tklayn) ( Not: feature type: polyline seilmeli) (oluturduunuz dosyaya bir isim verin (rnein; tesviye) Shapefilea znitelik ekleyin (ilgili dosya zerinde sa tklayn alan mende open attribute table ksmn sein daha sonra istenilen znitelikleri girin, rnein: yukseklik, isim z, metre, vb..) type ksmnda Integer semeyi unutmayn Editor, start editing yaptktan sonra ile shapefileda e ykselti erilerini izin. izilen her erinin ka metreyi temsil ettiini ilgili znitelie yazmay unutmayn. Daha sonra srasyla Save edit ve stop editing yapmay unutmayn. NOT: Buraya kadar yaplan her ey daha nceki ders notlarnda ekran grntleri ile birlikte bulunduu iin bu ksma ekran grntleri eklenmemitir! Yukardaki ilemler tamamlandktan sonra alan pencere aadaki gibi olmaldr.

2) Arazi modeli oluturmak ve boyutlu izim iin 3D Analyst i kullannn. Eer mende yoksa eklemek iin srasyla; View-Toolbars-3D Analyst seeneklerine tklayn.

3) Saysal ykseklik modeli oluturmak iin TIN (Triangulated irregular network) oluturun. Bunun iin aadaki ekilde gzkt gibi srasyla 3D Analyst-Create/Modify TIN-Create TIN From Features.. tklayn.

4) Alan pencerede kaynak dosyay ve ilgili znitelii sein (rnein height source ksmnda yukseklik sein, triangulate ksmnda ise soft line seielebilir, vb) ve Output TIN ksmna bir isim verin.

OK tuuna bastnzda alan pencere aadaki gibi olacaktr.

Eklediginiz TIN dosyasnn zerinde sa tklayn alan mende srasyla PropertiesSymbology ksmlarna girin. Daha nce yaptnz izimlerin istediimiz aralklarda olmasn salamak iin Classify... ksmndan yararlanlr. Burada Elevation ksmnn seili olmasna dikkat edin ve ayracanz basamak saysn belirlemek iin Classes (rnekte 5 alnmtr) ksmn kullann.

Dilerseniz istatiksel olarak aralklar belirlemek ya da elle girmek iin Method ksmn sein. stenilen aralklar Break Values ksmndan girin ve OK tuuna basn.

Alan pencere aadaki gibi olacaktr.

3 boyutlu yzey analizlerini gerekletirmek iin 3D Analyst ksmndan Surface Analysis mensnden ok farkl analizleri yapabilirsiniz.

Contour: (Alan pencerede Input surface ksmnda zerinde allan TIN dosyas seilir (burada topogtin) oluan shapefile kalc olsun istiyorsanz Output Features ksmnda yerini ve adn belirtin, yoksa geici dosya oluturur. stenilen kontor aral iin Contour interval ksmna istenilen say (rnekte 25 seilmitir)

OK tuuna bastnzda alan pencere aadaki gibi olacaktr.

Layer Properties penceresinde etiketlerin konumlar vbni ayrntl olarak tanmlamak iin, Labels ksmna tklayn. Etiketleme ile her bir erinin hangi ykseklii belirttiini gsterebiliriz. Placement Properties ksmnda verilerin yerletirme zellikleri girilebilir.

Alan pencerede istenilen zellikler aadaki ekilde girilebilir.

Yukardaki uygulamalar yaptktan sonra alan pencere aadaki gibi olacaktr.

Yzey eim analizleri iin 3D Analyst ksmndan Surface Analysis ksmndan Slope tklanr. Alan pencerede aadaki gibi ilgi veriler ve deerler girilir ve OK tuuna baslr.

Alan pencerede Layers ksmndan eklediiniz egim-egim yzeyini sein ve dierlerini kaldrn alan pencere aadaki gibi olacaktr.

stenirse nceki analizde yaptmz mantkla, Classification yapabiliriz. Layer Properties ksmnda eim aralna gre ne amala kullanlabileceini, Label ksmnda istenilen zellikler girilerek belirtibilir.

Uygula tuuna basnca alan pencere aadaki gibi olacaktr.

Bak analizi yapmak iin srasyla 3D Analyst-Surface Analysis-Aspect menlerini anz ve aada gsterilen ekilde ilgili menleri (Input surface, Output cell size ve Output raster) tamamlaynz.

OK tuuna basldnda aadaki pencere elde edilecektir.

stenirse, nceki analizlerde yapld gibi Layer Properties-Class-Classification penceresi alarak bak yalnzca drt ynle tanmlanabilir.

Symbology kmnda Label mens altnda istenilen isimler verilerek gerekli renk ayarlamalar vb istenildii ekilde yaplabilir.

Tamam, tuuna baslarak aadaki pencere elde edilir (Layers ksmnda hazrlam olduunuz baki-baki katmannn seili olduundan emin olun!)

izdiimiz ve konturlarla tanmladmz alann 3 boyutlu grselletirmesini yapmak ArcScene butonuna basn.

Alan pencerede Add Data zelliini kullanarak ilk oluturduumuz TIN dosyasn aalm.

Ara ubuundaki ilgili tular kullanlarak zoom, tut-evir, kubak vb zelliklerle istenilen grsellik salanabilir.

Bunlara ilaveten bak haritamz ArcScenede Add Data zelliini kullanarak aalm. Herhangi bir ykseklik bilgisi iermedii iin alan pencere aadaki ekilde olacaktr.

ArcMapte yaptmz gibi Properties-symbology-classificationdan ynlerini tanmlayan alar tekrar girip hangi rengin ne yn olduunu gsterelim.

Properties Layer mensne girildiinde Base Heights ksmna gelip Obtain heights for layer from surface ksmn iaretleyip dosya olarak da TIN dosyanz sein ve Tamam tuuna basn. (Aslnda bak dosyasnda ykseklik bilgileri yoktu, ancak ayn koordinatlarda tanmlanm olan TIN dosyamz ykseklik bilgisini de ierdiinden bak haritasnn her noktasna ait ykseklik bilgisini TIN dosyasnn ayn koordinatlara denk gelen noktasndan alr).

Alan pencere aadaki ekilde gibi olacaktr (Bu ekilde gerekten de tepenin tesinde kalan yerlerin baksnn kuzey, nnde kalan yerlerin gney bak arlkl olduunu grebiliyoruz).

Yukardaki ilemleri Eim haritas iin tekrar yaparsak aadaki gibi bir pencere elde edebiliriz.

Made by Ozan and Barbaros.