Professional Documents
Culture Documents
TP HUN
V PHNG PHP, K THUT DY V HC TCH CC CHO CN B QUN L GIO DC CP TNH
Email: taphuankithuatdayhoctichcuc@gmail.com Pass: ktdh1234 Thanh Ho, thng 7 2012
I- Mc tiu lp tp hun
2. K nng La chn ni dung bi hc ph hp vi cc PP: Hc theo gc; Hc theo hp ng; Hc theo d n v cc hot ng ph hp vi cc k thut dy hc Thit k bi hc p dng PPDH: Hc theo gc, theo hp ng, theo d n v cc k thut DH mang tnh hp tc T chc, hng dn HS : Hc theo gc, theo hp ng, theo d n v cc k thut DH Tp hun li cho ng nghip ti a phng
3
I- Mc tiu lp tp hun
3. Thi Tch cc tham gia cc hot ng tp hun Nhit tnh, sng to trong vic p dng i mi PPDH C thc p dng, hng dn, h tr v khuyn khch ng nghip p dng ti a phng
4
* Mt s vn chung v D&HTC: Phong cch hc Phong cch dy; Hc tp mc su; 5 yu t thc y DHTC * Mt s k thut dy hc mang tnh hp tc: Khn ph bn; Cc mnh ghp; S KWL v S t duy * Mt s phng php dy hc:Dy hc nu vn , Dy hc hp tc , Hc theo gc; Hc theo hp ng; Hc theo d n ..
5
p dng
Khi qut ho vn , rt ra bi hc
PHN I
NI DUNG CHNH DY V HC TCH CC
2. c trng ca cc phng php dy hc tch cc. a. Dy v hc thng qua t chc cc hot ng hc tp ca hc sinh. b. Dy v hc ch trng rn luyn phng php t hc. c. Tng cng hc tp c th, phi hp vi hc tp hp tc. d. Kt hp nh gi ca thy vi t nh gi ca tr.
11
Cc m hnh dy hc mi
Hc l qa trnh kin to; hc sinh tm ti, khm ph, pht hin, luyn tp, khai thc v x l thng tin, t hnh thnh hiu bit, nng lc v phm cht. T chc hot ng nhn thc cho hc sinh. Dy hc sinh cch tm ra chn l. Ch trng hnh thnh cc nng lc (sng to, hp tc,) dy phng php v k thut lao ng khoa hc, dy cch hc. Hc p ng nhng yu cu ca cuc sng hin ti v tng lai. Nhng iu hc cn thit, b ch cho bn thn hc sinh v cho s pht trin x hi. T nhiu ngun khc nhau: SGK, GV, cc ti liu khoa hc ph hp, th nghim, bng tng, thc t: gn vi: - Vn hiu bit, kinh nghim v nhu cu ca HS. - Tnh hung thc t, bi cnh v mi trng a phng - Nhng vn hc sinh quan tm.
Mc tiu
Ni dung
Cc phng php din ging, truyn th kin thc mt chiu. C nh: Gii hn trong 4 bc tng ca lp hc, gio vin i din vi c lp.
Cc phng php tm ti, iu tra, gii quyt vn ; dy hc tng tc. C ng, linh hot: Hc lp, phng th nghim, hin trng, trong thc t, hc c nhn, hc i bn, hc theo c nhm, c lp i din vi gio vin.
12
* Dy hc th ng tp trung vo s truyn t kin thc mt chiu ca gio vin Ngi dy Ngi hc (Hc tp mc nng cn, hi ht) * Dy & Hc tch cc tp trung vo hot ng ca ngi hc Ngi dy Ngi hc Ngi hc (Hc tp mc su)
13
Dy v hc tch cc th hin iu g ?
Gio vin
Hc sinh
14
K vng
Thy gii
Tr gii
i hi
15
P DNG Hot ng c h tr
16
17
18
* To mi trng hc tp thn thin, phong ph * Hng dn -Km cp/hng dn -Phn hi -To thc y -iu chnh nu cn thit
19
20
4. Hc tp mc su (Hc su)
4. Hc tp mc su (Hc su) Hc su
Hc su hng ti thay i ngi hc, m rng cch m ngi hc:
4. Hc tp mc su (Hc su)
Lm th no ngi hc c th hc su?
* Bi hc sinh ng hn hiu qu hc tp tt hn * Quan h gia GV vi HS, HS vi HS tt hn * Hot ng hc tp phong ph hn * HS hot ng nhiu hn * GV c nhiu c hi gip HS hn Pht trin tnh c lp, sng to ca HS * ...
23
5. Nm yu t thc y D&HTC 5.1 Khng kh hc tp v cc mi quan h trong lp/nhm 5.2. S ph hp vi mc pht trin ca HS 5.3. S gn gi vi thc t 5.4. Mc v s a dng ca hot ng 5.5. Phm vi t do sng to
24
Tm li: Kt qu ca PPDHTC
5%
Nhng iu ta nghe
Nhng g ta c Nhng g ta p dng T cc bui trnh by, trnh din T cc hot ng tho lun T hnh ng v gii thch cho ngi khc
25
10 %
20 %
30 %
50 %
85%
Phn II
MT S K THUT DY HC TCH CC
kinh nghim
27
28
1. K thut t cu hi Trong dy hc, h thng cu hi ca gio vin c vai tr quan trng, l mt trong nhng yu t quyt nh cht lng lnh hi kin thc ca hc sinh. Thay cho vic thuyt trnh, c, chp, nhi nht kin thc, gio vin chun b h thng cc cu hi hc sinh suy ngh pht hin kin thc, pht trin ni dung bi hc, ng thi khuyn khch hc sinh ng no tham gia tho lun xoay quanh nhng tng/ni dung trng tm ca bi hc theo trt t logic. H thng cu hi cn nhm nh hng, dn dt cho hc sinh tng bc pht hin ra bn cht s vt, quy lut hin tng, kch thch tnh tch cc tm ti, s ham hiu bit. Trong qu trnh m thoi, gio vin l ngi t chc, hc sinh ch ng tm ti sng to, pht hin kin thc mi. ng thi qua hc sinh c c nim vui, hng th ca ngi khm ph v t tin khi thy trong kt lun ca thy c phn ng gp kin ca mnh. Kt qu l hc sinh va lnh hi c kin thc mi ng thi bit c cch thc i n kin thc , trng thnh thm mt bc v trnh t duy. Vic thit k h thng cc cu hi theo cc cp t duy nh vy r rng mt nhiu thi gian hn l thuyt trnh ging gii, nhng n c tc dng khc su kin thc v pht trin t duy ca hc sinh.
ng/sai hoc ch c th tr li c hoc khng. Cu hi ny c s dng ch yu trong nh gi kin thc c, nh gi mc ghi nh thng tin, trong cc trng hp cn tr li chnh xc, c th, khng i hi t duy nhiu. Cu hi ng thng c dng trong phn kt lun bi hoc cui phn gii thiu bi kim tra xem hc sinh hiu nhim v v nhng hng dn cn thc hin trong phn pht trin bi hay cha. V d: Hm qua em c lm bi tp v nh khng? Hoc: Em c th gip bn lm tt bi tp ny khng? Cu hi ng t c s dng trong cc trao i, tho lun nhm chia s thong tin hoc pht trin t duy ca hc sinh.
lun trong gi hc: Cu hi ng hm cu tr li v d: Ln sau em c nh lm vic cng vi Nam khng? T gi tr i em s hc chm hn ch? Ti sao em li khng n ng gi nh? chng phi l vn tt hn gii quyt vn hay sao? Chng l chng ta cha hiu rng? Vi nhng cu hi ny, hc sinh ch c th tr li c hoc khng, khng cn phi trnh by thm, t phi suy ngh. iu gio vin mong mun c hm sn trong cu hi. Cu hi c sn gi cu tr li.
V d:
Thy/c ngh em nn bt u vo ngy mai. Em c ng khng? Thy/c ngh em nn ni r vi Kim, hay l em mun thy/c ni
vi bn y? Loi cu hi ny cng bao hm mt gi . Hc sinh khng c quyn t do la chn a ra cu tr li ca mnh. Cu hi bn m l nhng cu hi ch r dng cu tr li m ngi hi mun ngi tr li hng theo gi ca mnh. Gio vin mun c thng tin v kin hoc suy ngh ca hc sinh hoc mun tm hiu, kim tra kin thc ca hc sinh th cn s dng cu hi m.
Cu hi m
Cu hi m l dng cu hi c nhiu cch tr li. Khi t cu hi
m, gio vin to c hi cho hc sinh chia s kin ca c nhn mnh.Trong dy hc tch cc cu hi m l dng cu hi ch yu c s dng pht huy tnh tch cc ca ngi hc . Mt s dng cu hi m: - Cu hi ly thng tin gip hc sinh c ci nhn tng quan hoc a ra nhng bn khon v tnh hung hin ti. V d: khi no? Ci g? Ci no? u?n u? lm g? Lu rng, khi ly thng tin, cu hi v sao khng thch hp v cu tr li thng mang tnh cht phn xt. Nu mun bit l do ca mt vn nn hi: ng lc no..? hoc iu g khin? - Cu hi gi nh gip hc sinh suy ngh vt khi khun kh ca tnh hung hin ti. V d: iu g nu? iu g s xy ra nu? hy tng tng chng ta c th tng tng rng Vic tm kim cc gii php thay
mt ch no . V d: Em ngh g v iu ny? kin ca em v - Cu hi v cm gic c dng khuyn khch hc sinh phn tch bn thn v cc cm gic v mt tnh hung c th. V d: em tri qua cm gic g..? cm gic ca em v..? -Cu hi v hnh ng gip hc sinh lp k hoch v trin khai cc tng vo tnh hung thc t. V d: Em chun b lm g? Khi no em s? Nhng kh khn em s gp phi khi? Em cn s tr gip no? Liu y c phi cu tr li cho vn ny? Em c th d on phn trm? C nhng s no l s l?...
c im ca nhng cu hi m tt Trung tnh. Cu hi trung tnh cho php thu thp c nhiu thng tin v
kin, kin thc, cm xc v gi tr nu ra trong tnh hung. V d cu hi: Em c kin th no v khng c hm v bn thn ngi hi, khng phi l mt gi , s hn ch hay hng dn. Khi t cu hi nh vy gio vin th hin thi hon ton trung tnh v hc sinh c th din t cu tr li theo cch m cc em mun. Ngn gn. mt cu hi m tt cn ngn gn v n gin, trnh vng vo, kh hiu hoc gii thch qu nhiu, khng i thng vo vn . Bt u bng t hi ng. Khng phi cu hi no cng bt u bng cm t Em c kin th no v, i khi cu hi ny khin cho cu tr li khng i thng vo vn . Khi bit chnh xc thng tin mnh cn v khng mun biu l cm xc ca mnh trong cu hi, gio vin nn bt u cu hi bng mt t khc nh: khi no (thi gian), u (a im), bng cch no (cch thc hin) hoc bao nhiu (s lng). R hi.Cn bit r mc ch hi thi mi chn t hi cho chnh xc. hi s khng r rng nu cu hi qu chung chung. V d: Do ny tnh hnh ca em th no? Nn ni r hn tnh hnh g, tnh hnh hc tp hay sc khe, Ph hp. Cu hi ph hp vi ni dung, ch hc tp; vi hon cnh, tm l, vn ha, vn t, trnh ca ngi c hi.
K thut t cu hi m. Mt ngi gio vin gii thng a ra cu hi m ph hp -Khi u mt cuc hi thoi. Mt cu hi m bt u bng cc t : ai? Khi no?Ci g? Nh th
no? u th cu tr li khng th l c hoc khng. i khi hc sinh ch a ra cu tr li gm mt t, tuy nhin bng cch ny, gio vin ang khuyn khch hc sinh a ra cu tr li c di t nht mt cu. Nhn nh khng phi c s ca cuc hi thoi tt. Khng nn bt u cu hi m bng ti sao. Ti sao hm mt nhn nh. Khi t cu hi ti sao em khng ni vi c?, thng ip m gio vin mun a ra l: l ra c c th gip em trnh khi tnh hung ng bun ny. Khi gio vin hi ti sao em li lm theo cch ?, thng ip a ra l em khng bit rng cch lm khng hiu qu hay sao? Cho d gio vin c gng trnh a ra nhn nh, cc cu hi bt u bng ti sao c hm nh vy. l l do gio vin nn trnh nhng cu hi bt u bng ti sao. Tuy nhin, nu gio vin vn mun tm ra ng c ca hnh vi ca hc sinh th c th chuyn cu hi theo cch khc: iu g khin em quyt nh lm vic hoc em mun a ra
ngay c khi cu tr li khng c a ra ngay. Cho hc sinh thi gian suy ngh cu tr li v nu hc sinh khng tr li, gio vin c th t cu hi thm mt ln na hoc gii thch r hn, c th tr thnh im xut pht tip tc t cu hi. Lng nghe tch cc Nu ngi khc bit mnh ang lng nghe bng biu hin qua nh mt, cch gt u. n nhng ni dung cha r rng trong cu tr li. t thm mt s cu hi tm ra ngha thc s ca ni dung . Sau khi c c thng tin y qua cu tr li, c th tm tt cu tr li ca hc sinh v hi li xem mnh hiu ng cu tr li hay cha. Gio vin c th kt thc ni dung hi thoi bng mt cu kt lun r rng v mt s tha thun gia gio vin v hc sinh.
Gio vin nn th sp xp li cc cu tr li v tm ra mu
thun gia cc cu tr li t thm cu hi. Gio vin khng nn ch da vo hm ca cc cu tr li kt lun m nn t thm mt s cu hi. trnh t t cu hi ng m nn s dng cu hi m. v d: ca em trong phn l g? C th l ai?Khi no? Hy a ra mt v d v c phi em mun ni n c nhm? C phi em l? Em cm thy kh khn g khi b ai ph bnh? Ai ni vy? Ai bt em phi lm iu ? Ai ni rng iu l sai? iu t nhin im no? iu ph thuc vo ci g? em l em c th lm g? Ng iu gi m. Vi ng iu cui cu hi, gio vin c th gi m v khuyn khch hc sinh tr li cu hi. c h tr bng ngn ng c th. Nhn vo ngi c hi (thay v tm cu hi tip theo trong danh sch) hay ng ngi v pha ngi v pha ngi c hi cho thy gio vin c thc s mun c cu tr li hay khng.
2. K thut khn ph bn
L k thut t chc hot ng hc tp mang tnh hp tc kt hp gia hot ng c nhn v nhm nhm: - Kch thch, thc y s tham gia tch cc - Tng cng tnh c lp, trch nhim ca c nhn HS - Pht trin m hnh c s tng tc gia HS vi HS
39
2. K thut khn ph bn
1 4 3
40
K thut khn ph bn
1 Vit kin c nhn Vit kin c nhn
ca bn (v mt ch ...). Mi c nhn lm vic c lp trong khong vi pht Khi mi ngi u xong, chia s v tho lun cc cu tr li Vit nhng kin chung ca c nhm vo gia tm khn ph bn
42
Vng 2
44
VNG 2 Hnh thnh nhm 3 hoc 4 ngi mi (1 ngi t nhm 1, 1 ngi t nhm 2 v 1 ngi t nhm 3 )
Cc cu tr li v thng tin ca
kt qu cu tr li ca nhm
kt qu nhim v vng 2
45
vng 2 da trn kt qu cc nhim v khc nhau c thc hin vng 1 - Xc nh nhng yu t cn thit gii quyt nhim v phc hp (kin thc, k nng, thng tin, chin lc) - Xc nh cc nhim v mang tnh chun b (thc hin vng 1). Xc nh cc yu t h tr cn thit hon thnh nhim v vng 2
46
Vai tr
Trng nhm
Hu cn Th k Phn bin
Nhim v
Phn cng nhim v
Chun b dng ti liu cn thit Ghi chp kt qu t cc cu hi phn bin
Lin lc vi nhm khc Lin h vi cc nhm khc Lin lc vi GV Lin lc vi gio vin xin tr gip
47
V d
Ch : Cu ting Vit * Vng 1:
Nhim v 1: Th no l cu n? Nu v phn tch VD minh ha Nhim v 2: Th no l cu ghp? Nu v phn tch VD minh ha Nhim v 3: Th no l cu phc? Nu v phn tch VD minh ha
* Vng 2:
Cu n, cu phc v cu ghp khc nhau im no? Phn tch VD minh ho
48
Hot ng 2:
Thc hnh p dng K thut Cc mnh ghp: Tm hiu v cc b phn ca cy Vng 1 : - iu g xy ra nu cy khng c r? V sao? - iu g xy ra nu cy khng c thn? V sao? - iu g xy ra nu cy khng c l? V sao? - iu g xy ra nu cy khng c hoa/qu? V sao?
49
50
4. S KWL v s t duy
51
4.1. S KWL
L k thut dy hc nhm to iu kin cho
ngi hc nu c nhng iu bit lin quan n ch , nhng iu mun bit v ch trc khi hc v nhng iu hc c sau khi hc. Da trn s KWL, ngi hc t nh gi c s tin b ca mnh trong vic hc, ng thi GV bit c kt qu hc tp ca ngi hc, t iu chnh vic dy hc cho hiu qu
52
4.1. S KWL
c Ogle xy dng vo nm 1986
Tm ra iu bn mun bit v mt ch (W) Tm ra iu bn bit v mt ch (K) Thc hin nghin cu v hc tp Ghi li nhng iu bn hc c (L)
53
S KWL
Ch /Bi hc: Tn ngi hc/nhm: Ngy hc:
W (iu mun bit) L(iu hc c) Ngi hc in nhng iu mun bit v ch / bi hc Sau khi hc xong ch /bi hc, ngi hc in nhng iu hc c
54
V d v s KWL
Ch : Tm hiu s thch nghi ca su b vi mi trng sng
L (iu hc c)
Su b c nhiu
dng v hnh dng mi trng sng nh th v mu sc no? Su b mun tn ti v pht trin phi thch nghi vi mi trng sng
hnh thc thch nghi: ngy trang, gi trang, t v v nhiu hnh thc khc S thch nghi gip su b t v, sn bt 55 ti. v sinh sn tn
56
4.2. S t duy
Vn lin quan
Vn lin quan
Ch : i mi gio dc
Vn lin quan
Vn lin quan
Vn lin quan
57
4.2. S t duy
L k thut DH nhm t chc v pht trin t duy, gip ngi hc chuyn ti thng tin vo b no ri a thng tin ra ngoi b no mt cch d dng, ng thi l phng tin ghi chp sng to v hiu qu: + M rng, o su v kt ni cc tng + Bao qut c cc tng trn mt phm vi su rng.
58
4.2. S t duy
S t duy gip g cho bn?
- Sng to hn
- Tit kim thi gian - Ghi nh tt hn - Nhn thy bc tranh tng th - T chc v phn loi - ...
59
4.2. S t duy
Cch tin hnh -T mt ch ln, tm ra cc ch nh lin quan. - T mi ch nh li tm ra nhng yu t/ni dung lin quan. S phn nhnh c tip tc v cc yu t/ni dung lun c kt ni vi nhau. S lin kt ny s to ra mt bc tranh tng th m t v ch ln mt cch y v r rng
60
V d v S t duy
c im Cc loi qu
Cch s dng
Qu
Ni trng ch li
61
V d v s t duy
o com
Khn i u
Vy
Cp vy
Chn vy
Cht liu
Cch lm
Hoa vn
S dng
Cu to
62
S 6 chic m t duy
63
Hot ng 4
Thc hnh thit k trch on k hoch DH p dng mt s k thut dy hc mang tnh hp tc v trnh by kt qu
64
Phn III
3.1 Dy hc t v gii quyt vn 3.1.1 Th no l dy hc t v gii quyt vn ? Nt c trng ch yu ca dy hc t v gii quyt vn l s lnh hi tri thc din ra thng qua vic t chc cho hc sinh hot ng t v gii quyt cc vn . Sau khi gii quyt vn hc sinh s thu nhn c kin thc mi, k nng mi hoc thi tch cc. Phng php ny khng phi l mi, n xut hin t nhng nm 60 ca th k XX. Nu v gii quyt vn , t v gii quyt vn , gii quyt vn , pht hin v gii quyt vn l nhng thut ng c dng trong l lun dy hc cc mn hc khc nhau. Tuy thut ng c khc nhau i cht nhng c im ca phng php l t v gii quyt c vn v kt lun vn rt ra kin thc cn lnh hi hoc p dng kin thc vo thc tin.
To tnh hung c vn Pht trin v nhn dng vn ny sinh Pht biu vn cn gii quyt
Gii quyt vn t ra
3.1.2 Cch tin hnh dy hc t v gii quyt vn * Chn ni dung ph hp - Trong thc t dy hc, khng phi ni dung no cng c th lm ny sinh tnh hung c vn v gii quyt vn t ra. Do gio vin cn cn c vo c im ca phng php, da vo ni dung c th p dng phng php dy hc t v gii quyt vn cho ph hp. * Thit k k hoch bi hc Sau khi chn c ni dung ph hp, gio vin thit k k hoch bi hc, t chc cc hot ng dy hc sao cho ph hp vi c trng pht huy c tnh hiu qu ca phng php t v gii quyt vn . Trong ch n la chn cc mc cho ph hp vi ni dung v trnh ca hc sinh.
Xc nh mc tiu ca bi hc Ngoi mc tiu chung v kin thc, k nng thi ca bi hc theo chun kin thc v k nng, cn ch n k nng pht hin, t v gii quyt vn cn c hnh thnh bi hc dy theo phng php ny. Phng php dy hc ch yu Cn nu r phng php t v gii quyt vn kt hp vi mt s phng php v k thut dy hc khc, v d nh phng php dy hc hp tc, s t duy, phng php th nghim.. Thit b v dng dy hc Cn ch thit b v dng cho hot ng ca gio vin v hc sinh nh dng c, thit b tin hnh th nghim, phiu hc tp, h thng cu hi v bi tp, s theo di d n Cc hot ng dy hc Cn thit k r hot ng tng tc gia gio vin v hc sinh trong khu pht hin t vn , gii quyt vn v kt lun nhm t c mc tiu ca bi hc ty theo mc c lp v ch ng ca hc sinh.Trong thit k cc hot ng cn nu r cc vic lm ca hc sinh v gio vin.
V d: Bi hc trong mn Vt l/Ha hc
Hot ng ca gio vin Hot ng ca hc sinh
Nu vn cn tm hiu
thuyt khc nhau
Lng nghe, nm bt vn
Yu cu hc sinh xut cc gi Thc hin xut cc gi thuyt T chc cho hc sinh tho lun Tho lun nhm v.
nhm v Hng dn hc sinh tin hnh th Tin hnh th nghim nghim kim tra gi thuyt Hng dn hc sinh quan st, ghi Quan st th nghim, ghi chp, rt
chp, rt ra kt lun
ra kt lun.
T chc dy hc t v gii quyt vn Pht hin vn Ty theo ni dung bi hc v i tng hc sinh cc cp hc, gio vin c th to c hi hc sinh tham gia pht hin tnh hung c vn (xy dng bi ton nhn thc), pht biu v nhn dng vn ny sinh v nu vn cn gii quyt cc mc khc nhau (mc 1 n 4) cho ph hp. Mt s iu kin nhm m bo to tnh hung c vn iu quan trng nht l hc sinh phi nu c iu cha bit cn tm hiu, ch ra mi quan h gia ci cha bit vi ci bit. trong , iu cha bit l yu t trung tm ca tnh hung c vn , s c khm ph trong giai on gii quyt vn (t gi thit, lp k hoch gii quyt, thc hin k hoch gii quyt vn ). Tnh hung c vn phi kch thch hng th nhn thc, tnh t m ham hiu bit, thch khm ph ca hc sinh.
sinh, hc sinh c th t pht hin v gii quyt c vn da vo vn kin thc lin quan n vn , bng hot ng t duy, bng cch tin hnh th nghim, thu thp v x l thng tin Vn t ra cn c pht biu di dng cu hi nu vn . Cu hi nu vn cn phi: Cha ng mu thun nhn thc, i hi hc sinh phi t duy, huy ng v vn dng cc kin thc c (ngha l cu hi phn nh c mi lin h bn trong gia iu bit v iu cha bit). Cha ng phng hng gii quyt vn , thu hp phm vi tm kim cu tr li, to iu kin lm xut hin gi thuyt, to iu kin tm ra c con ng gii quyt. Gy c cm xc mnh i vi hc sinh khi nhn ra mu thun nhn thc lin quan ti vn .
Gii quyt vn Sau khi pht hin v nu vn cn gii quyt, cn t chc hng
dn hc sinh gii quyt vn nh sau: xut cc gi thuyt Lp k hoch gii quyt vn : Ty thuc vo vn c th v mc ph hp vi nng lc, iu kin c s vt cht thit b v thi lng dy hc, c th xy dng cc gi thuyt v vn t ra theo cc hng khc nhau v xut cch kim tra gi thuyt . Xy dng k hoch gii quyt vn , c th tm cch thu thp cc thng tin tr li cho vn cn nghin cu bng cch lm th nghim, iu tra, phng vn, tm thng tin trn mng hay cc ti liu sch bo c ni dung lin quan. Phn cng nhim v cho cc thnh vin trong nhm cng tham gia thu thp, x l tng hp thng tin, bo co kt qu. Thc hin k hoch gi quyt vn . Hc sinh tin hnh thc hin theo ng k hoch xut c s h tr ca gio vin (nu cn thit).
3.1.4 u im v hn ch a) u im dy hc t v gii quyt vn to iu kin cho hc sinh pht huy tnh ch ng, tch cc, sng to, pht trin nng lc nhn thc, nng lc gii quyt vn . Phng php dy hc ny gp phn quan trng trong vic pht trin nng lc c bn ca ngi lao ng l nng lc gii quyt vn , nng lc sng to. trong mt x hi ang pht trin nhanh chng theo c ch th trng, cnh tranh gay gt th pht hin sm v gii quyt hp l nhng vn ny sinh trong thc tin l mt nng lc bo m s thnh t trong cuc sng bt k lnh vc no. Kt qu ca dy hc v gii quyt vn : Kin thc/k nng c hnh thnh hc sinh mt cch su sc, vng chc. Nhng quan trng hn l hc sinh bit cch ch ng chim lnh kin thc v nh gi c kt qu hc tp ca bn thn mnh v ca ngi khc. Thng qua cc nng lc c bn c hnh thnh trong c nng lc vn dng tri thc gii quyt vn thc tin mt cch linh hot v sng to.
quyt vn vn cha c nhiu gio vin s dng. Do phng php ny cn c mt s nhc im sau: Trong thc t, thc hin theo ng quy trnh, gio vin phi u t nhiu thi gian. Hc sinh cn c thi quen v kh nng t hc v hc tp t gic tch cc th mi t hiu qu cao. Trong mt s trng hp cn c thit b dy hc v cc iu kin cn thit i km th phng php t v gii quyt vn mi c hiu qu (V d: phng php thc hnh th nghim). 3.1.5 iu kin thc hin c hiu qu Cc iu kin cn thit l: chng trnh v sch gio khoa Nng lc gii quyt vn l nng lc cn thit cn pht trin hc sinh, chun b hnh trang cho ngi hc i din, gii quyt nhng vn ny sinh trong cuc sng. iu ny th hin mc tiu, ni dung v phng php dy hc trong chng trnh gio dc quc gia v chng trnh mn hc ca nhiu nc trn th gii.
nhng thc hin n th cn rt hn ch, thm ch nhiu gio vin/cn b qun l hiu bit v phng php ny cn rt m h. Cn c nh hng, hng dn c th thc hin phng php t v gii quyt vn mt cch tch cc v thng xuyn trng ph thng. Trong kim tra nh gi, cn thay i t yu cu hc sinh ghi nh, ti hin kin thc (thuc kin thc) sang gii quyt vn gn vi thc tin cuc sng. Trong sch hng dn gio vin cc mn hc cn c nhiu hn nhng v d p dng phng php t v gii quyt vn . Gio vin: Gio vin cn c tp hun nng cao nng lc p dng phng php t v gii quyt vn trong dy hc b mn vn dng linh hot v sng to trong dy v hc, ng thi hiu r bn cht ca phng php, c nng lc thit k, t chc, iu khin mt cch c hiu qu, to c hi cho hc sinh tham gia vo qu trnh t v gii quyt vn ph hp vi trnh nhn thc ca hc sinh. Hc sinh: Hc sinh cn c thng xuyn hc tp theo phng php t v gii quyt vn pht trin t duy logic, hnh thnh k nng gii quyt vn v nng cao kt qu hc tp.
nhiu mn hc khc nhau, phng php dy hc hp tc c mt tn gi khc nhau nh: hc tp hp tc, hc theo nhm, tho lun nhm Theo nhiu ti liu ca quc t vi tn ting Anh cooperative learning th ngha ting Vit l hc tp hp tc, nhn mnh vai tr ch th ca hc sinh trong dy hc v c coi l mt phng php dy hc. Trong dy hc hp tc, gio vin t chc cho hc sinh hot ng trong nhng nhm nh hc sinh cng thc hin mt nhim v nht nh trong mt thi gian nht nh. Trong nhm, di s ch o ca nhm trng, hc sinh kt hp gia lm vic c nhn,lm vic theo cp, chia s kinh nghim v hp tc cng nhau gii quyt nhim v c giao. Nhng nhim v hc tp giao cho hc sinh cn phi khuyn khch s phi hp ca cc thnh vin trong nhm (nhm trng, th k, ngi qun l thi gian..). Cn hnh thnh thi quen hc tp hp tc cho hc sinh. Trong hc tp hp tc, hc sinh hc cch chia s, gip v tn trng ln nhau, tng cng s tham gia v nng cao hiu qu hc tp.
Hot ng hp tc trong nhm hc sinh cn th hin c 5 yu t sau y: C s ph thuc ln nhau mt cch tch cc; kt qu ca c nhm ch c c khi c s hp tc lm vic, chia s ca tt c cc thnh vin trong nhm. Mi thnh vin hoc cp thnh vin c giao mt phn nhim v chung ca nhm. Kt qu ca nhm c to ra khi kt hp tt c cc kt qu ca cc thnh vin. Th hin trch nhim c nhn: Mi c nhn u c phn cng trch nhim thc hin mt phn ca cng vic v tch cc lm vic ng gp vo kt qu chung. Trnh tnh trng ch nhm trng v th k lm vic v kin c tn trng cn cc thnh vin khc ng ngoi cuc, quan st khng lm vic hoc khng c s dng kt qu. Khuyn khch s tng tc: Trong qu trnh hp tc cn c s trao i, chia s gia cc thnh vin trong nhm to thnh kin chung ca nhm. Rn luyn cc k nng x hi: Tt c cc thnh vin u c c hi rn luyn k nng nh: lng nghe tch cc, t cu hi, a thng tin phn hi tch cc, thuyt phc, ra quyt nh. K nng nh gi: C nhm hc sinh thng xuyn ra sot cng vic ang lm chng ta ang lm nh th no? v kt qu ra sao?. Hc sinh c th a ra kin nhn nh ng hoc sai, tt hoc cha tt gp phn hon thin cc nhim v c giao v kt qu ca nhm.
3.2.2 Quy trnh thc hin dy hc hp tc * Chn ni dung v nhim v ph hp Trong thc t dy hc, t chc cho hc sinh hc tp hp tc l cn thit, c hiu qu khi: C thi gian thc hin nhim v hc tp. Nhim v hc tp c tnh cht tng i kh hoc rt kh. V do cn huy ng kinh nghim ca nhiu hc sinh, cn chia s nhim v cho mt s hc sinh hoc cn c kin tranh lun, tho lun thng nht mt vn c nhiu cch hiu khc nhau hoc c kin a dng, phong ph. Vi ni dung n gin, d dng th t chc hc sinh hc tp hp tc s lng ph thi gian v khng c hiu qu. C nhng bi hc hoc nhim v c th thc hin hon ton theo nhm. Tuy nhin c nhng bi hc/nhim v ch c mt phn s thc hin hc theo nhm. Do gio vin cn cn c vo c im dy hc hp tc la chn ni dung cho ph hp, khng nn lm dng, p dng mt cch my mc, mang tnh hnh thc s nh hng n kt qu hc tp ca hc sinh v thi gian ca gi hc.
* Thit k k hoch bi hc p dng dy hc hp tc Xut pht t mc tiu, ni dung ca bi hc, gio vin cn thit k cc hot ng dy hc trong xc nh hot ng no cn t chc hot ng theo nhm. Xc nh r tiu ch thnh lp nhm: Theo trnh hc sinh, theo ngu nhin, theo s trng ca hc sinh hoc mt tiu ch xc nh no . Xc nh phng php dy hc ch yu: dy v hc hp tc cn kt hp vi phng php, k thut dy hc khc, v d nh phng php th nghim, t vn gii quyt vn , k thut khn ph bn, k thut mnh ghp Chun b thit b, dng c: m bo ph hp to iu kin cho mi nhm hc sinh hot ng, a ra danh mc cc thit b, dng c do gio vin chun b hay cn huy ng hc sinh chun b hoc t lm hoc khai thc t cc ngun khc. Hot ng ca gio vin v hc sinh:cn thit k hot ng nhm mt cch c th. V d hot ng ca gio vin l: giao nhim v ph hp vi kh nang ca hc sinh, nu mc ch, nhim v ca nhm, cch chia nhm, phn cng nhm trng, th k v nhim v c th cho cc thnh vin trong nhm.
dng hiu r nhim v v th hin r kt qu hot ng ca c nhn hoc ca c nhm. Ch xc nh thi gian ph hp cho hot ng nhm thc hin c hiu qu, trnh hnh thc (giao nhim v trong thi gian qu ngn khng thi gian hc sinh tho lun). Cn thit k cc hot ng kt hp c nhn, theo cp, theo nhm thay i hot ng, to hng th v nng cao kt qu hc tp ca hc sinh. Thit k nhim v cng c, nh gi: gio vin cn d kin cch t chc nh gi: t chc nh gi kt qu hot ng ca nhm qua vic i din cc nhm trnh by kt qu, cc nhm khc nhn xt b sung. Gio vin c th thit k thm mt s bi tp cng c chung hoc di hnh thc tr chi hc tp theo nhm, khuyn khch hc sinh tch cc v thoi mi nhng cn ch ti thi gian ca lp hc.
* T chc dy hc hp tc Gio vin nu nhim v hc tp hoc nu vn cn tm hiu v phng php hc tp cho ton lp. Phn cng nhm hc tp v b tr v tr hot ng ca nhm ph hp theo thit k: nhm trng, th k v cc thnh vin. Ty theo nhim v c th c cch t chc khc nhau: cp hai hc sinh, nhm ba hc sinh hoc nhm ng hn 4 8 hc sinh Trong hot ng nhm, hc sinh ngi i din vi nhau to s tng tc trong qu trnh hc tp, trnh trng hp chia hai dy bn mt nhm, hc sinh bn sau ch nhn vo lng ca hc sinh bn trc. Nn ch to iu kin cho tt c hc sinh u c th tham gia vai tr lm nhm trng v th k qua cc hot ng to c hi pht trin k nng hc tp v k nng lnh o iu khin cho tt c cc hc sinh. Giao nhim v cho mi nhm hc sinh: c th giao cho mi nhm hc sinh mt nhim v ring bit trong gi nhim v chung hoc tt c cc nhm u cng thc hin mt nhim v. gio vin cn nu r thi gian thc hin v yu cu r sn phm ca mi nhm.
ng nhm: hc sinh hot ng c nhn, theo cp chia s kinh nghim v tho lun, thng nht kt qu chung ca nhm, th ki ghi kt qu ca nhm, phn cng i din trnh by kt qu trc lp. Gio vin theo di, iu khin, hng dn h tr cc nhm. Khi hc sinh hot ng nhm, c rt nhiu vn c th xy ra, nht l khi hc sinh tin hnh th nghim hoc quan st bng hnh, gii quyt vn Do gio vin cn quan st bao qut, i ti cc nhm hng dn, h tr hc sinh. Khi hc sinh tho lun khng i vo trng tm hoc tranh lun thiu hp tc th rt cn c s h tr, can thip kp thi ca gio vin nh hng iu chnh hot ng ca nhm. T chc hc sinh bo co kt qu v nh gi:gio vin yu cu mi nhm s hon thin kt qu ca mi nhm v c i din nhm bo co kt qu, chia s kinh nghim vi nhm khc, yu cu hc sinh khc lng nghe, nht xt, b sung. Gio vin hng dn hc sinh lng nghe v phn hi tch cc. Sau khi hc sinh nhn xt, phn hi, gio vin cht li kin thc c bn,trnh tnh trng gio vin ging li ton b cc vn hc sinh trnh by lm mt thi gian.
tham gia, c by t kin quan im, c tn trng - Nng cao kt qu hc tpl Do c s hp tc cng lm vic v tho lun nn nhm hc sinh c th gii qut c nhim v hc tp c tnh cht phc hp. hc sinh chia s, hc tp ln nhau. Pht trin nng lc lnh o, t chc, nng lc hp tc ca hc sinh Trong hc tp hp tc, hc sinh c thay i vai tr lm nhm trng, th k, hnh thnh nng lc lnh o, qun l ca ngi lao ng. thu c kt qu cao trong hc tp hp tc, cc hc sinh phi rn luyn k nng x hi. Lm vic cng nhau s phi hc cch hiu ngi khc theo nhng cch khc nhau. Hc sinh phi hc cch tin tng ngi khc, chp nhn v h tr ln nhau. Hc sinh s phi hc cch gii quyt vn pht sinh trong qu trnh thc hin nhim v. trong trng hp ny, nhng k nng hp tc s to ra nhng tnh hung thc t p dng cc k nng vo thc tin.
Tng cng nh gi ng ng v t nh gi trong nhm. gp phn lm tng hiu qu lm vic ca nhm, gio vin t chc cho
hc sinh c th nh gi nh k v thng xuyn v tin thc hin nhim v ca nhm mnh ng thi nh gi nhm bn. Qua nng lc nh gi v t nh gi ca hc sinh c hnh thnh v pht trin. b) Hn ch Hin nay Vit Nam, dy hc hp tc theo nhm nh c thc hin tng i ph bin nhng cha thc s hiu qu do mt s hn ch sau y: Hn ch do khng gian lp hc: lp ng, phng hc hp, kh t chc. Hn ch do qu thi gian: cn nhiu thi gian cho tho lun nhng gi hc ch c 30 35 pht (tiu hc) 45 pht (thcs). Mt s hc sinh tnh t gic cha cao. Trong hc tp theo nhm, hc sinh yu thng hay li v c mt s hc sinh gii lm vic v bo co kt qu. Hiu qu khng cao nu t chc nhm ch l hnh thc. Trong vic t chc hc tp hp tc, nu gio vin thiu kh nng t chc, qun l, hc sinh cha t gic, tch cc, cha c k nng hp tc, cha c to iu kin v khng gian, thi gian v nhim v khng r rng th vic hc tp hp tc s khng c tc dng.
3.2.5 iu kin thc hin c hiu qu Dy hc hp tc theo nhm nh t hiu qu cao khi c cc iu kin sau: Phng hc c khng gian Bn gh d di chuyn Nhim v hc tp kh thc hin dy hc hp tc (khng nn t chc hc tp hp tc vi nhim v n gin, t kh khn) Gio vin cn hiu r bn cht ca phng php dy hc hp tc, trnh hnh thc, hi ht Cn to cho hc sinh thi quen hc tp hp tc, hnh thnh cc k nng iu khin, t chc v cc k nng x hi Thi gian hc sinh tho lun nhm v trnh by kt qu.
3.3. Hc theo gc
L mt phng php t chc hot ng hc tp
theo hc sinh thc hin cc nhim v khc nhau ti cc v tr c th trong khng gian lp hc m bo cho HS hc su v hc thoi mi.
87
c th
Kch thch HS tch cc hc
V d: 4 gc cng thc hin mt ni dung v mc tiu hc tp nhng theo cc phong cch khc nhau v s dng cc phng tin/ dng hc tp khc nhau.
Lm th nghim
(Tri nghim)
Xem bng
(Quan st)
p dng
(p dng)
c ti liu
(Phn tch)
89
C hi
1. HS c la chn hot ng 2. Cc gc khc nhau c hi khc nhau: Khm ph, Thc hnh, Hnh ng, : - M rng, pht trin, sng to (th nghim mi, bi vit mi,) - c hiu cc nhim v v cc hng dn bng vn bn ca GV - C nhn t p dng 3. p ng nhiu phong cch hc khc nhau
90
u im ca hc theo gc
Kch
thch HS tch cc hc tp thng qua hot ng M rng s tham gia, nng cao hng th v cm gic thoi mi HS Hc su & hiu qu bn vng Tng tc mang tnh c nhn cao gia thy v tr Hn ch tnh trng hc sinh phi ch i
91
hp vi trnh v nhp hc tp ca HS (thun li i vi HS) Nhiu khng gian hn cho nhng thi im hc tp mang tnh tch cc Nhiu kh nng la chn hn Nhiu thi gian hng dn c nhn hn To iu kin cho HS tham gia hp tc cng hc tp
92
Cc bc dy hc theo gc
Bc 1 : Chun b: - La
chn ni dung bi hc ph hp - Xc nh nhim v c th cho tng gc - Thit k cc hot ng thc hin nhim v tng gc bao gm phng tin/ti liu (t liu ngun, vn bn hng dn lm vic theo gc; bn hng dn theo mc h tr, bn hng dn t nh gi,)
Bc 2 : T chc hot ng hc tp theo gc
- Gii thiu bi hc v cc gc hc tp - HS c la chn gc theo s thch - HS c hc lun phin ti cc gc theo thi gian quy
93
TIU CH HC THEO GC
94
Tiu ch hc theo gc
95
thc s l phng tin t mc tiu, to ra gi tr mi ch khng ch l hnh thc. Nhim v giu ngha, thit thc, mang tnh kch thch, thc y i vi HS.
96
Tiu ch hc theo gc
2. S tham gia Nhim v v cch t chc dy hc mang li hot ng tr tu mc cao. HS tham gia vo hot ng mt cch ch ng, tch cc. Bit p dng kin thc vo thc t.
97
Tiu ch hc theo gc
3. Tng tc v s a dng
Tng tc gia GV v HS, HS vi HS c
98
Mt s lu
Chn ni dung bi hc ph hp vi c trng
ca Hc theo gc C th t chc 2 gc, 3 hoc 4 gc ty theo iu kin v ni dung ca bi hc Chun b y cc thit b, t liu ph hp vi nhim v hc tp ca mi gc HS c chn gc xut pht v thc hin nhim v lun phin qua cc gc m bo hc su v hc thoi mi.
99
Hot ng 1
Nghin cu k hoch bi hc phiu nh gi gi dy hc theo gc Tho lun tm ra nhng u im v hn ch ca gi hc so vi l thuyt.
100
Hot ng 2
Thc hnh thit k k hoch bi hc p dng Hc theo gc.
101