Professional Documents
Culture Documents
KT LUN ..................................................................................................... 12
t vn
Hng nm loi ngi thi ra bin hn 10 triu tn du bn, trong c khong 5 triu tn
c thi ra qua cc dng sng v cc khu cng nghip ven bin, khong 1 triu tn do
ra khoang cha ca cc tu ch du v du bn ca cc tu thuyn khc thi ra. Hng
ngy, con ngi cn khng ngng ra bin mt khi lng ln cc cht thi cng
nghip nh kim loi nng, thuc tr su, nc thi cng nghip v sinh hot, cht thi th
rn v cc cht thi phng x, v.v... Bin tr thnh mt thng rc khng l khng y.
Bin rng mnh mng v su thm, c th lm trong sch rt nhiu cht nhim do con
ngi vo. Nhng nu con ngi khng ngng vo bin cc loi cht thi vi khi
lng rt ln v lin tc nh vy th bin d rng ln n my cng khng th chu ni.
Trong thp k 70, vng bin i Ty Dng v bin Bc c hng chc vn chim
bin v v s c bin cht v nhim du. Con ra bin ln nht th gii nng hn 900 kg
tm thy b bin x Gan b tc rut cht v mt chic ti nilon kh 15x22cm. Cc kim
loi nng ra bin s tch t trong c th sinh vt bin. Khi con ngi n nhng con c
c kim loi nng s b nhim c. Cht thi phng x ra bin cn ng lo ngi hn.
Cc cht phng x ny trc tip tham gia vo qu trnh hot ng thay i s sng ca
sinh vt hi dng, qua xm nhp vo c th con ngi, lm tng nguy c b bnh ung
th.
Vn nhim bin v i dng cn nhiu im cn phi bn bc v tho lun,
chnh v th nhm chng ti chn ti nhim bin v i dng tm hiu
nguyn nhn gy ra nhim cng nh phn tch v a ra nhng bin php hiu qu nht
hn ch s nhim cho bin v i dng.
I. Thc trang nhim bin v i dng
1. Thc trng nhim bin v i dng trn th gii
Theo bo co v cc bin php ngn chn nhim mi trng bin ca chng trnh mi
trng LHQ (UNEP) c cng b ti Hi ngh quc t Bc Kinh (Trung Quc) gn
90% lng nc thi t chu c thng xung bin m khng qua x l ang gy
lo ngi v mi trng, e da sinh thi cc vng b bin c tm quan trng sng cn i
vi hot ng kinh t ca loi ngi, c bit l ngh c. Cng vi cht thi t cc nh
my ln t ti cc vng b bin, vng bin Nam v ng cn phi tip nhn 2/3 khi
lng t v ph sa, iu ny khng nhng gy nh hng trc tip n sc khe con
ngi, n cn ph hy cc h sinh thi ven bin c gi tr ln v kinh t, nh cc vng
rng ngp mn, cc va san h v nhng thm rong bin.
Mc d c hn 60 nc trn th gii c cc chng trnh hnh ng quc gia
ngn chn nhng ngun nhim bin xut pht t t lin, song kt qu t c khng
b p ni nhng thit hi do tnh trng bng n dn s, qu trnh th ha v cng
nghip ha qu nhanh ti cc vng duyn hi. Theo gim c iu hnh UNEP Achim
Steiner, khong 80% cht gy nhim bin c ngun gc t t lin v chiu hng ny
Hnh 2: ng vt gp ha v trn du
Hin nay, hm lng du trong nc bin ca Vit Nam nhn chung u vt gii
hn tiu chun Vit Nam v vt rt xa tiu chun ASEAN. c bit, c nhng thi im
vng nc khu vc cng Ci Ln c hm lng du mc 1,75 mg/lt, gp 6 ln gii hn
cho php; 1/3 din tch mt nc vnh H Long c hm lng du thng xuyn t 1 n
1,73 mg/lt.
Cc v tai nn tu du v tai nn hng hi l mt trong nhng ngun chnh gy nn
tnh trng nhim bin do du ti Vit Nam. 5 nm qua, ch tnh ring s v tai nn gy
s c trn du trn 50 tn c hn 50 v. ng ch l cc v trn du nghim trng
nhng nm gn y c xu hng tng, gy thit hi nghim trng cho mi trng, nht l
cc vng nui trng thy sn.
Theo thng k, giai on 1992-2006 xy ra 35 s c trn du ti Vit Nam, trong ,
in hnh l v tu Neptune Aries m vo cu cng Ct Li-TP. H Ch Minh lm trn
1.864 tn du DO, hay v tu Kasco Monrovia ti Ct LiTP. H Ch Minh lm trn 518
tn du DO ra bin. Do thi tit xu, tu c Tr ch 1.700 tn du FO b chm ti
vng bin Bnh Thun trong khi vo khu vc Mi N (Phan Thit) trnh gi. Phn ln
cc s c trn du l do m va ca tu du.
Bn cnh , vng bin nc ta c khong 340 ging khoan thm d v khai thc du
kh, ngoi vic thi nc ln du vi khi lng ln, trung bnh mi nm hot ng ny
cn pht sinh khong 5.600 tn rc thi du kh, trong 20 - 30% l cht thi rn nguy
hi cha c bi cha v ni x l.
Cc v trn du xy ra v nhiu nguyn nhn:
+ Gia tng mt i li, thiu s kim sot giao thng v cc bin php an ton khng
ph hp trn mt s tu ch du.
+ Do v sinh tu ch du bng nc bin
+ Do qu trnh khai thc v ch bin du ti cc dn khoan v c s ven bin.
3.
v x cht thi xung sng
Hin nay, cc ngnh cng nghip u trc tip cht thi cha c x l, kim loi nng
v c t vo mi trng.
Cht thi khng c x l ang c xung sng ca Vit Nam. Kim loi v
nhiu thuc tr su (DDT) tch lu sinh hc trong c v cc dng vt khc. Tnh trng ny
c hi cho sc kho cc ng vt bin v c th gy t vong. Con ngi s dng chng
lm thc n s chu nh hng ca s tch lu sinh hc ny v c nguy c gp ri ro nguy
hi n sc kho.
Hnh 6: Mt t l ln din tch i dng b nhim v nhiu rng san h ang dn cht i
4. Nc thi th
+ Nc thi th thi xung cng hoc rnh l thin ao, h, sng, sui bin.
Bin l ngun ti nguyn v cng qu gi nhng thc trng nhim bin Vit Nam
v ang tr thnh vn bo ng i vi ton x hi , nguyn nhn chnh l
do nhng hot ng ca con ngi.
Qua bi tiu lun ny, gip chng ta hiu c nhng hnh ng ca con ngi
d l v tnh hay c cng mt gy ra tnh trng nhim bin, gy suy thoi a
dng sinh hc bin v nh hng n sc kho con ngi. T thc c vic
bo v mi trng bin ni ring v mi trng ni chung, tm ra nhng gii php
ngn nga v khc phc tnh trng nhim.
MC LC
1. TS. L Quc Tun, Gio trnh c hc Mi trng, Khoa Mi Trng v Ti
Nguyn, H Nng Lm TP.HCM
2. on Th Thi Yn, Bi ging c hc Mi trng, Vin Khoa hc v Cng ngh
Mi trng, i hc Bch khoa H Ni.
3. GS.TSKH L Huy B , c hc mi trng 1 & 2 NXB Gio Dc
4. Nguyn Th Phng Anh , c hc Mi trng, H Bch Khoa Nng