11.

DINAMIKA FLUIDA
11.1. Strujanje idealnog fluida
Idealan fluid
- nestlaiv - neviskozan (bez trenja) - laminarno strujanje - stacionarno strujanje: brzina estica i tlak ovise samo o poloaju, ali ne o vremenu (estice se gibaju du strujnica)

Strujanje fluida nastaje zbog vlastite teine ili zbog razlike tlakova.

11.2. Jednadba kontinuiteta

-cijev razliitog presjeka

V Svt = = Sv -protok: q = t t

Za idealan fluid: masa fluida koja u vremenu t protekne kroz bilo koji presjek fluida je konstantna.

S1v1t = S2v2 t = const.

S v = const.

- j. kontinuiteta

Protok nestlaivog fluida je konstantan u bilo kojoj toki cijevi!

11.2. Jednadba kontinuiteta

-cijev razliitog presjeka

Fluid se ubrzava tamo gdje se cijev suava sila prema uem dijelu cijevi zbog razlike tlakova.

11.3. Bernoullijeva jednadba

-stacionarno stanje idealnog fluida - vrijedi j. kontinuiteta

V = S1v1t = S 2v2 t =
-rad tlane sile

W1 = F1s1 = p1S1v1t = p1

W2 = F2 s2 = p2 S 2v2 t = p2

W = K + U 1 2 1 2 W = mv2 mv1 + mgh2 mgh1 2 2

W = W1 W2 = ( p1 p2 )

1 2 1 2 p1 + gh1 + v1 = p2 + gh2 + v2 = const. 2 2

11.3. Bernoullijeva jednadba

1 2 1 2 p1 + gh1 + v1 = p2 + gh2 + v2 = const. 2 2
Zbroj statikog, hidrostatskog i dinamikog tlaka je konstantan.
- horizontalna cijev:

p1 +

1 2 1 2 v1 = p2 + v2 = const. 2 2

- fluid miruje:

p1 p2 = g ( h2 h1 )

11.4. Primjena Bernoullijeve jednadbe

Izraunavanje brzine istjecanja fluida iz velikih posuda s malim otvorom :

v = 2 gy
Torricellijev zakon istjecanja
Brzina istjecanja je jednaka kao da fluid SLOBODNO PADA s povrine posude do otvora.

11.4. Primjena Bernoullijeve jednadbe

Venturijeva cijev

11.5. Viskoznost
= sila trenja u realnom fluidu zbog meumolekularnih sila

dv Ftr = S dz
dinamika viskoznost [Pa s]

laminarno strujanje

11.6. Laminarno i turbulentno strujanje. Reynoldsov broj

11.6. Laminarno i turbulentno strujanje. Reynoldsov broj

vl Re =
Re < Rek laminarno strujanje Re > Rek turbulentno strujanje

11.7. Protjecanje realnog fluida kroz cijev

11.7. Protjecanje realnog fluida kroz cijev

Sloj fluida ima oblik valjka duljine L i polumjera x, a dodirna povrina sa susjednim slojem je plat valjka.
Sila koja pokree sloj:

F = ( p1 p2 ) x 2
F = 2 x L dv dx

Viskozna sila koja se suprotstavlja gibanju:

Sloj se giba konstantnom brzinom (laminarno): F =F

11.7. Protjecanje realnog fluida kroz cijev

Brzina pojedinog sloja fluida ovisno o udaljenosti od osi cijevi:
2 p1 p2 2 p p x 2 2 1 2 v( x) = R x )= R 1 2 ( 4 L 4 L R

Brzina je maksimalna na osi (x=0), a uz stijenku cijevi (x=R) je nula. Poiseuillov zakon za laminarno strujanje relanog fluida.

R 4 p1 p2 q= 8 L
Otpor pri laminarnom strujanju viskoznog fluida:

Ftr = 8 Lv

11.8. Otpor sredstva

-javlja se kod realnih (viskoznih) fluida -ovisi o obliku (veliini) tijela, vrsti fluida, brzini gibanja tijela p1 > p2 sila otpor sredstva
p1 p2

-za kuglu radijusa R koja se giba u fluidu brzinom v

Ftr = 6 Rv
-Hoplerov viskozimetar

11.8. Otpor sredstva

- let aviona
FR FU

Fotpor

11.9. Magnusov efekt

11.9. Magnusov efekt