Vn L Trng Thnh Bch khoa ton th m Wikipedia Bc ti: menu, tm kim Xin xem cc mc t khc c tn tng t Vn L (nh hng).

. Di sn th gii Vn L Trng Thnh

V tr Vng Quc gia Chu -Thi Bnh Dng Trung Quc Cng nhn Nm cng nhn Dng Tiu chun Tham kho 1987 (K hp th 11) Vn ha i, ii, iii, iv, vi 438 Ch thch

Dch t tn chnh thc trn danh sch Di sn th gii. Vng c UNESCO phn loi chnh thc.

Vn L Trng Thnh (ch Hn gin th: ; phn th: ; Bnh m: Wnl Chngchng; c ngha l "Thnh di vn l") l bc tng thnh ni ting ca Trung Quc lin tc c xy dng bng t v t th k 5 TCN cho ti th k 16, bo v quc Trung Quc khi nhng cuc tn cng ca ngi Hung N, Mng C, ngi Turk, v nhng b tc du mc khc n t nhng vng hin thuc Mng C v Mn Chu. Mt s on tng thnh c xy dng t th k th 5 TCN, trong ni ting nht l phn tng thnh do Hong u tin ca Trung Quc l Tn Thy Hong ra lnh xy t nm 220 TCN v 200 TCN, nm pha bc xa hn phn Vn L Trng Thnh hin nay ca Trung Quc xy di thi nh Minh, v hin ch cn st li t di tch. Mt nghin cu s b cng b hi nm 2009 c tnh cng trnh c chiu di 8.850 km (3.948 dm Anh). Nhng theo s liu mi c cng b, Vn L Trng Thnh di 21.196 km, chiu di ny c a ra da trn mt cuc kho st mi nht. Chiu cao trung bnh tng thnh l 7m so vi mt t, mt trn ca tr ng thnh rng trung bnh 5-6m. Vn L Trng Thnh bt u t Sn Hi Quan trn b Bin Bt Hi pha ng, ti gii hn gia Trung Quc bn th ("t Trung Quc gc") v Mn Chu n Lop Nur phn pha ng nam Khu t tr ngi Duy Ng Nh ti Tn Cng.[1] Mc lc [n]

1 Lch s 2 Tnh trng o 2.1 Mt s ca quan-ca i ni ting dc Vn L Trng Thnh 3 Cc thp canh v tri lnh 4 Cc loi vt liu chnh xy thnh 5 S cng nhn o 5.1 T ngoi Tri t 6 Xem thm 7 c thm

8 Ghi ch 9 Tham kho 10 Lin kt ngoi

Lch s[sa]

Trng thnh di thi nh Tn. : thnh, Cam: ranh gii quc gia ca Trung Quc ngy nay.

Trng thnh di triu Hn.

Tn Thy Hong

Trng thnh di thi nh Minh.

Vn L Trng Thnh vo ma ng, on gn Bc Kinh

Tranh v Vn L Trng Thnh vo nm 1900 L do Tn Thy Hong xy Vn L Trng Thnh bt ngun t mt cu "sm": "Vong Tn gi, H d" (Tn mt l do H). Tn Thy Hong tng ch "H" l ch gic H phng Bc. D ngi lm mt nh Tn ha ra l Thi t "H" Hi, di sn m hong thng nht Trung Quc li cng t nn mng cho Vn L Trng Thnh sau ny.[2] Mt tng thnh c tnh cht phng th bin gii pha bc c xy dng v duy tr bi nhiu triu i trong nhiu khong thi gian trong lch s Trung Quc. Mc ch chnh ca n l bo v ngi Trung Quc khi s di c ca ngi Mng C v ngi Th Nh K. C nm on thnh chnh: 1. 208 TCN (nh Tn) 2. th k th 1 TCN (nh Hn) 3. th k th 7 (nh Ty)

4. 1138 - 1198 (Thi Nam Tng) 5. 1368 - 1640 (t vua Hng V n vua Vn Lch ca nh Minh) on tng thnh chnh u tin c xy dng di thi cai tr ca Tn Thu Hong, v Hong u tin ca nh Tn vi thi gian tn ti ngn ngi. Bc tng ny khng c xy dng bi n lc ca mt nhm m l vic ghp ni nhiu on tng thnh ca cc vng, tng c xy dng thi Chin Quc, vo nhau. Bc tng c ni vo nhau thi gian lm bng t nn vi nhng thp canh c xy cc khong cch u nhau. N nm xa hn v pha bc so vi Vn l trng thnh hin ti vi im cc ng nm Bc Triu Tin hin nay. Ch cn t phn ca n cn st li - cc bc nh cho thy nhng t thp, di. Triu nh bt ngi dn phi lm vic p thnh, v cc cng nhn lun b nguy him v c th b bn cp tn cng. Bi v c nhiu ngi cht khi xy dng thnh, n c t cho ci tn khng khip, "Ngha a di nht Tri t". C l khong mt triu cng nhn cht khi xy dng bc tng thnh.[3] c tnh 300 ngn binh lnh vi khng bit bao nhiu ti nhn, quan li phm li, nho s khng tun lnh t sch... phi lm kh sai trong min rng ni trng trng ip ip, ma ng th lnh but, nc ng bng, ma h th khng kh nng nh nung, m mt ct bi. Trn thnh ct nhng n canh, v c ng rng chy nga c gia cc n vi nhau. Khng bit bao nhiu li than th, bao nhiu nc mt ca thn nhn nhng ngi , khng vn nhn thi s no chp li ht c. Trong dn gian cn truyn li ni kh ca nng Mnh Khng: "Nng thng nh chng, i 10 ngn dm ng thm chng b bt i xy thnh, n ni th chng nng cht ri. Xung quanh ch l rng ni v . Khng bit kim xc chng u, nng tuyt vng, khc my ngy my m, khc ti ni chnh ci thnh cng phi mi lng, t ng tch ra cho nng tm thy hi ct chng." Bc tng di tip theo c nh Hn[4], nh Ty, v giai on Thp Quc xy dng tip vi cng kiu thit k.[5] N c lm bng t nn vi nhiu thp canh nhiu tng c xy cch nhau vi dm. Cc bc tng thnh cng b h hi nhiu v ln vo phong cnh xung quanh, b n mn bi gi v nc ma. V mt qun s, nhng bc tng ny c ngha v mt phn chia ranh gii hn l cng s bo v c gi tr. Chc chn rng chin lc qun s ca Trung Quc khng din ra quanh vic gi vng bc tng thnh. Vn L Trng Thnh ngy nay c xy thi nh Minh, bt u khong nm 1368[6] v kt thc khong nm 1640. c tnh c khong 25.000 thp canh

c xy dng dc theo bc tng.[7] Trong mt on trong kinh Koran, cc nh a l Rp cng lin h Alexander i vi vic xy dng tng thnh. Bc tng ny c xy vi tm vc to ln bng nhng vt liu tt ( cng c dng cc b mt v trn nh thnh) hn so vi trc . Mc ch u tin ca bc tng l ngn bc nhng ging ngi bn du mc pha bn ngoi (nh ngi Mng C di s ch huy ca hn vng Altan v Oirats di s ch huy ca Esen Taiji) vo cp bc bn trong Trung Quc khi h s dng nga di chuyn; hay ngn cn s quay tr v ca h vi nhng th cp bc c. Vn L Trng Thnh thi nh Minh bt u t im pha ng ti Sn Hi Quan (), gn Tn Hong o, tnh H Bc gn Vnh Bt Hi. Ko di qua chn tnh v 100 huyn, 500km cui cng vn cn nhng thnh nhng ng gch vn, v hin nay n kt thc im cui pha ty di tch lch s Gia Dc Quan ( ), nm pha ty bc tnh Cam Tc ti bin gii vi Sa mc Gobi v nhng c o ca Con ng t la. Gia Dc Quan c xy tip n nhng nh du hnh dc theo Con ng t la. Mc d Vn L Trng Thnh kt thc Gia Dc Quan, ti c rt nhiu "phong ho i" () tri di v pha Gia Dc Quan dc theo Con ng t la. Nhng i quan st dng du hiu bng khi cnh bo c xm lc. Nm 1644, ngi Mn Kokes vt qua bc tng thnh bng cch thuyt phc mt v tng quan trng l Ng Tam Qu m ca nhng cnh cng Sn Hi Quan cho ngi Mn Chu vt qua. Truyn thuyt k rng qun Mn Chu mt ba ngy mi vt ht qua o. Sau khi ngi Mn Chu chinh phc Trung Quc, bc tng thnh khng cn gi tr chin lc na, a phn bi v ngi Mn Chu m rng quyn kim sot chnh tr ca h ra xa pha bc, cn xa hn c triu Trung Quc trc . Xem thm nh Thanh (Mn Chu). on tng cui cng thi nh Minh thc s l mt cng s qun s v mt s mt. Tuy nhin, cc nh s hc qun s thng gt b gi tr thc ca bc tng thnh v i ny. Ngi ta tn cc k nhiu tin ca v cng sc xy dng, duy tr v ng gi. S tin nh Minh chi ph vo bc tng ny ng ra c th chi vo ci thin kh nng qun s khc nh mua pho kiu chu u hay sng trng. S thc l bc tng thnh khng h c gi tr trong vic gip ngn chn s sp ca nh Minh. Tnh trng[sa]

Gia Dc Quan ang c sa cha Trong khi mt s on gn cc trung tm du lch c gi gn v thm ch xy dng li, ti hu ht cc v tr bc tng ang b b mc khng c sa cha, c dng lm ch chi cho nhng ngi dn lng v l ni khai thc lm ng hay lm nh.[8] Cc b mt ca tng thnh cn b sn v graffiti. Nhiu phn b ph hy v bc thnh nm chn ng ti cc a im xy dng..[9] Cc phn khng b ng chm n hay c sa cha l gn nhng im pht trin du lch v thng b nhng ngi bn hng rong v khch du lch lm gim gi tr. Sa mc Gobi cng ang tin st ti bc tng thnh mt s a im. Mt s c tnh rng ch 20% bc tng thnh l ang tnh trng tt. Nm 2005, cc bc nh v mt ba tic in di trn Vn l trng thnh xut hin trn cc phng tin thng tin i chng Trung Quc. Chng gy nn s phn n bi v trong nhng bc nh do ngi nc ngoi, v ngi Trung Quc chp, nhng thanh nin ung ru bia, i tiu tin, i tin v c nhng hnh vi tnh dc trn bc thnh c chiu khp nc. [10] Thng 8 nm 2012, mt on di khong 36m ca thnh b sp ho n ton.[11] Mt s ca quan-ca i ni ting dc Vn L Trng Thnh[sa]

Sn Hi quan: ca i u tin ca Trng Thnh, nm ni gip ranh gia hai tnh H Bc v Liu Ninh, khi im ca Trng Thnh, pha nam ca dy ni Yn Sn, pha bc ca Bin Bt Hi, do tng T t nh Minh xy dng. Tn Sn Hi quan cng l do ng ni y c th ngm c, quan st c ton cnh ni non v bin c hng v, vi non xanh nc bic, i ni v bin c soi bng. Ca i ny c 4 ca, ca pha ng c mt bc honh phi vi dng ch "Thin h nht quan" di 5,9 m, rng 1,6 m. Chiu cao ca ch l 1,45 m, rng 1,09 m do Tiu Hin, tin s, nh th php ni ting ca Nh Minh vit.

Gia Dc quan: cn gi l Ho Bnh Quan, l ca quan nm khi im pha ty ca Trng Thnh, trn a bn thnh ph Gia Dc Quan, tnh Cam Tc, xy dng vo nm th 5 Hng V 1372. Nng T quan: cn gi l Vi Trch Quan, thuc a bn huyn Bnh nh, tnh Sn Ty. a th him tr, ni non trng ip, d phng kh cng nn c mnh danh l "Tam tn mn h". Hi u nh ng, cng cha Bnh Dng, con gi th 3 ca L Uyn tng dn vi vn tng s canh gi ti y. Cng cha Bnh Dng v ngh cao cng, o qun ca cng cha c gi l "nng t qun". Bi vy mi ngi i tn ca i ny thnh Nng T Quan. n nay trn cnh ca ng mn thnh tr Nng T Quan cn c 5 ch "Trc thuc Nng t Quan". Ngc Mn quan: Tiu Phng Bn Thnh pha ty Huyn n Hong, tnh Cam Tc. Tn Ngc Mn Quan l do tt c ngc sn xut Ho in, Tn Cng thi c u phi i qua ca i ny. Bin u quan: ca i thuc huyn Bin u, tnh Sn Ty, mt vng t khng bng phng, pha ng cao, pha ty thp, nn mi ngi mi gi l Bin u Quan. Nhn Mn quan: nm trn mt thung lng huyn i, tnh Sn Ty, c kh th honh trng, hai bn l vch ni dng ng, ch nhng con nhn, con n mi bay qua c m ch bay dc theo thung lng qua pha trc ca i, bi vy mi ngi mi gi l Nhn Mn Quan. C Dung quan: ni T Kinh, huyn D, tnh H Bc.

Cc thp canh v tri lnh[sa]

Thp canh Bc tng thnh c b sung nhng im ng qun bo v, nhng ngi lnh bo v c th rt lui nu qun ch qu ng. Mi thp ch c mt li ln duy nht v cc ca vo cng nh ng ln rt hp lm cho nhng k tn cng d b ri lon.

Cc tri lnh v cc trung tm hnh chnh nm nhng khong cch ln. Cc loi vt liu chnh xy thnh[sa] Cc vt liu c s dng l nhng th c sn gn ni xy dng. Gn Bc Kinh bc tng c lm bng nhng khi vi khai thc ti m. nhng ni khc c th l granite hay gch nung. Nu s dng nhng vt liu , u tin h dng hai bc tng sau nn t v gch vo gia cng mt lp ph cui cng bn ngoi to thnh mt khi duy nht. mt s vng cc khi c gn vi nhau bng mt hn hp nhp dnh ca go v lng trng trng. S cng nhn[sa] Bc tng thnh nm trong cc danh sch "By k quan thi Trung c ca Th gii", tt nhin n khng nm trong danh sch truyn thng By k quan th gii m ngi Hy Lp c i cng nhn. Bc tng thnh tr thnh Di sn th gii ca UNESCO nm 1987. Ngi Trung Quc c cu ni , c ngha "Bt o Trng Thnh phi ho hn" c khc bia ti trng thnh. T ngoi Tri t[sa]

Vn L Trng Thnh ca Trung Quc trong mt hnh radar mu gi chp t phi thuyn khng gian vo thng 4, 1994 c mt s tranh ci t lu v vic bc tng thnh s th no nu nhn t v tr. Quan im rng n c th c nhn thy t v tr c v xut hin trc khi c cc chuyn bay ca con ngi vo v tr. Trong cun sch Cun sch th hai v nhng k quan ca Richard Halliburton nm 1938 c ni Vn L Trng Thnh l vt nhn to duy nht c th nhn thy c t Mt Trng, v mt truyn tranh tn l "Tin hay khng tin ca Ripley" thi gian cng a ra tuyn b tng t. Nim tin ny ko di v tr thnh mt truyn thuyt th, thnh thong thm ch xut hin c trong nhng cun sch gio khoa. Arthur Waldron, tc gi cun lch s Vn L Trng Thnh ng tin cy nht trong mi ngn ng ch ra rng s tin tng vo vic Vn L Trng

Thnh c th nhn thy c t Mt Trng cng ging nh s phn khch ca mt s ngi khi tin rng c nhng "knh o" trn b mt Sao Ha vo cui th k 19. Trn thc t, Vn L Trng Thnh n gin l khng th nhn thy bng mt thng nu khng c cng c h tr t Mt Trng, cha ni n nhn t Sao Ha. Khong cch t Tri t n Mt Trng khong mt nghn ln ln hn khong cch t Tri t n con tu v tr bay trn qu o gn Tri t. Nu Vn l trng thnh c th nhn thy c t Mt Trng, th s d dng nhn thy n t qu o gn Tri t. Trn thc t, t qu o gn Tri t, n r rng l hi thy c, v ch trong nhng iu kin tt. V n cng khng r rt hn nhiu vt th khc do con ngi to ra. Mt nh du hnh tu con thoi thng bo rng "chng ti c th thy nhng vt nh nh nhng ng bng sn bay [nhng] Vn L Trng Thnh hu nh khng nhn thy c t khong cch 180 dm Anh (290 km) tr ln." Nh du hnh v tr William Pogue cho rng ng thy n t Skylab nhng pht hin ra rng trn thc t ng ang nhn vo i Vn H gn Bc Kinh. ng pht hin ra Vn L Trng Thnh vi ng nhm, nhng ni rng "n khng th nhn thy c bng mt thng khng c thit b h tr." Mt nh du hnh trong chng trnh Apollo ni khng mt cu trc no ca con ngi c th nhn thy t khong cch vi nghn dm. Thng ngh s Hoa K Jake Garn tuyn b c th nhn thy Vn L Trng Thnh bng mt thng t trn qu o ca tu v tr u thp k 1980, nhng tuyn b ca ng cn ang b nhiu nh du hnh v tr chuyn nghip khc ca M phn i. Nh du hnh v tr Dng Li V ngi Trung Quc sau 21,5 gi bay vng quanh Tri t n 14 ln, tr li mt t xc minh trn truyn hnh l khng nhn thy c Vn L Trng Thnh t khng gian. iu ny dn n vic Trung Quc phi nh chnh li sch gio khoa ng thng tin ny. T qu o Tri t tm thp n c th c nhn thy vi iu kin thi tit tt. iu ny ging nh vic c th thy cc c im ca Mt Trng nhng thi im nht nh v khng thy chng vo nhng thi im khc, v s thay i trong hng nh sng. Vn L Trng Thnh ch rng vi mt kch thc tng ng vi ng xa l v ng bng v n ng mu vi t xung quanh. Cu phi hnh gia M Gene Cernan ni: " qu o Tri t t 10km n 320km, Vn L Trng Thnh ca Trung Quc qu thc l c nhn thy c bng mt thng." Ed Lu, S quan khoa hc Expedition 7 trn Trm v tr quc t, ni thm rng, "...n cn kh nhn hn nhiu vt khc. V bn phi bit cch tm n u."

Leroy Chiao, mt nh du hnh ngi M gc Hoa, chp mt bc nh t Trm v tr quc t c hnh bc tng thnh. N khng r n mc m ng khng bit c phi thc s chp n khng. Da trn bc nh , mt t bo nh nc ca Trung Quc kt lun rng Vn L Trng Thnh c th c nhn thy t v tr bng mt thng, trong nhng iu kin quan st tt, nu ngi ta bit chnh xc phi nhn u [12]. Thc ra, iu l chuyn vin tng, v d nu Mt Trng, Vn L Trng Thnh, nu c mt chic knh thin vn hoc th lc i mt gp 17000 ln bnh thng th Vn L Trng Thnh, vi chiu rng khong 6 mt, cng ch nh mt con giun t. mi ch l Mt Trng, vic quan st nhng bc tng t khng gian l iu mt ngi khng th lm c, vt qu gii hn vt l ca cc t bo hnh nn nm vng mc.[13] Vn l trng thnh nh mt con rng di 6.700 km tri di t ng sang ty, bng qua sa mc, ng c, ni non (c ni cao hn 1.000 mt) v l chng nhn v lch s, vn ha, s pht trin trong sut 2.400 nm lch s ca Trung Quc. Ban u trong thi Xun Thu v Chin Quc, cc nc nh c lp xy dng cc tng thnh phng bc nhm trnh gic Hung n trn xung. Cho n khi Tn Thy Hong thng nht Trung Quc th ng cng lin kt cc tuyn phng th ri rc ca cc nc thnh Vn l trng thnh. Tuy nhin Vn l trng thnh thc s c hon chnh l vo i nh Minh. Trong triu i ny, ngoi vic bo qun 5.000 km tng xy trc , ngi ta xy thm 1.000 km tng thnh v nng cp Vn l trng thnh 18 ln. Ngy nay, phn ln nhng g du khch c th thy c l phn tng thnh do nh Minh xy dng. Tng thnh c cao trung bnh l 8 mt, rng trung bnh phn y l 6,5 mt, cn phn thnh ly i li c l 5,7 mt. Do c xy dng trong nhiu i ko di trong sut hn 2.000 nm li i qua nhng vng a l khc nhau nn vt liu xy Vn l trng thnh cng thay i "xonh xoch".

Vch mu l v tr ca Vn l trng thnh trong bn Trung Quc

Trong thi nh Tn, khi v kh cn th s, vt liu xy dng ch yu l t, si v lc ny cc pho i cng cha c b tr. n thi Hn, t v si vn l vt liu chnh. Ngi ta s dng mt khun g hnh vin gch, lt lau liu vo bn trong ri cho vo hn hp t, si nhuyn. Khi hn hp ny kh, ngi ta ly n ra khi khun, to thnh tng vin gch. Gch, ngi v vi ch xut hin vo gia i Minh, nhng cng hn ch. Vi li th l tnh (kh nng chu lc, d dng vn chuyn v nh) cng vi vic v kh sc cng ph mnh ra i (thuc sng bt u c s dng), gch dn dn tr thnh thnh phn chnh ca Vn l trng thnh. Vo thi ny ngi ta nung ra nhng vin gch c kch thc v hnh dng khc nhau khp vo cc v tr c bit.

i canh c t dc theo Vn l trng thnh Cc trm tr thc phm v l doanh tri dc theo Vn l trng thnh. Cc cng trnh ny ch yu c xy dng trong thi nh Minh

Ngoi ra nhng ni him yu ngi ta cn dng ct hnh tam gic xy phn mng v cc li ra vo xuyn qua thnh. Dc theo Vn l trng thnh l nhng n canh vi nhim v thng bo khi thy c qun ch. Theo quy nh, mt ct khi c ngha l qun ch t hn 500 lnh, 2 cm khi l qun ch t hn 3.000 lnh. C th n ny truyn n kia bo v trung tm.

Bn trong thp canh Phn thnh ly c th i li, duyt binh....

hon thnh c mt cng trnh v i nh vy, bit bao nhiu ngi b mng ni y. Trong thi Tn, ni lin cc bc tng ring r, 300.000 lnh phi lao ng ct lc trong vng 10 nm. Sang n ch Bc Qi, xy thm 450 km tng thnh, 1,8 triu nhn cng c s dng.

Vn l trng thnh trong khng gian hng v ca ni rng Trung Quc

Qu trnh xy dng Vn l trng thnh: Thi Xun Thu: (770 - 476 tr.CN) tng nc Qi. Thi Chin Quc: (475-221 trCN) -Bc tng ch Jianluo nh Tn. -Bc tng Vua Zhao nh Tn. -Bc tng nh Ngy. -Bc tng nh Chu. -Bc tng nh Yan. Thi nh Tn (221 - 207 tr.CN): vn l trng thnh nh Tn (gi l bc tng 10.000 dm nh Tn). Thi nh Hn (206 tr.CN - 24 sau CN): tng nh Hn v 2 lu i khu Ni Mng. Thi Bc Ngy (386 - 534 sau CN): tng nam nc Ngy. Thi nh Qi (550 - 557): tng bc nh Qi. Thi nh Ty (581 - 618): tng nh Ty. Thi nh Liu (916 - 1125): tng v ho nh Liu. Thi nh Jin (1115 - 1234): ho nh Jin. Thi nh Minh (1368 - 1644): vn l trng thnh nh Minh.