Binh Ngo Dai Cao

PHẦN HAI: TÁC PHẨM
I. TÌM HIỂU CHUNG:

1. Hoàn cảnh sáng tác:
Sau khi quân ta đại thắng trong cuộc
kháng chiến chống quân Minh,
Nguyễn Trãi
thừa lệnh Lê Lợi viết bài cáo này.
I. TÌM HIỂU CHUNG: 2. Đặc trưng của thể cáo:
1.Hoàn cảnh sáng tác: - Cáo: thể văn nghị luận của Trung
2. Đặc trưng thể cáo Quốc, dùng để trình bày một chủ
3. Ý nghĩa nhan đề: trương, một sự nghiệp, tuyên ngôn
4. Bố cục bài cáo: một sự kiện để mọi người cùng biết.
- Các loại văn cáo:
+ văn cáo thường ngày (chiếu sách của
vua truyền xuống.)
+ loại văn đại cáo (mang tính chất quốc
gia trọng đại.)
- Thể văn:
I. TÌM HIỂU CHUNG: + có thể được viết bằng văn xuôi hay
1.Hoàn cảnh sáng tác:văn vần;
2. Đặc trưng thể cáo + phần nhiều được viết bằng văn biền
3. Ý nghĩa nhan đề: ngẫu (không có vần hoặc có vần,
4. Bố cục bài cáo: thường có đối)
+ lời lẽ đanh thép, lí luận sắc bén, kết
cấu chặt chẽ, mạch lạc.
3. Ý nghĩa nhan đề:
- “Đại cáo”: Bài cáo lớn, mang tính chất
quốc gia trọng đại.
- “Ngô”: chỉ giặc Minh, gợi lên sự khinh
bỉ và lòng căm thù.
 Bài cáo có ý nghĩa trọng đại về việc
dẹp yên giặc Ngô.
I. TÌM HIỂU CHUNG:
1.Hoàn cảnh sáng tác:
2. Đặc trưng thể cáo
4. Bố cục bài cáo:
I. TÌM HIỂU CHUNG: 4. Bố cục bài cáo:
1.Hoàn cảnh sáng tác: - Đoạn 1: Nêu luận đề chính nghĩa.
2. Đặc trưng thể cáo
2. Đặc trưng thể cáo - Đoạn 2: Vạch rõ tội ác kẻ thù.
3. Ý nghĩa nhan đề: - Đoạn 3: Kể lại quá trình chinh phạt
4. Bố cục bài cáo: gian khổ và tất thắng của cuộc khởi
nghĩa.
3. Ý nghĩa nhan đề: - Đoạn 3: Kể lại quá trình chinh phạt
4. Bố cục bài cáo: gian khổ và tất thắng của cuộc khởi
nghĩa.
- Đoạn 4: Tuyên bố chiến quả, khẳng
định sự nghiệp chính nghĩa.
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:
1. Đoạn 1: Nêu chính nghĩa của
cuộc khởi nghĩa Lam Sơn:
- Tư tưởng nhân nghĩa:
“Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân,
Quân điếu phạt trước lo trừ bạo.”
 “Nhân nghĩa” là diệt trừ bọn bạo
II.ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:
ngược, bảo vệ cuộc sống yên bình
1. Đoạn 1
của người dân (tư tưởng tiến bộ: nhân
2. Đoạn 2
nghĩa = yêu nước, chống xâm lược)
3. Đoạn 3
4. Đoạn 4
III. TỔNG KẾT:

- Chân lí khách quan về sự tồn tại độc
lập, có chủ quyền của nước Đại Việt:
+ “Như nước Đại Việt ta từ trước,
Vốn xưng văn hiến đã lâu.
Núi sông bờ cõi đã chia,
Phong tục Bắc Nam cũng khác.”
 các từ “từ trước, vốn xưng, đã lâu, đã
chia, cũng khác”:
II.ĐỌC HIỂU VĂN BẢN: khẳng định tính chất hiển nhiên, vốn có, lâu
1. Đoạn 1
đời của nước Đại Việt.
+ “Từ Triệu, Đinh, Lí, Trần bao đời gây
2. Đoạn 2 nền độc lập,
3. Đoạn 3 Cùng Hán, Đường, Tống, Nguyên mỗi
4. Đoạn 4 bên hùng cứ một phương.
Tuy mạnh yếu nhiều lúc khác nhau,
III. TỔNG KẾT:
Xong hào kiệt đời nào cũng có.”
- Chân lí khách quan về sự tồn tại độc lập,
có chủ quyền của nước Đại Việt:
+ “Như nước Đại Việt ta từ trước,
Vốn xưng văn hiến đã lâu.
Núi sông bờ cõi đã chia,
Phong tục Bắc Nam cũng khác.”
 các từ “từ trước, vốn xưng, đã lâu, đã
chia, cũng khác”:
khẳng định tính chất hiển nhiên, vốn có, lâu
đời của nước Đại Việt.
1. Đoạn 1
+ “Từ Triệu, ….
2. Đoạn 2 … cũng có.”
3. Đoạn 3  đưa ra những yếu tố căn bản để xác định
4. Đoạn 4 độc lập, chủ quyền:
cương vực lãnh thổ, phong tục tập quán, nền
III. TỔNG KẾT:
văn hiến lâu đời, lịch sử và chế độ riêng.
+ “Vì vậy:
Lưu Cung tham công nên thất bại,
Triệu Tiết thích lớn phải tiêu vong.
Cửa Hàm Tử bắt sống Toa Đô,
Sông Bạch Đằng giết tươi Ô Mã.
Việc xưa xem xét, chứng cớ còn ghi.”
 phép liệt kê những thất bại của giặc và
chiến thắng của ta:
Khẳng định thêm tư cách độc lập của dân
tộc.
1. Đoạn 1
 Ý thức độc lập toàn diện và sâu sắc.
2. Đoạn 2
3. Đoạn 3
4. Đoạn 4
III. TỔNG KẾT:

2. Đoạn 2: Tố cáo tội ác của giặc Minh:
- Vạch trần âm mưu xâm lược:
“Nhân họ Hồ chính sự phiền hà,
Để trong nước lòng dân oán hận.
Quân cuồng Minh thừa cơ gây hoạ,
Bọn gian tà bán nước cầu vinh.”
 những từ “nhân, thừa cơ”:
góp phần lột trần luận điệu giả nhân giả
II.ĐỌC HIỂU VĂN BẢN: nghĩa của kẻ thù (phù Trần diệt Hồ).
1. Đoạn 1 - Tố cáo chủ trương cai trị thâm độc của
2. Đoạn 2 giặc:
+ “Nướng dân đen trên ngọn lửa hung tàn,
3. Đoạn 3
Vùi con đỏ xuống hầm tai vạ.”
4. Đoạn 4
 huỷ hoại cuộc sống con người bằng
III. TỔNG KẾT: hành động diệt chủng, tàn sát người dân
vô tội
+ “Nặng thuế khóa sạch không đầm
núi.”
“Tàn hại cả giống côn trùng cây cỏ.”
 Hủy diệt cả môi trường sống
+ “Người bị ép xuống biển dòng lưng
mò ngọc, ngán thay cá mập, thuồng
luồng
II.ĐỌC HIỂU VĂN BẢN: Kẻ bị đem vào núi đãi cát tìm vàng,
khốn nỗi rừng, sâu nước độc.
1. Đoạn 1
Vét sản vật, bắt chim trả, chốn chốn
2. Đoạn 2 lưới chăng,
3. Đoạn 3 Nhiễu nhân dân, bẫy hưu đen, nơi nơi
4. Đoạn 4 cạm đặt.”
 người dân vô tội trong cảnh bi đát đến
III. TỔNG KẾT:
cùng cực, không còn đường sống (chốn
chốn lưới chăng, nơi nơi cạm đặt)
BAÉT
DAÂN
TA
MOØ
NGOÏC
TRAI
- Nghệ thuật viết cáo trạng:
+ Dùng hình tượng để diễn tả tội ác kẻ
thù:
o “Nướng dân đen trên ngọn lửa
hung tàn,
Vùi con đỏ xuống hầm tai vạ.”
 các hình tượng “nướng dân đen, vùi
con đỏ”:
diễn tả rất thực tội ác man rợ kiểu trung
1. Đoạn 1
cổ của giặc Minh, vừa có ý nghĩa khắc ghi
2. Đoạn 2 muôn đời
3. Đoạn 3 o Hình ảnh kẻ thù xâm lược:
4. Đoạn 4 “Thằng há miệng, đứa nhe răng, máu
mỡ bấy no nê chưa chán”
III. TỔNG KẾT:  khắc hoạ bộ mặt quỷ sứ khát máu
người của lũ giặc
o Kết thúc bản cáo trạng bằng câu văn đầy
hình tượng:
“Độc ác thay trúc Nam Sơn ghi không hết
tội,
Dơ bẩn thay nước Đông Hải không rửa
sạch mùi.”

1. Đoạn 1
2. Đoạn 2
3. Đoạn 3
4. Đoạn 4
III. TỔNG KẾT:

hình tượng:
tội,
sạch mùi.”
 lấy cái vô hạn (trúc Nam Sơn) để nói cái
vô hạn (tội ác của giặc), dùng cái vô cùng
II.ĐỌC HIỂU VĂN BẢN: (nước Đông Hải) để nói cái vô cùng (sự nhơ
1. Đoạn 1 bẩn của kẻ thù): ta cảm nhận sâu sắc tội ác
2. Đoạn 2
3. Đoạn 3
4. Đoạn 4
III. TỔNG KẾT:

hình tượng:
tội,
sạch mùi.”
 lấy cái vô hạn (trúc Nam Sơn) để nói cái
vô hạn (tội ác của giặc), dùng cái vô cùng
II.ĐỌC HIỂU VĂN BẢN: (nước Đông Hải) để nói cái vô cùng (sự nhơ
1. Đoạn 1 bẩn của kẻ thù): ta cảm nhận sâu sắc tội ác
2. Đoạn 2
3. Đoạn 3
4. Đoạn 4
III. TỔNG KẾT:

+ Giọng văn đa dạng:
• Khi tố cáo âm mưu của kẻ thù: đứng
trên lập trường dân tộc
• Khi tố cáo tội ác: đứng trên lập trường
nhân nghĩa, quyền sống của người dân
 chứa đựng các yếu tố của bản nhân
quyền

1. Đoạn 1
2. Đoạn 2
3. Đoạn 3
4. Đoạn 4
III. TỔNG KẾT:

3. Đoạn 3: Quá trình kháng chiến chống
giặc Minh và thắng lợi:
a. Giai đoạn đầu:
- Hình tượng Lê Lợi:
+ “Ta đây: Núi Lam Sơn dấy nghĩa,
Chốn hoang dã nương mình.”
 bình thường từ nguồn gốc xuất thân đến
cách xưng hô.
II.ĐỌC HIỂU VĂN BẢN: + “Ngẫm thù lớn há đội trời chung,
1. Đoạn 1
Căm giặc nước thề không cùng sống”
 có lòng căm thù giặc sâu sắc.
2. Đoạn 2 + “Đau lòng nhức óc chốc đà mười mấy
3. Đoạn 3 năm trời;
4. Đoạn 4 ……..
Chỉ băn khoăn một nỗi đồ hồi.”
III. TỔNG KẾT:
 có lí tưởng, hoài bão lớn lao, có quyết
tâm thực hiện lí tưởng.
- Những khó khăn :
+ “Vừa khi cờ nghĩa dấy lên,
Chính lúc quân thù đương mạnh.”
Lại ngặt vì:
Tuấn kiệt như sao buổi sớm,
Nhân tài như lá mùa thu.
Việc bôn tẩu thiếu kẻ đỡ đần,
Nơi duy ác hiếm người bàn bạc.
Tấm lòng cứu nước, vẫn đăm đắm muốn
1. Đoạn 1
tiến về phía đông;
2. Đoạn 2 Cỗ xe cầu hiền, thường chăm chắm còn
3. Đoạn 3 dành phía tả.
4. Đoạn 4
Khi Linh Sơn lương hết mấy tuần,
Khi Khôi Huyện quân không một đội.”
III. TỔNG KẾT:  thiếu nhân tài, thiếu quân lính, thiếu
lương thực.
- Những khó khăn :
+ “Vừa khi cờ nghĩa dấy lên,
…….
Khi Khôi Huyện quân không một đội.”
 thiếu nhân tài, thiếu quân lính, thiếu
lương thực.
- Cách khắc phục:
+ Nhờ “tấm lòng cứu nước”
1. Đoạn 1
+ Nhờ “gắng chí khắc phục gian nan”
2. Đoạn 2
3. Đoạn 3 + Nhờ “nhân dân bốn cõi một nhà”,
“tướng sĩ một lòng phụ tử”
4. Đoạn 4
 cuộc khởi nghĩa vượt qua những khó
III. TỔNG KẾT:
khăn buổi đầu để đi đến tổng phản công
giành thắng lợi
b. Giai đoạn hai: Quá trình phản công
thắng lợi:
- Những hình tượng lớn lao, kì vĩ của
thiên nhiên và con người:
+ Chiến thắng của ta:
“sấm vang chớp giật, trúc chẻ tro bay”, “sạch
không kình ngạc”, “tan tác chim muông”, “trút
sạch lá khô”, “phá toang đê vỡ”
II.ĐỌC HIỂU VĂN BẢN: + Sức mạnh của ta:
1. Đoạn 1 “đá núi cũng mòn”, “nước sông phải cạn”
2. Đoạn 2 + Thất bại của giặc:
“máu chảy thành sông”, “máu trôi đỏ nước”,
3. Đoạn 3
“thây chất đầy nội”, “thây chất đầy đường”
4. Đoạn 4 + Khung cảnh chiến trường:
III. TỔNG KẾT: “sắc phong vân phải đổi”, “ánh nhật nguyệt
phải mờ”
 bút pháp mang đậm chất anh hùng ca
- Ngôn ngữ:
+ Các động từ mạnh liên kết với nhau:
tạo thành những rung chuyển dồn dập,
dữ dội
+ Các tính từ chỉ mức độ tối đa:
thể hiện chiến thắng vang dội của ta và
sự thất bại thảm hại của giặc
II.ĐỌC HIỂU VĂN BẢN: + Câu văn khi dài khi ngắn trên nhạc
1. Đoạn 1 điệu dồn dập, sảng khoái
2. Đoạn 2 + Âm thanh giòn giã, hào hùng: như
3. Đoạn 3 sóng trào, bão cuốn:
4. Đoạn 4
o “Ngày mười tám…
Ngày hai mươi…
III. TỔNG KẾT: o “Gươm mài đá …
… chim muông”
- Hình ảnh thất bại của kẻ thù xâm
lược:
+ “Cứu binh hai đạo tan tành, quay gót
chẳng kịp”, “cởi giáp ra hàng”,
+ “như hổ đói vẫy đuôi xin cứu mạng”,
+ “hồn bay phách lạc”, “tim đập chân
rung”,
II.ĐỌC HIỂU VĂN BẢN: + “tham sống sợ chết”…
1. Đoạn 1  kẻ thù càng hèn hạ, nhục nhã bao
2. Đoạn 2 nhiêu càng tô đậm tính chất chính
3. Đoạn 3 nghĩa, nhân đạo của cuộc khởi nghĩa
4. Đoạn 4
III. TỔNG KẾT:

4. Đoạn 4: Lời tuyên bố hòa bình:
- “Xã tắc từ đây vững bền,
Giang sơn từ đây đổi mới.
 Thay lời Lê Lợi trịnh trọng tuyên bố:
nền độc của dân tộc đã được lập lại.
- “Kiền khôn bĩ mà lại thái,
Nhật nguyệt hối rồi lại minh”.
II.ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:  Tác giả rút ra bài học lịch sử:
1. Đoạn 1 sự thay đổi nhưng thực chất là sự phục
2. Đoạn 2 hưng (“bĩ rồi lại thái”, “hối rồi lại minh”)
3. Đoạn 3 - “Muôn thuở nền thái bình vững chắc,
4. Đoạn 4
Ngàn thu vết nhục nhã sạch làu.”
 bày tỏ niềm tin vững chắc vào tương
III. TỔNG KẾT:
lai của dân tộc: “bền vững, đổi mới”.
- “Âu cũng nhờ trời đất tổ tông khôn thiêng
ngầm giúp đỡ mới được như vậy.”
 nêu cao đạo lí truyền thống:
biết ơn trời đất, tổ tông.
- “Than ôi!
Một cỗ nhung y chiến thắng, nên công oanh
liệt ngàn năm;
Bốn phương biển cả thanh bình, ban chiếu
duy tân khắp chốn.”
1. Đoạn 1  từ cảm thán + hai câu văn biền ngẫu:
2. Đoạn 2 khẳng định ý nghĩa lớn lao của chiến thắng
3. Đoạn 3 viễn cảnh đất nước hiện ra thật tươi sáng,
huy hoàng
4. Đoạn 4
- “Xa gần báo cáo,
III. TỔNG KẾT: Ai nấy đều hay.”
 hai câu văn ngắn mà chứa đựng sự vui
sướng, tự hào.
II. TỔNG KẾT:
- Là bản tuyên ngôn độc lập của dân tộc
ta ở thế kỉ XV.
- Là áng “thiên cổ hùng văn”, có sự
kết hợp hài hòa giữa yếu tố chính luận
và văn chương./.

1. Đoạn 1
2. Đoạn 2
3. Đoạn 3
4. Đoạn 4
III. TỔNG KẾT:


Binh Ngo Dai Cao

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Binh Ngo Dai Cao

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

PHẦN HAI: TÁC PHẨM

I. TÌM HIỂU CHUNG:

III. TỔNG KẾT:

III. TỔNG KẾT:

II.ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:

III. TỔNG KẾT:

III. TỔNG KẾT:

III. TỔNG KẾT:

II.ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:

III. TỔNG KẾT:

III. TỔNG KẾT:

II.ĐỌC HIỂU VĂN BẢN:

III. TỔNG KẾT:

You might also like