GIO N GING DY Ngi son: Nguyn Th Minh Tm- Lp : L 4B Ngy dy:

Lp 10-Nng cao, tit Bi 42: S CHY THNH DNG CA CHT LNG V CHT KH. NH LUT BC-NU-LI
I. Mc tiu 1. Kin thc Hiu c cc khi nim cht lng l tng, ng dng, ng dng. Nm c cng thc lin h gia vn tc v tit din trong mt ng dng, cng thc nh lut Bc-nu-li (cha cn chng minh), ngha cc i lng trong cng thc tnh nh p sut tnh, p sut ng. 2. K nng Bit cch suy lun dn n cng thc lin h gia vn tc v tit din trong ng dng. Bit p dng gii cc bi tp c bn. 3. Thi Hng th vi tit hc. Tch cc pht biu tham gia xy dng bi.

II. Chun b 1. Gio vin Gio n B th nghim nh hnh 42.2 (SGK) Tranh hnh 42.3, 42.4 (SGK) 2. Hc sinh n li bi hc trc: p sut thy tnh v nguyn l Paxcan. c trc bi mi trong SGK.

III. Tin trnh dy hc Hot ng 1: Kim tra bi c ( pht) Hot ng ca GV 1. Vit cng thc tnh p sut thy tnh. Cng thc ni ln iu g? Hot ng ca HS HS1: p = pa + gh

2.

Pht biu nguyn l Paxcan. Vit cng thc th hin.

p sut tnh ca cht lng su h bng tng ca p sut kh quyn mt thong v tch s gh. HS2: tng p sut ln mt cht lng cha trong bnh kn c truyn nguyn vn cho mi im ca cht lng v ca thnh bnh. p = png + gh

Hot ng 2: Chuyn ng ca cht lng l tng ( pht) Hot ng ca GV V: bi hc trc chng ta nghin cu cht lng ng yn, bao gm p sut tnh m cht lng gy ra v nguyn l Paxcan. Vy khi cht lng chuyn ng th sao, chc chn n s phc tp hn nhiu, i hi chng ta phi kho st vn tc, p sut, mt ti mi im, v tm hiu xem c nh lut no gip ta tm hiu chuyn ng ca n hay khng? Bi hc hm nay s gip chng ta tm hiu nhng iu . Ghi u bi ln bng. Khi kho st chuyn ng ca cht lu (bao gm cht lng v cht kh) kh l phc tp, tng t trong cc bi ton c hc, thng b qua ma st bi ton tr nn n gin, trong chng ny chng ta cng ch xt cht lu l tng, c th l cht lng, ta i vo mc u tin ca bi. Ghi mc ln bng. Quan st hnh 42.1 SGK, cc em c nhn thy hnh nh ca dng khi bc ra khc nhau 2 on khng? Hy m t hnh nh dng kh hai on ? Nhn xt, kt lun. Hot ng ca HS Hs lng nghe Ni dung ghi bng

Bi 41 S CHY THNH DNG CA CHT LNG. NH LUT BCNU- LI 1. Chuyn ng ca cht lng l tng + Ban u: dng khi chy thnh dng, gn nh khng i theo thi gian, + Sau: tr nn phc tp hn, c cun xoy. - Chuyn ng ca cht lng ca cht lng chia thnh 2 loi chnh: + chy n nh (chy thnh dng)* + chy khng n inh (chy cun

- Trong gii hn chng ta ch kho st cht lng l tng tc phi tha mn cc iu kin sau: + Chy thnh dng, vn tc dng chy l nh. + Khng chu nn, tc c khi lng ring khng i. Ngoi ra cht lng cn phi khng nht ( nht l s o sc cn li ca cht lng i vi chuyn ng, vd mt ong nht hn nc). - Lu : cht kh chy thnh dng cng c nhng tnh cht ging nh cht lng chy thnh dng.

HS ghi vo v

xoy).

- Tip nhn thng tin

Cht lng l tng tha mn iu kin:

+ Chy thnh dng. + Khng chu nn. Lu : cht kh chy thnh dng cng c nhng tnh cht ging nh cht lng chy thnh dng. pht)

Hot ng 3: ng dng. ng dng (

Hot ng ca GV Phng n 1 Gii thiu TN hnh 42.2 SGK, TN dng chy n nh quanh mt tr trn, dt nm gia hai tm knh p st nhau. Ngn mt cha nc, ngn 2 cha nc mu. Pha di c cc l nh cho nc v nc mu chy vo khe gia hai tm knh. Yu cu HS quan st hnh nh dng chy. TN cho ta thy iu g? Nhn xt, kt lun: hay ni cch khc ng dng chnh l qu o ca phn t cht lng. Yu cu HS nhn xt v ng dng ca nc v nc mu. V cc ng dng cho ta thy cc phn t chuyn ng nh th no nn: Vn tc ca phn t cht lng ti mt im c phng tip tuyn vi ng dng ti im v hng theo dng chy.

Hot ng ca HS - Hs quan st TN

Ghi bng 2. ng dng. ng dng. - Khi cht lng chy n nh, mi phn t ca cht lng chuyn ng theo mt ng nht nh gi l ng dng. Cc ng dng khng giao nhau.

- Dng chy thnh dng quanh tr trn.

- Cc ng dng ca nc v nc mu khng giao nhau.

HS ghi v

- Vn tc ca phn t cht lng ti mt im c phng tip tuyn vi ng dng ti im v hng theo dng chy.

vA

VB

Yu cu HS da vo kin thc trn tr li: Ti sao cc ng dng khng giao nhau?

Nu chng ct nhau th 1 phn t cht lng khi i n giao im s c hai vn tc, iu ny v l.

- Ti nhng im khc nhau trn ng dng, vn tc ca cht lng c th khc nhau nhng ti mt im nht nh trn ng dng th vn tc khng i. - ng dng l mt phn ca cht lng chuyn ng c mt bin to bi cc ng dng.

Hs ghi v

GV: Ti nhng im khc VB dng, vn tc nhau trn ng

Hot ng 4: H thc gia tc v tit din trong mt ng dng. Lu lng cht lng ( pht) Hot ng ca GV Gii thiu ng tim thuc, GV y pittong cho nc bn ra, sau gn ng kim tim vo v lm tng t. Yu cu vA quan st v so snh vn tc dng hs nc bn ra u ng tim v khi gn ng kim tim. Ta nhn thy ng kim c tit din Hot ng ca HS - HS quan st. - HS1: Nc bn ra trng hp c ng kim tim nhanh hn. - HS2: Nhn xt. Ghi bng 3.H thc gia tc v tit din trong mt ng dng. Lu lng cht lng
v1 S 2 = v 2 S1

nh hn nhiu u ng tim, liu c phi l nguyn nhn gy ra s khc nhau gia hai vn tc?, Vy vn tc v tit din c quan h g vi nhau. Ta cng tm hiu phn 3 ca bi. Ghi mc GV v hnh ln bng hoc treo tranh. Xt mt phn ng dng nm gia hai mt S1 v S2. Mt phn t cht lng i qua thit din S1 vi vn tc v1

HS thu nhn thng tin

HS ghi v

- Trong mt ng dng nm ngang, tc ca cht lng t l nghch vi tit din ca ng. v1.S1= v2.S2=A A: lu lng cht lng. n v: m3/s. Khi cht lng chy n nh lu lng cht lng trong ng dng l khng i.

S1
t

S2

+ Sau khong thi gian t, phn t dch chuyn on bng bao nhiu? + Vy c bao nhiu th tch cht lng i vo phn ng dng? + Khi lng cht lng i vo u bn ny l bao nhiu? + Cng trong khong thi gian t , mt khi lng cht lng t trong i ra khi phn ng dng ny. Gi v2 l tc ca cht lng khi i qua mt S2. Tng t ta tnh c khi lng cht lng i ra ? +V cht lng khng c tch t trong ng, khi lng i vo bng khi lng i ra: 1.v1. t.S1 = 2.v2. t.S2. Nh li iu kin cht lng l tng l cht lng khng chu nn, ngha l 1= 2, ta c v1.S1 = v2.S2. (1)

- v1. t + V1= v1. t.S1 + 1. V1 = 1.v1. t.S1

+ 2.v2. t.S2.

v1 S = 2 v2 S1

(2)

? Yu cu HS pht biu mi quan h gia tc v tit din trong ng dng? T biu thc (1), i lng v.S c gi l lu lng cht lng, k hiu A, n v: m3/s. GV kt lun: Khi cht lng chy n nh lu lng cht lng trong ng dng l khng i. Lu : + H thc lin h (1) ch p dng cho cht lng khng nn c v cht kh chy thnh dng. + HS quan st hnh v yu cu HS rt ra nhng h qu t biu thc (2): Nhn xt.

-Tc t l nghch vi tit din.

A= v.S c gi l lu lng cht lng, n v: m3/s. + Ni ng hp, vn tc cht lng ln hn ni ng rng. +Ni ng hp, cc ng dng xt nhau hn, ni ng rng cc ng dng rng hn - Hs da vo kim thc va hc tr li.

- Yu cu HS tr li cu hi v ng kim tim ban u.

Hot ng 5: nh lut Bc-nu li cho ng dng nm ngang ( pht) Hot ng ca GV Yu cu hs tr li C1. Ghi mc 4 Bc-nu-li, nh bc hc ngi Thy S, nm 1726, ln u tin cng b nh lut mang tn ng trong tc phm Thy ng lc hc, ni ln mi lin h gia p sut p v vn tc v ti cc im khc nhau trn mt ng dng - HS nghin cu ni dung nh lut trong SGK Hot ng ca HS - Khng. Ghi bng 4. nh lut Bcnu-li cho ng dng nm ngang Trong mt ng dng nm ngang, tng p sut tnh v p sut ng ti mt im bt k l mt hng s

(3)
hng s

* Lu , tit hc y khng yu cu chng minh nh lut trn i lng 2 v phn bit vi i lng p: p sut tnh tc dng ln thnh bnh m ta hc bi hc trcngi ta gi l p sut ng.
2

- HS nghin cu SGK v rt ra: p sut tnh p ph thuc vo v, ni no tc nh th p sut tnh ln v ngc li.

V (3) c pht biu bng nh lut Bc- nu li nh sau: ? Yu cu HS nhn xt mi lin h gia p sut tnh v vn tc.

Thnh phn 2 v c th nguyn ca p sut, tht vy: + c n v l kg/m3.

2

+v c n v l m/s
v2 c n v l
kg m3 kg.m 1 N m = 2 = Pa = 2 2 s m m s
2

(n v p - C th pht biu rng: Trong mt ng dng nm ngang p sut ton phn ti mi im l nh nhau.

sut). Tng p sut tnh v p sut ng gi l p sut ton phn. Yu cu hS pht biu cch khc ca nh lut Bc- nu- li

IV.

Cng c kin thc v giao nhim v v nh 1. Cng c H ca GV H ca HS Ni dung

 Yu cu : HS tr li cu hi trc nghim 14 SGK; bi tp 1 SGK nu cu hi. Nhn xt cu tr li cc nhm.

- Tho lun nhm tr li c - Lm vic c nhn gii bi tp 2 SGK. - Ghi nhn kin thc: cht lng l tng, ng dng, ng dng, nh lut Bec-nuli.

2. Hng dn v nh

H ca GV
- Nu cu hi v bi tp v nh. - Yu cu hc sinh chun b bi sau.

H ca HS
- Ghi cu hi v bi tp v nh. - Nhng s chun b cho bi sau.

Ni dung

---------- o0o ----------