You are on page 1of 58

tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

Nhãm H
C«ng t¸c ®Êt – Quy ph¹m thi c«ng vµ nghiÖm thu
Earth Works - Codes for construction, check and acceptance

1. Quy ®Þnh chung


1.1. Quy ph¹m nµy quy ®Þnh nh÷ng ®iÒu cÇn ph¶i tu©n theo khi thi c«ng vµ nghiÖm thu c«ng
t¸c ®Êt theo ph|¬ng ph¸p kh« (b»ng m¸y ®µo, xóc vv…), ph|¬ng ph¸p |ít (b»ng c¬
giíi thuû lùc vv….), ph|¬ng ph¸p khoan næ m×n trong x©y dùng, c¶i t¹o nhµ vµ c«ng
tr×nh.
§èi víi nh÷ng c«ng tr×nh thuû lîi (thuû ®iÖn, thuû n«ng), giao th«ng vËn t¶i, b|u ®iÖn,
®|êng d©y vµ tr¹m khai th¸c má, dÇu khÝ, c«ng nghiÖp, d©n dông…. Ngoµi nh÷ng ®iÒu
quy ®Þnh cña quy ph¹m nµy, khi thi c«ng vµ nghiÖm thu c«ng t¸c ®Êt cßn ph¶i tu©n theo
nh÷ng quy ®Þnh cña quy ph¹m chuyªn ngµnh.
1.2. Khi thiÕt kÕ tæ chøc x©y dùng vµ thiÕt kÕ thi c«ng còng nh| khi thiÕt kÕ c«ng tr×nh ®Êt
nhÊt thiÕt ph¶i theo nh÷ng quy ®Þnh cña quy ph¹m nµy.
1.3. Nh÷ng tµi liÖu cÇn thiÕt ®Ó lËp thiÕt kÕ tæ chøc x©y dùng c¸c c«ng tr×nh ®Êt gåm cã:
- ThÕt kÕ kü thuËt c«ng tr×nh;
- B×nh ®å khu vùc x©y dùng trong ®ã chØ râ hiÖn tr¹ng mÆt ®Êt, ®|êng ®ång møc,
chç ®Êt ®¾p, n¬i ®æ ®Êt, ®|êng vËn chuyÓn, tuyÕn ®Æt ®|êng èng vµ vÞ trÝ bÓ l¾ng
(nÕu thi c«ng c¬ giíi thuû lùc), x¸c ®Þnh b¸n kÝnh an toµn (nÕu khoan næ m×n);
- C¸c mÆt c¾t däc c«ng tr×nh lµm theo mÆt c¾t ®Þa chÊt;
- B¶ng thèng kª khèi l|îng c«ng t¸c ®Êt, biÓu ®å c©n ®èi gi÷a khèi l|îng ®µo vµ
®¾p;
- T×nh h×nh ®Þa chÊt, ®Þa chÊt thuû v¨n vµ khÝ t|îng thuû v¨n cña toµn bé khu vùc
c«ng tr×nh;
Nh÷ng tµi liÖu cÇn thiÕt ®Ó lËp thiÕt kÕ thi c«ng c«ng tr×nh ®Êt lµ nh÷ng tµi liÖu cña thiÕt
kÕ tæ chøc x©y dùng, b¶n vÏ thi c«ng vµ nh÷ng tµi liÖu ghi trªn ®©y, trong nh÷ng ®iÒu
nµy, vµ ph¶i ®|îc hiÖu chØnh, bæ sung cho phï hîp víi nh÷ng ®iÒu kiÖn cô thÓ t¹i thùc
®Þa.
1.4. Nh÷ng tµi liÖu kh¶o s¸t ®Þa chÊt c«ng tr×nh ph¶i cung cÊp ®ñ nh÷ng sè liÖu cÇn thiÕt vÒ
®Êt x©y dùng, cã thÓ gåm toµn bé hoÆc mét phÇn nh÷ng sè liÖu sau ®©y:
a) Thµnh phÇn h¹t cña ®Êt.
b) Tû träng vµ khèi l|îng thÓ tÝch kh« cña ®Êt.
c) Khèi l|îng thÓ tÝch vµ ®é Èm cña ®Êt.
d) Giíi h¹n ®é dÎo.
e) Thµnh phÇn kho¸ng cña ®Êt.
g) HÖ sè thÊm (trong tr|êng hîp cÇn thiÕt).
h) Gãc ma s¸t trong vµ lùc dÝnh cña ®Êt.

1
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

i) §é chua mÆn vµ nh÷ng ®Æc tÝnh riªng cña ®Êt (tÝnh tr|¬ng në, tan r·, lón s¹t vv…)
k) C|êng ®é chÞu nÐn t¹m thêi vµ ®é nøt nÎ (®èi víi ®¸).
I) §é chÆt tèi ®a vµ ®é Èm tèi |u khi ®Çm nÐn (nÕu cÇn thiÕt ph¶i ®Çm chÆt ®Êt).
m) §é bÈn (c©y, r¸c …), vËt g©y næ (bom, m×n, ®¹n vv…) vµ nh÷ng vËt ch|íng ng¹i
kh¸c (trong tr|êng hîp thi c«ng c¬ giíi thuû lùc vµ n¹o vÐt luång l¹ch).
n) Ph©n cÊp ®Êt theo møc ®é khã thi c«ng phô thuéc vµo ph|¬ng ph¸p thi c«ng ®Êt ®|îc
chän.
o) Kh¶ n¨ng chÞu t¶i cña ®Êt ë nh÷ng ®é cÇn thiÕt kh¸c nhau.
Trong tr|êng hîp båi ®¾p c«ng tr×nh ph¶i ph©n tÝch thµnh phÇn h¹t cña ®Êt.
Chó thÝch:
1) Khi kh¶o s¸t ®Þa chÊt ph¶i x¸c ®Þnh møc ®é lÉn r¸c bÈn cña ®Êt vµ khi thÊy cÇn thiÕt ph¶i
®iÒu tra thùc ®Þa, nguån lµm bÈn ®Ó cã tµi liÖu bæ sung. Trong giai ®o¹n thiÕt kÕ kü thuËt
còng ph¶i tÝnh ®Õn møc ®é lÉn r¸c bÈn cña ®Êt. Trong tr|êng hîp thi c«ng b»ng c¬ giíi
thuû lùc vµ n¹o vÐt luång l¹ch, møc ®é ®Êt lÉn r¸c ph¶i hiÖu chØnh theo thùc tÕ thèng kª sè
lÇn ngõng m¸y ®Ó gì r¸c ë b¸nh xe c«ng t¸c vµ miÖng hót. Trong tr|êng hîp nµy ph¶i tÝnh
®Õn thêi gian ngõng viÖc ®Ó thau röa èng dÉn bïn, thêi gian ngõng viÖc do kÑt m¸y ë
kho¶ng ®µo vµ thêi gian khëi ®éng m¸y.
2) CÇn ph¶i cã c¸c sè liÖu ghi ë môc “g, h, i” hay kh«ng lµ tuú ë sù phøc t¹p cña ®Þa chÊt
c«ng tr×nh vµ ph|¬ng ph¸p thi c«ng ®|îc chän trong thiÕt kÕ tæ chøc x©y dùng vµ thiÕt kÕ
thi c«ng còng nh| ®iÒu kiÖn t¹i n¬i x©y dùng.
1.5. ChØ sö dông ph|¬ng ph¸p c¬ giíi thuû lùc khi cã nguån n|íc vµ l|îng n|íc ®ñ ®Ó vËn
chuyÓn ®Êt.

Ph¶i kh¶o s¸t kü kh¶ n¨ng cÊp n|íc cña nguån n|íc, trªn c¬ së tÝnh to¸n nhu cÇu sö
dông n|íc, nhÊt lµ ®èi víi ao, hå vµ s«ng suèi nhá, ph¶i tÝnh c¶ nhu cÇu n|íc sinh ho¹t
vµ vÖ sinh tèi thiÓu ë phÝa d|íi khu vùc thi c«ng, ®ång thêi ph¶i tÝnh ®Õn mÊt n|íc do
bèc h¬i, thÊm vµ b·o hoµ ®Êt.
1.6. Khi thi c«ng b»ng c¬ giíi thuû lùc, kh«ng ®|îc ®Ó n|íc th¶i lµm ngËp óng d©n c|, nhµ
m¸y, ®|êng x¸ vµ ®Êt n«ng nghiÖp vv…
Nh÷ng biÖn ph¸p lµm s¹ch, l¾ng bïn vµ dÉn n|íc tõ c¸c s©n båi, th¶i vµo s«ng, hå ph¶i
®|îc c¬ quan qu¶n lý vµ b¶o vÖ nguån n|íc cho phÐp vµ cã sù tháa thuËn cña c¸c c¬
quan Nhµ n|íc vÒ gi¸m s¸t vµ b¶o vÖ m«i sinh, m«i tr|êng, b¶o vÖ thuû s¶n vµ c¸c c¬
quan liªn quan kh¸c.
1.7. Khi thi c«ng ®Êt kh«ng ®|îc th¶i n|íc, ®Êt xÊu vµ c¸c phÕ liÖu kh¸c vµo lµm h| háng
®Êt n«ng nghiÖp vµ c¸c lo¹i ®Êt trång kh¸c; kh«ng ®|îc th¶i bõa b·i n|íc bÈn, ®Êt r¸c
bÈn ra khu vùc c«ng tr×nh ®ang sö dông.
1.8. B¶ng c©n ®èi khèi l|îng ®Êt ®µo vµ ®¾p trong ph¹m vi c«ng tr×nh ph¶i ®¶m b¶o sù ph©n
bè vµ chuyÓn ®Êt hîp lý nhÊt gi÷a ®µo vµ ®¾p cã tÝnh ®Õn thêi gian vµ tr×nh tù thi c«ng
c¸c h¹ng môc c«ng tr×nh, ph¶i tÝnh ®Õn nh÷ng hao hôt do lón cña nÒn vµ th©n c«ng tr×nh
vµ r¬i v·i trong vËn chuyÓn.

2
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

Trong tr|êng hîp kh«ng thÓ c©n b»ng gi÷a ®Êt ®µo vµ ®Êt ®¾p trong ph¹m vi c«ng tr×nh
th× trong thiÕt kÕ tæ chøc x©y dùng c«ng tr×nh ph¶i x¸c ®Þnh vÞ trÝ b·i th¶i hoÆc má ®Êt.
NÕu vÞ trÝ b·i th¶i n»m trong hµng rµo c«ng tr×nh th× ph¶i bµn b¹c tháa thuËn víi Ban
qu¶n lý c«ng tr×nh. NÕu ë ngoµi hµng rµo c«ng tr×nh th× ph¶i tháa thuËn víi chÝnh
quyÒn ®Þa ph|¬ng.
1.9. §Êt th¶i ®æ ë n¬i tròng, ë vÞ trÝ nh÷ng hè s©u tù nhiªn (khe c¹n, hâm nói, ®Çm lÇy,
nh÷ng moong bá hoang vv…). Khi quy ®Þnh vÞ trÝ b·i th¶i ®Êt, ph¶i xem xÐt nh÷ng ®iÒu
kiÖn ®Þa chÊt vµ ®Þa chÊt thuû v¨n, kh«ng ®|îc lµm c¶n trë tho¸t n|íc vµ g©y trë ng¹i
cho tho¸t lò. Khi hoµn thµnh thi c«ng ®Êt, bÒ mÆt b·i th¶i ph¶i ®|îc san b»ng, vµ nÕu
thÊy cÇn thiÕt th× ph¶i trång cá gia cè.
Khi thi c«ng n¹o vÐt, nÕu chän b·i th¶i d|íi n|íc ph¶i x¸c ®Þnh rÊt thËn träng vµ ph¶i
cã sù tháa thuËn cña c¸c c¬ quan qu¶n lý vËn t¶i ®Þa ph|¬ng, c¬ quan Nhµ n|íc gi¸m
s¸t vÖ sinh m«i tr|êng vµ b¶o vÖ c¸c nguån thuû s¶n vv….
1.10. C«ng t¸c thi c«ng ®Êt nªn giao cho nh÷ng tæ chøc chuyªn m«n hãa vÒ c«ng t¸c ®Êt hoÆc
nh÷ng ®¬n vÞ chuyªn m«n hãa vÒ c«ng t¸c nµy trong c¸c tæ chøc x©y l¾p.
C«ng t¸c thi c«ng ®Êt nªn giao cho nh÷ng tæ chøc chuyªn m«n hãa vÒ c«ng t¸c ®Êt hoÆc
nh÷ng ®¬n vÞ chuyªn m«n hãa vÒ c«ng t¸c nµy trong c¸c tæ chøc x©y l¾p.
1.11. Lùa chän nhãm m¸y ®ång bé ®Ó thi c«ng ®Êt ph¶i trªn c¬ së tÝnh to¸n kinh tÕ. Khi thiÕt
kÕ tæ chøc x©y dùng c«ng tr×nh ph¶i tÝnh ®Õn n¨ng lùc xe m¸y s½n cã cña tæ chøc x©y
l¾p vµ kh¶ n¨ng bæ sung nh÷ng m¸y mãc cßn thiÕu.
2. C«ng t¸c chuÈn bÞ.
2.1. C«ng t¸c chuÈn bÞ ph¶i tiÕn hµnh theo nh÷ng quy ®Þnh cña quy ph¹m tæ chøc thi c«ng
vµ nh÷ng quy ®Þnh d|íi ®©y cña quy ph¹m nµy.
A. Gi¶i phãng mÆt b»ng
2.2. Khi cÊp ®Êt x©y dùng c«ng tr×nh ph¶i tÝnh c¶ nh÷ng diÖn tÝch b·i lÊy ®Êt, b·i tr÷ ®Êt, b·i
th¶i, ®|êng vËn chuyÓn t¹m thêi, n¬i ®Æt ®|êng èng vµ ®|êng d©y ®iÖn vµ mÆt b»ng bÓ
l¾ng nÕu thi c«ng b»ng c¬ giíi thuû lùc.
2.3. Trong ph¹m vi c«ng tr×nh trong giíi h¹n ®Êt x©y dùng nÕu cã nh÷ng c©y cã ¶nh h|ëng
®Õn an toµn cña c«ng tr×nh vµ g©y khã kh¨n cho thi c«ng th× ®Òu ph¶i chÆt hoÆc dêi di
®i n¬i kh¸c.
Ph¶i di chuyÓn c¸c lo¹i c«ng tr×nh, må m¶, nhµ cöa vv… ra khái khu vùc x©y dùng
c«ng tr×nh.
2.4. Ph¶i ®µo hÕt gèc, rÔ c©y trong nh÷ng tr|êng hîp sau ®©y:
- Trong giíi h¹n nh÷ng hè mãng n«ng (chiÒu s©u nhá h¬n 0,5m) nh| mãng nhá, hµo
kªnh m|¬ng;
- Trong giíi h¹n nÒn ®|êng s¾t cã chiÒu cao ®Êt ®¾p bÊt kú vµ nÒn ®|êng bé chiÒu
cao ®Êt ®¾p nhá h¬n 1,5m.
- Trong giíi h¹n nÒn mãng ®ª, ®Ëp thuû lîi kh«ng kÓ chiÒu cao bao nhiªu hè ®µo,
hèc c©y cÇn lÊp l¹i vµ ®Çm kü tõng líp b»ng cïng mét lo¹i ®Êt.
- Trong giíi h¹n ®¾p nÒn chiÒu cao ®Êt ®¾p nhá h¬n 0,5m;

3
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

- Trong giíi h¹n b·i chøa ®Êt, b·i lÊy ®Êt vµ phÇn ®Êt lÊy tõ hè mãng cÇn dïng ®Ó ®¾p
®Êt trë l¹i;
- Trong giíi h¹n tuyÕn nh÷ng èng ngÇm cã chiÒu réng ®|îc x¸c ®Þnh trong thiÕt kÕ tæ
chøc x©y dùng.
2.5. Cho phÐp ®Ó l¹i c©y trong nh÷ng tr|êng hîp sau:
- Trong giíi h¹n nÒn ®|êng bé chiÒu cao ®Êt ®¾p lín h¬n 1,5m. NÕu nÒn ®Êt ®¾p cao
tõ 1,5 ®Õn 2m, gèc c©y ph¶i chÆt s¸t mÆt ®Êt; nÕu nÒn ®Êt ®¾p cao h¬n 2m gèc c©y
cã thÓ ®Ó cao h¬n mÆt ®Êt tù nhiªn 10cm;
- Trong giíi h¹n ®¾p nÒn víi chiÒu cao ®Êt ®¾p lín h¬n 0,5m th× gèc c©y cã thÓ ®Ó
cao h¬n mÆt ®Êt tù nhiªn lµ 20cm.
2.6. §èi víi nh÷ng hè mãng c«ng tr×nh, ®|êng hµo, kªnh m|¬ng cã chiÒu s©u lín h¬n 0,5m,
viÖc ®µo gèc c©y do thiÕt kÕ tæ chøc x©y dùng quy ®Þnh tuú theo d¹ng vµ chñng lo¹i
m¸y ®|îc sö dông ®Ó ®µo mãng c«ng tr×nh.
2.7. Nªn dïng c¸c ph|¬ng tiÖn c¬ giíi ®Ó ®µo gèc c©y. Sau khi nhæ lªn ph¶i vËn chuyÓn
ngay gèc c©y ra ngoµi ph¹m vi c«ng tr×nh ®Ó kh«ng lµm trë ng¹i thi c«ng.
Cã thÓ dïng m¸y kÐo, m¸y ñi, m¸y ñi cã thiÕt bÞ ®µo gèc c©y, m¸y xóc, hÖ thèng têi
®Æc biÖt dïng nhæ gèc c©y cã ®|êng kinh 50cm trë xuèng.
§èi víi nh÷ng gèc c©y ®|êng kÝnh lín hín 50cm vµ lo¹i gèc c©y cã bé rÔ ph¸t triÓn
réng th× cã thÓ næ m×n ®Ó ®µo gèc.
2.8. §¸ må c«i qu¸ cì víi lo¹i m¸y ®|îc sö dông (kÓ c¶ ph|¬ng tiÖn vËn chuyÓn) n»m trong
giíi h¹n hè mãng c«ng tr×nh ph¶i lo¹i bá tr|íc khi tiÕn hµnh ®µo ®Êt.
Chó thÝch: §¸ må c«i ®|îc coi lµ qu¸ cì khi kÝch th|íc chiÒu ngµn lín nhÊt cña viªn ®¸ lín
h¬n kÝch th|íc phÇn c«ng t¸c cña nh÷ng m¸y lµm ®Êt ®|îc chän ®Ó thi c«ng.
+ Lín hín 2) 3 chiÒu réng gÇu xóc - ®èi víi m¸y ®µo gÇu ngöa vµ gÇu sÊp.
+ Lín h¬n 1) 3 chiÒu réng c¾t ®Êt - ®èi víi m¸y ®µo gÇu qu¨ng.
+ Lín h¬n 2) 3 chiÒu s©u c¾t ®Êt - ®èi víi m¸y c¹p.
+ Lín h¬n 1) 2 chiÒu cao bµn g¹t - ®èi víi m¸y ñi vµ m¸y san.
+ Lín h¬n 1/2 bÒ réng thïng xe - ®èi víi lo¹i xe vËn t¶i tù ®æ vµ vÒ träng
l|îng kh«ng ®|îc lín h¬n mét nöa t¶i träng quy ®Þnh cña xe.
Tr|êng hîp thi c«ng b»ng c¬ giíi thuû lùc vµ n¹o vÐt luång l¹ch, ®èi víi tõng lo¹i m¸y
kÝch th|íc ®· qu¸ cì do thiÕt kÕ quy ®Þnh.
Co thÓ xö lý ph¸ vì ®¸ qu¸ cì b»ng næ m×n ®Ó b¾n ®i ra ngoµi ph¹m vi lµm viÖc cña
m¸y hoÆc ph¸ vì t¹i chç. Còng cã thÓ ch«n ®¸ s©u h¬n 0,3m so víi cao tr×nh thiÕt kÕ
®èi víi hè mãng hoÆc nÒn mãng ®Êt ®¾p. CÊm ch«n ®¸ qu¸ cì d|íi nÒn ®|êng giao
th«ng, nÒn ®|êng s©n bay, mãng c¸c c«ng tr×nh kü thuËt ngÇm, nÒn mãng c¸c c«ng
tr×nh thuû lîi (®ª ®iÒu, ®Ëp n|íc ….).
§¸ må c«i n»m trªn mÆt ®Êt thuéc ph¹m vi hè mãng, kh«ng kÓ kÝch cì bao nhiªu ph¶i
dän hÕt tr|íc khi khoan næ m×n nÕu kh«ng cÇn bãc tÇng phñ.
2.9. Tr|íc khi ®µo ®¾p ®Êt, líp ®Êt mµu n»m trong ph¹m vi giíi h¹n quy ®Þnh cña thiÕt kÕ
hè mãng c«ng tr×nh vµ b·i lÊy ®Êt ®Òu ph¶i ®|îc bãc hãt vµ tr÷ l¹i ®Ó sau nµy sö dông

4
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

t¸i t¹o, phôc håi ®Êt do bÞ ph¸p ho¹i trong qu¸ tr×nh thi c«ng , lµm t»ng ®é mÇu mì cña
®Êt trång, phñ ®Êt mµu cho v|ên hoa, c©y xanh vv….
Khi bãc hãt, dù tr÷, b¶o qu¶n ®Êt mÇu ph¶i tr¸nh nhiÔm bÈn n|íc th¶i ®Êt ®¸, r¸c r|ëi
vµ cã biÖn ph¸p gia cè m¸i dèc, trång cá bÒ mÆt ®Ó chèng xãi lë, bµo mßn.
2.10. PhÇn ®Êt m|în t¹m ®Ó thi c«ng ph¶i ®|îc t¸i t¹o phôc håi theo tiÕn ®é hoµn thµnh vµ
thu gän thi c«ng c«ng tr×nh. Sau khi bµn giao c«ng tr×nh, kh«ng qu¸ 3 th¸ng, toµn bé
phÇn ®Êt m|în t¹m ®Ó thi c«ng ph¶i ®|îc phôc håi ®Çy ®ñ vµ giao tr¶ l¹i cho ng|êi sö
dông
B. C«ng t¸c tiªu n|íc bÒ mÆt vµ n|íc ngÇm
2.11. Tr|íc khi ®µo ®Êt hè mãng ph¶i x©y dùng hÖ thèng tiªu n|íc, tr|íc hÕt lµ tiªu n|íc bÒ
mÆt (n|íc m|a, n|íc ao, cèng, r·nh vv…) ng¨n kh«ng cho ch¶y vµo hè mãng c«ng
tr×nh. Ph¶i ®µo m|¬ng, kh¬i r·nh, ®¾p bê con tr¹ch vv… tuú theo ®iÒu kiÖn ®Þa h×nh vµ
tÝnh chÊt c«ng tr×nh.
2.12. TiÕt diÖn vµ ®é dèc tÊt c¶ nh÷ng m|¬ng r·nh tiªu n|íc ph¶i ®¶m b¶o tho¸t nhanh l|u
l|îng n|íc m|a vµ c¸c nguån n|íc kh¸c, bê m|¬ng r·nh vµ bê con tr¹ch ph¶i cao h¬n
møc n|íc tÝnh to¸n lµ 0,1m trë lªn.
2.13. Tèc ®é n|íc ch¶y trong hÖ thèng m|¬ng r·nh tiªu n|íc kh«ng ®|îc v|ît qu¸ tèc ®é
g©y xãi lë ®èi víi tõng lo¹i ®Êt.
2.14. §é dèc theo chiÒu n|íc ch¶y c¶u m|¬ng r·nh tiªu n|íc kh«ng ®|îc nhá h¬n 0.003
(tr|êng hîp ®Æc biÖt 0,002. ë thÒm s«ng vµ vïng ®Çm lÇy, ®é dèc ®ã cã thÓ gi¶m xuèng
0,001).
2.15. Khi x©y dùng hÖ thèng tiªu n|íc thi c«ng, ph¶i tu©n theo nh÷ng quy ®Þnh sau ®©y:
- Kho¶ng c¸ch tõ mÐp hè ®µo tíi bê m|¬ng tho¸t n|íc n»m trªn s|ên ®åi nói (trong
tr|êng hîp kh«ng ®¾p bê hoÆc th¶i ®Êt gi÷a chóng) lµ 5m trë lªn ®èi víi hè ®µo
vÜnh viÔn vµ 3m trë lªn ®èi víi hè ®µo t¹m thêi;
- NÕu phÝa trªn m|¬ng tho¸t n|íc ë s|ên ®åi nói ®ßi hái ph¶i ®¾p con tr¹ch th×
kho¶ng c¸ch tõ ch©n bê con tr¹ch tíi bê m|¬ng ph¶i b»ng tõ 1m ®Õn 5m tuú theo
®é thÊm cña ®Êt;
- Kho¶ng c¸ch gi÷a ch©n m¸i c«ng tr×nh ®¾p vµ bê m|¬ng tho¸t n|íc kh«ng ®|îc
nhá h¬n 3m;
- Ph¶i lu«n lu«n gi÷ mÆt b»ng khai th¸c ®Êt cã ®é dèc ®Ó tho¸t n|íc: dèc 0,005 theo
chiÒu däc vµ 0,002 theo chiÒu ngang.
2.16. NÕu ®¾p vËn chuyÓn ®Êt ph¶i ®¾p cao d|íi 2m th× r·nh tho¸t n|íc lµm c¶ hai phÝa däc
theo tuyÕn ®|êng.
NÕu ®¾p cao h¬n 2m vµ ®é dèc mÆt ®Êt tù nhiªn theo mÆt c¾t ngang ®|êng nhá h¬n
0,02 th× kh«ng cÇn ®µo r·nh tho¸t n|íc ë hai bªn ®|êng. NÕu ®é dèc mÆt ®Êt tù nhiªn
theo mÆt c¾t ngang ®|êng lín h¬n 0,04 th× r·nh tho¸t n|íc chØ cÇn lµm phÝa s|ên cao
cña ®|êng vµ ph¶i lµm cèng tho¸t n|íc.
KÝch th|íc, tiÕt diÖn vµ ®é dèc cña r·nh tho¸t n|íc ph¶i theo ®óng c¸c quy ph¹m x©y
dùng c¸c tuyÕn ®|êng giao th«ng.

5
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

2.17. §Êt ®µo ë c¸c r·nh tho¸t n|íc, m|¬ng dÉn dßng trªn s|ên ®åi nói kh«ng nªn ®æ lªn
phÝa trªn, mµ ph¶i ®æ ë phÝa d|íi t¹o bê con tr¹ch theo tuyÕn m|¬ng r·nh.
Trong tr|êng hîp r·nh tho¸t n|íc hoÆc m|¬ng dÉn dßng n»m gÇn s¸t bê m¸i dèc hè
®µo th× gi÷a chóng ph¶i ®¾p bê ng¨n. M¸i bê ng¨n ph¶i nghiªng vÒ phÝa m|¬ng r·nh
víi ®é dèc tõ 0,02 ®Õn 0,04.
2.18. N|íc tõ hÖ thèng tiªu n|íc, tõ b·i tr÷ ®Êt vµ má vËt liÖu tho¸t ra ph¶i b¶o ®¶m tho¸t
nhanh, nh|ng ph¶i tr¸nh xa nh÷ng c«ng tr×nh s½n cã hoÆc ®ang x©y dùng. CÊm kh«ng
®|îc lµm ngËp óng, xãi lë ®Êt vµ c«ng tr×nh.
NÕu kh«ng cã ®iÒu kiÖn dÉn n|íc tù ch¶y th× ph¶i ®Æt tr¹m b¬m tiªu n|íc.
2.19. Khi ®µo hè mãng n»m d|íi mùc n|íc ngÇm th× trong thiÕt kÕ tæ chøc x©y dùng vµ thiÕt
kÕ thi c«ng ph¶i ®Ò ra biÖn ph¸p tiªu n|íc mÆt kÕt hîp víi c¸c tiªu n|íc ngÇm trong
ph¹m vi bªn trong vµ bªn ngoµi hè mãng. Ph¶i bè trÝ hÖ thèng r·nh tiªu n|íc, giÕng thu
n|íc, vÞ trÝ b¬m di ®éng vµ tr¹m b¬m tiªu n|íc cho tõng giai ®o¹n thi c«ng c«ng tr×nh.
Trong bÊt cø tr|êng hîp nµo, nhÊt thiÕt kh«ng ®Ó ®äng n|íc vµ lµm ngËp hè mãng.
Khi mùc n|íc ngÇm cao h¬n l|u l|îng n|íc ngÇm qu¸ lín ph¶i h¹ mùc n|íc ngÇm míi
®¶m b¶o thi c«ng b×nh th|êng th× trong thiÕt kÕ tæ chøc x©y dùng vµ thiÕt kÕ thi c«ng
ph¶i cã phÇn thiÕt kÕ riªng cho c«ng t¸c h¹ mùc n|íc ngÇm cho tõng h¹ng môc cô thÓ
nh»m b¶o vÖ toµn vÑn ®Þa chÊt mÆt mãng.
2.20. Khi thi c«ng ®Êt, ngoµi líp ®Êt n»m d|íi mùc n|íc ngÇm bÞ b·o hãa n|íc, cßn ph¶i chó
ý tíi ®Êt |ít trªn mùc n|íc ngÇm do hiÖn t|îng mao dÉn. ChiÒu dÇy líp ®Êt |ít phÝa
trªn mùc n|íc ngÇm cho trong b¶ng 1.
B¶ng 1
m
ChiÒu dµy líp ®Êt
Lo¹i ®Êt |ít n»m trªn mùc
n|íc ngÇm
C¸t th«, c¸t h¹t trung vµ c¸t h¹t nhá 0,3
C¸t mÞn vµ ®Êt c¸t pha 0,5
§Êt pha sÐt, ®Êt sÐt vµ hoµng thæ 0,1

2.21. Khi ®µo hµo, kªnh m|¬ng vµ hè mãng c¸c c«ng tr×nh d¹ng tuyÕn, nªn b¾t ®Çu ®µo tõ
phÝa thÊp. NÕu hè mãng gÇn s«ng ngßi, ao hå, khi thi c«ng, ph¶i ®Ó bê ®Êt ®ñ réng b¶o
®¶m cho n|íc thÊm Ýt nhÊt.
2.22. TÊt c¶ hÖ thèng tiªu n|íc trong thêi gian thi c«ng c«ng tr×nh ph¶i ®|îc b¶o qu¶n tèt
®¶m b¶o ho¹t ®éng b×nh th|êng.
C. §|êng vËn chuyÓn ®Êt
2.23. Ph¶i tËn dông m¹ng l|íi ®|êng s¸ s½n cã ®Ó vËn chuyÓn ®Êt. NÕu trong thiÕt kÕ cã
nh÷ng tuyÕn ®|êng vÜnh cöu cã thÓ cho phÐp kÕt hîp sö dông lµm ®|êng thi c«ng th×
ph¶i x©y dùng nh÷ng tuyÕn ®|êng nµy tr|íc tiªn ®Ó phôc vô thi c«ng. ChØ cho phÐp lµm

6
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

®|êng thi c«ng t¹m thêi khi kh«ng thÓ tËn dông m¹ng l|íi ®|êng s½n cã vµ kh«ng thÓ
kÕt hîp sö dông ®|îc nh÷ng tuyÕn ®|êng vÜnh cöu cã trong thiÕt kÕ.
2.24. §|êng t¹m vËn chuyÓn ®Êt nªn lµm hai chiÒu. ChØ lµm ®|êng mét chiÒu khi vËn chuyÓn
®Êt theo vßng khÐp kÝn. Ph¶i x¸c ®Þnh trªn c¬ së tÝnh to¸n kinh tÕ - kü thuËt.
2.25. NÕu vËn chuyÓn ®Êt b»ng « t« tù ®æ träng t¶i d|íi 12 tÊn th× bÒ réng mÆt ®|êng ph¶i lµ
7m ®èi víi ®|êng hai chiÒu, vµ 3,5m ®èi víi ®|êng mét chiÒu.
NÕu träng t¶i tù ®æ cña « t« 12 tÊn th× bÒ mÆt réng mÆt ®|êng ph¶i tÝnh to¸n riªng trong
qu¸ tr×nh thiÕt kÐ tæ chøc x©y dùng c«ng tr×nh.
2.26. BÒ réng lÒ ®|êng kh«ng ®|îc nhá h¬n 1m. Riªng ë nh÷ng n¬i ®Þa h×nh chËt hÑp, ë chç
®|êng vßng vµ ®|êng dèc, bÒ réng lÒ ®|êng cã thÓ gi¶m xuèng 0,5m.
§|êng trong khoang ®µo, trªn b·i th¶i vµ nh÷ng ®|êng kh«ng cã gia cè mÆt th× kh«ng
cÇn ®Ó lÒ ®|êng.
§|êng thi c«ng lµm trªn s|ên dèc nhÊt thiÕt ph¶i cã lÒ ®|êng ë c¶ hai phÝa. BÒ réng lÒ
®|êng phÝa gi¸p s|ên cao lµ 0,5m, phÝa ngoµi gi¸p s|ên thÊp lµ 1m.
NÕu däc ®|êng cã ch«n cäc bª t«ng lan can phßng hé th× bÒ réng lÒ ®|êng kh«ng ®|îc
nhá h¬n 1,5m.
2.27. B¸n kÝnh cong tèi thiÓu cña ®|êng t¹m thi c«ng ®èi víi « t« ph¶i x¸c ®Þnh theo b¶ng 2
tuú theo c|êng ®é vËn chuyÓn vµ tèc ®é cña « t« trªn ®|êng.
B¶ng 2

Tèc ®é tÝnh to¸n (km) h) B¸n kÝnh cong tèi thiÓu


C|êng ®é vËn CÊp cña ®|êng (m)
chuyÓn sè l|îng xe) ®|êng Cho Cho phÐp trong Cho phÐp trong
ngµy ®ªm phÐp ®iÒu kiÖn Cho ®iÒu kiÖn
§Þa h×nh cã Vïng phÐp §Þa h×nh cã Vïng
nhiÒu vËt ®åi nhiÒu vËt ®åi
ch|íng ch|íng ng¹i nói
nói
ng¹i
Tõ 200 ®Õn 1000 IV 80 60 40 250 125 60
D|íi 1.000 V 60 40 30 125 60 30

NÕu ®Þa h×nh chËt hÑp, b¸n kÝnh cong cña ®|êng ph¶i lµ 15m ®èi víi xe « t« hai cÇu
träng t¶i d|íi 30 tÊn vµ 20m - ®èi víi xe « t« 3 cÇu.
Trong khoang ®µo, trªn b·i th¶i vµ b·i ®¾p ®Êt, b¸n kinh quay xe ®|îc x¸c ®Þnh theo b¸n
kÝnh quay cho phÐp cña nhµ m¸y chÕ t¹o, ®èi víi tõng lo¹i xe vËn chuyÓn ®Êt.
2.28. ë nh÷ng ®o¹n ®|êng vßng, nÕu b¸n kÝnh nhá h¬n 125m mÆt ®|êng « t« hai lµn xe ph¶i
®|îc më réng vÒ phÝa trong nh| chØ dÉn trong b¶ng 3.

7
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

§èi víi ®|êng « t« mét chiÒu, ®|êng cã nhiÒu lµn xe, møc ®é më réng mÆt ®|êng tØ lÖ
thuËn víi sè lµn xe cña ®|êng.
BÒ réng lÒ ®|êng, trong mäi tr|êng hîp më réng mÆt ®|êng, ®Òu ph¶i gi÷ ®óng quy
®Þnh cña ®iÒu 2.26 cña quy ph¹m nµy.
B¶ng 3

B¸n kÝnh ®|êng (m) 90 – 125 70 – 80 40 – 60 30 20

Møc ®é më réng mÆt ®|êng (m) 1 1,25 1,4 2 2,25

2.29. §é dèc th«ng th|êng cña ®|êng « t« vËn chuyÓn ®Êt lµ 0,05. §éc dèc lín nhÊt b»ng
0,08. Trong nh÷ng tr|êng hîp ®Æc biÖt (®Þa h×nh phøc t¹p, ®|êng lªn dèc tõ hè mãng
vµo má vËt liÖu, ®|êng vµo b·i ®¾p ®Êt….) ®é dèc cña ®|êng cã thÓ n©ng lªn tíi 0,1 vµ
c¸ biÖt tíi 0,15.
ViÖc x¸c ®Þnh ®é dèc cña ®|êng cßn ph¶i c¨n cø vµo c¸c lo¹i líp phñ mÆt ®|êng
2.30. NÕu ®|êng vËn chuyÓn ®Êt cã ®é dèc qu¸ dµi vµ lín h¬n 0,08 th× tõng ®o¹n mét cø
600m ®|êng ph¶i cã mét ®o¹n nghØ víi ®é dèc kh«ng qu¸ 0,03, dµi kh«ng d|íi 50m.
Trong tr|êng hîp ®|êng võa dèc võa vßng, ®é dèc giíi h¹n cña ®|êng theo trôc tim
ph¶i theo quy ®Þnh trong b¶ng 4.
Ph¶i b¶o ®¶m tho¸t n|íc theo r·nh däc ®|êng. §é dèc cña r·nh ph¶i lín h¬n 0,003, c¸
biÖt cho phÐp ®é dèc cña r·nh nhá h¬n 0,003 nh|ng kh«ng ®|îc nhá h¬n 0,002.
B¶ng 4

B¸n kÝnh ®|êng vßng (m) 50 45 40 35 30 25 20


§é dèc ph¶i gi¶m xuèng b»ng 0,01 0,015 0,02 0,025 0,03 0,035 0,04

2.31. Khi ®|êng vËn chuyÓn ®Êt ch¹y qua vïng ®Êt c¸t, c¸t sái nÕu ë tr¹ng th¶i |ít th× chØ cÇn
g¹t ph¼ng vµ ®Çm chÆt mÆt ®|êng. NÕu ë tr¹ng th¸i kh«, xe ®i l¹i khã kh¨n th× ph¶i r¶i
líp phñ mÆt ®|êng.
§|êng lªn xuèng hè mãng, má vËt liÖu, ph¶i th|êng xuyªn gi÷ tèt b¶o ®¶m xe m¸y thi
c«ng lªn xuèng b×nh th|êng trong mïa m|a. Khi cÇn thiÕt, trªn c¬ së tÝnh to¸n kinh tÕ,
cã thÓ l¸t c¶ mÆt ®|êng hoÆc vÕt xe ®i b»ng tÊm bª t«ng cèt thÐp l¾p ghÐp.
2.32. NÕu khèi l|îng vËn chuyÓn ®Êt lín vµ thêi gian thi c«ng kÐo dµi, bÒ mÆt ®|êng t¹m
ph¶i cã líp phñ kiªn cè. ViÖc x¸c ®Þnh líp phñ mÆt ®|êng ph¶i c¨n cø vµo:
- Thêi gian phôc vô cña ®|êng;
- C|êng ®é vËn chuyÓn cña tuyÕn ®|êng;
- §é dèc cña ®Þa h×nh vµ nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Êt ®ai, khÝ hËu;
8
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

- §iÒu kiÖn sö dông vËt liÖu ®Þa ph|¬ng.


ViÖc lùa chän líp phñ mÆt ®|êng cßn ph¶i dùa vµo tÝnh to¸n hiÖu qu¶ kinh tÕ trong
thiÕt kÕ tæ chøc x©y dùng c«ng tr×nh.
2.33. Khi ®|êng thi c«ng ch¹y qua vïng ®Êt yÕu, ®Çm lÇy, vïng ®Êt ngËp óng mµ c|êng ®é
vËn chuyÓn d|íi 200 xe trong ngµy vµ ®ªm, trªn c¬ së tÝnh to¸n hiÖu qu¶ kinh tÕ cã thÓ
l¸t d|íi hai vÖt b¸nh xe b»ng nh÷ng tÊm bª t«ng cèt thÐp l¾p ghÐp.
2.34. NÕu ®|êng « t« n»m trªn mÆt ®¸ hè mãng vµ trªn mét khèi ®¸ ®æ th× chØ cÇn phñ lªn
mÆt ®|êng líp ®¸ d¨m nhá ®Ó lÊp ph¼ng nh÷ng chç låi lâm. KÝch th|íc lín nhÊt cña ®¸
kh«ng ®|îc v|ît qu¸ 70mm.
2.35. §|êng vËn chuyÓn cña xe c¹p ®Êt cÇn h¹n chÕ tíi møc thÊp nhÊt sè ®o¹n vßng vµ rÏ
ngoÆt, nhÊt lµ ®èi víi ®o¹n ®|êng ®i cã t¶i.
§é dèc lín nhÊt cho phÐp cña xe c¹p cho trong b¶ng 5.
B¶ng 5

§é dèc lín nhÊt cho phÐp


Lo¹i xe c¹p ChiÒu cã t¶i ChiÒu kh«ng t¶i
Lªn dèc Xuèng dèc Lªn dèc Xuèng dèc
C¹p xÝch 0,15 0,25 0,17 0,30
C¹p b¸nh lèp tù hµnh 0,12 0,20 0,15 0,25

2.36. BÒ réng mÆt ®|êng cöa vµo vµ ®|êng xuèng dèc cña xe c¹p trong tr|êng hîp ®i mét
chiÒu ph¶i lµ (m):
Dung tÝch thïng c¹p (m3)Kh«ng nhá h¬n
Nhá h¬n 6m3 4,0m
Tõ 8 ®Õn 10m3 4,5m
Lín h¬n 10m3 5,5m
2.37. BÒ réng tèi thiÓu cña mÆt b»ng ®ñ ®Ó xe c¹p quay vßng trë l¹i lµ (m):
Dung tÝch thïng c¹p (m3)Kh«ng nhá h¬n
3m37,0m
6m312,5m
8m314,0m
10m315,0m
Lín h¬n 10m321,0m
2.38. §|êng thi c«ng ph¶i ®|îc b¶o d|ìng, duy tu th|êng xuyªn, b¶o ®¶m xe m¸y ®i l¹i b×nh
th|êng trong suèt qu¸ tr×nh thi c«ng. Ph¶i t|íi n|íc chèng bôi vµ kh«ng ®|îc ®Ó bïn
n|íc ®äng trªn mÆt ®|êng.

D. §Þnh vÞ dùng khu«n c«ng tr×nh

9
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

2.39. Tr|íc khi thi c«ng ph¶i tiÕn hµnh bµn giao cäc mèc vµ cäc tim
Sau khi bµn giao, ®¬n vÞ thi c«ng ph¶i ®ãng thªm nh÷ng cäc phô cÇn thiÕt cho viÖc thi
c«ng, nhÊt lµ ë nh÷ng chç ®Æc biÖt nh| thay ®æi ®é dèc, chç ®|êng vßng, n¬i tiÕp gi¸p
®µo vµ ®¾p vv… Nh÷ng cäc mèc ph¶i ®|îc dÉn ra ngoµi ph¹m vi ¶nh h|ëng cña xe m¸y
thi c«ng, ph¶i cè ®Þnh b»ng nh÷ng cäc, mèc phô vµ ®|îc b¶o vÖ chu ®¸o ®Ó cã thÓ
nhanh chãng kh«i phôc l¹i nh÷ng cäc mèc chÝnh ®óng vÞ trÝ thiÕt kÕ khi cÇn thiÕt kiÓm
tra thi c«ng.
2.40. Yªu cÇu cña c«ng t¸c ®Þnh vÞ, dùng khu«n lµ ph¶i x¸c ®Þnh ®|îc c¸c vÞ trÝ, tim, trôc
c«ng tr×nh, ch©n m¸i ®Êt ®¾p, mÐp - ®Ønh m¸i ®Êt ®µo, ch©n ®èng ®Êt ®æ, ®|êng biªn hè
mãng, mÐp má vËt liÖu, chiÒu réng c¸c r·nh biªn, r·nh ®Ønh, c¸c mÆt c¾t ngang cña
phÇn ®µo hoÆc ®¾p vv…
§èi víi nh÷ng c«ng tr×nh nhá, khu«n cã thÓ dùng ngay t¹i thùc ®Þa theo h×nh c¾t ngang
t¹i nh÷ng cäc mèc ®· ®ãng.
2.41. Ph¶i sö dông m¸y tr¾c ®Þa ®Ó ®Þnh vÞ c«ng tr×nh vµ ph¶i cã bé phËn tr¾c ®¹c c«ng tr×nh
th|êng trùc ë c«ng tr|êng ®Ó theo dâi kiÓm tra tim cäc mèc c«ng tr×nh trong qu¸ tr×nh
thi c«ng.
2.42. §èi víi nh÷ng c«ng tr×nh ®Êt ®¾p cã ®Çm nÐn: ®ª ®iÒu, ®Ëp, nÒn c«ng tr×nh vv…. khi
®Þnh vÞ vµ dùng khu«n ph¶i tÝnh thªm chiÒu cao phßng lón cña c«ng tr×nh theo tû lÖ quy
®Þnh trong thiÕt kÕ.
§èi víi nh÷ng phÇn ®Êt ®¾p kh«ng ®Çm nÐn, tû lÖ phßng lón tÝnh theo b¶ng 6 (tÝnh theo
% cña chiÒu cao).
B¶ng 6

Ph|¬ng ph¸p thi c«ng


VËn chuyÓn b»ng goßng, ñi xóc, « t« kÐo
Tªn ®Êt m¸y c¹p b¸nh lèp vµ « t«
ChiÒu cao nÒn ®¾p (m)
4 4-10 10-20 4 4-10
C¸t mÞn, ®Êt mµu 3 2 1,5 4 3
C¸t to, ®Êt c¸t pha, ®Êt pha sÐt nhÑ 4 3 2 6 4
Nh| trªn, cã lÉn sái 8 6 4 10 8
§Êt pha sÐt nÆng, sÐt lÉn sái 9 7 6 10 8
§¸ Mergel, ®¸ v«i nhÑ 9 8 6 10 9
§Êt sÐt, ®¸ vì 6 5 3 - -
§¸ cøng 4 3 2 - -

2.43. Khi ®µo hè mãng d|íi mÆt n|íc b»ng tÇu hót bïn hay tÇu cuèc trong thµnh phÇn c«ng
t¸c tr¾c ®Þa ®Þnh vÞ c«ng tr×nh ph¶i x¸c ®Þnh ®|îc nh| sau:
- NÕu h×nh d¹ng hè mãng ®èi xøng th× ph¶i x¸c ®Þnh trôc ®èi xøng cña hè mãng.

10
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

- NÕu hè mãng kh«ng ®èi xøng th× x¸c ®Þnh mét mÐp cña hè mãng vµ mét trôc tim
phô tiªu biÓu tuú theo h×nh theo h×nh d¸ng cô thÓ cña hè mãng.
Nh÷ng cäc ®Þnh vÞ trôc tim, mÐp biªn vµ cäc mèc cao tr×nh ph¶i dÉn ra ngoµi ph¹m vi
¶nh h|ëng cña thi c«ng b»ng nh÷ng cäc phô. Ph¶i cè ®Þnh cäc phô vµ b¶o vÖ cÈn thËn.
Tr¸nh dÉn cäc phô ra khái b·i, trªn ®|êng giao th«ng vµ tíi nh÷ng n¬i cã kh¶ n¨ng lón,
xãi, lë, tr|ît ®Êt.
2.44. Khi n¹o vÐt luång l¹ch b»ng tÇu hót bïn hay tÇu cuèc, c«ng t¸c tr¾c ®Þa ®Þnh vÞ c«ng
tr×nh ph¶i ®Æc biÖt chó ý tíi nh÷ng ®iÓm sau:
- §Æt cäc tiªu trªn tõng mÆt c¾t ngang cña thiÕt kÕ;
- Cäc tiªu cÇn c¾m trªn bê. Trªn mçi cäc ph¶i ghi râ sè liÖu mÆt c¾t thiÕt kÕ, kho¶ng
c¸ch tíi tim trôc, cao ®é thiªn nhiªn vµ cao ®é thiÕt kÕ cña luång l¹ch;
- Cäc tiªu ë trªn bê hay trªn mÆt n|íc ®Òu ph¶i cè ®Þnh v÷ng ch¾c, chèng sãng,
chèng xª dÞch vµ kh«ng bÞ ¶nh h|ëng khi thi c«ng;
- Ban ®ªm trªn tiªu ph¶i cã ®Ìn hiÖu;
- Th|íc ®o n|íc ph¶i ®Æt gÇn n¬i m¸y lµm viÖc, ®|îc cè ®Þnh ch¾c ch¾n vµ sö dông
thuËn tiÖn.
3. Thi c«ng c«ng t¸c ®Êt
A. San mÆt b»ng
3.1. ChØ b¾t ®Çu tiÕn hµnh san mÆt b»ng c«ng tr×nh c«ng nghiÖp, khu d©n c| vµ nh÷ng mÆt
b»ng ®Æc biÖt (s©n bãng ®¸, mÆt b»ng nhµ ga, s©n bay vv…), khi ®· cã thiÕt kÕ san nÒn,
®· c©n ®èi khèi l|îng ®µo ®¾p vµ ®· cã thiÕt kÕ cña tÊt c¶ nh÷ng c«ng tr×nh ngÇm trong
ph¹m vi san nªn.
3.2. Khi san nÒn mÆt b»ng ph¶i cã biÖn ph¸p tiªu n|íc. Kh«ng ®Ó n|íc ch¶y trµn nan qua
mÆt b»ng vµ kh«ng ®Ó h×nh thµnh vòng ®äng trong qu¸ tr×nh thi c«ng.
3.3. Ph¶i ®æ ®Êt ®¾p nÒn theo tõng líp; bÒ dÇy mçi líp ®Êt t¶i ®Ó ®Çm vµ sè lÇn ®Êm cho mçi
líp phô thuéc vµo lo¹i m¸y ®Çm sö dông, hÖ sè ®Çm vµ lo¹i ®Êt ®¾p.
Nªn r¶i ®Êt cã ®é dèc 0,005 theo chiÒu tho¸t n|íc.
Khi ®¾p ®Êt kh«ng ®Çm nÖn ph¶i tÝnh tíi chiÒu cao phßng lón. Tû lÖ chiÒu cao phßng
lón tÝnh theo % ph¶i theo ®óng chØ dÉn trong b¶ng 6 môc 2.42.
3.4. §èi víi tr|¬ng hîp san mÆt b»ng sai lÖch so víi cao tr×nh thiÕt kÕ (®µo ch|a tíi hoÆc
®µo v|ît qu¸ cao tr×nh thiÕt kÕ) ë phÇn ®µo ®Êt cho phÐp nh| sau:
- §èi víi ®Êt mÒm: 0,05 khi thi c«ng thñ c«ng vµ 0,1m khi thi c«ng c¬ giíi.
- §èi víi ®Êt cøng: +0,1 vµ – 0,2m. Nh÷ng chç ®µo v|ît qu¸ cao tr×nh thiÕt kÕ ph¶i
®|îc lÊp ph¼ng b»ng ®ã hçn hîp.
3.5. BÒ mÆt phÇn ®¾p nÒn b»ng ®¸ cøng ph¶i r¶i líp ®¸ hçn hîp lªn trªn g¹t ph¼ng ®Çm chÆt
vµ b¶o ®¶m ®é dèc thiÕt kÕ.
3.6. §èi víi phÇn ®µo, ph¶i san mÆt b»ng tr|íc khi tiÕn hµnh x©y dùng nh÷ng c«ng tr×nh
ngÇm. Riªng ®èi víi phÇn ®¾p th× chØ tiÕn hµnh ®¾p sau khi ®· x©y dùng xong c¸c c«ng
tr×nh ngÇm trong ph¹m vi phÇn ®¾p ®Êt.
B. §µo hµo vµ hè mãng
11
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

3.7. BÒ réng ®¸y hµo trong x©y dùng l¾p ®Æt ®|êng èng ®|îc quy ®Þnh trong b¶ng 7.

B¶ng 7

BÒ réng tèi thiÓu cña ®¸y ®|êng hµo cã v¸ch ®øng,


ch|a kÓ phÇn gia cè (m)
Ph|¬ng ph¸p l¾p ®Æt ®|êng èng èng gang, bª èng bª t«ng, bª
èng thÐp, èng t«ng cèt thÐp t«ng cèt thÐp
chÊt dÎo vµ èng xi m¨ng nèi b»ng ngµm,
ami¨ng èng sµnh
1. L¾p theo côm, ®|êng kÝnh ngoµi cña
èng D lµ:
+ Nhá h¬n 0,7m D + 0,3 nh|ng
kh«ng nhá h¬n 0,7
2. L¾p tõng ®o¹n èng ®|êng kÝnh ngoµi
D lµ:
+ Nhá h¬n 0,5m D + 0,5 D + 0,6 D + 0,8
+ Tõ 0,5 ®Õn 1,6m D + 0,8 D+1 D + 1,2
+ Tõ 1,6 ®Õn 3,5m D + 1,4 D + 1,4 D + 1,4

Chó thÝch:
1) §èi víi ®|êng èng ®|êng kÝnh lín h¬n 3,5m vµ ®èi víi nh÷ng ®o¹n cong bÒ réng ®¸y hµo
x¸c ®Þnh theo thiÕt kÕ tæ chøc x©y dùng c«ng tr×nh.
2) Khi ®¸y hµo n»m trªn môc n|íc ngÇm vµ cã m¸i dèc th× bÒ réng ®¸y hµo tèi thiÓu ph¶i
b»ng D + 0,5 nÕu ®Æt èng tõng ®o¹n mét vµ D + 0,3 nÕu ®Æt èng theo côm.
3) Khi ®¸y hµo n»m d|íi mùc n|íc ngÇm, cã hÖ thèng tiªu n|íc th× bÒ réng ®¸y hµo ph¶i ®ñ
réng ®Ó cã chç ®µo r·nh tiªu, giÕng thu n|íc vµ ®Æt tr¹m b¬m tiªu.
3.8. Trong tr|êng hîp cÇn thiÕt cã c«ng nh©n lµm viÖc d|íi ®¸y hµo th× kho¶ng c¸ch tèi
thiÓu gi÷a thµnh èng vµ v¸ch hµo ph¶i lín h¬n 0,7m.
3.9. ChiÒu réng ®¸y mãng b»ng vµ mãng ®éc lËp tèi thiÓu ph¶i b»ng chiÒu réng kÕt cÊu
céng víi líp chèng Èm, kho¶ng c¸ch ®Ó ®Æt v¸n khu«n, neo ch»ng vµ t¨ng thªm 0,2m.
Trong tr|êng hîp cÇn thiÕt cã c«ng nh©n lµm viÖc d|íi ®¸y mãng th× kho¶ng c¸ch tèi
thiÓu gi÷a kÕt cÊu mãng vµ v¸ch hè mãng ph¶i lín h¬n 0,7m.
NÕu hè mãng cã m¸i dèc th× kho¶ng c¸ch gi÷a ch©n m¸i dèc vµ ch©n kÕt cÊu mãng Ýt
nhÊt ph¶i lµ 0,3m.

12
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

3.10. KÝch th|íc hè mãng trong giai ®o¹n thi c«ng nh÷ng c«ng tr×nh khèi lín (nh| trô cÇu,
th¸p lµm l¹nh, ®Ëp bª t«ng vv… ) vµ mãng cña nh÷ng thiÕt bÞ c«ng nghÖ lín (nh| m¸y
c¸n thÐp, m¸y Ðp, m¸y rÌn dËp vv…) ph¶i do thiÕt kÕ x¸c ®Þnh.
3.11. §èi víi ®Êt mÒm, ®|îc phÐp ®µo hµo vµ hè mãng cã v¸ch ®øng kh«ng cÇn gia cè, trong
tr|êng hîp kh«ng cã c«ng tr×nh ngÇm bªn c¹nh vµ ë trªn mùc n|íc theo quy ®Þnh sau
®©y:
Lo¹i ®Êt:ChiÒu s©u hè mãng:
- §Êt c¸t, ®Êt lÉn sái s¹n:Kh«ng qu¸ 1,00m
- §Êt c¸t pha:Kh«ng qu¸ 1,25m
- §Êt thÞt vµ ®Êt sÐt:Kh«ng qu¸ 1,50m
- §Êt thÞt ch¾c vµ ®Êt sÐt ch¾c:Kh«ng qu¸ 2,00m
3.12. ThiÕt kÕ ph¶i x¸c ®Þnh cô thÓ nh÷ng tr|êng hîp cÇn thiÕt ph¶i gia cè t¹m thêi v¸ch
®øng cña hµo vµ hè mãng, hay ®µo hè mãng cã m¸i dèc, tuú thuéc vµo chiÒu s©u hè
mãng, t×nh h×nh ®Þa chÊt c«ng tr×nh (lo¹i ®Êt, tr¹ng th¸i tù nhiªn cña ®Êt, mùc n|íc
ngÇm vv… ) tÝnh chÊt t¶i träng t¹m thêi trªn mÐp hè mãng vµ l|u l|îng n|íc tÊm vµo
trong hè mãng.
3.13. Nh÷ng vËt liÖu ®Ó gia cè t¹m thêi v¸ch hµo vµ hè mãng nªn lµm theo kÕt cÊu l¾p ghÐp
®Ó cã thÓ sö dông quay vßng nhiÒu lÇn vµ cã kh¶ n¨ng c¬ giíi hoa cao khi l¾p ®Æt.
Nh÷ng tÊm v¸n vµ chèng ®ì b»ng gç ph¶i ®|îc sö dông quay vßng Ýt nhÊt 5 lÇn.
Khi ®¾p ®Êt vµo hè mãng ph¶i th¸o gì nh÷ng vËt liÖu gia cè t¹m thêi, chØ ®|îc ®Ó l¹i
khi ®iÒu kiÖn kü thuËt kh«ng cho phÐp th¸o gì nh÷ng vËt liÖu gia cè.
3.14. Trong thiÕt kÕ tæ chøc x©y dùng c«ng tr×nh ph¶i x¸c ®Þnh ®iÒu kiÖn b¶o vÖ vµnh ngoµi
hè mãng, chèng n|íc ngÇm vµ n|íc mÆt. Tuú theo ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt c«ng tr×nh vµ
thuû v¨n cña toµn khu vùc, ph¶i lËp b¶n vÏ thi c«ng cho nh÷ng c«ng t¸c ®Æc biÖt nh|
l¾p ®Æt hÖ thèng h¹ mùc n|íc ngÇm, gia cè ®Êt, ®ãng cäc b¶n thÐp vv…
3.15. §é dèc lín nhÊt cho phÐp cña m¸i dèc hµo vµ hè mãng khi kh«ng cÇn gia cè trong
tr|êng hîp n»m trªn mùc n|íc ngÇm (kÓ c¶ phÇn chÞu ¶nh h|ëng cña mao dÉn) vµ
tr|êng hîp n»m d|íi mùc n|íc ngÇm nh|ng cã hÖ thèng tiªu n|íc ph¶i chän theo chØ
dÉn ë b¶ng 8.
B¶ng 8

§é dèc lín nhÊt cho phÐp khi chiÒu s©u hè mãng b»ng (m)
1,5 3 5
Lo¹i ®Êt Gãc Gãc Gãc
nghiªng Tû lÖ nghiªng Tû lÖ nghiªng Tû lÖ
cña m¸i cña m¸i cña m¸i ®é
®é dèc ®é dèc
dèc dèc dèc dèc
§Êt m|în 56 1:0,67 45 1:1 38 1:1,25
§Êt c¸t vµ c¸t cuéi Èm 63 1:0,5 45 1:1 45 1:1
§Êt c¸t pha 76 1:0,25 56 1:0,67 50 1:0,85

13
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

§Êt thÞt 90 1:0 63 1:0,5 53 1:0,75


§Êt sÐt 90 1:0 76 1:0,25 63 1:0,5
Hoµng thæ vµ nh÷ng lo¹i ®Êt t|¬ng
tù trong tr¹ng th¸i kh« 90 1;0 63 1:0,5 63 1:0,5
Chó thÝch:
1) NÕu ®Êt cã nhiÒu líp kh¸c nhau th× ®é dèc x¸c ®Þnh theo lo¹i ®Êt yÕu nhÊt.
2) §Êt m|în lµ lo¹i ®Êt n»m ë b·i th¶i ®· trªn 6 th¸ng kh«ng cÇn nÐn.
3.16. §èi víi nh÷ng tr|¬ng hîp hè mãng s©u h¬n 5m, hoÆc s©u ch|a ®Õn 5m nh|ng ®iÒu kiÖn
®Þa chÊt thuû v¨n xÊu, phøc t¹p, ®èi víi nh÷ng lo¹i ®Êt kh¸c víi quy ®Þnh trong b¶ng 8
th× trong thiÕt kÕ tæ chøc x©y dùng c«ng tr×nh ph¶i tÝnh ®Õn viÖc x¸c ®Þnh ®é dèc cña
m¸i dèc, sù cÇn thiÕt ®Ó cã an toµn vµ chiÒu réng mÆt c¬ nh»m kÕt hîp sö dông mÆt c¬
®Ó l¾p ®Æt nh÷ng ®|êng èng kü thuËt phôc vô thi c«ng: ®|êng èng n|íc, khÝ nÐn vv….
3.17. Kh«ng cÇn b¹t m¸i dèc hè mãng c«ng tr×nh nÕu m¸i dèc kh«ng n»m trong thiÕt kÕ c«ng
tr×nh. §èi víi hè mãng ®¸ sau khi xóc hÕt ®¸ rêi ph¶i cËy hÕt nh÷ng hßn ®· long ch©n,
®¸ treo trªn m¸i dèc ®Ó ®¶m b¶o an toµn.
3.18. VÞ trÝ kho vËt liÖu, n¬i ®Ó m¸y x©y dùng, ®|êng ®i l¹i cña m¸y thi c«ng däc theo mÐp
hè mãng ph¶i theo ®óng kho¶ng c¸ch an toµn ®|îc quy ®Þnh trong quy ph¹m vÒ kü
thuËt an toµn trong x©y dùng.
3.19. Nh÷ng ®Êt thõa vµ nh÷ng ®Êt kh«ng b¶o ®¶m chÊt l|îng ph¶i ®æ ra b·i th¶i quy ®Þnh.
Kh«ng ®|îc ®æ bõa b·i lµm ø ®äng n|íc, ngËp óng nh÷ng c«ng tr×nh l©n cËn vµ g©y
trë ng¹i sau thi c«ng.
3.20. Nh÷ng phÇn ®Êt ®µo tõ hè mãng lªn, nÕu ®|îc sö dông ®Ó ®¾p th× ph¶i tÝnh to¸n sao cho
tèc ®é ®Çm nÐn phï hîp víi tèc ®é ®µo nh»m sö dông hÕt ®Êt ®µo mµ kh«ng g©y ¶nh
h|ëng tíi tèc ®é ®µo ®Êt hè mãng.
3.21. Trong tr|êng hîp ph¶i tr÷ ®Êt ®Ó sau nµy sö dông ®¾p l¹i vµo mãng c«ng tr×nh th× b·i
®Êt t¹m thêi kh«ng ®|îc g©y trë ng¹i cho thi c«ng, kh«ng t¹o thµnh s×nh lÇy. BÒ mÆt b·i
tr÷ ph¶i ®|îc lu lÌn nh½n vµ cã ®é dèc ®Ó tho¸t n|íc.
3.22. Khi ®µo hè mãng c«ng tr×nh, ph¶i ®Ó l¹i mét líp b¶o vÖ ®Ó chèng x©m thùc vµ ph¸ ho¹i
cña thiªn nhiªn (giã, m|a, nhiÖt ®é vv…), bÒ dµy líp b¶o vÖ do thiÕt kÕ quy ®Þnh tuú
theo ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt c«ng tr×nh vµ tÝnh chÊt c«ng tr×nh. Líp b¶o vÖ chØ ®|îc bãc ®i
tr|íc khi b¾t ®Çu x©y dùng c«ng tr×nh (®æ bª t«ng, x©y v.v…).
3.23. §èi víi nh÷ng hè mãng cã v¸ch th¼ng ®øng, kh«ng gia cè t¹m thêi th× thêi h¹n ®µo
mãng vµ thi c«ng nh÷ng c«ng viÖc tiÕp theo ph¶i rót ng¾n tíi møc thÊp nhÊt. §ång thêi
ph¶i ®Æt biÓn b¸o kho¶ng c¸ch nguy hiÓm trong tr|êng hîp ®µo gÇn nh÷ng n¬i cã c¸c
ph|¬ng tiÖn thi c«ng ®i l¹i.
KÝch th|íc nh÷ng hè ®µo côc bé cho c«ng t¸c l¾p ®Æt ®|êng èng cho trong b¶ng 9.
B¶ng 9

§|êng kÝnh ngoµi cña


Lo¹i èng Lo¹i mèi nèi KÝch th|íc hè ®µo côc bé (m m)
èng D (m m)

14
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

Dµi Réng S©u


èng thÐp Hµn Cho tÊt c¶ lo¹i D 1 D0 + 1,2 0,7
èng gang Ngµm Nhá h¬n 326 0,55 D0 + 0,5 0,3
Lín h¬n 326 1 D0 + 0,7 0,4
èng xi m¨ng Khíp nèi Nhá h¬n 325 0,7 D0 + 0,5 0,2
Ami¨ng Lín h¬n 325 0,9 D0 + 0,7 0,3
èng bª t«ng Ngµm Nhá h¬n 640 1 0,3
D0 + 0,5
Bª t«ng cèt thÐp khíp nèi Lín h¬n 640 1 0,4
D0 + 1

èng chÊt dÎo TÊt c¶ c¸c lo¹i 0,6 0,2


D0 + 0,5
Cho mäi ®|êng kÝnh
èng sµnh Nèi ngµm 0,5 D0 + 0,6 0,3
Chó thÝch: Do - §|êng kÝnh ngoµi cña ngµm, khíp nèi, èng lång
3.24. Khi sö dông m¸y ®µo mét gÇu ®Ó ®µo mãng, ®Ó tr¸nh ph¸ ho¹i cÊu tróc ®Þa chÊt ®Æt
mãng, cho phÐp ®Ó líp b¶o vÖ nh| b¶ng 10. NÕu sö dông m¸y c¹p vµ m¸y ®µo nhiÒu
gÇu, líp b¶o vÖ kh«ng cÇn qu¸ 5cm, m¸y ñi - 10cm.
B¶ng 10

BÒ dµy líp b¶o vÖ ®¸y máng (cm) khi dïng m¸y ®µo cã dung tÝch gÇu (m3)
Lo¹i thiÕt bÞ
0,25 - 0,4 0,5 - 0,65 0,8 - 1,25 1,5 - 2,5 3-5
GÇu ngöa 5 10 10 15 20
GÇu sÊp 10 15 20 - -
GÇu d©y 15 20 25 30 30

C¸c xö lý líp b¶o vÖ nh| quy ®Þnh cña ®iÒu 3.22. cña quy ph¹m nµy.
3.25. CÇn ph¶i c¬ giíi ho¸ c«ng t¸c bèc líp b¶o vÖ ®¸y mãng c«ng tr×nh, nÕu bÒ dµy líp b¶o
vÖ b»ng 5 ®Õn 7 cm th× ph¶i thi c«ng b»ng thñ c«ng.
3.26. Khi hè mãng lµ ®Êt mÒm, kh«ng ®|îc ®µo s©u qu¸ cao tr×nh thiÕt kÕ.
NÕu ®Êt cã lÉn ®¸ t¶ng, ®¸ må c«i th× phÇn ®µo s©u qu¸ cao tr×nh thiÕt kÕ, t¹i nh÷ng hßn
®¸ ®ã ph¶i ®|îc bï ®¾p b»ng vËt liÖu cïng lo¹i hay b»ng vËt liÖu Ýt biÕn d¹ng khi chÞu
nÐn nh| c¸t, c¸t sái v.v…
Lo¹i vËt liÖu vµ yªu cÇu cña dÇm nÐn ph¶i do thiÕt kÕ quy ®Þnh.
3.27. Tr|íc khi tiÕn hµnh l¾p ®Æt ®|êng èng, nh÷ng chç ®µo s©u qu¸ cao tr×nh thiÕt kÕ ph¶i
®|îc bï ®¾p l¹i nh| chØ dÉn trong ®iÒu 3.26. cña quy ph¹m nµy, ë nh÷ng chç ch|a ®µo
tíi cao tr×nh thiÕt kÕ th× ph¶i ®µo mét lßng m¸ng t¹i chç ®Æt èng cho tíi cao tr×nh thiÕt
kÕ th× ph¶i ®µo mét lßng m¸ng t¹i chç ®Æt èng cho tíi cao tr×nh thiÕt kÕ. §èi víi ®|êng

15
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

hµo lµ mãng cña cao tr×nh thiÕt kÕ. §èi víi ®|êng hµo lµ mãng cña c«ng tr×nh tiªu n|íc
th× kh«ng ®|îc ®µo s©u qu¸ cao tr×nh thiÕt kÕ.
3.28. Trong tr|êng hîp mãng c«ng tr×nh, ®|êng nµo vµ kªnh m|¬ng n»m trªn nÒn ®¸ cøng
th× toµn bé ®¸y mãng ph¶i ®µo tíi ®é s©u cao tr×nh thiÕt kÕ. Kh«ng ®|îc ®Ó l¹i côc bé
nh÷ng m« ®¸ cao h¬n cao tr×nh thiÕt kÕ.
3.29. Khi ®µo hè mãng c«ng tr×nh, ®µo hµo ngay bªn c¹nh hoÆc ®µo s©u h¬n mÆt mãng cña
nh÷ng c«ng tr×nh ®ang sö dông (nhµ ë, xÝ nghiÖp, c«ng tr×nh, hÖ thèng kÜ thuËt ngÇm
v.v…) ®Òu ph¶i tiÕn hµnh theo ®óng quy tr×nh c«ng nghÖ trong thiÕt kÕ thi c«ng, ph¶i cã
biÖn ph¸p chèng sôt lë, lón vµ lµm biÕn d¹ng nh÷ng c«ng tr×nh l©n cËn vµ lËp b¶n vÏ thi
c«ng cho tõng tr|êng hîp cô thÓ.
3.30. Khi ®µo hµo vµ hè mãng c«ng tr×nh c¾t ngang qua hÖ thèng kÜ thuËt ngÇm ®ang ho¹t
®éng, tr|íc khi tiÕn hµnh ®µo ®Êt ph¶i cã giÊy phÐp cña c¬ quan qu¶n lÝ hÖ thèng kÜ
thuËt ngÇm ®ã hay c¬ quan chøc n¨ng cña chÝnh quyÒn ®Þa ph|¬ng.
T×m, mèc giíi h¹n cña hÖ thèng kÜ thuËt ngÇm ph¶i ®|îc x¸c ®Þnh râ trªn thùc ®Þa vµ
ph¶i c¾m tiªu cao ®Ó dÔ thÊy. Trong qu¸ tr×nh thi c«ng mãng ph¶i cã sù gi¸m s¸t th|êng
xuyªn cña ®¹i diÖn cã thÈm quyÒn thuéc tæ chøc thi c«ng vµ c¬ quan qu¶n lÝ hÖ thèng
kÜ thuËt ngÇm ®ã.
3.31. Khi ®µo hµo vµ hè mãng c«ng tr×nh c¾t ngang qua hÖ thèng kÜ thuËt ngÇm ®ang ho¹t
®éng th× chØ ®|îc dïng c¬ giíi ®µo ®Êt khi kho¶ng c¸ch tõ gÇu xóc tíi v¸ch ®øng cña
hÖ thèng lín h¬n 2m vµ tíi mÆt ®¸y lín h¬n 1m.
PhÇn ®Êt cßn l¹i ph¶i ®µo b»ng thñ c«ng vµ kh«ng ®|îc sö dông nh÷ng c«ng cô, thiÕt bÞ
cã søc va ®Ëp m¹nh ®Ó ®µo ®Êt. Ph¶i ¸p dông nh÷ng biÖn ph¸p phßng ngõa h| háng hÖ
thèng kÜ thuËt ngÇm.
3.32. Trong tr|êng hîp ph¸t hiÖn ra nh÷ng hÖ thèng kÜ thuËt ngÇm, c«ng tr×nh ngÇm hay di
chØ kh¶o cæ, kho vò khÝ v.v…kh«ng thÊy ghi trong thiÕt kÕ, ph¶i ngõng ngay lËp tøc
c«ng t¸c ®µo ®Êt vµ rµo ng¨n khu vùc ®ã l¹i. Ph¶i b¸o ngay ®¹i diÖn cña nh÷ng c¬ quan
cã liªn quan tíi thùc ®Þa ®Ó gi¶i quyÕt.
3.33. ViÖc lÊp ®|êng ®µo hµo ®· ®Æt ®|êng èng ph¶i tiÕn hµnh theo hai giai ®o¹n.
a) Tr|íc tiªn lÊp ®Çy c¸c hè mãng vµ hèc ë c¶ hai phÝa ®|êng èng b»ng ®Êt mÒm, c¸t,
sái, cuéi, kh«ng cã cuéi lín, ®Êt thÞt, ®Êt pha sÐt vµ ®Êt sÐt (trõ ®Êt sÐt kh«). Sau ®ã
®¾p líp ®Êt phñ trªn mÆt èng dµy 0,2m nh»m b¶o vÖ èng, c¸c mèi nèi vµ líp chèng
Èm. §èi víi èng sµnh, èng xi m¨ng ami¨ng, èng chÊt dÎo, bÒ day líp ®Êt phñ bÒ mÆt
b¶o vÖ èng ph¶i lín h¬n 0,5m.
b) Sau khi ®· thö vµ kiÓm tra chÊt l|îng èng xong th× tiÕn hµnh ®¾p lÊp phÇn cßn l¹i
b»ng bÊt k× lo¹i ®Êt nµo s½n cã b»ng c¬ giíi. Nh÷ng ®¸ t¶ng lín h¬n 200mm th× ph¶i
lo¹i bá.
Trong qu¸ tr×nh thi c«ng, ph¶i tr¸nh nh÷ng va ®Ëp m¹nh cã thÓ g©y h| háng ®|êng èng
bªn d|íi.
3.34. Tr|íc khi ®Æt èng vµo ®|êng hµo ph¶i r¶i mét líp ®Êt lãt dµy 10 cm ®Ó san ph¼ng ®¸y
mãng b»ng c¸t, c¸t pha, c¸t sái. NÕu nÒn lµ c¸t th× kh«ng cÇn r¶i líp ®Öm lãt ®|êng
èng.

16
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

§èi víi cèng tho¸t n|íc, cèng trong c¸c c«ng tr×nh thuû lîi, viÖc chuÈn bÞ líp ®Öm lãt
tr|íc khi ®Æt èng ph¶i tiÕn hµnh theo chØ dÉn cña thiÕt kÕ.
3.35. §Êt lÊp vµo ®|êng hµo vµ mãng c«ng tr×nh, ®Êt lÊp vµo mãng thiÕt bÞ, nÒn nhµ, mãng
m¸y ®Òu ph¶i ®Çm theo tõng líp. §é chÆt cña ®Êt do thiÕt kÕ quy ®Þnh.
§èi víi c«ng tr×nh thuû lîi, c«ng t¸c ®¾p ®Êt vµo hè mãng vµ hèc c«ng tr×nh ph¶i tiÕn
hµnh theo chØ dÉn cña thiÕt kÕ.
Ph¶i sö dông ®Çm m¸y nhá hoÆc ®Çm b»ng thñ c«ng ë nh÷ng n¬i chËt hÑp khã ®Çm
b»ng m¸y lín.
3.36. ViÖc ®¾p ®Êt lÊp vµo ®|êng hµo ®· ®Æt èng, nÕu phÝa trªn kh«ng cã t¶i träng phô (trõ
träng l|îng b¶n th©n cña ®Êt ®¾p) cã thÓ tiÕn hµnh kh«ng cÇn ®Çm nÐn, nh|ng däc theo
tuyÕn ®|êng èng ph¶i dù tr÷ ®Êt víi khèi l|îng ®ñ ®Ó sau nµy ®¾p bï vµo nh÷ng phÇn bÞ
lón.
3.37. Khi ®|êng hµo, hè mãng c«ng tr×nh c¾t ngang ®|êng giao th«ng, ®|êng phè, qu¶ng
tr|êng, khu d©n c|, mÆt b»ng c«ng nghiÖp v.v… th× ph¶i dïng vËt liÖu Ýt biÕn d¹ng khi
chÞu nÐn ®Ó lÊp vµo toµn bé chiÒu s©u cña mãng nh| c¸t, c¸t sái, ®Êt lÉn sái s¹n, m¹t ®¸t
v.v…
3.38. NÕu dïng c¬ giíi vµo viÖc ®æ ®Êt, san, ®Çm khi ®¾p lÊp vµo ®|êng hµo vµ hè mãng
c«ng tr×nh th× cho phÐp më réng giíi h¹n cña hè mãng t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho c¬
giíi ho¸ ®¾p lÊp ®Êt, nh|ng ph¶i tÝnh to¸n hiÖu qu¶ kinh tÕ kÜ thuËt cña biÖn ph¸p thi
c«ng.
3.39. Trong tr|êng hîp ®|êng hµo, hè mãng c«ng tr×nh c¾t ngang hÖ thèng kÜ thuËt ngÇm
(®|êng èng, ®|êng c¸p ngÇm v.v…) ®ang ho¹t ®éng, trong thiÕt kÕ ph¶i cã biÖn ph¸p
b¶o vÖ hÖ thèng kÜ thuËt ngÇm ®ã suèt qu¸ tr×nh thi c«ng.
ViÖc ®¾p vµo ®|êng hµo, hè mãng ph¶i tiÕn hµnh theo tr×nh tù sau:
- LÊp ®Êt phÝa d|íi cho tíi nöa ®|êng èng (®|êng c¸p) b»ng ®Êt c¸t ®Ó t¹o thµnh líp
dì.
- Sau khi ®¾p tiÕp hai bªn vµ bªn trªn víi chiÒu dµy lín h¬n 0,5m theo tõng líp, ®Çm
chÆt, m¸i dèc ®Êt ®¾p ph¶i b»ng 1) 1.
- PhÇn cßn l¹i c«ng t¸c lÊp ®Êt tiÕn hµnh theo chØ dÉn ë ®iÒu 3.33. cña quy ph¹m nµy.
3.40. Khi lÊp ®Êt ®|êng èng n»m trªn dèc lín h¬n 20 ®é, ph¶i cã biÖn ph¸p gia cè phÇn ®Êt
®· ®¾p ®Ó chèng xãi lë, s¹t, trôi ®Êt. BiÖn ph¸p gia cè ®Êt ph¶i ®|îc tr×nh bµy trong thiÕt
kÕ c«ng tr×nh.
C. §µo vµ ®¾p ®Êt
3.41. NÒn c«ng tr×nh tr|íc khi ®¾p ph¶i ®|îc xö lÝ vµ nghiÖm thu.
- ChÆt c©y, ph¸t bôi, bãc hÕt líp ®Êt h÷u c¬.
- NÕu nÒn b»ng ph¼ng hoÆc cã ®é dèc tõ 1:10 ®Õn 1:5 th× chØ ®¸nh xêm bÒ mÆt.
- NÕu ®é dèc cña nÒn tõ 1:5 ®Õn 1:3 th× ph¶i ®¸nh dËt cÊp kiÓu bËc thang, bÒ réng
mçi bËc tõ 2 ®Õn 4m vµ chiÒu cao 2m. §é dèc cña mçi bËc ph¶i nghiªng vÒ phÝa
thÊp b»ng 0,01 ®Õn 0,02. NÕu chiÒu cao cña mçi cña mçi bËc nhá h¬n 1m th× m¸i
®øng, nÕu chiÒu cao lín h¬n 1m th× ®Ó m¸i ®Õn 1:0,5.

17
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

- NÕu nÒn ®Êt thiªn nhiªn lµ ®Êt c¸t, ®Êt lÉn nhiÒu ®¸ t¶ng th× kh«ng cÇn xö lÝ dËt
cÊp.
- §èi víi nÒn ®Êt vµ nÒn ®Êt thiªn nhiªn cã tèc ®é dèc lín h¬n 1:3 th× c«ng t¸c xö lÝ
nÒn ph¶i tiÕn hµnh theo chØ dÉn cña thiÕt kÕ.
3.42. §èi víi nÒn ®|êng xe löa vµ nÒn ®|êng « t«:
- Khi ®Þa h×nh b»ng ph¼ng hay ë s|ên dèc nhá h¬n 1:10, chiÒu cao cña nÒn ®|êng xe
löa d|íi 0,5m vµ chiÒu cao nÒn ®|êng xe « t« d|íi 1m, vµ trong tr|êng hîp ®é dèc
®Þa h×nh tõ 1:10 ®Õn 1:5 nh|ng chiÒu cao nÒn ®¾p nhá h¬n 1m th× cÇn ph¶i d·y cá
tr|íc khi ®¾p ®Êt.
NÕu ®é dèc ®Þa h×nh tõ 1:10 ®Õn 1:5 vµ chiÒu cao nÒn ®¾p lín h¬n 1m th× kh«ng cÇn
ph¶i d·y cá, nh|ng ph¶i cµy xíi, ®¸nh xêm bÒ mÆt tr|íc khi ®¾p ®Êt.
3.43. Khi ®¾p ®Êt trªn nÒn ®Êt |ít hoÆc cã n|íc, tr|íc khi tiÕn hµnh ®¾p ®Êt ph¶i tiÕn hµnh
tiªu tho¸t n|íc, vÐt bïn, khi cÇn thiÕt ph¶i ®Ò ra biÖn ph¸p chèng ®ïn ®Êt nÒn sang hai
bªn trong qu¸ tr×nh ®¾p ®Êt. Kh«ng ®|îc dïng ®Êt kh« nhµo lÉn ®Êt |ít ®Ó ®Çm nÐn.
3.44. ViÖc chän m¸y ®µo ®Êt ph¶i dùa trªn c¬ së tÝnh to¸n kinh tÕ.
3.45. Tr|íc khi ®¾p ®Êt ph¶i tiÕn hµnh ®Çm thÝ nghiÖm t¹i hiÖn tr|êng víi tõng lo¹i ®Êt vµ
tõng lo¹i m¸y ®em sö dông nh»m môc ®Ých:
- HiÖu chØnh bÒ dµy líp ®Êt r¶i ®Ó ®Çm;
- X¸c ®Þnh sè l|îng ®Çm theo ®iÒu kiÖn thùc tÕ;
- X¸c ®Þnh ®é Èm tèt nhÊt cña ®Êt khi ®Çm nÐn.
3.46. CÇn ph¶i ®¾p ®Êt b»ng lo¹i ®Êt ®ång nhÊt, ph¶i ®Æc biÖt chó ý theo ®óng nguyªn t¾c sau:
- BÒ dµy líp ®Êt Ýt thÊm n|íc n»m d|íi líp ®Êt thÊm n|íc nhiÒu ph¶i cã ®é dèc 0,04
®Õn 0,1 kÓ tõ c«ng tr×nh tíi mÐp biªn.
- BÒ mÆt líp ®Êt thÊm nhiÒu n|íc n»m d|íi, líp ®Êt Ýt thÊm n|íc ph¶i n»m ngang.
- Trong mét líp ®Êt kh«ng ®|îc ®¾p lÉn lén hai lo¹i ®Êt cã hÖ sè thÊm kh¸c nhau.
- CÊm ®¾p m¸i ®Êt b»ng lo¹i ®Êt cã hÖ sè thÊm nhá h¬n hÖ sè thÊm cña ®Êt n»m phÝa
trong.
- ChØ ®|îc phÐp ®¾p b»ng lo¹i ®Êt hçn hîp gåm c¸t, c¸t thÞt, sái s¹n khi cã má vËt liÖu
víi cÊu tróc hçn hîp tù nhiªn.
3.47. §èi víi c«ng tr×nh thuû lîi, viÖc sö dông ®Êt ®¾p ph¶i theo quy ®Þnh cña thiÕt kÕ. NÕu
trong thiÕt kÕ kh«ng quy ®Þnh viÖc sö dông ®Êt ®¾p kh«ng ®ång nhÊt th× ®Êt cã hÖ sè
thÊm nhá ph¶i ®¾p ë phÝa th|îng l|u, vµ ®Êt cã hÖ sè thÊm lín h¬n ph¶i ®¾p ë phÝa h¹
l|u c«ng tr×nh.
3.48. Tr|íc khi ®¾p ®Êt hoÆc r¶i líp ®Êt tiÕp theo ®Ó ®Çm, bÒ mÆt líp tr|íc ph¶i ®|îc ®¸nh
xêm.
Khi sö dông ®Çm ch©n dª ®Ó ®Çm ®Êt th× kh«ng cÇn ph¶i ®¸nh xêm.
3.49. Trªn bÒ mÆt nÒn ®¾p, ph¶i chia ra tõng « cã diÖn tÝch b»ng nhau ®Ó c©n b»ng gi÷a ®Çm
vµ r¶i ®Êt nh»m b¶o ®¶m d©y chuyÒn ho¹t ®éng liªn tôc t|íi Èm hoÆc gi¶m ®é Èm cña
lo¹i ®Êt dÝnh ph¶i tiÕn hµnh bªn ngoµi mÆt b»ng thi c«ng.

18
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

3.50. Khi r¶i ®Êt ®Ó ®Çm, cÇn tiÕn hµnh r¶i tõ mÐp biªn tiÕn dÇn vµo gi÷a. §èi víi nÒn ®Êt yÕu
hay nÒn b·o hoµ n|íc, cÇn r¶i ®Êt gi÷a tr|íc tiÕn ra mÐp ngoµi biªn; khi ®¾p tíi ®é cao
3m th× c«ng t¸c r¶i ®Êt thay ®æi l¹i tõ mÐp biªn tiÕn vµo gi÷a.
3.51. ChØ ®|îc r¶i líp tiÕp theo khi líp d|íi ®· ®¹t khèi l|îng thÓ tÝch kh« thiÕt kÕ.
Kh«ng ®|îc phÐp ®¾p nÒn nh÷ng c«ng tr×nh d¹ng tuyÕn tÝnh theo c¸ch ®æ tù nhiªn, ®èi
víi tÊt c¶ c¸c lo¹i ®Êt.
Trõ tr|êng hîp ®¾p ®¸ th× cã thÓ kh«ng ®Çm nÐn nh|ng ph¶i cã chiÒu cao dù tr÷ phßng
lón nh| ®iÒu 2.42. cña quy ph¹m nµy.
3.52. §Ó ®¶m b¶o khèi l|îng thÓ tÝch kh« thiÕt kÕ ®Êt ®¾p ë m¸i dèc vµ mÐp biªn khi r¶i ®Êt
®Ó ®Çm, ph¶i r¶i réng h¬n ®|êng biªn thiÕt kÕ tõ 20 ®Õn 40 cm tÝnh theo chiÒu th¼ng
®øng ®èi víi m¸i dèc. PhÇn ®Êt t¬i kh«ng ®¹t khèi l|îng thÓ tÝch kh« thiÕt kÕ ph¶i lo¹i
bá vµ tËn dông vµo phÇn ®¾p c«ng tr×nh.
NÕu trång cá ®Ó gia cè m¸i ®Êt th× kh«ng cÇn b¹t bá phÇn ®Êt t¬i ®ã.
3.53. §Êt thõa ë phÇn ®µo cÇn ph¶i tËn dông ®Ó ®¾p vµo nh÷ng chç cã lîi (sau khi tÝnh to¸n
hiÖu qu¶ kinh tÕ) nh| ®¾p thªm vµo m¸i dèc cho tho¶i, ®¾p gia t¶i, lÊp chç tròng, lÊp
khe c¹n hay ®¾p bê con tr¹ch.
3.54. §Êt ®æ lªn phÝa bê cao ph¶i ®¾p thµnh bê liªn tôc kh«ng ®øt qu·ng.
NÕu ®æ ®Êt ë phÝa bê thÊp th× ph¶i ®¾p c¸ch qu·ng cø 50m ®Ó mét kho¶ng c¸ch réng
3m trë lªn.
3.55. Khi ®¾p ®Êt ph¶i tÝnh hao hôt trong vËn chuyÓn tõ 0,5% ®Õn 1,5% khèi l|îng tuú theo
ph|¬ng tiÖn vËn chuyÓn vµ cù li vËn chuyÓn.
3.56. KÝch th|íc má vËt liÖu vµ b·i tr÷ ®Êt do thiÕt kÕ x¸c ®Þnh, vµ ph¶i chó ý ®Õn nh÷ng yÕu
tè sau:
- TØ lÖ hao hôt ®Êt trong vËn chuyÓn.
- §é chÆt ®Çm nÐn.
- §é lón cña nÒn vµ cña ®Êt ®¾p.
- §é t¬i xèp cña ®Êt khi khai th¸c tõ ®Êt nguyªn thæ (®é t¬i xèp cña ®Êt xem phô lôc
3).
3.57. Trong tr|êng hîp ph¶i x©y cèng th× khi tiÕn hµnh ®¾p ®Êt ph¶i chõa l¹i mÆt b»ng ®ñ ®Ó
thi c«ng.
Khi tiÕn hµnh lÊp ®Êt lªn cèng, ph¶i r¶i ®Êt tõng líp ®Çm chÆt vµ n©ng chiÒu cao ®Êt ®¾p
®ång thêi ë c¶ hai bªn s|ên cèng.
3.58. NÕu ®¾p lÊp lªn cèng b»ng ®¸ hçn hîp hay b»ng ®Êt cã lÉn ®¸ t¶ng lín h¬n 100mm th×
tr|íc khi tiÕn hµnh lÊp, ph¶i ®¾p líp phñ b¶o vÖ cèng. ChiÒu dµy líp phñ ë hai bªn s|ên
ph¶i lín h¬n 1m vµ phÝa trªn mÆt cèng lín h¬n 0,5m.
3.59. Khi ®µo ®Êt, ph¶i chõa líp b¶o vÖ gi÷ cho cÊu tróc ®Þa chÊt ®¸y mãng kh«ng bä biÕn
d¹ng hoÆc ph¸ ho¹i. BÒ dµy cña líp b¶o vÖ ph¶i ®óng theo quy ®Þnh cña ®iÒu 3.24. cña
quy ph¹m nµy.

19
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

Nh÷ng chç ®µo s©u qu¸ cao tr×nh thiÕt kÕ ë mÆt mãng ®Òu ph¶i ®¾p bï l¹i vµ ®Çm chÆt.
Nh÷ng chç nµo v|ît thiÕt kÕ ë m¸i dèc th× kh«ng cÇn ®¾p bï, nh|ng ph¶i san g¹t ph¼ng
vµ l|în chuyÓn tiÕp dÇn tíi ®|êng viÒn thiÕt kÕ.
D. Thi c«ng ®Êt b»ng m¸y ®µo, m¸y c¹p, m¸y ñi
Nguyªn t¾c chung
3.60. Nh÷ng quy ®Þnh cña phÇn nµy ¸p dông cho thi c«ng ®Êt b»ng c¸c lo¹i m¸y lµm ®Êt
chÝnh, m¸y ®µo, m¸y g¹t, m¸y ñi, san.
3.61. Thi c«ng c¬ giíi c«ng t¸c ®Êt chØ ®|îc tiÕn hµnh trªn c¬ së ®· cã thiÕt kÕ thi c«ng (hoÆc
biÖn ph¸p thi c«ng) ®|îc duyÖt.
Trong thiÕt kÕ thi c«ng ph¶i nªu râ nh÷ng phÇn sau ®©y:
- Khèi l|îng, ®iÒu kiÖn thi c«ng c«ng tr×nh vµ tiÕn ®é thùc hiÖn;
- Ph|¬ng ¸n thi c«ng hîp lÝ nhÊt;
- Lùa chän c«ng nghÖ thi c«ng hîp lÝ cho tõng phÇn, tõng ®o¹n, tõng c«ng tr×nh;
- Lùa chän c¸c lo¹i m¸y mãc ph|¬ng tiÖn vËn chuyÓn theo c¬ cÊu nhãm m¸y hîp lÝ
nhÊt, phï hîp víi ®iÒu kiÖn kinh tÕ, kÜ thuËt. NÕu s¬ ®å lµm viÖc cña m¸y.
3.62. Tr|íc khi thi c«ng, ph¶i kiÓm tra ®èi chiÕu, hiÖu chØnh chÝnh x¸c l¹i ®Þa h×nh, ®Þa chÊt
thuû v¨n cña c«ng tr×nh vµ cña khu vùc lµm viÖc ®Ó ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p kÜ thuËt s¸t hîp
vµ an toµn lao ®éng. Ph¶i ®Ò ra c¸c biÖn ph¸p phßng chèng lón, s¹t lë, ngËp lôt, lÇy thôt
v.v… khi m|a b·o.
3.63. Ph¶i ®¸nh dÊu trªn b¶n vÏ thi c«ng vµ thÓ hiÖn trªn thùc ®Þa b»ng c¸c cäc mèc dÔ nh×n
thÊy ®Ó b¸o hiÖu cã c¸c c«ng tr×nh ngÇm nh| ®|êng ®iÖn, n|íc, th«ng tin liªn l¹c, cèng
ngÇm v.v… n»m trong khu vùc thi c«ng.
Ph¶i cã biÖn ph¸p b¶o vÖ c¸c c«ng tr×nh hiÖn cã n»m gÇn c«ng tr×nh ®ang thi c«ng nh|:
nhµ cöa, ®|êng x¸, bÖnh viÖn, tr|êng häc, di tÝch lÞch sö v.v… ë c¸c khu vùc cã ®|êng
èng khÝ nÐn, nhiªn liÖu, c¸p ®iÖn ngÇm, kho ho¸ chÊt, thuèc næ v.v… ph¶i cã biÓn b¸o
khu vùc nguy hiÓm.
3.64. Ph¶i chän khoang ®µo ®Çu tiªn vµ ®|êng di chuyÓn cña m¸y hîp lÝ nhÊt cho tõng giai
®o¹n thi c«ng c«ng tr×nh.
3.65. Lùa chän m¸y cµ c¬ cÊu nhãm m¸y hîp lÝ trªn c¬ së c«ng nghÖ thi c«ng tiªn tiÕn, b¶o
®¶m n¨ng suÊt cao, tiªu hao nhiªn liÖu Ýt vµ gi¸ thµnh mét ®¬n vÞ s¶n phÈm thÊp nhÊt.
Ph¶i b¶o ®¶m hoµn thµnh khèi l|îng, tiÕn ®é thùc hiÖn vµ phï hîp víi ®Æc ®iÓm vµ ®iÒu
kiÖn thi c«ng c«ng tr×nh. C¬ cÊu nhãm m¸y trong d©y chuyÒn c«ng nghÖ thi c«ng ph¶i
®¶m b¶o ®ång bé, c©n ®èi.
3.66. Tr|íc khi thi c«ng ph¶i dän s¹ch nh÷ng vËt ch|íng ng¹i cã ¶nh h|ëng ®Õn thi c«ng c¬
giíi n»m trªn mÆt ph¼ng nh|: chÆt c©y lín, ph¸ dì c«ng tr×nh cò, di chuyÓn nh÷ng t¶ng
®¸ lín v.v… Ph¶i x¸c ®Þnh râ khu vùc thi c«ng, ®Þnh vÞ ranh giíi c«ng tr×nh, di chuyÓn
nh÷ng cäc mèc theo dâi thi c«ng ra ngoµi ph¹m vi ¶nh h|ëng cña m¸y lµm viÖc.
Ph¶i chuÈn bÞ chu ®¸o ®iÒu kiÖn an toµn ë mÆt b»ng: c¾m biÓn b¸o nh÷ng n¬i nguy
hiÓm, ®¶m b¶o ®ñ ¸nh s¸ng thi c«ng ban ®ªm, quy ®Þnh râ nh÷ng tÝn hiÖu, ®Ìn hiÖu, cßi
hiÖu.

20
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

3.67. C¸n bé kÜ thuËt thi c«ng vµ c«ng tr×nh c¬ giíi ph¶i ®|îc trùc tiÕp quan s¸t mÆt b»ng thi
c«ng, ®èi chiÕu víi thiÕt kÕ vµ n¾m v÷ng nhiÖm vô, yªu cÇu thi c«ng c«ng tr×nh tr|íc
khi tiÕn hµnh thi c«ng.
3.68. Ph¶i chuÈn bÞ chu ®¸o tr|íc khi ®|a m¸y ra lµm viÖc. Ph¶i kiÓm tra, xiÕt chÆt, ®iÒu
chØnh c¸c c¬ cÊu lµm viÖc, kiÓm tra c¸c thiÕt bÞ an toµn kÜ thuËt. C¸c bé phËn ®µo c¸t
®Êt ph¶i s¾c, nÕu cïn ph¶i thay thÕ phôc håi kÞp thêi ®óng tiªu chuÈn kÜ thuËt.
3.69. Khi lµm viÖc ph¶i b¶o ®¶m cho m¸y lµm viÖc liªn tôc, ®é tin cËy cao vµ ph¸t huy ®|îc
hÕt c«ng suÊt cña m¸y.
3.70. C¸n bé kÜ thuËt vµ c«ng nh©n l¸i m¸y bay ph¶i chÊp hµnh ®Çy ®ñ vµ nghiªm tóc chÕ ®é
bµn giao m¸y t¹i hiÖn tr|êng vµ c¸c quy tr×nh quy ph¹m vÒ qu¶n lÝ sö dông m¸y, söa
ch÷a, b¶o d|ìng m¸y vµ c¸c quy ph¹m an toµn vÒ m¸y.
3.71. Trong giai ®o¹n thi c«ng cao ®iÓm, nhÊt lµ ë nh÷ng c«ng tr×nh träng ®iÓm, cÇn ph¶i tæ
chøc thªm bé phËn th|êng trùc söa ch÷a hiÖn tr|êng nh»m kh¾c phôc kÞp thêi nh÷ng h|
háng ®ét xuÊt cña xe m¸y, kÞp thêi b«i tr¬n, xiÕt chÆt vµ kiÓm tra an toµn xe m¸y, phôc
vô chÕ ®é bµn giao xe m¸y sèng cña thêi k× cao ®iÓm thi c«ng.
3.72. Trong mïa m|a b·o, ph¶i ®¶m b¶o tho¸t n|íc nhanh trªn mÆt b»ng thi c«ng. Ph¶i cã
biÖn ph¸p b¶o vÖ hÖ thèng tho¸t n|íc kh«ng ®|îc ®Ó xe m¸y lµm h| háng hÖ thèng ®ã.
Ph¶i cã biÖn ph¸p phßng chèng ngËp, lÇy, lón, tr¬n tr|ît v.v… ®¶m b¶o m¸y ho¹t ®éng
b×nh th|êng. NÕu v× ®iÒu kiÖn kh«ng thÓ thi c«ng ®|îc th× tranh thñ ®|a m¸y vµo b¶o
d|ìng, söa ch÷a sím h¬n ®Þnh k× kÕ ho¹ch.
3.73. Nh÷ng quy ®Þnh vÒ thi c«ng c¬ giíi c«ng t¸c ®Êt ®Òu ¸p dông cho tÊt c¶ c¸c lo¹i m¸y
lµm ®Êt. §ång thêi ph¶i tu©n theo nh÷ng ®iÓm chØ dÉn trong tµi liÖu sö dông c¶u nhµ
m¸y chÕ t¹o. Trong tr|êng hîp m¸y míi sö dông, ph¶i biªn so¹n tµi liÖu h|íng dÉn sö
dông m¸y vµ h|íng dÉn cho c«ng nh©n l¸i m¸y tr|íc khi ®|a m¸y ra thi c«ng.

Thi c«ng b»ng m¸y ®µo

3.74. M¸y ®µo gÇu dïng ®Ó ®µo tÊt c¶ c¸c lo¹i ®Êt. §èi víi ®¸, tr|íc khi ®µo cÇn lµm tíi
tr|íc.
M¸y ®µo l¾p thiÕt bÞ gÇu d©y, gÇu sÊp, gÇu ngo¹n dïng ®Ó ®µo nh÷ng n¬i ®Êt yÕu, s×nh
lÇy, ®µo c¸c hè cã thµnh ®øng, vÐt bïn, b¹t m¸i dèc, ®µo ®Êt rêi v.v…
3.75. Chç ®øng cña m¸y ®µo ph¶i b»ng ph¼ng, m¸y ph¶i n»m toµn bé trªn mÆt ®Êt, khi ®µo ë
s|ên ®åi, nói, tÇng khai th¸c ph¶i b¶o ®¶m kho¶ng c¸ch an toµn tíi bê mÐp m¸i dèc vµ
kh«ng ®|îc nhá h¬n 2m. §é nghiªng cho phÐp vÒ h|íng ®æ ®Êt cña m¸y kh«ng ®|îc
qu¸ 2 ®é.
3.76. Khi m¸y lµm viÖc ph¶i theo dâi mÆt khoang ®µo, kh«ng ®Ó t¹o thµnh hµm Õch. NÕu cã
hµm Õch ph¶i ph¸ ngay. Kh«ng ®|îc ®Ó m¸y lµm viÖc t¹i c¸c v¸ch ®Êt cã nh÷ng líp ®Êt
s¾p ®æ vÒ h|íng m¸y, ph¶i dän hÕt c¸c t¶ng ®¸ long ch©n ë c¸c khoang ®µo ®Ó ®Ò
phßng ®Êt ®¸ sôt lë.
3.77. Khi ®æ ®Êt vµo thïng xe, kho¶ng c¸ch tõ ®¸y gÇu ®Õn thïng xe kh«ng ®|îc cao qu¸
0,7m. VÞ trÝ cña xe «t« ®øng ph¶i thuËn tiÖn vµ an toµn. Khi m¸y ®µo quay, gÇu m¸y

21
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

®µo kh«ng ®|îc ®i ngang qua ®Çu xe, gãc quay ph¶i nhá nhÊt vµ kh«ng ph¶i v|¬n cÇn
ra xa khi ®æ ®Êt. L¸i xe «t« ph¶i ra khái buång l¸i khi ®æ ®Êt vµo thïng xe.
3.78. Khi ®µo ®Êt, ph¶i b¶o ®¶m tho¸t n|íc trong khoang ®µo. §é dèc nÒn khoang ®µo h|íng
phÝa ngoµi, trÞ sè ®é dèc kh«ng nhá h¬n 3%. Khi ®µo ph¶i b¾t ®©u tõ chç thÊp nhÊt.
3.79. ChiÒu cao khoang thÝch hîp víi m¸y ®µo cho trong b¶ng 11.
3.80. Kh«ng ®|îc võa ®µo võa lªn xuèng cÇn, hoÆc võa lªn xuèng cÇn võa di chuyÓn m¸y.
3.81. Khi di chuyÓn m¸y ph¶i n©ng gÇu c¸ch mÆt ®Êt tèi thiÓu 0,5m vµ quay cÇn trïng víi
h|íng ®i. §èi víi m¸y ®µo b¸nh xÝch ph¶i tÝnh to¸n khèi l|îng thi c«ng ®¶m b¶o cho
m¸y lµm viÖc æn ®Þnh mét n¬i. H¹n chÕ tèi ®a m¸y di chuyÓn tù hµnh, cù li di chuyÓn
kh«ng ®|îc qu¸ 3km.
B¶ng 11

Dung tÝch gÇu cña m¸y ®µo (m3)


Lo¹i ®Êt
0,15 - 0,35 0,5 - 0,8 1,0 - 1,25
§Êt t¬i xèp 5 10 10
§Êt trung b×nh 10 15 20
§Êt ch¾c 15 20 25

3.82. Sau mçi ca lµm viÖc, ph¶i cËy vµ lµm vÖ sinh cho s¹ch hÕt ®Êt b¸m dÝnh vµo gÇu vµo
xÝch m¸y ®µo. GÇu m¸y ®µo ph¶i h¹ xuèng ®Êt, cÊm treo l¬ löng.
3.83. Khi chän « t« vËn chuyÓn phôc vô m¸y ®µo th× n¨ng xuÊt tæng céng cña «t« vËn chuyÓn
®Êt ph¶i lín h¬n n¨ng suÊt cña m¸y ®µo tõ 15 ®Õn 20%.
Dung tÝch cña thïng «t« tèt nhÊt lµ b»ng 4 ®Õn 7 lÇn dung tÝch cña gÇu vµ chøa ®|îc
mét sè lÇn ch½n cña gÇu m¸y ®µo.
Trong tr|êng hîp cù li vËn chuyÓn nhá h¬n 500m vµ ®iÒu kiÖn kh«ng ph¶i dïng m¸y
c¹p th× viÖc chän träng t¶i lín nhÊt c¶u «t« phôc vô m¸y ®µo ph¶i phï hîp víi sè liÖu
cho trong b¶ng 12.
B¶ng 12

Dung tÝch gÇu m¸y ®µo (m3) 0,4 - 0,65 1 - 1,6 2,5 4,6
Träng t¶i lín nhÊt cña «t« phôc vô 4,5 7 12 18
m¸y ®µo (tÊn)

3.84. Träng t¶i hîp lÝ cña «t« phôc vô vËn chuyÓn ®Êt phô thuéc vµo dung tÝch gÇu vµ cù li
vËn chuyÓn ®Êt cho trong b¶ng 13.
3.85. Khi ®µo ®Êt c¸t, c¸t sái, ®Êt c¸t pha cÇn l¾p vµo m¸y ®µo lo¹i gÇu kh«ng r¨ng, lo¹i gÇu
liÒn hoÆc lo¹i gÇu cã r¨ng nh|ng dung tÝch lín h¬n b×nh th|êng.
3.86. ChiÒu cao lín nhÊt cho phÐp cña mÆt khoang ®µo khi ®µo ®Êt kh«ng næ m×n trong b¶ng
14.

22
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

B¶ng 13

Cù li vËn chuyÓn T¶i träng hîp lÝ cña «t« (tÊn) ®èi víi dung tÝch gÇu xóc (m3)
(km)
0,4 0,65 1,0 1,25 1,6 2,5 4,6
1,5 4,5 4,5 7 7 10 - -
1,0 7 7 10 10 10 12 27
1,5 7 7 10 10 12 18 27
2,0 7 10 10 12 18 18 27
3,0 7 10 12 12 18 27 40
4,0 10 10 12 18 18 27 40
5,0 10 10 12 18 18 27 40

B¶ng 14

Dung tÝch gÇu Gãc nghiªng cña cÇn m¸y xóc ChiÒu cao lín nhÊt cho phÐp
3
(m ) (®é)

0,25 45 - 60 4,8 - 5,5


0,4 - 0,5 46 - 60 6,6 - 7,8
0,65 - 0,8 46 - 60 6,8 - 7,9
1 - 1,25 46 - 60 8-9
1,6 - 2,5 46 - 60 9,3 - 10,8

3.87. M¸y ®µo trang thiÕt bÞ gÇu sÊp vµ gÇu d©y ®Ó thi c«ng ®Êt ë nh÷ng n¬i thÊp h¬n mÆt
ph¼ng m¸y ®øng …tr|íc khi ®|a m¸y vµo vÞ trÝ lµm viÖc, ph¶i san b»ng nh÷ng chç gå
ghÒ vµ dän s¹ch nh÷ng vËt ch|íng ng¹i trªn mÆt b»ng m¸y ®øng (g¹ch, gç, ®¸ må c«i
v.v…).
3.88. §Ó ®¶m b¶o hiÖu qu¶ lµm viÖc cña m¸y ®µo gÇu sÊp, kÝch th|íc nhá nhÊt cña khoang
®µo kh«ng ®|îc nhá h¬n c¸c trÞ sè cho phÐp trong b¶ng 15.
B¶ng 15

ChiÒu s©u nhá nhÊt cña khoang ®µo (m) ChiÒu réng nhá nhÊt cña
Dung tÝch gÇu (m3)
®¸y khoang ®µo (m)
§Êt kh«ng dÝnh §Êt dÝnh

23
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

0,25 1,0 1,5 1,0


0,4 - 0,5 1,2 1,8 1,0
0,65 - 0,8 1,5 2,0 1,3
1,0 - 1,25 1,7 2,3 1,5
3.89. Khi ®µo ®Êt b»ng m¸y ®µo gÇu d©y, cÇn chó ý:
- §iÒu chØnh gÇu ®Ó gãc c¾t hîp lÝ nhÊt t|¬ng øng víi ®Æc tÝnh vµ tr¹ng th¸i cña ®Êt.
- Sö dông tèi ®a c«ng suÊt cña ®éng c¬.
- Khi ®µo ®Êt d|íi n|íc, ph¶i dïng gÇu cã lç ®Ó tho¸t n|íc.
- ¤ t« vËn chuyÓn vµo lÊy ®Êt ph¶i ®øng ë cù ly sao cho thïng xe n»m ngang tÇm quay
cña gÇu ®Êt. CÊm treo hoÆc quay ngang gÇu ®Êt trªn ®Çu xe.
3.90. Khi lµm viÖc víi thiÕt bÞ gÇu ngo¹m, yªu cÇu gÇu ngo¹m ph¶i xóc t¶i lín nhÊt. Khèi
l|îng xóc t¶i cña gÇu ngo¹m ®|îc lùa chän theo nhãm ®Êt vµ t|¬ng øng víi dung tÝch
gÇu cña m¸y ®µo vµ cho trong b¶ng 16.
B¶ng 16

Dung tÝch gÇu cña m¸y ®µo Nhãm ®Êt Khèi l|îng xóc t¶i cña gÇu
(m3) ngo¹m (kg)

0,4 I, II 800
0,65 - 0,8 I, II, III, IV 900 - 1450
1,0 - 1,25 I, II 1150 - 1950
III, IV 2850
1,6 I, II 1600 - 2700
III, IV 4000

Thi c«ng b»ng m¸y c¹p

3.91. Cù li vËn chuyÓn thÝch hîp nhÊt cña m¸y c¹p cã ®Çu kÐo trong kho¶ng tõ 400 ®Õn
800m, cù li vËn chuyÓn lín nhÊt kh«ng nªn v|ît qu¸ c¸c hÖ sè cho trong b¶ng 17.
B¶ng 17

Lo¹i m¸y c¹p Cù li vËn chuyÓn lín nhÊt


Lo¹i m¸y kÐo cã dung tÝch thïng c¹p:
- 5 m3 300 m
- 6 m3 500 m
- 8 m3 500 - 600 m
- 10 m3 600 - 750 m

24
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

- 15 m3 900 - 1000 m
Lo¹i tù hµnh cã dung tÝch thïng
6 - 8 m3 1.500 m
- 10 m3 2000 m
- 15 m3 3000 m
Lo¹i lín h¬n 153 3000 m
3.92. M¸y c¹p cã ®Çu kÐo b¸nh xÝch dïng thÝch hîp ë nh÷ng n¬i ®Þa d×nh kh«ng cã ®|êng
hoÆc lµm ®|êng t¹m thêi thi c«ng ®ßi hái chi phÝ qu¸ cao. M¸y c¹p tù hµnh dïng cã
hiÖu qu¶ ë nh÷ng n¬i ®Þa h×nh t|¬ng ®èi b»ng ph¼ng, ®|êng x¸ tèt. Kh«ng dïng m¸y
c¹p thi c«ng ë nh÷ng n¬i ®Êt nh·o, dÝnh vµ ®Êt nÆng.
3.93. Khi thi c«ng cÇn ph¶i chän s¬ ®å di chuyÓn hîp lÝ c¶u m¸y c¹p ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt
cña m¸y, tuú theo ®iÒu kiÖn ®Þa h×nh, ®Þa chÊt vµ ®Æc ®iÓm cña c«ng tr×nh thÓ chän s¬
®å elÝp, sè 8, zÝch z¾c, h×nh thoi däc, h×nh thoi ngang v.v…
3.94. §é dèc ®|êng t¹m cña m¸y c¹p cho trong b¶ng 18.
3.95. VÞ trÝ lÊy ®Êt vµ ®æ ®Êt cÇn ph¶i lùa chän ®Ó sù li vËn chuyÓn ng¾n nhÊt vµ kh«ng cã
nhiÒu ®|êng vßng vµ nh÷ng chç rÏ ngoÆt.
§|êng t¹m thi c«ng ph¶i ®|îc san söa th|êng xuyªn b»ng m¸y ñi hoÆc m¸y c¹p tù sau:
B¶ng 18:

§é dèc (%) B¸n kÝnh ®|êng


Lo¹i m¸y c¹p
Lªn Xuèng Ngang vËn chuyÓn (m)
Lo¹i ph¶i kÐo ®i kh«ng 10 - 16 30 10 - 12 15 - 20
Cã ®Êt 10 - 12 19 8 - 12 15 - 20
Lo¹i tù hµnh 12 - 15 20 - 25 8 - 12 12 - 15

3.96. Khi c¾t ®Êt vµo thïng c¹p, ph¶i ®iÒu chØnh tèc ®é hîp lÝ, ®é dèc ®µo nªn lÊy tõ 9 ®Õn
10% vµ ®iÒu chØnh dµy l¸t c¾t sao cho ®Êt chãng vµo ®¸y thïng.
ChiÒu dµy l¸t c¾t cÇn tham kh¶o sè liÖu cho trong b¶ng 19.
B¶ng 19

Dung tÝch C«ng suÊt m¸y kÐo CV ChiÒu dµy l¸t c¾t (m)
thïng c¹p
(m3)
§Çu kÐo §Çu ®Èy C¸t C¸t pha sÐt ¸ sÐt SÐt
6 100 80-90 0,2) 0,3 0,15 0,12) 0,2 0,09) 0,14
10 140 100 - ) 0,3 0,18) - 0,18) 0,25 0,14) 0,25
15 240 140 - ) 0,35 0,25) - 0,21) 0,3 0,21) 0,3

Chó thÝch:

25
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

Tö lµ sè liÖu cho m¸y c¹p kh«ng cã dÇu m¸y ®Èy, mÉu sè lµ sè liÖu cho m¸y c¹p cã dÇu m¸y
®Èy.
3.97. Khi vËn chuyÓn ®Êt vµ ch¹y kh«ng t¶i thïng m¸y c¹p ph¶i ®|îc n©ng lªn c¸ch mÆt ®Êt
tõ 0,4 ®Õn 0,5m. Tuú theo ®iÒu kiÖn cho phÐp vµ ®Æc ®iÓm c«ng tr×nh, khi ®æ ®Êt cã thÓ
kÕt hîp víi san ®Êt, khi vËn chuyÓn cã thÓ kÕt hîp ®Çm s¬ bé líp ®Êt míi ®æ.
3.98. Sau mçi ca lµm viÖc, ph¶i cËy ®Êt b¸m dÝnh vµo m¸y vµ lµm vÖ sinh thïng c¹p.
3.99. Dïng ®Çu ®Èy phôc vô m¸y c¹p ®Êt trong tr|êng hîp sö dông m¸y c¹p tù hµnh vµ ®iÒu
kiÖn ®Êt chÆt. §èi víi ®Êt cÊp III - IV, ph¶i cÇy xíi hoÆc næ m×n lµm t¬i tr|íc. Sè l|îng
m¸y c¹p do mét ®Çu ®Èy phôc vô ghi trong b¶ng 20.
3.100. Chç lÊy ®Êt ph¶i cã ®ñ chiÒu dµi ®Ó m¸y lÊy ®Êt ®Çy thïng. Chç ®æ ®Êt ph¶i cã ®ñ chiÒu
dµi ®Ó ®æ hÕt ®Êt.
3.101. M¸y c¹p kh«ng ®|îc ®æ trªn ®Çu dèc. Khi m¸y h| háng cÇn ph¶i söa ch÷a, ph¶i ®|a
m¸y ®Õn n¬i an toµn.
B¶ng 20

Cù li vËn chuyÓn Sè l|îng m¸y c¹p cã mét ®Çu ®Èy phôc vô khi dung tÝch thïng c¹p (m3)
(m)
2,25 6 10 15
200 - 250 3 4 3 3
250 - 400 4 4 3 3
400 - 500 4 4 4 4

Thi c«ng b»ng m¸y ñi


3.102. M¸y ñi thi c«ng ®Êt cã hiÖu qu¶ nhÊt trong giíi h¹n chiÒu s©u ®µo hoÆc chiÒu cao ®¾p
kh«ng qu¸ 2m.
Cù li vËn chuyÓn cña m¸y ñi kh«ng ®|îc v|ît qu¸ 100 ®Õn 180m.
3.103. M¸y ñi sö dông thÝch hîp cho ®Êt cÊp I, II, III. §èi víi ®Êt cÊp IV cÇn lµm t¬i tr|íc.
3.104. Khi m¸y ñi di chuyÓn ë trªn dèc th×:
- §é dèc ñi khi m¸y lªn kh«ng v|ît qu¸ 2
- 5 ®é.
- §é dèc khi m¸y xuèng kh«ng v|ît qu¸ 35 ®é.
- §é dèc ngang kh«ng qu¸ 30 ®é.
3.105. Tèc ®é di chuyÓn cña m¸y ñi ph¶i phï hîp víi lo¹i ®Êt, ®iÒu kiÖn lµm viÖc, c«ng suÊt
cña m¸y vµ kiÓu m¸y. Tèc ®é hîp lÝ ghi trong b¶ng 21.
B¶ng 21

Tªn c«ng viÖc Tèc ®é hîp lÝ

26
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

M¸y ñi b¸nh xÝch M¸y ñi b¸nh lèp


§µo ®Êt 2,5 - 8 km) h 3,3-10 km) h
VËn chuyÓn ®Êt 4-10 km) h 6-12 km) h
Ch¹y kh«ng 8-12 km) h 10-20 km) h
Ch¹y trªn dèc 2,1 km) h 3,6 km) h
3.106. Khi vËn chuyÓn, m¸y ñi kh«ng ch¹y víi tèc ®é cao ®Ó tr¸nh r¬i v·i däc ®|êng. Khi vËn
chuyÓn ®Êt xa nªn dïng bµn g¹t cã c¸nh phô l¾p b¶n lÒ ë hai ®Çu vµ sö dông nh÷ng biÖn
ph¸p ®Èy ®Êt cã hiÖu qu¶ nh|: ®µo ®Êt theo r·nh, ñi ®Èy song hµnh v.v…
3.107. Khi ®µo ®Êt cøng, cÇn l¾p thªm r¨ng cÇy vµo m¸y ®Ó kÕt hîp xíi ®Êt khi m¸y lïi.
3.108. Khi m¸y ñi di chuyÓn ph¶i n©ng bµn g¹t c¸ch mÆt ®Êt 0,5m. B¸n kÝnh vßng cña ®|êng
ph¶i phï hîp víi b¸n kÝnh quay cña m¸y ñi nhÊt lµ ®èi víi m¸y ñi b¸nh lèp. Kh«ng
®|îc ®|a bµn g¹t ra ngoµi m¸i dèc.
3.109. §o¹n ®|êng san thÝch hîp cña m¸y san tù hµnh n»m trong giíi h¹n tõ 400 ®Õn 500m.
L|ìi ben san ph¶i ®Æt ë nh÷ng gãc ®é phï hîp nh| quy ®Þnh trong b¶ng 22.
B¶ng 22

Lo¹i c«ng viÖc Gãc ®Æt l|ìi ben cña m¸y san (®é)
§Æt C¾t §é nghiªng ®Õn
Khi c¾t ®Êt
- Cã xíi b»ng r¨ng 30 40 15
- Cã xíi b»ng l|ìi 30 - 35 40 15
cµy
- Kh«ng xíi 35 - 40 40 25
- Khi chuyÓn ®Êt 35 - 50 35 - 45 18
- Khi san ®Êt 55 - 70 50 - 60 20
- Khi san mÆt b»ng 45 - 55 40 - 45 18

4. Khai th¸c vËt liÖu t¹i má


4.1. Má vËt liÖu cÇn chän ë gÇn c«ng tr×nh, ph¶i tÝnh to¸n lµm ®|êng tíi má víi chi phÝ Ýt
nhÊt vµ ®¶m b¶o vËn chuyÓn thuËn lîi nhÊt. ViÖc khai th¸c vËt liÖu kh«ng ®|îc lµm h|
háng hoÆc ¶nh h|ëng tíi c«ng tr×nh chÝnh ®ang x©y dùng vµ c¸c c«ng tr×nh hiÖn cã n»m
l©n cËn.
NÕu vÞ trÝ má n»m trong vïng lßng hå chøa n|íc th× ph¶i tÝnh ®Õn thêi gian sö dông má
bÞ rót ng¾n do tÝch n|íc vµo hå chøa lµm ngËp m¸i vµ ®|êng vËn chuyÓn.
CÇn chia má vËt liÖu ra lµm nhiÒu tÇng ë c¸c cao tr×nh kh¸c nhau vµ cã kÕ ho¹ch khai
th¸c dÇn theo tÇng ®Ó ®¶m b¶o khai th¸c vËt liÖu liªn tôc kh«ng bÞ gi¸n ®o¹n mÆc dï
møc n|íc n©ng cao dÇn trong lßng hå trong qu¸ tr×nh tÝch n|íc vµo hå.

27
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

4.2. Tr|íc khi khai th¸c vËt liÖu, ph¶i lµm xong c¸c c«ng t¸c chuÈn bÞ cÇn thiÕt vµ lËp biªn
b¶n nghiÖm thu. C¸c c«ng tr×nh chuÈn bÞ vµ khai th¸c vËt liÖu ph¶i thÓ hiÖn trong thiÕt
kÕ thi c«ng.
4.3. Trong thiÕt kÕ thi c«ng khai th¸c vËt liÖu, ph¶i x¸c ®Þnh râ chñng lo¹i vµ nhu cÇu m¸y
mãc dïng trong viÖc khai th¸c, tr×nh tù khai th¸c, vÞ trÝ cña m¸y mãc trong giai ®o¹n
triÓn khai c«ng viÖc, nh÷ng th«ng sè chñ yÕu trong khai th¸c vËt liÖu, chiÒu cao tÇng,
bÒ réng mÆt tÇng, ph|¬ng ph¸p khoan, næ m×n, bÒ réng ®|êng hµo vµ ®|êng lß, c¸c
tuyÕn ®|êng phôc vô cho khai th¸c vËt liÖu trong tõng giai ®o¹n v.v... ph¶i kiÓm tra l¹i
vµ hiÖu chØnh chÝnh x¸c ®é t¬i xèp cña ®Êt trong má ®Ó x¸c ®Þnh nhu cÇu vËn chuyÓn,
nhu cÇu vËt liÖu vµ c¸c nhu cÇu kh¸c cho s¸t hîp víi t×nh h×nh thùc tÕ. HÖ sè chuyÓn
®æi tõ ®Êt tù nhiªn sang ®Êt t¬i cho phÐp ghi trong phô lôc 3.
4.4. BÒ réng tèi thiÓu cña khoang ®µo khai th¸c ®Êt (lo¹i ®Êt kh«ng næ m×n t¬i tr|íc ph¶i
phï hîp víi nh÷ng quy ®Þnh trong ®iÒu 2.26 ®Õn 2.30 cña quy ph¹m nµy nh|ng kh«ng
®|îc nhá h¬n kÝch th|íc quy ®Þnh trong b¶ng 23.
B¶ng 23

Lo¹i ph|¬ng tiÖn BÒ réng tèi thiÓu khoang ®µo cho phÐp « t«
quay vßng 1800 (m)
Xe hai cÇu träng t¶i d|íi 2 tÊn 16,5
Xe hai cÇu träng t¶i trªn 2,5 tÊn 20,5
Xe ba cÇu träng t¶i d|íi 1,2 tÊn 22,5

BÒ réng khoang ®µo cho phÐp c¹p quay vßng ph¶i theo ®óng quy ®Þnh trong ®iÒu 2.30.
vµ 2.37. quy ph¹m nµy.
BÒ réng khoang ®µo ®èi víi ®Êt ®¸ ®ßi hái ph¶i næ m×n t¬i tr|íc ®|îc x¸c ®Þnh theo
c«ng thøc:
ot = a - b + c
ot - BÒ réng khoang ®µo (m)
A - BÒ réng r¶i ®Êt ®¸ sau khi næ m×n (m)
B - BÒ réng ®|êng khoang ch©n tÇng (m)
C - BÒ réng ®|êng mét chiÒu theo quy ®Þnh cña ®iÒu 2.25. cña quy ph¹m nµy.
4.5. ChiÒu dµi khoang ®µo khai th¸c vËt liÖu x¸c ®Þnh theo thiÕt kÕ thi c«ng.
4.6. Ph¶i x¸c ®Þnh bÒ réng mÆt tÇng khai th¸c theo chñng lo¹i m¸y ®µo vµ ph|¬ng tiÖn vËn
chuyÓn ®|îc sö dông. BÒ réng tèi thiÓu mÆt tÇng khai th¸c x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:
- §èi víi ®Êt mÒm:
o=n+g+d+e
- §èi víi ®¸ cøng :
o=b+g+d+e

28
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

O - BÒ réng tèi thiÓu mÆt tÇng (m)


N - BÒ réng khoang ®µo cña m¸y ®µo hoÆc m¸y c¹p (m)
B - BÒ réng cña ®èng ®¸ næ m×n t¬i ra (m)
G - Kho¶ng c¸ch cña mÐp khoang ®µo tíi ®|êng vËn chuyÓn.
D - BÒ réng mÆt ®|êng vËn chuyÓn (m)
E - BÒ réng c¬ an toµn b»ng bÒ réng khèi l¨ng trô bÞ tr|ît theo lÝ thuyÕt ®|îc quy ®Þnh
trong quy ph¹m vÒ kÜ thuËt an toµn trong x©y dùng (m).
Khi ®ång thêi khai th¸c vËt liÖu cña c¸c tÇng kh¸c nhau th× bÒ réng mÆt tÇng ph¶i t¨ng
gÊp ®«i ®Ó ®¶m b¶o sù ho¹t ®éng ®éc lËp cña c¸c tÇng.
4.7. ChÊt l|îng c«ng t¸c khoan næ m×n khai th¸c ®¸ ë má ®¸ ph¶i ®¸p øng nh÷ng yªu cÇu
sau ®©y:
- BÒ réng r¶i ®¸ ®· næ t¬i ph¶i gän. Sè l|îng ®¸ v¨ng bay xa ph¶i h¹n chÕ tíi møc thÊp
nhÊt. §¸ t¬i kh«ng ®|îc lÊn sang ®|êng vËn chuyÓn.
- V¸ch tÇng kh«ng ®|îc qu¸ låi lâm hoÆc cã nh÷ng chç bÞ khoÐt s©u.
- Ch©n tÇng ph¶i xóc vÐt s¹ch, kh«ng ®Ó lái. Ph¶i næ ®Òu tr¸nh cã nh÷ng khèi næ xö lÝ
trong qu¸ tr×nh xóc ®¸.
- Ph¶i h¹n chÕ ®¸ qu¸ cì tíi møc thÊp nhÊt, næ ph¶i t¬i ®Òu.
4.8. Khi cÇn dù tr÷ ®¸ qu¸ cì ®Ó l¸t m¸i hoÆc kÌ ®ª, ®Ëp ph¶i cã biÖn ph¸p lùa chän ®¸ qu¸
cì trong ®¸ hçn hîp (hoÆc ph¶i thiÕt kÕ vµ lËp hé chiÕu khoan næ riªng cho mét khèi næ
®Ó lÊy ®¸ qu¸ cì). Ph¶i chän vÞ trÝ b·i tr÷ thuËn tiÖn ®Ó cã thÓ dÔ tr÷ vµ dÔ lÊy khi sö
dông.
4.9. C«ng t¸c bãc tÇng phñ ph¶i tiÕn hµnh tr|íc mét b|íc so víi c«ng t¸c khai th¸c vËt liÖu.
Cã thÓ bãc tÇng phñ xong toµn bé råi míi khai th¸c hoÆc tiÕn hµnh bãc tÇng phñ tõng
phÇn song song víi khai th¸c tuú theo chØ dÉn trong b¶n vÏ thiÕt kÕ khai th¸c má vËt
liÖu.
Kh«ng ®|îc ®æ ®Êt ®¸ tÇng phñ lÉn vµo khèi ®¸ khai th¸c lµm vËt liÖu x©y dùng. §Êt ®¸
ë tÇng phñ ph¶i chuyÓn ra ngoµi b·i th¶i bªn ngoµi giíi h¹n thiÕt kÕ cña má vËt liÖu
hoÆc tËn dông ®Ó lÊp nh÷ng chç tròng.
4.10. §é dèc m¸i dèc tÇng khai th¸c trong vµ sau khi ngõng khai th¸c trªn tÇng kh«ng ®|îc
lín h¬n ®é quy ®Þnh trong b¶ng 24.
B¶ng 24

Gãc giíi h¹n cña m¸i dèc


HÖ sè ®é tÇng khai th¸c (®é) trong thêi
r¾n theo k×
Lo¹i ®Êt ®¸
thang ®é §ang khai §· ngõng khai
Pr«st«®ia th¸c th¸c
c«n«p
1. §¸ rÊt r¾n, dai nh| lo¹i bazan vµ Kvarsit. Nh÷ng
lo¹i ®¸ r¾n kh¸c nh| granit poocfia, th¹ch anh, sa 15-20 80 75-80

29
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

th¹ch vµ ®¸ v«i cùc r¾n


2. Granit ch¾c vµ c¸c lo¹i granit kh¸c, sa th¹ch vµ
®¸ v«i cùc r¾n 3-14 70-80 70-75
3. Sa th¹ch th|êng, diÖp th¹ch sÐt ch¾c, ®¸ v«i
th|êng, ®¸ cuéi kÕt, c¸c lo¹i diÖp th¹ch kh¸c, ®¸ 3-7 60-70 60-65
phÊn lo¹i ch¾c
4. §Êt sÐt nÆng, d¹ng côc, sÐt mì, ®Êt thÞt nÆng cã
lÉn ®¸ d¨m, cuéi sái, ®Êt cuéi lín (kÝch th|íc nhá 1-2 45-60 35-45
h¬n 90mm) cã lÉn ®¸ t¶ng 10kg trë xuèng

5. §Êt sÐt mì lo¹i mÒm, ®Êt thÞt, hoµng thæ c¸t ®Êt 0,6-0,8 35-45 25-40
mµu, than bïn

Khi khai th¸c má vËt liÖu, ph¶i ®Ó nh÷ng c¬ an toµn, bÒ réng mÆt c¬ ph¶i ®ñ ®Ó cho c¬
giíi ho¹t ®éng, cø c¸ch 1 tÇng khai th¸c ph¶i cã mét c¬ an toµn.
4.11. Trong tr|êng hîp ®¸ nøt nÎ, ®é dèc cho phÐp cña m¸i tÇng khai th¸c theo quy ®Þnh
trong b¶ng 25 (¸p dông cho tr|êng hîp ®· ngõng khai th¸c má vËt liÖu).
B¶ng 25

Lo¹i ®Êt ®¸ KÝch th|íc khèi Gãc giíi h¹n cña


nøt nÎ (cm) ®é dèc m¸i tÇng

1. §¸ cøng nøt nÎ theo tõng khèi h×nh ch÷ nhËt 50 70-75


2. §¸ cøng nøt nÎ theo tõng khèi h×nh ch÷ nhËt vµ chÐo 30-50 65-70
3. §¸ cøng, nøt nÎ nhiÒu 10-30 55-60
4. §¸ phong ho¸ vì thµnh côc vµ diÖp th¹ch rêi - 50-55
5. §¸ phong ho¸ m¹nh trong ®ã tr|êng th¹ch hoµn toµn - 45-50
ph©n r·

4.12. Trong thiÕt kÕ thi c«ng khai th¸c má vËt liÖu, ph¶i cã nh÷ng biÖn ph¸p tho¸t n|íc cho
hîp lÝ trong tÊt c¶ c¸c giai ®o¹n khai th¸c ®¶m b¶o khai th¸c vËt liÖu liªn tôc, an toµn,
kh«ng ®|îc ®Ó n|íc m|a, n|íc ngÇm lµm ngËp má hoÆc g©y trë ng¹i cho c«ng t¸c khai
th¸c.
§èi víi má ®Êt, trong bÊt k× tr|êng hîp nµo còng kh«ng ®|îc ®Ó ®äng n|íc trong má,
ph¶i cã hÖ thèng tiªu n|íc b¶o vÖ n»m bªn ngoµi chu vi khai th¸c ®Êt. Trong má ph¶i
cã hÖ thèng tiªu n|íc vµ ®Æt tr¹m b¬m dù phßng khi cã m|a lín.
§èi víi má ®¸, tuú theo t×nh h×nh ®Þa chÊt, ®Þa h×nh vµ møc ®é cÇn thiÕt cã thÓ tho¸t
n|íc toµn bé hoÆc tõng phÇn cña má.

30
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

§èi víi má c¸t sái, cã thÓ kh«ng cÇn ph¶i tæ chøc tho¸t n|íc nh|ng ph¶i lùa chän thiÕt
bÞ khai th¸c hîp lÝ (m¸y ®µo gÇu xÕp, gÇu d©y, tÇu hót vv...), trong ®iÒu kiÖn khai th¸c
cã n|íc.
4.13. Khi th«i kh«ng khai th¸c má n÷a th× cÇn ph¶i tu chØnh khu má ®Ó cã thÓ tËn dông vµo
nh÷ng c«ng viÖc cã Ých kh¸c nh| lµm hå nu«i c¸, t¹o ®Êt trång trät, trång c©y xanh hay
vµo nh÷ng môc ®Ých v¨n ho¸ - sinh ho¹t, c«ng nghiÖp v.v ...
5. Thi c«ng b»ng c¬ giíi thuû lùc
5.1. Nguyªn t¾c chung:
PhÇn nµy bao gåm nh÷ng quy ®Þnh b¾t buéc ph¶i tu©n theo khi thi c«ng ®Êt b»ng c¬
giíi thuû lùc ®Ó ®µo hµo, kªnh, hè mãng, båi ®¾p c¸c ®ª, ®Ëp, bê kªnh, khai th¸c vµ vËn
chuyÓn ®Êt, c¸t sái.
C¸c c«ng t¸c n¾n dßng, chØnh trÞ s«ng cÇn ph¶i tiÕn hµnh b»ng c¬ giíi thuû lùc. ChØ khi
nµo kh«ng thÓ ¸p dông ®|îc c¬ giíi thuû lùc míi ®|îc dïng c¸c m¸y ®µo ®Êt kh¸c
nh|ng ph¶i cã luËn chøng kinh tÕ kÜ thuËt trong thiÕt kÕ tæ chøc x©y dùng.
5.2. C«ng t¸c chuÈn bÞ:
Tr|íc khi thi c«ng c¸c c«ng tr×nh b»ng c¬ giíi thuû lùc ph¶i tiÕn hµnh c¸c c«ng t¸c
chuÈn bÞ sau:
- X©y dùng c¸c trô së ®Ó ®Æt èng dÉn n|íc, dÉn bïn vµ c¸c c«ng tr×nh kÜ thuËt kh¸c
nh»m cung cÊp n¨ng l|îng cho tÇu hót bïn còng nh| c¸c thiÕt bÞ c¬ giíi thuû lùc
kh¸c.
- C¾m mèc giíi h¹n ®µo vµ c¸c tuyÕn kªnh, hµo, hè mãng.
- C¾m c¸c vÞ trÝ c¸c c«ng tr×nh båi ®¾p.
- DÉn tuyÕn c¸c ®|êng èng, bê hµo, ®ª quay vµ ®|êng dÉn ®iÖn ®· ®|îc thiÕt kÕ ra
ngoµi thùc ®Þa.
- LËp c¸c th|íc ®o n|íc chÝnh vµ ®o n|íc kiÓm tra dùa vµo cao tr×nh cña mèc do ®é
cao.
- X¸c ®Þnh ®|êng ranh giíi cho phÐp tµu hót vµ c¸c ph|¬ng tiÖn c¬ giíi thuû lùc kh¸c
®i l¹i trong ph¹m vi thi c«ng ®Ó tr¸nh va ch¹m vµo c¸c ®|êng d©y c¸p ngÇm d|íi
n|íc, ®|êng èng vµ c¸c c«ng tr×nh kh¸c n»m d|íi n|íc.
- Lµm c¸c th|íc ®o bïn ë trªn c¸c « båi ®Ó kiÓm tra khèi l|îng c«ng viÖc hoµn thµnh.
- X©y c¸c neo chèt vµ c¸c hè thÕ.
5.3. ViÖc ®o ®¹c cÇn tiÕn hµnh tr|íc vµ trong qu¸ tr×nh thi c«ng.
5.4. C¸c sóng phun thuû lùc n»m gÇn c¸c d©y dÉn ®iÖn cao thÕ cÇn ph¶i ®Æt c¸ch xa d©y dÉn
kho¶ng c¸ch kh«ng nhá h¬n hai lÇn chiÒu dµi tia phun n|íc ra tõ sóng.
Khi thi c«ng, nÕu c¸c ®|êng d©y h¹ thÕ n»m trong tÇm ho¹t ®éng lµm c¶n trë thi c«ng
c¬ giíi thuû lùc cÇn ph¶i chuyÓn ®i th× ph¶i tho¶ thuËn víi c¬ quan sö dông ®|êng d©y
®iÖn ®ã.
5.5. ChØ cho phÐp thi c«ng trªn c¸c tuyÕn ®|êng thuû ®ang ho¹t ®éng sau khi ®· kh¶o s¸t
®iÒu kiÖn thi c«ng trªn toµn tuyÕn vµ lo¹i trõ c¸c vËt ch|íng ng¹i ¶nh h|ëng ®Õn thi

31
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

c«ng. NÕu tr¸nh vËt ch|íng ng¹i ®ã kh«ng thÓ lo¹i th× ph¶i cã biÖn ph¸p vßng tr¸nh víi
sù ®ång ý cña c¸c c¬ quan qu¶n lÝ ®|êng s«ng.
5.6. Khi thi c«ng ®Êt b»ng c¬ giíi thuû lùc ph¶i cã nh÷ng quy ®Þnh vÒ b¶o hé lao ®éng vµ an
toµn kÜ thuËt riªng cho c«ng t¸c nµy.
5.7. Khi thiÕt kÕ tæ chøc x©y dùng vµ lËp ®Þnh møc c«ng t¸c thi c«ng ®Êt b»ng c¬ giíi thuû
lùc ph¶i c¨n cø vµo b¶ng ph©n cÊp ®Êt ë phô lôc 2.

§µo ®Êt b»ng sóng phun thuû lùc

5.8. ViÖc ®µo ®Êt b»ng sóng phun thuû lùc cÇn ph¶i tiÕn hµnh theo mét hoÆc nhiÒu bËc tuú
thuéc vµo chiÒu dÇy líp ®Êt cÇn ®µo vµ cÊu t¹o ®Þa chÊt. ChiÒu cao lín nhÊt cña mçi bËc
®|îc chän cã xÐt ®iÒu kiÖn ®¶m b¶o an toµn trong thi c«ng.
ViÖc thi c«ng mçi bËc ®|îc b¾t ®Çu tõ khoang ®µo ®Çu tiªn th«ng th|êng ®Æt ë chç
thÊp.
KÝch th|íc ®¸y cña khoang ®µo ®Çu tiªn tèi thiÓu lµ 10 x 15m. C¹nh dµi cña hè ®µo ®Çu
tiªn theo h|íng song song víi tuyÕn c¸c khoang ®µo. Mçi khoang ®µo ®Çu tiªn cã mét
lèi xuèng víi chiÒu réng khoang 5m dïng cho c¶ viÖc ®Æt ®|êng èng. §é dèc cña lèi
xuèng trong khoang tõ 1:5 ®Õn 1:10.
5.9. Quy tr×nh thi c«ng, viÖc chän lo¹i sóng phun vµ c¸c th«ng sè cña nã, tÇn sè dÞch
chuyÓn, ph|¬ng ph¸p c¾t bËc, ph|¬ng ph¸p gi¶m nh÷ng chç låi cÇn ph¶i ®|îc quy ®Þnh
trong thiÕt kÕ thi c«ng.
5.10. Khi thi c«ng c¸c lo¹i ®Êt khã xãi, cÇn ph¶i lµm t¬i tr|íc b»ng c¸c ph|¬ng tiÖn c¬ giíi
hoÆc næ m×n.
5.11. §Ó t¨ng hiÖu Ých xãi ®Êt, trong khoang ®µo nªn sö dông c¸c lo¹i sóng phun ®iÒu khiÓn
tõ xa ®Ó cã thÓ ®|a sóng vµo gÇn g|¬ng tÇng.
5.12. Khi dïng sóng phun thuû lùc ®Ó ®µo kªnh, hµo, hè mãng, nÒn ®|êng v.v ... nÕu cÇn ph¶i
dän ®¸y mãng th× dïng m¸y ñi hoÆc c¸c m¸y lµm ®Êt kh¸c san ph¼ng ®¸y vµ gom ®Êt
l¹i cho sóng phun thuû lùc xãi ®i. BiÖn ph¸p dän líp ®Êt cßn l¹i ë m¸i hè ®µo cÇn ph¶i
®|îc quy ®Þnh trong thiÕt kÕ thi c«ng.
5.13. Trong tr|êng hîp ®µo nÒn ®|êng s¾t, nÒn ®|êng « t« cã kÕt hîp víi viÖc san nÒn b»ng
sóng phun thuû lùc th× sai lÖnh so víi mÆt c¾t thiÕt kÕ ph¶i phï hîp víi sè liÖu cho
trong b¶ng 26.
B¶ng 26

Sai lÖch cho phÐp so víi mÆt c¾t thiÕt kÕ (m)


Lo¹i ®|êng Theo chiÒu ®øng Theo chiÒu réng Theo tim
§|êng s¾t ± 0,1 + 0,5 ± 0,1
§|êng « t« ± 0,2 + 0,5 ± 0,2

32
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

Chó thÝch: Trong tr|êng hîp ®µo réng qu¸ hoÆc s©u qu¸ vµo trong m¸i th× kh«ng cho phÐp ®¾p
l¹i, m¸i ph¶i ®|îc b¹t l|în ®Çu cho tíi mÆt c¾t thiÕt kÕ.

§µo ®Êt b»ng tÇu hót bïn

5.14. ViÖc ®µo ®Êt b»ng tÇu hót bïn ë c¸c c«ng tr×nh hoÆc ë c¸c má ®Êt ph¶i tiÕn hµnh theo
tõng r¹ch víi chiÒu réng ®|îc x¸c ®Þnh theo thiÕt kÕ.
5.15. ChØ cho phÐp thi c«ng b»ng tÇu hót bïn khi giã nhá h¬n hay b»ng cÊp 4 vµ sãng tíi cÊp
3 vµ ngoµi ra ph¶i tu©n theo c¸c quy ®Þnh trong c¸c chØ dÉn vÒ vËn hµnh tÇu hót bïn.
Khi thi c«ng b»ng c¸c tÇu hót bïn kh«ng tù hµnh ë nh÷ng n¬i kh«ng chèng sãng ®|îc
th× cÇn ph¶i cã ph|¬ng ¸n Èn tr¸nh tÇu vµo vÞ trÝ an toµn khi cã d«ng b·o.
5.16. ChiÒu s©u ®µo ®Êt nhá nhÊt, chiÒu dµy líp b¶o vÖ vµ sai lÖch vÒ kÝch th|íc hè ®µo khi
thi c«ng b»ng tÇu hót bïn kh«ng ®|îc nhá h¬n c¸c trÞ sè cho trong b¶ng 27.
B¶ng 27

N¨ng suÊt cña ChiÒu s©u ChiÒu dµy nhá


tÇu hót bïn (kÓ ®µo ®Êt nhá nhÊt cña líp ®Êt
c¶ n|íc m3) h) nhÊt (tÝnh b¶o vÖ
tõ cao tr×nh C¸c sai lÖch cho phÐp
mùc n|íc
xuèng)

§Êt §Êt Theo chiÒu dµi So víi ChiÒu s©u


kh«ng dÝnh réng theo ®¸y cao tr×nh ®µo qu¸ ®¸y
dÝnh vµ m¸i hè ®µo thiÕt kÕ kªnh
(vÒ mét phÝa cña líp
cña hè ®µo) b¶o vÖ

Lín h¬n 7500 6 2 1,1 ±2 ± 0,9 0,9


3501 - 7500 5 1,5 0,9 ± 1,8 ± 0,7 0,6
2001 - 3500 3,5 1,25 0,7 ± 1,5 ± 0,5 0,5
1001 - 2000 2,5 1 0,5 ±1 ± 0,3 0,3
801 - 1000 1,8 0,7 0,5 ± 0,8 ± 0,3 0,3
400 - 800 1,7 0,6 0,4 ± 0,7 ± 0,2 0,2
Nhá h¬n 400 1,5 0,5 0,3 ± 0,6 ± 0,2 0,2

5.17. Khi sö dông c¬ giíi thuû lùc ®Ó ®µo c¸c hè mãng c«ng tr×nh thuû lîi vµ c¸c c«ng tr×nh
c«ng nghiÖp th× kh«ng cho phÐp ®µo qu¸ hoÆc lµm bÊt k× mét viÖc g× cã thÓ ph¸ ho¹i
cÊu tróc tù nhiªn cña ®¸y mãng c«ng tr×nh.
Khi thi c«ng c¸c lo¹i hè ®µo trªn b»ng tÇu hót bïn cÇn ph¶i chõa líp b¶o vÖ.

33
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

ChiÒu dÇy líp b¶o vÖ (nhá nhÊt) vµ c¸c sai lÖch cho phÐp vÒ chiÒu réng vµ chiÒu dµi cña
hè ®µo khi thi c«ng ®µo ®Êt b»ng tÇu hót bïn ®|îc quy ®Þnh trong b¶ng 27.
5.18. Khi ®µo hè mãng c¸c c«ng tr×nh thuû lîi b»ng tÇu hót bïn, cho phÐp ®µo theo tõng líp
thµnh nhiÒu vÖt. Nh÷ng vÖt ®Çu ®µo khèi l|îng chñ yÕu, nh÷ng vÖt tiÕp theo sau ®µo
khèi l|îng ®Êt cßn l¹i hÕt søc cÈn thËn ®Ó b¶o ®¶m cao tr×nh thiÕt kÕ.
5.19. §èi víi tr|êng hîp m¸i vµ ®¸y kªnh ph¶i gia cè b»ng bª t«ng, bª t«ng ¸t phan, ®¸ x©y
v.v... kh«ng cho phÐp ®µo v|ît qu¸ thiÕt kÕ.
§èi víi kªnh kh«ng ph¶i gia cè hoÆc gia cè b»ng ®¸ ®æ trong n|íc th× kh«ng cho phÐp
chõa l¹i ®Êt ë ®¸y. TrÞ sè ®µo qu¸ cho phÐp cho trong b¶ng 27.
5.20. Khi trong ®Êt cã lÉn ®¸ lín th× chiÒu s©u ®µo qu¸ ë ®¸y t¨ng lªn 0,2m khi kÝch th|íc ®¸
60cm; ë ®¸y t¨ng lªn 0,4m khi kÝch th|íc ®¸ 80cm.
Khi trong ®Êt cã lÉn ®¸ kÝch th|íc lín h¬n 80cm th× chiÒu s©u ®µo qu¸ cho phÐp ®|îc
quy ®Þnh trong thiÕt kÕ thi c«ng cã xÐt ®Õn biÖn ph¸p lo¹i trõ c¸c hßn ®¸ ®ã.
5.21. Khi ®µo ®Êt trong n|íc, n¹o vÐt c¸c lßng dÉn mµ c¸c m¸i cña chóng kh«ng cÇn ph¶i gia
cè th× chiÒu s©u ®µo qu¸ ë ®¸y, trÞ sè sai lÖch cho phÐp theo chiÒu dµi vµ chiÒu réng cña
hè ®µo ph¶i n»m trong ph¹m vi quy ®Þnh ë b¶ng 27.
Chó thÝch : Nh÷ng sai sè trong b¶ng 27 chØ dïng cho tÇu hót bïn cã l|ìi phay c¾t ®Êt.
5.22. Khi thi c«ng ®µo ®Êt ë c¸c hå chøa vµ c¸c vòng biÓn ph¶i sö dông lo¹i tÇu hót bïn
chuyªn dïng cho hå. Dïng tÇu hót bïn ®µo s«ng ®Ó thi c«ng trªn hå chøa chØ cho phÐp
trong tr|êng hîp ®Æc biÖt vµ ph¶i ®|îc c¬ quan ®¨ng kiÓm cÊp giÊy phÐp.
5.23. TÇu hót bïn di chuyÓn trong lóc lµm viÖc th«ng th|êng ph¶i dïng neo thÕ. NÕu kh«ng
cã ®iÒu kiÖn dïng neo thÕ cÇn ph¶i dïng má neo, tèt nhÊt lµ lo¹i mét má, cã träng
l|îng 100 ®Õn 1500kg tuú thuéc vµo lùc kÐo cña têi.
5.24. §èi víi ®Êt c¸t cÇn tiÕn hµnh ®µo cïng mét lóc trªn suèt c¶ chiÒu s©u cña khoang ®µo
®Ó ®Êt sôt do t¸c dông cña träng l|îng b¶n th©n. Trong tr|êng hîp nµy cÇn chó ý ®Õn
sai sè cho phÐp vÒ chiÒu s©u thiÕt kÕ.
5.25. §èi víi ®Êt dÝnh ph¶i ®µo tõng líp vµ tÇu hót bïn ph¶i cã dao phay ®Êt ®¸nh t¬i ®Êt ®Ó
hót.
5.26. Trong viÖc chän má khai th¸c ®Êt, nÕu n¬i khai th¸c ®Êt n»m gÇn c«ng tr×nh chÞu ¸p lùc
n|íc th× thiÕt kÕ ph¶i kiÓm tra l¹i ®iÒu kiÖn thÊm vµo trong nÒn c«ng tr×nh vµ ®é æn
®Þnh cña c«ng tr×nh.

VËn chuyÓn ®Êt b»ng thuû lùc

5.27. TÊt c¶ nh÷ng èng dÉn bïn cã ¸p tr|íc khi thi c«ng ph¶i thö nghiÖm víi ¸p lùc c«ng t¸c
lín nhÊt. Møc ®é chÝnh x¸c vÒ l¾p r¸p vµ ®é bÒn v÷ng cña ®|êng èng trong thi c«ng
ph¶i ®|îc tu©n theo c¸c yªu cÇu kÜ thuËt trong c¸c chØ dÉn vµ ph¶i ®|îc nghiÖm thu
tr|íc khi ®|a vµo sö dông.
5.28. TuyÕn chÝnh cña ®|êng èng dÉn bïn ®|îc x¸c ®Þnh trong thiÕt kÕ thi c«ng xuÊt ph¸t tõ
vèn ®Çu t| vµ chi phÝ vËn hµnh Ýt nhÊt.

34
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

ViÖc chän vËn tèc trung b×nh, cù li vËn chuyÓn bïn vµ ®|êng kÝnh cña èng dÉn bïn
®|îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së tÝnh to¸n kinh tÕ kÜ thuËt.
TuyÕn cña c¸c ®|êng èng dÉn bïn chÝnh ph¶i chän cã xÐt ®Õn viÖc bïn cã thÓ tù ch¶y
hoµn toµn khi cÇn x¶ bïn.
ë nh÷ng chç thÊp trªn ®o¹n èng dÉn bïn cÇn bè trÝ van x¶ cã n¾p, cßn ë nh÷ng chç cao
ph¶i cã van tho¸t h¬i.
5.29. Kh«ng cho phÐp ®|êng èng dÉn bïn chØnh cã gãc quay ®ét ngét trªn mÆt b»ng còng
nh| trªn mÆt ®øng. B¸n kÝnh cña khuûu cong kh«ng ®|îc nhá h¬n 2 ®Õn 6 lÇn ®|êng
kÝnh èng.
ë n¬i gãc quay lín h¬n 15 ®é th× c¸c èng dÉn bïn ph¶i ®|îc neo chÆt.
5.30. Khi nèi c¸c èng dÉn bïn chÝnh b»ng c¸c mèi hµn vµ b»ng mÆt bÝch cÇn l¾p c¸c thiÕt bÞ
phßng co gi·n do nhiÖt ®é g©y ra, kho¶ng c¸ch gi÷a chóng Ýt nhÊt lµ 500m. Trong
tr|êng hîp nèi ®|êng èng b»ng mèi nèi th¸o l¾p nhanh th× kh«ng cÇn thiÕt ph¶i ®Æt c¸c
thiÕt bÞ phßng co gi·n.
5.31. Khi sö dông m¸y b¬m bïn cao ¸p ®Ó thi c«ng (cét n|íc lín h¬n 60m) th× kh«ng cho
phÐp sö dông c¸c èng ®· mßn qu¸ 30%.
5.32. §Ó t¨ng thêi gian sö dông èng dÉn bïn vµ ®Æc biÖt lµ mèi nèi vµ c¸c phô tïng, quy ®Þnh
ph¶i thùc hiÖn c¸c biÖn ph¸p nh»m ng¨n ngõa hao mßn tËp trung nh| sau:
a) §Þnh k× xoay èng 1) 3 vßng.
b) §Þnh k× söa ch÷a c¸c mÆt nèi vµ phô tïng cña ®|êng èng dÉn bïn.
5.33. Trong tr|êng hîp èng dÉn bïn c¾t qua ®|êng s¾t, ®|êng « t« vµ c¸c tuyÕn c«ng tr×nh kÜ
thuËt kh¸c vµ c¶ trong tr|êng hîp ®|êng èng dÉn bïn ®Æt gÇn c«ng tr×nh cÇn ®|îc sù
tho¶ thuËn cña c¸c c¬ quan qu¶n lÝ c¸c c«ng tr×nh ®ã.
5.34. C¸c ®|êng èng dÉn bïn cÇn ph¶i ®Æt c¸ch ®|êng d©y ®iÖn vµ ®|êng d©y th«ng tin mét
kho¶ng c¸ch kh«ng nhá h¬n 25m. Ngoµi ra cÇn ph¶i phèi hîp víi c¬ quan n¨ng l|îng
vµ b|u ®iÖn ®Æt c¸c thiÕt bÞ che ch¾n vµ b¶o vÖ ®|êng d©y t¶i ®iÖn vµ ®|êng d©y th«ng
tin kh«ng cho n|íc vµ bïn b¾n vµo.
Trong tr|êng hîp ®|êng èng dÉn bïn giao nhau hoÆc ®Æt s¸t ®|êng d©y t¶i ®iÖn th× cÇn
ph¶i tiÕp ®Êt cho èng. §iÖn trë tiÕp ®Êt kh«ng ®|îc v|ît qu¸ 10 ¤m.

Båi ®¾p c¸c c«ng tr×nh ®Êt

5.35. Quy tr×nh c«ng nghÖ båi ®¾p c¸c c«ng tr×nh ph¶i ®|îc quy ®Þnh trong thiÕt kÕ xuÊt ph¸t
tõ nh÷ng ®Æc ®iÓm vµ ®iÒu kiÖn thi c«ng cô thÓ vµ ph|¬ng ph¸p båi ®¾p.
5.36. Khi x¸c ®Þnh tr÷ l|îng ®Êt trong má, ngoµi khèi l|îng x¸c ®Þnh theo mÆt c¾t cña c«ng
tr×nh, trong thiÕt kÕ ph¶i tÝnh thªm khèi l|îng tæn thÊt do:
a) Lón cña nÒn c«ng tr×nh.
b) §Êt ®|îc nÐn chÆt trong c«ng tr×nh.
c) §Êt bÞ tr«i khi båi phÇn d|íi n|íc cña c«ng tr×nh.

35
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

d) §Êt bÞ tr«i do m|a d«ng.


e) Båi réng qu¸ mÆt c¾t thiÕt kÕ trong ph¹m vi cho phÐp.
f) Tæn thÊt do c«ng nghÖ khi lÊy còng nh| khi x¶ bïn.
CÇn lÊy chiÒu cao phßng lón b»ng 1,5% chiÒu cao c¶u c«ng tr×nh khi ®Êt båi lµ ®Êt pha
c¸t, ®Êt pha sÐt vµ b»ng 0,75% khi ®Êt båi lµ c¸t vµ c¸t sái.
PhÇn dù tr÷ bÞ tr«i do m|a d«ng lÊy b»ng 0,5 ®Õn 2% khèi l|îng.
5.37. Kh«ng cho phÐp båi thiÕu chiÒu cao vµ m¸i dèc so víi mÆt c¾t thiÕt kÕ.
Cho phÐp båi réng h¬n m¸i (®|êng vu«ng gãc víi m¸i) nh| sau:
- Kh«ng lín h¬n 0,2m ®èi víi tÇu hót bïn cã c«ng suÊt 2500m3) h (kÓ c¶ n|íc) vµ 0,4
®èi víi tÇu cã c«ng suÊt lín h¬n.
- Khèi l|îng ®Êt båi qu¸ trong ph¹m vi cho phÐp ®· quy ®Þnh vµ khèi l|îng san, b¹t
m¸i ph¶i ®|îc tÝnh ®Õn trong thiÕt kÕ c«ng tr×nh.
5.38. Khi båi nÒ ®|êng s¾t, « t«, sai sè cho phÐp vÞ trÝ tim tuyÕn so víi thiÕt kÕ nh| sau:
- §èi víi ®|êng s¾t ± 0,1m; ®èi víi ®|êng « t« ± 0,2m.
- ChiÒu réng nÒn ®|êng cho phÐp båi v|ît qu¸ 0,2m vµ kh«ng cho phÐp båi thiÕu.
5.39. Kh«ng cho phÐp båi thiÕu khèi l|îng khi båi c¸c b·i. ChiÒu cao båi v|ît qu¸ (tÝnh
trung b×nh sè häc) trªn toµn bé mÆt cña b·i båi kh«ng ®|îc v|ît qu¸ 0,1m. ë côc bé
nh÷ng ®o¹n riªng biÖt, ®é cao sai lÖch so víi cao tr×nh thiÕt kÕ cho phÐp kh«ng lín h¬n
- 0,2m vµ + 0,3.
5.40. Khi cÇn x©y dùng ®ª qu©y c¸c c«ng tr×nh th× trong giai ®o¹n ®Çu cho phÐp ®¾p ®ª qu©y
b»ng ®Êt c¸t vµ c¸t lÉn sái. NÕu kh«ng cã c¸c lo¹i ®Êt trªn th× ®¾p b»ng lo¹i ®Êt cã t¹i
chç nh|ng kh«ng ph¶i ®¾p ra ngoµi ph¹m vi mÆt c¾t cña c«ng tr×nh chÝnh.
ë nh÷ng n¬i ngËp n|íc hoÆc ®Çm lÇy còng nh| trong c¸c ®iÒu kiÖn kh¸c (®Ò cËp trong
thiÕt kÕ c«ng tr×nh), ®ª qu©y ë giai ®o¹n ®Çu cã thÓ ®¾p b»ng c¸t båi. Khi cã c¸c tæn
thÊt do m¸i tù nhiªn qu¸ lín so víi mÆt c¾t thiÕt kÕ ph¶i ®|îc xÐt ®Õn trong thiÕt kÕ
c«ng tr×nh.
ë nh÷ng chç ®Êt lÇy, cÇn ph¶i tÝnh to¸n khèi l|îng ®Êt dù phßng cho viÖc båi v|ît qu¸
mÆt c¾t c¶i c¸c ®ª qu©y trong giai ®o¹n ®Çu, c¸c b·i ®Ó ®Æt c¸c èng dÉn bïn vµ ®|êng «
t« ®i l¹i.
§èi víi nh÷ng c«ng tr×nh thi c«ng b»ng ph|¬ng ph¸p båi mµ m¸i cña nã ®ßi hái ph¶i
gia cè th× c¸c bê b·i tõng phÇn hoÆc toµn phÇn ph¶i bè trÝ ngoµi mÆt c¾t cña c«ng tr×nh.
5.41. Cho phÐp sö dông ph|¬ng ph¸p båi mét phÝa cã mét m¸i xo¶i tù do trong tr|êng hîp
x©y dùng c«ng tr×nh chÞu ¸p, ®ång nhÊt, cã m¸i xo¶i bÐ vµ gia cè nhÑ, khi cã luËn
chøng sö dông ph|¬ng ph¸p nµy trong thiÕt kÕ c«ng tr×nh.
5.42. Khi båi c¸c c«ng tr×nh, båi lÊp c¸c hå, båi thµnh ®èng, thµnh b·i th× c«ng t¸c chuÈn bÞ
nÒn ph¶i ®|îc ®Ò cËp ®Õn trong thiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng vµ ph¶i tu©n theo c¸c yªu cÇu
sau:
Däc theo mÐp c¸c c«ng tr×nh, c¸c ®Þa ®iÓm cÇn båi ph¶i lµm c¸c r·nh tho¸t n|íc vµ
tr¸nh lµm lÉy ho¸ c¸c vïng xung quanh.

36
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

C¸c nÒn ®|êng s¾t, « t« còng nh| c¸c c«ng tr×nh kh¸c n»m ë vïng ®ang båi ph¶i ®|îc
b¶o vÖ b»ng c¸c bê bao hoÆc c¸c r·nh tiªu n|íc khái ®Ó h| háng do n|íc g©y nªn.
Khi c|êng ®é båi lín th× viÖc rót n|íc tõ th©n c«ng tr×nh cã thÓ tiÕn hµnh b»ng c¸ch sö
dông c¸c thiÕt bÞ rót n|íc (giÕng tiªu n|íc, b¬m ch©m kim v.v...) nh|ng ph¶i cã c¬ së
tÝnh to¸n kinh tÕ kÜ thuËt.
Khu ®ang båi th|êng ph¶i ®|îc b¶o vÖ chèng n|íc lò.
5.43. Tr|íc khi thi c«ng båi ®Êt, c¸c èng tiªu n|íc n»m trong c«ng tr×nh ph¶i ®|îc b¶o vÖ
b»ng c¸ch ®æ c¸c líp c¸t cã chiÒu dµy 1 - 2m hoÆc b»ng c¸c ph|¬ng ph¸p kh¸c ®|îc
xÐt trong thiÕt kÕ c«ng tr×nh.
5.44. Båi c¸c khe, bông vßm cña c¸c c«ng tr×nh bª t«ng hay g¹ch ®¸ x©y ph¶i theo tÝnh to¸n,
trong ®ã ph¶i kiÓm tra vÒ thÊm vµ ¸p lùc thuû tÜnh sinh ra do båi.
5.45. Båi c¸c phÇn chÝnh cña c«ng tr×nh b»ng ®Êt bïn, ®Êt c¸t pha, hay ®Êt pha sÐt ph¶i ®¶m
b¶o sù ®ång nhÊt vÒ thµnh phÇn h¹t cña ®Êt båi trªn toµn bé bÒ mÆt vµ bÒ dÇy cña c¸c
phÇn chÝnh ®ã.
BiÖn ph¸p båi ph¶i quy ®Þnh râ trong thiÕt kÕ c«ng tr×nh.
5.46. Tr|íc khi ngõng båi trong mét thêi gian dµi (sau nµy l¹i båi tiÕp) th× bÒ mÆt ®· båi ph¶i
®|îc dän s¹ch vµ tiªu tho¸t hÕt c¸c vòng n|íc ®äng. Sau mét thêi gian dµi ngõng båi,
tr|íc khi tiÕn hµnh båi th× bÒ mÆt b·i båi còng ph¶i dän s¹ch vµ lËp biªn b¶n nghiÖm
thu mÆt b·i.
5.47. Sau khi ®· båi xong c¸c c«ng tr×nh d©ng n|íc th× c¸c giÕng, c¸c èng tho¸t n|íc ph¶i
®|îc xö lÝ theo thiÕt kÕ.
5.48. C¸c bé phËn cña trô gç ®ì èng, m¸ng dÉn bïn ph¶i dän hÕt kh«ng ®|îc ®Ó l¹i trong
th©n c«ng tr×nh (trõ c¸c cét cho phÐp ®Ó l¹i trong th©n c«ng tr×nh). PhÇn trªn cña c¸c
giÕng x¶ n|íc, c¸c cét vµ c¸c thanh gi»ng cña c¸c dµn ph¶i moi ra vµ c¾t ë ®é s©u
kh«ng nhá h¬n 0,5m so víi cao tr×nh thiÕt kÕ, c¸c cét dµn phô ph¶i rót ra khái th©n
c«ng tr×nh.
5.49. C¸c èng x¶ n|íc ë c¸c « båi ph¶i chÊt t¶i ®Ó tr¸nh hiÖn t|îng èng næi. Khi båi c¸c c«ng
tr×nh d©ng n|íc ph¶i cã c¸c m¸ng ng¨n ngõa hiÖn t|îng thÊm däc ®|êng èng.
5.50. Khi th¶i ®Êt båi cÇn ph¶i chó ý ®Õn c«ng tr×nh l¾ng bïn vµ x¶ n|íc. Khi cã yªu cÇu cao
h¬n vÒ ®é s¹ch cña n|íc x¶ th× ph¶i x©y dùng c¸c hÖ thèng l¾ng trong n|íc.
5.51. Båi ®¾p c«ng tr×nh cÇn tiÕn hµnh víi tèc ®é sao cho n|íc trong ®Êt kÞp tho¸t ra hÕt. Tèc
®é båi ®¾p do thiÕt kÕ quy ®Þnh.
Quy ®Þnh tèc ®é lín nhÊt båi ®¾p c«ng tr×nh nh| sau:
+ Båi ®¾p trªn nÒn thÊm n|íc:
- B»ng c¸t nhá h¹t: 0,4 ®Õn 0,6m) ngµy ®ªm.
- B»ng c¸t h¹t trung: 0,6 ®Õn 0,8m) ngµy ®ªm.
- B»ng c¸t h¹t to, ®Êt c¸t lÉn sái s¹n: 0,8 ®Õn 1,5 m) ngµy ®ªm.
- B»ng sái s¹n: Nhá h¬n 2m) ngµy ®ªm.
+ Båi ®¾p trªn nÒn kh«ng thÊm n|íc:
- B»ng c¸t nhá h¹t: 0,2 ®Õn 0,4 m) ngµy ®ªm.

37
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

- B»ng c¸t h¹t trung: 0,4 ®Õn 0,6 m) ngµy ®ªm.


- B»ng c¸t h¹t to, ®Êt c¸t lÉn sái s¹n: 0,6 ®Õn 1 m) ngµy ®ªm.
- B»ng sái s¹n: nhá h¬n 1,5 m) ngµy ®ªm.
5.52. Khi båi ®¾p c«ng tr×nh trong n|íc cÇn chó ý nh÷ng ®iÓm sau ®©y:
- Tèc ®é båi ®¾p kh«ng h¹n chÕ.
- Nh÷ng h¹t nhá bÞ tr«i v× trong qu¸ tr×nh båi ®¾p chóng ë tr¹ng th¸i l¬ löng trong
n|íc
- §é chÆt cña ®Êt båi ®¾p trong n|íc nhá h¬n khi båi trªn c¹n nh|ng sau khi æn ®Þnh
th× ®¹t ®|îc ®é chÆt nh| båi ®¾p trªn c¹n.
- M¸i dèc c«ng tr×nh ë trong n|íc nhá h¬n trªn c¹n nh|ng sau khi æn ®Þnh th× sau mét
thêi gian sÏ xo¶i h¬n.
6. C«ng t¸c n¹o vÐt trong n|íc
6.1. Nguyªn t¾c chung.
PhÇn nµy bao gåm nh÷ng quy ®Þnh ph¶i tu©n theo khi thi c«ng n¹o vÐt c¸c s«ng ngßi,
kªnh r¹ch, hµo, hå t¹o nªn ®é s©u cÇn thiÕt phôc vô cho c«ng t¸c giao th«ng, thuû lîi,
x©y dùng c¸c hè mãng c«ng tr×nh thuû c«ng vµ c¸c m¹ng l|íi thuËt, khai th¸c má ®Êt...
b»ng c¸c lo¹i tÇu hót vµ tÇu cuèc.
6.2. Khi tiÕn hµnh c¸c c«ng t¸c n¹o vÐt, cÇn ph¶i chó ý tu©n theo c¸c quy ®Þnh vËn hµnh kÜ
thuËt, an toµn kÜ thuËt, c¸c thiÕt bÞ c«ng nghÖ, thiÕt bÞ tÇu thuyÒn khi thi c«ng n¹o vÐt,
c¸c chØ dÉn dµnh cho c«ng nh©n vµ c¸n bé thi c«ng n¹o vÐt trong n|íc.
6.3. CÇn ph¶i cã c¸c sè liÖu vÒ ®iÒu kiÖn thi c«ng vµ c¸c sè liÖu vÒ ®Þa chÊt thuû v¨n, ®Þa
chÊt khÝ t|îng ë n¬i thi c«ng n¹o vÐt.
Ph¶i biÕt cao tr×nh mÆt n|íc (cã thÓ cao tr×nh gi¶ ®Þnh) chÕ ®é th«ng tµu thuyÒn, c¸c
ngµy b¾t ®Çu vµ kÕt thóc th«ng tµu thuyÒn, cÊp vµ h|íng cña sãng, giã. TÇm nh×n xa ë
c¹n vµ ë d|íi n|íc, dao ®éng nhiÖt ®é kh«ng khÝ, vËn tèc vµ h|íng dÉn cña dßng n|íc
ch¶y, chÕ ®é thuû triÒu v.v...
C¸c chØ tiªu vÒ ®Êt nh| ®é tan r·, tr|¬ng në, tÝnh kÕt dÝnh, tÝnh lón, tÝnh æn ®Þnh, t×nh
h×nh c¸t ch¶y, trÞ sè vÒ m¸i dèc cè ®Þnh, t¹m thêi trªn kh« vµ m¸i xo¶i tù nhiªn d|íi
n|íc.
6.4. ViÖc chän lo¹i tÇu n¹o vÐt tuú thuéc vµo tÝnh chÊt vµ ®iÒu kiÖn cña c«ng viÖc, c¸c tÝnh
chÊt cña ®Êt ®µo, c¸c lo¹i tÇu hiÖn cã, c¸c ®Æc tr|ng kinh tÕ kÜ thuËt cña tÇu.
C«ng t¸c chuÈn bÞ
6.5. Tr|íc khi thi c«ng n¹o vÐt, ph¶i lµm c«ng t¸c chuÈn bÞ nh| sau:
- C¾m tuyÕn, mèc chØ giíi h¹n cÇn n¹o vÐt cña kªnh, hµo, hè mãng... vµ ph©n chia c¸c
vÖt ®µo.
- C¾m mèc vµ c¸c tÝn hiÖu x¸c ®Þnh cã b·i ®æ d|íi n|íc.
- X©y dùng c¸c bÕn, c¶ng cho tÇu thuyÒn chë bïn ®Õn ®|îc n¬i lÊy ®Êt, lÊy nguyªn
liÖu vµ ®Õn c¸c b·i th¶i.

38
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

- §Æt c¸c th|íc ®o n|íc vµ kiÓm tra l¹i luång l¹ch, chiÒu s©u th«ng tµu ë c¸c luång
l¹ch cho tÇu hót bïn vµ c¸c tÇu hç trî ®i l¹i lµm viÖc.
- X¸c ®Þnh vÞ trÝ cña c¸c ch|íng ng¹i d|íi n|íc (c¸p ngÇm, èng n|íc, c¸c c«ng tr×nh
ngÇm d|íi n|íc) ®Ó v¹ch ra ranh giíi cho c¸c tÇu thuyÒn ®i l¹i.
- ChuÈn bÞ c¸c neo, thiÕt bÞ neo, hè neo vµ c¸c thiÕt bÞ ë bÕn c¶ng, c¶ng.
- CÇn ph¶i kiÓm tra kh¶o s¸t khu vùc thi c«ng ®Ó lo¹i bá c¸c vËt c¶n.
- ChÆt c©y, ®¸nh rÔ vµ chuyÓn chóng ra khái ph¹m vi thi c«ng, bãc ®Êt mÇu ra khái
ph¹m vi hè mãng c«ng tr×nh.
- X©y dùng hÖ thèng ®|êng d©y ®iÖn, ®|êng d©y th«ng tin, kho nhiªn liÖu phô tïng,
dông cô chuyªn dïng kh¸c.
- Dän nÒn c¸c c«ng tr×nh båi, dÉn n|íc x¶ vµ n|íc m|a ra khái khu vùc thi c«ng c«ng
tr×nh.
- X©y dùng c¸c trô, l¾p ghÐp ®|êng èng dÉn bïn chÝnh, x©y dùng c¸c bê ao bao giai
®o¹n ®Çu, c¸c c«ng tr×nh x¶ n|íc vµ c¸c c«ng tr×nh kh¸c ë « båi.
6.6. ChØ ®|îc phÐp thi c«ng n¹o vÐt sau khi ®· kiÓm tra c¸c vïng thi c«ng, ®· hoµn thµnh tÊt
c¶ c«ng t¸c chuÈn bÞ.
C¸c c«ng t¸c chÝnh

6.7. ViÖc ®µo d|íi n|íc ph¶i tiÕn hµnh tõng vÖt vµ tõng líp. Tr×nh tù ®µo ph¶i ®|îc tÝnh
to¸n sao cho n¨ng suÊt vµ chÊt l|îng thi c«ng cao nhÊt.
6.8. ChiÒu réng lín nhÊt cña mét vÖt ®µo cña tµu neo c¸p kh«ng ®|îc lín h¬n 110m nÕu
trong thiÕt kÕ kh«ng quy ®Þnh c¸c gi¶i ph¸p riªng biÖt. Khi c¸c hè ®µo cã chiÒu réng
h¬n 110m th× ph¶i chia ra tõng vÖt cã chiÒu réng b»ng nhau.
ChiÒu réng lín nhÊt cña mäi vÖt ®µo ®Òu ®|îc quy ®Þnh trong thiÕt kÕ tuú thuéc vµo
®iÒu kiÖn thi c«ng vµ c¸c ®Æc tÝnh kÜ thuËt cña c¸c tÇu sö dông thi c«ng.
6.9. Khi ®µo d|íi n|íc theo ph|¬ng ph¸p quÐt r·nh ngang vµ vËn chuyÓn ®Êt b»ng xµ lan ë
nh÷ng n¬i chiÒu s©u n|íc nhá h¬n chiÒu s©u mín n|íc cÇn thiÕt cña xµ lan vµ c¸c tµu
phôc vô th× chiÒu réng nhá nhÊt cña vÖt ®µo kh«ng ®|îc nhá h¬n 40m.
6.10. ChiÒu dµi cña vÖt ®µo ®|îc x¸c ®Þnh cã xÐt ®Õn viÖc h¹ s©u tõ tõ miÖng hót cña tµu ®Õn
chiÒu s©u thiÕt kÕ. VÞ trÝ b¾t ®Çu h¹ thiÕt bÞ ®µo vµ miÖng hót cña tµu ph¶i n»m ngoµi
giíi h¹n thiÕt kÕ vµ c¸ch mÐp d|íi ch©n dèc mét kho¶ng b»ng m¸i dèc tù nhiªn cña ®Êt,
nh|ng kh«ng nhá h¬n 3 lÇn chiÒu dµy cña líp ®µo ®èi víi ®Êt t¬i vµ ®Êt dÎo, kh«ng
®|îc nhá h¬n 5 lÇn chiÒu dµy ®èi víi ®Êt dÎo chÆt. KÕt thóc cña vÖt lµ n¬i ®Êt sôt lë vµ
t¹o thµnh ®|êng viÒn thiÕt kÕ cña m¸i r¹ch.
6.11. ChiÒu s©u ®µo v|ît cho phÐp so víi thiÕt kÕ khi n¹o vÐt b»ng tµu hót bïn, tµu cuèc
kh«ng ®|îc v|ît qua c¸c trÞ sè cho trong b¶ng 28.
B¶ng 28

C¸c lo¹i tµu n¹o vÐt N¨ng suÊt kÜ thuËt cña tµu ChiÒu s©u ®µo qu¸ cho phÐp
(m3) h) (m)

39
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

- Tµu cuèc nhiÒu gÇu Tíi 500 0,2


- Tµu cuèc nhiÒu gÇu Lín h¬n 500 0,3
- Tµu hót bïn - 0,4
- Tµu cuèc mét gÇu Tíi 300 0,5

Trong tr|êng hîp ®µo d|íi n|íc, nÕu kh«ng cho phÐp ph¸ vì c¸c kÕt cÊu tù nhiªn cña
®Êt hè mãng th× ph¶i ®Ó l¹i líp b¶o vÖ. ChiÒu dµy cña líp b¶o vÖ ph¶i ®|îc quy ®Þnh
trong thiÕt kÕ, cã xÐt ®Õn sai lÖch chiÒu s©u cho phÐp trong b¶ng 28
Chó thÝch: NÕu trong ®Êt cã lÉn ®¸ cã kÝch th|íc lín h¬n 40cm khi ®µo tµu cuèc nhiÒu gÇu vµ
lín h¬n 25cm khi ®µo b»ng tµu hót bïn th× chiÒu s©u ®µo v|ît qu¸ ph¶i ®|îc quy ®Þnh trong
thiÕt kÕ cã xÐt ®Õn biÖn ph¸p dän bá chóng.
6.12. ViÖc ®o kiÓm tra chiÒu s©u n¹o vÐt so víi thiÕt kÕ ®|îc tiÕn hµnh ®Þnh k× 2 ®Õn 4 giê
mét lÇn, b»ng th|íc ®o t¹i 3 ®iÓm, t¹i chç ®µo ®Êt, ë gi÷a th©n tµu vµ ë ®u«i tµu hoÆc ®o
liªn tôc b»ng lo¹i m¸y ®o siªu ©m.
6.13. Khi thi c«ng b»ng tµu n¹o vÐt, ®Ó ®¶m b¶o kÝch th|íc vÒ chiÒu réng ®óng thiÕt kÕ th×
mçi khi tµu ®µo ®Õn r¹ch biªn ph¶i chó ý ®Æt miÖng èng hót ®óng giíi h¹n mÐp biªn hè
®µo.
§|îc phÐp ®µo réng h¬n thiÕt kÕ khi tuyÕn ®µo dµi h¬n hoÆc b»ng 2km, kh«ng ®|îc
qu¸ 2m vÒ mçi phÝa ®èi víi c«ng tr×nh kh«i phôc l¹i vµ 3m ®èi víi c«ng tr×nh ®µo míi.
Khi chiÒu dµi nhá h¬n 2km chiÒu réng ®µo v|ît ®|îc quy ®Þnh trong b¶ng 27.
Chó thÝch:
1) Khi x¸c ®Þnh chiÒu réng ®µo cho phÐp theo b¶ng 27 th× n¨ng suÊt cña tµu n¹o vÐt ®|îc quy
®æi ra n¨ng suÊt cña tµu hót bïn víi tØ lÖ ®Êt trong n|íc bïn lµ 1:10.
2) Sai lÖch so kÝch th|íc thiÕt kÕ cña hè ®µo trong ph¹m vi cho phÐp ®|îc quy ®Þnh trong ®iÒu
6.13 vµ b¶ng 27, chØ ¸p dông cho tr|êng hîp sè l|îng sai lÖch kh«ng ®|îc v|ît qu¸ 25% so
víi toµn bé chiÒu dµi chu vi hoÆc diÖn tÝch cña hè ®µo.
6.14. Khi thi c«ng n¹o vÐt gÇn c¸c c«ng tr×nh, cÇn ph¶i cã c¸c biÖn ph¸p b¶o ®¶m toµn vÑn
c«ng tr×nh. Kh«ng ®|îc ®Ó c¸c ®oµn tÇu bÞ dån l¹i thµnh tõng côm, kh«ng ®|îc lµm h|
háng c¸c c«ng tr×nh l©n cËn do d©y c¸p, d©y xÝch vµ c¸c neo cña tµu g©y ra.
6.15. Khi thi c«ng n¹o vÐt ë nh÷ng n¬i cã c¸c vËt dÔ g©y næ lÉn trong ®Êt th× ph¶i theo nh÷ng
chØ dÉn riªng.
6.16. Khi thi c«ng n¹o vÐt ë nh÷ng n¬i cã kh¶ n¨ng sinh ra c¸c h¬i ®éc cÇn ph¶i tu©n theo
c¸c quy ®Þnh cña c¸c c¬ quan kiÓm tra vÖ sinh vµ phßng ch¸y.
6.17. Khi thi c«ng n¹o vÐt kÕt hîp víi båi ®Êt vµo c«ng tr×nh hay båi ®Êt ph¶i th× ngoµi nh÷ng
quy ®Þnh ë phÇn nµy cßn ph¶i tu©n theo c¸c quy ®Þnh cã liªn quan ë ch|¬ng 5.
7. Thi c«ng b»ng khoan næ m×n
7.1. Nh÷ng quy ®Þnh cña ch|¬ng nµy cÇn ph¶i tu©n theo khi thi c«ng ®Êt b»ng ph|¬ng ph¸p
næ m×n, kh«ng ¸p dông thi c«ng c¸c c«ng tr×nh khai th¸c má, ®µo tuynen, næ m×n t¹o
®Ëp ch¾n dßng, hÊt ®¸ vµo b·i lÇy. C¸c c«ng tr×nh nµy ph¶i cã nh÷ng quy ®Þnh riªng.

40
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

7.2. ViÖc næ m×n ph¶i tu©n theo quy ph¹m an toµn vÒ c«ng t¸c næ m×n cña Nhµ n|íc ban
hµnh.
ChØ cho phÐp tiÕn hµnh næ m×n khi ®· hoµn thµnh c¸c c«ng t¸c chuÈn bÞ ®¶m b¶o an
toµn, trong ®ã bao gåm:
- Tæ chøc b¶o qu¶n vµ cung cÊp thuèc næ an toµn.
- B¶o ®¶m an toµn nhµ ë, c«ng tr×nh, thiÕt bÞ v.v... n»m trong khu vùc nguy hiÓm.
- Tæ chøc b¶o vÖ khu nguy hiÓm, cã tÝn hiÖu, b¸o hiÖu cã tr¹m theo dâi, chØ huy ë biªn
giíi vïng næ.
- B¸o tr|íc cho c¬ quan ®Þa ph|¬ng vµ nh©n d©n tr|íc khi næ vµ gi¶i thÝch c¸c tÝn
hiÖu, b¸o hiÖu.
- Di t¶n ng|êi vµ sóc vËt ra ngoµi khu vùc nguy hiÓm. Ph¶i lËp biªn b¶n hoµn thµnh
c«ng t¸c chuÈn bÞ næ an toµn.
7.3. Tr|íc khi tiÕn hµnh næ ph¶i kiÓm tra vµ nghiÖm thu tõng lç m×n, sù thùc hiÖn hé chiÕu
khoan, mµng l|íi næ v.v... theo ®óng nh÷ng quy ®Þnh vÒ kiÓm tra vµ nghiÖm thu c«ng
t¸c khoan, næ m×n trong ch|¬ng 10 cña quy ph¹m nµy.
7.4. Khi næ m×n lµm t¬i ®Êt ®¸ hoÆc næ v¨ng ®Ó ®µo mãng c«ng tr×nh th× tuú theo yªu cÇu
®¶m b¶o sù nguyªn vÑn cña nÒn vµ thµnh v¸ch, c¸c hè ®µo ®|îc chia thµnh 3 nhãm sau:
Nhãm I: Khi nÒn vµ thµnh v¸ch c«ng tr×nh cho phÐp cã c¸c vÕt nøt tù nhiªn cã thÓ kÐo
dµi vµ më réng, cho phÐp cã c¸c vÕt nøt nh©n t¹o nh| mãng kªnh dÉn ra nhµ m¸y thuû
®iÖn, c¸c kªnh x¶ n|íc, c¸c tuyÕn ®µo nÒn ®|êng « t«, ®|êng s¾t, ®|êng èng ®Æt
ngÇm...
Nhãm II: Khi nÒn vµ thµnh v¸ch c«ng tr×nh cã c¸c vÕt nøt tù nhiªn, kh«ng cho phÐp t¹o
thªm c¸c vÕt nøt nh©n t¹o cña mãng ®Ëp bª t«ng, c¸c hµo ch©n khay cña ®Ëp, mãng nhµ
m¸y thuû ®iÖn
Nhãm III: Khi nÒn vµ thµnh v¸ch c«ng tr×nh cã c¸c vÕt nøt tù nhiªn vµ cho phÐp cã c¸c
vÕt nøt nh©n t¹o, nh|ng sau ®ã ®|îc hµn kÝn l¹i b»ng c¸c líp ¸o hoÆc biÖn ph¸p khoan
phôt xi m¨ng nh| c¸c ©u tµu, kªnh dÉn n|íc v.v...
7.5. §èi víi c¸c c«ng tr×nh thuéc nhãm I th× c«ng t¸c thi c«ng næ m×n tiÕn hµnh theo mét
hoÆc nhiÒu tÇng tuú theo c¸c thiÕt bÞ khoan, bèc xóc, vËn chuyÓn vµ cã thÓ næ khèi lín
hoÆc khèi nhá.
7.6. ViÖc næ ph¸ ë c¸c c«ng tr×nh nhãm II vµ III khi chiÒu s©u hè ®µo lín h¬n 1m ph¶i tiÕn
hµnh Ýt nhÊt thµnh hai tÇng trong ®ã tÇng d|íi lµ mét líp b¶o vÖ. Cßn chiÒu s©u hè ®µo
nhá h¬n 1m th× tiÕn hµnh næ 1 tÇng víi l|îng m×n nhá, tÝnh to¸n tuú thuéc theo ®iÒu
kiÖn ®Þa chÊt c«ng tr×nh, nh»m ®¶m b¶o chÊt l|îng ®¸y mãng.
7.7. ViÖc khoan næ m×n ë tÇng trªn líp b¶o vÖ tiÕn hµnh theo ph|¬ng ph¸p næ m×n trong lç
khoan lín. ChiÒu cao cña tÇng vµ chiÒu dµy cña líp b¶o vÖ ph¶i lùa chän tuú theo thiÕt
bÞ sö dông, ®iÒu kiÖn ®Þa chÊt c«ng tr×nh, mÆt b»ng thi c«ng, kÝch th|íc vµ h×nh d¹ng
cña hè mãng c«ng tr×nh, khèi l|îng m×n sö dông trong mét lÇn næ.
§|êng kÝnh lç khoan lín nhÊt kh«ng ®|îc qu¸ 100mm ®èi víi c¸c c«ng tr×nh thuéc
nhãm III vµ kh«ng ®|îc qu¸ 110mm ®èi víi c¸c c«ng tr×nh thuéc nhãm II.

41
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

7.8. Muèn cho ch©n tÇng c«ng t¸c cã ®é ph¼ng cÇn thiÕt ph¶i bè trÝ m¹ng l|íi c¸c lç khoan
dµy h¬n tÝnh to¸n b×nh th|êng. Sè l|îng lç khoan thªm ph¶i ®|îc x¸c ®Þnh trªn c¬ së
tÝnh to¸n kinh tÕ kÜ thuËt.
7.9. Líp b¶o vÖ nªn ®µo thµnh hai bËc: bËc trªn khoan næ m×n trong c¸c lç khoan nhá, chiÒu
s©u khoan qu¸ xuèng bËc d|íi kh«ng ®|îc lín h¬n 200mm ®èi víi c«ng tr×nh thuéc
nhãm III. Cßn ®èi víi c«ng tr×nh thuéc nhãm II th× kh«ng cho phÐp khoan qu¸.
7.10. §èi víi c«ng tr×nh thuéc nhãm II th× kh«ng ®|îc dïng thuèc næ ®Ó ®µo líp b¶o vÖ.
Tr|êng hîp ®Æc biÖt ®|îc sù ®ång ý cña thiÕt kÕ ph¶i næ m×n lç n«ng víi lç khoan nhá
vµ tÝnh to¸n cô thÓ cho tõng tr|êng hîp.
7.11. C¸c c«ng t¸c khoan, næ m×n lín nhá, n¹p thuèc, n¹p bua nªn tiÕn hµnh theo ph|¬ng
ph¸p c¬ giíi ho¸ khi cã ®iÒu kiÖn cho phÐp.
Khi khoan xong, c¸c lç khoan ph¶i ®|îc b¶o vÖ khái bÞ lÊp, ph¶i dïng khÝ nÐn thæi l¹i
hoÆc khoan lç míi gÇn lç khoan cò bÞ lÊp nÕu kh«ng xö lÝ ®|îc.
7.12. C«ng t¸c næ m×n ph¶i b¶o ®¶m c¸c yªu cÇu sau:
- Lµm t¬i ®Êt ®¸, ®Êt ®¸ ph¶i ®|îc s¾p xÕp ®óng n¬i quy ®Þnh, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi
cho viÖc bèc xóc, vËn chuyÓn.
- C¸c hè ®µo sau khi næ m×n ph¶i cã mÆt c¾t gÇn nh| mÆt c¾t cña thiÕt kÕ trong ph¹m
vi sai lÖch cho phÐp, Ýt ph¶i söa sang l¹i.
- C¸c m¸i dèc Ýt bÞ ph¸ ho¹i.
- §é nøt nÎ ph¸t triÓn ra ngoµi ph¹m vi ®|êng biªn ph¶i nhá nhÊt.
7.13. Khi thiÕt kÕ næ m×n gÇn nh| c¸c c«ng tr×nh, thiÕt bÞ th× trong thiÕt kÕ thi c«ng ph¶i ®Ò ra
c¸c biÖn ph¸p b¶o vÖ an toµn. Ph¶i ¸p dông nh÷ng biÖn ph¸p næ m×n cã hiÖu qu¶ vµ b¶o
®¶m an toµn nh|:
- Næ m×n vi sai, næ chËm, næ ®Þnh h|íng;
- T¹o c¸c khe ng¨n c¸ch sãng chÊn ®éng;
- H¹n chÕ l|îng m×n;
- Bè trÝ, ph©n bè, l|îng thuèc hîp lÝ trong lç khoan;
- Khi næ m×n d|íi n|íc th× sö dông mµn ch¾n bät kh«ng khÝ ®Ó b¶o vÖ phÇn d|íi n|íc
cña c«ng tr×nh...
7.14. C¸c th«ng sè cña qu¶ m×n vµ c¸ch bè trÝ chóng ®· ®|îc nªu ra trong thiÕt kÕ nh|ng ph¶i
®|îc hiÖu chØnh chÝnh x¸c l¹i sau c¸c lÇn næ thÝ nghiÖm hoÆc sau lÇn næ ®Çu tiªn.
7.15. B¸n kÝnh cña vïng nguy hiÓm ph¶i tÝnh to¸n theo c¸c ®iÒu kiÖn ë hiÖn tr|êng vµ phï
hîp víi quy ph¹m an toµn vµ b¶o qu¶n, vËn chuyÓn vµ sö dông vËt liÖu næ.

Thuèc næ vµ ph|¬ng tiÖn næ

7.16. Khi thi c«ng næ m×n, chØ ®|îc phÐp sö dông c¸c lo¹i thuèc næ vµ ph|¬ng tiÖn næ ®·
®|îc Nhµ n|íc cho phÐp sö dông. NÕu dïng c¸c lo¹i thuèc næ vµ ph|¬ng tiÖn næ kh¸c

42
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

víi quy ®Þnh cña Nhµ n|íc th× ph¶i cã giÊy phÐp cña nh÷ng c¬ quan qu¶n lÝ cã thÈm
quyÒn vµ ph¶i cã quy tr×nh sö dông, b¶o qu¶n vËn chuyÓn riªng biÖt.
7.17. Ph¶i sö dông lo¹i thuèc næ rÎ tiÒn nhÊt, cã søc c«ng ph¸ thÝch øng nhÊt víi c¸c ®iÒu
kiÖn tù nhiªn vµ môc ®Ých næ ph¸. Ph¶i ®¶m b¶o tiÕt kiÖm hao phÝ lao ®éng, n¨ng
l|îng, vËt liÖu vµ b¶o ®¶m chÊt l|îng c«ng t¸c.
7.18. §Ó næ m×n ë m«i tr|êng cã n|íc, ph¶i sö dông lo¹i thuèc næ chÞu n|íc.
7.19. §Ó b¶o qu¶n cÊt gi÷ vËt liÖu næ, ph¶i cã c¸c kho cè ®Þnh, riªng biÖt. C¸ch x©y dùng, bè
trÝ vµ b¶o qu¶n, b¶o vÖ kho ph¶i tu©n theo quy ph¹m an toµn vÒ b¶o vÖ, vËn chuyÓn vµ
sö dông vËt liÖu næ.
Ngoµi ra, tÊt c¶ c¸c vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn vËt liÖu næ nh| tµng tr÷, b¶o qu¶n, thö
nghiÖm, vËn chuyÓn hay huû bá chóng ®Òu ph¶i tu©n theo nh÷ng quy ®Þnh cña quy
ph¹m an toµn nãi trªn.
ThiÕt bÞ khoan vµ ®µo

7.20. TÊt c¶ c¸c thiÕt bÞ khoan hiÖn hµnh ®Òu cã thÓ sö dông ®Ó khoan lç m×n trong x©y dùng
nh| m¸y khoan phay, khoan ®Ëp xoay, khoan ruét gµ, khoan cÊp ®Ëp...
ViÖc chän thiÕt kÕ khoan hè mãng c«ng tr×nh ph¶i c¨n cø vµo tÝnh to¸n kinh tÕ, kÜ thuËt
sao cho hîp lÝ nhÊt, cã hiÖu qu¶ kinh tÕ nhÊt.
7.21. Khi ®µo c¸c hÇm, hè, lß, buång ngÇm v.v ... ngoµi quy ph¹m nµy cßn ph¶i tu©n theo c¸c
quy ph¹m vÒ thi c«ng vµ nghiÖm thu hÇm lß trong khai th¸c má.

Næ m×n lµm ®Êt ®¸ t¬i, næ v¨ng, næ sËp

7.22. Tr|íc khi thi c«ng khoan næ cÇn lµm c¸c c«ng t¸c chuÈn bÞ sau:
- V¹ch tuyÕn, ®¸nh dÊu tim vµ ®|êng viÒn cña hè ®µo trªn mÆt b»ng.
- Lµm c¸c m|¬ng r·nh ng¨n vµ tiªu tho¸t n|íc.
- §¸nh dÊu vÞ trÝ lç khoan.
- Lµm c¸c bËc, ®|êng ®i ®Ó bè trÝ m¸y mãc thiÕt bÞ thi c«ng.
7.23. §Ó ®¶m b¶o sù toµn vÑn cña ®¸y mãng vµ m¸i dèc th× viÖc næ t¬i ®Êt ph¶i tiÕn hµnh
theo ph|¬ng ph¸p næ m×n viÒn cã chõa líp b¶o vÖ. ChiÒu dµy líp b¶o vÖ ®|îc x¸c ®Þnh
theo ®iÒu 7.7 cña quy ph¹m nµy.
7.24. NÕu ë ®¸y tÇng hµo lµ ®Êt yÕu hay ë cao tr×nh cña ®¸y tÇng cã vÕt nøt n»m ngang b¶o
®¶m næ t¸ch khèi ®¸ theo mÆt ®¸y tÇng th× kh«ng ®|îc khoan qu¸ cao tr×nh ®¸y tÇng.
7.25. §èi víi ®¸ qu¸ cì, ®¸ t¶ng lín cÇn ph¸ nhá th× ph¸ b»ng m×n èp, m×n trong lç khoan
nhá hoÆc b»ng c¸c ph|¬ng ph¸p cã hiÖu qu¶ kh¸c.
Lùa chän ph|¬ng ph¸p ph¸ ®¸ qu¸ cì ph¶i trªn c¬ së tÝnh to¸n kinh tÕ kÜ thuËt vµ b¶o
®¶m an toµn.

43
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

7.26. Khi x©y dùng c¸c c«ng tr×nh ®Êt (kªnh m|¬ng, hè ®µo, c¸c ®Ëp, ®ª quay ng¨n s«ng
v.v...) b»ng næ m×n th× ph¶i ¸p dông ph|¬ng ph¸p næ m×n ®Þnh h|íng, næ v¨ng hay næ
sËp v.v... trªn c¬ së luËn chøng kinh tÕ - kÜ thuËt trong thiÕt kÕ thi c«ng.
7.27. §¸y cña hè mãng c«ng tr×nh, hµo, kªnh, m¸i kªnh kh«ng ®|îc phÐp ®µo ch|a ®Õn cao
tr×nh thiÕt kÕ. Khi ®µo líp b¶o vÖ b»ng næ m×n lç khoan nhá hay b»ng bóa h¬i th× trÞ sè
sai lÖch ®µo v|ît kh«ng ®|îc v|ît qu¸ trÞ sè nªu trong B¶ng 29.
7.28. §èi víi c¸c tuyÕn ®|êng giao th«ng th× t¹i nÒn vµ m¸i cho phÐp ®µo thiÕu 0,1m vµ ®µo
v|ît qu¸ thiÕt kÕ 0,2m nh|ng ph¶i ®¶m b¶o sù æn ®Þnh cña m¸i, kÝch th|íc thiÕt kÕ vµ
tÇm nh×n an toµn. Nh÷ng chç ®µo v|ît qu¸ sai lÖch cho phÐp ë mÆt ®¸y hè mãng th×
ph¶i lÊp ®Çy vµ ®Çm chÆt.
B¶ng 29

TrÞ sè sai lÖch ®µo v|ît cho phÐp (cm) khi ®µo
Lo¹i ®¸ b»ng
Ph|¬ng ph¸p næ m×n lç Ph|¬ng ph¸p bóa
khoan nhá h¬i
§¸ yÕu, ®¸ cã ®é cøng trung b×nh, ®¸ cøng
nh|ng nøt nÎ 10 5
§¸ cøng vµ ®¸ rÊt cøng kh«ng bÞ nøt nÎ

Chó thÝch: Khi thi c«ng næ m×n ë d|íi n|íc th× kÝch th|íc sai lÖch ®µo v|ît ®|îc quy ®Þnh
trong thiÕt kÕ tæ chøc thi c«ng.
7.29. Khi næ m×n lµm t¬i ®Êt ®¸ d|íi n|íc, ph¶i sö dông m×n èp trong lç khoan lín hay nhá.
ViÖc khoan vµ n¹p thuèc næ cÇn ph¶i tiÕn hµnh tõ trªn mÆt sµn thi c«ng chuyªn dïng
®Æt trªn c¸c phao næ hoÆc tÇu chuyªn dïng cã trang bÞ c¸c thiÕt bÞ cè ®Þnh sµn c«ng t¸c
víi ®Êt nÒn.
7.30. Khi næ m×n d|íi n|íc ë c¸c s«ng hå, vòng, biÓn, kÓ c¶ nh÷ng n¬i cã ®|êng giao th«ng
thuû, ph¶i cã giÊy phÐp cña c¬ quan thuû s¶n vµ cña c¸c c¬ quan qu¶n lÝ cã liªn quan.
7.31. Khi cÇn ph¶i næ m×n ë gÇn c¸c kÕt cÊu bª t«ng ë tuæi d|íi 7 ngµy th× khèi l|îng giíi
h¹n cña qu¶ m×n, l|îng thuèc næ cho mét lÇn næ, ph|¬ng ph¸p tiÕn hµnh næ vµ kho¶ng
c¸ch nhá nhÊt cho phÐp tõ c¸c qu¶ m×n ®Õn kÕt cÊu ph¶i ®|îc x¸c ®Þnh b»ng tÝnh to¸n
cña c¬ quan thiÕt kÕ.
7.32. Trong tr|êng hîp cã nh÷ng qu¶ m×n c©m n»m lÉn trong ®Êt ®¸ næ m×n hoÆc toµn khèi bÞ
c©m th× viÖc xö lÝ m×n c©m ph¶i tiÕn hµnh theo ®óng quy ph¹m an toµn vÒ c«ng t¸c næ
m×n.
8. §Çm nÐn ®Êt
8.1. §é chÆt yªu cÇu cña ®Êt ®|îc biÓu thÞ b»ng khèi l|îng thÓ tÝch kh« cña ®Êt hay hÖ sè
lµm chÆt. §é chÆt yªu cÇu cña ®Êt ®|îc quy ®Þnh trong thiÕt kÕ c«ng tr×nh trªn c¬ së kÕt
qu¶ nghiªn cøu ®Êt theo ph|¬ng ph¸p ®Çm nÐn tiªu chuÈn, ®Ó x¸c ®Þnh ®é chÆt lín nhÊt
vµ ®é Èm tèt nhÊt cña ®Êt.

44
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

8.2. Muèn ®¹t ®|îc khèi l|îng thÓ tÝch kh« lín nhÊt, ®Êt ®¾p ph¶i cã ®é Èm tèt nhÊt. §é sai
lÖch vÒ ®é Èm cña ®Êt ®¾p nªn giao ®éng nh| sau: ®èi víi ®Êt dÝnh 10%; ®èi víi ®Êt
kh«ng dÝnh 20% cña ®é Èm tèt nhÊt.
8.3. Tr|íc khi ®¾p ph¶i b¶o ®¶m ®Êt nÒn còng cã ®é Èm trong ph¹m vi khèng chÕ. NÕu ®Êt
nÒn qu¸ kh« ph¶i t|íi thªm n|íc. Trong tr|êng hîp nÒn bÞ qu¸ |ít th× ph¶i xö lÝ mÆt
nÒn ®Ó cã thÓ ®Çm chÆt. Ph¶i ®¸nh xêm mÆt nÒn råi míi ®æ líp ®Êt ®¾p tiÕp theo.
Ph|¬ng ph¸p xö lÝ mÆt nÒn cÇn x¸c ®Þnh tuú theo lo¹i ®Êt cô thÓ trªn thùc ®Þa.
8.4. §èi víi tõng lo¹i ®Êt, khi ch|a cã sè liÖu thÝ nghiÖm chÝnh x¸c, muèn biÕt ®é Èm khèng
chÕ vµ khèi l|îng thÓ tÝch t|¬ng øng cã thÓ ®¹t ®|îc tham kh¶o b¶ng 30 d|íi ®©y
B¶ng 30

Lo¹i ®Êt §é Èm khèng chÕ (%) Khèi l|îng thÓ tÝch lín nhÊt
cña ®Êt khÝ ®Çm nÐn
C¸t 8-12 1.75-1.95
§Êt c¸t pha 9-15 1.85-1.95
Bôi 14-23 1.60-1.82
§Êt pha sÐt nhÑ 12-18 1.65-1.85
§Êt pha sÐt nÆng 15-22 1.60-1.80
§Êt pha sÐt bôi 17-23 1.58-1.78
SÐt 18-25 1.55-1.75

8.5. Ph¶i ®¶m b¶o líp ®Êt cò vµ líp ®Êt míi liªn kÕt ch¾c víi nhau, kh«ng cã hiÖn t|îng mÆt
nh½n gi÷a hai líp ®Êt, b¶o ®¶m sù liªn tôc vµ ®ång nhÊt cña khèi ®Êt ®¾p.
8.6. §èi víi c¸c c«ng tr×nh d©ng, gi÷ vµ dÉn n|íc, tr|íc khi ®æ líp ®Êt míi, b¾t buéc ph¶i
®µo, cuèc xêm líp ®Êt cò. NÕu sö dông ®Çm ch©n ®ª th× kh«ng ph¶i ®¸nh xêm trõ
nh÷ng chç bÞ ng|êi vµ xe ®i nh½n.
8.7. Khi ®Êt dÝnh kh«ng ®ñ ®é Èm tèt nhÊt th× nªn t|íi thªm ë n¬i lÊy ®Êt (ë má ®Êt - b·i vËt
liÖu, khoang ®µo, chç ®Êt dù tr÷). §èi víi ®Êt kh«ng dÝnh vµ dÝnh Ýt kh«ng ®ñ ®é Èm tèt
nhÊt th× cã thÓ t|íi n|íc theo tõng líp chç ®¾p ®Êt.
Khi ®Êt qu¸ |ít th× ph¶i cã biÖn ph¸p xö lÝ h¹ ®é Èm.
8.8. L|îng n|íc cÇn thiÕt (tÝnh b»ng tÊn) ®Ó t¨ng thªm ®é Èm cña 1m3 ®Êt trong khoang
®µo, ë b·i vËt liÖu ®|îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc:
g = Vt (Wy - Wb + Wn)
Trong ®ã:
Vt - Khèi l|îng thÓ tÝch kh« cña ®Êt ë t¹i má (T) m3)
wy - §é Èm tèt nhÊt cña ®Êt (%)
Wh - §é Èm cña ®Êt t¹i b·i vËt liÖu (%)
Wn - Tæn thÊt ®é Èm khi khai th¸c, vËn chuyÓn vµ ®¾p ®Êt (%)

45
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

8.9. L|îng n|íc yªu cÇu (g) tÝnh b»ng tÊn ®Ó t|íi thªm cho 1m2 líp ®Êt kh«ng dÝnh hoÆc Ýt
dÝnh ®· ®æ lªn khèi ®Êt ®¾p, tÝnh theo c«ng thøc:
g = Vk h (Wy - Wt)
Trong ®ã:
Vk - Khèi l|îng thÓ tÝch kh« cña ®Êt ®¸ ®Çm (T) m3)
h - ChiÒu cao líp ®Êt ®· ®æ (m)
Wy - §é Èm tèt nhÊt cña ®Êt (%)
Wt - §é Èm thiªn nhiªn cña ®Êt ®æ lªn mÆt khèi ®Êt ®¾p (%)
Líp ®Êt ®|îc t|íi n|íc thªm trªn mÆt khèi ®¾p chØ ®|îc ®Çm sau khi cã ®é Èm ®ång
®Òu trªn suèt chiÒu dµi cña líp ®Êt ®¸ r¶i. TuyÖt ®èi kh«ng ®|îc ®Çm ngay sau khi t|íi
n|íc. §èi víi ®Êt kh«ng dÝnh nh| c¸t, sái, mÆc dï khi t|íi n|íc ngÊm nhanh, còng ph¶i
chê cho n|íc ngÊm ®Òu toµn bé bÒ mÆt vµ chiÒu dÇy líp ®Êt ®· r¶i míi ®|îc tiÕn hµnh
®Çm nÐn.
8.10. ViÖc ®Çm nÐn khèi ®Êt ®¾p ph¶i tiÕn hµnh theo d©y chuyÒn tõng líp víi tr×nh tù ®æ, san
vµ ®Çm sao cho thi c«ng cã hiÖu suÊt cao nhÊt, chiÒu ®Çy cña líp ®Çm ph¶i ®|îc quy
®Þnh tuú thuéc vµo ®iÒu kiÖn thi c«ng lo¹i ®Êt, lo¹i m¸y ®Çm sö dông vµ ®é chÆt yªu
cÇu. Khi r¶i ®Êt ®Çm thñ c«ng ph¶i san ®Òu, ®¶m b¶o chiÒu dÇy quy ®Þnh cho tr|êng
hîp ®¾p ®Êt b»ng thñ c«ng. Nh÷ng hßn ®Êt to ph¶i b¨m nhá, nh÷ng m¶nh sµnh, g¹ch
vì, hßn ®¸ to lÉn trong ®Êt ph¶i nhÆt lo¹i bá. Kh«ng ®|îc ®æ ®Êt dù tr÷ trªn khu vùc
®ang ®Çm ®Êt.
CÇn ph¶i x¸c ®Þnh chÝnh x¸c chiÒu dÇy líp r¶i vµ sè l|ît ®Çm theo kÕt qu¶ ®Çm thÝ
nghiÖm.
8.11. §Ó ®Çm ®Êt dÝnh, ph¶i sö dông ®Çm b¸nh h¬i, ®Çm ch©n dª, m¸y ®Çm nÖn.
§Ó ®Çm ®Êt kh«ng dÝnh ph¶i sö dông c¸c m¸y ®Çm rung, ®Çm nÖn chÊn ®éng vµ ®Çm
b¸nh h¬i.
8.12. Tr|íc khi ®Çm chÝnh thøc, ®èi víi tõng lo¹i ®Êt, cÇn tæ chøc ®Çm thÝ nghiÖm ®Ó x¸c
®Þnh c¸c th«ng sè vµ ph|¬ng ph¸p ®Çm hîp lÝ nhÊt (¸p suÊt ®Çm, tèc ®é ch¹y m¸y,
chiÒu dÇy líp ®Êt r¶i, sè lÇn ®Çm, ®é Èm tèt nhÊt vµ ®é Èm khèng chÕ).
8.13. S¬ ®å c¬ giíi cã hai c¸ch: ®Çm tiÕn lïi vµ ®Çm theo ®|êng vßng. NÕu ®Çm theo ®|êng
vßng th× ph¶i gi¶m tèc ®é di chuyÓn cña ®Çm ë ®o¹n ®|êng vßng vµ kh«ng ®|îc ®Çm
sãt.
§|êng ®i cña m¸y ®Çm ph¶i theo h|íng däc trôc cña c«ng tr×nh ®¾p vµ tõ ngoµi mÐp
vµo t×m cña c«ng tr×nh. Kho¶ng c¸ch tõ vËt ®Çm cuèi cïng cña m¸y ®Çm ®Õn mÐp c«ng
tr×nh kh«ng ®|îc nhá h¬n 0,5m.
8.14. Khi ®Çm m¸i dèc ph¶i tiÕn hµnh tõ d|íi lªn trªn, kh«ng ®Çm m¸i ®Êt ®¾p trªn mÆt c¾t
ngang cña khèi ®Êt ®¾p ®· lín h¬n kÝch th|íc thiÕt kÕ, líp ®Êt thõa ®ã ph¶i ®i vµ sö
dông ®Ó ®¾p c¸c líp trªn.
8.15. Khi ®Çm, c¸c vÕt ®Çm cña hai s©n ®Çm kÒ nhau ph¶i chång lªn nhau.
- NÕu theo h|íng song song víi tim c«ng tr×nh ®¾p th× chiÒu réng vÕt ®Çm ph¶i chång
lªn nhau tõ 25 ®Õn 50cm.

46
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

- NÕu theo h|íng th¼ng gãc víi tim c«ng tr×nh ®¾p th× chiÒu réng ®ã ph¶i tõ 50 ®Õn
100cm. Trong mét s©n ®Çm, vÕt ®Çm sau ph¶i ®Ì lªn vÕt ®Çm tr|íc lµ 0,2m, nÕu ®Çm
b»ng m¸y; vµ ph¶i ®Ì lªn 1) 3 vÕt ®Çm tr|íc (®Çm theo kiÓu xØa tiÒn) nÕu ®Çm b»ng
thñ c«ng.
Riªng ®èi víi c«ng tr×nh thuû lîi th× kh«ng cho phÐp ®Çm theo h|íng th¼ng gãc víi tim
c«ng tr×nh.
8.16. Trong th©n khèi ®¾p ®Êt kh«ng cho phÐp cã hiÖn t|îng bïng nhïng. NÕu cã hiÖn t|îng
bïng nhïng víi diÖn tÝch nhá h¬n 5m2 vµ chiÒu dÇy kh«ng qu¸ mét ®Çm th× tuú theo vÞ
trÝ ®èi víi c«ng tr×nh cã thÓ c©n nh¾c quyÕt ®Þnh kh«ng cÇn xö lÝ vµ ph¶i cã sù tho¶
thuËn cña gi¸m s¸t thiÕt kÕ.
Trong tr|êng hîp ng|îc l¹i, nÕu chç bïng nhïng réng h¬n 5m2 hoÆc hai chç bïng
nhïng chång lªn nhau th× ph¶i ®µo hÕt chç bïng nhïng nµy (®µo c¶ hai líp) vµ ®¾p l¹i
víi chÊt l|îng nh| trong thiÕt kÕ yªu cÇu.
8.17. Khi ®Çm ®Êt cña c¸c c«ng tr×nh (trõ c«ng tr×nh thuû lîi) b»ng m¸y ®Çm ch©n ®ª th×
phÇn ®Êt t¬i cña ®Êt trªn còng ph¶i ®|îc ®Çm thªm b»ng m¸y ®Çm lo¹i kh¸c vµ nhÑ h¬n.
8.18. ViÖc ®Çm ®Êt trong ®iÒu kiÖn khã kh¨n, chËt hÑp (lÊp ®Êt vµo c¸c khe mãng, xung
quanh c¸c gèi tùa cña èng dÉn, c¸c giÕng khoan tr¾c, ®¾p ®Êt mÆt nÒn, chç tiÕp gi¸p víi
c«ng tr×nh v.v...) cÇn ph¶i tiÕn hµnh ®Çm b»ng c¸c ph|¬ng tiÖn c¬ giíi nh| m¸y ®Çm
nÖn, ®Çm nÖn chÊn ®éng treo vµo c¸c m¸y kh¸c nh| cÇn cÈu, m¸y kÐo, m¸y ®µo...
ë nh÷ng chç ®Æc biÖt khã ®Çm, ph¶i sö dông m¸y ®Çm lo¹i nhá. NÕu kh«ng thÓ ®Çm
®|îc b»ng m¸y th× ph¶i ®Çm thñ c«ng theo c¸c quy ®Þnh hiÖn hµnh.
8.19. Sau khi ®· so s¸nh c¸c chØ tiªu kinh tÕ kÜ thuËt cña ph|¬ng ¸n ®¾p ®Êt b»ng c¬ giíi th×
cho phÐp më réng c¸c n¬i chËt hÑp tíi kÝch th|íc ®¶m b¶o cho c¸c m¸y ®Çm cã n¨ng
suÊt cao lµm viÖc.
8.20. Khi ®¾p ®Êt tr¶ l¹i vµo hè mãng cã kÕt hîp tËn dông ®Êt ®µo ®Ó ®¾p nh|ng nÕu lo¹i ®Êt
®¾p tËn dông kh«ng ®¶m b¶o ®|îc chÊt l|îng th× ph¶i sö dông ®Êt kh¸c. Ph¶i sö dông
lo¹i ®Êt Ýt bÞ biÕn d¹ng khi chÞu nÐn nh| c¸t, c¸t sái.
Khi lùa chän c¸c gi¶i ph¸p kÕt cÊu phÇn d|íi mÆt ®Êt, c¬ quan thiÕt kÕ ph¶i t¹o mäi
®iÒu kiÖn ®Ó cã thÓ c¬ giíi ho¸ ®ång bé c«ng t¸c ®Êt, ®¶m b¶o chÊt l|îng ®Çm nÐn vµ
sö dông m¸y mãc cã n¨ng suÊt cao.
8.21. Trong qu¸ tr×nh ®¾p ®Êt ph¶i kiÓm tra chÊt l|îng ®Çm nÐn, sè l|îng mÉu ph¶i kiÓm tra
t¹i hiÖn tr|êng, cÇn tÝnh theo diÖn tÝch (m2). Khi kiÓm tra l¹i ®Êt ®· ®¾p th× tÝnh theo
khèi l|îng (m3) vµ ph¶i theo b¶ng 31.
VÞ trÝ lÊy mÉu ph¶i ph©n bæ ®Òu trªn b×nh ®é, ë líp trªn vµ líp d|íi ph¶i xen kÏ nhau
(theo b×nh ®å khèi ®¾p).
B¶ng 31

Lo¹i ®Êt Khèi l|îng ®Êt ®¾p t|¬ng øng víi 1 nhãm 3
mÉu kiÓm tra

47
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

1. §Êt sÐt, ®Êt pha c¸t, ®Êt c¸t pha vµ c¸t kh«ng lÉn 100 - 200m3
cuéi, sái, ®¸
2. Cuéi, sái hoÆc ®Êt c¸t lÉn cuéi sái 200 - 400m3

8.22. Khèi l|îng thÓ tÝch kh« chØ ®|îc phÐp sai lÖch thÊp h¬n 0,03T) m3 so víi yªu cÇu cña
thiÕt kÕ. Sè mÉu kh«ng ®¹t yªu cÇu so víi tæng sè mÉu lÊy thÝ nghiÖm kh«ng ®|îc lín
h¬n 5% vµ kh«ng ®|îc tËp trung vµo mét vïng.
8.23. Mçi líp ®Çm song ph¶i kiÓm tra Vk. ChØ ®|îc ®¾p tiÕp líp sau nÕu líp tr|íc ®¾p ®· ®¹t
yªu cÇu vÒ ®é chÆt thiÕt kÕ.
9. Hoµn thiÖn vµ ra cè m¸i
9.1. Tr|íc khi tiÕn hµnh hoµn thiÖn c«ng tr×nh ®Êt, ph¶i kiÓm tra l¹i toµn bé kÝch th|íc c«ng
tr×nh, nhÊt lµ c¸c gãc, mÐp c¹nh, ®Ønh, m¸i, chu vi v.v... so víi thiÕt kÕ b»ng m¸y tr¾c
®¹c. Ph¶i x¸c ®Þnh nh÷ng sai lÖch vµ ghi vµo b¶n vÏ hoµn c«ng ®ång thêi ph¶i cã nh÷ng
cäc mèc ®¸nh dÊu t|¬ng øng t¹i thùc ®Þa.
9.2. Khi b¹t m¸i c«ng tr×nh ®Êt, nÕu chiÒu cao m¸i lín h¬n 3m, ®é dèc b»ng 1:3 hoÆc xo¶i
h¬n th× dïng m¸y ñi, m¸y san b¹t m¸i. NÕu chiÒu cao m¸i lín h¬n 3m, ®é dèc lín h¬n
1:3 th× dïng m¸y xóc cã thiÕt bÞ b¹t m¸i. NÕu chiÒu cao m¸i nhá h¬n 3m th× cã thÓ
dïng lao ®éng thñ c«ng. Tuú tõng tr|êng hîp c«ng tr×nh cô thÓ vµ ®iÒu kiÖn m¸y mãc
hiÖn cã, cã thÓ sö dông c¬ giíi hoµn toµn hoÆc kÕt hîp thñ c«ng víi c¬ giíi ®Ó b¹t m¸i.
§Êt b¹t m¸i ph¶i vËn chuyÓn ra ngoµi ph¹m vi c«ng tr×nh vµ tËn dông vµo nh÷ng chç
cÇn ®¾p.
9.3. §èi víi kªnh m|¬ng, nhÊt lµ khi trªn m¸i dèc sÏ l¸t líp b¶o vÖ (®¸, bª t«ng v.v...) th×
ph¶i thËn träng khi sö dông m¸y ®Ó b¹t m¸i. NÕu ®¸y m|¬ng réng 3m trë lªn th× dïng
m¸y ñi gom ®Êt b¹t m¸i ®Ó cho m¸y xóc xóc hÕt ®i.
9.4. NÕu ®|êng lªn, xuèng n»m trªn m¸i dèc c«ng tr×nh ®Êt ph¶i ®|îc xö lÝ ®¶m b¶o chÊt
l|îng thiÕt kÕ tr|íc khi hoµn thiÖn c«ng tr×nh.
9.5. M¸i dèc cña c¸c c«ng tr×nh ®Êt ph¶i ®|îc ra cè theo quy ®Þnh cña thiÕt kÕ ®Ó chèng xãi
lë, tr|ît v.v... cÇn ph¶i hoµn thµnh gia cè m¸i tr|íc mïa m|a b·o.
9.6. NÕu m¸i dèc kh« mãng ®|îc b¶o vÖ b»ng hÖ thèng tiªu n|íc ngÇm th× ph¶i hoµn thµnh
hÖ thèng tiªu n|íc ngÇm ®ã tr|íc khi tiÕn hµnh ®µo hè mãng.
9.7. Khi chång cá gia cè m¸i, ph¶i chän lo¹i cá cã bé rÔ ch¾c, ph¸t triÓn vµ sèng giai (cá
dµy, cá may...) ph¶i ®¸nh cá tõng vÇng, ghim ch¾c vµo m¸i.
NÕu gieo cá th× ph¶i phñ líp ®Êt h÷u c¬ lªn m¸i tr|íc khi gieo. Nªn chän phèi hîp 3
lo¹i cá ®Ó gieo: lo¹i bôi thÊp, lo¹i hä ®Ëu vµ lo¹i cá cã bé rÔ ph¸t triÓn.
9.8. CÇn ph¶i chång cá gia cè m¸i c©y sau khi hoµn thµnh c«ng viÖc hoµn thiÖn c«ng tr×nh
®Êt ®Ó cho cá cã thêi gian bÐn rÔ, ph¸t triÓn vµ cã ®ñ kh¶ n¨ng b¶o vÖ m¸i tr|íc mïa
m|a b·o nÕu ®Êt qu¸ kh« ph¶i t|íi n|íc cho cá trong nh÷ng ngµy ®Çu.
9.9. ë nh÷ng chç ®Êt cã kh¶ n¨ng tr|ît lë, ph¶i thùc hiÖn nh÷ng biÖn ph¸p chèng tr|ît lë
tr|íc khi tiÕn hµnh gia cè m¸i c«ng tr×nh.

48
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

9.10. Khi gia cè m¸i c¸c c«ng tr×nh thuû lîi, m¸i dèc, ®|êng giao th«ng th|êng xuyªn chÞu
sù t¸c ®éng cña sãng vç, dßng n|íc ch¶y vµ mùc n|íc dao ®éng thÊt th|êng th× ph¶i cã
mét hoÆc nhiÒu líp tÇng läc, n»m lãt d|íi líp vËt liÖu gia cè m¸i.
9.11. Khi lùa chän m¸y thi c«ng gia cè m¸i ph¶i c¨n cø vµo lo¹i vËt liÖu sö dông.
NÕu gia cè m¸i b»ng tÊm bª t«ng cèt thÐp l¾p ghÐp th× dïng cÇn trôc « t«, cÇn trôc xÝch.
L¾p t©m bª t«ng cèt thÐp ph¶i tiÕn hµnh tõ d|íi lªn trªn gi»ng nÐo c¸c tÊm víi nhau vµ
l¾p ®Çy khe nèi theo ®óng thiÕt kÕ.
NÕu gia cè m¸i b»ng tÊm bª t«ng cèt thÐp ®óc liÒn khèi ®æ t¹i chç th× dïng cÇn trôc,
m¸y ®Çm bª t«ng, ph¶i tiÕn hµnh ®æ bª t«ng tõ d|íi lªn trªn tõng kho¶ng « vµ ph¶i ®Ó
mèi nèi biÕn d¹ng.
NÕu l¸t ®¸ khan th× dïng cÇn trôc hoÆc m¸ng ®Ó vËn chuyÓn ®¸ xuèng m¸i. L¸t ®¸ ph¶i
tiÕn hµnh tõ d|íi lªn trªn.
NÕu l¸t tÊm bª t«ng ¸tphan th× dïng cÇn trôc « t« vµ cÇn trôc xÝch.
NÕu gia cè b»ng ®¸ hçn hîp dïng cÇn trôc ®Çu ngo¹m hoÆc cÇn trôc xÝch vµ thïng
chøa. NÕu m¸i tho¶i th× cã thÓ sö dông m¸y ñi.
9.12. X©y dùng c«ng tr×nh ®Êt trong vïng cã c¸t di ®éng ph¶i tiÕn hµnh liªn tôc kh«ng ®|îc
gi¸n ®o¹n vµ cÇn ph¶i gia cè ngay nh÷ng phÇn c«ng tr×nh ®· hoµn thµnh. Nh÷ng biÖn
ph¸p chèng sù x©m lÊn cña c¸t di ®éng ph¶i thùc hiÖn ®ång thêi víi x©y dùng c«ng
tr×nh.
9.13. X©y dùng c«ng tr×nh ®Êt trong vïng khÝ hËu kh« cã giã m¹nh vµ trong vïng cã c¸t di
®éng, nÕu v× ®iÒu kiÖn ®Æc biÖt ph¶i t¹m ngõng mét thêi gian th× cã mét biÖn ph¸p gia
cè t¹m thêi bÒ mÆt c«ng tr×nh, chèng giã cuèn ®Êt. Nh|ng nh÷ng biÖn ph¸p chèng sù
x©m lÊn cña c¸t di ®éng vÉn ph¶i tiÕn hµnh kh«ng phô thuéc vµo sù t¹m ngõng x©y
dùng.
9.14. Trong suèt qu¸ tr×nh x©y dùng còng nh| trong thêi gian sö dông c«ng tr×nh ®Êt ë vïng
cã c¸t di ®éng, cã giã m¹nh ph¶i tiÕn hµnh kiÓm tra th|êng xuyªn nh÷ng c«ng tr×nh b¶o
vÖ chèng c¸t x©m lÊn. Ph¶i tiÕn hµnh söa ch÷a ngay nh÷ng h| háng cña c«ng tr×nh b¶o
vÖ sau khi ph¸t hiÖn.
9.15. Khi hoµn thiÖn c«ng tr×nh ®Êt trong mïa m|a b·o, lò, ngoµi nh÷ng biÖn ph¸p tiªu tho¸t
n|íc, cßn ph¶i cã biÖn ph¸p t¹m thêi b¶o vÖ c«ng tr×nh khi m|a b·o, lò. Khi m|a b·o
chÊm døt ph¶i cã biÖn ph¸p kÞp thêi xö lÝ bÒ mÆt c«ng tr×nh nh»m sím tiÕp tôc thi c«ng
hoµn thiÖn.
9.16. Nh÷ng biÖn ph¸p hoµn thiÖn c«ng tr×nh ®Êt trong nh÷ng ®iÒu kiÖn ®Æc biÖt ®Òu ph¶i thÓ
hiÖn trong thiÕt kÕ tæ chøc x©y dùng c«ng tr×nh vµ thiÕt kÕ thi c«ng c¸c c«ng t¸c x©y l¾p
b»ng b¶n vÏ thi c«ng.
10. KiÓm tra chÊt l|îng vµ nghiÖm thu c«ng t¸c ®Êt
Thi c«ng theo ph|¬ng ph¸p kh«
10.1. C«ng t¸c kiÓm tra chÊt l|îng ph¶i tiÕn hµnh theo b¶n vÏ thiÕt kÕ vµ c¸c quy ®Þnh cña quy
ph¹m vÒ kiÓm tra chÊt l|îng vµ nghiÖm thu c¸c c«ng tr×nh x©y dùng x©y dùng c¬ b¶n.
10.2. KiÓm tra chÊt l|îng ®Êt ®¾p ph¶i tiÕn hµnh ë 2 n¬i:

49
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

- Má vËt liÖu: tr|íc khi khai th¸c vËt liÖu, ph¶i lÊy mÉu thÝ nghiÖm ®Ó kiÓm tra l¹i mét
sè tÝnh chÊt c¬ lÝ vµ c¸c th«ng sè chñ yÕu kh¸c cña vËt liÖu ®èi chiÕu víi yªu cÇu
thiÕt kÕ.
- ë c«ng tr×nh, ph¶i tiÕn hµnh kiÓm tra th|êng xuyªn qu¸ tr×nh ®¾p nh»m ®¶m b¶o quy
tr×nh c«ng nghÖ vµ chÊt l|îng ®Êt ®¾p.
10.3. MÉu kiÓm tra ph¶i lÊy ë nh÷ng chç ®¹i diÖn vµ nh÷ng n¬i ®Æc biÖt quan träng (khe hèc
c«ng tr×nh, n¬i tiÕp gi¸p, bé phËn chèng thÊm v.v…)
Ph¶i lÊy mÉu ph©n bè ®Òu trªn mÆt b»ng vµ mÆt c¾t c«ng tr×nh, cø mçi líp ®¾p ph¶i lÊy
mét ®ît mÉu thÝ nghiÖm.
Sè l|îng mÉu ph¶i ®ñ ®Ó ®¶m b¶o tÝnh kh¸ch quan vµ toµn diÖn cña kÕt luËn kiÓm tra.
§èi víi nh÷ng c«ng tr×nh ®Æc biÖt, sè l|îng mÉu cã thÓ nhiÒu h¬n vµ do thiÕt kÕ quy
®Þnh.
10.4. Trong qu¸ tr×nh ®¾p ®Êt ®Çm theo tõng líp, ph¶i theo dâi kiÓm tra th|êng xuyªn quy
tr×nh c«ng nghÖ, tr×nh tù ®¾p, bÒ dÇy líp ®Êt r¶i, sè l|ît ®Çm, tèc ®é di chuyÓn cña m¸y,
bÒ réng phñ vÖt ®Çm, khèi l|îng thÓ tÝch thiÕt kÕ ph¶i ®¹t v.v… §èi víi nh÷ng c«ng
tr×nh chèng thÊm, chÞu ¸p lùc n|íc. ph¶i kiÓm tra mÆt tiÕp gi¸p gi÷a hai líp ®¾p, ph¶i
®¸nh xêm kÜ ®Ó chèng hiÖn t|îng mÆt nh½n.
10.5. Tiªu chuÈn chÊt l|îng ®Çu tiªn ph¶i kiÓm tra ®Êt ®¾p lµ ®é chÆt ®Çm nÐn so víi thiÕt kÕ.
Khi ®¾p c«ng tr×nh b»ng c¸t, c¸t sái, ®¸ hçn hîp ngoµi c¸c th«ng sè quy ®Þnh, cßn ph¶i
kiÓm tra thµnh phÇn h¹t cña vËt liÖu so víi thiÕt kÕ.
Tuú theo tÝnh chÊt c«ng tr×nh vµ møc ®é ®ßi hái thiÕt kÕ, cßn ph¶i kiÓm tra thªm hÖ sè
thÊm, søc kh¸ng tr|ît cña vËt liÖu, vµ møc ®é co ngãt khi ®Çm nÐn.
10.6. Khi ®¾p ®Êt trong vïng ®Çm lÇy, cÇn ®Æc biÖt chó ý kiÓm tra kÜ thuËt phÇn viÖc sau ®©y:
- ChuÈn bÞ nÒn mãng: ChÆt c©y, ®µo gèc, vít r¸c, rong rªu vµ nh÷ng c©y d|íi n|íc;
- Bãc líp than bïn trong ph¹m vi ®¸y mãng tíi ®Êt nguyªn thæ, vÐt s¹ch hÕt bïn.
- §¾p ®Êt vµo mãng;
- Theo dâi tr¹ng th¸i cña nÒn ®¾p khi m¸y thi c«ng ®i l¹i.
10.7. §èi víi c«ng tr×nh thuû lîi ph¶i ®¶m b¶o chèng thÊm vµ th|êng xuyªn chÞu ¸p lùc n|íc,
sè l|îng mÉu thÝ nghiÖm, nÕu trong thiÕt kÕ kh«ng quy ®Þnh th× cã tham kh¶o b¶ng 32
®Ó x¸c ®Þnh sè l|îng mÉu kiÓm tra. Sè nhá cña h¹n møc khèi l|îng cÇn ph¶i lÊy mét
mÉu, ¸p dông cho c¸c bé phËn quan träng nh| lâi ®Ëp, mµn ch¾n, n¬i tiÕp gi¸p víi c«ng
tr×nh bª t«ng v.v… Riªng ®èi víi tÇng läc, ph¶i lÊy mÉu kiÓm tra theo chØ dÉn cña thiÕt
kÕ.
10.8. Khi nghiÖm thu ®|êng hµo vµ hè mãng, ph¶i kiÓm tra kÝch th|íc cao tr×nh m¸i dèc so
víi thiÕt kÕ, vÞ trÝ thiÕt kÕ cña nh÷ng mãng nhá vµ bé phËn ®Æc biÖt cña mãng, t×nh tr¹ng
cña nh÷ng phÇn gia cè.
Sau khi bãc líp b¶o vÖ ®¸y mãng, cao tr×nh ®¸y mãng so víi thiÕt kÕ kh«ng ®|îc sai
lÖch qu¸ quy ®Þnh cña ®iÒu 7.27 cña quy ph¹m nµy.
B¶ng 32

50
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

Ph|¬ng ph¸p lÊy H¹n møc khèi l|îng


Lo¹i ®Êt mÉu kiÓm tra ®¾p cÇn ph¶i lÊy mét
mÉu kiÓm tra
Th«ng sè cÇn kiÓm tra

§Êt sÐt, ®Êt Dao vßng - Khèi l|îng thÓ tÝch vµ ®é Èm 100- 200m3
thÞt vµ ®Êt - C¸c th«ng sè cÇn thiÕt kh¸c (cho
pha c¸t c«ng tr×nh cÊp I vµ cÊp II) 20 - 50 ngµn m3
C¸t sái, c¸t Hè ®µo hoÆc dao - Khèi l|îng thÓ tÝch vµ ®é Èm 200 - 400 m3
th«, c¸t mÞn vßng - Thµnh phÇn h¹t. 1- 2ngµn m3
- C¸c th«ng sè cÇn thiÕt kh¸c (cho
c«ng tr×nh cÊp I vµ cÊp II) 20 - 50 ngµn m3

10.9. Khi nghiÖm thu ®|êng hµo vµ hè mãng, ph¶i kiÓm tra kÝch th|íc cao tr×nh m¸i dèc so
víi thiÕt kÕ, vÞ trÝ thiÕt kÕ cña nh÷ng mãng nhá vµ bé phËn ®Æc biÖt cña mãng, t×nh tr¹ng
cña nh÷ng phÇn gia cè.
Sau khi bãc líp b¶o vÖ ®¸y mãng, cao tr×nh ®¸y mãng so víi thiÕt kÕ kh«ng ®|îc sai
lÖch qu¸ quy ®Þnh cña ®iÒu 7.27 cña quy ph¹m nµy.
10.10. §èi víi nh÷ng c«ng tr×nh ®Æc biÖt, trong tr|êng hîp chñ ®Çu t| hay Ban qu¶n lÝ c«ng
tr×nh yªu cÇu, khi nghiÖm thu nhãm cÇn cã kÜ s| ®Þa chÊt c«ng tr×nh tham gia, trong biªn
b¶n ph¶i ghi râ tr¹ng th¸i ®Þa chÊt c«ng tr×nh vµ ®Þa chÊt thuû v¨n vµ kÕt qu¶ thÝ nghiÖm
kiÓm tra c¸c th«ng sè kÜ thuËt cña ®Êt.
10.11. Khi nghiÖm thu mãng cña nh÷ng c«ng tr×nh d¹ng tuyÕn cÇn ph¶i kiÓm tra:
- VÞ trÝ tuyÕn c«ng tr×nh theo mÆt b»ng vµ mÆt ®øng, kÝch th|íc c«ng tr×nh.
- Cao ®é ®¸y, mÐp biªn, ®é dèc theo däc tuyÕn, kÝch th|íc r·nh biªn, vÞ trÝ vµ kÝch
th|íc cña hÖ thèng tiªu n|íc.
- §é dèc m¸i, chÊt l|îng gia cè m¸i.
- ChÊt l|îng ®Çm ®Êt, ®é chÆt, khèi l|îng thÓ tÝch kh«.
- Biªn b¶n vÒ nh÷ng bé phËn c«ng tr×nh khuÊt.
10.12. Nh÷ng phÇn cña c«ng tr×nh ®Êt cÇn ph¶i nghiÖm thu, lËp biªn b¶n tr|íc khi lÊp kÝn gåm:
- NÒn mãng tÇng läc vµ tho¸t n|íc;
- TÇng läc vµ vËt tho¸t n|íc;
- Thay ®æi lo¹i ®Êt khi ®¾p nÒn.
- Nh÷ng biÖn ph¸p xö lÝ ®¶m b¶o sù æn ®Þnh cña nÒn (xö lÝ n|íc mÆt, c¸t ch¶y, hang
hèc ngÇm v.v…)
- Mãng c¸c bé phËn c«ng tr×nh tr|íc khi x©y, ®æ bª t«ng v.v…
- ChuÈn bÞ má vËt liÖu tr|íc khi b|íc vµo khai th¸c.

51
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

- Nh÷ng phÇn c«ng tr×nh bÞ gi¸n ®o¹n thi c«ng l©u ngµy tr|íc khi b¾t ®Çu tiÕp tôc thi
c«ng l¹i.
10.13. Khi nghiÖm thu san nÒn cÇn kiÓm tra:
- Cao ®é vµ ®é dèc cña nÒn;
- KÝch th|íc h×nh häc;
- ChÊt l|îng ®¾p ®Êt, khèi l|îng thÓ tÝch kh«;
Ph¸t hiÖn nh÷ng n¬i ®Êt qu¸ |ít vµ bÞ lón côc bé.
10.14. §èi víi c«ng tr×nh thuû lîi, khi nghiÖm thu cÇn ®Æc biÖt chó ý kiÓm tra nh÷ng phÇn sau:
- Nh÷ng bé phËn chèng thÊm, ch©n khay, s©n tr|íc, mµn ch¾n, lâi vµ hÖ thèng tÇng
läc, vËt tho¸t n|íc.
- ChÊt l|îng vËt liÖu sö dông.
- ChÊt l|îng ®Çm nÐn.
- C¸c mÆt c¾t kiÓm tra chÊt l|îng c«ng tr×nh cã ghi râ sè liÖu vÒ ®é chÆt ®Çm nÐn vµ
thµnh phÇn h¹t cña vËt liÖu theo tõng cao tr×nh.
- KÝch th|íc líp gia t¶i trªn s©n tr|íc vµ sè l|îng ®Çm nÐn.
- VÞ trÝ, quy c¸ch chÊt l|îng c¸c thiÕt bÞ quan tr¾c ®Æt trong th©n ®Ëp.
10.15. Sai lÖch cho phÐp cña c¸c bé phËn c«ng tr×nh ®Êt so víi thiÕt kÕ kh«ng ®|îc v|ît qu¸
quy ®Þnh trong b¶ng 33.
10.16. Khi nghiÖm thu kiÓm tra c«ng tr×nh ®Êt ®· x©y dùng xong, ®¬n vÞ x©y dùng ph¶i chuÈn
bÞ ®Çy ®ñ nh÷ng tµi liÖu phôc vô kiÓm tra nghiÖm thu cho Héi ®ång nghiÖm thu c¬ së:
- B¶n vÏ hoµn thµnh c«ng tr×nh cã ghi nh÷ng sai lÖch thùc tÕ. B¶n vÏ xö lÝ nh÷ng chç
lµm sai thiÕt kÕ.
- NhËt kÝ thi c«ng c«ng tr×nh vµ nhËt kÝ c«ng t¸c ®Æc biÖt.
- C¸c biªn b¶n nghiÖm thu bé phËn c«ng tr×nh khuÊt.
- B¶n vÏ vÞ trÝ c¸c cäc mèc ®Þnh vÞ c¬ b¶n vµ biªn b¶n nghiÖm thu c«ng tr×nh.
- Biªn b¶n kÕt qu¶ thÝ nghiÖm vËt liÖu sö dông x©y dùng c«ng tr×nh vµ kÕt qu¶ thÝ
nghiÖm nh÷ng mÉu kiÓm tra trong qu¸ tr×nh thi c«ng.
B¶ng 33

Tªn, vÞ trÝ sai lÖch Sai lÖch cho phÐp Ph|¬ng ph¸p kiÓm
tra
Gê mÐp vµ trôc tim c«ng tr×nh ± 0,05m M¸y thuû chuÈn
§é dèc däc theo tuyÕn ®¸y kªnh, m|¬ng hµo hÖ ± 0,0005m - nt -
thèng tiªu n|íc
Gi¶m ®é dèc tèi thiÓu cña ®¸y kªnh m|¬ng vµ hÖ Kh«ng cho phÐp - nt -
thèng tiªu n|íc
T¨ng ®é dèc m¸i dèc cña c«ng tr×nh
Kh«ng cho phÐp §o c¸c qu·ng tõng mÆt
c¾t
Gi¶m ®é dèc m¸i dèc cña vËt tiªu n|íc b»ng ®¸

52
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

hçn hîp n»m trong ®Ëp ± 5 - 10% - nt -


BÒ réng c¬ phÇn ®¾p ± 0,15m §o c¸ch qu·ng 50m
BÒ réng ®|êng hµo ± 0,0 5m - nt -
BÒ réng kªnh m|¬ng ± 0,1m - nt -
Gi¶m kÝch th|íc r·nh tiªu Kh«ng cho phÐp - nt -
Sai lÖch san nÒn ± 0,0001 M¸y thuû chuÈn c¸ch
+ §é dèc toµn mÆt nÒn qu·ng 50m

10.17. Khi nghiÖm thu bµn giao c«ng tr×nh ®Êt ®|a vµo sö dông ph¶i tiÕn hµnh theo nh÷ng quy
®Þnh trong quy ph¹m nghiÖm thu c¸c c«ng tr×nh x©y dùng c¬ b¶n.
KiÓm tra vµ nghiÖm thu c«ng t¸c ®Êt thi c«ng
b»ng c¬ giíi thuû lùc
10.18. C«ng t¸c kiÓm tra chÊt l|îng kÜ thuËt thi c«ng b»ng c¬ giíi thuû lùc bao gåm viÖc xem
xÐt chÊt l|îng båi ®¾p vµ ®é æn ®Þnh cña c¸c c«ng tr×nh (c¶ trªn kh« lÉn d|íi n|íc) vµ
ph¶i lËp c¸c hå s¬ kÜ thuËt.
10.19. C«ng t¸c kiÓm tra chÊt l|îng thi c«ng bao gåm:
a) Sù thùc hiÖn tÊt c¶ c«ng t¸c chuÈn bÞ.
b) ViÖc khai th¸c ®Êt ë má, c«ng t¸c n¹o vÐt ®Êt ë c¸c c«ng tr×nh vµ viÖc thùc hiÖn c«ng
t¸c båi ®Êt.
c) T×nh tr¹ng c«ng tr×nh vµ chÊt l|îng ®Êt båi ®¾p.
10.20. KiÓm tra chÊt l|îng thi c«ng c¬ giíi thuû lùc theo quy ®Þnh cña h|íng dÉn thi c«ng
®|îc lËp riªng cho mçi c«ng tr×nh, trªn c¬ së quy tr×nh kÜ thuËt vÒ thi c«ng c¬ giíi thuû
lùc cã tÝnh ®Õn c¸c yªu cÇu cña thiÕt kÕ. B¶n h|íng dÉn thi c«ng c¬ giíi thuû lùc do chñ
tr× kÜ thuËt thi c«ng duyÖt.
10.21. Nguyªn t¾c ph©n chia c¸c giai ®o¹n ®· hoµn thµnh ®Ó nghiÖm thu ph¶i thùc hiÖn theo
c¸c quy ®Þnh vµ tr×nh tù x©y dùng c¬ b¶n hiÖn hµnh.
10.22. NghiÖm thu tÊt c¶ nh÷ng c«ng tr×nh kÓ c¶ nghiÖm thu tõng phÇn c«ng tr×nh ®· x©y dùng
xong (theo tiÕn ®é hoµn thµnh cña c«ng tr×nh) ph¶i tiÕn hµnh cã sù gi¸m s¸t cña Ban
qu¶n lÝ c«ng tr×nh.
Sau khi hoµn thµnh toµn bé c«ng tr×nh, viÖc nghiÖm thu sÏ do Héi ®ång nghiÖm thu thùc
hiÖn.
Mçi c«ng t¸c nghiÖm thu ph¶i lËp biªn b¶n kÌm theo.
10.23. Ph¶i nghiÖm thu c¸c c«ng tr×nh khuÊt bao gåm:
- C«ng t¸c chuÈn bÞ nÒn mãng c«ng tr×nh;
- C«ng t¸c thay ®Êt nÒn c«ng tr×nh (nÕu nh| thiÕt kÕ yªu cÇu)
- C«ng t¸c chuÈn bÞ båi ®Êt (x©y dùng c¸c ®ª quay, « båi, c«ng tr×nh th¸o n|íc v.v…);
- Båi c¸c líp ®Êt;
- §Æt c¸c mèc ®o lón.

53
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

10.24. Trong viÖc nghiÖm thu c«ng t¸c san mÆt b»ng, cÇn kiÓm tra cao ®é dèc khu vùc ph¶i san,
®é chÆt cña ®Êt båi.
10.25. Khi bµn giao c«ng tr×nh, cÇn cã c¸c v¨n b¶n nghiÖm thu:
a) VÞ trÝ c«ng tr×nh trªn mÆt b»ng vµ kÝch th|íc.
b) Cao ®é cña c«ng tr×nh.
c) §é nghiªng m¸i dèc c«ng tr×nh.
d) TÝnh chÊt cña ®Êt båi, ®¾p vµ sù ph©n bè h¹t theo vïng so víi yªu cÇu thiÕt kÕ…
e) §é chÝnh x¸c cña vÞ trÝ vµ h×nh d¹ng c¸c b·i chøa, c¸c thÒm, r·nh tho¸t n|íc v.v…
10.26. §¬n vÞ thi c«ng ph¶i xuÊt tr×nh c¸c tµi liÖu sau:
a) Nh÷ng b¶n vÏ thi c«ng c¸c bé phËn kÕt cÊu ®|îc söa ch÷a vµ thay ®æi trong qu¸ tr×nh
thi c«ng. Cßn khi thay ®æi lín th× ph¶i sö dông b¶n vÏ cña thiÕt kÕ ®ång thêi ph¶i tr×nh
c¶ nh÷ng v¨n b¶n cho phÐp thay ®æi.
b) B¶n kª hÖ thèng mèc cao ®¹c cè ®Þnh vµ c¸c biªn b¶n ®Þnh vÞ c«ng tr×nh
c) NhËt kÝ thi c«ng tr×nh.
d) B¶n kª vµ biªn b¶n nghiÖm thu c¸c c«ng tr×nh khuÊt.
e) Biªn b¶n thÝ nghiÖm ®Êt cã kÌm theo c¸c sè liÖu vÒ mÉu thÝ nghiÖm.
10.27. Trong biªn b¶n nghiÖm thu c«ng tr×nh cÇn cã:
a) B¶n kª c¸c hå s¬ kÜ thuËt lµm c¬ së ®Ó thi c«ng h¹ng môc c«ng tr×nh.
b) Sè liÖu kiÓm tra ®é chÝnh x¸c nh÷ng c«ng t¸c ®· thùc hiÖn.
c) Sè liÖu diÔn biÕn lón cña nÒn theo kÕt qu¶ quan tr¾c, ®o cao…
d) B¶n kª nh÷ng phÇn viÖc ch|a hoµn thµnh nh|ng kh«ng lµm c¶n trë cho viÖc sö dông
c«ng tr×nh kÌm theo thêi h¹n lµm nèt phÇn viÖc ®ã.
10.28. Nghiªm cÊm nghiÖm thu nh÷ng c«ng tr×nh ch|a thi c«ng xong vµ bÞ h| háng, lµm c¶n
trë hoÆc cã ¶nh h|ëng ®Õn viÖc sö dông c«ng tr×nh.
KiÓm tra vµ nghiÖm thu c¸c c«ng t¸c khoan næ m×n
10.29. ViÖc kiÓm tra c¸c c«ng t¸c khoan næ m×n ph¶i tiÕn hµnh trong suèt qu¸ tr×nh thi c«ng,
ph¶i ®èi chiÕu víi thiÕt kÕ thi c«ng, víi c¸c yªu cÇu cña c¸c quy tr×nh quy ph¹m hiÖn
hµnh, víi c¸c ®Þnh møc vÒ hao phÝ lao ®éng, vËt liÖu khoan næ v.v…
10.30. ViÖc kiÓm tra ph¶i tiÕn hµnh:
a) Sau khi khoan xong, ph¶i kiÓm tra c¸c lç khoan. CÇn ®o chiÒu s©u h|íng vµ thÓ tÝch
lç khoan, kiÓm tra h×nh d¹ng, ®|êng kÝnh, vÞ trÝ trªn mÆt b»ng vµ mÆt c¾t cña lç
khoan so s¸nh sè liÖu thùc tÕ víi sè liÖu trong thiÕt kÕ vµ hé chiÕu khoan.
b) Sau khi næ m×n ph¶i xem xÐt bÒ mÆt c¸c m¸i dèc, sù sËp ®æ cña khèi ®Êt ®¸ vµ ®Æc
biÖt lµ c¸c vÞ trÝ nghi ngê cã m×n c©m. Khi næ m×n lín ph¶i ®o ®¹c hè ®µo vµ khèi ®Êt
®¸ sËp ®æ.
c) Trong qu¸ tr×nh bèc xóc vËn chuyÓn:
Ph¶i ®¸nh gi¸ khèi l|îng ®Êt ®¸ næ ph¸ (theo tØ lÖ phÇn tr¨m cña thÓ tÝch). Sè l|îng ®¸
qu¸ cì cÇn ph¶i næ ph¸ tiÕp, xem xÐt bÒ mÆt ®¸y vµ m¸i hè ®µo.

54
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

d) Sau khi bèc xóc xong (hoÆc cã thÓ xong mét phÇn) ph¶i ®o vÏ ®Þa h×nh thùc tr¹ng.
10.31. Ph¶i tiÕn hµnh nghiÖm thu c«ng t¸c khoan næ m×n ngay t¹i hiÖn tr|êng, cã sù tham gia
cña ®¹i diÖn bªn giao thÇu, ®¬n vÞ khoan næ vµ ®¬n vÞ bèc xóc.
10.32. Khi næ m×n xong cÇn so s¸nh mÆt c¾t hè ®µo thùc tÕ víi mÆt c¾t thiÕt kÕ, ®o ®¹c l¹i thÓ
tÝch ®Êt ®¸ bÞ ph¸ vì. Trong tr|êng hîp næ v¨ng, hoÆc næ sËp còng ph¶i x¸c ®Þnh thÓ tÝch
cña ®Êt ®¸ bÞ v¨ng hoÆc bÞ sËp ®æ. Khi cã c¸c c«ng viÖc bÞ che khuÊt th× ph¶i lËp biªn
b¶n nghiÖm thu tõng bé bËn c«ng viÖc ®ã.
10.33. Khi nghiÖm thu c¸c hè mãng ë d|íi n|íc ph¶i tiÕn hµnh ®o hai lÇn, lÇn ®Çu trùc tiÕp
ngay sau khi næ ph¸, lÇn thø hai sau khi bèc xóc hÕt ®Êt ®¸ ra khái hè ®µo.
10.34. M¸i dèc cña phÇn ®µo c¸c tuyÕn ®|êng giao th«ng cã thÓ ®µo v|ît qu¸ cao tr×nh thiÕt kÕ,
hoÆc ch|a ®µo hÕt côc bé, nh|ng ph¶i ®¶m b¶o sù æn ®Þnh cña m¸i kh«ng cã ®¸ treo, ®¸
long ch©n n»m trªn m¸i, ®¶m b¶o tiªu tho¸t n|íc vµ ph¶i b¹t l|în dÇn theo s¸t mÆt c¾t
thiÕt kÕ.
10.35. Khèi l|îng ®Êt ®¸ næ ph¸ ®|îc x¸c ®Þnh theo thÓ tÝch ë tr¹ng th¸i liÒn khèi khÝ ch|a bÞ
næ ph¸.
NÕu khèi l|îng ®Êt ®¸ næ ph¸ ra, thùc tÕ nhá h¬n 30% so víi khèi l|îng thiÕt kÕ th×
c«ng t¸c næ ph¸ kh«ng ®¹t yªu cÇu vµ ph¶i xem xÐt kh¶ n¨ng cã m×n c©m. ViÖc xö lÝ c¸c
khèi m×n c©m ph¶i tiÕn hµnh theo ®óng quy ph¹m an toµn vÒ c«ng t¸c næ.
10.36. Khi næ m×n, khèi l|îng ®Êt ®¸ cßn n»m l¹i trong ph¹m vi mÆt c¾t thiÕt kÕ cña hè ®µo
ph¶i ®|îc coi lµ khèi l|îng kh«ng ®|îc næ v¨ng.
§Ó x¸c ®Þnh khèi l|îng kh«ng ®|îc næ v¨ng ë tr¹ng th¸i liÒn khèi ch|a næ m×n th× lÊy
khèi l|îng ®Êt ®¸ ®· næ ph¸ ®o thùc tÕ nh©n víi hÖ sè 0,83 ®èi víi ®Êt ®¸ cÊp I ®Õn III;
víi 0,75 ®èi víi ®Êt ®¸ cÊp IV ®Õn XI.

55
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

Phô lôc 1
B¶ng ph©n lo¹i ®Êt ®¸ theo ®é cøng
(theo gi¸o s| Pr«-st«-®ia-c«-nèp)

CÊp HÖ sè ®é Møc Lo¹i ®Êt ®¸ Gãc ma s¸t


®Êt ®¸ r¾n ®é r¾n trong (o)
I 20 §¸ cùc k× r¾n §¸ Kvarsit vµ bazan cùc r¾n ch¾c vµ dai. 87o.80
C¸c lo¹i ®¸ kh¸c ®Æc biÖt r¾n
II 15 §¸ rÊt r¾n §¸ granÝt, th¹ch anh poãcpia rÊt r¾n. C¸c lo¹i 86o11
granÝt kh¸c vµ diÖp th¹ch silic rÊt r¾n, c¸c lo¹i
th¹ch anh kÐm r¾n h¬n c¸c lo¹i trªn,sa th¹ch vµ
®¸ v«i r¾n nhÊt
III 10 §¸ r¾n §¸ granÝt ch¾c vµ c¸c lo¹i granÝt biÕn d¹ng,sa 84o18
th¹ch vµ ®¸ v«i rÊt r¾n, nh÷ng g©n th¹ch anh
trong quÆng cuéi kÕt rÊt ch¾c, quÆng s¾t rÊt r¾n

IIIa 8 §¸ r¾n §¸ v«i ch¾c, granÝt trung b×nh, sa th¹ch, cÈm 82o53
th¹ch rÊt ch¾c, ®«l«mÝt
IV 6 §¸ t|¬ng ®èi Sa th¹ch, quÆng s¾t 80o32
r¾n
IVa 5 §¸ t|¬ng ®èi DiÖp th¹ch lÉn c¸t, sa th¹ch phiÕn 78o41
r¾n
V 4 §¸ r¾n trung DiÖp th¹ch sÐt r¾n, sa th¹ch vµ ®¸ v«i bÞ phong 75o58
b×nh ho¸, cuéi kÕt phong ho¸ võa
V 4 §¸ r¾n trung DiÖp th¹ch sÐt r¾n, sa th¹ch vµ ®¸ v«i bÞ phong 75o58
b×nh ho¸ võa
Va 3 §¸ r¾n C¸c lo¹i diÖp th¹ch bÞ phong ho¸. §a ph©n lo¹i 71o34
ch¾c
VI 2 §¸ t|¬ng ®èi DiÖp th¹ch phong ho¸ s©u. §¸ v«i phong ho¸ 63o26
r¾n m¹nh, phÊn muèn nhá th¹ch cao, antraxit. §¸
phÊn tù nhiªn sa th¹ch phong hãa s©u, cuéi vµ
d¨m kÕt phong ho¸. §Êt lÉn d¨m cuéi kh« cøng

VIa 1,5 §¸ r¾n §Êt lÉn r¨m cuéi, diÖp th¹ch ph©n r·, cuéi sái vµ 56o19
®¸ bÞ dån nÐn, than ®¸ r¾n, ®Êt sÐt kh«
VII 1,0 §Êt mÒm §Êt Ðp ch¾c, than ®¸ mÒm, ®Êt phï sa bÞ nÐn l©u, 45o40
®Êt thÞt
VIIa 0,8 §Êt mÒm §Êt sÐt, cuéi sái, hoµng thæ 38o58
VIII 0,6 §Êt xèp §Êt mÇu, than bïn, ®Êt pha c¸t, c¸t |ít 30o58
IX 0,5 §Êt rêi C¸t, ®Êt th¶i thµnh ®èng sái nhá, than rêi 26o30
X 0,3 Bïn C¸t ch¶y, bïn ®Çm lÇy, hoµng thæ b·o hoµ n|íc 16o42
vµ c¸c bïn ®Êt kh¸c

56
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

Phô lôc 2
B¶ng ph©n bæ cÊp ®Êt ®¸ theo møc ®é khã dÔ
cho tõng lo¹i m¸y thi c«ng
A) Ph©n cÊp ®Êt ®¸ cho m¸y ®µo
§Êt cÊp 1: §Êt cã c©y cá mäc, kh«ng lÉn rÔ c©y to vµ ®¸ t¶ng, cã lÉn ®¸ d¨m. C¸t kh«,
c¸t cã ®é Èm tù nhiªn kh«ng lÉn ®¸ d¨m. §Êt c¸t pha, ®Êt bïn dµy d|íi 20cm kh«ng cã
rÔ c©y. Sái s¹n kh« cã lÉn ®¸ to ®|êng kÝnh 30cm. §Êt ®ång b»ng líp trªn dµy 0,8m trë
l¹i. §Êt vun ®æ ®èng bÞ nÐn chÆt.
§Êt cÊp 2: Sái s¹n cã lÉn ®¸ to. §Êt sÐt |ít mÒm kh«ng lÉn ®¸ d¨m. §Êt pha sÐt nhÑ, ®Êt
pha sÐt nÆng lÉn ®Êt bïn dµy d|íi 30cm lÉn rÔ c©y. §¸ d¨m ®Êt ®ång b»ng líp d|íi tõ
0,8 ®Õn 2,0m. §Êt c¸t lÉn sái cuéi tõ 10% trë l¹i.
§Êt cÊp 3: §Êt sÐt nÆng vì tõng m¶ng. §Êt sÐt lÉn ®¸ d¨m dïng xÎng mai míi x¾n ®|îc.
§Êt bïn dµy d|íi 40cm trë l¹i. §Êt ®ång b»ng líp d|íi tõ 2m ®Õn 3,5m. §Êt ®á vµng ë
®åi nói cã lÉn ®¸ rong, sái nhá. §Êt cøng lÉn ®¸ hay sÐt non.
§Êt cÊp 4: §Êt sÐt cøng tõng líp lÉn ®¸ th¹ch cao mÒm. §¸ ®· ®|îc næ ph¸ t¬i.
B) Ph©n cÊp ®Êt ®¸ cho m¸y ñi
§Êt cÊp 1: §Êt cã cá mäc kh«ng lÉn rÔ vµ ®¸ d¨m. ¸ sÐt nhÑ. §Êt bïn kh«ng cã rÔ c©y.
§Êt ®ång b»ng líp trªn. §Êt vôn ®æ ®èng bÞ nÐn.
§Êt cÊp 2: Sái s¹n kh«ng lÉn ®¸ to. §Êt sÐt |ít mÒm kh«ng lÉn ®¸ d¨m. §Êt cÊp 3: §Êt
sÐt vì tõng m¶nh. §Êt sÐt lÉn sái s¹n, ®¸ d¨m, c¸t kh«. §Êt lÉn ®¸ t¶ng. §Êt ®· ®|îc næ
ph¸ t¬i råi.
C) Ph©n cÊp ®Êt ®¸ cho m¸y c¹p
§Êt cÊp 1: §Êt cã cá mäc, kh«ng lÉn rÔ vµ ®¸. §Êt ®¾p ®· bÞ nÐn.
§Êt cÊp 2: §Êt sÐt |ít mÒm, kh«ng lÉn ®¸ d¨m. ¸ c¸t nÆng. §Êt ®ång b»ng líp trªn dµy
1m trë l¹i.
D) Ph©n cÊp ®Êt ®¸ cho m¸y nghiÒn
§¸ cÊp 1: cã hÖ sè r¾n F = 20. §¸ kvari - sÐt vµ bazan cùc r¾n, ch¾c vµ dai
C¸c lo¹i ®¸ kh¸c ®Æc biÖt r¾n.
§¸ cÊp 2: cã hÖ sè r¾n F = 15. §¸ granit. Th¹ch anh poocpia rÊt r¾n. C¸c lo¹i granit kh¸c
vµ diÖp th¹ch silic rÊt r¾n. C¸c lo¹i th¹ch anh kh¸c kÐm r¾n h¬n c¸c lo¹i trªn, sa th¹ch vµ
®¸ v«i r¾n nhÊt.
§¸ cÊp 3: cã hÖ sè r¾n lµ F = 10. §¸ granÝt ch¾c vµ c¸c lo¹i granÝt biÕn d¹ng. Sa th¹ch vµ
®¸ v«i r¾n, g©n th¹ch anh trong quÆng. Cuéi kÕt rÊt ch¾c; quÆng s¾t rÊt r¾n.
§¸ cÊp 4: cã hÖ sè r¾n F = 6. Sa th¹ch. QuÆng s¾t.

57
tiªu chuÈn viÖt nam tcvn 4447 : 1987

Phô lôc 3
HÖ sè chuyÓn thÓ tÝch tõ ®Êt tù nhiªn
sang ®Êt t¬i (hÖ sè t¬i xèp cña c¸t)

HÖ sè chuyÓn tõ
Tªn ®Êt tù nhiªn sang t¬i Ghi chó
Cuéi 1,26 - 1,32
§Êt sÐt 1,26 - 1,32
Sái nhá vµ trung 1,14 - 1,26 §èi víi tõng lo¹i
§Êt h÷u c¬ 1,20 - 1,28 ®Êt cô thÓ ph¶i thÝ
nghiÖm kiÓm tra
Hoµng thæ 1,14 - 1,28 l¹i hÖ sè t¬i xèp
C¸t 1,08 - 1,17 cña ®Êt t¹i hiÖn
C¸t lÉn ®¸ d¨m vµ sái 1,14 - 1,28 tr|êng
§¸ cøng ®· næ m×n t¬i 1,45 - 1,50
§Êt pha c¸t nhÑ 1,14 - 1,28
§Êt pha c¸t nhÑ nh|ng lÉn cuéi sái, ®¸ d¨m 1,26 - 1,32
§Êt pha sÐt nÆng kh«ng lÉn cuéi sái, ®¸ d¨m 1,24 - 1,30
§Êt c¸t pha cã lÉn cuéi, sái, ®¸ d¨m 1,14 - 1,28

§é dèc m¸i ®Êt ®¾p cña c¸c c«ng tr×nh t¹m thêi

Lo¹i ®Êt ChiÒu cao ®Êt ®¾p §é dèc cho phÐp


(m) cña m¸i
§Êt lÉn sái vµ c¸t th« 12 1:1,25
SÐt, ®Êt pha sÐt, ®Êt c¸t cã ®é Èm tù nhiªn 8 1:1,25
§¸ hçn hîp 6 1:0,75
§¸ héc xÕp khan 5 1:0,50
Hoµng thæ 3 1:1,5

58

You might also like